PARTNER NOWOCZESNEGO ROLNIKA
UKAZUJE SIĘ OD 1931 R. • CENA 10 ZŁ (W TYM 8% VAT)
nr
1 styczeń 2018
TEMAT NUMERU
PIERWSZY KROK DO ROZWOJU GOSPODARSTWA
farmer.pl AKTUALNOŚCI
TECHNIKA
FERMA
Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej
Używane ciągniki – 100 KM za 100 tys. zł
Sposób na tanią oborę
NR INDEKSU 365394
EDY TORIAL
Czekamy na unijny budżet W
„ fa r m e r a”
spólna Polityka Rolna po 2020 roku to ostatnio gorący temat i trudno się temu dziwić. Od tego, jak będą w przyszłości wyglądać podstawowe filary WPR (I regulujący program dopłat bezpośrednich i II odpowiedzialny za PROW) zależy również przyszłość polskiego rolnictwa. Niestety, na konkrety trzeba jeszcze poczekać. Być może pierwsze usłyszymy już w maju tego roku, gdy zostanie podana informacja o wysokości unijnego budżetu po 2020 r. Wiadomo jednak, że rewolucyjnych zmiany raczej nie należy się spodziewać. Będą dopłaty bezpośrednie i będzie PROW, choć ich podział w większym stopniu ma zależeć od decyzji poszczególnych państw członkowskich. Warto sobie jednak zadać pytanie, czy w założeniach WPR, przynajmniej z punktu widzenia polskiego rolnictwa, nie powinna nastąpić pewna rewolucja? Czy np. obecny system dopłat stymuluje rozwój polskiego rolnictwa czy wręcz przeciwnie? Czy nie jest tak, że dopłaty przyznawane do każdego hektara, niezależnie kto i co na nim produkuje, zamroziły rynek ziemi i stały się przeszkodą do poprawy struktury agrarnej polskich gospodarstw? Rozwój gospodarstwa może być prowadzony wielotorowo, ale najczęściej to powierzchnia użytków rolnych decyduje o jego rentowności. Tymczasem średnie gospodarstwo w Polsce ma niespełna 11 hektarów. Ekonomiści nie pozostawiają złudzeń – dla takich gospodarstw nie ma przyszłości. Tymczasem dynamika zmian strukturalnych jest nadal niewielka.
W ciągu roku średnia powierzchnia krajowego gospodarstwa rolnego wzrosła zaledwie o 0,09 ha! W wielu regionach Polski liczba czynnych rolników spada dość szybko, mimo to pozostali mają problem z powiększeniem powierzchni gospodarstwa chociażby o kilka ha. Oczywiście, w praktyce dzierżawią oni znaczą część pól sąsiadów, jednak bardzo często w sposób nieformalny i tak naprawdę bez pewności, na jaki okres. Taka sytuacja nie sprzyja rozwojowi oraz planowaniu przyszłości w oparciu o inwestycje. Niestety, będzie się utrzymywać, dopóki dopłaty bezpośrednie będą formą uzupełnienia budżetu dla osób, które bądź zaprzestały już produkcji rolniczej, bądź nigdy jej nie prowadziły, a stały się posiadaczami gruntów rolnych. Są jednak głosy, że w przyszłej WPR będzie nacisk na kierowanie wsparcia bezpośredniego do tzw. prawdziwych rolników. Pytanie tylko, kto będzie uznany za prawdziwego rolnika? Warto sobie zadać również pytanie, czy różne formy wsparcia trochę nie rozleniwiły rolników i czy traktowanie ich jako stałego dochodu gospodarstwa nie jest zgubne w dłuższej perspektywie. Obecnie dopłaty są ważnym elementem dochodu gospodarstw rolnych, które z pewnością przyczyniają się do zmniejszenia dysproporcji między średnimi zarobkami w rolnictwie i w innych grupach społecznych. Jednak planując wieloletni rozwój swoich gospodarstw, warto również przeanalizować taki scenariusz, w którym nie będzie można liczyć na żadne wsparcie.
_
3 farmer styczeń 2018
wojciech denisiuk, redaktor naczelny
SPIS TREŚCI A D R E S R E DA KC JI: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, faks 22 550 69 01; www.farmer.pl R E DA K TO R N AC Z E L N Y: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl Z A S T Ę P C Y R E DA K TO R A N AC Z E L N EG O: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl Z E S P Ó Ł R E DA KC YJ N Y: Łukasz Chmielewski: lukasz.chmielewski@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Łukasz Głuchowski: lukasz.gluchowski@farmer.pl Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Anna Kamińska: anna.kaminska@ptwp.pl Helena Kędra: helena.kedra@ptwp.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Jacek Kościański: jacek.koscianski@ptwp.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Katarzyna Szulc: katarzyna.szulc@farmer.pl Grzegorz Tomczyk: grzegorz.tomczyk@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Bartosz Wojtaszczyk: bartosz.wojtaszczyk@farmer.pl
temat numeru PIERWSZ Y KROK DO ROZ WOJU GOS P O DA R S T WA Rolnik inwestor – rolnik finansista ������������������������������� 28 Realny biznesplan podstawą sukcesu ��������������������������� 34
S TA Ł A W S P Ó Ł P R AC A: Tomasz Roszkowski Grzegorz Szularz Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl Karol Wieteska: karol.wieteska@farmer.pl DZ I A Ł M A R K E T I N G U I R E K L A M Y: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus: aleksandra.janik@farmer.pl, tel. 32 356 76 32, 604 289 43 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09, 600 489 619 M E N E DŻ E R T Y T U Ł U: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356 76 58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl KO L P O RTA Ż I P R E N U M E R ATA:
Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 356 76 35; michal.wybraniec@ptwp.pl N A P O C ZCI E I U L IS TO N OS Z A M OŻ N A Z A M ÓW I Ć P R E N U M E R AT Ę N A K WA RTA Ł: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał. P R E N U M E R ATA Z AG R A N I C Z N A: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31
4W Y DAWC A:
Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA pl. Sławika i Antalla 1 40-163, Katowice tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77 P R E Z E S: Wojciech Kuśpik S T U DI O G R A FI C Z N E: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03 S K Ł A D: Karina Chrapka, Szymon Rybka, Katarzyna Świerczek KO R E K TA: Jolanta Goryczka, Tomasz Rabsztyn, Anna Kamińska, Justyna Wojdała O K Ł A D K A: Studio PTWP, zdjęcie: mikito-tateisi D RU K: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław N A K Ł A D: 17 000 egz. O D DA N O D O D RU KU: 22.12.2017 r. O G ŁOS Z E N I A D RO B N E B E Z P Ł AT N E T Y L KO D L A RO L N I KÓW: tel. 22 550 69 03 Z DJ ĘCI A: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach i ogłoszeniach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.
Codzienne informacje dla rolników
SPIS TREŚCI
��60�� J A K P R Z YG O T O WA Ć T E S T P R Z E Z I M O WA N I A? �
stałe działy „Farmera”
CZTEROCYLINDROWIEC BEZ KOMPLEK SÓW – TEST CIĄGNIK A K U B O T A M 7151
90
PREMIUM
Jaka przyszłość unijnego rolnictwa po 2020 roku? � � � 8 Dla nich tylko wirus – dla nas armagedon � � � � � � � � � � � � � � � � � 12 Przed nami jest jeszcze dużo do zrobienia � � � � � � � � � � � � � � � � 14
38
Wiadomości ����������������������������������������������� 6
Na narodowym bogactwie… fabryka pralek � � � � � � � � � � � � � � 16
Farmer.pl ������������������������������������������������� 24
Jak wyłączyć działkę z obwodu łowieckiego? � � � � � � � � � � � � 20
KONTR A K T Y
„Farmer” poleca �������������������������������������� 25 Sonda „Farmera” ������������������������������������� 26
agrotechnik a
O tym się mówi ��������������������������������������� 27
Mokro, mokro i co dalej… � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 46
Agronowości ������������������������������������������� 40
Zboża jare – odmiany najszerzej polecane � � � � � � � � � � � � � � � � 52
Agrowydarzenia ������������������������������������� 42 Technika nowości ����������������������������������� 84 Technika wydarzenia ����������������������������� 87 Ferma ����������������������������������������������������� 119 Nowości bydło ��������������������������������������� 120 Wydarzenia bydło ��������������������������������� 121 Notowania rynku wołowiny i mleka ��� 122
Zadbać o późno sianą pszenicę ozimą � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 56 Porażenie pszenicy jarej chorobami przy różnych technologiach uprawy � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 64 Kukurydziane nowości � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 68 Groch wysiej wcześnie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 78 Kizeryt na start ozimin � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 80 Wapnowanie zimą � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 82
Nowości świnie ������������������������������������� 134
technik a rolnicz a
Wydarzenia trzoda ������������������������������� 135
Można jeszcze wydajniej - najnowszy model
Notowania rynku wieprzowiny ����������� 136 Kuchnia „Farmera” ������������������������������� 150
rotorowego kombajnu New Holland 9.90 � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 95 Niski wjazd a TMR – wozy paszowe do 2,5 m
Relaks z „Farmerem” ���������������������������� 152
wysokości � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 96
Ogłoszenia drobne �������������������������������� 153
100 koni za 100 tys. zł – maszyny używane � � � � � � � � � 102
Co mi leży na wątrobie ������������������������� 154
Nadciągają nowi, globalni gracze – rynki azjatyckie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 108
142 R Z E PA K TO NIE T Y LKO OLE J
Tani strip-till – agregat uprawowo-siewny własnej konstrukcji � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 112 Spawarka do gospodarskiego warsztatu � � � � � � � � � � � � � � � � � � 116 ferma
Maksimum komfortu przy minimalnych kosztach – sposób na tanią oborę � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 124 Stado bez problemów z racicami � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 126 Skąd bierze się mastitis? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 130 Jakie pójło dla cieląt? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 132 Aktualna sytuacja na rynku trzody chlewnej � � � � � � � � � � 138 Jaki zakwaszacz wybrać? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 146 Promiennik to za mało – dogrzewanie strefy dla prosiąt � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 148
T E M AT N U M E RU
28
pl a n o w a nie r oz w oju g o s p o d a r s t w a r ol n e g o
Rolnik inwestor – rolnik finansista Przyszłość znacznej części polskich gospodarstw rolnych uzależniona jest od podjęcia zdecydowanych działań inwestycyjnych mających na celu ich rozwój. Problem w tym, że na inwestorów czeka bardzo dużo negatywnych czynników mogących wpłynąć na niepowodzenie przedsięwzięcia. Trzeba je wszystkie dostrzec i przeanalizować. T E K S T: D R M A R E K B A L C E R A K, S G G W W WA R S Z AW I E, Z D J Ę C I A: A R C H I W U M R E D A KC Y J N E
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
o d ż y w ia nie min e r al n e r o ś l in
AG RO T E C H N I K A
Wapnowanie zimą Przez obfite opady oraz spiętrzenie prac polowych wielu producentów nie przeprowadziło planowanego zabiegu wapnowania zarówno w okresie pożniwnym, jak i na jesieni. Przy zachowaniu określonych zasad zaległość tę można nadrobić zimą.
T E K S T I Z D J Ę C I A: A N N A KO B U S
O 82
kres pożniwny jest najbardziej odpowiednią porą do rozsiania nawozów wapniowych. Późniejsze zabiegi związane z uprawą gleby, jak kultywatorowanie czy talerzowanie, umożliwiają dobre wymieszanie wapna z wierzchnią warstwą gleby. Nieco mniej korzystne, ale stosowane w praktyce jest wapnowanie późnojesienne, przed orką zimową. A czy można wapnować zimą? Pytanie to pada ostatnio bardzo często. W minionym roku z powodu obfitych opadów wielu rolnikom nie udało się wykonać wapnowania ani w terminie pożniwnym, ani na jesieni. Zbyt wilgotna gleba uniemożliwiła wjazd ciężkiego sprzętu na pola.
_
M OŻ N A C Z Y NIE M OŻ N A?
Wielu producentów zastanawia się nad regulacjami prawnymi. Obecnie nadal obowiązującym i najważniejszym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu. Producenci, którzy
korzystają z dopłat bezpośrednich, muszą także przestrzegać norm i wymogów wzajemnej zgodności (cross compliance). Ani w jednym, ani w drugim przypadku stosowanie nawozów wapniowych w terminie zimowym nie jest wyraźnie zakazane. Należy zaznaczyć, że przygotowywane są zmiany w przepisach. Prowadzone są dyskusje wokół projektu rozporządzenia z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych”. Dokument ten zawierać będzie między innymi zapisy dotyczące terminów rozsiewania nawozów (także w kontekście
zimowego ich stosowania). Rozwieje przede wszystkim wiele wątpliwości rolników na temat nawożenia gruntów położonych na OSN (Obszarach Szczególnie Narażonych). Obecnie trwa etap konsultacji stworzonych zapisów. O szczegółach tych zmian będziemy na bieżąco Czytelników informować.
_
WA PN OWA NIE
TO Z A BIEG PROŚRO DOW ISKOW Y
Naszym zdaniem rozsiewanie nawozów wapniowych w terminie zimowym nie jest niebezpieczne dla środowiska. Wapno to kopalina, niezawierająca w swym składzie biogenów
Naszym zdaniem rozsiewanie nawozów wapniowych w terminie zimowym nie jest niebezpieczne dla środowiska. Wapno to kopalina niezawierająca w swym składzie biogenów (azotu), których ewentualne przedostanie się do wód gruntowych groziłoby ich zanieczyszczeniem. co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
m a s z y ny u ż y w a n e
T E C H N I K A RO L N I C Z A
100 KONI ZA 100 TYS. ZŁ Zima to zawsze gorący okres zakupów ciągników używanych. Na rynku nie brakuje maszyn „z drugiej ręki”, ale ciekawsze oferty traktorów w dobrym stanie technicznym szybko znikają z ogłoszeń. Podpowiadamy zatem, na jakie maszyny warto zwrócić uwagę, dysponując kwotą 100 tys. zł w zakresie mocy 100 KM. T E K S T I Z D J Ę C I A: K A R O L H O Ł O W N I A , K A R O L W I E T E S K A
102
Zetor Forterra 9641 to ciekawa propozycja stosunkowo młodej maszyny dla średniej wielkości gospodarstwa
W
ybierając około 100-konny ciągnik, warto zwrócić uwagę na propozycję naszych południowych sąsiadów, w tym na model Zetor Forterra 9641. Maszyna dysponuje mocą nominalną 90 KM oraz maksymalną – w zależności od roku produkcji – pomiędzy 95 a 99 KM. Pierwsze egzemplarze modelu 9641 zjechały z taśmy produkcyjnej w 1999 r. jeszcze z kanciastą, blaszaną maską, a od 2002 r. produkowane są już z bardziej nowoczesną, zaokrągloną i ściętą z przodu pokrywą silnika. Modele te charakteryzuje znacznie lepsza widoczność niż w ich starszych odpowiednikach. O wysokim uznaniu traktorów wśród rolników świadczą stosunkowo wysokie ceny egzemplarzy używanych, gdyż za maszyny z pierwszych lat produkcji (1999-2001) trzeba zapłacić ok. 70 tys. zł,
a nowsze modele z lat 2006-2009 to koszt zbliżony do 100 tys. zł. Ciągniki zasilane są przez 4-cylindrowe jednostki własnej produkcji. Ich kultura pracy – specyficzny, metaliczny „klekot” – nie każdemu może przypaść do gustu, ale szybko da się do nich przekonać ze względu na niezłą elastyczność pracy oraz niskie ceny części zamiennych i eksploatacyjnych. Ponadto nie można narzekać, jeśli chodzi o awaryjność. Za przeniesienie napędu na koła odpowiada w tym modelu skrzynia o 24 przełożeniach do przodu i 18 do tyłu z mechanicznym rewersem. Przekładnia ma opinię trwałej i płynnie pracującej, choć skok głównej dźwigni jest dość duży. Pewną niedogodnością tej konstrukcji jest brak biegu wstecznego przełączanego rewersem na 4. przełożeniu polowym, które jest często używane w pracy na roli, lecz można do tego przywyknąć. Jednak największym minusem omawianego modelu jest niezbyt trwałe, suche sprzęgło główne. Jego wymiana najczęściej dokonywana jest po ok. 2-3 tys. h, choć zdarzają się przypadki wymiany co 1000 h, jeśli traktor intensywnie pracuje z ładowaczem czołowym. Takie sytuacje mają miejsce wówczas, gdy zatarte jest łożysko oporowe na docisku sprzęgła, którego smarowanie jest mocno utrudnione ze względu na słaby dostęp. Jednakże w wielu przypadkach, kiedy sprzęgło było już wymieniane, użytkownicy dodają dodatkowy wężyk ułatwiający dostarczenie smaru i tak zmodernizowany element pozwala na znacznie wydłużoną eksploatację sprzęgła. Na plus można zaliczyć ciągnikowi duży, wynoszący ponad 5,8 t udźwig tylnego TUZ-u, który w wielu modelach jest sterowany za pomocą systemu EHR. W połączeniu z masą własną 4,6 t pozwala to na eksploatację ciągnika jako głównej siły pociągowej nawet w kilkudziesięciohektarowych gospodarstwach.
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
ferma
polecamy:
str.
128
S K Ą D B I E R Z E S I Ę M A S T I T I S?
AKTUALNA SY TUAC JA
Mastitis, czyli stan zapalny gruczołu mlekowego, jest jedną z najczęstszych i niewątpliwie jedną z najkosztowniejszych chorób krów mlecznych. Niniejszy artykuł rozpocznie cykl poświęcony schorzeniom wymienia i ich profilaktyce.
N A RY N KU T R ZO DY CH L E W N E J
str.
138
Ostatnie miesiące roku przyniosły znaczący spadek cen tuczników, a co za tym idzie –pogorszyła się również opłacalność chowu trzody chlewnej.
budowa obor y
FERMA
Maksimum komfortu przy minimalnych kosztach Zainteresowanie, jakie wywołały publikowane przez nas na łamach miesięcznika „Farmer”, jak i portalu farmer.pl artykuły oraz materiały wideo odnośnie obory Kazimierza Ksionka, pokazują, jak ważny jest temat alternatywnych systemów budowy obór dla krów mlecznych. W poniższym tekście pragniemy przybliżyć ideę tego typu rozwiązań. T E K S T I Z D J Ę C I A: Ł U K A S Z G Ł U C H O W S K I
W
124
listopadowym numerze „Farmera” zamieściliśmy artykuł o taniej i prostej oborze dla krów mlecznych, która sprawdza się od ponad 3 lat. Równolegle na portalu farmer.pl zamieściliśmy film ukazujący oborę oraz zaprosiliśmy syna właściciela obory i zarazem głównego pomysłodawcę budowy obiektu – Pawła Ksionka do debaty, jaka miała miejsce podczas konferencji „Narodowe wyzwania w rolnictwie”. Dyskusje, jakie wywiązały się przy wszystkich tych okazjach, pokazują, jak duże jest zainteresowanie tematem oraz jak ważne jest szersze rozpropagowanie idei taniego budownictwa. Dobre wyniki produkcyjne w połączniu z wysokim poziomem zdrowotności stad bydła mlecznego utrzy-
Planując budowę obory, warto zapoznać się z dwoma zagadnieniami, szeroko dostępnymi w anglojęzycznym Internecie: freestall curtain barn oraz cow kennels. Pierwsze dotyczy obór wolnostanowiskowych ze ścianami kurtynowymi, które stają się już popularne w Polsce. Natomiast drugie hasło oznacza jeszcze rzadko spotykany w naszym kraju system budowy oddzielnych obiektów dla strefy odpoczynku oraz strefy żywienia. Oba systemy mają liczne warianty. W przypadku pierwszego mogą to być wiaty z kurtynowymi ścinamy zakładanymi na zimę. Natomiast w wypadku drugiego systemu wyróżnia się również tzw. half house oznaczające obiekt zawierający strefę legowiskową wraz z przystającą do niego półotwartą strefą żywieniową (ganek spacerowo-gnojowy i korytarz paszowy z jednostronnym dostępem pod zadaszeniem, ale bez ściany zewnętrznej).
mywanych w budynkach o alternatywnej konstrukcji pokazują, że nie trzeba inwestować wielkich środków, aby zapewnić krowom mlecznym odpowiednie warunki w naszym klimacie.
_
CZEGO NAPRAWDĘ POTRZEBUJE KROWA?
Komfort, dobrostan, warunki środowiskowe – są to hasła, które oznaczają w przypadku krów mlecznych mniej więcej to samo, a mianowicie oborę. Po okresie, kiedy to głównym zagadnieniem w produkcji mleka było żywienie, przyszedł okres skupiania się na budynkach, w których utrzymywane są mlecznice. Coraz częściej w krajobrazie polskich wsi pojawiają się obory dla bydła mlecznego o wysokich ścianach, a przez to dużej kubaturze. Inwestorzy przykładają wagę do odpowiedniego komfortu, dlatego obiekty są również przestronne, aby pomieścić szerokie ganki spacerowo-gnojowe. W nowoczesnych obiektach już na pierwszy rzut oka wyróżniają się świetliki kalenicowe i duże okna, naświetlające wnętrze oraz poprawiające wentylację. Jednak wszystkie te rozwiązania powodują, że nowoczesne obiekty są po prostu drogie. Jak pokazują przykłady, koszty można z powodzeniem ograniczać. Duża kubatura oraz otwory okienne, ograniczające problemy ze stresem cieplnym podczas upałów zastąpiona może być przez dużą powierzchnię wymiany powietrza – półotwartą strukturę budynku. Pomysłodawcy kładą również nacisk na organicznie kosztów wyposażenia, w tanich obiektach dominuje posadzka
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l