Fachowy Wykonawca 2/2016 by Publikator Sp. z o.o.

WWW.FACHOWYWYKONAWCA.PL

FACHOWY WYKONAWCA NR 2/2016

ISSN 2081-3449 / EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

WYWIAD NUMERU

Wywiad z Tomaszem Kruppikiem, prezesem Stowarzyszenia „Białe Murowanie”

TEMAT NUMERU

Opisujemy nowoczesne instalacje grzewcze, takie jak pompy ciepła, kolektory słoneczne oraz kotły na paliwa stałe

WOKÓŁ DOMU

Omawiamy zalety „suchej” technologii wykonania tarasów z dedykowanych płyt tarasowych

STELAŻE 58 PODTYNKOWE Wszystko o wyborze armatury podtynkowej i zasadach montażu baterii podtynkowych

FACHOWY WYKONAWCA | SPIS TREŚCI

magazyn branżowy nr 2/2016 Adres redakcji: 15-425 Białystok ul. Cieszyńska 3A tel. (85) 65 39 000 fax (85) 65 39 856 www.fachowywykonawca.pl redakcja@fachowywykonawca.pl Redaktor naczelna: Marta Borowska Redaktor prowadzący: Radosław Zieniewicz Redakcja: Mariusz Golak, Beata Michalik, Wojciech Napora, Alicja Pietrowska, Anna Raducha-Romanowicz, Piotr Sawczuk, Anna Sołomiewicz DTP: Studio Graficzne Publikator

Wydawca: Publikator Sp. z o.o. 15-425 Białystok, ul. Cieszyńska 3A tel. (85) 65 39 000 fax (85) 65 39 856 www.publikator.com.pl poczta@publikator.com.pl

:LDGRPRĂFL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1RZRĂFL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 6WRLP\ QD VWUDĝ\ MDNRĂFL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Podsumowanie targów Budma 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 %XGXMHP\ GRP ] SRPSÈ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 6RODUQH FLHSïR SU]H] FDï\ URN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 3UÈG Sï\QLH ]H 6ïRñFD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 .RWï\ QD SDOLZR VWDïH ļ IXQNFMRQDOQH L HNRORJLF]QH . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 'REU]H GRSDVRZDQH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 *UXQW WR QLH]DZRGQ\ WDUDV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 3ïDVND RFKURQD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 8NU\WD SRG W\QNLHP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 ķ1LHĵW\SRZD ĂFLDQD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 2VWUH FLÚFLH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 'DQH :\GDZF\ ZJ *RRJOH $QDO\WLFV 03/2016 BIZNES MEBLOWY

Prezes: Wojciech Kuśpik Dyrektor Finansowy: Agnieszka Masiewicz Dyrektor Wydawniczy: Justyna Łotowska Dyrektor Studia Graficznego: Bohdan Majewski Reklama: Zastępca Dyrektora Handlowego: Alicja Klimowicz (aklimowicz@publikator.com.pl) Dyrektor Działu Promocji: Agnieszka Jakubczyk agnieszka.jakubczyk@ptwp.pl tel. (32) 20 91 303 Kolportaż i prenumerata: Maciej Zarachowicz salonprasowy@publikator.com.pl www.salonprasowy.pl tel. (85) 67 85 367 Redakcja nie zwraca nie zamówionych materiałów oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczonych reklam. Copyright by Publikator Sp. z o.o. Wszystkie materiały objęte są prawem autorskim. Na okładce wkładki zdjęcie: Bosch

481 tys. XQLNDOQ\FK Xĝ\WNRZQLNöZ • 3,723 mln RGVïRQ RYNEK ŁAZIENEK

www.najlepszedomy.pl

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Kto zdobędzie tytuł Budowlanej Marki Roku? Po raz dwunasty ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku przeprowadza wśród wykonawców ogólnopolskie badanie ankietowe Budowlana Marka Roku, które ma na celu poznanie opinii na temat kilkudziesięciu grup asortymentowych materiałów budowlanych.

W rankingu Budowlanej Marki Roku to fachowcy spontanicznie wskazują marki używane w ciągu danego roku najczęściej oraz o te, które wg nich cechują się najwyższą jakością i najlepszą relacją ceny do jakości. To są „ich” marki, które polecają i do których często

są przywiązani, gdyż zapewniają one określone, pozytywne doświadczenia.

„FACHOWY”RANKING Ranking Budowlana Marka Roku jest jedynym w Polsce projektem badawczym o tak szerokim zasięgu i niezależnym charakterze opartym o autentyczne wskazania rynku. Wyniki ogłoszone zostaną publicznie w czerwcu br. podczas uroczystej Gali. W każdej edycji Rankingu Budowlana Marka Roku pojawiają się zarówno wyraziste, konsekwentne w swym działaniu marki od lat cenione przez

fachowców, jak i debiutujące na wysokich lokatach. Raporty Budowlana Marka Roku 2016 przedstawią zarówno aktualną klasyfikację opartą o roczny cykl używania produktów, jak i pozycje marek w szeregu kilkuletnim. Publikacje te dostępne są jedynie dla producentów, którzy biorą udział w Rankingu gdyż stanowią cenne dla strategii marketingowych dane. Na tej podstawie można stwierdzić, czy lokaty danych marek w danym roku wynikają z testowania produktów, którego źródłem może być zaciekawienie przekazem lub promocja,

czy też dana marka ma już zbudowany mocny branding oparty na realizacji obietnic zawartych w komunikatach marketingowych. Raporty stanowią pewnego rodzaju wskaźniki jakości współpracy producentów z wykonawcami w danym roku i na przestrzeni kilku lat wstecz.

WEŹ UDZIAŁ Zapraszamy producentów do wzięcia udziału w Rankingu i weryfikacji pozycji swoich marek, a użytkownikom polecamy śledzenie preferencji aktualnych na rynku i poznania wiarygodnych, cenionych produktów budowlanych na stronie www.rankingmarekbudowlanych.pl. (OPR. RZ)

Roadshow z Festoolem Firma Festool zaprasza wszystkich fachowców na Festool Roadshow Polska 2016. Ciężarówka po brzegi wypełniona elektronarzędziami firmy Festool zawita w 9-ciu miastach Polski. Ciężarówka z najnowszymi elektronarzędziami firmy Festool zawita w 9 miastach. Będzie to też 9 szans na wygraną cennych nagród i tyle samo możliwości do zapoznania się i przetestowania innowacyjnych systemów Festool. Ciężarówka Festool pojawi się: 04.05 w Łódzi; 05.05 w Krakowie; 06.05 w Jaworznie i 07.05 w Żorach. Szczegóły na stronie internetowej Festool: www.festool. pl/roadshow. (RZ)

Na Targach nie zabrakło też ciekawych prelekcji, paneli termatycznych i dyskusji na temat rozwoju branży budowlanej. Fot. Grupa PSB

Rekordowe targi PSB

FOT. FESTOOL

Na 14. Targach Grupy PSB zorganizowanych tym razem w dniach 2-3 marca br. w Kielcach zaprezentowali się najwięksi producenci chemii oraz materiałów budowlanych. Na targach odbyły się również prelekcje oraz bankiet inauguracyjny.

Targi Grupy PSB mają charakter wewnętrzny, tj. przeznaczone są wyłącznie dla partnerów Grupy. Wydarzenie jest okazją do nawiązania nowych kontaktów biznesowych i zawarcia kontraktów. Na targach PSB pokazali się producenci chemii budowlanej oraz materiałów ociepleniowych. Swoje stoiska miały

takie firmy jak: Atlas, Selena, Soudal, Baumit, Kreisel, Rockwool Polska, Ursa, czy też Isover.

REKORDOWE WYNIKI W ubiegłym roku w Targach uczestniczyło 325 wystawców i zawarto aż 11500 kontraktów, których łączna wartość wyniosła ponad 266 mln zł. W 14. Targach Grupy uczestniczyło 320 producentów materiałów reprezentujących wszystkie budowlane branże oraz niemal 400 kupców PSB z całej Polski. Zawarto też 12700 kontraktów o wartości ponad 307 mln zł. Oznacza to wzrost o 15% w stosunku do wyników osiągniętych na ubiegłorocznych Targach PSB. (RZ)

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

VII Kongres Stolarki Polskiej coraz bliżej! Uczestnicy VII edycja Kongresu Stolarki Polskiej spotkają się w Hotelu Warszawianka w Jachrance już 19 maja 2016 r. Program merytoryczny Kongresu obfituje w ciekawe zagadnienia związane z funkcjonowaniem zarówno tego sektora polskiej gospodarki, jak i samych przedsiębiorstw. Kluczowym elementem Kongresu Stolarki Polskiej jest zawsze jego program merytoryczny. W tym roku został on podzielony na dwa bloki tematyczne. Moderatorem części merytorycznej VII Kongresu Stolarki Polskiej będzie znany dziennikarz i publicysta Marek Zając.

DWA BLOKI Pierwszy z nich zatytułowany jest: „Perspektywy rozwoju branży stolarki budowlanej w Europie w kontekście roku

2021. Czy Polska i polscy producenci są świadomi zmian i czy są na nie przygotowani?”. Wyzwania związane z wymogami odnośnie energooszczędności budownictwa, w tym także wyrobów stolarki budowlanej, są zagadnieniem istotnym z punktu widzenia całej branży, dlatego blok zapowiada się bardzo interesująco. Drugi blok tematyczny, zatytułowany: „Jak skutecznie kreować Markę, aby sprzedawać więcej i drożej?” poświęcony będzie m.in. zagadnieniom

związanym z marketingiem w punkcie dystrybucji, wykorzystaniu Internetu w komunikacji z konsumentem, użyciu go jako mobilnego punktu sprzedaży ipromocji produktów, a także kwestiom związanym z tożsamością marki. Po zakończeniu obrad prowadzonych w ramach dwóch bloków tematycznych nastąpi podsumowanie i ogłoszenie rezolucji kongresowych, które staną się wytycznymi dla dalszych działań Związku POiD i wyznaczą kierunki rozwoju branży. Ważny punkt VII Kongresu Stolarki Polskiej stanowi wieczorna, Jubileuszowa Gala, podczas której świętowane będą obchody jubileuszu 20-lecia istnienia w Polsce organizacji branży stolarki budowlanej. Gospodarzem wieczoru

Podsumowanie 23. targów Interbud Łódzkie targi Intebud, które odbyły się między 4, a 6 marca br. odwiedziło ponad 7 tys. osób. Zakres tematyczny i produktowy targów oddawał pełny cykl powstawania typowego domu: od projektowania, przez finansowanie, po wykonawstwo. Targi Interbud stały się miejscem prezentacji nowych rozwiązań w dziedzinie budownictwa, co potwierdza udział 262 wystawców. Podstawowymi

Łódzkie targi budowlane Interbud w tym roku miały 262 wystawców, a odwiedziło je 7496 osób. Fot. Interservis

trendami budowlanymi, za którymi obecnie podąża branża i konsumenci to: oszczędności, niskie koszty energii, budownictwo niskoenergetyczne i przystosowane do tego dachy, okna i drzwi.

DUŻE ZAINTERESOWANIE Zwiedzających tegoroczne targi Interbud interesowały zarówno wysoka jakość produktów i wyrobów budowlanych, jak i bezpieczeństwo i niskie koszty związane z budową domów. Największe zainteresowanie wzbudzały te stoiska

w których prezentowane były innowacyjne produkty i usługi.

WARSZTATY I NIE TYLKO Trzy dni Targów wypełnią szkolenia i warsztaty oraz indywidualne prezentacje w stoiskach. Przygotowane przez fachowców budowlanych, architektów, prawników i menedżerów z branży. Tematyka objęła m.in.: zmiany prawa dla budownictwa, najnowsze rozwiązania grzewcze, energooszczędne materiały, akcesoria i wyposażenie wnętrz. (OPR. RZ)

będzie Roman Czejarek, popularny dziennikarz, pracownik Polskiego Radia. Na Gali tradycyjnie już zostaną wręczone także Orły Polskiej Stolarki, certyfikaty Związku POiD oraz inne wyróżnienia dla osób i firm szczególnie zaangażowanych w rozwój branży. (OPR RZ)

Pierwszy na rynku Firma Hewalex udostępnia na stronie fotowoltaika.hewalex.pl profesjonalne narzędzie Kalkulator PV Hewalex. Służy on do obliczania efektu ekonomicznego, jaki można uzyskać dzięki zastosowaniu instalacji fotowoltaicznej w domu jednorodzinnym, budynku należącym np. do spółdzielni mieszkaniowej lub w siedzibie firmy. Kalkulator uwzględnia szereg czynników mających wpływ na ostateczny poziom opłacalności inwestycji. Uwzględniane są nie tylko aspekty techniczne związane z wydajnością instalacji fotowoltaicznej, ale również szereg aspektów ekonomicznych. Uwzględniony zostaje np. różny poziom dofinansowania, kosztów umowy kredytowej, wzrostu cen energii elektrycznej w przyszłości, a także udział energii elektrycznej zużywanej na własne potrzeby i oddawanej do sieci elektroenergetycznej. Możliwe jest skorzystanie z opcji rozliczenia wytworzonej energii w oparciu o net-metering, jak również jej odsprzedaży w określonej cenie. (OPR. ZR)

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Z wizytą na targach Farbe 2016

Hydrofilowa innowacja w tynkach elewacyjnych Firma Saint-Gobain Weber zorganizowała śniadanie prasowe, które odbyło się 16 marca br. w warszawskiej restauracji „Strefa”. Zaproszeni dziennikarze mogli zapoznać się z działaniem najnowszego tynku hydrofilowego weber.pas topdry. Podczas śniadania prasowego zorganizowanego przez firmę SaintGobain Weber zaproszeni dziennikarze przetestowali działanie technologii AquaBalance w najnowszym tynku hydrofiliowym weber.pas topdry. Jak zapewniali przedstawiciele firmy Weber, technologia AquaBalance to nowatorskie rozwiązanie. Dzięki systemowi specjalnych mikrokanalików z jednej strony znacznie zwiększa się powierzchnia parowania kropli wody (ma ona wyraźnie spłaszczony kształt), a z drugiej strony absorbowany jest nadmiar wilgoci, która natychmiast oddawana jest do atmosfery.

PEWNA OCHRONA? Zastosowanie technologii AquaBalance chroni więc przed długotrwałym pozostawaniem wody na elewacji. Mikrokanalikowa struktura tynku

tworzy hydrofilową powierzchnię, która zabezpiecza przed tworzeniem się filmu wodnego, a zarazem porostem alg, glonów i pleśni. Przedstawiciele firmy Weber zapewnili dziennikarzy, że produkt ten został dostosowany do warunków atmosferycznych panujących w Polsce. Tynk weber.pas topdry zostanie przetestowany przez fachowców i wtedy się okaże, czy spełnia on wszystkie wymagania stawiane przez branżę budowalną. Przedstawiciele firmy Weber pochwalili się też, iż w 2015 r. udało im się przeszkolić 4 tys. wykonawców w ramach Akademii Webera. Akademia Weber to cykle specjalistycznych szkoleń dla osób związanych z branżą budowlaną w Polsce, a przede wszystkim pracowników firm wykonawczych.

W monachijskich targach Farbe FAF 2016 wzięło udział ponad 41 tys. odwiedzających z 87 krajów. Mimo, że targi obejmują swoją tematyką głównie farby, tynkowanie i suchą zabudowę to pojawiły się na nich także firmy związane z branżą łazienkową.

Monachijskie targi Farbe 2016 trwały od 2 do 5 marca br. W ciągu tych czterech dni targowych swoje najnowsze produkty i technologie zaprezentowało 400 wystawców z 15 krajów. Ponad 41500 gości z 78 krajów przyjechało do Monachium, specjalnie na targi Farbe 2016.

WIĘCEJ ODWIEDZAJACYCH Organizatorzy tej edycji monachijskich targów odnotowali wzrost liczby odwiedzających z Niemiec i zagranicy. W porównaniu z targami Farbe z 2013, w tegorocznej edycji o 4% więcej odwiedzających przyjechało z zagranicy.

Odwiedzający przybyli nawet z Australii i Nowej Zelandii. Aż 92,4% ankietowanych na targach Farbe 2016 malarzy, tynkarzy, posadzkarzy i parkieciarzy przyznało najwyższe noty tej edycji.

WARSZTATY I MISTRZOSTWA Na targach Farbe 2016 odbyło się też mnóstwo konkursów i mistrzostw branżowych. Jednym z nich były eliminacje na kandydata europejskich umiejętności zawodowych, specjalizującego się w pracach tynkarskich. Zwycięzca pojedzie na finał zawodów EuroSkills, które odbędą się jesienią 2016 r. w szwedzkim Göteborgu. Ponadto na odwiedzających, czekały warsztaty i prezentacje odbywające się na żywo w hali A3, gdzie zawodowcy zaprezentowali swoje umiejętności związane z wykonywaniem prac tynkarskich, dotyczących restauracji fasad obiektów historycznych, jak i pracy z najnowocześniejszymi produktami i technologiami. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

RADOSŁAW ZIENIEWICZ

Marcowe ceny materiałów budowlanych Przychody PSB (centrali) ze sprzedaży materiałów budowlanych (do sieci PSB) w marcu 2016 r. były o 25% wyższe niż przed rokiem oraz aż o 78% wyższe niż w lutym 2016 r. Sprzedaż po trzech miesiącach 2016 r. była wyższa o 17% od analogicznego okresu roku poprzedniego. W marcu 2016 r., w porównaniu do poprzedniego miesiąca, wzrosły ceny narzędzi i sprzętu budowlanego (+5,1%) i gazobetonów (+3%). W 6 grupach ceny spadły: izolacji wodochronnych (-6,2%), pokryć i folii dachowych, rynien (-5,8%), suchej zabudowy (-3,8%), chemii budowlanej (-2,7%), materiałów ściennych ceramicznych (-2,6%) oraz izolacji termicznych (-1,8%).

Ceny w innych grupach nie zmieniły się. W kategorii „inne” wzrosły ceny instalacji i techniki grzewczej, kanalizacji, odwodnień, wentylacji (+1,8%). Spadły ceny farb, lakierów, tapet (-2,2%), płytek ceramicznych, wyposażenia łazienek i kuchni (-2,1%) oraz cementu, wapna (-0,3%). Ceny bram, ogrodzeń oraz kostki brukowej nie zmieniły się. (OPR. ZR)

Targi Farbe to miejsce, w którym spotkają się głównie specjaliści szeroko reprezentujący branżę farb i dekoracji stosowanych wewnątrz pomieszczeń, jak i produktów przeznaczonych na zewnętrzne elewacje. Fot. GHM – FAF 2016

FACHOWY WYKONAWCA

HYUNDAI H350 DEBIUTUJE NA POLSKICH SALONACH Nowy Hyundai H350 wnosi do europejskiego segmentu lekkich samochodów użytkowych wiodące w klasie atrybuty. W ramach proeuropejskiej polityki rynkowej firma Hyundai Motor zaprojektowała i wyprodukowała ten model w Europie z myślą o oczekiwaniach także polskich klientów. Ze względu za zróżnicowane potrzeby użytkowników lekkich samochodów dostawczych, Hyundai proponuje do wyboru dwie wersje nadwoziowe nowego H350: furgon oraz podwozie z kabiną. Obydwa warianty oferują ergonomicznie zaprojektowaną kabinę, odpowiednie osiągi, zapewniając dodatkowo wysoki poziom bezpieczeństwa oraz niskie koszty eksploatacji.

PRZESTRONNY I POJEMNY Obie wersje modelu H350 wyróżniają się odpowiednio dobranymi wymiarami nadwozia i wnętrza. Model z długim rozstawem osi to samochód o długości 6 m, który pomieści pięć europalet (1200x800x900 mm). Jego przedział ładunkowy ma 3,665 m długości z optymalną pojemnością 12,9 m3. Model ze standardowym rozstawem osi zabierze na pokład cztery europalety, a pojemność przedziału ładunkowego wynosi 10,5 m3. Duża odległość pomiędzy nadkolami (1380 mm) pozwala w pełni wykorzystać zalety pojemnego przedziału transportowego, który został oddzielony

od kabiny montowaną standardowo stalową przegrodą. Kolejnym wariantem modelu H350 jest podwozie z kabiną, umożliwiające wykonanie zabudowy, na długim i krótkim rozstawie osi. Dzięki temu samochód może przewieźć ładunek o długości około 4 metrów i szerokości 2,32 m, gwarantując jednocześnie doskonałą widoczność do tyłu dzięki przedłużonym pałąkom bocznych lusterek.

FUNKCJONALNY I WYGODNY Hyundai H350 oferuje doskonałą funkcjonalność, dzięki czemu sprosta wszystkim powierzonym mu zadaniom. Łatwy dostęp do przestronnego przedziału ładunkowego wersji furgon dają duże, podwójne drzwi tylne oraz przesuwne, pojedyncze drzwi boczne. Tylne drzwi otwierają się pod kątem 90, 180 i 270 stopni, a próg załadunku znajduje się zaledwie 690 mm nad jezdnią. Wnętrze nowego Hyundaia H350 imponuje wysoką jakością wykończenia, a nowoczesny design oraz komfort użytkowania są typowe dla aut osobowych. Przemyślany projekt zagospodarowania

kabiny tworzy z niej ”mobilne biuro”, w którym kierowca z łatwością wykona codzienne obowiązki.

ATRAKCYJNA USŁUGA SERWISOWA Konkurencyjne koszty usług serwisowych oraz niskie koszty eksploatacji to kolejne korzyści użytkowania modelu H350. Elementy nadwozia pochłaniające energię przy zderzeniu w połączeniu

z przemyślanymi rozwiązaniami, takimi jak pochłaniający energię tylny zderzak, przyczyniają się do zmniejszenia kosztów napraw, co ma pozytywny wpływ na utrzymanie wysokiej wartości rezydualnej. Co więcej, H350 objęty został wiodącą w klasie, 3-letnią gwarancją bez limitu kilometrów oraz 10-letnią gwarancją na korozję perforacyjną. Okresowe przeglądy mają być wykonywane co 30 tys. km lub co dwa lata.

Porównanie modeli Hyundai H350 Model

2,5 litra CRDi (standardowa odmiana) Van i podwozie z kabiną

2,5 litra CRDi (wersja o wysokiej mocy) Van i podwozie z kabiną

Moc

110 kW (150 KM) przy 3600 obr./min

125 kW (170 KM) przy 3600 obr./min

Moment obrotowy

373 Nm przy 1500~2500 obr./min

422 Nm przy 1500~2500 obr./min 153 km/h

Prędkość maksymalna Średnie zużycie paliwa z systemem ISG

8,1 l/100 km*

8,6 l/100 km*

*W zależności od wersji wyposażeniowej i typu nadwozia. Powyższe dane zostały uzyskane w testach przeprowadzonych zgodne z wymogami aktualnie obowiązującej dyrektywy (EC) 715/2007 i odnoszą się do wersji ze standardowym przełożeniem mostu. Publikowane tu dane mają charakter informacyjny i nie odnoszą się do konkretnego samochodu, ani nie stanowią części oferty produktowej.

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Dow Polska zbuduje domy dla potrzebujących Dow Polska w 2016 r. po raz kolejny współpracuje z Habitat for Humanity Poland. W ramach partnerstwa Dow wesprze finansowo projekt kooperatywy mieszkaniowej zainicjowany przez Fundację. Jego celem jest pomoc 8 rodzinom z problemami lokalowymi w wybudowaniu wielorodzinnego budynku mieszkalnego. Równolegle do wsparcia finansowego udzielonego przez firmę, pracownicy Dow Polska zaoferowali swój czas i umiejętności, by wspólnie z HfH Poland zrealizować projekt kooperatywy mieszkaniowej. To nie pierwsza tego typu inicjatywa pracownicza. Pod koniec marca br. 14 wolontariuszy Dow prowadziło prace wykończeniowe na strychu jednej z warszawskich kamienic. W ramach akcji ochotnicy kładli i szlifowali gładzie szpachlowe, malowali pomieszczenia i prowadzili lekkie prace rozbiórkowe.

GLOBALNE WSPARCIE

Na warsztatach Ceramstic Spotkanie prasowe wraz z warsztatami odbyło się 31 marca br. w warszawskiej wzorcowni marki Ceramstic. Zaproszeni dziennikarze mogli zapoznać się zarówno z dominującymi, jak i przyszłymi trendami wzorniczymi płytek ceramicznych. Dodatkowo zdobytą wiedzę mogli wykorzystać na warsztatach.

Firma Dow wspiera działania Habitat for Humanity również globalnie. W ramach tegorocznej współpracy Dow przekaże wsparcie w postaci środków finansowych, produktów firmy oraz wolontariatu pracowniczego. W ramach zobowiązań podjętych w roku 2016 Dow przekaże przeszło 1,4 miliona dolarów na planowaną realizację 43 projektów budowy budynków mieszkalnych oraz innych kluczowych inicjatyw na całym świecie. (OPR. RZ)

Dziennikarze sami musieli zaaranżować łazienki. Pod koniec warsztatów rozdano nagrody, a następnie dwie drużyny pozowały na ściance Ceramstic. Fot. Radosław Zieniewicz W ramach inicjatywy na strychu kamienicy powstało 7 samodzielnych kawalerek. Jej celem jest stworzenie mieszkań wspomaganych dla młodych osób, które wychodzą z pieczy zastępczej i wchodzą w dorosłe życie. Fot. Dow Polska

Najlepszy eksporter Firma Aluprof została nagrodzona w konkursie „Regionalne Orły Eksportu” w województwie śląskim. Wyróżnienie w kategorii „Najlepszy Eksporter” przyznano podczas uroczystej gali, która odbyła się 5 kwietnia 2016 r. w Katowicach. Organizatorem corocznego plebiscytu jest redakcja dziennika „Rzeczypospolita”. Uroczystość wręczenia nagród poprzedziło wystąpienie Tomasza Salomona, Dyrektora w Departamencie Wspierania Małych i Średnich Przedsiębiorstw Ministerstwa Rozwoju, a także Cezariusza Kwaterskiego z Departamentu Współpracy Ekonomicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Dialog prowadzony podczas każdego spotkania ma w zamiarze konstrukcję

struktury, która będzie wsparciem gospodarczym dla firm, dążących do powiększenia udziału eksportu w swoich dochodach. Najdynamiczniejszych eksporterów w województwie śląskim wybrała kapituła złożona z przedstawicieli władz publicznych, samorządowych i redakcji dziennika „Rzeczpospolita”. (OPR. ZR)

Przed warsztatami odbył się cykl prezentacji na temat najnowszych trendów w designie płytek ceramicznych. Joanna Ciecierska, stylistka marki Ceramstic podkreślała, że tej wiosny najpopularniejsze są beże, brązy oraz kolory imitujące betonowe szarości, rudości i odcienie mocha. Wraca też moda na różne odcienie oliwki. Na kolejnej prezentacji zapoznaliśmy się z wykorzystaniem betonu architektonicznego Morgan&Möller w produkcji okładzin dekoracyjnych oraz wyposażenia łazienek. Ostatnią prezentację poprowadził Łukasz Dziwulski, menadżer ds. importu w Aqua Idealna Łazienka. Zaprezentował on kompleksową ofertę firmy Vitra.

NA WARSZTACIE Wzorcownia Ceramstic daje możliwość zaaranżowania pomieszczenia łazienki

zarówno przy wykorzystaniu okładzin ceramicznych, jak i wyposażenia łazienkowego w postaci umywalek czy toalet myjących. Z tej niepowtarzalnej okazji skorzystali zaproszeni dziennikarze. Wcześniej jednak zostali podzieleni na dwie grupy: niebieską i czerwoną. Grupa „czerwonych” dostała zadanie zaaranżowania i wykonania nowoczesnej łazienki przy użyciu wybranych produktów marki Ceramstic oraz Vitra. Z kolei grupa „niebieskich” miała za zadanie zaaranżowania typowej klasycznej łazienki. Obie prace zostały poddane ocenie grupie jury, ale wybór najciekawiej zaaranżowanej łazienki nastąpił poprzez głosowanie. W rezultacie wygrała klasycznie zaaranżowana łazienka. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

Mobilne czyszczenie

Nowe urządzenie wysokociśnieniowe na gorącą wodę, na przyczepie oznacza wysoką mobilność i niezrównaną łatwość obsługi. Niezawodny HDS 17/60 De Tr1 umożliwia oszczędne użytkowanie. Idealny dla gmin, przemysłu i budownictwa. Odzysk ciepła z wykorzystaniem ciepła odpadowego w trybie pracy na gorącą wodę zapewnia do 14% oszczędności paliwa. Urządzenie jest przyjazne dla środowiska i wydajne w eksploatacji. Tryb Kärcher eco!efficiency zapewnia niższe koszty pracy. Urządzenie jest łatwe w obsłudze. Dzięki procedurze typu Easy obsługa przyczepy jest możliwa poprzez centralny przełącznik wybierakowy. Urządzenie posiada obszerny schowek, dzięki czemu wyposażenie ochronne, akcesoria i środki czyszczące są zawsze pod ręką. Producent: Kärcher, www.kaercher.com

Ogrodowy pomocnik Kosiarka spalinowa z napędem, model 750 EX 5 w 1 to doskonale zaprojektowane narzędzie, które dzięki swojej ergonomii pozwala na długą pracę przy koszeniu nawet wysokiej trawy i chwastów porastających duże powierzchnie ziemi. Kosiarka wyposażona w centralną regulację wysokości koszenia. Dzięki temu rozwiązaniu wysokość koszenia wynosi od 25 mm do 70 mm. Model dodatkowo wyposażono w 8 poziomów wysokości koszenia. Szerokość robocza wynosi 51 cm. Model posiada koła łożyskowane. Pojemność kosza: 60 l. Cena: 1299 zł. Dostępny w marketach Praktiker Polska i na www.praktiker.pl

ENERGOOSZCZĘDNY KOCIOŁ Marka Junkers poszerza swoją ofertę produktową o stojący kocioł kondensacyjny Suprapur KBR 16-42 KW. Urządzenia kondensacyjne nie tylko przekształcają znajdującą się w gazie energię lecz również odzyskują ciepło skraplania pary wodnej zawarte w spalinach. Dzięki tej technologii nowy kocioł grzewczy marki Junkers – Suprapur osiąga klasę sezonowej efektywności energetycznej ogrzewania pomieszczeń na poziomie 93% (klasa efektywności A wg Dyrektywy ErP). W połączeniu z automatyką pogodową lub pokojową kocioł produkuje dokładnie tyle ciepła, ile aktualnie potrzeba dla zapewnienia ustawionej temperatury. Gwarantuje tym samym efektywny i oszczędny sposób dostarczania ciepła do każdego typu domu. Producent: Junkers www.junkers.pl

Inwerterowa oszczędność WPL 25A to inwerterowa, kompaktowa pompa ciepła powietrze/woda z funkcją ogrzewania, przygotowania ciepłej wody i chłodzenia aktywnego, do ustawienia na zewnątrz budynku. Urządzenie jest odpowiednie do zastosowania w nowych oraz modernizowanych budynkach. Energooszczędna technologia inwerterowa umożliwia płynne dostosowanie mocy grzewczej do aktualnego zapotrzebowania na ciepło, co sprawia, że eksploatacja powietrznej pompy ciepła nigdy nie była tak efektywna i tania. WPL 25A spełnia rygorystyczne wymagania stawiane nowoczesnym urządzeniom grzewczym, co potwierdza najwyższa klasa efektywności energetycznej A++. Producent: Stiebel-Eltron Polska www.stiebel-eltron.pl

Drzwi nie do sforsowania

Model AW DS ZGP EI30 to stalowe drzwi marki Wiśniowski, które są praktycznie niemożliwe do sforsowania. Nie straszny im dym, ogień ani najcięższe ciosy. Innowacyjność stalowych drzwi kryje się w zastosowaniu trzypunktowego zamka automatycznego w drzwiach przeciwpożarowych. Dzięki temu przy każdym zamknięciu skrzydła drzwi zostają automatycznie zamknięte bez użycia klucza. Dodatkowo doskonałe parametry akustyczne i możliwość wykonania w jasnych okleinach sprawiają, że to jedyne tak kompleksowe rozwiązanie dostępne na rynku. Drzwi wyróżniają się antywłamaniowością w klasie RC3 oraz ognioodpornością EI30. Producent: Wiśniowski www.wisniowski.pl

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

UTRZYMANIE CZYSTOŚCI A TRWAŁOŚĆ W BRANŻY BUDOWLANEJ Regularne czyszczenie maszyn budowlanych nie tylko sprawia, że estetycznie one wyglądają, ale także pozwala zachować ich wartość. Zapewnia także prawidłowe działanie maszyny i zwiększa jej żywotność. Ze względu na swoją wszechstronność i skuteczność polecane jest przede wszystkim mycie urządzeniami wysokociśnieniowymi. Tą metodą można wyczyścić zarówno podwozie jak i górną część maszyny oraz jej części. Teraz wybrane urządzenia wysokociśnieniowe Kärcher w promocji „Czysty profesjonalizm” trwającej od 1.04 do 31.07, oferowane są w atrakcyjnych cenach. Czyszczenie urządzeniami wysokociśnieniowymi jest szczególnie polecane ze względu na swoją skuteczność. Potężny strumień wody pozwala oczyścić obszary, których nie sposób oczyścić ręcznie lub z pomocą innych urządzeń czyszczących. Strumień wody może być skierowany w dowolnym kierunku, dzięki czemu może wyczyścić wszystkie szpary. Czyszczenie ręczne zajmuje więcej czasu i nie jest nigdy tak dokładne. Jeśli chodzi o urządzenia bez podgrzewania wody to świetnie sprawdzą się modele HD 5/11 P Plus, HD 5/17 C czy HD 5/15 CX Plus + FR Classic, które obecnie objęte są promocją. Urządzenia te mogą pracować zarówno w pionie jak i w poziomie, dzięki czemu są bardzo mobilne. Urządzenia mają kompaktową konstrukcję oraz posiadają zintegrowany uchwyt na panelu przednim do łatwego przeładunku i wygodnego transportu. Mosiężna głowica pompy oraz automatyczny system redukujący ciśnienie wpływają na wydłużenie żywotności urządzenia. Duży filtr wody zabezpiecza

pompę przed zanieczyszczeniami mogącymi znajdować się w wodzie. W standardzie znaleźć można pistolet wysokociśnieniowy Easy Press z obrotową lancą, 10 m wąż wysokociśnieniowy, dyszę rotacyjną czy system AVS zabezpieczający przed skręcaniem.

SPRZĄTANIE NA BUDOWIE Czyszczenie gorącą wodą pod wysokim ciśnieniem jest bardziej skuteczne nawet w przypadku tłustych

zabrudzeń. Urządzeniem, które doskonale sprawdzi się w budownictwie jest HDS 6/14- 4C. Zaletami tego urządzenia są: nowoczesny i przyjazny środowisku tryb, który gwarantuje obniżone o 20% zużycie paliwa oraz emisja CO. Wbudowany lejek do napełniania środka czyszczącego zapobiega przypadkowemu rozlaniu chemii. Dodatkowo urządzenie jest wyposażone w system tłumienia drgań SDS, który redukuje pulsacje ciśnienia w układzie wysokociśnieniowym, monitoring temperatury spalin, który wyłącza silnik po przekroczeniu 300°C zapewniając bezpieczeństwo użytkowania, oraz w system Easy Press, który wpływa na zmniejszenie siły nacisku na spust pistoletu wysokociśnieniowego przez co osoba obsługująca urządzenie nie męczy się i może pracować komfortowo. Dodatkową zaletą jest również Servo Control, pierścień umożliwiający regulację wydatku wody bezpośrednio na pistolecie. Urządzenie wysokociśnieniowe HDS 5/13 U to z kolei przedstawiciel nowej klasy urządzeń „Upright” o zwartej, pionowej konstrukcji. Dzięki możliwości podgrzewania wody do temperatury 80°C, w połączeniu ze środkiem czyszczącym, przy pomocy urządzenia można skutecznie usunąć nawet wyjątkowo uciążliwe zabrudzenia. Urządzenie zużywa przy tym niewielkie ilości

wody i paliwa do jej podgrzewania, co gwarantuje ekonomiczną eksploatację. Dzięki kompaktowym wymiarom i niewielkiej wadze urządzenie można łatwo transportować w samochodzie typu combi. Mycie wysokociśnieniowe przy użyciu ciepłej wody sprawia, że brud i smary (oleje, tłuszcze) szybciej odspajane są od powierzchni i usuwane. Każdy wzrost o 10 ° C temperatury przyspiesza procesy chemiczne oraz zmniejsza o połowę czas reakcji. Praktyczne przykłady zastosowania począwszy od garażu lub warsztatu samochodowego po duże zakłady przemysłowe, pokazują, że używanie ciepłej wody może zmniejszyć całkowity czas czyszczenia nawet o 40%. Prowadzi to do obniżenia kosztów pracy.

Kärcher Sp. z o.o. ul. Stawowa 138-140, 31-346 Kraków tel. 801 811 234 lub 12 63 97 105 fax 12 63 97 111 biuro@pl.kaercher.com

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

Błyskawiczna termodetekcja Bosch wprowadza na rynek łatwe w obsłudze, profesjonalne urządzenie do mierzenia temperatury powierzchni i powietrza oraz wilgotności powietrza. Termodetektor GIS 1000 C Professional potrafi w ciągu paru sekund zlokalizować mostki termiczne oraz miejsca zagrożone pojawieniem się wilgoci. Dzięki zintegrowanej kamerze pomiary są widoczne na obrazie. Można je też szybko przesłać na smartfon, tablet lub komputer. Bosch oferuje dwie możliwości zasilania Termodetektora GIS 1000 C Professional – zasilanie wymiennym akumulatorem 10,8 V lub czterema bateriami alkalicznymi AA poprzez adapter AA1 Professional. Akumulator jest kompatybilny ze wszystkimi profesjonalnymi narzędziami Bosch wymagającymi napięcia 10,8 V. Producent: Bosch, www.bosch-professional.com

Inteligentna brama Dzięki Ri-Co technologia inteligentna jest teraz na wyciągnięcie ręki. Ri-Co pozwala w prosty i wygodny sposób sterować wszystkimi automatycznymi bramami marki Wiśniowski oraz drzwiami CREO z zamkiem elektrycznym, nawet wtedy kiedy nie ma Cię w domu. Ri-Co wykorzystuje sieć Wi-Fi. Ri-Co jest zawsze w Twoim telefonie dzięki czemu klucze czy pilot stają się zbędne. Teraz tak łatwo można sobie pozwolić na pełną kontrolę, bezpieczeństwo i komfort. Producent: Wiśniowski, www.wisniowski.pl

NAJTWARDSZY PIR Eurofloor 300 to jedyna na rynku polskim płyta PIR stosowana jako termoizolacja posadzek, która wytrzymuje obciążenie aż 300 kPa. Gwarantuje to długotrwałą, bezawaryjną eksploatację posadzki (również przemysłowej), której ewentualny remont wiązałby się z wysokimi kosztami. Dzięki bardzo korzystnemu współczynnikowi przewodzenia ciepła λD=0,023 W/(mK) według EN 12667, przy niewielkiej grubości uzyskuje się znaczący efekt izolacyjności cieplnej. Okładzina jest odporna na substancje alkaliczne. Gęstość objętościowa rdzenia PIR wynosi ok. 30 kg/m3. Dostępne grubości płyt: 60, 80 i 100 mm. Niewielkie wymiary (600x1200 mm) ułatwiają ich układanie. Płyta znakomicie nadaje się pod ogrzewanie podłogowe. Producent: Recticel, www.recticelizolacje.pl

Kompleksowa ochrona dachu

Bitumiczna papa paroizolacyjna Bauder Super AL-E Plus z wkładką nośną z aluminium, poliestru oraz tkaniny szklanej 60 g/m2 o grubości 3,5 mm. Wyróżnia się polepszoną odpornością wierzchniej warstwy. Zastosowana nowa posypka ułatwia pracę w gorących temperaturach: ≥+70°C. Zapewnia lepszą ochronę przed uszkodzeniami oraz stąpaniem. Wykazuje wytrzymałość na siłę zrywającą wzdłużną i poprzeczną: 400 N/50 mm. Specjalny pasek w środkowej części ułatwia rozróżnienie paroizolacji od papy wierzchniego krycia. Zachowuje giętkość w niskiej temperaturze: ≤-20°C. Zgrzewana palnikiem. Przeznaczona na dachy płaskie. Producent: Bauder, www.bauder.pl

TRZYMA POZIOM Malowana Czerwona poziomica AWTools została wykonana z pogrubionego prostokątnego profilu aluminiowego. Libella poziomu jest łatwa do odczytania dzięki zastosowaniu soczewek powiększających. Wszystkie wskaźniki poziomicy są odporne na uderzenia oraz zabezpieczone przed niekorzystnym działaniem promieniowania UV. Dokładność pomiarowa narzędzia wynosi 0,5 mm/m. Wyposażona w dwukomponentowe końcówki ochronne, amortyzujące wstrząsy. Producent udziela 30-letniej gwarancji na oczko. Dostępne długości: 40, 60, 80, 100, 120, 150 i 200 cm. Producent: AW Narzędzia, www.awtools.pl

Podlaskie &HQWUXP 1DU]Ă&#x161;G]LRZH SURIHVMRQDOQH GRUDG]WZR VSU]HGDÄ? V]NROHQLD VHUZLV SRJZDUDQF\MQ\

=DSUDV]DP\ QD V]NROHQLD V]NROHQLD#MUWHFK FRP SO

ZZZ SURIHVMRQDOQH QDU]HG]LD SO Dystrybutor marek:

JR-Tech Sp. z o.o. XO %HUOLQJD % %LDĂŻ\VWRN WHO VDORQ#MUWHFK FRP SO

www.jrtech.com.pl www.profesjonalne-narzedzia.pl

FACHOWY WYKONAWCA | WYWIAD

Stoimy na straży jakości Razem z Tomaszem Kruppikiem, prezesem Stowarzyszenia „Białe murowanie” podsumowujemy miniony rok i rozmawiamy o trendach, wyzwaniach jakie stoją przed producentami materiałów wznoszeniowych oraz branżą budowlaną. Z Tomaszem Kruppikiem rozmawia Radosław Zieniewicz. v Jak z punktu widzenia Stowarzyszenia „Białe murowanie” wyglądał miniony rok 2015 dla branży związanej z produkcją materiałów wznoszeniowych? Dla producentów silikatów 2015 rok, był dobrym czasem, ponieważ w stosunku do 2014 roku odnotowaliśmy prawie 24% wzrost produkcji (zgodnie z danymi GUS-u), co jest bardzo satysfakcjonujące. A przy spadku poziomu produkcji innych popularnych materiałów ściennych, świadczy również o zwiększeniu popularności silikatów na rynku budowlanym. Ponadto, był to rok wyzwań związanych z dyskusją na temat energooszczędności i akustyki. Producenci materiałów ściennych pracowali nad systemowymi rozwiązaniami, które pozwolą zapewnić użytkownikom mieszkań, jak i obiektów publicznych optymalny komfort cieplny i akustyczny bez konieczności znaczącego podnoszenia kosztów budowy i wykończenia. v Dobry produkt to jedno, ale ważne jest też prawidłowe murowanie. Jak ocenia Pan poziom umiejętności murarzy (wykonawców), którzy pracują na materiałach wznoszeniowych? To prawda, nawet najlepszy produkt nie spełni swoich funkcji, jeśli będzie zastosowany niezgodnie ze swoim przeznaczeniem lub będzie niewłaściwie zamontowany. Mając świadomość tego, że zarówno wiedza na temat konkretnego produktu, jak i opanowanie samej sztuki murarskiej są istotne, członkowie Stowarzyszenia od wielu lat w ramach swoich firm, a teraz również w ramach Stowarzyszenia, promują rozwiązania systemowe oraz proponują szkolenia dla wykonawców na temat wznoszenia ścian. Dobrym

trendem, który obecnie obserwujemy jest zaangażowanie producentów materiałów budowlanych we współpracę ze szkołami ponadgimnazjalnymi kształcącymi przyszłych wykonawców. Wierzymy, że działania skierowane do młodych ludzi przyniosą doskonałe efekty. v Jakie najważniejsze wyzwania i zmiany czekają producentów materiałów wznoszeniowych w drugiej połowie 2016, jak i 2017 roku? Istotnymi będą działania w obrębie akustyki i energooszczędności. Od 2015 roku w Polskim Komitecie Normalizacyjnym toczą się prace nad kolejną częścią normy PN-B-02151: Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach. Część 5: Wymagania dotyczące budynków mieszkalnych o podwyższonym standardzie akustycznym oraz zasady ich klasyfikacji. Norma określi między innymi wymagania wobec poziomu izolacyjności akustycznej przegród oddzielających mieszkania w budynkach wielomieszkaniowych, w tym także wprowadzi klasyfikację budynków o podwyższonym standardzie akustycznym. Wyzwaniem dla producentów materiałów budowlanych będzie zaproponowanie rozwiązań, które pozwolą osiągnąć zapisane wymagania bez ponoszenia przez inwestorów nadmiernych kosztów. Wyzwaniem, z którym mierzą się zarówno projektanci, inwestorzy i klienci pozostaje nadal energooszczędność. Od 2017 roku będą obowiązywały zaostrzone wymagania dotyczące izolacyjności termicznej przegród, które określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

v Jakie innowacyjne kierunki rozwoju w technologii murowania i produkcji materiałów wznoszeniowych możemy spodziewać się w najbliższych latach 2016–2017? Będą to działania zmierzające do poszukiwania optymalnych rozwiązań w dziedzinach omówionych w poprzednim pytaniu. W zakresie akustyki będą to próby uzyskania materiałów i systemów, które spełnią zaostrzone wymagania izolacyjności akustycznej, a jednocześnie będą łatwe w zastosowaniu. Jednym z takich rozwiązań z pewnością będą ściany silikatowe. Z kolei wciąż rosnące oczekiwania wobec energooszczędności skłonią rynek do poszukiwania materiałów zarazem wytrzymałych i o odpowiednich parametrach wpływających na ochronę termiczną budynków. Tu znaczącą rolę odegra beton komórkowy, który wciąż ma potencjał do rozwoju, dzięki wysokiej izolacyjności termicznej, ale również ściany silikatowe będą rozwijać się w tym kierunku ze względu na bardzo pożądaną dużą bezwładność cieplną. v Eksperci waszego Stowarzyszenia aktywnie działają w komitetach technicznych, czy normalizacyjnych. Skąd ta potrzeba, a może bardziej konieczność takiej aktywności ze strony Stowarzyszenia? Nasi reprezentanci działają w czterech komitetach technicznych PKN(Polski Komitet Normalizacyjny): ds. konstrukcji murowych; ds. projektowania konstrukcji murowych; ds. akustyki architektonicznej; ds. ochrony cieplnej budynków. Decyzja o członkostwie Stowarzyszenia „Białe murowanie” w PKN wynikała z tego, że jako członkowie stowarzyszenia i jako uczestnicy procesu budowlanego stosujący europejskie, jak i polskie normy chcieliśmy uczestniczyć w ich tworzeniu i aktualizowaniu. Chcemy mieć pewność, że produkty, które powstają według obowiązujących, ale nie obowiązkowych norm są najwyższej jakości i są bezpieczne zarówno na etapie powstawania, jak i później w trakcie użytkowania budynku.

Dobrym trendem, który obecnie obserwujemy jest zaangażowanie producentów materiałów budowlanych we współpracę ze szkołami ponadgimnazjalnymi kształcącymi przyszłych wykonawców. Wierzymy, że działania skierowane do młodych ludzi przyniosą doskonałe efekty. 14

FACHOWY WYKONAWCA | WYWIAD

v Dokładnie 29 lutego br. Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego powołał Stowarzyszenie „Białe murowanie” na członka Komitetu Technicznego nr 179 ds. Ochrony Cieplnej Budynku. Nad jakimi zagadnieniami i wyzwaniami wasz ekspert będzie tam pracował? Obowiązkiem osób uczestniczących w pracach komitetów technicznych jest angażowanie się w prace nad wszystkimi normami, które są prowadzone w ramach organu. Nasz reprezentant będzie zatem angażował się w działania komitetu nr 179, zwracając szczególną uwagę na to, aby powstające wymagania sprzyjały zmniejszaniu zapotrzebowaniu budynków na energię i stratom ciepła, ale również, aby nowe regulacje nie musiały oznaczać nadmiernych nakładów na rozwiązania służące ich osiągnięciu. v Włączyliście się także w debatę dotyczącą podniesienia standardów akustyki budowlanej i ochronie przed hałasem w budynkach. Dlaczego tak potrzebna i ważna jest waszym zdaniem kontrola właściwości akustycznych przegród w standardzie podstawowym i podwyższonym oraz wdrożenie procedur odbioru budynku pod kątem izolacyjności akustycznej? Problemy związane z akustyką dotyczą zarówno budynków mieszkalnych, w tym przede wszystkim budynków wielomieszkaniowych, ale także obiektów użyteczności publicznej, biur, czy obiektów sportowych. W swoich działaniach skupiamy się przede wszystkim na akustyce w budynkach wielomieszkaniowych, ponieważ mamy świadomość, że przy wykorzystaniu odpowiednich materiałów ściennych i starannemu wykonawstwu można zapewnić bardzo dobry komfort akustyczny na obowiązującym obecnie poziomie 50 dB (dla ściany pomiędzy lokalami). Niestety brak obowiązku badania ukończonych budynków, powoduje, że nie wszyscy inwestorzy decydują się na takie działania, przedstawiając klientowi wartości projektowane, które ze względu na różne czynniki mogą różnić się od tych rzeczywistych, zwykle na niekorzyść. Obowiązek badania gotowych budynków będzie mobilizował wykonawców i sprzedających do tego, aby dołożyć wszelkich starań, żeby powstały budynek spełniał wymagania. Wprowadzenie wymagań dla budynków o podwyższonym standardzie stworzy możliwość wyboru dla bardziej wymagających klientów, którzy będą gotowi na to aby zapłacić za takie mieszkanie więcej niż za standardowy lokal, ponieważ spełnienie wymagań izolacyjności akustycznej powyżej 56 dB będzie wiązało się z koniecznością zastosowania ponadstandardowych materiałów i rozwiązań. v Jakie działania podejmie Stowarzyszenie „Białe murowanie” w celu upowszechniania i pogłębiania wiedzy dot. produkcji i zastosowania wyrobów z betonu komórkowego oraz silikatów w budownictwie?

Działania edukacyjne są jednymi z najintensywniej realizowanymi przez nasze stowarzyszenie. Kierujemy je zarówno do inwestorów indywidualnych, profesjonalistów, jak również do studentów. W 2014 roku, podczas kilku imprez targowych w całym kraju zorganizowaliśmy cykl wykładów dla inwestorów indywidualnych na tematy związane z energooszczędnością i akustyką. Wspólnie z Mazowiecką Okręgową Izbą Inżynierów Budownictwa zorganizowaliśmy seminarium Projektowanie i wykonawstwo konstrukcji murowych z silikatów. Współpracujemy również z organizacjami

studenckimi i uczelniami, prowadząc wykłady na tematy związane z produkcją i zastosowaniem materiałów ściennych. Ponadto, przygotowaliśmy szereg materiałów i artykułów prasowych, adresowanych do inwestorów indywidualnych i profesjonalistów. Rozpoczęliśmy także pracę nad publikacją o silikatach, która powinna być gotowa jesienią tego roku i będzie rozpowszechniana wśród profesjonalistów działających w branży i studentów budownictwa. v Dziękuję za rozmowę.

Chcemy mieć pewność, że produkty, które powstają według obowiązujących, ale nie obowiązkowych norm są najwyższej jakości i są bezpieczne zarówno na etapie powstawania, jak i później w trakcie użytkowania budynku.

TOMASZ KRUPPIK PREZES STOWARZYSZENIA PRODUCENTÓW BIAŁYCH MATERIAŁÓW ŚCIENNYCH „BIAŁE MUROWANIE”

FACHOWY WYKONAWCA | ELEKTRONARZĘDZIA

NOWE MŁOTY UDAROWO-OBROTOWE HITACHI Pierwsze w tej klasie w branży elektronarzędziowej młoty udarowo-obrotowe wykorzystujące do napędu silniki bezszczotkowe wprowadza właśnie do sprzedaży firma Hitachi.

Cztery nowe urządzenia o symbolach DH45ME, DH45MEY, DH52ME oraz DH52MEY to całkowicie nowe konstrukcje młotów. Najbardziej innowacyjnym elementem konstrukcyjnym tych elektronarzędzi jest bezszczotkowy silnik.

WYDAJNE WYBURZANIE Firma Hitachi wykorzystała tę technologię do napędu młotowiertarek sieciowych. Nowoczesne, wysokowydajne silniki bezszczotkowe to przede wszystkim

zdecydowane wydłużenie żywotności napędu elektronarzędzia. Seria nowych młotowiertarek może pochwalić się bardzo dobrymi właściwościami wyburzeniowymi, nawet do 30% większymi w porównaniu do poprzednich modeli Hitachi. Również zwiększono o 20% prędkość wiercenia w porównaniu do poprzednich modeli. Dodatkowo na wytrzymałość i niezawodność urządzeń ma wpływ nowa konstrukcja korpusu. Wykorzystanie technologii AHB – Aluminuim Housing

KUCIE BEZ ZBĘDNYCH WIBRACJI W nowej serii młotowiertarek zastosowano również nowoczesny system antywibracyjny UVP (dla modeli DH45MEY oraz DH52MEY). Oryginalny, zaprojektowany przez Hitachi sprężynowy,

DH45ME

Model Parametry

Body czyli wykonanie korpusu urządzenia z aluminium wpływa na zwiększenie sztywności konstrukcji oraz jej wagę, co przekłada się na komfort pracy.

DH52ME

DH52MEY

Wiercenie w betonie

45 mm

52 mm

Wiercenie koronką

125 mm

160 mm

Moc

1500 W

Rodzaj mocowania

SDS max

Prędkość obrotowa bez obciążenia

230 V

120–310/min

110–280/min

Liczba udarów

230 V

1200–2950/min

1000–2400/min

535 mm

585 mm

Długość całkowita Waga Akcesoria standardowe

DH45MEY

dynamiczny pochłaniacz drgań zmniejsza i pochłania wibracje o około 15% lepiej niż w poprzednich modelach poprawiając efektywność działania i komfort pracy. Dzięki zastosowaniu silnika bezszczotkowego mamy również możliwość doboru parametrów pracy. W zależności od potrzeb możemy odpowiednio ustawić prędkość obrotową oraz liczbę udarów. Więcej na stronie producenta: www.hitachi-narzedzia.pl

9,0 kg

9,5 kg

11,0 kg

Rękojeść boczna, smar, walizka transportowa

11,5 kg

FACHOWY WYKONAWCA | TARGI BUDMA 2016

Ponad 800 wystawców, setki nowości produktowych, rynkowe premiery, jak i szereg merytorycznych konkursów, mistrzostw, wydarzeń towarzyszących i dyskusji. Targi Budma 2016 odnotowały też wzrost liczby odwiedzających większy o 10% w stosunku do zeszłorocznej edycji.

Podsumowanie targów Budma 2016 Jubileuszowa 25. edycja targów Budma 2016 trwała od 2 do 5 lutego br. Ponad 800 wystawców z Polski, jak i zagranicy zaprezentowało swoje najnowsze technologie i produkty. Odwiedzający mogli zapoznać się z szeroką ofertą producentów chemii budowlanej, instalacji grzewczych, stolarki otworowej, elektronarzędzi oraz producentów kominków. Na tegorocznych targach nie mogło zabraknąć konferencji, mistrzostw oraz forów branżowych. Odwiedzający targi konsumenci, jak i profesjonalni wykonawcy mogli także obejrzeć zmagania parkieciarzy i monterów wykładzin.

MIĘDZYNARODOWY CHARAKTER W ostatnich latach zauważalny jest wzrost liczby zagranicznych profesjonalistów na targach Budma. Poszukują oni nowych rozwiązań i produktów,

na które rośnie zapotrzebowanie na zagranicznych rynkach. W 2016 roku liczba zagranicznych zwiedzających wzrosła o 18% w stosunku do poprzedniej edycji Budmy. A w porównaniu z Budmą z 2014 roku organizatorzy tegorocznych Targów odnotowali aż 33% wzrost. Międzynarodowy charakter targów Budma podkreśliła obecność zwiedzających z aż 53 krajów, reprezentujących 5 kontynentów: Europę, Afrykę, Amerykę Południową, Amerykę Północną i Azję. Wśród zagranicznych zwiedzających, w 2016 roku, najliczniej reprezentowane były Niemcy (18%), Litwa (13%), Ukraina (11%), Czechy (9,5%), Skandynawia (7,5%), Włochy (5,5 %), Francja (5%), Rosja (4,5%), Słowacja (4,5%) oraz Wielka Brytania (4%). Ponadto zagraniczni eksperci i zaproszeni goście wygłosili ponad 100 prelekcji na kilkudziesięciu konferencjach, seminariach i prezentacjach

KTO ODWIEDZIŁ TARGI? Oferta i program Międzynarodowych Targów Budownictwa i Architektury Budma kierowane są do czterech grup klientów: handlowców, architektów, wykonawców oraz inwestorów. Najsilniej reprezentowaną grupą tegorocznych targów byli przedstawiciele sieci handlowych, którzy stanowili aż 45% ogólnej liczby zwiedzających. 34% zwiedzających stanowili wykonawcy i fachowcy, a 12% inwestorzy. Architekci i projektanci to wartość 11% wśród ogółu zwiedzających. Pozostały 1% stanowiły osoby spoza klasyfikatorów. Źródło: MTP Biznesowe spotkania z profesjonalistami Architekt / Projektant 11% Wykonawca / Fachowiec 34%

Inwestor 9%

Inne 1%

Handel 45%

FACHOWY WYKONAWCA | TARGI BUDMA 2016

poruszających najważniejsze i najbardziej aktualne dla branży budowlanej zagadnienia.

MERYTORYCZNA BUDMA Odwiedzający tegoroczne targi Budma 2016 mogli liczyć na wiele ciekawych merytorycznych spotkań, konferencji i wykładów. Wśród nich znalazły się Dni Inżyniera Budownictwa – dwudniowe spotkanie. Zaproszeni eksperci poruszali m.in. takie tematy jak zmiany w regulacjach prawnych dotyczących procesu budowlanego czy także wymagań w zakresie energooszczędności w budownictwie. Kolejnym wydarzeniem było VII już Forum Budownictwa Energooszczędnego i Pasywnego. W trakcie tego Forum wybitni specjaliści budownictwa energooszczędnego odpowiedzieli na pytanie – jak skutecznie zadbać o obniżenie rachunków. Odwiedzający wykonawcy, szczególnie specjalizujący się w wykonaniu dachów płaskich mogli wziąć udział w Forum Zielonej Infrastruktury DAFA. Eksperci ze środowisk naukowych, delegaci niemieckiego Stowarzyszenia FBB oraz specjaliści z firm członkowskich Stowarzyszenia DAFA podjęli dyskusję na temat poprawnego projektowania i wykonania dachów i fasad zielonych oraz promocji idei zielonego budownictwa. Oprócz merytorycznych spotkań i debat, na odwiedzających czekały stoiska i wystawy z najnowszymi produktami dedykowanymi branży budowlanej.

INNOWACJE I NOWOŚCI Organizatorzy tegorocznych targów Budma zadbali, aby podczas tej imprezy odbyło się wiele premier i prezentacji najnowszych produktów dedykowanych szerokiej branży budowlanej. Jednym z nich był L-Ments firmy Recitcel. To samonośny, termicznie izolujący element dachowy przeznaczony do stosowania na dachach skośnych o kącie nachylenia dachu mieszczącym się pomiędzy 15° a 60°. Na tak przygotowaną powierzchnię może być ułożone pokrycie dachowe chociażby w postaci dachówki, blachy na rąbek stojący, gontu, trapezowych płyt metalowych lub łupka. Z kolei firma Pruszyński zaprezentowała na targach Budma swoją ofertę rozszerzoną o nowe płyty wartwoee z wypełnieniem z pianki PUR i PIR.

MISTRZOSTWA POLSKI MONTAŻU WYKŁADZIN W pawilonie 3A, po raz trzeci branża wykładzinowa spotkała się na Mistrzostwach Polski Montażu Wykładzin. Strefa zorganizowana przez Polskie Stowarzyszenie Posadzkarzy zgromadziła kilkunastu wystawców, obszar pokazów najnowszych i najciekawszych technologii i narzędzi, oraz Mistrzostwa Polski Montażu Wykładzin. W rywalizacji rzemieślników zwyciężył, reprezentujący firmę Multicontract, Jerzy Marczak. Drugie miejsce zajął Zbigniew Kukawski startujący z ramienia firmy Kamix, a trzecie Damian Wasilewski z firmy Presto. Podsumowując zmagania, Jerzy Bieszczad, przewodniczący jury, podkreślił wysoki kunszt wszystkich zawodników biorących udział w mistrzostwach. Strefę wykładzinową odwiedziły w tym roku setki osób. Zapoznawały się z ofertą wiodących firm, zasięgały porad rzeczoznawców, przyglądały się pokazom maszyn i narzędzi dla posadzkarstwa.Aktualna i najciekawsza oferta branżowa była obecna na stoiskach i dzięki obecności przedstawicieli wielu firm z branży wykładzinowej. Źródło: PSP

MONTERIADA NA BUDMIE W ramach interaktywnego spotkania z monterami, dystrybutorami stolarki oraz odbiorcami końcowymi zaprezentowane zostały dobre praktyki montażowe, realizowane podczas specjalnych pokazów dobrego montażu drzwi, okien, bram i osłon z wykorzystaniem nowoczesnych systemów montażowych, mocowań oraz narzędzi dostarczonych przez firmy uczestniczące w Monteriadzie. Wydarzenie to było nie tylko świetną okazją do zapoznania się z nowoczesnymi produktami i technikami ich montażu na żywo, lecz także możliwością nawiązania bezcennych kontaktów i wymiany wzajemnych doświadczeń. Przestrzeń specjalna zorganizowana została przez Związek Polskie Okna i Drzwi przy współpracy z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi oraz Instytutem Techniki Budowlanej. Partnerami wydarzenia byli: AiB, Fakro, Hörmann, Entra, Klimas, Pinus, Porta Drzwi, Stolbud Koronea, Soudal oraz Stanley Black&Decker.

Dostępne będą ścienne płyty z widocznym i niewidocznym mocowaniem, płyty dachowe oraz płyty chłodnicze. Firma Prosupply zaprezentowała Panele UltraWood z naturalnego drewna. Panele są bardzo lekkie i zapewniają szybki i łatwy montaż uzyskując natychmiastowy efekt. Ten produkt przynosi ciepło prawdziwego drewna naturalnego w Twoim wnętrzu domu lub mieszkanie Firma Pol-Skone zaprezentowała Okno EC 90 EL-30 stworzone na potrzeby rosnącego zapotrzebowania rynku inwestycyjnego na stolarkę drewnianą spełniającą restrykcyjne wymogi przeciwpożarowe. Produkt ten łączy w sobie najważniejsze atuty produktów wykonanych z naturalnego drewna oraz bardzo dobre parametry techniczne, takie jak 30 minutowa odporność ogniowa, wysoka izolacyjność akustyczna lub izolacyjność cieplna.

Stoisko ﬁrmy Velux na targach Budma 2016.

FACHOWY WYKONAWCA | TARGI BUDMA 2016

MISTRZOSTWA POLSKI MŁODYCH PARKIECIARZY Przez wszystkie targowe dni, w Pawilonie nr 2, odbywały się zawody o tytuł Mistrza Polski Młodych Parkieciarzy zorganizowane przez Stowarzyszenie Parkieciarze Polscy . W poznańskich zawodach wystartowało sześciu młodych zawodników reprezentujących różne regiony Polski. Zgodnie z obowiązującymi zasadami, zadaniem było wykonanie wzoru zaprojektowanego przez organizatorów. Do jego wykonania wykorzystano parkiet dwuwarstwowy w trzech gatunkach drewna. Atmosfera targowa nie speszyła młodych zawodników i wszyscy z wyjątkiem jednego zawodnika ukończyli swoją pracę. Wszystkie prace wykonane były na bardzo wysokim poziomie, ale najlepszą wykonał Michał Kwietniewski i w efekcie zdobył tytuł Mistrza Polski Młodych Parkieciarzy na lata 2016/17. Wcemistrzem został Marcin Wożniak z Poznania. Komisja sędziowska, podczas oceny prac brała pod uwagę: organizację stanowiska pracy (porządek, zasady przestrzegania przepisów BHP), przebieg realizacji zadania, zgodność ze sztuką posadzkarską (precyzja wykonania wzoru: dokładność cięć, wymierzenie i trasowanie wzoru, zamocowanie i trwałość nałożonego wzoru, precyzja łączenia elementów, rozliczenie materiału, staranność i czystość, czas wykonania, stopień zaawansowania pracy i naturalnie efekt końcowy. Mistrz i wicemistrz reprezentowali polskie parkieciarstwo na Mistrzostwach Europy Młodych Parkieciarzy we Włoszech. Źródło: SPP

To tylko jedne z wielu wymienionych produktów, które miały swoją premierę na targach Budma 2016. Oczywiście, tradycyjnie wielu wystawców pokazało swoje najnowsze produkty, ale tylko niektóre z nich były pierwszy raz zaprezentowane na Budmie 2016.

TARGI KOMINKÓW Targi „Kominki” na Budmie 2016 to z kolei jedyne targowe wydarzenie w Polsce wyposażone w nowoczesną instalację odprowadzania spalin. Dzięki temu, prezentowane na ekspozycji kominki, zapłonęły prawdziwym ogniem. Na zwiedzających czekała nie tylko bogata ekspozycja targowa, ale także ciekawy program wydarzeń, a w nim m.in. prezentacja premier kominkowych polskich producentów, wystawa „Zduństwo wczoraj i dziś”, II Mistrzostwa Polski w Łupaniu Drewna oraz rozstrzygnięcie konkursu Mam Kominek. Nie zabrakło także Kominka Futura, który stanął na przestrzeni Strada di Archittetura. Nowością był natomiast designerski projekt

out of box design. Patronat branżowy nad targami objęło Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki Polskie oraz Cech Zdunów Polskich.

TURNIEJE I MISTRZOSTWA O prestiżu poznańskiego wydarzenia świadczyć nie tylko liczba wystawców i ich szeroka oferta produktowa. To właśnie na poznańskich targach Budma 2016 mieliśmy okazję zobaczyć najlepszych fachowców w akcji. Przez cztery dni targowe dni prowadzone były bowiem prestiżowe konkursy, dzięki którym poznaliśmy nowych Mistrzów Polski z branży parkieciarskiej, dekarskiej i związanej z montażem wykładzin. Oprócz zmagań konkursowych, każdy ze zwiedzających miał okazję zobaczyć m.in. także profesjonalne pokazy nowych technik montażu okładzin ceramicznych, czy również skorzystać z porad i szkoleń organizowanych przez współpracujące z targami Budma stowarzyszenia. OPR. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

NOWE MAŁE SZLIFIERKI BOSCH Bosch wprowadza na rynek cztery wyjątkowo wydajne modele małych szlifierek kątowych o podwyższonej mocy silnika 1900 W. Narzędzia gwarantują ergonomię i wysoki standard bezpieczeństwa oraz najlepszą na rynku relację mocy do wagi. Cztery modele: GWS 19-125 CI Professional, GWS 19-125 CIE Professional, GWS 19-125 CIST Professional i GWS 19-150 CI Professional to najwydajniejsze na świecie małe szlifierki kątowe. Narzędzia wyróżniają się ergonomią i komfortem obsługi. Dzięki małemu obwodowi rękojeści doskonale leżą w dłoni, ważą zaledwie 2,4 - 2,5 kg i oferują najlepszą na rynku relację mocy do wagi. Nowe szlifierki gwarantują ponadto wysokie bezpieczeństwo pracy – są wyposażone w blokadę Kick Back Control (dotychczasowa nazwa Kick Back Stop), łagodny rozruch, blokadę ponownego rozruchu, osłonę zabezpieczoną przed obracaniem się w trakcie

pracy i dodatkową rękojeść z systemem tłumienia drgań.

WYDAJNA I PRECYZYJNA PRACA Dzięki wysokiej mocy i poręcznemu kształtowi małe szlifierki kątowe 1900 W są szczególnie polecane do pracy ciągłej. Nawet przy wymagających pracach związanych z cięciem i szlifowaniem narzędzia oferują wyjątkowo delikatną, a przy tym szybką obróbkę materiałów podatnych na uszkodzenie. Cztery modele zapewniają szeroki zakres zastosowań w różnych branżach. Wyjątkowo dobre rezultaty nowe szlifierki kątowe osiągają wraz z tarczami

ceramicznymi Bosch. Tarcze szlifierskie z samoostrzącym korundem cyrkonowym wyróżniają się wysoką wydajnością ścierną. Pokrywy odsysające Bosch do szlifierek kątowych zapewniają efektywne odsysanie pyłu, bezpieczeństwo oraz trwałość narzędzi. W programie osprzętu dostępne są także tarcze tnące, wachlarzowe, diamentowe i tarcze ścierne oraz szczotki.

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE POMPY CIEPŁA ■ KOLEKTORY SŁONECZNE ■ MODUŁY FOTOWOLTAICZNE ■ KOTŁY GRZEWCZE NA PALIWO STAŁE

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | POMPY CIEPŁA

FOT.JUNKERS

Budujemy dom z pompą Wielkość działki i domu, budżet, zapotrzebowanie na ciepło, komfort użytkowania, dostęp do gazu. To tylko niektóre czynniki, od których zależy decyzja o instalacji pompy ciepła. Na co należy zwrócić uwagę i co warto wiedzieć o montażu tego urządzenia? Pompy ciepła najczęściej czerpią energię cieplną z powietrza, gruntu (przy pomocy tzn. solanki) lub wody. Im wyższa temperatura tych źródeł, tym efektywniej pracuje pompa ciepła. W przypadku powietrza temperatura

w ciągu roku się waha. Latem jest wyższa, wtedy efektywność jest wysoka, natomiast zimą spada i jednocześnie spada efektywność. W przypadku gruntu temperatura jest stabilna przez cały rok i zmienia się w niewielkim zakresie (o ile

prawidłowo została wykonana instalacja pobierająca ciepło). Woda jako źródło ciepła posiada wyższą temperaturę niż grunt i również jej temperatura zmienia się w niewielkim zakresie. Z tego rozważania wynikałoby, że pompa ciepła woda-woda, posiada teoretycznie najwyższą efektywność pracy, jednak instalacja takiej pompy wiąże się z częstymi pracami konserwacyjnymi. Konserwacji wymaga nie sama pompa ciepła, ale instalacja wodna z nią współpracująca. Dlatego sprzedaż pomp ciepła woda-woda, która posiada najwyższą efektywność, jest niewielka w porównaniu do pomp ciepła

powietrze-woda i solanka-woda – mówi Grzegorz Łukasik, menedżer produktu, Bosch Termotechnika.

MONTAŻ POMP CIEPŁA Różnice w montażu poszczególnych pomp ciepła pojawiają się ze względu na źródło ciepła, z którego korzysta dane urządzenie – grunt, powietrze lub woda gruntowa. W przypadku gruntu montaż urządzenia wiąże się z wykonaniem prac ziemnych – wykopy na głębokość do 1,5 m i ułożenie rur w przypadku poziomego kolektora gruntowego lub odwierty o przeciętnej głębokości do

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | POMPY CIEPŁA

100 m i zainstalowanie rur w przypadku pionowego kolektora. Wielkość wymiennika pionowego, co za tym idzie także głębokość odwiertów, zawsze ściśle zależy od zapotrzebowania na ciepło budynku. Czyli im większe zapotrzebowanie na ciepło tym większy wymiennik ciepła. Na moc grzewczą gruntowej pompy ciepła składają się dwa czynniki: moc chłodnicza, którą odbieramy z gruntu schładzając go i moc elektryczna, którą dostarczamy do sprężarki. Jeżeli mamy pompę ciepła o mocy 10 kW, sprężarka pobiera około 2 kW więc musimy 8 kW odebrać z gruntu. Grunt ma swoją przewodność cieplną – 35 do 40 W z metra bieżącego odwiertu. Więc żeby uzyskać żądane 8 kW musimy wykonać odpowiednio głębokie otwory – wyjaśnia Marcin Krystoń, właściciel firmy Villa Värme. W przypadku konieczności wykonania bardzo głębokiego odwiertu można podzielić go na kilka mniejszych. Generalna zasada jest jednak taka, że im głębiej tym lepiej. Od pewnej głębokości zaczyna się stabilna temperatura w gruncie, około 9 – 10ºC. Gdy dzielimy

Najczęstsze błędy w montażu pomp ciepła Grzegorz Łukasik, menedżer produktu, Bosch Termotechnika Przy prawidłowym montażu pompy ciepła nie powinny wystąpić żadne problemy podczas jej eksploatacji. Jeśli te problemy się zdarzają, nie są zazwyczaj związane z urządzeniem, ale z instalacjami, z którymi współpracują pompy ciepła: instalacją dolnego i górnego źródła ciepła (instalacja grzewcza). W przypadku pomp ciepła czerpiących ciepło z gruntu (dolne źródło), częstym błędem jest nieprawidłowy dobór instalacji pozyskującej ciepło z gruntu. Na przykład jest ona często zbyt mała w stosunku do zapotrzebowania pompy na ciepło. Skutkuje to niską efektywnością pracy pompy ciepła, a nawet wyłączeniami awaryjnymi. Innym błędem związanym z instalacją pompy ciepła jest niezapewnienie prawidłowego przepływu po stronie grzewczej pompy ciepła (górne źródło). Związane jest to z nieprawidłowym zaprojektowaniem instalacji grzewczej lub automatyką sterującą, niezwiązaną z pompą ciepła. Aby zapobiec tego typu błędom w instalacji z pompą ciepła stosuje się zasobnik buforowy. Rozdziela on instalację pompy ciepła i instalację grzewczą, dzięki czemu zapewniona jest prawidłowa praca urządzenia. Innym błędem, który dotyczy większości rodzajów pompa ciepła jest łączenie ich z systemami grzewczymi o średniej i wysokiej temperaturze, jednocześnie oczekując, że efektywność pracy będzie wysoka. Pompy ciepła mogą pracować w takich systemach, ale ich efektywność znacząco spada, co wpływa na koszty eksploatacji. Pompy ciepła pracują tym efektywniej, im niższa jest ich temperatura zasilania.

odwiert na kilka sekcji musimy wziąć pod uwagę tzw. strefę martwą, z której nie pozyskuje się ciepła lub jedynie niewielką ilość. Znajduje się ona przy gruncie więc większa ilość odwiertów to większa ilość martwych stref. Czasem to warunki geologiczne wymagają tego, aby wykonać więcej mniejszych odwiertów. Po zainstalowaniu kolektora

wykonuje się studzienkę zbiorczą (kolektor zbiorczy) i doprowadza instalację do pompy ciepła. W przypadku urządzeń czerpiących ciepło z powietrza instalacja wygląda nieco inaczej. Powietrzne pompy ciepła można podzielić na dwie kategorie: monoblok i split. W przypadku pomp monoblok cała pompa ciepła znajduje

się w jednej obudowie i jest umieszczona na zewnątrz budynku. Montaż pompy następuje poprzez wyprowadzenie poza obręb budynku instalacji rurowej (najczęściej dwóch rur), przez które przepływa woda grzewcza celem podgrzania się w pompie ciepła. W urządzeniach typu split pompa ciepła podzielona jest na dwie części REKLAMA

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | POMPY CIEPŁA

Instalacja poziomego kolektora gruntowej pompy ciepła. Montaż takich pomp zawsze wymaga przeprowadzenia robót ziemnych. Fot. Sofath

Opłacalna inwestycja, ale pod warunkiem.... Ireneusz Jeleń, menedżer ds. marketingu i szkoleń Hewalex Najbardziej uniwersalną w zastosowaniu pompą ciepła jest pompa typu powietrze/woda co wynika z faktu, że nie wymaga żadnych prac związanych z wykonaniem dolnego źródła ciepła. Wykorzystanie gruntu lub wody dla pompy ciepła stawia jednak wyższe wymagania techniczne i prawne, a także wymaga większych kosztów inwestycji i większej powierzchni działki. Staranny dobór całego systemu z pompą ciepła i zapewnienie jej optymalnych warunków pracy stanowi podstawę do osiągnięcia opłacalności inwestycji. Opłacalność inwestycji zależy od bardzo wielu czynników. W nowo budowanym budynku zależy na przykład od tego od tego w jakim stopniu uda się wyeliminować takie wyposażenie, jak pomieszczenie kotłowni, komin, przyłącze gazu, magazyn paliwa, ale również instalację klimatyzacji. W budynku modernizowanym najwięcej zależy od rodzaju paliwa, jakie będzie zastępowane lub ograniczane w zużyciu dzięki pompie ciepła.

Pompy ciepła należą do jednych z najbardziej ekologicznych urządzeń grzewczych. Do pracy potrzebują jedynie niewielką ilość energii (prądu). Energii cieplnej produkują znacznie więcej. Fot. Alpha Innotec

– jedna znajduje się na zewnątrz, druga wewnątrz budynku. W tym wypadku również obie części połączone są rurociągami. Przy ich wykonywaniu w urządzeniu split należy zachować dużą staranność, ponieważ we wnętrzu przepływa czynnik chłodniczy, który w przypadku drobnej nieszczelności bardzo szybko „ucieka”. Jeśli rozważamy instalację pompy ciepła czerpiącej ciepło z wody gruntowej to do jej montażu należy wykonać dwie studnie – jedną poborową, drugą zrzutową oraz zainstalować pompę głębinową, która będzie transportować wodę studzienną do pompy ciepła. W tym przypadku zalecane jest również wykonanie dodatkowego układu z tzw. pośrednim wymiennikiem ciepła. Wykonuje się go poza pompą ciepła – pomiędzy instalacją wody gruntowej a pompą ciepła.

BŁĘDY MONTAŻOWE Jak w wielu tego typu instalacjach, także w przypadku pomp ciepła niezwykle istotny jest prawidłowy i fachowy montaż. Każdy błąd może sporo kosztować. Ireneusz Jeleń, menedżer ds. marketingu i szkoleń Hewalex mówi o czym należy pamiętać montując poszczególne rodzaje pomp: W przypadku pomp ciepła powietrze/woda należy sprawdzić, czy warunki jej zabudowy nie doprowadzą do przekroczenia dopuszczalnego poziomu głośności przy sąsiadującym budynku. Pominięcie tej kwestii jest jednym najczęściej z popełnianych błędów montażowych. Większą ilość błędów montażowych, i to przynoszących poważniejsze skutki, można popełnić przy zastosowaniu pomp ciepła solanka/woda lub woda/woda. Przede wszystkim jest to nieodpowiednie do potrzeb zwymiarowanie dolnego źródła ciepła. Przykładowo, zbyt krótkie sondy pionowe lub znacznie dłuższy od zakładanego czas pracy pompy ciepła w ciągu roku może doprowadzić nawet do trwałego uszkodzenia sond, a przynajmniej zagrozić uzyskiwaniu wymaganej wydajności cieplnej sond w kolejnych latach eksploatacji (brak regeneracji cieplnej). Do popełnianych błędów należy również niewłaściwy dobór pomp obiegowych i niezapewnienie odpowiedniego natężenia przepływu czy to po stronie solanki, czy wody grzewczej – dodaje Ireneusz Jeleń.

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | POMPY CIEPŁA

CZY ZAWSZE WARTO? Częstym pytaniem, które zadają inwestorzy zainteresowani instalacją pomp ciepła jest to, czy ta inwestycja jest zawsze opłacalna. Zwłaszcza gdy mamy dostęp do gazu (przy jego obecnych cenach). Dostęp do gazu nie oznacza, że montaż pompy ciepła jest nieopłacalny. Mimo stosunkowo niskich cen gazu, eksploatacja pompy ciepła jest tańsza od eksploatacji kotła gazowego. Jeśli wziąć pod uwagę koszt inwestycyjny, na pewno zakup kotła gazowego jest tańszy od zakupu pompy ciepła. Warto jednak pamiętać, że żywotność pompy ciepła jest około dwukrotnie wyższa od wiszącego kotła gazowego. A jeśli gaz nie jest doprowadzony bezpośrednio do budynku lub gdy trzeba wykonać instalację odprowadzania spalin dodatkowe koszty inwestycyjne pojawiają się także w przypadku kotła. Warto też pamiętać o tym, że cena prądu elektrycznego, którym zasilana jest pompa ciepła, jest mniej podatna na wpływy związane z kontraktowaniem cen gazu od zewnętrznych dostawców tego surowca – tłumaczy Grzegorz Łukasik. Warto także pamiętać o tym, iż ekologiczne inwestycje, a do takich

bez wątpienia należy pompa ciepła, są dofinansowywane przez rząd. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska przeznaczył sporą pulę środków na dotację instalacji wykorzystujących OZE. Pompa ciepła, panele fotowoltaiczne, kolektory słoneczne to urządzenia, których zastosowanie pozwoli wygenerować oszczędności sięgające nawet kilku tysięcy złotych rocznie, w porównaniu do rozwiązań tradycyjnych. W takim przypadku inwestor może skorzystać z kredytów udzielanych w Banku Ochrony Środowiska w ramach Programu Prosument ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kredyty są udzielane na 15 lat z niskim oprocentowaniem, a dodatkowo –możemy uzyskać 20% lub 40% dotacji (zależnie od rodzaju urządzeń) – mówi Anna Żyła, główny ekolog Banku Ochrony Środowiska Instalacje wykorzystujące OZE to rozwiązania przyszłości. Co do tego nie ma wątpliwości. Dlatego planując budowę domu warto rozważyć inwestycję w pompę ciepła, jednego z najbardziej proekologicznych źródeł ciepła.

Pompa ciepła typu powietrze-woda jest najtańsza i najprostsza w montażu. Jednak zawsze wymaga dodatkowego źródła ciepła, np. kotła. Fot. Stiebel-Eltron

WOJCIECH NAPORA

REKLAMA

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOLEKTORY SŁONECZNE

Kolektory słoneczne to systemy, które przekształcają energię słoneczną w energię cieplną. W zależności od wybranego typu urządzenia i warunków klimatycznych panujących w danym regionie można zamienić w ciepło od kilku do ponad 80% docierającego do urządzenia promieniowania słonecznego.

Solarne ciepło przez cały rok Notowany w Polsce poziom nasłonecznienia różni się w zależności od obszaru – największe korzyści z energii słonecznej mogą czerpać mieszkańcy centralnych i wschodnich województw, zaś najgorzej pod tym względem wypadają Pomorze, Mazury i Śląsk.

ROZWIĄZANIE NA CAŁY ROK Warunki nasłonecznienia w Polsce są bardzo zróżnicowane, ale mimo to pozwalają na całoroczną pracę kolektorów słonecznych. Najkorzystniejsze efekty uzyskuje się od kwietnia do września. Kolektorów słonecznych głównie używa się do przygotowania ciepłej wody użytkowej (konieczny jest wtedy zasobnik solarny). Mogą też stanowić wsparcie centralnego ogrzewania (w tym przypadku nie obejdzie się bez zasobnika buforowego; jest to możliwe wyłącznie w instalacjach niskotemperaturowych, np. przy ogrzewaniu podłogowym). Posiadacze basenów często korzystają z solarów w celu podgrzania wody basenowej. W zasadzie inwestor może podjąć decyzję o ich montażu, zarówno planując budowę domu, jak i będąc właścicielem gotowego budynku. W każdym z tych przypadków instalacja kolektorów nie sprawi większych problemów. Wbrew pozorom dach nie musi być jedyną ich lokalizacją. Tym niemniej warto pamiętać, że umieszczenie kolektorów na dachu (zarówno płaskim, jak i spadzistym) daje najlepsze rezultaty. Kolektory słoneczne można montować nad dachówką (na specjalnych wspornikach, równolegle do połaci dachu) albo w linii dachówek (bezpośrednio na łatach). Niektórzy inwestorzy decydują się zamontować je także na balkonie, ścianie budynku lub na gruncie (na specjalnie do tego celu przygotowanym stelażu). Ważne jest przy tym unikanie błędów instalacyjnych. Tylko profesjonalne

Kolektory próżniowe pozwalają na dużą absorpcję energii nawet przy znacznym zachmurzeniu i osiągnięcie wysokiej wydajności ze stosunkowo niewielkiej powierzchni. Fot. Buderus

wykonanie uchroni przed przykrymi niespodziankami w postaci pękniętych dachówek, zalanego poddasza czy zawilgoconej termoizolacji. Jednak znacznie ważniejszą rolę od miejsca instalacji odgrywa orientacja kolektorów względem stron świata.

Wszystkie muszę być skierowane na południe (dopuszczalne jest niewielkie, kilkunastoprocentowe odchylenie na wschód lub zachód; w innym przypadku niedobory promieniowania trzeba rekompensować większą powierzchnią kolektorów). Wtedy

zapewniają największą absorpcję promieni słonecznych. Liczy się również kąt nachylenia – optymalne efekty osiąga się, gdy promienie słoneczne padają prostopadle na powierzchnię kolektora. Niestety, słońce stale porusza się po niebie, dlatego trudno jest utrzymać

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOLEKTORY SŁONECZNE

Kolektory słoneczne – najwyższa efektywność energetyczna Ireneusz Jeleń, menedżer ds. marketingu i szkoleń firmy Hewalex Jak ocenia Pan zainteresowanie kolektorami słonecznymi i rozwój tego segmentu produktowego w naszym kraju? Zainteresowanie kolektorami słonecznymi pozostaje niezmiennie wysokie. Według badania CBOS z tego roku, zatytułowanego „Polacy o oszczędzaniu energii i energetyce obywatelskiej”, większość osób zainteresowanych wykorzystaniem energii odnawialnej myśli o wytwarzaniu ciepła na własne potrzeby (72% – ciepło, 46% – energia elektryczna ). W tej grupie 76% osób wyraża chęć zastosowania kolektorów słonecznych. Sam rozwój tego segmentu rynku w Polsce nie jest jednak stabilny, gdyż wpływa na niego wprowadzanie programów dofinansowania. Wiele osób wstrzymuje się z decyzją o inwestycji, czekając na korzystne warunki wsparcia finansowego, czy to z programów ogólnopolskich, czy to z lokalnych źródeł finansowania. Jakie są najważniejsze zalety kolektorów słonecznych? Do najważniejszych zalet kolektorów słonecznych należy zaliczyć najwyższą efektywność energetyczną, ponieważ do pracy instalacji wymagana jest śladowa ilość energii elektrycznej w porównaniu do ilości wytwarzanego ciepła. Efektywność energetyczna instalacji solarnej jest wyższa o około 20-30 razy niż pomp ciepła uważanych za szczególnie wydajne urządzenia grzewcze. Instalacja solarna jest stosunkowo prosta w budowie i funkcjonowaniu, mało wymagająca w obsłudze i serwisowaniu. W porównaniu do instalacji fotowoltaicznych lub innych systemów produkcji energii elektrycznej ważne jest to, że instalacja solarna nie wymaga – ze względów technicznych i kosztowych – podłączenia do sieci. Wytwarza ciepło całkowicie niezależnie, na potrzeby własne budynku (ciepło dla ogrzewania c.o. i podgrzewania wody c.w.u. stanowi, według danych GUS, blisko 84% bilansu energetycznego domu jednorodzinnego). W jakiej konfiguracji z innymi systemami grzewczymi kolektory słoneczne dają optymalne efekty? Zastosowanie kolektorów słonecznych jest uzasadnione w połączeniu z większością urządzeń grzewczych. Ważny jest dokładny dobór wielkości instalacji solarnej, gdyż przy współpracy z kotłem na paliwo stałe korzystny jest dobór instalacji na tyle powiększonej, aby z jednej strony nie wytwarzać nadwyżek ciepła, ale też umożliwiać jak najdłuższy czas wyłączenia kotła z pracy poza sezonem grzewczym. Przy współpracy z nowoczesnym kotłem gazowym jest to mniej istotne, instalacja solarna nie musi koniecznie zapewniać pełnego pokrywania potrzeb ciepła w letnich dniach. Kocioł gazowy nie wykazuje tak dużej bezwładności cieplnej i tak dużych strat rozruchowych i postojowych, jak ma to miejsce w przypadku kotłów na paliwa stałe. Przy współpracy z pompą ciepła instalacja solarna skraca czas pracy sprężarki (to ważne dla kosztów eksploatacyjnych i trwałości), a dodatkowo – w przypadku pomp ciepła solanka/woda – zmniejsza obciążenie dolnego źródła ciepła (gruntu), co korzystnie wpływa na jego regenerację cieplną i tym samym na roczną efektywność pracy pompy ciepła. Jakie są największe ograniczenia (klimatyczne, prawne, użytkowe itp.) związane ze stosowaniem kolektorów słonecznych w Polsce? Ponieważ instalacja solarna jest niezależna od sieci przesyłowych, to niewiele jest ograniczeń, czy też utrudnień w jej zastosowaniu. Trudności mogą mieć miejsce głównie przy niesprzyjających warunkach montażu – braku miejsca na dachu, niekorzystnym skierowaniu lub nachyleniu dachu, czy też nieodpowiedniej konstrukcji dachu ze względu na przenoszone obciążenia.

optymalny kąt nachylenia solara. Ważne jest zatem, by przynajmniej w trakcie dnia na powierzchnię urządzenia nie padał cień. Korzyści wynikających ze stosowania tego typu rozwiązań jest wiele. Przede wszystkim prawidłowo wykonana instalacja

może pokryć nawet do 60% zapotrzebowania na gorącą wodę – podsumowuje Paweł Sokół z firmy Soleo. I dodaje: Do tego z całą pewnością dodać należy komfort korzystania z całkowicie bezobsługowego urządzenia oraz pozytywne oddziaływanie na środowisko naturalne poprzez

Ruukki zestaw solarny to system oparty na płaskich kolektorach słonecznych z zespołem pompowym i sterownikiem. Fot. Ruukki zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

RODZAJE KOLEKTORÓW Na rynku dostępne są dwa rodzaje kolektorów – płaskie i próżniowe. Pierwsze z nich dodatkowo dzielą się na harfowe

lub meandrowe – w zależności od układu przewodów, którymi przepływa czynnik grzewczy. Wybór określonego typu zależy od jego przeznaczenia. Kolektory płaskie dobrze sprawdzają się w przypadku zastosowań sezonowych, np. gdy chcemy ogrzać domek letniskowy lub

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOLEKTORY SŁONECZNE

Najpopularniejszym miejscem montażu kolektorów słonecznych są połacie dachów skośnych. Fot. Viessman

PŁASKI CZY PRÓŻNIOWY – JAKI WYBRAĆ KOLEKTOR? Kolektory płaskie szczególnie dobrze sprawdzają się w miesiącach letnich, kiedy występuje duże nasłonecznienie, a pochmurnych dni jest niewiele. W sezonie jesienno-zimowym natomiast ich wydajność znacznie spada. Inaczej jest w przypadku kolektorów próżniowych. Tego typu urządzenia doskonale radzą sobie w okresach przejściowych i nawet przy niekorzystnej pogodzie są w stanie pozyskać znaczne ilości energii potrzebnej do ogrzania wody i domowych pomieszczeń – tłumaczy Mariusz Frączek z firmy Wolf Technika Grzewcza. W przypadku, gdy dom usytuowany jest w miejscu nasłonecznionym, śmiało można postawić zatem na kolektory płaskie. Jeżeli natomiast obiekt nie ma dobrego dostępu do słońca lub też znajduje się w rejonie o chłodnym i deszczowym klimacie, lepiej zdecydować się na kolektory rurowe. Wybierając kolektory próżniowe, warto jest postawić na urządzenia dobrej klasy, takie jak np. kolektor rurowy „CRK-12” marki Wolf. Pozwalają one na dużą absorpcję energii nawet przy znacznym zachmurzeniu, osiągnięcie wysokiej wydajności ze stosunkowo niewielkiej powierzchni, a do tego są bardzo trwałe i odporne na działanie czynników zewnętrznych. Co więcej, ich modułowa budowa umożliwia dostosowanie montażu do ilości miejsca na dachu – tłumaczy ekspert. Analizując wady i zalety dwóch typów kolektorów, nie można zapomnieć o kwestiach finansowych. Koszt zakupu i montażu urządzeń próżniowych jest zwykle wyższy niż modeli płaskich, dlatego też przed podjęciem decyzji odnośnie konkretnego rozwiązania warto zastanowić się, co w danej sytuacji będzie najbardziej opłacalne. Przy ograniczonym budżecie rozsądniejszym wyjściem jest inwestycja w wysokiej klasy kolektory płaskie niż próżniowe z niższej półki. Warto jednak pamiętać, że w wielu miejscowościach samorządy wspomagają osoby, które chcą część energii pozyskiwać ze źródeł odnawialnych i pomagają sfinansować zakup paneli słonecznych. W takiej sytuacji dobrym pomysłem jest wybór nieco droższych kolektorów próżniowych – dodaje Mariusz Frączek. Źródło: Wolf Technika Grzewcza

basen. Ich wydajność jest odpowiednio wysoka także przy intensywnym, bezpośrednim nasłonecznieniu. Z kolei kolektory próżniowe rekomendowane są do zastosowań całorocznych, gdyż absorbują nawet światło rozproszone (podczas pochmurnych dni). Podstawowym elementem kolektora jest absorber, który pochłania promienie słoneczne. Następnie są one przekształcane w ciepło, które podgrzewa czynnik grzewczy (glikol) znajdujący się w przewodach. Specjalnie skonstruowana powierzchnia kolektora wychwytuje ciepło słońca i za pośrednictwem płynu solarnego przekazuje je do instalacji, na końcu której znajduje się zbiornik z wodą (zasobnik). Płyn solarny oddaje ciepło wodzie, powodując tym samym jej podgrzanie – wyjaśnia Paweł Sokół. Absorber kolektora płaskiego zbudowany jest z blachy miedzianej lub aluminiowej. Z zewnątrz pokrywa go wysokoselektywna warstwa pochłaniająca promieniowanie słoneczne. Ważne, aby charakteryzowała się ona wysoką odpornością na starzenie, które z biegiem czasu staje się przyczyną obniżenia wydajności urządzenia. Praca kolektora w okresie zimowym wymaga zastosowania dodatkowych urządzeń. Można go np. połączyć z podgrzewaczem multiwalentnym (zbiornikiem w zbiorniku) – w momencie osiągnięcia temperatury zadanej w wewnętrznym zbiorniku regulator solarny wysyła sygnał do zaworu przełączającego, a zawartość zbiornika zewnętrznego, odpowiedzialna

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOLEKTORY SŁONECZNE

za magazynowanie ciepła na potrzeby centralnego ogrzewania, zaczyna być podgrzewana. Można też zdecydować się na zakup dodatkowego zbiornika buforowego oraz zaworu trójdrogowego, który nie pozwoli na niepotrzebne załączenie kotła (gazowego/olejowego). W przypadku, kiedy temperatura czynnika w kolektorze będzie niewystarczająco wysoka, żeby podgrzać ciepłą wodę użytkową, energia pozyskana w kolektorach słonecznych zostanie przekierowana do zbiornika buforowego, a dalej – do instalacji centralnego ogrzewania.

PRACA W TRUDNYCH WARUNKACH Należy pamiętać, że kolektor słoneczny zmuszony jest pracować w trudniejszych warunkach niż standardowe urządzenie grzewcze. Chodzi tu głównie o skrajne temperatury, grad, deszcz czy wiatr. Dlatego do budowy kolektora muszą zostać wykorzystane materiały odporne nie tylko na wilgoć czy promieniowanie UV, ale także na uderzenia i naciski mechaniczne.

Oprócz parametrów wytrzymałościowych, obudowa powinna odznaczać się niską emisją promieniowania podczerwonego, co w praktyce oznacza minimalne straty ciepła do otoczenia (pomaga w tym izolacja z wełny mineralnej oraz szklane przykrycie wytrzymałe na wpływ warunków atmosferycznych i jednocześnie wysoce przepuszczalne dla promieniowania słonecznego). W przypadku kolektorów próżniowych, zamiast płaskich absorberów, występują rury wypełnione próżnią (pełniącą funkcję izolatora – dzięki temu temperatura powietrza nie ma wpływu na efektywność kolektora), wewnątrz których znajdują się rurki miedziane transportujące ciepło. W nowoczesnych typach kolektorów próżniowych pod orurowaniem umieszczone jest zwierciadło paraboliczne, które umożliwia absorpcję promieni słonecznych padających pod różnym kątem. Dzięki temu rozwiązaniu kolektory próżniowe charakteryzują się wyższą wydajnością od kolektorów płaskich. Poza tym mogą czerpać energię przez cały rok. MARIUSZ GOLAK

Kolektory płaskie najlepiej sprawdzają się w dni o dużym nasłonecznieniu. Fot. Braas Solar REKLAMA

System Logavent HRV2 zapewnia ciągłą wymianę powietrza i ﬁltruje pyłki oraz kurz z powietrza zewnętrznego oszczędzając jednocześnie energię dzięki odzyskowi ciepła ze zużytego powietrza. Nawet do 90% ciepła z powietrza odprowadzanego wraca do pomieszczenia. W ten sposób wzrasta komfort domowników. Podstawową zaletą dla instalatora jest łatwy montaż i konserwacja.

Świeże powietrze i oszczędności Na nas możesz polegać Logavent HRV2 Kontrolowana wentylacja z odzyskiem ciepła – Logavent HRV2

www.buderus.pl

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | FOTOWOLTAIKA

Efektywne wykorzystanie energii słonecznej nie kończy się na wyborze odpowiednich „baterii słonecznych”. Należy tak dobrać instalacje fotowoltaiczną, aby możliwie optymalnie zaspokajała nasze użytkowe zapotrzebowanie na energię elektryczną, a koszty jej zakupu i montażu jak najszybciej się zwróciły.

FOT. STIEBEL-ELTRON POLSKA

Prąd płynie ze Słońca

Dla większości z nas energia słoneczna kojarzy się z ogniwami krzemowymi, które nadal zasilają przenośne kalkulatory, czy zegarki. Sytuacja na rynku uległa zmianie. Krzem jako budulec ogniw fotowoltaicznych (PV) jest wypierany przez nowe technologie umożliwiające zbudowanie ogniw z bardzo cienkiej warstwy przewodnika. Coraz częściej pojawiają się ogniwa całkowicie pozbawione klasycznych półprzewodników wykonanych z krzemu, selenu czy kadmu.

WŁAŚCIWY WYBÓR Przy wyborze paneli fotowoltaicznych stosowanych w mikroinstalacjach nie liczy się tylko potencjalna ilość wyprodukowanej energii, wyrażona procentowo w sprawności nominalnej, ale szczególne znaczenie ma podwyższona sprawność jego modułów przy słabym oświetleniu. W polskim klimacie baterie słoneczne będą pracować w przedziale natężenie promieniowania słonecznego 100–800 W/m2, a w zimie będzie to przedział 200–500 W/m2.

Z tego powodu ważne jest, aby efektywna praca baterii została zachowana nawet w słabych warunkach słonecznych. Dlatego też należy pamiętać, że moduły z ogniwami polikrystalicznymi (wykonanymi z wykrystalizowanego krzemu) pomimo, że osiągają słabszą sprawność niż monokrystaliczne w warunkach STC to mogą wydajniej pracować w warunkach większego zachmurzenia. Z kolei panele monokrystaliczne są najbardziej wydajne w dni słoneczne.

Warto też wybierać moduły o niskotemperaturowym wskaźniku mocy, co oznacza niski spadek wydajności przy wysokich temperaturach. Standardowo każdy stopień Celsjusza powyżej 25ºC oznacza spadek mocy o 0,38%. Oznacza to, że przy wzroście temperatury otoczenia do 80ºC obniżenie mocy może sięgnąć ponad 20% w stosunku do szczytowej mocy nominalnej modułu. Jest to istotne w przypadku fotowoltaicznych

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | FOTOWOLTAIKA

instalacji dachowych, które nie zawsze są właściwie wentylowane. Przy wyborze baterii słonecznych o modułach dostarczających mocy szczytowej sięgającej 250–260 Wp należy też sprawdzić czy będą one efektywnie współpracowały z falownikiem (inwerterem), zamieniającym wyprodukowany prąd stały w zmienny. Wysokość napięcia modułów fotowoltaicznych musi odpowiadać zakresowi napięcia falownika, w którym będzie on optymalnie zamieniał prąd stały w zmienny. Warto także sprawdzić czy panele słoneczne wyposażone są w powłokę antyrefleksyjną ARC glass, która umożliwia zwiększenie wydajności konwersji modułu z 3,5% nawet do 5%.

FOTOWOLTAICZNA INSTALACJA Panele fotowoltaiczne są głównym elementem składowym instalacji fotowoltaicznej, w skład której mogą opcjonalnie wchodzić baterie akumulatorowe lub dwukierunkowy licznik energii

elektrycznej. Systemy autonomiczne (off-grid) z akumulatorem przeznaczone są w przypadku, gdy cała instalacja nie jest lub nie może być podłączona do sieci publicznej. Akumulatory mają za zadanie gromadzić nadwyżkę energii elektrycznej, która może być później wykorzystana. W systemie autonomicznym, wykorzystywany jest regulator ładowania, podłączony między panelami, a akumulatorem. Jego główną funkcją jest ochrona akumulatora przed nadmiernym przeładowaniem lub rozładowaniem. Z kolei ogniwa podłączone do sieci (on-grid) wykorzystują nadwyżki energii, przekierowując je do sieci publicznej. Należy pamiętać, że urządzenia stosowane w gospodarstwach domowych wymagają zasilania prądu zmiennego, a prąd wytworzony przez panele fotowoltaiczne jest stały. Dlatego też nie można tych urządzeń zasilać prądem stałym z akumulatorów lub bezpośrednio z instalacji fotowoltaicznej. Niezbędne jest zastosowanie inwertera nazywanego także falownikiem, który przetworzy prąd

EFEKTYWNA HYBRYDA Hybrydowy panel słoneczny jest połączeniem kolektora płaskiego, przetwarzającego energię słoneczną w cieplną, z modułem fotowoltaicznym, przetwarzającym promieniowanie słoneczne w prąd elektryczny. Połączenie panelu fotowoltaicznego z kolektorem słonecznym pozwala lepiej zagospodarować miejsce pod instalację słoneczną i wykorzystać w użyteczny sposób „ciepło odpadowe” z ogniw PV. W efekcie radykalnie rośnie ogólna efektywność wykorzystania energii słonecznej. Takie połączenie ma dwie ważne korzyści. Pierwszą z nich jest chłodzenie ogniw, w wyniku którego pracują one z wyższą sprawnością oraz zwiększa się ich żywotność. Wraz ze wzrostem temperatury sprawność ogniw spada, dlatego ich chłodzenie z punktu widzenia efektywności pracy instalacji fotowoltaicznej jest bardzo korzystne. Drugą zaletą jest wykorzystanie „odpadowego ciepła” w użyteczny sposób, co powoduje, że instalacja słoneczna przynosi większe korzyści użytkownikowi. W kolektorach hybrydowych zastosowano absorbery (wymienniki) bioniczne wykonane z aluminium, które zapewniają większą wydajność od dostępnych wymienników (meandrycznych i harfowych wykonywanych w technologii połączenia rur z blachą absorbera). Dzięki temu płaska, a zarazem prosta powierzchnia z jednej strony absorbera, pozwala uzyskać lepsze połączenie absorbera z ogniwem PV. To także możliwość wykonania absorbera o bardzo dużej gęstości kanałów. Dzięki takiemu rozwiązaniu wydajność kolektora hybrydowego jest wyższa niż w przypadku tradycyjnego modułu fotowoltaicznego, a roczna ilość produkowanej energii elektrycznej jest większa o ok. 15–20%. Źródło: Immergas

Liczy się sprawność Sprawność modułu fotowoltaicznego zależy w znacznej mierze od sprawności samych ogniw, która jest warunkowana wieloma czynnikami mikroskopowymi, takimi jak szerokość przerwy energetycznej (szczególnie korzystne są ogniwa heterozłączowe), sprawność absorpcji fotonu związana z grubością ogniwa oraz obecnością lustra odblaskowego, odporność na rekombinację objętościową związaną z czystością krzemu i wpływającą na długość drogi dyfuzji pary dziura-elektron, głębokość złącza p-n, odporność na rekombinację powierzchniową związaną z pasywacją powierzchni ogniwa oraz wbudowaniem pola BSF lub FSF, powierzchnia styku kontaktów z krzemem i dodatkowe domieszkowanie tych obszarów, współczynnik wypełnienia i wiele innych. Teksturowanie ogniw i pokrywanie ich warstwą antyrefleksyjną ARC ogranicza odbicie światła, a gęsta siatka cienkich kontaktów umożliwia zbieranie nośników ładunku nie przysłaniając dużej powierzchni ogniwa (brak przysłonięcia w ogniwach back contact). Do wielu z tych informacji użytkownik nie jest w stanie dotrzeć, dlatego istotna dla niego jest ich wypadkowa: sprawność ogniwa oraz moc modułu w warunkach STC. Ważny jest również jak najbliższy wartości 0 współczynnik temperaturowy mocy oraz jak najniższa normalna temperatura pracy ogniwa NOCT. Spadek sprawności przy niskim nasłonecznieniu (200 W/m2) powinien być jak najniższy. Na sprawność całego modułu wpływa również stopień wypełnienia modułu ogniwami i obecność powłoki ARC na hartowanym, białym szkle. Ze względów eksploatacyjnych istotna jest dobra jakość hermetyzacji ogniw (zwykle folią EVA), która zapobiega jej żółknięciu i odklejaniu, a także odporność ogniw na jak najwyższą wartość prądu wstecznego. W puszce przyłączeniowej powinny znajdować się diody bocznikujące (zwykle 3 sztuki). Dobre moduły są odporne na amoniak, mgłę solną, a także na efekt PID, wytrzymują wysokie obciążenia śniegiem i wiatrem oraz mają bardzo szczelną puszkę przyłączeniową (IP67). Ważne są również warunki gwarancji na produkt i utratę sprawności, a także testy i certyfikacje jakim jest poddawany moduł oraz pozycja producenta na rynku.

FOT. IMMERGAS

Rafał Dmitruk, starszy inżynier wsparcia technicznego w firmie Hewalex

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | FOTOWOLTAIKA

Paweł Sokół, właściciel firmy Soleo Podejmując rozważania na temat wydajności instalacji fotowoltaicznej, warto uświadomić sobie, jak duży wpływ ma na nią typ połączenia modułów. Napięcie i prąd płynące z generatora fotowoltaicznego do falownika zależą bowiem tak naprawdę od dwóch elementów – aktualnie panujących warunków atmosferycznych i właśnie sposobu łączenia ogniw. Na początek należy więc przyswoić sobie kilka faktów związanych z oddziaływaniem klimatu. Jak się bowiem okazuje, napięcie zmienia się wraz ze spadkiem lub wzrostem temperatury – średnio nawet o ok. 3% na 10ºC. Z kolei warunki oświetlenia mają na nie relatywnie mały wpływ. Inaczej jest z natężeniem prądu, które rośnie lub maleje proporcjonalnie do wszelkich różnic w dostępie do światła słonecznego, a jednocześnie pozostaje całkowicie niezależne od wahań temperatury. Biorąc pod uwagę powyższe zależności, by przy konfigurowaniu generatora fotowoltaicznego uzyskać odpowiednie parametry prądu i napięcia, należy odpowiednio połączyć ze sobą poszczególne moduły. W tym wypadku istnieją dwa różne sposoby łączenia: równoległe i szeregowe. Pierwszy z nich powoduje proporcjonalny wzrost natężenia płynącego prądu. Napięcie zaś jest tu równe nominalnemu napięciu jednego modułu. Z kolei szeregowe połączenie modułów fotowoltaicznych wykazuje dokładnie odwrotne właściwości. Mamy tu do czynienia z adekwatnym zwiększaniem napięcia i prądem o natężeniu takim, jak przy jednym module. Bezwzględnie należy przy tym pamiętać, że równolegle nie można ze sobą łączyć modułów o różnym napięciu, szeregowo zaś – modułów o innym natężeniu prądu. Dobór konkretnej metody połączenia paneli w ogromnej mierze zależy od wymagań co do wartości napięcia i natężenia prądu w generatorze fotowoltaicznym, warunkowanych parametrami pracy falownika. W praktyce zastosowanie połączenia szeregowego i w konsekwencji uzyskanie wyższego napięcia jest korzystne głównie dla pracy falownika. Z kolei połączenie równoległe określa się jako zdecydowanie bardziej wydajne w sytuacji, gdy pod uwagę przede wszystkim bierzemy efekt zacienienia i chęć uzyskania maksymalnej mocy połączonych modułów.

ZINTEGROWANA FOTOWOLTAIKA System Quad-Lock składa się z 4 elementów: paneli wykonanych ze styropianu EPS, klamer ABS, kątowników i prowadnic metalowych. Oprócz elastyczności i łatwości montażu wyróżnia się on m.in. możliwością zastosowania paneli fotowoltaicznych (BIPV). Cienkowarstwowe panele PV Avancis są mocowane na elewacji do pionowo usytuowanego rusztu aluminiowego, gdzie ten jest przytwierdzony do 14-cm pasów z blachy ocynkowanej o grubości 1,5 mm umieszczonych również pionowo. Blachy przymocowywane są do całego rzędu podwójnych łopatek plastikowych tzw. klamer które są umieszczone technologicznie w systemie ICF Quad-Lock. Ostatecznie cały rząd paneli PV Avancis na elewacji jest solidnie przytwierdzony w odległości 30 cm (izolacja styropianowa) od rdzenia betonowego. Główną zaletą tego typu mocowania jest całkowite wyeliminowanie mostków termicznych. Tym sposobem wykluczamy przerwanie izolacji, wiercenia w rdzeniu betonowym otworów pod pręty gwintowane utrzymujące ruszt PV. Ponadto wokół bezbramkowych paneli fotowoltaicznych Avancis zastosowano 15 mm przerwę technologiczną, co zapewnia dodatkową wentylację dla Paneli PV (lepsze sprawności), jak i umożliwia tzw. ukryty montaż. Taki autorski system montażu sprawdza się w obiektach pasywnych, a szczególnie w zero- i plus energetycznych. Źródło: Quad-Lock

FOT. QUAD-LOCK

Efektywne połączenie

INWERTERY FOTOWOLTAICZNE SOLIS Inwertery fotowoltaiczne Solis o mocy od 2 kW do 30 kW charakteryzują się wysoką sprawnością oraz rekordową, 10-letnią gwarancją. Cechują się niskim napięciem startowym, dzięki czemu do utworzenia szeregu potrzeba niewielkiej liczby modułów, a produkcja energii rozpoczyna się wcześnie każdego dnia. Szerokie zakresy napięć MPPT oraz napięcia maksymalne dopasowane do mocy inwerterów zapewniają optymalną pracę oraz elastyczne projektowanie systemu PV. Dwa (lub cztery od mocy 20 kW) trackery punktu maksymalnej mocy umożliwiają niezależną pracę dwóch (czterech) szeregów. Kolejnymi zaletami inwerterów Solis są niewielka masa, niska emisja hałasu, stopień ochrony IP 65 umożliwiający montaż urządzenia za zewnątrz budynku oraz wyposażenie w szereg zabezpieczeń. Wszystkie inwertery są przystosowane do podłączenia urządzenia monitorującego Solis. Źródło: fotowoltaika. hewalex.pl

stały o napięciu 12 V na prąd zmienny 240 V i częstotliwości 50 Hz.

CZY TO SIĘ OPŁACA INWESTOROWI? Należy pamiętać, że im więcej elementów składa się na instalacje fotowoltaiczną tym będą większe straty energii elektrycznej. Przykładowo sprawność przetwarzania energii przez inwerter wynosi ok. 80–88 % reszta energii jest tracona w postaci ciepła. W sumie całkowite straty energii wynoszą ok. 8–9%. Oznacza to że z 1 m2 paneli słonecznych otrzymamy maksymalnie od 5 do 7 kWh energii elektrycznej w ciągu roku. Przykładowo jeśli zainstalujemy zestaw małej elektrowni fotowoltaicznej o mocy szczytowej paneli 1 kW (4x250 W i powierzchni 1,5 m2), regulatora ładowania 30 A, 4 akumulatorów

200 Ah/12 V i przetwornicy 1200 W o napięciu 24 V oraz automatycznego przełącznika przełączenia między elektronową, a siecią publiczną to całkowity koszt wyniesie ok. 15 tys. zł. Zakładana teoretycznie roczna produkcja energii elektrycznej z takiego zestawu wyniosłaby umiarkowanie 1000 kW/rok/m2x1,5x4 szt.x9%=540 kWh. Jeżeli średni koszt energii elektrycznej w taryfie g11 wynosi 0,60 zł/kWh to oszczędność uzyskana wniesie 540 kWhx0,60 zł/kWh=324 zł. Dlatego, dopiero przy uzyskaniu dofinansowania z NFOŚiGW inwestor może liczyć na opłacalność takiej inwestycji, która bez dodatkowego wsparcia zwróci mu się po ok. 46 latach. W przypadku montażu mikroinstalacji fotowoltaicznej 3 kW, czas jej amortyzacji będzie 3 razy mniejszy i wyniesie ok. 15 lat. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

ENERGIA ZE SŁOŃCA DLA CIEPŁA I PRĄDU Dzięki wyraźnemu spadkowi cen modułów i inwerterów fotowoltaicznych w ostatnich latach, a także poprawie jakości, sprawności i trwałości tych urządzeń, obserwuje się ogólnoświatowy trend gwałtownego przyrostu mocy zainstalowanej w fotowoltaice. W Polsce fotowoltaika sprawdza się jako narzędzie do zminimalizowania poboru energii elektrycznej z sieci, a co za tym idzie, obniżenia rachunków za prąd. Mniej opłacalne jest budowanie wielkich systemów z przeznaczeniem na zarabianie poprzez sprzedaż energii do sieci.

InstaIacje fotowoltaiczne są coraz bardziej popularne w Polsce.

OPŁACALNA INWESTYCJA Najwięcej można zyskać, gdy instalacja PV zostanie wykorzystana w obiektach o dużym zużyciu energii, na przykład takich, w których zamontowana jest pompa ciepła lub klimatyzacja. Dobrym rozwiązaniem jest zasilanie energią z fotowoltaiki budynków firmowych, których pobór energii pokrywa się czasowo z godzinami najwydajniejszej pracy instalacji PV. Ze względu na sposób rozliczania energii z instalacji PV, jest to bardziej korzystne niż naprzemienne wysyłanie zielonej energii do sieci w dzień, i jej pobór w obiekcie po zachodzie Słońca. Biorąc pod uwagę różny poziom rocznego poboru energii w obiektach, inny stopień dopasowania czasowego produkcji energii z fotowoltaiki do poboru energii oraz możliwość uzyskania różnych dofinansowań na inwestycję obniżających poniesione wydatki, trudno jednoznacznie określić okres zwrotu takich instalacji – może on wynosić zarówno kilka lat, jak i kilkanaście.

„ENERGETYCZNA” OFERTA Podążając za obecnymi trendami, firma Hewalex, wiodący producent kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła, wprowadził do swojej oferty wysokiej jakości moduły fotowoltaiczne, inwertery, dedykowane systemy montażowe oraz osprzęt dodatkowy. Moduły z krzemu polikrystalicznego Neo Solar Power o mocy znamionowej 255 Wp charakteryzują się m.in. wysoką wytrzymałością mechaniczną i gwarancją mniejszej niż standardowa utraty sprawności. Moduły Ja Solar to wysokosprawne moduły monokrystaliczne o mocy 290 Wp i sprawności 17,74%, odporne

Największe oszczędności uzyskamy, gdy instalacja PV wykorzystana jest w obiektach o dużym zużyciu energii. na efekt PID. Oba moduły cechują doskonałe parametry temperaturowe oraz odporność na działanie amoniaku. Inwertery producenta Ginlong Solis o rekordowej, 10-letniej gwarancji charakteryzują się wysoką sprawnością oraz odpowiednio dobranymi parametrami, które zapewniają swobodne projektowanie oraz dobre funkcjonowanie systemu. Warto zauważyć, że fotowoltaika doskonale współpracuje z innym, oferowanym już przez Hewalex źródłem odnawialnej energii: pompą ciepła. Jeżeli natomiast chcemy wykorzystać energię słońca jedynie do przygotowania ciepłej wody użytkowej i dogrzewania

w okresach przejściowych, najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie kolektorów słonecznych, które firma Hewalex z powodzeniem produkuje od ponad 25 lat.

Hewalex Sp. z o.o. i Sp. k. tel. 32 214 17 10, Infolinia: 0801 000 810 e-mail: hewalex@hewalex.pl www.hewalex.pl,

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOTŁY

Kotły na paliwo stałe – funkcjonalne i ekologiczne Dzięki nowoczesnym kotłom na paliwo stałe, węgiel i drewno, a w ostatnich latach również biomasa wciąż są bardzo popularnymi paliwami – dziś ich spalanie jest mniej uciążliwe dla środowiska niż dawniej, a ceny surowca wciąż są niższe niż gazu czy oleju. Na sprawność i efektywność grzewczą kotła wpływ ma typ stosowanego paliwa, jak również jego forma – np. węgiel może występować w postaci orzecha, ekogroszku lub miału. Zarówno miał, jak i orzech wymuszają codzienne rozpalanie kotła, ale są też tańsze niż ekogroszek (ten charakteryzuje się wysoką wartością opałową i niską zawartością siarki w spalinach), który za wyższą cenę pozwala zapomnieć o konieczności codziennego rozpalania. A co ważne – jest też bardziej przyjazny dla środowiska. Mimo to spalanie węgla nie może obyć się bez wydzielania dwutlenku węgla oraz tlenku siarki, co w jakimś stopniu zanieczyszcza powietrze. Dlatego bardziej ekologiczne jest używanie paliw odnawialnych, na przykład drewna i peletu. Dzięki pełnej automatyzacji i dokładnej regulacji procesu spalania kotły przystosowane do spalania peletu charakteryzują się wysoką efektywnością.

EKOLOGIA NA PIERWSZYM PLANIE

Kocioł zgazowujący drewno w polanach Vitoligno. Fot. Viessmann

Producenci kotłów grzewczych – zwłaszcza tych opalanych paliwem stałym – muszą obecnie zwracać baczną uwagę na kwestie związane z ekologią. W ich interesie leży poszukiwanie takich rozwiązań, które nie tylko ułatwią korzystanie z tego najbardziej tradycyjnego urządzenia grzewczego, ale również uczynią je przyjaznym dla środowiska. Przy wyborze kotła powinno się zwrócić uwagę na posiadane przez producenta certyfikaty i patenty. Te dokumenty gwarantują sprawdzoną jakość i bezpieczeństwo użytkowania, ale przede wszystkim wskazują na ekologiczność danego urządzenia. Obowiązujące normy (PN-EN 303:5-2012) regulują parametry, jakie powinny spełniać kotły wprowadzane do obrotu na rynku

europejskim przypisując im klasy od 3 do 5. Kocioł w klasie 5 emituje najmniejszą ilość tlenku węgla oraz lotnych związków organicznych, a także produkuje najmniejszą ilość pyłu i ma najwyższą sprawność. Klasa kotła powinna być potwierdzona certyfikatem akredytowanego laboratorium na terenie UE (listę polskich laboratoriów można znaleźć na stronie Polskiego Centrum Akredytacji) – informuje Dominik Tomaszewski, ekspert z firmy Bosch Termotechnika. Producenci prześcigają się w pomysłach i rozwiązaniach, które mają sprawić, aby kocioł nie zatruwał naszego otoczenia jak również aby w jak największym zakresie ułatwić jego obsługę i użytkowanie. – mówi Arkadiusz Pytel z firmy Tekla. Zwraca jednak również uwagę na to, że sam użytkownik kotła może zadbać o to, by jego kocioł stał się bardziej przyjazny dla środowiska. – W wielu powiatach czy gminach organizowane są „Programy ograniczenia niskiej emisji” dzięki którym zwykły „Kowalski” może starać się na dofinansowanie w przypadku instalacji lub wymiany kotła na ekologiczny – dodaje Arkadiusz Pytel.

AUTOMATYZACJA TRADYCYJNYCH URZĄDZEŃ Aktualnie klienci poszukują przede wszystkim takich urządzeń, których obsługa będzie ograniczona do minimum. Liczą się więc takie elementy jak automatyczny podajnik, ułatwiający codzienną eksploatację kotła, ale też nie bez znacznie jest odpowiednie paliwo, które będzie nie tylko bardziej efektywne, ale też pozwoli utrzymać kotłownię w czystości. Warto też wiedzieć, że najbardziej uniwersalne (pozwalają korzystać z różnych paliw stałych) są kotły z wentylatorem, których pracą można sterować poprzez termostaty

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOTŁY

pokojowe. Arkadiusz Pytel z firmy Tekla uważa, że kotły na paliwo stałe przeszły w ciągu ostatnich lat prawdziwą ewolucję, dzięki której zamiast zakopconych, przestarzałych i niezbyt bezpiecznych w użytkowaniu pieców mamy nowoczesne urządzenia – ekologiczne, wydajne i tanie w eksploatacji. Przełomowym rozwiązaniem było dodanie do kotła podajnika paliwa. Od tej pory użytkownik nie musiał już kilka razy na dzień chodzić do kotłowni i sprawdzać czy przypadkiem całe paliwo w kotle już się nie wypaliło, przysłaniać wylotu do komina czy dopływy powietrza do paleniska lub rozpalać od nowa po każdym powrocie z pracy do zimnego domu – mówi Arkadiusz Pytel. – Podajnik paliwa wraz z odpowiedniej wielkości zbiornikiem pozwala użytkownikowi zapomnieć o troskach związanych z kotłem na kilka a nawet kilkanaście dni. Kolejnym ważnym punktem przełomowym było powstanie pelletu, ekologicznego paliwa odnawialnego dzięki któremu można było wyprodukować jeszcze mniej obsługowe i „czystsze” kotły. W przeciągu ostatnich kilku latach rynek pelletu w Europie rozwinął się bardzo dynamicznie. Wysokie właściwości energetyczne w połączeniu z coraz nowocześniejszymi i efektywniejszymi urządzeniami grzewczymi pozwalają znacznie obniżyć koszty ogrzewania w porównaniu z kotłami gazowymi i olejowymi. Dodatkową zaletą jest ekologia. Niewielka ilość substancji szkodliwych emitowanych do środowiska sprawia, że paliwo to znajduje coraz większą grupę zwolenników również i w Polsce. Kotły opalane pelletem bardzo dobrze

sprawdzają się w przypadku ogrzewania gospodarstw domowych jak również w przemyśle, budynkach użyteczności publicznej, warsztatach, magazynach itp. Poszukując kotła z podajnikiem klienci powinni pamiętać o kilku ważnych aspektach, na które zwraca uwagę Dominik Tomaszewski, ekspert Bosch Termotechnika: Przy wyposażeniu dodatkowo w automatyczną zapalarkę i zasobnik paliwa urządzenia mogą pracować bezobsługowo przez kilka dni. Popularne są też opcje automatycznego czyszczenia palnika, a nawet wymiennika, co dodatkowo podnosi komfort użytkowania. Pamiętajmy jednak, że automatyzacja pewnych czynności jest możliwa tylko przy wybranych typach paliwa. Na przykład jeżeli jako paliwo będzie wykorzystywane drewno należy się liczyć z koniecznością codziennej obsługi kotła.

CO NA TO PRODUCENCI? Oferta nowoczesnych kotłów na paliwo stałe nie jest na pewno tak bogata jak w przypadku popularnych urządzeń gazowych, ale potencjalni użytkownicy nie muszą się obawiać, że nie znajdą dostatecznie komfortowego kotła. W zależności od sposobu spalania kotły na paliwa stałe dzielimy na modele: – z górnym spalaniem, gdzie komora spalania i zasypowa stanowią jedną całość, a spaliny usuwane są poprzez górną część komory paleniskowej. Taka wersja jest najlepsza do spalania surowców z niewielką zawartością części gazowych. Drewna raczej tu nie

Kocioł Buderus - Logano S111-2 jest to najmniejsze urządzenie grzewcze na rynku, w swojej klasie.

Firma Tekla wprowadziła na rynek szereg kotłów BIO z palnikiem na biomasę.

Ekologiczna piąta klasa Arkadiusz Pytel, dział marketingu, Tekla Kocioł grzewczy należy do grupy urządzeń, które pełnią bardzo ważną rolę w funkcjonowaniu gospodarstwa domowego przede wszystkim ze względu na to, że zapewnia odpowiednią temperaturę wewnątrz budynku w czasie chłodnych dni ale również w wielu przypadkach jest on głównym lub nawet jedynym źródłem ciepłej wody użytkowej. Aktualnie bardzo duży nacisk kładzie się na kwestie związane z ekologią co zaowocowało podpisaniem przez Prezydenta RP tzw. Ustawy antysmogowej. W wielu powiatach czy gminach organizowane są „Programy ograniczenia niskiej emisji” dzięki którym zwykły „Kowalski” może starać się na dofinansowanie w przypadku instalacji lub wymiany kotła na ekologiczny. O tym czy kocioł faktycznie jest ekologiczny w większości przypadków decyduje posiadanie certyfikatu ekologicznego wydanego przez akredytowane laboratorium badawcze. Najwyższą sprawność sięgającą 90% (i więcej) oraz niską emisję substancji szkodliwych powstających w trakcie spalania posiadają kotły oznaczone 5 klasą, w tym przypadku najwyższą. Producenci prześcigają się w pomysłach i rozwiązaniach w jaki sposób sprawić, aby kocioł nie zatruwał naszego otoczenia jak również aby w jak największym zakresie ułatwić jego obsługę i użytkowanie.

NOWOCZESNE INSTALACJE GRZEWCZE | KOTŁY

Sprawdź parametry i serwis Dominik Tomaszewski, inżynier produktu, Bosch Termotechnika Wybierając kocioł należy najpierw określić, z jakiego paliwa będziemy korzystać najczęściej. Mimo, że większość kotłów technicznie jest przystosowana do spalania wielu surowców, parametry pracy urządzenia są różne w zależności od zastosowanego paliwa. Na przykład kocioł osiągający najwyższą klasę przy spalaniu peletu może jej nie osiągnąć przy spalaniu węgla. Kocioł stałopalny do mocy nominalnej 300 kW może współpracować w układach zamkniętych z innymi źródłami ciepła jak choćby pompa ciepła czy kotłem gazowym/olejowym. W takim przypadku przydatne jest dodatkowe urządzenie do odbioru nadmiaru ciepła – jest ono wymagane zgodnie z rozporządzeniem ministra infrastruktury z 12.03.2009. Moduły umożliwiające rozbudowę automatyki kotła pozwolą w przyszłości rozbudować instalację. Na koniec często pomijany aspekt – dostępność wsparcia serwisowego i gwarancyjnego. Należy pamiętać, że zakup urządzenia u znanego, renomowanego producenta daje nam gwarancję, że kocioł będzie nam służył przez długie lata, a w razie potrzeby bez problemu znajdziemy pomoc serwisową.

Kocioł ﬁrmy Galmet, na ekogroszek lub mieszankę miał/ekogroszek.

Kocioł Twin Bio ﬁrmy Kostrzewa.

Kocioł Merkury (Zębiec) – to nowoczesny produkt z linii „SuperNova”, dwupaleniskowy, z górnym spalaniem paliw stałych.

stosujemy, bo spala się zbyt szybko i efekty cieplne nie są tak dobre, jak w przypadku urządzeń ze spalaniem dolnym. – z dolnym spalaniem – mają zastosowanie głównie do węgla kamiennego. Można w nich palić również drewnem, zrębkami, wiórami i różnego rodzaju odpadami bioorganicznymi. Wersja retortowa przeznaczona jest do paliw o drobnej granulacji (pelet, ekogroszek). W odpowiedzi na coraz większe zainteresowanie rynku polskiego biomasą firma Tekla wprowadziła do swojej oferty szereg kotłów Bio z palnikiem na biomasę, w których zastosowany został unikalnej konstrukcji palnik Fireblast. Prawidłową pracą całego kotła steruje nowoczesny regulator elektroniczny. Do zalet tego sterownika możemy zaliczyć przede wszystkim: duży, czytelny wyświetlacz, dzięki któremu poruszanie się po menu jest intuicyjne. Użytkownik nie musi znać żadnych kodów czy dodatkowych oznaczeń w celu dokonania odpowiednich nastaw. Za pomocą dowolnego urządzenia posiadającego przeglądarkę internetową – w tym smartfony i tablety w prosty sposób można odczytać lub zmienić parametry sterownika grzewczego z dowolnego miejsca. Dzięki dużym możliwościom rozbudowy automatyka systemu może być niemalże dowolnie dopasowana do potrzeb użytkownika. Do grupy nowoczesnych kotłów na paliwo stałe należy też seria Logano marki Buderus. W urządzeniu Logano S181 automatyczny podajnik paliwa umożliwia spalanie: groszku węglowego, peletu

oraz węgla brunatnego. Sterownik kotła w standardzie umożliwia kontrolowanie jednego obiegu grzewczego (bez zaworu mieszającego) oraz przygotowanie ciepłej wody użytkowej i obsługę pompy cyrkulacyjnej. Logano S111-2 jest wart uwagi chociażby ze względu na to, że jest to najmniejsze urządzenie grzewcze w swojej klasie. S111-2 to stalowy kocioł stałopalny przeznaczony do pracy w systemach grzewczych układu otwartego. Wszechstronność stosowanego paliwa, począwszy od węgla kamiennego poprzez węgiel brunatny i drewno, przyczynia się do uniezależnienia od chwilowego braku opału. Ciekawym przykładem kotła na paliwo stałe jest też kocioł firmy Galmet, na ekogroszek, mieszankę miał/ekogroszek. Jest to urządzenie o sprawności cieplnej 79–84% wyposażone w podajnik prosty z obrotowym palnikiem retortowym, duży zasobnik paliwa, regulator kotła z algorytmem PID, czujnik pogodowy oraz moduł sterujący siłownikiem zaworu 3- i 4-drogowego. Kocioł Twin Bio firmy Kostrzewa wyposażony jest we wkład ceramiczny, ceramikę izolacyjną, czujnik kotła, temperatury i palnika. Gwarantuje automatyczne rozpalanie pelet, pelet/owies, możliwość spalania drewna w komorze załadowczej. Modulacja płomienia Fuzzy Logic pozwala oszczędzić do 20% paliwa. Jego praca jest w pełni zautomatyzowana (kontrola płomienia za pomocą fotokomórki; dwupodajnikowy system podawania paliwa). BEATA MICHALIK

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

O STYROPIANACH, KTÓRE MOGĄ WIĘCEJ

Od lat rośnie zainteresowanie styropianem grafitowym, którego udział szacuje się już na 20% ogólnej sprzedaży materiałów styropianowych. Dzieje się tak nie tylko ze względu na rosnącą świadomość ekologiczną klientów oraz chęć obniżania kosztów energii, ale przede wszystkim dlatego, że zaostrzane są przepisy dotyczące ochrony cieplnej budynków. Sprostanie tym regulacjom możliwe jest poprzez zwiększenie grubości warstwy termoizolacyjnej lub dzięki poprawie parametrów termoizolacyjnych wyrobów styropianowych.

PŁYTY PASSIVE

FOT. PASSIVE

Produktem, niosącym nową jakość i odpowiadającym wymogom budowlanym, są styropiany grafitowe, które posiadają lepsze parametry termoizolacyjne niż styropiany białe. Pozwala to, przy zachowaniu tej samej grubości warstwy termoizolacji co styropiany białe, osiągnąć aż do 30% lepszą termoizolację. W zależności od materiału, z którego wykonana jest ściana, różnica w grubości płyt grafitowych i białych, zapewniających takie same parametry ocieplenia, może wynosić nawet do 30% na korzyść produktów z dodatkiem grafitu.

Dodatek grafitu nadaje płytom Passive charakterystyczny szary kolor i odbija promieniowanie słoneczne, powodując znaczne obniżenie współczynnika przewodzenia ciepła λ w odniesieniu do tradycyjnych styropianów. Grafit pozwala osiągnąć współczynnik λ=0,031 [W/(m*K)]. Zastosowanie cieńszego styropianu nabiera wagi przy ocieplaniu loggii, balkonów i miejsc, w których zależy nam na bardzo dobrym dopływie światła dziennego. Cienka warstwa termoizolacji ma olbrzymie znaczenie przy renowacji budynków zabytkowych, kiedy chcemy ograniczyć straty ciepła, zachowując przy tym historyczny wygląd zabytku. Styropiany grafitowe dedykowane są nie tylko ścianom zewnętrznym, ale również do termoizolacji podłóg czy też dachów. Zaletą wykorzystania styropianów grafitowych jest także zmniejszenie ciężaru warstw ocieplenia i obciążenia mechanicznego całej ściany, co w konsekwencji ogranicza ryzyko uszkodzenia systemu elewacyjnego.

PŁYTY AQUA Prócz styropianów grafitowych na rynku można znaleźć styropiany o obniżonej chłonności wody. W ofercie Yetico S.A. znajduje się styropian Aqua, który znakomicie łączy w sobie trzy istotne cechy: doskonałe parametry izolacyjności termicznej, bardzo małą nasiąkliwość i dużą odporność na obciążenia. Aqua może mieć bezpośredni kontakt z gruntem oraz ze środowiskiem wilgotnym bez stosowania dodatkowych zabezpieczeń. Płyty te idealnie nadają się do wykonywania m.in. izolacji ścian fundamentowych, ścian piwnic, cokołów, dachów zielonych oraz ścian i stropów w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności. Oprócz specjalistycznego surowca, z którego wykonywana jest Aqua, istotnym czynnikiem wpływającym na jej niskie właściwości absorpcyjne wody i wilgoci jest technologia wytwarzania tego

FOT. AQUA

Rynek zdobywają styropiany, które powstają na bazie specjalistycznych surowców. To produkty o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych, czy też o obniżonej chłonności wody. O obu typach styropianu opowiadają specjaliści jednego z największych producentów styropianu w Polsce – Yetico S.A.

produktu. Proces ten odbywa się w zamkniętych formach, co sprawia, że płyta styropianowa pokrywa się „naskórkiem hydrofobowym”, który hamuje wnikanie wody do jej wnętrza. Daje to przewagę nad tzw. płytami wodoodpornymi wytwarzanymi metodą cięcia z bloków, których granulki przecinane są w procesie produkcji, co osłabia właściwości tych płyt. Styropiany Aqua osiągają nasiąkliwość nieprzekraczającą jednego procenta. W odróżnieniu od płyt ciętych z bloku, na powierzchni płyt Aqua znajduje się gęsta sieć kanalików drenażowych, które skutecznie odprowadzają wodę. Dzięki temu materiał termoizolacyjny pozostaje suchy, zapewnia długotrwałą ochronę budynku i eliminuje straty ciepła. Stosowanie płyt Aqua to m.in. skuteczna termoizolacja przegród budynku mających kontakt z wilgocią, ochrona izolacji przeciwwilgociowej przed uszkodzeniami mechanicznymi w trakcie budowy, zachowanie suchych ścian zewnętrznych bez ryzyka gromadzenia się pary wodnej, a wyposażenie płyt we frezy zapewnia ciągłą i szczelną izolację cieplną, wolną od mostków termicznych.

YETICO S.A. ul. Towarowa 17A 10-416 Olsztyn www.yetico.com

FACHOWY WYKONAWCA | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

Ocieplenie ma znaczenie Coraz bardziej restrykcyjne przepisy prawne, co do budowania energooszczędnych budynków wymuszają zastosowanie jeszcze bardziej energooszczędnych materiałów do ocieplania obiektów budowlanych. Okazuje się, że aby nie zwiększać grubości przegrody, trzeba sięgnąć po termoizolację o coraz niższym współczynniku przewodzenia ciepła. Termoizolacja oznacza ocieplanie ścian, najbardziej popularną, trwałą technologią ocieplania budynków – ETICS (External Thermal Insulation Composite System). Innymi słowy technologia ta polega na przymocowaniu, do uprzednio odpowiednio przygotowanego podłoża, płyt styropianowych, wełny mineralnej lub pianki rezolowej za pomocą kleju, a w niektórych przypadkach także łączników mechanicznych. Następnie na warstwie izolacyjnej wykonywana jest warstwa zbrojąca za pomocą siatki z włókna szklanego oraz tynku cienkowarstwowego.

NIE TYLKO PRZEPISY Obowiązujących przepisy prawa budowlanego nie pozostawiają złudzeń. Ściany w nowo powstających budynkach muszą charakteryzować się współczynnik przenikania ciepła U nie większym niż 0,25 W/m2K, tymczasem w roku 2017 wartość ta zmaleje do U=0,23 W/m2K, aby ostatecznie osiągnąć poziom U=0,20 W/m2K w roku 2021. Konieczność wznoszenia coraz „cieplejszych” ścian wymaga zastosowanie coraz bardziej termoizolujących materiałów o coraz niższym współczynniku przewodzenia ciepła. Jednak nie tylko przepisy budowlane przemawiają na korzyść za energooszczędnym budownictwem. Liczy się także względy finansowe. Zwiększając izolacyjność przegród zewnętrznych, obniżamy rachunki za ogrzewanie. Ze względu na dużą powierzchnię przez ściany zewnętrzne budynku ucieka aż do 35% ciepła. Dlatego ważne jest, aby dokonać właściwego wyboru styropianu, którym ocieplimy elewację naszego domu – podkreśla Michał Piotrkowski, doradca techniczny, Yetico. Oszczędności poczynione na rachunkach za ogrzewanie w jednym sezonie grzewczym dla domu o średniej wielkości mogą wynieść nawet 1000 zł. W takim razie jaki materiał

Dzięki zastosowania domieszek uszlachetniających np. graﬁtu płyty styropianowe osiągają współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie 0,031 do 0,033 W/mK. Zastosowanie tego typu innowacyjnych technologii pozwala zmniejszyć grubość warstwy termoizolacyjnej ocieplanego budynku. Fot. FS Arbet

termoizolacyjny zapewni nam najlepsze ocieplenie ścian budynku?

NA WEŁNIE, CZY STYROPIANIE? Dotychczas oferowane na rynku rozwiązania do termoizolacji budynku zazwyczaj opierały się albo na wełnie mineralnej (zarówno skalnej, jak i szklanej) albo na styropianie. Jednak zastosowanie tradycyjnych „białych” styropianów jak i wełny mineralnej nie rozwiązywało problemu związanego ze stosowaniem coraz grubszych materiałów termoizolacyjnych, aby sprostać nowym wymaganiom energooszczędnego budownictwa. Zbyt „gruba” warstwa termoizolacji powoduje, że osadzone wcześniej w połowie grubości okna są bardziej schowane i przepuszczają mniej naturalnego światła wewnątrz pomieszczeń. Ponadto, w budynku znajdziemy newralgiczne miejsca,

Świetny wybór Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny, Rockwool Polska Wełna skalna to świetny wybór dla osób szukających materiału do termoizolacji domu, dla których poza współczynnikiem przewodzenia ciepła, istotne są także trwałość, niepalność, komfort akustyczny i paroprzepuszczalność. Wełna skalna dzięki dużej gęstości jest niezwykle trwała - duża sprężystość włókien skalnych zapewnia szczelność izolacji i gwarantuje niezmienność parametrów. Poza izolacyjnością termiczną gwarantuje także komfort akustyczny w pomieszczeniach. Dodatkowo wełna skalna jest materiałem niepalnym, dzięki temu podnosi w znaczący sposób bezpieczeństwo pożarowe budynku. Jest także paroprzepuszczalna, dzięki czemu ocieplony nią budynek może „oddychać”. Skalna wełna jest trudnozwilżalna i nie chłonie wilgoci z powietrza. Wełna skalna jako jedyny materiał izolacyjny po osuszeniu odzyskuje swoje właściwości termiczne. Ściany zewnętrzne poza funkcją konstrukcyjną spełniają również rolę zabezpieczenia przed czynnikami atmosferycznymi. To także drugi po dachu element budynku, przez który ucieka bardzo dużo ciepła. Ocieplenie ścian trwałym materiałem izolacyjnym to inwestycja w całoroczny komfort termiczny oraz niższe rachunki za ogrzewanie. Obecnie najpopularniejszą metodą ocieplenia ścian zewnętrznych jest bezspoinowy system ociepleń ETICS (zwany także metodą lekką mokrą). Do ocieplenia ścian w systemie ETICS najlepiej nadają się płyty z wełny skalnej o dwugęstościowej budowie oraz te o lamelowym układzie włókien.

FACHOWY WYKONAWCA | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

w których nie stosuje się grubej warstwy ocieplenia. Zwykle tworzą się tam mostki termiczne, znacznie obniżające izolacyjność cieplną ściany. Dotyczy to zwłaszcza nadproży i ościeży w ścianach jednowarstwowych, a także loggi balkonowych. Sprawdzą się tu materiały termoizolacyjne o obniżonym współczynników przewodzenia ciepła czyli lambda To właśnie ten współczynnik decyduje o izolacji termicznej. Im jest mniejsza wartość współczynnika ciepła wybranego materiału, tym lepszym jest on izolatorem. W przypadku styropianu wartości lambda (λ) dla dostępnych na rynku rozwiązań zawierają się w przedziale od 0,045 do 0,028 W/mK. Do docieplania ścian zaleca się stosowanie styropianu z lambdą nie wyższą niż 0,040 W/mK. Przy czym wybierając materiał do izolacji nie należy się kierować wyłącznie wartością lambdy, a tym bardziej grubością styropianu czy wełny. Przykładem niech będzie styropian o grubości 15 cm i współczynniku lambda (λ) – 0,042 W/ mK, który będzie gorszym materiałem

izolacyjnym aniżeli styropian o grubości 12 cm i współczynniku lambda (λ) 0,032 W/mK. Przy minimalnym, rekomendowanym współczynniku lambda (λ) – 0,040 W/mK do skutecznej izolacji ściany wykonanej z pustaka nadają się płyty styropianowe o grubości 15–20 cm. Sytuacja identycznie wygląda w przypadku materiałów termoizolacyjnych wyprodukowanych z wełny mineralnej. Stosując Isover TF Hobby o grubości 14 cm, uzyskuje się taką izolacyjność cieplną przegrody jak przy zwykłej izolacji grubości 16 cm (λ=0,040). Zaoszczędzone 2 cm grubości to wymierne korzyści finansowe i estetyczne – podkreśla Sławomir Kocur, kierownik produktu Isover. Dlatego też producenci stosują rozwiązania, które obniżą wartość współczynnika przewodzenia ciepła i tym samym grubość materiału termoizolującego. W tym celu stosuje się np. domieszki uszlachetniające np. grafitu. Dzięki nim płyty styropianowe osiągają współczynnik przewodzenia ciepła na poziomie 0,031 do 0,033 W/mK. Innym rozwiązaniem są

Kompletne rozwiązanie Irena Domska, kierownik ds. zarządzania jakością, FS Arbet Parametry, na jakie trzeba zwracać uwagę przy doborze materiałów termoizolacyjnych typu styropian, przeznaczonych do ocieplania elewacji domów energooszczędnych, są w zasadzie takie same, jakim się trzeba przyjrzeć w każdym rodzaju budownictwa. W przypadku budownictwa energooszczędnego, czy pasywnego, z uwagi na wymaganą wyższą izolacyjność cieplną przegród, stosuje się wyroby o jak niższym współczynniku przewodzenia ciepła (im niższa jest lambda, tym lepsza jest izolacyjność cieplna). Najczęściej są to tzw. styropiany grafitowe o współczynniku przewodzenia ciepła na poziomie 0,031 do 0,033 W/mK. Warto również zwracać uwagę na geometrię płyt styropianowych, w szczególności na parametr prostokątności (Sb). Im mniejsza jest odchyłka od prostokątności płyt, tym bardziej szczelną warstwę izolacji można wykonać, przy zminimalizowaniu zabiegów polegających na wypełnianiu szczelin powstałych pomiędzy płytami. W każdym przypadku, a tym bardziej w budynkach energooszczędnych, należy stosować kompletne systemy ociepleń ETICS, które badane są jako całość i tylko w całości stanowią gwarancję uzyskania wymaganych parametrów wytrzymałościowych i izolacyjnych. Tylko na kompletny system ocieplenia można uzyskać gwarancję jego producenta. Warto również sprawdzić samodzielnie jakość styropianu. Najprostszym sposobem jest zważenie paczki styropianu i porównanie wyliczonej gęstości z minimum zalecanym przez Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, np. podanym przez producenta na opakowaniu. Na koniec można dodać, że najlepszy materiał i najlepszy system nie wystarczy bez profesjonalnego, sprawdzonego wykonawcy.

KOLOROWE WARIACJE NA ELEWACJE Elewacja domu to nie tylko wygląd, ale także charakter domu. Szeroki wybór kolorów pozwala tworzyć wyjątkowe aranżacje na fasadach, podkreśla ich bryłę oraz kształt budynku lub akcentuje poszczególne elementy. Jak kolory wpływają na elewację podpowiada ekspert marki Malfarb. W obiektach o ciekawych kształtach, z dużą ilością wnęk czy nietypowych okien możemy zastosować kontrasty kolorystyczne oraz oryginalne rozwiązania, np. malowanie dwóch kolorowych pasów na białej fasadzie.

KOLOROWE WARIACJE Mówiąc o kolorowej elewacji niekoniecznie mamy na myśli jedynie jednokolorowe ściany w uniwersalnym białym czy też odważnym czerwonym kolorze. Przeciwnie – obecne trendy w architekturze zachęcają do eksperymentowania z barwnymi połączeniami na elewacjach domów, zarówno tych klasycznych, jak i nowoczesnych. Bazą

dla tego typu aranżacji będzie kolor biały, choć doskonale sprawdzi się także zestawienie szarości lub beży z odcieniem, który przełamie ich bezpieczny wygląd. Ciekawym rozwiązaniem są barwne pasy na białej lub szarej fasadzie lub na rogach domu. Bardzo efektownie wyglądają także zaakcentowane innym odcieniem wnęki okienne lub balkonowe. Atrakcyjnym pomysłem jest także oddzielenie kolorami poszczególnych stref, np. jednego z pięter, ganku czy garażu. Dzięki zastosowaniu uniwersalnego tła jesteśmy w stanie stworzyć niezwykłe efekty dekoracyjne na elewacji domu. Możemy pomalować obramowanie okien lub drzwi

w innym, ciemniejszym kolorze. Szeroka oferta kolorów, np. z oferty mieszalnika Malfarb Color System, pozwala na zrealizowanie nawet najbardziej oryginalnych pomysłów. Ponadto nowoczesne farby (np. Farba Silikonowa marki Malfarb) tworzą powłokę mocno związaną z podłożem. Hydrofobizacja obniża wnikanie wody

w tynk – woda swobodnie spływa zmywając kurz, a mniej wilgotna przegroda to ograniczenie rozwoju mikroorganizmów. Obniżona skłonność do brudzenia się daje efekt samooczyszczania się powłoki i znakomitą odporność na warunki atmosferyczne – podsumowuje Mariusz Szubert, Brand Manager marki Malfarb.

FACHOWY WYKONAWCA | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

płyty z pianki rezolowej, które wykazują bardzo dobre właściwości izolacyjne w porównaniu z takimi produktami jak wełna czy nawet „uszlachetniony” styropian. Zastosowanie płyt weber PH930 pozwala zmniejszyć grubość izolacji nawet o połowę, przy zachowaniu tych samych parametrów cieplnych ściany. Użycie płyty weber PH930 do ocieplenia ościeży okiennych, do ocieplania ścian balkonowych, czy loggii w znaczący sposób zwiększa komfort użytkowania tych elementów budynku (nieznaczna strata na oświetleniu dziennym, nieznaczny ubytek powierzchni balkonu) – podkreśla Krzysztof Siemak, kierownik produktu Systemy Fasadowe, Weber.

WYPRAWA NA ELEWACJI Zwieńczeniem prac ociepleniowych jest nałożenie odpowiedniego tynku lub farby elewacyjnej. Standardem jest, że duża część wykonawców coraz częściej sięga się po specjalistyczne urządzenia umożliwiające natryskowe nanoszenie farb i tynków. Użycie agregatu dwukrotnie przyśpiesza wykonanie tyku

elewacyjnego, zmniejsza również jego zużycie. Natryskowe nanoszenie ułatwia także dotarcie fachowcom do miejsc trudno dostępnych, takich jak: gzymsy, bonie, ściany owalne czy zewnętrzne elementy dekoracyjne. Wybierając kolor tynku czy farby elewacyjnej nie można zapomnieć o tym, aby współgrał on nie tylko z otoczeniem, ale w szczególności z kolorem dachu oraz bryłą budynku. Warto wziąć pod uwagę to, że docieplenie zimą ma chronić przed utratą ciepła, natomiast latem – przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń. Z tego też względu nie powinno się sięgać po rozwiązania w ciemnych kolorach, które przyciągają promienie słoneczne, a przez to wpływają na nadmierne nagrzewanie się elewacji. Na rynku pojawiły się już rozwiązania przeciwdziałające temu efektowi. Producentom farb dzięki zastosowaniu specjalnych pigmentów (PIR) elewacyjnych udaje się produkować takie powłoki, które pomimo ciemnego koloru obniżają absorpcję ciepła z padających na nie promieni słonecznych. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

Zastosowanie na tej samej płaszczyźnie ściany płyt weber PH930 i standardowych płyt izolacyjnych np. styropianowych o większej grubości, pozwala na zróżnicowanie koncepcji architektonicznych i uwypuklenie pewnych elementów elewacji. Fot. Weber Therm

Oszczędny wybór Michał Piotrkowski, doradca techniczny, Yetico Z uwagi na aspekt ekonomiczny oraz bezpieczeństwo użytkowania najczęściej wybieranym materiałem termoizolacyjnym jest styropian. Najistotniejszym parametrem produktu, który gwarantuje ochronę cieplną budynku, jest lambda (λ), czyli współczynnik przewodzenia ciepła. To właśnie λ w połączeniu z grubością warstwy termoizolacyjnej zabezpiecza ściany przed nadmierną ucieczką ciepła. Im niższa wartość lambdy, tym styropian jest cieplejszy. Obecnie na rynku dostępne są styropiany fasadowe, których deklarowana wartość współczynnika przewodzenia ciepła różni się nawet o 30%. Należy wziąć to pod uwagę na etapie doboru grubości termoizolacji. Styropiany o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych, które powstają ze specjalnego surowca z dodatkiem grafitu, pozwalają na zmniejszenie grubości ocieplenia, co poprawia estetykę budynku oraz nie ogranicza dopływu światła do pomieszczeń. Kolejnym istotnym parametrem, który należy wziąć pod uwagę wybierając styropian do ocieplenia ścian zewnętrznych, jest wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe do powierzchni czołowych, określana oznaczeniem – TR. Wyroby dedykowane do termoizolacji fasady powinny charakteryzować się minimalną wartością wytrzymałości na rozciąganie – 80 kPa. Współczynnik TR można zweryfikować na podstawie deklarowanych przez producenta wartości zawartych w kartach technicznych oraz deklaracjach właściwości użytkowych produktu. Koszt styropianu stanowi zaledwie kilka procent całkowitych kosztów budowy domu. Poważnym błędem jest sugerowanie się wyłącznie ceną produktu. Różnica w cenie zakupu styropianu dobrego jakościowo o dobrych parametrach termoizolacyjnych, a zakupem styropianu słabszego wynosi zaledwie kilka złotych. Zatem przed wykonaniem ocieplenia warto sobie zadać pytanie: czy oszczędzać na materiałach, które w przyszłości przełożą się na mniejsze nakłady na ogrzewanie?

Wełna skalna to świetny wybór dla osób szukających materiału do termoizolacji domu, dla których poza współczynnikiem przewodzenia ciepła, istotne są także trwałość, niepalność, komfort akustyczny i paroprzepuszczalność. Fot. Rockwool Polska

FACHOWY WYKONAWCA | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

PRZEGLĄD MATERIAŁÓW DO OCIEPLANIA ŚCIAN Isover TF Profi

Fasada Grafit

producent: Isover Płyty przeznaczone są do izolacji ścian zewnętrznych nowych budynków i budynków istniejących przy zastosowaniu metody „lekkiej mokrej” (ETICS). Zastosowanie płyt Isover TF Profi o współczynniku przewodzenia ciepła λD=0,036 W/mK jest gwarancją niepalności przegrody, doskonałej izolacji cieplnej i akustycznej oraz właściwego mikroklimatu, dzięki niskiemu współczynnikowi oporu dyfuzyjnego pary wodnej. Wymiary płyt: dł. 1000, szer. 600.

producent: FS Arbet Płyty styropianowe Fasada Grafit o wymiarach 1000x500 mm oferowane są w grubościach od 10 m do 300 m z krawędziami prostymi lub „na zakładkę”. Na indywidualne zamówienie inwestora płyty są produkowane w niestandardowych wymiarach do 6000x1200x1000 mm. Produkt z domieszką grafitu charakteryzuje się podwyższonymi parametrami izolacyjności cieplnej. W porównaniu z tradycyjnymi styropianowymi materiałami termoizolacyjnymi, Fasada Grafit izoluje lepiej i jest stosowana przede wszystkim w tych miejscach, które wymagają wykonania wyjątkowo starannej izolacji. Ze względu na swoje szczególne właściwości izolacyjne (λD=0,031 W/mK) stosuje się płyty znacznie mniejszej grubości, co umożliwia stosowanie dociepleń nawet w realizacjach tak trudnych, jak budynki zabytkowe. Płyty styropianowe Fasada Grafit mogą być stosowane w aplikacjach wymagających przenoszenia małych obciążeń mechanicznych.

weber PH930 producent: Weber Therm Saint Gobain Construction Polska Płyta do termoizolacji ścian ze sztywnej pianki rezolowej w obustronnej okładzinie z białego welonu szklanego. Płyta weber PH930 jest materiałem izolacyjnym w systemie ociepleniowym weber.therm Lambda (Aprobata Techniczna ITB AT-15-8572/2012). Gęstość płyt wynosi 35 kg/m. Wartość współczynnika przewodzenia ciepła λD=0,021 W/mK dla gr. 20–40 mm. Wymiary płyty 1200x400 mm. Dostępne grubości (mm): 20; 30; 40; 50; 60; 70; 80; 100; 110; 120; 140; 160; 180; 200. Klasa reakcji na ogień C-s2, d0. System weber.therm Lambda klasyfikuje się jako nierozprzestrzeniający ognia (NRO) przy działaniu ognia od zewnątrz.

Alfa Passive Fasada

Frontrock Max E

producent: Yetico Płyty styropianowe Passive produkowane są z surowca z dodatkiem grafitu. Dzięki niemu współczynnik przewodzenia ciepła „szarej” płyty λD=0,031 W/mK, co oznacza, że zapewnia ona do 20% lepszą termoizolację w porównaniu ze standardowymi płytami. Używając niższych grubości, płyty Passive są w stanie ocieplić dom tak samo skutecznie jak płyty „białe”, w mniejszym stopniu obciążając przegrody. Bardzo gruba izolacja ogranicza dodatkowo dopływ światła dziennego przez otwory okienne, może również pogorszyć estetykę budynku. Jest to szczególnie istotne w przypadku termomodernizacji starych budynków.

producent: Rockwool Polska Dwugęstościowa płyta ze skalnej wełny skalnej do izolacji ścian zewnętrznych w bezspoinowych systemach ociepleń (ETICS). Warstwa zewnętrzna płyty wykonana jest z twardej wełny o dużej gęstości, dzięki czemu stanowi ona stabilne podłoże dla mocowania mechanicznego, zaprawy zbrojącej i tynku. Dzięki tej gęstości płyty zachowują także swoją stabilność wymiarową przez długie lata, dzięki czemu zachowana jest ciągłość izolacji. Natomiast wewnętrzna warstwa płyty wykonana jest z wełny skalnej o mniejszej gęstości – znacznie łatwiej dopasować ją do nierównej ściany oraz zminimalizować występowanie liniowych mostków termicznych. Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła λD=0,036 W/mK. Klasa reakcji na ogień: A1.

FACHOWY WYKONAWCA

JAK WYBRAĆ ODPOWIEDNI STYROPIAN? O rodzaju styropianu do danej izolacji termicznej budynku powinien decydować projektant, na etapie sporządzania projektu ocieplenia, zarówno dla budynku nowego, jaki i termomodernizowanego. O tym Jak dobrać właściwy materiał termoizolacyjny mówi mgr inż. Irena Domska, kierownik ds. zarządzania jakością FS „Arbet”.

Poszczególne płyty styropianowe różnią się między sobą rodzajem i poziomami deklarowanych parametrów. Fot. Arbet

Kupując styropian należy zwrócić uwagę na zgodność płyt z projektem. Projektant powinien podać wymagane bądź minimalne parametry styropianu, w postaci współczynnika przewodzenia ciepła λD oraz pełnego kodu oznaczenia, lub też w postaci najistotniejszych właściwości płyt do danego zastosowania. Gdzie znaleźć informację o parametrach styropianu? Parametry styropianu powinny znajdować się na wyrobie. Mogą one być umieszczone między innymi na folii opakowaniowej lub na etykiecie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, producent powinien dołączać do wyrobu Deklarację Właściwości Użytkowych, tzw. DWU. Spełnieniem niniejszego wymagania jest również udostępnianie DWU na stronie internetowej. Jednak na każde życzenie klienta producent lub dystrybutor zobowiązany jest dostarczyć DWU w wersji papierowej. Oprócz DWU, producenci opracowują również Karty Techniczne, które zawierają wszystkie techniczne informacje o płytach

styropianowych. Fabryka Styropianu Arbet zamieszcza na swoich stronach internetowych pliki zawierające Deklaracje Właściwości Użytkowych wraz z Kartami Technicznymi. Jakie specyficzne właściwości powinien mieć styropian do domu energooszczędnego? Nie ma przeszkód, aby do ocieplania domów energooszczędnych stosować standardowe płyty styropianowe. Dostępne są płyty o deklarowanym współczynniku przewodzenia ciepła, λD od 0,045 do 0,031 W/mK. Najistotniejszy jest deklarowany opór cieplny, RD, który jest stosunkiem grubości płyty i jej lambdy deklarowanej. Oznacza to, że taką samą izolacyjność cieplną (np. RD = 4,00 m2 K/W) posiada płyta o grubości 16 cm i lambdzie 0,040 W/mK oraz płyta o grubości 18 cm i lambdzie 0,045 W/mK. Z uwagi na wymaganą w domach energooszczędnych wysoką izolacyjność termiczną często stosowane są płyty grafitowe (λD = 0,033÷0,031 W/mK),

pozwalające na użycie płyt o mniejszej grubości w porównaniu do styropianów białych. Inwestorzy, którzy nie chcą, by warstwa izolacji była zbyt gruba, są skłonni stosować styropiany takie jak Fasada Grafit z FS Arbet (λD = 0,031 W/mK), umożliwiające wykonanie stosunkowo cienkiej warstwy izolacji przy zachowaniu odpowiednich parametrów izolacji termicznej.

Dlaczego producenci styropianu oferują różne rodzaje płyt? Czym różnią się między sobą te płyty? W zależności od miejsca aplikacji (czyli miejsca zastosowania izolacji) styropian powinien posiadać następujące istotne właściwości, oprócz wymaganej w każdym przypadku lambdy: – ściany w systemie ETICS: wytrzymałość na rozciąganie, np. TR80; – podłogi: naprężenie ściskające, np. CS(10)60; – dachy płaskie kryte papą: naprężenie ściskające, np. CS(10)80 oraz odkształcenie w określonych warunkach, np. DLT(1)5 – ściany fundamentowe: naprężenie ściskające, np. CS(10)100 i nasiąkliwość wodą, np. WL(T)4. Poszczególne płyty styropianowe różnią się między sobą rodzajem i poziomami deklarowanych parametrów, aby możliwy był dobór płyt do przewidywanych w budynku obciążeń ścian, podłóg czy też ścian fundamentowych. Wartość deklarowanej lambdy, λD, mimo że jest główną właściwością materiału termoizolacyjnego, jest mniej istotna, z uwagi na możliwość uzyskania wymaganego oporu cieplnego przy użyciu płyt o różnych lambdach i odpowiednich dla nich grubościach płyt.

Parametry styropianu powinny znajdować się na wyrobie. Mogą one być umieszczone między innymi na folii opakowaniowej lub na etykiecie. Fot. Arbet

FACHOWY WYKONAWCA | STOLARKA OKIENNA

Dobrze dopasowane

FOT. ALUPROF

Wybór odpowiednich okien oraz ich właściwy montaż są jednymi z decydujących aspektów budowy budynku. Stolarka niskiej jakości lub źle wykonana jej instalacja mogą w negatywny sposób wpłynąć nie tylko na komfort przebywania wewnątrz budynku, ale i rachunki za jego ogrzanie.

Odpowiednio dobrana i zamontowana stolarka okienna w znaczącym stopniu wpływa na komfort korzystania z budynku oraz oszczędności (bądź wydatki) związane z ogrzewaniem wnętrz. Przy doborze okien liczy się nie tylko sama estetyka, ale również szereg właściwości, charakteryzujących dany produkt.

OKIENNE ABECADŁO Warto zwrócić przede wszystkim uwagę na wszelkie współczynniki. A jest ich wiele. W dobie nacisku na energooszczędność budownictwa powinniśmy sprawdzić ile wynosi współczynnik U dla danego okna. Im jest on niższy, tym lepiej, bowiem jego wartość odpowiada ilości ciepła, jaka może uciec z budynku przez okno. Według obowiązujących przepisów parametr ten nie powinien być wyższy niż 1,30 W/m2K dla okien fasadowych

oraz równy lub niższy niż 1,50 W/m2K dla okien dachowych. Wartości te jednak niedługo ulegną zmianie, osiągając poziom – odpowiednio – 1,10 W/m2K oraz 1,30 W/m2K w roku 2017 oraz 0,90 W/m2K i 1,10 W/m2K w roku 2021. Już obserwując plany w prawie budowlanym można zauważyć trend, dążący ku zwiększeniu energooszczędności stolarki otworowej. Producenci rozumieją potrzebę ograniczania zużycia energii w budownictwie i już teraz oferują produkty o znacznie lepszych parametrach termoizolacyjności (w niektórych przypadkach są to nawet wartości sięgające ok. 0,50 W/m2K). Zwracając uwagę na współczynnik przepuszczalności cieplnej U pamiętajmy jednak, aby upewnić się, że podana wartość odnosi się do całego okna. Istnieje bowiem kilka „rodzajów” wspomnianego współczynnika. Oznaczany jako Uw odnosi się do całego okna, Uf opisuje

Ciepły montaż okna w dachu płaskim Waldemar Czarnocki, menedżer produktu z firmy Velux Polska Okno jest integralnym elementem dachu, dlatego powinno być szczelnie z nim połączone, a także odpowiednio ocieplone. Podstawową zasadą dobrego montażu jest właściwe osadzenie okna w konstrukcji dachu, poprawne zaizolowanie połączenia, a także zgodny z instrukcją, prawidłowy montaż pokrycia dachowego. Dachy płaskie zwykle kryje się papą. Przy takim materiale pokryciowym ważne jest, aby wierzchnia warstwa papy była wywinięta na ościeżnicę okna. W przypadku montażu okna w pokryciu wymagającym mechanicznego mocowania, warto skorzystać z gotowych profili mocujących Velux ZZZ. Na dachach zielonych pokrytych podłożem ogrodniczym lub z warstwą dociskową ze żwiru można zastosować ramę podwyższającą Velux ZCE, o wysokości 15 cm. Elementy można łączyć ze sobą i zastosować maksymalnie do czterech podwyższeń. Pozwala to na dopasowanie wysokości montażu okna do grubości izolacji na dachu. Ramy są wyposażone w specjalne uszczelki, które gwarantują szczelność połączenia. Instalację ułatwi także wokółokienna paraizolacja BBX, która pozwala na szczelne połączenie okna z izolacją przeciwwilgociową pomieszczenia. Poprawne wykonanie wszystkich czynności zgodnie z instrukcją jest niezwykle ważne, gdyż to właśnie błędy montażowe, a nie jakość materiałów, są najczęstszą przyczyną reklamacji. Wszystkie gotowe materiały instalacyjne sprzedawane są pod wymiar okna, dlatego idealnie pasują do siebie, co znacznie usprawnia prace dekarza.

FACHOWY WYKONAWCA | STOLARKA OKIENNA

przepuszczalność cieplną wyłącznie ramy okiennej, z kolei Ug określa parametry samej szyby (z angielskiego „glass”). Łatwiej jest osiągnąć niskie wartości współczynnika Ug niż parametry Uw dla całego okna, dlatego najlepiej jest zweryfikować ostateczną wartość dla całego produktu. Współczynniki U to jednak nie wszystkie parametry, na które warto zwrócić uwagę przy doborze okna. Równie istotny w kontekście oszczędzania energii może okazać się współczynnik g, określający ilość energii słonecznej pozyskiwanej ze słońca, wpadającej do wnętrza budynku przez okna. Parametr g szyb, tzw. solar factor, określa ilość darmowego ciepła przenikającego do wnętrza domu z energii słonecznej. W praktyce oznacza to, że dla szyb posiadających g=0,63, 63% całkowitej energii słonecznej przedostaje się do pomieszczenia, naturalnie je ogrzewając. Realnie przekłada się to na niższe koszty ogrzewania – wyjaśnia Łukasz Biel, kierownik marketingu Saint-Gobain Glass Polska. Inną wartością określającą

Czym grozi nieprawidłowe wykonanie tzw. „ciepłego montażu”? O jakich stratach energii mówimy? Zdzisław Maliszewski, doradca ds. technicznych i normalizacyjnych Związku Polskie Okna i Drzwi Określenie „ciepły montaż” jest potocznie używane wobec montażu warstwowego, który opiera się na stosowaniu trzech warstw izolacji o ściśle określonych właściwościach. Tego typu prace montażowe powinni wykonywać fachowi monterzy, najlepiej rekomendowani przez producenta zakupionego wyrobu. Nieprawidłowo przeprowadzony „ciepły montaż” skutkuje przede wszystkim nieszczelnością połączenia stolarka-mur: zwiększeniem strat ciepła i infiltracją (napływem) zimnego powietrza do wnętrza budynku. Takie efekty mogą być odczuwalne w postaci podmuchów powietrza w okolicach źle zamontowanej stolarki, obniżenia się temperatury w pomieszczeniu, a przede wszystkim zwiększonych rachunków za ogrzewanie. Niewłaściwa instalacja sprzyja również zbieraniu się wilgoci na szybie i profilu okiennym oraz rozwojowi grzybów i pleśni – następuje więc wyraźny spadek komfortu z użytkowania stolarki. Jeśli chodzi o straty energii cieplnej, to ich wielkość uzależniona jest od specyfiki danej inwestycji. Szacuje się jednak, że nieprawidłowo zamontowana stolarka jest odpowiedzialna za straty energii w budynku rzędu 15 do 25%. Zakup i montaż stolarki okiennej to inwestycja długoterminowa. Kupując okno, zakładamy przecież, że będziemy je użytkować kilkadziesiąt lat. „Ciepły montaż” pozwala na osiągnięcie oszczędności w trakcie eksploatacji stolarki. Dobrze przeprowadzona instalacja zapewnia szczelność i odporność połączenia na wiatr, deszcz, śnieg czy powstającą wewnątrz budynku parę wodną.

ilość słońca wpadającego przez szybę do wewnątrz budynku jest współczynnik Lt. W tym wypadku chodzi jednak o światło słoneczne, które co prawda nie wpływa w znacznym stopniu na straty

GGU Integra Solar to pierwsze okno dachowe z Certyﬁkatem Instytutu Domu Pasywnego dla strefy zimnej, w której położona jest Polska. Ma najniższy na rynku współczynnik izolacyjności termicznej Uw = 0,51 W/(m2K). Fot. Velux

bądź zyski ciepła, ale z kolei w istotny sposób przyczynia się do zwiększeniu komfortu funkcjonowania w dobrze oświetlonych wnętrzach. Jego wartość powinna plasować się na wysokości ok. 75%. Ostatnim współczynnikiem, którego wartość powinna wzbudzić nasze zainteresowanie przy doborze okna jest parametr Rw. Określa on izolazyjność akustyczną okna i informuje nas w jakim stopniu okno będzie chronić nas przed hałasem z zewnątrz. Wartość współczynnika wyrażana jest w decybelach (dB) i im jest wyższa, tym okno skuteczniej chroni przed dźwiękami docierającymi zza okna. Najlepszą ochronę zapewnią produkty, dla których Rw osiąga 45 dB, jednak w zwykłych warunkach tak wysoka ochrona nie będzie konieczna. O izolację akustyczną powinniśmy się zatroszczyć zwłaszcza wówczas, gdy budynek usytuowany jest w hałaśliwej okolicy (centrum miasta, niedalekie sąsiedztwo lotniska, autostrady etc.). Poszukując oszczędności energetycznych warto natomiast zainwestować w szyby niskoemisyjne. To rozwiązanie pozwoli bowiem zatrzymać wewnątrz budynku ciepło wytwarzane przez znajdujące się w nim sprzęty. Nieważne, czy jest to komputer, suszarka do włosów czy telewizor – emitowane przez nie promieniowanie odbije się od szyby niskoemisyjnej i zostanie skierowane z powrotem do wnętrza, co pozwoli utrzymać w nim więcej ciepła.

SZYBY UJĘTE W RAMĘ Na wspomnianą wielokrotnie energooszczędność, ale także stabilność okna, wpływ ma konstrukcja ramy okiennej. Najpopularniejsze na polskim rynku są obecnie okna o ramach drewnianych i PVC w związku z czym przyjrzymy się budowie tych dwóch rozwiązań. W przypadku okien drewnianych rama wykonana jest z suszonego drewna klejonego wielowarstwowo co pozwoliło wyeliminować uciążliwy problem wypaczania się drewnianych okien. O termoizolacyjności profilu decyduje w tym wypadku jego grubość. Sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana w przypadku okien, których profile wykonane są z PVC. Wynika to bowiem z ich konstrukcji, która oparta jest o komory – standardowo od trzech do ośmiu. Teoretycznie im komór tych jest więcej, tym większa jest izolacyjność okna. Często na ilość komór powołują się również producenci stolarki okiennej. W rzeczywistości jest to prawdą jedynie w połowie. Zwiększanie ilości komór wpływa dodatnio na właściwości termoizolacyjne produktu, ale dzielenie profilu okiennego w nieskończoność na coraz liczniejsze komory może zaowocować utratą stabilności ramy. Za dodatkową komorą iść powinno zwiększenie grubości profilu. Wówczas rzeczywiście uzyskamy lepsze parametry cieplne i nie ucierpi stabilność całego okna.

FACHOWY WYKONAWCA | STOLARKA OKIENNA

Na współczynnik Uf oraz – w efekcie – termoizolacyjność całego okna, wpływ mają również dodatkowe wypełnienia ram okiennych. Do ich wykonania wykorzystuje się materiały, które są dobrymi izolatorami, jak pianka poliuretanowa, a ostatnimi czasy coraz częściej również materiał o bardzo dobrych właściwościach, używany do produkcji skafandrów astronautów – aerożel. W oknach PVC wypełnia się nimi jedną lub więcej komór, w oknach drewnianych producenci stwarzają na potrzebę umieszczenia izolatora specjalne otwory. Na parametry okna wpływ ma również zastosowana szyba, a konkretniej pakiet szybowy. Najlepiej jest wybierać okna z pakietem trzyszybowym, w którym przestrzenie międzyszybowe wypełnione są gazem szlachetnym (np. argonem). Warto również zwrócić uwagę na to, z jakiego materiału wykonano ramki międzyszybowe – najlepiej ze stali nierdzewnej lub TGE. Szyba o takiej konstrukcji osiąga współczynnik Ug o wysokości od 0,5 do 0,7 W/m2K.

Krok po kroku: ciepły montaż okna połaciowego

Przygotowanie zestawu MDA odpowiadającego za wiatro-, hydro- i termoizolacyjność. Wystarczy połączyć 4 profile termoizolacyjne, przykleić dołączoną do zestawu wodoszczelną taśmą, a następnie całość przymocować w miejsce wcześniej przygotowanego otworu w dachu.

Przygotowanie okna do montażu. Produkty Roto są gotowe do instalacji zaraz po wyjęciu z opakowania – posiadają fabrycznie montowane kątowniki montażowe, folię paroizolacyjną i termo-blok WD.

PRZEDE WSZYSTKIM MONTAŻ

Krok ostatni to prace wykończeniowe; połączenie paroizolacji dachu z folią paroizolacyjną okna oraz prawidłowe wykonanie maskownicy wewnętrznej w celu zapewnienia właściwej cyrkulacji powietrza.

Źródło: Roto Okna Dachowe

Montujemy okno na wcześniej zainstalowanych profilach MDA i uszczelniamy dookoła taśmą wodoszczelną. Na końcu należy zamontować kołnierz do odprowadzania wody opadowej i założyć pokrycie dachu dookoła okna.

Nawet najbardziej innowacyjna konstrukcja okna, z zastosowaniem materiałów o najlepszych parametrach zda się na niewiele jeśli stolarka okienna nie zostanie odpowiednio zamontowana w otworze okiennym. Właściwy montaż to więcej niż połowa sukcesu! Powstające na styku muru z oknem mostki termiczne mogą bowiem wpłynąć negatywnie na bilans energetyczny budynku i zniweczyć wydatki poczynione na stolarkę otworową. Prawidłowo wykonana instalacja okna powinna być przeprowadzona w myśl zasady: szczelniej od wewnątrz, niż na zewnątrz. Szczelina wokół okna powinna zapewniać szczelną barierę od wiatru, hałasu czy pary wodnej. W tym celu stosuje się trzy warstwy funkcyjne: warstwę ocieplenia, warstwę paroszczelną od wewnątrz oraz warstwę wodoszczelną, a paroprzepuszczalną na zewnątrz. Tylko prawidłowy montaż, połączony z doborem produktu o odpowiednich parametrach zapewni nam komfortowe użytkowanie okna oraz korzystny bilans energetyczny budynku. ANNA SOŁOMIEWICZ

FACHOWY WYKONAWCA | TARASY

Czasochłonna i wymagająca dużych nakładów pracy metoda, polegająca na wylewaniu podstawy z betonu, coraz częściej zastępowana jest przez zabudowę płyt lub kostki na podłożu gruntowym. Należy jednak pamiętać, że wybór tej metody, znacznie tańszej i dużo szybszej, wiąże się z zachowaniem szczególnej staranności wykonania. Nowa kostka „Madera” z kolekcji Lux, zarówno rodzajem wykończenia, jak i kolorystyką, doskonale wpisuje się w coraz bardziej popularny, industrialny styl tarasów. Fot. Jadar

Grunt to niezawodny taras Metoda wykonywania tarasu „na sucho” na gruncie, jest bardzo korzystna zarówno z finansowego, jak i czasowego punktu widzenia. Ma ona jeszcze jeden istotny atut. W razie uszkodzenia któregoś z elementów podczas użytkowania, jego wymiana jest niezwykle prosta, bowiem nie wiąże się z koniecznością skuwania materiału, tak jak ma to miejsce w przypadku płyt klejonych do betonowej podstawy tarasu.

ZALETY TECHNOLOGII „NA SUCHO” Współcześnie największą popularnością cieszy się taras budowany na gruncie. Jest to odpowiedź na oczekiwania nowoczesnego społeczeństwa żyjącego w ciągłym pośpiechu. Wymarzony taras może powstać bowiem w ciągu jedynie dwóch dni, a koszty jego budowy wyniosą nawet o połowę mniej niż w przypadku zastosowania tradycyjnej

metody. Niezaprzeczalnym walorem technologii układania płyt tarasowych „na sucho” jest to, że nie wymaga szczelin dylatacyjnych ani wylewki betonowej, co świadczy o tym, że doskonale sprawdza się na terenach o grząskim podłożu – mówi Małgorzata Gral, architekt krajobrazu w firmie Jadar. Taras układany w ten sposób ma jeszcze kilka praktycznych zalet. Ważna jest przepuszczalność powierzchni, dzięki której wody opadowe mogą swobodnie przenikać do gruntu, a nie tylko tak, jak sugerują wyprofilowane spadki oraz możliwości regulacji jego wysokości. W każdej chwili i z dużą łatwością można rozmontować taras i np. powiększyć lub zmniejszyć bez konieczności wylewania betonowej podbudowy – dodaje Małgorzata Gral.

WYRÓWNANY POZIOM Wszystkie prace budowlane, aby przebiegały sprawnie i bez zakłóceń, powinny

„Na sucho” lub „na mokro” Wojciech Średniawa, główny projektant w firmie Polbruk Przed stworzeniem projektu nawierzchni z płyt tarasowych warto poznać tajniki ich montażu, gdyż pozwoli to na lepsze przygotowanie się do części wykonawczej. W przypadku produktów typu wet-cast, do wyboru mamy dwie możliwości. Pierwszą z nich jest układanie „na sucho”. Ten sposób tworzenia tarasu bazuje na układaniu płyt bezpośrednio na gruncie. Wymaga niemniej wcześniejszego korytowania oraz przygotowania podbudowy. Metoda „na mokro” z kolei pozwala wykańczać tarasy na stropodachach, a także na gruncie, niemniej na uprzednio przygotowanej wylewce. Pierwszym wariantem tej metody jest ułożenie tarasu na płytach żelbetonowych, co wiąże się z koniecznością zagruntowania podłoża środkiem głęboko penetrującym. Poszczególne elementy montowane są za pomocą specjalistycznego kleju oraz fugowane z użyciem mrozoodpornego uszczelniacza lub fugi żywicznej. Drugą opcją tej metody jest samodzielne stworzenie betonowego podłoża na gruncie. Wtedy też postępujemy podobnie jak przy klejeniu płyt na stropodachu, jednak pomijamy etap gruntowania podłoża. Dla obu metod bardzo ważne jest zachowanie optymalnego spadku terenu, co zapewni właściwe odprowadzanie wody do gruntu i zapobiegnie tworzeniu się kałuż na powierzchni płyt. Istotne jest też zachowanie odpowiednich przestrzeni pomiędzy poszczególnymi płytami, przez co nawierzchnia będzie cechować się solidną i odporną na uszkodzenia budową.

FACHOWY WYKONAWCA | TARASY

opierać się o przygotowany wcześniej projekt wykonania tarasu. Wygodny, trwały i estetyczny taras powstanie tylko wówczas, gdy potraktujemy go równie poważnie jak pozostałe elementy budynku i zaczniemy o nim myśleć już na etapie projektowania domu – zaznacza Jarosław Fiedorowicz, kierownik budowy w firmie ABW Superbruk. Klienci, często chcą aby taras, znajdował się na takiej samej wysokości, na której znajduje się posadzka parteru. Jedynym ograniczeniem w tym wypadku staje się tylko próg drzwi balkonowych i jest to bardzo wygodne. Ergonomia niestety nie idzie w tym przypadku z praktycznością. Aby taki zabieg miał sens, należy rozwiązać problem izolacji przeciwwilgociowej oraz termicznej ścian parteru. Bezpieczniejsze wydaje się obniżenie poziomu tarasu przynajmniej poniżej izolacji przeciwwilgociowej ścian parteru – czyli około 15 cm poniżej poziomu posadzki wewnątrz domu. Umożliwi to dodatkowo zabezpieczenie parteru przed czynnikami atmosferycznymi (zawiewany śnieg, zacinający deszcz). Aby ułatwić korzystanie z takiego tarasu można wykonać przy drzwiach dodatkowy stopień lub niewielki podest. Jeżeli jest to konieczne można wykonać pochylnię – jest to jednak trudne z uwagi na fakt, że pochylnia o bezpiecznym spadku musiałaby mieć długość 2–3 metrów – dodaje Jarosław Fiedorowicz. Podobnie jest w przypadku, kiedy krawędź tarasu wykonana jest na takiej samej wysokości co przylegający do niego trawnik. Tu często napotykamy na trudność wynikającą z tego, że dom jednorodzinny ma parter wyniesiony około 30–45 cm ponad otaczający teren. Od frontu mamy 2–3 stopnie schodów, a od strony tarasu – problem do rozwiązania – wylicza ekspert ABW Superbruk i wymienia, że różnicę tę możemy zniwelować palisadą, gazonami czy ozdobnym murkiem.

OBRZEGOWANIA I DYLATACJA Stabilność tarasu zapewni obrzegowanie jego krawędzi. Do tego celu można wykorzystać palisady ogrodowe, obrzeża palisadowe lub elementy stopni schodowych, układane na warstwie półsuchego betonu. Dylatacja natomiast to szczelina utworzona celowo do regulowania obciążeń w powierzchni. Należy

Do wyrównywania poziomu płytek należy stosować jedynie gumowego młotka. Fot. Bruk-Bet ją stosować szczególnie wtedy, gdy przygotowujemy wylewkę betonową na tarasie, ponieważ bardzo często bryła osiada na gruncie wraz z budynkiem. Brak szczelin dylatacyjnych umożliwiających kompensację odkształceń termicznych powoduje powstawanie naprężeń i poważnych uszkodzeń warstwy wierzchniej lub podkładu. W przypadku tarasów układanych „na sucho” dylatacja nie jest konieczna, ponieważ taras jest konstrukcją „elastyczną”. Obciążenie tarasu zmniejszamy poprzez zastosowanie podsypki cementowo-piaskowej. Na wykończenie możemy zastosować palisady, obrzeża lub cegły, dzięki czemu ciężar tarasu rozłożony zostanie na poszczególne elementy konstrukcyjne, a nie na unieruchomioną bryłę domu – tłumaczy Małgorzata Gral.

PROCES UKŁADANIA Montaż płyt tarasowych można rozpocząć tylko i wyłącznie na dobrze przygotowanym podłożu. Podczas układania materiału, ewentualne różnice wysokości koryguje się za pomocą gumowego młotka. Płyt nie wolno dociskać za pomocą zagęszczarki lub wibratora mechanicznego, ze względu na ryzyko ich pęknięcia i uszkodzenia. Poszczególne elementy układamy zachowując pomiędzy nimi ważne odstępy, które następnie wypełniamy fugą żywiczną. Spoiny możemy również wypełnić piaskiem lub drobnym grysem 1–3 mm, który rozsypujemy na nawierzchni

Płyta „Trawertyn” jest wierną rekonstrukcją skały występującej w przyrodzie o tej samej nazwie. Fot. Bruk-Bet i rozprowadzamy za pomocą szczotki – podpowiada Jarosław Kwaśniak, Szef Rozwoju Rynku i Promocji Produktów, Bruk-Bet. W zależności od rodzaju płyt i ich chłonności, przed spoinowaniem może być konieczne przeprowadzenie impregnacji płyt, którą wykonuje się metodą natrysku bezciśnieniowego

lub za pomocą pędzla. Impregnacja nawierzchni ogranicza podatność na zabrudzenia oraz zwiększa odporność na działanie czynników atmosferycznych, co na długo pozwoli cieszyć się estetycznym wyglądem tarasu i ułatwi jego przyszłe czyszczenie. PIOTR SAWCZUK

FACHOWY WYKONAWCA | TARASY

Z terenu usuwamy humus i grunt rodzimy na głębokość co najmniej 20–30 cm. Spadki (od 0,5–3%) wykonujemy za pomocą piasku, w kierunku od budynku na zewnątrz.

Kładziemy warstwę geowłókniny. Układamy ją na zakładkę o szerokości około 15–20 cm. Warto pamiętać o zrobieniu kołnierza z geowłókniny, który zabezpieczy ścianę.

Wysypujemy warstwę odcinającą o grubości około 10–20 cm, którą trzeba następnie zagęścić. Wykonujemy warstwę nośną z kruszywa łamanego 0–31,5 mm.

Po warstwie podbudowy z odsiewek kamiennych 0–7 mm, układamy płyty. Odstępy muszą być jednolite o szerokości około 5–15 mm pomiędzy płytami.

Jeśli taras wykonujemy w technologii „na sucho”, płyty impregnujemy przed fugowaniem. Najlepiej użyć do tego celu specjalnego impregnatu do płyt.

Ostatnie jest fugowanie. Taras zasypujemy drobnym piaskiem płukanym 0–2 mm i szczotką wypełniamy nim odstępy między płytami. Powtarzamy trzykrotnie.

Fot. Libet

Krok po kroku – wykonanie tarasu metodą „na sucho”

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Około 15% energii zużywanej w budynkach tracone jest poprzez posadzkę. Posadzka jest również powierzchnią, z którą praktycznie przez cały rok pozostajemy w kontakcie. Przegroda ta odpowiada w dużym stopniu za poczucie komfortu, jakiego doświadczamy. Dlatego też, odpowiednio zaizolowane podłoże jest koniecznością w budynku powstającym na początku XXI wieku.

NAJCIEŃSZA I NAJTWARDSZA TERMOIZOLACJA POSADZKI Zastosowanie odpowiedniej warstwy termoizolacji zabezpieczy posadzkę przed wilgocią będącą efektem skraplania powierzchniowego wskutek zbyt niskich parametrów cieplnych często używanych do tego celu materiałów. W tym celu najlepiej zastosować termoizolacyjne płyty Eurofloor. Posiadają one rdzeń wykonany z twardej pianki poliuretanowej pokrytej obustronnie okładziną z szarego, matowego laminatu odpornego na substancje alkaliczne i przenikanie pary wodnej. Powierzchnia laminatu pokryta jest ponadto wzorem siatki ułatwiającej instalację ogrzewania podłogowego. Dzięki odporności na substancje alkaliczne Eurofloor jest trwały i nie poddaje się oddziaływaniu substancji chemicznych zawartych w betonie (nie ulega utlenianiu).

Warstwa cienkiego aluminium płyty Euroﬂoor odbija do wnętrza energię z instalacji grzewczej, kierując ją w stronę górnej warstwy posadzki. Fot. Recticel

bardzo często ograniczona. W tym celu Recticel oddaje do Państwa dyspozycji płyty o grubości już od 20 mm gwarantujące dzięki bardzo niskiemu współczynnikowi lambda najlepszy, możliwy do osiągnięcia na rynku efekt izolacyjny.

ODPORNOŚĆ NA ŚCISKANIE Posadzka w sposób trwały podlega obciążeniu statycznemu (meble, mieszkańcy). Termoizolacja zamontowana na podłożu powinna przez cały okres użytkowania gwarantować niezmienną odporność na tego typu nacisk. Dzięki wysokiej odporności na ściskanie (do 30 ton/m2) parametr ten spełniony zostaje przez Eurofloor firmy Recticel w sposób satysfakcjonujący najbardziej wymagających klientów.

NAJWIĘKSZE KORZYŚCI Płyta Eurofloor gwarantuje najlepsze parametry cieplne dzięki najniższej wartości współczynnika Lambda. Przestrzeń możliwa do wykorzystania na wbudowanie warstwy termoizolacji jest w przypadku posadzki

ŁATWOŚĆ OBRÓBKI Eurofloor dzięki swoim rozmiarom (1200x2500 mm) jest łatwy w montażu, sztywny i poddaje się prostej obróbce przy użyciu piły lub w przypadku

cieńszych płyt ostrego noża. Umieszczony na okładzinie wzór siatki ułatwia rozcinanie i dopasowywanie rozciętych elementów na izolowanej posadzce. Po zamontowaniu wzór siatki ułatwia dodatkowo montaż instalacji ogrzewania podłogowego bez potrzeby zakupu i rozkładania przeznaczonych do tego celu folii.

WIĘCEJ NIŻ PIR Recticel Izolacje Tel. 61 815 10 08 www.recticelizolacje.pl e-mail: sekretariat.pl@recticel.com

Zastosowanie ogrzewania podłogowego wymusza zastosowanie materiałów budowalnych o niewielkiej grubości, przy jednoczesnym zachowaniu właściwości termoizolacyjnych i odporności na uszkodzenia. Płyta Euroﬂoor stanowią najlepsze rozwiązanie, spełniające te wymagania. Fot. Recticel

FACHOWY WYKONAWCA | OCIEPLENIE DACHU PŁASKIEGO

Płaska ochrona Prawidłowe wykonanie hydroizolacji dachu płaskiego zależy od wielu czynników. Zasadniczo należy zacząć od funkcji i przeznaczenia obiektu, na którym ma się znajdować owa hydroizolacja. Konstrukcje te szczególnie doceniają młodsze pokolenia architektów i inwestorów, którzy w dachach płaskich widzą nie tylko szansę na uzyskanie ciekawej bryły, ale też szereg udogodnień funkcjonalnych.

Konstrukcja nośna i użytkowanie budynku stanowią podstawowe kryteria przy wyborze właściwego układu warstw izolacyjnych na dachu. Fot. Bauder

Przykrywając dom dachem płaskim, ograniczamy m.in. jego zewnętrzną powierzchnię, co pomaga redukować straty ciepła z budynku, łatwiejszy jest też dostęp do znajdujących się na nim urządzeń i instalacji. Dachy tego typu bywają jednak narażone na zwiększoną kumulację wody, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Jak należy ocieplać dach płaski tak, aby uniknąć mostków termicznych oraz zabezpieczyć konstrukcję przed destruktywnym działaniem wilgoci? Pierwszy krok do prawidłowego wykonania każdego ocieplenia to projekt poparty analizą cieplno-wilgotnościową. Najłatwiejszą sprawą jest dobranie grubości materiału izolacyjnego w oparciu o deklarowaną przez producenta wartość współczynnika przewodzenia

ciepła (λ). Z punktu widzenia przenikania ciepła przez przegrodę, matematycznie kolejność ułożenia warstw jest obojętna. Jednak biorąc pod uwagę fizykę budowli układ warstw ma zasadnicze znaczenie dla poprawności rozwiązania. Projektując układ warstw i rodzaj użytych materiałów należy zwrócić szczególną uwagę na problem dyfuzji pary wodnej, niebezpieczeństwo wykraplania się wody oraz ewentualną konieczność odprowadzenia wilgoci – zaznacza Arkadiusz Jóźwik, kierownik produktu Leca Keramzyt.

MONTAŻ BARIERY PAROSZCZELNEJ NA BETONIE W przypadku podłoża betonowego gładkość jego powierzchni powinna

odpowiadać gładkości betonu po usunięciu deskowania. Nierówności między elementami wyrównujemy do 1:15, ewentualne szczeliny o szerokości powyżej 12 mm należy wypełnić zaprawą cementową. Gdy podłoże jest już w pełni przygotowane, przystępujemy do montażu bariery paroszczelnej, która zapobiegnie ewentualnej kondensacji ciepłego powietrza na warstwie uszczelniającej. W przypadku renowacji połaci dachowej, za barierę paroszczelną może posłużyć istniejące już pokrycie. W tym celu należy pamiętać o wycięciu wszelkich pęcherzy oraz nierówności – między nową termoizolacją, a starym dachem nie mogą powstać żadne szczeliny powietrzne. Konieczne jest wykonanie zakładek na

co najmniej 200 mm, gdyż w przeciwnym razie może wystąpić „efekt kominkowy”, powodujący zasysanie wilgotnego powietrza i zamarzanie zawartej w konstrukcji wody w okresie zimowym. W wentylowanym systemie izolacji korzystamy z dwóch warstw materiału, gdzie płyta spodnia o lepszych parametrach termicznych pełni funkcję izolacji cieplnej, a górna – cieńsza i twardsza – równomiernie rozkłada obciążenia i stanowi warstwę odpowiedzialną za właściwości mechaniczne dachu płaskiego.

WEŁNA CZY STYROPIAN? Na założeniach projektowych, poczynając właśnie od nich, aż po samą realizację dachu, można zastosować

FACHOWY WYKONAWCA | OCIEPLENIE DACHU PŁASKIEGO

kilka „trików”, dzięki którym da się zaoszczędzić pieniądze. Załóżmy, że mamy obiekt o sporej powierzchni, gdzie nie jest logiczne wykonanie dachu 2-spadowego, tak jak w przypadku domu jednorodzinnego, a jedynie dach płaski o małym spadku, który wg. przepisów ma mieć nośność E15 lub E30. Od lat, przyjęte lobby producentów wełny mineralnej przodowało w tego typu przykryciach wyprzedzając się nieznacznymi różnicami miedzy swoimi produktami. Świetnie radziły sobie na rynku nie mając wcale żadnej konkurencji – mówi Piotr Makac, dyrektor ds. technicznych P.P.H.U. Marcin Bieliński. Masa tego produktu waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu kg/m2 przy założeniu dachu o grubości 16 do 20 cm. Do tego dochodzi jeszcze wełna utwardzana, która jest bardzo droga. Przez to, że ciężar jest większy, to konstrukcja, która go przenosi musi być mocniejsza, a to także są koszta. Rozwianiem obciążenia jak i masywności konstrukcji jest styropian. Masa tego typu wyrobów waha się od kilku do kilkunastu kg/mkw przy założeniu dachu o grubości 16 do 20 cm. Jest wygodniejszy w obróbce. Trzeba pamiętać, że styropian stosowany na dach musi mieć odpowiednią twardość. Taki materiał ma swoje oznaczenie tzw

„dach/podłoga” można tu już stosować EPS80, EPS100 – dodaje Piotr Makac. Czy styropian można porównywać do klas odporności ogniowej np. wełny? Owszem. Przekładka z welonu szklanego daje nam R15, a 2 przekładki dają nam R30. Z warstwą zewnętrzną jest podobnie jak przy wełnie. Należy pamiętać, że papę układa się do styropianu mechanicznie, kołując ją do podłoża, a następną warstwę, dopiero metodą na gorąco. W taki sposób zyskamy zarówno na konstrukcji, która musi przenieść mniejsze obciążenie i na materiale, który jest w tym przypadku tańszy od 35-40% w stosunku do wełny – podsumowuje Piotr Makac.

PŁYNNE FOLIE Produkt ten powstaje na bazie żywic poliuretanowych lub polimerów akrylowych z wkładką z włókniny. Stosowane są jako uszczelnienia tzw. miejsc trudnych. Przepusty, stopy klimatyzatorów, podstawy świetlików i inne elementy spotykane na dachach oraz jako całopowierzchniowe pokrycie dachowe. Polskie wytyczne mówią, że płynne folie należy nakładać całopowierzchniowo, wymagana jest wkładka z włókniny – „osnowa”, grubość gotowej („utwardzonej”) warstwy musi wynosić

Uniknięcie stromych powierzchni pozwala optymalnie wykorzystać przestrzeń pod dachem, zapewniając najwyższy komfort mieszkania. Fot. Bauder

Istota nachylenia dachu Adam Buszko, szef wsparcia Sprzedaży Izolacji Budowlanych, Paroc Polska Wymagania względem konstrukcji dachowych rosną odwrotnie proporcjonalnie do wielkości kąta ich nachylenia. Dlatego też, w przypadku dachów płaskich kwestią kluczową jest zachowanie odpowiednich spadków – minimum 2–3°. W wyjątkowych sytuacjach, gdzie ze względów konstrukcyjnych spadki muszą wynosić poniżej 2° (np. zlewnie pogłębione), należy podjąć odpowiednie działania w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia zatoisk wody. W takich przypadkach warstwa hydroizolacji powinna składać się z trzech warstw grubych, zbrojonych, odpornych na niskie temperatury pap termozgrzewalnych. Konieczność zachowania odpowiedniego nachylenia dachów płaskich wynika przede wszystkim z uwarunkowań naszego klimatu. Cykle zamarzania i rozmarzania wody na dachu mogą prowadzić do powstawania nieszczelności w warstwie hydroizolacji oraz na jej połączeniach z innymi konstrukcjami – np. ścianami elewacji. W przypadku montażu sztywnych płyt styropianowych, nawet przy słabym wietrze wzrasta ryzyko albo niedogrzania połączenia na zakładach, albo w drugą stronę – do stopienia styropianu. Problem ten jest dość często spotykany i tylko w niewielkim stopniu zależy od umiejętności oraz doświadczenia wykonawcy, a rzutuje dość mocno na zachowanie się wody na gotowym dachu. W przypadku zimnego zgrzewu, im mniejsze zachowamy spadki, tym większe ryzyko penetracji szpar pomiędzy warstwami papy przez wodę. Jeśli dojdzie zaś do wytopienia styropianu, w warstwie pokrycia wytworzą się zagłębienia, w których stać będzie woda, a papa na zakładach podlegać będzie intensywniejszym cyklom naprężeń. Z powyższych względów inwestorom, projektantom oraz firmom wykonawczym rekomendujemy zastosowanie niepalnych izolacji z wełny kamiennej, w przypadku których nie występuje ryzyko stopienia materiału. Ze względu na swoją naturalną paroprzepuszczalność oraz odporność na działanie wilgoci, produkty z wełny sprawdzają się szczególnie dobrze w przypadku konstrukcji wentylowanych, dla których rekomendujemy wykonanie izolacji dwuwarstwowej z systemem rowków wentylacyjnych.

Prace na dachu płaskim w Białymstoku. Fot. P.P.H.U. Marcin Bieliński

FACHOWY WYKONAWCA | OCIEPLENIE DACHU PŁASKIEGO

przynajmniej 1,8 mm. W przypadku uszczelniania dachów o spadku < 2% grubość warstwy uszczelniającej nie może być mniejsza od 2,1 mm, a zakładki („osnowy”) włókniny muszą wynosić przynajmniej 100 mm – wymienia Marian Kies, Enke-Werk Stowarzyszenie DAFA. Płynne folie tworzywowe nakładane są metodami malarskimi przy pomocy wałka lub pędzla, dlatego stosuje się je głównie w miejscach trudno dostępnych i skomplikowanych przepustach dachowych, gdzie inne metody, np. uszczelnień w technologii pap lub membran dachowych są trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania. Doskonałym przykładem na zastosowanie płynnych folii jest uszczelnienie przejść i połączeń membran PVC z poliolefinowymi lub EPDM lub przepustów metalowych przez pokrycia dachowe z ww. produktów. Płynnymi foliami dachowymi można trwale uszczelniać także profile metalowe lub nieszczelne dachy z blach trapezowych. Ta technologia znalazła również szerokie zastosowanie przy renowacji koryt dachowych oraz istniejących już systemów odprowadzających wodę deszczową – podsumowuje Marian Kies.

Krok po kroku: Wykonanie dwuwarstwowej izolacji dachu płaskiego w systemie wentylowanym

Niedopuszczalne są jakiekolwiek szczeliny pomiędzy płytami izolacyjnymi. Należy za wszelką cenę unikać zbiegania się narożników czterech płyt w jednym punkcie – to gwarantowany mostek termiczny.

Same płyty możemy łączyć ze sobą na fałdzie lub pomiędzy fałdami blachy. W sposobie na fałdzie, płyty wymagają podparcia o szerokości minimum 35 mm na fałdzie.

CZĘSTO POPEŁNIANE BŁĘDY

Poduszka powietrzna ogranicza powstawanie mostków termicznych, a połączenie teleskopowe umożliwia elastyczną pracę pokrycia dachowego podczas bezpośredniego obciążenia.

Łączenie materiałów wykonujemy przez pierwszą warstwę papy, wykorzystując do tego elastyczne i odporne na korozję łączniki mechaniczne. np. z nylonu, wyposażone w poduszką powietrzną.

Izolacja w dwuwarstwowym systemie wentylowanym to coraz częściej spotykany standard, jeśli chodzi o budownictwo wielo- i jednorodzinne.

Fot. Paroc

Połączenie spodnich płyt dachowych z blachą wykonujemy metodą na zimno, używając mas klejowych na bazie bitumitu, dyspersji akrylowej lub kauczuku, bądź na gorąco za pomocą lepiku bitumicznego bez wypełniaczy.

Konstrukcje dachowe są projektowane z odpowiednimi współczynnikami bezpieczeństwa, ale niepotrzebne dociążanie dachu nigdy im nie służy. Czasami liczą się również takie aspekty techniczne izolacji jak, np. możliwość wygięcia jej w łuk – odpowiednie wełny mineralne szklane dedykowane do dachów płaskich dają takie możliwości. Zawsze przy projektowaniu dachu należy uwzględniać obciążenie jakie konstrukcja musi przenieść z składowych wszelkich warstw i instalacji na nim montowanych oraz ciężaru śniegu, zwłaszcza śniegu spoczywającego na dachu płaskim, gdzie często inwestor nie będzie zajmował się jego usuwaniem – tłumaczy Sławomir Kocur, kierownik produktu Isover. Rozwiązanie oparte o dwie warstwy wełny mineralnej szklanej, co zapobiega powstawaniu mostków cieplnych, jest o połowę lżejsze od porównywalnych rozwiązań opartych na wełnie mineralnej skalnej. Różnica wagi dochodząca nawet do 15 kg/m2 daje wymierne korzyści – dodaje ekspert. Błędy zdarzają się często w przypadku

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE NA KAŻDY DACH I TARAS W celu zapewnienia optymalnych rozwiązań dla różnych rodzajów dachów płaskich i tarasów, konieczne jest stosowanie różnych płyt. Do dachów przemysłowych nada się lekka płyta wielkoformatowa, podczas gdy do mniejszych dachów sprawdzą się inne formaty. Gdy chcemy docieplić pomieszczenia pod tarasami, niezbędna jest optymalna i zgodna z wytycznymi termoizolacja.

Firma Bauder jest jednym z największych producentów płyt ze sztywnej pianki poliuretanowej, izolatora o nadzwyczajnych parametrach jakościowych. W czasach stale zwiększanych wymagań stawianych termoizolacji, wynikających z troski o ochronę środowiska oraz obowiązywania wytycznych dotyczących oszczędności energii, warto postawić na właściwe rozwiązania. Płyty FA, FA TE oraz T oferowane pod marką BauderPIR stały się profesjonalnymi produktami sprawdzającymi się zarówno przy ocieplaniu dachów płaskich, jak i tarasów.

NA TARASY I BALKONY Płyty BauderPIR FA TE wyróżniają się najmniejszą przewodnością cieplną (wynoszącą 0,022 W/mK), spośród wszystkich materiałów stosowanych do termoizolacji w budownictwie. Ponadto są one pozbawione mostków termicznych i się nie kurczą. Dzięki temu możliwe jest znaczne redukowanie grubości układu warstw. Ponadto płyty BauderPIR FA TE zachowują wysoką wytrzymałość na ściskanie przy niewielkiej grubości. Przy grubości sięgającej od 20 mm do 100 mm wytrzymałość na ściskanie płyt BauderPIR wynosi od ≥ 0,12 N/mm2. Płyty są

stabilne wymiarowo i wytrzymują duże obciążenia. Optymalny format płyty przy wykonywaniu tarasów to 1200x600 mm.

NA PRZEMYSŁOWE DACHY Płyta BauderPIR FA została zaprojektowana specjalnie do termoizolacji lekkich dachów przemysłowych. Dzięki dobrym właściwościom izolującym poliuretanu możliwe jest znaczne zmniejszenie grubości warstwy ocieplenia. Współczynnik przenikania ciepła („U“) 11-cm płyty wynosi tylko 0,20 W/m2K. BauderPIR FA może więc być cieńsza o 80 mm, w porównaniu do dostępnych produktów na rynku. Dzięki temu miejsca przyłączeń do powierzchni o określonym poziomie mogą być wykonane bez trudności, a łączniki do mocowania mogą być krótsze. Daje to oszczędność czasu i kosztów. Nie zachodzi również konieczność montażu wielu warstw termoizolacji.

PŁYTA ZE SPADKIEM Płyty BauderPIR T zapewniają wykonanie warstwy spadkowej i termoizolacyjnej w trakcie jednej fazy roboczej bez wykonywania kosztownych i ciężkich

konstrukcji. Dzięki tej metodzie możliwe jest wykonanie niemal każdej powierzchni spadkowej. Oprócz tego płyty te zapewniają niezwykle łatwy montaż. Zdolność przewodzenia ciepła płyt BauderPIR T wynosi 0,025 W/(mK) przy grubości 120–240 mm. Płyty BauderPIR T z wyrobionym spadkiem są odporne na działanie gorącego bitumu o temperaturze do +250° C, dzięki czemu dopuszczalne jest stosowanie wszelkich technik montażu. Standardowa wytrzymałość płyt BauderPIR T wynosi 0,12 N/mm2 (120 KPa). Użycie płyt BauderPIR T gwarantuje optymalną termoizolację przy niewielkiej wysokości układu i wysokiej wytrzymałości na ściskanie.

Bauder Polska Sp. z o.o. ul. Kutrzeby 16 G lok. 141 61-719 Poznań tel. (061) 88 57 900, faks: (061) 82 07 201 info@bauder.pl, www.bauder.pl

FACHOWY WYKONAWCA | OCIEPLENIE DACHU PŁASKIEGO

Izolacja i warstwa spadkowa dachu płaskiego przy zastosowaniu dwóch materiałów izolacyjnych. Fot. Weber Leca®

Doszczelnienie słupków na dachu płaskim. Wykonano uszczelnienie z płynnych folii. Dodatkowo powierzchnię wykończono posypką w kolorze papy ze wględów estetycznych. Fot. DAFA

Izolacja i warstwa spadkowa dachu płaskiego przy zastosowaniu dwóch materiałów izolacyjnych. Fot. Weber Leca®

dachów krytych bezpośrednio papą. Są to przede wszystkim błędy przy wykonywaniu hydroizolacji. Nieprawidłowo wykonane łączenia papy, które można rozpoznać po braku tzw. wypływki, czy też brak ścięć w narożach, są podstawą nieszczelności w hydroizolacji – mówi Irena Domska, kierownik ds. zarządzania jakością FS Arbet. Charakterystyczne są również błędy w postaci pęcherzy pod papą. Mogą one pojawić się przy pokryciu papą zamoczonej termoizolacji, w wyniku nieprawidłowego przechowywania na budowie, lub w wyniku stosowania zawilgoconej papy. Pęcherze po pęknięciu również stanowią źródło nieszczelności dachu płaskiego – podkreśla Irena Domska. Kolejnym standardowym błędem są nieodpowiednio wykonane spadki i nieprawidłowo rozmieszczone odpływy. Powodują one zastoiny wody

na dachu, co stanowi podstawę do wtórnych skutków, w postaci różnego rodzaju uszkodzeń i odspojeń warstwy bitumicznej. Błędem jest również wywijanie papy na attyki i kominy pod kątem prostym, bez użycia klinów styropianowych. Próba przyklejenia papy pod kątem prostym kończy się zazwyczaj jej uszkodzeniem. Ważny jest też dobór materiałów składowych termo- i hydroizolacji. W przypadku dachów krytych bezpośrednio papą należy stosować płyty styropianowe o minimalnym naprężeniu ściskającym 80 kPa, oznaczanym symbolem CS(10)80. Płyt styropianowe powinny mieć również zadeklarowaną odkształcalność wymiarową w warunkach obciążenia i temperatury, np. na poziomie DLT(1)5 – wymienia ekspert marki Arbet. PIOTR SAWCZUK

Lekka, wytrzymała i niepalna płyta z wełny mineralnej szklanej do izolacji dachów płaskich. „Złoty Dach”. Fot. Isover

FACHOWY WYKONAWCA | ARMATURA PODTYNKOWA

jednofunkcyjną i dwufunkcyjną. Są one sprzedawane bez rozet maskujących i uchwytów. Klient może wybrać spośród 4 rodzajów uchwytów oraz 4 rodzajów rozet, co w sumie daje kombinację 32 modeli. Natomiast oferowany przez firmę Hansgrohe moduł iBox pasuje do ponad 200 elementów zewnętrznych marki Hansgrohe oraz Axor. Na bieżąco powstają nowe kolekcje z elementami kompatybilnymi z iBoxem. Podobnie jest w przypadku produktu Kludi Flexx.Boxx, który można dopasować do niemal wszystkich elementów natynkowych, które marka posiada w swoim asortymencie. Moduły mogą współpracować z innymi systemami instalacyjnymi w łazience – np. z odpływem wanny. Zamiast podłączenia z wylotem wannowym, bateria może być podłączona ze spustem wyposażonym w przelew napełniający wannę. Jest całe mnóstwo możliwości. Z pomocą modułu można tworzyć różne kombinacje. I te proste i te bardzo złożone. Możemy np. jednocześnie podłączyć się do systemu odpływowo-przelewowego i systemu Dual Shower. Albo zamontować w kabinie dysze boczne – mówi Krzysztof Syrewicz – szef regionu w firmie Kludi.

Ukryta pod tynkiem Montaż baterii podtynkowych nie jest tak skomplikowaną procedurą, jaką może z pozoru się wydawać. Usprawniają go moduły instalacyjne oferowane przez producentów armatury. Są uniwersalne i zazwyczaj pasują do wielu produktów danej marki. Można je instalować praktycznie we wszystkich typach ścian. 58

FOT. KEUCO

UNIWERSALNY MONTAŻ

Wielu producentów armatury oferuje uniwersalne modułowe systemy podtynkowe, które go ułatwiają. Nierzadko jeden moduł wyprodukowany przez danego producenta można wykorzystać w przypadku wielu baterii tego właśnie wytwórcy. Część producentów proponuje też rozwiązania uniwersalne, które sprawdzą się również w przypadku baterii innych marek. Przykładowo Ferro oferuje dwa rodzaje gotowych modułów z bateriami:

Montaż baterii podtynkowej niewiele się różni od montażu baterii natynkowej. Wymaga jedynie trochę większego nakładu pracy. Często myślimy, że montaż baterii podtynkowej jest dużo bardziej pracochłonny, bo instalację trzeba prowadzić w ścianie. Ale w przypadku baterii tradycyjnych instalacja zasilająca ją w ciepłą i zimną wodę jest również prowadzona pod tynkiem. Większy nakład pracy związany jest z wykuciem miejsca na baterię oraz poprowadzeniem instalacji pomiędzy baterią a poszczególnymi elementami. W przypadku baterii natryskowej to zaledwie około 1 m dodatkowej instalacji – mówi Piotr Kolanowski, menedżer produktu w firmie Ferro. Instalacja baterii podtynkowych jest bardzo podobna dla różnych typów baterii – wannowych, umywalkowych czy natryskowych. Podłączenie baterii do zasilania w wodę jest analogiczne we wszystkich typach baterii. Instalacja

FACHOWY WYKONAWCA | ARMATURA PODTYNKOWA

może natomiast różnić się w zależności od ilości funkcji. W baterii 3-funkcyjnej możemy przyłączyć deszczownię, natrysk punktowy lub przesuwny oraz wylot wannowy. Tutaj nakład pracy jest nieco większy i wymaga wykonania kilku metrów dodatkowej instalacji, która połączy poszczególne elementy z baterią. Najmniej czasu zajmuje podłączenie przy baterii umywalkowej, które jest podobne do podłączenia w tradycyjnej baterii z tym, że korpus tej ostatniej w całości musi być schowany w ścianie, na zewnątrz pozostaje tylko uchwyt sterujący (uchwyty) i wylewka – dodaje Piotr Kolanowski.

SPRAWDZI SIĘ W KAŻDEJ ŚCIANIE Moduły instalacyjne do baterii podtynkowych można instalować w ścianach praktycznie wszystkich typów – tych murowanych, betonowych, ale też z płyt gipsowo-kartonowych. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku płyt g-k powinno się do instalacji modułów stosować stelaże – można je wykonać własnoręcznie z profili aluminiowych, na których zawiesza się box podtynkowy, wyposażony w odpowiednie wieszaki. Dzięki modułowi montaż jest możliwy praktycznie na każdej powierzchni, nawet na nierównym podłożu. Obudowa Kludi Flexx.Boxx jest wykonana z elastycznego materiału – elastomeru i dodatkowo na jej tylnej części, tej która przylega do ściany, znajdują się specjalne przetłoczenia. To dzięki nim element dopasowuje się do powierzchni. Zamontowanie modułu jest możliwe zarówno wewnątrz ściany, jak i na ścianie, a jego mocowania są

uniwersalne – mówi Krzysztof Syrewicz – szef regionu w firmie Kludi. Ewentualnym ograniczeniem instalacji może być przestrzeń montażowa – przykładowo w przypadku modułu iBox firmy Hansgrohe odpowiednia grubość zabudowy wynosi minimum 8 cm. Większość firm oferuje moduły do instalacji podtynkowej baterii jako oddzielne produkty. Samą baterię czy głowicę deszczowni nabywa się wtedy osobno. Ale oczywiście na rynku bez problemu można również znaleźć gotowe komplety. Takie zestawy są zazwyczaj bardziej ekonomiczne. Jakkolwiek nietrudny może być montaż baterii podtynkowych, zawsze należy uważać aby nie popełnić przy nim błędów. Wśród najczęściej popełnianych podczas montażu armatury podtynkowej błędów wyróżnia się wykucie wnęki ściennej o nieprawidłowych wymiarach. W przypadku zbyt głębokiego osadzenia elementów podtynkowych, możliwe jest zastosowanie przedłużek. Jeśli natomiast montaż jest zbyt płytki, wykorzystuje się rozety dystansowe. Najbardziej dotkliwą dla użytkowników nieprawidłowością w procesie montażu może okazać się jednak niewłaściwe sprawdzenie szczelności instalacji przed zabudową i dokonaniem prac wykończeniowych. Jeśli wadliwe mocowanie elementów spowoduje usterkę, może to skutkować koniecznością przeprowadzenia kosztownej i czasochłonnej naprawy, wymagającej zdjęcia płytek ceramicznych w celu uzyskania dostępu do instalacji – ostrzega Aneta Dziedzina, ekspert Grupy Armatura. ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ

Odpowiednie rozmieszczenie Piotr Kolanowski, menedżer produktu w firmie Ferro Baterie podtynkowe mogą mieć podłączenia o różnym rozstawie i z różnej strony. Dlatego instalację zarówno zasilającą, jak i rozprowadzającą należy prowadzić wówczas, gdy mamy już wybrany czy też kupiony określony model baterii podtynkowej. Ostatnio można spotkać na rynku podtynkowe baterie bidetowe, wyposażone w rączki natryskowe, w których w położeniu neutralnym woda jest zamknięta. Baterie te często wyposażone są w tradycyjne bezciśnieniowe węże natryskowe. Kiedy zapomnimy o zamknięciu dopływu wody do baterii (w końcu po odłożeniu rączki woda przestaje płynąć), może dojść do rozerwania węża i zalania mieszkania. Przed rozpoczęciem instalacji najpierw należy dokładnie rozplanować położenie poszczególnych elementów baterii. Projektanci w gotowych projektach z reguły zakładają tradycyjne baterie. Dlatego wymieniając je na baterie podtynkowe musimy uważać, aby poszczególne elementy były na odpowiednich wysokościach i w odpowiednim położeniu na ścianach, aby nic nie zakłócało naszej kąpieli, a sama bateria była w zasięgu ręki.

Montaż krok po kroku Tomasz Piasecki, menedżer produktu ds. technicznych w firmie Deante Przed przystąpieniem do prac bardzo istotne jest odcięcie dopływu wody. W pierwszej kolejności należy przygotować otwory w ścianach pod instalacje hydrauliczne. W przypadku montażu baterii umywalkowych Deante otwory powinny mieć głębokość od 45 do 64 mm, z kolei modele natryskowe wymagają otworów o głębokości od 50 do 90 mm. W tak przygotowanych ścianach należy poprowadzić instalację, pamiętając o tym, że ciepłą wodę doprowadza się z lewej, a zimną z prawej strony. Następnie łączymy instalację hydrauliczną z korpusem baterii. To zadanie zdecydowanie ułatwi użycie śrubunków lub półśrubunków. Kolejno należy uszczelnić połączenia za pomocą pakuł, taśmy teflonowej lub gumowych uszczelek, w zależności od typu zastosowanych elementów. W ścianie umieszczamy także wyprowadzenia do odbiorników wody. Ich liczba jest uzależniona od tego, czy woda ma wypływać tylko z jednego źródła (np. ze słuchawki), czy też z dwóch lub trzech. Przed położeniem okładziny ściennej sprawdzamy szczelność połączeń. W płytkach wycinamy otwór, dopasowany do wymiarów korpusu baterii. Zwracamy uwagę na to, aby maskownica dokładnie przykrywała otwór. Na końcu układamy płytki i montujemy elementy zewnętrzne armatury. Zalecamy uszczelnienie maskownicy za pomocą silikonu sanitarnego.

Co warto wiedzieć?

Jak uniknąć błędów?

Maciej Rutkowski, Product and After-sales Service Manager w firmie Hansgrohe Polska

Krzysztof Syrewicz, szef regionu w firmie Kludi

Podczas montażu należy zachować pion i poziom, ponieważ przy nieprawidłowo spoziomowanym montażu element zewnętrzny będzie umieszczony krzywo w ścianie. Bardzo istotne jest również prawidłowe podłączenie instalacji przy zachowaniu zasady przyłącza wody ciepłej z lewej strony. W przypadku montażu armatury wannowej, niezwykle istotne jest określenie z klientem priorytetu wody, czyli ustawienia pozycji otwarcia wypływu (w wylewce wannowej czy w główce prysznicowej), ponieważ będzie to determinowało sposób podłączenia elementów instalacji. Należy również pamiętać o założeniu kołnierza uszczelniającego pomiędzy iBoxem a wykończeniem ściany – tak aby zabezpieczyć przesiąkanie wilgoci do ściany.

Zdarza się, że element podtynkowy Kludi Flexx.Boxx został zbyt głęboko zamontowany lub przypadkowo zamieniono podłączenie ciepłej wody z zimną. Oczywiście nasza firma jest na to przygotowana, w takiej sytuacji oferujemy specjalny element przedłużający o 30 mm oraz adapter do zamienionego przepływu wody do Kludi Flexx.Boxx. Aby uniknąć takich sytuacji instalator musi zwrócić uwagę podczas montażu na znaczniki na obudowie elementu podtynkowego, które pokazują jak głęboko element może być zamontowany i w jakim miejscu powinna być przyklejona płytka ceramiczna. Optymalna głębokość montażu modułu to 80-110 mm, co daje nam aż 30 mm tolerancji. Dla pewności zawsze warto obejrzeć filmy montażowe, które znajdują się na stronie www.flexxboxx.pl oraz na naszym kanale YouTube.

FACHOWY WYKONAWCA | ARMATURA PODTYNKOWA

PRZEGLĄD MODUŁÓW I BATERII PODTYNKOWYCH

Box podtynkowy z baterią 2-funkcyjną

Rapido T

producent: Ferro charakterystyka: zestaw do montażu podtynkowego umożliwiający podłączenie dwóch elementów natryskowych; najczęściej stosuje się połączenie deszczowni i przesuwnego, bądź punktowego zestawu natryskowego z wielofunkcyjną rączką prysznicową; można również zamontować dysze natryskowe lub wylewkę wannową; całość umieszczona jest w obudowie z tworzywa, która zabezpiecza baterię przed zanieczyszczeniami oraz umożliwia łatwy dostęp do niej w przypadku konserwacji; cena netto (bez uchwytu i maskownicy): 651 zł

producent: Grohe charakterystyka: uniwersalny podtynkowy element termostatyczny wanna / prysznic / termostat centralny; bez elementów do montażu gotowego; zabudowa w ścianie 70 mm – 95 mm; prosta instalacja dzięki skrzynce montażowej; przygotowane otwory montażowe do suchej i mokrej zabudowy; materiał uszczelniający w komplecie

iBox

Kludi Flexx.Boxx

producent: Hansgrohe charakterystyka: elastyczny system podtynkowy, odpowiedni dla wszystkich rozwiązań klasycznej i termostatycznej armatury Hansgrohe i Axor; można najpierw zamontować zestaw podstawowy, a dopiero później wybrać konkretny system prysznicowy; istnieje także możliwość zastosowania rozmaitych typów podłączeń w zależności od rodzaju urządzenia.

charakterystyka: element podtynkowy; posiada moduł do przepłukiwania instalacji i osłonę zabezpieczającą na etapie montażu; obudowa wykonana z wysokiej jakości elastomeru zapewnia maksymalną wodoszczelność i izolację akustyczną; konstrukcja modułu zapewnia łatwy montaż zarówno na ścianie, jak i w ścianie, nawet na nierównej powierzchni; pasuje do klasycznych i elastycznych instalacji; kompatybilny ze wszystkimi rodzajami armatury natynkowej Kludi; cena netto: 376,20 zł

Multibox

Kwarc

producent: Deante charakterystyka: bateria podtynkowa termostatyczna Multibox ze zintegrowaną słuchawką; posiada trzykrotny przełącznik funkcji z możliwością regulacji wypływu wodu; idealna do tworzenia indywidualnych aranżacji z elementami podtynkowymi; cena netto: 1159 zł

producent: Grupa Armatura charakterystyka: bateria podtynkowa natryskowa wykonana z mosiądzu pokrytego chromem; o jej trwałości decyduje obecność regulatora ceramicznego; minimalistyczne elementy natynkowe – rozeta i ergonomiczny uchwyt; przeznaczona do zestawienia z głowicą natryskową; posiada 100-letnią gwarancję na części odlewne i 5-letnią na bezawaryjną pracę regulatorów ceramicznych; cena netto: 350 zł

Grohtherm 1000

Kludi Push

producent: Grohe charakterystyka: bateria podtynkowa natryskowa; średnica 43 mm; wyposazona w opatentowaną technologię Grohe CoolTouch® zapewniającą bezpieczną temperaturę baterii - pierścień izolacyjny utrzymuje gorącą wodę z dala od korpusu termostatu; uchwyty wykonane z litego metalu; regulacja temperatury wypływu wody z funkcją Safe Stop zapobiegającą oparzeniom; EcoButton

producent: Kludi charakterystyka: podtynkowa bateria natryskowa z termostatem; współpracuje z elementem podtynkowym Kludi Flexx.Boxx; w zestawie z elementem funkcyjnym z głowicą termostatyczną; wyposażona w system HotStop z blokadą temperatury przy 38°C, zapewniający ochronę przed poparzeniami; sterowanie dwoma źródłami wody za pomocą przycisków; cena netto: 1392,50 zł

FACHOWY WYKONAWCA | WYKOŃCZENIE ŚCIAN

„Nie”typowa ściana Wiosna to czas, kiedy możemy tchnąć „nowe życie” w nasze stare cztery ściany. Zapewne ułatwią nam to nowe produkty, które pojawiają się na rynku. W poniższej publikacji podpowiemy Państwu na co zwrócić uwagę podczas prac przygotowawczych ścian do aplikacji różnego rodzaju farb i tynków. Zachowanie kolejności prac przy przystąpieniu do malowania czy dekorowania gotowej już ściany musi być ściśle zachowana. Pierwszym krokiem przy wyborze odpowiedniego gruntu powinna być zawsze analiza stanu technicznego powierzchni, którą chcemy pomalować. Stabilność gładzi czy tynku jest bowiem głównym czynnikiem, którym należy się kierować przy decyzji o rodzaju używanego produktu. W przypadku nowych, niemalowanych wcześniej ścian, jeśli ich powierzchnia jest niestabilna, a więc po odpyleniu nadal nadmiernie się pyli czy obsypuje, należy w pierwszej kolejności zastosować preparat gruntujący. Tak wzmocnioną powierzchnię można pokryć farbą gruntującą. Pozwala ona na wyrównanie chłonności, dalsze wzmocnienie, a także wstępne ujednolicenie kolorystyczne podłoża. Zagruntowana w taki sposób ściana jest już gotowa na ostatni etap malowania, a więc nałożenie farby nawierzchniowej – mówi Remigiusz Żurawski, doradca technologiczny, Tikkurila. Jeśli wyjściowy stan techniczny gładzi wskazuje jednak, że nie obsypuje się ona, nie pyli się i nie wymaga dodatkowego wzmocnienia, możemy pominąć pierwszy etap i malowanie rozpocząć od razu od nałożenia farby gruntującej. Nieco inaczej sytuacja wygląda, kiedy chcemy odnowić powierzchnie, które już wcześniej były malowane. Jeśli ściany są w dobrym stanie, a dotychczasowa znajdująca się na nich

Chemia budowlana do dekoracyjnego wykończenia ścian daje ogromne możliwości projektantom i wykonawcom. Fot. Tikurilla

warstwa farby nie odchodzi i nie obsypuje się, wówczas wystarczy je tylko odpowiednio oczyścić oraz zmatowić i bezpośrednio można przystąpić do nakładania farby nawierzchniowej. Nie będzie oczywiście błędem uprzednie zaaplikowanie warstwy farby gruntującej, szczególnie, gdy chcemy dodatkowo nieco ujednolicić kolor – dodaje Remigiusz Żurawski.

WYBIERAMY MASĘ SZPACHLOWĄ I TYNK Najczęściej wybieranym sposobem wykończenia powierzchni ścian i sufitów jest jego wygładzenie i pomalowanie. Masy szpachlowe, szpachlówki, gładzie itd. – są to produkty, z pomocą których możemy uzyskać równą i gładką ścianę. Na rynku chemii budowlanej możemy spotkać wiele produktów, które w zasadniczy sposób różnią się właściwościami. Gładzie możemy podzielić, ze względu na zastosowane w nich spoiwo, na 3 grupy

Tynk dekoracyjny Bartłomiej Cholewa, kierownik w Dziale Marketingu, Lakma Sat Tynki dekoracyjne wewnętrzne mają różne struktury, ich wybór jest naprawdę szeroki. Są przeznaczone głównie do wykonywania cienkowarstwowych dekoracyjnych wypraw tynkarskich we wnętrzach, a niektóre również na fasadach budynków. To materiał bardzo trwały i odporny na uszkodzenia mechaniczne i warunki atmosferyczne. Przy wyborze warto kierować się typem pomieszczenia i jego specyfiką (czy jest to łazienka, czy korytarz), typem powierzchni na ścianach i stylem wnętrza. Tynki oferują bogactwo nietypowych faktur i kolorów, które możemy modyfikować za pomocą farb lazurujących, różnych rodzajów naturalnego kruszywa lub dodatków jak np. mika. Tynkami mozaikowymi (kwarcowy, marmurowy) ze względu na odporność na uszkodzenia mechaniczne z powodzeniem można pokrywać fragmenty obciążone użytkowo np. cokoły, korytarze, klatki schodowe lub ozdobić nimi ścianę lub wybrany element architektoniczny w pomieszczeniu. Są też odporne na naprężenia termiczne, można więc rozważyć wybór takiego materiału na pokrycie kominka. Z kolei stiuk wapienny, inspirowany antycznymi technikami tynkowania ma gładką i błyszczącą powierzchnię, doskonale wygląda w nowoczesnych, industrialnych wnętrzach, jak i w stylu retro. Można go stosować także w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności powietrza (łazienka, kuchnia).

FACHOWY WYKONAWCA | WYKOŃCZENIE ŚCIAN

– masy szpachlowe polimerowe, gipsowe i cementowe. Właściwości tych produktów będą determinowane przez spoiwo, które zostało w nich zastosowane. Bardzo popularne kiedyś gładzie gipsowe, ze względu na ograniczenia spoiwa gipsowego – brak odporności na wodę i problem z przyczepnością międzywarstwową zostają coraz częściej zastępowane gładziami polimerowymi, które takich problemów nie mają. Także masy cementowe pomimo swoich właściwości nie zawsze mają odpowiednią przyczepność międzywarstwową, czy na przykład utwardzają się z czasem i ich ewentualna obróbka staje się trudniejsza. Stąd coraz większa popularność mas polimerowych – podkreśla Kamil Wiśniewski, kierownik wsparcia produktu, Flügger farby. Często można spotkać masy szpachlowe w gotowej postaci do użycia. Brak etapu przygotowania mieszanki oraz takie same proporcje w każdym opakowaniu, sprawiają, że produkt ma zawsze taką samą konsystencję i łatwo się z nim pracuje. Mamy w swojej ofercie zarówno masy przeznaczone do nakładania mechanicznego, do mechanicznego spoinowania płyt g-k z użyciem automatycznej oklejarki taśmowej, czy masy do nakładania ręcznego – dodaje Kamil Wiśniewski. Dzięki unikatowym właściwościom wapna, oparte na nim tynki stanowią ponadczasowy sposób na pokrywanie ścian trwałą powłoką, odporną na niepożądane oddziaływanie warunków zewnętrznych. Zaprawy wapienne skutecznie bronią się przed uszkodzeniami w postaci mikropęknięć czy negatywnym wpływem

czynników biologicznych. Czasem w ich miejsce wprowadza się tynki cementowe, charakteryzujące się wytrzymałością oraz nieprzepuszczalnością wody. Jednak, ze względu na kruchość tych materiałów, lepszym rozwiązaniem jest użycie połączenia w postaci tynku cementowo-wapiennego. Tworzy on bowiem uniwersalny produkt, stosowany z powodzeniem w różnych sytuacjach: wewnątrz i na zewnątrz budynków, w pomieszczeniach suchych i mokrych, w miejscach zagrożonych wystąpieniem uszkodzeń mechanicznych (np. obiekty użyteczności publicznej), na podłożach betonowych, z cegły silikatowej, ceramiki, bloczków betonowych czy z betonu komórkowego – tłumaczy Marek Zając, ekspert z firmy Bolix. Wybór tynku dekoracyjnego zależy od stylu w jakim wykończone ma być pomieszczenie lub od funkcjonalności danego wnętrza. Do wnętrz o podwyższonej wilgotności zaleca się stosowanie tynków wapiennych, takich jak trawertyn klasyczny, beton. Stiuki – czyli tynki imitujące marmur – nadadzą charakteru wnętrzom w stylu rustykalnym, natomiast tynk imitujący beton architektoniczny zdecydowanie poprawi wygląd nowoczesnych wnętrz – wymienia Łukasz Błoński, dyrektor zarządzający Fox, Grupa Atlas.

WYBIERAMY FARBĘ Dobór odpowiedniej farby do malowania wnętrz to wbrew pozorom niełatwa sprawa. Kluczowe są jej parametry techniczne, które będą decydowały o efekcie końcowym tzn. intensywności i trwałości koloru, poziomie połysku oraz odporności

Zanim przystąpimy do jakichkolwiek prac dekoracyjnych, trzeba odpowiednio przygotować do tego ściany. Tu, w zależności od ich stanu, wykorzystujemy tynki, masy szpachlowe itd. Fot. Baumit

Tapetowanie ściany także może dać ciekawe efekty wizualne. Fot. Flügger

Tapetowanie dekoracyjne i strukturalne Kamil Wiśniewski, kierownik wsparcia produktu, Flügger farby Z pomocą polimerowych mas szpachlowych możemy przygotować bardzo gładką powierzchnię nie tylko do malowania ale także przed zastosowaniem tapety dekoracyjnej czy strukturalnej. Przygotowanie powierzchni pod prace malarskie czy tapetowanie w zasadniczy sposób nie różni się technologią prowadzenia prac. Przed przystąpieniem do pracy powierzchnia powinna być czysta sucha i nośna. Wszelkie luźne elementy, trwale nie związane z podłożem należy usunąć. Powierzchnię następnie należy zagruntować odpowiednim gruntem. Starajmy się pracować systemowo i do całego etapu prac używać produktów jednej marki. Po nałożeniu masy szpachlowej i jej wyschnięciu możemy dokonać korekty i dodatkowego wygładzenia powierzchni poprzez szlifowanie – ręcznie lub coraz bardziej popularne szlifowanie mechaniczne. Następnie gładź należy odpylić i zagruntować właściwym gruntem. Po wyschnięciu powierzchnia przeznaczona jest do dalszych prac dekoracyjnych. Na tak przygotowanej powierzchni możemy przykleić tapetę strukturalną lub po prostu możemy taką powierzchnię pomalować.

na wszelkie zabrudzenia. Do udekorowania wnętrz najlepiej sprawdzi się farba, która charakteryzuje się dobrą rozlewnością, tzn. podczas malowania nie chlapie, nie tworzy smug i zacieków, a przy tym świetnie kryje i łatwo rozprowadza się na ścianie tworząc gładką, jednolitą powierzchnię. – wyjaśnia Ryszard Plantos, szef Zespołu Szkoleń Akademii Technicznej PPG Deco. Takie farby doskonale kryją ściany, które nie są idealnie gładkie, ponieważ tworzona przez te farby powłoka odbija światło w sposób rozproszony, dzięki czemu skutecznie maskuje drobne nierówności ścian. Farba Bondex Smart Paint dodatkowo sprawia, że uzyskana po malowaniu powierzchnia jest hydrofobowa, odpycha płynne zabrudzenia i zapobiega osadzaniu się kurzu. Farby o satynowym efekcie zapewniają uzyskanie powierzchni, która odbija światło

i sprawia, że dane pomieszczenie jest bardziej rozświetlone, jasne i, co za tym idzie, większe optycznie. Niestety z tego samego powodu uwypuklają wszelkie nierówności i skazy podłoża. Niemniej istotne są też parametry farby odpowiadające za jej odporność mechaniczną, tj. na mycie i szorowanie na mokro. Takie właściwości farby ułatwiają utrzymanie ścian w czystości, przy jednoczesnym zachowaniu intensywnego koloru przez długie lata. Do wnętrz najlepiej stosować produkty o właściwościach odpowiadających 1-2 klasie odporności (norma PN EN 13300). Z kolei w pomieszczeniach, gdzie łatwo o zabrudzenie i zawilgocenie ścian, warto sięgnąć po farby dedykowane, gwarantujące kompleksową ochronę przed mikroorganizmami – dodaje Ryszard Plantos. PIOTR SAWCZUK

FACHOWY WYKONAWCA | WYKOŃCZENIE ŚCIAN

PRZEGLĄD MATERIAŁÓW DO WYKAŃCZANIA ŚCIAN Baumit MPI 30 L Speed

Bolix Deco

producent: Baumit charakterystyka: Pierwszy na polskim rynku szybkowiążący tynk cementowo-wapienny o dużej wydajności. Do nakładania ręcznego i maszynowego. Receptura tynku zapewnia skrócenie czasu do jego zacierania, z nawet kilkunastu do zaledwie ok. 2–3 h. Pozwala uzyskać paroprzepuszczalną, jednorodnie zatartą, drobnoziarnistą strukturę powierzchni ścian i sufitów. cena brutto: ok 25 zł

producent: Bolix charakterystyka: Akrylowy tynk dekoracyjny służący do wykonywania dekoracyjnych i ochronnych cienkowarstwowych wypraw tynkarskich imitujących kamień naturalny. Zawiera starannie dobrane kompozycje naturalnego oraz sztucznego kruszywa, nadające powierzchni efektowny, ozdobny charakter. Tynk charakteryzuje się dobrą paroprzepuszczalnością, a także odpornością na działanie grzybów i alg. Umożliwia proste osiągnięcie powłoki w wielobarwnych kompozycjach. Stosowany jest do wykończenia powierzchni dekoracyjnych i detali architektonicznych na równych i odpowiednio przygotowanych podłożach mineralnych (jak np. beton, tynki cementowe, cementowo-wapienne, płyty g-k, profile i kolumny dekoracyjne). cena brutto: ok. 219, 90 zł

Tikkurila Prestomax

Flügger Dekso 5

producent: Tikurilla charakterystyka: Gotowa do użytku, wodorozcieńczalna, polimerowa masa szpachlowa. Można ją stosować na ścianach i sufitach wewnątrz pomieszczeń. Przeznaczona jest do cienkowarstwowego całopowierzchniowego szpachlowania, do wypełniania pęknięć i ubytków oraz do naprawy innych defektów czy uszkodzeń. Zwarta i stabilna struktura masy zapobiega pęknięciom, a dzięki temu, że z czasem twardnieje, wykończone nią powierzchnie są odporne na uszkodzenia. cena brutto: ok. 35 zł

producent: Flügger farby charakterystyka: Dekso 5 to wysokiej jakości farba lateksowa do ścian wewnętrznych, która łączy piękny matowy wygląd, z wyjątkowo mocną powłoką. Nawet miejscowe czyszczenie zabrudzeń nie pozostawia śladów na powłoce. Dekso 5 idealnie nadaje się do pomieszczeń jak: biura, instytucje, pokoje dzienne, kuchnie, gdzie stawiane są wysokie wymagania użytkowe i estetyczne. Czas schnięcia sucha na dotyk 1 h, następne malowanie 4 h, całkowicie utwardzona - kilka dni. cena brutto: ok. 53,04 zł

Designer Primer

EasyCare

producent: Beckers charakterystyka: Biała wodorozcieńczalna farba akrylowa, przeznaczona do gruntowania ścian i sufitów wewnątrz pomieszczeń. Zmniejsza i wyrównuje chłonność podłoża, podnosząc dzięki temu wydajność wodorozcieńczalnych farb nawierzchniowych - takich jak farby dyspersyjne, lateksowe czy akrylowe - i zwiększając ich przyczepność, co ułatwia proces malowania. cena brutto: ok. 30 zł

producent: Dulux charakterystyka: Pierwsza hydrofobowa i plamoodporna farba do ścian i sufitów. Plamy same spływają ze ścian. Dulux EasyCare to pierwsza na rynku plamoodporna farba wewnętrzna do ścian i sufitów o rewolucyjnych właściwościach hydrofobowych. Dzięki specjalnej powłoce farba odpycha wodę oraz wszelkie płynne zabrudzenia nie pozwalając im przeniknąć w głąb powierzchni. Tworzy matowe powłoki o najwyższej odporności na plamy, a ich usuwanie jest dziecinnie łatwe. cena brutto: ok. 119 zł

Masa Wieloefektowa Francesco Guardi

Bondex Smart Paint

producent: Guardi charakterystyka: Dekoracyjna Masa wieloefektowa Francesco Guardi to profesjonalna gotowa masa przeznaczona do zdobienia ścian i sufitów wewnątrz pomieszczeń. Produkt idealny jest do tworzenia struktur naśladując zarówno dawne techniki dekoracji jak i nowoczesne style zdobienia ścian. Masa wieloefektowa wyróżnia się doskonałymi własnościami aplikacyjnymi oraz bardzo długim czasem obrabiania. cena brutto: ok. 153, 40 zł

producent: Dekoral 2016, PPG Deco Polska charakterystyka: Jej formuła, oparta na wysokogatunkowej dyspersji akrylowej, wosków i kombinacji wypełniaczy sferycznych, zapewnia ponadprzeciętne właściwości aplikacyjne i użytkowe. Aplikacja farby jest prosta, dzięki niezwykłej sile krycia (dla uzyskania pożądanego efektu wystarczy nanieść 2 warstwy) i idealnej rozlewności (farba nie chlapie). Do tego schnie jedynie 3 godz., dzięki czemu metamorfozę wnętrza domu można przeprowadzić już w ciągu jednego dnia. cena brutto: ok. 72 zł

Ekstraklasa w każdym calu, szybko, precyzyjnie i mobilnie. Uciosarka przesuwna KAPEX KS 120.

Połączenie wysokiej efektywności cięcia z kompaktową budową i niewielkim ciężarem.

Jest wiele powodów, dla których warto zdecydować się na KAPEX: to zarówno jej jakość, jak i pomocne funkcje, a także wyróżniająca efektywność cięcia. Wszystkie te zalety składają się na absolutnie wyjątkowe narzędzie z doskonałą koncepcją i wykonaniem - aż do najmniejszego szczegółu. Czy to deski, panele czy listwy – z KAPEX są Państwo przygotowani do każdego zadania w warsztacie lub w czasie montażu w terenie. Efektywność cięcia, jaką zapewnia ta uciosarka przesuwna, jest znacznie wyższa niż można się spodziewać po jej kompaktowej budowie i tak małym ciężarze.

Więcej u Autoryzowanych Partnerów Handlowych Festool lub na stronie www.festool.pl

Narzędzie doskonałe do każdego zadania. Stworzone dla Ciebie.

Większy komfort pracy dzięki inteligentnym rozwiązaniom, szybkiej i efektywnej pracy z systemem. Po prostu rewolucyjnie. Wyjątkowa precyzja: X Precyzyjne przekroje dzięki prowadzeniu uciosarki za pośrednictwem dwóch słupków prowadzących. Nie jest potrzebny szablon ani żadne inne akcesoria X Bezbłędne przenoszenie kąta za pośrednictwem kątownika nastawnego i lasera emitującego dwie linie X Komfortowy sposób ustawiania kąta dzięki precyzyjnej regulacji Szybko i mobilnie: X FastFix system szybkiej wymiany tarczy pilarskiej X Kompaktowa, lekka konstrukcja umożliwia wygodny transport X Komfortowy transport na budowę i montaż X Proste składanie do transportu

Moduł transportowy

Inteligentna wysokość stołu: Stół pilarki KAPEX ma dokładnie taką wysokość, jak SYSTAINER Sys 1, dzięki czemu w czasie prac na posadzce można wygodnie oprzeć o niego długie przycinane przedmioty.

Różne możliwości stosowania: do wykonywania uciosów proﬁli wieńcowych, kantówek, listew przypodłogowych itp. Mniej błędów w nastawianiu parametrów, mniej obróbki dodatkowej

Imponująca efektywność cięcia dla parkieciarzy. Więcej na www.festool.pl

SKONCENTRUJ SIĘ NA TYM, CO NAJWAŻNIEJSZE: SWOJEJ PRACY. Z usługą Service all-inclusive nie musisz dłużej martwić się o kradzież narzędzi z placu budowy czy części zamienne. Wystarczy, że w ciągu 30 dni od zak kupu zarejestrujesz swoje narzędzie online, by móc skorzystać z pełnego pakietu usług Service all-inclusive. Więcej informacji o usługach znajdziesz na www.festool.pl/serwis Bezpłatne naprawy i części zamienne Nowe urządzenie wprzypadku kradzieży Nowa część zamienna lub narzędzie gratis Testuj bez ryzyka SERVICE all-inclusive dotyczy wszystkich maszyn zarejestrowanych w ciągu 30 dni od zakupu i zakupionych po 02 kwietnia 2013.

FACHOWY WYKONAWCA | ELEKTRONARZĘDZIA

Zakup pilarki stołowej to znaczące udogodnienie przy transporcie, niezależnie czy wykonujemy prace parkieciarskie, czy ogólnobudowlane. Fot. Festool

Ostre cięcie Precyzja i szybkość wykonania prac to podstawowe wymagania jakimi musi codziennie sprostać każdy parkieciarz czy stolarz. Nie byłoby to możliwe bez odpowiedniego sprzętu. Jednym z niezbędnych narządzi jest elektryczna pilarka stołowa do drewna. Na rynku dostępna jest bogata oferta pilarek do obróbki drewna, różniących się od siebie parametrami oraz rodzajem cięcia, dlatego wybór odpowiedniego narzędzia powinien być warunkowany specyfiką wykonywanych prac. Jeśli mamy do czynienia z dużą ilością seryjnych cięć o zbliżonych kształtach, to

w takim przypadku lepiej sprawdzi się pilarka stołowa.

BOGATA OFERTA Pilarki stołowe to urządzenia stacjonarne charakteryzujące się większymi gabarytami i znaczną masą. Dzięki temu są bardzo stabilne podczas użytkowania

i jeśli przestrzegamy podstawowych zasad pracy z takim urządzeniem, także bezpieczne. W sklepach można znaleźć bardzo wiele różnych modeli, które różnią się od siebie mocą, precyzją cięcia i ceną. Koszt zakupu takiego urządzenia jest spory, dlatego też jego wybór powinien być dokładnie przemyślany. Czym zatem kierować się podczas jego zakupu? Trudno jest udzielić jasną odpowiedź na to pytanie. Wszystko zależy bowiem od potrzeb, planowanych zastosowań, ale też konkretnych oczekiwań. Inne urządzenie powinni wybrać profesjonaliści, a inne przeznaczone są dla amatora. Warto jednak rozważyć

kilka charakterystycznych cech pilarki i dostosować je do indywidualnych potrzeb. Najważniejsze z nich to cena, moc, precyzja cięcia, jakość wykonania i bezpieczeństwo użytkowania. W przypadku tego typu urządzeń ważny jest również wymiar obrabianego materiału oraz jego rodzaj – czy jest to deska podłogowa, płyta wiórowa, materiały izolacyjne czy też krokwie.

W ZALEŻNOŚCI OD POTRZEB Do podstawowych zastosowań i cięcia niedużych elementów z powodzeniem wystarczy lekka, uniwersalna pilarka tarczowa. Posiada ona stosunkowo niewielką moc, jest jednak warta uwagi,

FACHOWY WYKONAWCA | ELEKTRONARZĘDZIA

PROFESJONALNE NARZĘDZIA Nowoczesne piły stołowe do cięcia drewna wykonane są z materiałów, które zapewniają dużą precyzję obróbki, komfort pracy, długą żywotność narzędzia i bezpieczeństwo. Profesjonalne przecinarki do drewna pozwalają także na cięcia zarówno po prostej, jak i pod kątem, drewna litego oraz materiałów drewnopochodnych. Bywają także zaopatrzone w regulację wysokości i kąta cięcia, rozszerzenia stołu roboczego oraz specjalne przyłącza do odsysania pyłu, minimalizujące ryzyko zapylenia podczas pracy. Poszczególne urządzenia posiadają też schowki na osprzęt, a dzięki kółkom można je wygodnie przemieszczać. Dla przykładu piła stołowa formatowa posiada prowadnice pozwalające na precyzyjne ustawienie nawet bardzo dużych elementów, dzięki czemu cięcia są szybsze i pewniejsze. Jest ona dość pokaźnych rozmiarów, ale w przypadku większości modeli z wyższej półki poza stołem przy pile zainstalowane są również dodatkowe prowadnice i miary umożliwiające obróbkę dużych elementów dopiero po rozłożeniu dodatkowego osprzętu. Dzięki temu oszczędza się miejsce w warsztacie. Na rynku dostępne są także piły stołowe z funkcją heblarki, które poza cięciem pozwalają również szlifować drewno. Jest to duża zaleta, ponieważ taka piła redukuje potrzebę zakupu dwóch, odrębnych urządzeń,

które zajmowałyby znacznie więcej miejsca.

UWAGA NA TARCZĘ Najważniejszą cechą pilarek stacjonarnych jest powtarzalność cięcia. A dokładniej mówiąc to, aby pilarka podczas wykonywania seryjnych cięć pozwalała za każdym razem uzyskać podobne parametry (wysokość, długość, kąty). Owe parametry cięcia określają, do jakiego typu przedmiotu (wymiar i materiał z jakiego jest wykonany) pilarka jest przeznaczona. Elektryczne pilarki tarczowe tną czysto, dokładnie i bez porównania szybciej. Tak jak w przypadku pił ręcznych, musimy jednak dobrać odpowiednią tarczę do zaplanowanego zadania. Oferta stosowanych tarcz pilarskich jest równie bogata co samych pilarek. Mamy do wyboru tarcze przeznaczone do cięcia różnych materiałów, w różnych warunkach. O przeznaczeniu tarczy decyduje przede wszystkim liczba i kształt zębów. Od nich zależy także precyzja i szybkość cięcia. Tarcze z małą liczbą zębów (12–24) służą do szybkiego cięcia miękkiego drewna. Wycinają duże wióry, więc sprawdzają się przy cięciach rozdzielających. Delikatne, lakierowane lub fornirowane elementy najlepiej jest piłować tarczą do powolnego cięcia z dużą ilością zębów (min. 60 zębów). Tarcze z dużą liczbą zębów (30–96) lepiej sprawdzają się także przy cięciach poprzecznych, skośnych lub kątowych.

WAŻNE BEZPIECZEŃSTWO Wykonując prace na pilarkach stołowych należy zadbać o swoje bezpieczeństwo. Urządzenia tego typu charakteryzują się bowiem dużą mocą, a ich niewłaściwa obsługa może spowodować ciężkie urazy i obrażenia. Należy zatem pamiętać, aby nie pozostawiać pracującego narzędzia bez dozoru. Warto także wybrać model wyposażony w silnik z elektronicznym zabezpieczeniem przeciążeniowym oraz hamulcem silnika, który umożliwia zatrzymanie tarczy tnącej w zaledwie kilka sekund. Dla bezpieczeństwa podczas pracy duże znaczenie ma także zabezpieczenie przed przypadkowym ponownym uruchomieniem, np. po zaniku prądu.

Pilarka stołowa o większej mocy umożliwia precyzyjne cięcie drewna o większych gabarytach. Zawsze należy pamiętać, aby zadbać o swoje bezpieczeństwo. Fot. Makita

NIEZASTĄPIONY W PRACACH REMONTOWYCH Mocny profesjonalny odkurzacz uniwersalny NT 65/2 Tact2 Tc przeznaczony do intensywnych prac w trudnych warunkach. Doskonale sprawdza się w branży remontowo-budowlanej, przemyśle oraz wszędzie tam, gdzie potrzebna jest maszyna do usuwania dużych ilości drobnego pyłu. W pełni automatyczny system oczyszczania głównego filtra- Tact2 zapewnia wyjątkowo komfortową obsługę, wydłuża żywotność filtra oraz gwarantuje zachowanie stałego przepływu powietrza utrzymując siłę ssącą na jednakowo wysokim poziomie nawet podczas odkurzania wyjątkowo dużych ilości drobnego pyłu. Wyposażony jest w metalowe podwozie na kołach ze zderzakiem. Dodatkowe zabezpieczenie stanowi zamek zapewniający bezpieczne mocowanie zbiornika na podwoziu. Mocny, szeroki zderzak chroni odkurzacz przed mechanicznymi uszkodzeniami. Wyposażenie umieszczone jest w specjalnych uchwytach na obudowie dzięki czemu zawsze znajduje się „pod ręką” 4-metrowy wąż ssący można wygodnie przechowywać na głowicy odkurzacza. Źródło: Kärcher

FOT. KÄRCHER

ponieważ po doborze odpowiedniego ostrza radzi ona sobie z większością materiałów. Dzięki niewielkiej masie, pilarki uniwersalne są też w miarę mobilne, więc zdają egzamin w ciasnym garażu albo małym przydomowym warsztacie. Do profesjonalnych zastosowań warto zakupić natomiast bardziej precyzyjną piłę stołową. Zwykle cechuje się ona bardzo wysoką prędkością obrotową (w przypadku urządzeń do obróbki twardego drewna powinno to być około 5000 obrotów na minutę) i wysokiej jakości ostrzami z niewielkimi, ale licznymi zębami. W tym kontekście szczególnie warte uwagi są modele wyposażone w dodatkowe funkcje, które umożliwiają wykonywanie cięższych lub bardziej precyzyjnych prac.

ALICJA PIETROWSKA

FACHOWY WYKONAWCA | ELEKTRONARZĘDZIA

PRZEGLĄD PILAREK STOŁOWYCH GTM12 producent: Bosch charakterystyka: wielozadaniowa pilarka stołowa z funkcją ukośnicy prędkości: 3800 obr./min; zapewnia precyzyjną pracę z wbudowanym laserem; wydajny silnik 1800 W gwarantuje szybkie tempo pracy; umożliwia głębokość cięcia 95 mm – funkcja ukośnicy; wysokość cięcia 51 mm – funkcja pilarki stołowej.

DW743N Dewalt producent: Black&Decker charakterystyka: pilarka o mocy 2000 W i prędkości obrotowej: 2850 obr./min; zapewnia możliwość beznarzędziowego przestawiania pomiędzy funkcją pilarki stołowej a funkcją pilarki ukosowej; wyposażona w trójdrożny adapter do odsysania wiórów; wbudowane uchwyty do przenoszenia pilarki; możliwość cięcia ukosowego i nieukosowego.

Przesuwna pilarka Precisio CS 70

Piła stołowa RT-TS 920

producent: Festool charakterystyka: pobór mocy 2200 W; prędkość obrotowa: 2000-4200 obr./ min; szybkie i precyzyjne przekroje poprzeczne do szerokości 650 mm dzięki stolikowi przesuwnemu; przy cięciu 45° przekroje poprzeczne do szerokości 650 mm; przekroje wzdłużne do wysokości 70 mm; przekroje skośne od -2° do 47° dzięki ustawianej pod kątem tarczy pilarskiej; wyposażona w zabezpieczenie przeciwodpryskowe; zestaw do odsysania.

producent: Einhell charakterystyka: napięcie zasilania: 230 V; moc znamionowa 900 W; prędkość obrotowa: 4500 obr./min; średnica piły: 13,5 mm; nadaje się do cięcia wzdłużnego i poprzecznego: dużych kawałków drewna, płyt gipsowych, paneli, oklejonych i powlekanych płyt meblowych, tworzyw sztucznych; tarcza pilarska nachylana pod katem 0–45° w lewo; regulacja wysokości tarczy: 0–45 mm; regulowana prowadnica równoległa z 2 wysokościami ogranicznika; prowadnica poprzeczna ze skala kątową; osłona tarczy pilarskiej z przyłączem do odsysania pyłu.

Pilarka stołowa MLT100

Pilarka stołowa TS 254

producent: Makita charakterystyka: moc znamionowa 1500 W; prędkość na biegu jałowym 4300 obr./min; stół z aluminium; wyposażona w elektryczny hamulec silnika; dwubiegunowy system ślizgowy do podnoszenia i opuszczania tarczy tnącej; podziałka do pomiaru uciosu (z dociskiem); prawo/lewostronne rozkładanie stołu; osłona tarczy – instalacja i demontaż bez użycia narzędzi; możliwość podłączenia urządzenia odsysającego; wyposażona w piłę z zębami ze spieku twardego.

producent: Metabo charakterystyka: moc znamionowa 2000 W; prędkość na biegu jałowym 4200 obr./min; wysokość cięcia: 0–87 mm; maks. wysokość cięcia 90/45° wynosi 87/50 mm; maks. szerokość cięcia z ogranicznikiem równoległym: 630 mm; maks. szerokość materiału przy ograniczeniu kątowym: 200 mm; prędkość cięcia: 56 m/s.

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

Zapraszamy Państwa do dystrybucji magazynu Fachowy Wykonawca w salonach i hurtowniach. Dzięki temu zyskacie Państwo: • publikację danych teleadresowych oddziałów firmy wraz z logo w ogólnopolskim magazynie, • umieszczenie danych firmy na portalu branżowym: www.fachowywykonawca.pl w zakładce „Salony Budowlane”, • możliwość poszerzenia i uatrakcyjnienia własnej oferty o specjalistyczną prasę branżową, • regularny przegląd informacji rynkowych z branży, • pokrycie kosztów wysyłki przez wydawnictwo. Szczegółowe informacje i zamówienia: Maciej Zarachowicz, kolportaż mzarachowicz@publikator.com.pl

woj. dolnośląskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Spokojna 8, 59-220 Legnica tel. 76 854 01 69 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kilińskiego 13 58-200 Dzierżoniów tel. 726 511 111 3W Dystrybucja Budowlana ul. Avicenny 14, 54-611 Wrocław tel. 71 334 63 00 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Opolska 140, 52-014 Wrocław tel. 726 396 000 3W Dystrybucja Budowlana ul. Armii Krajowej 1A 58-302 Wałbrzych tel. 74 886 70 80 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Braniborska 58/68 53-680 Wrocław tel. 71 359 31 10 www.dekoral.com.pl

PRAKTIKER Wrocław ul. Krakowska 63/69 50-424 Wrocław tel. 71 370 98 10 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Wrocław ul. Karmelkowa 29 paw. 6 52-437 Wrocław tel. 71 364 55 98 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Wrocław ul. Międzyleska 5 52-514 Wrocław tel. 71 342 52 43 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Jelenia Góra ul. Wrocławska 70 58-506 Jelenia Góra tel. 75 752 20 49 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Legnica ul. Poznańska 29G 59-220 Legnica tel. 76 862 08 35 SIG Sp. z o.o. Oddział Dzierżoniów ul. Ciepłownicza 2A 58-200 Dzierżoniów tel. 74 831 99 99 www.sig.pl

woj. kujawsko-pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mazowiecka 76/80 87-100 Toruń tel. 56 669 58 08 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Wyścigowa 7 85-740 Bydgoszcz tel. 52 360 42 80 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Jagiellońska 94A 85-027 Bydgoszcz tel. 52 341 51 50 www.blu.com.pl

Centrum Dekoral Professional ul. Polna 125, 87-100 Toruń tel. 56 655 82 47 www.dekoral.com.pl

Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Salon Techniczny w Bydgoszczy ul. Fordońska 21 85-085 Bydgoszcz tel. 52 370 15 30 www.pgn.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Grudziądz ul. Waryńskiego 84 86-300 Grudziądz tel. 56 462 29 97 SIG Sp. z o.o. Oddział Toruń ul. Waryńskiego 19 87-100 Toruń tel. 56 653 99 50 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Inowrocław ul. Marcinkowskiego 127 88-100 Inowrocław tel. 52 352 73 39 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Włocławek ul. Rolna 3 87-816 Włocławek tel./fax 54 412 14 12 www.sig.pl

PRAKTIKER Lublin ul. Mełgiewska 2c 20-209 Lublin tel. 81 749 47 20/21 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Biłgoraj ul. Cicha 1, 23-400 Biłgoraj tel. 84 686 17 08 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Lublin ul. Chemiczna 13A 20-329 Lublin tel. 81 441 00 80 www.sig.pl

woj. lubelskie:

SIG Sp. z o.o. Oddział Zamość ul. Zagłoby 1, 22-400 Zamość tel. 84 538 94 07 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Metalurgiczna 9B 20-234 Lublin tel. 81 458 38 10 www.3wdb.pl

P.H.M.B. STALMET Sp. z o.o. ul. Energetyków 18 20-468 Lublin tel. 81 744 59 91 www.stalmet.lublin.pl

woj. lubuskie: P. P. H. PIEC-MAT-BUD Sp. z o.o. ul. Fabryczna 6a 85-741 Bydgoszcz tel. 52 324 92 10 www.piec-mat-bud.com.pl

PRAKTIKER Grudziądz ul. Konarskiego 47 86-311 Grudziądz tel. 56 451 47 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Bydgoszcz Izolacje Techniczne ul. Przemysłowa 8 84-758 Bydgoszcz tel. 52 348 97 68 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Bydgoszcz ul. Skośna 13 85-418 Bydgoszcz tel. 52 349 63 55

BENMAR Biała Podlaska Market nr 3 ul. Sidorska 102 21-500 Biała Podlaska tel. 83 344 75 75 www.benmar.com.pl

Salon BLU 21-500 Biała Podlaska ul. Sidorska 2e tel. 83 311 11 44 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Turystyczna 32 20-207 Lublin tel. 81 534 80 25 www.blu.com.pl PHU MM-BUD Materiały i Usługi Budowlane Al. Kraśnicka 148A 20-718 Lublin www.bud-mm.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Zimna 1 65-707 Zielona Góra tel. 68 324 34 71 www.3wdb.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Zielona Góra Al. Zjednoczenia 102 65-120 Zielona Góra tel. 68 452 89 66 www.sig.pl

woj. łódźkie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Podmiejska 23, 93-165 Łódź tel. 42 680 90 11 www.3wdb.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

3W Dystrybucja Budowlana ul. Św. Teresy 91 A, Łódź tel. 42 653 99 66 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Żelazna 7 97-300 Piotrków Trybunalski tel. 44 732 10 03 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Tuwima 95 90-031 Łódź tel. 42 676 72 25 www.blu.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Brukowa 26 91-341 Łódź tel. 42 611 64 33 www.hadex.com.pl

PRAKTIKER Łódź I ul. Wieniawskiego 1/3 93-564 Łódź tel. 42 689 77 00 www.praktiker.pl PRAKTIKER Łódź II ul. Brzezińska 27/29 92-103 Łódź tel. 42 665 87 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Łódź ul. Puszkina 78 92-516 Łódź tel. 42 649 12 65 www.sig.pl

woj. małopolskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Płk. Dąbka 10 30-382 Kraków tel. 12 650 32 10 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Kolbego 19 32-610 Oświęcim tel. 33 843 27 88 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kolejowa 5 34-424 Szaflary tel. 18 275 47 94 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Giełdowa 26 33-100 Tarnów tel. 14 629 30 55 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Kochanowskiego 43 33-100 Tarnów tel. 14 626 35 12 www.blu.com.pl Salon BLU 33-300 Nowy Sącz ul. Zielona 45 tel. 18 449 00 68 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Brzeska 68 32-700 Bochnia tel. 14 611 12 67 www.blu.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Zakopiańska 274 30-435 Kraków tel. 12 655 99 33 www.hadex.com.pl

PRAKTIKER Kraków Al. Pokoju 67 31-564 Kraków tel. 12 683 97 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Kraków ul. Radzikowskiego 5 31-305 Kraków tel. 12 636 55 16 www.sig.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Kraków Izolacje Techniczne ul. Obrońców Modlina 9 30-833 Kraków tel. 12 650 23 70 www.sig.pl

Platforma Materiały Budowlane Al. Jerozolimskie 204 02-486 Warszawa tel. 22 578 85 00 www.platforma.co.pl

woj. mazowieckie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mokra 2 26-600 Radom tel. 48 383 06 65 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Okólna 43C 05-270 Marki tel. 22 771 40 22 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Waflowa 1 02-971 Powsin tel. 22 648 82 75 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Staniewicka 10 03-310 Warszawa tel. 22 335 14 00 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Szyszkowa 7 02-285 Warszawa tel. 22 868 10 70 www.dekoral.com.pl

Minox ul. Echa Leśne 58 03-257 Warszawa tel. 22 614 43 55 www.minox.pl Minox ul. Płochocińska 118 03-044 Warszawa tel. 22 614 33 33 www.minox.pl

Platforma Materiały Budowlane ul. Puławska 617/621 a 02-885 Warszawa tel. 22 318 09 00 www.platforma.co.pl Platforma Materiały Budowlane ul. Odrowąża 7 03-310 Warszawa tel. 22 335 13 00 www.platforma.co.pl

PRAKTIKER Warszawa Janki Pl. Szwedzki 4, 05-090 Warszawa tel. 22 735 77 00 www.praktiker.pl PRAKTIKER Warszawa Marki ul. Radzymińska 303 05-091 Warszawa tel. 22 761 53 00 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa Izolacje Techniczne ul. Środkowa 27 B Michałowice – Opacz Kolonia tel. 22 631 96 97 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa ul. Przyokopowa 5/7 01-208 Warszawa tel. 22 631 17 97 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Marki ul. M. Ciurlionisa 3 05-260 Marki tel. 22 761 96 54 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Piaseczno ul. Puławska 38/40 05-500 Piaseczno tel. 22 737 15 10 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Siedlce ul. Magazynowa 14 08-119 Siedlce tel. 25 633 06 33 www.sig.pl woj. opolskie:

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Radom ul. Chorzowska 1A 26-600 Radom

PRAKTIKER Opole ul. Dębowa 1, 46-023 Zawada tel. 77 459 17 20 www.praktiker.pl

Salon BLU ul. Brzeska 134, 08-110 Siedlce tel. 22 755 32 72 www.blu.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Opole ul. J. Cygana 5, 45-131 Opole tel. 77 402 13 60 www.sig.pl

Salon BLU ul. Polna 40, 06-500 Mława Tel. 23 655 33 82 www.blu.com.pl

woj. podkarpackie:

Salon BLU Ul. Wiśniowa 3/5/7/9 05-200 Wołomin (wjazd od ul. 1 Maja) Tel. 22 760 02 06 www.blu.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa ul. Środkowa 27 B Michałowice – Opacz Kolonia tel. 22 631 96 97 fax 22 631 96 98 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Langiewicza 33 35-021 Rzeszów tel. 726 96 00 00 www.3wdb.pl

Salon BLU 39-300 Mielec, ul. Padykuły 1 tel. 17 250 60 33 www.blu.com.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

Centrum Dekoral Professional ul. Paderewskiego 37 35-328 Rzeszów tel. 883 315 942 www.decoral.com.pl

PRAKTIKER Rzeszów ul. Podkarpacka 4 35-082 Rzeszów tel. 17 866 07 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Rzeszów ul. Przemysłowa 11 35-105 Rzeszów tel. 17 859 07 41 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Przemyśl ul. Jasińskiego 49 37-700 Przemyśl tel. 16 678 78 96 www.sig.pl

woj. podlaskie:

Salon BLU ul. Składowa 12 15-339 Białystok tel. 85 745 04 58 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Piłsudskiego 82 18-400 Łomża tel. 86 473 50 33 www.blu.com.pl

BENMAR Białystok Market nr 2 ul. 27 Lipca 26, 15-182 Białystok tel. 85 675 06 24 www.benmar.com.pl BENMAR Białystok Market nr 1 ul. Ks. J. Popiełuszki 117 15-657 Białystok tel. 85 663 79 31 www.benmar.com.pl BENMAR Łapy Market nr 4 ul. Żwirki i Wigury 25 18-100 Łapy tel. 85 814 19 45 www.benmar.com.pl

BPW Craft Barszczewski Lech ul. Plac 11 Listopada 15 16-050 Michałowo tel. 85 718 99 28

Podlaskie Centrum Narzędziowe ul. Grodzieńska 16 16-010 Wasilków tel. 85 719 40 86 www.jrtech.com.pl Salon sprzedaży ul. Berlinga 14b 15-814, Białystok tel. 85 664 32 83 www.jrtech.com.pl

Majster 1 ul. Bema 11 15-369 Białystok tel. 85 742 79 75 www.majster.pl Majster 2 ul. Kraszewskiego 30 15-025 Białystok tel. 85 732 72 32 www.majster.pl Majster 3 ul. Ciołkowskiego 24 15-264 Białystok tel. 85 743 21 28 www.majster.pl Majster 5 ul. Handlowa 6B 15-399 Białystok tel. 85 742 22 77 www.majster.pl

Market Budowlany Michałowo ul. Plac 11 Listopada 15 16-050 Michałowo tel. 85 718 96 65

SIG Sp. z o.o. Oddział Białystok Izolacje Techniczne ul. Marczukowska 2A 15-724 Białystok tel. 85 874 94 71 www.sig.pl

woj. pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mostek 2/8, 80-759 Gdańsk tel. 58 326 24 70 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Północna 10, 81-029 Gdynia tel. 58 660 55 00 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Grunwaldzka 9 82-500 Kwidzyn tel. 55 247 68 03 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Hallera 16 83-200 Starogard Gdański tel. 58 562 07 03 www.blu.com.pl

PRAKTIKER Gdańsk ul. Kołobrzeska 26 80-394 Gdańsk tel. 58 511 57 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Gdynia ul. Hutnicza 53, 81-061 Gdynia tel. 58 662 40 77 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Gdańsk ul. Magnacka 4 seg. B 80-180 Kowale k. Gdańska tel. 58 305 23 07

woj. śląskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Wapienicka 8 43-382 Bielsko-Biała tel. 33 811 90 50 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Piekarska 74 43-300 Bielsko-Biała tel. 33 816 26 20 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Katowicka 15 41-400 Mysłowice tel. 32 750 48 49 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Kard. St. Wyszyńskiego 59 41-947 Piekary Śląskie tel. 32 288 64 62 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Pionierów 31 41-711 Ruda Śląska tel. 32 240 23 93 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Ks. Damrota 181a 43-100 Tychy tel. 32 327 00 08 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Bukowa 13 41-700 Ruda Śląska tel. 726 05 00 00 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Słowackiego 40 43-410 Zebrzydowice tel. 32 469 11 11 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. 11-go Listopada 2/4 42-400 Zawiercie tel. 32 67 38 500 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Jagiellońska 29/37 42-200 Częstochowa tel. 34 370 94 22 www.dekoral.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Warszawska 319 43-155 Bieruń tel. 32 216 27 54 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Dojazdowa 1 44-100 Gliwice tel. 32 300 62 73 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Łąkowa 2 44-268 Jastrzębie-Zdrój Borynia tel. 32 793 70 40 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Gen. H. Le Ronda 72 40-302 Katowice tel. 32 256 69 92 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Dębowiecka 28 43-430 Ochaby Małe tel. 33 853 57 24 www.hadex.com.pl

Platforma Materiały Budowlane ul. Handlowa 9 41-368 Czeladź tel. 32 368 16 00 www.platforma.co.pl

PRAKTIKER Bytom ul. Strzelców Bytomskich 96 41-914 Bytom tel. 32 283 67 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Czeladź ul. Będzińska 80, 41-250 Czeladź tel. 32 296 67 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Częstochowa ul. Kisielewskiego 8/16 42-200 Częstochowa tel. 34 373 07 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Zabrze ul. R. Szkubacza 1, 41-800 Zabrze tel. 32 373 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Rybnik ul. Żorska 16, 44-203 Rybnik tel. 32 439 57 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Katowice ul. Górnośląska 57 40-51 Katowice tel. 32 603 37 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Katowice ul. Strzelców Bytomskich 28F 40-308 Katowice tel. 32 259 82 21 www.sig.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

SIG Sp. z o.o. Oddział Bielsko Biała ul. Czerwona 18 43-300 Bielsko Biała tel. 33 499 89 88 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Częstochowa ul. Filomatów 28 42-200 Częstochowa tel. 34 376 15 75 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Gliwice ul. Pszczyńska 306, 44-100 Gliwice tel. 32 330 60 90 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Katowice Izolacje techniczne ul. Krakowska 87 40-391 Katowice tel. 32 775 91 20 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Ruda Śląska ul. Zabrzańska 5 41-708 Ruda Śląska tel. 32 203 66 25 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Rybnik ul. Jankowicka 9, 44-201 Rybnik tel. 32 422 27 20 www.sig.pl

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Ostrowiec Św. ul. Iłżecka 67 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

SIG Sp. z o.o. Oddział Kielce ul. 1-go Maja 191 25-655 Kielce tel. 41 345 53 94 www.sig.pl

SALON SPAWALNICZO-NARZĘDZIOWO-TECHNICZNY FHU „SPAW-TECH” Krystyna Gałęzowska Kostomłoty Drugie ul. Kielecka 20 26-085 Miedziana Góra tel. 41 303 21 25 www.spaw-tech.pl

P.H.H.D.I.P „MAT-BUD” Mirosław Kocia ul. 3 maja 74 26-110 Skarżysko Kamienna

woj. warmińsko-mazurskie:

woj. świętokrzyskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Batalionów Chłopskich 71 25-671 Kielce tel. 41 300 21 90 www.3wdb.pl

PRAKTIKER Kielce ul. Radomska 8, 25-323 Kielce tel. 41 364 81 20 www.praktiker.pl

Profab Sp. z o.o. Market Domi ul. Kilińskiego 32 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Opatów ul. Sienkiewicza 12 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

3W Dystrybucja Budowlana ul. Berylowa 6 Gronowo Górne 82-300 Elbląg tel. 55 235 90 01 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Jagiełły 1a 11-500 Giżycko tel. 87 429 95 43 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Wyszyńskiego 45a 14-200 Iława tel. 89 679 72 37 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Lubelska 25 10-408 Olsztyn tel. 89 538 72 12 www.blu.com.pl

woj. wielkopolskie: BENMAR Pisz Market nr 5 ul. Olsztyńska 3 12-200 Pisz tel. 87 424 08 16 www.benmar.com.pl

PPHU Marek Pietraszewski ul. Armii Krajowej 3 19-400 Olecko Market Budowlany Majster ul. Aleje Lipowe 1B 19-400 Olecko

MAJSTER 4 ul. Wyszyńskiego 11A 10-457 Olsztyn tel. 89 534 41 44 www.majster.pl

Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Sklep Firmowy w Ostródzie ul. Hurtowa 6 14-100 Ostróda tel. 89 642 97 36 www.pgn.com.pl Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Salon Techniczny w Olsztynie ul. Lubelska 29 10-406 Olsztyn tel. 89 539 05 39 www.pgn.com.pl

PRAKTIKER Olsztyn Al. Gen. Sikorskiego 2b 10-088 Olsztyn tel. 89 538 00 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Olsztyn ul. Lubelska 36 10-408 Olsztyn tel. 89 533 55 29 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Orcholska 42, 62-200 Gniezno tel. 61 426 64 13 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Wrocławska 192/204 62-800 Kalisz tel. 62 766 46 01 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kleczewska 41 62-510 Konin tel. 63 242 62 84 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Fabryczna 17, 64-100 Leszno tel. 65 529 91 51 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kamiennogórska 22 60-170 Poznań tel. 61 961 57 30 www.3wdb.pl

PRAKTIKER Piła ul. 500-Lecia Piły 5 64-920 Piła tel. 67 210 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Poznań I ul. Szwajcarska 14 61-285 Poznań tel. 61 873 07 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Poznań II Al. Solidarności 47 61-696 Poznań tel. 61 828 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Leszno Al. Konstytucji 3 Maja 12 64-100 Leszno tel. 65 526 37 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Suchy Las Izolacje techniczne ul. Obornicka 170 62-002 Suchy Las tel. 61 667 33 46 www.sig.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Poznań ul. Obornicka 263 60-650 Poznań tel. 61 842 58 27 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Piła ul. Kossaka 101 64-920 Piła tel. 67 212 47 96 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Konin ul. Zakładowa 5 62-510 Konin tel. 63 246 71 46 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Ostrów Wlkp. ul. Ostrów Rejtana 58 63-400 Ostrów Wlkp. tel. 62 735 91 67 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Poznań ul. Obornicka 263 60-650 Poznań tel. 61 667 38 21 www.sig.pl

woj. zachodnio-pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Hangarowa 10 70-767 Szczecin tel. 91 469 32 33 www.3wdb.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Szczecin Warzymice 45 72-005 Przecław tel. 91 810 92 70 www.sig.pl

...BO LICZY SIĘ CZŁOWIEK

Nr 2/2016 (3) | wydanie bezpłatne | ISSN 2450-3061

MAGAZYN DOSTĘPNY BEZPŁATNIE W WYBRANYCH HOTELACH, RESTAURACJACH I SALONIKACH KOLPORTERA NA TERENIE CAŁEJ POLSKI www.humanmag.pl

www.humanmag.pl

230x297

WROCŁAW EUROPEJSKA STOLICA KULTURY 2016

MY KONTRA GLOBALNE OCIEPLENIE

JO NESBØ I TAK ZACZĄŁBYM PISAĆ

Publikacja sfinansowana ze środków Funduszy norweskich i EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.