Fachowy Wykonawca 4/2016 by Publikator Sp. z o.o.

WWW.FACHOWYWYKONAWCA.PL

FACHOWY WYKONAWCA NR 4/2016

ISSN 2081-3449 / EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

WYWIAD NUMERU

Irena Domska z ﬁrmy Arbet opowiada o właściwościach płyt styropianowych oraz wykonaniu ocieplenia

TERMO34 IZOLACJA ŚCIAN

ODNAWIALNE 54 ŹRÓDŁA ENERGII

OKNA DACHOWE

Radzimy jak zapobiegać stratom ciepła i właściwie ocieplić budynek

Omawiamy zalety, rodzaje i montaż pomp ciepła

Wszysto o bezpiecznym i funkcjonalnym montażu okien dachowych

Dołącz do Rekomendowanych h Wykonawców VELUX!

Dawid z Lubska Damian z Opola Zbigniew w z Mrągowa Ty

Polecaj okna Nowej Generacji, skorzystaj z bogatej oferty szkoleń i wsparcia dla T Twojej ﬁrmy. Daj się znaleźć w internetowej wyszukiwarce najlepszych dekarzy w Polsce, w której pokażesz zdjęcia wykonanych inwestycji! Już dziś wejdź na www.dekarze.velux.pl i dołącz do programu.

FACHOWY WYKONAWCA | SPIS TREĹ&#x161;CI

magazyn branĹźowy nr 4/2016 Adres redakcji: 15-425 BiaĹ&#x201A;ystok ul. CieszyĹ&#x201E;ska 3A tel. (85) 65 39 000 fax (85) 65 39 856 www.fachowywykonawca.pl redakcja@fachowywykonawca.pl Redaktor naczelna: Marta Borowska Redaktor prowadzÄ&#x2026;cy: Wojciech Napora Redakcja: Mariusz Golak, Katarzyna MasĹ&#x201A;owska, Beata Michalik, Anna Raducha-Romanowicz, Piotr Sawczuk, RadosĹ&#x201A;aw Zieniewicz DTP: Studio Graficzne Publikator

:LDGRPRÄ&#x201A;FL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 1RZRÄ&#x201A;FL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2FLHSOHQLH GR ]DGDĂą VSHFMDOQ\FK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 6SUDZGÄ&#x203A; QDMOHSV]H EXGRZODQH PDUNL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ÂĽFLDQD Äź VSRVĂśE QD KDĂŻDV. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . &LFKR V]D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . :RG]LH PĂśZLP\ VWRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7HUPR RN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 3ĂŻDVNR L FLHSĂŻR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 : NUĂśOHVWZLH GUHZQD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 6NXWHF]QD RFKURQD SU]HG RJQLHP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 'RGDWNRZH Ä´GÄľRFLHSOHQLH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . &LHSĂŻR ] QDWXU\ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0RQWDÄ? RNLHQ GDFKRZ\FK Äź ZVND]ĂśZNL GOD GHNDU]\ . . . . . . . . . . . . . . . . :\NRQDZFR XELHU] VLĂ&#x161; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6DPRFKĂśG QD PLDUĂ&#x161; Z\NRQDZF\ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 'DQH :\GDZF\ ZJ *RRJOH $QDO\WLFV BIZNES MEBLOWY

Wydawca: Publikator Sp. z o.o. 15-425 BiaĹ&#x201A;ystok, ul. CieszyĹ&#x201E;ska 3A tel. (85) 65 39 000 fax (85) 65 39 856 www.publikator.com.pl poczta@publikator.com.pl Prezes: Wojciech KuĹ&#x203A;pik Dyrektor Finansowy: Agnieszka Masiewicz Dyrektor Wydawniczy: Justyna Ĺ otowska Dyrektor Studia Graficznego: Bohdan Majewski Reklama: ZastÄ&#x2122;pca Dyrektora Handlowego: Alicja Klimowicz (aklimowicz@publikator.com.pl) Dyrektor DziaĹ&#x201A;u Promocji: Agnieszka Jakubczyk agnieszka.jakubczyk@ptwp.pl tel. (32) 20 91 303 KolportaĹź i prenumerata: salonprasowy@publikator.com.pl www.salonprasowy.pl tel. (85) 67 85 367 Redakcja nie zwraca nie zamĂłwionych materiaĹ&#x201A;Ăłw oraz zastrzega sobie prawo do ich skracania. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoĹ&#x203A;ci za treĹ&#x203A;Ä&#x2021; zamieszczonych reklam. Copyright by Publikator Sp. z o.o. Wszystkie materiaĹ&#x201A;y objÄ&#x2122;te sÄ&#x2026; prawem autorskim. Na okĹ&#x201A;adce wkĹ&#x201A;adki zdjÄ&#x2122;cie: Isover

555 tys. XQLNDOQ\FK XÄ?\WNRZQLNĂśZ â&#x20AC;˘ 5,1 mln RGVĂŻRQ RYNEK Ĺ AZIENEK

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Inwestycja w Turku Wiosną 2014 firma budowlana KRÓL z Kłodawy rozpoczęła termomodernizację osiedla mieszkaniowego w Turku. Wykonawca, szukając odpowiedniej jakości materiału dociepleniowego, zdecydował o wykorzystaniu płyt styropianowych ARBET. Dla wykonawcy najważniejsza była powtarzalność parametrów każdej płyty i właściwy współczynnik izolacji cieplnej. Wykonawca wybrał spośród wielu dostępnych na rynku styropianów różnych producentów ten materiał, który nie kruszy się, nie ulega innym

nieprzewidzianym odkształceniom i co najważniejsze - zapewnia później użytkownikowi budynku właściwy komfort. Obecnie prace dociepleniowe prowadzone są przez KRÓLa w kolejnych obiektach osiedla i nie jest to wciąż końcowy etap inwestycji. W tej chwili izolacje wykonywane są z użyciem płyt Fasada Expert 15 cm (frezowane) w ilości około 600 m2 oraz Fasada GRAFIT (płyty

te wykorzystano do obróbki okien). W pierwszej części inwestycji użyto styropianu fasadowego ARBET w ilości 20 tys m2. Do termomodernizacji dachów wykorzystano styropapę ARBET typ 1. Elewację w budynkach wykonywano

metodą lekką mokrą (system ETICS). Wykonawca w opisywanej części inwestycji w 2014 roku do klejenia styropianu ARBET użył chemii FAST. W budynku modernizowanym w 2016, widocznym na zdjęciu, użyto chemii BOLIX.

„DOBRY MONTAŻ” wznawia działania Wraz z początkiem sierpnia ruszyła kontynuacja ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „DOBRY MONTAŻ”. Organizowana przez Związek POiD inicjatywa została wzbogacona o szereg nowych działań, m.in. klasy patronackie w szkołach zawodowych oraz certyfikowanie monterów. Realizowana od 2014 roku kampania „DOBRY MONTAŻ” ma na celu promocję idei prawidłowej instalacji wyrobów stolarki budowlanej. Nawet najlepszy, najdroższy produkt, jeśli zostanie źle zamontowany, będzie generować straty ciepła i nie zapewni komfortu użytkowania. Dobry montaż jest więc niezbędnym dopełnieniem inwestycji w okna, drzwi, bramę czy osłonę okienną. Dotychczasowe działania kampanii spotkały się z dużym zainteresowaniem odbiorców. Aby w dalszym ciągu budować świadomość konsumentów i monterów w zakresie prawidłowego montażu stolarki budowlanej, przygotowano nowe aktywności. Wśród nich zaplanowano m.in. utworzenie klas patronackich w szkołach zawodowych, szkolenia dla osób zarządzających punktami sprzedaży stolarki budowlanej oraz certyfikowanie monterów.

Centrum Szkoleniowe Isover działa już dwa lata! Ponad 100 przeprowadzonych szkoleń i prawie 2000 uczestników – tak prezentuje się podsumowanie dwóch lat działalności Centrum Szkoleniowego Isover przy gliwickiej fabryce firmy. To miejsce ma realny wpływ na podwyższenie standardów wykonawstwa na rynku izolacji. Centrum szkoleń praktycznych jest miejscem, gdzie eksperci Isover dzielą się swoją wiedzą na temat produkcji wełny mineralnej oraz ich prawidłowej aplikacji z wykonawcami, dystrybutorami, projektantami, studentami i uczniami szkół technicznych. Obok spotkań dedykowanych, Centrum organizuje szkolenia otwarte, w których mogą wziąć udział wszystkie osoby zainteresowane metodami budowy ciepłych, cichych

i bezpiecznych budynków. Co istotne, nieprzerwanie zespół Isover kontynuuje cykl szkoleniowy w terenie.

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

W Poznaniu nowości dla producentów mebli Nowe, bardziej wydajne maszyny i narzędzia do produkcji mebli, innowacyjne okucia i akcesoria czy też nowoczesne tkaniny, materiały i dekory odpowiadające najnowszym trendom - wszystko to będzie można zobaczyć podczas kolejnej edycji Międzynarodowych Targów Komponentów do Produkcji Mebli FURNICA oraz Międzynarodowych Targów Materiałów Obiciowych i Komponentów do Produkcji Mebli Tapicerowanych SOFAB, które odbędą się w Poznaniu od 13 do 16 września. Dla tysięcy producentów mebli z całej Polski i z krajów sąsiednich, a także przedstawicieli hurtowni komponentów i materiałów meblarskich, będzie to wyjątkowa okazją do zapoznania się z nowościami w ofercie wiodących dostawców rozwiązań dla przemysłu meblarskiego, a także aktualnymi tendencjami w projektowaniu mebli.

WIĘCEJ WYSTAWCÓW Ekspozycja targów FURNICA i SOFAB będzie zauważalnie większa od ubiegłorocznej. Trend wzrostowy najbardziej widoczny jest w tym roku w zakresie oferty dla producentów mebli tapicerowanych, która będzie aż o ponad 50 proc. bardziej obszerna niż poprzednio. Wzrost powierzchni zanotują także targi FURNICA. W obu częściach ekspozycji obecni będą również ważni dostawcy maszyn, materiałów i komponentów z zagranicy – głównie z Turcji, Włoch i Chin. Ofertę dla producentów mebli dopełnią maszyny eksponowane w ramach odbywających się równolegle w sąsiednich pawilonach Międzynarodowych Targów Maszyn i Narzędzi dla Przemysłu Drzewnego i Meblarskiego DREMA. Swoje nowinki rynkowe zaprezentuje w Poznaniu w tym czasie około 500 firm z Polski i zagranicy. Cieszy nas wzrost zainteresowania naszymi targami ze strony wystawców. Jest to w dużej mierze efekt optymizmu producentów mebli i ogromnego portfela zamówień, z jakim wrócili w marcu z targów MEBLE POLSKA w Poznaniu. Spodziewamy się, że główni technolodzy i szefowie zaopatrzenia naszych wystawców z targów MEBLE POLSKA licznie przyjadą jesienią do Poznania – mówi Józef Szyszka, dyrektor targów FURNICA i SOFAB.

PRZEZ HURTOWNIE DO MAŁYCH I ŚREDNICH PRODUCENTÓW Targi Poznańskie nawiązały w tym roku współpracę z kilkuset największymi hurtowniami komponentów i materiałów do produkcji mebli w całej Polsce. Producenci mebli zainteresowani udziałem

w targach FURNICA i SOFAB mogą w nich odebrać bezpłatne zaproszenia. Wraz z grupą wybranych najważniejszych hurtowni realizowany jest także program dofinansowania grupowych przyjazdów producentów mebli na targi do Poznania. - Poprzez hurtowników chcemy dotrzeć do tysięcy małych i średnich zakładów meblowych w całym kraju. Liczymy, że tą akcją zachęcimy ich do wizyty na targach, by mogli się tu zapoznać z nowościami. Dzięki temu mali producenci mebli staną się bardziej świadomi zmieniającej się

oferty rynku oraz aktualnych trendów, co sprawi, że zaczną poszukiwać nowych rozwiązań w swoich hurtowniach – wyjaśnia dyrektor Józef Szyszka.

OGÓLNOPOLSKI KONGRES MEBLARSKI Tegoroczna edycja przyniesie wiele nowych akcentów. Jednym z nich jest Ogólnopolski Kongres Meblarski „Polskie meble – konkurencyjna Polska” organizowany przez Ogólnopolską Izbę Gospodarczą Producentów Mebli we współpracy z Targami Poznańskimi oraz agencją Promedia. Głównym tematem spotkania producentów mebli, które odbędzie się 15 września, będzie konkurencyjność polskiej branży meblowej na zagranicznych rynkach. Podczas tego wydarzenia odbędą się dyskusje panelowe z udziałem najważniejszych osobistości przemysłu meblowego

w Polsce. Uczestnicy kongresu poruszą m.in. takie tematy, jak: wpływ innowacji technologicznych na konkurencyjność, szanse i zagrożenia stojące przed eksportem polskich mebli, design i marka jako wartość dodana wspierająca sprzedaż oraz kierunki rozwoju handlu meblami. Z kolei przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju przedstawią rządowy Plan na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju i jego wpływ na polską branżę meblarską. Okazją do nawiązania kontaktów i wymiany poglądów w mniej formalnej atmosferze będzie Bal Meblarzy.

MODERN DESIGN TRENDS 2017 Jakie w przyszłym sezonie wyglądać będą meble? Odpowiedź na to pytanie przyniesie forum modern design trends 2017 poświęcone najnowszym rozwiązaniom i tendencjom w projektowaniu mebli

oraz aktualnym i przyszłym preferencjom kolorystycznym i materiałowym. Forum składać się będzie z ekspozycji oraz dwudniowego cyklu prelekcji i szkoleń. W ramach wystawy zlokalizowanej w pawilonie 3A będzie można zobaczyć nowości przygotowane przez wiele wiodących marek. Wykłady forum modern design trends 2017 poprowadzi uznany specjalista od Visual Merchandisingu i nowoczesnych technik zwiększania sprzedaży Marek Borowiński. Uczestnicy jego prezentacji dowiedzą się, jak prezentują się trendy na rok 2017 oraz jak właściwie dobrać wzór, kolor i strukturę tkaniny, skór i innych materiałów do bryły mebla. Poznają również odpowiedzi na pytania, jak promować zakład meblowy, aby więcej sprzedawać, jak rozmawiać z klientem, aby sprzedać kuchnię na wymiar, czy też jak skutecznie prowadzić negocjacje handlowe. Właścicieli i osoby zarządzające marketingiem w firmach meblowych zainteresuje zapewne szkolenie, jak budować markę mebli. Podczas forum będzie można dowiedzieć się także, jak powstają trendy Schattdecor. Maria Ligocka, projektantka tej firmy opowie, jak Schattdecor analizuje tendencje i jak przetwarza je w rynkowe produkty. Więcej informacji na www.furnica.pl, www.sofab.pl i www.drema.pl

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Zostań Partnerem Hitachi Johnson Controls otwiera pierwsze w tej części Europy Centrum Szkoleniowe Hitachi

W wyniku podpisanej w zeszłym roku umowy joint venture nowo powstała spółka Johnson Controls – Hitachi Air Conditioning Solutions jest odpowiedzialna za wprowadzenie i rozwój marki Hitachi na rynkach międzynarodowych. Polski zespół Hitachi koncentruje się obecnie na odświeżaniu wizerunku marki, a także prowadzi intensywne prace nad rozwojem sieci sprzedaży. Dzisiaj zapraszamy naszych Partnerów do uczestnictwa w procesie certyfikacji Hitachi Partner – mówi Wojciech Pawłowski, Area General Manager Poland & Ukraine. Wszystkie firmy zainteresowane współpracą z najlepszą marką w sektorze klimatyzacji w Polsce mogą zapisywać się na szkolenia certyfikacyjne Hitachi Partner. To oferta dla tych, którzy chcą kupować, montować i serwisować systemy klimatyzacji Hitachi – dodaje Wojciech Pawłowski. Dziś z dumą otwieramy pierwsze w tej części Europy Centrum Szkoleniowe Hitachi. To bardzo ważne dla nas miejsce, bo właśnie tutaj będziemy przeprowadzać nasze certyfikacje i spotykać się z grupą naszych partnerów biznesowych - ambasadorów marki Hitachi – dodaje Rafał Nowak, Dyrektor Działu HVAC Polska i Ukraina w Johnson Controls International. Firmy zajmujące się montażem systemów typu Split oraz Multi Split będą miały możliwość otrzymania certyfikatu uprawniającego do montażu i serwisowania systemów Hitachi. Firmy

zajmujące się instalacjami związanymi z systemami Utopia oraz VRF Set Free będą korzystać z innego rodzaju szkoleń, które będą dwuetapowe. Pierwsza część (1 dzień szkoleniowy) będzie poświęcona prawidłowemu montażowi systemów. Te firmy, które są zainteresowane wyłącznie montażem - mogą poprzestać na tym etapie. Otrzymają wówczas certyfikat ukończenia, uprawniający jedynie do montażu. Druga część szkolenia będzie poświęcona serwisowi. Po ukończeniu obydwu etapów certyfikowany Partner będzie miał pełne uprawnienia do montażu i serwisu systemów Utopia oraz VRF Set Free firmy Hitachi. Co ważne, nie przewidujemy możliwości szkolenia z samego serwisu – dodaje Rafał Nowak. Posiadanie certyfikatów uprawnia Partnerów Hitachi do udzielania klientowi końcowemu gwarancji producenta (na urządzenia Split i Utopia to 3,5 roku, natomiast na systemy VRF Set Free - 5 lat). To także gwarancja dostępu do części zamiennych. Zakup części zamiennych może być realizowany

bezpośrednio lub poprzez sieć dystrybutorów. Szkolenia certyfikujące Hitachi Partner to przede wszystkim wiedza o produktach, systemach i najnowocześniejszych technologiach - niezbędna do codziennej pracy każdego instalatora i firmy partnerskiej. Jednocześnie Johnson Controls – Hitachi Air Conditioning Solutions zapewnia swoim Partnerom pełne wsparcie poszkoleniowe oraz produktowe i marketingowe. Gwarantujemy przekazanie niezbędnego know how i solidny „trening” na nowoczesnych urządzeniach klimatyzacyjnych Hitachi. Dla większego komfortu uczestników wyposażyliśmy Centrum Szkoleniowe Hitachi w najnowocześniejsze narzędzia Hitachi Tools,

którymi będziemy pracować w trakcie szkolenia, ale także nagradzać najlepszych i najaktywniejszych uczestników procesów certyfikacji – mówi Wojciech Pitner, Menedżer Produktu w Johnson Controls - Hitachi Air Conditioning. Każdy, kto otrzyma certyfikat Hitachi dostanie także pakiet niezbędnych informacji technicznych oraz dostęp do zasobów extranetu, gdzie znajdą się dane dotyczące systemów Hitachi i wszelkie materiały produktowe i marketingowe. Ponadto każdy uczestnik, który pozytywnie ukończy proces certyfikacji Hitachi będzie miał możliwość uzyskania atrakcyjnych zniżek na zakupy naszych produktów – dodaje Wojciech Pitner. Po każdym z elementów szkolenia uczestnicy otrzymują odpowiednie zaświadczenie - certyfikat ukończenia. Szkolenia Hitachi Partner prowadzą wyłącznie eksperci Hitachi, mający od wielu lat styczność z produktami marki. Zgłoszenia i pytania dotyczące procesu certyfikacji Hitachi Partner można przesyłać na adres szkolenia@klimatyzacjahitachi.pl Rejestracji można dokonać również bezpośrednio u dystrybutorów Hitachi (Cool, ECS, Grodno, Tempcold).

FACHOWY WYKONAWCA | WIADOMOŚCI

Wielki test gładzi rozpoczęty! Gładkie ściany i sufity to efekt pracy fachowca używającego wysokiej jakości produktów. Takie rozwiązania oferuje Śnieżka ACRYL-PUTZ®. W ramach promocji wykonawcy mają możliwość otrzymać bezpłatnie jedną z gładzi tej marki. Promocja „Za gładź nie płać” dedykowana jest dla wykonawców i trwa przez 3 miesiące – od 1 sierpnia do 31 października 2016 roku. Aby wziąć w niej udział, wystarczy wysłać sms na podany przez Organizatora numer. Po zgłoszeniu wykonawca otrzymuje za darmo wybraną, najbardziej odpowiadającą jego potrzebom gładź. Do wypróbowania jest jedno z trzech rozwiązań: wykończeniowa gładź

szpachlowa ACRYL-PUTZ® FS 20 FINISZ, polimerowo-gipsowa gładź szpachlowa ACRYL-PUTZ® ST12 START PRO lub gładź szpachlowa ACRYL-PUTZ® ST10 START. Po przetestowaniu produktu, należy podzielić się swoją opinią na stronie: www.acrylputz.pl. Autorzy najciekawszych opinii zdobędą nagrody rzeczowe – szlifierkę do gładzi, elektronarzędzia oraz ubrania ochronne.

Rockwool nawiązał współpracę z firmą Bosch Lider w produkcji wełny skalnej – firma Rockwool oraz Bosch, wiodący w świecie dostawca szerokiej gamy produktów, technologii i usług podjęły współpracę w obszarze realizowania wspólnych akcji promocyjnych, działań edukacyjnych oraz działań informacyjno-marketingowych skierowanych do wykonawców budowlanych. Jednym z pierwszych elementów nawiązanej współpracy jest akcja promocyjna Rockwool, dedykowana wykonawcom ocieplającym domy jednorodzinne,

w ramach której można otrzymać nagrodę w postaci elektronarzędzi Bosch Professional. Wykonawca musi jedynie wykonać ocieplenie domu przy pomocy wełny skalnej Rockwool, zebrać etykiety z opakowań produktów i odebrać elektronarzędzia, takie jak: młot udarowo-obrotowy, odkurzacz do pracy na sucho i mokro, akumulatorowa wiertarko-wkrętarka udarowa. Długofalowym filarem wspólnych działań obu firm jest także partnerstwo firmy Bosch w programie Klub Superwykonawcy Rockwool. To miejsce, które gromadzi najlepszych wykonawców ociepleń domów jednorodzinnych, którzy chcą się rozwijać, podnosić swoje kwalifikacje i wymieniać doświadczenia z innymi.

Schüco z certyfikatem Cradle to Cradle Trzy rozwiązania Schüco zostały nagrodzone srebrnym certyfikatem Cradle to Cradle potwierdzającym, że są w pełni przyjazne środowisku zgodnie z regułą odnawialnego cyklu życia produktów. Oznacza to, że mogą być niemal w całości ponownie wykorzystane do wytwarzania nowych, wysokowartościowych produktów. Agencja na Rzecz Zachęcania do Ochrony Środowiska (EPEA) z siedzibą w Hamburgu poddała badaniom trzy produkty Schüco: fasadę FWS 50+.SI oraz okna z serii AWS 75.SI+ i AWS 65 NL. Testy przeprowadzone zgodnie z aktualnym standardem C2C opracowanym przez Cradle to Cradle Products Innovation Institute w Stanach Zjednoczonych wykazały, że rozwiązania te spełniają wymagające kryteria oceny

aż w 95%! Procedura certyfikacyjna obejmuje takie zagadnienia, jak stopień szkodliwości użytych materiałów dla człowieka i środowiska pod względem toksykologicznym, możliwość ponownego wykorzystania w cyklach biologicznym i technologicznym, zużycie wody i energii w procesie produkcyjnym, a także zachowanie zasad odpowiedzialności społecznej i bioróżnorodności.

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

Płyty brodzikowe Botament®

Płyty brodzikowe Botament® z fabrycznie wyprofilowanym spadkiem przystosowane są do bezpośredniego układania okładziny ceramicznej umożliwiając bezprogową, licującą z podłogą zabudowę brodzika. Łączą estetyczny wygląd z możliwością indywidualnego dopasowania do warunków zabudowy. Wśród zalet produktu warto wymienić: 100% wodoodporność oraz szeroki zakres wymiarów, jak również dostępność wszystkich akcesoriów niezbędnych do montażu. Płyty brodzikowe Botament® dostępne są w wariancie z odpływem liniowy oraz punktowym. Producent: Botament www.botament.com

FOLIA ŁAZIENKOWA Folia łazienkowa Izofol Prefix (25 kg, 12 kg, 7 kg) – to folia pod płytki ceramiczne do izolacji łazienek. Na powierzchnie pionowe i poziome, do wewnątrz. To gotowa do użycia, jednoskładnikowa, półpłynna masa o właściwościach tikso-tropowych. Po podeschnięciu masy Izofol tworzy się bardzo elastyczna, szczelna, wodochronna, dobrze przylegająca do podłoża powłoka. Izofol jest wyrobem ekologicznym, bez żadnych środków organicznych. Idealna do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności: łazienki, natryski, toalety, pralnie, piwnice, kuchnie, w obiektach zbiorowego żywienia, służby zdrowia, szkołach itp. oraz pod wylewki na stropach wewnątrz pomieszczeń. Produkty Prefix dostępne są w ogólnopolskiej sieci dystrybucji SIG. Producent: Prefix, www.prefix.pl, www.sig.pl

IZOLACJA NAKROKWIOWA Renover – izolacja nakrokwiowa dachu skośnego. Termorenowacja poddasza bez ingerencji we wnętrze budynku, bez ryzyka dla przyszłego funkcjonowania dachu. Rozwiązanie Renover, z zastosowaniem łączników Wkręt-met, polega na użyciu łatwych w montażu belek. Składają się one z wełny mineralnej szklanej, o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej, oraz desek stanowiących podstawę i górę belek, do których montowane są kontrłaty, a następnie łaty. Renover składa się z: belek konstrukcyjnych złożonych z wełny szklanej, która jest połączona z umieszczonymi na górze i na dole deskami. Rozwiązanie do izolacji nakrokwiowej

umożliwia przeprowadzenie prac tylko od zewnątrz budynku, co jest znacznym ułatwieniem dla mieszkańców, którzy chcą remontować dach z użytkowym poddaszem. Dodatkowo pozwala np. wyeksponować konstrukcję dachu lub podnieść kubaturę pomieszczeń, wykorzystując przestrzeń między krokwiami, co jest doceniane przez inwestorów budujących nowe domy o nietuzinkowej aranżacji wnętrz. Dzięki zastosowaniu sprężystej wełny, będącej doskonałym tłumikiem akustycznym, system zapewnia

doskonałą izolację akustyczną od dźwięków uderzeniowych (krople deszczu) i tym samym poprawia akustykę wnętrza. Wypełnienie przestrzeni między belkami najlepiej wykonać z wełny mineralnej szklanaj Super-Mata Plus o znakomitym współczynniku przewodzenia ciepła λ=0,032 W/mK. Taki układ daje gwarancję łatwego montażu, optymalnego wykorzystania przestrzeni dachu oraz doskonałej izolacyjności. Nowe rozwiązanie ISOVER zostało skonstruowane tak, by zagwarantować termomodernizację bez liniowych mostków cieplnych od krokwi. Dużym udogodnieniem jest również prosty montaż. Po zmontowaniu belki stanowią

stabilną platformę do dalszych prac. System jest przetestowany w polskim klimacie w warunkach ekstremalnie obciążonego dachu. Ważną cechą tego rozwiązania jest otwartość dyfuzyjna, która pozwala bez ograniczeń kształtować przestrzeń poddasza, np. odsłaniając tylko część krokwi, a resztę przestrzeni wypełniając materiałem izolacyjnym bez ryzyka powstania zawilgocenia na styku izolacji z konstrukcją dachu. Niepalność wełny mineralnej, niska waga całego układu sprawiają, że jest to interesująca alternatywa dla obecnie stosowanych rozwiązań przy izolacji dachów nowych, jak i renowacji istniejących.

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

Akustyka na najwyższym poziomie

PILARKI SPALINOWE Firma AW-Narzędzia prezentuje w swojej ofercie dwa nowe modele pilarek spalinowych AWTOOLS - CS520-W/O i CS580-W/O. Przy budowie urządzeń wykorzystano wysokiej jakości części zapewniające długotrwałe, bezawaryjne działanie. Pilarki wyposażono w mocne i wydajne silniki o mocy odpowiednio 3,0 KM i 3,5 KM oraz gaźniki firmy Walbro. Pewne cięcie zapewniają prowadnica i łańcuch marki Oregon. Dane techniczne: Model CS520-W/O, Pilarka spalinowa z prowadnicą 16”. Pojemność silnika: 52 cc. Maksymalna moc silnika: 3,0 KM . Gaźnik - WALBRO, prowadnica, łańcuch – OREGON. Długość prowadnicy: 16”(40 cm). Waga: 7,0 kg. Model CS580-W/O. Pilarka spalinowa z prowadnicą 16”. Pojemność silnika: 58 cc. Maksymalna moc silnika: 3,5 KM . Gaźnik - WALBRO, prowadnica, łańcuch – OREGON. Długość prowadnicy: 16”(40 cm). Waga: 7,8 kg Producent: AW Narzędzia, www.awtools.pl

Bloczek silikatowy SILIKAT APLUS od Grupy SILIKATY został stworzony z myślą o wznoszeniu jednowarstwowych ścian charakteryzujących się podwyższoną izolacyjnością akustyczną. Duża masa powierzchniowa oraz brak drążeń sprawiają, że konstrukcje wznoszone przy pomocy elementów murowych SILIKAT APLUS, pozwalają na uzyskanie wskaźnika izolacyjności akustycznej właściwej na poziomie 58-61 dB i bez problemu spełniają nawet najbardziej restrykcyjne wymagania normowe. Dodatkowo, gładka powierzchnia czołowa silikatów wymusza na wykonawcy wypełnienie spoin pionowych, co dodatkowo podnosi szczelność muru i poprawia izolacyjność przegrody. Kształt wapienno-piaskowych bloczków o wymiarach 250x180x220 mm pozwala, zmieniając jedynie kierunek ich ustawienia, na budowę przegród o dwóch grubościach – 18 lub 25 cm. Producent: Grupa Silikaty, www.grupasilikaty.pl

Kompleksowa ochrona dachu

Bitumiczna papa paroizolacyjna Bauder Super AL-E Plus z wkładką nośną z aluminium, poliestru oraz tkaniny szklanej 60 g/m2 o grubości 3,5 mm. Wyróżnia się polepszoną odpornością wierzchniej warstwy. Zastosowana nowa posypka ułatwia pracę w gorących temperaturach: ≥+70°C. Zapewnia lepszą ochronę przed uszkodzeniami oraz stąpaniem. Wykazuje wytrzymałość na siłę zrywającą wzdłużną i poprzeczną: 400 N/50 mm. Specjalny pasek w środkowej części ułatwia rozróżnienie paroizolacji od papy wierzchniego krycia. Zachowuje giętkość w niskiej temperaturze: ≤-20°C. Zgrzewana palnikiem. Przeznaczona na dachy płaskie. Producent: Bauder, www.bauder.pl

Młotowiertarka akumulatorowa Nowa młotowieratka akumulatorowa Hitachi z silnikiem bezszczotkowym, model DH18DBL. Trójfunkcyjna młotowiertarka akumulatorowa: wiercenie / wiercenie z udarem / podkuwanie. Posiada nowoczesny silnik bezszczotkowy o zwiększonej efektywności względem tradycyjnych silników szczotkowych. Średnio zwiększa czas pracy na jednym ładowaniu akumulatora o około 50%. Wyposażona w rękojeść antypoślizgową Soft Touch, diodę LED oświetlającą miejsce pracy, wskaźnik poziomu naładowania akumulatora oraz system RFC zabezpieczający użytkownika przed niekorzystnymi skutkami zablokowania wiertła podczas pracy. Wyposażenie standardowe: ładowarka, 2 akumulatory, walizka transportowa, rękojeść boczna, głębokościomierz. Producent: Hitachi, www.hitachi-narzedzia.pl

NIEZNISZCZALNE WIERTŁO Bosch wprowadził na rynek innowacyjne czteroostrzowe wiertło SDS plus-5X, które nie niszczy się, gdy trafia na zbrojenie. Wyjątkowa, asymetryczna konstrukcja głowicy zapewnia bardzo skuteczne odprowadzanie pyłu i spowalnia zużycie wiertła. Efektywne wiercenie w zbrojonym betonie to duże wyzwanie. Napotykając na zbrojenie wiertła często zakleszczają się i niszczą, nawet jeśli staramy się je szybko wycofać. Głowica wiertła SDS plus-5X wyposażona w cztery ostrza nie blokuje się w elementach zbrojeniowych, co zapobiega jej pęknięciu. Ostrza wykonane z węglika spiekanego wysokiej jakości zostały mocno osadzone w stalowej części głowicy, co gwarantuje ich trwałość i żywotność. Wyjątkowa, asymetryczna konstrukcja głowicy oraz jego cztery zwoje zapewniają bardzo skuteczne odprowadzanie pyłu, przyspieszając tempo wiercenia i spowalniając zużycie wiertła. Producent: Bosch, www.bosch-professional.com

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

DRZWI DO WNĘTRZ Na linię Virgo składają się trzy modele skrzydeł drzwiowych, w tym pełne i przeszklone – do wyboru z dwoma lub sześcioma szybkami. Takie rozwiązanie doskonale sprawdza się w większości domów, gdzie do sypialni czy gabinetu najchętniej wstawiamy zapewniające prywatność drzwi pełne, a do pomieszczeń takich, jak salon czy kuchnia drzwi przeszklone oraz do łazienki drzwi z szybką w górnej części. Virgo to drzwi płycinowe, w których rama jest wykonana z płyty MDF, wypełnienie stanowi płyta wiórowo-otworowa lub plaster miodu, a całość jest oklejona płytą HDF. Producent: Invado, www.lakma.pl

Folia w płynie

Folia w płynie „W” to preparat stosowany jako pierwsza warstwa hydroizolacyjna dla powierzchni betonowych i cementowych pod okładzinę z płytek ceramicznych. Najlepiej sprawdza się wewnątrz pomieszczeń tzw. „mokrych”, np. w łazienkach, pralniach, piwnicach i kuchniach lub na zewnątrz na balkonach czy tarasach. Zabezpiecza podłoże przed szkodliwym działaniem wilgoci i przepływającej bezciśnieniowo wody. Po wyschnięciu tworzy elastyczną, wodoszczelną i nieprzepuszczalną dla powietrza powłokę. Produkt nakłada się pędzlem lub wałkiem na suche i wolne od zanieczyszczeń powierzchnie. Dla uzyskania najlepszych efektów zaleca się aplikację krzyżową dwóch lub trzech warstw (w miejscach szczególnie narażonych na wodę) w odstępach 2-3 godzin lub po całkowitym wyschnięciu powłoki. Producent: Dragon Poland, www.dragon.com.pl

Klej montażowy Klej HIGH TACK wykazuje doskonałą przyczepność do wszelkich podłoży budowlanych nawet na wilgotnych powierzchniach. Produkt jest bezwonny, nie zawiera rozpuszczalników, izocyjanianów i silikonów, a do tego jest odporny na działanie wielu chemikaliów. Wykazuje za to doskonałą przyczepność wstępną, co pozwala na mocowanie bez podpierania klejonych elementów. Spoinę po utwardzeniu można przemalować (również farbami wodnymi). Daje trwałe połączenie, całkowicie odporne na zmienne warunki atmosferyczne. Producent: Lakma, www.lakma.pl

NAJTWARDSZY PIR Eurofloor 300 to jedyna na rynku polskim płyta PIR stosowana jako termoizolacja posadzek, która wytrzymuje obciążenie aż 300 kPa. Gwarantuje to długotrwałą, bezawaryjną eksploatację posadzki (również przemysłowej), której ewentualny remont wiązałby się z wysokimi kosztami. Dzięki bardzo korzystnemu współczynnikowi przewodzenia ciepła λD=0,023 W/(mK) według EN 12667, przy niewielkiej grubości uzyskuje się znaczący efekt izolacyjności cieplnej. Okładzina jest odporna na substancje alkaliczne. Gęstość objętościowa rdzenia PIR wynosi ok. 30 kg/m3. Dostępne grubości płyt: 60, 80 i 100 mm. Niewielkie wymiary (600x1200 mm) ułatwiają ich układanie. Płyta znakomicie nadaje się pod ogrzewanie podłogowe. Producent: Recticel, www.recticelizolacje.pl

Pianki montażowe z aplikatorem Pianki montażowe z aplikatorem Genius Gun wyróżniają się szerokim zakresem zastosowania oraz znakomitą przyczepnością do betonu, cegły, metalu, drewna i wielu tworzyw sztucznych. Z ich pomocą bez problemu uszczelnimy ościeżnice drzwiowe i okienne, złącza dachowe i ścienne, wypełnimy przepusty rurowe i przejścia instalacyjne, a także puste przestrzenie w konstrukcjach szkieletowych. Doskonale sprawdzają się przy termoizolacji elementów instalacji wodno-kanalizacyjnej i c.o., wygłuszaniu parapetów, stopni schodów, czy też wanien i brodzików. Producent: Soudal, www.soudal.pl

FACHOWY WYKONAWCA | NOWOŚCI

Pod tynki cienkowarstwowe Weber IP INTER charakteryzuje bardzo dobra przyczepność, łatwość aplikacji oraz optymalny czas schnięcia. Dzięki podwyższonej przyczepności (≥0,3 N/mm2) tynk ten sprawdza się doskonale zarówno na ścianach, jak i na sufitach. Przy prawidłowym zastosowaniu nawet na powierzchniach betonowych i innych podłożach gładkich lub o niskiej nasiąkliwości, tynkarz uniknie poprawek wydłużających prace wykończeniowe. Weber IP INTER to tynk lekki, co przekłada się na dobre właściwości robocze – jest łatwy w narzucaniu i obróbce. Uziarnienie do 0,7 mm, czyli nieco grubsze niż dotychczas proponowanych lekkich tynków na rynku, gwarantuje twardość po wyschnięciu, a także zapewnia odpowiednie podłoże np. do nakładania tapet. Producent: Weber, www.netweber.pl

Podwójna ochrona Drzwi MSline+ AD charakteryzują się wyjątkowo korzystnymi parametrami izolacyjności. Gwarantują skuteczną ochronę przed ucieczką ciepła - nie straszne są im mrozy i największe nawet wichury. Wyróżniają się najwyższą klasą w badaniach przenikalności powietrza. Laboratorium Techniki Budowlanej potwierdziło, że drzwi MSline+ AD osiągają równie wysokie wyniki w kwestii ochrony przed deszczami i ulewami. Specjalistyczne badania potwierdzają ich szczelność na wodę opadową w klasie 9A (nie przeciekają przy ciśnieniu 600 Pa i prędkości wiatru ponad 110 km/h). W podstawowej wersji zastosowano zawiasy szwajcarskiej firmy SFS - Dynamic 3D, które dzięki montowaniu do wrębu okuciowego zyskują subtelny wygląd. Dostępne są w 6 kolorach, co ułatwi dopasowanie produktu do indywidualnych potrzeb. Producent: MS więcej niż okna, www.ms.pl

SYSTEM STEROWANIA Wprowadzamy do naszej oferty pierwszy tak zaawansowany system sterowania instalacją grzewczą godny XXI wieku. alpha home - to wyjątkowe rozwiązanie na rynku, ponieważ łączy kontrolę temperatur w pomieszczeniach z pracą pompy ciepła. To jedyny system, który poza wysokim komfortem daje również użytkownikowi potencjał oszczędności sięgający nawet 21%! W ramach promocji od 1 sierpnia do 30 listopada 2016 do każdej pompy ciepła zestaw startowy alpha home jest dołączany całkowicie za darmo. Aby skorzystać z promocji, wystarczy wypełnić formularz na stronie: www.promocjepompy.pl Przedsiębiorstwo „Hydro-Tech” Konin, wyłączny dystrybutor alpha innotec w Polsce.

Grunt głęboko penetrujący Niezależnie od tego czy prace wykonawcze polegają na renowacji czy wykonaniu nowego projektu glazurniczego, absolutnym priorytetem i pierwszym etapem prac powinno być odpowiednie przygotowanie podłoża. Grunt głęboko penetrujący Sopro GP 263 przeznaczony jest do podłoży o dużej i zróżnicowanej chłonności, takich jak beton chłonny i porowaty, tynk cementowy i cementowo-wapienny, spoiwo tynkarskie i murarskie, mur czy jastrychy cementowe. Dzięki wysokiej zdolność penetracji, Sopro GP 263 nakładany w postaci nierozcieńczonej, poprawi przyczepność kontaktową do podłoża uszczelnień i zapraw klejowych, także na podłogach ogrzewanych. Producent: Sopro, www.pl.sopro.com

GEOTERMALNE, ODWRACALNE POMPY CIEPŁA Pompy GSHP są urządzeniami odwracalnymi – umożliwiają nie tylko zasilanie centralnego ogrzewania i podgrzanie ciepłej wody użytkowej, ale także chłodzenie pomieszczeń, np. poprzez instalację podłogową. Pompy GSHP w trybie grzania pracują przy granicznych temperaturach roboczych w zakresie: od +7°C do 80°C (woda); od -15°C do 35°C (kolektor – źródło). Graniczne temperatury robocze w trybie chłodzenia to odpowiednio: od +7°C do 25°C (woda); od -15°C do 35°C (kolektor – źródło). Pompy charakteryzują się podwyższoną wydajnością. Współczynnik COP w trybie woda/woda wynosi do 5,6, a w trybie woda z glikolem/woda – do 4,5. Producent: De Dietrich, www.dedietrich.pl

FACHOWY WYKONAWCA | WYWIAD

Ocieplenie do zadań specjalnych O zróżnicowanych właściwościach płyt styropianowych oraz poprawnym wykonaniu ocieplenia elewacji budynku mówi Irena Domska, kierownik ds. zarządzania jakością w firmie Fabryka Styropianu Arbet. Wywiad przeprowadził Radosław Zieniewicz. v Jakimi parametrami wyróżniają się różne typy materiałów termoizolacyjnych z polistyrenu, np. uszlachetnianych grafitem, od tych bez specjalnych dodatków? Wszystkie płyty styropianowe, i te białe, i niebieskie, i grafitowe, charakteryzują się różnymi poziomami parametrów technicznych, które są dobierane w zależności od przewidywanego zastosowania płyt. Głównymi czynnikami różnicującymi płyty styropianowe pod względem ich właściwości fizyko-mechanicznych jest gęstość (dotyczy styropianów wszystkich barw) oraz dodatki uszlachetniające, które najczęściej są zawarte w polistyrenie spienialnym i stosowane w styropianach grafitowych i hydrofobowych. Najogólniej ujmując, styropiany grafitowe wyróżniają się bardzo niskim współczynnikiem przewodzenia

ciepła, tzw. lambdą, a styropiany hydrofobowe charakteryzują się przede wszystkim obniżoną, w stosunku do płyt białych, nasiąkliwością wodą. v Jakie płyty styropianowe są najczęściej wykorzystywane przez wykonawców do ocieplenia ścian i podłóg budynków? Najczęściej spotykane na rynku płyty styropianowe, przeznaczone do ocieplania ścian charakteryzują się lambdą deklarowaną na poziomie 0,045 W/mK (np. fasada Classic) i 0,040 W/mK (np. fasada Expert), przy czym dostępne są wyroby o lambdzie od 0,045 do 0,035 W/mK. Izolacyjność cieplna płyt zależna jest nie tylko od lambdy, ale i od grubości płyty, dlatego taką samą izolacyjność zapewniają nam np. płyty o grubości 9 cm i lambdzie 0,045 W/mK oraz płyty

IRENA DOMSKA KIEROWNIK DS. ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ W FIRMIE FABRYKA STYROPIANU ARBET

o grubości 8 cm i lambdzie 0,040 W/mK. Aby porównać izolacyjność cieplną płyt wystarczy sprawdzić deklarowany przez producenta opór cieplny (tzw. RD) lub podzielić grubość płyty (wyrażoną w metrach) przez jej deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła. Im wyższa jest wartość oporu cieplnego, R, tym lepszą izolacyjność cieplną zapewni nam płyta styropianowa. Do izolacji cieplnej podłóg stosuje się płyty styropianowe o różnym poziomie deklarowanego naprężenia ściskającego, określanego symbolem CS(10). Na rynku dostępne są odmiany styropianu o naprężeniu od 60 kPa (np. podłoga/dach) do 200 kPa (np. parking Expert). Najczęściej są to płyty o naprężeniu: 60, 80, 100, 150 i 200, przy czym płyty o naprężeniu pow. 100 kPa stosowane są głównie do ocieplania parkingów i podłóg przemysłowych.

Ocieplenia ścian budynków wykonywane są najczęściej w systemie ETICS, który jest odpowiednikiem starszego systemu BSO i metody lekkiej mokrej. Prawidłowo wbudowane płyty styropianowe są trwałym materiałem termoizolacyjnym. Fot. FS Arbet

v A jakie zastosowanie mają materiały termoizolacyjne, wzbogacane np. grafitem lub te

FACHOWY WYKONAWCA | WYWIAD

W każdym zakładzie produkcyjnym mamy laboratorium, w którym wykonujemy badania naszych wyrobów. Dział kontroli jakości prowadzi stałe pomiary geometrii, parametrów wytrzymałościowych i izolacyjnych. Wszystkie badania wykonujemy we własnym zakresie. o specjalnym przeznaczeniu np. ze zwiększoną odpornością na działanie wody? Płyty grafitowe, zawierające dodatki poprawiające izolacyjność cieplną płyt, najczęściej stosowane są do izolacji cieplnej ścian i charakteryzują się lambdą w przedziale od 0,033 do 0,031 W/mK (np. fasada Grafit). W przypadku płyt grafitowych przeznaczonych do izolacji cieplnej podłóg, należy zwracać uwagę również na naprężenia ściskające przy 10% odkształceniu. Płyty hydrofobowe natomiast wyróżniają się obniżoną, w stosunku do tradycyjnych płyt białych, nasiąkliwością wodą. Przykładem takich płyt jest Hydropian EPS P 100, charakteryzujący się nasiąkliwością na poziomie 4%, oznaczaną symbolem WL(T)4, co pozwala na stosowanie tych płyt do izolacji cieplnej ścian fundamentowych przy bezpośrednim kontakcie z gruntem. Płyty te stosowane są również do izolacji cieplnej podłóg na gruncie. v Jakimi właściwościami powinien wyróżniać się trwały materiał termoizolacyjny stosowany do ocieplenia ścian budynków? Ocieplenia ścian budynków wykonywane są najczęściej w systemie ETICS, który jest odpowiednikiem starszego systemu BSO i metody lekkiej mokrej. Prawidłowo wbudowane płyty styropianowe są trwałym materiałem termoizolacyjnym. Wykonawca przeprowadzający prace ociepleniowe powinien zwracać uwagę na zgodność parametrów technicznych płyt

Jedna z 5 fabryk Arbetu w Gostyniu, gdzie produkowane są materiały termoizolacyjne. Fot. FS Arbet

styropianowych z wymaganiami projektu ocieplenia oraz Aprobaty Technicznej (zwanej obecnie Oceną Techniczną) na wybrany system ocieplenia. Najistotniejsze właściwości płyt dla tej metody ocieplenia to współczynnik przewodzenia ciepła, lambda, i wytrzymałość na rozciąganie, TR. v Na jakie błędy muszą uważać wykonawcy przy pracach ociepleniowych elewacji budynków? Do najczęściej popełnianych błędów przy wykonywaniu prac ociepleniowych w zakresie izolacji termicznej należy użycie przez wykonawców płyt niezgodnych z projektem lub aprobatą na system ocieplenia. Kolejnym błędem, na który powinni zwracać uwagę monterzy ociepleń to klejenie płyt styropianowych wyłącznie na placki, z pominięciem „obwódki” i przy jednoczesnym braku zachowania wymaganej efektywnej powierzchni klejenia. Kolejnym błędem jest przyklejanie płyt bez tzw. przewiązywania oraz pokrywanie się krawędzi płyt styropianowych z narożami otworów okiennych i drzwiowych. Wykonawcy powinni także zwrócić szczególną uwagę na konieczność wyrównania powierzchni termoizolacji przed aplikacją warstwy zbrojonej. Nadal spotykany jest błąd w postaci wypełniania szczelin pomiędzy płytami zaprawą klejową. Nieprawidłowe jest osadzanie łączników mechanicznych, poprzez wypełnianie klejem zagłębienia w termoizolacji. Wreszcie, przy wykonywaniu prac ociepleniowych, nie powinno zabraknąć osłon na rusztowaniach,

co nabiera dodatkowego znaczenia w przypadku płyt grafitowych. v Na jakie wsparcie producenta mogą liczyć wykonawcy korzystający z produktów firmy Arbet? Wykonawcy wykorzystujący produkty firmy Arbet mogą liczyć na fachowe wsparcie techniczne dotyczące nie tylko informacji o właściwościach płyt styropianowych, ale także związane z doborem odpowiednich parametrów materiałów termoizolacyjnych, w zależności od rodzaju wykonywanych prac ociepleniowych. Ponadto nasi eksperci są do dyspozycji wykonawców, aby udzielić im wyczerpujących porad, zarówno na terenie budowy, jak i telefonicznie, w zakresie wbudowywania naszych materiałów oraz informacji o dostępności i jakości naszych produktów. v W jaki sposób odbywa się kontrola jakościowa waszych produktów? W każdym zakładzie produkcyjnym mamy laboratorium, w którym wykonujemy badania naszych wyrobów. Dział kontroli jakości prowadzi stałe pomiary geometrii, parametrów wytrzymałościowych i izolacyjnych. Wszystkie badania wykonujemy we własnym zakresie. Przeprowadzają je nasi pracownicy na naszym sprzęcie, co pozwala szybko reagować na ewentualne odchylenia. Jesteśmy bardzo wyczuleni na wszystkie sygnały płynące z rynku. v Dziękuję za rozmowę.

Wykonawca przeprowadzający prace ociepleniowe powinien zwracać uwagę na zgodność parametrów technicznych płyt styropianowych z wymaganiami projektu ocieplenia oraz Aprobaty Technicznej (zwanej obecnie Oceną Techniczną) na wybrany system ocieplenia. 15

FACHOWY WYKONAWCA | RELACJA

Dokładnie 23 czerwca br. w Venecia Palace w Michałowicach k. Warszawy odbyła się Gala Wręczenia Nagród Budowlana Marka Roku i Champion Roku 2016. Wśród licznie zgromadzonych gości znaleźli się przedstawiciele producentów materiałów budowlanych, partnerów biznesowych ASM, organizacji zrzeszających wykonawców oraz stowarzyszeń branżowych i mediów. Uroczystą galę prowadził Krzysztof Ibisz, atrakcją wydarzenia był występ akrobatyczny Grupy Everest, a oprawę muzyczną zapewnił zespół SaxAndSix.

Sprawdź najlepsze budowlane marki 2016 Dokładnie 23 czerwca 2016 r. w Venecia Palace w Michałowicach k. Warszawy odbyła się Gala Wręczenia Nagród Budowlana Marka Roku i Champion Roku 2016.

Ranking Budowlana Marka Roku od 12 edycji wyłania najlepsze marki materiałów budowlanych w Polsce. ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku w pierwszym kwartale 2016 r. przeprowadziło ogólnopolskie badanie ankietowe wśród wykonawców, aby poznać ich opinie na temat kilkudziesięciu grup asortymentowych materiałów budowlanych.

WYBÓR WYKONAWCY Powodzenie danej marki budowlanej na rynku zależy od zaufania wypracowanego wśród użytkowników produktów,

czyli wykonawców, w ciągu szeregu lat. Zadowolenie z zakupu procentuje ponownym wyborem i lojalnością wobec marki. Z jednej strony jest to zwycięstwo właściciela marki, z drugiej zaś wyzwanie dla innych producentów, którzy pragną przekonać do wyboru własnych produktów poprzez reklamę, systemy sprzedaży i szkolenia. Wykonawcy zapoznający się z kampaniami marketingowymi producentów powinni zwrócić uwagę na to, czy podają oni obiektywne argumenty. Tu z pomocą fachowcom przychodzi Centrum Badań

i Analiz Rynku ASM Poland, organizator Rankingu Budowlana Marka Roku. W ramach rankingu przeprowadzana jest corocznie klasyfikacja produktów budowlanych a obejmująca najwięcej segmentów rynku. Wśród wielu rankingów przeprowadzanych w kraju, Budowlana Marka Roku wyróżnia się przede wszystkim obiektywizmem. Ankietowanym wykonawcom nie sugeruje się w żaden sposób wyboru marki, dlatego warto zaufać wynikom klasyfikacji i przyjrzeć się im, aby porównać produkty uhonorowane z tymi,

które wykonawcy stosują na co dzień. Czy okaże się, że wybór wykonawcy pokrywa się z wyborem większości? A może fachowcy używają innych produktów, sprawdzonych podczas dotychczasowych inwestycji? W obu przypadkach dobrze jest wiedzieć co na ten temat ma do powiedzenia konkurencja.

WYŁONIĆ NAJLEPSZYCH Organizatorzy Rankingu Budowlana Marka Roku wprowadzili klasyfikację, która pozwala wyłonić marki materiałów

FACHOWY WYKONAWCA | RELACJA

Marki, które od lat utrzymują wysoką pozycję na rynku i cieszą się wieloletnim uznaniem fachowców zostają uhonorowane tytułami Złotych, Srebrnych i Brązowych Championów Roku. budowlanych cieszące się największym zaufaniem użytkowników. Tworzona jest w oparciu o analizę wyników ogólnopolskich badań ankietowych. Realizowane są one techniką telefonicznych wywiadów wspomaganych komputerowo. Podczas rozmów z profesjonalnie przeszkolonymi ankieterami fachowcy wskazują najczęściej stosowane przez nich w danym roku marki materiałów budowlanych, marki wyróżniające się ich zdaniem jakością w porównaniu do konkurencji, oraz produkty o najlepszej relacji ceny do jakości. Respondenci wskazują marki produktów w sposób spontaniczny (bez podpowiedzi zawartych w kafeterii), zatem Ranking Budowlana Marka Roku ma charakter unikalny, niezależny i jest najbardziej miarodajną klasyfikacją w Polsce.

UHONOROWAĆ NAJLEPSZYCH Wskazane przez fachowców marki uhonorowane zostają tytułami Złotej, Srebrnej i Brązowej Budowlanej Marki Roku oraz Wyróżnieniami w poszczególnych kategoriach. Marki, które od lat utrzymują wysoką pozycję na rynku i cieszą się wieloletnim uznaniem fachowców zostają uhonorowane tytułami Złotych, Srebrnych i Brązowych Championów Roku. Oprócz zwycięzców w poszczególnych segmentach produktowych wyłaniani są laureaci Budowlanej Marki Roku w klasyfikacji ogólnej – to marki cieszące się uznaniem wszystkich fachowców i wskazywane przez nich najczęściej.

KTO SIĘ LICZY NA RYNKU Jak kształtują się pozycje rynkowe marek? Jaka marka stanowi najsilniejszą konkurencję? Jak wykonawcy pozycjonują poszczególne marki? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w raporcie Budowlana Marka Roku. Przecież informacje pochodzące z rynku to podstawa funkcjonowania każdej firmy, także działającej w branży budowlanej. Tym bardziej, że pochodzi od pracowników firm wykonawczych, którzy w codziennej pracy wykorzystują dany produkt – kształtują jego wizerunek. Możliwość zweryfikowania opinii fachowców na temat wybranej kategorii produktowej ujętej w ramy czasowe wskazuje trend i nastroje ambasadorów marek – bo zdecydowanie tak należy nazwać wykonawców. Ich opinia ma znaczenie dla ostatecznego użytkownika. Zatem, posiadanie wiedzy na temat tego, jaką markę fachowcy określają mianem najlepszej jakościowo, która ma najkorzystniejszą relację ceny do jakości, w końcu, którą stosują najczęściej, jest bezcennym narzędziem marketingowym. Raport Marka na rynku budowlanym, będący częścią pakietu promocyjnego Rankingu Budowlana Marka Roku, daje możliwość zaspokojenia wiedzy w tym zakresie. Dzięki niemu producenci chemii budowlanej, jak i materiałów budowlanych mogą porównać podejmowane w czasie działania i weryfikować jak przekładają się one na wizerunek marki wśród wykonawców. OPR. RADOSŁAW ZIENIEWICZ FOT. ASM CENTRUM BADAŃ

Rekordowa edycja rankingu Joanna Florczak-Czujwid, senior project manager ASM i kierownik projektu Na czym polega wartość i siła Rankingu ogłaszanego przez ASM? – Przede wszystkim jest to unikalne na polskim rynku przedsięwzięcie, ze względu na jego badawczy, niezależny charakter i ogromny zasięg. Ranking oferuje producentom trzy główne korzyści – wiedzę o pozycji własnej i konkurencji, promocję wśród klientów oraz prestiż. Wiedza o rynku to podstawa niezbędna do planowania działań strategicznych, koniecznie należy ją zdobywać i wykorzystywać. Umożliwiamy to, czy to poprzez badania udziałów rynkowych i badania satysfakcji, czy też poprzez raporty, które otrzymują uczestnicy Rankingu Budowlana Marka Roku. My pracujemy na obu ścieżkach, dzięki czemu producent ma dostęp do pełnego obrazu rynku, a dzięki takim narzędziom wspierającym może zdecydować o działaniach marketingowych. Producent biorący udział w Rankingu Budowlana Marka Roku dowiaduje się o pozycji poszczególnych marek na rynku, o ich postrzeganiu przez wykonawców. Na tej podstawie może ocenić czy jego działania, które podejmuje z firmami wykonawczymi przynoszą skutek nie tylko w aspekcie sprzedażowym, ale także – a może przede wszystkim, wizerunkowym. Po drugie, jego marka uczestniczy w szerokiej gamie działań promocyjnych zarówno w mediach, jak i wśród wykonawców, którzy otrzymują informację zwrotną na temat preferencji całego środowiska. Inwestorzy z kolei mogą się opierać na rankingu wykonawców podejmując decyzje zakupowe. W jaki sposób można znaleźć się na najwyższych pozycjach w rankingach? – Firmy często zadają nam to pytanie, ale odpowiedź od dwunastu edycji jest niezmienna – „my nie mamy na to wpływu”. Ranking jest niezależny, opiera się na spontanicznych wskazaniach (bez podpowiedzi w kafeteriach – przypis red.). Dzięki temu wyniki są w pełni miarodajne i obiektywne. To wyróżnia Ranking Budowlana Marka Roku spośród wszystkich konkursów w branży. Tytuły i wyróżnienia Budowlanej Marki Roku są przyznawane wg kryteriów częstotliwości stosowania marki, najwyższej dostępnej na rynku jakości i najlepszej relacji ceny do jakości. Dla każdej kategorii produktowej niezależne badania realizowane są na reprezentatywnej próbie. Wspomnianym wyżej trzem kryteriom przypisuje się odpowiednie wagi, które zsumowane składają się na ostateczne wyniki rankingu. Na podstawie badań, przez zespół ASM przygotowywane są raporty rynkowe - opracowania dla każdej kategorii produktowej. Tytuły Championa Roku marki uzyskują dzięki wieloletniemu uznaniu użytkowników. Badani wykonawcy spontanicznie udzielają odpowiedzi. To są „ich” marki, które polecają i do których często są przywiązani bo zapewniają one określone, pozytywne doświadczenia. Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami tegorocznej edycji i wzięcia udziału w Rankingu Budowlana Marka Roku 2017.

I ANALIZ RYNKU

FACHOWY WYKONAWCA | RELACJA

Organizatorzy Rankingu Budowlana Marka Roku wprowadzili klasyﬁkację, która pozwala wyłonić i nagrodzić marki materiałów budowlanych cieszące się największym zaufaniem wykonawców.

Uroczystą Galę Budowlanej Marki Roku 2016 poprowadził prezenter, Krzysztof Ibisz. Uczestnicy imprezy mogli zobaczyć występ akrobatyczny Grupy Everest, zaś oprawę muzyczną zapewnił zespół SaxAndSix.

WYNIKI RANKINGU W KATEGORIACH MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH

Złota Budowlana Marak Roku 2016 Pokrycia Dachowe Lekkie – Blachy Pruszyński Bramy Garażowe – Wiśniowski Cement – Górażdże Cement Fugi – Mapei Kleje do Płytek – Mapei Kompleksowe Systemy Oceiepleń – Termo Organika Materiały Termoizolacyjne: Styropian – Termo Organika Kostka Brukowa – Libet Ogrzewanie Podłogowe – Wavin Okna Dachowe – Fakro Okna Elewacyjne – Drutex Piany Montażowe – Soudal Masy Uszczelniające/Silikony – Soudal Kleje Montażowe w Kartuszu – Soudal Pokrycia Dachowe Ciężkie – Braas Pompy Ciepła – Viessmann Profile Okienne Aluminiowe – Aluprof

Systemy Roletowe – Aluprof Systemy Rynnowe – Galeco Materiały Termoizolacyjne: Wełna Mineralna – Rockwool Zamocowanie Budowlane – Klimas Wkręt-Met Taśmy Malarskie i Budowlane – Blue Dolphin Tapes Marka Przyjazna Fachowcom – Atlas Srebrna Budowlana Marka Roku 2016 Bramy Garażowe – Hörmann Kotły Grzewcze – Viessmann Farby Dekoracyjne Wewnętrzne – Dulux makra firmy Akzo Nobel Decorative Paints Napędy do Bram – Wiśniewscy Okna Eelewacyjne – Oknoplast Pokrycia Dachowe Lekkie – Ruukki Pompy Ciepła – Vaillant Produkty do Gładzenia i Wyrównywania Ścian – Cekol marka Cedat Masy Uszczelniające/Silikony – Mapei Materiały Termoizolacyjne: Styropian – Austrotherm Marka Przyjazna Fachowcom – Mapei Materiały Termoizolacyjne: Wełna Mineralna – Isover marka Saint-Gobain Construction Products Polska Płyty Gipsowo-Kartonowe – Rigips marka SaintGobain Construction Products Polska Materiały Prefabrykowane – Leier Brązowa Budowlana Marka Roku 2016 Farby Dekoracyjne Wewnętrzne – Tikkurila

Kotły Grzewcze – Junkers marka Bosch Okna Dachowe – Roto Okna Dachowe Pompy Ciepła – Hewalex Profile Okienne PVC – Aluplast Marka Przyjazna Fachowcom – Fakro Tynki Maszynowe Wewnętrzne – Baumit Wyróżnienia w Rankingu Budowlana Marka Roku 2016 Drzwi Wewnętrzne – Hörmann Kompleksowe Systemy Ociepleń – Kreisel Kompleksowe Systemy Ociepleń – Baumit Materiały Wznoszeniowe – Leier Materiały Wznoszeniowe – Grupa Silikaty Napędy do Bram – DTM System Pokrycia Dachowe Lekkie – Blachotrapez Pokrycia Dachowe Lekkie – Plannja marka Ruukki Materiały Termoizolacyjne: Styropian – Styropmin Profile Okienne PVC – Rehau Materiały Termoizolacyjne: Wełna Mineralna – Climowool Marka Przyjazna Fachowcom – Rigips marka Saint-Gobain Construction Products Polska Marka Przyjazna Fachowcom – Isover marka Saint-Gobain Construction Products Polska Marka Przyjazna Fachowcom – Farby Kabe Rolety/Żaluzje Zewnętrzne – Fakro

WYNIKI RANKINGU W KATEGORII OPEN Złota Budowlana Marka Roku 2016 w kategorii Open Grupa Atlas

Srebrna Budowlana Marka Roku 2016 w kategorii Open Mapei

Źródło: ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku

Złoty Champion Roku 2016 Bramy Garażowe – Wiśniowski Cement – Górażdże Cement Kostka Brukowa – Libet Okna Dachowe – Fakro Masy Uszczelniające/Silikony – Soudal Piany Montażowe – Soudal Profile Okienne Aluminiowe – Aluprof Zamocowania Budowlane – Klimas Wkręt-Met Okna Elewacyjne – Oknoplast

IZOLACJE AKUSTYKA ŚCIAN I SUFITÓW ■ PASYWNA OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA ■ MOSTKI TERMICZNE ■ TERMOIZOLACJA PRZEGRÓD ■ OCIEPLENIE NA OCIEPLENIE ■ HYDROIZOLACJE

IZOLACJE | AKUSTYKA ŚCIAN

Najlepszym sposobem na uzyskanie ścian nośnych o dobrych parametrach akustycznych jest zbudowanie ich z materiałów tłumiących dźwięki, czyli o dużej gęstości i masie. Najlepiej sprawdzą się ciężkie bloczki z silikatów, pełnej cegły ceramicznej, betonu komórkowego i pustaków ceramicznych w wersji akustycznej. Fot. Ytong, Xella

Ściana – sposób na hałas W ostatnich, latach przy ciągle zwiększającym się hałasie miast, inwestorzy coraz częściej wybierają materiały mające najlepszą izolacyjność akustyczną. Przegrody, zarówno w budynkach mieszkalnych, jak również obiektach użyteczności publicznej, muszą również spełniać odpowiednie wymagania w odniesieniu do dźwięków powietrznych, uderzeniowych i instalacyjnych. O doborze prawidłowych rozwiązań akustycznych – materiałów i rodzaju ich wbudowania – musi myśleć projektant na etapie koncepcji budynku. To on dobiera materiały, które powinny spełniać normy i wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród budowlanych. Jeśli architekt rzetelnie wykona tę część pracy nad projektem, to pozostaje jeszcze etap drugi, czyli realizacja. Niestety, niedbałość wykonawcza, czy zastępowanie zaprojektowanych materiałów budowlanych produktami tańszymi (i często niespełniającymi norm), skutkuje trudnymi do naprawy błędami.

CIĘŻAR CISZY Rolą przegrody akustycznej jest przede wszystkim powstrzymywanie dźwięków powietrznych. O ile to możliwe, warto

również zadbać, żeby nie przekazywała dźwięków uderzeniowych i drgań ze stropów, podłóg oraz sąsiednich ścian. Pierwszym i najlepszym sposobem na uzyskanie ścian o dobrych parametrach akustycznych jest zbudowanie ich z materiałów tłumiących dźwięki. Należą do nich ciężkie bloczki z silikatów i cegły ceramicznej. Bez wątpienia ściany działowe wykonane z cegły pełnej o wysokiej gęstości i ciężarze będą materiałami o najwyższej izolacyjności akustycznej. Prosta zasada mówi o tym, że im większa waga 1 m2 ściany, tym lepsza jest jej zdolność do tłumienia dźwięku. Ciężar jednostkowy silikatu czy pełnej cegły ceramicznej wynosi około 200 kg/m2. Duża masa przegrody powoduje, że trudno wprawić ją w wibrację czy drgania,

Zgodnie z normami Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny, Rockwool Polska Analiza ochrony przed hałasem już na etapie tworzenia koncepcji budynku, bez względu na to, czy będzie to biuro, hotel, dom czy mieszkanie, pozwala najskuteczniej zabezpieczyć jego użytkowników przed niepożądanymi dźwiękami. Metoda „lepiej zapobiegać niż leczyć” jest najskuteczniejsza i zarazem najtańsza. Każdy nowy obiekt musi oczywiście spełniać (już w fazie projektowej) wymagania określone w normie PN-B-02151-3, specyficzne dla różnego rodzaju budynków. W przypadku budynków administracyjnych minimalna izolacyjność akustyczna dla ścian działowych powinna wynosić od 35 decybeli w przypadku pokoi do pracy administracyjnej i innych pomieszczeń do pracy, 45 decybeli w pokojach do pracy wymagającej koncentracji i gabinetach dyrektorskich i 50 decybeli w ogólnodostępnych pomieszczeniach sanitarnych. W szkołach i salach dydaktycznych np. domów kultury minimalna izolacyjność akustyczna powinna wynosić 40 decybeli dla korytarzy, 45 decybeli dla sal lekcyjnych i 50 decybeli, dla pozostałych pomieszczeń (świetlicy, pomieszczeń sanitarnych, pokoi nauczycielskich). Dla przychodni lekarskich minimalna wymagana izolacyjność akustyczna gabinetów zabiegowych i lekarskich wynosi 45 decybeli, natomiast dla korytarzy i recepcji 40 decybeli. W przypadku budynków mieszkalnych, wielorodzinnych minimalna wymagana izolacyjność powinna wynosić od 50 decybeli w przypadku sąsiadujących ze sobą mieszkań oraz korytarzy do 55 decybeli w przypadku pomieszczeń technicznych w budynku, sklepów czy też punktów usługowych. Dla budynków jednorodzinnych minimalna izolacyjność pomiędzy pokojami powinna wynosić 40 decybeli, natomiast ściany oddzielające pomieszczenia sanitarne 45 decybeli. Warto pamiętać, że podobnie jak w przypadku izolacyjności termicznej, wymagania normowe to minimum. Dla poprawy komfortu akustycznego korzystne będzie zastosowanie ścianek o parametrach lepszych, niż wymagane przez przepisy.

IZOLACJE | AKUSTYKA ŚCIAN

co zapobiega przemieszczaniu się hałasu. Silikaty o podwyższonych właściwościach akustycznych nie posiadają drążeń i są produkowane w wysokiej klasie gęstości. Ich masa powoduje, że wzniesione ściany są wykonane ze sporym zapasem spełnienia wymagań normowych odnośnie izolacyjności akustycznej przegród wewnętrznych, a konkretnie przegród działowych w obrębie mieszkania. Masa powierzchniowa ściany to jednak nie wszystko. Brak profilowań wymusza na wykonawcy wykonanie spoin czołowych, co ma wpływ na większą szczelność muru, a tym samym poprawę izolacyjności akustycznej. Właściwości ścian działowych wykonanych z silikatowych elementów murowych są najbardziej zauważalne przy wykonywaniu ścian pomieszczeń sanitarnych, chroniąc przed hałasami dobiegającymi z łazienek lub przy zabudowach różnego rodzaju szachtów, gdzie przede wszystkim zapobiegają hałasom instalacyjnym. Ściana działowa wykonana z silikatu nie dość, że izoluje od hałasu, to ze względu na brak drążeń pozwala na łatwy i bezpieczny montaż różnego rodzaju ciężkich przedmiotów. Można też zdecydować się na wzniesienie ścianki z betonu komórkowego lub pustaków ceramicznych. W takim przypadku należy wybierać bloczki czy pustaki o specjalnym przeznaczeniu, oznaczone jako akustyczne. Tego typu wyroby posiadają szczeliny i drążenia, które mogą być bardzo korzystne z punktu widzenia tłumienia dźwięków, ale tylko pod warunkiem, że stanowią je wąskie prostokątne otwory usytuowane prostopadle do płaszczyzny ściany działowej. Powinno być ich jak najwięcej w jednym rzędzie. Należy też uwzględnić własności zaprawy stosowanej do murowania ścianki działowej z cegły. Źle dobrana może znacznie pogorszyć własności akustyczne całej ściany. Własności akustyczne przegród możemy też poprawić poprzez ich wykończenie ciężkim tynkiem, np. tradycyjnym cementowo-wapiennym lub cementowym. Te rodzaje zaprawy tynkarskiej polecane są do ścian działowych wykonanych z cegły dziurawki lub pustaków.

lub włóknistą strukturę. Przykładem mogą być systemy suchej zabudowy z odpowiednim typem wypełnienia z wełny mineralnej. Zadowalające efekty uzyskuje się już przy 5 cm warstwie półtwardej wełny mineralnej stosowanej w ścianach szkieletowych. Obustronne, podwójne opłytowanie sprawia, że przegrody o masie 55–62 kg/m2 mają podobną izolacyjność akustyczną co ściany murowane. Zaletą przegród wykonanych w suchej zabudowie (konstrukcję stanowią metalowe profile i płyty gipsowo-kartonowe, a wypełnienie to wełna mineralna) jest ich bardzo wysoka izolacyjność od dźwięków powietrznych (sąsiedzi, dzieci za ścianą czy grający telewizor). Dzięki włóknistej strukturze wełny mineralnej szklanej oraz skalnej i właściwościom płyt g-k, materiały te posiadają najlepsze możliwe współczynniki pochłaniania dźwięku wśród materiałów budowlanych, co eliminuje np. zjawisko pogłosu (tzw. echa w pomieszczeniu) oraz przede wszystkim wpływa w konsekwencji na wysoką izolacyjność akustyczną kompletnej przegrody. Przekładając to na praktykę – ściana działowa w technologii suchej zabudowy, mimo tego że może być węższa, lepiej izoluje od dźwięków dochodzących z pomieszczeń obok (np. od sąsiadów) niż znacznie szersza i cięższa ściana murowana. Przy okazji zyskuje się dodatkową przestrzeń w pomieszczeniach, dzięki węższym rozwiązaniom przegród oraz wielokrotnie niższe obciążenie stropu powodowane przez ścianę z płyt g-k i wełny

Bloczki silikatowe = cisza, spokój i komfort Joanna Nowaczyk, specjalista ds. marketingu i doradztwa technicznego, Grupa Silikaty Odpowiedni poziom hałasu w obiektach budowlanych wpływa bezpośrednio na samopoczucie i komfort użytkowników pomieszczeń. Bloczki silikatowe dzięki swoim właściwościom akustycznym, gwarantują atmosferę sprzyjającą pracy i odpoczynkowi. Propozycja o podwyższonej izolacyjności akustycznej – Silikat A Plus skutecznie wyeliminuje niechciane dźwięki. Użycie wysokiej jakości produktów do wzniesienia ścian, gwarantuje zachowanie atrakcyjnej wartości nieruchomości przez cały okres jej użytkowania i pomaga znacząco ograniczyć środki przeznaczane na ewentualne remonty. Remedium na problemy z uciążliwym hałasem z zewnątrz mogą być ściany wykonane z bloczków silikatowych o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Innowacyjna technologia produkcji oraz brak drążeń umożliwiają uzyskanie wysokiej klasy gęstości na poziomie 2,2. Wybudowane przy ich użyciu ściany mają zatem dużą masę powierzchniową, a jednocześnie są stosunkowo cienkie. Bloczki Silikat A Plus w zależności od ułożenia, w jednowarstwowej przegrodzie pionowej pozwalają na uzyskanie izolacyjności akustycznej właściwej od 58 do 61 [dB]. Pozwalają zatem na wzniesienie przegród o najostrzejszych wymaganiach normowych w zakresie izolacyjności akustycznej. Właściwości murowych elementów silikatowych nie kończą się jednak na efektywnej redukcji hałasów i drgań, które mogą przenosić się po całej konstrukcji budynków. Łatwy sposób budowania z użyciem tego rodzaju materiałów pomaga uniknąć błędów wykonawczych, co sprawia, że ściany stanowią nie tylko wysokiej jakości izolację akustyczną, ale również wymiernie podnoszą efektywność energetyczną obiektów. Dodatkowo, dokładność T2 elementów murowych pozwala na murowanie Silikatu A Plus na cienką i grubą spoinę. W związku z tym znacząco ogranicza się ryzyko wystąpienia mostków cieplnych. Gładka powierzchnia bloczków silikatowych o podwyższonej izolacyjności akustycznej, wymaga wykonania także spoin pionowych. Gwarantuje to szczelność muru i uodparnia całą konstrukcję na pogorszenie izolacyjności w miarę upływu czasu.

Na rzeczywistą izolacyjność akustyczną ścian działowych, w technologii murowanej, wpływają detale rozwiązań konstrukcyjnych, ich usytuowanie oraz staranność wymurowania samej ściany. Fot. Grupa Silikaty

LEKKA KONSTRUKCJA Także lżejsze produkty, potrafią radzić sobie z hałasem, jeśli mają porowatą

IZOLACJE | AKUSTYKA ŚCIAN

Wykonanie ścianki akustycznej w technologii suchej zabudowy

Przebieg ściany wyznaczamy na podłodze za pomocą sznura lub lineału, zaznaczając ewentualne otwory drzwiowe. Następnie nanosimy przebieg ściany za pomocą poziomicy i łaty na otaczające ściany oraz stropy. Przy ścianach wyższych niż 3 m do wyznaczenia pionu należy użyć niwelatora laserowego z kompensatorem lub pionu murarskiego, gdyż poziomica nie daje dostatecznej dokładności pomiaru.

Profile UW mocujemy do posadzek i stropów za pomocą uniwersalnych elementów mocujących, rozmieszczonych max co 1 m. Dla uzyskania wymaganej dźwiękoszczelności wszystkie profile mocowane do podłoża muszą być podklejone akustyczną taśmą uszczelniającą.

Montaż profili słupkowych. Profile CW powinny mieć u góry luz min 1 cm. Należy jednak pamiętać, że muszą wchodzić w górny profil UW na głębokość co najmniej 1,5 cm. Profil słupkowy CW wkładamy najpierw w dolny profil UW, a następnie w górny. Profile słupkowe rozmieszcza się w odległości 60, 40 lub 30 cm, w zależności od zaleceń wybranego systemu. Profili CW nie mocuje się do poziomych profili UW.

Pokrycie pierwszej strony ściany. Należy rozpocząć od przykręcenia płyty o szerokości 120 cm, a odstęp pomiędzy wkrętami powinien wynosić 20 cm. Przy pokryciu dwuwarstwowym, przy pierwszej warstwie płyt, odstęp między wkrętami powinien wynosić 75 cm. Przy mocowaniu płyty koryguje się położenie rozstawionych wcześniej profili. Należy pamiętać, iż płyty nie powinny stać na podłożu, lecz być podniesione o ok.10 mm.

Izolacja przestrzeni między płytami wełną szklaną Isover Aku-Płyta. Po opłytowaniu pierwszej strony ściany i ułożeniu w środku instalacji (elektrycznej lub sanitarnej) należy umieścić między profilami płyty z wełny szklanej. Dzięki swoim wymiarom oraz sprężystości, płyty idealnie wypełniają przestrzenie między profilami. Pokrycie drugiej strony ściany należy rozpocząć od przykręcenia płyty szerokości 60 cm, tak, aby krawędzie płyt po obu stronach ściany się nie pokrywały, a ich przesunięcie względem siebie było równe rozstawowi profili słupkowych. Po zamknięciu drugiej strony ściany uzyskują ostateczną stabilność. Materiały należy układać szczelnie, aby uniknąć liniowych mostków akustycznych. Na styku profili przyściennych, podłogowych i sufitowych ze ścianami, podłogą i sufitem należy zastosować taśmy akustyczne. Dla większej izolacyjności akustycznej ściany najlepiej wypełniać wełną całą przestrzeń między płytami g-k. Źródło: Isover, Fot. Isover

mineralnej – taką konstrukcję można dowolnie ustawiać na stropie bez ingerencji w konstrukcję nośną. Ponadto, ze względów montażowych jest to bardzo czysta i szybka technologia. Brak mokrych procesów wykończeniowych powoduje że ściana stawiana dziś, jutro może być w pełni funkcjonalna. Warto też zwracać uwagę na sprężystość stosowanej wełny mineralnej, dzięki której możemy szczelnie wypełnić przestrzeń między profilami, zapewniając doskonałą izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych i eliminując zjawisko tzw. mostków akustycznych.

NORMY BUDOWLANE Miarą tłumienia i pochłaniania dźwięków jest wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności właściwej R’A1 [dB] lub jego wartość projektowa RA1R określona na podstawie badań laboratoryjnych i pomniejszona o 2 dB, która zwykle podawana jest przez producentów materiałów. O wymaganiach prawnych mówi również Paweł Polak, ekspert firmy Isover: Na etapie projektowania trzeba pamiętać o konieczności spełnienia wymagań określonych w normach, np. w normie akustycznej PN-B-02151-3 „Ochrona przed hałasem w budynkach”, gdzie wyodrębniono różne typy przestrzeni bytowych wraz z określeniem dopuszczalnych poziomów hałasu. Norma zawiera wymagania dla budownictwa mieszkaniowego i obiektów użyteczności publicznej oraz zalecenia dla budownictwa jednorodzinnego. Należy jednak również odpowiedzialnie stwierdzić, że wymagania normowe nie mają nic wspólnego z zapewnieniem komfortu – są to jedynie wymagania minimalne, które były dyskutowane lata temu na bazie ówczesnych zwyczajów budowlanych i możliwości materiałów budowlanych. Jak każda inna dziedzina życia, w budownictwie również nastąpiło w międzyczasie wiele zmian, zmieniły się oczekiwania inwestorów co do komfortu mieszkania i funkcjonowania. Zmianie uległy zwyczaje projektowe i przede wszystkim parametry oraz jakość dostępnych materiałów budowlanych.

STARANNA WYKONANIE ŚCIANKI AKUSTYCZNEJ Na rzeczywistą izolacyjność akustyczną ścian działowych (w systemie suchej zabudowy) wpływają detale rozwiązań konstrukcyjnych, ich usytuowanie oraz

IZOLACJE | AKUSTYKA ŚCIAN

Wybór materiału i jakość wykonania Paweł Polak, ekspert Isover

Odpowiednia akustyka budynku powinna być zaplanowana już na poziomie projektu, co umożliwi ścianom działowym skuteczne tłumienie dźwięków dochodzących z sąsiednich pomieszczeń, bez potrzeby stosowania dodatkowych materiałów mających na celu ich wytłumienie. Jest to o tyle istotne, że nadmierny hałas nie tylko zmniejsza komfort mieszkania, ale również negatywnie oddziałuje na nasze zdrowie i samopoczucie. By stworzyć komfort akustyczny w domu warto zwrócić uwagę na parametry akustyczne zastosowanych materiałów budowlanych. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest wykonanie ścian zewnętrznych i wewnętrznych z tych samych materiałów np. poryzowanych pustaków ceramicznych. Dlaczego akurat z pustaków? Ponieważ wysokimi właściwościami w zakresie izolacji akustycznej wykazują się materiały budowlane o dużej masie i gęstości. Oczywiście w zależności od usytuowania mają one inne role w zakresie izolacji dźwiękowej. Mur zewnętrzny musi chronić przede wszystkim przed hałasem komunikacyjnym, a wewnętrzne ściany działowe odpowiadają za tłumienie dźwięków bytowych. Należy tutaj zaznaczyć, że ściany działowe przenoszą przede wszystkim dźwięki powietrzne, chodzi tutaj gównie o głośno prowadzone rozmowy, odgłosy z radia i telewizora czy płacz dziecka. Ceramiczne pustaki poryzowane dzięki charakterystycznemu układowi szczelin i drążeń rozmieszczonych prostopadle do płaszczyzny ściany działowej bardzo korzystnie wpływają na izolację akustyczną. W ofercie firmy Röben znajdują się pustaki, które cechują się zwiększonymi parametrami izolacji akustycznej w różnych rozmiarach: od 115 mm do aż 240 mm, co pozwala na dobranie najkorzystniejszego produktu do danego projektu. Oczywiście im grubsza jest ściana, tym lepiej odseparowane jest dane pomieszczenie.

Zaletą przegród wykonanych w technologii suchej zabudowy (konstrukcję stanowią metalowe profile i płyty gipsowo-kartonowe, a wypełnienie to wełna mineralna szklana lub skalna) jest ich znacznie wyższa izolacyjność od dźwięków powietrznych (mowa sąsiadów, dzieci za ścianą czy grający telewizor). Do izolacji akustycznej ścian warto wybrać materiały, które charakteryzują się wysokimi wartościami współczynnika pochłaniania dźwięku αw (alfa w), która to cecha powinna być opisana na etykiecie produktu w postaci liter AW. Rekomendowane są zarówno płyty z wełny mineralnej szklanej Isover Aku-Płyta, jak i z wełny mineralnej skalnej Isover Polterm Uni. To właśnie dzięki włóknistej strukturze wymienione materiały doskonale pochłaniają dźwięki powietrzne, a w grubości od 75 mm dla Aku-Płyty i od 100 mm dla Poltermu Uni charakteryzują się współczynnikiem pochłaniania dźwięku na poziomie równym 1,00, co oznacza całkowite – 100% pochłanianie. Tak wysokie pochłanianie dźwięku w konsekwencji wpływa na wysoką izolacyjność kompletnej przegrody. Ponadto, wełny akustyczne Aku-Płyta oraz Polterm Uni, dzięki swej sprężystości, doskonale wypełniają przestrzeń między profilami, zapewniając doskonałą izolacyjność akustyczną i eliminując zjawisko tzw. mostków akustycznych. Im grubszą Isover Aku-Płytą lub Polterm Uni wypełnimy konstrukcję ściany działowej, tym lepszą uzyskamy izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych dla ściany. Ściana wewnętrzna w technologii suchej zabudowy może być węższa od tych wykonanych w technologii tradycyjnej, a wciąż będzie bardzo dobrze izolować od dźwięków dochodzących z pomieszczeń obok. Dzięki wąskiej konstrukcji przegród mieszkańcy zyskują dodatkową przestrzeń w pomieszczeniach - a to w przypadku niewielkich pomieszczeń na poddaszu użytkowym istotnie wpływa na komfort, kubaturę i ich estetykę. Kolejnym atutem jest wielokrotnie niższe obciążenie stropu przez ścianę z płyt gipsowo-kartonowych i wełny mineralnej – taką konstrukcję można dowolnie ustawiać na stropie bez ingerencji w konstrukcję nośną. Ponadto, jest to bardzo czysta, szybka i mobilna – w razie przyszłej potrzeby demontażu – technologia. Poza optymalnym doborem materiałów budowlanych do ścian działowych, kluczowe znaczenie ma jakość wykonania (a wcześniej projektu). Nie wolno zapominać o tym, aby profile zewnętrzne (podłogowy, sufitowy i ściennie) były podklejone piankową taśmą akustyczną – metalowe profile nie mogą stykać się bezpośrednio ze sztywnym podłożem. Ważne również, aby pamiętać o odpowiednio krótszych (1-1,5 cm) od wysokości pomieszczenia pionowych profilach konstrukcyjnych. Ściana nie będzie przesztywniona i uchronimy ją od pęknięć na skutek naturalnych ruchów konstrukcji budynku. Nie należy łączyć profili poziomych i pionowych bezpośrednio ze sobą. Profile pionowe powinny zostać włożone w podłogowy i sufitowy profil w sposób swobodny. Dopiero podczas montażu okładzin, płyty gipsowo-kartonowe mocuje się do profili na ich długości – w żadnym wypadku na połączeniach z profilami poziomymi. Przenoszenie boczne dźwięków można wyeliminować posadawiając ścianę bezpośrednio na płycie stropowej, a nie na gotowej już podłodze z warstwą wyrównawczą – należy przy tym pamiętać o oddylatowaniu okładzin ściennych od przyszłej warstwy wylewki/jastrychu cementowego. Kiedy łączymy sufit podwieszany ze ścianą działową należy pamiętać, że ściana działowa powinna być doprowadzona ponad poziom sufitu podwieszanego i być zakotwiona w płycie konstrukcyjnej stropu powyżej. W wolnej przestrzeni sufitu podwieszanego (który montujemy po obu stronach ściany działowej w kroku następnym) korzystnie jest położyć warstwę lekkiej wełny typu Aku-Płyta prostopadle do ściany działowej. Nie pozwoli to fali dźwiękowej na przeniesienie z jednego pomieszczenia do sąsiedniego przez strop nad konstrukcją ściany działowej.

staranność wykonania samej ściany. Ważne jest, aby ścianę działową budować z obustronną dylatacją podłogi pływającej, czyli bezpośrednio na stropie. Powinniśmy także pamiętać, aby przed montażem spód profili poziomych podkleić samoprzylepną taśmą akustyczną,

wykonanie całej ściany. W ten sposób wykonana ściana działowa, z izolacją akustyczną z wełny skalnej, nie tylko zapewni komfort akustyczny w pomieszczeniach, ale także znacząco podniesie bezpieczeństwo pożarowe przegrody. Dzięki swoim właściwościom wełna skalna

Lekkie produkty także potraﬁą radzić sobie z hałasem, jeśli mają porowatą lub włóknistą strukturę. Przykładem mogą być systemy suchej zabudowy z odpowiednim typem wypełnienia z wełny mineralnej. Fot. Isover

Komfort akustyczny – ściany z pustaków ceramicznych Roman Tereszczak, ekspert firmy Röben

zapobiegającą przenoszeniu drgań z konstrukcji na otaczające elementy podłoża. Dzięki dużej gęstości i optymalnej sztywności płyt akustycznych możemy montować je bez wykorzystania dodatkowych zamocowań, co w znaczący sposób przyspiesza i ułatwia

jest niepalna, trwała i ma doskonałe właściwości wyciszające, dzięki czemu zapewnia komfort akustyczny zarówno w budynkach użyteczności publicznej, komercyjnych, jak i mieszkalnych. KATARZYNA MASŁOWSKA

FOT. SZYMON POLAŃSKI – ARMSTRONG

IZOLACJE | AKUSTYKA SUFITÓW

Cicho sza Hałas i pogłos w pomieszczeniach, szczególnie w obiektach użyteczności publicznej, stanowią niemały problem. Możemy go zminimalizować dzięki zastosowaniu sufitów akustycznych i odpowiedniej konstrukcji podłogi. Akustyczne sufity podwieszane powinny być dobrane do specyfiki i przeznaczenia każdego wnętrza. Mogą występować w postaci perforowanych płyt, w wersji modułowej lub formie monolitycznych systemów – w postaci pełnych wielkoformatowych płyt akustycznych, często pokrytych tynkiem lub w formie sufitu napinanego wykonanego z odpowiedniego tworzywa lub specjalnych tkanin. Instalacja sufitu podwieszanego, czy to w formie pełnej powierzchni, czy wysp to podstawowy sposób kształtowania właściwej akustyki pomieszczeń. Osiągnięcie zalecanego poziomu chłonności w dużej mierze zależy od dobrania sufitów o określonym współczynniku

pochłaniania, zależnym od rodzaju pozostałych materiałów wykończeniowych.

FUNKCJA POMIESZCZEŃ Na decyzję o tym, jaki sufit wybrać składa się kilka elementów, są to przede wszystkim: rodzaj pomieszczenia (wielkość, jego funkcja, czy są wobec pomieszczenia jakieś wymagania specjalistyczne np. sanitarne, pomieszczenia z dużym poziomem wilgoci), design wnętrza (w zależności od stawianych wymagań projektowych mogą to być standardowe sufity lub elementy, które mają być nie tylko akustyczne, ale też dekoracyjne), wymagania co do trwałości sufitów (np. inne stosuje się do biur, a inne do obiektów typu hale

dworcowe czy lotniska). Elementem, który wpływa na wybór konkretnego rozwiązania jest oczywiście także budżet inwestycji. Czynnikiem równie ważnym, szczególnie pod kątem ekip wykonawczych, są także możliwości techniczne pomieszczenia – nie w każdym wnętrzu da zainstalować się klasyczny ruszt nośny do sufitów podwieszanych. Są pomieszczenia z nierównym stropem, pełnym wystających belek i elementów nośnych budynków, czy też pomieszczenia niskie, w których montaż konstrukcji nośnej nie wchodzi w grę. Wówczas inwestor i wykonawca szukać muszą innych niż klasyczne płyty sufitów i konstrukcji nośnych. Ich wybór jest jednak bardzo szeroki na rynku, dzięki czemu akustyczny sufit można zamontować praktycznie w każdym pomieszczeniu. Do większości wnętrz dedykowane są sufity mineralne, ale także metalowe i drewniane. Do wnętrz specjalistycznych, jak szpitale, sale operacyjne, gastronomia, baseny, laboratoria przeznaczone są rozwiązana o podwyższonej specyfice higienicznej.

TYPY SUFITÓW Najbardziej klasyczne sufity podwieszane to akustyczne płyty modułowe

w rozmiarach 600 x 600 mm lub 1.200 x 600 mm. Umieszczane są na ruszcie nośnym od góry, lub montowane od dołu (to zależy od krawędzi danego rodzaju płyty). Rozmiary płyt dostępne są u każdego z producentów mogą być zróżnicowane w zależności od potrzeb. W tej kategorii znajdują się sufity mineralne, metalowe i drewniane. Wszystkie z nich wykazują właściwości akustyczne. W przypadku sufitów drewnianych i metalowych akustykę uzyskuje się poprzez perforację na powierzchni płyt i uzupełnianie ich o specjalne akustyczne wkłady. To najczęściej stosowany model sufitu podwieszanego. Montowane są w zasadzie w każdym z pomieszczeń publicznych od biur, przez sklepy, placówki usługowe typu banki, hotele, sale konferencyjne, szkoły, ośrodki zdrowia, urzędy publiczne, muzea, baseny. Dwie główne zalety takich sufitów to poprawa akustyki (sufit podwieszany jest najskuteczniejszym sposobem na kształtowanie akustyki, gdyż zajmuje największą, wolną powierzchnię wnętrz). Dostępne są także sufity wyspowe. Są to swobodnie wiszące płyty akustyczne montowane jako alternatywa dla klasycznego rusztu nośnego, np.

IZOLACJE | AKUSTYKA SUFITÓW

Konkretny system do konkretnego pomieszczenia Sebastian Szarejko, ekspert firmy STO Wybór sufitu akustycznego zależy przede wszystkim od przeznaczenia i charakteru pomieszczenia, w którym będziemy chcieli go zastosować. W przypadku wnętrz o dużej wysokości (powyżej 4 m), możemy wybrać zarówno sufity akustyczne montowane na podkonstrukcji, jak i klejone bezpośrednio do podłoża – np. w pomieszczeniach biurowych często stosujemy tzw. „żagle akustyczne” zawieszone na systemowych linkach stalowych. Wysokość wnętrza wpływa także na możliwość stosowania tynków wierzchnich o dużej granulacji. Tego typu tynki najczęściej stosuje się w architekturze sakralnej, ponieważ ich znaczna wysokość eliminuje optycznie ciężkość efektu końcowego. Innymi prawami rządzi się zabudowa użyteczności prywatnej, której standardowa wysokość pomieszczeń z reguły nie przekracza 4 metrów. W tego typu obiektach polecamy stosowanie systemów akustycznych montowanych bezpośrednio do podłoża oraz tynków wierzchnich o drobnej granulacji, dla zwiększenia walorów estetycznych. Bardzo ważną kwestią jest też parametr akustyczny systemu. W przypadku wszelkich wnętrz, w których zrozumienie mowy oraz jakość dźwięku ma mieć priorytetowe znaczenie, należy brać pod uwagę pochłanianie dźwięku, które zgodnie z normą akustyczną wyrażone jest parametrem α.

w pomieszczeniach, gdzie technicznie montaż rusztowania jest niemożliwy lub trudny. Wyspy czy inaczej nazywane w branży „chmurki” mogą być także uzupełnieniem sufitu modułowego. Ich zaletą jest fakt, iż poprawa akustyki, czyli np. pochłanianie hałasu odbywa się tu poprzez dwie powierzchnie płyty – dolną, widoczną dla użytkowników pomieszczenia, i stronę górną od stropu. Akustyczne wyspy sufitowe mogą mieć dowolne kształty: klasyczne kwadraty, koła, prostokąty, ale też inne, jak: romby, trójkąty czy kształty zupełnie nieregularne. Można za ich pomocą szybko poprawić akustykę w modernizowanych obiektach bez znaczącej ingerencji w istniejące konstrukcje budowlane. Niezależnie od ich formy, wszystkie są wykończone za pomocą specjalnej, akustycznej powłoki o porowatej strukturze, doskonale połączonej z płytą nośną. Z kolei wielkopowierzchniowe, prostokątne wyspy posiadają ramę samonośną, dzięki której łatwo je podwiesić do sufitu dzięki specjalnym systemom zamocowań. Do ramy mocuje się płyty o różnorodnych powierzchniach wykończenia. Szczególnie eleganckie wrażenie robią wypukłe i wklęsłe wyspy sufitowe zawieszone na cienkich linkach stalowych, na wybranej wysokości. W pomieszczeniach szczególnie uciążliwych akustycznie, jak hale magazynowe

lub produkcyjne, w których nie ma miękkich materiałów absorbujących dźwięki, jak meble, zasłony lub też dywany, szczególnie korzystnym rozwiązaniem są tzw. baffle – podwieszone pionowo do sufitu prostokątne płyty, które absorbują dźwięki i regulują poziom pogłosu zmniejszając tym samym poziom szumu akustycznego w pomieszczeniu. Dla stworzenia wrażenia płynięcia w powietrzu można zastosować prawie niewidoczne zawiesia płyt na cienkich linkach stalowych.

RODZAJE KRAWĘDZI I SPOSOBY MONTAŻU Bogactwo oferty pod względem wzorniczym w segmencie sufitów akustycznych sprawia, że architektom, ekipom montażowym i inwestorom czasem trudno zdecydować się na konkretne rozwiązanie. Jednym z głównych kryteriów wyboru jest rodzaj krawędzi płyt sufitowych i sposób ich montażu. Produkty pod względem wykończenia krawędzi podzielić można na trzy grupy: z ukrytą konstrukcją, z częściowo widoczną konstrukcją i takie, w których konstrukcja jest całkowicie widoczna. Ich dopasowanie i wybór zależy w dużej mierze od dwóch czynników: wielkości budżetu i tego, jakie jest przeznaczanie wnętrza, w którym zostaną zainstalowane. Pierwszy i najbardziej ekonomiczny typ to krawędzie z widoczną konstrukcją

Akustyczna płyta podtynkowa Współczynnik pochłaniania dźwięku w przypadku płyty StoSilent Board MW 100 w skali od 0 do 1 wynosi 0,65 do 1, w zależności od wariantu systemu. Tego typu rozwiązanie znacząco poprawia warunki akustyczne w pomieszczeniu, co w zależności od jego przeznaczenia zdecydowanie zwiększa efektywność pracy lub wypoczynku. Akustyczna płyta podtynkowa StoSilent Board MW 100 zrobiona jest z powlekanej wełny mineralnej, w której udział substancji mineralnych wynosi 95% (pozostałe 5% stanowią substancje organiczne). Płyta charakteryzuje się wysokim współczynnikiem ognioodporności, a ponadto jest odporna na działanie wilgoci oraz wysokiej temperatury, które nie powodują rozszerzania materiału. StoSilent Board MW 100 może finalnie tworzyć powierzchnię aż do 750 m2, bez szczelin dylatacyjnych. Płyta może być stosowana zarówno na powierzchni sufitu jak i ścian. Dzięki swojej niskiej wadze oraz dużej sztywności, może być stosowana na wszelkiego rodzaju podłożach, zarówno w budownictwie nowym, jak i w modernizowanych pomieszczeniach. Płytę montuje się bezpośrednio do podłoża, w razie potrzeby przycinając ją do pożądanego kształtu i rozmiaru. Dzięki specyfice montażu systemu, stanowi on bardzo cienką (46 – 66 mm) warstwę, która poprawia akustykę pomieszczenia, nie zmniejszając przy tym jego kubatury, jak systemy wymagające podkonstrukcji. Źródło: STO

Podłoga pływająca – skuteczny izolator akustyczny Anna Gil, kierownik biura doradztwa technicznego Isover Podłoga pływająca wyróżnia się tym, że nie jest trwale połączona z konstrukcją budynku. Na cały układ składają się: położony bezpośrednio na warstwie konstrukcyjnej stropu materiał elastyczny tłumiący drgania (np. wełna mineralna) i położona na nim warstwa dociskowa. Układ nosi nazwę podłogi pływającej, gdyż jest elastycznie oddzielony od elementów konstrukcyjnych budynku, zatem „pływa” nie stykając się z nimi. Takie rozwiązanie pozwala znacznie ograniczyć przenoszenie drgań, co w praktyce oznacza większy komfort akustyczny domu. Gwarancję skuteczności natomiast, poza dobrym wykonawstwem, dadzą nam sprawdzone, przebadane układy wykorzystujące odpowiednio dobrane, dedykowane materiały. Pierwszym etapem montowania każdej podłogi jest staranne odkurzenie stropu oraz – gdy strop rozdziela pomieszczenia o znacząco różnej temperaturze – pokrycie go folią, która ograniczy przenikanie wilgoci. Na tak przygotowanym podłożu układamy warstwę izolacji akustycznej. Idealne dla tego typu rozwiązań są akustyczne wełny mineralne, takie jak wełny szklane Isover TDPT oraz skalne Stropoterm. Dobór wełny należy skorelować z natężeniem dźwięków powietrznych i uderzeniowych, na jakie narażone jest pomieszczenie oraz dopasować pod kątem grubości pozostałych warstw podłogowych, jak i warstwy konstrukcyjnej stropu. Elastyczna budowa i jednocześnie odpowiednia mechanika wełny Isover TDPT pozwala na wykorzystanie jej już w bardzo niskiej grubości – 15 mm, co w wielu przypadkach okazuje się wystarczającą warstwą tłumiącą dźwięki. Z kolei dla lżejszych konstrukcji budowlanych i/lub pomieszczeń o większym natężeniu hałasu i wyższych wymaganiach akustycznych wykorzystuje się większe grubości materiału izolacyjnego. Rekomendowany materiał został celowo skonstruowany tak, by stanowił stabilne i równe podłoże pod warstwę dociskową, którą stanowić mogą wylewki samopoziomujące lub jastrychy. Dlatego też produkt dostarczany na budowę charakteryzuje się: znikomymi odchyłkami od grubości nominalnej, stabilnością wymiarów w wysokich i niskich temperaturach czy wysokiej wilgotności względnej oraz bardzo niską ściśliwością pod obciążeniem. Niski parametr sztywności dynamicznej dba z kolei o skuteczne pochłanianie dźwięków uderzeniowych.

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

REMMERS od początku swojego istnienia poświęcał szczególną uwagę zagadnieniu zabezpieczenia przed wodą fundamentów, piwnic i cokołów budynków. Systemowe rozwiązania opracowane wiele lat temu nadal znakomicie sprawdzają się w praktyce jednak rynek budowlany wymusza opracowywanie hydroizolacji coraz skuteczniejszych i jednocześnie coraz prostszych w wykonaniu.

WIELOFUNKCYJNA POWŁOKA HYDROIZOLACYJNA FIRMY REMMERS

Dotychczasowe podejście firmy Remmers do hydroizolacji ścian fundamentowych i cokołu budynku zakładało wykonanie powłoki z grubowarstwowej masy bitumicznej modyfikowanej tworzywami sztucznymi (KMB/PMB) na powierzchniach stykających się z gruntem oraz zabezpieczenie cokołu odpowiednim szlamem uszczelniającym. Pewnym mankamentem tego systemu jest konieczność stosowania różnych typów materiałów hydroizolacyjnych na jednej ścianie. Od pewnego czasu oferowany jest materiał nowego typu, łączący zalety mas bitumicznych i szlamów uszczelniających. Używając produktu Multi Baudicht 2K unikamy mieszania technologii oraz szwów między dwoma powłokami, nie tracąc korzystnych cech poszczególnych starszych produktów. Nowy materiał wykazuje przyczepność zarówno do podłoży mineralnych jak również bitumicznych i dlatego można go nakładać także na stare powłoki bitumiczne. Materiał Multi Baudicht 2K spełnia wszystkie wymagania techniczne stawiane wyrobom bitumicznym typu KMB, a określone w odpowiednich wytycznych branżowych oraz w niemieckiej normie DIN 18195. Nie jest to jednak produkt bitumiczny, lecz elastyczna zaprawa o spoiwie cementowym, w wysokim stopniu

uszlachetniona dodatkiem nowoczesnych tworzyw sztucznych. Możliwe jest stosowanie ściśle według wytycznych dotyczących mas bitumicznych jednak wodoszczelność i trwałość uzyskiwane są także przy mniejszych grubościach powłoki.

LICZNE ZALETY Właściwości produktu Multi Baudicht 2K: – szybkowiążący, pozwala wykonać pełną hydroizolację w ciągu jednego dnia; – bardzo elastyczny, rozciągliwy i mostkujący rysy; – jest wodoszczelny wobec wody pod ciśnieniem także przy negatywnym obciążeniu; – nadający się do szlamowania, szpachlowania, może być także natryskiwany; – bardzo odporny na nacisk; – dzięki szybkiemu twardnieniu, w krótkim czasie odporny na deszcz; – wykazuje dobrą przyczepność do wszystkich podłoży mineralnych i starych podłoży bitumicznych; – nadaje się do stosowania na powierzchniach pionowych i poziomych oraz pod jastrychami; – szczelny wobec wody pod ciśnieniem, także bez wkładki wzmacniającej;

– odporny na glony, zgniliznę i sól drogową; – odporny na mróz i procesy starzenia; – znacznie przekracza wymagania stawiane materiałom hydroizolacyjnym w odpowiednich normach i wytycznych. Znakomite właściwości sprawiają, że Multi Baudicht 2K jest materiałem wielofunkcyjnym. Bardzo dobrze sprawdza się w praktycznie wszystkich obszarach budownictwa gdzie przewiduje się stosowanie hydroizolacji.

Więcej informacji na stronie www.remmers.pl Remmers Polska Sp. z o.o. ul. Sowia 8, 62-080 Tarnowo Podgórne Tel.: (+48) 61 816 81 00 Faks: (+48) 61 816 81 11 e-mail: remmers@remmers.pl

IZOLACJE | AKUSTYKA SUFITÓW

Żaglowe panele akustyczne mogą być także uzupełnieniem suﬁtu modułowego. Fot. STO

Co mówią normy? W świetle nowej normy z 2015 roku PN- B-02151-4 „Wymagania dotyczące warunków pogłosowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach” pomieszczenia biurowe, w zależności od funkcji powinny spełniać wymaganie związane z minimalną całkowitą chłonnością akustyczną lub z maksymalnym czasem pogłosu. W przypadku pomieszczeń biurowych typu open space decyduje kryterium całkowitej chłonności akustycznej, na którą najczęściej składa się chłonność powierzchni podłogi, ścian i sufitu. W odniesieniu do m2 powierzchni pomieszczenia chłonność całkowita powinna wynosić min. 1,1 w przypadku tradycyjnych biur open space i 1,3 w przypadku call center. Dotyczy to każdego z trzech pasm częstotliwości: 500, 1000 i 2000 Hz. W większości przypadków, by sprostać temu wymaganiu, sufit stosowany w klasycznych biurach open space powinien charakteryzować się wskaźnikiem pochłaniania dźwięku (αw) wynoszącym min. 0,90. W przypadku centrów telefonicznych wymagania są większe, stąd sufit akustyczny powinien mieć wyższy wskaźnik pochłaniania dźwięku (αw > 0,95). W obydwu przypadkach bierzemy pod uwagę pomieszczenie, w którym zastosowano na podłodze wykładzinę dywanową. Jeśli jest to gres, podłoga z żywicy lub innego typu twarde wykończenie, wymagania wobec dźwiękochłonności sufitu będą rosły. W niektórych przypadkach biur open space może być potrzeba zastosowania materiału dźwiękochłonnego na ścianach. Akustyczne panele ścienne, stosowane jako uzupełnienie sufitu podwieszanego strefowo, obniżają poziom dźwięku oraz zmniejszają jego zasięg. Wymagania normy PN-B-02151-4 odnośnie sal konferencyjnych dotyczą czasu pogłosu. Maksymalna wartość czasu pogłosu zależy od kubatury sali konferencyjnej. W przypadku pomieszczenia o kubaturze mniejszej niż 500 m3 czas pogłosu powinien wynosić nie więcej niż 0,8 sekundy. Warunek ten powinien być spełniony w każdym z pasm częstotliwości: 250, 500, 1000, 2000, 4000 i 8000 Hz. W przypadku jednak pomieszczeń o znacznie mniejszej kubaturze należy dążyć do osiągnięcia krótszych wartości czasu pogłosu. By w praktyce zapewnić odpowiednio krótki czas pogłosu, ważny jest wskaźnik pochłaniania dźwięku sufitu, ale również rozmieszczenie materiałów dźwiękochłonnych na innych powierzchniach. W przypadku sal konferencyjnych duże znaczenie ma sposób wykończenia ściany. Przynajmniej jedna z nich, a najlepiej dwie przylegające do siebie ściany, powinny być pokryte materiałem dźwiękochłonnym. Ogranicza to poziome odbicia dźwięku, skracając w praktyce czas pogłosu i zapewniając komfort mówienia i słyszenia.

Montować je można we wszystkich pomieszczeniach, w których wymagana jest podstawowa estetyka. Dostępne na rynku moduły mają różne rozmiary (np. 600 x 600 mm lub 1.200 x 600 mm) oraz bogatą paletę kolorów. Tego typu elementy (o nazwie płyty w krawędzi A) montowane są od góry na standardowej konstrukcji typu T24. Ten sposób montażu, czyli niejako położenie płyt na konstrukcji sprawia, że łatwa jest zarówno instalacja, jak i szybki demontaż poszczególnych modułów, gdy np. trzeba się dostać do instalacji ukrytych w przestrzeni sufitowej. Płyty mają krawędzie cięte na prosto, co także jest wygodą dla ekip budowlanych. W razie potrzeby docięcie jest niezmiernie proste i wykonać je można klasycznym nożykiem do tapet. Ze względu na swoją uniwersalność są najczęściej wybierane do ogólnodostępnych wnętrz, jak pomieszczenia biurowe, obiekty medyczne i edukacyjne, urzędy, placówki handlowe i usługowe. A także do pomieszczeń, w których estetyka nie stanowi istotnego elementu – serwerowni, pomieszczeń zaplecza technicznego lub korytarzy w strefach wewnętrznych. Kolejny rodzaj – sufity w krawędzi E (płyta profilowana, konstrukcja częściowo ukryta) charakteryzuje wyższa estetyka. Montowane są w taki sposób, iż konstrukcja widoczna jest jedynie częściowo. Poszczególne moduły mogą być ułożone bliżej siebie lub dalej – w odległości 15 lub 24 mm. Dzięki temu uzyskuje się efekt cienia, co przy odpowiedniej aranżacji znacznie wpływa na wystrój wnętrza i nadaje mu ciekawy charakter. Płyty w krawędzi E mogą być zakończone ostrą, pionową krawędzią, lub ściętą lekko pod skosem. Moduły te są równie łatwe w montażu i demontażu, jak płyty w krawędzi A. Instalowane są od góry na konstrukcji typu T24. Trochę trudniejsze jest ich docięcie tam, gdzie panel trzeba skrócić, czyli np. w przypadku płyt mocowanych przy samej ścianie. Bez problemu można dociąć moduł tak, by miał proste, pionowe zakończenie. Nieco bardziej problematyczne jest cięcie pozwalające uzyskać skośną krawędź. Warto tu zastosować specjalne noże. Sufity z krawędzią E i częściowo ukrytą konstrukcją montowane mogą być we wnętrzach, w których wystrój pełni ważną rolę, np. nowoczesnych biurach, hotelach i klinikach.

IZOLACJE | AKUSTYKA SUFITÓW

Trzecim typem są sufity o wyglądzie monolitycznym w krawędzi X, które montowane są na styk, przylegają bardzo ściśle do siebie, a konstrukcja nie jest widoczna. Ponieważ montaż i demontaż płyt odbywa się od dołu mogą być mocowane bardzo blisko stropu, w odległości nawet 62 mm. Nie istnieje konieczność zapewnienia tu dodatkowej przestrzeni pomiędzy stropem a konstrukcją nośną. Co może mieć znaczenie szczególnie w niskich pomieszczeniach. Tego typu system montażu paneli zapewnia gładki wygląd. Na pierwszy rzut oka, sufit w krawędzi X zupełnie nie wygląda jak złożony z modułów. Sprawia raczej wrażenie jednolitej powierzchni. Dedykowany jest więc do pomieszczeń o wysokich wymaganiach estetycznych, wnętrz reprezentacyjnych, takich jak: recepcje, hole, sale czy biura, w których ważny jest element designu. Sufity podwieszane w krawędzi X najlepiej prezentują się na dużych powierzchniach.

SPOSÓB NA CICHĄ PODŁOGĘ Przenikanie dźwięków pomiędzy sąsiadującymi pomieszczeniami w znacznym stopniu ogranicza też podłoga pływająca, która stanowi konstrukcję niezależną względem pionowych przegród budynku. O szczegółach prawidłowego wykonania „cichej” podłogi mówi Anna Gil, kierownik biura doradztwa technicznego Isover: Aby podłoga mogła być pływająca, należy zadbać o jej dobre oddylatowanie od elementów konstrukcyjnych budynku (ścian, słupów), a nawet przebijających jej warstwę instalacji. Do wykonania dylatacji należy wykorzystać elastyczny materiał izolacyjny, jak płyty wełny szklanej TDPT lub wełny skalnej Stropoterm, lub inne materiały dostępne na rynku, zwracając uwagę na ich szerokość i grubość (min. 10 mm). Przewody lub instalacje prowadzone w warstwach posadzkowych stropu powinny być akustycznie odizolowane wełną mineralną. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie dwuwarstwowego układu płyty z wełny mineralnej z przewodami instalacyjnymi w warstwie izolacji. Wykonaną izolację przykrywamy warstwą folii, która powinna być wywinięta na ścianę na wysokości dylatacji obwodowej. Poszczególne arkusze folii powinny łączyć się na zakład co

Ważne parametry techniczne arch. Anna Baczkowska, menedżer ds. technicznego wsparcia, Armstrong Główne parametry techniczne, na które uwagę zwracają architekci, inwestorzy i wykonawcy to: pochłanianie dźwięków, określane współczynnikiem α, który przyjmuje wartości z przedziału od 0 do 1.1 oznacza, że dźwięk został w całości pochłonięty, 0, że następuje jego całkowite odbicie. Zgodnie z międzynarodową normą ISO 11654 pochłanianie dźwięku jest opisywane przez pięć klas od A (najwyższa, αW = 0,9 – 1,00 ) do E. Pochłanianie w ostatnich latach stało się dość popularne, i czasem aż za bardzo przeceniane. We wnętrzach nie zawsze ważne jest tylko niwelowanie hałasu, ale często istotne jest także izolowanie dźwięków pomiędzy pomieszczeniami. Dlatego drugi współczynnik, na który zwraca się uwagę, to izolacyjność akustyczna wzdłużna podawana w Dnfw (dB). W Armstrong wybrane płyty mają bardzo wysoki poziom izolacyjności nawet do 43 dB. W związku z rozwojem zielonego budownictwa oraz certyfikowaniem ekologicznym budynków według systemów LEED, BREEAM, znaczenie odgrywają także coraz bardziej współczynniki, takie jak niska emisja lotnych związków organicznych, efektywność energetyczna, czy udział materiałów z recyklingu. Pod kątem efektywności energetycznej oceniany jest współczynnik odbicia światła. Jeśli wynosi on 90% lub więcej możliwe jest uzyskanie oszczędności na poziomie 20% w przypadku korzystania z oświetlenia pośredniego (elektrycznego) i może przynieść zmniejszenie całkowitych kosztów energii elektrycznej w budynku sięgające nawet 11%.

Uwaga na pogłos arch. Mikołaj Jarosz, ekspert firmy Ecophon Pogłos jest zjawiskiem stopniowego zanikania energii dźwięku w pomieszczeniu po wyłączeniu źródła dźwięku. Jest związany z występowaniem dużej liczby odbić od powierzchni ograniczających to pomieszczenie oraz przedmiotów w nim się znajdujących. Pogłosowość pomieszczenia określa się za pomocą wielkości zwanej czasem pogłosu, który zależy przede wszystkim od kubatury pomieszczenia i jego chłonności akustycznej. Im mniejsza kubatura i im większa chłonność akustyczna, tym czas pogłosu krótszy. Niemniej jednak bardzo duże znaczenie ma geometria pomieszczenia oraz rozmieszczenie powierzchni i elementów dźwiękochłonnych, a także rozpraszających dźwięk. Im bardziej równomiernie są rozłożone materiały dźwiękochłonne i im więcej jest materiałów rozpraszających dźwięk, tym krótszy czas pogłosu. Duża pogłosowość pomieszczenia utrudnia komunikację słowną (naturalną lub wzmocnioną elektroakustycznie) prowadzoną przy dużej odległości mówca-słuchacz (lub głośnik-słuchacz). W praktyce, w pogłosowym pomieszczeniu, zrozumiałość mowy może być problematyczna już przy odległości rzędu 3-4 m. W przypadku pomieszczeń, o których mowa w artykule, nadmierny pogłos upośledza funkcjonowanie systemów nagłośnieniowych oraz dźwiękowych systemów ostrzegawczych. O ile złe funkcjonowanie systemu nagłośnieniowego wpływa negatywnie na funkcjonalność obiektu czy też komfort jego użytkowania to złe działanie DSO (Dźwiękowych Systemów Ostrzegawczych) może już wpływać na bezpieczeństwo. Dla poprawnego działania DSO wymagane jest zapewnienie odpowiedniej zrozumiałości komunikatów emitowanych przez ten system. Wymagana zrozumiałość mowy (określona wskaźnikiem transmisji mowy STI ≥ 0,5) jest bardzo trudna do osiągnięcia w pogłosowych pomieszczeniach, zwłaszcza jeśli ich wielkość wymusza dużą odległość głośników od miejsc przebywania ludzi.

najmniej 10 cm. Teraz już tylko pozostaje ułożyć warstwę dociskową, wykonaną według zaleceń projektu i wskazówek producenta materiałów. Warto też unikać najczęściej popełnianych błędów, które obniżają wydajność izolacji akustycznej w podłodze pływającej. Zdaniem Anny Gil należą do nich: – brak obwodowej dylatacji, wypełnionej materiałem elastycznym, – niestaranne ułożenie wełny mineralnej, z przerwami, w których tworzą się tzw. mostki akustyczne, – brak dodatkowego odizolowania przewodów i instalacji biegnących w warstwie posadzki, – przeniknięcie zaprawy (jastrychu/wylewki samopoziomującej) pomiędzy warstwami

izolacji (spowodowane brakiem foli ochronnej) i stworzenie w ten sposób sztywnego połączenia warstwy dociskowej ze stropem konstrukcyjnym (tzw. mostek akustyczny), – złe posadowienie ściany działowej na stropie. Podłogi pływające izolują płyty stropowe od dźwięków powietrznych o natężeniu od 2 do 5 dB. Rozwiązanie konstrukcyjne podłogi powoduje znaczny wzrost tłumienia dźwięków uderzeniowych. Poza wspomnianą wełną mineralną, warstwę tłumiącą wykonuje się z: elastycznego styropianu (nie należy stosować styropianu do ocieplania budynków) lub szklanych mat polietylenowych. Ponadto, o właściwościach akustycznych podłóg (z wyłączeniem

podłóg podniesionych) decyduje układ warstw, z których są zbudowane. Układy zwiększają izolacyjność akustyczną płyty stropowej, w szczególności od dźwięków uderzeniowych. Ze względu na ich właściwości akustyczne dzieli się je na trzy podstawowe grupy obciążenia: – podłogi pływające (PP) – izolują strop od dźwięków powietrznych i uderzeniowych; – lekkie konstrukcje podłogowe (PL); – powodują zwiększenie izolacyjności stropu od dźwięków uderzeniowych; – wykładziny podłogowe z warstwą izolacyjną oraz wykładziny dywanowe (PW) – zwiększają izolacyjność stropu od dźwięków uderzeniowych. KATARZYNA MASŁOWSKA

IZOLACJE | HYDROIZOLACJA

Pomieszczenia wilgotne to nie tylko łazienki, toalety, ale też pralnie, suszarnie, myjnie oraz np. kuchnie (szczególnie w zakładach zbiorowego żywienia) czy pomieszczenia sanitarne w zakładach pracy, kabiny prysznicowe w basenach itp. Należą do nich także kuchnie w restauracjach, pomieszczenia w zakładach spożywczych, browarach, mleczarniach, rzeźniach czy zakładach przetwórstwa rybnego. Płytki ceramiczne zazwyczaj w nich wykładane są wprawdzie odporne na wilgoć, ale słaby punkt przy tego rodzaju wykończeniach stanowią spoiny. Woda może przenikać przez siatkę fug i powodować powstawanie wykwitów pleśni czy odspajanie płytek. Toteż pomieszczenia mokre powinny być odpowiednio zabezpieczone. Materiał ścian i stropów tych pomieszczeń przed zawilgoceniem, pogorszeniem właściwości pod względem izolacyjności cieplnej oraz przed możliwością pojawienia się i rozwoju skażeń biologicznych zabezpieczają warstwy hydroizolacji.

STREFY SZCZEGÓLNEJ TROSKI

Powłokę hydroizolacyjną należy wzmocnić we wszystkich newralgicznych miejscach. Fot. Baumit

Wodzie mówimy stop! Łazienka, ale także np. pralnia czy natryski w zakładach pracy to pomieszczenia tzw. mokre, w których poziom wilgoci jest wyższy od przeciętnego. Należy więc chronić je przed nadmiernym działaniem wody wykonując hydroizolację. 30

W pomieszczeniach narażonych na zawilgocenie najkorzystniejsze, ale również najdroższe jest wykonanie hydroizolacji na całych powierzchniach ścian i na podłodze. Biorąc jednak pod uwagę, że niektóre fragmenty ścian nie są narażone na bezpośrednie działanie wody lecz okresowe działanie pary wodnej, możliwe jest ograniczenie powierzchni hydroizolacji. – Powinna ona jednak w każdym przypadku zostać wykonana przynajmniej w strefie mokrej, która w przypadku łazienek obejmuje całą powierzchnię podłogi i ściany przy podłodze (na wysokość 0,1 m), ściany w kabinie prysznicowej (na pełną wysokość ), ściany przy wannie i co najmniej 0,5 m poza jej krawędziami (na pełną wysokość), ściany przy umywalce co najmniej 0,5 m od krawędzi umywalki i poboru wody (do poziomu podłogi) – mówi Jarosław Pacierz, menadżer produktu w firmie Alpol. Wydzielanie stref mokrych jest zasadne w przypadku dużych pomieszczeń. W małych pomieszczeniach, gdzie strefy mokre obejmują większość powierzchni ścian, przestaje to mieć znaczenie, ponieważ oszczędności

materiału i robocizny są bardzo niewielkie.

PRZYGOTOWAĆ PODŁOŻE Pierwszą czynnością, którą należy wykonać przed przystąpieniem do hydroizolacji pomieszczenia, jest sprawdzenie stanu podłoża, jego parametrów, równości, itp. – Wszelkie odchyłki i ubytki należy uzupełnić za pomocą odpowiednich materiałów polecanych przez producenta izolacji (nie powinno się stosować materiałów na bazie gipsów). Podłoże musi być nośne, wolne od zanieczyszczeń, środków antyadhezyjnych, dokładnie oczyszczone, bez kurzu i pyłu oraz pęknięć. Nowe tynki i betony powinny być związane i wysezonowane. Stare warstwy o słabej przyczepności, kruche i łuszczące się należy usunąć. Kolejną czynnością jest zagruntowanie podłoża – wyjaśnia Renata Szczepanik, specjalista ds. technicznych w firmie Henkel Polska. Następnie wtapia się taśmy, kołnierze oraz pierścienie, które wzmacniają i uszczelniają miejsca krytyczne. Ostatnim krokiem jest naniesienie hydroizolacji. W przypadku płyt g-k typu H2 (zielone o podwyższonej odporności na wilgoć), ich złącza należy zaszpachlować, stosując odpowiednie szpachlówki, wzmacniając przy tym taśmą np. z fizeliny. Podłoże gruntuje się zwykle preparatem do powierzchni krytycznych, a po wyschnięciu zatapia się taśmy oraz kołnierze, po czym pokrywa się całą powierzchnię płyt g-k hydroizolacją.

TYPY HYDROIZOLACJI Wybierając konkretne produkty do hydroizolacji trzeba mieć na uwadze ich skład i własności hydroizolacyjne, które sprawiają, że mogą być one aplikowane na określone typy podłoży. – Przykładowo hydroizolacje służące do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych w łazienkach nie będą odpowiednie do wykonywania izolacji przeciwwodnych w basenach czy zbiornikach na ścieki w oczyszczalniach – zwraca uwagę Jarosław Pacierz. Hydroizolacje można podzielić, w zależności od ich składu, na produkty bitumiczne (np. emulsje, masy i lepiki asfaltowe, polimerowo-bitumiczne masy uszczelniające, papy, membrany bitumiczne samoprzylepne), mineralne (np. mikrozaprawy cementowe), z tworzyw sztucznych (np. membrany, polimerowe

IZOLACJE | HYDROIZOLACJA

MATERIAŁY HYDROIZOLACYJNE ALPOL HYDRO PLUS

ATLAS WODER DUO

CERESIT CL 50

Producent: Alpol Charakterystyka: System izolacji pomieszczeń mokrych i narażonych na zawilgocenie Alpol Hydro Plus obejmuje wykonie warstw hydroizolacji poziomych: izolacyjno-przesuwnej (z folii polietylenowej), izolacji termicznej (ze styropianu EPS 100-038 lub odpowiedniej wełny mineralnej), dociskowej (z posadzki podkładowej Alpol AP 400 lub zaprawy wyrównawczej Alpol AZ 135), izolacji podpłytkowej i warstwy okładzinowej oraz hydroizolacji pionowych: wyrównującej (np. z tynków cementowo wapiennych lub zaprawy wyrównawczej Alpol AZ 135) i jak poprzednio izolacji podpłytowej i okładzinowej.

Producent: Atlas Charakterystyka: Hydroizolacja dwuskładnikowa, stanowiąca kombinację dwóch rodzajów spoiw – cementowego i polimerowego. Najważniejszą cechą tego materiału jest odporność gotowej powłoki na działanie wody pod ciśnieniem, co pozwala stosować go jako izolację typu średniego i ciężkiego, również w zbiornikach wodnych, basenach (jest odporny na działanie wody chlorowanej), tarasach, fundamentach itp. Zalecany jest do stosowania w szczególnie wymagających warunkach eksploatacyjnych – na gładkich powierzchniach (płyty OSB, blacha ocynkowana) i na podłożach ulegających podczas użytkowania odkształceniom.

Producent: Ceresit/ Henkel Polska Charakterystyka: Dwuskładnikowa, cementowo-polimerowa zaprawa do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych typu średniego w miejscach nienarażonych na oddziaływania wody pod ciśnieniem. Do uszczelniania podłoży przed mocowaniem płytek ceramicznych. Stosowanie wewnątrz budynków: do uszczelniania powierzchni tynków i jastrychów w miejscach stale mokrych lub narażonych na zawilgocenie, np. w: łazienkach, kabinach prysznicowych, toaletach, kuchniach i w pomieszczeniach z kratkami ściekowymi umieszczonymi w posadzce. Można stosować na ogrzewanych podłogach. Stosowanie na zewnątrz budynków: do przeciwwilgociowego zabezpieczania podłoży betonowych i cementowych jastrychów przed mocowaniem płytek na tarasach oraz balkonach.

dyspersyjne masy uszczelniające tzw. folie w płynie, masy polimerowo-cementowe, powłoki żywiczne). Natomiast w zależności od typu i sposobu wykorzystania dzielimy je na materiały bezszwowe (np. masy polimerowo-cementowe, folie w płynie) i rolowe (np. membrany, papy), do uszczelnień powierzchniowych (np. papy) oraz uszczelnień szczelin i różnego rodzaju dylatacji (np. taśmy, mankiety uszczelniające). – Obecnie do najczęściej stosowanych materiałów hydroizolacyjnych w pomieszczeniach mokrych, z uwagi na prostotę wykonania oraz ekonomiczność, zalicza się folie w płynie oraz masy polimerowocementowe. Jednak coraz częściej spotykany jest montaż membran. W Polsce nie stosuje się hydroizoalcji bitumicznych do zabezpieczania pomieszczeń, w których będą przebywać ludzie – mówi Ireneusz Stachowicz, specjalista ds. produktu w firmie Bolix.

JAK WYBRAĆ? W większości pomieszczeń tj. łazienki, pralnie czy kuchnie sprawdzi się hydroizolacja w postaci folii w płynie. Należy jednak zwracać uwagę na jej jakość. W przypadku foli jednoskładnikowych

Prawidłowe uszczelnienie tzw. trudnych miejsc (narożników, styku podłoga–ściana, dylatacji, przejść instalacyjnych, kratek ściekowych itp.). Konstrukcja budynku nieustannie pracuje i sama hydroizolacja, choć elastyczna, nie jest w stanie przenieść silnych naprężeń występujących w miejscach łączenia powierzchni odkształcalnych i nieodkształcalnych. W efekcie może to prowadzić do przerwania ciągłości folii i powstania nieszczelności. Dodatkowego wzmocnienia wymagają w szczególności narożniki ścian oraz miejsca łączenia ścian i podłogi. Tam bowiem warstwa hydroizolacji narażona jest na szczególnie silne odkształcenia. Aby zapobiec powstaniu nieszczelności w przypadku przerwania ciągłości folii w płynie czy zaprawy uszczelniającej stosuje się w tych miejscach specjalne taśmy, narożniki i mankiety izolacyjne. Wykonane są one z bardzo odpornej na rozerwanie dzianiny poliestrowej, która wzdłuż jest nierozciągliwa, a wszerz – elastyczna,

co pozwala utrzymać szczelność izolacji, niezależnie od ruchów podłoża. Taśm używa się do zabezpieczania przerw dylatacyjnych i krawędzi, np. na styku dwóch ścian lub ścian z podłogą. Do uszczelnień poprzecznych w narożach pomieszczeń, przy podłodze, jak również w otworach okiennych, wokół kolumn i w innych tego typu miejscach stosuje się narożniki wewnętrzne i zewnętrzne. Natomiast mankiety wkleja się przy kratkach ściekowych oraz w miejscach przejść rur instalacyjnych przez ściany i stropy. Wszystkie te akcesoria zatapia się między dwiema warstwami izolacji. Połączenia taśm wykonuje się z zachowaniem 10 cm zakładek. Przyklejanie płytek na tak zabezpieczone podłoże można rozpocząć po 24 godzinach. [źródło: Baumit]

Na jakim podłożu można wykonywać hydroizolację? Renata Szczepanik, specjalista ds. technicznych w firmie Henkel Polska W pomieszczeniach mokrych, ze względu na podwyższoną wilgotność i obecność wody, nie powinno się stosować materiałów wrażliwych na ich działanie, takich jak tynki gipsowe, czy jastrychy anhydrytowe. Zastosowanie tynków gipsowych wykluczone jest w miejscach gdzie mamy do czynienia z bezpośrednim działaniem wody lub kondensującej pary wodnej. Jastrychów anhydrytowych nie powinno się stosować w przypadku gdy planowane jest wykonanie wpustów podłogowych. W pomieszczeniach mokrych najlepiej sprawdzają się podłoża na bazie cementu np. betony, tynki cementowe i cementowo-wapienne, jastrychy cementowe, mury wykonane na pełną spoinę. W pomieszczeniach w których wilgotność nie przekracza 85% (podwyższona wilgotność nie może być dłuższa niż 12 godzin) możliwe jest również zastosowanie płyt gipsowo-kartonowych. Warunkiem jest, aby płyty były zaimpregnowane środkiem hydrofobowym, który ogranicza i opóźnia wchłanianie wilgoci oraz pokryte na całej powierzchni powłoką hydroizolacyjną.

IZOLACJE | HYDROIZOLACJA

potwierdza ją minimalny ubytek objętości po stwardnieniu oraz wysoka elastyczność nawet w niskich temperaturach. W specjalistycznych zastosowaniach może zaistnieć konieczność zastosowania membran lub żywic poliuretanowych czy epoksydowych. Wykonując hydroizolację najlepiej jest stosować produkty kompatybilne – tego samego producenta. Szczególne znaczenie ma to przy uszczelnianiu miejsc tzw. trudnych. – W miejsca połączeń styku podłoga-ściana należy zatopić w warstwy

izolacji systemowe taśmy uszczelniające. W narożach stosować systemowe narożniki (wewnętrzne, zewnętrzne), dla przejść rurowych – systemowe mankiety uszczelniające. Zastosowanie materiałów uzupełniających daje nam gwarancję niezawodnego uszczelnienia newralgicznych miejsc w izolacji pomieszczeń mokrych – podsumowuje Łukasz Czapliński, kierownik produktu Weber Deitermann. ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ (PRZY WSPÓŁPRACY FIRM: ALPOL, ATLAS, BAUMIT, BOLIX, HENKEL POLSKA, SOPRO I WEBER DEITERMANN)

Technologia wykonania prac uszczelniających

Schemat wykonania hydroizolacji stref mokrych. Fot. Alpol

Jak dobrać właściwy typ hydroizolacji? Jarosław Pacierz, menadżer produktu w firmie Alpol Przy doborze hydroizolacji trzeba zwracać uwagę na wiele różnych czynników. Podstawą jest oczywiście przeznaczenie wyrobu zadeklarowane przez producenta, ale uwagę trzeba zwracać również na inne elementy. Jednym z nich jest miejsce stosowania produktu (wewnątrz, czy na zewnątrz pomieszczeń). Jest to ważne, ponieważ niektóre produkty w niskich temperaturach tracą swoje własności np. elastyczność, inne (np. większość materiałów bitumicznych) nie powinny być stosowane w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Innym kryterium są warunki późniejszej pracy hydroizolacji, tj. przykładowo czy warstwa izolacyjna ma być warstwą ostateczną, czy ma być stosowna np. podpłytkowo. W pierwszym przypadku musi mieć ona podwyższoną odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz odporność na promieniowanie UV. W drugim przypadku po wyschnięciu hydroizolacja powinna posiadać powierzchnię zapewniająca odpowiednią przyczepność dla kleju do okładzin i być odporna na jego alkaliczny odczyn. Jeszcze innym czynnikiem stanowiącym o wyborze produktu jest wielkość i rodzaj obciążeń które izolacja ma w przyszłości przenosić. Niektóre wyroby są przeznaczone wyłącznie do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych typu lekkiego, a niektóre nadają się również do wykonywania hydroizolacji przeciwwodnych typu średniego i ciężkiego. Część produktów jest odporne na działanie wody, inne na kwasy humusowe zawarte w gruncie, inne jeszcze na silną agresję chemiczną. Zwracać należy również na sposób i czas wiązania produktu. Niektóre wiążą poprzez odparowanie wody lub rozpuszczalnika organicznego, inne na skutek reakcji chemicznej. Część produktów (najczęściej jednoskładnikowe gotowe do użycia) można przechowywać przez długi czas pod warunkiem szczelnego zamknięcia opakowania w którym są przechowywane, inne (najczęściej wieloskładnikowe) należy zużyć w ciągu kilkunastu lub kilkudziesięciu minut od przygotowania do użycia. Ważną rzeczą jest również dobór produktu pod kątem rodzaju podłoża. Przykładowo nie wszystkie wyroby mogą być stosowane na podłoża bitumiczne, metalowe, gipsowe, z drewna, tworzyw sztucznych itp. ponieważ nie tylko mogą nie zapewnić odpowiedniej przyczepności dla danej hydroizolacji, ale mogą być również nieodporne na działanie zawartych w nich substancji.

Zarówno w przypadku stosowania wyrobów jedno- jak i dwuskładnikowych technologia ich stosowania jest bardzo podobna. Prace zawsze zaczyna się od zamontowania tzw. akcesoriów uszczelniających, czyli: – taśmy uszczelniającej – kołnierzy uszczelniających – narożników uszczelniających Wszystkie akcesoria montuje się wciskając je pacą w świeżo rozprowadzoną masę uszczelniającą, dbając aby boczne, perforowane paski były dokładnie i szczelnie zatopione w masie. Po wklejeniu wszystkich potrzebnych akcesoriów można przystąpić do nakładania masy uszczelniającej na całej powierzchni przeznaczonej do zaizolowania. Zasadą jest nakładanie materiału uszczelniającego w minimum dwóch warstwach. Pierwszą z nich zawsze nakłada się przy użyciu pędzla ławkowca, mocno wcierając masę w podłoże. Czynność ta ma za zadanie dokładne wypełnienie wszelkich zagłębień i porów podłoża i stworzenie rodzaju warstwy sczepnej przed nakładaniem kolejnej, właściwej warstwy hydroizolacyjnej. Istotne jest aby masę rozprowadzać pędzlem w jednym kierunku. Drugą, i ewentualnie kolejne, warstwy można już nanosić nie tylko pędzlem, ale również wałkiem malarskim lub gładką pacą ze stali nierdzewnej. Do jej nakładania można przystąpić po całkowitym wyschnięciu poprzedniej warstwy (tj. po około 3 godzinach). Zaleca się, aby łączna grubość powłok w przypadku uszczelnień wykonywanych w łazienkach wynosiła minimum 1,5 mm. Po całkowitym wyschnięciu izolacji, można rozpocząć układanie warstwy wykończeniowej – są to najczęściej okładziny i wykładziny z płytek ceramicznych, rzadziej inne materiały. [źródło: Atlas]

Wybierając odpływ do kabiny prysznicowej pozbawionej brodzika, warto zwrócić uwagę na taki, który posiada zintegrowany pas montażowy ułatwiający połączenie z izolacją. Fot. Atlas

IZOLACJE | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

Fasada wentylowana. Fot. Isover

Termo-ok Straty ciepła, a więc zwiększenie kosztów związanych z ogrzewaniem, to tylko jeden z długiej listy problemów dotyczących bezpośrednio wystąpienia złej termoizolacji budynku mieszkalnego. Zła termoizolacja przyczynia się do powstawania uciążliwych mostków termicznych. Za zatrzymanie ciepła odpowiedzialna jest izolacja termiczna, której skuteczność uzależniona jest od materiału. Jej głównym zadaniem jest ochrona budynku przed nadmiernymi stratami ciepła. Izolacja termiczna nie tylko nie dopuszcza do dostawania się do środka budynku zimnego powietrza, ale i chroni przed utratą ciepłego powietrza ze środka. Do podstawowych materiałów izolacyjnych należą między innymi wełna mineralna, styropian, polistyren ekstrudowany, poliuretan, granulaty, wełna drzewna, pustaki i inne. Decydując się na konkretne rozwiązania technologiczne, należy sprawdzić, czy grubość izolacji będzie spełniała swoje zadanie, ponieważ zastosowanie zbyt małej ilości

materiału może spowodować, iż uzyskanie dobrego współczynnika przenikania ciepła okaże się niemożliwe. Za gruba warstwa izolacyjna może być przyczyną nieopłacalności ekonomicznej – różnice w stratach ciepła, mogą być na tyle niskie, że inwestycja nigdy się nie zwróci. Równie starannego ocieplenia wymagają ściany wewnętrzne, które oddzielają przestrzenie ogrzewane od nieogrzewanych. Przy dużej powierzchni nieocieplonej ściany oddzielającej wnętrze ogrzewane od nieogrzewanego znacznie obniża się komfort termiczny w pomieszczeniu ogrzewanym, a to oznacza straty ciepła i większe rachunki za ogrzewanie. Prawo budowlane współczynnik przenikania ciepła U dla ścian wewnętrznych

określa na poziomie 1,0 W/(m2·K), co jest wartością zdecydowanie niewystarczającą dla styku przestrzeni ogrzewanej i pozbawionej źródła ciepła. Dopiero ułożenie 10-15-centymetrowej warstwy izolacji cieplnej od strony nieogrzewanej zapewnia odpowiednią ochronę termiczną.

IZOLACYJNOŚĆ TERMICZNA ŚCIANY, A JEJ RODZAJ W ścianie wielowarstwowej najłatwiej jest uzyskać wysoką izolację termiczną. Warstwa ze styropianu lub wełny mineralnej o grubości 15-20 cm zapewni uzyskanie współczynnika przenikania ciepła wynoszącego nie więcej niż U=0,19–0,24 W/ (m2·K). Ściana jednowarstwowa, wykonana z betonu komórkowego lub ceramiki poryzowanej, grubsza o kilka centymetrów, może mieć U = 0,26–0,30 W/(m2·K). W ścianach warstwowych, najlepszy efekt daje wzniesienie warstwy nośnej minimalnej grubości, nawet z materiału o słabych właściwościach termoizolacyjnych, ale znacznej wytrzymałości (ceramika tradycyjna, silikaty) i zastosowanie grubej warstwy izolacyjnej. Izolacja domu to świetna inwestycja, która zwraca się szybko, zwłaszcza, iż ogrzewanie stanowi aż 70% energii zużywanej przez budynki. Najważniejsze, aby dobrze wybrać materiały izolacyjne i umiejętnie je zamontować – tym

bardziej, że zwykle budujemy jeden dom na całe życie. Skuteczna izolacja zapewnia komfort na wiele lat – między innymi idealną temperaturę zimą i latem, a także optymalną akustykę. Jak go osiągnąć? Izolacja powinna odgradzać mieszkańców od mrozu, który jest na zewnątrz, a przede wszystkim dbać o to, aby ciepło długo utrzymywało się wewnątrz pomieszczenia. Efektywna izolacja jest nieprzeceniona również latem – jeśli jest zbyt cienka, wtedy ciepło nocą ucieka na zewnątrz, a podczas dnia pokoje nadmiernie się nagrzewają. Skuteczna i dobrze zamontowana izolacja to taka, która „oddycha- współpracuje” wespół z odpowiednią inteligentną folią paroizolacyjną. Tak zbudowana przegroda zewnętrzna budynku jest zdolna regulować przepływ wilgoci między wnętrzem domu, a otoczeniem. Wtedy może doskonale współgrać z klimatyzacją lub wentylacją mechaniczną. Ważne jest także to, w jaki sposób izoluje się budynek – konieczne jest poprowadzenie izolacji termicznej oraz przeciwkondensacyjnej w sposób ciągły, bez żadnych przerw – tylko wtedy będziemy mieć pewność, że ciepło nie będzie uciekało na zewnątrz poprzez mostki termiczne. Wybierając materiały izolacyjne powinnyśmy zawsze brać pod uwagę ich parametry. Najważniejsze, aby posiadały niski współczynnik przewodzenia ciepła, czyli niską lambdę. To współczynnik,

IZOLACJE | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

który informuje ile ciepła przeniknie przez materiał niezależnie od jego grubości. Im mniejsza jest lambda, tym lepszą izolację zapewnia materiał izolacyjny. Efektywna izolacja sprawi, że bardzo szybko zauważymy znaczną energooszczędność domu, która przekłada się bezpośrednio na opłaty za ogrzewanie. Produkty o najniższej lambdzie to jednocześnie produkty najbardziej energooszczędne – tłumaczy Marek Kolarz, Kierownik Produktu Isover.

Termoizolacja fasady w budynku wielorodzinnym. Fot. Isover

TERMOWIZYJNE PRZYGOTOWANIE Aby uniknąć mostków termicznych wykonywana praca musi zostać wykonana starannie, zgodnie z projektem i najnowszymi normami budownictwa energooszczędnego. Najczęstszymi błędami są źle zamontowane okna i drzwi, wadliwa izolacja poddasza oraz źle położona izolacja cieplna, która traci swoje właściwości. Warto pamiętać, aby już przy pierwszym etapie budowy, a więc przy murowaniu, przy pierwszej warstwie zastosować materiał o wysokiej izolacji termicznej aby ograniczyć mostki termiczne na granicy ściany fundamentowej i nośnej. Budowanie domów z elementów systemowych z odpowiednimi zaprawami pozwoli uzyskać jednorodną konstrukcję bez mostów termicznych. Najlepszym sposobem uniknięcia mostków cieplnych jest powierzenie inwestycji profesjonalnej firmie budowlanej mającej w swoich szeregach naprawdę dobrych fachowców, którzy posiadają odpowiednią wiedzę oraz całą pracę wykonają solidnie i starannie – tłumaczy Marcin Miłek, przedstawiciel firmy Brygada102. Aby sprawdzić czy powstałe mostki termiczne będą uciążliwe należy wykonać badanie termowizyjne co pozwoli określić jakie są straty ciepła w odpowiednich mostkach i czy będą one bardzo uciążliwe. Jakie są najczęściej popełniane błędy podczas prac przy mostkach termicznych? Brak wykonania ławy lub płyty fundamentowej, brak ocieplenia ścian fundamentowych oraz ław ze wszystkich stron, niestaranne wznoszenia ścian, źle osadzone okna i drzwi, izolacja po stronie wewnętrznej budynku, izolacja cieplna nie tworzy ciągłej warstwy, ocieplenia ścian i dachu nie łączą się – wymienia Marcin Miłek.

ELIMINACJA PROBLEMU Jedną z podstawowych metod eliminacji mostków termicznych jest używanie materiałów od jednego producenta, wykonanie

Najczęstsze miejsca występowania mostków termicznych Marek Zając, Specjalista ds. Komunikacji Marketingowej firmy Bolix „Działają z ukrycia”, nie rzucają się w oczy, przez co często nie mamy pojęcia, jak duży jest ich wpływ na właściwości izolacyjne ścian naszych domów. Wpływ ten ujawnia się dość boleśnie w postaci podwyższonych rachunków za ogrzewanie. Mostki termiczne prowadzą bowiem do niekontrolowanej ucieczki ciepła z budynku, która może sięgać nawet 20-30%. Dlatego tak ważna jest świadomość ich obecności, a co za tym idzie – wiedza, gdzie i dlaczego możemy się ich spodziewać. W praktyce takie dyskretne niedoskonałości rzutują na stan i funkcjonalność całej ściany. Istnieją przy tym pewne, newralgiczne miejsca, których charakter sprzyja pojawieniu się niepożądanej luki w postaci mostków termicznych. Na pewno szczególnej uwagi wymagają obszary styku różnych powierzchni oraz specyficzne elementy geometrii domu (np. wystające detale czy narożniki zewnętrzne, oddające znaczną część ciepła). Na ogólnej liście najbardziej zagrożonych okolic znajdują się przede wszystkim: zabudowy okien i drzwi, parapety, cokoły, okapy, stropy, kalenice, fundamenty i ściany piwniczne, połączenia dachu ze ścianą i balkonu ze stropem, nadproża, wieńce czy kominy. Warto pamiętać, że najbardziej dokuczliwe są tzw. mostki liniowe, tworzące dość rozległą przerwę ciągłości izolacji lub jej pocienienie - np. nieocieplone płyty balkonowe. Mniejsze problemy sprawiają natomiast mostki punktowe, pojawiające się najczęściej w miejscach użycia łączników mechanicznych służących do kotwienia do ściany płyt termoizolacyjnych. Oczywiście, wadliwy projekt lub rażące błędy wykonawcze mogą prowadzić do uszkodzenia również pozornie niezagrożonych fragmentów przegrody zewnętrznej budynku. Bardzo ważna jest więc troska o właściwe przygotowanie i kontrolę stanu całej realizacji.

ciepłego montażu okien, wykonanie izolacji dachu w układzie dwuwarstwowym oraz wykonanie połączonego ocieplenia ścian i dachu – mówi Marcin Miłek. Jak można zatem sprawdzić, czy istniejące mostki termiczne będą “silnie obciążające”? I co należy zrobić w takiej sytuacji? Analiza, obliczenia i usuwanie mostków cieplnych to bez wątpienia kompleksowy temat, w szczególności przy energetycznej modernizacji budynków. W takim przypadku konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych badań na miejscu, które umożliwią wykrycie słabych

punktów w otulinie budynku, o istotnym znaczeniu termotechnicznym – mówi mgr inż. Maciej Kowalczyk, Kierownik Działu Doradztwa Technicznego Schöck. Mostki cieplne muszą spełniać wymagania wobec minimalnej temperatury na powierzchni, co pozwoli na uniknięcie powstawania szkód. W szczególności przy modernizacji budynku zasadne jest szczególne uwzględnienie mostków cieplnych. Częstym problemem występującym przy remontach budynków jest taka sytuacja, gdy pod względem energetycznym zostają

poprawione parametry w obrębie okien i samej elewacji, a zapomina się o mostkach cieplnych. Ma to znaczenie szczególne w przypadku połączeń balkonów, ponieważ graniczą one z wyremontowanymi oknami i drzwiami – zaznacza Maciej Kowalczyk. Nawet jeżeli w przypadku istniejącego nieizolowanego balkonu nie dochodziło dotychczas do powstawania szkód (takich jak zagrzybienie) konieczne jest wykonanie oddzielenia balkonu w ramach kompleksowej modernizacji energetycznej budynku. Ze względu na fakt, że prace

IZOLACJE | TERMOIZOLACJA ŚCIAN

Mostki termiczne: szkodniki dla ciepłych domów Sławomir Kocur, kierownik produktu Isover Mostki cieplne to obszary w przegrodach budowlanych, przez które w niekontrolowany sposób ucieka ciepło. Powstają w miejscu zastosowania materiałów o lepszej przewodności cieplnej, czyli najczęściej materiałów konstrukcyjnych, ale także tam, gdzie wadliwe zastosowano izolację i powstały nieszczelności instalacyjne. W projekcie budynku mieszkalnego należy wyeliminować liniowe mostki cieplne, wynikające z przyjętych rozwiązań konstrukcyjno-materiałowych. Przykładem mostków liniowych mogą być niezaizolowane murłaty, przez które bardzo łatwo może dojść do dużych strat ciepła. Aby uniknąć liniowych mostków termicznych, dach ocieplajmy zawsze w dwóch warstwach, kładąc jedną warstwę prostopadle do drugiej. Pierwszą warstwę izolacji pomiędzy krokwiami i drugą nad albo pod krokwiami prostopadle do pierwszej. W 2014 roku weszły w życie nowe warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – wraz z nimi zmienił się sposób liczenia współczynnika przenikania ciepła dla fasad. Obecnie trzeba uwzględniać punktowe mostki cieplne powstające na skutek przejścia przez izolację, np. łączników mechanicznych. Wymagany poziom izolacyjności cieplnej Uc(max) dla fasady osiągniemy, dokładnie licząc Uc, uwzględniając mostki cieplne powstałe na skutek montowania fasady za pośrednictwem łączników. Dokładność i jakość wykonywanych prac ma znaczący wpływ na powstawanie mostków cieplnych. Największym „grzechem” wykonawców jest markowanie wszelkich niedokładności w taki sposób, aby nie były widoczne, a przecież można łatwo poprawić niedokładności wykonawcze. Zakryta dziura w izolacji nie oznacza, że jej nie ma... Bieżąca kontrola postępujących prac na budowie jest najlepszą formą uniknięcia błędów w izolowaniu, które przecież wszystkim mogą się przydarzyć.

unowocześniające budynek mają wpływ na wilgotność powietrza i temperatury powierzchniowe przy częściowych pracach modernizacyjnych zwiększających efektywność energetyczną budynku dochodzi często do szkód budowlanych spowodowanych pozostawionymi mostkami cieplnymi – dodaje Maciej Kowalczyk. Odpowiada za to następujący mechanizm: przy modernizacji budynku zwiększającej jego efektywność energetyczną szczególną uwagę przykłada się do szczelności powłoki budynku. Ze względu na fakt, że stare obiekty posiadają z reguły liczne nieszczelności, przeprowadzenie prac remontowych powoduje w nich zredukowanie częstotliwości wymiany powietrza przez powłoki budynku. To z kolei sprawia, że zwiększa się wilgotność powietrza w budynku. Dochodzi więc do niekorzystnego przesunięcia dotychczasowej równowagi jaka panowała w starych warunkach pomiędzy względnie niską wilgotnością powietrza i niską temperaturą powierzchni – zwraca uwagę Maciej Kowalczyk. W budynku, w którym przeprowadzono prace modernizacyjne zwiększające jego efektywność energetyczną, zwiększa się względna wilgotność powietrza, zaś w obrębie nieizolowanego balkonu temperatura na powierzchni pozostaje niska. Na zimnej powierzchni mogą tworzyć się wykroplenia pary wodnej, a ryzyko powstawania zagrzybień wzrasta. W przypadku kompleksowej modernizacji energetycznej, podczas której dochodzi do termicznego oddzielenia balkonu, temperatura powierzchni wzrasta

wyrównaniem podłoża. Warto zastosować listwy startowe, które – umieszczone 30 cm nad ziemią, stworzą opaskę-podstawę pod izolację. Przerwy między brytami należy wypełnić szczelnie fragmentami styropianu przyciętymi do odpowiedniego kształtu i rozmiaru.

„KLEJENIA NA PLACKI” Do częstych błędów należy także ograniczanie się do „klejenia na placki”. Ten sposób mocowania płyt nie zapewnia odpowiedniej przyczepności i może doprowadzić do odspojenia się termoizolacji. Dodatkowo, między powierzchnią ocieplenia, a ścianą powstaje pionowa szczelina, tzw. komin, traktowany również jako rodzaj mostka termicznego. Szczelina stanowi zagrożenie pożarowe i znacznie obniża skuteczność termoizolacji. Dlatego należy stosować nie tylko „klejenie na placki”, ale również „klejenie obwodowe”, dzięki czemu izolacja będzie dobrze trzymać się powierzchni, a ciepło nie będzie „uciekać” – podpowiada Łukasz Kulczycki, z Grupy Produktowej Ocieplenia, Atlas.

KOŁKOWANIE

Termoizolacja wykonana na budynku jednorodzinnym. Fot. Rockwool od strony wewnętrznej, co powoduje, że dany element budynku pozostaje pod względem termicznym w obszarze niekrytycznym – podkreśla Maciej Kowalczyk. Liczne czynniki decydują o tym, czy mostek cieplny wymaga modernizacji. By zapobiec powstawaniu szkód po modernizacji konieczne jest każdorazowe sprawdzenie, jak mostek cieplny wpływa na sąsiadujące z nim konstrukcje. W uproszczeniu można powiedzieć, że obowiązuje zasada, wskazująca na konieczność utrzymania minimalnej temperatury powierzchni. Informacji o występowaniu krytycznych mostków cieplnych może dostarczyć nam badanie temperatur na powierzchni wewnętrznej (wykonywane w okresie grzewczym) przeprowadzane przy użyciu stosownego urządzenia – podsumowuje specjalista.

SKUTKI ZANIEDBAŃ Jedną z przyczyn powstawania mostków termicznych jest brak dokładności w nakładaniu płyt termoizolacyjnych. Przejawia się on m.in. pozostawianiem przerw miedzy brytami czy brakiem montażu płyt z przewiązaniem, czyli bez tzw. przesunięcia „w cegiełkę”. Skutkiem powyższych zaniedbań jest rozszczelnienie termoizolacji, a tym samym obniżenie skuteczności ocieplenia, czyli innymi słowy: straty energii cieplnej. Mostki termiczne mogą przyczynić się także do rozwoju korozji biologicznej, pojawienia się grzybów, glonów i pleśni w strukturze termoizolacji. Aby temu zapobiec, należy zwrócić uwagę na precyzyjną instalację płyt ze wspomnianym przesunięciem „w cegiełkę”, poprzedzoną dokładnym

Ponadto, przyczyną powstawania mostków termicznych jest często nieuzasadnione kołkowanie, czyli dodatkowe mechaniczne mocowanie warstw termoizolacji. Decydując się na kołkowanie, należy pamiętać, że kołek – tak jak inne elementy termoizolacji, należy odpowiednio dobrać pod kątem innych zastosowanych materiałów. O zastosowaniu kołków każdorazowo powinien zadecydować projektant ocieplenia. Nie każdy bowiem typ jest kompatybilny ze wszystkimi podłożami czy produktami ociepleniowymi. Niewłaściwy dobór kołków może skutkować powstaniem właśnie mostków termicznych, szkodliwych dla skuteczności termoizolacji. Należy zwrócić szczególną uwagę na jakość stosowanych kołków, unikając najtańszej wersji metalowych łączników. Pamiętajmy, że kołkowanie stosowane jest przede wszystkim przy ociepleniach wysokich budynków oraz tych narażonych na intensywne działanie sił przyrody, szczególnie wiatru. W przypadku domów jednorodzinnych czy obiektów nieprzekraczających wysokości 12 metrów nie jest ono niezbędne, chyba że użycie kołków wynika z dokumentacji projektowej. PIOTR SAWCZUK

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

Około 15% energii zużywanej w budynkach tracone jest poprzez posadzkę. Posadzka jest również powierzchnią, z którą praktycznie przez cały rok pozostajemy w kontakcie. Przegroda ta odpowiada w dużym stopniu za poczucie komfortu, jakiego doświadczamy. Dlatego też, odpowiednio zaizolowane podłoże jest koniecznością w budynku powstającym na początku XXI wieku.

NAJCIEŃSZA I NAJTWARDSZA TERMOIZOLACJA POSADZKI Zastosowanie odpowiedniej warstwy termoizolacji zabezpieczy posadzkę przed wilgocią będącą efektem skraplania powierzchniowego wskutek zbyt niskich parametrów cieplnych często używanych do tego celu materiałów. W tym celu najlepiej zastosować termoizolacyjne płyty Eurofloor. Posiadają one rdzeń wykonany z twardej pianki poliuretanowej pokrytej obustronnie okładziną z szarego, matowego laminatu odpornego na substancje alkaliczne i przenikanie pary wodnej. Powierzchnia laminatu pokryta jest ponadto wzorem siatki ułatwiającej instalację ogrzewania podłogowego. Dzięki odporności na substancje alkaliczne Eurofloor jest trwały i nie poddaje się oddziaływaniu substancji chemicznych zawartych w betonie (nie ulega utlenianiu).

Warstwa cienkiego aluminium płyty Euroﬂoor odbija do wnętrza energię z instalacji grzewczej, kierując ją w stronę górnej warstwy posadzki. Fot. Recticel

bardzo często ograniczona. W tym celu Recticel oddaje do Państwa dyspozycji płyty o grubości już od 20 mm gwarantujące dzięki bardzo niskiemu współczynnikowi lambda najlepszy, możliwy do osiągnięcia na rynku efekt izolacyjny.

ODPORNOŚĆ NA ŚCISKANIE Posadzka w sposób trwały podlega obciążeniu statycznemu (meble, mieszkańcy). Termoizolacja zamontowana na podłożu powinna przez cały okres użytkowania gwarantować niezmienną odporność na tego typu nacisk. Dzięki wysokiej odporności na ściskanie (do 30 ton/m2) parametr ten spełniony zostaje przez Eurofloor firmy Recticel w sposób satysfakcjonujący najbardziej wymagających klientów.

cieńszych płyt ostrego noża. Umieszczony na okładzinie wzór siatki ułatwia rozcinanie i dopasowywanie rozciętych elementów na izolowanej posadzce. Po zamontowaniu wzór siatki ułatwia dodatkowo montaż instalacji ogrzewania podłogowego bez potrzeby zakupu i rozkładania przeznaczonych do tego celu folii.

WIĘCEJ NIŻ PIR

NAJWIĘKSZE KORZYŚCI Płyta Eurofloor gwarantuje najlepsze parametry cieplne dzięki najniższej wartości współczynnika Lambda. Przestrzeń możliwa do wykorzystania na wbudowanie warstwy termoizolacji jest w przypadku posadzki

ŁATWOŚĆ OBRÓBKI Eurofloor dzięki swoim rozmiarom (1200x2500 mm) jest łatwy w montażu, sztywny i poddaje się prostej obróbce przy użyciu piły lub w przypadku

Recticel Izolacje Tel. 61 815 10 08 www.recticelizolacje.pl e-mail: sekretariat.pl@recticel.com

Zastosowanie ogrzewania podłogowego wymusza zastosowanie materiałów budowalnych o niewielkiej grubości, przy jednoczesnym zachowaniu właściwości termoizolacyjnych i odporności na uszkodzenia. Płyta Euroﬂoor stanowią najlepsze rozwiązanie, spełniające te wymagania. Fot. Recticel

IZOLACJE | DACHY PŁASKIE

Przekrywając dom dachem płaskim, ograniczamy m.in. jego zewnętrzną powierzchnię, co pomaga redukować straty ciepła z budynku, łatwiejszy jest też dostęp do znajdujących się na nim urządzeń i instalacji. Dachy tego typu bywają jednak narażone na zwiększoną kumulację wody, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Dach płaski musi być ocieplony w taki sposób, aby uniknąć mostków termicznych oraz zabezpieczyć konstrukcję przed destruktywnym działaniem wilgoci. Do tego niezbędna jest prawidłowo wykonana analiza cieplo-wilgotnościowa.

Płasko i ciepło Bardzo istotnym czynnikiem jest dokładne obrobienie wszyskich pionowych elementów dachu płaskiego. Fot. Paroc Podczas prac związanych z hydroizolacją i termoizolacją dachów płaskich, projektanci, fachowcy, a nawet użytkownicy notorycznie popełniają dużo błędów. Wiele z nich może zaważyć na całej konstrukcji, a w zasadzie doprowadzić do dekonstrukcji dachu. Problematyka związana z prawidłowym wykonaniem dachu płaskiego jest bardzo szeroka i zależy od wielu kwestii. Trzeba pamiętać, że dach płaski nie jest także w 100% płaski.

CZĘSTE BŁĘDY Niedopuszczalne jest układanie izolacji na zbyt dużych polach roboczych bez zabezpieczenia. Stropodach najlepiej wykonywać w porach bezdeszczowych. Przy zmiennej pogodzie ważne jest, aby

izolację i szlichtę na wierzchu wykonać w ciągu jednego dnia, czyli nie dopuścić do zamoczenia izolacji w czasie opadów deszczu. Po drugie brak dylatacji szlichty na dachu. Przy rozgrzaniu dachu pod papą rozszerza się cała szlichta, co może powodować spękania ścianek kolankowych. Kolejnym, częstym problemem jest układanie pokrycia bitumicznego na wilgotnej szlichcie, a także brak lub zbyt mała ilość „kominków” wentylacyjnych na szczelnym pokryciu bitumicznym. Wysychająca szlichta cementowa powoduje odspajanie się pokrycia bitumicznego, a to z kolei powoduje powstawanie tzw. „bąbli” na pokryciu – podkreśla Andrzej Dobrowolski, kierownik produktu keramzyt w firmie Weber Leca®. Powtarzającym się

błędem jest także niewłaściwe wykonanie wpustów dachowych – brak zagłębienia w podłożu przez co woda nie może spływać w całości, lub zbyt bliskie umiejscowienie wpustów przy attyce, które uniemożliwia wykonanie szczelnych obróbek. Zdarza się także, że wykonawcy użyją zbyt małej ilości kleju bitumicznego w przypadku połączeń klejonych, bądź zbyt małej ilości łączników mechanicznych – może to powodować oderwanie płyt termoizolacji oraz warstwy hydroizolacji w przypadku dużych sił ssących wiatru. Błędne jest także nie stosowanie klinów przy połączeniu attyki ze stropem – w przypadku stosowania papy bitumicznej jako warstwy hydroizolacyjnej może to spowodować uszkodzenie papy w miejscu załamania

– mówi Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny Rockwool. Zawsze przy projektowaniu dachu należy uwzględniać obciążenie jakie konstrukcja musi przenieść z składowych wszelkich warstw i instalacji na nim montowanych oraz ciężaru śniegu, zwłaszcza śniegu spoczywającego na dachu płaskim, gdzie często inwestor nie będzie zajmował się jego usuwaniem – tłumaczy Sławomir Kocur, kierownik produktu Isover. Błędy zdarzają się często w przypadku dachów krytych bezpośrednio papą. Są to przede wszystkim błędy przy wykonywaniu hydroizolacji. Nieprawidłowo wykonane łączenia papy, które można rozpoznać po braku tzw. wypływki, czy też brak ścięć w narożach, są podstawą nieszczelności w hydroizolacji – mówi

IZOLACJE | DACHY PŁASKIE

Irena Domska, kierownik ds. zarządzania jakością FS Arbet. Charakterystyczne są również błędy w postaci pęcherzy pod papą. Mogą one pojawić się przy pokryciu papą zamoczonej termoizolacji, w wyniku nieprawidłowego przechowywania na budowie, lub w wyniku stosowania zawilgoconej papy. Pęcherze po pęknięciu również stanowią źródło nieszczelności dachu płaskiego – podkreśla Irena Domska. Kolejnym standardowym błędem są nieodpowiednio wykonane spadki i nieprawidłowo rozmieszczone odpływy. Powodują one zastoiny wody na dachu, co stanowi podstawę do wtórnych skutków, w postaci różnego rodzaju uszkodzeń i odspojeń warstwy bitumicznej. Błędem jest również wywijanie papy na attyki i kominy pod kątem prostym, bez użycia klinów styropianowych. Próba przyklejenia papy pod kątem prostym kończy się zazwyczaj jej uszkodzeniem. Ważny jest też dobór materiałów składowych termoi hydroizolacji. W przypadku dachów krytych bezpośrednio papą należy stosować płyty styropianowe o minimalnym naprężeniu ściskającym 80 kPa, oznaczanym symbolem CS(10)80. Płyty styropianowe powinny mieć również zadeklarowaną odkształcalność wymiarową w warunkach obciążenia i temperatury, np. na poziomie DLT(1)5. – wymienia ekspert marki Arbet.

BŁĘDY PROJEKTANTA I UŻYTKOWNIKA Do najczęstszych błędów projektantów należą niewłaściwy dobór produktów

do przeznaczenia dachu (zbyt słabe parametry wytrzymałościowe), błędny dobór warstw izolacji lub jej zbyt mała grubość. Projektanci powinni także szczególnie uważać na wybór odpowiedniej paroizolacji, w zależności od panujących warunków cieplno-wilgotnościowych. Brak analizy cieplno-wilgotnościowej dachu płaskiego może skutkować w doborze nieodpowiednich warstw dachu, co w konsekwencji może doprowadzić do powstawania kondensatu w przegrodzie. Powtarzającym się błędem jest także dobór zbyt małej ilości kominków wentylacyjnych lub ich nieprawidłowe rozmieszczenie – np. zbyt blisko attyki. Wyzwaniem dla projektantów jest także odpowiednie zaprojektowanie warstwy spadkowej dachu – niepoprawny projekt może powodować brak, lub niewystarczające odprowadzanie wody opadowej z dachu – dodaje Tomasz Kwiatkowski. Najczęstszymi błędami użytkowników dachów płaskich jest brak odpowiedniej konserwacji dachu oraz brak wykonywania okresowych przeglądów elementów odwadniających (koryt, wpustów dachowych), a także odśnieżanie dachu łopatami z elementami metalowymi, które mogą uszkodzić warstwy dachu. Powtarzającym się błędem jest także zmiana funkcji/przeznaczenia dachu, np. poprzez umieszczanie klimatyzatorów lub innych urządzeń na dachu – może to wywoływać powstawanie zagłębień, w których będzie stała woda – podsumowuje Tomasz Kwiatkowski.

SZLACHETNA Polimerobitumiczne papy produkowane przez firmę Bauder „błyszczą” dzięki doskonałym właściwościom, łatwości montażu i wysokiej trwałości.

JAKOŚĆ Najwyższej jakości papy wierzchniego krycia BauderKARAT i BauderSMARAGD stanowią pewną hydroizolację dachu – BauderSMARAGD również w dachach zielonych.

Eurothane Silver jest uniwersalną płytą termoizolacyjną przeznaczoną na dachy płaskie posiadającą znak jakości Keymark. Materiał posiada wyjątkowe wartości izolacyjne, jako że ich współczynnik przewodności ciepła wynosi tylko 0,022 W/mK. Fot. Recticel Insulation

IZOLACJE | DACHY PŁASKIE

Wykonujemy spadek połaci dachowej. Płyty spadkowe z wełny skalnej przyklejamy do zasadniczej warstwy ocieplenia. Fot. Rockwool

Eurothane Bi-4 jest płytą poliuretanową pokrytą z dwóch stron bituminizowanym włóknem szklanym. Jej przeznaczenie to głównie dachy płaskie i tarasy na podłożu betonowym. Fot. Recticel Insulation

PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA Do ocieplania dachu płaskiego przystępujemy po zakończeniu wszystkich prac związanych z montażem kominków wentylacyjnych, wypustów, świetlików i innych elementów przechodzących przez powierzchnię konstrukcji. W przypadku renowacji połaci dachowej, istniejące już pokrycie może posłużyć jako bariera paroszczelna. W tym celu pamiętajmy o wycięciu wszelkich pęcherzy oraz nierówności – między nową termoizolacją, a starym dachem nie mogą powstać żadne szczeliny powietrzne. Gdy montujemy nową

izolację, należy zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie podłoża. W przypadku podłoża betonowego gładkość jego powierzchni powinna odpowiadać gładkości betonu po usunięciu deskowania. Nierówności między elementami wyrównujemy do 1:15, ewentualne szczeliny o szerokości powyżej 12 mm wypełniamy zaprawą cementową. W przypadku blachy trapezowej musimy pamiętać o zasadach poprawnego ułożenia materiału izolacyjnego. Dopuszcza się dwa sposoby montowania płyt – równolegle lub prostopadle do fałd blachy. Same płyty możemy

łączyć ze sobą na fałdzie lub pomiędzy fałdami blachy. W pierwszym przypadku płyty wymagają podparcia o szerokości minimum 35 mm na fałdzie. Z kolei płyty o określonej grubości mogą łączyć się ze sobą w przestrzeni pomiędzy fałdami tylko pod warunkiem, że będzie istnieć określony, maksymalny dystans pomiędzy owymi fałdami. I tak, płytę o grubości 50 mm możemy łączyć z drugą płytą 50 mm wówczas, gdy dystans pomiędzy fałdami blachy nie przekracza 120 mm przy układaniu równoległym i 170 mm przy układaniu prostopadłym. Dla płyt o grubości powyżej 120 mm nie ma już ograniczeń co do szerokości pomiędzy fałdami. We wszystkich powyższych przypadkach musimy jednak pamiętać, aby masę klejową nakładać bezpośrednio na płyty izolacyjne, a nie na blachę, na której lepik może szybko wystygnąć – punktuje Adam Buszko, szef wsparcia sprzedaży izolacji budowlanych, Paroc Polska.

CIEPŁO, A KOMINKI WENTYLACYJNE Dlaczego przy montażu dachu płaskiego bardzo ważnym elementem jest zadbanie o odpowiednie rozmieszczenie kominków wentylacyjnych? Otóż złe ich rozmieszczenie bądź zbyt mała ilość uniemożliwia prawidłowe odprowadzenie kondensatu nagromadzonego w przegrodzie. Jest to o tyle szkodliwe, że może wywołać pogorszenie parametrów

termicznych dachu, a także sprzyjać rozwojowi pleśni lub grzybów na stropie. Potrzeba zastosowania kominków wentylacyjnych w przypadku dachów płaskich powinna zostać poparta odpowiednimi obliczeniami cieplno-wilgotnościowymi. Jeżeli w przegrodzie wystąpi nagromadzenie się kondensatu i nie przewiduje się jego odparowania w okresach letnich, wówczas należy rozważyć zastosowanie kominka wentylacyjnego na każde 50 m2 pokrycia dachu. Nieprawidłowe rozmieszczenie kominków może uniemożliwiać również wykonanie ciągłej, szczelnej warstwy hydroizolacyjnej, w momencie, gdy kominek wentylacyjny zostanie umiejscowiony zbyt blisko attyki czy komina. Kominki wentylacyjne zapobiegają dodatkowo powstawaniu pęcherzy i wybrzuszeń w warstwie hydroizolacyjnej np. papy – pęcherze mogą powodować uszkodzenia papy, jej pofałdowania. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie, prawidłowe rozmieszczenie kominków wentylacyjnych na dachach płaskich – podkreśla Tomasz Kwiatkowski.

WEŁNA, A STYROPIAN? Na założeniach projektowych, poczynając właśnie od nich, aż po samą realizację dachu, można zastosować kilka „trików”, dzięki którym da się zaoszczędzić pieniądze. Załóżmy że mamy obiekt o sporej powierzchni, gdzie nie jest logiczne wykonanie dachu 2-spadowego, tak jak w przypadku domu jednorodzinnego, a jedynie dach płaski o małym spadku, który wg. przepisów ma mieć nośność E15 lub E30. Od lat, przyjęte lobby producentów wełny mineralnej przodowało w tego typu przykryciach wyprzedzając się nieznacznymi różnicami miedzy swoimi produktami. Świetnie radziły sobie na rynku nie mając wcale żadnej konkurencji – mówi Piotr Makac, dyrektor ds. technicznych P.P.H.U. Marcin Bieliński. Masa tego produktu waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu kg/m2 przy założeniu dachu o grubości 16 do 20 cm. Do tego dochodzi jeszcze wełna utwardzana, która jest bardzo droga. Przez to, że ciężar jest większy, to konstrukcja, która go przenosi musi być mocniejsza, a to także są koszty. Rozwianiem obciążenia, jak i masywności konstrukcji jest styropian. Masa tego typu wyrobów waha się od kilku do kilkunastu kg/m2 przy założeniu dachu o grubości 16 do 20 cm. Jest wygodniejszy w obróbce. Trzeba pamiętać, że styropian stosowany

Podlaskie &HQWUXP 1DU]ร G]LRZH SURIHVMRQDOQH GRUDG]WZR VSU]HGDฤ V]NROHQLD VHUZLV SRJZDUDQF\MQ\

=DSUDV]DP\ QD V]NROHQLD V]NROHQLD#MUWHFK FRP SO

ZZZ SURIHVMRQDOQH QDU]HG]LD SO Dystrybutor marek:

www.jrtech.com.pl www.profesjonalne-narzedzia.pl

IZOLACJE | DACHY PŁASKIE

Superdocieplenie dachu płaskiego. Fot. Balex Metal na dach musi mieć odpowiednią twardość. Taki materiał ma swoje oznaczenie tzw. „dach/podłoga” można tu już stosować EPS80, EPS100 – dodaje Piotr Makac. Czy styropian można porównywać do klas odporności ogniowej np. wełny? Owszem. Przekładka z welonu szklanego daje nam R15, a 2 przekładki dają nam R30. Z warstwą zewnętrzną jest podobnie, jak przy wełnie. Należy pamiętać, że papę układa się do styropianu mechanicznie,

kołując ją do podłoża, a następną warstwę, dopiero metodą na gorąco. W taki sposób zyskamy zarówno na konstrukcji, która musi przenieść mniejsze obciążenie i na materiale, który jest w tym przypadku tańszy od 35-40% w stosunku do wełny – podsumowuje Piotr Makac.

PŁYNNE FOLIE Produkt ten powstaje na bazie żywic poliuretanowych lub polimerów

akrylowych z wkładką z włókniny. Stosowane są jako uszczelnienia tzw. miejsc trudnych. Przepusty, stopy klimatyzatorów, podstawy świetlików i inne elementy spotykane na dachach oraz jako całopowierzchniowe pokrycie dachowe. Polskie wytyczne mówią, że płynne folie należy nakładać całopowierzchniowo, wymagana jest wkładka z włókniny – „osnowa”, grubość gotowej („utwardzonej”) warstwy musi wynosić

przynajmniej 1,8 mm. W przypadku uszczelniania dachów o spadku < 2% grubość warstwy uszczelniającej nie może być mniejsza od 2,1 mm, a zakładki („osnowy”) włókniny muszą wynosić przynajmniej 100 mm – wymienia Marian Kies, Enke-Werk Stowarzyszenie DAFA. Płynne folie tworzywowe nakładane są metodami malarskimi przy pomocy wałka lub pędzla, dlatego stosuje się je głównie w miejscach trudno dostępnych i skomplikowanych przepustach dachowych, gdzie inne metody, np. uszczelnień w technologii pap lub membran dachowych są trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania. Doskonałym przykładem na zastosowanie płynnych folii jest uszczelnienie przejść i połączeń membran PVC z poliolefinowymi lub EPDM lub przepustów metalowych przez pokrycia dachowe z ww. produktów. Płynnymi foliami dachowymi można trwale uszczelniać także profile metalowe lub nieszczelne dachy z blach trapezowych. Ta technologia znalazła również szerokie zastosowanie przy renowacji koryt dachowych oraz istniejących już systemów odprowadzających wodę deszczową – podsumowuje Marian Kies. AUTOR: PIOTR SAWCZUK

Forma dachu płaskiego daje wiele możliwości użytkowych. Taka konstrukcja może nawet posłużyć za taras czy punkt widokowy, jak również coraz bardziej popularny, niosący ze sobą wiele zalet, dach zielony. Najczęściej jednak dach płaski jest elementem nowoczesnej architektury. Fot. Isover

IZOLACJE | PODŁOGI DREWNIANE

W królestwie drewna

Drewniane podłogi, zarówno w formie litych parkietów, jak również desek warstwowych cieszą się niezmiennie ogromną popularnością. O ich powodzeniu decyduje głęboko zakorzeniona w polskiej architekturze tradycja ich montowania, duży wybór oraz trwałość materiału.

We współcześnie projektowanych wnętrzach dominują jasne odcienie dębu. Projekt: Proj. Kołodziej&Szmyt, Fot. Bartosz Jarosz Podłoga drewniana może być dekoracją samą w sobie. Doskonale sprawdzi się zarówno we wnętrzach klasycznych, jak też nowoczesnych. Zdecydowanie ociepli każde pomieszczenie. Zakres kolorystyki i gatunków drewna jest bardzo szeroki. Najbezpieczniejszy będzie zakup naturalnego drewna wykończonego lakierem, olejem, woskiem, czy olejowoskiem. Tego typu naturalna podłoga wraz z wiekiem nabiera głębi koloru i zmienia odcień.

EKSKLUZYWNE I Z TRADYCJĄ Podłogi wykonane z litego drewna nadal uchodzą za jeden z najbardziej ekskluzywnych i eleganckich materiałów wykończeniowych. Należą jednak do produktów z wyższej półki cenowej. Cechuje je bardzo duża trwałość. Mają grubą warstwę wierzchnią, co umożliwia wielokrotne szlifowanie podłogi po upływie kilku lat użytkowania. Zakup i montaż desek litych jest droższy niż paneli drewnianych, jednak z powodu

wspomnianej długowieczności cieszą się one największym zainteresowaniem tych klientów, którzy nabyli nieruchomość i planują w niej mieszkać przez wiele lat. Istotne są również walory funkcjonalne – łatwość utrzymania w czystości i komfort użytkowania (doskonałe powłoki lakiernicze dają gwarancję długiego użytkowania bez konieczności ich renowacji).

NAJPOPULARNIEJSZE GATUNKI DREWNA Niezmiennie od wielu lat dominuje rodzimy dąb i jesion. Są to gatunki znane zarówno klientom, jak też parkieciarzom. Potwierdzają to słowa Andrzeja Szczegielniaka, współwłaściciela firmy Parkietus Łódź: Wśród gatunków, które najczęściej polecamy i montujemy to: dąb, jesion, merbau, tauari, jatoba, venge, orzech, akacja azjatycka i teak. Ostatnio najbardziej popularny gatunek to nasz dąb. Dlaczego? Sądzę, że mała wiedza lub nawet jej brak o gatunkach drewna

egzotycznego sprawił, że sprzedawane i montowane były różne, czasem „bardzo egzotyczne”, nieznane gatunki. Następstwem tego były przykre niespodzianki – drewno w naszych warunkach było i jest niestabilne, następowały duże odbarwienia, pęknięcia i rozwarstwienia. W wyniku tych przygód następuje powrót do drewna sprawdzonego i najbardziej cenionego w naszym kraju – dębu. Ugruntowaną pozycję na rynku posiadają niektóre egzotyki, takie jak merbau, jatoba, palisander, teak, orzech amerykański, akacja. Producenci podłóg litych i warstwowych mają w swojej ofercie szeroką paletę gatunków drewna, zarówno krajowych, jak i egzotycznych: od eleganckiego dębu wędzonego, poprzez jesion themo w odcieniach bursztynu i koniaku, jatobę o wyglądzie diamentowej wiśni, po merbau inkrustowany starym złotem, czy bambus przyciągający niepowtarzalną strukturą drewna. Spośród gatunków egzotycznych najczęściej wybierane jest merbau,

które zawdzięcza swoje powodzenie kolorystyce i właściwościom mechanicznym drewna. Jest to bardzo twardy gatunek drewna, wytrzymały na ścieranie i wgniecenia. Charakteryzuje się dużą odpornością na działanie grzybów i owadów. Oprócz tych cech merbau ma jeszcze jedną, zasadniczą zaletę – jest atrakcyjny cenowo. Inne gatunki drewna egzotycznego w segmencie desek litych, mimo że są na rynku polskim już od kilku lat, dopiero budują swoją pozycję. Należą do nich m.in.: bambus, sapella, ipe, wenge, kempas, iroko. Ważą kwestią pozostaje też cena drewna egzotycznego – większość z tych gatunków jest droższa od krajowych.

MOŻLIWOŚCI WYKAŃCZANIA Deski oferowane przez producentów mają bardzo różnorodne wykończenie. Część z nich posiada w asortymencie deski surowe, dzięki czemu klient może samodzielnie podjąć decyzję o rodzaju

IZOLACJE | PODŁOGI DREWNIANE

Naturale wykończenie W ostatnim czasie największą popularnością cieszą się podłogi dębowe ze względu na swoje walory wizualne oraz parametry techniczne, takie jak wytrzymałość oraz długowieczność. Odbiorcy bardzo często zwracają uwagę także na pochodzenie surowca – istotne, by był pozyskiwany z legalnych źródeł, o czym świadczą certyfikaty, takie jak choćby FSC. Wraz z rosnącą świadomością ekologiczną zauważa się proporcjonalny spadek zainteresowania podłogami egzotycznymi, wytwarzanymi z surowców pozyskiwanych w nielegalny lub niezgodny z europejskimi normami sposób. Jeśli chodzi o wykończenie, nadal najpopularniejsze są podłogi naturalne, czyli pokryte lakierem lub olejem transparentnym w klasie Natur i Rustical. Bardzo dużym uznaniem cieszą się także podłogi bielone – lakier biały Alaska oraz olej biały. Na trzecim miejscu plasują się podłogi termowane, np. Coffee (dąb thermo) – dzięki obróbce termicznej posiadają one nasyconą barwę, upodabniającą je do drewna egzotycznego oraz doskonałe parametry techniczne, w tym przede wszystkim podwyższoną odporność na wilgotność. Bardzo często wybieranym zabiegiem wykończeniowym, zarówno ze względów estetycznych, jak i technicznych, jest fazowanie. Fazka (szczelina miedzy jedną a drugą klepką) pozwala na ewentualne kurczenie lub rozprężanie się drewna pod wpływem ciepła i wilgoci, co zapobiega jego spękaniu i łódkowaniu. Rozwiązanie to jest szczególnie polecane w przypadku montażu ogrzewania podłogowego. Modnym zabiegiem jest również szczotkowanie klepek, co podkreśla bardzo naturalny wygląd drewna oraz pozwala optycznie ukryć mikro-zarysowania. Wymiary najbardziej popularne to: w szerokościach 150 mm, w długościach 1200 – 1500 mm. Źródło: Kaczkan

ZASADY MONTAŻU

Renesans dębowych podłóg Paweł Bekas, ekspert marki Chapel Parket Podłogi Chapel Parket są tworzone tylko z drewna dębowego. Ten gatunek drewna z roku na rok zdobywa coraz większe uznanie, dowodzą tego zarówno nasze obserwacje poczynione na najważniejszych wydarzeniach branżowych, ale także i same wyniki sprzedażowe. Minął już okres dominacji egzotycznych gatunków, od kilku lat poszukiwany jest właśnie europejski dąb. Jeszcze 10-12 lat temu bardzo popularne były egzotyczne gatunki i laminaty. Obecnie inwestorzy powracają do klasycznych rozwiązań stosowanych kilka dekad temu, czyli naturalnych podłóg wykonanych z europejskich gatunków. Oferta marki Chapel Parket obejmuje niemal 50 wybarwień. Najczęściej wybierane jest drewno w ciepłych odcieniach. Do niedawna bardzo modne i poszukiwane były szarości, następnie zainteresowanie budziły jasne odcienie, a obecnie obserwujemy zwrot ku ciemniejszym barwom. Polacy na nowo przekonali się także do tradycyjnych metod obróbki drewna – stawiają na sprawdzone, naturalne i eleganckie rozwiązania, stąd taka popularność olejowanych podłóg. Jednym z trendów jest także montaż drewna na ogrzewaniu podłogowym. Otrzymujemy wiele pytań, także podczas wydarzeń branżowych i targów, dotyczących tego zagadnienia. Warstwowe (wykonane z materiału inżynieryjnego) klepki i kasetony Chapel Parket są od lat montowane na „podłogówce”, stąd chętnie dzielimy się z zainteresowanymi naszą wiedzą oraz doświadczeniem. Nadal najczęściej wybierane są deski, ale coraz bardziej powszechne stają się także klepki. Z kolei kasetony są wybierane najczęściej do zabytkowych i rewitalizowanych wnętrz. Marka Chapel Parket obejmuje elementy w różnych szerokościach (od 65 mm do 385 mm), w tym także mniejsze klepki (o szerokości 60,70 i 80 mm), które były powszechne klika lat temu i znowu wracają do łask.

ich wykończenia. Większość wytwórców proponuje deski fabrycznie lakierowane lub olejowane. O zaletach tych produktów mówi Jerzy Pawłowski, prezes firmy parkieciarskiej Meranti: Duże zainteresowanie wynika z tego, że są to deski już wykończone i klient w momencie zakupu widzi efekt końcowy. Poza tym po ułożeniu desek, posadzkę można od razu eksploatować. Czas montażu i wykonanie jest krótki. Najpopularniejsze nadal jest wykończenie lakierem typu mat, satyna lub półmat, które podkreśla naturalną barwę drewna i jest zarazem funkcjonalne. Deski lite mogą być także wykończone w modnym stylu renesansowym. W celu uzyskania efektu patyny deski poddaje się szczotkowaniu, obijaniu, a następnie

pokrywa naturalnym olejem, bądź olejem z dodatkiem barwnika. Na zamówienie wykonywane są też podłogi surowe, o niewykończonej powierzchni, które w celach ochronnych pokrywane są jedynie woskiem.

wachlarz wymiarów: grubość w zakresie 14-22 mm, szerokość w przedziale 15-200 mm i długościach od 200 do nawet 5000 mm.

WYMIARY DESEK

Dysproporcja w cenie drewnianych podłóg jest bardzo duża. Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem będą panele warstwowe. Są one w całości wykonane z drewna, ale tylko jego wierzchnia warstwa (na ogół trzecia z kolei) jest z litego surowca. Wyższą jakość oferują deski lite, a ich cena waha się od 60 do 120-130 zł za m2. Skąd taka rozpiętość cenowa? Koszt podłogi będzie zależał przede wszystkim od

Kolejnym aspektem, który bierzemy pod uwagę podczas wyboru jest wymiar deski. Klasyczny parkiet ułożony z niewielkich deszczułek w tzw. „jodełkę”, który w ostatnim dziesięcioleciu cieszył się niewielkim zainteresowaniem, stopniowo zyskuje na popularności. Wciąż dominują długie deski podłogowe, które układane są mijankowo, w tzw. wzór okrętowy. Na rynku dostępny jest bardzo duży

wybranego gatunku drewna. Do najdroższych gatunków krajowych należy dąb i jesion. Z nich też powstają podłogi najbardziej trwałe. Drewno egzotyczne też nie należy do najtańszych – merbau czy jatobe kosztują około 120 zł/m2. Poza tym na cenę wpływa wielkość poszczególnych desek podłogowych. Te o najdłuższych wymiarach, zwane okretówką (o długości nawet powyżej 2 metrów) będą najdroższe. Nieco tańszy będzie parkiet (układany w jodełkę). Najmniejsze koszty poniesiemy w wypadku zakupu parkietu przemysłowego, który jest de facto „pozostałością” po wykonaniu dużych elementów. Z tego typu materiału możemy jednak stworzyć, przy pomocy zdolnego i doświadczonego parkieciarza wspaniałą podłogę.

JAKOŚĆ I CENA IDĄ W PARZE

Zanim rozpoczniemy montaż desek najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Powinno być ono przede wszystkim równe, suche i odpylone. Najbardziej popularnym sposobem jest układanie podłóg na kleju. Decydują o tym przede wszystkim niskie koszty. Ważne, aby do mocowania wykorzystywać klej dwuskładnikowy, odpowiednio dobrany do podłoża oraz rodzaju montowanej podłogi. Trzeba jednak pamiętać, że aby osiągnąć pożądany i trwały efekt, klej musi całkowicie wyschnąć – czas jego zawiązania wynosi od 48 do 72 godzin. Zdecydowanie mniej popularnymi rozwiązaniami są: zastosowanie deski typu „pióro wpust” oraz montaż na gwoździach. Istnieją dwa sposoby układania desek: na prosto i na ukos. Pierwsza metoda jest o wiele łatwiejsza i pozwala zaoszczędzić materiał, ponieważ nie pozostają nam odpady. Jednak ułożenie na ukos ma zasadniczą zaletę: sprawia, że pomieszczenie wydaje się być optycznie większe. Aby uzyskać optymalny efekt wizualny polecane jest układanie desek równolegle do wejścia, tak aby światło nie załamywało się. Nie wolno zapominać o pozostawieniu odstępu, tak zwanej dylatacji, między ścianą a kładzionymi deskami. Takie ostępy są niewidoczne, bowiem maskuje je listwa, a dzięki nim zamontowana deska drewniana może pracować – zapobiega to pojawianiu się uwypukleń, czyli„łódkowania się” podłogi. KATARZYNA MASŁOWSKA

IZOLACJE | PODŁOGI DREWNIANE

PRZEGLĄD PODŁÓG DREWNIANYCH Handwashed Collection

Kolekcja Chapel Minster

Producent: Timberwise, Lares Charakterystyka: Inspiracja dla kolekcji Handwashed pochodzi z surowców natury - jej harmonijnych kolorów i żywych powierzchni. Gama kolorystyczna kolekcji Handwashed daje nieograniczone możliwości do tworzenia fascynujących, przestrzennych wnętrz. Wymiary kolekcji: 2.180/2.080 x 185 x 15 mm Konstrukcja deski: 3-warstwowa; wzór: 1-pasmowy; wykończenie powierzchni: barwione, lakier matowy lub olejowosk, szczotkowane, fazowane. Sposób montażu: klejony lub pływający. Wierzchnia warstwa drewna: ok. 3,5 mm. Twardość w skali Brinella: 3,7. Można stosować na ogrzewaniu podłogowym. Nowością w podłogach Timberwise jest zastosowanie sklejki brzozowej w całej długości deski.

Producent: Chapel Parket Polska Charakterystyka: Fale uderzające o brzeg, niemiłosiernie palące słońce, smagający wiatr – kolekcja podłóg Chapel Minster została zainspirowana surowymi żywiołami. Wyjątkowy, lekko spłowiały, wygląd podłóg to efekt intensywnego procesu koloryzacji obejmującego nie mniej niż 17 różnych czynności, głównie przeprowadzanych ręcznie. W ten sposób otrzymuje się podłogę o wyraźnej strukturze. Seria jest dostępna w 11 wybarwieniach. Kolekcja obejmuje podłogi w następujących rodzajach drewna: Minster In Between 20 mm – warstwowe dębowe deski z mikrofazowaniem. Naturalnie dostępne są również klepki podłogowe w postaci jodełki francuskiej, węgierskiej bądź klasycznej.

Drewniany parkiet White Wash

Kolekcja Beach House firmy Lamett

Producent: Kaczkan Charakterystyka: Innowacyjny parkiet dwuwarstwowy łączy w sobie naturalne piękno i trwałość parkietu dębowego z praktycznością paneli. Swój szlachetny, historyczny wygląd deski White Wash z serii ProParket zawdzięczają innowacyjnej technologii barwienia olejem, która daje efekt negatywu. Na olejowanej powierzchni drewna występują białe smugi przypominające ślady zużycia, które efektownie podkreślają naturalne usłojenie i koloryt drewna. Wykonana z fryzu dębu europejskiego warstwa wierzchnia o grubości 4-6 mm jest kilkukrotnie olejowana i utwardzona promieniami UV. W ten sposób wykończona powierzchnia jest następnie łączona za pomocą kleju z podkładem w postaci lameli lub sklejki. Taka budowa klepki sprawia, że doskonale przepuszcza ona ciepło, nie ulega wysuszeniu czy spękaniu, dzięki czemu doskonale nadaje się do stosowania na ogrzewanie podłogowe.

Producent/dystrybutor: Składy VOX Charakterystyka: Kolorowa kolekcja Beach House firmy Lamett wyglądem przypomina wyschnięte, wielokrotnie malowane drewno, zniszczone czynnikami atmosferycznymi. Ta niebanalna kolekcja przywołuje cudowną atmosferę pokojów dziecinnych lub ulubionej restauracji. Doskonałe parametry techniczne gwarantują, że świetnie spełni swoją rolę w mieszkaniu. Grubość 12 mm, klasa ścieralności AC4, łączenie bezklejowe typu Click, fuga czterostronna. Cena ok. 129 zł/m2.

Dąb brownie z kolekcji Tastes of life Producent: Barlinek Charakterystyka: Dąb brownie – klasycznie dębowa podłoga z kolekcji Barlinka o wdzięcznej nazwie Tastes of life. Deska o ciekawym podwójnym barwieniu, w którym ciemne brązy zestawiono z szarością i bielą wydobytą szczotkowaniem. Deski wydłużono optycznie 4-stronną mikrofazą, a stonowanego charakteru nadało im wykończenie matowym lakierem. Cena: deski 3-pasmowe od 183 zł; deski 1-pasmowe od 249 zł.

Timeless Collection Producent: Baltic Wood Charakterystyka: Ręcznie postarzana podłoga dębowa, uszlachetniona wcieranym bezbarwnym olejem ECO. Struktura drewna jest wyraźnie zaznaczona dzięki procesowi szczotkowania. Powierzchnia o zdecydowanym rustykalnym wyglądzie, charakteryzuje się ostro heblowanymi krawędziami na długości oraz śladowo występującą czarną bejcą. Dodatkowo efekt postarzania uwydatnia się poprzez bejcowanie ręcznie preparowanych dziur owadzich. Cena: 355,47 zł/m2.

FACHOWY WYKONAWCA | ARTYKUŁ SPONSOROWANY

NOWE MŁOTY UDAROWO-OBROTOWE HITACHI Pierwsze w tej klasie w branży elektronarzędziowej młoty udarowo-obrotowe wykorzystujące do napędu silniki bezszczotkowe wprowadza właśnie do sprzedaży firma Hitachi.

Cztery nowe urządzenia o symbolach DH45ME, DH45MEY, DH52ME oraz DH52MEY to całkowicie nowe konstrukcje młotów. Najbardziej innowacyjnym elementem konstrukcyjnym tych elektronarzędzi jest bezszczotkowy silnik.

WYDAJNE WYBURZANIE Firma Hitachi wykorzystała tę technologię do napędu młotowiertarek sieciowych. Nowoczesne, wysokowydajne silniki bezszczotkowe to przede wszystkim

zdecydowane wydłużenie żywotności napędu elektronarzędzia. Seria nowych młotowiertarek może pochwalić się bardzo dobrymi właściwościami wyburzeniowymi, nawet do 30% większymi w porównaniu do poprzednich modeli Hitachi. Również zwiększono o 20% prędkość wiercenia w porównaniu do poprzednich modeli. Dodatkowo na wytrzymałość i niezawodność urządzeń ma wpływ nowa konstrukcja korpusu. Wykorzystanie technologii AHB – Aluminuim Housing

KUCIE BEZ ZBĘDNYCH WIBRACJI W nowej serii młotowiertarek zastosowano również nowoczesny system antywibracyjny UVP (dla modeli DH45MEY oraz DH52MEY). Oryginalny, zaprojektowany przez Hitachi sprężynowy,

DH45ME

Model Parametry

Body czyli wykonanie korpusu urządzenia z aluminium wpływa na zwiększenie sztywności konstrukcji oraz jej wagę, co przekłada się na komfort pracy.

DH52ME

DH52MEY

Wiercenie w betonie

45 mm

52 mm

Wiercenie koronką

125 mm

160 mm

Moc

1500 W

Rodzaj mocowania

SDS max

Prędkość obrotowa bez obciążenia

230 V

120–310/min

110–280/min

Liczba udarów

230 V

1200–2950/min

1000–2400/min

535 mm

585 mm

Długość całkowita Waga Akcesoria standardowe

DH45MEY

dynamiczny pochłaniacz drgań zmniejsza i pochłania wibracje o około 15% lepiej niż w poprzednich modelach poprawiając efektywność działania i komfort pracy. Dzięki zastosowaniu silnika bezszczotkowego mamy również możliwość doboru parametrów pracy. W zależności od potrzeb możemy odpowiednio ustawić prędkość obrotową oraz liczbę udarów. Więcej na stronie producenta: www.hitachi-narzedzia.pl

9,0 kg

9,5 kg

11,0 kg

Rękojeść boczna, smar, walizka transportowa

11,5 kg

2U\JLQDOQD WHFKQRORJLD VLOQLNร Z EH]V]F]RWNRZ\FK +LWDFKL Bezszczotkowy 6TCF[E[LP[ U\E\QVMQY[

Bezszczotkowy

$TCM \Wฤ [YCLรฐE[EJ UKรต E\รตฤ EK Oryginalny sterownik Hitachi

(U\E\QVMK YรตINQYG MQOWVCVQT)

&รฃWIC ฤ [YQVPQฤ รง DG\QDUรฃWIQY[

9URร รฃRTCEWLG z agregatami RTรฐFQVYร TE\[OK

Kompaktowa NGMMC DWFQYC

Stabilna praca PCYGV RT\[ URCFMCEJ PCRKรตEKC

6TCF[E[LP[ U\E\QVMQY[

*2QTร YPCPKG RQOKรตF\[ OQFGNGO DG\U\E\QVMQY[O 94 5' K OQFGNGO U\E\QVMQY[O 94 5#

1DU]รถG]LD ] VLHFLRZ\PL VLOQLNDPL EH]V]F]RWNRZ\PL

IZOLACJE | OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

Pasywna ochrona polskich budynków przed działaniem ognia stoi na dość wysokim poziomie. Co nie znaczy, że nie istnieją problemy z zabezpieczeniem elewacji obiektów przed rozprzestrzenianiem się ognia. Błędy wykonawcze, coraz bardziej zwiększająca się grubość materiałów termoizolacyjnych mogą przyczyniać się do pogorszenia właściwości przeciwpożarowych systemów ociepleń.

Skuteczna ochrona przed ogniem

Pomimo, że zgodnie z przypisami prawnymi poniżej 25 m wysokości budynki można stosować samogasnące wyroby izolacyjne np. poliuretanowe to eksperci z branży doradzają żeby co drugą kondygnacją umieszczać tzw. rygiel ogniowy wykonany z materiałów niepalnych. Fot. MS Rozprzestrzenianie ognia na elewacji ocieplonej w systemie ETICS nie stanowi tak bardzo istotnego problemu, zagrażającemu bezpieczeństwu użytkownikom budynków. Jednak niepokojący jest fakt, że energooszczędny trend wymusza ocieplanie obiektów budowlanych przy użyciu coraz grubszej warstwy termoizolacji, co może negatywnie wpłynąć na ich bezpieczeństwo pożarowe. Ponadto obowiązujące przepisy prawne zawarte w Warunkach Technicznych wymagają aktualizacji, gdyż dosłownie nie nadążają za dynamicznym rozwojem współczesnego budownictwa. Tak dr inż. Paweł Sulik, kierownik Zakładu Badań Ogniowych w ITB podsumował kondycję ocieplonych budynków pod względem pasywnej

ochrony podczas III edycji Międzynarodowej Konferencji ETICS, zorganizowanej przez stowarzyszenie SSO. Podkreślił też jak ważne dla zachowania bezpieczeństwa pożarowego jest prawidłowe wykonanie ocieplenia. Jednak równie ważne jest użycie materiałów termoizolacyjnych o odpowiednich właściwościach, będących składowym elementem każdego systemu ETICS.

PUNKTY ZAPALNE BUDYNKU Jednym z głównych zagrożeń dla ocieplonych fasad ociepleń (sklasyfikowanych także jako NRO) i dachów budynków są płomienie wydostające się przez okna. To w pomieszczeniach mieszkalnych znajduje się najwięcej

materiałów palnych, które wzmagają ogień wydostający się i „pełzający” przez stolarkę okienną, tym samym uszkadzając ocieploną elewacje, aż po sam dach. Kluczowym zagrożeniem dla ocieplonych fasad budynków są płomienie wydostające się z mieszkań przez otwory okienne. Wewnątrz budynków jest najwięcej materiałów, które przyczyniają się do rozwoju pożaru (meble, dywany, dokumenty). Płomienie wydostające się przez ościeża okienne bardzo szybko niszczą ocieploną elewację, aż po sam dach. Dlatego też w górnej części ościeży okiennych – tam gdzie ocieplenie jest najbardziej narażone na działanie ognia – należy stosować podwójną siatkę zbrojącą – podkreśla Paweł Polak, kierownik produktu Isover.

Kolejnym „punktem zapalnym”, wpływającym na szybkie rozprzestrzenianie się ognia po fasadzie obiektów jest pożar łatwopalnych elementów znajdujących się blisko budynku, takich jak: śmieci, drzewa, a nawet i samochody. Mowa tu o krzewach i drzewach, śmieciach lub pojazdach drogowych. Ważne aby izolacja termiczna ściśle i równo przylegała do powierzchni ściany zewnętrznej. W innym przypadku w szczelinie pomiędzy podłożem a warstwą ocieplenia gorące produkty spalania w łatwy sposób mogą się przemieszczać – zauważa kierownik produktu z firmy Isover. Mimo to wybór systemu ociepleniowego w oparciu o konkretne materiały izolacyjne ma także duże znaczenie na szybkość rozprzestrzeniających

IZOLACJE | OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

Sprostać wymaganiom Robert Kotwas, ekspert Stowarzyszenia Producentów Wełny Mineralnej: Szklanej i Skalnej (MIWO)

Wełna mineralna kamienna sklasyﬁkowana jest jako materiał niepalny (A1). Mimo to podczas prac wykonawczych, należy pamiętać aby izolacja termiczna ściśle przylegała do powierzchni ściany i była równo ułożona, gdyż podczas pożaru w przestrzeni pomiędzy podłożem a ociepleniem możliwa jest penetracja gorących produktów spalania. Fot. Isover się płomieni, tym większy ma też prawidłowy sposób jego wykonania. Jednak jak można dodatkowo zabezpieczyć fasadę ocieploną materiałami termoizolacyjnym z polistyrenu, które są podatne na długotrwałe działanie zewnętrznego źródła ognia?

BARIERY I RYGLE OGNIOWE Na skutek oddziaływania ognia na elewację ocieplonego budynku, a co za

tym idzie spalania palnych wyrobów budowlanych, mogą powstawać płonące krople, które przyczyniają się do jeszcze szybszego rozprzestrzeniania ognia – mogą zaprószyć ogień np. na balkonach, czy nawet przyczynić się do spłonięcia samochodów. Materiały dociepleniowe wykonane z wełny mineralnej Isover (o najwyższej Euroklasie reakcji na ogień A1) pod wpływem ognia nie wytwarzają kropel i cząstek ogniowych.

Prawidłowe wykonanie Paweł Polak, kierownik produktu Isover Istotny wpływ na rozprzestrzenianie ognia na powierzchni elewacji ma dokładność wykonania robót. W przypadku starannie wykończonej fasady, warstwa składająca się z siatki zbrojącej i wyprawy tynkarskiej nie ulegnie zniszczeniu, dzięki temu ogień będzie miał trudniejszy dostęp do kolejnych warstw ocieplenia. Wzdłuż krawędzi płyt izolacyjnych należy zapewnić ciągłość warstwy kleju, warstwa zbrojona powinna mieć określoną grubość, trzeba również pamiętać o odpowiedniej długości zakładów siatki zbrojącej. Rozwiązaniem najbezpieczniejszym jest bazowanie na niepalnej wełnie mineralnej np. ISOVER Fasoterm NF lub Isover TF Hobby w sposób kompleksowy, na całej elewacji obiektu. Warto pamiętać, że zgodnie z przepisami prawnymi budynki powyżej 25 m wysokości muszą być ocieplone niepalnymi materiałami izolacyjnymi, dlatego też zasadnym jest stosowanie przynajmniej „rygli ogniowych” z wełny mineralnej w strefach przyziemia i na co drugiej kondygnacji – nawet w budynkach niższych.

W Polsce wymagania bezpieczeństwa pożarowego dla budynków zawarte są w Dziale VI Warunków Technicznych z dnia 12 kwietnia 2002 roku (wraz z późniejszymi zmianami). Opisane tam wymagania odnoszą się do właściwości poszczególnych materiałów i wyrobów, całych rozwiązań, (np. systemów ociepleń) i elementów budynków (np. ściana), ich wyposażenia oraz instalacji. Przepisy dotyczące ociepleń praktycznie nie zmieniły się od 20 lat, chociaż od tamtego czasu kilkakrotnie zmieniały się wymagane grubości ocieplenia. Ocieplenia, np. ETICS mają wpływ na klasyfikację w zakresie stopnia rozprzestrzeniania ognia całych ścian i stropów. Mogą również wpływać na klasyfikację odporności ogniowej tych elementów. Określenia dotyczące rozprzestrzeniania ognia są zdefiniowane w § 208 WT. Jest cała grupa budynków, dla których nie ma wymagań odnośnie palności materiałów, czy stopnia rozprzestrzeniania ognia przez ocieplenia ścian zewnętrznych, jeśli tylko odległości między sąsiadującymi budynkami są dostatecznie duże. To budynki nie objęte klasyfikacją odporności pożarowej (§ 213 WT). Dlatego, przykładowo, jeśli odległość między domami jednorodzinnymi, znajdującymi się na sąsiednich działkach wynosi co najmniej 16 m, to w zgodzie z przepisami zarówno ściany, jak i dachy obu budynków mogą być palne i silnie rozprzestrzeniające ogień. Dopiero gdy ta odległość wynosi określone przepisami minimum, czyli 8 m, wówczas wymagane jest, by ściany i dachy obu budynków były NRO („nie rozprzestrzeniające ognia”). Podobne wymagania – NRO ocieplenia, dotyczą ociepleń ścian zewnętrznych większości budynków, objętych klasyfikacją pożarową, od niskich, przez średniowysokie aż po wysokie mieszkalne 11 kondygnacyjne, wzniesione przed kwietniem 1995 r. To oznacza, że można stosować palne izolacje, niezależnie od ich grubości, nawet w najbardziej wrażliwych miejscach elewacji. Jednak nawet w polskich przepisach znaleźć można kilka przypadków, gdy NRO nie wystarcza i przepisy wymagają niepalności materiałów, wchodzących w skład ociepleń: ścian zewnętrznych budynku, powyżej wysokości 25 m (§ 216 ust. 8); budynków, usytuowanych w granicy działki, dla których ściana zewnętrzna jest ścianą oddzielenia przeciwpożarowego (§ 232 ust. 1) oraz stropów stanowiących oddzielenia przeciwpożarowe (§ 232 ust. 1). W praktyce oznacza to, że izolacją cieplną w tych rozwiązaniach może być tylko materiał spełniający wymogi opisane w w/w paragrafach WT, czyli wełna mineralna, a tynki powinny zawierać małą ilość substancji organicznych.

Jeśli fasada nie jest w całości ocieplana wełną mineralną, bardzo dobrą praktyką jest umieszczanie no co drugiej kondygnacji tzw. „rygla ogniowego” wykonanego z niepalnej wełny mineralnej Isover – podkreśla Paweł Polak z Isover. Jednak jak pokazują dobre praktyki naszych sąsiadów z Europy Zachodniej, aby dodatkowo ochronić budynek przed działaniem ognia rozprzestrzeniającego i „pełzającego” przez stolarkę otworową należy stosować dodatkowe bariery okienne. Jak zauważył Ralf Pasker, dyrektor zarządzający z European Association for ETICS (EAE), obszary wokół ościeży okiennych powinny być ocieplone przy użyciu materiału termoizolacyjnego niepalnego np. wełny mineralnej. Zastosowanie podwójnej siatki wokół ościeży okiennych może więc nie zapewnić wystarczającej ochrony. Ralf Pasker podkreślał w trakcie swojej

prelekcji na Międzynarodowej Konferencji ETICS, że w przypadku wykonania ocieplenia na 3 dolnych kondygnacjach budynku jest rekomendowane przez EAE zastosowanie grubszej (4 mm) warstwy z zaprawy zatapiającej siatkę oraz wyprawy tynkarskiej. W narożnikach i rogach ocieplanej elewacji powinno stosować się profile wzmocnione siatką z włókna szklanego o gęstości wynoszącej nie mniej niż 280 g/m2, zaś materiały termoizolacyjne z poliuretanu (EPS) powinny także wyróżniać się gęstością nie większą niż 25 kg/m3 na obszarze 3 pierwszych kondygnacji. Dopiero spełnienie wszystkich tych wymagań przy wykonaniu ocieplenia (EPS) znacząco organiczny problem błyskawicznego rozprzestrzeniania się ognia (także z zewnętrznego źródła) na elewacji budynku. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

IZOLACJE | OCIEPLENIE

Dodatkowe „d”ocieplenie Jeśli stan techniczny dotychczasowego ocieplenia budynku jest dobry, ale nie zapewnia ono wystarczającej izolacyjności termicznej ścian, ponowne docieplenie może być najlepszym rozwiązaniem. Dzięki temu można zaoszczędzić na kosztach renowacji czy wymiany istniejącego ocieplenia, jak również jego usunięcia, utylizacji czy składowania. Jednak najpierw trzeba dokładnie sprawdzić, a następnie przygotować ścianę oraz stare ocieplenie, ponieważ mają one utrzymać instalowany nowy system ociepleń. Wykonywanie ocieplenia na ocieplenie spowodowane jest najczęściej koniecznością oszczędzania energii grzewczej, a także ochrony środowiska. W Polsce, zabiegi te stosuje się od początku lat 90.

PRECYZYJNA OCENA Docieplenia możliwe są jedynie w przypadku sprawnych systemów. Pierwszy etap przygotowań polega na zweryfikowaniu przez wykonawcę stanu bieżącej izolacji, jej nośności oraz stabilności. Jeśli doszło do samoczynnego odspojenia ocieplenia od ściany, bądź istnieje zagrożenie jego przemieszczenia, wykonanie ponownej izolacji w takim przypadku nie jest możliwe. Drugi etap to dokonanie odkrycia przekroju ocieplenia w celu ustalenia zgodności stanu faktycznego z dokumentacją techniczną i projektową oraz ustalenia stanu i rodzaju podłoża pod ociepleniem już istniejącym. Te badania należy wykonywać nawet w przypadku, gdy stare ocieplenie nie wskazuje żadnych widocznych uszkodzeń.

RACJONALNA POTRZEBA A WYMÓG Nie w każdym przypadku trzeba, a nawet można docieplać budynki. Wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej ścian zmieniają się. Przy stałym wzroście cen energii grzewczej i paliw, coraz częściej rozważa się zwiększenie grubości termoizolacji, renowacji ocieplenia. W przypadku budynków wykonanych w technologii wielkopłytowej, przy pomocy odpowiednich kotew, wzmacnia się dodatkowo połączenia płyt osłonowych z płytami nośnymi. Przy tego typu rozwiązaniach, w trakcie szacowania skutków nieodpowiedniego stanu istniejących łączników pomiędzy płytami należy wziąć pod uwagę, że wykonanie ocieplenia uniemożliwi dostęp do konstrukcji ścian od zewnątrz na

Ze względu na zwiększenie grubości przegrody, po zastosowaniu dodatkowej warstwy materiałów termoizolacyjnych, obecne elementy, takie jak parapety, rynny znajdujące się na elewacji, muszą zostać zdemontowane i zastąpione nowymi, dopasowanymi do nowej grubości przegrody. Fot. Atlas kolejnych kilkadziesiąt lat. Docieplenie ocieplenia ma sens wyłącznie wtedy, gdy istniejące ocieplenie nie wymaga kosztownego wzmocnienia i przygotowania. Wykonanie takich prac nie jest możliwe, kiedy stare ocieplenie jest w złym stanie, zwłaszcza jeżeli doszło do samoczynnego odspojenia ocieplenia od ściany, objawiającego się najczęściej

charakterystycznym wybrzuszeniem powierzchni lub pęknięciami warstw systemu, oraz kiedy istnieje zagrożenie przemieszczenia ocieplenia względem ściany.

OPŁACALNE CZY NIE? Okazuje się, że wymierne korzyści ekonomiczne przynosi nawet docieplenie

stosunkowo ciepłego domu. Specjaliści przyjmują, że w domach budowanych przed 1990 rokiem, ściany o grubości 38-51 cm (niezależnie od użytych materiałów) mają ciepłochronność na poziomie 1 W/(m2K). Dom o powierzchni 150 m2, w którym powierzchnia ścian wynosi około 200 m2 traci w sezonie grzewczym około 12 000 kWh, co w przełożeniu na roczne

IZOLACJE | OCIEPLENIE

Przeprowadź test Łukasz Kulczycki, Grupa Produktowa Ocieplenia, Atlas Kompatybilność technologiczna to jedna z podstaw pomyślnego przeprowadzenia inwestycji, dlatego wykonując termomodernizację budynku należy zastosować wyroby jednego producenta. Ze względu na zwiększenie grubości przegrody w wyniku przeprowadzenia docieplenia, przygotowanie budynku do termomodernizacji należy zacząć od usunięcia wszelkich mechanicznie montowanych zewnętrznych elementów, jak parapety czy rynny (po zakończeniu należy dostosować elementy i ich mocowanie do nowej grubości termoizolacji). Nieodzowna jest także próba przyczepności. W tym celu próbkę materiału termoizolacyjnego (np. fragmentu styropianowego brytu) o wymiarach 10x10 cm należy przykleić klejem do ociepleń w różnych miejscach elewacji bezpośrednio na starym ociepleniu, by znaleźć newralgiczne miejsca. Przyczepność sprawdzamy po upływie 3 dni. W przypadku oderwania całej próbki, należy sprawdzić, czy na elewacji nie zostały warstwy, które uniemożliwiają prawidłowe wiązanie. Podłoże charakteryzuje się wystarczającą wytrzymałością, jeżeli materiał termoizolacyjny podczas próby ulegnie rozerwaniu. Tego typu test warto przeprowadzić przed gruntowaniem, jak i po aplikacji primera.

Zaoszczędź czas i pieniądze Marcin Matałowski, kierownik działu szkoleń Blue Dolphin Tapes Do zabezpieczania stolarki otworowej zalecam użycie Taśmy Ochronnej Zewnętrznej marki Blue Dolphin Tapes. Produkt ten dedykowany jest do gładkich powierzchni takich jak szkło, plastik, aluminium, metal, winyl czy drewno. Taśma charakteryzuje się odpornością na promienie UV, wilgoć, różnice temperatur oraz uszkodzenia mechaniczne. W odróżnieniu od taśm PCV Taśma Zewnętrzna Blue Dolphin może przebywać na powierzchni do 60 dni. Zastosowanie specjalnego nośnika wraz z substancją klejącą daje gwarancję łatwego i czystego odklejania taśmy bez uszkodzeń powierzchni i zostawiania śladów kleju. Używając Taśmy Ochronnej Zewnętrznej marki Blue Dolphin Tapes unikniemy wielu problemów związanych z nieprawidłowym zabezpieczeniem stolarki otworowej dzięki czemu zaoszczędzimy czas i pieniądze.

straty finansowe, oscyluje w kwotach około 2,5 tys. zł. Fachowo wykonane docieplenia, do poziomu 0,28 W/(m2K), mogą zniwelować te straty nawet o około 60%. W tym przypadku, koszt inwestycji zwróci się po 10 latach użytkowania. Popularną technologią jest metoda lekko – morka. Wykorzystywane są w niej przede wszystkim materiały, takie jak styropian oraz tynk cienkowarstwowy, rzadziej wełna mineralna. Ciężar takiego docieplenia wynosi zaledwie 10-30 kg/m2. Zaletą tej metody jest wyeliminowanie mostków termicznych oraz dostępność technologii. Niestety wadą jest duża wrażliwość na błędy wykonawcze, czyli defekty powstałe podczas nieodpowiedniego zastosowania technologii, co można zauważyć nawet po kilku latach, a usunięcie ich jest skomplikowane i kosztowne.

PRZYGOTOWANIE PODŁOŻA Konieczne jest usunięcie z powierzchni ścian pyłu i luźnych, słabo przylegających fragmentów, tj. odspojonych powłok farb czy warstw tynku. Niedokładnie oczyszczenie podłoża może spowodować znacznie słabszą przyczepność warstw wyrównujących i zapraw klejowych. Aby więc mieć pewność co do właściwej

nośności podłoża, bezpieczniej jest usunąć istniejące warstwy. Wyrównać należy także chłonność podłoża, co poprawi przyczepność kolejnych warstw. Dotyczy to szczególnie porowatych i nasiąkliwych podłoży mineralnych, które wymagają zastosowania preparatów gruntujących, których brak obniży przyczepność i odspajanie się płyt. Konieczne jest też wyrównanie powierzchni ścian, do czego wystarczy użycie cienkich płyt styropianowych lub odpowiednich zapraw. Błędem jest wyrównywanie podłoża grubszą warstwą kleju mocującego. Powoduje to wydłużenie czasu wiązania warstwy mocującej, co następnie może prowadzić do naruszenia płyt i zmniejszenia lub też utraty przyczepności kleju. Dodatkowo użycie produktów słabszej jakości może powodować spękania masy mocującej, a także przemieszczanie płyt w następstwie skurczu wiązania. Stosowanie zbyt grubych warstw kleju mocującego jest też nieekonomiczne - klej jest znacznie droższy od zaprawy wyrównującej czy zwykłego tynku.

POPEŁNIANE BŁĘDY Dla najważniejszych kwestii dotyczących ocieplenia już istniejącego

należy ustalić klasyfikację ogniowej, technikę wykonywania ścian nośnych z uwzględnieniem ich wzmocnienia, rodzaju warstw nienośnych, które znajdują się na powierzchni ścian, sposobu zamocowania ocieplenia do podłoża, stanu warstw zewnętrznych ocieplenia, ewentualnej obecności substancji antyadhezyjnych, zabrudzeń lub skażenia mikrobiologicznego, stanu przyczepności międzywarstwowej ocieplenia, grubości oraz rodzaju warstw podłoża i ocieplenia, powierzchni nieocieplonych pod kątem możliwości ich docieplenia, rodzaju i stanu termoizolacji (styropianu). Jakość wykonania prac ma ogromne znaczenie dla późniejszej eksploatacji budynku oraz jego estetyki. Przy użyciu styropianu, często popełnia się wiele podstawowych błędów wykonawczych. Należy do nich używanie zaprawy klejącej do wypełnienia szczelin powstałych pomiędzy płytami styropianu. Ten błąd doprowadza do powstania mostków termicznych i pogorszenia jakości docieplenia. Powstałe szczeliny powinno się uzupełniać pianą poliuretanową, która dokładnie wypełni wolne powierzchnie, a jej nadmiar

da się łatwo usunąć. Niewłaściwe jest także często ułożenie płyt na narożniku budynku. Płyty powinny zazębiać się jak w „zamku błyskawicznym” wychodząc naprzemiennie ze ścian tworzących narożnik. Częstym błędem jest też złe przygotowanie pierwotnego podłoża pod warstwę docieplenia. Przed przystąpieniem do prac dociepleniowych należy usunąć wszystkie luźne części tynku, uzupełnić ubytki oraz zagruntować ścianę, wyrównując tym samym chłonność podłoża. Dodatkowego wzmocnienia wymagają miejsca szczególnie narażone na uszkodzenia mechaniczne, takie jak cokoły, parter budynku, naroża otworów okiennych i drzwiowych. Brak wzmocnienia tych punktów zmniejsza trwałość całego docieplenia.

MOCOWANIE MECHANICZNE Ocieplenie na ocieplenie różni się od podstawowego ocieplenia sposobem mocowania mechanicznego. Przy mocowaniu nowego ocieplenia, oprócz warstwy kleju, niezbędne jest wykonanie połączenia łącznikami mechanicznymi z trzpieniem stalowym, najlepiej wkręcanym lub wbijanym. Mocowanie mechaniczne jest kluczowe dla trwałości układów. W większości rozwiązań tradycyjnych (w technologii ETICS) łączniki przechodzą przez wszystkie warstwy ocieplenia (starego i nowego) aż do podłoża nośnego, w którym mają być skutecznie zakotwione. Przymocowanie odspojonego ocieplenia łącznikami mechanicznymi i punktowe uzupełnienie brakującej ilości substancji klejącej w celu równomiernego podparcia płyt jest kosztowne. Kolejne wiercenie, czyli mocowanie mechaniczne nowego ocieplenia, może uszkodzić osadzenie wcześniejszych łączników. Szczególną uwagę należy zwrócić na sprawdzenie skuteczności mocowania łączników mechanicznych. Próby powinny być prowadzone wraz z postępem robót i protokołowane. Jeśli stwierdzone zostaną obszary ocieplenia odspojonego od podłoża, konieczny będzie demontaż i prawidłowe odtworzenie i zamocowanie ocieplenia. Łączniki muszą przechodzić przez wszystkie warstwy nowego i starego ocieplenia. Głębokość ich zakotwienia należy określić na podstawie Aprobaty Technicznej łącznika oraz klasyfikacji podłoża,

IZOLACJE | OCIEPLENIE

określonego podczas odkrywek. Liczba łączników przy renowacji istniejących ociepleń nie powinna być mniejsza niż 6 szt./m2. Łączniki mechaniczne, zamocowane przy nowej warstwie izolacji, przenoszą cały ciężar systemu. Od tego momentu w wykonaniu, zależy ich rodzaj i ilość. Najlepiej tę funkcję będą spełniały łączniki z trzpieniem stalowym wkręcanym o najwyższych parametrach wytrzymałościowych. Warto pamiętać o parametrach użytkowych łączników, o ich energooszczędności. Łączniki energooszczędne to takie, które nie wprowadzają mostków termicznych, a zatem nie powodują strat ciepła. Najlepsze produkty na rynku mają określony powyższy parametr i podany on jest w aprobacie technicznej.

TRWAŁOŚĆ MATERIAŁU Prawidłowo wykonana izolacja musi być pozbawiona tzw. mostków termicznych, czyli miejsc, przez które ucieka najwięcej ciepła. Zwłaszcza w przypadku poddaszy problemy pojawiają się przy niedokładnym wykonaniu warstwy ocieplenia między krokwiami i braku ciągłości izolacji. Warto również, aby wykonawca przestrzegał wytycznych producentów, gdyż to gwarantuje trwałość zastosowanych rozwiązań i korzyści przez cały okres eksploatacji. Wełna skalna, dzięki unikalnym właściwościom z powodzeniem stosowana jest jako izolacja termiczna, akustyczna i ognioochronna w budownictwie mieszkaniowym, użyteczności publicznej, komercyjnym oraz przemysłowym. Jako materiał o najwyższej klasie reakcji na ogień A1, wełna skalna stanowi dla budynku pasywny środek ochrony przeciwpożarowej. Oznacza to, że wyrób się nie pali, nie wytwarza płonących kropli i dymu lub emituje znikome jego ilości, w skrócie: nie przyczynia się do rozwoju pożaru. Dzięki włóknistej strukturze, dużej chłonności dźwięków oraz małej sztywności dynamicznej, wełnę skalną można stosować także jako skuteczną izolację akustyczną. Skalną wełnę stosuje się w ścianach działowych, stropach międzykondygnacyjnych, zapewniając przyjemny i zdrowi komfort akustyczny, minimalizując wpływ dźwięków z pomieszczeń sąsiadujących jak i z zewnątrz. – mówi Tomasz Kwiatkowski, doradca techniczny Rockwool Polska.

Jeśli w ocenie technicznej istniejącego ocieplenia przyczepność warstwy budzi wątpliwości lub doszło do samoczynnego odspojenia się warstwy izolacji termicznej od ściany, ponowna renowacja na istniejącym systemie nie może być przeprowadzona. Fot. SSO

Aby izolacja zapewniała ochronę cieplną, zgodnie z wymogami normy, musi mieć odpowiednią grubość. Fot. SSO

Szczegółowa diagnostyka Justyna Mikołajczyk, Stowarzyszenie na Rzecz Systemów Ociepleń (SSO) Trwałość systemów ETICS (z zastosowaniem styropianu) ocenia się na minimum 30 lat (doświadczenia rynkowe w tym zakresie sięgają już ponad 40 lat) – pod warunkiem właściwej instalacji systemu oraz prowadzenia systematycznych przeglądów i ewentualnych niezbędnych napraw. Na efektywność i trwałość systemów ociepleń wpływa wiele czynników. Przede wszystkim jakość i systemowość stosowanych materiałów, jakość aplikacji systemu w tym zachowania przerw technologicznych, dokładność wykonania detali (np. obróbki podokienników, dodatkowe zbrojenie w narożnikach okien i sposób przycięcia płyt izolacji termicznej, itp.), szczegółowość rozwiązań na etapie projektowania. Zarówno w jednej, jak w i drugiej dziedzinie od lat 90., kiedy w Polsce upowszechniły się ocieplenia, dokonała się znacząca ewolucja. Wykonawcy mają coraz większą wiedzę i umiejętności, a systemy ociepleń coraz lepsze parametry techniczne i użytkowe. Duża część ociepleń wykonana przed laty nadal dobrze spełnia swe zadanie. Są też budynki, których ocieplenie jest – według obecnych standardów i wymogów – niewystarczające. Jednym z rozwiązań jest w takiej sytuacji instalacja nowego systemu na wcześniej już eksploatowanym, poprzez dodanie nowej warstwy izolacji termicznej, składnika nowego systemu ociepleń. Wykonanie kompleksowego ocieplenia na istniejącym wymaga jednak szczegółowej diagnostyki tego ostatniego, a w szczególności jego stanu technicznego. Ocieplenia zakwalifikowane do renowacji mogą być w różnym stanie. Do najczęstszych usterek należą uszkodzenia warstw zewnętrznych (odspojenia tynków i warstwy zbrojonej siatką), odspojenia od podłoża (w miejscu, gdzie brakuje łączenia mechanicznego), pojawienie się korozji mikrobiologicznej w miejscach występowania mostków termicznych, rysy występujące w warstwie wyprawy tynkarskiej lub w wyprawie i przenoszące sie na warstwę zbrojoną. Pamiętajmy, iż do kolejnego ocieplenia kwalifikowane na podstawie opinii lub ekspertyz technicznych mogą być tylko systemy spełniające kryteria stabilności i nośności. Jeśli w ocenie technicznej istniejącego ocieplenia przyczepność warstwy budzi wątpliwości lub doszło do samoczynnego odspojenia się warstwy izolacji termicznej od ściany, ponowna renowacja na istniejącym systemie nie może być przeprowadzona. Dlatego instalacja nowego systemu ociepleń na wcześniej już eksploatowanym wymaga każdorazowo wykonania rzetelnej diagnostyki przez uprawnionego specjalistę, aby mieć absolutną pewność co do skuteczności takiego rozwiązania. Możliwe jest lokalne dodatkowe mocowanie odspojonego systemu do ściany, punktowe uzupełnienia uszkodzonych wypraw tynkarskich lub warstwy zbrojeniowej, naprawa rys, itp., jednak prace te muszą być wykonane zgodnie z wymaganiami technologicznymi, w oparciu o dedykowane pakiety materiałowe producentów. Spełnienie tego typu wymagań gwarantuje długoletnią, bezproblemową eksploatację nowego systemu przy znacznie podniesionej izolacyjności przegrody budowlanej.

AUTOR: PIOTR SAWCZUK

FACHOWY WYKONAWCA | OZE

Ciepło z natury Dlaczego warto zainstalować pompę ciepła? To pytanie często zadają sobie inwestorzy, planujący montaż systemu grzewczego. Zalet pomp ciepła jest wiele. Do najważniejszych należą oszczędność na rachunkach za ogrzewanie oraz proekologiczny aspekt inwestycji.

Pompy ciepła typu powietrze/woda są najłatwiejsze w montażu. Można je instalować zarówno w nowych, jak i istniejących budynkach. Fot. Junkers Pompy ciepła są urządzeniami, które do wytwarzania energii cieplnej wykorzystują odnawialne źródła. W zależności od rodzaju urządzenia są to powietrze, grunt lub woda. Dzięki temu koszt ogrzania domu systemem opartym o pompę ciepła jest niewielki. Urządzenia te do pracy potrzebują jedynie niewielkiej ilości energii elektrycznej. Jest to jednak ilość tak mała, w porównaniu z wytwarzaną przez pompę energią cieplną, że instalacje te uchodzą za jedne z najbardziej ekonomicznych. Warto również dodać, że dzięki wykorzystywaniu odnawialnych źródeł energii pompy ciepła są bardzo ekologiczne.

RODZAJE POMP CIEPŁA Pompy ciepła typu powietrze/woda są najtańsze w montażu i dobrze sprawdzają się w budynkach wyposażonych już

w źródło ciepła, np. kocioł olejowy lub węglowy. Wówczas instalując pompę znacznie obniża się koszty eksploatacji – nawet o 50%. Powietrzne pompy ciepła instaluje się także w obiektach, przy których nie ma możliwości wykonania wymiennika gruntowego (pompy solanka/ woda), np. ze względu na ukształtowanie działki. Urządzenia zasilane powietrzem mogą również służyć do chłodzenia pomieszczeń latem, wykorzystując do tego np. instalację podłogową lub klimakonwektory. Należy jednak pamiętać, że powietrzne pompy ciepła działają zależnie od warunków panujących na zewnątrz. I choć niektóre urządzenia mogą działać nawet przy temperaturze -20ºC, to w takich warunkach znacznie spada ich sprawność. W Polsce temperatury zimą potrafią być jeszcze niższe co powoduje, że powietrzna pompa ciepła

nie może być samodzielnym źródłem ciepła i potrzebuje wsparcia. Ze względu na warunki klimatyczne panujące w naszym kraju, jedynie gruntowe pompy ciepła są w stanie samodzielnie, bez dodatkowego źródła ciepła, zapewnić całoroczne ogrzewanie budynku. Urządzenia te pozyskują energię z ziemi, wykorzystując do tego zasadę termodynamiki. Dzięki temu energia cieplna z dolnego źródła (gruntu), za pomocą czynnika roboczego (np. glikolu), dostarczana jest do górnego źródła (np. ogrzewania podłogowego, ściennego, grzejników konwekcyjnych, klimakonwektorów). Wodne pompy ciepła są najrzadziej stosowane. Ich największą zaletą jest duża efektywność. Do pozyskania energii wykorzystują dwie studnie: biorczą,

z której pobiera się wodę oraz zdawczą, która odprowadza ją z powrotem do środowiska naturalnego. Studnie sięgają głębokości 10 m pod powierzchnią ziemi, gdzie temperatura wody waha się od 8 do 10ºC, natomiast 10 m głębiej nie spada poniżej 12ºC. Warto zatem zdecydować się na głębszy odwiert, ponieważ zapewni on stabilniejsze źródło energii przez cały rok.

KTÓRĄ WYBRAĆ? Wybór rodzaju pompy ciepła powinien być zawsze skonsultowany ze specjalistą. Dobrze konsultacje te podjąć już na etapie projektowania domu. Fachowiec na podstawie projektu jest w stanie określić zapotrzebowanie na ciepło i wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie, które to zapotrzebowanie zapewni. Ważne w wyborze pompy

FACHOWY WYKONAWCA | OZE

jest to czy mamy dostęp np. do gazu na swojej działce. Gdy mamy, montaż gruntowej lub wodnej pompy ciepła – przy obecnych niskich cenach gazu – jest dość wątpliwy ze względu na wysokie koszty instalacyjne. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest zainwestowanie w powietrzną pompę, najtańszą, która, będąc wsparciem dla gazowego kotła w znacznym stopniu obniży rachunki za ogrzewanie. Instalacja gruntowych pomp ciepła zawsze wiąże się z wykonaniem – dość kosztownych – prac ziemnych – wykopów na głębokość do 1,5 m i ułożenie rur w przypadku poziomego kolektora gruntowego lub odwierty o przeciętnej głębokości do 100 m i zainstalowanie rur w przypadku pionowego kolektora gruntowego. Wielkość wymiennika pionowego, a co za tym idzie także głębokość odwiertów, zawsze ściśle zależy od zapotrzebowania budynku na ciepło. Czyli im większe zapotrzebowanie tym większy kolektor ponieważ na moc grzewczą gruntowej pompy ciepła składają się dwa czynniki: moc chłodnicza, którą

odbiera się z gruntu schładzając go i moc elektryczna, którą dostarcza się do sprężarki. W przypadku gdy mamy pompę ciepła o mocy 10kW, przyjmujemy, że 2 kW pobiera sprężarka więc musimy 8 kW odebrać z gruntu, który ma określoną przewodność cieplną – 35 do 40 W z metra bieżącego odwiertu. Więc żeby uzyskać żądane 8 kW musimy wykonać odpowiednio głębokie otwory. Generalna zasada jest taka, że im głębiej tym lepiej. Od pewnej głębokości zaczyna się stabilna temperatura w gruncie, około 9 – 10ºC. Gdy dzielimy odwiert na kilka sekcji musimy wziąć pod uwagę tzw. strefę martwą, z której nie pozyskuje się ciepła lub jedynie niewielką ilość. Znajduje się ona przy gruncie więc większa ilość odwiertów to większa ilość martwych stref . Czasem to warunki geologiczne wymagają tego, aby wykonać więcej mniejszych odwiertów. O wiele mniej problemów i mniej kosztuje instalacja pompy ciepła typu powietrze/woda. Można ją montować zarówno w nowo budowanych, jak i istniejących budynkach, a instalacja nie wymaga uciążliwych prac.

Montaż gruntowych pomp ciepła jest zawsze związany z wykonaniem prac ziemnych – odwiertów lub wykopów. Fot. Sofath

POMPA CIEPŁA W SYSTEMIE Wybór pompy ciepła zależy także od instalacji grzewczej (górnego źródła ciepła). Budynki o dużych stratach ciepła wymagają zastosowania urządzeń o dużych mocach grzewczych, co powoduje, że urządzenie pracuje w mniej korzystnych warunkach. Ma to wpływ na koszty eksploatacyjne. W takich

przypadkach warto wziąć pod uwagę zmodernizowanie instalacji, dzięki czemu możliwe będzie osiągnięcie większych oszczędności w kosztach eksploatacji. Pompy ciepła należą do niskotemperaturowych źródeł ciepła dlatego najlepiej, najefektywniej będą współpracować z podobnymi instalacjami górnego źródła ciepła, a więc ogrzewaniem REKLAMA

Ziemia, woda i powietrze – to natura, w której tkwią nieograniczone zasoby darmowej energii. Dzięki pompom ciepła marki Buderus możesz wykorzystać tę energię do ogrzewania Twojego domu i to prawie bezpłatnie, bo aż do 80% energii funduje natura! W ten sposób odczuwalnie ograniczasz swoje bieżące wydatki. W naszej ofercie z pewnością znajdziesz rozwiązanie na miarę Twoich potrzeb. Chętnie doradzimy w dokonaniu właściwego wyboru.

Złoty Instalator 2015

Czerp siłę z natury – z pompami ciepła marki Buderus

Robert Bosch Sp. z o.o., ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, Infolinia Buderus 801 777 801, www.buderus.pl Firma Robert Bosch Sp. z o.o. (gwarant) udziela nawet do 5 lat gwarancji na sprawne działanie urządzeń grzewczych, zgodnie z warunkami zawartymi w kartach gwarancyjnych poszczególnych urządzeń.

FACHOWY WYKONAWCA | OZE

Jednym z najważniejszych współczynników charakteryzujących pompy ciepła jest COP określający sprawność danego urządzenia. Im jest on wyższy, tym mniej energii elektrycznej będzie konieczne do produkcji odpowiedniej ilości ciepła. Fot. Hydro Tech

Jak montować pompy ciepła? Grzegorz Łukasik, Product Manager Bosch Termotechnika Sprężarkowe pompy ciepła można podzielić, ze względu na źródło ciepła, na pompy ciepła gruntowe i powietrzne. Bazując na tym podziale, można rozróżnić sposób montażu tych urządzeń. Pompy ciepła gruntowe oprócz standardowych podłączeń jakie wykonuje się przy podłączeniu każdego innego urządzenia grzewczego, czyli podłączenia do c.o., c.w.u. i podłączeń elektrycznych, wyposażone są w dodatkowe króćce przyłączeniowe do instalacji dolnego źródła. Ta instalacja to kolektor gruntowy w postaci rur z tworzywa sztucznego, które są zakopane poziomo w gruncie lub pionowo w odwiercie w postaci sondy gruntowej. Przez ten kolektor przepływa płyn niezamarzający, który odbiera ciepło z gruntu i przekazuje je pompie ciepła. Podłączenie tego typu instalacji do pompy ciepła sprowadza się do prac czysto hydraulicznych, więc nie sprawia większych problemów. Na koniec należy taką instalację zaizolować izolacją paroszczelną, aby zapobiec wykraplaniu się wilgoci na powierzchni rur. Najczęściej popełniane błędy podczas montażu tego typu pomp ciepła to: nieodpowietrzenie kolektora gruntowego lub nieprawidłowe zwymiarowanie względem pompy ciepła. Powietrzne pompy ciepła można podzielić jeszcze na dwa podtypy. Pompy ciepła typu monoblok i split. W obydwu przypadkach mamy najczęściej do czynienia z sytuacją, gdzie pompa ciepła składa się z dwóch elementów. Część urządzenia znajduje się na zewnątrz budynku, a część w środku i są one ze sobą połączone. W przypadku urządzenia monoblok, połączenie wykonane jest przy pomocy rurociągu z wodą grzewczą, zatem montaż urządzenia sprowadza się do wykonania prac hydraulicznych. Błędy jakie można popełnić to niedostateczna izolacja cieplna rurociągów położonych na zewnątrz budynków, zbyt daleko ustawiona pompa ciepła względem budynku, brak odprowadzenia skroplin lub takie ustawienie jednostki zewnętrznej, które będzie generowało dodatkowy hałas na zewnątrz budynku. Przy pompach ciepła typu split połączenie między jednostką wewnętrzną i zewnętrzną wykonane jest za pomocą rurociągu z czynnikiem chłodniczym. W tym przypadku do wykonania takiej instalacji wymagane są odpowiednie umiejętności i dodatkowe narzędzia, co powoduje, że oprócz błędów jakie można popełnić przy monobloku, trzeba zwrócić szczególną uwagę na obieg chłodniczy, czyli wykonanie próżni w instalacji, szczelne połączenia i odpowiednie napełnienie układu czynnikiem chłodniczym.

podłogowym. Temperatura wody w tego rodzaju instalacji nie może być zbyt wysoka, ze względu na bezpośredni kontakt użytkowników z powierzchnią grzewczą. Stanowi to optymalne warunki dla pracy dla pompy ciepła i generuje największe oszczędności. Możliwa jest współpraca pompy ciepła z „mocniejszymi” górnymi źródłami ciepła. W takiej sytuacji, ze względu na gorsze warunki pracy urządzenia jego efektywność będzie jednak znacznie niższa. Coraz popularniejsze stają się systemy grzewcze oparte o kilka urządzeń, wykorzystujących odnawialne źródła energii. I tak, pompa ciepła może współpracować z kolektorami słonecznymi czy instalacją fotowoltaiczną. Taki system w jeszcze większym stopniu ogranicza koszty związane z ogrzaniem domu i podgrzaniem c.w.u. Oczywiście każdą taką inwestycję należy dobrze rozważyć, aby koszt instalacji nie był zbyt wysoki w porównaniu z późniejszymi oszczędnościami.

FACHOWY WYKONAWCA | OZE

Sprawność pompy ciepła

FOT. JUNKERS

Współczynnik efektywności COP (z ang. coefficient of performance) wyraża sprawność pompy ciepła. Oblicza się go porównując ilość ciepła ze skraplacza (Q) z dostarczoną energią do kompresora (W). W praktyce, gdy COP = 2 oznacza to, że 2 kW mocy cieplnej/chłodniczej uzyskuje się z jednego kW mocy zużywanej przez kompresor pompy. COP nie jest wielkością stałą dla danego rodzaju pompy ciepła. Zmienia się on w czasie pracy urządzenia i zależy od wielu czynników, m.in. od temperatury dolnego źródła, temperatury zasilania górnego źródła, różnicy pomiędzy temperaturą wody zasilającej instalację grzewczą (wpływającej do niej), a temperaturą jej powrotu. Dlatego ta sama pompa ciepła może osiągać różną sprawność. Często w materiałach reklamowych producenci podają najwyższą wartość jednak nie wspominają, w jakich warunkach ją osiągnięto.

Nowoczesne pompy ciepła dobrze pasują do innych urządzeń ustawianych w domu. Fot. Hydro Tech

Trochę historii Zasada działania pompy ciepła ma prawie 200-letnią historię, gdyż już w 1824 roku jako pierwszy opublikował ją pewien Francuz o nazwisku Carnot. Dziesięć lat później Amerykanin Jacob Perkins skonstruował pierwszą chłodziarkę sprężarkową z eterem dietylowym jako czynnikiem roboczym. W 1852 szczegółowe podstawy teoretyczne pomp ciepła przedstawił Lord Kelvin, który udowodnił, że maszyny chłodnicze mogą być wykorzystywane także do ogrzewania. Ponadto wykazał, że do ogrzewania przy pomocy pompy ciepła potrzeba mniej energii pierwotnej niż do bezpośredniego ogrzewania, ponieważ energia cieplna pobierana jest częściowo z otoczenia (powietrze, woda lub grunt), co przynosi zysk energetyczny. W 1855 roku Lord Kelvin założył i eksploatował wybudowaną według projektu Petera Rittera von Rittingera warzelnię soli w Ebensee w Austrii – ekonomiczną parownię działającą na zasadzie podobnej do działania lodówki. Owa „pompa parowa” umożliwiała odparowywanie solanki w celu odzysku energii i oszczędności paliwa. W wyniku mechanicznego sprężania pompa podwyższała temperaturę oparów solanki, a dodatkowo pozyskiwane w ten sposób ciepło wykorzystywane było do ponownego ogrzania solanki. Lata 1860–1870 to okres intensywnych prac nad chłodziarkami sprężarkowymi i absorpcyjnymi. Pierwotnie chłodziarki służyły do produkcji lodu. Dopiero później wykorzystano je także do bezpośredniego chłodzenia. Znajdowały one zastosowanie przede wszystkim w warzelniach piwa oraz przemyśle spożywczym. Okres triumfu lodówek przypada na lata po I wojnie światowej. Największą popularnością cieszyły się w Stanach Zjednoczonych, których nie dotknęły zniszczenia wojenne. W 1912 roku Heinrich Zoelly – szwajcarski konstruktor turbin – złożył pierwszy wniosek patentowy na geotermiczną pompę ciepła, jednak nie wykorzystał swego wynalazku w praktyce. Dopiero kryzys gospodarczy końca lat 20-tych XX wieku sprawił, że podejmowano coraz liczniejsze próby konstruowania bardziej rentownych instalacji grzewczych. W Zurychu modelowymi pompami

ciepła, wybudowanymi w latach 1938-1945 ze względu na poważne braki węgla, ogrzewane były między innymi: ratusz, budynek kongresu, urzędy, kryta pływalnia. Pompy ciepła pobierały energię z powietrza oraz z rzeki Limmat płynącej przez stolicę Szwajcarii. Po wojnie zainteresowanie pompami ciepła zmalało, gdyż węgla i ropy znów było pod dostatkiem. Pierwsza geotermiczna pompa ciepła została uruchomiona w USA, dnia 1 października 1945 roku, w domu Roberta C. Webbera, w Indianapolis. Pompa wyposażona była w sprężarkę o mocy nominalnej 2,2 kW i za pomocą dmuchawy zasilała popularny już wtedy w Stanach Zjednoczonych system ogrzewania powietrzem. Zimą, na przełomie lat 1945/46 odnotowano w Indianapolis temperatury dochodzące do -24 °C, jednak pompa ciepła przez cały czas ogrzewała dom Webbera do temperatury 22-23°C. Po tym udanym eksperymencie w następnych latach wybudowanych zostało wiele podobnych instalacji grzewczych, instalowane były one zwykle przez uniwersytety i przedsiębiorstwa energetyczne. Bardzo popularne stały się pompy ciepła powietrze/powietrze, które zapewniały chłodzenie latem i ogrzewanie zimą, podnosząc komfort użytkowania mieszkań i biur. W połowie lat dziewięćdziesiątych w Europie Zachodniej nastąpił utrzymujący się do dziś boom w segmencie pomp ciepła. W Polsce pierwsze pompy ciepła zainstalowano w roku 1995, a rok później powstał pierwszy poradnik na ich temat. Obecnie do zwiększenia popularności zastosowania pomp ciepła przyczynia się wiele czynników, a wśród nich: nieustanny napływ nowych technologii i producentów, polityka Unii Europejskiej ukierunkowana na zwiększenie nakładów na ochronę środowiska i konieczność zastosowania źródeł energii odnawialnej, a także rosnąca wśród samych użytkowników świadomość zagrożeń katastrofą ekologiczną w wyniku dotychczasowej zbytniej eksploatacji kopalnych źródeł energii i świadomość możliwości, jakie daje nam wykorzystanie źródeł odnawialnych. źródło: Bosch

FACHOWY WYKONAWCA | OKNA DACHOWE

Prawidłowy montaż okien dachowych jest jedną z gwarancji komfortowego i bezpiecznego użytkowania pomieszczeń usytuowanych na poddaszu. W praktyce wykwalifikowanym dekarzom wystarczy przestrzeganie zasad zawartych w instrukcjach przygotowanych przez producentów. Jednak ci ostatni, żeby usprawnić montaż, dodatkowo oferują gotowe zestawy instalacyjne oraz liczne akcesoria montażowe.

Przygotowanie okna dachowego do instalacji. Fot. Velux

Montaż okien dachowych – wskazówki dla dekarzy Prawidłowy montaż okien dachowych jest ważny zarówno ze względu na ich funkcjonalność, jak i bezpieczeństwo użytkowania. Nie należy bowiem zapominać, że zostają one wbudowane w połać dachu, w efekcie przerywają jego ciągłość konstrukcyjną, grożąc – w przypadku popełnienia ewentualnych błędów wykonawczych – stratami ciepła i zawilgoceniem pomieszczeń znajdujących się na poddaszu. Co więcej, z racji swej lokalizacji (znajdują się ponad głowami użytkowników) muszą również gwarantować bezpieczeństwo.

FUNKCJONALNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO Poprawny montaż musi zapewniać najwyższą szczelność okna w połączeniu z pokryciem dachowym, odpowiednie

docieplenie okna, aby nie było strat energii cieplnej w zimie, a także odpowiednią izolację przeciwwilgociową, chroniącą materiał docieplający przed zawilgoceniem. Ponadto, odpowiedni montaż gwarantuje, że funkcjonalność, bezpieczeństwo użytkowania i wszystkie parametry okna dachowego zostaną zachowane – ocenia Janusz Komurkiewicz, dyrektor marketingu firmy Fakro. Jednak nie ma wątpliwości, że wykwalifikowany dekarz bez problemu powinien poradzić sobie z montażem okien dachowych. Aby uniknąć jakichkolwiek błędów, wystarczy stosować się do instrukcji przygotowanej przez producenta. Przy tym wszystkie czołowe firmy dodatkowo oferują bogaty wybór akcesoriów montażowych, które przyspieszają i ułatwiają prace wykonawcze.

Najlepszą metodą jest przestrzeganie instrukcji montażu, która w naszej firmie jest obrazkowa. Bardzo szczegółowo pokazuje co i w jakiej kolejności należy wykonać. Często zdarzają się błędy wynikające z nieprawidłowego ocieplenia i izolacji przeciwwilgociowej. Wykwalifikowana ekipa dekarska może wykonać to za pomocą tradycyjnych materiałów dostępnych na budowie, tzn. folii paroprzepuszczalnych, paroizolacyjnych i wełny. Wymaga to dużej staranności i precyzji. Aby zminimalizować te błędy, a także usprawnić proces montażu, warto skorzystać z gotowych zestawów instalacyjnych. Nie tylko przyśpieszają one pracę, ale właśnie gwarantują prawidłowy montaż – potwierdza Sławomir Łyskawka, dyrektor techniczny Velux Polska. Montaż okien dachowych powinien być wykonywany zgodnie ze sztuką

dekarską oraz zaleceniami producenta. Jednak zróżnicowanie dostępnych na rynku modeli okien połaciowych oraz współcześnie stosowanych technologii budowy domów sprawia, że niekiedy popełniane są błędy wykonawcze. Dlatego nie można zapomnieć o takich podstawach, jak na przykład ustawienie równoległości szczelin poziomych i pionowych pomiędzy skrzydłem a ramą, kontrola poziomicą ustawienia ościeżnicy, zabezpieczenie połączenia okna z folią wstępnego krycia lub membraną bądź też właściwe wykonanie obróbki zewnętrznej.

AKCESORIA MONTAŻOWE – NIEZBĘDNIK DEKARZA Oprócz szerokiej gamy okien dachowych, zróżnicowanych pod względem

FACHOWY WYKONAWCA | OKNA DACHOWE

Najczęstsze błędy wykonawcze Piotr Nowak, specjalista ds. technicznych Roto Okna Dachowe Rynek stolarki okiennej prężnie się rozwija, co widać po wyborach inwestorów. Coraz częściej montowane są okna nowej generacji. Niestety, nadal błędy montażowe są wynikiem przekonania, że wszystkie okna montuje się podobnie. Zachęcałbym zatem do lektury instrukcji producenckich – może okazać się, że montaż jest prostszy niż kiedyś. Wiele niedociągnięć pojawia się na etapie obróbki otworu okiennego. Często spotykamy okna, które nie zostały zaizolowane wokół membraną dachową. Czasem jedynie rynienka odwadniająca jest zamontowana nad oknem. Taki niedokładny montaż powoduje, że wiatr pod pokryciem wdziera się w głąb wełny mineralnej przy oknie, wychładzając jej wierzchnią warstwę. W rezultacie użytkownik traci na termoizolacji podczas silnych mrozów i wiatrów. Błędem, który ma ogromny wpływ na szczelność i użytkowanie, jest oddzielny montaż ościeżnicy bez dopasowania jej do skrzydła przed przykręceniem do łat. W konsekwencji o tym, że szczeliny między skrzydłem a ościeżnicą są nierówne, dowiadujemy się na koniec robót, po położeniu pokrycia i zamontowaniu skrzydła. Wyjątkowo okna Roto posiadają regulację na zawiasach, co pozwala na korektę błędów. Dobrą praktyką jest wstawienie kompletnego okna na łaty, sprawdzenie szczelin i przykręcenie kątowników. Następnie skrzydło można zdjąć i odbudować okno bez ryzyka stłuczenia szyby. Kolejnym błędem jest przebijanie kołnierzy uszczelniających. Na szkoleniach w Roto Campus uczymy, że kołnierz można doginać, prostować, docinać zgodnie ze sztuką dekarską, zaś przebicie powierzchni kołnierza wkrętem czy gwoździem jest niedopuszczalne i powoduje utratę gwarancji. Na koniec warto jeszcze wspomnieć, że w przypadku stosowania bocznych kątowników montażowych wykonawcy czasem zapominają o przykręceniu ich do łat.

Montaż okien dachowych Sławomir Łyskawka, dyrektor techniczny Velux Polska Każde okno połaciowe jest integralnym elementem dachu, dlatego powinno być szczelnie z nim połączone, a także odpowiednio ocieplone. Podstawową zasadą dobrego montażu jest właściwe ułożenie izolacji przeciwwilgociowej i cieplnej wokół ościeżnicy. Poprawne wykonanie tych czynności jest kluczowe, gdyż to właśnie błędy montażowe, a nie jakość materiałów, są najczęstszą przyczyną reklamacji. Dlatego warto stosować akcesoria montażowe, np. zestaw izolacyjny BDX. Inną ważną sprawą jest umieszczenie okna na właściwej wysokości – dolna krawędź powinna znajdować się na wysokości ok. 1 m od wykończonej podłogi. Właściwe wypoziomowanie ościeżnicy i skrzydła względem siebie jest kluczowe do tego, żeby okno się prawidłowo otwierało i zamykało. W zestawie z oknem dostarczamy specjalne kliny, które ułatwiają czynność poziomowania. Nie należy też zapominać o właściwym kształcie wnęki okiennej – na dole powinna być ona prostopadła do podłogi, zaś na górze równoległa. Kształt wnęki, a także grzejnik umieszczony pod oknem wymuszają prawidłową cyrkulację powietrza i zapobiegają zjawisku kondensacji pary wodnej na oknie.

konstrukcji i parametrów, producenci proponują także akcesoria montażowe i zestawy instalacyjne. Gotowe akcesoria montażowe kupuje się pod rozmiar okna, między innymi dlatego pozwalają one na precyzyjne wykonanie czynności montażowych – przekonuje Sławomir Łyskawka. Dodatkowo znacznie skracają one czas montażu, co powinni docenić dekarze. Jednym z najważniejszych elementów niezbędnych do prawidłowego montażu okna dachowego są kołnierze uszczelniające, dostosowane praktycznie do każdego rodzaju pokrycia dachowego. Precyzyjnie zaprojektowane systemowe elementy kołnierza pozwalają na trwałe i szczelne połączenie okna

z pokryciem dachowym. Zadaniem kołnierza jest odprowadzanie wody deszczowej i śniegu poza okno oraz zabezpieczenie przed wiatrem – mówi Janusz Komurkiewicz. Kołnierz łączy okno z pokryciem dachowym i sprawia, że woda spływa na pokrycie poniżej. Nie jest on jedynym elementem uszczelniającym okno, dlatego bardzo ważne jest też prawidłowe połączenie okna z folią wstępnego krycia. Do tego celu służą profesjonalne zestawy, które poprawiają termoizolację okna w newralgicznych miejscach i zabezpieczają przed przenikaniem kondensatu do wełny. Niektóre z nich zostały opracowane specjalnie z myślą o wymogach domów energooszczędnych i pasywnych. Co ważne, dodatkowe zastosowanie niektórych elementów skutkuje wydłużeniem okresu gwarancyjnego. Każdy producent wprowadza rozwiązania ułatwiające pracę dekarzom. Na przykład, firma Roto oferuje specjalne stopki montażowe, które pomagają założyć skrzydło w oknie Q4. Jest to nowe rozwiązanie, które ma za zadanie umożliwić jednej osobie połączenie zawiasów kołyskowych skrzydła i ramy. Dzięki temu już nie dwie, a jedna osoba może montować skrzydło w ościeżnicy. Z kolei Velux proponuje na przykład prefabrykowany stelaż wnęki okna dachowego LSG, który stanowi konstrukcję pod płyty gipsowo-kartonowe z zachowaniem wszystkich właściwych kątów nachylenia płaszczyzn wnęki. MARIUSZ GOLAK

Akcesoria montażowe Janusz Komurkiewicz, dyrektor marketingu Fakro W naszej ofercie znajduje się wiele akcesoriów montażowych. Podczas montażu najlepiej zastosować pakiet kołnierzy izolacyjnych XDK, który służy do szybkiego wykonania prawidłowej izolacji termicznej, paroprzepuszczalnej i paroszczelnej wokół okna dachowego. W skład pakietu wchodzi kołnierz paroprzepuszczalny, który zapewnia łatwe i poprawne połączenie folii dachowej z oknem oraz chroni docieplenie wokół okna przed zawilgoceniem. Kolejny element to materiał termoizolacyjny z naturalnej wełny owczej, który – oprócz bardzo dobrych właściwości termoizolacyjnych – posiada odpowiednią gęstość i sprężystość, przez co idealnie dopasowuje się do szczelin wokół okna. Jest to uniwersalne rozwiązanie, które umożliwia odpowiednie docieplenie okna dachowego, niezależnie od wielkości otworu montażowego. Z kolei kołnierz paroszczelny montowany jest od wewnątrz pomieszczenia jako ochrona materiału izolacyjnego przed zawilgoceniem.

Prawidłowo zamontowane okno dachowe jest gwarancją komfortowego użytkowania poddasza. Fot. Roto

&3/ঔ$-' &3 '£'1'ntów A2!/&</í$y$, 9-õ w 3#<&o>-' OX! /'9; Ě!tw'T 2!w'; 63 39;!;'$A2'/ -29;!£!$/- 6r3&<0;<

FACHOWY WYKONAWCA | ODZIEŻ ROBOCZA

Wykonawco, ubierz się!

Poza tym, osoby pracujące na budowie przez cały rok powinny być odpowiednio wyposażone i przygotowane na różne temperatury i warunki pogodowe. Warto polecić na przykład bermudy i lekkie kamizelki z kolekcji „Performance” z oferty Mewy, które są wygodne szczególnie do pracy w lecie. Z kolei kolekcja „Mewa Dynamic” idealnie nadaje się do pracy, w której trzeba wykonywać dużo energicznych ruchów. W niektórych sytuacjach opłaca się także zwrócić uwagę na termoregulacyjne właściwości materiałów, bowiem tylko wtedy, gdy odzież nie powoduje nadmiernego pocenia się czy też wychłodzenia, pracownik dobrze się w niej czuje i efektywnie pracuje.

PO DRUGIE – TRWAŁOŚĆ

Odpowiednia odziez robocza gwarantuje swobodę ruchów i minimalizuje ryzyko otarcia lub zabrudzenia obrabianym materiałem. Fot. Mewa

Odpowiednia odzież robocza dla wykonawców prac budowlanych jest jednym z podstawowych elementów bezpieczeństwa i komfortu pracy. Powinna być nie tylko wygodna i praktyczna, ale także wytrzymała i przewiewna, odporna na przetarcia, działanie środków chemicznych. Na polskim rynku pracownicy budowlani mają do dyspozycji szeroką ofertę produktów, które spełniają wszelkie wymagania. Podstawową zasadą jest to, że w myśl przypisów BHP obowiązek zapewnienia odzieży ochronnej i roboczej spoczywa na pracodawcy. Te kwestie reguluje prawo pracy i wymusza na pracodawcy poniesienie dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników. Prowadząc działalność na szeroką skalę na pewno nie warto na tej kwestii oszczędzać – odpowiednio dobrana odzież pozwala bowiem zminimalizować sytuacje zagrożenia upadkiem, otarciem, zabrudzeniem czy po prostu niewłaściwym wykonywaniem pewnych czynności, które wymagają pełnego komfortu ruchu. Nie bez znaczenia jest też wpływ, jaki

odzież pracowników ma na wizerunek firmy wykonawczej.

PO PIERWSZE – WYGODA W kwestii odzieży chętnie noszonej przez pracowników zawsze obowiązuje ta sama zasada: nie powinna ona być zbyt obcisła i powinna umożliwiać swobodne wykonywanie ruchów, musi „dobrze leżeć” na osobie, która ją nosi. Nie może więc być w żadnym razie ani „o numer za duża”, ani też zbyt przylegająca do ciała. Wśród wielu dostępnych modeli warto zwrócić szczególną uwagę na te zawierające praktyczne udogodnienia, których zastosowanie zdecydowanie podnosi

komfort użytkowania. Na uwagę zasługują także dobre właściwości oddychające. Ubrania wykonane z bawełny są hipoalergiczne, miłe w dotyku, doskonale nadają się dla osób cierpiących na uczulenia skóry – mówi Emil Sieligowski, brand manager marki Lathi Pro. Jak radzi firma Mewa – znany na rynku producent odzieży zawodowej i ochronnej, dobre spodnie i kurtki robocze powinny być zaopatrzone w kieszenie i szlufki, gdzie można umieścić najważniejsze podręczne przybory i narzędzia. Niektóre kieszenie powinny być zapinane lub zaopatrzone w suwak, by podczas pracy nie wypadły pracownikowi np. kluczyki do samochodu lub telefon komórkowy.

Większość bluz i spodni roboczych dostępnych obecnie na rynku uszyta jest z materiału składającego się z 35% bawełny i 65% poliestru. Takie proporcje zapewniają dużą wytrzymałość tkaniny i dobre właściwości w zakresie przepuszczalności powietrza. Z chemicznego punktu widzenia bawełna jest stabilnym materiałem – pozostaje nieuszkodzona po długotrwałym oddziaływaniu słabych kwasów i związków zasadowych. W wilgotnej atmosferze może wchłonąć ok. 27% wody bez efektu zawilgocenia. Ważne z punktu widzenia użytkownika jest także to, że ubrania bawełniane mają bardzo niski współczynnik elastyczności, więc prawie się nie rozciągają, czyli zawsze dobrze przylegają do ciała. Za wyborem ubrania roboczego uszytego ze 100% bawełny przemawia także to, że łatwo się je pierze i prasuje – mówi Emil Sieligowski, brand manager marki Lathi Pro. Wybierając odzież dla pracowników warto zwrócić uwagę, czy dany model posiada np. wzmocnienia w newralgicznych miejscach szczególnie narażonych na uszkodzenia. Czy zastosowano dodatkowe przeszycia – podwójny, potrójny szew. Wszystko to wpływa na trwałość i wytrzymałość ubrań

PO TRZECIE – BEZPIECZEŃSTWO Amortyzacja wstrząsów, ochrona przed uderzeniami i otarciami – pod tym względem wymagania, które powinna spełnić odzież robocza dla budowlańców, są bardzo wysokie. Aby im

FACHOWY WYKONAWCA | ODZIEŻ ROBOCZA

sprostać, warto rozejrzeć się po rynku w poszukiwaniu produktów z materiałów zaawansowanych technologicznie. Do takich należy na przykład stosowany przez firmę Snickers materiał D3O®, wykorzystywany zazwyczaj w produktach służących ochronie ciała lub delikatnych urządzeń elektronicznych np. w kaskach do futbolu amerykańskiego, kombinezonach i ochraniaczach dla motocyklistów, osłonkach do tabletów, czy ochraniaczach na biodra dla seniorów. Inteligentne materiały D3O® to specjalistyczne rozwiązania z zakresu amortyzacji wstrząsów i ochrony przed uderzeniami. Wchodzące w ich skład opatentowane kompozyty polimerowe zawierają opracowany chemicznie środek o odwróconej plastyczności, który pochłania energię. Z tego materiału Snickers wykonuje między innymi ochronne nakolanniki. D30® nie jest jednak jedynym zaawansowanym technologicznie materiałem wykorzystywanym do produkcji odzieży. Warto zwrócić chociażby uwagę na Gore-Tex – aktualnie najlepszy materiał pod względem wodoodporności i oddychalności. Odzież z Gore-Texem jest używana przez pracowników farm wiatrowych i platform wiertniczych, gdyż najdłużej z tego typu materiałów wytrzymuje złe warunki atmosferyczne.

W spodniach roboczych stosujemy materiał Cordura® – niezwykle trwały, wytrzymały i odporny na brud, doskonale wzmacniający kieszenie, rękawy i nogawki na kolanach. W rękawicach dobrze sprawdza się Hipora® – nieprzemakalna i oddychająca membrana. Poron® XRD®, to z kolei elastyczna i lekka pianka, która amortyzuje wstrząsy, a jednocześnie przez lata zachowuje swoją sprężystość – mamy ją w rękawicach i butach. Wprowadziliśmy też linię bielizny z tkaniny 37,5™ , która nie jest jeszcze szeroko znana w Polsce. To najnowsze rozwiązanie w zakresie odprowadzania wilgoci z powierzchni skóry i neutralizacji przykrych zapachów. Bielizna z tego materiału schnie nawet 5 razy szybciej niż inne podobne produkty – informuje Ireneusz Augustyniak z Hultafors Group, do której należy m.in. marka Snickers Workwear. Na pewno warto też zwrócić uwagę na popularny od lat polar – nie wszyscy znają jego najważniejsze właściwości. Polar to dzianina wykonana z tworzyw sztucznych. Splot tysięcy włókien sprawia, że zapewnia on właściwą termoizolację nawet w ekstremalnych warunkach. Każdy polar składa się z warstwy wewnętrznej, która pochłania wytwarzane przez ciało ciepło, warstwy pośredniej, która wypycha je na zewnątrz i warstwy zewnętrznej,

Rewolucyjne materiały Ireneusz Augustyniak, Hultafors Group Przede wszystkim odzież robocza powinna zapewniać ochronę odpowiednią do warunków pracy, a także swobodę ruchów. W tym celu wykorzystujemy optymalny krój ubrań gwarantujacy wygodę i będący efektem projektowania trójwymiarowego oraz najnowsze rozwiązania technologiczne. Materiały takie jak D3O®, który chroni przed urazami, czy Poron® XRD® amortyzujący długotrwałe wstrząsy np. podczas pracy z elektronarzędziami, zapewniają profesjonalistom jeszcze większe bezpieczeństwo. Nowe produkty testujemy w rzeczywistych warunkach. Na przykład najnowsze linie spodni roboczych FlexiWork i RuffWork testowało 50 przedstawicieli różnych zawodów, w najtrudniejszych warunkach pracy. W sumie było to ponad 400 tygodni ciężkiego użytkowania. Przestrzegamy też norm dotyczących odzieży i akcesoriów roboczych. Aktywne nakolanniki Snickers Workwear wypełnione absorbującym wstrząsy materiałem D3O® są zgodne z normą EN 14404 (typ 2, poziom 1). Co roku wprowadzamy też coraz bardziej zaawansowane technologicznie nowości.

która jest odporna na uszkodzenia, oddychająca i ocieplająca. Polary znakomicie nadają się do tzw. logowania – czyli naniesienia na nie treści reklamowych, takich jak chociażby nazwa, czy logotyp firmy. Takie usługi świadczy m.in. firma Profix – można zamówić nadruk już na kilku sztukach odzieży.

PO CZWARTE – WIZERUNEK Nadruki, kolory, stylistyka, w jakiej wykonana jest odzież robocza – wszystko to

Liczne kieszenie i szlufki podnoszą funkcjonalność odzieży używanej przez wykonawców. Fot. Mewa

pozwala na identyfikację wizualną firmy wykonawczej, co w warunkach dużej konkurencji na rynku usług budowlanych jest nie do przecenienia. Brak spójności i konsekwencji w wyglądzie ubrań roboczych powoduje, że przedsiębiorstwo może być wręcz postrzegane jako nieprofesjonalne. W firmach, w których produkcja odbywa się w kilku zakładach znajdujących się w różnych lokalizacjach, ubrania robocze często nie są ujednolicone. Jeśli standardy

Spodnie „FlexiWork” wykonano z odpornej na rozdarcia, idealnie przylegającej, lekkiej, rozciągliwej i ułatwiającej wentylację tkaniny Rip-Stop. Fot. Snickers

FACHOWY WYKONAWCA | ODZIEŻ ROBOCZA

Odzież robocza z oddychających materiałów. Fot. Snickers

Nakolanniki ochronne wykonane z materiału D3O. Fot. Snickers Dobrze wykonana odzież powinna posiadać wzmocnienia w punktach narażonych na otarcia, np. dodatkowe szwy – tak jak kurtka marki Lathi Pro. Fot. Proﬁx

Odzież z oferty ﬁrmy Mewa. Fot. Mewa dotyczące uniformów i odzieży roboczej nie są narzucone z góry, każdy podmiot zamawia inną odzież u innego dostawcy. Prowadzi to do braku spójności w odbiorze marki, a takich sytuacji można uniknąć w bardzo prosty sposób – korzystając z usług jednej firmy zajmującej się rentalem odzieży roboczej. – mówi Bartłomiej Ziemiański, key account manager z firmy Impel Rental, oferującej między innymi wypożyczanie

odzieży roboczej – Pamiętajmy, że dobrze dobrany uniform w markowych barwach stanowi ważny element identyfikacji wizualnej i wpływa na postrzeganie marki, arki, podobnie jak działania marketingowe. owe. Spójny wizerunek strojów roboczych zych w dalszej perspektywie służy poprawie awie funkcjonowania przedsiębiorstwa, również wnież przez przyciągnięcie nowych klientów tów lub kontrahentów.

Odzież robocza z oferty ﬁrmy Lathi Pro. Fot. Proﬁx

BEATA MICHALIK ALIK

Czytamy etykiety Emil Sieligowski, brand manager marki Lahti Pro Krój, kolorystyka to widoczne od razu cechy, które różnicują modele ubrań roboczych dostępnych na rynku. Decydując się na wybór konkretnego modelu warto zapoznać się z informacjami umieszczonymi na etykiecie. Oprócz nazwy producenta, powinniśmy tam znaleźć kilka bardzo istotnych informacji. Pierwszą z nich jest oznaczenie kategorii bezpieczeństwa, czyli potwierdzenie spełnienia norm, które pozwalają zakwalifikować dany produkt do grupy ubrań ochronnych. Inną ważną informacją jest gramatura materiału i rodzaj materiału, z jakiego uszyto dany produkt. Prosta logika podpowiada, że im grubszy materiał, tym produkt będzie bardziej odporny na przetarcia, przecięcia etc. Nie można odmówić prawidłowości temu tokowi myślenia, jednak w niektórych sytuacjach lepiej mogą sprawdzić się modele o nieco niższej gramaturze. Dobrym przykładem jest sytuacja, w której potrzebujemy ubrań jedynie do prac wykończeniowych w zamkniętych pomieszczeniach. Wówczas cieńszy materiał sprawi, że bluzy i spodnie będą bardziej przewiewne.

Spodnie Lathi Pro, wyposażone w dużą ilość podręcznych kieszeni. Fot. Proﬁx

Ciężko pracując też można dobrze wyglądać. MY TYM ZARZĄDZAMY www.mewa-service.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SAMOCHODY DOSTAWCZE

Wybór samochodu dostawczego na budowę nie jest taki prosty, jakby mogłoby się wydawać. Właściciele firm budowlanych potrzebują pojazdów, którymi nie tylko przetransportują na teren budowy narzędzia, maszyny i materiały budowlane, ale też i swoich pracowników. Do tego dochodzą kwestie sfinansowania tak dużej inwestycji oraz eksploatacji pojazdu.

Samochód na miarę wykonawcy

Samochód przeznaczony do transportu elektronarzędzi, oprócz tego, że musi wyróżniać się odpowiednią pojemnością ładunkową, może posłużyć do ładowania elektronarzędzi akumulatorowych. Fot. Bosch Każdy wykonawca, który chce rozwijać swoją działalność, wcześniej czy później, będzie musiał zmierzyć się z nie lada wyzwaniem – zakupem samochodu dostawczego. Dlaczego? Najczęściej, na początku prowadzenia usług remontowo-budowlanych sprawdza się zwykły samochód osobowy. Wykonawca przy jego pomocy może przetransportować część niezbędnych narzędzi i materiałów budowlanych na teren budowy. Jednak przy rozszerzeniu działalności i zatrudnieniu kilku pracowników szybko pojawiają się problemy związane np. z transportem dużej ilości

materiałów budowlanych, elektronarzędzi i narzędzi, a przede wszystkim wielkogabarytowych maszyn, choćby takich jak cykliniarki czy przecinarki do okładzin ceramicznych. Nie będzie można ich pomieścić w bagażniku, nawet po złożeniu tylnych siedzeń. Zwykły samochód osobowy na dłuższą metę po prostu nie jest dostosowany do tego typu obciążeń. Nie tylko jego zawieszenie ulegnie szybszemu zużyciu pod wpływem dodatkowego ciężaru, ale także i jego wnętrza oraz delikatne tapicerki są narażone na liczne uszkodzenia i zabrudzenia. Czym zatem

powinien wyróżniać się samochód dla wykonawcy od tego osobowego?

SAMOCHÓD W WADZE CIĘŻKIEJ? Samochód dostawczy to też odmiana auta osobowego lub lekkiego ciężarowego. Różni się od osobowego tym, że jest zaprojektowany i przeznaczony do transportu większych ładunków. Zarówno samochody osobowe, jak i dostawcze wyróżnia dopuszczalna masa nie przekraczająca 3,5 t. Dzięki temu do kierowania samochodem dostawczym wystarcza prawo jazdy

kategorii B, więc pracownicy nie muszą zdobywać dodatkowych kwalifikacji, co jest kosztowne i czasochłonne. Naturalnie samochody dostawcze, tak jak i pozostałe rodzaje pojazdów, podlegają podziałowi. W przypadku tych pojazdów decydują o tym cechy konstrukcyjne i przeznaczenie. Na rynku samochodów, wykonawca może zakupić auta dostawcze lekkie, o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 2,5 t. Konstrukcją, masą i ładownością oraz innymi parametrami, takimi jak moc silnika nie wyróżniają się one od samochodów osobowych. Lekkie samochody dostawcze

FACHOWY WYKONAWCA | SAMOCHODY DOSTAWCZE

sprawdzają się w przypadku transportu materiałów na niewielkie odległości. Z kolei samochody o dopuszczalnej masie całkowitej wnoszącej 2,5–3 t to pojazdy już przeznaczone do przewozu cięższego ładunku nie tylko na bliższe, ale i dalsze odległości. Z kolei ciężkie samochody dostawcze o masie 3–3,5 t, mają bardzo uniwersalne zastosowanie, od transportowania przesyłek, czy pasażerów po przewóz ciężkich urządzeń budowlanych. Nic więc dziwnego, że to największe samochody dostawcze wyróżniają się dopuszczalną ładownością sięgającą nawet 1500–1900 kg. W przypadku samochodów osobowych dopuszczalne obciążenie sięga ok. 500 kg z jednego prostego powodu. Zostały one zaprojektowane i wyprodukowane głównie do transportu osób i ich bagaży. Oczywiście lekkie samochody dostawcze takie jak np. Mercedes Citan, Citröen Berlingo, także mają dopuszczalne obciążenie sięgające 500 kg, ale różnią się pojemnością przestrzeni ładunkowej. I to kolejny parametr, po maksymalnej masie dopuszczalnej, na który powinni zwracać uwagę wykonawcy.

kg, których przestrzeń ładunkowa może sięgnąć 2,5 m3 do 24 m3. Jak wybrać rodzaj odpowiedniego samochód dostawczego? To zależy od specyfiki prowadzonej przez wykonawcę działalności. Jeżeli prowadzi prace remontowo-budowlane najlepiej sprawdzi się mały, wielofunkcyjny samochód dostawczy, (np. Mercedes Citan, Citröen Berlingo, czy Volzwagen Caddy). Te modele samochodów mają wystarczającą pojemność, aby przewieźć ciężką cykliniarkę czy pilarkę do drewna lub okładzin ceramicznych wraz z innymi materiałami budowlanymi. W niektórych lekkich pojazdach dostawczych można dostawić fotel, aby przetransportować dodatkowego pracownika. W przypadku wykonawcy, który zajmuje się wykonaniem np. ociepleń budynku lekkie samochody dostawcze nie sprostają jego wymaganiom. Szczególnie jeżeli musi przetransportować np.

Szeroki zakres usług serwisowych Maciej Kubicz, dyrektor działu Aftersales, Mercedes-Benz Vans Wszyscy Klienci, decydujący się na zakup samochodu dostawczego Mercedes-Benz, otrzymują szeroki wachlarz dostępnych usług serwisowych do wyboru. Najwszechstronniejszą z nich jest Umowa Serwisowa Complete, która zapewnia pełną opiekę serwisową samochodu od pierwszego przejechanego kilometra, bez zmartwień o koszty i niespodziewane naprawy. Opłacając miesięczną ratę, Klient ma pewność, że żadna awaria, nawet ta najmniej prawdopodobna, nie pociągnie za sobą dodatkowych kosztów. Klienci, którzy nie zdecydują się na zakup Umowy Serwisowej Complete, mogą wybrać opcję zakupu pakietu przeglądów okresowych, zwanego BestBasic, lub przedłużyć gwarancję maksymalnie do 5 lat. Będąc przekonanym o jakości naszych produktów oferujemy także usługę MobiloVan – w razie awarii pojazdu na drodze zapewniamy dojazd wyspecjalizowanej ekipy Service24 i pomoc na miejscu zdarzenia. W przypadku, gdy usterki nie uda się naprawić od ręki, zapewniamy bezpłatne holowanie do najbliższego serwisu, a gdy naprawa okaże się poważniejsza, samochód zastępczy lub nocleg. Usługa ta może być bezpłatnie przedłużana nawet przez 30 lat – wystarczy regularnie serwisować samochód w Autoryzowanej Stacji Obsługi – w jednej z gęstej sieci 58 placówek w całej Polsce i 3000 w Europie Wszystkie powyższe elementy gwarantują, że Klienci mają pełną kontrolę nad kosztami utrzymania pojazdu, a w przypadku awarii zapewnioną najlepszą możliwą pomoc przez 24 godziny na dobę, zgodną z jakością reprezentowaną przez markę Mercedes-Benz.

LICZY SIĘ NIE TYLKO PRZESTRZEŃ Powierzchnia ładunkowa (m2) lub przestrzeń ładunkowa (m3) informuje właściciela samochodu o jak wielkich gabarytach urządzenia, maszyny czy budowlane elementy konstrukcyjne może przetransportować samochodem dostawczym. W przypadku lekkich i wielofunkcyjnych samochodów dostawczych, takich jak np. Mercedes Citan, Citröen Berlingo, czy Volzwagen Caddy (DMC do 2,5 t i maksymalnej ładowności ok. 500–600 kg) pojemność przestrzeni ładunkowej wynosi: 2,5–3 m3. Z kolei większe samochody o DMC 2,5–3 t i maksymalnej ładowności ok. 800–1400 kg (np. Mercedes Vito, Toyota Hiace, Volzwagen Transporter, Ford Transit) wyróżnia większa pojemność przestrzeni ładunkowej 4–10 m3. Największe i najcięższe samochody dostawcze (DMC 3–3,5 t i ładowności 1300–1900 kg) mogące przetransportować materiały o dużych gabarytach dzięki przestrzeni ładunkowej wynoszącej nawet 12–16 m3. Należy wspomnieć też o samochodach dostawczych typu pick-up np. Mitsubishi L200 mogące przewieźć materiały o wadze sięgającej od 800 kg do 1900

Samochody dostawcze typu pick-up mogące przewieźć materiały o wadze sięgającej od 800 kg do 1900 kg, których przestrzeń ładunkowa może sięgnąć 2,5 m3 do 24 m3. Fot. Mitsubishi

FACHOWY WYKONAWCA | SAMOCHODY DOSTAWCZE

Ze względu za zróżnicowane potrzeby użytkowników lekkich samochodów dostawczych, Hyundai proponuje do wyboru dwie wersje nadwoziowe nowego H350: furgon oraz podwozie z kabiną. Obydwa warianty oferują ergonomicznie zaprojektowaną kabinę, odpowiednie osiągi, zapewniając dodatkowo wysoki poziom bezpieczeństwa oraz niskie koszty eksploatacji. Fot. Hyundai

FINANSOWANIE TRANSAKCJI

Dodatkowe wsparcie Grzegorz Sokalski, szef sprzedaży flotowej, Hyundai Segment modelu H350 i generalnie cały rynek samochodów dostawczych ma duży potencjał i stale rośnie. Jesteśmy przekonani, iż właściwie wykorzystujemy ten trend i docieramy z poszerzoną o model H350 ofertą do naszych obecnych i potencjalnych Klientów. Wciąż notujemy wzrost zainteresowania tym modelem. W bieżącym roku dużo uwagi poświęcimy szkoleniom handlowców aby proponowali oni produkty spełniające oczekiwania firm. Szczególne znaczenie mają tu zabudowy specjalistyczne i produkty finansowe wspierające zakup pojazdów dostawczych. Samochód dostępny jest w leasingu finansowym, który zaproponowany został przez Bank współpracujący z nami – BNP PariBas. Właśnie otwieramy też program Hyundai Fleet Lease dla modelu H350. W tym wynajmie długoterminowym rata miesięczna jest zredukowana aż o 50% w stosunku do raty leasingowej, co zapewne przyczyni się do wzrostu zainteresowania tego typu formami finansowania w najbliższym czasie.

elementy rusztowania. Wtedy sprawdzą się największe samochody dostawcze, których przestrzeń ładunkowa wynosi nawet 16 m3. Przy wyborze samochodu dostawczego należy także wziąć uwagę rodzaj nadwozia oraz typ zabudowy takiego samochodu. Wspomnieliśmy już o pick-upach, ale też możemy wyróżnić pojazdy z nadwoziem furgonowym (w tym van), jak i większym skrzyniowym (skrzynią ładunkową). Jednak producenci samochodów dostawczych oferują usługę pozwalającą na dostosowanie podwozia i nadwozia do indywidualnych wymagań swoich klientów. Producenci samochodów dostawczych

współpracują z firmami, specjalizującymi się w modyfikacji podwozi. Samochód po takiej modyfikacji zachowuje gwarancję producenta.

W POSZUKIWANIU OSZCZĘDNOŚCI Wykonawca wybierając auto dostawcze powinien zwrócić też uwagę na zastosowane w nim rozwiązania technologiczne, które zwiększą oszczędności związane z użytkowaniem takiego pojazdu. Oczywiście najnowocześniejsze pojazdy dostawcze są w stanie dorównać osobowym nie tylko pod względem komfortu jazdy, ale też i prędkości. Przykładowo

model Hyundai H350 osiąga maksymalną prędkość 153 km/h, zaś średnie zużycie paliwa w systemie ISG wynosi ok. 8,1–8,6 l/100 km. Należy jednak pamiętać, że jazda szczególnie dużymi autami dostawczymi z dużą prędkością wiąże się z nieekonomicznym spalaniem paliwa. Dlatego też producenci samochodów dostawczych wprowadzają takie rozwiązania jak np. dwuturbinowe silniki, dzięki czemu pojazdy dostawcze zachowują rozsądne poziomy spalania przy dużych prędkościach. Takie technologie mogą mieć jednak wpływ na dynamikę przyspieszania auta. Oczywiście spalanie w przypadku aut dostawczych to nie wszystko. Dla przedsiębiorców liczą się te elementy, które mają wpływ na długoterminowe obniżenie kosztów prowadzenia firmy. Jednym z nich jest wartość rezydualna (RV) pojazdu. Określa ona wartość rynkową, w tym wypadku używanego samochodu dostawczego, w momencie jego sprzedaży. U najlepszych pojazdów może ona przekraczać nawet 50% ceny początkowej w okresie 36 miesięcy od zakupu nowego egzemplarza Oznacza to, że w tym okresie nie traci nawet połowy wartości liczonej od ceny nowego samochodu. Wysoka wartość rezydualna świadczy więc o renomie marki, niezawodności modelu i jego walorach użytkowych, a więc zaufaniu klientów do marki lub danego modelu samochodu na rynku wtórnym.

Jedną z najważniejszych decyzji przy zakupie samochodu dostawczego jest wybór metody sfinansowania jego zakupu. Nie każdy wykonawca posiada możliwości, aby w całości sfinansować taką dość kosztowną inwestycje. Dlatego przed zakupem auta do prowadzenia działalności budowlanej warto zwrócić uwagę na takie parametry jak koszt przeglądów i części zamiennych, wysokość rat kredytu lub leasingu oraz wspomnianą wartość rezydualną (RV) modelu pojazdu. Przed dokonaniem wyboru auta warto dodatkowo dokładnie przeanalizować, czy wydanie kilku tysięcy złotych więcej nie będzie bardziej opłacalnym wyborem w dłuższym czasie. Dopiero wtedy można zastanowić się nad zdobyciem środków finansowych na realizację inwestycji. Wykonawca ma do wyboru albo skredytowanie zakupu lub skorzystania z oferty leasingowej. Kredyt jest formą finansowania zakupu, w której zostaje on od razu właścicielem swojego pojazdu, rejestrując go na swoją firmę. Umowę kredytową można zawrzeć na okres od 12 do 72 miesięcy, a spłata może następować w ratach równych lub malejących. Ciekawą opcją jest wliczenie do rat kredytowych ubezpieczenia pojazdu, ponieważ koszt polisy jest rozłożony na niskie kwoty dodane do każdej raty kredytowej, a ponadto rozwiązanie to daje gwarancję, że koszty ubezpieczenia w całym okresie umowy nie wzrosną. Z kolei leasing to produkt przede wszystkim dla firm, które na koniec umowy chcą wykupić za symboliczną kwotę użytkowany pojazd. Umowy leasingowe zawierane są na okres od 24 do 60 miesięcy. W umowie nie ma zapisu o limicie kilometrów, klient może więc używać pojazd bez ograniczeń. RADOSŁAW ZIENIEWICZ

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

Zapraszamy Państwa do dystrybucji magazynu Fachowy Wykonawca w salonach i hurtowniach. Dzięki temu zyskacie Państwo: • publikację danych teleadresowych oddziałów firmy wraz z logo w ogólnopolskim magazynie, • umieszczenie danych firmy na portalu branżowym: www.fachowywykonawca.pl w zakładce „Salony Budowlane”, • możliwość poszerzenia i uatrakcyjnienia własnej oferty o specjalistyczną prasę branżową, • regularny przegląd informacji rynkowych z branży, • pokrycie kosztów wysyłki przez wydawnictwo. Szczegółowe informacje i zamówienia: kolportaz@publikator.com.pl

woj. dolnośląskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Spokojna 8, 59-220 Legnica tel. 76 854 01 69 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kilińskiego 13 58-200 Dzierżoniów tel. 726 511 111 3W Dystrybucja Budowlana ul. Avicenny 14, 54-611 Wrocław tel. 71 334 63 00 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Opolska 140, 52-014 Wrocław tel. 726 396 000 3W Dystrybucja Budowlana ul. Armii Krajowej 1A 58-302 Wałbrzych tel. 74 886 70 80 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Braniborska 58/68 53-680 Wrocław tel. 71 359 31 10 www.dekoral.com.pl

PRAKTIKER Wrocław ul. Krakowska 63/69 50-424 Wrocław tel. 71 370 98 10 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Wrocław ul. Karmelkowa 29 paw. 6 52-437 Wrocław tel. 71 364 55 98 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Wrocław ul. Międzyleska 5 52-514 Wrocław tel. 71 342 52 43 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Jelenia Góra ul. Wrocławska 70 58-506 Jelenia Góra tel. 75 752 20 49 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Legnica ul. Poznańska 29G 59-220 Legnica tel. 76 862 08 35 SIG Sp. z o.o. Oddział Dzierżoniów ul. Ciepłownicza 2A 58-200 Dzierżoniów tel. 74 831 99 99 www.sig.pl

woj. kujawsko-pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mazowiecka 76/80 87-100 Toruń tel. 56 669 58 08 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Wyścigowa 7 85-740 Bydgoszcz tel. 52 360 42 80 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Jagiellońska 94A 85-027 Bydgoszcz tel. 52 341 51 50 www.blu.com.pl

Centrum Dekoral Professional ul. Polna 125, 87-100 Toruń tel. 56 655 82 47 www.dekoral.com.pl

Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Salon Techniczny w Bydgoszczy ul. Fordońska 21 85-085 Bydgoszcz tel. 52 370 15 30 www.pgn.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Grudziądz ul. Waryńskiego 84 86-300 Grudziądz tel. 56 462 29 97 SIG Sp. z o.o. Oddział Toruń ul. Waryńskiego 19 87-100 Toruń tel. 56 653 99 50 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Inowrocław ul. Marcinkowskiego 127 88-100 Inowrocław tel. 52 352 73 39 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Włocławek ul. Rolna 3 87-816 Włocławek tel./fax 54 412 14 12 www.sig.pl

PRAKTIKER Lublin ul. Mełgiewska 2c 20-209 Lublin tel. 81 749 47 20/21 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Biłgoraj ul. Cicha 1, 23-400 Biłgoraj tel. 84 686 17 08 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Lublin ul. Chemiczna 13A 20-329 Lublin tel. 81 441 00 80 www.sig.pl

woj. lubelskie:

SIG Sp. z o.o. Oddział Zamość ul. Zagłoby 1, 22-400 Zamość tel. 84 538 94 07 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Metalurgiczna 9B 20-234 Lublin tel. 81 458 38 10 www.3wdb.pl

P.H.M.B. STALMET Sp. z o.o. ul. Energetyków 18 20-468 Lublin tel. 81 744 59 91 www.stalmet.lublin.pl

woj. lubuskie: P. P. H. PIEC-MAT-BUD Sp. z o.o. ul. Fabryczna 6a 85-741 Bydgoszcz tel. 52 324 92 10 www.piec-mat-bud.com.pl

PRAKTIKER Grudziądz ul. Konarskiego 47 86-311 Grudziądz tel. 56 451 47 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Bydgoszcz Izolacje Techniczne ul. Przemysłowa 8 84-758 Bydgoszcz tel. 52 348 97 68 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Bydgoszcz ul. Skośna 13 85-418 Bydgoszcz tel. 52 349 63 55

BENMAR Biała Podlaska Market nr 3 ul. Sidorska 102 21-500 Biała Podlaska tel. 83 344 75 75 www.benmar.com.pl

Salon BLU 21-500 Biała Podlaska ul. Sidorska 2e tel. 83 311 11 44 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Turystyczna 32 20-207 Lublin tel. 81 534 80 25 www.blu.com.pl PHU MM-BUD Materiały i Usługi Budowlane Al. Kraśnicka 148A 20-718 Lublin www.bud-mm.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Zimna 1 65-707 Zielona Góra tel. 68 324 34 71 www.3wdb.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Zielona Góra Al. Zjednoczenia 102 65-120 Zielona Góra tel. 68 452 89 66 www.sig.pl

woj. łódźkie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Podmiejska 23, 93-165 Łódź tel. 42 680 90 11 www.3wdb.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

3W Dystrybucja Budowlana ul. Św. Teresy 91 A, Łódź tel. 42 653 99 66 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Żelazna 7 97-300 Piotrków Trybunalski tel. 44 732 10 03 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Tuwima 95 90-031 Łódź tel. 42 676 72 25 www.blu.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Brukowa 26 91-341 Łódź tel. 42 611 64 33 www.hadex.com.pl

PRAKTIKER Łódź I ul. Wieniawskiego 1/3 93-564 Łódź tel. 42 689 77 00 www.praktiker.pl PRAKTIKER Łódź II ul. Brzezińska 27/29 92-103 Łódź tel. 42 665 87 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Łódź ul. Puszkina 78 92-516 Łódź tel. 42 649 12 65 www.sig.pl

woj. małopolskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Płk. Dąbka 10 30-382 Kraków tel. 12 650 32 10 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Kolbego 19 32-610 Oświęcim tel. 33 843 27 88 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kolejowa 5 34-424 Szaflary tel. 18 275 47 94 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Giełdowa 26 33-100 Tarnów tel. 14 629 30 55 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Kochanowskiego 43 33-100 Tarnów tel. 14 626 35 12 www.blu.com.pl Salon BLU 33-300 Nowy Sącz ul. Zielona 45 tel. 18 449 00 68 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Brzeska 68 32-700 Bochnia tel. 14 611 12 67 www.blu.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Zakopiańska 274 30-435 Kraków tel. 12 655 99 33 www.hadex.com.pl

PRAKTIKER Kraków Al. Pokoju 67 31-564 Kraków tel. 12 683 97 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Kraków ul. Radzikowskiego 5 31-305 Kraków tel. 12 636 55 16 www.sig.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Kraków Izolacje Techniczne ul. Obrońców Modlina 9 30-833 Kraków tel. 12 650 23 70 www.sig.pl

Platforma Materiały Budowlane Al. Jerozolimskie 204 02-486 Warszawa tel. 22 578 85 00 www.platforma.co.pl

woj. mazowieckie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mokra 2 26-600 Radom tel. 48 383 06 65 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Okólna 43C 05-270 Marki tel. 22 771 40 22 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Waflowa 1 02-971 Powsin tel. 22 648 82 75 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Staniewicka 10 03-310 Warszawa tel. 22 335 14 00 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Szyszkowa 7 02-285 Warszawa tel. 22 868 10 70 www.dekoral.com.pl

Minox ul. Echa Leśne 58 03-257 Warszawa tel. 22 614 43 55 www.minox.pl Minox ul. Płochocińska 118 03-044 Warszawa tel. 22 614 33 33 www.minox.pl

Platforma Materiały Budowlane ul. Puławska 617/621 a 02-885 Warszawa tel. 22 318 09 00 www.platforma.co.pl Platforma Materiały Budowlane ul. Odrowąża 7 03-310 Warszawa tel. 22 335 13 00 www.platforma.co.pl

PRAKTIKER Warszawa Janki Pl. Szwedzki 4, 05-090 Warszawa tel. 22 735 77 00 www.praktiker.pl PRAKTIKER Warszawa Marki ul. Radzymińska 303 05-091 Warszawa tel. 22 761 53 00 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa Izolacje Techniczne ul. Środkowa 27 B Michałowice – Opacz Kolonia tel. 22 631 96 97 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa ul. Przyokopowa 5/7 01-208 Warszawa tel. 22 631 17 97 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Marki ul. M. Ciurlionisa 3 05-260 Marki tel. 22 761 96 54 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Piaseczno ul. Puławska 38/40 05-500 Piaseczno tel. 22 737 15 10 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Siedlce ul. Magazynowa 14 08-119 Siedlce tel. 25 633 06 33 www.sig.pl woj. opolskie:

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Radom ul. Chorzowska 1A 26-600 Radom

PRAKTIKER Opole ul. Dębowa 1, 46-023 Zawada tel. 77 459 17 20 www.praktiker.pl

Salon BLU ul. Brzeska 134, 08-110 Siedlce tel. 22 755 32 72 www.blu.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Opole ul. J. Cygana 5, 45-131 Opole tel. 77 402 13 60 www.sig.pl

Salon BLU ul. Polna 40, 06-500 Mława Tel. 23 655 33 82 www.blu.com.pl

woj. podkarpackie:

Salon BLU Ul. Wiśniowa 3/5/7/9 05-200 Wołomin (wjazd od ul. 1 Maja) Tel. 22 760 02 06 www.blu.com.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Warszawa ul. Środkowa 27 B Michałowice – Opacz Kolonia tel. 22 631 96 97 fax 22 631 96 98 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Langiewicza 33 35-021 Rzeszów tel. 726 96 00 00 www.3wdb.pl

Salon BLU 39-300 Mielec, ul. Padykuły 1 tel. 17 250 60 33 www.blu.com.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

Centrum Dekoral Professional ul. Paderewskiego 37 35-328 Rzeszów tel. 883 315 942 www.decoral.com.pl

PRAKTIKER Rzeszów ul. Podkarpacka 4 35-082 Rzeszów tel. 17 866 07 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Rzeszów ul. Przemysłowa 11 35-105 Rzeszów tel. 17 859 07 41 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Przemyśl ul. Jasińskiego 49 37-700 Przemyśl tel. 16 678 78 96 www.sig.pl

woj. podlaskie:

Salon BLU ul. Składowa 12 15-339 Białystok tel. 85 745 04 58 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Piłsudskiego 82 18-400 Łomża tel. 86 473 50 33 www.blu.com.pl

BENMAR Białystok Market nr 2 ul. 27 Lipca 26, 15-182 Białystok tel. 85 675 06 24 www.benmar.com.pl BENMAR Białystok Market nr 1 ul. Ks. J. Popiełuszki 117 15-657 Białystok tel. 85 663 79 31 www.benmar.com.pl BENMAR Łapy Market nr 4 ul. Żwirki i Wigury 25 18-100 Łapy tel. 85 814 19 45 www.benmar.com.pl

BPW Craft Barszczewski Lech ul. Plac 11 Listopada 15 16-050 Michałowo tel. 85 718 99 28

Podlaskie Centrum Narzędziowe ul. Grodzieńska 16 16-010 Wasilków tel. 85 719 40 86 www.jrtech.com.pl Salon sprzedaży ul. Berlinga 14b 15-814, Białystok tel. 85 664 32 83 www.jrtech.com.pl

Majster 1 ul. Bema 11 15-369 Białystok tel. 85 742 79 75 www.majster.pl Majster 2 ul. Kraszewskiego 30 15-025 Białystok tel. 85 732 72 32 www.majster.pl Majster 3 ul. Ciołkowskiego 24 15-264 Białystok tel. 85 743 21 28 www.majster.pl Majster 5 ul. Handlowa 6B 15-399 Białystok tel. 85 742 22 77 www.majster.pl

Market Budowlany Michałowo ul. Plac 11 Listopada 15 16-050 Michałowo tel. 85 718 96 65

SIG Sp. z o.o. Oddział Białystok Izolacje Techniczne ul. Marczukowska 2A 15-724 Białystok tel. 85 874 94 71 www.sig.pl

woj. pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Mostek 2/8, 80-759 Gdańsk tel. 58 326 24 70 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Północna 10, 81-029 Gdynia tel. 58 660 55 00 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Grunwaldzka 9 82-500 Kwidzyn tel. 55 247 68 03 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Hallera 16 83-200 Starogard Gdański tel. 58 562 07 03 www.blu.com.pl

PRAKTIKER Gdańsk ul. Kołobrzeska 26 80-394 Gdańsk tel. 58 511 57 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Gdynia ul. Hutnicza 53, 81-061 Gdynia tel. 58 662 40 77 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Gdańsk ul. Magnacka 4 seg. B 80-180 Kowale k. Gdańska tel. 58 305 23 07

woj. śląskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Wapienicka 8 43-382 Bielsko-Biała tel. 33 811 90 50 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Piekarska 74 43-300 Bielsko-Biała tel. 33 816 26 20 www.3wdb.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Katowicka 15 41-400 Mysłowice tel. 32 750 48 49 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Kard. St. Wyszyńskiego 59 41-947 Piekary Śląskie tel. 32 288 64 62 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Pionierów 31 41-711 Ruda Śląska tel. 32 240 23 93 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Ks. Damrota 181a 43-100 Tychy tel. 32 327 00 08 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Bukowa 13 41-700 Ruda Śląska tel. 726 05 00 00 www.3wdb.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Słowackiego 40 43-410 Zebrzydowice tel. 32 469 11 11 www.hadex.com.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. 11-go Listopada 2/4 42-400 Zawiercie tel. 32 67 38 500 www.3wdb.pl

Centrum Dekoracyjne ul. Jagiellońska 29/37 42-200 Częstochowa tel. 34 370 94 22 www.dekoral.com.pl

Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Warszawska 319 43-155 Bieruń tel. 32 216 27 54 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Dojazdowa 1 44-100 Gliwice tel. 32 300 62 73 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Łąkowa 2 44-268 Jastrzębie-Zdrój Borynia tel. 32 793 70 40 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. Gen. H. Le Ronda 72 40-302 Katowice tel. 32 256 69 92 www.hadex.com.pl Centrum Zaopatrzenia Budowlanego Hadex Sp. z o.o. ul. Dębowiecka 28 43-430 Ochaby Małe tel. 33 853 57 24 www.hadex.com.pl

Platforma Materiały Budowlane ul. Handlowa 9 41-368 Czeladź tel. 32 368 16 00 www.platforma.co.pl

PRAKTIKER Bytom ul. Strzelców Bytomskich 96 41-914 Bytom tel. 32 283 67 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Czeladź ul. Będzińska 80, 41-250 Czeladź tel. 32 296 67 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Częstochowa ul. Kisielewskiego 8/16 42-200 Częstochowa tel. 34 373 07 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Zabrze ul. R. Szkubacza 1, 41-800 Zabrze tel. 32 373 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Rybnik ul. Żorska 16, 44-203 Rybnik tel. 32 439 57 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Katowice ul. Górnośląska 57 40-51 Katowice tel. 32 603 37 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Katowice ul. Strzelców Bytomskich 28F 40-308 Katowice tel. 32 259 82 21 www.sig.pl

FACHOWY WYKONAWCA | SALONY BUDOWLANE

SIG Sp. z o.o. Oddział Bielsko Biała ul. Czerwona 18 43-300 Bielsko Biała tel. 33 499 89 88 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Częstochowa ul. Filomatów 28 42-200 Częstochowa tel. 34 376 15 75 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Gliwice ul. Pszczyńska 306, 44-100 Gliwice tel. 32 330 60 90 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Katowice Izolacje techniczne ul. Krakowska 87 40-391 Katowice tel. 32 775 91 20 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Ruda Śląska ul. Zabrzańska 5 41-708 Ruda Śląska tel. 32 203 66 25 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Rybnik ul. Jankowicka 9, 44-201 Rybnik tel. 32 422 27 20 www.sig.pl

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Ostrowiec Św. ul. Iłżecka 67 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

SIG Sp. z o.o. Oddział Kielce ul. 1-go Maja 191 25-655 Kielce tel. 41 345 53 94 www.sig.pl

SALON SPAWALNICZO-NARZĘDZIOWO-TECHNICZNY FHU „SPAW-TECH” Krystyna Gałęzowska Kostomłoty Drugie ul. Kielecka 20 26-085 Miedziana Góra tel. 41 303 21 25 www.spaw-tech.pl

P.H.H.D.I.P „MAT-BUD” Mirosław Kocia ul. 3 maja 74 26-110 Skarżysko Kamienna

woj. warmińsko-mazurskie:

woj. świętokrzyskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Batalionów Chłopskich 71 25-671 Kielce tel. 41 300 21 90 www.3wdb.pl

PRAKTIKER Kielce ul. Radomska 8, 25-323 Kielce tel. 41 364 81 20 www.praktiker.pl

Profab Sp. z o.o. Market Domi ul. Kilińskiego 32 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

Profab Sp. z o.o. Sklep Maximal Opatów ul. Sienkiewicza 12 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

3W Dystrybucja Budowlana ul. Berylowa 6 Gronowo Górne 82-300 Elbląg tel. 55 235 90 01 www.3wdb.pl

Salon BLU ul. Jagiełły 1a 11-500 Giżycko tel. 87 429 95 43 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Wyszyńskiego 45a 14-200 Iława tel. 89 679 72 37 www.blu.com.pl Salon BLU ul. Lubelska 25 10-408 Olsztyn tel. 89 538 72 12 www.blu.com.pl

woj. wielkopolskie: BENMAR Pisz Market nr 5 ul. Olsztyńska 3 12-200 Pisz tel. 87 424 08 16 www.benmar.com.pl

PPHU Marek Pietraszewski ul. Armii Krajowej 3 19-400 Olecko Market Budowlany Majster ul. Aleje Lipowe 1B 19-400 Olecko

MAJSTER 4 ul. Wyszyńskiego 11A 10-457 Olsztyn tel. 89 534 41 44 www.majster.pl

Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Sklep Firmowy w Ostródzie ul. Hurtowa 6 14-100 Ostróda tel. 89 642 97 36 www.pgn.com.pl Północna Grupa Narzędziowa Sp. z o.o. Salon Techniczny w Olsztynie ul. Lubelska 29 10-406 Olsztyn tel. 89 539 05 39 www.pgn.com.pl

PRAKTIKER Olsztyn Al. Gen. Sikorskiego 2b 10-088 Olsztyn tel. 89 538 00 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Olsztyn ul. Lubelska 36 10-408 Olsztyn tel. 89 533 55 29 www.sig.pl

3W Dystrybucja Budowlana ul. Orcholska 42, 62-200 Gniezno tel. 61 426 64 13 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Wrocławska 192/204 62-800 Kalisz tel. 62 766 46 01 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kleczewska 41 62-510 Konin tel. 63 242 62 84 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Fabryczna 17, 64-100 Leszno tel. 65 529 91 51 www.3wdb.pl 3W Dystrybucja Budowlana ul. Kamiennogórska 22 60-170 Poznań tel. 61 961 57 30 www.3wdb.pl

PRAKTIKER Piła ul. 500-Lecia Piły 5 64-920 Piła tel. 67 210 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Poznań I ul. Szwajcarska 14 61-285 Poznań tel. 61 873 07 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Poznań II Al. Solidarności 47 61-696 Poznań tel. 61 828 77 20 www.praktiker.pl PRAKTIKER Leszno Al. Konstytucji 3 Maja 12 64-100 Leszno tel. 65 526 37 20 www.praktiker.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Suchy Las Izolacje techniczne ul. Obornicka 170 62-002 Suchy Las tel. 61 667 33 46 www.sig.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Poznań ul. Obornicka 263 60-650 Poznań tel. 61 842 58 27 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Piła ul. Kossaka 101 64-920 Piła tel. 67 212 47 96 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Konin ul. Zakładowa 5 62-510 Konin tel. 63 246 71 46 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Ostrów Wlkp. ul. Ostrów Rejtana 58 63-400 Ostrów Wlkp. tel. 62 735 91 67 www.sig.pl SIG Sp. z o.o. Oddział Poznań ul. Obornicka 263 60-650 Poznań tel. 61 667 38 21 www.sig.pl

woj. zachodnio-pomorskie:

3W Dystrybucja Budowlana ul. Hangarowa 10 70-767 Szczecin tel. 91 469 32 33 www.3wdb.pl

SIG Sp. z o.o. Oddział Szczecin Warzymice 45 72-005 Przecław tel. 91 810 92 70 www.sig.pl

...BO LICZY SIĘ CZŁOWIEK

Nr 3/2016 (4) | wydanie bezpłatne | ISSN 2450-3061

MAGAZYN DOSTĘPNY BEZPŁATNIE W WYBRANYCH HOTELACH, RESTAURACJACH I SALONIKACH KOLPORTERA NA TERENIE CAŁEJ POLSKI

www.humanmag.pl

DR ANDRZEJ KRUSZEWICZ TŁUMACZY JĘZYK PTAKÓW

www.humanmag.pl

BIEBRZA: B IEBRZA A: R RZEKA, KTÓRA WCIĄGA K TÓRA W C

ELŻBIETA DZIKOWSKA ZAWSZE MI SIĘ UDAWAŁO ZAWSZE MI SIĘ UDAWAŁO

KTÓRA WCIIĄGA ĄGA BIEBRZA A: R RZEK KA A,

Publikacja sfinansowana ze środków Funduszy norweskich i EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii.