HiZ 11

Hongarije in Zaken inZaken.eu

Hongarije

Voorjaar 2008 Editie: 11 - â‚Ź 5,95

Ondernemen in Hongarije: transparantie in de overheidssector

Fiscale aspecten van emigratie naar Hongarije Water als helende factor Impressie OEC-themadag Interviews met: Meditours Hungary, Dutch Cheesehouse, Flextecs en OEC Onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale samenwerking met Hongarije

Bijzonder betrokken Voor bedrijven en instellingen zijn wij sinds jaar en dag als betrokken partner actief. Of het nu om een controle van de jaarrekening gaat, de begeleiding van een ingewikkelde overname of een fiscaal advies op maat. In alle gevallen heeft u te maken met professionals met verstand van zaken en hart voor uw zaak. Zowel lokaal als regionaal, nationaal en internationaal. Dat maakt ons in alle opzichten bijzonder betrokken. Kijk voor meer informatie op www.ey.nl.

Kronenburgsingel 12 • 6831 EX Arnhem • Postbus 30116 • 6803 AC Telefoon 026-320 95 00 / 06-21251491 (mobiel van Ernst-Jan) Contactpersonen: Mr. C.M. (Martin) Hommersom en Mr. drs. E-J. (Ernst-Jan) de Roest

!@#

In deze uitgave Colofon Uitgeverij: PublisherPartners - inZaken.eu ing. Hidde van Erp (uitgever) e-mail: hiz@publisherpartners.com Bladmanagement en realisatie: PublisherPartners Elaine Verhaaf (Bladmanager) hongarije@inzaken.eu Marco van Kamp (Vormgever) Redactieteam: Hidde van Erp Elaine Verhaaf Marco van Kamp Michael Veldman Bahia Derbane André Egelmeers (sales) Correspondenten: Michel Daenen Karin Gabor Ernst-Jan de Roest József Tóth Elvira Loomans Anton Wetters Eva Lilla Kronauer Peter Olsthoorn (Columnist) Herman Geerts Elzo Molenberg Correspondentie adres: PublisherPartners Luchthavenweg 81.139 5657 EA Eindhoven Tel.: 040-214 69 55 (inZaken.eu) Tel.: 040-235 02 50 (PublisherPartners) Fax: 040-848 49 30 e-mail: hongarije@inzaken.eu Aan dit nummer werkten verder mee: R. Simor, C. Gaudoux, B. Hop, M. Papenhove, A. Horváth, E. Balog, S. Koppers, E. van Beek, P. Vermijs, C. Brands en anderen.

Copyright: PublisherPartners – inZaken.eu maart/april 2008. Niets uit deze opgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of anderszins toegepast worden. Aan de genoemde getallen, percentages en gebruikt fotomateriaal in deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

Disclaimer: Hongarije in Zaken besteedt de grootste zorg aan het samenstellen van het magazine, maar de auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen en de adverteerders voor de inhoud van advertenties. Hongarije in Zaken kan op geen enkele wijze verantwoordelijk gehouden worden voor de gevolgen die kunnen ontstaan door interpretatie van de beschikbaar gestelde informatie.

Bronnen De uitgevers heeft zo adequaat mogelijk bronnen laten vermelden bij het betreffende materiaal. Wanneer hier onduidelijkheden over ontstaan, neemt u dan direct contact met ons op. Overzicht: Hongaars verkeersbureau, EVD, Emerce, www.hongarijevakantieland.nl, ITDH, TourInform Hungary, De Telegraaf, Nederlandse Ambassade in Hongarije, SXC.hu en eigen materiaal.

Ondernemen in Hongarije: transparantie in de overheidssector

6

Fiscale aspecten van emigratie naar Hongarije

8

Interview Meditours “Extreme Make Over”

12

Taalstudie en het zakenleven

14

Een gat in de gatenkaas markt

16

Interview Flextecs

18

Water als helende factor

20

Impressie van Leiden Seminar

23

Oost Europa Centrum en Hongarije: onderwijs en vergrijzing

26

Voorsprong door superieure wijntechnologie

29

Een evenement uitgelicht

30

Interview OEC

32

Kleintjes

35

12

18

20

Copyright© voorbehouden PublisherPartners – inZaken.eu

29

26

Hongest Reizen een actieve, creatieve en deskundige reisorganisatie gespecialiseerd in reizen naar Hongarije Hongarije, het land van poesta’s, zigeunermuziek, de pracht en praal van Budapest, het romantische Balaton meer, vele kuuroorden, uitgestrekte wijnstreken, prachtige landschappen, zon, strand en veel gezellige terrassen.

Wij verzorgen rondreizen per touringcar of met uw eigen auto, groepsreizen, kuurreizen, hotelreizen, vliegreizen, wellness reizen, golfreizen, stedenreizen, jongerenreizen en zakenreizen.

Hongest Reizen, met reisbureaus in Enschede en Budapest heeft alles in huis om u een onvergetelijke vakantie te bezorgen.

Ook hebben wij een enorm aanbod fraaie vakantiewoningen verspreidt over heel Hongarije. Zoek eens op onze website naar een geschikte woning.

Ook voor zakenreizen is Hongest Reizen een perfecte partner; vliegtickets, autohuur en hotelreserveringen, wij regelen het allemaal perfect voor u.

Onze hotels, verspreidt over heel Hongarije, staan borg voor kwaliteit en service. Er is altijd wel een hotel van uw keuze in de plaats of streek die u wilt ontdekken.

Hongest Reizen heeft een ruim en veelzijdig Hongarije aanbod. Kijk eens op onze website: www.hongestreizen.nl

Wilt u reizen per vliegtuig, luxe touringcar, met eigen vervoer of huurauto?

Bij Hongest Reizen bent u aan het juiste adres.

Weth. Beversstraat 200 A, 7543 BN Enschede / Tel. 053 - 460 70 81 / Fax 053 - 460 70 89 info@hongestreizen.nl / www.hongestreizen.nl

Voorwoord Met deze eerste uitgave van het nieuwe jaar besef ik dat we het vierde levensjaar in gaan van ons zakelijke magazine Hongarije in Zaken. Vanuit een opstartfase gaan we steeds meer over in een fase van stabilisatie. We hebben een ruim netwerk weten op te bouwen en kunnen dankzij onze correspondenten ook steeds betere berichtgevingen te delen met u als lezer. Vanuit ons kantoor doen we ons best om zo veel mogelijk potentiële adverteerders te bereiken en de correspondenten te ondersteunen waar nodig. Het is dan ook erg leuk om als uitgever te zien dat een idee zover kan uitgroeien en ik ben dankbaar voor de hulp die ik hierbij krijg.

Omdat ik naast uitgever van Hongarije in Zaken ook ondernemer ben met meerdere bedrijfsactiviteiten moet ik mijn tijd steeds verdelen om alles de aandacht te kunnen geven die het verdiend. Hierbij moeten we het vooral hebben van goed samenwerken en we blijven steeds uitkijken naar mogelijkheden om krachten te bundelen met andere instanties die zich ook bezig houden met internationaal ondernemen. Op dit moment kijk ik uit naar een mogelijkheid om het magazine verder te laten doorgroeien en tegelijkertijd mijn andere bedrijfsactiviteiten niet uit het oog te verliezen. Hiervan zal u graag op de hoogte houden in de komende periode.

We hebben deze uitgave weer twee nieuwe correspondenten en het openingsartikel is door één van hen verzorgd. Zo debuteert Elzo Molenberg met zijn artikel over transparantie in de overheidssector en geeft aan hoe de Nederlandse ambassade in Boedapest hierbij een rol vervult. De fiscale aspecten van emigreren worden door Ernst-Jan de Roest onder de loep genomen en hij sluit af met een handige checklist. Vervolgens komt Michel Daenen met een interview dat hij had met een Hongaarse ondernemer. Hij stelde hem de vraag of echte schoonheid van binnen zit. Eva Lilla Kronauer gaat dieper in de mogelijkheden om op een passende manier Hongaars te leren in haar artikel.

Het tweede interview is afgenomen door Anton Wetters en geeft ons een goed idee van wat “Dutch Cheese House” allemaal doet. Aansluitend het derde interview met het bedrijf Flextecs ook verzorgd door Michel. Zijn uitwerkingen kunnen erg leerzaam zijn voor Nederlandse ondernemers die Hongaarse medewerkers in dienst willen nemen. Het helende water en de mogelijkheden die Hongarije heeft om gezond te blijven worden toegelicht door József Tóth in zijn artikel. Dan is er een impressie van “Leiden Seminar” waarin nog verder wordt ingegaan op de Wellness Centra in Hongarije. Vanuit de ITDH kwamen twee bedrijven door de selectie en presenteren zich in het onderdeel “Matchmaking”. De pagina van het HBN geeft weer volop informatie en brengt een impressie van hun evenementen.

Herman Geerts is ook nieuw binnen het correspondententeam en zijn eerste bijdrage is een impressie van de themadag die georganiseerd is door het Oost Europa Centrum. The Netherlands-Hungarian Chamber of Commerce stelt zich weer graag aan u voor en geeft informatie over hun mogelijkheden. Dan is er weer aandacht voor de Hongaarse wijnen en we bedanken Sebastiaan Koppers hiervoor. In de rubriek van Elvira Loomans is weer een evenement uitgelicht en de evenementen voor de komende drie maanden staan hiernaast. Dan volgt er een interview met Peter Vermijs van het OEC en Peter Olsthoorn sluit af met zijn “Lente in Hongarije”.

Dan mag ik u als lezer ook nog een leuke aanbieding doen voor het Franz Liszt Pianoconcours dat binnenkort in Vredenburg Leidsche Rijn (en georganiseerd zal worden. Voor elke sessie in de Kwart Finale en de Halve Finale mag ik u twee kaartjes voor de prijs van enkele aanbieden. Onderaan deze pagina vindt u meer informatie hierover. Bij interesse neemt u snel contact met ons op dan maken we het in orde in u!

Ik wens u namens ons team veel leesplezier toe!

e arij

Hong

Met vriendelijke groet, Kijk voor extra informatie op: www.liszt.nl

Magazine

WWW. Internet

@

Hidde van Erp uitgever

Ga naar www.hongarije.inzaken.eu voor de speciale actie “2 kaarten voor de prijs van 1”.

E-mail nieuwsbrief

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

5

Ik heb de opleiding politicologie / internationale betrekkingen afgerond op de Universiteit van Amsterdam en ben afgestudeerd op de Hongaarse buitenlandse politieke veranderingen in de jaren ‘80. Mijn loopbaan begon bij de Delegatie van de Europese Commissie te Boedapest als assistent-manager en later als projectmanager.

Via de Kamer van Koophandel Rivierenland ben ik in 2001 voor het ministerie van Buitenlandse Zaken gaan werken. Vanaf 2007 ben ik hoofd van de Economische Afdeling van de Nederlandse Ambassade.

Elzo Molenberg Zakelijk Correspondent

Ondernemen in Hongarije: transparantie in de overheidssector Hongarije ontwikkelt zich geleidelijk in de richting van een transparante markt. De Hongaarse regering heeft daarbij advies gevraagd en gekregen van andere EU-lidstaten. De Nederlandse ambassade in Boedapest ondersteunt de Hongaarse inspanningen op meerdere fronten.

Daarnaast beschouwt de ambassade het interveniëren in geval van onregelmatigheden bij Hongaarse overheden ten behoeve van het Nederlandse bedrijfsleven als core-business.

De nieuwe lidstaten van de EU, waaronder Hongarije, hebben voor toetreding tot de EU aan vele markt-economische voorwaarden moeten voldoen. De betrokken regeringen hebben nog steeds hun handen vol aan het omzetten van die voorwaarden in wetgeving. Vervolgens moet de aangepaste wetgeving ook worden toegepast. Daardoor moeten uiteindelijk in alle lidstaten concurrentieverstorende maatregelen en ondoorzichtig overheidshandelen verdwijnen met het doel een ’gelijk speelveld’ (level playing field) te creëren voor onder meer het bedrijfsleven.

2.Vergroten kennis van anti-witwas autoriteiten wat betreft rapportages over en aanpak van dubieuze geldtransacties; 3.Het formuleren en uitvoeren van een anti-corruptie strategie door een op te richten Anti Corruptieraad (AKT – een regeringsraad) voor de overheidssector; 4.Training verzorgen aan ambtenaren over de wetgeving op vrijheid van informatie en bewustmaking van het publiek wat betreft toegankelijkheid van informatie; 5. Introductie van een gedragscode met normen voor ethisch gedrag van ambtenaren uit de hele overheidssector en het publiek daarvan bewust maken.

Volgens de Hongaarse pers gaat dit proces gepaard met veel corruptie.

Aanbestedingsregels werken intransparantie in de hand en de door de EU toegezegde € 22,5 miljard aan cohesie- en structuurfondsen zouden daardoor nu al verdwijnen in een orgie van elkaar de bal toespelende corrupte ambtenaren en ondernemers.

Bovendien zijn de regels ten aanzien van partijfinanciering ontoelaatbaar soepel.

De aanbevelingen ten spijt, bleef het buitenlandse bedrijfsleven in Hongarije regelmatig klagen over bijvoorbeeld niet geheel vlekkeloos verlopen aanbestedingsprocedures, over dubieus optreden van regionale belastingkantoren jegens buitenlandse ondernemers en over gemeentevertegenwoordigers die tegelijkertijd bevoorrechte ondernemers bleken en zich als oneerlijke concurrenten ontpopten.

Om voortgang te meten, neemt men elkaar de maat. De Verenigde Naties en de Raad van Europa zijn voorbeelden van organisaties die laten bestuderen in welke mate overheid en bedrijfsleven in een land transparant zijn, met andere woorden, in hoeverre corruptie een probleem vormt.

De „Group of Countries against Corruption” (GRECO, onderdeel van de Raad van Europa) heeft in maart 2006 een rapport uitgebracht over Hongarije en corruptie. Hongarije kreeg daarin twaalf aanbevelingen ter verbetering van de situatie. De belangrijkste daarvan zijn:

De ambassadeurs van de landen die samen 85% van de buitenlandse investeringen (FDI) in Hongarije vertegenwoordigen, waaronder Nederland, hebben daarop de alarmbel geluid bij de Hongaarse Minister van Economische Zaken. De Minister heeft de negen ambassadeurs gevraagd ten aanzien van de noodzakelijke stappen op weg naar een transparante overheid en -marktverhoudingen te adviseren en te ondersteunen. In de zomer van 2007 heeft de Hongaarse regering bovendien besloten tot oprichting van de Hongaarse Anti-Corruptieraad o.l.v. de Hongaarse Minister van Justitie.

1.Speciale training aan OM en politie inzake identificatie en aanpak corruptie;

6

Hongarije in Zaken | 2008 ed.11

De betrokken ambassades hebben daarop

in samenwerking met de Hongaarse overheid een aantal initiatieven ontplooid.

Ten eerste hebben zij gezamenlijk opdracht verleend aan Transparancy International (TI), om de mate van corruptie van de Hongaarse overheid en bedrijfsleven in kaart te brengen en aanbevelingen te doen. TI is wereldwijd gespecialiseerd in het bestuderen van de mate van corruptie per land en houdt een internationale rangschikking bij. De door TI gevolgde onderzoeksmethode gaat ervan uit dat elk land een nationaal integriteitsysteem heeft, dat gebaseerd is op principes van transparantie en rekenschap. In vergelijking met de overige nieuwe lidstaten neemt Hongarije overigens een middenmootpositie in en lijkt het op de goede weg (zie tabel pagina 7). TI heeft inmiddels de studie over de Hongaarse overheidssector in december 2007 gepresenteerd. De studie over de private sector komt medio 2008 uit. Volgens de conclusies van het TI overheidsrapport aan de Hongaarse regering, voldoet het Hongaarse wettelijke en institutionele systeem op hoofdlijnen aan internationale normen voor de bestrijding van corruptie.

Maar het mankeert aan de uitvoering ervan.

De meest gevoelige conclusies betreffen financiering van politieke partijen en aanbestedingsprocedures; beide systemen zijn aan volledige herziening toe. Naast het herhalen van de GRECO-conclusies werd ook vastgesteld dat de prestaties van wetsuitvoerende instanties die de steunpilaren vormen van het nationale integriteitsysteem, verzwakt zijn door wat lijkt op een hoge mate van interne corruptie (voorbeelden: politie, douane en financiële opsporing- en inlichtingendienst). Er is daarnaast een gebrek aan specialisten op het vlak van corruptie-opsporing. Tevens is het nodig de bevolking meer bewust

te maken van gedragscodes en ethische normen die door de overheid moeten worden nageleefd. De Hongaarse Rekenkamer is een van de belangrijkste anti-corruptie instanties van Hongarije, maar gebruikt niet altijd zijn volledige autoriteit als gevolg van onvoldoende mensen en middelen, waardoor audits onvoldoende frequent en breed kunnen worden uitgevoerd. Bovendien worden de aanbevelingen van de Hongaarse Rekenkamer (ÁSZ) niet altijd opgevolgd.

Nederlandse instanties, zoals Rekenkamer en de ambassade in Boedapest, werken veel samen met de Hongaarse overheid om de situatie het hoofd te bieden. Zo werken de Nederlandse en Hongaarse Rekenkamer momenteel samen om een corruptie risico-analyse op te stellen voor alle Hongaarse overheidsinstanties.

Met dit instrument kan de Hongaarse overheid per instantie een strategie uitstippelen, van ministeries tot en met gemeentes, waarmee integriteitnormen kunnen worden geïntroduceerd en

corruptie kan worden voorkomen.

Omvangrijk en belangrijk werk dat nog veel inspanning zal vergen. Ook doen het Nederlandse ministerie van Financiën, de ambassade en het Hongaarse ministerie van Economische Zaken aan ervaringsuitwisseling op het gebied van het terugdringen van overbodige regelgeving.

De Nederlandse Mededingingsautoriteit heeft er al een vruchtbare samenwerking opzitten met de Hongaarse Economische Mededingingsdienst.

En ten slotte werken de Nederlandse en Hongaarse douanediensten nauw samen, o.a. op het gebied van het voorkomen van sigarettensmokkel.

De Nederlandse ambassade in Boedapest beschouwt het bovendien als zijn core-business, voor Nederlandse ondernemingen groot en klein in de bres te springen bij dubieuze ervaringen met Hongaarse overheden. De ambassade intervenieert daarbij op het juiste niveau bij ministeries of andere relevante instanties, zoals lokale overheden of belastingdienst.

Hetgeen, ook volgens het Nederlandse bedrijfsleven, regelmatig tot de gewenste oplossing leidt. De ambassade te Boedapest roept het betrokken Nederlandse bedrijfsleven dan ook op de Economische Afdeling van de ambassade te blijven informeren over onregelmatigheden, zodat we maatwerk kunnen blijven leveren.

Tekst: © Elzo Molenberg 2008

Corruption Perceptions Index CPI Rang 2007 1 7 27 28 33 39 39 41 49 51 51 56 61 64 69

Land Denemarken Nederland Slovenië Estland Malta Cyprus Hongarije Tsjechië Slowakije Letland Litouwen Griekenland Polen Bulgarije Roemenië

(Rang 2006) (4) (9) (28) (24) (28) (37) (41) (46) (49) (49) (46) (54) (61) (--) (84)

Bron: TI, http://www.transparency.org

Make It Happen

De Hongaarse Producten

Specialist Interim & Project Management

Make It Happen biedt interim en project management in Nederland en Hongarije.

We zijn gespecialiseerd in trajecten in non profit en (semi) overheid, waarin de factor Mens een belangrijke rol speelt.

Together we make it happen Vierloper 17 * 2586KT Den Haag * info@make-it-happen.nl * 06-24229098 * www.make-it-happen.nl *

• Levensmiddelen • Wijnen • Unicum • Pálinka’s • Likeuren • Túrórudi • Tészta (pasta) • Kruiden Bestel nu een Bogrács met standaard en ontvang een Gulyás soeppakket geheel gratis

www.huned.nl info@huned.nl

Zakelijk Ernst-Jan de Roest Zakelijk correspondent

Fiscale aspecten van emigratie naar Hongarije Arnhem, 22 februari 2008, met de emigratiebeurs te Hardenberg achter de rug, is de kans groot dat u serieus nadenkt over emigreren naar Hongarije. Zoals in editie 10 van Hongarije in Zaken belooft, zal ik1 in dit artikel de fiscale aspecten van emigratie uiteenzetten.

Het is echter helaas niet zo eenvoudig om een blauwdruk van de fiscale gevolgen te ontwikkelen die voor iedere situatie van toepassing is. Voornamelijk uw persoonlijke situatie en wensen zijn uiteindelijk bepalend. Heeft u bijvoorbeeld een eigen woning, een lijfrenteverzekering, een onderneming en bent u vervolgens voornemens om de eigen woning te verkopen of deze juist aan te houden, de onderneming voort te zetten, te verkopen of te beëindigen? Dit zijn allemaal vragen die van belang zijn bij een emigratie. Om de fiscale gevolgen van een emigratie vast te stellen dient daarom allereerst uw situatie in beeld gebracht te worden. Vervolgens kan aan de hand van uw situatie bezien worden of er daadwerkelijk sprake is van fiscale emigratie en kunnen de bijbehorende fiscale gevolgen vastgesteld worden. Uiteindelijk dient bezien te worden of er middels “tax planning” een fiscaal voordeel behaald kan worden. In dit artikel zal ik allereerst ingaan op de vraag wanneer er sprake is van fiscale emigratie. Hierna wordt aandacht besteed aan veel voorkomende gevolgen van emigratie die gelden voor particulieren, ondernemers voor de inkomstenbelasting en de aanmerkelijk belanghouders.

Fiscale emigratie Ten aanzien van alle hierboven genoemde belastingplichtigen geldt dat zij als inwoner van Nederland voor het totale inkomen, waar ook ter wereld genoten, onderworpen zijn aan de Nederlandse inkomstenbelasting als binnenlands belastingplichtige. Degene die geen inwoner van Nederland is, is krachtens de Nederlandse wetgeving slechts voor bepaalde bronnen van inkomen aan de Nederlandse inkomstenbelasting onderworpen, de buitenlands belastingplichtige. Denk daarbij aan in Nederland gelegen onroerende zaken en vanuit Nederland ontvangen (pensioen)uitkeringen (mits premies ten laste van Nederlands inkomen of winst zijn gebracht).

De beoordeling waar iemand woont en of diegene binnenlands of buitenlands belastingplichtige is, wordt gedaan op basis van de feiten en omstandigheden.

Er dient bepaald te worden met welke staat de persoonlijke en economische betrekkingen het nauwst zijn (met andere woorden: waar het middelpunt van de levensbelangen zich bevindt). Bij deze beoordeling, welke heel feitelijk is, wordt

onder meer gekeken naar hoeveel tijd per jaar u in Hongarije en nog in Nederland doorbrengt, of uw gezin ook emigreert, of u lid bent van diverse verenigingen, abonnementen heeft op een krant e.d.

Een checklist waarin een aantal relevante omstandigheden worden aangeduid, vind u aan het einde van dit artikel.

sprake van fiscale emigratie. Het is echter wel mogelijk dat u ondanks het verbreken van “alle” banden aangemerkt wordt als buitenlands belastingplichtige. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn als u nog steeds onroerend goed in Nederland aanhoudt of (pensioen)uitkeringen uit Nederland ontvangt.

Vervolgens zal Hongarije ook zelfstandig beoordelen of u (vanuit Hongarije bezien) binnenlands belastingplichtige bent geworden van Hongarije.

Elk land beoordeelt zelfstandig de onderworpenheid aan de in dat land geldende belastingwetten. In situaties dat beide landen u op grond van hun nationale wetgeving als inwoner aanmerken, zal op grond van het tussen Nederland en Hongarije gesloten Verdrag tot vermijding van dubbele belastingheffing bepaald kunnen worden van welke staat u inwoner bent.

Belastingplicht in Hongarije na emigratie Indien u feitelijk emigreert naar Hongarije en daar een nieuw leven gaat opbouwen, zal u in Hongarije worden aangemerkt als binnenlands belastingplichtige, er is dan sprake van fiscale immigratie.

Ook Hongarije belast haar binnenlands belastingplichtigen voor het totale inkomen, waar ook ter wereld genoten.

Belastingplicht in Nederland na emigratie Indien u alle banden verbreekt met Nederland zal de Nederlandse belastingdienst niet zo snel van mening zijn dat u in Nederland binnenlands belastingplichtige zult zijn, er is dan ook

Fiscale gevolgen emigratie naar Hongarije Emigreren brengt bij de meeste Nederlanders de nodige fiscale gevolgen mee. Hieronder zal allereerst worden ingegaan op de meest voorkomende fiscale gevolgen van emigratie van een natuurlijk persoon, vervolgens komen enkele fiscale gevolgen voor de ondernemer voor de inkomstenbelasting evenals de aanmerkelijk belanghouder aan de orde.

1 Mr. drs. E-J. (Ernst-Jan) de Roest is werkzaam als belastingadviseur bij de Hongarije Desk van Ernst & Young Accountants, belastingadviseurs en juristen te Arnhem. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

8

Hongarije in Zaken | 2008 ed.11

Eigen woning Nederland De fiscale gevolgen van de emigratie ten aanzien van de eigen woning zijn heel divers. Indien u uw eigen woning verkoopt, zal een verkoopwinst op de eigen woning onbelast genoten kunnen worden. Als de eigen woning te tijden van de emigratie nog niet verkocht is, kunt u onder voorwaarden de hypotheekrente nog voor twee jaar in aftrek brengen (voorzover u nog in Nederland belastbaar inkomen heeft) en zal een eventuele verkoopopbrengst ook onbelast genoten kunnen worden.

De eventuele verkoopwinst op de eigen woning zal in aanmerking worden genomen voor de eigenwoningreserve.

Indien u binnen 5 jaren na het vormen van de reserve geen vervangende nieuwe eigen woning in Nederland heeft gekocht, hetgeen in het algemeen het geval zal zijn bij een emigratie, zal de reserve komen te vervallen. Na een eventuele terugkeer naar Nederland na 5 jaar zal bij de mogelijke aankoop van een nieuwe eigen woning geen rekening meer gehouden hoeven te worden met de eigenwoningreserve.

Indien u de woning niet wenst te verkopen en juist wil aanhouden, zal de woning vanaf het moment van emigratie naar Hongarije worden aangemerkt als vermogensbestanddeel in box III. Ook bij de overgang van uw woning van box 1 naar box III speelt de eigenwoningreserve een rol. In voorkomende gevallen dient de hoogte van de reserve tijdens deze overgang van box I naar box III bepaald te worden. Daarbij zal een eventuele hypothecaire schuld ten aanzien van de woning tot de grondslag van box III gaan behoren, hetgeen betekent dat de rente van de hypothecaire schuld niet meer aftrekbaar zal zijn.

Lijfrente Indien u te tijden van de emigratie een lijfrenteverzekering heeft afgesloten waarvan u de premies van uw inkomen in box I heeft afgetrokken, zal de emigratie in beginsel leiden tot belastingheffing.

Achterliggende gedachte hiervan is dat nu u de premies ten laste van uw box 1 inkomen heeft gebracht, ook de toekomstige uitkeringen uit hoofde van de lijfrenteverzekering belast zijn in box I. Indien u tussentijds emigreert, bestaat de kans dat Nederland geen belasting kan heffen over de toekomstige uitkeringen.

Om deze reden zal de Nederlandse belastingdienst aan u een zogenoemde

conserverende aanslag opleggen.

Een conserverende aanslag houdt in dat een aanslag inkomstenbelasting wordt opgelegd over de waarde van de polis. Daarbij zal er ook revisierente verschuldigd zijn van maximaal 20% van de waarde in het economisch verkeer van de lijfrenteverzekering. Als de verzekering korter heeft bestaan dan tien jaar kan de revisierente lager zijn dan 20%. Voor de opgelegde aanslag inclusief de revisierente wordt uitstel van betaling verleend voor een periode van 10 jaar.

Indien binnen deze periode een verboden handeling wordt verricht (bijvoorbeeld afkoop van de verzekering) zal de gehele aanslag betaald moeten worden. Indien hier geen sprake van is, zal na 10 jaar de opgelegde aanslag worden vernietigd.

Pensioen De fiscale gevolgen voor pensioen zijn vergelijkbaar met die van de lijfrenteverzekering. Derhalve zal ook ten aanzien van de waarde van het opgebouwde pensioen een conserverende aanslag worden opgelegd inclusief heffingsrente, waarbij de voorwaarden van de aanslag vergelijkbaar zijn met de voorwaarden voor de lijfrenteverzekering.

Ondernemer voor de inkomstenbelasting De fiscale gevolgen van een fiscale emigratie van een ondernemer voor de inkomstenbelasting zijn zeer divers. In het algemeen kan gesteld worden dat een fiscale emigratie van een ondernemer voor de inkomstenbelasting tevens inhoudt dat de onderneming staakt. Dit betekent dat er in Nederland afgerekend dient te worden over de goodwill, stille en fiscale reserves in box 1 van de inkomstenbelasting. Ten aanzien van deze heffing wordt geen conserverende aanslag opgelegd. Dit betekent dat de ondernemer tegen een directe belastingheffing aanloopt.

In de praktijk bestaan er mogelijkheden om (directe) belastingheffing (deels) te voorkomen. Deze mogelijkheden zien vooral op de situatie dat de onderneming wordt overgedragen. Om optimaal gebruik te maken van deze mogelijkheden adviseer ik u in een dergelijke situatie zo spoedig mogelijk in overleg te treden met uw belastingadviseur.

Aanmerkelijk belanghouder De fiscale emigratie van een aanmerkelijk belanghouder (iemand die direct of indirect minimaal 5% aandelen bezit in bijvoorbeeld een besloten vennootschap)

naar Hongarije gaat gepaard met een fictieve vervreemding van het belang. Dit betekent dat de aanmerkelijk belanghouder over de vervreemdingswinst (waarde economisch verkeer van het belang -/- de verkrijgingprijs) 25% inkomstenbelasting verschuldigd zal zijn (box 2).

Ten aanzien van deze fictieve verkoopwinst wordt ook een “conserverende aanslag� opgelegd, waarvoor gedurende tien jaar uitstel van betaling kan worden verkregen. Indien binnen deze periode een verboden handeling wordt verricht (bijvoorbeeld verkoop van de aandelen) zal de gehele aanslag betaald moeten worden. Indien hier geen sprake van is, zal na 10 jaar de opgelegde aanslag worden vernietigd. Opgemerkt dient te worden dat u als aanmerkelijk belanghouder in beginsel kwalificeert als buitenlands belastingplichtige.

Indien een aanmerkelijk belanghouder tevens bestuurder is van bijvoorbeeld een besloten vennootschap kan het zijn dat de vennootschap ook wordt geacht Nederland te verlaten. Dit kan ook directe belastingheffing betekenen. In de praktijk kan een bestuurderswisseling al voorkomen dat de vennootschap mee emigreert.

Ten slotte De Nederlandse belastingdienst laat emigranten niet makkelijk gaan. Zowel voor pensioenen, lijfrenten en aanmerkelijk belangen zijn conserverende aanslagen in het leven geroepen. Voorts blijft u als inwoner van Hongarije beperkt belastingplichtig in Nederland voor veel inkomstenbronnen: bijvoorbeeld de woning in Nederland, het aanmerkelijk belang in een Nederlandse vennootschap evenals de lijfrenteen de latere pensioenuitkeringen.

Het vorenstaande is gebaseerd op mijn interpretatie van de huidige wetgeving en van de tot op heden gepubliceerde jurisprudentie. In dit artikel ben ik alleen ingegaan op de Nederlandse fiscale gevolgen bij een emigratie. De Hongaarse fiscale gevolgen zijn buiten beschouwing gelaten. Daarbij adviseer ik dringend een ieder bij een emigratie een belastingadviseur te raadplegen, nu bovenstaande opsomming van fiscale gevolgen niet limitatief bedoeld is.

Vragen? mail naar ernst-jan.de.roest@nl.ey.com of bel naar 0318-627200 Tekst: Š Ernst-Jan de Roest 2008

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

9

Checklist inzake een emigratie van Nederland naar Hongarije

De criteria die volgens literatuur en jurisprudentie van belang zijn voor de bepaling of u Nederland “metterwoon” heeft verlaten zijn ondermeer: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

de verblijfplaats van de overige gezinsleden (allerbelangrijkst); de beschikbaarheid van een woning in Nederland; de plaats van regelmatig verblijf; de huisarts; een eventuele dienstbetrekking in Nederland; het lidmaatschap van verenigingen en clubs; de Nederlandse bankrekeningen; het bevolkingsregister; het huisadres; het aantal maal dat Nederland bezocht wordt; et cetera.

Slechts indien uit een combinatie van dergelijke factoren kan worden geconcludeerd dat feitelijk de banden met Nederland zijn verbroken en u het centrum van uw levensbelangen feitelijk naar Hongarije heeft verplaatst, kan worden gesteld dat uw binnenlandse belastingplicht is geëindigd. Wij raden aan alle twijfel van emigratie te voorkomen door de levensbelangen zoveel mogelijk te verplaatsen naar Hongarije alsmede uw banden met Nederland gedurende uw emigratie zoveel mogelijk te verbreken. Daartoe dienen ondermeer de volgende stappen te worden ondernomen: 1 2 3

4

5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17

10

Uw woning in Nederland dient te worden verkocht.

Eén week voor de daadwerkelijke emigratie dient u zich te laten uitschrijven uit het Bevolkingsregister bij de afdeling Burgerlijke Stand, waarbij een nieuw woonadres in Hongarije opgeven dient te worden.

Overige punten van aandacht met betrekking tot de woning in Nederland: beëindigen van de telefoonaansluiting; informeren van het electriciteits-, gas- en waterleidingbedrijf. Een afrekening tot en met de datum van vertrek uit Nederland dient u te laten opmaken; meenemen van de gehele boedel naar de nieuwe woning in Hongarije. Eventueel overtollige meubelen dienen in Hongarije te worden opgeslagen; opzeggen van de inboedelverzekering; opzeggen van het abonnement kijk- en luistergeld; bewaren van de rekeningen samenhangend met de verhuizing; maken van foto’s van het huis, de verhuizing, het huis leeg opgeleverd.

Aan de Nederlandse fiscus dient te worden gemeld dat men voornemens is te emigreren. Tevens dient aan de Nederlandse fiscus (bij voorkeur schriftelijk) om uitreiking van een emigratie-aangifteformulier te worden verzocht.

Gegevens die voor deze aangifte benodigd zijn dienen verzameld te worden.

De bank- en postrekeningen in Nederland dienen opgezegd te worden. De bank- c.q. postrekeningen die strikt noodzakelijk zijn om de lopende zaken af te wikkelen, dienen geconverteerd te worden in“niet-ingezetene”-rekeningen.

Een nieuwe huisarts zoeken in Hongarije.

Opzeggen van lidmaatschappen in Nederland (bijv. ANWB, tennis-, golf- en voetbalclub, et cetera et cetera).

Opzeggen van abonnementen in Nederland (dag- en weekbladen, tijdschriften, radio/televisie-gids).

Opzeggen/aanpassen van de verzekeringen in Nederland (o.a. ziektekostenverzekering, autoverzekering, w.a.-verzekering).

Uit laten klaren van goederen (mogelijk inclusief auto); let hierbij goed op het juiste dagstempel.

In laten klaren van de verhuisboedel (en auto); ook hierbij goed letten op het juiste dagstempel.

Binnen de vereiste periode aanmelden bij het gemeentebestuur van de nieuwe woonplaats in Hongarije. De hierbij benodigde documenten zijn vaak: een geldig paspoort; een bewijs dat men voldoende middelen van bestaan heeft; pasfoto’s.

Openen bankrekeningen in Hongarije.

Afsluiten van verzekeringen in Hongarije.

Aanvragen van een buitenlands rijbewijs bij de gemeente in Hongarije, veelal onder overlegging van het Nederlands rijbewijs.

Bekendmaking van immigratie aan de fiscale autoriteiten in Hongarije.

Aangaan lidmaatschappen in Hongarije en daarmee overeenkomende activiteiten die erop duiden dat het centrum van de sociale levensbelangen is verplaatst naar Hongarije.

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

NIEUWS uit de Media

Eindhoven, 27 december 2007

International Opera Festival Miskolc

2007: Topjaar met puntjes van zorg

11-22 June 2008

Eindhoven Airport sluit 2007 af als topjaar en komt uit op een passagiersaantal van ongeveer 1.530.000. Dit is een groei van 34% ten opzichte van 2006. Het aantal vliegbewegingen steeg in 2007 naar ongeveer 16.800. Dit is een stijging van 21% ten opzichte van 2006. Hiermee wordt de groei van de laatste jaren gecontinueerd en blijft Eindhoven Airport de grootste regionale luchthaven van Nederland.

“Bartók +...” International Opera Festival, Miskolc, Hungary

De toename komt vooral voort uit groei in het lowfare vliegverkeer in het 75ste jubileumjaar. Katowice (Wizzair), Reykjavik (Iceland Express), Valencia (Ryanair) en Stockholm (Ryanair) werden als lowfare bestemmingen toegevoegd. Tevens werd Hamburg (OLT) als bestemming geopend. Onderzoek in 2007 heeft uitgewezen dat 22% van de passagiers met een zakelijke reden vliegt. Eindhoven Airport stimuleert hiermee de ontwikkeling van de regio Zuidoost-Brabant tot Brainport.

De wens om tot een nieuwe regionale overeenkomst te komen is in 2007 helaas niet in vervulling gegaan. De nieuwe overeenkomst moet een betere balans geven tussen milieu en economie en de ruimte geven voor een thuisbasis van een luchtvaartmaatschappij op Eindhoven Airport. “Indien de huidige openingstijden niet worden aangepast, zal een thuisbasis er voor 2008 niet in zitten. Dat is jammer voor de regio en voor de Brainport ambities”, aldus Bart de Boer, algemeen directeur van Eindhoven Airport .

De overheid zal met ingang van juli 2008 een ticketbelasting van €11,25 per passagier naar een Europese bestemming invoeren. Als gevolg hiervan komt naar verwachting de groei van de luchthaven in 2008 tot stilstand.

Bron: Eindhoven Airport N.V.

Spar koopt Plus Hongarije van Tengelmann 10-03-2008 13:08 MÜLHEIM - Tengelmann heeft besloten haar 174 Hongaarse Plus discountwinkels te verkopen aan Spar Hongarije. De Duitse retailer is met een versnelde afbouw bezig van haar buitenlandse discountoperatie. Vorige week nog meldde Tengelmann dat het Plus in Tsjechië aan Rewe had verkocht.

‘Na intensieve bestudering van van alle opties hebben we gekozen voor verkoop aan Spar Hongarije, dat een dochter is van het familiebedrijf Spar Oostenrijk’, verklaarde Tengelmannchef Karl-Erivan Haub in een persverklaring.

402 miljoen euro Sinds 1992 was Tengelmann met Plus aanwezig in Hongarije. Met 174 winkels waar ongeveer 2300 medewerkers werken, realiseerde Plus Hongarije in 2007 een bruto-omzet van 402 miljoen euro. Over de hoogte van de transactiesom doen zowel Tengelmann als Spar geen uitspraak.

Ombouw naar Spar Dit is niet de eerste keer dat Spar en Tengelmann in Hongarije zaken doen. In 2003 nam Spar Hongarije 22 Kaiser’s supermarkten van Tengelmann over. Spar wil de 174 Plus-winkels in de komende twee jaren tot Spar supermarkten ombouwen. Met deze overname groeit het marktaandeel van Spar Hongarije tot 13 procent.

After long and careful preparation, the masterminds of the “Bartók + ...” International Opera Festival Miskolc launched the first “Bartók + Verdi 2001” event with a no less ambitious goal in mind than creating a new festival tradition and putting Miskolc, the seat of Borsod-Abaúj-Zemplén County, on the cultural map of the World as a new and fascinating tourist attraction.

The idea was to create an annual International Opera Festival for the Eastern European public with a focus on Béla Bartók + another internationally acknowledged composer (it was Verdi in 2001, Puccini in 2002, Mozart in 2003, Tchaikovsky in 2004), later broadened to include distinct styles (the composers of Bel canto in 2005, those of Verismo in 2006, the French composers in 2007, and will be the Slav composers in 2008).

The main aim of the festival is to encourage cultural co-operation between Hungarian artists and artists within the European Union, especially in the contemporary and classical music performance (opera and ballet), focusing on Béla Bartók, one of the most original figures in 20th century music.

Another aim was to become a “Gateway to the East” by offering a geographically convenient and constant venue for the best opera performances in Central-Eastern Europe every year, in particular by performing and promoting the full scale of Bartók’s music written for the stage.

The Festival enjoys the support of City of Miskolc, the Ministry of Education and Culture and the National Cultural Fund of Hungary and several sponsors from the corporate sector.

Meer info: http://www.operafesztival.hu Bron: Operafesztival.hu

Bron: distrifood.nl

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

11

Interview Michel Daenen Zakelijk correspondent

Karin Gabor Zakelijk correspondente

Randy Simor

Extreme Make Over.... ....of zit echte schoonheid toch van binnen?

Randy Simor

En, wat was uw gedachte toen u deze titel las? Plastische en cosmetische chirurgie en tandheelkunde voor westerlingen uitgevoerd in Hongarije, door Hongaarse specialisten: goed voor de werkgelegenheid binnen de gezondheidszorg en goed voor de klanten die het zich nu wel kunnen veroorloven. Snijdt het mes aan twee kanten?

Het is heel makkelijk om mensen die iets aan hun uiterlijk laten doen te veroordelen of hun gevoel van onbehagen te bagatelliseren met “Echte schoonheid zit van binnen” of “Het gaat niet om het uiterlijk, maar om het innerlijk”. Iemand die ongelukkig is met zijn verschijning is niet met zo’n uitspraak geholpen en ook menig onderzoek bewijst dat het niet waar is. In de meest recente editie van het magazine Psychologie was nog te lezen: “mooie mensen hebben meer kans op succes”. Genoeg reden voor ons van Hongarije in Zaken om deze volks”wijsheden” aan de kant te schuiven en ons te verdiepen in de wereld van het “cosmetisch medisch toerisme”.

Hongarije in Zaken sprak met Randy Simor, Amerikaan (New Yorker) met Hongaarse achtergrond.

Zijn ouders zijn in ’56 naar de VS gevlucht. Na een opleiding in de biologie en filosofie kwam hij naar Hongarije waar hij in 1999 afstudeerde als arts. Inmiddels heeft Randy een goedlopend Hongaars bedrijf in het cosmetisch medisch toerisme.

De ontmoeting We spreken af in een typisch Hongaars koffiehuis. Tijdens het gesprek gaat veelvuldig de telefoon. Meerdere malen zijn het klanten. Randy voorziet ze in vloeiend Engels van advies en vervolgens belt hij naar zijn partners die hij in het Hongaars te woord staat. Mobiele telefoon, Skype en internet maken dat hij altijd goed bereikbaar is en dat het werk dus ook overal en altijd kan plaatsvinden.

Oordelen versus luisteren en dan pas oordelen Toen Randy 15 jaar geleden naar Boedapest kwam kende hij de taal helemaal niet. Het kostte hem zo’n drie jaar om het echt te leren.

12

Hongarije in Zaken | 2008 ed.11

In die tijd heeft hij heel goed leren luisteren. Zowel om de taal te leren, als ook om de mensen te leren begrijpen.

Zonder vooroordelen luisteren naar mensen, wat hen bezighoudt, wat is belangrijk voor hen? Je moet begripvol zijn en bescheiden, was zijn conclusie.

Daar heeft hij nu ook in het zaken doen profijt van: begripvol en bescheiden zijn zowel naar de Hongaren toe, (de partners met wie hij zaken doet), als ook naar zijn klanten, die nu vooral uit de UK komen.

Randy: “Ik help vaak mensen echt een nieuw leven te beginnen, met een nieuw zelfbeeld, meer zelfvertrouwen, meer eigenwaarde. Je geeft mensen echt iets, iets waar ze heel blij van worden en waar

ze veel waarde aan hechten. Je helpt mensen een nieuwe stap te zetten in hun leven. Opnieuw beginnen kan ook aanvangen vanuit de buitenkant, iemand die het moeilijk heeft met zijn uiterlijk kan een enorme positieve impuls krijgen door iets aan zijn of haar lichaam te veranderen waar hij al lang ontevreden over was.. Het profiel klant dat momenteel het meeste bij me komt is vrouw, tussen de 30 en 60 jaar. Ze zitten vaak in een overgangsfase in hun leven (net na een scheiding, nieuw werk, nieuwe relatie of juist einde van de oude relatie). Ze zijn gemiddeld bemiddeld. Ze hebben genoeg geld om het in Hongarije te laten doen, in hun thuisland is het te duur voor hen.

Als “buitenlander” ondernemen binnen de Hongaarse gezondheidszorg Daar is Randy op in gaan spelen. De Hongaarse gezondheidszorg biedt geweldige kansen. Het niveau is hoog, er zijn medici beschikbaar en de prijzen zijn laag. Aan de andere kant is er een groot potentieel aan klanten dat graag een ingreep ondergaat, maar dat in eigen land te duur vindt. De klant vindt niet zelf de weg naar de dienstverlening door taal en cultuurbarrière) en de dienstverlener komt niet uit zichzelf bij die klant terecht (ook vanwege die taal en omdat hij de weg niet kent). Wat is er nu mooier dan iemand die beide werelden begrijpt en ze aan elkaar kan koppelen?

Randy: “Ik zocht in Hongarije echt mijn wortels op. Ik ben nu een mix van allebei, ik ken beide werelden. Mijn leven is nu hier, ik maak deel uit van deze samenleving. Nu zie ik ook de schatten van de Hongaarse cultuur. Nu ik hen snap, kan ik echt een brug vormen en dat ben ik vervolgens ook gaan doen, echt een brug vormen.

Randy vormt een dubbele brug: aan de ene kant tussen Hongarije en West Europa en aan de andere kant tussen medische wetenschap en commercie.

“Choose Hungary for Health!”

Cosmetic Dentistry Treatments o o o o o o

Hygienic cleaning, root canal treatments, fillings, extractions Porcelain Crowns Veneers, inlays, onlays Titanium Implants In-office Professional Tooth Whitening Bridges, Dentures

Cosmetic Surgery Treatments o o o o o o o o

Ik wilde altijd al ondernemer zijn. In 2004 begon dit idee bij me te komen. Ik ben toen een netwerk gaan opbouwen met private klinieken en publieke ziekenhuizen.

Ik had werkervaring als medisch manager bij diverse ziekenhuizen en klinieken in Boedapest, dus kende de werkwijze en de mensen goed.

Kansen Ik ben met mijn bedrijf Meditours Hungary de poort waarlangs alles gaat.

Ik werk vervolgens veel samen met partnerbedrijven die onderdelen van de dienstverlening van mijn bureau uitvoeren. Zo werk ik met een bedrijf dat toeristische trips organiseert en met een transport bedrijf dat onze cliënten van en naar het vliegveld brengt. Ik werk nu intensief met circa 10 medische organisaties waar ik mijn cliënten onderbreng, waaronder publieke ziekenhuizen en privéklinieken.

Ik heb inmiddels een groot netwerk hier in Boedapest en sta altijd open voor samenwerking.

Ik organiseer alles voor mijn cliënten: inhoudelijk advies, accommodatie, transport, toerisme etc., maar ik werk met andere bedrijven samen voor de uitvoering.

Naast de cosmetische chirurgie en tandheelkunde, zie je ook steeds meer vraag naar een algehele medische check up, een soort APK. Ook met die dienstverlening ben ik steeds meer bezig.

Mijn klanten komen momenteel voor zo’n 70% uit Engeland, 30% komt uit Ierland en Schotland. De Europese markt ligt verder nog helemaal open. Daar wil ik me nu verder op gaat richten, om dat uit te bouwen. Daarvoor zoek ik vertegenwoordigers in de thuislanden.

Bij zo’n uitspraak zijn wij als Hongarije in Zaken altijd alert: Randy zoekt vertegenwoordigers in de andere thuislanden van de EU. En dat is Nederland natuurlijk ook. Wellicht is dit een kans die een van onze lezers weet te pakken? Een mooie gedachte: wie weet, heeft Hongarije in Zaken bij deze een brug geslagen tussen een kosmopolitische Amerikaans/ Hongaarse medisch zakenman en een toekomstige Nederlandse vertegenwoordiger van Meditours Hungary?

Meer informatie? www.meditourshungary.hu.

Tekst en foto: © Karin Gabor & Michel Daenen 2008 info@make-it-happen.nl

Meditours Hungary is an agent company opening the doors and giving you access to the best board-certified Plastic Surgeons, Dentists and clinics in Budapest.

Our partner clinics are modern, hygienic and equipped with state-of-the-art technology while our English and German speaking doctors are available for consultation in a wide range of treatments.

Hungary, with its natural resources, developed infrastructure and hospitable people is the ideal location for you!

Choose from a wide variety of cosmetic and rejuvenation treatments, revitalize your body and enjoy yourself!

Breast surgery (enlargement, reduction, lifting) Blepharoplasty Face Lifts, Botox Rhinoplasty Tummy Tucks Liposuction Hair Replacement Skin Rejuvenation treatments

Our services include the following: professional consultation, introduction to board-certified professionals, arrangement of appointment dates & times, personal guides, hotel / apartment reservations near the clinics, airport pickup, clinic transfers and plane ticket booking.

Contact a Professional Advisor Now Tel: +44(0)2081238681 www.meditourshungary.com info@meditourshungary.com

Hongarije in Zaken | 2008 ed.11

13

Zakelijk Eva Lilla Kronauer Zakelijk Correspondent

Taalstudie en het zakenleven Vanuit reacties van onze lezers en bezoeken hebben we nader onderzoek gedaan naar de kosten en de opbrengsten van het beheersen van de taal bij het internationaal zakendoen. We hebben hiernaast ook een aantal methoden beschreven hoe de Hongaarse taal geleerd kan worden. Hierbij zijn zelfstudie en het volgen van een cursus op een taalschool de meest voorkomende methoden.

Vanuit onderzoek naar de relevantie van het beheersen van een vreemde taal, ga ik in op zelfstudie met gebruik van het internet, deze noem ik de Skype-methode.

Op de universiteiten en zakelijke scholen hebben ze al verschillende onderzoeken gedaan om te weten te komen hoeveel het een internationaal bedrijf kost om taal en cultuur te leren en hoeveel ze met die kennis kunnen profiteren in het desbetreffende land*.

Een belangrijk punt hierbij is het in kaart brengen van de kosten en baten hiervan.

Zo zijn de inkoopfacturen voor studies en vertalingen door externe bureaus gemakkelijk te gebruiken. Naast deze kosten staan de baten en daar is het wat lastiger om dit in cijfers om te zetten. Het in schatten van “de kennis van taal” en “kennis van de cultuur” zijn eerder indirect.

Om een effectieve en succesvolle zakelijke relatie op lange duur te krijgen en te analyseren zijn er technieken om “achter de getallen op de grafieken” te kijken. Juist het meten van de cultuur en sfeer van het bedrijf is hierin een mogelijkheid.* We bewegen ons veel zekerder in de internationale bedrijven, als we de taal kennen, zelfs als onze taalkennis niet vloeiend en foutloos is. Mensen uit andere landen vinden het een aardig gebaar en ze worden dan ook veel opener, niet te vergeten dat we na een tijd zelf de pers, gesprekken en plaatselijke informatie zelf begrijpend kunnen lezen en niet enkel op interpretaties van de pers en andere media hoeven af te gaan.

Ondernemers en andere zakenmensen die in het Hongaarse taalgebied iets willen doen, ondervinden problemen wanneer zij met de Hongaarse taal in aanraking komen. Maar hoe concreet is dit? Het klopt dat als we de taal willen spreken en verstaan, we dan erg intensief moeten studeren. Om de taal goed onder de knie te krijgen zal je hiervoor meerdere jaren moeten inplannen. Toch kan het sneller en wel door de taalvaardigheid te leren

14

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

met gebruik van moderne technieken.

Zodoende kan men voldoende kennis opsteken voor de communicatieve contacten met relatief weinig inspanning en tijdbesteding.

Het vervangen van klassieke taalboeken door modernere, praktische en technieken kan handig zijn. De trend om veel in weinig tijd te bereiken is zeker van toepassing op de modale internationale zakenman. En hierbij is het lastig om veel tijd te investeren om naar taalopleidingen te gaan…en waneer?

Hiervoor biedt de moderne communicatie technologie een oplossing. Namelijk taal lessen via Skype. Vanuit thuis, buitenland, het strand of op werk… waar je maar toegang hebt tot een internetverbinding, speakers en een microfoon, we kunnen die taal leren… in de ochtend, overdag, in de middag of ’s avonds.

Zelf ben ik ook een zakenvrouw, en net zoals voor mijn zakelijke collega’s, is het niet dat ene uurtje, maar erheen gaan, net daar zijn, in te halen, vooruitkomen… wel, dat is dus het probleem. Ik heb de taalstudie via Skype uitgeprobeerd…en het werkt. Mijn privé docent geeft alleen mij, op mijn niveau, gericht op mijn interesses en vanuit haar eigen moedertaal les, zo dat het voor beide partijen gemakkelijk uitkomt. Ik ga steeds beter vooruit, ik geniet ervan en het komt zeer zelden voor dat er een les gemist wordt…ja…op kerstavond ben ik liever bij mijn familie.

Zelf geef ik ook Hongaarse les via deze nieuwe techniek. Ik raad het iedereen aan voor wie geen taal zou kunnen leren vanwege diverse bezigheden of fysieke begrenzingen met van de klassieke methoden. Gemak dient de mens.

Probeer het uit! Want een taal moet je niet alleen leren, maar ook oefenen en vaak gebruiken om het goed onder de knie te krijgen.

Zakelijke -en gesprekstaalstudie Hongaars via Skype op alle niveaus, wanneer u dit wenst?Kijk u eens op www.kodex.nl voor meer informatie hierover. * Referenties en verder informatie aangaande dit artikel vindt u op: www.hongarije.inzaken.eu/nieuwsarchief /vanonzecorrespondenten/kronauer

Tekst: © Eva Kronauer 2008

Klassieke en moderne zelfstudie Zelfstudie is een veelgebruikte en prima methode om een taal te leren, voor de Hongaarse taal is dit echter iets anders. Vanuit praktijkervaring binnen ons correspondententeam wordt vaak de aanbeveling gedaan om heel erg intensief met Hongaars bezig te gaan om een kans te maken om het onder de knie te krijgen. De hoofdreden hiervoor is het feit dat het Hongaars weinig tot geen overeenkomsten heeft met een voor Nederlanders herkenbare taal.

Nederlanders staan in het buitenland vaak bekend vanwege de handige omgang met talen en kunnen zich over het algemeen wel redden in het Engels, Duits, Frans of een combinatie hiervan.

Het Hongaars heeft helaas weinig raakvlakken met deze talen, zo is er geen sprake van een “vliegende start” maar zal met een schone lei de taal vanaf de basis bestudeerd moeten worden.

Zelfstudie of naar een Talenschool?

De talenschool of het taalcentrum heeft vaak meer charme en levert over het algemeen ook meer sociale interactie op met medestudenten. Hongaarse lessen worden niet altijd in groepen gegeven maar wanneer dit zo uitkomt, is dat niet alleen gezellig maar ook leuker dan alleen thuis achter een boek of computer.

Binnen een talenschool zijn er vele tussenvormen mogelijk maar het is over het algemeen onder te verdelen in een individuele variant en een klassikale variant. De individuele aanpak is erg efficiënt en vanuit een 1 op 1 situatie zal uw taaldocent u zonder veel afleiding het Hongaars kunnen bijbrengen. Met een stuk huiswerk kunt u thuis weer aan de slag en zodoende een goede voorbereiding aan de volgende les te hebben. Bij de klassikale aanpak wordt een gehele groep aangesproken en onderwezen. De docent zal hierbij zijn aandacht moeten verdelen en niet altijd het overzicht kunnen bewaren over elk individu. Wel speelt er een groepsgevoel mee en ervaren studenten vaak een “wij gevoel”. Dat kan zelf leiden tot het samen buiten de lesuren oefenen bij elkaar thuis. Dit hoeft natuurlijk niet, maar kan wel degelijk helpen.

Het is immers noodzakelijk om heel intensief met Hongaars bezig te zijn om de taal goed onder de knie te krijgen. We maken in deze uitgave een begin om enkele talenscholen aan te halen. Hierbij hebben wij persoonlijk contact met deze scholen en zijn we u graag van dienst de revue te laten passeren. Zo hebben we deze keer drie talenscholen waar we persoonlijk contact mee gehad hebben, waar op verschillende wijzen het Hongaars geleerd kan worden. In deze uitgave hebben we met drie talenscholen een begin gemaakt en alvast drie taalscholen die bij ons bekend zijn nader aan u te introduceren. We gaan ze in willekeurige volgorde nader belichten.

Hongaarse School te Haarlem

Individueel Hongaars leren - Eindhoven

Individueel Hongaars leren – Gent (België)

Niet alleen, wel individueel!

In Haarlem organiseert de Hongaarse School, een particuliere taalschool, cursussen Hongaars in alle soorten en maten. Meestal volgen de cursisten gedurende een of meerdere seizoenen een wekelijkse cursus van anderhalf uur per bijeenkomst. De groepsgrootte varieert meestal tussen 6 en 10 cursisten en zo blijft er nog volop individuele aandacht is. Bij een zo lastige taal als het Hongaars is dat heel belangrijk. Docent Edwin van Schie is dit jaar twintig jaar in het vak. Hij schreef zijn eigen lesmateriaal, maar ontwikkelt nog voortdurend nieuwe oefeningen, leestekstjes etc.

Doelgroep - Diegenen die om speciale redenen een taal moeten leren met name in relatie tot hun werkterrein.

- Diegenen die een specifieke training in bepaalde vaardigheden van een taal nodig hebben, b.v. spreekvaardigheid, schrijfvaardigheid.

Doel van de taaltraining - Het bereiken van het hoogst haalbare taalniveau op het werkterrein van de cursist.

- Het vervullen van de individuele taaltrainingsbehoefte.

Een cursus Hongaars die u als gegoten zit!

Op slechts 30 minuten van Brugge en een uurtje van Brussel. Wij verplaatsen ons ook naar uw bedrijf.

Een gehele jaarcursus omvat 28 bijeenkomsten. De kosten hiervoor bedragen in 2008 € 280,De betaling kan ook geschieden in twee termijnen van € 145,- De eerste vóór of bij aanvang van de cursus, de tweede termijn uiterlijk 1 februari 2009.

De beginnerscursussen die in januari van start gaan tellen telkens 18 bijeenkomsten en kosten € 180,- excl. materiaal).

Het lesboek Beszélj Magyarul! is verkrijgbaar tijdens de eerste les (boek: € 20,- / CD 11,-). De grammatica (Kort overzicht van de Hongaarse grammatica) is eveneens in de les verkrijgbaar voor de prijs van € 15,95 De cursussen vinden plaats op de Eksterlaan 230 te Haarlem-Noord, te bereiken per bus 4, 73 en 75 vanaf Haarlem Centraal Station. Bus 4 stopt in de Eksterlaan, halte Zwaluwstraat. Bushalte 73 en 75.

Voor meer informatie: www.mostmagyarul.nl/hschool.html

Kernbegrippen Maatwerk, flexibiliteit en veel aandacht vaktaal 2 uur contacttijd per sessie e-learning effectieve training de meest intensieve training elke taal mogelijk Intensief of gespreid Intensief: 8 tot 10 uur p/d, waarvan 4 uur met een trainer, 2 weken. Mogelijkheid tot verblijf in een hotel.

Gespreid: In overleg met cursist, gedurende aantal maanden. Verblijf in hotel is niet nodig.

Voor meer informatie: www.stetrainingen.nl

Welke taal wil u precies leren?

Waarom? En wanneer?

Dat brengen we eerst in kaart. * We tekenen het patroon uit van uw noden en doelstellingen. * Daarna stippelen we met u een gepast leertraject uit.

U bepaalt daarbij de frequentie en de ogenblikken die u het best schikken (1 keer per week of vaker, semi-intensief of echt intensief). * De stof kiest u ook zelf. Geen tijdverlies met uniforme cursussen voor Jan met de pet.

U leert alleen wat voor u onmiddellijk bruikbaar is. * U krijgt de exclusieve aandacht van uw taaltrainer, die op uw typische fouten werkt en het beste uit u haalt. * Het woord is aan u!

Een cursus op maat zit beter!

Schrijf u dus snel in voor één van onze inlinguaprogramma’s. Alle andere talen zijn uiteraard ook mogelijk.

Inlingua, School of languages Maaltecenter blok E - Derbystraat 165 B-9051 Gent – België +32 9 232 5050 eveline@inlingua-gent.com Voor meer informatie: www.inlingua-gent.com

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

15

Interview Anton Wetters Correspondent

Bea Hop

Een gat in de gatenkaas markt die we, smaakvol, kunnen dichten Landen als Hongarije, ingesloten als ze waren in een pact van een “planeconomie” en daarmee uitgesloten van het opzuigen van internationale mogelijkheden, kwamen tot na de val van de muur niet veel verder dan het “Hongaars” zijn. Fraai en lekker genoeg misschien, maar de nieuwe tijden hebben (ook culinair gezien) een storm van veranderingen gebracht. Beter, lekkerder en/of gewenst is een ander zaak, maar de veranderingen zijn er en gaan steeds verder.

We hebben het in dit geval niet alleen over de invasie van multinationals (geld zat en alle juridische belemmeringen worden even tussendoor geregeld met hulp van wat om te kopen lokale beschermheren) maar over private initiatieven (kleinschalig en particulier) die het aanbod van etenswaren en het dichterbij brengen van andere culturen mede mogelijk maken.

Nog niet in het hele land maar wel al op vele plaatsen zijn producten te verkrijgen waar geen (Hongaarse) “hond” ooit van gehoord had laat staan er van geweten zou hebben. Dan hebben we het dus niet meer alleen over de multinationals met hun “fastfood” producten maar ‘ dalen’ we af naar een segment waarin fijnzinnigheid, diversiteit en liefde voor hun product een plaats heeft in genomen.

In dit interview praten we met Bea Hop (Hongaars – Nederlands) die de scepter zwaait over zes winkels in Hongarije die lekkere kaas producten uit Nederland en de rest van de wereld verkoopt.

Kun je in het kort aangeven wat jullie doen en wat jullie uniek maakt?

Wij hebben een keten van zes winkels verspreidt over heel Hongarije. Deze winkels zijn te vinden in Boedapest, Tata, Szeged, Dunakeszi, Györ en Pécs. We zijn in 2004 gestart met deze “Hollandse kaas winkels” en de winkels voldoen allen aan de geplande omzetmarges.

We zijn zelfs al voornemens om meerdere winkels te openen elders in het land. Ook deze nieuwe vestigingen hebben de vertrouwde stijl, aankleding, uitstraling en het aanbod zoals men van ons gewend is. Het zou zelfs in Nederland zelf niet misstaan.

Is kaas het enige wat jullie verkopen?

Al lang niet meer en ook allang niet meer geïmporteerd uit Nederland. Onze bedrijfsnaam denkt niet meer de lading en we hebben een enorm assortiment op het moment. Onze kazen komen nu ook uit de bekende andere “kaaslanden” zoals, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Italië en andere landen. Daarnaast zijn we gestart om onze winkels een multifunctioneel en Multi divers karakter en aanbod te geven.

16

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

Feitelijk kunnen we in onze winkels de hele wereld presenteren en de bijbehorende culinaire producten aanbieden. De aanvullende producten lopen uiteen van Tapas en fondue gerechten naar handige kookboeken. Wij streven naar “verfijning” van de internationale keuken en bijbehorende gerechten voor iedereen in Hongarije. Ook de heerlijke geuren die hierbij horen zouden niet verkeerd zijn in onze kraam.

Kun je iets zeggen over jullie “ondernemers” systeem?

We werken vanaf nu uitsluitend via het franchise systeem en zijn, zoals gezegd maar dan alleen via dit systeem, nog op zoek naar uitbreiding in meer grotere plaatsen in Hongarije.

Een aantal winkels zijn in eigen beheer maar onze toekomstige winkels gaan we uitsluitend via het franchise systeem opzetten.

Daarom nodigen we Nederlandse ondernemers uit om met ons het concept verder te gaan neerzetten in Hongarije. Hierbij staan wij open voor de belangstellende die al ideeën hebben

over de plaats waar ze een filiaal zouden willen openen.

Hoe zien jullie de toekomst van de Hongaarse ‘eetcultuur’ alhier?

Mijn verwachting is dat het aanbod steeds meer divers gaat worden. In diverse Hongaarse steden is de “wereld” allang gearriveerd en ook kookprogramma’s op de Hongaarse televisie dragen bij tot het verder verspreiden van ‘nieuwe’ eetgewoontes. Het is eigenlijk een kwestie

van tijd en doorgaan op de ingeslagen weg.

De wereld ligt aan de voeten van de Hongaren, maar niet iedereen zal hier gebruik van maken. Waarschijnlijk zal er een groep niet hierin mee gaan en blijven vasthouden aan hun gebruikelijke eetgewoontes. De groep van ‘nieuwe’ ontdekkers groeit gestaag. Dat zijn onze klanten.

Een goede graadmeter voor ons zijn de kazen die we al lang importeren. Een relatief eenvoudig product als kazen is razend populair en als voornaamste reden is dit door het hogere smaakgehalte en de kwaliteit van dit product. In Hongarije zijn ook veel restaurants geopend met buitenlandse keukens en ook het vegetarische product en biologisch producten komen steeds vaker op het menu. In Hongarije zijn we inmiddels op de hoogte van wat er te halen is uit de rest van de wereld, maar we hebben ook

hele geschikt producten voor jullie markt.

Wij merken dat er best initiatieven zijn maar dat het nog niet heel groots aangeboden wordt in Nederland.

Waar en hoe kunnen we je (jullie) bereiken ? :We hebben een eigen website: www.hollandsajthaz.com en uiteraard heb ik een e-mail adres : hollandsajthaz@t-online.hu en verder een telefoonnummer 00-36-20-3408801 we spreken meerdere talen en ook Nederlands.

Neem gerust contact met ons op om eens van gedachten te wisselen of verder te spreken over de mogelijkheden om een franchise aan te gaan.

Tekst: © A. Wetters 2008 Foto’s: www.hollandsajthaz.com

Kom bij ons werken!

Flextecs is een jong bedrijf met ervaring in installeren, monteren, fabriceren van installaties in de metaal-, industrie- en utiliteitsbouw.

Studiecentrum Talen Eindhoven www.stetrainingen.nl

Wij zijn voortdurend op zoek naar vakmensen en hebben mogelijkheden op de volgende gebieden: lassers (mig/mag, tig, electrode) luchtkanalenmonteurs isolatiemonteurs (rockwool, armaflex, pir/pur, isogenepak) plaatmakers plaatopzetters flensmonteurs pijpfitters constructiebankwerkers ijzerwerkers Neemt u contact met ons op wanneer u interesse heeft om bij ons te komen werken!

Barbara Antal-Kis recruitment officer b.antal-kis@flextecs.nl Telefoon: 078 - 6521641

www.flextecs.nl

Al 25 jaar het adres voor uw Taaltrainingen: Hongaars, Nederlands, Engels, Duits Individueel, bedrijfstraining Open inschrijving Voor meer informatie: Heggeranklaan 1 5643 BP Eindhoven Tel.: 040-2453860 Fax: 040-2460455 e-mail: info@stetrainingen.nl

Flextecs

Van links naar rechts: Marcel Papenhove, Barbara Antal-Kis, Mick Kovacs

Intocht van de Hongaren?

Poolse bollenpellers, Tsjechische bouwvakkers en Slowaakse havenarbeiders. De politiek was er bang voor en de kranten stonden er vol van.

Wanpraktijken in de tijd waarin, mede door een nog gebrekkige regelgeving, menig gewiekste ondernemer zijn kans schoon zag. Pijnlijke situaties bereikten het nieuws over 10 Polen gehuisvest in een vervallen 2 kamerappartement en zwaar onderbetaalde Midden Europeanen die door malafide

uitzendbureaus tegen marktconforme tarieven werden verhuurd aan Westerse opdrachtgevers.

Opvallende afwezige in de hele discussie waren de Hongaren. Zijn ze er niet, of is het voor hen anders geregeld? Een kleine zoektocht van Hongarije in Zaken leverde contact op met Flextecs, een bedrijf dat Hongaarse werknemers naar Nederland haalt. Op hun kantoor in Dordrecht zijn we in gesprek met Barbara Antal-Kis en Mick Kovacs die samen met Hasan Okumus het team van Flextecs vormen. Later in het gesprek schuift ook Marcel Papenhove aan, directeur van zusterbedrijf Miniplants en samen met mededirecteur Dennis Stikkolorum oprichter van het bedrijf Flextecs.

Intocht van de Hongaren?

Poolse bollenpellers, Tsjechische bouwvakkers en Slowaakse havenarbeiders. De politiek was er bang voor en de kranten stonden er vol van.

Wanpraktijken in de tijd waarin, mede door een nog gebrekkige regelgeving, menig gewiekste ondernemer zijn kans schoon zag. Pijnlijke situaties bereikten het nieuws over 10 Polen gehuisvest in een vervallen 2 kamerappartement en zwaar onderbetaalde Midden Europeanen die door malafide uitzendbureaus tegen marktconforme tarieven werden verhuurd aan Westerse opdrachtgevers. Opvallende afwezige in de hele discussie waren de Hongaren. Zijn ze er niet, of is het voor hen anders geregeld? Een kleine zoektocht van Hongarije in Zaken leverde contact op met Flextecs, een bedrijf dat Hongaarse werknemers naar Nederland haalt. Op hun kantoor in Dordrecht zijn we in gesprek met Barbara Antal-Kis en Mick Kovacs die samen met Hasan Okumus het team van Flextecs vormen. Later in het gesprek schuift ook Marcel Papenhove aan, directeur van zusterbedrijf Miniplants en samen met mededirecteur Dennis Stikkolorum oprichter van het bedrijf Flextecs.

18

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

Per toeval ontstaan Miniplants, het zusterbedrijf van Flextecs, is een ingenieursbureau uit Dordrecht. Het levert installaties en projectmanagement in de farmaceutische industrie. In hun werkplaats kwam op een dag een Hongaarse lasser binnenlopen die in het verleden met een aantal van de daar aanwezige medewerkers hadden gewerkt. Hij wees het verzoek van zijn vroegere collega’s af om daar te komen werken, maar beloofde wel een paar jonge Hongaarse technici te zullen vragen of zij belangstelling zouden hebben. Ze kwamen er werken en vielen op door hun goede mentaliteit en technische vaardigheden. In de loop der tijd werden het er steeds meer, naar wederzijdse tevredenheid. En zo groeide de behoefte om van deze speciale Hongaarse dienstverlening van Mini-plants een zelfstandig bedrijf te maken: Flextecs, Flexible Technical Services. De groei zit er sindsdien goed in. Het blijkt dat er een grote behoefte is aan goed opgeleide mensen, die nog weten wat handarbeid is. Volgens Flextecs is dat in Nederland namelijk een probleem aan het worden.

Marcel: ”Mijn zoon zit op het VMBO.

Daar leren ze niet meer met hun handen te werken, maar krijgen ze kookles, Nederlands, Engels, economie en maatschappijleer. De jongens die daar vanaf komen, kennen het ambacht niet meer. De Hongaren hebben nog wel die handvaardigheid. De oude ambachtschool is daar doorontwikkeld, maar de basis is hetzelfde gebleven, Leerlingen leren daar met hun handen werken. Als ze van school komen kunnen ze al een beetje lassen, draaiwerk en fitwerk. En dat is een groot voordeel; die achterstand halen de Nederlandse jongens niet meer in. Onder de 35 jaar kan je het in Nederland vergeten, daar vindt je geen vakmensen meer.”

Taal en de praktijk De Hongaren zijn ambachtslieden en daarbij komt dat ze ook precieze werkers zijn. Wellicht dat dit een relatie heeft met de Hongaarse taal. Die zou je mathematisch kunnen noemen en zo werken ze volgens Marcel ze ook. “Ze zijn concreet, nauwgezet en praktisch ingesteld.”

“En in hoeverre is taal een barrière?”, vragen we. Barbara: “Voorheen kwam het nog al eens voor dat een Hongaarse medewerker echt alleen Hongaars kende.

Werken met Hongaarse technici “we kunnen er geen genoeg van krijgen” Maar dat doen we niet meer. We stellen onze eisen. Ze praten inmiddels allemaal minimaal Duits. Daarnaast spreken enkelen Engels. We hebben de ervaring dat het noodzakelijk is dat ze bij opdrachtgevers of zelfs in de eigen werkplaats kunnen communiceren. Wij moeten natuurlijk niet altijd hoeven vertalen. Als het gevaarlijk is op een werkplaats of bij een noodsituatie, instructies bijvoorbeeld bij een alarm of giftig gas, dan moeten ze dat kunnen verstaan.”

“Maar, we hebben een paar mensen voor wie we een uitzondering maken”, vult Mick aan, “Dat zijn plaatmakers, die echt goed zijn. Ze spreken geen andere taal, maar ze werken alleen en van tekening.

Tekeningen lezen is universeel, daar hoef je geen andere taal voor te spreken.”

Oost, west, thuis best?

Op de vraag of het geen probleem is dat de Hongaren toch niet bekend staan als een reislustig volkje krijgen we het antwoord dat het eigenlijk niet veel anders is dan in Nederland. Marcel: “Ik heb in Limburg gewoond en gewerkt en daar houden ze ook niet van reizen en verhuizen.

Hongaren houden van hun land en zeker op het platte land zijn de familiebanden sterk. Ze willen liever niet weg, maar gezien de economische noodzaak willen ze toch graag hiernaartoe komen. Ze sparen hun geld in de jaren die ze hier werken en gaan dan terug naar Hongarije. Voor de hoger opgeleide Hongaar ligt dat vaak anders.

Die willen zich ontwikkelen, iets van de wereld zien. Hun horizon verbreden. Ze kunnen hier dingen doen die ze thuis niet kunnen doen. Omdat de arbeidsmarkt daar minder krap is kun je je in Hongarije moeilijker in de breedte ontplooien. Als je eenmaal ergens goed in bent, zien werkgevers er het nut niet van in om in je te investeren zodat je ook nog wat anders kunt. Ze blijven daardoor hangen.”

De succesformule Inmiddels is Flextecs uitgegroeid tot een uitzendbureau met ruim 40 technisch geschoolde krachten, waarvan 80% de Hongaarse nationaliteit heeft. Het gaat goed met het bedrijf en ze zijn bezig met uitbreiding. Wat is de kracht van het bedrijf vragen wij van Hongarije In Zaken ons af. En we kunnen een aantal kenmerken ontdekken.

Flextecs heeft een aantal stafmedewerkers die een echte brugfunctie tussen Hongarije en Nederland kunnen vervullen.

Eén daarvan is Barbara. Als Hongaarse studente aan de Budapest Business School

schreef ze in 2005 in op een programma aan het Avans School in Breda. Ze raakte verknocht aan Nederland en ontmoette er haar huidige vriend. Na terugkeer naar Boedapest volgde nog vele korte bezoeken aan haar vriend in Nederland.

Al gauw kreeg ze het verlangen echt te wonen en werken in Nederland. Na gesprekken met Marcel en Dennis kreeg ze de mogelijkheid bij Flextecs te komen werken. Ze neemt de werving en selectie van nieuwe Hongaarse medewerkers voor haar rekening. Daarnaast helpt ze nieuwe medewerkers hun weg in de Nederlandse samenleving te vinden. Omdat ze zelf ervaring heeft als buitenlandse die komt werken in Nederland, herkent ze wat haar nieuwe collega’s doormaken. Dat schept een vertrouwensband en maakt het haar mogelijk hen optimaal te ondersteunen.

Haar collega Mick bevindt zich eveneens op het grensvlak tussen Nederland en Hongarije. Als zoon van een Hongaarse vader en een Nederlandse moeder met Hongaarse ouders werd hij in Nederland tweetalig opgevoed. Binnen Flextecs verzorgt hij de planning, het wagenpark en de accommodatie van de Hongaarse medewerkers en doet hij relatiebeheer. Ook ondersteunt hij de Hongaarse medewerkers met praktische zaken rondom huisvesting of de Nederlandse belastingwet.

Daarnaast is hij 3e jaars deeltijdstudent HBO Management, Economie en Recht.

Een ander kenmerk van de werkwijze van Flextecs is dat ze grondig vooronderzoek doen voor ze met iemand in zee gaan.

Barabara: “In Hongarije werken we met agenten. Die doen een screening voor ons op de kwaliteiten van de mensen.

Zij doen een voorselectie. In Hongarije moeten ze testen doen: wat kunnen ze?, hoe is hun taalvaardigheid?, wat is hun werkmentaliteit? Ze moeten ook praktijkoefeningen doen. In het verleden hebben we meegemaakt dat mensen in Nederland niet bleken te kunnen wat ze vooraf zeiden. De agent checkt ook de referenties.”

Voor wat hoort wat Er hangt een negatief imago om het werken met Oost Europese medewerkers.

Flextecs zegt het anders te doen. Eenmaal aangenomen, zorgt Flextecs naar eigen zeggen goed voor haar medewerkers. Ze krijgen salaris naar Nederlandse maatstaven, accommodatie, een auto ter beschikkling,

hulp om in Nederland te kunnen aarden en ontvangen opleidingen, zodat ze zich ook verder kunnen ontwikkelen.

Daarnaast krijgen de medewerkers verzekering en een pensioenvoorziening die ze kunnen meenemen als ze later terug zouden gaan naar Hongarije.

Mick: “we ondersteunen hen waar we kunnen, maar kijken natuurlijk of wensen en vragen redelijk zijn. Ze moeten ook een deel zelf doen, bijvoorbeeld zelf zorgen voor voldoende wc papier in hun woning. Ze doen natuurlijk hun eigen boodschappen. “ Barbara: “de meeste werkers helpen Flextecs overigens ook met het zien van kansen voor nieuwe opdrachten. Ze bellen ons dan of melden het op het spreekuur dat we hebben. Daaraan zie je ook dat de mensen tevreden zijn over wat wij hen bieden.”

Toekomstwens Flextecs wil zowel qua aantallen als qua service uitbreiden. Marcel: “We gaan zelf meer doen met training en loopbaanontwikkeling.

We hebben afgelopen tijd vooral als uitzendbureau gewerkt. Maar ook aan Hongaarse technische arbeidskrachten zal een tekort komen. We hebben al behoorlijk geïnvesteerd in diverse vakmanschap opleidingen waarvan we een deel zelf hebben verzorgd. In de toekomst gaan we dit alleen maar verder uitbreiden. Daarnaast hebben we maandelijks conform onze bedrijfsVCA certificering (vorig jaar nog behaald) een veiligheidscursus voor al onze monteurs.

Het tekort aan technisch geschoolde mensen in Nederland is zo groot dat de Hongaarse poot altijd veel sterker zal groeien dan de Nederlandse poot. De Nederlandse aanwas zal veel kleiner zijn, omdat er daar een groter aanbod is.

Marcel besluit: “Wij zijn niet uit op snelle winst die je creëert als je mensen uitbuit en onder slechte omstandigheden laat leven en werken. Onze werkwijze laat zien dat we het doen voor de langere termijn.

Wij zien toekomst in de brug tussen Nederland en Hongarije. Onze wens?

Een vestiging openen in Budapest, zodat de samenwerking nog nauwer wordt.”

Tekst en foto: © Karin Gabor & Michel Daenen 2008 info@make-it-happen.nl

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

19

József Tóth Zakelijk correspondent

Water als helende factor

Water voor vermaak, water voor genezing en water als voedingsstof. Alle drie de vormen van water zijn in Hongarije ruimschoots aanwezig. Water in de vorm van mineraalwater wordt in Hongarije op vele plaatsen gewonnen en gebotteld. Mineraalwater is er in vele samenstellingen, afhankelijk van het gebied waar het gewonnen wordt. Het meest bekende mineraalwater uit Hongarije is wellicht het zgn.

“Salvus-water” . Dit water wordt gewonnen in Bükkszék op 540 meter diepte en heeft als meest markante eigenschap dat het bijna 23.000 mg/liter aan mineralen bevat. Voornamelijk hidrogeen-karbonaat en natrium: deze mineralen zorgen o.a. voor een betere spijsvertering en een verbetering van de luchtwegen voor astma en bronchitis patiënten. Dit water wordt vaak door artsen voorgeschreven als drinkkuur voor genoemde patiënten. Ook in de buurt van Miskolc wordt mineraalwater gewonnen. Het meest bekende is waarschijnlijk het zgn “Borsodi víz” . Dit water werd door mijnwerkers aangeboord toen zij naast de stad Edelény naar steenkolen groeven. Ook dit water heeft een hoog mineraal gehalte en is evenals het “Salvuswater” geschikt voor medicinaal gebruik.

Het winnen van mineraalwater en de verkoop ervan toont al jaren een stijgende tendens, waarvan het einde nog niet in zicht is. Dit heeft tot gevolg dat het aanbod van mineraalwaters in Hongarije groot is en dat de bekendheid ervan ook

20

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

in het buitenland toeneemt. Zo heeft het “Szentkirályi” mineraalwater vele buitenlandse prijzen en erkenningen op zijn naam staan, o.a. voor het best bruisende buitenlands mineraalwater 2007 tijdens de SPA Awards in Frankrijk.

Medicinaal water Naast mineraalwater is het land ook rijk aan thermaalwater. Thermaalwater wordt uit diepere lagen van de bodem gewonnen en heeft vaak een hogere temperatuur(30 C of hoger). De warmte van het water wordt bepaald door het zgn. “geotermische gradiens”. Deze is in Europa gemiddeld 33mtr/C, in Hongarije echter 20mtr/C, hetgeen tot gevolg heeft dat er in Hongarije relatief niet zo diep geboord hoeft te worden om thermaalwater te winnen. Thermaalwater dient echter niet verward te worden met medicinaalwater, hetgeen in de praktijk vaak voorkomt.

Medicinaalwater (ook wel “Heilwasser”) kenmerkt zich door zijn chemische samenstelling die heilzaam is voor verschillende ziekten en aandoeningen en tevens erkend is door het ministerie van Volksgezondheid.

De samenstelling van het medicinaalwater verschilt per regio waar het gewonnen wordt. Het medicinale water in het bad van Harkány(provincie Baranya) is o.a. zeer geschikt voor het in toom houden van psoriasis(schilferende huidziekte). Het meest bekende thermaal- en kuurbad in

Hongarije is dat van Hévíz. Hier vindt men het grootste natuurlijke thermaalbad van Europa.

Ook in Noord-Oost Hongarije zijn er thermale baden en medicinale centra waar men behandeld kan worden tegen reumatische aandoeningen en waar men balneo-therapeutische behandelingen kan ondergaan.

In Miskolc-Tapolca is het beroemde grott enbad(“barlangfürdö”) gevestigd. Dit bad is voor een deel uitgehouwen in een rotswand en in de ondergrondse grotten kan men zwemmen en relaxen. Er zijn vele ontspanningsmogelijkheden voor jong en oud, zoals een uitgebreid saunapark, solariums, buitenbaden, ook zijn er speciale kinderbaden voor de kleinere gasten.

Kuuroorden Aan dit grottenbad is tevens een centrum voor hydrotherapie(Aqua Terápia) gevestigd. Dit centrum heeft zich gespecialiseerd in medicinale zorg voor reumapatiënten, nazorg voor revaliderende patiënten na ongevallen of operaties, degeneratieve ziekten aan de wervelkolom, behandeling van spieren, maar er zijn ook preventieve gezondheidsbehandelingen. Patiënten en bezoekers kunnen al dan niet op doktersadvies behandeld worden door middel van massages, modderbaden, gewichtenbad, onderwater gymnastiek, tangentor(o nderwatermassage dmv waterstralen)/hydromassage, maar ook verschillende soor-

ten van “refreshing” massages behoren tot de mogelijkheden. Het personeel staat onder supervisie van een rheumatoloog, die ter plekke bezoekers en patiënten aan een medisch onderzoek kan onderwerpen. Er zijn echter situaties waarin hydro-therapeutische behandelingen uitgesloten zijn, zoals te hoge bloeddruk, hartklachten, dermatologische infecties, epilepsie en acute ontstekingen.

Verder naar het Oosten van het land, in Hajduszoboszló, vindt men het Mekka van de kuuroorden en hydro-therapeutische behandelingen. In de jaren twintig van de vorige eeuw boorde men hier naar aardgas, maar in plaats daarvan trof men thermaalwater aan. Heden ten dage staat hier een waar thermaal- en kuur imperium, waar men naast medicinale behandelingen ook in diverse aquaparken ruim tot ontspanning kan komen.

Het grootste aquapark met daaraan gekoppeld een speciaal kuuroord treft men aan bij “Hungarospa Hajduszoboszló”.

Ook hier kan men voor terecht voor hy-

dro-therapeutische behandelingen en wellness. De Hungarospa is echter veel groter van opzet en ook massaler dan die in Miskolc-Tapolca.

Bovengenoemde thermaal en kuuroorden zijn maar een kleine greep uit het totaal van wat Hongarije te bieden heeft.

Het grote voordeel is echter dat bovengenoemde oorden geen of bijna geen wachtlijsten kennen. Dit maakt het mogelijk om relatief snel behandeld te worden. Ook buitenlanders maken van deze mogelijkheid gebruik. Daarnaast is een ander bijkomend voordeel dat de kosten van de behandelingen een stuk lager zijn dan bijvoorbeeld in Nederland. Er zijn in Nederland diverse zorgverzekeraars die dergelijke behandelingen deels dan wel geheel vergoeden. Dit is na te gaan op www.interkuur.nl.

Operafestival Voor operaliefhebbers wil ik gaarne het Internationale Operafestival in Miskolc onder de aandacht brengen. Dit jaarlijkse festival

wordt dit jaar gehouden van 11-22 juni.

Het thema is dit jaar “Bartók + Slavisten”.

Liefhebbers van opera raad ik dan ook aan om de stad Miskolc zeker te bezoeken, eventueel in combinatie met een “minikuur” bij Aqua-Terápia in Miskolc-Tapolca.

Voor meer informatie over kuren en wellness in Hongarije verwijs ik U graag door naar de onderstaande websites, die zeker de moeite waard zijn om te bekijken, zodat de lezer een totaalindruk krijgt van de mogelijkheden Voor het voorjaar en de zomer wens ik U vanuit Miskolc-Tapolca goede gezondheid toe!! www.barlangfurdo.hu www.aquaterapia.hu www.hungarospa-rt.hu www.wellness.lap.hu www.operafesztival.hu Tekst en foto’s: © Joszef Toth 2008

Hongest Reizen heeft uitstekende kuur- en wellnessreizen naar de bekendste kuuroorden in het land: Tapolca, Hajdúszoboszló, Bükfürdö, Hévíz en Eger.

Voor mensen met reuma, astma, bronchitis, ademhalingsproblemen, rug- en nekklachten, klachten aan het zenuwstelsel, jicht, gynaecologische klachten en ontstekingen. Het licht radioactieve calcium-, magnesium- en hydrogeencarbonaat houdend water is goed bruikbaar bij de genezing van deze klachten.

Voor mensen met astma, bronchitis en ademhalingsproblemen hebben wij reizen naar hotels met een speciale zoutkamer waar de luchtwegen worden gezuiverd.

Informeer bij ons welke kuurreis geschikt is voor uw specifieke klachten.

Hongest Reizen heeft 8, 15 of 22 daagse reizen met eigen auto en ook vliegreizen.

Onze uitstekende samenwerking met luchtvaartmaatschappijen zoals Wizz Air en hotels zijn in uw voordeel.

U kunt de reizen zowel met - als zonder kuur boeken.

Vertrekmogelijkheden het gehele jaar door.

Informeer bij uw ziektekostenverzekeraar naar de vergoedingen voor kuurreizen.

Zakelijk toerisme Impressie van Leiden Seminar Op 4 maart 2008, tijdens het Leiden Seminar, gaven zowel Eva Kronauer (Kódex en Hongarije in Zaken) als Anikó Horváth (NGPTC Association) presentaties over het ontstaan en de huidige ontwikkelingen van de Thermale en Medicinale badcultuur in Hongarije. Hierin gingen ze in op het ontstaan in oudheid, de verdere ontwikkeling onder de Romeinen en de Turken tot het heden. Op dit moment zijn er veel mogelijkheden die Hongarije kan bieden voor bezoekers vanuit Nederland.

Niet enkel zijn de condities gunstig maar ook de bijna niet uit te putten voorraad aan het krachtige water en de voordelen die hieruit voortvloeien.

Een helende werking, een sociale ontmoetingsplek en niet te vergeten een ideale mogelijkheid om tot rust te komen. Dit alles is in heel Hongarije aanwezig met zijn enorme aanbod van verschillende accomodaties. Een korte opsomming geeft dit al aan.

1.372 thermaalbronnen 385 accomodaties met thermaal bad 66 gekwalificeerde medicinale baden 13 gezondheids resorts 56 gekwalificeerde medicinale hotels 5 medicinale baden in een grot 221 erkende mineraal water bronnen 203 medicinale bronnen 5 medicinale modder baden 1 mofetta (droog gas)

Presentatie Anikó Horváth

Een imposante lijst die meer dan voldoende mogelijkheden biedt om als bezoeker een keuze te maken voor een geschikte plek om met uw gezondheid bezig te zijn.

Zo kan het preventief werken, uw gezondheid herstellen, zorgen voor een mentale opkikker en hierbij rustgevend en leuk zijn. Vanuit de Nederlandse verzekeraars zijn er ook mogelijkheden om een tegemoetkoming te krijgen voor de kosten van een behandeling in Hongarije. We raden u dan ook aan om hierna te informeren bij uw eigen verzekeraar.

Voor meer informatie hierover kunt u terecht op onze speciale website www. hongarije.inzaken.eu/nieuwsarchief/wellness waar u meer informatie kunt vinden over dit onderwerp. Ook is hier is de engelstalige presentatie te downloaden van Anikó Horváth en Eva Kronauer. meer informatie op www.hongarije.inzaken.eu/nieuwsarchief/wellness.

Bespreking op Kantoor Hongarije in Zaken

Presentatie Anikó Horváth Tekst en foto’s: © Tekst: Team HiZ, met dank aan A. Horváth en E. Kronauer 2008

Eva Lilla Kronauer en Anikó Horváth bezochten na het Leiden seminar ook nog ons kantoor om verder te spreken over deze ontwikkelingen en hoe Hongarije in Zaken verder kan bijdragen aan de helende kracht van Hongarije. Hierbij hebben we het geluk dat ons kantoor op steenworp afstand van Eindhoven Airport ligt zodat we extra de tijd hadden om goed van gedachten te wisselen voordat de dames moesten gaan inchecken voor een bezoek aan Hongarije.

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

23

Matchmaking www.matchmaking.inzaken.eu

12 Company Profile: Essencia is a wine merchant company based in Budapest, Hungary.

The company was founded in 1998, as a family business, by Tamás Harangozó and his father. The company was called „The House of French Wines” specialising in just that, the import of fine French wines into Hungary. Over the years, „The House of French Wines” became the number one specialist of top quality French wines in Hungary.

Serving wholesalers, shops, restaurants, and private clients through a downtown wine shop since 2001, it touches all segments of the wine market in Hungary.

In 2005, the company expanded through the joining of a HungarianAmerican investor, who is also the owner of two prestigious Hungarian vineyards. “The House of French Wines” became “Essencia Wine merchants”, whose goal now, besides the import of French wines expanded in two directions.

The other goal is to export Hungarian wines. We have created a range of Hungarian wines with the same level of quality and value as the wines we import, including the two domains in our ownership: Árvay and Co in Tokaj and Sauska and Co. in Villány. Árvay vineyards began in 2001 with the cooperation of our investor, and an established winemaker of the region, Mr. Árvay János. The domaine has been producing the top quality Tokaj wines since the late 1990s We are looking for Ambassadors of our wines in the Netherlands. And partners for our domestic activities.

Interested?

Please send an e-mail to: matchmaking@publisherpartners.com

One is to create a gastronomic centre here in Budapest, which presents local clients with the best of wines, and educates about wine culture. Part of this gastronomic centre is a Culinary School, and Culinary magazine “Magyar Konyha” “Hungarian Cuisine” domestic trade of wines from other regions, especially Hungary, Italy and the United States, maintaining the level of quality throughout the range.

13 Company Profile: Sanatmetal Ltd. (meaning “ medical metal” ) is a completely Hungarian owned middle-sized company that has become known world-wide by today after working for 25 years as a state owned plus 15 years as a corporate company and now working with 150 employees. Our know-how and international experiences were enhanced by the two years (1997-1998) spent in a joint venture with the American-EnglishHungarian world wide company under the name DePuy-Sanatmetal.

Our company manufactures and sells traumatologic implants (1967), spine surgical implants (1988), hip prostheses (2002), dental implants (2005) and animal implants (1967).

We offer to contribute to the cure of people with high standard metal implants (screws, plates for the human body) manufactured on basis of ideas of innovative surgeons while reaching profit, which assures continuous renewal. Performing all this in good harmony with the environment and guaranteeing the employees the pleasure and rewarding feeling of working for Sanatmetal Ltd.” We are looking for high end-users and would like to realise your ideas, do not hesitate to join the Hungarian and international research team of Sanatmetal. In order to convince yourself about Hungarian hospitality visit us in Eger in one of the gems of Hungary!

Interested?

Please send an e-mail to: matchmaking@publisherpartners.com

24

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

cus

Wine Fo

In this issue we have a special focus on Hungarian wines.

In co-operations with the ITD Hungary, we give selected Hungarian companies the opportunity to reach out to the Dutch and Belgian market.

By contacting the ITD Hungary and providing them the information needed they have the possibility for free advertising in our magazine and on our website.

www.matchmaking.inzaken.eu

Hongarije in Zaken inZaken.eu

Advertorial

Hungarian Business Network Het Hungarian Business Network (HBN) heeft voor 2008 weer tal van business events in petto. Maar belangrijk is het volgende. Sinds vorig jaar is de HBN weer verder gegroeid naar een belangrijke ontmoetingsplaats tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. Naast de thema’s, bedrijfsbezoeken etc. is er een nieuwe ’dienst’ toegevoegd, ’de expertpagina’s’. Begunstigers van het HBN kunnen hier hun persoonlijke of bedrijfsprofiel op kwijt, zodat andere personen en bedrijven met belangstelling voor zaken doen tussen Hongarije en Nederland deze experts kunnen benaderen (www.huchamber.nl, ’HBN Experts’) 27 juni 2007

Lagerhuis, discussieavond

2 oktober 2007

Het vermelden waard is verder dat Ernst & Young is toegetreden als nieuwe sponsor. Tot onze vreugde kunnen we mededelen dat Ernst-Jan de Roest, belastingadviseur bij deze organisatie, is toegetreden tot het bestuur van het HBN. Eva Fodor is door persoonlijke en zakelijke overwegingen begin 2008 vertrokken naar Zweden. Minimaal 1 week per maand verblijft zij in Nederland en kan haar bestuursfunctie binnen HBN blijven uitvoeren. Haar voorzittersrol wordt echter om deze reden wat lastiger, dus zijn we op zoek naar een nieuwe voorzitter.

Events in de 2e helft 2007 27 juni 2007 Lagerhuis, discussieavond, thema: Media in HU en NL

De sprekers van links naar rechts: Jannis Cappon, RS Architects Martin Mortier, More Trees Cons.

Peter Rem – HBN penningmeester (Dynova) Martijn Laar, Berenschot

14 december 2007

2 oktober 2007 Themabijeenkomst over maatschappelijk verantwoord ondernemen bij Roelevels Sikkels Architects in Den Haag 14 december 2007 Eerste goede doel avond HBN doneerde 2.375 euro aan de Hongaarse stichting voor bescherming van het ongeboren kind “Foundation for the protection of Fetal Life”. Namens de organisatie was aanwezig: Director of the Foundation: Prof. Dr. Miklós Török M.T.A. C.Sc. Donaties zijn nog mogelijk en welkom.

17 maart 2008 Hongaarse fiscaliteiten, spreker Ernst-Jan de Roest, Ernst & Young te Amersfoort.

Een geslaagde dag waarin veel duidelijk is geworden over de fiscale mogelijkheden in Hongarije.

Voor meer informatie bezoekt u onze website: www.huchamber.nl

Magdalene Zweegman, Jan van Kuijk en Prof. Dr. Miklós Török M.T.A. C.Sc.

Komende events: april 2008 * Bedrijfsbezoek 23 april - Tax workshop deel 2 mei 2008 22 mei - Themabijeenkomst: “Duurzaam toerisme in Austerlitz” eind juni 2008 * Lagerhuis: “Verschillen van zaken doen tussen Hongarije en Nederland”

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

25

Zakelijk Herman Geerts Zakelijk correspondent

Oost Europa Centrum en Hongarije: onderwijs en vergrijzing Op 28 februari 2008 heeft het Oost Europa Centrum (OEC) in samenwerking met het Nederlands Centrum voor Duurzame Ontwikkeling (NCDO) een themamiddag over Hongarije en omstreken, georganiseerd voor alle bewoners van de gemeente Tilburg. Er stond een specifiek discussieonderdeel over “het onderwijs in Hongarije en in Nederland”, voor scholieren van de onderbouw op het programma. En een boeiend informatiethema over de sterke vergrijzing in Hongarije en de andere Oost-Europese landen zoals de Oekraïne, Wit-Rusland etc. En wat dit betekent voor de ouderenzorg daar in vergelijking met Nederland. Dit mede in het kader van het Matra/KPA Tour programma (samenwerkingsprogramma voor Oost Europese landen) van het NCDO. Verder heeft het OEC een mooie expositie ingericht over Hongarije, dat tot en met 14 april voor belangstellenden open is (Goirkestraat 133 in Tilburg). Op pagina 32 en 33 kunt u nog meer informatie over deze expositie lezen.

De ontvangst was door mevrouw Maria van de Wouw (gastvrouw). De de heer Peter Vermijs (voorzitter van het OEC) opende deze de middag met een korte toelichting over de visie en functies van het hernieuwde centrum. Inmiddels bestaan we meer dan 25 jaar en we zijn opgericht om in de jaren 80 Oost Europa (voornamelijk Polen) te helpen met voedsel en kleding. Sinds twee jaar werkt het OEC aan gelijkwaardige samenwerking op het terrein van Economie, Cultuur en Maatschappelijke Zorg. Ze wil de kontakten tussen Oost en West sterk verbeteren en vooral er voor zorgen dat we elkaar beter leren kennen en samen bouwen aan een “civil society” in één Europa. Dat is de reden dat het OEC bijeenkomsten organiseert waarvan de themadagen uiterst belangrijk zijn. Aan de hand van een presentatie een korte toelichting gegeven over de NCDO en over het Matra/KPA Tour programma.

Correspondent van Hongarije in Zaken, Herman Geerts en de heer Piri Zoltan (Hongaar en jarenlang leraar in Utrecht) gaven vervolgens een inleiding over Hongarije en gingen in op de grote verschillen tussen het heden (nadat de grenzen open gingen) en het verleden.

Er werd dieper ingegaan op het onderwijssysteem in Hongarije en op het maatschappelijke project voor het uitwisselen van jongeren tussen Miskolc en

26

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

Tilburg (zomer 2006). Omstreeks 15.00 uur werden er indrukwekkende filmimpressies getoond van de hoogtepunten in de geschiedenis van Hongarije (waaronder de Hongaarse opstand in 1956), gevolgd door een korte pauze. Dan was wederom het woord aan Piri Zoltan, die vanuit eigen ervaring de knellende problemen van de vergrijzing in Oost- en West Europa uiteen zette. Dit in samenwerking met Peter Vermijs, die op dit terrein deskundig is en ook bestuurslid van Nationaal Platform van Ouderen in Europa (NPOE ) in Utrecht.

Een zeer geslaagde en volle middag met veel informatie die voldoende stof tot napraten gaf onder het genot van hapjes uit Hongarije en andere landen.

Emile Senders bracht nog enkele oorspronkelijke liederen ten gehore uit Hongarije en was voor dit optreden ook gepast gekleed. Verder verzorgde hij samen met Paul Pechler de rondleidingen door het centrum en de Hongarijeexpositie.

personalia Mijn naam is Herman Geerts. Ik ben sinds kort 60 jaar en heb recentelijk mijn langdurige en veelzijdige loopbaan in de internationale financiële wereld (bank- en effectenbedrijf) afgesloten. Vanaf mijn allereerste bezoek aan Hongarije (zomer 1994) heb ik een warm hart voor dit land.

Die basis werd gelegd gedurende mijn deelname aan een uitwisselingsprogramma van de RK parochie van de wijk “Heikant Quirijnstok” in Tilburg (noord) en haar zusterparochie van de wijk “Diósgyör” in Miskolc (noord-oost Hongarije). Ik ben sindsdien actief lid van de werkgroep PTM (Parochiecontact Tilburg-Miskolc) en heb intussen een netwerk van waardevolle contacten met Hongaarse vrienden en kennissen opgebouwd. Via deze weg leerde ik vele aspecten van Hongarije en haar achterland Transylvanië (noord Roemenië) kennen. Vanaf begin 2006 heb ik contact met Hongarije in Zaken.

Mijn eerste ontmoeting met uitgever Hidde van Erp leidde spoedig tot samenwerking, waaronder mijn steun aan de totstandkoming van de Special: Miskolc (voorjaar 2007; editie 7). Nu ruimte in mijn agenda ontstaat, kan ik meer vorm geven aan mijn belangstelling voor Centraal en Oost Europa, in het bijzonder Hongarije.

Vandaar ondermeer mijn toetreden tot het team van vaste correspondenten van Hongarije in Zaken.

Voor meer informatie kunt u terecht op: www.oost-europacentrum.com Tekst en foto’s: © Herman Geerts en Team HiZ 2008 Met dank aan P. Vermijs van OEC Tilburg

Advertorial Nederlands-Hongaarse Kamer van Koophandel

De Nederlands-Hongaarse Kamer van Koophandel is een non-profit organisatie opgericht in 2002 die tot doel heeft het Nederlandse bedrijfsleven in Hongarije te ondersteunen. De Kamer biedt een netwerk waar ervaringen uitgewisseld kunnen worden tussen Nederlandse, Hongaarse en internationale bedrijven en waar men in contact kan komen met potentiële klanten en zakenpartners.

De Kamer heeft drie medewerksters en een bestuur dat bestaat uit negen afgevaardigden uit het Nederlandse bedrijfsleven in Hongarije. Daarnaast is er een “Business Comité” dat bedrijven ondersteunt bij het oplossen van vraagstukken betreffende regelgeving en belastingwetgeving.

Wat kan de Kamer voor u betekenen?

De Kamer brengt u in contact met potentiële klanten en zakenpartners door middel van: • The Bulletin The Bulletin is het tijdschrift van de Kamer dat twee keer per jaar uitgegeven wordt en informatie bevat over economische en politieke ontwikkelingen, interviews met vooraanstaande zakenmensen en een introductie van nieuwe leden.

• Evenementen Aangezien in Hongarije persoonlijk contact bij het zakendoen heel belangrijk is, organiseert de Kamer gemiddeld elke twee weken een evenement waarbij niet alleen de leden van de Kamer, maar ook alle partners en organisaties die in contact staan met de Kamer worden uitgenodigd. De Kamer organiseert circa 25 evenementen op jaarbasis met een totaal deelnemersaantal van ongeveer 900 mensen.

• Ledenlijst De Kamer beschikt over een lijst van leden die gespecialiseerd zijn in het opzetten van bedrijven in Hongarije, het aanschaffen van onroerend goed, de belastingwetgeving, vergunningen, vertalingen etc. Deze professionals helpen u graag verder.

• Informatie ter plaatse Voor informatie over lokale bedrijven en industrie, investeringsmogelijkheden, ministeries en dergelijke voorziet de Kamer u ook graag met de juiste contactgegevens.

Lidmaatschap van de Kamer staat open voor iedereen, ongeacht de grootte,

nationaliteit en activiteit van het bedrijf.

Binnen de Kamer wordt Nederlands, Hongaars en Engels gesproken. Voor meer informatie kunt u terecht op onze website www.nlchamber.hu Florence van der Biezen & Veronika Albert & Alexandra Kollár Nederlands-Hongaarse Kamer van Koophandel Dózsa György út 84/b, 1068 Boedapest, Hongarije Telefoon: + 36 1 3219371 Fax: + 36 1 3219377 Internet: www.nlchamber.hu Email: nlchamber@nlchamber.hu Evenementen 03 april 2008 – Business Breakfast with Finance Minister Dr. János Veres Gundel Restaurant, Boedapest 09 april 2008 – Dutch Business Leaders on Stage Spinoza Huis, Boedapest 17 april 2008 – Business Lunch Meet the NHCC Board Hilton Budapest WestEnd, Boedapest

08 mei 2008 – Business Lunch Meet the NHCC Board InterContinental Hotel, Boedapest 26 mei 2008 – Small and Medium sized Enterprises Networking Fair Hilton Budapest WestEnd, Boedapest 05 juni 2008 – Seminar on Employment Opportunities for Dutch speaking people in Hungary 19 juni 2008 – Business Lunch Meet the NHCC Board Marriott Hotel Budapest, Boedapest Uitgebreide informatie over onze evenementen kunt u vinden op onze website www.nlchamber.hu bij de link ‘calendar of events’. Bovendien krijgt u, als u op onze mailing lijst staat, automatisch een uitnodiging voor onze evenementen toegestuurd. Aangezien de evenementen aan verandering onderhevig kunnen zijn raden wij u aan altijd de informatie na te kijken op onze website. www.nlchamber.hu

Hongarije in Zaken | 2008 ed.11

27

Hongarije Vakantieland www.HongarijeVakantieland.nl geeft internetgebruikers toegang tot inmiddels meer dan 300 artikelen met relevante Hongarije informatie: Recepten, Geschiedenis en tientallen plaatsbeschrijvingen.

Met ruim 90.000 paginabezoeken door 40.000 bezoekers per maand is www.HongarijeVakantieland.nl de populairste website van Nederland en Vlaanderen over Hongarije. Ook voor uw zakelijk aanbod dé plaats om uw aanbod te tonen. www.HongarijeVakantieland.nl toont de bezoeker op overzichtelijke wijze informatie over o.a. Hongaarse steden en dorpen, musea, natuur en recreatiegebieden, (water)sporten en (verblijfs)accommodaties in Hongarije en het laatste nieuws.

www.HongarijeVakantieland.nl Vinologics, Dé leverancier van al úw Hongaarse wijnen.

Hongaarse wijnen, wijnfeesten, wijnreizen, wijnproeverijen, wijn & spijs momenten, teambuilding, en relatiegeschenken.

Voor alle lezers van Hongarije in Zaken

Move to Balance

Samen Leven – Samen Werken

10% korting* (bij aankoop van 12 of meer flessen) * Deze actie is geldig tot 1-7-2008

Wij leveren door heel Nederland aan de betere slijters en Horeca, ook bij u in de buurt.

Voor verkrijgbaarheid kunt u altijd contact met ons opnemen.

Door te investeren in de relaties met de mensen om je heen èn in je eigen evenwicht bereik je meer en ben je gelukkiger.

individuele coaching * conflictbemiddeling * relatiebegeleiding * themabijeenkomsten Vierloper 17, 2586 KT Den Haag * info@movetobalance.nl * www.movetobalance.nl * 070 3542066

Mail, bel of schrijf voor informatie, verkooppunten en prijzen naar: Vinologics Gooimeerpromenade 100 1277 ER HUIZEN 0031- (0)35-5336578 0031- (0)6-45084124 www.vinologics.nl info@vinologics.nl Indien gewenst verzorgen wij een complete wijnproeverij op uw lokatie, een verrassende ervaring om nooit te vergeten.

Culinair Voorsprong door superieure wijntechnologie Het opheffen van de vroegere coöperaties begin jaren negentig heeft een snelle modernisering van de wijnbouw in Hongarije teweeg gebracht.

Villány in het Zuidwesten van Hongarije was de eerste wijnregio in het land waar men de noodzaak tot modernisering van de productie- en marketingmethoden herkende en succesvol heeft doorgevoerd.

Enkele jaren later volgden ook andere wijnregio’s dit voorbeeld. Het resultaat is dat moderne kwaliteitswijnen uit vrijwel alle traditionele Hongaarse wijnstreken thans verkrijgbaar zijn, die zich bovendien internationaal kunnen meten aan concurrenten.

De wijnstreek Balatonboglár even ten zuiden van het Balatonmeer is voornamelijk bekend door zijn mousserende wijnen.

Het is echter minder bekend dat er uit deze regio ook goede kwaliteitswijnen komen.

Katona (Soldaat) Borház (Wijnhuis) uit Balatonboglár valt op in deze regio door de vooruitstrevendheid in de toepassing van moderne technologieën en duurzame landbouwmethoden.

De oenoloog (wijnbouwspecialist) van dit wijnhuis, dhr. Ferenc Katona, heeft het vak geleerd in een toenmalig wijnproducerend staatsbedrijf, waar hij jarenlang hoofd oenoloog was. Katona Borház, alwaar op ruim 50 hectaren grond wijn wordt verbouwd, heeft de genoemde moderne

wijnproductiemethoden in de jaren negentig ook ingevoerd. Daarnaast heeft dit wijnhuis in 2003 als enige in de regio een toekomstwijzende en unieke wijnbouwmethode omarmd.

Deze oorspronkelijk in Japan ontwikkelde technologie werd in Hongarije eind jaren negentig specifiek voor de wijnproductie verder ontwikkeld en geoptimaliseerd. De behandeling is in de eerste plaats gericht op het herstellen van het natuurlijke evenwicht van het bodemleven en het verhogen van de weerstand van de wijnstokken door toediening van natuurlijke preparaten. Door de hogere weerstand van de wijnstokken kan het gebruik van bestrijdingsmiddelen met ca.

40 % gereduceerd worden. Ook hebben weersomstandigheden een kleinere invloed op de kwaliteit van de wijn door een hoger vocht absorptievermogen van de grond. Na de oogst wordt de wijn volgens de stand der techniek gemaakt en gerijpt. In de tweede plaats ondergaat de wijn vóór het bottelen een speciaal voor wijn ontwikkelde zuiveringsstap. Het resultaat is een zeer zuivere, eerlijke wijn van hoge kwaliteit. De ervaring is dat na het consumeren van op deze manier bereidde wijnen de bekende nadelige effecten van alcohol consumptie tot een minimum beperkt blijven.

Verder neemt Katona Borház sinds 2005 ook deel aan het Europese programma Duurzaamheid in de Landbouw.

Deelnemers aan dit programma zijn verplicht de toepassing van bestrijdingsmiddelen te beperken tot de zogenaamde ‘groene lijst’ preparaten. Deze preparaten hebben een aanzienlijk lagere impact op het milieu dan gangbare middelen. De naleving van de voorschriften van dit programma wordt vanuit Brussel streng bewaakt.

Ondanks de hogere prijs van groene-lijst preparaten en de extra administratieve last is deelname aan dit programma voor Katona Borház haalbaar, dankzij een gedeeltelijke financiële compensatie vanuit Brussel en de lagere dosering van bestrijdingsmiddelen vanwege de hogere weerstand van de wijnstokken vergeleken met de traditionele teeltwijze.

De exclusieve importeur van deze wijnen in de Benelux is Wijnimport Vinologics (dhr. Sebastiaan Koppers) te Huizen.

Indien u geïnteresseerd bent in deze wijnen of als u meer informatie wenst kunt u een mail sturen naar info@vinologics.nl De wijnen zijn o.a. verkrijgbaar bij www. bottelierzoetelief.nl in Amsterdam en op www.koopwijn.nl Tekst en foto: © Sebastiaan Koppers 2008

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

29

Culinair Elvira Loomans Culinair Correspondent

Een evenement uitgelicht Traditioneel carnavalsfeest in Mohács Als je een Hongaar zou vragen naar een feest in de maand februari dat de moeite waard is om bij te wonen, dan is de kans groot dat hij zegt: “Het traditionele carnavalsfeest in Mohács is beslist een aanrader.”

Dit feest dat tot de ‘Hongaarse’ traditie behoort en onder de Hongaren bekend staat als Busójárás vindt altijd in het zevende weekend voor Pasen plaats.

Van oorsprong vierde men hiermee de verdrijving van de winter en de verwelkoming van de lente. Echter, volgens andere overleveringen vieren de inwoners van Mohács de verdrijving van de Turken uit hun stad. In deze legende spelen de Sokácok, de toenmalige inwoners van Mohács een heldhaftige rol. Nadat zij door de Ottomanen uit hun huizen, en vervolgens uit hun stad waren verdreven, hielden de Sokácok zich in het moerassengebied buiten Mohács schuil.

Op een nacht diende zich bij het kampvuur een oude Sokác aan en sprak de inwoners van Mohács de volgende bemoedigende woorden toe: “Wees niet bang. Het lot zal jullie spoedig gunstig gezind zijn.” Hierna verdween de man even geruisloos als hij gekomen was. Spoedig trad er uit de gevluchte menigte een moedige strijder naar voren met een masker op. Op zijn aanwijzingen volgden ook de anderen.

Zo vertrokken de Sokácok midden in de nacht uit hun schuilplaatsen en voeren ze in bootjes de Donau af terug naar Mohács.

Met het oorverdovende lawaai van hun houten wapens en ratelaars en met hun angstaanjagende maskers op, joegen ze de Turken de schrik op het lijf en verdreven ze deze indringers uit hun stad.

Van deze legende zijn de eerste aantekeningen pas eind 18e eeuw gevonden. Daarom bestaat het vermoeden dat de vertelling afkomstig is van de

30

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

Sokác-bevolking, die van oorsprong uit Kroatië komt en zich na de Turken in het gebied rond Mohács in het uiterste zuiden van Hongarije heeft gevestigd. De slag bij Mohács in 1526 vormt een van de bloedigste in de Hongaarse geschiedenis en heeft grote gevolgen gehad voor de Hongaren. Al met al heeft de Turkse overheersing bijna 150 jaar geduurd. Pas eind 17e eeuw trokken de Turken zich terug, nadat ze door de Habsburgers waren verslagen.

Het carnavalsfeest van Mohács is een meerdaags evenement. Zo vonden dit jaar de feestelijkheden plaats van donderdag 31 januari tot en met dinsdag 5 februari.

Iedereen doet mee van jong tot oud.

Maar het hoogtepunt van het festijn speelt zich op de zondag af. Naar goed gebruik staan er op deze dag koolrolletjes en carnavalsbeignets op het menu.

Dit is ook de dag waarop de volwassenen zich bij het feest aansluiten en in een carnavalsstoet door de stad trekken. De traditionele optocht bestaat uit drie groepen die in de volksmond de ‘alakoskodók’ worden genoemd, oftewel de ‘huichelaars’.

Tot de eerste groep behoren de ‘busók’ en bestaat uit uitsluitend volwassen mannen.

Zij dragen die typerende maskers van hout en gaan gekleed in bontvellen. Deze gemaskerde mannen worden gevolgd door de ‘jankelék’ die hun gezicht met een roetlaag hebben bedekt en tevens vodden of zakken met as of zaagsel bij zich hebben. Deze tweede groep heeft als taak de menigte op straat op een afstand te houden, en dan met name de kinderen die zij verwijderd moeten houden van de eerste groep, de ‘busók’. Dat verklaart waarom de ‘jankelék’ die zakken of vodden bij zich hebben. Hiermee ‘slaan’ ze de honende kindermassa. De gesluierde vrouwen tenslotte vormen met de mannen

in huwelijkspak de derde groep. Zij worden samen de ‘maskarák’ genoemd.

De optocht vertrekt vanaf het Kóló Plein in de stad. Hier verzamelen de drie groepen zich en ontmoeten zij tevens de andere groepen die met bootjes vanaf de Donau de stad zijn binnengekomen.

De stoet vertrekt naar het Széchenyi Plein.

Dan breekt het carnaval verder in alle hevigheid los. Later op de middag wordt de carnavalskist vanaf de kade bij de Donau te water gelaten. Dit symboliseert de begrafenis van de winter. Aan het eind van de middag wordt op het Széchenyi Plein de brandstapel aangestoken.

Maar ook de afsluiting op de dinsdag is een belangrijk onderdeel van de carnavalstraditie in Mohács. Want aan het eind van de dag, na de begrafenisoptocht door de stad wordt er weer een groot vuur gestookt en de kist met de dode, ‘de winter’ gaat in vlammen op.

In vroegere tijden was het hoofddoel van de carnavalgangers met hun maskers en ratelaars die aan de optocht meededen om hun gelukwensen over te brengen aan de bewoners van de stad. Ze trokken van huis tot huis. Naast alle goede wensen spraken ze ook toverspreuken uit. In ruil voor dit alles werden ze feestelijk onthaald met eten en drinken!

Vandaag de dag is het carnaval van Mohács vooral een toeristische trekpleister waar ieder jaar veel belangstellenden op af komen. Het bezoek aan de markt en de populariteit van het culturele programma blijft groeien, maar de grootste aantrekkingskracht blijft toch de optocht zelf.

Tekst: © Elvira Loomans 2008 Foto’s: www.localfestivities.com

Evenementen Hongarije APRIL De beste pollepelroerwedstrijd Mór, Városi Park 26 april 2008 Lente-proeverij-parade aan de heuvelvoet bij Tokaj www.tokaj-turizmus.hu 1 maart 2008 t/m 6 april 2008 Mediawave Internationaal filmen muziekfestival. www.mwave.irg.hu 25 april 2008 t/m 3 mei 2008 Levensmiddelen festival van Újbuda. Budapest, XI. www.assa.hu 18 april 2008 t/m 20 april 2008 Natur Vital gezondheidsfestival, Budapest, SYMA- sport- és rendezvényközpont. www.naturvital.syma.hu 18 april 2008 t/m 20 april 2008 Nationaal palinkafestival van Kisüst, Gyula, Várkert www.palinkafestival.hu 18 april 2008 t/m 20 april 2008

MEI Lentefeest, Balatonkenese, Széchenyi park www.balatonkenese.hu 1 mei 2008 ”Hier is koning Mátyás geweest” www.skanzen.hu 1 mei 2008 t/m 30 augustus 2008 Herdersfestival, Túrkeve, Petőfi tér www.turkeve.hu 10 en 11 mei 2008 Nationale goulash kookwedstrijd en herdersbijeenkoms www.hortobagy.hu mei 2008 Hortobágy Ruiterdagen www.hortobagy.hu 25 en 26 mei 2008

JUNI Wildschotelkookwedstrijd op de Dag van Heilige László, Pannonhalma, Majális tér www.pandzsaklub.pannonhalma.hu

28 juni 2008 VI Aardappel-paprikaschotel kookwedstrijd, Gyomaendrőd, Öregszőlő www.gyomaendrod.hu 1 juni 2008 Viering van de Kettingbrug www.fesztivalcity.hu 14 juni 2008 Donau-carnaval www.dunaart.hu 14 t/m 22 juni 2008 Schaapsherders kookwedstrijd www.karcag.hu 27 en 28 juni 2008

Balatonfestival www.keszthely.hu mei 2008 Diósgyőr Kasteeltoernooi www.miskolc.hu mei 2008

Voor alle lezers van Hongarije in Zaken 10% korting* (bij aankoop van 12 of meer flessen) Gooimeerpromenade100 * 1277 ER HUIZEN * 0031- (0)35-5336578 * 0031- (0)6-45084124 www.vinologics.nl * info@vinologics.nl (actie is geldig tot 1-7-2008) Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

31

Interview Peter Vermijs

Het Oost Europa Centrum (OEC) in een veranderend Europa ......

Onze nieuwe correspondent Herman Geerts had een interview met drs. Peter Vermijs, voorzitter van de Stichting Oost Europa Centrum, aan het begin van OEC’s 1e Hongarije Themamiddag (28-02-2008). Hieronder zijn uitwerkingen.

Wat is de strategie, het beleid en het takenpakket van het OEC? Het Oost Europa Centrum, gevestigd in Tilburg, heeft in het najaar van 2006 een zeer belangrijke beleidsverandering doorgevoerd. Aanvankelijk waren we de Stichting Tilburg helpt Polen, opgericht in 1982 vanuit een particulier initiatief, onder inspirerende aansturing van professor Lafeber, en waardevolle steun van de Tilburgse directie van ABN AMRO Bank. Ook de gemeente Tilburg verleende haar volle steun, mede door directe betrokkenheid van de toenmalige burgemeester, de heer Letschert. Het belangrijkste doel was toen om humanitaire hulp te geven aan de Polen. Op dat moment had de Poolse bevolking behoefte aan dekens, kleding en voedsel. Het startsein was de opstand van Lech Walesa in de havens van Gdansk (Solidaridac). In die periode (1982 tot 2000) is voor meer dan 45 miljoen guldens aan noodtransporten van Tilburg naar Polen vervoerd en hulp verleend. Nu heeft het OEC zich getransformeerd naar een sterke NGO (Non-gouvernementele Organisatie), die zich richt op geheel OostEuropa.

Onze huidige strategie is het nastreven van gelijkheid en wederkerigheid voor alle burgers in Europa. Vooral kleinschalige kontakten, activiteiten en relaties op regioniveau (niet nationaal) moeten de Europese samenleving bevorderen. Een sterk maatschappelijk middenkader in de Centrale en Oost Europese regio’s is nodig voor een sterke economie en samenleving.

Tijdens het communistische bewind heeft dit ontbeerd. We streven ernaar om onze bijdrage te leveren aan het verhogen van welvaart, en cultureel maatschappelijke activiteiten te stimuleren. Hierbij beogen we de economie en handelsrelaties te bevorderen.

Onze drie kerntaken zijn: 1. Humanitaire hulp waar noodzakelijk.

2. Kenniscentrum: voor het uitwisselen van informatie, het organiseren van

32

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

debatten, en kennisuitwisseling over de Oost Europese regio’s voor de burgers in Brabant en de inwoners van Tilburg in het bijzonder.

3. Projectorganisatie, die activiteiten mogelijk maken zoals: culturele uitwisseling, handelsreizen voor (jonge) ondernemers, zorgprojecten, duurzaam toerisme, sportuitwisseling, etc.

hiervan liggen er legio kansen om het ondernemen verder te internationaliseren.

Veel Brabantse bedrijven handelen al met Hongarije of zijn van plan om dit te gaan doen. Uiteraard leren wij veel van hun ervaringen en geven graag onze visie op deze ontwikkeling. Vandaar dat we, als 1e actie met betrekking tot Hongarije, deze themadag hebben georganiseerd.

In hoeverre is Tilburg en de rest van Brabant uw achterland?

Het achterland, of te wel de doelgroep, van het OEC is vooralsnog Midden en Oost Brabant. Onze ambitie is echter om dit steeds verder uit te bereiden tot geheel Zuid Nederland. Omdat wij met onze nieuwe plannen in een beginfase zitten ligt onze kernfocus momenteel op Tilburg.

Later zullen we onze doelgroep geleidelijk verder gaan uitbereiden.

Dit gesprek brengt me op een onvergetelijke positieve herinnering. die ik hier graag memoreer Tijdens een vroegere vakantiereis in Hongarije, in 1978 rondom het Balatonmeer, werd ik bijzonder verrast door de geïnteresseerde houding van Hongaarse jongeren en studenten. Ik werd door hen benaderd met zeer indringende vragen over mijzelf, mijn leefgewoonten, mijn gevolgde studie en de toepassing daarvan in de dagelijkse praktijk in Nederland. Ook vragen over mijn salaris, inkomen, etc. werden niet geschuwd. Hun drang om over de grens (toen nog het “ijzeren gordijn”) naar het westen te kijken en daarvan te leren was voor mij een zeer verassende en boeiende ervaring.

In de komende 4 jaar werken we aan onze professionalisering tot een “Europa centrum”, met een digitaal kenniscentrum, informatie en adviesbalie, een facilitair netwerk voor Europese regio’s, en een goed communicatiesysteem tussen de NGO’s en overheid in de regio’s OostWest. Dit moet doorontwikkelen tot een volwaardig kenniscentrum dan mogelijk maken. Daarbij werken we graag samen met instanties als Kamer van Koophandel, EVD, NCDO (Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling, ZLTO (Zuidelijke Landen Tuinbouworganisatie), Vakbondsorganisaties (werkgevers en werknemers), etc. Ook samenwerking met diverse media, zoals de Poolse weekkrant in Nederland “PoPolsku” en uw magazine “Hongarije in Zaken”, versterken de mogelijkheden om onze doelen te bereiken.

Hongarije is een speerpunt, mede doordat we vanuit ons verleden al vele banden hebben met Hongarije. Naar ik begrijp was daarover in eerdere uitgaven van uw magazine al veel te lezen. In het verlengde

Je haalt de themadag aan, wat willen jullie hierdoor gaan bereiken?

De themamiddag en aansluitende expositie staan in het teken van “Kennismaking met Hongarije” en we gaan ook zeker de jongeren aanspreken om vanuit deze kennismaking een discussie op gang te brengen. Wij hopen hierdoor een goede mix te krijgen tussen de oude en nieuwe opvattingen over Hongarije, met als invalshoeken: ”Onderwijs in Hongarije” en “Vergrijzing in Oost- en West Europa”.

De heer Piri Zoltan (zelf Hongaar en oud-leraar in Utrecht) zal over het thema onderwijs spreken. De toehoorders zullen vernemen dat ook de Hongaren veel en hard leren en niet onderdoen in kennis ten opzichte van de Brabanders. Vanuit ervaring weten we dat opleidingsniveaus in Hongarije op bepaalde deelvlakken zelfs

hoger liggen dan die van ons. Hierin is de ontwikkeling erg interessant om in de gaten te houden!

We willen de jongere Europeanen dichter bij elkaar krijgen, zeker nu de mondialisering zo hard gaat. Hierbij gaan de ontwikkelingen buiten Europa ook al erg hard zoals in China en India. De wereld lijkt meer dan eens “om de hoek” en hoe gaan we als Europeanen hier mee om?

Verbroederen is een nobel streven, wat kunnen jullie concreet bijdragen als centrum?

Met deze themadag maken we enkel een begin om de aanwezigen over het OEC, en in het bijzonder haar nieuwe aandachtsgebied Hongarije, te informeren. Toekomstige evenementen vanuit ons centrum gaan concreet in op de achtergronden en doelstellingen van de volgende gebieden: Onderwijs: Hoe maken we jongeren duidelijk dat onderwijs heel belangrijk is? Om goed met elkaar te communiceren is kennis van de Engelse en/of Duitse taal van essentieel belang.

Ouderen: Een kwalitatief acceptabel niveau van zorg en respectvol omgaan met de problematiek van de vergrijzing is zondermeer ook voor de Hongaarse samenleving een grote uitdaging. Hoe kan dat goed geregeld worden wanneer we vanuit Nederland juist daar het gekwalificeerde personeel “weghalen”? Gaan we zo niet de problemen verschuiven? Moeten we niet nastreven en concreet maken om welvaart te delen?

Bewustwording en kennis van elkaars problemen: Hongarije ligt voor Brabanders “om de hoek” en toch is het erg internationaal.

Reizend over land ligt Hongarije op één dag afstand van Tilburg. Met het vliegtuig vanuit Eindhoven is het naar Boedapest zelfs minder dan 2 uur.

Om bewust te raken van elkaars problemen kunnen we jonge Hongaren uitnodigen op onze Brabantse scholen.

Goede jonge architecten kunnen Tilburg stedenbouwkundig mooier maken.

Onze jongeren kunnen de schitterende Hongaarse steden met rijke historie bezoeken, en duurzaam toerisme naar

beide landen mogelijk maken. Omdat sport verbroedert is het ook leerzaam en leuk om dit met elkaar op te zetten. Niet alleen Nederlanders zijn gek op voetbal maar de Hongaren ook!

Wat wil OEC in de nabije toekomst zakelijk kunnen bijdragen?

We werken vanuit een menselijk oogpunt en hierbij is zaken doen met elkaar een heel concrete manier om banden te versterken en elkaar ontwikkeling te gunnen.

Vanuit ons kenniscentrum kunnen we initiatiefnemers niet enkel steun en informatie bieden, of in debat gaan over hoe nu verder met Europa. Een zakelijke aanvulling is hierbij het organiseren van handels- en oriëntatiereizen naar Hongarije; dit staat hoog op onze prioriteitenlijst. Vooral jonge ondernemers die maatschappelijk georiënteerd zijn willen we hierbij aanspreken. De Europese cultuur en beschaving willen we koesteren.

Op basis daarvan kunnen wij vanuit OEC contacten leggen en verder inventariseren hoe we een ‘match’ kunnen gaan maken tussen geschikte Brabantse en Hongaarse ondernemers.

Adres:

Goirkestraat 133, 5046 GC, Tilburg Internet: www.oost-europacentrum.com Email: oec@oost-europacentrum.com Telefoon: +31(0)13-5434913 Fax: +31(0)13-5457375 CONTACTPERSONEN: Drs. Peter Vermijs, voorzitter / chairman; Mobile: +31(0)6-22406274 Email: p.vermijs@planet.nl Carel Brands, secretaris / secretary Mobile: +31(0)6-10041801 Email: cjbrands@carelbrands.nl

We willen in toenemende mate samenwerken met de Brabantse Ontwikkelings-maatschappij (BOM), de Brabantse sociëteit voor Internationaal Zakendoen (BIZ) en de Kamer van Koophandel (KvK). Uiteraard staan we open voor samenwerking met andere organisaties die een bijdrage kunnen leveren aan realisatie van onze ideeën en plannen. Hierbij stel ik vast dat we in samenwerking met Hongarije in Zaken ongetwijfeld het bevorderen van de internationale samenwerking met Hongarije sterk kunnen ondersteunen.

Voor meer informatie over het OEC verwijst Peter de lezers van Hongarije in Zaken naar de website www.oost-europacentrum. com. Ook beveelt hij de uitgave van OEC met de titel “Oost Europa Centrum in een veranderend Europa …” aan.

Tekst en foto’s: © Herman Geerts 2008 met dank aan P. Vermijs

Expositie is verlengd tot en met maandag 14 april 2008.

De openingstijden zijn: maandagochtend, woensdagochtend en zaterdagochtend: van 9.00 t/m 13.00 uur (of op verzoek voor groepen) www.oost-europacentrum.com

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

33

Column Peter Olsthoorn Columnist

Lente in Hongarije Zöld erdöben jártam, Kék ibolyát láttam.

El akart hervadni Szabad-e locsolni?

Vrij vertaald: Ik liep in het groene bos Daar zag ik een blauw bloempje Dat geplukt moest worden Mag ik u besprenkelen?

Pasen in Hongarije is in m’n herinnerring gegrift met de rite van Tweede Paasdag: de mannen gaan langs bij de vrouwen die ze kennen om hen te besprenkelen met parfum. Dat doen ze na het zeggen van een vers. Het gebruik is vooral onder kinderen in Hongarije levend gebleven. ‘s Morgens vroeg gaan ze, met een plastic tas in de hand, de deuren langs van familie en kennissen. Het gaat hen vooral om het verzamelen van snoepgoed, zoals natuurlijk paaseieren. Als ze met zakken vol huiswaarts gaan is de tocht geslaagd.

Normaliter valt Pasen samen met het begin van de lente. Het is heerlijk weer, als het meezit, en vrouwen en (soms) mannen zien er op hun paasbest uit in lentekleding. In 2008 valt (viel) Pasen op 23 maart wat erg vroeg is. Guur weer kan de rite verstoren.

Maar op een zonnige lentedag is het heerlijk om die drukke bewegingen in de dorpen gade te slaan. En om mee te doen aan het ritueel. Het is ouderwets en dus heel rolbevestigend. Laat ‘powerfeministe’

Heleen Mees het maar niet horen. En zeker niet dat iedereen er zo’n plezier aan beleeft: de vrouwen en meisjes van de aandacht die hen ten deel valt en de mannen en jongens van de drank en het lekkers dat ze krijgen aangeboden. En die ze ook in flinke hoeveelheden nuttigen..

Dus helemaal nuchter zijn de mannen niet meer na een aantal bezoeken.

De gedachten aan dat laatste overheersen nu de websites met versjes. Toen ik erop zocht voor deze column - de precieze woorden was ik vergeten - stuitte ik toch voornamelijk op verbasteringen van oorspronkelijke teksten, met de bedoeling om humoristisch te zijn. Schuine teksten overheersten.

Ik kwam ook een politieke tegen:

Hoewel, niet alle meisjes en vrouwen, herinner ik me, waren er even blij: ze moesten maar afwachten of degene waar ze gek op waren ook echt langs kwam en dan tijd en aandacht schonk.

Niet zelden zagen ze juist de mannen en jongens aan hun bel trekken die ze liever een deur verder hadden zien gaan.

Kossuth-téren jártam, nagy tömeget láttam, nem akart oszolni, szabad-e locsolni?

Want het ‘besprenkelen’ had in die zin nog een serieus tintje voor de jongeren.

En zo was het oorspronkelijk natuurlijk ook bedoeld. Als een traditionele manier van ‘dating’. Tegenwoordig zouden ze misschien zeggen ‘speeddating’: in korte tijd veel potentiële partners treffen om een keuze te maken.

Het ‘locsolni’, besprenkelen of gieten, heeft natuurlijk ook een erotische betekenis. Die is vast bij tijd en wijle ook in de praktijk gebracht. Immers, mannen zijn van huis en vrouwen blijven alleen achter. Dat biedt kansen om de energie die een dag eerder met het eten van eieren is verzameld voor een snelle, intense ontmoeting in te zetten.

Peter Olsthoorn is multimedia-journalist en eigenaar van www.leugens.nl.

Hiernaast is hij columnist voor de website www.netkwesties.nl en zal ook met regelmaat publiceren in “Hongarije in Zaken”.

Verder is hij in te huren voor het geven van Mediatraining, het voorzitten van Forums en het adviseren van uw website redactie.

Interesse?

Mail naar redactie@leugens.nl voor meer informatie.

34

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

Ik ging naar het Kossuthplein Daar zag ik een menigte Die niet wilde oplossen Mag ik water over haar gieten?

Ik vertel geen geheim dat in deze maatschappij mooi verholen erotiek vaak tot platte seks is verworden. Net als in Hongarije en in Nederland de fijnbesnaarde politieke discussie heeft moeten plaatsmaken voor platitudes en modder gooien. Misschien is dat tijdelijk.

Want als het aan mij ligt dan houdt Hongarije voor altijd en eeuwig vast aan het prachtige gebruik van ‘Szabade locsolni?’ Begin er maar eens over met uw zakenpartners in Hongarije, vinden ze vast leuk, zeker in de lente…

Tekst: © Peter Olsthoorn 2008

Consultancy

33329

Cultuur

40050

Zakelijk Toerisme

40036

Denkt u wel eens aan exporteren... ...maar ontbreekt het u aan expertise of tijd om dit zelf te doen?

De ervaren exportmanagers van het adviesbureau ExportPartner bieden u:

CRM Consultancy.

Business Consultancy.

Outsourcing and Recruitment.

CRM Task Delegation.

Localization and Translation. info@sapientia.nl T: + 31 ( 0 ) 73 6233833 F: + 31 ( 0 ) 84 8304217 Http://www.sapientia.nl

- internationale handel, wereldwijd - een concreet exportplan - implementatie van het exportplan

Als u zakelijk in Boedapest bent dan is er meestal weinig tijd om iets van de stad, omgeving en de échte sfeer te proeven.

Door gebruik te maken van privéreisleiding doet u deze kennis op.

Heeft u zin om van een Hongaarse, officieel erkend reisleidster Budapest te leren kennen?

- acquisitie van nieuwe klanten - relatiebeheer

ExportPartner gaat verder dan alleen adviseren!

Bekijkt u dan mijn website voor verdere informatie: www.muldertourguide.hu Meer informatie: ExportPartner T.a.v. De heer van Diermen Rembrandtkade 42 3583 TP Utrecht

Tel: 030-2936475 Fax: 030-8788318 Mobiel:06-24643459 E-mail: info@exportpartner.nl

www.exportpartner.nl

Koop

33073

w w w. v a s t g o e d h o n g a r i j e . n l Uw hulp bij het vertrouwd zoeken naar koop en huurwoningen in Hongarije

Vakantiewoningen te koop zie onze website:

www.vastgoedhongarije.nl

Taal - Coaching

20100

Zakelijk

Kódex Begeleiding en Advies van Handels- en Cultuurrelaties Alles dat Nederlandse en Hongaarse zaken en mensen dichter bij elkaar brengt: zakelijke relaties, communicaties, onderzoeken, marketing, projecten en organisaties, taal en culturele cursussen en seminars, kunst projecten en toerisme.

www.kodex.nl

Tel: + 31 30 2803911 E-mail: contact@kodex.nl

0031-512-372723 of 0031-6-50654053

International Management - Culture Management business, arts and education Zakelijke Hongaarse taalcursus en coaching.

vakantiewoningen te huur www.balatonhuis.com

Vakantiehuis te huur in Hongarije Culturele geschiedenis

Universiteit Leiden http://Kulturhaz.blogspot.com

Victor Giglio goes DUTCH Het Italiaans kostuummerk met haar roots op het eiland Giglio staat symbool voor hoogwaardige kwaliteit, prachtige maatpakken en vanzelfsprekend: mét Italiaanse snit. Victor Giglio is nu ook verkrijgbaar in Nederland.

Via een bijzonder travelling concept of een bezoek aan de showroom in Eindhoven kan de zakelijke man én vrouw nu kennismaken met deze karakteristieke Italiaan.

Voor meer informatie: www.victorgiglio.com

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 11

35