HiZ 12

Hongarije in Zaken inZaken.eu

Zomer 2008

Hongarije

Editie: 12 - € 6,95

Oriëntatie- en handelsreis: Hongarije ontdekken

Conserverende aanslag houdbaar bij emigratie naar Hongarije De Nederlandse Pers over Hongarije Szikszó ziet de kansen van het Oosten Interviews met: Burgemeester van Szikszó, Gerappa Onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale samenwerking met Hongarije

Hongest Reizen een actieve, creatieve en deskundige reisorganisatie gespecialiseerd in reizen naar Hongarije Hongarije, het land van poesta’s, zigeunermuziek, de pracht en praal van Budapest, het romantische Balaton meer, vele kuuroorden, uitgestrekte wijnstreken, prachtige landschappen, zon, strand en veel gezellige terrassen.

Wij verzorgen rondreizen per touringcar of met uw eigen auto, groepsreizen, kuurreizen, hotelreizen, vliegreizen, wellness reizen, golfreizen, stedenreizen, jongerenreizen en zakenreizen.

Hongest Reizen, met reisbureaus in Enschede en Budapest heeft alles in huis om u een onvergetelijke vakantie te bezorgen.

Ook hebben wij een enorm aanbod fraaie vakantiewoningen verspreidt over heel Hongarije. Zoek eens op onze website naar een geschikte woning.

Ook voor zakenreizen is Hongest Reizen een perfecte partner; vliegtickets, autohuur en hotelreserveringen, wij regelen het allemaal perfect voor u.

Onze hotels, verspreidt over heel Hongarije, staan borg voor kwaliteit en service. Er is altijd wel een hotel van uw keuze in de plaats of streek die u wilt ontdekken.

Hongest Reizen heeft een ruim en veelzijdig Hongarije aanbod. Kijk eens op onze website: www.hongestreizen.nl

Wilt u reizen per vliegtuig, luxe touringcar, met eigen vervoer of huurauto?

Bij Hongest Reizen bent u aan het juiste adres.

Weth. Beversstraat 200 A, 7543 BN Enschede / Tel. 053 - 460 70 81 / Fax 053 - 460 70 89 info@hongestreizen.nl / www.hongestreizen.nl

In deze uitgave Colofon Uitgeverij: PublisherPartners - inZaken.eu ing. Hidde van Erp (uitgever) e-mail: hiz@publisherpartners.com Bladmanagement en realisatie: PublisherPartners hongarije@inzaken.eu Joris Brand (vormgever) Redactieteam: Hidde van Erp Elaine Verhaaf Marco van Kamp Michael Veldman André Egelmeers (sales) Correspondenten: Michel Daenen Karin Gabor Ernst-Jan de Roest József Tóth Elvira Loomans Anton Wetters Eva Lilla Kronauer Peter Olsthoorn (Columnist) Herman Geerts Elzo Molenberg Peter Schouten Carel Brands Correspondentie adres: PublisherPartners Luchthavenweg 81.139 5657 EA Eindhoven Tel.: 040-235 02 50 (PublisherPartners) Fax: 040-848 49 30 e-mail: hongarije@inzaken.eu

Oriëntatie- en handelsreis: Hongarije ontdekken

6

Conserverende aanslag houdbaar bij emigratie naar Hongarije

8

De Nederlandse Pers over Hongarije

10

Hongaars leren in je bedrijf voor je bedrijf

14

Interview “Szikszó ziet de kansen van het Oosten”

16

Interview “Van leraar tot ondernemer”

18

Anonieme virtuozen

20

Lagerhuis bijeenkomst op Hongaarse ambassade

23

HBN Ledenpagina

24

Evenementen uitgelicht

26

Column “Groot-Hongarije”

30

Aan dit nummer werkten verder mee: E. van Beek, P. Vermijs, C. Brands en anderen.

Copyright: PublisherPartners – inZaken.eu Juni 2008. Niets uit deze opgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of anderszins toegepast worden.

Disclaimer: Hongarije in Zaken besteedt de grootste zorg aan het samenstellen van het magazine, maar de auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen en de adverteerders voor de inhoud van advertenties. Hongarije in Zaken kan op geen enkele wijze verantwoordelijk gehouden worden voor de gevolgen die kunnen ontstaan door interpretatie van de beschikbaar gestelde informatie.

Bronnen De uitgevers heeft zo adequaat mogelijk bronnen laten vermelden bij het betreffende materiaal. Wanneer hier onduidelijkheden over ontstaan, neemt u dan direct contact met ons op.

Overzicht: Hongaars verkeersbureau, EVD, Emerce, www.hongarijevakantieland.nl, ITDH, TourInform Hungary, De Telegraaf, Nederlandse Ambassade in Hongarije, SXC.hu, Panoramio.com en eigen materiaal.

6

16

18

23

20

26

Copyright© voorbehouden PublisherPartners – inZaken.eu

Persbericht

Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008 begroet bekende gezichten Op 18, 19 en 20 november is het zover, dan vindt de eerste editie van Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008 plaats in Evenementenhal Hardenberg.

Drie dagen lang staat Evenementenhal Hardenberg in het teken van internationaliserende ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf.

Alle facetten rondom internationaal ondernemen zijn bijeengebracht op één locatie.

‘Al een aantal jaren overwoog Evenementenhal Hardenberg om een vakbeurs op te zetten op gebied van internationaal ondernemen’, aldus Marit Rothman, beursorganisator van Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008. ‘Gezien de enorme ontwikkelingen rondom internationaal ondernemen, hebben we besloten een aparte vakbeurs op te zetten om aan die vraag te voldoen. En het slaat goed aan bij de ondernemers in de markt. Het blijkt inderdaad dat er veel behoefte is aan een dergelijk platform. De vakbeurs is dan ook voor iedere ondernemer toegankelijk. Of het nu gaat om China, Europa of Latijns-Amerika; de vakbeurs biedt een breed scala aan ondersteunende dienstverleners die ondernemers kunnen bijstaan bij hun plannen.’

Dat de vakbeurs zich niet alleen op startende internationaliserende ondernemers richt, blijkt wel uit de opzet van de vakbeurs. Evenementenhal Hardenberg werkt, evenals Evenementenhal Gorinchem, al een aantal jaar met de full-service-formule. Naast het feit dat de exposanten het aan niets ontbreekt, kunnen alle exposanten gebruik maken van de uitnodigingsservice. Dit houdt in dat alle huidige relaties van de exposant uitgenodigd worden middels een VIP-relatiekaart waarmee zij de vakbeurs kunnen bezoeken. ‘Er zijn natuurlijk ook een behoorlijk aantal reeds geïnternationaliseerde bedrijven die nieuwe kansen willen benutten en verder blijven kijken, een belangrijke doelgroep die dan ook aanwezig zal zijn als bezoeker’, aldus Marit Rothman.

Aanmeldingen ‘De inschrijvingen voor Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008 lopen voorspoedig. Tot op heden zijn we verheugd met deelname van bekende bedrijven in deze branche. Te denken valt hierbij aan de EVD, Rabobank en Kamer van Koophandel Oost Nederland. Ook bedrijven als La’Met International, Solutio Group en Eurocon Management Consultants zijn vertegenwoordigd op de vakbeurs.

Seminars De bezoekers en exposanten kunnen tevens één of meerdere seminars bezoeken. Diverse organisaties willen de bezoekers nader kennis laten maken met de diensten die de organisatie levert middels een seminar. Op deze manier kunnen zowel de bezoekers als exposanten vakinformatie uitwisselen en contacten leggen.

Openingstijden Dinsdag 18 november Woensdag 19 november Donderdag 20 november

- - -

13.00 – 22.00 uur 13.00 – 22.00 uur 13.00 – 22.00 uur

_________________________________________________________________________________ Bent u geïnteresseerd in deelname aan Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008, of wilt u deze vakbeurs bezoeken? Meldt u dan aan via www.evenementenhalhardenberg.nl.

Relaties van Hongarije in Zaken kunnen gratis bezoekerskaarten verkrijgen.

Hiervoor kunt e-mailen naar: hongarije@inzaken.eu.

Voorwoord In deze uitgave gaan we in het openingsartikel in op de Oriëntatie- en handelreis naar Hongarije. Waarbij Carel Brands zijn debuut maakt als nieuwe correspondent van Hongarije in Zaken en een duidelijke uitleg weet te geven van dit gezamenlijk initiatief van het Oost Europa Centrum (OEC), het Hungarian Business Network (HBN) en Hongarije in Zaken. Ik ben erg blij met dit initiatief om de krachten verder te bundelen en ervoor te zorgen dat mensen die zich oriënteren op het internationaal zaken doen nu de kans hebben om met ervaringsdeskundigen naar Hongarije te gaan. Hier gaan we niet alleen veel bedrijven bezoeken, maar ook contacten leggen voor verdere “Matchmaking” tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. In vijf dagen gaan we veel bereiken en hierna verwacht ik dat de contacten op eigen initiatief uitgewerkt kunnen worden naar concreet zakendoen.

Verder ziet u aan de linkerzijde een ander evenement dat het bezoeken waard is en een ideale aanvulling kan zijn op de Oriëntatie en handelsreis. Het gaat hier om Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008, waarvan u aan de linkerzijde het laatste persbericht kunt bekijken voor alle informatie. Ernst-Jan gaat ons uitleggen wat een conserverende aanslag is en hoe dit “EU-proof” gemaakt kan worden. Dan gaat Peter Schouten, die wij als nieuwe correspondent mogen verwelkomen, in op de berichtgeving over Hongarije in de Nederlandse Pers. Hij weet vanuit een eigen onderzoek zijn bevindingen te beargumenteren en schrijft hierover op eigen titel.

Eva Lilla Kronauer gaat verder in op het Hongaars leren en weet vanuit de praktijk hoe je dit met moderne technieken heel gemakkelijk kan inplannen tijdens drukke perioden of juist weer tijdens de vakantieperiode. Heel toepasselijk om dit in deze vakantieperiode eens te bestuderen. Michel en Karin hebben een interview gehad met de burgermeester van Szikszó. Naast burgermeester is Józef Füzesséri ook voorzitter van een gezelschap dat met ondersteuning van Verenigde Naties deze Noordoostelijke regio verder gaat ontwikkelen. Het leuke is dat onze correspondenten Michel en Karin na de zomer emigreren naar deze regio om daar een centrum voor Wellness en Inspiratie gaan opzetten. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen. Anton Wetters geeft zijn kijk op de eerste, tweede en derde wereld en heeft een interview gehad met een leraar die ondernemer is geworden in Hongarije. Hij heeft leuke artikelen op zijn website die bedrukt kunnen worden door Hongaarse drukkers. Ook gaat Anton in op de muzikale talenten die Hongarije heeft, de “Anonieme virtuozen”.

Het Hungarian Business Network heeft meerdere pagina’s in deze uitgave en dit zal nog verder kunnen groeien.

Een nieuw onderdeel hierbinnen is de HBN Ledenpagina waarop profielpagina’s komen van HBN leden die hun bedrijf willen presenteren aan u als lezer. Dat kunt u vinden op pagina 24. Elvira Loomans heeft in haar rubriek weer enkele evenement kunnen uitlichten en nieuwe evenementen op een rij gezet in de evenementen kalender.

Peter Olsthoorn gaat in zijn column in op de grootsheid van Hongarije en betrekt dit op internationaal voetbal.

Ik bedank alle correspondenten en in het bijzonder de in deze uitgave aanwezige correspondenten die in hun drukke agenda’s en rondom de moeilijke vakantieperiode toch een bijdrage hebben kunnen leveren. Verder ben erg blij dat we weer twee nieuwe correspondenten hebben mogen verwelkomen!

Graag tot ziens na de vakantie op het volgende HBN evenement, de Oriëntatie- en handelsreis of op de Internationale Vakbeurs 2008 in Hardenberg.

Voldoende kansen om elkaar eens te treffen!

Met vriendelijke groet,

e

arij

Hong

Magazine

WWW. Internet

@

E-mail nieuwsbrief

Hidde van Erp uitgever Ga naar www.inzaken.eu en bekijk het laatste nieuws.

Hier kunt u ook het interesseformulier invullen wanneer u interesse heeft. om op de hoogte te blijven..

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

5

Ik ben secretaris van het Oost Europa Centrum Tilburg, www.oost-europacentrum.com, daarnaast ben ik auditor van Q-cities, www.q-citiesnet.eu, deze Europese netwerkorganisatie maakt zich sterk voor de verbetering van de kwaliteit van het dagelijks leven van de burger. Als raadslid van de gemeente Oisterwijk strijd ik voor goede maatschappelijke zorg, WMO, sport, onderwijs en cultuur.

Carel Brands Zakelijk Correspondent

Oriëntatie- en handelsreis: Hongarije ontdekken Europa met zijn 27 lidstaten ontwikkelt zich. Opkomst van nieuwe economieën kan een bedreiging zijn, maar biedt zeker kansen voor nieuwe impulsen in onze eigen economie. Het Oost Europa Centrum te Tilburg ziet het als een van haar kerntaken om als netwerkorganisatie hier een spin in het web te zijn.

Wat is het OEC? Het Oost Europa Centrum (OEC) te Tilburg is 27 jaar geleden opgericht als een humanitaire stichting. Daar waar andere stichtingen zich hebben opgeheven omdat de noodzaak van humanitaire hulp geleidelijk aan is verdwenen, heeft het OEC enkele jaren geleden een doorstart gemaakt en een beleidsombuiging doorgevoerd.

De stichting heeft zich ontwikkeld tot een maatschappelijke onderneming, met als kerntaak een kennis- en projectencentrum. Het OEC opereert in een veld dat is afgebakend binnen de gebieden maatschappij, economie en cultuur. Bewustwording, uitwisseling van kennis en ervaringen zijn kernbegrippen.

Het werkingsgebied van het OEC is Nederland in relatie tot de oostelijke lidstaten van de Europese Unie. Daarnaast zijn er ook activiteiten in landen buiten de EU, zoals Oekraïne. Zo is het OEC een graag geziene participant op de regelmatige Investment Fora in Ternopil (Oekraïne), waar het accent voor het OEC hoofdzakelijk ligt op het maatschappelijk investeren. Achtergronden met betrekking tot het OEC worden belicht op www.oosteuropacentrum.com.

Samenwerken doe je niet alleen Als netwerkorganisatie is het OEC steeds op zoek naar strategische partners om in de projectplannen steeds de juiste speler in het veld aan tafel te hebben. Op deze wijze van werken is steeds de basis voor succes vooraf verankerd. Door het bundelen van kennis en ervaring is er een aanpak, die een garantie biedt voor een goed verloop van projecten.

De oriëntatie- en handels reis In november 2008 organiseert het OEC een oriëntatie- en handelsreis naar

6

Hongarije in Zaken | 2008 ed.12

Hongarije met als doel kennis te maken met Hongarije als redelijk nieuwe EUpartner. De reis richt zich vooral op het MKB. In principe richt de reis zich op de volgende doelgroepen: • Stedenbouw en architectuur • Vervoer en logistiek • Health en wellness • Textiel • Milieu • Toerisme Inhoudelijk zal onder andere worden ingespeeld op aspecten als investeren, vestigen van bedrijfscomplexen, import, export, afname van halffabrikaten, uitwisseling personeel.

Vooral zal aandacht zijn voor educatie, cultuur en maatschappelijke aspecten van economische samenwerking.

voorkeur jonge ondernemers uit de regio Tilburg en omgeving, architecten, deelnemers uit maatschappelijke geledingen, zoals zorg en onderwijs.

Principe aanmeldingen kunnen worden gericht aan oec@oost-europacentrum. com.

Cultuur als motor van de economie Internationaal samenwerken heeft pas kans van slagen als je de cultuur verstaat.

Daarom is in de reis een zeer belangrijke component opgenomen op cultureel gebied. In het sociaal programma is hier zorgvuldig aandacht aan besteed.

Hongarije in vogelvlucht De Hongaarse economie is relatief klein en toch de derde economie in Midden- en Oost-Europa, na Polen en Tsjechië. Hongarije is in de regio tevens één van de meest open economieën.

De exportwaarde vertegenwoordigt momenteel 65 procent van het bruto binnenlands product (BBP), tegen 30 procent in 1990. De importwaarde ten opzichte van het BBP is van 26 procent in 1991 gestegen naar 68 procent in 2004.

De Europese Unie is de grootste handelspartner van Hongarije.

De export naar de Europese Unie bedroeg in 2004 79 procent van de totale export. In 1990 ging meer dan tweederde van de export naar de voormalige Oostbloklanden.

Wanneer en voor wie?

De reis wordt georganiseerd van 5 tot en met 10 november 2008. Er kunnen ongeveer 30 personen deelnemen. De kosten voor deelname worden thans uitgewerkt. Deelname is open voor bij

Samenwerkende partners Het OEC bereidt de handelsreis voor in samenwerking met: Stadslab: www.stadslab.eu HBN, Hungarian Business Network: www.huchamber.nl Hongarije in Zaken: www.hongarije.inzaken.eu Kamer van Koophandel: www.kvk.nl

Investeringsklimaat Direct na de omwenteling in 1989 opende Hongarije zijn deuren voor buitenlandse investeerders. Sindsdien heeft het land grote volumes buitenlandse investeringen

“Samenwerkende partners” (FDI) aangetrokken doordat het, ten opzichte van de andere transitielanden, voorop stond bij de privatisering van staatsbedrijven. Verder voerde de overheid snel wet- en regelgeving en gunstige investeringsfaciliteiten in om buitenlandse investeringen te vergemakkelijken. De laatste jaren heeft het land te kampen met teruglopende FDI doordat omringende Midden-Europese landen ook sterke investeringsfaciliteiten hebben ontwikkeld.

Dalende FDI zijn niet alleen het gevolg van de concurrentiestrijd tussen MiddenEuropese landen. Ook een aantal binnenlandse factoren speelt een rol. Dit zijn onder andere het stijgende loonniveau en het hoge rentepercentage voor investeringsleningen. Bovendien is het grootste gedeelte van de privatiseringen achter de rug. Tot overmaat van ramp moesten, door de EU-toetreding, een aantal investeringsfaciliteiten drastisch worden teruggebracht en andere compleet afgeschaft. Zo is uitstel van belastingbetaling voor bedrijven niet

langer toegestaan.

Het nieuw geïntroduceerde pakket investeringsfaciliteiten voor de middellange termijn is gericht op: • het aantrekken van nieuwe buitenlandse investeerders • herinvesteringen door reeds aanwezige buitenlandse investeerders; • het verbeteren van de concurrentiekracht van het midden- en kleinbedrijf; • herinvesteringen door reeds aanwezige buitenlandse investeerders; het • verbeteren van de concurrentiekracht van het midden- en kleinbedrijf; het • scheppen van werkgelegenheid De overheid heeft hierbij de volgende prioritaire sectoren aangewezen: IT en telecommunicatie, biotechnologie en de gezondheidszorg, zakelijke dienstverlening en de logistieke industrie, de automobielindustrie,

toerisme, milieutechnologie en de amusementsindustrie.

In vergelijking met andere transitielanden blijft Hongarije één van de meest aantrekkelijke landen voor buitenlandse investeerders. De lokale zakelijke markt staat overwegend positief tegenover buitenlandse participatie. Samenwerking is voor Hongaren dé manier om exportmarkten te creëren en toegang te krijgen tot kennis en hoogwaardige technologieën. Recentelijk is onderzoek gedaan onder duizend buitenlandse bedrijven in Hongarije naar de redenen om het land als vestigingsland te kiezen. Er komt naar voren dat de economische en politieke stabiliteit de belangrijkste factoren zijn om zich in Hongarije te vestigen.

Nieuwe marktmogelijkheden, een goed opleidingsniveau, het EU-lidmaatschap en de geografische nabijheid zijn ook belangrijk. Lage lonen en lage vennootschapsbelastingen worden in mindere mate genoemd.

Tekst: © Carel Brands Oost Europa Centrum Tilburg 2008

Make It Happen Project Management Make It Happen helps organizations to realize their ambitions in North Eastern Hungary.

We Energize We Organize We Realize Together we make it happen Vierloper 17 * 2586KT Den Haag * info@make-it-happen.nl * 06-24229098 * www.make-it-happen.nl *

De Hongaarse Producten

Specialist

• Levensmiddelen • Wijnen • Unicum • Pálinka’s • Likeuren • Túrórudi • Tészta (pasta) • Kruiden Bestel nu een Bogrács met standaard en ontvang een Gulyás soeppakket geheel gratis

www.huned.nl info@huned.nl

Zakelijk Ernst - Jan de Roest Zakelijk correspondent

Conserverende aanslag houdbaar bij emigratie naar Hongarije Amersfoort, 22 juni 2008, als vervolg op mijn artikel in de laatste editie van Hongarije in Zaken zal ik in dit artikel ingaan op de grensoverschrijdende aspecten van pensioen. Voor het lezen van dit artikel is het van belang de fiscale hoofdregel te kennen. Deze regel is dat een inwoner van Nederland fiscaal onbelemmerd pensioen kan opbouwen, terwijl de claim die de Nederlandse Belastingdienst heeft pas in de uitkeringsfase kan worden verwezenlijkt. Tengevolge van emigratie bestaat de mogelijkheid dat de Nederlandse Belastingdienst zijn heffingsrecht verliest. Om het heffingsrecht op het moment van emigratie alsnog veilig te stellen heeft de Nederlandse wetgever ondermeer de conserverende aanslag in de nationale wetgeving geïntroduceerd. Het is de vraag of deze conserverende aanslag wel EUproof is.

In dit artikel zal ik kort aandacht besteden aan de fiscale aspecten omtrent pensioenen in het kader van emigratie naar Hongarije. Daarbij zal ik1 specifiek ingaan op de houdbaarheid van de conserverende aanslag en afsluiten met enkele tips.

Fiscale emigratie Van emigratie naar Hongarije is in fiscale zin sprake indien een Nederlander zijn fiscale woonplaats verplaatst naar Hongarije. Bij het bepalen of de fiscale woonplaats is verplaatst dienen alle feiten en omstandigheden alsmede de (nationale) wetgevingen in acht genomen te worden. Er dient bepaald te worden met welke staat de persoonlijke en economische betrekkingen het nauwst zijn (met andere woorden: waar het middelpunt van de levensbelangen zich bevindt). Bij deze beoordeling, welke heel feitelijk is, wordt onder meer gekeken naar hoeveel tijd per jaar u in Hongarije en nog in Nederland doorbrengt, of uw gezin ook emigreert, of u lid bent van diverse verenigingen, abonnementen heeft op een krant e.d. Voor meer informatie verwijs ik naar eerdergenoemd artikel in Hongarije in Zaken.

Pensioen algemeen Voor inwoners van Nederland bestaat de mogelijkheid belastingvriendelijk een oudedagsvoorziening op te bouwen.

Indien aan de in de belastingwetten gestelde voorwaarden wordt voldaan zal het opbouwen van pensioen niet in Nederland worden belast. Onder voorwaarden zijn premies die zien op oudedagslijfrente aftrekbaar. Pas op het

8

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

moment van het uitkeren van pensioen en/of de lijfrente zal de Belastingdienst bij u komen aankloppen.

Indien een Nederlander emigreert, zou zonder nadere regelgeving, de mogelijkheid voor kunnen komen dat de Nederlandse Staat helemaal geen heffingsrecht meer heeft over de fiscaal vriendelijk opgebouwde oudedagsvoorzieningen.

Dit omdat in de meeste belastingverdragen het heffingsrecht over toekomstige pensioenof lijfrente-uitkeringen is toegewezen aan de woonstaat. Ook in het verdrag tussen Nederland en Hongarije ondertekend op 5 juni 1986 is een soortgelijke verdeling van heffingsrechten opgenomen. Als de nieuwe woonstaat vervolgens niet heft over de uitkeringen, bijvoorbeeld doordat die staat heft over de opbouw van pensioen, blijft het pensioen uiteindelijk onbelast.

De voornaamste reden overigens dat de Nederlandse overheid bij het afsluiten van de belastingverdragen heeft afgezien van haar heffingsrecht is gelegen in het feit dat de geëmigreerde Nederlander gebruik maakt van de overheidsvoorzieningen in de nieuwe woonstaat. Het is dan ook redelijk dat de Nederlander dan ook een steentje bijdraagt in het nieuwe land.

Nu de afgelopen decennia het grensoverschrijdende personenverkeer in de vorm van uitgezonden werknemers alsmede emigranten is toegenomen, is de problematiek omtrent grensoverschrijdende pensioenen steeds interessanter geworden. Enerzijds kwam

de aandacht steeds meer te liggen bij het fiscaal vriendelijk continueren van de pensioenopbouw voor de werknemers.

Anderzijds kwamen er steeds meer fiscale emigranten. Deze laatste groep personen emigreerden naar landen in de wereld die pensioen- en/of lijfrente-uitkeringen niet of nauwelijks belasten. Hongarije is één van deze landen. Hongarije heft namelijk geen belasting over de meeste vormen van pensioen. Het kwam menigmaal voor dat de emigrant direct na emigratie het gehele pensioenkapitaal genoot door de pensioen- en/of lijfrenterechten af te kopen danwel te vervreemden. Op basis van de belastingverdragen viste Nederland veelal achter het net. Om beide redenen is de nationale pensioenregelgeving op deze punten op de schop gegaan. Ik zal mij in dit artikel beperken tot de maatregelen in het kader van de voorkoming van de pensioenvlucht en dan in speciaal de conserverende aanslag.

Conserverende aanslag Eén van de middelen waarmee de Nederlandse overheid de pensioenvlucht wenst te beperken is de conserverende aanslag. Doel hiervan is bij emigratie de belastingheffing over het in Nederland opgebouwd fiscaal gefacilieerde pensioenvermogen en/of lijfrenteaanspraken veilig te stellen. De aanslag is zo ingericht dat de emigrant op het moment van emigratie wordt geacht de totale waarde van het tot dat moment opgebouwde pensioen te hebben genoten als loon.

Voor de opgelegde aanslag wordt uitstel van betaling verleend voor een periode

Advertorial

van 10 jaar. Indien binnen deze periode een verboden handeling wordt verricht (bijvoorbeeld afkoop of overdracht van het pensioenkapitaal) zal de gehele aanslag betaald moeten worden. Indien hier geen sprake van is, zal na een periode van tien jaar op verzoek van de emigrant kwijtschelding van het op de conserverende aanslag verschuldigde bedrag worden verleend. Daarmee blijft heffing achterwege.

Conserverende aanslag EU proof?

In de belastingwereld leefde in eerste instantie de vraag of de conserverende aanslag niet in strijd was met een aantal vrijheden voor inwoners van de Europese gemeenschap, zoals de vrijheid van vestiging alsmede de vrijheid van kapitaalverkeer. Tengevolge van de laatste jurisprudentie omtrent de conserverende aanslag, waaronder het arrest ‘De Lasteyrie du Saillant’ alsmede de zogenoemde ‘N-Zaak’ is hierin meer duidelijkheid gekomen. De oude voorwaarden van de conserverende aanslagen bevatte inderdaad voorwaarden die strijdig waren met het gemeenschapsrecht. Daarom heeft de Nederlandse wetgever de nationale wetgeving zodanig aangepast dat deze strijdigheden zijn komen te vervallen. De emigrant hoeft bijvoorbeeld niet meer te verzoeken om uitstel van betaling van de conserverende aanslag bij emigratie naar een andere EU-lidstaat.

Daarnaast geldt dat zekerheidstelling bij emigratie binnen de EU niet langer meer is vereist. Nederland houdt

daarbij ook rekening met eventuele waardevermindering van het pensioen ná emigratie.

Daarnaast bestaat nog steeds de vraag of de introductie van de conserverende aanslag niet in strijd is met de zogenoemde goede verdragstrouw. Nederland trekt immers haar heffingsrecht over pensioenen en lijfrenten in grensoverschrijdende situaties naar zich toe, terwijl dit in strijd wordt geacht met veel eerder gesloten belastingverdragen met andere landen.

Op 31 januari jl. heeft advocaat-generaal Wattel de Hoge Raad geadviseerd dat de opgelegde conserverende aanslag aan een emigrant die in 2001 naar Frankrijk emigreerde in strijd is met Nederlands goede verdragstrouw. En dat de conserverende aanslag daarom vernietigd dient te worden. Het is nu aan de Hoge Raad daarop te reageren.

In de belastingwereld wordt met smart op deze reactie gewacht. Indien de Hoge Raad de advocaat-generaal volgt, zal dit een grote nederlaag zijn voor de Nederlandse overheid in haar strijd tegen de pensioenvlucht.

Tips Ik wil u daarom de volgende tips ter overweging meegeven: 1) indien u een conserverende aanslag tegemoet kunt zien adviseer ik u tegen deze aanslag in bezwaar te gaan, ook al heeft u momenteel geen plannen om het pensioenkapitaal niet-regulier af te wikkelen;

2) bezien dient te worden of voor terugkeer naar Nederland als werknemer dan wel als remigrant acties dienen te worden ondernomen om een belastingbesparing te bewerkstelligen nu Hongarije een aantal pensioensoorten niet belast, terwijl heffing door Nederland in het verschiet ligt; 3) indien de Hoge Raad de advocaatgeneraal gelijk geeft, valt het te verwachten dat Nederland veel nieuwe verdragsonderhandelingen op zal starten.

Het kan interessant zijn om uw positie te bepalen voordat een nieuw verdrag wordt opgesteld.

De vraag komt natuurlijk naar voren of u concreet iets heeft aan het bovenstaande in het geval dat u van plan bent te emigreren danwel reeds geëmigreerd bent naar Hongarije.

Het vorenstaande is gebaseerd op mijn interpretatie van de huidige wetgeving en van de tot op heden gepubliceerde jurisprudentie. In dit artikel ben ik alleen ingegaan op de Nederlandse fiscale gevolgen bij een emigratie. De Hongaarse fiscale gevolgen zijn buiten beschouwing gelaten. Daarbij adviseer ik dringend een ieder bij een emigratie een belastingadviseur te raadplegen, nu bovenstaande opsomming van fiscale gevolgen niet limitatief bedoeld is.

Indien u vragen heeft, mail naar ernst-jan.de.roest@nl.ey.com of bel naar 033-4512738.

Tekst: © Ernst-Jan de Roest 2008

1 Mr. drs. E-J. (Ernst-Jan) de Roest is werkzaam als belastingadviseur bij de Hongarije Desk van Ernst & Young Accountants, belastingadviseurs en juristen te Amersfoort. Dit artikel is geschreven op persoonlijke titel.

Hongarije in Zaken | 2008 ed.12

“Sinds september 2007 ben ik werkzaam op de Hongaarse Ambassade in Den Haag als politiek adviseur. Ik hou mij voornamelijk bezig met het analyseren van de Nederlandse politiek en bericht hierover aan zowel mijn collega’s op de Ambassade als het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Boedapest. In 2007 ben ik afgestudeerd aan de Rijksuniversiteit Groningen (Internationale Betrekkingen). In het kader van mijn studie heb ik stage gelopen op de Nederlandse Ambassade in Buenos Aires en bij de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiging bij de OPCW (Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens).”

Peter Schouten Zakelijk Correspondent

De Nederlandse Pers over Hongarije De manier waarop de media berichten over bepaalde onderwerpen is van grote invloed op het vormen van een mening over datzelfde onderwerp. Dat geldt ook voor de beeldvorming over landen en regio’s. Kranten en tijdschriften met gevestigde namen die al tientallen jaren dagelijks of wekelijks hun product van de pers laten rollen, zijn nu eenmaal voor een grote groep lezers vaak één van de belangrijkste bronnen. De media doen dagelijks verslag van zeer uiteenlopende onderwerpen uit een land, wat voor veel mensen genoeg reden is om hierop hun mening te laten baseren. Een voorbeeld hiervan is de berichtgeving in de Nederlandse pers over Hongarije.

Om een duidelijke analyse te krijgen van wat de grootste dagbladen in Nederland zoal over Hongarije schrijven, zijn in totaal bijna 200 artikelen bekeken uit de periode mei 2007 – mei 2008. Al deze artikelen zijn afkomstig uit de dagbladen NRC, de Volkskrant, Trouw, Financieel Dagblad, Telegraaf, Algemeen Dagblad en het opinietijdschrift Elsevier. Deze artikelen gaan in hun geheel over Hongarije of Hongaren, of refereren aan het land of zijn inwoners. Denk bij dat laatste aan bijvoorbeeld een stuk over de invloed van Poolse, Roemeense én Hongaarse werknemers op de Nederlandse economie of de uitbreiding van de Schengenzone met onder meer Hongarije.

De artikelen die in de genoemde periode zijn verschenen over Hongarije kunnen ondergebracht worden in acht categorieën: Cultuur, kunst en sport, Binnenlandse politiek, Overig, Economie, Minderheidskwesties, Energiekwesties, ISAF missie in Afghanistan en CentraalEuropeanen in Nederland.

Uiteraard is een dergelijk onderzoek niet allesomvattend en dekt het niet de gehele Nederlandse (geschreven) media. Het gaat hier ‘slechts’ om de meest gelezen kranten (in totaal met een dagelijkse oplage van bijna twee miljoen) en een tijdschrift met een wekelijkse oplage van rond de 175.000 exemplaren. Het geeft, ondanks het feit dat het niet uitputtend is, een goed overzicht van tendensen en trends in de berichtgeving in de Nederlandse pers over Hongarije. En wat blijkt?

Cultuur, kunst en sport is naast de grootste categorie tevens diegene die het meest gekenmerkt wordt door een positieve toon. Artikelen in deze categorie hebben bijna altijd een positieve ondertoon: de rijke Hongaarse geschiedenis wordt erin beschreven en gecombineerd met bijvoorbeeld de grootheden uit de

10

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

Hongaarse literaire traditie alsmede al het moois dat Hongarije als land aan u en mij heeft te bieden: “Erasmusprijs gaat naar Hongaarse filmer Forgács” omdat “hij op een originele manier heeft bijgedragen aan de overdracht van cultuur en de herinnering aan het verleden”.1 Of na het overlijden van de Hongaarse schrijfster Magda Szabo: “Klassiek schrijfster die klassiek was gevormd”2 en: “Adellijk en veelzijdig (…) De grande dame van de Hongaarse literatuur”.3 Over het door de Nederlandse en Vlaamse overheid georganiseerde culturele festival LOW in Boedapest schreef het NRC: “In Hongarije gaat het Nederlandse-Vlaamse cultuurfestival LOW van start. Vijfhonderd artiesten staan tot half maart op de podia in Boedapest dat vol hangt met affiches van het festival (…) Met LOW willen we de Hongaren laten zien dat overheidssteun ook bedoeld is voor nog onbekende, vernieuwende kunstenaars. Maar niet om de Hongaren even te laten zien hoe het wél moet, hoor”.4 En voor de wijnliefhebbers zijn er altijd nog “droge toppers uit Tokaji” die “tot de elite van de dessertwijnen behoren”.5 De geschreven artikelen uit de tweede categorie, Binnenlandse politiek, laten echter een tegenovergesteld beeld zien.

Ongeacht het onderwerp, variërend van het onlangs gehouden referendum inzake het Hongaarse zorgstelsel tot het toenemende extremisme, is de toon overwegend negatief: “Een jaar na de rellen ligt de Hongaarse democratie nog altijd voor pampus (…) Al ruim een jaar heerst er onrust in Hongarije (…) Sommigen noemen het een crisis. Anderen zeggen: het is een kater, opgelopen bij de EUtoetreding die de kloof tussen arm en rijk alleen maar heeft vergroot (…) Er zijn geen bruggen gebouwd, niemand heeft een oplossing”.6 Hierbij moet overigens worden aangetekend dat de media sneller negatief nieuws oppikken en mededelen

dan een ‘politiek succesje’- positief nieuws is vaak geen nieuws op politiek gebied.

Over het referendum begin maart over de hervorming van het zorgstelsel berichtten de kranten voonamelijk dat het een referendum was om de regering te vloeren en dat de oppositie de uitslag hoopte te gebruiken tegen de huidige socialistische premier. De uiteindelijke uitslag van het referendum (‘nee’) werd dan ook breeduit een “klap voor de regering”genoemd.7 Voor de medische consequenties en de gehele gezondheidszorg na het referendum hebben de meeste media vervolgens geen aandacht. Ten slotte nog een lichtpuntje voor de Eurofielen in de berichtgeving: ‘Hongarije eerste met EUverdrag’. 8 De categorie Overig geeft een overzicht van al het overige nieuws en zoals de naam al doet vermoeden, is het lastig om deze categorie duidelijk te analyseren. In deze categorie betreft het artikelen als de relatie van de Franse president Sarkozy met Hongarije, thuisbevallingen in Hongarije en een campagne die in Boedapest is gestart om meer mensen op de fiets te krijgen. Vaak wat luchtige onderwerpen die overigens toch een aardig beeld van het alledaagse leven in Hongarije schetsen.

De berichtgeving over de Economie dan. In het algemeen zijn artikelen uit deze categorie gericht op het Hongaarse investeringsklimaat en de introductie van de Euro: “Hongarije voldoet aan geen enkel criterium voor toetreding en is al even vaag over een beoogde datum”.9 En: “Hongarije is een ander geval. Dat voldoet aan geen enkel criterium voor de eurozone en is ook niet gereed voor het ERM-2 (wisselkoersmechanisme, PS).

Het begrotingstekort, de staatsschuld, de rente en de inflatie zijn allemaal te

BLA Bla bla bla bla hoog. Hongarije maakt al jaren slechts halfhartig aanstalten om wel aan die eisen te voldoen”.10 Het resultaat is een vrij pessimistische toon die gebruikt wordt om de huidige Hongaarse economische situatie te duiden. Opvallend vaak wordt deze situatie meteen gekoppeld aan de binnenlandse politieke beslommeringen.

Deze krantenkoppen winden er dan ook geen doekjes om: “Investeerders mijden Hongarije door onzeker politiek klimaat”11 en “Politieke crisis ondermijnt hervormingen in Hongarije”.12 Of zou u toch nog zakendoen willen doen in Hongarije na het lezen van het artikel “Botsende ego’s in Hongarije, plus ‘een volk dat graag klaagt’? 13 Voor de bedrijven in de reddingsbrigadebranche misschien toch nog een gouden toekomst: ‘Hongarije lijkt op een drenkeling”.14

Krant

Aantal artikelen %

NRC

68

36.0%

Trouw

38

20.2%

Volkskrant

27

14.4%

Financieel Dagblad

21

11.2%

Telegraaf

18

9.6%

Algemeen Dagblad

13

6.9%

Elsevier

3

1.7%

Categorie

Aantal artikelen %

Cultuur, kunst en sport

71

37.6%

Binnenlandse politiek

40

21.2%

Overig

21

11.1%

De artikelen in de categorie Minderheidskwesties, een van oudsher gevoelig onderwerp, beschrijven voornamelijk de situatie van Hongaarse minderheden in Slowakije en Roemenië, maar naast de vaak wat negatieve toon ook een wat positievere onderkop (en dito artikel) als “Hongaren in Slowakije leven beter samen met Slowaken dan de politiek denkt”.15 Daarnaast is er ook ruim aandacht voor de Joodse en Chinese minderheden in Hongarije zelf. De Hongaarse Garde krijgt echter ook mediaruimte in de Nederlandse pers met de kop: “Hongaarse Garde wil ‘zigeunerprobleem’ oplossen”.16 Dat u het maar weet.

Economie

19

10.1%

Minderheidskwesties

15

7.8%

Energiekwesties

13

6.9%

ISAF missie in Afghanistan

7

3.7%

Centraal-Europeanen in Nederland

3

1.6%

De laatste drie categorieën, Energiekwesties, ISAF missie in Afghanistan en Centraal-Europeanen in Nederland zijn allen voornamelijk zeer feitelijk geschreven, al trok één artikel met Hongaarse noodkreten veel aandacht: “Met de Oostenrijkse aanval op

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 12 13 14 15 16 17

energiebedrijf MOL, Hongarijes grootste concern, wordt het zelfvertrouwen van de Hongaar andermaal op de proef gesteld. Raken we dat nu ook al kwijt?

De Hongaarse economie stagneert. En de politiek verkeert al ruim een jaar in een impasse waarin regering en oppositie elkaar geen duimbreed toegeven. Op straat zijn de leuzen haatdragend. De premier, die hervormingen wil, moet ‘oprotten’. De oppositie ‘flirt met extreemrechts’. Een land in een dip, dus. (...) MOL: Eén van de weinige succesnummers die het land liever niet prijsgeeft. (...) De premier is als de dood dat bij een overname van MOL de oppositie hem verwijt Hongarijes mooiste parel te hebben verkwanseld, en

daarvoor zijn kiezers in toenemende mate gevoelig. (...)Voor Gyurcsány is het een pijnlijk moment: de politieke barometer dreef zijn regering uiteindelijk in de hoek van zelfverdediging. (...) Volgens Kirilenko (analist, PS) speelt ook een Hongaars minderwaardigheidscomplex een rol in de animositeit tussen Wenen en Boedapest”.17 In dit artikel wordt een duidelijk verband gelegd tussen energiekwesties, binnenlandse politiek en de stagnerende Hongaarse economie.

Kommer en kwel als we het zo lezen. Wat betreft ISAF is het toch zeker opmerkelijk dat het aantal artikelen over de Hongaarse steun aan Nederland zo laag is (7), temeer daar de Nederlandse zoektocht naar

‘Erasmusprijs gaat naar Hongaarse filmer Forgács’, Trouw (30 november 2007).

Michaël Zeeman, ‘Postuum Magda Szabo’, De Volkskrant (22 november 2007).

Györgyi Dandoy, ‘Magda Szabó (1917-2007)’, NRC (21 november 2007).

Tijn Sadée, ‘Lage Landen verhuizen even naar Boedapest’, NRC (16 februari 2008).

Ronald de Groot en Pieter Nijdam, ‘Droge toppers uit Tokaji’, Telegraaf (24 maart 2008).

Tijn Sadée, ‘Hongarije is een land zonder bruggen’, NRC (24 oktober 2007).

‘Hongarije: klap voor regering’, NRC (10 maart 2008).

‘Hongarije eerste met EU-verdrag, NRC (18 december 2007).

‘Warschau hoopt euro rond 2012 in te voeren’, FD (6 november 2007).

Jule Hinrichs, ‘Horizon van de euro schuift steeds vooruit’, FD (07 november 2007).

Jule Hinrichs, ‘Investeerders mijden Hongarije door onzeker politiek klimaat (12 maart 2008).

‘Politieke crisis ondermijnt hervormingen in Hongarije’, FD (2 april 2008).

Tijn Sadée, ‘Botsende ego’s in Hongarije, plus ‘een volk dat graag klaagt’, NRC (17 maart 2008).

Ian Campbell, ‘Hongarije lijkt op een drenkeling’, NRC (2 april 2008).

Stéphane Alonso, ‘Apengedrag en borstklopperij van politici’, NRC (15 november 2007).

Jan Hunin, ‘Hongaarse Garde wil ‘zigeunerprobleem’ oplossen, De Volkskrant (15 mei 2008).

Tijn Sadée, ‘Iedereen is tegen de ‘uitverkoop’ MOL’, NRC (28 september 2007).

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

11

partners voor de missie in Uruzgan een zeer belangrijk onderwerp is geweest in de Nederlandse pers.

De berichtgeving in de media is uiteraard maar één van de informatiebronnen die mensen die zijn geïnteresseerd in Hongarije gebruiken, maar wel meteen een uiterst belangrijke, omdat het de opinie zo sterk beïnvloedt vanwege de te verwachte ‘neutraliteit’ van geschreven media.

Het bereik van de artikelen is immers enorm. In het geval van Hongarije is de vrij negatieve toon het afgelopen jaar een goede reden om te bekijken hoe deze wellicht te relativeren valt in de toekomst.

Hierbij dient worden aangetekend dat het absoluut niet de bedoeling is om het geschrevene in twijfel te trekken of de schrijfkwaliteiten van de desbetreffende journalisten ter discussie te stellen. Laat staan te ontkennen en negeren dat bepaalde zaken beter zouden moeten kunnen in Hongarije. Feit is dat op het gebied van politiek en economie de berichtgeving gewoon negatief is, wat een reden tot zorg zou moeten zijn. Dit kan niet door de feiten te veranderen en zaken rooskleuriger voor te stellen dan dat ze zijn, maar wel door andere accenten uit

12

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

het dagelijks nieuws te benaderen. Hier zou een rol weggelegd kunnen zijn voor de diverse Hongaarse ministeries en hun verschillende voorlichtingsdepartementen; een positieve benadering en actiever naar buiten zou wonderen kunnen doen – zonder dat het propaganda hoeft te zijn.

Uiteraard gaan economisch en politiek gezien dingen niet altijd perfect, maar er zijn genoeg politieke besluiten of economische prestaties die wél tot de verbeelding spreken. Interessant is het dan ook om de laatste maanden de Nederlandse berichtgeving over bijvoorbeeld Slowakije te zien, die uitermate positief is over zowel het Slowaakse investeringsklimaat als de bijdrage aan de missie in Uruzgan. Een dergelijk positieve PR zou ook zijn vruchten afwerpen voor Hongarije. Een meer gevarieerde en positieve Nederlandse berichtgeving zal uiteindelijk toch twijfelende ondernemers over de streep kunnen trekken om zaken te gaan doen in een bepaald land.

En dat is nou juist iets wat momenteel hard nodig is in Hongarije. Althans, als we de media mogen geloven...

Tekst: © Peter Schouten 2008

Cultuur, kunst en sport Boekrecensies, wetenschap, religie, toerisme, concerten, festivals, sport, berichtgeving over bekende Hongaarse overledenen Binnenlandse politiek Referenda, extremisme, instabiliteit, Kosovo, crises Overig Economie Investeringen, Euro Minderheidskwesties Zowel in Hongarije als Hongaarse minderheiden in andere landen Energiekwesties Rusland, MOL-OMV ISAF missie in Afghanistan Hongaarse steun aan de Nederlandse missie Centraal-Europeanen in Nederland Integratie

NIEUWS uit de Media

Geen school, geen eten AMSTERDAM - Duizenden Hongaarse schoolkinderen slaan de zomervakantie liever over. Zij zullen bijna omkomen van de honger wegens hun afhankelijkheid van schoolmaaltijden, blijkt uit een Hongaars onderzoek. Hun ouders hebben geen geld om hen eten te geven. “Eigenlijk zijn in zulke gevallen gemeenten wettelijk verplicht maaltijden te verstrekken, maar ongeveer vijfduizend kinderen worden niet bereikt door plaatselijke autoriteiten of organisaties”, aldus Gábor Kiróly, hoofd van de Hongaarse Voedsel voor Kinderen Stichting.

Volgens de Verenigde Naties en Hongaarse hulporganisaties zijn er zeker 100.000 ondervoede kinderen in Hongarije. Onder hen veel zigeuners, ook bekend als Roma. Bedrijven maken kennelijk misbruik van de armoede: In het zuidwesten van het land worden in de hitte kinderen ingezet voor het aanleggen van een autoweg, meldden Hongaarse media. Zij krijgen daarvoor maximaal 8 euro per dag.

Het verschil tussen arm en rijk is enorm toegenomen sinds de val van het communisme. Ook lijden steeds meer families onder bezuinigingsmaatregelen van de overheid. Het land ging vorig jaar gebukt onder het grootste begrotingstekort binnen de Europese Unie. bron: www.hungarianbusinessnetwork.nl

De Hongaarse forint is een munt waarin dit jaar flink gespeculeerd wordt. Dat kost de landbouw bakken met geld.

Hoewel er in Europa meer en meer (markt)prijzen gelijkgesteld worden, duiken er altijd wel onverwachte verschillen op. Die worden gepusht door een lokale munt die onverwachte wendingen maakt. De Hongaarse forint werd tot februari van dit jaar ondersteund door de Nationale Bank.

Daardoor schommelde de koers slechts marginaal. De laatste 5 jaar zat ze tussen 250-255 forint per euro. We zagen de koers in het eerste kwartaal van dit jaar echter in waarde dalen tot 268 forint per euro.

Import werd te duur Die koersdaling had tot gevolg dat er bij de import van Nederlandse biggen en vleesvarkens een onpopulaire zijde ontstond. De slechte koers maakte ze te duur. Dat gold niet alleen voor de biggen. Ook de andere geïmporteerde grondstoffen (kunstmest, soja, machines) werden ontzettend duur. Al die duurdere importen door koersverandering verhoogden de kostprijs nog eens flink bovenop de kostprijsstijging die toch al gaande was in euro’s en in Amerikaanse dollars.

Paradijs voor speculanten Mede door de loskoppeling van de munt en het eind aan de steun door de Nationale Bank, waaraan je ook eens de huidige beurscrisis kunt koppelen, is de forint plots het paradijs geworden voor speculanten. Dat heeft ertoe geleid dat de munt de laatste dagen is gestegen naar een koers van 233 forint voor aankoop van één euro. Dat levert in Hongarije problemen op!

Negatief resultaat De Hongaarse varkensprijzen worden zeker niet verhoogd zoals elders in deze situatie, dit ondanks de torenhoge kosten. Bij oogstgewassen als tarwe en gerst zorgen de koersfluctuaties al voor een negatief resultaat van 150 euro per hectare. We zagen de gerst de afgelopen uren dalen tot een prijs van 128 euro/ton. De minister van landbouw sprak vandaag hierover zijn bezorgdheid uit. In alle prognoses is uitgegaan van een koers van 265 forint per euro, en bij veel graanleveringscontracten tussen boer en handel is ook hiermee gerekend!

Positief voor Nederlandse varkenshouderij Voor de Nederlandse varkenshouderij valt de koersverlaging goed uit. De Hongaarse poorten gaan verder open voor biggen en vleesvarkens omdat deze relatief goedkoper worden. Maar die lagere biggenprijs is slechts een druppel op een gloeiende plaat, het rendement is nog steeds ver te zoeken. Er is maar één ding wat voor iedereen positief kan uitvallen: toetreding van Hongarije tot de eurozone. Maar dat is nog ver weg. Tot dan zie ik de Hongaarse forint-landbouw nog wel flink kreunen. bron: www.boerderij.nl/1056225/Landbouw/Wereldblog/Oost-West,-n-munt-doet-de-rest.htm

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

13

Zakelijk Eva Lilla Kronauer Zakelijk Correspondent

Hongaars leren in je bedrijf voor je bedrijf Meestal leer je Hongaars voor je plezier of op school met een goed gestructureerd boek. Je gaat elke keer naar de les, een of twee keer per week. Maar wat gebeurt er als je bedrijf dit niet toelaat? Of, zoals nu, de vakantie begint? Je wilt op vakantie, net zoals je leraar. Is dit een probleem? Nee, met de moderne oplossing van het leren via “Skype” kan je op vakantie, en met je “vertaler” bij de hand. vaak voor, maar het blijft een risico waar je rekening mee moet houden.

De taal leren via dit moderne communicatiemiddel is erg gebruiksvriendelijk ontworpen voor mensen die het druk hebben. Onlangs heb ik meerdere studenten gehad. Van een professionele muzikant, een zakenman van een ander continent, tot iemand die in Hongarije heeft geleefd en de taal niet wil vergeten. Ik heb dit onderzocht en een oplossing gevonden.

Leer de taal eerst op dit kanaal: Het is erg moeilijk om te beginnen en gewend te raken aan een virtuele omgeving.

Je zit alleen in een kamer, je spreekt tegen een computer, iemand geeft je instructies, stuurt de lessen en links in een bestand.

Je bent nerveus in het begin, je raakt geïrriteerd door de “downloads” en het openen van bestanden. Maar er zijn zo veel dingen om te lachen en het ontdekken van de taal begint. De tweede keer, heb je al minder ergernis en je raakt gewend aan het scherm en het geluidje van de ontvangen berichten. Dit kan allemaal in korte tijd, comfortabel, terwijl je met familie aan tafel zit.

Natuurlijk, je mist in het begin het persoonlijke contact, maar dat went wel. Elkaar zien op het scherm maakt het al snel wat persoonlijker. Je hebt als hulpmiddel de lichaamstaal, ook al is het maar beperkt, het is wel degelijk mogelijk.

Wat ook een leuk extraatje is, is dat je de geschreven gesprekken kan opslaan in een

14

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

bestand zodat je ze altijd later kan openen.

Dit zijn voornamelijk opmerkingen van je leraar en vaak al meteen antwoorden op je vragen. Hiernaast krijg je ook commentaar/feedback, lesmateriaal, grammatica en handige of interessante links die je later ook terug kan vinden nadat de les afgelopen is.

Hoe leg je een volgende taalles vast als je geen idee hebt wanneer dit is?

Ja, dit is een veel voorkomend probleem voor mensen die het druk hebben. We weten vaak niet wat ons rooster zal zijn voor de volgende week. Sommige leraren vinden dit niet fijn, maar die kunnen zich nog niet goed inleven in deze “virtuele tijdsindeling”. Diegene die dat wel doet, die herkend dit probleem perfect en zal het onder de knie krijgen. Hoe? De leraar registreert de mogelijke uren voor de komende week, of komende maand. Ze houden dit dagelijks bij en zorgen ervoor dat de zichtbare tijden altijd kloppen. De leerling gaat naar dit “virtuele rooster” via internet en boekt de les die het beste uitkomt. De leraar ontvangt hiervan een notitie in zijn agenda op hetzelfde moment, ook als je de les annuleert.

Geen verassingen, behalve als zich een technische probleem voordoet zoals een computer die vastloopt of de internetprovider die geen contact geeft. Dat komt niet

Zaken om te bespreken.

Het grote voordeel bij deze virtuele communicatie is het feit dat je niet naar een klaslokaal hoeft te gaan. De tijd die je hiermee bespaart kan beter benut worden door zowel de leraar als de leerling. Dit voordeel geeft de “vrije communicatie” een behoorlijk voorsprong op de klassikale communicatie.

Het kan ook betekenen dat je als leraar je eigen culturele, zakelijke en andere taalgerelateerde ervaringen in de les kan toevoegen. Dit resulteert in een actuele les die de ontwikkelingen van de dag gebruikt om grammaticale en taalkundige problemen te bespreken en op te lossen.

Ik heb vier resultaten uiteengezet: 1.

De grammatica en uitspraak wordt uitgelegd bij de meegegeven zinnen.

2.

Je vocabulaire word uitgebreid op de manier die de leerling het beste uitkomt op dat moment.

3.

Door de uitleg die je krijgt tijdens de les krijg je ook een culturele les. Bijvoorbeeld, je hebt een brief van een lokale autoriteit die je moet vertalen, niet officieel, maar je begrijpt dan wel hoe je moet handelen wanneer je deze zelf zou ontvangen. De leraar legt uit hoe de structuur van een dergelijke autoriteit werkt en zo heb je niet alleen de taal maar ook de omgang met dergelijke instellingen kunnen bespreken met elkaar.

4.

Of je lost samen een acuut probleem op en bent hierna als leerling goed voorbereid om een goede beslissing te nemen.

Hoe moet je jezelf aan melden en betalen?

Dit is goed geregeld en de betaling is veilig. Na elke les wordt via het systeem van “PayPal” de betalingen afgewerkt. De leraar stuurt per e-mail een verzoek voor betaling (lijkt op een orderbevestiging) .

De betaling word door de leerling gedaan door te registreren bij dit elektronische betalingssysteem via PayPal.com. Door deze methode is het puntje betaling netjes geregeld en zonder irritaties werkt het leren van een taal nog gemakkelijker.

Maar hoe zit het tijdens een (zomer) vakantie?

Meestal hebben mensen veel vrije tijd om de taal te leren tijdens de vakantie. Alleen weet een leerling niet waar of wanneerhij of zij in de gelegenheid zal zijn om een online les te volgen. En dan is dit ook voor de leraar niet altijd vooraf te plannen.

Daar komt het voordeel van het “virtuele rooster” dat via internet opgezocht kan worden tijdens je vakantie. Een ideaal moment kan zijn wanneer de leerling zich verveelt of wanneer het een regenachtige dag is. Dat kan namelijk ook het geval zijn bij je leraar! Dus ga juist online en controleer dit, bel even voor de zekerheid en laat

weten dat je even de tijd hebt. Mocht het niet uitkomen dan wens je elkaar een fijne vakantie, in het Hongaars natuurlijk, pakt dan een Hongaars boek en neemt een Hongaars wijntje. Je bent dan toch weer met het leren van de taal bezig geweest en hebt weer even kunnen oefenen. Ik ben hier persoonlijk heel positief over en mijn leerlingen ook.

Een goede band tussen leraar en leerling is een enorm voordeel om snel en slim een taal te leren.

Tekst: © E.L. Kronauer 2008 www.kodex.nl

Schengen – Hongarije, een bevestiging van mijn onderzoek?

Amsterdam, 19 december 2007, twee uur in de middag.

Het was nog vroeg maar ik maakte me klaar om naar huis te gaan, want we waren van plan om door heel Europa heen te rijden en vervolgens in Hongarije te zijn met de kerstvakantie. Nog voor vertrek las ik snel het nieuws door.

…Bij Hegyeshalom zullen de Hongaarse, Oostenrijkse en Sloveense staatshoofden samen met José Barosso (EU) op 21 december 2007 bij feestelijke omstandigheden de Schengense grens openen. …

Een glimlach verscheen op mijn gezicht…. en daarna schrik. „ Oh mijn God! Zo kom ik nooit thuis. Het zal een chaos bij de grens zijn.”

Mijn dissertatie (proefschrift) voor de titel doctorandus ging over de effecten van het beleid van de Europese Unie op de regio’s langs de grens. In Hongarije en andere omliggende landen zaten mensen te bedenken of bij het verdwijnen van de “Schengengrens” ook daadwerkelijk de grenzen zouden verdwijnen. De dissertatie was positief over de economische voortgang, in maatschappelijke zin echter niet echt. Over het algemeen was de prognose niet pessimistisch. Wat er ook verbeterd wordt in de economische en maatschappelijke omstandigheden in het gebied binnen de Karpaten is een vooruitgang…

Shengen ... Door de Weense ring heen vliegende auto … en wat dichter bij de grens al kilometers lang stilstaande auto’s in de buitenste baan. Wat was de reden?

De grens? … Nee, de bestuurders wilden simpelweg tanken … Maakt niet uit, we gaan toch bij

de rustplaats in Moson tanken … dacht ik.

Bij de grens hoefden we niet te stoppen, we reden gewoon door. Maar aan de overzijde van de grens stond politie om het verkeer te begeleiden en beval ons om door te rijden. Het tankstation in Moson was gesloten… bij het volgende tankstation stopten massaal auto’s en langs de weg stonden auto’s die niet meer verder konden en op “de gele engel” (red. wegenwacht) zaten te wachten. Ons “benzinepijl lampje” begon ons ook te waarschuwen. Bij het volgende tankstation moest ik stoppen. Oerchaos. Het duurde meer dan drie uur voordat ik Boedapest had bereikt.

voordeel zagen. De grensposten leeg, verlaten langs weerszijden van de weg … langzamerhand zullen die misschien ook wel verdwijnen.

En de mensen? Nou, in het nieuws kon je dit en dat horen .. er was geen stopbord meer, maar wel betonnen bloemkisten midden op de weg, nieuws, interviews, kleine plaatselijke plagerijen, overeenkomsten en verschillen van meningen … de grenzen zijn weggehaald. Dit zijn nou onbegrensde grenzen … teruggaand naar mijn dissertatie .. zullen die ooit verdwijnen?

Bron en Literatuur E.L. Kronauer:

In Nográd, bij het Sloveen–Hongaarse grensgebied heerste er echter wel vrede.

De mensen gingen heen en weer over de grens. Ze zeiden: „ik kan het niet geloven dat in mijn leven nog deze grens zou verdwijnen. Dit was één van de mooiste dagen.” Wij gingen ook heen en weer over de grens, aan weerszijden van de Ipoly rivier, langs bochtige weggetjes, bochtige rivier, tamme bergen, kaarslicht … voorbereiding op kerst. De mensen gingen inkopen doen waar ze maar wilden, de ondernemers gingen daarheen waar ze hun

Kronauer, E.L. : EU Policies in the CarpathianBasin, New EU Border and Its Effect on the Ethnic Hungarians in Slovakia, 2005, University of Amsterdam. Internet: www.eurovisa.info/SchengenCountries.htm Hungarian Foreign Affair Ministry: www.kulugyminiszterium.hu/kum/en/bal/ consular_services/Entry_of_Foreiners_to_ Hungary/SCHENGEN/entry_condition_ foreigners.htm

Tekst: © E.L. Kronauer 2008

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

15

Michel Daenen Zakelijk correspondent

Karin Gabor Zakelijk correspondente

Szikszó ziet de kansen van het Oosten

Karin in gesprek met 3 vertegenwoordigers van het UNDP

Burgemeester Józef Füzesséri

Eind mei van dit jaar zei DAF Trucks dat het bedrijf overweegt om in Midden- en Oost-Europa eigen fabrieken op te zetten. DAF ziet zijn verkopen in landen als Polen, Roemenië, Tsjechië, Rusland, Turkije en ook Hongarije sterk groeien. Het bedrijf is inmiddels de snelst groeiende vrachtwagenproducent in Europa. Met het oog op logistiek heeft Hongarije door zijn gunstige geografische ligging veel te bieden.

Er is en wordt nog steeds flink geïnvesteerd in het wegennet van Hongarije. Met name in het Oosten van het land worden daardoor snelle wegtransportverbindingen mogelijk, zowel Oost-West als Noord-Zuid.

Waarschijnlijk is het dan ook geen toeval dat Józef Füzesséri als burgemeester van Szikszo -een stadje van ruim 6000 inwoners vlakbij Miskolc in het Noord Oosten van Hongarije – en tevens voorzitter van de Micro-Regionale Multifunctionele Associatie van Szikszó terrein in de regio wil ontwikkelen als industriegebied. Met hulp van het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties werkt hij ook in bredere zin aan de verdere economische ontwikkeling van de Regio. Jozef Füzesséri maakt graag van de gelegenheid gebruik om samen met Márta Márczis, National officer voor lokale en regionale ontwikkeling van het UNDP (United Nations Development Programme) over de potentie van de regio te praten. Later schuiven ook twee collega’s Richard Kobra, programma manager en Balázs Dernei, lokaal manager van het UNDP aan.

“Szikzsó kent een lange geschiedenis”, zo begint Füzesséri. “Door de eeuwen heen is het altijd een belangrijke stad geweest op de nood- zuid handelsroute (vanuit Polen en Slowakije richting zuiden). Toen in 1920 als gevolg van het verdrag van Trianon de grenzen dicht gingen, heeft dat een negatieve invloed gehad op de regio. Vanaf toen werd het een periferie van Hongarije, ver weg van de activiteiten.

16

Hongarije in Zaken | 2008 ed.12

Dit heeft een flinke wissel getrokken op de regio, zowel economisch als sociaal.

Hoewel het een periferie was, was er toch ten tijde van het communisme voldoende werkgelegenheid. Met de omwenteling viel de markt in het oosten echter weg en werden de mijnen en de zware industrie gesloten. De overgang naar het kapitalisme heeft de regio een zware klap gegeven.

“Aanvankelijk waren er een aantal fondsen om aan de wederopbouw te werken, maar met de toetreding tot de EU zijn vele subsidiekranen dichtgedraaid”, geeft Márta Márczis aan. Dat in deze regio echter nog steeds hulp nodig is, daarvan zijn Márczis, Kobra en Dernei overtuigd. “Gelukkig hebben de EU en UNDP de Noord Oost regio ook als arme regio bestempeld, wat betekent dat er nog steeds mogelijkheden zijn“. Márczis “We hebben hier te maken met gebiedsgebonden armoede en daarnaast vormen de Roma een apart vraagstuk.” Overigens is volgens Márczis de Roma situatie in deze omgeving anders dan in Roemenie. Ook in Noord Oost Hongarije hoort de Romabevolking tot de armste van de samenleving en heerst er grote werkeloosheid onder deze groep, maar in tegenstelling tot de situatie in Roemenië hadden de Roma in Noord Oost Hongarije wel werk voor de omwenteling.

De oudere Roma zijn dus bekend zijn met het gangbare arbeidsethos. “Armoede gaat overigens niet alleen over geld”, vervolgt Márczis, maar ook over sociale armoede (het ontbreken van sociale contacten en uitsluiting van netwerken) en ongeschooldheid.” Márczis: “Onderzoek

heeft aangetoond dat er geen onderscheid is wanneer mensen arm zijn. Dan vallen de verschillen weg. Onder een bepaalde armoedegrens lijken mensen erg op elkaar, dan maakt je achtergrond niet meer uit.

Dan ontbreekt het hen aan zelfvertrouwen, hebben ze vaak veel kinderen en is er meestal grote bereidheid elkaar te helpen.

Het UNDP is geen politiek maar een ontwikkelingsprogramma. Het is niet specifiek gericht op de Roma, maar gericht op de regio. Door de subsidiemogelijkheden is arbeid niet duur en dat geeft de ondernemer een belangrijke voorsprong op zijn concurrenten.”

Dat brengt ons weer terug bij de mogelijkheden in Szikszó. Füzesséri: “Mensen zien de regio nog steeds als periferie, maar de tijden zijn veranderd. Sinds kort zijn de grenzen weer helemaal open. Dat gaat grote gevolgen hebben voor de handel en logistiek. Wij spelen daar op in. We hebben aan de rand van de bebouwde kom een terrein geselecteerd dat we voor een aantrekkelijke prijs aanbieden (circa 10 euro per vierkante meter). Het totale terrein beslaat ruim 340 hectaren. Dat is meteen het grootste beschikbare industriegebied van Hongarije”, voegt hij er trots aan toe.

“Om optimaal tegemoet te kunnen komen aan de klant hebben we de infrastructuur tot aan het terrein gelegd en binnen het terrein doen we het op verzoek. De bedrijven mogen dan precies aangeven waar ze alles willen hebben: van aanvoerroute en rioolleidingen, tot elektra-aansluitpunten en afvalverwerking. Maar natuurlijk is het zo

dat de eerste die in de gelegenheid is te bepalen, ook het meeste kan bepalen van allemaal”, voegt hij er aan toe.

De gesprekken met de eerste geïnteresseerde bedrijven zijn in een vergevorderd stadium. Het zijn petrochemische en automobiel bedrijven uit Japan en Amerika. Als die er eenmaal zitten, is het natuurlijk ook interessant voor hun leveranciers en afnemers. Maar ook andersoortige bedrijven zijn van harte welkom.

Naast het aantrekkelijke van de locatie geeft Füzesséri ook de andere voordelen aan om in de regio te investeren: “de grondprijs is hier erg laag (een derde van de prijs die je elders betaalt). Daarnaast is er een rijke aanwezigheid van vele hulpbronnen. Het is een niet vervuild gebied en de arbeid die je hier vindt is ronduit goedkoop. Om een voorbeeld te geven: loonkosten voor een medewerker zijn 500 tot 600 euro per maand inclusief belastingen. Daar komt bij dat bij het

aannemen van werklozen de overheid het eerste jaar het salaris betaalt. Als je investeert in het human capital hier, zijn daar subsidies voor beschikbaar. Zo kan een ondernemer per op te leiden medewerker een bijdrage tegemoet zien van 1100 euro.”

Wanneer we Füzesséri ermee confronteren dat zware industrie toch behoorlijk belastend kan zijn voor het milieu, geeft hij aan alles volledig in overeenstemming met de geldende regelgeving te willen doen en dus ook ter compensatie van de industrie nieuwe bomen aan te laten planten.

Dat de ambities van de burgemeester met zijn industriegebied en de UNDP met de ontwikkelingsprogramma’s goed samengaan blijkt als we spreken over de neveneffecten van een bloeiend industriegebied: veel scholing en werkgelegenheid. Potentiële investeerders kunnen dan ook rekenen op een gastvrij onthaal. Füzesséri: “Als men belangstelling heeft kan men altijd vrijblijvend eens

langskomen en dan bespreken we de mogelijkheden. Dat we daar een gezellig uitstapje van maken voor onze gasten spreekt natuurlijk vanzelf”. En tot slot:” “We zouden het overigens heel leuk vinden als Nederlandse investeerders zich bij ons vestigen. We hebben namelijk tot nu toe enkel heel goede ervaringen met Nederlanders. Zo hebben we warme banden met Nederlanders via de kerk. Zij hebben ons financieel geholpen hebben met de renovatie van het dak van onze kerk. Binnenkort komt er een koor van 56 Nederlanders in zingen”, voegt hij er trots aan toe.

De Gotische kerk met het gerenoveerde dak Tekst en foto: © Karin Gabor & Michel Daenen 2008 info@make-it-happen.nl

Kom bij ons werken!

Flextecs is een jong bedrijf met ervaring in installeren, monteren, fabriceren van installaties in de metaal-, industrie- en utiliteitsbouw.

Studiecentrum Talen Eindhoven www.stetrainingen.nl

Wij zijn voortdurend op zoek naar vakmensen en hebben mogelijkheden op de volgende gebieden: lassers (mig/mag, tig, electrode) luchtkanalenmonteurs isolatiemonteurs (rockwool, armaflex, pir/pur, isogenepak) plaatmakers plaatopzetters flensmonteurs pijpfitters constructiebankwerkers ijzerwerkers Neemt u contact met ons op wanneer u interesse heeft om bij ons te komen werken!

Barbara Antal-Kis

recruitment officer b.antal-kis@flextecs.nl Telefoon: 078 - 6521641

www.flextecs.nl

Al 25 jaar het adres voor uw Taaltrainingen: Hongaars, Nederlands, Engels, Duits Individueel, bedrijfstraining Open inschrijving Voor meer informatie: Heggeranklaan 1 5643 BP Eindhoven Tel.: 040-2453860 Fax: 040-2460455 e-mail: info@stetrainingen.nl Hongarije in Zaken | 2008 ed.12

17

Interview Anton Wetters Correspondent

Van leraar tot ondernemer

Volgens historici, politici, (wan)beleidmakers en andere (minder)waardigheidsbekleders bestond de wereld een flink aantal jaren gelden, er is ook geleden, uit de eerste, tweede en de derde wereld.

Die laatste schijnt nog te bestaan en de “tweede” is gepromoveerd tot een schijnvertoning richting die wereld die zich dan weer de “eerste” noemt. Daar valt Hongarije dus onder.

In welke wereld men dan ook meent te wonen voor veel mensen is het nog steeds moeilijk, vaak moeilijker naar mate de tijd vordert, om de veranderingen waar ze nauwelijks invloed op kunnen uitoefenen bij te houden. De tweede wereld? Een andere jas, een ander gezicht, geen geweer maar in dit geval een munteenheid die over levens beslist.

In dit interview praten we met Péter Balogh één van de vele mensen die plichtsgetrouw voor de staat en haar onderdanen heeft gewerkt als leraar. Hij heeft eieren voor zijn (bescheiden) geld gekozen, in de steek gelaten als hij is door de staat, en is de weg van private ondernemer in geslagen. Leraren moeten er blijven net als dokters, verplegers en andere verzorgers die op dit moment zwaar onder vuur staan in Hongarije nu het “hard kapitalisme” voor vele anonieme slachtoffers zorgt. We gaan hem dingen vragen en mogelijk kunnen we doorgronden wat zijn “overstap” naar ondernemer voor hem en zijn familie betekent en voor de toekomst verder zal gaan betekenen.

Dag Péter wil je zo vriendelijk zijn je aan onze lezers voor te stellen?

Mijn naam is Péter Balogh en ik ben

18

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

geboren in Miskolc in 1964. Ik woon in het stadje Galgahéviz, nabij Hatvan en Boedapest. Hier woon ik samen met mijn vrouw en onze drie kinderen. Tot 2003 werkte ik als leraar Geschiedenis en mijn vrouw als (lands)advocate. Mijn specialisatie is (Hongaarse)literatuur en grammatica.

Van waar de stap van leraar naar het meer risicovolle ondernemerschap?

Het werken in dienst bij de overheid is in Hongarije erg verslechterd en dat geldt niet enkel voor het beroep van leraar.

De werkomstandigheden zijn ouderwets te noemen en het is vrijwel uitgesloten om een normaal inkomen te verdienen.

Hiernaast stijgen de prijzen in Hongarije nog steeds, terwijl salarissen gelijk blijven, of zelfs afnemen.

Mijn persoonlijke en financiële situatie liet het toe om het ondernemersschap een kans te geven. Deze kans heb ik gegrepen toen het moment zich aanbood.

Hoe heb je die stap dan kunnen maken en wat doe je nu als ondernemer?

De omschakeling naar ondernemer heb ik niet alleen gedaan en het was waarschijnlijk niet eens gelukt zonder de hulp en het inkomen van mijn vrouw.

Hierbij kreeg ik ook veel steun van familieleden in Boedapest die me twee jaar lang de kans hebben gegeven om voor hun te werken. In de avonduren gaf ik les op een school voor volwassenen en ik was actief met mijn onderneming om “relatiegeschenken” en aanverwante artikelen te verkopen en te distribueren.

Dit laatste doe ik zoveel mogelijk vanuit huis.

Het assortiment dat ik kan aanbieden is ruim en ik probeer hierin steeds weer nieuwe producten aan te kunnen bieden. Zo heb ik artikelen als aanstekers, drinkbekers, sleutelhangers en meer van dit soort relatiegeschenken bedrukt en verkocht.

Het bedrukken van de artikelen doe ik zelf in mijn speciale kantoorruimte en (potentiële) klanten bezoek ik voornamelijk op hun adres. Het verkooptraject neemt veel tijd in beslag, maar het gaat me redelijk voor de wind op dit moment.

Zo heb ik de vrijheid om op mijn eigen manier te ondernemen en de markt te benaderen. Mijn netwerk groeit steeds door en ik heb ook het gevoel dat ik een “thuiswedstrijd” speel op mijn vakgebied én in mijn eigen regio.

Dit artikel verschijnt in een Nederlandstalig zakenmagazine. Wat kan je de lezers meegeven om een beeld te krijgen van het ondernemerschap tussen Hongarije en Nederland?

Als Hongaarse ondernemer heb ik geprobeerd om Nederlandse bedrijven te benaderen en ze op de hoogte te brengen van mij mogelijkheden. Hierbij heb ik ook hulp gehad van jou (red.

Anton Wetters) om een goede mailing te maken.

De respons viel me hierbij erg tegen en ik zal nu nog meer tijd zal moeten investeren om geschikte samenwerkingen met Nederlandse bedrijven te vinden.

Voor het vinden van klanten in Nederland ben ik daarom op zoek naar een “partner” in Nederland om de krachten te bundelen op gebied van inkoop en verkoop.

Bij leveranciers zijn inkoopvoordelen haalbaar en ook het verder verbeteren van het verkoopproces is een voordeel van samenwerking.

Samen met mijn vrouw heb ik in vijf provincies uitstekende contacten bij allerlei overheidsdiensten, advocaten en andere geschikt instanties. Dit biedt voor een Nederlandse partner voordelen als extra afzetmarkt in Hongarije. Hierbij kan ik met mijn vrouw een stabiele en belangrijke meerwaarde kunnen bieden voor het

Herenhuizen met golfterrein te koop www.hungarianhousesandtourism.com aldaar kunt u grote series foto’s van alle objecten aanvragen tel: 00-36-70-545-1859 Groeten Anton en Maria.

Wij zijn een officieel gediplomeerde makelaardij al hier in den lande, indien werkzaam in deze branche eist de Hongaarse staat het hebben van een dergelijke licentie, en staan u graag met woord en daad ter zijde voor alle (bij komende) werkzaamheden .

onderhouden van klantcontacten.

Bekijkt u voor een impressie onze website: www.gerappa.net of neemt u contact met mij of Anton Wetters op via onderstaande gegevens.

Gerappa Mr. Péter Balogh Gerappa64@freemail.hu 0036-70-3647613 Ook kunt u via Anton Wetters een e-mailbericht sturen.

Anton Wetters acwetters@hotmail.com Tekst en foto’s: © A. Wetters 2008

Golfterrein van 200.000 m2 met aansluitend 2 Herenhuizen (beide opgenomen in het overzicht van historische gebouwen alhier) waarvan de eerste is genaamd ‘ Csapó Kuria ‘ , gebouwd in 1933 met een terrein van 10.000 m2 en een nog niet geëxploiteerde Thermaalbron , en de tweede genaamd ‘ Hellebronth Kuria ‘ gebouwd in 1830 met 40.000 m2 land.. Wij zien hier grote mogelijkheden in.

Het geheel, ook in delen te koop, ligt in Oost Hongarije nabij het grote Tiszameer (een watersport centrum bij uitstek) aan de periferie van een klein dorpje.

De kavel kost 50.000 EURO, het eerste Herenhuis 150.000 EURO en de tweede 260.000 EURO. (prijzen zijn vrij op naam excl. staatsbelasting) Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

19

Cultuur “Anonieme virtuozen” Eigenlijk is dit nauwelijks een interview te noemen, simpelweg omdat het over muzikanten gaat, muziek zou men moeten horen, zien uitvoeren en voelen.

Taal, hoe fraai dat ook kan zijn, is nauwelijks om te vormen naar het ervaren van die andere “taal” die omgevormd wordt uit notenschrift en dan in geluid wordt omgezet. En hier hebben we slechts letters tot onze beschikking en kunnen daar nooit een “transcriptie” van een andere communicatievorm mee overbrengen.

‘Gyula’ heeft inmiddels kontakten in Amerika gevonden maar weet zijn talenten nog steeds niet financieel uit te ‘spelen’. Anoniem als hij nog even blijft hebben we het zoveelste evenbeeld van Paganini (lees ‘Gyula‘) gevonden. We gaan ons best doen dit wereld talent uit de greep van vriendjes politiek / kennissen en de terreur van de middelmatigheid te halen.

Dat was en is de introductie, die de handicap (in letters) voldoende moet hebben over gebracht, en we introduceren (slechts in letters maar noten laten zich ook lezen en in klanken omzetten) een aantal mensen die we zondermeer als ‘briljant’ kunnen omschrijven en die heel graag wat steun en publiciteit zouden willen ervaren, voelen en beleven doch niet over vriendjes beschikken op schijnbaar belangrijke posten.

De Hongaarse ‘Paganini‘ De naam van deze man is ’Horváth Gyula’ (zie foto bovenin) wellicht een reïncarnatie van de vele Paganini’s die ooit geleefd hebben en ook nog (anoniem) leven. Hij staat op podia van uiterst kleine schaal (met 40 tot 60 bezoekers) muziek van grote kwaliteit en hoge moeilijkheidsgraad uit te voeren alsof het niets is. Het lijkt wel of hij zelf een viool is. Komposioneel gezien zware sonates worden even onderbroken (wat zweet van het voorhoofd afvegen) en evenzo makkelijk weer voorgezet.

André Rieu is André Riool vergeleken bij dit verschijnsel.

De één heeft vriendjes en half dove toehoorders en de ander heeft slechts zijn talent. Velen kunnen de noten spelen, slechts weinigen de muziek.

20

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

De Hongaarse ‘Miles Davis‘ De naam van deze man is ‘Tamás Tettamanti‘. Daar staat een trompettist van een wel uiterste bescheidenheid. De ziel uit zijn geluid heeft nauwelijks iets van doen met techniek als uitgangspunt maar uitsluitend uit het hart. Zijn fabelachtige techniek is slechts een middel en geen uitgangspunt. Het komt gewoon mee.

De Hongaarse ‘Phil Collins‘ De naam van de man is ‘Németh Tamás’. Gedreven en anoniem zijn mede muzikanten ondersteunend lijkt ‘Ringo Starr‘ een overschatte dwerg, wat die ook was. Phil Collins zou met hem kunnen wedijveren als Tamás een slechte dag

heeft.

De Hongaarse ‘Eric Clapton‘ De naam van deze man is ‘Fekete István’ excellereert als de de violist of de trompetist het even rustig aan doet. Zijn kompaan , de bas gitarist ’Hrecska Bálint’ houdt hem zo nu en dan uit de luwte.

De Hongaarse organisator En hier is de spil van het geheel genaamd ‘Anna Eszter Maitinsky’ de zangeres van de groep, de inspirator en organisator. Het heeft niet zoveel zin om van alle leden de CV’s te gaan oplepelen ze willen verder groeien (en doen dat zeker) en dromen van o.a. een optreden op het North Sea Jazz festival of andere toernooien in het westen.

Nu komen ze niet veel verder dan wat lokale gelegenheden (al moet ik erbij zeggen dat er wel cd’s en dvd’s zijn van hun uitvoeringen) doch reizen richting het westen is hun (bescheiden als ze zijn) droom.

Anna Maitinsky (op de foto hiernaast kunt u haar zien) heet u van harte welkom en spreekt (en zingt) perfect Engels. Stuur haar een e-mail wanneer uw interesse is gewekt! annaesztermusic@gmail.com Met onderstaande weblinks kunt u op internet nog extra materiaal en foto’s vinden.: www.myspace.com/annaesztermusic www.myspace.com/maequintet

Tekst: © A. Wetters 2008

de Cartograaf KAARTEN | LITERATUUR | REISGIDSEN

Kaarten, literatuur of reisgidsen van Hongarije?

of van de rest van de wereld?

www.decartograaf.nl

Hungarian Business Network Het Hungarian Business Network (HBN) heeft voor de tweede helft 2008 weer tal van interessante business events in petto. HBN maakt in 2008 een dynamische ontwikkeling door. Dit mede dankzij het nieuwe HBN bestuur en verdere samenwerking met verschillende andere organisaties. Resultaat is een steeds groeiende opkomst van leden en geïnteresseerden bij de events. Het kan met oprechtheid gezegd worden dat HBN weer verder gegroeid is als ontmoetingsplaats tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. Nieuwe bedrijven zijn natuurlijk altijd welkom om zich bij ons netwerk aan te sluiten.

Ernst & Young

(Management Solutions) Mansol

Mr. drs. Ernst-Jan de Roest

Jacques Smits

Belastingadviseur

Slechts betaalde medewerker/eigenaar m 06 - 21251491 e Ernst-Jan.de.Roest @nl.ey.com

Bedrijfsomschrijving Ernst & Young is een zakelijke dienstverlener met een zeer uitgebreid scala van diensten. Onze klanten variëren van het MKB tot beursgenoteerde multinationals. Mijn expertise bestaat uit de fiscale ondersteuning van het MKB welke voornamelijk grensoverschrijdend zaken doen Bedrijf bestaat sinds het jaar 1883

23 april 2008

Aantal medewerkers 4500

Favoriete uitspraak / levensmotto Leef je eigen leven Waarom ben u lid geworden van HBN? Het hungarian business network biedt mij de gelegenheid om andere Hongarije geïnteresseerden te treffen Hobby’s / Vrije tijd Reizen

m 06 - 16290485 e jhs@mansol.nl Bedrijfsomschrijving Ons specialisme bestaat uit: uitzenden (Hongaarse vaklieden)- detacheren (Hongaarse vaklieden) - management - interim management - troubleshooting - reorganiseren - saneren - crisis management Bedrijf bestaat sinds het jaar 2004

Tax Workshop deel 2

Aantal medewerkers

24 april 2008

Favoriete uitspraak / levensmotto Voor ieder probleem bestaan er 100 oplossingen Waarom bent u lid geworden van HBN? Met haar ongekende mogelijkheden is Hongarije is het land van de toekomst Welke contacten zoekt u vooral via ons netwerk (HBN/HiZ)?

Zakelijk contacten inzake de ‘inhuur’ van Hongaarse vaklieden voor de Nederlandse arbeidsmarkt Wat waren bijzondere/leerzame “HBN momenten”?

Iedere business bijeenkomst van HBN is weer een bijzonder leermoment

Heb graag nog eens een goed gesprek met Nieuwe leden van het HBN

Hobby’s / Vrije tijd http://www.kinderontvoering.info http://www.interrescue.nl

Ruimtevaart 26 3824 MX Amersfoort Nederland t f e i

Heb graag nog eens een goed gesprek met J.P. Balkenende

033 - 4512700 033 - 4512777 ernst-jan.de.roest@nl.ey.com www.ey.nl

Venlosingel 259 6845 JT Amersfoort Nederland t f e i

084 084 - 7307256 info@mansol.nl www.mansol.nl

Bezoek aan Professional Agricultural University te Dronten.

Thema – Kennisdelen met Hongaren, praktijkervaringen

22 mei 2008

Naast de bedrijfsbezoeken met verschillende thema’s zijn er ook steeds verdere ’diensten’ die wij beschikbaar hebben voor onze leden. Zoals ’de expertpagina’s’, waar begunstigers van het HBN hun persoonlijke of bedrijfsprofiel kunnen zetten. Bezoekers van onze website www.hungarianbusinessnetwork.nl kunnen bij onderdeel ’HBN Experts’ deze informatie bekijken en contacten leggen. Een andere “dienst” die wij mogelijk hebben gemaakt is een eigen ledenpagina in het zakenmagazine Hongarije in Zaken. Op deze pagina worden profielpagina’s van HBN leden aangeboden. De eerste opzet van deze ledenpagina is te zien in deze uitgave op pagina 24.

Events die zijn geweest in de 1e helft van 2008

Bedrijfsbezoek Forest Returns te Austerlitz Thema – Duurzaam investering in de toeristische sector in Hongarije

24 juni 2008

23 april 2008 Tax Workshop deel 2 24 april 2008 Bezoek aan Professional Agricultural University te Dronten.

Thema – Kennisdelen met Hongaren, praktijkervaringen 22 mei 2008 Bedrijfsbezoek Forest Returns te Austerlitz Thema – Duurzaam investering in de toeristische sector in Hongarije 24 juni 2008 Lagerhuis, discussieavond, thema: Verschillen in zakendoen tussen Nederland en Hongarije voor meer informatie bezoekt u onze website: www.hungarianbusinessnetwork.nl

22

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

Lagerhuis, discussieavond, thema: Verschillen in zakendoen tussen Nederland en Hongarije

Komende events: September 2008 5 september - Netwerken op het water!

Oktober 2008 22 oktober - Themabijeenkomst: “Intellectueel eigendomsrecht” November 2008 5 - 10 November - Hongarije: “Oriëntatie- en handelsreis”

HBN Bijeenkomst Lagerhuis bijeenkomst op Hongaarse ambassade Op woensdag 24 juni vond weer het jaarlijkse, door HBN georganiseerde, Lagerhuis-evenement plaats op de Hongaarse ambassade in Den Haag. Gezien de massale opkomst en de rijke diversiteit aan ondernemingen kan met een gerust hart gezegd worden dat HBN nog steeds alsmaar groeiende is.

Ook deze activiteit had namelijk een grote aantrekkingskracht op bedrijven die ofwel al zaken doen in en met Hongarije als wel op hen die dat van plan zijn.

Het idee achter het Lagerhuis, onder leiding van oud-staatssecretaris Dzsingisz Gabor, was om over Hongaarse en Nederlandse vooroordelen op het gebied van zakendoen te discussiëren. Variërend van detachering tot telecom en van consultancy tot voedselimport, eigenlijk alle sectoren waren wel vertegenwoordigd in een levendig debat. Natuurlijk was na een drietal uur van boeiende presentaties, discussies, vragen, tips en opmerkingen dan ook alle aandacht gericht op de existentiële vraag: wat is nou eigenlijk van essentieel belang om succesvol zaken te doen in Hongarije?

Wellicht is het een cliché als het gaat om zakendoen met of in een ander land, maar in Hongarije is de beheersing van de taal toch echt van onschatbare waarde.

Hongaren spreken percentueel gezien de minste buitenlandse talen van Europa en hechten daarom enorm veel waarde aan buitenlandse ondernemers die zich wél verstaanbaar kunnen maken in deze taal.

Hiermee win je als ondernemer het benodigde vertrouwen om de Hongaar als zakenpartner te mogen duiden. Naast de taal is het enorm belangrijk om goed geïnformeerd op pad te gaan, wat onder

meer geldt op het gebied van de Hongaarse wetgeving (complex en uitgebreid!). Zorg dat je het Hongaarse juridische pakket dan ook goed in je hoofd hebt. Ga verder niet uit van Nederlandse veronderstellingen en denkkaders, maar vraag en informeer altijd door op bepaalde onderwerpen. Met een lokale consultant of vertrouweling is het bovendien stukken makkelijker de Hongaarse markt te betreden.

Hou ten slotte ook goed rekening met het feit dat de omslag van een geleide economie naar een vrije economie in Hongarije nog niet altijd geheel voltooid is en dat dit ook nog wel eens doorwerkt in de geest van sommige Hongaren.

Na de verloting van een groot aantal overheerlijke flessen Hongaarse wijn,

beschikbaar gesteld door ‘Lekkers uit Hongarije’, was het vervolgens tijd om op een informele manier verder kennis met elkaar te maken onder het genot van Hongaars eten en drinken. Tevens stond deze avond in het teken van het feit dat HBN alweer 3 jaar bestaat.

De activiteiten groeien nog steeds en uit alle hoeken van het land komen nieuwe geïnteresseerden af op HBN, dat de afgelopen jaren bewezen heeft een prachtig netwerkforum te zijn. Menig bedrijf heeft dankzij HBN de juiste partner of klant in zowel Nederland als Hongarije al weten te vinden. Dit heeft vervolgens de aandacht getrokken van nog meer ondernemingen die afkomen op deze succesformule. Voor de komende tijd staan dan ook nog ambitieuze plannen op stapel die zijn gevoed door de vraag vanuit de HBN-leden zelf.

Kortom, een prachtige basis van waaruit de komende jaren nog meer succesvol zal worden gematched tussen Nederland en Hongarije!

Tekst: © Peter Schouten 2008 Dit artikel is ook, in digitale vorm, verschenen op: www.hongarijevandaag.nl

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

23

Hungarian Business Network HBN Ledenpagina Eerder hebben wij per e-mail onze relaties op de hoogte gebracht van de samenwerking tussen het business magazine Hongarije in Zaken en ons zakelijk netwerk. Hierbij in hoofdlijnen voor de lezers van Hongarije in Zaken de uitleg van de samenwerking tussen het Hungarian Business Network (HBN) en Hongarije in Zaken (HiZ).

Beide organisaties bevorderen het zakendoen tussen Nederland en Hongarije en daarom heeft het HBN bestuur besloten om onze samenwerking te intensiveren. Deze nauwere samenwerking blijkt bijvoorbeeld uit de Oriëntatie- en handelsreis naar Hongarije, waar in deze uitgave meer uitleg over is te vinden. Maar ook de voordelen die wij onze leden mogen aanbieden om in het zakelijke magazine hun bedrijven te presenteren en/of een flinke korting op de abonnementsprijs.

Hieronder de voordelen die HBN-leden hebben op een rij: 1. Abonnement voor € 19,95 (niet-leden € 24,95) 2. Korting van 25% korting op adverteren in Hongarije in Zaken 3. Ledenpagina’s € 60,-- (zowel in het magazine als ook in komende HBN publicaties) Wij zullen zeer vereerd zijn indien u meedoet aan deze actie, zodat wij een compleet ledenboek kunnen uitbrengen!

Hieronder hebben we twee snelle beslissers opgenomen als voorbeeld van hoe deze bedrijfsprofielen op de ledenpagina eruit zien.

Met vriendelijke groeten, Ernst-Jan de Roest (Voorzitter) www.hungarianbusinessnetwork.nl (www.huchamber.nl) HBN Handelsregister Nr 27280629

(Management Solutions) Mansol

Ernst & Young

Mr. drs. Ernst-Jan de Roest

Jacques Smits

Belastingadviseur

Slechts betaalde medewerker/eigenaar m 06 - 21251491 e Ernst-Jan.de.Roest @nl.ey.com

Bedrijfsomschrijving Ernst & Young is een zakelijke dienstverlener met een zeer uitgebreid scala van diensten. Onze klanten variëren van het MKB tot beursgenoteerde multinationals. Mijn expertise bestaat uit de fiscale ondersteuning van het MKB welke voornamelijk grensoverschrijdend zaken doen Bedrijf bestaat sinds het jaar 1883

Aantal medewerkers 4500

Favoriete uitspraak / levensmotto Leef je eigen leven Waarom ben u lid geworden van HBN? Het hungarian business network biedt mij de gelegenheid om andere Hongarije geïnteresseerden te treffen Hobby’s / Vrije tijd Reizen

m 06 - 16290485 e jhs@mansol.nl Bedrijfsomschrijving Ons specialisme bestaat uit: uitzenden (Hongaarse vaklieden)- detacheren (Hongaarse vaklieden) - management - interim management - troubleshooting - reorganiseren - saneren - crisis management Bedrijf bestaat sinds het jaar 2004

Aantal medewerkers

Favoriete uitspraak / levensmotto Voor ieder probleem bestaan er 100 oplossingen Waarom bent u lid geworden van HBN? Met haar ongekende mogelijkheden is Hongarije is het land van de toekomst Welke contacten zoekt u vooral via ons netwerk (HBN/HiZ)?

Zakelijk contacten inzake de ‘inhuur’ van Hongaarse vaklieden voor de Nederlandse arbeidsmarkt Wat waren bijzondere/leerzame “HBN momenten”?

Iedere business bijeenkomst van HBN is weer een bijzonder leermoment

Heb graag nog eens een goed gesprek met Nieuwe leden van het HBN

Hobby’s / Vrije tijd http://www.kinderontvoering.info http://www.interrescue.nl

Ruimtevaart 26 3824 MX Amersfoort Nederland t f e i

24

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

033 - 4512700 033 - 4512777 ernst-jan.de.roest@nl.ey.com www.ey.nl

Heb graag nog eens een goed gesprek met J.P. Balkenende

Venlosingel 259 6845 JT Amersfoort Nederland t f e i

084 084 - 7307256 info@mansol.nl www.mansol.nl

Matchmaking ITDH

14

15

Company Profile:

Company Profile:

Zanako was established in Hungary in 1979, so we have a past of more than a quarter of a century. Our main sphere of activity is to produce elegant hunting clothes (hunting men’s suits, formal men’s suits, hunting outdoor clothing, coats for men and women, pelerines and hunting women’s dresses). In the course of the production we use carefully chosen traditional wool of outstanding quality and other basic material being especially suitable to the character of the terrain.

Reintex is an export and import outdoor products company in Hungary.

Reintex is specialized in selling military-, fishing-, hunting- and camping articles. Accessories Wholesale and retail. One of the main important activity’s is to sell military and other civilian surplus times.

We are looking for distributors (wholesalers, retailers) who would represent our company in the Netherlands.

Interested?

Please send an e-mail to: Matchmaking@publisherpartners.com

Reintex builds up and put Integrated Quality Management System to the standard of MSZ en ISO 9001:2001. Reintex would like to meet the requirements of Hungarian and International standards on the basic of our customer’s and partner’s.

We are looking for companies that would like to contact us for dealing with the same business as we do.

Interested?

Please send an e-mail to: Matchmaking@publisherpartners.com

16 Company Profile: THEOBALD Ltd. is a private enterprise, that was established in 1980 by János Theobald engineer, for manufacture of lightindustrial machines and of cleaning-industrial equipments.

The THEOBALD Co. Ltd. has been producing and marketing topquality equipments for the textile cleaning industry (laundry, dry cleaning). We use our company CLEAN AND WASH as member of the Theobald Group. We are present in 22 countries over the world and we are the biggest network supplier.

We are looking for a reliable representation and service partner in the Netherlands. This partner must share our business policy. We intend to furnish further to the big networks and even the small dry cleaning (work) shops with top quality products at very favourable prices.

In co-operation with the ITD Hungary, we give selected Hungarian companies the opportunity to reach out to the Dutch and Belgian market.

By contacting the ITD Hungary and providing them the information needed they have the possibility for free advertising in our magazine and on our website.

www.matchmaking.inzaken.eu

Hongarije in Zaken inZaken.eu

Interested?

Please send an e-mail to: Matchmaking@publisherpartners.com

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

25

Culinair Elvira Loomans Culinair Correspondent

Evenementen uitgelicht Na de koude wintermaanden komen de feestelijkheden in het voorjaar in Hongarije weer op gang.

Hoewel vooral de zomeragenda overladen is met allerlei evenementen, viel er eerder in het seizoen toch ook al van alles te beleven. Zo konden degene die van wijnen houden zich in de maand maart uitleven op de Lente-proeverij-parade aan de heuvelvoet bij Tokaj.

Verder zijn in mei de activiteiten in het Openluchtmuseum -ook wel aangeduid met Skanzen- weer van start gegaan. Zo werd er op 1 mei het feest met de titel “Hier is koning Mátyás geweest” gevierd.

Voor jong en oud was er veel te beleven, van volksdans demonstraties tot theater.

Het is zeker de moeite waard dit prachtige museum een bezoekje te brengen. De bezoeker krijgt een goede indruk van het vroegere leven van de Hongaren op het platteland. Je waant je er letterlijk in een andere tijd. Historische gebouwen uit verschillende streken van Hongarije zijn hier opnieuw opgebouwd. Op vaste tijdtippen kunnen bezoekers er in aanraking komen met verschillende ambachten, zoals pottenbakken er handwerken. Er is een leerlooierij, maar ook een smederij en een bakkerij. Daarnaast ontbreekt er een heuse papierschepperij niet. Bent u altijd al nieuwsgierig geweest naar ambachtelijke

26

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

en traditioneel gemaakte Hongaarse producten? In de kruidenierszaak van het openluchtmuseum zijn lekkernijen te koop, die gemaakt zijn van recepten uit grootmoeders tijd, zoals honingkoeken, Turks honingsnoep en aardappelsnoep.

Daarnaast is er een keur aan keramiek.

Het openluchtmuseum heeft ook voor de zakelijke markt wat te bieden. Het is een mooie locatie voor bijeenkomsten en conferenties. Bedrijven als Pannon GSM en het farmaceutische bedrijf Phoenix gingen u voor.

Tot slot moet nog het Donau Carneval genoemd worden, dat plaatsvond van 14 juni 2008 tot en met de 22 juni 2008.

Er vonden op verschillende locaties in de Hongaarse hoofdstad optredens plaats van bekende binnenlandse als buitenlandse artiesten. Niet alleen was er aandacht voor volksdans, maar ook hedendaagse dans heeft zijn plaats in dit internationaal

hoogstaand cultureel evenement. Verder konden de toeschouwers genieten van klassieke muziek. Met als klapper op de vuurpijl een galafeest. De Hongaren besteden veel aandacht aan het uitdragen van cultuur en tradities en zijn er trots op dat dit evenement ook internationaal hoog wordt gewaardeerd.

Tekst: © Elvira Loomans 2008

Openlucht museum Skanzent

Evenementen Hongarije Evenementen Hongarije JULI

AUGUSTUS

SEPTEMBER

“Zomer op de Kettingbrug” Boedapest, www.fesztivalvaros.hu 28-06-2008 t/m 17-08-2008

“Hier is koning Mátyás geweest” Szentendre, www.skanzen.hu 01-05-2008 t/m 30-08-2008

Wijnoogstfestival Balaton Balatonfüred, www.balatonfured.hu 18-09-2008 t/m 21-09-2008

Internationaal Poppentheaterfestival Sárospatak, www.zsabfest.hu 01-07-2008 t/m 04-07-2008

Internationaal bruilofts- en traditiefestival van Ajak Ajak, www.ajak.hu 01-08-2008 t/m 03-08-2008

Wijnoogstfestival Kiskunmajsa, www.jonathermal.hu 20-09-2008

VOLT Festival Sopron, www.sziget.hu/volt 02-07-2008 t/m 05-07-2008

X. Internationale viskookwedstrijd Gyomaendrőd, www.gyomaendrőd.hu 16-08-2008

Wijnoogstbal Görbeháza, www.gorbehaza 27-09-2008

Volksdansgala van Boven-Bácska Baja, www.baja.hu 10-07-2008

VII. Kuruc Dagen van Tarpa Tarpa, www.tarpa.covysoft.net 09-08-2008

III. Regionaal cultureel festival van Polgár Polgár, www.polgar.hu 06-09-2008 t/m 07-09-2008

Visgerechtenfestival van Baja Baja, www.bajaihalfozofesztival.hu 10-07-2008 t/m 13-07-2008

X. Burchtspelen van Csókakő Csókakő, www.csokako.hu 30-08-2008

Pruimendag van Szele Mátraszele 06-09-2008

Kermis en Wijnfestival van Újszentmargita www.ujszentmargita.hu 12-07-2008 t/m 13-07-2008

Culturele dagen van Nagykunság Karcag, www.karcag.hu 18-08-2008 t/m 20-08-2008

XIV. Wijnoogstfestival Harkány, www.harkány.hu 13-09-2008 t/m 14-09-2008

“De grote tafel van de Hongaren” Boedapest, www.amagyaroknagyasztala.hu 04-07-2008 t/m 06-07-2008

XVIII. Csángó Festival Jászberény, www.csangofestival.hu 06-08-2008 t/m 10-08-2008

Cultureel erfgoeddagen Sárospatak, www.spatak.hu 20-09-2008 t/m 21-09-2008

Zomerspelen van Keszthely www.keszthely.hu 24-07-2008 t/m 10-08-2008

Nationaal feest op de dag van Heilige István Boedapest, www.meh.hu 20-08-2008

Dag van de Heilige Mihály;Wijnoogstdag Ópusztaszer, www.opusztaszer 27-09-2008

Thealter International – metamorphosis Szeged, www.thealter.hu 23-07-2008 t/m 27-07-2008

Sziget Festival Boedapest, www.sziget.hu 12-08-2008 t/m 18-08-2008

Feest van Eger Eger, www.eck.hu 19-09-2008 t/m 21-09-2008

VI. Burchtspelen van Szeged Szeged, www.szegedivarjatekok.hu 03-07-2008 t/m 17-08-2008

XVIII. Champagne- en Wijnfestival van Budafok Boedapest, www.budafokiborfesztival.hu 31-08-2008 t/m 02-09-2008

Wijnoogst/Paprika-kip gerechten festival Bóly, www.boly.hu 06-09-2008

Openluchtspelen van Tihány Tihány, www.tihany.hu 04-07-2008 t/m 17-08-2008

“Wijndorp” Boedapest, www.borfalu.hu 19-08-2008 t/m 24-08-2008

VI. Biogerechten- en Wijnfestival van Hajdúszoboszló Hajdúszoboszló, www.hajduszoboszlo.com 12-09-2008 t/m 14-09-2008

“Feest in Zirc” Zirc, www.zircibuli.uw.hu 04-07-2008 t/m 05-07-2008

Hongaarse Formule 1 Grand Prix, Boedapest, www.forma1club.hu 01-08-2008 t/m 03-08-2008

IX. Schaap- en slambuc kookfestijn Hajdúszoboszló, www.szoboszlokultura.hu 07-09-2008

XVI. Zomer van Csesznek Csesznek, www.csesznekinyar.hu 12-07-2008 t/m 27-09-2008

Internationale vliegtuigdag Kecskemét, www.repulonap.hu 16-08-2008 t/m 17-08-2008

VIII. Forel- en Wijnfestival Szilvásvárad, www.lovasetterem.hu 12-07-2008 t/m 13-07-2008

XI. Wijnfestival en broodfeest Csongrád 15-08-2008 t/m 17-08-2008

Donaufeest, Boedapest www.duna.atw.hu 22-07-2008

Burchtdagen van Füzér Füzér, www.fuzer.hu 16-08-2008 t/m 20-08-2008

XXIV. Internationaal Dixielandfestival Miskolc, www.ifihazmiskolc.hu 04-07-2008 t/m 05-07-2008

XX. Internationale volksdansfestival van Zemplén Sátoraljaújhely, www.klmk.hu 15-08-2008 t/m 20-08-2008

Slow Film Internationaal Filmfestival Eger, www.egermozi.hu 26-07-2008 t/m 01-08-2008

X. Joods Zomerfestival Boedapest, www.jewishfestival.hu 31-08-2008 t/m 07-09-2008

XII. Egri Bikavér Feest Eger, www.egrihegykozseg.hu 11-07-2008 t/m 13-07-2008 *Zomerfestival van Boedapest, Boedapest, www.szabadtér.hu 06-06-2008 t/m 31-08-2008

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

27

Advies in Communicatie Management | Drukwerk | Marketing

e in Zaken

ij Hongar

W A R FA R

Editie:

IT’s your care

Hongarije in Zaken

Y 2008

APRIL/MA

N T C I E A N

Hongarije

2007 Zomer8 - € 5,80

n.eu

inZake

E

nformat

ion echnolo gy

inZaken.eu

Voorjaar 2007

Hongarije

Editie: 7 - € 5,70

Special: Miskolc

UE 2 VOL II, ISS

2008 NE/JULY

JU

T E N C I A N

WA R F

ARE

ISSUE VOL II,

ije

Hongar

t kansen rije) idubied Honga mhe aken.e ers...(in Duurzaa inZrn de em on or vo

3

e ongarij k van H nd De smaa or in Nederla do dringt s che tip met Praktis omgang voor de Hongaren ke lij zake

With:

s down g Pyrrhu • Grindin llasia Se f o e tl • The bat eral Also: der’s Gen • Onasan s in the cohorts lt u ap at •C

Editie:

Karwansara 02-04-2008

y BV

23:22:28

s che tip met Praktis omgang voor de Hongaren ke zakelij

cient-w

ar

ht

Voor e en succe svolle start v an je carr ière!

ngaarse met Ho Interview kten specialist produc hoofdrol Fiscale aspecten van vertolkt ie” Antonie oadmovemigratie naar Hongarije aarse “R in Hong ingen saanbied Water als helende factor nte lezer ssa re te In

€ 6,99

Copyrig

e Hongarij

Artikelen van onze Correspondenten

i 08 ids 1

y BV

g met

werkin

samen

samenwerking met Hongarije Uitgave ter bevordering van de internationale

AW nr6 apr-me

sara Karwan

ationale

de intern

Hongarije

Thema Industrie en de invloed van toerisme s met Nederlands-Hongaarse organisaties

ga

Copyright

ten

inZaken.eu

nsen Uit biedt ka ongarije) mheid nH Interview Duurzaa rnemers...(i de voor on e ongarij k van H nd De smaa or in Nederla do dringt

voor IT -studen

er

Hongarije in Zaken

ring van

: d more WithAn

www.an

Hongarije

2007 Zomer8 - € 5,80

vorde ve ter be

ge The A Trireme e of th

fare.com

ièregids

ngaarse met Ho ialist Interview kten spec Voorjaar 2008 Editie: 11 - € 5,95 produc hoofdrol lkt verto ovie” Antonie dm oa rse “R Hongaa n Ondernemen in Hongainrije: biedinge lezersaan r e nt idssecto ssa overhe transparantie in de Intere

t nd defea Victory a

arines lite m f Sybota • Hop o le tt ba • The e.com ent-warfar www.anci gion lived le Also: ngest n lo e e m h •T oble statt n • Hall

De carr

n in Zake

g van de

vorderin

ter be Uitgave

g met

enwerkin

nale sam

internatio

e Hongarij

Impressie OEC-themadag

Interviews met: en OEC Meditours Hungary, Dutch Cheesehouse, Flextecs Onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale

samenwerking met Hongarije 27-3-2008 23:32:14

hiz_11_def.indd 1

Grafische Producties | Uitgeverij | deCartograaf.nl

| Luchthavenweg 81.139 | 5657 EA Eindhoven | t (040) 23 50 250 | | f (040) 84 84 930 | e info@publisherpartners.com | | i www.publisherpartners.com |

Hongarije Vakantieland

www.HongarijeVakantieland.nl geeft internetgebruikers toegang tot inmiddels meer dan 300 artikelen met relevante Hongarije informatie: Recepten, Geschiedenis en tientallen plaatsbeschrijvingen.

Met ruim 90.000 paginabezoeken door 40.000 bezoekers per maand is www.HongarijeVakantieland.nl de populairste website van Nederland en Vlaanderen over Hongarije. Ook voor uw zakelijk aanbod dé plaats om uw aanbod te tonen. www.HongarijeVakantieland.nl toont de bezoeker op overzichtelijke wijze informatie over o.a. Hongaarse steden en dorpen, musea, natuur en recreatiegebieden, (water)sporten en (verblijfs)accommodaties in Hongarije en het laatste nieuws.

www.HongarijeVakantieland.nl Move to Balance

Center for Wellness and Inspiration

Te koop • ca. 70.000 m2 aaneengesloten bouwgrond in Szemere

• Gelegen 8 km ten zuiden van Conferentie & Wellness Activiteiten & Excursies

Bed & Breakfast Meerdaagse Programma’s

de autobaan A1 Wenen-Boedapest

• Gelegen 7 km van Gyor (5e stad van Hongarije, 157.000 inwoners.)

• Bouwplannen en alle

vergunningen zijn aanwezig

Een centrum van wellness en inspiratie waar mensen in balans komen.

Tot 1 oktober 2008 is Move to Balance gevestigd op: Vierloper 17, 2586KT Den Haag, Holland tel: ++31 (0)70 3542066, info@movetobalance.nl www.movetobalance.nl

• Combinatie van luxe woningbouw en schone industrie

• 10-12 auto uren vanaf

Nederland, 1 uur vanaf vliegveld Wenen

Voor verdere informatie kunt u bellen met J.G.(Geert)Beijers 06-51611907 of U stuurt een Hongarije in inZaken Zaken||2008 2008ed. ed.12 12 e-mail aanHongarije gbeijers@docugroup.nl

29 29

Column Peter Olsthoorn Columnist

Groot-Hongarije Dit schrijf ik aan de vooravond van de finale in Wenen van Duitsland-Spanje van het EK voetbal 2008. Noch nimmer maakten de supporters van de landenteams er zo’n feest van. Was dat ook nationalisme?

En is dat vreemd anno 2008 met een Verenigd Europa van 27 lidstaten.

Juni 2008 is memorabel voor Europa.

Politiek vanwege het afwijzen van de jongst variant van een Europees Verdrag, dat van Lissabon, door Ierland. En nog nooit waren er na de laatste pan-Europese oorlog, die 53 jaar geleden eindigde, zulke massale uitingen van nationale gevoelens in Europa, zij het vrijwel geweldloos.

Hongarije deed niet mee in Zwitserland en Oostenrijk en velen van u ontsloeg dat van een wellicht soms ongemakkelijk dilemma voor wie je nu moest zijn. Als is het wel fijn om een tweede team te hebben als je eigen land wordt uitgeschakeld. Ik weet niet wie de favoriet nu was in Hongarije, maar ongetwijfeld heeft Oranje daar opnieuw sympathie gekweekt met de winst tegen Italië, Frankrijk en natuurlijk ‘vijand’ Roemenië.

Oranje is immers in de voetbalhistorie een beetje de opvolger van de ‘Aranycsapat’ dat begin jaren vijftig furore maakte met doelman Gyula Grosics, middenvelder József Bozsik en de aanvallers Zoltán Czibor, Nándor Hidegkuti en Sándor Kocsis en bovenal Ferenc Purczeld ofwel Puskás.

Dat beste team werd Olympisch kampioen in Helsinki 1952 en versloeg

in 1953 op Wembley Engeland met 63; een jaar later in Boedapest met 7-1.

Tijdens het WK in Zwitserland moesten Zuid-Korea ( 9-0), West-Duitsland (8-3), Brazilië (4-2) en regerend wereldkampioen Uruguay (4-2) eraan geloven. Maar in de finale verloor Hongarije na een 2-0 voorsprong met 3-2 van de Duitsers: het Wonder van Bern, voor de Duitsers dan.

Ik was er niet bij maar het kan me dit schrijvende nog tot tranen beroeren, omat ik een traumakind ben van 1974 toen Nederland ongeveer hetzelfde lot onderging tijdens het WK voetbal in Duitsland met het 2-1 verlies na 0-1 tegen het gastland op 7 juli in München.

M’n oom uit Nieuw-Zeeland zat op de tribune. Hij zou ons de volgende dag opzoeken op ons vakantieadres bij een klooster van m’n tante. Feest werd het niet.

Hongarije deed niet mee nu, maar bij Tsjechië zag ik de Hongaarse namen Ujfalusi, Baros en Kovac, bij Kroatië ook een Kovac en een Budan en bij Roemenië ene Cocis en wellicht zie ik er nog een paar over het hoofd. Het beeld van Groot-Hongarije treedt naar voren.

Maar dat onderwerp ligt nogal gevoelig.

Toch moet iedere Nederlandse zakenvrouw (m/v) die Hongarije aandoet en er wat wil bereiken behalve over voetballen ook over Groot-Hongarije kunnen spreken: het land dat drie keer zo groot was als nu met Transylvanië (Erdely) in Roemenië en de grootse deel van

Peter Olsthoorn is multimediajournalist die vroeger veel in Oost- en Midden-Europa verbleef en nu ondermeer de maker is van de websites Leugens.nl Netkwesties.nl. Hij publiceert regelmatig in ‘Hongarije in Zaken’ Verder is hij in te huren voor het geven van mediatraining, het voorzitten van forums en het adviseren van uw website redactie.

Interesse?

Mail naar redactie@leugens.nl voor meer informatie.

30

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

Slovakije en Kroatië nu maar sneuvelde aan de onderhandelingstafel van Trianon in 1918. Ik kom daar vast nog op terug.

Maar voetbal is een gemakkelijker onderwerp, zeker nu Hongarije een Nederlandse bondscoach heeft, Erwin Koeman. Natuurlijk, ook mijn eerste gedachte was toen ik het hoorde: hoe komen ze daar nu in vredesnaam weer aan? De man heeft niets met Hongarije, spreekt de taal niet en moet straks de clubs langs. Maar vrijwel alle spelers van het nationale elftal spelen buiten Hongarije bij clubs in het buitenland. Als ze al spelen, want ik begrijp dat het grootste probleem is dat ze vaak ‘bankzitter’ zijn. En dus wedstrijdritme missen.

Aan de andere kant: Hongarije is het dieptepunt met het nationale voetbalteam voorbij. Het zou goed zijn als voor de volgende kampioenschappen zowel Nederland als Hongarije zich plaatsen. Dat wordt overigens gehouden in Polen en Oekraïne, geen landen waarheen je even rijdt om te gaan kijken of feesten. Ook niet voor Hongaren, al zijn het (bijna) buurlanden.

Het duurt nog vier jaar en dus is er genoeg tijd om te dromen van een onderlinge wedstrijd. Of misschien van een poule met Hongarije en Nederland in de voorrondes. Maar of dat zo goed is voor de relatie tussen de landen, valt te bezien…

Tekst: © Peter Olsthoorn 2008

Consultancy

33329

Toerisme

Zakelijk

40050

de Cartograaf KAARTEN | BOEKEN | REISGIDSEN

CRM Consultancy.

Business Consultancy.

Outsourcing and Recruitment.

CRM Task Delegation.

Localization and Translation.

40036

Het roer om Onze correspondenten Karin Gabor en Michel Daenen emigreren na de zomer naar Hongarije. Daar gaan ze een centrum voor wellness & inspiratie runnen aan de voet van het Bükk gebergte in het Noord Oosten.

Het redactieteam wenst hen alvast veel succes!

Kaarten, literatuur of reisgids van Hongarije?

info@sapientia.nl T: + 31 ( 0 ) 73 6233833 F: + 31 ( 0 ) 84 8304217 Http://www.sapientia.nl

Meer over hun overstap en onderneming in Hongarije kunt u lezen in de volgende editie van Hongarije In Zaken en op de website www.movetobalance.nl

www.decartograaf.nl Koop

33073

w w w. v a s t g o e d h o n g a r i j e . n l Uw hulp bij het vertrouwd zoeken naar koop en huurwoningen in Hongarije

Vakantiewoningen te koop zie onze website:

www.vastgoedhongarije.nl

Taal - Coaching

Zorg

20100

Kódex Begeleiding en Advies van Handels- en Cultuurrelaties Alles dat Nederlandse en Hongaarse zaken en mensen dichter bij elkaar brengt: zakelijke relaties, communicaties, onderzoeken, marketing, projecten en organisaties, taal en culturele cursussen en seminars, kunst projecten en toerisme.

www.kodex.nl

Tel: + 31 30 2803911 E-mail: contact@kodex.nl

0031-512-372723 of 0031-6-50654053

International Management - Culture Management business, arts and education Zakelijke Hongaarse taalcursus en coaching.

vakantiewoningen te huur www.balatonhuis.com

Vakantiehuis te huur in Hongarije Culturele geschiedenis

Universiteit Leiden http://Kulturhaz.blogspot.com

If you are seeking affordable, high-class dental treatment abroad

you have found it!

Dental Services • • • • •

Implantation Ozone Therapy Crown & Bridge Solutions Tooth Whitening Solutions Gnathology

www.premieredental.co.uk contact@premieredental.co.uk

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 12

31