HiZ 14

Hongarije inZaken.eu

Winter 2009

Hongarije

Editie: 14 - â‚Ź 6,95

Hongarije: groots denken, klein handelen?

Hungarian Logistics Days Nederlandse logistiek in Hongarije Interview met Nijhof-Wassink Transport Nostalgie naar een Hongaarse tram

Ondernemen onder de huidige marktomstandigheden Hungarian Business Network: professionalisering in 2009 Bijdragen van onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale samenwerking met Hongarije

Hongarije Vakantieland

www.HongarijeVakantieland.nl geeft internetgebruikers toegang tot inmiddels meer dan 300 artikelen met relevante Hongarije informatie: recepten, geschiedenis en tientallen plaatsbeschrijvingen.

Met ruim 90.000 paginabezoeken door 40.000 bezoekers per maand is www.HongarijeVakantieland.nl de populairste website van Nederland en Vlaanderen over Hongarije. Ook voor uw zakelijk aanbod dĂŠ plaats om uw aanbod te tonen. www.HongarijeVakantieland.nl toont de bezoeker op overzichtelijke wijze informatie over o.a. Hongaarse steden en dorpen, musea, natuur en recreatiegebieden, (water)sporten en (verblijfs)accommodaties in Hongarije en het laatste nieuws.

www.HongarijeVakantieland.nl

In deze uitgave Voorwoord

5

Hungarian Logistics Days

6-7

Nostalgie naar een Hongaarse tram

8-9

Nieuws uit de media

10-11

Nederlandse logistiek in Hongarije

12

Röghözkötött of viszlát in Hongarije (2)

13-15

6

8

Hongarije weer goed vertegenwoordigd op de vakbeurs

17

Interview: Nijhof-Wassink Transport

18-19

omstandigheden

20-22

Pécs 2010: Groot denken, klein handelen

23-25

Hungarian Business Network

26-29

Miskolc als Stadslab-proefkonijn?

30-31

Evenementen Hongarije

33

Column: Karin Gabor en Michel Daenen

34

Colofon

Copyright: PublisherPartners – inZaken.eu December 2008. Niets uit deze opgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of anderszins toegepast worden.

Ondernemen onder de huidige markt-

Uitgeverij: inZaken.eu – PublisherPartners hiz@publisherpartners.com Opmaak: TAHTALI MEDIA Bladmanagement en realisatie: PublisherPartners Hoofdredacteur: Peter Schouten hongarije@inzaken.eu

Correspondenten in deze uitgave: Michel Daenen Karin Gabor Ernst-Jan de Roest Elvira Loomans Peter Olsthoorn (Columnist) Victoria Bodoczi Stefanie Burlovics Maria Ballendux - Bogyay Jeroen Visser Leidy Jelsema

Disclaimer: Hongarije in Zaken besteedt de grootste zorg aan het samenstellen van het magazine, maar de auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen en de adverteerders voor de inhoud van advertenties. Hongarije in Zaken kan op geen enkele wijze verantwoordelijk gehouden worden voor de gevolgen die kunnen ontstaan door interpretatie van de beschikbaar gestelde informatie.

20

Bronnen: De uitgevers heeft zo adequaat mogelijk bronnen laten vermelden bij het betreffende materiaal. Wanneer hier onduidelijkheden over ontstaan, neemt u dan direct contact met ons op. Overzicht: Hongaars verkeersbureau, EVD, Emerce, www.hongarijevakantieland.nl, ITDH, TourInform Hungary, De Telegraaf, Nederlandse Ambassade in Hongarije, SXC.hu, Panoramio.

Com, bbjonline.hu, demorgen.be, Sebastiaan Pouyet, www.etdg2006.pecs.hu, www.commons. wikimedia.org en eigen materiaal.

Copyright© voorbehouden PublisherPartners – inZaken.eu Bezoek ons op: www.hongarije.inzaken.eu

Voorwoord Allereerst wil ik u natuurlijk het allerbeste voor 2009 toewensen. Een nieuw jaar dat hopelijk bestand blijkt te zijn tegen alle wat sombere berichten, zowel in Nederland als Hongarije. Het waren geen makkelijke maanden zo voor de jaarwisseling. Angst voor recessie en bijkomende gevolgen beheersten bijna dagelijks de voorpagina’s van alle kranten. De Nederlandse berichtgeving over de economische ‘toestanden’ in Hongarije was ook niet mals.

Hongarije. Economisch gezien misschien nu inderdaad wat minder, maar nog altijd gekenmerkt door een mentaliteit van ‘groots denken, klein handelen’, die eigenlijk op alles toepasbaar is wat dan ook maar iets naar Hongarije riekt: van de geschiedenis tot de huidige economie en van de taal tot de prachtige dorpjes. Een houding die past bij het trotse volk dat een prachtig stuk land in Centraal-Europa bewoont. Niemand minder dan György Konrád (1933-), trouw aan maar kritisch op Hongarije, omschreef deze mentaliteit op onnavolgbare wijze: “Ons land is het land van de ‘beetjes’ en de ‘kleintjes’, een beetje handig, een beetje slim, kleine mensjes, kleinindustrie, kleinstedelijk, kleine boeren, smalle beurzen, kleine bezitters, kleinbehuisden, kleine autootjes, kleine kroegjes. Kleine stapjes, kleine verlangens, kleine kansen, een beetje onderdrukking, een beetje oppositie, kleine schrijvers, een klein volk. Wat klein is, kan bij ons nog net, wat groot is, kan niet. Soms proberen we iets in het groot, maar we ontdekken al spoedig dat we meer bereiken op kleine schaal.” (uit: György Konrád, Tuinfeest, 1985, Uitgeverij Van Gennep, p.190) Verdere uitleg lijkt overbodig. Toch hebben we in deze editie van Hongarije in Zaken gekeken hoe deze mentaliteit terugkomt in allerhande onderwerpen, met een focus op de logistieke sector. Zo kunt u onder meer een interview lezen met een groot transportbedrijf, genieten van de ‘Boedapester’ tram en terugblikken op het Logistics Event dat eind vorig jaar zowel in Rotterdam als Venlo werd gehouden.

Maar ook het ‘groots denken, klein handelen’ vindt u prachtig terug in de artikelen over Pécs 2010 en het artikel over ondernemen onder de huidige marktomstandigheden. Dit aangevuld met inspirerende en prikkelende columns maken ondergetekende wederom zeer dankbaar richting zijn immer trouwe correspondenten. Hiervoor dan ook veel dank.

Met vriendelijke groet,

Peter Schouten

Hoofdredacteur hongarije@inzaken.eu

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

Hungarian Logistics Days

Foto: Hongaarse Ambassade te Den Haag

In november 2008 vonden in zowel Venlo als Rotterdam de ‘Hungarian Logistics Days’ plaats.

Een zeer interessant evenement dat georganiseerd werd door aan de ene kant de Economische Afdeling van de Hongaarse Ambassade in Den Haag en ITDH (Hungarian Investment and Trade Development Agency) en de Kamers van Koophandel van Rotterdam en Limburg aan de andere kant. Het evenement had als ondertitel ‘Hungary as a logistical hub - flow of trade and investment: the Netherlands and the Central-Eastern European region and beyond’. Vele geïnteresseerde bedrijven en organisaties waren op deze twee dagen afgekomen om te kijken wat Hongarije op dit vlak te bieden heeft. Tevens was het voor de deelnemende partijen mogelijk om één-op-één rond de tafel te zitten om eventuele samenwerking te bespreken. Deze twee dagen maakten duidelijk dat het wat betreft transport en logistiek gaat om een absoluut niet te onderschatten sector van de Hongaarse economie, waar het land momenteel in grote mate van afhankelijk is. In 2007 zorgde de logistieke sector voor zo’n 5% van

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

het Hongaarse BNP. De prognose is dat in 2013 dit tussen de 7% en 8 % zal liggen. Om ook in de toekomst een rol van betekenis te blijven spelen, ondanks de wat mindere huidige economische ontwikkelingen, heeft Hongarije zich ten doel gesteld het distributiecentrum van Middenen Oost-Europa te worden.

Potentieel De ligging van Hongarije in CentraalEuropa, grenzend aan Slowakije, Oekraïne, Roemenie, Servië, Kroatië, Slovenië en Oostenrijk, geeft het land een enorm logistiek potentieel.

Bovendien ligt Hongarije aan de grens van de EU en doorkruisen vier belangrijke handelsroutes van Zuid- en Oost-Europa het Hongaarse grondgebied. Deze gunstige ligging maakt Hongarije een ideale logistieke ‘hub’ voor transport naar Zuid- en Oost-Europa.

Hongarije probeert dan ook eersteklas logistieke services te kunnen aanbieden aan bedrijven om te kunnen besparen op productiekosten en hogere rendementen te behalen. Het land kan daarbij overigens vissen uit een grote vijver van jonge,

hoogopgeleide logistieke experts met een goede en actuele kennis van de stand van zaken. Hongarije kent verder een groot aantal gevarieerde economische en ontwikkelde gebieden die volledig voorzien zijn van alle noodzakelijke infrastructuren als logistieke en industriële parken en moderne distributiecentra. Niet alleen in en rondom Budapest, maar ook in de minder bekende gebieden van het land. Een goed voorbeeld hiervan is het gebied rondom Záhony (Oost-Hongarije) wat gelegen is op een prachtige transportcorridor en zodoende een enorm achterland (Oekraïne, Rusland) kent. Zeker voor bedrijven geïnteresseerd in Oost-West handel is dit een kansrijk logistiek gebied.

Prioriteit Hongarije heeft alleen al meer dan 1 miljoen m² aan moderne industriële faciliteiten, ontworpen voor opslag en distributie, in Budapest en omgeving. De huurkosten van deze distributiecentra bedragen tussen de 4,2 en 6,2 euro per m2. De Hongaarse overheid heeft verder elf gebieden aangewezen waar dertien distributiecentra zijn

?

Zakelijk ontwikkeld waar ten minste twee transportmodaliteiten samenkomen.

Voor ITDH is ook het serieuze business: de sector Logistiek staat tegenwoordig zelfs aangeschreven als prioritair. Vele buitenlandse ondernemingen, voornamelijk uit Duitsland, Oostenrijk en Nederland, zien hun kansen enorm groeien en hebben reeds (grote) investeringen gedaan in Hongarije. Diverse logistieke en distributiecentra rondom onder meer Budapest, Szeged, Balaton en Györ hebben inmiddels hun deuren geopend of zullen dat binnenkort doen.

Ook de Hongaarse overheid zelf heeft met behulp van Europees geld uit de Structuur- en Cohesiefondsen miljarden gereserveerd voor het toegankelijker maken van Hongarije en om de vervoer- en logistieksector van Hongarije competitiever te maken. Dit gaat onder meer gebeuren door het verbeteren van de spoor- en waterwegverbindingen en de transportinfrastructuur in de diverse aangewezen economische centra. Dit alles leverde Hongarije in 2007 al de gedeelde eerste plek (samen met Turkije) op in de zogenaamde ‘Logistics Performance Index’ van Centraal- en Oost-Europa.

Nederland Ondanks dat de loonkosten wellicht minder concurrerend zijn met die in bijvoorbeeld Roemenie en Bulgarije kan Hongarije dus zeker wel, dankzij nieuwe ontwikkelingen, een stabiele en interessante thuishaven zijn voor Nederlandse distributeurs. De combinatie van een goede transportinfrastructuur, de strategische ligging en een innovatieve en hoogopgeleide beroepsbevolking maakt het voor Nederlandse bedrijven zeker de moeite waard om activiteiten op Hongaars grondgebied te gaan ontplooien in de nabije toekomst.

Daarbij krijgt het hulp van moderne logistieke faciliteiten en het feit dat deze sector zowel vanuit de EU als Hongarije zelf wordt ondersteund.

Zeker het gegeven dat Nederland met Rotterdam al decennia lang als toegangspoort van Europa fungeert, kent ons land natuurlijk

veel experts op onder meer het gebied van logistiek management.

Dit is een prachtige sector waarmee de Nederlanders wellicht nog meer zouden kunnen doen in en met Hongarije.

Groot denken, groot handelen?

Volgens het aanwezige Holland International Distribution Council (HIDC) biedt Hongarije dan ook zeker goede mogelijkheden vanwege bijvoorbeeld de bijna 50 spoorverbindingen tussen Europese havens en verschillende Hongaarse bestemmingen. Voorbeelden hiervan zijn de 20 spoorverbindingen tussen Hamburg-Bremerhafen en de zes spoorverbindingen uit Rotterdam (via Duisburg) met Hongarije.

Volgens het HIDC zijn naast de vele mogelijkheden de soms wat gebrekkige internationale oriëntatie en de talenkennis momenteel echter de grootste uitdagingen voor Hongarije. De heer Ernö Petö, de vertegenwoordiger van de Rotterdamse Haven in Hongarije en Zuidoost-Europa, noemde tevens de (economische) geografische voorwaarden een belangrijke kracht van Hongarije en voorziet

voor Hongarije kansen waar het gaat om de toenemende handel tussen de EU en Azië. Wel moet Hongarije volgens hem oppassen dat het slechts een transitland wordt en het zich zodoende niet voldoende verder ontwikkelt. Gelet op de huidige ontwikkelingen en toekomstperspectieven kan gesteld worden dat wat betreft de Hongaarse logistieke sector groots denken naar alle waarschijnlijkheid een evenredig groot handelen en dito succes oplevert.

Voor een overzicht van de presentaties die werden gegeven zie http://www.mfa.gov.hu/ kulkepviselet/NL/en/news_events/ logistics.htm Tekst: © Peter Schouten

Foto: Hongaarse Ambassade te Den Haag

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

Mária Ballendux - Bogyay Correspondente

Nostalgie naar een Hongaarse tram Als we elkaar zien, vraagt één van mijn buren, een aardige oudere heer: “U bent toch in Boedapest geboren, niet waar? Als ik met u praat, moet ik aan de Boedapester tram denken.” En dan vertelt hij de meest verschillende verhalen over een blauwe tram, die tussen 1888 en 1961 tussen Hillegom, Leiden, Haarlem, Zandvoort en Amsterdam reed.

Mijn buurman praat met veel enthousiasme over deze heel bijzondere tram , die – volgens hem – zeer comfortabel was en die altijd op de reizigers bleef wachten.

Er stond buitengewoon vriendelijk en beleefd personeel op.

foto: Maria Ballendux - Bogyay

De Blauwe Tram Wat was deze Blauwe Tram en waarom kreeg het de bijnaam ‘Boedapester’? Deze vraag intrigeerde mij en daarom heb ik over dit onderwerp wat literatuur geraadpleegd. Mijn nieuwsgierigheid werd natuurlijk ook gevoed door het feit dat de route van deze tram voor een groot deel via Haarlem en Heemstede ging.

Ik woon zelf al vele jaren in Heemstede.

Tot mijn grote verbazing is er best veel gepubliceerd over dit vervoermiddel. Zo kwam ik er achter dat de Blauwe Tram de verzamelnaam is voor alle trams die tussen 1881 en 1961 in het gebied tussen Scheveningen, Den Haag, Leiden, Katwijk, Noordwijk, Haarlem, Heemstede,

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Zandvoort, Amsterdam, Purmerend, Edam en Volendam reden. In de glorietijd gedurende de jaren dertig in de 20ste eeuw was het zelfs mogelijk om met deze tram van Scheveningen naar Volendam te reizen. Een prachtige tocht via Leiden, Haarlem en Amsterdam. Daar deed je wel een hele dag over, als je ook weer terug wilde. De trams hadden vanaf 1924 een donkerblauwe kleur.

Nostalgie Gezien de vele publicaties, roept de herinneringen aan deze tram kennelijk een gevoel op van nostalgie bij vele oudere Nederlanders. Zo is het ook bij mijn buurman, een geboren Haarlemmer, die regelmatig vele herinneringen uit zijn kinderjaren over de ‘Boedapester’ ophaalt. Zo ver-

telde hij me een keer dat niet alleen het glanzende koper van het interieur van deze trams heel imposant was, maar ook de buitenkant. De met de hand gemaakte ‘Boedapester’ werd naar de Hongaarse hoofdstad vernoemd, want deze trams waren door de Fa. Ganz en Co. te Boedapest geproduceerd. Volgens mijn buurman waren ze groter en veel chiquer dan de gewone gele tram.

Bovendien waren ze uitgerust met teakhout en koperen ornamenten.

Het zit inderdaad erg comfortabel en ziet er fraai uit, zoals de auteur van dit artikel uit eigen waarneming heeft kunnen vaststellen.

De ‘Boedapester’ was zo bekend bij het publiek dat er meerdere anekdotes over deze tram in omloop waren.

Cultuur

Mijn buurman kende er twee van.

“Nadat een aantal aanrijdingen had plaatsgevonden, werd het in een aantal Leidse kroegen de gewoonte om wanneer iemand zei dat hij naar huis ging, te antwoorden “Tot ziens!

Pas je op voor de Blauwe Tram” – klonk de ene. In Katwijk had men een ander probleem met de tram.

“De beweegbare Sandtlaanbrug was niet geëlektrificeerd, zodat de tram vóór de brug een vaartje moest maken om de brug over te komen. Een enkele keer ging het mis en kwam de tram voor de overkant van de brug tot stilstand en moest het wachten op de volgende tram om van de brug afgetrokken te worden of juist opgeduwd.”

Aan vervanging toe Ook de ‘Boedapester’ had niet het eeuwige leven. Op een gegeven moment werd de tramlijn door autobussen vervangen. Zo werd bijvoorbeeld de tramlijn Amsterdam – Haarlem – Zandvoort op zaterdag 31 augustus 1957 opgeheven. Volgens de herinneringen van mijn buurman nam de bevolking van de aan deze lijn liggende gemeenten in zeer grote aantallen afscheid van deze zo populaire Blauwe Tram. De allerlaatste ‘Boedapester’ reed op 7 oktober 1960 tussen Katwijk en Leiden en tussen Leiden en Noordwijk.

Al een halve eeuw is de Blauwe Tram nu verleden tijd. Bijna alle tramstellen werden gesloopt, slechts enkele zijn bewaard gebleven. Een van de tramstellen van de beroemde ‘Boedapester’ trams die tussen 1924 en 1960 dienst deed, werd in de jaren zeventig in de vorige eeuw als vakantiehuisje verkocht. Gelukkig heeft een werkgroep van vrijwilligers deze wagon hersteld in de oorspronkelijke stijl. Een vervangend onderstel werd toen daarvoor geleverd door Ganz Mávag zoals de fabriek intussen was

gaan heten. Dit gerestaureerde rijtuig werd in 1986 overgebracht naar het Vervoersmuseum aan de Leidsevaart in Haarlem. Daar is om deze wagen heen een klein museum ingericht als herinnering aan de Blauwe Tram. Later kwamen er nog drie trams bij, zodat in het Vervoersmuseum in Haarlem nu meerdere ‘Boedapesters’ te bezichtigen zijn.

Bron: A. van Kamp: Op het spoor van de blauwe tram, uitgever: A. van Kamp, Heiloo, 1995 Tekst: © Drs. Mária Ballendux – Bogyay, Hongaars – Nederlandse taal en cultuurtrainster, www.alfold.nl

Make It Happen

Interim & Project Management

Make It Happen biedt interim en project management in Nederland en Hongarije.

We zijn gespecialiseerd in trajecten in non profit en (semi) overheid, waarin de factor Mens een belangrijke rol speelt.

Together we make it happen www.make-it-happen.nl

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

NIEUWS uit de Media

Transportsector werkt aan noodplan Werkgevers en vakbonden in het wegvervoer komen deze week bijeen om een noodplan te ontwikkelen voor bedrijven die door de kredietcrisis in moeilijkheden zijn geraakt. Dat plan zal onder meer een regeling omvatten om werknemers van 58 jaar en ouder met vervroegd pensioen te sturen, met een aanvulling op hun werkloosheidsuitkering. Er wordt verder gedacht aan de oprichting van een mobiliteitscentrum, waar overtollige werknemers tijdelijk kunnen worden ondergebracht en bemiddeld naar een nieuwe baan.

Voorzitter Willem Heeren van Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) lichtte het noodplan waaraan bonden en werkgeversorganisaties werken vandaag kort toe tegenover RTL. Hij signaleert dat de regeling voor tijdelijke arbeidstijdverkorting van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te scherpe voorwaarden bevat, zodat veel bedrijven er geen gebruik van kunnen maken.

Het gaat dan vooral om de eis dat een bedrijf als gevolg van de kredietcrisis 30 procent van de omzet ziet wegvallen. In delen van het wegvervoer gebeurt dat zeker, maar het is niet zo dat transporteurs, die vaak in meer markten actief zijn, de laatste maanden hun totale omzet met dit percentage hebben zien teruglopen. Volgens de sociale partners in het wegvervoer dient er voor deze bedrijfstak dus een eigen ‘noodplan’ te komen.

Een mobiliteitscentrum voor het wegvervoer kan een oplossing zijn voor bedrijven die hun capaciteit moeten inkrimpen en hun werknemers elders willen onderbrengen. Zo’n centrum zal er waarschijnlijk komen op Schiphol, waar grondafhandelaar Menzies van ongeveer de helft van zijn personeelsbestand van 570 werknemers af wil. Ook in het wegvervoer is daar behoefte aan, vinden de vakbonden. De werkgevers zien er klaarblijkelijk ook wel iets in.

De regeling voor tijdelijke arbeidstijdverkorting die minister Piet-Hein Donner van Sociale Zaken heeft ingevoerd, werd aanvankelijk met instemming begroet door het wegvervoer. Inmiddels blijkt dat de criteria die Sociale Zaken aanlegt, knellen. Vos Logistics bijvoorbeeld kreeg nul op het rekest, omdat het bedrijf, dat door de kredietcrisis opnieuw moet reorganiseren, niet over de hele linie aan de voorwaarde van een omzetdaling van 30 procent voldoet.

Vos moet de capaciteit terugbrengen wegens dalende ladingvolumes. Het bedrijf wil, nu het niet voor de arbeidstijdverkorting in aanmerking komt, in Nederland 145 mensen ontslaan en in Frankrijk, Polen en Hongarije nog eens 200 mensen. Vos Logistics kan aanvoeren dat bij een aantal concernonderdelen de omzet wel degelijk met ruim 30 procent is teruggevallen, door een forse daling van het activiteitenniveau bij sommige klanten.

10

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Toen de regeling door Donner werd aangekondigd, verwachtte KNV dat een beperkt aantal goederenvervoerders er gebruik van zou gaan maken.

In de praktijk is dat nog niet gebeurd, want tot dusver hebben alleen bedrijven uit de metalektro-industrie en de toelevering aan autofabrikanten er met succes een beroep op kunnen doen. De bedrijfstak wegvervoer wil nu zelf een regeling ontwikkelen voor ‘pre-pensioen’. Oudere werknemers worden met vervroegd pensioen gestuurd, terugvallend op een ww-uitkering en met een aanvulling die gedeeltelijk door de werkgevers wordt opgebracht.

(Bron: www.nieuwsbladtransport.nl)

Versteijnen opent tweede vestiging in Hongarije Auteur: Bas Dijkhuizen Geplaatst: november 2008 Logistiek dienstverlener Versteijnen Logistics heeft afgelopen oktober een tweede distributiecentrum geopend in Hongarije. Het nieuwe dc is gevestigd in Székésfehervar circa zestig kilometer ten zuidwesten van Boedapest.

Versteijnen Logistics is sinds 1995 actief in Hongarije en voorziet zowel nationaal als internationaal georiënteerde bedrijven in dit Balkanland van transport en logistiek.

Het nieuwe magazijn in Székésfehervar heeft een totaal oppervlak van 12.000 vierkante meter. De logistiek dienstverlener houdt zich vanuit dit dc voornamelijk bezig met Vendor Managed Inventory, yard services en internationaal transport.

Uitbreiding activiteiten Het pand voldoet aan de TAPA richtlijnen en inmiddels is ook de AEO status aangevraagd. Doelstelling van Versteijnen is om vanuit dit dc in de nabije toekomst complexere logistieke taken uit te voeren met WestEuropese ICT in combinatie met de gunstige OostEuropese lonen.

In 2009 worden hier expeditieactiviteiten aan toegevoegd.

Versteijnen beschikt in Hongarije in totaal over 24.000 vierkante meter magazijnruimte, veertig trekkende eenheden met in totaal 135 medewerkers. De logistiek dienstverlener heeft ook nog een vestiging in Sárvár.

(Bron: www.logistiek.nl)

NIEUWS uit de Media

Concern over sale of Budapest suburban commuter railway to state rail company MÁV Written by Robert Hodgson Wednesday, 10 December 2008

Nederlandse chauffeurs zijn het duurst Auteur: Annemiek Jorritsma Geplaatst: november 2008

Last week the state-owned rail company MÁV received the balance of HUF 102.5 billion (EUR 41 million) for the sale of its unbundled freight wing MÁV Cargo to Rail Cargo Austria.

Met een gemiddelde van 43.000 euro per personeelslid heeft Nederland de hoogste loonkosten in de transportsector in vergelijking met de rest van Europa.

Dit is niet goed voor onze concurrentie positie ten opzichte van andere EU-landen, zo concludeert onderzoeksbureau Eurostat.

Concerns had already been raised by reports that MÁV intends to use some of the money to buy the HÉV suburban railway network from Budapest Public Transport Company (BKV), which is owned by the city. The leader of the opposition caucus on Budapest City Council, István Tarlós, asked on morning television how it would help the city to transfer the smoothly running HÉV system to a company that is in an even worse condition than BKV. Tarlós said it would be “extremely dangerous” to allow MÁV to operate the HÉV, which runs trains every four to five minutes at rush hour. He pointed out that MÁV had no experience of running such a frequent service, and expressed doubts that it could. The opposition council leader said the sale was another hastily made “virtual solution” that would only ease the loss-making BKV’s financial problems until 2010 at best.

The Socialist-liberal-run council, led by Mayor Gábor Demszky, announced the same day that it was not in favour of selling the HÉV to MÁV, but that it was open to setting up a separate company to run the suburban railway, which could be part owned by the state. BKV workers are also unhappy about the mooted sale. The strike committee of unions representing around one half of BKV’s workers told the state-owned news agency MTI last Friday that they support neither the sale of the HÉV, nor of suburban bus services.

The strike committee has threatened a half-day strike on 15 December if the government and Budapest City Council fail to come up with a realistic strategy for financing the debt-ridden and loss making BKV. This warning followed a report in the financial daily Napi Gazdaság, citing unnamed inside sources, that MÁV planned to buy the HÉV from BKV for HUF 30 billion (EUR 113.28 million). BKV is currently HUF 80 billion (EUR 302.05 million) in the red. Despite receiving more in state subsidies than the HUF 42 billion (EUR 158.32 million) it collects from ticket sales, BKV still fails to cover its annual running costs of around HUF 120 billion (EUR 452.28). Running the four HÉV lines costs BKV about HUF 10 billion a year.

(Source: www.budapesttimes.hu)

Het contrast met andere landen is groot, vooral met Oost Europa. Zo liggen de gemiddelde personeelskosten in Roemenië en Letland op 2.000 euro en zijn hiermee het laagste in heel Europa. Bij de ‘nieuwe’ EU-landen scoort Hongarije het hoogst met 8.000 euro. Pools personeel blijkt nog steeds goedkoop met 5.000 euro per werknemer.

Veel nieuwe vrachtwagens Verder blijkt uit de cijfers van het onderzoek ‘Competitiveness in EU road freight transport - 2006’ dat het wagenpark uit veel nieuwe vrachtwagens bestaat. De meeste ton-kilometers worden uitgevoerd door wagens jonger dan één jaar. Dit komt door de invoering van Euro 3 en 4 motoren. In Nederland zijn de meeste wagens niet ouder dan vijf jaar. Dit geldt ook voor de meeste andere ‘oude’ EU-landen (60%).

Polen grootste stijger Bij de vergelijking tussen 2005 en 2006 is het aandeel cabotage in Polen met 94,8 procent toegenomen. Ook doet dit land het goed wat betreft het derdelandenvervoer.

Met een aandeel van 17 procent streeft Polen daarbij Nederland (14%) voorbij. Ondanks een daling blijft Nederland wel een van de koplopers op dit gebied.

(Bron: www.logistiek.nl)

Agility opent nieuw logistiek centrum in Hongarije Agility Logistics heeft een nieuw logistiek centrum opgezet ten zuiden van Boedapest te Hongarije. De nieuwe locatie is opgezet om vanuit Hongarije de OostEuropese landen beter te kunnen bedienen.

Keith Mahoney, algemeen directeur van Agility Hongarije, meldt dat het nieuwe logistieke centrum (15.000 m2 groot) centraal ligt tussen opstapplaatsen voor zowel trein, binnenvaartschip, vliegtuig als vrachtwagen Na Oostenrijk, Polen en Slovenië heeft Agility ook een vestiging in Hongarije.

(Bron: www.railcargo.nl)

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

11

Column

Peter Olsthoorn Columnist

Nederlandse logistiek in Hongarije Als journalist van Nieuwsblad Transport heb ik de logistieke sector in Hongarije goed leren kennen met reizen naar onder meer Hungarocamion en grote verladers.

Het jongste epos kwam onlangs uit de krant, van Rynart Transport.

Bij het bekend worden van het thema voor dit nummer van Hongarije in Zaken, de logistieke sector, begon ik me al te verkneukelen. Tussen 1985 en pakweg 1997 heb ik namelijk veel geschreven over transport en logistiek in Hongarije voor diverse bladen zoals het inmiddels opgeheven Economisch Dagblad en Nieuwsblad Transport dat daaruit voortkwam. En vanaf 1996 nog voor Cargoweb, een inmiddels opgedoekte website.

Maar o wat blijkt een geheugen met digitale opslag op oude floppies, zonder nog de hulp van Google, snel te zijn verouderd. Ergens in dozen in de garage zitten nog de themanummers over Hongarije die ik heb volgeschreven. Veel te veel werk voor één persoon, mezelf afbeulen…

Met twee belangrijke persoonlijke redenen: ten eerste om familiebezoek aan Hongarije samen te laten vallen met werk, wat ook nog eens fiscaal aantrekkelijk was.

En ten tweede om de brug te zijn tussen Nederland en Hongarije en daarvoor te verblijven in de prachtige stad Budapest met alles wat mij daar zo lief is aan taal en cultuur. Misschien nog meer dan de Hongaren zelf; ik droom nog in het Hongaars.

Die brug vanuit Nederland kwam er letterlijk met de erkenning dat Hongarije een belangrijk achterland vormt voor de haven van Rotterdam.

Dat leidde tot de benoeming van een vertegenwoordiger van de haven in Budapest. Die post bestaat nog steeds, nu vervuld door Ernö Petö.

Dan waren er de vele pogingen tot samenwerking tussen KLM en Malév die dan eens slaagden en dan weer niet. Zo was er de Wings alliantie waar weinig van terecht kwam.

Uiteindelijk was er Skyteam met KLM waar Malév geen volwaardig lid van mocht worden. Hierop sloot Malév zich aan bij Oneworld met onder meer British Airways.

Die samenwerking tussen die maatschappijen was overigens niet zo gunstig want er was al te weinig concurrentie en zowel passagiersals vrachttarieven waren kunstmatig hoog op het traject AmsterdamBudapest v.v. Je had de prijsvechters nog niet.

Destijds was het internationaal transport van en naar Hongarije een staatszaak met staatsbedrijven, met naast Malév ook Masped (expeditie), Hungarocamion (wegvervoer), Mahart (binnenvaart) en natuurlijk onze aloude Máv, de spoorwegen.

Vervoer was gebonden aan vergunningen die meestal jaarlijks bilateraal werden uitonderhandeld.

Tevens een leuke mogelijkheid voor bestuurders om op staatskosten naar Budapest of Nederland te kunnen reizen en een beetje gezag te ontlenen aan malle regels.

Voor mijn schoonouders heb ik nog eens een televisie via spoorvervoer in Hongarije gepoogd te krijgen.

Peter Olsthoorn is een multimediajournalist die vroeger veel in Oost- en Midden-Europa verbleef en nu onder meer de maker is van de websites Leugens.nl en Netkwesties.nl. Hij publiceert regelmatig in ‘Hongarije in Zaken’.

Verder is hij in te huren voor het geven van mediatraining, het voorzitten van forums en het adviseren van uw website redactie.

Interesse?

Mail naar redactie@leugens.nl voor meer informatie.

12

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Toen kwam ik er echt achter hoe het er in de praktijk toeging. Toch net iets anders dan mij in alle interviews die ik hield, werd verzekerd. En ook de verladers die ik sprak, van Tungsram tot Chemimpex (chemieen pillenhandel van Hongarije), lieten natuurlijk niet het achterste van hun tong zien als het ging om de problemen. Waarom zouden ze ook?

Uiteindelijk kent ook Hongarije een vrije transport- en logistiekmarkt. En die kent ook weer haar uitwassen.

Want na de omwenteling groeide bijvoorbeeld het Brabantse Rynart Transport snel uit tot de grootste logistieke dienstverlener van Hongarije met een enorm distributiecentrum van bijna 70.000 m² in Biatorbágy. Onder meer Unilever en Tesco waren grote klanten voor de binnenlandse distributie.

Vorig jaar konden we in diverse kranten, waaronder de NRC, lezen, hoe het bedrijf onder Franck Rijnart (nu ‘Rynart’) de afgrond tegemoet ging door onder andere grootheidswaanzin, mogelijke oplichting en gebrekkig leiderschap.

Een waanzinnig feest met de ingevlogen Nancy en Frank Sinatra jr. was het ergste signaal van de decadentie die tot de val van de Brabantse transportfamilie in Hongarije leidde.

Zo ben je de trots van Nederland in logistiek Hongarije en zo de Kop van Jut. Eigen schuld allemaal, dat wel.

Maar het had toch zo mooi kunnen zijn. De boedel ging door onder de naam WestLog DC onder een Britse investeerder.

Tekst: © Peter Olsthoorn

Leidy Jelsema Correspondente

Röghözkötött of viszlát in Hongarije (deel 2) Het klimaat heeft mediterrane trekjes, de bevolkingsdichtheid is prettig laag, het landschap bestaat grotendeels uit natuurgebieden in glooiend terrein en files en bedrijventerreinen met zichtlocatie zijn nog onbekend. Mocht iemand Het Dorp van Wim Sonneveld willen voorzien van passende couleur locale, inclusief ‘kar met paard’, dan is dat hier in het zuidwesten van Hongarije geen enkel probleem.

Het eerste deel van de zoektocht verscheen in het vorige nummer van Hongarije in Zaken. Hieronder het tweede gedeelte.

Róland Als beslist is welke huizen in Kőblény bezichtigd worden, krijgt Róland een telefoontje van mr. drs.

Robert Kemkers, makelaar bij GeGe makelaardij (www.hongarijehuis. nl). Kemkers is verbonden aan de universiteit van Groningen en werkt ook aan de universiteit van Pécs.

Róland verzamelt dan de sleutels van huizen die leegstaan of waarvan eigenaren niet thuis zijn. Eenmaal in Köblény zoekt Kemkers Róland op, maakt een praatje en neemt de sleutels in ontvangst.

Róland (27) is licht autistisch en niet goed in staat in een reguliere baan te functioneren. Hij volgde een wel vakopleiding op de timmermansschool, een combinatie van leren en werken. In het dorp heeft hij allerlei baantjes, zoals af en toe bij de timmermanswerkplaats, tuinen opknappen en als dat nodig is ervoor zorgen dat op vrijdagochtend de kachel wordt aangemaakt zodat het huis verwarmd is als de eigenaren voor het weekend thuis komen. Hij woont nog bij zijn ouders en krijgt een toelage omdat hij minderbegaafd is.

Roland heeft zijn eigen plekje in de

dorpssamenleving. Kemkers: “Zulke problemen los je als dorp op, zo’n jongen stuur je niet het dorp uit.”

Het dorp ademt een eigen, zeer rustig ritme uit, de mensen in de straat kijken je nieuwsgierig aan.

Even een praatje aanknopen gaat niet, met een woordenschat dat slechts viszlát (betekent: tot ziens) en jó (betekent: goed) omvat, kom je niet ver. Na het dorp eindigt de weg en beginnen bos en gebergte, een beetje grotere plaats is vele kilometers ver en openbaar vervoer is niet ruim voorhanden. Dat heeft invloed op de prijzen van te koop staande huizen.

4.000 euro. Het is een traditioneel gebouwd huis: galerij met tegelpatroon op de vloer en versierde houten pilaren waar het dak op rust.

Kamers naast elkaar, houten vloeren, dubbele deuren met houtsnijwerk en gekleurd glas. In elke kamer een bed, een tafel met plastic kleed en stoelen en huisraad. In de achterste ruimte nog genoeg hout om de kachel een aantal maanden te laten branden. De grootste kamer is zowel keuken als eetkamer en is hier ook slaapkamer. Praktisch, dan hoeft men in de winter maar één kamer te verwarmen. Woon-slaapkeukens zijn zeer gebruikelijk.

Het versierde smeedijzeren hek met daarin de naam van de eigenaar, vormt over de hele breedte van het perceel een afscheiding met de weg.

Het huis staat te koop voor ongeveer 15.000 euro. Maanden later zal een welvarende Hongaarse familie uit de stad een bod doen op het hek van

Het lijkt behang, maar dat is het niet. De lemen muren zijn geverfd, een oude techniek die nog slechts weinigen in Hongarije beheersen.

Met stempels of mallen wordt de verf aangebracht, vaak sierlijk gestileerde figuren in rode, gele en groene tinten. Het kan tientallen jaren goed

Foto: Leidy Jelsema

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

13

blijven zitten. Behangen is geen goed idee, het zou de natuurlijke vochtregulering aantasten.

Achter het huis is in de heuvel een kelder gegraven van tientallen meters lang. Op een verhoging aan een zijde liggen wijnvaten van diverse groottes. Voorbij deze heuvel grasland afgewisseld met bomenrijen en struiken.

‘What can I say?’

Wij staan al even te wachten en nemen de omgeving in ons op.

In Somogyhárságy staat dit huis aan een zandgrindweg. Om het huis slingeren emmers, laarzen, doeken, scheve hekken, teilen, stukken kachelhout, blikken en een uitpuilende vuilnisemmer. Onze makelaar van die dag is al door het hek naar het huis gelopen.

De deuren en ramen open, de was zonder wasknijpers over de drooglijn. In de tuin een traditionele waterpomp van houten palen.

Niemand aanwezig. Ze overweegt wat te doen: alleen vanaf de weg het huis bekijken, schema omgooien, dit huis als laatste bezoeken, eerst lunchen en daarna terugkomen?

Bellen heeft geen zin, weet de makelaar, een telefoon is er niet. Een televisie wel, die staat aan en dat is vanaf de weg goed te horen.

Langzaam komt een jonge vrouw aangelopen, baby op de arm, peuter aan de hand. Pikzwart haar, donkere huid en ogen, kleurrijke rok. Ze is jong – lijkt nog geen 20 – en haalt haar schouders op als de makelaar haar aanspreekt. Even later voegt zich een oudere vrouw bij hen, net zo donker en net zo’n kleurrijke rok.

Wij gaan het huis in, voelen ons ongemakkelijk. De oudere vrouw loopt weg en de moeder volgt ons.

Het huis zelf heeft twee kamers naast elkaar en een bergruimte.

In één kamer staat een bed en de televisie, het geluid wordt zachter gezet. Ook is er een kachel om op te koken. Tegen de wand een kast.

De voorste kamer heeft kale muren en een grote kleurige vierkante doek op de vloer. Daarop wat kinderkleding, zo het lijkt. Het is een paar seconden stil, waarna de makelaar zegt: “What can I say?”

Later komt het verhaal over de

14

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Foto: Leidy Jelsema

Roma-zigeuners: een minderheid in Hongarije, laag opleidingsniveau, hoge werkloosheid, discriminatie en criminaliteit. Een vicieuze cirkel waar ze maar niet uit lijken te komen. Volgens de volkstelling van 2001 vormen de Roma de grootste minderheidsgroep in Hongarije.

Officieel zijn er 190.000 RomaHongaren, in werkelijkheid 400.000 tot 600.000. En ook deze getallen zijn een schatting, andere getallen geven aan tussen de 10 en 20% van de bevolking.

Moeilijke taal Hongaars is een moeilijke taal voor buitenlanders. Het heeft niets bekends. Er zijn Nederlandse huizenzoekers die maar blijven struikelen over al die lettergrepen en klanken die zo moeilijk te combineren zijn, zoals Siklós-Máriagyűd, KadarkútVótapuszta, Jászfelsőszentgyörgy, Hódmezővásárhely, MindszentgodisaGyűmölcsény en AndocsNémetsűrűpuszta (‘Poesta vol met Duitsers’). Wiemann (de makelaar uit het eerste deel): “Soms zo moeilijk dat ze mij vragen alleen huizen te laten zien in dorpen waarvan ze de naam probleemloos kunnen uitspreken.” Maar de groet ‘tot ziens’ is snel geleerd: Viszontlátásrá of kortweg Viszlát (uit te spreken als Wieslaat).

School Lange rijen namen in een groot boek, met kolommen vol cijfers erachter in een keurig regelmatig handschrift in vergeelde inkt.

Opengeslagen ligt het op een tafel.

Op de grond en onder het raam nog meer boeken. Ook liggen er schriftjes in kinderhandschrift en stempels op menige bladzijde.

Schuin valt het zonlicht aan het eind van de middag door de hoge ramen.

Stof dwarrelt langzaam neer. De houten vloer laat nog zien waar ooit veel gelopen is. Bij een muur staat het schoolbord, scheef. Krijtjes zijn er niet meer.

Niemand heeft er belangstelling voor. Kinderen van het dorp kunnen binnenkomen en spelen hier.

De oude school staat midden in het dorp. Ernaast het parochiegebouw en even verderop een toren met klok.

Er is geen geld meer voor onderhoud en nu wordt de school verkocht. Het parochiegebouw staat ook te koop.

De school bestaat uit een paar ruime lokalen. De vraagprijs, 27.750 euro, is negotiable: de eigenaar wil er graag van af en is bereid met minder genoegen te nemen.

Weg En dan was er de bouwondernemer in Fadd. Ooit woonde hij buiten het dorp en trainde zijn menpaarden op lange ritten langs de Donau.

Het dorp breidde uit en haalde hem

in. Nu wil hij weer in de natuur wonen. In zijn stallen staan twaalf prachtige schimmels. Er is een ruim kantoor, woonhuis en zelfs een appartementencomplex met vijf kamers voor 145.000 euro. Serieuze belangstellenden neemt hij mee voor een ontspannen trainingsrit langs de Donau.

En het huis voor 25.000 euro van het oudere echtpaar dat naar Pécs wilde, dichter bij medische voorzieningen.

Hun radiatoren worden voorzien van warm water door buizen die in een hoek van 45 graden uit het plafond kwamen. Kwestie van hout stoken, de gloeiend hete stoom laten opstijgen en daarna doet de zwaartekracht de rest.

Of de reeds gemoderniseerde woning voor bijna 22.000 euro. Weg de versierde galerijpilaren, de luiken, de tegelvloeren met ingelegd motief en de tegelkachel die twee kamers tegelijk kon verwarmen. Weg charme.

Ook was er het huis (55.000 euro) dat nooit af was. Zelfs terwijl het al een paar jaar te koop stond, werd er verder gebouwd. Er waren waarschijnlijk meer dan twintig vertrekken, vier tegelkachels, twee garages, een inpandige kas, een wintertuin en een oosters aandoende kapel.

Of het gloednieuwe huis van 95.000 euro, ook negotiable, met het prachtige uitzicht vanaf het ruime overdekte terras; alleen de badkamer en de keuken wachten nog op afronding.

Röghözkötött Honderden Nederlanders per jaar gaan op zoek naar een huis in Hongarije. Aangetrokken door het klimaat, de prijs, de nostalgische dorpen, rust en natuur. Een dag flink doorrijden en je staat aan de Hongaarse grens.

“Maar”, waarschuwt Kemkers, “realiseer je wel dat er weinig landen zijn die zo anders zijn qua cultuur, geschiedenis en volksaard en zo dichtbij Nederland liggen. Hongaren zijn allesbehalve wereldburgers.

Erg op zichzelf, wel gemoedelijk maar ook een beetje stug. Een Hongaar kan melancholisch zijn, depressief, maar zegt ook: ik kan

wel moeilijk doen, maar er niet veel aan veranderen. Over iemand die zelfmoord heeft gepleegd (Hongarije hoort bij de landen met het hoogste percentage zelfmoorden ter wereld, red.) zegt hij: heeft niet getracht er het beste van te maken.”

Volgens Wiemann zijn Hongaren altijd gericht geweest op het westen van Europa, ongeacht de Aziatische roots in een ver verleden. “In mijn ogen zijn ze altijd veel meer Europees dan de Slavische volkeren er omheen. Tsjechen vinden dat ze al in Oost-Europa wonen, terwijl een Hongaar zijn land altijd in Centraal Europa situeert.”

Hongaren mogen dan wel graag klagen, het land verlaten ligt niet in hun aard. Hongaren zijn buitengewoon honkvast. Er bestaat zelfs een apart woord voor: röghözkötött.

Wiemann: “Hongaren verklaren buitenlanders voor gek die oude boerenwoningen met een grote lap grond in een klein dorpje tussen de uitgestrekte heuvels willen kopen.

Deze rijke westerlingen kunnen in de ogen van de Hongaren toch makkelijk een prima flatje in de stad kopen!”

Maar zelfs als ze vertrekken verlaten Hongaren liever niet hun eigen streek. Ze gaan vaak niet verder dan een dichtbij gelegen stad. Van

het zuidwesten naar Budapest is voor vrijwel iedereen veel te ver. Zij gaan liever naar steden als Kaposvár, Pécs of zelfs het kleine Dombóvár met circa 25.000 inwoners. Het land verlaten is voor bijna iedereen vele stappen te ver.’

Volgens Kemkers komen jaarlijks honderden Nederlanders naar een huis kijken in Hongarije. Gemiddeld gezien zullen vijftig van hen daadwerkelijk emigreren. “Vaak zijn het mensen die nu goedkoop kopen om er na hun pensionering gebruik van te maken.”

De naar Nederlandse begrippen zeer lage huizenprijzen oefenen een grote aantrekkingskracht uit. Maar er komt meer bij kijken om ergens te aarden dan de aanschaf van een goedkoop huis. Kemkers: “Voor de meeste Nederlanders is alles achter – of misschien al vanaf - Oost-Duitsland grauw en flets. Ze zeggen net zo makkelijk dat de hoofdstad van Hongarije Boekarest is. Wie zegt dat hij naar Hongarije gaat heeft wat uit te leggen. Ik denk dat de gemiddelde Hongaar meer weet van Nederland dan andersom.”

Deze week heeft ons veel geleerd: Hongarije is prachtig, anders, met vele mogelijkheden en onverstaanbaar. We besluiten tot een viszlát, tot ziens.

Tekst en foto’s: © Leidy Jelsema

Foto: Leidy Jelsema

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

15

Advertorial

Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008 geslaagd!

De eerste editie van Vakbeurs Internationaal Ondernemen 2008 zit erop! Drie dagen lang stond Evenementenhal Hardenberg in het teken van zakendoen over de grens. Een vakbeurs met een internationaal karakter.

Al een aantal jaren kreeg Evenementenhal Hardenberg de vraag een vakbeurs te organiseren op gebied van internationaal ondernemen. Immers, steeds meer ondernemers verleggen hun grenzen en zoeken activiteiten in het buitenland op. Niet zo gek overigens; het buitenland biedt vaak goede kansen om het bedrijf te laten groeien.

Op 18, 19 en 20 november was het dan zover, de eerste editie van de vakbeurs heeft plaatsgevonden. Evenementenhal Hardenberg blikt er positief op terug. Beursorganisator Marit Rothman licht het toe: ‘Maar liefst 994 ondernemers hebben een bezoek gebracht aan de vakbeurs.

Exposanten gaven aan dat de kwaliteit van de bezoekers erg goed was. De bezoeker kon op de vakbeurs terecht voor advies en deskundigheid, twee begrippen die voor iedere bezoeker goud waard zijn. Consultants, import- en exportbegeleiders, accountants, belastingadviseurs, financiële dienstverleners: iedereen stond de bezoekers graag te woord om te luisteren naar hun ambities en doelen. Dat is ook het bijzondere van een vakbeurs. Er worden diverse ondersteunende disciplines aan internationaal ondernemen bijeengebracht op één locatie, wat zowel voor exposanten en bezoekers interessant is.’

Een belangrijk onderdeel van de vakbeurs was het uitgebreide seminarprogramma. Vele exposanten hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om bezoekers vakinhoudelijk te informeren. Een extra kans voor bezoekers om het traject van internationaal ondernemen tot een succes te maken.

Voor inlichtingen over Vakbeurs Internationaal Ondernemen kunt u contact opnemen met Marit Rothman. Zij is werkzaam voor Evenementenhal Hardenberg en bereikbaar via 0523-289898 of per e-mail: m.rothman@evenementenhalhardenberg.nl

16

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Hongarije weer goed vertegenwoordigd op de vakbeurs Een geslaagde eerste editie van dit internationaal evenement waar ondernemers en relaties op gebied van internationaal ondernemen elkaar konden ontmoeten in Hardenberg. In een sfeervolle, verkoopbevorderende ambiance heeft de organisatie zich voor de eerste keer geheel gefocust op het internationaal zakendoen met elkaar. Op hetzelfde moment was er ook voor de tweede keer de Emigratie Vakbeurs waar we vorig jaar als standhouder ook stonden.

We waren niet alleen vanuit Hongarije in Zaken aanwezig op de beurs maar ook om onze internationale activiteiten vanuit PublisherPartners verder aan de man te brengen. Zo konden we de portal inZaken.eu aankondigen die we binnenkort online hebben en waarop onze correspondenten hun artikelen online kunnen aanleveren en alvast kunnen publiceren. Zo kan het correspondententeam van Hongarije in Zaken hier als eerste volop gebruik van maken en later andere correspondenten uit andere landen.

Op de beurs hebben we veel ondernemers en contactpersonen van bedrijven gesproken die hier enthousiast over waren, omdat er buiten Hongarije ook andere landen inte-

ressante ontwikkelingen meemaken. Hiervan kunnen dan de inZaken.eu correspondenten heel gemakkelijk verslag doen via de nieuwe portal!

De Vakbeurs Internationaal Ondernemen begon op dinsdag 18 november 2008 en een werkgroep van Fontys Hogeschool hield gedurende deze eerste dag een enquĂŞte onder de collega-standhouders om hiermee informatie in te winnen voor hun marketingproject bij PublisherPartners.

Woensdag 19 en donderdag 20 november bleef de stand zeer goed bezocht en heb ik oude relaties kunnen verwelkomen, met correspondenten

kunnen bijpraten en nieuwe contacten opgedaan. Al met al een zeer geslaagde beurs voor ons en we hebben weer niets te klagen gehad over de perfecte bediening bij de stand en de alom aanwezige hapjes, drankjes ĂŠn buffet in het restaurant.

Tekst en foto’s: Hidde van Erp

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

17

Stefanie Burlovics Correspondente

Nijhof-Wassink Transport Nijhof-Wassink Transport, gevestigd te Rijssen, is onderdeel van de Nijhof-Wassink Groep. Internationaal zijn er circa 700 mensen werkzaam. De hoofdactiviteiten zijn: internationale transportbedrijven, Volvo truckdealerbedrijven Nederland en Volvo truckdealerbedrijven in Polen. Sinds 1967 is Nijhof-Wassink specialist in bulktransport over weg, spoor en water. Er zijn vestigingen in Nederland, Duitsland, Polen en Hongarije.

Vervoer en opslag De hoofdactiviteit is het vervoer van droge en natte stoffen in silo- en tankwagens en/of containers. In de technologie van het vervoer en opslag van losgestorte droge producten en vloeistoffen, loopt Nijhof-Wassink voorop als het gaat om flexibiliteit, veiligheid, kwaliteit en betrouwbaarheid. Nijhof-Wassink beschikt over terminals in Coevorden, Hengelo, Rotterdam en Kutno-Polen. Dat het transportbedrijf kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan is wel zeker, gezien de diverse kwaliteitscertificeringen die aan hen toegekend zijn.

De bekendste zijn: het ISO9000-certificaat, NEN-2726 en het GMP-certificaat.

Voor dit themanummer over logistiek en transport had ik vlak voor de Kerst een gesprek met de heer Gerhard Nijmeijer, Customer service & auditor en troubleshooter. In deze functie behandelt de heer Nijmeijer onder andere alle klachten over de service van Nijhof-Wassink. Tevens is hij adjunct-directeur van het bedrijf.

IJzeren Gordijn Op de vraag hoe het gekomen is dat het bedrijf met Hongarije zaken ging doen, vertelt de heer Nijmeijer: “Ten tijde van het IJzeren Gordijn transporteerde Nijhof-Wassink als één van de eersten met silo’s en tanks vanuit Polen naar het Westen. Door de toenemende concurrentie eind tachtiger jaren en de hoger worden-

18

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

de vrachtprijzen moest het bedrijf een beslissing nemen. Verder gaan in Polen en daar een vestiging beginnen zodat op die manier door de lagere loonkosten het vrachttarief aantrekkelijk kon blijven voor de klanten. Of stoppen met de activiteiten richting het Oostblok en daarmee het verliezen van klanten.” Het transportbedrijf koos voor het eerste en zo werd

na enig pionierswerk in 1990 een vestiging van Nijhof-Wassink in Polen opgericht. Ook voorzag men een grote opkomende markt.

Székesfehérvár Ook van en naar Hongarije was het bedrijf reeds actief geworden en is Nijhoff-Wassink op de vraag van klanten, die hun goederen vanuit

Interview het westen naar Hongarije transporteerden, ingehaakt. De opgedane ervaringen in Polen kwamen hierbij natuurlijk goed van pas.

In september 2000 is Nijhof-Wassink officieel van start gegaan met een transportvestiging in Székesfehérvár (gelegen tussen Boedapest en het Balatonmeer) die op dit moment beschikt over 15 vrachtwagens en 20 man personeel. De vestiging wordt bemand door drie personen, waaronder een Nederlandse frontoffice medewerkster, die Hongaars gestudeerd heeft. Het is een kleine vestiging in vergelijking met de andere vestigingen van het bedrijf.

“Vanuit de Benelux naar Hongarije zijn het voornamelijk transporten van grondstoffen voor de plasticindustrie (pvc-poeders en plastic korreltjes). Die zijn vooral bedoeld voor pvc-buizen, frisdrankflessen en bierkratjes,” verduidelijkt de heer Nijmeijer. “Vanuit Hongarije worden naast grondstoffen vooral agrarische producten naar de Benelux vervoerd.

Het intermodale transport is in Hongarije de belangrijkste activiteit. Dat betekent dat het vervoer voornamelijk via het spoor gaat. Er loopt zelfs een eigen trein van Rotterdam naar Hongarije. Voor alle internationale transporten loopt de planning via het hoofdkantoor in Rijssen. Betreft het een transport binnen Hongarije of vanuit Hongarije naar bijvoorbeeld een ander Oost-Europees land, dan verloopt de planning vanuit het kantoor in Székesfehérvár”, aldus de adjunct-directeur.

Hongarije als centrum Vanwege de lange aanwezigheid van Nijhof-Wassink in Polen, is het logisch dat de internationale handel op dit moment geconcentreerd is in Polen, maar de heer Nijmeijer verwacht dat de activiteiten vanuit Hongarije zeker zullen toenemen en uitgebouwd gaan worden. Hij denkt hierbij aan transporten naar andere nog onbekendere zuidelijke landen, als Kazachstan, Oezbekistan en andere voormalige sovjetlanden met Hongarije als centrum. Hierdoor zullen er meer vrachtauto’s rijden en

ook neemt het volume toe, maar dit is natuurlijk afhankelijk van de vraag van de klanten.

Onlangs de moeilijke beginjaren, is het bedrijf tevreden met de destijds genomen beslissing om de Oost-Europese markt op te gaan. Ook met de keuze om in Hongarije zaken te doen en daar een kantoor te vestigen is de heer Nijmeijer tevreden.

Dat het bedrijf in Polen succesvol is, blijkt onder meer wel uit de onlangs behaalde Dutch Polish Trade Award.

Het bedrijf onderscheidt zich van andere bedrijven omdat alle medewerkers, van monteur tot chauffeur,

naast zijn of haar moedertaal ook een moderne taal moeten spreken.

Als een bedrijf zaken wil doen met Hongarije of met een ander land dan is een goede voorbereiding essentieel en is het belangrijk dat er een duidelijk doel is, geeft de heer Nijmeijer als tip mee voor andere bedrijven en organisaties.

We zullen zeker nog veel van NijhofWassink horen want zoals de slogan luidt van het bedrijf: “Nijhof-Wassink is volop in beweging, want stilstand is achteruitgang.”

Tekst: © Stefanie Burlovics

Move to Balance

Center for Wellness & Inspiration Conferentie & Wellness

Bed & Breakfast

Activiteiten & Excursies

Meerdaagse Programma’s

Een centrum van wellness en inspiratie waar mensen in balans komen.

Akácos út 1 - 3644 Tardona - Hungary Telefoon vanuit Nederland +36 30 237 1538 Telefoon vanuit Hongarije: 06 30 237 1538 info@movetobalance.nl - www.movetobalance.nl

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

19

Ernst - Jan de Roest Zakelijk correspondent

Ondernemen onder de huidige marktomstandigheden: Groots denken, klein handelen?

Het instorten van de beurzen over bijna de hele wereld, het stilvallen van de kapitaalmarkten en een dreigende recessie beheersen sinds enkele maanden het nieuws. De gevolgen hiervan worden dagelijks meer en meer zichtbaar, zeker ook buiten de financiële sector. Inmiddels hebben ondernemingen in diverse sectoren grote massaontslagen aangekondigd. Denk hierbij aan het verwachte massaontslag bij de Hongaarse vestigingen van het Taiwanese elektronicabedrijf Foxconn alsmede Suzuki. Ook de logistieke sector constateert dat de vraag naar zijn diensten en producten terugvallen.

Het is onzeker hoe de economie zich zal ontwikkelen. Duidelijk is wel dat de huidige kredietcrisis zal leiden tot woelige tijden voor ondernemers.

In dit artikel wordt stilgestaan bij de mogelijkheden die bestaan om de risico’s voor uw onderneming te beheersen alsmede mogelijke kansen te benutten. Wellicht kunt u middels klein handelen nog steeds groots denken!

‘Cash is King’ Momenteel bestaat er binnen de financiële sector nog steeds veel onzekerheid. In de praktijk leidt deze onzekerheid tot haperende kredietverstrekking aan ondernemers en particulieren. Het is daarom zaak dat u ervoor zorg draagt dat u zoveel mogelijk op eigen kracht kunt fungeren. Kortom, zorg voor een voldoende cashpositie binnen uw onderneming en tracht deze te versterken.

De volgende tips kunnen u hierbij ondersteunen: • maximale benutting van subsidiemogelijkheden; • vermindering van de voorlopige aanslag vennootschapsbelasting, in het kader van teruglopend rendement; • versnelde incasso van debiteuren,

20

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

onder meer door het direct oplossen van geschillen (relatief kleine geschillen staan vaak betaling in de weg); • factureer zoveel mogelijk in termijnen (stop uw werk tijdelijk indien niet wordt voldaan); • overweeg sale and lease back voor activa; • benut de maximale betaaltermijnen van crediteuren (houd een open vizier naar de crediteuren!); • overweeg aflossingen op langlopend krediet op te schorten; • uitonderhandelen van betere condities bij leveranciers.

Continuïteit in de financiering Naast het versterken van uw cashpositie, is het ook sterk aanbevelenswaardig om uw verhouding met uw externe financier te optimaliseren. Voor uw eventuele externe financier is er namelijk ook sprake van woelige tijden. Zorg er daarom voor dat u uw externe financier geen aanleiding geeft tot het opzeggen van het krediet.

Aandachtspunten in dit verband zijn: • maak bij een financieringsaanvraag gebruik van bijvoorbeeld de verruimde Nederlandse regeling voor Borgstelling MKB door de Staat der

Nederlanden; • voorzie uw financier tijdig van informatie, zoals een jaarrekening en tussentijdse cijfers van de Hongaarse en Nederlandse vennootschappen; • voldoe aan de verplichtingen bij verpanding debiteuren; • draag zorg voor een goed gedocumenteerde structuur (statuten, borgstelling, recente fiscaal – juridische structuur); • voldoe aan de ratio’s in de jaarcijfers per 31 december 2008, met name de solvabiliteit van de onderneming (zorg dus voor een ‘korte’ balans!). In dit kader is de tip om gebruik te maken van de sale and lease back constructies van uw activa een goede mogelijkheid om uw ratio’s te verbeteren, nu dit tot balansverkorting leidt; • probeer onbeperkte hoofdelijke aansprakelijkheid te beperken tot een maximum; • overweeg een relatie met meerdere financiers; • houd contact met de beslissingsbevoegden bij uw bankier/ financier en voorkom negatieve verrassingen; • meld tijdig verpanding van activa aan derden (overigens veelal niet toegestaan in kredietoffertes).

Zakelijk

Foto: www.sxc.hu

Risicobeheersing bij dreigende discontinuïteit Indien bovenstaande tips niet de uitwerking kennen die gewenst is, is de kans groot dat u in zwaar weer terecht komt. Deze fase kan leiden tot een faillissement dan wel surseance van de onderneming of van delen van de onderneming.

Voor deze situaties gelden enkele spelregels die vanuit Nederlandse optiek uw positie als ondernemer kunnen versterken. Waar mogelijk zal ik ook ingaan op de Hongaarse regels.

De belangrijkste spelregels zijn: • zorg voor een inzichtelijke boekhouding die up-to-date is (ook relevant vanuit Hongaarse optiek); • voldoe aan de vereisten die gelden ten aanzien van het opstellen van de jaarrekening en de publicatie van de jaarrekening (ook relevant vanuit Hongaarse optiek); • draag zorg voor een duidelijk beleid ten aanzien van aansprakelijkheidsverklaringen; • spreid uw ondernemingsrisico’s tijdig over aparte BV’s en Kft’s; • zorg voor voldoende zakelijk handelen tussen uw BV’s, Kft’s en uzelf onder meer door vrijwarings-, zekerheids-, lenings-, managementen arbeidsovereenkomsten; • hanteer voor uw Nederlandse en Hongaarse vennootschappen actuele verkoop- en inkoopvoorwaarden; • decharge van bestuurder(s) is een apart agendapunt bij de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders;

• zorg, indien onvermijdelijk, voor een tijdige melding van betalingsonmacht bij de fiscus (binnen twee weken na de datum van betalingsplicht door de op dat moment verantwoordelijk bestuurder). Treed in overleg met uw Hongaarse adviseur over de Hongaarse procedure die geldt voor betalingsonmacht.

Organisatorische maatregelen Bovenstaande opsommingen zijn met name gericht op het beperken van de risico’s. Echter deze woelige tijden bieden u natuurlijk ook kansen.

Zeker waar het betreft het managen van de overhead en het mogelijk uitbouwen van de onderneming.

In aanvulling op hetgeen hierboven reeds is opgemerkt, de volgende mogelijkheden: • zero-based budgeting en costcutting; • herziening van de betalingsbevoegdheden zowel bij banken als KvK; • overname van ondernemingen (concurrentie?) overwegen; • aankoop van bedrijfspanden dan wel uitvoering van verbouwingen; • aanscherping acceptatie van nieuwe klanten (overweeg kredietverzekering); • zoek samenwerking in de keten voor optimalisatie werkkapitaal; • tracht vaste personeelskosten om te zetten in variabele kosten.

Foto: www.sxc.hu

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

21

Fiscaliteit Naast bovenstaande meer algemene aandachtspunten is met name extra aandacht voor de fiscale positie meer dan ooit wenselijk. Een directe ‘cash’ besparing kan worden gerealiseerd door onnodige belastingkosten te voorkomen.

Dit kan door bijvoorbeeld samen met uw belastingadviseur de volgende punten te bespreken: • check of de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting die op voorlopige aanslagen worden betaald nog in lijn zijn met de actuele winstontwikkelingen in Nederland en Hongarije; • beoordeel de eventuele verrekeningsmogelijkheden van fiscale verliezen in zowel Nederland als Hongarije; • overweeg het overbrengen van in waarde gedaalde Nederlandse

beleggingen van de sfeer van de vennootschapsbelasting naar box 3 van de inkomstenbelasting.

Zorgvuldige planning is hierbij essentieel; • analyseer (extra) afwaarderingsmogelijkheden van bedrijfsmiddelen, voorraden, effecten en vorderingen in zowel Nederland als Hongarije; • schuldsaneringsmaatregelen hebben soms onverwachte effecten op de fiscale positie. Zorg er voor dat die effecten inzichtelijk zijn; • de financiering van deelnemingen (met eigen vermogen of door leningen te verstrekken) kan belangrijke fiscale gevolgen hebben.

Neem daarover weloverwogen standpunten in; • beoordeel mogelijkheden om ten laste van de fiscale winst voorzieningen te vormen.

Afsluitende opmerkingen Het vorenstaande is gebaseerd op mijn interpretatie van de huidige wetgeving en van de tot op heden gepubliceerde jurisprudentie. In dit artikel ben ik ingegaan op de meest in het oog springende kleine handelingen die uw positie kunnen versterken, zodat u mogelijk nog steeds groots kunt blijven denken.

Het is overwegenwaardig dit artikel samen met uw adviseurs door te spreken om gezamenlijk de gevolgen in kaart te brengen voor zowel uw bedrijfsvoering als voor de jaarrekening 2008. Natuurlijk ben ik ook bereid om dit samen met u te doen.

Indien u vragen heeft dan kunt u te allen tijde per e-mail ernst-jan. de.roest@nl.ey.com of telefonisch 06-21 25 14 91 contact met mij opnemen.

Tekst: © Ernst - Jan de Roest

de Cartograaf Kaarten | boeken | reisgidsen Het Hongaarse werving- selectiebureau

Kaarten, literatuur of reisgids van Hongarije?

Bent u op zoek naar hardwerkende, gemotiveerde productie- en of vakkrachten?

Euromunka is het Hongaarse werving- en selectiebureau wat zich voornamelijk richt op de Nederlandse arbeidsmarkt.

Met 2 kantoren en meer dan 2.000 plaatsbare gemotiveerde productie- en vakkrachten in o.a. de bouw, logistiek, techniek, metaal, industrie, tuinbouw en transport kan Euromunka op een snelle en grondige manier selecteren. Bent u geïnteresseerd? Neem dan vrijblijvend contact op of kijk op onze website voor meer informatie.

www.euromunka.nl

www.decartograaf.nl 22

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Contactpersoon dhr. Hille Horeman hille@euromunka.eu

Jeroen Visser (29) is freelance journalist en project manager. In de afgelopen drie jaar reisde hij met de World Press Photo tentoonstelling naar 61 steden over de hele wereld. Begin 2008 was Jeroen een week in Pécs, waar hij deze reportage maakte.

Jeroen studeerde geschiedenis en filosofie in Groningen. Meer verhalen van hem zijn te vinden op http://eldersishetook.wordpress.com/

Jeroen Visser Correspondent

Pécs 2010: Groot denken, klein handelen Over 1 jaar is de Hongaarse stad Pécs Culturele Hoofdstad van Europa. De initiatiefnemers hoopten van Pécs een bruisende cultuurstad te maken die kan concurreren met grote broer Boedapest. Maar de politiek werkt niet mee. “De politici hier geven niets om de culturele plannen.”

Het is bitterkoud in het oude laboratorium van de Zsolnaykeramiekfabriek in Pécs. Balázs Szász (29) excuseert zich voor de kille ontvangst. “We hebben hier geen verwarming, dus alle activiteiten staan even stil. En oh ja, het water komt uit de kelder omhoog!” Als het weer het toelaat gebruiken Balázs en een aantal vrienden het oude lab, door hun ‘Labor’ genoemd, als werkplaats en expositieruimte. Aan de stenen muur hangen foto’s en kunstwerken. Er is ook een podium gebouwd voor voorstellingen, compleet met een toneelgordijn. “Dit is tegenwoordig dé plek voor jonge mensen uit Pécs om te musiceren, theater te maken of met beeldende kunst bezig te zijn,” vertelt Balázs, zelf journalist en schrijver.

De (politieke) praktijk Klinkt goed. Op papier dan. Maar er is nog krap een jaar te gaan en er zijn nog geen concrete bouwplannen aangekondigd. Daarnaast moet er een concerthal, een nieuwe bibliotheek en een expositieruimte worden gebouwd. Alleen de bibliotheek zal waarschijnlijk af zijn voor de aftrap van het culturele jaar.

Een van de belangrijkste oorzaken voor de trage voortgang is de lokale politiek. Hiervan werd in de afgelopen jaren de één na de andere projectleider het slachtoffer. Een van hen is Gabor Freivogel (44) die tot juni 2007 hoofdarchitect was voor de bouwplannen voor 2010, waartoe ook de renovatie van de Zsolnay fabriek behoorde. Na kritische uitspraken in de media werd hij ontslagen.

Het kleinschalige project in Labor is een bescheiden opmaat naar het jaar 2010. Dan is de Zuid-Hongaarse stad Pécs, samen met Istanbul en het Duitse Essen, Culturele Hoofdstad van Europa. Volgens de originele plannen voor 2010 moet de Zsolnay fabriek uit 1853 grondig gerenoveerd worden. Lang was deze fabriek een wereldberoemde leverancier van porselein en keramiek. Nu staan de meeste gebouwen van het enorme complex leeg. De bedoeling was dat de lege ruimtes in 2010 gevuld zouden zijn met ateliers en werkplaatsen, maar ook met restaurants en cafés. Hier moest ‘het huis van de creatieve industrie’ komen, waar jonge kunstenaars, architecten en vormgevers konden werken.

Foto: www.sxc.hu

“Het grootste probleem was dat ik onafhankelijk probeerde te zijn van lokale politieke belangen”, vertelt Gabor, “maar de lokale politici zijn niet in staat om controle uit handen te geven. De politici hier staan allemaal nog in een communistische traditie waarin machtsbehoud belangrijker is dan goed bestuur.”

Het Zsolnay project was voor Freivogel destijds prioriteit. In november 2006 organiseerde de architect een conferentie over de renovatie van de fabriek, maar deze werd een week van tevoren om onduidelijke redenen afgelast door het lokale bestuur. “De politici hier geven niets om de culturele plannen, het gaat ze puur om macht en controle. Ze hebben geen enkel

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

23

idee vanuit zichzelf. Daarom lopen de zaken nu zo verkeerd. Men heeft geen idee wat er echt moet gebeuren.”

De zorgen over de trage voorbereidingen worden breed gedeeld. Begin 2008 trok een groep Hongaarse intellectuelen in een open brief aan de krant Népszabadság aan de bel. Volgens hen staan de voorbereidingen nog steeds stil.

Ook de cultureel attaché van de Nederlandse ambassade Jan Kennis vindt de situatie nog steeds weinig hoopvol. “Afgelopen september zou een artistieke commissie de inhoudelijke plannen voor 2010 presenteren, maar er is nog niks bekend. Een jaar van tevoren zouden de plannen toch bekend moeten zijn,” zegt Kennis. Het grootste probleem is dus dat er door de bestuurlijke complicaties maar geen duidelijke besluiten worden genomen. Onlangs stuurde Kennis een uitgebreid voorstel naar de organisatie van Pécs 2010 om een deel van het succesvolle Low festival ook in Pécs te organiseren. Maar een reactie bleef uit.

Gebrek aan inspiratie Intussen gaat Balázs door met Labor, dat tot maart 2009 open kan blijven. Dan moet de renovatie van de fabriek gaan beginnen.

Maar het idee van het complex als ‘huis voor de creatieve klasse’ ligt inmiddels bij het oud papier. Het nieuwe plan van de gemeente is dat Zsolnay een toeristische attractie wordt met een ‘museum voor wetenschap en techniek’ en een klein winkelcentrum. Dit is volgens Balázs weer een beslissing waardoor veel inwoners van Pécs zich niet meer betrokken voelen bij het project Pécs 2010. “In het begin had iedereen inspraak. De aanvraag voor Pécs 2010 kwam voort uit een initiatief van betrokken burgers. Er waren meer dan 300 mensen bij betrokken.

Nu politici het hebben overgenomen zijn alle deuren ineens gesloten,” zegt Balázs. Een cultureel aanbod voor jongeren is volgens de jonge schrijver cruciaal voor Pécs. “De

24

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Foto: www.etdg2006.pecs.hu

jongeren missen hier inspiratie”, vertelt hij. “Als je ook maar ergens goed in bent, dan vertrek je naar Boedapest. Er is hier een universiteit van 40.000 studenten. Toch verlaten alle jongeren Pécs zodra ze zijn afgestudeerd. Maar het is niet gezond voor een land als alles gecentreerd is op één plek.”

Sinds de sluiting van de mijnen begin jaren negentig is de werkloosheid in het 180.000 inwoners tellende Pécs flink toegenomen. Nu moet de stad op zoek naar nieuwe manieren

om economisch te groeien. Pécs lijkt nu een stad te zijn van oude glorie. Er zijn veel mooie oude gebouwen, maar de infrastructuur is nog gebrekkig. Er is bijvoorbeeld niet eens een snelweg tussen Pécs en Boedapest. Volgens de jonge universitair docent István Tarrósy (35) moet het project Pécs 2010 dan ook in dit licht worden gezien. Tarrósy leidde het team dat de aanvraag schreef waarmee de titel van culturele hoofdstad werd binnengehaald. Hij zag de aanvraag vooral als een manier om

structureel te investeren in de stad en haar omgeving. Tarrósy: “Het is niet belangrijk of alle geplande bouwwerkzaamheden op tijd af zijn.

Cruciaal is dat we jonge mensen voor Pécs weten te behouden door te investeren in de cultuur en in de creatieve industrie. Dat zal ook nieuwe economische activiteiten aantrekken.”

Ook Balázs blijft positief. Hij werkt nu aan een plan voor een alternatief programma voor 2010. Balázs: “Wij blijven onze activiteiten organiseren, ook al komen die gebouwen er allemaal niet en krijgen we geen geld voor onze eigen projecten. En ook de politiek hebben we niet nodig.”

geven voor een plek in het Zsolnay complex, maar twijfelt daar nu over.

“De situatie is nog te onzeker voor me,” zegt Petra.

Mocht Petra de werkplaats van de grond krijgen dan is het nog de vraag of het project succesvol zal zijn. Zijn er wel genoeg mensen in Pécs die gebruik willen maken van lithopersen, etspersen en andere grafische machines? Petra wil bespreken met de universiteit van Pécs of zij gebruik willen maken van haar toekomstige werkplaats. Ook

zijn er volgens haar veel middelbare scholen die veel met kunst doen.

“We moeten meer geloof hebben in Pécs als culturele regio, want het is altijd Boedapest voor en na! Hiervoor moeten we ook met nieuwe ideeën komen. Ik heb met Hongarije nog steeds het gevoel dat heel veel mogelijk is, omdat het land in een overgangsperiode zit. Nog niet alles ligt vast, is gereguleerd. Het Zsolnay project kan veel jongeren een kans geven.”

Tekst: © Jeroen Visser januari 2008

======================= Al elf jaar woont ze in Nederland, maar zodra de Hongaarse Petra Fuzes (31) hoort dat haar ‘eigen’ Pécs culturele hoofdstad wordt is de beslissing niet moeilijk meer: ze gaat terug naar huis.

De in Pécs geboren Petra Fuzes kwam elf jaar geleden als au pair naar Nederland en is nooit meer weggegaan. Ze studeerde aan de kunstacademie in Den Haag en werkt nu onder meer voor de Rijksacademie in Amsterdam. Daar werkt ze als lithograaf en helpt ze Nederlandse en buitenlandse kunstenaars van de academie om met grafische machines te werken.

Nu haar geboorteplek Pécs Culturele Hoofdstad wordt, gaat ze terug. “Ik zat er al een tijd over te denken om terug te gaan, maar nu is het de perfecte timing.” Haar plan is om haar huidige werk voort te zetten in haar thuisland. Ze wil een grafische werkplaats voor kunstenaars beginnen, want die zijn er nauwelijks in Hongarije, en zeker niet in Pécs.

Petra heeft door haar werk al verschillende tweedehands grafische machines weten aan te schaffen, en deze zijn in februari 2008 op transport gegaan naar Pécs. Ze dacht er eerst sterk over om zich op te

Foto: www.commons.wikimedia.org

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

25

Hungarian Business Network

Hungarian Business Network Het Hungarian Business Network (HBN) streeft ernaar een interessante ontmoetingsplaats te creëren voor zowel kleine als grote bedrijven die in Hongarije zijn geïnteresseerd.

Het Hungarian Business Network (HBN) streeft ernaar een interessante ontmoetingsplaats te creëren voor zowel kleine als grote bedrijven die in Hongarije zijn geïnteresseerd.

Dat betekent: - Een unieke toegang tot (nieuwe) business-contacten - Een forum om ervaringen met elkaar uit te wisselen - Een platform voor actuele businessinformatie over Hongarije - Beleving van typische Hongaarse momenten en plezierig netwerken - Een manier om goede doelen te steunen in Hongarije Het HBN heeft jaarlijks tal van interessante zakelijke evenementen voor u in petto. HBN maakt nog steeds een dynamische ontwikkeling door. Dit mede dankzij het nieuwe HBN bestuur en verdere samenwerking met verschillende andere organisaties. Hierbij werken we steeds structureler samen met het interessante zakenblad ‘Hongarije in Zaken’ dat zich ook steeds verder doorontwikkelt en veel soortgelijke doelstellingen nastreeft.

Resultaat van onze inspanningen is een immer groeiende opkomst van leden en geïnteresseerden bij de evenementen. Het kan oprecht gezegd worden dat HBN weer verder gegroeid is als ontmoetingsplaats tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. Nieuwe bedrijven zijn natuurlijk altijd welkom om zich bij ons netwerk aan te sluiten.

Naast de bedrijfsbezoeken met verschillende thema’s zijn er ook

26

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

steeds verdere ’diensten’ die wij beschikbaar stellen voor onze leden.

Dit zijn er teveel om op te noemen maar enkele initiatieven zijn de volgende:

Onze website ondergaat een grondige opknapbeurt maar u kunt deze wel raadplegen voor meer informatie.

- structurele samenwerking met Hongarije in Zaken; hierbij willen we zorgen dat onze leden niet alleen kortingen krijgen maar ook hun bedrijf kunnen presenteren met zogenoemde “Profielpagina’s”. Verder een vernieuwde website waarbij we nog beter op de wensen van de leden en bezoekers willen gaan inspelen.

Bezoek onze website en neem gerust contact met ons op!

www.hungarianbusinessnetwork.nl

HBN

Hungarian Business Network: professionalisering in 2009 Het jaar 2008 heeft voor het HBN in het teken gestaan van professionalisering van de organisatie. Het huidige bestuur heeft ook voor het jaar 2009 weer plannen samengesteld om het HBN verder te ontwikkelen. Uiteindelijke doel van deze vooruitgang is om het HBN aantrekkelijker te maken voor nog meer ondernemers.

Samenwerking Het afgelopen jaar heeft het bestuur van het HBN meerdere gesprekken gevoerd met instanties die tevens als doestelling hebben het promoten van zakendoen in zowel Hongarije als Centraal- en Oost-Europa.

Voorbeelden van deze instanties zijn: - Centraal en Oost-Europa Trade Club (COETC) van de Kamer van Koophandel Den Haag; - Dutch Romanian Business Network (DRB); - Nederlandse Kamer van Koophandel te Boedapest (NHCC); - Hongarije in Zaken (HiZ) - Oost Europa Centrum (OEC).

Op dit moment is het HBN met deze partijen projecten aan het opstarten.

Zo zal er 4 februari 2009 een gezamenlijke bijeenkomst worden opgezet voor de leden van het COETC en het HBN in Den Haag met als thema de macro-economische situatie in Hongarije, met als gastsprekers de heer Molenberg van de Nederlandse Ambassade in Budapest en mevrouw Jankovich van ProfiPower. Een soortgelijk evenement met het Roemeense businessnetwerk zal naar alle waarschijnlijkheid ook in de loop van 2009 worden opgezet.

Handelsreis De handelsreis naar Hongarije die het HBN samen met het Oost Europa Centrum opzet is verplaatst naar mei 2009. De reden hiervan is dat het opzetten van een handelsreis enorm veel tijd en energie vergt (van alle vrijwilligers). Inmiddels heeft het HBN-bestuur een businessplan voor de handelsreis opgesteld die door meerdere partijen wordt gesteund.

Foto: Peter Schouten

De reis zal met name interessant zijn voor logistieke bedrijven, productiebedrijven, uitzendbureaus, afvalverwerkende bedrijven en bedrijven die zich bezighouden met duurzame energie. Binnen 4 weken zult u meer informatie ontvangen over de handelsreis en de participerende partners. Wat niet onvermeld mag blijven, is dat de reis onder de aandacht wordt gebracht bij ruim 1.100 bedrijven die interesse hebben in zakendoen in Hongarije of dit inmiddels al doen.

Dit is een goede manier om het HBN bij meerdere ondernemers onder de aandacht te brengen en hopelijk de interesse voor bijeenkomsten van het HBN te vergroten.

Betaalde evenementen Bijeenkomsten zullen wij gratis blijven aanbieden aan betalende leden / donateurs van het HBN. Daarbij zullen de tarieven ongewijzigd blijven! Niet-leden zullen vanzelfsprekend ook worden uitgenodigd voor dit soort bijeenkomsten, echter tegen een vergoeding van de kosten en voorrang voor leden.

Business to business Regelmatig ontvangen wij business-to-business verzoeken.

Deze verzoeken zullen wij enkel aan betalende leden / donateurs verstrekken.

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

27

Uw voordelen Concreet betekent dit voor u dat u met meer ondernemers die geïnteresseerd zijn in zakendoen in Hongarije in contact kunt komen, hetgeen inhoudt: - dat u uw producten en/ of diensten aan nog meer ondernemers kunt aanbieden op de netwerkbijeenkomsten (betaalde en gratis evenementen / altijd gratis voor donateurs); - dat u uw producten en/of diensten via het business magazine aan een groot scala (in Hongarije geïnteresseerde) ondernemers kenbaar kunt maken; - dat u meer mogelijke businesspartners kunt ontmoeten via de evenementen alsmede het

businessmagazine; - dat u in aanraking komt met ondernemers die ook in andere Centraal- en Oost-Europese landen investeren, dit via gezamenlijke bijeenkomsten met onder andere het COETC en het DRB; - dat u de eerste bent die businessto-business verzoeken ontvangt (alleen voor donateurs); - dat u op de bijeenkomsten relevante en interessante informatie over Hongarije kunt verzamelen; - dat u mogelijkheden krijgt aangeboden om op bedrijfsbezoek te gaan; - dat u de kennis en hulp kan inroepen van andere ondernemers.

Ten slotte

Bovenstaande is een korte samenvatting van alle plannen voor 2009. Het belooft in ieder geval weer een mooi en geslaagd jaar te worden.

U kunt op het bestuur rekenen, kunnen wij ook op uw donatie rekenen? Dit zodat wij de plannen voor 2009 waar kunnen maken!

Onze dank hiervoor.

Indien u vragen en/of opmerkingen heeft verneem ik deze graag.

Met vriendelijke groeten, Ernst-Jan de Roest Voorzitter Tekst en foto’s: © HBN en Ernst-Jan de Roest

COETC /HBN borrelbijeenkomst Dit formulier s.v.p. retourneren vóór 28 januari 2009.

Fax naar : Of stuur naar :

(070) 326 20 10 Kamer van Koophandel Den Haag T.a.v. Jaana Donnars Antwoordnummer 455 2501 VK Den Haag (geen postzegel nodig)

Naam bedrijf

:

Naam contactpersoon

:

Adres

:

Postcode/Plaats

:

Telefoonnummer

:

Faxnummer

:

E-mailadres

:

Bedrijfsactiviteit :

ANTWOORDFORMULIER Op woensdag 4 februari 2009 bij Koppert Cress B.V. te Monster

Handtekening: __________________________

De kosten van deelname voor niet leden, inclusief consumpties, bedragen € 85,-- excl. BTW per persoon. Voor leden is de bijeenkomst gratis. Schriftelijk annuleren bij de Kamer van Koophandel is mogelijk tot vijf dagen voor de bijeenkomst. Na aanmelding ontvangt u een bevestiging en acceptgiro.

28

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

HBN en COETC organiseren

Hongarije en de kredietcrisis De Centraal en Oost-Europa Trade Club en het Hungarian Business Network organiseren gezamenlijk een bijeenkomst die in het teken staat van Hongarije en de kredietcrisis.

De kredietcrisis heeft zeker ook invloed op het zakelijk verkeer in Hongarije. De Hongaarse overheid heeft hiervoor een aantal steunmaatregelen ingesteld voor het bedrijfsleven. Maar welke zijn dat, wat houden ze in en hoe komt u hiervoor in aanmerking komen? Allemaal vragen waarop de heer E. Molenberg van het Ministerie van Buitenlandse Zaken een antwoord kan geven. Ook neemt hij de macro-economische aspecten door die spelen in het land en neemt hij de kansrijke sectoren door.

Daarnaast vertelt mevrouw I. Jankovich van ProfiPower in Boedapest uit haar praktijkervaring over de arbeidsmarkt en recente ontwikkelingen in Hongarije.

Voor deze bijzondere bijeenkomst hebben wij in Koppert Cress in Monster een uniek bedrijf en locatie gevonden. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het kweken van kruiden en creëren van natuurlijke smaken op het gastronomisch gebied. U krijgt niet alleen een rondleiding door het bedrijf en leert de filosofie achter het product maar een topkok gaat speciaal voor ons een diner bereiden met een knipoog naar Hongarije.

De bijeenkomst vindt plaats op woensdag 4 februari 2009 van 15.00 – 22.00 uur bij Koppert Cress in Monster.

Wij kunnen maar een beperkt aantal deelnemers ontvangen dus u moet er snel bij zijn. Leden van de COETC en HBN hebben voorrang bij aanmelden. Na aanmelding ontvangt u een bevestiging en een routebeschrijving.

Voor leden is de bijeenkomst gratis, voor niet leden bedragen de kosten € 85,-- (Excl. BTW). Als u nog geen lid bent van het Hungarian Business Network maar hiervoor wel interesse heeft en graag lid wilt worden kan dit via: http://www.hungarianbusinessnetwork.nl.

Natuurlijk mag u niet ontbreken bij dit evenement dus aarzel niet en geef u snel op via bijgevoegde antwoordformulier!

PROGRAMMA 15:30 Ontvangst leden 16:00 Welkom, Mevrouw P. Dirkzwager (Coetc) en de heer E-J. de Roest (HBN) 16:05 Presentatie Economische Situatie in Hongarije en gevolgen m.b.t. de kredietcrisis

16:30

De heer E. Molenberg - Ministerie van Economische zaken Presentatie Arbeidsrecht en recente ontwikkelingen in Hongarije

Mevrouw I. Jankovich – directeur ProfiPower in Boedapest

17:00 Champagne 17:15 Bedrijfspresentatie Koppert Cress Proeverij, Rondleiding 18:30 Network Walking Diner 21:55 Productfilmpjes 22:00 Afronding

Aan de linkerzijde het antwoordformulier

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

29

Karin Gabor Zakelijk correspondente

Michel Daenen Zakelijk correspondent

Miskolc als Stadslab-proefkonijn?

Bij het woord laboratorium komen al snel beelden naar boven van Willie Wortels die in witte jassen met allerlei reageerbuisjes en ingewikkelde opstellingen in de weer zijn om een nieuw wondermiddel uit te vinden. In zekere zin gaat de vergelijking voor het Stadslab wel op. Hoog gekwalificeerde stedenbouwkundigen buigen zich in de masterclasses van de Fontys Hogeschool Tilburg over reële bestaande stedenbouwkundige problemen en hopen met nieuwe oplossingen te komen waar ook de stad, die zich als studiecase laat gebruiken, mee verder kan. Najaar 2008 zijn de contacten gelegd om te kijken of Miskolc zich voor zo’n Europese proefopstelling zou kunnen en willen lenen.

In 2006 is het Stadslab, voluit Stadslab European Urban Design Laboratory, opgericht, mede als antwoord op het gebrek aan balans en efficiëntie, laat staan duurzaamheid van de structuur van het Europees grondgebied. Ontwikkelingen vinden onevenwichtig verdeeld over het Europees grondgebied plaats, terwijl territoriale, economische en sociale cohesie belangrijke doelstellingen van de Europese Unie zijn. Stadslab wil bijdragen aan de territoriale cohesie van Europa en daarnaast aan de permanente educatie van professionals. Marc Glaudemans, academiedirecteur van de Fontys Academie voor Architectuur en Stedenbouw, vertelt: “We waren op zoek naar een nieuwe Midden- of Oost-Europese stad die een werkelijk probleem in zou kunnen brengen voor onze masterclass van eind 2009. We hadden Miskolc, als 3e stad van Hongarije, op het oog omdat het een stad is die een grote transitie door moet maken. De zware industrie is volledig geïmplodeerd na de val van de Muur en nu moet er dus iets nieuws voor in de plaats komen om de economie verder te ontwikkelen. Ook is Miskolc als regionale hoofdstad van Noordoost-Hongarije een belangrijke speler in de gehele ontwikkeling van dit gebied van Hongarije. En we wisten dat Miskolc veel ambities met de universiteit in de stad heeft, dus we waren benieuwd of er interessante aanknopingspunten waren.”

In oktober 2008 vond na wat telefonisch en elektronisch overleg de

30

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

eerste ontmoeting plaats waarbij naast het Stadslab en vertegenwoordigers van de gemeente Miskolc en architectuur ook een vertegenwoordiger van het Oost Europa Centrum en Make It Happen aanwezig waren.

Glaudemans: “Het leuke is dat je altijd weer verrast kunt worden. We gingen er met een bepaald beeld naartoe en kwamen met een heel ander idee naar buiten.” Nadat eerst een tijd gepraat was over de meer bekende problematiek die gepaard gaat met een transitie zoals een stad als Miskolc die doormaakt, kwam de gemeente met een onderwerp waar de deskundigen in de masterclasses van het Stadslab echt hun tanden in kunnen zetten.

Favela De uitdaging die Miskolc op het bordje van het Stadslab heeft gelegd betreft de sociale en ruimtelijke segregatie van de stad. Het gaat om een aantal gebieden aan de rand van de stad. Deze gebieden zijn

oorspronkelijk bedoeld als recreatiegebied met weekeindhuisjes, maar de laatste jaren worden ze illegaal en permanent betrokken door de minderbedeelden uit de wijde omtrek. Eén van die gebieden wordt nu bewoond door meer dan 3000 mensen, voornamelijk Roma, en is in erg slechte staat. De gemeente vergelijkt het gebied met een ‘favela’ (informele gemeenschappen, voornamelijk bekend uit Brazilië). Een soort getto waar je als buitenstaander liever niet komt en waar de bewoners vaak in een negatieve spiraal zitten.

Volgens Glaudemans moet de oplossing voor dit soort problematiek gezocht worden op basis van gedegen sociaal en ruimtelijk onderzoek.

Naast ruimtelijke en economische problematiek spelen hier ook sociale en culturele zaken als armoede en uitsluiting een rol. Je kunt zoiets niet vanuit één discipline benaderen. Daarvoor is het te complex. De vergelijking met Latijns Amerikaanse probleemwijken vindt Glaudemans

Zakelijk helemaal niet gek gekozen. Hij ziet dan ook voorbeelden van lokale initiatieven in Caracas, Bogota, Lima en Rio de Janeiro waar deze problematiek succesvol aangepakt is. Hij wil betrokkenen bij die projecten mobiliseren en de deelnemers van de masterclass van de kennis en ervaring van deze mensen laten benutten om een zinnige bijdrage te kunnen leveren aan het oplossen van de problematiek in Miskolc. Als kanttekening merkt Glaudemans wel op dat je natuurlijk nooit rechtstreeks mag kopiëren. De betekenis van de (Midden-) Europese context moet volgens hem dan ook verder onderzocht worden.

In samenwerking met de diverse partners is het Stadslab nu bezig met de verdere voorbereidingen van het project. Er moet een probleemdefinitie gemaakt worden en daaropvolgend een projectplan. Men verwacht een gedetailleerd plan te hebben in maart 2009.

Het is al wel duidelijk dat de master-

classparticipanten zo’n 3 à 4 maanden een fulltime intensief programma in Nederland zullen volgen waarin ze masterclasses volgen en een stage krijgen aangeboden op een gerenommeerd Nederlands architectenbureau. Ook behoren meerdere bezoeken aan Miskolc, studiereizen, expertmeetings en een persoonlijk professioneel ontwikkelingsplan tot het programma. Van de deelnemers wordt wel gevraagd dat ze enige bagage meenemen. Zo heeft ieder naast een academische achtergrond

in architectuur, stedelijke ontwikkeling of landschapsarchitectuur ook enige jaren werkervaring en kunnen de participanten op voldoende niveau in het Engels communiceren. Het mes snijdt zo aan twee kanten. De masterclassstudenten vergroten aan de ene kant hun expertise, zowel op inhoudelijk als op sociaal-cultureel vlak en ze krijgen toegang tot een belangrijk Europees netwerk. Aan de andere kant krijgt een stad als Miskolc de kans zichzelf op de kaart te zetten (onder andere door ook een rol te spelen in het trainingsproces), kan het eigen professionals verder op laten leiden en krijgt het handreikingen om een complexe problematiek op te lossen.

Vanaf september 2009 verwacht het Stadslab het project werkelijk te starten. Geïnteresseerden kunnen de ontwikkelingen volgen via de website www.stadslab.eu Tekst en foto’s: © Karin Gabor & Michel Daenen

Bladmanagement ↓ Opmaak ↓ Drukwerk

Tahtali Media en PublisherPartners hebben een samenwerking waarbij we opmaak en drukwerk voor u verzorgen en zo de kwaliteit garanderen met de vertrouwde scherpe tarieven.

Vraag direct een offerte aan via onze website.

www.moprint.nl

Win 2 business class-tickets naar Boedapest!

Malév Hungarian Airlines geeft een paar business class-tickets weg naar Boedapest in onze easy-toenter quiz! Het enige wat u moet doen, is de volgende drie vragen correct beantwoorden:

1.

2.

3.

hoeveel vluchten voert Malév wekelijks uit van Amsterdam naar Boedapest? noem 5 Oost-Europese bestemmingen die Malév vanuit Boedapest aanvliegt tot welke luchtvaartalliantie is Malév in april 2007 toegetreden?

Aanvullende informatie: De prijs bestaat uit twee businessas class-retourtickets van Amsterdam naar Boedapest geldig op vluchten van Malév.

Malév zal de luchthavenbelastingen en toeslagen voor haar rekening nemen. De tickets zijn geldig t/m 15 december 2009.

Stuur uw reactie naar hongarije@inzaken.eu voor 14 maart 2009.

Malév Hungarian Airlines Traditionele waarden zoals uitstekende service, stijl en gastvrijheid aan boord van een van de jongste vloten van Europa ….. gecombineerd met alle voordelen die het lidmaatschap van de luchtvaartalliantie oneworld biedt.

Amsterdam – Boedapest Malév Hungarian Airlines biedt u het gemak van dagelijks 5 directe vluchten van Amsterdam naar Boedapest. Zorgvuldig geplande vertrek- en aankomsttijden zorgen voor veel flexibiliteit in planning en verlengen het verblijf in Hongarije, of u nu voor zaken reist of voor vakantie.

Uitstekende doorverbindingen naar Centraal- en Oost-Europa en het Midden-Oosten!

De Hongaarse nationale carrier vliegt vanuit Boedapest naar meer dan 60 bestemmingen. In het netwerk zijn de meest belangrijke steden van Europa opgenomen, maar ook een aantal unieke bestemmingen in Centraal- en Oost-Europa. De aansluitingen zijn zo gepland dat de overstaptijd in Boedapest tot een minimum beperkt is. Zodoende fungeert Malév als een efficiënte brug tussen Nederland en Oost-Europa.

Uitstekende service en comfort en gratis catering als standaard Onze professionele bemanning garandeert u dat u uitgerust en fris op uw bestemming aankomt.

Malév is door een aantal internationale opiniepeilingen geplaatst onder de beste maatschappijen voor wat betreft haar in-flight service en cabinepersoneel.

De menu’s aan boord worden regelmatig aangepast aan de seizoenen en aan culinaire trends. Er wordt speciaal op gelet dat de maaltijden gezond en voedzaam zijn. Er is een keur aan Hongaarse gerechten (Hungaricums) die vergezeld gaan van de beste Hongaarse wijnen.

32

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

Evenementen Hongarije

Januari

Februari

Mei

*”Kerst in het kasteel”, Boedapest, www.nagytetenyi.hu, 06-12-2008 t/m 04-01-2009

*Andy Warhol expositie, Szeged, www.reok.hu, 06-02-2009 t/m 10-05-2009

*XXVII Hongaarse fototentoonstelling, Boedapest, www.festivalcity.hu, 20-03-2009 t/m 26-04-2009

*Olifant Parade, Boedapest, www.homeless-elefant.hu, 02-12-2008 t/m 30-06-2009

*Carnaval in Szentendre, Szentendre, www.skanzen.hu, 08-02-2009

*Muziek en gastronomie op de Operetteboot, Boedapest, www.operetthajo.hu, 01-01-2009 t/m 31-12-2009

*VI Renaissance Carnaval van Gyula, Gyula, www.gyulaikarneval.hu, 19-02-2009 t/m 22-02-2009

*Alphonse Mucha, Tsjechische meester van de Jugendstil, Boedapest, www.festivalcity.hu, 20-03-2009 t/m 07-06-2009

*Wijnproeverij, Agárd, www.simonessimon.hu, 01-01-2009 t/m 31-12-2009

*”Busójárás” carnavalsfeest, Mohács, www.mohacs.hu, 19-02-2009 t/m 24-02-2009

*Concerten in het Parlement, Boedapest, info: bacchus.studio@gmail.com, 29-08-2008 t/m 12-06-2009

*”Land van de mythen” werk van Gustav Moreau, Boedapest, www.szepmuveszeti.hu, 19-02-2009 t/m 03-05-2009

*Het Ewald fluitensemble in het paleis van de schone kunsten, Boedapest, www.mupa.hu, 10-01-2009

*Winterfestival, Miskolc, www.miskolcikocsonya.hu, 20-02-2009 t/m 22-02-2009

*IJsschouwburg, Boedapest, www.jegszinhaz.hu, 10-01-2009 t/m 25-01-2009 *Skibeurs in de Petőfi hal, Boedapest, www.pecsa.hu, 11-01-2009 t/m 25-01-2009 *Concerten in de koepelzaal van het parlementsgebouw, Boedapest, info: bacchus.studio@gmail.com, 23-01-2009

*De Donau dansgroep, Boedapest, www.ticket.info.hu, 23-02-2009 t/m 29-12-2009 *De vakantiebeurs, Boedapest, www.hungexpo.hu, 26-02-2009 t/m 01-03-2009

*Haydn: Philemon en Baucis, Boedapest, www.festivalcity.hu, 22-03-2009 *Cirkus Brass, Boedapest, www.festivalcity.hu, 22-03-2009 *Zangconcert “De muziek van stetl”, Boedapest, www.festivalcity.hu, 24-03-2009 *Trey McIntyre Project (dansgroep), Boedapest, www.festivalcity.hu, 24-25 en 26-03-2009 *Twintigjarig jubileum van de Val van de muur, Boedapest, www.frissgaleria.hu, 26-03-2009 t/m 09-05-2009 *Haydn-diner in koffiehuis Gerbeaud, Boedapest, www.festivalcity.hu, 28-03-2009 *Internationaal drumfestival van Győr, Győr, www.percussiongyor.hu, 28-03-2009 t/m 29-03-2009 * Balletgroep van het Nationaal Praags Theater, Boedapest, www.festivalcity.hu, 31-03-2009

Hongarije in Zaken | 2008 ed.14

33

?

Karin Gabor ?

Zakelijk correspondente

Column

Michel Daenen Zakelijk correspondent

Correspondenten Karin Gabor en Michel Daenen verhuisden in september 2008 met hun gezin vanuit Scheveningen naar het dorpje Tardona in Noordoost-Hongarije. Ze realiseren daar een eigen kleinschalig en exclusief conferentiecentrum met wellness- en hotelfaciliteiten. Daarnaast dragen ze met projectmanagement bij aan de verdere ontwikkeling van de regio. In elke editie van ‘Hongarije In Zaken’ vertellen ze over hun belevenissen.

Eind september vertrokken we naar Hongarije. Ons eigen huis in Hongarije was zo goed als klaar, de meubels stonden al op hun plek, dus we konden lekker meteen aan de slag met de bouw van het conferentiecentrum, dachten we…

Het liep wat anders… De eerste weken zijn we vooral aan het regelen geweest. Als je Nederland wilt ontvluchten om onder het bureaucratisch juk uit te komen, dan kan je beter niet naar Hongarije komen, want dan kom je bedrogen uit. Ingewikkelder of moeizamer dan in Nederland? Eigenlijk denken we van niet. Het punt is alleen dat het vaak anders is en voor ons daarom zeer onlogisch. En…doordat we het niet kennen kost het extra tijd. Zo is er het voorbeeld van De Stempel.

Als je als bedrijf officieel erkend bent, mag je een stempel van je bedrijf laten maken. Hierop staan je bedrijfsnaam, vestigingsadres en belastingnummer. Deze stempel moet je bij een kantoorboekhandel laten maken en daarvoor moet je een officieel uittreksel van de registratiekamer meenemen (een soort KvK, maar dan toch anders).

Wij waren al aan het fantaseren over een soort zegelring met lak of zo’n speciale stempel met braille en waren dan ook lichtelijk teleurgesteld toen het zo’n simpele zelfinktende stempel bleek te zijn die iedereen (in Nederland althans) gewoon gratis kan bestellen bij een niet nader te noemen online drukwerk bedrijf.

We hechtten dan ook niet veel waarde aan het ding, maar dat bleek een verkeerde inschatting. Op elk

34

Hongarije in Zaken | 2008 ed. 14

document dat je namens het bedrijf tekent, moet zo’n stempel komen.

Voor onze logica dat we alles wat op de stempel staat ook met de hand kunnen schrijven en dat iedereen zo’n stempel kan laten maken zijn ze hier stoïcijns. We hebben dan ook al een aantal keren een extra ritje naar huis mogen maken om De Stempel van stal te halen. Vanaf nu hebben we hem dus standaard op zak.

Verder heb je voor bijna alles een vergunning nodig, maar als je de juiste mensen kent, dan is het soms snel geregeld. De vergunning voor het zwembad hadden we binnen een week, iets wat in Nederland onmogelijk is. Goed, we hadden dan ook wat voorwerk gedaan en bij alle buren (waaronder wijzelf) handtekeningen verzameld dat ze op de hoogte waren van de plannen en geen bezwaar hadden. We hebben onszelf ook toestemming moeten geven om over ons eigen land naar ons zwembad te lopen. Het opstellen van dit document heeft voor redelijk wat hilariteit gezorgd.

Wat wel moeilijk is, is dat je van verschillende personen of instanties soms wel vier verschillende verhalen

te horen krijgt als je iets wilt regelen. Volgens de één heb je een speciale vergunning of aangepaste keuken nodig als je ontbijtjes wilt serveren, volgens de ander is het afhankelijk van of het een warm of koud ontbijt is en volgens de derde (die het al jaren doet) heb je niets nodig als je onder dorpstoerisme valt en de vierde beweert dat het alleen om een speciaal nummer bij de belasting gaat en dat dan alles goed komt. Van andere Nederlanders uit de omgeving kregen we dan ook de tip: je moet gewoon beginnen. Die cowboymentaliteit wordt hier door wel meer Nederlanders toegepast.

Dan zie je wel wat er gebeurt.

Een ding is voor ons zeker: positief blijven en er de lol van inzien, dat is belangrijk. Van de week kwam er een mooie dagelijkse gedachte over de mail: Pessimisten zijn slechts toeschouwers. Het zijn de optimisten die de wereld veranderen. Dus, 2009, here we come!

Tekst en foto’s: © Karin Gabor & Michel Daenen januari 2009

w w w. v a s t g o e d h o n g a r i j e . n l Uw hulp bij het vertrouwd zoeken naar koop en huurwoningen in Hongarije

De Hongaarse Producten

CRM Consultancy.

Business Consultancy.

Outsourcing and Recruitment.

CRM Task Delegation.

Localization and Translation. info@sapientia.nl T: + 31 ( 0 ) 73 6233833 F: + 31 ( 0 ) 84 8304217 Http://www.sapientia.nl

Specialist • Levensmiddelen • Wijnen • Unicum • Pálinka’s • Likeuren • Túrórudi • Tészta (pasta) • Kruiden

Vakantiewoningen te koop zie onze website:

www.vastgoedhongarije.nl 0031-512-372723 of 0031-6-50654053

Bestel nu een Bogrács met standaard en ontvang een Gulyás soeppakket geheel gratis

www.huned.nl

vakantiewoningen te huur www.balatonhuis.com

info@huned.nl

Kom bij ons werken!

Flextecs is een jong bedrijf met ervaring in installeren, monteren, fabriceren van installaties in de metaal-, industrie- en utiliteitsbouw.

Wij zijn voortdurend op zoek naar vakmensen en hebben mogelijkheden op de volgende gebieden: - lassers (mig/mag, tig, electrode) - luchtkanalenmonteurs - isolatiemonteurs (rockwool, armaflex, pir/pur, isogenepak) - plaatmakers - plaatopzetters - flensmonteurs - pijpfitters - constructiebankwerkers - ijzerwerkers Neemt u contact met ons op wanneer u interesse heeft om bij ons te komen werken!

Barbara Antal-Kis

recruitment officer b.antal-kis@flextecs.nl Telefoon: 078 - 6521641

www.flextecs.nl