HiZ 20

Hongarije inZaken.eu Hongarije

Zomer 2010 Editie: 20 - € 6,95

Hongaarse inbreng tijdens “World of Private Label“

Special: Impressie “Region meets Region” ESR Boedapest: “Een onvergetelijke week” Verschillen tussen Hongaarse en Nederlandse logica Google achterna

Boekpresentatie in beide landen Het onzichtbare, hoge, mobiele verzorgingsniveau in dorpjes Bijdrage van onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale samenwerking met Hongarije

Samenwerking: Malév en Hongarije in Zaken Hongarije in Zaken is beschikbaar voor alle Business-Class reizigers op het traject Amsterdam-Boedapest.

PublisherPartners (uitgever van Hongarije in Zaken) biedt deze service aan om de internationale samenwerking met Hongarije te bevorderen.

De zakelijke lezers aan boord van de Malév toestellen behoren tot de doelgroep en er ontstaat op deze manier voor alle betrokkenen een win-win situatie!

De juridische, fiscale, financiële en praktische vraagbaak voor vestiging en de aankoop van onroerend goed in Hongarije.

: ______________________________________________________

Contactpersoon : ___________________________________________ Dhr. / Mw. Adres

: ______________________________________________________

P.C. + Plaats

: ______________________________________________________

Tel.

: ______________________________________________________

E-mail

: ______________________________________________________

Lines

Naam

Guide

Gegevens aanvrager

t pleee m o C zien her itie ed

Wonen en kopen in H ongarije

- Gisela Bic skey -

“Wonen en kopen in Hongarije” (ISBN: 978-90-74646-30-7) kunt u middels onderstaand bestelformulier bestellen:

Wonen en kopen in Hongarije

Handboek: Wonen en kopen in Hongarije

voor de

Juridische vestiging , fiscale en pra ktische weg en aankoo wiJ p van onr oerend goe zer d in hon gar

gisela Bic skey

Guide

iJe

Lines

Automatische incasso vindt pas plaats als het boek aan u is toegestuurd Het boek kunt u ook via de Nederlandse/ Vlaamse boekhandel bestellen: www.guidelines.nl Kijk voor inhoudsopgave en/of het bestellen van het boek ook op onze internetsite: www.guidelines.nl

Het totaalbedrag van 25,-- (= 22,50 + 2,50 verzendkosten) kunt u als volgt voldoen:

❑

Per automatische incasso Ik machtig hierbij uitgeverij Guide Lines te Voerendaal om éénmalig 25,-(inclusief verzendkosten) van mijn Nederlandse bank/giro rekening af te schrijven.

Bank/Giro rek.

: __________________________________________

Op naam van

: __________________________________________

Handtekening

: __________________________________________

Gelieve dit bestelformulier (te kopiëren) en op te sturen, te faxen of te mailen aan: Uitgeverij Guide Lines : Postbus 23084 - 6367 ZH Voerendaal (NL) Tel. + 31 (0)45-5754218 Fax. + 31 (0)45-5754535 E-mail: guidelines@planet.nl Internet : www.woneninhetbuitenland.info

In deze uitgave

12

Voorwoord

5

Impressie van Region meets Region bij de KvK Brabant

6-9

Het leven tussen twee culturen

10-11

European Study Research Boedapest

12-13

Duurzaam vakantiehuis

14-15

Google achterna

16-17

HBN bijeenkomst: in Lagerhuis over de verkiezingen in Hongarije

18-19

Verschillen tussen de Hongaarse en Nederlandse logica

20-21

Hongaarse inbreng tijdens “World of Private Label“

22-24

Het HBN viert het eerste lustrum

25

Wat ziet u op dit schilderij?

26-27

Het onzichtbare, hoge, mobiele verzorgingsniveau in dorpjes

28-29

Boekpresentatie in beide landen

30

22

28

Colofon Uitgeverij: PublisherPartners - inZaken.eu www.publisherpartners.com ISSN: 1879-4629 Redactie: PublisherPartners Elvira Loomans - redactrice hongarije@inzaken.eu Bladmanagement en realisatie: PublisherPartners Opmaak door: Lisa Evers

Correspondenten in deze uitgave: Mária Ballendux-Bogyay Anton Wetters Peter Olsthoorn Eszter Tövispataki Frits Niessen Éva Lilla Kronauer Csilla Tordai Copyright: PublisherPartners – inZaken.eu Juli 2010. Niets uit deze opgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of anderszins toegepast worden.

Disclaimer: Hongarije in Zaken besteedt de grootste zorg aan het samenstellen van het magazine, maar de auteurs (correspondenten) zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen en de adverteerders voor de inhoud van hun bijdragen. Hongarije in Zaken kan op geen enkele wijze verantwoordelijk gehouden worden voor de gevolgen die kunnen ontstaan door interpretatie van de beschikbaar gestelde informatie.

Bronnen: De uitgever heeft zo adequaat mogelijk bronnen laten vermelden bij het betreffende materiaal.

Wanneer hier onduidelijkheden over ontstaan, neemt u dan direct contact met ons op.

EVD, ITDH, Nederlandse Ambassade in Hongarije, Panoramio, Hongaars Verkeersbureau, I-stock en eigen materiaal.

Copyright© voorbehouden PublisherPartners – inZaken.eu

Bezoek ons op: www.hongarijeinzaken.nl www.inZaken.eu

inZaken.eu Het portaal www.inZaken.eu is een international platform waarop (online) correspondenten in hun gewenste taal hun visie kunnen geven over de ontwikkelingen die zij meemaken binnen Europa. Het portaal heeft vier focuslanden (Hongarije, Polen, Roemenië en Tsjechië) én een algemeen gedeelte voor artikelen en nieuws dat over andere landen, binnen Europa, gaat.

Europees correspondenten netwerk Deze artikelen worden in het Nederlands of het Engels aangeleverd door een ruim netwerk van (online) correspondenten. Zodra een artikel is gepubliceerd door onze redactie, wordt hiervan automatisch een RSS-feed gemaakt, waarop u zich kunt abonneren. Op deze manier kunt u gemakkelijk op de hoogte blijven van de laatste artikelen over uw land naar keuze en in de door u gewenste taal.

de Cartograaf KAARTEN | LITERATUUR | REISGIDSEN

Kaarten, literatuur of reisgidsen van Hongarije? www.decartograaf.nl

“Het behoort tot de wetten van het voetbal dat op succes vaak een grote teleurstelling volgt.”

Johan Cruijff Hidde van Erp Uitgever

Voorwoord

We hebben in Nederland kunnen genieten van succes tijdens het wereldkampioenschap voetbal, want gelukkig kan ik relativeren en heel erg trots zijn dat “we” zo goed hebben gepresteerd met ons nationale voetbalteam (en staf).

Misschien dat we een volgende keer naast goede prestaties ook weer mooi kunnen gaan voetballen?

In deze uitgave hebben we ook geprobeerd om een goede prestatie te leveren en ook de schoonheid van de artikelen niet uit het oog te verliezen. Dit alles om u als lezer weer op de hoogte te brengen van de ontwikkelingen op het gebied van zakendoen in of met Hongarije. We trappen af met een speciale impressie van de presentaties die gegeven zijn tijdens de “Region meets Region” bijeenkomst bij de kamer van koophandel in Brabant. In vogelvlucht weet u snel welke bedrijven en instanties u kunnen helpen om internationaal te ondernemen met Hongarije.

Aansluitend gaat Mária Ballendux-Bogyay dieper in op het leven tussen twee culturen, hoe zij met schrijven een balans heeft gevonden en anderen ook weet te inspireren. Vijfentwintig studenten van de universiteit Groningen beleefden een onvergetelijke week in Boedapest. In het kader van onderzoek naar globalisatie hebben ze veel bedrijven bezocht en ook kunnen genieten van de culturele hoogtepunten in de hoofdstad van Hongarije. We blijven in Hongarije om ook de duurzaamheid van een vakantiehuis verder te bekijken. Eva Lilla Kronauer leert ons wat fijne kneepjes om verstandig te investeren en vrijwel direct van het resultaat ervan te genieten. Het gaat erom om de denkwijze te veranderen en hier vervolgens naar te handelen, zo dragen we bij aan behoud van de natuur voor de volgende generatie.

In het hart van deze uitgave geeft Peter Olsthoorn aan hoe dominant het internet is geworden voor de communicatie en hoe dit voordelen kan hebben voor zowel Hongaren als Nederlanders. Hij wijst ons erop dat er een geweldige wereld voor ons ligt en daar sluit ik me bij aan. Eleonora Kanizsai-Nagy heeft vervolgens een artikel gemaakt over de Lagerhuis discussieavond van het HBN. Frits Niessen debuteert als nieuwe correspondent met zijn eerste gedrukte artikel over de verschillen tussen de Hongaarse en Nederlandse Logica. Hij is echter op inZaken.eu al een “oude bekende” en we zijn erg blij dat hij als ervaringsdeskundige nu ook in Hongarije in Zaken is verschenen.

Eszter Tövispataki heeft vervolgens een artikel gemaakt over de grootste internationale vakbeurs over Private Labels in Amsterdam. Veel Hongaarse bedrijven wisten zich te presenteren aan de bezoekers en dit is mede mogelijk gemaakt door de inzet van ITD Hungary.

We staan ook even stil bij het eerste lustrum van het HBN. Dit doen we met hulp van Eva Fodor die ons in haar artikel meeneemt naar de beginjaren van “haar HBN”. Dan is het de beurt aan de tweede nieuwe correspondent bij Hongarije in Zaken. Csilla Tordai heeft ervaring op het gebied van internationale culturele betrekkingen en in haar eerste artikel in Hongarije in Zaken stelt ze u een vraag, waarop meerdere antwoorden mogelijk blijken. Het laatste artikel is van de hand van Anton Wetters en hij heeft het verzorgingsniveau onder de loep genomen. Met concrete voorbeelden weet hij u als lezer gerust te stellen voor wanneer u eens onverwachts in een Hongaars ziekenhuis terecht zou komen. Hier blijkt dat angst een slechte raadgever kan zijn, het is beter om ervaringen van anderen te gebruiken. Misschien is dit wel een van de redenen dat u dit blad leest?

Ik wens u in elk geval erg veel leesplezier en goede inzichten toe!

Met vriendelijke groet,

Hidde van Erp

Uitgever hidde@publisherpartners.com

Cover foto: Bezoekers op de internationale vakbeurs “World of Private Label”, georganiseerd door de Private Label Manufacturers Association.

Foto: PLMA

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

5

Van de redactie

Impressie van Region meets Region bij de KvK Brabant Co-operating in technology and innovation Region meets Region.

Donderdag 15 april 2010 was een mooie dag. Niet alleen vanwege het heerlijke weer maar met name vanwege de flinke opkomst die voor dit evenement voorspeld was. De aankondiging stond bol van participanten die hun ervaringen wilden delen met elkaar. De ITD Hungary, de Hongaarse Ambassade en de Kamer van Koophandel nemen de organisatie op zich en creëren een goed podium om het zakendoen met Hongarije eens verder toe te lichten. In onderstaande impressie proberen we een sfeer weer te geven en verder in te gaan op de presentaties. De volledige presentaties en alle contactgegevens van de sprekers zijn bij ons op te vragen.

Moderator Mark Herman mocht namens de Kamer van Koophandel Brabant iedereen welkom heten en was zichtbaar onder de indruk van de hoge opkomst. Hiernaast benadrukte hij dat de Kamer van Koophandel graag als gastheer wil optreden om ondernemers samen te laten komen en ook in de huidige tijden elkaar moet weten te vinden.

ITD Hungary De eerste presentatie was van mevrouw Ágnes Henter als Director Investment Projects van de ITD Hungary. Ze ging in op de doelstelling die Hongarije heeft om zich als partner binnen de EU op te stellen voor investeerders.

Alhoewel het niet goed gaat met de economie van Hongarije liggen er wel degelijk kansen om met overheidsstimuleringen te ondernemen in Hongarije. De ITD Hungary heeft de doelstelling om buitenlandse investeerders aan te trekken en ze te voorzien van alle mogelijke informatie hiervoor.

Als Non-profit organisatie vanuit de Hongaarse overheid ontwikkelen ze ook internationale betrekkingen en verdere handel met Hongarije.

Een laatste hoofdzaak is het promoten van grensoverschrijdende kapitaalinvesteringen om financiële

6

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

impulsen te bevorderen. In haar presentatie gaat ze niet alleen in op de ondersteuning die ITD Hungary belangeloos kan bieden, maar ze stipt ook de Hongaarse kansrijke sectoren aan. Zo is er de logistieke sector die vanuit een onderzoek van Cushman&Wakefield uit 2008, een derde positie inneemt in een “overall score” waarin de kosten ten opzichte van de opbrengsten zijn onderzocht.

De medische sector, (zakelijk)toerisme en hun internationale scholen zijn geliefd bij de Hongaarse Expats.

Kansrijke sectoren • ICT & software development • Automotive • Electronics • Renewable energy • Logistics

Ágnes Henter

BOM Foreign Investments De tweede spreker, Jeroen Beuken, is Senior Project Manager van BOM. Deze Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, heeft als doelstelling om de economische structuur te versterken.

Het bedrijf begeleidt en adviseert buitenlandse bedrijven bij het vinden en bereiken van klanten in Europa.

Jeroen Beuken sprak over de trends in de wereldeconomie en de samenwerkingsmogelijkheden met Centraalen Oost-Europa voor ondernemers in Brabant. Naast de vele voordelen van het zakendoen in Nederland (uitstekende infrastructuur, gunstige fiscale omstandigheden etc.), wordt er ook aandacht besteed aan de huidige buitenlandse investeringen in Brabant. De provincie blinkt vooral uit in Marketing & Sales, Logistiek,

Jeroen Beuken

SPECIAL Design, Engineering, Elektronica, Food, Gezondheid en IT. Ook het onderwijs in Brabant wordt behandeld. Brabant heeft opvallend veel goede opleidingen op het gebied van technologie. Zo volgen meer dan 15.000 studenten een master of bachelor in de techniek. Mede dankzij de Technische Universiteit van Eindhoven, de Universiteit in Tilburg en de Design Academy Eindhoven scoort Brabant hoog. Dit zorgt voor veelbelovende ontwikkelingen in de technologie. Jaarlijks wordt er € 2,5 miljard gespendeerd aan Research en Development. Een aantal prominente bedrijven met Research en Development faciliteiten in Brabant zijn: Philips, Daf Trucks Paccar, TomTom, Fuji Film, Bosch VDT en ASML. ING Netherlands Met een nettowinst van € 748 miljoen in 2009, staat ING op de achtste plaats in de ‘Fortune Top 500’. Door een breed scala van financiële diensten, kan ING zich een belangrijke speler op de wereldwijde spaarmarkt noemen. Het bedrijf telt twee divisies: bank en verzekeringen. Job den Hamer, Head of Sales Business Desk Network, vertelde ons over de rol van ING in Hongarije.

staat uit 14 leden. In 2008 telde het vermogen na aftrek van de belasting € 17,9 miljoen. Het totale vermogen is € 1,7 miljard. ING in Hongarije werkt met 372 zakelijke klanten. Job den Hamer vertelt ons dat er veel voordelen zijn voor bedrijven uit de Benelux om samen te werken met de ING. Onder andere de gunstige tarieven voor het beheren van uw eigen rekeningen, de eenvoudige leningen en afgestemde oplossingen voor de regio.

University Miskolc Een blonde dame nam de plaats in van Job den Hamer. Ildikó Kneisz vertelde ons, namens de University Miskolc, een eerlijk en goed opgebouwd verhaal over de kenniscentra in de regio Noord-Hongarije. Deze universiteit was tevens op zoek naar partners binnen de sectoren wetenschap en technologie. De universiteit van Miskolc is o.a. gespecialiseerd in kunst, rechten, economie, onderwijs, aardrijkskunde en bouwkunde, materiaalkunde en bouwkunde, werktuigbouwkunde en informatica.

ING is een serviceverlener voor multinationals, grote internationals en de meest belangrijke Hongaarse corporaties. Omdat het een bank op grote schaal is, biedt ING haar klanten een flexibele, maar persoonlijke klantenservice. ING in Hongarije is opgericht in 1991 en telt 200 personeelsleden. Het management be-

De universiteit is in 2005 een samenwerking met een onderzoekscentrum gestart. Het doel van deze samenwerking is voornamelijk om partnerbedrijven en andere MKB’s te helpen bij de verbetering van de economie en marktefficiëntie van hun innovatieve en Research & Development activiteiten. Zij helpen o.a. met octrooien en het zoeken naar innovatieve oplossingen. Hoewel de universiteit veelbelovende plannen heeft, moeten ze de uitdagingen onder ogen zien. Het

Job den Hamer

Ildiko Kneisz

Brabant Brainport Development

opbouwen van een goed, zakelijk netwerk zowel met MKB’s in Hongarije als internationaal en het werven van voldoende studenten die toekomst perspectief zien in internationale samenwerking, vallen onder deze uitdagingen. Een goede stap is al genomen door aanwezig te kunnen zijn op het Region-meets-Region seminar.

Ildikó Kneisz geeft ons een SWOT analyse over Noord-Hongarije.

Een uitgebreid overzicht van de sterke- en zwakke punten, kansen en bedreigingen laat Ildikó Kneisz ons zien in haar presentatie. Deze presentatie is op te vragen bij onze redactie.

Brabant Brainport Development Joep S.G. Brouwers, vice-directeur Brabant Brainport Development is de vijfde spreker. Hij spreekt over innovatieprogramma’s, ontwikkelingen bij de grote bedrijven in de regio en de extra voordelen van kleinere bedrijven die voortgekomen zijn uit grote ondernemingen (spinoff bedrijven). Ook de mogelijkheden voor internationale samenwerking blijft een belangrijk onderwerp.

Het doel van Stichting Brainport is het versterken van het unieke ecosysteem om de internationale concurrentiepositie van Nederland te verbeteren. Om dat te kunnen bereiken is samenwerking van het bedrijfsleven, onderwijs, kennisinstellingen en de overheid noodzakelijk. Het bedrijf wil een substantiële bijdrage leveren aan een schoner en veiliger Nederland.

Ook is Brainport van mening dat de regionale en nationale welvaart als ook het welzijn te verbeteren is. Schiphol Amsterdam, Seaport Rotterdam en Brainport in Eindhoven zijn drie

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

7

belangrijke pijlers in de Nederlandse economie. Eindhoven heeft een keten van campussen die zich bezighouden met innovatie technologie. Zo is er de High Tech Campus, de TU Campus, de High Tech Automotive Campus en de Design Campus. In het bedrijfsleven kunnen vooral startende en groeiende bedrijven hier een bijdrage aan leveren. Er is al een lange traditie van succesvolle innovaties en dit stijgt elke dag.

1 miljard euro. Het regionale innovatie programma bestond in 2009 uit verschillende onderwerpen. Zo waren bijvoorbeeld innovatie, infrastructuur, ontwikkeling van scholen en het bedrijfsleven en research & development belangrijke onderwerpen. Ook de komende jaren zijn er voor deze onderwerpen fondsen beschikbaar. Voor meer informatie kunt u terecht op de volgende website: www.eszakalfold.hu.

Észak Alföld Regional Development Agency Na een koffiepauze van een kwartier, was het aan Szilárd Domokos om de aandacht er weer bij te vragen. De directeur van Észak-Alföld Regional Development Agency, vertelde ons over zijn kenniscentra in deze NoordHongaarse regio. Het bedrijf zoekt nog partners in de wetenschap en technologie. De regio Észak Alföld heeft de jongste bevolking van Hongarije en telt 1,5 miljoen inwoners. De landbouw in deze regio heeft voornamelijk niet-biologische producten. De bioproducten die er wél zijn, zijn maar in lage aantallen beschikbaar.

Cognizant Als directeur van Inforeach BV en voormalig directeur van Cognizant, kan Peter van Wely veel ervaringen in Hongarije met ons delen. Hij vertelt ons de voordelen van Oost-Europa en laat ons verschillende overzichten en onderzoeken zien, waaruit blijkt dat Hongarije erg hoog scoort op de zakelijke markt.

de bedrijven uit Hongarije of CEE de voorkeur heeft voor een meer lokale leverancier. Van de 100 ondervraagde bedrijven, zegt meer dan de helft plannen te hebben om het gebruik van leveranciers in Oost-Europa te gaan stimuleren. In een overzicht van Global Services Location Index, wordt weer bevestigd dat Hongarije kansen biedt. Het land scoort hoog in vergelijking met Roemenië en Tsjechië.

Ook door het aantal Oost-Europese studenten dat in West-Europa studeert, nemen de mogelijkheden voor de CEE regio toe. De studenten krijgen door hun buitenlandse studie een goed zicht op de culturele gewoonten en zakelijke omgang in West-Europa.

Dit weten ze vervolgens te gebruiken binnen hun carrière tot manager van een bedrijf.

European Stone Trade Kft. Spreker Carlo Holshuijsen was gevraagd om zijn ervaringen te delen met het zakendoen met Hongarije.

Als eigenaar en “Managing Director” heeft hij een mooi internationaal bedrijf weten op te bouwen. Zijn persoonlijke motto om zelf erg hard te werken heeft als voordeel dat dit ook verwacht kan worden van zijn medewerkers, klanten en leveranciers. European Stone Trade kan producten aanbieden voor binnen, buiten, persoonlijk gebruik en zakelijk gebruik.

Door de Universiteit van Debrecen en het Nuclear Research Institute, is er een goede scholing op het gebied van Research en Development. Deze scholen bevatten 2.000 onderzoekers en docenten en hebben wereldwijd 30.000 studenten. Er wordt hier vooral onderzoek gedaan naar gezondheid, landbouw en toerisme.

Peter van Wely vertelt ons dat Centraalen Oost-Europa een belangrijke regio is voor het uitbesteden van diensten of producten. In 2005 was de IT markt goed voor een omzet van $ 21.1 miljard, het groeit nu naar $ 32 miljard. Oost-Europa heeft een gunstig regeringsbeleid en leeft de EU regelgeving na. Het gebied heeft positieve economische, politieke en sociale vooruitzichten en een goede infrastructuur. Het opstarten van een bedrijf in Centraal- en OostEuropa gaat vaak sneller dan in WestEuropa. Hier kan dit binnen een maand al helemaal rond zijn. Hiernaast heeft de bevolking een goede talenkennis.

De structuurfondsen voor regionale operationele programma’s bedragen

Uit een onderzoek van Europese CIO’s is gebleken dat bijna 90% van

Een breed aanbod voor een brede markt. De nieuwe showroom in Kistokaj (dichtbij de stad Miskolc) biedt extra mogelijkheden voor Hongaarse bedrijven om kennis te maken met hun producten.

Peter van Wely

Carlo Holshuijsen

Szilárd Domokos

8

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

SPECIAL

Zsolt Keresztúri

Holshuijsen mikt op een sterke groei van het klantenbestand in deze Noordoostelijke regio. Binnen deze regio zijn ze ook vertegenwoordigers van het merk Grohe. Door zijn lidmaatschap bij de Nederlands-Hongaarse Kamer van Koophandel heeft hij ook toegang tot een ruim netwerk van bedrijven die zich in Hongarije hebben gevestigd. Carlo Holshuijsen is hiernaast ook betrokken bij een club Nederlanders die in Hongarije wonen en geregeld bij elkaar afspreken om ervaringen uit te wisselen. Een welkome aanvulling op de eerdere presentaties en leuk om te zien hoe een Nederlandse ondernemer een succesvol bedrijf heeft opgebouwd in Hongarije.

Goed voorbeeld doet volgen?

DBH Group Zsolt Keresztúri, directeur van DBH Group, vertelt ons over zijn bedrijf.

Het Nederlandse hoofdkantoor werd opgericht door een NederlandsHongaarse samenwerking in 1994.

In 1997 is het een commerciële organisatie geworden.

DBH heeft kantoren in Rotterdam, Debrecen, Boekarest, Miskolc, Kosice en Boedapest en heeft al een groot aantal bedrijven richting Hongarije geholpen. Het bedrijf is opgesplitst in drie divisies: DBH Business Services, DBH Investment en DBH Flexible Business Space.

DBH Group verhuurt gemeubileerde kantoorruimtes en verleent veel financiële en administratieve service.

Het bedrijf helpt met financiële, administratieve afhandelingen, inkomende facturen, IT ondersteuning en andere dienstverlenende activiteiten. De vorige spreker van de firma European Stone Trade Kft. Is een klant van de DBH

Michel van der Linden

Group en huurt zo zijn kantoorruimte naar volle tevredenheid. De directeur van DBH Group legt ons uit dat nearshoring steeds vaker voorkomt, veel handel gaat naar landen die redelijk goedkoop en dichtbij zijn, in plaats van heel goedkoop en heel ver weg. Bedrijven weten extra goede grip te houden op hun buitenlandse activiteiten door een kantoor in Hongarije te openen. Hiernaast biedt een kantoor in Hongarije direct extra mogelijkheden om verdere mogelijkheden in Oost-Europa te ontplooien.

De goede infrastructuur in Hongarije kan verdere doorvoer naar WestEuropa bieden.

Caterpillar Hungary Michel van der Linden, voormalig directeur Caterpillar is de laatste spreker. Aan hem de eer om conclusies en ervaringen te delen en de aandacht vanuit de zaal er nog even bij te houden. Door het volle programma en de goede opkomst is iedereen wel toe aan het onderdeel netwerken en even bijpraten met bekende relaties.

Caterpillar is al jaren bezig met het bouwen van de globale infrastructuur, in samenwerking met haar wereldwijde dealernetwerk. Het speerpunt is het bewerkstelligen van positieve en duurzame verandering in alle werelddelen.

Hij deelt zijn conclusie over de Hongaarse bevolking, leveranciers, infrastructuur en technologie met ons.

Hongarije heeft veel goed geschoolde inwoners, vooral op het gebied van techniek. Het land heeft gunstige arbeidsvoorwaarden en bijbehorende wetgeving, en de relatief lage loonkosten leveren ook extra voordeel. De bevolking is sterk in Engels,

Ágnes Henter

dit wordt gestimuleerd door de vele internationale scholen. Leveranciers hebben lage tarieven en er zijn genoeg kleine leveranciers, zodat onderlinge concurrentie de prijzen ook scherp houdt. Hongarije heeft een uitstekend wegennet en vliegvelden die aan de Europese normen voldoen. Ook Telecommunicatie en Internet zijn op internationaal niveau en ze beschikken over een uitstekend mobiel netwerk voor telefonie en internet.

Over de technologie vertelt Michel van der Linden ons verder dat er een breed arsenaal is aan machines. Zowel de traditionele als ook de (hyper)moderne technologie is vertegenwoordigd en alom aanwezig. Er wordt geproduceerd met goede kwaliteit en de producties voldoen aan de normen van veeleisende klanten.

Slotwoord Alle sprekers zijn na hun presentaties aan een lange tafel gaan zitten en vormen zo een “panel”. Deze ervaringsdeskundigen beantwoorden de vragen vanuit de zaal.

Ten slotte neemt de moderator de microfoon om alle betrokkenen alvast te bedanken en vraagt alle leden van het panel om de aanwezigen nog een laatste tip mee te geven.

De conclusie samengevat in één zin: “Werk zelf heel hard en coach je hele team om zonder twijfel en goed voorbereid de stap naar Hongarije te zetten”.

Tekst: Team Hongarije in Zaken Foto’s: ITD Hungary

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Mária Ballendux-Bogyay Correspondente

Het leven tussen twee culturen Soms vroeg ik me af: is er misschien een cultureel tussengebied voor eerste generatie migranten?

Hij of zij is veroordeeld tot, maar ook gezegend met, een blijvende distantie ten opzichte van zowel de cultuur van zijn verleden als die van zijn heden. Waarschijnlijk zijn deze mensen bij uitstek geschikt om over cultuurverschillen tussen landen te schrijven.

Eens aan het begin van mijn verblijf in Nederland vroeg ik mijn buurman zeer beleefd of hij mijn post in ontvangst wilde nemen tijdens mijn afwezigheid. Hij antwoordde met een “ja”. Ik vond dat wel wat kortaf. Als Hongaarse, verwachtte ik zoiets, als: “Ja natuurlijk, heel graag hoor. Waar gaat u naar toe, wanneer komt u terug?” De meeste Hongaren praten namelijk graag en veel in een taal, die in Europa verder niemand begrijpt.

Zo trok ik de conclusie, dat mijn buurman me eigenlijk met tegenzin wilde helpen en dus riep ik zijn hulp daarna niet meer in. Toen wist ik nog niet, dat de meeste Nederlanders niet van wijdlopige antwoorden houden, dat ze liever direct en kort zeggen waar het op staat. Deze manier van omgaan met elkaar, komt de Hongaar minder beleefd en kortaf voor.

Dat ik verbaasd was over het gedrag van mijn buurman, die voor mij de Nederlandse cultuur vertegenwoordigde, is eigenlijk niet minder dan een “understatement”. Het was voor mij een cultuurschok. Vanaf het be-

“De Magere Brug in Amsterdam” Foto: F. Ballendux

10

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

gin van mijn verblijf in Nederland ondervond ik verschillende stadia van cultuurschok: Bij mijn aankomst was er natuurlijk een euforie. Na drie-vier maanden wachten in Hongarije op de uitreispapieren was ik eindelijk bij mijn man, leerde ik nieuwe mensen kennen en iedereen toonde belangstelling voor me als nieuweling en hielpen me in vele zaken.

Maar na deze euforie kwam de schok. Naarmate mijn contact met de Nederlanders intensiever werd besefte ik meer en meer dat de mensen hier in hun woorden en gebaren anders waren dan in Hongarije. Ik heb me gerealiseerd dat ik een “cultural outsider” was. Dat betekende een gevoel van hulpeloosheid. Door die frustraties stelde ik het uit om Nederlands te leren. Wij bleven thuis vrij lang Duits met elkaar spreken. Hierdoor stond ik tijdens feestjes, gegeven door vrienden en collega’s van mijn man of buren, buiten de geanimeerde conversatie.

Gelukkig ben ik de cultuurschok te boven gekomen en bereikte ik een derde fase. Ik begon langzaam aan mijn nieuwe cultuur te wennen. Het is me gelukt een nieuw sociaal netwerk op te bouwen (het gaat sneller als je kinderen hebt en je gaat werken) en ik kreeg meer en meer het gevoel om normaal te kunnen functioneren.

Ten slotte belandde ik in een vierde fase: het is me min of meer gelukt om een evenwicht tussen de twee culturen te vinden.

Deze periode van evenwicht gaf me de rust om na te denken: Wie ben ik?

Wat is mijn identiteit? Kan ik met de emotionele uitdagingen van de voor mij vreemde Nederlandse cultuur inderdaad adequaat omgaan? Opeens kwam ik op het idee dat erover schrijven misschien zou kunnen helpen.

Want schrijven dwingt je om dieper na te denken en scherpt de geest.

Aanvankelijk aarzelend, maar toch vastberaden probeerde ik mijn gevoelens en ervaringen over de Hongaarse en de Nederlandse cultuur onder woorden te brengen. Het schrijven betekende niet alleen mijn gedachten over cultuurverschillen te ordenen maar die ook met anderen te kunnen delen en op die manier, naar ik hoopte, ook een brug te kunnen slaan tussen de culturen van mijn geboorteland en mijn nieuwe vaderland.

Het schrijven heeft ook mijn ogen, in meerdere opzichten geopend. Ik heb me onder andere gerealiseerd dat je je nieuwe cultuuromgeving niet kunt veranderen, maar deze omgeving verandert jou wel degelijk. Ook tijdens het schrijven werd ik me er echt bewust van dat ik meer over de achtergronden van het denken, handelen en gewoontes van de Nederlander moest weten om met de mensen

in mijn nieuwe vaderland goed te kunnen omgaan.

Het is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan om de gewoontes, de manier van denken en doen van mensen in een vreemde cultuur te begrijpen. Want als eerste generatie migrant beland je in een innerlijk niemand’s land. Als jouw integratie succesvol is, raak je in je gewoontes, denkpatronen en houding ver van je land van herkomst, maar je zult nooit werkelijk jouw nieuwe land bereiken.

Dat ik nooit helemaal zou aankomen in Nederland, had ik al vaak genoeg ondervonden. Nuchterheid, spaarzaamheid, de soms overrompelende oprechtheid en de zo typische plagerij als grapje om je te testen, zullen nooit voor het volle honderd procent deel van mijn psyche worden. Ook zou ik bijvoorbeeld nooit de echte betekenis van het begrip “gezellig” begrijpen.

Maar terug in Hongarije blijkt dat niet alles wordt gedaan en gedacht zoals ik me dat herinner. Dit constateer ik

“De Kettingbrug in Boedapest” Foto: A. van den Berk nu doorlopen met mijn Hollandse blik op Hongarije. Ik voel me daar fysiek thuis maar mentaal vaak niet meer.

Soms vroeg ik me af: is er misschien een cultureel tussengebied voor eerste generatie migranten? Hij of zij is veroordeeld tot maar ook gezegend met een blijvende distantie ten opzichte van zowel de cultuur van zijn verleden als die van zijn heden.

Waarschijnlijk zijn deze mensen bij uitstek geschikt om over cultuurverschillen tussen landen te schrijven. Als dit inderdaad waar is, dan zullen, naar ik hoop, mijn boeken over Nederlands-Hongaarse cultuurverschillen helpen om tussen onze twee kleine volkeren meer begrip en sympathie te kweken.

Tekst: Mária Ballendux-Bogyay Trainster Hongaarse taal en (zaken)cultuur

Hongarije Vakantieland

www.HongarijeVakantieland.nl geeft internetgebruikers toegang tot inmiddels meer dan 300 artikelen met relevante Hongarije informatie: recepten, geschiedenis en tientallen plaatsbeschrijvingen.

Met ruim 90.000 paginabezoeken door 40.000 bezoekers per maand is www.HongarijeVakantieland.nl de populairste website van Nederland en Vlaanderen over Hongarije. Ook voor uw zakelijk aanbod dé plaats om uw aanbod te tonen. www.HongarijeVakantieland.nl toont de bezoeker op overzichtelijke wijze informatie over o.a. Hongaarse steden en dorpen, musea, natuur en recreatiegebieden, (water)sporten en (verblijfs)accommodaties in Hongarije en het laatste nieuws.

www.HongarijeVakantieland.nl

Van de redactie

European Study Research Boedapest ‘Een onvergetelijke week’ De European Study Research (ESR) is een commissie die valt onder de Economische Bedrijfskundige studenten Faculteitsvereniging (EBF). Het is traject van elf weken waarin 25 gemotiveerde studenten van de universiteit Groningen een onderzoek uitvoeren. Dit jaar had het onderzoek betrekking op het thema ‘Globalisatie’. Als commissie hadden wij dit jaar voor de bruisende stad Boedapest gekozen.

De Hongaarse stad Boedapest sprak al direct tot de verbeelding van de studenten; mooie oude gebouwen, gezellige restaurants, de Donau, en natuurlijk grote bedrijven die toegang geven tot de rest van Oost-Europa.

Het verbaasde dan ook niemand dat we de hele week vol hadden gepland met mooie bedrijfsbezoeken en verrassende activiteiten.

Op de zaterdag van aankomst zat iedereen vol energie; niemand kon wachten om de stad in te gaan en de nieuwe cultuur te ontdekken. We gingen ons dan ook snel opfrissen en al lopend begaven we ons richting het openingsdiner. Het diner vond plaats in een klein, sfeervol restaurantje. De ober was een vriendelijke man, die het wel erg spannend vond om alle menu’s in het Engels op te nemen. Hij lachte, stotterde en hikte en vertelde alles vaker dan nodig was. Desalniettemin, hebben we met de hele groep genoten van de typisch Hongaarse goulash.

De dag daarna begon het onderzoek pas echt, het eerste bedrijf dat we gingen bezoeken was Microvacuum, een klein bedrijfje van Hongaarse

12

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

origine. Het is gevestigd in een groot woonhuis, waarvan Istvan de eigenaar is. Speciaal voor onze groep zijn ze open gegaan op zondag. Istvan had een uitgebreide presentatie voorbereid, waarbij hij veel vertelde over het bedrijfsleven in Hongarije. Hij maakte ons duidelijk dat multinationals in Hongarije de kleine Hongaarse bedrijfjes van de markt drijven. De industrie waarin Microvacuum werkzaam is heeft ook te kampen met dit probleem.

Microvacuum is namelijk de aanbieder van chemische chips en biosensoren.

General electrics (GE) is een concurrent van Microvacuum die werkzaam is in Boedapest. Door de toenemende globalisatie moet Microvacuum steeds harder werken om het hoofd boven water te houden. Met zijn acht werknemers is het bedrijf daarom ook 24 uur per dag open om alle markten van de wereld te voorzien.

De maandag was tweede pinksterdag. Aangezien dit in Hongarije, net als in Nederland, ook een feestdag is besloten we te genieten van één van de mooie badhuizen die Boedapest rijk is. Met de hele groep zijn we bij

het badhuis vlakbij het stadspark geweest, waar we aan het einde van de dag voldaan en schoon weer uitkwamen.

KPMG werd dinsdag bezocht. Ze hadden ons bezoek goed voorbereid, met presentaties met betrekking op het thema globalisatie én met een interactief deel. De hele groep studenten was laaiend enthousiast over hetgeen ze bij KPMG konden vragen voor hun onderzoek. Het belangrijkste dat we geleerd hebben van KPMG is dat ze de Hongaarse cultuur respecteren, maar niet opdringen aan hun medewerkers.

Woensdag hadden we een drukke dag voor de boeg. In de ochtend gingen

INGEZONDEN we naar Getronics en na een heerlijke lunch ter plaatse gingen we door naar de BME universiteit. Getronics is een groot bedrijf met een vrij platte structuur. Het was erg interessant om te zien hoe de ‘units’ in elkaar zitten. Daarnaast was het grappig om te horen hoeveel Nederlanders er wel niet werken bij Getronics in Boedapest. Niemand van de studenten had verwacht dat het zo’n internationale mengelmoes van culturen zou zijn bij Getronics.

De universiteit daarentegen was een heel ander verhaal. We leerden hier meer over andere aspecten van Hongarije en specifiek Boedapest.

De geschiedenis van Hongarije met betrekking tot het bedrijfsleven stond centraal. Het veranderende regime van communisme naar democratie was een aspect dat het meeste invloed heeft gehad op de vestiging van bedrijven in Boedapest.

Donderdag was een rustigere dag, waarbij we alleen een bezoek brachten aan AkzoNobel. Dit bedrijf heeft een kleine vestiging in Boedapest, toch wisten ze veel te vertellen over de bedrijfscultuur in Hongarije en de globalisatie positie van AkzoNobel. In de presentatie kwam duidelijk naar voren dat de locatie van de verschillende vestigingen een belangrijke rol speelt. Na het verhaal waarbij de studenten volledig hun ei kwijt konden kregen we een heerlijke Hongaarse lunch. Grappig is dat de Hongaarse lunch vrij Nederlands lijkt, met heerlijk belegde broodjes, thee en koffie.

Het laatste bedrijfsbezoek dat we hadden was bij Morgan Stanley. Dit bedrijf heeft vestigingen over de hele wereld en heeft in Boedapest zelfs uitzicht over de Donau. De voornaamste speerpunten van Morgan Stanley zijn jong, ambitieus en gemotiveerd personeel aantrekken om de kwaliteit van diensten hoog te houden.

Het lijkt misschien nu net alsof we alleen maar bedrijven hebben bezocht en verder geen cultuur hebben geproefd, maar dat is absoluut niet waar. Op verschillende dagen hadden we activiteiten georganiseerd naar de hoogtepunten van Boedapest; de kettingbrug, het parlement gebouw, stadspart, heldenplein, centrale markt hal, opera en het ‘fishermans bastion’.

Iedereen was zeer onder de indruk van de veelheid van culturele hoogtepunten van Boedapest.

Kortom, de ESR heeft een geweldige en leerzame week gehad in Boedapest. Zeker de moeite waard om nog eens terug te gaan.

Tekst en foto’s: Anne-Sophie Thijssen van Kester

Peter Olsthoorn is journalist sinds 1978 voor achtereenvolgens lokale, regionale en landelijke kranten.

Later ook voor vak- en managementbladen in Nederland, Duitsland en de VS. Hij publiceert regelmatig in ‘Hongarije in Zaken’.

Hij produceert jaarboeken, interviews en analyses voor Immovator.nl voor welke partij hij in Hilversum ook seminardebatten organiseert, en is onder meer de maker van de websites Leugens.nl en Netkwesties.nl.

Ook treedt hij ook op als moderator en coach, is voorzitter van de NVJ-sectie Internet en lid van de Raad voor de Journalistiek.

Interesse?

Mail naar redactie@netkwesties.nl voor meer informatie.

De werknemers bij Morgan Stanley die hogere posities bekleden zijn allemaal internationaal georiënteerd, waarbij veel hogere managers ook om de paar jaar in een ander land werken en wonen.

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

13

Éva Lilla Kronauer Correspondente

Duurzaam vakantiehuis

Natuur-, mens - en cultuurvriendelijke boerderijen als vakantiewoning Ik denk dat veel mensen die een vakantiehuis in Hongarije geschrokken zijn toen ze de jaarlijkse rekening van de energieleveranciers ontvingen in april 2010. Bedragen van € 2.000 en soms hoger voor het op temperatuur houden van uw vakantiehuis komen vaak voor. Tijdens uw afwezigheid staat de thermostaat op 5 graden Celsius om vorstschade in het huis te vermijden. In Hongarije is dit nodig vanwege de lange en koude winter. Waarschijnlijk ben ik een van de weinige, die een dergelijk hoog bedrag niet heeft betaald en het voor elkaar wist te krijgen om veel te besparen en zodoende een groot gedeelte kreeg “terugbetaald” door de energieleverancier.

Toen we het besluit hadden gemaakt om ons vakantiehuis eens grondig aan te pakken, hebben we naast het renoveren ook direct de aanpassingen kunnen doorvoeren, waardoor we uiteindelijk veel weten te besparen op onze energiekosten. Wij deden dit op een zodanige wijze, dat de meer dan honderd jaar oude boerderij niet zijn authentieke vorm en sfeer verloor.

In de winter konden we in een droog huis verblijven met 17 graden binnen, terwijl het buiten 10 graden vroor.

Ons geheim is het gebruik van een zonnecollector, een kalkpleister aan de muur en een prachtige tegelkachel. Het is niet zo dat deze middelen weinig kosten met zich meebrengen, maar je investeert in een huis die nog veel generaties mee zal gaan. Alleen hierdoor heeft het zijn waarde al bewezen.

Vorig jaar introduceerden we in Hongarije in Zaken de beginfase van bovengenoemde renovatie en implementatie. Toen kon alleen ons vertrouwen gewonnen worden door een grote hoeveelheid berekeningen, natuurkunde en literatuur.

Nu we alles met eigen ogen hebben gezien, kunnen we onze ervaringen over het energiegebruik, wooncomfort en cultuur- en natuurvriendelijkheid delen.

14

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Zonnecollector voor verwarming en warm water in combinatie met een tegelkachel Een zonnecollector wordt gemonteerd op het dak om een passende binnentemperatuur te waarborgen, zelfs in bewolkte dagen. Tijdens de zware winter dit jaar, zorgde de zonnecollector voor een geschikte temperatuur van 15-17 graden, ondanks de vele dagen constante sneeuw. Het systeem omvat twee watertanks: één voor het badwater, met een maximum van 80 graden en één voor de vloerverwarming, die nooit warmer wordt dan 27 graden.

De extreme kou en de dikke sneeuw in de Hongaarse winters, geven een goede reden om een extra warmtebron te hebben, namelijk een kachel.

Voor degenen die al een mix- of gasverwarming hebben, is het slechts een kwestie van aansluiten op het systeem. Degenen die dit niet hebben, zou een prachtige tegel kachel met geïntegreerde watertank, in plaats van de traditionele kachel, een ideale oplossing zijn. De tegel kachel wordt via een verborgen waterleiding aangesloten op de tanks van de zonnecollector. Zoals het orgel de koningin van de muziekinstrumenten is, is deze kachel de koning van de kachels en een juweeltje in huis.

Wanneer u de woning binnentreedt op een koude winternacht, na een

reis door Europa, is de lucht die u ruikt nooit meer muf, zoals vaker in een lang ongebruikte boerderij. Ook is de temperatuur een beetje fris, maar nog steeds aangenaam. Na het uitpakken van de auto en het aansteken van de kachel samen met de kinderen, heb je gelijk het gevoel van een leuke thuiskomst. Binnen een uur heb je een comfortabel en warm huis, met een binnentemperatuur van ruim 22 graden in de winter.

Antiek kalk in een authentiek huis Naast het probleem met de koude temperatuur en de muffe geur in het huis, hebben we ook een ander probleem opgelost. De oplossing werd deels geleverd door de constante temperatuur door de zonnecollector, maar ook omdat het huis van binnen en buiten, met antiek kalk is beschilderd. De antieke kalk is een kalkvorm die een 40 jaar durende procedure heeft gehad. De kalk herstelt bij een correcte toepassing, schade door bacteriën of schimmels. Antiek kalk laat de wanden ademen, wat gewone verf juist verhindert en het geeft de wanden een mooie oppervlakte die goed is voor zowel de gezondheid als de esthetiek.

Vroeger beschilderden onze oma’s elk jaar, of eens in de twee jaar het huis met kalk. De antieke kalk op de muur hoeft pas na 10 jaar weer opnieuw

“De gemeenschappelijke energiebronnen zijn beperkt, hierdoor moet onze denkwijze veranderen” worden aangebracht, terwijl het gezonde effect al die tijd door werkt. De helderheid van de kleur zal niet verdwijnen of dof worden. Er is nog een belangrijke eigenschap. Meestal kan je naast de witte kalk kleur eventueel nog een paar pastel kleuren aanbrengen. Maar met de antiek kalk, kunt u elke kleur krijgen in verschillende texturen. We tonen enkele voorbeelden, maar vergeet niet dat de schepping slechts beperkt is door uw eigen verbeelding.

Ik koos voor de traditionele witte kleur, ondanks de mogelijkheden. De reden hiervoor was dat voor mij een boerderij in het land wit en heel helder is.

Conclusie Zowel de zonnecollector en de antiek kalk zijn enkele voordelen van de moderne tijd, die de moeite waard zijn om in ons dagelijks leven. De gemeenschappelijke energiebronnen zijn beperkt, hierdoor moet onze denkwijze veranderen en moeten we investeren in de toekomst. Ook al presenteren we deze oplossing in de vorm van een oude boerderij die gebruikt wordt als vakantiehuis, deze denkwijze geldt ook zeker voor andere levensstandaarden. Het kan toegepast worden op zowel een modern huis, een monument, kantoor, winkelcentrum of andere verblijfsplaatsen.

Het bespaart energie, geld en het is bovendien milieuvriendelijk. Een innovatie die het erfgoed niet schaadt en prettig is om mee te leven.

Voorzichtig Maar vergeet niet, bij het werken met natuurlijke materialen, dicteert ook de natuur. In onze overbeschaafde levenswijze moeten we diverse as-

pecten overwegen, zoals het korte zonlicht in de winter, het natuurlijke ritme van dag en nacht, het seizoen, het benodigde hout, het leren om vuur te kunnen maken. Ja, we moeten het allemaal weer leren. Vandaag zijn we de slaven van de moderne technologie. Wij drukken op de knop of draaien aan de kraan, en warmte, licht en warm water komen tevoorschijn. Echter, als we nadenken over de warmte van een vlam, een kaars of het vuur in een kachel, wordt houthakken toch een stuk verleidelijker.

Zo kunnen we zelf de warmte creëren om er daarna lekker van te genieten met een glas wijn. Het is geweldig!

Natuurlijk krijgen we problemen tijdens het leerproces.

De woonkamer, waar de samenwerking van de mens en de natuur aanwezig is, is een kwestie van geven en nemen. We moeten de schoorsteen voorverwarmen, voordat we het vuur aansteken, zodat het huis zich niet vol rook vult. Neem het advies van de kachel bouwer aan! Niet negeren, zoals ik dat heb gedaan, want dat is duur leren. Tijdens het ventileren van het huis en het weg proberen te krijgen van de rook, zag ik de heldere hemel van de winteravond. Iets wat ook wonderbaarlijk is, maar wel erg koud.

We leren het allemaal. We moeten gebruik maken van de provisiekast van de natuur, maar die nooit misbruiken. En als we dat doen, zijn we niet meer afhankelijk van de commerciële energieleverancier en kunnen we bijdragen aan een schone lucht, bescherming van de natuur en ons erfgoed voor de volgende generatie.

Tekst en foto’s: Éva Lilla Kronauer

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

15

Peter Olsthoorn Columnist

Google achterna

Virtueel zaken doen met lef Laten we eerlijk zijn: internet domineert de communicatie en we hebben nog moeite om daar de consequenties volledig van te accepteren.

Om toch in het verleden te beginnen: 1995, een tafeltje tijdens de lunch van een eenvoudig café in Amsterdam.

Tegenover me zit een baas Business Development van PTT Telecom, nu KPN. Op een bierviltje schrijft hij een bedrag dat hij wil betalen als ik kom werken voor Planet Internet; dat wil zeggen voortaan een dagelijkse nieuwsdienst produceren.

Dat betekent nagenoeg ophouden met de journalistiek voor het papier en elke morgen vroeg beginnen met het publiceren van het meest actuele nieuws in het Nederlands. Ik moet even slikken, dat wel, maar lang nadenken niet. Immers, ik maak dan zo’n twee jaar gebruik van internet en vindt het een fenomenaal medium.

Het is sensationeel om deel te nemen aan discussies met professoren in de Verenigde Staten, de Wall Street Journal en New York Times via internet te kunnen lezen en contact te kunnen onderhouden met degenen die je ‘in het echt’ hebt ontmoet en vrienden die je niet frequent kunt bezoeken.

Maar de baas van die PTT-chef, de algemeen directeur, vond het internet niets hoe ik ook van de voordelen sprak. Later heeft hij nog, toen hij inmiddels de baas was van een groot Amerikaans bedrijf, eerlijk gezegd dat ik toch gelijk had.

Maar natuurlijk was het een sprong in het diepe, toen in 1995, om de schepen achter je te verbranden en een nieuwe weg in te slaan simpelweg omdat je erin gelooft. Dat heb ik vaker gedaan, ook privé. En heus, het ging ook wel eens mis, want goede bedoelingen, moed en geloof alleen zijn niet genoeg. Pech gehad, opstaan

16

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

en doorgaan. Innoveren is niets voor spijtoptanten.

Nu schrijf ik een boek over Google, het beste en mooiste internetbedrijf.

Daar zit vernieuwing in de genen.

Nog maar twaalf jaar geleden zaten de oprichters Larry Page en Sergey Brin met de handen in het haar want ze hadden te weinig geld om de benodigde computers te kopen om hun index van internet te produceren.

Toen was Google ineens te koop voor 1,5 miljoen dollar. Yahoo, de concurrent die nu door Google is verslagen, had dat geld er niet voor over. Momenteel is Google ruim 150 miljard dollar waard en onbetaalbaar.

Brin en Page gingen hun eigen weg, zonder schroom en zonder angst, want ze geloofden in hun idee.

Laat dat een inspiratie en voorbeeld zijn voor degenen die zaken doen tussen Nederland en Hongarije: je kunt je contacten online zozeer verbeteren en verdiepen dat je je daar hard voor moet maken. Hongarije in Zaken is inmiddels op een eigen domein en op LinkedIn lekker bezig, maar het is nog maar het begin.

Echt ‘netwerken’ vereist dat je enorm open bent en steeds nieuwe relaties durft aan te gaan. Het is mooi om te zien dat steeds meer jonge Hongaren dat ontdekken en zich etaleren, bijvoorbeeld via Facebook.

Dat Hongaarse softwaremakers en kunstenaars de weg over de grens goed weten te vinden.

Want Hongaren hebben vaak schroom. Soms denk ik dat degenen met lef in 1956 het land hebben verlaten want je ziet velen van

hen op belangrijke posities en met mooie resultaten van hun werk internationaal boven het maaiveld uitkomen. Zijn de achterblijvers degenen met meer angst? Die breuk is ruim een halve eeuw geleden, maar nieuwe generaties hebben natuurlijk

nog wel van doen met de erfenissen.

Maar dat betekent niet dat ze de houding hoeven omarmen van voortdurende reflexen op het verleden, op goed en kwaad langs dunne lijnen en politieke polarisatie die door het verleden wordt gestuurd.

Online aanwezigheid Peter Olsthoorn inZaken.eu http://hongarije.inzaken.eu/nl-NL/correspondents/99/peter-olsthoorn The Next Speaker http://thenextspeaker.com/sprekers/peter-olsthoorn/.

Twitter http://twitter.com/peteraanzee LinkedIn http://nl.linkedin.com/in/peterolsthoorn

(Hoewel, als je weer naar de verkiezingen keek....) Vooruit dus, de wijde wereld in, je weg zoeken.

Je hoeft geen vliegticket meer te kopen voor internationale handel, maar durven gaan voor virtueel contact. En je kunt Google Translate, die gebrekkige maar toch geweldige vertaaldienst, goed gebruiken.

Mentaal moet je leren omgaan met onzekerheid die soms snel wisselende contacten via internet nu eenmaal met zich meebrengen. En natuurlijk moet je elkaar ook fysiek blijven ontmoeten om de tekortkomingen van virtuele communicatie aan te vullen.

Heb je iemand eenmaal ontmoet dan kun je meestal weer voor enige tijd vooruit met e-mail, Skype, Twitter, LinkedIn, Facebook en hoe ze ook mogen heten. Echt, er ligt een geweldige wereld voor ons, met alle gevaren van dien ook, maar daar gaat het vandaag even niet over.

Tekst: Peter Olsthoorn

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

17

HBN bijeenkomst: Lagerhuis over de verkiezingen in Hongarije Op 26 mei 2010 werd de jaarlijks terugkerende Lagerhuis discussieavond van het Hungarian Business Netwerk (HBN) gehouden in het gebouw van Ernst&Young te Utrecht. Het thema van de avond was de verkiezingen in Hongarije en de te verwachten veranderingen.

Voorzitter Ernst-Jan de Roest heeft bij zijn introductie stilgestaan bij het feit dat HBN haar 5-jarig bestaan viert.

De spreker van de avond, Dzsingisz Gábor (politiek adviseur) is in zijn presentatie uitgebreid ingegaan op de ongewone aspecten van de Hongaarse verkiezingen. Hij heeft de verkiezingsstrijd een maand lang op de voet gevolgd in Hongarije waardoor hij een haarscherp beeld kon schetsen over de campagne van de winnaar van deze verkiezingen.

[Zijn uitgebreide verslagen uit deze tijd zijn als ‘Brieven uit Boedapest’ op www.hongarijevandaag.nl te lezen.]

Gábor heeft over de strategie FideszKDNP (coalitie van jonge democraten en christendemocraten) verteld dat zij vooral verbeeldingen en korte,

herkenbare, voor de Hongaren beladen slogans gebruikten. Het verkiezingsstelsel verdiende extra uitleg.

Dit schijnt het meest ingewikkeld ter wereld te zijn, het is in het voordeel van de grootste partijen en het maakte mogelijk dat Fidesz-KDNP met 53% van de stemmen, 68% van de Kamerzetels kreeg en daarmee een 2/3 meerderheid heeft, een ongekende winst bij democratische verkiezingen. Gábor deelt de mening van Fidesz-KDNP dat de in 1989 beloofde veranderingen, de omwenteling nu echt gaan gebeuren.

Na de presentatie van Gábor heeft moderator Miklós Tóth (eerste secretaris, Stichting Hongaarse Federatie in Nederland) het woord aan Júlia Grexa (adviseur economische zaken,

Hongaarse Ambassade) gegeven die samenvatting en uitleg gaf over het 85 pagina’s tellende regeringsprogramma dat, in tegenstelling tot de regeringsprogramma’s die wij in Nederland of elders in de wereld kennen, geen harde cijfers bevatten. Het is een programma dat een beeld schetst over de plannen voor de komende 10 jaar, verdeeld in korte-, middellange en langetermijnplannen.

Kenmerkend is het streven naar eenvoud en overzichtelijkheid onder andere in het belastingsstelsel en het landelijke bestuur. Opmerkelijke punten zijn de belastingverlaging van 10% en het creëren van 1 miljoen arbeidsplaatsen in de loop van de komende 10 jaar.

Tijdens de discussie werden onder andere de kwestie van het verlengen van het verbod op het kopen van agrarische grond, de invloed van de verkiezingsuitslag op de stabiliteit van de economie en het ontbreken van cijfers uit het regeringsprogramma nader besproken. Zoals altijd, was er de mogelijkheid voor de deelnemers om te netwerken, onder het genot van een hapje en een drankje.

Al met al was het wederom een zeer interessante, leerzame discussieavond die door de deelnemers zeer gewaardeerd werd. De presentatie van Dzsingisz Gábor is te downloaden van de website van het HBN. Op www.huchamber.nl, bij onderdeel ‘agenda’. Houd deze website in de gaten in verband met informatie over de aankomende evenementen.

Tekst: Eleonora Kanizsai-Nagy Foto: HBN

18

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Personalia: Gábor Dzsingisz In 1940 ben ik in Hongarije als jongste telg in een intellectueel gezin ter wereld gekomen. Na de Novemberrevolutie van 1956 ben ik op 16 jarige leeftijd met mijn moeder, zus en nichtjes naar Nederland gevlucht. Democratie is voor mij vanaf die tijd een belangrijk thema geworden. Ik heb me daar vanaf toen ook op diverse manieren voor ingezet.

Mijn drijfveer is ook opnieuw de overtuiging dat er veel gedaan kan worden om de Europese volkeren bij elkaar te brengen en een goed functionerend bestel te bouwen.

In het afgelopen jaar heb ik meer dan dertig lezingen gehouden in

Hongarije, Duitsland en Nederland, op verschillende universiteiten en in verschillende steden, ondermeer voor verenigingen van ondernemers en de overheid, over de thema’s: Europa, democratie, een vrije humane samenleving, de normen en waarden van een samenleving, de verschillen in de politieke culturen en de landbouw. Momenteel ben ik adviseur van de voorzitter van de Christendemocratische Volkspartij in Hongarije, de KDNP en lid van het curatorium van het wetenschappelijk instituut van de KDNP. Tevens ben ik vicevoorzitter van Pax Romana Hongarije, een ver-

eniging van katholieke intellectuelen en voorzitter van Vluchtelingen Organisaties Nederland (VON).

Sinds 2009 tevens coördinerend voorzitter samenwerkingsverbanden “Landelijk Overleg Minderheden”.

Sedert september 2008 treed ik op als voorzitter Taskforce Versterking Recreatietoervaart Nederland. Een door de minister van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit ingestelde adviescommissie.

Daarnaast ben ik beschikbaar als dagvoorzitter, commissievoorzitter en adviseur. Contact: jdgabor@yahoo.com

Kódex Advisory & Consulting

International Business and Cultural Management

GRATIS

SPECIALE ACTIE

GRATIS soeppakket

Bestel de HuNed Vuurplaats + Bogrács (speciale pan) en krijg een soeppakket én traditionele houten lepel gratis bij de bestelling!

Bogràcs op open vuur

Bij de bestelling kunt u aangeven dat u gebruik maakt van deze speciale “Hongarije in Zaken Aktie”.

De HuNed Vuurplaats waar u een Bogrács in kan plaatsen om traditioneel te koken, zonder een open vuur.

Overal een lekkere pan Gulyásleves of heerlijke Pörkölt maken!

Bogràcs in de HuNed Vuurplaats

Meer informatie over de HuNed Vuurplaats is beschikbaar via onderstaande website met de zoekopdracht “Vuurplaats”.

www.huned.nl

HuNed Vuurplaats

Kódex Advies en Begeleiding is een Nederlands bedrijf voor internationaal zakelijk én cultureel management.

Wij verlenen onze diensten aan het midden- en kleinbedrijf, multinationals en non-profit organisaties in met name Nederland en Hongarije.

We werken ook voor EU-landen en wereldwijd.

Kódex Advisory & Consulting Sfinxdreef 22 3564 CN Utrecht The Netherlands Phone: + 31 646 208173 (NL) Fax. + 31 847583085 www.kodexconsulting.com E-mail: info@kodexconsulting.com

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

1

Frits Niessen is naast schrijver van “het camping hand- en lesboek voor de toeristische hogeschool in Boedapest” ook medeoprichter en bestuurslid van het Hongaarse camping verbond MaX. Vanaf 1982 is hij actief in de toeristische branche in Hongarije en hij is voor zijn goede werk op dit gebied uitgeroepen tot “Campingmanager van het jaar 2005”. Zijn artikelen zijn al eerder op websites gepubliceerd en nu zal hij ook geregeld gaan publiceren in Hongarije in Zaken.

Frits Niessen Correspondent

Verschillen tussen de Hongaarse en Nederlandse Logica Op inZaken.eu zijn eerder in acht artikelen mijn bevindingen gepubliceerd en voor u als lezer geef ik in dit artikel de belangrijkste achtergronden. Het belangrijkste doel van die serie artikelen was het op een eenvoudige manier aangeven van de verschillen tussen de Nederlandse en de Hongaarse denkwijze en de Hongaarse logica. De verschillen waren het gevolg een andere cultuur en een ander politiek beleid dat tientallen jaren geduurd heeft. Door een nieuw beleid, inclusief EU en NATO lidmaatschap, beweegt Hongarije zich in “onze” richting en de (generaties) lange tijd die nodig is om de veranderingen te realiseren kan dramatisch verkort worden wanneer Hongarije hulp krijgt.

Zakelijke mogelijkheden Het geven van hulp biedt zakelijke mogelijkheden, voor alle branches.

Zeker ook voor Nederlandse recreatie ondernemers, die op dat gebied wereldwijd erkende experts zijn.

Door het nieuwe politieke denken en de economische inhaalslag is te verwachten dat Hongarije naar het “West-Europese” prijsniveau groeit, wat impliceert, dat investeren in het nu nog goedkope Hongarije bovengemiddeld rendeert.

Alleen, direct na het opengaan van de grenzen en het begin van het nieuwe denken in 1989, werd Hongarije overstroomd door “adviseurs” vanuit de hele wereld die het Hongaarse belang predikten en het eigen zakelijke belang dienden. De minder ervaren Hongaarse samenleving voelde zich daardoor ernstig bedrogen en het aanzien van buitenlandse bedrijven daalde. Met een passende

20

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Nederlandse openheid, het geven van adviezen, het bouwen en gezamenlijk exploiteren van voorbeeld projecten, het opleiden van Hongaarse vakmensen en – door dat alles – het beperken van de Hongaarse werkeloosheid, gesteund door een – door de jaren heen – uitstekende Hongaars-Nederlandse relatie, zijn er voor Nederlandse investeerders in recreatie, recreatiepark constructeurs, recreatiepark ondernemers en opleiders in de recreatiebranche, tientallen mogelijkheden om de Hongaarse toeristische markt en zichzelf te bedienen.

De belangrijkste kenmerken van het “traditionele” Hongaarse toerisme.

Gedurende het oude regime was het gebruikelijk dat “de staat” zich opstelde als een soort alwetende controleur die iedereen zijn alwetende wil kon opleggen. Voor het toerisme betekende het, dat de staat niet alleen bepaalde wat een toerist leuk,

aardig of interessant vond, maar ook, dat de bewegingsvrijheid voor toeristen beperkt was. De meest geruisloze beperking van bewegingsvrijheid is het aanmoedigen van groep of kudde gedrag.

Er zitten natuurlijk een paar logische aspecten aan zo’n beleid. Heb je voor iedere toerist een aparte registratie nodig of is voor een gemiddelde groep een enkele groepregistratie al voldoende? Moet je als toeristische programma aanbieder maar afwachten of er voldoende individuele gasten komen, of is het voldoende om je programma’s naar groepbestellingen te plannen?

Het Hongaarse toerisme heeft zich op basis van zulke gronden helemaal op groeptoerisme georiënteerd.

Zo sterk zelfs, dat restaurants die groepprogramma’s aanboden andere bezoekers tijdens programma’s simpel weigerden. Het spreekt vanzelf dat ook de opleidingen op groeptoerisme georiënteerd waren. Het begon natuurlijk met de eigen “toeristen”. (Staats-) Bedrijven gingen met hun eigen werknemers naar de voor de eigen werknemers gebouwde vakantieparken om daar met zijn allen, de bazen en de families vakantie te vieren: te sporten, te wandelen, te dansen, te eten en aan programma’s deel te nemen. Wat goed was voor de eigen ‘kameraden’ was later ook goed

voor de kameraden in groepen uit de andere Comecon landen en voor toeristen in groepen uit het ‘Westen’.

In de 60-er jaren kwamen de eerste ‘individuele’ toeristen. Toeristen en toeristen families zonder voorbereid plan, die toerisme bedreven zoals hen dat beviel en de toeristische mogelijkheden gebruikten die beschikbaar waren. Onder deze individuele toeristen bevonden zich hoofdzakelijk West-Duitse Toeristen die Hongarije gebruikten om er hun Oost-Duitse “Verwanten” te ontmoeten die mondjesmaat toestemming kregen om eveneens – niet georganiseerd – naar Hongarije te reizen.

Oost-Duitse toeristen hadden over het algemeen niet veel geld te verteren en leefden (‘vierden’ hun vakanties) op kosten van hun West-Duitse familieleden. Bovendien, West- en OostDuitsers hadden elkaar zoveel te vertellen dat de gebruikelijke toeristische infrastructuur eigenlijk overbodig was en het resultaat binnen het “staatsdenken” paste.

infrastructuur die er op gericht is om toeristen behalve het thermaal water ook andere, aanvullende en gevarieerde bezigheden te bezorgen onder alle weersomstandigheden en jaargetijden.

Conclusies Nu is Fidesz opnieuw en met een overduidelijke twee/derde meerderheid aan de macht gekomen en nu is de tijd rijp om wat Fidesz in de 90-er jaren begon, af te maken. Wat nodig is, is een infrastructuur die alle toeristen onder alle omstandigheden bezig kan houden. Met deskundige (Nederlandse) hulp kan het toerisme in Hongarije een grootse toekomst

Voor diegenen die het internet niet weten te bereiken zijn print-outs is beschikbaar bij de Nederlandse ambassade in Boedapest, bij de schrijver van deze serie of beschikbaar via PublisherPartners.

Tekst: Frits Niessen Foto’s: Hongaars Verkeersbureau

Advies in Communicatie | Grafische Producties | Uitgeverij |

PublisherPartners is een grafisch productiebedrijf en uitgeverij. Wij helpen onze klanten met het overbrengen van hun boodschap naar hun doelgroep. Elke gewenste uitgave op papier of op internet verzorgen wij in eigen huis of met onze geselecteerde partners.

Die situatie bleef bestaan tot Hongarije als eerste Oostblok land haar grenzen opende en daarmee de hereniging van Oost- en West-Duitsland inleidde. Die hereniging maakte het voor de Duitsers minder noodzakelijk om naar Hongarije te komen waardoor het Hongaarse toerisme feitelijk instortte.

Grafische Producties PublisherPartners adviseert én ondersteunt collega uitgevers.

We kunnen ideeën vormgeven, een professionele opmaak verzorgen en dit vervolgens laten omzetten naar drukwerk en/of een website.

Het was de eerste Fidesz regering die het Széchenyi terv (een eigen ‘Marshallplan’) opzette en probeerde om een uniek toeristisch project op te zetten, gebruik makend van het overvloedig aanwezige thermaal water.

Alleen, en ik veronderstel als gevolg van gebrek aan ervaring, werd niet ieder project even succesvol afgesloten.

Tientallen, zo niet honderden thermaal baden werden gebouwd of gerestaureerd, zonder te kijken of daarna voldoende toeristische belangstelling bestond om verder te gaan. Evenmin werd voldoende gelet op de omringende structuren: gekwalificeerd personeel, kwalitatief goede bereikbaarheid, en een toeristische

tegemoet gaan. Een toekomst waarin niet alleen Hongarije verdient, maar ook de Nederlandse recreatiepark ondernemers, de Nederlandse recreatiepark constructeurs, Nederlandse investeerders, Nederlandse opleidingen en voor alles de Nederlandse expertise. Dat is de essentie van mijn complete serie op inZaken.eu.

Uitgeverij We geven in eigen beheer het Nederlands-talige magazine Hongarije in Zaken uit. Hiernaast zijn we eigenaar van het internet portaal www.inZaken.eu. magazines

| Luchthavenweg 81.139 | 5657 EA Eindhoven | t 040-2350250 | f 084-7189786 | | www.publisherpartners.com |

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

21

Eszter Tövispataki Correspondente

Hongaarse inbreng tijdens “World of Private Label“

Internationale vakbeurs georganiseerd door de Private Label Manufacturers Association (PLMA) in Amsterdam Alweer de vijfentwintigste editie van de internationale beurs georganiseerd door PLMA, vond plaats op 18 en 19 mei 2010. Met meer dan 3.200 exposanten uit 65 verschillende landen is dit grootste private label beurs ter wereld. De Amsterdamse RAI was twee dagen lang de plaats voor fabrikanten, vertegenwoordigers en relaties om elkaar niet enkel te ontmoeten maar vooral oplossingen te vinden voor het ontwikkelen van een merk of label. Uitgangspunt voor bijna alle aanwezigheden is om hierdoor de marktpositie te versterken.

De omvang van de beurs was enorm, de verscheidenheid van alle gepresenteerde producten ook. Uit elke windstreek kwamen bedrijven hun kennis en onderscheidend vermogen aan het vakpubliek laten zien. De beurs wordt jaarlijks georganiseerd en ook dit jaar is gekozen voor een opsplitsing van “food” en “non food”.

goederen onder hun eigen naam, of onder een, door hun gecreëerde merknaam. De ontwikkeling, productie, marketingkosten en alle consumentengebonden taken worden door de retailorganisatie overgenomen.

De kwaliteit is verzekerd en onder de eigen naam van de retailer geeft dit vertrouwen aan de consument.

Private labels (of eigen merken) zijn in opkomst, retailers verkopen de

In veel Europese landen zijn private label producten goed voor meer dan 30% van de totale verkoop. Mede dankzij de economische crisis is het marktaandeel van private label producten nog nooit zo hoog geweest als in de afgelopen jaren en de omzetcijfers blijven flink toenemen. Het succes en groei van private labels zijn niet alleen te danken aan de recessie, private labels richten zich op duurzaamheid, kwaliteit en zijn ook veelzijdig.

Foto: PLMA

22

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Volgens een onderzoek, uitgevoerd door het internationale onderzoek instituut Ipsos MORI onder 3.000 retailers in Duitsland, Frankrijk en het Verenigde Koningrijk, hechten consumenten veel meer waarde aan prijs, kortingen en beschikbaarheid dan aan merknamen. Duidelijk signaal dus, dat merkentrouw niet meer vanzelfsprekend is en dat biedt kansen.

Tijdens de PLMA beurs in 2010 hebben multinationale fabrikanten samen

met MKB’s hun best gedaan om de klanten te overtuigen om de productie juist bij hen neer te leggen. MKB’s proberen zich van rest onderscheiden door innovatieve producten, “eyecatching” verpakkingen en individuele productontwikkelingen in te zetten.

Op de beurs waren ook een veertigtal nationale en regionale paviljoens terug te vinden. Hongarije kon de scherpe internationale competitie ook niet missen, daarom stonden er voor de eerste keer ook Hongaarse bedrijven op de non food sector van de beurs. Hierin heeft zowel de ITD Hungary als ook de Hongaarse Ambassade in Den Haag een goede rol kunnen spelen in de ondersteuning die ze hebben kunnen bieden aan de Hongaarse gasten.

Inkoop managers, groothandelaars voor consumenten producten en vertegenwoordigers van internationale retail ketens hebben hun belangstelling richting nieuwe en bestaande partners vertoond. Gedurende de twee beursdagen zijn er meer dan 15.000 belangstellende bezoekers geweest. In de food sectie waren onder anderen de diepvriesproducten, droge goederen, dierenvoedsel en verschillende drankproducten te vinden.

Tegenwoordig wordt de internationale markt sterk door de verkoop van

Foto: PLMA private label producten in deze branches bepaald.

In de non-food sectie waren cosmetische, gezondheids- en verzorgingsproducten en andere huishoudelijk, chemische producten te zien. Volgens marktonderzoekbureau AC Nielsen in Duitsland, Oostenrijk en het Verenigde Koningrijk het marktaandeel van private labels ligt tussen 35% en 48% van de totaal verkochte goederen.

Goed bericht voor Hongaarse producenten, omdat deze landen al belangrijk zijn voor de Hongaarse export.

Investment and Trade Development Agency (ITD Hungary, www.itd.hu) van de Hongaarse regering houdt zich bezig met nieuwe investeerders en beleggers naar Hongarije te krijgen en ook het stimuleren van de Hongaarse export. Als ondersteuning heeft ITD Hungary het opzetten van een landelijke stand geregeld en de deelname gefinancierd voor de Hongaarse bedrijven. Zo is op de non-food sectie een Hongaars “eilandje” ontstaan, met de 5 Hongaarse deelnemers. De bedrijven uit Hongarije zijn allen producenten van huishoudelijke en chemische producten.

In de “food”-sectie hadden nog zeven andere Hongaarse bedrijven op eigen initiatief een stand, dus Hongarije bleek in totaal door 12 bedrijven vertegenwoordigd te zijn dit jaar.

Op jacht naar uitbreidingsmogelijkheden en nieuwe business partners tijdens de PLMA beurs had je wel een goede conditie nodig, de beurs heeft veel hallen en de afstanden zijn

groot wanneer je deze allemaal volledig wilde bezoeken. Als zelfstandig ondernemer heb ik ook met het oog van de “matchmaker” goed rondgekeken. Mijn bedrijf, Tövis Consultancy heeft een sterke oriëntatie richting Hongarije (www.tovis.eu). We verrichten internationaal marktonderzoek en we zetten nieuwe klantenportfolio’s op. Zo zijn we sterk in het ondersteunen bij het opstarten van nieuwe activiteiten, dat kan leiden tot een structurele samenwerking tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. Wij gaan hierin verder dan het aanbieden van een product aan onze klanten. Juist de inzet van kennis, flexibiliteit en inleving in de wensen en doelstellingen levert extra meerwaarde voor onze relaties.

kosten van de producent ontstaat een lagere consumenten prijs en dat terwijl de kwaliteit door de producent en de distributeur verzekerd wordt. Een opmerkelijke verandering is, dat de producenten van “eigen merken” niet meer de lage prijzen tonen, maar steeds meer gaan praten over hun ‘goede kwaliteit’.

Het eigen merk blijkt in een aantal gevallen zelfs de innoverende rol van het A-merk overgenomen te hebben.

Caola-Alfa (www.caola-alfa.hu) heeft

Productie uitbesteden aan Hongaarse bedrijven levert naast prijsvoordeel ook uitstekende kwaliteit op. Technologie is niet altijd veel goedkoper, maar de combinatie met de lagere loonkosten vormen wel een aantrekkelijk voordeel. Bijvoorbeeld het bedrijf Solitent (www.solitent.com) dat professionele producten voor de cosmetische industrie ontwikkelt en produceert. Al jaren leveren ze producten aan “The Body Shop”, een bekende internationale speler.

Het bedrijf beschikt over het meest recente ISO en BRC certificaten en kan probleemloos ook kleinere opdrachten voor gunstige prijzen uitvoeren.

Koploper op het gebied van productontwikkeling is de Hongaarse firma Dispomedicor (www.dispomedicor.hu).

Bij hen wordt voor het produceren dezelfde methode gebruikt voor het steriliseren van dames hygiëneproducten als voor medische verbanden. Op het gebied van 100% steriel producten willen ze graag voorop lopen voor internationale opdrachtgevers.

Het aanbieden van private label producten is een effectieve oplossing om in te spelen op prijsgevoeligheid van de consument. In tegenstelling tot A merken hoeven private label producenten geen brand image opbouwen en dat is aan de prijzen goed te merken. Door het verlagen van marketing

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

23

180 jaar ervaring en produceert alleen kwaliteit, voor een scherpe prijs en met een snelle orderdoorloop. “Indien door de klant gewenst, kan het eerste monster van het desgewenst product binnen 2 uur klaar zijn in onze eigen laboratorium. Wij richten ons niet op de laagste prijsklasse.“ – vertelde de export manager.

De heer Gábor Grenczer, de vakdiplomaat van de Hongaarse Ambassade in Den Haag heeft meegedeeld, dat de Hongaarse bedrijven tijdens de twee dagen met talloze potentiële partners onderhandelingen hebben gevoerd. “Dit jaar hebben de aanwezige Hongaarse levensmiddelenbedrijven, waaronder: Cerbona, Fornetti en Univer met zelfstandige stands hun producten aan het publiek gepresenteerd. Voor de beurs in 2011 hopen wij zowel in de food en ook in de non food sectie met een gezamenlijke Hongaarse landenpaviljoen deel kunnen nemen.”

De prijs - kwaliteit verhouding moet perfect zijn, bijvoorbeeld de “carcare”-producten van Medikémia Kft (www.medikemia.hu) heb ik op mijn eigen auto getest en hier was ik erg tevreden over. Onder het merk

“Prevent” exporteert het bedrijf al 20 jaar topkwaliteit producten voor scherpe prijzen.

In de food sectie heeft De Kroes B.V. (www.dekroesbv.com) als Nederlands private label fabrikant van “luxurious savoury snacks” zich met een assortiment heerlijke producten aan de beurs gepresenteerd. De Kroes is een innovatief bedrijf en is een trendzetter voor zowel de thuismarkt in Nederland als ook in meerdere export landen met hun luxe zoute koekjes. Zij houden onder anderen de Hongaarse markt goed in de gaten voor nieuwe verkoopmogelijkheden. Goed om te weten voor onze smaakpapillen, dat hun exclusieve producten een betaalbare lekkernij zijn voor bij een glaasje (Hongaarse) wijn.

In de toekomstige supermarkt kon je ook een kijkje nemen, een noviteit dit jaar was de “beurs van nieuwe producten”. In een aparte hal konden producenten hun nieuwe innovatieve producten die nog voor de marktintroductie staan aan het publiek laten zien.

Uiteraard had het vakpubliek tijdens de seminars en conferences de mogelijkheid met de nieuwste marke-

Foto: PLMA ting methoden, verkooptechnieken en promotypes kennis te maken.

Enkele ervaren exposanten waren teleurgesteld over het aantal bezoekers.

De beurs wordt namelijk niet meer alleen in Amsterdam georganiseerd en dit is volgens de exposanten goed te merken. Het animo lag in het verleden altijd hoger en het gevoel heerst dat veel potentiële partners van de beurs in Amsterdam wegblijven.

Private Label Kft (www.privatelabel.hu) heeft de beurs als een uitstekende mogelijkheid ervaren om met bestaande klanten de toekomst plannen te bespreken. Uiteraard zijn die kansen er wel degelijk, omdat men toch gericht elkaar weet op te zoeken om juist tot zaken te komen. En dat je hierbij de locatie naar keuze kan afstemmen met elkaar is ook weer een voordeel.

De retailmarkt wordt ook door forse veranderingen aangetast. Consumenten zijn prijsbewuster geworden en retailers zoeken meer winstmarge en meer inkoopkracht.

Private Label producenten moeten flexibel en innovatief zijn, de markt van dichtbij in de gaten houden.

A-merken vechten hard om hun positie te bewaren en te versterken.

De strijd van merken en de alternatieve producten wordt “uitgevochten” in het schap.

Zo profiteren wij als consumenten van een royale keuze en een verscherpte prijs. De klant is koning, dat weet iedereen! En wat kiest u van het schap?

Foto: PLMA

24

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Tekst: Eszter Tövispataki Foto’s: ITD Hungary / PLMA

Het HBN viert het eerste lustrum Hoe is het netwerk vijf jaar geleden ontstaan?

Het Hungarian Business Network (HBN) is in 2005 opgericht door Eva Fodor en Lucien van Gastel.

Het idee hiervoor was eerder bij Eva Fodor ontstaan, toen ze haar bedrijf in 2004 had opgericht.

Ze wilde graag lid worden van een Hongaarse Handelskamer in Nederland, maar die bleek er niet te zijn. Er bestond wel een handelsafdeling voor Nederlands-Hongaarse betrekkingen in Hongarije.

Maar waarom niet in Nederland?

Met deze vraag ging Eva naar de Hongaarse ambassade en sprak met de toenmalige Hongaarse ambassadeur in Den Haag. Aan zijne excellentie de heer Gábor Szentiványi werd zijn mening gevraagd over het opzetten van een dergelijke Nederlandse organisatie. Hij vond het concept interessant en gaf ondersteuning aan het uitwerken van dit idee door de op te zetten organisatie een jaar lang te sponsoren.

Het doel van het HBN was het creëren van een interessante ontmoetingsplaats waar de voor Hongarije geïnteresseerde bedrijven uit het Nederlandse bedrijfsleven elkaar konden ontmoeten en hun ervaringen met betrekking tot Hongarije met elkaar konden uitwisselen. Zowel de vestigingsplaats van de organisatie, als ook het land waar de bijeenkomsten gehouden werden, zou Nederland zijn.

De eerste drie jaren kende het HBN een groot aantal bijeenkomsten, netwerkborrels, lezingen, discussies en seminars over uiteenlopende zakelij-

ke onderwerpen die met Hongarije te maken hadden. De eerste bijeenkomst was een onverwacht groot succes. Op 27 juni 2005 was er op de Hongaarse Ambassade een bijeenkomst met als titel: “Cultuurverschillen Hongarije en Nederland”. Voor deze bijeenkomst kwamen meer dan 40 mensen naar de Hongaarse ambassade in Den Haag. Een van de sprekers was de heer Pieter de Haes, voormalig CEO van ING Hungary. Hij sprak over zijn ervaringen die hij in een Hongaarse werkomgeving had opgedaan.

Elk jaar hebben wij dergelijke themabijeenkomsten georganiseerd en hiernaast zijn er ook een aantal discussiebijeenkomsten bijgekomen. Om een gedegen interactie te krijgen tussen sprekers en de overige aanwezigen is gekozen voor de aanpak die het Televisieprogramma “Het Lagerhuis” van de VARA ook kent.

Zo wordt uitgegaan van het debat, waarbij de sprekers (vaak ervaringsdeskundigen) niet enkel presenteren maar ook met de aanwezigen een discussie kunnen aangaan. Hierbij

werden stellingen en actuele vragen vanuit het Hongaarse bedrijfsleven of samenleving geopperd.

In 2006 is vervolgens een eerste oriëntatiereis naar Boedapest georganiseerd. Hierbij was de insteek om met de begunstigers van het HBN, voorzien van een goede begeleiding in gesprek te gaan met Hongaarse instanties en bedrijven in Boedapest.

Het HBN bleef groeien en ontwikkelde zich verder door. Zo kregen de leden (begunstigers) een unieke toegang tot (nieuwe) business contacten, ontstond er een platform voor actuele business informatie over Hongarije en beleefden alle betrokkenen typische “Hongaarse momenten”.

Hiernaast was het niet enkel gericht, maar vooral plezierig, netwerken bij het HBN. Ik ben van mening dat het HBN uitgroeide tot een zeer succesvolle ontmoetingsplaats en hiermee aan zijn initiële doelstellingen heeft voldaan.

In 2007 ben ik naar Zweden verhuisd.

Tekst en foto’s: Eva Fodor

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

25

Dr. Csilla Tordai is een ervaren consulent met haar focus op internationale culturele betrekkingen. Ze is afgestudeerd als jurist in Hongarije en behaalde haar “Master in Arts” aan de Universiteit van Amsterdam waar ze “European Studies” heeft gestudeerd. Ze heeft ruime ervaring op het gebied van diversiteitbeleid bij de Nederlandse overheid en is werkzaam bij de Hongaarse Ambassade als cultureel adviseur. U kunt bij haar terecht voor creatieve oplossingen voor een soepele interculturele samenwerking.

Csilla Tordai

Correspondente

Wat ziet u op dit schilderij?

Een haven, een stilleven of een portret van een vrouw. De bekende eenvoudige onderwerpen van een schilderij die men al in honderdtal heeft kunnen bewonderen in musea. Zo komen de bekende thema’s uit het leven van mensen, zoals liefde en tragedie, bijna in elke film voor. Desondanks verlangen wij er naar om een schilderij te kopen of een film vaker te bekijken. Maar waarom zijn wij zo gefascineerd door kunstobjecten?

Vorig jaar bijvoorbeeld werd er een prachtige film over de legendarische voetballer Puskas gedraaid in drie steden. De geïnteresseerden kregen de mogelijkheid ook de regisseur Tamas Almasi ontmoeten. Helaas, de opkomst in Amsterdam op de Singel of in Leiden op de Keizerstraat waren zeer teleurstellend.

Het zelfde probleem was er een paar jaar terug ook. In samenwerking met een HBN lid, David Paul Doornbos, hadden we een filmavond georganiseerd in Den Haag, maar we kregen het niet voor elkaar om hiervoor een drukke bezetting te krijgen.

Cultuur speelt in ons leven en in onze maatschappelijke ontwikkeling een belangrijke rol. Onze levensstijl en de onderlinge verhoudingen met elkaar worden erdoor bepaald.

De effecten van de verschillende culturen op elkaar zijn door velen geanalyseerd en het wordt vaak benadrukt dat het essentieel is om de culturen van andere landen te leren kennen. Dit is waarom ook de Europese Unie nadruk legt op culturele verschillen als de basis voor een succesvolle internationale

26

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

samenwerking. Het is erkend dat de kunst een maatschappelijke rol heeft.

De kracht van internationale culturele contacten reflecteren de economische interesse in elkaar én die van andere landen.

Er zijn veel Hongaarse culturele evenementen in Nederland georganiseerd. Maar elk cultureel evenement moet reclame steun krijgen, anders zou niemand de voorstelling bezoeken.

De film van Elemer Ragaly “No Mercy” was echter wel een succes. De mensen van de vereniging van Lucia B. waren aanwezig. Deze film gaat over het leven van ten onrechte tot gevangenisstraf veroordeelde mensen.

Desondanks werd er voor dit evenement ook niet meer reclame gemaakt dan voor andere “culture programs”.

Alleen de bezoekers van deze avond hadden er uiteindelijk belang bij, want ze wilden zien hoe hetzelfde probleem in een ander land wordt aangepakt.

Zonde dat niet meer mensen dit inzicht hebben kunnen opdoen.

De Puskas film vond gelukkig wel weerklank, Het Algemeen Dagblad had hier twee pagina’s aan besteed.

In Hongarije in Zaken, editie 18, verklaart Peter Oltshoorn in zijn artikel “Als ze alles van je (willen) weten.” dat een geringe opkomst vaak te wijten is aan het gebrek van een goede (culturele) marketing.

De afgelopen jaren heb ik zelf meerdere keren politici van Nederland en Hongarije, mensen

Op zondag 5 september is een speciale expositie met werken van de Hongaarse kunstenaar Arpad Forgo.

Het zal plaatsvinden bij Galerie Suez en het begint om 16.00 uur.

Meer informatie kunt u vinden op:

www.galeriesuez.com uit het bedrijfsleven die actief zijn in Hongarije en/of Nederland, benaderd. Vooral met de vraag of ze bereid zijn culturele evenementen, waar ze zelf achter staan, mede te organiseren.

Uit eigen ervaring kan ik vaststellen dat er zelden bereidheid is om hier concreet aan deel te nemen. Zelfs wanneer ze uitgenodigd worden om bij de bijeenkomst aanwezig te zijn, blijft de opkomst laag.

De kunstindustrie is niet alleen een economische markt. Als we een haven of zee op een schilderij bekijken, heeft iedereen een andere gevoelswaarde daarbij.

Zo kan een bloem of een boot op een schilderij iedereen binden, terwijl hier met een andere blik naar wordt gekeken. De schilder kan met een eenvoudig onderwerp op het doek bij iedereen een ander gevoel oproepen en een bijzonder contact tussen het schilderij en de kijker creëren.

En precies dezelfde emotionele sfeer word door filmregisseurs geschapen om de bioscoop bezoekers te beïnvloeden. Het begrip van deze emotionele gevoelens vormen de basis om elkaar beter te leren kennen en om lange termijn contacten op te bouwen.

Het leren kennen van andermans cultuur kan leiden tot succesvolle economische samenwerking. Het uitnodigen van een toekomstige zakenpartner voor een tentoonstelling of een lezing kan helpen om elkaar beter te begrijpen in het zakenleven. Het beeld dat over Hongarije in de Nederlandse kranten gevormd is zou ook kunnen verbeteren door in te gaan op positieve ontwikkelingen. Bijvoorbeeld door het publiceren van artikelen over het prachtige culturele evenement ter gelegenheid van de vertoning van het Puskas documentaire.

Afgelopen jaren zijn er veel interessante Hongaarse culturele evenementen georganiseerd waar moge-

lijkheden werden geboden aan de verschillende vertegenwoordigers in het economische leven voor betere samenwerking. Deze evenementen boden reële mogelijkheden aan de potentiële sponsors om hun naamsbekendheid te vergroten en goede contacten te leggen. Helaas werden deze kansen niet volledig benut.

Ook in het volgende culturele seizoen worden interessante culturele evenementen op hoog niveau georganiseerd.

Hierbij kunnen kunstliefhebbende sponsoren veel succes boeken door potentiële klanten hiermee te bereiken.

Om dit te bereiken is het nodig dat het culturele en het zakenleven meer toenadering tot elkaar zoeken. Aan ons zal dit niet liggen, met overtuiging blijven we hard werken om voldoende aandacht te krijgen voor geweldige evenementen.

Tekst en foto’s: Csilla Tordai

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

27

Anton Wetters Correspondent

Het onzichtbare, hoge, mobiele verzorgingsniveau in dorpjes Verdeeld in eenheid en verspreidt in coherentie is een blik op de Hongaarse topografische kaart voldoende om te zien dat de ingerichte ruimte, qua vestigingen, bestaat uit één metropool, een aantal satelliet steden en meer dan duizend kleine dorpjes. Het voorzieningsniveau in de metropool en de satelliet steden kan gerust mee draaien op westers niveau en is ook visueel eenvoudig herkenbaar voor de bezoeker.

Alle vormen van wat men een “verzorgingsniveau” kan noemen zijn in deze grotere nederzettingen herkenbaar, vindbaar en dus aanwezig. Een bezoek aan de talloze dorpjes, die in de regel slechts rust, ruimte en stilte uitstralen zou doen vermoeden dat aldaar het verzorgingsniveau van “bedenkelijk” niveau is er is immers

feitelijk niets anders te zien dan 1 of 2 winkeltjes en 1 of 2 cafeetjes. Niets is minder waar, er bestaat een vrijwel onzichtbaar, hoog en ook voornamelijk mobiel verzorgingsniveau die qua basis voorzieningen nauwelijks onder doet voor de grotere plaatsen. Onder de “basis voorzieningen” verstaan we in dit artikel de levensmiddelen voorziening en de gezondheidzorg.

De levensmiddelen voorziening(en) De kernen van de kleine dorpjes bestaan (naast de kerk en het gemeentehuis) in de regel uit één of twee winkeltjes en één of 2 cafeetjes.

Tussen die twee schijnbaar verschillende vormen van voorzieningen bestaat in ieder geval 1 overeenkomst en dat is de sociale functie.

Beide zijn een trefpunt voor de lokalen alwaar het laatste nieuws wordt uitgewisseld. Waarbij het café het ontmoetingscentrum voor de mannen is en de winkel het domein van de vrouwen. Het assortiment van de dorpswinkel voorziet in de basis behoeften van de lokale bevolking.

Gebukt onder een niet al te hoge klanten kring, qua kwantiteit, beperkt het aanbod zich tot het meest wezenlijke, doch ruim voldoende om mee uit de voeten te kunnen.

Echter daarmee is het verhaal qua voedselvoorziening nog helemaal niet afgelopen. Naast de lokale winkel bestaat er de “zelfvoorzienigheid” welke bestaat uit het beheren van tuinen en land (groente en fruit) en het houden van diverse typen vee waarbij pluimvee en varkens veruit het meest populair zijn.

Het moet gezegd worden dat de particulier gekweekte fruit, groentes en vleeswaren, qua smaak, ver boven het niveau van door multinationals aangeleverde kwaliteit uitstijgt. De geïmporteerde tomaten, wortels, aardbei-

28

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

en etc. uit landen als Spanje, Italië, Nederland en andere landen (fraai qua uiterlijk, vormgeving en betaalbaar) worden inmiddels weggehoond als zijnde smaakloos, waterig en geurloos.

Naast de winkel en de lokale productie (beide visueel waarneembaar gedurende een bezoek) bestaat er een welhaast onzichtbare, mobiele toelevering van de meest uiteenlopende producten. De overeenkomsten die deze mobiele leveranciers, binnen hun divers aanbod hebben, bestaan uit een vaste “aanrijdag”, “aanrijtijd” en elke leverancier koerst door de dorpjes met een voor hen kenmerkende melodie die van verre is te horen en door de dorpbewoners onmiddellijk wordt herkend alsof de melodie zich vereenzelvigd met dat bepaalde product.

Zonder compleet te willen/kunnen zijn bestaan er rijdende aanbieders van levend pluimvee, levend vee, aardappelen, uien, paprika’s en aanverwante zaken in bulk kwantiteit, veevoedsel eveneens in bulkverpakking, verse melk direct van de koe, verse gebakken brood, diverse vormen van diepvries voedsel, brandhout, steenkolen, brandstof, wijn en ga zo maar door.

Het lijkt wel of alleen een mobiele slagerij nog ontbreekt. Vervelend voor de lokale winkel doch een uitkomst voor de niet altijd mobiele dorpsbewoners.

De klant hoeft niet naar huis te slepen, niet te reizen en de iets hogere prijzen in de lokale winkel ontlopen ze ook nog eens. Althans voor de eerder genoemde producten wel te verstaan.

De gezondheidszorg Elke grotere plaats in Hongarije heeft de beschikking over een ziekenhuis en het wettelijke uitgangspunt is dat er binnen een straal van 50 km, voor iedereen waar dan ook wonend in dit

land, een ziekenhuis bereikbaar moet zijn. Zoals onderhand overal in de wereld zijn er ook in dit land altijd problemen met de gezondheidzorg die meestal betrekking hebben op de kosten, vormen van verzekeringen en salarissen van het verzorgend personeel. Al zijn de ziekenhuizen in Hongarije misschien niet zo fraai en modern ingericht als in het westen, binnen de bestaande omstandigheden is er met geen mogelijkheid iets slechts over te zeggen.

neer u ziek bent doktoren dit zullen inzien, symptomen zijn internationaal uniform te noemen. Hiernaast spreken steeds meer artsen andere talen dan uitsluitend Hongaars. Uit diverse praktijk ervaringen weet ik dat westerse patiënten uitstekend zijn geholpen, afdoende zijn behandeld en ook nog zonder rekening weer gezond de straat op konden.

A müanyagok terén a partnered

Ook hier is het verzorgingsniveau hoog, flexibel en aangepast aan de vraag hiernaar vanuit een kleine gemeenschap. Voor tandartsen is de straal van bereik iets minder groot voor hen geldt een vaste vestigingspraktijk.

Door allerlei omstandigheden, meestal economische, is het onmogelijk om in elk dorp een medisch centrum te hebben. Maar niet getreurd, net als de mobiele voedselaanbieders (in dit geval zonder eigen melodie en niet op wielen), heeft vrijwel elk dorpje op een vast tijdstip en dag een praktijkhoudende arts. In de regel houdt men praktijk in of nabij het gemeentehuis.

Ook u, als niet-Hongaar, die misschien onverhoopt met een ziekenhuis hier te maken zal krijgen, kan op een goede verzorging rekenen. Dit zal u misschien niet voldoende gerust stellen omdat er altijd “het taalprobleem” kan zijn. Laat me u zeggen dat wan-

E uroPlastics

Buiten staat duidelijk aangegeven op welke dagen en uren de arts in welk dorpje aanwezig is. Er staat ook een algemeen alarm nummer bij in geval van directe calamiteiten.

Tekst: Anton Wetters Foto’s: Hongaars Verkeersbureau

www.europlastics.hu HDPE kunststof vetafscheiders voor alle doeleinden. Van het scheiden van vet uit cafetaria’s, restaurants, spoelkeukens maar ook voor het scheiden van olie en diesel. In alle maten van klein tot groot.

Uw leverancier voor zwembaden, drinkwaterfilters*, buffertanks (septic tanks), vetafscheiders en leidingwerk in Hongarije.

www.europlastics.hu www.europlastics.hu www.europlastics.hu www.europlastics.hu * van grondwater, drinkwater maken

Wij zijn gespecialiseerd in het lassen van alle kunststofleidingen en zijn ook müanyagok terén partnered aaamüanyagok terén aaa partnered müanyagok terén partnered in Hongarije DVS gecertificeerd voor het a müanyagok terén a partnered specialist in in kunststof kunststof uw specialist lassen van kunststofwerk.

0036-302436466 +31(0)623627439 0031-623627439 0036-302436466 0036-302436466 0036-302436466 DVS-laswerk (tot Ø 500mm)

ómedence

zsírtalanitó szennyviztartály

zwembaden

vetafscheiders

PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ csövek hegesztése

leidingwerk

Ook in uw RVS afscheider, die na vijftien of twintig jaar aan vervanging uw specialist kunststof uw specialist ininin kunststof uw specialist kunststof toe zijn, is het meestal mogelijk een kunststof put te plaatsen.

0031-623627439 0031-623627439 0031-623627439

PĦDQ\DJ WDUWiO\RN

buffertanks

PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ uszómedence zsírtalanitó szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ uszómedence szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN TVR Montage, uw contactpersoon: Triny van Rooij uszómedence zsírtalanitó zsírtalanitó szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN Gasthuisstraat 41 | 5461 BA VEGHEL | +31 (0)6-23627439 |csövek info@TVRKunststoffen.nl csövek hegesztése hegesztése csövek hegesztése | www.tvrkunststoffen.nl

zwembaden zwembaden zwembaden

vetafscheiders vetafscheiders vetafscheiders

leidingwerk leidingwerk leidingwerk

buffertanks buffertanks buffertanks Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

29

Van de redactie

Boekpresentatie in beide landen Dit jaar begin juni verscheen bij KIT Publishers BV in Amsterdam het nieuwe boek van Mária Ballendux–Bogyay: Werken met Hongaren. Deze uitgave is de tweede herziene uitgebreide versie van de in 1998 verschenen en inmiddels uitverkochte publicatie, “Hongaars– Nederlands bespiegelingen. Overbruggen van een culturele kloof bij sociale en zakelijke contacten”.

Het nieuwste boek van Mária Ballendux-Bogyay heet “Leven en werken met Hongaren” en is zowel in Nederland gepresenteerd als ook in Hongarije. Op woensdag 2 juni 2010 was de première op de Hongaarse Ambassade in Den Haag. De heer Dzsingisz Gábor trad op als moderator van deze bijeenkomst en was erg positief over het resultaat.

Hij benadrukte dat de geschiedschrijving in het boek erg objectief is en dat het boekwerk in zijn geheel een absolute aanrader is.

Zes dagen later was Mária uitgenodigd om haar boek ook te presenteren op de Nederlandse residentie in Boedapest.

Op dinsdag 8 juni 2010 nam de heer Robert Milders als onze ambassadeur in Hongarije het boekwerk in ontvangst. Beide bijeenkomsten waren zeer geslaagd en hadden een grote opkomst.

Boekpresentatie Den Haag

Tekst: Team Hongarije in Zaken Foto’s: F. Ballendux

Boekpresentatie Boedapest

De aanwezigen in Den Haag

Leven en werken met Hongaren

Het nieuwe boek van Mária Ballendux-Bogyay

De auteur laat Nederlanders kennismaken met Hongaarse gewoontes, aardigheden en eigenaardigheden.

Aandacht wordt ook besteed aan de cultuurhistorische achtergronden van de typisch Hongaarse karaktertrekken. Omdat Nederlanders beter met Hongaren kunnen omgaan als ze begrijpen hoe anderen over hun eigen manieren van doen denken, houdt het boek Nederlanders ook een spiegel voor.

Naast praktische aanwijzingen neemt ook historie van Wil men een land immers begrijpen, dan is kennis verleden heeft een grote invloed op de mentaliteit van waar de geschiedenis nog altijd een essentieel element

het land een belangrijke plaats in in dit boek. van zijn geschiedenis van groot belang. Het de inwoners van een land. Zeker in Hongarije, van het Hongaarse leven is.

PhULD EDOOHQGX[ ERJ\D\

0HYHQ HQ ZHUNHQ PHW

,RQJDUHQ

Met “Werken met Hongaren” wil de auteur Nederlanders “een culturele gebruiksaanwijzing” van de Hongaren in handen geven. Het is geschreven voor Nederlanders die met Hongaren te maken krijgen in het kader van culturele, sociale of zakelijke contacten. Het is verplichte lectuur voor Nederlanders die meer over Hongarije willen weten, dan dat de Hongaarse Laagvlake poesta heet, er Hongaarse goulash wordt gegeten en Hongarije beroemde Hongaarse componisten heeft voortgebracht. Maar het is ook verplichte literatuur voor diegenen die meer over de Hongaren zelf willen weten dan hun beroemde aanleg voor melancholie.

Het boek is op meerdere plaatsen te bestellen. Het is ook opgenomen in het assortiment van Bol.com.

ISBN-nummer: 9789460220784.

30

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

Uw logistieke partner voor Hongarije en de rest van Europa!

CalcArt lime-based plasters and pigments Distributor for Country Sales Workshops and Education Design and Construction Architecture and Art

• Transport: met 300 voertuigen door Europa.

• Warehousing: 100.000 m2 in Nederland en Hongarije.

• Intermodal: ook per spoor, binnenvaart en short-sea.

Vestigingen in Hoogezand (NL), Tilburg (NL) en Budapest (H).

Fönix-Múzsart Ltd. Kossuth út 18/a 2696 Terény, Hungary E-mail: info@muzsart.hu Tel: 00 36 20 3202540 www.muzsart.com Distributeur worden?

Főnix-Múzsart Kft is op zoek naar een distributeur voor Nederland. Heeft u interesse?

Neemt u dan contact op met Eva Kronauer via haar website: www.kodexconsulting.com of op haar mobiel +31 646208173 (NL).

1. Bouwkundige begeleiding voor particulieren en bedrijven Architectuur, bouwkundige inspecties en advies over constructies. Verder zijn we specialisten op het gebied van: klimaatbeheersing, aanleg van elektriciteit, gas en water.

2. Analyses en verbeterprojecten Inspecteren van (elektrische)energiesyst emen, computernetwerk optimalisatie en (energie) besparingstrajecten.

3. Alternatieve klimaatbeheersing Minder milieubelastende oplossingen voor het verantwoord verwarmen of koelen van uw bedrijfspand of woning. Zo zijn wij gespecialiseerd in zonnecollectoren en bijbehorende warmtepompen.

We hebben uitgebreide expertise in het opwekken van energie en het implementeren van het meest ideale systeem voor uw situatie. Neem contact met ons op voor meer informatie.

Perimeter Kft.

www.reining.nl

Mr. György Bakos director Pajtás utca 26.

H-1131 Budapest, HUNGARY Mobile: 0036-305379668 E-mail: bakosgy@perimeter.hu www.perimeter.hu

w w w. v a s t g o e d h o n g a r i j e . n l Uw hulp bij het vertrouwd zoeken naar koop- en huurwoningen in Hongarije

De Hongaarse Producten

Specialist

De groothandel voor uw woonaccessoires

• Levensmiddelen • Wijnen • Unicum • Pálinka’s • Likeuren • Túrórudi • Tészta (pasta) • Kruiden

Dealer in uniek glaswerk van Carneol Producten uit de mooie lijn van Trendproducts

www.huned.nl info@huned.nl

Vakantiewoningen te huur www.balatonhuis.com www.vakkanya.nl Vakantiewoningen te koop www.vastgoedhongarije.nl 0031-512-372723 of 0031-6-50654053

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 20

31

Partner in Logistiek en Productie Onze Visie Tevreden relaties ontstaan door tevreden medewerkers.

Tevreden medewerkers ontstaan door goede werk- en woonomstandigheden. Dit is het gegeven waarop de filosofie van EU-People gefundeerd is.

+

Onze Missie Continu te behoren tot de beste uitzenders / detacheerders van Internationale medewerkers in (Zuid) Nederland en Noord BelgiĂŤ.

= Onze eigen werfkantoren in Hongarije en Polen vinden voor u de beste werkkrachten.

Uw voordeel Vanzelfsprekend komen wij in een persoonlijk gesprek kennis maken ĂŠn luisteren naar uw wensen. We maken uw voordelen direct helder, bieden u onze expertise aan en geven antwoord op al uw vragen.

Kunnen we zaken doen?

uitzenden - detacheren - payrolling - werving & selectie - personeelsdiensten

EU-People

Ginnekenweg 32 4818 JG Breda Tel: +31-(0)76 5309 077

www.eu-people.nl