HiZ 19

Hongarije inZaken.eu

Voorjaar 2010

Hongarije

Editie: 19 - â‚Ź 6,95

Vakbeurzen van belang, ter stimulering van verdere internationale samenwerking

Hongaarse machinebouw bedrijven op de ESEF vakbeurs in Utrecht Establishing a Limited Liability Company in Hungary Tweede hands, grote kans?

European Study Research 2010 in Boedapest

HBN: Jaarverslag 2009, prognose 2010 Exhibitions in Hungary Bijdragen van onze correspondenten Uitgave ter bevordering van de internationale samenwerking met Hongarije

Samenwerking: Malév en Hongarije in Zaken Hongarije in Zaken is beschikbaar voor alle Business-Class reizigers op het traject Amsterdam-Boedapest.

PublisherPartners (uitgever van Hongarije in Zaken) biedt deze service aan om de internationale samenwerking met Hongarije te bevorderen.

De zakelijke lezers aan boord van de Malév toestellen behoren tot de doelgroep en er ontstaat op deze manier voor alle betrokkenen een win-win situatie!

De juridische, fiscale, financiële en praktische vraagbaak voor vestiging en de aankoop van onroerend goed in Hongarije.

: ______________________________________________________

Contactpersoon : ___________________________________________ Dhr. / Mw. Adres

: ______________________________________________________

P.C. + Plaats

: ______________________________________________________

Tel.

: ______________________________________________________

E-mail

: ______________________________________________________

Lines

Naam

Guide

Gegevens aanvrager

t pleee m o C zien her itie ed

Wonen en kopen in H ongarije

- Gisela Bic skey -

“Wonen en kopen in Hongarije” (ISBN: 978-90-74646-30-7) kunt u middels onderstaand bestelformulier bestellen:

Wonen en kopen in Hongarije

Handboek: Wonen en kopen in Hongarije

voor de Juridische, fiscale vestiging en aankoo en praktische weg wiJ p van onr oerend goe zer d in hon gar

gisela Bic skey

Guide

iJe

Lines

Automatische incasso vindt pas plaats als het boek aan u is toegestuurd Het boek kunt u ook via de Nederlandse/ Vlaamse boekhandel bestellen: www.guidelines.nl Kijk voor inhoudsopgave en/of het bestellen van het boek ook op onze internetsite: www.guidelines.nl

Het totaalbedrag van 25,-- (= 22,50 + 2,50 verzendkosten) kunt u als volgt voldoen:

❑

Per automatische incasso Ik machtig hierbij uitgeverij Guide Lines te Voerendaal om éénmalig 25,-(inclusief verzendkosten) van mijn Nederlandse bank/giro rekening af te schrijven.

Bank/Giro rek.

: __________________________________________

Op naam van

: __________________________________________

Handtekening

: __________________________________________

Gelieve dit bestelformulier (te kopiëren) en op te sturen, te faxen of te mailen aan: Uitgeverij Guide Lines : Postbus 23084 - 6367 ZH Voerendaal (NL) Tel. + 31 (0)45-5754218 Fax. + 31 (0)45-5754535 E-mail: guidelines@planet.nl Internet : www.woneninhetbuitenland.info

In deze uitgave

6

Voorwoord

5

Hongaarse machinebouw bedrijven op de ESEF vakbeurs in Utrecht

6-8

Passieconcert: “VIA CRUCIS” door het Strijps Kamerkoor, Eindhoven

9

Balans vinden tussen werk en gezin

10-11

Establishing a Limited Liability Company in Hungary

12-15

Paasgebruiken in Hongarije ‘vroeger en nu’

16-17

Tweede hands, grote kans?

18-19

Een man maakt het verschil...

20

European Study Research 2010 in Boedapest

21

“Region meets Region” seminar in Eindhoven on 15th April 2010

22-23

Exhibitions in Hungary

24-25

Hungarian Business Network

26-31

Studie en vakantie

32

Voetballen brengt eenheid en vaak begrip. En politiek?

33

16

21

Colofon Uitgeverij: PublisherPartners - inZaken.eu www.publisherpartners.com ISSN: 1879-4629 Redactie: Peter Schouten - hoofdredacteur Elvira Loomans - redactrice hongarije@inzaken.eu Bladmanagement en realisatie: PublisherPartners Opmaak door: Guido Faro

Beëindigen abonnement: Opzeggingen (uitsluitend schriftelijk) dienen 13 weken voor afloop van de abonnementsperiode in bezit van Abonnementenland te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden.

Copyright: PublisherPartners – inZaken.eu April 2010. Niets uit deze opgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd of anderszins toegepast worden.

Bronnen: De uitgever heeft zo adequaat mogelijk bronnen laten vermelden bij het betreffende materiaal en/of in onderstaand overzicht. Wanneer hier onduidelijkheden over ontstaan, neemt u dan direct contact met ons op.

Correspondenten in deze uitgave: Michel Daenen Karin Gabor Ernst-Jan de Roest Anton Wetters Peter Olsthoorn Mária Ballendux-Bogyay Elvira Loomans Roelof de Wilde Eszter Tövispataki

Disclaimer: Hongarije in Zaken besteedt de grootste zorg aan het samenstellen van het magazine, maar de auteurs (correspondenten) zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikelen en de adverteerders voor de inhoud van hun bijdragen. Hongarije in Zaken kan op geen enkele wijze verantwoordelijk gehouden worden voor de gevolgen die kunnen ontstaan door interpretatie van de beschikbaar gestelde informatie.

Overzicht: EVD, ITDH, Nederlandse Ambassade in Hongarije, Panoramio, I-stock en eigen materiaal. Copyright© voorbehouden PublisherPartners – inZaken.eu Bezoek ons op: www.hongarijeinzaken.nl www.inZaken.eu

www.europlastics.hu

EuroPlastics

A müanyagok terén a partnered

HDPE kunststof vetafscheiders voor alle doeleinden. Van het scheiden van vet uit cafetaria’s, restaurants, spoelkeukens maar ook voor het scheiden van olie en diesel. In alle maten van klein tot groot.

Uw leverancier voor zwembaden, drinkwaterfilters*, buffertanks (septic tanks), vetafscheiders en leidingwerk in Hongarije.

www.europlastics.hu www.europlastics.hu www.europlastics.hu www.europlastics.hu * van grondwater, drinkwater maken

Wij zijn gespecialiseerd in het lassen van alle kunststofleidingen en zijn ook in Hongarije müanyagok terén partnered aaa müanyagok terén aaa partnered müanyagok terén partnered a müanyagok terén a partnered DVS gecertificeerd voor het lassen van uw specialist in kunststof kunststofwerk.

0036-302436466 +31(0)623627439 0031-623627439 0036-302436466 0036-302436466 0036-302436466

Ook in uw RVS afscheider, die na vijftien of twintig jaar aan vervanging uw specialist kunststof uw specialist in kunststof uw specialist inin kunststof toe zijn, is het meestal mogelijk een kunststof put te plaatsen.

0031-623627439 0031-623627439 0031-623627439

DVS-laswerk (tot Ø 500mm)

medence

PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ csövek hegesztése

zsírtalanitó szennyviztartály

zwembaden

vetafscheiders

leidingwerk

PĦDQ\DJ WDUWiO\RN

buffertanks

PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ zsírtalanitó szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN PDJDVQ\RPiV~ PĦDQ\DJ zsírtalanitó szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN zsírtalanitó szennyviztartály PĦDQ\DJ WDUWiO\RN TVR Montage, uw contactpersoon: Triny van Rooij Gasthuisstraat 41 | 5461 BA VEGHEL | +31 (0)6-23627439 |csövek info@TVRKunststoffen.nl | www.tvrkunststoffen.nl csövek hegesztése hegesztése csövek hegesztése

uszómedence uszómedence uszómedence

zwembaden zwembaden zwembaden

vetafscheiders vetafscheiders vetafscheiders

leidingwerk leidingwerk leidingwerk

buffertanks buffertanks buffertanks

Beste Peter, Zonder jouw weten neem ik even de vrijheid om nog wat toe te voegen naast “jouw pagina”. Ik ga je hulp, inzet en expertise enorm missen, hiernaast ook de vriendschap die we “tussen de bedrijven door” hebben opgebouwd. Dit heeft me veel extra energie gegeven en hiernaast heb ik ook van je geleerd om net even wat meer geduld te hebben en zaken wat meer los te laten.

Op alle fronten ga ik je erg missen en ik zal mijn uiterste best doen om voort te zetten wat je hebt opgebouwd met het team. We hebben inderdaad veel voor elkaar weten te krijgen in de voorbije twee jaren en dit was me (zonder te overdrijven) niet gelukt zonder jouw hulp.

Heel “toevallig” kwam ik onderstaande foto tegen, van een zeer geslaagde HBN avond en hierbij zegt een beeld meer dan 1.000 woorden.

Succes met de zaken, man!

Tot snel, Hidde van Erp

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Voorwoord

Peter Schouten Hoofdredacteur

Hongarije heeft een spannende maand achter de rug. Tijdens de eerste verkiezingsronde op 11 april was het Fidesz die een klinkende overwinning behaalde. Veel Hongaren waren de huidige politieke situatie beu en zochten naar nieuwe leiders. Het land speurt immers naarstig naar manieren om uit de voortslepende slechte economische situatie te geraken. Wie weet wat deze verkiezingsuitslag het land kan brengen.

Hongarije in Zaken zal u zeker op de hoogte blijven houden van alle ontwikkelingen op economisch gebied. Dat doen wij al heel lang en dat zullen wij ook blijven doen.

Helaas zonder ondergetekende als hoofdredacteur. Na twee jaar met veel enthousiasme (inhoudelijk) leiding te hebben gegeven aan dit prachtige blad, denk ik dat Hongarije in Zaken gebaat is bij nieuwe ideeĂŤn en ook een nieuwe hoofdredacteur.

Met ontzettend veel plezier heb ik alle artikelen de afgelopen jaren bekeken, bekritiseerd en geredigeerd, daar waar nodig. De kwaliteit van de artikelen is naar mijn mening flink omhoog gegaan de laatste tijd. Dit is het blad ontzettend ten goede gekomen. Hulde voor iedereen die daar zijn of haar steentje aan heeft bijgedragen! Ik ben ervan overtuigd dat dit de komende jaren alleen nog maar beter kan worden.

Ook in deze editie zijn de correspondenten erin geslaagd interessante artikelen aan te leveren over Hongarije en alle kansen die daarbij komen kijken. Voor de laatste maal dan ook ontzettend veel dank!

Met vriendelijke groet,

Peter Schouten

Hoofdredacteur hongarije@inzaken.eu

Cover foto: Een impressie van producten die gepresenteerd werden tijdens ESEF 2010 Foto: esef.nl

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Als nieuwe correspondent bij Hongarije in Zaken wil ik voornamelijk met mijn inbreng een brug bouwen tussen Nederlandse en Hongaarse bedrijven. Vanuit mijn werk ben ik goed in het laten samen komen van potentiële business partners, die vanwege bepaalde barrières elkaar zonder een tussenpersoon niet zouden ontmoeten.

Zodoende ben ik blij om via Hongarije in Zaken artikelen te kunnen publiceren om zodoende ervaringen en kennis te delen met u. Hieronder mijn eerste artikel dat ik heb gemaakt naar aanleiding van de ESEF beurs in Utrecht.

Eszter Tövispataki Correspondent

Hongaarse machinebouw bedrijven op de ESEF vakbeurs in Utrecht Verkennen van export mogelijkheden na de crisis in Nederland Tussen 9 en 12 maart vonden onder het Jaarbeursdak tegelijkertijd de vakbeurzen ESEF 2010 en Techni-Show 2010 plaats, in totaal goed voor ruim 790 deelnemers op het gebied van de “maakindustrie”. In dit jaar namen voor eerste keer Hongaarse machinebouw bedrijven deel aan de grootste vakbeurs van de Benelux regio. Gedurende vier dagen hebben zes Hongaarse bedrijven de mogelijkheid gehad zich te presenteren en nieuwe klanten en leveranciers te genereren.

ESEF is de grootste en belangrijkste vakbeurs in de Benelux op het gebied van toeleveren, uitbesteden en engineering. Dit jaar was het centrale beursthema “maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) en ondernemen”. De Techni-Show is veruit de grootste en belangrijkste vakbeurs van de Benelux op het gebied van industriële productietechnieken, verwerking en bewerking van metalen, toebehoren en hulpmiddelen.

De beurzen weerspiegelden de positieve toekomstverwachting.

Aan de ESEF deden dit jaar bijna vijfhonderd deelnemers mee, ondanks

de crisis waren dit er evenveel de vorige editie in 2008. De financiële crisis heeft Hongarije ook zwaar getroffen, maar vooruit kijken en nieuwe mogelijkheden te zoeken in het zakenleven is essentieel. Om de kosten zo laag mogelijk te houden, maar toch een kans te bieden aan MKB’s om zichzelf te kunnen presenteren, werd een “bedrijven-verzamel stand” voor Hongaars bedrijven ingezet. Het concept en het opzetten van de stand was met de ondersteuning van de Hongaarse Ambassade in Den Haag en de ITD Hungary gerealiseerd in Hal 2 op plaats C049.

De synergie tussen ESEF en Techni-Show is erg handig voor de doelgroep. Zo is dé vraag van de maakindustrie: “Doe ik het zelf of laat ik het doen?” en de combinatie van ESEF en Techni-Show presenteert de mogelijkheden hiervoor. Daardoor hebben deze beurzen een enorme aantrekkingskracht op grote aantallen, gerichte en hoogwaardige bezoekers.

Om de branche opnieuw leven in te blazen zijn kostenreductie en efficiency van het grootste belang.

De crisis heeft de wereld veranderd, in meer dan alleen op financieel gebied. De verwachting is dat de vraag naar groene producten sterk gaat toenemen, een enorme kans voor de maakindustrie. Daarom zijn de ontwikkelingen van Váradi Metál Kft met veel interesse ontvangen, het bedrijf heeft verschillende innovatieve en milieu vriendelijke oplossingen gepresenteerd. Meer informatie is te vinden op hun website: www.varadi. hu.

Als de Hongaarse bedrijven het te verwachten internationale niveau en de continuïteit, naast een constante kwaliteit, kunnen waarborgen, dan is het voor West - Europese bedrijven interessant om met Hongaars bedrijven in zee te gaan. Dat levert voor beide partijen voordeel op. Actief zoeken naar nieuwe zakelijke mogelijkheden is van belang, een essentiële stap voor verdere ontwikkeling. Een goed voorbeeld hiervan is Magyarmet Bt.

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Dit bedrijf produceert onder anderen gietstukken in staal en heeft ondanks de crisis een omzet stijging weten te behalen op nieuwe internationale opdrachtgevers. “De klemtoon ligt op continuïteit en kwaliteit. Ze hebben nieuwe mensen aangenomen en ze draaien nu in drie ploegen.” Dit werd me verteld door de vertegenwoordiger.

Ook hier is op een website meer informatie te vinden, dit is: www. magyarmet.com.

Dankzij de redelijk korte afstanden naar Hongarije kunnen bedrijven gemakkelijk controle houden op de bestellingen en het distributie kanaal. Door professionele logistiek en een korte doorlooptijd blijven de kosten laag. Opdrachtgevers kunnen competitief blijven en profiteren van een significant prijsvoordeel.

Er zijn altijd investeringen nodig in technologie bij het initiëren van een project, maar de lagere loonkosten gaan een aantrekkelijk voordeel opleveren.

Ik geef u nog een voorbeeld van een deelnemend bedrijf. Camilleon Kft werkt met de meest moderne CNC technologie en maakt verfijnde producten voor de veeleisende klanten.

Ze bieden met de goede technologie en vakkennis van hun medewerkers, een aantrekkelijk prijsvoordeel. Op hun website kunt u meer informatie vinden: www.camilleon.hu.

Deelname aan de beurs heeft altijd een toegevoegde waarde en kan een nieuwe stap betekenen voor het Hongaarse MKB om de buitenlandse markt beter te leren kennen. Zo kunnen Hongaarse bedrijven meer ervaring opdoen, onderhandelingen voeren met internationale marktleiders over nieuwe technologieën en knowhow.

Het is ook altijd interessant om te zien wat er zich op je vakgebied allemaal afspeelt, zo kan je ook de ontwikkelingen van verschillende concurrerende bedrijven bekijken en van de toeleveranciers.

Bedrijven die hun kansen in het buitenland willen laten inschatten kunnen bij verschillende instanties terecht. De deelnemende ITD Hungary

is als “Investment and Trade Development Agency” een direct onderdeel van de Hongaarse regering. Ze zijn actief in vijfenvijftig verschillende landen en proberen zo nieuwe investeerders en beleggers naar Hongarije te trekken, en de Hongaarse export te ondersteunen. Buitenlandse beleggers en investeerders worden met goede (markt)informatie ondersteund en krijgen snel inzicht in de over de meest geschikte mogelijkheden in Hongarije. Voor meer informatie over de ITD Hungary kunt u kijken op: www.itdh.hu.

De heer Gábor Grenczer, de vakdiplomaat van de Hongaarse Ambassade in Den Haag heeft meegedeeld, dat: “ Van de Centraal en Oost-Europese landen alleen Hongarije en Tsjechië met zelfstandige stands aan de beurs hebben deelgenomen.

Met één unieke uitstraling hebben wij zeker de interesse van een aantal potentiële beleggers gewekt. Wij zijn heel optimistisch.”

De belangstelling voor de beurs was relatief groot. Zo heeft de ESEF 2010 het aantal van 30.634 bezoekers weten te bereiken. Techni-Show werd hiernaast door nog eens 44.410 belangstellenden bezocht. Ondanks de economische crisis hebben zowel de deelnemers als de vakbeursbezoe-

kers er een succesvol evenement van weten te maken.

Volgens Metaalunie-voorzitter Michaël van Straalen is ESEF meer dan een beurs. “De ESEF heeft een omlijstend programma dat voorziet in interessante netwerkmomenten en een kennis centrum met een katalyserende werking voor innovatie en wordt ervaren als oriënteringsmanifestatie.”

ESEF en Techni-Show samen geven een unieke inkijk op alles wat u zelf wenst te maken of wat u wilt laten maken door een buitenlandse professional.

Er zijn veel activiteiten en deze hebben één gemeenschappelijk kenmerk: een goed beeld laten zien van actualiteiten en noviteiten in de branche. De beurs werd gekenmerkt door een bruisende stemming, veel symposiums en seminars werden georganiseerd opdat hiervan geleerd kon worden of in elk geval gedebatteerd. Talloze prijzen werden uitgereikt waaronder ook de ESEF Awards. Deze kent drie categorieën: een onderscheiding voor de beste engineering en/of designprestatie, voor de meest innovatieve materiaaltoepassing en voor de beste toeleverancier (supplier).

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Zo werd ook de “Made in Holland Award” uitgereikt, voor opvallende innovatie van eigen bodem. Technologie met een scheutje entertainment kon ook niet ontbreken, elke dag gaf het robotvoetbalteam van de Technische Universiteit Eindhoven een demonstratie over wat vandaag de dag mogelijk is met robottechnologie. De aanwezigen konden zo alvast een beetje in de stemming komen voor het WK in Zuid Afrika.

Hongaarse bedrijven zoeken mogelijkheden in de Benelux en naar aanleiding van succesvolle afspraken kunnen bedrijven als Perametal (www.perametal.hu) en Fero-Kreativ Kft (www.f-k.hu) meer capaciteit voor de productie van Nederlandse en Belgische partners inzetten. Boskrom Kft produceert op het gebied van hydraulica en pneumatiek op een uitstekend niveau (www.boskrom. hu) en kreeg op deze beurs zo de kans om nieuwe potentiële klanten ontmoeten in Nederland, waar de strijd met water nooit ophoudt. In het vervolgtraject zal moeten blijken met wie zij wellicht “in zee” gaan.

De Hongaarse export naar Nederland is in 2009 ten opzichte van 2008 gegroeid. De meest belangrijke branches voor de Hongaarse export zijn “machinebouw” én “elektronica”, samen maken zij maar liefst 70% van de totale Hongaarse export uit. Naast de Multinationals is ook het MKB goed vertegenwoordigd.

Met uitstekende kwaliteit, stabiele productie en competitieve prijzen kunnen Hongaarse bedrijven een goede mogelijkheid zijn voor het uitbesteden van productie.

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Met het oog van de matchmaker heb ik zelf ook twee dagen op de ESEF rondgekeken. Met mijn bedrijf, Tövis-Consultancy (www.tovis.eu), verrichten wij marktonderzoek, en zetten wij nieuwe klantenportfolio’s voor internationale bedrijven op.

Tövis-Consultancy kenmerkt zich door een sterke oriëntatie richting Hongarije en bied diensten aan startend vanaf het opzetten, tot het behandelen van een structureel partnerschap. Onze

missie is de communicatie/cultuur barrière en de capaciteit problemen te overbruggen. Voor mij was het dan ook zeker een meerwaarde om vraag en aanbod zo dichtbij elkaar te zien.

ESEF en Techni-Show bieden veel kansen, ook ik heb er interessante contacten kunnen leggen.

Wellicht tot ziens in 2012?

Tekst en foto’s: Eszter Tövispataki

de Cartograaf Kaarten | boeken | reisgidsen

Kaarten, literatuur of reisgids van Hongarije?

www.decartograaf.nl

ingezonden

Passieconcert: “VIA CRUCIS” door het Strijps Kamerkoor, Eindhoven Zaterdag 6 maart 2010: Hongaarse passiemuziek; St. Catharinakerk in Eindhoven.

Sinds 2005 brengt het Strijps Kamerkoor o.l.v. Wilko Brouwers jaarlijks een Passieconcert, waarin koorwerken en gesproken teksten elkaar afwisselen en één geheel vormen. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het koor kreeg het Passieconcert van 2010, door de medewerking van diverse vocale solisten en instrumentalisten én door de bijzondere programmering, een heel speciaal karakter. Aan het concert op 6 maart werkten mee: Louise Rijs, alt; Martijn Sanders, bas; Ruud Huijbregts, orgel; Ágnes BrouwersSásdi, declamatie; Blazersensemble van het Fontys Conservatorium in Tilburg.

Dankzij de uitvoeringen door het Nederlands Kamerkoor, gedirigeerd door Reinbert de Leeuw, is de “Via Crucis” (Kruisweg) van Ferenc Liszt (1811-1886) jaren geleden door het Nederlandse concertpubliek en de Nederlandse koorwereld ontdekt en wordt het werk regelmatig uitgevoerd.

In dit passieconcert stond de “Via Crucis” van een andere Hongaarse componist geprogrammeerd, namelijk János Vajda (1949).

Hij werd geboren in 1949 in Miskolc en studeerde compositie aan de Liszt Academie te Budapest bij Emil Petrovics en aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam bij Ton de Leeuw.

Vergeleken met het gelijknamige werk van Liszt is Vajda’s “Via Crucis” grilliger en complexer, maar evenzeer expressief en aangrijpend. Van Liszt hoorden we diens ontroerende “Die Seligpreisungen” voor bassolo, koor en orgel. Het is, evenals “Ave verum corpus”, de “Kreuzandachten” (voor orgel) en “Le crucifix” (voor altsolo en orgel), een typisch voorbeeld van de extreem sobere componeerstijl van de late Liszt, die zijn dagen onder andere

in Rome doorbracht en daar, na een veelbewogen en veelbesproken leven, tot “abbé” (priester) werd gewijd. De gregoriaanse hymne “Gloria, laus et honor” vormde de overgang van “Die Seligpreisungen” (waarvan de tekst een gedeelte is uit de Bergrede van Christus) naar het Lijdensverhaal.

Maar de programmering van deze hymne was tevens een hommage aan László Dobszay, die zich als musicoloog en dirigent tot op de dag van vandaag zozeer inzet voor het onderzoek naar en de uitvoering van Hongaarse gregoriaanse manuscripten.

Tweemaal Bárdos, maar toch twee verschillende componisten.

Het “Popule meus” van Lajos Bárdos (1899-1986) is een indrukwekkend werk voor koor a cappella, gebaseerd op het zogenaamde Beklag Gods, dat op Goede Vrijdag gezongen wordt.

György Deák (1905-1991) is de iets jongere en eveneens minder bekende van de twee. Van hem werd “Eli, Eli” uitgevoerd, de laatste woorden van Christus aan het kruis. Woorden die in de “Via Crucis” van Vajda opnieuw

klonken. Bij Bárdos zijn deze woorden uitvergroot en kon de emotionele lading ervan tot op het bot worden gevoeld.

Bij Vajda zijn ze ontdaan van alle emotie en zijn ze bijna onopvallend in het groter geheel geplaatst. Het Strijps Kamerkoor had dit programma zó samengesteld dat het als één doorlopend geheel kon worden uitgevoerd en kon worden beleefd.

Alle stukken volgden direct op elkaar.

Tijdens de verstilde “Kreuzandachten” van Liszt werden Hongaarse teksten gesproken, die de thematiek van het programma verder belichtten.

Het concert werd zeer goed bezocht.

De zaal zat behoorlijk vol en er zaten circa 250 mensen in de kerk.

Kijk voor meer informatie op de website: www.strijpskamerkoor.nl Er is bij het Strijps Kamerkoor plaats voor nieuwe sopranen en bassen.

Tekst: Leonie Geerdinck Foto: Strijps kamerkoor

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Mária Ballendux-Bogyay Correspondente

Balans vinden tussen werk en gezin Overal ter wereld is het voor vele vrouwen een strijd om tussen werk en gezin een balans te vinden.

Zo is het in Nederland en zo is het ook in Hongarije. In Nederland bieden de deeltijdbanen een mogelijke oplossing. Maar wat doet men in Hongarije, waar men het deeltijdwerken eigenlijk niet kent en waar veel vrouwen om financiële redenen moeten werken?

Eerst een terugblik op de loop van de emancipatie van de Nederlandse en de Hongaarse vrouw.

Nederlandse vrouwen maken op buitenlanders een zeer zelfbewuste en ambitieuze indruk. Maar ondanks de sterke mentale geëmancipeerdheid van de Nederlandse vrouw heeft Nederland, maatschappelijk gezien, toch vrij lang een zeer traditioneel gezinspatroon bewaard. Tot de jaren vijftig van de vorige eeuw, werden vrouwen met een functie bij de overheid automatisch ontslagen als ze trouwden.

Want de Nederlandse vrouw moest thuis blijven en zorgen voor de kinderen. De echte strijd voor het doorbreken van de traditionele rolverdeling binnen het Nederlandse gezin begon in de jaren zestig van de vorige eeuw.

De feministische beweging was in Nederland radicaler dan in vele andere landen.

Ondanks de heftigheid van deze beweging gingen de Nederlandse vrouwen – in vergelijking met die in andere landen – echter vrij laat buitenshuis werken. De echte kente-

ring voor wat de arbeidsparticipatie van de vrouwen in Nederland betreft, vond in de jaren tachtig van de vorige eeuw plaats. Zo’n dertig jaar geleden hebben ze massaal de arbeidsmarkt betreden.

Op het gebied van emancipatie van de vrouw bewandelt Hongarije een heel andere weg dan Nederland. Onder het communisme was emancipatie van de vrouw een politiek programmapunt en de communisten trachtten dit te bereiken door de vrouw emancipatie op te dringen. Volgens de communistische ideologie moest iedereen, dus ook elke gezonde vrouw werken.

Aan mentale emancipatie werd daarbij helemaal niet gedacht. Het ging hier niet om echte emancipatie maar om werkkrachten. De vrouwen hebben op die manier de arbeidsmarkt massaal betreden. Noodgedwongen bevochten ze zich een positie in het openbare en het bedrijfsleven. Er was niet alleen een ideologische druk. Er kwam ook sociale acceptatie van de werkende vrouw. Bovendien: de lonen waren zo laag dat het tweeverdienerschaap vooral een kei harde economische noodzaak was.

De door de communisten opgedrongen arbeidsparticipatie van de vrouw had ook positieve kanten. Iedereen moest werken of studeren en het onderwijs werd onder het communisme door de staat betaald. Veel meisjes en vrouwen gingen dus studeren.

Drie generaties lang groeide het aantal vrouwen met een hoge opleiding en ontstond er een goed opgeleide vrouwelijke intellectuele laag. De werkende vrouw werd geaccepteerd en serieus genomen. Zeker in het middenkader in het bedrijfsleven en in beroepen als juristen, artsen en leraren maar ook als ingenieurs vindt

10

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

men veel vrouwen. Ook de Nederlandse mannen hebben al geleerd om hun vrouwelijke Hongaarse zakenpartners serieus te nemen.

Kinderopvang in het communistische Hongarije Wel dient het gezegd te worden dat in de communistische jaren, zeker in vergelijking met Nederland, uitstekende voorzieningen zoals uitstekende kinderopvang de dubbele taak van de vrouw vergemakkelijkten. Met het oog op het feit dat er al in de jaren zestig van de vorige eeuw te weinig kinderen in Hongarije kwamen, werd er ook in 1967 een financieel unieke voorziening geïntroduceerd.

Deze voorziening heette kinderverzorgingverlof (gyermekgondozási segély in het Hongaars, afkorting: GYES). Het GYES systeem hield in dat vrouwen die voor deze unieke regeling in aanmerking kwamen, drie jaar lang thuis mochten blijven na de komst van hun eerste kind, zes jaar na het tweede kind en negen jaar na hun derde kind. Ze kregen een bepaald percentage van hun salaris uitgekeerd. Hoe langer ze thuis bleven des te lager werd het door de staat betaalde maandelijkse geldbedrag.

Er waren natuurlijk gezinnen die wel het volledige salaris van de moeder misten. Bij deze gezinnen gingen de vrouwen zo snel mogelijk weer aan het werk. Bij hoger opgeleide vrouwen speelden carrièreoverwegingen ook een rol bij hun besluit om niet lang thuis te blijven.

Toch was het systeem populair en gaf de vrouwen de mogelijkheid om met hun kinderen thuis te blijven. Het aantal kinderen is in Hongarije ook aanzienlijk gegroeid deze jaren.

Kinderopvang in het huidige Hongarije De kinderopvang, die in de communistische jaren zo goed was, is in het huidige Hongarije een probleem geworden. Door de staat gerunde crèches en kleuterscholen zijn betaalbaar maar er zijn er te weinig van. Privé instellingen zijn er genoeg, maar niet iedereen kan zich die financieel veroorloven. Voor de grotere kinderen bestaat er nog de onder het communisme geïntroduceerde naschoolse opvang (napközi – in het Hongaars) maar dit is ook duur geworden. Wat blijft er voor de gewone werkende moeder over? De oma’s en de opa’s.

Ze stonden al onder het communisme klaar om de kleinkinderen op te vangen en hielpen in de huishouding van hun kinderen. Zo is het gebleven.

Hulp van de grootouders voor hun werkende kinderen is ook in Nederland een gewoon verschijnsel geworden, maar met dit verschil dat de Nederlandse grootouders het liefst maar een bepaalde dag van de week en dan volgens vaste afspraak helpen om hun eigen vrijheid voor reizen en hobby’s niet te verliezen. Dit in tegenstelling van de Hongaarse opa’s en oma’s die aan het zorgen voor hun kleinkinderen vaak een fulltime baan hebben.

Tot geluk van vele Hongaarse vrouwen met kinderen is het GYES systeem ook na de omwenteling in stand gebleven.

Maar gezien de grote financiële consequenties van het systeem heeft een nieuwe regeling van 1 januari 2010 de drie jaar tot twee jaar gereduceerd.

Deze maatregel leidde tot scherpe maatschappelijke discussie, want het systeem blijft populair en ongeveer 80% van de moeders maakt er gebruik van, zeker in het eerste jaar van hun kind. Zelfs kiest een klein deel van de Hongaarse vrouwen wier partner voldoende verdient, steeds vaker voor het opvoeden van de kinderen in plaats van voor de arbeidsparticipatie. Het begrip főállású anyuka (fulltime moeder) wordt steeds meer geaccepteerd in de samenleving.

gever verplicht is om een werknemer die met zwangerschapsverlof is gegaan na de jaren van het GYES weer terug in dienst te nemen. Een andere vraag is of de werkgevers blij zijn met het systeem. Als de moeder, gedurende de GYES - jaren niets aan haar professionele ontwikkeling doet, kan ze aan de nieuw eisen van de markt niet voldoen. Voor de kleine firma’s is het bovendien een grote last als een goed opgeleide werkkracht voor 1-2 jaar wegvalt.

Ten slotte De strijd van vele vrouwen om tussen werk en gezin een balans te vin-

den zal niet verdwijnen zolang het de vrouwen zijn die de kinderen ter wereld brengen.

Maar een goede kinderopvang, de helpende hand van de werkgever en de groeiende sociale acceptatie van de veranderingen in het traditionele rolpatroon in het gezin vergemakkelijken de dubbele taak van de vrouw.

Tekst: Mária Ballendux–Bogyay Trainster voor Hongaarse taal en cultuur www.alfold.nl Foto: I-Stock

Tzigane

sinds 1910

T Tzigane is een stude studenten-zigeunerband nten-zigeunerband en voert een breed repetoire. De kapel speelt voornamelijk Hongaarse en Roemeense zigeunermuziek, maar walsjes, tango’s ’’s en (zigeuner)jazz worden ook gespeeld.

Zo kan de muziek van Tzigane T vaak dienen als achtergrond muziek bij recepties of diners, maar daarnaast is het geen uitzondering wanneer de voetjes van de vloer gaan door de opzwepende zigeunerklanken.

Boekingen: Pieter de Vey Mestdagh tel: +31 6 47003934 mail: tziganezigeuner tziganezigeunerkapel@hotmail.com apel@hotmai

www.tzigane.nl

Het is belangrijk voor de Nederlandse bedrijven om te weten dat een werk-

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

11

Ernst-Jan de Roest Correspondent

Establishing a Limited Liability Company in Hungary In the past, Hungary has proven to be one of the most attractive countries in Central and Eastern Europe for foreign investors using Hungary as a base for their Central and Eastern European headquarters, holding, finance and/or trading companies, branches and distribution centers.

Foreign-owned business organizations or individuals contemplating expansion of their activities to Hungary through the establishment of a Hungarian company, face many challenges that come with the necessary decision-making concerning the legal structuring of their Hungarian operations.

Hungarian law provides for a variety of legal forms under which business entities may be established in Hungary.

These forms are közkereseti társaság (Kkt. / unlimited partnership), betéti társaság (Bt. / limited partnership), korlátolt felelősségű társaság (Kft. / limited liability company) and the részvénytársaság (Zrt. / Nyrt. / limited company).

A Kft. is often used by foreign companies to establish business in Hungary. This article deals with the most significant regulations on establishing and operating a Kft. in Hungary. The aim of this article is to serve as an introduction to the Hungarian legal background of the Kft. 1. Main characteristics, activities A Kft. is established with a predetermined amount of registered capital deposited by its quotaholders.

A member’s ownership interest in a Kft. is embodied in what is known under Hungarian law as a quota, with the value of the member’s quota representing the proportion of its rights, including its voting rights.

According to this the member holding the quota is called a quotaholder.

A quota does not have a printed form and Hungarian law forbids the issuance of a share certificate in respect of a quota.

The liability of the quotaholders is limited to the total contributed registered capital and subsequent contributions to the capital and any unpaid

12

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

contributions. No single quotaholder is responsible for the company’s liabilities generally with the exceptions stated in the Companies Act (Act IV of 2006), which contains some provisions - effective also for foreign companies - on lifting the “corporate veil”.

A Kft. may be established by one founder or several quotaholders.

Quotaholders may not be recruited through public advertisement.

Companies in Hungary are established by their registration in the Companies Register by the Court of Registration, however the company may start its activity as a pre-company (special status) after filing its corporate documents with the Court of Registration with the exception of those activities which require licences. These activities may only be pursued after the registration of the Company in the Companies Register. Please note that the executive officers of the Kft. have joint and unlimited liability for the debts of the Kft. arising from the activity during the pre-company phase, which liability ceases to exist upon the registration of the Kft. in the Companies Register.

2. Foreign participation Permission is not required for the formation of a company with foreign participation, even if the quotas are entirely foreign-owned. Foreign citizens can have unlimited participation in the management of this company form.

A company with foreign participation can have a wide scope of activities, although there are some activities that need special government permission.

3. Organisation (Main Organ/ Executive Officer/Supervisory Board/Auditor) 3.1 Main organ The main organ of a Kft. is the quotaholders’ meeting. Generally, the quotaholders’ meeting of a Kft. may pass resolutions in writing, observing the relevant special provisions of the Companies Act without convening a meeting. In the case of sole-member Kfts, the sole member decides on all issues falling within the competence of the quotaholders’ meeting, since the quotaholders’ meeting need not be convened.

3.2 Executive officers Executive officers conduct the management of the company. The managing director of a Kft. must be considered to be an executive officer.

Only natural persons, including foreign citizens, may be executive officers. The duties of an executive officer may only be carried out in person, no representation is permissible. The Companies Act contains no limitation on the number of managing directors (the only requirement is that one managing director must always be appointed).

The quotaholders’ meeting of the company (or the sole member in the case of a sole-member Kft.) may choose to appoint a managing officer by vesting general representation rights in an employee of the Kft. The managing officer acts independently in accordance with the instructions of the executive officer. The quotaholders’ meeting of a Kft. may deprive an executive officer of his competence falling within the scope of management only in the cases and to the extent rendered possible in the Articles of Association.

3.3 Supervisory Board (SB) Establishment of a SB is mandatory for a Kft. only if (a) the law so prescribes in order to protect public property or with respect to the activities pursued by the company or (b) it is necessary in order for employees to exercise their monitoring rights (in the case where the number of employees exceeds 200).

The Articles of Association of a Kft. may transfer to the competence of the Supervisory Board the election and removal of the managing director, the establishment of his remuneration, and may prescribe that the passing of certain resolutions must be approved by the Supervisory Board in advance.

3.4 Auditor According to the Accounting Act an auditor is compulsory for all companies using double-entry bookkeeping, except for enterprises whose annual

net sales (calculated for the period of one year) did not exceed HUF 100 million (approx. EUR 380 thousand1) according to the average of the two business years preceding the business year and whose annual average number of employees is less than 50 (in the average of the two preceding business years). If the net sales figures / number of employees of an enterprise established without a legal predecessor are not available for either or both of the two business years preceding the subject business year, or if such figures are incomplete, the figures estimated for the subject year and, if available, the figures of the previous (first) business year (calculated for the period of one year) must be taken into consideration. This exception however is not applicable in certain cases, e.g. if the company is included in consolidation.

3.5 General comments The first executive officers, Supervisory Board members and the auditor of the company are appointed in the Articles of Association, while later on these officials must be elected and appointed by a resolution of the quotaholders’ meeting (or in the case of a single-member Kft., the owner). The managing directors and the members of the Supervisory Board are elected and appointed for a definite or an indefinite period of time, while the auditor is elected and appointed for a definite period of time but for a period of not more than five years. They may be re-elected, and may be removed

EUR 1 = HUF 262.78 according to the official mid-exchange rate issued by the National Bank of Hungary on March 17, 2010.

by the quotaholders’ meeting (or in the case of a single-member Kft., the owner) of the company.

4. Capital, protection of capital The minimum statutory registered capital of a Kft. is HUF 500,000 (approx. EUR 1,830). The capital may consist of in cash and in-kind contribution. The quotas of the quotaholders may differ from each other’s, however no quota may be less than HUF 100,000 (approx. EUR 370).

Registration of the company may take place only if at the filing of the registration half of each of the cash contributions has been paid to the bank account of the company (the certificate of payment issued by the bank is required for registration). If not all of the cash contributions are paid upon the establishment of the company, the Articles of Association must provide for the method and maturity of payment of the remaining contributions. All cash contributions must be paid up within one year from the registration of the company, which must be reported to the Court of Registration. An in-kind contribution can be a thing of any kind with pecuniary value, rights pertaining to intellectual properties or any other right having pecuniary value, including any claim recognized by the debtor or based on a binding court decision. A quotaholder’s undertaking of obligations to work or to perform another form of personal collaboration or to render a service can not be treated as an in

1

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

13

kind contribution. The in-kind contribution must be made available to the company at the time and in the manner specified in the Articles of Association. If the in-kind contribution reaches half of the initial capital upon foundation, the in-kind contribution must be made available to the company upon foundation in its entirety.

If the in kind contribution does not reach half of the initial capital upon foundation, it is possible to provide the contribution in-kind later, but within 3 years following the registration of the company at the latest.

In the case of a single-member Kft., the entire in-kind contribution must be made available to the Kft. before the registration of the company is initiated.

The Companies Act sets forth the following regulations for the purpose of protecting the capital (equity) of the company throughout its operation as well: The managing director must immediately convene the quotaholders’ meeting for the purpose of taking the necessary action, if he becomes aware that (a) the company’s equity has decreased to half of the registered capital due to losses; or (b) the company is threatened with insolvency or it has ceased payments or if its assets do not cover its debts. In such cases the quotaholders must decide especially on prescribing an additional payment

obligation or – if the possibility therefore is not contained in the Articles of Association – providing for the registered capital in some other way or decreasing the registered capital or, in the absence of all these, the transformation of the company into another business entity form or the dissolution thereof without a legal successor. The decisions must be executed within three months at the latest.

In the case of a single-member Kft., the entire in-kind contribution must be made available to the Kft. before the registration of the company is initiated.The Companies Act sets forth the following regulations for the purpose of protecting the capital (equity) of the company throughout its operation as well: The managing director must immediately convene the quotaholders’ meeting for the purpose of taking the necessary action, if he becomes aware that (a) the company’s equity has decreased to half of the registered capital due to losses; or (b) the company is threatened with insolvency or it has ceased payments or if its assets do not cover its debts.

In such cases the quotaholders must decide especially on prescribing an additional payment obligation or – if the possibility therefore is not contained in the Articles of Association – providing for the registered capital in some other way or decreasing the registered capital or, in the absence

of all these, the transformation of the company into another business entity form or the dissolution thereof without a legal successor. The decisions must be executed within three months at the latest.

If, on the basis of the data from the report prepared pursuant to the Accounting Act, a Kft. does not possess equity equal to the minimum statutory registered capital in two consecutive complete business years, and the quotaholders of the company do not provide for the necessary equity within a period of three months after the approval of the report prepared pursuant to the Accounting Act for the second year, the company must decide on its transformation into another business entity form within sixty days following the expiry of this deadline or it must decide on its dissolution without a legal successor. In the course of such transformation, a form of business entity must be chosen for which the Act does not specify a minimum amount of registered capital or whose minimum capital requirement can be satisfied by the company through transformation.

Therefore when determining the sum of the registered capital of the Kft. upon its establishment we suggest that the above rules should be taken into account, considering especially that ventures often have losses in the first financial year(s) of their operation.There is another equity element, i.e. the capital reserve, where the quotaholders may put any asset upon foundation or later upon a capital increase as well.

5. Functional currency According to the general rule, a Hungarian company must keep its books and prepare its annual report in Hungarian forints. However, according to the Accounting Act, a company may keep its books and may prepare its annual report in a foreign currency if the currency of the primary economic environment of its activity (functional currency) is that foreign currency, provided that at least 25%2 of (a) its revenues, costs and expenditures, as well as (b) its financial assets and financial obligations emerged in that

14

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

2 From January 1, 2010, it has become possible to keep the financial records and books in EUR notwithstanding the percentage of the company’s revenues, costs, assets and obligations in EUR.

foreign currency also in the previous and in the subject business year, separately. (When establishing the existence of the above conditions, the cumulative amount of the items listed in the above sections (a) and (b) must be taken into account separately.)

6. Business year According to the Accounting Act, the business year may be different from the calendar year in the case of a subsidiary involved in the consolidation of its foreign parent company or in the case of the subsidiaries of the above subsidiary (except for credit institutions, financial enterprises and insurance companies), if the business year is different from the calendar year in the case of the foreign parent company and in the case of the consolidated report of the foreign parent company as well.

7. Establishment PROCEDURE The establishment of a Kft. in view of corporate regulations consists of the following steps: 1) Discussions with the lawyer and/or advisor regarding the intentions and purposes of the Hungarian operations to determine the most optimal legal structure.

2) Collecting the necessary data, preparing and reviewing drafts of the documents necessary to establish the Kft. These documents are in general: -articles of Association; -declarations of the Managing Director(s) on the acceptance of the appointment and on miscellaneous corporate law issues; -specimen(s) of signature of the Managing Director(s); -list of quotaholders; -proxy for our law office to act on behalf of the Kft. during the registration procedure; -declaration whether the company required the reservation of the firm name; -document entitling the company to use a property as its seat.

3) Signing the documents. In the case of foreign founders signing abroad, the documents must be signed through a special procedure, e.g. they must be signed before the Hungarian Embassy / Consulate, or signed before a notary

and in certain cases additionally endorsed with an Apostille.

4) The capital must be appropriately paid.

5) The documents mentioned under point 2 must be filed with the Court of Registration together with -normallythe following documents: -bank certificate issued by the bank keeping the company’s bank account on the payment of the cash contributions; -document verifying the official translation of the foreign name of the company (if any).

6) The Kft. must be registered in the Companies Register by the Court of Registration.

In general, the time frame of the procedure is 5 á 6 weeks. This time frame can be reduced strongly in case the necessary information, signing of the documents and so on greases the wheels. Subject to special requirements a “fast-track” registration may also be available, which takes only 1 working day instead of the normal 15 working days.

8. Last remark This article is intended to serve as an introduction to the most significant regulations on establishing and operating a Kft. in Hungary. When deciding to make use of a Kft. for the Hungarian operations, it should be taken into account that the legal climate is always subject to changes. In addition, there are various other factors that should be considered in the process as well, including the applicable

tax climate(s), commercial implications and accounting practices.

Consequently, individuals or companies doing business in Hungary, or planning to do so, are advised to acquire recent, more detailed and tailored legal advice. Of course the authors of this article Ernst-Jan de Roest tax advisor with Ernst & Young Belastingadviseurs LLP, the Netherlands and Gabor Hugai, attorney with Szabó Kelemen & Partners Attorneys and member of the Budapest Bar are more than happy to be of service in that regard. Therefore, should you have any questions with respect to this article, or wish to discuss any of the subjects included herein, we would encourage you to contact us.

Contact details: dr. Gabor Hugai Telephone: +36 1 288 8206 E-mail:Gabor.Hugai@sz-k-t.hu Website: www.sz-k-t.hu Ernst-Jan de Roest Telephone: +31 88 407 0728 E-mail:Ernst-Jan.de.Roest@nl.ey.com Tekst: Ernst-Jan de Roest Foto: Team HiZ

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

15

Elvira Loomans Correspondente

Paasgebruiken in Hongarije ‘vroeger en nu’ Het vieren van Pasen is voor veel mensen in de westerse wereld een belangrijke aangelegenheid.

Het behoort samen met Kerstmis tot de bekendste traditionele feesten. Hoewel voor anderen Pasen vooral betekent ‘even uitblazen in een extra lang weekend’, is dit in Hongarije een feest met een van oudsher rijke traditie.

Paashazen, lammetjes en katjes (Hongaarse paastakken) zijn allen paassymbolen die ook in Hongarije nauw verweven zijn met traditionele paasgebruiken, maar de meest tot de verbeelding sprekende zijn wel de bekende, schitterend beschilderde Hongaarse paaseieren.

Sommige zijn kunstwerkjes op zich!

Dit in tegenstelling tot de exemplaren in West-Europa die doorgaans in één kleur geverfd zijn.

Het paasfeest zelf wordt in verschillende talen anders aangeduid. De Engelsen spreken over Easter, in Duitsland heeft men het over Oster. Een mogelijke verklaring hiervoor vinden we in de naam Ostara. Zij was de Germaanse godin van de onderwereld. De verering van deze godin vond plaats in de periode van het jaar waarin dag en de nacht ongeveer even lang duren, dus rond Pasen.

Maar het kan ook zijn dat de Duitse en Engelse benaming voor Pasen afstamt van East. De zon komt immers in het oosten op en het lengen van de dagen duidt na de lange donkere winter op een nieuw begin.

16

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

De Hongaren spreken echter over Húsvét. Deze benaming voor Pasen duikt al op in oude Hongaarse teksten uit de 13e en 14e eeuw na Chr. en is vermoedelijk ontstaan uit een leenvertaling vanuit het ServischKroatisch of Sloveens. Pasen vindt niet op een vaste dag plaats, maar wordt altijd gevierd op de eerste zondag na volle maan in het voorjaar.

Daarom valt de dag van het feest altijd tussen 22 maart en 25 april.

Het bepalen van de datum vindt zijn oorsprong in afspraken gemaakt binnen de christelijke kerk.

Met Pasen wordt in de christelijke traditie de wederopstanding van Jezus gevierd. De grootste godsdienst in Hongarije is het katholieke geloof en voor deze groep is Pasen een religieus feest. Des te interessanter is het te zien hoe de christelijke kerk heidense oertradities heeft overgenomen. Een goed voorbeeld hiervan is de heidense symbolische betekenis van het ei die nauw samenhangt met wedergeboorte en vruchtbaarheid en welke verleden en toekomst omvat.

Zo staat het kuiken wat uit het ei komt in de christelijke traditie sym-

bool voor Jezus, die uit zijn graf zou zijn herrezen. Men heeft in Hongarije, bij opgravingen van oude graven van de Avaren, beschilderde en gegraveerde eieren gevonden. Die traditionele manier van eieren beschilderen heeft zijn oorsprong dus in een ver verleden, nog voor de opkomst van het christendom, maar is tot op de dag van vandaag in Hongarije in zwang. De indeling van het ei in verschillen vlakken, kleuren en geometrische figuren staat symbool voor dit oude gedachtegoed. Zo geeft de cirkel over de lengte van het ei het oneindige aan.

Voeg je een horizontale cirkel toe en verdeel je het ei hiermee in een onderkant en bovenkant, dan staat de bovenste helft symbool voor het heelal en de onderste helft voor de aarde.

Waar de beide lijnen van de twee cirkels elkaar raken, bevindt de scheppingskracht. Het leven begint immers bij de geboorte. Vanuit dit middelpunt worden de andere symbolen getekend.

Zo beschermt de gesimplificeerde hand ons tegen ongeluk. Het op het ei getekende blad van een eikenboom

ingezonden

geeft de band met familieleden weer.

De hanenkam staat voor vruchtbaarheid.

Voor het beschilderde paasei heeft de Hongaar een aparte benaming, namelijk hĂ­mestojĂĄs. Het Hongaarse woord voor mannelijk is hĂ­m. Pas in de tweede plaats betekent het ‘versiering’. Mogelijk duidt het woord hĂ­mestojĂĄs dus op de relatie tussen man en vrouw. Een traditioneel paasgebruik wat hierop aansluit vindt plaats op Tweede paasdag. Vooral op het platteland in Hongarije was het ‘bewateren’ van de jonge dames een vast onderdeel van deze dag. Vroeger gebeurde dit hardhandig door de huwbare jonge vrouw waar de boerenknaap zijn oog op had laten vallen een emmer water over het hoofd te gooien. Als dank voor deze daad gaf het meisje een mooi versierd paasei aan de jongen, een symbool voor vruchtbaarheid en nieuw leven. Een mooie Hongaarse uitdrukking is Ăšgy bĂĄnik vele mint a hĂ­mestojĂĄssal wat zoveel betekent als ‘iemand met zijden handschoentjes aanpakken’. Of als de uitdrukking op een voorwerp slaat in plaats van op een persoon betekent het zoveel als ‘voorzichtig omgaan met iets’.

Rood gekleurde eieren zijn in Hongarije het meest populair en dat is

Naast het beschilderen van eieren worden in Hongarije ook andere technieken toegepast om deze te versieren. Gegraveerde eieren en exemplaren die met minuscule ijzeren beslag zijn versierd vormen ook een onderdeel van de bekende Hongaarse volkskunst. Al met al is deze bijzondere invulling van een wijdverspreide traditie nog steeds zo verweven met de Hongaarse cultuur dat het de tand des tijds wel moet doorstaan.

Tekst en foto’s: Elvira Loomans

Advies in Communicatie | Grafische Producties | Uitgeverij | PublisherPartners is een grafisch productiebedrijf en uitgeverij. Wij helpen onze klanten met het overbrengen van hun boodschap naar hun doelgroep. Elke gewenste uitgave op papier of op internet verzorgen wij in eigen huis of met onze geselecteerde partners.

IT’s your career nformation echnology

Grafische Producties

IT-studenten De carrièregids voor

Hongarije

PublisherPartners adviseert ĂŠn ondersteunt collega uitgevers. We kunnen ideeĂŤn vormgeven, een professionele opmaak verzorgen en dit vervolgens laten omzetten naar drukwerk en/of een website.

Hongarije

Najaar 2009 - â‚Ź 6,95

inZaken.eu

Editie: 17

gie: en biotechnolo ambitieuze initiatieven Hongarije en de cijfers veelbeloven

A N C I E N T

WA RFA RE

Voor een succesvolle ologiestart van e van de biotechn Hongarije Een impressi industrie in ISSUE 5 je carrière!

VOL III, icatie

N T C I E A N

WA R FA

RE

Nationale

Boedapest:

VOL III, ISSUE 6

commun cultuur en

grond onder de de winkel Werk aan e naar Hongarij bij emigratie

r aanslag houdbaa Conserverende

Onderhoud

azine RoemeniĂŤ Mag

Hongarije woning in van uw vakantie investeringen regio voor een veilige

Interviews:

RoemeniĂŤ Magazine

Herfst 2009 - â‚Ź 7,50

e HBN: Hongarij

Editie: 10 3de jaargang

de velden Rondje langs

#ARNYX CORNU AND SIGN A "ATTLE½ ELD COMMUNICA TIONS SIS IAL .EME 7ITH 4HE )MPER HIA „ #ELTIC MI ART LITARY MUSIC 2OME VS 0 „ 3TANDARD ng met Hongarije

le samenwerki

bevordering Uitgave ter

van de internationa

7ITH

DIPLOMACY S „ !RMED OF .ISIBI „ 4HE BATTLE

Editie: 11

2009

- â‚Ź 7,50

!LSO

„ 4HE BATTLE OF #UNAXA „ ,ATER 2O Enescu MAN TACTI George CS

Coanda, Landen op of Vuia RE ND EMPI !ND MORE Vlaicu in het „ !THENS´ LA VERSUS THE ARROW literatuur dstalige rhaal Nederlan succesve ns - een e.com www.ancient-warfar „ 4HE SPEAR Roemee

!LSO

â‚Ź 7,10

!ND MORE

AW nr 6 2009.indd

nieuws

Kort econom

Fabian met Calin d akingsinterview iĂŤ in Nederlan Kennism Roemen deur van ambassa

aray Publicat

ions

Goden in zwart wit Internationa MEER KENN in het teken al Film festiva IS, Karwansaray Publishers l MEER ZAKE van Roeme N niĂŤ OpĂŠration Village 03-12-2009 07:37:00 s Rouma ins

isch nieuws

Een Roeme ense mafďŹ a Een nipte een Pyrrusoverwinning overwinning of

2010

Eftelin

Het jaar invester van en en innovere n!

g bun

Free

en veel meer...

Gratis

en veel meer...

delt kra

as in

softw

are die

EK Be BO “Dit is eenn Pollm S LEN onvers ann laanbar OE DAME N e reg SM RE 0 io�

H E 09-1 EN IZO DAMES SE HErEn

HOD

₏ 7,10 ‚ 6,25 us/cn$9.99

‚ 6,25 us/cn$9.99

1

Karwans

jes de bloemet opgaan en arfare.com De boer cient-w www.an buiten zetten isch Kort econom

Winter

BEARERS OF *USTINIAN

1

HOD

1

chten freew are

zorgt

voor

vrijhe

id

T 2010

Bij Hongaren thuis wordt met Pasen traditioneel plakken (warme) gerookte ham geserveerd. Hierbij ontbreken gekookte eieren, geraspte mierikswortel en lente-uitjes niet. Bij deze paasmaaltijd hoort ook het bekende gevlochten paasbrood oftewel HĂşsvĂŠti tejes kalĂĄcs en lente-uitjes.

Daarna kan het versieren beginnen.

Het is niet ongebruikelijk dit met behulp van natuurlijke kleurstoffen te doen. Hiervoor worden kleuren van gewassen gebruikt zoals rode uien en

bieten, peen, de schillen van citroenen of sinaasappels.

MAAR

Vandaag de dag gaan de mannen met ‘hun’ flesje parfum langs bij bekenden en bij dames uit de naaste familie- en vriendenkring. Na de voordracht van een zelfbedacht of bestaand paasgedichtje –er zijn er een hoop van in omloop- besprenkelt hij de dame in kwestie met een beetje parfum, waarna hem iets lekkers wordt aangeboden. Na een kort bezoek gaat hij dan op weg naar de volgende gelukkige.

ook niet verwonderlijk, want rood is de kleur van bloed en vuur. Rood is krachtig en wordt geassocieerd met liefde en vreugde. Rood brengt geluk en beschermt tegen ziekte. Naast beschilderde eieren die geschikt zijn voor consumptie, wordt er ook een techniek toegepast om eieren houdbaar te maken. In dit geval prikt men er eerst voorzichtig een gaatje in en wordt de inhoud van het ei verwijderd, oftewel eruit geblazen.

Uitgeverij

We geven in eigen beheer het Nederlandstalige magazine Hongarije in Zaken uit.

Hiernaast zijn we eigenaar van het internet portaal www.inZaken.eu.

SEizOEn 08-09

magazines

| Luchthavenweg 81.139 | 5657 EA Eindhoven | t 040-2350250 | f 084-7189786 | | www.publisherpartners.com |

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

17

Anton Wetters Correspondent

Tweede hands, grote kans?

De crisis, de Hongaarse staat en de zwarte markt Echt eerlijk kunnen we het allemaal met de beste wil van de wereld niet (meer) noemen.

Na eeuwen van oorlogen, bezettingen, opstanden en revoluties doemde in Hongarije twee decennia geleden de laatste hindernis op die overwonnen moest worden: de ontsnapping uit de plan- en ruileconomie, en uit de psychologische en militaire indoctrinatie opgelegd door de Sovjet-Unie.

De prijs voor aansluiting bij het ‘vrije’ Westen en haar economisch concurrentiemodel is echter een hoge en oneerlijke geweest. Oneerlijk sowieso, simpelweg om je grenzen open te (moeten) zetten voor westerse bedrijven, voor wie concurreren en internationaal handeldrijven een dagelijkse aangelegenheid is. Gewend aan plan- en ruileconomie was Hongarije geenszins opgewassen tegen de invasie van multinationals uit het Westen.

Getuige daarvan is de overvloedige aanwezigheid van laatst genoemden in de voormalige Oostbloklanden.

Hoog is de prijs, en dan nu in harde valuta, ook geweest voor aansluiting aan dan ineens wel heel dure militaire en internationale organisaties. Aangeslagen en op sommige terreinen herstellend van de opgelopen verwondingen, doemt eind 2008 wederom een voor hen nieuw fenomeen uit de westerse hoek op en luistert naar de naam ‘financiële crisis’. Wat doet de Hongaarse staat en de (detail)handel in deze tijden voor de bevolking c.q. klanten en welk marktsegment floreert als nooit tevoren?

18

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Het antwoord van de Hongaarse staat Zoals zoveel regeringen komt ook de Hongaarse niet veel verder dan leningen aanvragen, belastingen en allerlei andere tarieven verhogen. In de meest recente maanden zijn bijvoorbeeld de tarieven voor bus- en treinvervoer wederom verhoogd. Het rijtje kan nog afgemaakt worden met de verhoging van accijns op sigaretten en alcohol, op gas- en benzineprijzen, op de kosten van medicijnen en medicinale behandelingen. Maar de belastingtarieven voor bedrijven en kadastrale heffingen zijn ook niet ongemoeid gebleven.

Op het gebied van gebruiksartikelen floreert de markt van tweedehandsproducten als nooit tevoren. Op het terrein van kleding bestaan reeds lang de zogenoemde ‘Chinese winkels‘. Deze hadden vrijwel een monopoliepositie en een naam op het gebied van verkoop van goedkope, veelal nieuwe kleding. Deze winkels leverden zeg maar aan de ‘onderkant‘ van de markt. Voor hen zouden deze tijden dus welhaast het summum moeten zijn, maar ze hebben er een zware, voornamelijk een uit Hongaren bestaande, concurrent bij gekregen, die in talloze winkels en op markten tweedehandskleding aanbieden.

De bevolking die het op een beperkt aantal rijken na toch al niet makkelijk had, draait zich in allerlei bochten om het hoofd dagelijks boven water te houden en meent dat een machtswisseling in de regering (de nationale verkiezingen zijn begin april 2010) mogelijk een antwoord daarop is. We zullen zien.

Het aanbod en het aantal locaties is zo groot geworden, dat inspringen op die markt reeds zinloos is geworden.

Honderden vrachtwagens per dag komen het land binnen met veelal kleding uit Noord – West- Europa en de prijzen in de winkels en op markten liggen nu ongeveer op 2 Euro per 1 á 2 kilo kleding en dan kan men ook nog selecteren.

Het antwoord van de (detail)handel Op de financiële crisis wordt gelukkig door veel bedrijven ingespeeld.

Supermarkten (meestal in handen van buitenlandse bedrijven) verzinnen de één na de andere actie (het winnen van reizen, 2 halen 1 betalen, vandaag product x 70% goedkoper zolang de voorraad strekt, loterijen enz.) in de strijd om de gunst van de niet al te kapitaalkrachtige klant te winnen. Men vraagt zich af hoe hoog hun inkomsten vóór de crisis dan wel niet waren. Voor zover de dagelijkse consumptie-artikelen.

Een andere populaire markt van gebruiksartikelen is de meubelhandel.

Net name meubelen uit Nederland (Holland Bútor) kunt u in vrijwel elk provinciestadje aantreffen. Vreemd genoeg is het tweedehands aanbod van witgoed en daarnaast van bijvoorbeeld keukens uitermate gering, terwijl dat toch aankopen zijn die in het huishoudbudget hakken. Voorts lijkt het aanbod in West-Europa daarvan bijna onuitputtelijk en zijn kosten voor opslag en ruimte alhier uitermate laag. Mogelijk dat de transportkosten daar debet aan zijn.

Voor de bouw zijn er reeds zwarte markten ontstaan waar zaken als tweedehands ramen, maar ook deuren, houten trappen, dakpannen,tegels, douchebakken, ligbaden volop verkrijgbaar zijn. Voor diegene die opzoek is naar een tweedehands auto is de keus zo enorm dat men bij wijze van spreken slechts met de fiets de hoek om hoeft om met een goedkope auto terug te keren. Die fiets was dan waarschijnlijk geen tweedehands, want ook op dat terrein (en Hongaren zijn ook geen echte fietsers) lijkt er nog ruimte.

De (zwarte) markten De Hongaarse overheid, in haar strijd tegen het gigantische begrotingstekort en overal op zoek naar inkomsten, heeft recentelijk bekend gemaakt dat naar hun vermoeden (wie zal het weten?) de omzet in het grijze en zwarte circuit 400 miljard HUF per jaar bedraagt. Uitgaande van een belastingpercentage voor de staat van 25 tot 30% loopt men hier inderdaad een redelijk hoog bedrag mis. De vraag is echter of dat circuit ooit is uit te bannen en wat daarvan de kosten voor de staat zullen zijn. En gezien de traagheid en de enorme papierwinkel waarmee de overheid nog steeds al haar deels zelf verkozen taken vervult, lijkt het terugdringen hiervan, laat staan het uitbannen van deze economische tak niets minder dan een illusie.

Daarnaast -niet aan te tonen en daarmee inherent aan het verschijnselbestaat er in Hongarije een omvangrijk corruptieprobleem. Als ik zeg dat dit welhaast een dagelijks verschijnsel in de media en gesprekstof onder de bevolking is, overdrijf ik echt niet. Talloze aanwijzingen zijn er dat de overheid daar voor een deel geen schone maar ook ‘zwarte’ handen in heeft en aldus een dualistische positie inneemt in plaats van een voorbeeldfunctie.

Waarschijnlijk slechts voor een klein deel verantwoordelijk voor het bovengenoemde bedrag in het grijze en zwarte circuit, zijn de opkomst van de ‘vrijmarkten’. Tot zelfs in kleine dorpjes, dringt deze vorm van vrijhandel door, weliswaar slechts op

één vaste dag in de week. Wanneer men een bezoekje brengt aan grotere plaatsen, kan men behoorlijk grote markten aantreffen die de meest onwaarschijnlijke en variabele producten aanbieden. Kijk niet raar op als u op zo’n openluchtmarkt bijvoorbeeld uiterst fraai en handgemaakt nieuw meubilair en tapijten aantreft voor absurd lage prijzen, welke u nog met nog eens 10 tot 20% kunt verlagen als u de kunst van het onderhandelen verstaat. De reden waarom klanten naar deze markten gaan ligt voor de hand en als u weet dat een simpel horecabedrijf (met een omzet, let wel geen inkomen) van in dit geval 60 Euro per dag liefst 29 verschillende vormen van belasting moet betalen en dan nog maar te zwijgen over de daaruit ontstane papierwinkel, dan is

het duidelijk dat handel vanuit een vast verkooppunt, als een winkel, de eigenaar tot een ‘sitting duck’ voor de falende overheid maakt.

Waarschijnlijk hebben we nog lang het einde van deze langzamerhand steeds inventiever wordende handel niet gezien. Op zich is dat mooi en kan dat een aanwinst voor alle betrokken partijen zijn. Er bestaat alleen oprechte vrees dat de staat een leven op zichzelf leidt, vastgelopen in een door haarzelf gesponnen web waaruit de Hongaren op allerlei manieren proberen te (ont)vluchten.

Tekst: Anton Wetters

Move to Balance

Countryside Resort Hungary Bed & Breakfast

Natural Products

Packages

Guest Table

Retreats

Events

“A place where you can step out of the rush of every day life. A place to relax, enjoy and get re-energized.”

Akácos út 1 - 3644 Tardona - Hungary Phone: +36 30 237 1538 info@movetobalance.nl - www.movetobalance.nl

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

19

Karin Gabor Correspondente

Column

Michel Daenen Correspondent

Een man maakt het verschil…

Correspondenten Karin Gabor en Michel Daenen verhuisden in September 2008 met hun gezin vanuit Scheveningen naar het dorpje Tardona in Noordoost-Hongarije. Ze realiseren daar een eigen kleinschalig countryside resort. Daarnaast dragen ze met projectmanagement bij aan de verdere ontwikkeling van de regio. In elke editie van ‘Hongarije In Zaken’ vertellen ze over hun belevenissen.

Enigszins onder de indruk rijden we vanuit Eger terug naar huis. We hadden een middagje met de Club voor Nederlandstaligen NoordoostHongarije achter de rug, waarin we de onderwerpen bespraken die ons als ondernemers in de regio zoal bezighouden. Naast de bekende perikelen rond APEH (belastingdienst), boekhouders en subsidies, kwam de lokale politiek ook aan bod.

Toen we naar Hongarije kwamen en we raad vroegen aan mensen die ons waren voorgegaan kregen we te horen: zorg dat je op goede voet staat met de lokale burgemeester. Dat knoopten we goed in onze oren en de eerste periode gingen we geregeld bij hem ‘op de koffie’. De relatie was best OK te noemen, maar al snel bleek dat de man voornamelijk z’n tijd uitzat tot zijn pensioen.

Hij vulde het ene financiële gat in de gemeentebegroting met het andere en veroorzaakte daarmee waarschijnlijk onbedoeld een heleboel gedoe. De man had alleen lagere school als op-

leiding, was groot geworden onder het communistische bewind, na z’n militaire loopbaan burgemeester geworden en nauwelijks de regio uitgeweest. Het gedoe werd zo groot dat er uiteindelijk een coup is gepleegd door de gemeenteraad. De gemeenteraad zegde het vertrouwen op en er volgden nieuwe vervroegde verkiezingen. De aanloop naar die verkiezingen was een bijzondere tijd. Als in een tekenfilm zag je opeens allerlei krokussen en sneeuwklokjes onder de sneeuw vandaan omhoog schieten. De zon ging schijnen, je hoorde bijtjes zoemen… Plannen werden gesmeed, nieuwe leiders stonden op…

Dit werkte aanstekelijk. Inmiddels is er een nieuwe gemeenteraad, een nieuwe burgemeester (een gepensioneerd schoolhoofd dat er echt iets van wil maken) en is de culturele stichting die jarenlang ondergronds leefde weer in volle glorie activiteiten aan het ontplooien.

Bovendien gaat het Jokai Mór museum na een grondige renovatie binnenkort

weer open, zijn er inspraakavonden en nieuwsbrieven vanuit de gemeente en worden wegen gerepareerd. Ten slotte wordt de afwatering verbeterd en worden mensen aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid. Kortom, er is weer een gemeenschap en die leeft.

Heerlijk om zo’n omslag mee te kunnen maken. En wat doet de houding van een lokaal bestuurder er dus toe! Helaas is de nieuwe tijd nog niet overal aangebroken. Dat blijkt wel uit de verhalen die we op genoemde club hoorden. Burgemeesters die bijna permanent met een Palinka-infuus rondlopen en waar dus niet mee te werken valt, ook al lever je ze alles op een presenteerblaadje aan. Of de gevolgen van het nepotisme waarbij het hele gemeentehuis bevolkt wordt door familie van de burgemeester. Dan kan je wel vrienden met de burgemeester zijn, maar als die zijn mensen niet durft aan te spreken omdat het zijn tante of schoonmoeder betreft, heb je een probleem.

Ook hoorden we verhalen dat de lokale politiek tussen Jobbik (extreem rechts) en communistisch georiënteerden over het hoofd van een van onze collegaNederlanders wordt uitgespeeld. Uitspraken als “jij hoort hier niet, ga terug naar je eigen land” liegen er niet om.

Het is voor iedereen pittig hier, maar zijn situatie is wel erg heftig. We wensen hem en het dorp toe dat hij het volhoudt en dat er betere tijden zullen komen. Wachten, daar zijn Hongaren goed in, soms tot vervelends toe, maar veerkrachtig zijn ze ook. Als het tij goed is, zullen de bloemen weer bloeien.

Eerste dorpsfeest in Tardona na ‘de wende’ met nieuwe burgemeester.

20

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Tekst en foto: Karin Gabor en Michel Daenen www.movetobalance.nl

ingezonden

European Study Research 2010 in Boedapest European Study Research (ESR) is een onderzoeksproject voor tweede- en derdejaars studenten aan de Faculteit der Economische en Bedrijfskundige wetenschappen. Het onderzoeksproject wordt georganiseerd door zes studenten van de Faculteit der Economische en Bedrijfskundige wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Door een groep van 25 studenten zal onderzoek gedaan worden bij verschillende bedrijven in Boedapest.

Het thema van dit onderzoek is ‘Play the Planet; The Desirability of Globalization’. Het doel van dit onderzoeksproject is het laten kennismaken van studenten met het internationale onderzoeksvak. Het onderzoeksproject start eind maart met een voortraject van 7 weken. In dit voortraject zullen verschillende bijeenkomsten plaatsvinden waarin de deelnemers meer leren over het onderwerp globalization. Ook leren ze een onderzoek op te zetten met de bijbehorende richtlijnen. Daarnaast is het voor het teamwork in het buitenland belangrijk dat de deelnemers elkaar leren kennen.

De onderzoeksreis zal plaatsvinden van 22 tot en met 29 mei 2010. In deze week zullen wij bedrijven gaan bezoeken in Boedapest.

Doelgroep De doelgroep van de European Study Research wordt gevormd door alle tweede- en derdejaars studenten aan de Faculteit der Economische en Bedrijfskundige wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen. Er zullen 25 studenten geselecteerd worden die deel gaan nemen aan het onderzoeksproject. De deelnemers zullen begeleid worden door de onderzoeks-

coördinator en twee begeleidende hoogleraren van de Faculteit der Economische en Bedrijfkundige wetenschappen.

Waarom is de ESR interessant voor u?

De ESR is een activiteit van de Economische en Bedrijfskundige faculteitsvereniging, die met zijn ruim 4.300 leden, verreweg de grootste faculteitsvereniging van Groningen is. Voor deze reis naar Boedapest zijn we al in een ver stadium met participerende bedrijven in Hongarije. Er zijn echter nog mogelijk om nog mee te doen. Omdat het ESR een jaarlijks terugkerend internationaal onderzoek is, kan dit voor u in de toekomst ook erg handig zijn wanneer een ander Europees land bezocht zal worden.

Uw promotiemateriaal is door de gehele Economische en Bedrijfskundige Faculteit zichtbaar en het aantal studenten dat u bereikt met uw promotiemateriaal is dus enorm.

Daarnaast is elke reis een interessante en professionele reis, aangezien er serieus onderzoek wordt gedaan in het buitenland bij grote multinationals onder begeleiding van twee hoogleraren van de Rijksuniversiteit van Groningen. Het imago dat uw promotiemateriaal onder de naam van deze reis uitstraalt zal dus positief zijn.

Er zullen vele mogelijkheden zijn van uitbreiding van naamsbekendheid op verschillende tijdstippen in verschillende vormen. U kunt bijvoorbeeld tijdens de wervingsprocedure van de studenten betrokken zijn, bij het

voortraject en later bij het eindresultaat. Hierdoor zal het promotiemateriaal goed aanslaan bij de studenten.

Ook kunt u interactief meedoen aan dit onderzoek door met de gemotiveerde studenten persoonlijk in contact te komen tijdens een workshop.

Heeft u interesse om ons te helpen met het mogelijk maken van deze reis, of wellicht een volgende reis?

Wij vernemen dit graag van u!

Met vriendelijke groet, European Study Research 2010 Anne-Sophie Thijssen van Kester -- Acquisition Renee Terpstra -- Acquisition Faculteitsvereniging EBF t.a.v. European Study Research 2010 Landleven 5 9747 AD Groningen E-mail: esrbudapest@ebfgroningen.nl

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

21

“Region meets Region” seminar in Eindhoven on the 15th of April 2010 Co-operating in technology and innovation.

The Chamber of Commerce Brabant in cooperation with the Office of Economic Affairs of the Embassy of Hungary and ITD Hungary, the Hungarian investment promotion and trade development agency have organized an investment seminar with the title: Co-operating in technology and innovation - Region meets Region in Eindhoven, 15th April 2010.

The event brought into focus business opportunities for potential Dutch investors and trading companies in Northern and North-Eastern Hungary, promoting industrial sectors, such as technology (machinery, electronics, metal, material science), information technology (ICT), life science (pharma, biotechnology, medical devices) and logistics.

The event promoted and stimulated cooperation between Dutch and Hungarian companies in the field of R&D and innovation. Thanks to special contribution of Hungarian universities and regional innovation agencies.

During the networking section visitors of the seminar had the opportunity to meet with several organisations

and service providers of the DutchHungarian business community.

The programme of “Region meets Region” Industries in focus: machine and metal industries, information technology, material science, electronics, life science, logistics Regions in focus: North Hungary Region and Észak-Alföld Region – Brabant Region 13:30-14:00 Registration Moderator of the event – Mr. Mark Herman, Head of Department, Member of the Management Team, Chamber of Commerce Brabant

14:00-14:05 Welcome Address Mr. Mark Herman, Head of Department, Member of the Management Team, Chamber of Commerce Brabant 14:05-14:25 Presentation: Business and investment opportunities in the North Hungarian Regions – Mrs. Ágnes Henter, Director Project Management, ITD Hungary 14:25-14:40 Presentation: Trends in global economy, cooperation opportunities in CEE Region as seen from the Brabant region – Mr. Jeroen Beuken, Senior Project Manager, BOM Brabant Development Agency 14:40-14:55 Presentation: Financing business ventures – investment environment in Hungary – Mr. Job den Hamer, Head of Sales European Business Desk Network, ING Netherland 14:55-15:10 Presentation: Knowledge centres in North Hungary Region. Seeking partners in science and technology based ventures – Ms. Ildikó Kneisz, University Miskolc 15:10-15:25 Presentation: Innovation programs and company spin-offs in the Brabant Region.

Opportunities for international cooperations – Mr. Joep S.G. Brouwers, Vice-Director, Brabant Brainport Development

22

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

15:25-15:40 Coffee Break 15:40-15:55 Presentation: Knowledge centres in Northern Great Plain Region. Seeking partners in science and technology based ventures – Mr. Szilárd Domokos, Director, Észak-Alföld Regional Development Agency 15:55-16:10 Company testimonial/1: Experiences in Hungary – Mr. Peter van Wely, currently Director, Inforeach BV, and ex-Director, Cognizant 16:10-16:30 Company testimonial/2: Experiences in Hungary – Mr. Carlo Holshuijsen, Managing Director, European Stone Trade and Mr. Zsolt Keresztúri, Director, DBH

GRATIS

16:30-16:40 Closing remarks Mr. Michel van der Linden, former director, Caterpillar 16:40-17:00 Questions and Answers 17:00-18:00 Networking (with snacks and drinks) Further information of the cooperating possibilities between Hungary and The Netherlands can be obtained: Mr. Frank Boleij (fboleij@brabant.kvk.nl) or Mr. Gábor Grenczer (gabor.grenczer@itd.hu).

SPECIALE ACTIE

To find more information about “Region meets Region”, go to the website www.inzaken. eu and set the language to English. After this you search with the quotes for “Region meets Region”.

In May 2010 a first impression of this event will be published on the portal inzaken.eu.

In the next issue of Hongarije in Zaken (Edition 20) a full impression of this event will be printed. Including a brief overview of all presentations.

GRATIS soeppakket

Bestel de HuNed Vuurplaats + Bogrács (speciale pan) en krijg een soeppakket én traditionele houten lepel gratis bij de bestelling!

Bogràcs op open vuur

Bij de bestelling kunt u aangeven dat u gebruik maakt van deze speciale “Hongarije in Zaken Aktie”.

De HuNed Vuurplaats waar u een Bogrács in kan plaatsen om traditioneel te koken, zonder een open vuur.

Overal een lekkere pan Gulyásleves of heerlijke Pörkölt maken!

Bogràcs in de HuNed Vuurplaats

Meer informatie over de HuNed Vuurplaats is beschikbaar via onderstaande website met de zoekopdracht “Vuurplaats”.

HuNed Vuurplaats

www.huned.nl Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

23

Exhibitions in Hungary

The Office of Economic Affairs of the Hungarian Embassy represents the Hungarian government’s Investment and Trade Development Agency in The Hague. The ITD Hungary is a non-profit organization and a one-stop shop information and consultation centre for foreign investments in Hungary and public support office of export trade partners.

The ITDH Office in The Hague is the first contact point in the Hungarian-Dutch business relations.

In this issue the Office of Economic Affairs have selected three exhibitions in the city of Debrecen. For more information please contact me.

Mr. Gábor Grenczer (gabor.grenczer@itd.hu) Counsellor, Trade and Investment Embassy of the Republic of Hungary - Office of Economic Affairs Laan van Nieuw Oost Indie 271, 2593 BS Den Haag P.O.Box 93031, 2509 AA The Hague Phone:+31 70 383-8104 Fax: +31 70 383-8911 E-mail: thehague@itd.hu Website: www.itd.hu

XIX. FARMER EXPO International Exhibition of Agriculture and Food Industry Venue: University of Debrecen, Centre of Agriculture, Debrecen, Hungary Date: 25th – 28th August 2010 Main groups of exhibits: Seed-corn cultivation, plant protection and soil conservation, irrigation, stock breeding (poultry, sheep, goat, pig, horse, cattle), animal hygiene, fodders, stock breeding tools, machines and technologies, sylviculture and game farming, agricultural mechanics, agrarian architecture, food industry, agricultural services Speciality: • the biggest agrarian forum in the region • is regarded as the most important agro technological exhibition • in 2010 at the time of the Farmer-Expo Exhibition, the V. HORTICO Fruit and Vegetable Horticultural Exhibiton - a unique forum in Central-Eastern Europe - will be organised Objectives: • to showcase the worldwide reputation of Hungarian Agriculture • to ensure the possibility for exhibitors, professionals, conference lecturers, farmers and visitors to exchange experience and new technologies, to negotiate, to do business all in one place • we would be glad to see foreign companies, investors, agronomists, farm owners, distributors and marketers, who would like to establish relations with the decision makers of agricultural industry from Hungary Visitors: • practical and theoretical professionals • producers, farmers • animal keepers, plant growers and professionals, working in agriculture • 15% of the visitors coming from neighbouring countries to Debrecen • 60% of the visitors are part of the decision making as a counselor or as a decision maker

Universiteit in Debrecen

24

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

V. HORTICO Fruit and Vegetable Horticultural Exhibition

VIII. ENERGOEXPO International Exhibition and Conference for Energy

Venue: University of Debrecen, Centre of Agriculture, Debrecen, Hungary Date: 25th – 28th August 2010

Venue: Kölcsey Conference Centre, Debrecen, Hungary Date: 21st-23rd September 2010

Main groups of exhibits: fresh and processed fruits and vegetables, seed grains, cuttings and propagation matters, viniculture, officinal herbs and spicery, mushroom-culture, cultural equipments, cold-storage plants, manipulators, classifiers and sorter machines, equipments of transport and storing, harvesting and processing machines, machines of horticultural cultivation, horticultural irrigation, horticultural plant protection Speciality: • a unique forum in Central-Eastern Europe • professional conferences and business meetings • a stop-gapped exhibition Objectives: • to showcase the worldwide reputation of Hungarian agriculture • to ensure the possibility for exhibitors, professionals, conference lecturers, farmers and visitors to exchange experience and new technologies, to negotiate, to do business all in one place • we would be glad to see foreign companies, investors, agronomists, farm owners, distributors and marketers, who would like to establish relations with the decision makers of agricultural industry from Hungary Visitors: • practical and theoretical horticultural professionals • horticulturists • fruit and vegetable growers, farmers • professional visitors from Central-Eastern Europe

Main groups of the exhibits: Energy generation, transport supply and services, energy trading, utilization of alternative energy sources, power stations, power plant technology Speciality: • the only independent, comprehensive forum of the Hungarian energy sector • Eastern-European investment forum Objectives: • to organize a trade fair, where all companies of the energy industry and their business partners will be present concentrated for the Hungarian and foreign professionals and the public • Hungary seems to become a potential market for foreign investors and our exhibition and conference could serve as a great opportunity for companies abroad looking for business contacts in the sector in Hungary • We would welcome at our exhibition and conference all those companies, designers, contractors, charges and associations in the field, who would like to negotiate with the Hungarian and East-European energy sector Visitors: • Hungarian and foreign energetic professionals • researchers and theoretical professionals • directors of energy producer and trader firms

De binnenstad van Debrecen

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

25

Hungarian Business Network Het doel van stichting Hungarian Business Network (hierna te noemen: ‘HBN’) is op een structurele wijze een netwerkplatform te creëren voor Nederlandse ondernemers die zaken –willen- doen in Hongarije en vice versa.

HBN biedt aan haar in aantal toenemende donateurs: • Een unieke toegang tot (nieuwe, business) contacten • Een forum om ervaringen met elkaar uit te wisselen • Een platform voor actuele ondernemingsgerichte informatie over Hongarije • Beleving van typische Hongaarse momenten en plezierig netwerken • Een manier om goede doelen in Hongarije te steunen HBN heeft inmiddels een aantal succesvolle bijeenkomsten gerealiseerd, waaronder: • Themabijeenkomsten met uiteenlopende thema’s van Hongaars-Nederlandse cultuurverschillen tot het opzetten van een onderneming in Hongarije • Discussiebijeenkomsten à la ‘Lagerhuis’ over actuele onderwerpen als de financiële crisis • Bedrijfsbezoeken aan Nederlandse bedrijven die zakendoen in Hongarije • Zeilevenementen met als hoofddoel netwerken • Netwerkborrels HBN is voornemens om de komende jaren de volgende evenementen te organiseren: • Landenmixtures in samenwerking met andere op Centraal- en OostEuropa gerichte businessnetwerken

Hungarian Business Network - Linkedin Group

26

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

• Handelsmissie op maat met concrete matchmaking mogelijkheden in samenwerking met het ITDH • Goede doelen evenement in samenwerking met de NL Chamber te Boedapest • Speednetworking-event waarbij donateurs de mogelijkheid wordt geboden om in 5 minuten hun organisatie te introduceren.

Donateurs kunnen zich hiervoor opgeven door een e-mail te sturen naar events@huchamber.nl

• LinkedIn-Groep www.linkedin.com/ e/gis/1072297 met inmiddels ruim 170 leden • Donateursboek. HBN is bezig met het ontwikkelen van een donateursboek waarin alle donateurs zich kunnen presenteren • Korting op Hongarije in Zaken, het business magazine gericht op Hongarije. Leden ontvangen deze gratis. Daarnaast kunnen donateurs zich via een “profielpagina” presenteren en er is mogelijkheid voor donateurs om te publiceren

HBN biedt naast netwerkbijeenkomsten volgende zakelijke mogelijkheden aan donateurs: • Website www.huchamber.nl met actuele informatie, zakelijke nieuws en handige links. Bovendien worden de presentaties die tijdens onze evenementen zullen worden gegeven op de website worden geplaatst

Zonder haar donateurs kan HBN niet bestaan en hoogwaardige bijeenkomsten organiseren voor in Hongarije geïnteresseerde ondernemingen. Word dus snel donateur van HBN! Voor meer informatie: www.huchamber.nl

Inschrijving Hungarian Business Network Voor verwerking van aanmelding dient u s.v.p. de onderstaande gegevens in te vullen. Dit kan ook via onze website www.huchamber.nl: Naam: Bedrijf: Adres: Telefoon: Fax: E-mail: Website: Branche / beroep:

________________________ ________________________ ________________________ ________________________ ________________________ ________________________ ________________________ ________________________

Online inschrijven

Ik wil graag donateur van HBN worden voor: EUR 150 (bedrijven 0 - 4 personen) EUR 250 (bedrijven < 250 personen) EUR 400 (bedrijven > 250 personen)

www.huchamber.nl --> Contact

Door middel van ondertekening van dit aanmeldingsformulier verklaart ondergetekende een exemplaar van het huishoudelijk reglement van HBN (*) te hebben ontvangen en uitdrukkelijk akkoord te gaan met de inhoud hiervan.

Voor akkoord:

Huishoudelijk regelement HBN • 1. De Stichting HBN (hierna: “HBN”) is rechtsgeldig opgericht te Voorburg en is ingeschreven in het register van de Kamer van Koophandel.

• 2. Het bestuur van HBN is bevoegd over alle onderwerpen een besluit te nemen, behoudens deze bevoegdheid krachtens de statuten van HBN niet aan haar is voorbehouden. Het bestuur van HBN kan bepaalde taken en bevoegdheden delegeren aan een of meer commissies, zoals onder meer omtrent de ballotage en/of toelating van donateurs, omtrent sponsoring en organisatie van (thema) evenementen.

• 3. Donateurs van HBN kunnen slechts zelfstandige ondernemers zijn, danwel personen in fulltime dienstverband bij commerciële of charitatieve ondernemingen en/of instellingen met een directe of indirecte band met of interesse ten aanzien van, Hongarije. Het donateurschap van HBN is organisatie- en/of bedrijfsgebonden. Bezoekers of aspirant donateurs kunnen slechts 2 maal een bijeenkomst van HBN bijwonen, waarna bezoekers of aspirant donateurs een definitieve keuze terzake van het donateurschap van HBN dienen te maken.

• 4. Het bestuur van HBN heeft het recht om een aspirant donateur binnen 7 dagen na ontvangst door HBN van een ingevuld en ondertekend inschrijfformulier, het donateurschap te weigeren indien er gegronde bezwaren zijn vanuit het bestuur of overige donateurs. Indien er binnen deze periode geen bezwaren zijn gecommuniceerd, is een aspirant donateur toegelaten.

• 5. Na toelating tot HBN ontvangt de donateur een sponsorfactuur, welke factuur binnen 14 dagen na dagtekening door de donateur voldaan dient te zijn. Voornoemde datum geldt in beginsel als fatale termijn. Indien binnen 14 dagen geen betaling op de rekening van HBN is ontvangen, kan de toegang aan een donateur tot bijeenkomsten van HBN door het bestuur worden geweigerd totdat volledige betaling van de factuur heeft plaatsgevonden. Een en ander laat de betalingsver-

plichting van de donateur echter onverlet. Restitutie van reeds betaalde en/of verschuldigde donaties vindt nimmer plaats.

• 6. Een donateurschap loopt van 1 januari tot 31 december. Opzegging van het donateurschap kan uitsluitend schriftelijk plaatsvinden en wel uiterlijk 1 maand vóór het verstrijken van een donateurschapperiode (donateurschap minimaal 1 jaar), bij gebreke waarvan het donateurschap voor eenzelfde periode stilzwijgend wordt voortgezet.

• 7. Ingeval er gedurende de donateurschapperiode enigerlei bezwaren zijn terzake van de houding en/of werkwijze en/of professionaliteit van een donateur, danwel de kwaliteit van een door een donateur (geleverde) diensten of producten, dient het bestuur te worden ingelicht teneinde de bezwaren op gegrondheid te onderzoeken. Het bestuur zal, na onderzoek, een besluit kunnen nemen terzake voortzetting of beëindiging van het donateurschap. Het is uitdrukkelijk niet geoorloofd of gewenst dat overige donateurs omtrent eventuele bezwaren worden ingelicht alvorens het bestuur een en ander heeft onderzocht en een besluit terzake heeft genomen.

• 8. Ingeval van strijdigheid tussen het bepaalde in de statuten van de stichting en dit huishoudelijk reglement, prevaleert het bepaalde in de statuten. Op een daartoe strekkend verzoek zal door de stichting kosteloos een exemplaar van de statuten worden toegezonden.

• 9. Elke donateur is door aanmelding c.q. inschrijving gebonden aan dit huishoudelijk reglement. Huidige donateurs zijn door publicatie op de website www.huchamber.nl automatisch gebonden aan dit huishoudelijk reglement.

• 10. In alle gevallen waarin de statuten of dit huishoudelijk reglement niet voorzien, beslist het bestuur van de stichting. Wijzigingen of aanvullingen op dit huishoudelijk reglement worden op de website www.huchamber.nl bekendgemaakt.

Woord van de voorzitter: Jaarverslag 2009, prognose 2010 Voorwoord Professionalisering was de afgelopen twee jaar het kernwoord van het bestuur van Stichting Hungarian Business Network. Professionalisering van de activiteiten van de Stichting teneinde donateurs, sponsoren en geïnteresseerde ondernemers aan ons netwerk te binden en te behouden.

Professionalisering door het opzetten van goede, inhoudelijke en spraakmakende netwerkbijeenkomsten alsmede door het structureel opbouwen van een secretariaat en samenwerkingsverbanden met andere aan Hongarije gerelateerde instanties. In dit jaarverslag zal nader stil worden gestaan bij de behaalde resultaten over het uitgevoerde beleid in 2009. Daarnaast wordt het beleid en de begroting voor 2010 uiteengezet.

Alvorens dit te doen spreken wij eerst onze dank uit aan de sponsoren alsmede donateurs van het Hungarian Business Network. Zonder jullie structurele steun kan Stichting Hungarian Business Network niet haar doelen verwezenlijken. Hiervoor nogmaals onze uitdrukkelijke dank.

Algemene informatie over de stichting Organisatie Stichting Hungarian Business Network is een bij de Kamer van Koophandel Haaglanden geregistreerde Stichting.

Verdere gegevens zijn: Postbus 90413, 2509 LK Den Haag Kamer van Koophandel Haaglanden, nr. 27280629 ABN AMRO 51.82.87.793 te Voorburg www.huchamber.nl Het bestuur Het bestuur van de Stichting bestaat uit drie bestuurders. De bestuurders worden ondersteund door een secretariaat en een Raad van Advies. De

28

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

leden van het bestuur en de Raad van Advies verrichten de activiteiten onbezoldigd. Het secretariaat ontvangt voor de werkzaamheden een vrijwilligersvergoeding.

Voorzitter: dhr. mr. drs. Ernst-Jan de Roest Penningmeester: dhr. ir. Pieter Rem Evenementencommissie: mw. mr. Dóra Füzy Bestuurlijke zaken: mw. Eva Balog Raad van Advies: dhr. mr. drs. Pieter C. de Haes dhr. drs. Dzsingisz Gabor Doelstelling Doelstelling van de Stichting is om op een structurele wijze een netwerkplatform te creëren voor Nederlandse ondernemers die zaken (willen) doen in Hongarije én vice versa.

Voordelen voor donateurs Het HBN biedt aan haar, in aantal toenemende, donateurs: • Een unieke toegang tot (nieuwe) business contacten.

• Een forum om ervaringen met elkaar uit te wisselen.

• Een platform voor actuele ondernemingsgerichte informatie over Hongarije.

• Beleving van typische Hongaarse momenten en plezierig netwerken.

• Een manier om goede doelen in Hongarije te steunen.

Evenementen 2009 Het HBN heeft inmiddels een aantal succesvolle bijeenkomsten gerealiseerd, waaronder: • Themabijeenkomsten met uiteenlopende thema’s van Hongaars-Nederlandse cultuurverschillen tot het opzetten van een onderneming in Hongarije.

• Discussiebijeenkomsten à la ‘Lagerhuis’ over actuele onderwerpen zoals de financiële crisis.

• Bedrijfsbezoeken bij Nederlandse

bedrijven die zakendoen in Hongarije.

• Zeilevenementen met als hoofddoel netwerken.

• Netwerkborrels.

Evenementen 2010 HBN is voornemens de volgende evenementen te organiseren: • Landenmixtures in samenwerking met andere op Centraal en Oost Europa gerichte businessnetwerken.

• Handelsmissie op maat met concrete matchmaking mogelijkheden in samenwerking met de ITDH. • Goede doelen event in samenwerking met de NL Chamber te Boedapest.

• Speednetworking-event HBN biedt naast netwerkbijeenkomsten de volgende zakelijke mogelijkheden aan donateurs: • Website www.huchamber.nl met actuele informatie, zakelijke nieuws en handige links. Bovendien worden de presentaties die tijdens onze events worden gegeven op –het besloten deel van- de website geplaatst.

• LinkedIn-Groep www.linkedin.com/ e/gis/1072297 met inmiddels 205 leden.

• Donateursboek. HBN is bezig met het ontwikkelen van een donateursboek waarin alle donateurs zich kunnen presenteren.

• Korting op HIZ, het business magazine gericht op Hongarije. Leden ontvangen deze gratis. Daarnaast kunnen donateurs zich via een “profielpagina” presenteren en er is mogelijkheid voor donateurs om te publiceren.

Terugblik en evaluatie Evenementen Prioriteit afgelopen jaar was het opzetten van goede, inhoudelijke en spraakmakende netwerkbijeenkomsten. Afgelopen jaar zijn de volgende zes evenementen georganiseerd:

Grenzeloos ondernemen in de wetenschap Eerste evenement op 17 november 2009. Deze bijeenkomst stond in het teken van de kansen en mogelijkheden in de Biotechnologie sector.

De bijeenkomst werd geleid door dr.

Károly Szuhai, Group Leader binnen het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De eerste spreker was prof. dr. András Dinnyés van Biotalentum Kft., Hongarije. Zijn lezing ging in op investeringen in de biotechnologie branche in Hongarije. Professor András Dinnyés geniet internationale bekendheid voor zijn deelname aan onder andere stamcelonderzoek en het Dolly-project. De tweede spreker was MSc Berend J. Oosterhuis van SOLVO Biotechnology, Hongarije.

Zijn voordracht handelde over het fenomeen van intercultureel management. De heer Oosterhuis is binnen SOLVO Directeur Business Development, en heeft ruime ervaringen met internationaal ondernemerschap.

Locatie: Ambassade van Hongarije Deelnemers: 65 ondernemers en intermediairs Kosten: € 325 Netwerken op het water Tweede evenement op 17 september 2009. Voor het tweede jaar op rij werd de zomer afgesloten met een zeilevenement op het Markermeer.

Weer een prachtige gelegenheid om te netwerken aan boord van de tjalkjacht De Rederijker.

17 november 2009 Grenzeloos ondernemen in de wetenschap

Locatie: Muiden/Markermeer Deelnemers: 55 ondernemers en intermediairs Kosten: € 2.728

Locatie: Groot Kievitsdal te Baarn Deelnemers: 135 ondernemers en intermediairs Kosten: geen

Bedrijfsbezoek bij Hydro Huisman Derde evenement op 25 juni 2009.

Een zeer geslaagd bedrijfsbezoek bij het internationale bedrijf Hydro Huisman. Speciale aandacht ging uit naar de te organiseren handelsreis naar de Hongaarse steden Miskolc en Debrecen. Gastspreker was de heer Gabor Grenczer, counsellor of Trade and Investment, Office of Economic Affairs van de Hongaarse Ambassade te Den Haag.

Banking sector and the financial crisis in the Netherlands and Hungary Vijfde evenement op 28 april 2009. In april is voor de vierde keer een Lagerhuis evenement georganiseerd op de Hongaarse ambassade. Het Lagerhuis evenement met aansprekende titel ‘Banking sector and the Financial crisis in the Netherlands and Hungary’ vond plaats onder leiding van mr. drs.

Georges de Meris RA, Partner Ernst & Young, Financial sector specialist. De gastsprekers waren de heer dr. Elemer Tertak, Director, EU Commission, voormalig Hongaarse staatssecretaris van het Ministerie van Financiën en de heer Rob Rühl, senior econoom van de ING Group.

Locatie: Hydro Huisman, Agropark Bergerden Deelnemers: 37 ondernemers Kosten: € 405 HBN – Ernst & Young: Centraal en Oost Europa Event Vierde evenement op 4 juni 2009. In samenwerking met Ernst & Young, EVD, Kamer van Koophandel, Malév Hungarian Airlines en ander instanties heeft het Hungarian Business Network het Centraal en Oost Europa Event georganiseerd. Gedurende dit evenement werd stilgestaan bij alle relevante factoren behorend bij investeringen in Centraal en Oost Europa.

Vanuit Hongarije was mevrouw Kamilla Szandrocha, directeur bij de ITD Hungary aanwezig op het evenement voor een presentatie betreffende de mogelijkheden in Hongarije.

17 september 2009 Netwerken op het water

Locatie: Ambassade van Hongarije Deelnemers: 60 ondernemers en intermediairs Kosten: € 384 Economische situatie in Hongarije en gevolgen m.b.t. de kredietcrisis Zesde evenement op 4 februari 2009.

Het jaar 2009 werd geopend met een gezamenlijke bijeenkomst met de Centraal en Oost Europa Trade Club van de Kamer van Koophandel te Den Haag. Het evenement stond in het teken van Hongarije en de kredietcrisis.

De sprekers kwamen voor deze gele-

28 april 2009 Banking sector and the financial crisis in the Netherlands and Hungary

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

29

genheid over uit Hongarije: de heer Elzo Molenberg, hoofd van de economische afdeling op de Nederlandse Ambassade te Boedapest alsmede mevrouw Jankovich, directeur van ProfiPower te Boedapest.

Voor deze bijzondere bijeenkomst hadden wij in Koppert Cress in Monster een uniek bedrijf en locatie gevonden. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het kweken van kruiden en creëren van natuurlijke smaken op het gastronomisch gebied. De deelnemers hebben een rondleiding door het bedrijf gekregen en de filosofie achter het product geleerd van Koppert Cress.

Daarnaast bereidde een topkok een diner met een knipoog naar Hongarije voor de deelnemers.

Locatie: Koppert Cress te Monster Deelnemers: 65 ondernemers en intermediairs Kosten: € 3.718 Secretariaat Het afgelopen jaar heeft de Stichting geïnvesteerd in het secretariaat.

Deze investeringen hebben plaatsgevonden met het oog op een verdere

4 februari 2009 Economische situatie in Hongarije en gevolgen m.b.t. de kredietcrisis

professionalisering van de activiteiten van de Stichting. Voornaamste verbeterpunt is het aantrekken van secretariële ondersteuning voor twee dagen per week. Tevens is een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. De jaarlijkse instandhoudingkosten van het secretariaat bedragen € 2.700. Deze kosten omvatten kosten Kamer van Koophandel, websitekosten, verzekering, bankkosten, portokosten, telefoonkosten en onkostenvergoedingen. Daarnaast is geïnvesteerd in een tweetal laptops, projectiescherm en tweetal roll ups.

30

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

De eenmalige kosten van de investeringen bedragen € 1.532.

Samenwerkingsverbanden Het afgelopen jaar is de samenwerking met het business magazine Hongarije in Zaken versterkt. Donateurs en sponsoren van de Stichting krijgen het magazine toegestuurd. Daarnaast bestaan er kortingsregelingen voor donateurs en sponsoren van de Stichting voor advertenties in het magazine. Niet onbelangrijk is dat de Stichting iedere editie 6 pagina’s tot haar beschikking heeft om naar eigen smaak in te vullen. Gedurende 2009 heeft de uitgever PublisherPartners een overeenkomst gesloten met Malev Hungarian Airlines inhoudende dat het business magazine beschikbaar wordt gesteld voor de business seats op de dagelijkse vluchten –vijfmaalAmsterdam-Boedapest. Goede mogelijkheden dus voor de Nederlandse ondernemers om zich te profileren ten aanzien van andere in Hongarije geïnteresseerde ondernemers.

LinkedIn Begin 2009 is de HBN LinkedIn-group opgericht. Inmiddels hebben meer dan 205 ondernemers in zowel Nederland als Hongarije zich aangemeld voor deze groep. Voor de Stichting alsmede de aangesloten ondernemers een goede manier om evenementen, producten en dergelijke bekend te maken.

Evaluatie Afgelopen jaar zijn de eerste vruchten van de professionaliseringsslag geplukt. De opkomst bij evenementen bestaat uit gemiddeld 69 personen. Met name het evenement van 4 juni 2009 heeft bijgedragen aan dit gemiddelde. De gastsprekers zijn allen van een zeer hoog kaliber. Daarbij is de ervaring dat deelnemers alsmede de gastsprekers de bijeenkomsten waarderen en als nuttig en prettig ervaren. Het gebruik van de media versterkt het bereiken van de doelstelling van de Stichting.

Keerzijde van de professionaliseringsslag is de stijging in de kosten per evenement. Gemiddeld kost een evenement € 1.260 door hotelkosten,

vliegtickets en cateringkosten. Met name de evenementen van 4 februari 2009 en 17 september 2009 zijn kostbare evenementen geweest die de gemiddelde kosten per evenement hebben doen stijgen. Daarnaast ging de professionalisering van de achterkant van de organisatie gepaard met de nodige uitgaven. Deze uitgaven kunnen voor de toekomst worden beperkt tot jaarlijks € 2.700.

Vooruitblik Het jaar 2010 staat allereerst in het teken van het lustrum van de Stichting.

Daarnaast staat 2010 in het teken van het behoud van de bereikte professionalisering van de evenementen, het secretariaat alsmede de banden met de media. Voor 2010 staan 5 á 6 evenementen gepland die vanuit kostenpunt goedkoper dienen plaats te vinden, tenzij extra sponsors of donateurs worden aangetrokken. Bij het opzetten van deze evenementen zal een nauwere aansluiting worden gezocht bij de evenementen van de Hongaarse ambassade te Den Haag.

Hiernaast worden de mogelijkheden in samenwerking met studenten van de Christelijke Hogeschool te Ede en PublisherPartners onderzocht om de onderlinge relaties tussen de informatieverschaffende instanties te versterken alsmede de informatiebehoefte van de gebruikers beter in kaart te brengen. De Stichting ambieert een voorlopersrol in dezen.

Vrijwilligersbeleid De heer ir. Pieter Rem zal begin 2010 zijn bestuurdersrol neerleggen binnen de Stichting vanwege de druk voortvloeiend uit de onderhanden projecten van zijn kantoor. Het bestuur dient versterkt te worden met één à twee personen in 2010. Het bestuur zal zelf actief op zoek gaan naar nieuwe vrijwilligers. Ingeval uzelf geïnteresseerd bent in een bestuursfunctie vernemen wij dit uiteraard graag.

Opbrengsten en kosten begroting 2010 Bij het opstellen van de opbrengsten en kosten begroting over 2010 is uitgegaan van vergelijkbare op-

brengsten 2009. Aan de kostenzijde wordt ten opzichte van 2009 bezuinigd teneinde te bewerkstellingen dat ultimo 2010 € 3.000 resteert op de rekeningen om tegenvallers in 2011 op te kunnen vangen. Dit resulteert in een bezuiniging in de uitgaven op de evenementen van € 2.660. Extra ruimte dient bewerkstelligd te worden door het aantrekken van nieuwe sponsoren, donateurs alsmede het gaan werken met laagdrempelige entreegelden voor geïnteresseerde ondernemers. Voorgaande vertaald zich in volgende begroting: Opbrengsten: Saldo rekeningen 1 januari 2010

€

Sponsoring Donaties 2010 Totaal

€ 4.500 € 5.050 € 11.300

Kosten: Secretariaat

€

1.750

2.700

Media Evenementen Totaal

€ € €

700 4.900 8.300

Saldo rekening 31 december 2010

€

3.000

- geen rekening gehouden met additionele opbrengsten donateurs, sponsoren en entreegelden.

- voor het derde jaar op rij blijven de donateurs bijdragen onveranderd.

Conclusies en aanbevelingen Het gevoerde beleid over 2009 heeft de Stichting versterkt in het bereiken van haar doelstelling. Hiertoe zijn de nodige investeringen gedaan in de georganiseerde evenementen, media en secretariaat.

In 2010 dienen de behaalde resultaten behouden te worden. Daarnaast dienen meerdere donateurs en sponsoren aangetrokken te worden om in

plaats van behoud een verdere professionaliseringslag te kunnen maken.

Het gebruik maken van laagdrempelige entreegelden kan hierbij ondersteunend van aard zijn.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd over het gevoerde beleid in 2009 en het te voeren beleid in 2010. Uiteraard staan wij open voor uw vragen en/of opmerkingen.

Nogmaals dank voor uw steun.

Met vriendelijke groet, Bestuur Hungarian Business Network namens deze Ernst-Jan de Roest Voorzitter

Hongarije Vakantieland

www.HongarijeVakantieland.nl geeft internetgebruikers toegang tot inmiddels meer dan 300 artikelen met relevante Hongarije informatie: recepten, geschiedenis en tientallen plaatsbeschrijvingen.

Met ruim 90.000 paginabezoeken door 40.000 bezoekers per maand is www.HongarijeVakantieland.nl de populairste website van Nederland en Vlaanderen over Hongarije. Ook voor uw zakelijk aanbod dé plaats om uw aanbod te tonen. www.HongarijeVakantieland.nl toont de bezoeker op overzichtelijke wijze informatie over o.a. Hongaarse steden en dorpen, musea, natuur en recreatiegebieden, (water)sporten en (verblijfs)accommodaties in Hongarije en het laatste nieuws.

www.HongarijeVakantieland.nl

Roelof de Wilde Correspondent

Studie en vakantie Het is een warme dag, ergens in juli 2009, als een ongewoon gezelschap van verschillende leeftijden, met verschillende beroepen en uit verschillende landen elkaar voor het eerst ontmoeten in Debrecen.

De groep bestaande uit twee Franse studentes, een Spaanse studente, een Amerikaanse professor geschiedenis, een Australische vertaler, een Spaanse wiskunde lerares en ondergetekende.

De groep is bij elkaar gekomen voor de eerste les aan de zomer universiteit, of nyari egyetem, te Debrecen om Hongaars te leren. Zij zijn niet de enige cursisten die zijn gekomen, want in totaal volgen meer dan 180 personen de taalcursus Hongaars.

Dat het een bont gezelschap is, blijkt wel uit de diversiteit onder de deelnemers. De jongste “cursist” is een baby van nog geen jaar, terwijl de oudste een vertaler is van 63 jaar.

Deelnemers aan de cursus komen uit 32 verschillende landen. De meerderheid komt uit Europa, maar ieder continent is vertegenwoordigd met minimaal een persoon.

Nog voordat de eerste les plaatsvindt, zijn de cursisten geselecteerd op hun kennis van het Hongaars. Deze voorselectie vindt plaats door een klein gesprekje te voeren met een van de vele docenten.

Aanvankelijk vindt dit gesprek in het Engels of Duits plaats, waarna al snel wordt overgeschakeld in het Hongaars totdat de cursist aangeeft niet meer mee te kunnen praten met de docent. Iedereen wordt hierdoor ingeschaald op basis van kennis van de Hongaarse taal. Onder de cursisten zijn beginners, maar ook zeer gevorderde sprekers die hun woordenschat uit willen breiden.

Tijdens de kennismaking stelt iedereen zich voor en vertelt iedereen waarom ze Hongaars willen leren.

Opvallend is de hoeveelheid cursisten die Hongaars willen leren vanwege familiebanden.

Veel cursisten zijn half of kwart Hongaars, maar zijn buiten Hongarije opgegroeid en willen de taal die door hun ouders of grootouders gesproken wordt leren. Andere cursisten willen de taal leren omdat ze vanuit kerkelijk, hulpverlenings- of zakelijk verband contacten hebben in Hongarije.

Sommige nemen echter ook deel omdat ze graag talen leren, zoals Hidde een Nederlander die maar liefst 7 talen spreekt.

Onze groep begint bij het eerste boek in het vijfde hoofstuk. We kennen al een aantal basiswoorden (igen, nem, köszönöm), maar zijn nog niet in staat een lopend gesprek te voeren.

Een aantal dagen na de eerste les gaat een van de cursisten naar een volgende klas: Hij blijkt meer te kunnen dan wij en kan beter in een hogere groep leren. Tegelijkertijd komt er ook een nieuwe dame bij, die te laag ingeschat was. Zo vormt zich in de eerste week een groep die de rest van de cursus gezamenlijk lessen volgt.

De kwaliteit van de lessen is zeer goed te noemen. In 2 of 4 weken kan zeer veel geleerd worden, doordat elke weekdag 3 lessen worden gegeven van elk 1,5 uur. Neem daarbij ook nog huiswerk en u hebt een goed gevuld programma. De zomercursus is echter niet alleen een studieaangelegenheid.

Naast taallessen is er volop ruimte voor verdieping van de Hongaarse cultuur door lezingen en het kijken naar Hongaarse films. ‘s Avonds spe-

32

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

len er bands Hongaarse muziek in een tent en worden er dansvoorstellingen gegeven. Na de dansvoorstelling is het natuurlijk aan de toeschouwers om het zelf ook eens te proberen.

Ook worden er uitstapjes georganiseerd in het weekend. Cursisten kunnen zich hiervoor aanmelden en krijgen elke week de kans een ander deel van Hongarije te bezoeken. Afgelopen jaar werd ook nog een uitstap gemaakt naar Oradea in Roemenie (Nagyvárad). Voor de meer actievere cursisten werd een wandeltocht georganiseerd in de Bükk heuvels.

Opvallend is ook dat cursisten na een jaar weer terugkeren. Cursisten die voor de tweede of derde jaar op rij deelnemen zijn geen uitzondering.

Eén van de cursisten kwam zelfs terug voor de 5e keer.

De hele cursus is mij persoonlijk zeer goed bevallen. Mijn Hongaars is er erg op vooruit gegaan, al blijft het een vreselijk moeilijke taal. Op dit moment studeer ik nog volop, door tijdens lange autoritten naar mp3’s te luisteren. Deze zomer ga ik niet weer naar de cursus omdat ik er helaas geen tijd voor heb. Maar ik kan het iedereen aanraden die graag Hongaars wil leren en toch ook een beetje een vakantiegevoel wil overhouden aan het bezoek in Hongarije.

Geintereseerde lezers kunnen meer informatie inwinnen via: www. nyariegyetem.hu.

Tekst: Roelof de Wilde Foto: Team HiZ

Peter Olsthoorn Columnist

Voetballen brengt eenheid en vaak begrip. En politiek?

Sport doet veel voor het opheffen van barrières. Zo gaan we weer naar een WK voetbal in ZuidAfrika. Hongarije is er niet bij. Maar Hongarije en Nederland hebben beide parlementsverkiezingen.

Wat en wie bindt ons?

In januari verscheen dit gerucht: Ajax is in onderhandeling met de 24-jarige spits Gergely Rudolf van de Hongaarse landskampioen Debreceni VSC, met tien wedstrijden voor het Hongaarse nationale team op zijn naam.

Nemzeti Sport wist te melden dat hij het vliegtuig naar Amsterdam nam.

Dat zal hij niet vaak meer doen want Gergely gaat uiteindelijke voor Genua voetballen. Op Wikipedia las ik nog even dat hij in Nyireghaza is geboren in 1985. Dat jaar ben ik in de stad geweest en wellicht passeerde de kinderwagen met het voetbaltalent in spé.

Veel bekender in Nederland is de naam van Balázs Dzsudzsák. De toen 21-jarige spits kwam, ook van Debreceni VSC en Hongaars Voetballer van het Jaar 2007, begin 2008 naar PSV. Met een goede kennis die marketingmanager is bij PSV, vormt de populaire Dzsudzsák al twee jaar ons belangrijkste gemeenschappelijke gespreksonderwerp.

Immers, sport verbroedert, en vooral voetbal. Dat leerde ik het eerst internationaal met een trip als journalist naar Milaan destijds met een transportdelegatie onder leiding van minister Jorritsma. Er was een Europa Cup wedstrijd tijdens ons verblijf en werkelijk elk gesprek ging daarover.

Muren vielen en bruggen werden geslagen die week, naar het zich liet aanhoren louter vanwege het voetballen.

Ferenc Puskás werd het belangrijkste exportproduct van Hongarije in de decennia na de oorlog en vijftien jaar later was dat Johan Cruijff voor Nederland. Hongarije zakte langzaam maar zeker weg in de voetbalhege-

monie. Nederland wist de positie van beste voetbalnatie niet vast te houden, wellicht enkel in de hoofden van optimisten: elk kampioenschap weer moeten we vernemen dat Nederland ‘hoge ogen zal gooien’ en ‘tot de kanshebbers behoort’. De realiteit leert anders.

Maar ‘we’ doen nog mee. In Zuid-Afrika is straks ons aller Hongarije helaas weer niet van de partij. Dat is jammer want de meeste lezers van dit blad zouden dan toch een tweede of zelfs eerste favoriet hebben. Wat zou het de relaties tussen beide landen ten goede komen als we beide mee zouden doen, en ook nog tegen elkaar zouden uitkomen. Nu weten we dat er redelijk wat Hongaren fans zijn van Oranje, omdat ze nu eenmaal dat in het voetbal beide de door Duitsland ten onrechte geklopte tegenstander waren: in 1954 en 1974. Intussen sta ik soms langs de lijn bij wedstrijden van een amateurclub in Rotterdam. Ik bekijk er de verrichtingen van jongens in de B- en de C-junioren. Ook daar valt me op hoe geschikt het voetbal is om kinderen te laten integreren.

Zijn er op school allerlei problemen, op het trainings- en speelveld zijn alle jongens gelijk. Natuurlijk, er zijn te

weinig allochtone leiders. Maar een speler is goed of slecht ongeacht zijn kleur, lui of ijverig ongeacht het tweede paspoort van zijn moeder of opa.

Harde tegenstellingen werken niet.

Op 11 en 25 april waren er verkiezingen in Hongarije en op 9 juni zijn er verkiezingen in Nederland. Die in Hongarije vallen precies gelijk met het drukken van dit blad. De jongste peiling toont bijna een verdubbeling van de aanhang voor ultrarechtse Jobbik, tot 17 procent. Hongarije heeft dus zijn eigen PVV, ofschoon de standpunten nog wat harder zijn en, anders dan in Nederland, ook anti-semitisme meespeelt. Het afzetten tegen minderheden heeft ons in de geschiedenis nooit goed gebracht, ook economisch niet.

De Nederlandse werkgevers verzetten zich tegen een keuze voor de PVV. Hetzelfde geldt voor Hongarije: in artikelen over Jobbik hier komt het land heel slecht naar voren, inclusief afbeeldingen met hakenkruizen.

Maar in deze peiling staat Fidesz nog op een absolute winst van 59 procent.

Dat maakt het vormen van een regering straks makkelijk in Hongarije.

Wellicht leidt dit ook tot daadkracht die zo hard nodig is om er economisch bovenop te komen.

In Nederland is het speelveld zo verdeeld dat het vormen van een regering straks een moeilijke klus lijkt.

Verdeeldheid dreigt terwijl, net als in Hongarije, we eensgezind met harde maatregelen er weer bovenop moeten komen. Binden en samen de klappen opvangen, zou dat lukken in beide landen?

Tekst: Peter Olsthoorn Foto: Team HiZ

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

33

Hier had úw Kleintje kunnen staan!

Voor € 75,00 Inclusief opmaak én een proefje vooraf.

De groothandel voor uw woonassecoires Dealer in uniek glaswerk van Carneol Producten uit de mooie lijn van Trendproducts

w w w. v a s t g o e d h o n g a r i j e . n l Uw hulp bij het vertrouwd zoeken naar koop- en huurwoningen in Hongarije

We hebben beperkte mogelijkheden voor de plaatsing van deze kleintjes, bezoek onze website voor deze mogelijkheden.

2. Analyses en verbeterprojecten Inspecteren van (elektrische)energiesyst emen, computernetwerk optimalisatie en (energie) besparingstrajecten.

3. Alternatieve klimaatbeheersing Minder milieubelastende oplossingen voor het verantwoord verwarmen of koelen van uw bedrijfspand of woning. Zo zijn wij gespecialiseerd in zonnecollectoren en bijbehorende warmtepompen.

We hebben uitgebreide expertise in het opwekken van energie en het implementeren van het meest ideale systeem voor uw situatie. Neem contact met ons op voor meer informatie.

Perimeter Kft.

www.

hongarijeinzaken

1. Bouwkundige begeleiding voor particulieren en bedrijven Architectuur, bouwkundige inspecties en advies over constructies. Verder zijn we specialisten op het gebied van: klimaatbeheersing, aanleg van elektriciteit, gas en water.

.nl

Mr. György Bakos director Pajtás utca 26.

H-1131 Budapest, HUNGARY Mobile: 0036-305379668 E-mail: bakosgy@perimeter.hu www.perimeter.hu

EuroPlastics

A müanyagok terén a pannered

Uw leverancier voor zwembaden, drinkwaterfilters, buffertanks (septic tanks), vetafscheiders en leidingwerk in Hongarije.

Uw logistieke partner voor Hongarije en de rest van Europa!

• Transport: met 300 voertuigen door Europa.

• Warehousing: 100.000 m2 in Nederland en Hongarije.

• Intermodal: ook per spoor, binnenvaart en short-sea.

Vestigingen in Hoogezand (NL), Tilburg (NL) en Budapest (H).

Vakantiewoningen te huur www.balatonhuis.com www.vakkanya.nl Vakantiewoningen te koop www.vastgoedhongarije.nl 0031-512-372723 of 0031-6-50654053

34

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

Wij zijn gespecialiseerd in het lassen van kunststofleidingen.

Ook in Hongarije zijn we hiervoor DVS gecertificeerd.

Uw contact in Nederland: Triny van Rooij +316-23627439 info@TVRKunststoffen.nl

www.europlastics.hu

www.reining.nl

Kódex Advisory & Consulting

International Business and Cultural Management

Kódex Advies en Begeleiding is een Nederlands bedrijf voor internationaal zakelijk én cultureel management.

Wij verlenen onze diensten aan het midden- en kleinbedrijf, multinationals en non-profit organisaties in met name Nederland en Hongarije.

We werken ook voor EU-landen en wereldwijd.

Kódex Advisory & Consulting Sfinxdreef 22 3564 CN Utrecht The Netherlands Phone: + 31 646 208173 (NL) Fax. + 31 847583085 www.kodexconsulting.com E-mail: info@kodexconsulting.com

De Hongaarse Producten

Specialist • Levensmiddelen • Wijnen • Unicum • Pálinka’s • Likeuren • Túrórudi • Tészta (pasta) • Kruiden

www.huned.nl info@huned.nl

CalcArt lime-based plasters and pigments Distributor for Country Sales Workshops and Education Design and Construction Architecture and Art

Fönix-Múzsart Ltd. Kossuth út 18/a 2696 Terény, Hungary E-mail: info@muzsart.hu Tel: 00 36 20 3202540 www.muzsart.com Distributeur worden?

Főnix-Múzsart Kft is op zoek naar een distributeur voor Nederland. Heeft u interesse?

Neemt u dan contact op met Eva Kronauer via haar website: www.kodexconsulting.com of op haar mobiel +31 646208173 (NL).

inZaken.eu Het portaal www.inZaken.eu is een international platform waarop (online) correspondenten in hun gewenste taal hun visie kunnen geven over de ontwikkelingen die zij meemaken binnen Europa. Het portaal heeft vier focuslanden (Hongarije, Polen, Roemenië en Tsjechië) én een algemeen gedeelte voor artikelen en nieuws dat over andere landen, binnen Europa, gaat.

Europees correspondenten netwerk Deze artikelen worden in het Nederlands of het Engels aangeleverd door een ruim netwerk van (online) correspondenten. Zodra een artikel is gepubliceerd door onze redactie, wordt hiervan automatisch een RSS-feed gemaakt, waarop u zich kunt abonneren. Op deze manier kunt u gemakkelijk op de hoogte blijven van de laatste artikelen over uw land naar keuze en in de door u gewenste taal.

Hongarije in Zaken | 2010 ed. 19

35

Partner in Logistiek en Productie Onze Visie Tevreden relaties ontstaan door tevreden medewerkers.

Tevreden medewerkers ontstaan door goede werk- en woonomstandigheden. Dit is het gegeven waarop de filosofie van EU-People gefundeerd is.

+

Onze Missie Continu te behoren tot de beste uitzenders / detacheerders van Internationale medewerkers in (Zuid) Nederland en Noord BelgiĂŤ.

= Onze eigen werfkantoren in Hongarije en Polen vinden voor u de beste werkkrachten.

Uw voordeel Vanzelfsprekend komen wij in een persoonlijk gesprek kennis maken ĂŠn luisteren naar uw wensen. We maken uw voordelen direct helder, bieden u onze expertise aan en geven antwoord op al uw vragen.

Kunnen we zaken doen?

uitzenden - detacheren - payrolling - werving & selectie - personeelsdiensten

EU-People

Ginnekenweg 32 4818 JG Breda Tel: +31-(0)76 5309 077

www.eu-people.nl