11 minute read

Manual Lymphatic Drainage

By: Dr. Raj K Salariya (MBBS, DOMP) of Inner Harmony Manual Osteopathy

Advertisement

What is the lymphatic system?

Our lymphatic system collects and filters fluid from our body and returns it to our bloodstream. The lymphatic system plays an important role in our immune function. It is made up of lymph nodes that are connected by lymph vessels. Large groups or chains of lymph nodes can be found in your neck, under your arms, and in your groin (see picture). Approximately 70% of lymphatic are superficial capillaries located near, or just under, the skin. The remaining 30%, are deep.

The lymphatic system is a part of our circulatory system that helps to get rid of toxic matter accumulated in our body, that’s the most important way to stay healthy. The lymphatic system has Vessels, tissues, glands & Lymph nodes. Once has approximately 800 lymph nodes in the body. Thymus, Tonsil, and Spleen are part of the Lymphatic system. The lymphatic system drains into collecting ducts which empty their contents into the two subclavian veins, located under the collar bones.

The main function of the lymphatic system is to keep body fluid levels in balance and defend the body against Infection. The Lymphatic system does not have its own pump so needs body movement, muscle movement, breathing, and intestinal activity to create flow and push toxins out of the body.

Unfortunately, the lymphatic system is out of balance in many people due to a lack of activity, more processed food in the diet, and nutrient deficiency. Following are some health conditions that suggest having Manual Lymphatic drainage from a qualified Manual Lymphatic drainage practitioner/therapist.

Frequent headaches

Rheumatoid Arthritis, Fibromyalgia, Chronic fatigue syndrome

Sinus infection

Chronic Fatigue

Digestive disorders

Stress/Anxiety

mYnual ilMPYitk zrynyj

zf: rfj ky slfrIaf (aYm bI bI aYs,, zI E aYm pI) ienr hfrmnI mYnual EstIEpYQI vfly ilMPYitk isstm kI hY? sfzf ilMPYitk isstm sfzy srIr ivwcoN qrl iekwTf krdf hY aqy iPltr krdf hY aqy iesnUM sfzy KUn dy pRvfh ivwc vfps krdf hY. ilMPYitk isstm sfzy ieimAUn PMkÈn ivwc iewk mhwqvpUrn BUimkf adf krdf hY. ieh ilMP nozs df bixaf huMdf hY jo liskf nfVIaF duafrf juVy huMdy hn. ilMP nozs dy vwzy smUh jF cyn quhfzI grdn ivwc, quhfzIaF bfhF dy hyTF, aqy quhfzI kmr ivwc pfeIaF jf skdIaF hn (qsvIr dyKo). lgBg 70% ilMPYitk sqhI kyiÈkfvF hn jo cmVI dy nyVy jF iblkul hyTF siQq hn. bfkI 30%, zUMGy hn.

3[ sfeIns dI lfg

4[ purfxI Qkfvt

5[ pfcn sMbMDI ivkfr

6[ qxfa/icMqf

7[ cmVI dIaF siQqIaF

8[ susq cmVI- quhfzI cmVI ‘qy ishqmMd

Skin Conditions

Dull skin- to bring a healthy-looking glow to your skin

Pre & Post-surgery

Lymphedema- By qualified CLT (Certified Lymphedema Therapist)

One may opt for any one or combination of the following to keep one lymph moving and stay healthy

Exercise- Regular exercise or one may use a small trampoline for rebounding for 15 to 20 min

Hot (tolerable), and cold-water shower bath. Hot water dilates the blood vessels whereas cold water constricts them. This creates a pump action and removes toxic fluid that remained in the body. (Not recommended for pregnant women).

Use dry brushing in a circular motion for about 10 min. one may combine with Hot and cold shower bath

Keep hydrated – by drinking clean water

Belly breathing or deep breathing

Say No to tight clothing ilMPYitk isstm sfzy sMcfr pRxflI df iewk ihwsf hY jo sfzy srIr ivwc iekwTy hoey ËihrIly pdfrQF qoN Cutkfrf pfAux ivwc mdd krdf hY, ieh ishqmMd rihx df sB qoN mhwqvpUrn qrIkf hY. liskf pRxflI ivwc vYslË, itÈU, glYNzs aqy ilMP noz huMdy hn. iewk vfr srIr ivwc lgBg 800 ilMP noz huMdy hn. QfeIms, tOnisl aqy splIn ilMPYitk pRxflI df ihwsf hn. ilMPYitk isstm iekwTf krn vflIaF nlIaF ivwc inkldf hY jo AuhnF dI smwgrI nUM kflr bon dy hyTF siQq do sbklyvIan nfVIaF ivwc KflI kr idMdf hY. ilMPYitk pRxflI df muwK kMm srIr dy qrl dy pwDr nUM sMquln ivwc rwKxf aqy srIr nUM lfg qoN bcfAuxf hY. ilMPYitk pRxflI df afpxf pMp nhIN huMdf hY iesleI srIr dI gqI, mfspyÈIaF dI gqI, sfh lYx, aqy aFdrF dI gqIivDI dI loV huMdI hY qF jo pRvfh pYdf ho sky aqy srIr ivwcoN ËihrIly pdfrQF nUM bfhr kwiZaf jf sky. bdiksmqI nfl, gqIivDI dI Gft, Kurfk ivwc vDyry pRosYsz Bojn, aqy pOÈitk qwqF dI Gft kfrn bhuq sfry lokF ivwc lsIkf pRxflI sMquln qoN bfhr hY. hyTF kuJ ishq siQqIaF hn jo iksy Xogqf pRfpq pRYktIÈnr/QYryipst qoN mYnUal ilMPYitk zrynyj krvfAux df suJfa idMdIaF hn.

1[ vfr-vfr isr drd hoxf

2[ rfiemytfiez gTIey, PfeIbromfeIaflgIaf, kRoink Qkfvt isMzrom idwK vflI cmk ilafEdI hY

8[ srjrI qoN pihlF aqy post-srjrI

9[ ilmPyzImf- Xogqf pRfpq CLT (srtIPfeIz ilmPyzImf QYryipst) duafrf ilMP nUM cldf rwKx aqy ishqmMd rihx leI koeI vI iewk jF hyT iliKaF dy sumyl dI cox kr skdf hY

1[ ksrq- inXmq ksrq jF koeI 15 qoN 20 imMt leI rIbfAuNz krn leI iewk CotI tRYNpoiln dI vrqoN kr skdf hY

2[ grm (sihxXog), aqy TMzy pfxI df Èfvr ieÈnfn. grm pfxI KUn dIaF nfVIaF nUM PYlfAuNdf hY jdoN ik TMzf pfxI

AunHF nUM sMkuicq krdf hY. ieh iewk pMp aYkÈn bxfAuNdf hY aqy srIr ivwc rih gey ËihrIly qrl nUM htfAuNdf hY. (grBvqI aOrqF leI isPfrÈ nhIN kIqI jFdI).

3[ lgBg 10 imMt leI golfkfr moÈn ivwc suwky burÈ dI vrqoN kro. iewk grm aqy TMzy Èfvr ieÈnfn dy nfl joV skdf hY

4[ hfeIzryitz rwKo - sfÌ pfxI pI ky

5[ bylI sfh lYxf jF zUMGf sfh lYxf

6[ qMg kwpiVaF nUM nFh kho

mgnolIey dy Puwl

sqvMq kOr pMDyr bUtf ipafr nfl lfieaf, hwQIN pfxI sI mYN pfieaf, socF lwgxgy kdoN, mgnolIey dy Puwl. idnoN idn vDI jfvy, pihly sfl iKV afvy, kIqy kYmry’c bMd, mgnolIey dy Puwl. bwdl mINh vrsfAux, cVHI grd nUM lfhux, rMg hor cmkfAux, mgnolIey dy Puwl. pMCI aMbrF qoN afAuNdy, ieho kih kih ky gfAuNdy, sfnUM iKwHc ky ilafAuNdy, mgnolIey dy Puwl. pwq-pwq kr DrqI, nUM sIs invfAux, jdoN hwsx hsfAux, mgnolIey dy Puwl.

qyry ibnF

blvMq srF (mwdoky)

Audfs ijhf rihMdf ey idl, qyry ibnF iek pIVH ijhI sihMdf ey idl, qyry ibnF

AuWmizaf slHfb qF rukdf nhIN awKIaF ‘coN ho ky vihMdf ey, idl qyry ibnF lwK mnfieaf mMndf nhIN ruws ruws ky cMdrf bihMdf ey idl qyry ibnF awKIaF dovyN ro peIaF JwlIaF hOky htkory lYNdf ey idl qyry ibnF rUp AunHF df sLbfbI, icwty jfmxI, gulfbI, rMg Goldy hvf’c mgnolIey dy Puwl. gwlF krF AuhnF nfl, vIhF sflF df kmfl, pfeI jFdy ny Dmfl, mgnolIey dy Puwl. lokI kihMdy hoxI JwlI, myrI rUh iKV cwlI, jdoN bfrI ivwcoN dyKF, mgnolIey dy Puwl. ipafr ruwKF nfl pfAu, nfl hwso qy hsfAu, ijvyN iKVdy ny sdf, mgnolIey dy Puwl. bI[sI[ iehnF nUM psMd, ieh ny bI[sI[ nUM psMd, “sqvMq” dI AumMg, mgnolIey dy Puwl. ieh qoV-quMmH krdf ey rfq idn itk ky nf awQrf bihMdf ey idl qyry ibnF lwK dyvF shfry ieh KVHdf nhIN, kMD ryq dI ijAuN ZihMdf ey idl qyry ibnF srHF df idl qF ho igaf koielf ihjr dI BwTI zihMdf ey idl qyry ibnF

Audfs ijhf rihMdf ey idl qyry ibnF

KYr gurdIp burj

kfhdIaF vxjfry qoN mYN cUVIaF cVHf leIaF cUVIaF dy nflL mYN pRIqF hwQIN pf leIaF glI glI ivwc Auh pfAuNdf iPry PyrIaF supny’c igaf PyrI pf nI mfey myrIey KYr iewk JolI ivc pf nI mfey myrIey gwl myrI mMn vI qUM jf idl ivc vws Ehny aflHxf vI pf ilaf jFdI jFdI vfr imwTy bol vI suxf igaf awKF awKF ivc ijhVI Buwl mYQoN ho geI

Aus Buwl qy rhI mYN pCqf nI mfey myrIey[[[ hor nf mYN mMgF bws ieho myrI mMg nI

Auh idaF rMgF dy ivc geI af mYN rMg nI rog ijhVf ijLMdgI nUM lwigaf kMm krdI nf koeI dvf nI mfey myrIey[[[ bx ky inmfxI awj JolI awz leI mYN cytk ipafr vflI ijMd lwg geI hY

Ehdy muwK ivwcoN rwb ipaf idsdf

Auhdy nfm vflf colf ilaf pf nI mfey myrIey[[[ zor mfey ijLMdgI dI Auhdy hwQF ivc ey lwBdI nf cYn, bycYnI awKF ivwc ey byVI gurdIp dI lwBdI iknfrf ey ikDr nUM jfvF koeI dwsdf nI rfh nI mfey myrIey KYr iewk JolI ivc pf nI mfey myrIey gwl myrI mMn vI qUM jf ax-khI gwl blvMq srF (mwdoky) suixaf vI kr kdy ax-khI gwl. qikaf vI kr kdy, qUM myry muK vl. pVH ilaf kr myry ax-ilKy KLq, smJ ilaf kr kdy qUM cuwp dI bolI, ijvyN smJdf aMbr qy DrqI df ql. prosdI hF mYN rojL qyry leI, kdy Kf vI ilaf kr, qUM surgF dy PLl. sfrI nf ikqy mYN muwk hI jfvF, rih geI awDI, byruwKI Jwl Jwl. myry bdn ivwcoN Pwutdf hY aMimRq, Jrnf ijvyN Puwtdf kl kl. muVdI hF mYN inq ho ky Audfs, cMn dIaF irsLmF dy sMg rl rl. jdoN cfnx’c gorI a-Byd hovygI, ‘srF’ afAuxy kdoN suwlKxy Auh pl.

Qwk geI hF mYN qyry vwl Gwl Gwl.

AumIdF dI mrhm mYN rojL jI lfvF, pr Brdf nhIN hY sIny df sl.

AuqrdI hF cMn qoN hr rfq mYN, kdy lf vI ilaf kr mYnUM qUM gl.

jIvn-gfQf: ajLfdI GulftIaf bfbf QMmx isMG

AuhnF ny ies ielYksLn ivwc iksy dI vI mwdd nf kIqI, nf gurcrn isMG dI qy nf hI jugrfj isMG dI. pr vot iehnF ny kFgrs pfrtI dy AumIdvfr jugrfj isMG nUM hI pfeI. ieh cox s[ gurcrn isMG ijwq gey aqy jugrfj isMG hfr gey. jugrfj ny kFgrs hfeI kmFz kol isLkfieq kr idwqI ik s[isMG ny Aus dI mwdd nhIN kIqI. hfeI kmFz iks mUMh nfl iehnF dI jvfb qlbI krdI, ijs ny ibmfrI dI hflq ivwc vI bfbf jI dI qy nf hI AuhnF dy pirvfr dI koeI sfr leI sI. ies leI kFgrs hffeI kmFz vfly cuwp hI kr gey. ibMdU dy dwsx muqfbk: “mYN ies ielYksLn smyN bhuq Cotf sF. pr mYnUM Gr qy kFgrs df JMzf lfAux df bVf sLOk sI. jdoN mYN ies bfry bfbf jI nfl gwl kIqI qF Auh cuwp kr gey. myry vfr vfr kihx qy mYnUM Auh Gr dws idwqf ijQy kFgrs df dPqr bxfieaf igaf sI aqy AuQoN kFgrs pfrtI dy JMzy imldy sn. Auh Gr sfzy Gr qoN qkrIbn iek iklomItr dUr bcn isMG dy hfiqaF ivc sI. mYN hOlI-hOlI qurdf igaf aqy Aus Gr puwj igaf. Auh Gr ieMdrpfl isMG igwl df sI. mYN zrdf zrdf gyt KolH ky aMdr vV igaf. awgy KVHy nOkr ny mYnUM afAux df kfrn puwiCaf. jdoN mYN Aus nUM dwisaf ik mYN qF kFgrs df JMzf lYx afieaf hF qF Auh mYnUM Gr dI mflkx kol lY igaf. mflkx ny mYnUM kol swd ky bVy ipafr nfl puwiCaf, sLivMdr kOr afm lokF dI ijLMdgI qF ijho ijhI aMgryjLF dy rfj ivwc sI Auho ijhI hI hux hY. AuhnF nUM qF afjLfdI afeI df koeI Prk nhIN ipaf. prqfp isMG kYroN pMjfb dy muwK mMqrI sn.

“kfkf qUM iks df puwqr hYN?” jdoN mYN ikhf, mYN qF s[QMmx isMG df bytf hF qF bhuq Cotf hox krky Auh myry kol pYrF Bfr bYT geI aqy mYnUM Guwt ky ipafr kIqf.myry isr ‘qy hwQ rwK ky kihx lwgI, “qYnUM JMzf jLrUr imlygf. Qyry vrgf bwcf JMzf lYx aYnI dUr ikWQy afAuNdf hY pr qyry aMdr qyry bfpU jI dy gux hn dys nUM, pfrtI nUM ipafr krn vfly. ijAUNdf rih.” kihMdI hoeI Auh aMdr clI geI aqy Aus ny mYnUM JMzf ilaf idwqf. mYN KusLI KusLI Gr muV afieaf. ijMdr, bMq aqy mYN iqMnF ny rl ky koTy dI Cwq qy JMzf lf idwqf. mYnUM JMzf lf ky bVI KusLI imlI pr pqf nhIN ikAuN bfpU jI ies vfr sfzy vloN JMzf lfAux qy KusL nf hoey.

BfvyN hux bfbf jI bfhr bhuq Gwt jFdy sn. pr iPr vI jy koeI kMm DMdf krvfAux vflf af jFdf qF ieh afpxy vwloN jLrUr Aus mihkmy nfl sbMiDq aPsr kol svyry jF sLfm dy smyN jf ky krvf idMdy. zfktr sLfm lfl Qfpr afAuNdy rihMdy nfly cYkawp kr jFdy nfly isafsq qy crcf kr jFdy. pr iehnF nUM ies gwl df bhuq aPsos rihMdf ik ijs qrHF dI ajLfdI leI asIN sfiraF ny kurbfnIaF kIqIaF sn, Auh afjLfdI qF afeI hI nf. Auh kurbfnIaF qF aYvyN hI geIaF. rfj Bfg qy aMgryjLF dy tfAUt kfbjL ho gey. ijho ijhf ajLfdI df supnf asIN ilaf sI Auh qF aDUrf hI rih igaf.

AuhnF dy kFgrs dI sYNtr hfeI kmFz nfl kfPI mwq Byd ho gey sn. dfs kimsLn dI irport afAux qy AuhnF ny 13 jUn 1964 nUM asqIPf dy idwqf sI. kFgrs pfrtI dy sInIar afgU muwK mMqrI dI kursI leI srgrm ho gey. iekbfl isMG igafnI jLYl isMG nUM lY ky bfbf jI nUM imlx afey. igafnI jI qF Gr dy aMdr nf gey. iekwly iekbfl isMG hI bfbf jI nUM imlx aMdr cly gey aqy bfbf jI nfl muwK mMqrI bxfAux sbMDI ivcfr vtFdrf kridaF AuhnF nUM igafnI jLYl isMG nUM muwK mMqrI bxfAux ivwc mwdd krn leI ikhf. bfbf jI bysLwk kYroN sfhb dIaF glq pflsIaF dI nukqfcInI AuhnF dy mUMh qy hI kr idMdy sn pr Auh muwZ qoN hI Aus dy nfl KVHy sn. iekbfl isMG dI gwl sux ky AuhnF ny Aus nUM iJVkxf sLurU kr idwqf. iekbfl isMG kihx lwgy, “pRDfn jI, hOlI bolo, bfhr igafnI jI KVHy hn.”

Auh hor AuWcI boldy hoey kihx lwgy, “KVHf hY qF KVHf rihx dy. mYN Aus dI muwK mMqrI bxn ivwc koeI mwdd nhIN kr skdf. jfh qur jf aqy Aus nUM vI lY jf.” ieh sn AuhnF dy spwsLt asUl ijhnF kr ky Auh iksy dI vI prvfh nhIN sn krdy. pr bfad ivc, igafnI jLYl isMG muwK mMqrI pMjfb vI bxy aqy Bfrq dy rfsLtrpqI vI rhy. pMnf 21 dI bfkI lwsI vflI cftI sI. TIk Ausy vyly mYN iek nrs Aus dy kmry ivwc vVdI dyKI. mYN nrs nUM hYlo kih ky pMjfbI qy aMgryjLI ivwc rlvINN ijhI bynqI kIqI ik mYN kYnyzf qoN afpdy dosq nUM dyKx afieaf hF, so ikrpf krky ienHF nUM jLrf bfhr ibTf dyvo. mYn nrs nUM ikhf, ‘When you are finished, please let me see him alone for few minutes.

Aus ny sfzI bynqI mMn ky AuvyN kIqf. nrs dy geI ‘qy mYN qy myrf bytf, sMqoK isMG dy bYWz pfs bYT gey. Aus dy byty dy ivafh dIaF vDfeIaF dyx qoN ipCoN Aus dI mOjUdf ishq bfry puwiCaf, qF mYnUM lwgf ik ies nUM koeI ibmfrI afid nhIN hY, isrPL ivafh dy idnF dI Qkfvt, vyly-kuvyly df Kfxf aqy byarfmI dy nfl, ivafh dy kfrj df inrivGn aqy shI qOr ‘qy inBx df mn ‘qy boJ afid krky hI aYsI hflq hY. jdoN asIN Aus dy kmry dy bfhr KVHy aMdr jfx dI AuzIk kr rhy sF, AudoN ivafh dIaF KusLIaF nUM iek pfsy rwK ky, rfjLIKusLI puwCx afeIaF mfeIaF dy purbcn sux cuwky sF. keI qF sfPL kih rhIaF sn ik

“BYxy, Plfxy df[[[ jmHF ievyN hI sI bws[[[ kI dwsF, myrf qF dwsdI df kfljf bfhr nUM afAuNdf hY, sB pfsy roxf-Doxf pY igaf”[[[ koeI kuJ qy koeI kuJ bolI jf irhf sI, ijs nUM sux ky mYN vI jLrf iPkrmMd ho igaf sF. so jdoN asIN aMdr sMqoK nfl gwl kr rhy sF qF mYN afpxy skUl dy idnF dIaF XfdF sFJIaF krnIaF sLurU kr idwqIaF. qF mYnUM lwgf ik Aus df iDafn afpxI mOjUdf ishq vwloN ht ky sfzy rfVf sfihb dy skUl dy suhfxy qy rMgly idn Xfd af gey lgdy sn. ieh dyK ky mYN Aus nUM jLrf hfsy ‘c ikhf ik qYnUM koeI ibmfrI nhIN lgdI, qUM ivafh krky BfrI Qkfvt, AunINdrf aqy vyly-kuvyly Kfx-pIx dI Gft krky ies hflq ivwc hYN. jLrf isrhfxy vwl nUM AuWT ky bYT, qUM mn krky TIk qy qkVf hYN. asIN bhuq sfrIaF purfxy idnF dIaF imwTIaF

XfdF sFJIaF kIqIaF. qy Auh bhuq hOsly qy KuwlH ky gwl krn lwgf. Aus dy ichry

‘qy rOxk af geI. qy mYN Aus nUM ieQoN kYnyzf dIaF 2-3 imsflF idwqIaF, jo hOsly BrpUr sfbq hoeIaF. ieMny nUM nrs af geI qy sMqoK nUM dyK ky Auh qF hYrfn ho geI. nrs dy ichry ‘qy vI rOxk af geI aqy Auh BwjI geI zfktr kol, sMqoK bfry dwsx leI. agly hI pl zfktr qy nrs af gey, kdy Auh sMqoK vwl dyKx aqy kdy pRsLn BrIaF awKF nfl myry vwl. ijvyN Auh mYnUM puwCxf cfhuMdy hox ik ieh sB ikRsLmf ikvyN ho igaf hY qy mYN kI kIqf hY? myrf vI AunHF vwl qwkxf – ibnf kuJ khy, sB kuJ dws igaf. afiKr zfktr bhuq kuJ smJ jFdy hn. so mfeIaF dI zfktrI azvfeIs (slfh) qoN ibnf hI myrf dosq Ausy sLfm nUM TIk-Tfk Gr clf igaf qy Aus dy Gr ivafh vrgf mfhOl muV prq afieaf.

Rossdown Farms & Natural Foods is a fourth-generation family business located in BC’s Fraser Valley that grows and partners with select local farmers to process and supply wholesome poultry products rOszfAUn PfrmË aYNz nYcrl PUzË bI sI dy PryËr vYlI ivwc siQq iewk cOQI pIVHI df pirvfrk kfrobfr hY jo pOÈitk poltrI AuqpfdF nUM pRosYs krn aqy splfeI krn leI cuxvyN sQfnk nfl vDdf hY aqy BfeIvflI krdf hY.

We Are Hiring

dI loV

To apply send in your resumes to careers@rossdown.com or visit our plant 2325

This article is from: