Pure Child oktober 2017
PURE CHILD DIGITAAL MULTIMEDIA MAGAZINE VOOR DE KINDEREN VAN NU JAARGANG 6 NR. 4 oktober 2017
✶ ✶ ✶
Geef ROUWEN tijd
✶ ✶
Als jij er niet meer bent
✶ ✶ ✶
Ayurveda voor KIDS
Kinderen blazen overal LEVEN in...
✶
Reis rond de wereld in versneld leren
Hoofdpijn bij kinderen Geboren worden is een beetje afscheid nemen Regressietherapie bij kinderen
Kunst & Muziek helpen jongeren de wereld te begrijpen
Prinses Fortia en de palmstraalmast
THEMA: rouwen
Pure Child oktober 2017
Lieve mensen,
D
e natuur toont ons in dit seizoen op dit noordelijke deel van de aarde dat niets eeuwig is - althans niet op het fysieke vlak. De bomen laten hun bladeren los en de laatste oogsten van appels, peren, pruimen, druiven, noten en pompoenen zijn binnengehaald. Loslaten, afscheid nemen, sterven, … het gebeurt ook in ons menselijk leven, want sterven hoort erbij. Het is zelfs het enige waar iedereen zeker van is, want ooit verlaten we allemaal ons menselijk lichaam. Het komt niet in iedereen op dat ook kinderen te maken krijgen met de dood en dat ze er al op zeer jonge leeftijd getuige van zijn. Bijvoorbeeld wanneer ze een vlieg of kever op zijn rug zien tollen, duidelijk in nood. Plotseling blijft hij liggen en mama zegt: “Hij is dood. We vegen hem op en gooien hem in de vuilnisbak.” Ook planten verwelken en gaan dood. En dan zijn er nog van die
2-PU R EC H I LD 4 | 2017
dagen waarop hun lievelingsdiertje onder een wagen loopt of de goudvis plots bovendrijft. En welk kind kent niet het pief, poef, paf-spelletje? Of games waarbij figuren de andere vernielen, al beseffen kinderen niet wat zoiets in het echt zou zijn. Ieder van ons werd in zijn tienerjaren weleens geconfronteerd met de dood door bijvoorbeeld het overlijden van een verre kennis, een familielid van een vriendje, een overgrootmoeder of een opa. Kinderen krijgen te maken met auto-ongelukken, kanker, ongelukken tijdens het sporten, zelfmoord, enz. En in deze tijd krijgen ze bovendien ook via de tv vaak te maken met de dood. Denk maar aan de nieuwsberichten, want kinderen moeten op school de actualiteiten van de dag volgen. Dezer dagen hebben we ook de vluchtelingkinderen die nu verspreid zitten op zovele scholen en zij brengen
Pure Child oktober 2017
het thema “doodgaan“ uiteraard nog meer onder de aandacht. Toch vinden velen dat we over dit soort zaken als ouder of juf niet hoeven te praten met kinderen. “Ze begrijpen het toch niet en ze geraken er alleen maar door overstuur,” is dan de gedachtegang. Hierdoor krijgen kinderen echter de indruk dat er iets verkeerd is met de dood, dat ze hun natuurlijke gevoelens van verlies of rouw niet mogen hebben en zelfs dat er niet over gesproken mag worden. Veel volwassenen kijken graag naar thrillers en actiefilms waarin ze geweld blijkbaar leuk en spannend vinden, maar wat spiegelen ze hun kinderen daarmee voor? Op zo’n moment lijkt het niet moeilijk te zijn om over de dood te spreken, want het is toch niet echt. Maar wanneer kinderen in het echte leven te maken krijgen met definitief afscheid nemen van een geliefde, dan weten ouders en leerkrachten vaak niet hoe hiermee om te gaan en vermijden ze het onderwerp. Ons PURE CHILD team stelt echter dat het juist wél heel belangrijk is om erover te praten wanneer de gelegenheid zich voordoet! Het is erg belangrijk dat ouders en opvoeders weten hoe ze kinderen op correcte wijze kunnen begeleiden, zodat ze de kans krijgen om te voelen, te rouwen, te helen en uiteindelijk dankbaar te zijn voor het leven dat was. Als we onze kinderen beschermen tegen de natuurlijke cyclus van het leven maken we het hen alleen maar moeilijker wanneer ze te maken krijgen met de afwezigheid van een gestorven dierbare. Wij hebben alvast besloten om ons team hierover te laten schrijven, ook als dit onderwerp soms nog taboe is voor kinderen. Het is absoluut noodzakelijk om te weten wat jullie als opvoeders kunnen doen voor een kind wanneer het leven plots een geliefde loslaat.
Rouwen op YOUTUBE : Kinderen leren over leven en dood in de dierentuin https://www.youtube.com/ watch?v=ivKoSI5owac Liedje: ‘Wanneer zie ik jou terug’ https://www.youtube.com/ watch?v=sMwpdFS4b08 ‘Een doodgewone kat’ https://www.youtube.com/ watch?v=PuhKeAkgm7A ‘Een berichtje uit de hemel’ https://www.youtube.com/ watch?v=UXBMjob9M3M
Nog twee boeiende linken: Radiogaga bezoekt een rouwkamp https://www.canvas.be/radio-gaga/ aflevering-6-rouwkamp Interessante website:Missing you http://www.missingyou.be
Wij wensen jullie weerom veel lees, kijk en doe-plezier! De PURE CHILD redactie
PU R EC H I L D 4 | 2017-3
Pure Child oktober 2017
Inhoud Inspiratie
Creatief zijn
02 05 19 22 28 44 53
70 Een originele steen
Voorwoord + filmpjes: Tekst : dicht erbij Menopower: eerste hulp bij goestingskes Gelukkig zijn : ‘K’ van kracht Ouders aan het woord: Over wat echt is Sehonaa helende tekening: afscheid nemen Tekst: Huil niet
Mindfulness met kinderen 12 Meditatie: contact met overledene 74 Hartconnectie maken ouder & kind + Youtube filmpje
Inzicht
Koken
08 24 30 34 40 46
68 Groenten dessert
Geboren worden is een beetje afscheid nemen Regressietherapie bij kinderen Als jij er niet meer bent Kinderen blazen over LEVEN in... Geef rouwen tijd Rouwen kent geen leeftijd
Onderwijs 14 Kunst en Muziek helpen jongeren de wereld te begrijpen 56 Reis rond de wereld in versneld leren
Boeken 82 Boek in de kijker: De fontein 84 Voor kinderen: Toverdruppels
Overal en ergens De wensbloem Ik wil bij jou zijn 86 Voor ouders: Doodgewoon Rouw bij kinderen en jongeren
Gezondheid
Extra
50 Bloesemremedies: Balsem voor het hart 64 Ayurveda voor kinderen 58 Hoofdpijn bij kinderen
02 Voorleesverhaal:
Bio-diversiteit 72 Kies voor een ecologische kerstboom 4-PU R EC H I LD 4 | 2017
‘De avonturen van prinses Fortia’ met echte kindertekeningen Voordelen: gratis kindervitamines
Pure Child oktober 2017
Mijn tranen spelen een spelletje
Ik zie ik zie wat jij niet ziet Soms wandelen ze langs mijn wangen En andere keren zie je ze niet Soms spelen ze
verstoppertje
Ik tel tot tien Mijn ogen open
Meestal zijn ze dan verdwenen Maar soms zie je er nog eentje lopen
Dicht erbij. PU R EC H I L D 4 | 2017-5
D Betrouwbare informatie over gezond-
heid en welzijn voor jouw kind en gezin. D Workshops, kookdemo’s, lezingen en
actieve work-out sessies.
Kinderyoga
Kids-gezondheidsplein
D Ontdek de gezondheidspas voor gratis
tests en consultaties
Kindermindfulness
Knuffelturnen
4-5/11/2017 Brussels Expo
Uw inspiratie voor een gezonde levensstijl http://www.gezondheidssalon.be/ 50% korting voor de lezers van Pure Food Children: code GS17PFC
6-PU R EC H I LD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Probeer gratis!
Elke Dag Junior DÊ multi voor kinderen vanaf 2 jaar Kinderen halen de belangrijke vitaminen en mineralen voor hun ontwikkeling uit voeding. Toch treffen we allemaal wel eens een niet-willige peuter aan tafel. Met Elke Dag Junior kiest u voor iets extra’s. Bestel AllesVanVitals.nl Gebruik kortingscode de gratis probeerverpakking op AllesVanVitals.nl. JUNIOR100 bij het afronden van de bestelling. AllesVanVitals.nl AllesVanVitals.nl is de meest informatieve website waar alle vitamines,
mineralen en andere voedingssupplementen van Vitals te koop zijn!
PU R EC H I L D 4 | 2017-7
Pure Child oktober 2017
OPVOEDEN
begint voor de zwangerschap
Geboren worden is een beetje afscheid nemen
8-PU R EC H I LD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Bevallen is een beetje afscheid nemen... Je verwelkomt je kleintje in een nieuwe wereld, een nieuwe omgeving, in een nieuw leven. Geboren worden is een beetje afscheid nemen... je babytje laat de veilige, geborgen wereld van zijn warme, waterige baarmoederhuisje achter zich. Maar ook de etherische wereld waar het nog een grenzeloos wezen was. Het zal moeten wennen aan ademen door de longen, drinken opnemen via de mond, koude- en warmtesensaties, kleertjes op de huid, mama die er niet meer ALTIJD is. Het zal moeten wennen aan een wereld waarin niet iedereen meteen begrijpt wat het voelt, ervaart, nodig heeft. Zo is het best spannend voor een klein wezentje om vanuit de wereld van
Al een beetje afscheid nemen met een Blessingway ceremonie Een Blessingway is een geboorteritueel dat zijn oorsprong vindt bij de Navajo-indianen waarbij de overgang van het vrouw-zijn naar het moederschap gevierd wordt. Tijdens dit bekrachtigingsritueel wordt de toekomstige moeder gevierd en de baby verwelkomd. De Blessingway vindt ongeveer 6 à 4 weken voor de uitgerekende geboortedatum plaats. Het kind wordt geboren, maar ook jij als ouder wordt geboren. Als barende vrouw wordt je de poort voor het leven maar ga je zelf ook door de poort. Je leven zal nooit meer hetzelfde zijn als voordien, je krijgt nu een nieuwe rol. Door dit ritueel wordt de zwangere vrouw wordt emotioneel, mentaal en spiritueel voorbereid voor haar overgang naar haar nieuwe rol als moeder. Wat zou de aanstaande moeder graag willen loslaten en willen ontvangen voor ze de bevalling ingaat? In een cirkel van vrienden en familie spreekt elke deelnemer een zegen uit over de moeder en de baby. De gasten kunnen de moeder verwennen met massage, schilderen de zwangere buik of maken haar buik in gips gegoten, een vlaggetjesslinger met bekrachtigende boodschappen die ze kan ophangen tijdens het geboorteproces... “Blessing the mother, you bless the child, you bless the world.”
volledige bescherming en verbin-
De grote overgang
ding de overstap te maken naar
Zo’n overgang maak je niet zomaar. De bevalling is een scharniermoment zowel voor moeder, vader als kind. Het is het moment waarop jouw kind zijn veilige cocon loslaat en zijn eerste levensadem tegemoet gaat. Het geboorteproces is een uniek proces waarin jouw kind zijn unicitieit tot uiting brengt. Het open-baart zich aan jou. In het natuurlijke verloop van een bevalling krijgt het kind de kans om zich te open-baren aan jou, je krijgt al een stukje van zijn wezen te zien. Bevallen is geen standaardprocedure maar een bezielde gebeurtenis voor moeder en kind. Het kind maakt zich op zijn eigen unieke manier los van de moeder. Zelden in een leven staan kwetsbaarheid en kracht
een wereld van afhankelijkheid en indrukken. En zo neemt het afscheid van zijn vorige bestaan als energetisch wezen, zijn knusse acquatische baarmoedertank waarin het negen maand lang heeft mogen vertoeven, om een leven aan te gaan, een lichaam te bewonen, een wereld te veroveren.
PU R EC H I L D 4 | 2017-9
Pure Child oktober 2017
zo dicht bij elkaar. Dat lukt dan ook het best wanneer een bevallende moeder de ruimte, veiligheid en steun krijgt die ze nodig heeft. Wanneer zijzelf en de personen die haar omringen in haar kracht geloven en vertrouwen hebben in de wijsheid van haar wonderlijke vrouwenlichaam. Wanneer het geboorteproces niet wordt onderbroken en overmatig wordt gecontroleerd. Wanneer de baby zijn eigen geboortedatum mag kiezen. Het is de baby die het startschot geeft door een hormoon aan te maken dat het geboorteproces in gang zet bij de moeder. Samen, als een team, zijn ze onderweg naar hun Ontmoeting.
Geboren worden is delen Als moeder zal je je kleintje gaan delen met anderen. Hier kan soms angst rond zijn. Dan zal de moeder wel eens de bevalling ophouden uit angst dat anderen niet goed voor haar kindje zullen zorgen, uit bezorgdheid dat ze haar innige band met haar kindje zal verliezen nu het niet meer in haar leeft. Want bevallen is een beetje afscheid nemen. Je schenkt je kindje aan de wereld. Zoals de poëet Kahlil Gibran het zo mooi verwoordde: “Je kinderen zijn je kinderen niet. Zij zijn de zonen en dochters van ‘s levens hunkering naar zichzelf. Zij komen door je, maar zijn niet van je, en hoewel ze bij je zijn, behoren ze je niet toe.” Bronnen: Bevallen op eigen kracht. Wat je zelf kunt doen om veilig en ongecompliceerd te bevallen - Wendy Schouten Genieten van je bevalling - Elizabeth Davis & Debra Pascali-Bonaro
Een verhaaltje Er waren eens twee baby’s in de buik van een zwangere vrouw. De ene vraagt aan de andere: - Geloof jij in het leven na de bevalling? - Natuurlijk. Er zal toch wel iets zijn na de bevalling. Misschien zijn we hier nu om ons voor te bereiden op wat er later zal komen. - Wat een onzin! Er is geen leven na de bevalling. En hoe zou dat leven dan wel zijn? - Ik weet het niet, maar er zal zeker en vast... meer licht zijn dan hier. Misschien zullen we op onze eigen benen lopen en zullen we ons voeden met onze eigen mond. - Maar dat is absurd! Lopen is onmogelijk. En via de mond eten? Gewoonweg ridicuul! De navelstreng zorgt voor de voeding... Ik zeg je één ding : het leven na de bevalling is onmogelijk. De navelstreng is te kort. - Ik daarentegen denk dat er iets moet zijn. En misschien zal het anders zijn dan wat we gewoon zijn hier. - Maar niemand is ooit teruggekeerd van het ‘hiernamaals’, na de geboorte. De geboorte is het einde van het leven. En uiteindelijk is het leven enkel maar een schrikwekkend bestaan in het donker dat nergens tot leidt. - Mmh, ik weet niet exact hoe het zal zijn na de geboorte, maar ik weet zeker dat we de mama zullen zien en dat zij voor ons zal zorgen. - Mama? Geloof jij in de mama? En waar denk je dat ze nu is dan? - Waar? Overal om ons heen! Het is in haar en dankzij haar dat we leven. Zonder haar zou heel deze wereld niet bestaan. - Ik geloof er toch niet in! Ik heb de mama nog nooit gezien, dus, het is logisch dat ze niet bestaat. - Ok, maar soms, wanneer we heel stil zijn, kunnen we haar horen, of voelen hoe ze onze wereld streelt. Weet je? ... Ik denk dat er ons een echt leven wacht en dat we ons enkel en alleen daarop aan het voorbereiden zijn...
Kathlien Bridoux - www.Innata.be Kathlien Bridoux begeleidt koppels van kinderwens tot ouderschap, tijdens de zwangerschap en de opvoeding. Ze is gepassioneerd door prenatale psychologie en hoe ouders en kinderen elkaars leermeesters zijn. Ze vertrok met het verlangen om iets te betekenen voor de kinderen die in deze tijd geboren te worden. Dit doet ze door moeders en vaders te inspireren vanaf de periode van de bevruchting, door ze te ondersteunen tijdens de zwangerschap en inzicht te bieden tijdens het opgroeien van hun kinderen. Ze is doula (geboortecoach) en werkt met bodywork en cranio-sacrale therapie. Ze geeft les in de Puur Kind opleiding, geeft regelmatig lezingen en begeleidt creatieve ouder-kind activiteiten. Kathlien is ook moeder van een zoontje, geboren in 2012. Meer info op innata.be en puurkind.be.
10-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Studiedag kinderyoga thuis en in de klas
Als gekwalificeerde (kinder)yogadocente is het mijn passie om kinderen en volwassenen zo veel mogelijk de weldaad van yoga te laten ervaren en bij te brengen. Daarom sta ik ten zeerste achter het idee om kinderyoga thuis te beoefenen samen met je kind of als leerkracht in de klas. Inhoud van de studiedag:
Een kinderyogales ervaren. We gaan samen op kinderyoga-avontuur! Door als leerkracht of als ouder de kracht van kinderyoga te ervaren, voel je welke impact de eenvoudige oefeningen kunnen hebben op kinderen. Het wordt ook voor jou genieten!
Opbouw en onderdelen van een kinderyogales Je krijgt hier tips en trics om een volledige kinderyogales op te zetten. Je krijgt eenvoudige yoga-oefeningen aangeboden die je samen met het kind kan uitvoeren, ademhalingsspelletjes, massage-oefeningen
Relaxatie-oefeningen voor de leerkrachten en ouders
Je hebt zelf ervaren wat kinderyoga met je doet, en je bent in staat om thuis of in de klas zelf aan de slag te gaan met de eenvoudige oefeningen.
De oefeningen van deze dag staan uitgewerkt in cursus die je mee krijgt naar huis, en we bezorgen ook een boekenlijst met zeer bruikbare boeken rond kinderyoga. Wanneer? Zaterdag 16 december van 11-17u Prijs : 85 eur : cursus, drank en lichte lunch inbegrepen Waar : yogastudio Najoni-Daalbos 4-9290 Berlare - http://users.telenet.be/najoni http://users.telenet.be/najoni Meer info of inschrijven kan via : mail najoni@telenet.be najoni@telenet.be of tel 052/ 55 54 97 PURECH I LD 4 | 2017-11
Pure Child oktober 2017
MEDITATIE
Contact maken
MET EEN OVERLEDEN GELIEFDE 12-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Ga lekker liggen of zitten en ontspan je helemaal.
Plaats je beide voeten op de grond en leg je handen open in je schoot. Sluit je ogen.
Adem diep in en uit en laat bij elke ademhaling je lichaam wat meer ontspannen.
Ontspan je hoofd, je ogen, je oren, je neus, je mond, je kin, je keel... Ontspan ook je schouders, je borstkas, je rug, je buik... Voel hoe je armen zwaarder worden. Ontspan ook je buik, je benen, je voeten. Voel hoe rustig je wordt.
Volg je ademhaling, voel de ontspanning van je lichaam en je hoeft verder niks te doen.
Op dit ontspannen en rustig moment denk je aan iemand die je mist.
Stel je voor dat je nog eens bij die persoon bent, je neemt hem of haar in je armen en
zegt : ‘Ik hou van jou en zal altijd van je blijven houden, ik zal nooit alleen zijn want je bent altijd bij me in m’n hart.’
Dan stel je je voor dat die persoon zo klein wordt dat hij in je hart past zodat die echt voor altijd bij je is. Leg nu je handen op je hart.
Voel wat er binnen in jou gebeurt, misschien voel je bepaalde emoties, voel je je hart kloppen. Probeer vooral te genieten van het warme gevoel van dicht bij elkaar te zijn en te weten dat die persoon niet meer uit je hart verdwijnt.
Neem de tijd om te praten met die persoon als je dat nodig vindt, stel eventueel vragen. Heb er vertrouwen in dat het antwoord als van zelf komt. Komt er nu geen antwoord, weet dan dat het er plots onverwachts zal zijn.
Je kan zelfs vragen aan die persoon of deze bij jou wilt zijn wanneer je het moeilijk hebt. Neem je tijd om te praten, te voelen, of te zwijgen... Voel de liefde en de warmte...
Je kan die persoon zachtjes aan los laten maar blijf vooral het warme liefdevol gevoel bewaren in je hart en voel hoeveel kracht het je geeft om verder te gaan met je leven.
Koester dit gevoel als een mooi geschenk waar je altijd naar kan terug grijpen als jij het nodig hebt. Dank je wel omdat je vanaf nu steeds bij me bent. Je weet nu dat je steeds verbonden bent.
Wanneer je klaar bent dan kom je langzaam terug. Je voelt je lichaam. Je ademt weer heel diep in en uit en op jouw tempo kan je je ogen weer openen. Sabine Maes - www.coachplan-business.be/sabine-maes
PURECH I LD 4 | 2017-13
Pure Child oktober 2017
KUNST EN MUZIEK
HELPEN JONGEREN DE WERELD TE BEGRIJPEN
14-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Van kleuterschool tot hoger onderwijs. Maatschappelijke relevantie van kunsteducatie Diepgaande beschouwingen en talrijke praktijkvoorbeelden.
O
ns onderwijs is er vandaag vooral op gericht om kinderen en jongeren klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. Kunst en creatieve vakken staan vaak niet op dezelfde hoogte als wetenschap, wiskunde of taal en worden dikwijls stiefmoederlijk behandeld. Het boek: “De leraar die de wolken meet” geschreven door Jos Maes houdt precies een pleidooi voor meer kunst op school. Kunstvakken bieden leerlingen immers de kans om hun wereld open te breken, om nieuwe vormen te ontdekken en visies te ontwikkelen die hun beeld van de hedendaagse mens en maatschappij ingrijpend kunnen veranderen. Vanaf deze PURE CHILD editie zal Jos Maes coördinator van Muzes, organisatie van leraren kunst en muzische vorming in het algemeen onderwijs, en van het sociaal-artistiek centrum Klankendaal in Mechelen. Als kunstwetenschapper en muziekpedagoog is hij actief als lector Kunst aan KULeuven, af en toe wat schrijven over het belang van kunst en creatie in het onderwijs.
Zie hier alvast enkele directies aan het woord over kunsteducatie en enkele bekende Vlamingen : DIRECTIES: Het uiteindelijke doel van kunsteducatie mag best ambitieus zijn. Precies door het ontbreken van duidelijke én ambitieuze doelstellingen is de kunsteducatie in het onder-
wijs bedreigd. We moeten hoog mikken en meer durven te verwachten dan het obligate amusante uurtje kunst of muziek op vrijdagmiddag. Goede muzische vorming en artistieke opvoeding voegt aan het leermilieu de scheppende warmte en de creativiteit toe die het vaak mist, tenminste als ze nauw aansluit bij de spontane levensvorm van de betrokken leerlingen. Ideale vormen van muzische vorming en kunsteducatie kunnen pas worden bereikt in een ideaal muzisch schoolklimaat. Leerlingen zullen niet voor kunst worden warm gemaakt als leraren er niet voor openstaan. Elke school moet in de bestaande context onderzoeken welke elementen daartoe kunnen bijdragen. In de eerste plaats moet worden geïnvesteerd in voldoende onderwijstijd voor specifieke muzische vorming en artistieke opvoeding. Kunstvakken moeten prominent op het rooster staan, en zo goed mogelijk aansluiten bij de andere vakken. Het is dus belangrijk dat de school een duidelijk profiel, gezicht en karakter heeft. Er wordt naar de directeur gekeken als een visie gevormd en een missie geconcretiseerd moet worden. Schoolleiders staan voor de uitdaging om in hun school zingeving en bezieling zichtbaar te maken en ze in gezamenlijke doelgerichtheid gedragen te weten. Een schoolprofiel heeft alleen waarde wanneer het team ‘er achter staat’ en de doelstellingen waar wil maken. Als een school kiest voor een kunstzinnig profiel, dan zou ze moeten vermelden waarvoor ze staat en waar ze, vanuit haar specifieke ambities, naartoe wil groeien. Het is hierbij aangeraden dat het personeelsbeleid erop gericht is om zo veel mogelijk complementaire artistieke expertise binnen te halen. Er is geen enkele beroepsgroep die méér aan cultuur doet dan leraren. Leraren beoefenen ook meer verschillende kunstdisciplines dan niet-leraren, en tellen meer beoefenaars per discipline. Eventuele hiaten kunnen worden ingevuld, met een nascholings-en vormingsbeleid dat adequaat inspeelt op de behoeften van het lerarenteam. Als we er allen van overtuigd zijn dat muzi-
PURECH I LD 4 | 2017-15
Pure Child oktober 2017
MEDIAFIGUREN Frank Deboosere “Dankzij de goede leraren van vroeger en nu geven muziek, kunst en cultuur een extra dimensie aan je leven. Elk kind heeft recht op kwalitatief kunstonderwijs. Het opent een wereld waarin je later ook als volwassene kan blijven rondlopen. Vol verwondering, vol passie, vol leven. “  Michiel Hendryckx “Een goede leerkracht straalt eerlijkheid en respect uit. Als iemand zich hypocriet en achterdochtig gedraagt, voelen jongeren dat. Tegenwoordig heeft een leraar te weinig maatschappelijk gewicht. Ik vind dat leraren het hoogste loon zou moeten toekomen. En daarin zou het kleuteronderwijs de best betaalde job moeten zijn van heel het pedagogisch spectrum. Iemand die aan de universiteit les geeft, zou minder betaald krijgen dan een onderwijzer. (Artishock 10/2012) sche vorming/kunsteducatie noodzakelijk is in de ontwikkeling van alle jongeren/kinderen, dan moeten scholen hierop inzetten. Anders gaat er onnoemelijk veel talent verloren. Betrokkenheid van het schoolteam bij het opstellen van het nascholingsplan is erg belangrijk. Het is essentieel dat het plan gebaseerd is op een gedeelde visie en past in de prioriteiten van de school. Buiten het normale lesprogramma kan het lerarenteam aan de leerlingen verschillende mogelijkheden aanbieden. Door het organiseren van allerlei binnen- en buitenschoolse activiteiten krijgen kinderen en jongeren kansen om hun artistieke kunnen uit te breiden en hun interesses op dat vlak te exploreren, bijvoorbeeld tijdens workshops, schooltoneel, museumbezoeken, optredens, schoolkoor of musical. Boek: De leraar die de wolken meet Een pleidooi voor kunsteducatie Auteur: Jos Maes Bestellen: www.lannoo.be ISBN: 978 94 014 4441 5 Zie meer op: www.muzes.be
16-PURECHILD 4 | 2017
Ramsey Nasr
http://w
“Kunstvakken lijken in te gaan tegen het doel van onderwijs: ze werpen vragen op in plaats van antwoorden te bieden. Ze kietelen onze nieuwsgierigheid naar onbekend terrein, naar wat achter de horizon ligt en ze bevrijden ons zo van de kokerwereld van ons hic et nunc zonder te hoeven vervallen in de verlokkingen van een hiernamaals. Ze maken ons immuun voor De Simpele Waarheid, die eeuwig, verstikkend en humorloos is. Dat is het ware doel van onderwijs, en het vormt onze enige bescherming tegen stompzinnigheid en fundamentalisme.” Jan Fabre Mijn leraar kunst ben ik altijd in het hart blijven dragen. Hij is zo’n belangrijke ‘metafoor’ voor mij geweest. Hij slaagde erin om mijn interesse te wekken, mijn aangeboren nieuwsgierigheid te voeden en zo mijn creativiteit te verhogen (Artishock 8/2011) PURE CHILD REDACTIE
www.gezondheidssalon.be/
WWW.MUZES.BE
8/11
W W W. M UZ E S . B E
info@muzes.be
Pure Child oktober 2017
EQUI SPIRIT
C oa chen met d e hulp van paard en.
Equispirit, een plek waar uw kind vanuit r ust en verbinding leer t omgaan met paard en. Verzorging, grondwerk, telepathie en balansrijd en komen bij Equispirit aan bod. Paard en zijn geweldige leermeesters en metgezellen om onze innerlijke kra cht en leid erschap te ontwikkelen.
Onze a ctiviteiten: Fundagen met paard en Paard enkampen tijd ens d e vakanties
Individuele c oa ching
(kids/ volwassenen/ gezinnen)
“Magic is a gift not all can see. ... But for those who can, blessed are we!� Meester van der Borghtstraat 58,
rruth@equispirit.be u t h @ e qu i s p i r i t . b e
2580 Grasheide (Putte)
0496 23 19 10
18-PURECHILD 4 | 2017
www. equispirit. be www.equispirit.be
Pure Child oktober 2017
Martine Prenen is een bekende Vlaming en gezondheidscoach die zich inzet voor het behoud van de gezondheid van klein en groot. Dit voorjaar bracht Martine het boek MENOPOWER uit.
Als bewuste oudere moeder besloot zij een boek te schrijven waarin zij wilt aantonen dat wanneer je als oudere moeder, leerkracht, opvoeder, grootmoeder de menopauze bij de vrouw geen nadeel hoeft te zijn. Martine laat in haar boek zien, hoe je in deze periode in het leven van een vrouw net kracht en energie kan vinden. Energie die je vaak nodig hebt, wanneer je omringd bent door kinderen, kleinkinderen . We leven in boeiende maar drukke tijden met veel nieuwe uitdagingen, hoge verwachtingen en eindeloze prikkels in een gedigitaliseerde wereld. Willen wij blijven meedraaien onder de druk van steeds meer presteren en consumeren? Of horen we de roep om terug te gaan naar de basics en onszelf opnieuw te verbinden met onze innerlijke wijsheid? De menopauze is een unieke tijd in het leven van een vrouw om haar diepe wijsheid en waarheid te ontdekken en te beginnen leven vanuit de ongelofelijke kracht van haar hart. Wij zetten één thema uit haar boek in het licht op de volgende bladzijden:
Eerste hulp bij … CRAVINGS / ‘GOESTINGSKES’ / GUILTY PLEAUSURES Meer over Marine Prenen: Zie alvast: https://www.youtube.com/watch?v=ZLlzi2oQJSc Zie haar youtube kanaal: http://martineprenen.be/blog/youtube Website: www.martineprenen.be Instagram: www.instagram.com/martine_prenen/ Twitter: https://twitter.com/martineprenen FB fanpage: www.facebook.com/martine.prenen/?ref=hl
Pure Child oktober 2017
GELUKKIG ZIJN
I
k hoor bij deze woorden het lied van Raymond Van het Groenewoud: “Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven...” ‘Gelukkig zijn’ dat telt voor groot en klein
Leo Bormans, schrijver van ‘The world book of Happiness’ en tevens de ambassadeur van Geluk en Levenskwaliteit, bracht vorig jaar een voorleesboek en een spellendoos uit met als onderwerp: ‘GELUK VOOR KINDEREN’. Dit is een voorleesboek bedoeld voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar. Het boek ‘Geluk voor kinderen’ is een speelse zoektocht met rare vogels en mooie tekeningen die je helpen om oprecht geluk en een warm nest te vinden. Er staan tien sleutelverhalen in om meer geluk in je leven te brengen. Bij deze laten we jullie reeds even kennismaken met de tien belangijke regels om gelukkig te zijn:
22-PURECHILD 4 | 2017
- Doelen - Relaties - Openheid en zingeving - Opmerken en waarderen - Mezelf zijn - Geven - Emoties - Lichaam gezond - Uitproberen - Kracht
En zo kom je aan het woord
DROOMGELUK
Pure Child oktober 2017
Leo Bormans laat het duidelijk horen: “Het is belangrijk dat kinderen leren om gelukkig te zijn. Ook al kunnen wij, volwassenen, vaak meer leren van de kinderen, dan zij van ons.” “OPVOEDEN ZOU STANDAARD ALS DOEL MOETEN ZIJN; HET VORMEN VAN KINDEREN DIE GELUKKIG ZIJN.” Zoals beloofd krijgen jullie dit hele jaar door in onze volgende edities tips uit het boek om samen met je kind of kinderen even bij stil te staan. In vorige nummers konden jullie reeds lezen: Tip 1: ‘D’ van ‘Doelen’ Tip 2: ‘R’ van ‘Relaties’ Tip 3: ‘O’ van ‘Openheid en zingeving’ Tip 4: ‘O’ van ‘Opmerken en waarderen’ Tip 5: ‘M’ van ‘Mezelf zijn’ Tip 6: ‘G’ van ‘Geven’ Tip 7: ‘E’ van ‘Emoties’ Tip 8: ‘L’ van ‘Lichaam gezond’ Tip 9: ‘U’ van ‘Uitproberen’ Tip 10: ‘K’ van ‘Kracht’
Geluk kan je samenvatten in twee woorden: ‘andere mensen’. Het draait niet om ‘Ik’ of ‘dingen’. Geluk is niet te koop en je deelt het best met anderen. Wie samenspeelt en samenwerkt is gelukkiger en leeft veel langer. Zo kun je bijvoorbeeld beter tegen ziekte en gevaar. Je kunt elkaar helpen en steunen. Samen lachen is veel leuker dan alleen.
Tip 10: DOEN! • Ga eens kijken hoe jullie beiden omgaan wanneer er een probleem is. • Hoe lossen jullie een probleem op? • Hebben jullie daar moed voor nodig? Problemen kun je overwinnen. Geef niet op. Wat leren jullie hieruit? • Ga deze week samen eens lekker huppelen of hoogspringen of trampoline springen. • Noem iets op wat jij heel goed kunt. Hoe kun je dat deze week nog beter doen? Veel geluk! Magdalena Troch
KRACHT = moedig zijn en veerkracht ontwikkelen
Bron: www.theworldbookofhappiness.com www.leobormans.be www.lannoo.com
PURECHILD 4 | 2017-23
Pure Child oktober 2017
REGRESSIETHERAPIE BIJ kinderen
Maak je klaar om je geest te verruimen. Jij kent je kind het best! Als er een gedrag is waar jij je zorgen over maakt of er is plots een gedragsverandering dan is het belangrijk om daar oog voor te hebben. Er kunnen meer dingen zijn dan welke je reeds kent, die je kind beroeren. Verdriet, angst, rouw… hebben frequent diepere wortels dan het huidige gebeuren of wat we met het blote oog kunnen waarnemen. In het volgende artikel worden de bevindingen van vele regressietherapeuten over de ganse wereld toegelicht. Zij helpen kinderen en volwassenen die niet over bepaalde gevoelens heen raken of op één of andere manier vast komen te zitten in hun leven.
V
oor kinderen zijn er weinig tegenaanwijzingen om met regressietherapie te werken. Autisme is lastig, doch kinderen met ASS (Autismespectrumstoornis) blijken wel goed te reageren op deze therapie. Voor volwasenen zijn zeer goede aanwijzingen: neiging tot zelfdoding, HSP, depressie enz. Meestal wordt in een voorgesprek bepaald of de klacht waar iemand mee komt behandelbaar is of niet.
Heeft je kind (regressie-)therapie nodig om rouw te verwerken? Regressietherapie is een heel aparte vorm van therapie. Bij regressietherapie wordt naar het celgeheugen van je lichaam gegaan, naar de onderbewuste laag waar jouw verleden is opgeslagen. De afdruk, de gekristalliseerde gevoelens kunnen daar blijvend hinder veroorzaken, tenzij je er wat mee doet.
24-PURECHILD 4 | 2017
Wanneer een afscheid jou maanden of jaren later nog treft, je in tranen laat uitbarsten, ook al is het reeds lang geleden, dan is er iets niet verwerkt. Heel dikwijls gaat het om een bijzondere band en een niet uitgesproken liefde. Een regressietherapeut heeft een 3- jarige opleiding gehad met veel oefenen en zelf een groot aantal regressies ondergaan om eigen trauma’s te verwerken en te voelen waarover het gaat. Emotionele shocks zoals afscheid van een geliefde blijven dikwijls hangen en verstoren het gelukkig zijn in het hier en nu. In het volgende overzicht probeer ik een volledig lijst te geven over wat er allemaal kan gebeuren, bij kinderen zowel als bij volwassenen voor wat betreft rouwverwerking. Afscheid, en dat kan zowel scheiding als dood zijn, is altijd een beetje moeilijk. Rituelen helpen daarbij, een afscheidsfeest bij iemand die vertrekt naar het buitenland bv. of een
Pure Child oktober 2017
afscheidsdienst, een gebedswake, de familie die bijeenkomt, rituele begraving of verbranding, dansen, gebruik van wierook en gezangen bij een overlijden, spreiden de pijnlijke gevoelens en maken het mogelijk om samen met anderen gevoelens van verdriet en verlies te delen en te uiten. Rouwen, overpeinzingen van hoe het was, goede en kwade dagen, en verdriet zijn uitingen die helpen verwerken. Spreken, uiten van gevoelens is belangrijk om pijn geplaatst te krijgen. Het brengt medeleven en begrip en gedeeld verdriet is half verdriet zegt het spreekwoord. Sommigen doen het in stilte, anderen waden ruim door hun verdriet en gemis om los te laten. Afscheid nemen is een wezenlijk deel van elk leven. Ook de dood is een essentiëel deel van het leven, het is een moment van overpeinzingen en terugblik en afsluiten van het aardse bestaan. Na verloop van tijd wordt het afscheid minder pijnlijk, aanvaardbaar, een realiteit waar rekening mee gehouden wordt. Niemand is namelijk gekomen om hier te blijven en het leven gaat immers verder. Toch kan er wat mislopen. Hierna ga ik een zo volledig mogelijk overzicht geven van wat er kan foutlopen bij een rouwproces en ik ga het vooral over kinderen hebben, alhoewel dit ook op volwassenen kan slaan, of pas op latere leeftijd tot uiting kan komen. Misschien zullen sommige van de aangehaalde voorbeelden niet gekend zijn of een beetje vreemd lijken. Ondervinding leert dat er kan aan gewerkt worden en dat rouwverwerking of traumagedrag heelt en kan normaliseren. 1. Afscheid van een geliefde (en dat kan ook een dier zijn of een lievelingsvoorwerp!) is pijnlijk. Iets vertrouwd valt weg. Als de emotie of het inzicht hieromtrent te groot, te onoverzichtelijk, te verwarrend is, dan vestigt zich een emotionele lading. Dat noemen we TRAUMALADING. Wat niet op het moment zelf verwerkt kan worden, wordt opgeslagen in onze cellen. Als het ware ingekapseld, veilig opgeborgen. Vele mensen doen dat in hun buik (kinderen hebben vaak buikpijn om emotionele redenen: psychosomatische klachten) of hun hart of borstkas. Daar hebben ze dan vaak last of ongemak of worden ze na lange
tijd ziek. Opslaan van traumaladingen kan overigens in het ganse lichaam. Dikwijls verandert hun gedrag na zo’n voorval. Er is dus een begin aan. Je weet het of herinnert het je, maar soms ook niet, wanneer het is begonnen. Wat je hebt ingekapseld, op het moment niet hebt verwerkt, zit daar om op gepast of ongepast moment naar boven te komen. Jarenlang kan het daar zitten en het verbruikt heel wat energie om het ingekapseld te houden. Het kan je moe, uitgeput, burnout maken. We functioneren verder maar iets weerhoudt ons, iets verbruikt energie en mogelijks bij elk afscheid komt verdriet in alle hevigheid boven. Een kind kan nukkig, moeilijk worden na zo’n voorval, zich slecht concentreren, agressief gedrag vertonen enzomeer. Als het een tijd ingekapseld wordt weet je zelfs niet meer wat de oorzaak was of heb je het mentaal verwerkt, maar zitten de emoties errond nog onderhuids aanwezig. Diepe therapie en inzicht is nodig om te verwerken. 2. Het afscheid moet je niet zelf zijn overkomen om er last van te hebben. Het is geweten dat er al bewustzijn is voor de geboorte. Een ongeboren kind heeft een eigen bewustzijn, staat sterk in verbinding met het bewustzijn van de moeder en voelt ook hoe de omgeving is. De verbinding met de moeder is zo groot dat het moeilijk is onderscheid te maken tussen gevoelens van het kind en die van de moeder. Een voorbeeld hoe dit kan zorgen voor gebrekkige rouwverwerking eens het kind geboren is en groot wordt: De moeder verliest haar vader in een verkeersongeval tijdens de zwangerschap. Het verdriet is zo groot dat het ook de ongeboren baby overspoelt. Deze kan geen onderscheid maken tussen wat eigen is en niet eigen en brengt verdriet en pijnlijk afscheid mee naar zijn toekomstig leven. Een baby kan dus al pijn en verdriet dragen van afscheid en elk toekomstig afscheid kan problematisch zijn en rouwverwerking onmogelijk, door het reeds aanwezige trauma. Dit is NIET EIGEN ENERGIE die bij het kind hangt en het heeft er last van. 3. Een andere oorzaak van moeilijke rouwverwerking is ook een vorm van niet eigen energie en is de volgende: uit ervaring van duizenden regressietherapeuten weten we
PURECHILD 4 | 2017-25
Pure Child oktober 2017
dat mensen die sterven soms blijven hangen. Zij hechten nog aan het leven of wilden nog heel wat bewerkstelligen in dit leven en dat is niet meer mogelijk omdat ze (plots) overleden zijn. Deze zielen blijven hangen, hechten aan een levende die in eenzelfde emotionele toestand verkeert (angst, verdriet, boosheid…) en gebruiken deze zijn energie. Telkens een afscheid nakend is wordt de ganse energie van deze aangehechte persoon getriggerd en krijgen we onbegrepen emotioneel gedrag bij de gastheer. De energie van de AANHECHTING overheerst soms die van de gastheer, zeker bij een kind. Het verkeert dan in een stemming die niet rechtstreeks verklaarbaar is maar het gevolg is van de invloed van de aanhechting. En die is niet altijd even onschuldig. Diepgaande therapie is nodig om deze ‘verdwaalde’ aanhechting naar het licht te sturen zodat het kind opnieuw normaal kan functioneren. 4. Er zijn al vele voorbeelden, ook op internet vindbaar, van kinderen die zich een VORIG LEVEN herinneren. De meesten van ons herinneren zich geen vorig leven, al kunnen sommige déja vu’s uitgelegd worden als herinneringen uit een vorig leven. Is zo’n vorig leven geëindigd op een traumatische manier, zonder degelijk afscheid te kunnen nemen, dan kan dit rouwverwerking in het huidig leven in de weg staan. Regressietherapie helpt om deze blauwdruk van een vorig leven en de bijhorende ladingen los te maken zodat een normale rouwverwerking mogelijk is. Meestal wordt een vorige levenservaring getriggerd door een voorval in dit leven dat de traumatische lading wakker maakt en aktiveert. Weeral kan niet geproportioneerd gedrag (heviger dan verwacht) het gevolg zijn van een getriggerde lading. 5. FAMILIE ENERGIE OF GENERATIE ENERGIE: er wordt vaak gezegd dit of dat is ‘erfelijk’. Iets kan duidelijk aanwezig zijn in bepaalde families, maar dat wil nog niet zeggen dat iets erfelijk is. Het kan wel generatie op generatie zijn doorgegeven. Denken we bijvoorbeeld aan de oorlog. Hoeveel moeders hebben hun zonen niet verloren? Hoeveel vaders hebben hun broer of kind of echtgenote verloren. Als het verdriet toen niet is verwerkt kan het generaties worden
26-PURECHILD 4 | 2017
doorgegeven. De oorsprong van een moeilijke rouwverwerking is dan letterlijk ver te zoeken en niet meer in de huidige contekst uit te leggen. Iemand kan het verdriet van generaties geleden nu nog voelen en er onder gebukt gaan. 6. ik kan alleen niet verder’: dit besluit kan iemand maken bij het verlies van een geliefde, zorgende verwant. Vb.: een moeder sterft bij de geboorte van haar kind. Het kind voelt dat en voelt ook de paniek van de omgeving. Moeder valt weg en de gedachte om zonder haar verder te moeten is ondraaglijk. Toch groeit het kind verder op met een programmaatje in zich: ‘ik kan alleen niet verder’. We noemen dit een POSTULAAT. Telkens bij een verlies of afscheid (vb van een huisdier) kan dit getriggerd worden en tot moeilijke of zelfs onmogelijke rouwverwerking leiden. Stel je voor dat dit overweldigende gevoel van niet verder kunnen je telkens overvalt bij een afscheid of scheiding. Al dit en een aantal varianten ervan kunnen een goede rouwverwerking in de weg staan. Regressietherapie kan daar mee aan de slag. Meestal wordt een sessie gedaan met een dichtbijstaande verwant (liefst moeder of vader). Een remote session heet dat: sessie over een betrokken kind, maar dan op afstand. Sommige therapeuten werken in het energieveld van het kind om de trauma’s uit het verleden te helpen loslaten. In de energetische wereld is inzicht en verwerking mogelijk. De vele regressietherapeuten over de hele wereld kunnen dit bevestigen. In de sessie wordt terug gegaan naar de oorzaak en die wordt volledig ontleed en uitgewerkt zodat de traumatische ladingen verdwijnen om een ‘geheeld’ leven hier en nu te kunnen leiden. Wetende dat emotionele trauma’s zelfs al voor de geboorte kunnen gebeuren is het best zo snel mogelijk te beginnen werken met het getraumatiseerde kind. Marc Van Hecke Regressietherapeut Certified member of EARTh www.centrumiris.be www.regressietherapiebelgie.be www.earth-association.org
Pure Child oktober 2017
CENTRUM IRIS
Centrum voor complementaire geneeswijzen
Dendermondebaan 123 w1, 9240 Zele www.centrumiris.be www.centrumiris.be
tel.: 052 451561
Osteopathie Regressietherapie
voor kinderen en volwassenen
Marc Van Hecke O52 451561
Zorgmassage / Kruidenadvies Aromatherapie Nancy Herrebaut 0474 688784
Voetreflexologie
Kathleen Herrebaut 0471/666721
PURECHILD 4 | 2017-27
Pure Child oktober 2017
RUBRIEK: OUDERS AAN HET WOORD
OVER WAT écht IS Het overlijden van mijn papa op mijn twaalfde, en andere dierbaren die
veel te vroeg vertrokken zijn, samen met een gevoel mijn plek niet vinden in deze maatschappij waar we aan een heleboel verwachtingen moeten voldoen, hebben me uitgenodigd om op zoek te gaan naar wat me werkelijk gelukkig maakt. 28-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
N
a een lange zoektocht ontdek ik dat ik niet in staat ben om me gelukkig te maken. Ik of de menselijke neiging vergeleek me voortdurend met anderen, we hebben de drang altijd beter te moeten zijn. Ik ervaarde zoveel druk om alles beter te begrijpen, harder mijn best doen om ooit die rust of een gevoel van compleetheid te ervaren waar ik zo naar snakte. Dan maar hard leren om minder mijn best te doen, onthaasten, meer mediteren, leren het rustiger aan te ‘moeten’ doen. Ik heb de voorbije jaren mijn uiterste best gedaan om die rust te ontdekken waar ik glimpen van had ontdekt, waar filosofen en wijzen over praten en dikke boeken over schrijven. Maar hoe meer ik mijn best deed om dit te willen vasthouden des te strenger ik ten aanzien van mezelf werd omdat ik die rust maar niet te pakken kon krijgen. Dit veranderde toen ik ging luisteren naar een dieper weten in me (dat elke mens in zich heeft), niet gekleurd door pijn, angst en wrok maar die me in staat stelt om te vergeven, om door een situatie heen te kijken, naar de essentie, naar de mogelijkheden erachter in plaats van te willen vasthouden aan hoe het in mijn gedachten is of zou moeten zijn.
Je kunt kiezen Onlangs wandelde ik met mijn zoontje Jean naar de beenhouwer. Ik zag dan voor ik binnenstapte een begrafenis aan de overkant van de straat. En plotseling zag ik, voelde ik opnieuw dat verdriet dat ik tijdens de begrafenis van mijn vader, tante, nonkel, stiefmoeder... had ervaren. Een sombere wolk vloog over mijn hoofd en ik verzonk in de beelden die zich terug voor me afspeelden. Op datzelfde moment herinnerde ik me een mooie les dat ik ‘s ochtends had gelezen: je kan kiezen wat je ziet in elke situatie. Knal. Ik begreep toen dat ik mijn verhaal, mijn verdriet steeds opnieuw onbewust herhaal en daardoor niet zie wat er werkelijk plaatsvindt. De begrafenis riep oude herinneringen op en deze herinneringen vonden plaats in mijn hoofd. Op datzelfde ogenblik zag ik mijn
Ik verzonk in de sombere beelden die zich terug voor me afspeelden ... Op datzelfde moment herinnerde ik me een mooie les die ik ‘s ochtends had gelezen: je kunt kiezen wat je ziet in elke situatie. Knal!
zoontje glimlachen en me de weg naar de beenhouwer wijzen. Dit is werkelijk, niet het verdriet in mijn hoofd. Ik had niets te maken met die begrafenis, het riep slechts een herinnering op, een gedachte. Maar zo’n externe situaties hadden telkens de kracht om me terug naar het verleden te katapulteren en zo mijn dag te kleuren en indien ik hierin was gebleven waarschijnlijk mijn humeur en zo mijn omgang met Jean. Ik ervaarde toen heel mooi hoe ik de keuze kan maken om te kiezen voor mijn gedachten (verdriet/ angst) die ervoor zorgen dat het verleden zich voortdurend herhaalt of voor wat werkelijk is. Ik pakte zijn handje vast en stapte de winkel binnen. En alsof ik een gewicht in mijn lichaam niet meer moest dragen bestelde ik, met een dankbare glimlach, 100 gram komkommersla. Ik geloof dat alleen de aanwezigheid of stilheid achter onze overtuigingen werkelijk is en dat we een heel andere wereld ontdekken door af te leren ons met onze overtuigingen te identificeren. Dan ontstaat er een wereld van mogelijkheden in plaats van gevangen te blijven in ons verhaal. Justine Wolfs
PURECHILD 4 | 2017-29
Pure Child oktober 2017
ALS JIJ ER NIET MEER BENT … Afscheid nemen raakt kinderen zoals het ook volwassenen raakt. Gevoelens van rouw zijn verbonden met het proces van afscheid nemen. Rouwen is een individuele en universele aangelegenheid. Het is van allen tijde en komt terug in alle culturen.
I
edereen verwerkt verlies en verdriet op zijn eigen manier. Kinderen hebben een eigen proces van rouwen. Kinderen rouwen en kunnen het verlies een plaats geven op voorwaarde dat volwassenen hun daarbij ondersteunen.
Elk rouwproces is uniek en houdt zich niet aan een voorgeschreven scenario. Veel literatuur spreekt over rouw in verschillende fasen, wat niet betekent dat het stapsgewijs gebeurd en bij iedereen op dezelfde wijze verloopt. Mensen zeggen “Tijd heelt alle wonden”. Bij rouw is dit niet altijd zo. Rouwen is iets dat je moet willen, er is openheid voor nodig. Rouwen kan op een actieve of passieve manier. Actief rouwen betekent je verdriet
30-PURECHILD 4 | 2017
toelaten en er iets mee doen. Passief rouwen betekent dat je niets met je verdriet doet. Sommige mensen verkiezen er zelfs voor om niet te rouwen: ze sluiten zich af, willen niet voelen en niets doen. Kinderen zoeken vaak hun weg door hun verdriet via fantasie. Ze kunnen het verdriet voelen, verdringen of er voor vluchten. Ze kunnen hun gevoelens zoals angst, woede of verdriet via hun spel uiten. Op die manier gaan kinderen met hun verlies om. Het is dus belangrijk om als volwassenen hen deze kans te gunnen.
CREATIEF OMGAAN MET VERDRIET Bij een confrontatie met de dood of een verlies (bijvoorbeeld echtscheiding) is het belangrijk dat kinderen zich kunnen uiten. Kinderen
Pure Child oktober 2017
hebben het voorrecht om op de vleugels van de fantasie weg te vliegen van hun pijn en weer voeling te krijgen met het magische… Het woord ‘dood’ is voor kleine kinderen niet beladen maar naarmate ze ouder worden veranderen ook hun ideeën over de dood. Door een creatief rouwproces wordt het verlies en de pijn niet minder werkelijk maar wordt het een beetje anders, wat dragelijker. Praten, spelen en uitbeelden is van groot belang. Via het spelen met knuffels, poppen, blokken enzovoorts verwerken kinderen tot op zekere hoogte de angst voor de dood of hun verdriet om de scheiding. Het is belangrijk dat wij als volwassenen kinderen helpen bij dit creatieve proces. Via tekeningen, schilderen, kleien en zo meer worden hun diepste gevoelens zichtbaar gemaakt. Je krijgt toegang tot de unieke wereld van kinderen als je hun spel begrijpt. Spelen is voor kinderen een manier van leven. Ze leren via het spel de wereld beter kennen. Schenk daarom ook aandacht aan hun spel en neem het serieus. Door het spel leren kinderen omgaan met gevoelens van verdriet, angst, boosheid en blijheid. Vertrouw op het creatief vermogen van het kind. Het kind draagt de oplossing in zich. Reik kinderen aan wat voor hen een oplossing kan zijn. Vraag of jullie samen op zoek kunnen gaan naar wat betekenis vol is. Vertrouwen is een onmisbaar gegeven in het rouwproces. “Het gaat wel over” is geen geruststelling.
ZELFVERTROUWEN Ziekte van een grootouder, echtscheiding van de ouders, de dood van een huisdier zijn maar enkele situaties die een deuk slaan in het gevoel van eigenwaarde van het kind. Diep van binnen zijn we, zeker in een gezin, met elkaar verbonden. We beïnvloeden elkaar voortdurend, er is een zekere synergie. We bevestigen elkaar in liefde en vriendschap. Dat maakt ons gelukkig en brengt ons dichter bij de mens wie we werkelijk zijn. Afscheid verbreekt die verbinding met de ander en met onszelf. Het is net alsof we een
stukje van onszelf verloren zijn. We moeten onszelf weer opbouwen. Kinderen zijn niet in staat om zonder steun van volwassenen deze moeilijke periode door te komen. Het gevoel van zelfvertrouwen wordt hen namelijk aangereikt door de volwassene. Enkele tips om het kind door het rouwproces te loodsen zonder dat het zijn zelfvertrouwen verliest zijn: • Bevestig het kind in zijn/haar eigenwaarde. • Ga op zoek naar positieve zaken. Bouw een positief zelfbeeld op. • Help elkaar. Betrek iedereen van het gezin bij het rouwproces. Zo komen jullie er samen door.
MINDFUL ROUWEN Tijdens het rouwproces of bij een verlies kunnen meditatie en visualisatie een positieve invloed hebben. Meditatie maakt ons rustig en aandachtig. Visualisatie helpt ons om onze creativiteit te ontwikkelen. Korte visualisatie en/of meditatie-oefeningen helpen kinderen om zich te concentreren op het eigen ‘zijn’ en de aandacht wordt even gericht op de stilte in plaats van de drukte. En dat is helemaal ok. Kinderen zijn hun voeling met het innerlijke nog niet kwijt. Ze zijn avontuurlijk van aard, ze willen ontdekken. Hun wereld wordt er overzichtelijker door en ze krijgen er meer grip op. Rouw en verlies bieden opportuniteiten om de betekenis en de waarde van de dingen des leven uit te diepen. Hoe jonger het kind, hoe sterker de meditatieve krachten nog aanwezig zijn. Mediteren met kinderen is rust vinden in een hart vol onrust. Kinderen leren zichzelf ontdekken en ontwikkelen zelfvertrouwen. Het teveel aan prikkels die kinderen tijdens de rouwperiode te verwerken krijgen, vindt een ontlading in meditatie. Het teveel aan prikkels krijgt een plekje. Maak kinderen wegwijs in de fantastische wereld van hun innerlijke zelf door er met respect over te spreken, samen te fantaseren en te filoseferen.
PURECHILD 4 | 2017-31
Pure Child oktober 2017
10 TIPS OM KINDEREN BIJ HUN ROUWPROCES TE HELPEN
❄ Sta jezelf toe om verdriet te ervaren, ook in bijzijn van je kind. Als je verdrietig bent, huil dan. Als
je je emoties opkropt leert het kind dit onbewust aan en zal het later het ook moeilijk hebben om emoties als verdriet te uiten. Vertel over je verdriet, luister naar wat je kind te vertellen heeft.
❄ Vertel de feiten zoals ze zijn. De fantasie van de kinderen is vaak nog erger. ❄ Gebruik hierbij duidelijke en begrijpelijke taal in functie van de leeftijd van het kind. Zeg “Oma is dood” in plaats van “Oma slaapt nu voor eeuwig”. Sommige kinderen kunnen dan bijvoorbeeld een slaapprobleem ontwikkelen omdat ze bang zijn niet meer wakker te worden.
❄ Biedt veiligheid, structuur en intimiteit, zoveel als het kind toelaat. Je moet niet overbe-
schermend worden. Biedt het kind elke dag een routine aan en creëer intimiteit door knuffels of diepgaande gesprekken. Het verdriet kan jullie dichter bij elkaar brengen.
❄ Blijf over de persoon spreken. Maak samen met je kind een herinneringenboek over de
overledene (met tekeningen, teksten, foto’s of welke creatieve dingen het kind ook maar bedenkt). Bekijk het samen, deel leuke herinneringen.
❄ Geef aandacht aan een rouwend kind op het moment dat het nodig is. ❄ Ga elke dag met het kind naar buiten. Ga samen met de hond wandelen, lopen, fietsen enz.
Het maakt de geest helderder en een stevige wind kan die depressieve gevoelens wegblazen.
❄ Laat het kind nog iets doen voor de overledene. Een tekening, een bloemstukje of een ander creatief iets dat ze zelf bedenken. Tekenen is een belangrijke vorm van het uitdrukken van emoties voor een kind. Elke creatieve expressievorm helpt het kind tijdens het rouwproces.
❄ Zorg voor voldoende rust. Emoties maken het kind moe. Ook de vele emoties van andere familieleden en vrienden die niet de hunne zijn, belasten het kind extra.
❄ Zorg ervoor dat het kind niet denkt dat het de oorzaak van de situatie is. ONDERSTEUNENDE LECTUUR Volgende boeken kunnen voor ouders en kinderen die in een rouwproces zitten ondersteunend zijn. Voor kinderen vanaf 5 jaar: ‘Derk Das blijft altijd onder ons’ (Susan Varley & L.M. Niskos). Waarom herinneringen aan de overledene belangrijk zijn en ons tegelijk helpen met ons eigen rouwproces.
Zie youtube link: “Derk Das blijft alfijd bij ons“ https://www.youtube.com/watch?v=yLKT5Dy-a3Y Voor iets oudere kinderen: ‘Ik zal je nooit vergeten – mijn boek met herinneringen’ (Riet Fiddelaers-Jaspers). Dit boek kan kinderen helpen bij het verwerken van hun verdriet. Vanessa Lauwers - Kindercoach www.tzonnekind.com
32-PURECHILD 4 | 2017
KINDERCOACHING PRAKTIJK Als ouder zie je je kind het liefst gelukkig.
Het kan echter gebeuren dat je kind zich niet lekker in zijn vel
voelt, veel piekert of heel onzeker is .
Samen met het kind leg ik als Kindercoach een avontuurlijke weg af op zoek naar zijn eigen talenten, kwaliteiten en mogelijkheden. Een coachtraject is persoonlijk en wordt op de behoeften van het kind en de ouders afgestemd.
Ook voor studiebegeleiding kan je bij ‘t Zonnekind terecht. Leren Leren is essentieel voor de studiecarriè re van je kind. Het biedt meer zelfzekerheid die leidt tot betere resultaten.
Info-Avonden: Eerste Hulp Bij Ouderschap Een interactieve en leerrijke avond voor ouders rond opvoeding en de emotionele ontwikkeling van hun kind. 28/9: Zelfvertrouwen, de innerlijke kracht van je kind 26/10: Het Lij(ei)derschap in ouderschap
23/11: Pubers: wat doe je ermee?
Locaties: Mechelen | Heist op den Berg
PACHA MAMA’s PAARDENCIRKEL Maandelijkse inspirerende en creatieve groepssessies met paarden voor kinderen tussen 8 en 18 jaar .
Zaterdagen 23/9, 21/10 en 18/11/2017
www.tzonnekind.com www.tzonnekind.com
Pure Child oktober 2017
Kinderen blazen ‘overal’ Het SPEL van leven en dood
leven in...
Kan jij je een leven voorstellen zonder de dood? Hoe zou dat zijn? Dat is natuurlijk onmogelijk in de vorm waar jij aan denkt. Maar tijdens ons leven zijn we heel vaak met de dood bezig of worden we met de dood geconfronteerd. Bovendien zijn er heel veel mensen die echt niet graag leven. Kan jij het je voorstellen? Of had jij er ook al eens aan gedacht om te stoppen met leven? Wat is dat toch met de dood? Soms wordt ermee geflirt. Je kent vast mensen om je heen die letterlijk uit het leven zijn gestapt, die de stekker hebben uitgetrokken omdat ze het leven echt moe zijn. Stel je nu eens voor dat de dood een illusie is? Dat ‘de dood’ alleen in het stoffelijke iets betekent? Durf jij zo ver te gaan met je gedachten? Zou het dan een oplossing zijn om te vluchten in de dood? Veel vragen om toch eens dieper op in te gaan. Het is een onderwerp waar je over kan blijven praten, denken… 34-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
K
inderen zijn meestal maar met één ding bezig: ‘Hoe kan ik leven op deze wereld?’ De voorbeelden die ze om zich heen hebben is voor hen DE inspiratiebron. Ze leven dan ook naar hun voorbeelden. Kinderen leven immers wat wij niet willen leven. Kinderen drukken uit wat wij onderdrukken in ons systeem. Kinderen tonen ons wat er diep vanbinnen met ons aan de hand is. Weet jij dat al? En of je dat nu wilt of niet, het gebeurt toch. Van de volwassenen leren onze kinderen bijvoorbeeld hoe de liefde werkt. Maar die voorbeelden die ze krijgen, staan volledig op hun kop. Als je het mij vraagt is de liefde, die onze kinderen als voorbeeld zien, helemaal naar buiten gericht, naar de ander. Dat is natuurlijk ook liefde, maar is die liefde de versie die je bij eigen-GELUK zal brengen? Kinderen voelen alles wat in ons leeft. Ook wat wij verdringen, niet verwerkt hebben, onderdrukken, niet willen leven, met eten of drinken overspoelen, met voortdurend werken proberen te ontlopen enz… Kinderen voelen dat haarfijn aan terwijl wij denken dat we onszelf kunnen ‘begrenzen’. We denken dat wij alles in ons systeem kunnen verstoppen. Alleen is verstoppen heel wat anders dan stoppen. Kinderen zijn zodanig fijngevoelig, dat zij daar contact mee hebben. Hulpverleners, leerkrachten, ouders beplakken die kinderen met allerlei labels zoals AD(H)D, Autisme, dyslexie, dyscalculie,... en ga zo maar door. Anderen noemen ze dan weer nieuwetijdskinderen of hoogsensitieve kinderen (kristal, indigo, diamant, enz...) Voor mij zijn het allemaal kinderen uit deze nieuwe tijden.
dan blijven we letterlijk chaos ervaren in het leven. Ik zeg het nogmaals, kinderen tunen haarfijn in op alles wat in ons onderbewuste, dat emotioneel volgeladen is, aanwezig is. Ze gaan daar letterlijk leven in-blazen en dat wat in ons ‘verstopt’ zit voor ons neus zetten. Om jou het leven moeilijk te maken? Nee, helemaal niet! Ze leven het voor jou zodat jij wakker kan worden. Omdat de liefde van een kind veel groter naar de volwassene dan naar zichzelf. Ze willen ons bevrijden. Heb jij dat al door? Weet jij dat al? Ze blazen leven in alles wat wij niet willen leven. Maar ook wat toch aanwezig maar ‘onderdrukt’ is, diep in ons systeem, leeft. Dat is waar kinderen leven in blazen.
Dood gaan… vroeger en nu Vroeger werden kinderen zoveel mogelijk weggehouden van sterfgevallen en alles wat met de dood te maken had. Misschien heb jij dat ook ervaren of deed je dat ook met jouw kinderen. Ik heb veel mensen in mijn praktijk die lastige sterfgevallen, zoals ouders of broers of zussen tot het sterven van eigen kinderen nooit hebben verwerkt. Heel vaak hebben ze van die betrokken persoon geen afscheid kunnen nemen. Ze verdwijnen onaangekondigd uit ons leven. Emoties rondom dit verlies blijven onverwerkt in ons achter. Misschien heb je wel kunnen huilen maar heb jij tijdens dat huilen de lading die je voelde naar boven komen, ook effectief verwerkt? Ook nu blijft het vaak
De (wereld)energie wordt alsmaar lichter. Ons bewustzijnsniveau verruimd enorm. Wat kinderen van nu kunnen, konden wij, toen we kind waren, ook. Maar de tijden waren toen anders, meer beladen en er was meer onderdrukking. Het komt nu pas allemaal echt naar boven. Het wordt nu steeds duidelijker. Velen ervaren dan ook de enorme zoektocht naar antwoorden. Ze vinden het een chaotische tijd, waar ze liever uitstappen. Als we als volwassen ‘VOL’ blijven zitten met onopgeruimde emotionele troep,
PURECHILD 4 | 2017-35
Pure Child oktober 2017
Het leven wil geleefd worden… Ik merk dat velen ‘de dood’ een ongelofelijk moeilijk onderwerp vinden. Ze denken dat de dood het einde is. Velen zijn tijdens hun leven bang om dood te gaan of omgekeerd, willen nu net zo vlug mogelijk doodgaan. Stel, je hebt een verwijt geuit, iemand verwenst of zelfs een lastige gedachte gehad over iemand en die persoon komt kort daarna te sterven, dan erf je alles terug. Ja, je leest goed. “Erven” doe je in principe als iemand sterft en je bent rechtstreekse familie. Energetisch erf je van iedereen waar je in je leven banden mee hebt gelegd. Zijn dat nu opbouwende of belemmerende banden. Ook als er iemand in je omgeving is (werk, vrienden, school, enz) waar je een hekel aan hebt, ook dan bouw je een band op met die persoon. Daar je meer bezig bent met jouw buitenwereld, leg je veel meer banden dan je voor mogelijk houdt. Het is dus belangrijk dat je jouw eigen leven gaat leven en je van alle banden om je heen gaat bevrijden. Daar zou iedereen werk moeten van maken en dat is waar kinderen eigenlijk mee bezig zijn. Ze willen dat we gelukkig zijn. Maar hoe kun je nu diep van binnen gelukkig zijn als je emoties oppot? Elke emotie wil leven. ‘E-motions’ betekent eigenlijk: energie in beweging. Alles wil dus deelnemen aan het leven. Ook de dood wil dat. Ook ‘de dood’ wil geleefd worden. Een ziel blijft leven… Jij dus ook!
moeilijk maar vroeger werd daar helemaal geen tijd of aandacht aan besteed, aan die onverwerkte lading. Men geloofde dat kinderen nog veel te klein waren om dit te ervaren. Maar het tegendeel is waar. Er is echt meer nodig dan tijd om wonden te helen. Wonden kunnen genezen maar littekens blijven vaak zichtbaar. In veel gevallen zelfs ook voelbaar. Maar het kan ook een teken aan de wand zijn. Een signaal dat er nog iets is, diep in ons, wat aandacht vraagt. Iets waar we geen tijd voor nemen of niet meer in ons leven willen. Hoe meer je weet over de dood, hoe makkelijker jouw verwerkingsproces van een sterfgeval van een naaste zal verlopen. Hoe meer je ook zal kunnen kiezen om het LEVEN te leven.
36-PURECHILD 4 | 2017
Erven en sterven… de dood van een ander brengt het terug in jouw leven… Als je erft van een ouder, een ander familielid of wie dan ook, dan kom je letterlijk in de energie terecht die de overledene heeft achtergelaten. Materie houden we vaak vast omdat we daar een emotionele band mee hebben. Daar hebben we dus de ‘banden’ weer. We leggen ontzettend veel banden met energie en wezens buiten onszelf. Hoe meer je opruimt en je emotioneel vrijmaakt van de ladingen die je uit liefde draagt voor anderen, hoe minder groot jouw energetische erfenis zal zijn. Daarom is het goed om in vrede te komen met jezelf. Alles te verwerken. Ook dat wat moeilijk ligt in jezelf en eigenlijk van anderen is. Doe je dat niet, dan zullen de
Pure Child oktober 2017
kinderen het voor je gaan leven. Want alles wat je niet leeft blijft aan jouw systeem plakken. Kinderen pakken dit probleemloos op. Er leven dus in onze systemen veel dingen die daar eigenlijk niet thuishoren. Die, in de oorsprong, vooral van onze ouders zijn. Wat niet verwerkt, of onderdrukt in de ouder aanwezig was, en dus niet geleefd of verwerkt werd door deze ouder, dat erven we. Ze hoeven dus niet ‘stoffelijk’ dood te zijn. Maar daar veel mensen in hun leven ‘niet echt leven’ en dus eerder levende doden zijn is het mogelijk om deze energie te erven terwijl de ouder nog leeft. Kan je volgen?
Schuld versus vrij zijn… Tijdens ons leven voelen we of maken we onszelf vaak schuldig. We doen dingen die we bij nader inziens misschien anders hadden moeten aanpakken. Je voelt je daar dan misschien schuldig over. Of soms kreeg je de schuld van iets. Dat is je zeker ook overkomen, toen je nog kind was. En omdat je als kind enorm naar buiten gericht was, geloofde jij dat ook. Maar klopt dat wel? Bijna iedereen heeft een portie schuld in zich zitten, de één al meer dan de ander. Je hiervan bevrijden is een absolute must wil je vrij je leven kunnen leven. Hoe meer we vrij van schuld kunnen leven, hoe meer we een voorbeeld kunnen zijn voor kinderen. Als kind ben je trouwens nooit bezig om iets met opzet te doen en toch krijg je vaak de schuld van iets of je geef de schuld aan jezelf. Je kan daar allemaal mee stoppen. Je schuldig voelen om iets duikt ook vaak op als iemand gestorven is. Op uitvaartdiensten zitten veel mensen vaak te wenen. Onder het verdriet zit vaak schuld of schuldig voelen. Je hebt te weinig gedaan voor die persoon, dingen gedaan waar je spijt
van hebt, die overledene heeft jou ooit pijn gedaan, en ga zo maar door… Soms triggert het verdriet van anderen het niet verwerkte afscheid van een belangrijk persoon uit jouw eigen leven. Dat kan ook weer verweven zijn met schuldgevoelens. Mocht je dit nu eens allemaal kunnen opruimen. Zou dat niet (h) eerlijker zijn voor jezelf?
Eigen-lijk willen veel mensen loslaten Alles wat je wilt loslaten zal steeds terugkomen in je leven. Alles wat je wilt loslaten valt voor je voeten op de grond. Zo werkt de zwaartekracht. ‘Eigen-lijk loslaten’ Hier staat letterlijk dat je iets wat niet wilt leven in jezelf hebt losgelaten. Dat is dus in jezelf aanwezig. Als je me tot nu toe kon volgen dan begrijp je vast dat wat je draagt voor je ouders wat zij niet konden leven in jou vast zitten. Dat ‘lijk’ leeft eigenlijk in jou want je hebt het daar in jouw eigen systeem losgelaten. Wordt het niet eens tijd om al die ‘lijken’ uit jezelf te bevrijden? Want onze kinderen zijn hier mee bezig. Zij willen in al deze geërfde lijken het leven inblazen. Wil ook jij ontdekken hoe jij jezelf kan bevrijden. Volg Yves Boone op sociale media of neem een kijkje op de website: www.b-one-coaching.be Neem deel al tal van opleidingen en trainingen voor Parents, Teachers & Coaches of ga mee op B-ONE-DOLfijnreis. Schrijf je in op de B-One-Inspired mailing zodat je niets van ons aanbod mist. Of mail me met je vragen op boone.yves@telenet.be Boone Yves
www.B-One-Coaching.be
PURECHILD 4 | 2017-37
Word jij een B-One-Teacher? Are YOU the ONE?
B-One-Teacher – Level 1 Steeds meer kinderen komen in problemen. Maar steeds meer leerkrachten zien de bomen door het bos niet meer. Elk kind verdient de beste leerkracht(en). Hoeveel leerkrachten kan jij je herinneren die echt in jou geloofden? Ook zo weinig? Het kan echt anders! B-One-Teachers durven kijken naar wat kinderen echt nodig hebben. Maar een B-one-Teacher weet ook rekening te houden met zichzelf en beseft dat kinderen leren van voorbeelden. Ze zijn dus EEN VOORBEELD voor elk kind/leerling/student. In deze training duiken we, in negen lesdagen, in de spiegels die kinderen ons voorhouden. Daar is veel over te leren. Dat ontbrak zeker in de opleiding die je kreeg. Er start een groep in november en een andere in december 2017. Zorg dat je erbij bent. Meer weten? http://b-one-coaching.be/b-one-teacher-level1/ http://b-one-coaching.be/b-one-teacher-level1/
Weet jij al wat een Wortelwerker is? Denk je erover na om je carrière over een andere boeg te gooien? Wil jij ook leren waar de wortel van een probleem zit in plaats van een 'grasmaaier' te zijn? B-One-Coaching.be start een 3de groep B-One-Coaches op. Deze groep start in Balen (Antwerpen) op zondagen. Level 1 - 10 lesdagen - op zondag. Groep 4 start mogelijks in Nederland. Wil je hier meer over weten? Surf dan naar: http://b-one-coaching.be/b-one-coach/ http://b-one-coaching.be/b-one-coach/
Duik diep in jezelf! Het is de moeite waard! Investeer in jezelf en kies om jouw leven te LEVEN. Boek een one2one sessie.
www.b-one-coaching.be
18 & 19
NOV
r u u t a N e d n a v g a D Kom planten, snoroedieen, en maaien vo buurt. natuur in jouw
V.U. Chris Steenwegen • Coxiestraat 11 • 2800 Mechelen © Shutterstock.com
TTUUUURR.B.BEE A A N N E E D D N N A .DAAGGVVA W.D WWW
Pure Child oktober 2017
Geef rouwen TIJD Een tijd terug had ik een hele mooie, maar ook ingrijpende sessie met 2 broers en een zus. Ze waren inmiddels allemaal tussen de 40 en de 65 jaar en kwamen oorspronkelijk uit België maar woonden als kind in Congo. Al op jonge leeftijd waren deze 3 kinderen hun moeder verloren. Tijd voor rouwen was er niet, papa had direct een andere vrouw en de kinderen werden terug naar België gestuurd; elk bij andere familieleden of in een internaat.
O
p het eerste gezicht lijkt het misschien een vrij extreme situatie om zomaar je hele familie kwijt te raken ten tijde van rouw. Deze kinderen waren niet alleen plots hun mama kwijt, ook hun broers en zus zijn ze verloren geraakt en ze moesten halsoverkop Afrika verlaten, waardoor ze ook mekaar uit het oog verloren. Deze gecompliceerde rouwprocessen komen in de praktijk veel vaker voor dan je denkt. Niet fysiek zoals in dit voorbeeld, maar wel emotioneel.
Rouwen, persoonlijk en zelfzuchtig
Rouwen is heel persoonlijk. Er zijn weliswaar algemene fases van rouwverwerking, maar hoe en in welk tempo je die doorloopt is voor iedereen anders. Tijdens een rouwproces kunnen er allerlei oude pijnen naar boven komen. Er kunnen bijzondere overtuigingspatronen ontstaan en leer- of gedragsproblemen. Karaktertrekken worden gevormd of veranderen. Het kan een heel
40-PURECHILD 4 | 2017
diepgaand en intiem proces zijn. Je staat echt heel dicht bij je ziel op dat moment. Tegelijk is rouwen ook zeer egoïstisch. Je bent heel erg met jezelf bezig en weinig met de ander. Het is heel moeilijk om je op dat moment te verplaatsen in iemand anders, omdat je eigen verdriet zo diep gaat. Daardoor ontstaan er al snel allerlei aannames waarbij je je eigen verdriet gaat spiegelen of zelfs vergelijken. Het is niet omdat jij iets zo voelt dat dit wil zeggen dat die ander dat dan ook zo voelt of moet voelen. En zijn of haar verdriet is niet meer of minder dan dat van jou, enkel omdat diegene er anders mee omgaat. Al die dingen kunnen bewust en onbewust voor afstand of zelfs wrijving zorgen. En omdat rouwen zo’n overweldigend proces kan zijn kan die afstand het hele gezinsleven beïnvloeden.
Zelf rouwen en iemand begeleiden is lastig Dit maakt het ook zo moeilijk voor ouders om hun kinderen te begeleiden bij bijvoorbeeld overlijden of een echtscheiding. Je
Pure Child oktober 2017
eigen emoties staan enorm in de weg. Daarbij komt dat kinderen op een hele andere manier rouwen dan volwassenen. Heel expressief of juist heel erg naar binnen gericht. Gevoelens zitten vaak zo diep dat we er niet altijd bij kunnen. Kinderen hebben dan een bepaald gedrag maar ze weten zelf niet waarom. Terwijl dit gedrag voortkomt uit heel veel pijn. Het risico bestaat dat je als ouder, in een periode waarin je zelf ook totaal niet goed in je vel zit, heel erg sterk reageert op dat gedrag maar niet in staat bent om bij dat gevoel te komen en te weten wat erachter zit.  Ook gebeurt het vaak dat ouders hun eigen rouwverwerking ondergeschikt maken. Ze stoppen hun eigen pijn en verdriet weg, capsuleren het als ware, om er helemaal te zijn voor hun kind(eren). Dat lijkt op de korte termijn misschien handig, maar op de lange termijn kunnen al die onverwerkte gevoelens je enorm in de weg staan en het kan moeilijk zijn om er dan nog bij te geraken en terug in contact te komen met jezelf.
Rouwen heeft tijd nodig
Rouwen heeft echt tijd nodig, dat mag niet geforceerd worden. Het is geen lineair proces. Soms denk je “Het is gedaan”, maar dan begint het terug opnieuw. Het is een soort van spiraal/ waarbij je telkens dezelfde thema’s tegenkomt en steeds dichter bij jezelf komt. We nemen vaak niet genoeg de tijd om echt te rouwen, om er echt bij stil te staan. Mijn vader is overleden toen ik 14 was. Dat heeft echt 20 jaar geduurd voordat ik weer met mijn voeten op de aarde stond. Maar de meeste mensen geven zichzelf niet zoveel tijd om stil te staan bij het rouwproces. Of ze krijgen niet zoveel tijd. Als er iemand overlijdt zie je vaak dat er in het eerste jaar heel veel begrip en steun is. De eerste verjaardag zonder …., de eerste vakantie, de eerste keer kerst alleen. Maar daarna gaat voor de omgeving het leven weer door. Terwijl de achterblijvers dan misschien net uit de overlevingsstand durven te stappen. Terwijl het verdriet misschien dan pas echt goed begint door te dringen.
Ook is er weinig ruimte voor rouwen in onze Westerse samenleving. Als iemand in je familie sterft, krijg je -een- 1 tot 3 dagen tijd om te rouwen. Als je oma sterft middenin de examenperiode is daar begrip voor, maar na een dag moet je wel proberen terug mee te doen aan de examens.
Begeleiding bij het rouwen
Hoe kunnen ouders hun kind helpen zonder aan hun eigen verdriet voorbij te gaan? Hoe kun je als gezin allemaal je eigen verdriet verwerken zonder dat er afstand of wrijving ontstaat? Het is goed om je er bewust van te zijn dat kinderen niet altijd alles aan hun ouders vertellen, als ze zien dat deze zelf ook verdriet heeft of het juist weg stopt. Ze gaan ervan uit dat de ouders al zoveel pijn te dragen hebben, dat ze ervoor kiezen om zich terug te trekken met hun pijn in hun innerlijke wereld. Dit in plaats van het verdriet te delen met iemand. Dit is de reden waarom je in de opleiding Kindercoaching standaard ook rouwbegeleiding krijgt. Als kindercoach kan je heel zachtjes de verborgen beslissingen/ overtuigingen terug naar de oppervlakte brengen om ze dan te laten helen. Maar ook voor de ouder kan een Lazulirouwbegeleider tijdens dit langdurige proces een enorme steun zijn. Deze helpt je om de verbinding met jezelf weer te vinden, maar ook met je familieleden. Hij of zij kan jullie, individueel en als gezin, handvatten
PURECHILD 4 | 2017-41
Pure Child oktober 2017 geven en de ruimte om echt in contact te komen met je gevoel. Ook als je merkt dat een bepaalde gebeurtenis na een flinke tijd rouwen nog steeds pijnlijke gevoelens oproept of erg veel impact heeft op wie je bent, kan een coach je helpen om alles de plek te geven die het verdient. Juist door er met een buitenstaander over te praten kun je als betrokkenen dichter tot elkaar komen.  Uit de sessie die ik had met de 2 broers en de zus uit mijn voorbeeld, kwam heel sterk naar voren dat ze allemaal andere gedachten hadden over hoe de ander het ervaren heeft. Andere ideeën over hoe de ander met het verdriet omging. Thema’s die vaker terugkomen in mijn praktijk. Natuurlijk zouden ze veel meer aan elkaar gehad hebben mochten ze samen gebleven zijn. Er had misschien meer plaats geweest voor hun verdriet. Maar het is niet gezegd dat ze meer met elkaar zouden gepraat hebben. Toen iedereen zijn gedachten en emoties gedeeld had, ontstond als vanzelf een nieuwe soort energie in de ruimte. Harmonie, verbinding, samenhorigheid en hartscommunicatie vulden de harten van de aanwezigen. Het was een van de meest ontroerende sessies die ik ooit gedaan heb. Pas nu, zoveel jaren later, konden ze hun emoties over alles wat
42-PURECHILD 4 | 2017
er gebeurd is kwijt. Ik was echt onder de indruk van wat rouwbegeleiding voor deze mensen kon betekenen.
Geef het tijd
Of je nu wel of niet voor een coach kiest, het belangrijkste is dat je jezelf en de mensen om je heen echt de tijd gunt. Er zijn geen regels over hoeveel verdriet je mag hebben en hoe lang. De voornoemde broers en zus zouden ook als ze wel bij elkaar waren gebleven nog steeds het gemis voelen van hun moeder. Je kunt gewoon lekker bezig zijn en ineens een liedje horen of iets ruiken of ergens zijn waardoor je een herinnering krijgt van de overleden persoon. Misschien heb je dan een traan of een glimlach op je gezicht. En dat zijn nu juist de momenten om te koesteren. Want rouwen is nooit gedaan. Dat doe je een leven lang. Waar sta jij in je rouwproces? Wat heb jij nodig op dit moment om te kunnen rouwen? Stuur mij gerust jouw antwoord op: info@lazulitraining.be Heb je nood aan persoonlijke rouwbegeleiding, neem gerust ook contact met me op.
Pure Child oktober 2017
FAMILIECOACHING & FAMILIE OPSTELLING
3 Pak je destructieve patronen aan 3 Familiebegeleiding bij Rouw en Verlies 3 Herstel het contact tussen Ouder en Kind 3 Evenwicht en Balans in je Relatie(s) 3 Vind je plaats in Gezin, School 3 Krijg inzicht in de verborgen dynamiek van je familie
www.lazulitraining.be/familiecoaching www.lazulitraining.be/familiecoaching
Maak een afspraak voor jezelf, je kind of het ganse gezin voor: 3 scheidings- & relatieproblemen 3 rouw en verlies 3 gebrek aan motivatie 3 gedrags- en of leerproblemen 3 angsten en schoolfobie 3 verslavingen 3 emotionele verwarring 3 ....
CURSUS SENSITIEF, INTUĂ?TIEF KINDEREN BEGELEIDEN
-> 4-daagse cursus vol nuttige tips en handvaten. -> Pak met meer zelfkennis, meer energie en een bewustere communicatie, je frustraties en mogelijke conflicten aan. -> Breng meer flow in je gezin, je relaties, opvoeding, werk en gezondheid. -> Na deze cursus kan je verder groeien in Heart Communication en Lifecoach en Lazuli Kindercoach
3 Jezelf, je kind je familie beter begrijpen 3 Meer verbondenheid voelen 3 Op een mooie manier met boosheid omgaan 3 Meer respect krijgen
3 Onvoorwaardelijke communicatie 3 Groei tot een krachtig zelfbeeld www.lazulitraining.be/cursus-sensitiefwww.lazulitraining.be/cursus-sensitiefintuitief-kinderen-begeleiden intuitief-kinderen-begeleiden
PURECHILD 4 | 2017-43
Pure Child oktober 2017
www.sehoona.be info@sehoona.be
44-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
H el en d e teken in g en vo or k in d eren
Afscheid nemen In de diepte van je verdriet, vind je de weg naar aanvaarding van dit afscheid.
PURECHILD 4 | 2017-45
Pure Child oktober 2017
ROUWEN KENT GEEN LEEFTIJD Je kunt er niet aan ontkomen. De dood is een werkelijkheid van het bestaan. Ze roept een rollercoaster van emoties bij je op die je leven overhoop kunnen halen. Leren we hoe we kunnen rouwen bij een verlies? Valt verdriet te vergelijken? Is het nog een taboe of kunnen we er in vertrouwen over praten?
H
aar verdriet overheerste haar spel. Ze was ontroostbaar. Mijn dochtertje was zes. We hadden net onze poes laten inslapen. Door een warm plekje onder de motorkap van een startende auto te zoeken, was ze een pootje kwijt geraakt. Het herstel kwam niet op gang en de poot bleef wekenlang ontsteken terwijl ze koorts maakte. Noodgedwongen heb ik de beslissing genomen om het nog jonge katje te laten inslapen. Mijn dochtertje had geen begrip voor mijn beslissing en wou zich niet laten troosten. Haar tranen kwamen van diep. Weken heeft het geduurd en steeds opnieuw stak haar kinderverdriet de kop op. Een bevriende psycholoog stelde voor om even met haar langs te komen. Met dikke tranen heb ik haar er naartoe gebracht. En ze heeft haar kinderhartje leeg gestort. Toen ik haar ging ophalen, waren haar traantjes gedroogd en zag ik opnieuw mijn vrolijk meisje.
46-PURECHILD 4 | 2017
Een paar maanden eerder was haar reactie totaal anders bij het overlijden van haar bompa. Ze had een soort onderzoekende nieuwsgierigheid naar de dood en het leek alsof ze blij was dat ze zo’n gelegenheid mocht meemaken. Haar papa wou niet dat ze mee naar het lichaam ging kijken. Hij vond haar nog te klein. Zo kon ze geen afscheid nemen. Dat ging haar begrip te boven. Ze werd niet betrokken. Later zou blijken dat ze professioneel veel met overleden patiÍnten te maken zou hebben en dat ze er een soort natuurlijke en rustige betrokkenheid bij heeft. De twee verschillende reacties van mijn eigen dochter zijn niet echt onnatuurlijk. Rouwen kan veel verschillende manieren aannemen. Ik vermoedde dat haar eerste reactie te maken had met het feit dat ik in het leven van de poes was
Pure Child oktober 2017
tussengekomen en eigenlijk een beslissing had genomenoverlevenendood.Levenwaswaardevol voor haar en kleine kinderen zijn er gevoelig voor.
Rouwen op school, kan dit ? Als je les geeft, heb je regelmatig kinderen in de klas die op een bepaald ogenblik met verlies geconfronteerd worden. Je merkt het aan hen. Ze zijn anders dan anders. Ze reageren anders. Ze zijn er niet bij. Ze moeten soms naar school komen terwijl ze eigenlijk liever thuis zouden blijven. Anderen komen juist wel liever naar school. Dikwijls gaat het om een konijntje, een hond, een cavia of een poes. Aan de tranen te zien, zou je denken dat het om een mens gaat. Het maakt weinig verschil blijkbaar. Het is de verbinding, de warmte, de genegenheid die wegvalt. Het onverwachte dat een stormvloed aan emoties veroorzaakt. De wederzijdse liefde die ontastbaar wordt. Als jonge leerkracht begreep ik het niet altijd zo goed. Later kon ik er beter mee omgaan. En dan zijn er de grootouders die plots uit hun leven verdwijnen. Ze kunnen er nauwelijks over praten. Ze hebben er geen woorden voor. Meestal alleen verdriet. Geen interesse in het lesgebeuren. Wel een mengelmoes van kwaadheid, ontreddering, schuld, verdriet, angst en de eeuwige vraag: ‘Waarom bij mij?’ Leren we op school wel hoe we met verlies kunnen omgaan of bij wie we terecht kunnen? Een leerling was haar vader verloren toen ze acht jaar was. Toen ze dertien was begon ze moeilijkheden op school te krijgen. Ze was een rustige en stille leerling en niets leek erop te wijzen dat ze nog verdriet had. De leerlingenbegeleiding kwam er aan te pas. Het verdriet over het gemis van haar vader kwam pas na al die jaren naar boven. Haar moeder vond het beter dat ze niet naar het kerkhof zou gaan
omdat het verdriet enkel groter zou worden. De leerlingenbegeleiding trad de moeder er in bij. Hou je maar met je schoolwerk bezig, dan komt het wel goed. Maar het kwam niet goed. Als het verdriet aandacht vraagt, is het tijd om het onder ogen te zien zodat het kan helen. De geliefde papa leefde verder in haar herinneringen. Nu was het tijd om contact te maken. Een bezoek aan het kerkhof kan daarbij helpen.
Robben en Anke, twee tieners praten hierover Naar aanleiding van dit artikel sprak ik gezeten onder een zalige herfstzon met twee vijftienjarigen over omgaan met de dood. Anke en Robbe. Anke denkt niet zo veel na over de dood. Ze had de dood nog niet echt van dichtbij meegemaakt. ‘Ik probeer gewoon te leven. Thuis en op school wordt er eigenlijk niet over gesproken,’ vertelt ze. Onlangs had de mama van een vriendin zelfmoord gepleegd. Anke was naar de begrafenis geweest. Toen ze het verdriet van de familie zag, kreeg ze een sterk gevoel van verbondenheid, een emotionele band met haar vrienden. Ze vond het niet zo gemakkelijk om daarna met haar vriendin om te gaan, maar één gevoel had de bovenhand. Ze wou er helemaal zijn voor haar en polste regelmatig voorzichtig hoe het maar haar ging. ‘Ik zie aan de ogen van mijn vriendin dat ze mijn vraag waardeert. Dat is het beste wat ik voor haar kan doen. Het zou fijn zijn als er op school meer ruimte voor gemaakt zou worden. Het lijkt wel alsof we onze gevoelens wegstoppen en bang zijn om ze te delen,’ mijmert ze. Robbe herinnert zich nog als de dag van gisteren dat zijn oma overleed. Het was een zwaar moment. Hij voelt de pijn nog steeds. ‘Eerst was ze er nog en deden we leuke dingen en dan was ze plots weg. We hebben geen afscheid kunnen nemen, maar dat is goed voor mij. Ik herinner me haar het liefst zoals ik
PURECHILD 4 | 2017-47
Pure Child oktober 2017
haar kende.’ Op school was het zwaar. Het gewone stramien gaat verder. Hij verwacht het ook niet anders. En dat doet ook wel goed. Eventjes met iets anders bezig zijn, maar op de achtergrond gaat het verdriet mee. Zijn vrienden waren nog te jong om het met hen te delen, maar thuis was het anders. Hij kon met zijn beide ouders praten en leuke herinneringen ophalen. ‘Als zoiets je overkomt, dan sta je meer stil bij die persoon. Je denkt na over wat je nog meer had kunnen doen. Sommige dingen kunnen niet langer. Ik voel dan een soort liefde over me heen komen…’ zegt een zichtbaar geëmotioneerde Robbe. Anke is vol aandacht. ‘Ik heb zo veel respect over hoe jij in dit gesprek over je emoties en gedachten kunt praten zonder je gevoelens weg te steken. Echt waar, respect,’ repliceert ze met ingetogenheid. ‘Je emoties onderdrukken is echt niet goed voor je innerlijk. Ooit komen ze er uit. Misschien dan wel in de vorm van kwaadheid en frustratie,’ antwoordt Robbe wijs. Robbe en Anke zijn beiden bezorgd om hun leeftijdsgenoten. Met sommigen van hen gaat het “echt” niet goed. Ze lopen op de grens van de dood. Ze begrijpen niet dat volwassenen de signalen niet zien. Tieners die een geliefde verliezen, staan niet gemakkelijk open voor hulp. Ze praten liever met leeftijdsgenoten dan met volwassenen. Als die vrienden zelf geen ervaring hebben met een overlijden, dan kunnen ze ook daar niet terecht. Ze praten niet als ze niet het gevoel hebben om bij de groep te horen. Het is belangrijk dat ze in hun omgeving een volwassene kennen die een voorbeeldfunctie kan uitoefenen, een volwassene die met ver-
lies en dood kan omgaan en vertrouwen biedt zodat ze hun emoties niet blokkeren. Het verdriet waarmee ze te kampen hebben, gaat op een neer. Ze gaan liefst zo snel mogelijk hun gewone gang en doen alsof er niets aan de hand is. In werkelijkheid wisselt het gewoon doen af met gevoelens van paniek, wanhoop, gemis en eventueel schuld.
Iedereen rouwt anders Iedereen rouwt anders. Dat is ook zo voor tieners. Ze worden niet geoefend om met verlies te leven en rouwen kan dan ook een echte zoektocht zijn, eentje die inspanningen vraagt. Je kunt er moe van zijn ook al heb je niets gedaan. Je aandacht kan storingen ondervinden en gevoelens van angst kunnen je verlammen. Als één persoon kan doodgaan, dan zou het wel eens bij iemand anders ook kunnen gebeuren? Of bij jezelf? Je wordt je bewust van je eigen sterfelijkheid. Juist op een moment dat tieners de wereld gaan ontdekken, worden ze geconfronteerd met diepgaande levensvragen en nodigen de gebeurtenissen hen uit om hun blik op de wereld te veranderen. Een nieuw evenwicht zoeken kan tijd vragen. Misschien zouden tieners het niet verwachten, maar volwassenen zijn soms onhandig in wat ze kunnen zeggen om hen te ondersteunen. Het is goed bedoeld, maar ze weten niet altijd wat de rouwende nodig heeft. Zeggen wat je nodig hebt, is in dit proces noodzakelijk, want in je eentje zitten piekeren helpt je niet vooruit. Toen mijn man overleed, waren er vijf kinderen bij betrokken. Twee van mij en drie van hem. We hebben hen geïnformeerd en bijgestaan bij het ganse overlijdensproces. De mate van verdriet was noch te meten noch te vergelijken. Elk van hen had een heel persoonlijke unieke manier om ermee om te gaan. Dat is de schoonheid van het leven. Hilde Van Bulck
Spreker, schrijver, systemisch opsteller, onderwijsexpert, lichtwerker www.the-new-life-teaching.com Auteur van De eigenwijze kikker en De nacht van ons leven, een getuigenisverhaal over liefde en rouw
48-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
OPVOEDEN VANUIT “KRACHT” Opvoeden vanuit dit concept, wil de opvoeder ‘krachtig’ maken. Ouders ( opvoeders) focussen zich op het hebben van controle over zichzelf en het ‘loslaten’ van het idee om controle over hun kind te hebben. Deze autoriteit is ook gebaseerd op waakzaamheid, aanwezigheid en betrokkenheid. Daarnaast is het garanderen van veiligheid en het stellen van daarbij horende grenzen, uiterst belangrijk en bij dit alles wordt deze (Afrikaanse )wijsheid in het achterhoofd gehouden : “ We need a village te raise a child’ (We hebben een dorp nodig om een kind op te voeden) Het model is ontwikkeld door de universiteit van Tel-Aviv. Door het veelvuldig bewezen succes, wordt het model in heel wat Europese landen reeds geïntroduceerd.
Vormingsreeks over NIEUWE AUTORITEIT EN GEWELDLOOSVERZET drie avonden te Gent, in de lokalen van het VCOK, R. Van Gaverestraat 67A 16, 23 en 30 november telkens van 19.30 tot 21.30 Kostprijs voor de volledige reeks (presentatie inbegrepen) : €75,Inschrijven via www.zitdatzo.be www.zitdatzo.be of Mail naar info@nieuweautoriteit.be info@nieuweautoriteit.be
PURE CHILD PRESENTEERT OP 21 NOVEMBER 2017 DE LEZING:
Liefde en Rouw, wat brengt het jou?
Lezing gegeven ervaren systeemopsteller in het onderwijs en life coach: Hilde Van Bulck. Auteur van de boeken: ‘De nacht van ons leven’ en ‘De eigenwijze kikker’ VOOR IEDEREEN DIE:
te maken heeft met een OVERLIJDEN de RUIMERE CONTEXT van leven en dood wil begrijpen het LICHTGEVEND VERMOGEN van de overgang wil bevatten het DUO van LIEFDE & ROUW als een krachtbron wil aanwenden
Wanneer: dinsdag 21 november om 19.30 - Waar: PURE CHILD kenniscentrum te Stekene (B) Inschrijven (vòòr 15 november) + meer info: info@purechild.be - Prijs: 15 euro
PURECHILD 4 | 2017-49
Pure Child oktober 2017
RUBRIEK: BLOESEMREMEDIES
Een traantje,
A
een balsem voor het hart
ls we spreken over rouwen, denken we snel aan de pijn die rond verlies hangt. Verlies kan voor een kind vrij breed zijn: het kan gaan om het loslaten van iets wat het dierbaar was zoals een favoriet huisdier, knuffel of speelgoedje of het kan zijn om afscheid door sterfte of scheiding van iemand met wie het zich verbonden voelde. Vooral afscheid door sterfte
50-PURECHILD 4 | 2017
heeft een enorme impact op het leven van kinderen, want zij verwerken verlies in stukjes, waarbij ze momenten van groot verdriet afwisselen met momenten van speelsheid. Kinderen gaan anders om met rouw en uiten hun emoties vaak op een andere manier dan volwassenen en dat is niet altijd gemakkelijk te begrijpen. Om te beginnen sluiten kinderen zich weleens af om hun ouders te beschermen. Verdriet kan door hen als iets beangstigends
Pure Child oktober 2017
worden ervaren en wanneer ze bijvoorbeeld hun mama of papa erg verdrietig zien, gaan zij hun eigen verdriet onderdrukken om hun ouders te beschermen. Kinderen mogen echter nooit de indruk krijgen dat hun ouders hun verdriet niet aankunnen, want door emoties te onderdrukken of te verbergen scheppen kinderen de indruk dat ze heel goed kunnen omgaan met hun verdriet. Hierdoor kunnen later specifieke problemen ontstaan zoals ongewenst gedrag of fysieke problemen die zich soms vertalen in concentratiestoornissen, nachtmerries, bedplassen, verslavingen of andere. Als we ons eigen verdriet niet aan onze kinderen durven tonen om hen niet te belasten, leren we hen om geen ruimte te geven aan gevoelens. Ongeacht hun leeftijd ervaren kinderen de emoties van hun ouders. Ze voelen het meteen als hun ouders het moeilijk hebben en reageren met een bepaald gedrag. Zo zullen kleuters meer vragen beginnen stellen, zoals bijvoorbeeld wat is doodgaan en waar is de hemel. Op latere leeftijd reageren ze in functie van de buitenwereld en zullen ze zich afvragen hoe deze buitenwereld verwacht dat ze reageren. Het is belangrijk dat kinderen zich begrepen voelen en kunnen teruggrijpen naar een aandenken in verband met hun verlies. Papa kan bijvoorbeeld een sterretje worden, een boom kan op een symbolische manier zijn plaats innemen of ze kunnen een knutselwerkje maken dat het graf voorstelt. Al deze dingen kunnen de nodige ruimte en rust scheppen om samen door het verwerkingsproces te geraken. Ook wanneer ouders uit elkaar gaan zullen kinderen emotioneel lijden en rouwen om het gemis van de andere persoon en de vertrouwde omgeving waarin zij hun veiligheid vonden. Het is dan uiterst belangrijk dat de ouders in plaats van met elkaar te vechten, ieder zijn EIGEN ruimte in de belevingswereld van zijn kind behoudt, zodat zelfs met verschillende visies, er geen breuk komt in de bijdragen in de opvoeding. Kinderen mogen het vertrouwen in de liefde niet verliezen.
Bloesemremedies een sleutel tot ruimtecreatie Tijdens het rouwen is het zeer belangrijk dat alle gevoelens van verdriet, verwarring, boosheid, ‌ genoeg ruimte krijgen. Dit is een voorbeeld van lief zijn voor onszelf en voor onze kinderen, en daarbij is communicatie over onze gevoelens een essentiÍle sleutel. Enkele bloesemremedies ter ondersteuning voor het omgaan met onaangename gevoelens: Ice: het ontdooien van opgekropt verdriet en moeilijke situaties Coconut tree: je flexibel voelen in moeilijke tijden Secret tree: in verbinding komen met jezelf en je omgeving, het doorbreken van patronen die niet eigen zijn aan jezelf Mesae: zachtheid brengen in een prikkelbare periode, de harde huid doorprikken
Enkele getuigenissen V.L.: Door een lange periode de bloesem Ice in te nemen, kwamen er gesprekken op mijn pad die me aan oude, pijnlijke situaties herinnerden, die ik ver weg had opgeborgen. Het heeft mij in een stroomversnelling gebracht om naar deze verstopte emoties te kijken en het verdriet toe te laten dat hierdoor was ontstaan. L.C.: Ik wou niet scheiden van mijn man, het bracht me bijna in een ondraaglijke, diepe put. Bij het innemen van coconut tree kreeg ik het gevoel sterker in mijn schoenen te staan en beter om te kunnen gaan met mijn gevoelens. Het spreekt voor zich dat een bloesemremedie persoonsgebonden is en dat het volledig op de persoon wordt afgestemd. Een persoonlijke remedie opstellen en een duidelijk inzicht in je persoon krijgen, vergt tijd.  Meer informatie kun je vinden op: www.crystal-fountain.be unieke bloesemremedies: www.bloesemremedies-benelux.com
PURECHILD 4 | 2017-51
basisOPLEIDING KINDERYOGADOCENT
Heb jij een passie voor kinderen én yoga? Dan is deze opleiding tot kinderyogadocent zeker iets voor jou. Deze cursus van 25 u is geschikt voor mensen die er voor kiezen om op professioneel vlak kinderyoga te gaan aanbieden. We leren jou op een deskundige manier een kinderyogales samen te stellen, afgestemd op de leeftijd van het kind. De laatste les zal u een theoretisch en praktijk examen afleggen en indien geslaagd krijgt u een certificaat waarmee je direct mee aan de slag kan gaan. Zo bekijken we concreet : -
De yogafilosofie 8-voudige pad van Patanjali toegepast op kinderen Voordelen van kinderyoga De samenstelling van een yogales : Asana’s (houdingen) Pranayama oefeningen (ademhaling) Meditaties/visualisaties voor kinderen Yoga/ademhalingsspelletjes Kindermassages Relaxatie-oefeningen Mantra’s en mudra’s Creatieve opdrachten Omgaan met boosheid Oefeningen per 2
Wanneer? Zaterdag 13/01/2018, 20/01, 27/1, 3/2, 10/2, 17/2, 24/2 van 9-12 en 3 maart van 9-13u Prijs : 449 eur voor de opleiding+cursus Waar : yogastudio Najoni-Daalbos 4-9290 Berlare - http://users.telenet.be/najoni http://users.telenet.be/najoni Meer info of inschrijven kan via : mail najoni@telenet.be of tel 052/ 55 54 97
Pure Child oktober 2017
Huil niet glimlach
omdat ik er niet ben, maar omdat ik er was .. PURECHILD 4 | 2017-53
WWW.HEARTBRAINACADEMY.COM/HANGOUT
www.creatiefmetopstellingen.com
54-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
web.biotoop.be web.biotoop.be
PURECHILD 4 | 2017-55
Pure Child oktober 2017
REIS ROND DE WERELD IN VERSNELD LEREN De laatste maanden hebben we een reis in versneld leren gemaakt. Van Bulgarije naar Finland, naar Thailand om de essentie van versneld leren te vatten, te begrijpen. Waarin ligt nu net de versnelling? Wat zorgt ervoor dat we vertragen of versnellen in leren?
I
n alle methodes die we onderzocht hebben, ligt de eerste stap in loslaten. Loslaten van de stress en spanning die we ophopen tijdens ons leven, loslaten van alle ‘moetens’ en eventjes in een nulpunt vertoeven. Dus eigenlijk begint versneld leren met vertragen en verstillen. Iets waar we in de herfst in West-Europa automatisch toe uitgenodigd worden. Want voordat we iets nieuws in onszelf of in ons leven kunnen toelaten, moeten we eerst opruimen, plaats maken, schoonvegen. De eerste stap is jezelf oefenen om dagelijks in een rustpunt te komen, een medatief tussendoortje waar je gewoon aandacht brengt aan je ademhaling en je vertrouwen opbouwt met deze innerlijke staat van ‘aanwezig zijn’. Je creëert op deze manier je optimale staat van leren. Want elke techniek van versneld leren die je wil toepassen vertrekt vanuit dit nulpunt. Op deze manier wordt je bewust dat je meer bent dan datgene wat anderen van jou denken, meer dan alle gedachtestructuren en overtuigingen die je hebt over jezelf. Je ervaart dat je iets bent waar woorden voor tekort schieten.
VERSNELD LEREN = LOSLATEN
56-PURECHILD 4 | 2017
Vanuit dit ontspannen bewust’zijn en gevoel van veiligheid en genieten, kan je een volgende stap zetten: bewust de werkelijkheid die je wenst vormgeven. Dit betekent dat je ‘doet alsof’ je bent wat je wenst te worden. Op het vlak van leren doe je alsof je de leerstof al ontzettend goed kent. Je bent de theaterspeler in je eigen leven. Je roept de gevoelens van succes op vooraleer je nog maar enige actie hebt ondernemen. Dit wordt ook wel het ‘quantum model or reality’ genoemd. Quantumfysica leert dat elk potentieel in het quantumveld al bestaat. Dus je bestaat al als slimme leerling en je bestaat al als slechte leerling. Jouw perceptie over jezelf creëert je realiteit. Het creëert hoe mensen op jouw reageren hoe jijzelf op situaties reageert. Dat is ‘een self fulfilling prophecy’, een cirkel die zichzelf in stand houdt. Als je lang genoeg volhoudt om jezelf op een bepaald domein succesvol te voelen, dan zal zich dat op termijn ook echt realiseren omdat jij er volledig in gelooft. Natuurlijk dien je op dat domein ook echt actie te ondernemen, maar het begint met je succesvol te ‘voelen’.
Pure Child oktober 2017
Stap 1: hoe introduceer je relaxatie en meditatie bij kinderen? Adem-spannings en ontspanningsoefening • Zorg dat je gemakkelijk zit of ligt. • Span je voeten op en adem in. Je voeten zijn van steen. • Houdt je adem eventjes in en voel de spanning. • Adem uit en ontspan je voeten. Je voeten zijn zo zacht als het water. • Adem in span nu je voeten, benen en knieën helemaal op. • Houdt je adem in en voel de spanning. • Adem alle spanning uit en ontspan je benen, knieën en voeten. • Adem in en span je voeten, benen, bekken, je onderbuik en onderrug helemaal op. • Houdt je adem in en voel de spanning. • Terwijl je nu uitademt stuur je een ontspannende ademhaling langs je onderbuik, onderrug, bekken, benen en voeten als een waterval. • Adem in en span je voeten, benen, bekken, buik, rug en schouders helemaal op. • Houdt je adem in en voel de spanning. • Adem uit en ontspan als een waterval eerst je schouders, dan je rug en buik, je bekken, benen en voeten. • Adem in en span je voeten, benen, bekken, buik, rug, schouders armen, op en bal je handen als vuisten. Je blijft steenhard en houdt je adem nog even in. • Adem uit en ontspan als een waterval je handen, armen, schouders, rug, buik, bekken, benen en voeten. Je lichaam voelt nu zo zacht als het water. Een laatste keer • Adem in en span je voeten, benen, bekken, buik, rug, schouders, armen, handen als vuisten, nek, hoofd, helemaal op en bijt je tanden op elkaar. We houden onze adem even in. • Adem uit en ontspan je kaken, hoofd, daarna je nek, je handen, je armen, je schouders, rug, buik, bekken, benen en voeten. • Adem nu rustig in en uit. Volgende keer stap 2 Auteurs:
Briony Vanden Bussche, directeur en oprichter van basisschool Vlinderwijs in Antwerpen, onderwijsvernieuwer, spreker en trainer - www.butterflywise.com/nl/butterflywise/ Wim Belt, internationaal ondernemer, trainer, coach en quantum fysicus Zij zijn beide bezielers van de Heart Brain Academy, een nieuw platform voor onderwijsvernieuwing, natuurlijk versneld leren en edutainment. Zij geven wekelijks gratis hangouts / webinars op donderdagavond waarvoor je kan registreren op www.heartbrainacademy.com/hangout
PURECHILD 4 | 2017-57
Pure Child oktober 2017
RUBRIEK: PURE VOEDING VOOR JE KIND
HOOFDPIJN
BIJ KINDEREN DOOR VOEDING Migraine en spanningshoofdpijn komen bij kinderen vaker voor dan gedacht. Voor jonge kinderen is het vaak heel moeilijk om precies aan te geven waar ze pijn hebben en wat ze echt voelen. Het stellen van de diagnose is dus vaak lastig. School- en sportprestaties kunnen ernstig te lijden hebben onder deze hoofdpijn en dat is voor de kinderen, hun ouders en hun leerkrachten een bijkomende reden voor spanning. Ouders, maar ook artsen, reageren vaak te laks op de steeds terugkerende hoofdpijn bij kinderen. In plaats van hen een “onschuldige� pijnstiller te geven is het raadzaam om op zoek te gaan naar de stoornis die aan de basis ligt van deze pijn. In de eerste plaats dienen leef- en eetgewoonten aangepast te worden. Verschillende voedingssupplementen en kruiden kunnen hoofdpijn helpen voorkomen en het herstel bespoedigen. Primaire hoofdpijn: hiervoor kan geen duidelijke lichamelijke verklaring gevonden worden. Hierin onderscheiden we migraine en spanningshoofdpijn. Bij kinderen komt meestal een mengvorm voor van spanningshoofdpijn en migraine. Gewone hoofdpijn duurt gewoonlijk een half uur tot enkele uren. Kinderen met
58-PURECHILD 4 | 2017
gewone hoofdpijn of spanningshoofdpijn leidt je best af en stimuleer je om te gaan spelen of sporten. Een kind met migraine moet rusten en kan best gaan slapen. Bij kinderen kan dit 2 tot 48 uur duren en dit gaat meestal gepaard met misselijkheid, overgeven, diarree en overgevoeligheid voor licht of geluid.
Pure Child oktober 2017
Secundaire hoofdpijn: Hier is de hoofdpijn één van de symptomen van een andere aandoening. Dit kan voorkomen bij duidelijke ziektebeelden zoals middenoorontsteking, sinusitis, gebitsproblemen, koorts, hersenschudding of andere hersenaandoeningen. Maar hoofdpijn komt ook voor bij minder duidelijke aandoeningen zoals hypoglycemie, hypertensie, bloedarmoede, allergie of intolerantie, constipatie, intoxicatie, aandoeningen aan de cervicale wervelkolom, gebrek aan vitaminen en mineralen.
Kinderen en migraine De klachten tijdens een migraineaanval zijn bij kinderen een beetje anders dan bij volwassenen, maar de hoofdpijn kan bij kinderen net zo ernstig zijn als bij volwassenen. Deze hevige hoofdpijn kan leiden tot verzuim op school, sportactiviteiten of alledaagse activiteiten. Kindermigraine is te herkennen aan een aantal duidelijke kenmerken: • De migraine treedt in aanvallen op; een migraineaanval duurt gemiddeld 2 tot 48 uur (bij volwassenen kunnen aanvallen wel 72 uur duren) • De ernstige hoofdpijn gaat vaak gepaard met misselijkheid en/of braken. Deze klachten kunnen optreden voordat de hoofdpijn begint of tijdens de hoofdpijnaanvallen • Tijdens de aanval kunnen de kinderen ook last hebben van overgevoeligheid voor licht en/of geluid • Bij inspanning (traplopen, rennen e.d.) wordt de hoofdpijn vaak erger • Soms is de hoofdpijn eenzijdig, maar meestal tweezijdig. Kinderen geven ook vaak aan dat de pijn in het voorhoofd zit • Soms is er sprake van stoornissen bij het zien, zoals vertekende beelden, lichtflitsen of minder goed kunnen zien tijdens de migraineaanval. Voorafgaand aan een migraineaanval kunnen kinderen rusteloos, moe en prikkelbaar zijn.
Mogelijke oorzaken: 1. Psychosociale stress en overbelasting: Deze hoofdpijn wordt vaak erger in de loop van de dag. De spanning kan door stress veroorzaakt worden, maar ook door blijdschap, woede, verdriet, of doordat een kind
zich juist erg verheugd op leuke dingen zoals een feest of schoolreisje. Volgende oorzaken kunnen aan de basis liggen: • Te druk geplande agenda en vooral te veel gamen en televisie • Echtscheiding of andere familiale problemen • Te hoge verwachtingen van school- of sportprestaties Kinderen goed begeleiden wanneer er activiteiten gepland staan die spannend zijn en daardoor een migraineaanval kunnen uitlokken. 2. Voeding: Onvoldoende drinken, smaakstoffen, ontbijt of andere maaltijden overslaan, onregelmatig of eenzijdig eten geven meer kans op hoofdpijn. • MSG (monosodiumglutamaat een smaakversterker in hartige gerechten en chinese maaltijden) • Aspartaam (een zoetstof aanwezig in heel veel lightproducten) • Cafeïne (in grote hoeveelheden, meer dan 3 keer per dag) in koffie, cola en energiedrankjes zoals Red Bull kunnen hoofdpijn uitlokken. • Allergieën of intoleranties voor bepaalde voedingsmiddelen kunnen ook hoofdpijn uitlokken • Chocolade (fenylethylamine) • Tarwe (gluten) • Kaas (tyramine) • Noten Een rotatiedieet kan helpen om de voedingsmiddelen die hoofdpijn of migraine uitlokken op te sporen. 3. Bij- of verziendheid, chronisch slaapgebrek en spanning: Deze blijken vaak een migraineaanval uit te kunnen lokken, net als vermoeidheid of slaaptekort. Een regelmatig slaappatroon, ook in het weekend, kan hier een oplossing bieden. Gedurende minimaal 6 maanden iedere dag op hetzelfde tijdstip gaan slapen. 4. Hormonale verandering: hoofdpijn of migraine als één van de voorkomende problemen bij PMS.
PURECHILD 4 | 2017-59
Pure Child oktober 2017
Het gevaar van de “onschuldige” pijnstillers Triptanen en pijnstillers zoals Paracetamol en NSAID’s kunnen bij regelmatig gebruik chronische hoofdpijn uitlokken. 1% van de kinderen tussen 6 en 16 jaar heeft dagelijks hoofdpijn en gebruikt dagelijks pijnstillers. De kans is groot dat bij deze kinderen een paar weken na het stoppen met het gebruik van de pijnstillers hun hoofd pijn verdwijnt. Het is beter zowel voor kinderen als voor volwassenen om niet te snel een pijnstiller zoals Paracetamol of Ibuprofen te geven. De complementaire geneeskunde geeft in de eerste plaats aandacht aan het totaalplaatje waarbij eerst het eet- en leefpatroon aangepast wordt. Hierbij is het aanvullen van tekorten om de homeostase te ondersteunen heel belangrijk. Magnesium De hedendaagse voeding bevat te weinig magnesium. Er zijn aanwijzingen dat een tekort aan magnesium een rol speelt bij spanningshoofdpijn en migraine. Magnesium is een zeer veelzijdige voedingsstof die meer dan driehonderd enzymen activeert. Magnesiumafhankelijke enzymen zijn o.a. betrokken bij de energieproductie in de mitochondriën, de intercellulaire communicatie, spierontspanning en de productie en regulatie van neurotransmittors waaronder serotonine. Het succes van een magnesiumpreparaat is afhankelijk van de capaciteit van magnesium om in de cel binnen te dringen. Kies voor magnesiumcitraat of gluconaat. Magnesiumoxide is de minst goed opneembare vorm. Daarenboven geeft magnesiumsuppletie ook goede resultaten bij groeipijnen bij kinderen. Calcium Een deel van de opgroeiende meisjes krijgen onvoldoende calcium binnen via de voeding. Een goede calciumstatus kan PMS-gerelateerde hoofdpijn reduceren. Het is niet omdat melk een voedingsmiddel is dat rijk is aan calcium, dat wij die calcium goed opnemen. Wanneer je calcium inneemt tracht dit dan ook altijd te combineren met een aanvulling van magnesium, die de inbouw van calcium ondersteunt. Weet dat groenten en fruit meer calcium en mineralen aanbrengen die beter opneembaar zijn voor ons lichaam dan melk.
60-PURECHILD 4 | 2017
Coenzym Q10 Hiervan is gekend dat dit bij volwassenen zorgt voor de daling van het aantal migraineaanvallen. Uit onderzoek bij kinderen en jongvolwasseenn blijkt dat coenzym Q10 zowel een daling van de pijn geeft als een daling van het aantal dagen met hoofdpijn. In dit onderzoek kregen de kinderen 1 – 3 mg coenzym Q10/ kg lichaamsgewicht. De vorm ubiquinon of ubiquinol maakt geen verschil, afhankelijk van de plaats in het lichaam zorgt dit zelf voor de omzetting. Vitamine B Zowel fysieke als mentale stress en spanningen verhogen het gebruik van B-vitaminen. Bij tekorten kan tijdelijk 1 à 2 maanden een hoog geconcentreerd en goed opneembaar vitamine B-complex gegeven worden. Daarna kan een multivitamine- en mineralenpreparaat gegeven worden om in de dagelijkse behoefte te voorzien. Wanneer je vitaminen neemt controleer steeds de samenstelling. In een volledig B-complex dient ook steeds Biotine aanwezig te zijn. Wat de natuur maakt, maakt ze het best en ook meest geschikt om op te nemen. Kies daarom voor vitaminen en mineralen supplementen met natuurlijke of plantaardige samenstelling. In een vitaminepreparaat horen geen synthetische kleur- en of smaakstoffen thuis. Kies voor plantaardige vulstoffen, deze zullen ervoor zorgen dat de vitaminen aanwezig in het preparaat beter opgenomen worden. Visolie Onderzoek toont aan dat migraine nauwelijks voorkomt bij eskimo’s die heel veel omega-3 vetzuren opnemen via hun dieet. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de dagelijkse inname van 3g visolie gedurende 3 maanden zowel de migraineaanvallen als de intensiteit van de hoofdpijn verminderde. • Omega 3 vloeibaar 200 ml met natuurlijke citroensmaak: Kinderen 2 – 6 j: 1 koffielepel per dag bij de maaltijd of in yoghurt. kinderen 6 – 12 j: 1 soeplepel per dag bij de maaltijd of in yoghurt. • Visolie softgels: > 12j en volwassenen: 3 per dag bij de maaltijd
Pure Child oktober 2017
Mineralen In onze westerse wereld zijn te veel voedingsmiddelen geraffineerd, hierdoor krijgen we te weinig mineralen binnen via onze voeding. Mineralen vormen een belangrijk onderdeel van ons lichaamsvocht. Dit lichaamsvocht is voeding voor onze lichaamscellen. Mineralen zijn de basis van alles, wanneer de cel onvoldoende mineralen binnen krijgt, krijgt ze vervolgens ook moeite met het opnemen van andere voedingsstoffen. Marien plasma is een compleet supplement dat alle mineralen bevat zoals ze aanwezig zouden moeten zijn in het lichaamsvocht waarin onze cellen zitten. Ook deze balans is van cruciaal belang. Naast mineralensuppletie kunnen we uiteraard meer vezels, groenten en fruit gaan eten want zij vormen onze dagelijks aanvoer van mineralen. L-Glutamine Heel wat mensen met een koolhydraatverslaving hebben dagelijks regelmatig momenten dat hun suikerspiegel te laag is. Bij hypoglycemie krijgen hersenen te weinig energie waardoor mensen humeurig, beverig worden of ook hoofdpijn kunnen krijgen die zelfs kan overgaan naar migraine. Glutamine kan glucose vervangen als hersenbrandstof maar heeft verder geen invloed op de suikerspiegel. Uit ervaring blijkt dat wanneer mensen bij aanvang van hoofdpijn glutamine nemen zij deze kunnen afwenden. Bijgevolg is L-Glutamine ook een ideaal middel om van een suiker-of koolhydraatverslaving af te geraken. L-glutamine poeder: • 1 maatschep (of 6 g) oplossen in water, opdrinken bij aanvang van hoofdpijn. Dit herhalen na 4 u. • 1 maatschep (of 6 g) oplossen in water, opdrinken op momenten wanneer u een dipje heeft of erge trek om iets te eten.
Uitzondering: Mensen die een slechte eiwitvertering hebben, hebben hierdoor een ammoniak overlast in hun lichaam, zij zullen geen baat hebben bij L-glutamine, integendeel de hoofdpijn kan hierdoor nog erger worden.
Fytotherapie • Gember (Zingiber officinale) is een geneeskrachtig, lekker en verwarmend kruid dat in de Ayrvedische keuken en geneeskunde veelvuldig gebruikt wordt ter behandeling van neurologische stoornissen, misselijkheid en braken, bepaalde vormen van hoofdpijn en epilepsie. Dagelijks eten van gember of het drinken van gemberthee kan de migraineaanvallen verminderen of verzachten. Gember heeft nauwelijks bijwerkingen en mag ook gegeven worden aan kinderen. Fytotherapie met rustgevend kruiden zoals Valeriaan, Passiebloem en het indische kruid Ashwaganda. Ze zorgen voor een betere nachtrust en kunnen ingezet worden bij nerveuze klachten van alle aard, zoals nervositeitsklachten, stress en hyperactiviteit. • Bachbloesems, deze kan je heel specifiek door een therapeut laten adviseren omdat afhankelijk van de emotie die aanleiding geeft tot stress er een andere bloesem geadviseerd wordt. Millichap JG et al. The diet factor in pediatric and adolescent migraine. Pediatr Neurol. 2003 Jan;28(1):9-15. Evans RW et al. “Natural” or alternative medications for migraine prevention. Headache. 2006 Jun;46(6):1012-8.
Christel stevens is ingenieur voeding, een orthomoleculaire diëtiste en moeder van drie kinderen. Christel had aan den lijve ondervonden welke positieve impact gezonde voeding, aangepaste beweging en relaxatie hebben op ons welzijn. Het werd haar missie om via ZELFzorg en ZELFliefde de mensen terug ZELFredzaam te maken, met respect voor het individu. En niet onbelangrijk: tegelijkertijd te genieten van het leven. Dit zit allemaal vervat in haar 3-isOne methode: voed lichaam, brein en hart. Zij geeft persoonlijke coachingtrajecten en workshops. Auteur van verschillende boeken o.a. “Het chocolademeisje “ Website: http://www.3-isone.com Download gratis haar E-book: http://www.bloedsuikerspiegel.be/gratis-ebook/
PURECHILD 4 | 2017-61
Pure Child oktober 2017
Beestig lekker* (*ook voor grote mensen) Biologische ingrediĂŤnten
Zie Youtube: http://www.ecobiscuits.be/sites/default/ files/eco-biscuits_film_nl.mp4 vegan gecertificeerd
Bij de chocolade variant is de chocolade zonder suiker en
utz gecertificeerd!
gezoet met graan- en vruchtenstropen
Verkrijgbaar
in alle natuurwinkels
BE-BIO-02 EU/Non EU Agriculture
info@ecobiscuits.be | www.ecobiscuits.be Eco Biscuits | Lossing 21 | B 2260 Heultje-Westerlo | Belgium | T +32 (0)15 22 50 88 | info@ecobiscuits.be www.ecobiscuits.be 10541_adv_smicSmac-2.indd 1
16/01/17 12:28
Pure Child oktober 2017
PREMIUM KOKOSOLIE VERS LEKKER OP DE BOTERHAM
BIO VEGAN
LICHAAMSVERZORGING VOOR BABY’S EN KINDEREN
ZACHTE SMAAK KOKEN VOOR KINDEREN
BUDGETVRIENDELIJK
FAIR TRADE
COCOSLOVE DE ZACHTE HELD 1 0 0 % p r e m i um kokosoli e zach t v an s m aak g e m a a k t v a n d e best e kokosn ot en en h eel v eel li efde M e e r i n f o e n i n s c h r i j v e n o p de n i euws bri ef: www.kokosolie-cocos-love.nl www. kokosoli e-cocos -lov e. n l
PURECHILD 4 | 2017-63
Pure Child oktober 2017
Ayurveda voor kinderen Ayurveda staat bij veel mensen bekend als een oude Indische denkwijze die handvaten biedt om tot een gezonder en gelukkiger leven te komen. Minder bekend is dat de Ayurveda ook specialisaties kent en levenswijsheden heeft geformuleerd voor specifieke doelgroepen, zoals bijvoorbeeld kinderen. De specialisatie kinderzorg wordt in de Ayurveda : “Bala chikitsa� genoemd. Bala staat voor kracht en chikitsa voor behandeling. Het doel van de Bala chikitsa is om kinderen in hun kracht te zetten zodat zij als volwassene vitaal en gebalanceerd in het leven kunnen staan. Ojas, een getransformeerde, spirituele energie speelt daarbij een belangrijke rol. Later in dit artikel zal ik daar verder op in gaan. Maar eerst nog even iets anders. 64-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Zeven fases in de ontwikkeling van het kind Opgroeien gaat in verschillende fases en iedere ouder zal beamen dat elke fase weer anders is. Een baby van twee maanden heeft andere behoeftes dan een puber. Dat geldt niet alleen voor de fysieke behoeftes maar ook mentaal en spiritueel. Dat is ook de reden waarom men binnen de Ayurveda zeven fases onderscheidt in de ontwikkeling van een kind. Fase 1: Pratyaya Pratyaya staat voor de fase van conceptie, of eigenlijk daar nog nèt voor. De conceptie is een belangrijk gebeurtenis binnen de Ayurveda want dat is het moment waarop een ziel reïncarneert. Zodra de eicel en de zaadcel met elkaar versmelten worden ook Purusha (het universeel bewustzijn) en de ziel (Atma) met elkaar verenigd waardoor nieuwe mensje vorm krijgt. Dat betekent dat vanaf het allereerste moment bewustzijn in het embryo aanwezig is en het dus kan ervaren wat er in de besloten omgeving van de baarmoeder gebeurt. Omdat de conceptie zo’n belangrijke gebeurtenis is, adviseert de Ayurveda de vader en de moeder zich daar een aantal weken van te voren al op voor te bereiden. Beide ouders dienen eerst door middel van een Panchakarma het lichaam te zuiveren, zodat het daarna op de juiste manier gevoed kan worden. Hierdoor worden de drie dosha’s (Kapha, Pitta en Vata) in balans gebracht waardoor ook het intellect, de geest, de ziel en het emotioneel lichaam verder verfijnd worden. Wanneer de ouders zuiver zijn en hun dosha’s in balans, dan zullen zij volgens de Ayurveda tijdens de conceptie een zuivere ziel aantrekken die ongeschonden kan incarneren, zich kan ontwikkelen en kan opgroeien tot een integere en evenwichtige volwassene. Fase 2: Garbha Garbha verwijst naar de fase van de zwangerschap. Net als de conceptie is dit voor zowel de baby als de moeder een belangrijke
periode. Zoals ik hierboven al heb aangestipt is er vanaf het moment van de conceptie bewustzijn in het embryo aanwezig en dat betekent dat het kan ervaren wat de bij de moeder gebeurt. Omdat de band met de moeder heel sterk is (de Ayurveda spreekt van een conditie met twee harten) ondergaat het alle emoties, gevoelens en gedachtes die zij ervaart en dat beïnvloedt de ontwikkeling. Dit betekent dat de moeder tijdens de zwangerschap niet alleen op haar voeding dient te letten maar zich ook bewust dient te zijn van haar gedachten en emoties. Stress, zorgen en negatieve emoties hebben invloed op de ontwikkeling van het ongeboren kind en kunnen daar verstoringen veroorzaken. Ook als de moeder emotioneel afwezig is en geen aandacht heeft voor het ongeboren kind, kan dat tot schade leiden. Die schade uit zich vrijwel altijd als een stagnatie in de ontwikkeling. Omdat ze al in zo’n vroege fase zijn aangebracht, worden ze vaak niet herkend. Men beschouwd de stoornis als authentieke karaktertrek die bij deze persoon hoort. Dit soort stoornissen zijn daarom vaak moeilijk te genezen. In medische termen spreekt men van een (preverbaal) trauma of ontwikkelingstrauma. Autisme is mijns inziens één van de gevolgen.
PURECHILD 4 | 2017-65
Pure Child oktober 2017
Fase 3: Krirada
Fase 4: Ksirananda
De fase van Krirada begint bij de geboorte en eindigt wanneer het kind geen borstvoeding meer krijgt. Steeds meer vrouwen, vooral in het Westen, zien af van borstvoeding. Zij geven hun kind kunstmatig geproduceerde babyvoeding. Binnen de Ayurveda beschouwt men borstvoeding als de meest natuurlijke, zuivere wijze waarop men een kind op zowel lichamelijk als energetisch niveau kan voeden en versterken. Dat is ook de reden waarom er veel aandacht wordt besteed aan het verbeteren van de kwaliteit van de moedermelk. Vrouwen die borstvoeding wordt aangeraden hun eetpatroon aan te passen en kruiden te gebruiken die hier een positieve invloed op hebben. Ook wordt geadviseerd om vanaf deze fase te beginnen met babymassage, zodat gestagneerde emoties die door trauma’s voor en tijdens de geboorte zijn ontstaan weer in beweging kunnen worden gebracht.
Wanneer het kind van borstvoeding overstapt op vast voedsel begint de fase van Ksirananda. Deze loopt door tot het ongeveer twee jaar oud is. De Ayurveda geeft aan welke voedingsmiddelen en kruiden het kind in deze fase het beste kan gebruiken. Fase 5: Ananda-bala Ananda-bala verwijst naar de fase waarin het kind twee tot vijf jaar oud is. In deze fase leert het kind zelfstandig te eten en stapt het langzaam maar zeker over op het voedsel dat volwassenen gebruiken. Fase 6: Ananda-kumara In de fase van Ananda-Kumara is het kind zes tot zestien jaar oud. In deze fase gaat de aandacht niet meer alleen naar voeding en massage, maar ook naar de opvoeding, gedrag en de opleiding Fase 7: Vriddhi De laatste fase in de ontwikkeling van het kind noemt men Vriddhi. Vriddhi verwijst naar de periode waarin het zestien tot twintig jaar oud is. In deze fase ligt de nadruk op de voorbereiding voor het toekomstige, zelfstandige leven. Dit kan betekenen dat men gaat studeren, een beroep of ambacht leert, in het bedrijf van de ouders gaat werken of meedraait in het gezin. De Ayurveda raadt meisjes aan om te trouwen wanneer ze 24 jaar oud zijn, jongens wordt geadviseerd om in hun 28e levensjaar in het huwelijk te treden.
Ojas Zoals ik eerder in dit artikel aangaf, speelt bij het opvoeden van kinderen Ojas een belangrijke rol. Ojas is een getransformeerde, spirituele energie die borg staat voor onze immuniteit en zelfgenezend vermogen. Het zorgt ervoor dat het lichaam en de gezondheid behouden wordt en zet je in je kracht. Ojas ontvang je in eerste instantie van je moeder, totdat je in staat bent om het zelf te ontwikkelen. Ojas ontstaat uit de voeding die door het spijsverteringssysteem en de zeven
66-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
weefsels steeds verder getransformeerd wordt totdat er een verfijnde vorm van energie bestaat. In de Ayurveda wordt Ojas soms voorgesteld als een hoeveelheid druppels, waarvan de helft zich in het hart bevindt en de andere helft in het bloedplasma, waardoor dit gedeelte voortdurend door het lichaam circuleert.
Ojas speelt bij het opvoeden
Ojas, voedt het hart en zorgt voor een mooie, heldere uitstraling. Wie voldoende Ojas heeft, is evenwichtig en vitaal. Ojas versterkt het vermogen om tot transpersoonlijke ervaringen te komen en zo contact te maken met het universeel bewustzijn, de ziel en je levensopdracht.
borg staat voor onze immuniteit
Een gebrek aan Ojas kan leiden tot fysieke uitputting, depressie en diverse mentale aandoeningen. De verbinding met de ziel wordt zwakker of verdwijnt, waardoor ook de spirituele ontwikkeling stagneert. Aandoeningen op het mentale vlak worden vrijwel altijd veroorzaakt door disconnectie met de ziel en Purusha, het universeel bewustzijn, die beiden wortelen in het hart. Ojas ontstaat uit getransformeerde voeding en kan versterkt worden door een goed voedingspatroon. Daarnaast is het belangrijk om stress te vermijden. Bij stress worden de bijnieren gestimuleerd en wanneer die situatie lang aanhoudt wordt de voorraad Ojas aangetast. Hierdoor kan je uitgeput raken. (Aanstaande) moeders krijgen vanuit de Ayurveda dan ook het advies om grote fysieke inspanningen (bijvoorbeeld in de vorm van fysiek werk of seksuele activiteit) te vermijden. Tegelijkertijd dienen zij ervoor te waken dat ze te vaak gaan liggen of overdag slapen zodat zij dit ’s nachts niet meer kunnen. Er wordt aangeraden om geen rode kleding te dragen, de natuurlijke behoeften (urine, stoelgang, slaap, honger) niet te onderdrukken en sterke emoties, negatieve gedachten en stress te vermijden. Door deze maatregelen in acht te nemen blijft de (aanstaande) moeder vitaal en kan zij Ojas aan haar kind doorgeven. Wanneer het kind geboren is dient zij ervoor te zorgen dat zijn of haar natuurlijke behoeftes vervuld
van kinderen een belangrijke rol. Ojas is een getransformeerde, spirituele energie die en zelfgenezend vermogen. worden, dat wil zeggen dat zij haar kind aandacht, liefde en voeding geeft, zorgt voor rust en regelmaat en hem of haar liefdevol aanraakt. Wanneer deze natuurlijke behoeftes niet vervuld worden ontstaat er stress of een trauma bij het kind. Hierdoor zal de transformatie van voedsel naar subtiele energieën, zoals Ojas, gestagneerd raken waardoor het kind onvoldoende in zijn kracht komt te staan. Om te overleven ontwikkelt het gedragspatronen die een gezonde relatie met de omgeving in de weg staan. Vaak ontstaan er hierdoor psychosociale problemen. Doordat ook de verbinding met de ziel bij kinderen met gestagneerde Ojas verstoord is geraakt, kunnen zij ook in het volwassen leven niet tot spirituele ontwikkeling komen. De Ayurveda raadt ouders aan om hun kinderen geen fysieke arbeid of zware inspanningen te laten verrichten, geen competitiesport te laten uitoefenen, af te houden van seks en hen te beschermen tegen traumatische ervaringen. Gezonde, volwaardige voeding, een goede dagelijkse routine en voldoende aandacht en liefde helpt hen bij hun ontwikkeling tot krachtige volwassene.
Lies Ameeuw www.lies-ameeuw. com
PURECHILD 4 | 2017-67
Pure Child oktober 2017
SAMEN GEZONDE LEKKERNIJEN MAKEN
Hoe kun je kleuters en kinderen tussen 1 en 99 meer groenten doen eten?
Groenten dessert!
H
oe jonger je start hoe meer succes. Kinderen nemen de gewoonten van ouders over. Dus als een van de ouders zijn neus optrekt voor groenten, weet en voelt het kind dat. Richt daarom je aanpak op heel het gezin. Uiteraard kan de school ook zijn steentje bijdragen, want het is een maatschappelijke uitdaging. De richtlijn om 2 groentemaaltijden per dag te eten vraagt om wat creativiteit. Dus meng eens groenten in een tussendoortje of dessert. Een onderzoek uitgevoerd door twee voedingsexperts toont aan hoe het gedrag van kinderen beĂŻnvloed kan worden door maaltijden in de cafetaria vernuftig aan te bieden.
68-PURECHILD 4 | 2017
Ze stellen voor om de voedzaamheid van gerechten tentoon te stellen, bv. met een groen-oranje-rood-verkeerslicht. Kinderen zullen daardoor spontaan dubbel zoveel groenten en fruit eten. Dit kan leiden tot leuke spelmomenten in de klas. Scholen met een refter waar maaltijden aangeboden worden kunnen ervoor kiezen om groenten en fruit vooraan te zetten, wanneer kinderen nog met lege schotels staan aan te schuiven. Uiteraard: zorg dat de gezonde gerechten ook lekker zijn. Hierin kan de kok, iedere ouder, een rol spelen. Ref: Cohen J et al. Effects of Choice Architecture and Chef-Enhanced Meals on the Selection and Consumption of Healthier School Foods. JAMA Pediatrics, 2015;
Pure Child oktober 2017
Daag je publiek uit door ze te laten raden wat het geheime ingrediënt is. Zo heb ik het ook gedaan op een familiefeest, waarvan ik wist dat er 2 kleuters bij waren die gluten, zuivel en suikervrij dienden te eten. Voor de rest van de familie waren er 2 fruittaarten met slagroom, eentje met een zanddeeg en een andere met … deeg. Nu oogden die fruittaarten door de overvloed fruit die erop lag fantastisch. Wat is er gebeurd. Iedereen wou uiteraard die chocoladecake met het geheime ingrediënt proeven. Aan de fruit taarten is nauwelijks gegeten en de chocolade cake was op!
IS dit wel gezond? Deze cake bevat geen suiker, bevat heel wat goede vetzuren, door de combinatie van groeten met de noten en chocolade, bevat deze cake ook heel wat anti-oxidanten, vitaminen en mineralen. Dessertjes en lekkere tussendoortjes die voedzaam zijn, zorgen op heel veel vlakken voor verzadiging. In de eerste plaats mentaal, ons beloningsysteem is blij want we hebben iets gegeten dat we lekker vinden. Daarnaast is je lichaam verzadigd want het krijgt langzame energie binnen dit samen met een bom aan vitaminen en mineralen, waaronder het superbelangrijke mineraal voor kinderen van 1 tot 99 jaar Magnesium. Waaraan zowel chocolade als amandelen heel rijk zijn. De vetzuren zijn een ideale bron van voeding voor de hersenen samen met de vetten uit de eieren. Een ei bevat namelijk een stofje lecithine en fosfatidylcholine. Deze zorgen voor een goede geleiding van je zenuwimpulsen en zorgen dat de vetten goed in je hersenen, je vetrijkste orgaan, gebouwd worden. De vetten en eiwitten samen zorgen voor een stabiele suikerspiegel, dit geeft zowel verzadiging, energie en tegelijkertijd rust aan je lichaam. Meer hierover kun je lezen in het gratis e-book: BLOEDserieuze tips, over SUIKER in je lijf www.3-isOne.com Over het gluten, zuivel en suikervrije aspect vertel ik volgende keer wat! Ing. Christel Stevens, Orthomoleculair Diëtist
Hoe maak je van iemand een Groenten-eter? Je ziet het goed, chocoladecake met courgette. Deze cake is bovendien gluten en suikervrij, zelfs met boter zuivelarm, je kan hem helemaal zuivelvrij maken door de cake te maken met cocosvet..
COURGETTE GROENTEN DESSERT 400 g rauwe courgette, (raspen in sliertjes mag, met schil zijn. Dit heb ik nu gedaan met de saladmaster of met spagetti slierten snijder wat supersnel gaat!) 400 g +72% chocola 100 g amandelmeel (of ander meel) 6 eieren 40 g boter of cocosvet snuifje bakpoeder of wijnsteenpoeder snuifje zeezout
Voorverwarm de oven op 150 °C. Smelt de boter/vet met de chocolade op een heel zacht vuur of au bain marie. Weegt alle ingrédiënten af; snij of rasp de courgette in slierten, en doe alles samen met de gesmolten boter en chocolade in een mengkom. Als de courgettes klein zijn is de schil meestal vrij zacht en mag de courgette met schil in de cake. Bij grotere courgettes verwijder je de pitten en schil. Meng alle ingrediënten, vet de vorm in of doe er een bakpapier in. Daarna bak je deze ongeveer 40 min. Voel of de cake klaar is door met je vork te prikken, als hij niet meer kleeft, mag hij uit de oven. De cake is lekker smeuïg en een aantal dagen houdbaar, alleen lukt dit laatste meestal niet, wegens te snel op!
PURECHILD 4 | 2017-69
Pure Child oktober 2017
SAMEN KNUTSELEN: Een originele steen voor bij de foto van de geliefde Samen iets moois maken, kan therapeutisch werken bij het verwerken van een verlies.
70-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Zie op youtube: https://www.youtube.com/ watch?v=RrHlD1vNahA
PURECHILD 4 | 2017-71
Pure Child oktober 2017
RUBRIEK: BIODIVERSITEIT
Kies voor een
ecologische kerstboom dit jaar! Voor sommigen gaat er niks boven een échte boom: de geur van hars en van buiten haal je zo binnen in huis en zorgt meteen voor een kerstsfeer.
A
nderen vinden die naalden die loslaten maar niks en kiezen voor een kunstkerstboom die na de feestdagen weer netjes op zolder kan. Eenmaal versierd zijn ze bovendien vaak niet
72-PURECHILD 4 | 2017
meer van een echte te onderscheiden. Toch zorgen deze kunstkerstbomen bij fabricage voor veel vervuiling. Kies je her toch een kunstkerstboom? Gebruik hem dan minstens 9 jaar. Op die manier is het milieu-effect kleiner dan ieder jaar een (nieuwe) echte boom. Overweeg om een tweedehandse kunstboom te kopen, da’s een nog duurzamere keuze. Daarnaast zijn er creatievelingen die een alternatieve ‘boom’ maken uit (pallet) hout, takken (snoeiafval), kransen en allerlei andere - al dan niet hergebruikte - materialen.
Pure Child oktober 2017
Wat je favoriete boom ook is, hieronder enkele tips om er altijd een ecologische kerstboom van te maken.
TIP 1: Gebruik een boom meerdere jaren Ieder jaar een nieuwe boom kopen is niet duurzaam. Vooral het transport is erg milieubelastend. Kies dus voor een lokaal geteelde boom én gebruik je boom meerdere jaren. Koop daarom geen afgezaagde boom en ook niet één met een flinke kluit. Maar kies een spar die in een pot gekweekt is. Zo draag je eroe bij dat de dunne laag vruchtbare aarde in het sparrenbos bewaard blijft. Hij heeft ook meer overlevingskans als je hem later in de tuin plant. Zet hem in huis niet te dicht bij een warmtebron en vertuif wat water op zijn naalden. Plant hem na de feestdagen in je (moes)tuin en gebruik hem de volgende kerst opnieuw. Geen tuin? In sommige gemeenten is een kerstbomenasiel. Die bewaren en verzorgen de boom voor jou.
TIP 2: Kies voor ecologische versiering Ook voor de versiering van de boom geldt dat hoe langer je die gebruikt, hoe kleiner de ecologische voetafdruk is. Ieder jaar een andere kleur is misschien niet echt nodig? Soms kan je met kleine accenten toch steeds weer een andere ‘look’ aan je boom geven. Wanneer de lampjes aan vervanging toe zijn, kies dan voor een snoer met ledverlichting. Die is energiezuinig en dus beter voor het milieu. Zelf gemaakte versiering van natuurlijke materialen is op en top ecologisch! Wat dacht je bijvoorbeeld van een kerstboom versierd met gedroogde sinaasappelschijfjes en lampionnetjes van de lampionplant (Physalis alkekengi)?
TIP 3: Maak een alternatieve boom van ‘afvalmateriaal’ Echt duurzaam is het natuurlijk als er geen echte of kunstboom aan te pas komt, maar je zelf een boom maakt met materiaal dat je anders zou weggooien. Leef je uit met het hout van oude pallets, met snoeihout uit de tuin, restjes wol, karton en papier en maak je eigen unieke ‘boom’. Dat is pas een ecologische kerstboom! Zie de website: https://www.humideas.com/decorating-ideas/
PURECHILD 4 | 2017-73
Pure Child oktober 2017
RUBRIEK: MINDFULNESS OEFENING
Hartconnectie tussen kind en ouder Het hart speelt en cruciale rol in ons functioneren. Het hart, en meer specifiek ons hartritme, heeft een diepgaand effect op allerlei emotionele, fysiologische en cognitieve functies. Het hartritme staat op haar beurt dan weer onder invloed van onze ademhaling, emoties en gevoelens. Stressvolle emoties zoals verlies, verdriet en frustraties hebben een negatief effect op het hartritme, terwijl positieve emoties zoals liefde en dankbaarheid het gunstig beïnvloeden. Hartcoherentie is een mentale, emotionele en energetische toestand waarin ons hart, brein en zenuwstelsel in harmonie zijn met elkaar. Hartfocus-oefeningen kunnen je hartcoherentie positief beïnvloeden. Wil je kinderen helpen in hun hart te zijn, onthoud dan dat hartcoherentie overdraagbaar is. Kinderen pikken jouw hartcoherentie feilloos op!
74-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Oefening 1 ♥ ga rustig zitten in kleermakerszit tegenover elkaar ♥ leg je hand op elkaars hand ♥ adem een paar keer diep in en uit en voel de aanraking, de lichte druk op je hartstreek ♥ roep een gevoel op van waardering, dankbaarheid voor de persoon die voor je zit stel je voor dat je via je hart dit gevoel aan de persoon schenkt die je aanraakt ♥ houd dit een paar ademhalingen vol met je focus op je hart, gevoel en ademhaling ♥ Misschien kan je elkaars hart voelen kloppen onder je handen?
Oefening 2 ♥ zet een rustig muziekje op ♥ ouder en kind zitten in kleermakerszit tegenover elkaar ♥ plaats jullie handen tegen elkaar ♥ iemand leidt en maakt trage, zachte bewegingen met de handen de andere persoon volgt gewoon de beweging ♥ nadien ga je wisselen: wie geleid heeft volgt en omgekeerd Deze oefening versterkt de band met je kind, je leert elkaar beter aanvoelen. Voel ook hoe rustig jullie van deze oefeningen zijn geworden. Veel plezier ermee! Yoga docente Nancy De Smet - www.najoni.be
https://youtu.be/mh1XuGLurgI
PURECHILD 4 | 2017-75
Pure Child oktober 2017
PRINSES FORTIA
en de PALMSTRAALMAST Tekening Fortia en Mas: Louise Nooijen
76-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Weet je het nog? Koning Ludibundus van Andrommië heeft nogal een probleem. Al zijn collega’s, vier koninginnen en drie koningen uit bevriende buurlanden, zijn onderweg naar zijn hoofdstad, vanwege de Conferentie van Gekroonde Hoofden. Een groot jaarfeest, een ganse week, niet enkel voor koninklijke hoogheden, o nee, voor de gehele bevolking en vanzelfsprekend ook voor alle bezoekers uit de buitenlanden. Ludibundus, als gastheer, mag het feest openen. Graag wil hij de show stelen met de gloednieuwe palmstraalmast, liefst 250 meter hoog, midden op het plein voor zijn paleis. Door de straling van die mast kan hij zomaar al zijn onderdanen tegelijk toespreken, in geheel Andrommië, zonder telefoonkabels, en ze kunnen ook nog terugpraten! Tenminste, zo luidt het plan. Maar telkens mislukken de proeven. En zojuist is een ijlbode komen melden dat koningin Superba in aantocht is, met haar complete karavaan! Gelukkig weet hofprofessor IJzerstroet, de ontwerper van de straalmast, een oplossing: Deel 3 - Ongezonde ontdekkingen “Sire, als u de ontvangst nu eens verplaatst naar hotel De Parel van Andrommië? Dat ligt precies aan de andere kant van de Rammenheuvel. Van daaraf is de palmstraalmast niet te zien.” Ludibundus krabde nadenkend over zijn kin. “Een heel slim idee,” prees hij na enige ogenblikken. “Als we niets doen, rijdt ze recht naar Het Gulden Ramshoofd, hier om de hoek, dus dan ziet ze de mast gelijk. Dat gaan we niet willen. We moeten haar elders opvangen.” De wetenschapper knikte: “Ja, hoogheid, en aangenaam bezighouden. Dat geldt ook voor uw collega’s. Wat gaan zij doen, mochten ook zij te vroeg komen?” “Oh, daar is al aan gedacht. Er is een speciaal welkomstprogramma, waar ze op elk moment bij aan kunnen sluiten. Ze kunnen paardrijden, poseren voor een groepsportret, dansen op levende muziek van een salonorkest en nog meer, maar daar kom ik zo even niet op.” “Dat klinkt goed,” vond de professor. “Kunnen al die activiteiten ook worden verplaatst naar De Parel van Andrommië?” “Ik neem aan van wel. Maar dat laat ik graag over aan mevrouw Fentigell. Ik ga haar zo bellen. Zij laat De Parel ontruimen en zorgt wel voor een warme ontvangst. Mijn collega’s zullen zich niet licht vervelen, haha. Zelf ga ik natuurlijk ook die kant op zodra ik hier
gemist kan worden.” “Uitstekend, hoogheid. Maar als ik zo vrij mag zijn, er is enige haast geboden. Hare Majesteit Superba is onze grens al gepasseerd. In dit tempo krijgt ze de straalmast binnen anderhalf uur in zicht.” Ludibundus schrok op: “Anderhalf uur maar! Dan ziet ze de mast al! Dat mag niet gebeuren! We moeten haar bereiken en zorgen dat ze een andere route neemt! Waar haal ik zo snel een ijlbode vandaan?” “Dat is gemakkelijk,” glimlachte de geleerde, wijzend naar een hoek van de torenkamer. “Daar ligt er toevallig een.” “Hij? Maar hij is nog half buiten westen! Dat kan ik hem niet aandoen.” “Jawel hoor, sire.” De man, die juist voldoende was uitgehijgd, sprong overeind: “Voor u altijd.” “Dat is mooi,” zei Ludibundus geroerd. “Jij krijgt drie dukaten extra en een zijden strik voor op je laarzen.” “Meent u dat nu, sire? Dat hoeft toch niet. Het is gewoon mijn werk.” De koning klopte hem op de met fluweel beklede schouder: “Natuurlijk, maar het mag toch wel eens worden gezegd. En je helpt mij enorm uit de brand. Rijd als de wiedeweerga de karavaan van Superba tegemoet en zeg dat ze...” Vragend keek hij naar de professor: “Welke route kan ze het beste nemen?”
PURECHILD 4 | 2017-77
Pure Child oktober 2017
“De weg door de Parelbergvallei, dunkt mij, sire. Dan blijft ze ruim uit de buurt van de stad en komt ze precies aan de achterkant van de Rammenheuvel uit, vlakbij het hotel, heel gemakkelijk. Bovendien is de Parelbergvallei op haar mooist in deze tijd van het jaar.” “Uitstekend.” De koning wendde zich tot zijn bode: “Ken je die route?” “Zeker, hoogheid. Ik spring op mijn fiets. Het komt voor de bakker.” Met een snelle buiging verdween hij lenig in het wenteltrapgat. Ludibundus keek zijn buurman indringend aan: “Professor, van u verwacht ik dat de straaltechniek binnen de kortste keren in orde is. Al mijn collega’s zijn in aantocht voor de Conferentie. We kunnen ons geen miskleun permitteren.” “Begrepen, majesteit. U kunt op mij rekenen.” De geleerde boog diep, voor zover dat lukte achter zijn commandostoel. Toen begon hij andermaal jachtig hendels te verdraaien en op knoppen te drukken, terwijl zijn chef de trap af rende, zo snel als zijn feestmantel en paarse rokkostuum toelieten. Eenmaal in zijn werkkamer belde hij mevrouw Fentigell, het hoofd van zijn huishouding. Zij liet onmiddellijk De Parel van Andrommië ontruimen en in gereedheid brengen voor de hoge gasten. Intussen waren Fortia, Mas en Aline een flink eind weggerend, van het podium naar een park net buiten het stadscentrum. Daar stonden bankjes. Mas plofte buiten adem neer. Voorzichtig haalde hij zijn vingers uit zijn oren. Hee, het werd stil in zijn hoofd. De mast was niet meer te horen. “Pfoei, dat is beter.” “Zeg dat,” kreunde Aline, naast hem neergeploft. “Wát een herrie!” “Wat gebeurde er??” vroeg de prinses verwonderd. “Ik hoorde alleen mijn vader. Jullie ook?” “Jawel, ook wel, maar oh, die vreselijke zoem!” “En dat gejank!” mopperde Mas. “Ik heb nóg koppijn!” “Hoe komt dat?” wilde Fortia weten. “Dat vraag ik me ook af,” zei Aline. “Maar ik bedenk me nu: vorige week, op de universiteit, zat ik te praten met een studente uit Zuid-Zonneland. Ze had het over rare pro-
78-PURECHILD 4 | 2017
blemen met straalmasten daar en vreemde klachten, net zoiets als dit. Ik kon haar moeilijk geloven. Eerst dacht ik: nou, als het al waar is, dan zal het bij ons toch wel loslopen. De koning presenteert zo’n bijzondere uitvinding op zo’n belangrijk feest; dat zal toch wel veilig zijn? Maar nu heb ik ook hoofdpijn.” “Wat doen we?” Masculus gaf zijn vriendinnetje een por. “Jouw vader en die gekke prof gaan gewoon door en alle hoge gasten komen eraan.” “Eerst moeten we weten wat er aan de hand is, anders kunnen we niks doen,” zei de prinses. “Maar hoe komen we daarachter?” Aline stelde voor: “Laten we naar de universiteitsbibliotheek gaan, daar vinden we vast meer informatie.” “Goed idee!” Ze liepen terug de stad in, haalden hun fietsen op en sjeesden naar de bieb. Ha, hoe heerlijk koel was het daar, en zo lekker rustig. Niet zo vreemd, want iedereen wachtte vol spanning op het Palmstraalplein. Dat koningin Superba in aantocht was, ging als een lopend vuurtje rond. Al snel zag het zwart van de nieuwsgierigen. Maar wie er ook verscheen voor het paleis, niet de vorstin van Zuid-Zonneland. De ijlbode had zijn taak voortreffelijk gedaan. De koninklijke karavaan reed al een poos door de romantische Parelbergvallei, in een grote boog om de hoofdstad heen, naar De Parel van Andrommië. Ludibundus was daar al aangekomen. Techniek was nooit zijn sterkste kant geweest, dus kon hij professor IJzerstroet toch niet helpen. Het was beter zijn collega’s fatsoenlijk te verwelkomen. Op het grote voorbalkon van het hotel draaide hij aan zijn verrekijker. Zag hij dat goed? Ja, de stoet kwam in zicht. Voorop reden liefst 32 ruiters, keurig vier aan vier, de meesten knap gespierd, op statige hengsten met schitterende dekken. Fier deinden hun pluimen in de zomerbries. Op de ruiters volgde een koets, met de hofmaarschalk in parade-uniform, vergezeld van de deftigste dames. Over hun breeduit cirkelende japonnen toverde de middagzon groengouden twinkelingen. Waren die dure dames al een schilderij waard, vanzelfsprekend haalden ze het niet bij hun bazin. Hare Majesteit Superba maakte haar entree hoog op een met bliksems en kometen ver-
Pure Child oktober 2017
sierde praalwagen, getrokken door twaalf tijgers. Zij droeg een knielange tuniek met heftige schouderpunten. De zware ketting die diende als ceintuur rond haar wespentaille stak flitsend af bij haar stilettolaarzen vol met kristallen lovertjes. Gans haar dos vertoonde de kleuren van Zuid-Zonneland: wervelend geeloranje, scharlakenrood en zonsondergangpaars, bekroond door een driedubbele fakkel midden op haar hoofd. Die brandende
kroon, zeker twee voet hoog, bleef kaarsrecht overeind, zo waardig daalde zij af uit haar praalrijtuig. De volgende koets, iets kleiner en simpeler, was toch ook oogverblindend. Eruit, geholpen door zes hofdames, stapte een meisje, net zo groot als Fortia en Mas, in een jurk van sneeuwwitte kant met zilverborduursel, golvende ruches en een korenblauwe gordel. Haar laarsjes waren even
Tekening ‘Stralingsproblemen’ – Mischa Rodenburg
PURECHILD 4 | 2017-79
Pure Child oktober 2017
Maar op en hoog boven het Palmstraalplein was men lang niet zo ver. Nog steeds sloofde de hofprofessor zich af om de techniek aan de praat te krijgen. De meeste winnaars hadden het podium allang verlaten. Slechts tien of twintig dapperen hielden stand. Zij bleven de wetenschap een handje helpen door het braaf in de lucht te houden, terwijl professor IJzerstroet talloze toonhoogtes en boodschappen testte. Maar hoe hij het gebladerte en de edelstenen ook verdraaide, de pijnklachten hielden aan. Wat was dat toch?
smetteloos wit als haar kleed en haar diadeem geleek een ijskristal. Ludibundus nam hoffelijk zijn kroon af en gaf zijn collega een handkus: “Welkom in mijn rijk, doorluchtige Superba en ook je voortreffelijke dochter. Welkom prinses Gloriana. Kan ik jullie een verfrissing aanbieden?” De vorstin geeuwde beschaafd achter haar handschoen: “Waarde Ludibundus, als het jou om het even is, zou ik graag eerst mijn vertrekken opzoeken om wat op krachten te komen van de vermoeiende reis.” “Natuurlijk, geen probleem. Mag ik jullie voorstellen aan mevrouw Fentigell? Zij is hoofd van mijn huishouding en zal alles voor jullie regelen wat je maar wenst.” “Uitstekend,” sprak Superba met een minzaam gaapje. Ze gaf haar personeel opdracht de twintig ossenwagens vol met reisbagage af te laden en de paarden en trekossen onder te brengen in de hotelstallen. Voor de tijgers werd een speciale kooi opgebouwd. Mevrouw Fentigell wees de koningin en haar dochter de weg naar de Violette Suite, de mooiste kamer, recht boven de hoofdingang. Toen ze de deur achter zich sloten, ademde Ludibundus zacht fluitend uit. Pfoei! Even rust...
80-PURECHILD 4 | 2017
Dat vroeg ook Aline zich af, ijverig vorsend in de bibliotheek. De straaltechniek was nog heel nieuw, dus veel boeken bestonden er nog niet over. Toch wist ze de nodige gegevens te vinden, ook met behulp van een computer. En, hé, dat was interessant, ze vond aanwijzingen over problemen met straalapparaten. Twee ingenieurs in ZuidZonneland bleken allerlei proeven te hebben gedaan om boodschappen op afstand door te geven zonder telefoonkabels, maar lang niet allemaal met goed resultaat. Ook ontdekte de studente een merkwaardig krantenbericht: een professor in Zuid-Zonnestad zou zijn proefpersonen geld betaald hebben om gunstige berichten over de straaltechniek in de wereld te helpen. Dat verbaasde Aline. Het werd nog spannender: een ambtenaar had pas een vergunning voor een straalmast afgegeven nadat hij stevig extra was betaald. Ook dat nieuws kwam uit Zuid-Zonneland, maar wie garandeerde dat zoiets niet ook in Andrommië kon gebeuren? Aline riep Mas en Fortia erbij en zei: “Ik ben iets op het spoor, alleen kan ik het nog niet bewijzen. Nu kunnen we nog niets doen; we moeten wachten op de officiële inhuldiging van de straalmast.” “Als de boel het dan doet,” gromde Fortia. “Ik moet er niet aan denken. Dan sta ik daar in mijn rampjurk met dat kreng tegen mijn oor, en begint mijn vader weer te emmeren over postzegels. Ik háát die audifox en ben erg benieuwd hoe onze koninklijke buren erover zullen denken.” Dat zou spoedig duidelijk worden. Steeds meer gekroonde hoofden maakten hun intocht in De Parel van Andrommië. Allen
Pure Child oktober 2017
tijdig omgeleid door de ijlbode, die zijn zijden strik dubbel en dwars verdiende. Ja, wel twéé strikken voor op zijn vilten laarzen. Het welkomstprogramma sloeg aan; alras poseerden vorsten en prinsessen, gezellig samen met pasgeboren stamhouders, voor familieportretten, terwijl wuft getooide erfprinsen en jonkvrouwen de show stalen op de stijldansvloer. Buiten, over de flanken van de Rammenheuvel, schalde hoefgetrappel. Enkele koninginnen en troonopvolgers waagden zich aan een dolle galop. Terwijl alle blauwbloedigen zich zo kostelijk vermaakten, puzzelde professor IJzerstroet gestaag verder. Zesendertig uur had hij nog, maar anderhalve dag, voor de monumentaalste presentatie in zijn loopbaan. Hij moest niet dénken aan miskleunen. Waarom werkte het toestel nou niet? Hij had alles drie keer doorgerekend en de heer Stokhouder, de beste architect en aannemer die hij kende, had een prima ontwerp gemaakt, gebaseerd op een gloednieuw boek over straaltechniek in Zuid-Zonneland. Daar werkte het systeem al langere tijd, tot volle tevredenheid van de bevolking. Tenminste, zo stond het in dat boek. Maar iets leek er niet te kloppen. Alina kreeg hetzelfde idee. Hoe dieper ze groef in de bibliotheek, hoe sterker de aanwijzingen werden. Onderwijl zat koning Ludibundus op hete kolen. Het was al de avond vóór de grootse opening van de Conferentie. Al zijn collega’s met hun gevolgen waren intussen gearriveerd. Gelukkig amuseerden ze zich nog steeds buitengewoon, daar droeg mevrouw Fentigell wel zorg voor. Nog hadden ze geen vermoeden van de palmstraalmast. In hun programmaboekje stond enkel dat ze ‘s middags om 12 uur zouden lunchen in de tuinzaal van het paleis. Tijdens die lunch zou een bijzondere onthulling plaatsvinden, waar veel over gesproken zou worden, doorheen gans Andrommië. Meer stond er niet, om de koninklijke gasten extra benieuwd te maken. En hun verwachtingen lagen toch al zo hoog; iedere zomer maakten ze het weer doller met hun pronkwagens en uitvindingen. Ludibundus had dus weinig trek in miskleunen, maar hoe ze te voorkomen? Nog altijd wist de prof geen oplossing. Het werd steeds twijfelachtiger of de grote
onthulling wel door kon gaan. Die nacht sliep de koning slecht. Het duurde ook lang voordat Fortia, Mas en Aline in dromenland waren. Ze zaten maar te fluisteren in de kamer van de prinses. Zij had gezorgd dat Aline als hofdame verkleed ging. Masculus liep er nog steeds bij als een lakei met driekantmuts; zo kon ook hij ongemerkt rondstruinen. Dat was toch al een koud kunstje; niemand lette nog op wat er in het paleis gebeurde, want iedereen was veel te nieuwsgierig naar de laatste roddels uit De Parel van Andrommië. Fortia en haar vrienden overlegden wat ze konden doen. Aline had intussen de bewijzen dat er in Zuid-Zonneland rare dingen waren gebeurd rond de bouw van een straalmast. Geen beste dingen voor je gezondheid en ook niet voor je beurs. Maar Aline wilde niet te rap conclusies trekken. Het kon natuurlijk in Andrommië wel goed gaan. Professor IJzerstroet, hoe vreemd hij soms ook overkwam, was de beroemdste wetenschapper van het rijk. Ieder kind kende zijn naam; hij kon echt wel wat. Aline gunde hem alle succes met zijn vinding, alleen bleven haar oren maar piepen en suizen, tot ze ten leste insliep. Die hele nacht sleutelde de hooggeleerde IJzerstroet in de torenkamer. Alle schakelingen had hij gecontroleerd, de ganse bekabeling en de soldeerpunten. Nee, daar stak de fout niet in en ook al niet in de dynamo. Wat was het toch??
Volgende keer het slot van dit avontuur:
Een stralend succes Tekeningen: Louise Nooijen en Mischa Rodenburg Tekst: Hein van Elteren http://bo-en-de-babes.nl/ reeds-verschenen/
PURECHILD 4 | 2017-81
Pure Child oktober 2017
BOEK in de kijker! De Fontein
(Grip op je leven door inzicht in je familiesysteem) Auteur: Els van Steijn Uitgeverij: Het Noorderlicht ISBN: 978-94922331-8 Aantal bladzijden: 312
D
Te verkrijgen bij: https://elsvansteijn.nl
e auteur verklaart in haar dankbetuiging waarom hoe ze werd aangezet om de metafoor van de fontein te gebruiken, die ik persoonlijk zeer geslaagd vind. Aan de hand van deze metafoor zet zij uiteen hoe een ‘familiesysteem’ op jouw dagelijks welbevinden kan inwerken. Ze toont heel duidelijk aan hoe bijvoorbeeld ‘schuld’ in het systeem wordt gecreëerd en welk effect dit heeft op de verschillende ‘pionnen’.
De auteur stelt dat het belangrijk is om op onderzoek te gaan binnen jouw familiesysteem om op die manier uit te maken “wat van jou is en wat van een ander is”. Voorts wordt de belangrijkheid van de bewustwording van jouw plaats in de fontein duidelijk aangegeven. Men merkt aan het boek dat de auteur veel praktijkervaring heeft. De lezer kan hierdoor terugkerende patronen in zijn leven beter identificeren en krijgt een goed onderbouwd beeld van wat een familieopstelling voor hem of haar kan betekenen en hoe dit een voordeel kan zijn voor de komende generatie(s). Je eigen plaats in de fontein goed innemen kan je nakomelingen immers alleen maar ten goede komen. De auteur geeft tevens aan dat ‘verstrikkingen’ zich kunnen doorzetten in een beroepsmatige context en nodigt de lezer uit om ook hier aandacht aan te besteden, zodat terugkerende symptomen zoals bijvoorbeeld het niet goed kunnen omgaan met autoriteit, een oplossing kan krijgen. De
82-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
auteur maakt duidelijk hoe ‘identificaties ‘ of ‘verstrikkingen’ het systeem in onevenwicht kunnen brengen. Verder worden thema’s zoals zelfdoding en dergelijke binnen een familiecontext niet uit de weg gegaan. Els Van Steijn legt uit wat het verschil is tussen het persoonlijk geweten en het familiegeweten, een onderscheid dat voor vele lezers een belangrijk inzicht verschaft. Er bestaat een ‘familiefontein’ en een ‘organisatiefontein’. Dit boek is dus ideaal voor schooldirecties en onderwijzers die meer grip willen krijgen op onbewuste invloeden op hun leerlingen en de schoolorganisatie. In scholen krijg je immers een fusie van het familiesysteem en het schoolsysteem. Dit hoeft niet noodzakelijk complexer te zijn, want met de basislijnen zoals die zijn uitgetekend in het boek kan de geïnteresseerde zelf tot belangrijke inzichten komen indien hij wordt geconfronteerd met het samenkomen van twee dergelijke systemen. Of om het met de woorden van Els van Steijn te zeggen: “Vind je eigen plek met behulp van de fontein en laat het jezelf beter gaan dan ooit”. Ten slotte is het boek rijkelijk voorzien van bronvermeldingen, zodat de lezer die zich wil verdiepen in deze bijzondere materie de weg vindt. Zelf las ik eerder al werk van Bert Hellinger (Duitse grondlegger van ‘familieopstellingen’) en als ik er De Fontein mee vergelijk, dan is het een uitstekende aanvulling op het werk van B. Hellinger! De Fontein is uitgegeven met een mooie, degelijke hardcover en verdient zeker zijn plaats in de bibliotheek van iedereen die geïnteresseerd is in persoonlijke ontwikkeling en het welzijn van kinderen. (RVD)
ZIE OOK op Youtube:
Het familiesysteem volgens Bert Hellinger https://www.youtube.com/watch?v=FT2NXz0jw1E Els van Steijn (1969) studeerde af aan de Hogere Hotelschool in Den Haag. Daar leerde ze de essenties kennen van beroepsmatig beheren, dienen en het behalen van doelen in een wereld waarin ieders belang kan verschillen. Meer verdieping kwam er in de jaren daarna toen ze verschillende directiefuncties uitoefende in de dienstverlenende sector en wel in het bijzonder in leidinggeven, het begeleiden van grote veranderingstrajecten, projectbeheer en de ontwikkeling van nieuwe concepten. Sinds 2002 is Els van Steijn werkzaam als opleider bij het begeleiden van teams, als individueel begeleider en als ‘opsteller’. In 2008 richtte zij haar inmiddels bloeiende coaching-praktijk op. https://elsvansteijn.nl
PURECHILD 4 | 2017-83
Pure Child oktober 2017
BOEKen voor kinderen! Toverdruppels Auteur: Nathalie Slosse Snuiter is verdrietig, want zijn vriend Grote Boom is ziek. Als hij begint te huilen, verschijnt de Tranenfee. Zij vangt zijn tranen op in een flesje. In haar tas zitten nog meer flesjes, voor de andere dieren in het bos. Want als je huilt omdat je van binnen pijn hebt, komen er toverdruppels. En daar kan de Tranenfee iets heel bijzonders mee. Maar alvorens Snuiter dat ontdekt, heeft hij veel vriendjes een zachte schouder geboden om op uit te huilen. Want met een vriend in de buurt, luchten tranen op en is er daarna weer ruimte voor plezier! Een vertederend verhaal met herkenbare situaties en wijsheid op kindermaat. Met de schatkist vol spelletjes en knutselopdrachtjes van de Tranenfee, achter in het boek, hoeft niemand nog bang te zijn voor kinderverdriet en tranen. Voor je het weet wordt er weer gelachen. ‘Toverdruppels’ nodigt kleine kinderen uit om over verdriet en troost te spreken. Zo leren ze preventief omgaan met verlies en rouw en denken ze na over wat ze als troostrijk ervaren. Belangrijke vaardigheden om op te groeien tot gelukkige volwassenen.
ZIE OOK op Youtube: ‘Toverdruppels’ van Nathalie Slosse https://www.youtube.com/watch?v=RmusU4_28_c ‘Overal en ergens’ van Pimm van Hest https://www.youtube.com/watch?v=UOc5MAEvlAI
Overal en ergens Auteur: Pimm van Hest De mama van Yolanda is overleden. Het ene moment ademde ze nog. Vlak daarna niet meer. Ze was er nog wel, maar toch ook weer niet. Waar kan haar mama nu zijn? ‘Als je me zoekt, lieve schat, dan zul je me vinden,’ had mama haar nog gezegd. Dus besluit Yolanda op zoek te gaan. Op zoek naar haar mama. Haar mama die dood is. Tijdens haar zoektocht krijgt ze hulp van alle lieve mensen om zich heen.
84-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
BOEKen voor kinderen! De wensbloem Auteur: Nathalie Slosse Amper een paar dagen na Kago’s verjaardagsfeest gebeurt er een vreselijk ongeluk. Snuiters vriend was op het verkeerde moment op de verkeerde plek en nu is hij dood. Plots moet het leven verder zonder Kago en dat valt niet mee voor zijn vrienden. Door het ongeluk kijkt Snuiter anders naar de dingen om hem heen. Hij is bang om te gaan slapen en vraagt zich af of het misschien misging door de wensbloemen die hij Kago voor zijn verjaardag gaf? Gelukkig brengt de wijze Oehoe raad … De wensbloem is een ontroerend verhaal dat jonge kinderen helpt vat te krijgen op de verwarrende gevoelens die een onverwachte dood met zich mee brengt. Met Oehoes doe-ideetjes op het einde kunnen kinderen onder begeleiding actief aan de slag om op zoek te gaan naar troost en aanvaarding van het verlies. • Opvolger van het succesvolle ‘Grote boom is ziek’ en ‘Toverdruppels’ • Over de dood, verdriet, boosheid, schuldgevoel en troost • Met prachtig geschilderde prenten die de sfeer en het gevoel versterken
Ik wil bij jou zijn Auteur: Hilde Schuurmans Een hartverwarmend verhaal over rouw bij kinderen. Over hoe het konijn Pipa haar broer zo hard mist, dat ze er alles voor over heeft om terug bij hem te zijn. Een niet te missen boek voor thuis of in de klas …
ZIE OOK op Youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=NTpLNm5Z7n8
PURECHILD 4 | 2017-85
Pure Child oktober 2017
BOEK voor ouders! Rouw bij kinderen en jongeren
over het begeleiden van verliesverwerking Auteur: Mariken Spuij Een dierbare verliezen is een ingrijpende gebeurtenis, zeker voor kinderen. Kan een kind het intense verdriet van een verlies wel aan en blijft het niet voor altijd in negatieve zin getekend? Gelukkig blijken de meeste kinderen met de juiste steun uit hun omgeving het verlies van een dierbare goed te kunnen verwerken. Dit betekent niet dat verliesverwerking een eenvoudige opgave is, zeker niet omdat ouders zelf meestal ook in de rouw zijn. Dit onmisbare boek biedt handreikingen om kinderen te steunen bij het rouwproces. *Hoe communiceer je over verlies met een kind? *Wat zijn normale reacties tijdens een rouwproces? *Wat helpt een kind bij de verwerking van een verlies? *Wanneer schakel je professionele hulp in? Mariken Spuij is klinisch psycholoog/orthopedagoog en verbonden aan de Universiteit Utrecht en de polikliniek aldaar.
Doodgewoon
Kinderen begeleiden bij rouw Auteur: Lies Scaut Rouw en dood bespreekbaar voor kinderen maken. Hoe gaan kinderen om met afscheid en verdriet? Hoe praten we met hen over een overlijden? Hoe help je kinderen in hun rouwproces? Voor het eerst moeten omgaan met de dood van familieleden of vrienden is een bepalende ervaring in het opgroeien van een kind. Bovendien is het vaak erg moeilijk voor leerkrachten, hulpverleners en ouders om te weten wat er juist omgaat in het hoofd van een rouwend kind. DoodGewoon biedt waardevolle inzichten om kinderen te begeleiden bij het rouwproces, zowel voor de professional als voor ouders. Vanaf het moment van overlijden tot en met het eerste jaar na het verlies gaat het boek in op manieren om kinderen te betrekken bij speciale momenten. Dat gebeurt via een handige tijdslijn, waarbij elk betekenisvol moment in het jaar een kans biedt om het rouwproces te initiĂŤren. DoodGewoon besteedt speciale aandacht voor de opvang op de school zelf. Aan de hand van tekeningen, creatieve opdrachten, visualisatie en verhaaltjes toont het boek hoe de spontane verwerking van kinderen er ondersteund kan worden. Te verkrijgen bij: https://www.lannoo.be/nl/doodgewoon
86-PURECHILD 4 | 2017
Welkom in de onderwater wereld
waar kinderen zich zo thuis voelen! Waarom?
Omdat ze daar tot rust komen in stilte en terug connectie mogen maken met zichzelf.
Zelfs de medische wereld geeft toe dat, vooral de kinderen die de stempel gekregen hebben van ‘autist’, zouden dienen te zwemmen. Er zijn veel onderzoeken gedaan en het feit dat ze deze kinderen bij de dolfijnen therapie brengen zegt voldoende.
Aqua coaching brengt de ‘dolfijnen methode’ in de wereld Als de kinderen de Aquatische Ademhaling terug geactiveerd hebben zwemmen ze zoals dolfijnen blij en vrij in het rond. Leren in Vrijheid is Leer Rijk. Kinderen zijn niet bang van water, wij bestaan allemaal +- 80% uit water. Ze worden bang gemaakt vanuit een over bezorgdheid van de ouders of…. wat begrijpbaar is. Maar wees bewust en gerust, ze hebben 9 maanden in de baarmoeder vertoeft in lekker warm water, waarom zouden ze dan bang zijn? Op zeer jonge leeftijd gaan ze samen met papa of mama of… In ieder geval een begeleider die vertrouwen heeft met het water, de kleine leermomenten beleven. Een kwaliteitsmoment met de juiste aandacht voor het kind. Zalig om dit mee te maken, en snel dat de kleinsten leren… gewoon door na te doen wat de begeleider voor toont. Ofwel vertrouwen ze het kind toe aan de dolfijnenvrouw die dan de begeleiding doet.
DE DOLFIJNENVROUW •www.dolfijnenreizen.be www.dolfijnenreizen.be • AQUA COACHING • info: mieke.praet@hotmail.be Met dank aan: www.coachpla www.coachplangps.com ngps.com PURECHILD 4
| 2017-87
Pure Child oktober 2017
PURE CHILD
Digitaal magazine:
Wat een integrale opvoedkundige visie op het kind promoot.
Netwerk:
Van mensen die op een natuurlijke en holistische manier met kinderen werken.
Filosofie:
Het benaderen van kinderen met een open geest.
Praktijk:
Ouders en opvoeders handvaten geven om deze visie in de praktijk te brengen. Zie ons promofilmpje:
https://www.youtube.com/ watch?v=LGvljppqYVk&t=1s
Samenwerken:
Spreekt ons gedachtengoed u aan? Kijk voor de diverse mogelijkheden op onze website:
www.purechild.be Voor contact:
info@purechild.be
Abonneer u kosteloos op de digitale versie via onze website:
WWW.PURECHILD.BE WWW.PURECHILD.BE
88-PURECHILD 4 | 2017
Pure Child oktober 2017
Wil je dit boek ook graag in je boekenkast? Stuur een mail naar
info@purechild.be
Kijk op: https://www.youtube.com/watch?v=iDpaZLxv2Ss
https://www.facebook.com/ PureChildDutch/
Contact:info@purechild.be info@purechild.be www.purechild.be Magdalena Troch Daniëlla Sloots
PURE CHILD LIKE ONS OP FACEBOOK! Neem ook een kijkje op PURE FOOD FOR CHILDREN https://www.facebook.com/ groups/135512829829146/
Katlien Bridoux, Briony Vanden Bussche, Eva Storm, Yves Boone, Leo Bormans, Martine Prenen, Hein Van Elteren, Charlotte Bosteels, Jurgen Bex, Rudy Van damme, Vanessa Lauwers, Hilde Van Bulck, Nancy De Smet, Christel Stevens, Wim Belt, Lies Ameeuw, Jos Maes, Justine Wolfs, Marc Van Hecke, Sabine Maes
PURECHILD 4 | 2017-89