Aan de slag.. met Pureyoga

WINTER 2013

Aan de slag...

Winterse dagen

De dagen lengen, de zon wordt langzaam sterker

Rust met Yoga

In de ban van Vata engergie, naar binnen en weer naar buiten

Leven met de natuur

Het ritme van de natuur volgens de Dru誰den

Agenda

Evenementen van Pureyoga met de (start)data voor de komende seizoenen

pureyoga

Winter Is de zomer de dag, Dan is de winter de nacht De aarde slaapt – schijnbaar Uiterlijk in rust, innerlijk in de groei De zaden in de grond, Gevallen in de herfst, worden gezuiverd Energie die nodig is voor bloei, Wordt bewaard, voor even Het is nog stil, voor nu

De twaalf dagen buiten de tijd Midwintertijd is een bijzondere tijd met zijn korte dagen. De energie van de zon die de Aarde bereikt, althans bij ons, is. zwak De zon staat laag aan het firmament. In plaats van in het Oosten komt de zon meer naar het Zuid-Oosten op.

De zonsondergang vindt eerder plaats waarbij de zon in het Zuid-Westen ondergaat. In plaats van in het Westen, wat 's zomers gebeurt.

Door elektrisch licht zijn wij ons niet meer zo bewust waar de zon opkomt en ondergaat, aangezien we er minder afhankelijk van zijn. In vroegere tijden was dit bekend bij verschillende volkeren in Europa, zoals de Kelten. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de constructies van megalithische (Oud-Grieks voor grote stenen) monumenten uit de Jonge Steentijd zoals Stonehenge (circa 2300 voor Christus), New Grange (circa 3200 voor Christus), de Table des Marchand (circa 3900 voor christus).

De bouwwijze of constructie van deze bouwwerken verwijst nauwkeurig naar de plek waar de zon op midwinterdag opkomt.

Volgens onze kalender is dat op 21 of 22 december. Gemeten volgens zonnetijd is midwinter de dag wanneer de dag het kortst is, de zon komt het laatst op, en gaat het vroegst weer onder. De zon staat volgens zonnetijd precies om 12:00 uur op het hoogste punt aan de hemel en in het Zuiden. Wanneer wij op die datum op ons horloge kijken kan dit anders overkomen, omdat wij enerzijds met de gemiddelde zonnetijd rekenen, en anderzijds in Nederland een winter- en zomertijd voeren.

De echte zonnetijd kun je zelf makkelijk bepalen wanneer je een kompas hebt. Je kunt hiermee een zonnewijzer maken. Wanneer de zon in het Zuiden staat, is het twaalf uur. Dit is een leuk experiment om met kinderen te doen, als de zon schijnt.

Je kunt je voorstellen dat de impact van de wintertijd vroeger (toen er nog geen elektriciteit was) groot moet zijn geweest. Men was afhankelijk van zonlicht en soms van maanlicht.

Maar men was zich ook bewust van het natuurlijke ritme van dag en nacht, en zomer en winter. Aangezien de uitvinding van elektriciteit relatief kort geleden is, is het menselijk lichaam in honderd- of tienduizenden jaren evolutie nog ingesteld op natuurlijke ritmes.

Daar zijn we ons soms onvoldoende van bewust, of leven we er soms onvoldoende naar. Met allerlei gevolgen van dien.

De winter is een tijd waarop je de zon en zijn energie kan gaan missen. Vroeger vroeg men zich af of de zon Ăźberhaupt weer terug zou komen. Het leek alsof de natuur even stilstond. Dat vind je terug in volksgebruiken die afstammen van natuurrituelen en volksgebruiken.

Bijvoorbeeld dat in de dagen tussen kerst en 6 januari niet mocht draaien.

Geen spinnewiel, koffiemolen of waterrad. Dat wat later in de christelijke tijd Driekoningen is gaan heten, werd duidelijk dat de zon weer in sterkte toenam.

Dat was het moment dat men langs de deuren ging met een draaiende zon, als teken dat de natuur weer op gang kwam. Hier komt het gebruik van de heilige dagen na kerst vandaan.

De kortere dagen werden met name gevoeld in de noordelijke gebieden.

In de zuidelijke landen, dichter bij de evenaar, lette men meer op de stand van de maan. Je kunt daarbij de periode van volle maan tot volle maan als tijdsmeting gebruiken. De tijd tussen twee nieuwe manen duurt 29,53 van onze kalenderdagen: de synodische omlooptijd, -maand of lunatie. De oudste kalenders die we kennen gaan uit van twaalf lunaties. Twaalf maanden of een jaar bestaat dan uit 354, 36 dagen volgens onze telling.

Een andere berekening van de omlooptijd van de maan gaat uit van de tijd dat de Maan om de Aarde draait ten opzichte van een vast punt aan de sterrenhemel. Wanneer men hiervan uitgaat, en bepaalt hoeveel tijd er verstrijkt tussen de momenten dat de maan weer op hetzelfde punt ten opzichte van bepaalde sterren staat.

Dan kom je op een cyclus van 27,3 dagen uit. Dit wordt de siderische maand genoemd. Dertien van deze cycli komt uit op 354,9 dagen van onze kalender.

Een zonnejaar bestaat uit 365,25 dagen. Om dit te berekenen, stelt men het jaar vast op de tijd die verloopt tussen twee lentenachteveningen. Dit wordt het tropisch jaar genoemd. Omdat het jaar in deze telling uit ongeveer 365,25 dagen bestaat, gebruikt men afwisselend maanden van dertig en eenendertig dagen, met een schrikkeljaar om de vier jaar. Dat is onze moderne oplossing, het loslaten van de maankalender.

De bepaling van een zonnejaar komt niet overeen met een veelvoud van de omlooptijd van de maan, welke berekening je ook gebruikt. Wanneer je een maankalender hanteert, missen er in beide gevallen ongeveer elf dagen.

Omdat men zowel het zonnejaar kon waarnemen en de maanperiodes aanhielden, werden die dagen beschouwt als 'geen tijd' of 'buiten de tijd' en 'de tijd tussen de jaren'.

De duur van deze periode was afhankelijk van de op midwinter volgende volle of donkere maan. Vergelijkbaar is de traditie van Pasen verbonden met de stand van de zon en de eerste volle maan in de lente. Opvallend aan deze periode 'tussen de jaren' is dat de natuur zich ook helemaal teruggetrokken heeft. Voor veel oude volkeren was dit ook de tijd dat de verbinding met de 'andere' wereld -de wereld van de geesten, voorouders, de niet-zichtbare wereld- heel sterk was.

Dit was de tijd voor feesten en rituelen waarbij gestorvenen en andere spirituele wezens de wereld van de levenden konden benaderen. Zoals de tafel dekken voor een mogelijke, onbekende gast, slapen in de stal zodat de voorouders in het bed konden slapen.

Een voorbeeld van een decemberfeest in deze traditie dicht bij huis is het Terschellingse Sunderum, wat op zes december wordt gevierd. Mannen gaan gemaskerd en verkleed in zelfgemaakte pakken van natuurlijke materialen 's avonds door de dorpen spoken.

Zij dringen huizen binnen waarvan de deur open staat. Het is voor vrouwen verboden zich op straat te vertonen. De mannen moeten proberen onherkenbaar te blijven en maken met verdraaide stemmen opmerkingen over recente gebeurtenissen in het dorp. Het is een volksfeest waarvan vermoed wordt dat de oorsprong in een voor-christelijke periode ligt. Op andere waddeneilanden worden vergelijkbare feesten gevierd in dezelfde periode van het jaar.

Deze non-tijd kon ook bedreigend zijn, er gingen verhalen van demomen en andere kwaadwillende -wezens. Deze wezens wilde men dan verjagen met klokgelui, blazen op een luid-klinkende (midwinter)hoorn.

Een terechte aanname zal zijn, dat deze periode sinds de pre-historie een wezenlijk onderdeel van het leven van onze voorouders uitmaakte en daarmee onderdeel van onze cultuur. De Christelijke kerk heeft dit erkent door deze periode in 567 na Christus (Synode van Tours) officieel te benoemen als de “Twaalf Heilige Dagen'.

Deze periode duurt van 25 december tot 6 januari, van Kerstmis tot Driekoningen.

Over Driekoningen kun je meer lezen in de wintereditie van Aan de slag... uit 2011.

Verhalen Over kruiden: Maretak (Viscum Album L.) Bij oude (voorchristelijke) volkeren haalde men in de winterperiode allerhande groenblijvende planten en bomen naar binnen om de energie van leven in huis te halen, om de wedergeboorte van de natuur op te roepen en te eren. Andere Nederlandse namen van Maretak zijn: Boomgras, Boomkruid, Duivelsgras, Duivelsnest, Hamschel, Hamspoen, Heksenbezem, Heksennest, Mistletoe, Priemst, Kertserhout, Maretak, Marrentacken, Mistel, Moertacken, Lijmkruid, Raamsch, Viscus, Slangentong, en Vogellijm.

De maretak behoort tot een familie met circa veertienhonderd verschillende soorten. Alle zijn (half)parasieten. De plant groeit het liefst op zachte bomen zoals de appel, populier, linde en de meidoorn. De vruchten van de maretak wordt door vogels gegeten, met name merels en lijsters en worden via de uitwerpselen weer op de bomen verspreid.

De zaden worden na het eten uitgebraakt, waardoor de zaden makkelijk kunnen ontkiemen. Of de zaden blijven aan de snavel kleven, waarna de vogel het afveegt aan een tak.

Bij veel oude volkeren speelt de Maretak een rol in rituelen, die verschillen van streek tot streek. De aantrekkingskracht was vooral te danken aan de bijzondere verschijning: het wonder van een groenblijvende struik in een verder kale boom in de winter. Het meest bekend is het gebruik van de Maretak bij de Keltische volkeren.

Volgens Plinius de Oudere beschouwden de Keltische priesters, genaamd Druïden, de Maretak als de meest heilige plant, vooral wanneer deze op een Eik groeide. Waarschijnlijk had dit laatste te maken met het feit dat de Eik een boomsoort is dat zich meestal met succes weert tegen de parasiet.

Wat het des te bijzonder maakt wanneer de Maretak op een Eik groeit. Daarnaast was de Eik in de ogen van de Kelten de Koning der Bomen, waarvan de naam in Keltische talen verwijst naar 'kracht'.

De betekenis van de naam van de priesters verwijst ook naar die betekenis. De Druïden waren sterk verbonden met de Eik. Deze Maretakken werden door hen op rituele wijze verzameld, bij voorkeur op de zesde dag van de maancyclus wanneer de maan op kracht was. De voorbereidingen bestonden uit een feest onder de boom en de aanwezigheid van twee witte stieren. De Druïde vereerde de Maretak als universele genezer. De priester – geheel gekleed in wit - klom in de boom en sneed met een gouden snoeimes de Maretak af. Het kruid werd opgevangen in witte doeken en mocht de grond niet raken.

Daarna werden de twee witte stieren geofferd. Dit verhaal van Plinius de Oudere heeft de basis gelegd voor vele romantische ideeën en afbeeldingen. We weten niet wanneer dit ritueel plaatsvond. Bijvoorbeeld omdat niet bekend is of de plant op dat moment wel of niet bessen diende te dragen.

Ook Germaanse volkeren beschouwden de Maretak als heilig. In de NoordGermaanse mythologie wordt verhaalt van de god Balder die dodelijk wordt getroffen door een pijl van Maretak. In een droom werd Balder voorspeld dat hij zou sterven. Balders' vrouw Nana -of Frigg/ Freya, de moeder van Balder, volgens andere vertellingen- ging met goedkeuring van Thor rond in Asgard en Midgard waar de mensen leefden en in Nevelheim, de onderwereld. Zij liet alle mensen, dieren en dingen zweren Balder niet te kwetsen.

Alles en iedereen, van alle elementen Aarde, Vuur, Water en Lucht, tot de dieren, de bomen en de planten zworen de eed. Nadat zij zich ervan verzekerd had dat alles en iedereen haar dit gezworen had, verzekerde Freya haar zoon dat hij voor eeuwig zou leven.

Balder had een vijand: Loki, de God van het Kwaad. Loki vond een plant die over het hoofd was gezien: de Maretak.

Loki maakte vergiftigde pijlen van Maretak en liet de blinde broer van Balder, Höder, onder valse voorwendselen de pijl afschieten tot hij uiteindelijk Balder trof. Balder viel dood neer waarop Frigg in tranen uitbarstte. Het lukte Frigg echter om haar zoon weer tot leven te wekken. De tranen die zij daarop van geluk liet stromen, vormden de witte parelbessen van de Maretak. Zij kuste vervolgens iedereen

Het bereiken Eens zei een leerling van Lao Tse tegen zijn meester: “Meester, meester, ik heb het bereikt!”.

Lao Tse antwoordde: “Als je beweert dat jij het hebt bereikt, staat het vast dat jij het niet hebt bereikt”.

De leerling dacht er een paar maanden over na en zei op een dag: “U had gelijk, meester, 'het' heeft het nu bereikt.”

Lao Tse keek hem met mededogen en liefde aan en raakte hem op zijn hoofd aan, en zei: “Nu klopt het. Maar vertel me wat er is gebeurd, ik wil het graag horen”.

De leerling antwoordde: “Tot die dag, waarop u tegen me zei dat 'als ik zeg dat ik het hebt bereikt, het vaststaat dat ik het niet hebt bereikt' was het een inspanning voor me. Ik deed alles wat ik kon, mijn uiterste best. Na die dag raakte het me ineens. Hoe kon 'ik' het bereiken? Want het 'ik' is de hindernis, en moest ik u wel gelijk geven. 'Het' heeft het bereikt, en het kwam echt pas aan op het moment dat 'ik' er niet was.”

Lao Tse zei: “Leg de andere leerlingen uit in welke situatie het bereikt is”. En de leerling zei: “Het enige wat ik kan zeggen is dat ik niet goed zat, niet fout, ik was geen zondaar, geen heilige, niet dit, niet dat, ik was niet iemand in het bijzonder toen het kwam. Ik was gewoon iets passiefs, alleen een deur, een opening. Ik had het niet uitgenodigd, want ook de uitnodiging zou van mij zijn. Ik was mij in feite helemaal vergeten. Ik zat gewoon. Ik was niet eens op zoek, ik informeerde nergens naar. Ik was er niet en plotseling werd ik erdoor overspoeld.”

Recept Driekoningencake

Benodigdheden en ingrediënten

Bij het ritueel van Driekoningen kan iedereen koning zijn. Diegenen die het worden, worden aangewezen door het lot. Het ritueel bestaat uit het bereiden van iets lekkers waarbij ergens in dat lekkers bijvoorbeeld een boon, noot, rozijn (of drie) wordt verstopt. Je maakt het lekkers klaar en gaat het met zijn allen opeten.

Dat lekkers kan een cake zijn, of een taart, pudding of iets anders.

Diegene die de boon vindt is de koning. Spreek van te voren af wat dat voor die dag betekent en inhoudt. Bijvoorbeeld het dragen van een kroon.

Het volgende recept is van Mieke Slagt.

Springvorm Ø 24 centimeter 275 gram cakemeel 250 gram roomboter 250 gram lichte basterdsuiker 6 eieren 6 eetlepels melk 2 theelepels kardemompoeder of kaneel 50 gram amandelen 50 gram hazelnoten 50 gram walnoten Stem de hoeveelheid af op het aantal eters, er kunnen ongeveer vijfentwintig kleine stukjes uit een cake. Houdt 1 hazelnoot, 1 walnoot, en 1 amandel apart en maal de andere noten fijn.

Doe de boter en suiker in een kom en roer of mix het tot een smeuïge massa. Roer de eieren er één voor één doorheen met de melk. Meng vervolgens de fijngemalen noten, het cakemeel en de kardemom er doorheen.

Vet het bakblik in en doe het beslag in een vorm en stop op verschillende plekken de amandel, de hazelnoot en de boon in de cake. Zet het geheel in een voorverwarmde oven en bak hem in ongeveer negentig minuten op 160° Celsius (in geval van heteluchtoven) gaar. Knip een ster uit papier en leg het papier op de cake als deze klaar is en bestrooi met poedersuiker.

Ayurveda

In de winter

Let erop dat de hier genoemde adviezen van algemene aard zijn. In principe zouden die in de koude wintertijd voor iedereen van toepassing kunnen zijn. Maar dat is geen garantie. Iedereen is anders en niemand is altijd hetzelfde. Voor meer op het individu afgestemde adviezen kun je het beste bij een Ayurvedische arts terecht.

Het Sanskriet woord 'Ayurveda' is een samenstelling van het woord 'ayus' wat 'leven' of 'levensprincipe' kan betekenen, en het woord veda dat 'wetenschap' of 'kennis' kan betekenen.

'Ayurveda' kan vertaald worden als 'wetenschap van het leven'. Ayurveda biedt op basis van verschillende aspecten mogelijkheden om een goede gezondheid vast te houden of de gezondheid te verbeteren, zowel vanuit kennis als bijvoorbeeld in de vorm van leefregels.

De vele factoren die onze gezondheid be誰nvloeden, worden in drie basisprincipes samengevat, de Dosha's zijn 'Vata', 'Pitta' en 'Kapha'. Ze zijn in de hele natuur terug te vinden, en ook in ons lichaam en in onze geest werkzaam. Zijn de drie Dosha's in evenwicht, ook afzonderlijk, dan zijn wij in principe gezond. We voelen ons 'wel' en stralen positieve energie uit.

Voorbeelden van factoren die het evenwicht van de Dosha's be誰nvloeden zijn: dagelijkse routine en leef- en gedragspatronen, zoals voeding. Ook de verschillende omstandigheden die jaargetijden ons brengen hebben invloed. In de herfst en in de winter is het belangrijk volgens de Ayurveda om op het evenwicht van de Vata te letten. Overbelasting op het werk, lange reizen, laat naar bed gaan en televisie kijken zijn factoren die verstoring van het evenwicht in de Vata kunnen veroorzaken.

De energie van de spijsvertering, wordt in de Ayurveda het innerlijke vuur of 'Agni' genoemd. Normaal gesproken is deze energie in de winter als gevolg van lage temperaturen sterker dan anders. Dat betekent dat -in principe- de meeste mensen gerust zwaarder en overvloediger kunnen eten dan anders.

Het zou zelfs zo kunnen zijn dat wanneer je te licht eet, je sterk afvalt. Sterker dan normaal. Het evenwicht in de Vata raakt dan uit evenwicht. Alleen al door wind en koude temperaturen wordt de Vata verhoogd.

Het is altijd belangrijk, ongeacht het jaargetijde, om gedurende de dag te letten op een gebalanceerde verhouding tussen actie en rust.

Door de natuurlijke verhoogde lichamelijke energie in de winter, kunnen gezonde mensen die in balans zijn lichamelijk actiever zijn. Nachtrust is een belangrijk onderdeel van een gezond leefpatroon. Regelmaat in de dagelijkse routine brengt ook evenwicht in de Vata. Eet regelmatig, bijvoorbeeld op vaste tijden. Ga niet te laat naar bed, en hou een vast patroon van gaan slapen en opstaan aan. Dit verbetert het evenwicht in de Dosha's, en vermindert stress.

Vata verlagen * Enkele manieren waarop Vata mogelijk verlaagd wordt: * Nuttigen van warme en voedzame gerechten; * Vermijden van -of minderen metrauw voedsel, koolsoorten en droog en ongekookt voedsel; * Op smaak brengen van voedsel met de smaken 'zoet' 'zuur' en 'zout'; * Gebruiken van kruiden die Vata verlagend zijn, zoals bijvoorbeeld kaneel, venkel, anijs, nootmuskaat, komijn, kardemom, zoethout, kruidnagel, verse gember, peterselie of basilicum; * Vermijden van -of minderen metdrinken van ijskoude dranken. Beter is om warme dranken te drinken.

Leven met h Het hart Het hart is een van de meest verspreide symbolen ter wereld. In verschillende culturen geniet het een bijzondere betekenis. In het westen is het hart de zetel van religieuze en profane liefde. In het oosten, zoals in het oude Egypte, werd het hart geassocieerd met intelligentie, wijsheid en het geweten die opgeslagen zouden zijn in het hart.

Na de dood werd het hart door de goden gewogen. Van slechte daden zou het hart zwaarder wegen dan de veer van waarheid, en indien dit het geval was, mocht die persoon niet verder leven in het hiernamaals. Het hart staat sinds mensenheugenis symbool voor iets dierbaars: liefde, en wijsheid. Dit geeft nog steeds aanleiding tot gebruik van metaforen in de poëzie, voor liefde, vriendschap, trouw, broederschap, moed, enzovoorts.

Het icoon voor het hart, zoals dat nu gangbaar is (met boven een inkeping tussen twee rondingen en onder uitlopend in een scherpe punt) wordt vaak als symbool voor die metaforen gebruikt. Deze heeft echter nauwelijks overeenkomst met het hart zoals het er in werkelijkheid uit ziet. Vinken ging na hoe de structuur van het hart in de medische literatuur en de kunst is beschreven en getekend, in antieke culturen en de westerse cultuur vanaf de Egyptenaren tot en met de renaissance. In antieke teksten is de structuur van het hart correct weergegeven. Bijvoorbeeld de oude Grieken hadden duidelijk ervaring met het opensnijden van lijken, waardoor hun kennis van de anatomie gebaseerd was op hetgeen zij zelf hadden waargenomen.

De illustratie van het hart had in antieke bronnen aantoonbare anatomische grondslag. De manier van wetenschap bedrijven gedurende de jaren van de middeleeuwen leidde ertoe dat het symbool van het hart er op de dag van vandaag zo uitziet. Tot in de Middeleeuwen is er eigenlijk niets gewijzigd in de weergave van het hart.

Wetenschappers, leermeesters en medici gaven er in de middeleeuwen de voorkeur aan het citeren uit het werk van klassieke auteurs en deze bronnen in hun eigen handboeken gewoon over te schrijven. Van enige correctie of het zelf doen van onderzoek was geen sprake. De middeleeuwse vertalers waren daar niet in geïnteresseerd of hadden slechte kopieën tot hun beschikking, of allebei.

Van Galenus' uitvoerige betogen was niet meer over dan een aantal losse statements. Wat waarschijnlijk gebeurde, was dat deze en andere teksten vertaald werden, van commentaar werd voorzien. Waarna opnieuw (fragmenten) van de tekst plus het commentaar werden vertaald, enzovoorts.Dit hele proces van overschrijven, interpreteren, selecteren en vertalen leidde tot bizarre fouten. Onder andere de vorm van 'ons' symbool voor het hart. De inkeping van het hart zou het gevolg van verwarring zijn tussen een tekst van Aristoteles en het commentaar hierop van Galenus.

Aristoteles schreef dat het hart op basis van zijn bevindingen niet twee maar drie ruimten heeft. Een derde ruimte is gelegen in het midden tussen de twee andere kamers.

In het commentaar van Galenus gaf hij aan, te denken aan een ‘fovea’, een holte in de rechterkamer. Daarnaast meende Aristoteles weer dat de 'trachea' rechtstreeks uitmondde in het hart.

In de middeleeuwen moet dit tot verwarring hebben geleid, wat de vraag opriep hoe het hart af te beelden.

Middeleeuwse illustratoren besloten tot het afbeelden van een soort inkeping aan de basis van het hart. In ieder geval verscheen in 1320, in Bologna voor het eerst de afbeelding van het hart als een schelp, met een inkeping aan de basis.

In de loop van de Renaissance met eminente medici als Vesalius en wetenschappers als Da Vinci nam de anatomische kennis namelijk hand over hand toe, waardoor het beeld van het hart als schelp in medische en andere wetenschappelijke werken langzaam verdween. Het hart als schelp was buiten de medische wereld inmiddels een eigen leven gaan leiden in afbeeldingen en in kunstuitingen. Al dan niet vanwege de vergelijking met bladvormen in de natuur, wat het romantische karakter van het icoon versterkte.

Het was een geaccepteerd en geliefd motief geworden en ontwikkelde zich uiteindelijk zelfs tot een icoon dat niet meer weg te denken is uit onze samenleving. Een populair beeld dat in aanvulling hierop in de Renaissance ontstond, is het hart doorboord door een pijl.

De pijl verwijst hier naar Cupido die volgens de legende de harten van de mensen doorboort met een pijl voorzien van een gouden punt om ze daardoor in liefde te laten ontvlammen.

hart en ziel Het element Aarde Aarde en de natuur

Het element Aarde belichaamt de energie van de winter volgens de kennis van het Keltische Levenswiel. Aarde de tijd van conceptie, stilte, duisternis, terugtrekken, rust, wijsheid en ouderdom. Binnen de Keltische traditie staat Aarde in verband met de winter en het noorden. Dit lijkt logisch, maar dit is niet altijd het geval in andere tradities.

In bijvoorbeeld de Traditionele Chinese Geneeskunst (afgekort met TCM) is de nazomer met Aarde verbonden. Soms wordt Aarde ook verbonden met de Lente.

De winter is de nacht van het jaar. De Aarde slaapt schijnbaar, maar krachten van vernieuwing en zuivering zijn aan het werk. De kracht van nieuw leven begint te kloppen in een ogenschijnlijk rottend vergeten zaadje. Uiterlijk is er rust: innerlijk is er groei! In de winter wordt eenieder op zichzelf teruggeworpen en zo als ware gedwongen een gebied te onderzoeken dat tot nu toe onbekend terrein is geweest of zaken uit het leven die tot nog toe niet verwerkt zijn. Heb vertrouwen dat inspiratie vanzelf komt, alsof het uit het niets komt.

Accepteer dat het leven een volkomen autonoom proces is dat er 'gewoon' is wat alleen maar nauwlettend gevolgd kan worden.

Aarde en feesten

Over de gehele wereld worden feesten gehouden waarbij (Moeder) Aarde wordt geĂŤerd. Voorouderlijke volken als de Germanen en de Kelten vierden gedurende het jaar Aardefeesten, bijvoorbeeld volgens het Keltisch Jaarwiel.

Voordat er sprake was van een kalender verdeelden deze volkeren het jaar in seizoenen, die geconcentreerd ware rondom zaaien, oogsten, en het onderhouden van land en de veestapel.

Aan het einde van de winter en het begin van de lente was het tijd om te ploegen, zaaien en te planten. Aan het begin van de zomer dreef men het vee naar groene gebieden om te grazen, en werden vruchtbaarheidsfeesten gevierd.

Aan het einde van de zomer, het begin van de herfst was de oogsttijd. Het vee werd door het slachten uitgedund en de rest van het vee keerde terug naar lager gelegen gebieden. Ook werd de jacht op het wild geopend.

Aan het einde van de herfst en het begin van de winter brak er een rustige periode aan waarbij men zich terug trok bij huis en haard. De voorraad voor de winter werd opgeslagen in de schuren en de kelders.

In onze moderne consumptiemaatschappij draait alles om eten en drinken maar de achtergronden, oorsprong, de gebruiken en betekenis van de feesten zijn voor veel mensen niet meer duidelijk. De basis van de feesten is steeds het bewustzijn dat elementen gekoesterd moeten worden, omdat schaarste door het veronachtzamen van elementen heel snel leidt tot schaarste van voedingsstoffen en de onherroepelijke dood. Bewustwording ten aanzien van de achtergronden van deze oeroude riten en gebruiken die met het vieren van de jaarfeesten gepaard gaan, zal het respect voor de geschenken die Moeder Aarde ons geeft en de waarde ervan in ons leven toenemen.

Alle feesten die met schepping en vruchtbaarheid te maken hebben zijn Aardefeesten. Aangezien de natuur in zijn geheel deel uitmaakt van de totale schepping hebben Aardefeesten vanzelfsprekend ook onderdelen Vuur, Water en Lucht. De oude Grieken wijden verschillende feesten aan Demeter, de Godin van de landbouw, het koren, van het brood en alle arbeid die te maken had met het bewerken van het land en de werktuigen die daarbij hoorden. Haar naam is een samenstelling van Oudgriekse woorden waarover verschillende theorie over de oorsprong bestaan. In een verklaring betekent Demeter 'de moeder of gever van koren en voedsel in het algemeen', een andere spreekt van 'Godin van de Aarde' ofwel 'Moeder Aarde'! De twee oorspronkelijk Keltische jaarfeesten die worden beschouwd als Aardefeesten zijn Samhain en Yule. Deze feesten worden beschouwd als Aardefeesten omdat ze in de winter plaatshebben, het seizoen dat in veel tradities is verbonden met Aarde.

Aarde en yoga

Aarde-energie wordt versterkt door grondingsoefeningen en yogahoudingen die verbonden zijn met element Aarde. De eigenschappen van dit element zijn vooral de stabiliserende en vormgevende kracht, de structuur en de steun. Tijdens beoefening gericht op het element Aarde kan speciale aandacht gegeven worden aan alignement, rechte lijnen, met stevigheid in de Asana's zijn, staande houdingen, aarding, versterken van de benen en het bekken, dit alles in een regelmatig ritme bijvoorbeeld in een flow.

Op zout

Het Zout is wonder nut, het moet’et al bewaren, Wie kan’er sonder dat in verre Landen varen?

Al wat den mensche voedt, al wat men zuyvel hiet, En deugt of sonder Zout, of sonder Pekel niet.

Geen Kock en kan bestaen, geen Meyt en weet te koken, Soo haest als haer het Zout of pekel heeft ontbroken; En wie de Tafel deckt, en Zout daer op vergeet, Die toont dat hy sijn ampt in geenen deel en weet.

Zout dient ontrent het vleysch, het dient ontrent de vissen, Dies kan men beter gout, als zout op aerden missen: Maer hier en over-al soo dient de middel-maet, Want als men die vergeet, soo wordt het goede quaet.

Jacob Cats (1577-1660)

De meeste mensen kennen zout alleen als toevoeging in het eten en weten wel dat te veel zout niet goed voor ze is.

Voor ons is zout heel normaal. Het is goedkoop en je haalt het gewoon bij de supermarkt. Vroeger was dit een heel ander verhaal. Zout is een waardevolle grondstof die al duizenden jaren geleden werd geprezen door mensen die op de hoogte waren van de verbazingwekkende genezende werking.

Vanaf de dageraad van de mensheid kent men zout als medicijn, als conserveermiddel en als verbinding met de geestenwereld. In de oudheid was zout zo kostbaar dat het voor hetzelfde gewicht aan goud kon worden geruild. In het oude China werden zoutcakes als betaalmiddel gebruikt. Mensen vonden vroeger zout erg belangrijk. Het werd ook toen namelijk gebruikt als conserveringsmiddel. Zo kon je bijvoorbeeld vlees veel langer bewaren. En ook toen al gebruikten mensen het zout om hun eten lekkerder te laten smaken.

Dus er was veel vraag naar zout terwijl er geen of weinig zout per schip binnenkwam. Dit zorgde ervoor dat het zout zeer prijzig was. Het kwam daarom eerst alleen bij de hele rijke mensen op tafel te staan.

De bloem stond hierbij symbool voor het vlees, en het zout voor het bloed.

Het doel van de ceremonie was het echtpaar tot bloedverwanten te maken.

Arabieren delen brood met zout ten teken van een verbond.

Men gebruikte vroeger het zout ook als betaalmiddel. Romeinse soldaten kregen namelijk niet betaald met geld, maar met een portie zout. Deze portie zout noemden ze ‘salarium’: daar komt ook ons woord salaris vandaan.

Zout heeft een opmerkelijk zuiverende eigenschap. In de zee fungeert zout als ontsmettingsmiddel en vernietigd het bacteriën. Zout is in vele culturen gebruikt in rituelen voor het reinigen en zuiveren van negatieve energie.

In de oudheid dacht men dat zout een vervangingsmiddel was voor het levengevende bloed van de moedergodin. Zowel in het Judaïsme als in het Christendom werd zout beschouwd als vervangingsmiddel voor bloed op het altaar omdat het uit de baarmoeder van de zee afkomstig was en naar bloed smaakte. De Romeinen beschouwden zout als het bloed van de geest en deelden tijdens de huwelijksceremonie aan bruid en bruidegom een koek die was gemaakt van bloem en zout.

Het bijgeloof dat in sommige culturen bestaat over het morsen van zout is ontstaan uit het verhaal tussen zout en bloed: als je zout morst, spil je bloed.

Zout over je linkerschouder gooien om je van tegenslag te behoeden is ook een oud gebruik. Vandaag de dag wordt iemand die zeer betrouwbaar is 'het zout der Aarde' genoemd. Zo wordt zout geassocieerd met wijsheid, evenwichtigheid en kracht.

Wellicht heb jekeer de Neerkijkende hond aljenegenennegentig beoefend en voer deze yogahouding net zo automatisch en vanzelfsprekend uitbeoefent, alsUitnodiging lopen.om Het is belangrijk wanneer je Yoga bewust te 'zijn' bij alles wat je doet.

T e 'zijn' in wat je doet.

Dus ook bij het lopen, en bij het uitvoeren van de Adho Mukha Svanasana voor de honderdste keer.

Beleef het als de eerste keer, met een 'beginner's mind'. vaak hond je ook je de heupen die Wellicht heb je Hoe de Neerkijkende al negenennegentig keerin beoehouding hebt gezet, cultiveer beginner's mind.

Met het van deleven heupen streken voer je dezestrekken yogahouding net zo automatisch en vanzelfsprekenfendde mogelijkheden in het buiten de yogastudio. kend uit als lopen.

Het is belangrijk je Yoga beoefent, omelke beMet een beginner's mindwanneer beschouw je elke beoefening en elke beweging in een houding, ademhaling hetTe een nieuwe erwust te 'zijn' bijals alles ware wat je varing. doet. 'zijn' intotaal wat je doet.

Dus ook bij Elkhetmoment dan versterkt, vergroot, lopen, en bij hetwordt uitvoeren van de Adho Mukha Svanasana voor de verbijzonderd.

Dat moment het belangrijkste moment honderdste keer. wordt van je bestaan.

Het beoefenen van beginner's mind stelt je in de gelegenheid -of leert jeom ook op anBeleef het als de eerste keer, met een 'beginner's mind'.

Hoe vaak je der vlaksituaties beginner-oud te kunnen zijn. Het leert verons om alle en nieuwzonder wachtingen Te kunnen probeooken je heupen inte diebenaderen. houding hebt gezet, cultiveer de beginner's mind. ren, fouten te kunnen accepteren, zonder gehechtheid.

Met de beginner's mind stromen Met het strekken van de heupen strekken de mogelijkheden in het lewe in plaats van dwingen.

Ik nodig jedevan harte uit om bijen je volgende yogaven buiten yogastudio. les, bij het begin van de dag, zelfs nu, om de intentie te hebben om elk moment te benaderenMet met de nieuwsgierigheid van een beginner's mind. een beginner's mind beschouw je elke beoefening en elke beweWellicht heb je de Neerkijkende hond al negenennegentig keer beoefend en voer je deze ging in een houding, elke zo ademhaling als ware het een totaal nieuwe yogahouding net automatisch en vanzelfsprekend uitbeoefent, als lopen.om Het is belangrijk wanneer je Yoga bewust te 'zijn' bij alervaring. les wat je doet.

T e 'zijn' in wat je doet.

Dus ook bij het lopen, en bij het uitvoeren van de Adho Mukha Svanasana voor de honderdste keer.

Elk moment wordt dan versterkt, vergroot, verbijzonderd.

Beleef het als devaak eerste keer, met een 'beginner's mind'.

Hoe je ook je heupen in die houding hebt gezet, cultiveer de beginner's Dat moment wordt het belangrijkste moment van je bestaan. mind.

Met het strekkeninvan deleven heupen strekken de mogelijkheden het buiten de yogastudio.

Heteen beoefenen van beginner's mind stelt je in de gelegenheid -of leert Met beginner's mind beschouw je elke beoefening en elke beweging in een houding, elke ademhaling alsvlak ware hette kunnen een totaal nieuwe erje- om ook op ander beginner zijn. Het leert ons om alle varing.

Elksituaties moment wordt dan versterkt, vergroot, -oud en nieuwzonder verwachtingen te benaderen.

Te kunverbijzonderd.

Dat het belangrijkste moment nenmoment proberen, en wordt fouten te je kunnen accepteren, zonder gehechtheid. van bestaan.

Het beoefenen beginner's mind stelt je in Met de beginner's mindvan stromen we in plaats van dwingen. de gelegenheid -of leert jeom ook op ander vlak beginner tebijkunnen zijn. Het leert ons om alle situaties -oud en nieuwzonder verIk nodig je van harte uit om je volgende yogales, bij het begin van de wachtingen te benaderen.

Te kunnen proberen, en fouten te kunnen accepteren, zonder gehechtheid.

Met de beginner's dag, en zelfs nu, om de intentie tevan hebben om elk mind moment stromen te benadewe in plaats dwingen.

Ik nodig jenieuwsgierigheid van harte uit om bijen je volgende ren met de van een beginner's mind. nu, yogales, bij het begin van de dag, zelfs om de intentie te hebben om elk moment te benaderen met de nieuwsgierigheid mind. van een beginner's

Godinnen vroeger en nu Aan de hand van dit verhaal zou je een themales voor een kinderyogales of tieneryogales kunnen uitwerken.

Ovidius Publius Ovidius Naso leefde van 43 voor Christus tot 25 na Christus. Ongeveer tweeduizend jaar geleden schreef hij zijn meest beroemde werk, getiteld ‘Metamorphoseon Libri’. Bestaande uit vijftien delen met dichtwerk die verhalen over de Griekse en Romeinse mythologie. De rode draad in die verhalen is de transformatie, de metamorfose. De tijd waarin deze verhalen zich afspelen spreid zich uit van het begin der tijden tot aan de tijd van de Romeinse keizer Augustus.

De goden en godinnen die Ovidius beschrijft hebben veel menselijke trekken: jaloezie, kleinzerigheid, ondeugd, trots en verliefdheid. Zij worden eigenlijk afgeschilderd als gewone mensen. De toon van het werk is speels, wat afweek van de traditie. Wel geheel volgens traditie schreef Ovidius de Metamorfosen volledig in de dactylische hexameter, de meest gebruikte versvoet voor epische gedichten in de Klassieke Oudheid. Zowel de heldendichten Ilias en Odyssee van Homerus als de Aeneis van Vergilius zijn in deze vorm geschreven. Ook helden komen er niet gunstig van af, zoals koning Midas.

Midas ziet zijn wens om alles wat hij aanraakt in goud te veranderen in vervulling gaan, waarna bijna verhongert.

Verschillende vertellingen verhalen over gewone mensen, zoals Icarus, die in zijn hoogmoed met zelfgemaakte vleugels te dicht naar de zon vliegt waardoor de was smelt en hij neerstort.

Ook andere wezens ontkomen niet aan een wreed lot van transformatie, zoals Echo, een praatzieke bergnimf die verliefd werd op Narcissus. Hera was op zoek naar Zeus, haar man, waarvan ze vermoedde dat ze hem bedroog met een nimf. Echo hield haar aan de praat, waardoor Zeus en de nimf niet gesnapt werden. Hera sprak in haar toorn een vloek over Echo uit, waardoor zij nooit meer het woord kon nemen of een gesprek kon beginnen.

Narcissus was een mooie jonge man die alleen maar oog had voor de jacht en absoluut niet voor amoureuze relaties.

Toen op een dag Echo de mooie Narcissus zag was ze meteen halsoverkop verliefd en volgde hem waar hij ook ging.

Echo kon niet beginnen met praten, en wachtte haar kans af tot hij zou spreken.

Op het moment dat Narcissus alleen was, hoorde hij iets en vroeg “wie is daar?” Echo beantwoordde met dezelfde vraag. Uiteindelijk vroeg Narcissus om hem te vergezellen, waarop Echo hetzelfde -met heel haar hart- herhaalde en op hem af rende. Narcissus wees haar bot af, waarop Echo haar hart brak, langzaamaan in bergen en grotten vol schaamte wegkwijnde tot alleen haar stem over was gebleven.

Later, na de zoveelste brute afwijzing van een aanbidster, bad het slachtoffer van hartenpijn tot Aphrodite om hem te laten ervaren wat het is om afgewezen te worden. Aldus werd hij verliefd op zijn eigen spiegelbeeld op het wateroppervlak. Hij trachtte de verschijning te kussen, maar die verdween natuurlijk iedere keer. Wanneer hij huilde verstoorden de tranen het beeld, waarop hij van ellende uitriep of de ­verschijning wilde stoppen met hem steeds te verlaten. Hij kon zich niet losweken van het water, waarop hij op zijn beurt wegkwijnde en stierf. Toen men op zoek ging naar zijn lijk om te verbranden vonden ze enkel nog een bloem.

Ovidius Boek VI Metamorfose

Metamorfose betekent transformatie.

Ook gedaanteverandering wordt een metamorfose genoemd. In het verhaal van Arachne transformeert de godin Athene in een oude vrouw en weer terug in zichzelf, het meisje verandert in een spin. Vele verhalen en sprookjes vertellen ons over transformatie: Doornroosje, Assepoester, Koning Arthur, enzovoorts.

Het verhaal van Arachne Een mooi en arm meisje uit Lydië, genaamd Arachne, is zeer bekwaam in het spinnen en weven. Zij maakt kleden met hele kleurige voorstellingen van dieren en de natuur. Wijd en zijd zijn haar kleden bekend en geliefd, en zij werd een welvarend mens. Arachne krijgt daarom op gegeven moment zelfs les van Pallas Athene, de godin die bekend stond om haar kundigheid bij het weven. Hierdoor bereikt de kundigheid en schoonheid ongekende hoogten.

Men eert Arachne om de schoonheid van het werk, maar erkent haar ook als de “leerlinge van Pallas”. Hierom wordt Arachne zeer boos, en ontkent dat dat ook maar iets van doen had van haar eigen kundigheid. Zij vindt zelfs dat zij beter is dan Athene. Op gegeven moment gaat zij een stap te ver, en daagt de grote godin uit: “Ik daag Athene uit voor een wedstrijd. Ik zal haar niets weigeren wanneer ik overwonnen wordt.”

Een oude vrouw, met lange grijze haren, steunend op een stok, waarschuwt haar nog: “Luister naar mijn wijze raad van jaren en stel u tevreden met de roem dat u de beste van de stervelingen bent."

"Zwicht voor de macht van de godin en vraag haar om vergeving. Wanneer je vergiffenis vraagt, zal zij het je schenken.” Arachne kijkt boos naar de oude vrouw, staakt haar werk en zegt boos: “Je hoge leeftijd versuft je, oude vrouw, in plaats van dat het je wijsheid verschaft. Ik heb je raad niet nodig, ik geef mezelf wel raad. En waarom komt Athene niet zelf? Waar blijft zij? Ontwijkt zij de wedstrijd?”

De oude vrouw werpt bij het horen van de woorden de vermomming van de ouderdom af, en daar sprak de godin Athene: “Zij kwam!” Arachne bloost licht bij het zien van haar leermeester, maar blijft onverschrokken. Door ijdelheid en roemzucht gedreven stort zij zich verder in het verderf. Jupiter's dochter weigert haar niets, vermaant haar niet langer, maar stelt de wedstrijd ook niet langer uit.

Beide vrouwen gaan naar hun eigen vertrek en weefgetouw, de wedstrijd begint. Wanneer de wedstrijd is afgelopen worden de werken met elkaar vergeleken. Het kleed van Pallas toont de heuvel van Mavors met tweemaal zes goden die in hoge tronen om Zeus zitten, als koningen afgebeeld.

Soms door een spreuk of drankje, soms door een reis. In de natuur om ons heen zien we ook mooie en zelfs prachtige voorbeelden van een metamorfose: een rups die in een vlinder verandert en het kikkervisje dat uitgroeit tot een kikker. Ook de spin ondergaat jaarlijks een transformatie door in een nieuwe huid te kruipen.

Het kleed van Arachne toont allerlei goden en godinnen en hoe zij door van gedaante te verwisselen de mensen voor de gek houden.

Athene ziet dat zij verloren heeft, het kleed van Arachne is beter en mooier.

Maar zij is woedend, woedend omdat zij verloren heeft, en woedend om de belediging van Arachne die de zonden van de goden afgebeeld had. De godin wil Arachne wreed straffen en wikkelt spoel en draad om haar nek, maar bedenkt zich: “je mag blijven leven, maar je mag ook blijven hangen, net als je nageslacht.”

Arachne wordt besprenkeld met de sappen van Hecate's kruiden. Onmiddellijk vallen de haren van Arachne uit en schrompelen haar neus en oren ineen.

Haar hoofd wordt haast onzichtbaar en ook het hele lichaam wordt kleiner.

Aan weerskanten van haar nieuwe lichaam groeien dunne sprieten als benen. Haar lichaam wordt rond en bol.

Uit een orgaan aan de achterzijde van haar lijf begint zij draden te spinnen en een web te weven: Arachne is een spin!

Carryoga Bij Carryoga® worden twee oude tradities samengebracht: het dragen van het kind in een draagdoek voor het hart en Hatha Yoga. Met deze nieuwe vorm van yogabeoefening wordt letterlijk invulling gegeven aan één van de betekenissen van het woord 'Yoga' in het Sanskriet: verbinding.

Verbinding tussen ouder en kind en verbinding met een nieuwe lichamelijke balans. Carryoga® biedt precies dat: door veilig Hatha Yoga houdingen uit te voeren. Met het kind dicht op het hart gedragen. Carryoga® is voor moeders met hun jonge kind een natuurlijke manier om opnieuw lichamelijk in balans te komen. Maar ook voor vaders en partners die Yoga met hun kind willen doen.

Carryoga® is ontwikkeld door Kay Poelen, in samenwerking met yogadocente Vera Uit de Weerd. Het merk Carryoga® en de vorm van Yoga beoefenen zijn geregistreerd door ByKay®.

Pureyoga biedt een docententraining aan in een samenwerking tussen Kay Poelen en Rineke Vierhoven. Om zelf lessen Carryoga® aan te mogen bieden is een licentie vereist. Het met succes doorlopen van de docententraining is één van de stappen om de licentie te kunnen verkrijgen. Lees meer hierover op de website: www.pureyoga.nl.

®

Agenda Docententraining Carryoga速

2013 Februari

1-2 Locatie Rotterdam Maart

1-3 Locatie Rotterdam

15-3 Locatie Breda

29-3 Locatie Rotterdam April

23-4 Locatie Breda Mei

17-5 Locatie Rotterdam Juni

14-6 Locatie Rotterdam Meer data volgen snel....

Yoga en meer Uitgangshouding Een fijne houding, aan tafel of op de grond.

Uitvoering oefening

Ieder kind krijgt een blad met de stukken plakband. Haal steeds een stukje Krijt, bij voorkeur dik stoepkrijt van de beschermlaag weg zonder de Kom zout vorm aan te tasten. Laat het kind het gekleurde zout in de vormpjes gieten Breed dubbelzijdig plakband of met een lepeltje. Wanneer het stukje Een scherp mesje, een rasp, en een potje bedekt is, laat je het kind het overtollige voor elke kleur, een zeef zout terug doen in het potje door het Dik papier, bijvoorbeeld 160 gram per vier- blad boven het potje te houden en het terug te laten glijden. Ga hier mee door kante meter, wit of gekleurd tot alle stukjes gekleurd zijn.

Voorbereiding Variatie Rasp het krijt fijn boven het zout. Gebruik voor elke kleur (krijt) een apart Laat het kind een tekening maken door kommetje op potje. Maak voor ieder met hobbylijm lijnen te maken. Strooi kind een stuk dubbelzijdig plakband. voordat de lijm droog is het zout met Plak het op een blad papier, laat de be- verschillende kleuren over de lijnen, en schermlaag zitten. Snij figuurtjes in de giet het overtollige zout er af. Laat het beschermlaag van het dubbelzijdig plak- drogen. band, bijvoorbeeld met tekeningetjes als voorbeeld. Het plakband zelf dient intact te blijven. Snij zodanig dat je stukje voor stukje de beschermlaag kan weghalen, op het moment dat de kinderen kunnen gaan schilderen.

Benodigdheden

Herakleitos

Schilderen met zout is goed met kinderen te doen, die direct resultaat zien.

Mogelijk vanaf kleuterleeftijd. Het vraagt wel enige voorbereiding om al het zout van tevoren op kleur te krijgen.

Schilderen met zout

"Onderwijs is niet het vullen van een vat, maar het ontsteken van een vuur."

voor jezelf en kinderen

Knutselen aan de knijpervlinder Benodigdheden Koffiefilters Ecoline inkt Schaar Houten wasknijpers

Uitvoering oefening Neem een koffiefilter, en knip deze open. Vervolgens maak je de filter nat en laat er dan druppels ecoline op vallen. In een mooi patroon of vorm. Laat deze drogen. Knip dan de filter in een vorm, bijvoorbeeld de vleugels van de vlinder.

Versier een wasknijper met de vleugels, en knijp de vlinder aan een lijn of touw. Wanneer je meerdere vlinders maakt, kun je ook een vlinder-mobiel maken.

Vormtekenen

Vanuit de antroposofische leer bezien bezitten we twaalf zintuigen. De eerste vier vormen de basis: levenszin, tastzin, bewegingszin en evenwichtszin.

Wanneer in de antroposofie gesproken wordt over bewegingszin, gaat het niet alleen over het fysiek bewegen van het eigen lichaam en ons waarnemen daarvan. Daarnaast gaat het om het innerlijk mee kunnen bewegen met de bewegingen en vormen die we buiten ons waarnemen. Vorm wordt gezien als tot stilstand gekomen beweging.

In de wereld om ons heen kunnen we talloze vormen waarnemen, waaraan beweging ten grondslag ligt. In planten en bomen bijvoorbeeld, en de beweging door wind en water. Door ons in de vormen te bewegen gaan de vormen in ons leven. Beweging en taal zijn nauw aan elkaar verwant. Vormtekenen is daarmee van invloed op meer dan bijvoorbeeld de ontwikkelen van ooghandcoördinatie. Het vormtekenen legt op jonge leeftijd een basis waarop het meetkunde-onderwijs zich kan enten op latere leeftijd. Dat kan vervolgens voorbereiding zijn om op weer latere leeftijd tot het beleven en verdiepen van kennis van de wiskunde, de astronomie, maar ook de kunstgeschiedenis.

Benodigdheden Ruimte, bakjes met zand, papier en dergelijke. Alles waarmee vormen ook op een andere manier ervaren worden dan met een potlood op papier.

Uitvoering oefening Vormtekenen is het natekenen of laten ontstaan van eenvoudige en later ingewikkelde patronen en structuren met de vrije hand. Laat lijnen en vormen eerst met de ledematen uitvoeren en ervaren.

Kinderen kunnen de vormen lopen, kunnen ze met een vinger in de lucht maken, op het schoolbord en in zand.

Indien hiervoor materiaal voorhanden is, kunnen vormen ook gevoeld worden door deze met bijvoorbeeld een vinger te volgen.

Houdt rekening met de ontwikkelingsfase van die leeftijdsgroep. Jonge kinderen stappen eerst de vormen in de ruimte en daarna tekenen ze lijnen die deze beweging uitdrukken. Laat als basis een rechte en een kromme lijn vormtekenen. Het gevoel kan betrokken wordt door het gebruik van beelden, versjes of verhalen om de vorm te introduceren en levend te maken.

Versje

als met innerlijke beeldvorming. Verder wordt de oog-handcoördinatie geïntegreerd met de ruimtelijke beleving. De grove en fijne motoriek wordt gestimuleerd.

Geometrische vormen: deze helpen bij het ontwikkelen van ruimtelijke oriëntatie en alertheid. Bevordert het rekenkundige/ wiskundige denken te ontwikkelen.

Spiralen, of het werken met middelpunt en periferie (omtrek) waarbij van buiten naar binnen gegaan wordt of omgekeerd. Dit is ik-versterkend.

Vooruit en achteruit lopen: motoriek wordt ontwikkeld en ingeslepen. Innerlijke beeldvorming wordt gestimuleerd

Drie helpers heb ik altijd bij de hand Ze trekken de lijn van de ene naar de anderen kant Soms moet het recht, soms moet het krom En soms ook een keertje andersom!

Gebruik daarna bijvoorbeeld meetkundige vormen van sneeuwkristallen en honingraten, de spiralen van een slakkenhuis, de banen van de aarde of planeten in het zonnestelsel.

Gebruik kleuren en vormen spaarzaam.

Kleurbeleving kan een meer gevoelservaring zijn, wat niet een hoofddoel is.

Wat wel een mogelijkheid is om gekleurd papier te gebruiken. Te veel vormen, bijvoorbeeld door voor de sier de tussenruimten op te laten vullen is niet gewenst, wanneer je de 'hoofdvorm' wilt laten beleven.

Werking De ruimtelijke oriëntatie wordt geoefend, zowel door zintuiglijke observatie

en positieve en negatieve ruimte wordt onbewust beleefd.

Een kruising, zoals sterren, lussen, lemniscaat en (later) gevlochten vormen leidt tot een versterkte beleving van binnen en buiten. Ontmoeting van de polariteiten leidt tot een versterkte ik/ jij-beleving, verbeterd inschattingsvermogen, bewegingszin en evenwichtszin, stimuleert het bewustwordingsproces.

Metamorfosen, of het afmaken van onvoltooide vormen: versterkt het beeldvormende vermogen en versterkt fantasie, het flexibele denken en sociale vaardigheden.

Lemniscaat lopen Volg de liggende acht Uitvoering oefening Breng je rechterarm naar voren en breng je duim omhoog. Vanuit het centrum maak je de liggende acht (Lemniscaat).

Volg met je ogen de beweging, zonder je hoofd te bewegen. Je kunt deze oefening ook op papier doen.

Figuren lopen Uitgangshouding De kinderen lopen vrij door de ruimte langs elkaar.

Uitvoering oefening Op een bepaald teken lopen ze – zonder dat van tevoren af te spreken – samen in de vorm van bepaalde figuren.

Makkelijke figuren zijn cirkel, driehoek, vierhoek of een acht.

Uitvoering oefening Docent loopt voor op en de kinderen lopen er achter aan. Loop zo een aantal cirkels. Vervolgens lopen er twee links en rechts naar elkaar toe in het midden: de persoon van rechts gaat voor en loopt door en vervolgens links loopt door. Laat dit nogmaals zien. Dus de oefening langzaam opbouwen. Dan wederom met elkaar in een cirkel gaan lopen op een bepaald moment loopt degene zoals afgesproken in de cirkel en vormt de Lemniscaat. Dan gaat het erom elkaar de ruimte te geven om, om en om door te lopen. Rechts gaat voor.

Mindfulness: vinger-labyrint

Spiraal lopen De beweging van de spiraal is een oerbeweging die in alle natuurrijken werkzaam is. De spiraal zien we in het stenen rijk in de draaiing van fossielen en schelpen, in de plantenwereld in de windingen van bonen en druivenranken, bij de dieren in de draaiing van de horens van gems, springbok of antiloop, maar ook in de bijen die in spiraalvorm naar de zon opvliegen; en tenslotte is het de spiraal waardoor de menselijke geest afdaalt naar zijn eigen kern en zich weer naar buiten verbindt met de wereld.

De ontwikkeling van het bewustzijn in een mensenleven verloopt in een spiraal, elk jaar komen we terug op hetzelfde punt maar op een ander niveau.

We draaien om de as van onze eigen Ik-kern. Daarom lopen we in de tijd van de terug keer van het licht een spiraal, en brengen het licht dat we in het midden van ons 'zijn' hebben ontstoken naar buiten, naar de vier natuurrijken om ons heen.

Een labyrint is een kruisingsvrij slingerend pad dat de loper langs een weg naar het midden leidt en weer terug naar buiten. Anders dan een doolhof hoef je in een labyrint geen keuzes te maken of je linksaf of rechtsaf zal gaan.

Het labyrint is een eeuwenoud symbool dat er toe dient om een innerlijke reis te maken. Je kunt het zien als een Benodigdheden loopmeditatie. Door de vinger-labyrint Het teken van het lemniscaat op een te 'lopen' ontstaat er innerlijke ruimte, groot stuk papier, bijvoorbeeld op A3 rust en balans. formaat.

Uitgangshouding Uitvoering oefening Zitten in comfortabele Yogazithouding.

Het kind houdt een potlood in de rechUitvoering oefening terhand. Zet het potlood in het midden van de luie acht en begin naar boven Voel de grond onder je. Adem door. met de liggende acht. De ogen volgen Plaats wijsvinger op labyrint en volg de het potlood. Doe de beweging een keer weg naar binnen. De beweging is langof tien. Dan de potlood in de linker- zaam. De weg naar binnen staat voor hand. Ogen volgen de linkerhand. loslaten. Zijn er dingen die je wil loslaten? Door dingen bewust los te laten Tenslotte twee potloden, een in rechbereid je je voor op de weg naar binterhand en een in linkerhand, maak nu nen op de aankomst in het centrum. Je de zelfde beweging, maar met tweewordt letterlijk ontvankelijk voor nieupotloden achter elkaar. Je tekent de we dingen. Het verblijf in het centrum liggende acht met tweepotloden. Potstaat voor ontvangen. Je komt er in verloden mogen elkaar niet raken. Dit is binding met je kern, je innerlijke bron. een goede oefening om de ogen beter te laten samenwerken over de middel- De weg naar buiten staat in teken van lijn. Hierdoor kunnen de ogen soepeler toelaten. Wat heeft er zich eventueel de middenlijn oversteken bij het lezen aangediend tijdens de reis door het laen schrijven. De oefening bevordert de byrint en hoe kan je dit laten bezinken oog-handcoรถrdinatie. en meenemen naar je dagelijks leven.

Lemniscaat nen

teke-

Yoga en meer voor zwangeren en hun kind

Contact met je kind Eens in het oude India kreeg een Ayurvedische geneeskunde examenklas een laatste opdracht. De opdracht was: “Vind dingen die geen therapeutische waarde hebben”. Alleen Jivaka kwam met lege handen terug. Alles waar hij zijn aandacht aan had gegeven was van invloed op zijn geest en lichaam, zo zei hij. De fluitende vogels, de wind die langs zijn gezicht streek, de zonsondergang die hij had gezien, de smaak van kruiden, het aroma van bloeiende bloesem. Al deze ervaringen hadden een therapeutische werking op hem en konden daarom als een soort geneesmiddel worden beschouwd.

Tijdens de zwangerschap ontvangen de cellen waaruit het kind is opgebouwd voortdurend informatie over de moeder.

Het is informatie over haar ervaringen en gewaarwordingen. De baarmoeder is een omgeving vol geluiden en sensaties. Indrukken van de moeder worden onophoudelijk doorgesluisd.

Deze chemische stoffen genereren allerlei respons in het lichaam van de zwangere en in het lichaam van haar ongeboren kind. Met behulp van echo's is aangetoond wat een ongeboren kind ervaart direct nadat de moeder een spanningsvolle ervaring heeft gehad die haar angstig heef gemaakt. Dit blijkt bij het ongeboren kind te leiden tot een verhoogde hartslag en krachtiger trappelen met de benen.

De zwangerschap kan als gelegenheid worden gezien om bewust te worden van de omgeving en de invloed die de omgeving op de zwangere heeft en het ongeboren kind. Leren goed voor zichzelf te zorgen, wat meteen goed voor het kindje zorgen is. Aandacht is een sleutel tot het creëren van een voedende omgeving voor het ongeboren kind. Negen maanden lang vormt de baarmoeder en het lichaam van de moeder de leefomgeving van het ongeboren kind. Al haar ervaringen hebben invloed op de baby.

Dit bewust te worden, deze informatie kan de moeder leren gebruiken om zo een magisch begin voor haar kind te creëren.

Een ongeboren kind is een veerkrachtig flexibel wezen dat veel bewuster, ontvankelijker en interactiever met zijn omgeving omgaat dan wetenschappers tot voor kort dachten. Wanneer een zwangere niet veel stress ervaart, functioneert het zenuwstelsel van het kind Dansen is een manier om de fysieke ook zonder stressgevoelens. Het kind kant van je zwangerschap te vieren, de heeft zo de kans om rustig te groeien. energie te laten stromen en de verandeAdrenaline, noradrenaline, oxytocine, ringen in je lijf te eren. serotonine en de meeste andere stofIn allerlei culturen leren jonge vrouwen fen passeren de placenta en hebben inhun bekken bewegen in zowel vloeivloed op het ongeboren kind. ende als ritmische bewegingen die hen

Dansen met je buik

in contact brengen met hun vrouwelijke, seksuele kracht. In de hier onder beschreven dans wordt de basis van het buikdansen aan gegeven.

De buikdans is oorspronkelijk een baringsdans. Behalve buikdansen kun je ook met je ongeboren kind dansen terwijl je verbeeld dat je je kind in je armen hebt. Je laat je mee voeren met de klank van de muziek.

Als partner kun je ook lijfelijk met je ongeboren kind dansen door contact te maken met de buik van de vrouw, waarin je kind groeit.

Uitgangshouding: Kies een traag vloeiend nummer en zet de muziek aan.

Kom staan in je kracht: zet je voeten zover uit elkaar dat je stevig staat met iets gebogen knieën.

Uitvoering oefening: Neem ruimte in.

Adem rustig door. Ga met je aandacht naar je buik. Maak kleine draaibewegingen met je bekken en maak de beweging langzaam groter en groter. Varieer, draai ook eens achtjes. Houd het soepel, vloeiend en wissel eens van tempo.

Doe wat je prettig vindt en adem rustig door. Laat de rest van je lichaam mee gaan in de bewegen.

Variatie Het kan ook fijn zijn te dansen om de weeën uit te nodigen. Ook om je weeën dansend op te vangen als ze eenmaal zijn begonnen.Of te dansen met je kind in een draagdoek

Agenda 2013 9-2 Start Purekinderyoga docentenopleiding in Rotterdam

24-2 Start Puretieneryoga docentenopleiding

23-3 Start Purezwangerschapsyoga docentenopleiding

28-4 Start opleiding Anatomie en Fysiologie met Yoga

21-9 Start Purekinderyoga docentenopleiding -locatie Rotterdam

5-10 Start Purekinderyoga docentenopleiding - locatie Breda

12-10 Bijscholing 'In de ban van bewegen met taal en rekenen'

9-11 Tweedaagse workshop 'in de ban van verdieping in yogahoudingen en symboliek' - dag 1

30-11 Workshop ‘kinderen met bijzondere aandacht’

1-12 Tweedaagse workshop 'in de ban van verdieping in yogahoudingen en symboliek' - dag 2

Geniet van de stilte

Disclaimer

© 2010 Pureyoga/ Rineke Vierhoven, Pepijn van Sandijk - Rotterdam Met bijzondere dank aan Lia Willemsen en David Dijkman voor het maken en beschikbaar stellen van foto’s.

Lid van de Vereniging Yogadocenten Nederland

De aanwijzingen en oefeningen in dit magazine zijn veilig mits de instructies zorgvuldig worden opgevolgd. De auteur en Pureyoga stellen zich niet verantwoordelijk voor directe of indirecte schade als gevolg van het toepassen van de inhoud van dit bulletin.

Neem bij onduidelijkheden en vragen contact op met Rineke Vierhoven voor advies via: pureyoga@xs4all.nl. In geval van klachten en/ of twijfel consulteer vooraf je huisarts.

Kennis en ervaringen zijn er om te delen. Het staat je vrij om de inhoud van deze uitgave te gebruiken zoals je wilt, mits voorzien van de juiste bronvermelding: ‘Rineke Vierhoven, Aan de slag... met Pureyoga’.

pureyoga.nl | purekinderyoga.nl | puretieneryoga.nl | purezwangerschapsyoga.nl