De Ondernemer - maart 2015

Crowdfunding

Recreatie

Bouw

Binnen een uur 100.000 euro

Optimisme over toeristenseizoen

Erfpacht is trend in woningbouw

15e jaargang nummer 3 • maart 2015

d n e m e n r e d n o r Voo nd a l e e Z d n e k r e w &

Foto Lex de Meester

Samenwerking geeft ons meer slagkracht Martin de Klerk, programmamanager Kenniswerf Zeeland

+

+ + Accountancy + Belastingadvies + Belastingaangiften + Bedrijfsadvies

MIDDELBURG

passie voor pakken

T 0118 612 774 E middelburg@joosse.nl

OOSTKAPELLE

+ Salarisverwerking + Loonadvies + HR Diensten + Detachering + Online diensten

T 0118 583 010 E oostkapelle@joosse.nl

INTERNET

WWW.JOOSSE.NL

Middelburg Goes

Burgh-Haamstede Terneuzen

0118 - 626 649

www.caljouw-rademaker.nl www.caljouw-rademaker.nl

vanaf 299,nieuwe burg 12 • middelburg W W W. B I J L E V E L D - M A N N E N M O D E . N L

stones • roy robson • hugo boss nino danieli • corneliani speciale mogelijkheden voor bedrijven

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

Lentekriebels

Je bent ondernemer en je wilt wat. Plannen zat. Maar hoe die te financieren? Banken zijn immers terughoudend met het verstrekken van krediet aan lokale ondernemers.

Ivo van der Velde Commercieel directeur PZC

In rap tempo is crowdfunding echter uitgegroeid tot een populaire financieringsvorm, voor het mkb met name. Berichten uit de samenleving.

e zon. De zon is goed voor vele dingen. Het versterkt je botten en je immuunsysteem, het vermindert de kans op trombose en reuma en het vermindert je eetlust. Bij mij werkt het vooral op mijn humeur. Mensen om je heen worden vrolijker, je krijgt zin in de buitenlucht, het motiveert om leuke dingen te gaan doen, het wakkert koopgedrag aan, het maakt je ‘shoppig’.

D

Tekst Peter Oggel Foto Thinkstock

Al hoewel een gebrek aan energie nooit echt een probleem voor mij is, ben ik toch extra blij dat de lente haar intrede heeft gedaan en in een vroeg stadium de zon heeft meegenomen. Het geeft positieve energie. De uitdaging zit hem natuurlijk in de wijze waarop je die extra energie kunt omzetten in extra resultaat.

Volgens mij kun je wel stellen dat meer zon meer bezoekers in Zeeland oplevert, wat in veel branches meer omzet oplevert, waardoor bedrijven meer kunnen investeren, de werkgelegenheid meer stijgt, waardoor er meer huizen verkocht kunnen worden en dus de woonbedrijven meer volume genereren… kortom, met korte broeken en slippers op zoek naar de kansen die het voorjaar ons brengt.

Als u dan toch het lentegevoel te pakken heeft, lees dan vooral in deze Ondernemer over de start van het recreatieseizoen. In deze uitgave ook meer over een van de mooie initiatieven die door serviceclubs georganiseerd worden, het traditionele Lions Lentefeest in Vlissingen, waarbij het goede doel centraal staat. En veel meer tips, succesproducten en trends.

Neem deze krant mee naar buiten en veel leesplezier in de lentezon.

Voor ondernemen & werkend Zeel d and

de

Bezoekadres Edisonweg 37E 4382 NV Vlissingen

Redactie

Dennis Rijsbergen T 088-013 09 22 E deondernemer@pzc.nl Advertenties

Marcel Schreur

Erik Niwele

Kees van Zalinge T 088-013 99 95

Commercieel directeur Ivo van der Velde Uitgever Erik van Gruijthuijsen Algemene voorwaarden en overige informatie www.wegenermedia.nl De Ondernemer is een uitgave van Wegener Media BV. Aangeboden kopij kan zowel worden geplaatst in de gedrukte als digitale uitgaven van Wegener Media BV © Wegener Media BV

i De Ondernemer Zeeland

De Ondernemer heeft een bereik van 156.300 lezers.

Het netwerk als financier

2

nder nemer Gerco Leeflang haalt eind februari binnen een uur 100.000 euro binnen voor de overname van een recreatiewinkel in Renesse. Voor uitbreiding in de maritieme sector beurt het Thoolse Combi Isolatie in december in ruim twee uur eveneens een ton. Datzelfde bedrag incasseert in 2012 ook Petra de Boevere voor de verhuizing van haar slijterij van Breskens naar Sluis. Drie willekeurige succesverhalen over crowdfunding.

Hoe simpel kan het zijn, is de vraag aan Koen Wisse. Hij leidt sinds een jaar vanuit de Vlissingse broedplaats DOK41 het crowdfunding platform LaunchMe Zeeland. “Crowdfunding is een eerlijke vorm van fi nanciering waar alle partijen beter van worden”, is hij bondig.

Kort samengevat, legt hij uit, komt dat hier op neer: de geldlener is goedkoper uit, de geldgever krijgt een hoger rendement. Win-win in ondernemersjargon.

Publieksfi nanciering is hot: in Nederland is vorig jaar 63 miljoen opgehaald met crowdfunding, bijna een verdubbeling van de 32 miljoen uit 2013. Nog duidelijker

illustreren de cijfers uit 2012 (14 miljoen) en 2011 (2,5 miljoen) de explosieve groei. De komende jaren zullen volgens verwachting honderden miljoenen aan particulier geld worden geïnvesteerd in lokale ondernemingen: dit jaar meer dan 100 miljoen, in 2016 al 250.

Investeringsbehoefte Daar zijn redenen voor, duidt Wisse. Met de aanscherping van de wet- en regelgeving in de fi nanciele sector zijn banken nauwelijks nog geïnteresseerd in kleine(re) leningen - tot pakweg twee, drie ton zeg maar. Dat betekent, aldus Wisse, dat in het bijzonder mkbondernemers vaker vergeefs bij de bank aankloppen. “Om hun plannen te realiseren zullen ondernemers met een investerings-

behoefte tot enkele tonnen een beroep moeten doen op fi nancieringsvormen als crowdfunding.”

De spelregels zijn eenvoudig. Via een online platform vraagt de ondernemer de crowd (menigte) om fi nanciering van bedrijf of project. Particulieren investeren hun (spaar)geld, met als tegenprestatie meestal een aantrekkelijke rente (5 tot 8%). Doorgaans gaat het om beperkte bedragen, een paar honderd tot 5000 euro maximaal. Voor een lening van een ton leggen enkele tientallen tot ruim honderd geldschieters in. Hun inleg komt gewoonlijk na drie tot vijf jaar terug. Wisse richt zich in aanvang op Zeeuwse projecten, maar wil zijn platform in de toekomst verder uitrollen.

Waarom Zeeland? Als fi nancieel dienstverlener wil hij een bijdrage

Een goed idee...

Er zijn steeds meer platforms die starters en private investeerders bij elkaar brengen. Momenteel zijn met name de platforms CrowdAboutNow, Geldvoorelkaar en Wekomenerwel bekend. In Zeeland kun je terecht bij Launchemezeeland.nl. Crowdfunding is een mooie manier om als ondernemer je plan of project gefinancierd te krijgen, maar er is nog een voordeel. Je krijgt met crowdfunding ook direct een indicatie of je idee wel zal aanslaan. Immers, krijg je veel aanvragen van investeerders, dan heb je waarschijnlijk een goed idee gelanceerd. En krijg je weinig crowdfunders enthousiast, dan kun je daar ook je conclusie uit trekken.

2|3

De Ondernemer Zeeland

“MET BOMONT CAMPUS CREËREN WE ONZE EIGEN TALENTENVIJVER” Terwijl steeds meer winkels de deuren moeten sluiten, opent Ron Bouwman (48) de achtste vestiging van Bomont. En dat niet alleen. Zijn succes gaat online verder met een florerende webwinkel. Wat is het ondernemersgeheim van deze nuchtere Zeeuw?

Combinatie winkels en website

“Bij Bomont vind je een mix van kleding en lifestyle. Juist die combinatie maakt shoppen in onze winkels avontuurlijk. Met modemerken als McGregor, Gaastra, Maison Scotch en Supertrash bieden we zowel classics als trendy items. We zijn echt Zeeuws, maar bij ons winkelen ook veel toeristen. Met die klanten willen we een goede relatie opbouwen. Als ze eenmaal thuis zijn en een nieuwsbrief van ons ontvangen, denken ze terug aan die fijne vakantie en gaan ze naar onze webshop om weer even terug te zijn in Zeeland. Op die manier bezoeken onze klanten de winkels én de website.”

Klantgegevens vergaren

“Een webshop kun je er niet even bij doen. De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Maar ze bieden ook enorm veel mogelijkheden, zoals het vergaren van klantdata. Die geven je inzicht in wat je klant wil, zodat je hem vervolgens weer heel gericht kunt benaderen. Kocht hij al een paar kledingstukken van Superdry? Dan kun je hem bijvoorbeeld aanbiedingen doen van dat merk. De combinatie van‘bricks & clicks’werkt erg goed. Bij mooi weer in het seizoen bezoeken klanten onze winkels, bij slecht weer buiten het seizoen komen ze op onze website.”

Risico-analyse

“We doen alles zo veel mogelijk zelf. Vanochtend reed ik nog naar onze nieuwe vestiging om de puntjes op de i te zetten van ons nieuwe kassasysteem. Daarmee koppelen we de winkels en de webshop aan elkaar met een geïntegreerd systeem, zodat we de klant nog beter kunnen bedienen en voorraden beter kunnen managen. Maar sommige dingen moet je niet zelf willen doen.

Zo verzorgt DRV onze jaarrekening, belastingaangiften en loonadministratie. DRV heeft bijvoorbeeld ook de risico-analyse van het gehele proces rondom de webshop beoordeeld inclusief de interne beheersmaatregelen. DRV heeft ons door de jaren heen enorm geholpen om een solide organisatie neer te zetten.”

Binnen een uur een ton binnengehaald voor de overname van een recreatiewinkel

leveren aan verbetering van het sociaal-economisch klimaat, zegt hij. “Zeeuwen zijn aanpakkers, maar dan moeten kansen wel verzilverd kunnen worden. Er wordt van oudsher nog te vaak naar de bank gekeken. Met name het mkb dreigt tussen wal en schip te vallen, terwijl er in Zeeland zoveel initiatieven zijn waarvoor crowdfunding een geschikt instrument is. Sparen levert niks op; voor ondernemers is er een bak met geld te ontsluiten.”

Snelheid Vooral de snelheid van succes heeft directeur Walter Luijten van Combi Isolatie verrast. “We hebben zaken gedaan met Collin Crowdfund. Het was in een paar dagen geregeld. Met onze huisbankier hadden we al een lening afgesloten; dat proces heeft enkele maanden gevergd. Toch waren we benieuwd naar alternatieve fi nancieringsvormen. De bank heeft ons gecomplimenteerd met het resultaat. Crowdfunding was

voor ons de eerste keer, zeker niet de laatste - ook om een vaste groep investeerders rond ons te verzamelen.”

Baanbrekend Langetermijnrelatie vormt ook voor Petra de Boevere - bekend als het Meisje van de Slijterij een belangrijk aspect. In 2012 verrichtte ze baanbrekend werk door op eigen wijze een ton te vergaren: aan honderd klanten slijt ze tegen betaling van 1000 cadeaubonnen met een waarde van 1200 euro. Voor de koper liefst 20 procent rendement, voor haar is het toekomstige omzet, met een kleine winst zelfs. “Mijn netwerk als geldschieter”, geeft De Boevere aan. “Natuurlijk past deze methode niet elke branche. Maar je moet een manier bedenken die bij je bedrijf past. Crowdfunding vraagt om een goed verhaal, een investering in je netwerk én optimaal contact met je relaties.”

Inmiddels zijn ruim tachtig platforms actief. Dat stemt haar kri-

tisch. “Crowdfunding is hip. De goede niet te na gesproken, er zijn ineens wel veel mensen die denken: hier valt te verdienen. Ondernemers moeten goed nadenken met wie ze in zee gaan.”

Vertrouwen, daar gaat het volgens Luijten om. “Wij zijn met Collin Crowdfund in zee gegaan na aanbeveling. Ons bedrijf is gigantisch gescreend, echt compleet doorgelicht. Niet alleen de cijfers, ook het gevoel telt. Dat laatste kennen banken niet meer. Daar beslist een commissie over een fi nancieringsaanvraag zonder dat ze jou en je bedrijf kennen.” Een goede voorbereiding en presentatie is essentieel’, meldt DRV Accountants. Want ook crowdfunding kent risico’s. Inmiddels is er een branchevereniging en pleiten deskundigen voor regelgeving om risico’s af te dekken, ook ter bescherming van de consument.

Wisse: “Het gaat uiteindelijk om een rationeel zakelijke transac● tie.” ◗ www.launchmezeeland.nl

Bomont is dé winkel voor de mooiste modemerken, eigentijdse woonaccessoires en bijzonder cadeaus.

Investeren in innovatie en mensen

“Vijfentwintig jaar geleden nam ik de zaak van mijn vader over, een winkel in elektronica. Maar ik zag mezelf niet de rest van mijn leven onder wasmachines liggen, dus begon ik er grenen meubels en accessoires bij te verkopen. Ik heb het ondernemen in de praktijk geleerd door steeds nieuwe dingen te proberen.

Ook nu. Dat doen we door te blijven investeren in innovatie en mensen. Daarom zijn we met Bomont Campus begonnen, waar we medewerkers en studenten opleiden, van specialisten in e-commerce en social media tot vormgeving en inkoop.

Met Bomont Campus creëren we onze eigen talentenvijver.

Daar leren we zelf van én we helpen er nu ook andere bedrijven mee. Bomont is helemaal klaar voor de toekomst.”

DRV Accountants & Adviseurs is met een team van 420 medewerkers en 11 vestigingen in Zuidwest-Nederland een inspiratiebron voor nuchtere ondernemers.

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

De directie bemoeit zich onder de onzekere omstandigheden van vandaag de dag intensiever met de (controle) van de dagelijkse gang van zaken. Dat betekent in de praktijk meer afspraken en dossiers. De coördinerende rol van de secretaresse wordt dan ook steeds groter. 16 april is het weer Nationale Secretaressedag. Hét moment om weer eens stil te staan bij deze alleskunner in je bedrijf.

Tekst en Foto Henk van de Voorde

Als een spin in het web

'

e taken van de secretaresse zijn anno 2015 meer omvattender dan ooit. De informatiestromen volgen zich dagelijks immers in hoog tempo op, van personeelszaken tot fi nanciën.

Tegenwoordig spelen er meer zaken op directieniveau dan vroeger. Of de directie houdt zich gewoonweg met meer zaken bezig om een vinger aan de pols te houden.

En dat merkt de sceretaresse. “De secretaresse is vaak de bekende spin in het web tussen directie, MT, overige medewerkers, aandeelhouders en buitenwacht”, stelt Anita Leijs, van The Office4You, specialist in secretariële ondersteuning in Zuidwest-Nederland. “Voor haar betekent dit een toenemend aantal projecten, meer e-mailverkeer, extra afspraken, vergaderingen en nieuwe dossiers.”

Het hoge tempo in het bedrijfsleven en de moeilijkheidsgraad van bepaalde dossiers blijft een uitdaging om bij te kunnen benen. De secretaresse 2.0 dient dus meer dan ooit flexibel te zijn, assertief, pro-actief en stressbestendig. “Het feit dat de secretaresse betrokken is bij alle facetten van de bedrijfsvoering, maakt haar baan zo interessant.” Een greep uit de dagelijkse praktijk. Wat ervaart Leijs in de sinds 2008 ingezette instabiele periode? Het varieert van ‘ondernemers dienen’ in deze huidige economische situatie en het ‘scherper aan de wind te varen’ tot ‘acquisitietrajecten duren langer’ en ‘verplaatsing van onderdelen van het bedrijf naar het buitenland in verband met goedkopere arbeidskrachten’.

Niets is meer vanzelfsprekend. Er moet vaak fl ink onderhandeld worden over prijzen en condities. De concurrentie is steviger.

“Door de globalisering hebben we meer te maken met internationale concurrentie, zowel op het vlak van producten, diensten als personeel. Soms wordt er zelfs tegen kostprijs

of daaronder aangeboden. Betalingsverkeer dient nauwlettend in de gaten te worden gehouden; sommige bedrijven komen in de problemen doordat klanten te laat of helemaal niet meer betalen. De secretaresse heeft in deze tijd vaker met juridische zaken te maken zoals claims en geschillen. Veel bedrijven in het midden- en kleinbedrijf hebben geen eigen jurist waardoor de secretaresse vaak het aanspreekpunt is voor het juristen-, advocaten- of notariskantoor.” Daarbij dient zij vaak ook de details van de dossiers in de gaten te houden, zegt Leijs. “Er moet dus veel stof worden doorgenomen om dossiers goed te kunnen beheersen. Zaken als reorganisaties en overnames spelen nu veel vaker en zijn ook van grote invloed op de taken van de directiesecretaresse. Collega’s dienen te vertrekken, er komt een interim-directeur, door overnames ontstaan er dubbele functies of een andere bedrijfscultuur. In al die moeilijke omstandigheden dient de directiesecretaresse discreet te blijven en loyaal naar haar werkgever.” Vroeger had elk directielid zijn eigen secretaresse. Nu werkt een directiesecretaresse, uit kostenoverwegingen of als gevolg van vergaande automatisering, vaak voor meerdere directieleden. “Wanneer de directie van de secretaresse verlangt om ook inhoudelijk van alle dossiers op de hoogte te zijn of projecten te coördineren, dan wordt het een behoorlijk zware baan.” ●

TiP ● social media Monique Geldof | Mediastrategie Zeeland Sociale media

zoals Twitter en Facebook zijn bij uitstek geschikt om te laten zien dat je trots bent op je werk of op je bedrijf. Ze kunnen een bijdrage leveren aan een positief imago je bedrijf. Maar er is ook een keerzijde. Met berichten op sociale media kun je ook het bedrijfsimago schaden. Een ondoordachte opmerking op bijvoorbeeld Twitter kan zich razendsnel verspreiden. Daarnaast kan een domme opmerking van één medewerker over een klant of het lekken van vertrouwelijke informatie grote gevolgen hebben voor de hele organisatie. Het is dan ook verstandig om voor je eigen bedrijf een ‘gedragscode sociale media’ op te stellen. Daarin maak je jouw medewerkers duidelijk wat wel mag en wat niet. En als medewerker is het goed om door je werkgever gewezen te worden op het belang van juist gebruik van sociale media. Want laten we eerlijk zijn, meestal

gaat het niet om kwaadwillendheid maar om ondoordachte acties. Op internet zijn voorbeelden te vinden van een goede gedragscode, bijvoorbeeld op: www.tuxx.nl/contracten/ richtlijnen_sociale_media. Wees er zelf ook van bewust dat je carriére op het spel kan staan als je ‘domme dingen’ doet of zegt op Facebook of Twitter. Via een tweet je gefrustreerd afreageren over je eerste werkdag bij je nieuwe werkgever; je maakt er geen goede beurt mee. Bovendien checken veel werkgevers bij sollicitatieprocedures op sociale media hun sollicitanten. Zo hoorde ik afgelopen week op de radio een vrouw vertellen dat ze niet was aangenomen. Waarom?

Meer dan een jaar geleden had ze een paar woedende tweets geplaatst over de ‘waardeloze service’ van het bedrijf waar ze nu solliciteerde. Die tweets doken tijdens het sollicitatiegsprek plots op. Tja, dat is pas waardeloos.

4|5

De Ondernemer Zeeland

Waardecreatie? Deze term zal bij veel ondernemers abstracte beelden oproepen. Het vraagt een andere kijk op het ontwikkelen van business en de uitwerking daarvan. In dat opzicht is de crisis een kans voor de ontplooiing van die business, die in eerste instantie maar weinig geld oplevert, maar op langere termijn waarde creëert in een nieuwe economie.

Tekst Annet van de Ree Foto Sky Pictures Fotografie/Izak van Maldegem

Streekholders werken aan versterking van Borsele ducten. Een deel van de opbrengst wordt door de ondernemers afgestaan aan de Stichting zodat die haar werk voor het gebied weer kan voortzetten.

Crowdthinking Rozemeijer kijkt overigens met veel plezier terug op de aanloop naar het boek. “Wat ons het meest is bijgebleven is de geweldige manier waarop het boek tot stand is gekomen. In de vorm van

‘crowdthinking’ zoals dat wordt genoemd. Met 35 coauteurs van diverse pluimage met inbreng van eigen ervaring en kennis. En dat onder leiding van een hoogleraar die het tot één praktisch handboek heeft verwerkt. Jonker zelf noemde het… prutsen, maar met een prachtig resultaat. En de energie, die hierbij vrij kwam, was echt uniek.” ● 320 blz • ISBN 978-94-622008-6-9 • 39,50 euro

De transitievergoeding, verschuldigd of toch niet? ❯❯❯ Stichting Land van Borsele zet in op een duurzame, innovatieve en gezamenlijke profilering van de eigen streek.

Mr. C.A.F. Haans (Caroline) Advocaat Haans Advocaten Bergen op Zoom

+

et praktisch handboek ‘Nieuwe Business Modellen, Samen werken aan waardecreatie’ van Jan Jonker, hoogleraar Duurzaam ondernemen aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en 35 coauteurs, gaat uit van meervoudige waardecreatie op basis van ruilen, delen of creëren en niet alleen op basis van winst en kosten.

Hebben de lokale ondernemers dan iets met nieuwe businessmodellen? “Ja zeker”, zegt Richard Rozemeijer, bestuurslid van Stichting Land van Borsele. “Onze stichting is zelf in haar vorm en opbouw een voorbeeld van het denken in nieuwe business.”

Stichting Land van Borsele zet namelijk in op een duurzame, innovatieve en gezamenlijke profilering van de eigen streek. Hierin komen alle aspecten van prettig wonen, werken en recreëren samen door bottum-up initiatieven vorm te geven. Er wordt dus nauw overlegd en samengewerkt met de

lokale ondernemers, belangengroepen en geïnteresseerde inwoners.

Ideeën en kansen De samenwerking met Jan Jonker kwam in de zomer van 2013 tot stand, nadat hij, op uitnodiging van Land van Borsele, een workshop gaf aan lokale ondernemers.

In deze workshop werd gezocht naar ideeën en kansen voor het gebied. Zowel Richard als vicevoorzitter Peter Eijgeraam werd gevraagd zich aan te sluiten bij een team van circa 35 medeontwikkelaars van het boek. Rozemeijer: “Jonker vond ‘Land van Borsele’ een goed initiatief en onze inbreng bij het schrijven van het boek achtte hij waardevol. Zo konden we onze ervaring en kennis meebrengen en meedenken bij de ontwikkeling van dit praktijkboek.

Met trots mogen de heren zich nu ‘visionairs in waardecreatie’ noemen. “We zijn vanaf het begin betrokken als vertegenwoordigers

van de Stichting. We schreven samen met een werkgroep aan diverse hoofdstukken, die later in het geheel zijn verwerkt.”

De Stichting zelf is een goed voorbeeld van nieuwe business en samen met de ‘Streekholders’ pakt ze nieuwe vormen van samenwerken op en creëert ze vitaliteit in het gebied. Daarbij gaat het dan niet alleen om economische maar ook om ecologische en maatschappelijke waarden.

Streekholders Een recent project is de ontwikkeling van de BOB’s (Bijzondere Overnachtingplaatsen Borsele).

Een groep streekholders, die beleving in het gebied willen aanbieden, denken samen na over hoe je op de mooiste plekjes in de streek kunt overnachten. Daarvoor gaan deze ondernemers zelf, zo duurzaam mogelijk, BOB’s (laten) bouwen. “Bij het bouwen en exploiteren betrekken we vooral lokale ondernemers voor de levering van materialen en streekpro-

Per 1 juli 2015 ontvangt iedere werknemer met een dienstverband van minimaal 2 jaar een transitievergoeding als de dienstbetrekking op initiatief van de werkgever wordt beëindigd of niet wordt verlengd.

De transitievergoeding wordt als volgt berekend: - de eerste 10 jaar van het dienstverband: 1/6 maandsalaris per 6 maanden - 1/4 maandsalaris per 6 maanden wanneer werknemer langer dan 10 jaar in dienst is geweest.

De transitievergoeding bedraagt maximaal € 75.000,– of een jaarsalaris als dat hoger is dan € 75.000,–.

Minister Asscher heeft 24 februari 2015 een wetswijziging aangekondigd waardoor voorkomen wordt dat werkgevers een hoge transitievergoeding moeten betalen als zij na 1 juli 2015 een tijdelijke kracht in dienst hebben na een onderbreking van 3 maanden. Dit zal met name een rol spelen bij seizoensarbeid. Ook wenst hij dat de werkgever de transitievergoeding niet direct behoeft te betalen als hij de werknemer de garantie kan bieden dat hij binnen 6 maanden weer werk heeft voor deze werknemer.

Voor de berekening van de transitievergoeding moet u als werkgever terugkijken en tellen alle arbeidsovereenkomsten mee, behalve als er een onderbreking is geweest van minimaal 6 maanden. Dat is nu nog 3 maanden, de zogenaamde ketenregeling. Ketens van arbeidsovereenkomsten die in het verleden dus doorbroken leken, zijn dat na 1 juli a.s. wellicht niet meer.

Asscher stelt nu voor dat bij berekening van de transitievergoeding arbeidsovereenkomsten die voor 1 juli 2012 zijn afgelopen én elkaar met een onderbreking van meer dan 3 maanden hebben opgevolgd (of een kortere termijn, als die op grond van de cao gold) niet worden meegeteld. Tijdelijke arbeidsovereenkomsten die elkaar na 1 juli 2012 met een periode van ten hoogste 6 maanden opvolgen, tellen wel mee.

BERGEN OP ZOOM EN ROOSENDAAL www.haansadvocaten.nl

Kenniswerf Zeeland is dé plek voor innovatie in Zeeland. Samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheid staat centraal. Innovatie en ondernemerschap zijn van groot belang voor Zeeland en worden vanuit Kenniswerf Zeeland gestimuleerd. Ondernemers worden geholpen met het starten en laten doorgroeien van hun bedrijf, wat uiteindelijk leidt tot hoogwaardige werkgelegenheid.

Innoveren

Ondernemen

Leren

Vestigen

Open innovatie en onderzoek: gezamenlijke initiatieven met het MKB, lokale industrie en kennisinstellingen.

Ondersteuning voor innovatieve startups: coaching en begeleiding, financiering, netwerk en kennissessies.

Toegang tot onderzoek en het onderwijs, maar ook stagiairs, afstudeerders en (jonge) talenten.

Aantrekkelijk vestigingsklimaat met mogelijkheden van huisvesting dichtbij kennisinstellingen en innovatieve bedrijven.

DOK41

Interesse in de mogelijkheden?

DOK41 is een broedplaats voor innovatieve (techno) en creatieve startups.

DOK41 biedt flexibele huisvesting, toegang tot kennissessies, netwerkevents, coaching en begeleiding. Het team en de netwerkomgeving van DOK41 stimuleren ondernemers om te werken aan hun ontwikkelpunten en een succesvolle start of groeistap te maken.

Meedenken over of meewerken aan innovatieve projecten én uw netwerk uitbreiden? Meld u aan voor de Kenniswerf Matchtafels op dinsdag 31 maart a.s.!

Thema’s 31 maart: ICT | Gebiedsontwikkeling | Duurzaamheid | Smart Industry | Traineeships TIP! Iedere dinsdag bij DOK41: Kenniswerken incl. lunch (Edisonweg 41B, 12.00 – 17.00 uur).

Meer informatie op www.kenniswerf.nl en www.dok41.nl

Bestuur Stichting Kenniswerf Zeeland aan het woord Bram Maljaars, stichting ZIGZAG: “Kennis van jonge mensen mixt met innovatie van bedrijven. Bedrijven worden slimmer en innovatiever en het onderwijs wordt beter.”

Dick ten Voorde, NV Economische Impuls Zeeland: “Impuls zet in op vernieuwing en innovatie, om zo de Zeeuwse economie krachtig te houden.

Vanuit die missie is Impuls één van de initiatiefnemers en aanjagers van Kenniswerf Zeeland.”

Adri de Buck, HZ University of Applied Sciences: “De wisselwerking tussen bedrijven en de HZ draagt niet alleen bij aan de kwaliteit van onze opleidingen en onderzoek, maar vergroot ook het innovatievermogen van bedrijven.”

Jan van Beekhuizen, l’escaut woonservice: “De ervaringsdeskundigen van nu helpen startups graag om zo de toekomst van beide partijen te borgen.”

Founding partners Kenniswerf Zeeland

Overige partners: ABAB Accountants & Adviseurs, AMELS, DAMEN Schelde Naval Shipbuilding, DELTA N.V., DRV Accountants & Adviseurs, EdisonPark, Habitat Project Ontwikkeling B.V., Humares B.V., InnoGo!, l’escaut woonservice, LEDSprogress, Meijling & Sarneel Notarissen Adviseurs, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Oceanwide Expeditions, Orionis Walcheren, RPCZ, Scalda, Smart Services Boulevard, TEAM Industrial Services, University College Roosevelt, UWV en Zeeland Seaports.

6|7

De Ondernemer Zeeland

Kenniswerf Zeeland en broedplaats voor ondernemers in spé DOK41 gaan per 1 juli samen verder in één stichting. “De teams zitten al langere tijd in Vlissingen onder één dak en samenwerking geeft ons meer slagkracht”, zegt programmamanager van Kenniswerf Zeeland, Martin de Klerk.

Tekst Peter Urbanus Foto’s Lex de Meester

Fusie geeft innovatie een boost

❯❯❯ Martin de Klerk: “Startende bedrijven geven we ondersteuning en begeleiding, toegang tot ons netwerk en we koppelen ze zo nodig aan andere bedrijven.”

+

oofddoel van de fusiepartners is het realiseren en faciliteren van een plek voor innovatie in Zeeland, minimaal 500 tot 700 nieuwe arbeidsplaatsen en minimaal 25 innovatieve projecten in 5 jaar tijd. Stichting Kenniswerf Zeeland is een breed samenwerkingsverband van het bedrijfsleven, kennisinstellingen als HZ University of Applied Sciences, Scalda

(middelbaar beroepsonderwijs), University College Roosevelt (UCR), opleidingsinstituut RPCZ en overheden.

Aantrekkelijk vestigingsklimaat Doelen zijn het ondersteunen van innovatieve start-ups, stimuleren en organiseren van gezamenlijk onderzoek door het midden- en kleinbedrijf, lokale industrieën en kennisinstellingen en bevordering van een

aantrekkelijk vestigingsklimaat voor nieuwe en bestaande bedrijven.

Rond het gebied dat onder de Kenniswerf Zeeland valt werken al zo’n 2500 mensen, vertelt De Klerk. DOK41 begeleidt startende en bestaande innovatieve en creatieve bedrijven. In het pand aan de Edisonweg in Vlissingen zijn momenteel 28 startende bedrijven gehuisvest, maar ook in de directe nabijheid zijn nog ruim tien van dergelijke bedrijfjes te vinden. Her en der in de voormalige PZEM-gebouwen zijn gezamenlijke ruimtes te vinden, waardoor de ondernemers elkaar kunnen ontmoeten en netwerkbijeenkomsten gemakkelijk zijn te realiseren. Voordeel is ook dat deze startende ondernemingen hier snel en flexibel bedrijfsruimte op maat en naar wens kunnen huren. “We proberen innovatieve bedrijven aan te trekken en onderzoeksvraagstukken te koppelen aan onderzoekers binnen de HZ”, zegt De Klerk. “Startende bedrijven geven we ondersteuning en begeleiding, toegang tot ons netwerk en we koppelen ze zo nodig aan andere bedrijven.”

Slagvaardiger Beide organisaties zaten al langere tijd onder één dak en hun werk overlapt elkaar. De teams worden samengevoegd en ondergebracht in één stichting om de ingezette weg op efficiënte en effectieve wijze te kunnen voortzetten én om gezamenlijk Europese

steun aan te kunnen vragen voor nieuwe projecten. Ook een fl ink aantal bedrijven en kennisinstellingen, Impuls Zeeland en de gemeente Vlissingen ondersteunen de Kenniswerf/DOK41 fi nancieel. Samen optrekken zal kostenbesparing en meer efficiëntie opleveren, evenals een gezamenlijke backoffice, marketing en promotie en een duidelijker positionering in én buiten de regio. Kortom, Zeeland krijgt een proeftuin, testlocatie en innovatiespeeltuin, waar innovatie en ondernemerschap samen komen.

Steun van bedrijfsleven Dat het belang van de Kenniswerf Zeeland/ DOK41 duidelijk is voor het bedrijfsleven, leidt De Klerk af uit het toenemende aantal Zeeuwse bedrijven dat als partners geld, kennis, expertise en ervaring beschikbaar wil stellen. Daaronder zijn de accountantskantoren ABAB en DRV en notariskantoor Meijling & Sarneel. “Startende bedrijven krijgen vaak te maken met octrooien en patenten. Deze bedrijven vinden het leuk om startende bedrijven kosteloos te ondersteunen met hun kennis en ervaring. De notaris kan bijvoorbeeld een scan van je privésituatie maken en de accountant kan weer andere adviezen geven. Die eerste diensten zijn dan gratis, waarna de ondernemer kan besluiten of hij klant bij hen wil worden of niet.” ●

‘Betere ondersteuning vanuit de overheid zou zichzelf zeker terugbetalen’ VLISSINGEN • LEDSprogress is een bedrijf dat als starter baat heeft gehad bij de ondersteuning en begeleiding van Kenniswerf Zeeland en DOK41. Het Vlissingse bedrijf produceert LED-verlichting op maat voor bedrijfspanden en is nu uit zijn jas gegroeid.

Directeur Quinten de Vrie werkt al ruim dertig jaar in de verlichtingsbranche. Zijn vader was oprichter van het familiebedrijf Vrieland in Eindewege, waar Quinten op 18-jarige leeftijd aan de slag ging. Later richtte hij Lighting Partners op, dat werd

verkocht aan een buitenlandse partij. “Het kunstje kende ik dus wel”, zegt hij.

Met LEDSprogress ging De Vrie zich zo’n zes jaar geleden volledig op de productie van LED-verlichting richten. DOK41 is voor hem nuttig geweest door de netwerkbijeenkomsten en contacten met andere ondernemers, maar vooral ook door het beschikbaar stellen van een flexibele bedrijfsruimte, zegt hij.

“Je weet nooit hoe je bedrijf er over een paar jaar uitziet”, stelt De Vrie. Het bedrijf vond er in 2009 onderdak en verhuisde enkele jaren nadien naar de loods

van DOK41 aan de Voltaweg.

Binnenkort verhuist LEDSprogress naar een verderop gelegen pand.

Bijzonder is dat het bedrijf vooral gebruik maakt van lokale arbeidskrachten. “Ons uitgangspunt is dat we hier zelf uit zo weinig mogelijk onderdelen zo veel mogelijk verschillende producten samenstellen”, zegt De Vrie. “Veel concurrenten halen hun onderdelen uit China en gaan daarmee de boer op, maar zij kennen hun eigen product niet. Wij ontwerpen, produceren en verzenden onze LEDverlichting wel zelf. De kleinere

onderdelen worden toegeleverd vanuit de hele wereld, maar de elektronica komt allemaal uit Nederland.”

LEDSprogress heeft inmiddels zo’n 25 man op de loonlijst staan en biedt werk aan nog eens 70 mensen in Zeeuwse sociale werkplaatsen.

De Vrie vindt wel dat de overheid startende ondernemers veel beter zou moeten ondersteunen.

“Als ondernemer weet je ook niet alles en veel ondernemers redden het niet door gebrek aan expertise. Betere ondersteuning vanuit de overheid zou zichzelf zeker terugbetalen.”

Innovatie in het mkb:

ADVERTORIAL

benut u alle subsidiemogelijkheden?

Investeren in innovatie draagt bij aan het succes van een bedrijf. Innovatie zorgt immers voor continuïteit, werkgelegenheid en betere producten en diensten. Omdat de Nederlandse economie hiervan profiteert, wil de Nederlandse overheid dit stimuleren. De overheid zet steeds meer in op innovatie in het midden- en kleinbedrijf en erkent daarmee dat innovatie van essentieel belang is voor onze welvaart.

D

e mogelijkheid om innovatie te realiseren, is vaak dichterbij dan u denkt.

Een subsidie kan u net dat (financiële) zetje geven, dat nodig is om uw plannen te verwezenlijken. Niet alleen de Nederlandse overheid stimuleert innovatie met nationale middelen, ook op Europees niveau zijn er tal van subsidiemogelijkheden.

EuropEsE subsiDiEmogElijkhEDEn Zo stelt de Europese Unie (EU) met het subsidieprogramma OPZuid € 113 miljoen beschikbaar voor innovatie in Zuid-Nederland (provincies Zeeland, NoordBrabant en Limburg).

Het subsidieprogramma OP-Zuid richt zich op de bevordering van innovatie en de overgang naar een CO2-arme economie. Het subsidiebudget is bedoeld voor de ontwikkeling van innovatie volgens het Europese beleid dat gebaseerd is op slimme specialisaties. De focus ligt op innovaties die bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen binnen de volgende sectoren: hightech, chemie, agrofood, life sciences & health, biobased, logistiek en maintenance. Wat innovatiebevordering betreft, wordt ingezet op versterking en verbreding van het open innovatiesysteem en methoden en processen die daarbij aansluiten, zoals test- en ontwikkelomgevingen, proeftuinen, co-creatie, sociale innovatie en het benutten van design.

Naast deze subsidie van de EU investeren de drie provincies, het Rijk en de projectuitvoerders ook in

de projecten die voortkomen uit OPZuid. Het totale investeringsbedrag komt hiermee naar verwachting uit op € 321 miljoen. Vanaf 1 april 2015 kunnen projectaanvragen voor OP-Zuid worden ingediend. Alle projectaanvragen worden door een deskundige commissie beoordeeld en naar verwachting zullen vele aanvragen worden ingediend.

Het is daarom belangrijk om een goede aanvraag op te stellen, die aansluit bij de doelstellingen van de regeling.

Van projEct naar subsiDiE Behalve op Europees niveau zijn er ook op nationaal niveau verschillende mogelijkheden. Het is belangrijk dat ondernemers op strategisch niveau keuzes maken om zo het subsidieinstrumentarium op een goede manier in te kunnen zetten. Denk na over de projecten die dit jaar opgestart worden en ga in een zo vroeg mogelijk stadium na of er subsidieregelingen zijn die hierbij aansluiten, zodat u minder financieel risico loopt.

Vestigingen in: Groede: Voorstraat 5, T: 0117-377170 Goes: Livingstoneweg 5b, T: 0113-271500 (vh. Jumbo-Offset)

info@pietersmedia.nl / www.pietersmedia.nl

Subsidiefocus is op de hoogte van alle subsidiemogelijkheden en begeleidt u graag in de zoektocht naar de mogelijkheden van Europese en nationale subsidieprogramma’s en het indienen van de projectaanvraag.

Subsidiefocus, onderdeel van ABAB Accountants en Adviseurs, is een landelijk opererend subsidieadviesbureau dat zich richt op subsidiemanagement in de meest brede zin van het woord.

Voor vragen en meer informatie kunt u contact opnemen met Roy Hoven, subsidieadviseur bij Subsidiefocus, via e-mail roy.hoven@subsidiefocus.nl of via telefoonnummer 073-6465475. n

U bereikt uw doelgroep beter met ABAB Groep BV I: www.abab.nl E: info@abab.nl

Meer informatie? deOndernemer Zeeland

Roy Hoven Subsidieadviseur

T 088-0139995 E adverteren.zeeland@wegenermedia.nl

I www.deondernemer-pzc.nl

8|9

De Ondernemer Zeeland

VVD-ministers op verkiezingstour in Zeeland

Braintoss

Op toezeggingen zul je ze niet betrappen. Waarschijnlijk wel op oneliners die het in het stemhokje goed doen. De verkiezingskaravaan trok de afgelopen weken weer door Nederland en deed dus ook Zeeland aan. Politieke hotemetoten weten plots de provincie te vinden, zoals daar waren minister Kamp van Economische Zaken - op 11 maart - en de infrastructurele bewindsvrouwe Schultz op 14 maart.

Tekst Dennis Rijsbergen Foto Johan van der Heijden

Waardering:

●●●●●

Beschikbaar:

iPhone

Prijs:

1,99 euro

Je kent het misschien wel: je hebt opeens een goed idee of je ziet op straat iets inspirerends waarmee je later iets wilt doen. Je maakt snel een notitie in je telefoon of maakt rap een foto, maar vervolgens vergeet je er later naar te kijken. De app Braintoss herinnert je wel aan die briljante brainwave of die bijzondere foto. Met de app kun je in een handomdraai een notitie maken, of je hersenspinsel inspreken. Ook kun je snel een kiekje maken. Wat je ook doet, Braintoss verzendt het bestand automatisch naar je inbox.

Kom je later op de dag terug op kantoor of open je thuis je e-mail, dan vind je je notitie, je ingesproken bericht of foto gewoon tussen je e-mailtjes. Braintoss is eenvoudig en makkelijk te bedienen. Eigenlijk heeft de app maar één nadeel. Je kunt hem niet meenemen onder de douche. Briljante ideeën die daar ontstaan, moet je dan toch maar even onthouden voor later.

Project onderzoekt kansen voor Zeeuwse zilte producten ❯❯❯ Minister Schultz sprak met met ondernemers, bestuurders en leden van de VVD Zeeland over de infrastructuur in de provincie.

7

oeval of niet, het betrof in beide gevallen een minister van de liberale stempel.

Voor werkgevers en ondernemers in Zeeland een buitenkansje om hun zaak bij welwillende toehoorders onder de aandacht te brengen. Zo kreeg Kamp in Zeeuws-Vlaanderen een verlanglijstje onder zijn neus met daarop onder meer de verdubbeling van de Tractaatweg en een treinverbinding tussen Axel en Zelzate. En tja, die zanddrempel bij de monding van de Westerschelde mag ook wel eens weg.

Kamp nam de Zeeuwse wensen in zich op, maar zich laten verleiden tot een belofte? Nee. Van ad hoc toezeggingen zijn politici doorgaans niet.

Kamp liet zich verder gewillig bijpraten over de economie van de Kanaalzone, de daar gevestigde bedrijven en nieuwe ontwikkelin-

gen in het gebied, zoals de nieuwe sluis. Werkgevers zoals chemisch bedrijf Dow praatten Kamp onder meer bij over het platform Smart Delta Resources, waarin bedrijven gebruik maken van elkaars reststromen en overtollige energie. Daar kwam ook het plan van Delta om de kolencentrale Borssele om te bouwen tot een biomassacentrale ter sprake. Het energiebedrijf wil namelijk reststromen waar regionale bedrijven niks meer mee kunnen, verbranden in die om te bouwen kolencentrale. “Zeker niet kansloos”, reageerde de minister op de vraag of hij wat in het plan zag. De bewindsman verklaarde zich zelfs bereid om met Delta mee te denken over dat plan en na te gaan of het plan in aanmerking komt voor subsidie.

Het bezoek van beide VVD-ministers was een hart onder de riem voor de Zeeuwse VVD. De Zeeuw-

se liberalen willen immers de komende jaren hard aan de slag om het ondernemingsklimaat in de provincie verder te versterken.

Van groot belang vinden zij, om de bedrijvigheid in Zeeland op peil te houden en nieuwe banen te creeëren. Een goede bereikbaarheid van Zeeland is daarbij essentieel. Daar worden al fl inke stappen in gemaakt met de aanpak van de Tractaatweg (N62), de verdubbeling van de Sloeweg (N62) en de komst van de nieuwe afslag Goes op de A58. Maar de N59 behoeft verbetering vinden de Zeeuwse VVD’ers, en het knelpunt bij Hoogerheide op de A58 moet ook aangepakt worden. Bovendien zou verbetering van het traject Bruinisse-Goes prioriteit moeten krijgen, net als een alternatieve route voor de A58 bij grote calamiteiten. Zoals te verwachten deed ook minister Schultz echter geen toezeggingen. ●

NIEUW NAMEN • Bij het bedrijf Saeftinge Zilt op de Mariahoeve in Nieuw Namen heeft gedupteerde Kees van Beveren op 5 maart het startschot gegeven voor het nieuwe project ‘Nieuwe Zeeuwse Zilte Kansen’.

Verzilting wordt een steeds belangrijker thema, maar kunnen bedreigingen ook omgezet worden in kansen? Daar draait het binnen dit project om.

Hierbij wordt gekeken naar nieuwe kansen voor echte zilte groenten als oesterblad, zeevenkel, strandbiet en zeekool. Maar ook wordt onderzoek gedaan naar traditionele gewassen, hoe deze onder zoutere omstandig-

heden geteeld kunnen worden.

Wat is de beste teeltwijze, hoe verandert mogelijke de smaak van de groenten? Ontstaan er dan ook zilte versies van ‘gewone groenten’ als broccoli, bloemkool en spitskool. En hoe waardeert de consument deze groenten en waar zitten de marktkansen? Hoe maken we van verzilting in plaats van bedreiging een kans?

Binnen dit project werken DLV Plant, ZLTO, Saeftinge Zilte en sterrenrestaurant de Kromme watergang samen.

Het project heeft van de provincie 100.000 euro aan subsidie gekregen.

In- en Verkoop van verpakkingshout Plaatmateriaal, pallets en kratten

www.spruijtpallets.nl Andorraweg 5 Ritthem

T: 0118-639275 Haven 1146 Vlissingen-oost

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

De drempel naar het starten van een eigen bedrijf is laag; je schrijft je in bij de Kamer van Koophandel en banken helpen je graag bij het openen van een rekening-courant en bieden diverse financiele diensten. Maar zij hebben ook een zorgplicht.

Hoe ga je daar als bank dan mee om? We vroegen het Josh Welleman (29), adviseur Bedrijven Advies Desk van Rabobank Oosterschelde.

Tekst Annet van de Ree Foto Lex de Meester

Een warm onthaal voor starters

'

e een noemt het starterscoach, de ander bedrijvenadviseur of Bedrijven Advies Desk.

“Hoe dan ook, alle contacten voor MKBondernemers lopen in eerste instantie telefonisch via onze adviseurs van de Bedrijven Advies Desk”, legt Welleman uit. “Dit geldt voor alle Zeeuwse Rabobanken. Wij zijn het eerste aanspreekpunt voor advies voor het MKB.

Wij begeleiden de klant telefonisch, per mail of chat, en op basis daarvan kunnen wij ze, indien nodig, koppelen aan één van onze specialisten. Ook voor starters zijn wij het eerste aanspreekpunt. Wij zien in de starters duidelijk een aantal verschillende stromingen; startende fysieke bedrijven met onder meer een eigen pand, auto, inventaris en personeel, ZZP’ers die, soms naast een baan, een parallel traject kiezen en uiteindelijk volledig voor zichzelf beginnen, kleine bedrijven als een thuiskapper of zelfstandig visser en mensen die geen vaste

baan meer vinden en, gestimuleerd vanuit het UWV, als zelfstandige een inkomen willen verdienen. Via onze Bedrijven Advies Desk werden er in 2014 516 starters (Oosterschelde regio) op weg geholpen.”

Goed ondernemersplan Starters worden als potentiële klant warm onthaald door Rabobank. Een uitgebreide eigen website www.ikgastarten.nl staat vol relevante informatie over het hoe en wat bij het starten van een bedrijf. Bij andere banken is deze in-

formatie voor starters meer geïntegreerd in het totale aanbod. “Wij adviseren starters altijd om zich goed te oriënteren voor ze de stap naar het ondernemerschap zetten. Een goed ondernemersplan vinden wij erg belangrijk. Op het moment dat de starter dit voor zichzelf in beeld brengt, schept dit duidelijkheid. Er moet dan worden nagedacht over elementaire zaken, dat werkt zeer verhelderend voor de starter zelf. Op het moment dat er investeringen nodig zijn, weegt de haalbaarheid van dit plan uiteraard zwaar mee. Wij adviseren daarom ook om een

Starten in Zeeland: waar moet je zijn en wat moet je doen?

Het aantal starters in Zeeland blijft redelijk stabiel. De Kamer van Koophandel biedt starters regelmatig een cursus ‘Een eigen bedrijf starten’ aan in Middelburg en via de website kun je informatie opvragen. Daarnaast wordt het informeren van starters door commerciële partijen opgepakt met startersevents in heel de provincie.

Diverse organisaties zetten zich actief in om innovatieve starters een steun in de rug te geven zoals InnoGo! en DOK41. InnoGo! richt zich primair op technostarters, maar ook andere innovatieve en kennisintensieve starters kunnen hier een aanvraag voor financiële ondersteuning indienen. In DOK 41 in Vlissingen kunnen starters voordelig ruimte gebruiken en huren en krijgen ze ondersteuning onder meer in de vorm van leren van elkaar. Ook de particuliere Stichting ZIGZAG jaagt initiatieven van starters aan. Voor meer informatie over projecten voor starters kun je de website van NV

Economische Impuls raadplegen: wwww.impulszeeland.nl

● Kies een passende rechtsvorm

Waar moet je verder aan denken als starter? Hieronder hebben we een paar tips op een rijtje gezet:

● Schrijf je in bij de Kamer van Koophandel

● Denk goed na over je plannen; Wat is je product of dienst en hoe ga ik het op de markt zetten?

● Open dan een rekening-courant en oriënteer je op andere financiële diensten (zonder KvK registratie is het openen van een rekening-courant niet mogelijk)

● Schrijf een ondernemersplan en laat je plannen doorrekenen (hiervoor zijn online goede voorbeelden te vinden of raadpleeg een adviseur)

● Ga netwerken, maak je zichtbaar in jouw marktgebied ● Zorg voor een goede website en optimale vindbaarheid

● Sluit een aantal basisverzekeringen af zoals rechtsbijstand en wettelijke aansprakelijkheid

● Gebruik Social Media om je bedrijf online te laten zien

10 | 11

De Ondernemer Zeeland

kort Eenmanszaak en BV favoriete rechtsvormen onder starters MIDDELBURG • In 2014 was het aantal starters in Zeeland totaal 3.336. Ten opzichte van 2013 (3.250) een lichte stijging, maar in 2011 waren het er nog 3.639. De sectoren met groeiontwikkeling zijn vooral bouw, gezondheid, horeca en zakelijke dienstverlening.

Procentueel gezien groeit het aantal starters vooral in de land- en tuinbouw en industrie. Forse daling is te zien bij de financiële instellingen (2010 nog 82 starters, in 2014 slechts 23). Het aantal starters in detailhandel was toch nog 373 in

2014, tegen 385 in 2013.

De rechtsvorm waarmee starters zich inschrijven is vooral BV en eenmanszaak, terwijl VOF verder afneemt. Starten als eenmanszaken deden 2.250 mensen, terwijl dit in 2010 nog 2.029 was.

Het aandeel vrouwelijke starters steeg licht naar 36% van het aantal inschrijvingen. In 2010 was dit nog 34%. Een stijging maar een spectaculaire groei in het ondernemerschap is het nog niet. De teller voor het aantal starters staat tot en met 6 maart op 607.

Meer studenten willen een eigen bedrijf beginnen VLISSINGEN • Steeds meer studenten kiezen voor het ondernemerschap. Dat blijkt uit een onderzoek onder bijna 28.000 studenten van hogeschool Saxion. Het aantal ondernemende studenten steeg van 326 in 2009 naar 814 in 2014.

In vijf jaar tijd is het aandeel studenten dat zegt ook

ondernemer te zijn, gestegen van 2 procent in 2009 naar 2,9 procent in 2014. Het aantal studenten met de ambitie om een onderneming te starten tijdens of na de studie is ook toegenomen. In 2009 wilde nog 7,6 procent van de studenten een bedrijf beginnen, in 2014 was dat 9,7 procent.

❯❯❯ Josh Welleman is adviseur Bedrijven Advies Desk van Rabobank Oosterschelde.

Rabo en Zeeland Business beginnen Startersnetwerk

” Wat ga je doen? Hoe doe je dat? Wat gebeurt er als je ziek bent of de omzet terugloopt?

In die zin hebben we wel een adviesfunctie en filteren we de serieuze en minder serieuze starters eruit.

financieel adviseur - boekhouder of accountant - in de arm te nemen. Wij leveren financiële diensten, maar wij zijn dus geen accountants. Toch gaan wij met starters wel het gesprek aan door enkele directe vragen te stellen. Wat ga je doen? Hoe doe je dat? Wat gebeurt er als je ziek bent of de omzet terugloopt? In die zin hebben we juist een adviesfunctie en filteren we de serieuze en minder serieuze starters eruit. Op deze manier laten we de klant zelf nadenken over de haalbaarheid en mogelijkheden. Daarnaast willen wij starters natuurlijk meer diensten aanbieden zoals een spaarrekening en verzekeringen. Ons doel is uiteindelijk om de huisbankier te zijn; we zijn óók een commercieel bedrijf.”

Financiële buffer Een volgende stap van een starter kan de aanvraag van een krediet zijn. Kredieten worden beoordeeld op het doel

van het krediet, onderpand en kredietwaardigheid. Welleman: “Als een starter enige financiële buffer heeft, is het voor ons minder risicovol om een krediet te verstrekken.

Tien jaar geleden was starten nog een hele stap en kwam een ondernemer langs met een arm vol mappen om over zijn plannen te praten. Nu willen klanten binnen een paar dagen een webshop starten, zonder enige ervaring in deze materie en de financiële consequenties zoals gebruikskosten voor online betalen zoals I-deal en voor de transacties via de rekening. Voor een nagelstudio gaat het om kleine bedragen, maar voor een tankstation, die zijn ladingen brandstof moet afrekenen, over enkele tonnen.

Dat vraagt andere procedures binnen de bank.”

Het duurt misschien nog even voordat iedereen gewend is aan het online en telefonische klantencontact, zegt Welleman. “Maar uiteindelijk is het zowel voor de klant als ● voor ons veel efficiënter.”

MIDDELBURG • Van recent gestarte ondernemingen blijkt na 80 procent na 18 maanden de activiteiten alweer te hebben gestaakt. Oorzaak is vaak een gebrekkige voorbereiding. Zeeland Business heeft daarom in samenwerking met hoofdpartner Rabobank het Startersnetwerk gelanceerd.

Een paar keer per jaar worden netwerkbijeenkomsten georganiseerd voor starters en pre-starters.

Startende ondernemers zijn volop bezig hun bedrijf op te bouwen. Om ervoor te zorgen dat je bedrijf bekend raakt binnen het bedrijfsleven, ben je natuurlijk flink aan het marketen en hoop je dat anderen je activiteiten oppikken. Maar hoe doe je dat nou, jezelf zichtbaar maken en aanbevelen? En hoe vergaar je meer kennis over het bedrijfsleven en jouw branche? Ben je bekend met de valkuilen in ondernemersland, voldoet je

bedrijf aan alle voorwaarden of ben je misschien op zoek naar iemand die iets voor jou kan betekenen? Al deze onderwerpen komen samen bij het Startersnetwerk. Tijdens de bijeenkomsten leer je bijvoorbeeld hoe je je Facebook zakelijk kunt inzetten, hoe je je product kunt promoten, hoe je aan je beeldvorming en merk kunt bouwen. Bovendien kun je als starter een effectief netwerk opbouwen. De eerste bijeenkomst en officiële start van het nieuwe, Startersnetwerk was op 18 maart bij Rabobank Oosterschelde in Goes.

De eerstvolgende bijeenkomst is op donderdag 18 juni bij de Kamer van Koophandel in Middelburg. Verder zijn er nog startersavonden op donderdag 8 oktober en woensdag 9 december. De locaties hiervoor worden nog bekend gemaakt. ◗ www.zeelandbusiness.nl/ startersnetwerk

Starten met een voorsprong

samen met de Zeeuwse Rabobanken.

Start sterker als ondernemer met de Rabobank De Zeeuwse Rabobanken zijn hoofdpartner van de Zeeland Business startersdagen én het startersnetwerk.

Zo helpen we samen de startende ondernemers in Zeeland op weg met kennis, inspiratie, tips en handige tools.

Kijk ook eens op www.rabobank.nl/starten

!&" (("'&&# %" &#$(()

Advertorial

Skidôme

Voor het coolste bedrijfsuitje

Ski- en snowboardles, teambuilding in de sneeuw, glowgolf, de Big Airbag clinic, een onvervalst sneeuwballengevecht of de absolute topper ijskarten; stuk voor stuk activiteiten die de winterse sfeer uitademen maar zeker niet beperkt blijven tot dit jaargetijde. Ook in de lente en zomer staan ze garant voor een coole beleving en zijn bovenal buitengewoon geschikt voor een spetterend bedrijfsuitje waar nog lang over nagepraat zal worden.

Ondernemers investeren nog steeds met plezier in bedrijfs-/ teambuildingsuitjes. Zij zien er namelijk de absolute meerwaarde van in. Het houdt personeel scherp en gefocust, zij voelen zich gewaardeerd. Bovendien is het de gelegenheid bij uitstek waar mensen elkaar daadwerkelijk leren kennen en dat heeft zichtbaar effect op de groepsdy-

namiek. Nieuwe, originele ideeën komen spontaan tot stand, zeker als het sportieve uitje gekoppeld wordt aan bijvoorbeeld een vergadering of brainstormsessie.

Iedereen wordt dan uit zijn comfortzone gehaald, wat de creativiteit triggert. Maar het is natuurlijk ook simpelweg hartstikke gezellig.

Kortom een fun uitje met impact.

Spectaculair sneeuwballengevecht Dat is wat Skidôme u te bieden heeft. Hier zijn tal van activiteiten onder één dak samengebracht, dus voor ieder wat wils. Zo staat een spelletje minigolf op een glowin-the-dark parcours ongetwijfeld garant voor hilarische momenten.

De wat avontuurlijkere Big Airbag clinic leert u op een veilige manier freestylen. En worden we niet allemaal weer fanatieke kids als er een spectaculair sneeuwballengevecht losbarst. In deze teamactiviteit – die ook wel bekend staat onder de Japanse naam Yukigassen – strijden twee teams met echte sneeuwballen tegen elkaar op een speciaal uitgezet speelveld.

Competitief gevoel Maar de onvervalste topper en misschien wel het meest unieke bedrijfsuitje van het moment is het ijskarten (net als het glowgolf exclusief voor de locatie in Rucphen). In een sfeervolle hal van 3.500 m² waar de winter u toelacht, trotseert u in een elektrisch aangedreven kart met spikebanden de gigantische ijsvloer.

Een activiteit die voor iedereen geschikt is. Sommigen moeten in het begin nog wat schroom overwinnen maar al gauw zijn ze net zo fanatiek als de rest en

maakt een competitief gevoel zich van hun meester. Want wie wil nu niet zijn/haar baas verslaan op de ijskartbaan?

Ultieme wintersportgevoel Het is slechts een kleine greep uit een omvangrijk en buitengewoon breed aanbod. Skidôme heeft u tal van scherp geprijsde arrangementen – op maat – te bieden en

Skidôme Baanvelden 13 4715 RH Rucphen T 0165 – 34 31 34 E info@skidome.nl I www.skidome.nl

uiteraard is ook gebruik te maken van de uitgebreide horecafaciliteiten. Wij garanderen u een event waar het plezier vanaf straalt. Een uniek bedrijfsuitje doet meer met de sfeer en productiviteit binnen een bedrijf dan menigeen kan vermoeden. Neem de proef vooral eens op de som en ervaar samen het échte en ultieme wintersportgevoel… ook in het voorjaar!

Zeelandlaan 3 4538 CA Terneuzen T 0165 – 64 13 00 E infoterneuzen@skidome.nl

12 | 13

De Ondernemer Zeeland

in beeld

Cees Bolijn JMC Signmakers Bruinisse , -objecten, systeemplafonds out , canvas, metalen, 3D je en; o’s en vissersschep muur- en vloerstickers, aut of JMC Signmakers pro nen zin kunt het zo gek niet ver ts gwaardige (reclame-)prin duceer t er kwalitatief hoo bekendheid rijf uit Bruinisse verkreeg en belettering voor. Het bed Olympische openingspodium van de door de belettering van het schoenenine onl Grote klanten zijn de Spelen in Londen in 2012. en meubelgigant Ikea. winkels Omoda en Sacha ductieprocesnd geautomatiseerde pro Milieuvriendelijke, vergaa Cees Bolijn, g op het eisenlijstje, zegt sen en -methoden staan hoo erde zijn JMC Signmakers. Het lev een van de directeuren van de Kamer atief Ondernemerschap van bedrijf in 2013 de Prijs cre in nieuwe rijf investeer t voortdurend van Koophandel op. Het bed zelfsprekend. r het milieu vinden wij van technieken. “Aandacht voo printer met ste Europees bedrijf al een We hadden in 2012 als eer

H

ft, begon die een ict-achtergrond hee milieucer tificaat.” Bolijn, se. In 2002 inis op zijn zolderkamer in Bru JMC Signmakers in 1991 en van de 19 est r de huidige locatie. De me verhuisde het bedrijf naa langs is er een grafische achtergrond. On medewerkers hebben een teld. Bolijn een half miljoen euro bes latexprinter ter waarde van van grote nde producten laten zien, kan zo tientallen verschille rukte prints en vas tot mooie, op hout ged reclames op zuilen en can 3D -objecten. schillende r ongeveer vijf honderd ver We produceren prints voo daar zit en st alisatie is sterk in opkom materiaalsoorten. Person dezelfde op n ere eenmalige prints produc onze kracht . We kunnen isch nom ie.” Hij merkt dat weer eco manier als bij serieproduct en wij teld bes er nieuwe bedrijfswagens beter gaat. “Er worden we weer in sfeerk investeren ondernemers mogen die ‘inpakken’. Oo ” kleding van beursstands. beelden in hun pand en aan

Foto Dirk-Jan Gjeltema

Bedrukkers en inpakkers

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

‘Toerisme draait op beleving’

De zonnige voorjaarsweken stemmen onze Zeeuwse recreatieondernemers optimistisch. Mensen krijgen zin in de lente en een tripje Zeeland is dan snel geboekt. Bij mooi weer zijn terrassen anno 2015 zomer én winter open. Dat vraagt een grote flexibiliteit van exploitant en medewerkers. En als de gasten hun beurs wat verder opentrekken, dan kan seizoen 2015 ook financieel een succes worden.

Tekst Annet van de Ree Foto Lex de Meester

❯❯❯ Eric van Damme: “Toeristisch kamperen staat al jaren onder druk.

Maar bedrijven die hebben geïnvesteerd, tonen wel mooie groeicijfers.”

Met zon, zee en strand lokt Zeeland jaarlijks ruim een miljoen toeristen. Maar de consument is wispelturig, de markt veranderlijk. Wees alert, is de boodschap van Eric van Damme, directeur van Strandcamping Groede én bestuurlijk actief in belangenvereniging Recron.

Beleving, dáár gaat het om.

Tekst Peter Oggel Foto Ronald den Dekker

(

igenlijk komt Eric van Damme tijd tekort. Drukdrukdruk. Een zaterdagmorgen in maart – dat klinkt bedaard. Maar in de receptie van Strandcamping Groede rinkelt de telefoon vrijwel onophoudelijk, en altijd is er tussentijds wel een vraag te beantwoorden van een medewerker.

Pasen - nog maar enkele weken dichtbij - markeert traditioneel de start van het toeristisch seizoen, met landelijk 50.000 bedrijven en 400.000 banen niet onbelangrijk voor de werkgelegenheid. Voor Zeeland is toerisme nog crucialer: zowat tien procent (bijna 16.000 banen zijn dat) van de beroepsbevolking vindt er emplooi, ruim 1,7 miljard euro jaarlijks aan omzet.

Voor een kleine provincie cijfers om mee te pronken. Toch, blijkt uit het verhaal van Eric van Damme, zijn ze voor recreatie-ondernemers geen reden om tevreden achterover te leunen. Van Damme refereert onder meer aan het rapport Zeeland Recreatieland, eind februari gepresenteerd in Goes.

Weliswaar populair als vakantiebestemming, Zeeland moet pootaan spelen om bij de kopgroep te handhaven. Wat conclusies uit het onderzoek: bezetting onder druk, stagnerende bestedingen, vraag en aanbod niet in evenwicht en vooral is vraag: wat wil de consument? Maar kansen zat, meldt datzelfde rapport. De eerste stap

is al gezet: vrijetijdsgigant Roompot bouwt aan Zeeuwse kusten zeven nieuwe vakantieparken, ruim 12.000 bedden erbij. Toch: voor korte verblijven zijn meer hotels en B&B’s nodig, meer slechtweervoorzieningen zijn gewenst, de kampeersector moet dringend vernieuwen. Misschien geldt Strandcamping Groede in dit verband wel als het beste voorbeeld. De familie Van Damme heeft sinds 2008 vol ingezet op uitbreiding, kwaliteitsverbetering en duurzame ontwikkeling – inclusief een investering in ‘recreatienatuur’. Van Damme: “Toeristisch kamperen staat al jaren onder druk. Maar bedrijven die hebben geïnvesteerd, tonen wel mooie groeicijfers.” ‘Beleving’ is het leidmotief in zijn verhaal.

Strandcamping Groede is onderdeel van het landschap. Zand, helmgras en schelpjes. Direct naast de tent volop fiets- en wandelmogelijkheden in open natuur.

Op het strand panoramahuisjes als ultiem gevoel van vrijheid. Beleving dus. “Veel van onze gasten komen uit een stedeljke omgeving. Wij bieden een samenspel van camping, natuur en landschap”, duidt Van Damme. “Als je niets doet, weet je zeker dat de toerist wegblijft. We moeten de unieke kernwaarden van de regio koesteren. Alleen met investeringen in je product en in de omgeving kun je de toerist vasthouden. Maar ruimtelijk gevoel is de kracht van Zeeland.” ●

Optimisme over het nieuwe toeristenseizoen

:

e hebben het in januari en februari opvallend druk gehad met aanvragen voor personeel. Voorheen was het, bij wijze van spreken, op Goede Vrijdag, dat horecaondernemers nog snel belden voor personeel”, vertelt Remco den Ouden, directeur van Hospitality Support, onderdeel van Support Service Group uit Goes. Met de wijziging in de arbeidswetgeving die op 1 juli ingaat, is het bij veel horeca- en toeristische ondernemers doorgedrongen dat het aannemen van personeel extra aandacht verdient. “Er is veel aanbod door de hoge werkeloosheid, maar wij zoeken toch mensen met de juiste kwalificaties. Goed horecapersoneel is niet vanzelfsprekend en werven kost veel tijd”, zo weet hij uit ervaring.

Bij de ondernemers wordt een professionaliseringsstap gemaakt, ook op dit terrein. “Wij zijn hierdoor eigenlijk de laatste jaren alleen maar gegroeid, onze omzet verdubbelt ieder jaar.” Dat is opvallend, want er zijn behoorlijk wat horecazaken omgevallen. Den Ouden: “Klopt, maar hiermee komen goede horecamensen op de markt, die wij makkelijker kunnen herplaatsen.” Naast het bemiddelen in personeel is er een andere horecaformule ontwikkeld onder de noemer Gastro Support. Via deze formule is het bedrijf actief met het exploiteren van horecagelegen-

heden op campings en recreatieparken. “Professionele exploitatie neemt een groot stuk zorg en werk weg bij de eigenaar”, weet Den Ouden. “Het exploiteren van een horecafaciliteit is toch iets anders dan het runnen van een camping.”

Keert het tij op tijd voor strandpaviljoens?

“De piek in het hoogseizoen bestaat nog steeds, maar de stille winterperiode wordt steeds korter”, vertelt Rieneke Bijleveld, exploitant van ‘De Branding’ op Renesse. Ze is ook secretaris van VSSK, een vereniging die de belangen van negen strandpaviljoens op Schouwen-Duiveland vertegenwoordigt en gesprekspartner is over ontwikkelingen aan de Schouwse kust. In totaal zijn er 15 strandpaviljoens op Schouwen. Het faillissementsspook, die in de

”

We kunnen een goed seizoen wel gebruiken om weer eens wat vet op de botten te krijgen.

14 | 15

De Ondernemer Zeeland

kort Jansen Tholen BV krijgt laatste Biobased Voucher MIDDELBURG • Gedeputeerden Ben de Reu en Kees van Beveren hebben onlangs de laatste Biobased Voucher uitgereikt aan Jansen Tholen BV. Het bedrijf ontving de voucher voor de ontwikkeling van kunststof biobased haken voor aan mosselzaadinvanginstallaties.

Vanaf 2012 heeft de provincie Zeeland 200.000 euro beschikbaar gesteld voor het uitwerken van innovatieve biobased ideeën van Zeeuwse ondernemers. Met een financiële bijdrage van maximaal 10.000 euro per idee en inhoudelijke begeleiding vanuit NV Economische Impuls Zeeland en Syntens (sinds 1 januari 2014 samen met de Kamer van Koophandel) konden

mkb’ers de plannen toetsen op haalbaarheid. In totaal zijn er 29 vouchers verstrekt.

Vijftien ondernemers bekijken momenteel de mogelijkheden voor doorontwikkeling van hun idee. De bedrijven Biomassa.eu en Van Alphen Biogas gebruiken de kennis al commercieel. Geschat wordt dat de vervolginvesteringen meer dan twee miljoen euro bedragen.

Aangezien de vouchers bij het MKB in een behoefte voorzien om innovaties te kunnen realiseren die bijdragen aan concurrentiekracht en verduurzaming, bekijken de provincie, Impuls en de Kamer van Koophandel of het mogelijk is om de regeling een vervolg te geven.

Deltapark Neeltje Jans steekt 1 miljoen in nieuwe attractie

❯❯❯ Bij mooi weer zijn de terrassen van de Zeeuwse strandpaviljoens anno 2015 zomer én winter open.

binnensteden door de verlaten cafés en restaurants waart, komt op het strand beperkt langs. Een goed seizoen zou die dreiging kunnen afwenden.

Het moderne strandpaviljoen gaat het hele jaar open en ontvangt steeds vaker gasten voor bruiloften en partijen en rekent zomer en winter op de tweede woningbezitters aan tafel. Bijleveld: “We halen daar natuurlijk meer omzet uit, maar het brengt ook extra kosten met zich mee. De grote feesten zijn goed te plannen, maar bij een mooi weekend moeten we snel inspelen en personeel in de keuken en de bediening kunnen oproepen. Het hele jaar open betekent dus acht maanden verdienen met twaalf maanden kosten. Daar moet je wel een reëel beeld van hebben.

We kunnen een goed seizoen echt wel gebruiken om weer eens wat vet op de botten te krijgen.”

Differentiatie zorgt voor een eigen stijl en eigen publiek. Soms een beachclub met veel sportieve jongelui, maar ook de traditionele strandtent vanwege de ligging met achterliggende camping en veel jonge gezinnen. De negen Schouwse paviljoenhouders (VSSK) zorgen samen voor werkgelegenheid voor 150 tot 200 werkplekken. “Dat is uiteraard niet allemaal fulltime, we werken ook vaker met detachering. Er zijn duidelijke veranderingen op komst, onder meer door de nieuwe wetgeving van Minister Asscher, maar aan de andere kant is ook voor deze horecaondernemers een professionaliseringslag nodig om aan de huidige eisen van de moderne klant te kunnen voldoen.” Eind februari is er overigens

een overgangsregeling voor de seizoensafhankelijke sectoren aangekondigd. De oorspronkelijke transitieregeling, die terugging tot 2011, zou de recreatiesector miljoenen euro’s zou gaan kosten. De Recron heeft stevig gelobbyd om het eerste voorstel van tafel ● te krijgen en met succes.

NEELTJE JANS • 1 miljoen euro, dat is het bedrag dat Deltapark Neeltje Jans gaat investeren in een nieuwe attractie.

Volgens het educatieve attractiepark rondom de Deltawerken gaat het om een ‘experience’. Bezoekers kunnen in deze nieuwe attractie met de modernste videotechnieken de grootste storm in de Nederlandse geschiedenis ervaren.

Ze zullen de brute en vernietigende kracht van het water ervaren als de dijken doorbreken zoals in 1953. Speciale ef-

fecten als wind, bliksem en het water zullen bij deze attractie de ervaring bijna als werkelijkheid maken. Ook de bouw van de Deltawerken en de stormvloedkering op het kunstmatige eiland Neeltje Jans komen op een vernieuwende wijze aan de orde en bezoekers zullen zien hoe in de wereld we tegen het water vechten.

De nieuwe attractie gaat in juli al open voor het publiek.

Deltapark Neeltje Jans trekt jaarlijks ongeveer 300.000 bezoekers.

Van Meijel beste bolusbakker Toerisme en recreatie in Zeeland in cijfers Het Kenniscentrum Kusttoerisme ontwikkelde een methode om de economische waarde van toerisme en recreatie in Zeeland te meten. De berekening wordt ingevuld op een input-output model, waarmee de waarde voor de regio zo breed mogelijk wordt doorgerekend. De cijfers over het jaar 2013: totaal bestedingen Zeeuwse vrijetijdsindustrie: 1,7 miljard; 288 miljoen inkomen voor Zeeuwen; toegevoegde waarde Zeeuwse economie 503 miljoen; totale werkgelegenheid ca. 15.700 banen (direct en indirect) = 9,2% van de totale werkgelegenheid in Zeeland; bestedingen verblijfsbezoek 216 miljoen; bestedingen dagtoerisme 256 miljoen; bestedingen zakelijk verblijf 129 miljoen; uitgave recreatiegoederen 1,4 miljoen.

CLINGE • De beste Zeeuwse bolus wordt dit jaar opnieuw gebakken in het Zeeuws-Vlaamse Clinge. Joop van Meijel won de Bolustrofee voor het tweede jaar op rij. De jury omschreef de bolus van Van Meijel als ‘een superbolus’. Juryvoorzitter Mark Plaating: “een bolus die smelt op je tong en goed

Handelsweg 63

gaar is, met een mooi model en een goede smaakbalans’. De tweede plaats is behaald door Bakkerij Hirdes uit Krabbendijke, de derde plaats was voor Bakkerij Pladdet uit Oostburg, de vierde plaats voor Echte Bakker Dees uit Zaamslag en de vijfde plaats voor Marco’s Bakhuys uit Borssele.

Kapelle

0113-316596

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

Deurloo is nieuwe voorzitter van OSD

❯❯❯ Jan Deurloo (links) neemt de voorzittershamer van de OSD over van Olivier Verwest.

Jan Deurloo is de nieuwe voorzitter van Ondernemerskring Schouwen-Duiveland. Hij neemt daarmee het stokje over van Olivier Verwest, die acht jaar lang voorzitter van de club was. Ook secretaris Nini Soeters nam afscheid en is opgevolgd door Jacqueline Mulder en Erna Verstraten.

Tekst en foto Mariska den Hartog

7

oen Verwest zelf gevraagd werd voor de functie, zegde hij toe het voor vijf jaar te doen. Het werden er acht. En ondanks dat hij met zijn bedrijf Traduco internationaal actief is en op het eiland geen dubbeltje verdient, wilde hij toch graag een bijdrage leveren aan OSD. “Ik wilde mijn kennis en ideeën die ik met mijn bedrijf had opgedaan als het ware van buiten naar binnen brengen.”

Onder zijn leiding kwam het IPC project van de grond en werd er een miljoen euro subsidie voor bedrijven binnen gehaald. Ook werd de Innovation Award in het leven geroepen en werd er een afdeling voor jonge ondernemers, JongOSD, opgericht. “Toen ik voorzitter werd, hadden we 150 leden en was de opkomst bij vergaderingen vaak laag. Nu zijn we een bruisende club met zo’n 230 leden.

Natuurlijk heb ik dat niet alleen gedaan, samen met het bestuur met Nini Soeters als secretaris en

geweten, hebben we gebouwd aan oplossingen.” Vorig jaar vond Verwest het tijd om te stoppen; hij gaf aan zelf een opvolger te zoeken. In Jan Deurloo vond hij een geschikte kandidaat en deze zag het zelf ook zitten. Deurloo: “Het is voor mij een heel logische stap, eerder was ik voorzitter van Jong-OSD. Dat is een leuke club van jonge ondernemers die elkaar heel goed weten te vinden. De komende jaren wil ik benutten om elkaar nog beter te leren kennen en verbindingen te leggen tussen OSD en Jong-OSD.” Die binding is ook volgens Verwest heel belangrijk. “Veel meer leden ga je niet krijgen. Ik zou het nieuwe bestuur willen meegeven dat ze moeten werken aan interessante bijeenkomsten en netwerkmomenten, afgestemd op de verschillende soorten ondernemers. De manier van netwerken is anders geworden, maar de behoefte eraan bestaat nog steeds. Binnen OSD wordt heel veel onderling zaken gedaan.” ●

Risicomanagement in Hij is net terug uit Curacao, juist op tijd voor de algemene ledenvergadering van Ondernemersvereniging Schouwen-Duiveland (OSD).

Daar nam Olivier Verwest vorige week afscheid als voorzitter. Hij heeft er gewoonweg geen tijd meer voor. De Schouwenaar is wereldwijd actief in asset- ofwel risico management. Hoe kun je zo efficiënt mogelijk omgaan met bedrijfsmiddelen, bijvoorbeeld op het gebied van spoor-, vliegveld- en haveninfrastructuur.

Tekst Henk van de Voorde Foto Freek van Arkel/Havenbedrijf Rotterdam

hydrauliekcilinders

hydrauliekslangen

revisie en nieuw

op maat, klaar terwijl u wacht!

,

k ben momenteel zelf zakelijk veelal internationaal gericht, verdien geen dubbeltje op Schouwen-Duiveland, maar probeer wel ideeen van buitenaf op het eiland te introduceren”, zegt Verwest. “Enkele jaren geleden hebben we met twintig ondernemers een miljoen euro aan IPC subsidies kunnen binnenslepen voor nieuwe in-

novatieve investeringen.” In het dagelijks leven is Verwest directeur en mede-eigenaar van Traduco, met vestigingen in Rotterdam, Heerhugowaard en het Amerikaanse Houston. Olivier Verwest is veel in de Verenigde Staten en op de Antillen in het kader van risicomanagement in de olie- en gasindustrie, met name voor olieraffi naderijen en olieterminals.

16 | 17

De Ondernemer Zeeland

te boek Investeren in vastgoed VLISSINGEN • De nieuwste editie van het boek Investeren in Vastgoed, Grond en Gebieden, geschreven door Peter J. Vlek ligt in de boekhandel.

Dit standaardwerk over de fi nanciële theorie en de praktijk rondom vastgoedinvesteringen is weer up-to-date gebracht en opgedeeld in 2 delen: theorie en praktijkvraagstukken.

Het boek geeft inzicht in het effectief en efficiënt inzetten van fi nanciële middelen, maar ook in het sturen op een gezonde winstgevendheid en beheersbare risico’s.

ISBN 978-90-820644-2-1 • 111,30 euro

toerenteller

Het optimisme blijft Het vertrouwen in een voorzichtige groei van de Zeeuwse economie blijft. Tenminste, dat blijkt uit de cijfers die onze 20 experts weer voor de toerenteller gaven. Het zijn vooral de bouwsector en de agrarische sector die het gaspedaal minder diep intrappen. De toerenteller daalt ietwat: van een 6.8 naar 6.7.

❯❯❯ Met het Zeeuwse Kade Modelering Systeem is de hele infrastructuur van de haven van Rotterdam in kaart gebracht.

n wereldhavens

Adri de Buck, voorzitter van het College van Bestuur van HZ University of Applied Sciences blijft een van de meest positieve experts. Hij deelt net als vorige maand een 7.8 uit. Resy van Loon van Adviesbureau BOZ verwoordt het posivitisme zo: “Ik geef deze keer een 7,2. Het allereerste begin van de crisis werd gekenmerkt door angst; het herstel van de economie wordt gekenmerkt door vertrouAndré Slootmaker

5.0

Eric de Ruijsscher

5.5

vertrouwen in de economie zien we terug in de stijging van het aantal vacatures”, besluit ze.

n e u tra a l

4

h

2

1 0

h

6.7

tisc tim is

s tisc

6 7

3

10

p e s s im i

5

9

Energie Coöperatie Verwest, afkomstig uit Scharendijke en woonachtig in Ouwerkerk, is meer op zakenreis dan thuis, maar zal zijn Zeeuwse afkomst nooit verloochenen. Hij is bijvoorbeeld een van de initiatiefnemers van de Energie Coöperatie ‘Energie Werkt op SchouwenDuiveland’.

“Windmolens, zonne-energie en getijdenenergie vormen de toekomst. Het landschap van SchouwenDuiveland biedt veel kansen voor de ontwikkeling van duurzame energie. Recreatie & toerisme, bouw, industrie, en landbouw op het eiland hebben steeds meer energie nodig. Een energieneutraal SchouwenDuiveland moet mogelijk zijn, met toepassing van duurzame energie op bestaande en nieuwe bedrijventerreinen.” ●

wen. Je ziet dat er weer meer vertrouwen onder de mensen is en dat heeft zijn weerslag op een licht herstellende economie.”

André Slootmaker van ZLTO staat nog steeds niet te juichen ondanks het vroege voorjaar of beter gezegd: dankzij. Want: “Misschien wel door het vroege voorjaar zijn er nog steeds geen

betere prijzen.” En dus blijft hij bij het cijfer dat hij de laatste keren al vaker gaf: een 5.0.

Ondanks positieve geluiden in de bouwsector, is Eric de Ruijsscher Van Bouwend Zeeland niet niet bepaald scheutig met de hoogte van zijn cijfer: 5.5. Ronald van der Hart van Totaalbouw Zeeland ziet het wel rooskleuriger: 6,8.

Judith Koole van het Uitzendbureau.nl deelt een 7.0 uit. “Het

8

Maatregelen en inspecties Olivier Verwest illustreert een en ander met een voorbeeld. “Een schip dat uit zijn roer loopt en de havenkade beschadigt. Hoe groot is het risico dat dit kan gebeuren? Niet zo groot, maar als het gebeurt,

zijn de gevolgen wel aanzienlijk. Daar moet je dus op anticiperen. Wij brengen alle risico’s van een haveninfrastructuur in kaart. Hoe je risico’s kunt voorkomen en beperken met maatregelen en inspecties, wordt allemaal bepaald in onze software AMprover.

Asset management is tegenwoordig een containerbegrip. Iedereen roept dat hij specialist is, maar daadwerkelijke productontwikkeling is wat anders.”

7.2

op

Voor de haven van Rotterdam heeft zijn bedrijf het succesvolle Kade Modelering Systeem (KMS) ontwikkeld, dat wellicht navolging krijgt in andere nationale en internationale havens.

“Havenkades, waar de schepen aanmeren, bestaan uit stalen damwanden en betonnen wanden. Rotterdam en Vlissingen zijn zoutwaterhavens, Amsterdam een brak-zoetwaterhaven. Dat betekent een aanzienlijk verschil in slijtageproces en beheer. Wat is de business value? De ene havenkade is belangrijker dan de andere. Bulkcarriers, passagiersboten of containerschepen hebben verschillende prioriteiten met betrekking tot de opbrengst in de haven. Er kan bijvoorbeeld bespaard worden op inspecties die alleen worden uitgevoerd als het nodig is volgens de degeneratiemodellen en risico analyses die zijn uitgevoerd. In elk geval is het essentieel dat er maatregelen worden getroffen om risico’s te voorkomen of te verminderen.”

Resy van Loon

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

starter

Zekerheid tot de dood, bij wijze van spreken, of het avontuur? Dat was de vraag voor Marco Heijdens. Tot voor kort had hij een goede leidinggevende functie bij Rijkswaterstaat. Nu staat hij met InfraGo op eigen benen als project- en assetmanager.

Tekst Peter Urbanus

Heijdens studeerde elektrotechniek en telecommunicatie aan de hts in Vlissingen, commerciële bedrijfskunde aan de Hogeschool van Amsterdam en Master of Science in Maintenance and Safety Management aan de universiteit van Bradford (Engeland). Nadien volgde hij tientallen cursussen, vooral op gebied van management.

Zijn werkzame leven begon hij bij kerncentrale EPZ, om in 1998 de overstap te maken naar Rijkswaterstaat.

Daar klom hij via diverse leidinggevende functies op tot districtshoofd Noord, Zee & Delta, waar hij verantwoordelijk was voor diverse sluiscomplexen en de stormvloedkering.

Na ernstige knieklachten, gevolgd door een fors herstel- en revalidatietraject, ging hij zich bezinnen op zijn toekomst. “Ik heb vooraf met veel zzp’ers gesproken. Iemand in mijn positie die voor zichzelf begint, zie je zelden. Maar ik ben ondernemend

van aard en daar liep ik in de ambtelijke organisatie tegenaan. Vaak zocht ik de randjes op om dingen te kunnen regelen. Ondernemend zijn is niet hetzelfde als ondernemer zijn.

Het komende jaar moet ik mezelf gaan bewijzen”, zegt hij thuis in OostSouburg op de bank.

Daar zit hij voorlopig weinig, want Heijdens is tot eind dit jaar al druk met twee grote klussen. Zijn klanten vindt hij bij overheden die expertise nodig hebben bij risico gestuurd onderhoud, maar ook bij aannemers die bijvoorbeeld meedingen naar Design- Built, Finance and Maintaincontracten bij infrastructurele projecten. Hij presenteert zich als nieuwsgierig, creatief en altijd op zoek naar verbetering en vernieuwing, maar ook aanspreekbaar op resultaten.

“Een inspirerende vernieuwer en doorzetter, energiek, groepsgericht, enthousiast en gericht op concrete resultaten.”

Naam Bedrijf Begonnen Meevaller Tegenvaller Website

Marco Heijdens (45) InfraGo februari 2015 ervaren teamspirit in projecten administratief gedo e www.infrago.nl

18 | 19

De Ondernemer Zeeland

De zilte zaligheden vormen een stevig anker onder de Zeeuwse economie.

Producenten van streekproducten, en in het kielzog horeca en toerisme, zijn een duurzame toekomst. En we zijn nog maar op stoom aan het komen, op weg naar een unieke culinaire rivièra.

Tekst John de Kok Illustratie Delta-Ostrea BV

Zeeland als culinaire rivièra

(

cht lekker eten, daar kom je voor terug. Straffer, het kan een motief zijn om een streek te bezoeken en er een tijdje te verblijven. Zeker als het om unieke producten gaat die erg in trek zijn en als de streek nog veel meer moois te bieden heeft, zoals natuur en recreatie. Dat klinkt heel erg als Zeeland en dat is het ook. De unieke kansen die het water onze provincie te bieden heeft zijn ongekend. “Als we samenwerken, dan is er nog veel meer te bereiken”, zegt Gre Krijn.

Krijn is projectleider voor Food Lab Zeeland dat maandag 9 maart op de Horecabeurs in Goes werd gepresenteerd.

Food Lab Zeeland is een samenwerking tussen ondernemers, organisaties, overheden en onderwijsinstellingen op het gebied van voedsel, met als prioriteit de Zeeuwse streekproducten.

“We willen Zeeuwse koks met Zeeuwse ingrediënten leren koken. We kunnen het culinaire niveau zowel verbreden als verdiepen. Met alle partners samen in één krachtig netwerk gaat dat leiden tot innovatie en economische groei in

Zeeland”, legt Arold Versluys uit. Versluys is teamleider voor de horeca-opleidingen bij Scalda Middelburg. Scalda is als opleider een stuwende factor in het samenwerkingsverband. “Vanaf het eerste jaar vmbo, tot en met een nieuwe topklas mbo 4 hebben we een doorlopende leerlijn opgezet.” Het eerste en tweede leerjaar voor mbo 4 heet ‘De Zeeuwse keuken’ en is bedoeld voor talentvolle jonge koks.

Er zijn speciale praktijkmodules voor Zeeuwse streekproducten en gerenommeerde chef-koks zullen hun geheimen uit de praktijk met de talenten delen. In september gaat de opleiding van start. Versluys: “Al 44 partijen hebben de intentieverklaring ondertekend. In totaal zijn er zo’n 100 partners betrokken.”

Oestrologen “Oesters zijn als goede wijn. Elke oester heeft zijn eigen smaak, die bepaald wordt door het gebied waar hij vandaan komt. Net zoals vinologen moeten er oestrologen komen”, vertelt Adriaan van de Plasse van Delta-Ostrea uit

Yerseke. Bij de nostalgische oesterputten in Yerseke bouwt Delta-Ostrea dan ook de Oesteracademy. Nog deze zomer kun je er op gaan voor je oesterbrevet, dat is een opleiding van één dag. De opleiding tot oestroloog gaat langer duren. Hier leer je onder meer alle oesters uit alle belangrijke gebieden te herkennen, de smaak te beoordelen en hoe je oesters combineert met wijn. “Adriaan heeft de kennis van oesters, wij van les geven. Samenwerkend kunnen we leerlingen waardering voor het product geven door te laten zien waar het vandaan komt”, zegt Versluys.

Stromen bezoekers Horeca-onderwijs met én door het bedrijfsleven brengt meer kwaliteit op de markt. Met de andere partners kun je dit doen voor schaal- en schelpdieren, zilte groenten, Zeeuwse wijn et cetera. De partners versterken daarmee elkaar en samen zetten ze Zeeland op de internationale kaart als een culinaire rivièra die stromen bezoekers kan ● trekken.

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

Ziek zijn. Als ondernemer zonder personeel kun je jezelf dat niet permitteren. Je inkomsten vallen weg, de kosten van je onderneming en levensonderhoud gaan door. Verzekeren is echter duur. Je bent niet de enige met dat probleem. Precies daar ligt de oplossing.

Tekst John de Kok Illustratie Thinkstock

Brood nodig

+

et ziekteverzuim voor zelfstandige ondernemers ligt rond de twee procent, tegenover drie en half tot vier procent voor werknemers. Je hebt als zelfstandige over het algemeen ook weinig keuze. Ziek zijn betekent geen inkomen dus ga je stug door totdat je echt niet meer kunt. Een ongeval zit in een klein hoekje, niemand is immuun voor serieus ziek worden. Toch is maar iets meer dan een derde van de zelfstandige ondernemers verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.

Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) is zo duur dat veel zelfstandigen het risico maar nemen. “Als groep van zelfstandige ondernemers kun je samen voorzieningen treffen tegen verlies van inkomen

door ziekte of arbeidsongeschiktheid”, vertelt Biba Schoenmaker van BroodfondsMakers. Een gunstige en flexibele voorziening bovendien, want dat is nu net waar de schoen wringt. Met minimaal 20 tot maximaal 50 zelfstandige ondernemers kun je in een broodfonds elkaar steunen tijdens ziekte.

Buffer opbouwen Een broodfonds is een vereniging waarbij iedere deelnemer maandelijks een bedrag naar eigen keuze op de persoonlijke broodfondsbankrekening overmaakt. De fondsen blijven eigendom van de deelnemers.

Als er iemand ziek wordt, dan schenken alle andere deelnemers een klein netto bedrag.

Als er niemand ziek is, dan bouw je een

buffer op van maximaal 36 keer je maandelijkse inleg. Dit geld (met aftrek van al gedane schenkingen aan zieken) neem je mee als je er mee stopt. Omdat elk broodfonds een vereniging is, bepalen de deelnemers wie ze toelaten. Een harde eis is dat je moet aantonen dat je tenminste één jaar van je bedrijf hebt kunnen leven. Mensen met een ziekteverleden worden op dezelfde basis als iedereen toegelaten. “Het broodfonds is een netwerk dat werkt op basis van onderlinge afspraken en vertrouwen.”

Voor fraude is Schoenmaker niet bang: “Er zijn intussen 133 broodfondsen met 4900 deelnemers, ik denk niet dat die aan een wankele constructie zouden meedoen. In de praktijk werkt het, het ziektepercentage onder broodfondsdeelnemers is 1 procent.

Misbruik zijn we nog niet tegengekomen.”

In onze provincie is ondertussen het vierde broodfonds in oprichting.

Schilder Ardwie Schoenmaker uit Driebergen werd met kanker geconfronteerd. “Het broodfonds is mijn fi nanciële redding geweest. Nooit was ik ziek, maar ik betwijfel of mijn zaak na een half jaar uit de roulatie nog zou bestaan. De andere leden ondersteunden mij ook moreel. Zo’n broodfonds is een sociaal netwerk. Het doet ook heel wat als je elke maand 49 keer een bedrag krijgt gestort. De dekking van het broodfonds is maximaal twee jaar, die kun je ook gebruiken als overbrugging van twee jaar eigen risico voor een AOV”, tipt Ardwie. ● ◗ www.broodfonds.nl

TiP ● start-up in tien stappen naar een nieuw bedrijf De Ondernemer geeft elke maand tips voor de startende ondernemer. Wat zijn de tien belangrijkste stappen naar je eigen onderneming? Vandaag deel 2.

Verken de markt en bepaal je strategie Uitgangspunt is dat je een goede boterham kunt verdienen met je eigen zaak. Wat maakt jouw bedrijf anders? Waarin kun je je onderscheiden? Het is belangrijk om in kaart te brengen wie je concurrenten zijn. Die informatie kun je vinden in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. En misschien een nog belangrijkere vraag: wie zijn jouw klanten en wat willen ze? Wat is de frequentie waarmee zij de dienst of het product afnemen? En waarom nemen ze het af? Informatie over je doelgroep kun je vaak op internet vin-

den, bij het CBS of het Sociaal Cultureel Planbureau. Verder is het belangrijk om te weten wat er speelt in jouw branche.

Een brancheonderzoek geeft je inzicht in de ontwikkeling in de branche waarin je je begeeft. Het zegt veel over de haalbaarheid van je idee, product of dienst. Belangrijke vragen in een brancheonderzoek zijn bijvoorbeeld: wat is de gemiddelde omzet, wie zijn de belangrijkste spelers en wat zijn de trends en ontwikkelingen in de branche? Informatie over je branche kun je onder meer vinden bij de Kamer van Koophandel, het CBS en het Economisch Instituut voor Middenen Kleinbedrijf. Een marktonderzoek kun je zelf doen, maar ook uitbesteden bij marktonderzoeksbureaus die gespecialiseerd zijn in het ondervragen van (grote) groepen mensen.

Maar je kunt ook studenten inschakelen om je marktonderzoek uit te voeren. In de volgende Ondernemer stap 3.

20 | 21

De Ondernemer Zeeland

De wereld telt momenteel zeven miljard inwoners, maar in 2050 zijn er negen miljard monden te voeden. De vraag naar hoogwaardig voedsel zal wereldwijd dus sterk toenemen. Hier dient de Nederlandse agrarische sector goed op in te spelen. Daar is de Koninklijke Maatschap de Wilhelminapolder, als grootste akkerbouwbedrijf van Nederland, zich terdege van bewust.

Tekst Henk van de Voorde Foto Ronald den Dekker

Het grootste boerenbedrijf van Nederland

+

et bedrijf in Wilhelminadorp beslaat een oppervlakte van ruim 1.800 hectare, waarvan ruim 1.300 hectare wordt bewerkt. Het overige bestaat uit weilanden, wegen, water en natuurgebieden. “Wij richten ons voornamelijk op het telen van verschillende soorten aardappelen en uien, suikerbieten, granen en luzerne.

Daarnaast beschikt de Wilhelminapolder over 160 hectare mosselpercelen in de Oosterschelde, die beheerd worden door de mosselvissers”, legt directeur Vincent Coolbergen uit.

De grondsoort in de Wilhelminapolder varieert van lichte tot zeer zware klei. Het in het jaar 1809 opgerichte bedrijf omvat een ze-

vental locaties met boerderijen en schuren. In totaal 400 maten zijn met z’n allen eigenaar van het bedrijf.

Akkerbouw Naast akkerbouw zijn de mosselteelt, exploitatie van onroerend goed en projectontwikkeling de economische dragers van de Wilhelminapolder.

Om de concurrentiepositie te versterken wil het bedrijf verder uitbreiden met een nog sterkere focus op de akkerbouw. Duurzaamheid, vergroening en voedselveiligheid zijn speerpunten van beleid. “Het is niet meer een kwestie van zomaar gewassen telen. In feite gaat het tegenwoordig om ‘a li-

cence to produce’. De markt verandert. De steeds meer kritische consument stelt terecht vragen over de wijze van produceren. Het is aan de sector om daar iets mee te doen.”

De vergroening wordt geaccentueerd met het grote areaal luzerne, dat wordt verwerkt tot allerlei producten voor de export zoals brokken voor de paarden. In de natuur en rondom akkerbouwpercelen liggen wandel- en fietspaden, waardoor de mensen in de omgeving bij de polder worden betrokken.

Driekwart van de Nederlandse aardappelen en uien wordt geexporteerd, dankzij een sterke logistieke functie van de havens van Vlissingen, Antwerpen en Rotterdam. De Zeeuwse uiensector heeft

een exportwaarde van ongeveer 200 miljoen euro en is goed voor 1.200 directe en afgeleide banen in de regio.

Maximaal suikerbieten telen is eveneens onderdeel van de fi losofie van de Wilhelminapolder. “De laatste jaren hebben we quotum bijgekocht, omdat het een zeer rendabel gewas bleek. We zijn erg verwend geweest, maar inmiddels staat de wereldmarkt van suiker sterk onder druk.”

Precisielandbouw Schaalvergroting, efficiëncy en precisielandbouw worden omarmd door de Wilhelminapolder.

“De Nederlandse akkerbouwsector is toonaangevend. Dat heeft te maken met de topkwaliteit van de grond, het klimaat en het goede ondernemerschap. Wij zijn

in staat om de hoogste opbrengst per hectare te genereren.” Met bijvoorbeeld de innovatieve Smart Float-pootcombinatie draagt de Wilhelminapolder bij aan brandstofbesparing en duurzaamheid: in één werkgang stikstof en fosfaat toedienen, gewasbeschermingsmiddelen toepassen, frezen, poten en aanaarden.

In samenspraak met de eigenaren is de Wilhelminapolder een strategisch plan aan het samenstellen voor de komende vijf jaar.

“We willen op een verantwoorde, duurzame manier landbouw bedrijven op basis van een lange termijnvisie. De vraag naar hoogwaardig, kwalitatief goed voedsel zal mondiaal fors blijven groeien en hierin volbrengt de Nederlandse agrarische sector een belangrijke rol.” ●

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

Duitsers moeten massaal aan de mossel, tenminste als het aan VVV Zeeland, Het Nederlands Mosselbureau, NBTC Holland Marketing en de provincie ligt. Zeeland is momenteel erg populair bij de Duitse vakantieganger en dat willen die organisaties aangrijpen om de mosselexport en het toerisme een boost geven. “Mosselen en Zeeland zijn immers net zo onlosmakelijk met elkaar verbonden als pizza met Italië en sushi met Japan”, zegt gedeputeerde Carla Schönknecht.

Tekst Dennis Rijsbergen

Duitsers aan die Muschel n 2014 bezochten bijna 20% meer Duitsers Zeeland dan het jaar ervoor. Dat is fors meer dan het landelijk gemiddelde van 12%. “Een belangrijke verklaring voor deze uitzonderlijke groei is dat er al enige tijd sprake was van een groei van het aantal korte vakanties, waar Nederland als buurland sterk van profiteert”, stelt Conrad van Tiggelen, marketingdirecteur NBTC. “Het mooie weer en de gunstige vakantiespreiding in Duitsland droeg bij aan extra vakanties in ons land. Deze groei was in heel Nederland zichtbaar maar de Nederlandse kust en vooral Zeeland hebben hier in bijzondere mate van geprofiteerd.”

Afgelopen jaar is VVV Zeeland in samenwerking met Het Nederlands Mosselbureau en NBTC een promotiecampagne gestart in Duitsland. Het doel van de campagne was om de bekendheid van de Zeeuwse mosselen daar te vergroten en om meer Duitse gasten naar de Zeeuwse kust te verleiden. Van 20 tot en met 26 oktober was de eerste editie

,

van de ‘Höllandische Muschelwoche’ in Duitsland. Tijdens deze week stonden Zeeland en de Zeeuwse mosselen centraal in onder meer Keulen, Dortmund en Düsseldorf. Via kookdemonstraties van een Zeeuwse mosselchef en een rondreizende mosselkeuken kregen zowel de pers als de consument volop gelegenheid om mosselen te proeven en alvast een voorproefje te nemen van een vakantie in Zeeland.

Goede resultaten En de campagne lijkt succes te hebben. Een eerste onderzoek wijst uit dat 17% van de beoogde doelgroepen uitingen van de campagne heeft gezien. Dit zijn ruim 1,9 miljoen inwoners in Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts en Hessen. “We zijn optimistisch over de eerste resultaten van deze campagne. Uit het onderzoek blijkt dat de Duitse consument verder geïnformeerd wil worden over mosselen. Ze willen meer weten over herkomst, duurzaamheid

en recepten”, aldus Christine Fijnaut van Het Nederlands Mosselbureau.

Besloten is dan ook om de campagne dit jaar een vervolg te geven. Daarvoor wordt twee ton uitgetrokken. Dat geld wordt bijeengebracht door Het Nederlands Mosselbureau, het NBTC, VVV Zeeland en de Provincie Zeeland. Patrick Polie van VVV Zeeland: “We werken al langer samen met NBTC en met deze bundeling van krachten borduren we voort op het succes om meer Duitsers naar Zeeland te verleiden. Een bezoek aan de Zeeuwse kust kan het hele jaar rond en deze campagne zetten we bewust in om meer Duitsers in het voor- en naseizoen naar Zeeland te trekken.”

Gedeputeerde Carla Schönknecht knikt instemmend. “Het is heel goed dat we in Zeeland deze krachten weten te bundelen voor de promotie van Zeeland in het buitenland. Dat het gelijk al zo goed werkt, is een mooie opsteker voor andere samenwerkingen en genoeg reden wat mij betreft om er mee door te gaan.” ●

Afval = geld Door de verkoop kan Delta de schuld van

Afvalinzamelaar Indaver verkocht voor

416.000.000 euro

560.000.000 euro Delta is met de verkoop ook 120.000.000 aan schuld kwijt

zo goed als aflossen

Delta had belang van 75% in Indaver

ENERGIEBEDRIJF DELTA

Indaver is actief in 7 landen

heeft zijn Belgische afvaldochter verkocht aan Katoen Natie. Met de verkoop is 416 miljoen euro gemoeid. Daarnaast is Delta ook af van een geconsolideerde schuld van nog eens 120 miljoen. Het Zeeuwse energiebedrijf kan alleen al met de opbrengst van de verkoop de schuldlast van 560 miljoen euro zo goed als aflossen. Met de verkoop van Windpark Kreekraksluis voor ruim 60 miljoen euro in het vooruitzicht, sluit Delta het jaar waarschijnlijk schuldenvrij af. Delta had een belang van 75 procent in de Belgische afvalverwerker Indaver. Dat bedrijf zamelt industrieel en huishoudelijk afval in en verwerkt dat. Indaver is werkzaam in 7 landen in West-Europa.

22 | 23

De Ondernemer Zeeland

Het verhaal gaat dat Biervliet meer bekendheid geniet om Frans Vervaet dan om Willem Beukelszn, een eeuw of zeven geleden uitvinder van het haringkaken. Waar of niet, in de landbouw is het familiebedrijf internationaal een begrip. Fabrikant van zelfrijdende bietenrooiers en Hydro Trikes met (bijna) wereldwijde afzet. Made in Zeeland.

Tekst Peter Oggel Foto Ronald den Dekker

Vervaet: beroemder dan Willem Beukelszn

5

obin Vervaet heeft net een weekje Parijs achter de rug.

Geen vakantie, werk. De tweejaarlijkse internationale vakbeurs voor landbouw en veeteelt SIMA is niet te missen voor het Biervlietse familiebedrijf. Evenals dat overigens later dit jaar ook geldt voor Agritechnica in Hannover en Agribex in Brussel.

Zien en gezien worden, daar gaat het om.

Speciaal voor Parijs bouwde Vervaet als exclusief visitekaartje twee nieuwe machines.

Het bedrijf investeert tonnen in de landbouwbeurzen. Voorbeeld: SIMA kost Vervaet afgerond 150.000 euro. Niettemin is er geen enkele twijfel over deelname. Bestaande klanten spreken, nieuwe ontmoeten, duidt Robin Vervaet. “Beurzen zijn voor ons zeer belangrijk. Je ziet er mensen die je anders niet te pakken krijgt. Het betekent ook een enorme tijdwinst. In vier, vijf dagen ben je weer helemaal up-to-date.

We hebben enorm goede reacties gekregen.

Het ziet er veelbelovend uit.”

Op tafel in zijn werkkamer ligt een gedetailleerde kaart van Frankrijk, met in het noorden zwart omcirkeld de departementen waar Vervaet al actief is. Frankrijk, legt Robin Vervaet uit, biedt met de ondergang van concurrent Terrogator in 2014 perspectief als groeimarkt voor met name de Hydro Trikes, de mestinjecteurs waarmee Vervaet de markt heeft veroverd. In het kielzog van de Trikes zijn er ook kansen voor de bietenrooiers. In de agrarische sector is Vervaet een gevestigde naam. Zelfrijdende bietenrooiers en Hydro Trikes met de merknaam uit Biervliet zijn bijna wereldwijd te vinden.

Klanten in Canada, Spanje, Oekraïne (ei-

kort

gen vestiging), Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië, Hongarije, Scandinavië, Turkije, Duitsland - steeds boren de broers Robin en Edwin nieuwe afzetmarkten aan.

Medio 2013 zet Vervaet de eerste Beet Eater op Amerikaanse bodem, inmiddels is een tweede verscheept. Ruim honderd medewerkers op de loonlijst, jaaromzet dik dertig miljoen euro. Vervaet draait met jaarlijkse productie van gemiddeld zeventig

machines - tot voor kort 60 procent rooiers en veertig procent mestinjecteurs - maar inmiddels is dat precies omgekeerd. Frankrijk, voorziet Vervaet, biedt een potentiële afzet van tien Trikes (afhankelijk van drieof vijfwielige uitvoering 335.000 of 385.000 euro) per jaar.

‘Topkwaliteit en de klant op de eerste plaats’, is de bedrijfsfi losofie. Korte lijnen, van verkoop tot service en vice versa. Maar

er is nog een troef: met Vervaet Rebuild reviseert het bedrijf inruil-machines en levert die onder volledige garantie af. Vervaet is van 1957, maar ontwikkelt en produceert vanaf 1974 in eigen fabriek bietenrooiers; met een vooruitziende blik op de mestwetgeving rolt begin jaren negentig de eerste Hydro Trike buiten. ● ◗ www.vervaet.nl

Bouwbedrijf Boogert bestaat 125 jaar en wordt Hofleverancier

OOSTERLAND • Bouwbedrijf Boogert uit Oosterland is voortaan Hofleverancier. De koning kende het predicaat toe vanwege het 125-jarig bestaan van de onderneming.

Bouwbedrijf Boogert is opgericht op 20 februari 1890 door de

overgrootvader van de huidige eigenaar Hans Boogert. Het is een toonaangevend bouw- en aannemingsbedrijf dat prestigieuze projecten heeft gerealiseerd. Maar Bouwbedrijf Boogert schuwt ook het kleine werk niet.

Dus van het renoveren van een

groot recreatiepark en het bouwen van een flat van 18 woonlagen tot het repareren van kapotte deur of het vervangen een kozijn, Het werkgebied beslaat Zuidwest Nederland. Het bedrijf heeft 80 werknemers in dienst.

Het predicaat Hofleverancier

is een koninklijke onderscheiding voor kleine en middelgrote bedrijven, die niet noodzakelijkerwijs ook aan het Hof hoeven te leveren. Het gaat om bedrijven van ten minste honderd jaar oud met een zeer goede reputatie in de regio. Momenteel zijn zo’n

vierhonder Nederlandse bedrijven door de koning gerechtigd tot het voeren van het predicaat Hofleverancier. Dit predicaat geeft de bedrijven het recht om het Koninklijk Wapen te voeren, met de toevoeging ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’.

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

kort Student companies gaan de Middelburgse markt op MIDDELBURG • Meer dan honderd student companies zetten de komende weken tijdens de Marktdagen van Jong Ondernemen hun bedrijf of product in de markt. Deelnemers komen van uiteenlopende opleidingen binnen mbo’s en hbo’s.

Op vrijdag 10 april staan de studenten op de Weekmarkt in Middelburg. Het doel van de marktdag is scholieren en studenten te laten ervaren hoe ze de producten en diensten die ze in hun eigen student

company hebben ontwikkeld, het beste aan de man kunnen brengen. De studenten zetten een bedrijf op, leiden dat een jaar lang en maken zo kennis met alle facetten van het ondernemerschap.

Een vakjury reikt aan het eind van de marktdag een prijs uit voor de student company die het meest overtuigt. In Middelburg is de wethouder van Economische Zaken, Johan Aalberts, de juryvoorzitter.

Lions Lentefeest Of je nu wil meedreunen op hardstyle beats of mee wil brullen op Amsterdamse smartlappen. Of je nu gaat swingen op de klanken van bigband muziek of vooral komt voor de topper van de avond, Niels Geusebroek.

Het befaamde Lions Lentefeest is altijd meer dan alleen vermaak. De opbrengst stroomt namelijk rechtstreeks naar een flink aantal, ook Zeeuwse, goede doelen.

Tekst Dennis Rijsbergen Foto’s Lions Club Vlissingen en Hans Peter van Velthoven

◗ www.jongondernemen.nl

Switch maakt route Eerlijk Winkelen in Terneuzen TERNEUZEN • Stichting Switch gaat het verantwoord boodschappen doen in de gemeente Terneuzen makkelijker maken.

De EerlijkWinkelen route laat zien waar je bijzondere winkels, speciaalzaken en horecagelegenheden vindt met een eerlijk(er) aanbod van fairtrade, biologische, streeken tweedehands producten.

Voor de ondernemers biedt de EerlijkWinkelen route de mogelijkheid om hun aanbod onderscheidend neer te zetten.

De Route wordt uitgegeven op een Z-card ter grootte van een creditcard, op de website www.eerlijkwinkelen.nl en

=

via een App. Inmiddels zijn ondernemers in Terneuzen benaderd om mee te doen aan de route. De samenstellers zijn nu bezig de route uit te stippelen, Daarbij worden zaken al de balans tussen fairtrade, biologisch, streekproducten en tweedehands producten mee gewogen en wordt er rekening gehouden met de spreiding over de verschillende plaatsen en kernen van de gemeente Terneuzen. De lancering van de route is in juni. ◗ De EerlijkWinkelen-app is gratis te downloaden in de Apple Store en Google Play

❯❯❯ Niels Geusebroek is dit jaar de topact op het Lentefeest.

aterdag 18 april is het zo ver. Om 21.00 uur gaat dan de 32e editie van het Lions Lentefeest van start. In zes zalen en ruimtes van Het Arsenaal is er van alles te beleven. Voor bijkans elke muzieksmaak valt er wel wat te genieten. In de Caroussel is het hoofdpodium te vinden. Daar treedt de bigBand Swing Affair aan. Verder is de Huisband Vrienden van Zeeland Live van de partij. Enkele bands waaronder Grandpa Nick, de Free Kicks en zangeres Marion van Nieuwenhuijzen bundelen hun krachten en maken een avondvullend programma. Hoofdact op het Carousselpodium is toch wel Niels Geusebroek. Hij trad met zijn band Silkstone op Lowlands en Pinkpop, maar echt grote bekendheid kreeg hij in 2011 door zijn deelname aan het tweede seizoen van The Voice of Holland. Hij bereikte de halve finale en scoorde drie hits.

Na het programma raakte hij geenszins

Danny Hollestelle verkozen tot zakenvrouw van het jaar

Foto Limit Fotografie GOES • Danny Hollestelle, directeur van Koninklijke Hollestelle Groep uit Goes, is op 16 maart verkozen tot zakenvrouw van het

jaar 2015. De officiële uitreiking door Kamervoorzitter Van Miltenburg was in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. De verkiezing ‘Zakenvrouw van het Jaar’ wordt georganiseerd door champagnehuis Veuve Clicquot.

De Prix Veuve Clicquot is een internationale onderscheiding voor succesvolle zakenvrouwen. Deze internationale onderscheiding werd in het leven geroepen als eerbetoon aan Madame Clicquot, de vrouw die champagnehuis Clicquot wereldwijd op de kaart heeft gezet en groot heeft gemaakt. De Prix Veuve Clicquot wordt elk jaar georganiseerd in 18 landen en sinds 1981 ook in Nederland. De prijs dient ter stimulering van vrouwelijk ondernemerschap en vrouwelijk management.

Het is voor de tweede keer dat een Zeeuwse onderneemster tot zakenvrouw van het jaar is verkozen. In 2001 ging Scarlett Kwekkeboom-Janse, toenmalig directeur van Istimewa Elektro, haar voor.

Koninklijke Hollestelle Groep is een cluster van gespecialiseerde bedrijven toegespitst op de vakdiscipline werktuigbouwkunde die opereren in de sectoren industrie, infrastructuur en offshore. De activiteiten omvatten materiaalleveringen, engineering, fabricage, montage, onderhoud en inspecties van constructies en mechanische installaties.

Het bedrijf is in 1874 opgericht door Jan Hollestelle. Met het 100 jaar bestaan in 1974 werd het bijzondere predikaat Koninklijk verkregen. Sinds 2007 zet Danny Hollestelle als zesde generatie het familiebedrijf voort. ●

Strandhotel West Tekst RW Communicatie Foto Scherp Fotografie DISHOEK • Gelegen onder de duinen bij Dishoek is het behouden en beschermen van dit unieke stukje land in zee voor toekomstige generaties een belangrijk speerpunt voor Golden Tulip Strandhotel Westduin.

Naast een duurzame bedrijfsvoering en betrokkenheid bij de omgeving vormt welzijn een belangrijk speerpunt. Dat dit verder gaat dan het welzijn van hotelgasten blijkt uit het partnership met Stichting Zeeland Sport & Leisure (ZSL).

ZSL stimuleert sportbeoefening en sporttalent in Zeeland en weet hiervoor bedrijfsleven, zorg, onderwijs en overheid samen te brengen.

“Afgelopen najaar”, zegt operations manager Vincent

24 | 25

De Ondernemer Zeeland

voor goede doelen

SWITCH ETALEERT MET DE VLAM IN KOPLOPER DE PIJP ONDERNEMERS Op 29 januari vond in de Verkadefabriek in Den Bosch het ‘Feest „Met de vlam in de pijp, scheurinikdedoor de economie’ Brennerpas.

Met van de Vooruitgang, ondernemen nieuwe plaats. mijnbijeenkomst 30-tonner-diesel, van huis, maar sas…”, zo klonk Deze was de ver slotbijeenkomst van in dem’n ‘Switch Challenge’ , bedoeld om het1-hit MKBvan uit te dagen te switchen naar een de nummer Henk Wijngaard tijdens mijnduurzamere jeugd uit bedrijfsvoering. Ruim honderd enthousiaste MKB’ers speelden in de de radio. Bij het horen van dat nummer keek ik dan dromerig finale van de Switch Challenge en lieten zich inspireren door drie uit het raam, aan alverantwoord die verre plaatsen waar truckers Challengers die denkend maatschappelijk ondernemen (MVO) al inkwamen. het DNA van hun bedrijf hebben zitten : Bert van Son van Mudjeans, Plaatsen die ik bij aardrijkskunde had moeten leren, Merijn Dopper en Henkwaarom Jan Beltman van Tony’skennen. maarEveraarts waarvanvan ik nooit begreep ik die moest Chocolonely. Dit resulteerden in de ‘5 Ways to Create Success’ die “Voor alsworden je vrachtwagenchauffeur wordt”, zei mijn leraar aardhieronder gedeeld.

rijkskunde dan. “Dan weet je waar je bent, altijd handig.”

The 5 ways to create success

Vrachtwagenchauffeur ben ik nooit geworden. Accountant

1 Verkoop niet alleen een product, maar ook een verhaal wel.deAls accountant krijgverhaal ik vaakerde vraag of hetofeconomisch Laat consument zien welk achter de dienst het product al betergaat gaat. Eerlijk gezegd moet ik ook maar antwoorden met schuil

wat ik uit de media hoor en lees. Maar, net zoals mijn oma aan

Tony’s bekendof alshet het ging eersteregenen, chocolademerk haar Chocolonely eksterogen werd kon voelen heb ik ook ter wereld dat op weg is z’n reep 100% slaafvrij te maken. De andere indicatoren.

Ik moet bijvoorbeeld al meer dan 10 jaar mediacampagne rondom ‘slaafvrije chocola’ resulteerde in goede voor één vanvan onze cliënten Venlo (als accountant kom verkoopcijfers Tony’s én veelnaar nieuwe initiatieven rond cacao.

Zieje ook http://www.tonyschocolonely.com/ toch ook nog eens ergens). En in het begin viel het mij op dat

het vooral na Eindhoven zo druk was met vrachtwagens. Con-

2 Kies voor kortere ketens tinu consumenten een hele colonne op met de rechterrijstrook richting DuitsBreng in contact de bron

land. Ik heb dan ook we leens gemopperd als zo’n vrachtwa“Wat ouderwetse overbodig door mensen genals inwe ging halen enenergiebedrijven mij vertraagde.

Aan diemaken colonnes kwam in staat te stellen om hun energie rechtstreeks bij een duurzame producent een abrupt einde bij het uitbreken van de recessie.

Het kon in te kopen?” zo maar gebeuren dat ik nauwelijks een vrachtwagen tegenDeze vraag vormde de aanleiding om in 2013 Vandebron te starten.

Het bedrijf maakt hetjaar mogelijk voorwerd consumenten hungebroken energie kwam.

Vanaf een geleden met die om trend rechtstreeks van de windmoleneigenaar te kopen, via een online en verschenen er ineens weer meer vrachtwagens (met bijmarktplaats. Naast het verbinden van consument en producent, behorend oponthoud) op de A67. Niet veel later kwam het wil Vandebron een belangrijke rol spelen in de overgang naar een bericht dat de recessie op zijn was. autonome energievoorziening.

Zie retour ook https://vandebron.nl .

3.De Zettransportsector de trend – maakisradicale keuzes niet alleen een indicator van hoe de Speel in op de huidige trends of nóg beter: zet zelf de trend

economische temperatuur is, maar ook een sector waar veel

❯❯❯ Het Lentefeest van de Lions Club Vlissingen is elk jaar een grote happening. in de vergetelheid. Met Wildstylez scoorde hij de hit Year of summer. Het nummer Take our Time Girl stond nummer 1 in de Mega Top 50. Vorig jaar kreeg Niels Geusebroek een 100% NL Award voor ‘nieuwkomer van het jaar’. Een andere ruimte, Het Vooronder, wordt omgebouwd tot een club met een bekende dj uit het Hardstyle House genre. “En in de Snookerszaal Cue Action is er een Amsterdamse meezingavond met hossen en deinen”, vertelt Robbert Adriaanssen, commissielid en bestuurslid van de Lions Club Vlissingen. In de Toren komt een

stand-up comedian en de Onderwaterwereld wordt een lounge met DJ Roy van Belzen en Jorge Perin, bekend in het locale circuit.

Kaarten voor het Lentefeest zijn te bestellen via www.lionslentefeest.nl. “De opbrengst komt altijd op de juiste plaats terecht. Wij hopen in totaal 1.500 kaarten te verkopen. Sponsoren namen er al 600 af”, meldt Maurice Buijs, voorzitter van de Lentefeestcommissie. ● ◗ www.lionslentefeest.nl

andere geldeen aan100% kunnen verdienen.

Dat begint The Dutchsectoren Weedburger, plantaardige hamburger van al bij zeewier, wordt op festivals verschillende de opdrachtgevers die en opineen goedkopehoreca-gelegenheden wijze hun spullen aan de man gebracht. En met succes: het fastfoodalternatief heeft al kunnen laten vervoeren. Hoe digitaal onze 24-uurs-samenlemeerdere prijzen gewonnen voor beste en coolste vegan product. ving ookWeedburger wordt, die leuke spulletjes die van wij bij al diealswebshops The Dutch probeert om de teelt zeewier nieuwe kopen, zullen toch eerst China naar Rotterdam moeten bedrijfstak in Nederland een van boost te geven.

“Zeewier een ‘superfood’ combinatie van eiwitten vergelijkbaar wordenis vervoerd, om met vaneen daaruit naar allerlei opslagplaatsen aan vlees. De overgang naar deze eiwitbron van de toekomst zal de worden gebracht, waarna ze bij jou worden bezorgd. Daar is druk op het ecosysteem enorm ontlasten, doordat er geen schaarse niets digitaalsnodig aan.isDaarnaast kan water bijvoorbeeld de overheid landbouwgrond en er geen zoet verbruikt wordt bij de teelt.”

Zie ooko.a. http://dutchweedburger.com/ . binnenhalen (grapjes over met de accijnsheffing veel geld verkeersboetes laat ik even achterwege), financieringsinstel-

4. Blijf eigenaar van je product stap in de Circulaire Economie lingen kunnen goed verdienen aan financieringen (onroerend Maak ketens op maat

goed, transportmiddelen en debiteuren), werknemers heb-

Met lease-a-jeans concept Jeans worden producten benhet baat bij de goede CAOvan enMud verzekeraars hebben goede eninkomsten materialenop hergebruikt, grondstoff en behouden hun waarde.

Dit de verzekeringspremies. Je zou haast denken vraagt om nieuwe logistieke oplossingen en productiemethoden. iedereen aan dievoor transportondernemers goed verEndat hetals brengt veel kansen ondernemers. Zie ook : zo http:// dient, ze toch .een aardige boterham over houden? Op eigen nl.mudjeans.eu/

risico mag je dat aan de Henk Wijngaards van deze wereld zelf

duin investeert in de toekomst van de regio Schuit, “heeft de volledige crew van Volvo Ocean Racer Brunel bij ons overnacht toen zij op uitnodiging van ZSL Vlissingen bezochten.”

Bouwe Bekking en zijn team vormden een ware magneet op ruim vierhonderd basisscholieren die naast de Brunel in de binnenhaven kennis maakten met de zeilsport, stelt Schuit.

“Daarnaast stellen wij overnachtingen als prijs beschikbaar voor de donateurs van de drie winnaars van de Zeeland Seaports Stimulerings- en Aanmoedigingsprijs op crowdfundingsite Talenboek.nl. Binnenkort komt het SupSportTeam, een groep cliënten van het Emergis werkleerbedrijf die ZSL ondersteunen, de fitnessfaciliteiten van ons Bewegingsplein gebruiken.

De verbindingen tussen bedrijven en initiatieven die zo binnen

5.vragen.

Wees transparant en maar meetbaar Ga er echter niet vanuit dat je wilt ruilen.

Winst maken met transparantere ketens

Wat ik doet wel weet is dat transportondernemingen een plastic goedeafval Dopper dat door kraanwater te promoten en de berg terug te dringen.

Hiervoor ontwikkelde Dopper het ideale flesje voor accountant kunnen gebruiken.

Een adviseur die samen met kraanwater; duurzaam, handig en mooi. Wegwerpflesjes heb je niet meer hen kijkt hoe kosten kunnen worden bespaard, of het aantreknodig, dus dat scheelt plastic afval! De Dopper is een Nederlands ontwerp om te tanken geproduceerd, in België (accijns vragen!) of hoe enkelijk wordtisklimaatneutraal is vrijterug van BPA en draagt bij aan drinkwaterprojecten in Nepal.

Zie ook http://nl.dopper.com . personeel efficiënter kan worden ingezet. Een adviseur die beoordeelt of de financieringsstructuur wel optimaal is opgezet

Nu inspiratie opdoen waar je morgen al iets mee kunt? (waar is nog geld te krijgen?) of de aansprakelijkheid wel goed Wil je eens zien hoe MVO in de praktijk werkt of wil je echt werk gaan genoeg afgedekt.

Hebben mogelijkheden tot samenwerken maken vanisMVO? Op verzoek organiseren we bedrijfsbezoeken, presentaties andere evenementen.

Kijkworden op www.mvoloont.com zin? Hoe deenonderneming goed kan overgedragen, of etc. neem contact op met Pascal Elegeert van Switch: p.elegeert@maakdeswitch.nl. Volg ons ook op twitter Kortom, ook financieel kan het van A naar Beter. Neem gerust (via @maakdeswitch en @mvoloont) en LinkedIn.

contact met mij op als u advies wenst of vragen heeft.

❯❯❯ Op uitnodiging van Stichting Zeeland Sport & Leisure kwam schipper Bouwe Bekking vorig jaar met zijn Team Brunel naar Vlissingen. Strandhotel Westduin verzorgde de overnachtingen voor het team en een watersportontbijt voor de partners van ZSL. het ZSL-netwerk ontstaan, vormen een vliegwiel voor weer

nieuwe verbintenissen en het welzijn in de regio.”

Marc van Can is accountant en partner bij DRV Accountants & Adviseurs.

Tel. 0165-573700 Email m.van.can@drv.nl

Pascal Elegeert Switch p.elegeert@maakdeswitch.nl

DRV Accountants & Adviseurs is met een team van ruim 400 medewerkers en 11 vestigingen in Zuidwest-Nederland www.maakdeswitch.nl www.mvoloont.com een inspiratiebron voor nuchtere|ondernemers.

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

linked Ze was in hart en nieren onderneemster, iemand die zich volop inzette voor de Zeeuwse recreatiebranche. Joke de Witte is onlangs tijdens het hardlopen in de duinen van Dishoek gevallen en uiteindelijk overleden aan haar verwondingen. Ze was ruim twintig jaar eigenaar van camping Dishoek (tot 2000) en bekleedde meerdere functies bij branche-organisaties als de Recron. Zo was ze jarenlang voorzitter van de Walcherse afdeling van Recron. Ook was ze actief als bestuurslid van de Kamer van Koophandel en het MKB. Joke de Witte is 64 jaar geworden.

Deze maand is Tanya Joustra uit ‘s-Gravenpolder begonnen als eerste citymarketeer van Terneuzen. Belangrijkste taak van de 37-jarige Joustra is het op de kaart zetten van Terneuzen als gemeente waar het goed wonen, werken en recreëren is. Joustra bekleedde eerder verschillende functies bij het internationale communicatiebureau ZenithOptimedia in Amstelveen. Daarnaast was ze eigenaar van JAS! Advies.

Jo Steinbusch is per 1 mei de nieuwe gemeentesecretaris van de gemeente Veere. Steinbusch volgt Rudie Heintjes op die naar Oud-Beijerland gaat. Steinbusch was eerder al gemeentesecretaris bij de voormalige gemeente Eijsden. Nu is hij nog algemeen directeur van de intergemeentelijke sociale dienst voor de gemeenten Brunsum, Onderbanken en Landgraaf.

Het Pontes Pieter Zeeman College in Zierikzee moet het vanaf 1 juni stellen zonder rector Sjef Lommen. Hij gaat aan de slag als rector op het Gerrit Komrij College in Winterswijk. Lommen is sinds mei 2009 werkzaam als rector van Pontes Pieter Zeeman.

Guus Bannenberg begint op 1 mei aan zijn nieuwe functie als bestuurder van Tragel Zorg in Terneuzen, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Hij volgt Jan van den Bosch op, die tijdelijk het roer bij Tragel Zorg overnam na het vertrel van Jan Stelwagen afgelopen november. Bannenberg is momenteel voorzitter van de raad van bestuur bij zorgorganisatie Van Neynsel in den Bosch. Verder is hij onder meer lid van het dagelijks bestuur van Zorgzaam ’s-Hertogenbosch, een bestuurlijke netwerkorganisatie van 15 zorgorganisaties, woningcorporaties en welzijnsorganisaties in Den Bosch.

De Zeelandia Groep in Zierikzee heeft vanaf 1 mei een nieuwe hoofddirecteur.

Het is de 53-jarige Michiel de Ruiter. De Ruiter volgt Roelof Krist op als CEO, die op 1 april vertrekt bij Zeelandia. De Ruiter heeft bijna zestien jaar in verschillende managementfuncties bij internationale bedrijven gewerkt Zo werkte hij bij Friesland Nutricion. Nu nog is hij directeur en mede-eigenaar van Hochdorf Nutricare, een Zwitsers bedrijf in melkproducten.

Roelof Krist treedt op 1 april terug als CEO van Zeelandia. Hij gaat per deze datum met pensioen. Sinds de komst van Krist ruim 11 jaar geleden, is de omzet van Zeelandia verdubbeld. Bij het aantreden van Krist had Zeelandia 21 dochterondernemingen en deelnemingen. Momenteel zijn dit er 28.

Ook in Linked? ➜ Mail naar deondernemer@pzc.nl

Leer je spreekangst overwinnen Tekst Mariska den Hartog Foto Thinkstock et is alweer de derde cursus die Adri Moggré aan de ondernemers van Schouwen-Duiveland geeft. De cursus Spreken in het openbaar helpt ondernemers zichzelf te verbeteren en zekerder te voelen in het spreken voor een groep. Veel ondernemers vinden spreken in het openbaar lastig. Toch krijgen ze er vaak mee te maken.

H

Moggré kan diverse voorbeelden noemen van situaties waarin mensen problemen ondervinden op dat gebied.

“Als ze met hun klanten praten ervaren ze geen enkel probleem, ze weten waar ze over praten, het is hun vak en hun kennis. Maar tijdens een rondleiding, lezing of werkbespreking kan het zweet hen ineens uitbreken.”

Wie de drempel over stapt en vrij kan spreken, stapt volgens Moggré in een andere wereld. “Zakelijk openbaren zich nieuwe mogelijkheden en ideeën. Stel dat je een nieuw bedrijfspand hebt dat in het oog springt. Allerlei mensen willen daar wel eens binnenkijken en vragen

om een rondleiding. Hoe meer bezoek, des te sneller de naamsbekendheid toeneemt. Dan is het zaak een goede bedrijfsexcursie te kunnen geven zonder vrees om te praten voor een groep. Een ander voorbeeld: Een jonge vrouw die een slijterij runt, moet regelmatig haar angst overwinnen om een proeverij voor 20 personen te verzorgen. Na de cursus vindt ze het zo leuk om te doen, dat ze juist proeverijen promoot. Gevolg: stijgende verkopen en een betere positie binnen het bedrijf.”

Zo kan het overwinnen van spreekangst leiden tot grote positieve ontwikkelingen op persoonlijk en zakelijk gebied. Voor wie op korte termijn wel een paar tips kan gebruiken, is er het boek Spreken in het Openbaar, binnenkort ook verkrijgbaar als ebook voor 9,99 euro.

Cursus Spreken in het openbaar Acht bijeenkomsten, data: nog onbekend.

Tijden: 19.30 -22.00 uur, kosten: 230 euro excl. btw Opgeven: jan@stacaravanmakelaar.nl

Workshops & Trainingen Workshop ‘Redactie-APK Zakelijke teksten: hoe verwoord je de boodschap helder, hoe kies je een vlotte invalshoek, hoe schrijf je aantrekkelijk en toch to the point?

Of het nu gaat om commerciële en PR-teksten, content voor de website, persberichten, subsidieaanvragen of jaarrapportages.

Aly Breemhaar • 24 maart, 14.00-17.00 (nog enkele plaatsen vrij) • De Vroone, C.D. Vereekestraat 74, Kapelle • 55 euro • info@breemhaartekst.nl, 06-12227333, www.breemhaartekst.nl

Op naar jouw job Voor alle mensen zonder werk, bij wie ontslag dreigt of die ander werk willen, is er deze workshop voor inspiratie, praktische tips en frisse motivatie. Je krijgt informatie over de beste manier om een goede eerste indruk te maken, zowel verbaal als non-verbaal. Je leert

ook hoe je een positief gevoel en zelfvertrouwen vasthoudt, ook wanneer alles even tegen lijkt te zitten.

Een ervaren communicatieadviseur/ tekstschrijver kijkt bovendien naar je sollicitatiebrief en CV. Appelblauw Coaching • 6 april 9.30-11.30, 13.30-15.30 en 19.30-21.30 • Kapelle • kosten inclusief advies sollicitatiebrief en cv 25 euro • info@appelblauwcoaching.nl, 06-425 44 877.

Workshop MVO Als ondernemer heb je al energiezuinige verlichting, groene stroom of zonnepanelen. Maar dan? Wat is de volgende stap?

Switch en Adfair • 26 maart, 17.00-21.00 uur • Stadshuis,Stadhuisplein 1, Terneuzen • 100 euro • p.elegeert@maakdeswitch.nl

Business Etiquette Wat zijn de tips en tricks voor de

zakelijke gastvrouw? In het kader van Nationale Secretaressedag een workshop over etiquette bij zakelijke bijeenkomsten.

Secretaresse by the Sea • 16 april, 12.30 • De Nieuwe Stadsschuur, Schuttershof 32, Goes • www.secretaressebythesea.nl of telefonisch via 0118-630180.

Cursus Duurzaam Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is niet meer weg te denken.

Hoe maak je je eigen MVO actieplan?

Welke innovaties en verbeteringen kun je doorvoeren?

Gemeente Tholen , Adfair en Switch • 9 en 23 april, 13.30-17.00 uur • gemeentehuis van Tholen • 100 euro • aanmelden voor 1 april via cak@tholen.nl

Ook uw workshop hier?

Mail naar deondernemer@pzc.nl

i De Ondernemer Zeeland

26 | 27

Net Werk

Agenda maart-april-mei Dinsdag 24 maart Kennislunch Dok41 Dok41 en Kenniswerf Zeeland brengen met Kenniswerken ondernemende mensen op informele wijze bij elkaar.

DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 12.00-17.00 (lunch van 12.00 tot 13.00) • gratis

Donderdag 26 maart Financieringsbijeenkomst Investeringscluster Zeeland Bijeenkomst waarbij je kennis maakt met de financieringsmogelijkheden binnen het Zeeuws Investeringscluster en alternatieve financieringsconstructies.

Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41C, Vlissingen • 14.30-17.30 • gratis • aanmelden via www. kenniswerf.nl

Dinsdag 31 maart Kenniswerf Matchbijeenkomst Tijdens deze bijeenkomst worden innovatieve projecten gepresenteerd. Na de pitches beslissen de aanwezigen bij welk project zij aansluiten voor een verdere verdieping. In groepen wordt gesproken over mogelijke samenwerkingsverbanden en het verder uitwerken van de ideeën.

DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 15.00-19.00 • gratis • aanmelden t/m 24 maart via info@ kenniswerf.nl Kennislunch Dok41 Dok41 en Kenniswerf Zeeland brengen met Kenniswerken ondernemende mensen op informele wijze bij elkaar.

DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 12.00-17.00 (lunch van 12.00 tot 13.00) • gratis

Woensdag 1 april OCG Netwerkborrel Netwerkborrel met voorafgaand een inspiratiesessie door JoAnnes de Bat, wethouder van de gmeente Goes.

Goese Golf, Krukweg 31, Goes • 16.00 • gratis

Dinsdag 7 april Netwerkborrel Santé Zeeland Onder de naam Santé Zeeland wordt iedere twee maanden een netwerkborrel georganiseerd voor professionals en geïnteresseerden die positief bijdragen aan de toekomst van de Zeeuwse zorgeconomie.

Kloveniersdoelen Café-Cinema,

Achter de Houttuinen 30, Middelburg • 16.00-18.00 • gratis

melden via p.elegeert@maakdeswitch.nl of 0113 -250051

Kennislunch Dok41 Dok41 en Kenniswerf Zeeland brengen met Kenniswerken ondernemende mensen op informele wijze bij elkaar.

DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 12.00-17.00 (lunch van 12.00 tot 13.00) • gratis

Donderdag 16 april

Donderdag 9 april

Vrijdag 17 april

Bezoek-je-Buren project Leden van deVlissingse Bedrijven Club nemen een kijkje bij de Cultuurwerf, het MuZEEum en poppodium De Piek. Er zijn rondleidingen en presenaties met het thema cultuur en ondernemerschap.

Willem3, Oranjestraat 4, Vlissingen • 15.00-18.00 • gratis • aanmelden via www.vlissingsebedrijvenclub.nl

Netwerkborrel voor de bouwsector De netwerkgroep Ondernemers in Zeeland komt bij elkaar om te motiveren, inspireren en contacten te leggen.

Afrit40, Marie Curieweg 9-13, Vlissingen • 17.00-19.30 • gratis • aanmelden via www.ondernemersinzeeland.nl

Vrijdag 10 april Marktdagen Jong Ondernemen Verschillende student companies zetten tijdens de Marktdagen hun bedrijf of product in de markt. Deelnemers komen van uiteenlopende opleidingen binnen mbo’s en hbo’s.

Weekmarkt, de Markt, Middelburg • 10.00-16.00 • gratis

Dinsdag 14 april Bestuursvergadering De Middelburgse Bedrijven Club (MBC) houdt een bestuursvergadering Prior Adviesgroep, Herculesweg 16, Middelburg • 16.00 • gratis

Netwerkborrel PTK Business Center Elke donderdag van de maand kunnen ondernemers netwerken en borrelen bij het PTK Business Center.

Lange Noordstraat 48, Middelburg • 17.00-18.30 • gratis

Zaterdag 18 april Lions Lentefeest De Lions houden het jaarlijkse Lentefeest met veel optredens, onder andere van Niels Geusebroek.

Het Arsenaal, Arsenaalplein 7, Vlissingen • 20.30-04.00 • 39 euro • kaarten via www.lionslentefeest.nl

Monica Lous

Ondernemen is topsport Wat

Businessbijeenkomst Driekleur Challenger Zeeland 2015

Waar

Het Omnium in Goes

Wanneer

9 maart

De Businessbijeenkomst Driekleur Challenger Zeeland 2015 was dit jaar op een wel heel bijzondere locatie, namelijk in het tropisch bos van het Omnium in Goes. De bijeenkomst startte om 17.00 uur onder het genot van een hapje en drankje. René Verhulst, burgemeester van Goes, opende de netwerkavond en organisator Sander van Buren heette de ongeveer honderd ondernemers van harte welkom. Daarna kon het netwerken beginnen. De ondernemers werden na een tijdje onderbroken door Claudia Belderbos, Olympisch roeister van het Nederlands vrouwenteam. Zij gaf een boeiende presentatie over haar sportcarrière. Het is hard werken om aan de top te komen, vertelde ze. In dat opzicht is topsport eigenlijk net als ondernemerschap. In de loop van de avond verzorgde Arduin een heerlijk diner voor alle aanwezigen. De ondernemers hebben op een gezellige en sfeervolle manier met elkaar kunnen netwerken. Al met al dus een zeer geslaagde avond!

Woensdag 20 mei Duurzaamheidtour Sint-Philipsland Busreis langs duurzame ondernemingen in Sint-Philipsland.

Sint-Philipsland • 8.00 • gratis • aanmelden via p.elegeert@ maakdeswitch.nl

❯❯❯ Frank Huijgens, Driekleur Verzekeringen en Annemarie Huijgens Potters, De Provinciale Kraamzorg.

❯❯❯ Claudia van Heelsbergen en Wimmo van Geldrop van tennisvereniging Dash´35 namens het bedrijf Goburg.

Donderdag 21 mei Woensdag 15 april Cultureel ondernemen in de samenleving Bijeenkomst van Ondernemersnetwerk voor Vrouwen Zeeland.

Kunstenares Marlou Pluymaekers vertelt hoe je kunst verbindt met maatschappelijke ontwikkelingen in de wijk, de zorg, buurtnatuurprojecten en de revitalisatie van bedrijventerreinen. Met buffet en netwerkborrel.

De Vroone, C.D. Vereekestraat 74, Kapelle • 17.30-22.00 • 15 euro (gratis voor leden) • aanmelden via www.ovvz.nl Bedrijfsbezoek Bezoek aan het project WARMCO2 dat hoogwaardige restwarmte en CO2 voor de glastuinbouw levert.

Smitsschorreweg 9, Westdorpe • 14.30 - 17.00 • gratis • aan-

Laat je zien!

Netwerkborrel PTK Business Center Elke donderdag van de maand kunnen ondernemers netwerken en borrelen bij het PTK Business Center.

Lange Noordstraat 48, Middelburg • 17.00-18.30 • gratis

Dinsdag 26 mei Ondernemersavond CBMC Christelijke ondernemers en zakenmensen uit Zeeland en West-Brabant hebben afgesproken elkaar regelmatig te ontmoeten, hun leven te verdiepen en met elkaar te delen. Tijdens deze avonden is er alle ruimte voor vragen, opmerkingen, delen en netwerken.

Speelboerderij ’t Klok’Uus, Wissekerkseweg 6, ‘s-Heer Arendskerke • 19.15-21.30 • gratis • aanmelden via 06-53770701

❯❯❯ Sylvia Sparreboom van Travel At Zeeland.

❯❯❯ Bas Mulder, BM Event Productions en Stefan den Dekker, Indek Vastgoed.

Meld jouw activiteit aan voor de agenda van de Ondernemer. Mail naar deondernemer@pzc.nl ❯❯❯ Organisator van Challanger Zeeland Sander Van Buren en zijn vrouw Elodie Van Buren.

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

Kant nu ook dealer Renault trucks

bedrijfsauto

‘Huldebetoon aan de zakelijke rijder’ Foto Ronald den Dekker GOES • Garage Kant in Hulst is voortaan ook dealer van Renault trucks en bestelwagens. Het Zeeuws-Vlaams bedrijf was al hoofddealer van Volvo Trucks en Volvo-Penta.

Bij Garage Kant kun je dus voortaan ook terecht voor onderhoud, reparatie en onderdelen voor Renault trucks en Renault bestelwagens. Ook is Kant het geschikte adres voor de aanschaf van een lichte Renault bedrijfswagen zoals de Master, Maxity of D2.

Het team van Kant staat verder dagelijks klaar voor de verkoop van nieuwe trucks, onderhoud en reparaties aan trucks, bussen en opleggers, de verhuur van trucks en opleggers en diensten als financiering, verzekering, online services en gecertificeerde rijvaardigheidstraining.

Verder beschikt Garage Kant over een 24-uurs pechdienst en is het een APK keuringsstation en een ijkingcentrum voor snelheidsbegrenzers en analoge en digitale tachografen.

Meer schade met winterbanden

Als zakelijke rijder heb je ontzettend veel keuze als je een nieuwe auto moet uitkiezen. Waar let je dan op? Uitstraling? Veiligheid? Prestaties? Of kijk je naar de centen en ga je voor een zo laag mogelijke bijtelling? Of ga je uiteindelijk toch overstag voor die ‘groene’ automobiel? Je kunt het jezelf natuurlijk ook gemakkelijk maken en voor de Zakenauto 2015 gaan. De Volvo V60 heeft volgens de jury immers alles.

Tekst Dennis Rijsbergen

E

ind vorig jaar was de verkiezing al. En voor velen was de nummer één misschien niet eens een verrassing. De Volvo V60 is immers een verkooptopper. De Zweden zijn met de V60 weer letterlijk terug in business, iets wat de jury, afgevaardigd uit leasemaatschappijen en vakpers, ook constateert: ‘De winnaar is van een merk dat al vele, vele jaren niet zo hoog scoorde.’

De Volvo V60 liet in de verkiezing de verrassende nummer twee de Renault Clio achter zich. De kleine Fransman bewijst dat ook de zakelijke markt steeds meer genoegen neemt met een bescheiden auto. Het ‘brons’ ging tijdens de verkiezing naar de BMW 5-Serie. Een auto die altijd hoge ogen gooit tijdens de jaarlijkse uitverkiezing van Zakenauto van het Jaar.

Terug naar de V60. De wagen belichaamt Zweden, maar dan op wielen: design, duurzaamheid, veiligheid en innovaties.

En daarmee is hij een ‘honderd procent zakenauto’, staat in het juryrapport te lezen. ‘Over de organisatie zijn overigens best kritische opmerkingen te noteren’, stelt de jury, ‘maar waar het gaat om prestaties, uitstraling, veiligheid en innovatie zijn de juryscores uitstekend. En met zijn plug-in hybride techniek profiteert hij optimaal van de belastingregels.’ De verkoopcijfers laten ook zien dat de V60 een echte zakenwagen is. Meer dan 60 procent van de verkochte V60’s wordt zakelijk gereden. Dat de helft van de verkopen op

conto komt van de V60 Plug In Hybrid zal ook niet verbazen.

Een schot in de roos in ons bijtellingslandje.

Volvo heeft veel aandacht besteed aan het design van de V60. De brede grille, de geïntegreerde dubbele uitlaat en de dagrijlichten maken van de V60 een opvallende verschijning. Het is een elegante wagen met een strak ontwerp.

Toch introduceerden de Zweden voor modeljaar 2015 enkele updates. In het interieur zijn bijvoobeeld de vier draaiknoppen op de middenconsole vernieuwd. Ze zijn opnieuw ontworpen voor een luxere uitstraling. Hetzelfde geldt voor de nieuwe, optionele Piano Black Wood houtinleg voor de middenconsole en de deurpanelen.

Andere wijzigingen zijn er in de vorm van een ‘frameless’ ontwerp van de automatisch dimmende binnenspiegel. De V60 was eind vorig jaar een van de eerste Volvo-modellen die werd uitgerust met het nieuwe Sensus Connect. Voor modeljaar 2015 is de functionaliteit nu verder uitgebreid en komen voor dit multimedia-navigatiesysteem meer online diensten beschikbaar, waaronder een aantal nieuwe apps.

Zo biedt Volvo met Parkopedia als eerste autofabrikant een geïntegreerde oplossing voor het vinden en betalen van een parkeerplek. Een goed voorbeeld van de innovatiekracht van het Zweedse merk. Of zoals in het juryrapport staat te lezen: ‘Een huldebetoon aan de Nederlandse zakelijke rijder.’ De Volvo V60 is er vanaf 32.495 euro. ●

VLISSINGEN • Je zou denken dat automobilisten met winterbanden onder hun bolide minder schade rijden.

Niets is minder waar. Uit cijfers van leasemaatschappij Alphabet blijkt juist het tegendeel. De afgelopen winter hebben leaserijders met winterbanden procentueel meer schade gereden dan automobilisten die op zomerbanden zijn blijven rijden.

Alphabet keek voor de analyse naar de inzet van winterbanden bij twintigduizend auto’s van zijn klanten. Uit de analyse bleek ook dat leaserijders met een gezinsauto echt massaal winterbanden inzetten. De analyse laat volgens Alphabet zien dat het gebruik van winterbanden de afgelopen jaren flink is

Golf GTE best verkopende hybride VLISSINGEN • De best verkochte plug-in hybride van het moment is de Volkswagen Golf GTE. De nieuwkomer ging in januari 899 keer over de toonbank. De Mitsubishi Outlander PHEV volgt met 577 stuks. Ook de Volvo V60 Plug-in Hybrid is nog steeds populair met een derde plek en noteert een verkoop van 367 stuks. In de categorei volledig elektrisch is de Tesla Model S nog steed de best verkopende auto, gevolgd door de Nissan Leaf. In Nederland kun je op dit moment bij 5.640 publieke laadpunten terecht, en 6.469 semipublieke laadpunten. Op 256 locaties in Nederland staan snelladers.

toegenomen. In 2009 koos 64 procent van de leaserijders voor winterbanden maar in 2015 is het aandeel gestegen tot bijna 90 procent. Bij kleinere auto’s zoals de Volkswagen Up en Citroën C1, ligt het aantal auto’s met winterbanden veel lager. Reden is dat gezinnen met kinderen denken met winterbanden te kiezen voor extra veiligheid. Uit de analyse blijkt dus echter dat winterbandrijders vaker een ongeluk hebben.

Een verklaring zou kunnen zijn dat automobilisten met winterbanden zich minder aan de omstandigheden aanpassen omdat zij zich met winterbanden veilig wanen. Bestuurders met zomerbanden zijn onder winterse omstandigheden juist extra voorzichtig.

28 | 29

De Ondernemer Zeeland

Innovatieve vissystemen en kweekmethodes hebben de toekomst. In navolging van de mosselzaadinvanginstallaties (MZI) worden ook op het gebied van oesters innovatieve kweekmethodes onderzocht, zoals oesterbroedinvanginstallaties (OBI). Bovendien worden systemen voor elektrisch vissen, met name van belang voor de vangst van platvis, in toenemende mate vermarkt.

Tekst Henk van de Voorde

Van zaaimachine tot elektrisch vissen “De pulsvisserij is een duurzame vistechniek in vergelijking met de traditionele boomkor”, stelt ook Ko Zwemer van Delmeco Fishing Technology uit Colijnsplaat, een bedrijf dat gespecialiseerd is in pulsvissystemen. “Bij het slepen over de zeebodem worden prikkels afgegeven. De nieuwe techniek is zeer geschikt voor de vangst van platvis.” De visserij is een moeilijke markt waar veel verschillende belangen haaks op elkaar staan, zegt Zwemer. “Het pulsvissen heeft echter louter voordelen, met name op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit van de vis. De brandstofbesparing is enorm en er is ook veel minder bodemberoering dan bij het traditionele vissen. Bovendien is er veel minder bijvangst.”

❯❯❯ Bij pulsvisserij worden bij het slepen over de zeebodem prikkels afgegeven waardoor platvissen tevoorschijn komen.

(

lektrisch vissen is een (potentiële) groeimarkt, om zowel ecologische als economische redenen. De vis heeft bij elektrisch- ofwel pulsvissen ook veel minder te lijden dan bij de conventionele boomkor techniek. De rugspier van de platvissen wordt via de nieuwe methode geactiveerd waardoor de vissen uit het zand komen. Door een soort van golvende bewegingen komt de vis springlevend tevoorschijn en blijft de slijmlaag van de vis

onbeschadigd. Bij het traditionele vissen komt er een draaiende kolkende zandmassa tot stand, waardoor de vis gezandstraald en dus beschadigd wordt. De brandstofbesparing is bij elektrisch vissen bovendien aanzienlijk. Bij het traditionele vissen verbruikt een Eurokotter negen ton brandstof per week, een derde meer dan bij vissen met een pulsvissysteem. Bij een grote kotter, die gemiddeld dertig à veertig ton brandstof per week verbruikt, loopt de besparing zelfs op tot vijftig procent.

Gesloten wereld Zwemer legt uit dat het niet meevalt om de gesloten wereld van de visserij binnen te treden. “Bedrijven gaan vaak generaties lang van vader op zoon over. De vissers op Urk vragen bijvoorbeeld om een andere benadering dan de vissers in Stellendam of Arnemuiden. Het is lastig om consensus te bereiken tussen de vissers. Hoe breder echter het draagvlak, hoe beter de krachten kunnen worden gebundeld tegenover de overheid. Gelukkig is de nieuwe generatie vissers meer tot samenwerking bereid.”

Ook de techniek van de MZI is steeds aan innovatie onderhevig. Illustratief is het tweejarig project om een geautomatiseerd MZI systeem te ontwikkelen. HZ-studenten Engineering zijn er mee bezig in op-

dracht van Firma Gebroeders Schot, mosselvissers, en Jansen Tholen BV, producent van machines. De techniek van de MZI is gebaseerd op het uithangen van touwen of netten waarop in het water voorkomende larven zich kunnen vestigen en uitgroeien tot mosselzaad. Het zaad wordt geoogst om verder te worden opgekweekt tot consumptiemosselen op kweekpercelen in de Oosterschelde en de Waddenzee.

Zaaimachine De huidige werkwijze van de MZI is erg arbeidsintensief en er gaan veel schelpdieren verloren bij het binnenhalen van de touwen. Studenten Engineering onderzoeken in het tweejarig project hoe zij de MZI kunnen automatiseren en verbeteren.

Inmiddels hebben studenten, in samenwerking met producent Jansen Tholen, een zaaimachine ontwikkeld, dat het uitzetten van de lijnen automatiseert. Mosselvissers Gebroeders Schot testen de machine uit en geven feedback aan de studenten en producent, zodat zij de machine weer kunnen verbeteren.

De Gebroeders Schot en Jansen Tholen BV hebben patent op de zaaimachine aangevraagd en willen de zaaimachine op de markt brengen. HZ-studenten en een docentonderzoeker Economie hebben in kaart gebracht of dit economisch gezien haalbaar is. De samenwerking voor dit project tussen het bedrijfsleven, docent-onderzoekers en studenten is tot stand gekomen door de Smart Services Boulevard. ●

DE LAAGSTE BIJTELLING. ZONDER CONSESSIES. 7% BIJTELLING

VOLVO V60 PHEV Kom nu proefrijden of maak een afspraak.

Overtuig uzelf. www.olov.nl

VOLVO V40 D2

14% BIJTELLING

OLOV® | Pearyweg 17 | 4462 GT Goes | 0113 -275000 | Langeweg 30 | 3244 BH Nieuwe Tonge | 0187-652222

de Ondernemer

Voor ondernemend & werkend Zeeland

MVO Loont is het programma van Switch voor het MKB. Het doel is ondernemers te helpen bij het concreet maken van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) binnen hun organisatie. Dat doet Switch op verschillende manieren die ondernemers inspireren te kiezen voor MVO. Tekst Loes van der Hoeven Foto WarmCo2

Inspiratie voor duurzaam ondernemen

❯❯❯ Met restwarmte van de industrie worden Zeeuwse kassen verwarmd.

3

ascal Elegeert van Switch is voor Zeeland de uitvoerder van dit veelzijdige programma.

“Wij laten bijvoorbeeld groepen ondernemers die gezond ondernemerschap willen combineren met een positieve bijdrage aan mens, maatschappij en milieu kennismaken met alle facetten van MVO tijdens onze ‘Duurzaam Doe Je Zelf-show’. Deze inspirerende show kan ook incompany worden verzorgd.

Onder leiding van een quizmaster spelen twee teams in drie spelronden (People, Planet, Profit) tegen elkaar. Zij beantwoorden meerkeuzevragen over MVO en voeren doe-het-zelfopdrachten uit. Onlangs is de DDJZ-show verzorgd voor een enthousiaste groep vrouwelijke ondernemers van het Ondernemersnetwerk voor Vrouwen Zeeland (OvVZ) en op 9 april volgt een besloten bijeenkomst met het personeel van De Betho in Goes.”

Kennis delen Een andere mogelijkheid om ondernemers ervan te overtuigen dat zij succesvol kunnen zijn als zij zich richten op nieuwe marktkansen, groei en innovatie met winst voor mens, maatschappij en groei voor nu en later is de tweedaagse interactieve cursus ‘Duurzaam Ondernemen’, die plaatsvindt op 9 en 23 april in Tholen. Op de agenda staat

onder meer ‘Kennisuitwisseling met koploperbedrijven uit de regio op het gebied van energie- en grondstoffenbesparing’. De inschrijving sluit op 1 april 2015.

MVO Loont inspireert ondernemers eveneens door hen op locatie te laten kennismaken met de bedrijven van ondernemers die reeds maatschappelijk verantwoord werken. Op 15 april organiseren Kwaliteitskring Zeeland en Switch voor leden en introducés een bedrijfsbezoek aan WARMCO2 in Terneuzen. Dit innovatieve bedrijf levert hoogwaardige restwarmte en CO2 van Yara Sluiskil aan het glastuinbouwgebied Zeeuws-Vlaanderen. De toegang is gratis, aanmelden is verplicht.

Duurzame energie Ook gemeentes zetten ondernemers aan duurzaam te gaan ondernemen. De gemeente Kapelle bijvoorbeeld doet dat op 23 april 2015 tijdens de jaarlijkse bedrijvenbijeenkomst in Dorpshuis De Vroone. Het thema die avond is ‘Duurzame Energie’. Het veelzijdige programma omvat onder meer vier presentaties die kennis, inspiratie en concrete tips bieden om je eigen bedrijf te verduurzamen. Onder de aanwezigen worden vier vouchers verloot ter waarde van 500 euro. Deze heeft de gemeente beschikbaar gesteld.

Zij zijn bedoeld als korting op de uit te voeren energiebe-

sparingsmaatregelen uit de energiescan. Meer informatie over en aanmelding voor bovenstaande evenementen via p.elegeert@maakdeswitch.nl.

EerlijkWinkelen routes Samen met stichting EerlijkWinkelen heeft Switch de EerlijkWinkelen route geïnitieerd. Pascal Elegeert: “Er lopen nu twee projecten, een in Schouwen-Duiveland waar wij samenwerken met de Wereldwinkel Schouwen-Duiveland en een in Terneuzen. Beide routes worden gelanceerd in juni.”

De EerlijkWinkelen route laat zien waar je bijzondere winkels, speciaalzaken en horecagelegenheden vindt met een eerlijk(er) aanbod van fairtrade, biologische of tweedehands producten. Elegeert: “Voor ondernemers biedt de EerlijkWinkelen route de mogelijkheid hun aanbod onderscheidend neer te zetten. Vanzelfsprekend wegen wij de aanmelders op de balans tussen fairtrade, biologische en tweedehands producten en houden wij rekening met de spreiding over de kernen van beide gemeentes. Wij verwachten veel van dit concept, ook een voorbeeld dat MVO Loont inspireert.” ● ◗ www.maakdeswitch.nl

30 | 31

De Ondernemer Zeeland

We willen niet alleen graag geloven dat de woningmarkt aantrekt, de cijfers laten zien dat het ook echt zo is. Makelaars en projectontwikkelaars merken dat de animo voor diverse nieuwbouwprojecten weer toeneemt.

Tekst Mariska den Hartog Foto Ruben Oreel

Woning kopen met erfpacht ❯❯❯ Aan de Eendrachtsweg in nieuwbouwwijk Mortiere in Middelburg wordt volop gebouwd.

3

rojectontwikkelaar Koen van der Vorst van AM in Terneuzen heeft altijd vertrouwen gehad in het opkrabbelen van de woningmarkt. Volgens hem is er sinds de zomer van 2014 weer een stijgende lijn te zien in de vraag naar nieuwbouw.

“Vooral in de grote kernen lopen de projecten goed; Noorderpolder in Zierikzee, het Scheldekwartier in Vlissingen, De Mortiere in Middelburg en Othene in Terneuzen.

Daar zien we echt verschil. Mensen durven weer. En er is een grote groep die inziet dat kopen voordeliger wordt dan huren. Met een historisch lage rente zoals nu zeker.”

Dat er gebouwd zou worden voor leegstand vindt Van der Vorst onzin. “Er wordt gebouwd voor wat er verkocht kan worden.

We bouwen waar vraag naar is.”

Wat zeker helpt, is dat er in diverse gemeen-

ten een erfpachtregeling voor nieuwbouw bestaat. De grond blijft van de gemeente, men koopt alleen het erop gebouwde huis.

Van der Vorst: “Dit is echt een goede constructie. Vooraf is alles heel duidelijk en er zitten geen addertjes onder het gras. Op deze manier is een koopwoning voor een grote doelgroep beter bereikbaar. De totale koopsom is lager en de rente dus ook.”

Succesvol Wim Dodmond is makelaar bij Faasse en Fermont en is samen met de gemeente Goes initiator van de nieuwe erfpachtregeling. “Erfpacht bestond al wel, maar de oude erfpachtvoorwaarden brachten een aantal onzekere factoren met zich mee die het moeilijk maakten een hypotheek af te sluiten.” De gemeente Goes en Dodmond gingen samen om tafel om de erfpacht-

voorwaarden onder de loep te nemen en te vernieuwen. “We hadden niet voorzien dat dit zo succesvol zou uitpakken. In eerste instantie ontwikkelden we deze nieuwe constructie voor de onderkant van de markt, om starters een kans te bieden. Inmiddels worden er ook grotere vrijstaande woningen met die regeling gebouwd en verkocht.”

Kavels Pieter Wielhouwer is bij gemeente Goes verantwoordelijk voor de verkoop van bouwgrond. “Nieuw te bouwen woningen voor de projecten Mannee, Parkzicht Noord en Aria worden gestaag verkocht. Niet in de laatste plaats vanwege die erfpachtregeling. Voor Mannee zijn in 2014 meer dan 50 kavels verkocht of in erfpacht uitgegeven en voor 2015 zijn er nu al circa 40 kavels voor verkoop of erfpacht in voorbereiding.”

Van besparen tot zelf energie opwekken KAPELLE • Evert Damen, wethouder Economische Zaken, is gastheer van de jaarlijkse bedrijvenbijeenkomst van de gemeente Kapelle op donderdag 23 april. De bijeenkomst is in De Vroone vanaf 19.00 uur.

Thema dit jaar is Duurzame Energie. Het programma wordt inhoudelijk voorbereid door Stichting Switch. Als investeren in ‘groen’ geld oplevert, waarom zouden we het dan niet doen? Het thema duurzame energie wordt benaderd vanuit de logica van de ‘trias ener-

getica’: eerst een energiescan doen, dan energiebesparing toepassen en tenslotte zelf duurzame energie opwekken.

Vier presentaties bieden kennis, inspiratie en concrete tips om je eigen bedrijf te verduurzamen.

EnergiekeRegio vertelt over de relevantie van een energiebesparingsadvies (energiescan) en hoe geld te verdienen is met energiebesparende maatregelen. Maas & Hagoort lampen BV uit Kapelle presenteert voorbeelden van energiezuinige verlichting toegepast bij

winkeliers (etalages), kantoren en bedrijfshallen. Het EnergieServicepunt Zeeland geeft inzicht in het Rijkssubsidie programma SDE+ en tips over hoe je offertes kunt vergelijken.

Tenslotte legt een fiscalist de financiële aspecten uit van investeringen in energiebesparing en -opwekking. Ook laat hij zien hoe de terugverdientijd kan worden ingekort.

De gemeente verloot onder de aanwezigen vier vouchers van 500 euro voor energiebesparingsmaatregelen.

kort

Grotere gemeenten als Amsterdam en Den Haag hanteren van oudsher erfpacht. Wielhouwer: “We hebben vooraf gesproken over wat hun ervaringen en kennis van erfpacht zijn. De gemeente Borsele is er vrij snel in gesprongen en Kapelle heeft kort geleden aangegeven het ook te gaan doen.”

Veel animo In Goes is veel animo voor erfpacht. “In 2014 betrof circa 75% van de uitgegeven kavels erfpacht. Sommige plannen in Mannee zoals van Bouwfonds, Marsaki, Novaform en Deurloo vliegen weg. Erfpacht blijkt speciaal aantrekkelijk voor jonge mensen die nog aan het begin van hun carrière staan en voor ouderen die riant willen wonen, maar tegen lagere woonlasten en zo dus meer geld overhouden om er lekker van te leven.” ●

Na jaren weer nieuwe bedrijven Axelse Vlakte

WESTDORPE • Al jaren wordt er niet gebouwd op de Axelse Vlakte, maar die trend wordt nu doorbroken met de vestiging van twee nieuwe bedrijven in het Zeeuwse havengebied. Onlangs hebben op- en overslagbedrijf Vlaeynatie en producent van speciale meststoffen Plantacote hun eerste paal in de grond laten slaan. In totaal nemen de bedrijven 11,3 hectare grond af op de Axelse Vlakte. Voorlopig zal dat niet helemaal worden bebouwd.

Vlaeynatie begint eerst met een terminal van 3,2 hectare. Die

moet over een maand of negen af zijn. Plantacote neemt een kleine halve hectare in gebruik en gaat zowel premium als standaard gecontroleerde vrijkomende meststoffen produceren.

Daarnaast worden meststoffen van SQM vanuit andere productielocaties aangevoerd naar de terminal van Vlaeynatie. De twee bedrijven zijn goed voor naar schatting vijftig nieuwe arbeidsplaatsen. Kraan- en transportbedrijf Mammoet was in 2011 de laatste onderneming die er grond afnam.

Veerman Lukaart: nieuw bedrijf van twee ervaren ondernemers

Regisseurs in bedrijfsovername en waardebepaling Veerman Lukaart biedt uitkomst. Het betreft een nieuw bedrijf van twee specialisten in bedrijfsovername en bedrijfswaardering, dat opereert vanuit een fraai klassiek pand in de Wijngaardstraat te Goes.

Complementair De samenwerking van de twee geroutineerde ondernemers tilt hun corebusiness naar een nog hoger niveau. ,,We zijn complementair aan elkaar en willen met name inspelen op de problematiek van bedrijfsopvolging en waardebepaling”, aldus Tonny Veerman en Wim Lukaart.

Ze zijn bij uitstek geschikt om de rol van regisseur op zich te nemen, als spil in het proces van contacten tussen koper, verkoper en intermediairs zoals banken, accountants, advocaten en notarissen. Als voormalig manager groot zakelijk in de bancaire sector weet Veerman wat er leeft in het regionale bedrijfsleven en de economie. Wim Lukaart leidde jarenlang zijn eigen accountantskantoor en was vervolgens geruime tijd landelijk directeur Corporate Finance bij Acconavm adviseurs en accountants.

Ook hij kent de markt als geen ander.

Dynamische database ,,We slaan op basis van wederzijds vertrouwen graag de handen ineen om tot perfectionering van onze dienstverlening te komen. Groot voordeel van ons bedrijf is dat we beschikken over een uitgebreide dynamische database met potentiële uittredende ondernemers en potentiële kopers in Zeeland en Brabant.

Dankzij ons uitgebreide netwerk kunnen we efficiënter tot succesvolle matches komen”, aldus Wim Lukaart.

Hij is van origine Registeraccountant en daarnaast Forensisch (Register) mediator, Master in Business Valuation en Gerechtelijk Deskundige. ,,Overal waar een objectieve waardering van de onderneming nodig is

kunnen wij ingezet worden. Waardebepaling luistert heel nauw. Als een bedrijf te hoog wordt gewaardeerd krijg je het niet verkocht en als het te laag wordt ingeschat kun je het wel verkopen, maar ontvangt de verkoper te weinig. Bij een bedrijfsoverdracht is het voortraject van enorm belang.

Iemand die zijn huis wil verkopen zorgt ook dat het in zo goed mogelijke staat is. Hoe rendabeler een te verkopen onderneming is, hoe beter ze te financieren is voor een aspirant koper. Onze kennis op het gebied van bedrijfswaardering wordt ook veel aangewend in conflictsituaties, zoals bij echtscheidingen en nalatenschappen of bij ruzie tussen vennoten of aandeelhouders”, verklaart Lukaart.

Passende financiering De dienstverlening van Veerman en Lukaart is een aanvulling op die van banken, accountants, advocaten en notarissen. ,,We hebben elkaar met zijn allen als partners nodig om tot succes te komen. In de praktijk bestaat een overname uit een voorbereidingsfase, een overdrachtsfase en een integratiefase. Naast de materiële waardebepaling komen er ook emotionele aspecten om de hoek kijken.

Is de verkoper er wel klaar voor? Een overname moet op zijn bancaire, juridische, fiscale en emotionele merites worden beoordeeld. Als regisseurs in de overnametrajecten bemiddelen wij ook om tot een passende financiering voor de koper te komen. Zowel voor wat betreft bancaire financiering als op het gebied van private equity zijn wij in staat een oplossing tot stand te brengen. Bij overnames moet er soms creatief worden gezocht naar oplos-

Tonny Veerman (links) en Wim Lukaart, onafhankelijke specialisten in bedrijfsovernames en bedrijfswaarderingen, hebben per 1 maart de krachten gebundeld. singen, vanwege terughoudendheid in de bancaire sector bij het verstrekken van kredieten. In toenemende mate wordt gekozen voor trajecten waarbij zowel de koper als de verkoper geld beschikbaar moet hebben, vaak gestimuleerd door de grootbanken. De verkoper fungeert dan in feite zelf ook als bank.” Veerman en Lukaart hebben in de afgelopen jaren al tientallen succesvolle overnametransacties afgerond, goed voor het

behoud van honderden banen en goed voor de Zeeuwse economie. ,,Het beëindigen van de bedrijfsactiviteiten bij gebrek aan een opvolger is niet alleen een stuk kapitaalsvernietiging, maar ook slecht voor economie en werkgelegenheid. Een succesvolle match leidt tot nieuw elan en groei van het bedrijf.”

BOBB certificering Om de kwaliteit te waarborgen heeft de Beroepsorganisatie voor specialisten in bedrijfsoverdracht BOBB in 2012 een persoonscertificering in het leven geroepen. Veerman is als eerste in Zeeland BOBB gecertificeerd. ,,Bedrijfsovernames zijn meestal

gecompliceerde processen. Het is cruciaal dat deze begeleid worden door professionele partijen.

De noodzaak van kwalitatieve overnames wordt alleen maar groter, vanwege de uittredende generatie die net na de oorlog is geboren. Mensen die ondernemer willen worden, kunnen veel beter een bedrijf overnemen dan een bedrijf starten. Uit onderzoek is gebleken dat na drie jaar de helft van de starters is gestopt, maar dat na vijf jaar de helft van de overnemers nog actief is en meestal aan het roer staat van een groeiend bedrijf ”, beklemtonen de beide compagnons.

Tonny Veerman heeft in een gestructureerd traject voor Rudy Crabbe de aankoop en fusie begeleid van de Scania vestigingen in Goes en Terneuzen.

De nieuwe bedrijfsnaam is AST Zeeland. ,,Tonny Veerman heeft de weg geplaveid voor mijn ondernemerscarrière. We delen de opvatting over actief ondernemerschap en slagvaardig opereren. Met dank aan zijn jarenlange ervaring in het bankwezen heeft hij mij in het financieringstraject prima begeleid”, aldus ondernemer Rudy Crabbe van AST Zeeland.

Tonny Veerman (achter het stuur) en Rudy Crabbe die onlangs de Scania vestigingen in Goes en Terneuzen heeft overgenomen.

Wijngaardstraat 51 • 4461 DB Goes Tel: 0113-853400 •info@veermanlukaart.nl

www.veermanlukaart.nl