Bedrijfsvoering
Onderwijs
Netwerken
Blijven hameren op ‘safety first’
Nieuw lectoraat Healthy Region
Een harinkje happen op niveau
15e jaargang nummer 5 • mei 2015
Er is meer nodig dan de Sluiskiltunnel alleen Wies Saman, Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging
passie voor pakken vanaf 299,nieuwe burg 12 • middelburg W W W. B I J L E V E L D - M A N N E N M O D E . N L
stones • roy robson • hugo boss nino danieli • corneliani speciale mogelijkheden voor bedrijven
Foto Ronald den Dekker
d n e m e n r e d n o Voor nd a l e e Z d n e k r e w &
VERHUIZINGEN Middelburg
Burgh-Haamstede
Goes
Terneuzen
0118 - 626 649
www.caljouw-rademaker.nl www.caljouw-rademaker.nl
www.vanjole.com
Wijngaardstraat 51 4461 DB Goes 0113-853400 info@veermanlukaart.nl www.veermanlukaart.nl
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
Graskaas
Recessie, webwinkelen en dalende omzetten laten hun sporen na in de Zeeuwse winkelcentra. Leegstand tot wel twaalf
Ivo van der Velde Directeur Regionale Sales De Persgroep Nederland
procent en meer, hebben marktonderzoekers berekend. In Terneuzen met name, wat minder in Vlissingen, Middelburg en Goes. Hoe overleeft de binnenstad? Een slimme gemeente
I
k ben gek op graskaas, niet zo zeer om de smaak, want het is de jongste kaas die er is en daarmee niet echt smaakvol, maar vooral om het verhaal. Graskaas is de eerste kaas van koeien die eind april, begin mei naar buiten zijn gegaan en dus overschakelen van hooi naar gras. Vooral het enthousiasme waarmee de koeien naar buiten rennen en vieren dat ze de wei in mogen, is een bijzonder fenomeen. Als iedere accountmanager en ondernemer het voorjaar zo tegemoet zou rennen, dan werden overal zwarte cijfers geschreven. Wat de groene weide voor de koeien is, is de Sluiskiltunnel voor de Zeeuws-Vlamingen. Als die tunnel straks open gaat, dan rennen (rijden) de Zeeuws-Vlamingen in groten getale die tunnel in. Om vervolgens na drie weken niet meer te weten hoe onmogelijk de situatie daarvoor was met een wachttijd van twintig minuten voor de brug. Ja... je kunt straks nog harder door Zeeuws-Vlaanderen rijden, wordt er aan de andere kant al gegrapt, maar de structurele verbetering van de infrastructuur gaat ons ook veel brengen, lees daarover meer in deze Ondernemer. Ook wij, bij Wegener, recent overgenomen door de Persgroep Nederland, hebben overeenkomstige gevoelens met de grasetende koeien. Weg uit de comfortabele stal, blootgesteld aan weer en wind, maar met als doel een nog beter product voor lezer en adverteerder te produceren. Natuurlijk, dat gaat niet zonder slag of stoot, maar uiteindelijk zijn we wel bezig met waar het om draait: een super verse krant maken. Ook in de provincie zouden we ons meer moeten focussen op graskaas oftewel de jeugd. In deze Ondernemer meer over de leegloop en vergrijzing van Zeeland. Studenten vertrekken en komen minder snel terug, ambachten verdwijnen en onze kenniseconomie komt onder druk te staan. Hier zouden we minder licht over moeten denken. Oude kaas is heerlijk, maar ooit was het jonge kaas en het brokkelt af als het te lang ligt.
Voor ondernemen & werkend Zeel d and
de
Bezoekadres Edisonweg 37E 4382 NV Vlissingen
Redactie
Dennis Rijsbergen T 088-013 09 22 E deondernemer@pzc.nl Advertenties
Marcel Schreur
Erik Niwele
Kees van Zalinge T 088-013 99 95
Commercieel directeur Ivo van der Velde Uitgever Erik van Gruijthuijsen Algemene voorwaarden en overige informatie www.wegenermedia.nl De Ondernemer is een uitgave van Wegener Media BV. Aangeboden kopij kan zowel worden geplaatst in de gedrukte als digitale uitgaven van Wegener Media BV © Wegener Media BV
i De Ondernemer Zeeland
De Ondernemer heeft een bereik van 156.300 lezers.
is op de toekomst voorbereid. Tekst Peter Oggel Foto Lex de Meester
Van meer naar beter
D
aaaag Noordstraat’, schampert een reaguurder op de website van de PZC onder het bericht dat dit najaar na een aanloop van ruim tien jaar vrijwel zeker wordt begonnen met de ontwikkeling van Kennedy Retail Park, een grootschalig winkel- en appartementencomplex in Terneuzen. Ruim dertig miljoen investering voor 12.800 vierkante meter winkelvloer, 50 appartementen en nog eens 2400 vierkante meter aan de overzijde van de Kennedylaan. Even verderop, in de binnenstad met verpauperde entrees aan Kop Noordstraat en Nieuwstraat-Zuid en in het overdekte winkelcentrum Schuttershof, staan meer dan twintig winkels leeg - te koop of te huur. Eveneens na een jarenlange aanloop geeft de gemeenteraad van Middelburg eind april groen licht voor de komst van de Franse sportgigant Decathlon op het ZEP - 2500 vierkante meter extra aan de rand van de Zeeuwse hoofdstad. VOM, Vereniging Ondernemers Middelburg, studeert inmiddels met ondernemers op het shoppingcentrum Mortiere op een beroep bij de Raad van State. Want: rapporten voorspellen met de vestiging van Decathlon negatieve gevolgen voor de binnensteden van Middelburg én Vlissin-
gen. Grootschalige detailhandel is bouwen voor leegstand, beweren landelijke deskundigen. Met de wijze lessen van zeven magere jaren vers in het geheugen, zijn steeds meer provincies (Noorden Zuid-Holland, Brabant, Overijssel, Gelderland) terughoudend met perifere detailhandel ofwel weidewinkels, ook uit vrees voor uitholling van binnensteden. De laatste remedie tegen winkelleegstand heet stedelijke verkaveling, ofwel verplaatsing van winkels en herinrichting van het stadscentrum. Maar de praktijk is weerbarstig. Waar (gemeente)bestuurders soms nog dromen van megalomane projecten, roept Detailhandel Nederland de provincie Zeeland in 2013 op gemeentelijke plannen voor uitbreiding van winkelruimte te voorkomen. Op de laatste dag van 2014 stuurt ook SER Zeeland een brandbrief naar het provinci-
aal bestuur. De boodschap: retailers houden het hoofd ternauwernood boven water, steeds meer winkels staan leeg ten koste van de leefbaarheid in de stadscentra terwijl tegelijkertijd gemeenten onbekommerd meewerken aan uitbreiding, op perifere locaties vooral - buiten de stadscentra dus. Provincie, adviseert ook de SER, doe daar wat aan. Perifere detailhandel Een goede raad? “Leegstand wil niet zeggen dat er geen vraag is”, zegt Tonny Veerman bedachtzaam. Als adviseur in bedrijfsovernames kent hij de cijfers (zie kader), desondanks is hij geen voorstander van een eventueel verbod op perifere detailhandel. “Uitbreiding moet afhankelijk zijn van hoe en waar. En het aanbod moet aansluiten op de vraag.” Makelaar en projectontwikkelaar Paul Fermont denkt daarin
Te koop: 900 bedrijven In Zeeland staan tussen 900 en 1000 bedrijven te koop, in het middelgrote midden- en kleinbedrijf (3 -50 medewerkers) vooral. “Meestal zonder een bord op de gevel”, zegt directeur Tonny Veerman van Veerman Lukaart in Goes, gespecialiseerd in bedrijfsovername. Volgens Veerman is zeker 60 procent van deze bedrijven niet verkoopbaar, in de retail hoofdzakelijk. “Ze zijn onrendabel. De eigenaar is doorgaans op leeftijd, bolt uit en heeft al jaren niet meer geïnvesteerd. Het zijn detaillisten die anno 2015 niet sexy meer zijn. Banken en investeerders kijken naar cijfers. Als die ondermaats zijn, werken zij niet mee aan een overnamefinanciering.”
2|3
De Ondernemer Zeeland
TALENTVOLLE MEDEWERKERS ZIJN WINSTPOTENTIEEL Wat is in uw onderneming de grootste kostenpost? Grote kans dat uw antwoord luidt: mijn personeel. Logisch, want iedere maand ziet u weer een flink deel van uw inkomsten verdwijnen naar de diverse bankrekeningen. Waar positioneert u uw medewerkers: aan de kosten- of de batenkant van uw bedrijf? Ondernemingen, ongeacht hun grootte, streven continu naar het verbeteren van hun bedrijfsresultaat. Die verbetering wordt vaak gezocht in het reduceren van de kosten: hetzelfde doen met minder mensen. Want als dat lukt verbetert het bedrijfsresultaat, is de aanname. In de praktijk blijkt deze aanpak helemaal niet zo effectief te zijn. Door het verlies van medewerkers komt er doorgaans extra druk te staan op de continuïteit van de onderneming, stijgen de werkdruk en het ziekteverzuim en zijn de overblijvende medewerkers een stuk minder gemotiveerd en tevreden. Deze factoren hebben effect op de kwaliteit, de service en daarmee de klanttevredenheid. Hierdoor loopt de omzet terug en moet er opnieuw worden bespaard. Maar, wat is dan de oplossing?
❯❯❯ Hoewel het nog lekker druk kan zijn in de Zeeuwse binnensteden, neemt het aantal shoppers af en het aantal leegstaande winkels toe.
De binnenstad staat aan de vooravond van een complete herinrichting met een mix van functies en een breed gamma aan voorzieningen. Naar middeleeuws voorbeeld.
mee. “Vanzelfsprekend moeten gemeenten en vastgoedontwikkelaars goed nadenken over de invulling van winkelcentra. Maar het hangt er vooral vanaf om welke winkel het gaat, om welke branche. Funshoppen in het centrum, zorg dan dat daar ook wat gebeurt. Een gemeente als Goes is daar met een revitalisering van de binnenstad mee bezig. Maar grootwinkelbedrijven zoals bouwmarkten en elektronicaketens kunnen heel goed aan de rand van de stad. Kijk naar Mortiere. De winkels daar kunnen niet in het centrum. Voor Kennedy-West in Terneuzen geldt hetzelfde. En voor het ZEP is de komst van Decathlon een zegen.” “De vraag is: hoe houd ik de binnenstad overeind?”, vindt retailspecialist Ed Peerbolte. “De overheid moet redeneren vanuit een goed functionerend stadscentrum. De consument winkelt
maar op een locatie, die verplaatst zich doorgaans niet van het ene naar het andere winkelcentrum. Zorg dus dat de binnensteden er optimaal bijliggen. Perifere detailhandel mag niet ten koste gaan van de stadscentra. Er is een nieuwe trend: stadswinkels, dependances van bouwmarkten en andere grootwinkelbedrijven. We moeten afscheid nemen van dislocaties. De overheid moet daarin een actievere rol spelen.” Alle ballen op de binnenstad, stelt Peerbolte. “De binnenstad staat aan de vooravond van een complete herinrichting met een mix van functies en een breed gamma aan voorzieningen. Naar middeleeuws voorbeeld. Winkels en horeca natuurlijk, maar ook ambachtelijke bedrijven, scholen, publieke functies , de bibliotheek, het ziekenhuis. Kunst en cultuur. Dat geeft traffic in de stad. Het gaat om een multidisciplinaire
benadering. Geef de klant meerdere redenen om naar de stad te gaan.” Hij tikt op de Retailagenda van minister Henk Kamp van Economische Zaken, gepresenteerd in maart. Kernpunten zijn inperking van het huidige winkeloppervlak met minimaal acht procent, compactere winkelgebieden, minder leegstand, vitale binnensteden. Twaalf gemeenten - waaronder Goes en Sluis - werken inmiddels samen in een pilot aan minder regels en wetten voor winkelcentra. Voor Veerman en Fermont vormt met name de dwingende regelgeving voor huur en verhuur van bedrijfsruimte een hindernis. Contracten moeten flexibeler en meer marktconform, vinden zij. Veerman: “Het koopgedrag is gigantisch veranderd. In de retail staan rendementen onder druk. Huurprijzen zullen zich daar aan moeten aanpassen.” ●
Durven investeren in uw personeel Misschien moet u juist durven investeren in uw personeel. Uw doelstelling is immers niet kosten besparen, maar resultaat verbeteren. Met investeren bedoelen we het verhogen van het rendement van uw huidige medewerkers. Ofwel: kijken naar de batenkant van de medewerkers. Niet hetzelfde doen met minder mensen, maar juist meer doen met dezelfde mensen. U heeft vast wel een medewerker die op één of meerdere vlakken boven collega’s uitsteekt. Die klantvriendelijker, slimmer, handiger, accurater of efficiënter is dan de rest. Deze medewerker levert meer rendement tegen dezelfde kosten. Wat zou uw bedrijfsresultaat zijn als al uw medewerkers zo zouden presteren? Onderzoek laat zien dat organisaties waar talentmanagement goed is doorgevoerd veel beter presteren. 71% scoort hoger op medewerkerbetrokkenheid, 68% is beter in staat in te spelen op de benodigde behoeften qua medewerkers voor de toekomst en maar liefst 92% creëert een betere kweekvijver voor interne doorstroom. Hoewel talentmanagement misschien iets lijkt voor grote organisaties, kan dezelfde systematiek probleemloos worden toegepast op een mkbonderneming. Het is vooral een kwestie van aandacht en discipline. Ga gestructureerd met uw medewerkers in gesprek, kijk naar de persoonlijke loopbaanontwikkeling en achterhaal wat de ontwikkelbehoefte is. Daarmee zijn de basisbeginselen van talentmanagement gelegd. Naast talentvolle medewerkers heeft u waarschijnlijk medewerkers die altijd vrolijk, gemotiveerd en betrokken zijn bij uw organisatie. Uit onderzoek blijkt dat gelukkige medewerkers 12% productiever zijn dan collega’s die minder lekker in hun vel zitten. Investeren in het verhogen van medewerkertevredenheid is lucratief, en hoeft nauwelijks iets te kosten. Een schouderklopje kost niets, en doet wonderen. Tevreden medewerkers zijn meer betrokken en stralen positiviteit uit naar de klanten. Ze zorgen bovendien voor een aantrekkelijk imago op de arbeidsmarkt, zodat u gemakkelijker nieuwe gemotiveerde talenten kunt aantrekken. Een positieve spiraal De oplossing ligt in het creëren van een positieve spiraal die leidt tot het verbeteren van uw bedrijfsresultaat. Niet gezien vanuit kosten, maar vanuit rendement. Geen personeelsreductie en reorganisatie, maar personeelsontwikkeling en acties die de tevredenheid stimuleren. Geen medewerkers met angst voor ontslag, maar mensen die fluitend naar hun werk gaan en uw bedrijfsresultaat omhoog stuwen. Ga eens bij uzelf na of u al voldoende gebruikmaakt van de talenten van uw medewerkers. Zo niet, breng deze dan eens in kaart en kijk waar extra aandacht kan leiden tot meer rendement. Wellicht heeft u nog zo’n 12% onaangeboord potentieel voorhanden om uw bedrijfsresultaat verder te stimuleren. Heeft u behoefte aan advies of ondersteuning bij het in kaart brengen van de talenten en/of de tevredenheid van uw medewerkers, neem dan eens contact op met één van de HRM-adviseurs van DRV Personeel. Zij kunnen u helpen bij het verbeteren van uw bedrijfsresultaat.
Melissa Schroevers is HRM Adviseur bij DRV Personeel Wilt u meer weten over DRV? Kijk dan op www.drv.nl. DRV Accountants & Adviseurs is met een team van 420 medewerkers en 11 vestigingen in Zuidwest-Nederland een inspiratiebron voor nuchtere ondernemers.
Innovatie in het mkb:
ADVERTORIAL
Voor ondernemend & werkend Zeeland
benut u alle subsidiemogelijkheden? Investeren in innovatie draagt bij aan het succes van een bedrijf. Innovatie zorgt immers voor continuïteit, werkgelegenheid en betere producten en diensten. Omdat de Nederlandse economie hiervan profiteert, wil de Nederlandse overheid dit stimuleren. De overheid zet steeds meer in op innovatie in het midden- en kleinbedrijf en erkent daarmee dat innovatie van essentieel belang is voor onze welvaart.
D
e mogelijkheid om innovatie te realiseren, is vaak dichterbij dan u denkt. Een subsidie kan u net dat (financiële) zetje geven, dat nodig is om uw plannen te verwezenlijken. Niet alleen de Nederlandse overheid stimuleert innovatie met nationale middelen, ook op Europees niveau zijn er tal van subsidiemogelijkheden.
EUROPESE SUBSIDIEMOGELIJKHEDEN Zo stelt de Europese Unie (EU) met het subsidieprogramma OPZuid € 113 miljoen beschikbaar voor innovatie in Zuid-Nederland (provincies Zeeland, NoordBrabant en Limburg). Het subsidieprogramma OP-Zuid richt zich op de bevordering van innovatie en de overgang naar een CO2-arme economie. Het subsidiebudget is bedoeld voor de ontwikkeling van innovatie volgens het Europese beleid dat gebaseerd is op slimme specialisaties. De focus ligt op innovaties die bijdragen aan maatschappelijke uitdagingen binnen de volgende sectoren: hightech, chemie, agrofood, life sciences & health, biobased, logistiek en maintenance. Wat innovatiebevordering betreft, wordt ingezet op versterking en verbreding van het open innovatiesysteem en methoden en processen die daarbij aansluiten, zoals test- en ontwikkelomgevingen, proeftuinen, co-creatie, sociale innovatie en het benutten van design. Naast deze subsidie van de EU investeren de drie provincies, het Rijk en de projectuitvoerders ook in
de projecten die voortkomen uit OPZuid. Het totale investeringsbedrag komt hiermee naar verwachting uit op € 321 miljoen. Vanaf 1 april 2015 kunnen projectaanvragen voor OP-Zuid worden ingediend. Alle projectaanvragen worden door een deskundige commissie beoordeeld en naar verwachting zullen vele aanvragen worden ingediend. Het is daarom belangrijk om een goede aanvraag op te stellen, die aansluit bij de doelstellingen van de regeling. VAN PROJECT NAAR SUBSIDIE Behalve op Europees niveau zijn er ook op nationaal niveau verschillende mogelijkheden. Het is belangrijk dat ondernemers op strategisch niveau keuzes maken om zo het subsidieinstrumentarium op een goede manier in te kunnen zetten. Denk na over de projecten die dit jaar opgestart worden en ga in een zo vroeg mogelijk stadium na of er subsidieregelingen zijn die hierbij aansluiten, zodat u minder financieel risico loopt. Subsidiefocus is op de hoogte van alle subsidiemogelijkheden en begeleidt u graag in de zoektocht naar de mogelijkheden van Europese en nationale subsidieprogramma’s en het indienen van de projectaanvraag. Subsidiefocus, onderdeel van ABAB Accountants en Adviseurs, is een landelijk opererend subsidieadviesbureau dat zich richt op subsidiemanagement in de meest brede zin van het woord. Voor vragen en meer informatie kunt u contact opnemen met Roy Hoven, subsidieadviseur bij Subsidiefocus, via e-mail roy.hoven@subsidiefocus.nl of via telefoonnummer 073-6465475. n
Op de gezamenlijke netwerkbijeenkomst van Zeeland Port Promotion Council (ZPPC) en Zeeland Seaports in de Mariahoeve in Nieuwdorp liet Henk de Haas geen misverstand bestaan over de rol van zijn club. “ZPPC vormt het cement tussen alles en iedereen die direct en indirect belang heeft bij de Zeeuwse havens. Wij trachten partijen te verbinden door te netwerken in binnen- en buitenland.” Tekst Henk van de Voorde Foto Zeeland Seaports
‘Geef ruimte om te groeien’
'
e voorzitter van de ZPPC was van 5 tot 8 mei present in München op Transport Logistic 2015. Deze tweejaarlijkse beurs brengt alle innovaties op wereldniveau inzichtelijk. De ruim 1800 standhouders uit 60 landen waren goed voor ongeveer 50.000 bezoekers. Een interessant podium voor Zeeland om zich te profi leren. Ondertussen is een missie naar het Midden Oosten in voorbereiding. De bedrijvigheid in het havengebied vormt de motor van de Zeeuwse economie. Bijna een kwart van de Zeeuwse werkgelegenheid is direct of indirect gerelateerd aan de havens van Vlissingen en Terneuzen.
Vorig jaar was er zelfs een record in zeeoverslag van ruim 35 miljoen ton. Jan Lagasse, CEO van Zeeland Seaports: “De positieve cijfers illustreren hoe krachtig en flexibel de bedrijven in de Zeeuwse havens zich kunnen ontwikkelen en aanpassen aan nieuwe economische omstandigheden. De ondernemingszin die zo kenmerkend is voor de bedrijven in deze regio maakt dit mogelijk. In goed partnership met het Havenbedrijf wordt gewerkt aan verdere groei.” De haven is een banenmotor waar gemiddeld hogere salarissen worden betaald dan in andere sectoren. De Zeeuwse havens genereren jaarlijks honderden miljoenen euro’s die door vele gezinnen worden uitgegeven. “De betalingen aan de mensen in de haven zorgen voor een bij-
Doel is om jaarlijkse zeeoverslag nog flink
ABAB Groep BV I: www.abab.nl E: info@abab.nl Roy Hoven Subsidieadviseur
Zeeland Seaports zit momenteel midden in het proces van de totstandkoming van een nieuw Strategisch Masterplan. Hoe het ook zij: universele doelstelling van het Havenbedrijf is al geruime tijd om de jaarlijkse zeeoverslag van ruim 35 miljoen ton in de huidige tijd ton te laten groeien tot vijftig miljoen ton in 2020. Wat dat betreft is het gunstig dat cijfers van het Centraal Plan Bureau laten zien dat de economie weer voorzichtig aantrekt. In de Zeeuwse havens was er in 2014 zelfs een
zeeoverslagrecord, na twee jaar van stagnatie. De positieve trend lijkt zich door te zetten, mede dankzij aansprekende nieuwe spelers en nieuwe ladingstromen in de havens van Vlissingen en Terneuzen. De zeegebonden overslag bij bedrijven in de Zeeuwse havens is vorig jaar met ruim zes procent toegenomen tot meer dan 35 miljoen ton. De natte bulk (de grootste goederenstroom in de haven) groeide met 13 procent, met name door forse uitbreiding van tankopslagcapaciteit en extra
4|5
De Ondernemer Zeeland
,
n de enorme voormalige veilinghallen op het Kapelse bedrijventerrein Smokkelhoek heerst bedrijvigheid. Overal zijn logistiekmedewerkers bezig met het vullen van rolcontainers vanuit de schappen. Dat gebeurt aan de hand van een nauwkeurig, sterk geautomatiseerd systeem, hetgeen fouten nagenoeg uitsluit. Wekelijks gaan hier zo’n 1,5 miljoen colli aan su-
permarktwaren de deur uit. De supermarkten moeten er absoluut op kunnen vertrouwen dat de klant niet mis pakt. Het distributiecentrum, onderdeel van Sligro Food Group, is een van de grotere werkgevers in de regio en vergelijkbaar met ‘buren’ als Hapro en Coroos, zegt sitemanager logistiek Richard van Ruiten. Naast ongeveer 160 voltijdsbanen biedt het DC werk
❯❯❯ De Zeeuwse havens zijn een banenmotor en genereren jaarlijks honderden miljoenen euro’s die door vele gezinnen worden uitgegeven.
drage aan de Zeeuwse welvaart, waar ook andere sectoren van profiteren. Het is dan ook essentieel dat de havens ruimte krijgen om te groeien”, zegt De Haas. Concurrentievoordelen Economie en wereldhandel trekken weer aan. ZPPC en Havenbedrijf willen de concurrentievoordelen van de Zeeuwse havens optimaal benutten. “We liggen vooraan, hoe onbelemmerder je bereikbaar bent vanuit de diepe zee, hoe gunstiger; we hebben goede achterlandverbindingen via binnenvaart, spoor en weg én professionele en gedreven maritieme serviceverleners die werken
te laten stijgen boordboord overslag. Ook de segmenten droge bulk (zoals vaste brandstoffen en ertsen), containers en RoRo waren goed voor een stijgende ● lijn..
met gekwalificeerd en gemotiveerd personeel”, zegt De Haas. “Binnen het bestaande havenbekken zijn we kansrijk om stap voor stap mee te gaan in de wereldwijde containerisatie. De havens moeten dan wel overslagcapaciteit creëren om de toenemende volumes in de toekomst aan te kunnen. Een aantal bedrijven in onze havens investeert al fl ink in containerisatie en ook het Havenbedrijf is actief met het aantrekken van (nieuwe) containerstromen. Een eensgezinde aanpak is van groot belang, waarbij we ons vooral moeten richten op de toegevoegde waarde in de Zeeuwse havens. Die ligt traditioneel op
een hoog niveau.” De verbindende rol van netwerk- en promotieorgaan ZPPC wordt vormgegeven door bedrijfsbezoeken, havenlunches, lezingen en andere informatieve bijeenkomsten zoals deelname aan buitenlandse beurzen en handelsmissies. Dit jaar werd er onder meer een bezoek gebracht aan Zeeland Refi nery in Vlissingen Oost. Bij de voormalige Total Raffi naderij worden in een geavanceerd proces uit ruwe aardolie brandstoffen als benzine, diesel, kerosine, LPG en stookolie gehaald. In het najaar wordt de dynamische wereld van sleepvaart en berging betreden bij Multraship in Terneuzen. ●
Koper opgelet: lasten en beperkingen bij de koop van onroerend goed
Mr. S.J.M. Jansen (Sophie) Advocaat Haans Advocaten Bergen op Zoom Als koper van een woning of bedrijfspand wilt u achteraf niet voor vervelende verrassingen komen te staan. Denk daarbij bijvoorbeeld aan huurders in het pand of een recht van overpad. Artikel 7:15 Burgerlijk Wetboek verplicht de verkoper om de verkochte zaak vrij van alle bijzondere lasten en beperkingen over te dragen. Het artikel legt de verkoper een mededelingsplicht op ten aanzien van bijzondere lasten en beperkingen. Alleen als de verkoper ze meldt en deze door u in de koop- of leveringsakte uitdrukkelijk worden aanvaard, geldt de plicht van de verkoper om het pand vrij van die bijzondere lasten en beperkingen te leveren niet. Maar wat als u als koper geconfronteerd wordt met een publiekrechtelijke last of beperking, zoals een gedoogplicht of een aanwijzing als beschermd monument? Kunnen dit soort uit publiekrechtelijke regelgeving voortvloeiende lasten en beperkingen ook worden aangemerkt als bijzondere lasten en beperkingen in de zin van artikel 7:15 Burgerlijk Wetboek? De Hoge Raad beantwoordt die vraag bevestigend. Het moet dan wel gaan om een specifiek tot de verkoper van de desbetreffende zaak gericht besluit. Voor lasten of beperkingen die voortvloeien uit publiekrechtelijke besluiten van algemene strekking, zoals beleidsregels, verordeningen of bestemmingsplannen, geldt de verplichting van artikel 7:15 Burgerlijk Wetboek niet. Deze besluiten zijn voor de verkoper en de koper op gelijke wijze eenvoudig (online) raadpleegbaar. In voorkomend geval heeft u als koper wel de mogelijkheid om de verkoper op andere rechtsgronden aan te spreken. Heeft u vragen over dit onderwerp of andere onderwerpen met betrekking tot het vastgoedrecht of bestuursrecht, dan kunt u daarvoor uitstekend terecht bij Haans Advocaten.
BERGEN OP ZOOM EN ROOSENDAAL WWW.HAANSADVOCATEN.NL
Advertorial
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
InnoGo!: Financiering voor innovatieve ideeën Bent u starter of mkb-ondernemer met een idee voor een technische of biobased innovatie? Start dan bij InnoGo!. InnoGo! helpt ondernemers met een goed idee voor een nieuw product op weg. Het team van InnoGo! biedt begeleiding bij de beginfase van innovatie; van de ontwikkeling van een werkend prototype en de opstart van een bedrijf tot aan een financierbaar businessplan.
InnoGo! richt zich op het ondersteunen van ondernemers die werken aan technische of biobased innovaties. Onder technische innovaties worden nieuwe producten of bedrijfsprocessen verstaan op basis van bestaande of nieuwe technologieën. Innovaties die biobased zijn dragen bij aan de groene economie; de inzet van groene gronden bouwstoffen. Zo helpt InnoGo! jaarlijks tientallen ondernemers van uiteenlopende vakgebieden op weg, van ontwikkelaars van innovatieve led verlichting tot een ondernemer die een nieuwe bioplastic ontwikkelt. Van idee tot uitvoering Doordat het team van InnoGo! over brede expertise beschikt kan zij ondersteuning bieden bij onderzoekstrajecten en pilots, het opstellen van het businessplan, het ontwikkelen en in de markt zetten van
het product en eventuele (vervolg-) financiering. Om ondernemers op weg te helpen bij de ontwikkeling van innovaties biedt InnoGo! verschillende vormen van ondersteuning. Financiering: InnoGo! biedt financiering in de vorm van een persoonlijke of zakelijke lening. De hoogte van de leningen varieert van max. 35.000 euro voor starters tot max. 50.000 euro voor het mkb. Coaching: InnoGo! fungeert als sparringpartner en verbindt de ondernemer aan ervaren mensen uit het bedrijfsleven, specialisten binnen hun vakgebied. Een sterk netwerk: een breed netwerk in het bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid. Maatwerk Welke vorm van ondersteuning u nodig heeft, is afhankelijk van uw wensen en behoeften als onderne-
ZIGZAG faciliteert innovatie Stichting ZIGZAG beschikt over een subsidiefonds om innovatieve ontwikkelingen te stimuleren. Stichting ZIGZAG (Zeeuwse Innovatie Groep / Zeeuwse Aanjaag Groep) is een onafhankelijke particuliere organisatie zonder winstoogmerk. De stichting biedt ondersteuning aan initiatieven die kunnen uitmonden in projecten met een reële bijdrage aan de sociaal-economische ontwikkeling van Zeeland. Voor een relatief kleine provincie als Zeeland is durf om initiatieven te ont-
mer. Zoekt u met name financiering voor de ontwikkeling van een prototype of bent u juist op zoek naar coaching? Op basis van het intake gesprek wordt bekeken of en op welke wijze InnoGo! u de optimale ondersteuning kan bieden. InnoGo! is de verbindende factor op innovatiegebied in Zeeland. InnoGo! werkt nauw samen met bedrijven, kennisinstellingen en overheden in Zeeland. De kennis en middelen zijn in huis om uw ideeën verder te ontwikkelen. Ondernemers die hebben deelgenomen aan het traject waarderen met name de rol van InnoGo! als
onafhankelijke, niet commerciële sparringpartner en verbinder.
uw bedrijf is reeds gevestigd in Zeeland.
Starten? • U heeft een innovatief idee, een uniek idee voor een nieuw product of productieproces; • Het idee heeft potentie om uit te groeien tot een volwaardige business met toekomstperspectief; • U bent een starter met een technisch innovatief idee of mkb-ondernemer met een nieuwe biobased ontwikkeling; • U bent van plan een onderneming op te zetten en deze te vestigen in Zeeland of
Selectieprocedure Via het inschrijfformulier op de website kunt u zich aanmelden. Na aanmelding volgt een intakegesprek met het team van InnoGo! Past uw idee binnen de doelstellingen? Dan begeleidt het team u op weg naar een presentatie voor de screeningcommissie. Deze commissie bepaalt uiteindelijk of u wel of niet wordt toegelaten als deelnemer van InnoGo! Kijk op www.innogo.nl voor meer informatie.
plooien van essentieel belang. Te vaak verzanden kansrijke ideeën in de beginfase van het ontwikkelingsproces. Vooral omdat het onmogelijk is (commerciële) partners te vinden die bereid zijn financiële middelen ter beschikking te stellen voordat de economische en/of maatschappelijke haalbaarheid ervan is aangetoond. De stichting Zeeuwse Innovatie Groep/Zeeuwse Aanjaag Groep beschikt over een subsidiefonds, waarmee innovatie bij ondernemers en het stimuleren van economische ontwikkelingen in Zeeland kunnen worden gefinancierd. De maximale subsidie bedraagt 25.000 euro. Sinds de oprichting zijn circa 100 initiatieven en aanvragen ingediend. Hiervan zijn inmiddels circa 50 projecten gehonoreerd met een subsidie, renteloze lening of sponsorbedrag, variërend tussen 2.500 en 25.000 euro. In totaal is vanaf de start bijna een bedrag van 800.000 euro beschikbaar gesteld aan innovatieve ideeën en initiatieven die een stimulerend effect kunnen hebben op de Zeeuwse economie. Stichting ZIGZAG heeft subsidiebedragen toegekend aan collectieve initiatieven die een breder economisch en maatschappelijk effect kunnen realiseren, individuele initiatieven en ideeën van ondernemers, inschakeling van externe expertise t.b.v. collectieve en individuele initiatieven en sponsoring van evenementen en seminars die een economische spin-off hebben voor Zeeland
Welkom in DOK41: - Vincent Kouwen Consultancy - GRAZImedia.com - H6 Studio
Wilt u meer weten over de mogelijkheden van Stichting ZIGZAG voor uw bedrijf of organisatie? Kijk voor meer informatie op www.zigzagfonds.nl.
Founding Partners
Overige partners: ABAB Accountants & Adviseurs, AMELS, DAMEN Schelde Naval Shipbuilding, DELTA N.V., de Ondernemer, DRV Accountants & Adviseurs, EdisonPark, Habitat Project Ontwikkeling B.V., Humares B.V., InnoGo!, l’escaut woonservice, LEDSprogress, Meijling & Sarneel Notarissen Adviseurs, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Oceanwide Expeditions, Orionis Walcheren, RPCZ, Scalda, Smart Services Boulevard, TEAM Industrial Services, University College Roosevelt, UWV en Zeeland Seaports.
6|7
De Ondernemer Zeeland
NV Economische Impuls Zeeland werkt samen met ondernemers aan een innovatief en economisch gezond Zeeland. Impuls biedt ondernemers hulp bij het vestigen van hun bedrijf door verschillende projecten te ondersteunen. Met de OP-Zuid regeling kunnen bedrijven in aanmerking komen voor innovatiefinanciering. Prince Kunststofbouw uit Tholen maakt naar tevredenheid gebruik van deze regeling. Tekst Mariska den Hartog Foto Prince Kunststofbouw
OP-Zuid is aanjager voor bedrijven
❯❯❯ Minister Schultz bekijkt de mede door Prince Kunststofbouw ontwikkelde Lockjoint.
2
P-Zuid staat voor het Operationeel Programma ZuidNederland 2014-2020. Dit innovatieprogramma is door Europa in samenwerking met het Rijk, Zeeland, Limburg en NoordBrabant opgesteld om de economie in Zuid-Nederland een boost te geven. Impuls toetst de ingediende plannen aan de hand
van de regeling, scherpt de business case indien nodig aan en verdedigt het plan voor de toetsingscommissie. Van bedrijven die deelnemen, wordt ook een eigen investering gevraagd, wat inhoudt dat Zuid-Nederland kan rekenen op een investeringsimpuls van in totaal zo’n 321 miljoen euro. Bij Prince Kunststofbouw in Tholen deden ze dat, maar pittig vonden zij het wel. Di-
recteur Kathleen Metz: “Onze adviseur attendeerde ons op de OP-Zuid regeling. Ik ben blij dat we een subsidieadviseur hebben, want zo’n projectaanvraag brengt een berg papierwerk met zich mee. Er komt echt heel wat bij kijken. Er moet een strategisch plan gemaakt worden, je moet begrotingen aanleveren en tijdsplanningen maken. En gedurende de uitvoering van het project moet je telkens tussenrapportages overleggen. De beoordeling geschiedt door een deskundigencommissie. Logisch natuurlijk, want het gaat wel om Europees geld. Dat moet je goed verantwoorden.” Prince Kunststofbouw is producent en leverancier van een groot assortiment gecertificeerde HDPE 100 hulpstukken voor gasen waterleidingen. In het OP-Zuid doen ze mee met twee projecten. Het ene gaat om de ontwikkeling van de schuifafsluiter; een verbindingsstuk dat door middel van een schuif twee leidingen kan afsluiten. Dit product is door Prince zelf ontwikkeld. Het andere project is ontwikkeld in samenwerking met KZ uit Zwolle en betreft de Lockjoint; gebaseerd op een bestaand systeem om waterleidingen te saneren. Metz: “De regeling van OP-Zuid beslaat een tweejarig traject. Dat is een intensieve periode van vallen en opstaan. In het begin hadden we een verkeerd ontwerp, daar durf ik best voor uit te komen. Het is een proces van uitvinden en veel testen. Dat kost tijd
en geld. Momenteel hebben we zelfs even uitstel aangevraagd. Dat kregen we gelukkig ook. Al was de beoordeling van de projectaanvraag behoorlijk streng, verder zijn ze vrij flexibel.” Belang van innovatie “Innoveren is heel belangrijk, ook voor ons bedrijf. Je kunt niet dertig jaar hetzelfde kunstje blijven doen,” meent Metz. “Ook met het oog op behoud van kennis en werkgelegenheid is innovatie van belang. We hebben nu een geweldig team van zo’n twintig man, echte vakmensen die heel inventief zijn. Daar hebben we de afgelopen tijd in geïnvesteerd en met behulp van regelingen als OP-Zuid kunnen we dat blijven doen. Het is te hopen dat we hierdoor verder kunnen groeien.” Metz is heel trots en blij dat Prince Kunststofbouw in aanmerking kwam voor de regeling. “Het is toch een bevestiging en een mooie aanjager voor je bedrijf. Het faciliteert je proces. Wat ik andere bedrijven wil meegeven, is dat het een geweldig programma is, maar dat je wel stevig in je schoenen moet staan. Het vergt veel tijd en aandacht, zeker voor een ontwikkelingsproject zoals dat bij ons. Toch raad ik het zeker aan gebruik te maken van dergelijke subsidieregelingen. Subsidies maken het ondernemen makkelijker en vooral nog leuker.” ●
Liefde, passie én doortimmerd ondernemingsplan VLISSINGEN • Brigiet Stellaard en Dennis Jansens van hotelrestaurant De Belgische Loodsensociëteit kregen hulp van een coach via NV Economische Impuls Zeeland. Hij hielp hen bij het opstellen van hun ondernemingsplan. De ondernemers hebben eind 2014 de roemruchte Belgische Loodsensociëteit overgenomen. Vele (oud-)Vlissingers kennen deze uitspanning met het geweldige uitzicht aan de Vlissingse Boulevard nog uit hun staptijd. “De locatie is super”, beaamt Stellaard. “Je kijkt hier geweldig
uit op de passerende schepen en de Zeeuws-Vlaamse kustlijn.” Dat een krediet bij de bank krijgen moeilijk is, mag bekend zijn. In de horeca is het nog lastiger. Maar beide ondernemers kunnen bogen op jarenlange scholing en ervaring in de horeca. Hun zichtbare liefde voor het horecavak is hun kracht, zo bleek toen ze naar de bank gingen met hun plan. Via NV Impuls Zeeland kregen ze subsidie, waarvan ze hun coach deels konden betalen. Die heeft hen geholpen bij het opstellen van een financieringsplan. “Zo-
doende hebben we een gedetailleerd plan gemaakt. Prognoses, cijfers; het was allemaal realistisch uitgewerkt”, zegt Stellaard. “We hebben echt liefde en passie voor ons vak en de bank zag dat. Ze gaven ons zelfs een compliment. Zo’n goed ondernemingsplan zagen ze zelden.” De Belgische Loodsen zijn nog steeds te vinden aan de bar en ook het hotel wordt voortgezet, verzekert ze. “Maar we pakken het restaurant anders aan”, benadrukt Stellaard. “Alles wordt vers bereid, van de roomboterkoek bij de thee tot het broodje
bij de hamburger. Zelfs het roken van de zalm doet onze chef-kok zelf. Ook gaan we meer werken met streekproducten. Vlissingen heeft geen behoefte aan een sterrenrestaurant. Bij
ons kun je terecht voor een kwalitatief goed stuk vlees of vis, met zelfbereide sauzen. We willen niet dat je bij ons dezelfde smaken tegen komt als bij onze ● collega’s.”
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
De relatie tussen Wimbledon, Wembley en Kapelle, het zou een vraag kunnen zijn in een Zeeuwse kennisquiz. Gras! Want weet je dat in de legendarische sporttempels van Londen een grasmat ligt van Zeeuwse herkomst, meer precies van kweekbedrijf Innoseeds. Juist, dat is ook de leverancier van de WK-stadions in Zuid-Afrika en Brazilië. Tekst Peter Oggel Foto’s Innoseeds en Lex de Meester
Topsport op Zeeuws gras
3
eter de Bruijn is voorzitter van voetbalvereniging Haarsteeg. Op bezoek bij tegenstanders gaat hij onveranderlijk op de hurken, even aan het gras voelen, look & feel in jargon. Speelt de opponent op kunstgras, dan wil hij kritisch ook nog wel aan de vezels trekken.
werking van de zaden, verkoop en logistiek; onderzoek en ontwikkeling in laboratoria en op duizenden proefveldjes in Moerstraten, in een voortdurende zoektocht naar nieuwe en vooral betere grassen voor voer, sport en recreatie. Want de verscheidenheid aan grassen is groot. Voor de buiten-
”
Iedereen kent gras, maar bijna niemand heeft verstand van gras Gras is moeilijk te doorgronden. Een lichte vorm van beroepsdeformatie, erkent De Bruijn met een glimlach. Hij is directeur retail en marketing bij (gras)zaadveredelaar Innoseeds in Kapelle, onderdeel van de Deense marktleider DLF-Trifolium. Innoseeds is sinds 2006 gevestigd in het voormalige zaaizaadbedrijf D.J. van der Have, met 1879 als oprichtingsjaar. Voor het hoofdkantoor herinnert een granieten plaquette met de inscriptie ‘Eerste Van der Have zaadpakhuis’ aan het oorspronkelijke familiebedrijf. In Kapelle en op het proefbedrijf dertig kilometer verder in Moerstraten gaat het - naast maïs en groenbemesters - in hoofdzaak om graszaad; DLF Innoseeds is goed voor 25% van de wereldbehoefte aan graszaad. Zaadproductie via contractteelt met akkerbouwers in de zuidwestelijke provincies, aansluitend in Kapelle be-
staander is gras groen, maar voor elk gebruik, voor elk doel een ander ras - daar komt het kort door de bocht op neer. Veredeling is een kwestie van lange adem, legt De Bruijn uit. Een nieuw grasras vergt al gauw twaalf jaar onderzoek, elk jaar wordt een nieuwe ontwikkelingscyclus opgestart. De Bruijn zegt het zo: “Iedereen kent
❯❯❯ Ook in het stadion van Aston Villa ligt Zeeuws gras. gras, maar bijna niemand heeft verstand van gras. Gras is ook moeilijk te doorgronden. Mensen hebben daar echt geen idee van.” Spor tac-
commodaties, daar houden graszaadbedrijven van. Een omvangrijke afzetmarkt: een klein land als Nederland telt al ruim 10.000 velden, in buitenlanden opgeteld een veel-veelvoud. Sport is hot. Op het visitekaartje van DLF Innoseeds prijken als klant Wimbledon, Wembley én een reeks grote sportevenementen (Olympische Spelen, WK-voetbal, Copa América, World Cup Rugby). “Onze showcases. Goed voor onze naam”, duidt De Bruijn. Maar er is ook een bedreiging. Belasting en bespelingsduur van sportvelden vormt voor clubs (en gemeenten) soms reden
om te schakelen op kunstgras. In Europa is Nederland koploper: zo’n vijftien procent van de voetbalvelden is inmiddels kunstvezel. Een onverantwoorde investering, rekent De Bruijn voor. Hij ziet wel toekomst in de hybride grasmat, een mix van natuurgras en kunstvezels. Die ligt al in een aantal Engelse stadions, waaronder Wembley. “Natuurlijk denken wij met de kunstgrasindustrie mee. Misschien is de hybride grasmat wel ● het ei van Columbus.” ◗ www.innoseeds.nl Ken jij ook bijzondere Zeeuwse bedrijven of producten die succes in Nederland hebben of zelfs in het buitenland? Laat het ons weten en stuur ons een e-mail naar: deondernemer@pzc.nl
8|9
De Ondernemer Zeeland
Het heeft even geduurd, maar vermoedelijk nog dit jaar zal een bulldozer de weg banen voor de aanleg van het Maintenance Value Park in de Terneuzense Nieuw-Neuzenpolder. Onderhandelingen met een financier-ontwikkelaar voor het onderhoudspark worden binnen afzienbare termijn afgerond, verwacht projectmanager Rob Rutjens. Achttien bedrijven staan inmiddels voor vestiging op het park gereed. Tekst Peter Oggel Foto Ronald den Dekker
Maintenance Value Park krijgt een gezicht
D
e hotspot voor innovatief onderhoud, zo werft de folder die Rob Rutjens met een lachje op tafel legt. De tekst in de flyer meldt de aanleg van het Maintenance Value Park (MVP), hoogwaardig onderhouds- en kennispark voor de proces-industrie in de ZeeuwsVlaamse Kanaalzone. In 2012. Papier is geduldig. Op een steenworp afstand van chemieconcern Dow ligt het terrein voor het bedrijvenpark er drie jaar na datum nog steeds maagdelijk bij - uitgezonderd dan vorige maand de kap van bomen om voor het broedseizoen ruimte te maken voor de toegangsweg. Die kap geldt als voorbode voor de infrastructuur: wegen en fietspaden, verlichting en verkaveling om bedrijfsvestiging op het terrein van dik tien hectare mogelijk te maken. Maar de vraag wanneer die klus wordt aangepakt kan en wil de projectmanager van het Maintenance Value Park nog niet beantwoorden - totdat de handtekening van ‘een’ fi nancierontwikkelaar onder het project staat. En die van de toekomstige gebruikers. Drie jaar uitstel, hoofdzakelijk te wijten aan de trage afhandeling van procedures, is wel eens frustrerend geweest, erkent Rutjens. Maar hij is een blijmoedig man en heeft zijn geloof in het MVP
+
Gespecialiseerde bedrijven Voor multinationals in de zuidwestelijke Delta (Dow, Yara, Cargill, Oiltanking, Zeeland Refi nery etc.) is het MVP van groot belang, duidt de projectmanager. Voor onder meer onderhoud en reiniging van installaties en fabrieken zijn die afhankelijk van gespecialiseerde bedrijven (contractors), doorgaans met een vestiging aanwezig binnen de poorten van de opdrachtgever. Weliswaar dichtbij de bron maar toch niet optimaal, oordeelt chemiegigant Dow jaren geleden. In 2009 fungeert het concern als gangmaker voor een bedrijventerrein voor de onderhouds- en utiliteitsbranche in de Kanaalzone, strategisch gelegen tussen Westerscheldetunnel en sluizencomplex.
+ + Accountancy + Belastingadvies + Belastingaangiften + Bedrijfsadvies
MIDDELBURG
nimmer verloren, voegt hij direct toe. En dus is hij overtuigd dat het uiteindelijk helemaal goed zal komen. “Het klinkt misschien arrogant”, zegt Rutjens, “maar wij hebben de ambitie in enkele jaren uit te groeien tot dé toplocatie op wereldniveau voor onderhoud in de procesindustrie. Maintenance Value Park is qua opzet en inrichting uniek: expertise, uitvoering, training, innovatie en kennisuitwisseling via het Kennis- en Innovatie Centrum komen er bij elkaar. Samenwerking tussen bedrijven over de hele wereld, daar gaat het om.”
T 0118 612 774 E middelburg@joosse.nl
OOSTKAPELLE
+ Salarisverwerking + Loonadvies + HR Diensten + Detachering + Online diensten
T 0118 583 010 E oostkapelle@joosse.nl
INTERNET
WWW.JOOSSE.NL
❯❯❯ Rob Rutjens met op de achtergrond de polder waar het Maintenance Value Park moet verrijzen.
Het Kennis- en Innovatiecentrum, afgekort KI<, fungeert als het kloppend hart van het Maintenance Park. Het bedrijventerrein mag dan nog braak liggen, het KI< is al enkele jaren in bedrijf en heeft inmiddels ook klinkende resultaten behaald. Rutjens tikt op een veertig pagina’s dik portfolio waarin projecten en innovatieve vindingen staan beschreven; visuele inspecties met drones op moeilijk toegankelijke plaatsen bijvoorbeeld. Spreekwoordelijk win-win, zegt Rutjens. 800 arbeidsplaatsen Als dit jaar een begin wordt gemaakt met de infrastructuur, verwacht hij dat het Value Park in 2017 operationeel is. Er is ruimte voor ruim 20 bedrijven, inmiddels staan 18 bedrijven op de lijst,
”
Het klinkt misschien arrogant, maar wij hebben de ambitie in enkele jaren uit te groeien tot dé toplocatie op wereldniveau voor onderhoud in de procesindustrie. waaronder Dow, Flowservice, H. Essers en Cofely. Het MVP zal aanvankelijk ruim 800 arbeidsplaatsen bieden, bij verwachte uitbreiding meer. Overigens gaat dat vooral om verplaatsing van werkgelegenheid. Rob Rutjens heeft een goed gevoel. “We voorzien dat veel bedrijven een beroep
zullen doen op de kennis die via MPV en KI< wordt ontwikkeld. We halen en delen kennis uit de hele wereld. Als spinoff zal het park ook aantrekkelijk zijn voor bedrijfsvestiging én als broedplaats voor startende ondernemingen. Voor nieuwe bedrijven is Value● park plug & play.”
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
De Nederlandse en Europese regelgeving op het gebied van veiligheid is de laatste jaren flink aangescherpt. Als er op een bedrijf een ongeval gebeurt, terwijl de medewerkers onvoldoende zijn opgeleid met betrekking tot veiligheid, zit de werkgever met een flink probleem. De meeste ongevallen op de werkplaats gebeuren overigens met machines en gereedschap. Tekst Henk van de Voorde Foto Duo Foto
Blijven hameren op ‘safety first’
0
eest risicovol is de dagelijkse bediening van machines zoals lopende banden, draaibanken en snijmachines. In het bedrijfsleven is er sprake van een cultuuromslag die ertoe heeft geleid dat het adagium ‘safety first’ gemeengoed is geworden. Analoog aan het dragen van de autogordel, zijn persoonlijke beschermingsmiddelen op de werkvloer een vanzelfsprekendheid geworden, van brand-
vertragende kleding tot gehoorbescherming. Maar het is van levensbelang om te blijven hameren op ‘safety fi rst’. Niet alleen in de (chemische) industrie, maar ook in het midden- en kleinbedrijf kunnen calamiteiten zich eerder voordoen dan je op het eerste gezicht zou vermoeden, bijvoorbeeld in een veevoederfabriek, houtzagerij, coatingbedrijf of zelfs in kantoren. “Een goede oog-, gehoor-, ademhalings-, hand- en valbescherming zijn essentieel. Vooral sectoren waar men veiligheidsrisico’s loopt, zoals in de bouw, (petro)chemie en farmacie”, aldus Marc
Heijens, commercieel technisch directeur bij Arentis in Terneuzen, verhuurder van onder meer gereedschap, machines, hoogwerkers en kranen. “Het is een must dat de medewerkers aan het eind van de dag gezond en wel naar huis kunnen gaan. Wij zijn goed thuis in een markt waar veiligheid voorop staat en willen onze medewerkers zo veilig mogelijk hun werk laten doen. Wij trainen op veiligheidsbewustzijn en plannen regelmatig veiligheidsvergaderingen in. De middelen zijn er, dus moet je ze ook gebruiken.” Een brede waaier aan persoonlijke be-
schermingsmiddelen behoren tot het pakket van Arentis, zowel voor de eigen medewerkers als voor derden. In combinatie met de hoogwerkers worden bijvoorbeeld ook valharnassen verhuurd. Met speciale lashelmen worden lassers extra beschermd tegen rookgassen. Via een motortje in de helm wordt telkens verse lucht ingeblazen. De rook kan niet onder de helm kruipen en de longen blijven beschermd. “Wat wel eens wordt vergeten, is veiligheid op kantoren”, stelt Heijens. “Het mag bijvoorbeeld nooit gebeuren dat iemand de trap op- of afloopt met een dienblad koffie,
‘Breng de risico’s in kaart met Rabo RisiGo tool’ Ook Rabobank onderstreept ‘veiligheid op de werkvloer’ als belangrijk issue. Met haar risicospecialisten haakt de bank ook in op de problemen van de ondernemer met veiligheid op de werkvloer. In de top 5 van ongevallen op de werkvloer staan onder meer: letsel door vallend materiaal, gevaarlijke stoffen en schade door machines en gereedschappen. Met behulp van de Rabo RisiGo tool worden onder meer die risico’s in kaart gebracht en bijbehorende preventiemaatregelen besproken. Door een goed en doordacht veiligheidsplan bijvoorbeeld kunnen deze risico’s beperkt worden. Met dit programma krijgt een ondernemer niet alleen inzicht in de belangrijkste risico’s als gevolg van de bedrijfsvoering, maar ook advies op maat over beheersmaatregelen.
Ondernemen brengt risico’s met zich mee. Risicomanagement is daarom een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsvoering. Wat kan de ondernemer doen om risico’s te beperken of te vermijden? Om dit inzichtelijk te maken, kunnen vragen gesteld worden als: Welke gevaarlijke stoffen liggen in het bedrijfspand? Is er een veiligheidsplan? Hoe beperk je uitval van personeel? Ondernemers zijn zich er vaak niet van bewust welke risico’s ze allemaal lopen, stelt Risicospecialist Verzekeren Adri de Ree. Tijdens een bezoek aan het bedrijf van de ondernemer maken risicospecialisten als De Ree de risico’s zichtbaar met het speciaal ontwikkelde programma. “Zo wordt inzicht verschaft in de bedreigingen voor de bedrijfscontinuïteit en het welzijn van de werknemers. Met dit
programma krijgt een ondernemer niet alleen een betrouwbaar beeld van de belangrijkste risico’s met betrekking tot zijn bedrijf, maar ook advies op maat over beheersmaatregelen.” In nauw overleg met de ondernemer worden de uitkomsten verwoord in een RisiGo Adviesrapport. Daarin wordt aan de ondernemer verslag uitgebracht over de geïnventariseerde risico’s en maatregelen. ●
10 | 11
De Ondernemer Zeeland
kort Europese ATEX Richtlijn Via indicatief onderhoud kijken onderhoudsbedrijven eerst wat de status is van een installatie bij de klant. Waar nodig wordt preventief onderhoud verricht om risico’s te voorkomen, vergelijkbaar met een APK keuring. Mochten zich toch calamiteiten of schades voordoen, dan dient de installateur er zo snel mogelijk voor te zorgen dat bijvoorbeeld onderdelen worden vervangen (correctief onderhoud), zodat het productieproces van de klant niet in gevaar komt. In de verschillende sectoren
waar gas-, damp-, nevel- of stofontploffi ngsgevaar heerst, is het van groot belang dat de juiste apparaten, procedures en beveiligingssystemen worden ingezet. Als installatieeigenaren hun onderhoud aan materialen uitbesteden aan IECEx-03 gecertificeerde bedrijven, conform de Europese ATEX Richtlijn, wordt gegarandeerd dat de explosieveiligheid behouden blijft bij reparatie of modificatie Het is een teken dat de klant er alles aan gedaan heeft om zijn verantwoordelijkheid te nemen.
Ondernemen is eigenlijk risicomanagement
❯❯❯ Je zou denken dat ongelukken op de werkvloer alleen voorkomen in fabrieken en op werkplaatsen, maar ook op kantoor gaat het wel eens mis.
” Wat wel eens wordt vergeten, is veiligheid op kantoren. Het mag bijvoorbeeld nooit gebeuren dat iemand de trap op- of afloopt met een dienblad koffie, zonder de leuning vast te houden.
Ondernemen is eigenlijk asset- ofwel risicomanagement. Er kan bijvoorbeeld bespaard worden door alleen onderhoud toe te passen als het noodzakelijk is of om risico’s te beheersen. In elk geval is het essentieel dat er maatregelen worden getroffen om risico’s te voorkomen of te verminderen. Het is altijd een kwestie van afwegingen maken. Welke risico’s kan ik nemen en ben ik daartoe bereid? Belangrijk daarbij is het maken van een risico-inventarisatie én risicoanalyse. Hierbij worden de beïnvloedbare en niet beïnvloedbare risico’s in het bedrijf in kaart gebracht. Voor ondernemers is het van groot belang om zich op de juiste wijze te verzekeren tegen de risico’s die met ondernemen gepaard gaan. Wat zijn de risico’s? Welke risico’s wil de ondernemer zelf lopen?
Dat is uiteraard per bedrijf verschillend. Is er geen sprake van oververzekering? Hoeveel euro’s kan ik zelf bedrijfseconomisch dragen? Wat voor soort onderneming is het en wat zijn de doelstellingen? Wil de ondernemer (fl ink) doorgroeien of vindt hij het wel goed zo richting zijn pensioen? Welke risico’s zijn niet te verzekeren? Door spreiding van bedrijfsactiviteiten kunnen de risico’s aanzienlijk beperkt worden. Een wezenlijk onderdeel van risicomanagement is het verkleinen van de kans op brand, inbraak of aansprakelijkheid via preventieve maatregelen. Belangrijk is om ook naar andere dan louter de verzekerbare risico’s te kijken. Als alle risico’s in kaart zijn gebracht, kan worden bekeken welke risico’s er onder aan de streep over blijven om te verzekeren.
Ergonomie en design belangrijk voor veiligheid zonder de leuning vast te houden. In de (chemische) industrie staat het veiligheidsbewustzijn altijd bovenaan en is het dus ook een vanzelfsprekendheid om je aan de trapleuning vast te houden. Een ongeluk zit in een klein hoekje. Je kunt bijvoorbeeld ook gewond raken door tegen een lade aan te lopen die een collega vergeten is te sluiten.” Werkplaats Een blijvend veilige werkomgeving voor medewerkers en omgeving staat voorop. In de werkplaats dient alles als vanzelfsprekend goed en veilig te verlopen. Maar hoe borg je als werkgever dat wat veilig is, ook veilig blijft? De Europese ATEX 137 (ATmosphères Explosives) richtlijn schrijft voor dat medewerkers tegen explosiegevaarlijke materialen of processen dienen te worden beschermd.
De EB-Groep is in het bezit van het internationale IECEx-03 certificaat, conform de ATEX Richtlijn, dat een explosieveilig gebruik van materialen waarborgt. “Om te kunnen ontzorgen moet je gekwalificeerd en betrokken zijn. Repareren is en blijft mensenwerk”, zegt Joris Bracke, directeur-eigenaar van de EBGroep, onder andere gespecialiseerd in repareren en reviseren van elektromotoren. “Het allerbelangrijkste is het feit dat de mensen op de werkvloer goed getraind en geschoold zijn. Ook al beschik je over de beste systemen en machines, als de medewerkers niet over de juiste motivatie, kennis en kunde beschikken, ben je nergens. Bij reparatie van een elektromotor bijvoorbeeld, moet je er voor zorgen dat deze nooit op wat voor wijze dan ook een ontste● kingsbron kan vormen.”
Er is een positieve mentaliteitsverandering gaande op het gebied van de persoonlijke beschermingsmiddelen. Het besef verschilt wel van land tot land. In Midden- en NoordEuropa is er bijvoorbeeld een veel breder draagvlak dan in Zuid-Europa. Goede voorlichting is belangrijk om een zo groot mogelijke acceptatie te bewerkstelligen. Ergonomie is daarbij erg belangrijk. Hoe moderner en ergonomischer persoonlijke veiligheidsmiddelen zijn, hoe groter de kans
dat ze worden gebruikt. Het zijn tegenwoordig geen saaie en lelijke producten meer. Zo is er een grote diversiteit aan modieuze veiligheidsbrillen. Uiteindelijk is het gebruik van persoonlijke veiligheidsmiddelen altijd een compromis. Het dragen van een helm is tenslotte niet natuurlijk. Het is derhalve zaak dat designers en fabrikanten van persoonlijke veiligheidsmiddelen de gebruiker zo min mogelijk last bezorgen en het dragen zo comfortabel mogelijk maken.
U bereikt uw doelgroep beter met de
Meer informatie? deOndernemer Zeeland T 088-0139995 E adverteren.zeeland@wegenermedia.nl
Voor ondernem & werkend Zee end land
Een nieuwe kijk op bedrijfsrisico's
I www.deondernemer-pzc.nl
samen met de Zeeuwse Rabobanken.
Een nieuwe kijk op bedrijfsrisico's Met Rabo RisiGo krijgt u inzicht in uw bedrijfsrisicoâ&#x20AC;&#x2122;s en advies over de maatregelen die u kunt nemen. Dit advies is afgestemd op uw persoonlijke situatie, die van uw bedrijf ĂŠn uw risicobereidheid.
Lees meer op www.rabobank.nl/bedrijven/verzekeringen Een aandeel in elkaar
12 | 13
De Ondernemer Zeeland
De krimp van Zeeland en het weglekken van afgestudeerden naar elders, gaan het Zeeuwse voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs de komende 15 tot 20 jaar parten spelen. Ook het bedrijfsleven komt dan steeds moeilijker aan gekwalificeerd personeel. Dat blijkt uit analyses van Scoop. Tekst Dennis Rijsbergen Illustratie Dennis Rijsbergen/Thinkstock.com
Krimp en weglek zijn groot probleem
$
ls gevolg van het afnemende aantal geboorten én de verminderde instroom van jonge gezinnen in Zeeland krijgt het voortgezet onderwijs en het mbo te maken met een leerlingendaling van zo’n 20 procent. In ZeeuwsVlaanderen kan die daling zelfs oplopen tot een kwart. Daarnaast verlaat een meerderheid van de Zeeuwse havoen vwo-studenten die verder gaan studeren definitief de provincie. Van degenen die aan een universiteit gaan studeren is dat zelfs meer dan 80 procent. Deze trend vergt veel van het Zeeuwse onderwijs, stelt Scoop. Deze recente ontwikkelingen vragen immers om organisatorische aanpassingen van het onderwijs in Zeeland, stelt het Zeeuwse planbureau. Daarnaast moeten ook bedrijven in de provincie steeds meer rekening gaan houden met een sterke daling in de beschikbaarheid van
afgestudeerde schoolverlaters. Vooral voor technische beroepen zal het steeds moeilijke worden om de vacatures vervuld te krijgen. Het weglekken van studenten die buiten de provincie gaan studeren versterkt daarbij de krimpproblematiek nog eens extra. Want zij bouwen elders een gezin op. Leerlingenstromen per school wijken vaak sterk af van bevolkingstrends. In elke regio zijn VO-scholen die de afgelopen jaren zijn gegroeid en scholen die zijn gekrompen. Dit laat zien dat veranderende schoolkeuzes een belangrijke impact hebben op leerlingenaantallen per school, stelt Scoop. De te verdelen ‘koek’ zal door de krimp echter steeds kleiner worden. Dat geldt voor het VO en vanaf 2018 ook voor het MBO. Het is aan de VO- en MBO-scholen in Zeeland om in regionale samenwerkingsverbanden met partners binnen en buiten het onderwijs te werken aan het
behoud van een goed en breed opleidingsaanbod in elke regio, adviseert Scoop. De leerlingendaling zal grote problemen voor VO-scholen opleveren in de organiseerbaarheid van een breed pakket aan opleidingen. Nu al zijn er vaak kleine leerlingenaantallen per programma en speelt de ‘kleine groepen problematiek’. Dat geldt eveneens voor het mbo. Dat heeft bij het beroepsonderwijs tot nu toe nog vooral te maken met economische ontwikkelingen. Het aantal mbo-leerlingen dat in Terneuzen studeert is bijvoorbeeld drastisch afgenomen. Deels komt dat doordat meer Zeeuws-Vlaamse mbo’ers in Middelburg, Vlissingen of Goes zijn gaan studeren. Maar de daling zit vooral in de oudere deelnemers die een Beroeps begeleidende Leerweg (BBL) volgen. Bedrijven kunnen blijkbaar moeilijk invulling geven aan deze mogelijkheid van de combinatie van leren en werken op mbo-niveau, concludeert Scoop. ●
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
Nog een paar dagen wachten en dan kunnen we onderdoor het Kanaal Gent-Terneuzen. De Sluiskiltunnel wordt dinsdag 19 mei officieel geopend door het koninklijk paar. Het dagelijkse verkeer kan vanaf zaterdag 23 mei de Sluiskilbrug voor gezien houden. Dat de tunnel het humeur van menig automobilst zal verbeteren, moge duidelijk zijn. Maar wat de tunnel ‘economisch doet’? Tekst John de Kok Foto Ronald den Dekker
Sluiskiltunnel humeur en de
,
edereen die regelmatig over de Oost-West verbinding (N290-N61) in Zeeuws-Vlaanderen rijdt, kent hem: De Sluiskilbrug. Gemiddeld draait hij zo’n 23 keer per dag open, als je van een kwartier per keer uitgaat, is dat nog net geen zes uur per dag dat de brug open staat. Volgens berekeningen van de provincie Zeeland in 2010 kost de wachttijd voor de brug zo’n vijf miljoen euro per jaar. In 2010 passeerden per dag 13.000 voertuigen de brug bij Sluiskil en bij het sluizencomplex van Terneuzen waren dat er 11.500. De prognoses voor 2020 zijn voor de Sluiskiltunnel 20.500 voertuigen per dag en 4.000 voertuigen voor
de brug bij Sluiskil, plus treinen, fietsers, langzaam en lokaal verkeer. Een obstakel “De Sluiskilbrug blijkt al een hele lange tijd een obstakel te zijn in een economisch belangrijk gebied. De industrie en andere organisaties in de regio verliezen veel tijd en dus geld met een onberekenbare verbinding, vandaar dat wij voor de Sluiskiltunnel gelobbyd hebben”, vertelt Wies Saman van BZW Zeeland (Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging). Het wachten beperkt zich volgens Saman niet tot de brug alleen. De fi le die de openstaande brug veroorzaakt, kan tot voorbij de aansluitende kruispunten staan, wat
Als de brug een kwartier openstaat, dan betaal je de chauffeur voor een kwartier waar niets tegenover staat. tot extra opstoppingen leidt. “Een goede logistiek is voor de Kanaalzone cruciaal. Dan is er meer nodig dan alleen de komst van de Sluiskiltunnel, die moet je zien als een schakel in een totale verbetering van de infrastructuur. Goede doorstroom Ook een goede doorstroom op en
vanaf de Noord-Zuid verbinding met de A58 is belangrijk. Zo creeer je een extra stimulans voor bedrijven om zich in de Kanaalzone te vestigen.” Uit een onderzoek van adviesbureau DHV in 2000 komt naar voren dat de verwachte economische groei door de verbeterde scheepvaart- en wegverbinding in 2020 rond de 27
miljoen bedraagt. Daar staat een bedrag van rond de 300 miljoen aan bouwkosten tegenover. De huidige brug veroorzaakt ook veel sluipverkeer, waaronder veel vrachtverkeer. Dit veroorzaakt onveilige situaties, hinder en milieuoverlast in de omliggende kernen. Dus ook die problemen lijken straks verleden tijd.
14 | 15
De Ondernemer Zeeland
kort ADRZ dringt aan op wijziging beperkende regels
De feiten De Sluiskiltunnel heeft twee buizen die elk 1.145 meter lang zijn en twee rijstroken hebben. De diameter van de nieuwe tunnel is circa tien meter en gelijk aan die van de Westerscheldetunnel. Daarnaast wordt zes kilometer nieuwe hoofdrijbaan (N62) met twee ongelijkvloerse kruisingen aangelegd. Op 7 maart konden belangstellenden alvast een kijkje nemen in de tunnel (foto). De officiële opening is op 19 mei, maar het verkeer kan pas vanaf 23 mei door de tunnel.
verbetert het economie “Wij hebben dagelijkse wagens die voor de Sluiskilbrug komen stil te staan. Als dat dan een kwartier duurt, dan betaal je de chauffeur voor een kwartier waar niets tegenover staat. Bij lokaal pendelwerk komen we per wagen vier keer per dag over de brug. Dan kan de wachttijd een rit uitmaken, met alle gevolgen van dien”, vertelt planner Arjan Beele van het samenwerkingsverband CTOB Transport & Logistics. CTOB is een coöperatie van 15 kleine en middelgrote transport- en logistieke bedrijven uit Zeeuws-Vlaanderen. Als je uitgaat van 252 werkdagen per jaar en elke dag staan er meerdere wagens 10 minuten of langer stil, dan loopt dat aardig in de pa-
pieren. “De tunnel helpt gewoon, maar ook de verbeteringen aan de N61 en de Tractaatweg zijn voor ons een vooruitgang. Er komen minder kruisingen, dus kun je gemakkelijker doorstromen en krijg je een beter brandstofverbruik”, vult Beele aan. Regionale stroomweg De aansluitende verbeteringen betreffen onder meer de N61, één van de onveiligste wegen in Nederland. Deze is grotendeels omgebouwd tot twee keer twee rijstroken. De N62 (Sloeweg, Westerscheldetunnelweg en Tractaatweg) wordt een volwaardige regionale stroomweg met twee keer twee rijstroken, voorzien van ongelijkvloerse aan-
sluitingen omdat het verkeer in de Westerscheldetunnel en toeleidende wegen in de afgelopen vijf jaar sterk is gestegen. Het kanaal van Gent naar Terneuzen is één van de belangrijkste scheepvaartwegen van de Benelux. De verwachting is dat het vervoer over water alleen maar zal toenemen en dat op termijn capaciteitsproblemen op het kanaal zullen ontstaan. Een volgende stap zou een verdieping van het kanaal zelf zijn en de grotere sluis bij Terneuzen. De diepte (36 meter onder de waterspiegel) van de nieuwe Sluiskiltunnel houdt al rekening met een eventuele verdieping van het kanaal. ●
GOES • Wet- en regelgeving moeten worden aangepast om de zorg in Zeeland in balans te kunnen houden. Dat schrijft de Raad van Bestuur van het ADRZ in een brief aan minister Schippers van Volksgezondheid. Alleen als Schippers ingrijpt, kunnen de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg in Zeeland gegarandeerd worden, aldus de Raad van Bestuur. Minister Schippers gaf bij een bezoek in februari aan dat er binnen drie maanden een zorgplan moet komen om de Zeeuwse zorg gezond te maken. Eind juni presenteert een commissie onder voorzitterschap van oud-GGD Zeelanddirecteur Victor Slenter een toekomstplan voor de Zeeuwse gezondheidszorg. In de brief aan de minister wijst het ADRZ erop dat voor het uitgestrekte, dunbevolkte Zeeland maatwerk in de zorg nodig is. “De Zeeuwse situatie kent een aantal specifieke knelpunten’’, aldus de Raad van Bestuur. De toegankelijkheid en bereikbaarheid van de zorg staan onder druk, mede door het beperkte openbaar vervoer. De zorg moet dichter bij de patiënt georganiseerd worden, maar daarvoor
ontbreekt het aan geld en middelen. Het vestigingsklimaat voor jonge professionals is minder aantrekkelijk. De vraag naar zorg is groter dan wat door verzekeraars wordt gecontracteerd, met als gevolg dat het ADRZ al sinds 2012 voor miljoenen euro’s patiënten behandelt zonder daarvoor een vergoeding te krijgen. Daarnaast gelden sinds de fusie in 2010 voor het ADRZ beperkende regels die niet op andere zorgaanbieders van toepassing zijn. Ook wijst het ADRZ op de concurrentie vanuit België, waar de zorg niet gebonden is aan de strenge regels van de IGZ en NZA en marktwaakhond ACM. Het ADRZ vraagt de minister de wet- en regelgeving zodanig aan te passen, dat er een einde komt aan de schadelastplafonds, zodat het ziekenhuis alle geleverde zorg ook daadwerkelijk kan declareren. Ook moeten er hogere prijsafspraken kunnen worden gemaakt met zorgverzekeraars en moet normale concurrentie met België mogelijk zijn. Het ADRZ dringt er bij de minister op aan ‘op korte termijn’ aandacht te besteden aan de problematiek, gezien de zorgelijke fi nanciële situatie waarin het ziekenhuis verkeert.
Coby Traas bij inspiratiesessie GOES • Coby Traas van Zorggroep Ter Weel verzorgt woensdag 27 mei de vierde inspiratiesessie van Janse & Janse in Goes . Iedere inspiratiesessie wordt geleid door een manager uit de praktijk die reeds haar of zijn sporen heeft verdiend. Traas, directeur van Zorggroep Ter Weel, is dit keer de gastspreker. Leiderschap is niet eenvoudig. Hoe effectief een leider is, hangt er vooral van af of hij kan inspelen op de eisen die een veranderende situatie stelt. In de praktijk is
gebleken dat leiders die zich durven te spiegelen en de confrontatie aan durven gaan met hun eigen functioneren aantoonbaar groeien in hun rol. Ze geven zichzelf een enorme impuls en daarmee hun medewerkers en de organisatie. De inspiratiesessies zijn bedoeld voor leidinggevenden die durven te spiegelen met collega’s. Daarnaast is er volop gelegenheid tot netwerken. ◗ Aanmelden kan via www. janse-janse.nl
Een woon-werkvilla aan zee?
◗ wwww.sluiskiltunnel.nl
www.wonenenwerkenaanzee.nl
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
Voozzle
Waardering:
●●●●●
Beschikbaar:
iPhone
Prijs:
1,99 euro
Niet elke voicemail wil je meteen afluisteren. Maar als je een voicemailberichtje binnenkrijgt, kun je niet zien wie heeft ingesproken. De app Voozzle brengt daar verandering in. Heeft één van je contactpersonen een voicemail ingesproken, dan zie je haar of zijn naam meteen op je scherm. Je hebt dan de keuze om het voicemailbericht af te luisteren of niet. Met de app gaat dat heel gemakkelijk en hoef je niet het hele menu door. Ook kun je degene die heeft ingesproken direct terugbellen of een bericht sturen. Een andere handige optie is dat je de voicemails kunt delen door ze naar anderen te e-mailen. En voor wie graag voicemails langere tijd bewaart; Voozzle kan ze voor je archiveren. De app is alleen voor de iPhone beschikbaar en alleen te gebruiken bij bekende providers zoals Vodafone, KPN, T-Mobile, Telfort, Hi en Ben. Tele2 en Hollands Nieuwe ondersteunen de benodigde doorschakeling niet.
‘Nederlandse economie doet het beter dan gedacht’ VLISSINGEN • De Nederlandse economie doet het veel beter dan tot nu toe werd gedacht. Dat zegt tenminste Hans de Boer, de voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW. De Boer denkt dat de groei van 1,7 procent die het Centraal Planbureau heeft voorzien nog wel eens hoger kan uitpakken. Hij gaat uit van ten minste 2 procent. Volgens de VNO-NCWvoorman is de groei te danken aan enkele hervormingen die het kabinet de laatste tijd heeft doorgevoerd. Verder ziet hij dat de huizenmarkt weer aantrekt en dat Nederlandse onderne-
mers weer goede zaken doen in het buitenland. “Ik ben nog nooit zo optimistisch geweest over het ondernemerschap in ons land als nu het geval is.” De aantrekkende economie zorgt op termijn ook weer voor een groeiende consumentenvertrouwen. Daardoor zullen ook de binnenlandse bestedingen weer toenemen, vewacht hij. Verder denkt De Boer dat er in anderhalf jaar tijd zo’n 150.000 banen bij komen. Overigens is in de hele EU - Griekenland uitgezonderd - met een gemiddelde groei van 1,8 procent de crisis defi nitief voorbij.
In- en Verkoop van verpakkingshout Plaatmateriaal, pallets en kratten
www.spruijtpallets.nl Andorraweg 5 Ritthem
T: 0118-639275 Haven 1146 Vlissingen-oost
Een harinkje happen Nog een paar weken en het is Vlaggetjesdag in Scheveningen, een Oudhollandse traditie die ondanks visquota en strikte Europese regelgeving is blijven bestaan. Haring en Holland horen bij elkaar. Tel je een beetje mee in zakelijk of bestuurlijk Zeeland, dan ontkom je in juni niet aan de Haringparty’s! Tekst Annet van de Ree Illustratie Dennis Rijsbergen/Thinkstock.com
D
e oorsprong van het harinkje happen op niveau ligt bij de Nationale Haring Partij, die sinds 1961 bestaat. Dit oudste netwerk event van Nederland, altijd op Kasteel De Haar in Utrecht, is het hoogtepunt in het society seizoen. Hier ontmoeten royalty’s, ambassadeurs en zakenmensen elkaar in een sfeer van een Brits tuinfeest. Bijzonder detail is dat nationale visdetaillisten zich kunnen inschrij-
ven als hofleverancier op deze Partij. In 2015 is het onder meer VisAmy uit Vlissingen en viskiosk ’t Beste Maatje uit Goes gelukt zich te verbinden aan dit Koninklijke event. Meer dan 31 jaar geleden zagen ook twee Goese ondernemers potentie voor een zakelijk openlucht evenement in Goes. Hollandse Nieuwe paste perfect in dit idee en het bood de gelegenheid dit jaarlijks te laten terugkeren. In Goes is de haringparty in-
16 | 17
De Ondernemer Zeeland
Toerenteller
Crisis is achter de rug Ja, het waren moeilijke jaren. En ja, nog steeds hebben Zeeuwse bedrijven last van de economische crisis. Of beter gezegd: de naweeën van de crisis. Want het is officieel: Europa - en dus ook Nederland - is uit de crisis gekrabbeld. En ook het overgrote deel van ondernemend Zeeland heeft weer vertrouwen in de toekomst. Zelfs de bouwsector waar toch rake klappen zijn gevallen heerst steeds meer optimisme. Het resulteert in een hoger toerental deze maand: van een 6.8 naar een 7.0! Laten we eens met die bouwbranche beginnen. Vorige maand deelde Eric de Ruijsscher van Bouwend Zeeland nog een 5.0 uit. Mei geeft hij een 5.5. Iets positiever dus. “Wij hebben recent de bedrijfseconomische verwachtingen onder onze leden gepeild. Daaruit blijkt dat in Zeeland de cijfers over 2014 zwaar tegenvielen. Waarom dan toch een iets hoger cijfer? Onze leden verwachten echt dat het dieptepunt is bereikt. De grotere leden verwachten de tweede helft van dit jaar een duidelijke opleving en de kleinere zeker in 2016.” Paul Fermont van makelaarskantoor Faasse & Fermont geeft een mooie 7.2. “De nieuwbouwprojecten voor woningen trekken enorm aan binnen de stedelijke gebieden”, ziet hij. “En bestaande bouw kent bij goed geprijsde woningen een lagere doorlooptijd, dus gemiddeld worden deze woningen sneller verkocht. Voor bedrijfsobjecten blijft de markt grillig.” Maar er is tenminste wel meer bereidwilligheid van verkopers en verhuurders om tot zaken te komen, stelt Fermont.
positieve ontwikkeling in de volgende kwartalen. Het effect van de lage olieprijs en de hogere dollar verdwijnt en als we nu ook stoppen met het strooien van cash door de ECB, wordt de weg omhoog structureel.” Kloet wil deze maand nog wel een waarschuwing meegeven. “Zorgen maak ik me over de trend van flexwerk. Te veel flex leidt niet tot lange termijn vertrouwen en er zijn teveel ZZP’ers met grote scheuren in de broek. Als we dat niet inzien, mankeert er iets aan onze sociale bril. Mijn advies is: poets die bril en let goed op verborgen armoede. We willen hier toch geen US-economie laten wortelen!
Niet alleen econmisch gaat het zonnetje weer schijnen, de zomer staat voor de deur en een mooie zomer zou goed voor de Zeeuwse economie kunnen zijn. John Anthonise, commercieel directeur van Rabobank Walcheren/Noord-Beveland: “Ik zet de
n e u tra a l
4
5
op
h
10
2
1
7.0
tisc tim is
9
0
6 7
3
8
● Haringparty Goes -10 juni - Manhuistuin in Goes ● Haringparty Vlissingen - 11 juni - Timmerfabriek in Vlissingen ( alleen voor genodigden) ● Haringparty Veere - 17 juni - De Werf in Veere ● Haringparty Terneuzen - 19 juni - D’Ouwe Kercke in Terneuzen (alleen voor genodigden)
7.4
7.1
h
De grootste haringparty’s van Zeeland :
raising is onlosmakelijk verbonden aan alle haringparty’s in Zeeland. Regionale Services Clubs werpen zich om die reden dan ook enthousiast op de organisatie van haringparty’s en geven er een eigen coleur locale aan. Haringparty Veere kent bijvoorbeeld als enige een (niet verplichte) dresscode, die de Veerse fi ne fleur van haar beste kant laat zien. Deze dresscode staat (helaas) ter discussie. Het programma in Veere heeft de charme van een avondje uit met onder meer een muziekoptreden en de fraaie locatie Grand Café De Werf. Dit jaar wordt ook gemeente Middelburg er nadrukkelijk bij betrokken. Onze provinciale hoofdstad kent de echte haringparty traditie namelijk niet. In Vlissingen zoekt de Haringparty de beschutting van de stoere Timmerfabriek, waar je alleen als genodigde binnenkomt. Ondanks die barrière is de Vlissingse haringparty altijd succesvol. Haringparty Terneuzen heeft een serieuze ondertoon met de Willem Beukelszoon lezingen. Met de geboortestad van de uitvinder van het haring kaken op een steenworp afstand, is de naam terecht gekozen. De historische correctheid van de uitvinding van visser Willem Beukelszoon wordt echter in twijfel getrokken. Correct of niet; in Biervliet krijgt hij in elk geval alle eer met een eigen standbeeld. ●
s tisc
middels vastgelegd in de Stichting ‘Beste Maatjes’, waarin circa tien sponsoren zijn ondergebracht. De huidige voorzitter is Bert Flipse. “Het is een mooi tijdstip voor een buitenevenement en in Goes hebben we een unieke locatie. Jarenlang zaten we op het pleintje bij De Stadsschuur, maar daar barstten we echt uit de voegen. De Manhuistuin bleek in 2014 een uitkomst voor de ongeveer 600 gasten. Ook dit jaar slaan we hier de vaatjes aan.” Het Goese voorbeeld is in de loop der jaren op veel plaatsen overgenomen. Op het eerste gezicht lijken de Zeeuwse haringparty’s sterk op elkaar. Hoofddoel is het netwerken in een informele sfeer en de Hollandse Nieuwe is de bindende factor. Ook fund-
Cor Kloet
John Anthonise
p e s s im i
op niveau
teller op een 7.1. Het gaat beter met de Zeeuwse economie, zeker nu blijkt dat de consumentenbestedingen uitbundiger worden en met het komende zomerseizoen dit extra positieve effecten voor Zeeland oplevert. Ook het aantal woningtransacties stijgt en bedrijven overwegen weer om te investeren.” “Het toeristenseizoen is begonnen, dus gaat de economie van Zeeland weer omhoog. Veel Belgische en Duitse euros komen de recreatiesector instromen”, voorziet ook Cor Kloet, voorzitter van de Stuurgroep Maintenance van de Strategic Board Delta Region. Hij deelt een mooie 7.4 uit. “Ik verwacht een
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
starter
Martine van de Velde uit Tholen is specialist in grafisch ontwerp. Van een logo voor een visitekaartje tot een complete huisstijl en van belettering tot opmaak van magazines. Vol passie vertelt ze over haar beroep en ondernemerschap, dat officieel op 1 april van start ging. Tekst Henk van de Voorde Foto Robbert Kok
‘We hebben de inboedel en goodwill overgenomen’ Van de Velde heeft het voordeel dat ze op een rijdende trein is gesprongen. Ze heeft bijna vijf jaar warm gelopen bij Studio09, vooraleer ze het bedrijf met collega Robbert Kok overnam. Ze vormen een goed duo. Zij is bij uitstek grafisch onderlegd, hij is de multimediaspecialist, variërend van fotografie tot webdesign. “Wij geloven erg in klantrelaties. Niet zomaar een opdracht uitvoeren, maar in samenwerking met een bedrijf of instelling een langdurige relatie opbouwen. Daardoor komen we tot de mooiste resultaten. Ik heb altijd al een ondernemende houding gehad, maar met een eigen bedrijf kun je de keuzes zelf maken. Je zet graag net dat stapje extra. We hebben de inboedel en goodwill overgenomen, en maken gebruik van de bestaande goede formule”, vertelt Martine van de Velde, vanuit haar studio aan de Markt in Tholen. Het werkgebied is in principe Zeeland en Brabant, maar in voorkomende gevallen wordt de horizon veel verder verruimd. Laagdrempeligheid is en blijft verweven in het DNA van Studio09, benadrukt ze. “De klanten vragen meestal gericht naar een van ons. Juist dat persoonlijke karakter en die korte lijntjes willen we bewaken. Mede daardoor kunnen we ons onderscheiden.” Het grafisch ontwerpbureau is overgenomen van Steven Bouwens. Hij heeft daarmee zijn focus verlegd van de studio naar het atelier. Daarnaast is hij ook docent visualisatietechnieken aan de Hogeschool Zeeland. “Martine en haar compagnon kennen het bedrijf als geen ander. In de wetenschap dat het bureau in goede handen is, heb ik het multimediale aspect verruild voor het artistieke canvas”, aldus de kunstenaar. “Door zijn artistieke wens, moest hij keuzes maken in de bedrijfsvoering van de studio. Wij zijn in dat gat gesprongen. We zijn gestart als zijn leerlingen in het ondernemerschap en kregen de kans op grafisch en multimediaal gebied enorm te groeien. Net zoals ooit Rembrandt zijn leermeester ontgroeide…”, besluit Van de Velde met een kwinkslag.
Naam Bedrijf Begonnen Meevaller Tegenvaller Website
Martine van de Veld e - Van de Merbel (3 5) Studio09 1 april 2015 op een rijdende trei n gesprongen tijdgebrek om succ essen te vieren www.studio09.nl
18 | 19
De Ondernemer Zeeland
kort
Zorgen voor je oude dag
Internetondernemers beginnen pop-up store
Om succesvol te ondernemen is het plannen van geldstromen, het nemen van beslissingen over investeringen, het verkrijgen van financiering van groot belang. De ondernemer maakt het succes van een onderneming, maar waar wil hij over vijf of tien jaar staan met zijn zaak? Hoe zit het met de pensioenopbouw? Een gesprek met fiscaal jurist Jolien de Meulmeester uit Arnemuiden. Zij werkt bij Van Oers Accountancy & Advies in Roosendaal. Tekst Henk van de Voorde Foto Aad Meijer
GOES • Burgemeester René Verhulst heeft op 1 mei in de Goese binnenstad een bijzondere pop-up store geopend. Meer dan tien ondernemers, die voornamelijk actief zijn op het internet, hebben hun krachten gebundeld in deze tijdelijke fysieke winkel aan de Ganzepoortstraat. Na vorig jaar een soortgelijke pop-up winkel in Sluis gehad te hebben besloot de eigenaresse van Bijou Diallo om ook in Goes te starten. Samen met Stichting Goes Marketing is zij op zoek gegaan naar een
geschikt winkelpand en medeondernemers. Dit resulteerde in de opening van de pop-up store met een gevarieerde aanbod. Inmiddels zijn er meer dan tien ondernemers die meedoen met deze vernieuwde winkelformule waaronder Life & Puur (handgemaakte kado’s), Brandt & Levie worstmakers, Garden & Dreams, Ministerie van Unieke Zaken (vrolijke hebbedingen), Argillo (handgemaakte sieraden) en fotografe Edith van Eijck. De pop-up store is in elk geval tot oktober open.
De Stelhoeve gekozen tot Accommodatie van het Jaar ‘Mijn bedrijf is mijn pensioen’ gaat lang niet altijd op.
❯❯❯ Jolien de Meulmeester houdt zich bezig met pensioenen voor ondernemers.
D
e bedrijfsresultaten bepalen hoe en wanneer de ondernemer de volgende stap in de markt zet. Een verantwoorde beleidsbeslissing vraagt een continue analyse van cijfermateriaal zodat er een goede inschatting gemaakt kan worden. Wat zijn de verwachtingen in de branche? Zijn er nieuwe producten op de desbetreffende markt? Zijn er nieuwe toetreders? Een gedegen fi nanciële planning is voor een ondernemer onmisbaar. De verwachting is dat er in de komende jaren veel ondernemingen van eigenaar zullen veranderen. Uittredende ondernemers willen graag van het leven gaan genieten, zonder fi nanciële zorgen. Via een goede fi nanciële planning wordt er rekening gehouden met allerlei zaken op fiscaal-, juridisch- en beleggingsgebied. “Zaken als pensioenopbouw en vermogensbeheer vereisen een betrouwbare fi nanciële planning”, zegt Jolien de Meulmeester. “Die zorgt er namelijk voor dat een ondernemer inzicht heeft in zijn inkomens- en vermogens-
positie met het oog op het moment van stoppen met werken. De opvatting ‘mijn bedrijf is mijn pensioen’ gaat lang niet altijd op.” Des te meer is het van belang dat een ondernemer geadviseerd wordt over zijn oudedagsituatie”, stelt De Meulmeester. “Accountants en belastingadviseurs houden zich daarom ook bezig met coachen van en klankborden met ondernemers. Ik heb de focus op de mogelijkheden van een goede oudedagsvoorziening voor ondernemers en werknemers.” Voor elke ondernemer en werknemer geldt: ‘wat heb ik aan pensioen opgebouwd en wat kan ik nog aanvullend opbouwen? “Helaas is het pensioen vaak beduidend minder dan men dacht te hebben opgebouwd”, zegt De Meulmeester. “Meestal het gevolg van een pensioengat. De tijd dat een werknemer dertig tot veertig jaar bij dezelfde baas werkt, is nu eenmaal voorbij. Het is van belang om te inventariseren wat een ondernemer of werknemer aan pensioen heeft opgebouwd en wat hij nodig heeft aan inkomen na pensionering. Blijkt uit deze inven-
tarisatie dat hij een pensioengat heeft, is het zaak om het tekort aan te vullen.” Er zijn verschillende mogelijkheden om aanvullend te sparen voor de oude dag. “Denk bijvoorbeeld aan banksparen via een geblokkeerde spaarrekening of een geblokkeerde beleggingsrekening of aan een lijfrente-regeling.” Banksparen Bij banksparen en lijfrente worden premies betaald aan een bank, respectievelijk verzekeringsmaatschappij die aftrekbaar zijn in de aangifte inkomstenbelasting, mits er een pensioentekort is. Pas in de uitkeringsfase moet er belasting over worden betaald. Over het kapitaal dat gespaard wordt via banksparen of een lijfrente-regeling is geen vermogensrendementsbelasting verschuldigd. Privé sparen voor de oude dag is natuurlijk ook mogelijk. “Dan moet er echter wel rekening worden gehouden met de vermogensrendementsbelasting over het inkomen uit sparen en beleggen, mits dit meer bedraagt dan het heffi ngsvrij vermogen.” ●
WEMELDINGE • Oosterscheldepark de Stelhoeve in Wemeldinge is door het Centrum voor Groepsaccommodaties (CVG) uitgeroepen tot ‘Accommodatie van het jaar Zeeland’. Het CVG houdt jaarlijks een verkiezing voor de beste groepsaccommodatie per provincie in Nederland. De Stelhoeve was één van de drie genomineerden en is door het publiek via www.groepen.nl
tot winnaar verkozen. Volgens CVG is het Wemeldingse park met een ruime meerderheid aan stemmen overtuigend winnaar geworden. Een maand geleden is de Stelhoeve ook door Stichting KMVK (Stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit) opnieuw geclassificeerd met 5-sterren. ◗ www.deStelhoeve.nl
Signmakers in de prijzen DOMBURG • Vader en zoon Jos en Tim Passenier uit Domburg zijn tijdens een internationale wedstrijd in Düsseldorf de beste signmakers van de Benelux geworden. De wedstrijd was een initiatief van 3M folie. De 19 jarige signmaker in opleiding Tim is beginnend in het vak in zijn vaders bedrijf in Serooskerke. Hij schreef zich eind vorig jaar in voor de wedstrijd van 3M. Beide signmakers moesten samen enkele proeven ondergaan, gericht op de techniek van het werken met diverse foliën. Op verschillende ma-
Handelsweg 63
terialen moest de belettering worden aangebracht en in diverse vormen worden geplakt. In 1980 nam Jos Passenier het schildersbedrijf over van zijn vader. Een paar jaar later werd het onderdeel reclameschilderen zo’n serieuze tak van het schildersbedrijf dat het een apart reclamebedrijf werd, genaamd Letternet. Jos Passenier: “Als je na 35 jaar ervaring op het gebied van reclame, nu met je zoon in het bedrijf, de beste signmakers van de Benelux wordt, dan is dat toch een stukje erkenning hoe je bezig bent op je vakgebied.”
Kapelle
0113-316596
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
Kunstmestreus Yara Sluiskil is van 2 tot 10 juni gastheer van de 36e Nationale Scheikunde Olympiade 2015. Een record aantal van 6000 leerlingen van 5 en 6 vwo en 5 havo heeft dit jaar meegedaan aan de twee voorrondes. Een select gezelschap van twintig scholieren heeft zich geplaatst voor de finaleweek in Sluiskil. ............................................................................................ Tekst Henk van de Voorde Foto Yara Sluiskil
Scheikundebollebozen
D
e beste vier van deze twintig toppers - de échte scheikundebollebozen dus ver tegenwoord igen Nederland op de Internationale Scheikunde Olympiade in Bakoe in Azerbeidzjan. Het biedt de Nederlandse deelnemers de kans zich op internationaal niveau te meten met andere getalenteerde scholieren. Doel van de Olympiade is talent te ondersteunen en de carrièremogelijkheden van scheikundestudenten in kaart te brengen. Het ene jaar is een universiteit gastheer en het andere jaar een bedrijf. Vorig jaar was de organisatie in handen van de Universiteit van Amsterdam. De beste vier leerlingen gingen naar de Internationale Chemie Olympiade 2014 in de Vietnamese hoofdstad Hanoi. Onder de 241 deelnemende scholen in 2015 zijn er negen afkomstig uit Zeeland. Hiervan is Zeeuws-Vlaanderen fl ink vertegenwoordigd met deelname van het ZeldenrustSteelant College uit Terneuzen, het Reynaert College uit Hulst en het Zwin College uit Oostburg. Maar ook Nehalennia SSG en CSW Van de Perre, beiden in Middelburg vaardigden enkele leer-
lingen naar de tweede ronde af. “Wij voelen ons vereerd gastheer te mogen zijn van de Nationale Scheikunde Olympiade”, zegt Gijsbrecht Gunter, manager externe relaties en communicatie bij Yara Sluiskil. “We kijken er reikhalzend naar uit. Er bestaat steeds meer belangstelling voor exacte vakken en in het bijzonder voor chemie.” Het chemieconcern in Sluiskil maakt ammoniak van de basisgrondstof aardgas en vanuit de combinaties van ammoniak en CO2 worden ureum, salpeterzuur en nitraatmeststoffen geproduceerd. “Chemie is een studierichting die goede kansen biedt op de arbeidsmarkt”, stelt Gunter. “Naast het bezoeken van de fabrieken op onze site en het verzorgen van theorielessen en practica, staan er voor de twintig fi nalisten allerlei uitstapjes in de omgeving op het programma. Zo is er ook volop gelegenheid om te proeven aan de typisch Zeeuws-
Vlaamse cultuur en ervaringen uit te wisselen over het werken bij een chemisch bedrijf.” De slotweek van de Olympiade wordt zowel in de eigen laboratoria gehouden, als in het Bio Base Europe Trainingscentrum in Terneuzen. De feestelijke prijsuitreiking is op woensdag 10 juni in de Nieuwe Kerk in Middelburg. De winnaars worden bekendgemaakt in aanwezigheid van Commissaris van de Koning Han Polman en andere prominente gasten uit de chemiebranche, het regionale bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Ook jong Zeeuws muzikaal talent geeft dan acte de présence. ●
20 | 21
De Ondernemer Zeeland
Met een ambitieuze aftrap van 29e editie Contacta.nl 2015 op het seminar ‘Kracht van Connecties’ in Goes, legt LMG strategie+creatie de lat hoog. Sprekers als Neelie Kroes, Ambasseur StartupsDelta en Wytse Russchen, toplobbyist in Brussel, zijn als interessante connecties bijna niet te overtreffen. Op Contacta.nl 2015 ‘Kracht van Connecties’ werken ze eraan om je met de juiste mensen in aanraking te brengen. Tekst Annet van de Ree Foto LMG
De kracht van connecties
K
rachtige connecties zijn voor de pleincoördinatoren, die regioen themapleinen opzetten, in de loop der jaren opgebouwd door te investeren in relaties. De locatiepleinen waren tijdens Contacta.nl 2014 voller dan ooit met veel diversiteit. Voor de komende editie zijn de coördinatoren volop aan het inventariseren en werven. De interesse voor Contacta.nl 2015 is groot en veel ondernemers hebben al aangegeven onderdeel te willen zijn van hun regioplein. De actieve regiocoördinatoren zijn in 2015 wederom; Ada de Regt (Bevelandenplein), Jéan van Oirschot (Walcherenplein), Karin Boerman (Zeeuws-Vlaanderenpaviljoen), Bas Hüsstege (West-Brabantplein) en Cees Bolijn en Jochem de Jonge (Schouwen-Duivelandplein). Welkome aanvulling Voor 2015 ligt er de wens om Tholen en Vlaanderen opnieuw op te nemen op de beursvloer. Vanuit de profi lering (dé zakelijke netwerkbeurs van Zuid-West Nederland en Vlaanderen) en de interesse van bezoekers zouden deze regio’s een welkome aanvulling zijn op het totaal concept. Voor Vlaanderen gaat Martin Lammerteyn de invulling coördineren. Er is al gesproken met enthousiaste bedrijven en personen
vanuit gemeentes en belangenorganisaties om dit te realiseren. De themapleinen Bouw&Techniek (Ronald van der Hart) en Business Club VV Kloetinge (Piet de Haze) gaan ook op herhaling in 2015. Vanuit de interesse en bedrijfsdichtheid in ZuidWest Nederland, zijn er veel kansen vanuit de Bouw en Techniek. Het Business Club Kloetinge plein viel tijdens de vorige editie van Contacta.nl in goede aarde en voor de komende editie gaat de club weer actief aan de slag. Naast de collectieve pleinen is er natuurlijk volop ruimte om binnen de drie Zeelandhallen (15.000 m2) deel te nemen als exposant. Sprekers De inmiddels beroemde Contacta Arena zal de komende editie op een andere manier worden ingericht namelijk met de ‘TEDx’ invulling, een opstelling in de breedte en met meer zitplekken. LMG strategie+creatie is volop bezig met de invulling van de keynote sprekers op Contacta.nl 2015. Voor de zomer worden twee namen gelanceerd, in de zomer één naam en na de zomer nog eens minimaal één. Het hoofdprogramma krijgt weer een podium in de Contacta Arena en voor de kennisoverdracht van kennisparters Rabobank, DRV Accountants & Adviseurs en Stichting
❯❯❯ Connecties maken, daar draait het om tijdens Contacta 2015. Goes Marketing is het Contacta College opnieuw beschikbaar. Het thema Kracht van Connecties komt in de aanloop en tijdens het driedaagse Contacta.nl 2015 op 3, 4 en 5 november, veelvuldig aanbod en zal ingezet worden op het versterken van connecties in diverse nieuwe branches zoals in de zorg, bouw en
infrastructurele ontwikkelingen. Nieuwe connecties kunnen ook ontstaan met onder meer defensie door de bouw en komst van de marinierskazerne. Kracht van Connecties is een thema met veel potentie en met een natuurlijke invulling op Contacta.nl 2015, het netwerkevent van Zuidwest Nederland. ●
TiP ● Social Media Marjolein van der Horst | Mediastrategie Zeeland Als je website niet goed werkt op mobiele apparaten, dan verschijnt je site voortaan minder prominent in de zoekresultaten. Dat is een belangrijke wijziging die Google drie weken geleden heeft doorgevoerd in zijn zoekmachine. Veel website zijn nog steeds gebouwd voor weergave op een computerscherm. Maar de realiteit is toch echt dat veel internetters websites bezoeken op hun smartphone of tablet. Daar moet je als ondernemer rekening mee houden. Zorg er voor dat je website geschikt is voor mobiel internet. Gebruik bijvoorbeeld geen te kleine letters, maar goed leesbare tekens. Zorg er ook voor dat je voldoende ruimte laat tussen links, want onvoldoende ruimte maakt het lastig om met je vinger op de juiste link te drukken. Heb je dit niet goed voor elkaar op je website, dan is de kans voortaan een stuk
kleiner dat jouw site bij Google boven aan de zoekresultaten verschijnt. Een ander criterium dat Google sinds eind april hanteert, is de breedte van de site. Als de site zó breed is dat de gebruiker horizontaal moet scrollen, dan levert ook dat een slechtere vindbaarheid in Google’s zoekmachine op. Volgens de zoekmachinegigant is de verandering nodig, omdat het voor mensen die met mobiele apparaten op het web surfen vervelend is als ze via Google op een pagina terechtkomen die nauwelijks leesbaar of bruikbaar is. Google had de aanpassing overigens al eerder aangekondig zodat websitebeheerders voldoende de tijd hadden om hun website mobiel-vriendelijk te maken. Maar mocht het je zijn ontgaan, zorg er dan alsnog voor dat je website mobielproof is. Via www.google.com/webmasters/tools/mobile-friendly kun je testen of jouw website aan de eisen van Google voldoet.
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
Invest in Zeeland, de promotie- en acquisitietak van NV Economische Impuls Zeeland, heeft in 2014 13 bedrijven ondersteund. Uiteindelijk levert dat naar schatting zo’n 250 nieuwe arbeidsplaatsen op in Zeeland. Daarnaast worden er nog eens 200 behouden, over een periode van drie jaar. Doel van Invest was om in totaal 250 banen te creëren en te behouden. Tekst Dennis Rijsbergen
450 banen door Invest Zeeland et worden er dus waarschijnlijk ongeveer 200 arbeidsplaatsen meer. En dat is een mooie opsteker voor Invest in Zeeland, vindt ook Impuls-directeur Dick ten Voorde. “Het aantrekken van bedrijven naar Zeeland en ondersteunen van reeds aanwezige bedrijven doen we met als belangrijkste doel: het behoud en creëren van werkgelegenheid. Ik ben daarom blij dat we deze doelstelling op dit gebied ruimschoots gehaald hebben. Uit deze cijfers blijkt bovendien dat de Zeeuwse economie potentie heeft voor bestaande én nieuwe bedrijven.” Eén van de nieuwkomers in Zeeland is het bakkerijbedrijf Teclado uit Antwerpen. Belangrijke redenen voor Teclado om voor Zeeland te kiezen waren de beschikbare ruimte in Hulst en het interessante vestigingsklimaat. “Invest in Zeeland heeft ons in contact gebracht met een investeerder en geholpen met onderzoek naar subsidiemogelijkheden. Het was ons niet gelukt zonder Invest in Zeeland”, stelt Marc de Meijere van Teclado. Ook wervings- en selectiebureau Hifi x (Hulst), Zorgcoö-
H
AES bouwt in het Sloegebied een grote opslag voor stroom van windmolens en zonnepanelen
peratie Zorg&Co (Middelburg) en het Chinese led-bedrijf How Nice Europe (Goes) vestigden zich met behulp van Invest in Zeeland in deze provincie. Uitbreidingsinvestering Behalve hulp aan nieuwkomers heeft Invest in Zeeland vorig jaar ook bedrijven ondersteund bij uitbreidingsinvesteringen. Zo zijn er met de uitbreidingsinvestering bij Yara Sluiskil ruim 200 banen in Zeeland behouden. Andere Zeeuwse bedrijven die Invest in Zeeland in 2014 heeft ondersteund met een uitbreidingsinvestering zijn onder meer: de Pooter personeelsdiensten, Doublet, NuFormer en Tieleman Transport. Dat laatste bedrijf breidde uit zodat het Europese distributiecentrum voor het Amerikaanse Chemtura kon worden. Impuls promoot Zeeland officieel vanaf 1 januari dit jaar als aantrekkelijke vestigingslocatie voor bedrijven onder de naam Invest in Zeeland. Wanneer een bedrijf geïnteresseerd is om zich te vestigen in Zeeland ondersteunt Invest in Zeeland dit. Daarnaast worden Zeeuwse bedrijven on-
dersteund die willen uitbreiden met een nieuwe locatie of activiteit. Dat doet Invest in Zeeland onder meer door locatieadvies en hulp bij bedrijfshuisvesting, met juridisch en fiscaal advies, onderzoek naar subsidiemogelijkheden, fi nancieringen en de regionale arbeidsmarkt, begeleiding bij vergunningstrajecten, bemiddelen bij overheden en introducties in netwerken in Zeeland. Promotie van Zeeland Om Zeeland op de kaart te zetten als aantrekkelijke vestigingsregio voor bedrijven staat Invest in Zeeland op veel internationale beurzen, vaak samen met Zeeland Seaports of andere bedrijven. Daarnaast is er intensief contact met NFIA (onderdeel van het ministerie van Economische Zaken), dat wereldwijd veel buitenkantoren heeft. Verder heeft Invest in Zeeland een waardevol netwerk opgebouwd binnen en buiten Zeeland. Tevens wordt er een grote diversiteit aan middelen ingezet waaronder de website www.investinzeeland.com, diverse social media accounts (Twitter, Facebook, YouTube) en billboards. ●
In stroomversnelling Eerste opslag op Europees vasteland maakt Zeeland voorhoedespeler
Met een omzet van zo’n 16 miljard
De gigabaterijen kunnen ongeveer
1.100 huishoudens een etmaal van stroom voorzien als het bewolkt is of niet waait
ofwel
10.000.000 watt
Goed voor
of
10 megawatt
2.500.000 ledlampen
dollar in 2013 en meer dan 22.000 werknemers is AES Corporation uit de VS één van de grootste energiebedrijven ter wereld. Het concern levert duurzame energie in 21 landen. Dit jaar nog bouwt AES in het Sloegebied bij Vlissingen een groot complex voor de opslag van groene stroom van windmolens en zonnepanelen. Het wordt de eerste opslag op het Europese vasteland en daarmee wordt Zeeland voorhoedeloper als het gaat om de opslag van groene energie. De enorme ‘accu’s’ kunnen 10 megawatt aan stroom opslaan. Op momenten waarop het windstil is en zwaar bewolkt kan er door de opslagcapaciteit toch groene stroom geleverd worden. Nu nog moeten conventionele energiecentrales de dalen in het groenestroomverbruik opvangen. AES heeft voor Zeeland gekozen vanwege de plannen voor twee windparken voor de Zeeuwse kust en de aanwezigheid van een goed stroomtransportnetwerk. Ook de grote kennis over de offshore-windsector was volgens Steve Corwell, vice-president van AES Europe een enorme pré.
22 | 23
De Ondernemer Zeeland
Als er één vrouw is die kans zou mogen maken op het presidentschap voor de Verenigde Staten van Europa, dan is het Neelie Kroes wel. Met een jaloersmakend gemak vertelt ze over haar drijfveren en toekomstvisie, doorspekt met anekdotes uit haar rijke carrière en het nieuwe ambassadeurschap voor het project StartupDelta. Vitaal, charismatisch en verbindend; dat zijn de competenties van een goede president! Afgelopen 7 mei was ze in Zeeland. Tekst Annet van de Ree Foto Johan van der Heijden
Neelie for president
❯❯❯ Neelie Kroes was in de Mythe in Goes duidelijk over Zeeland: “Jullie zijn echt veel te bescheiden!”
1
eelie Kroes is hét rolmodel voor vrouwelijke ondernemers met haar ‘no nonsens’ mentaliteit en haar positie in de politieke wereldtop. “Ik ben geen echte politicus, ik heb de politieke arena vooral gebruikt als podium om doelen te bereiken die ik echt belangrijk vind,” erkent Kroes openhartig. Ook heeft ze het beeld van Zeeland en de Zeeuwen scherp op het netvlies. “Ik ervaar hier rust en ruimte, een schone provincie. Het is net een heel groot plein, vanwaar jullie naar de buitenwereld kijken. Laat je ook zien aan die buitenwereld, het plein ligt zo centraal, jullie zijn echt veel te bescheiden!” Joinen en Sharen Op het laatste moment werd er voor Kroes een bezoek aan DOK41 ingelast. “Een heel leuk project. Ik was een beetje verrast door DOK41, zeker nadat bleek dat zij initiatief had-
den genomen om mij in een eerder stadium al uit te nodigen. Bleek dat hun brief nooit bij mij was aangekomen, omdat hij vanuit Den Haag werd teruggestuurd met de mededeling: Medewerker onbekend! Idioot gewoon! Het is kennelijk voorzienigheid dat ik er nu toch ben geweest. Het nieuwe principe van ‘Joinen en Sharen’ is in DOK41 mooi toegepast en het gebouw waarin ze zitten, is prachtig. Er is nu afgesproken dat DOK41 bij de regionale sessies van StartupDelta gaat aanschuiven. Uiteindelijk heeft iedereen er winst bij dat dit een succes wordt.” ‘Kan niet, bestaat niet’ “Ik kom uit een ondernemersgezin, mijn vader was na de oorlog een echte Startup, dat was bloed zweet en tranen, hoor. De woorden van mijn vader - ‘Kan niet, Bestaat niet’ - zijn mij altijd bijgebleven, dus als je iets wilt, dan moet je ervoor gaan. Ik had bepaalde idealen over Europa, over veel meer mogelijkheden voor vrouwen en nu met de Star-
tupDelta ga ik er weer voor. Vrouwen moeten een grotere rol krijgen in de digitale wereld en dat begint met leren coderen op de basisschool, die hummeltjes zijn zo snel! Ik heb een paar van die sessies meegemaakt en die meiden zeggen dan tegen de knullen uit de klas; ga eens opzij, ik snap het veel beter dan jij. Het vooroordeel dat ICT niet voor meisjes is, moet snel de wereld uit!” Startups in Nederland “Startups passen prima in onze open economie, die hebben we al eeuwen lang, net als de verbindingen met het buitenland. We spreken onze talen, we hebben research en innovatie, en veel ondernemingen die geïnteresseerd zijn in Startups. Dus volop kansen. De groei in banen is de afgelopen jaren voor 60 procent ontstaan uit digitale ontwikkelingen, en daarin zit de potentiële groei voor de Nederlandse economie. En we zijn nog steeds ‘The gateway ● to Europa.”
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
HZ verbindt onderwijs en beroepspraktijk
De scheidslijn tussen sectoren als zorg, techniek, sport en toerisme vervaagt nu de nadruk uit de samenleving steeds meer ligt op de vitaliteit van mensen. Het langer thuis blijven wonen, zelfredzaamheid en het inzicht dat mensen in beweging moeten blijven, werpen nieuwe vraagstukken op. Binnen de HZ worden cross-overs tussen de diverse vakgebieden gezien als de toekomst voor haar studenten. Tekst Annet van de Ree Foto Lex de Meester
Smart Services Boulevard, kortweg SSB, is de schakel tussen HZ University of Applied Sciences en de beroepspraktijk. Zij faciliteert innovatieprojecten voor alle opleidingsrichtingen binnen HZ. Lag in het verleden de nadruk van SSB op een beperkt aantal opleidingen, de afgelopen twee jaar is de dienstverlening breder getrokken en beschikbaar voor de hele HZ.
Tekst Annet van de Ree Foto Lex de Meester
H
et Onderwijs, praktijkgericht onderzoek en valorisatie (creëren van waarde voor overheid, onderwijs en bedrijfsleven) zijn de drie basisprincipes van de HZ. SSB is hét aanspreekpunt binnen de HZ voor vraagstukken uit de praktijk. Marlon Baarends-Schroevers, manager SSB en bedrijfskundige, legt uit: “Binnen HZ zijn wij de schakel tussen de bedrijven/organisaties en studenten of docentonderzoekers. Belangrijk daarbij is vooral dat wij de resultaten uit een project willen terugzien bij de samenwerkingspartner. Zo creëren we daadwerkelijke waarde voor bedrijfsleven en overheden én kunnen we de kennis en ervaring uit de praktijk vertalen naar de opleidingen. Een evaluatie van het project is daarom een vast onderdeel van de totale projectondersteuning.” Bruggen bouwen Baarends-Schroevers is erg positief over de start van het nieuwe lectoraat ‘Healthy Region’. “Hierin zie je de waarde terug van de cross-overs die ontstaan tussen de diverse disciplines binnen de HZ. Multidisciplinaire werken levert veel op. Zo werken er bijvoorbeeld studenten en onderzoekers Commerciële Economie aan projecten bij een woningbouwcoöperatie en bij maatschappelijk werk. In eerste
instantie waren de studenten niet zo enthousiast, maar toen ze eenmaal hun casus startten, waren zij verrast over de organisaties. In een aantal van onze projecten zie je bijzondere cross-overs ontstaan bijvoorbeeld tussen financiële dienstverlening en de maatschappelijke sector. Het project ‘Ouderenmisleiding en financiële uitbuiting’ bij een notariaat is daar een heel goed voorbeeld van terwijl het project bij de GGD een E-learning module voor de eigen personeelsleden en het mbo-onderwijs opleverde. “Tegen ondernemers en overheden zou ik daarom met nadruk willen zeggen: ‘Klop bij ons aan met uw vraagstukken. Wij helpen u graag verder.” Master- en topclasses SSB organiseert Masterclasses en Topclasses gerelateerd aan projecten die worden afgerond. De presentatie van een project wordt dan gekoppeld aan vraagstukken uit de maatschappij bijvoorbeeld over innovaties in de zorg. Deze master- en topclasses zijn met name bedoeld voor professionals en beleidsmakers in het betreffende werkveld. Ter ere van de inauguratie van Olaf Timmermans als lector Healthy Region op 11 juni wordt een congres over de kansen in een vitale regio georganiseerd. ●
Nieuwe expertise met lectoraat Healthy Region
D
ie cross-overs, die zich in Zeeland duidelijk manifesteren, zorgen voor een uitdagend en nieuw lectoraat Healty Region onder leiding van professor Olaf Timmermans (51). Voor het starten van een succesvol lectoraat moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Daarin heeft Olaf Timmermans, de nieuwe lector, een grote rol gespeeld.
Wat doet een lector? Een lector initieert en coördineert praktijkgericht onderzoek naar vraagstukken die leven bij het bedrijfsleven of in de maatschappij. Dit wordt uitgevoerd door een team van deskundigen uit de praktijk en docenten, ofwel kenniskring. De kennis en inzichten worden gepubliceerd en vertaald naar praktische toepassingen en naar het onderwijs. Een lector is letterlijk een verbinding tussen onderwijs en praktijk.
“Mijn carrière ben ik gestart als verpleegkundige in het ADRZ en ben daarna overgestapt naar de psychiatrie waar ik doorgroeide naar het management. Via een masteropleiding in Cardiff ben ik het onderwijs ingerold en als docent verpleegkunde aan de slag gegaan. Ook werkte ik als docent in de vakgroep ‘Verpleeg- en Vroedkunde’ aan Universiteit Antwerpen. De samenwerking tussen HZ University of Applied Sciences en Universiteit Antwerpen bood de mogelijk om te promoveren op het gebied van innovatie in de gezondheidszorg.” Daarna ging Timmermans aan de slag bij het lectoraat Duurzaam ondernemen en innoveren aan de HZ, waar de cross-overs tussen techniek, economie, toerisme in de praktijk zichtbaar werden. “De wereld verandert in hoog tempo, vooral in de economische deelgebieden gezondheidszorg en toerisme. Meebewegen met ontwikkelingen in de samenleving is één van de grootste uitdagingen in het hoger en universitair onderwijs. De HZ doet dit onder meer door de start van dit lectoraat.” Expertise ontwikkeling Het lectoraat Healty Region wordt de koppeling tussen de trends in Zeeland, die crossovers laten zien
24 | 25
De Ondernemer Zeeland
kort Studenten zetten E-learning module mondzorg op VLISSINGEN • Even leek het erop dat het project ‘Aandacht voor mondgezondheid bij kwetsbare ouderen’ helemaal niet van de grond zou komen, toen een landelijke subsidieaanvraag van de GGD Zeeland werd geweigerd. “Maar een enthousiast team van vertegenwoordigers uit twee verpleeghuizen, de SSB projectbegeleider en HZ-docent Olaf Timmermans wilden er graag mee doorgaan. Met minimale middelen zijn we toch gestart”, vertelt initiator Emmy Heineke, tandheelkundig preventief medewerker bij GGD Zeeland. Heineke, als mondhygiëniste gespecialiseerd in collectieve preventie, is erg blij dat het project doorging en nu volop aandacht heeft bij de betrokken partijen. “Een aantal hbo-V studenten zijn aan de slag gegaan met een onderzoek in de verpleeghuizen. Mondverzorging bij ouderen is sterk onderbelicht in de zorgsector. Verzorgen-
den ervaren het als een intiem gebied en ook ‘niet fris’, terwijl ze in andere situaties toch wel wat gewend zijn. Goede mondzorg heeft een positieve invloed op de gezondheid van ouderen en het effect van slechte mondzorg wordt ernstig onderschat. Hoog tijd voor meer aandacht voor de mond van ouderen.” Het resultaat is nu onder meer dat de studenten hbo-V op papier een E-learning module hebben opgezet voor de implementatie van mondzorg in de opleiding Verzorgende van het Scalda (mbo). De Elearning module, gebaseerd op een onderwijsmodule van ROC Nijmegen, wordt op dit moment gedigitaliseerd. “Deze module kan dan later landelijk worden gebruikt. Samen met voorlichting aan thuiszorgmedewerkers en mantelzorgers kan er ondersteuning komen in de thuissituatie, want hoe eerder men hier aandacht aan geeft, hoe beter.”
HZ-project over ouderen en financiële uitbuiting ❯❯❯ Professor Olaf Timmermans is de lector van Healthy Region.
Meebewegen met ontwikkelingen in de samenleving is één van de grootste uitdagingen in het hoger en universitair onderwijs. tussen, eerder van elkaar gescheiden, vakdomeinen. Het biedt de regio de kans om unieke expertise te ontwikkelen in samenspel met ondernemers en innovatieve partijen uit de praktijk. Ook kan er expertise uitgewisseld worden tussen UCR, HZ en de Universiteit Antwerpen. Onderzoeken “Voor onze studenten betekent het nieuwe lectoraat dat zij praktijkgericht en multidisciplinair onderzoek kunnen uitvoeren en niet louter vakgericht studeren. Medewerkers uit de zorg krijgen nu en in de toekomst te maken met patiënten die in Zeeland op
vakantie gaan, of worden gevraagd mee te denken over het opzetten van preventieve trajecten waarin sport en bewegen een belangrijke rol speelt. Er spelen bijzondere kwesties in Zeeland, aan de ene kant rust en ruimte, maar ook de vraag hoe medische zorg, zoals een ziekenhuis, kan blijven bestaan. Vanuit het lectoraat gaan wij gerichte projectaanvragen uitvoeren, waarop professionals of studenten ingezet worden. Die verzoeken kunnen komen van beleidsmedewerkers uit de overheid, zorgorganisaties, ondernemers in toerisme of vitaliteitcoaches, met als doel gezonde en vitale Zeeuwen”, benadrukt ● Timmermans tot slot.
VLISSINGEN • Neef komt met z’n oude tante langs bij de notaris; of er een testament gemaakt kan worden met een volledige nalatenschap aan de neef. Een notaris staat dan voor een dilemma. Wat klopt er hier niet? Is de tante wel wilsbekwaam? Wordt de verzwakte dame onder druk gezet? Steeds vaker krijgt het notariaat te maken met verzoeken die een onderbuikgevoel oproepen. Een notaris heeft echter te maken met beroepsgeheim, maar signaleert schrijnende gevallen steeds vaker. Er is behoefte aan een adequate aanpak van deze misstanden. Landelijk werd in 2011 een pilot-onderzoek gestart. “Maar niet in Zeeland”, vertelt Quirine Claas, kandidaat-notaris bij Sauer & Oonk Adviseurs & Notarissen, “en dat terwijl dit een sterk vergrijzend gebied is. Notaris Marcel Oonk wilde niet wachten op dit landelijk onderzoek. “Mensen worden ouder en vereenzamen in onze
individuele samenleving. Een vriendelijke buurvrouw of neef kan een kwetsbare oudere dan wel eens voor het karretje spannen. Voor ons een dilemma.” Dit vraagstuk werd neergelegd bij de HZ University of Applied Sciences en opgepakt in een brede context, want de problematiek van financieel misbruik speelt ook in zorginstellingen en de thuissituatie. Samen met partners uit zorginstellingen, maatschappelijk werk, Veilig Thuis, Mentorschap Zeeland, Zeeuwse Stichting voor Beheer en Bewind en anderen is het onderwerp bespreekbaar gemaakt in een werkgroep en dat werpt z’n vruchten af. “Het geeft mij een goed gevoel dat we nu al beter kunnen helpen. Op termijn willen er meer organisaties in betrekken, banken bijvoorbeeld”, aldus Claas. ◗ Op 2 juli wordt er een HZslotevent rond het onderzoek ‘Ouderen misleiding en financiele uitbuiting’ georganiseerd.
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
linked De nieuwe burgemeester van Noord-Beveland Marcel Delhez, is op 12 mei beëdigd en geïnstalleerd. De 47-jarige Delhez is lid van de VVD en voormalig wethouder van de Brabantse gemeente Uden. Hij volgt Henny van Kooten (SGP) op, die in november is vertrokken naar de Gelderse gemeente Maasdriel. Delhez deed voorheen ook interimklussen op het gebied van bestuur, advisering en coaching voor vraagstukken in de (semi) publieke sector. Ook was hij bladmanager/uitgever bij Wegener. PZC-hoofdredacteur Peter Jansen (56) wordt waarnemend hoofdredacteur van dagblad De Gelderlander. Jansen is met ingang van maandag 18 mei aangesteld voor een half jaar. In de komende zes maanden moet hij De Gelderlander leiden bij de vernieuwingen van de krant en van de website. Peter Jansen werkt zijn al gehele loopbaan in de regionale journalistiek. Hij werkte voor diverse dagbladen, waaronder Tielse en Apeldoornse Courant, Deventer Dagblad, Drentse Courant/Groninger Dagblad en Dagblad van het Noorden. Hij is sinds 2006 hoofdredacteur van de PZC. Arie Leen Kroon (60) is de komende zes maanden waarnemend hoofdredacteur bij de PZC. Kroon is al jaren adjuncthoofdredacteur bij die krant. Hij is begonnen als streekverslaggever bij dagblad de Rijn en Gouwe. In 1978 stapte hij over naar de Provinciale Zeeuwse Courant en begon daar als redacteur binnen- en buitenland. Vijftien jaar geleden is hij benoemd tot adjunct-hoofdredacteur.
Ook in Linked? ➜ Mail naar deondernemer@pzc.nl
te boek
❯❯❯ Scarlett Kwekkeboom-Janse is de spreker tijdens de bijeenkomst van TOP Z.
Samen werken is meer bereiken OP Z, de vereniging voor het behartigen van de belangen van particuliere aanbieders van opleidingen in Zeeland houdt op donderdag 28 mei een bijeenkomst met het thema Samen werken = meer bereiken. Welke ambities heb je als opleider? Welke kansen liggen er in de markt? Hoe speelt TOP Z in op de behoefte van de opleider en uiteindelijk de klant? Het zijn enkele vragen die tijdens de bijeenkomst aan bod komen. Net als het belang van een goede strategie om een onderscheidende positie in te nemen binnen Zeeland. Spreker die avond is Scarlett Kwekkeboom-Janse. Deze Zeeuwse zakenvrouw is in 2001 gekozen tot Nederlands zakenvrouw van het jaar. Kwekkeboom-Janse is een veelgevraagde spreker op congressen, scholen en evenementen. “Op een open en inspirerende wijze vertelt ze over het ondernemerschap. Ze is zeer bedreven in het managen van teams en weet haar ervaring en kennis goed over te brengen”, zegt Jacqueline Romijn-Voermans van TOP Z. “Ze weet hoe het voelt als leidinggevende en ze weet als geen ander hoe eenzaam het soms
T
is om er alleen voor te staan. Ze weet hoe dieptepunten voelen, maar ze heeft ook succes aan den lijve ondervonden.” Eind 2007 heeft Kwekkeboom-Janse haar bedrijven verkocht. Momenteel richt ze zich onder meer op het inspireren en coachen van ondernemers en managers in de verschillen aspecten van hun organisatie. De bijeenkomst van TOP Z is bij SMZ Training en Support aan de Stationsstraat 15 in Middelburg en begint om 17.30 uur met een ontvangst met soep en broodjes. Van 18.00 tot 20.00 uur geeft Scarlett Kwekkeboom-Janse haar presentatie. Daarna is er tijd voor netwerken en een drankje. Aanmelden kan tot uiterlijk maandag 25 mei door middel van een mailtje naar info@top-z.nl. De bijeenkomst is voor leden van het TOP-Z , P&O en HRM-managers en introducés gratis.
Bijeenkomst TOP Z donderdag 28 mei • bij SMZ Training en Support, Stationsstraat 15, Middelburg • aanmelden tot uiterlijk maandag 25 mei via: info@top-z.nl • www.zppb.nl
Workshops & Trainingen Seminar ‘De cockpit van de organisatie’
De klein Piketty VLISSINGEN • Kapitaal van Thomas Piketty is ontegenzeggelijk een belangrijk boek dat zeker niet alleen voor politici en economen is bedoeld, maar de 700 pagina’s vragen veel van de lezer. Het is daarom dat de twee fi nancieel journalisten Wouter van Bergen en Martin Visser de kleine Piketty schreven. In het boek vatten zij ongekleurd samen wat Piketty beweert en ze hebben een hoofdstuk toegevoegd over de Nederlandse situatie. Met dit boekje kun je alle discussies rond het onderwerp volgen en zelf je mening vormen. ISBN 978-90-820644-2-1 • 111,30 euro
Heb je als staflid of manager de indruk dat jouw onderneming nog kan verbeteren als het gaat om de geleverde prestaties? Dat de kwaliteit beter kan? Dat er meer uit de ontwikkeling en inzet van jouw medewerkers te halen valt? Het antwoord is sturen op prestatiemanagement. Seminar door Kwaliteitskring Zeeland en Business Club Zeeland • donderdag 4 juni, 19.00 uur • Kloveniersdoelen, Achter de Houttuinen 30 in Middelburg • Voor leden van Kwaliteitskring Zeeland en Business Club Zeeland gratis, nietleden betalen 25 euro • aanmelden voor 29 mei via www.kwaliteitskringzeeland.nl of info@ kwaliteitskringzeeland.nl
Op naar jouw job Voor alle mensen zonder werk, bij wie ontslag dreigt of die ander werk willen,
is er deze workshop voor inspiratie, praktische tips en frisse motivatie. Je krijgt informatie over de beste manier om een goede eerste indruk te maken, zowel verbaal als non-verbaal. Je leert ook hoe je een positief gevoel en zelfvertrouwen vasthoudt, ook wanneer alles even tegen lijkt te zitten. Een ervaren communicatieadviseur/ tekstschrijver kijkt bovendien naar je
sollicitatiebrief en CV. Appelblauw Coaching • 1 juni 9.30-11.30 en 14.00-16.00 en 24 juni 19.30-21.30 • Kapelle • kosten inclusief advies sollicitatiebrief en cv 25 euro • info@appelblauwcoaching.nl, 06-425 44 877.
Ook uw workshop hier? Mail naar deondernemer@pzc.nl
26 | 27
De Ondernemer Zeeland
Net Werk
Agenda mei-juni Maandag 18 mei Netwerkborrel De Middelburgse Bedrijven Club houdt een netwerkborrel. MBC aanmelden: www.mbcmiddelburg.nl/nl/aanmelden
Dinsdag 19 mei Kennislunch Dok41 Dok41 en Kenniswerf Zeeland brengen met Kenniswerken ondernemende mensen op informele wijze bij elkaar. DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 12.00-17.00 (lunch van 12.00 tot 13.00) • gratis
Woensdag 20 mei Duurzaamheidtour Sint-Philipsland Busreis langs duurzame ondernemingen in Sint-Philipsland. Sint-Philipsland • 8.00 • gratis • aanmelden via p.elegeert@ maakdeswitch.nl Symposium Stichting De Levende Delta Over het afgeronde Interregproject Estuaries on the Move. Er wordt nader ingegaan op enkele initiatieven waarin meerdere belangen (havens, landbouw, natuur) willen werken aan een duurzaam estuarium. De Stenge, Stengeplein 1, Heinkenszand • 19.00-22.30 • aanmelden: info@delevendedelta.nl
Donderdag 21 mei Netwerkborrel PTK Business Center Elke donderdag van de maand kunnen ondernemers netwerken en borrelen bij het PTK Business Center. Lange Noordstraat 48, Middelburg • 17.00-18.30 • gratis • aanmelden is niet nodig Ledenvergadering Vlissingse Bedrijven Club houdt ledenvergadering. Afbouwned, Hermesweg 10, Vlissingen • 15.30-18.00 • gratis Netwerkborrel De Zeeuwse Connectie Bijeenkomst en borrel voor Zeeuwen die in Amsterdam wonen of werken. Eetcafé De Brakke Grond, Nes 45, Amsterdam • 19.00 • aanmelden: www.zeeuwseconnectie. nl
Dinsdag 26 mei Ondernemersavond CBMC
Christelijke ondernemers en zakenmensen uit Zeeland en West-Brabant hebben afgesproken elkaar regelmatig te ontmoeten, hun leven te verdiepen en met elkaar te delen. Tijdens deze avonden is er alle ruimte voor vragen, opmerkingen, delen en netwerken. Speelboerderij ’t Klok’Uus, Wissekerkseweg 6, ‘s-Heer Arendskerke • 19.15-21.30 • gratis • aanmelden via 06-53770701 Kennislunch Dok41 Dok41 en Kenniswerf Zeeland brengen met Kenniswerken ondernemende mensen op informele wijze bij elkaar. DOK41 en Kenniswerf Zeeland, Edisonweg 41b, Vlissingen • 12.00-17.00 (lunch van 12.00 tot 13.00) • gratis
aan de toekomst van de Zeeuwse zorgeconomie. Kloveniersdoelen Café-Cinema, Achter de Houttuinen 30, Middelburg • 16.00-18.00 • gratis • aanmelden is niet nodig
Powervrouw Wat
Het Ondernemerscongres Contacta
Woensdag 10 juni
Waar
Theater de Mythe in Goes
Haringparty Netwerken op de jaarlijkse haringparty. Manhuistuin, ingang tuin tegenover Schuttershof 26 in Goes • 17.00 • 35 euro • kaarten via: www.haringparty.eticketsysteem. nl
Wanneer
donderdag 7 mei, 17.00 uur
Woensdag 17 juni Haringparty Netwerken op de jaarlijkse haringparty. De Werf, Bastion 2-4 in Veere • 17.00 • 37,50 euro
Woensdag 27 mei
Donderdag 18 juni
Inspiratiesessie Insprirend, motiverend en energiek leiding geven. Dat is het thema van de inspiratiesessie, Spreker is Coby Traas, directeur Zorggroep Ter Weel. Als uitgangspunt neemt ze haar 4 P’s: passie, professie, prestatie en plezier. Janse en Janse, Zusterstraat 9, Goes •15.00-18.00 • 59,95 euro • opgeven via www.janse-janse.nl
Netwerkborrel PTK Business Center Elke donderdag van de maand kunnen ondernemers netwerken en borrelen bij het PTK Business Center. Lange Noordstraat 48, Middelburg • 17.00-18.30 • gratis • aanmelden is niet nodig
Donderdag 28 mei Bijeenkomst TOP Z Platform Zeeuwse Opleiders TOP Z organiseert een Onderweg naar huis bijeenkomst met als thema samen werken = meer bereiken. Spreker is Scarlett Kwekkeboom-Janse van Janse & Janse. SMZ Training en Support, Stationsstraat 15 in Middelburg • 17.30-20.30 • gratis voor opleiders • aanmelden tot 25 mei via info@top-z.nl
Vrijdag 29 mei Ondernemersborrel OVO OVO houdt laatste ondernemersborrel voor de zomerstop. De Wildeman, Havenplein in Zierikzee • 17.30 uur • 10 euro voor buffet • opgeven via info@ ovozierikzee.nl
Dinsdag 9 juni Netwerkborrel Santé Zeeland Onder de naam Santé Zeeland wordt iedere twee maanden een netwerkborrel georganiseerd voor professionals en geïnteresseerden die positief bijdragen
Laat je zien!
Monica Lous
De kracht van connecties was het thema van het Contacta ondernemerscongres dat vorige week donderdag plaatsvond in theater de Mythe in Goes. Neelie Kroes was de hoofdspreker van deze avond met in het voorprogramma lobbyist Wytze Russchen. Heel de zaal zat bomvol ondernemers die van Neelie’s kennis en ervaring wilden leren. Terecht! Ik bewonder haar doorzettingsvermogen en wilskracht ook. Neelie is absoluut een powervrouw; wie komt er nu nog op de leeftijd van 73 met hoge hakken het podium op? Dat alleen al vond ik een applausje waard. Neelie beschrijft zichzelf meer als onderneemster dan als politica. Ze maakt haar woorden zeker waar, op deze leeftijd begeleidt ze startende bedrijven... en met succes. Na de presentaties werd er nog druk bijgepraat door alle ondernemers onder het genot van een hapje en drankje. Ik sprak enkele bezoekers aan, ze waren erg enthousiast over het ondernemingscongres. Ik kon het er alleen maar mee eens zijn: het Contacta ondernemerscongres was een groot succes!
Vrijdag 19 juni DvdA2015 Expo-event over over (ver)bouwen en (her)inrichten met circa 20 landschap-interieur-exterieur architecten en 20 bouwgerelateerde bedrijven. Chrysler garage, Amundsenweg 37, Goes • www.aazeeland.nl/ evenementen Netwerkborrel voor de bouwsector De netwerkgroep Ondernemers in Zeeland komt bij elkaar om te motiveren, inspireren en contacten te leggen. Architecten Atelier Zeeland, Nieuwstraat 38, Goes • 17.0019.30 • gratis • aanmelden via www.ondernemersinzeeland.nl
Zaterdag 20 juni
❯❯❯ Synchro Bedrijfsvesting was ook uitgenodigd. Mark van Stel (links) en Pieter Nienhuis.
❯❯❯ Het netwerken ontbrak niet. Deze twee ondernemers wisselden contactgegevens uit. (Maya de Fouw- Stillhart van Stillhart vertalingen en Eric van Driel van de Telecompartner).
❯❯❯ Zakenpartners Astrid Rehorst van ASZW en Frank Lamme van Elie Beveliging kwamen ook een kijkje nemen.
❯❯❯ Beginnend ondernemers Marion Bauer-Mast (De Opruim Praktijk) en Nelleke van Nijen-van Stee (Sabores) kwamen tips op doen.
DvdA2015 Expo-event over over (ver)bouwen en (her)inrichten met circa 20 landschap-interieur-exterieur architecten en 20 bouwgerelateerde bedrijven. Met uitreiking van De Zeeuwse DVDA architectuurprijs 2015. Chrysler garage, Amundsenweg 37, Goes • www.aazeeland.nl/ evenementen
Meld jouw activiteit aan voor de agenda van de Ondernemer. Mail naar deondernemer@pzc.nl
❯❯❯ Van links naar rechts: Aad Jörgens (adviseur), Peter van der Graaf (zw3communicatie), René van Donschot (Zeelandhallen Goes) en Jan van Zon (DRV Accountants) waren erg enthousiast.
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
VW Passat wint verkiezing Leaseauto van het Jaar
bedrijfsauto
Een sluitende rittenadministratie
GOES • De Volkswagen Passat is Leaseauto van het Jaar. Dat is de uitslag van een verkiezing, georganiseerd door leasebedrijf Alphabet. Een jury van lease-experts, fleetowners en een vakjournalist maakte een shortlist met daarop twaalf genomineerden in de categorieën Economy, Business, Business+ en Executive. De jury keek daarbij onder meer naar design, representativiteit, zuinigheid en milieu, de exploitatiekosten, de kwaliteit van het dealernetwerk en rijeigenschappen. De
❯❯❯ Soms is het nodig voor de belastingdienst om je zakelijk en privé gereden kilometers goed te administreren.
genomineerde auto’s werden tijden een praktijkdag getest. Ook klanten en het publiek konden via internet een stem uitbrengen. In de Economy klasse won de Opel Corsa, in het Business segment de BMW 2 Serie Active Tourer, in het Business+ segment de Volkswagen Passat en in het executive segment Land Rover Discovery Sport. Uit de vier klassenwinnaars koos de jury, onder voorzitterschap van Anne Brons, Director Marketing & Business Development van Alphabet, de Passat als overall winnaar.
Peugeot 308 SW is populairste leasebak op dit moment
Aan het privégebruik van een auto die op de zaak staat, zijn aardig wat regels en voorwaarden verbonden. Fiscalist Danny Nieuwenhuijze van DRV Accountants & Adviseurs doet de ins en outs van een sluitende rittenadministratie uit de doeken. Tekst Peter Urbanus Foto Thinkstock.com
W
anneer een ondernemer of werknemer in een auto van de zaak rijdt en met deze auto gedurende een kalenderjaar minder dan 500 kilometer ‘in privé’ rijdt, hoeft er voor de belastingdienst voor privégebruik geen bijtelling worden aangegeven. Belangrijk is dan wel dat je voor deze auto een zogenaamde ‘verklaring geen privé gebruik auto’ aanvraagt. Ook moet je voor elk jaar kunnen aantonen dat je met de auto minder dan 500 kilometer hebt gereden. Dit kan via een sluitende rittenadministratie of ‘anderszins’. Let op, de bewijslast rust bij de gebruiker van de auto. In de praktijk is het gangbaar om een sluitende rittenadministratie bij te houden, aangezien bij gebruik van andere methoden snel discussie met de belastingdienst ontstaat. Er zijn hierop wel uitzonderingen mogelijk. Zo kan bij uitsluitend zakelijk gebruik van een bestelauto een verklaring worden aangevraagd, waardoor geen rittenadministratie hoeft te worden bijgehouden. Wel moeten zakelijke ritten bij vragen van de Belastingdienst kunnen worden aangetoond. Let op, tegenwoordig hangen overal in Nederland camera’s, die elke auto registreren. De belastingdienst beschikt over
deze gegevens en zal bij flitsmomenten op ongebruikelijke tijdstippen en locaties hierover vragen gaan stellen. Een sluitende rittenadministratie bevat de volgende gegevens: merk, type en kenteken van de auto, de periode waarin de auto ter beschikking staat en alle ritgegevens. Per rit moeten de volgende gegevens worden vermeld: datum, begin- en eindstand kilometerteller, vertrek- en aankomstadres, beschrijving route indien niet de meest gebruikelijke route is genomen, vermelding privé dan wel zakelijke rit én de privé-omrijkilometers bij een rit met zakelijke- en privékilometers. De Belastingdienst controleert de juistheid van de rittenadministratie op diverse manieren. Bijvoorbeeld via agenda’s, facturen en eventueel garagenota’s. Het is dan ook verstandig deze gegevens ter onderbouwing te bewaren. De rittenadministratie mag met elektronische hulpmiddelen als apps en een ingebouwde elektronische rittenadministratie worden bijgehouden. Voordeel is dat deze systemen accuraat en praktisch zijn. Ook is de kans dat je ritgegevens vergeet te registreren kleiner. Let er wel op dat het aan het keurmerk ritregistratiesystemen voldoet. Check ● hiervoor www.keurmerkritregistratiesystemen.nl.
VLISSINGEN • De de Peugeot 308 SW is op dit moment de populairste leaseauto van Nederland. Sowieso zijn de stationmodellen in trek want in de top vijf van meest bestelde lease-auto’s in april staan vier stations. Alleen de Fiat 500 wist zich ertussen te wurmen. De Peugeot 308 SW is door de 14%-bijtelling onverminderd populair. Naar verwachting gaat Volkswagen de komende tijd zijn slag slaan met de Golf GTE die een bijtelling van maar 7% heeft. En ook de Volvo V40, die weer met 14% leverbaar is, lijkt een topper
voor de komende maande te zijn. Volvo gooit ook hoge ogen in het hogere segment met de nieuwe hybride Volvo XC90. Die heeft nu als enige in zijn klasse 7% bijtelling. Interessant voor de leaserijder met een ruimer budget. De top 10 van de populairste modellen leaseauto’s op dit moment is: 1: Peugeot 308 SW; 2: Renault Mégane Estate; 3: Fiat 500; 4: Mercedes Benz C-klasse Estate; 5: KIA Cee’d Sportswagon; 6: Skoda Octavia Combi; 7: Renault Clio; 8: Volkswagen Golf: 9: Volkswagen Passat Variant; 10: Audi A3 Sportsback.
28 | 29
De Ondernemer Zeeland
Kort voor de tweede etappe van ’s wereld grootste wielerevenement op Neeltje Jans finisht, houdt Zeeland Sport & Leisure op zondag 31 mei samen met University College Roosevelt, University College Utrecht, VeloTours en Business Peloton Utrecht de officiële PréTour: in tegengestelde richting, 180 kilometer én windje mee. Tekst RW Communicatie Foto Johan van der Heijde
Fiets de officiële PréTour de France met ZSL
=
eeland Sport & Leisure (ZSL) heeft speciaal voor het Zeeuwse bedrijfsleven arrangementen samengesteld om samen met collega’s en zakenpartners te ervaren hoe een echte touretappe is. Aan alles is gedacht, want mecaniciens, ravitaillering en bagagevervoer zijn aanwezig tijdens deze uitgepijlde route. Het startsein klinkt op de Markt in Middelburg, recht tegenover University College Roosevelt. Alle deelnemers fietsen naar de Tour-fi nishlijn op Neeltje Jans. Prominentenpeloton Onder hen het prominentenpeloton bestaande uit onder meer oud-burgemeesters Aleid Wolfsen (Utrecht), Koos Schouwenaar (Middelburg) en oud-wielrenner Cees Bal. De getrainde fietsers zetten vanaf Neeltje Jans aan tot de fi nish bij University College Utrecht. Zo ontstaat de college-to-collegetour: een symbolische verbinding tussen deze twee internationale en toonaangevende universiteiten die al vele jaren
intensief samenwerken. Aan de terugweg is ook gedacht. Per touringcar worden alle renners en fietsers terug naar Middelburg gebracht. Bedrijfsarrangementen Op de zaterdagavond voorafgaand aan de toertocht ontmoeten alle bedrijventeams en partners van ZSL elkaar in Middelburg tijdens het netwerkdiner. Eén van die bedrijventeams die met minstens vijftien fietsers deelneemt, is van hightech dienstverlener Cofely. “Allereerst omdat het een prachtig event is”, geeft commercieel directeur Maurice Baart aan. Sport verbindt “Ten tweede omdat het ons een mooie mogelijkheid biedt om de samenwerking met klanten en relaties een nieuwe dimensie te geven. Want hoe je het ook wendt of keert: sport verbindt. Juist om die reden maken wij deel uit van het netwerk van ZSL en werken we samen aan maatschappelijke thema’s. Een actueel voorbeeld daarvan is de RopaRun die wij binnenkort lopen en waarbij ZSL
❯❯❯ Voel hoe het is om een Touretappe te rijden en doe gelijk aan netwerken. Het kan met de PréTour de France.
ons organisatorisch ondersteu nt.” ◗ Inschrijven: PréTour voor bedrijventeams: www.zeelandsportenleisure.nl, individuele renners en tourclubs: www.toertochtmiddelburgutrecht.nl
Roparunners Cofely zijn klaar voor vertrek TERNEUZEN • In het Pinksterweekend van 23 tot 25 mei lopen de medewerkers van hightech dienstverlener Cofely de ruim 520 kilometer lange Roparun van Parijs naar Rotterdam. Zij zamelen geld in voor de palliatieve zorg van kankerpatiënten met als doel de kwaliteit van leven te verbeteren. De Cofely Runners doen voor de derde keer mee en het enthousiasme binnen het bedrijf en bereidwilligheid om mee te doen, neemt elke keer weer toe. Nieuw dit jaar is de betrokkenheid van Stichting Zeeland Sport & Leisure (ZSL). “Wij ontzorgen Cofely in de on- en offl ine communicatie rond de RopaRun”, zegt Tilly Stroo, directeur van
ZSL, “zodat zij zich volop op training en de uiteindelijke run kunnen richten. Op haar beurt steunt Cofely onze stichting weer bij sportstimulering en talentontwikkeling onder de Zeeuwse jeugd. Die samenwerking is de kracht van ons netwerk.” Cofely’s streven is om 25.000 euro op te halen voor de goede doelen van Stichting Roparun. Een immens bedrag dat door zakelijke partners van Cofely en vrienden, familie en collega’s van het ruim twintigkoppige CofelyRunners-team bijeen wordt gebracht. Donaties zijn daarom meer dan welkom. Info en donatiemogelijkheden: www.cofelyrunners.nl
Basketbal en streetdance GOES • Op zondag 31 mei combineren Proball, Moves en ZSL onder de noemer Hoopz twee echte streetskills-activiteiten op de Goese Markt: de 3 tegen 3 basketbalwedstrijd van de Streetball Masters en streetdancedemo’s en workshops van dansschool Moves. In een tijd waarin jongeren steeds meer op zoek gaan naar flexibelere vormen van beweging is dit een ideale mix van sport & lifestyle. ◗ Info en inschrijven: www.zeelandsportenleisure.nl
PRETOUR 30-31 MEI Fiets de tweede etappe van de Tour de France in omgekeerde richting (windje mee!) van Middelburg naar Utrecht. SPECIAAL BEDRIJFSARRANGEMENT
www.zeelandsportenleisure.nl Individuele renners en tourclubs: www.toertochtmiddelburgutrecht.nl
de Ondernemer
Voor ondernemend & werkend Zeeland
kort Huizenprijzen in Zeeland stijgen het minst hard VLISSINGEN • De huizenprijzen aan de randen van het land staan steeds meer onder druk van vergrijzing terwijl de prijs in steden blijft groeien. De huizenprijzen in Amsterdam, Utrecht, Den Haag en de regio’s daar om heen ontwikkelen zich het meest positief terwijl Zeeland, Drenthe en Limburg het meest achterblijven bij het landelijk gemiddelde. Dat blijkt uit onderzoek van het ING Economisch Bureau. De gemiddelde prijzen stijgen tot 2025 zo’n 2% per jaar, berekent ING. “De huizenprijs stijgt sneller als het aantal huishoudens in een regio groeit, als de inkomens flink groeien en als nieuwbouw
op hetzelfde moment achterblijft”, zegt Marieke Blom. hoofdeconoom van ING. “In vergrijzende gebieden en in regio’s met een laag opleidingsniveau ontwikkelen de prijzen zich daarom minder positief. Ook staat de huizenprijs meer onder druk als er veel dure woningen in een regio staan, want door nieuwe regels is er meer eigen geld nodig en is de renteaftrek voor hoge inkomens lager”, aldus Blom. De gemiddelde leeftijd zal over tien jaar het hoogst zijn in Zeeuws-Vlaanderen (47 jaar). Flevoland zal over een decennium naar verwachting de jongste regio zijn, met een gemiddelde leeftijd van 39,5 jaar.
Architectuur en bouw centraal tijdens expo-event DvdA2015 GOES • In de voormalige Chrysler garage aan de Amundsenweg 37 in Goes is op vrijdag 19 en zaterdag 20 juni het expo-event DvdA2015. Deze twee dagen staan dan in het teken van (ver)bouwen en (her)inrichten. Zo’n 20 landschap-interieur-exterieur architecten tonen er hun meest recente en spraakmakende werk. Samen met ongeveer 20 bouwgerelateerde bedrijven laten zij zien wat er door Zeeuwse bedrijven in en om Zeeland de afgelopen tijd is gerealiseerd. De architecten en vertegenwoordigers van de diverse bedrijven zijn aanwezig om de
Het nieuwe werken Het nieuwe PTK Business Center in hartje Middelburg speelt volgens wethouder Johan Aalberts van economische zaken goed in op ‘het nieuwe werken’. “Mensen die bijvoorbeeld eerst vanuit een thuissituatie werkten, kunnen hier in een prachtige omgeving hun bedrijf professioneel en op flexibele wijze leiden.” Tekst Henk van de Voorde Foto’s Henk van de Voorde en CPD
+
et bedrijfsverzamelgebouw is een fraai staaltje van binnenstedelijke herbestemming. Het pand waar vroeger aan het loket postzegels werden verkocht, dient anno 2015 als huisvesting voor een diversiteit aan ondernemers. Studenten van de Roosevelt Academy zorgen voor extra dynamiek. Naast de twee collegezalen in het monumentale ge-
bezoekers met raad en daad te informeren over uiteenlopende onderwerpen bij het (ver)bouwen en (her)inrichten. In de aanloop van dit event is er een verkiezing voor De Zeeuwse DVDA architectuurprijs 2015. Er zijn vijf genomineerde projecten. Binnenkort wordt er elke week aan een van deze projecten aandacht besteed in de PZC en kan er op de speciale PZC-website gestemd worden op de finalisten. Op zaterdag 20 juni wordt de winnaar tijdens het event bekendgemaakt. ◗ www.aazeeland.nl/evenementen
❯❯❯ Wilmar Hartman (rechts) en wethouder Johan Aalberts proosten op de opening van het PTK Business Center.
bouw, hebben de studenten er ook hun thuishonk. Middelburg is een fraaie historische stad, met in totaal zo’n 1200 rijksmonumenten. De karakteristieke binnenstad is een affiche waarmee naar buiten kan worden getreden. “Waarom is de binnenstad van Middelburg zo schitterend? Omdat het historische decor veel sfeer oproept”, aldus wethouder Aalberts, die in september vorig de officiële opening verrichtte van het voormalige Post- en Telegraaf Kantoor. Binnenstedelijke herontwikkeling In het businesscentrum hebben ondertussen een vijftal ondernemers domicilie. Een kwart van de bestaande capaciteit. “Het is een gebouw met monumentale uitstraling. Mede door de sierlijke tekst op de voorgevel doet de oude naam het pand nog steeds eer aan”, stelt Wilmar Hartman van het PTK Business Center. “Respect voor de bestaande kwaliteiten van het gebouw en de omgeving staan centraal. Het is een mooi voorbeeld van binnenstedelijke herontwikkeling van een monumentaal gebouw, dat zijn oude functie heeft verloren. Het neemt weer een bijzondere positie in binnen de stad.” Maar waarom een nieuw businesscentrum in een tijd waarin heel wat bedrijfsverzamelgebouwen juist kampen met leegstand? “Het is een meerwaarde voor de ondernemers die er zijn gehuisvest, hun bezoekers en de omgeving. Het is een monumentaal gebouw in een modern jasje. Het past bij de uitstraling van Middelburg”, verklaart Hartman. Wethouder Aalberts benoemt de unieke ligging,
TiP ● start-up In tien stappen naar een nieuw bedrijf De Ondernemer geeft elke maand tips voor de startende ondernemer. Wat zijn de tien belangrijkste stappen naar je eigen onderneming? Vandaag deel 3.
Maak een financieel plan en kijk of je financiering nodig hebt Om een bedrijf van de grond te krijgen, is geld nodig. In een financieel plan breng je in kaart hoeveel je nodig hebt en waar je dat vandaan haalt. Ook krijg je inzicht in de kansen van jouw bedrijf. Zo kun je vooraf inschatten of ondernemen voor jouw rendabel is. Het is van belang dat je de investeringen die nodig zijn voor het opzetten van de onderneming kunt scheiden van andere kosten. Een investeringsbegroting
helpt je bij het in kaart brengen van het bedrag dat je minimaal nodig hebt om daadwerkelijk goed van start te kunnen gaan. In de financieringsbegroting moet je toelichten hoe je de benodigde investeringen uit het investeringsplan denkt te kunnen financieren. Dit kan zowel met eigen als vreemd vermogen. Met een exploitatiebegroting zet je de verwachte omzet en kosten op overzichtelijke wijze onder elkaar. Je ziet vervolgens in een oogopslag hoeveel omzet moet worden gedraaid om quitte te spelen of winstgevend te worden. Tip: Lees het Geldboek voor ondernemers. Dat is een publicatie die door het ministerie van Economische Zaken in samenwerking met het Nibud, Kamer van Koophandel en Zuidweg&Partners is geschreven en van tijd tot tijd wordt geactualiseerd.
30 | 31
De Ondernemer Zeeland
in historisch pand
kort Zeeuwse bouwsector is positief over de toekomst
❯❯❯ Het PTK Business Center is een fraai staaltje van binnenstedelijke herbestemming.
midden in het winkelhart. “In Middelburg is er een gevarieerd winkelaanbod met een goede mix van speciaalzaken en grootwinkelbedrijven. Mensen kiezen in toenemende mate voor funshopping, met sfeer en beleving. Met onder meer een terrasje pakken en bezichtiging van cultureel erfgoed. De monumentale gebouwen, de grote jachthaven en de Roosevelt Academy zorgen voor extra sfeer.” Veel aanloop Anita van Oostrom van Experience First, gespecialiseerd in personeelsadvies, heeft eind vorig jaar haar intrek genomen in het business center. Ze geeft er ook rondleidingen voor potentiële nieuwe gebruikers, ondernemers- en serviceclubs. “Hoe krijgen we het business center vol? Gelukkig hebben we hartstikke veel aanloop. Het nieuwe werken is ge-
richt op flexibiliteit. Wij bieden huisvesting op maat met een grote variëteit aan kantoorunits, flexplekken en vergaderruimtes. Een ondernemer of werknemer uit bijvoorbeeld Breda, die een paar keer in de week standplaats Middelburg heeft, kunnen wij een mooie flexibele werkplek bieden. Hij kan in het nieuwe business center professioneel werken en klanten ontvangen, met gebruikmaking van allerlei faciliteiten zoals een centrale receptie, draadloos internet en zelfs een fitnessruimte”, legt aldus Van Oostrom uit. “In een inspirerende bedrijvige omgeving heb je collega-ondernemers in een diversiteit van branches. Goed voor je netwerk. Een businesscentrum in de binnenstad is een prachtige locatie om te werken. Je bent overal lekker dichtbij, bijvoorbeeld om te gaan lunchen of een paar boodschappen te doen.” ●
‘Mooi staaltje van participatiesamenleving’ OOSTKAPELLE • Met het wegvallen van voorzieningen als de Wajong en Wsw zijn jongeren met een arbeidsbeperking aangewezen op werk in het reguliere bedrijfsleven. Het vinden van een baan is voor hen extra moeilijk. Om hen hierin te ondersteunen zijn jobhunters aangesteld die hen, in samenwerking met het Voortgezet speciaal onderwijs en Praktijkonderwijs, ondersteunen in het vinden van werk. Een van hen is Wesley, 18 jaar uit Oostkapelle. Na bemid-
deling vanuit Orionis Walcheren is het gelukt Wesley, aansluitend op school (het OdyZee college in Goes), aan een baan te helpen. Na een maandje proefdraaien in de Emté supermarkt van Ton den Dikken in Oostkapelle beviel dit beide partijen zo goed dat Wesley een jaarcontract heeft gekregen. Hiermee is voorkomen dat Wesley na afronding van zijn opleiding werkloos thuis komt te zitten en de afstand tot werk nog groter wordt. Eigenaar Ton den Dikken is
hiermee een van de eerste werkgevers in Zeeland die een medewerker in dienst heeft op basis van de banenafspraak. Hij heeft er bewust voor gekozen om een jongere met een arbeidsbeperking een kans te geven in zijn bedrijf. “Een mooi voorbeeld van de participatiesamenleving waar maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijke plaats inneemt”, zegt Marcia Wielemaker, communicatiemedewerker van Orionis Walche● ren.
TERNEUZEN • De Zeeuwse bouwsector is positief over haar bedrijfseconomische verwachtingen. De helft van de ondernemers houdt momenteel rekening met herstel van de groei. Het herstel, dat zich naar verwachting vanaf 2016 zal inzetten, heeft de sector hard nodig. Veel bouwbedrijven hebben het op dit moment druk. Dit is echter nog niet terug te zien in de omzetcijfers van het afgelopen jaar. In 2014 daalde de totale omzet van de Zeeuwse bouwsector opnieuw. Dit keer zelfs met 10%. De gezamenlijke omzet van de Zeeuwse bouwbedrijven is in 2014 met 10% gedaald. Hiermee is sinds 2008 een absoluut dieptepunt bereikt. Over de hele linie is omzet ingeleverd, maar opnieuw zijn er weer grote onderlinge verschillen. De grootste bouwers (omzet meer dan 10 miljoen) zagen hun omzet sinds het uitbreken van de crisis met gemiddeld 10% dalen. Met name 2014 is een moeilijk jaar geweest voor deze groep. De kleinste bouwbedrijven (omzet tot 2 miljoen) hebben sinds 2008 gezamenlijk maar liefst 35 tot 40% omzet moeten inleveren. Dit beeld is in 2014 zeker nog niet in positieve zin bijgesteld; opnieuw is fors omzet ingeleverd. Dit staat in
schril contrast met de kwartaalcijfers van het ING Economisch Bureau dat in april van dit jaar constateerde dat het kleine bouwbedrijf in 2014 een recordomzet heeft gedraaid. Het goede nieuws is dat de Zeeuwse bouwsector positief is over de toekomst. Uit een enquête onder de leden van Bouwend Nederland Afdeling Zeeland blijkt dat de helft van de bouwers verwacht dat in 2016 de omzet weer zal stijgen. De kleinste bedrijven zijn over 2015 nog voorzichtig in hun groeiverwachtingen. De grootste bouwbedrijven zien in de tweede helft van het jaar een duidelijk herstel optreden. Het totaal beeld laat voor het eerst een duidelijke kentering zien. “Er zit weer schwung in de markt en dat merken we ook in Zeeland”, stelt voorzitter van Bouwend Nederland Afdeling Zeeland, Eric de Ruijsscher. Het economisch herstel in Europa blijft aanhouden en de groeiverwachtingen zijn dit voorjaar opnieuw in positieve zin bijgesteld. Voor de bouwsector laat de opbloei nog even op zich wachten. “Dat is logisch vanwege het laat cyclische karakter van de sector”, stelt De Ruijsscher. “De Zeeuwse bouwbedrijven snakken in elk geval naar een paar goede jaren.”
Dag van de Bouw op werkterrein Cadzand-Maritiem CADZAND-BAD • Bouwend Nederland houdt op 13 juni de 10e Dag van de Bouw. De Combinatie Cadzand-Bad, gevormd door BAM Infra en Martens en Van Oord, opent die dag de bouwhekken van het project Cadzand-Maritiem voor alle belangstellenden. Tussen 10.00 en 16.00 uur is het werkterrein te bezoeken en worden activiteiten georganiseerd. De Combinatie CadzandBad houdt de open dag in samenwerking met de opdrachtgevers van het project, waterschap Scheldestromen, gemeente Sluis en Yacht@ Cadzand-Bad B.V. De Combinatie CadzandBad heeft voor de Dag van de Bouw gekozen voor het thema ‘S3: Samen, stoer en stijlvol’.
Cadzand-Maritiem kenmerkt zich door de samenwerking binnen het project en met de toeristische omgeving, het stoere materieel en het stijlvolle eindresultaat. Samen staat ook voor de omgeving. De Combinatie Cadzand-Bad wil bij de Dag van de Bouw dan ook graag ondernemers en andere partijen uit de omgeving betrekken. Tijdens de Dag van de Bouw is een route uitgestippeld door en langs het werkterrein, aan de hand waarvan de bezoekers kennismaken met het project, de betrokken partijen en de werkwijze. De route start bij de toekomstige jachthaven en loopt door tot het eindpunt van de Duinboulevard bij Hotel De Blanke Top.
Dorpshuis ‘Ons Dorpsleven’
Verdwaalt u in het doolhof van de nieuwe wetgeving?
DORPSSTRAAT 22-24 - RITTHEM
Te koop bij inschrijving het dorpshuis “Ons Dorpsleven” gelegen middenin de dorpskern van Ritthem Afmetingen ca. 292 m² in 3 lagen incl. kelder Eigen grond Perceelgrootte ca. 348 m² Bestemming ‘maatschappelijk’ waaronder ‘wonen met horeca’ Notaris: Sauer & Oonk te Vlissingen Verkoop vindt plaats in de staat “as is where is” doch ontdaan van diverse roerende zaken Richtprijs € 105.000,- k.k. VERKOOP BIJ INSCHRIJVING Kijkdagen: Vrijdag 29 mei: 14.00 - 16.00 uur Vrijdag 19 juni: 14.00 - 16.00 uur
Laat u adviseren door Hospitality Support!
De expert in horeca HRM en payrolling met de scherpste tarieven van Zeeland.
[t] 085-9022 933 [e] info@hospitality-support.nl [w] www.hospitality-support.nl
WWW.SYNCHROBEDRIJFSHUISVESTING.NL
U bereikt uw doelgroep beter met
Meer informatie? deOndernemer Zeeland T 088-0139995 E adverteren.zeeland@wegenermedia.nl I www.deondernemer-pzc.nl
Advertorial
De administratie wordt een peulenschil Rijkse accountants & adviseurs viert dit jaar haar zestigjarig jubileum. Op 1 april 1955 startte Dave Rijkse het bedrijf met drie mensen in een achterkamertje in Middelburg. In de jaren die daarop volgden, breidde het kantoor zich gestaag uit en vandaag de dag werken er meer dan honderd medewerkers vanuit zes vestigingen. Rijkse begeleidt en adviseert ondernemers op het gebied van accountancy, belasting-, bedrijfs- en personeelsadvies.
In de afgelopen decennia heeft Rijkse alle ontwikkelingen op de voet gevolgd en hield de veranderingen en nieuwe mogelijkheden nauwlettend in de gaten. In de praktijk merkten ze bij Rijkse dat veel ondernemers het bijhouden van de administratie als een tijdrovende klus ervaren. Facturen inboeken en
klaarzetten voor betaling, de financiën controleren, het kost allemaal zeeën van tijd en voor sommigen is het zelfs een regelmatig terugkerende bron van ergernis. Maar er is goed nieuws; het kan allemaal veel eenvoudiger en sneller. Welke ondernemer wil dat niet? Om de ondernemer te ontzorgen startte
Rijkse accountants & adviseurs Middelburg: 0118-678900 Goes: 0113-242628 Vlissingen: 0118-419192
www.rijkse.nl info@rijkse.nl
Serooskerke: 0118-592610 Zierikzee: 0111-420344 Terneuzen: 0115- 683449
twitter.com/Rijkse_AA
Rijkse accountants & adviseurs een half jaar geleden met een volledig nieuw concept; Rijkse Connect. Dankzij deze nieuwe online diensten wordt de administratie een peulenschil. Het enige wat je hoeft te doen, is de factuur scannen of er een foto van maken met de smartphone. De informatie die erop staat wordt gelijk herkend en op de juiste plaats ingeboekt. Er wordt een link gelegd met de bank zodat de bankmutaties iedere nacht worden bijgewerkt en het enige wat je nog zelf moet doen, is facturen schrijven. Up to date Op deze manier is je informatie niet alleen altijd up to date, maar is het ook heel eenvoudig om elk moment facturen te bekijken of andere informatie te raadplegen. Zo heb je altijd direct inzicht in je financiële situatie. “Met Rijkse Connect kunnen we de ondernemer volledig ontzorgen”, licht Hans Rijkse toe. “Met name voor de kleine en middelgrote ondernemer is deze nieuwe manier van werken buitengewoon interessant. In plaats van ’s avonds nog een uurtje de boekhouding op orde brengen, blijft er tijd over voor andere dingen. We zijn in oktober gestart met Rijkse Connect
Het dagelijks bestuur van Rijkse accountants & adviseurs: Edward de Kubber, Hans Houmes en Hans Rijkse Foto: Rachel van Westen en inmiddels zijn er al meer dan honderd bedrijven die dit concept gebruiken. De cliënten die er mee werken, zijn erg enthousiast. Rijkse Connect is heel gebruiksvriendelijk, geeft informatie en ontzorgt. Waar vroeger ons product bestond uit
administreren, worden wij steeds meer klankbord en adviseur van de ondernemer. Door goede administratieve toepassingen kunnen wij nog beter met de klant in contact komen. Rijkse Connect biedt dus alleen maar voordelen.”