KADER VOOR KADERLEDEN VAN FNV BONDGENOTEN JUN ’13 NR. 2
JOHN DE VRIES, TATA STEEL:
‘TROTS DAT STRATEGIE WERKT’ Kaderleden AH-dc blikken terug op staking De nieuwsgierigheid van or-secretaris Ronald van der Goes
2
3
INHOUD
Profiel
Invloed Ronald van der Goes: “Ik wilde weten wat er achter de schermen gebeurde. En om invloed uit te oefenen op de besluiten natuurlijk.”
Gefikst
foto Shody Careman
4
‘Jongens naar buiten!’ Twee kaderleden van Albert Heijn-dc blikken tevreden terug op de staking.
6
Service en Kort
Tillen Hoeveel kilo mag je boven je hoofd tillen?
Kaderdagboek
Trots John de Vries van Tata Steel is trots dat strategie heeft gewerkt.
‘Langzaam begint Tata Steel te schuiven’ Vragen, opmerkingen, suggesties? Mail ons! redactie@bg.fnv.nl
foto Co de Kruijf
8
Aan dit FNV B Kader Magazine werkten mee: Erik van de Haar, Bart Speleers
PROFIEL
02’13 FNV•B•MAGAZINE
Nieuwsgierig tekst Peter Beekman - foto Freek van Arkel
Ronald van der Goes werkt bij Volvo Truckcenter in Rotterdam en is leermeester van het jaar in de motorvoertuigenbranche en secretaris van de ondernemingsraad.
“H
et mooie van leermeester zijn vind ik het overdragen van mijn praktijkervaring en kennis op de jongeren. Zien dat de jongens groeien in hun werk”, zegt meewerkend voorman Van der Goes (43). “Waarom ik een goede leermeester ben? Dat is lastig om van jezelf te zeggen…ik denk dat ik rustig en kalm overkom. Ik moet wél zorgen dat ik bijblijf met de techniek. Die ontwikkeling gaat zo snel, straks lopen die jongens mij nog voorbij haha!” Hij ging op om leermeester van het jaar te worden van alle sectoren. Dat werd hij niet. “Een kapster van de Cosmo ging er met de prijs vandoor. Nee, dat vind ik niet erg.” Secretaris van de ondernemingsraad, dat is Van der Goes ook. En lid van de bga en de bgr. “Aan de or besteed ik het meeste tijd.” Hij is met het or-werk begonnen uit nieuwsgierigheid. “Ik wilde weten wat er achter de schermen gebeurde. En om invloed uit te oefenen op de besluiten natuurlijk.” In het begin vond Van der Goes het niet altijd makkelijk. “Ik zeg namens de collega’s dingen tegen de bedrijfsleiding. En die kijkt me er dan persoonlijk op aan. Althans, zo voelde ik het. Daar heb ik na zo’n negen jaar geen last meer van.” Een ander ding dat niet zo lekker liep was hoe de werkvloer over de or dacht. “’Zo, gaan jullie weer koffiedrinken?’, kreeg je te horen als je een vergadering had. Dat lag ook aan ons, want we communiceerden niet goed wat we als or gedaan hadden. Nu wordt een verslag meegezonden met de salarisstrook en ook op het prikbord gehangen. Collega’s waarderen de or tegenwoordig wel. Zoals laatst toen we in de cao een goede regeling voor vrije dagen of uitbetaling hebben afgesproken. Daar waren ze erg blij mee.” Nu speelt het samengaan van sommige Renault- en Volvodealers. “Renault is van Volvo hè? De trucks dan. De vestiging in Rotterdam blijft zoals die is, maar in Amsterdam gaan ze samen. Ja, dat is de
‘Gaan jullie weer koffie drinken?’ crisis. Ik heb daar een praatje gehouden over wat een or nu eigenlijk doet. Nee, die hadden ze nog niet. Inmiddels wel.” Volvo is een sociale werkgever, vindt Van der Goes. Voor de reorganisatie ligt er een goed sociaal plan – van werk naar werk is het uitgangspunt. Het enige punt van kritiek is dat de bedrijfsleiding soms iets doet, zonder de or in te lichten. “Dan hoor je het achteraf, zoals bij het nieuwe urenregistratiesysteem. Dat is een beetje slordig. Maar over het algemeen gaat het overleg goed.” ■
3
4
GEFIKST
‘ Niet staken is een slechte cao, wel staken is een goede cao’ Theo Appelman (l) en
Sami Kuruahmet
(r)
tekst Bart Speleers - foto Shody Careman
Na een week staken kregen de medewerkers van de distributiecentra van Albert Heijn wat ze verdienden: een betere cao. Het kader blikt tevreden terug.
A
lbert Heijn krijgt een pluim. Vakbonds bestuurder Marcel Nuyten is doorgaans niet scheutig met het uitdelen van pluimen, maar ‘zo af en toe moet je dat doen’. De grootgrutter krijgt een compliment voor het verstrekken van tweehonderd vaste contracten aan flexwerkers in de distributiecentra. Eigenlijk is dat niet zozeer de verdienste van Albert Heijn, maar van de kaderleden, zegt Nuyten. Zij maakten van de staking voor een betere cao afgelopen maart een succes. Maar toch krijgt de raad van bestuur van Ahold vanmiddag, op de jaarlijkse aandeelhouders vergadering, een pluim. Positief starten, legt de vakbondsbestuurder uit, om vervolgens over te stappen op de minder positieve puntjes. Zoals
de intimidatie van stakers door teamleiders van Albert Heijn. Werknemers thuis bellen met het dreigement dat ze een vast contract wel kunnen vergeten. Of terloops opmerken dat je vriendin, die ook in het distributiecentrum werkt, er uit vliegt als jij blijft staken. Of met een auto inrijden op een staker die bij de poort demonstreert. Amerikaanse praktijken, vindt Nuyten. “Dat kennen we hier niet en dat willen we niet. En dat gaan we de heren even duidelijk maken.”
Flut-cao In een zaaltje van het Mövenpick-hotel in Amster dam neemt de vakbondsbestuurder de aandeelhou dersvergadering met tien kaderleden van Ahold
02’13 FNV•B•MAGAZINE
5
Tips voor een sterke kadergroep: ■ G ebruik ■ ■ ■
de kwaliteiten van de kaderleden en geef hen de kans zich te ontwikkelen door scholing, deelname aan cao-onderhandelingen, commissies, e.d. Z org voor continuïteit in de groep. Werf jongeren en werk ze goed in L uister naar de leden. Neem ze serieus, ook als ze kritiek hebben op de kaderleden M aak een netwerk van kaderleden die hetzelfde werk doen bij verschillende bedrijven. Overleg over cao’s, arbeidsomstandigheden, nieuwe ontwikkelingen
door. Een aantal kaderleden zal straks het woord richten tot de bestuursleden en de aandeelhouders. Waarom werden de stakers geïntimideerd? Is er winkelpersoneel ingezet om de distributiecentra draaiende te houden? En hoe staat het met de vakbondsrechten van Ahold-personeel in de VS? Vorig jaar stelde Sami Kuruahmet, magazijnmedewerker in het distri butiecentrum in Zaandam, een paar vragen tijdens de aandeelhoudersvergadering. “Dat is een lange zit hoor. En ik ben al niet zo’n vergader tijger.” Dit jaar laat het kaderlid de vergadering aan zich voorbij gaan. De energie ontbreekt. Kuruahmet komt net uit de nachtdienst. Daar naast heeft hij al genoeg vergaderd dit jaar. Als lid van de cao-commissie onderhandelde hij 25 keer met Albert Heijn tot het overleg vastliep. AH sloot wel een cao met het CNV, maar dat was een ‘flut-cao’, zegt het kaderlid. Een ultimatum dat FNV stelde, bood geen soelaas en het actietraject werd gestart. Kuruahmet: “Om 12 uur ’s nachts liep het ultimatum af en heb ik mijn collega’s gemobiliseerd. Jongens, naar buiten!”
Staken Hoeveel collega’s staken er uiteindelijk mee? Een spannend moment. “Het schiet natuurlijk niet op als alleen kaderleden aan de poort staan”, vertelt kaderlid Theo Appelman (formeel voorzitter van de kadergroep, maar, zo zegt hij bescheiden ‘slechts deel uitmaakt van de groep, waarin ieder een belangrijke rol heeft’). In Zaandam is de organisatiegraad hoog en het kader weet het personeel te betrekken. Van de zeshonderd medewerkers in Zaandam staakten er 130, een week lang. De flexwerkers, de helft van het aantal werknemers, bleven aan het werk. Appelman: “Die konden beter niet mee staken, omdat ze het risico op ontslag liepen.” Het kader kreeg de stakers op de been met veel praten, uitleg geven, overtuigen, zegt Kuruahmet. “Misschien moet ik een collega wel tien keer uitleggen: niet staken is een slechte cao, wel staken is een goede cao. Daar gaat het om.” Albert
Heijn probeerde ondertussen de aankomende staking te breken. Kuruahmet: “De propaganda machine van Albert Heijn draait 24 uur, hè?” Appelman vult aan: “Wat Sami bedoelt, is dat er een goed geoliede machine qua communicatie is.” Teamleiders proberen werknemers te overtuigen dat staken geen goede keuze is en kaderleden in diskrediet brengt. De kadergroep zou alleen aan zichzelf denken en allemaal leuke dingen doen in hun vrije vakbondsdagen. “Daar trapt niemand in hoor”, zegt Kuruahmet. “De medewerkers weten voor wie wij er zijn: voor hen.”
Robin Hood Elke ploegendienst in Zaandam heeft een of meer kaderleden die dagelijks met de werknemers praten. In de koffiecorner, op een ledenvergadering, tijdens de lunch. “Wij zijn kaderleden van de werkvloer”, legt Appelman uit. “En niet van het vergaderen.” Inderdaad, zegt Kuruahmet, kaderwerk moet niet plaatsvinden in ‘een kamer met vier muren’. “Je moet zichtbaar zijn. En duidelijk maken dat de leden de bond zijn. Zij bepalen wat er gebeurt. Wij zijn hun vertegenwoordigers.” De medewerkers weten Kuruahmet, een van de twee ‘FNV-bedrijfsconsulenten’ in het distributie centrum, blindelings te vinden bij een probleem. Ruzie met een teamleider, een incorrect loonstrook je, cao-rechten die niet worden nageleefd: Robin Hood, de bijnaam van Kuruahmet, lost het op. Samen met de gedupeerde gaat hij het gesprek met een leidinggevende aan en ‘redt hij wat er te redden valt’. “Je ziet teamleiders denken: o nee, daar komt Sami weer. Weet je, ik lach er om.” Kuruahmet heeft zijn hart op de tong, terwijl Appelman zijn woorden weegt. “De een is beter in dit, de ander in dat”, zegt de voorzitter. Volgens hem maken die verschillen de democratisch gekozen kadergroep zo sterk. En is dat mede de basis voor het binnenhalen van de verbeterde cao voor de distributiecentra, met ontslagbescherming, banen voor uitzend krachten en minder flex in de toekomst. ■
Krachtige mensen In een krachtige vakbond zijn mensen in staat hun problemen met werk en inkomen samen op te lossen. Krachtige mensen kunnen verandering tot stand brengen individueel en collectief.
KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL KRACHTIGE MENSEN
6
KORT
M.m.v. Erik van de Haar
ARBO-VRAAG
KADEROPLEIDING BASIS Ben je net begonnen als kaderlid? Of al wat langer actief, maar wil je je verder ontwikkelen als kaderlid binnen jouw bedrijf? Dan is de Kaderopleiding Basis vast iets voor jou. De data van deze cursus zijn inmiddels bekend. De Kaderopleiding Basis is een opleiding voor vrijwilligers van FNV Bondgenoten, die twee jaar of korter actief zijn voor de bond en die actief aan belangenbehartiging van collega's in hun bedrijf willen bijdragen. Ook als je al wat langer actief bent, kan de opleiding wat voor jou zijn: als je duidelijk behoefte hebt aan informatie over het ontwikkelen van kaderwerk en als je jezelf wilt ontwikkelen als kaderlid. Je leert onder meer initiatief nemen, jezelf presenteren, maar ook meer over de bond. De Kaderopleiding Basis bestaat uit vijf bijeenkomsten van 9.30 tot 17.00 uur, verspreid over de maanden september 2013 tot en met januari 2014. Een ervaren trainer verzorgt de begeleiding.
Ik leg de hele dag pakketten van 15 tot 20 kilo in schappen. Vaak moet ik daarbij boven mijn hoofd tillen en daar krijg ik nu last van. De werkgever zegt dat het mag omdat de pakketten lichter dan 23 kilo zijn. Hoe zit dat?
foto HH
fnvbondgenoten.nl/kaderopleiding-basis
HOEVEEL MAG IK BOVEN MIJN HOOFD TILLEN?
foto Merel Maissan
Veel werknemers hebben te maken met het tillen van zware lasten. Sommigen kennen de norm van het maximale tilgewicht van 23 kilo. Dit is de NIOSH-norm, een methode om te berekenen hoeveel je maximaal mag tillen. Vaak weten mensen echter niet dat 23 kilo tillen het maximale tilgewicht is onder ideale tilomstandigheden. De meeste werknemers tillen niet onder ideale omstandigheden en dan is het maximale tilgewicht een stuk lager. Ideale tilomstandigheden: niet te ver van het lichaam af, niet met gedraaide rug, niet te vaak of te zwaar, de last moet een goede grip hebben en je moet dus niet te laag of te hoog tillen. Onderzoek heeft aangetoond dat het tillen boven schouderhoogte ongezond is. FNV Bondgenoten vindt dat werknemers niet boven schouderhoogte mogen tillen (dus ook niet boven het hoofd zoals in deze casus). Het is verstandig om je eerst verder te informeren via de Arbotelefoon (030-2738738) of op arbobondgenoten.nl Verzamel vervolgens als dat kan collega’s om je heen die ook last hebben van het tillen boven schouderhoogte en spreek gezamenlijk de werkgever aan. Als de werkgever niet samen met de werknemers naar een oplossing wil zoeken, neem dan weer contact op met de Arbotelefoon. ■
VAN DE SITE
TON HEERTS, VOORZITTER FNV IN BEWEGING De verkiezing van Ton Heerts tot nieuwe voorzitter van FNV in Beweging heeft de tongen goed losgemaakt op fnvbondgenoten.nl. Een bloemlezing. Rocker: Ik hoop dat Ton zich nu echt de ballen uit de broek rent, om gewoon goed werk en het sociaal akkoord krachtig gaat uitbouwen, en daden laat zien. […] Het is te stil, het wordt tijd dat ons
FNV-bestuur hoog en laag nu eens eindelijk de slaapmutsen van de kop trekken. Het feest is nu voorbij, bondsbestuur, trek je tanden uit de steradent, en laat ze weer eens zien! Samen met ons, de leden.
02’13 FNV•B•MAGAZINE
OR-VRAAG
BEL DE BOND
MAG DE OR BLIJVEN ZITTEN? Ons bedrijf zit midden in een overname. De officiële orverkiezingen komen eraan. Wij als or zouden die graag uitstellen, om het karwei af te maken. Mag dat, en is het verstandig? In eerste instantie ligt het voor de hand om die verkiezingen uit te stellen om tal van redenen: de or zit in een complex traject van harmonisering van de arbeidsvoorwaarden, zit middenin een belangrijke adviesaanvraag (met de nodige geheimhouding). De or van het andere bedrijf treedt later af, of er zijn geen kandidaten. Toch is het niet zo simpel. De or-leden hebben een mandaat tot het einde van de zittingstermijn waar zij krachtens het eigen or-reglement voor zijn gekozen. De or is gehouden om tijdig de verkiezingsprocedure te starten. Iedere belanghebbende kan volgens WOR artikel 36 lid 1 bezwaar maken tegen afwijkingen daarop: iedere werknemer, de directie, de vakbond. Ook een afspraak tussen alleen de or en directie is dus ‘te dun’. Vooral in een spannende situatie wil de or graag het roer vast blijven houden. Dat verantwoordelijk heidsbesef is natuurlijk mooi. Maar juist dán raken andere medewerkers ook geïnteresseerd in het or-werk en willen zich kandidaat stellen. Soms wantrouwt men zelfs een zittende or, vaak door te veel aan geheimhouding. De bond is daarom geen foto HH voorstander van uitstel van verkiezingen. ■
Ger Windt: En de nieuwe leider zullen we afrekenen op zijn daden !! Krijg net een melding binnen dat als gevolg van deze uitslag bij de regering en de ondernemers extra champagne, bier, bitterballen en nootjes zijn gebracht. Volgt alleen de polonaise nog... Agnesss: Ik heb mogen kiezen voor het AB en het DB van de FNV in Beweging omdat ik gekozen ben in het ledenparlement. Ik wil hier met een positieve insteek mijn inzet doen. De sector industrie heeft verhoudingsgewijs veel stemmen uitgebracht, dat doet ons goed. Misschien ben ik nog een beetje naïef en heb ik straks spijt van mijn beslissing mezelf kandidaat te stellen, maar ik hoop op het tegenovergestelde. Met je lidmaatschap opzeggen en
7
FNV BONDGENOTEN ALGEMEEN: 0900 9690 Maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur tot 17.30 uur. Voor alle vragen over werk en inkomen, bestellingen en voor het doorgeven van wijzigingen. (lokaal tarief). fnvbondgenoten.nl
OR-TELEFOON: 030 2738739 Maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 13.00 uur. Voor vragen op het gebied van medezeggenschap. fnvbondgenoten.nl/mz
ARBOTELEFOON: 030 2738738 Maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 13.00 uur. Voor vragen op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. arbobondgenoten.nl. arbobondgenoten.nl/arbomail
VERTROUWENSTELEFOON: 030 2738833 Maandag tot en met vrijdag van 19.00 tot 22.00 uur. Buiten deze tijden een antwoordapparaat. Voor leden die last hebben van seksuele intimidatie, discriminatie of ander ongewenst gedrag.
KADERTELEFOON: 030 2738190 Maandag tot en met vrijdag van 8.00 uur tot 17.30 uur. Alleen voor kaderleden met vragen die betrekking hebben op het kaderwerk. E-mail: kaderservice@bg.fnv.nl, kadersite.nl
‘zeiken’ komen we niet verder, jullie kunnen mensen zoals mij (het nieuwe LP) helpen door constructieve input te geven. Dat is wat ik vraag en waar ik op hoop van jullie ;-) Ger Windt: Beste Agness, goed dat je reageert als lid van het ledenparlement. Heb je vroeger nooit op dit forum ontmoet, maar dat zegt niets! Ben het met je eens dat je lid moet blijven en niet zeiken! Ik weet zeker dat ik en mijn mederecensenten constructief en opbouwend bezig zijn. Soms met humor, soms bijzonder krities. Maar altijd VOOR onze belangen en die van onze collega's. Gekke Henkie: Maar kijk ik zeik, ben nog LID. En nu aan jullie, doe daar wat mee.
8
KADERDAGBOEK
STRATEGIE WERKT tekst John de Vries - foto Co de Kruijf
John de Vries (57 jaar), sinds 1988 kaderlid en voorzitter van de bga, locatie Tata Steel IJmuiden. In februari gestart met de onderhandelingen, loopt zeer moeizaam, veel onrust op de werkvloer, bedrijf stuurt aan op conflict. MAANDAG 22 APRIL 07.00, opgestaan; een belangrijke dag, ledenvergaderingen op het menu. De afgelopen dagen goed nagedacht hoe het verder moet. Voor de vergadering nog afgestemd met bestuurder Aad in 't Veld over het mogelijke verloop. Heb voor mijzelf al besloten om er hard in te gaan, na vier rondes de afgelopen maanden helaas bittere noodzaak. Rondje gedaan met Jelle, coördinator van ons facilitaire team of alles in orde is, de vergaderzaal ziet er weer gelikt uit. Opkomst is goed en beginnen om 09.40 met de ochtendvergadering. Inhoudelijk goede bijeenkomsten gehad en samen met de leden besloten om een ultimatieve brief te sturen naar de directie van Tata Steel om ze nog een laatste kans te geven. Om 21.30 weer thuis en afspraken gemaakt voor de komende tijd met Joop, secretaris van de bga.
DONDERDAG 25 APRIL 7.15 uur opgestaan; eerst mijn vrouw Liesbeth afgezet op haar werk. De afgelopen dagen vergaderingen gehad. Er staat een bijeenkomst met het bestuur op het programma. Afspraken gemaakt over het verdere verloop van de onderhandelingen. Scenario’s bekeken en onze strategie daar op afgestemd, houden rekening dat Tata Steel ons niet meer uitnodigt, verkennende gesprekken over eventuele acties zijn al begonnen. Laat in de middag krijgen wij toch een
uitnodiging om 13 mei weer aan tafel te komen. Tussendoor nog even naar Amsterdam geweest om foto te laten maken voor mijn seizoenkaart bij Ajax.
VRIJDAG 26 APRIL 08.30, langs geweest op ons vakbondscentrum, daarna vergaderingen op het Tata-terrein.
MAANDAG 13 MEI 07.00, opgestaan, vandaag een belangrijke dag. Strategie om Tata Steel te dwingen tot het komen van een cao-akkoord. 08.30 uur met cao werkgroep alles nog eens doorgenomen. 09.30 start van de onderhandelingen; Tata Steel maakt duidelijk wat men wil, in mijn ogen niet realistisch. Tijdens proces veel schorsingen van beide kanten, langzaam begint Tata Steel te schuiven. Strategie van onze kant begint te werken en om 01.30 ligt er een principe akkoord, 1,75 procent voor 12 maanden. Om 04.00 slapen.
DINSDAG 14 MEI 07.15, opgestaan. 09.30 kadergroepvergadering, grote meerderheid akkoord met resultaat. Ben trots dat het toch is gelukt. 16 mei ledenvergadering: die heeft het laatste woord. ■