FNV B magazine 2 by RAAK Grafisch Ontwerp

VOOR LEDEN VAN FNV BONDGENOTEN JUNI '13 NR.2

Ellen Dekkers volgt Henk van der Kolk op als bondsvoorzitter:

‘Jij kunt dat Ellen, mensen verbinden’ Congres FNV in Beweging Ton Heerts, de nieuwe man: ‘Vernieuwen in hoog tempo’

Gewoon Goed Werk ‘De vaste kracht van nu is de flexwerker van morgen’

INHOUD

ZEKERHEID Geen doorgeschoten flex

Uitzendkrachten verdienen hetzelfde als vaste krachten. Chauffeurs mogen niet voor 2 euro per uur rijden. En geen misbruik van werken met behoud van uitkering.

Foto: Chris de Bode

GEWOON GOED WERK

WISSELING VAN DE WACHT Een tweegesprek

Voorzitter Henk van der Kolk van FNV Bondgenoten maakt plaats voor Ellen Dekkers. “Laat ze maar denken: het gaat goed met die FNV. Dan is het geslaagd.”

Foto: Rogier Veldman

INTERVIEW

METAMORFOSE FNV in Beweging

38 Foto: HH

CONGRES 2013 Een mijlpaal in de geschiedenis van de vakbeweging: FNV in Beweging is een feit. Met een direct gekozen ledenparlement en een voorzitter.

Samenleving

Voor en tegen

Lijf in bedrijf

Grenzeloos

DOKKUMSE DAMES Samen strijden met hun mannen

BASISINKOMEN Gratis geld voor iedereen?

VAN DE VOORZITTER

LAWAAI

Handige tool of je goed beschermd bent

Ik ben er klaar voor!

LEVEN VAN VUILNIS FNV Mondiaal steunt waste pickers

Actueel

Geld verdienen met

Switch

40 42 44

Actueel

Vijf vragen over

COLOFON

Foto: Rogier Veldman

02’13 FNV•B•MAGAZINE

AOW-GAT De opschuivende pensioenleeftijd kost werknemers geld

WEGGEVEN

Geld schenken, kan je veel opleveren

VOOR DE KLAS Eric-Jan Venema zat eerst in de metaal

SOCIAAL AKKOORD STAAT Afspraak is afspraak, vindt de bond

’t Zal je maar gebeuren

’IK KON GEEN KOPJE OPTILLEN’ Bernadette van der Velden kreeg uiteindelijk vergoeding

Tips

Tjonge, wat is er veel gebeurd de afgelopen tijd! Wat hebben we een stappen gezet. Jullie hebben voor het eerst rechtstreeks de FNV-voorzitter gekozen: Ton Heerts. En een ledenparlement, voortaan ons hoogste orgaan, dat de koers bepaalt. Ook is er een nieuw bestuur, een goede afspiegeling van de totale FNV (zie pag. 38). We zijn, kortom, echt in beweging. Maar we zijn er nog niet. We gaan nu verder met de voorbereiding van de overgang van Bondgenoten, Abvakabo, Bouw, Kiem en Sport naar rechtstreeks lidmaatschap van de FNV. Door dit soort structuurwijzigingen kunnen wij jouw belangen beter behartigen. We vormen een FNV die sterk is in de sectoren, maar ook sterk aanwezig op lokaal niveau, in de beïnvloeding van lokale politiek op het gebied van werk, inkomen en zorg. Een bond die ook nationaal weer positie heeft, zodat we goede afspraken kunnen maken voor alle leden: werkenden, werkzoekenden en gepensioneerden. Allemaal onder de noemer Gewoon Goed Werk. (zie pag. 30) Komt alle goeds nu vanzelf op ons af? Nee. We zijn een beweging. Dat betekent dat we het alleen samen kunnen: lid worden en blijven, lef tonen, zaken aanpakken, successen vieren. Ik ben er klaar voor! Ellen Dekkers

DE JUISTE KLEDING Wat trek je aan bij een sollicitatie?

OFFICIËLE WAARSCHUWING

Vragen, opmerkingen, suggesties? Mail ons! redactie@bg.fnv.nl

Reageer altijd direct!

Hoofdredacteur Roosmarijn Schröder

Druk Senefelder Misset, Doetinchem

Advertentiebeleid FNV Bondgenoten heeft een advertentiebeleid.

Eindredacteur Peter Beekman p.beekman@bg.fnv.nl

De verantwoordelijkheid voor de inhoud van geplaatste

Redactie Renske Nagtegaal r.nagtegaal@bg.fnv.nl

met bronvermelding en toestemming van de uitgever.

advertenties berust echter bij de adverteerder.

Peter te Lintel Hekkert p.telintelhekkert@bg.fnv.nl

ISBN 22117806

Foto omslag Rogier Veldman

Redactie-assistente Emmy Bitter e.bitter@bg.fnv.nl

Abonnementen FNV B Magazine wordt gratis toegestuurd

Opzeggen lidmaatschap Het gewone lidmaatschap

Adres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht

aan alle leden van FNV Bondgenoten (6 x per jaar). Niet-leden

kan eens per jaar worden beëindigd door schriftelijke

Aan dit nummer werkten mee Pieternel Dijkstra,

krijgen het blad tegen betaling van 12 euro per jaargang

opzegging onder inachtneming van één maand

Marion de Graaff, Andrew Groeneveld, Pien Heuts,

toegestuurd. Aanmelding uitsluitend schriftelijk: Redactie FNV B

opzegtermijn. De opzegging moet dus tenminste

Marije Rosing, Bart Speleers, André de Vos

Magazine, t.a.v. Emmy Bitter, Postbus 9208, 3506 GE Utrecht,

één maand vóór de oorspronkelijke inschrijvingsdatum

Advertenties PSH Media Sales, Martijn Penning,

fax 030-2738225, e-mail redactie@bg.fnv.nl

van enig voorafgaand jaar (zoals vermeld op de ledenpas)

026-7501860, martijn.penning@pshmediasales.nl

Slechtzienden FNV B Magazine verschijnt ook als Daisy,

door FNV Bondgenoten zijn ontvangen.

Ontwerp en vormgeving RAAK Grafisch Ontwerp, Utrecht

voor blinden en slecht zienden.

INGEZONDEN

REACTIES & MENINGEN De redactie verwelkomt alle reacties. Of het nu over FNV B Magazine gaat of je iets kwijt wilt over werk en inkomen. De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten. Mail naar redactie@bg.fnv.nl.

REACTIES SP versus Pvda

SP versus PvdA (2)

Ronald van Itegem stelt in zijn brief in FNV B Magazine 1 dat ‘we genaaid worden door de PvdA’ en roept de FNV-leden ‘op de enige linkse partij te stemmen: de SP’. Daar heb ik twee reacties op. Ten eerste blijkt - na enig googlen - de heer Van Itegem een actief SP-lid te zijn. Hij gebruikt ons blad dus voor reclame voor zijn eigen partij (en zoals ik SP-ers ken door meteen een ander te beschadigen). Lekker integer. Ten tweede verwart hij twee zaken. Links zijn is iets anders dan overal tegen zijn en van de kant roepen dat anderen het fout doen. Lekker makkelijk.

Ik kan mij helemaal vinden in de reactie van Ronald van Itegem. In mijn ogen is de glans van de PvdA verdwenen en straalt de partij niet meer als de arbeiderspartij van Nederland. Na tientallen jaren mijn stem aan de PvdA gegeven te hebben, gaat mijn stem nu al weer een paar jaar naar de SP. Jammer vond ik het dat velen bij de laatste verkiezingen op het laatste moment toch maar niet op de SP stemden, maar bij hun 'vertrouwde' PvdA bleven. Alle PvdA stemmers die van plan waren om SP te stemmen, maar daar op het laatste moment weer van dat voornemen afstapten en alsnog bij de PvdA bleven, zou ik ook willen oproepen om in het vervolg op de - m.i. - enig echte arbeiderspartij SP te stemmen.

Met vriendelijke groet, Erik van Esterik, FNV- en PvdA-lid

De dames van Toren C Geachte redactie, Allereerst proficiat voor uw blad. Het ziet er netjes uit. Toch zou ik graag een opmerking plaatsen over een citaat op uw voorpagina: ‘Soms wil je een collega het liefst dood hebben. Toch?’ Gelukkig staat er nog ‘Toch?’ Zoiets lijkt me niet juist, bovendien is het meer in de stijl van De Telegraaf (dat wil je echt niet) dan bijvoorbeeld De Volkskrant (relatief onpartijdig, in vergelijking tot de rest). Met vriendelijke groet, Miranda Nijboer

De dames van Toren C (2) Geachte redactie, Bij deze neem ik de vrijheid om te reageren op de ‘dames’ van Toren C, met recht een ‘ontregelend’ interview. Na het lezen

Met vriendelijke groet, Hans Heering van circa tweederde van dit artikel ben ik gestopt en heb de desbetreffende pagina’s uit het magazine verwijderd. Het kan toch niet zo zijn dat onder het mom van ‘absurde satire’ een dergelijk taalgebruik getolereerd wordt in dit magazine voor ons allemaal! Het gaat veel te ver en in plaats van een positieve bijdrage te leveren aan hetgeen waar de vakbond voorstaat namelijk het onderhouden van normen en waarden en het samen sterk staan in de samenleving, is het de zoveelste negatieve bijdrage aan populaire egocentrische uitingen van het individu, juist datgeen wat onze maatschappij ondermijnt. Met vriendelijke groet, P.v. Broekhuizen

02’13 FNV•B•MAGAZINE

MIJN MENING Een positief geluid Ik wil graag, in deze voor zoveel mensen toch wel sombere tijden, een positief geluid laten horen. In 2012 ben ik na zeven jaar ontslagen bij mijn werkgever. Ik ben toen enorm goed bijgestaan door een zeer kundige raadsvrouw van FNV Bondgenoten. Zij heeft mijn zaak professioneel en persoonlijk betrokken behandeld en uiteindelijk zijn we tot een, voor mij, zeer goeie regeling kunnen komen. Ik ben daar tot op de dag van vandaag nog steeds erg blij om. Maar….ik was zonder werk! Datzelfde jaar ben ik 50 geworden en ik zag het bij tijd en wijlen erg somber in. Toch is het mij gelukt om binnen vier maanden weer een geweldig nieuwe baan te vinden. Hoe zwaar en somber het leven soms ook lijkt, denk positief en blijf vooral werken aan je netwerk. Probeer niet bij de pakken neer te gaan zitten maar hou je hoofd omhoog en blijf positief denken! foto HH

José Maas, Harderwijk

Ouderen moeten salaris inleveren

BOEM!

Errol Keyner lanceert, in FNV B Magazine 2, (pag. 9), een van die goedkope kreten, waar rechts zo goed in is. In de eerste plaats : waar haalt hij het vandaan dat ouderen minder presteren ? Onderzoek heeft al vaker aangetoond dat dat een nergens op gebaseerde veronderstelling is. Hoe meet je productiviteit ? Soms is dat gemakkelijk, vaker is het volkomen subjectief. Worden jongeren goed betaald voor hun (eventueel) hogere productiviteit? Helemaal niet! Kortom Errol: denk eerst eens na, voordat je goedkoop probeert te scoren over de ruggen van jong en oud, die de echte economie van Nederland vormen.

Inderdaad een triest gebeuren bij familie Van Ree. (FNV B Magazine 1, pag. 6) Alleen wil ik van u graag vernemen of er ook bij u signalen binnen komen waarbij mensen zover in de put zijn beland waarbij energieafsluitingen, huisuitzetting en zelfs hierdoor als enige oplossing zelfmoord hebben plaatsgevonden? Floortje van Ree is niet het enige en meest schrijnende geval.

Paul Bekker, Haarlem

Met minder opgewekte groet, Charles Stoutjesdijk

WIL JE OOK ERGENS OP REAGEREN? STUUR JE REACTIE NAAR REDACTIE@BG.FNV.NL

SAMENLEVING

DE DAMES VAN PRINS DOKKUM tekst Bart Speleers - foto Jaap Spieker

In Dokkum staan 34 vrouwen al maanden op de barricaden voor de baan van hun man. Ze brengen politici, sympathisanten en de pers in beweging voor hun taaie strijd. ‘Ben je boos? Nou, ik ben nog bozer.’

02’13 FNV•B•MAGAZINE

p een dag in januari krijgt Arda de Boer, adviseur Levensbeschouwelijke educatie, op haar werk een telefoontje van haar man Jan. Hij heeft slecht nieuws: hij is ontslagen. Net als 33 collega’s van hem, bijna het voltallige personeel van Prins in Dokkum. “Hè, hoe kan dàt nou?”, vraagt Arda zich verbijsterd af. Een jaar eerder was er op het personeelsfeest nog volop geproost, het ging fantastisch met het bedrijf. De directeur prees het personeel met hun inzet voor het best lopende bedrijfsonderdeel van het Noorse moederbedrijf. Het bedrijf, dat onder meer vangrails maakt, is ook daadwerkelijk een gezonde onderneming. Waarom dan ontslag, vraagt Arda haar man aan de telefoon. Tja, antwoordt hij, de productie gaat naar Duitsland en Polen vanwege de goedkopere arbeidskrachten, de fabriek in Dokkum sluit de poort en het personeel wordt de laan uitgestuurd met drie weken salaris. “Wàt, drie weken?” Bijna valt Arda voor de tweede keer van haar stoel.

VERKWANSELEN Gerda Vis, eigenaar van een uitgeverijtje, hoort over het ontslag als haar partner Willem die dag thuiskomt van zijn werk als onderhoudsman bij Prins. “Dit kan toch niet bestaan, dat zo’n goed bedrijf verkwanseld wordt?”, was haar reactie. Woedend is ze. Zo razend dat ze de dag erna bijna alle politieke partijen in de Tweede Kamer mailt. “Eigenlijk wist ik helemaal niet wat ik daarmee wilde bereiken”, vertelt ze nu. Maar het gevoel van onrechtvaardigheid zat haar zo dwars dat ze wel iets móest doen. Gaat een bedrijf failliet door de afnemende vraag naar producten, dan kan Gerda daar mee leven. Maar een goedlopende onderneming de nek omdraaien en de werknemers - die er vaak al dertig jaar of langer werken - en hun gezinnen in de ellende storten? Nee, dat gaat er bij Gerda niet in. Ze steekt een vinger op. “Geld maken, dat is het enige wat voor die mensen daarboven, in Noorwegen, telt.” Toen het Noorse moederbedrijf Saferoad drie jaar geleden het Dokkumse Prins overnam, zou dat het eind van het voormalig familiebedrijf betekenen, had de hoogbejaarde oud-directeur Pier Prins voorspeld. Want de eigenaar van het moederbedrijf is een investeringsmaatschappij, dat bekend staat om het opkopen, in delen knippen en doorverkopen van bedrijven voor zoveel mogelijk winst. Dat is wat er ook nu werkelijk gebeurt, zegt Gerda. “Door een schimmige, boekhoudkundige truc lijkt het alsof Prins een verlieslijdende onderneming is. En dat stelt Saferoad in staat om ons bedrijf te verkwanselen.”

VAN BOORD SPRINGEN Na de aankondiging van het ontslag komt het circus op gang. De vakbonden worden ingeschakeld, de personeelsvertegenwoordiging roert zich, de werknemers beraden zich over acties. En Arda belt met Gerda: “Ik hoor dat jij boos bent. Nou, ik ben nog veel bozer.” Het telefoontje markeert het begin van een maandenlange nationale en internationale campagne, waarin de vrouwen van de Prins-medewerkers het beleid van het bedrijf aan de kaak stellen. Op de dag van het gesprek tussen Gerda

‘Geld maken is het enige dat telt’ en Arda, dwingen de dames een onderhoud af met de directeur van Prins, die hen met open armen ontvangt. Wat willen jullie drinken, vraagt hij beleefd. “Een glas water”, zegt Arda. “Want we komen niet voor de gezelligheid.” De directeur legt een rapport met cijfers voor de dames neer. Prins lijdt verlies, is zijn boodschap. Zonder erin te kijken schuift Gerda het rapport over het bureau, terug naar de directeur. “Wij komen niet voor de cijfers, wij komen voor de mensen.” Waarom doe jij niks voor je mannen en lieg je over cijfers, houdt het tweetal de directeur voor. Een jaar geleden ging het toch ‘fantastisch’? Nou, reageert de directeur, het bedrijf lijdt al een aantal jaar verlies. En daarover een beetje liegen, deed hij voor ieders bestwil. Een cruiseschip met een gat in de romp, daar zeg je toch ook niets over? Veroorzaakt alleen maar paniek. Gerda reageert: “Nu je het toch over een cruiseschip hebt: herinner jij je de Costa Concordia nog? En wie sprong er het eerst van boord toen dat schip op de klippen liep? De kapitein. En dat doe jij ook, je springt van boord en laat je bemanning verzuipen.” Een stevig gesprek volgt en de dames beloven de directeur reuring: acties, demonstraties, benaderen van politici en betrekken van media.

PROTESTEN AAN DE POORT Het tweetal vormt samen met Greetje Wiersma, communicatiemedewerker bij een bank, een actiecomité, waar de andere vrouwen van Prins Dokkum zich bij aansluiten. Het comité trommelt de media op om een petitie aan te bieden aan de Noorse directeur, die Prins Dokkum zal bezoeken. Als deze niet komt, loopt het uit op een confrontatie met de Nederlandse directeur. Omringd door camera’s van Omrop Fryslân en Hart van Nederland en journalisten van de schrijvende pers overhandigt het comité hem een petitie namens alle vrouwen. Ook schrijven de dames en een aantal dochters >>

KRACHTIGE MENSEN In een krachtige vakbond zijn mensen in staat hun problemen met werk en inkomen samen op te lossen. Krachtige mensen kunnen verandering tot stand brengen individueel en collectief.

KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL KRACHTIGE MENSEN

SAMENLEVING

persoonlijke brieven naar de bestuursvoorzitter van het Noorse moederbedrijf. Weken van protesten aan de poort volgen. Op Internationale Vrouwendag hangen de vrouwen gele tulpen aan de hekken van Prins en houdt de burgemeester een toespraak. Het comité haalt Tweede Kamerleden naar Dokkum, die hun steun betuigen, en Kamervragen aan minister Asscher stellen. Er gaat een brief naar de Noorse

‘Ik ben vrolijk boos’ iersma Greetje en Gerrit W

ambassadrice. Kan zij haar landgenoten bewegen eerlijk en respectvol om te gaan met de families van Prins? Het comité weet een artikel geplaatst te krijgen in een Noorse krant in de regio waar de bestuursvoorzitter woont. De ceo is not amused.

MET DE BUIT VERTREKKEN

Gerda en Willem Vi

er Arda en Jan de Bo

De groep vrouwen opereert los van hun partners en de vakbonden, die hun eigen strijd voeren, bezweert het comité en hun mannen in de woning van Gerda en Willem in het centrum van Dokkum. De inzet van de partners zorgt voor een andere dimensie aan het actievoeren, zegt Jan de Boer, constructeur bij Prins. “De vakbonden, de personeelsvertegenwoordiging, het bedrijf, ieder heeft zijn eigen, bekende rol. Maar de rol van de vrouwen is nieuw en onbekend. Het heeft veel media-aandacht opgeleverd, omdat nooit eerder vrouwen actievoerden voor de banen van hun mannen.” De werknemers van Prins waarderen de acties van hun vrouwen. “Zij willen voor ons opkomen, echt iets doen”, zegt Willem Vis. “Dat juich ik toe.” Toch is de stemming vandaag bedrukt. Overleg over het sociaal plan is weer vastgelopen. De drie weken salaris die elk ontslagen werknemer mee naar huis zou krijgen, werden zes maanden salaris, maar dan moet het personeel al het verweer staken. Geen optie, volgens de mannen. Nog geen goed sociaal plan en de fabriek sluit 1 juli de poorten. Wat hebben de acties eigenlijk opgeleverd? “Misschien dat anderen er iets aan hebben en het discussie oplevert”, verzucht Arda. “Want wat bij Prins gebeurt, zie je overal in Nederland. Een multinational of investeringsmaatschappij komt binnen en vertrekt een paar jaar later met de buit, werknemers berooid achterlatend.” Aan die praktijken moet paal en perk worden gesteld, vinden de dames. Arda: “Misschien zijn we roepende in de woestijn, maar we moeten toch wat?” Gerda knikt. “Klopt. En later kunnen we nooit zeggen dat we niets gedaan hebben. We hebben gestreden.” Daarom is Arda ook niet bitter, vertelt ze. “Ik ben van binnen echt kwaad, maar ik ben niet bitter boos. Ik voel me vrolijk boos.” ■

02’13 FnV•B•MAGAZIne

Voor & teGen

Aldert Boonen Ad PlAnken

econoom FnV Bondgenoten

Voorzitter Vereniging Basisinkomen

Basisinkomen moet ingevoerd tekst Peter Beekman foto’s Liesbeth Dinnissen

“Basisinkomen is een geboorterecht, dat in de grondwet vastgelegd zou moeten worden. Als iedereen gelijk geboren wordt, delen we ook gelijk in de bronnen van de natuur. Het is onzin dat het onbetaalbaar is om elk individu een basisinkomen te bieden van ongeveer 1200 euro. Talloze rekenmodellen weerleggen dat. Het kost 24 miljard per jaar. Wat is dat vergeleken met de staatsschuld of de miljarden aan belastingontduiking en fraude? Het is een gebrek aan politieke wil als we het niet invoeren. Onrechtvaardig dat Rutte het ook krijgt, zegt u? Waarom? Meneer Rutte is toch ook geboren? In principe krijgt iedereen het, ongeacht leeftijd en gezinssamenstelling. Veel uitkeringen komen te vervallen. Dat scheelt veel geld, rompslomp en de controleinstanties kun je opheffen. De armoedeval verdwijnt. Betalen voor arbeid is onethisch. Basisinkomen zorgt voor een loskoppeling van inkomsten en arbeid. Daarmee krijg je een andere relatie tot werk. Dan kun je kiezen voor iets waar je je ziel en zaligheid in legt. Natuurlijk wordt er dan nog schoongemaakt. Iedereen wil wat doen, met mensen te maken hebben. En denk eens aan de kleine ondernemer of zelfstandige: hij hoeft niet bang te zijn als het even tegenzit. Het biedt bestaanszeker heid. Het bestrijdt ook criminaliteit. Jongeren kunnen langer leren en er is minder reden tot afgunst.” ■

“Voor niks gaat de zon op. Jaarlijks een kleine 14.000 netto euro voor ieder een…dat is meer dan wat een schoon maker verdient! Moet je je voorstellen dat Rutte dat bovenop zijn salaris krijgt. Ik vind dat onrechtvaardig. Wie gaat dat betalen, als je iedereen te pas en te onpas geld geeft. Dat kost de staat grofweg 240 miljard per jaar. Meer dan zorg, onderwijs, veiligheid, wegen en ontwikkelings samenwerking bij elkaar. Een gezin met twee kinderen zou in de ideale situatie van de Vereniging Basisinkomen 60.000 euro krijgen. Waarom zou je dan nog gaan werken? Niet voor je inkomen. Werk moet lonen. Ja, allerlei leuke, creatieve dingen doen, maar wie maakt er schoon, werkt in de fabriek? En hoe komt de overheid aan geld voor de politieagent, de onderwijzer en de verpleegkundige? Iedereen moet economisch zelfstandig zijn. Je eigen broek ophouden in principe, en als je dat niet kan springt de gemeenschap bij met een uitkering. Je wilt toch niet totaal afhankelijk zijn van de samenleving? Wat als opeens de opvatting verandert? Weg basisinkomen. Dan sta je daar! Nee, slecht idee. Waar ik wel voor ben is om het inkomen niet te belasten tot 20.000 euro, met daarboven een vlaktaks en een toptarief. Dan kun je ook de zorgtoeslag, huursubsidie en hypotheekrenteaftrek afschaffen. Scheelt bureaucratische rompslomp én is rechtvaardig.” ■

basisinkomen.nl

Twitter: @aldertboonen

VOOR OF TEGEN? STEM! FNVBONDGENOTEN/VOORENTEGEN

Uitslag vorige stelling: Ouderen moeten salaris inleveren VOOR 60% TEGEN 40%

HANDIG

Strijd & kracht De gebalde vuist – symbool van de kracht van de arbeidersbeweging. Strijd voor rechtvaardigheid. Nu blijkt dat een gebalde vuist ook helpt om je geheugen te versterken. Dat concluderen onderzoekers van Montclair State University in New Jersey. Dat werkt zo: bal je rechtervuist gedurende 90 seconden. Bal vervolgens je linkervuist. Wat blijkt? Mensen die dat doen kunnen beter woorden uit hun hoofd leren. Vakbondsgroet! ■

Terug naar kantoor Huh? De baas van internetmultinational Yahoo vindt dat de werknemers niet meer thuis mogen werken. Daar is het thuiswerken zo ongeveer uitgevonden. Ceo Marissa Meyer is tot de conclusie gekomen dat het van belang is ‘één Yahoo te vormen, en dat begint met fysiek samen zijn’, valt te lezen in het webzine AllThingsD. Thuiswerken is niet efficiënt en de kwaliteit van de prestaties zou er

USB-frisje Tijdens een warme, zonnige zomerdag drink je natuurlijk liever koude drankjes op het terras, maar helaas moet er ook gewerkt worden. Deze usb-koelkast helpt je die plakkerige werkdagen door. Aangesloten op je pc of laptop koelt het apparaat een blikje fris binnen vijf minuten tot een aangename 8,5 graad. ■ De usb-koelkast is te koop via gadgethouse.nl en kost 29,95 euro

ook onder lijden. Voorts zegt ze: “De beste besluiten en inzichten komen soms voort uit praatjes op de gang of in de kantine.” Voortschrijdend inzicht. Voor honderden medewerkers heeft dit grote gevolgen. Ze moeten weer gaan forenzen en braaf op kantoor komen. Zo niet, dan kunnen ze hun biezen pakken. Meyer trad vorig jaar zomer aan en maakte zich direct populair door het eten in het bedrijfsrestaurant gratis te maken. Die populariteit zal nu wel fiks zijn gedaald. ■

Jongeren uitgeblust Je bent jong en kan de hele wereld aan. Nou niet dus. Steeds meer jongere werknemers krijgen een burn-out zeggen deskundigen in het dagblad Spits. Eerder kwamen de psychische en vermoeidheidsklachten vooral voor bij de leeftijdsgroep tussen de 35 en 45 jaar, maar de groep tussen de 25 en 35 jaar krijgt ook steeds vaker te maken met een burn-out. “Van de 243 mensen met een burn-out die we begeleiden, is 18 procent jonger dan 33 jaar”, zegt Barbara Martens,

oprichter van Gingermood Coachmatchers, die onder andere mensen met een burn-out begeleidt. “Ik vind dat nogal wat, zo jong en al totaal uitgeput en overbelast zijn.” Onzekerheid, een laag zelfbeeld in combinatie met hoge verwachtingen spelen volgens Martens een grote rol. “De Y-generatie, geboren na 1980, ziet in de media vooral uiterlijk mooie, perfecte mensen van de eigen leeftijd, die altijd gelukkig en succesvol zijn. Dan kijken ze naar hun eigen leven, en dat lijkt daar dan niet op.” ■

02’13 FNV•B•MAGAZINE

Slechte sfeer op werkvloer door crisis De economische crisis zeurt maar door. De werkloosheid stijgt gestaag. Verschrikkelijk voor mensen die hun baan verliezen, maar ook zij die wel werk hebben, lijden eronder. Uit een enquête van vacaturesite Jobbird.com komt naar voren dat 84 procent van de ondervraagden een relatie leggen tussen de crisis en de sfeer op hun werk. Er heerst spanning - collega’s zijn wantrouwend jegens elkaar…wie vliegt eruit? 13 procent zegt dat het niks uitmaakt. 3 procent (weinig, maar toch) ziet zelfs een positief effect: de boze buitenwereld zorgt voor saamhorigheid en een hechter team. ■

Geschoren been en huidkleurige onderbroek De dames van de Duitse drogisterijketen Budnikowsky moeten van de directie, als ze een rok dragen, hun benen scheren. Felle nagellak mag niet, pumps evenmin. Mannen mogen een baard dragen, maar dan wel een ‘gut ausrasierten Voll-oder Obenlippenbart’. Zo gaan de eisen voor het uiterlijk van de werknemers nog een zestal pagina’s door. Deze lijst wordt ook gehanteerd bij functioneringsgesprekken. De vakbond vindt dit veel te ver gaan. Natuurlijk mag je vragen dat je medewerkers er verzorgd uitzien: ze verkopen immers verzorgingsartikelen en cosmetica. Maar zulke voorschriften reiken te ver in de persoonlijke levenssfeer. Inmiddels heeft Budnikowsky de eisen ingetrokken. De Zwitserse bank UBS maakte het eind 2010 ook bont: de dresscode schreef voor dat de medewerksters een huidkleurige slip dienden te dragen en de mannen een das. Met Windsor-knoop. ■

foto HH

Jaarsalaris in een uurtje verdiend Nu Hillary Clinton geen minister van Buitenlandse Zaken meer is, klust ze wat bij als spreker op conferenties en bij bedrijven. Dat lijkt inhoudelijk misschien een minder interessante baan, maar financieel gezien gaat Clinton er flink op vooruit. Volgens Amerikaanse media verdient zij met een uurtje spreken 200.000 dollar, zo’n 149.000 euro. Als minister moest ze daar een heel jaar voor werken. Ook echtgenoot Bill doet het leuk als spreker. In de tien jaar na zijn vertrek uit het Witte Huis heeft de oudpresident zo’n 66 miljoen euro verdiend met zijn praatjes. ■

foto HH

LIJF IN BEDRIJF

FNV•B•MAGAZINE

Decibels tekst Peter Beekman - foto Chris Pennarts

an te veel lawaai op het werk word je doof. Meet daarom de herrie op je werk met de FNV Decibelmeter! Deze gratis app voor iPhone en Android (download ‘m op fnv.nl/decibelmeter)laat zien aan welk geluids volume, aangegeven in decibel (dB), je wordt blootgesteld op je werk. Ook krijg je advies met betrekking tot je werksituatie: is het nog veilig of niet en wat moet je doen? Of de herrie schadelijk is voor je oren, hangt af van het volume en de tijdsduur. In de Arbowet is de risicogrens vastgesteld vanaf 80 dB. Boven 80 dB is je werkgever verplicht om gehoorbescherming te geven. Boven 85dB moet je werkgever meer structurele maatregelen nemen. En in arbocatalogi zijn soms strengere normen afgesproken.

Lawaai op het werk Gehoorschade als gevolg van continu te veel herrie op het werk is een van de meest gemelde beroepsziekten in Nederland. Het gebruik van adequate gehoorbescherming kan slechthorendheid, doofheid en andere beschadigingen voorkomen.

Wanneer is lawaai schadelijk? Lawaaidoofheid kan ontstaan als je elke werkdag 8 uur blootstaat aan meer dan 75 dB. Dat is de dagdosis. De wettelijke norm begint echter bij 80 dB. Rekenen in decibellen gaat anders dan met ‘gewone’ getallen: met elke 3 dB erbij verdubbelt de hoeveelheid geluidsenergie, zodat de veilige blootstellingsduur halveert. Uitgaande van de huidige norm (‘8 uur werken in 80 dB is veilig’), kun je bij 83 dB dus nog maar 4 uur per dag zonder risico werken. Het probleem is dat een verschil van 3 dB voor mensen zelf nauwelijks hoorbaar is. Een tweemaal zo grote geluidssterkte ervaar je zelf pas als het geluid 10 dB harder is. Daarom onderschatten de meeste mensen de schadelijkheid van geluid.

Wat zijn de maatregelen? Als je werkt in een ruimte met een geluidsniveau boven 80 dB, is je werkgever verplicht om iedereen voor te lichten over de risico’s en je gehoorbescherming te geven. Als je dagelijks wordt blootgesteld aan lawaai dat boven 80 dB uitkomt, heb je recht op periodieke gehoortesten. fnv.nl/decibelmeter Kijk ook op arbobondgenoten.nl

grenzeloos

Leven van vuiLnis Koeienbotten, plastic, metaal - daar zijn de afvalrapers van Dhaka dagelijks naar op zoek om in hun onderhoud te voorzien. Onder barre omstandigheden. De bond steunt hen. tekst en foto’s Marije Rosing

“L

iever een bijdrage voor een project van FNV Mondiaal, dan cadeaus voor ons”, vonden de drie hoofdbestuurders van FNV Bondgenoten Anja Jongbloed, Henk van der Kolk en Willem Noordman die eind maart afscheid namen. In samenspraak met FNV Mondiaal, kozen zij voor het Waste Pickers -project van de Bangladesh Occupational Safety, Health and Environment

Foundation (OSHE). Deze ontwikkelingsorganisatie ondersteunt afvalrapers op de vuilnisbelt van Dhaka bij het verbeteren van hun situatie. “Het bijzondere aan dit project is dat vrouwen die daar onder barre omstandigheden werken en leven de kracht hebben zich te organiseren om hun kinderen een beter toekomstperspectief te bieden”, verklaart Anja Jongbloed hun keuze. Met steun van FNV Mondiaal

02’13 FnV•B•MAgAzIne

heeft OSHE Foundation met de vuilnisrapers vakbondsgroepen gevormd. Ook krijgen hun kinderen de mogelijkheid onderwijs te volgen. Jongbloed: “Zo zie je dat vrouwen een belangrijke rol kunnen spelen in het emancipatieproces van een hele klasse.” FNV Mondiaal steunt het Waste Pickers-project nu ruim een jaar. Dit kunnen zij niet alleen doen met behulp van incidentele giften, maar ook dankzij afspraken over internationale solidariteit in cao’s. Binnen de cao Kunststof en Rubber is 10.000 euro per jaar voor projecten vrijgemaakt, vertelt vakbondsbestuurder Nurettin Altundal. “Het Waste Pickersproject sluit aan bij de producten in deze sector. We moeten elkaar bijstaan in onze strijd voor verbetering, waar ook ter wereld. Als sector kunnen we er trots op zijn dat dit project van FNV Mondiaal mede dankzij onze steun van de grond is gekomen.”

Zwermen vliegen Die steun is hard nodig. Elke dag zoeken honderden afvalrapers op de immense vuilnisbelt van de hoofdstad van Bangladesh in de brandende zon of stromende regen naar recyclebaar materiaal. Ze trotseren de gevaren van rondrijdende vrachtwagens en kranen, schadelijke gassen, de indringende stank van rottend huisvuil en grote zwermen vliegen. Terwijl de enorme gele kranen met hun grijparmen nieuwe ladingen van vuilniswagens afscheppen, wachten tanige vrouwen, jonge mannen en kinderen op korte afstand tot het veilig genoeg is om op de 'verse' aanvoer af te snellen. Tussen het afval van de miljoenen inwoners van Dhaka, zoeken zij naar plastic, koeienbotten en metaal. “Voor een kilo plastic krijg ik momenteel 23 cent, voor een kilo botten 7 cent”, vertelt afvalraper en activiste Rina (32). De bedragen die tussenhandelaren voor recyclebaar materiaal willen geven, wisselen sterk. De dagen op de vuilnisbelt zijn zwaar. “Het werk is gevaarlijk en ongezond”, zegt ze. “Ik heb vaak rugpijn en ademhalingsproblemen. En je moet voortdurend uitkijken dat je niet onder een truck komt.” Een paar maanden geleden kwam een vrouwelijke collega om het leven toen zij werd overreden. Ook raken veel arbeiders gewond door stukken glas of scherp metaal die tussen het vuilnis zitten. “Gelukkig hebben we sinds een paar maanden rubberen laarzen en handschoenen om ons te beschermen”, vertelt Rina, terwijl ze trots haar nieuwe uitrusting showt.

minder ongelukken Eind 2012 heeft OSHE Foundation veiligheidspakketten aan de afvalrapers uitgedeeld en trainingen gegeven over het belang van beschermingsmaterialen en hoe die gebruikt moeten worden. Rina draagt tijdens het werk nu ook een fluorescerend oranje

werkhes met het logo van OSHE en een knalgele pet. Wilma Roos van FNV Mondiaal, die als beleidsmedewerker direct bij het project betrokken is, stelt dat dit soort relatief kleine aanpassingen vaak een grote positieve uitwerking hebben. “Een van de vrouwen die ik tijdens mijn laatste bezoek ontmoette, was moeilijk ter been door een ongeval met een truck zes jaar geleden. Nu ze deze goed zichtbare werkkleding dragen, is de kans op ongelukken sterk verminderd.” De werkhessen met logo verhogen niet alleen de veiligheid, maar geven de afvalrapers ook een identiteit, het gevoel dat ze ergens bijhoren. Dat is erg belangrijk, benadrukt Omar Faruq, programmamanager van OSHE. Naast gezondheidsklachten, fluctuerende prijzen en gebrek aan faciliteiten is sociale uitsluiting een probleem. “Ik durf vaak niet tegen andere mensen te vertellen dat ik afvalraper ben, omdat ze me dan mijden”, vertelt Jesmin (25). Reka (31) beaamt dit: “Ze zeggen dat we niets kunnen en geen rechten hebben. Maar wij doen goed werk - zonder ons zouden de mensen in Dhaka verloren zijn.”

‘Vrouwen spelen belangrijke rol bij emancipatie’

ToekomsTperspecTief Ondanks het belang van het werk voor de inwoners van Dhaka, willen veel afvalrapers liever niet dat hun kinderen op de vuilnisbelt werken. Rina is ervan overtuigd dat haar kinderen een betere toekomst tegemoet gaan: “Ze gaan nu naar school.” Tussen de woonwijk en de vuilnisbelt staat een schooltje, waar in twee kleine ruimtes twee onderwijzers en een verzorgster kinderen in de leeftijd van 1 tot 14 jaar onderwijs en opvang bieden. OSHE levert schoolspullen en een gratis maaltijd. Hoewel de faciliteiten verre van optimaal zijn, verwachten de ouders dat de school een nieuw perspectief biedt. “Onderwijs is essentieel voor een betere toekomst”, zegt Reka. Ze kan zelf niet lezen of schrijven, omdat haar ouders dat niet konden betalen. “Ik heb de kans om mijn kinderen een opleiding te bieden met beide handen aangegrepen.”In het schoolgebouw organiseert OSHE ook een aantal keer per jaar Health Camps, waar de vuilnisrapers een gratis medisch onderzoek kunnen krijgen. Door het ongezonde en zware werk kampen veel van hen met gezondheidsproblemen. “Eigenlijk zouden we hier op het terrein permanent een dokter moeten hebben”, vindt Jesmin.

HefT in eigen Handen Het regelen van concrete voorzieningen is belangrijk om te laten zien dat we het beste voor hebben met deze groep mensen, zegt Omar Faruq van OSHE. “Maar dat is niet het enige wat we doen - we zijn >>

grenzeloos

bezig de vuilnisrapers te organiseren.” Dat is niet gemakkelijk. “Omdat ze illegaal op de vuilnisbelt werken, gedoogd door de stadsafval-managers ter plekke, kunnen ze nauwelijks ergens aanspraak op maken. Ook worden ze vaak gediscrimineerd en uitgebuit, waardoor ze buitenstaanders niet snel vertrouwen.” Rina is samen met een mannelijke collega leider van een van de vijf groepen afvalrapers die momenteel actief zijn. Elke groep heeft veertig tot vijftig leden die dagelijks met elkaar praten over arbeidszaken. De groepsleiders proberen hun collega's ervan te overtuigen dat zelforganisatie nodig is om hun situatie te kunnen verbeteren. Rina: “Vertrouw me alsjeblieft, zeg ik tegen andere vuilnisrapers, we proberen iets te veranderen.” Uiteindelijk willen de groepsleiders dat de overheid zorg draagt voor hun basale arbeidsrechten. Maar Rina beseft dat ze eerst het heft in eigen handen moeten nemen: “Willen we het bestaande scenario veranderen, dan moeten we bij onszelf beginnen.”

‘Ze horen nu ergens bij’

inspiraTie

GRENZELOOS SOLIDAIR We zijn solidair over de landsgrenzen heen. En zetten ons in voor een sterke vakbondspositie wereldwijd.

KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL GRENZELOOS SOLIDAIR

Verandering kost tijd, weten Rina en Faruq, maar de eerste stappen zijn gezet. Faruq is blij dat vakbondsleden in Nederland willen bijdragen aan het welzijn van de afvalrapers in Dhaka. “Maar ondersteuning hoeft niet alleen uit een land als Nederland te komen”, vindt Wilma Roos van FNV Mondiaal. “Juist door uitwisseling met de ervaren Indiase vakbondsorganisatie SEWA en het Platform Waste Pickers, kunnen ze in Dhaka veel leren.” Oudhoofdbestuurslid Anja Jongbloed vindt die verbinding, die internationale solidariteit, heel belangrijk. “Door de situatie van vakbonden aan de andere kant van de wereld bij leden hier onder de aandacht te brengen, creëer je betrokkenheid. Ook kan de strijd van vakbonden in andere landen een bron van inspiratie zijn voor Nederlandse vakbondsleden”, meent Jongbloed. “We moeten ons niet laten ontmoedigen nu we sommige van onze verworvenheden aan het kwijtraken zijn. Als die vrouwen de kracht hebben om zich onder zeer moeilijke omstandigheden op een vuilnisbelt te organiseren, dan kunnen wij dat ook,” zegt ze strijdbaar. De uitnodiging van de vertrekkende bestuursleden om een gift te doen aan het Waste Pickers project van FNV Mondiaal leverde een bedrag van 13.000 euro op. Jongbloed roept mensen op te blijven doneren. “Ik hoop dat de kinderen van de afvalrapers die nu naar school gaan, in de toekomst kunnen vertellen wat dat in hun leven heeft betekend, en dat hun moeders trots kunnen zijn op wat zij samen met hun kinderen en internationale steun hebben bereikt.” ■ Steun de vuilnisrapers van Dhaka met een donatie. Voor 3 euro per maand kunnen afvalrapers als Rina veilig werken. Maak jouw gift over op bankrekeningnr. 136000 o.v.v. waste pickers FNV B Magazine.

Afvalraper en activ

iste Rina (32)

- Advertentie -

INFOGRAPHIC

HOE MEER LEDEN, HOE MEER LOON samenstelling en tekst Peter Beekman m.m.v. Dirk Kloosterboer - infographic Ymke Pas

Onderzochte sectoren: Dienstverlening Transport en Logistiek

Handel Industrie en Metaal

Uurloon in euro’s (2010) 30

Ierland

Duitsland

Groot-Brittannië

Nederland

Frankrijk

Spanje

Italië

Portugal

Polen

Hongarije

10%

Organisatiegraad in procenten

Bron: Eurostat/OECD, Foto: Shutterstock

20%

30%

02’13 FNV•B•MAGAZINE Het loont om lid van de vakbond te zijn. Hoe hoger de organisatiegraad, hoe hoger het uurloon. Dus hoe meer mensen zich aansluiten bij de vakbeweging, hoe hoger het gemiddelde uurloon in diverse sectoren. Frankrijk is een geval apart: ondanks de lage organisatiegraad van 7.6 procent is het gemiddelde uurloon relatief hoog. De verklaring? De vakbonden zijn daar zeer actief en strijdvaardig, waardoor ze een sterke positie hebben.

Uurloon in euro’s (2010) 30 Denemarken

Noorwegen

Luxemburg

België Zweden

60%

70%

Organisatiegraad in procenten

ACTUEEL

GAPEND AOW-GAT De opschuivende pensioenleeftijd kost werknemers geld. Ze schieten er AOW bij in. Soms een maand, soms twee jaar. In het sociaal akkoord is betere reparatie wetgeving voorzien. tekst André de Vos - illustraties Elly Hees

ick van der Meulen zag de bui al hangen. De NS-machinist ging vorig jaar september met de vut, na 43 dienstjaren. Hij wordt in 2018 65. Dan stopt zijn vut en krijgt hij zijn ‘gewone’ pensioen. Op zijn AOW moet hij dan nog ruim een jaar wachten. De AOW-leeftijd ligt in 2018 op 66 jaar. Daar komen in 2019 vier maanden bij. “Ik heb hardnekkige pogingen gedaan om te mogen blijven bij NS. Want ik zag dat er een fors financieel gat aankwam.” Het later ingaan van de AOW kost Van der Meulen 11.000 euro. En omdat zijn vrouw in hetzelfde schuitje zit, wordt hun AOW-gat twee keer zo groot. “Als ik straks 65 word, houd ik alleen het aanvullend pensioen van NS over. Te weinig om van te leven. We zijn nu al aan het rekenen hoe we kunnen schuiven met ons

geld. In het ergste geval moet de auto eruit, abonnementen opzeggen. Ik blijf optimistisch, we vinden wel een oplossing. Misschien zeg ik gewoon tegen de hypotheekverstrekker dat ik de rente een tijdje niet betaal. Ben benieuwd naar de reactie.”

VEEL VERZET De opschuivende AOW-leeftijd veroorzaakt bij veel mensen een inkomensterugval. Eigenlijk zijn er twee ‘gaten’. Het kleine gat, waar iedereen last van heeft, is ontstaan doordat sinds vorig jaar de AOW pas wordt uitbetaald op de verjaardagsdatum. Dat scheelt geld voor wie aan het eind van de maand jarig is. De financiële gevolgen hiervan blijven beperkt tot maximaal een maand AOW. Het ‘grote’ inkomensgat treft mensen die nu al met vroeg-

02’13 FNV•B•MAGAZINE

pensioen zijn of bijvoorbeeld via een sociaal plan ontslagen zijn en op hun pensioen wachten. Als ze 65 worden, gaat hun vut of prepensioen over in een gewoon pensioen. Maar het AOW-deel – voor de meeste werknemers het grootste deel van het geld - ontbreekt dan nog. Er ontstaat een gat dat kan oplopen tot maximaal twee jaar gemiste AOW. Immers, de AOW-leeftijd gaat naar 67 jaar. Dan gaat het over bedragen tot 24.000 euro. Er is veel verzet tegen het AOW-gat. De FNV spande al een rechtszaak aan tegen het kleine AOW-gat, de zogenaamde verjaardagsregel. Die zaak ging verloren, maar er volgt mogelijk nog hoger beroep. Voor het grote gat wil de FNV een procedure aanspannen tegen de Staat. Bij de invoering van de hogere

VEEL VRAGEN Op de overbruggingsregeling was veel kritiek. In het sociaal akkoord is de regeling ruimer geworden. De grens van 150 procent is verhoogd tot 200 procent (38.000 euro, voor alleenstaanden) en 300 procent (57.000 euro, voor stellen). Dan gaat het over het inkomen in het jaar voor 65. De aanvulling in de periode van het AOW-gat blijft tot maximaal bijstandsniveau. De ruimere inkomensgrens betekent dat veel meer mensen voor de regeling in aanmerking komen. De sociale partners hadden graag gewild dat de regeling ook na 2018 zou doorlopen, maar dat voorstel heeft het kabinet niet overgenomen. Het betekent dus nog altijd dat vroegpensioeners die pas in 2019 hun eerste AOW krijgen, zoals Dick van der Meulen, nergens aanspraak op kunnen maken. Zij moeten maar vast gaan sparen voor het gat of een bijbaantje zoeken. “Niet iedereen heeft zo veel spaargeld en op latere leeftijd een baan gaan zoeken is natuurlijk kansloos,” zegt Bondgenoten-bestuurder Willem Banning. Hij heeft het afgelopen jaar heel veel vragen over het AOW-inkomensgat gehad. “Voor de meeste mensen die nu nog werken, is de latere AOW-leeftijd waarschijnlijk geen probleem. Zij kunnen langer doorwerken. Maar mensen die met vroegpensioen zijn gegaan of een sociale regeling hebben die tot hun 65e loopt, worden aan hun lot overgelaten.” Ook Banning is in verwarring over de precieze uitwerking van de overbruggingsregeling. “We moeten afwachten hoe de nieuwe afspraken uit het sociaal akkoord uitpakken, maar we gaan er natuurlijk alles aan doen om de regeling zo goed mogelijk te maken!”

MOOIE AFSPRAAK

AOW-leeftijd zijn er beperkte reparatiemaatregelen getroffen. Het kleine AOW-gat kan worden gedicht door de AOW in het eerste jaar meer uit te smeren. Een sigaar uit eigen doos, want de AOW’er krijgt niet meer geld, maar hetzelfde bedrag wordt over een langere periode gespreid. Voor het grote gat heeft staatssecretaris Klijnsma een overbruggingsregeling gemaakt. Wie in de twee jaar voor zijn pensioendatum 150 procent van het minimuminkomen heeft en door het AOW-gat onder bijstandsniveau dreigt te raken, krijgt aanvulling tot bijstandsniveau. Zonder dat er een vermogenstoets is. Het eigen huis komt dus niet in gevaar. De reparatiemaatregel is minimaal en tijdelijk. Wie na 2018 met pensioen gaat, kan er geen gebruik van maken. En juist dan dreigen de grootste gaten.

NS heeft als eerste werkgever afspraken gemaakt om het grote AOW-gat te dichten. Volgens bestuurder Roel Berghuis treft dat gat zo’n 1100 NS’ers die al met vroegpensioen zijn. In de cao is nu vastgelegd dat zij tijdens hun vroegpensioen af en toe aan de slag kunnen bij NS. Voor drie dagen per maand krijgen ze dan een bruto inkomen van 500 euro. Zo kan het AOW-gat gedeeltelijk worden gedicht. >>

HOE HET AOW-GAT DICHTEN > > > >

Langer doorwerken of weer gaan werken Sparen Pensioen eerder laten uitkeren Je oude baan terugclaimen (onduidelijk of dat juridisch kan)

ACTUEEL

DE VERHOOGDE AOW-LEEFTIJD Geboren

Je krijgt AOW in

Leeftijd als AOW start

Na 31 december 1947 en voor 1 december 1948

2013

65 + 1 maand

Na 30 november 1948 en voor 1 november 1949

2014

65 + 2 maanden

Na 31 oktober 1949 en voor 1 oktober 1950

2015

65 + 3 maanden

Na 30 september 1950 en voor 1 juli 1951

2016

65 + 6 maanden

Na 30 juni 1951 en voor 1 april 1952

2017

65 + 9 maanden

Na 31 maart 1952 en voor 1 januari 1953

2018

Na 31 december 1952 en voor 1 september 1953

2019

66 + 4 maanden

Na 31 augustus 1953 en voor 1 mei 1954

2020

66 + 8 maanden

Na 30 april 1954 en voor 1 januari 1955

2021

“De eerste reacties zijn overwegend enthousiast,” zegt Berghuis. “Het is een erkenning van het probleem én biedt mensen die al gestopt zijn bij NS de mogelijkheid om nog wat bij hun oude baas bij te verdienen.” De regeling moet nog wel in detail worden ingevuld. Berghuis: “Het zal niet altijd mogelijk zijn om mensen in hun oude functie een paar dagen te laten werken. Mensen zullen beschikbaar moeten zijn voor ander werk dan ze voor hun vroegpensioen deden. Net waar NS op dat moment behoefte aan heeft. En we moeten ook oppassen dat er geen verdringingseffecten plaatsvinden. Het mag niet zo zijn dat reguliere banen op deze manier overbodig worden. Maar op zich denk ik dat we nu een mooie afspraak hebben.” Dick van der Meulen weet nog niet of hij van de regeling gebruik zal maken. “Ik wacht af hoe dat verder uitpakt. Ik ben niet te beroerd om heel ander werk bij NS te doen. Ik zal in de huidige opzet waarschijnlijk niet als machinist aan de slag kunnen en dat vind ik toch het mooist. Misschien is er een aanpassing mogelijk dat je bijvoorbeeld meer dagen per maand werkt en dan wél in je oude functie. Meer dagen zou sowieso fijn zijn. Want 500 euro per maand bruto is natuurlijk mooi meegenomen, maar daarmee heb ik het gat van 700 euro netto nog maar voor de helft gedicht.” ■

AOW-LEEFTIJD EN PENSIOENLEEFTIJD De leeftijd waarop de eerste AOW wordt uitgekeerd schuift op, maar in veel pensioenregelingen wordt het aanvullende pensioen, dus het deel bovenop de AOW, nog wel vanaf 65 jaar uitgekeerd. Wie met pensioen gaat op moment dat zijn aanvullend pensioen gaat uitkeren, heeft dus een gat. Dat kan (soms) worden gedicht door een deel van het pensioen eerder te laten uitbetalen. Dat betekent echter wel dat het maandelijkse pensioen in de resterende looptijd gemiddeld lager wordt. De totale pensioenpot blijft immers even groot. Wie doorwerkt tot zijn AOW-leeftijd en eerder zijn pensioen krijgt, kan er juist voor kiezen dat pensioen later te laten uitkeren. Dat betekent dan dus een hoger pensioen. De verwachting is dat AOW-leeftijd en aanvullend pensioenleeftijd in de pensioenregelingen snel gelijk worden getrokken.

- ADVERTENTIE -

FNV BONDGENOTEN ZOMERKAMP 2013 AL TIEN JAAR KAMPKRANTREDACTEUR: MONIQUE VAN DER GULLIK Voor Kampkrantredacteur Monique van der Gullik is het alweer het 19e zomerkamp, als je het kamp meetelt dat zij er als kind bij was. Nu al, maanden voor het weer zover is, liggen er pen en papier door het hele huis. Monique: ,,Als ik een ingeving krijg voor de Kampkrant, dan schrijf ik dat direct op. Op de gekste

momenten komen spontaan de beste ideeën.” De Kampkrant bestaat al tien jaar en werd steeds dikker en beter. Dit jaar mogen de kinderen Monique helpen: ,,Deelnemers kunnen heel goed zelf verhalen schrijven en foto’s maken. En het gaat erom hoe zij alles beleven. Wie meedoet, leert een heleboel.”

WIL JIJ EEN DAGJE JOURNALIST ZIJN? Vind jij schrijven of fotograferen leuk? Wil je leren hoe je een verslag, een interview of column, of goede foto’s maakt? Mooi! Laat het ons weten, als je je aanmeldt voor het zomerkamp. Dan mag jij, als je op tijd bent, een dagje meedraaien op ons persbureau! Samen met de redactie van FNV B Magazine help ik je met alles. Jouw verhaal of foto komt dan in de Kampkrant, die elke dag bij het ontbijt wordt uitgedeeld. En wie weet sta jij na het zomerkamp ook wel in FNV B Magazine.

MAANDAG 29 JULI T/M ZATERDAG 3 AUGUSTUS Op vakantie zonder ouders! Een week vol lol en plezier! Speciaal voor kinderen organiseert FNV Bondgenoten elk jaar een zomerkamp. Met ook dit jaar weer een programma dat bol staat van toffe activiteiten: outdoor, kampvuur, disco en nog veel meer! Ben je erbij? Wil jij het leukste zomerkamp van Nederland niet missen? En ben je ook nog eens geboren in 2000? Meld je dan nu snel aan op www.bgzomerkamp.nl. Wacht niet te lang, want vol = vol!

MELD JE NU SNEL AAN OP:

WWW.BGZOMERKAMP.NL

- Advertentie -

02’13 Fnv•B•mAgAZine

geld verdienen met...

schenken Een groot vermogen is op hogere leeftijd niet altijd wenselijk. Een deel wegschenken kan gunstig uitpakken. tekst André de Vos - illustraties Martijn Houtkamp

eigen huis Het meeste vermogen zit in het eigen huis. Het geld zit vast, want het huis is bewoond. Er zijn verschillende constructies mogelijk om dit vermogen vrij te maken en te schenken. Bij schenken op papier wordt het geld wel geschonken, maar direct weer teruggeleend aan de schenker. Die heeft vervolgens een ‘schuld’ aan zijn kind waarover zes procent rente moet worden betaald. Op die manier sijpelt het kapitaal belastingvrij langzaam van ouder naar kind.

schulden en natura

eel ouderen beschikken over meer geld dan ze in de rest van hun leven denken op te maken. Het kan dan slim zijn om vast een deel weg te geven. Dat voorkomt erfbelasting bij de kinderen en vervelende bijtellingen door vermogenstoetsen voor zorgtoeslag en verpleeghuizen.

erfbelasting Een belangrijke reden om te schenken is de erfbelasting. Kinderen en kleinkinderen mogen 19.535 euro per persoon belastingvrij erven. Daarboven betalen ze belasting. Wie veel spaargeld heeft, kan overwegen om vast een deel te schenken, zodat er minder erfbelasting hoeft te worden betaald. Geven met de ‘warme hand’ is bovendien leuker dan geld nalaten.

Vrijstellingen Schenken aan kinderen mag jaarlijks tot 5141 euro belastingvrij. Voor kinderen tussen de 18 en 40 gelden eenmalig verhoogde vrijstellingen, tot maximaal 51.407 euro. Schenkingen aan anderen zijn tot 2057 euro belastingvrij. Daarboven moet schenkbelasting worden betaald door de ontvanger. Kinderen betalen minimaal 10 procent, (achter) kleinkinderen minimaal 18 procent, alle anderen minimaal 30 procent. Schenkingen aan goede doelen zijn belastingvrij en zelfs aftrekbaar bij de schenker.

Schenkingen om zeer dringende schulden af te lossen, zoals huurschuld, zijn altijd belastingvrij. Schenkingen in natura (auto, antiek) zijn belast, maar door de Belastingdienst moeilijk te traceren. Ontduiking kan wel tot forse boetes leiden.

constructies Hoe meer vermogen er is, hoe interessanter schenken wordt. Pas op met al te complexe fiscale constructies. Die hebben veel haken en ogen, en mazen in de wet worden doorgaans snel gedicht. Laat u goed adviseren, door een notaris bijvoorbeeld. En bedenk ook: eens gegeven blijft gegeven. Fijn dat de kinderen minder belasting hoeven te betalen, maar het is heel vervelend als je op latere leeftijd zelf ineens krap bij kas komt te zitten. ■

DE SWITCH

‘HET ZIJN KANJERS, STUK VOOR STUK’ Eric-Jan Venema (51 jaar) was tekenaar/constructeur in een metaalfabriek. Hij geeft nu wiskunde op een vmbo. “Dit voelt heel goed. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit nog wat anders ga doen.” tekst Marion de Graaﬀ – foto Hans van de Vlekkert

J KRACHTIGE MENSEN In een krachtige vakbond zijn mensen in staat hun problemen met werk en inkomen samen op te lossen. Krachtige mensen kunnen verandering tot stand brengen individueel en collectief.

KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL LOOPBAAN ADVIES

aren geleden, tijdens het examenjaar van de mts fietste Eric-Jan Venema op een dag een eind op met een leraar Duits, en die zei – voor zijn gevoel vanuit het niks – ‘Zou jij niet voor de klas willen?’ “Ik herinner het me nog heel goed”, zegt Eric-Jan. “Ik had nog nooit over het onderwijs nagedacht en heb er toen niets mee gedaan. Ik ging als tekenaar/constructeur bij een metaalfabriek werken waar opslagvaten, warmtewisselaars en boilers werden gemaakt. Na een aantal jaren werd ik daar werkvoorbereider en nog weer later ben ik als oﬀertebehandelaar op de afdeling verkoop beland. Ik ontwierp en verkocht grote installaties voor bedrijven, allemaal uniek en op maat. Heel creatief werk waarbij je oplossingen voor situaties moest bedenken en tegelijkertijd kosteneﬃciënt moest zijn. En toen ging het hoofd verkoop weg en schoof ik door. Ik merkte dat bepaalde aspecten van een managersfunctie niet bij me passen. Ik vond het steeds minder leuk en ging om me heen kijken. Computers en hun toepassing hebben sinds hun opkomst mijn interesse. Ik had mijn diploma programmering en ambi-ict behaald. In die richting heb ik het dus gezocht en ik kwam bij een heel klein ict-bedrijfje terecht. Dat ging goed, maar ik merkte dat de commercie een grote rol speelde. Een te grote rol, wat mij betreft. Daardoor veranderde het werk steeds, en daar kon ik slecht tegen. Toen er in mijn privéleven ook een aantal heftige dingen gebeurden, en er vervolgens door het ict-bedrijfje werd uitgewerkt, kreeg ik een fikse burn-out.”

‘Ik krijg er heel veel voor terug’

ZelFVeRtRoUWen “Langzaam ben ik uit die put gekomen, met hulp van mijn vrouw en professionele hulpverleners”, vertelt Eric-Jan. Mijn zoontje was in die tijd drie, vier jaar en ik bracht veel tijd met hem door. Ik maakte zijn overstap naar de basisschool heel bewust mee en was regelmatig op school te vinden. En toen herinnerde ik me de uitspraak van die leraar Duits, jaren daarvoor: zou jij niet voor de klas willen? Aan die mogelijkheid heb ik me vastgeklampt en ik kreeg weer energie. Ik ben op verschillende scholen gaan kijken, en kon af en toe een dag meelopen. Ik vond het allemaal prachtig. Langzaam maar zeker ging het beter met me en ik schreef me in voor de pabo. Toen ik daar een paar maanden mee bezig was, sprak ik op een verjaardag mijn neef Ruud. Hij werkte op het mbo van aoc-Oost in Twello, en vond dat ook wel iets voor mij. Het leek me eigenlijk niets met die pubers, maar ik ging toch een keer mee. Ik was onder de indruk, het sprak me aan. Toen er op die school ook een vacature was, ben ik ingestapt. Het begon met een paar uur, maar er kwam steeds meer bij. Op een gegeven moment had ik een mentorklas, een paar uur biologie, wat natuurkunde, wat wiskunde. En ik deed ook de pabo nog. Ik moest dus echt een keuze maken, en uiteindelijk werd het de lerarenopleiding, richting wiskunde. Vorig jaar heb ik mijn graad behaald. Tijdens die opleiding heb ik echt pittige wiskunde gehad. Dat kan ik bij deze vmboleerlingen niet kwijt, maar dat maakt me niet uit.

02’13 FNV•B•MAGAZINE

Mijn motto is: ik wil deze kinderen een goede start geven. En dan heb ik het niet alleen over het vak wiskunde. Het gaat ook om zelfvertrouwen.”

AAndAcht en complimenten Voor veel van deze leerlingen is de overstap van basisschool naar voortgezet onderwijs heel spannend, weet Eric-Jan: “Daarom wil ik ze helpen waar ik maar kan. Met aandacht, met complimenten, met ze zien zoals ze zijn en daar respect voor hebben. Het zijn kanjers, stuk voor stuk. Het zijn niet altijd de makkelijkste leerlingen, maar iedereen mag er zijn en iedereen heeft zijn/haar eigen verhaal. Dat vind ik fantastisch. Ik voel me erg verbonden met deze doelgroep. Ik stop er heel veel energie in, maar ik krijg er heel erg veel voor terug. Als ik zou moeten

samenvatten wat deze switch me heeft opgeleverd, dan is dat vooral persoonlijke groei en ontwikkeling. Wiskunde is voor sommige kinderen moeilijk en ik probeer het daarom te concretiseren. Laatst heb ik nog zo veel mogelijk leerlingen in een kubieke meter gepropt. We kwamen tot veertien. Dat vinden ze geweldig, en nu vergeten ze nooit meer hoe groot 1 m³ is. Het heeft wat dat betreft raakvlakken met mijn werk bij de metaalfabriek: ik vertaalde daar problemen in oplossingen. Nu vertaal ik wiskunde op zo’n manier dat het voor iedereen te snappen is. Daar zit ‘m de uitdaging. Ik leer elke dag van mijn leerlingen, want ze hebben soms hele creatieve manieren om een vraagstuk op te lossen. Ze komen dan met dingen waar ik zelf nog nooit aan heb gedacht. Geweldig vind ik dat!” ■

- Advertentie -

Alléén met uw FNV-lidmaatschapsnummer heeft u recht op de FNV-voordeelkorting.

O p á l l e reizen EX TR A KORTING!

5% FNV-leden VOORDEEL + tot € 100 EXTRA KORTING!!! bij 2 personen

FNV-VOORDEELWEEKEND Boek op 8 & 9 juni uw vakantie met EXTRA VOORDEEL op FNV-Voordeelvakanties.nl

Boek uw reis met EXTRA KORTINGEN van:

€ 10 per persoon € 10 per boeking op autovakanties

Zaterdag 8 en zondag 9 juni 2013 heeft KRAS.NL op

op vakanties met verblijf in bungalowparken, appartementen en mobile homes

www.fnv-voordeelvakanties.nl een spectaculair

€ 25 per persoon

FNV-VOORDEELWEEKEND speciaal voor u als FNV-lid! Feest voor u, want KRAS.NL geeft u extra korting!

op vliegvakanties Europa, busvakanties, riviercruises en álle strandvakanties

€ 50 per persoon

Boek uw reis op www.fnv-voordeelvakanties.nl en u krijgt bovenop de standaard 5% korting (fnv-leden korting)

op verre reizen en zeecruises

nu ook nog de extra korting oplopend tot wel € 100

Voorwaarden: zie: www.fnv-voordeelvakanties.nl/koopweekend

voordeel (bij 2 personen)!

TIP

Sauerland 3 dage n

89 n

v.a.

ú v.a.

o.b.v. 2 pers.

Maritim Hotel Schnitterhof****

TIP

NIEUW! Ierland 11 dag en

799

v.a.

Turkije 6 dage n

v.a.

424

nú v.a.

379

736

o.b.v. 2 pers.

Vele gegarandeerde vertrekdata

Maxima Paradise Resort****

Autovakantie - Bad Sassendorf 3, 4 en 5 dgn o.b.v. ontbijt en diner Aankomst: 7/6 t/m 31/3

Rondreis Grand Tour Ierland 11 dgn o.b.v. ontbijt incl. NL-spr. reisleiding Vertrek: 7/6 t/m 23/8

Zonvakantie Turkije 6 t/m 22 dgn o.b.v. ALL INCLUSIVE Vertrek: 6/6 t/m 26/10

Zie www.fnv-voordeelvakanties.nl/51801

Zie www.fnv-voordeelvakanties.nl/38691

Zie www.fnv-voordeelvakanties.nl/77682

Voor de meest actuele prijzen, zie www.fnv-voordeelvakanties.nlPrijzen zijn p.p., tenzij anders vermeld. Prijzen zijn excl. reserveringskosten en Calamiteitenfonds. Extra korting is al in de prijs verwerkt.

Boek op www.fnv-voordeelvakanties.nl

of bel 0900 - 9 999 969

(15 cpm)

FNV Voordeelvakanties worden uitgevoerd door KRAS.NL

FNV_DUS_010613_Voordeelweekend-Enkel.indd 1

5/22/13 1:52 PM

Hoe maak ik belangrijke (loopbaan) keuzes?

02’13 FNV•B•MAGAZINE

TEST

Stel er is een vacature die je heel erg aanspreekt. Je solliciteert en mag, als een van de weinigen, op gesprek komen. Hoe reageer je? Slaat de twijfel toe en krabbel je terug? Of pak je de kans, hoe onzeker ook, met beide handen aan? Met deze test kom je erachter hoe je belangrijke (loopbaan)beslissingen neemt. Samengesteld door Pieternel Dijkstra

Geef bij elke stelling aan wat van toepassing is. Omcirkel het cijfer dat het beste jouw mening weerspiegelt. N. P. N. P. N. P. N. P. N. P. N. P. N. P.

Mee oneens

Ik probeer risico’s zoveel mogelijk te vermijden. Ik wil vooruitkomen in het leven. Ik hecht veel waarde aan zekerheid. Ik focus op kansen en mogelijkheden. Ik weet tenminste wat ik nu heb, en zal dat niet snel opgeven voor iets waarvan ik niet zeker weet wat het me brengt. Ik ben bereid mijn nek uit te steken als dat nodig is om iets te bereiken. Ik ben bang dat ik spijt krijg als ik van baan wissel. Ik ben optimistisch van aard. Ik vergelijk me, op werkgebied, met mensen die het slechter hebben dan ik en denk: ‘Als mij dat maar niet overkomt!’. Ik streef ernaar om het beste te halen uit mezelf en mijn leven. Ik zie snel beren op de weg. Ik vergelijk me met mensen die het, in hun werk, beter hebben dan ik en denk: ‘Dat kan ik ook bereiken!’ Ik speel liever op safe. Ik wil de wereld graag ontdekken.

Mee eens

1 1 1 1 1

2 2 2 2 2

3 3 3 3 3

4 4 4 4 4

5 5 5 5 5

1 1 1 1

2 2 2 2

3 3 3 3

4 4 4 4

5 5 5 5

1 1 1

2 2 2

3 3 3

4 4 4

5 5 5

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

>>> Tel nu de cijfers die je hebt omcirkeld bij elkaar op, apart voor de stellingen met een N en een P. Je hebt dus twee scores.

SCORE

Kijk voor de uitslag op fnvbondgenoten.nl/test

GEWOON GOED WERK

foto: Chris de Bode

GEWOON GOED WERK Of je nu flexwerker bent of vast werk hebt – iedereen moet gelijke rechten

ZEKER WERK Weg met de doorgeslagen flexibilisering – dat is de inzet van de Gewoon Goed Werk-campagne van FNV Bondgenoten. tekst Peter Beekman - foto’s Chris de Bode, Jan-Willem van Vliet

hebben: gezonde en veilige arbeidsomstandigheden tegen een fatsoenlijke beloning.

KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL GEWOON GOEDWERK

l een derde van de werknemers heeft geen vast contract, maar heeft onzeker werk. In diverse gedaantes: uitzendkrachten, schijnzzp-ers, nulurencontract, payrolling, contracting en ga zo maar door. En het aantal mensen zonder vast contract groeit onstuimig. Dat komt door de open grenzen in Europa en de globalisering. Bovendien is het lekker goedkoop voor de bazen en de risico’s worden op de werkers

afgewenteld, vindt FNV Bondgenoten. De negatieve gevolgen voor de werkers zijn onwenselijk en onacceptabel: de kwaliteit van de arbeid vermindert. Functies worden uitgehold, vakmanschap telt minder, evenals zeggenschap over het werk. Daar moet paal en perk aan worden gesteld, vindt de bond: Gewoon Goed Werk. FNV B Magazine sprak met een drietal mensen over hun ervaringen met onzeker werk.

02’13 FNV•B•MAGAZINE

‘DOORSTROMEN NAAR EEN ECHTE BAAN IS FICTIE’ RACHID AOULAD ABDELLAH (34), UITKERINGSGERECHTIGDE “Ik werd overal heen gestuurd”, zegt Rachid. Om zijn kansen op de arbeidsmarkt te vergroten, moest hij van de uitkeringsinstantie tal van baantjes aannemen. “Serveren bij een restaurant bijvoorbeeld. De klantmanager zei dat dat bij me paste, omdat het restaurant en ik zo exotisch zouden zijn.” Of die keer bij een plantsoenendienst. “Ik was netjes op tijd. Maar ze lieten mij wachten. Dus ik ging even naar buiten. Zegt die vent: ‘Jij komt zeker net aanlopen?’ Allemaal vooroordelen. ‘Weet je waarom je hier bent?’, vroeg ie. Alsof ik een scholier was.” Rachid heeft een paar weken croissants ingepakt bij Albert Heijn. “Het ironische is dat ik kort tevoren bij AH had gesolliciteerd als winkelmedewerker. Toen werd ik afgewezen. Diezelfde gasten die het sollicitatiegesprek hadden afgenomen, kwam ik tegen toen ik daar gedwongen werd te werken - toen was ik opeens wel geschikt haha. Ze zijn echt niet van zins je een contract aan te bieden: dat is expliciet zo gezegd. Je werkt gratis, je hebt er niks aan en de werkgever krijgt geld toe. Bovendien verdring je ook nog ’s regulier werk.” Ook heeft hij bijna een jaar bij een kinderdagverblijf gewerkt. “Ik deed de administratie en corrigeerde teksten voor hun website. Toen wilden ze dat ik ook ging afwassen en wc’s schoonmaken. Nou wil ik dat af en toe best doen, maar niet structureel. Zo stond het niet in mijn plaatsingsovereenkomst. Toen drong het tot me door: dit gaat niet leiden tot een echte baan. Dat is allemaal fictie.” Rachid kreeg er genoeg

van en heeft de plaatsing met hulp van bondsbestuurder Maaike Zorgman beëindigd. Hij volgt nu een traject om zzp'er te worden, en hij is actief geworden bij het actiecomité Dwangarbeid Nee. “Er wordt massaal misbruik gemaakt van ‘werken met behoud van uitkering’, dat heb ik zelf meegemaakt. Maar het is veel erger als je in een dwangarbeidscentrum geplaatst wordt. Ik bedoel het Praktijkcentrum van de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam. Daar staat prikkeldraad omheen en mensen mogen niet naar buiten. Ze worden uitgebuit. Daar voeren wij actie tegen.” Toon Wennekers, hoofdbestuurder met arbeidsvoorwaarden in zijn pakket: “Dit soort praktijken kan niet, dat is echt onacceptabel. In wat voor samenleving willen we leven? Of het nu goed of slecht met je gaat, we zijn allemaal verantwoordelijk voor elkaar. En het is niet de bedoeling dat mensen verdwijnen in een afvoerputje van de maatschappij.”

‘MENSEN WORDEN IN EEN LAGERE LOONSCHAAL GESTOPT’ RENZO VROOM (37), INTERNATIONAAL VRACHTWAGENCHAUFFEUR “Ik vond het een sympathieke man”, zegt Renzo Vroom over zijn ontmoeting met Lodewijk Asscher, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. (op de foto links naast Asscher, met roze shirt en leren jack) “Hij was goed voorbereid, hij zou zijn best doen de problemen aan te pakken, maar zei tegelijkertijd dat hij niks kon beloven. We konden ons verhaal doen, dat is ook wat waard.” En problemen zijn er, in het beroepsgoederenvervoer. Er zijn tal van constructies die werkgevers hebben bedacht om onder de prijs te rijden, zoals de Cyprus-constructie en postbusfirma’s. Vroom: “Dat is alleen op papier, dat zijn

helemaal geen buitenlandse bedrijven. Allemaal nep - gewoon Nederlandse firma’s, die rijden met buitenlandse chauffeurs uit Oost-Europa. Die rijden tegen zeer lage lonen, soms maar 2 euro per uur.” Doordat de bedrijven die rommelen met constructies zo goedkoop kunnen rijden, komen cao-lonen onder druk te staan. “Er worden mensen in een lagere loonschaal gestopt, ze schrappen wachturen. Of een baas zegt: de helft voor jou, de helft voor mij. Niet bij mij, maar ’t gebeurt.” Dat komt volgens Vroom omdat de marges veel te klein zijn. “De transportbedrijven gunnen elkaar ’t licht in de ogen niet, en dat >>

foto: Chris de Bode

GEWOON GOED WERK

komt weer doordat de grote verladers, de prijzen onder druk zetten.” De verladers zijn ook voor de afschaffing van de zogenoemde cabotageregel. Daarbij vinden ze eurocommissaris Kallas aan hun zijde. De regel houdt in dat in het buitenland gevestigde bedrijven maximaal drie binnenlandse ritten per week in een ander land mogen maken. De chauffeurs hebben daar dan ook actie tegen gevoerd. “Als je dat afschaft kunnen ze onbeperkt hun buitenlandse, goedkopere chauffeurs inzetten voor binnenlandse ritten. Oneerlijke concurrentie. Met als gevolg dat er tienduizenden chauffeurs op straat

komen te staan.” Dankzij de acties is het plan van de EU-commissaris inmiddels van tafel. Vroom is optimistisch over de toekomst. “Ik heb geen glazen bol waarin ik kan turen, maar alle chauffeurs moeten worden betaald volgens cao-lonen. Zoals dat hoort.” “Je ziet het: dankzij de Europese actie van de chauffeurs is de voorgenomen maatregel door Kallas ingetrokken. Actievoeren loont!”, zegt Wennekers.

90 van hen –dankzij druk vanuit de bond- kregen alsnog een contract. “Dat ging niet zonder slag of stoot. Daar kwam bij dat collega’s die wel nog als uitzendkrachten werkten, opeens tijdens het werk op kantoor werden geroepen. Ze werden door het uitzendbureau voor ’t blok gezet: teken hier voor je nieuwe contract, dan heb je morgen tenminste nog werk. Dat was de laagste schaal. Sommigen waren bang, en zetten onder dwang hun handtekening, anderen werden boos en deden het niet. We zijn toen naar de rechter gestapt, waarna we met de werkgever weer rond de tafel gingen.” De kadergroep pakte de cao erbij. En wat bleek? Uitzendkrachten kregen minder dan hun vaste collega’s. “Dat konden we nagaan aan de hand van een rekentool die we hebben ontwikkeld. Die uitzendkrachten kregen dus flink meer loon en waren blij. Vervolgens begon het balletje te rollen en bleek dat ook bij Draka de iet Vl n va m ille W foto: Jan uitzendkrachten te weinig verdienden. Het is een structureel probleem in de metaalsector. Door onze actie wordt de cao beter nageleefd.” Dus een mooie overwinning? “Nou, we zijn er nog niet. We hebben net de eerste onderhandelingsronde voor de nieuwe cao achter de rug. Voorstel van werkgeverszijde: die bepaling van 10 procent moet uit de PETER BORST (39), SYSTEEMBEHEERDER BIJ cao geschrapt. Daar zijn wij dus faliekant tegen. ALUMINIUMFABRIEK ALDEL, DELFZIJL We willen bovendien dat er een commissie komt, die toeziet op cao-naleving. De Arbeidsinspectie “Volgens de cao verdienden de uitzendkrachten te controleert de arbeidsomstandigheden, maar voor weinig”, vertelt Peter Borst. de cao is er niks. Dus die cao-politie is hard nodig.” “Die mogen namelijk maximaal 10 procent minder verdienen dan de vaste krachten. Dat bleek fors Wennekers: “Het is mooi dat in de metaal het besef minder te zijn. Na actie van de kaderleden kregen doordringt dat flexwerkers ook goed beloond ze er 20 tot 25 procent bij.” Het begon allemaal met moeten worden. Dat is rechtvaardig: gelijk werk, een reorganisatie, waarbij er ruim honderd mensen gelijk loon. Men realiseert zich meer en meer dat op straat kwamen te staan. Die vervolgens terug je niet veilig bent met een vast contract. Het grote kwamen als uitzendkracht toen er weer werk was aantal flexwerkers zorgt ervoor dat het draagvlak - tegen slechtere arbeidsvoorwaarden. “Dat waren voor de cao wordt ondermijnd. Bovendien: de allemaal vakkrachten die al jaren werkten bij ons.” vaste kracht van nu, is de flexkracht van morgen. Later draaide de productie weer op volle toeren en En dat moeten we niet willen.” ■

‘BIJ ONS BEGON HET BALLETJE TE ROLLEN’

02’13 FNV•B•MAGAZINE

INTERVIEW

WISSELING VAN DE WACHT Voorzitter Ellen Dekkers en haar voorganger Henk van der Kolk

INTERVIEW

‘Laat ze maar denken: het gaat goed met die FNV. Dan is het geslaagd’ Voor haar is het wennen, in de spotlichten. Hij mist ze, na er ruim tien jaar in te hebben gestaan. Zij draait ware tropenweken. Hij kan eindelijk weer eens met zijn vrouw naar het theater. Een gesprek tussen de nieuwe leider van FNV Bondgenoten, Ellen Dekkers, en haar voorganger, Henk van der Kolk. Over lusten en lasten van het voorzitterschap. tekst Peter te Lintel Hekkert - foto’s Rogier Veldman

en diepe zucht. Ellen Dekkers (49) heeft er pittige maanden op zitten. Nog maar kort geleden koos het congres van FNV Bondgenoten haar als voorzitter, met de opdracht om de bond binnen twee jaar netjes te laten opgaan in één ongedeelde vakbeweging. Het is aanpoten. En veel, heel veel, vergaderen. Henk van der Kolk (63) grijnst. “Waarom wilde je dit ook alweer zo graag?” Ineens staan alle schijnwerpers op haar gericht. Achter haar flamboyante voorganger, met wie ze ruim een decennium als secretaris in het hoofdbestuur zat, kan ze zich niet meer verschuilen. “Ja, die media-aandacht, dat is echt wennen. Ze wisten me meteen te vinden. Ik heb toch altijd wat in de luwte geopereerd. Nu moet ik overal mijn verhaal doen. Best veel in één keer.” Van der Kolk, nu bestuurder bij de bond, hoort het met mild leedvermaak aan. “Jaha, ze zoeken je nu.” Dekkers: “Die aandacht valt bij jou weg.”

Van der Kolk, grinnikend: “Inderdaad. Ik kreeg nog wel wat media-verzoeken als oud-voorzitter, maar ik zei: ‘Dames en heren, u moet nu een paar deuren verder zijn’. Zonder gekheid, het is wel iets dat ik mis. Mijn kop laten zien, iets roepen in de media, dat zat zó in me, vond ik leuk om te doen. Aan de andere kant, al dat vergaderen…” Dekkers: “Dat mis je niet.” Van der Kolk: “Nee, nee! Een beetje leedvermaak is er dan wel als ik hoor dat jullie weer op zaterdag federatieraad hebben.” [lachen allebei] Van der Kolk: “En tegelijkertijd, het hoort na al die jaren in je bioritme, die vergaderingen met die bijbehorende rituelen. Ik heb de afgelopen jaren echt wel eens gedacht: ‘Jezus, moet ik daar alwéér heen?’ Maar het is toch ook een deel van mezelf geworden.” Dekkers: “Mis jij ook niet dat je ‘er’ over ging?” Van der Kolk: “Ja, ik denk het wel. Alles wat ik nu doe, moet door een ander afgezegend worden. Ik ga er niet meer over.” Wat is daar zo fijn aan, ‘erover gaan’? Van der Kolk: “Je zit aan het stuur: we gaan rechtsaf, linksaf, middendoor. Al is dat ook wel betrekkelijk, je opereert bij de gratie van anderen, en omdat je draagvlak hebt. Maar ja, toch, als de voorzitter iets roept, dan heeft dat invloed, dat tikt door. Hier, maar ook in het land. Mensen zijn gericht op wat jij vindt. Je bent belangrijk, je doet er dus toe, ze kijken naar hoe je beweegt. Omdat je voorzitter bent van de grootste bond.” Dekkers: “Die media-aandacht is wel forser dan ik had verwacht. Er wordt wel op een schaaltje gewogen wat de voorzitter van FNV Bondgenoten zegt. En er wordt verwacht dat je een standpunt inneemt. Niks zeggen komt niet goed over.” Van der Kolk: “Op een bepaald moment ging

02’13 FNV•B•MAGAZINE

ik het wel merken, de onregelmatigheid, en de onvoorspelbaarheid, wat deels ook het aardige van het werk is. Dat je dagen heel anders lopen dan je verwacht. Vaak wordt er toch een extra beroep op je gedaan, bij nacht en ontij. Het is allemaal heel veel.” Dekkers: “Het is wel een gekkenhuis. De afgelopen tijd heb ik zeker zes dagen per week gewerkt. En ’s avonds. De eindfase van FNV in Beweging, van de hele voorbereiding, het sociaal akkoord. Heel hectisch.” Van der Kolk: “Ze zien je thuis nog maar weinig hè? Bij mij dachten ze op een bepaald moment: die is altijd bezig, onbetrouwbaar qua afspraken. Mijn vrouw en ik zaten wel in de luxe situatie dat de kinderen allang de deur uit waren. Maar afspraken maken doe je niet meer. Naar het theater? Je durft het niet meer af te spreken. Want dan moest ik op het laatst toch weer afhaken. Trommelde ze maar iemand anders op. Ik vond het wel een punt, dat je zó geleefd wordt.” Dekkers: “Mijn dochter zat laatst met haar huiswerk. Ik vroeg: hoe lang van te voren had je dat dan opgegeven gekregen? Nou dat was al een week. Ze werd een beetje boos en zei: ‘Ja, en ik ben ook de hele week ziek geweest, maar dat heb jíj niet

Wat ga jij volledig anders doen dan Henk van der Kolk? Dekkers: “Dat kan ik niet beantwoorden. Ik ben een ander persoon dan Henk, met een andere wijze van optreden. Onze ideeën zijn redelijk dezelfde. Maar ik ben een ander persoon, werk in een ander team, ga in een andere context opereren.” Waarin verschil jij dan van hem? Van der Kolk: “Ik denk, Ellen, dat jij, als puntje bij paaltje komt, het meer in je hebt om mensen onder de arm mee te nemen dan ik. Ik hou wel rekening met anderen, maar op een gegeven moment heb ik zoiets van ‘hier heb ik geen zin meer an’. Dan zet ik de hakken in het zand, word soms een beetje bot.” Dekkers: “Terwijl je dat soms

‘Ik durfde thuis niets meer af te spreken. Er kwam toch altijd weer wat tussen’ gemerkt, want jíj was er de hele week niet.’ Oeps, steek die maar in je zak.” Van der Kolk: “Als ik dacht ‘de ergste drukte hebben we nu wel gehad’ kwam er altijd weer iets achteraan. Je moet er dus echt bovenop gaan zitten. Het blijft schipperen, maar op een gegeven moment moet je echt zeggen: ‘Bekijk het allemaal maar, maar ik ben nu toch echt weg’. Af en toe zeggen: ‘Nu dus even niet’.” Dekkers: “In mijn werk merk ik het ook al. Ik had me voorgenomen me meer te laten zien bij acties en activiteiten. Is er nog niet van gekomen. De mars van Unilever, de rechtszaak van Sierafor. Daar hoop ik straks wat meer tijd voor te krijgen, omdat je dan dat Gewoon Goed Werk als voorzitter nog wat verder naar voren kunt brengen.” Van der Kolk: “Heel goed dat je contact met de mensen wilt houden. Laat vooral je gezicht zien. Maar het wordt nooit minder. Anders, niet minder. Een kwestie van selectie, prioriteren, echt tijd in je agenda vrijmaken voor écht vakbondswerk, op de werkvloer. Anders word je volstrekt opgeslokt door overleggen en allerlei mensen met problemen die je moeten spreken. Dan kom je niet meer achter je telefoon of uit je auto vandaan.”

misschien maar beter kunt zijn. Dan is het maar helder. Ik zou best nog wel eens wat vaker met de vuist op tafel kunnen slaan. Maar goed, dat is je karakter. Ik moet het uiteindelijk doen op mijn eigen manier.” Henk, met jou stond er altijd wel iemand. Van der Kolk: [lacht] “Een béétje acteren is het wel. Kijk, bij een demonstratie helpt het niet om een heel genuanceerd verhaal te houden. Demonstreren is sfeer maken, ervoor gaan staan. En inderdaad, dan gooi ik mijn hele ziel en zaligheid erin. Mensen komen van heinde en verre, die willen geen reutelaar horen. Dan ga ik er ook voor. Het helpt ook dat ik een vrij stevige stem heb. Je moet er natuurlijk wel rekening mee houden dat je in een grote organisatie als Bondgenoten te maken hebt met allerlei vleugels en stromingen. Dan heeft het geen zin om als voorzitter helemaal buitenboord te gaan >>

INTERVIEW

‘Jij kunt dat Ellen, mensen verbinden’

02’13 FNV•B•MAGAZINE

hangen. Je bent een verbindende factor, niet verdelend. Zeker nu. Nou Ellen, jij gaat dat op jouw manier doen, en jij kunt dat. Dat weet ik zeker.”

goed, eigenlijk willen we het anders. Het kost veel tijd en inzet, maar je ziet dat mensen erin gaan geloven dat je er paal en perk aan kunt stellen.”

Is dat je voornaamste taak Ellen, verbinden? Dekkers: “Wel een hele belangrijke. We varen nu Bondgenoten die FNV in Beweging in. Dan moeten we intern enthousiasme vinden voor die koers. En ook alle FNV-bonden verbinden, om er samen een succes van te maken. Uiteindelijk moet je knopen doorhakken, maar ik hou het wel lang vol om te kijken of ik mensen mee kan krijgen. Mijn opdracht is veel meer om de FNV te promoten, zorgen dat er een goed bestuur komt dat vooruit kan. We zitten er niet meer om Bondgenoten te profileren. Of Abvakabo of Bouw of Sport, maar een sterke vakbeweging in Nederland, die ergens voor staat.”

Hoe ga jij als voorzitter het verschil maken? Dekkers: “Misschien wel door anderen de kans te geven. Wij zijn toch een soort overgangsbestuur. En het wordt echt tijd dat de nieuwe generatie naar voren schuift. Ik zit er toch ook al tien jaar. Je moet accepteren dat mensen het anders doen dan hoe jij het gedaan zou hebben.” Van der Kolk: “Laat anderen het vooral anders doen. Dit was van mij, nu is een andere periode, dat is van een ander. Dat vind ik wel fijn. Ik kan het met een goed hart overdragen. Er is een tijdperk afgesloten, een nieuwe is aangebroken, daar maak ik geen onderdeel meer van uit, althans niet meer op de eerste rij. Dat is goed zo. Dat geeft wel rust.”

Grote thema’s als Gewoon Goed Werk blijven voorop staan? Dekkers: “Absoluut. Campagnes op thema’s, daar slagen we steeds beter in, met voorbeelden die over de sectoren, over de bondsgrenzen heen lopen. Sectoren met thema’s verbinden, daarmee kunnen we de FNV sterker neerzetten. Met de naamsbekendheid FNV is niets mis, maar het begint wel te tanen als je dan vraagt waar de FNV voor stáát. Ik zou het fantastisch vinden als mensen over anderhalf jaar zouden zeggen: Gewoon Goed Werk voor iedereen. Dat Gewoon Goed Werk is toch een hele sterke campagne, daar kan iedereen wat mee. Of het nou over respect gaat, veiligheid, arbeidsomstandigheden of zeggenschap. Zoiets als de acties bij bloembinderij Sierafor, mensen wisten gewoon wat het wás. Zulke voorbeelden moeten we blijven uitdragen. Jumbo, Unilever, Eemshaven. Mensen krijgen weer het gevoel dat het om hén gaat en de thema’s die hen raken. Ik vind het ook heel knap dat in zo’n sociaal akkoord termen staan als doorgeschoten flexibilisering. Dat zijn ónze termen.” Van der Kolk: “Heel belangrijk dat die worden overgenomen. Dan komt het naar je toe. Zo maken wij verbinding met mensen. In een periode waarin de tegenstellingen alleen maar scherper zijn geworden. De crisis versterkt het, de verhoudingen zijn vele malen verhard. Dat zie je overal. Op de arbeidsmarkt, in de samenleving. Hier, internationaal.” Dekkers: “Mensen hebben nu iets van: in zo’n samenleving wil ik niet leven. Eerst was het: nou, flexibilisering is toch modern, is toch goed? Er komt nu een kentering: eigenlijk vinden we dit niet

‘Het is wel een gekkenhuis’

Eén FNV was een beetje jouw kindje. Baal je niet dat je bijna de hele zwangerschap meemaakt, maar niet bij de bevalling kunt zijn? Van der Kolk: “O, dat gevoel heb ik absoluut niet. Als ik me ertoe laat verleiden door te gaan – en dat klinkt wat cynisch - denk ik dat het toch weer anders loopt. Een doodgeboren kindje, de bevalling die wordt uitgesteld. Vier jaar geleden heb ik gezegd: ‘we gaan er nog een periode voor, maar dan is het klaar’. Mooi geweest. Laat een andere generatie er lekker mee verdergaan. Daarbij, met die crisis binnen de FNV: als Agnes (Jongerius, red.) moet wijken dan kan Henk niet tot in het oneindige blijven zitten. Dan kun je niet doorgaan, dan word je een sta-in-de-weg. Nee, het is goed zo.” Wat is jouw beste advies aan Ellen? Van der Kolk: “Heel dicht bij jezelf blijven. Goed kijken waar je kracht zit, daar kom je het verste mee. Voelt iets niet goed dan moet je daar naar luisteren. En houd goed in de gaten dat het werk je niet helemaal opvreet. Blijf ook vooral niet zitten met je eigen sores, deel het met een ander. Zorg dat je het kwijt kunt.” Ellen, hoe herinneren we jou als voorzitter over twintig jaar? “Mij hoef je niet te herinneren. Ik ben voorzitter voor anderhalf jaar, vind het fantastisch dat die FNV verder op de kaart gezet wordt. Het speelt voor mij niet. Laat mensen maar denken: het gaat goed met die FNV. Dan is het geslaagd.” ■

FNV IN BEWEGING

GEDAANTEWISSELING FNV in Beweging is met het congres in de Rotterdame Van Nellefabriek echt van start. 15 mei 2013: een mijlpaal in de historie van de vakbonden. tekst Peter Beekman - foto’s Hollandse Hoogte, Merel Maissan

aar zitten ze op de eerste rij: Wim Kok, Lodewijk de Waal en Agnes Jongerius. De voorgangers van de pas gekozen voorzitter van de FNV in Beweging: Ton Heerts. Behalve de oud-voorzitters van de FNV zijn ook minister Asscher van Sociale Zaken, zijn staatssecretaris Jetta Klijnsma en Wientjes van de werkgeversclub VNO-NCW aanwezig. Plus nog een handvol volksvertegenwoordigers. Belangrijk volk. Wat is hier aan de hand? De vakbeweging is een nieuwe fase in gegaan, een ware gedaantewisseling: er is een door de leden gekozen parlement van 108 mensen uit alle sectoren van AbvaKabo, Bouw, Kiem, Sport en Bondgenoten – de vier bonden die een vergaande samenwerking aangaan. En de voorzitter is rechtstreeks gekozen door de FNV-leden.

HOOG TEMPO Heerts heeft zijn concurrent Corrie van Brenk, voorzitter van AbvaKabo verslagen: hij kreeg 62 procent van de stemmen. “Ik ben er trots op dat ik 38 procent van de stemmen heb gekregen. En ik steun Ton volledig. En, misschien zijn we de laatste jaren wel te soft geworden. Het moet scherper”, zegt Van Brenk. Heerts: “Ik ben heel blij dat zoveel leden de moeite hebben genomen om deel te nemen aan deze historische gebeurtenis. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat de leden van de FNV hebben kunnen aangeven wie zij als hun voorman willen zien. Ik ben vereerd dat ik het mag doen de komende periode. Ik heb drie speerpunten: werkgevers en kabinet houden aan de afspraken in het sociaal akkoord. De vernieuwing in hoog tempo verder doorvoeren. En we gaan hard werken aan de toekomst door jongeren aan ons te binden via maatregelen die zij nodig hebben en door jong

‘Af en toe zullen we Ton aan ’t bit trekken’

talent op te leiden voor later. De FNV In Beweging gaat vooral door met waar we voor staan en waarvoor we zijn: Gewoon Goed Werk!”

REGIONAAL In een waterig zonnetje staat in de pauze buiten de Van Nellefabriek Joosje de Lang. Ze is door het vers geïnstalleerde ledenparlement gekozen in het algemeen bestuur. “Daarnaast blijf ik bestuurder handel. Ja natuurlijk is dat goed te combineren. Wat ik hoor en ervaar van de mensen op de werkvloer kan ik meenemen in het algemeen bestuur. Je bent immers zo sterk als je achterban. Ik denk ook dat je je als vakbond meer regionaal moet manifesteren. Nee, dat bijt helemaal niet met sectoraal werk, dat versterkt elkaar juist. Neem de actie die we gevoerd hebben met scholieren die vakkenvullen in de supermarkten en de leerkrachten. Weet wat je rechten zijn wat betreft loon en werktijden, en praat daarover in de klas. Mooiere maatschappijleer kun je niet hebben toch? Recht uit de praktijk! En ik zie natuurlijk uit naar de samenwerking met het ledenparlement.”

MOOIE OPDRACHT Frans Kemps is een vers geïnstalleerd parlementslid namens de sector Industrie/agrarisch. “We krijgen als ledenparlement een grote en belangrijke rol.” “Het gaat om een gezamenlijke verantwoordelijkheid”, vult collega-parlementslid Frans Peeters aan, beeldend kunstenaar van Grafimedia. “Je moet er niet alleen voor je eigen achterban zijn. Iedereen moet zich thuis kunnen voelen bij FNV in Beweging: van chauffeur tot creatieveling. Dat is een mooie opdracht.” Kemps over Heerts: “Als ledenparlement zullen we Ton scherp volgen. Zijn slagvaardigheid valt te prijzen, maar hij gaat soms té snel. De leden moet je mee kunnen krijgen. Ton is dagelijks bezig met de vernieuwing, de leden niet. Dus dat is begrijpelijk. We zullen Ton daarom af en toe aan ’t bit moeten trekken.” ■

02’13 FNV•B•MAGAZINE

KNOKPLOEGEN Vakbondswerk is niet vanzelfsprekend, dat bewijst het verhaal van Said Iqbal. De Indonesische vakbondsleider ontvangt de FNV Vakbondsrechtenprijs. Hij moet zich dagelijks melden bij de politie, en zijn telefoon wordt afgeluisterd. Wat heeft hij op zijn kerfstok? Hij heeft er voor gezorgd dat de versplinterde vakbonden één werden. Dat 3 miljoen arbeiders staakten. En dat is niet niks, in een land waar werkgevers knokploegen inzetten om stakingen te breken.

De actie had effect: een stijging van de lonen van 20 tot 50 procent. Daarnaast recht op ziekteverzekering, pensioen en terugdringen van het aantal flexwerkers. Overheid en werkgevers zien dit met lede ogen aan. Een wet is dan ook in de maak om te zorgen dat maatschappelijke organisaties (lees: de vakbonden) onder toezicht van de overheid komen te staan. Iqbal is niet bang, geeft niet op: “Hou de rechtvaardigheid hoog, ook al valt de hemel naar beneden.”

ACTUEEL

‘DIT AKKOORD STAAT’ De inkt van het sociaal akkoord was nog maar net droog of politiek Den Haag kwam meteen al met de eerste mitsen en maren. Allemaal best, vindt voorzitter Ellen Dekkers van FNV Bondgenoten, maar dat doet niets af aan de hardheid van de afspraken. “Afspraak is afspraak, zo simpel is ’t gewoon.” tekst Andrew Groeneveld - foto Hollandse Hoogte

02’13 FNV•B•MAGAZINE

en einde aan het doorgeschoten flexwerk, een streep door de bezuinigingen voor 2014 en daarmee door de nullijn voor de zorg, compensatie voor het AOW-gat, een sterkere sociale werkvoorziening, het ontslagrecht blijft tot 2016 zoals het nu is en de inperking van de WW gaat niet door. Het sociaal akkoord omvat een hele rits punten waar de vakbonden tevreden mee kunnen zijn. Goed voor mens én economie, verklaarde Ton Heerts in april zijn huzarenstukje. En de voltallige federatieraad was het met hem eens. Toen Ellen Dekkers in maart Henk van der Kolk opvolgde als voorzitter van FNV Bondgenoten was het polderen al volop aan de gang en stond het sociaal akkoord achter de schermen in de steigers. In de opvolgingsstrijd bij Bondgenoten was de verbetering van de positie van flexwerkers voor haar één van de speerpunten. Met het nu gesloten akkoord met werkgevers en het kabinet wordt ze op haar wenken bediend.

WINSTPUNT De nieuwe voorzitter: “Er wordt nu voor het eerst gesproken in termen van doorgeschoten flex. We zijn ons eindelijk met z’n allen gaan realiseren dat flexwerk mensen geen zekerheid biedt, dat er allerlei rare normen worden gesteld, dat de beloning slecht is en dat je met flex niet bepaald vertrouwen krijgt in de economie en je inkomen. Kortom, met het akkoord wordt erkend dat op dat front de grenzen inmiddels wel zijn bereikt.” Tevreden is Dekkers ook over de algemene teneur waarbij het niet alleen nog maar gaat over de kille cijfertjes, maar dat er daadwerkelijk gekeken wordt naar mensen. “Dit akkoord gaat onder andere over de vraag of we het eigenlijk normaal vinden dat mensen met een beperking aan de slag kunnen. Het antwoord is dus volmondig ja. Het akkoord gaat verder dan een koele rekensom, die uitwijst dat het eigenlijk beter is als die mensen allemaal thuis blijven zitten. Het gaat dus niet meer om de cijfertjes alleen maar om de vraag in wat voor een maatschappij wij met z’n allen willen leven. Het grote winstpunt van het sociaal akkoord is dat er een antwoord op die vraag is gekomen.” Haar nieuwe functie plaatste Dekkers onmiddellijk in het oog van de storm, waarin ze moet dealen met de Haagse werkelijkheid. Hoe slijtvast zijn de gemaakte afspraken en wat blijft er van overeind als het kabinet over enkele maanden het bezuinigingspakket voor 2014 weer op tafel legt om binnen de Europese begrotingsregels te blijven?

Vooral de VVD is mordicus tegen het schrappen van de aangekondigde bezuinigingen.

POLDERCOMPROMIS Dekkers: “Je ziet dat de politiek onmiddellijk in discussie gaat en partijen zich afvragen of dit alles wel staat. Wij redeneren simpel: de afspraak staat. Het is geen goeie insteek om daarover meteen twijfel te gaan zaaien. Natuurlijk, iedereen heeft plussen en minnen, wij ook. Maar Ton Heerts was er heel helder over: de bezuinigingen voor 2014 zijn van tafel, en daarmee ook de nullijn voor ambtenaren en de zorg. Dat staat.” “En”, vervolgt Dekkers, “als het kabinet straks vindt dat het weer anders moet, dan moet het kabinet zijn verantwoordelijkheid nemen, het kabinet regeert. Wij vragen ons af of in dat geval die bezuinigingen een goed uitgangspunt zijn. Wat ons betreft staat het akkoord. Zo niet, dan heeft het kabinet een probleem en naar ik aanneem ook met de werkgevers, die er hun handtekening onder hebben gezet.” Niet alleen vanuit de politiek, maar ook in de eigen achterban worden kanttekeningen geplaatst bij de gemaakte afspraken. Dat is logisch, omdat het sociaal akkoord een poldercompromis is met niet minder dan 63 afspraken en alle partijen dus flink wat water bij de wijn hebben moeten doen. Ook voor Ellen Dekkers zitten er nog pijnpunten in. “Ja, die zijn er wel degelijk. Die zitten bijvoorbeeld in de WW. Het is natuurlijk heel positief dat de hoogte en de duur van de WW gewoon overeind blijven, dat er daardoor meer inkomenszekerheid is en dat werknemers meer regie krijgen over de werknemers-verzekeringen. Alleen moeten de sociale partners voor het derde en laatste jaar nog afspraken zien te maken. Dat is wel een uitdaging voor onszelf. Mensen, er gaat dus wel degelijk iets veranderen. We moeten even zien hoe dat loopt.” Het is lang niet de enige kwestie, die in de praktijk nog een stevig vervolg moet krijgen. Ook het omstreden ontslagrecht, dat in elk geval tot 2016 in de huidige vorm blijft bestaan, vraagt de komende tijd veel aandacht. Dekkers: “Je ziet ook bij ons de mensen nog dubben of het er nou allemaal beter of slechter op wordt. Maar nu is bij het ontslagrecht in elk geval de afspraak gemaakt dat iedereen bij ontslag iets mee krijgt. Dat kunnen sommige mensen nu nog niet zeggen. Sommigen zeggen ook: het quotum voor mensen met een handicap is met dit akkoord van de baan, maar dat is feitelijk niet zo. Er zijn concrete afspraken gemaakt over de aantallen. Als dat niet vanzelf lukt, dan wordt het quotum verankerd in de wet.” ■

‘Het gaat niet alleen om de cijfertjes’

't Zal je maar gebeuren

Niet zeureN tekst Pien Heuts - foto Chris Pennarts

Ict-medewerker Bernadette van der Velden stelde haar werkgever Atos Origin aansprakelijk voor de rsi die ze tijdens haar werk heeft opgelopen. Na jaren getouwtrek kreeg ze een schadevergoeding.

ls ze een passage uit de uitspraak van de kantonrechter voorleest, wordt het Bernadette van der Velden (52) even te veel. Eindelijk kreeg ik erkenning, zegt ze, terwijl ze verder leest: ‘Waar Atos jarenlang van de sterke kanten

van Van der Velden heeft geprofiteerd, kan men haar zwakke(re) kanten niet aan haar tegenwerpen ten einde aan aansprakelijkheid te ontkomen.’ Bernadette van der Velden is niet flauw. Jarenlang heeft ze keihard gewerkt, was ze kostwinner, voedde ze haar

beide kinderen op en studeerde ze in de avonduren bedrijfskundige informatica. “Ik kom uit een ondernemersgezin”, verklaart ze haar bevlogenheid en werklust. “Aanpakken was het parool.” Na een paar jaar in het onderwijs te hebben gewerkt, liet Van der

02’13 FnV•b•magaZIne

Velden zich in 1987 omscholen en ging aan het werk in de ict. “Ik ben analytisch en dienstbaar - ik zoek graag naar oplossingen.” Nadat Van der Velden zeven jaar later na een reorganisatie ontslag kreeg, ging ze niet bij de pakken neerzitten. “Ik heb me bijgeschoold en kon eind 1995 al vrij snel aan het werk bij ict-dienstverlener Atos Origin. Aanvankelijk zat ik in de hoek van het beheren van ict-infrastructuur, maar al gauw kon ik me bezighouden met functioneel ontwerp en applicatieontwikkeling. Echt mijn ding.”

STEVIGE KLUS Van der Velden was dan ook enthousiast over haar werkzaamheden voor het Philips Reisbureau, een van de klanten die ze namens Atos Origin bediende. Het was een stevige klus, maar met haar collega zette ze de schouders eronder. In 1998 werd het heel druk, omdat het reisbureau, verantwoordelijk voor de buitenlandse reizen binnen het concern, geleidelijk haar buitenlandse activiteiten naar het Amerikaanse Rosenbluth overhevelde. “Wij moesten de systemen in korte tijd ontvlechten.” Een klus met een deadline. Toen Van der Velden’s collega wegens een schouderoperatie uitviel, stond ze er alleen voor. Vervanging kreeg ze niet. De tijdsdruk was enorm. Niet zeuren, dacht ze. Ook toen ze steeds meer klachten kreeg, een tintelend gevoel in schouders, armen en polsen en ’s nachts niet kon slapen van de pijn. “Ik heb gewoon alles gedaan om de streep te halen. Ik hield me vast aan de vier weken vakantie die ik erna zou hebben.”

In de tweede helft van 1998 viel Van der Velden uit. Het ging niet meer. Achteraf, zegt ze, had ik veel eerder aan de bel moeten trekken. “Maar in die tijd was er nog niet veel bekend over rsi en bij Atos Origin was het aanvankelijk al helemaal geen onderwerp.” Na de twee weken rust die de bedrijfsarts voorschreef, kon Van der Velden nog steeds geen kopje optillen, het stuur van haar Eend niet in beweging krijgen en had ze dag en nacht pijn.

GENADESLAG Met vallen en opstaan probeerde ze elke keer haar werk weer op te pakken. Maar de klachten werden van kwaad tot erger. Een project in het kader van het millennium bleek de genadeslag. Van der Velden: “Ik denk nog vaak: Hoe heb ik het zo ver kunnen laten komen? Achteraf zie je het pas. Maar ik had mijn baan nodig omdat ik kostwinner was. En ik wilde ook niet weten dat ik misschien een onherstelbare beroepsziekte had opgelopen.” Tijdens haar ziektewetperiode hoopte Van der Velden nog op re-integratie in een andere functie. Ze probeerde van alles, van osteopathie tot een multidisciplinaire behandeling, om te herstellen. Het was een enorme desillusie dat ze uiteindelijk voor 80-100 procent werd afgekeurd en in 2003 ontslag volgde.

er eindelijk een vonnis. “De kantonrechter heeft de vloer aangeveegd met Atos Origin”, herinnert Van der Velden zich. “We wonnen glansrijk. Ook het feit dat Atos zich beriep op de verjaringstermijn die vijf jaar na openbaring van de eerste klachten zou zijn verstreken, vond geen gehoor bij de kantonrechter. ” “Deze stelde vast dat de werkgever de zorgplicht ten aanzien van de werkplek en de arbeidsomstandigheden heeft geschonden; een zorgplicht die ook geldt voor een gedetacheerde medewerker”, reageert advocaat Govert Jan Knotter,

‘Ik kon geen kopje optillen’

GLANSRIJK GEWONNEN Na haar ontslag stelde Bureau Beroepsziekten FNV (BBZ) Atos Origin aansprakelijk. Toen pogingen om met de verzekering van de tegenpartij te schikken na jaren op niets uitliepen, restte in 2007 het juridische traject. Een ex-collega en een vroegere leidinggevende bleken bereid in een voorlopig getuigenverhoor te getuigen over de arbeidsomstandigheden. In 2012 kwam

die namens BBZ optrad. “Toch ging men in hoger beroep.” Op het laatste moment bleek Atos Origin op verzoek van de rechter tóch bereid tot een schadevergoeding te komen. Bernadette van der Velden is blij dat na bijna tien jaar het boek dicht kan. En dat ze financieel weer lucht heeft. Ze wil niet meer achterom kijken. “Ik wil graag een leuke parttime baan. Ik heb de afgelopen vijf jaar in de schuldhulpverlening gewerkt. Dat vond ik geweldig; ik ben er goed in. Maar ze willen fulltimers en dat red ik gewoon niet. Ik hoop dat er iets moois op mijn pad komt.” ■ Vragen? Bel de Klantenservice 0900-9600 fnv.nl/beroepsziekten

GEWOON GOED WERK Of je nu flexwerker bent of vast werk hebt – iedereen moet gelijke rechten hebben: gezonde en veilige arbeidsomstandigheden tegen een fatsoenlijke beloning.

KIJK OP FNVBOND GENOTEN.NL GEWOON GOEDWERK

TIPS

KLEDING MAAKT DE SOLLICITA Dat mantelpakje van een paar kledingmaten terug of het gedateerde trouwpak uit de mottenballen trekken voor een sollicitatiegesprek is geen slim plan. Maar wat draag je dan wel? Dress for Success geeft advies. tekst Renske Nagtegaal - foto’s Merel Maissan

EVEN VOORSTELLEN De twee ‘modellen’ in dit verhaal zijn eerder aan gepaste sollicitatiekleding geholpen in de winkel van Dress for Success in Amsterdam. Daantje Versteeg (28) zocht en vond werk als docent geschiedenis: “Ik had onder meer gesolliciteerd bij een hotelschool. Daar moest ik erg netjes op gesprek komen maar die kleding had ik helemaal niet. En een paar honderd euro om nette kleding te kopen had ik ook niet. Gelukkig kon ik hier terecht.” Dennis Duiker (51) zocht en vond werk als beveiliger: “De kleding heeft me geluk gebracht. Ik ging met meerdere sollicitanten tegelijk op gesprek. Zij zagen er allemaal normaal uit. Tijdens het sollicitatiegesprek kreeg ik complimenten over mijn outfit. Door mijn kleding had ik een voorsprong op de rest.”

DE FORMELE LOOK (VROUW) De basis voor deze look wordt gevormd door een mantelpakje of een jasje met nette broek. De kleuren blauw en zwart hebben de voorkeur bij deze zakelijke look, maar bruin en grijs kunnen ook als dit beter past bij haar en huid. Onder het jasje een blouse in neutrale, bijpassende kleur. Het haar zit netjes vast en voor accessoires geldt: weinig en onopvallend. Deze sollicitatielook is geschikt voor bijvoorbeeld banen bij een bank of facilitaire functies.

DE FORMELE LOOK (MAN) Strak in het pak is de basis voor deze sollicitatielook. Deze klassieke look wordt afgemaakt door een overhemd in neutrale kleur, goede schoenen en een daarbij matchende riem. Vergeet de stropdas niet. Donkere kleuren hebben de voorkeur maar grijs kan ook. En draag vooral geen witte sokken. Deze sollicitatielook is geschikt voor banen als accountant, buschauffeur of verkoper van elektronica.

02’13 FNV•B•MAGAZINE

e basisregel luidt: ga netjes gekleed en goed verzorgd naar een sollicitatiegesprek. Door extra je best te doen op je uiterlijk, laat je zien dat je de sollicitatie serieus neemt en weet hoe je jezelf moet presenteren. Je kleding moet passen en schoon en heel zijn. Denk daarnaast aan andere uiterlijke verzorging als haren wassen, baard scheren, nagels knippen en schoenen poetsen. En hou het subtiel. Geen overdreven kapsels en make up, diepe decolletés en korte rokjes dus en doe piercings uit en bedek tattoos. Ook erg belangrijk: je outfit moet bij jou als persoon passen maar zeker ook bij de functie waarop je solliciteert. Omdat er veel verschillende beroepen zijn, is dat laatste vaak lastig. Solliciteren voor een baan als buschauffeur vraagt om een andere look dan die

voor een sollicitatie voor productiemedewerker in de industrie. Daarom hieronder verschillende sollicitatielooks met elk hun eigen kenmerken passend bij verschillende functies.

OOK GOED GEKLEED NAAR EEN BAAN? De stichting Dress for Success helpt mensen met een smalle beurs aan een geschikte sollicitatiekleding. Met een uitnodiging voor een gesprek kun je op verschillende locaties terecht. De vrijwilligers van Dress for Success helpen je daar door het geven van advies en kleding aan een geschikte outfit. De kleding is afkomstig van giften van particulieren en uit het bedrijfsleven en niet of nauwelijks gedragen. De sollicitatiekleding die je mee krijgt is gratis en mag je houden. Kijk voor meer info op dressforsuccess.nl >>

FORMEEL MET EEN TWIST (VROUW) De basis wordt gevormd door de formele look. Door een mantelpakje of een jasje met bijpassende broek dus. Maar er kan gespeeld worden met details. In de rest van de kleding en accessoires kun je iets meer van jezelf laten zien. Door een shirtje in tegenovergestelde kleur van het pak te dragen bijvoorbeeld. Een opvallende tas, sjaal en schoenen maken het geheel wat meer trendy en eigen dan de klassieke formele look. Deze sollicitatielook is geschikt voor bijvoorbeeld administratieve functies en in de non-profit sector.

FORMEEL MET EEN TWIST (MAN) Ook hier geldt, net als bij de vrouwelijke variant, de formele look als basis. Strak in het pak dus, maar een stropdas hoeft niet. Het overhemd mag wat meer uitgesproken, een gekleurde bijvoorbeeld. De rest van de look blijft neutraal. Voor mannen geldt helaas net wat minder bandbreedte dan voor vrouwen. Deze sollicitatielook is geschikt voor bijvoorbeeld banen in de ict en de beveiliging.

TIPS

DE CASUAL LOOK (VROUW) Bij deze sollicitatielook mag meer en moet minder. Meer van jezelf laten zien en meer trendy. Door gebruik te maken van kleur en opvallende accessoires kun je je onderscheiden van de rest. Dit geldt ook voor je kapsel. Maar het gaat hier om een nette casual look, niet om een sportieve. Sportschoenen en trainingspak kunnen dus in de kast blijven en netjes en gekleed vormen de basis. Deze sollicitatielook is onder andere geschikt voor banen in het onderwijs, kinderopvang en als verkoper in bijvoorbeeld een kledingwinkel.

DE CASUAL LOOK (MAN) Deze sollicitatielook is wat losser. Kleur mag, een spijkerbroek mag en een stropdas is geen must. Belangrijk is dat de kleding goed bij elkaar past. En dat de basis netjes en gekleed is, door bijvoorbeeld het dragen van een jasje. Deze look is geschikt voor banen als monteur, hovenier en productiemedewerker. ■

BEKIJK DE VIDEO’S MET SOLLICITATIETIPS! Voor je op gesprek gaat, moet je natuurlijk eerst een baan hebben gevonden. Tips voor de zoektocht naar werk, zie je in de video ‘Eerste hulp bij werk zoeken’. De video ‘Eerste hulp bij het sollicitatiegesprek’ geeft tips voor het gesprek, hoe je om kunt gaan met lastige vragen bijvoorbeeld. Beide video’s zie je op fnvbondgenoten.nl/werkzoekenden

02’13 FNV•B•MAGAZINE

VIJF VRAGEN OVER...

…. de officiële waarschuwing Officiële waarschuwingen komen veel voor. Ze kunnen voor jou als werknemer grote gevolgen hebben. Het is dus zaak snel en adequaat te reageren als je er een krijgt van de baas. tekst Peter Beekman m.m.v. Aris Breedijk - illustraties Marijn van der Waa

Wat is dat eigenlijk?

Zo wordt het formeel omschreven: via een officiële waarschuwing laat de werkgever (meestal per aangetekende brief) formeel weten dat hij de werknemer bepaald gedrag of omstandigheden aanrekent en verwijt.

Wanneer kun je die krijgen?

Je kunt een officiële waarschuwing krijgen bij: herhaaldelijk te laat komen, agressief gedrag tegen collega’s of de baas of weigering van een redelijke opdracht. Of wat tegenwoordig vaak voorkomt:

als je niet komt opdagen op je werk in een re-integratietraject.

Moet je er van schrikken?

Als er een aangetekende brief bij je wordt bezorgd, moet je daar zeker van schrikken. Het heet niet voor niks een officiële waarschuwing. Het kan grote gevolgen hebben. Het is het voorportaal van dossieropbouw en kan uitmonden in een ontslagprocedure of een loonopschorting als je je bijvoorbeeld niet houdt aan je verplichtingen tijdens een re-integratietraject. Dat moet je zien te voorkomen.

Wat Moet je doen?

Waar Moet ik nog Meer opletten?

De boel niet laten versloffen, maar meteen reageren! Punt voor punt de aantijgingen van je werkgever ontkrachten. Je staat stukken sterker als je dat met bewijsvoering doet. Hou de toon rustig en beleefd – laat je niet meeslepen door emoties. Het is verstandig om het eerst een ander te laten lezen die er met wat afstand naar kijkt. Niet per mail versturen, maar als aangetekende brief. Eis dat de waarschuwing uit je personeelsdossier wordt geschrapt of dat je protestbrief juist in je dossier wordt opgenomen. Bewaar de kopie van je verweer goed.

Het kan geen kwaad ook eens in de spiegel te kijken. Probeer je in de positie van de werkgever te plaatsen. Blaas niet te hoog van de toren, maar geef zelf ook wat toe als er misschien wat valt aan te merken op jouw houding. Open kaart spelen kan je soms krediet opleveren. Ook verstandig: laat je protestbrief even checken door de bond. ■ Klantenservice 0900-9690 Meer informatie: fnvbondgenoten.nl/ mijn-vraag/ontslag/

- ADVERTENTIE -

02’13 FNV•B•MAGAZINE

DIENSTVERLENING

CHATTEN MET DE BOND Bij FNV Bondgenoten staat de klant centraal. Daarom is onze online dienstverlening sterk uitgebreid. tekst Marleen van Riet - illustratie Martijn Houtkamp

WAT IS ER PRECIES VERANDERD? Onder ‘vraag en antwoord’ kunnen bezoekers op onze website nu zelf informatie opzoeken over een groot aantal onderwerpen. Denk bijvoorbeeld aan veelgestelde vragen over ontslag, pensioen, belastingen, uitkering, loopbaan en lidmaatschap. De antwoorden op zo’n 600 veelgestelde vragen vind je nu op onze site. Ook de contactmogelijkheden zijn uitgebreid of duidelijker in beeld gebracht. Via chat, social media of een terugbelafspraak kunnen leden persoonlijke vragen stellen. Bellen met het Klant Contact Centrum, e-mailen of het bezoeken van een regiokantoor blijft natuurlijk ook gewoon mogelijk.

HEB JE EEN VRAAG? Als lid van FNV Bondgenoten kun je gebruikmaken van onze individuele dienstverlening. Bijvoorbeeld wanneer je advies nodig hebt over je rechten en plichten. Of wanneer je vragen hebt over je loopbaan of het invullen van je belastingformulier. Sinds kort kun je heel veel belangrijke informatie ook online vinden. Op onze website staat onder ‘Vraag en antwoord’ nu een uitge-

breide vraagbaak. Je vindt er antwoorden op zo’n 600 veelgestelde vragen. Hier kun je nu snel en efficiënt, 24 uur per dag antwoord vinden op dringende vragen over bijvoorbeeld werk en inkomen. En dat kan handig zijn, zeker in deze tijd! ■

HEB JE TOCH BEHOEFTE AAN PERSOONLIJK ADVIES? Dan kun je natuurlijk nog steeds contact met ons opnemen. Ook daarvoor zijn de mogelijkheden nu uitgebreid: ■ ■ ■

Via de website: e-mail, chat Via de website: door het maken van een terugbelafspraak Telefonisch: 0900-9690 (lokaal tarief)

Let op: voor sommige mogelijkheden moet je eerst een profiel op de website aanmaken of zelfs lid zijn van FNV Bondgenoten.

MEER WETEN? Kijk op fnvbondgenoten.nl/mijn-vraag

Handig

Collignon

Lang, lang geleden verzamelden we ons rond de dorpspomp om nieuwtjes uit te wisselen. Zo hield je elkaar op de hoogte van lief en leed, misstanden en successen. Dat was toen. Nu delen we onze verhalen, meningen en reacties via websites en sociale media. Ook bij de bond, in alle sectoren. Een selectie. REACTIES “Van de zotte”, vindt pavoordt de stelling dat ouderen salaris moeten inleveren, in Voor en tegen (FNV B Magazine 1, februari 2013). In de rubriek pleit Errol Keyner, adjunct-directeur van de Vereniging

van Effectenbezitters, voor het doorbreken van het taboe op salarisverlaging. “Oud of jong, iedere werknemer moet meer leveren dan hij kost.” Hij stelt dat veel werknemers jarenlang profiteren van een stijgend loon, “terwijl ze na een tijdje stoppen met meer

02’13 FnV•B•Magazine

LeVin

Je zou denken dat hoe slimmer en kritischer de werknemers in een bedrijf zijn, hoe slagvaardiger en productiever de organisatie of het bedrijf is. Is niet zo. De Zweedse bedrijfskundige Mats Alvesson stelde vast dat een zekere domheid juist goed is. Je kunt natuurlijk niet een groep ezels bij elkaar zetten, dan gaat het mis. Maar ‘functionele domheid’ doet een organisatie goed draaien. De verklaring is dat als iederéén voortdurend kritische vragen stelt en met andere ideeën komt, de organisatie geen stap vooruit komt. Met een zekere mate van domheid, stellen de mensen geen vragen, zijn ze het snel eens en gaan enthousiast aan de slag. ■

De vriendelijke baas: AU! Bezuinigingen:

Foto: Co de Kruijf

Foto Co de Kruijff

Dom is goed

de neoliberale drogreden

“I

k hoor het al m'n hele leven: ‘Het geld is op’.” Die uitspraak van mijn vader, inmiddels 70 jaar oud, zette me aan het denken. "Al sinds ik me kan herinneren, zou het geld op zijn…” Zelf is hij door een bedrijfsongeval arbeidsongeschikt geworden. En de hoogte van zijn pensioen werd over de jaren heen geleidelijk minder, minder en minder. Omdat het geld op was…? Doodziek word ik van de voortdurende brainwashing. De opportunistische politiek, uitvergroot door de media, vertelt altijd hetzelfde verhaal: Het geld is op. We moeten bezuinigen, er is crisis, we vergrijzen, blablabla... De Nederlandse economie is in vergelijking met pakweg 30 jaar geleden toch gegroeid? En flink ook. We zijn met zijn allen toch veel productiever geworden? Wat heeft de reusachtige technologische vooruitgang ons gebracht? Nederland zou een paradijs van weelde moeten zijn. Waar is al die toegevoegde waarde, al dat geld gebleven? In de zakken van de allerrijksten die het niet vergokt hebben op de beurzen? Uiteraard. Hoe kan het anders? Want wie heeft de economie in handen? Wie verdeelt de welvaart? It takes money to make money, zeggen ze wel. En dat hebben nou eenmaal de grootaandeelhouders, de banken en de multinationals. Zij zetten de samenleving naar hun hand. Werkers, uitkeringsgerechtigden en kleine bedrijven zijn een speelbal in hun gevoelloze handen. En nadat ze via hun winsten, rentes en bonussen de economie leeg hebben gezogen, vertellen ze ons dat de samenleving geen geld meer heeft om de sociale voorzieningen in stand te houden. Nee inderdaad, het nodige geld hebben zij op de beurzen verbrand. Volgens hun neoliberale logica mogen de rijken in tijden van welvaart alle winsten pakken en nog rijker worden. Tot weer een crisis intreedt en de hele samenleving moet bezuinigen. In mijn studie psychologie noemen we dat geen logica maar een drogreden. In de woorden van mijn vader: “Op deze manier zijn het altijd de werkers die moeten dokken.” ■

Reageren kan op fnvbondgenoten.nl/levin Foto: HH

presteren”. Wie blijft stilstaan in zijn ontwikkeling moet volgens hem niet zeuren als de baas hem laat gaan of ander werk aanbiedt, tegen een lager loon. Volgens adviseur beloning en functiewaardering van FNV Bondgenoten moeten werkgevers eerst maar eens investeren in het ‘onderhoud’ van hun mensen. Dus: (bij)scholing. “Helaas doen veel bedrijven

dit amper. En als iemand dan na verloop van tijd minder inzetbaar is, krijgt hij eenzijdig de rekening gepresenteerd: ontslag of onvrijwillige demotie.” Het is bovendien een misverstand, zegt hij, dat ouderen doorgroeien in salaris. pavoordt bevestigt dat. “Mijn dertig jaar jongere collega verdient evenveel, maar de productiviteit is net zo groot. De laatste twintig jaar zit ik al op het maximumsalaris.” Hij wil best inleveren, “maar dan in de vorm van prepensioen, zodat 1 van de ruim 570.000 werklozen [..] mijn plaats kan innemen. Waarom niet weer naar de VUT, zoals in de jaren ’80 bij eenzelfde werkloosheidscijfer?” Diosa waarschuwt effectenman Keyner: “Ook deze man (als hij dit mag beleven) zal eens oud worden.”

- ADVERTENTIE -

Met uw 3 Euro per maand kan Rina veilig werken op de vuilnisbelt van Dhaka Word donateur van FNV Mondiaal: goede arbeidsomstandigheden wereldwijd!

www.fnvmondiaal.nl ✂

Ja, ik word donateur en machtig FNV mondiaal Achternaam:

Voorletters:

Straat:

Telefoon:

Postcode:

Plaats

E-mail:

Datum:

Rekeningnummer:

Handtekening:

Ja ik word donateur van FNV Mondiaal voor het bedrag van: € 3,€ 5,€ 10,- per maand, en geef FNV Mondiaal toestemming het aangegeven bedrag automatisch van mijn rekening af te schrijven via automatische incasso (tot schriftelijke wederopzeging).

m / v

Ja, ik blijf graag op de hoogte van het werk van FNV Mondiaal en abonneer me op de maandelijkse digitale nieuwsbrief Mondiaal Magazine.

Stuur deze machtiging naar: FNV Mondiaal, Antwoordnummer 250, 1000 PW Amsterdam (postzegel niet nodig)

onZe colUMnIsT/bloGGer levIn is woedend over de enorme werkdruk en de ronduit schandalige omstandigheden waarin veel van zijn supermarktcollega’s moeten werken. Het Albert Heijn-kaderlid vindt het “tijd om de supermarkten aan te pakken”, want “ik ken geen enkele keten waar het personeel gewoon goed wordt betaald.” Hij vertelt onder andere van Aldi-werkers die “met z’n tweeën een hele winkel runnen. Onmogelijk om rustig pauze te nemen en als je je ziek meldt, staat je collega er alleen voor. [..] Kassamedewerksters kampen met chronische peesontstekingen door de bizarre werkdruk

(3000 afgerekende artikelen per uur!) en diegene die aan de bel trekt, wordt ontslagen. Ik heb er de (scheld)woorden niet voor!” Helemaal onvoorstelbaar is het verhaal van een organizer over vrouwen die met luiers aan achter de kassa zitten, omdat ze geen plaspauze mogen nemen. “Wie moet je boycotten als ze allemaal even erg zijn?”, vraagt Levin zich af. Hij roept iedere Nederlander op de bond en supermarktwerkers te steunen. “Walgelijk” en “respectloos” zijn termen die vallen in de reacties op dit relaas. Pim Smit vindt het een goede oproep, maar vooral gericht aan de klanten van de supers. “Zij zijn wel degenen die door het opgeworpen imago van reclamemakers het gedrag vertonen dat het vak van supermarkt-

02’13 FnV•B•Magazine

Bondig

Vakbondscentrum Hilversum

‘Samenwerking met andere bonden gaat prima’ Stanley Eind (60) werkt bij Toezicht en handhaving Gooi en Vechtstreek. Daarnaast is hij kaderlid van Abvakabo en draait hij mee als consulent in het vakbondscentrum in Hilversum.

Een lid van de Abva in het blad van Bondgenoten? Jazeker, want sinds maart dit jaar doen Abvakabo, Bouw en Bondgenoten het spreekuur gezamenlijk. Het kwam tot stand dankzij een initiatief van het kadernetwerk van de drie bonden. “Dat was een doorstart”, zegt Eind, “en de samenwerking met de andere bonden gaat prima. Het is voorsorteren hoe we straks in alles gaan samenwerken in de nieuwe vakbeweging.” Hij staat leden bij die vragen hebben. “Over alles wat te maken heeft met de gevolgen van de economische crisis”, legt Eind uit. “Dan kun je denken aan reorganisaties, overplaatsing, inkrimping van de organisatie, ontslagen.” Hij doet dat op het spreekuur, maar hij wordt ook thuis wel gebeld. “In deze tijd krijg ik heel veel vragen. Sommige kan ik zo beantwoorden, voor andere verwijs ik door naar onze juristen. Af en toe vragen mensen me om mee te gaan naar een gesprek.” Hij is een oude rot in het vak. “In 1995 werd ik consulent. Hoe dat zo kwam? Er was behoefte aan op de werkvloer. Ik werd door mijn bestuurder voorgedragen, volgde een cursus en ging aan de slag als vakbondsconsulent.” Gevraagd naar zijn motivatie zegt Eind: “Ik ben een sociaal bewogen mens, ik wil graag helpen.” Voorlopig denkt hij er nog niet aan om te stoppen. “Nee hoor, ik vind het nog steeds leuk om te doen.

Je moet up-to-date blijven, de ontwikkelingen goed volgen. Zodat je de leden goed kunt blijven bijstaan.” ■ Kijk voor meer informatie over een vakbondscentrum bij in de buurt op fnvbondgenoten.nl/vakbondscentra Of bel 0900-9690

Foto: Merel Maissan

Data FnV B Magazine FNV B Magazine nummer 3- 2013 wordt in de week van 19 augustus op de post gedaan. Kopij voor de servicepagina (geen andere correspondentie) dient uiterlijk 1

medewerker degradeert tot minderwaardige arbeid. Ook dáár moet ernstig verandering in worden aangebracht! Het is ook de verantwoording van de klant om de ver-McDonaldisering van supermarktketens net zo goed aan te vechten. Met respect voor de werknemers.” De InDonesIsche vakbonDsleIDer saID Iqbal (44) heeft de FNV Vakbondsrechtenprijs 2013 ontvangen. Als voorzitter van een metaalfederatie en later een vakcentrale kreeg hij in zijn land miljoenen op de been voor hogere lonen, beperking van flexarbeid en invoering van wettelijke sociale zekerheid. Voortaan krijgen ook de allerarmsten in Indonesië gezondheidszorg en alle werkenden een pensioen. De regering spint op plannen om vakbondsvrijheid en

augustus binnen te zijn bij FNV Bondgenoten, t.a.v. Emmy Bitter, Postbus 9208, 3506 GE Utrecht of e-mail: e.bitter@bg.fnv.nl

stakingsrecht in te perken. Iqbal wordt ondertussen voortdurend afgeluisterd en geïntimideerd. “Goede zaak!”, reageert Joop Luster op de toekenning van de prijs. “Internationale druk van vakbonden over de hele wereld is hard nodig om rechten van werknemers te verdedigen en deze onder de publieke aandacht te brengen. Broodnodig!” Als voorbeeld noemt hij de ramp in de kledingfabriek in Bangladesh. Betere werkomstandigheden in zulke landen zijn niet alleen de verantwoordelijkheid van de consument, vindt Luster, die de vrijheid van ondernemen vergelijkt met “de vrijheid om te ONTNEMEN en de onvrijheid, omdat we allemaal gevangenen zijn geworden van dit systeem. Een systeem waardoor inkomens en vooral vermogens

Bondig

Doe mee met het Netwerk Vrouwen FNV! Het Netwerk Vrouwen FNV is van start. Rond onderwerpen als werk en privé, carrièrestappen, economische zelfstandigheid, nieuwe werken en zoektocht naar een baan zijn deelnetwerken gevormd. Via facebookgroepen ontmoeten deelneemsters elkaar.

Kijk voor meer informatie op fnvvrouw.nl/activiteiten/netwerk_vrouwen_fnv

Het Netwerk Vrouwen FNV is een podium voor vrouwelijke FNV-leden die werken in verschillende sectoren en geïnteresseerd zijn in onderwerpen die voor vrouwen extra van belang zijn. Vrouwen die zich willen laten inspireren en zelf willen inspireren. Deelname voor alle vrouwelijke leden van FNV-bonden is gratis. Je kunt passief of actief lid zijn, dat maakt niet uit. Het belangrijkste is dat er binnen de nieuwe FNV een plek is waar vrouwen hun mening kunnen laten horen en elkaar live of digitaal kunnen ontmoeten en zo invloed kunnen uitoefenen. Maar het Netwerk is ook een plek om elkaar tips te geven, informatie te verwerven of je kennis te vergroten door workshops en trainingen. ■

Aanmelden voor het netwerk kan door een mail te sturen naar post@fnvvrouwenbond.nl m.v.v. naam, bond en zo mogelijk lidmaatschapsnummer.

Daar vind je ook informatie over de verschillende facebookgroepen en hoe je je daarvoor kunt aanmelden.

Op 13 juni is de tweede netwerkavond in Amsterdam, daar worden verdere plannen gemaakt. Als je je nu aanmeldt voor het netwerk krijg je hiervoor vanzelf een uitnodiging.

Dubbellidmaatschap FNV Bondgenoten heeft tijdens het congres in maart jl. besloten tot invoering van het dubbellidmaatschap: leden van FNV Bondgenoten zijn nu ook rechtstreeks lid van de FNV.

Dat je lid bent van de FNV verandert niets aan jouw huidig lidmaatschap van FNV Bondgenoten: FNV Bondgenoten bepaalt namelijk zelf de hoogte van de contributie, het rechtenpakket, de algemene voorwaarden en de dienst-

steeds verder uit elkaar groeien. Van zo’n economisch systeem [..] zouden de vakbonden nu eens radicaal afstand moeten nemen.” Het roerige leven van Said Iqbal en zijn strijd tegen uitbuiting van arbeiders is te zien in de documentaire Working Class Heroes, van Huub Ruijgrok en Arno van Beest, in samenwerking met FNV Mondiaal. Wie de film wil zien, kan de dvd bestellen via fnvmondiaal@vc.fnv.nl. De keUZe van Ton heerTs als nIeUWe voorZITTer van Fnv In beWeGInG valt niet bij iedereen even goed. “Salonsocialist” en “kloon van Agnes Jongerius” zijn weinig vlijende benamingen die langskomen in de reacties op onze site. “Niet mijn keuze”, zegt auguust. “Wie een strijdbaar FNV wenst is bedrogen

verlening aan de leden, enzovoorts. (Nieuwe) leden die bezwaar hebben tegen hun automatische/aanvullende FNV-lidmaatschap en hiertegen bezwaar willen aantekenen kunnen dat schriftelijk doen bij de klantenservice van FNV Bondgenoten: klantenservice@bg.fnv.nl Bij onderwerp vermelden: dubbellidmaatschap Meer informatie: fnvbondgenoten.nl/dubbellidmaatschap

uitgekomen. Heerts is een voormalig plucheklever (Tweede Kamer) namens de PvdA die partijbelangen boven die van FNV en de leden heeft gesteld. Dit wordt weer polderen met partijgenoten, ten koste van de leden.” Enkele leden dreigen hun lidmaatschap op te zeggen, maar dat is niet de oplossing, vindt Agness, lid van het Ledenparlement. “Met je lidmaatschap opzeggen en ‘zeiken’ komen we niet verder. Jullie kunnen mensen zoals mij (het nieuwe LP) helpen door constructieve input te geven. Dat is wat ik vraag en waar ik op hoop van jullie ;-).” oP De WebsITe van Fnv bonDGenoTen staat sinds kort een jaaroverzicht over 2012 (fnvbondgenoten-jaaroverzicht.nl).

Als werknemer beroerd begeleid bij ziekte? GA NAAR LEIDING.NL MELDPUNTVERZUIMBEGE op je werk? moeten melden wel eens ziek Heb Hoe is jij dejebegeleiding bij ziekteverzuim door het verzuimbedrijf of arbodienst bij jouw bedrijf? uim Geef behet verz tact gehad metbegeleiding.nl. con toenop heb jijdoor je En ervaring meldpuntverzuim ver? kge van jouw wer odienst de arb f of Al drij ruim 4000 mensen gingen je voor.

graag weten hoe jij de begeleiding willen wijbestuurder Dan Gea Lotterman, FNV Bondgenoten: ren! van jouw ziekteverzuim hebt erva

“In 70 procent van de gevallen wordt de Wet op de privacy geschonden doordat werkgevers het ding.nl r www.meldpuntverzuimbegelei Ga naa medisch dossier van de werknemer kunnen inzien. De verzuimbureaus zetten mensen onder druk: ‘Neem jij maar verlof op’. Een volkomen disrespect voor de werknemer. Hier geldt ‘wie betaalt bepaalt’. De hele verzuimmarkt is er doordrenkt van – het gaat om keiharde euro’s in plaats van duurzame je ever of de bedrijfs-/arboarts? Als iken bij de gesprekken met je werkg Kun jij hulp gebruWij je gratis begeleiding re-integratie. vinden dat alle werknemers twee jaar ziek) kun recht dan langer niet (en enoten Bondg FNV van lid bent de buurt. Ga naar gratieconsulent bij jou intoegankelijke re-inte krijgen van hebben opeen een onafhankelijke, en en meld je aan! www.fnvbondgenoten.nl/lidworden deskundige bedrijfszorg.” ■

02’13 FnV•B•Magazine

Als werknemer beroerd begeleid bij ziekte?

GA NAAR LEIDING.NL MELDPUNTVERZUIMBEGE Heb jij je wel eens ziek moeten

melden op je werk?

het verzuimbeEn heb jij toen contact gehad met kgever? wer jouw drijf of de arbodienst van jij de begeleiding Dan willen wij graag weten hoe ren! van jouw ziekteverzuim hebt erva begeleiding.nl

Ga naar www.meldpuntverzuim

s-/arboarts? Als je kken met je werkgever of de bedrijf Kun jij hulp gebruiken bij de gespre je gratis begeleiding niet langer dan twee jaar ziek) kun lid bent van FNV Bondgenoten (en buurt. Ga naar de in jou bij nt onsule gratiec krijgen van een re-inte en meld je aan! www.fnvbondgenoten.nl/lidworden

Meldpuntverzuimbegeleiding.nl blijft tot 1 september geopend.

Foto: HH

BOND in de BUURT • Goes: 12 en 19 juni: tweedaagse gecombineerde training Solliciteren en Netwerken in het vakbondscentrum aan de Voorstraat. Training wordt gegeven door de trainers van Loopbaanadvies. Gratis deelname voor leden inclusief de lunch. Aanmelden via: LoopbaanRotterdam@bg.fnv.nl • Haarlem: het inloopspreekuur van het Vakbondscentrum is in de periode van 6 tot en met 18 augustus

Hierin blikt de bond terug op zijn successen van het afgelopen jaar en vooruit naar de vorming van één ongedeelde FNV. De eerste zitting van het Voorlopige Ledenparlement komt voorbij, de campagne tegen de Kunduzplannen, de samenwerking met Abvakabo en Bouw. En natuurlijk veel aandacht voor het Gewoon Goed Werk dat de bond op vele plekken wist af te dwingen. Zo wist hij voor liefst 838.493 werknemers gelijk werk gelijk loonafspraken te maken. Denk aan Honeywell, waar uitzendkrachten dankzij deze inspanningen 20 tot 25 procent meer loon kregen. Of de onderbetaalde Poolse installatiemonteurs in de Eemshaven, voor wie een onderhandelingsresultaat werd afgesloten. Verder is er aandacht voor onder andere Rate Your

op maandag van 19.30 tot 20.30 uur en op donderdag van 14.00 tot 16.00 uur. • Roosendaal: in de periode van 1 juli tot en met 18 augustus is er alleen spreekuur op maandag van 19.00-20.30 uur.

Voor actuele info openingstijden vakbondscentra: fnvbondgenoten.nl/vakbondscentra

Company, kaderwerk over de grenzen, fair produce en een verkort financieel verslag. heT TheMa voor Fnv ZoMerkaMP 2013 is Rich & Famous. Kinderen van leden van FNV Bondgenoten die geboren zijn in het jaar 2000 kunnen zich aanmelden voor een onvergetelijke week. bgzomerkamp.nl/bgz13/ Reactie Esther Bakker-Wijkhuijs: “Superleuk!!!! Zo’n uitje vroeger ook gedaan. Een week om niet te vergeten en het is al 15 jaar geleden.”

doe Mee MeT FnV B

tekst Renske Nagtegaal

FnV B TV

WaT Vind JiJ?

eerste hulp bij werk zoeken en solliciteren

Foto: HH

Waar zijn al die vacatures en hoe onderscheid je je van al die andere kandidaten? Nu de banen niet voor het oprapen liggen, zijn werk zoeken en solliciteren steeds lastiger. FNV B TV vroeg het loopbaanbegeleider Ellen Ziengs. In de video’s Eerste hulp bij werk zoeken en Eerste hulp bij solliciteren legt ze je uit hoe je je netwerk kunt inzetten in de zoektocht naar werk en geeft ze handige tips over hoe om te gaan met lastige vragen tijdens het sollicitatiegesprek. ■

Big brother op de werkvloer Op de site van FNV Bondgenoten wordt regelmatig gepeild wat jij van bepaalde zaken vindt. Hier de uitslag. Door camera’s bespied worden op de werkplek? Dat zagen de werknemers van staalfabriek Buig Centrale Steenbergen niet zitten en kwamen met succes in actie voor het weghalen van de camera’s. “Terecht”, zegt het grootste gedeelte (78 procent) van de stemmers, “ik zou ook niet bespied willen worden op mijn werk”. 12 procent

van de stemmers heeft zelf ook camera’s op de werkvloer hangen. “Wat hebben ze te verbergen?”, vraagt 7 procent zich af. En 3 procent van de stemmers vindt dat camera’s bijdragen aan de veiligheid op het werk. ■ Ook je mening geven in de poll? Surf naar fnvbondgenoten.nl

DrUIlerIG Weer? Dan kun je mooi even onze social media-enquête invullen bit.ly/115lwSt Kost je 6 minuten en helpt ons enorm. Met jullie antwoorden kunnen we onze digitale communicatie verbeteren. Onder de invullers verloten we Irischeques t.w.v. 25 euro We zitten straks met een DaverenD TekorT aan vakMensen In De TechnIek. Wat betekent dat voor jou? bit.ly/YFwE72 Fred Stelw Heb twee linkerhanden. Het kost me al moeite een band te plakken. Ben altijd trots als dat lukt. Sytse Marinus Persoonlijk weet ik niet, maar de Nieuwe Gastarbeiders komen eraan.

Surf voor deze video en andere video’s naar youtube.com/fnvbtv Kijk voor meer info op fnvbondgenoten.nl/werkzoekende

lsabijn van der Valk Dat goedkope oost europeanen mijn baan in de techniek afpakken? @DennisWiersma 138.940 mensen hebben gestemd bij #FNV, 62% stemt voor #TonHeerts. Door met de koers van verjonging en vernieuwing. "Top hoort goede voorbeeld te geven", aldus @BobBolte over voorstel beloning top van #deltalloyd http://bit.ly/18eSZyC #factor20 #mvo #fnv @FNVBondgenoten #Shell negeert medewerkers bij verandering #pensioenregeling http://www.fnvbondgenoten.nl/ nieuws/acties_en_campagnes/een_eerlijker_en_zekerder/nieuws/

02’13 FnV•B•Magazine

doe Mee oP FnV B TV

Maak een video en win! nieuwe prijzen! Mooie beelden van een actie geschoten met je mobiel? Werkfrustraties die je graag zou willen delen met de rest van werkend Nederland? Belangrijk kaderwerk gedaan waar anderen wat van kunnen leren? Leg het vast op video en stuur het in (naar r.nagtegaal@bg.fnv.nl). De beste, mooiste, grappigste fi lmpjes worden beloond met een plek op FNV B - TV én een geldbedrag van 100 euro plus het boek ‘Films Maken’. De redactie is benieuwd naar wat jij allemaal meemaakt op je werk. En door de moderne techniek, fi lmen met mobieltjes en fotocamera’s, is dat zo

NIEUWE PRIJZEN!

in beeld te brengen. Daarom vanaf nu de mogelijkheid om zelf fi lmpjes in te sturen voor FNV B TV. En daar staat natuurlijk wat tegenover. In het volgende FNV B Magazine wordt bekend gemaakt welke video op FNV B TV is geplaatst én wie daarmee de prijs in de wacht sleept. Kijk voor de eisen waaraan je video moet voldoen, het mailadres voor insturen en andere info fnvbondgenoten.nl/doemeeopfnvbtv. Onder het kopje ‘Doe mee op FNV B TV’ vind je een video en tekst met uitleg. ■

“Hoe meer mensen lid zijn van de vakbond, hoe meer je kunt bereiken”

Foto: HH

606440-shell-negeertmedewerkers-bij-veranderingpensioenregeling/ … Vakbonden doen oproep aan 2e Kamer, die woe vergadert. Eurocommissaris #kallas nav actie chauffeurs: Verdere liberalisering zeker niet op korte termijn http://bit.ly/16yNlJy #cabotage #transport (zie ook pag. 30/31/32 elders in dit nummer)

oP heT conGres Fnv In beWeGInG van 14/15 mei werd dit korte filmpje over de geschiedenis van de vakbeweging vertoond. Iconen van weleer passeren de revue, zoals Herman Bode, Wim Kok, Jaap van der Scheur en Johan Stekelenburg. www.youtube.com/ watch?v=5Xa6SY1YgU

PUZZELEN

KRUISWOORDPUZZEL De oplossing van de puzzel krijgt u door de volgende letters op een rij te zetten: 89 – 64– 81 – 7 – 109 – 54 – 19 – 111 – 35 – 27 - 44 Stuur de oplossing van deze kruiswoordpuzzel op een kaart of briefkaart (niet in een envelop) voor 15 juli 2013 naar Redactie FNV Bondgenoten, Postbus 9767, 3506 GT Utrecht met vermelding van uw naam, bondsnummer en adres. Of mail uw oplossing met deze persoonlijke gegevens naar puzzel@bg.fnv.nl Oplossing van puzzel nummer 1: VAKKENNIS Drie prijzen van 50 euro, twee van 75 euro en een hoofdprijs van 100 euro worden uitgeloofd onder de goede inzenders.

HORIZONTAAL 1 8 15 16 18 20 21 23 24 25 26 29 30 32 33 36 37 39 40 41 42 44

tijdschrift actiegroep meisjesnaam Ned. schrijver land in Azië filmfiguurtje interne remedial teaching (afk.) soort vrucht laatste kwartier (afk.) plaats in Fryslân drek; bluf portaal voor buitendeur muziekteken bijeenkomen vierkante zuil sportterm grappenmaker plezier betovering administratiekantoor (afk.) zoogdier

VERTICAAL 47 Mohammedaans bijbelboek 49 decimeter (afk.) 50 lokspijs 52 meisjesnaam 53 dof 55 vat 56 spoedig 57 vaartuig 59 drank 62 deel van het hoofd 63 beleefdheid 64 in mindering 65 beroep 67 in gevecht 69 opstand 70 arbeidsplaatsenovereenkomst (afk.) 71 knaagdier 72 uitroep 73 vocht 74 aan (Eng.) 75 vloerlijst 77 op geen enkele plek

80 zangnoot 81 deel van een schip 82 tabulator (afk.) 84 dakbedekking 85 gelatine 87 deel van het hart 89 deel van een molen 92 plaats in België 94 verlangen 96 leeuw (Latijn) 97 afmeting 99 Aanno Domini (afk.) 100 loop 101 grillig van stijl 103 dicht 104 wettelijke aansprakelijkheid (afk.) 105 pin,spie 107 jongensnaam 109 schat 111 ijverig 112 computerschijfje

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 17 19 22 24 27 28 30 31 34

ondergrondse reeds glinsterende deeltjes zijrivier van de Rijn invaliditeitswet (afk.) tot dit moment dynamo water in De Achterhoek lof waarschijnlijk (afk.) mestvocht waarborgen neodymium (afk.) vestje zwarte arbeider lancet, laatvlijm landbouwer open plek in het bos bekeuring godin van de dageraad bamboebeer groep wielrenners rivier in Oostenrijk naar aanleiding van

35 38 41 43 45 46 48 49 51 54 56 58 59 60 61 63 65 66 67 68 72

(afk.) scheepsherstelplaats roofvogel verstoteling soort grote kip nageslacht huishoudelijk artikel platvis gas in een spuitbus hoofdstad van Zuid-Korea koosnaam gek puistje gevangenis jongensnaam tijdperk gevelbekroning kleding jongensnaam zien (Eng.) om sportkleding in te vervoeren kruisboog

75 76 78 79 81 83 86 88 89

plaats in Fryslân hoeveelheid koordans deel van een cirkel departement (afk.) voordeel, betekenis vrouw van Jacob dichte wollen stof onbepaald voornaamwoord 90 bladader 91 hok ( Z.-Ned.) 93 pijnlijk gevolg 95 gelooide huid 98 kleur 101 biologisch archeologisch instituut (afk.) 102 steen 106 geankerd (afk.) 107 milieutoeslag (afk.) 108 dominus (afk.) 110 jongensnaam

DE WINNAARS VAN PUZZEL FNVBMAGAZINE NR. 1 - 2013 De hoofdprijs van 100 euro gaat naar: P. Atema uit Midlum. De tweede prijzen – 75 euro – gaan naar B. Sizoo in Klaaswaal en G.W. Waarlo in Barchem. De derde prijzen – 50 euro – zijn voor G.A. Bijker in Lichtenvoorde, G. Wieman in Bunnik en J.C.M. Pijnappels in Beugen.

DOE MEE EN WIN! Oplossingen insturen voor 15 juli 2013

02’13 FNV•B•MAGAZINE Hij maakte de carrièresprong van het jaar: Willem-Alexander (Wim-Lex voor intimi), voorheen Prins Pils, wereldkampioen water en IOC-lid is nu Koning der Nederlanden. Dus kom maar op met die fotobijschriften! tekst Emmy Bitter, Peter te Lintel Hekkert - puzzels Douwe van der Meulen

GELUKKIG HEBBEN WE WIM-LEX NOG!

SUDOKU

Win 100 euro met jouw fotobijschrift! Zet hem bij de reacties op www.fnvbondgenoten.nl/puzzelfoto*

Welk getal hoort in het middelste vakje?

5 6 3 7 8 2 1 8 7 2 7 9 8 2 4 8 1 3 5 7 4 2

foto: HH

“

4 8

6 8

”

Mail je oplossing voor 15 juli naar doemee@bg.fnv.nl

EN DE WINNAARS ZIJN… > GELUKKIG HEBBEN WE OPRAH NOG! Het fotobijschrift ‘Echt Oprah, de groepsdrug was zo hoog…!’ van Gerardlochem kreeg de meeste handen op elkaar en is goed voor 100 euro, gevolgd door doremibus met ‘De dopingcontrole, het stelde geen bal voor’ (50 euro) en cabinpressure: ‘Geloof me Oprah, dat EPO-dieet werkt echt!’ (20 euro).

foto ANP

> SUDOKU: FNV B Magazine 1 (Februari 2013) – oplossing: 6. Prijswinnaars: J.F. Sponselee, IJmuiden (50 euro), G.J. van ’t Einde, Wilp (20 euro), H. Kingma, Burdaard (10 euro). ■

*om te reageren moet je zijn aangemeld op de website. Maak een gratis profiel aan op www.fnvbondgenoten.nl/mijnfnv

ADVERTENTIE

IK WE R

GE NOTE N . , D N O B V N F R eid F L E D E N VO O ldoende zekerh

met vo . d werk. Werk e o g n o kan laten zien o p w a e h g il sc n w a ik m k t a n Wa n ik mijn v i. Werk waari e ro g n e ct e resp r ven. wil ik dat mee ik goed kan le m e ro e aa rm d aa n E w . n rk We n ondgenote s te beter ik e lid van FNV B e d ik , n is e d b n o m b ro e Daa groter d ngrijk. en. Want hoe en. Dat is bela rd m o o k w n d e li n n n u se k n me ngen op n. or elkaars bela o v s a’ g e ll grijker worde co n n la e b mij s d e e st n komende jare En gaat in de

MEER INFORMATIE: BEL 0900-9690 OF WWW.FNVBONDGENOTEN.NL IK WORD LID, EN BETAAL DE EERSTE 4 MAANDEN SLECHTS € 25,Naam en voorletters:

WEER EEN NIEUW LID ERBIJ DANKZIJ MIJ: v

Naam en voorletters werver:

..................................................................................... Adres

..................................................................................... Adres:

..................................................................................... Postcode en woonplaats:

..................................................................................... Geboortedatum:

..................................................................................... E-mail:

..................................................................................... Telefoonnummer:

..................................................................................... Lidmaatschapsnummer:

..................................................................................... E-mail:

..................................................................................... Ik krijg € 9,- op rekeningnr.:

..................................................................................... Naam werkgever:

..................................................................................... Datum:

..................................................................................... Vestigingsplaats werkgever:

Handtekening nieuw lid:

BON OPSTUREN NAAR:

FNV Bondgenoten T.a.v. Klantenservice Antwoordnummer 101 3500 ZA UTRECHT

..................................................................................... Rekeningnummer: ..................................................................................... Ik betaal mijn contributie per automatisch incasso: ja / nee ja, FNV Bondgenoten mag mij informeren over producten en diensten

..........................................................................................................

FNV B Magazine