GO!Mobility Magazine #2 2018

JAARGANG 8 – APRIL 2018 – NR 2

!

O G 2 # Y T I L I B O M Vereniging I A R e in z a Mag

THEMA: SMART MOBILITY

CONNECTED MOTORFIETS • TALKING TRAFFIC • BALKENENDE • GOUDEN RAI WIEL • ONZICHTBARE BIJRIJDER

GO! 2

RAI SOCIETY Op 20 maart organiseerde RAI Vereniging, speciaal voor geïnteresseerde leden, een Smart Mobility Tour tijdens de vakbeurs Intertraffic Amsterdam.

PAGINA 19

ECO-TRENDS

------------------: A THEM SMART MOBILITY------------------

Studenten van de TU Eindhoven hebben als wereldprimeur de eerste circulaire elektrische auto onthuld: de Noah.

PAGINA 21

UITGESPROKEN Roger Laan, algemeen directeur TIP Trailers geeft zijn mobiliteits-

9

visie.

TALKING TRAFFIC VOORWAARDE VOOR AUTONOOM RIJDEN Nederland is uniek in het ontwikkelen van slimme, connected verkeersoplossingen. Het publiek-private Partnership Talking Traffic levert hieraan

PAGINA 23

een onmisbare bijdrage. Sinds eind maart zijn innovatieve diensten van partners live gegaan. Het gaat bij Talking Traffic om diensten die de reis of

MARKTANALYSE

het vervoer onderweg een stuk eenvoudiger, voorspelbaarder, veiliger en

Een oldtimer van meer dan 40 jaar

goedkoper maken, vertelt Mark Frequin, directeur-generaal Mobiliteit bij

oud legt per jaar gemiddeld slechts

het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. ’Talking Traffic brengt in

1.700 kilometer af. Dat is één

beeld wat iemand door de eigen voorruit niet ziet en biedt vooral informatie

dertiende van wat een vrijwel nieuwe auto aflegt.

PAGINA 25

waar de weggebruiker zelf mee te maken heeft en tijdig op moet reageren.’

12 DE CONNECTED MOTORFIETS IN AANTOCHT

Auto’s zijn steeds meer connected. Maar hoe verloopt dit proces bij motor-

GO!FACTOR Jeroen Punt van KTM Nederland

fietsen. Volgens Tom Crooijmans, hoofd van BMW Motorrad Nederland,

met zijn KTM 1290 SuperDuke.

zullen alle geavanceerde veiligheidsvoorzieningen en ADAS-systemen uit de autowereld indien mogelijk en wenselijk hun weg vinden naar de motorfiets-

PAGINA 27

branche. Om die implementatie te versnellen is in 2015 het Connected Motorcycle Consortium opgericht. Met als doel door het bundelen van krachten en het delen van kennis een maximale aansluiting bij de autobranche te krijgen.

COLOFON GO!Mobility is een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 49, www.raivereniging.nl.

Productie Markant Media

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en leden van RAI Vereniging. Verspreiding vindt plaats op basis van controlled circulation.

Redactieraad Cees Boutens, Jeroen van de Braak, Ilse Bartels, Mark van Dansik, Floris Liebrand, Tom van Steijn

Redactie Menno Timmer, hoofdredacteur

Redactieadres GO!Mobility Markant Media Noordereinde 291 1243 JX ’s-Graveland E-mail: markantmedia@kpnmail.nl www.markant-media.com Tel. 06-551 35 559 of 035-69 19 061

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

© 2018 RAI Vereniging - alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Medewerkers Sjoerd van der Linden Ontwerp: PWAD Amsterdam Vormgeving: MB voorheen VMTB Fotografie: Ton van Til, Johan Peter van der Stouwe, Van der Vaart Fotografie Illustraties: Onno Kortland Druk: W.C. den Ouden ISSN: 2212-8182

DR. STEVEN VAN EIJCK

3

Samen de regie nemen Dit jaar bestaat RAI Vereniging 125 jaar. Hét moment om even terug te

is of daar bij is betrokken: de locale en de landelijke overheid, de

blikken op het verleden, stil te staan bij het heden en vooruit te kijken

branche, de Google’s van deze wereld, universiteiten en weten-

naar de toekomst. Wat mij dan opvalt is de gigantische versnelling die

schappers. Zo heeft het ministerie van IenW onder andere het

opeens op een aantal terreinen zichtbaar is. Kijk bijvoorbeeld naar de

publiek-private partnership Talking Traffic (zie ook pag. 6) gevormd, dat

ontwikkeling van de fiets. Honderd jaar lang lag qua innovaties de focus

sinds eind maart met verschillende innovatieve diensten live is gegaan.

op de derailleur, handremmen, stijvere en lichtere frames etc. Maar

De mobiliteitsbranche zelf is eveneens volop met dit onderwerp actief,

haast vanuit het niets werd een aantal jaren geleden de elektrische fiets

want al die hightech systemen moeten immers worden vervaardigd en

herontdekt. Ik zeg herontdekt, want het eerste patent van de e-bike

betrouwbaar functioneren.

dateert uit 1897. Dat was er trouwens al eentje met een dubbele accu.

Alle autofabrikanten investeren inmiddels in smart mobility en slim-

Tijdens de Tweede W.O. was er nog sprake van een opleving van de

mere voertuigen. Een aantal gaat zelfs een stap verder en investeert

elektrische fiets, vanwege de brandstofschaarste. Toch is de fiets met

ook in Mobiliteit as a Service (MaaS)-achtige toepassingen. Dat is

het duwtje in de rug vervolgens in de

bliksemsnel gegaan. En RAI Vereniging zelf

vergetelheid geraakt om in het begin van

heeft, naast de platforms Verkeersveilig-

de millenniumwende een enorme boost te krijgen. De e-bike is booming business. Leeftijdsgrenzen dalen drastisch, snelheid en actieradius nemen toe evenals de gebruiksdoelen. Een kwart van de verplaatsingen per e-bike betreft

‘We moeten gezamenlijk de tempoversnelling in smart mobility in goede banen leiden’

zelfs het woon-werkverkeer. Bovendien

heid en Duurzaamheid, een derde strategisch platform ‘Smart Mobility’ opgetuigd.

De centrale vraag die nu oprijst luidt: wie voert nu eigenlijk de regie als het gaat om dit volstrekt nieuwe fenomeen van smart mobility?

Uiteraard pakt RAI Vereniging graag de

is de e-fiets tegenwoordig, net als de meeste andere vervoermiddelen,

handschoen op. Niet voor niets hebben wij, samen met onze partners,

in hoge mate connected.

de mobiliteitsalliantie VOORUIT in het leven geroepen om bouwstenen

Ook de auto is inmiddels een rijdende computer die meer dan 30 keer

aan te reiken voor een mobiele toekomst. En Ook waar het gaat om

zo veel data uitstoot als een Boeing 737. De versnelling die op het

iedereen mobiel te laten zijn neemt RAI Vereniging de regie. Met de

gebied van smart mobility plaats vindt is, conform de

New Mobility Foundation, waarover in dit nummer Jan

Wet van Moore, exponentieel. Die wet, die destijds

Peter Balkenende meer vertelt, kiezen we voor inclu-

voorspelde dat het aantal componenten per geïnte-

siviteit ook waar het de mobiliteit betreft. Daarom faci-

greerde schakelingen iedere twee jaar zou verdub-

liteert en ondersteunt de New Mobiliteit Foundation

belen, klopt nog steeds. Dit draagt er toe bij dat het

kansrijke projecten en initiatieven om de mobiliteit van

aantal aspecten rondom intelligente mobiliteit, zoals

kwetsbare groepen in onze samenleving te garanderen.

online data uitwisseling, geautomatiseerd rijden, voer-

Maar ook RAI Vereniging kan het niet alleen. Net zomin

tuigen die met elkaar en met de infra communiceren,

als de overheid. De komende jaren zullen we gezamen-

een geheel andere dimensie krijgt. En vergeet niet dat

lijk de regie moeten nemen om de tempoversnelling in

slimme technologie en zaken als Advanced Driver

smart mobility in goede banen te leiden.

Assistance Systems (ADAS) de verkeersveiligheid substantieel verhogen. Geen wonder dat vrijwel iedereen

Dr. Steven van Eijck

wel op een of andere manier met smart mobility bezig

Algemeen voorzitter RAI Vereniging

GO! 4

BRANCHE NIEUWS

Gouden RAI Wiel voor Melanie Schultz Oud minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu (IenM) heeft tijdens het jaarlijkse RAI Mobiliteitsdiner, het Gouden RAI Wiel 2018 ontvangen uit handen van Steven van Eijck, voorzitter RAI Vereniging. De jury roemt Schultz onder meer voor haar bijdrage aan de introductie van autonoom rijdende auto’s en truck platooning.

Schultz was gedurende twee kabinetsperioden

die zich op nationaal of internationaal niveau

(2010-2017) minister van IenM, waarbij zij

onderscheiden op het gebied van verkeer en ver-

­volgens de jury op uiterst effectieve wijze het

voer of van vervoermiddelen in brede zin. Eer-

Nederlands voorzitterschap van de Europese

dere prominenten en instellingen die de prijs in

Unie heeft aangegrepen om de Europese landen

ontvangst mochten nemen waren onder andere

op één lijn te brengen voor de introductie van

ruimtevaarder Wubbo Ockels, Pieter van

autonoom rijdende auto’s en truck platooning.

­Vollenhoven, de ANWB, de Automotive

De Declaration of Amsterdam was hiervan het

­faculteit van de TU Delft, het SWOV en het KiM.

tastbare resultaat. Tijdens haar ministerschap

Dit jaar vond de uitreiking plaats tijdens het

heeft de oud minister zich bovendien conse-

RAI ­Mobiliteitsdiner in de Ridderzaal, ter ere van

quent en voortvarend ingezet op het benutten

het 125 jarig bestaan van RAI Vereniging.

van nieuwe technologie om de mobiliteit aan-

De vijfkoppige Comité van aanbeveling van Het

genamer en efficiënter te laten verlopen met het

Oud-minister Melanie Schultz ontvangt het Gouden RAI Wiel

programma Beter Benutten. Met een veelheid

uit handen van Steven van Eijck.

Gouden RAI Wiel bestaat uit voorzitters van diverse belangenorganisaties. Naast RAI

aan lokale en regionale projecten is veel erva-

­Vereniging voorzitter Steven van Eijck hebben

ring opgedaan hoe nieuwe technologie het gedrag van reizigers in de

in de jury zitting Hans de Boer (voorzitter VNO-NCW), Maxime

gewenste richting kan sturen. Het Gouden RAI Wiel is in 2003 in het

­Verhagen (Voorzitter Bouwend Nederland), Frits van Bruggen (Hoofd-

leven geroepen om personen of instellingen te eren en te stimuleren,

directeur ANWB) en Berto Eckhardt (Bondsvoorzitter BOVAG).

Versnelling elektrisch rijden in Europa De verkoop van auto’s die op alternatieve brandstoffen rijden – elektrisch, hybride, LPG of CNG – is vorig jaar in de EU met bijna 40 procent toegenomen tot 852.933 voertuigen.

De groeispurt werd, zo blijkt uit

tekend. Met name in het laatste

de cijfers van de Europese

kwartaal van 2017 accelereerde de

­koepelorganisatie ACEA vooral

afzet van auto’s met een alter­

veroorzaakt door de sterke vraag

natieve aandrijving. In het vierde

naar elektrische auto’s (plug- in

kwartaal van vorig jaar bedroeg

hybrids en full electric) die met

het groeipercentage in dit

39 procent pluste en de grotere

­segment 27,3 procent. Voor heel

belangstelling voor hybride

2017 was dat 16,4 procent.

auto’s, waarvan de afzet in 2017 met 54,8 procent steeg tot

In Nederland verdubbelde de verkoop van full electric auto’s in 2017 tot 9.897 eenheden.

431.504 exemplaren.

De vraag naar auto’s met een alternatieve aandrijving verdub-

Het aandeel van auto’s met een

hybrids, volledige elektrische

in de EU. In Nederland verdub-

alternatieve brandstofaandrijving

auto’s en voertuigen met een

belde de verkoop van full electric

(+ 90,8%), gevolgd door

op de totale Europese automarkt

hybride elektrische aandrijving

auto’s in 2017 tot 9.897 eenheden

­Duitsland (+76,8%), het Verenigd

bedraagt volgens ACEA op dit

vertegenwoordigen inmiddels

(+ 131,9%) en werden er 17.667

Koninkrijk (+ 35,6%), Frankrijk

moment bijna 6 procent. Plug-in

4,3 procent van de autoverkopen

hybride elektrische auto’s geken-

(+33,4%) en Italië (+30,7%).

belde vorig jaar bijna in Spanje

5

Vijf miljoen auto’s milieuvriendelijk gerecycled ARN (Auto Recycling Nederland) heeft sinds de oprichting in 1995 vijf miljoen auto’s gerecycled. Hiermee is inmiddels 4,5 miljard kilogram aan afval, afkomstig van autowrakken, niet ten laste van het milieu gekomen maar nuttig hergebruikt.

bij de Post Shredder Technology fabriek van ARN. De PST-fabriek in Tiel is in 2011 opgericht om de laatste waardevolle grondstoffen uit het shredderafval te winnen. Materiaal dat voorheen werd verbrand of gestort. Deze overgebleven grondstoffen worden in verschillende afzetmarkten gebruikt voor het maken van nieuwe gerecyclede producten, zoals

Een auto gaat gemiddeld na 18 jaar naar

kantbeschoeiing of damwanden.

de sloop. In Nederland zijn dat zo’n

Samen met partnerorganisaties uit de

230.000 voertuigen per jaar. Voor een

autorecyclingketen zorgt ARN als dé

milieuverantwoorde recycling werkt

recyclingexpert in de mobiliteits­

ARN samen met meer dan 300 profes­

branche, ervoor dat meer dan 95 procent

sionele recyclingbedrijven. Na het auto-

van het gewicht van afgedankte auto’s

demontagebedrijf en het shredderbedrijf

Dankzij ARN is sinds 1995 zo’n 4,5 miljard kilo restmateriaal uit a­fgedankte

een zinvolle en duurzame bestemming

komt het restant van het autowrak aan

auto’s nuttig hergebruikt.

krijgt.

Fietsverkoop plust ruim 3 procent; branche boekt recordomzet De verkoop van nieuwe fietsen is vorig jaar met 3,2 procent toegenomen tot 957.000 eenheden. Tegelijkertijd wist de branche een recordomzet van 976 miljoen euro te realiseren. Met dank aan de e-bike die met een verkoop­ volume van 294.000 stuks (+8,7%) inmiddels goed is voor een marktaandeel van 31 procent en daarmee een substantiële bijdrage levert aan de totale brancheomzet.

De e-bike is hot constateerde

ventionele fiets of e-bike in te zet-

Wouter Jager, voorzitter sectie

ten als alternatief voor de auto.’

Fietsen van RAI Vereniging, bij

Jager pleitte voor de invoering

de bekendmaking van de cijfers

van een eerlijke en eenvoudige

kinder- of jeugdfiets bleef met 12

2017 een plus zien van 28 procent

procent stabiel.

tot 4.572 eenheden. Bovendien,

Jager zei te verwachten dat elek-

betoogde de sectievoorzitter,

trische ondersteuning in alle seg-

worden fietsen in toenemende

menten terrein zal gaan winnen.

mate ‘connected’ en gaan dankzij

Behalve de groeiende vraag naar

allerlei intelligente toepassingen

e-bikes maakte ook de speed-­

de berijder meer comfort en

pedelec een groeispurt door. De

gebruiksgemak bieden.

verkoop in dit segment liet in

tijdens de opening van de fiets-

leasefietsregeling die het fiets­

beurzen BIKE MOTION en

gebruik een stevige duw in de rug

E-Bike Xperience (2-4 maart) in

kan geven.

de Utechtse Jaarbeurs. Met name

De groeiende verkoop van elek-

tijdens het woon-werkverkeer

trische fietsen is in 2017 vooral

pakt men volgens hem vaker de

ten koste gegaan van de hybride

elektrische fiets. ‘Ruim 60 pro-

en de ‘gewone’ stadsfiets. De

cent van de woon-werkverplaat-

stadsfiets bleef met een aandeel

singen vindt plaats over afstan-

van 42 procent echter nog wel het

den tot 15 kilometer. En laat dat

meest in trek. De populariteit van

nu precies de afstand zijn waarbij

de hybride fiets daalde licht tot 5

Bij een verkoopvolume van 957.000 fietsen realiseerde de fietsbranche een recordomzet van

forensen bereid zijn om hun con-

procent en het aandeel van de

976 miljoen euro.

GO! 6

SMART MOBILITY TASS International brengt automatisch rijden dichterbij

‘De uitdaging is aantonen dat automated driving beter is dan zelf rijden’

Gwen van Vugt: ‘Vanaf 2020 gaat geautomatiseerd rijden level 4 een enorme vlucht nemen.’

7

TASS International ondersteunt de auto-industrie bij het ontwikkelen van veiliger, milieuvriendelijker en meer intelligente voertuigen door het leveren van innovatieve software, state-of-the-art testfaciliteiten en kostenbesparende systeemoplossingen.

De grootste uitdaging is volgens Gwen van Vugt, directeur Mobility

medewerkers telt is mondiaal actief en genereert een jaarlijkse omzet

Center van TASS International, om te bewijzen dat geautomatiseerde

van meer dan 30 miljoen euro. Sinds vorig jaar opereert TASS onder de

voertuigsystemen veiliger en betrouwbaarder zijn dan een menselijke

vlag van Siemens. De overname door Siemens benadrukt het unieke

bestuurder. Om dit aan te tonen beschikt het bedrijf als enige er wereld

karakter van TASS International, zegt Van Vugt, die verantwoordelijk

over een testmethodologie die een fysieke testomgeving combineert

is voor business development van automated & connected driving.

met simulatiemodellen (virtual reality).

‘Siemens kan immers ieder bedrijf kopen, maar zij zagen in ons een bij-

TASS International, gevestigd op de Automotive Campus in Helmond,

zondere toegevoegde waarde.’

is een bundeling van voormalige TNO-onderdelen. Het bedrijf dat 250

De wereld als klant Hij legt uit dat het werkgebied van TASS zich uitstrekt over drie business units: 1) Integrated Safety (gericht op de veiligheid van de inzittenden én de omgeving); 2) Tire modelling (het modelleren van banden) en 3) Automated Driving. De voornaamste focus ligt op de automotive industrie die zowel de OEM’s, de toeleveranciers (TIER 1 en TIER 2, zoals producenten van radar, sensoren en camera’s) als start-ups omvat.

Zelfs overheden behoren tot de clientèle, vertelt Van Vugt. ‘In de wereld van automated driving zie je namelijk dat de techniek zich ontwikkelt in de richting van een integraal vervoerssysteem. En dan kom je al snel terecht bij Smart Mobility, waarin ook overheden een rol spelen. Denk daarbij aan de aanleg van infrastructuur en aan certificeringen en typegoedkeuringen.’

Geaccrediteerd testlab Zo is TASS nauw betrokken bij het overheidsprogramma Talking Traffic - een project om voertuigen met elkaar en de weginfra te laten communiceren – en verzorgt hiervoor de certificering van intelligente verkeerslichten. Binnen de business unit Integrated Safety vervult de Helmondse onderneming voor de RDW de rol van geaccrediteerd testlab.

‘We denken zelfs na en werken mee aan regelgeving voor automated en connected vehicles, Dat gebeurt in allerlei gremia: nationaal, Europees (Europese Commissie) en internationaal (V.S.). De centrale vraag bij geautomatiseerd rijden luidt namelijk: hoe krijgen we die miljoenen zelfrijdende auto’s straks veilig op

‘Met simulatie creëren wij een tijdmachine’

de weg?’

Miljarden testkilometers Technisch zijn er naar zijn mening nauwelijks nog beperkingen.

Sensorsystemen zijn tegen rede-

lijke prijzen beschikbaar. Hetzelfde geldt voor computer power chips.

En dankzij artificial intelligence zijn systemen in staat om met zeer complexe zaken rekening te houden. ‘Die drie elementen komen als het

GO! 8

SMART MOBILITY

‘Onze unieke testmethodologie kan aantonen dat autonome voertuigen van autofabrikanten statistisch gezien veiliger zijn dan niet-zelfrijdende auto’s.’ ware in een soort smeltkroes terecht, waardoor de komende jaren een

hardware niveau. Dat stelt ons in staat om te bekijken welke impact

exponentiële groei van voor automatisch rijden noodzakelijke techno-

fouten hebben op het uiteindelijke rijgedrag van de auto en deze voor-

logie mogelijk is. Verschillende studies geven echter aan dat je eerst

tijdig te elimineren voordat ze zich openbaren. Met als eindresultaat dat

miljarden testkilometers moet maken om te bewijzen dat rijden op de

de auto zichzelf voortdurend monitort.’

spreekwoordelijke ‘automatische piloot’ veilig is. Dat zou betekenen

Op dit moment bevindt automatisch rijden zich zo ongeveer op level 2.

dat een bedrijf als Tesla tenminste 2,5 jaar van al hun voertuigen in de

Dit houdt in dat rijtaakondersteunende ADAS-systemen de bestuur-

wereld data zou moeten verzamelen om te komen tot een maatstaf die

ders assisteren, maar niet de rijtaak overnemen. De directeur van het

aantoont dat hun systemen beter presteren dan mensen. En dat voor

Mobility Center zegt weinig te zien in level 3, waarbij de auto weliswaar

iedere wijziging die aangebracht wordt aan het systeem: een onmoge-

zelf rijdt, maar de bestuurder voortdurend stand-by moet zijn om het

lijke opgave.’

stuur over te nemen of indien nodig in te grijpen. ‘Ik verwacht dat die stap wordt overgeslagen en we in een keer over zullen schakelen naar

Tijdmachine

level 4; geautomatiseerd rijden onder bepaalde condities.’

Tenzij, vervolgt Van Vugt, je het naar het virtuele domein (lees: simulatie) brengt. ‘Want dan kun je sneller dan ‘real-time’ rijden en is het in

Naar level 4

feite eenvoudig om 1 minuut werkelijke tijd te simuleren in één

De overgang naar niveau 4 is naar zijn oordeel een gradueel proces.

seconde. Dan creëer je in feite een tijdmachine.’

‘In de praktijk krijg je nu al steeds meer autonome voertuigen die onder

TASS International is daarom bezig een methodologie te ontwikkelen

bepaalde voorwaarden de weg op mogen. Kijk naar automated valet

die is gebaseerd op een combinatie van simulatie (mixed reality) en

parking op Schiphol, of zelfsturende OV Shuttle busjes. In beide geval-

fysieke testen. Die combinatie maakt het mogelijk om in een relatief

len toepassingen waarbij de rijsnelheid beperkt is evenals de risico’s.

korte tijd aan te tonen dat voertuigen die fabrikanten leveren inderdaad

Of neem truck platooning. Daar zijn de risico’s eveneens laag, aange-

statistisch gezien veiliger zijn dan de systemen die nu op de markt zijn.

zien de eerste truck bemand rijdt en de rest van het konvooi er als level

De onderneming maakt hiervoor mede gebruik van een fysieke

4 automated system achteraan hangt. Vanaf 2020 gaat geautomatiseerd

testomgeving op de A270 tussen Helmond en Eindhoven, waar dage-

rijden level 4 een enorme vlucht nemen is mijn overtuiging.’

lijks autonome voertuigen proefrijden.

Met name in Nederland, dat samen met Singapore tot de koplopers behoort waar automatisch rijden wordt ingevoerd, besluit Van Vugt.

Foutinjecties

Hij geeft hiervoor als belangrijkste reden aan dat de infrastructuur in

Om eventuele softwarebugs die geautomatiseerde systemen nadelig

ons land in topconditie is. ‘De wegen worden uitstekend gemonitord

kunnen beïnvloeden tot nagenoeg nul te beperken, profiteert TASS

en zijn van hoge kwaliteit en overal is 4G beschikbaar. Dit maakt een

International van de expertise die op dit gebied bij Siemens in huis is.

optimale communicatie tussen voertuig en weginfra mogelijk. Een

Van Vugt: ‘Siemens kan foutinjecties doen op chip-, software-, en

cruciale voorwaarde voor autonoom rijden.’

9

Binnen vijf jaar 2.000 tot 3.000 intelligente verkeerslichten

Talking Traffic voorwaarde voor autonoom rijden Nederland is uniek in het ontwikkelen van slimme, connected verkeersoplossingen.

Het eind 2016 gevormde publiek-private Partnership Talking Traffic levert hieraan een onmisbare bijdrage. Sinds eind maart zijn innovatieve diensten van partners live gegaan, en er zit nog veel meer in het vat, stelt Caspar de Jonge, Programmamanager ITS & Smart Mobility bij het ministerie van IenW, die nauw betrokken is bij het Partnership.

Verkeerslichten die communiceren met voertuigen en zo verkeersstromen reguleren.

Real-time informatie over ongevallen, wegwerkzaamheden, files en vrije parkeerplekken.

Dit zijn zomaar wat voorbeelden van hoe Talking Traffic in de praktijk werkt. Talking Traffic is een samenwerkingsverband tussen regionale overheden, het bedrijfsleven, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Rijkswaterstaat. De partners werken samen aan slimme verkeersfuncties en -diensten, waarbij voortdurende interactie plaatsvindt tussen voertuigen en verkeersregelinstallaties (de wegkant).

Sinds eind maart zijn Talking Traffic-diensten live gegaan van een aantal dienstverleners, zoals Flitsmeister, Locatienet en MTVNL. Nederland is hiermee uniek, zegt De Jonge.

Zonder connectiviteit en data-uitwisseling,

Mark Frequin, directeur-generaal Mobiliteit bij IenW: ‘Talking Traffic brengt in beeld wat iemand door de eigen voorruit niet ziet’

GO! 10

SMART MOBILITY zoals in Talking Traffic, is geautomatiseerd rijden volgens hem niet goed mogelijk.

Samen investeren Talking Traffic is een investeringsprogramma waarin steden, provincies, het ministerie van IenW, Rijkswaterstaat en zo’n 20 bedrijven, waaronder de Nederlandse verkeersindustrie en cloudondernemers als Be-Mobile, KPN en Fortgång (Siemens-Ericsson-Simacan), gezamenlijk tientallen miljoenen steken in de ontwikkeling van nieuwe functionaliteiten voor weggebruikers, vertelt Mark Frequin, directeur-generaal Mobiliteit IenW. ‘Diensten die de reis of het vervoer onderweg een stuk eenvoudiger, voorspelbaarder, veiliger en goedkoper maken. Talking Traffic brengt in beeld wat iemand door de eigen voorruit niet ziet en biedt vooral informatie waar de weggebruiker zelf mee te maken heeft en tijdig op moet reageren. De diensten waarschuwen voor uiteenlopende gevaren. Denk aan afgevallen lading, ongevallen op de weg, plotseling remmen, filestaarten, wegwerkzaamheden, maar geven ook waardevolle informatie over bijvoorbeeld vrije parkeerplaatsen. Het wordt allemaal binnen een fractie van een seconde doorgegeven.’

Parkeergeleiding Het mooie is, vult De Jonge aan, is dat iedere weggebruiker die van Talking Traffic gebruik maakt zelf ook een bron van data is. ‘En die data wordt opgevangen en vertaalt naar een advies voor andere verkeersdeelnemers.

Dat kan via de bestaande telecommunicatievoorzieningen (smartphone of navigatie).

Zo helpen weggebruikers elkaar.’

Talking Traffic voorziet eveneens in een parkeergeleiding naar de eindbestemming, waardoor de automobilist weet waar een parkeerplaats vrij is, wat de kosten zijn en wat de openingstijden van een garage zijn.

Reserveren geschiedt met een druk op het touchscreen en betalen gaat automatisch en per minuut. Dus geen gedoe meer met betaal-

Caspar de Jonge, Programmamanager ITS & Smart Mobility bij IenW: ‘Niet afgestelde verkeerslichten leveren een jaarlijkse maatschappelijke

automaten of slagbomen.

schadepost op van 90 miljoen euro aan reistijdverlies, onnodige emissie en onveiligheid

11

Communicerende verkeerslichten

kwartaal van dit jaar ruim 600 gerealiseerd

advisering van de bestuurder. Het spreekt

De Jonge: ‘De weggebruiker krijgt bovendien

zullen zijn. Nederland telt in totaal zo’n 5.500

echter voor zich dat als de auto het stuur van

verschillende parkeerkeuzes op zijn of haar

verkeerslichten. Binnen 5 jaar moeten er daar-

de berijder overneemt, de dataketen feilloos

eindbestemming aangeboden. En Talking

van 2.000 tot 3.000 zo slim zijn, dat ze met

dient te functioneren en 100 procent

Traffic maakt het niet in de laatste plaats

connected cars kunnen omgaan.

betrouwbaar en beschikbaar moet zijn.’

met voertuigen, om op die manier verkeers-

Data delen

Positieve effecten

stromen te reguleren, te optimaliseren en hun

Het hele concept van Talking Traffic sluit vol-

Hoewel de praktijk moet gaan uitwijzen

‘groentijden’ af te stemmen op de actuele

gens Frequin nauw aan bij de ontwikkelingen

welke effecten Talking Traffic exact op de

drukte op de weg. Iedere stad kan in het soft-

in de autobranche en IT- en telecommunica-

Nederlandse mobiliteit zal hebben, lijken

waresysteem zelf aangeven aan welke voer-

tiesector. ‘Inmiddels zijn stappen gezet van

ervaringen met kleinschalige projecten vooral

tuigcategorieën men voorrang wil geven

2G, 3G naar 4G. En 5G zit eraan te komen in

positief uit te vallen. Hieruit blijkt dat derge-

(hulpdiensten,fietsers, vrachtwagens…).’

2019, wat betekent dat iedereen met alles is

lijke intelligente diensten tot verbeteringen

Uit een onderzoek dat IenW enkele jaren gele-

verbonden. Volkomen tijd- en plaatsonafhan-

kunnen leiden van 4 tot 24 procent als het

den liet uitvoeren, kwam naar voren dat de

kelijk is alle info beschikbaar en uitwisselbaar

gaat om reistijd, emissies, brandstofverbruik

helft van de wegbeheerders de verkeerslichten

met anderen. Snelheid en capaciteit van die

en ongevalrisico’s.

nooit of hooguit één keer per 5 jaar afstelt. De

verbindingen zijn in korte tijd exponentieel

Jonge rekent voor dat dit bij 1.200 verkeers-

toegenomen en gaan met 5G nog meer stijgen.’

mogelijk dat verkeerslichten communiceren

Het nieuwe normaal De Jonge zegt te verwachten dat met Talking

‘Binnen 5 jaar moeten 2.000 tot 3.000 verkeerslichten met connected cars kunnen omgaan’

Traffic binnen enkele jaren ook een koppeling zal plaatsvinden met de emissie van het voertuig. Voertuigen met een hogere uitstoot betalen voor parkeren in de stad dan meer, terwijl zero-emission voertuigen dan in aanmerking zouden kunnen komen voor een korting. En het geeft steden tools in handen om bepaalde voertuigcategorieën wel of niet in stadskernen

lichten een maatschappelijke schadepost van

Talking Traffic wil zoveel mogelijk gebruik

of milieuzones toe te laten op bepaalde tijd-

90 miljoen euro per jaar betekent aan onnodig

maken van de grote hoeveelheid data die het

stippen en trajecten.

reistijdverlies, onnodige emissie en onveilig-

groeiend aantal connected cars produceren.

heid.

‘Als die voorzieningen toch bij mensen in de

Dat Nederland met Talking Traffic ver voor de

binnenzak of op het dashboard aanwezig zijn,

troepen uit loopt, staat voor De Jonge vast.

Innovatie partnership

dan is het wel zo zinvol en effectief om al die

‘Er is geen enkele ander land dat dit als regu-

‘Dit maakt een investering in Talking Traffic

informatie in de cloud op te vangen, te

liere activiteit heeft ingevoerd. Voor ons is dit

opeens zeer rendabel om zo dit soort schades

verzamelen, te checken, te combineren en te

‘het nieuwe normaal’. We brengen alle ver-

te elimineren. We hebben er bewust voor

verrijken en op maat en per locatie ter

keerslichtendata op één loket bij elkaar in

gekozen om dit samen met het bedrijfsleven

beschikking te stellen.

combinatie met alle voertuigdata. Er is in de

te doen in de vorm van een innovatie part-

V.S. één staat waar dit ook gebeurt. Alleen

nership. Dit maakt het mogelijk om de eerste

Digital info op maat

moet je daar een nieuwe Audi Q7 aanschaffen

ontwikkelingsfase en de eerste jaren van

In de telecomwereld is dit proces van loca-

om er gebruik van te kunnen maken.’

exploitatie te ondersteunen. De overeenkom-

tienauwkeurigheid in de vorm van geofencing

sten met de deelnemende partijen lopen tot

al volop aan de gang. Dit maakt fijnmazige

Meer informatie is te vinden op

2020.’

digitale informatievoorziening mogelijk die

www.talking-traffic.com.

behulpzaam is in de stappen naar niveau 3, 4 Het streven is om via Talking Traffic op relatief

en 5 van geautomatiseerd rijden.’ Want, legt

korte termijn de eerste 1.200 verkeerslichten

hij uit, automobilisten gaan steeds minder zelf

intelligent te maken, waarvan er in het tweede

acteren. ‘Talking Traffic richt zich nu nog op

GO! 12

SMART MOBILITY De connected motorfiets in aantocht

‘Alle veiligheidssystemen van de auto zijn in theorie op de motorfiets toepasbaar’ Auto’s zijn steeds meer connected. Maar hoe verloopt dit proces bij motorfietsen? Welke actieve en passieve rijtaakondersteunende systemen zijn op dit moment beschikbaar en welke effecten hebben die op de (verkeers)veiligheid van de berijder? Volgens Tom Crooijmans, hoofd van BMW Motorrad Nederland, zullen alle geavanceerde veiligheidsvoorzieningen en ADAS-systemen uit de autowereld indien mogelijk en wenselijk hun weg vinden naar de motorfietsbranche. Om die implementatie te versnellen is in 2015 het Connected Motorcycle Consortium opgericht. Met als doel door het bundelen van krachten en het delen van kennis een maximale aansluiting bij de autobranche te krijgen.

Veel ontwikkelingen die in de autosector

machines zaken beschikbaar als ABS of ‘boch-

in alle omstandigheden, benadrukt Crooij-

gaande zijn komen, zij het soms met enige

ten ABS’ (dit zorgt ervoor dat de motorrijder

mans. ‘De airbags van de jas ontvouwen zich

vertraging, terecht bij motorfietsen, zegt

veilig in de bochten kan remmen), traction

bij een aanrijding of val in een fractie van een

Crooijmans. ‘Onze motorfietsdivisie heeft

control (voorkomt wegslippen bij wegrijden)

seconde en veranderen de berijder in een

daarbij natuurlijk het voordeel te kunnen

en dynamische demping (vering past zich aan

soort Michelinmannetje. De rug, schouders

profiteren van de knowhow en expertise die

de rij- en wegomstandigheden aan).

en nek worden optimaal beschermd onder alle

het moederconcern in huis heeft. Dit heeft er

omstandigheden..’

bijvoorbeeld toe geleid dat de controller die in

Airbagjas

alle BMW personenauto’s zit, ook op alle

Om lichamelijk letsel bij een ongeval te voor-

Projectie in helm

BMW motoren wordt toegepast. Deze con-

komen en in elk geval tot een minimum te

Een andere veelbelovende innovatie waar

troller is bijvoorbeeld via het handvat op het

beperken heeft BMW, samen met motor-

BMW aan werkt is het projecteren van

stuur verbonden met het connectivity display.

kledingfabrikant Alpine Stars, een speciale

cruciale informatie op het vizier van de helm.

Dit heeft als belangrijkste voordeel dat de

airbagjas ontwikkeld die vorig jaar voor zowel

Te denken valt aan route-informatie van het

berijder tal van functies, zoals het navigatie-

circuitrijders als gewone consumenten op de

navigatiesysteem of waarschuwingen van

systeem, de mobiele telefoon en de boord-

markt is gebracht. De jas, die is volgestouwd

ADAS-systemen, bijvoorbeeld voor verkeer

computer (buitentemperatuur, bandenspanning etc), eenvoudig kan bedienen zonder de handen van het stuur te hoeven halen.’

Active cruise control Ook een veiligheidsverhogende voorziening

‘Autonoom rijden is zeker voor motorrijders geen doel op zich’

als cruise control is bij BMW motorfietsen als optie al leverbaar en wordt op termijn mogelijk

met hoogwaardige elektronica, werkt onaf-

in de dode hoek. ‘Zodra de motorfiets volledig

uitgebreid met de adaptieve component, waar-

hankelijk van het type motorfiets en is dus

connected is, zijn we wellicht in staat om ook

bij de snelheid van de motorfiets zich automa-

door alle motorrijders op elke motorfiets te

verkeer dat voor de motorrijder niet direct

tisch aanpast aan de voorligger, zogenaamde

gebruiken. Omdat de airbagjas niet in de

waarneembaar is, zichtbaar te maken. Dat is

active cruise control. Verder zijn op veel BMW

motorfiets is geïntegreerd werkt het systeem

een kwestie van enkele jaren.’

13 hoog en beschikken motorfietsfabrikanten over lagere budgetten dan autoproducenten.

Hij vervolgt: ‘Om als sector zoveel mogelijk de krachten te bundelen, onze kennis te delen en de in de autobranche aanwezige expertise optimaal te benutten, is in 2015 op initiatief van BMW, Honda en Yamaha het Connected Motorcycle Consortium in het leven geroepen. Inmiddels hebben enkele andere motorfabrikanten zich eveneens aangesloten, alsmede een aantal andere marktpartijen en enkele Duitse universiteiten die zich met innovatie bezighouden.’

Daarnaast is het consortium via het Motorplatform (RAI Vereniging, BOVAG, ANWB, CBR, SWOV, overheden, politie etc.) nauw betrokken bij het nieuwe Motorrijders Actieplan waarmee het ministerie van IenW de veiligheid van motorrijders wil borgen.

Crooijmans: ‘alles wat het consortium bedenkt, ontwikkelt en introduceert, is toegespitst op veiligheid en zal dus om een of andere manier in dat Actieplan terug moeten komen.’

Mobiliteitsoplossing Hoewel Nederland zich profileert als land dat als Europese koploper wil fungeren op het gebied van autonoom rijden en smart mobi-

Tom Crooijmans: ‘Alle ADAS-systemen zullen indien mogelijk en wenselijk hun weg vinden naar de motorbranche’

lity, is het de vraag in hoeverre de overheid bij die ambities voldoende rekening houdt

zal zijn. ‘Vergeet niet dat in de motorwereld

met de mobiliteitsfunctie van gemotori-

Randvoorwaarden

autonoom rijden, anders dan bij personenau-

seerde tweewielers. Daar valt volgens

Naar het oordeel van Crooijmans zijn in theo-

to’s, zeker geen doel op zich is. Waar motor-

Crooijmans nog wel wat winst te behalen.

rie alle ADAS-systemen in een auto te trans-

rijders natuurlijk wel bij zijn gebaat is dat

Hij wijst erop dat het professioneel gebruik

formeren naar de motorfiets. Hij verbindt daar

hun veiligheid met behulp van intelligente

van de motorfiets groeit. ‘Naar schatting

wel onmiddellijk een paar randvoorwaarden

toepassingen naar een hoger niveau wordt

5 procent van het woon-werkverkeer vindt

aan. De beperkte ruimte op de motor om dit

getild. Bij motorrijden is veiligheid van het

plaats op de motorfiets. Ook hulpdiensten

soort systemen te monteren vormt immers

grootste belang en het staat onomstotelijk

(politie, brandweer, ambulancediensten)

een beperking. Bovendien is elektronica op de

vast dat een machine die is voorzien van

zetten steeds vaker motorfietsen in om

motor kwetsbaar, aangezien die voortdurend

actieve en passieve systemen substantieel

snel(ler) ter plaatse te zijn en direct eerste

wordt blootgesteld aan de weersomstandig-

veiliger is.’

hulp te kunnen verlenen. Hetzelfde geldt

heden en negatieve invloed ondervindt van

voor Rijkswaterstaat bij het regelen van het

trillingen, schokken en temperatuurschom-

Connected Motorcycle Consortium

verkeer. De motorfiets is in toenemende

melingen.

Alleen zijn de ontwikkelingskosten en inves-

mate een serieuze mobiliteitsoplossing.

Hij stelt vast dat in de praktijk niet alles zal

teringen om die veiligheidstoepassingen op

Dat besef zou bij de overheid meer moeten

kunnen en bovendien niet altijd wenselijk

grote schaal op motorfietsen te introduceren

doordringen.’

GO! 14

SMART MOBILITY Kennisgebrek Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) wegnemen

Helft zakelijke rijders weet niet met welke slimme technologie hun auto is uitgerust De auto is veiliger dan menigeen denkt. In toenemende mate zijn personenauto’s uitgerust met slimme rijtaakondersteunende systemen, zoals Adaptive Cruise Control, Lane Departure Warning of Emergency Brake. Uit onderzoek dat Connecting Mobility in samenwerking met RAI Vereniging en de Vereniging van Zakelijke Rijders (VZR) heeft laten uitvoeren, blijkt echter dat er een grote kloof gaapt tussen de aanwezigheid van ADAS-systemen in voertuigen en het daadwerkelijke gebruik er van.

Veel automobilisten weten überhaupt niet of

‘Het gaat hierbij om het toepassen van slimme

met RAI Vereniging en de Vereniging van

en zo ja over welke rijtaakondersteunende

wegkantsystemen, oftewel het communiceren

Zakelijke Rijders (VZR) heeft uitgevoerd. Dit

systemen zij beschikken, zegt verkeerspsycho-

van auto’s met weginfrastructuur.’

onderzoek spitste zich volledig toe op bij VZR

loog Ilse Harms van Connecting Mobility. ‘En

aangesloten zakelijke rijders. Met als voor-

als ze het al weten dan is de aanschaf er van

SimSmartMobility

naamste reden dat deze categorie, die het

vaak geen bewuste keuze, maar zat het systeem

Verder is, in samenwerking met TNO en TU

meeste kilometers rijdt en het vaakst op de weg

“toevallig” al in de auto of het pakket.’

Delft, recentelijk het project SimSmart-

zit, het best zou moeten presteren in het

Mobility gelanceerd. Harms legt uit dat veel

ADAS-onderzoek. Harms: ‘Ons uitgangspunt

Om de toepassing en de benutting van nieuwe

ingenieursbureau’s simulatiemodellen gebrui-

luidde: als het daar al mis gaat zegt dit veel, zo

en slimme voertuigtechnologie te versnellen

ken. ‘Helaas is smart mobility daarin door-

niet alles, over de rest van Nederland.’

en naar een hoger plan te brengen is in 2012 het

gaans niet als oplossing meegenomen. Met dit

En het ging mis, want van de 1.355 zakelijke rij-

programma Connecting Mobility, dat ressorteert onder het ministerie van I&W, van start gegaan. Het programma fungeert daarbij als een soort katalysator om de verschillende beleidsdoelstellingen van de overheid te realiseren. Die moeten leiden tot een betere bereikbaarheid en verkeersdoorstroming, een verbe-

‘Door kennisgebrek gaapt er een grote kloof tussen de aanwezigheid van ADAS en het gebruik’

terde leefbaarheid, grotere verkeersveiligheid en een veiliger rijgedrag. Connecting Mobility

programma is dat wel mogelijk. Veel lokale

ders die werden geënqueteerd wist voor een

werkt daarvoor nadrukkelijk samen met

overheden zijn daarin geïnteresseerd. Het pro-

aantal systemen meer dan de helft niet met

marktpartijen, overheden, kennisinstellingen

ject krijgt echt massa nu ook een aantal andere

welke (slimme) technologie de eigen auto is

en brancheorganisaties. Dit heeft volgens

partijen, onder andere advies- en ingenieurs-

uitgerust. ‘Er bestaat een enorme discrepantie

Harms inmiddels geresulteerd in een aantal

bureaus zich bij SimSmartMobility hebben

tussen mensen die rijtaakondersteunende

veelbelovende projecten. Connecting Mobility

aangesloten.’

systemen bezitten en zij die deze gebruiken,

heeft bijvoorbeeld bijgedragen tot het ontstaan

doordat men domweg niet weet dat hun voer-

van SmartwayZ.NL, een smart mobility

Discrepantie bezit en gebruik

tuig hiermee is uitgerust.’

programma in Brabant dat als blauwdruk moet

Opmerkelijk noemt Harms de uitkomsten van

De verkeerspsycholoog wijst er op dat bijna 85

dienen voor een uitrol over heel Nederland.

het onderzoek dat Connecting Mobility samen

procent van de zakelijke rijders die Adaptive

15

Ilse Harms: ’Bijna 85 procent van de zakelijke rijders die Adaptive Cruise Control bezit niet weet dat hun auto er mee is uitgerust ’

GO! 16

SMART MOBILITY Cruise Control bezit niet weet dat hun auto er

‘In bijna de helft van de gevallen bleek de

teem zich daadwerkelijk in een auto bevindt.

mee is uitgerust. Zo’n 75 procent weet niet dat

belangrijkste keuze voor rijtaakondersteuning

Het instructieboekje geeft hier geen uitsluitsel

zij beschikken over Distance Alert en 65 pro-

bij aanschaf van de auto geen bewuste. Het sys-

over. Bovendien krijgt slechts 24 procent van

cent is zich niet bewust van de aanwezigheid

teem was gewoon standaard al in de auto of het

de kopers van auto met rijtaakondersteuning

van Emergency Brake.

pakket aanwezig. Bijna veertig procent zegt

hier uitleg over van de verkoper.’

voor ADAS te hebben gekozen vanwege het

Het onderzoek, vervolgt zij, maakt verder dui-

Opmerkelijk onderzoeksresultaat

comfort en slechts circa 10 procent gaf aan zich

delijk dat bestuurders de gebruikte namen,

Van de drie belangrijkste vragen die de respon-

met name te hebben laten leiden door ver-

functionaliteiten en symbolen van ADAS vaak

denten kregen voorgelegd: 1) heeft u dit

keersveiligheid.’

anders interpreteren dan wat de voertuig-

ADAS-systeem?; 2) gebruikt u het ook?, en 3)

industrie bedoelt. Anders gezegd: er zijn geen

wat is de belangrijkste reden dat u voor deze

Tekortkomingen

generieke namen voor ADAS-systemen. ‘Met

systemen heeft gekozen?, was het antwoord

Harms erkent dat het bewust kiezen voor

name het onderscheid tussen een systeem dat

op de laatste vraag volgens Harms het meest

ADAS lastig is. ‘Voor consumenten is het nau-

waarschuwt of informeert (passief) en een sys-

verontrustend.

welijks mogelijk om te achterhalen welk sys-

teem dat daadwerkelijk ingrijpt (actief) blijkt

New Mobiliteit Foundation houdt kwetsbare groepen mobiel

Balkenende: ‘Innovatieve mobiliteits De New Mobility Foundation richt zich op projecten en initiatieven die de fysieke mobiliteit van kwetsbare groepen in de samenleving, zoals ouderen, gehandicapten, vluchtelingen en mensen met lagere inkomens, helpt te verbeteren. Mobiliteit verbreedt immers de kansen op het gebied van onderwijs, werk, gezondheid en ontspanning, zegt Jan Peter Balkenende, voorzitter van de New Mobiliteit Foundation. Zo’n 5 tot 10 procent van de Nederlandse bevolking heeft volgens hem niet of nauwelijks toegang tot mobiliteit.

Om dit probleem op te lossen is

iedereen evenveel recht moet

klimaatverandering in 2030.

werk en een kenniscentrum,

in 2016 de New Mobiliteit Foun-

hebben op goed, veilig, schoon

Deze doelen zijn in Nederland

waarin (inter)nationale initiatie-

dation in het leven geroepen.

en duurzaam vervoer dat ons in

bekrachtigd (het Nederlandse

ven en (wetenschappelijke)

Initiatiefnemers zijn RAI Vereni-

staat stelt om van A naar B te

Charter) en ondertekend door

onderzoeken die relevant zijn

ging, Noaber Foundation en de

komen en daarmee onze kansen

ongeveer 80 bedrijven en

voor de aanpak van mobiliteitsar-

Maatschappelijke Alliantie. Deze

in het leven te vergroten. Daarom

Niet-Gouvernementele Organi-

moede, in kaart worden gebracht.

partijen zijn in het bestuur ach-

faciliteert en ondersteunt de New

saties (NGO’s) en sluiten aan bij

Een concreet voorbeeld van zo’n

tereenvolgens vertegenwoordigd

Mobiliteit Foundation kansrijke

tenminste 2 van de 17 SDG’s.

project dat de New Mobility

door Olaf de Bruijn, Geert Jan

projecten en initiatieven die bij-

Zoals het wereldwijd halveren

Foundation ondersteunt noemt

Baan en Steven van Eijck en zij

dragen aan dit recht.’

van het aantal verkeersdoden en

Balkenende ‘Fietsen Alle Jaren’.

trekken samen met voorzitter Jan

gewonden tegen 2020. Verder

Peter Balkenende op om de

Halvering verkeersdoden

moet iedereen in 2030 toegang

Fietsen Alle Jaren

mobiliteit van kwetsbare groepen

De doelstelling van de New

krijgen tot betaalbare, duurzame

De vrijwilligers van Fietsen Alle

in onze samenleving te garande-

Mobiliteit Foundation loopt

en veilige vervoerssystemen.

Jaren nemen per keer twee

ren en met financiële middelen te

parallel aan die van de zogeheten

In de rol van facilitator helpt de

kwetsbare of niet meer mobiele

ondersteunen. Want, beklem-

Sustainable Development Goals

New Mobiliteit Foundation inno-

mensen mee voor een fietstocht

toont Balkenende, ‘in deze tijd,

(SDG’s) van de VN om zo een

vatieve projecten te financieren.

in een riksja. Een warmhartige

waarin technologie en innovatie

einde te maken aan de wereld-

Hiervoor maakt de organisatie

maar eenvoudige handeling die

hoogtij vieren, vinden we dat

wijde armoede, ongelijkheid en

gebruik van haar uitgebreide net-

iedereen kan doen. Tijdens de

17 lastig te zijn voor bestuurders. Dit benadrukt

Zelf heeft Connecting Mobility in samenwer-

rijtaakondersteunende voorzieningen tot non-

dat het ontbreken van universele ADAS namen

king met ANWB en het ministerie van I&W

chalanter of roekelozer rijgedrag leidt. ‘Om dat

en functionaliteiten een tekortkoming is.’

het initiatief genomen om een online commu-

goed in kaart te brengen en een betere inschat-

nity voor verkeersdeelnemers op te zetten om

ting te kunnen maken van ADAS in de dage-

Online community

op die manier onder andere ervaringen met

lijkse praktijk hebben we juist als tool Sim-

Om dit dilemma op te lossen wordt, vervolgt

ADAS uit te wisselen en consumenten beter te

SmartMobility ontwikkeld.’ Het ministerie van

zij, onder meer met RAI Vereniging samenge-

informeren.

I&W sorteert op deze ontwikkelingen rondom

werkt om dit bij autoimporteurs en dealers

Smart Mobility voor door te onderzoeken wat

scherper op het netvlies te krijgen. Ook het

Effecten verkeersveiligheid

er moet gebeuren in de aanloop naar autonoom

CBR is bezig te onderzoeken hoe ADAS syste-

Volgens de verkeerspsycholoog tonen rij-

rijden, besluit Harms. ‘Nederland fungeert

men in het rijexamen op te nemen. En de

simulatieonderzoeken aan dat ADAS grote

daarbij als testland en koploper in Europa.

RDW bekijkt of er mogelijkheden zijn om de

positieve effecten kan hebben op de verkeers-

Vergeet niet dat ons land voor het buitenland in

aanwezigheid van ADAS in hun voertuigdata-

veiligheid. Al is nog niet duidelijk of de aan-

feite één grote stad is en dus bij uitstek geschikt

base voor consumenten inzichtelijk te maken.

wezigheid van meer actieve en passieve

is om als proefland testen uit te voeren.’

soplossingen faciliteren’ fietstocht wordt er naar hun

ook aan de samenleving heeft

ophoudt bij een bepaalde leeftijd.

gezet. Hij laat weten dat er op dit

verhalen geluisterd en geven de

gegeven.

En wij omarmen wat elke genera-

moment plaats vinden met de

vrijwilligers de ouderen de tijd en

Balkenende: ‘Met Alle Jaren

tie te bieden heeft door middel

koepelorganisaties van autofabri-

zorg die deze kwetsbare groep

wordt bedoeld dat het leven niet

van iets eenvoudigs als fietsen.

kanten ACEA (Europa) en OICA

De ervaringen hebben inmiddels

(mondiaal), om de mogelijk-

aangetoond dat het project de

heden te onderzoeken om New

vitaliteit van de deelnemers

Mobility Foundation internatio-

enorm verbetert. De New

naal op te schalen. Verder vindt in

Mobility Foundation draagt aan

het najaar, in samenwerking met

Fietsen Alle Jaren bij door de

RAI Vereniging, de verkiezing

financiering van een slim digitaal

‘New Mobility Foundation

boeking- en beheersysteem.’

Thesis Award’ plaats. ‘Dit initia-

Hij wijst er op dat er op dat er

tief is bedoeld om ook jongeren te

meerdere veelbelovende projec-

betrekken bij de zoektocht naar

ten in de pijplijn zitten, waarmee

kansrijke ideeën om gezamenlijk

het mogelijk is veel impact te

mobiliteitsarmoede te bestrij-

genereren voor de doelgroep van

den’, aldus Balkenende.

New Mobiliteit Foundation.

Meer info over de New Mobility

Internationaal opschalen

Foundation is te vinden op:

Ook internationaal heeft het

www.newmobilityfoundation.org

fonds zich inmiddels op de kaart

Jan Peter Balkenende: ‘De New Mobiliteit Foundation is een proeftuin waar de mobiliteitsindustrie, overheden en fondsen elkaar ontmoeten om gezamenlijk oplossingen te bieden voor het probleem van mobiliteitsarmoede’

GO! 18

RAI SOCIETY

Kickstart motorseizoen Ruim 90.000 motorliefhebbers reisden tussen 22 en 25 februari af naar de MOTORbeurs Utrecht om de officiële opening van het motorseizoen te vieren. Onder hen eveneens Jeroen Punt (fotoinzet) die dit jaar zijn debuut maakt als nieuwe sectievoorzitter Motoren van RAI Vereniging. Volgens de algemeen directeur van KTM Nederland, die in

machines die in ons land geregi-

de Jaarbeurs vanzelfsprekend niet

streerd staan. Uit onderzoek van de

met een eigen stand ontbrak, is dit

organisatie komt naar voren dat 88

jaarlijkse evenement een uitgelezen

procent van de bezoekers beschikte

moment om het nieuwe verkoop-

over het A-rijbewijs. De 9 procent

programma bij een groot publiek

die nog geen motorrijbewijs heeft gaf

onder de aandacht te brengen.

bovendien aan serieus van plan te

Bezoekers konden zich op de beursvloer oriënteren op nieuwe modellen,

zijn om binnenkort rijlessen te gaan volgen. Ruim 40 procent van de bezoe-

op maat gebouwde motoren, occasions, motorkleding, accessoires, helmen,

kers zegt de intentie te hebben om binnen nu en een jaar een motor aan

navigatie, motorreizen etc. Dat de animo en het potentieel om op de mo-

te schaffen. Hiervan oriënteert bijna driekwart (73%) zich op een occasion.

tor te stappen substantieel is, blijkt niet alleen uit de inmiddels bijna 650.000

De overige 27 procent gaat voor een nieuwe motor.

Winnaars Fiets Innovatie Awards in de spotlights Voor de 13e keer organiseerde

massieve ‘binnenband’, vervaardigd

Veel waardering zei de jury te heb-

Volgens de jury levert de Velco

RAI Vereniging de verkiezing voor

uit een speciaal materiaal, in com-

ben voor de Cable Guidr stuurpen

Wink Bar, een slim en ‘connected’

de Fiets Innovatie Awards. In totaal

binatie met een specifieke buiten-

van Trek die het probleem van een

fietsstuur waarvan de functies met

werden 16 fietsinnovaties van uit-

band te ontwikkelen, waardoor

wirwar aan kabels bij E-bikes op

een app op een smartphone zijn

eenlopende aard aangeboden. De

te bedienen, de berijder een hoge

jury,

voorzitter

mate van praktische bruikbaarheid

Kees Pereboom, Bas Pruy-

op. Het stuur is op elke fiets te

ser, Wim Kok, Annemarie

monteren. Het systeem is boven-

Visser, Hans de Looij, Mar-

dien voorzien van tracking & tra-

tijn Kuiper en Jack Oort-

cing en geeft bij een diefstalpoging

bestaande

uit

wijn, bepaalde uiteindelijk drie

een alarmsignaal af.

winnaars: de Trek Cable Guidr,

De winnaars ontvingen uit handen

­Schwalbe Airless Systems en de

van Steven van Eijck, voorzit-

Velco Winkbar. Schwalbe ontving

ter van RAI Vereniging, de bij de

bovendien de Golden Award voor

prijzen behorende oorkondes. Op

haar buitengewoon vernieuwende

de foto de winnaars van de Fiets

product.

Innovatie Awards, De Fiets van het

De jury was zeer onder de indruk

een onderhoudsvrij systeem is

stijlvolle wijze oplost door alle ka-

Jaar, E-bike van het Jaar, Speed

over de wijze waarop Schwalbe

ontstaan. Met als resultaat: nooit

bels via de speciaal hiervoor ont-

­E-bike van het Jaar en de MTB en

het probleem van de lekke band

meer lekke banden, nooit meer

wikkelde stuurpen het frame in te

Racefiets van het Jaar.

heeft opgelost. Namelijk door een

pompen.

leiden.

19

Vijf ‘Fietsen van het Jaar 2018’ De Gazelle CityGo C3 van Koninklijke Gazelle is

De jury kwalificeerde de Gazelle CityGo3

mac S-Works, een racefiets die uit elke pe-

verkozen tot Fiets van het Jaar 2018. De titel

als een ‘eigentijdse fiets met robuuste rijeigen-

daalslag net dat beetje extra weet te halen en

voor de E-bike van het Jaar 2018 ging naar de

schappen’ en oordeelde dat het modieuze kleu-

instant rijplezier levert.

Sparta R5Te en Klever-Mobiliteit wist met de

renpalet goed in balans is en dat de fiets waar

Tot slot roemt de jury de Trek Top Fule

Klever X Speed de prijs voor Speed E-bike van

voor zijn geld biedt.

9.8 SL. Een MTB die blijkens het juryrapport

het Jaar 2018 in de wacht te slepen. Specialised

De Sparta R5Te noemt de jury: ‘een elegan-

antwoord geeft op één prangende vraag: wat

en Trek werden uitgeroepen tot winnaars van

te design E-bike met aandacht voor veiligheid

voegt een fully toe in het Hollandse vlakke

respectievelijk Racefiets en MTB van het Jaar

en voorzien van een onderhoudsvriendelijke

XC-parcours? Het oordeel luidt: veel! ‘Speels

2018.

belt-drive. Een E-bike waarmee je gezien mag

gemak, rijplezier en veel snelheid.’

De winnaars ontvingen de bij de prestigieuze

worden.’

De verkiezing ‘Fiets van het Jaar’ wordt georga-

prijzen behorende oorkondes uit handen van

De Klever X Speed blinkt volgens het jury-

niseerd door RAI Vereniging en vond dit jaar

Steven van Eijck, voorzitter van RAI

rapport uit door het unieke en herkenbare de-

voor de 31e keer plaats. Doel is om de fietsin-

­Vereniging, begin maart tijdens de opening van

sign van het frame. ‘Een sportieve, stijlvolle en

dustrie te stimuleren tot productvernieuwing

de fietsbeurzen BIKER MOTION en E-bike

moderne speed e-bike met optimaal comfort.’

en zo de kwaliteit van de fiets en het fietsplezier

Xperience in de Utrechtse Jaarbeurs.

Veel lof was er voor de Specialised Tar-

te verbeteren.

De winnaars v.l.n.r.: Sierd Heida en Mirjam van Coillie (Gazelle), Chiel Prein en Marco Kalden (Sparta), Koen van Essen, Rob de Vries en Tim Vroege (Klever), Peter Kraaijvanger en Bas Giling (Specialised) en Petra de Fluiter en Martin Sneeuw (Trek Benelux).

Smart Mobility Tour Op 20 maart organiseerde RAI Vereniging, speciaal voor geïnteresseerde

neraal van ACEA), Carlo van de Weijer (directeur Smart Mobility TU

leden, een Smart Mobility Tour tijdens de vakbeurs Intertraffic Amsterdam.

Eindhoven) en Koninklijke Hoogheid Prins Constantijn (begeleider

Slimme mobiliteit, connectiviteit en Mobility as a Service (MaaS) zijn immers

start-ups), een inspirerend betoog hielden over de toekomst van intelligente

ontwikkelingen die steeds belangrijker worden voor de bedrijfsvoering. Het-

mobiliteit. De conclusie van zowel de sprekers tijdens de opening als het

zelfde geldt voor actuele zaken als bereik-

bezoek aan geselecteerde standhouders

baarheid, doorstroming en duurzaamheid.

op de beursvloer was volgens Leo Bin-

Tijdens de tour kregen de deelnemers

gen, beleidsadviseur Smart Mobility Data

onder ­andere inzicht in hoeverre de

& Connectiviteit bij RAI Vereniging, slechts

combinatie van beide ontwikkelingen mo-

voor één uitleg vatbaar: ‘Smart Mobility is

gelijkheden biedt voor nieuwe business.

here to stay’. ‘We zien dat de focus steeds

Voorafgaand aan de tour kon het gezel-

meer komt te liggen op dienstverlening

schap de officiële openingsplechtigheid

rondom mobiliteit in plaats van het louter

van Intertraffic bijwonen waarbij verschil-

en alleen verkopen van vervoermiddelen.

lende prominente sprekers, waar­onder

Mobility as a Service (MaaS) en communi-

minister Cora van Nieuwenhuizen

catie met de weginfra zullen de komende

(IenW), Erik Jonnaert (secretaris-ge-

tijd een enorme versnelling door­maken.’

GO! 20

eco-trends

Volvo start met elektrificatie trucks Volvo Trucks gaat vanaf volgend jaar elektrische trucks in Europa verkopen. De eerste trucks van dit type worden dit jaar al in gebruik genomen door geselecteerde testklanten.

E-trucks produceren minder lawaai en geen uitlaatgassen en bieden daardoor nieuwe logistieke mogelijkheden. Er kunnen meer transporten ‘s nachts worden uitgevoerd zodat minder trucks ruimte op de weg innemen in de spits.

Elektromobiliteit is volgens topman Claes Nilsson van Volvo Trucks geheel in lijn met de ambities het bedrijf voor duurzame stedelijke ontwikkelingen en zero emission op de lange termijn.

“Als elektrisch aangedreven trucks worden gebruikt in stedelijke gebieden, kunnen we meerdere uitdagingen tegelijkertijd aan. Zonder overlast door storende geluiden en uit-

Volvo streeft naar minder en emissieloze trucks in de stad

laatgassen is het mogelijk om ook in de gevoeligere

snee bestelwagen. Een groot deel van de transporten kan worden

stadskernen te leveren. Transport kan ook plaatsvinden in de minder

­uitgevoerd als er minder mensen op de weg zijn, waardoor het risico op

drukke perioden, zoals ‘s avonds laat of ‘s nachts. Zo w ­ orden de wegen

ongevallen ook nog sterk vermindert.’

overdag tijdens de spits minder belast en is de inzet van het wegennet-

De expertise van Volvo op het gebied van elektromobiliteit past de

werk en de voer­tuigen veel efficiënter dan nu”, stelt Nilsson.

onderneming al langer toe in de elektrische Volvo-bussen en werd in

Het vervangen van een groter aantal kleine voertuigen door een paar

2010 al geïntroduceerd in de hybride Volvo trucks. Volledige elektrificatie

grotere trucks levert naar zijn mening minder uitstoot en verkeer op.

van stedelijke distributie is volgens Nilsson een eerste stap. ‘We werken

‘Een distributietruck heeft ruim tien keer de laadcapaciteit van een door-

echter ook aan elektrificatie van andere segmenten. Dit is pas het begin.’

Den Haag kiest voor zero emission busvervoer Het Haagse openbaar vervoerbedrijf HTM heeft een contract ondertekend voor een order van 5 Citea’s SLF-120 Electric bij VDL Bus & Coach, met een mogelijke uitbreiding van nog eens 3 bussen. Dit is de eerste stap die de Haagse vervoerder zet richting ­volledige transitie naar zero emissie busvervoer.

gen. Hiermee is VDL niet alleen

systeemleverancier. De bussen

den door middel van zogeheten

busleverancier maar ook

met pantograaf op het dak wor-

‘opportunity charging’ gedurende de dag snel geladen, daarnaast wordt ook ’s nachts geladen om de batterijen te balanceren.

Op deze manier zijn de bussen een hele dag inzetbaar.

In Nederland is dit inmiddels het negende VDL-project in de transitie naar een volledig zero emissie busvervoer. In onder andere Eindhoven, Venlo, Groningen en Maastricht rijden al stille en

Naast deze elektrische bussen

schone VDL-bussen. Dagelijks

gaat VDL ook de laadinfrastruc-

leggen alle elektrische VDL-bus-

tuur, inclusief gehele installatie en project management verzor-

sen tezamen gemiddeld 21.000

VDL Citea SLF-120 Electric

kilometer af.

21

Elektrisch vegen met de eSwingo 200+ Aebi Schmidt heeft onlangs de eSwingo 200+ geïntroduceerd, de ­eerste veegmachine uit de ‘Schmidt Generatie E’. Deze veegmachine is volledig elektrisch en stoot dus geen CO2, NOx of fijnstof uit.

vrijwel geruisloos. Terwijl de prestaties qua actieradius, zuigkracht, wendbaarheid en rijcomfort op hetzelfde hoge niveau blijven. Dankzij het ‘high-performance’ accupakket is het zelfs mogelijk om 10

De eSwingo 200+ combineert efficiëntie met

uur onafgebroken te vegen,

duurzaamheid, waarbij de kosten van deze

zonder tussendoor op te

veegmachine gedurende de gehele levens­

laden. Verder is de eSwingo

cyclus én prestaties gelijk zijn aan die van een

200+ voorbereid op de toe-

diesel-aangedreven variant. Hiermee past de

komst. Zo is bijvoorbeeld een

eSwingo 200+ veegmachine volgens de onder-

slim online volgsysteem

neming perfect in de transitie naar de circu-

mogelijk, waarbij niet alleen

eSwingo 200+

laire economie zoals de Nederlandse overheid

de machine, maar ook de bat-

die vóór 2050 gerealiseerd wil zien. Overhe-

aan die van een diesel variant. Niet alleen qua

terijprestatie gevolgd en geoptimaliseerd kan

den, de grootste gebruiker van veegmachines,

afmetingen, inhoud en eigenschappen, maar

worden. Om deze nieuwe manier van veeg-

spelen in die transitie een belangrijke voor-

ook qua functionaliteit. Maar doordat de trac-

mobiliteit volledig bij klanten te kunnen inte-

trekkersrol.

tie, de zuigventilator en de borstels volledig

greren biedt Aebi Schmidt Nederland com-

De prestaties van de eSwingo 200+ zijn gelijk

elektrisch worden aangedreven is de machine

plete ontzorgingspakketten aan.

TU Eindhoven presenteert eerste circulaire elektrische auto Studenten van de TU Eindhoven hebben als wereld­ primeur de eerste circulaire elektrische auto onthuld.

Het voertuig, Noah geheten, is ontwikkeld door TU/­ ecomotive, het studententeam van de universiteit.

De wagen zal worden vervaardigd uit recyclebare materialen die gemakkelijk kunnen worden gescheiden. Het chassis, de carrosserie en het interieur van Noah zullen volledig bestaan uit biobased materialen.

De auto zal rond de 350 kilogram gaan wegen en plaats bieden aan twee personen. Noah wordt elektrisch gevoed door 6 modulaire batterijen die gemakkelijk kunnen worden vervangen en opgeladen. De aandrijving geschiedt door 2 elektromotoren van 15 kilowatt die aangesloten zijn op een geoptimaliseerde aandrijving. Hiermee zal de auto een snelheid behalen van ongeveer 100 kilometer per uur en een bereik hebben van 240 kilometer. Aan het einde van zijn levenscyclus zal Noah ­volledig recyclebaar zijn. Op die manier krijgen de materialen een

Noah

tweede leven en kan er minder gebruik worden gemaakt van grondstof-

door de ingebouwde NFC-scanners en hierdoor direct alle voorkeuren

fen. Om hun boodschap meer kracht bij te zetten wil het studenten-

van de bestuurder kan instellen. Dit maakt Noah geschikt voor car­

team laten zien dat een groene auto niet per definitie een compromis is

sharing, iets dat het team ziet als een noodzaak voor de toekomst van

met design en comfort. Noah zal daarom ook een ‘connected car’

mobiliteit. Nog deze zomer wil het team tijdens een evenement met

­worden. Dit houdt in dat Noah kan worden geopend met een mobiel

Noah door Europa trekken om de auto te tonen aan het grote publiek.

GO! 22

RAI vintage

Het bewegende oog De ontwikkeling van de kunst is onvoorspelbaar. De kubisten hielden zich in het begin van de vorige eeuw bijvoorbeeld met geheel andere zaken bezig dan de impressionisten. Ze maakten allerminst dynamische voorwerpen als een stoel, een fles, een pijp of een krant als voorwerp van hun schilderijen. Toch had het fenomeen beweging ook hun volle aandacht. Beweging is zelfs te beschouwen als het uitgangspunt van hun kunst.

Het bewegende oog is immers de voorwaarde voor het versplinterde, kubistische perspectief. In de tijd van de kubisten waren moderne vervoermiddelen als de auto en fiets in opkomst. Deze maakten het mogelijk om de werkelijkheid op een geheel nieuwe wijze te beleven.Vanuit de auto flitsten de beelden onophoudelijk voorbij.

Het inspireerde de Nederlandse graficus en illustrator tot het affiche van een van de eerste Auto RAI tentoonstellingen in 1904 die toen nog in het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam werd gehouden.

uitgesproken

23

In deze rubriek laten we personen aan het woord die betrokken zijn

sche voertuigen en de stad dicht slibt. Ik zou dat beslist willen veran-

bij of werkzaam in de mobiliteitswereld. Dit keer Roger Laan,

deren. Met die kanttekening dat ambitie prachtig is, maar het moet wel

algemeen directeur TIP Trailers.

haalbaar zijn.

Wat is uw favoriete vervoermiddel?:

Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoers-

Die is helaas nog niet (economisch) toepasbaar in de praktijk. Ik houd

alternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers?

van creativiteit en denk graag buiten bestaande patronen. En ik ben

Met betrekking tot goederenvervoer, zeker. Ik denk hierbij aan LZV’s.

ongeduldig. Het moet allemaal beter en sneller. Dan kom ik al gauw uit

Het kabinet kan meer aandacht schenken aan het stimuleren van

op een multidimensionaal voertuig, die zich vrij op iedere hoogte, snel

samenwerkingen. Innovaties en alternatieven hoeven niet persé van

kan voortbewegen. Een soort vliegende auto dus. Ik rijd zelf in een

technologische aard te zijn. Praktische oplossingen zijn ook te vinden

volledig elektrische auto en dat bevalt uitstekend. Ik heb ook een keer

in de vorm van samenwerkingen en het beschikbaar stellen of het

een rit in een magnetische trein mee mogen maken: spectaculair. Ik

vrijgeven van data.

houd van techniek en in het bijzonder als daarmee een bijdrage kan worden geleverd om productiever te zijn. Dit gaan wij ook bewerkstelligen met ons bedrijf; inzichten verschaffen middels technologie & data om zo beter advies te kunnen uit-

Roger Laan ‘Het mobiliteitsbeleid loopt vast op richtlijnen en wetgeving’

brengen aan onze klanten en op

Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per week de auto voor het werk te laten staan?

Absoluut. Dat doe ik namelijk al. Ik probeer zo min mogelijk aan de filevorming bij te dragen. Dit betekent vroeger

die manier de efficiency en

vertrekken of later beginnen en indien

productiviteit te vergroten.

mogelijk de trein nemen.

Wat vindt u van het mobiliteits-

Met welke politicus zou u wel eens van

beleid in Nederland?

gedachten willen wisselen?

Tja, de hele mobiliteitsketen is

Met de nieuwe minister Cora van

innovatief, maar samenwerken

Nieuwenhuizen van Infrastructuur en

om te komen tot co-creatie is de

Waterstaat, omdat er nog veel te verbe-

crux, voor zowel producenten

teren is in onze industrie. Zoals het toe-

als gebruikers. Het beleid loopt

passen en integreren van de technologie

echter achter op de mogelijk-

in de richtlijnen. Ik nodig haar graag uit

heden. Met technologie kan veel

of ik kom graag bij haar langs voor een

meer, maar de implementatie

kop koffie.

loopt vast op beleid (hoofdzakelijk richtlijnen en wetgeving).

Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over 10 jaar uit?

Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had?:

Dankzij slimme technologie, de deeleconomie en effectief vlootbeheer,

De technologie stimuleren door beleid aan te passen. Bijvoorbeeld

zullen trailers effectiever worden gebruikt. Trailers zullen geen reclame

(apk) keuringen afschaffen, want met de juiste technologie is dit niet

meer dragen, waardoor de uitwisselbaarheid groter wordt en er wordt

meer nodig. Voertuigen waarbij je de (veiligheids) staat op afstand kunt

afgerekend op basis van gebruik in plaats van op het bezit. Trailers leve-

meten met behulp van technologie, hoeven immers niet te worden stil-

ren geen bijdrage meer aan de uitstoot. APK-keuringen zijn niet meer

gezet om een keuring uit te voeren. Ik zou verder stedelijke distributie

van toepassing voor trailers die beschikken over de juiste technologie,

op de meest effectieve wijze organiseren. Oftewel, met de grootst

waarmee het mogelijk is de actuele (veiligheids)conditie te meten.

mogelijke voertuigen (LZV’s). Met het huidige beleid zal dit een bijna

Tenslotte vindt onderhoud flexibel plaats op basis van conditie,

onmogelijke uitdaging zijn. Met als gevolg dat binnenstedelijke distri-

noodzaak en plaats. Er komt een einde aan het rijden van onnodig lege

butie in toenemende mate zal plaatsvinden met talrijke kleinere elektri-

kilometers en lucht is niet meer het meest getransporteerde product.

GO! 24

MARKTANALYsE

Truckers vergrijzen De animo bij jongeren om een vrachtwagenrijbewijs te halen is tanende. Met als gevolg dat het tekort aan vrachtwagenchauffeurs groeit en problemen oplevert voor ­transportbedrijven. Met name voor het binnenlands vervoer zijn truckers nodig.

Ondertussen daalt de instroom en is sprake van vergrijzing bij de bezitters van een groot rijbewijs (C en C1). Uit de Jaarmonitor Wegvoertuigen van het CBS blijkt dat het aantal bezitters van een vrachtwagenrijbewijs in de leeftijdscategorie van 60 tot 65 jaar een factor 6 groter is dan onder de groep van 18 tot

Aandeel Nederlanders met een vracht­auto­ rijbewijs (per 1 januari 2017)

aandeel in % 1,3

30 jaar. Van de 18- tot -30 jarigen heeft

30 - 40 jr

3,2

1,3 procent een groot rijbewijs. In de leef-

40 - 50 jr

5,4

tijdsklasse van 60 tot 65 jaar is dat 8,0 procent.

50 - 60 jr

6,4

Nederland telde begin 2017 ruim 609.000 personen

60 - 65 jr

8,0

> 65 jr

3,2

die een vrachtwagen mogen besturen. Dat is 8,4 procent lager dan in 2014 toen nog 665.000 Nederlanders in het bezit waren van een vrachtwagenrijbewijs.

Voertuigdiefstal naar historisch laagtepunt Het aantal gestolen voertuigen in

procent minder dan in 2016.

Volkswagen. Bij de motorfietsen

ongeveer 40 procent teruggevon-

Nederland is vorig jaar opnieuw

De kans dat een willekeurige auto

zijn Yamaha en Suzuki het meest

den. Na een periode van daling is

met ruim 10 procent gedaald tot in

in Nederland wordt gestolen is

populair. Opvallende stijger is KTM,

dit aandeel vergeleken met 2016

totaal 23.959 eenheden en bereikte

circa 1 op 1.100. Auto’s met een

waarvan er 161 zijn gestolen.

iets toegenomen.

daarmee een historisch laag niveau.

leeftijd van 4 tot 7 jaar worden

Van alle gestolen auto’s wordt

Alleen de categorie motorfietsen

vaker gestolen dan jongere

liet een stijging van ruim 3 procent

­exemplaren. Modellen van Audi,

zien. Uit cijfers van de Stichting

BMW en Volkswagen zijn het

Aanpak Voertuigcriminaliteit (AVc)

meest ­populair bij het dievengilde.

blijkt dat het afgelopen jaar 8.257

Het gaat daarbij met name om de

personenauto’s onvrijwillig van eige-

Audi A1, de 1, 3 en 5 serie van

naar verwisselden. Dat zijn er 10

BMW en de Golf en de Polo van

Ontwikkeling voertuigdiefstal

Totaal

2017

2016

% verandering

23.595 26.118 -9,7

w.v Personenauto’s 8.257 9.179 -10,0 Bestelwagens Vrachtwagens Bron: Avc

Aanhangers/opleggers Motorfietsen

1.563 1.843 -15,2 67

69

- 2,9

694

750

- 7,5

1.631 1.579 +3,3

Brom/snorfietsen 11.383 12.698 -10,4

Bron: CBS

18 - 30 jr

25

Verkoop dieselpersonen­ auto’s in Europa

Marktaan-

2017

deel in %

6.361.400

44,5

Duitsland

1.336.800

38,8

Diesel op retour

Italië

Totaal w.v.

57,3 42,0

Frankrijk

998.100

47,3

Spanje

596.500

48,3

Sinds de EU de CO2-emissienormen heeft aangescherpt tot gemiddeld 95 gram per kilometer in

België/Luxemburg 278.000

46,4

2021, lijkt de vraag naar dieselauto’s te verdampen en schakelen consumenten in versneld tempo over

Zweden

186.300

49,1

op elektrisch, hybride of een zuinige benzineauto. Over de hele linie daalde de afzet van diesels in

Oostenrijk

175.500

49,7

2017 met 8,1 procent tot bijna 6,4 miljoen voertuigen. Hoe groot het anti-diesel sentiment inmiddels

Portugal

135.300

60,9

is geworden laat de verkoopontwikkeling in Duitsland zien, traditioneel een van de grootste diesel-

Nederland

72.300

17,4

Bron: A.I.D.

1.128.200

Ver. Koninkrijk 1.065.900

markten in Europa. Alleen al in de maand december van het afgelopen jaar kromp de vraag naar zelfontbranders met ruim 24 procent. Daarmee is het dieselaandeel bij onze Oosterburen over de periode januari tot en met december teruggelopen van nog 45,9 procent in 2016 tot 38,8 procent vorig jaar. Alle andere EU-lidstaten volgden in meer of mindere mate deze trend. Met als resultaat dat het dieselaandeel in de totale Europese autoverkopen het afgelopen jaar uitkwam op 44,5 procent, tegen nog 49,6 procent in 2016.

Aandeel oldtimer in personenautokilometers verwaarloosbaar Met het toenemend aantal milieuzones in Neder-

de hele discussie over het al dan niet toelaten van

het aandeel van oldtimers slechts 0,2 procent.

landse steden is het telkens weer de vraag in

oldtimers in binnensteden nogal ver af staat van

Volgens het CBS reden auto’s van 1 jaar oud in

hoeverre er voor bezitters van een klassiek voer-

de realiteit. Want van de

tuig een uitzondering wordt gemaakt of dat die

140 miljard personenauto-

een ontheffing kunnen krijgen. Wie de cijfers van

kilometers die jaarlijks

het CBS er op naslaat komt er al gauw achter dat

worden afgelegd, bedraagt

2016 gemiddeld

Gemiddeld jaarkilo­ metrage personenauto’s naar leeftijd voertuig 0 - 5 jaar

18.000 km

5 - 10 jaar

13.500 km

10 - 15 jaar

12.000 km

15 - 25 jaar

10.000 km

25 - 40 jaar

4.100 km

> 40 jaar

1.700 km Bron: CBS

22.400 kilometer.

Een oldtimer van meer dan 40 jaar oud legt daarentegen per jaar gemiddeld slechts 1.700 kilometer af. Dat is dus één dertiende van wat een vrijwel nieuwe auto aflegt.

Youngtimers tussen de 25 tot 40 jaar oud reden in 2016

gemiddeld 4.100 kilometer. Voor deze categorie geldt een korting op de motorrijtuigenbelasting mits ze op benzine rijden en in de wintermaanden worden gestald. Auto’s van 40 jaar of ouder zijn volledig vrijgesteld van MRB.

GO! 26

DE Stelling

Moderne auto’s bevatten meer regels computercode dan de software van ­Microsoft Windows, ­Facebook of een Boeing

Maurice Geraets, directeur NXP Nederland Stel je een peloton zelfrijdende vrachtwagens voor. Als een hacker simuleert dat de voorste truck een noodstop maakt, trappen de andere trucks vol op de rem en kun je een ongeluk veroorzaken. NXP levert vrachtwagenfabrikanten daarom dezelfde chips die in bankpassen en

Floris Liebrand, Communicatieadviseur RAI Vereniging

paspoorten zitten. Elke keer dat

Er zijn inmiddels betaalbare lithiumbatterijen beschikbaar. En de nieuwe

een truck remt of versnelt, zit er

generaties e-scooters zijn eigenlijk een soort Tesla’s op twee wielen, voor-

een digitale handtekening bij het

zien van veel gebruiksgemak. Ook Piaggio heeft nu aangekondigd dat ze

signaal dat naar de andere trucks

later dit jaar met een nieuwe e-scooter van Vespa op de markt komen.

gaat. In milliseconden verifiëren de trucks of het signaal betrouwbaar is.

Bron: NOS Bron: De Volkskrant

Erik Arends, consultant mobiliteit bij AT Osborne.

Uit recent onderzoek van accountantsorganisatie KPMG blijkt dat Nederland het best

Christophe van der

voorbereid is op de zelfrijdende auto, mede door het goed onderhouden wegennet, de

Maat, gedeputeerde

aanwezige digitale infrastructuur en het overheidsbeleid op het testen van zelfrijdende

provincie Noord-

auto’s. Deze goede voorbereiding moet worden gebruikt om de volgende stap te zetten

Brabant

in het wetenschappelijk onderzoek naar de impact van zelfrijdende auto’s.

Als provincie NoordBrabant willen we de

Bron: FD

komst van de zelfrijdende auto mogelijk maken en liefst ook

Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid TU Delft

versnellen. Dat is ook

Fietsers met een telefoon in de hand zijn nauwelijks vaker bij ongelukken betrokken dan

de reden dat we onze

fietsers met hun mobiel veilig in de broekzak. We hadden er rekening mee gehouden dat

inspectieauto’s

we een verband zouden vinden tussen de mate waarin mensen muziek luisteren en tele-

beschikbaar stellen

foneren en het aantal ongevallen dat ze hebben. Maar dat konden we dus niet aantonen.

voor deze proef.

Bron: NOS Radio 1

Bron: Telegraaf

Robbert Monteban, directeur EV Nissan Benelux In Denemarken heeft een proefproject onlangs bewezen dat gratis autorijden mogelijk wordt,” zegt Robbert Monteban van Nissan Benelux. “De batterij van de auto levert stroom aan het elektriciteitsnet via een zogenaamd V2G- (Vehicle-to-Grid) laadstation, dat je thuis kan opstellen. Je betaalt eenmalig een bedrag voor de installatie van het station en vervolgens kan je onbeperkt gratis je auto opladen.

Bron: De Limburger

GO!factor

JEROEN PUNT Vol gas geven en in luttele seconden een snelheid van dik boven de 100 km per uur bereiken. Voor een bezitter van deze KTM 1290 ­SuperDuke heet dat eigenlijk geen accelereren maar katapulteren. Toch vindt Jeroen Punt die deze motorisch gespierde en testosteron ­verhogende machine, als zowel het weer als de agenda het toelaat, met veel enthousiasme berijdt, snelheid van ondergeschikt belang. Punt, die als algemeen directeur van KTM Nederland, verantwoordelijk is voor het brede palet KTM motoren, Husqvarna en WP Suspension, hecht vooral veel waarde aan het enorme koppel en de souplesse die het rijden op de SuperDuke zo leuk maakt. ‘Deze tweecilinder naked bike levert 180 pk waardoor je bij elke snelheid over extreem veel acceleratievermogen beschikt. Lekker fel kunnen optrekken en de G-krachten kunnen ervaren maakt motorrijden zo aantrekkelijk. Ik kom zelf uit de racewereld en ben in 1997 begonnen met wegracen in de 125 cc klasse. Daarna ben ik overgestapt op de 250 cc cupklasse. Het lag in de lijn der verwachtingen om door te schakelen naar de Supersport 600 cc. Zover is het niet gekomen. Ik ben afgehaakt vanwege de hoge financiële kosten die dit met zich mee brengt en het lastig was om een sponsor te vinden. Dus besloot ik voor een zakelijke carrière te kiezen die uiteindelijk ideale raakvlakken bleek te hebben met mijn grote liefhebberij. Motorrijden geeft je spreekwoordelijk vleugels. Voor iemand zoals ik die uit de competitieve racerij komt is deze SuperDuke natuurlijk een ideale metgezel. Maar iedere motorrijder heeft weer andere specifieke wensen. Zoveel smaken, zoveel ­zinnen. Een eigenschap hebben ze in ieder geval met elkaar gemeen: ze volgen allemaal hun hart en beleven het rijden met passie.’

27

28

otto volgenant

De onzichtbare bijrijder Als je ergens het gevoel van vrijheid en de illusie van privacy hebt is het wel in de auto.

Maar de auto verandert snel in een rijdende computer. Een bron van data waar veel partijen interesse in hebben. Anoniem een stukje rijden? Vergeet het maar. Als we niet oppassen, kan wie vaak de stoelverwarming aanzet, op zeker moment advertenties van wollen ondergoed verwachten. Uw auto kent u straks beter dan u lief is.

matic Number Plate Recognition. De vele honderden flitscamera’s die zijn uitgerust met deze techniek hangen niet alleen boven alle snelwegen, maar staan ook langs binnenwegen. Wie in Nederland met een auto de weg op gaat moet ervan uitgaan dat hier altijd beeldopnamen van worden gemaakt. Justitie mag kentekengegevens maar liefst vier weken lang bewaren, inclusief locatie en tijdstip.

Privacywaakhond Privacy First vindt dat hierdoor ‘iedere automobilist een verdachte wordt’. De belangenorganisatie heeft een rechtszaak aangekondigd om de wet terug te draaien.

De moderne auto heeft een soort zwarte doos, de Event Data Recorder. Daarin wordt onder meer snelheid, stuur-

De gegevens die auto’s genereren bieden natuurlijk onge-

richting, rem-activiteit en informatie over gordels en air-

kende mogelijkheden op het gebied van verkeersveiligheid

bags opgeslagen. Deze data is versleuteld. Alleen de politie

en duurzaamheid. En ook de communicatie over onder-

en autofabrikanten kunnen deze data uitlezen. Het uitle-

houd en reparaties zal enorm verbeterd worden. Maar deze

zen van deze autogegevens kan bij connected cars online.

ontwikkelingen roepen ook vragen op. Welke data worden

Bijvoorbeeld voor de inschakeling van hulpdiensten bij

er opgeslagen in de zwarte doos, en wie heeft daar toegang

een ongeluk. Ook voor verzekeraars is informatie over het

toe? Krijgt een automobilist straks automatisch snelheids-

rijgedrag natuurlijk zeer relevant. Er worden al verzekerin-

boetes op basis van door de auto verzamelde data? Mag de

gen aangeboden die gekoppeld zijn aan auto-data. Het Ver-

fiscus ANPR-gegevens of data uit de zwarte doos opvragen

bond van Verzekeraars pleitte onlangs al voor het verplicht

wanneer er discussie is hoeveel privé-kilometers een zake-

stellen van zo’n black box. De Europese Unie overweegt

lijke rijder heeft gereden? Kan een verzekering weigeren

regelgeving in te voeren die dat vanaf 2020 daadwerkelijk

uit te keren op basis van data uit de zwarte doos? Of een

verplicht stelt, en wil onafhankelijke reparatiebedrijven en

korting verlenen aan wie zich volgens de black box steeds

dealers toegang geven tot de data. De Duitse zusterorgani-

keurig aan de maximumsnelheid houdt?

satie van de ANWB, de ADAC, heeft vier aanbevelingen gedaan om de positie van de automobilist te verbeteren:

Wie het hier benauwd van krijgt, kan gelukkig op

transparantie (zodat duidelijk is welke data de auto verza-

Marktplaats terecht voor een fraaie BMW 5-serie uit het

melt, gebruikt, opslaat en verzendt), open toegang voor de

pre-internet tijdperk… Maar dan wel eentje mét stoel-

automobilist tot zijn eigen data, keuzevrijheid om data te

verwarming!

delen en optimale beveiliging van de auto-data.

Otto Volgenant is advocaat bij Boekx Advocaten en Ook de nieuwe ANPR-wet, die eind 2017 door het parlement is aangenomen, is relevant. ANPR staat voor Auto-

gespecialiseerd in privacy-recht

125 jaar rai vereniging

29

Verbinden en resultaten bereiken Mensen verbinden en zorgen dat er resultaten worden bereikt. Dat zijn Belangrijke onderdelen die horen bij de functie van een belangenbehartiger, zegt Cees Boutens, manager Externe Betrekkingen van RAI Vereniging. Vanaf het moment dat de RAI Vereniging werd opgericht door fietsfabrikanten van het eerste uur tot het onlangs gehouden RAI Mobiliteitsdiner in de Ridderzaal vormen verbinden en resultaten bereiken de rode draad.

Ook tijdens de activiteiten rond het 125-jarig jubileum spelen deze

Een actie waarvoor RAI Vereniging tijdens het Mobiliteitsdiner het startschot heeft gegeven betreft de lancering van de ‘Studenten Scriptieprijs 2018’. ‘We dagen studenten aan alle studierichtingen uit om hun ideeën in te leveren over hoe zij de toekomst van de mobiliteit zien.

Welke innovatieve oplossingen zien zij voor de hedendaagse complexe mobiliteitsvraagstukken? Alle bijdragen zijn welkom. Met de vraag: ‘Hoe ziet de mobiliteit van de toe-

‘We dagen studenten uit om ideeën aan te leveren over de toekomst van de mobiliteit’

elementen volgens hem een

komst eruit?’ worden studenten van universiteiten en hogescholen uitgedaagd om hun scriptie bij ons in te dienen. Een deskundige jury beoordeelt vervolgens de inzendingen. De winnaar ontvangt een bedrag van 1.000 euro.

nadrukkelijke rol. ‘Zo brengen we partijen bij elkaar rond het thema ver-

Daarnaast faciliteert RAI Vereniging de contacten tussen de winnaar en

keersveiligheid op 14 juni a.s. als Europese koepelorganisaties uit de

de geïnteresseerde leden om het concept verder uit te werken. ’

automotive sector en internationale automobilistenclubs, zoals de

Parallel hieraan organiseert de New Mobility Foundation eveneens een

ANWB en de Duitse ADAC, zich hard gaan maken voor het verbeteren

studenten wedstrijd om er voor te zorgen dat mensen die op dit

van de verkeersveiligheid in Europa. Tijdens een speciaal event, in

moment geen toegang hebben tot mobiliteit dit wel krijgen. Voor de

aanwezigheid van nationale en Europese hoogwaardigheidsbekleders,

New Mobility Foundation ligt de nadruk op sociale aspecten van mobi-

zullen de verschillende partijen hun inspanningen vastleggen in een

liteit. ‘Met deze activiteiten zoeken we eveneens de verbinding, in dit

document.’

geval met jonge afstuderenden’, aldus Boutens.

GO! 30

EYE CATCHER lageweg

Aantrekkelijker regels voor leasefiets Staatssecretaris Snel van Financiën komt nog dit jaar met een voorstel om het gebruik van een leasefiets fiscaal aantrekkelijker te maken. Belangenorganisaties, waaronder RAI Vereniging, zijn verheugd met deze eerste stap waarmee het gebruik van de fiets voor onder meer woon-werkverkeer, een flinke stimulans moet krijgen.

ANWB, BOVAG, ­Fietsersbond, Natuur & Milieu, RAI Vereniging en VNA pleiten al langer voor een fietsvriendelijk fiscaal beleid en hebben uitgerekend dat de maatschappelijke baten kunnen oplopen tot zo’n 50 miljoen euro per jaar.

Met name de elektrische fiets en de speed pedelec zijn bijzonder geschikt voor woon-werkverkeer, maar de potentie wordt nog onvoldoende benut. Volgens de organisaties is het gebruik

De jaarlijkse baten van een fietsvriendelijk fiscaal beleid kunnen oplopen tot 50 miljoen euro.

van de fiets niet alleen belangrijk om de groeiende bereikbaarheids-

­ontbreken van eenvoudige fiscale regels.

­kunnen oplopen tot zo’n 50 miljoen euro

problemen aan te pakken, maar draagt het

Met een fietsvriendelijk fiscaal beleid willen

waarvan 44 miljoen aan maatschappelijke

ook bij aan het terugdringen van CO2-­

de 6 organisaties de regels voor de leasefiets

opbrengsten zoals het klimaat en gezondheid.

uitstoot, verbeteren van de luchtkwaliteit

vereenvoudigen en aansluiten bij het huidige

Iedere extra fietser levert namelijk een jaar-

en de volksgezondheid. In tegenstelling tot

bijtellingspercentage van 4 procent voor de

lijkse besparing op van maximaal 400 kg CO2

het leasen van een auto, wordt het leasen

elektrische auto. De jaarlijkse baten van een

uitstoot en 210 euro aan ziekte- en verzuim-

van een fiets echter belemmerd door het

dergelijke regeling voor de maatschappij

kosten.

Mobiliteitskalender 2018 Commercial Vehicle Show Birmingham

Nationaal ­Verkeersveiligheidscongres

Shanghai Cycle Show 2018

Support 2018

6 t/m 9 mei

30 mei t/m 2 juni

24 t/m 26 april

26 april

Tentoonstelling voor fietsen en

Beurs voor mensen met een beper-

Tentoonstelling voor bedrijfswagens

Amersfoort

fietsonderdelen

king

Shanghai

Jaarbeurs Utrecht

en carrosserieën NEC, Birmingham

@raivereniging

31

Tweets RAI Vereniging

20 maart

20 februari

Kabinet wil gebruik van de leasefiets aanmoedigen

Recordaantal mensen met motorrijbewijs, steeds meer 50-plussers op de motor

12 maart

Nederlandse auto’s behoren tot de minst vervuilende van Europa

5 februari

Uitslag WUZ-stelling Telegraaf: ‘Autoprijzen in EU gelijktrekken’

9 maart

Milieuvriendelijke variant op vieze brandstoffen de toekomst - Binnenlands Bestuur

5 februari

Fietssnelweg scheelt 50 auto’s in de spits; CROW Fietsberaad

21 februari

Nederland is het best voorbereid om zelfrijdende auto in te voeren 20 februari

Studiereis RAI CarrosserieNL naar Zuid-Duitsland (MAN, Ziegler, ZF..) 11 t/m 13 juni 2018

RAI Klassieker Rit

Automotive dinner

9 juni Oldtimerrit voor leden en relaties RAI Vereniging

2 februari

Plaatjes tijdens de jurering voor verkiezingen Fietsen van het Jaar www.fietsawards.nl Steven van Eijck en Remco Tekstra, van oud en nieuw, Rijwiel was immers 125 jaar geleden onze ­ontstaansreden (die ‘R’), waarover later dit jaar veel meer...

Automechanica

Donderdag 14 juni met de besturen

Algemene Leden ­V ergadering RAI Vereniging

van CLEPA, FIA en ACEA, samen

20 juni

Tentoonstelling voor automotive

ANWB en RAI Vereniging

Vergadering voor alle leden RAI Vereniging

industry (onderdelen, accessoires,

11 t/m 15 september

reparatie) Messe Frankfurt

GO!ROUND

dderzaal in rt vond in de Ri aa m 26 ag nd aa Op m onele RAI e keer het traditi 17 de or vo ag inente Den Ha groot aantal prom n Ee . ts aa pl r ne Mobiliteitsdi vervoer en wetenreld van verkeer, we de t ui en st ga n gedachten te om met elkaar va en je bi am kw p scha Toekomst’. a ‘Mobiliteit als em th t he er ov wisselen en van Eijck, komst reikte Stev l Tijdens de bijeen Gouden RAI Wie I Vereniging het . nM Ie voorzitter van RA ister van Schultz, oud-min uit aan Melanie