GO!Mobility Magazine #3 2018

JAARGANG 8 – JUNI 2018 – NR 3

!

O G 3 # Y T I L I B g O ig M I Veren in A R e in z a g Ma

THEMA: VERKEERSVEILIGHEID

ECOKAMPIOENEN • 30 ALS NORM • NIEUWE STEDELIJKE MOBILITEIT • ELEKTRISCHE BUSVLOOT • PLATFORM VERKEERSVEILIGHEID

GO! 2

RAI SOCIETY Op 11 april vond op landgoed De Salentein in Nijkerk het traditionele Voorjaarsdiner van de sectie Aftermarket van RAI Vereniging plaats.

PAGINA 18

ECO-TRENDS Europa’s grootste elektrische

------------------- ILIGHEID E ERKEERSV THEMA: V -------------------

busvloot in gebruik genomen.

PAGINA 20

UITGESPROKEN Marco van der Aa, managing director bij HELLA Benelux, geeft

6

zijn mobiliteitsvisie.

VERKEERSVEILIGHEID BEGINT BIJ PREVENTIE Jaarlijks vallen er in ons land ruim 600 verkeersdoden. Dat zijn twee vliegtuigcrashes per jaar, zegt Ferry Smith, director Public Affairs van de ANWB.

PAGINA 23

De maatschappelijke kosten die verkeersongevallen met zich mee brengen bedragen zo’n 15 miljard euro per jaar. Dat bedrag is volgens hem vooral toe

MARKTANALYSE

te schrijven aan het grote aantal zwaargewonden. Dat aantal is het afgelopen

Met 17 miljoen inwoners die met

decennium ruim verdubbeld tot 21.400 nu. Verkeersveiligheid begint bij

zijn allen 23 miljoen fietsen bezitten

preventie, stelt hij. ‘Want als er geen ongeval gebeurt zijn er immers geen

is Nederland onbetwist fietsland

kosten en is er geen medisch traject.’

nummer 1.

12 STEL 30 ALS NORM IN DE BEBOUWDE KOM

PAGINA 25

Om het aantal dodelijke fietsongevallen een halt toe te roepen pleit SWOV-

GO!FACTOR

directeur Peter van der Knaap voor minder 50 kilometer wegen waar fietsers

Doede Bakker van FEHAC met zijn

met auto’s mengen. ‘Stel 30 kilometer in de bebouwde kom als norm. Dan is

Honda CB 750 K2 in showroomstaat

sprake van een soort omgekeerde bewijslast en moet een gemeente of stad uit-

uit 1974.

leggen waarom op een weg een snelheid van 50 kilometer zou moeten gelden.

PAGINA 27

Dat kan helpen om straten of wegen die in een woonwijk of winkelgebied liggen naar 30 kilometer te krijgen.’

COLOFON GO!Mobility is een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 49, www.raivereniging.nl.

Productie Markant Media

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en leden van RAI Vereniging. Verspreiding vindt plaats op basis van controlled circulation.

Redactieraad Cees Boutens, Jeroen van de Braak, Ilse Bartels, Mark van Dansik, Floris Liebrand, Tom van Steijn

Redactie Menno Timmer, hoofdredacteur

Redactieadres GO!Mobility Markant Media Noordereinde 291 1243 JX ’s-Graveland E-mail: markantmedia@kpnmail.nl www.markant-media.com Tel. 06-551 35 559 of 035-69 19 061

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

© 2018 RAI Vereniging - alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Medewerkers Sjoerd van der Linden Ontwerp: PWAD Amsterdam Vormgeving: MB voorheen VMTB Fotografie: Ton van Til, Johan Peter van der Stouwe, Van der Vaart Fotografie Illustraties: Onno Kortland Druk: W.C. den Ouden ISSN: 2212-8182

DR. STEVEN VAN EIJCK

3

Mobiliteitstafel snelkookpan Het Regeerakkoord van Rutte III heeft verregaande ambities als het

etc.). Die plannen moeten vóór die datum ook nog eens doorgerekend

gaat om vergroening en verduurzaming. Het kabinet gaat zelfs een forse

en beoordeeld zijn door het Ministerie van Financiën en het plan-

stap verder dan het mede door Nederland ondertekende Klimaat-

bureau voor de leefomgeving (PBL) en politiek gesondeerd zijn.

akkoord van Parijs. Het is een loffelijk streven om de wereld een stukje schoner en milieuvriendelijker achter te laten voor onze nazaten. Wij

Ik maak mij wel enige zorgen over de enorme tijdsdruk en daarmee de

ondersteunen in beginsel vanuit RAI vereniging deze ambities, zo lang

zorgvuldigheid waarmee op dit moment onder stoom en kokend

de concrete uitwerkingen realiseerbaar zijn, geen oneigenlijke markt-

water plannen voor de komende 30 jaar worden gesmeed. Het is bijna

verstorende werking hebben en goed zijn voor onze achterban. Een zo

onmogelijk om dit complexe proces in zo’n korte tijdspanne de accu-

snel mogelijke verjonging van de in

ratesse mee te geven die cruciaal is om de

Nederland rond rijdende transport- en

juiste beslissingen te kunnen nemen.

vervoersmiddelen draagt bij aan een schoner klimaat en het verantwoorder omgaan met brand- en grondstoffen.

Gezien de gemiddelde leeftijd van ons bestaande vervoersmiddelenpark is dat

‘Onder stoom en kokend water worden plannen gesmeed’

Bovendien is verre van duidelijk of er straks een akkoord komt met handtekeningen van concrete partijen of dat de politiek de krenten uit de pap vist onder dankzegging en met een eigen aanvullende klimaatwet komt. Ook is er een duidelijk

realiseren bovendien geen overbodige luxe. De bijvangst is groot, want het verkeer wordt er veiliger door en

verschil tussen organisaties die daadwerkelijk een bijdrage kunnen

we kunnen via het beter uitwisselen van data het leven een stuk aan-

leveren en ‘believers’ die vanuit idealisme soms de realiteit aardig uit

genamer maken en zelfs autonoom rijden bespoedigen.

het oog verliezen.

Om het klimaatakkoord uit te werken en daarmee in 2030 een dras-

Wij hebben, ook vanuit het dagelijks bestuur van VNO-NCW, ervoor

tische CO2-reductie te realiseren, is een compleet overlegcircus opge-

gepleit om meer vanuit de maatschappij bij te mogen dragen aan

tuigd onder regie van een zogeheten ‘Klimaatberaad’ dat dit proces

beleid. Een terugtredende overheid rechtvaardigt dat. Mij dunkt dat

moet coördineren. Daaronder functioneren verschillende sectortafels

het Regeerakkoord bol staat van beoogde convenanten, akkoorden en

(bijv over de bebouwde omgeving, de industrie- en de

andere afspraken op tal van terreinen. Wij zijn in die

energiesector). Ik vertegenwoordig RAI Vereniging

zin op onze wenken bediend. Dat betekent dat wij op

aan de Mobiliteitstafel, waaronder weer allerlei deel-

een positief kritische manier samen met heel veel

tafels actief zijn, over onderwerpen zoals: ‘de beste

partijen bijdragen aan het realiseren van doelstellingen

band’, ‘zakelijk rijden’, biobrandstoffen’ en ‘elektrisch

die door onze achterbannen gedragen worden. Dat

rijden’. Er zijn, schrik niet, meer dan honderd perso-

betekent niet dat wij blindelings tekenen bij het kruisje.

nen zijn actief om concrete plannen aan te dragen om

Vandaar mijn pleidooi voor een zorgvuldiger proces,

de gewenste CO2-reductie in de mobiliteitssector

betere inhoudelijke overwegingen en doorrekeningen

met maar liefst 7,3 megaton terug te dringen in 2030.

en gewoon meer tijd om de juiste beslissingen te

Nog voor het zomerreces van de politiek op 23 juli

nemen. De ambities zijn dat waard.

moeten al besluiten zijn genomen voor de implementatie van de voorstellen (welke ideeën liggen er?; wat

Dr. Steven van Eijck

zijn de prioriteiten?; hoe worden die gerangschikt?,

Algemeen voorzitter RAI Vereniging

GO! 4

BRANCHE NIEUWS

Volvo Connected Safety vergroot verkeersveiligheid tussen trucks en personenauto’s Nadat Volvo Cars in 2016 Connected Safety voor personenauto’s introduceerde, stelt Volvo Trucks deze cloudservice nu ook beschikbaar. Dit betekent dat Volvo-trucks en Volvo-personenauto’s elkaar voortaan automatisch kunnen waarschuwen als zich gevaarlijke verkeerssituaties voordoen.

Dit is mogelijk omdat de twee bedrijven

De werking van Connected Safety is als volgt:

aan veiligheid gerelateerde gegevens delen

als de waarschuwingslichten worden inge-

tussen hun wederzijdse clouds.

schakeld, stuurt de truck een signaal via de met

De uitgebreide samenwerking tussen­

internet verbonden mobiele telefoon van

­verschillende partijen is volgens Carl Johan

de chauffeur naar de Volvo Trucks-cloudser-

Almqvist, Traffic and Product Safety

vice. Vanuit de cloud wordt de informatie

Director bij Volvo Trucks, een van de

doorgestuurd naar de overeenkomstige service

belangrijkste factoren voor meer veiligheid

bij Volvo Cars. Vervolgens wordt een waar-

op de weg. ‘Als meer voertuigen real-time

schuwing verzonden naar alle verbonden

informatie delen over de verkeerssituatie,

auto’s en trucks die de locatie naderen van het

wordt het risico op ongevallen kleiner. Met

voertuig waarvan de waarschuwingslichten

Connected Safety zetten we de deur open

zijn geactiveerd. Volvo Trucks introduceert Connected Safety eerst op nieuwe trucks in

naar de toekomst, met de hoop dat meer voertuigfabrikanten zich aansluiten.’

Het real-time delen van informatie vermindert het risico op ongevallen

Zweden en Noorwegen.

Accu krijgt tweede leven als energieopslag woningen Nissan heeft tijdens de afgelopen vakbeurs Building Holland in RAI Amsterdam de xStorage-thuisbatterij in de allereerste ‘Plusleven-woning’ gepresenteerd. Het gaat hierbij om accu’s die zijn vervaardigd uit batterijmodules afkomstig uit de elektrische Nissan LEAF. Deze hightech componenten

overdag geproduceerde zon-

33 woningen opgeleverd met een

en we kunnen ze gaan inzetten

krijgen een tweede leven en

ne-energie op voor gebruik in de

xStorage-thuisbatterij voor de

voor groot- en kleinschalige

ondersteunen de transitie naar

avond en nacht. Daarnaast wor-

opslag van zonne-energie.

energieopslag. Ze nemen een

duurzame energie. Ze slaan de

den nog deze zomer in Voorhout

Nissan levert aan de gezamenlijke

belangrijke barrière weg bij de

wijkbewoners eveneens twee

transitie naar gasloos en

De Nissan xStorage-thuisbatterij verzorgt de opslag van zonne-energie in woningen.

elektrische LEAF’s als deelauto.

­duurzaam wonen: de opslag ­

Ze rijden op duurzame stroom

van duurzame elektriciteit op

van de woningen en verminde-

de momenten dat er een over-

ren de parkeerdruk in de wijk,

schot is.’

waardoor er meer ruimte is voor

Verder plaatst het bedrijf in de

groen en bewoners.

Johan Cruijff ArenA 280 com-

Volgens Bart Bartels, Energy

plete batterijpakketten met in

­Specialist bij Nissan Energy

totaal 4 megawattuur capaciteit.

­Services, heeft Nissan de afgelo-

Met 8.900 zonnepanelen op het

pen jaren meer dan 300.000 bat-

onderdelenmagazijn in Amster-

terijen geleverd. ‘Die bevinden

dam is Nissan tevens producent

zich nu in onze elektrische auto’s

van duurzame energie.

5

Inschrijving Automotive Innovation Award geopend De Nederlandse automotive sector is wereldspeler op het gebied van innovatie. In elke auto zitten chips van NXP Semiconductors, Nederlandse designers en ingenieurs werken over de hele wereld en vele mobiliteitsconcepten zien in Nederland het levenslicht.

waar het gaat om technische productinnova-

kennisland op het gebied van mobiliteits­

tie, databeheer- en verwerking en service­

toepassingen. Ook komende editie verwacht

concepten. De sector heeft enorme stappen

de organisatie weer mooie inzendingen.

gezet op het gebied van emissie, veiligheid en slimme mobiliteits­concepten. Tijd om dat

Inschrijven vóór 1 oktober 2018

eens goed voor het voetlicht te brengen.

Inschrijven voor de Automotive Inno­vation Award kan tot 1 oktober. Er zijn drie categorieen: Technology (product­­ge­oriënteerde innovaties),

Via de Stichting Automotive

Services (dienst­georiënteerde

­Innovation Award willen BOVAG,

innovaties) en Challenging

ANWB, AutomotiveNL, LeasePlan,

­Concepts (idee of concept dat zich

RAI Vereniging en Roland Berger

nog in de ontwikkelfase be­vindt).

meer bekendheid geven aan de

Onder leiding van juryvoorzitter

innovatie­kracht en de sector uitda-

Jan Peter Balkenende beoordeelt

gen om baanbrekende innovaties aan te

Deelnemers maken kans op een prestigieuze

een onafhankelijke jury de inzendingen op

­melden voor de prestigieuze Automotive

award, veel media-aandacht en een plek in de

innovatiekracht, impact op mobiliteit en

Innovation Award. Met de awarduitreiking

wall of fame, naast partijen als TomTom en

imple­mentatie. Uit de genomineerden kiest de

wil de stichting innovaties en innovatieve

NXP, de winnaars van vorig jaar. Juryvoorzitter

jury negen finalisten. De ont-

bedrijven een podium bieden, kennis delen,

Jan Peter Balkenende roemde in 2017 het hoge

knoping vindt plaats tijdens een

krachten bundelen en samenwerking stimu­

niveau van de finalisten. Hij ziet N ­ ederland

exclusief innovatiediner op

leren. Nederlandse i­ nnovators lopen voorop

mede dankzij deze winnaars vooroplopen als

11 februari 2019.

Meer verkeersdoden op de fiets dan in de auto In 2017 kwamen 613 mensen om in het verkeer, 16 minder dan in 2016. Voor het eerst vielen vorig jaar meer dodelijke slachtoffers op de fiets dan in een auto. Een kwart van de fietsslachtoffers verongelukte op een e-bike.

Het afgelopen jaar kwamen 206

en 25 bestuurders van een scoot-

fietsers om in het verkeer, meldt

mobiel ten gevolge van een

het CBS. Dat zijn er 17 meer dan

­verkeersongeluk.

in 2016 en het hoogste aantal in

De toename van het aantal fiets-

tien jaar. Dit betekent dat er voor

slachtoffers trad overigens alleen

het eerst meer dodelijke verkeers-

bij mannen op. Het aantal manne-

slachtoffers op de fiets zijn te

lijke fietsdoden groeide van 125 in

betreuren dan in de auto. In 2017

2016 naar 148 vorig jaar. Bij vrou-

overleden er 201 inzittenden van

wen nam het aantal verkeers­

een personenauto als gevolg van

doden op de fiets iets af van 64 in

een verkeersongeval, 30 min-

2016 tot 58 in 2017.

der dan in 2016. Verder overleden

Het CBS tekent aan dat twee

58 voetgangers, 51 motorrij-

derde van alle fietsdoden 65 jaar of

ders, 41 brom- en snorfietsers

ouder was. Ook afgezet tegen de

bevolkingsomvang is dit een rela-

In alle leeftijdsgroepen overleden

tief groot aandeel. Bovendien is

meer mannen dan vrouwen door

deze groep verantwoordelijk voor

een fietsongeval. Meer dan een

het laagste aantal fietskilometers.

kwart van alle fietsdoden had

Van de dodelijke fietsslachtoffers

betrekking op een ongeval op een

was 3 procent jonger dan 18 jaar.

e-bike, namelijk 57 (+43%).

Een kwart van de fietsslachtoffers verongelukte op een e-bike

GO! 6

verkeersveiligheid

Ferry Smith: ‘Jaarlijks ruim 600 verkeersdoden in Nederland. Dat zijn twee volle vliegtuigen’

7

‘Een zwaargewonde kost de samenleving meer dan een dode’

VERKEERSVEILIGHEID BEGINT BIJ PREVENTIE Jaarlijks vallen er in ons land ruim 600 verkeersdoden. Dat zijn twee vliegtuigcrashes per jaar, zegt Ferry Smith, director Public Affairs van de ANWB. De maatschappelijke kosten die verkeersongevallen met zich mee brengen bedragen zo’n 15 miljard euro per jaar. Dat bedrag is volgens hem vooral toe te schrijven aan het grote aantal zwaargewonden. Dat aantal is het afgelopen decennium ruim verdubbeld tot 21.400 nu. Verkeersveiligheid begint bij preventie, stelt hij. ‘Want als er geen ongeval gebeurt zijn er immers geen kosten en is er geen medisch traject.’

De doelstelling voor 2050 is nul verkeersdoden. Daar is, vertelt Smith,

een soort vliegwiel over de hele regeerperiode langjarige ontwikkelingen

een behoorlijke krachtsinspanning voor nodig. De grootste verkeersvei-

op de politieke agenda kan houden. Die missie is al vast geslaagd, want

ligheidwinst werd namelijk al jaren geleden bereikt na de invoering van

ook de Mobiliteitsalliantie maakt deel uit van het regeerakkoord.’

de airbag, de veiligheidsgordel, de kreukelzone en niet te vergeten de valhelmplicht. Maatregelen die er voor zorgden dat het aantal verkeers-

Concrete stappen

doden in Nederland sinds de jaren 70 met een factor vijf daalden van

Toch kwalificeert hij deze prestatie als niet meer dan een tussenstap. Om

3.200 naar 570 in 2013/2014. Inmiddels is de trend gekeerd en loopt het

het aantal verkeersdoden daadwerkelijk naar beneden te krijgen is er nog

aantal verkeersslachtoffers weer op. Om het tij te keren werpt Smith zich

wel een flinke weg te gaan en is er naar zijn oordeel een aantal concrete

op als stuwende kracht van de Verkeersveiligheidscoalitie. Een coalitie van partijen met diverse achtergronden die samenwerken om verkeersveiligheid te verbeteren. Die coalitie bestaat onder andere uit vertegenwoordigers van het

stappen nodig. ‘Om een omslag te

‘Bij de auto is de technologische vooruitgang fenomenaal geweest’

bewerkstelligen in het gebruik van afleidende instrumentaria in auto’s, zoals touchscreens en mobiele apparatuur, hebben ruim 40 organisaties een convenant opgesteld in combinatie met een te voeren campagne en de introduc-

bedrijfsleven, de overheid, wetenschap en belangenorganisaties (waaronder RAI Vereniging). Binnen de ver-

tie van een gedragscode. Daarnaast is het verkeer in de stad een toene-

keersveiligheidscoalitie zijn op dit moment 5 werkgroepen actief, te

mende bron van zorg. Nieuwbouwprojecten leiden ertoe dat het aantal

weten: Verkeersveiligheidsinitiatieven, Ongevallen registratie, Verkeer

inwoners in grote steden tussen nu en 2025 met 20 procent zal gaan

in de stad, Veiligheid aanbesteding Leaseauto en Afleiding in het verkeer.

groeien. Dit betekent dat Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag voor een enorme uitdaging staan om het verkeer in hun centra te accom-

Verkeersveiligheid nationale prioriteit

moderen. Dit vereist een totaal ander stads- en mobiliteitsontwerp.’

Een belangrijk wapenfeit noemt Smith het dat de coalitie er in is geslaagd

Het is, vervolgt hij, evident dat hierbij voor een toeristische stad (meer

om het in 2017 gepresenteerde manifest ‘Verkeersveiligheid: een natio-

ruimte voor voetgangers en fietsers) een andere invulling nodig is dan

nale prioriteit’, in het huidige regeerakkoord te krijgen. Inmiddels is de

voor een zakelijke stad met veel forensenverkeer (relatief meer ruimte

Verkeersveiligheidscoalitie geadopteerd door de Mobiliteitsalliantie die

voor autoverkeer).

de overheid bouwstenen aanreikt om Nederland slimmer, flexibel, groen en veilig in beweging te houden. Smith: ‘De motivatie van de Mobiliteit-

Mengen en scheiden

salliantie loopt parallel aan die van de Verkeersveiligheidscoalitie.

Tegelijkertijd streeft de overheid, om aan de klimaatdoelstellingen te

Namelijk het creëren van een sterk maatschappelijk middenveld dat als

kunnen voldoen, naar een toename van het fietsgebruik met 20 procent.

GO! 8

verkeersveiligheid Dit impliceert de facto een verslechtering van de verkeersveiligheid met

doodrijden. Je kunt kwetsbare verkeersdeelnemers hooguit beschermen

bijna eenzelfde percentage, verwacht Smith. ‘Dat is een extra argument

met bijvoorbeeld een helm of speciale kleding. Maar door toepassen van

om meer aandacht te schenken aan fietsinfra, veilige oversteekplaatsen

moderne technologie, zoals fiets- en voetgangersherkenning in combi-

en snelheidsbeperkende maatregelen in steden. Het is bovendien zeer de

natie met noodremsystemen moeten auto’s ook een minder groot gevaar

vraag of al die verschillende soorten tweewielers (gewone- en bakfietsen,

voor kwetsbare verkeersdeelnemers vormen.’

e-bikes, speed-pedelecs, brom/snorfietsen etc.) allemaal tezamen om

Als het gaat om infrastructuur valt er nog wel winst te boeken. Hij

dat overvolle fietspad moeten. Mijn devies luidt: meng wat je kunt men-

becijfert dat 62 procent van de provinciale wegen niet voldoet aan de

gen en scheid wat je kunt scheiden. Daarbij geldt dat massa en breedte de

minimum norm van 3 sterren conform EuroRAP (European Road

essentiële kenmerken zijn om te bepalen waar voertuigen mogen rijden.’

Assessment Program). Verder pleit de Director Public Affairs voor een strikte en slimme handhaving van snelheidslimieten. En zodra het lukt

EuroRAP

om menselijk gedrag te veranderen kunnen naar zijn oordeel nog

Een echt panacee om het aantal verkeersslachtoffers in te dammen

stappen worden gezet.

bestaat volgens Smith niet. Iedereen die zich sneller verplaatst dan 30 km/u loopt serieus risico. Met die snelheid tegen een stilstaand object

Preventie en nazorg

rijden kan zelfs al fataal zijn. De drie voornaamste beïnvloedbare

Bij verkeersongevallen geldt in de praktijk steevast de meeste ernstige

factoren zijn het voertuig, de infra en het gedrag. ‘Bij de auto is de

vorm van letsel als maatstaf, oftewel een dodelijke aanrijding. Eigenlijk

technologische vooruitgang fenomenaal geweest. De invoering van de

is dat vreemd, zegt Smith. ‘Natuurlijk heeft dat de grootste impact, maar

airbag, kreukelzone en de veiligheidsgordel hebben de effecten van

het leidt automatisch tot het schromelijk onderschatten van de gevolgen

ongevallen drastisch gereduceerd. Dat ligt bij kwetsbare verkeersdeelnemers als fietsers en voetgangers een stuk lastiger. Ik heb nog nooit een fietser een automobilist zien

van zwaar letsel. We moeten ons

’62 procent van de provinciale wegen voldoet niet aan de minimale 3-sterrennorm’

realiseren dat een zwaargewonde de samenleving meer kost dan een dode. Driekwart van alle zwaargewonden blijft levenslang de gevolgen ondervinden van een ongeval.

Bovendien raakt dit niet alleen de 21.400 slachtoffers, maar ook hun omgeving: gezin, vrienden, familie

en de werkgever. De verkeersveiligheidsketen begint dus altijd met preventie en eindigt met nazorg.’

Maar wat moet er nog meer gebeuren om de doelstelling van nul verkeersdoden in 2050 in zicht te brengen nu op de drie onderwerpen ‘mens, voertuig en weg’ het meeste laaghangend fruit al is geplukt?

Interessante businesscase Je zou de vergelijking kunnen maken met bijvoorbeeld een high-end audio product, verduidelijkt Smith. ‘Daarbij wordt het steeds moeilijker om het kwaliteitsniveau nog verder te verbeteren zonder dat de prijs exponentieel toeneemt. Dat geldt mutatis mutandis ook voor verkeersongevallen. De laatste 20 procent reductie vergt 80 procent van de inspanningen en kost dus meer tijd en geld en vereist bovengemiddeld meer kennis en energie.’

Toch is hij van mening dat er nog altijd een interessante businesscase voor verkeersveiligheid bestaat. ‘Die maatschappelijke kostenpost van 15 miljard euro is weliswaar gigantisch, maar we hebben slechts een fractie van dat bedrag nodig om een serieuze bijdrage aan de verkeersveiligheid te kunnen leveren. Daarin investeren loont dus absoluut. Uiteindelijk

‘Driekwart van alle zwaargewonden ondervindt levenslang de gevolgen van een ongeval’

gaat het er om dat meer mensen gezond en veilig thuiskomen.’

9

RAI Vereniging initiator en aanjager Platform Verkeersveiligheid

‘Appen achter het stuur nog gevaarlijker dan rijden met teveel alcohol op’ Het beleid van RAI Vereniging steunt op drie cruciale platforms: Smart Mobility, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid. We zien deze drie platforms als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid die bovendien past bij een vereniging die dit jaar het 125-jarig bestaan viert en meegaat met de ontwikkelingen, zegt Miranda Maasman, verantwoordelijk voor het platform Verkeersveiligheid.

Afleiding is volgens haar de grootste risicofactor in het verkeer.

Miranda Maasman: ‘In veel EU-landen is de veiligheidshamer verplicht. Waarom in Nederland niet?

‘Het gaat er om de gedrags-

het stuur sociaal onacceptabel is.’

RAI Vereniging vervult daarbij de

werp dat iedereen raakt, van

component te beïnvloeden en

Maasman legt uit dat het Plat-

rol van initiator, aanjager en coör-

voetganger, motorrijder tot auto-

een bewustwordingsproces op

form Verkeersveiligheid in feite

dinator, en wil zo het verschil

mobilist en van jong tot oud.

gang te brengen, waarbij mensen

bestaat uit een verzameling par-

maken als het gaat om het verbe-

Iedereen kan immers verkeers-

inzien dat het gebruik van de

tijen die verkeersveiligheid alle-

teren van de verkeersveiligheid in

slachtoffer worden, maar ook

mobiele telefoon en appen achter

maal een warm hart toedragen.

Nederland. ‘Het is een onder-

veroorzaker zijn van een ongeval.

GO! 10

verkeersveiligheid Tegelijkertijd spelen er tal van

voorzieningen. ‘Denk aan

de farmaceutische industrie kun-

ontwikkelingen, zoals vergrij-

Advanced Driver Assistance

nen we bijvoorbeeld onderzoe-

zing, digitalisering, drukte op

Systems (ADAS), die bestuurders

ken hoe is te voorkomen dat

straat en blijven mensen langer

ondersteunen én bovendien

mensen met concentratievermin-

mobiel. Digitalisering en vergrij-

comfort bieden. De fietsbranche

derde medicijnen toch achter het

zing leveren meer risico’s, maar

werkt aan allerlei verbeteringen

stuur kruipen. In sommige geval-

bieden tevens nieuwe oplossin-

om fietsen veiliger te maken.

len zijn de oplossingen uiterst

gen en kansen. Nul verkeersdo-

Zoals fietsen met een lage instap,

simpel: onvoldoende zicht door

den komt als doelstelling steeds

een andere gewichtsverdeling en

versleten ruitenwissers, nacht-

meer in zicht en daar willen we

een grotere stabiliteit. Er is fiets-

blindheid of een verkeerde bril-

hard aan werken.’

verlichting met een keurmerk,

sterkte. Laat (auto)mobilisten dus

opvallende kleding en op initia-

regelmatig hun ogen meten.

Verbinden en samenwerken

tief van de branche is er een spe-

Met TLN en VVN werkt RAI

Het Platform is verenigingsbreed,

ciale helm voor de speed-pedelec

Vereniging samen in het pro-

wat betekent dat alle secties van

ontwikkeld. Trucks zitten vol-

gramma Veilig op Weg, om kin-

RAI Vereniging er bij zijn betrok-

gestouwd met camera’s en dode-

deren te leren over de dode hoek

ken. Met de bedoeling om nauw

hoekspiegels en de sectie After-

en ze duidelijk te maken dat ze

samen te werken met verschil-

market levert allerlei accessoires

daar vooral uit moeten blijven.’

lende belangenorganisaties zoals

en veiligheidsartikelen, waaron-

de ANWB en BOVAG, weten-

der veiligheidshamers, blusde-

Afleiding

schappelijke en technische orga-

kens, hesjes, gevarendriehoeken

Het grootste probleem in het ver-

nisaties (SWOV, universiteiten,

en ga zo maar door.’

keer noemt Maasman afleiding.

hogescholen) en natuurlijk de

‘Mensen zitten bijna vastgeplakt

overheid als beleidsmaker en

Out-of-the-box denken

aan hun telefoonschermpje. Het

wetshandhaver.

Het gaat er ons om, vervolgt zij,

zou niet langer sociaal acceptabel

Alle secties binnen RAI Vereni-

de platformpartners met elkaar te

mogen zijn dat mensen achter het

ging hebben wel een directe link

verbinden en vooral aandacht te

stuur hun mobieltje raadplegen.

met verkeersveiligheid, bena-

genereren voor verkeersveilig-

Onderzoek heeft aangetoond dat

drukt Maasman. Zij wijst er op

heid in relatie tot voertuigen.

appen achter het stuur tweemaal

dat auto’s en in toenemende mate

Samen zoeken naar creatieve

zoveel ongevallen veroorzaakt als

motoren tegenwoordig beschik-

oplossingen luidt haar devies.

rijden met teveel alcohol op. Wat

ken over tal van geavanceerde

‘Soms kan ‘out-of-the-box

dat betreft heeft de BOB-cam-

actieve en passieve veiligheids-

denken daarbij goed helpen. Met

pagne prima gewerkt. Het is absoluut not-done om tegen-

Ontwikkeling verkeersdoden in Nederland 2020*

2017

2016

2014

2009

2004

500

613

629

570

720

881

Personenauto’s

-

201

231

187

296

420

Bestel/vrachtwagens

-

25

29

15

28

22

Fiets

-

206

189

185

185

180

Brom/snorfiets

-

41

44

47

67

87

Voetganger

-

58

51

49

70

91

Scootmobiel

-

25

38

-

-

-

Totaal

Bron: CBS

w.v.

*Raming

woordig met (teveel) drank op achter het stuur te kruipen. Daar spreken mensen elkaar direct op aan en niemand dringt bij de BOB aan om ‘gezellig’ nog een drankje te nemen. Dat moet met het gebruik van de mobiele telefoon ook gebeuren. Dat een bestuurder geen druk voelt om toch maar zo snel mogelijk te reageren op berichtjes. Zo’n gedragsverandering kan het platform niet alleen bewerkstelligen.

‘Het zou niet langer sociaal acceptabel mogen zijn dat mensen achter het stuur hun mobieltje raadplegen’

11 Daar ligt mede een taak voor de

lende nationale auto-, motor-

overheid.’

sport- en motorclubs), werkt het

Zij zegt het jammer te vinden dat

platform aan het opstellen van

het verkeersveiligheidsbeleid in

een gezamenlijke verklaring die een bijdrage moet leveren aan de

‘Afleiding is de grootste risicofactor in het verkeer’

verkeersveiligheid in Europa. Dit statement is vorige week tijdens de Mobiliteitsweek (11 t/m 17 juni) overhandigd aan Violeta Bulc, Eurocommissaris Transport.

Nederland zich op bepaalde punten beperkt tot aanbevelingen

Gedragsbeïnvloeding

en daardoor vrijblijvendheid in

Op de vraag wat er naar het

de hand werkt. ‘Het is bijzonder

oordeel van het platform moet

dat in veel andere EU-landen

gebeuren om Nederland in de

allerlei veiligheidsaccessoires,

toekomst nog veiliger te krijgen,

zoals de veiligheidshamer, een

spreekt Maasman over een com-

gevarendriehoek en een veilig-

binatie van drie factoren: tech-

heidshesje verplicht zijn en in

niek, gedrag en infrastructuur.

Nederland niet. Het gaat in dit

Met de techniek zit het volgens

geval om eenvoudig te plukken

haar wel goed, aangezien de

laaghangend fruit dat iemands

branche steeds innovatievere

leven kan redden.’

veiligheidstechnieken op de markt brengt. Verbeteringen aan

Grensoverschrijdend

de infra kunnen bestaan uit het

Het Platform heeft bij de invul-

elimineren van gevaarlijke

ling van het programma van het

richels, stoepen of paaltjes en

Nationaal Verkeersveiligheids-

bijvoorbeeld het herinrichten van

congres, dat op 26 april in Amers-

binnensteden met bijvoorbeeld

foort werd gehouden, een promi-

doelgroepstroken (lees ook

nente rol gespeeld. Alle secties

pag. 15). De uitdaging is volgens

van RAI Vereniging kregen daar

haar om grip te krijgen op de

een podium om hun innovatieve

gedragscomponent. ‘Mensen

verkeersveiligheidsoplossingen

overschatten vaak hun capacitei-

aan de aanwezige spelers (met

ten in het verkeer. Ook slimme

name aan de landelijke en locale

mensen doen domme dingen. In

overheidsvertegenwoordigers) te

de meeste gevallen gaat het welis-

presenteren.

waar goed, vaak dankzij andere

Het platform is niet alleen sectie-

verkeersdeelnemers die gelukkig

overstijgend, maar kijkt boven-

wel goed opletten. Juist het beïn-

dien verder dan uitsluitend

vloeden van het gedrag is en blijft

Nederland. Met CLEPA (Euro-

cruciaal om het aantal verkeers-

pese koepel automotive toe-

slachtoffers op termijn richting

leveranciers), ACEA (Europese

nul te kunnen reduceren.’

koepel autofabrikanten), ANWB en de FIA (federatie van verschil-

GO! 12

verkeersveiligheid 30 km in de bebouwde kom zou de norm moeten zijn

SWOV: ‘Creëer een slachtoffervrij verkeerssysteem’ Voor het eerst heeft het groeiend aantal dodelijke verkeersslachtoffers van de afgelopen jaren zich vorig jaar niet voortgezet. Dat is ‘positief ’, maar SWOV-directeur Peter van der Knaap beoordeelt de ontwikkeling met gemengde gevoelens. ‘De trend is stilstand’, stelt hij vast.

Bovendien is het niet gelukt de stijging van het

score van een model conform de Euro NCAP.

- vanwege het hogere gewicht - niet worden

aantal verkeersdoden in 2015 en 2016 goed te

‘Die kent sinds kort namelijk twee beoorde-

verkocht. De Europese Raad voor de Verkeers-

maken. Hoewel nul verkeersdoden uiteindelijk

lingsmethodieken: een basisveiligheidsbeoor-

veiligheid heeft er twee jaar geleden al voor

in de praktijk naar zijn oordeel niet haalbaar zal

deling die uitgaat van het minimumniveau van

gewaarschuwd dat de nadruk die zowel Neder-

zijn, valt er volgens hem nog een wereld te

veiligheid dat een koper van een nieuwe auto

land als Denemarken leggen op de vergroening

winnen. Bijvoorbeeld door de uitvoering van

normaliter mag verwachten. En eentje die is

en CO2-reductie van het wagenpark, niet ten

het in het Regeerakkoord overgenomen Ver-

gebaseerd op eenzelfde model dat als extra optie

koste mag gaan van de verkeersveiligheid.’

keersveiligheidsmanifest, het Strategisch Plan

is uitgerust met een veiligheidspakket. Kiezen

De transitie naar zelfrijdende auto’s kwalificeert

Verkeersveiligheid 2030 van IenW en door een

voor de laatste kan zomaar het verschil tussen

hij als een serieuze uitdaging. In die overgangs-

slachtoffervrij verkeerssysteem op te tuigen.

3 of 5 sterren opleveren.’

fase gaan hoogwaardige autonoom rijdende

Sinds begin jaren zeventig is het aantal verkeers-

Een belangrijke nieuwe toevoeging binnen de

auto’s zich mengen met oudere voertuigen die

doden fors afgenomen van nog meer dan 3.000

beoordelingscriteria van Euro NCAP noemt hij

dat nog niet doen. Los van de problematiek die

in 1972 tot 613 vorig jaar. Daar zijn, zegt Van der

de bescherming van fietsers bij een aanrijding.

dit met zich meebrengt, is het volgens hem van

Knaap, verschillende factoren voor aan te wijzen, zoals een veiliger infrastructuur, een drastische afname van het alcoholgebruik in het verkeer en veiliger auto’s. De nieuwe (online) SWOV/

belang je niet op voorhand rijk te rekenen.

‘Aan zelfstilstaande auto’s heeft niemand behoefte’

RAI-publicatie veiligonderwegmetde-

‘Het is een mythe dat zelfrijdende auto’s de onveiligheid of verkeersrisico’s wel even zullen oplossen. Vergeet niet dat automobilisten moeten wennen aan wat geavanceerde voertuigen wel of niet

auto.nl toont aan dat auto’s het afgelopen

Dat kan een bijdrage leveren om het aantal

kunnen. En ze moeten bovendien in staat zijn

decennium 30 tot 40 procent veiliger zijn

doden onder fietsers terug te dringen. Dat aantal

om, als het er om spant, aan de auto gedele-

geworden. Dit scheelt per saldo tientallen doden

(206 in 2017) is namelijk voor het eerst hoger

geerde rijtaken plotseling razendsnel en alert

onder auto-inzittenden per jaar. Veel winst is

dan het aantal doden dat onder auto-inzitten-

over te nemen. Daar zijn mensen niet goed in

behaald door betere kreukelzones, meer airbags

den viel te betreuren (201). ‘Dat is, met een

bevestigt ons onderzoek. Daarnaast zie ik voor-

en betere gordelsystemen. Daarnaast zorgde de

negatieve connotatie, uniek te noemen. In geen

lopig nog geen zelfrijdende voertuigen op grote

introductie van tal van rijtaakondersteunende

enkel ander land is dat het geval.’

schaal in drukke stadscentra rijden waar je te

systemen, waaronder Adaptive Cruise Control

maken hebt met voetgangers en fietsers. Door

(ACC), Electronic Stability Control (ESC) en

Mythe zelfrijden

hoge veiligheidseisen zal je daar meer stilstaan

dagrijverlichting, voor minder slachtoffers op

De SWOV-directeur noemt het cruciaal om het

dan rijden. En aan zelfstilstaande auto’s heeft

de weg.

potentieel aan innovatieve veiligheidsvoorzie-

niemand behoefte.’

ningen in auto’s ook echt maximaal te benutten.

Score Euro NCAP

‘Het heeft weinig zin als er allerlei veiligheids-

Omgekeerde bewijslast

Van der Knaap raadt potentiële autokopers aan

systemen op auto’s beschikbaar zijn, maar dat

Om het aantal dodelijke fietsongevallen een halt

om bij een aanschaf ook vooral te kijken naar de

die modellen in Nederland

toe te roepen pleit Van der Knaap voor minder

13

Peter van der Knaap: ‘Men moet meer aandacht besteden aan het kiezen van een veilige fiets’ 50 kilometer wegen waar fietsers met auto’s

meter te krijgen: Nu is dat in meer dan 40 pro-

de ontsluiting met andere wegen en de bereik-

mengen. ‘Stel 30 kilometer in de bebouwde

cent nog niet het geval. Daarnaast maakt het

baarheid mag niet in het geding komen.

kom als norm. Dan is sprake van een soort

inrichten van een weg als 30 kilometer gebied

Een onverstandige oplossing om het aantal

omgekeerde bewijslast en moet een gemeente

het mogelijk om de ruimte, die voorheen vooral

dodelijke fietsongevallen een halt toe te roepen

of stad uitleggen waarom op een weg een snel-

voor de auto was bestemd, deels terug te geven

zou volgens hem zijn om het fietsen te gaan

heid van 50 kilometer zou moeten gelden. Dat

aan kwetsbare verkeersdeelnemers.’

ontmoedigen.‘De fiets heeft grote voordelen

kan helpen om straten of wegen die in een

De limiet van 30 moet, vult hij aan, wel geloof-

voor bereikbaarheid, milieu en gezondheid. En

woonwijk of winkelgebied liggen naar 30 kilo-

waardig zijn en de gebieden niet te groot. Want

het is nog goed betaalbaar ook!’ Om het tij te

GO! 14

verkeersveiligheid dat is opgesteld door de Verkeersveiligheidscoalitie (bestaande uit 34 partijen, waaronder RAI Vereniging, SWOV en ANWB). In dit in het Regeerakkoord omarmde document staan zaken als: investeer in voldoende capaciteit voor fietsinfrastructuur; benut innovaties op de goede manier, rekening houdend met voertuigveiligheid, verkeersmanagement en handhaving, en richt daar het systeem op in. De tweede pijler betreft de geactualiseerde ‘Visie Duurzaam Veilig Wegverkeer’. Uitgangspunt daarbij is het streven naar een slachtoffervrij verkeerssysteem. Van der Knaap: ‘Een duurzaam veilig wegverkeer voorkomt doden, ernstig verkeersgewonden en blijvend letsel door onderliggende risico’s van het gehele verkeerssysteem systematisch terug te dringen.’ Tot de laatste in deze trilogie behoort het Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 van het ministerie van IenW dat eind dit jaar gereed moet zijn.

Nul-doelstelling Dat er in Nederland op termijn uiteindelijk nul verkeersdoden zullen vallen, acht hij zeer onwaarschijnlijk. ‘Dat zou een irreëel uitgangspunt zijn. Ik verwacht wel dat dit op onderdelen die concreet zijn toegespitst op doelgroepen,

‘Het is een mythe dat zelfrijdende auto’s de onveiligheid of verkeersrisico’s wel even zullen oplossen’

verkeersdeelnemers en gebieden haalbaar is. Je kunt bijvoorbeeld stellen: geen verkeersdoden

keren zijn meer goed ingerichte en veilige fiets-

onderzocht wat er moet gebeuren om bermen

meer in de binnenstad van Amsterdam. Of: er

paden nodig. ‘En men moet aandacht besteden

veiliger te maken. De conclusie uit het rapport is

mogen geen kinderen meer omkomen op weg

aan het kiezen van een veilige fiets. Bijvoorbeeld

dat een goed uitgevoerde obstakelvrije zone, in

naar school.’

eentje met een lage instap, een goede stabiliteit

combinatie met een flexibele afschermingscon-

Dat laat naar zijn mening onverlet dat landen

en gewichtsverdeling en een goed afgesteld

structie, de kans op ernstige ongevallen aan-

met een nul-doelstelling, zoals Zweden, het in

zadel en stuur. Mijn devies luidt: koop niet de

zienlijk vermindert. Ook zogenaamde ‘rumble

de praktijk wel beter doen. ‘We hebben dat

goedkoopste, maar de veiligste. Laat je goed

strips’ langs de weg kunnen helpen om te voor-

onderzocht: het leidt tot meer aandacht en geld

voorlichten. De branche kan daar een enorme

komen dat automobilisten in de berm raken,

voor verkeersveiligheid, meer maatregelen en

rol bij spelen.’

vooral als men (nog) geen Lane Departure

dus ook minder slachtoffers.’

Warning en Lane Keeping heeft.”

Van der Knaap is dan ook per saldo voorstander

Vergevingsgezinde bermen

van de morele doelstelling van “nul verkeers-

Een andere maatregel die het aantal verkeers-

Drietrapsraket

doden”. ‘Je kunt het systeem er ook echt op

doden kan reduceren is het realiseren van zoge-

Om op langere termijn de negatieve trend in het

inrichten. Maar als je ook de laatste verkeers-

heten ‘vergevingsgezinde’ bermen. Ongeveer

aantal verkeersongevallen om te buigen, zegt

dode echt wilt voorkomen, dan moet het

een derde van alle autogerelateerde verkeersdo-

Van der Knaap uit te gaan van een soort drie-

land op slot. Want pech,

den en een zesde van alle ernstig verkeersge-

trapsraket aan maatregelen. Een belangrijk deel

kwetsbaarheid en extreem

wonden is te wijten aan een bermongeval. In

daarvan is opgenomen in het manifest

risicovol gedrag zijn niet

opdracht van Rijkswaterstaat heeft de SWOV

‘Verkeersveiligheid: een nationale prioriteit’,

volledig uit te bannen.’

15

Nieuwe stedelijke mobiliteit vraagt om een frisse blik

Mobycon: ‘Koppel snelheid niet aan voertuig, maar aan kenmerkende activiteiten en gebruikers in een gebied’ Op welke manier is het mogelijk de ruimte in de stad voor de verschillende verkeersdeelnemers beter te benutten en veiliger te maken? Die vraag stond centraal in het onderzoek naar ‘robuuste stedelijke routestructuren’, dat op initiatief van de ANWB is uitgevoerd door de gespecialiseerde adviesbureaus Mobycon, Ben Immers Advies, Bart Egeter Advies en Awareness.

Na een succesvolle toetsing in de pilot-steden Utrecht, Rotterdam en Helmond is de nieuwe integrale ontwerpaanpak voor een slimme binnenstad nu in fase twee beland. De traditionele indeling van de stad voldoet eigenlijk niet meer, zegt Johan Diepens, directeur van Mobycon, een onafhankelijk adviesbureau voor mobiliteitsvraagstukken dat zowel actief is in Nederland als daarbuiten (Europa en de VS) en beschikt over een eigen kantoor in Canada.

‘Vroeger was het allemaal nog relatief eenvoudig en overzichtelijk. Je had voetgangers, fietsers, auto’s, gemotoriseerde tweewielers en het OV. Tegenwoordig is de diversiteit op de menukaart van de consument flink toegenomen. Het krioelt van voertuigen op wegen en met name fietspaden, waar e-bikes, (bak)fietsen, segway’s, brom/snorfietsen tot en met elektrische al dan niet opvouwbare scooters, steppen en hoverboards met elkaar strijden om iedere vierkante meter vrije ruimte.

Samen met de drie andere onderzoeksbureaus waren we van mening dat alleen een herdefinitie van de stad een oplossing kon bieden. Het roer moest om.’

Nieuw fundament Bovendien, vervolgt hij, is het in toenemende mate onduidelijk welk voertuig van welk deel van de weg gebruik kan en mag maken nu de

Johan Diepens: ‘Indeling in voertuigfamilies beperkt de gewichts- en snelheidsverschillen tussen

oorspronkelijke indeling in ‘rijweg’, ‘fietspad’ en ‘trottoir’ diffuser is

voertuigen en bevordert de verkeersveiligheid substantieel’

geworden. Op basis van deze inzichten werden twee basisprincipes

GO! 16

verkeersveiligheid voor een nieuw fundament ontwikkeld:

vier – geldt voor alle verkeersdeel-

1) De toegelaten snelheid is een ken-

nemers dezelfde maximale snelheid:

merk van de infrastructuur (en wordt

10, 20, 30 of 50 kilometer. Dit heeft als

niet meer, zoals nu het geval is, gekop-

voordeel dat op een wegdeel dat tot een

peld aan het type voertuig); en 2) Massa

bepaalde voertuigfamilie behoort uit-

en afmetingen van het voertuig bepalen

sluitend gelijkwaardige verkeersdeel-

op welk wegdeel of wegdomein het wel

nemers rijden. Dit beperkt de gewichts-

of niet mag rijden.

en snelheidsverschillen tussen voertuigen en bevordert de verkeers-

Voertuigfamilies

veiligheid substantieel.’

Het voornaamste uitgangspunt bij het

De ontwerpfilosofie 1.0, zoals Diepens

ontwikkelen van de integrale ontwerp-

die kwalificeert, is inmiddels in de

aanpak was volgens hem veiligheid.

pilotsteden Utrecht, Rotterdam en

‘En een kenmerk van veiligheid is dat

Helmond uitvoerig en met positief

als iemand in aanraking komt met iets

resultaat beproefd. Het uiteindelijke

dat een grote kracht heeft aan kinetische

doel is om alle gemeenten in Nederland

‘80% van de herinrichtingsplannen is tegen relatief weinig kosten te realiseren’ energie, een geringe overlevingskans

handvatten te bieden om de binnenstad

heeft.’ Dit resulteerde in het opstellen

slimmer, veiliger en duurzamer in te

van een overzicht van voertuigen met

richten, beklemtoont hij. ‘Nog sterker,

een oplopende kinetische energie. Dit

het is onze ambitie dat het stadsont-

leidde vervolgens tot een indeling van

werp in 2025 in alle Nederlandse

voertuigen in een zestal zogeheten

gemeenten standaard is. Daarom zijn de

‘voertuigfamilies’ op basis van maxi-

pilots ten behoeve van versie 2.0 ook al

male massa en een maximale breedte,

uitgerold naar Den Haag, Amsterdam,

namelijk: A) voetgangers; B) fiets-

Tilburg, Rotterdam en Groningen. Met

achtige; C) lichte motorvoertuigen

de toenemende verstedelijking over de

(snorfiets, e-(bak)fiets, bromfiets, quad,

gehele wereld is er ook internationale

motorfiets en riksja); D) auto en

interesse in de ontwikkelde aanpak.’

auto-achtige, inclusief lichte bestelbusjes; E) vrachtauto’s en vrachtauto-

Streetsketch

achtige, inclusief bussen en F) trams en

Om gemeenten in hun plannen te

ander railverkeer.

ondersteunen en helder in beeld te brengen welke keuzes zij kunnen

Verkeersmilieus

maken, heeft Mobycon onder de naam

Diepens: ‘bij iedere voertuigfamilie

‘Streetsketch’ een speciaal softwarepro-

hoort een maximaal toegestane snel-

gramma ontwikkeld. ‘Deze tool maakt

Door routes en straten te ontwerpen op basis van een indeling in voertuig-

heid. Die hangt af van het ‘stedelijke

het mogelijk om samen met alle betrok-

families, ontstaan verkeersmilieus waarbinnen voor iedere verkeersdeelnemer

verkeersmilieu’ of wegdomein. In zo’n

kenen (professionals, bewoners, onder-

dezelfde maximum snelheid geldt.

verkeersmilieu – er zijn er in totaal

nemers, etc) varianten voor een nieuw

17 profiel van een straat te ontwikkelen.

Het versnelt en vergemakkelijkt de discussie binnen de gemeenten en het acceptatieproces van de inwoners. Hij wijst er op dat de belangstelling voor Streetsketch zich niet beperkt tot Nederland. Zo werken Parijs en Wenen al enige tijd met deze tool.

‘Last mile’ concepten De vraag is natuurlijk in hoeverre de voorgestelde stedelijke ontwerpmethodiek zonder exorbitante kosten toepasbaar is zonder dat de hele binnenstad hiervoor op de schop moet.

Naar het oordeel van Diepens valt dat allemaal wel mee. ‘Op het moment dat je in structuren kunt denken en dus goed hebt nagedacht over de identiteit van de stad en de bestemming van de verschillende gebieden, dan is het zeker mogelijk om 80 procent van de plannen tegen relatief weinig kosten te realiseren.’

Verder vraagt de invulling van de stadslogistiek en stadsdistributie uiteraard om de nodige aandacht. Het is, zegt hij, evident dat een reductie van de snelheden in de binnenstad een beperkende factor is voor de bevoorrading door vrachtverkeer. ‘Het is sowieso de vraag of de aanwezigheid van bijvoorbeeld een supermarkt in de binnenstad in de toekomst nog wel wenselijk is. Iedereen weet dat in het transport de ‘last mile’ het duurst is.

Dan gaat het er om op die trajecten duurzamere, goedkopere en slimmere alternatieven in te zetten. Zoals de Cargobike of vergelijkbare CO2-arme diensten. Dat soort concepten zou trouwens ook prima toepasbaar zijn voor woonwijken om zo het aantal transportbewegingen als gevolg van het groeiend aantal internetaankopen

‘Het is onze ambitie er voor te zorgen dat het integrale stadsontwerp in 2025 in alle Nederlandse gemeenten standaard is’

terug te dringen’, aldus Diepens.

GO! 18

RAI SOCIETY

Culinair voorjaarsdiner RAI Aftermarket Op 11 april vond de 7e editie van het traditionele Voorjaarsdiner van de

de jaren. Hij refereerde aan een recent bezoek bij het ministerie van IenW

sectie Aftermarket van RAI Vereniging plaats. Plaats van handeling van dit

met de Europese alliantie voor vrije reparatie en onderhoud van voertuigen

informele netwerkdiner was dit keer landgoed De Salentein in Nijkerk. Dit

(AFCAR). Met als doel de toegang tot voertuigdata

keer had de bijeenkomst, waaraan ruim 80 leden deelnamen, een speciaal

voor de automotive aftermarket beschikbaar te ma-

karakter vanwege het 125-jarig bestaan van RAI Vereniging. Vandaar dat ook

ken. Een nieuw initiatief noemde hij de oprichting van

een aantal oud-bestuursleden en se-

de Referentiegroep 24 Volt, waarvan

cretarissen waren uitgenodigd, waar-

een kick-off meeting in de maak is. Ver-

onder Frans van Heck, John Kat,

der wordt er een pilot gestart voor

Erik Rommerts, Leo Ellermeyer

grossiersbedrijven om digitaal samen

en Paul Vierdag. Onder de aanwezi-

te werken op het gebied van opslag

gen was tevens een aantal goede re-

gevaarlijke stoffen, is er een RAI Card

laties van de sectie, zoals BOVAG,

in de maak die toegang geeft tot het

RDW, IenW, VACO, FOCWA en de

grootste clubhuis van Nederland (RAI

Amerikaanse ambassade om in het

Amsterdam) en komt er een speciale

culinaire etablissement bij te praten

RAI Verzekering waarvoor een gros-

en het glas te heffen. Na een korte

sierspakket wordt ontwikkeld. Eind

terugblik op de lange historie van RAI

september, besloot Baltus, organiseert

Vereniging voerde sectievoorzitter

de sectie, samen met BOVAG, INNO-

Cor Baltus de aanwezigen weer terug naar het heden. Want, zo merkte hij

VAM en Stichting OOMT, een bijzondere bijeenkomst om de leden uit de

op: ‘Ons verleden is leuk en belangrijk, maar we kijken natuurlijk ook vooral

eerste hand bij te praten over de ‘Werkplaats van de Toekomst’ en een up-

vooruit.’ Big data vormt volgens hem een belangrijk thema voor de komen-

date te geven van de Scenariostudie uit 2014.

Masterclass Deelfietsen Het onderwerp deelfietsen is inmiddels zeer ac-

vijf leerpunten gedefinieerd voor landen waar

weg dat het deelfietsconcept gemeenten volop

tueel binnen het Nederlandse mobiliteitsbeleid.

deelfietssystemen nog in opkomst zijn en waar-

mogelijkheden biedt om de binnenstad leefbaar-

Een groeiend aan tal partijen, waaronder Mobike,

mee Nederlandse steden hun voordeel kunnen

der te maken. Nas becijferde dat van de 100 ge-

Flickbike, Nextbike, OV Fiets en Swapfiets, houdt

doen: 1) de implementatiesnelheid is extreem

parkeerde fietsen er 12 gemiddeld langer dan 2

zich hiermee bezig. Om leden op de hoogte te

tot 6 weken stilstaan, waarvan er 2

brengen van de laatste stand van zaken rondom

zijn verwaarloosd en 1 als wrak is te

dit fenomeen en in kaart te brengen welke kan-

bestempelen. Om het gebruik van

sen en bedreigingen deelfietsen kunnen bieden,

deelfietsen in goede banen te lei-

organiseerde RAI Vereniging medio mei een Mas-

den zijn volgens haar meerdere op-

terclass Deelfietsen. Deborah Nas, praktijkhoog-

lossingrichtingen mogelijk, zoals het

leraar Strategic Design for Technology-bases In-

vrij toestaan, het toestaan met par-

novation van de TU Delft en managing director

keerregels, het beperkt toestaan

van strategisch innovatiebureau Sunidee, nam de

met licenties of zelfs geheel verbie-

aanwezigen mee in de wondere wereld van de

den. Cruciaal is, besloot de praktijk-

deelfietsen. Nas, die met Nederlandse en Chine-

hoogleraar, de interoperabiliteit van

se studenten onderzoek deed in China (het land

het deelfietssysteem. Dat wil zeggen

met de meeste deelfietsen ter wereld) legde uit

hoog; 2) deelfietsen verstoren de openbare ruim-

dat gebruikers met één account toegang moeten

dat de impact van deelfietsen in de Volksrepubliek

te; 3) het verantwoordelijkheidsgevoel bij gebrui-

krijgen tot alle deelfietsen. ‘En sta alleen aanbie-

veel zichtbaarder is en zich veel sneller ontwikkelt

kers is laag, het onderhoud onvoldoende en de

ders toe die aansluiten bij een of meerdere MaaS

dan in andere landen. Op basis hiervan heeft zij

kosten voor de overheid hoog. Dit neemt niet

­(Mobility as a Service)-diensten.’

19

Laat je niet verleiden...

‘Appongeluk’ werd het Van Dale woord van het

teur Peter van der Knaap (rechts op de foto)

jaar 2017. Het is de wrange waarheid. Zolang het

de Nationale Verkeersveiligheidsprijs. Met de prijs

woord ‘appongeluk’ een actueel woord is en het

verkrijgt de Stichting een jaar lang het ambassa-

aantal verkeerslachtoffers niet afneemt, wil Stich-

deurschap voor verkeersveiligheid. Dit betekent

ting Yannick een platform zijn voor alle partijen en

concreet dat de organisatie een platform krijgt in

betrokkenen die zich bezighouden met het voor-

het blad Verkeerskunde, inbreng mag leveren

komen van verkeersslachtoffers door afleiding in

voor een Kenniscafé bij de SWOV, mag meepra-

het verkeer in het algemeen en het gebruik van

ten over het Strategisch Plan Verkeersveiligheid

de mobiele telefoon achter het stuur in het bij-

en betrokken wordt bij één van de activiteiten

zonder. Het credo van de stichting luidt daarom:

van de ANWB. RAI Vereniging was dit jaar voor

‘Een mobiel achter het stuur kan dodelijk zijn. Laat

het eerst partner van dit toonaangevende Natio-

spreker en gedragsspecialist Victor Lamme be-

je niet verleiden.’

naal Verkeersveiligheidscongres, met actieve bij-

reid gevonden om samen met de SWOV een tip

Tijdens het Nationaal Verkeersveiligheidscongres

dragen van leden uit de verschillende secties. Zo

van de sluier op te lichten van een onderzoek

ontving Frank Frijns (op de foto 2e van rechts)

konden zij op de Kennismarkt hun innovatieve

naar de verkeersveiligheidseffecten van Advanced

van Stichting Yannick uit handen van SWOV-direc-

verkeersveiligheidsproducten presenteren. Op

Driver Assistance Systems (ADAS) in auto’s.

initiatief van RAI Vereniging werd bovendien gast-

Zero Emission ecokampioenen De elektrificering en hybridisering

26 automotive partijen, doet on-

van trucks en bussen is volop in

derzoek naar de toepassing en po-

dankzij

ontwikkeling. Om de verladers en

tentie van hybride en elektrische

Houthuijsen (foto), die binnen

Nadat ir. Jacques Martens van

vervoerders uit de transportwe-

aandrijflijnen van zowel personen-

het

DAF Trucks, een korte samenvat-

reld volledig bij te praten over de

als bedrijfswagens. De rol van Ne-

status en beschikbaarheid van uit-

derland binnen ECOCHAMPS is

de vorderingen van

stootloze trucks in Nederland en

aanzienlijk, laat De Geus weten,

het

Europa, organiseerde RAI Vereni-

want DAF Trucks is een van de

project, volgden een

ging op 13 april een speciaal ‘Zero

grote trekkers van dit project. ‘Aan-

15-tal

emission truck congres’ in RAI Am-

gezien het ECOCHAMPS event

Die schetsten stuk

ger technisch niveau. Dat is vooral de

inzet

Automotive

van

Harry

Manufacturing

the-art-vehicles met eigen ogen aanschouwen.’

ting had gegeven van

sterdam. De bijeenkomst, waarbij

EUROCHAMP presentaties.

voor stuk een helder

nagenoeg alle Nederlandse OEM’s

beeld van de voor-

(Volvo, DAF, Scania, MAN, VDL,

delen, technische mogelijkheden,

EMOSS en E-trucks Europe) acte

kansen en uitdagingen die een

de présence gaven, trok meer dan

grootschaliger inzet van E-trucks

honderd belangstellenden. Aanlei-

met zich mee kan brengen. Ook

ding voor dit symposium vormde

werden de aanwezigen geïnfor-

de ECOCHAMPS final event, die

meerd over de huidige en toekom-

van 11 tot en met 13 april in het

stige beschikbaarheid van elektri-

RAI Convention Centre van RAI

sche en hybride trucks. Volgens De

Amsterdam plaats vond, vertelt

Geus beschikt de branche over

medeorganisator en dagvoorzitter

echter een nogal hoog “Willie

Platform onder andere actief is op

meer dan voldoende innovatie-

Wijnand de Geus, sectiemanager

Wortelgehalte” heeft, wilden wij

het gebied van elektrificering van

kracht om dit te realiseren al zal de

Zware Bedrijfswagens van RAI Ver-

aansluitend een Nederlandse vari-

trucks, goed gelukt. En op het bui-

overschakeling naar emissieloze

eniging. Dit Europese R&D-project,

ant van dit congres organiseren

tenterrein van de RAI konden de

stadsdistributie nog echt wel tijd

dat bestaat uit een consortium van

met een inhoudelijk laagdrempeli-

aanwezigen een aantal ‘state-of-

gaan vergen.

GO! 20

eco-trends

Verkoop elektrische scooters verdrievoudigd De verkoop van het aantal elektrische scooters in Nederland zit flink in de lift. Over de eerste vier maanden van 2018 zijn in totaal 1.225 nieuwe elektrische scooters ­verkocht.

Bijna een verdrievoudiging ten opzichte van dezelfde periode in 2017 toen 420 nieuwe elektrische scooters de winkel verlieten. In totaal rijden er nu ruim 27.000 elektrische scooters rond in Nederland.

Steeds meer scooterrijders kiezen voor een elektrische variant. Inmiddels is het aandeel elektrische scooters in de nieuwverkoop dit jaar gestegen naar 9,73 procent. In 2017 lag dit aandeel nog op 2,23 procent.

In Nederland rijden nu meer elektrische scooters rond dan elektrische auto’s. In totaal telt Nederland nu 27.306 elektrische scooters vergeleken met 25.519 volledig elektrische auto’s. Van het totale park van 1,1

Nederland telt inmiddels ruim 27.000 e-scooters

miljoen brom- en snorfietsen, is daarmee 2,5 procent elektrisch.

RAI Vereniging is verheugd met de ontwikkeling. Volgens de organisa-

merken introduceren elektrische modellen. Net als voor alle andere

tie maakt de scootersector een flinke vergroeningsslag door, waarbij de

vormen van wegmobiliteit, is naar het oordeel van RAI Vereniging, ook

elektrische scooter een belangrijke bijdrage levert aan het verbeteren

de toekomst van de scooter elektrisch.

van de stedelijke luchtkwaliteit en bereikbaar houden van steden. De

Om de vergroening door te zetten, wordt de introductie van schonere

populariteit is mede te danken aan het groeiende aanbod, dalende prij-

benzine scooters versneld. Sinds 1 januari van dit jaar is voor nieuwe

zen en de betere kwaliteit. Ook steeds meer gerenommeerde scooter-

scooters Euro 4 de norm en over drie jaar wordt Euro 5 geïntroduceerd.

Europa’s grootste elektrische busvloot in gebruik Eind maart hebben ­Connexxion, Vervoerregio Amsterdam en Schiphol de grootste elektrische busvloot in Europa gepresenteerd.

worden de bussen 24 uur per dag

een volgende rit. Op die manier

beschikbaar. Hier worden de bus-

ingezet. Dankzij het geoptimali-

wordt de stilstand voor laden tot

sen ’s nachts langzaam geladen en

seerde snellaadconcept is de ope-

een minimum beperkt. Naast 23

dan tevens voorverwarmd zodat

rationale beschikbaarheid van de

Heliox snelladers (450 kW), die

ze ’s ochtends met een volle bat-

elektrische bussen maximaal.

verdeeld zijn over 4 strategische

terij en voorverwarmd interieur

Lege accu’s zijn in maximaal 20

laadpunten, zijn op het depot 84

de weg op kunnen. Het laden

minuten weer opgeladen voor

Heliox depotladers (30 kW)

gebeurt via een pantograaf op het

Sinds april rijden op en rond

dak van de bussen. Verder wordt

Schiphol en op hoogwaardig

er nog gebruik gemaakt van twee

openbaar vervoerlijnen 100 elek-

Heliox mobiele laders (25 kW).

trische gelede VDL Citea’s binnen

Volgens Ard Romers, directeur

de concessie Amstelland-Meer-

VDL Bus & Coach Nederland, is

landen. Alle elektrische bussen

het afgelopen jaar grote vooruit-

zijn voorzien van de nieuwste

gang geboekt om de positie als

batterijtechnologie die aan de

transitiepartner naar e-mobility

hoogste en strengste Europese

verder te versterken. De 100

eisen voldoet.

­elektrische bussen die nu ingezet

De 100 elektrische VDL Citea’s

worden zijn de 1e fase van een

gaan gezamenlijk 30.000 kilo­ meter per dag rijden. Op 6 lijnen

VDL Citea SFLA Electric

transitie naar een uiteindelijk 258 zero emissie bussen in 2021.

21

Eerste in serie geproduceerde FUSO eCanter Mercedes-Benz Trucks Nederland heeft onlangs de eerste volledig elektrische in serie gebouwde eCanter trucks aan vijf klanten in Nederland overhandigd.

van de eCanter is beperkt tot 80 kilometer per uur, zoals bij alle voertuigen in deze gewichtscategorie. De ongeveer 600 kilogram zware accu’s maken een bereik van meer

Deze 7,5 tons truck is speciaal ontwikkeld

dan 100 kilometer mogelijk en

voor stedelijke distributie en zal een grote rol

overtreffen daarmee in veel

spelen in de verduurzaming van de wagen­

gevallen de dagelijkse afstand

parken van Albert Heijn, Cornelissen Groep,

in het lichte distributieverkeer.

Bidfood, PostNL en Technische Unie. De

Het kost ongeveer negen uur

eCanter is ontwikkeld door Mitsubishi FUSO

om de accu’s te laden en onge-

Truck & Bus Corporation (MFTBC), onder-

veer anderhalf uur bij gebruik

deel van Daimler Trucks. Productie voor de

van een snellaad­systeem.

Europese markt vindt plaats in Portugal. De

­Volgens Mercedes hebben­

FUSO eCanter is de eerste truck onder het

­verschillende tests aange-

nieuwe label E-FUSO. Tijdens de Tokyo

toond dat de FUSO eCanter

Motor Show eind oktober vorig jaar maakte

een besparing op de brandstofkosten kan

keuze voor de elektrische truck van FUSO

MFTBC bekend het hele productenpro-

opleveren van circa 1.000 euro per 10.000

spelen verschillende factoren, zoals geluids-

gramma te gaan elektrificeren onder dit

kilometer in vergelijking met een diesel aan-

en emissiebeperking en verduurzaming van

nieuwe label. Met een GVW van 7.500 kilo

gedreven truck.

het wagenpark, een rol. De klanten nemen de

heeft de e-truck, afhankelijk van opbouw en

De eCanter wordt ingezet voor taken die

elektrische FUSO trucks in het kader van een

gebruikstoepassing, een laadvermogen van

anders met conventioneel aangedreven voer-

tijdelijke leaseovereenkomst via Mercedes-­

3,500 tot 4.000 kilo. De maximale snelheid

tuigen zouden worden uitgevoerd. Bij de

Benz Financial Services in gebruik.

FUSO eCanter

Elektrische bestelwagen van MAN MAN komt nog dit jaar met de elektrische TGE bestelwagen. Deze eTGE heeft een actieradius van maximaal 160 kilometer en een laadvermogen van 3,5 of 4,25 ton. Met de eTGE wil MAN een zero emission oplossing bieden voor stedelijke gebieden.

kW/136 pk die de voorwielen ­aandrijft. De topsnelheid bedraagt 90 km/u en het gemiddelde energieverbruik circa 20 kWh per 100 kilometer.

De accu’s van de eTGE zijn bij een 40 kW-laadstation in 45 minuten te laden tot 80 procent. Bij gebruik van een wallbox duurt het volledig laden van de accu’s circa 5,5 uur en

MAN eTGE Circa 70 procent van alle bestel­

bij gebruik van een reguliere 230V-aansluiting 9 uur. De (indivi-

wagens in stedelijke gebieden rijdt gemiddeld minder dan 100 kilome-

dueel te vervangen) accumodules bevinden zich in de licht verhoogde

ter per dag en daarbij is de gemiddelde snelheid laag. Met de actieradius

laadvloer, die ook wordt gebruikt bij achterwielaangedreven dieseluit-

van 160 kilometer (NEDC) die de TGE biedt, zou daarmee theoretisch

voeringen van de TGE. In eerste instantie wordt de eTGE leverbaar met

circa driekwart van al het stadstransport kunnen plaatsvinden.

standaard wielbasis en hoog dak. De elektrische MAN bestelwagen is

De MAN eTGE heeft een elektromotor met een vermogen van 110

naar verwachting vanaf eind dit jaar leverbaar in Nederland.

GO! 22

RAI vintage

Autoportrait De in 1898 in Warschau geboren Tamara de Lempicka was in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw de schilderes van de Parijse beau-monde. Haar fraaie portretten in Art Decostijl tonen zonder uitzondering opvallend mondaine verschijningen met een melancholieke uitstraling. Op het hier afgedrukte zelfportret, dat ook werd afgebeeld in het jubileumboek ‘Voertuigen van de verbeelding’ dat in 1993 ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van RAI Vereniging verscheen, zit zij als een superieur elegante coureur achter het stuur.

uitgesproken

23

In deze rubriek laten we personen aan het woord die betrokken zijn

gebruiken we het OV niet optimaal. Mensen willen zekerheid bij het

bij of werkzaam in de mobiliteitswereld. Dit keer Marco van der Aa,

plannen van hun reizen als ze voor vervoersalternatieven gaan kiezen.

managing director bij HELLA Benelux BV. Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per week de auto voor het Wat is uw favoriete vervoermiddel?

werk te laten staan?

Niet verrassend, maar dat is toch echt de auto. Een Porsche 911 uit ‘73 of

Zeker. Dan wordt het werken vanuit huis.

‘74 is voor mij de ultieme auto. Nee, die bezit ik nog niet. Er moet Met welke politicus zou u wel eens van gedachten willen wisselen?

tenslotte wat te wensen blijven...

Met Klaas Dijkhof. Ik vond hem als staatssecretaris zeer verfrissend en Wat vindt u van het mobiliteitsbeleid in Nederland?

hij is een groot talent. Ik vind hem in zijn huidige rol helaas wat

Op zich zijn er veel nieuwe initiatieven die proberen om alle ver-

verkrampter. Zonde.

voersmogelijkheden op elkaar af te stemmen. Voor mijn gevoel gebeurt dat nu nog veel te versnipperd en zouden er meer initiatieven aan elkaar gekoppeld moeten worden waarbij de overheid een belangrijkere rol in zou kunnen spelen. Denk bijvoorbeeld aan de relatie met het milieu.

Steden bedenken nu allerlei regels op eigen initiatief waardoor het totaal ondoorzichtig aan het wor-

Marco van der Aa ‘Mobiliteitsinitiatieven zijn nog te veel versnipperd’

den is. We moeten ook sneller gaan schakelen met betrekking tot wetgeving om de technische ontwikkeling op het gebied van autonoom rijden bij te kunnen houden.

Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had?

Op landelijk niveau een integraal beleid tussen milieu en vervoer realiseren.

Welke tips/suggesties heeft u ter verbetering van de verkeersveiligheid in Nederland?

Een mooie innovatie van HELLA is de LCD koplamp. Die past het lichtpatroon voortdurend aan op de verschillende rijsituaties en is op dit moment al terug te vinden is in de topmodellen van Mercedes.

Ook functies die wel al mogelijk zijn, maar wettelijk nog niet zijn toegestaan, kunnen bijdragen aan de verbetering van de verkeersveiligheid. Denk aan het projecteren van een zebrapad voor de auto of het ‘markeren’ van een andere weggebruiker (fietser of voetganger) op een parallel voetpad of fietspad, zodat je die beter kunt ontwijken.

Allemaal ontwikkelingen die waarschijnlijk gaan leiden tot een versnelling richting autonoom rijden. En dat zal uiteindelijk de veiligheid echt ten goede komen. Daarmee schakel je immers de menselijke factor uit en dus de kans op het maken van fouten.

Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over tien jaar uit?

Autonomer met veel minder bezit. De merken zullen minder door de

Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoersal-

klassieke autobouwers worden gedomineerd. In plaats daarvan komen

ternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers?

er meer service providers die het vervoer organiseren. Verder zullen

In principe wel, maar door de vrije marktwerking in het openbaar ver-

mensen veel planmatiger met hun reis omgaan. Het uiteindelijke

voer is het aanbod naar mijn gevoel zeker niet beter geworden. Daardoor

serviceniveau zal bepalen hoe hard dat gaat.

GO! 24

MARKTANALYsE

Nederland onbetwist fietsland nummer 1 Met 17 miljoen inwoners die met zijn allen 23 miljoen fietsen, waarvan 2 mil-

procent van de verplaatsingen aan de fiets is toe te schrijven, komt met

joen e-bikes, bezitten staat Nederland qua fietsbezit internationaal op een-

afstand nog enigszins in de buurt. Daarna volgen Duitsland (10%) en Zweden

zame hoogte. Dat geldt overigens niet alleen voor het bezit, maar eveneens

en Finland die beide goed zijn voor een aandeel van 9 procent. Het minst

voor het gebruik. In de nieuwe uitgave Fietsfeiten van het Kennisinstituut

populair is de fiets in de Angelsaksische landen. In de UK, Canada, de V.S en

voor Mobiliteitsbeleid (KiM) valt te lezen dat 27 procent van alle verplaatsin-

Australië pakt slechts 1 tot 2 pro-

gen die Nederlanders maken per fiets gaat. Dit aandeel wordt in geen enkel

cent van de inwoners de fiets.

ander land ter wereld bij benadering gehaald. Alleen Denemarken, waar 18

In Nederland werden volgens het KiM in 2016 in totaal 4,5 miljard

Aandeel fiets­gebruik per land (als % van het totaal aantal verplaatsingen)

fietsverplaatsingen gemaakt, waarbij 15,5 miljard fietskilome-

Nederland 27%

ters werden afgelegd. Ruim een

Denemarken 18%

derde hiervan heeft betrekking

Duitsland 10%

op vrijetijdsdoeleinden en een

Zweden

9%

kwart op woon-werkverkeer.

Finland

9%

België

8%

Noorwegen

4%

Oostenrijk 4% Frankrijk 3%

Bron: KiM

Forse groei woon-werk kilometers per e-bike

Gebruik e-bike naar leeftijd en motief Afgelegde e-bike kilometers naar leeftijd 12-49 jr

19,0%

50-65 jr

35,0%

65-74 jr

30,0%

>75 jr

16,9%

V.S.

1%

Australië

1%

In 2016 werden ruim 400 miljoen verplaatsingen per e-bike afgelegd, waarbij bijna 2 miljard kilometers werden overbrugd.

Ongeveer een kwart (24%) van alle e-bike kilometers, ofwel zo’n 500 miljoen kilometers, heeft betrekking op woon-werkverkeer. Het aandeel werkgerelateerde kilometers van de elektrische fiets bedroeg in 2013 nog 18 procent en is sindsdien dus met 30 procent toegenomen.

Volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) komt

Afgelegde e-bike kilometers naar motief

bijna de helft van de met de e-bike afgelegde kilometers voor rekening van 65 plussers. Dat neemt niet weg dat de groep

Woon-werkverkeer 24,0% Vrije tijd

49,0%

Overige

9,0%

Bron: KiM

Winkelen 18,0%

jonger dan 65 jaar (54%) inmiddels is oververtegenwoordigd.

Bijna een vijfde (19%) van de e-bike gebruikers is tegenwoordig jonger dan 49 jaar.

Ierland

2%

Groot-Brittannië

2%

Canada 1% V.S.

1%

Australië

1%

25

Meer vrachtwagenvervoer over korte afstanden Nederlandse vrachtwagens vervoerden vorig jaar in totaal 667 miljoen ton vracht, 1,5 procent meer dan in 2016. Transporteurs legden daarbij wel 2 procent minder kilometers af, meldt het CBS. Nederlandse trucks rijden steeds kortere ritten. Vergeleken met 2008 werd over een afstand van meer dan 300 kilometer de helft minder gewicht vervoerd. Het volume daalde in die periode van 96 naar 47 miljoen ton. Tegelijkertijd steeg het vervoerd gewicht over een afstand kor-

Vervoerd gewicht door Nederlandse vrachtwagens naar afstandsklassen

ter dan 150 kilometer juist met 9,6 procent van 474 miljoen ton in 2008 tot 517 miljoen toen in 2017. Ruim driekwart van het transport voltrok zich het a­ fgelopen jaar op trajecten tot 150 kilometer.

(in mln ton)

2017 2008

Bron: CBS

< 150 km

517

474

150 – 300 km

103

113

47

96

> 300 km

Het wegtransport van Nederlandse vrachtwagens over de grens nam in 2017 met 3,5 procent toe tot 104 miljoen ton. Dat betekent een daling van 18 procent vergeleken met 2008. De afgelopen 9 jaar groeide het binnenlands transport met 1,7 procent. Nederlandse vrachtauto’s legden vorig jaar 8 procent meer kilometers op eigen bodem af, terwijl hun kilometrage buiten de eigen landsgrens juist met 19 procent daalde.

Populariteit oldtimers zet zich voort Het aantal oldtimers van 40 jaar of ouder in

dat ruim 13.000 kilometer per jaar

Nederland is sinds 2014 met 25 procent toege-

bedraagt. Van alle kilometers die

nomen tot bijna 141.000 voertuigen. Vergeleken

Nederlandse personenauto’s jaarlijks

met 2011 is zelfs sprake van bijna een verdubbe-

afleggen, in totaal zo’n 118,5 miljard,

ling. In dat jaar telde ons land nog slechts 78.200

komt slechts 0,2 procent voor reke-

klassiekers.

ning van klassiekers.

Volkswagen is met 18.700 eenheden het meest voorkomende oldtimermerk, gevolgd door Mercedes-Benz (11.600), Citroën (9.360), Volvo (8.920) en Ford (8.430).

Oldtimers van 40 jaar of ouder reden in 2016 gemiddeld bijna 1.700 kilometer. Dat is beduidend minder dan het gemiddelde van alle andere auto’s in ons land

Het bezit van klas-

Aantal oldtimers van 40 jaar of ouder (per 1 januari 2018)

sieke auto’s is het hoogst in niet stedelijke gemeenten.

Per 1.000 inwo-

2018 140.720 2017 133.530 2016 128.250 2015 121.920 2014 113.470 2013 101.400 2012

88.900

2011

78.200 Bron: CBS

ners zijn daar 17 auto’s van 40 jaar of ouder. In de zeer sterk stedelijke gemeenten is het oldtimerbezit met 6 voertuigen per 1.000 inwoners het laagst.

GO! 26

DE Stelling Cora van Nieuwenhuizen,

Ik mag u van harte ­feliciteren met uw 125ste levensjaar. Maar u bent ook een vereniging met de blik verder vooruit.

minister IenW Ik ken u als een vereniging die meedenkt en meewerkt aan oplossingen voor de problemen van morgen. Waar iedereen het heeft over het realiseren van zero emissie, bent u al een stap verder. U denkt niet alleen aan voertuigen die niets uitstoten. U denkt aan

André Bouwman, projectmanager AVc

voertuigen die de omgevingslucht

Een smart key is een comfortoptie. Maar in de meeste gevallen betaal je er

reinigen als ze voorbij rijden. U

extra voor en krijg je er nadelen voor terug. Zo’n 40 procent van alle

denkt niet alleen aan auto’s die

auto-inbraken wordt gepleegd met een relay attack. Oftewel door het

stroom opwekken om te kunnen

kopiëren van het zendsignaal. De ouderwetse autosleutel is misschien wel

rijden. U denkt aan auto’s waarvan

de beste oplossing. Vroeger was niet alles slechter.

de batterij kan ­bijdragen aan het huishoudelijk stroomverbruik. Het

Bron: NOS

zou fantastisch zijn…

Bron: RAI Mobiliteiteitsdiner

Stientje Van Veldhoven, staatssecretaris IenW De resultaten die u als topsector logistiek boekt, laten zien dat u niet stilstaat. Met het besparen van vrachtwagenkilometers op de weg is zo’n 90 procent van de doelstelling voor 2020 al bereikt. Ik zeg: laten we die doelstelling aanscherpen!

Bron: congres Topsector Logistiek Joachim Drees, voorzitter ACEA Het is voor het eerst dat er een perspectief ontstaat voor CO2-emissies voor zware Frits van Bruggen, hoofddirecteur ANWB

bedrijfsvoertuigen en dus is het heel belang-

Er breken barre tijden aan voor de automobilist.

rijk dat deze regels juist zijn opgesteld and

De files zullen drastisch toenemen en binnen

de diversiteit van de truckmarkt laten zien.

drie jaar zijn weggebruikers tijdens de spitsuren zo’n vijftig procent langer onderweg dan nu.

Bron: Transport en Milieu

Bron: De Telegraaf

Wim Vis, Fietsersbond Remco Dijkstra, Tweede Kamerlid VVD

De investering in fietssnelwegen is alleen lonend in

Rekeningrijden is een no go. Als ze daar mee komen

­stedelijke agglomeraties met binnen een straal van

kunnen ze rechtsomkeer maken en weer opnieuw

25 kilometer honderdduizenden banen, zoals

aan tafel gaan. Het maakt autorijden alleen maar

­Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht en de regio

duurder en het wordt betalen om in de file te staan.

Arnhem-Nijmegen.

Bron: De Telegraaf

Bron: AD

GO!factor

DOEDE BAKKER Voor motorfietsadepten geldt de Honda CB 750 als een iconische machine. Eigenaar Doede Bakker die op zijn CB 750 K2 in showroomstaat uit 1974 komt aanrijden, gebruikt zelfs de term ‘motorfiets van de eeuw.’ Als ervaringsdeskundige heeft Bakker beslist recht van spreken, want hij is niet alleen voorzitter van de Commissie Tweewielers én voorzitter van de Commissie Duurzaamheid bij de Federatie Historische Automobiel- en Motorfiets Clubs (FEHAC), maar is bovendien al bijna 50 jaar fervent motorrijder. Hij vertelt dat tot begin jaren zeventig Europese 1 en 2-cilinder motorfietsen de toon aangaven. Dat veranderde in 1969 toen Honda de CB 750 op de Tokyo Motor Show presenteerde. ‘Een 4-cilinder met een (voor die tijd) revolutionaire schijfrem die ook nog eens betaalbaar was. Die motorfiets was het begin van een trend die tot op de dag van vandaag voortduurt.’

Bakker werd in 1971, hij was toen 21, bevangen door het motorvirus toen zijn zwager hem uitdaagde eens op diens oude JAWA 350 te gaan rijden. ‘Ik was, ondanks mijn uitvoerige brommerverleden, meteen verkocht. Wat ging dit vreselijk veel harder…. Ik kocht die JAWA direct. Daarna volgde tal van andere machines. Mijn eerste Honda CB 750 kwam pas in 1977 financieel binnen bereik. Nadat ik die in 1993 na 15 jaar en meer dan 100.000 gereden kilometers van de hand deed, kreeg ik al gauw spijt. Dit exemplaar kon ik in 2004 op de kop ­tikken. Een volledig ‘uitgewoonde’ motorfiets. Gelukkig bracht de HONDA CB Four Club, waar ik inmiddels tot was toegetreden, soelaas.

Een lid van die club heeft met behulp van talloze donoronderdelen uiteindelijk dit schitterende eindresultaat weten te bereiken. Het is een echt pronkstuk geworden en ik zet hem regelmatig in als boegbeeld voor motorfietsen. Bijvoorbeeld tijdens de Nationale Veteranen Dag op de FEHAC stand in Woerden en als eyecatcher in het Nationaal Openlucht Museum in Arnhem.’

27

28

Dariu Gavrila

De zelfrijdende auto komt er aan...

Eerder dit jaar vond in Arizona het gevreesde incident plaats dat iedereen in de auto-industrie had zien aankomen: het eerste dodelijke voetganger ongeluk met een zelfrijdende auto.

te kunnen grijpen, is de vraag). Dat de technologie en de mens soms tegelijk falen is tragisch. Maar waarom reed deze auto ‘Uber’(haupt) ’s nachts 60 km/h? Het was van te voren bekend dat ‘s nachts de camera sensor performance afzwakt, dat de auto bij deze hoge snelheid minder

Een 49-jarige vrouw, stak ‘s nachts de weg over op een niet

tijd heeft om te reageren, en dat ongevallenstatistieken

gemarkeerde plek en werd daarbij door een zelfrijdende

aantonen dat bij botsingen boven 50 km/h de overlevings-

Uber auto geschept. De auto reed ongeveer 60 km/h en

kans van voetgangers sterk afneemt. Uber schikte de zaak

deed geen zichtbare rem- of uitwijkpoging. De gepubli-

snel met de nabestaanden, voor een onbekend bedrag.

ceerde beelden uit een dashcam lieten een voetganger zien

De zelfrijdende auto heeft het potentieel om de ongeveer

die plotseling - uit het niets – in het schijnwerperlicht

1,2 miljoen jaarlijkse verkeersdoden wereldwijd nagenoeg

opdook. Te laat voor menselijk reageren. De politie van

volledig te vermijden. Het is belangrijk om versterkt in

Arizona liet zich dan ook daags na het ongeval tot de uit-

deze technologie te investeren. Anderzijds is het nog

spraak verleiden dat het ongeluk niet te vermijden was.

moeilijk in te schatten hoe robuust de huidige technologie

In feite lieten de dashcam beelden het tegendeel zien. Dit

werkelijk is. De mens rijdt gemiddeld 100 miljoen kilo-

was nu juist het scenario waar de technologie wél had

meter voordat het tot een dodelijk ongeval komt. Waymo

moeten werken. De voetganger had al een aangrenzende

(Google), de koploper op dit gebied, heeft tot februari dit

rijstrook overgestoken en was dus meerdere seconden

jaar “slechts” 8 miljoen kilometer zelfrijdend afgelegd

zichtbaar voor de verschillende sensoren aan boord: de

(Uber ongeveer de helft). Dit ongeluk komt dus verdacht

radar, de camera en de laserscanner. Een voetganger, wiens

vroeg. Om het risico binnen de perken te houden, dient

lichaam voornamelijk uit water bestaat, geeft weliswaar

introductie van de technologie stapsgewijs te geschieden

een zwak signaal af, maar is voor een moderne autoradar

en telkens te worden getoetst. Hier ligt een centrale rol

detecteerbaar, dag én nacht. Ook met de camera sensor-

voor de overheid. Er moeten zinvolle prestatiecriteria voor

beelden kunnen voetgangers ’s nachts worden gedetec-

het zelfrijden komen. De industrie moet vervolgens

teerd (ons TU Delft onderzoek laat detectiepercentages

worden verplicht om hun actuele performance te melden.

zien van 85-95%, van 50m naar 10m afstand). Een lasers-

Aan een startende testvloot zouden dan relatief strenge

canner, die de omgeving op 64 verschillende hoogtes, 360

voorwaarden gesteld moeten worden voor wat betreft het

graden rondom, en 10 keer per seconde aftast, had de voet-

aantal operators in de auto, het aantal toelaatbare test-

ganger zondermeer als hindernis moeten detecteren. Er

auto’s, de wegen waarop ze mogen rijden, bij welke weer

was klaarblijkelijk iets compleet fout gegaan bij de beslis-

of zichtomstandigheden, én … bij welke maximum snel-

sing om niet te reageren op basis van de gecombineerde

heid. Bij voldoende performance en kilometers kunnen

sensor informatie. Een safety-driver die de technologie

deze voorwaarden worden verruimd.

had moeten bewaken, lette bovendien niet op (in hoeverre

De zelfrijdende auto komt er dus aan … maar hopelijk niet

het redelijk is te verwachten dat die langere tijd niets doet,

te snel!

maar wel geconcentreerd blijft om in een noodgeval snel in

Dariu Gavrila was 19 jaar werkzaam bij Daimler R&D op het gebied van voetgangerveiligheid. Zijn detectie systeem werd in de Mercedes-Benz S- E- en C-klasse geïntegreerd (2013-2014). Sinds 2016 is hij hoogleraar “Intelligent Vehicles” aan de TU Delft.

125 jaar rai vereniging

29

Een bruisende tweede helft...

Na een bruisende eerste zes maanden van het 125 jarig jubileum dat RAI Vereniging dit jaar viert gaat alle aandacht nu uit naar de tweede helft. De ambitie is om net weer andere accenten te zetten, zegt Cees Boutens, manager Externe Betrekkingen.

teitswereld. Tijdens The Mobility Shift komen verrassende sprekers aan het woord over de op handen zijnde veranderingen en hoe zij daar mee omgaan.’

Jubileumfeest Op 22 november is het tijd voor feestelijkheden met alle 700 leden van

‘De afgelopen zes maanden hebben we ons jubileumjaar bij vrijwel alle

RAI Vereniging. Het programma voor die avond staat al voor een

grote events zichtbaar gemaakt. Of het nu ging om het het voorjaars-

belangrijk deel in de steigers. De meest in het oog springende elementen

diner van sectie Aftermarket, de uitreiking

die op het menu staan zijn: muziek, bewe-

van de Fiets van het Jaar Awards, het

ging, heerlijk eten en heel veel ruimte om te

Mobiliteitsdiner in de Ridderzaal of het diner tijdens de European Mobility Week.

Daarbij waren de vertegenwoordigers van alle Europese automotive koepels aanwezig, alsmede de Fédération International de l’ Automobile (FIA) - namens alle auto-

‘Volop aandacht voor de toekomst van de mobiliteitswereld!’

mobielclubs in de wereld- , de ANWB (die

netwerken. Gewoon feesten mag natuurlijk ook op deze jubileumavond. De locatie voor het ledenfeest is de schitterende Ballroom van het Elicium van RAI Amsterdam. Naast deze twee evenementen komen er ook weer inhaakacties van de verschillende secties van RAI Vereniging. Eén daarvan is het initiatief

dit jaar 135 jaar bestaat, en uiteraard RAI Vereniging zelf.’

om VMBO- en MBO studenten warm te laten lopen en te interesseren

Dit najaar staan vooral 7 en 22 november prominent op de activiteiten-

voor de studierichting carrosserie- (en trailer) bouw. Zoals het er nu

agenda. Op 7 november vindt een TEDx-achtig evenement plaats in

uitziet wordt de tweede helft minstens zo inspirerend, leuk, bruisend

theater Gooiland in Hilversum. Met als centraal onderwerp ‘The

en interessant als de eerste helft, voorspelt Boutens. ‘Met volop aan-

Mobility Shift’. Boutens: ‘Innovaties veranderen immers de mobili-

dacht voor de toekomst van de mobiliteitswereld!.’

GO! 30

EYE CATCHER lageweg

Digitaal RAI keurmerk voor lichte aanhangwagens Om de veiligheid van aanhangwagens te verhogen, heeft de sectie RAI CarrosserieNL van RAI Vereniging een digitaal keurmerk ontwikkeld voor het keuren of onderhouden van aanhangwagens. Een grondige jaarlijkse controle op alle vitale onderdelen, zoals koppeling, remmen, chassis, banden, schokdempers en verlichting draagt bij aan de veiligheid en voorkomt ongevallen.

De keuring is bestemd

ondernemers veiliger te laten

voor alle lichte aanhang­

werken en het aantal onge-

wagens tot 3.500 kg GVW,

vallen te verminderen. Steeds

waaronder boottrailers,

meer opdrachtgevers stellen

verkoopwagens, transpor-

het VCA-certificaat verplicht.

ters, paardentrailers,

Vanuit de VCA zijn bedrijven

­­enkel- en tandemassers.

verplicht hun aanhang­

Als na de keuring blijkt dat

wagens minimaal jaarlijks te

alles in orde is, wordt de

laten onder­houden.

aan­hang­wagen voorzien

De RAI aanhangwagen­

van een sticker. Ook ont-

keuring wordt uitgevoerd

vangt de eigenaar een

door een gecertificeerde

­rapport, zodat bij controle

keurmeester, die minimaal in

kan worden aangetoond

het bezit is van het certificaat

dat de aanhang­wagen vol-

aanhangwagenonderstel.

doet aan de geldende eisen.

Daarnaast beschikt de sectie

­ eurings- of onderMet dit k

RAI CarrosserieNL over een

houdsrapport, dat ook

digitale checklist voor het

­digitaal beschikbaar is,

onderhouden van lichte

wordt v ­ oldaan aan de eisen

­aanhangwagens: ‘RAI onder-

vanuit de VCA.

houd aan­

VCA staat voor Veiligheids

hangwagen’.

­Certificaat voor Aannemers en is bedoeld om

OMC Andijk is het eerste aanhangwagen­bedrijf met de nieuwe RAI keurmerksticker

Mobiliteitskalender 2018 ALV + zomerborrel

Nationaal Fietscongres

20 juni

20 juni

Vergadering voor alle leden RAI Vereniging Strand Zuid, RAI Amsterdam

Automechanica

Congres voor fietsprofessionals

Collectieve stand op de MIMS Automechanika ­M oscow 2018

Rotterdam

27 t/m 30 augustus

industry (onderdelen, accessoires,

Holland Paviljoen voor leden secties

reparatie)

Automotive Industry en A ­ ftermarket

Messe Frankfurt

Moskou

11 t/m 15 september Tentoonstelling voor automotive

@raivereniging

31

Tweets RAI Vereniging

11 mei

Marktaandeel SUV’s voor het eerst in jaren gedaald 11 mei

Gelderland start onderzoek naar speed-pedelec op het fietspad 8 mei

In 2019 moet de snorfiets naar de rijbaan en zal dezelfde ruimte nodig zijn. Lukt dat wel?

8 mei

Auto Aanpassers Nederland (AAN) weer prominent aanwezig met eigen testparcours op Supportbeurs 26 april

‘Veilig onderweg met de auto’ van RAI Vereniging en SWOV, gepresenteerd door Peter van der Knaap ­tijdens NVVC 2018.

24 april

Nederland ‘vergroent’ minder snel door import buitenlandse auto’s 30 maart

Nieuwe auto’s bellen automatisch 112 na ­ongeluk 29 maart

Geen AutoRAI, maar de International Amsterdam Motor Show 28 maart

Verkeersinformatie op mobieltje is heel wat anders dan appen

IAA

Collectieve RAI stand op IAA

Holland Borrel op IAA

Ecomobiel

20 t/m 27 september

20 t/m 27 september

25 september

9 t/m 11 oktober

Internationale beurs met trucks,

Gemeenschappelijke stand met

Borrel op collectieve RAI stand

Vakbeurs voor duurzame innovaties

vans, bussen en carrosserieën

leden sectie RAI Carrosserie

IAA Hannover

in mobiliteit

Hannover

Hannover

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

GO!ROUND

der van het gingen in het ka ni ju 9 ag rd te Op za RAI Jubileum RAI Vereniging de n va n aa st be 125-jarig le editie van de Voor deze specia men Ritten van start. en relaties deelne t konden leden Ri r ke sie as Kl de I : RA tegorieĂŤn 4 verschillende ca aan maar liefst bijzondere en voor klassieke le typen RAI Jubileum Rit Motor Rit voor al I RA de ; en ig tu motorvoer or de sportieve RAI Wieler Rit vo t motorfietsen; de tspannen toertoch Fiets Rit, een on I RA de en r se fiet etsen en e-bikes. voor alle typen fi