GO!Mobility Magazine #4 2019

JAARGANG 9 – OKTOBER 2019 – NR 4

!

O G 4 # Y T I L I B O M Vereniging I A R e in z a Mag

THEMA: HERGEBRUIK

REMANUFACTURING • DE SLIMME RIJDER • REVISIEDELEN • CIRCULAIR ONDERNEMEN • UPCYCLING

GO! 2

---------------THEMA --HERGE ----------BRUIK --------

RAI SOCIETY Op 24 juni bezocht een delegatie van de sectie RAI Aftermarket, BOVAG, STIBA, ARN en FOCWA de ReMaTec beurs in Amsterdam.

PAGINA 18

ECO-TRENDS Volgens een prognose van het kennis- en innovatiecentrum ElaadNL is driekwart van alle bussen in 2025 elektrisch.

PAGINA 21

UITGESPROKEN Peter Rutten, Managing Director

6

van Vialle Autogas Systems, geeft

REMANUFACTURING: ‘DROOMSCENARIO VOOR IEDERE POLITICUS’ De markt voor remanufacturing lijkt aan een onstuitbare opmars bezig. Dat is niet verwonderlijk. Het herconditioneren van onderdelen naar nieuwstaat

zijn mobiliteitsvisie.

levert immers grote maatschappelijke milieuwinst op, biedt consumenten een

PAGINA 23

aantrekkelijk alternatief tegen een gunstige prijs/kwaliteitsverhouding en is serieuze business voor een groeiend aantal ondernemingen. Remanufacturing

MARKTANALYSE Nederland telde op 1 januari 2019

heeft positieve effecten op zowel het milieu, de veiligheid, werkgelegenheid

bijna 45 duizend volledig elektri-

en de economie, zegt Niels Klarenbeek, beursdirecteur van ReMaTec. ‘Een

sche personenauto’s, tweemaal

dergelijk droomscenario zou politici als muziek in de oren moeten klinken.’

zoveel als een jaar eerder.

PAGINA 24

9

EEN TWEEDE LEVEN VOOR TRAILERZEILEN

GO!FACTOR

Dat het mogelijk is om van oude, versleten trailer dekzeilen een nieuw hip

Gerton en Jaron van Rooij met hun

product te maken, bewijst FREITAG. Al bijna 25 jaar transformeert deze Zwit-

‘collector’s dream’; een Nash

serse onderneming afgeschreven zeildoek in onder andere stoere en duurzame

Ambassador Super uit 1950.

FREITAG tassen waarmee consumenten een statement kunnen maken en zich bovendien kunnen onderscheiden. Want vrijwel iedere tas is uniek.

PAGINA 27

COLOFON GO!Mobility is een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 49, www.raivereniging.nl.

Productie Markant Media

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en leden van RAI Vereniging. Verspreiding vindt plaats op basis van controlled circulation.

Redactieraad Cees Boutens, Jeroen van de Braak, Mark van Dansik, Floris Liebrand, Tom van Steijn

Redactie Menno Timmer, hoofdredacteur

Redactieadres GO!Mobility Markant Media César Francklaan 12 1272 EC Huizen E-mail: markantmedia@kpnmail.nl www.markant-media.com Tel. 06-551 35 559 of 035-69 19 061

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

© 2019 RAI Vereniging - alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Medewerkers Sjoerd van der Linden Ontwerp: PWAD Amsterdam Vormgeving: MB voorheen VMTB Fotografie: Ton van Til, Johan Peter van der Stouwe Illustraties: Onno Kortland Druk: W.C. den Ouden ISSN: 2212-8182

DR. STEVEN VAN EIJCK

3

Duivelse dilemma’s We leven op dit moment in een tijdperk van verandering met

Ook op tal van andere terreinen is van alles gaande dat een

grote maatschappelijke bewegingen waar de leden van

impact heeft op onze sector. Denk aan de Commissie Remkes die

RAI Vereniging dagelijks mee te maken hebben. Tegelijkertijd

voorstellen heeft gelanceerd om de stikstofcrisis te lijf te gaan

vindt er een transitie plaats van bezit naar gebruik, van fossiele

(Programma Aanpak Stikstof/PAS). De vraag die zich daarbij

naar hernieuwbare brandstoffen, van een lineaire naar een

aandient luidt: welke kant gaat het op? Moeten automobilisten

circulaire economie en van een internet of things naar zelflerende

straks 100 km/u gaan rijden om de bouw van vliegveld Lelystad

algoritmes etc. Ik constateer met veel respect dat onze achter-

mogelijk te maken? Moeten boeren straks hun melkveestapel halveren om de verbreding van het

ban zich in die turbulente wereld, gekenmerkt door een wervelwind aan geopolitieke ontwikkelingen, hun ondernemerschap optimaal inzetten. Enerzijds om die grotere maatschappelijke belangen te dienen, terwijl zij er tevens in slagen om daar hun business modellen adequaat op aan te passen opdat hun

‘Moeten automobilisten straks langzamer gaan rijden om de bouw van vliegveld Lelystad mogelijk te maken?

bedrijfsvoering gegarandeerd blijft.

wegennet te financieren? Dat zijn allemaal duivelse dilemma’s waar de mobiliteitsbranche de gevolgen van gaat ondervinden.

En dan staan we natuurlijk nog aan de vooravond van de uitvoering van het Klimaatakkoord, waarvan de effecten hun weerga op de mobiliteit niet kennen

In die maalstroom verschijnt telkens weer iets nieuws aan de

Wanneer we al die ontwikkelingen in een breder perspectief

oppervlakte. In deze editie staat hergebruik en de overgang van

plaatsen, dan staan ze eigenlijk nog in schril contrast met de

lineair naar een circulaire economie centraal. Het is fantastisch

problematiek in de rest van de wereld. De Democraten in de VS

om te zien hoe daar binnen de mobiliteitsbranche als geheel aan

zijn een impeachment procedure gestart tegen president Trump.

wordt gewerkt en wat er inmiddels is bereikt. Een absolute Euro-

In de UK sleept de Brexit-soap zich voort naar een volgende

pese toppositie op dit gebied vervult Auto

akte. De traditionele machtsblokken (VS en het

Recycling Nederland (ARN), dat er in is geslaagd

British Empire) lijken langzaam te imploderen,

om samen met alle partners maar liefst 98,4

terwijl Rusland en China in de startblokken staan

procent van het gewicht van autowrakken nuttig

om dit machtsvacuüm op te vullen. In die

toe te passen. Zie hiervoor ook pag. 16. Voor het

geopolitieke storm en dit veranderende politieke

hergebruik van scooters en brom/snorfietsen, is

speelveld, moeten onze leden met inventief

op initiatief van RAI Vereniging en BOVAG,

entrepreneurschap scherp aan de wind zeilen.

Scooter Recycling Nederland (SRN) volop actief.

RAI Vereniging zet zich maximaal in om hen

En we werken met de leden hard aan een systeem

daarbij te ondersteunen.

om die enorme berg afgedankte batterijen in te zamelen, te recyclen en een tweede leven te

Dr. Steven van Eijck

geven.

Algemeen voorzitter RAI Vereniging

GO! 4

BRANCHE NIEUWS

Spanninga uitgeroepen tot ‘Fietsvriendelijk Bedrijf’ De Fietsersbond heeft onlangs

Fietsers­bond ontving, liet

Spanninga benoemd tot ‘fiets-

weten erg v ­ ereerd te zijn met

vriendelijk bedrijf’.

de erkenning. ‘Na het invullen

Reden voor deze certificering is dat

van de checklist, bleek dat wij

de Friese onderneming het hoog-

een zilveren certificering

ste aantal punten scoorde als het

­kregen. Ontzettend mooi!

gaat om het regelmatig organiseren

Als is de wens er natuurlijk

van bedrijfsuitjes op de fiets, het

om door te groeien naar goud.

houden van bijeenkomsten waar-

Hier gaan we de komende

bij werknemers geïnformeerd

jaren dan ook hard aan

worden over de voordelen van het

­werken.’

fietsen, de aanwezigheid van een

Spanninga bevindt zich in

Fietsambassadeur en bovendien

ieder geval in goed gezelschap,

beschikt Spanninga over een

want onder meer de Provincie

goede, overdekte fietsenstalling

Zuid-Holland, Universiteit

met reparatiemogelijkheden.

van Eindhoven en Rijks­

Directeur Feike Spanninga, die de

universiteit Groningen staan

oorkonde uit handen van Deodaat

Feike Spanninga (links) ontvangt uit handen van Deodaat Boer van De Fietsersbond de o­­­orkonde

inmiddels ook op de lijst van

Boer, relatiemanager bij de

‘Fietsvriendelijk Bedrijf’.

fietsvriendelijke bedrijven.

‘De slimme rijder is een motorrijder’ krijgt een vervolg Om meer mensen te stimuleren op de motor te stappen, geeft RAI Vereniging voor het tweede jaar op rij de aftrap voor de campagne ‘De slimme rijder is een motorrijder’. Het belangrijkste verschil met vorig jaar is dat de campagne zich dit keer niet alleen richt op efficiency en rijplezier, maar ook op verkeersveiligheid.

Het afgelopen jaar bereikte de campagne meer

joen potentiële motorrijders (zij die geen

met daarop relevante en nieuwe actuele

dan 653.000 personen en namen 10.300 men-

motorrijbewijs hebben) en de ruim 600 dui-

­content per doelgroep én een kennisquiz over

sen deel aan de motorquiz. Tot de doelgroe-

zend actieve motorrijders, waarvan slechts

motorrijden. Uit eerder onderzoek van

pen behoren de ruim half miljoen inactieve of

een klein deel de motor gebruikt voor het

­Transport en ­Mobility Leuven blijkt dat als

‘slapende’ motorrijders (personen die wel een

woon-werkverkeer.

1 op 10 auto­mobilisten overstapt op de motor,

motorrijbewijs hebben, maar het afgelopen

De campagne wordt vooral online gevoerd en

het aantal files met 40 procent afneemt.

jaar niet meer hebben gereden); de één mil-

richt zich per doelgroep op de beleving én de

Een Belgische enquête onder motorrijders

efficiencyvoordelen van de

bevestigt deze uitkomst en concludeert dat

motor. Die voor­delen zijn

de gemiddelde tijdwinst ten opzichte van

onder andere: sneller langs de

een auto circa 20 procent is. Dit heeft niet

files, geen parkeerproblemen

alleen een positief effect op de doorstroming,

en besparing op kosten. Daar-

maar ook op de luchtkwaliteit, omdat het

naast worden ook veiligheid-

­verkeer minder lang stilstaat. De meeste

stips gegeven. Voor deze cam-

motorrijders kiezen voor woon-werkverkeer

pagne gebruikt RAI Vereniging

echter nog altijd voor de auto

verschillende communicatie-

en gebruiken de motor vooral

middelen. De spil blijft

recreatief. Daar valt nog veel

www.deslimmemotorrijder.nl

winst te behalen.

5

New Mobility Foundation en Zonnebloem slaan handen ineen Het Nederlands vervoerssysteem is onvoldoende toegankelijk voor naar schatting meer dan een miljoen mensen in onze samenleving. Om de toegang tot mobiliteit voor de kwetsbare groepen in de samenleving te verbeteren, start de New Mobility Foundation (NMF) samen met Nationale Vereniging de Zonnebloem een initiatief waarbij mensen met een lichamelijke beperking het recent gepresenteerde Deltaplan Mobiliteit 2030 gaan beoordelen.

Ouderen, chronisch zieken en gehandicapten

doelgroep en bijdraagt aan een meer inclu-

kunnen onvoldoende participeren in de maat-

sieve samenleving. Ambitie is dat bij een

schappij. Dit versterkt onder meer het sociaal

­succesvolle samenwerking meer initiatieven

isolement en heeft invloed op de (mentale)

worden beoordeeld en ook andere kwetsbare

gezondheid en arbeidsparticipatie. De New

groepen betrokken worden bij de ontwikke-

Mobility Foundation en de Zonnebloem slaan

ling van mobiliteitsbeleid.

nu de handen ineen, om mensen met een

Jan Peter Balkenende, voorzitter van New

lichamelijke beperking te betrekken bij de

Mobility Foundation, onderstreept het belang

ontwikkeling van mobiliteitsbeleid.

dat kwetsbaren betrokken moeten zijn bij de

Afgelopen juni presenteerde de Mobiliteitsal-

ontwikkeling van mobiliteitsbeleid. ‘We

liantie het Deltaplan Mobiliteit 2030. De New

moeten niet praten over, maar mét de kwets-

Balkenende: ‘Deltaplan Mobiliteit moet aansluiten bij behoeften

Mobility Foundation en de Zonnebloem laten

baren in onze samenleving. Alleen door

kwetsbare verkeersdeelnemers’

dit plan onderwerpen aan een kritische toets

nauwe betrokkenheid van deze doelgroep bij

door de achterban. Dit moet leiden tot mobili-

de ontwikkeling van mobiliteitsbeleid,­

mobiliteit wegnemen en de participatie aan

teit die beter aansluit op de behoefte van deze

­kunnen we voor hen effectief obstakels in de

onze samenleving verbeteren.’

Testen onbemande zelfrijdende auto’s op openbare weg Sinds 1 juli is de nieuwe Experimenteerwet van kracht gegaan waarbij zelfrijdende auto’s onder strikte voorwaarden op de openbare weg getest mogen worden. Het gaat om experimenten met voertuigen waarbij de bestuurder zich buiten dat voertuig bevindt.

Sinds 2015 is het in Nederland al

waarden en restricties voor de

baar tot een minimum beperkt

rijbewijs beschikken. Verder is er

mogelijk om met zelfrijdende

tests. Zo moeten de risico’s voor

worden en moet de bestuurder

altijd sprake van een afgebakende

auto’s te testen op de openbare

de verkeersveiligheid aantoon-

op afstand altijd over een geldig

tijd waarbinnen de tests mogen

weg, maar dan moest er tot nu toe

plaatsvinden op een specifieke

altijd een bestuurder in het voer-

weg of weggedeelte. Ook moeten

tuig aanwezig zijn. Deze nieuwe

de uitkomsten van het experi-

wet maakt ook het testen met een

ment worden teruggekoppeld

bestuurder op afstand mogelijk.

aan de RDW.

Naast zelfrijdende ov-busjes met

De uitkomsten van deze experi-

operator op afstand, gaat het bij-

menten worden gebruikt om te

voorbeeld ook om tests met rij-

kijken of de huidige wetgeving

dende wegafzettingen voor op de

nationaal en internationaal vol-

snelweg met een bestuurder op

doet of verder moet worden aan-

afstand.

Er gelden verschillende voor-

gepast op de auto en het vervoer

Nieuwe wet maakt testen voertuigen met een bestuurder op afstand mogelijk

van de toekomst.

GO! 6

hergebruik Autofabrikanten gaan leidende rol vervullen in ‘reman’

Remanufacturing

‘Droomscenario voor iedere politicus’

De markt voor remanufacturing lijkt aan een onstuitbare opmars bezig. Dat is niet verwonderlijk. Het herconditioneren van onderdelen naar nieuwstaat levert immers grote maatschappelijke milieuwinst op, biedt consumenten een aantrekkelijk alternatief tegen een gunstige prijs/ kwaliteitsverhouding en is serieuze business voor een groeiend aantal ondernemingen.

Remanufacturing heeft positieve effecten op zowel het milieu, de

toont. ERN gaat uit van een verdrievoudiging van deze cijfers binnen

veiligheid, werkgelegenheid als de economie, zegt Niels Klarenbeek,

enkele jaren. RAI Amsterdam anticipeert eveneens op deze ontwikke-

beursdirecteur van ReMaTec, de grootste vakbeurs op dit gebied ter

lingen en organiseerde deze maand van 11 t/m 13 oktober de eerste

wereld, waarvan de 10e editie van 23 t/m 25 juni in RAI Amsterdam

ReMaTec Asia beurs in Guangzhou, de derde stad in China waar veel

plaats vond. ‘Een dergelijk droomscenario zou politici als muziek in de

grote autofabrikanten zijn gevestigd.

oren moeten klinken.’

Het beursoppervlakte van ReMaTec groeit iedere editie met zo’n 10 tot

Beter dan origineel

15 procent, vertelt Klarenbeek. Dit jaar trok de Amsterdamse vakbeurs

Eén misverstand wil Klarenbeek tijdens het gesprek direct uit de wereld

214 exposanten en 3.096 bezoeken uit 77 landen. Dat remanufacturing,

helpen. ‘Remanufacturing is wezenlijk iets anders dan revisie. Vaak

of kortweg: reman, booming is blijkt ook uit de omzet die deze sector

worden termen als hergebruik, refurbishment, rebuilding, revisie en

jaarlijks in Europa genereert. Met een omzet van 7,4 miljard euro, 2.363

remanufacturing als een containerbegrip op een hoop gegooid. Een

actieve bedrijven en 43.000 personen die met remanufacturing hun

reman part is echter afgeleid van het zogeheten ‘core’ deel, dat na een

brood verdienen, is het een markt met een immense potentie. Het eind

gestandaardiseerd industrieel en seriematig proces kwalitatief gelijk-

van die opgaande cyclus is nog lang niet in zicht, zo blijkt uit een prog-

waardig is (en soms zelfs beter) dan het oorspronkelijke en originele

nose van het European Reman Network (ERN), die de beursdirecteur

deel. Ook de garantievoorwaarden zijn hetzelfde.’

7

Niels Klarenbeek: ‘Er liggen interessante kansen voor partijen die onderhoud verrichten op basis van bijvoorbeeld een “reman first policy”

Hij rekent voor welke voordelen een reman proces opleveren: 90 pro-

aantal prominente key-note sprekers hun visie op dit onderwerp te

cent reductie op emissies en materiaal, 56 procent energiebesparing en

laten geven.’

20 tot 60 procent lagere kosten. Met als eindresultaat onder aan de

Zo maakte Mahle GmbH, een vooraanstaande Duitse fabrikant van

streep een substantieel lagere ecologische footprint.

motoronderdelen, bekend al een complete strategie op de plank te hebben liggen, waarin elektrisch rijden en het gebruik van brandstof-

Reman strategieën Hoewel met de toenemende aandacht voor duurzaamheid alle seinen voor remanufacturing op groen staan, constateert Klarenbeek tegelijkertijd dat de automotive industrie aan de vooravond staat van een

cellen, centraal staan. ‘Zij gaven revisie-

‘De kwaliteit van een reman part is soms beter dan het origineel.’

grote transitie, waarbij reman vaak volgend

bedrijven dus al een kijkje in de toekomst.’

‘EASCY’ Hij noemt het uniek en veelbelovend dat Volvo als eerste autofabrikant ReMaTec als platform gebruikte om duidelijk te maken

is. ‘Een van de doelstellingen tijdens ReMaTec2019 was om de uitda-

welke rol reman speelt in hun bedrijfsfilosofie. ‘We zien dat auto-

gingen waar de sector voor staat zo goed mogelijk met een inhoudelijk

fabrikanten reman steeds serieuzer oppakken en trachten daarin een

programma voor het voetlicht te brengen. Dat werd bereikt door een

leidende rol te vervullen’.

GO! 8

hergebruik PricewaterhouseCoopers (PwC) presenteerde op ReMaTec haar ‘Trendrapport Automotive’.

Met als voornaamste conclusie dat de auto van de toekomst Electrified, Autonomous, Shared, Connected en Yearly updated, oftewel ‘EASCY’ is.

Een vaststelling die, vervolgt Klarenbeek, een ingrijpende impact heeft op de reman markt, omdat de mogelijkheid van jaarlijkse updates impliceert dat elektronica componenten al in aanmerking voor remanufacturing zouden kunnen komen vóórdat iets kapot gaat.

Consumenten willen immers dat hun auto is voorzien van de laatste snufjes.’

Samenwerking autofabrikanten Een andere ontwikkeling die hij signaleert is dat het voertuigbezit verandert. ‘De vanzelfsprekendheid dat 1.000 voertuigen 1.000 eigenaren hebben verdwijnt met de opkomst van deelauto’s en carsharingconcepten. Met als consequentie dat er minder individuele autobezitters komen en voertuigfabrikanten meer grip op zowel het wagenpark als het onderhoud krijgen, en dus automatisch op de retourlogistiek van componenten. Voor revisiebedrijven wordt het daarom steeds belangrijker en interessanter om samen te werken met autofabrikanten.’

Voorlichting consumenten

‘Voor revisiebedrijven wordt het steeds belangrijker en interessanter op samen te werken met autofabrikanten.’

Klarenbeek zegt het opmerkelijk te vinden dat, ondanks het relatief grote milieubewustzijn van Nederlandse

aanschaf van reman parts te willen overwegen en is 83 procent

consumenten, men weinig kennis heeft van reman producten.

bereid om proactief te vragen naar reman onderdelen bij een eerst-

Onderzoek dat ReMaTec samen met RAI Vereniging, BOVAG en

volgende beurt.

STIBA heeft laten uitvoeren, wijst uit dat 62 procent van de respondenten nog nooit van reman parts heeft gehoord. Daarbij waren

Groene formules

geen significante verschillen waar te nemen tussen het merkgebonden

De branche zou hier meer op moeten inspelen, vindt hij. Volgens hem

en het onafhankelijke kanaal. Dit beeld kantelt echter na een heldere

ontstaat in toenemende mate ruimte voor groene formules, zowel in

voorlichting. Dan geeft 91 procent van de ondervraagden aan de

het garagekanaal als in de wijze van toelevering. ‘Mijn overtuiging is dat er interessante kansen liggen voor partijen die onderhoud verrich-

‘Reman delen geven een substantieel lagere ecologische footprint’

ten op basis van bijvoorbeeld een ‘reman first policy’. Met als uitgangspunt dat een auto niet wordt voorzien van nieuwe onderdelen zolang er een duurzaam alternatief beschikbaar is. Ondernemingen kunnen zich op die manier onderscheiden van de concurrentie en tegelijkertijd een positief visitekaartje richting de consument afgeven.’

9

Een tweede leven voor trailerzeilen

Van dekzeil tot FREITAG tas Dat het mogelijk is om van oude, versleten trailerdekzeilen een nieuw hip product te maken, bewijst FREITAG. Al bijna 25 jaar transformeert deze Zwitserse onderneming afgeschreven zeildoek in onder andere stoere en duurzame FREITAG tassen waarmee consumenten een statement kunnen maken en zich bovendien kunnen onderscheiden. Want vrijwel iedere tas is uniek.

Het begon allemaal in 1993, vertelt Claudia de Zeeuw, eigenaresse van zowel de FREITAG Store in Rotterdam als van een vestiging in Leiden, genaamd EDUARD Leiden. ‘Nadat de twee creatieve broers Markus en Daniël Freitag hun studie aan de kunstacademie had-

‘Truckspotters vormen het kloppend hart van de organisatie’

den voltooid, kwamen zij er achter dat zeilen van trucktrailers aan het eind van hun levenscyclus domweg werden vernietigd. Doodzonde, vonden zij. En dat bracht hen op het idee om die oude zeilen te gaan hergebruiken en om te vormen tot aantrekkelijke, waterdichte en functionele tassen.’

In die pioniersfase ontwikkelden zij de allereerste FREITAG tas voor fietskoeriers, die bekendheid verwierf onder de naam ‘Dragnet’.

Deze draagtas voor fietsers herbergt overigens meerdere afgedankte elementen uit de mobiliteitswereld. Zo is een autogordel gebruikt als schouderband en is de tas afgewerkt met een bies die is vervaardigd uit een oude fietsband.

De Dragnet wordt ruim 25 jaar later nog steeds vervaardigd en is zelfs een van de best verkochte modellen.

Recycled Individual Products (R.I.P’s) Met de toenemende sympathie van consumenten voor een merk waarvan het hergebruik van materialen de levensader vormt, groeide eveneens de productie. Om aan de grotere vraag te kunnen voldoen, is in Zürich

Claudia de Zeeuw: ‘Kopers kunnen zich met een duurzaam en uniek product onderscheiden en daar een bepaalde identiteit aan ontlenen’

GO! 10

hergebruik een complete fabriek gebouwd waar jaarlijks ongeveer 640 ton aan zeildoeken wordt ver-

werkt.

De Zeeuw benadrukt dat het productieproces tamelijk complex en arbeidsintensief is. Op haar laptop toont zij beelden van de fabriek waar op de begane grond een gigantische tafel is te zien, waar de ingezamelde zeildoeken overeen worden gedrapeerd. ‘Daar worden de zeilen gestripped en in werkbare stukken gesneden. Daarmee is de basis gelegd voor de zogeheten Recycled Individual Products (R.I.P.’s). Vervolgens gaan ze voor

reiniging in een enorme wasmachine, vindt de sortering op kleur plaats en snijden designers ze met behulp van mallen in de juiste patronen voor de verschillende modellen, waarna ze naar het stikatelier gaan.’

Truckspotters Op de eerste verdieping van de fabriek bevinden zich de ontwerpers, de marketeers en de ‘truckspotters.’ ‘Die vormen in feite het kloppend hart van de organisatie, want zij zorgen er

voor dat er op jaarbasis dekzeilen afkomstig van circa 6.700 trucks een tweede leven krijgen. Die truckspotters krijgen hulp van duizenden FREITAG fans, die via hun mobiel foto’s van trailers (met het telefoonnummer van de vervoerder) naar hen toesturen, waarna zij contact met de transporteur kunnen opnemen.’ De Zeeuw wijst er op dat klanten in een FREITAG Store inmiddels kunnen kiezen uit 98 verschillende producten, uiteenlopend van

De fabriek waar de zeilen binnenkomen De zeilen worden gestripped en in werkbare stukken gesneden Het wassen van de zeilen De op kleur gesorteerde zeilen Designers snijden de zeilen in de juiste patronen Het eindproduct

mobielhoesjes, portemonnees, sleutelhangers, laptophoezen tot en met de FREITAG tassen

geĂŤvolueerd. ‘Waren het aanvankelijk dege-

PET-flessen

in alle soorten en maten. En omdat ieder pro-

lijke, milieubewuste 40 plussers met oog voor

Er is, laat De Zeeuw tot besluit weten, wel een

duct eindeloos veel unieke varianten kent, is er

design die het merk omarmden, gaandeweg

ontwikkeling die enige zorgen baart. Er komen

in de store van alle modellen 20 tot 40 ver-

begonnen ook veel jongeren de FREITAG

namelijk steeds meer vrachtwagens zonder

schillende versies op voorraad. Door de zeil-

tassen hip en stoer te vinden. Zij kunnen zich

zeilen op de weg, waardoor het aanbod lang-

kleuren, de logo’s, belettering en prints is er

met een duurzaam en uniek product onder-

zaam afneemt. ‘Gelukkig heeft FREITAG hier-

automatisch sprake van een hoge mate van

scheiden en daar in zekere mate een bepaalde

voor een oplossing gevonden in een combina-

uniciteit.

identiteit aan ontlenen. Je zou het een beetje

tie van trailerzeil en de toepassing van stof die

kunnen vergelijken met het SAAB-effect; heel

is vervaardigd uit PET- flessen. We gaan van

SAAB-effect

vroeger zwaaiden SAAB rijders naar elkaar op

‘full tarp’ naar ‘tarp on PET.’ Zo blijven we in

Volgens De Zeeuw heeft FREITAG door de

de weg, iemand met een FREITAG tas valt ook

staat om vrachtwagenzeilen en andere materi-

jaren heen meer en meer een status aparte

op en als mede-FREITAG gebruiker heb je

alen van hun laatste reis naar de stortplaats te

gekregen en is de doelgroep geleidelijk

bijna ook de neiging om even te zwaaien.’

redden.

11

Klant betaalt alleen voor het gebruik

Aebi Schmidt brengt circulair ondernemen in de praktijk Aebi Schmidt, mondiaal marktleider op het gebied van gladheidsbestrijding, hanteert als uitgangspunt het ontwikkelen en vervaardigen van gladheidsbestrijdingsproducten met een zo hoog mogelijk percentage hergebruik. Vaak denkt men bij circulair direct aan het minst ultieme, namelijk recycling, zegt Arjan Ester, CEO van Aebi Schmidt Nederland. ‘Dan is feitelijk sprake van hergebruik van afval.

Daarvoor zitten echter allerlei schakels die veel belangrijker zijn, zoals remanufacturing, refurbishing, re-use of het verlengen van de levensduur van een machine door goed onderhoud en reparatie.

Starten met laatstgenoemde stap is beginnen met circulair ondernemen!’

Aebi Schmidt Nederland is onderdeel van de Aebi Schmidt Group,

voor een omzet van jaarlijks zo’n 500 miljoen euro. In eigen land voert

waarvan de holding in Zürich is gevestigd. Met vestigingen in 16 landen

Aebi Schmidt voor strooimachines de merknaam Nido en voor veeg-

en 7 fabrieken in Europa en Noord Amerika is de onderneming goed

machines de merknaam Schmidt. Onder de naam Aebi worden zogeheten cultuurmachines geleverd, die vooral dienst doen voor onder andere het onderhoud van bermen, dijken en taluds. In Holten bevindt zich het Nederlandse hoofdkan-

‘De minst ultieme vorm van hergebruik is recycling’

toor.

Modulair ontwerpproces Steeds meer klanten (lees gemeenten en provincies) geven de voorkeur aan producten die

het milieu ontlasten en die passen binnen de duurzaamheidsdoelstellingen, vertelt Ester. ‘Machines met een hoge restwaarde kun je refurbishen, maar daarmee zijn ze nog niet voorzien van de laatste technologie en software. Men onderkent de noodzaak om met de modernste technologie de prestaties van de machines door de jaren heen te verbeteren. Daarom hanteert Aebi Schmidt een modulair ontwerpproces. Dat maakt het mogelijk om het beste van twee werelden te combineren: het toepassen van gestandaardiseerde componenten die makkelijk zijn te vervangen en te verbeteren. Maar nog belangrijker zijn de continue verbeteringen aan de software om machines zo optimaal up-to-date te houden.’

Vlindermodel Het circulaire businessmodel van Aebi Schmidt is gestoeld op het ‘vlindermodel’ van Ellen MacArthur, de Britse oprichter van de ‘Ellen MacArthur Foundation Circular Economy’. Zij bracht de grondbegin-

Arjan Ester: ‘Onze missie is de klant te helpen zijn performance te verbeteren.

selen van de circulaire economie visueel in kaart. Ester: ‘Wij hebben dat model geadopteerd en visueel aangepast aan onze circulaire denk-

GO! 12

hergebruik betrekken van de toeleveranciers bij het beleid, nadenken over verpakkingsmateriaal, het scheiden van afvalstromen en het gebruik van zonne-energie (zonnepanelen wekken circa 50 procent van onze totaal benodigde energie op). De externe circulaire factoren hebben, vervolgt hij, met name betrekking op de markt zelf. ‘Wat wij in eerste instantie doen is het onderhoudsprogramma met klanten afstemmen om er voor te zorgen dat de levensduur van de machines wordt verlengd. Verder maakt ons modulaire productieproces het mogelijk om nieuwe besturingssystemen in oude machines te integreren en ze zo te upgraden. En als een machine na een opwaardering niet meer in de bestaande vloot past, dan is er nog de kans op een tweede leven in een andere markt.’

Solution provider Het is een aanpak die Aebi Schmidt in staat stelt om optimaal te voldoen aan de aanbestedingsnormen van gemeenten. ‘Die stellen immers voortdurend hogere duurzaamheidseisen, denken na over het circulair gebruik van hun voertuigenpark en willen dat hun vloot voldoet aan de laatste technieken. Besluitvormingsprocessen in het inkoopbeleid zijn al lang niet meer gebaseerd op uitsluitend criteria als prijs en kwaliteit, maar eveneens op duurzaamheidsaspecten. Gemeenten letten er scherp op

‘Aebi Schmidt blijft als solution provider gedurende de gehele levenscyclus eindverantwoordelijk voor het product.’

hoe fabrikanten daar concrete oplossingen voor aanreiken.’

wijze. Het steunt op twee pijlers: de interne schakels om tot duurzaam

Circulariteit in optima forma is naar het oordeel van Ester de klant het

ondernemen te komen en de externe circulaire ontwikkelingen in de

product niet te laten aanschaffen maar die alleen te laten betalen voor

markt. Bij de interne componenten gaat het bij Aebi Schmidt om zaken

het gebruik er van. Dit betekent dat Aebi Schmidt als full service

als ‘configure to order’ (minder verspilling), het toepassen van milieu-

provider, of beter gezegd als solution provider, gedurende de gehele

vriendelijker poedercoating spuittechniek, lean manufacturing, het

levensduur eindverantwoordelijk blijft voor het product. ´Onze

13

Het circulaire business model van Aebi Schmidt

missie is niet langer meer de meest innovatieve machine te bouwen,

laten lopen als de productie van een nieuw exemplaar, zegt Ester. ´Dat

maar de klant te helpen zijn performance te verbeteren.’

lukt pas zodra de volumes voldoende groot zijn en daar is echt de markt voor nodig.’

Upgrading zoutstrooier Illustratief voor het innovatieve ondernemerschap, waarbij Aebi

Hij benadrukt dat prijs, kwaliteit en levensduur van een remanufactu-

Schmidt afnemers ondersteunt bij de transitie van een lineaire naar een

red machine op hetzelfde niveau liggen als een nieuwe. ´Goedkoper

circulaire bedrijfsvoering, betreft een geslaagde pilot in Overijssel.

reviseren en upgraden is vooralsnog een utopie. Er is weliswaar minder

Tijdens dit project werd een tien jaar oude zoutstrooier compleet

materiaal nodig, maar het grootste verschil zit in het extra aantal

geüpgraded in nauwe samenwerking met medewerkers van de provin-

arbeidsuren. Bovendien krijgt de machine een (software)upgrade van

cie. De proef toonde aan dat het prima mogelijk bleek om producten en

een simpele naar een geavanceerde bediening.’ De prijs mag geen drijf-

grondstoffen te hergebruiken zonder verlies van kwaliteit. Al snel volg-

veer zijn om af te zien van een circulaire machine, vindt hij.

den vergelijkbare projecten voor onder meer de gemeenten Den Haag,

Ester is er van overtuigd dat circulair ondernemerschap een solide basis

Raalte, Hoorn, Kampen en Alkmaar.

gaat vormen voor de toekomstige economie. ‘Oud-minister Kamp van Economische Zaken heeft al in 2016 in een brief aan de Tweede Kamer

Circulaire inkoopverplichting overheid

geschreven dat de overheid in 2050 volledig circulair moet inkopen.

De uitdaging en het uiteindelijke doel is om de remanufacturing van

Nog dertig jaar te gaan lijkt misschien ver weg. Dat zijn echter slechts

een circulaire machine in de toekomst over dezelfde productielijn te

twee levenscycli van een zoutstrooier en dan zijn we daar al.’

GO! 14

hergebruik Circulair ondernemen scherp op netvlies sectie RAI Aftermarket

Fource Automotive: ‘Revisiedelen doen niet onder voor nieuwe’ Het gebruik van revisiedelen komt in de automotive aftermarket steeds meer in zwang. Het is een fenomeen dat zich eigenlijk al 15 jaar geleden manifesteerde zegt Johan van der Hoeven, voorzitter van de sectie RAI Aftermarket en tevens directeur van Fource Automotive. ‘Alleen heeft de kwaliteit van ‘reman’ componenten door de jaren heen een enorme progressie doorgemaakt.’ Zelf verkoopt Fource Automotive jaarlijks alleen al 140.000 remtangen/remklauwen, waarvan 98 procent is geremanufactured. ‘Zolang de consument er financieel voordeel bij heeft en geen twijfel heeft over de kwaliteit, zal die te allen tijde de voorkeur geven aan revisie-onderdelen’, is zijn overtuiging.

Onderdelendistributeur Fource profileert zich

sectievoorzitter op de Euro 6 dieselnorm

ReMaTec samen met RAI Vereniging, BOVAG

als automotive powerhouse in Nederland en

waarmee de aftermarket werd geconfronteerd

en STIBA heeft laten uitvoeren, blijkt dat 62

bedient met 158 vestigingen en 117 A-merken

zonder daarin een beslissende stem te hebben.

procent van de ondervraagde autobezitter niet

in portefeuille de universele automotive after-

‘Of neem een airco van een auto. Die heeft op

op de hoogte is van het bestaan van gerevi-

market.

een gegeven moment nieuw koelmiddel

seerde delen. Tegelijkertijd toont hetzelfde

Als het gaat om maatschappelijk verantwoord

nodig. Onze sector heeft echter geen directe

onderzoek aan dat 91 procent van de consu-

ondernemen (mvo), dan kan ook de sectie

invloed op het te gebruiken koudemiddel.

menten openstaat voor revisie-onderdelen als

RAI Aftermarket, die zowel garagebedrijven,

De wetgeving bepaalt en ook wij hebben ons

duurzaam en kostenbesparend alternatief.

onderdelenleveranciers als fabrikanten van

daaraan te committeren.’

Van der Hoeven wil de uitkomsten van de

componenten omvat, volgens Van der Hoeven

steekproef wel enigszins nuanceren en heeft er

niet om het toepassen van circulaire bedrijfs-

Schaalgrootte en kwaliteitswinst

ook een plausibele verklaring voor. ‘Een reman

voeringsprocessen heen. Hergebruik van

Het hergebruik van onderdelen is een ver-

remtang wordt bij Fource feitelijk als een

materialen, oftewel duurzaam ondernemen,

schijnsel dat al snel na de millenniumwisseling

nieuw product verkocht. Met andere woorden:

sluit daar direct op aan, oordeelt hij.

manifest werd, constateert Van der Hoeven. ‘Overal

de consument weet über-

‘Revisie is iets heel anders dan hergebruik’

haupt niet dat het een

Verantwoordelijkheid nemen

verrezen gespecialiseerde

‘In de hele maatschappelijke klimaatdiscussie

revisiebedrijven die start-

over CO2-reductie en de vermindering van

motoren, dynamo’s, radia-

grondstoffen, het hergebruik en de reductie

teuren, elektrische compo-

van schaarse materialen nemen wij als sector

nenten een tweede leven

uiteraard onze verantwoordelijkheid.’

gaven. Een groot deel van dit soort kleinere

bovendien zijn de garantievoorwaarden

Tegelijkertijd wil hij daarbij aantekenen dat de

individuele bedrijven is inmiddels verdwenen,

hetzelfde.’

aftermarket zich helaas niet altijd in de positie

omdat ze de concurrentiestrijd verloren met

bevindt om aan de knoppen te draaien. Zo

de huidige grote remanufacturers die dankzij

Hergebruik versus revisie

tracht de sectie richting de leden zo goed

geavanceerdere productieprocessen en grotere

Verder zegt hij een duidelijk onderscheid te

mogelijk een leidende rol te vervullen op het

volumes een aanzienlijk betere kwaliteit tegen

willen aanbrengen tussen de begrippen her-

gebied van duurzaamheid, maar is eveneens

een lagere prijs konden bieden.’

gebruikt en gereviseerd. ‘In de schadebranche

sterk afhankelijk van hetgeen door voertuig-

gereviseerd artikel is. Dat hoeft ook niet, want de kwaliteit is volledig vergelijkbaar met dat van een nieuw onderdeel en

is het al jaren een trend om een auto, voor wie

fabrikanten en in het kader van regeringsak-

Onbekendheid consument

dat wil, te repareren met gebruikte delen. Maar

koorden is afgesproken. Als voorbeeld wijst de

Uit een recent onderzoek dat de vakbeurs

dat is iets anders dan revisiedelen die een

15 totaal upgradingsproces hebben ondergaan. Ik

duurdere elektrische componenten in bijvoor-

Droom en daad

ben er van overtuigd dat zolang de consument

beeld stuurpompen en ruitenwissersystemen.

Hoewel Nederland, anders dan bijvoorbeeld

de financiële voordelen ziet en geen twijfel

‘Voor slijtagedelen is het aan het eind van de

Frankrijk, geen wetgeving kent die autobedrij-

heeft over de kwaliteit, in alle gevallen

levenscyclus over en uit. Fource benut revisie-

ven verplicht om hun werkplaatsklanten bij

revisie-onderdelen verkiest boven nieuwe.’

delen voor zover dat mogelijk is. De eerlijk-

een reparatie, naast nieuwe onderdelen, tevens

Dat neemt niet weg, vervolgt hij, dat slechts

heid gebiedt te zeggen dat ruim 85 procent van

een alternatief met gebruikte delen te bieden,

een beperkt aantal componenten in aanmer-

ons productenprogramma, dat zo’n 1.000

is Van der Hoeven van mening dat ons land op

king komt voor reman, zoals turbo’s, injectie-

artikelgroepen omvat, nieuw is.’

duurzaamheidsgebied Europees gezien een

systemen, dynamo’s, startmotoren en de

voortrekkersrol vervult. ‘Eigenlijk lopen we iets voor de muziek uit. Tussen willen en kunnen, ofwel tussen droom en daad, staan

‘Nederland is in Europa koning afvalscheiding’

immers vaak wetten in de weg en praktische bezwaren. Nederland kan niet harder lopen dan de rest van de wereld. Vergeet vooral niet dat we een consumentenland zijn en geen productieland. Het maakt veel verschil of een land of branche daadwerkelijk aan de tekentafel zit of niet. En zoals ik al eerder opmerkte: de aftermarket is volgend.’

Koning afvalscheiding Toch ziet Van der Hoeven aan de horizon nog voldoende kansen en uitdagingen liggen voor de aftermarket. ‘Nederland is in Europa immers al koning afvalscheiding en binnen de automotive branche zijn ook al flinke stappen gezet. Die ontwikkeling is onomkeerbaar en zet zich voort.’

Ook qua milieuwetgeving heeft Nederland de zaken prima geregeld, vindt hij. Een punt van zorg noemt de sectievoorzitter de discrepantie tussen het beleid en de concrete uitvoering ervan. Dat verschilt namelijk per gemeente.

Om grossiersbedrijven die actief zijn in de aftermarket te ondersteunen bij de uitvoering en implementatie van wet- en regelgeving op het gebied van transport en opslag van gevaarlijke stoffen, heeft de sectie RAI Aftermarket het bedrijf OKComply in de arm genomen.

‘Die organisatie brengt alle processen digitaal in kaart en helpt ondernemers hun bedrijfsvoering op een verantwoorde wijze in te richten, opdat een aantrekkelijk circulair verdienmodel ontstaat.’

Johan van der Hoeven: ‘de kwaliteit van ‘reman’ componenten heeft door de jaren heen een enorme progressie doorgemaakt’

GO! 16

hergebruik Auto Recycling Nederland (ARN)

Ingrid Niessing: ‘We moeten van downcycling naar upcycling’ Als het aan de Nederlandse overheid ligt, zijn alle materialen straks recyclebaar en is er in 2050 geen restafval meer. ARN ondersteunt deze ambitieuze doelstelling en heeft daarom het Grondstoffenakkoord getekend.

‘Onze visie is een maximale bijdrage te leveren aan de cir-

ketenpartners – voertuigdemontagebedrijven en shredders

culaire economie’, zegt ARN-directeur Ingrid Niessing.

– invloed uit te oefenen op de kwaliteit van recycling. De

Daarin staat in haar optiek vooral upcycling centraal.

meeste EU-landen hebben een dergelijk systeem über-

‘Recycling is feitelijk uitstel van executie. Het gaat om

haupt niet. Met als gevolg dat zij vaak over veel lagere

optimaal hergebruik van secundaire grondstoffen zonder

volumes rapporteren dan Nederland.’

kwaliteitsverlies, oftewel circulair recyclen. Voor het

En dan is er uiteraard nog de hoogwaardige PST-fabriek in

upgraden van grondstoffen is ‘design voor recyling’

Tiel die een bijdrage van 15,2 procent levert aan het totale

essentieel, stelt zij. ‘De wereld van down- naar upcycling

recyclingresultaat en die binnen Europa inmiddels als een

begint bij de (auto)fabrikant.’

soort blauwdruk dient voor hoe het zou moeten. ‘Het

ARN is er, samen met alle partners, vorig jaar in geslaagd

unieke aan die fabriek is dat daar alle processen onder één

om 98,4 procent van het gewicht van autowrakken nuttig

dak zijn verenigd. Brussel is bezig de recyclingrichtlijn te

toe te passen. In totaal werd via ARN een recordvolume

herzien, waarbij de Nederlandse aanpak als voorbeeld geldt.’

van 223 miljoen kilo aan materialen uit 207.239 afgedankte auto’s milieuverantwoord verwerkt. Ter vergelijking: met

Circulair tot in de kern

het staal uit die gedemonteerde auto’s zouden 22 Eiffel-

In de PST-fabriek werken bijna 200 verschillende

torens kunnen worden gebouwd. De uit die auto’s terug-

machines tegelijkertijd aan scheiding en zuivering van

genomen banden komen overeen met het gewicht van

kunststoffen en andere fracties. Vrijwel alle materialen

1.200 olifanten en alle afgewerkte olie stond gelijk aan

krijgen een nieuwe toepassing. Teruggewonnen koper gaat

211.000 kratten bier.

rechtstreeks naar kopersmelterijen. Metalen gaan naar

Vergeleken met de Europese recyclingnorm, die op 95 pro-

metaalverwerkers, kunststoffen krijgen een tweede leven

cent is gesteld, presteert Nederland dus bovengemiddeld

en mineralen dienen als grondstof voor asfalt in de wegen-

goed. Volgens Niessing zijn daar verschillende verklarin-

bouw. Een van de bekendste circulaire producten betreft

gen voor te geven. ‘De Europese richtlijn wordt in veel

Circore (circulair tot in de kern). Dit kunststof materiaal

landen vertaald in locale wetgeving. Bij ons is die vervat in

afkomstig uit autowrakken is opgebouwd uit vezels en is

het landelijke Besluit Beheer Autowrakken (BBA). Nog

een prima vervanger voor bijvoorbeeld hardhout: duur-

belangrijker is dat Nederland die 95 procent als ondergrens

zamer en daardoor een goedkoper alternatief. Zo’n 35

ziet en er alles aan doet om daar scherper op te acteren.’

procent van de waterschappen maakt inmiddels gebruik van Circore in de vorm van damwanden, beschoeiings-

Nederland voorbeeldfunctie

palen- en planken, prefab schotten, balken etc.

Zij stelt vast dat het binnen de automotive sector allemaal uitstekend is geregeld. Dankzij de RDW is exact bekend

Energievoorziening autoaccu’s

hoeveel voertuigen er op de markt komen, hoe groot de

Een andere markt met veel potentie, waar ARN met de

import/export is en hoeveel auto’s er jaarlijks voor de

ketenpartners op voorsorteert, betreft de verwerking van

sloop worden afgemeld. ‘Dit maakt het mogelijk de

accu’s uit elektrische auto’s. In 2018 kreeg ongeveer 90

autowrakkenstromen veel beter te monitoren en via de

procent van de afgedankte aandrijfbatterijen een tweede

17 leven bij een verwerkingsbedrijf. De mogelijkheden voor hergebruik van oude batterijen zijn naar het oordeel van de ARN-directeur enorm. ‘In veel gevallen blijkt een accu overigens in het geheel niet kapot, maar zijn

‘ARN wil toe naar circulair recyclen’

slechts enkele cellen defect en is de levensduur na reparatie eenvoudig te verlengen. Daarna kan een afgedankte li-ion batterij, na een check-up en reparatie door gespecialiseerde bedrijven waar ARN afspraken mee heeft gemaakt, nog jaren dienst doen als opslag- en

afgiftepunt voor energie.’

Bijvoorbeeld voor de verlichting van start- en landingsbanen op luchthavens of voor de energieopslag op het eiland Pampus (waar een pilotproject loopt).

Niessing: ‘ARN werkt onder andere nauw samen met RAI Vereniging om er voor te zorgen dat het recyclen van autobatterijen op een veilige en ordentelijke manier geschiedt.’

Ecotest model Het is evident dat bij ARN het recyclingpercentage leidend is en de CO2-reductie daar een afgeleide van is. Omdat de overheid eigenlijk uitsluitend CO2-normen hanteert en ook ARN wil aangeven hoe groot de ecologische voetafdruk is, is hiervoor een ecotest model ontwikkeld. Daarin zijn drie componenten meegenomen: het recyclingpercentage, de CO2-footprint en de kosten in euro’s. ‘Iets kan heel mooi zijn en toch een slechte CO2-footprint opleveren of domweg te veel geld kosten. Een product kan ook heel goedkoop zijn en tegelijkertijd een lage CO2-uitstoot hebben, maar toch zeer slecht voor het recyclingpercentage. De ecotest helpt om daar de juiste balans in te vinden.’

Europese toppositie Als regisseur van autorecycling ziet ARN het als haar missie om een substantiële bijdrage te kunnen leveren aan de circulaire economie. Niessing benadrukt in dit verband dat Nederland er in is geslaagd om de afgelopen 25 jaar een Europese toppositie op het gebied van autorecycling te verwerven. Een hoogwaardig, innovatief en verantwoord recyclingproces staat daarbij voorop. Zij herhaalt dat dit niet kan zonder de hulp van autofabrikanten. ‘Wanneer die hergebruik bij het ontwerp en de productie van auto’s als uitgangspunt hanteren, kan de cirkel rond worden.

Autofabrikanten bepalen immers wat wij over pakweg 18 jaar circulair kunnen recyclen. Wat nu nog niet kan, is straks moge-

Ingrid Niessing: ‘De wereld van down- naar upcycling begint bij de autofabrikant’

lijk, is mijn overtuiging.’

GO! 18

RAI SOCIETY

Dutch Aftermarket Day tijdens ReMaTec Op 24 juni bezocht een delegatie van

wakkert de aandacht voor revisie en

de sectie RAI Aftermarket, BOVAG,

remanufacturing aan. ‘Dit jaar is een

STIBA, ARN en FOCWA (zie foto)

duidelijke toename te zien in het aan-

de ReMaTec beurs in Amsterdam. De

tal bezoekers dat werkzaam is voor

sectie RAI Aftermarket van RAI Ver-

autofabrikanten, terwijl nieuwe after-

eniging, organiseerde tijdens deze

market partijen de beurs eveneens

toonaangevende B2B-beurs over re-

steeds beter weten te vinden.’

manufacturing van auto-onderdelen,

Hij benadrukte dat de ‘reman market’

een speciale vakmiddag. Op het pro-

nog een flinke potentie heeft, want uit

gramma stonden diverse inhoudelijke

onderzoek dat RAI Vereniging, BO-

presentaties door Johan van der

VAG en STIBA hebben laten uitvoe-

Hoeven (voorzitter RAI Aftermar-

ren, blijkt dat 91 procent van de on-

ket), Niels Klarenbeek (beursdi-

dervraagden nog nooit van remanu-

recteur ReMaTec) en Ruud Spuijbroek

Dit heeft volgens hem alles te maken met de toe-

facturing parts heeft gehoord.

(voorzitter STIBA).

nemende belangstelling voor duurzaamheid, circu-

De vakmiddag werd afgesloten met een rondlei-

Klarenbeek maakte duidelijk dat ReMaTec, met

lariteit, het hergebruik van onderdelen en met

ding over de beursvloer met bezoeken aan reman

300 exposanten en bezoekers van zo’n 75 ver-

nieuwe technologieën die op deze trends inspe-

koplopers (Morien, Autrans en Diesel Büchli) en

schillende nationaliteiten, sterk aan belang wint.

len. Ook een nog altijd groeiend kostenbewustzijn

een borrel op de stand van MRT Engines.

Zero-emissie centraal op ReinigingsDemoDagen De zoektocht naar alternatieve brandstoffen is ook binnen de reinigingswe-

branche’. Een convenant waarvan het initiatief 2 jaar geleden op de

reld volop aan de gang. Een groeiend aantal partijen biedt hiervoor inmid-

2017-editie van de RDD werd genomen. Dat de aandrijving van de toe-

dels slimme en schone oplossingen, zo bleek tijdens de ReinigingsDemo­

komst elektrisch is, bleek eveneens uit het betoog van Mathijs van der

Dagen (RDD) 2019 bij het Nationaal Militair Museum in Soest. Naast de

Mast, directeur van Translift VDL, producent van zijladers en kraanvoertui-

‘smart’ oplossingen van 88 exposanten was er ook ruimte voor kennisses-

gen. Naast de 500 en 700 elektrische bussen die ze in respectievelijk 2019

sies. Op dag 1 stond de overgang naar zero emissie op het programma, op

en 2020 gaan produceren, loopt er in het kader van DKTI project (Demon-

dag 2 ging men in op innovaties in gladheidsbestrijding.

stratie Klimaattechnologieën en- Innovaties in Transport) een pilot met elek-

Bij de alternatieve brandstoffen vertelde

trische kraanvoertuigen en 2 elektrische zijladers.

Rijkswaterstaat over de stand van zaken

Prof. Dr. Ad van Wijk van de TU Delft liet er geen twijfel

rondom het ‘Convenant Duurzame Voer-

over bestaan dat waterstof de groene brandstof voor de toe-

tuigen en Brandstoffen in de Reinigings-

komst is: het wordt goedkoop, is goedkoop te vervoeren en goedkoop op te slaan. Ons netwerk van aardgasleidingen is erg geschikt voor transport van waterstof, dat bijvoorbeeld via zonne-energie in het buitenland wordt opgewekt. Hans Binnendijk (zie foto) van Scania liet weten dat we voor de overgangsfase wel realistisch moeten blijven. Een type brandstof die in één klap alle problemen en transportuitdagingen oplost is voorlopig een illusie, oordeelde hij.

Op dag 2 lieten Joost Sterenborg (Aebi Schmidt) en Hillebrand Breuker (Provincie Noord-Holland) zien dat er in gladheidsbestrijding veel winst te behalen is door het gebruik van data en circulaire concepten, zoals het Grass2Grit-initiatief, waarbij sap van bermgras wordt ingezet voor het bestrijden van gladheid.

19

APRC nieuwe stijl Begin september vormde Strand Zuid van RAI Amsterdam het fraaie decor

punt. RAI Vereniging krijgt daarmee een nieuw klankbord voor communica-

voor de traditionele ZomerAvondBarbeque van de Automobiel Public Re-

­ aatjes omschreef tievraagstukken en versterkt de binding met haar leden. R

lations Club (APRC) en de Auto Pers Club (APC). Na een gezellige borrel

het huidige economische klimaat voor de auto-importeurs als lastig, vanwe-

op het terras van ‘De Beach Bar’ werden de kooltjes opgestookt

ge de geopolitieke ont-

en werden de aanwezigen door APRC-voorzitter Jur Raat-

wikkelingen met als domi-

jes welkom geheten. Hij liet weten dat de APRC als vereniging

nante factoren het han-

inmiddels formeel is opgeheven en is omgevormd tot een nieu-

delsconflict tussen de VS

we PR-commissie onder de vlag van de secties Personenauto’s

en China en de aanhou-

en Lichte bedrijfswagens en Zware bedrijfswagens van RAI Ver-

dende onzekerheid over

eniging.

de Brexit in het Verenigd

Door dichter bij RAI Vereniging te zitten, wil het bestuur de rol

Koninkrijk.

van de APRC in de auto- en truck-

heeft het Klimaatakkoord

Tegelijkertijd

branche versterken en meer in-

de transitie naar elek-

houd geven aan de verschillende

trisch rijden volgens hem

activiteiten. Naast de bekende

versneld. Dat dit zich dit jaar niet

netwerkfunctie met onder andere

heeft vertaald in hogere autoverko-

de (vak)journalisten, gaat de APRC

pen heeft naar zijn oordeel mede te

zich sterker richten op relevante

maken met de afwachtende hou-

actuele thema’s die in de auto- en

ding die consumenten op dit mo-

truckmarkt spelen.

ment innemen als het gaat om de

Kennisdelen en kennisontwikke-

aanschaf van duurzame consump-

ling wordt een belangrijk speer-

tiegoederen.

Record opkomst WLTP-kennissessie Begin september werd op initiatief van de sectie

In het kader van WLTP is het sinds 1 september

Deze Europese regels schrijven voor dat niet

RAI CarrosserieNL van RAI Vereniging een spe-

dit jaar verplicht om voor vrijwel alle opbouwen

langer de standaard CO2-uitstoot van het basis-

ciale informatiebijeenkomst georganiseerd over

op een basisvoertuig officieel een nieuwe

voertuig geregistreerd wordt, maar de totale

de gevolgen die de invoering van de nieuwe

CO2-berekening te maken, voordat het voertuig

emissie als gevolg van de op- of ombouw. De

emissietest WLTP heeft voor de op- en om-

bij de RDW wordt aangeboden voor de eerste

uiteindelijke waarde moet in principe worden

bouw van bestelauto’s en de recent door de

registratie.

vastgesteld met een rekenmodel van de fabri-

RDW aangedragen oplossing

kant of importeur en de veran-

Ruim 180 geïnteresseerden reisden af

deringen betreffen dan gewicht,

naar Gorinchem om te horen wat de in-

luchtweerstand

troductie van de WLTP-emissietest be-

stand. Voorwaarde is echter wel

helst voor bedrijven die voertuigen op-

dat gebeurt binnen de normen

en ombouwen. Kees Pereboom, be-

die de fabrikant zélf stelt, aange-

leidsadviseur van RAI Vereniging nam de

zien iedere Europese fabrikant

aanwezigen mee door de complexe ma-

nog altijd wordt afgerekend op

terie en slaagde er in op een glasheldere

zijn totale CO2-uitstoot. De

manier uit te leggen wat deze wetgeving

RDW moet er op toezien dat

concreet voor carrosseriebouwers, dea-

dit daadwerkelijk bij een eerste

lers, importeurs en andere belangheb-

toelatingskeuring gebeurt.

benden betekent.

en

rolweer-

GO! 20

eco-trends

Volvo zet elektrische zelfrijdende truck in Vera, zo luidt de naam van het elektrisch aangedreven, geheel geautomatiseerde en zelfrijdende voertuig van Volvo Trucks dat sinds kort deel uit maakt van een geïntegreerde oplossing voor het vervoeren van goederen van een logistiek centrum naar een haventerminal in het Zweedse ­Göteborg.

van Vera in een bestaande transporttaak op vooraf geselecteerde, openbare wegen in een industriegebied.

De autonome transportoplossing wordt verder ontwikkeld op het gebied van technologie, beheer en aanpassingen aan de infrastructuur, voordat de voertuigen volledig operationeel zijn. Bovendien worden de nodige veiligheidsmaatregelen getroffen om te voldoen aan maatschappelijke vereisten voor een veilige

De opdracht is het resultaat van een nieuwe

route voor zelfrijdende transporten.

samenwerking tussen Volvo Trucks en veer-

Autonome transporten met lage geluidsni-

bootvervoerder en logistiek bedrijf DFDS en

veaus en zonder uitstoot van uitlaatgassen

heeft als doel om Vera te implementeren in

spelen volgens Mikael Karlsson, Vice Presi-

een bestaande toepassing. Die bestaat uit een

De autonome rijdende Volvo e-truck Vera.

dent Autonomous Solutions bij Volvo Trucks, een cruciale rol in de toekomst van de logistiek

systeem voor een continue goederenstroom vanaf het logistieke DFDS-centrum naar een

­logistiek systeem te realiseren dat bestaat uit

en komen zowel het bedrijfsleven als de maat-

haventerminal, voor distributie over de hele

verschillende Vera-voertuigen die worden

schappij ten goede. ‘We zien deze samenwer-

wereld.

bewaakt via een verkeerstoren. Zo ontstaat

king als een belangrijke start en willen voor-

De autonome e-truck is geschikt om grote

een naadloze en constante stroom die voldoet

uitgang boeken op dit terrein. Vera heeft dan

hoeveelheden goederen met een hoge precisie

aan de eisen voor grotere efficiency, flexibili-

wel snelheidslimiet, maar wij niet. Het testen

te vervoeren over korte afstanden.

teit en duurzaamheid. De samenwerking met

is al begonnen en we zijn van plan de oplos-

Het is de bedoeling om uiteindelijk een

DFDS is een eerste stap in het integratieproces

sing de komende jaren te verwezenlijken.’

Nieuwe subsidieregeling voor circulaire economie Binnen de subsidieregeling voor Demonstratie Energie- en Klimaat­ innovatie (DEI+) is een nieuw thema opgenomen voor pilot- en demonstratieprojecten gericht op circulaire economie. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft hiervoor per 1 augustus 44 miljoen euro beschikbaar gesteld.

CO2-reductie. Voorstellen op het gebied van

worden aangemoedigd en ook voorstellen van

recycling, refurbishment en hergebruik van

het mkb zijn meer dan welkom.

kunststoffen, textiel, meubels en matrassen

Met de uitbreiding bevordert het kabinet de transitie naar een circulaire economie.

Verder sluit de regeling aan bij de ­maatregelen in het Klimaatakkoord.

Het DEI+-thema ondersteunt projecten die bijdragen aan de CO2-reductie­ doelstelling voor 2020. Aanvragers kunnen tot en met 22 september 2020 hun voorstellen indienen. P ­ rojecten

Het thema Circulaire economie is een

moeten vóór 31 december 2020 worden

uitbreiding van het thema rond recy-

afgerond.

cling en hergebruik van afval. Ook

Meer informatie over het totale pakket

bijvoorbeeld het biobased grond­

aan extra middelen

stofgebruik in pilotprojecten valt nu

voor Circulaire econo-

onder dit nieuwe thema. Belangrijk is dat de projecten bijdragen aan

mie is te vinden

IenW stelt 44 miljoen euro beschikbaar voor circulaire projectvoorstellen.

op Rijksoverheid.nl.

21

DENS introduceert schone energie uit hydrozine DENS, de Helmondse startup die is voortgekomen uit Team FAST – bekend van de hydrozinemotor– gaat zich richten op de exploitatie van de mierenzuurtechniek voor generatoren en waterstof tankstations. BOM ­Brabant Ventures en Brabant Startup Fund investeren 550.000 euro in de ontwikkeling van een winstgevend businessmodel.

Hydrozine is veiliger, goedkoper en gemakkelijker toepasbaar dan waterstof.

De ervaring die eerder werd opgedaan met Team Fast, die onder andere resulteerde in de ontwikkeling van de eerste elektrische stadsbus op hydrozine, leidde in 2018 tot

De allereerste Team FAST REX bus op mierenzuur

een pilot in samenwerking met bouwbedrijf BAM Infra.

Met een generator die werd

Binnenkort presenteert DENS (Dutch Energy Solutions) de eerste generator die elektriciteit opwekt op basis van

gevoed door een flinke hydrozinetank leverde DENS twee weken lang

hydrozine, beter bekend als mierenzuur. Het is een vloeistof die gewoon

stroom bij de verbouwing van de N211, de eerste CO2-negatieve weg

getankt kan worden, net als benzine of diesel. De DENS-generator zet

van Nederland.

hydrozine om in waterstof en vervolgens in elektriciteit. Waterstof is

De DENS X2 generator die we nu ontwikkelen, is een aantrekkelijk

schoon, want het laat bij verbranding alleen waterdamp achter. Maar het

alternatief voor vervuilende en luidruchtige dieselgeneratoren op

is een licht ontvlambaar en explosief gas, dat moet worden opgeslagen

­plekken waar geen stroomvoorzieningen zijn, zegt Max Aerts, oprichter

in kostbare tanks die hoge druk aankunnen. Door hydrozine als tussen-

van DENS. ‘Dat geldt voor bouwplaatsen, maar zeker ook voor festival-

schakel toe te passen, wil DENS de nadelen van waterstof ondervangen.

terreinen.’

Prognose ElaadNL: driekwart bussen elektrisch in 2025 Het aantal batterij elektrisch aangedreven bussen (BEV) zal dankzij beleidsdoelstellingen en een steeds gunstiger wordende Total Cost of Ownership (TCO) de komende jaren sterk toenemen. In 2025 is bijna 75 procent van de OV-bussen in Nederland al een BEV-bus.

BEV-bussen in het jaar 2030 schommelt tussen de 4.100 (laag scenario) en de 4.950 (hoog scenario). Op dit moment is ongeveer 10 procent van de bussen in het Nederlandse openbaar vervoer voorzien van een elektrische tractie.

Vervoerders kunnen emissievrije bussen realiseren via BEV-bussen of waterstofelektrische (FCEV) bussen. Van de 5.000 ov-bussen

Naar verwachting zal het aantal

die op dit moment rondrijden in

e-bussen in 2035 uitkomen tus-

Nederland zijn er 453 uitgerust

sen de 4.000 en 5.000. Dit blijkt

met een batterij voor volledig

uit de prognose van het kennisen innovatiecentrum ElaadNL. Onderzoekers van kennis- en innovatiecentrum ElaadNL gaan

In 2035 zullen er in ons land zo’n 4.000 tot 5.000 elektrische bussen rondrijden.

De komende jaren vinden er

sen in de dienstregeling. In dat

elektrisch rijden (BEV) en 10 bus-

nieuwe concessies plaats van

jaar zal naar verwachting 75 pro-

sen rijden elektrisch op waterstof

­provincies en gemeenten voor het

cent van alle bussen elektrisch

(FCEV). Het aandeel elektrische

openbaar vervoer. Binnen die

zijn. 10 jaar later zal dit aantal de

bussen is daarmee een stuk groter

­concessies wordt zero emissie de

100 procent benaderen met

in hun outlook uit van 3 sce­

dan het aandeel elektrische

norm. Vanaf 2025 is er geen plaats

4.000 à 5.000 e-bussen, aldus

nario’s, waarbij het aantal

auto’s, en zal ook sneller stijgen.

meer voor nieuwe brandstofbus-

ELaadNL.

GO! 22

RAI vintage

De geschiedenis van een beursfenomeen Sinds de oprichting van RAI Amsterdam in 1895 is groei het toverwoord. In de loop van de 20ste eeuw tot vandaag zijn beurzen en congressen steeds omvangrijker geworden.

Het schema hiernaast afgebeeld brengt helder in beeld welke ontwikkelingen de organisatie de afgelopen 125 jaar heeft doorgemaakt. Met als nieuw hoogtepunt de bouw van het nhow Amsterdam RAI Hotel dat dit jaar moet zijn voltooid. Dit hotel moet een grote toegevoegde waarde bieden voor internationale congressen, beurzen en andere evenementen. Deze unieke accommodatie moet gasten een bijzondere ervaring bieden waar het gaat om hoogstaande gastronomie, faciliteiten en diensten, waardoor de beleving van de deelnemers aan evenementen zal worden versterkt.

uitgesproken

23

In deze rubriek laten we personen aan het woord die betrokken zijn

Met welke politicus zou u wel eens van gedachten willen wisselen?

bij of werkzaam in de mobiliteitswereld. Dit keer Peter Rutten,

Dat is een moeilijke vraag. Natuurlijk zou ik Eric Wiebes, onze minister

Managing Director van Vialle Autogas Systems.

van Economische Zaken en Klimaat, graag willen uitleggen hoe een modern LPG-systeem kan bijdragen de doelstellingen van een klimaat-

Wat is uw favoriete vervoermiddel?

neutrale samenleving te realiseren. Op stedelijk niveau zou ik graag een

Ik vind het heerlijk om in weekenden, mijn Hummer als een werkpaard

voorstel willen bespreken met Sharon Dijksma, Wethouder van

te gebruiken in off road situaties. Het zal weinigen verbazen, dat in

Amsterdam, dat voor de periode tot wanneer wij allemaal elektrisch

deze krachtpatser een modern Vialle-brandstofsysteem is geïnstalleerd,

rijden, binnenstedelijke vervoersemissies drastisch reduceert, zonder

dat schone LPG gebruikt.

dat daarvoor enorme investeringen noodzakelijk zijn.

Wat vindt u van het mobiliteitsbeleid in Nederland?

Het huidige mobiliteitsbeleid vind ik te eenzijdig, waarbij er te veel nadruk gelegd wordt op elektrisch transport. Natuurlijk is het belangrijk om nieuwe technologieën te ondersteunen, ook al zijn die soms op korte termijn minder milieuvriendelijk dan wordt aangenomen.

Tegelijkertijd zouden beschikbare technologieën, die een ideale brug kunnen vormen naar een substantieel schonere toekomst, moeten worden gestimuleerd. Het is mogelijk om vanaf morgen het klimaat schoner en onze lucht gezonder te krijgen, zonder grote investeringen.

Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had?

Ik zou direct de MRB-verhoging bij gebruik van LPG afschaffen. Geen enkele automobilist begrijpt waarom er meer moet worden betaald voor milieuvriendelijker te rijden. DirectBlue, ons nieuwste LPG-systeem, realiseert niet alleen onmiddellijk een fikse reductie van CO2-uitstoot, maar creëert ook geen fijnstof, waardoor de emissies significant schoner worden.

Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoersalternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers?

In mijn beleving zijn er weinig landen op de wereld met zo veel voorzieningen voor openbaar vervoer en tweewielers als in Nederland en ik begrijp dat veel aandacht wordt geschonken aan verdere ontwikkelingen voor deze alternatieven.

Anderzijds vormen mobiliteit en bereikbaarheid binnen

Peter Rutten ‘Het is mogelijk om vanaf morgen het klimaat schoner te krijgen’

Nederland en Europa de pijlers van onze economie. Individueel vervoer blijft derhalve essentieel en kan met de juiste focus bijdragen aan de verbetering van het klimaat.

Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over tien jaar uit?

Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per week de auto voor het

Ik zou willen dat ik dat wist. Ik verwacht dat elektrisch vervoer slim-

werk te laten staan?

mer en duurzamer wordt, maar dat de belangstelling voor alternatieve

Indien mijn agenda en de weersomstandigheden dat toestaan, ga ik per

brandstoffen eveneens toeneemt. Schonere technologieën en zuinigere

fiets naar Vialle. Openbaar vervoer is voor mij helaas geen optie.

auto’s zullen posities innemen van vervuilende auto’s.

GO! MARKTANALYsE

Verbruik biodiesel en biobenzine fors gestegen Het energieverbruik uit hernieuwbare

Hier werd de productie van

bronnen in ons land is vorig jaar uitge-

warmte teruggebracht ten gunste

komen op 7,4 procent van het totale energie­

van elektriciteit, die met een veel

verbruik. Een jaar eerder was dit nog 6,6

160

­procent, zo blijkt uit cijfers van het CBS.

140

lager rendement dan warmte

150

wordt geproduceerd.

130

Deze toename werd voor ruim de helft

120 110

­biomassa, vooral in de vorm van biodiesel

90

en biobenzine.

70 0

Biomassa is met 61 procent van het totaal

50 0

de grootste bron van hernieuwbare energie.

2018 2017

100 0 80 0

Verbruik hernieuwbare energie uit biomassa

60 0

(in petajoule)

40 0

30 0

Het energieverbruik uit deze bron nam in

20 0

2018 met 13 procent toe naar 96 petajoule.

00

10

Afvalverbrandingsinstallaties Bij- en meestoken biomassa in centrales

2018

2017

16,9

19, 9

3,1

2.3

Biomassa huishoudens

19,9

19,5

ken. Het verbruik van biomassa in

Biomassaketels bedrijven, elektriciteit

11,2

9,5

een aanscherping van de wet- en regel­

warmteketels bij bedrijven steeg

Biomassaketels bedrijven, alleen warmte

11,3

9,7

geving Energie voor Vervoer, waarin de bijmeng-

met 16 procent. Het verbruik van

Biogas

10,8 10,6

plicht is geregeld.

hernieuwbare energie uit afvalver-

Vloeibare biotransportbrandstoffen

22.8

Het verbruik van energie uit biomassa groeide

brandingsinstallaties daalde met 15

Zeevaart

-01% 4,6%

eveneens doordat kolencentrales 33 procent

procent ten opzichte van 2017.

Vooral het verbruik van biodiesel en

meer biomassa zijn gaan meesto-

­biobenzine nam toe. Belangrijke oorzaak is

13,4

Groeispurt elektrische auto’s Nederland telde op 1 januari 2019

nam in 2018 met 16 procent toe.

steeg vanaf 2014 fors, maar stag-

Andere populaire FEV’s in 2018

bijna 45 duizend volledig elektrische

Het aantal volledig elektrische

neerde in 2017 doordat de bijtelling

waren de Jaguar I-Pace, Nissan Leaf

personenauto’s, tweemaal zoveel

auto’s is de afgelopen 5 jaar bijna

voor deze categorie auto’s werd

en de Tesla Model X.

als een jaar eerder. Het aantal

vertienvoudigd. Een groei die enigs-

verhoogd naar 22 procent. .

De Mitsubishi Outlander PHEV is al

plug-in hybrides nam het afgelopen

zins ten koste ging van het aantal

De Tesla Model S was in 2018, net

jaren de meest voorkomende

jaar met ruim 3 procent af tot bijna

plug-in hybrides. Daarvan reden er

als voorgaande jaren, de meest

plug-in hybride, met bijna 23 dui-

94 duizend. Het totale aantal stek-

begin dit jaar ongeveer 94.000

voorkomende volledig elektrische

zend auto’s op 1 januari 2019. De

kerauto’s – volledig elektrische per-

rond, 3 procent minder dan in

auto. Van dit model reden er op 1

hoogtijdagen lagen in 2014 en 2015,

sonenauto’s én plug-in hybrides -

2018. Het aantal plug-in hybrides

januari 2019 ruim 12 duizend rond.

toen er per jaar ongeveer 8 dui-

Bron: CBS

Aantal stekkerauto’s in Nederland

Volledig elektrisch

Plug-in hybride

2019 44.678

93.918

2018 21.842

97.265

2017 13.709

95.725

2016

9.962

76.269

2015

7.416

36.754

2014

4.621

24.368

zend nieuwe auto’s van dit model bijkwamen. In 2018 waren dat er 900. De Volvo XC60 T8 Twin Engine volgt met bijna 800 nieuwe plug-in hybrides in 2018.

Bron: CBS

­veroorzaakt door een hoger verbruik van

petajjo pe ou ule le

24

25

De prijzen van het openbaar vervoer zijn sinds

kosten bestaan gemiddeld voor een derde uit

2009 sterker gestegen dan de autokosten, zo blijkt

brandstofkosten. De autokosten bewegen dus

een analyse van de consumentenprijsindex van het

mee met de fluctuaties in olieprijzen en wissel-

CBS. Vergeleken met 2009 lagen de ­prijzen van

koersen. De prijs van autobrand-

het openbaar vervoer medio

stoffen lag in juli 2019 bijna 26

dit jaar bijna 30 pro-

procent hoger dan in 2009. De

cent hoger. Kosten

prijzen van benzine en diesel

voor het rijden in de

stegen in hetzelfde tijdsver-

eigen auto lagen

loop ruim 30 eurocent per

gemiddeld 25 procent

liter. Van alle autobrandstof-

hoger, terwijl consu-

fen geeft de consument het

mentengoederen en

meest uit aan benzine.

-diensten in diezelfde peri-

Het aanschaffen van een

ode gemiddeld 18 procent

Ontwikkeling autokosten in %* (juli 2019) Autokosten totaal

+24,5%

w.v.

Autoverzekering +54,6% Parkeren en tolgeld

+38,7%

Brandstoffen +25,9% Onderhoud en reparaties

+24,3%

Motorrijtuigenbelasting +18,5% Benodigdheden voor privé voertuigen +18,4% Aanschaf auto

+18,3%

Huur garages en privé voertuigen

+15,3%

* Verandering t.o.v. 2009

auto, de benodigdheden

duurder werden. Het CBS

en de motorrijtuigenbe-

tekent bij de analyse wel aan

lasting werden sinds

dat de prijsontwikkelingen niets zeggen over de prijsniveaus van autorijden en reizen

Parkeertarieven en verzekeringen stegen het sterkst. Parkeertarieven gingen sinds 2009 met

2009 volgens het CBS

bijna 40 procent omhoog. De premies van motor-

ruim 18 pro-

rijtuigenverzekeringen met ruim 50 procent. De

cent duurder. Dat is gelijk aan de

assurantiebelasting op verzekeringen nam in maart

met het openbaar vervoer. In

gemiddelde stijging van alle consumentengoederen

2011 toe van 7,5 naar 9,7 procent. In januari 2013

Nederland wordt 10 keer zoveel besteed aan

en -diensten. Het onderhoud bij de dealer steeg

steeg deze belasting tot hetzelfde niveau als het

autokosten als aan het openbaar vervoer. Auto-

iets sterker in prijs, met bijna 25 procent.

hoge btw-tarief, namelijk 21 procent.

Gebruik duurzaam vervoer in de lift Inwoners van stedelijke gebieden zijn tussen de

deel van de auto

jaren 2005 en 2015 meer gebruik gaan maken

afgenomen, ter-

van duurzame vervoerwijzen meer gaan gebrui-

wijl de aandelen

ken. In die periode is in de modal split het aan-

trein, fietsen en lopen zijn

Veranderingen mobiliteit (modal split) in hoogstedelijk Nederland (2005 -2015)

toegeno-

(in procenten)

het Ken-

men. Dit signaleert nisinsti-

Bron: KiM

0-1 km

1-7 km

>7 km

tuut voor

Autobestuurder -0,6 -2,7 -0,1

Mobili-

Autopassagier -0,8 -2,3 -2,5

teitsbeleid (KiM) in een onderzoek in

vervoerwijzen is in hoogstedelijke gebieden iets

Trein

+1,4

opdracht van het ministerie van IenW

sterker dan in laagstedelijke gebieden, en is

Bus/tram/metro -0,1 -1,1 -1,0

naar de ontwikkeling van de stedelijke

vooral van toepassing op verplaatsingen over

Fiets

+1,2 +3,6 +1,6

mobiliteit in Nederland en in de stadsge-

afstanden van 1 tot en met 7 kilometer. Dit

Lopen

+0,2 +2,3 +0,3

westen Amsterdam, Rotterdam, Utrecht

geldt voor zowel heel Nederland als voor de

Overig

+0,1

en Den Haag.

stadsgewesten, zo constateren de KiM-onder-

De verschuiving richting meer duurzame

zoekers.

0,0

0,0

0,0

+0,2

Bron: CBS

Autokosten stijgen minder sterk

GO! 26

DE Stelling Annemieke Nijhof,

Met een beetje ­minder auto’s lossen files al op

voorzitter klimaattafel Mobiliteit Het gekke is: bij hotels vinden we het normaal om in het hoog­ seizoen meer te betalen, een ­Ubertaxi is ’s nachts duurder.

Wat ik bijzonder vind, is dat een liberale partij die in marktwerking gelooft zich hier zo tegen verzet.

Bron: NRC

Klaas Dijkhoff, Fractievoorzitter VVD Wij zijn geen voorstander van een spitsheffing. En wij zullen altijd kijken naar wat onderzoek oplevert. Ik zie meer in de variant waar rekeningrijden wel voor elektrische auto’s geldt,

René Claesen, manager R&D bij het CBR

maar niet voor benzine-auto’s.

Zie het S-rijbewijs als een soort keurmerk. om een S-rijbewijs te halen moet een auto-

Bron: BNR Nieuwsradio

noom rijdende auto examen doen. In dat ­examen wordt getest of de rijtaak goed wordt uitgevoerd. Dat is ook wat we testen bij ­kandidaten die examen komen doen. Het verschil is dat nu de kandidaat bestuurder is,

Wim Bot, (inter)nationaal beleidsadviseur Fietsersbond

in de toekomst is de auto zelf de bestuurder.

De leasefiets is een nieuwe vorm van reizen die ingebed moet raken in ons systeem. Duitsland heeft in 4 jaar tijd slechts

Bron: Autorai.nl

20.000 leasefietsers weten te strikken. Maar in Nederland is fietsen zo ingeburgerd, dat het kan lukken als we deze ­ontwikkeling goed vormgeven.

Bron: Trouw

Johan van Peperzeel, eigenaar van ­verwerkingsbedrijf van accu’s in Lelystad Soms zie ik een fietsaccu die is opengebarsten, is samengedrukt en die persen ze dan weer in de houder. Dat is toch vragen om problemen?

Jan van Delft, voorzitter Vereniging Zakelijke Rijders

Dat kun je de consument kwalijk nemen.

Als belangrijke partner in de Mobiliteitsalliantie kijken wij

Daarnaast moet een producent vertellen wat

met een bezorgde blik naar de omstandigheden voor de lease-

je wel en niet moet doen met zo’n accu.

rijder, met filedruk bijvoorbeeld en steden die dicht gaan voor diesels. Onze leden moeten namelijk wel gewoon hun werk kunnen doen en hebben daar nu eenmaal vaak een auto bij nodig. Dus wij zijn er erg voor dat dit fiscaal vanuit de overheid, maar ook juist vanuit de werkgever wordt gestimuleerd.

Bron: Aftersales Magazine

Bron: AD

GO!factor

GERTON EN JARON VAN ROOIJ Een collector’s dream, dat zou de beste kwalificatie zijn voor deze Nash Ambassador Super uit 1950. Een iconisch model dat onmiddellijk herinneringen oproept aan de vervlogen fifties in Amerika. Verdampte beelden die Tom Waits kleurrijk tot leven weet te wekken op zijn album ‘The Heart of Saturday Night. ‘Well you’re gassed up behind the wheel’, zingt hij. ‘With your arms around your sweet one in your oldsmobile, hailing down the boulevard you’re looking for the heart of Saturday night.’ Je ziet de zanger zo tegen het decor van ‘neon lichts’ en een ‘bloodshot moon’ zijn finest hour beleven. Een spatje regen? Geen probleem. Die noemt hij ‘diamonds on my windshield, tears from heaven’.

Terug naar het heden. Eigenaren van deze Nash Ambassador zijn vader en zoon Gerton en Jaron van Rooij. Zij trokken met hun in zuurstokkleur beige getooide Amerikaan tijdens de afgelopen RAI Klassieker Rit volop de aandacht. Van Rooy, werkzaam bij Tass International dat automotive technologie ontwikkelt en test, kon zijn Amerikaanse droom 4 jaar geleden dankzij zijn zoon verwezenlijken. ‘Mijn zoon werkt bij Stuurman Classics Cars in Herkenbosch. Daar stopte iemand met zijn collectie en die bood ons de wagen tegen een interessante prijs aan. In de Amerikaanse volksmond wordt deze serie ook wel ‘Airflyte’ genoemd, omdat de auto net als een vliegtuig is geconstrueerd. Een andere bijnaam luidt: ‘omgekeerde badkuip’, vanwege de vreemde vorm en de dichte wielkasten. Bijzonder is dat de 4 liter zes cylinder motor is gekoppeld aan een hydromatic viertraps automatische versnellingsbak, een novum in die jaren. Hij rijdt subliem, maar is met de lengte van een Cadillac wel extreem groot. De stoelen kunnen plat om er een bed van te kunnen maken. Dat had te maken met het feit dat Charles Nash van mening was dat motels in de V.S. te duur waren en op deze manier kon de Nash Ambassador tevens als rijdend motel fungeren voor vertegenwoordigers.’

27

28

GASTCOLUMN Dr. P.A. (Bram) Veenhuizen

‘Hernieuwbare brandstoffen houden verbrandingsmotor nog jaren op de weg’ Als we met de producteisen van 2019 de verbrandingsmotor nog zouden moeten ontwikkelen voor massale toepassing in transport, dan maakte die geen schijn van kans.

lange-afstandstransport moeten er komen.

En we moeten de elektrische auto nog inpassen in onze nieuwe energievoorziening. Iedereen moet gemakkelijk 100 procent duurzaam opgewekte energie kunnen laden zonder overbelasting van het net.

Veel te complex, te weinig rendement, te vervuilend, te veel

Hoewel ik er zeker van ben dat deze ontwikkeling niet 100

herrie, te veel onderhoud en heel kostbaar in massa te pro-

jaar hoeft te duren, denk ik dat we de komende decennia nog

duceren door de vele onderdelen met nauwe toleranties.

verbrandingsmotoren zullen toepassen, ook en vooral in

Zonder complexe meertraps transmissie had je er sowieso

die markten, waarin veel Nederlandse bedrijven actief zijn.

niks aan en je had ook nog een wegrijkoppeling nodig, want

Met de huidige stand van techniek is een binnenvaartschip

in stilstand kon die motor helemaal niks. En starten moet

met batterij behoorlijk onpraktisch en een truck met brand-

met een elektrisch motortje.

stofcel alleen met overheidssteun economisch haalbaar.

En toch rijden er op de aarde intussen bijna 1,5 mil-

Om toch ook nu al een bijdrage te leveren aan de CO2-emis-

jard auto’s en trucks met zo’n verbrandingsmotor. Ze zijn

siereductie doelstellingen, ligt het voor de hand om versneld

zeer betrouwbaar, in elk klimaat inzetbaar en betaalbaar.

hernieuwbare brandstoffen (zowel biobrandstoffen uit

Dit werd mogelijk gemaakt door de brede beschikbaarheid

afval- en reststromen als synthetische brandstoffen) toe te

van goedkope brandstof en de grootste ontwikkelinspan-

passen. Met relatief kleine of zelfs helemaal geen aanpassin-

ning van meer dan 100 jaar die de mensheid zich in zijn

gen aan het brandstofsysteem kunnen brandstoffen als

geschiedenis getroost heeft. Enorme productieaantallen,

HVO, BTL, ethanol, bio-LNG en DME (Di-methyl ether)

extreem geoptimaliseerde kwaliteitssystemen en ver door-

toegepast worden. Maar ook plug-in hybride personenauto’s

gevoerde productieautomatisering hebben ervoor gezorgd

met motoren die mengsels van bio-ethanol en benzine

dat de auto met verbrandingsmotor beschikbaar kwam voor

kunnen verbranden, lijken met dezelfde redenering een

een snelgroeiend deel van de wereldbevolking.

interessante propositie. Emissievrij in de stad, geen range

Maar nu moet alles anders: We realiseren ons steeds sterker

anxiety ondanks relatief kleine batterij, directe bijdrage aan

dat het verbranden van fossiele brandstoffen leidt tot

de reductie van broeikasgasemissies, snel opschaalbaar en

klimaatproblemen. Europa maakt zich zorgen over haar

met inzet van bekende techniek.

energievoorziening, vooral vanwege de grote afhankelijk-

Door alleen in te zetten op elektrificering, hoe belangrijk en

heid van olie-importen. En, wees eerlijk, de elektrische

veelbelovend ook, gaan we de in Parijs toegezegde

aandrijving is op vele aspecten superieur: eenvoudig, weinig

CO2-emissiereductiedoelstellingen in de transportsec-

bewegende delen, geen complexe transmissie, startmotor of

tor voorlopig niet halen. Hernieuwbare brandstoffen kun-

koppeling nodig, krachtig, stil en vooral schoon.

nen in belangrijke mate bijdragen aan een snelle transitie

Automotive ontwikkelaars moeten zich de komende tijd

met veel impact, vooral op de kortere termijn.

richten op het net zo veilig, goedkoop en bereikbaar maken van de elektrische en brandstofcelauto als de auto met

Dr. P.A. (Bram) Veenhuizen

verbrandingsmotor. Ook de toepassingen voor zwaar

Lector HAN Automotive Research

specialist in beeld

29

Wet- en regelgeving voor li-ion accu’s in de maak Er is RAI Vereniging veel aan gelegen dat er heldere en eenduidige wet- en regelgeving komt als het gaat om het veilig vervoer en de opslag van li-ion accu’s. Het ont­ breken van een dergelijk consistent beleidsmatig kader brengt namelijk grote onzekerheid met zich mee voor ondernemers die moeten investeren in veilige opslagplaatsen voor li-ion accu’s.

autobussen raakt. Daarom heeft RAI Vereniging de projectgroep ‘Veilig vervoer en opslag van lithium ion accu’s’ in het leven geroepen. Bij de opzet en uitvoering van dit project is een groot aantal secties nauw betrokken, zoals de secties Aftermarket, Fietsen, Motoren, Scooters, Personenauto’s en RAI CarrosserieNL. Daarnaast neemt RAI Vereniging deel aan het PGS 37 overlegorgaan dat zich met de opslagproblematiek bezighoudt en dat een nieuwe richtlijn voor veilige opslag van li-ion batterijen wil opstellen. Sacha Boedijn, die namens sectie

Zij weten nu niet aan welke normen zij moeten voldoen, en die kunnen

­Fietsen, een van de initiatiefnemers is van het project, laat weten dat

ook nog eens per gemeente verschillen, zegt projectmanager Eric-Jan

RAI Vereniging binnenkort een aantal acties start die er op zijn gericht

van der Berg. ‘De komst van eenduidige landelijke wettelijke normen

leden ondersteuning te bieden door een communicatietraject op te zet-

voor de opslag van li-ion accu’s is in dit verband cruciaal. Ondernemers

ten voor niet-merkgebonden incidenten en het formuleren van een

weten bovendien niet hoe ze het vervoer van dit soort accu’s moeten

gemeenschappelijk standpunt over de huidige en gewenste invulling

regelen. Dat geldt voor zowel nieuwe als gebruikte accu’s die eventueel

van wet- en regelgeving. ‘In aanvulling hierop willen wij een aantal

defect zijn en aan strenge wetgeving moeten voldoen.’ Verder wijst hij

zogeheten ‘Gouden Regels’ opstellen die leden kunnen gebruiken voor

er op dat het ontbreken van wetgeving een negatieve impact kan heb-

advies naar dealers en consumenten inzake de veilige opslag, gebruik

ben op het imago van een breed scala aan innovatieve producten die

en opslag van accu’s.’

leden van RAI Vereniging op de markt brengen.

Inmiddels is de eerste fase van het project afgerond. Het betreft de ople-

Een probleem dat zich niet uitsluitend beperkt tot bijvoorbeeld e-bikes,

vering van een handboek met relevante wetgeving rondom het vervoer

speed pedelecs en e-scooters, maar eveneens auto’s, motorfietsen en

van li-ion accu’s.

GO! 30

EYE CATCHER lageweg

KiM: extra inspanningen nodig om MaaS massa te geven De meest kansrijke groepen voor het gebruik van Mobility-as-a-Service (MaaS) zijn jongeren, mensen uit hogere sociaaleconomische klassen, mensen die vaak vliegen en frequente gebruikers van het openbaar ­vervoer. Om ook andere groepen, dan de meest kansrijke groepen, in een vroeg stadium te bereiken zijn extra inspanningen, extra diensten of flankerende maatregelen noodzakelijk, aldus het Kennisinstituut voor ­Mobiliteitsbeleid (KiM).

Een en ander blijkt uit het onderzoek ‘Kansrijke groepen voor Mobility-as-a-Service’ dat het KiM uitvoerde in opdracht van het MaaS-team van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Mensen die regelmatig recreatieve uitstapjes maken, zoals bezoek aan café en restaurant of een dagje uit, behoren volgens het KiM eveneens tot de kansrijke gebruikers van MaaS, een innovatief multimodaal mobiliteitsplatform voor het zoeken, boeken en betalen van reizen met diverse vervoermiddelen.

Zorgvuldigheid geboden Het KiM verwacht dat de eerste gebruikers van MaaS in Nederland zich bovengemiddeld vaak verplaatsen en bovengemiddeld lange afstanden afleggen. Het gebruik van het openbaar vervoer kan dalen onder de

gebruikers is naar het oordeel van het KiM niet representatief voor het

eerste gebruikers, stelt het instituut, aangezien deze groep momenteel

reisgedrag van de groepen die eventueel later in MaaS instappen.

al veel met het openbaar vervoer reist en omdat andere opties dankzij

­Zorgvuldigheid is daarom geboden bij de eerste evaluaties van MaaS in

MaaS gemakkelijker beschikbaar zijn. Het reisgedrag van de eerste

de praktijk.

Mobiliteitskalender 2019 Equip Auto

Technology for Automotive

The Mobility Shift

29 oktober

20 november

Internationale tentoonstelling

Workshop Werken aan ­elektrische- en waterstofvoertuigen

Event speciaal gericht op de

Bijeenkomst voor alle leden

voor automotive sales en services

24 oktober

­innovatieve automotive industrie

RAI Vereniging

Parijs

Voor leden RAI CarrosserieNL

van Nederland

Theater Gooiland Hilversum

15 t/m 19 oktober

Mikrocentrum, Veldhoven

@raivereniging

31

Tweets RAI Vereniging

15 juli

27 september

Kwart boetes milieuzones kwijtgescholden

Huub Lamers (Koninklijke Gazelle) nieuwe voorzitter sectie Fietsen van RAI Vereniging

12 juli 5 september

Volle bak (160+ deelnemers) bij onze informatiebijeenkomst, samen met BOVAG over consequenties WLTP bij RDW-keuring van op- en omgebouwde voertuigen vanaf 1 september 2 augustus

Autobranche dringt aan op aanpassing BPM

Moderne diesel net zo schoon als elektrische auto, aldus de Consumentenbond 12 juli

Autobranche botst met staatssecretaris Snel: nieuwe auto’s worden volgens de sector flink duurder 4 juli

2 augustus

Handelsmissie Californië gericht op circulaire economie, duurzame mobiliteit en resilence met staatssecretaris Van Veldhoven

‘Benut voorsprong en maak Nederland koploper groene waterstof’

2020 Vakreis Automechanica Shanghai

IAA Commercial Vehicles

29 november t/m 4 december

Internationale tentoonstelling trucks,

Studiereis voor leden

carrosserieën, bussen en logistiek

RAI Aftermarket

Hannover

Shanghai

24 t/m 30 september

GO!ROUND

tiende RAI Amsterdam de in nd vo ni ju et 25 belangrijkste Van 23 tot en m , de grootste en ts aa pl c Te Ma Re ive, industrie editie van sie voor automot vi re n va ed bi ge ctie vakbeurs op het ganiseerde de se jdens de beurs or Ti . ty du le y ia av ec he sp en ng een van RAI Verenigi er RAI Aftermarket update kregen ov ee deelnemers n de j bi ar g, wa rin tu g, ac themamidda rgebruik, remanuf en heeft met he hun or vo t di t alles wat te mak sie en wa vi re g, in ild bu re refurbishment, kenen. business kan bete