RAI Vereniging Jaaroverzicht 2019

RAI Vereniging - Jaaroverzicht 2019

Mobiliteit van morgen start vandaag

COLOFON

Jaaroverzicht 2019 Is een uitgave van RAI Vereniging Postbus 74800 1070 DM Amsterdam Telefoon (020) 504 49 49 www.raivereniging.nl Productie Eindredactie Redactie Fotografie Vormgeving Drukwerk

Markant Media Cees Boutens (RAI Vereniging) Menno Timmer Ton van Til MB voorheen VMTB W.C. Den Ouden

pagina 4

pagina 5

pagina 6

Het hoofdbestuur in 2019

Inleiding

Sectie Fietsen

pagina 9

pagina 12

pagina 15

Sectie Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens

Sectie Motoren

Sectie RAI Automotive Industry

pagina 18

pagina 21

pagina 24

Sectie Scooters

Sectie Zware Bedrijfswagens

Sectie RAI AutomotiveNL

pagina 27

pagina 30

pagina 33

Sectie RAI CarrosserieNL

Sectie RAI Aftermarket

Sectie RAI Equipment

HOOFDBESTUUR

Het hoofdbestuur van RAI Vereniging in 2019 Algemeen Voorzitter Steven van Eijck Steven van Eijck is sinds december 2014 algemeen voorzitter van RAI Vereniging. Hij is tevens voorzitter van de sectie Personenauto’s & Lichte Bedrijfs­wagens. Van Eijck vervult en vervulde een groot aantal functies bestuursfuncties bij maatschappelijke organisaties, zoals de New Mobility Foundation, de Maatschappelijke Alliantie, de Stichting Verantwoord Alcoholgebruik. In het eerste kabinet Balkenende was hij staatssecretaris Financiën. Sinds september 2018 is Van Eijck Kroonlid van de Sociaal Economische Raad.

Lid: Maurice Geraets NXP Semiconductors Maurice Geraets is Managing Director NXP Nederland en vanuit NXP betrokken bij diverse automotive en smart mobility initiatieven in Nederland en Europa. Vanuit die context draagt hij belangrijke kennis aan op het gebied van smart mobility en ICT. Een terrein waarop de ontwikkelingen in de mobiliteit razendsnel gaan.

Lid: Paul Zekhuis AutoBinck Group NV Paul Zekhuis is CEO van AutoBinck Group. Het omvormen van deze van oudsher auto-importeur tot een brede speler op het gebied van mobiliteit en mobiliteitsdienstverlening is wat hem dagelijks bezighoudt. Bij zijn aantreden als hoofdbestuurslid gaf hij aan een sterke parallel te zien in de ambities van RAI Vereniging en de innovatie- en verbredings­ambities van AutoBinck.

4 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Lid: Ron Snoeks Snoeks Automotive B.V. Ron Snoeks is CEO van Snoeks Beheer. Snoeks Automotive is toeleverancier aan de auto-industrie met het leveren van inrichting­s ­ modules aan vrijwel alle bestel­ wagen­­fabrikanten. Het hoofd­kantoor is gevestigd in Nieuw-Vennep.

Snoeks produceert over de hele wereld en beschikt in Tsjechië over een eigen assemblage- en distributiecentrum.

Lid: Janus Smalbraak Pon Holdings B.V. Janus Smalbraak is CEO van Pon Holdings, een van Nederlands grootste familiebedrijven. Pon levert hoog­waardige producten en oplossingen, ontwikkelt en produceert fietsen en heeft engineering oplossingen in diverse marktsegmenten. De onderneming opereert in een groot aantal markten, van personen- en bedrijfswagens en fietsen, tot vorkheftrucks, banden, wegenbouw- en grondverzetmachines, generatoren en totaaloplossingen voor de scheepvaartindustrie.

Het merkenportfolio bestaat uit onder andere Gazelle-fietsen, MAN trucks en een groot aantal automerken als Volkswagen, SKODA, Audi, SEAT, maar ook Porsche, Lamborghini en Bentley.

Daarnaast is hij lid Raad van Commissarissen IMCD, lid Raad van Advies Gilde Buy Out Partners en lid Raad van Advies CVC Capital Partners.

Penningmeester: Eric Louwman Louwman Group B.V. Eric Louwman is de penningmeester binnen het hoofdbestuur. In het dagelijks leven is hij President van de Louwman Group, die onder andere importeur is van Toyota, Lexus en Suzuki in Nederland. Daarnaast is de Louwman Group actief op een breed scala van mobiliteitsinitiatieven en diensten.

INLEIDING

Mobiliteit van morgen start vandaag Als gezaghebbende vertegenwoordiger van de mobiliteitsindustrie in de volle breedte, legt RAI Vereniging de lat telkens een stukje hoger. Het afgelopen jaar was RAI Vereniging intensief betrokken bij het Klimaatakkoord en samen met de partners uit de Mobiliteitsalliantie werd het Deltaplan Mobiliteit gelanceerd, dat inmiddels leidraad is voor kabinetsbeleid. Doel is om Nederland zo in beweging te houden. Want ‘mobiliteit van morgen’, het thema van dit Jaaroverzicht, ‘start vandaag.’

O

p zijn vraag aan de samensteller van dit Jaaroverzicht waar dit keer de uitdagingen liggen bij het productieproces, krijgt algemeen voorzitter Steven van Eijck als antwoord: ‘het verslag ieder jaar weer een beetje beter maken.’ Een uitspraak die hij als behoorlijk zen-boeddhistisch kwalificeert. Dit raakt volgens hem namelijk precies de kern waar RAI Vereniging voor moet staan: voortdurend beter presteren!

‘Het mooie is dat dit daadwerkelijk meetbaar is en dat het er op lijkt dat RAI Vereniging wat dat betreft de juiste weg bewandelt.

Iedere twee jaar wordt de effectiviteit van en de waardering voor onze activiteiten bij de voornaamste stakeholders – media en politiek – gepeild en vindt er een ledentevredenheidsonderzoek plaats. Het is verheugend en stimulerend om vast te stellen dat bij alle drie de onderzoeken een positieve trend te zien is.’

Op basis van deze resultaten heeft RAI Vereniging zich in 2019 afgevraagd op welke manier zij, als autoriteit van de mobiliteitsbranche in de meeste brede zin, de belangen van de leden nog beter zou kunnen bedienen, vervolgt directeur Olaf de Bruijn.

‘Om dit te realiseren was het noodzakelijk voor een andere ­strategie te kiezen. Dit vertaalde zich onder meer in het aangaan van allianties teneinde meer draagvlak voor beleid te creëren.’

Het is naar het oordeel van Van Eijck immers evident dat in een politiek gefragmenteerd landschap de huidige regeringscoalitie in veel gevallen op onvoldoende steun kan rekenen vanuit zowel de 1e als 2e Kamer. ‘Dit betekent de facto dat dit draagvlak dus vanuit de samenleving moet komen. Het is een tendens die al geruime tijd gaande is en zijn beslag heeft gekregen in het sluiten van akkoorden. Zoals het Pensioenakkoord, het ­Preventieakkoord, het Klimaatakkoord en het Energieakkoord.

Vooral bij het Klimaatakkoord draaide RAI Vereniging aan de knoppen en kon zo een substantiële bijdrage leveren aan de totstand­koming van voor de achterban realistisch en werkbaar beleid.’

Om in dit nieuwe proces van onderhandelen, op weg naar ­ enselijke en uitvoerbare wet- en regelgeving , zo slagvaardig, w krachtig en effectief mogelijk te kunnen acteren is samen­ werking met andere partijen cruciaal, verduidelijkt Van Eijck.

‘De mobiliteitsindustrie heeft de verplichting om nu al verder vooruit te blikken en samen met alle stakeholders het vizier op

5 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

een punt te richten dat verder op de horizon ligt dan wellicht gebruikelijk. Dat is precies wat de Mobiliteitsalliantie beoogt.

Deze club omvat 26 gerenommeerde partijen (o.a. ANWB, NS, TLN, BOVAG, de Fietsersbond, VNA, de OV-bedrijven en uiteraard RAI Vereniging). Zij nemen gezamenlijk hun verantwoordelijkheid die er toe moet leiden dat Nederland leefbaar en bereikbaar blijft.’

Met als doel, voegt De Bruijn hier aan toe, het infrastructurele netwerk naar het hoger niveau te tillen en de mobiliteit toekomstbestendig te maken. ‘Dit Deltaplan Mobiliteit, waaraan meer dan een jaar is gewerkt, is inmiddels omarmd door de regering en voor het Kabinet leidraad voor beleid geworden.’

Van Eijck noemt het verheugend hier, als recent benoemde vice-voorzitter van de Mobiliteitsalliantie, een bijdrage aan te kunnen leveren, opdat Nederland in beweging blijft en er een duurzamere, veiligere en inclusieve samenleving ontstaat.

Beiden beklemtonen een groot aantal leden veel dank ver­­ schuldigd te zijn voor hun inzet voor zowel RAI Vereniging als de mobiliteitsindustrie in zijn geheel. ‘Alleen samen met hen kan die doelstelling, om een betere mobiliteit van morgen te realiseren, worden bereikt. Het aangaan van die uitdaging is vandaag en zelfs gisteren al gestart.’

Dr. Steven R.A. van Eijck, Algemeen voorzitter

Olaf de Bruijn, Algemeen directeur

SECTIE FIETSEN

Fiets demarreert als hip en trendy lifestyle product Met een verkoopvolume van ruim 1 miljoen fietsen (+5,7%) en een omzet die op een recordbedrag van 1,22 miljard euro uitkwam, heeft de fietsbranche de wind volop in de zeilen. Dat was in hoge mate te danken aan de run op e-bikes, waarvan zowel de omzet als het aantal verkochte exemplaren met 40 procent groeide. Met als resultaat dat vier op de tien verkochte fietsen inmiddels een e-bike is. Het is een trend die zich zeker voortzet, voorspelt sectievoorzitter Huub Lamers. ‘Fietsen is hot, hip en trendy en is bovendien voor veel milieu-uitdagingen een serieuze oplossing.’

M

arktontwikkelingen

Lamers stelt vast dat elektrisch fietsen het nieuwe normaal begint te worden. Hij kwalificeert de e-bike als een zegen voor de branche. ‘Fietsen met trapondersteuning is in alle lagen van de bevolking volledig geaccepteerd en kent vele verschijningsvormen. Uiteenlopend van tourfiets, citybike, mountainbike, bakfiets en zelfs racefiets tot en met de transportfiets voor ­zakelijk gebruik. De populariteit van de e-bike betekent tevens dat deze categorie ook de traditionele stadsfiets van de troon heeft gestoten. Het aandeel van dit segment daalde van 42 naar 34 procent.’

Leasefietsregeling De verkoopstijging geldt volgens Lamers als een belangrijke opsteker op weg naar een duurzaam mobiliteitssysteem en een gezondere samenleving. Hij wijst er op dat de sectie er voor heeft gezorgd dat de verschillende fietsambities zijn verankerd in zowel het Klimaatakkoord als het Nationaal Preventie akkoord. In dit kader noemt sectiemanager Sacha Boedijn het goed nieuws dat het gebruik van de zakelijke fiets met ingang van 1 januari 2020 wordt belast met het lage bijtellingstarief van

‘ Met een nieuwe fiets leggen mensen gemiddeld 10 procent meer zakelijke en 27 procent meer privé kilometers af’

Sacha Boedijn, Sectiemanager Fietsen

6 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

7 procent. ‘Het kabinet heeft zich ten doel gesteld te bewerkstelligen dat 200.000 mensen de overstap maken van de auto naar de fiets. De leasefietsregeling, waarvan de sectie een van de initiatiefnemers is, is hier een uitvloeisel van.’

Met deze regeling kan het fietsgebruik voor woon-werkverkeer een enorme stimulans krijgen, zegt Lamers. ‘Dat is niet alleen van cruciaal belang om de files aan te pakken, maar draagt eveneens bij aan het terugdringen van schadelijke stoffen en CO2 en aan het fit en gezond houden van mensen.’

Vergroeningsinstrument Welke impact de leasefietsregeling precies gaat hebben op het fietsgebruik en het verkoopvolume in 2020 is naar zijn oordeel lastig in te schatten. ‘Ik ben optimistisch en ik verwacht er veel van. De belangstelling is groot. Bedrijven moeten het uiteraard wel gaan faciliteren. Voor ondernemingen die hun imago willen vergroenen, de parkeerdruk willen verlichten, de bereikbaarheid verbeteren en de gezondheid van hun medewerkers hoog in het vaandel hebben staan, is dit een perfect instrument. ‘ Dat het ministerie van Financiën, op aandringen van RAI ­Vereniging, een einde heeft gemaakt over de ontstane ondui­ delijkheid over deze fiscale regeling, is een belangrijke voorwaarde voor het succes. Boedijn: ‘Reizigers die gebruik gaan maken van een leasefiets van de zaak, behouden hun recht op een onbelaste reiskostenvergoeding van 19 cent op het moment dat men met een ander vervoermiddel dan een leasefiets naar het werk reist.’

Om het effect van de regeling te illustreren wijst zij op een onderzoek van TNO waaruit blijkt dat mensen met een nieuwe fiets gemiddeld zo’n 10 procent meer zakelijke en 27 procent meer privé kilometers afleggen. ‘Het is dus evident dat de vereenvoudiging van de fiscale regels tot een groei van het aantal fietskilometers leidt. Vergeet niet dat bijna twee derde (61%) van de bevolking minder dan 15 kilometer van het werk woont. En laat dat nou net de maximaal acceptabele afstand zijn die men per e-bike voor woon-werkverkeer wil afleggen.’

Tour de Force Om er voor te zorgen dat de fiets hét vervoermiddel blijft voor de talrijke milieu-uitdagingen waar het kabinet voor staat en de ideale oplossing vormt voor het dichtslibben van binnensteden,

SECTIE FIETSEN

gemeenten hebben nog eens 250 miljoen euro bovenop gelegd om een groot aantal concrete projecten te ­realiseren. Tour de Force gaat nu aan de 2e etappe beginnen en wil de huidige ­positieve aandacht voor ‘de fiets’ gebruiken om de Schaalsprong Fiets te realiseren. Oftewel: letterlijk en figuurlijk meer ruimte maken voor ‘de fiets’ als een vanzelfsprekende, aantrekkelijk en veilige manier van verplaatsen, sporten en ­recreëren.’

Toekomstbestendige binnenstad

Huub Lamers, voorzitter sectie Fietsen: ‘De leasefietsregeling is een perfect ­instrument voor ondernemingen die hun imago willen vergroenen’

is het volgens Lamers en Boedijn noodzakelijk dat steden onderling goed bereikbaar blijven. Dit betekent dat de overheid in de beleidsplannen nog meer ruimte moet creëren voor investeringen in fietsinfrastructuur.

Een eerste stap hiertoe werd gezet met de ondertekening van het initiatief Tour de Force, waarin sectie Fietsen samen met de overheid, het bedrijfsleven en verschillende belangenorganisaties participeert. Met als resultaat dat het Rijk 100 miljoen euro beschikbaar heeft gesteld voor meer stallingen en routes voor fietsers, laat Boedijn weten. ‘Provincies, vervoerregio’s en

7 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Een ander punt dat beiden zorgen baart betreft de grote diversiteit van vervoermiddelen op het fietspad dat wordt bevolkt door een toenemend aantal scooters, steps, bakfietsen, Stints etc.

Lamers: ‘Die grote variëteit is mede te danken aan de innovatiekracht van de branche. Probleem is alleen dat die innovatie voor loopt op wetgeving en de daarbij passende infrastructuur.­ ­Idealiter zou de overheid de huidige wetgeving moeten loslaten en een ­integraal plan moeten ontwikkelen voor het inrichten van de openbare ruimte.’

Bijvoorbeeld op basis van ‘voertuig­ families’ vervolgt Boedijn. ‘Bij iedere voertuigfamilie, gebaseerd op snelheid, massa en afmeting, zou dan een maximaal toegestane snelheid horen.

Als sectie pleiten wij er voor om de ­binnenstad op deze manier toekomstbestendig te maken en een klimaat te scheppen dat het mogelijk maakt productinnovaties te kunnen ­ontwikkelen binnen de mogelijkheden van de wet.’

Veiligheid en recycling accu’s Op initiatief van sectie Fietsen is de RAI werkgroep Accu’s in het leven geroepen. Dit project, dat inmiddels is verbreed naar bijna alle secties van RAI Vereniging, ondersteunt leden bij het veilig vervoeren en opslaan van lithium-ion accu’s. De brandveiligheid is immers essentieel voor het imago van innovatieve producten als e-bikes, speed pedelecs en e-scooters. Het project ‘Veilig vervoer en opslag van li-ion accu’s kent een aantal doelstellingen, zoals: het realiseren van duidelijke wet- en regelgeving

SECTIE FIETSEN

‘ Sectie Fietsen wil een bijdrage leveren aan het leefbaar en bereikbaar houden van de ­binnensteden en de verkeers­ veiligheid bevorderen’

rondom het veilig vervoer en opslag van li-ion accu’s en het informeren van de consumenten over veilig gebruik van dit soort accu’s.

Voor het recyclen van fietsaccu’s heeft de sectie samen met Stibat een landelijk inzamelsysteem opgezet dat al enkele jaren succesvol draait.

Campagne fietsverlichting Om het belang van kwalitatief goede fietsverlichting zo goed mogelijk onder de aandacht te brengen, neemt sectie Fietsen deel aan de Landelijke Fietsverlichtingscampagne. In het verslagjaar vond de “Dag van Fietsverlichting” plaats op maandag 28 oktober. Niet toevallig na het weekend dat de wintertijd inging. In aanloop naar en op die dag zette een keur aan organisaties het belang van goede fietsverlichting voor de verkeersveiligheid speciaal in de schijnwerpers.

Een initiatief dat hierop aansluit is het Keurmerk Fietsverlichting, waarbij de branche de aandacht vestigt op de effecten die goede fietsverlichting heeft op veiligheid en comfort. In dit kader werd een campagne via de social media gevoerd gericht op de ouders van jongeren.

Lamers vindt wel dat de nadruk die verschillende media soms leggen op verkeersongevallen met de fiets in het juiste perspectief moeten worden geplaatst. ‘In absolute zin klopt het wel dat het aantal fietsongevallen toeneemt, maar we moeten ons ook goed realiseren dat er substantieel meer wordt gefietst.’

Fiets Awards Activiteiten die de fietsbranche als geheel jaarlijks in de schijnwerpers plaatsen en traditioneel veel media-aandacht genereren, betreffen de jaarlijkse verkiezing van de inmiddels vijf ‘Fietsen van het Jaar’ en de uitreiking van de Fiets Innovatie Awards. Tijdens de opening begin maart van de fietsbeurzen BIKE MOTION en E-Bike Xperience werd de Cortina Common verkozen tot Fiets van het Jaar 2019. In de categorie E-bike van het Jaar ging de Sparta M8b er met de prijs van door.Speed E-bike van het Jaar 2019 werd de Specialized VADO MEN 6.0.

De Cervélo S3 disc Ultegra en de Specialized EPIC MEN EXPERT CARBON EVO 29 werden uitgeroepen tot respectievelijk ­Racefiets en MTB van het Jaar.

Daarnaast werden twee Fiets Innovatie Awards uitgereikt, namelijk aan de Bromton Electric vouwfiets en aan de SRAM Red e TAP AXS van Junker; een versnellingssysteem en een ‘flattop’ ketting die met behulp van een app draadloos bedienbaar zijn.

8 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Draagvlak verbreden Gevraagd naar zijn ambities als nieuwe sectievoorzitter - hij volgde in 2019 Wouter Jager op - zegt Lamers zich in te gaan spannen om het draagvlak van de sectie als geheel te verbreden en zo de slagkracht te vergroten. ‘Dat kunnen we bereiken door niet alleen meer leden aan ons te binden, maar eveneens te werken aan een grotere diversiteit. Leden en potentiële leden moeten kunnen zien dat we als sectie relevant zijn voor hun business.’ Hij zegt zich te realiseren dat het vertrekpunt wat dat betreft goed is, want uit het recente ledentevredenheidsonderzoek komt naar voren dat sectie Fietsen met een 7,9 Behaalde resultaten het hoogst scoort. ‘Niet – De sectie was mede-­ alleen bij leden moeten initiatiefnemer van de we laten zien wat RAI leasefiets­regeling; Vereniging voor hen kan – Ondertekenaar van Tour de betekenen. Het is Force om te zorgen voor minstens zo belangrijk meer financiële ruimte en om de hoogwaardige aandacht voor de fiets; positie van de Neder– Initiatiefnemer van het landse fiets- en onderdeproject ‘Veilig vervoer en lenindustrie bij de overopslag van li-ion accu’s; heid en andere – Via de campagne fiets­ stakeholders onder de verlichting en het keurmerk aandacht te brengen. ­fiets­verlichting het belang Onze industrie staat synovan kwalitatief goede niem voor kwaliteit en ­fiets­verlichting onder de veel innovaties komen uit aandacht gebracht.

Nederland.’

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS

Eindelijk eerlijk betalen voor mobiliteit

Historische doorbraak in betalen naar gebruik In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er uiterlijk in 2024 een systeem van betalen naar gebruik komt. Dat betekent dat in het aanlooptraject de vaste autobelastingen (BPM en MRB) uiteindelijk worden afgeschaft en vervangen door een variabele heffing. Voorzitter Steven van Eijck spreekt van een historische zege voor RAI Vereniging die in dit besluitvormingsproces een leidende rol vervulde. ‘Een dergelijke ingrijpende herziening van het stelsel van autobelastingen is sinds de invoering van de Bijzondere Verbruiksbelasting in 1956 niet meer voorgekomen.’

Steven van Eijck, voorzitter sectie Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens: ‘Betalen naar gebruik plaveit de weg naar een ­toekomstbestendige mobiliteit’

D

e afschaffing van de vaste autobelastingen, waarbij automobilisten straks per gereden kilometer gaan betalen, sluit perfect aan bij de klimaatambities, zegt Van Eijck. ‘Het betekent 11 procent minder verkeer op de weg omdat mensen bewuster gaan rijden, het biedt een oplossing voor het fileprobleem, het zorgt voor een flinke reductie van de CO2-emissie én het is vooral eerlijker.

Veelrijders betalen meer en wie weinig op de weg zit minder.’

9 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Breed draagvlak Hij noemt het verheugend dat alle partijen, de leden van de Mobiliteitstafel, de gehele Mobiliteitsalliantie en zelfs de VVD, tot het inzicht zijn gekomen dat de invoering van betalen naar gebruik zowel maatschappelijk als politiek noodzakelijk is. ‘Ik ben hen daarvoor zeer dankbaar. Het plaveit bovendien de weg naar een toekomstbestendige ‘mobiliteit van morgen’, het thema van dit Jaaroverzicht.’

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS

‘ Een instabiel overheidsbeleid is funest voor de automarkt’

Een belangrijke reden voor de koerswijziging van het kabinet ten faveure van rekeningrijden wijt de sectievoorzitter mede aan het teruglopen van de belastinginkomsten. ‘Door de komst van elektrische auto’s (die geen BPM, MRB en accijns betalen) loopt de schatkist simpelweg langzaam leeg

Hand aan de kraan Sectiemanager Wijnand de Geus wijst er op dat het Klimaatakkoord zeker niet alleen een goednieuws show is. Het akkoord kent namelijk ook een aantal vervelende pijnpunten, zoals het openbreken van de Autobrief II. ‘Dat is voor de sector onacceptabel en schendt het vertrouwen in een betrouwbare overheid.’

In Autobrief II, die tot 2021 zou gelden, was bij wet afgesproken dat de bijtelling voor elektrische auto’s in 2020 op 4 procent zou blijven staan bij een plafond van 50.000 euro. Op basis van het Klimaatakkoord gaat de bijtelling in 2020 naar 8 procent bij een plafond van 45.000 euro. In 2021 gaat de bijtelling voor EV’s naar 12 procent bij een plafond van 40.000 euro. Daarnaast heeft de sectie veel moeite met het geïntroduceerde ‘hand aan de kraan’ principe dat de overheid kan gaan hanteren om zo jaarlijks de belastingtarieven voor elektrische auto’s te kunnen bijstellen afhankelijk van de verkochte aantallen en het budgettaire effect.

af van de CO2-uitstoot. Sinds 1 september 2018 zijn alle nieuwe auto’s in Europa onderworpen aan de nieuwe WLTP-testmethode die de oude ‘NEDC’ testmethodiek vervangt. Het gevolg van deze overgang is echter dat de gemeten CO2-waarde voor exact dezelfde auto op papier veelal hoger uitvalt en daarmee stijgt tevens de gemiddelde BPM per auto. Weliswaar wordt de BPM daarop gecorrigeerd per 1 juli 2020 maar het is nog maar zeer de vraag of dat budgetneutraal gebeurt.

Zowel RAI Vereniging als BOVAG zijn verontrust over de wijze waarop staatssecretaris Snel deze conversie vormgeeft. Mede daarom hebben beide branchevereniging een uitgebreid onderzoek laten uitvoeren door KPMG naar de stijging van de BPM als gevolg van de komst van de WLTP testmethodiek. Inmiddels heeft de Tweede Kamer besloten dat de staatssecretaris zijn huiswerk nog een keer moet overmaken, omdat er geen sprake is van budgetneutraliteit.

BPM vaststellingsmoment Een ander onderwerp dat de sectie voortvarend heeft opgepakt is de wens om tot een wijziging te komen van het zogenaamde BPM vaststellingsmoment. Een lastige en fiscaal technische discussie die importeurs al jaren bezig houdt, omdat onjuiste montage van accessoires of onderdelen door dealers, importeurs een ongewenste BPM naheffing kon opleveren. Gelukkig heeft de overheid ook ingezien dat de oude wetgeving vernieuwd moest worden. Het is verheugend om vast te stellen dat inmiddels is bevestigd dat hiervoor per 2021 een wetswijziging in de maak is.

Nieuwe emissietest

Onzekere markt

Terwijl is afgesproken de aanschafbelasting op auto’s geleidelijk af te bouwen blijft de BPM op dit moment nog andere negatieve bijwerkingen opleveren. De hoogte van de BPM hangt namelijk

De BPM is niet alleen een disruptieve factor in de WLTP. De afschaffing er van zou naar het oordeel van Van Eijck en De Geus, in de aanloop naar een systeem van betalen naar gebruik tevens een einde maken aan de voortdurende verstoring van de Nederlandse automarkt als geheel. Het afgelopen jaar werden een kleine 400.000 nieuwe auto’s verkocht, 11 procent minder dan in 2018. Beiden stellen vast dat dit volume jaarlijks, vanwege de hoge BPM, structureel onder druk staat, terwijl de parallelle import (die niet via het officiële handelskanaal loopt) per saldo groeit. Van Eijck maakt de vergelijking met buurland België dat op 11 miljoen inwoners jaarlijks 550.000 personenauto’s verkoopt. In Nederland ligt dat aantal met 17,5 miljoen inwoners bijna 150.000 stuks lager. ‘Er is op dit moment veel onzekerheid over de toekomst van de economie, het fiscale beleid, de pensioenen etc. Dat vertaalt zich in een afwachtende houding bij consumenten. Het ‘hand aan de kraan’ principe draagt zeker niet bij tot een herstel van het vertrouwen. Integendeel. Nog los van het feit dat elektrisch rijden voor de meeste particulieren überhaupt nog geen optie is, vanwege de hoge aanschafprijs. Zowel de automobilist als de branche hebben baat bij een stabiel beleid. Instabiliteit is funest voor de markt.’

‘ Het ADAS-convenant moet er toe leiden dat het gebruik van veiligheidsverhogende ­systemen binnen 3 jaar met minstens 20 procent toeneemt’

Wijnand de Geus

Sectiemanager ­Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens

10 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Private lease booming Een verschuiving die past in de beweging van bezit naar gebruik betreft de snelle opmars van private lease. ‘Die is absoluut

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS booming’, oordeelt De Geus. ‘Helaas is uit de statistieken van het RDC nog niet af te leiden welk aandeel private lease heeft in het totale leasesegment. Onze sectie heeft daarom het initiatief genomen om een registratiesysteem op te zetten dat de markt van private lease nauwkeurig in kaart brengt.’

Autonoom rijden Het pad naar autonoom rijden verloopt via de lijnen van geleidelijkheid. De invoering er van begint met de toepassing van systemen die dit mogelijk maken, zoals adaptive cruise control, brake assist, automatisch inparkeren en bijvoorbeeld lane departure warning. Beter bekend als Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Om de invoering van deze veiligheidsverhogende systemen te stimuleren en te zorgen voor adequate weten regelgeving heeft RAI Vereniging, samen met het ministerie van IenW, ANWB, BOVAG, FOCWA en diverse marktpartijen, het zogeheten ADAS-convenant gesloten. Met als doel, vervolgt De Geus, het gebruik van dergelijke systemen binnen 3 jaar met tenminste 20 procent te vergroten. ‘Het convenant stuurt bovendien aan op het verplichten van ADAS-systemen die een bewezen bijdrage leveren aan de verkeersveiligheid, duurzaamheid en doorstroming.’

Data-uitwisseling Van Eijck voegt hier aan toe dat data-uitwisseling cruciaal is om autonoom rijden naar een volgende fase te brengen.’Er is momenteel volop discussie gaande wie de eigenaar is van die data en met wie die wordt gedeeld. Vergeet daarbij niet dat een moderne auto al meer data genereert dan een Boeing 737. Het is het nieuwe verdienmodel voor de auto-industrie en daarmee voor ons een speerpunt voor de komende jaren. Tegelijkertijd is data een randvoorwaarde om de overgang naar betaald rijden per kilometer mogelijk te maken en vast te stellen waar iedere automobilist zich op welk moment bevindt.’

Mobiliteit van morgen Samenvattend concluderen Van Eijck en De Geus dat er voor 2020 tal van interessante uitdagingen in het verschiet liggen.

Centraal staat onder meer de overgang van betalen Behaalde resultaten naar gebruik. Andere – De sectie vervulde een zaken die de agenda leidende rol bij de invoering zullen domineren zijn: wat van een systeem van gaan de uitkomsten van betalen naar gebruik; het KPMG onderzoek voor – Aanpassing van de BPM de BPM betekenen? Komt wetgeving inzake het juiste er nu eindelijk een keer vaststellingsmoment een keer een stabiel – Het initiatief genomen om fiscaal beleid? En welke een registratiesysteem voor gevolgen heeft het de private leasemarkt op te Programma Aanpak Stikzetten; stof (PAK) voor de auto– ADAS-convenant gesloten branche? De mobiliteit om het gebruik van veiligvan morgen is wat hen heidsverhogende systemen betreft gisteren al in auto’s te vergroten. begonnen.

SECTIE MOTOREN

‘ Er is geen reden om niet op de ­motor te stappen’ De stedelijke bereikbaarheidsproblematiek in combinatie met vaak autoluwe maatregelen heeft er toe geleid dat een toenemend aantal consumenten de motorfiets als een serieus alternatief ziet: flexibel, efficiënt, compact, ruimte- en kostenbesparend en minder files. Dat zorgde mede voor een piek in de verkopen. De groeicapaciteit is aanzienlijk, zegt sectievoorzitter Martin Mulder. ‘Alle importeurs werken als collectief intensief samen om het motorrijden in brede zin te promoten en potentiële motorrijders te enthousiasmeren. Eigenlijk zijn er geen argumenten om de motor niet te pakken.’

M

arktontwikkelingen

De motorfietsmarkt had in 2019 de wind in de zeilen. Dankzij het gunstige economische tij werd een verkooppiek van ongeveer 14.000 eenheden bereikt. Een volume dat vergelijkbaar is met dat van 2009. Daarna daalden de verkopen onder invloed van de laagconjunctuur tot een dieptepunt van 9.244 nieuwe machines in 2009. Hoewel de afzetcijfers jaarlijks stijgen, blijven de verkoopaantallen van 16.000 tot 17.000 stuks ten tijde van de hoogtijdagen uit 2007 en 2008 voorlopig echter nog buiten bereik.

Mulder benadrukt dat niet alleen het verbeterde economische klimaat voor een opleving in de verkopen zorgde. ‘Eén van de drijfveren achter de grotere vraag betreft het element plezier.

Dat is iets dat iemand uitsluitend beseft zodra men daadwerkelijk op de motor stapt. Het is bovendien een hele bewuste manier van mobiliteitsbeleving die tegelijkertijd ontspanning biedt.’ Hij verwijst in dit verband naar een studie van de Stanford University in de V.S, die zelfs aantoont dat motorrijden een positieve invloed heeft op de gemoedstoestand (state-of-mind) van mensen.

‘ Onze kennis stellen we graag beschikbaar om oplossingen aan te reiken voor mobiliteitsvraagstukken in Den Haag’

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager Motoren

12 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Oplossing verkeersproblematiek Een andere factor die de aangetrokken populariteit van het motorrijden een duwtje in de rug heeft gegeven is de toenemende verkeersproblematiek en de drukte in steden. De sectievoorzitter zegt er van overtuigd te zijn dat de motorfiets bij alle mobiliteitsvraagstukken een rol gaat spelen. ‘Steeds meer forenzen zijn immers op zoek naar oplossingen in de strijd tegen files en parkeerproblemen. Een motorfiets blijkt dan al gauw een ideaal alternatief. En dat vertaalt zich in een oplopende belangstelling voor modellen die bij uitstek geschikt zijn voor dagelijks gebruik.’

De verkoop van gebruikte motoren stevende in het verslagjaar eveneens af op een record van circa 47.500 exemplaren, een plus van ruim 12 procent. Inmiddels rijden er in Nederland in totaal 747.700 motoren rond.

De slimme rijder is een motorrijder De sectie is er in 2019 volgens sectiemanager Martijn van ­Eikenhorst goed in geslaagd om de verschillende motormerken met elkaar te verbinden in het streven om de vele voordelen van het motorrijden bij zowel de consumenten als de politiek positief voor het voetlicht te brengen. Een onderdeel daarvan betrof het vervolg op de campagne ‘de slimme rijder is een motorrijder’.

Met als belangrijkste verschil met de editie van 2018 dat de campagne zich niet alleen richtte op efficiency en rijplezier, maar tevens werd uitgebreid met verkeersveiligheid.

In het eerste jaar bereikte de campagne meer dan 653.000 personen en namen 10.300 mensen deel aan de motorquiz. Tot de doelgroepen behoren de ruim half miljoen inactieve of ‘slapende’ motorrijders (Personen die wel een motorrijbewijs hebben, maar het afgelopen jaar niet meer hebben gereden); de één miljoen potentiële motorrijders (zij die geen motorrijbewijs hebben) en de ruim 600 duizend actieve motorrijders, waarvan slechts een klein deel de motor gebruikt voor het woon-werk­ verkeer.

Voor de campagne die vooral online wordt gevoerd zet de sectie verschillende communicatiemiddelen in. De spil blijft de website www.deslimmemotorrijder.nl met daarop relevante en nieuwe actuele content per doelgroep én een kennisquiz over motorrijden. Ter illustratie van de efficiencyvoordelen die de motorfiets biedt haalt Van Eikenhorst een onderzoek van Transport en Mobility Leuven aan. Daar uit blijkt dat als 1 op 10 auto­

SECTIE MOTOREN

meeste motorrijders kiezen voor woon-werkverkeer echter nog altijd voor de auto en gebruiken de motor vooral recreatief. Daar valt dus nog veel winst te behalen.’

Opschaling naar euro 5 Mulder en Van Eikenhorst noemen het beiden een hardnekkig misverstand al zou het aspect verduurzaming binnen de motorfietswereld minder prioriteit hebben. Dat is, vinden zij, een beeld dat op geen enkele manier klopt met de realiteit. Integendeel, betoogt Mulder: ‘de euronormen bij motorfietsen worden sneller opgeschaald dan in de auto-industrie. In 2020 gaat voor motorfietsen de euro 5 norm gelden. Voor alle duidelijkheid: die staat qua emissiewaarden exact gelijk aan de euro 6 norm voor personenauto’s.’

De inspanningen die de sector moet verrichten om aan die eisen te voldoen en de investeringen die er mee zijn gemoeid, zijn volgens hem groot. ‘We zijn in een periode van vier jaar van euro 3 naar euro 5 gegaan. Dat is een substantieel lagere lead-time dan die voor de autobranche gold. Bovendien is het een complexe exercitie. Een motorfiets is immers compact en de Martin Mulder, voorzitter sectie Motoren: ‘De euronormen bij motorfietsen worden sneller uitlaatgasverwerkende tech­opgeschaald dan in de auto-industrie’ niek die bij auto’s toepasbaar is past niet onder een motorfiets. Dit betekent dat er veel mobilisten overstapt op de motor, het aantal files met 40 geavanceerdere oplossingen nodig zijn om motorfietsen procent afneemt. ‘Een Belgische enquête onder motorrijders schoon te krijgen.’ bevestigt deze uitkomst en concludeert dat de gemiddelde tijdHij verwacht verder dat de elektrificering van motorfietsen winst ten opzichte van een auto circa 20 procent is. Dit heeft niet tussen nu en twee jaar een enorme vlucht zal nemen. Alle alleen een positief effect op de doorstroming, maar ook op de motormerken zijn hier mee bezig, vervolgt Van ­Eikenhorst. ‘Die luchtkwaliteit, omdat het verkeer minder lang stilstaat. De ontwikkeling wordt mede versneld door de komst van een

13 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE MOTOREN

nieuwe generatie accu’s die dankzij hogere capaciteit betere prestaties kunnen leveren.’

Progressie verkeersveiligheid Mulder noemt het jammer dat de beeldvorming op het gebied van verkeersveiligheid bij motorfietsen niet of onvoldoende strookt met de werkelijkheid. Terwijl de sector juist in een hoog tempo progressie boekt. ‘Nagenoeg alle te bedenken en verkrijgbare veiligheidsverhogende Advanced Driving Assistance Systems (ADAS) zijn op moderne motoren aanwezig.’

Daartoe behoren onder andere ABS, Cornering ABS (dat de motorfiets tijdens een noodstop in een bocht corrigeert) of ­Traction Control (dat het doorslippen van het achterwiel bij zowel gasgeven als het plotseling terugnemen van het gas voorkomt). Veel nieuwe machines zijn zelfs uitgerust met een zogeheten ‘weermodus’. Het gaat daarbij om verschillende programma’s die het rijgedrag van de motorfiets automatisch aanpassen aan de weersomstandigheden (droog of nat wegdek etc.).

Beeldvorming corrigeren Van Eikenhorst zegt er als sectie hard aan te werken om de verkeersveiligheidsperceptie rondom motorfietsen bij zowel de politiek als in het algemeen te corrigeren. ‘Het is beslist geen vervoersmodaliteit die stil is blijven staan, maar een geavanceerd hightech product. Het is een markt die om die reden een bovengemiddelde behoefte heeft aan goed geschoold personeel. Het aanbod van gekwalificeerde technici moet aansluiten

14 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

bij de snelle technologische veranderingen die de motorfiets doormaakt.’

In 2020 zal daarom de training Motorfietstechniek bij de ROC’s een verbeterslag ondergaan, laat hij weten. ‘Uitgangspunt is dat het lesmateriaal en de kennis bij docenten op niveau is. Verder zijn we, samen met de Tweewieler Academy, Stichting OOMT en BOVAG, bezig om de instroom van vakbekwaam personeel in de motorfietsbranche een impuls te geven.’

Samenvattend stelt Mulder vast dat de collectiviteitsgedachte, waarmee importeurs gezamenlijk de voordelen van motorrijden uitdragen, zich niet beperkt tot Nederland. ‘Dit gebeurt nadrukkelijk op een schaal die de landsgrenzen overschrijdt, met behulp van een internationaal netwerk dat beschikt over een brede expertise en know-how over alle relevante dossiers. En die kennis stellen we uiteraard graag beschikbaar om oplossingen aan te reiken voor mobiliteitsvraagstukken in Den Haag.’

‘ De elektrificering van motor­ fietsen neemt tussen nu en 2 jaar een enorme vlucht’

SECTIE RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY

‘ Veranderen zit in het DNA van de Nederlandse automotive industrie’ Het speelveld van de automotive industrie is de laatste jaren ingrijpend veranderd. Snelle technologieontwikkelingen, digitalisering en de klimaatdoelstellingen resulteren in een transformatie van de automotive industrie. Nieuwe verdienmodellen door nieuwe toetreders en nieuwe technologieën vereisen een groot aanpassingsvermogen van zowel autofabrikanten als hun toeleveranciers. ‘Wie in de automotive industrie streeft naar een leidende positie, moet bereid en in staat zijn zichzelf telkens opnieuw uit te vinden’, zegt sectievoorzitter Jan-Maarten de Vries.

O

m de toeleverindustrie daarbij in de volle breedte en diepte maximaal te kunnen ondersteunen zullen RAI Automotive Industry en RAI AutomotiveNL in 2020 samengaan in één sectie: RAI Automotive ­IndustryNL. RAI Automotive Industry vertegenwoordigt ongeveer 60 Nederlandse bedrijven met gezamenlijk 23.000 werknemers en een jaarlijkse omzet van ongeveer 10 miljard euro.

De sector omvat een grote verscheidenheid van toeleveranciers, zoals ontwikkeling en productiebedrijven van componenten en systemen, materialen, aandrijftechnologie, megatronics, ICT en specifieke diensten.

Megatrends De Vries stelt vast dat binnen de maakindustrie een aantal megatrends zichtbaar is. Verdienden autofabrikanten hun geld van oudsher met de verkoop van voertuigen en daaraan ­gelieerde financiële diensten, inmiddels resulteert de wedloop om big data in tal van mobiliteitsdiensten ‘Data wordt vertaald in informatie, waarmee vervolgens kennis wordt gegenereerd. En die kennis vormt in toenemende mate, naast uiteraard de verkoop van auto’s zelf, een aantrekkelijke bron van inkomsten.

Om toegang te krijgen tot die kennis zijn autofabrikanten en

Mondiale markt De elektrificering van het voertuigpark en nieuwe mobiliteitsdiensten zijn vooral een ontwikkeling in Europa, China en Noord-Amerika. In andere delen van de wereld, zoals het Midden Oosten en Afrika, is de roep om elektrificatie veel minder, beklemtoont sectiemanager Peter Derks. ‘Eenvoudigweg omdat de financiële middelen (koopkracht) ontoereikend zijn en er onvoldoende infrastructuur is om elektrische auto’s te kunnen opladen en onderhouden. Volgens onderzoeken zal de komende decennia wereldwijd het merendeel van auto’s en trucks uitgerust blijven met verbrandingsmotoren. Deze vaststelling is van belang omdat de Nederlandse maakindustrie meer dan 90 procent exporteert binnen Europa en naar de rest van de wereld.De ontwikkelingen in Nederland en Europa plaatsen in het bijzonder onze corporate leden altijd in het perspectief van de mondiale markt.’

15 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Jan-Maarten de Vries, sectievoorzitter RAI Automotive Industry: ‘Wie in de automotive sector leidend wil zijn, moet bereid en in staat zijn zichzelf telkens opnieuw uit te vinden’

SECTIE RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY daarmee de toeleverings­ keten genoodzaakt om nieuwe technologieën te ontwikkelen. Naast traditionele businessmodellen ontwikkelen nieuwe verdienmodellen, zoals car-sharing, zich in snel tempo.’

Integratie RAI ­AutomotiveNL Tegelijkertijd komen er nieuwe toetreders, zoals Google en Uber, die ­mobiliteitsdiensten gaan aanbieden, laat sectiemanager Peter Derks weten. ‘Dit soort branche­vreemde spelers voeren de concurrentiedruk verder op, waardoor autofabrikanten gedwongen worden zich op een relatief onbekend terrein te begeven, teneinde hun marktpositie te borgen. Precies op hetzelfde moment dat de overheid via wet- en regelgeving ingrijpende (duurzaamheids)inspanningen van de autobranche verlangt die het milieu ontzien.’

‘Veranderingen volgen elkaar in snel tempo op en zijn ingrijpender dan ooit’, vervolgt De Vries. ‘Daarom hebben we ons de vraag gesteld op welke manier de sectie de belangen van de leden in dit voortdurend veranderend speelveld zo goed mogelijk kan blijven behartigen. Dat vereist een heldere visie, duidelijke ambities en een eigentijdse strategie. Het besluit tot een integratie van RAI Automotive Industry met RAI AutomotiveNL vloeit hieruit voort.

Het samensmelten van beide secties in RAI Automotive

‘ Volgens de Global Innovation Index behoort Nederland tot de top 3 van meest innovatieve landen ter wereld’

16 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

I­ ndustryNL maakt het mogelijk de toeleverindustrie in de volle breedte en diepte ­optimaal te blijven bedienen.’

Boeien, binden, verbinden Derks verduidelijkt dat het aantal leden zowel in de breedte als in de diepte groeit. ‘Niet alleen het aantal partijen dat een rol gaat vervullen in de mobiliteitsmarkt breidt zich uit, maar ook het aantal gespecialiseerde ondernemingen. Het gaat er om daarin de juiste ledenbalans te vinden die past bij de huidige en toekomstige ontwikkelingen binnen de branche. Dat is cruciaal om de marktpositie van de sector te versterken. En het sluit aan bij de uitgangspunten van de sectie om dat te realiseren door alle interne en externe stakeholders te boeien, te binden, te verbinden en meer maatwerk te bieden.’

Een en ander impliceert volgens hem dat de sectie in de toekomst nog meer aandacht zal moeten hebben voor bedrijven die zich met micro-elektronica, software ontwikkelingen en wellicht logistieke activiteiten bezig houden.

SECTIE RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY

‘ Als sectie willen we de interne en externe stakeholders boeien, binden en verbinden om ­daarmee de marktpositie van de Nederlandse automotive industrie (inter)nationaal te ­versterken’

Peter Derks,

Sectiemanager RAI Automotive Industry

Nederland Innovatieland Niet zonder trots constateert De Vries dat Nederland volgens de Global Innovation Index behoort tot de top drie van meest innovatieve landen ter wereld. De voornaamste reden dat Nederland het verschil kan maken met de rest van de mobiliteitswereld vloeit naar zijn zeggen voort uit het feit dat verandering en samenwerking zijn verankerd in het DNA van de Nederlandse maakindustrie.

‘Nederland onderscheidt zich door een uitstekend ondernemersklimaat en een succesvolle samenwerking tussen het bedrijfsleven, overheid en onderwijs. Bovendien wordt Nederland niet gedomineerd door een eigen auto-industrie waardoor de toe­­ leverindustrie meer bewegingsvrijheid heeft. Dit resultaat is een innovatiekracht die niet onopgemerkt blijft in de rest van de wereld.’

Intensievere ­samenwerking Om de leden zo goed mogelijk van dienst te zijn, heeft RAI ­Automotive IndustryNL programmalijnen ontwikkeld, zoals

17 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

smart mobility, green mobility, internationalisering, manufacturing & materials, human capital en worden op strategisch, ­operationeel en innovatie niveau activiteiten en initiatieven aangeboden, zoals masterclasses, workshops, business clubs, inspiratiebijeenkomsten, studiereizen en handelsmissies, ­technologiepresentaties bij autofabrikanten, semiBehaalde resultaten nars, beurzen en match– Om de toeleverindustrie in making events. De de volle breedte en diepte verschillende program­optimaal te blijven bedienen ma’s en activiteiten vindt in 2020 een integratie sluiten in hoge mate aan plaats van RAI Automotive bij die van koepelorganiIndustry en RAI Automotisatie CLEPA in Brussel. veNL in RAI Automotive Tenslotte zet RAI AutoIndustryNL; motive IndustryNL in op – Om de juiste partijen met een nog intensievere elkaar te verbinden biedt de samenwerking met de sectie op een drietal Europese zuster­ niveaus programma’s aan: organisaties. ­strategische, operationele ‘Op die manier en innovatieve; verwachten wij kleine en – De samenwerking met middelgrote partijen – de buitenlandse koepels en Small and Medium enter­zusterorganisaties geïntenprises (SME’s) – een intersiveerd; nationaal podium te – Profilering sector met kunnen geven om hun collectieve stands op belangen nog beter voor buitenlandse beurzen. het voetlicht te brengen’, besluit De Vries.

SECTIE SCOOTERS Scooterbranche vergroent in sneltreinvaart

‘ De politiek zou de brom/snorfiets moeten omarmen’ Al sinds 2017 is de branche gestopt met het leveren van Euro 2-tweetact scooters, een jaar vóórdat dit wettelijk werd verplicht. In het Klimaatakkoord heeft de industrie afgesproken dat vanaf 2025 uitsluitend nog nieuwe elektrische snorfietsen worden verkocht. Een segment dat ongeveer 70 procent van de totale markt omvat. De sector bewijst daarmee daadkrachtig en in lijn met de overheidsdoelstellingen te vergroenen, zegt sectievoorzitter Alex van den Hoff. ‘De politiek zou de snor/bromfiets eigenlijk moeten omarmen. Het is een vervoermiddel dat uitstekend past in het verduurzaamheidsbeleid en bovendien een serieuze rol vervult als volwaardige vervoersmodaliteit.’

M

arktontwikkelingen

In het verslagjaar was een opmerkelijke verschuiving waarneembaar in de verschillende verkoopsegmenten. Terwijl de afzet van snorfietsen significant daalde nam de vraag naar bromfietsen fors toe. Van den Hoff stelt vast dat de totale markt puur statistisch gezien in 2019 lijkt te zijn gegroeid vergeleken met een jaar eerder. Dat is volgens hem een misvatting omdat feitelijk, als gevolg van de uitfasering van Euro 2–tweetact scooters eind 2017, een substantieel deel van de verkopen naar voren is getrokken. ‘Wat in 2017 extra werd verkocht ging ten koste van het afzetvolume wat normaliter in 2018 zou moeten zijn geregistreerd. De cijfers uit 2019 zijn dus in werkelijkheid minder rooskleurig wanneer je ze met de ‘kunstmatig’ lage markt uit 2018 vergelijkt.’

Aarzelende consument De belangrijkste oorzaak voor de krimp schrijft hij toe aan de twijfelende consument die, vanwege de voortdurende discussie over de plek op de weg van de snorfiets en het verplicht dragen

‘ De scootersector elektrificeert sneller dan de autobranche’

van een valhelm, geen duidelijke keuze kan of durft te maken.

‘Het locale beleid van Amsterdam, dat 20 procent van de snorfietsverkopen vertegenwoordigt, en dat als enige stad pilots heeft lopen om de snorfiets op bepaalde plekken naar de rijbaan te verplaatsen, is daarin leidend.’

Het segment van de motorscooter, hoewel relatief beperkt, verbeterde wel aanzienlijk. Enerzijds omdat oudere motorrijders, die minder behoefte aan een snelle machine hebben, dit product als een comfortabel alternatief zien. Tegelijkertijd schakelen steeds vaker berijders van brom/snorfietsen, die over een A-rijbewijs beschikken en die hun buik vol hebben van de hele discussie over de 25 en 45 km/u segmenten, over op de motorscooter.

Nieuwe mobiliteitsvormen Sectiemanager Martijn van Eikenhorst noemt het verheugend dat, hoewel de helmplicht nog wel als een soort zwaard van Damocles boven de markt hangt, op politiek niveau de rust en realiteitszin rondom de snorfiets gelukkig enigszins is teruggekeerd. Hij wijst er op dat met de komst van allerlei nieuwe mobiliteitsvormen, die in de categorie ‘Bijzondere Bromfiets en light electric vehicles (LEV’s)’ vallen, wettelijke kaders nog lang niet goed zijn gedefinieerd. Waar nog wel eens aan wordt voorbij gegaan is dat een snorfiets een volstrekt legaal product is.

‘De snorfiets voldoet aan alle mogelijke typegoedkeurings- en homologatie-eisen en alle denkbare technische aspecten, zoals remmen, verlichting en is onderworpen aan een kentekenplicht voor handhaving. Dat men in het verleden kritisch is geweest op uitstoot en gedrag is begrijpelijk, maar het is echt tijd om naar de toekomst te kijken nu de verduurzaming van de brom -en snorfiets volop gaande is.’

Scooter Recycling Nederland

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager Scooters

18 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

De industrie investeert al jaren in het verantwoord recyclen van de brom- en snorfiets via SRN. SRN is een privaat initiatief dat naast slopen in eigen beheer meer vat probeert te krijgen op het ­verantwoord demonteren van brom- en snorfietsen. Hiermee neemt een belangrijk deel van de importeurs zijn verantwoordelijkheid en draagt bij aan de circulaire economie. De komende

SECTIE SCOOTERS

Alex van den Hoff, voorzitter sectie Scooters: ‘IenW beschouwt RAI Vereniging als een autoriteit en als raadgevende organisatie voor toekomstige wetgeving’

jaren hopen we SRN verder uit te breiden met meer inzamelpunten in Nederland. Dit jaar is er een media campagne gestart en de website https://scooterrecyclingnederland.nl is volledig vernieuwd. SRN is een initiatief van RAI Vereniging en BOVAG.

Op het politieke netvlies Voor de politiek zou dit reden moeten zijn om de snorfiets meer te koesteren, vervolgt Van den Hoff. ‘Gelukkig begint dat besef door te dringen bij IenW. Dat is in hoge mate de verdienste van sectie Scooters geweest. We staan inmiddels echt goed op de kaart.

IenW beschouwt RAI Vereniging als een autoriteit waar men terecht kan voor heldere feiten en als een raadgevende branche-

19 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

organisatie voor toekomstige wetgeving.

Dat is van cruciaal belang met de komst van talloze nieuwe productoverstijgende mobiliteitsvormen. De vraag die dan namelijk opdoemt luidt: hoe gaan we die voertuigen in de toekomst beoordelen? Op basis van technische kwaliteiten of op basis van gewenst gedrag van de berijder?’

De sectievoorzitter blijft er op hameren dat in zijn overtuiging het gedrag leidend moet zijn voor de wijze waarop iemand zich door het verkeer verplaatst en niet het voertuig zelf. ‘Het zou voor het voertuig niet uit moeten maken of iemand met een Ferrari van 500 pk, een Kia Picanto van 60 pk of een Aprilia motorfiets van 200 pk over een 80 kilometer weg rijdt: 80 is the limit! Eigenlijk is het vreemd dat bij de zwaardere voertuigcategorieën de in een gebied geldende snelheid in combinatie met een gedragscode en adequate handhaving wel leidend zijn en dit principe voor lichte voertuigen niet geldt.’

Een en ander laat volgens hem echter onverlet dat alle voertuigen die onder de lichte categorie zouden komen te vallen uiteraard wel zullen moeten voldoen aan een aantal technische vereisten die ­gehomologeerd en gekeurd zijn. ‘Dit om te voorkomen dat iedere willekeurige speelgoedfabrikant iets op de markt kan brengen dat niet deugt.’

Snelle vergroening

Evenals in veel andere sectoren is de overgang naar zero emissie binnen de bromfiets/scooterbranche volop gaande. Sterker nog: de scooterbranche vergroent in hoog tempo. Steeds meer berijders kiezen bij de aanschaf voor een elektrische variant, beklemtoont Van Eikenhorst. Hij rekent voor dat ongeveer 6.400 nieuw verkochte scooters in 2019 voorzien waren van een elektrische aandrijving. Dat komt neer op een marktaandeel van zo’n 15 procent. ‘De scootersector elektrificeert daarmee sneller dan de autobranche waar dit gemiddelde op 9 procent ligt.’

Vooral de elektrische snorfiets, inmiddels goed voor een aandeel van ruim 10 procent in de nieuwverkopen, is in trek.

Voor bromfietsen bedraagt dit aandeel momenteel bijna 5

SECTIE SCOOTERS

‘ De moderne scooter past prima in een effectief klimaat- en milieubeleid’

procent. Met name in grote steden is de populariteit van e-brommers en snorfietsen hoog. In Amsterdam, waar sinds 2017 een milieuzone voor scooters geldt, ligt het aandeel elektrisch zelfs op 21,8 procent. Gevolgd door Den Haag (9,0%), Rotterdam (9,6%) en Utrecht (11,5%).

Zero emissie De scooterbranche laat volgens Van den Hoff duidelijk zien haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen en is een voorbeeld van hoe in hoog tempo wordt gewerkt aan schonere lucht, een beter klimaat en minder geluidsoverlast. ‘De moderne scooter past daarmee prima in een effectief klimaat- en milieubeleid. Niet voor niets heeft de sector in het Klimaatakkoord voor de snorfiets afgesproken dat vanaf 2025 alleen nog nieuwe elektrische modellen worden verkocht. Vergeet daarbij niet dat de snorfiets bijna 70 procent van de totale markt omvat.’

Bovendien wordt de komende jaren ook versneld overgestapt naar schonere benzine scooters. Zo geldt voor alle nieuwe scooters sinds 2017 de strenge Euro 4 emissienorm en schakelt de sector in 2020 alweer over naar de nog strengere Euro 5 norm.

Van den Hoff plaatst hierbij wel de kanttekening dat deze ontwikkeling geleid heeft tot onevenredig hoge investeringskosten. ‘Die drukken immers relatief zwaar op de veel lagere productievolumes in onze sector, in vergelijking met de autobranche. Daar komt nog bij dat de autobranche over veel meer technische capaciteit beschikt en een aanzienlijk langere leadtime was gegund voor het emissietraject.’

Toekomstbestendige branche In welke richting de markt zich in 2020 en daarna zal bewegen blijft vooralsnog koffiedik kijken, oordeelt Van den Hoff. ‘Veel zal afhangen van het al dan niet invoeren van een helmplicht voor de snorfiets. Dat zal een grote impact hebben op de keuzes die de consument maakt. Als het voor de groep tot pakweg 60 jaar dan geen toegevoegde waarde meer heeft om 25 km/u te rijden, zal men waarschijnlijk overstappen op de bromfietsvariant (45 km/u) of het segment volledig verlaten. Komt die helmplicht er niet, dan zou dat juist een boost kunnen geven aan het snorfietssegment.’

Samenvattend stelt hij vast dat hij het als sectievoorzitter als zijn primaire taak beschouwt om er voor te zorgen dat de sector economisch gezond is en blijft. ‘Vervolgens willen we uiteraard een solide en constructieve bijdrage leveren aan de totstand­ koming en de verfijning van regelgeving die de branche toekomstbestendig maakt en houdt. Dit betekent in mijn optiek dat de traditionele indeling in lichte voertuigcategorieën (snorfiets, bromfiets, step etc.) zal moeten worden losgelaten en die te vervangen voor een overkoepelende verzameling van producten met eenduidige gedragsnormen.’

20 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

Transportsector op weg naar zero-emissie Een van de grote uitdagingen waar de transportbranche in 2019 voor stond was om een bijdrage te leveren aan de uitwerkingen van het Klimaatakkoord. De sectie nam hiervoor actief deel aan de zogeheten ‘Logistieke Tafel’, als onderdeel van de Klimaattafel. Dit leidde uiteindelijk tot een compromis over de invoering van zero emissie zones voor stadslogistiek.

Verder komt er binnenkort concept wetgeving die moet leiden tot een kilometerheffing voor vrachtwagens zoals al eerder in het regeerakkoord was afgesproken. Een maatregel die volgens sectiemanager Wijnand de Geus direct gevolgen heeft voor het aantal gereden kilometers en dus ook onmiddellijk CO2-winst oplevert.

Wijnand de Geus, Sectiemanager Zware Bedrijfswagens: ‘Het is voor de branche cruciaal dat de overheid substantiële middelen ter beschikking stelt om de logistiek te v­ erduurzamen.’

H

oewel de sectie positief is over de invoering van een vrachtwagenheffing, teneinde zowel de klimaatdoelen te halen als de doorstroming te bevorderen, zijn er ook kanttekeningen bij het wetsvoorstel geplaatst. Met de branche is namelijk afgesproken dat de opbrengsten van de heffing minus de inningskosten ten goede zouden komen aan de verduurzaming van de transport­ sector, zegt De Geus. ‘Denk aan subsidie voor e-trucks en laad­

21 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

infrastructuur. De vraag is dus of er na aftrek van de uitvoeringskosten en andere zaken wel voldoende geld overblijft voor investeringen en innovatie in verduurzaming. En naar wie vloeien de opbrengsten van die heffing eigenlijk toe? Naar uitsluitend de transportsector of ook naar andere modaliteiten, zoals scheepvaart en het spoor?’

Een politiek probleem dat daarbij opdoemt is dat het niet is toegestaan om belastinginkomsten te ‘oormerken’.

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

‘Voor de branche is het echter cruciaal dat de overheid substantiële middelen ter beschikking stelt om de logistiek in de sector te verduurzamen. Zo is het afgesproken ten tijde van het ­Regeerakkoord en daar houden wij de regering aan. Na een consultatieronde met vertegenwoordigers van de truckmerken zijn alle aanbevelingen en bezwaren in een position paper bij de overheid neergelegd.’

Zero emissie zones stadslogistiek Aan de Logistieke Tafel werd een compromis bereikt over de invoering van zero emissie zones voor de stadslogistiek. Dit betekent dat er in Nederland in 2025 uiteindelijk 30 tot 40 van dergelijke zones moeten komen, waarbij vrachtwagens en bestelbussen alleen nog emissieloos de stad in én uit mogen. De Geus kwalificeert dit als een behoorlijk ingrijpende maatregel, aangezien dit segment nog volop in ontwikkeling is en er op dit moment nog weinig (betaalbare) elektrische of plug-in trucks of bestelbussen op de markt zijn.

Hij verwacht overigens niet dat dit besluit leidt tot een massale elektrificering van de trucksector. ‘Afhankelijk van de grootte van die zero emissie zones, zullen transporteurs gaan inves-

teren in technieken en aanpassing van hun distributiesysteem die het beste aansluiten bij hun vervoersprestaties. Er zullen allerlei tussenoplossingen komen in de vorm van hybride systemen om ‘the last mile’ in binnensteden uitstootloos te kunnen afleggen.’

5.000 e-trucks in 2025 In het klimaatakkoord is vastgelegd dat er in Nederland in 2025 tenminste 5.000 elektrische trucks zouden moeten rondrijden.

Dat is volgens De Geus een behoorlijk ambitieus streefcijfer.

‘Wij zijn positief kritisch. Het is evident dat de omschakeling van fossiele naar hernieuwbare brandstoffen noodzakelijk is.

De inzet van low emission trucks levert daarbij veel milieuwinst op en biedt de branche als geheel kansen om de ecologische footprint te reduceren. Voorwaarde is wel dat dit gebeurt onder de juiste omstandigheden.’

Hij noemt het positief dat de overheid daarbij gaat helpen via subsidies voor de aanschaf van elektrische- en plug-in trucks, maar twijfelt er aan of dit voldoende is. ‘Vergeet niet dat de aanschafprijs van een e-truck een factor 3 hoger ligt vergeleken met een conventioneel voertuig, terwijl de actieradius fors lager

‘ Er komen in 2025 zo’n 30 tot 40 emissie zones voor stadslogistiek’

22 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

is. Bovendien heeft de branche weinig tot geen ervaring met elektrisch rijden. ­Chauffeurs moeten anders worden opgeleid, er moet voldoende laadinfra in steden komen en ga zo maar door. Het is en wordt voor iedereen een ontwikkelingsreis.’

Marktontwikkelingen

Behaalde resultaten – Bijdrage geleverd aan de uitwerkingen van het Klimaatakkoord, resulterend in een wetsvoorstel kilo­ meterheffing voor vracht­ wagens en de invoering van zero emissie zones voor de stadslogistiek; –S amen met RAI ­CarrosserieNL gewerkt aan CO2-grenswaarden voor de gehele truck-trailer­ combinatie (VECTO- Tool).

Met een verkoopvolume van ruim 17.000 zware trucks (+ 4%) heeft de branche een prima jaar achter de rug, stelt de Geus vast.

Wel ziet hij de eerste regenwolken aan de staalblauwe hemel opdoemen. ‘De economische motor begint een beetje te haperen.

Diverse truckregistraties zijn in 2019, mede vanwege de onzekerheden over de Brexit, naar voren gehaald. Ik blijf optimistisch gestemd, maar de marktomstandigheden worden wel wat lastiger.’

CO2-uitstootnormen trucks Een maatregel die eveneens grote impact heeft op de bijdrage die de transportbranche kan leveren aan het behalen van de klimaatdoelen is dat Europa, naar analogie van personenauto’s, eisen heeft gesteld aan de maximale CO2-uitstoot van nieuwe trucks. Sinds juli 2019 is begonnen met het meten van de

23 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

CO2-uitstoot van alle nieuw verkochte vrachtwagens. Na afloop van dit ijkjaar zal het gemiddelde als basis dienen om tot 2030 de CO2-uitstoot met 30 procent te verminderen.

De Geus: ‘Dat is echt een pittige reductie. Bij moderne diesels is er immers nog hooguit enkele procenten brandstofefficiency te behalen. De toevoeging van een serie e-trucks aan het programma van een vrachtwagenbouwer kan dit gemiddelde echter wel omlaag brengen.’

VECTO-Tool

In het kielzog hiervan werd hard gewerkt aan het ontwikkelen van CO2-grenswaarden voor de gehele truck- trailercombinatie. Met behulp van een speciaal ontwikkeld rekenprogramma, genaamd Vehicle Energy Consumption Tool (VECTO), worden het brandstofgebruik en de CO2-uitstoot van de totale voertuigcombinatie gemeten, waarna het voertuig een milieulabel mee krijgt. De sectie werkt hierbij nauw samen met RAI CarrosserieNL. Samenvattend oordeelt de Geus dat de transportsector op tal van terreinen actief is en grote inspanningen verricht om voertuigen zo zuinig en schoon mogelijk te maken. ‘We zijn echt op weg naar zero emissie, al moet er nog wel het nodige gebeuren.’

SECTIE RAI AUTOMOTIVENL

‘ Werken aan een sterke basis voor de toekomst’ Als clusterorganisatie voor de Nederlandse automotive industrie profileert RAI AutomotiveNL zich als een krachtig platform bij zowel OEM’s, automotive toeleveranciers, service providers, kennisorganisaties en overheden om de branche als geheel maximale ondersteuning te bieden. Dat heeft zich afgelopen jaar vertaald in een versterking van de innovatiebasis en een groot aantal internationale activiteiten. Leo Kusters, Managing director van de sectie, stelt vast dat de automotive markt volop in beweging is. ‘Om de slagkracht verder te vergroten zal in 2020 de integratie tussen RAI AutomotiveNL en RAI Automotive Industry zijn beslag krijgen.’

K

usters noemt het besluit tot samenvoeging van RAI AutomotiveNL met RAI Automotive Industry in de nieuwe sectie RAI Automotive IndustryNL een van de belangrijke wapenfeiten uit 2019. ‘Daardoor ontstaat namelijk één krachtig platform met ruim 200 leden die gezamenlijk een jaarlijkse omzet van circa 20 miljard Euro genereren. Onze ambitie is om het aantal leden de komende jaren nog verder te laten groeien. Voor 2020 is inmiddels een gezamenlijk programma ontwikkeld voor de leden van beide secties met een aantal bestaande, maar ook nieuwe ingrediënten.’

Vijf pijlers Als belangenbehartiger van de Nederlandse automotive industrie ligt het accent van de sectie op het stimuleren van innovatie en het nationaal en internationaal verbinden van partijen. Binnen de toeleverketen zijn vijf dominante pijlers waarneembaar die van invloed zijn op de business van ondernemingen: Smart Mobility, Green Mobility, Productietechnologie en Materialen (nieuwe materialen, circulariteit en geautomatiseerde en flexibele productieprocessen), Human Capital en Internationalisering.

De Managing director signaleert een aantal ontwikkelingen die in 2019 flink hebben bijgedragen aan de dynamiek in de (toekomstige) markt, zoals de trend tot het verduurzamen van de aandrijflijn. ‘Die beperkt zich niet uitsluitend tot het elektrificeren van voertuigen, maar ook tot een verschuiving van fossiele naar hernieuwbare brandstoffen. Denk daarbij aan alternatieve brandstoffen (e-fuels) en waterstof.’

Verschuivend speelveld Andere factoren die steeds meer verschuivingen van de schaakstukken op het speelveld veroorzaken zijn volgens Kusters het toetreden van nieuwe spelers, de voortschrijdende auto­ matisering en robotisering van de productieprocessen en de toenemende opmars van Advances Driver Assistance Systems (ADAS) die steeds meer rijtaken van de bestuurder gaan ­overnemen en uiteindelijk moeten leiden tot autonoom rijden.

‘Stuk voor stuk bewegingen die de urgentie om de leden van RAI AutomotiveNL en RAI Automotive Industry voortaan met een nog krachtiger uniform platform te ondersteunen. Want, zoals het thema van dit Jaaroverzicht al aangeeft, “Mobiliteit van morgen start vandaag.”’

Aanjager innovatie Het beleid van de sectie concentreerde zich in het verslagjaar op de dominante factoren die het werkterrein van de achterban direct beïnvloeden en dus synchroon lopen met de vijf hiervoor genoemde pijlers. Het is evident dat op het gebied van Green Mobility het Klimaatakkoord een cruciale rol speelt. ‘Als aanjager van innovatie maakt RAI AutomotiveNL zich er hard voor om te bewerkstelligen dat er voldoende aandacht is voor de inspanning en de (realistische) doorlooptijd die innovatieproLees verder op pagina 26

24 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE RAI AUTOMOTIVENL

‘Er zijn flinke stappen gezet in het verstevigen van de ­internationale activiteiten’

Leo Kusters, Managing director RAI AutomotiveNL: ‘In 2020 krijgt de integratie van RAI AutomotiveNL met RAI Automotive Industry in de sectie RAI Automotive IndustryNL zijn beslag’

25 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE RAI AUTOMOTIVENL Vervolg van pagina 24 cessen en de omzetting naar productie vergen’, zegt Kusters.

Hij beklemtoont dat binnen het item Smart Mobiliteit de rol van data en artificial intelligence een hoge vlucht aan het nemen is.

Om meer grip te krijgen op de hoogwaardige datastromen heeft de sectie vorig jaar samen met een aantal marktpartijen het initiatief genomen tot het opzetten van een kennis- en innovatieprogramma dat op termijn autonoom rijden mogelijk moet maken.

Inmiddels is dit programma onder de naam ‘International Connected Automated Driving Initiative’ (ICADI) gestart.

De transitie naar elektrisch rijden heeft er toe geleid dat de belangstelling voor lichtgewicht producten nog meer is toegenomen. Dit betekende dat de sectie binnen het onderwerp ‘Productietechnologie en Materialen’ bijvoorbeeld veel aandacht heeft besteed aan het samenwerken bij de (geautomatiseerde) toepassing van gewicht reducerende materialen, waaronder composieten.

Internationalisering Een van de speerpunten binnen de sectie is het op de kaart zetten, positioneren en promoten van Nederland als innovatief automotive productieland. In 2019 zijn flinke stappen gezet in het verstevigen van de internationale activiteiten, vervolgt Kusters. Zo gaf RAI AutomotiveNL in mei acte de présence met 38 deelnemende publiek-private partijen op het Electrical Vehicle Symposium & Exhibition (EVS) in Lyon.

In juni stond het European ITS Congres in de Brainportregio­ ­Eindhoven-Helmond op het programma waar de sectie tal van buitenlandse delegaties ontving. In dezelfde maand werd een succesvolle ‘co-innovation’ dag binnen het Technocentre van Renault in Parijs georganiseerd met deelname van 24 Nederlandse bedrijven. Een uiterst vruchtbaar initiatief dat in september resulteerde in een tegenbezoek van een deel van het management van de afdeling strategische innovatie van Renault bij een aantal leden van RAI AutomotiveNL. In juli trad RAI AutomotiveNL op als mede-organisator van ROAD2019, samen met Brainport Eindhoven en de TU/e, een event met de focus op de toepassing van autonoom rijden. Eind oktober vond in het Mikrocentrum in Veldhoven het zeer succesvolle symposium “Technology for Automotive” plaats waar zo’n 600 professionals uit Automotive en High Tech wereld elkaar ontmoetten.

Levenslang leren Tot slot brengt Kusters het onderwerp Human Capital ter sprake dat kan worden beschouwd als de som van de kennis, competenties, sociale en persoonlijke vaardigheden die medewerkers bezitten en waarmee een organisatie economische waarde kan realiseren. In dat kader is RAI AutomotiveNL nieuwe activiteiten gestart. ‘De behoefte aan goed geschoold technisch personeel binnen de Nederlandse automotive sector is en blijft nu eenmaal onverminderd groot. Niet alleen als gevolg van de bewegingen die gaande zijn in de mobiliteitsmarkt als geheel, maar tevens vanwege de inspanningen die het bedrijven kost om hun inter­ nationale toppositie te kunnen handhaven. Dan gaat het niet alleen om nationaal opleiden of internationaal werven, maar ook om een leven lang leren.’

26 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Behaalde resultaten – Met de samenvoeging van RAI AutomotiveNL en RAI Automotive Industry ontstaat een nieuwe krachtige sectie; – Er is een integraal programma ontwikkeld voor de leden van beide secties; – Er is begonnen met het ontwikkelen van innovatie­ trajecten op het gebeid van duurzame mobiliteit (over de grens van de sector heen) in het verlengde van het klimaatsakkoord; – Het initiatief genomen voor het opzetten van het kennisen innovatieprogramma ‘International Connected ­Automated Driving Initiative’(ICADI), dat in 2019 is gestart; – Het aantal internationale activiteiten uitgebreid en ­verstevigd; – Deelname aan het project TALCOM gestart, een project gericht op het levenslang opleiden van werknemers in de Nederlandse automotive sector.

SECTIE RAI CARROSSERIENL

‘Zo dicht mogelijk bij de leden staan’ Deze uitspraak is vaak te horen bij verenigingen. Sectie RAI CarrosserieNL tracht hier echter op een eigenwijze manier invulling aan te geven. De sectie onderscheidt zich door de leden actief te betrekken bij alle activiteiten en hen een zo breed mogelijk dienstenpakket aan te bieden, zegt voorzitter Steven Heersma. Illustratief voor die aanpak noemt hij het succes van de ReinigingsDemoDagen (RDD)’. ´Het geheim van die geslaagde formule is dat deze vakbeurs volledig voor en door onze leden is georganiseerd. Zij hebben inmiddels groen licht gegeven voor de lustrumeditie van de RDD in 2021.´

S

ectie RAI CarrosserieNL vertegenwoordigt ruim 300 leden die in de meest uiteenlopende segmenten actief zijn. Hun speelveld strekt zich uit van bussen, trailers, reinigingsvoertuigen, carrosserieën, laad/ en losmiddelen, bestelwagens, aangepaste voertuigen, componenten tot en met brommobielen. Dit betekent dat de sectie voortdurend op meerdere borden tegelijkertijd moet schaken en niet alleen scherp moet acteren op veranderende wet/ en regelgeving, maar de achterban tegelijkertijd praktische handvatten moet aanreiken ter ondersteuning van hun bedrijfsvoering.

Marktontwikkelingen De sector kan volgens sectiemanager Remco Tekstra terugkijken op een prima jaar, waarbij de verkoop van zware bedrijfsvoertuigen met ongeveer 2 procent groeide en het lichte segment tot 3,5 ton een plus van circa 3 procent noteerde. Hij constateert wel dat de hectiek zoals die zich in 2018 manifesteerde er nu een beetje af is.

‘De markt is in een wat rustiger vaarwater gekomen. De eerste tekenen van stabilisatie zijn zichtbaar wat veel ondernemingen weer wat ruimte geeft om hun bedrijfsprocessen te optimaliseren.’

ReinigingsDemoDagen Een evenement waarmee de sectie in het afgelopen jaar opnieuw het verschil wist te maken betrof het organiseren van de ReinigingsDemoDagen op 5 en 6 juni. Het evenement dat inmiddels bekend staat als ‘the Steven Heersma, voorzitter sectie RAI CarrosserieNL: ‘De sectie werkt vooral aan place to be’, waar exposanten hun laatste oplossingen die voor de leden hanteerbaar en uitvoerbaar zijn.’ technologieën, trends en ontwikkelingen tonen, trok 2.750 vakbezoekers, 10 procent meer dan in 2017, en kreeg als rapportcijfer een 8,0. ‘Dat is honderd procent de verdienste van onze leden, weg naar de RDD weet te vinden en het event als een huis staat.’ oordeelt Tekstra. ‘Alleen hun inbreng en participatie heeft er De ReinigingsDemoDagen richt zich met name op vertegenwoorvoor gezorgd dat zo ongeveer iedereen in de reinigingswereld de digers van gemeentelijke reinigingsdiensten, provincies, water-

27 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE RAI CARROSSERIENL

‘ RAI CarrosserieNL is er in geslaagd een overgangs­ regeling voor de BPM ­teruggave van rolstoelbusjes te realiseren’

aangezien iedere Europese voertuigfabrikant nog altijd wordt afgerekend op zijn totale CO2-uitstoot. Om er voor te zorgen dat dit hele traject voor de leden hanteerbaar en uitvoerbaar blijft, heeft RAI CarrosserieNL in nauwe samenwerking met de RDW een overgangsperiode kunnen realiseren, waarin alle partijen nu ervaring met de WLTP-testmethodiek kunnen opdoen. De vervolgstappen zijn dat de sectie vinger aan de pols houdt opdat er voor onze leden een werkbare situatie blijft bestaan.’

BPM teruggaaf rolstoelbussen

Tom van Steijn Sectiemanger RAI CarrosserieNL

schappen, afvalverwerkers of andere aanverwante bedrijven.

Het afgelopen jaar werd gekozen voor een geheel nieuwe locatie centraal in Nederland: het Nationaal Militair Museum in Soest dat gelegen is in het park Vliegbasis Soesterberg.

De 17 initiatiefnemers van de RDD, het voltallige beursteam en het bestuur van de Stichting ReinigingsDemoDagen kwalificeerden de 9e editie in termen als ‘verrassend, verfrissend, ­laagdrempelig, professioneel, centraal gelegen en uitstekend.’

In totaal toonden 88 deelnemende exposanten in Soest welke ‘smart’ oplossingen zij te bieden hebben en wat de laatste trends op reinigingsgebied richting de toekomst zijn. Tekstra: ‘de beurs kenmerkte zich door hoogwaardige bezoekers, een breed aanbod van exposanten en goed bezochte kennissessies. Voor de leden voldoende redenen om nu al het startsein te geven voor de RDD 2021 in Soest.’

WLTP-emissietest

RAI CarrosserieNL is er in het verslagjaar in geslaagd om een overgangsregeling te bewerkstelligen met betrekking tot de BPM teruggaveregeling voor rolstoelbusjes en taxi’s.

Tot nu toe waren taxibusjes volledig vrijgesteld van BPM, verduidelijkt sectiemanager Tom van Steijn. ‘De Nederlandse overheid heeft echter besloten hier een streep door heen te halen. Een besluit dat een deel van onze leden rechtstreeks raakt, aangezien zij bestelwagens ombouwen tot rolstoelbusjes en taxibusjes voor minder validen. De BPM-vrijstelling geldt voortaan uitsluitend nog voor elektrische voertuigen met als doel de inzet van elektrische taxi (busjes) te vergroten. Dankzij de inspanningen van RAI Vereniging is het gelukt om een overgangsregeling in het leven te roepen, waarbij de BPM-vrijstelling voor taxibusjes tot 31 maart 2020 blijft gelden.’

Vernieuwingsslag keurmerken RAI CarrosserieNL biedt een breed palet aan keurmerken aan, zoals het Keurmerk Autolaadkranen (ALK), het keurmerk Containerafzetsystemen (LLS), het Keurmerk Laadkleppen (LPK), het Keurmerk Lichte Aanhangwagens en PIEK-Keur. Over de hele linie was in 2019 sprake van een lichte groei van het aantal keuringen, stelt Van Steijn verheugd vast. Met als uitschieters de Containerafzetsystemen (+ 11%) en de Laadkleppen. De toename van het aantal personenliften (+13%) is volgens hem een rechtstreeks gevolg van de campagne ‘van APK naar LPK’, die in 2018 op initiatief van de sectie is gevoerd en die heeft gezorgd voor meer keuringen van personenliften voor onder andere taxibusjes. ‘Verder zijn veel keurmerken het afgelopen

In 2019 organiseerde RAI CarrosserieNL een tweetal speciale informatiebijeenkomsten over de gevolgen die de invoering van de nieuwe emissietest WLTP heeft voor de op- en ombouwen van bestelauto’s en lichte bedrijfswagens. De test heeft een grote impact op onze sector, beklemtoont Heersma. ‘Sinds 1 september 2019 is het namelijk verplicht om voor vrijwel alle opbouwen op een basisvoertuig officieel een nieuwe CO2-berekening te maken, vóórdat het voertuig voor een eerste registratie bij de RDW wordt aangeboden. De Europese regels schrijven voor dat niet langer de standaard CO2-uitstoot van het basisvoertuig wordt geregistreerd, maar de totale emissie, inclusief de op- of ombouw.’

De uiteindelijke waarde moet in principe worden vastgesteld aan de hand van een rekenmodel van de fabrikant of importeur, dat de veranderingen weergeeft op het gebied van gewicht, lucht- en rolweerstand, vervolgt Heersma. ‘De wet stelt echter wel als voorwaarde dat dit gebeurt binnen de normen die de fabrikant zelf stelt,

28 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

28

SECTIE RAI CARROSSERIENL jaar aan een vernieuwingsslag onderworpen. Zo komt er voor het Keurmerk Autolaadkranen (ALK) en het Keurmerk Containerafzetsystemen (LLS) voor het eerst een eigen website en heeft die van het Keurmerk Laadkleppen (LPK) een andere ‘look and feel’ gekregen. Verder is al het bij de keurmerken behorende promotiemateriaal opgefrist.’

CAO akkoord Carrosseriebedrijf

‘ Het unieke van de ReinigingsDemoDagen is dat deze ­vakbeurs volledig voor en dóór onze leden is georganiseerd.’

Een onderwerp dat van Steijn niet onvermeld wil laten is dat er in 2019, na lange onderhandelingen en stevige discussies met de werkgevers en vakbonden, een akkoord werd bereikt over de nieuwe CAO in de Metaal en Techniek, waar de CAO voor het Carrosseriebedrijf deel van uitmaakt. Ter onderstreping van het belang, wijst hij er op dat de CAO in de Metaal en Techniek, gemeten naar het aantal werknemers dat er onder valt, behoort tot de grootste in de marktsector van Nederland. Het gaat om ongeveer 27.500 ondernemingen met gezamenlijk zo’n 300.000 werknemers.

‘ De branche komt met concrete oplossingsgerichte initiatieven’

Algemene voorwaarden RAI CarrosserieNL RAI CarrosserieNL heeft het afgelopen jaar eigen leverings- en betalingsvoorwaarden laten opstellen voor het gebruik door de bij de sectie aangesloten leden. In het verleden waren de algemene voorwaarden van FOCWA van toepassing. De nieuwe eigen algemene voorwaarden zijn ook in het Duits, Engels en Frans beschikbaar.

Informatiebrochures Omdat de carrosseriewereld in toenemende mate te maken heeft met complexe wet- en regelgeving, heeft de sectie vorig

29 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Remco Tekstra Sectiemanger RAI CarrosserieNL

jaar besloten om een complete set nieuwe brochures te ontwikkelen die stuk voor stuk in een heldere, begrijpelijke taal zijn geschreven en voorzien zijn van duidelijke illustraties/tekeningen. De ‘vereenvoudigde’ brochures hebben betrekking op verlichting, zijafscherming en opspatafscherming. Van Steijn meldt dat deze brochures ook beschikbaar zijn gesteld aan de RDW en worden gebruikt door de RDW keurmeesters bij de toelatingskeuring van bedrijfswagens en aanhangwagens.

Trendbreuk Kijkend naar de toekomst en de mobiliteit van morgen stelt Heersma vast dat de klimaatdiscussie en de omschakeling van fossiele naar hernieuwbare brandstoffen zeker niet aan de carrosseriebranche voorbij gaan. ‘Integendeel, zowel de industrie als de sectie nemen daarin zoveel mogelijk hun verantwoordelijkheid. Concrete oplossingsgerichte initiatieven als het gaat om de nieuwe WLTP-emissietestmethode en het ontwikkelen van de zogeheten VECTO-tool, een rekenmodel voor het meten van de CO2-uitstoot en het brandstofverbruik van de gehele voertuigcombinatie, zijn daarvan het ultieme bewijs.’

Beide hebben, besluit hij, een directe relatie met de CO2-emissie van het basisvoertuig én de carrosserie.

‘Dat is echt een trendbreuk met het verleden, toen uitsluitend het basisvoertuig leidend was. Het is onze taak om de achterban in dit proces optimaal te ­begeleiden. Dat gebeurt onder andere via een krachtig Europees lobbytraject binnen de Europese ­koepel­­organisatie van trailer-, body- en opbouw­ fabrikanten (CLCCR). Minstens zo belangrijk acht ik het er als sectie voor te zorgen dat maatregelen voor de aangesloten bedrijven ­praktisch uitvoerbaar zijn en blijven. Dit betekent concreet: dicht bij de leden blijven staan in alles wat wij doen en hen bij het intensief overleg met alle relevante partijen zoveel mogelijk te betrekken.’

SECTIE RAI AFTERMARKET

‘ Politiek is aan zet als het gaat om voertuigdata’ Tot de onderwerpen die in het verslagjaar de agenda van de sectie domineerden behoorde, naast de discussie over CO2 en NOX-emissies, de problematiek rondom het vrijgeven van voertuigdata. Om er voor te zorgen dat hiervoor adequate wetgeving wordt opgetuigd opdat een gezonde marktwerking behouden blijft, trekt RAI Aftermarket samen op met de eigen Europese koepelorganisatie FIGIEFA en de Europese alliantie AFCAR. Het spel staat wat dat betreft op de wagen, oordeelt sectievoorzitter Johan van der Hoeven. ‘De politiek moet nu eindelijk eens kleur bekennen en de toegankelijkheid van voertuigdata goed regelen en in wetgeving verankeren.’

D

e toegang tot voertuigdata is voor het universele kanaal van belang om het juiste onderhoud en de juiste reparaties te kunnen uitvoeren. Daarnaast kunnen dergelijke data bijdragen aan het optimaliseren van het verdienmodel van onafhankelijke autobedrijven. Van der Hoeven plaatst het belang van voertuigdata graag in een breder perspectief. Hij wijst er op dat mobiliteit een groot goed is, de maatschappij draaiende houdt en een enorme toegevoegde waarde biedt. ‘Binnen de branche zijn wel duizenden partijen actief die dit mogelijk hebben gemaakt. Dan kan het toch niet zo zijn dat in de nieuwe wereld van digitalisering alleen grote spelers het monopolie krijgen op voertuigdata?

Dat recht valt net zo goed toe aan al die talloze MKB-bedrijven die nota bene de ruggengraat vormen van onze economie.’

Vierde wetgevend kader Hij constateert tot zijn ongenoegen dat autofabrikanten op dit moment een dominante positie innemen in het datavraagstuk.

‘Er zijn allerlei voorbeelden te noemen waarmee zij de vrije toegang tot voertuigdata frustreren en andere partijen, zoals de onafhankelijke markt, uitsluiten. De politiek is daarom nu aan zet

‘ Het delen van voertuigdata en de voordelen daarvan moeten snel in wetgeving worden verankerd’

Jeroen van de Braak, Sectiemanager RAI Aftermarket

30 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

‘ Duurzaamheid gaat verder dan uitsluitend “groen” ­ onsumeren’ c

en moet die toegankelijkheid regelen en in een wet vastleggen.

Op dezelfde manier als dat is gebeurd voor de Type Approval Regulating (TAR), de Block Exemption Regulation (BER) en de Euro 5 wetgeving.’

‘Wij maken ons hard voor de invoering van een vierde wetgevend kader ten behoeve van het delen van voertuigdata’, vervolgt sectiemanager Jeroen van de Braak. ‘Binnen de branche heet dat een “Open Telematics Platform” (OTP). Dat is in feite een digitale variant van de analoge OBD-poort (On Board Diagnostics), die al jarenlang onderdeel vormt van de Type Approval Regulation (TAR). Het traject om dit voor elkaar te krijgen loopt al drie jaar. Wij verwachten dat er in 2020 concrete wetgeving vanuit Brussel komt.’

Nederland voert hiervoor volgens hem al een relatief krachtige lobby. In een aantal andere EU-lidstaten die, anders dan Nederland, wel over eigen auto-industrie beschikken, verloopt dat proces, eufemistisch gesteld, ‘genuanceerder’.

Marktontwikkelingen De sectie RAI Aftermarket, die de distributeurs en aanbieders van auto-onderdelen die nodig zijn voor reparatie en onderhoud verenigt, ontwikkelt zich na de crisisjaren tussen 2009 en 2013 redelijk voorspoedig.

Uit de RAI Aftersales Monitor 2018, een consumentenonderzoek dat de registratie van alle onderhouds- en reparatiemomenten aan de auto in kaart brengt, blijkt dat de onderhoudsvraag de afgelopen jaren aanzienlijk is toegenomen. In 2018 werd opnieuw een plus van 3 procent genoteerd en kwam het totale aantal onderhoudsmomenten uit op 16,2 miljoen. Hiervan kwam een volume van 5,9 miljoen voor rekening van de onafhankelijke garagisten, waarmee dit kanaal er in slaagde haar marktaandeel van

SECTIE RAI AFTERMARKET

36 procent te consolideren. De omzet van de Nederlandse aftermarket als geheel daalde daarentegen met 5 procent tot 3,67 miljard euro. Van dit bedrag kwam 1,43 miljard op het conto van het vrije kanaal. Ter vergelijking: De autodealers behaalden een gezamenlijke omzet van 1,40 miljard euro. Dit betekent dat het grootste deel van de omzet in de aftermarket nog steeds bij deze twee onderhoudskanalen wordt gerealiseerd. Tezamen realiseren zij ruim driekwart van de omzet op het gebied van reparatie en onderhoud van personenauto’s in Nederland.

Van de Braak wijt de lichte omzetkrimp vooral aan de onzekerheid bij consumenten voortvloeiende uit alle actuele discussies over klimaat en duurzaamheid. ‘Veel zaken zijn nog onvoldoende duidelijk en veel consequenties van eventuele keuzes zijn nog niet te overzien. Hoe zit het met milieuzones?; hoe lang mag een benzine- of dieselauto de binnenstad nog in?; komt er een sloopregeling, of wellicht een stimuleringsregeling voor elektrische auto’s? Allerlei onduidelijkheden waardoor veel consumenten besluiten nog maar een jaartje af te wachten en alleen het meest noodzakelijke auto-onderhoud uit te laten voeren.’

Bewustwordingscampagne

Johan van der Hoeven, voorzitter sectie RAI Aftermarket: ‘Goed en langdurig onderhoud levert Een onderwerp dat structureel wellicht meer maatschappelijke m ­ ilieuwinst op dan het vervaardigen van een nieuw voertuig.’ aandacht vraagt is training en bijscholing van vakbekwaam uitlezen en analyseren. Helaas klopt de perceptie die velen op dit personeel binnen de branche. De moment van het monteursvak hebben niet met de werkelijkheid. arbeidsmarkt is sterk aan verandering onderhevig, merkt Van der De sectie werkt er hard aan om dat beeld te laten kantelen.’

Hoeven op. ‘Waren monteurs vroeger nog 100 procent met hun Zo is de Sectie RAI Aftermarket, samen met BOVAG, Stichting handen bezig, tegenwoordig is dat beduidend minder het geval.

OOMT en alle andere relevante partners, een bewustwordingsDe toenemende digitalisering en connectiviteit brengen totaal campagne gestart om bij garagebedrijven helder op het netvlies andere vaardigheden met zich mee. Monteurs moeten voerte krijgen dat zij op basis van de huidige wetgeving reeds volop tuigen diagnosticeren, software kunnen uploaden, data kunnen

31 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE RAI AFTERMARKET

ACTIVITEITEN Voorjaarsdiner Begin april stond het traditionele Voorjaarsdiner op de agenda. Tijdens deze bijeenkomst werden de onderzoeksresultaten van het ICDP gepresenteerd over de laatste Europese trends op het gebied van onderhoud en reparatie.

Daaruit kwam naar voren dat consumenten in toenemende mate behoefte hebben aan onder andere diagnose op afstand. Daarvoor is toegang tot voertuigdata onmisbaar. Het onderzoek toonde duidelijk aan dat de lobby die de sectie voert om voertuigdata te kunnen delen van groot belang is. Klanten vragen immers om maximale flexibiliteit en keuzevrijheid. En dat is precies waar nieuwe digitale diensten actief op

inspelen: mobiliteitsdiensten waarbij de beschikbaarheid van data cruciaal is.

Dutch Aftermarket Day Op 24 juni bracht een uitgebreide delegatie van de sectie RAI Aftermarket een bezoek aan de ReMaTec beurs in RAI Amsterdam. De sectie organiseerde tijdens deze toonaangevende B2B-beurs over remanufacturing van auto-onderdelen een speciale vakmiddag. Duidelijk werd dat de ‘reman’ market nog een flinke potentie heeft. Want uit onderzoek dat RAI Vereniging, BOVAG en STIBA hebben laten uitvoeren, bleek dat 91 procent van de ondervraagde consumenten nog nooit van remanufacturing parts heeft gehoord.

trainingen en opleidingen kunnen volgen waarmee beroepsmonteurs toegang kunnen krijgen tot originele data voor reparatie en onderhoud. Om hiermee iedere behoefte aan onderhoud vakkundig aan te kunnen bieden.

Vakreis Automechanica Shanghai Van 29 november tot en met 4 december organiseerde de sectie een vakreis naar Shanghai, waarbij de grootste Automechanica beurs in het Verre Oosten werd bezocht en tegelijkertijd kennis werd opgedaan over de Chinese aftermarket.

Ledenvergadering Op 11 december vond de 3e leden­ vergadering van de sectie RAI Aftermarket plaats in combinatie met het 8e Nationale Aftersalescongres in Bunnik.

Centrale thema op de agenda luidde: Data en datadelen.

Daarnaast is RAI Vereniging sectieoverkoepelend actief om het imago van het monteursvak op een hoger niveau te brengen en de instroom bij scholen te vergroten.

Maatschappelijke milieuwinst Van der Hoeven en Van de Braak stellen beiden vast dat in bijna alle discussies over het milieu en het klimaat het accent vooral ligt op nieuwe voertuigen. Zij noemen het een misvatting al zou dat dé ultieme oplossing zijn om het klimaat te redden. Het produceren van nieuwe voertuigen draagt immers ook bij aan CO2-uitstoot en het verbruik van grondstoffen. Een vraag die volgens Van der Hoeven in het debat over CO2 en Stikstof (NOx) minstens zo relevant is, is het moment van meten. ‘Gebeurt dat zodra een auto nieuw voor de deur staat of tijdens het productieproces?’ Goed en langdurig onderhoud van auto’s, en niet in de laatste plaats het reconditioneren van auto-onderdelen in nieuwstaat, leveren naar zijn oordeel wellicht evenveel of zelfs meer maatschappelijke milieuwinst op dan het vervaardigen van een nieuw exemplaar. ‘Wat dat betreft laat de aftermarket zien duurzaamheid hoog in het vaandel te dragen.’

Hij rekent voor wat de voordelen van ‘reman’ zijn: 90 procent reductie op emissies en materiaal, 56 procent Behaalde resultaten energiebesparing en 20 – Implementatie OKComply tot 60 procent lagere tool voor opslag gevaarlijke kosten. ‘Met als eindresultaat onder aan de stoffen; streep een substantieel – Truck & Trailer Aftermarket lagere ecologische footNetwerk gestart; print. Mijn stellige – Deelname aan het ­overtuiging is dat ­Nederlandse Ecorys ­duurzaamheid verder ­onderzoek over het belang gaat dan uitsluitend van Data Delen. “groen” consumeren.’

32 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

SECTIE EQUIPMENT

Bernard de Graaf, voorzitter sectie Equipment: ‘De snelle opmars van autonoom rijdende auto’s en ADAS-systemen zal een grote impact hebben op de toekomstige business van onze sector.’

‘ Onze leden maken het mogelijk dat het ­wagenpark duurzaam schoon en veilig blijft’ Hoewel de investeringsbereidheid wat begint af te vlakken kwalificeerde sectievoorzitter Bernard de Graaf 2019 als een prima jaar voor de sector. Hij stelt vast dat de economie in een rustiger vaarwater is terecht gekomen. Tegelijkertijd zijn de klimaatambities hoog en blijft de sectie last houden van de krapte op de arbeidsmarkt. In dat spanningsveld ligt er een uitdaging om de achterban toekomstbestendig te houden. De opmars van ADAS-systemen en autonoom rijden beschouwt hij als een kans. ‘Al die hightech elektronica in die rijdende computers moet immers wel correct blijven werken. Dat vereist kostbare investeringen in geavanceerde equipment.’

M

arktontwikkelingen

Binnen de sectie Equipment houden ruim 50 bedrijven zich actief bezig met de productie, import en verkoop van werkplaatsequipment, APK testappartuur, carwash en handgereedschappen. Het gaat om een compact marktsegment met relatief veel aanbieders waarin sprake is van een grote mate van concurrentie. Tot de afnemers behoren auto-importeurs, merkdealers, universele garagisten, schadebedrijven, bandenspecialisten, truck- en trailerbedrijven en pompstations.

33 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Volgens De Graaf heeft de equipmentmarkt een aantal goede jaren achter de rug. In 2019 werd veel geïnvesteerd in werkplaatsen en de modernisering daarvan. En de sectie profiteerde bovendien van het consolidatieproces in de dealerwereld dat resulteerde in verschillende overnames. Hij rekent voor 2020 echter op een afvlakking van de investeringsgraad, geheel in lijn met de afkoelende economie waarvan het groeipercentage is geprognosticeerd op 1,5 procent. ‘Er lijkt nu een soort verzadigingspunt te zijn bereikt, waarbij iedereen met de geopolitieke onzekerheden aan de horizon wat voorzichtiger is geworden.’

SECTIE EQUIPMENT

Ter verduidelijking voert hij aan dat het bij werkplaatsinrichtingen en wasstraten natuurlijk gaat om langetermijninvesteringen. ‘Die vervang je niet iedere paar jaar.’

Deeltjesmeter in APK Martijn van Eikenhorst, sectiemanager Equipment, voegt hier aan toe dat er als gevolg van de mobiliteitstransitie die op dit moment in volle gang is, veel op de sector af komt. Als voorbeeld noemt hij de ‘deeltjesteller’ waarvan het streven van het ministerie van IenW is om deze vanaf 2021 op te nemen binnen de APK. Deze meter meet de emissiewaarden van Euro 5 en 6 dieselvoertuigen. ‘Dat is een ontwikkeling die rechtstreeks

‘Negentig procent van onze leden is actief betrokken bij de werkgroepen en kan actief bijdragen aan het beleid van de sectie’

voortvloeit uit de overgang naar een klimaatneutrale samen­ leving. Of kijk eens naar de nieuwste generatie koplampen. Die reageren op snelheid, daglicht en draaien mee met bochten.

Daar zitten zoveel dimensies aan dat bestaande koplamp­ meetapparatuur niet meer toereikend is.’

Op verzoek van de sectie Equipment is EGEA (European Garage Equipment Association) een internationale werkgroep gestart met fabrikanten van geavanceerde koplamptester om de tester voor de toekomst te ontwikkelen.

Impact ADAS De Graaf vult aan dat het in dat hele traject naar schone, zuinige, veilige en uiteindelijk emissieloze mobiliteit cruciaal is om gedurende de gebruikersfase goed te blijven controleren of voertuigen doen wat ze moeten doen. ‘De explosieve toename van auto’s met Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) en de komst van autonoom rijdende auto’s, die volgestouwd zitten met geavanceerde software, camera’s en sensoren, zal een grote impact hebben op de toekomstige business van onze sector.

Het doormeten van dit soort systemen vereist steeds meer complexe en hoogwaardige equipment apparatuur. Dat kan de sector een substantiële omzetimpuls geven. Belangrijk is wel dat wij actief bijdragen aan het veilig houden van de wegen en natuurlijk meewerken aan de ambitie van de minister: nul dodelijke ongevallen.’

Krapte arbeidsmarkt

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager Equipment

34 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019

Een fenomeen dat de sector al lange tijd zorgen baart is de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt. Het tekort aan technisch personeel dempt het groeipotentieel van equipmentleveranciers waardoor zij omzet mislopen. De situatie is inmiddels zo nijpend dat dit onderwerp nu geldt als een speerpunt binnen het Hoofdbestuur van RAI Vereniging. De Graaf: ‘het is een ­branchebreed probleem dat wellicht alleen met een creatieve,

SECTIE EQUIPMENT

minder orthodoxe aanpak is op te lossen. Zelf geloof ik sterk in een inclusieve arbeidsmarkt. Waarom niet al die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, langdurig werklozen en ­vluchtelingen mobiliseren en opleiden tot monteurs?’

laatste informatie beschikken. Equipment Inside verwijst, waar nodig, met een link door naar de website van RAI Vereniging waar de uitgebreide informatie over de beschreven onderwerpen is te vinden.

Interactie met achterban

Werkplaats van de Toekomst

Een van de speerpunten van de sectie in het afgelopen verslagjaar was het optimaliseren van het communicatieproces met de leden. Dit resulteerde in het optuigen van een viertal werk-

Om leden te ondersteunen tijdig in te spelen op de snel veranderende mobiliteitswereld, waarin elektrische auto’s, ADAS-­ systemen en diagnose en onderhoud op afstand hun opmars maken, is eind 2018 het onderzoek ‘Werkplaats naar de Toekomst’ gepresenteerd. Op basis van een vijftal ontwikkelingen zijn vier scenario’s benoemd die vervolgens zijn vertaald in strategische en praktische tips voor autobedrijven. Volgens De Graaf biedt dit rapport ondernemingen een interessant vertrekpunt om een heldere visie op de toekomst te ontwikkelen.

‘Zij krijgen hiermee bouwstenen aangereikt om adequaat te anticiperen op de mobiliteit van morgen.’

Het rapport laat echter niet zien wat er nodig is om de werkplaats toekomstbestendig te maken op Behaalde resultaten het gebied van test- en – Verbeterd communicatiediagnoseapparatuur. proces met de leden heeft Een onderwerp dat er toe geleid dat bijna 90 verder uitgewerkt moet procent nu op een of andere worden aldus de Graaf. manier betrokken is en De vraag blijft dus: hoe daarbij actief kan bijdrage ziet de werkplaats van aan het beleid van de sectie; de toekomst er straks – N ieuwe online tool ‘Equipletterlijk uit? ment Inside’ gelanceerd, die leden up-to-date informatie biedt over alle actuele thema’s en dossiers.

‘ Waarom niet mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt opleiden tot monteurs?

groepen: Communicatie, APK zaken, Keurmerk Hefbruggen en Wasstraten. Van Eikenhorst stelt verheugd vast dat dit tot een actieve interactie met de achterban heeft geleid. ‘Bijna 90 procent van onze leden is op dit moment op een of andere manier bij een van die vier werkgroepen betrokken en heeft op die manier meer invloed en zeggenschap op het te voeren beleid.’

Equipment Insight Een geheel nieuw initiatief dat hier op aansluit is ‘Equipment Inside’. In feite gaat het in dit geval om een online tool die leden up-to-date informatie biedt over alle actuele thema’s en dossiers. Het systeem is zo ontworpen dat iedere actuele nieuwsbrief de oude overschrijft, zodat leden altijd over de

35 RAI VERENIGING • JAAROVERZICHT 2019