Jaaroverzicht 2020 | RAI Vereniging

RAI Vereniging - Jaaroverzicht 2020

Op weg naar gezonde mobiliteit

COLOFON

JAAROVERZICHT 2020 Is een uitgave van RAI Vereniging Postbus 74800 1070 DM Amsterdam Telefoon (020) 504 49 49 www.raivereniging.nl Productie Eindredactie Redactie Fotografie Vormgeving Drukwerk

Markant Media Cees Boutens (RAI Vereniging) Menno Timmer Ton van Til MB voorheen VMTB Drukkerij Aeroprint

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

INHOUD

Het hoofdbestuur in 2020 pagina 4

Sectie Scooters pagina 18

Inleiding pagina 5

Sectie Zware ­Bedrijfswagens pagina 21

Sectie Fietsen pagina 6

Sectie RAI CarrosserieNL pagina 24

Sectie Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens pagina 9

Sectie RAI Aftermarket pagina 27

Sectie Motoren pagina 12

Sectie RAI Equipment pagina 30

Sectie RAI Automotive IndustryNL pagina 15

Corporate activiteiten pagina 34

3

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

HOOFDBESTUUR

Het hoofdbestuur van RAI Vereniging in 2020 Algemeen Voorzitter Steven van Eijck

Steven van Eijck is sinds december 2014 algemeen voorzitter van RAI Vereniging. Hij is tevens voorzitter van de sectie Personenauto’s & Lichte Bedrijfswagens. Van Eijck vervult en ­vervulde een groot aantal functies bestuursfuncties bij maatschappelijke organisaties, zoals de Mobiliteits­ alliantie, New Mobility Foundation, de Maatschappelijke Alliantie, de Stichting Verantwoord Alcoholgebruik. In het eerste kabinet ­Balkenende was Steven staatssecretaris Financiën. Sinds sep­ tember 2018 is hij Kroonlid van de Sociaal Economische Raad.

Lid: Maurice Geraets NXP Semiconductors

Maurice Geraets is Managing Director NXP Nederland en vanuit NXP ­betrokken bij diverse automotive en smart mobility initiatieven in Nederland en Europa. Vanuit die context draagt hij belangrijke kennis aan op het gebied van smart mobility en ICT. Een terrein waarop de ontwikkelingen in de mobili­ teit razendsnel gaan.

Penningmeester: Eric Louwman Louwman Group B.V.

Eric Louwman is de penningmeester binnen het hoofdbestuur. In het­ ­dagelijks leven is hij President van de Louwman Group, die onder andere importeur is van Toyota, Lexus en Suzuki in ­Nederland. Daarnaast is de Louwman Group actief op een breed scala van mobiliteitsinitiatieven en ­diensten.

4

Lid: Ron Snoeks Snoeks Automotive B.V.

Ron Snoeks is CEO van Snoeks Beheer.

Snoeks Automotive is toeleverancier aan de auto-industrie met het leveren van inrichtingsmodules aan vrijwel alle bestelwagenfabrikanten. Het hoofd­ kantoor is gevestigd in Nieuw-Vennep.

Snoeks produceert over de hele wereld en beschikt in Tsjechië over een eigen assemblage- en distributiecentrum.

Lid: Janus Smalbraak Pon Holdings B.V.

Janus Smalbraak is CEO van Pon ­Holdings, een van Nederlands grootste familiebedrijven. Pon levert hoog­ waardige producten en oplossingen, ontwikkelt en produceert fietsen en heeft engineering oplossingen in diverse marktsegmenten. De onderneming ­opereert in een groot aantal markten, van personen- en bedrijfswagens en fietsen, tot vorkheftrucks, ­banden, wegenbouw- en grondverzetmachines, generatoren en totaaloplossingen voor de scheepvaartindustrie. Het merken­ portfolio bestaat uit onder andere Gazelle-fietsen, MAN trucks en een groot aantal automerken als Volkswagen, SKODA, Audi, SEAT, maar ook Porsche, Lamborghini en Bentley. Daarnaast is hij lid Raad van Commissarissen IMCD, lid Raad van Advies Gilde Buy Out Partners en lid Raad van Advies CVC Capital Partners.

Lid: Paul Zekhuis AutoBinck Group NV

Paul Zekhuis is CEO van AutoBinck Group. Het omvormen van deze van oudsher auto-importeur tot een brede speler op het gebied van mobiliteit en mobiliteitsdienstverlening is wat hem dagelijks bezighoudt. Bij zijn aantreden als hoofdbestuurslid gaf hij aan een sterke parallel te zien in de ambities van RAI Vereniging en de innovatie- en verbredingsambities van AutoBinck.

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

INLEIDING

Een mega-transitiejaar Als er iets duidelijk is, dan is het wel dat 2020 in de boeken gaat als een mega-transitiejaar, stelt algemeen voorzitter Steven van Eijck. Corona kwam als een donderwolk boven de markt te hangen, terwijl tegelijkertijd allerlei andere ontwikkelingen de sector beïnvloedden. ‘Toch is het fantastisch om te zien dat, in een tijdperk waarin tal van transities en disrupties domineren, onze leden al die veranderingen en uitdagingen in veel gevallen weten om te buigen in kansen.’

Het is de primaire taak van een brancheorganisatie om de achter­ ban in dat proces optimaal te ondersteunen en te faciliteren, zegt Van Eijck. Hij noemt het wat dat betreft verheugend om te zien dat alles er op wijst dat RAI Vereniging haar positie als gezaghebbende organisatie in de mobiliteitswereld in het verslagjaar verder heeft kunnen verstevigen.

Het draagvlak om zich als autoriteit op het gebied van mobiliteit te kunnen positioneren werd mede verbreed en versterkt door de nadrukkelijke intensivering van de samenwerking met andere orga­ nisaties. Dit kreeg onder andere gestalte in de Mobiliteitsalliantie, waarin RAI Vereniging als initiatiefnemer, participeert. Dit samen­ werkingsverband van 26 partijen stelt zich ten doel zowel het per­ sonen- als het goederenvervoer optimaal te organiseren.

Directeur Olaf de Bruijn laat weten dat het evident is dat de coronapandemie een enorme turbulentie teweeg bracht binnen de gehele mobiliteitswereld. ‘Iedereen werd getroffen door weg­ vallende omzetten en stagnerende verkopen. De effecten voor de 9 verschillende secties liepen echter sterk uiteen, zoals verderop in dit verslag valt te lezen.’

Voor RAI Vereniging zelf waren de gevolgen eveneens ingrijpend.

‘De dramatische situatie bij RAI Amsterdam, waarin RAI Vereniging grootaandeelhouder is, heeft tot een onvermijdelijke herijking en reorganisatie van het secretariaat geleid. Over de hele linie moet worden bezuinigd, zowel op sectie- als corporate niveau.’

Hoewel dit jaaroverzicht terugblikt op 2020 vinden zowel Van Eijck als De Bruijn het eigenlijk te beperkt om een jaar in de mobiliteits­ wereld geïsoleerd te beoordelen. Beiden achten het relevanter om ontwikkelingen over een langere tijdspanne in een breder perspec­ tief te plaatsen. Behalve de enorme, voor economie en samenle­ ving, ontwrichtende impact van COVID19 werd 2020 volgens hun immers gekenmerkt door een groot aantal transities, die deels hun oorsprong al vonden in het verleden, en die grote gevolgen hebben voor de mobiliteit in de toekomst.

Van Eijck noemt een zestal ingrijpende veranderingen die hun ­stempel op de mobiliteitssector drukken en die stuk voor stuk ­moeten bijdragen aan een gezonde mobiliteit, het thema van dit jaaroverzicht. Zo is de overschakeling van fossiele naar hernieuw­ bare brandstoffen volop aan de gang. Nagenoeg alle voertuig­ fabrikanten zijn hiermee bezig en dit moet uiteindelijk resulteren in een forse CO2-reductie en minder schadelijke emissies.

Een andere beweging die het beslag op schaarse grondstoffen ver­ mindert betreft de verschuiving van een lineaire naar een circulaire

economie. Verder maakt de versnelde toepassing van kunstmatige intelligentie en zelflerende algoritmes voertuigen steeds veiliger.

Hij beklemtoont dat het begrip mobiliteit zelf ook evolueert. ‘Via deelconcepten zoals car- en bikesharing gaan we naar ‘mobiliteit on demand’, van bezit naar gebruik.’ Dan is er nog de geopolitieke invloed die het economisch fundament uit balans bracht. ‘De coronapandemie heeft de enorme afhankelijkheid van internatio­ nale distributieketens – gericht op het zoeken naar de laagste kos­ ten – op een pijnlijke manier blootgelegd. Met een onvermijdelijke herbezinning op de doorgeschoten globalisering tot gevolg.’

Als laatste brengt Van Eijck maatschappelijk verantwoord onderne­ men (MVO) ter sprake dat binnen de mobiliteitsbranche inmiddels als standaard voor de meeste bedrijfsvoeringsprocessen geldt, ten­ einde de milieu-impact en de ecologische voetafdruk zoveel moge­ lijk te verminderen.’

Zodra al die transities naar de toekomst worden geprojecteerd dan is er volgens hem slechts één conclusie mogelijk: ‘laten we het komende Regeerakkoord gebruiken om te kiezen voor een ­financieel en fysiek gezonde mobiliteit ingebed in een inclusieve samenleving. Nederland moet het land zijn dat gezonde mobiliteit op de kaart heeft gezet.’

Van Eijck en De Bruijn zeggen verrast te zijn dat alle politieke ­partijen en departementen het onderwerp ‘gezonde mobiliteit’ inmiddels hebben omarmd. ‘Er bestaat een groot enthousiasme voor ons gedachtegoed om ons land op dit terrein een voortrek­ kersrol te laten vervullen en internationaal te laten excelleren. De kans is groot dat er na de verkiezingen op 17 maart een minister voor ‘Gezonde Mobiliteit’ komt.’ ●

Dr. Steven R.A. van Eijck, Algemeen voorzitter

Olaf de Bruijn, Algemeen directeur

5

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE FIETSEN

Fietsbranche gaat vol op de pedalen Op tal van terreinen speelden verschillende maatschappelijke ontwikkelingen de fietssector in de kaart. Juist in een jaar dat werd gedomineerd door corona is de fiets immers hét vervoermiddel bij uitstek om een bijdrage te kunnen leveren aan een gezonde mobiliteit. De groeiende vraag naar individueel vervoer resulteerde in een ware run op fietsen, constateert sectievoorzitter Huub Lamers. ‘De fiets heeft nog nooit zoveel in de belangstelling gestaan en is, na tweehonderd jaar, nog altijd “alive and kicking.”’

Marktontwikkelingen

Met een verkoopvolume van ruim 1 miljoen fietsen behaalde de branche een recordomzet van 1,252 miljard euro. Opnieuw was de e-bike de grote aanjager. De elektrische fiets, waarvan er 420.000 exemplaren werden verkocht, is inmiddels goed voor een markt­ aandeel van 42 procent. Daarmee staat de e-bike in de verkoop­ ranglijst op eenzame hoogte, gevolgd door de citybike stadsfiets (32.9%) en de kinderfiets (10,9%). Gemiddeld besteden consumen­ ten 2.067 euro aan een e-bike, vergeleken met 1.243 euro voor een conventionele fiets. Niet verwonderlijk dat Lamers de e-bike tijdens de bekendmaking van de Fietsen van het Jaar 2020 en de uitrei­ king van de Fiets Innovatie Awards omschreef als de ‘kip met de gouden eieren’. ‘De branche groeit en bloeit en kent tal van nieuwe toetreders die op de golven van het succes kansen zien.’

Positieve boost

Waar andere sectoren volgens Lamers ongeveer midscheeps ­werden geraakt heeft corona de aantrekkelijkheid van de fiets juist ­­sterk vergroot en een positieve boost gegeven aan het gebruik. ‘De

‘ Voor de Schaalsprong Fiets is tot 2027 zo’n 18 miljard euro nodig om een optimaal fiets­ klimaat te creëren’

Sacha Boedijn, Sectiemanager Fietsen

6

branche maakt over de hele linie, dus inclusief de fabrikanten en leveranciers van accessoires en componenten, een prachtige groei door. De rek is er in Nederland nog lang niet uit. Ons land telt inmiddels een park van 23 miljoen fietsen, maar zelfs als je bijvoor­ beeld op Marktplaats gaat zoeken dan is er nauwelijks nog een fiets te vinden. Daar komt bij dat veel mensen niet in het buiten­ land op vakantie zijn gegaan en ter compensatie bereid waren extra geld aan fietsen en accessoires uit te geven.’

Internationale kansen

Hij wijst er nadrukkelijk op dat er ook nog structurele winst in het buitenland valt te behalen voor een groot deel van de achterban.

‘Vergeet niet dat het gros van de leden internationaal is georiën­ teerd. Er liggen grote kansen in grote buitenlandse steden als ­Londen, Parijs, Milaan en Berlijn waar de fiets steeds meer wordt omarmd en ruimte krijgt. Een beweging die door corona is ­versneld. Een toenemend aantal partijen wil graag investeren in fietsen. Niet alleen om er geld aan te kunnen verdienen, maar eveneens omdat fietsgebruik zowel op de korte als langere termijn een positieve bijdrage levert aan de samenleving. Niet voor niets luidt het credo van onze sectie: ‘groen, gezond en lachend voorbij de file.’

Effecten leasefietsregeling

Wat dat betreft noemt sectiemanager Sacha Boedijn het jammer dat het effect van de begin 2020 geïntroduceerde leasefietsrege­ ling vertraging heeft opgelopen. ‘De regeling loopt minder hard dan we aanvankelijk hadden verwacht. Dat heeft alles te maken met de economische onzekerheid die COVID-19 bij veel bedrijven heeft veroorzaakt. Bovendien kan de regeling zelf simpeler. Het verlies van de 19 cent kilometervergoeding voor de dagen dat er niet met de leasefiets wordt gereisd, en de ingewikkelde administratie die is vereist om deze combinatie wel mogelijk te houden zonder dat werkgevers het risico lopen op een naheffing, vormen een belem­ mering voor een vliegende start van de fiscale regeling.’

Dat neemt niet weg dat uitgangspunten van de leasefietsregeling – meer mensen op de fiets, groene en gezonde mobiliteit etc. – onveranderd blijven. De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft aangegeven dat het de bedoeling is dat in 2020 zo’n 200.000 forenzen extra de fiets naar hun werk pakken.’

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE FIETSEN zorgen dat steden bereikbaar blijven en er voldoende aantrekkelijke fietsroutes worden gerealiseerd, participeert de sec­ tie, met de overheid, het bedrijfsleven en verschillende brancheorganisaties, in het samenwerkingsverband Tour de Force.

Om deze Schaalsprong Fiets in de 50 grootste Nederlandse steden te bewerk­ stelligen en daarmee een optimaal fiets­ klimaat te creëren, is naar het oordeel van Boedijn ongeveer 1,8 miljard euro nodig tot 2027. ‘Rekening houdend met de noodzakelijke fietsinvesteringen in alle Nederlandse gemeenten dan gaat het tot 2030 om een bedrag van circa 4 miljard euro. Verder is er voor de verbin­ ding tussen steden een extra behoefte aan snelle, doorgaande routes met een totale lengte van 1.500 kilometer. Hier­ van is 500 kilometer inmiddels gereali­ seerd. Voor de resterende 1.000 kilome­ ter is een investering van zo’n 760 miljoen euro nodig. Daar blijven wij ons sterk voor inzetten.’

Het is, vervolgt, Lamers, telkens een uit­ daging om de uiteenlopende belangen op één lijn te krijgen. Anders ben je met een kruiwagen met kikkers op pad. ­Sectie Fietsen slaagt er meestal in dit pragmatisch op te lossen door op dos­ siers waar iedereen het over eens is gas te geven en op onderwerpen waar tegen­ gestelde belangen spelen juist niet. ­Sommige agendapunten vereisen weer stille diplomatie en bij andere moet je soms op de trom roffelen.’

Handvatten voor IenW

Lamers noemt het cruciaal dat de sectie er telkens in is geslaagd om tijdens geza­ menlijke campagnes, op dossiers en beleidsspeerpunten een consistent beleid te ontwikkelen om voortgang te kunnen blijven boeken. Zo werd in samenwerking met de leden van een aantal andere sec­ ties binnen RAI Vereniging een nieuwe methodiek voor een indeling in voertuig­ Huub Lamers, voorzitter sectie Fietsen: ‘De rek is er in Nederland en daarbuiten categorieën opgesteld. ‘Die moet leiden nog lang niet uit’ tot een veiliger indeling van zowel het bestaande voertuigpark als van voer­ tuigen die nog op de markt gebracht Om dat te realiseren pleit de sectie voor het aanpassen van de gaan worden. Het ministerie van IenW krijgt hiermee handvatten regeling. ‘Ons voorstel is een forfait te introduceren voor het aantal aangereikt bij de voorbereiding van nieuwe wetgeving.’ dagen dat de werknemer wordt verondersteld om met de lease­ Lobby Den Haag/Brussel fiets naar het werk te komen.’

Boedijn voegt hier aan toe dat er in de lobby in Den Haag en in Schaalsprong Fiets Brussel stevig op wordt gehamerd dat een e-bike een fiets is en Om tot een schaalsprong in het fietsbeleid te komen en er voor te dat de regels voor het gebruik daar dus identiek aan moeten zijn.

7

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE FIETSEN

‘Dit betekent geen helmplicht, dezelfde plek op de weg, geen verze­ keringsplicht en geen brommerrijbewijs. Uiteraard informeren wij de branche uitgebreid over de risico’s die het eventueel opvoeren van e-bikes met zich mee brengen om ongewenste aanpassing van de bestaande wetgeving te voorkomen.’

Lamers beklemtoont dat, mede dankzij de actieve participatie van de sectie bin­ nen de Europese koepelorganisatie CONEBI, de fiets inmiddels ook in Brus­ sel hoog op de agenda staat. ‘Het is, zeker gezien de internationale belangen van onze achterban, een goed vooruit­ zicht dat bij Brusselse beleidsmakers het kwartje is gevallen en zij helder op het netvlies hebben staan dat de fiets hot is.’

Utrechtse Jaarbeurs werden de winnaars van de vijf ‘Fietsen van het Jaar 2020’ bekroond en de Fiets Innovatie Awards uitgereikt.

De Batavus Finez werd verkozen tot Fiets van het Jaar 2020. In de categorie E-bike van het Jaar ging de Trek Allant+ 7 er met de prijs van door. Speed E-bike van het Jaar werd de Gazelle ­Ultimate Speed 380. De Cannondale SuperSix EVO Hi_Mod Disc Dura Ace Di2 en de Trek Supercaliber 9.8 werden ­uitgeroepen tot respectievelijk Racefiets en MTB van het Jaar.

De drie prijzen voor de Fiets Innovatie Awards vielen toe aan: het Fizik Antares Versus Evo 00 Adaptive zadel van AGU, het Alvaro spatbord van Hesling en het Saris Motion Platform 1 MP1 van Juncker.

‘Zie jij mij zitten’

Twee speerpunten

‘ De fiets is alive and kicking’

Om verkeersdeelnemers bewust te maken hoe zij zich in de 1,5 meter samenleving het beste kunnen gedragen in het verkeer, is RAI Vereniging onder de noemer ‘Zie jij mij zitten’ een bewustwor­ dingscampagne gestart. Daarin wordt aandacht gevraagd voor het groeiende belang om extra rekening te houden in het verkeer en krijgen weggebruikers gedragstips hoe zij zich veilig kunnen gedra­ gen. Daarnaast krijgen zij aanvullende informatie over onderwer­ pen die juist in deze coronatijd extra aandacht verdienen, zoals het belang van onderhoud of het gebruik van hoogwaardige sloten voor een nieuwe fiets, motor of scooter.

Ik laad accuraat

Teneinde een optimaal gebruik van lithium-ion accu’s in elektrische fietsen en brom/snorfietsen te bevorderen werd begin mei de gezamenlijke consumentenvoorlichtingscampagne ‘Ik laad accu­ raat’ gelanceerd. Boedijn: ‘De campagne moet niet alleen bijdragen aan de levensuur van de accu’s en lagere kosten voor de gebruiker, maar tevens aan het verder verkleinen van eventuele veiligheidsri­ sico’s. Eenduidige communicatie richting de gebruiker vormt daar­ bij een essentieel onderdeel.’

Met behulp van een flyer en een speciale accusticker wordt consu­ menten gewezen op het belang van veilig (of optimaal gebruik van accu’s). Hierbij kunnen zij op de campagnepagina www.iklaadac­ curaat.nl meer uitleg vinden over de campagne. Verder krijgen ­consumenten informatie via online verkoopkanalen van de leden en de officiële site van voertuigfabrikanten.

Landelijke fietsverlichtingscampagne

In oktober gaf minister Cora van Nieuwenhuizen van IenW de aftrap voor de landelijke fietsverlichtingscampagne AAN. Met als bijkomend goede nieuws voor de sectie, zegt Boedijn, dat de cam­ pagne direct verwijst naar het RAI Keurmerk voor Fietsverlichting.

‘Het ministerie wil in haar boodschap mensen wijzen op kwalitatief goede verlichting en gebruikt het keurmerk van de sectie daarvoor als consumentenwijzer.’

Fiets Awards

De start van het fietsseizoen begin maart is traditiegetrouw het moment om aandacht te vragen voor het innovatieve karakter van de fietsbranche en die volop in de spotlights te plaatsen. Tijdens de opening van de beurzen Bike Motion en E-Bike Xperience in de

8

Hoewel de fietsbranche zich in het algemeen positief ontwikkelt, zijn er toch zaken waar het sectiebestuur zich zorgen over zegt te maken. Lamers: ‘De corona crisis heeft immers een grote impact op RAI Vereniging door het wegvallen van het dividend van RAI Amster­ dam. Als sectie hebben we een eigen begroting en actieplan, maar wat het effect op termijn voor RAI Vereniging betekent is een vraag die we als brancheorganisatie, samen met de andere secties en het hoofdbestuur, de komende periode moeten beantwoorden.’

Hij laat verder weten zich er terdege van bewust te zijn dat de sec­ tie haar bestaansrecht ontleent aan de leden. ‘Zij zijn de spil waar alles om draait. Om de fiets optimaal te kunnen blijven positioneren in een snel veranderende wereld en mee te bouwen aan een ‘gezonde mobiliteit’, het thema van dit verslag, is niet alleen een sterk en representatief sectiebestuur, maar tegelijkertijd een robuust draagvlak vanuit de leden noodzakelijk.’

In beide gevallen is volgens hem sprake van een gunstige uitgangs­ positie, aangezien het sectiebestuur in april 2020 met drie nieuwe bestuurders is verzwaard naar acht leden. Daarnaast scoort sectie Fietsen hoog in het ledentevredenheidsonderzoek.

‘Relevant zijn voor de leden, daar gaat het om. Hen helpen bij zaken waar zij moeite mee hebben of onvoldoende expertise bezitten.

Denk aan dossierbegeleiding, wet- en regelgeving, politieke lobby­ activiteiten, marktgegevens, informatievoorziening, publiciteit gene­ reren etc.’

In het kielzog van ledentevredenheid staat als tweede speerpunt uitbreiding van het aantal leden prominent om de beleidsagenda van de sectie. ‘In 2020 hebben we gelukkig opnieuw een aantal nieuwe leden mogen verwelkomen en daarmee onze slagkracht kunnen versterken. Die koers wil ik het komend jaar graag voort­ zetten. Om in fietstermen te blijven: ieder jaar een tandje er bij!’ ●

Behaalde resultaten

– I enW handvatten aangereikt voor nieuwe methodiek voor ­indeling in voertuigcategorieën; – Consumentencampagne ‘Ik laad accuraat’ gelanceerd; – Bewustwordingscampagne ‘Zie je mij zitten’ gestart; – Betrokken bij Nationaal Kader Light Electric Vehicles; – Fietsbeleid hoog op politieke agenda geplaatst in ­samenwerking met Tour de Force

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS

De toekomst is aan individuele en gezonde mobiliteit De politiek laat kansen liggen om de groeiende behoefte aan meer gezonde mobiliteit te ondersteunen en te bevorderen, vindt sectievoorzitter Steven van Eijck. Om de vergroening van het wagenpark te versnellen moet de overheid naar zijn oordeel duurzame, zuinige en schone auto’s veel toegankelijker maken. ‘We moeten weer zo snel mogelijk terug naar het visionaire scenario waarin Nederland, zowel nationaal als internationaal, een ­koppositie inneemt als het meest duurzame mobiliteitsland.’ Zijn oproep aan het volgende kabinet luidt: benoem een minister voor Gezonde Mobiliteit.’

Het jaar 2020 begon voor de sectie veelbelovend en voorspoedig.

Alle seinen stonden letterlijk en figuurlijk op groen, vertelt Van Eijck.

‘De automarkt kwam prima uit de startblokken. Er werd, conform de met het kabinet gemaakte afspraken, aangestuurd op een ver­l­aging van de BPM. Het leek allemaal de goede kant op te gaan.

Maar toen kwam corona en ontstond in een klap een totaal andere dynamiek. Consumenten raakten hun vertrouwen in de economie

kwijt. De spaarquote steeg naar een recordhoogte en uitgaven aan duurzame consumentenproducten als auto’s stagneerden.’

Uniform protocol

Vervolgens kreeg de branche ook nog eens de acute sluiting van 95 procent van alle autofabrieken in Europa te verwerken. Daardoor liepen er per saldo zo’n 2 miljoen auto’s minder van de band met

Steven van Eijck, voorzitter sectie Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens: ‘Mijn oproep aan het volgende kabinet luidt: benoem een minister voor Gezonde Mobiliteit’

9

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

alle leveringsproblemen en scherpe omzetdalin­ –V oorstel gedaan om alle Euro­ gen tot gevolg. Om er pese autofabrieken via een uni­ voor te zorgen dat auto­ form protocol weer gelijktijdig te fabrieken later in het laten opstarten; verslagjaar zoveel – Budgetneutraliteit WLTP-testme­ mogelijk gelijktijdig hun thodiek hardnekkig aangevoch­ productie zouden her­ ten; vatten heeft de sectie – Vaststellingmoment in de BPM de minister van Econo­ weten te veranderen zodat impor­ mische Zaken en Kli­ teurs niet meer aangeslagen maat voorgesteld om ­kunnen worden voor onjuiste alle Europese fabrieken BPM aangiftes; via een uniform proto­ – BTW-heffing op nieuwe en zoge­ col te laten opstarten. naamde dealervoorraadauto’s OEM’s betrekken weten te voorkomen immers de onderdelen – Na vele jaren eindelijk de VVD die nodig zijn voor de meegekregen in het pleidooi om assemblage van auto’s uiteindelijk te betalen voor het uit alle delen van de gebruik van een auto in plaats van wereld. ‘Daarom is het voor het bezit. cruciaal dat niet in een bepaald land door een lockdown een kink in de logistieke kabel komt.

Dat zou het productieproces van voertuigen immers nog meer in gevaar brengen. Het is de verdienste van de sectie dat dit idee is ingebracht in de Europese Ministerraad.’

Behaalde resultaten

Marktontwikkelingen

De coronacris zorgde voor een uiterst grillig verloop van de auto­ verkopen in Nederland met dalingen die vergeleken met 2019 tot 25 procent opliepen. Voor 2020 stevent de markt af op een volume van 350.000 eenheden, tegen nog 446.114 stuks in 2019.

Sectiemanager Wijnand de Geus wijst er op dat niet alleen de parti­ culiere koper, maar ook de zakelijke rijder het liet afweten.’De ver­ vanging van leaseauto’s werd massaal uitgesteld. De branche kreeg

‘ Er moet op korte termijn meer subsidiebudget vrij komen voor de vergroening van het wagenpark’

een dreun door de ‘kopersstaking’ en werd hard geraakt door dramatisch kelderende omzetten.

Het is een ontwikkeling die bovendien door­ werkt op het beleid van de sectie. Net als onze achterban zijn wij gedwongen onze financiële positie te herijken. Dit houdt in: het doorvoeren van kostenbesparingen en meer de focus leg­ gen op de echte hoofdonderwerpen.’

Hoewel de nieuwverkopen pas op de plaats maakten, was sprake van een ‘booming busi­ ness’ in de handel van gebruikte auto’s. Aange­ zwengeld door de overstap van het OV naar individueel vervoer, floreerde de niet via het ­officiële handelskanaal lopende parallelle import. Van Eijck: ‘dat is natuurlijk dramatisch voor een land dat wil vergroenen en verduurza­ men. Hoe kun je nu de transitie maken naar autonoom rijden en connected drive met een wagenpark dat inmiddels gemiddeld 11,5 jaar oud is?’

Aanschafsubsidies EV’s

De sectievoorzitter noemt het een positief ­signaal dat het kabinet geld beschikbaar heeft gesteld om elektrisch rijden te stimuleren.

Alleen schoot dat budget van 10 miljoen euro schromelijk tekort, aangezien die subsidiepot al binnen een paar weken leeg was. ‘Dan houd je consumenten die groener willen gaan rijden, inclusief de snel uitdijende groep die kiest voor private lease, een spreekwoordelijke worst voor.

Bovendien is het budget voor 2021 inmiddels nagenoeg geheel uitgeput waarmee het één van de meest bizarre subsidieregelingen is geworden die wij in Nederland kennen.’

Het kabinet moet, vindt hij, zo snel mogelijk een besluit nemen om meer budget vrij te maken voor de particuliere aankoopsubsidie van nieuwe EV’s. Verder stelt hij voor de vergroening van het wagenpark een impuls te geven door de aanschafsubsidies op volledig elektrische auto’s te verbreden met zuinige (plug-in) hybri­ des en/of een tijdelijke verlaging van de BTW. De Geus vult aan dat er op zeer korte termijn duidelijkheid moet komen over de aanschafsubsidie voor nieuwe elektrische bestel­ wagens en e-trucks. ‘De transportsector verkeert op dit moment al geruime tijd in onzekerheid, waardoor investeringen in nieuw ­materieel worden uitgesteld en de transitie naar zero emissie stadslogistiek onnodige vertraging oploopt.’

Minister voor Gezonde Mobiliteit

Wijnand de Geus,

Sectiemanager ­Personenauto’s en Lichte Bedrijfswagens:

10

Van Eijck herhaalt dat de politiek meer moet doen om de behoefte van reizigers die zich gezond en individueel willen verplaatsen te ondersteunen. ‘De auto is de oplossing en niet het probleem. Als de overheid dat niet inziet of erkent, dan staat zij met de rug naar de samenleving. ‘ Autofabrikanten doen er volgens hem werkelijk alles aan om hun voertuigen te elektrificeren en tegen voortdurend lagere prijzen aan

SECTIE PERSONENAUTO’S EN LICHTE BEDRIJFSWAGENS

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

hierbij ten aanzien van de BPM sprake zou zijn van budgetneutraliteit.

Dit is echter, tot grote onvrede en ergernis van De Geus en de hele sector, niet gebeurd. Samen met het ingeschakelde onderzoeksbureau KPMG werd vast­ gesteld dat er structureel 200 miljoen euro extra naar de staatskas vloeit en dat er in de overgangsperiode eenmalig 600 miljoen euro bij automobilisten is opge­ haald. ‘Gelukkig heeft de Tweede Kamer de staats­ secretaris hierover stevig aan de tand gevoeld, maar het heeft uiteindelijk niet mogen baten.’ Verder kwam in het Belastingplan 2021, als duveltje uit een doosje, een autonoom vergroenings percentage van 4,2 pro­ cent uit de hoge hoed. Dit percentage, dat volgens RAI Vereniging en BOVAG gewoon niet klopt met het daadwerkelijk zuiniger worden van de autoverkopen, jaagt de BPM-tarieven nog eens extra omhoog met percentages tussen de 19 en 38 procent. ‘Inmiddels is de BPM opbrengst de afgelopen jaren met ongeveer 100 procent gestegen bij gelijk blijvende autover­ kopen. En dat in een periode waarin de BPM juist zou worden afgebouwd. Logisch dat zowel RAI Vereni­ ging, ANWB en BOVAG de noodklok luiden. Dit sys­ teem kan zo niet verder en verdient grondige revisie.’

Data uit voertuigen

De sectie heeft haar standpunten met betrekking tot het veilig en transparant gebruik van data uit voer­ tuigen met alle politieke partijen gecommuniceerd.

Binnen dit dossier wordt gezamen­ lijk opgetrokken en de beleidslijn gevolgd van ACEA, de Europese koepel van autofabrikanten. Uit­ gangspunt is dat andere partijen (denk aan universele garagisten, verzekeringsmaatschappijen etc.) in principe toegang zouden moeten kunnen krijgen tot online en real­ time data uit voertuigen. Met als belangrijkste rand­ voorwaarde dat de veiligheid en privacy te allen tijde gewaarborgd is.

‘ De auto is de oplossing, niet het probleem’

te bieden. ‘Alleen blijft die vermaledijde aanschafbelasting (BPM) een enorm obstakel om het verduurzaamheidsproces te versnellen.

Onze oproep aan het volgende kabinet is daarom dat er een minis­ ter komt voor ‘Gezonde Mobiliteit. Die portefeuille dient alles te omvatten: luchtkwaliteit, lichtkwaliteit, geluidsoverlast, fijnstof en ga zo maar door. We moeten zo snel als mogelijk is weer terug naar het visionaire scenario waarin Nederland, ook internationaal, wordt gepositioneerd als hét land met de meest duurzame mobiliteit.’

De Geus merkt in dit verband op dat er vanuit de SER een corona denktank is opgetuigd. ‘Hun tweede rapport ‘Mobiliteit en thuiswer­ ken’, biedt het kabinet wat dat betreft al een groot aantal heldere en praktische handvatten aan.’

WLTP-testmethode en Autonome Vergroening

Op 1 juli trad de nieuwe WLTP-testmethode, ter vervanging van de oude ‘NEDC’ emissietestmethodiek, in werking. De afspraak was dat

Groen en gezond uit de crisis

Een adagium dat binnen Europa steeds vaker valt te horen luidt ‘Groen uit de crisis.’ Zowel Van Eijck als De Geus zeggen dit uit­ gangspunt mutatis mutandis te onderschrijven. ‘Als branche zijn we best bereid over nieuwe CO2-eisen te praten, hoewel de inkt van de bestaande normen nog amper droog is. Voorwaarde is wel dat de EU de bouw van laadinfra, een waterstofnetwerk en accufabrieken faciliteert.’ Beiden spreken van een ‘torenhoge ambitie’ om in plaats van 37,5 procent CO2-reductie in 2030 op te schalen naar een per­ centage van 50. ‘Als de EU de intentie heeft om mee te investeren dan ontstaat een meer realistisch draagvlak om die vergroenings­ slag samen met de branche te kunnen bewerkstelligen.’

Van Eijck merkt tot besluit op het begrip ‘Groen uit de crisis’ graag te willen verbreden. ‘Ik zou dat liever veranderen in ‘Groen en gezond uit de crisis.’ Ter verduidelijking: dan bedoel ik fysiek gezond, financieel gezond en klimatologisch gezond.’ ●

11

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE MOTOREN

Volop marktpotentieel ­motorfietsbranche Hoewel de motorfietsbranche aanvankelijk aarzelend uit de startblokken kwam en onder invloed van corona werd gedwongen gas terug te nemen, herstelde de verkopen later in het jaar volledig. De motorfiets vormt inmiddels een onmisbare schakel in de mobiliteit, stelt sectievoorzitter Martin Mulder vast. ‘Motorrijden sluit perfect aan bij de behoefte aan individueel vervoer.’ Het marktpotentieel werd mede aangewakkerd door de campagne ­#unlockyourfreedom, waarmee de sectie de onbeperkte vrijheid die tweewielers bieden onder de aandacht bracht.

Marktontwikkelingen

Het jaar 2020 begon veelbelovend voor de motorfietsbranche met de beste januari maand ooit. Maar de uitbraak van het coronavirus zorgde na de eerste vier maanden voor een verkoopdaling van ruim 11 procent vergeleken met 2019. Door de wereldwijde sluiting van fabrieken ontstond volgens Mulder een aanbodtechnische dip waardoor reeds bestelde motorfietsen niet konden worden gele­ verd. Nadat later in het verslagjaar de industrie weer opstartte, en veel Nederlanders tot de conclusie kwamen dat de motorfiets een ideaal alternatief is voor zowel woon-werkverkeer en recreatief gebruik, vond een stevig herstel plaats. Mulder: ‘De opleving werd nog eens extra aangezwengeld doordat veel mensen zich tijdens de intelligente lockdown beperkt voelden in hun bewegingsvrijheid.

In combinatie met een hoge spaarquote – het geld hoopte zich op omdat men niet op vakantie ging en de horeca gesloten was – maakte dit de weg vrij om naar andere bestedingsmogelijkheden te zoeken. Daar profiteerde de sector absoluut van.’

Met als resultaat dat de motorfietsmarkt in de eerste 9 maanden van het jaar een verkoopplus van 2 procent realiseerde. Mulder zegt

‘ De mobiliteitsladder laat zien dat de gemotoriseerde twee­ wieler een oplossing biedt voor praktisch iedere afstand’

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager Motoren

12

‘ Juist voor forensen kan de e-motor straks een ­interessante optie zijn’ er van overtuigd te zijn dat die positieve trend zich in 2021 zal voortzetten. ‘De coronapandemie blijft voorlopig nog wel een stem­ pel drukken op de samenleving. Wie ergens naar toe wil is voorlo­ pig beperkt in zijn of haar mogelijkheden en zal dus eerder voor de motorfiets kiezen.’

Verlaag eisen A1-motor

Om meer mensen toegang te verschaffen tot de motorfiets heeft de sectie voorgesteld de eisen voor automobilisten om op een lichte motorfiets te mogen rijden te verlagen. Hiervoor moet het theorie-examen voor een lichte 125 cc machine onder voorwaarden komen te vervallen voor iedereen die in het bezit is van een B-rijbe­ wijs. Het verlagen van de drempel om de motor te kunnen pakken speelt in op de groeiende behoefte aan veilig individueel vervoer in een 1,5 meter samenleving, legt Mulder uit. ‘In 13 Europese landen, waaronder Duitsland en België, zijn de voorwaarden voor het motorrijbewijs voor mensen die een B-rijbewijs bezitten, al verlicht.

Zij hoeven niet nog apart een theorie examen af te leggen om op de motor te kunnen stappen, omdat het B-rijbewijs ook voor een A1 motor volstaat. Nederland zou dus snel kunnen volgen.’

De randvoorwaarden die daarbij zouden moeten gelden zijn dat een B-rijbewijshouder tenminste 24 jaar oud moet zijn, vijf jaar lang geen verkeersovertredingen mag hebben begaan en in het bezit moet zijn van het praktijkexamen A1 voor de (lichte) motor.

#unlockyourfreedom

Om meer mensen (in coronatijd) op te roepen en te activeren de (gemotoriseerde) tweewieler als alternatief vervoermiddel in ­overweging te nemen, gaf de sectie begin 2020 de aftrap voor de

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE MOTOREN

Martin Mulder, voorzitter sectie Motoren: ‘De positieve verkooptrend zal zich in 2021 voortzetten’

13

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE MOTOREN

campagne #unlockyourfreedom. Sectiemanager Martijn van Eiken­ horst zegt zich te storen aan het verschijnsel dat de politiek vooral de auto, de fiets en het OV op het netvlies heeft staan en de motor­ fiets nog steeds onvoldoende erkent als een volwassen en volwaar­ dig vervoersalternatief. Hij brengt dit in verband de hieronder afge­ beelde mobiliteitsladder ter sprake die helder aanschouwelijk maakt dat het complete palet aan tweewielervarianten een oplossing biedt voor praktisch iedere afstand (van 1 tot meer dan 50 kilometer).

Mobiliteitsladder WOON- WERK VERKEER

Er is een oplossing voor iedere afstand

50 km >

50 km >

40 km

30 km

30 km

30 km

30 km

25 km 20 km

10 km 3 km Lopen

Fiets

E-bike

Snorfiets

Speed pedelec

Bromfiets

Brommobiel

Lichte motorfiets

Motorscooter

Motorfiets

Auto

> 1 m2

1 m2

1 m2

1,5 m2

1 m2

1,5 m2

3 m2

1,8 m2

1,8 m2

1,8 m2

7,5 m2

AFSTAND EN RUIMTEBESLAG Bij uitstek geschikt voor afstanden tot Ruimtebeslag

‘Met de campagne willen we een bewustwordingsproces op gang brengen dat er meer is dan die drie genoemde vervoers­ modaliteiten. De boodschap die de campagne wil overbrengen is dat (gemotoriseerde) tweewieler als geen ander de bewegings­ vrijheid biedt om te gaan en staan waar men wil, terwijl het contact met anderen beperkt is. Bovendien sta je vrijwel nooit meer in de file en is een parkeerplek gegarandeerd.’

De campagne daagt uit om na te denken over verschillende stellin­ gen: reizen met een mondkapje in het OV, met de auto in de file staan of kiezen voor de vrijheid van de tweewieler? Meer info is te vinden op de website www.unlockyourfreedom.nl

Meer animo A-rijbewijs

Dat de potentiële groep motorrijders groot is blijkt duidelijk uit de animo voor het motorrijbewijs. Begin 2020 waren bijna 1,5 miljoen Nederlanders in het bezit van het A-rijbewijs. Dat is een plus van 4,4 procent vergeleken met 2014. In diezelfde periode nam ook het motorfietspark toen met 4 procent tot zo’n 680.000 exemplaren.

Uit de cijfers van het CBS blijkt dat het motorrijbewijsbezit het hoogst is onder 50- tot 65-jarigen. In deze leeftijdsgroep zijn er per 1.000 personen 166 met een A-rijbewijs. In de categorie jonger dan 30 jaar was het motorrijbewijsbezit met 37 per 1.000 inwoners het laagst.

Ruim 26.000 Nederlanders behaalden het afgelopen jaar hun motorrijbewijs. Dat is substantieel meer dan in voorgaande jaren.

14

De afgelopen vier jaar kwamen er jaarlijks gemiddeld 25.000 nieuwe A-rijbewijshouders bij.

Transitie naar elektrisch

Zowel Mulder als Van Eikenhorst zijn het er over eens dat de gemo­ toriseerde tweewieler op weg naar een gezonde mobiliteit duidelijk in een behoefte voorziet. ‘De motorfiets is efficiënt in gebruik, neemt minder ruimte in beslag, is flexibel en leidt tot minder files.

Moderne motorfietsen zijn bovendien ‘schoon’. Alle nieuwe model­ len die vanaf 2021 op de markt komen voldoen aan de euro 5 norm.

Voor alle duidelijkheid: die norm is vergelijkbaar met de euro 6-norm van personenauto’s.’

Ook de transitie naar zero emissie is inmiddels op gang gekomen, laat Mulder weten. ‘Verschillende merken leveren al elektrisch aan­ gedreven modellen. Dat vraagt wellicht om een andere gebruiker.’

Hij zegt te verwachten dat vooral nieuwe toetreders, die binnen de mobiliteitsmix bewust kiezen voor de motorfiets als vervoersalter­ natief, bereid zullen zijn om de overstap naar een e-motorfiets te maken. ‘Denk bijvoorbeeld aan forensen die dagelijks een vaste afstand afleggen en voor wie de nog beperkte actieradius van een elektrische motorfiets, van pakweg 200 tot 220 kilometer per dag, geen probleem is. Juist voor die groep kan een e-motor een interes­ sante optie zijn.’ ●

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY NL

Concurrentiekracht Nederlandse automotive industrie wereldwijd versterken In 2020 werden de secties RAI Automotive Industry en RAI Automotive NL samengevoegd tot de nieuwe sectie RAI Automotive Industry NL. Zo ontstond een krachtig platform. ‘Ons doel is de marktpositie, de concurrentiekracht en het innoverend vermogen van de leden verder te versterken’, zegt sectievoorzitter Henri Koolen.

Als clusterorganisatie voor de Nederlandse automotive (maak) industrie vertegenwoordigt RAI Automotive Industry NL zo’n 200 bedrijven die gezamenlijk een jaarlijkse omzet van ongeveer 20 mil­ jard euro genereren. Koolen wijst er op dat de automotive sector in Nederland een niet te onderschatten positie in de wereld inneemt als het gaat om de ontwikkeling en productie van auto’s, trucks en onderdelen. De innovaties worden over de hele wereld geëxpor­ teerd en dragen in belangrijke mate bij aan de verduurzaming van de mobiliteit, zoals het terugdringen van schadelijke emissies en CO2. De kracht van de Nederlandse automotive sector ligt naar zijn zeggen onder meer in de intensieve integrale samenwerking.

‘Nederland zet vol in op een nauwe samenwerking tussen bedrijfs­ leven, overheid en wetenschap. Dit biedt ondernemers een vrucht­

‘ Ondernemingen moeten zich uit de crisis kunnen innoveren’ bare en op mondiale schaal unieke voedingsbodem voor innovaties en duurzame groei. Te denken valt daarbij aan de voortrekkersrol van Nederland als het gaat om elektrificatie van personenvervoer (inclusief openbaar vervoer) en als testland voor autonoom rijden en voertuigconnectiviteit. Dergelijke ontwikkelingen en uitdagingen vragen om verbinding en een sterke vertegenwoordiging.’

Vijf programmalijnen

De activiteiten van de sectie zijn ondergebracht in een vijftal pro­ grammalijnen: Smart Mobility, Green Mobility, Manufacturing and Materials, Internationalisation en Human Capital. Binnen deze vijf pijlers ligt het accent op drie doelstellingen: nul-emissie, nul onge­ vallen en nul congestie. Doelstellingen die volledig aansluiten op

Henri Koolen, voorzitter sectie RAI Automotive Industry NL: ‘Het wegvallen van middelen ten gevolge van corona is killing voor het innovatieproces’

15

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY NL

het thema van dit Jaaroverzicht ‘Op weg naar gezonde mobiliteit.’

Sectiemanager Leo Kusters voert ter verduidelijking aan nul­emissie ook te vertalen in termen van effectiviteit en efficiency.

‘Binnen transport en logistiek leidt het slimmer bundelen van lading immers tot minder voertuigbewegingen en dus minder verkeers­ drukte.’ Graag zegt hij nog twee andere items te willen toevoegen, namelijk betaalbaarheid/produceerbaarheid en circulariteit. ‘Naast fysiek gezonde mobiliteit is een financieel gezonde mobiliteit nood­ zakelijk en dit betekent dat producten betaalbaar en voor een con­ currerende prijs produceerbaar dienen te zijn.’

Crisisverzachtende initiatieven

Het is evident dat de coronacrisis in het verslagjaar diepe sporen heeft getrokken in de business van de maakindustrie en toeleve­ ringsbedrijven. Koolen noemt de impact significant. ‘Het heeft een enorme vraaguitval veroorzaakt en tegelijkertijd de productiemoge­ lijkheden van de industrie een periode ernstig beperkt. In veel geval­

‘ De sectie heeft de Road Map voor de auto-industrie mede vorm gegeven.’

Leo Kusters,

Sectiemanager RAI Automotive Industry NL

len zorgde de lockdown tot het volledig stilleggen van fabrieken.’

De sectie heeft zich maximaal ingespannen om de negatieve ­effecten van deze situatie voor innovatie en R&D zo veel mogelijk te verzachten. Hiertoe werden uitvoerige en intensieve gesprekken met de overheid gevoerd voor het verkrijgen van financiële steun die ervoor moest zorgen dat de industrie aan de opgelegde lange­ termijndoelstellingen (klimaat en digitalisering) kon blijven voldoen.

Koolen: ‘Het kunnen blijven innoveren is voor ondernemingen en de ondersteunende kennisinfrastructuur immers cruciaal om de maat­ schappelijk opgelegde doelstellingen te kunnen realiseren. Dat legt een zware druk op de R&D en investeringscapaciteit. Bij terug­ lopende omzetten en bezuinigingen wordt onvermijdelijk ook gekort op de R&D-budgetten. Het wegvallen van middelen ten gevolge van de coronacrisis is killing om in hetzelfde tempo te ­kunnen blijven voldoen aan hetgeen er vanuit Nederland en de EU aan wet- en regelgeving op ons af komt.’

Hij zegt verheugd te zijn dat de inspanningen van de sectie er toe hebben geleid dat een aantal topsectoren en de ministeries van EZK en I&W inmiddels het initiatief vanuit de sector om een groot innovatieprogramma (Green & Smart Transport Delta) op te zetten ondersteunen.

16

Road map auto-industrie

Een van de middelen die de sectie traditiegetrouw inzet om Neder­ land als innovatief automotive ­productieland op de kaart te zet­ ten, te positioneren en te promo­ ten, is het organiseren van beur­ zen en tentoonstellingen.

Helaas verhinderde COVID-19 in 2020 deelname aan de North American International Autoshow in Detroit. Ook andere evenemen­ ten, waaronder een grote beurs van toeleveranciers in Wolfsburg (IZB), werden geannuleerd.

Veel activiteiten werden daarom omgezet naar een digitaal plat­ form en kregen gestalte in het organiseren van verschillende webinars, vertelt Kusters. ­‘Technology for automotive is ­uiteindelijk toch digitaal gegaan, inclusief een ­digitale ‘meet & match’ met in totaal zo’n 200 ­deelnemers verspreid over een dag.’

Een onderwerp dat hij zeker niet onvermeld wil laten is dat de ­sectie de nieuwe Road Map voor de auto-industrie mede heeft vorm gegeven. In dit document op het gebied van kennis en innova­ tie, is vastgelegd waar de techno­ logische prioriteiten van de Neder­ landse automotive industrie komen te liggen. Zo zet de ­branche grote stappen waar het gaat om de elektrificatie van ­voertuigen (batterij- en water­ stofaangedreven). Dat geldt even­ eens voor de inzet van waterstof als brandstof in combinatie verbrandingsmotoren, alsmede voor de ­ontwikkeling van digitale technologie ten behoeve van autonome rijfuncties.

Europese innovatieprojecten

Verder is de sectie nauw betrokken bij een aantal Europese innova­ tieprojecten. Zo vervult RAI Automotive Industry NL binnen het pro­ ject Recipe4mobility de rol om Europese partijen, die zich in Europa bezig houden met smart mobility, met elkaar te verbinden.

Om er zeker van te zijn dat de Nederlandse automotive maak­ industrie in de toekomst kan blijven groeien is intensieve product/ procesinnovatie onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling van menselijk kapitaal. Binnen de programmalijn human capital speelt de sectie een belangrijke rol in het TALCOM-project, gericht op ‘een leven lang’ opleiden van werknemers in de Nederlandse automotive sector.

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

Co-innovation days

RAI AUTOMOTIVE INDUSTRY NL

Iets verder vooruitblikkend stellen Koolen en Kusters vast dat er tal van uitdagingen op de branche afkomen. Beiden kwalificeren de eisen die aan de industrie worden gesteld om verder te vergroenen als ingrijpend. ‘Bovendien moet Europa zich wapenen tegen de ­digitaliseringsgolf die vanuit China en de V.S onze kant op komt. Dit betekent dat ondanks de problemen die corona al veroorzaakt, het cruciaal is om de positie van Nederlandse bedrijven in dat transitie­ proces maximaal te versterken en er voor te zorgen dat zij zich uit de crisis kunnen innoveren.’

Heel belangrijk noemen zij daarbij ook de verbinding met de indu­ strie in landen als Duitsland en Frankrijk. ‘Hopelijk kunnen in 2021 een aantal zogeheten ‘co-innovation days’ hier opnieuw een bij­ drage aan gaan leveren. Nederlandse bedrijven presenteren dan gezamenlijk hun technologische capaciteiten in het R&D centrum van grote automotive spelers.’ ●

Behaalde resultaten

–D e integratie van RAI Automotive Industry en RAI Automotive NL kreeg in 2020 zijn beslag in de nieuwe sectie RAI Automotive Industry NL; – Initiatiefnemer sector overschrijdend innovatieprogramma Green & Smart Transport Delta; – Concrete invulling gegeven aan de nieuwe Road Map voor de auto-industrie; – Sectie is nauw betrokken bij een aantal Europese innovatie­ projecten; – Belangrijke speler binnen het TALCOM-project gericht op ­levenslang opleiden van werknemers in de Nederlandse ­automotive sector.

17

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE SCOOTERS

Scooter geeft gas als laagdrempelig en betaalbaar v­ervoers­alternatief Nederland heeft in de coronatijd de scooter definitief ontdekt als praktisch, betaalbaar dagelijks vervoer­ middel. De gemotoriseerde tweewieler is volgens ­sectievoorzitter Alex van den Hoff inmiddels favoriet en geaccepteerd in alle lagen van de samenleving. Ook op weg naar een gezonde mobiliteit neemt de branche haar verantwoordelijkheid. De elektrische scooter wordt de norm. ‘Die draagt bij aan een gezond en veilig vervoer. De overheid en de lokale politiek moeten het gebruik van populaire (elektrische) gemotoriseerde tweewielers daarom veel meer stimuleren en niet met regressieve maatregelen ontmoedigen.’

De scooterbranche had over de hele linie de wind mee. De totale markt (25 en 45 km/u snor/bromfietsen, elektrische modellen en motorscooters) liet in 2020 tot en met september een plus van 34 procent zien. Zowel het segment van de motorscooter als dat van de bromfiets (45 km/u) bleef stabiel. Snorfietsen (25 km/u) bleken in het coronajaar echter nauwelijks aan te slepen. De vraag steeg met 52 procent explosief, vertelt Van den Hoff. Hij legt uit dat de marktomstandigheden onvergelijkbaar waren met 2019 toen de verkoop nog onder druk kwam te staan vanwege de discussie over de helmplicht en het verplaatsen van de snorfiets naar de rijbaan.

‘Met als gevolg dat consumenten, met name in de regio Amster­ dam, zich terugtrokken. Begin dit jaar, toen ons land te maken kreeg met de coronapandemie, was de situatie fundamenteel anders.

Aangemoedigd door allerlei overheidsadviezen – houd 1,5 meter afstand en reis veilig – stapte men massaal over van het OV naar het individueel vervoer, waarbij vooral de scooter perfect aansloot bij de behoefte om zich veilig en onafhankelijk te kunnen bewegen.’

Verkoopboost

De verkoopboost die dit veroorzaakte was zo groot dat fabrikanten alle zeilen moesten bijzetten en zelfs de nodige lead-time nodig hadden om de gevraagde grotere volumes te kunnen leveren. ­Leveringen ijlden na. Ondertussen bleven nieuwe kopers toe­ stromen. Veel niet bestede vakantiebudgetten vormden, in de ­crisisperiode waarin Nederland langzaam terecht kwam, een

18

Alex van den Hoff, voorzitter sectie Scooters: ‘De overheid moet de snel vergroenende scooterbranche en de consument niet met een helmplicht tegen zich in het harnas jagen’

­ elkom financieel smeermiddel om de extra uitgaven aan een w brom/snorfiets of motorscooter te kunnen bekostigen. Het voor­ kwam tegelijkertijd een terugval in de verkopen later in het jaar.

Budgetscooter

De sectievoorzitter merkt wel op dat met name de budgetscooter met een prijskaartje tot 1.600 à 1.700 euro booming business was.

‘Een budgetscooter is over het algemeen goedkoper dan een gemiddelde e-bike. Het is vooral te danken aan de laagdrempelig­ heid van de brom- en snorfiets dat deze vervoersmodaliteit zo in trek is. Het is een betaalbaar alternatief dat met slechts een auto­ rijbewijs of een A1-rijbewijs toegankelijk is. Bovendien is, als het gaat over de snorscooter, geen speciale kleding vereist en is het dragen van een helm niet nodig.’

Discussie helmplicht

Hij haast zich om te melden dat de discussie over die helmplicht hem een doorn in het oog is. Daar wordt volgens hem vanuit de politiek op aangedrongen op basis van een aantal aannames die niet door feiten zijn onderbouwd. ‘Dat het dragen van een helm ­veiliger is zal natuurlijk niemand bestrijden. Van een trap af lopen met een helm op is ook veiliger. Dat lijkt mij een ‘no brainer’. Waar het om gaat dat het gros van de snorscooterrijders netjes 25 km/u

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE SCOOTERS

rijdt. Dat is net zo snel als andere vervoermiddelen op het fietspad.

Laten we daarbij niet vergeten dat een snorscooter technisch en constructief beter is toegerust om bepaalde snelheden te rijden dan sommige e-bike’s.’

Snelle vergroening

Hij beklemtoont als sectie tegen een helmplicht te zijn omdat het veel mensen de vrijheid ontneemt om op een eenvoudige, voorde­ lige en over het algemeen milieuvriendelijke wijze aan het verkeer deel te nemen. ‘In het bijzonder de snorscooter vergroent in een hoog tempo. Bijna een kwart van alle nieuwe snorscooters is ­inmiddels elektrisch aangedreven. In het Klimaatakkoord heeft de industrie afgesproken dat vanaf 2025 de e-scooter de norm wordt.

Dan moeten diverse politieke partijen nu niet de consument en de branche tegen zich in het harnas jagen door het dragen van een helmplicht te agen­ deren.’

Het gaat naar zijn zeggen niet om een slechts geringe groep jeugdigen of mensen met een beperkt budget voor wie de

scooter een praktisch, betaalbaar en dagelijks vervoermiddel is.

‘De scooter is in brede lagen van de bevolking gewild en algemeen geaccepteerd. Als er al een helmplicht zou komen, dan moet die gaan gelden voor alle voertuigcategorieën die zich met een ver­ gelijkbare snelheid door het verkeer bewegen.’

Project Stedelijke Mobiliteit

Sectiemanager Martijn van Eikenhorst laat weten dat Nederland met een heel ander probleem kampt waar serieus verkeersveilig­ heidwinst valt te behalen. ‘Het wordt steeds drukker op de fiets­ paden en de infrastructuur blijft achter. Utrecht geeft al aan dat het aantal bewegingen op het fietspad de komende tien jaar gaat ver­ dubbelen. Ook verschillende Light Electric Vehicles eisen hun plek op de weg op, al dan niet in mogelijk gecombineerde 30 km/h zones.’

In binnensteden zouden in 30 km/u gebieden fietsers en scooters de leidende vervoer­ middelen moeten zijn en auto’s en motorfietsen te gast. ‘Op de Boulevard van Vlissingen is dit uitgangspunt al goed toege­

‘ Schep de mogelijkheden voor een gezond en veilig vervoer in Nederland’

19

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE SCOOTERS

past. Om te komen tot een reductie van verkeersslachtoffers is dit een veel betere oplossing dan uitsluitend een helmplicht voor de snorfietsrijder. Die voorkomt een ongeval ten slotte niet.’

Van Eikenhorst vindt dat de politiek de snorfiets meer zou moeten omarmen. ‘Die past immers prima in de moderne stad, als het gaat om zero emissie, individuele mobiliteit en bewegingsvrijheid.

Samen met verschillende secties binnen RAI Vereniging trekken we daarom op in het project Stedelijke Mobiliteit om zo te bekijken wat de meest logische en geschikte plek is voor de diverse bestaande en nieuwe mobiliteitsvormen.’

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Zodra het thema van dit jaaroverzicht ‘Op weg naar een gezonde mobiliteit’ ter sprake komt, zijn beiden het er unaniem over eens dat de scooterbranche op dit gebied op tal van terreinen haar maat­ schappelijke verantwoordelijkheid neemt. ‘De branche elektrificeert sneller dan de auto-industrie en zet zich in voor een effectief kli­ maat- en milieubeleid. De bevestiging van deze doelstelling ligt vast in het klimaatakkoord. Het Stedelijk Mobiliteitsplan van de sectie, waarin verkeersveiligheid een prominente rol speelt, sluit nauw aan bij de ambitie om te komen tot een gezonde mobiliteit.’

Het zegt Van den Hoff daarom des te meer te storen dat de over­ heid voortdurend de focus legt op de fiets en in veel mindere mate de ‘gemotoriseerde’ tweewieler in het vizier heeft. ‘Mensen kiezen zelf voor een mobiliteitsvorm die het best bij hun mobiliteitsbe­ hoefte past.’ Van Eikenhorst merkt op dat de netwerken van deelscooter eveneens sterk groeien en goed aansluiten bij andere mobiliteitsnetwerken zoals het OV en mobiliteitshubs.

Daarnaast neemt de sector haar verantwoordelijkheid met Scooter Recycling Nederland, een privaat initiatief van de markt om op een verantwoordelijke manier snor- en bromfietsen weer te recyclen.

Herziening rijbewijsrichtlijn

Een herziening van de rijbewijsrichtlijn zou de branche een posi­ tieve impuls kunnen gevenijn, is zijn overtuiging. ‘Helaas gaat de

‘ Een elektrische snorfiets past uitstekend binnen het stedelijk gebied, maar de infrastructuur moet meer aandacht krijgen omwille van de verkeersveiligheid’

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager Scooters

20

Behaalde resultaten

–A ftrap gegeven voor de campagne #unlockyourfreedom; – Voorgesteld de drempel voor automobilisten om op een lichte 125 cc motor te mogen rijden te verlagen; – Een bijdrage geleverd aan het collectieve project van RAI Vereniging ‘Stedelijke Mobiliteit’, om duidelijkheid te geven over de plek op de weg van de huidige en toekomstige mobiliteitsvormen; – Verduurzaming van de snorfiets vastgelegd in het klimaat akkoord – Vormgeving Scooter Recycling Nederland (SRN).

Nederlandse wetgeving er van uit dat consumenten niet zo goed voor zich zelf kunnen zorgen, zodat zij voortdurend aan keuringen en testen onderworpen worden zodra zij op een bepaald vervoer­ middel willen stappen.’

Teneinde een grotere flexibiliteit van het mobiliteitssysteem te bewerkstelligen en in te spelen op de grotere behoefte aan individu­ eel vervoer, heeft de sectie voorgesteld om de eisen voor automobi­ listen op een lichte 125 cc motor te mogen rijden onder voorwaar­ den te verlagen en hen daarvoor uitsluitend een praktijk-examen te laten afleggen.

Unlockyourfreedom

Een ander initiatief dat volledig aansluit bij de inspanningen van de sectie om het gebruik van tweewielers in het algemeen te bevorde­ ren, en in het bijzonder de gemotoriseerde tweewielers meer aan­ dacht te geven, betreft de campagne #unlockyourfreedom. Van Eikenhorst: ‘De aftrap werd begin april gegeven. ‘De boodschap die daarmee wilden uitdragen luidde dat de gemotoriseerde tweewieler juist in coronatijd de bewegingsvrijheid biedt om te gaan en staan waar men wil. Het voorkomt in de file staan en parkeren is nooit een probleem. De campagne daagde uit om na te denken over verschil­ lende stellingen, zoals: reizen met een mondkapje in het OV of kiezen voor de vrijheid van de tweewieler zonder last te hebben van files.’

Vooruitblik

In welke mate de positieve trend die zich dit jaar voor de sector manifesteerde in 2021 voortzet zal volgens de sectievoorzitter in hoge mate afhangen van het economisch perspectief en de koop­ krachtontwikkelingen. ‘Sommige sectoren zijn hard geraakt met alle gevolgen voor betrokken werknemers die hun baan verliezen of hun inkomen zien dalen. Tegelijkertijd heeft corona de druk op de mobiliteit en het gedrag van consumenten ingrijpend veranderd.

Terwijl thuis werken de norm werd en het autogebruik daalde mochten gemotoriseerde tweewielers zich op een toenemende populariteit verheugen.’

Van den Hoff stelt vast dat, ongeacht in welke richting de markt zich zal bewegen, mobiliteit als een integraal onderdeel in de samenle­ ving is verankerd en toegankelijk moet zijn voor iedereen. ‘De vir­ tuele mobiliteit die in het verslagjaar noodgedwongen in zwang kwam en die het mogelijk maakt om elkaar over een grote afstand en tijd te bereiken, is wezenlijk iets anders dan elkaar fysiek kunnen ontmoeten. En juist de gemotoriseerde tweewieler is hét ultieme vervoermiddel om dit op een betaalbare manier te realiseren.’ ●

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

Transportsector vraagt om daadkrachtig stimuleringsbeleid e-trucks Onzekerheid domineerde de trucksector in 2020. Veel vrachtwagenfabrikanten liepen door de coronacrisis averij op. De verkoop van trucks daalde scherp. Toch zegt sectiemanager Wijnand de Geus liever in kansen dan in bedreigingen te willen denken. Hij noemt het verheugend dat er nu eindelijk duidelijkheid is over de eisen en voorwaarden met betrekking tot zero emissie zones voor stadslogistiek in 2025. ‘Die vergroeningsslag kan de branche een nieuwe impuls geven. De overheid moet dan wel snel meer duidelijkheid verschaffen over de toe­ gezegde aanschafsubsidies voor e-trucks op langere termijn.’

Marktontwikkelingen

De vrachtwagenmarkt loopt vaak nagenoeg synchroon met econo­ mische cycli. Het is dus evident dat truckfabrikanten direct flink werden geraakt door de lockdown in maart, die de economie gro­ tendeels deel lam legde. Na sluiting van de fabrieken medio maart werd na ongeveer een maand de productie weer hervat. DAF en Scania lieten in de loop van het jaar weten al weer bijna te zijn teruggekeerd op hun streefvolume. Dat laat onverlet dat de regi­ straties een forse tik hebben gekregen, laat De Geus weten. Aan het eind van het derde kwartaal lag het aantal verkochte trucks bijna 39 procent onder het niveau van 2019. Dit betekent dat het verkoopvo­ lume in 2020 lijkt uit te komen op zo’n 10.000 eenheden, vergeleken met 16.383 trucks in 2019.

Zero emissie zones

De Geus: ‘Gelukkig zien we dat de vraag inmiddels aantrekt en er een inhaalslag plaats vindt. Wat op de wat langere termijn en zeker in 2021 een extra impuls kan geven is dat er nu overeenstemming is bereikt over de uitwerking van de zero emissie zones in 2025. De

‘ De vergroeningsslag biedt ­kansen voor truck­ fabrikanten’ sectie heeft over de randvoorwaarden van dit akkoord, samen met het kabinet en andere brancheorganisaties intensief onderhandeld.

Afgesproken is dat vanaf 2025 in 40 steden het vervoer uiteindelijk uitsluitend nog met zero emissie bestel- en vrachtwagens gebeurt.

Die vergroeningsslag biedt kansen voor de truckfabrikanten.’

Hij plaatst daar echter wel een kanttekening bij. ‘Het is op dit moment namelijk nog volstrekt ondudelijk hoe de aangekondigde subsidieregeling voor de aanschaf van emissieloze trucks er uit

Wijnand de Geus, Sectiemanager Zware Bedrijfswagens: ‘Kabinet moet haast maken met duurzame subsidieregeling elektrische trucks’

21

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

komt te zien en wanneer die in werking treedt. Weliswaar is er voor 2021 een beperkte incentive aangekondigd via de zogenaamde DKTI-3 regeling maar die is nog volstrekt onvoldoende voor de ­langere termijn. Dit zorgt ervoor dat ondernemers de kat uit de boom blijven kijken en investeringen in schone trucks vooralsnog uitstellen.‘ Daarbij moet volgens hem niet worden vergeten dat een elektrische truck per saldo een factor drie duurder is dan een dieselvoertuig.

‘Niemand is er bij gebaat dat de transitie naar een gezonde mobili­ teit, het thema van dit jaaroverzicht, vertraging oploopt. Ik roep het kabinet graag op haast te maken met een werkbare ‘boter bij de vis’ regeling voor elektrische trucks.’

Laadinfra e-trucks

Verder is het volgens hem van belang dat transporteurs voldoende

‘ Ook plug-in hybrid voertuigen zijn nodig om de klimaatdoelen te halen’

22

tijd krijgen om hun wagenpark te vergroenen en over te schakelen naar zero emissie. ‘Wij kunnen leven met de afspraak dat voor Euro-6 vrachtwagens, afhankelijk van het soort truck, een overgangs­termijn van 5 tot 8 jaar gaat gelden.’

Minstens zo relevant noemt hij de beschikbaarheid van een goede laadinfrastructuur. E-trucks laden immers op zeer hoge vermogens en vereisen dus een specifiek laadnetwerk.

Inzet plug-in hybrids

Naar het oordeel van De Geus vormen volledig emissieloze trucks overigens slechts een deel van de oplossing om een evenwichtige en realistische verduurzaamheidsslag te kunnen maken. ‘Ieder jaar worden de emissie-eisen voor de fabrikanten verder aangescherpt.

Voor alle vrachtwagenproducenten geldt dat zij in 2025 zo’n 15 pro­ cent zuiniger moeten zijn dan nu. De efficiency van moderne Euro 6 dieselmotoren is echter al zo hoog dat er nog nauwelijks winst valt te behalen met conventionele dieselmotoren. Om de ­klimaatdoelen te kunnen halen zijn, naast het toevoegen van e-trucks aan het pro­ gramma van vrachtautobouwers, plug-in hybride voertuigen nodig.’

Uitzonderingspositie

De sectie beschouwt plug-in hybride technologie als één van de veelbelovende oplossingen om verdere CO2-reductie te realiseren voor zowel trucktransport op lange als korte afstanden.

Bovendien is deze technologie prima inzetbaar binnen zero emissie

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE ZWARE BEDRIJFSWAGENS

zones. Bijvoorbeeld door trucks met behulp van geofencing auto­ matisch over te laten schakelen van diesel naar elektrische tractie zodra ze de stad binnen rijden. ‘Dat is op dit moment binnen de regeling die in het Klimaatakkoord is afgesproken nog niet toege­ staan. Uitsluitend volledig elektrisch aangedreven voertuigen krij­ gen vooralsnog toegang tot zero emissie zones. De sector is echter overeengekomen dat, als zij kan aantonen dat het mogelijk én het voor de overheid controleerbaar is om met een plug-in hybride voer­ tuig emissieloos in een stad te rijden, voor deze technologie een uitzondering wordt gemaakt. De sectie werkt er hard aan om dit voor elkaar te krijgen.’

Forse emissiereducties

Dat de vrachtwagenbranche inmiddels hard op weg is naar een steeds schonere en gezondere mobiliteitswereld, blijkt uit cijfers van het CBS. Daaruit komt naar voren dat bijna 60 procent van elke 100 ritten die Nederlandse vrachtauto’s in de eerste helft van 2019 maakten, al plaats vond met Euro 6-motoren. Naarmate ritten langer zijn, neemt het gebruik van deze voertuigen toe. Als het gaat om trajecten van 300 kilometer of meer, dan geschiedt driekwart van deze ritten zelfs met Euro-6 trucks. De Geus benadrukt dat Euro-6 moto­ ren 97 procent minder stikstof uitstoten dan moto­

ren uit de Euro-1 klasse. ‘Ten opzichte van motoren uit de Euro 5-klasse is de ­uitstoot van stikstof door Euro-6 motoren met 80 pro­ cent gereduceerd en die van fijnstof gehalveerd.’

Investeringsinjectie

Naast het terugdringen van emissies en de verbreding van het voer­ tuigpark met e-trucks en plug-in hybrids levert volgens De Geus het verbeteren van de verkeersveiligheid eveneens een bijdrage aan een gezonde mobiliteit. ‘Hiervoor participeert RAI Vereniging in het ‘Veilig op Weg’-programma dat is opgezet om leerlingen van basis­ scholen te leren op een veilige manier om te gaan met grote voer­ tuigen in het verkeer en bijvoorbeeld uit de dode hoek te blijven.’

Tot besluit merkt hij op dat, om te komen tot een gezonde mobiliteit, een financieel gezonde sector Behaalde resultaten een basisvoorwaarde is. ‘De branche is bezig zich – Akkoord

bereikt over te herpositioneren en kan, om zich in deze de voorwaarden van ­coronaperiode te herstellen, een investerings­ zero emissie zones; injectie goed gebruiken. Daar heeft niet alleen de – Sectie werkt hard aan transportsector baat bij. Investeringen in innovatie het toegankelijk maken en R &D vormen immers belangrijke sleutels ter van zero emissie zones versterking van de economie en de samenleving voor plug-in hybride als geheel.’ ● trucks

23

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE RAI CARROSSERIENL

Steven Heersma, voorzitter sectie RAI CarrosserieNL: ‘Het coronaprotocol bood leden handvatten om hun productie zo veel mogelijk te continueren’

Slim, snel en innovatief inspelen op veranderende mobiliteitsbehoefte Wat de coronapandemie onder meer heeft geleerd is dat de mobiliteitswensen zijn verschoven. Meer individueel en minder collectief vervoer. Tegelijkertijd groeide in het goederenvervoer het aantal bezorgmomenten aan huis.

Sectievoorzitter Steven Heersma stelt vast dat de drukte op de weg door thuiswerken weliswaar een tijdelijke dip vertoont, maar dat de al eerder ingezette trend die een toename van het personen- en goederenvervoer laat zien, zich zal voortzetten. ‘Als sectie spelen wij slim en innovatief in op die veranderende mobiliteitsmarkt.’

Als voorbeelden noemt Heersma het leveren van oplossingen voor de ‘last mile’, stille stadsdistributie, aangepaste voertuigen, LZV’s, autonoom rijdende voertuigen en e-bussen. Alle segmenten dragen hier hun steentje aan bij.’ Het zorgt er volgens hem bovendien voor dat mobiliteit gezond blijft. Als het gaat om goederenvervoer ver­ wijst hij in dit verband naar de ontwikkeling van de Super Eco Combi, waarbij achter één trekker, twee standaard trailers worden gekoppeld waardoor de capaciteit wordt verdubbeld. Met alle voor­

24

delen die hier uit voortvloeien, zoals minder ruimtebeslag, ­transportefficiëntie en een reductie van emissies. Maar ook elek­ trische varianten voor (mini-)bussen mogen niet worden vergeten. ­Inmiddels vormen dit soort bussen een vertrouwde verschijning in het straatbeeld, waarbij ze laten zien dat gezonde mobiliteit goed kan zijn voor zowel de industrie (innovatie) als voor de samen­ leving als geheel (luchtkwaliteit). Als het gaat om het realiseren van een inclusieve samenleving levert de sectie eveneens een bijdrage.

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE RAI CARROSSERIENL

Zo maken de specialisten van Auto Aanpassers Nederland het mogelijk dat mensen met een beperking mobiel blijven.

Marktontwikkelingen

De sectie RAI CarrosserieNL kent een breed samengestelde achter­ ban die in verschillende marktsegmenten actief is. Het speelveld strekt zich uit van bussen, carrosserieën, opleggers en (lichte) aan­ hangwagens, reinigingsvoertuigen, laad- en lossystemen, bestelwa­ gens, aangepaste voertuigen tot en met brommobielen. Hoewel het werkterrein sterk uiteenloopt is de grootste gemene deler dat het garanderen van maximale mobiliteit van mensen en goederen voorop staat.

Het zal niemand verbazen dat de economische krimp die corona veroorzaakte de sector in meer of mindere mate trof. Het zwaarst hadden de touringcarsector en de taxiondernemingen (met rol­ stoelbusjes) het te verduren, vertelt sectiemanager Tom van Steijn.

De consequenties van de crisis voor het gros van de andere onder­ nemingen kwalificeert hij als ‘minder dramatisch.’ ‘Over het alge­ meen waren begin maart de orderboeken goed gevuld. Wel liep de orderintake snel terug. Onze verwachting was dat de grootste klap in de maand september zou komen, maar dat is gelukkig niet gebeurd.’

Impact enquête

Sectiemanager Remco Tekstra voegt hier aan toe dat uit de corona impact enquête die de sectie onder de 300 leden heeft gehouden naar voren komt dat 70 procent aangeeft een omzetverlies van 25 procent te hebben geleden. Inmiddels lijkt het aantal orders gelei­ delijk weer toe te nemen. De verschillen per voertuigcategorie zijn echter groot. In het lichte segment tot 3,5 ton was in de eerste 9 maanden van het jaar sprake van een krimp van 25 procent, terwijl in de maand september een aarzelend herstel van +1 procent zicht­ baar was. De verkoop van zware bedrijfswagens boven de 3,5 ton liep in de eerste 3 kwartalen met 36 procent terug en bleef in de maand september stabiel vergeleken met dezelfde maand in 2019.

‘ Een nieuwe loot aan de keur­ merkstam betreft het Keurmerk voor Rongen en Rongbussen én er komt een speciaal Keurmerk voor Veewagens en Kippers’

Tom van Steijn Sectiemanager RAI CarrosserieNL

‘ Het inschakelen van vlogger ­Master Milo is uiterst effectief gebleken om de carrosserie­ branche bij jongeren op het ­netvlies te krijgen’

Remco Tekstra Sectiemanager RAI CarrosserieNL

De afzet van trailers daalde tot en met september met 28 procent en in de maand september met 5 procent. De schade bij de lichte aanhangwagens bleef met een terugval van 3 procent in de eerste 9 maanden relatief beperkt. In september veerde dit segment zelfs op met 2 procent.

Corona protocol

Om er voor te zorgen dat leden ten tijde van de coronacrisis veilig konden blijven doorwerken heeft de sectie, samen met FOCWA, het voortouw genomen met de ontwikkeling van een coronaprotocol.

Heersma: ‘Met dit door RIVM en VNO-NCW goedgekeurde protocol was sectie RAI CarrosserieNL een van de eerste branches die over een dergelijk document beschikte. Dit protocol vormde vervolgens de basis voor een mobiliteitsprotocol dat voor meerdere branches ging gelden. Het bood leden handvatten om hun productie zo veel mogelijk door te kunnen laten gaan en de continuïteit van de bedrijfsvoering te garanderen.’

Master Milo

Al jaren kampt de carrosseriebranche met een tekort aan technisch personeel. Om jongeren te enthousiasmeren voor een baan in de sector, de instroom te vergroten en bestaand personeel te ­behouden, hebben RAI CarrosserieNL en het Opleidingsfonds ­Carrosseriebouw (OOC) de handen ineen geslagen en de bekende YouTube vlogger Master Milo ingeschakeld.

‘Met de vlogs van deze populaire YouTuber willen wij een beter beeld geven van de werkzaamheden binnen de sector en de diverse baanmogelijkheden voor jongeren belichten’, verduidelijkt Tekstra.

Hij legt uit dat de traditionele manier om scholen en leerlingen te benaderen en jongeren bijvoorbeeld werkplekken aan te bieden redelijk intensief is en relatief veel tijd vergt. ‘Dan breng je eigenlijk via ouderwets handwerk vraag en aanbod bij elkaar. Door deze “digitale” route te kiezen, is het mogelijk om in één keer honderd­ duizenden mensen te bereiken.’

25

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

Inmiddels telt het YouTube kanaal ruim 700.000 volgers, waarbij de vlogs van CarrosserieNL in totaal maar liefst 1.225.300 keer werden bekeken door 201.500 unieke per­ sonen. Geïnteresseerden die het filmpje van Master Milo bekijken konden tevens een bouwpakket van een vrachtwagencarrosserie aanvragen. Een en ander is gekop­ peld aan een prijsvraag. Dit maakt het mogelijk hen in contact te brengen met scholen en bedrijven.

Dit succesvolle initiatief smaakt volgens Tekstra naar meer. ‘In aan­ vulling op de traditionele wijze om jongeren te benaderen, is dit een uiterst effectief project gebleken.’

Online ledenbijeenkomsten

Hoewel de intelligente lockdown het praktisch onmogelijk maakte om met grote groepen fysiek bij­ een te komen, is de sectie er in geslaagd om vrijwel alle voor 2020 geplande ledenbijeenkomsten en initiatieven om kennis te delen ‘digitaal’ te realiseren. Dat gebeurde onder meer door video­ calls en webinars met als onver­ wacht positief resultaat dat de animo en het aantal deelnemers uiteindelijk groter was dan tijdens fysieke events. Van Steijn: ‘We hebben hierbij heel snel omge­ schakeld naar digitaal en, hoewel het sociale aspect van de bijeen­ komsten wel wordt gemist, blijkt deze online oplossing ook veel voordelen te hebben. Een blijvertje dus!’ ­

Keurmerken

RAI CarrosserieNL biedt een breed palet aan keurmerken aan, zoals het Keurmerk Autolaadkranen (ALK), het Keurmerk Containeraf­ zetsystemen (LLS), Het Keurmerk Laadkleppen (LPK), Keurmerken voor Lichte Aanhangwagens en PIEK-Keur. Van Steijn stelt ver­ heugd vast dat het aantal keuringen vorig jaar grosso modo gelijk is gebleven en dat bij enkele keurmerken zelfs sprake was van een lichte plus. Een nieuwe loot aan de stam, vervolgt hij, betreft het

‘ Het personen- en ­goederenvervoer zal ­blijven toenemen’

26

SECTIE RAI CARROSSERIENL Keurmerk voor de zogenaamde rongen en rongbussen op voer­ tuigen. ‘Daarnaast is er een ­speciaal Keurmerk voor Vee­ wagens en Kippers in ontwikke­ ling om tegemoet te komen aan de wens vanuit de branche daar­ mee het dierenwelzijn en de veilig­ heid te bevorderen. De afzonder­ lijke huisstijlen van de verschillende keurmerken zijn inmiddels op elkaar afgestemd en ieder bedrijf heeft hiervan een pro­ motiepakket ontvangen.’

QRM

De in 2019 afgeronde pilot Quick Response Manufacturing (QRM) in de carrosseriebouw kreeg in het verslagjaar een vervolg. Mede door COVID-19 leidde dit tot meer belangstelling voor dit onderwerp.

QRM helpt om de bedrijfsvoering slimmer te organiseren. Door onder andere te werken als een team aan een product en logis­ tieke- en productie gerelateerde zaken procesmatig aan te pakken, is het mogelijk levertijden verder te reduceren, de productkwaliteit en de medewerkerstevredenheid te verhogen en zo uiteindelijk beter in te spelen op markt­ veranderingen.

Vooruitblik

De sectievoorzitter zegt het lastig te vinden om aan te geven hoe de carrosseriebranche zich in 2021 zal ontwikkelen. ‘Vooralsnog ben ik gematigd positief. De sectie blijft zich in ieder geval richten op individuele dienstverlening en het leveren van zaken die een directe toegevoegde waarde bieden, zoals de collectieve goedkeuringen van stootbalkconstructies die vanaf september 2021 ook voor individuele toelatingen verplicht zijn. Het zal geen verrassing zijn dat leveranciers voor collectieve vervoersoplossingen de meeste tijd nodig zullen hebben om uit het COVID-dal te kruipen.’

Een andere activiteit die nu al volop in voorbereiding is en waar de sector zich in groten getale zal manifesteren betreft de lustrum­ editie van de ReinigingsDemoDagen (RDD). De 10e editie van deze toonaangevende vakbeurs voor de afval- en reinigingssector vindt op 9 en 10 juni 2021 plaats op het terrein van het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soest. De RDD toont een compleet overzicht van de markt van reinigingsvoertuigen en aanverwante producten: van inzamelvoertuigen tot veegmachines en van winterdiensten tot afvalcontainers.

Heersma: ‘De RDD is hét event bij uitstek waar de branche slimme innovaties etaleert en niet in de laatste plaats laat zien op welke manier zij bijdraagt aan een gezonde en schone mobiliteit.’ ●

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

RAI AFTERMARKET

Delen voertuigdata biedt kansen voor een gezondere mobiliteit Om mobiliteit zowel fysiek als financieel gezonder te maken is ‘betaalbaarheid’ een belangrijke voorwaarde, vindt sectievoorzitter Johan van der Hoeven. Een van de middelen om dat te bereiken is het delen van voertuigdata.

‘Dit bevordert de markwerking en biedt consumenten een maximale keuzevrijheid waar zij hun auto willen onderhouden. Data delen zorgt voor een digitale versnelling, draagt bij aan een inclusieve samenleving en creëert een eerlijk speelveld ten behoeve van de verkeersveiligheid en het innoverend vermogen van de automotive sector.’

Om te komen tot een gezonde mobiliteit, het thema van dit jaarver­ slag, steunt het beleid van de sectie op een vijftal pijlers: voertuigen zo lang mogelijk inzetten, goed blijven repareren en onderhouden (heeft voordelen voor klimaat en milieu); het delen van voertuigdata (dit biedt kansen voor digitalisering en marktwerking); circulair ondernemen; (leidt tot minder afval en eerlijk gebruik van beschik­ bare grondstoffen; het inzetten van alle beschikbare nieuwe brand­ stoffen en energiedragers (naast elektrische tractie en waterstof zijn er tal van duurzame initiatieven op het gebied van elektrische en ­biobrandstoffen); en als 5e pijler aandacht voor lokaal ondernemer­ schap (de ruggengraat van de Nederlandse economie). Het spreekt voor zich, zegt Van der Hoeven, dat het langer kunnen blijven gebrui­ ken van producten door ze op een veilige, duurzame en betaalbare manier op de weg te houden, bijdraagt aan een gezonde mobiliteit.

‘Dat geldt eveneens voor het delen van voertuigdata. Dat maakt

een MKB-bedrijf. Die verhouding is binnen de mobiliteitsbranche niet anders. Er is dus een groot maatschappelijk én economisch belang om deze bedrijven te ondersteunen, waar het gaat om het realiseren van een optimale marktwerking.’

Auto’s de Baas

Dit gebeurde in het verslagjaar onder andere door het startschot te

‘ AFCAR NL vraagt aandacht voor datamacht en ons pleidooi voor datadelen’ mobiliteit immers beter en slimmer omdat dan met name iedereen in staat is nieuwe mobiliteitsdiensten te ontwikkelen Zuinig omgaan met materiaal en grondstoffen vraagt ook om circulair ondernemer­ schap. Dus niet slopen, maar repareren, upgraden en onderdelen ­hergebruiken.’

Naast de inzet van een brede brandstofmix is hij een groot pleitbe­ zorger van het stimuleren van lokaal ondernemerschap. ‘Vergeet niet dat 80 procent van de beroepsbevolking in ons land werkzaam is bij

Johan van der Hoeven, voorzitter sectie RAI Aftermarket: ‘Het delen van voertuigdata is een absolute must om mobiliteit betaalbaar te houden’

27

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

geven voor de branchebrede campagne ‘Auto’s de Baas.’ Doel van dit initiatief van BOVAG, RAI Aftermarket grossiers, opleiders en de vak­ media, is om garagisten onafhankelijk te kunnen laten blijven werken aan moderne auto,s, vertelt sectiemanager Jeroen van de Braak.

‘Veel garages verliezen nodeloos tijd met zoekuren voor diagnose of het vervangen van een onderdeel, waarna blijkt dat het probleem nog steeds niet is opgelost. Met als gevolg dat een gemiddelde garage per monteur al gauw zo’n 10.000 euro misloopt door uren die men niet kan factureren. Deze campagne moet hier verandering in ­brengen.’

‘Auto’s de Baas’ helpt bedrijven op weg en laat zien welke opties er zijn om met de juiste ­training, ondersteuning en apparatuur moderne auto’s de baas te blijven. Moderne auto’s ­lijken immers steeds meer op rijdende computers.

Die worden steeds meer met een laptop ­gerepareerd. Welke mogelijkheden de branche daarvoor beschikbaar heeft valt te lezen op www.autosdebaas.nl.

Sociaal/maatschappelijk aspect

Van der Hoeven laat tijdens het gesprek weten vooral het sociale aspect van gezonde mobiliteit te willen onderstrepen. Ter verduidelijking voert hij aan dat het Nederlandse wagenpark onge­ veer 8,5 miljoen personenauto’s omvat, waarvan de helft een gemiddelde waarde heeft van maxi­ maal 1.500 euro. ‘De eigenaren zijn hardwer­ kende mensen met een bescheiden inkomen. Die zijn allemaal dolblij dat ze een auto bezitten en daarmee naar hun werk, vrienden of familie kunnen reizen. Het heeft een enorme maatschappelijke waarde om die groep mobiel te houden. Simpelweg door mobiliteit betaalbaar te houden en hen vrij te laten in de keuze waar zij hun auto willen laten onderhouden. Hiervoor is het delen van voer­ tuigdata een absolute must.’

Wetgeving voertuigdata

Om marktwerking en consumentenkeuze instant te houden is het

Behaalde resultaten

– Startschot

gegeven voor branchebrede campagne ‘Auto’s de Baas’; – Met de eigen Europese koepel FIGIEFA en de Europese AFCAR alliantie werkt de sectie aan diverse wetgevingstra­ jecten die de aftermarket direct of indirect raken; – Tijdens het Nationale Aftersalescongres werd de aftrap gegeven van de Nederlandse evenknie AFCAR NL om ook binnen Nederland actief aandacht te vragen voor datamacht en datadeling; – Samen met BOVAG een nieuwe editie van de branchebaro­ meter Aftersales Monitor voor garagisten ontwikkeld; – Een Corona ‘impact analyse’ opgesteld; – Om de belangen van 24 Volt sector goed te behartigen is invulling gegeven aan het Truck & Trailer Aftermarket Net­ werk.

28

RAI AFTERMARKET van belang dat alle partijen in de mobiliteitsbranche toegang krijgen tot ‘live’ voertuigdata . Zo kan iedereen profiteren van de voordelen die digitalisering mobiliteit gaat brengen. Datadeling maakt het mogelijk dat iedereen een bijdrage kan leveren om auto’s betaalbaar, veilig, schoon, zuinig en recyclebaar te houden, vervolgt Van de Braak. Om voor het datavraagstuk een duidelijk wetgevend kader te bewerkstelligen trekt de sectie samen op met de Europese koepelor­ ganisatie FIGIEFA. Mede dankzij deze ondersteuning is vorig jaar vanuit de Nederlandse ministeries van Economische Zaken & ­Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat onderzoek verricht naar de invloed van data uit voertuigen en interfaces. Dit soort lande­ lijke i­nitiatieven hebben er toe bijgedragen dat er nu in Brussel een traject loopt dat in het e ­ erste kwartaal van 2021 moet uitmon­ den in concrete wetgevingsvoorstellen.’

Tot de andere kerndossiers, waarbij de sectie binnen FIGIEFA-verband actief aan de knop­ pen draait, behoren onder andere de in 2023 aflopende Block Exemption Regulation (BER) en Cyber Security.

After Sales Monitor

In 2020 maakte de sectie RAI Aftermarket de resultaten bekend van het consumentenon­ derzoek Aftersales Monitor 2019. In dat jaar groeide het aantal onderhoudsmomenten aan personenauto’s van particulieren met 11 procent tot 17,9 miljoen, een nieuw record. Sinds de start van de Aftersales monitor in 2009 werden niet eerder zoveel bezoeken aan de werkplaats geteld en dat resulteerde in een omzetstijging van 8 procent tot 3,95 miljard euro. Dat is het hoogste omzetniveau sinds 2012. De gemiddelde jaarlijkse besteding aan onderhoud per auto daalde daarentegen de laatste jaren aanzienlijk. Dit laat volgens Van de Braak zien dat de Nederlandse automotive branche zeer competi­ tief is met voldoende onderlinge concurrentie. ‘Dit zorgt voor een gezonde prijsconcurrentie in de onderhoudsmarkt waar vooral con­ sumenten van profiteren.’ Hij wijst er op dat in 2010 nog gemiddeld 670 euro per jaar per auto aan onderhoud werd besteed, vergeleken met 461 euro in 2019. ‘Dit gemiddelde is van toepassing op auto’s van alle leeftijden. Met name het onderhoud aan auto’s van 4 tot 6 jaar werd goedkoper. Gemiddeld betaalt men bijna een derde minder dan 11 jaar geleden. Voor een jonge auto van maximaal drie jaar oud, was een automobilist 11 jaar geleden jaarlijks gemiddeld 25 procent meer kwijt.’

Qua frequentie betreffen de meeste onderhoudsbeurten tussentijdse reparaties (30%). Gevolgd door periodieke controle (15%) en APK (14%). Het meeste geld wordt uitgegeven aan APK en periodiek onderhoud. Dit laat zien dat veiligheid en milieu nog steeds belang­ rijke factoren zijn om onderhoud te laten verrichten.

Corona impact reparatie- en onderhoudsmarkt

De cijfers zeggen uiteraard nog niets over 2020 toen vanaf medio maart de coronacrisis in volle hevigheid losbarstte. Hoewel harde ­cijfers vooralsnog ontbreken kwalificeert Van der Hoeven de schade voor de aftermarket per saldo als beperkt. ‘Ik schat dat de gemid­ ­ procent zal delde omzetderving van bedrijven tussen de 3 en 5 ­liggen. Dat zijn cijfers die in schril contrast staan vergeleken met de

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

RAI AFTERMARKET

Activiteiten Netwerkdiner

In september vond het jaarlijkse RAI Aftermarket Netwerkdiner plaats in het nieuwe nhow Amsterdam RAI hotel, waar in deze bijzonder tijden een volledig coronaproof programma werd aangebo­ den. Een van de hoogtepunten van de avond betrof een ‘sneak preview’ van de nieuwe branchecampagne ‘Auto’s de Baas’. Met als doel meer aandacht te vragen voor training, opleiding en onder­ steuning voor het vak van automonteur.

Tijdens de bijeenkomst gaf sectievoorzit­ ter Johan van der Hoeven, samen met Gerard ten Buren, voorzitter BOVAG Onafhankelijke Autobedrijven, een toe­ lichting op de campagne en stonden zij uitgebreid stil bij de marktontwikkelingen en de activiteiten van de sectie in deze uitzonderlijke periode.

Europese lobby/FIGIEFA

De sectie RAI Aftermarket participeert actief in FIGIEFA, de Europese koepelor­ ganisatie voor de onafhankelijke ­distributeurs van automotive vervan­ gingsdelen, en werkt samen met hen aan verschillende kerndossiers, waaronder de Block Exemption Regulation (BER), datadelen en cybersecurity.

AFCAR NL

Om consumenten de regie te geven over de door hen g ­ egenereerde voertuigdata is het samenwerkingsverband AFCAR NL in het leven geroepen. AFCAR NL is een alliantie van brancheverenigingen voor consumenten- en onder­nemers in auto­ motive retail-, service- en dienstverle­ ning. De sectie RAI Aftermarket behoort, samen met BOVAG, ANWB, FOCWA,

dramatische dalingen in andere sectoren, waaronder horeca en ­theater. Wat zeker hielp was dat mensen niet met een mondkapje in het OV wilden reizen en overstapten naar de auto. Er ontstond ­vervolgens een flinke run op occasions en (elektrische)fietsen’ Een andere positieve factor was dat met de inzet van RDW het APK-regime tijdens de crisis in de lucht is gebleven en werkplaatsen gewoon open konden blijven.

Dat neemt niet weg, beklemtoont de sectievoorzitter, dat de branche de targets voor 2020 niet heeft kunnen halen. ‘Nederland is tenslotte massaal thuis gaan werken en minder kilometers betekent minder onderhoud. Toch denk ik dat het gros van de bedrijven dat actief is in de aftermarket de crisis zal overleven.’

Branchebarometer

Om garagebedrijven in coronatijd zo veel mogelijk te steunen heeft de sectie deelgenomen aan het initiatief ‘We Support Workshops’ van WESP. Met deze actuele branchebarometer konden garage­ bedrijven hun omzetontwikkeling monitoren en waar nodig tijdig bijsturen of aanvullende maatregelen nemen.

Ter aanvulling op de branchemonitor werd voor de leden een zoge­ heten ‘impact analyse’ opgesteld met concrete coronavragen, zoals: maakt u gebruik van de NOW-regeling; Doet de overheid voldoende; Hoe beoordeelt u de overlevingskansen van uw bedrijf?, etc.

VACO, Verbond van Verzekeraars tot de oprichters van AFCAR NL. Deze Neder­ landse pendant van de Europese AFCAR Alliantie werkt hard aan een eerlijk speel­ veld in de aftermarket waarbij de consu­ ment voertuigdata kan delen met het bedrijf van zijn of haar keuze. AFCAR en AFCAR NL pleiten voor nieuwe wetge­ ving en handhaving van bestaande regel­ geving om de keuzevrijheid van de ­consument betreffende voertuigdata te borgen. Dit komt de verkeersveiligheid ten goede, houdt mobiliteit betaalbaar en biedt kansen voor bedrijven om nieuwe diensten aan te b ­ ieden.

niet ten goede zal komen. De behoefte aan meer individueel vervoer in combinatie met een grotere vraag naar betaalbare auto’s zal de aftermarket echter wel in de kaart spelen. Van der Hoeven tekent daarbij aan dat dit hoogstwaarschijnlijk onvoldoende zal zijn om de effecten die thuiswerken heeft op het aantal gereden kilometers (minder onderhoud) te compenseren. Toch wil hij met een positieve boodschap eindigen. ‘Het goede nieuws is dat het wagenpark in ieder geval niet zal dalen. Mobiliteit verbindt mensen ten slotte. En onze sectie beschouwt het als haar maatschappelijke taak een bij­ drage te leveren om mensen gezond mobiel te houden.’ ●

‘De campagne “Auto’s de Baas” moet er aan bijdragen dat gara­ gisten onafhankelijk kunnen blij­ ven werken aan moderne auto’s’

Maatschappelijke taak

Van der Hoeven en Van de Braak noemen het lastig om aan te geven welke implicaties de economische terugslag ten gevolge van COVID-19 uiteindelijk op de mobiliteit zal hebben. Het lijkt volgens hen onvermijdelijk dat het aantal vervoersbewegingen daalt en dat het economische beeld van het afgelopen jaar zich in 2021 zal her­ halen. Beiden gaan er van uit dat dit de verkoop van nieuwe auto’s

Jeroen van de Braak, Sectiemanager RAI Aftermarket

29

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE RAI EQUIPMENT

‘ Werken aan een gezonde en ­veilige mobiliteit is ons handelsmerk’ Het door corona gedomineerde economische klimaat leek aanvankelijk het perspectief van de sectie niet ingrijpend te beïnvloeden. Nadat de schade in eerste instantie nog redelijk binnen de perken bleef kantelde het beeld na de ‘tweede golf’ en kwalificeert sectie­ voorzitter Bernard de Graaf de langetermijneffecten vooral als ‘ongewis.’ De geplande introductie van de ‘deeltjesteller’ in de APK per 1 januari 2022 kan volgens hem mogelijk voor een extra impuls zorgen.

‘Het is bovendien een van de middelen om als branche een belangrijke bijdrage te kunnen blijven leveren op weg naar een gezonde en veilige mobiliteit.’

De sectie RAI Equipment vertegenwoordigt meer dan 50 bedrijven die zich bezig houden met de productie, import en verkoop van werkplaatsequipment, carwash, handgereedschappen en APK-testapparatuur. Tot de afnemers behoren auto-impor­ teurs, merkdealers, universele garagisten, schadebedrijven, banden­specialisten, truck- en trailerbedrijven en pomp­ stations.

‘ De hele APK-systematiek zal moeten veranderen’

Marktontwikkelingen

Om inzicht te krijgen in de gevolgen van COVID-19 op de bedrijfs­ voering van de achterban, werd in het verslagjaar een ‘corona impact analyse’ uitgevoerd. Twee derde van alle respondenten meldde in de eerste zes maanden van 2020 een gemiddelde omzet­ terugval van 18 procent vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. Tegelijkertijd slaagde bijna een vijfde van de ondernemingen er in een omzetplus van gemiddeld 10 procent te realiseren. Een groot deel van de deelnemende bedrijven sprak de verwachting uit dat de omzet in het derde en vierde kwartaal stabiel zou blijven.

Toen was echter nog geen sprake van een tweede coronagolf. Wat verder opviel was dat 81 procent van de ondervraagden aan gaf

30

geen personeel te hoeven ontslaan. Dat beeld draaide eind oktober wel enigszins, zegt sectiemanager Martijn van Eikenhorst. ‘ De Graaf vult aan dat de ­economische impact van de coronapan­ demie uiteraard sterk zal afhangen van de aard en inrichting van de individuele bedrijven, mede gezien de grote diversiteit aan deel­ segmenten. ‘Harde cijfers ontbreken nog, maar het is inmiddels wel duidelijk dat de equipmentbranche per saldo veel minder hard is

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

SECTIE RAI EQUIPMENT

Bernard de Graaf, voorzitter sectie RAI Equipment: ‘Met de invoering van de deeltjes­teller kan de branche een belangrijke bijdrage blijven leveren aan een gezonde mobiliteit’

geraakt dan de autosector. Dat neemt niet weg dat het beeld voor de langere termijn zorgen baart.’

Twee bewegingen

Van Eikenhorst noemt het wel positief dat in maart, toen de coronapandemie in volle hevigheid los barstte, de garagebedrijven open konden blijven, waardoor de business – en daarmee de inves­

teringen in werkplaatsapparatuur – gewoon door kon blijven gaan.

‘Er vond een verschuiving plaats van collectieve naar individuele mobiliteit en er werden meer gebruikte auto’s aangeschaft. Tege­ lijkertijd liep de verkoop van nieuwe auto’s een flinke deuk op door­ dat consumenten afhaakten. Hij onderscheidt twee bewegingen.

‘Het wagenpark wordt ouder en dat is in principe gunstig voor de werkplaats. Anderzijds zijn mensen door het thuiswerken minder

31

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

32

SECTIE RAI EQUIPMENT

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

kilo­meters gaan rijden en gaat het bij APK-­test­ apparatuur om lange­termijn­ investerings­goederen die niet zo snel worden ­vervangen.

Welke van deze variabelen het zwaarste gaat wegen is vooralsnog lastig te beoor­ delen.’

Deeltjesteller in APK

Behaalde resultaten

– Actieve bijdrage introductie deeltjesteller; – Aanpak verblindende kop­ lampen door verbetering ­koplamptesters; – Kwaliteitsslag RAI Vereni­ ging Keurmerk Hefbruggen; – Inrichting ledencommunica­ tie op dossierniveau.

Zodra het onderwerp gezonde mobiliteit ter sprake komt, benadrukt De Graaf dat de sectie in het hele traject naar schone, emissieloze en veilige mobiliteit als geen ander een cruciale rol vervult. ‘Het leveren van een bijdrage aan een gezonde mobiliteit behoort als het ware tot ons dna. Het is ongeveer het handelsmerk van onze achterban.

Neem de APK, daarin stond aanvankelijk de voertuigveiligheid ­centraal. Inmiddels is ook het milieuaspect in de vorm van ­emissie-eisen stevig in de APK verankerd.’

Een voorbeeld van nieuwe technologie die in de transitie naar een klimaatneutrale samenleving een cruciale rol speelt is de invoering van de ‘deeltjesteller.’ De sectie is er altijd een groot pleitbezorger van geweest om deze deeltjesteller, die de emissiewaarden van Euro-5B en 6 voertuigen meet, in de APK op te nemen.

Van Eikenhorst: ‘Zoals het er nu naar uit ziet gaat dit per 1 januari 2022 ook daadwerkelijk gebeuren. Daarmee komt een einde aan eventuele foutmeldingen bij de OBD (On Board Diagnostics) en emissiemetingen van Euro-5 en 6 voertuigen.’

De invoering krijgt meer reliëf als wordt bedacht dat naar schatting 125.000 dieselvoertuigen met een ontbrekend of slecht werkend roetfilter rondrijden. Een voor de branche in deze tijd aangenaam bijeffect is dat een verplichte deeltjesteller in de APK de sector een extra impuls geeft.

ADAS-calibratiesystemen

Op tal van dossiers treedt de sectie op als gezaghebbend gespreks­ partner met de overheid, de politiek en relevante branchegenoten, teneinde de (politieke) besluitvorming te beïnvloeden ten gunste van een toekomstbestendige Equipment, Carwash en Tools indu­ strie. Zo brengt de sectie binnen het ADAS-convenant (Advanced Driver Assistence Systems) spelers bij elkaar om te bekijken welke ­complexe controlesystemen nodig zijn om al die geavanceerde ­software, camera’s en sensoren optimaal te kunnen blijven onder­ houden en zo de veiligheid te waarborgen en het milieu minimaal te belasten.

De Graaf laat weten dat er op dit moment een grote diversiteit aan ADAS-kalibratiesystemen op de markt is, van relatief eenvoudig tot extreem complex. ‘De vraag is wat dit voor de toekomst van de APK betekent. Voor het uitvoeren van een gemiddelde APK is namelijk een vast aantal minuten gereserveerd. Maar een geavanceerde­ ­koplamptester heeft alleen al twintig minuten nodig om een auto in de teststand te krijgen. De hele APK-systematiek dient dus onver­ mijdelijk te veranderen. Dat is iets waar wij ons sterk voor maken en waarin de sectie zowel een adviserende als sturende rol vervult.’

Verder participeert sectie RAI Equipment in het traject van de RDW om te komen tot een ‘RDW Erkende Schade­hersteller’, waarbij een

SECTIE RAI EQUIPMENT conform vaste normen hersteld voertuig weer veilig terug de weg op kan.

Europese lobby

Omdat toekomstige wet- en regelgeving en de implementatie daar­ van in toenemende mate in Brussel plaats vindt, trekt de sectie op een groot aantal dossiers samen op met de eigen Europese koe­ pelorganisatie EGEA. Dit gebeurt m ­ iddels verschillende werkgroe­ pen waarin de sectie is vertegenwoordigd. Behalve de ADAS-kali­ bratiesystemen, die momenteel hoog op de agenda staan, werd in het verslagjaar een EGEA-kwaliteitslabel voor mobiele aircoser­ viceapparatuur ontwikkeld dat autobedrijven zekerheid verschaft bij de aanschaf.

Toekomstvisie

Tot de onderwerpen die naar het oordeel van De Graaf komend jaar een stimulerende werking op de equipmentmarkt kunnen hebben behoren een nieuw wetgevend kader rondom de ADAS-kalibratie­ systemen alsmede de invoering van de deeltjesmeter in 2022.

‘Alle garagisten zullen immers al in 2021 van zo’n deeltjesteller moeten worden voorzien.’

Er staat de komende periode volgens hem veel te gebeuren aange­ zien de markt voor APK-testapparatuur in een hoog tempo aan het veranderen is. Wel acht hij het van belang dat de introductie van al die nieuwe apparatuur om het voertuigpark veilig en schoon te ­houden langs de weg der geleidelijkheid geschiedt. ‘Vanzelfspre­ kend is de sector er bij gebaat om zo veel mogelijk producten af te kunnen zetten, maar een goede relatie met onze afnemers is ­minstens zo veel waard. Zij moeten voldoende tijd krijgen om die kostbare investeringen te kunnen plegen.’ ●

‘ Zo’n 125.000 dieselvoertuigen ­rijden met een ontbrekend of slecht werkend roetfilter rond’

Martijn van Eikenhorst,

Sectiemanager RAI Equipment

33

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

CORPORATE ACTIVITEITEN

Cees Boutens: ‘In samenspraak met de leden werd een nieuwe indeling in voertuigcategorieën ontwikkeld en gepresenteerd’

Resultaten boeken in coronatijd Naast de vele bijeenkomsten, workshops, evenementen en seminars waar leden van de afzonderlijke secties aan kunnen deelnemen, organiseert RAI Vereniging jaarlijks een aantal branche overkoepelende activiteiten ten behoeve van zowel leden, relaties als stakeholders. Cees Boutens, Corporate Affairs manager, noemt het jammer dat veel traditioneel drukbezochte bijeenkomsten als gevolg van corona in 2020 geen doorgang konden vinden. Tegelijkertijd stelt hij vast dat juist in zo’n crisisjaar duidelijk zichtbaar werd waar het collectief van RAI Vereniging voor staat en wat er voor de achterban kon worden bereikt.

De coronapandemie drukte onmiskenbaar een stempel op 2020, zegt Boutens. ‘We hebben er alles aan moeten doen om onze leden zo goed mogelijk door deze lastige periode te loodsen. Dat had de eerste prioriteit. De beperkingen die de overheid oplegde beteken­ den dat een aantal bekende events moesten worden geannuleerd, zoals het Mobiliteitsdiner, de RAI Klassieker rit, de ALV Zomerborrel, The Mobility Shift en de Bestuurdersdag. Alleen de Nieuwjaars­ receptie in Café Amsterdam was als vanouds afgeladen vol.’

34

Steunpakketten

In het door de crisis gedomineerde verslagjaar werd volgens hem tegelijkertijd duidelijk welke resultaten RAI Vereniging als collectief voor de leden kan behalen. ‘We namen deel aan belangrijke over­ leggen over steunpakketten en steunmaatregelen en voerden ­crisisoverleg over het wegvervoer met de minister van IenW, Cora van Nieuwenhuizen, het dagelijks bestuur van VNO-NCW en de staatssecretaris(sen) van Financiën.’

RAI VERENIGING JAAROVERZICHT 2020

CORPORATE ACTIVITEITEN

Dat RAI Vereniging wordt gezien als een gezaghebbende gespreks­ partner is geen vanzelfsprekendheid die voor iedere branche­ organisatie geldt, vervolgt Boutens. Hij verwijst naar een recent onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, waaruit blijkt dat vooral belangenbehartigers met een stevig en positief imago er in slagen om in deze coronatijd aan tafel aan te schuiven bij ‘decision makers.’

Coronateam

Toen Nederland medio maart in een ‘intelligente lockdown’ ging, installeerde RAI Vereniging direct een coronateam om leden zo snel mogelijk over actuele ontwikkelingen te informeren, vragen te beantwoorden, ledenenquêtes te verzorgen en de resultaten daar­ van terug te koppelen. Het team formuleerde tevens de onderwer­ pen die naar voren werden gebracht tijdens de verschillende over­ leggen met de overheid en andere stakeholders. Met als resultaat dat de fietsenwinkels, de garagebedrijven en de autoshowrooms open konden blijven. Op verzoek van RAI Vereniging werden ­seizoensregelingen waar bepaalde mobiliteitssectoren mee te maken hadden aan­ gepast en er werd uitstel van afdracht van belastingen en BPM gerealiseerd. Niet in de laatste plaats was RAI ­Vereniging, dankzij de sectie RAI CarrosserieNL, één van de eerste branche­organisaties met een eigen coronaprotocol. Dit document diende vervolgens als basis voor een mobiliteitsprotocol dat voor meerdere branches ging gelden.

Thuis werken en online vergaderen werd in het verslagjaar de norm.

Boutens merkt op dat de ICT-structuur van RAI Vereniging zonder problemen geschikt was om van de ene op de andere dag over te schakelen naar digitaal werken en vergaderen. ‘Dat bood veel ­voordelen. Onze ervaringen met webinars hielpen enorm om de informatieoverdracht naar de leden soepel te laten verlopen.’

meter afstand in het verkeer, met name tussen tweewielers. Verder verschenen er in 2020 vijf thema edities van GO!Mobility, waarin achtereenvolgens ‘de Mobility Shift’ van RAI Vereniging, ‘Auto/ motorsport als research lab’, ‘Mobiel erfgoed’, ‘Ondernemen in coronatijd’ en ‘Innoveren in crisistijd’ centraal stonden. Een vaste activiteit rondom de derde dinsdag van september betrof, vertelt Boutens, het samen met acht collega’s doorspitten en samenvat­ ten van alle begrotingen en belastingplannen om te beoordelen welke consequenties die hebben voor de mobiliteitsbranche.

‘En er vonden strategische sessies plaats met het Hoofdbestuur om de corporate identity van RAI Vereniging nog eens goed tegen het licht te houden en een toekomstscenario te ontwikkelen.’

Kansrijk Mobiliteitsbeleid

RAI Vereniging speelde in 2020 een prominente en actieve rol in de Mobiliteitsalliantie. Dit samenwerkingsverband van 25 organisaties, waarin Steven van Eijck de rol van vice-voorzitter vervult, presen­ teerde één van de eerste gedegen rapporten over de impact van corona op de mobiliteit voor zowel de korte als langere ­termijn. De alliantie leverde ­cruciale bouwstenen aan ten behoeve van ambtelijke voor­ bereidingen voor een komend kabinet. Een deel daarvan is inmiddels opgenomen in de notitie ‘Kansrijk Mobiliteits­ beleid.’ Boutens: ‘De alliantie onderhoudt intensieve contac­ ten met de directeuren-generaal van de ministeries van Financiën, Economische Zaken en Klimaat en Infrastructuur en Waterstaat.

Met de verkiezingen in zicht is de Mobiliteitsalliantie inmiddels met de voorbereidingen gestart van een groot verkiezingsdebat waarin vanzelfsprekend mobiliteit de hoofdrol krijgt.’

‘ We bewerken de politiek stelselmatig met duidelijke mobiliteitsspeerpunten’

Mobiliteitsprojecten

Onder supervisie van het Hoofdbestuur werden enkele belangrijke projecten geïnitieerd. Zoals het project ‘Veilig vervoer en opslag van Li-ion accu’s, dat dit jaar succesvol is afgerond. De adviesdocumen­ ten hebben inmiddels hun weg gevonden naar de gebruikers, ondernemers en andere stakeholders. Een ander actueel initiatief betreft het project Stedelijke Mobiliteit, waarin meerdere secties participeren. Om te bepalen wat de meest logische en geschikte plek op de weg is voor het toenemend aantal nieuwe mobiliteitsvor­ men heeft RAI Vereniging, in samenspraak met de leden, een over­ zicht naar voertuigcategorieën ontwikkeld. ‘Deze indeling is inmid­ dels besproken met en gepresenteerd aan de beleidsambtenaren van het ministerie van IenW en door hen positief ontvangen. Het vervolgtraject is nu om ook provinciale en gemeentelijke overheden te informeren en te overtuigen van deze nieuwe voertuigindeling.’

Tweede Kamerverkiezingen

Ook binnen RAI Vereniging staan de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart aanstaande hoog op de beleidsagenda, besluit ­Boutens. ‘We bewerken de politieke partijen stelselmatig met een aantal duidelijke speerpunten, aangevuld met specifieke wensen vanuit de 9 secties. Want (gezonde) mobiliteit moet in Nederland de plek krijgen die het verdient.’ ●

Strategische sessies

Tot de andere onderwerpen die op corporate niveau werden ­opgepakt en waar veel tijd aan werd besteed behoorde onder meer de campagne ‘Zie je mij zitten’ om aandacht te vragen voor de 1,5

35