ISSN 1425-9001
Nr 1
styczeń 2009
cena1,50
(w tym 0% VAT)
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Rocznica Powstania Wielkopolskiego
Z
okazji 90. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego Muzeum Ziemi Rawickiej zorganizowało wystawę pt. „Powiat rawicki w Powstaniu Wielkopolskim”. Wernisaż odbył się 10 grudnia br. Na otwarcie wystawy przybyli burmistrz, wicestarosta, radni Rady Miejskiej z jej przewodniczącym, dyrektorzy szkół, nauczyciele, uczniowie. Liczna grupa młodzieży reprezentowała rawickie gimnazja i szkoły
ponadgimnazjalne. Otwierając wystawę, dyrektor Bożena Raus przedstawiła w sposób syntetyczny przebieg działań powstańczych w naszym powiecie. Przypomniała, że dwie szkoły w naszym powiecie noszą imię Po-
G R
2
Rok XVI, nr 181
wstańców Wielkopolskich - Zespół Szkół Rolniczych w Bojanowie i Szkoła Podstawowa w Zielonej Wsi. Na wystawie zgromadzono plansze ukazujące przebieg powstania, mapy dwóch bitew o Rawicz i bitwy pod Zielona Wsią, portrety dowódców, fotografie powstańców z ich biogramami, liczne pamiątki otrzymane przez Muzeum Ziemi Rawickiej od powstańców bądź ich rodzin, w tym. m.in. ordery, odznaczenia, legitymacje, dokumenty, mundury, a także obrazy z plenerów malarskich przedstawiające postacie i wydarzenia z lat 1918-1919, rzeźby sylwetek powstańców. Nie zabrakło również na wystawie multimediów - podczas zwiedzania można przy akompaniamencie muzyki oglądać również rzucane z projektora na ścianę fotografie pochodzące z czasów powstania. Autorem aranżacji wystawy jest dr Jacek Jarczewski, związany z jej tematem także emocjonalnie - w powstaniu brał udział jego dziadek. Wernisażowi towarzyszył wykład dr. Eugeniusza Śliwińskiego z Muzeum Okręgowego w Lesznie, członka Zarządu Głównego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919. Prelegent w sali Portretowej naświetlił sytuację polityczną w Europie w momencie wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Wystawa czynna będzie do 16 lutego 2009 roku. (P)
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
Miesięcznik, nr 1 (181), styczeń 2009. Numer zamknięto 4.01.2009.
Rozwojowy budżet
N
a ostatniej w 2008 roku sesji Rady Miejskiej Gminy Rawicz, która odbyła się 30 grudnia, radni uchwalili budżet na rok 2009. Za przyjęciem uchwały głosowało czternastu radnych, przeciw - pięciu, jeden radny wstrzymał się od głosu. Budżet gminy na 2009 rok zakłada uzyskanie dochodów w wysokości 61,7 mln zł, natomiast wydatki mają osiągnąć 68,1 mln zł. Deficyt budżetowy zostanie sfinansowany przez kredyty i pożyczki. Łączna kwota długu gminy w roku 2009 ma osiągnąć 12,5%. Oznacza to, że nowo uchwalony budżet jest bezpieczny. Struktura zaplanowanych dochodów w roku 2009 przedstawiać się będzie następująco: dochody bieżące stanowić będą około 94%, a dochody majątkowe - około 6% prognozowanych dochodów ogółem. Podstawowymi źródłami dochodów bieżących gminy będą: v podatki i opłaty lokalne - 11,5 mln zł, v udziały gminy w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa, tj. podatku PIT i CIT - 14,9 mln zł, v subwencje - 16,1 mln zł, v dotacje - 9,2 mln zł.
Gazeta Rawicka Wydawca: Dom Kultury w Rawiczu, ul. Targowa 1 Redaktor naczelny: Henryk Pawłowski ul. Sobieskiego 1B/4, 63-900 Rawicz www.gazeta-rawicka.pl rawicka@gazeta.pl, tel. 660479973 Adres Redakcji: GR, ul. Targowa 1, 63-900 Rawicz Zdjęcia: I. Kasprzak i H. Pawłowski, M. Osiński DRUK: HAF s.c. Leszno, al. Konstytucji 3 maja 6 tel. 065 529 74 05 Nakład: 600 egzemplarzy Materiałów niezamówionych Redakcja nie zwraca. Zastrze gamy sobie prawo skracania, adiustacji nadesłanych tekstów i nadawania im tytułów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczy ny.
G azeta Rawicka
Rok XVI, nr 181
azeta Gawicka R
W numerze: SPRAWY LOKALNE
Rocznica Powstania Wielkopolskiego ....................................... 2 Rozwojowy budżet ................................................................... 3 Nowy Rok .................................................................................. 4 Odnowiona "piątka" w Sarnowie ............................................... 5 Narada kierowników ................................................................ 5 Na plantach ................................................................................ 5 Zebranie sołtysów ...................................................................... 6 Melioracja przy S-5 .................................................................... 6 Przetargi w gminie ...................................................................... 6 Basen po remoncie ..................................................................... 7 Bezpieczeństwo ........................................................................ 7 30-lecie prezesury Mieczysława Ptaszyńskiego .......................... 8 Projektowanie ul. Ogrodniczej ................................................... 8 Wybory w RKS Kolejarz ............................................................ 9 Jasna gmina............................................................................... 9 Gminne drogi ........................................................................... 10 Kolędowanie Chóru "Arion" .................................................. 11 Wigilia w DDPS ......................................................................11 Jasełka w Urzędzie ................................................................... 12 Betlejemskie Światełko Pokoju ................................................ 13 Powiatowe podsumowanie OSP ............................................. 14 Świąteczne spotkanie OSP gminy Rawicz ................................. 14 Harcerska wigilia ..................................................................... 15 Opłatek kombatantów .............................................................. 15
EDUKACJA Impreza na szóstkę ................................................................... 21
kultura Światowy Dzień Pokoju ........................,.................................. 12 Hej kolęda, kolęda .................................................................... 13 27grudnia.pl ............................................................................ 19 Z gliny ulepiony ....................................................................... 20 Kolorowe marzenia ................................................................. 23
sylwetki Pożegnanie - śp. Jan Bonikowski ............................................... 16 Ks. Roman Dadaczyński .......................................................... 18
historia Publikacje o Powstaniu Wielkopolskim .................................... 17
Gospodarka Plan stabilizacji i rozwoju ......................................................... 10
FILATELISTYKA Witraże polskie ........................................................................ 24
Nr 1/2009
G R
3
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Z tytułu przeniesienia praw własności gmina winna uzyskać dochody w wysokości 3,1 mln zł. Poza tym Starostwo Powiatowe w Rawiczu przekaże kwotę 550 tys. zł na dofinansowanie budowy chodnika ze ścieżką rowerową do osiedla Sarnowa. Jak podkreślił na sesji burmistrz, przedstawiona struktura prognozowanych dochodów w trakcie roku budżetowego może się zmienić. Podstawowym czynnikiem korygującym może okazać się uchwalony przez sejm projekt budżetu państwa na rok 2009. Ministerstwo finansów z powodu globalnego spowolnienia gospodarki zweryfikowało prognozowany wskaźnik PKB z 5,5% do 3,7%. Ponadto w związku ze zmianą progów podatku PIT trudno jest oszacować prawdopodobną wielkość dochodów budżetu państwa z tego tytułu podatkowego. Wysokość tych dochodów ma bezpośredni wpływ na budżet gminy. W budżecie na 2009 rok zaplanowane wydatki zapewniają realizację zadań ustawowych i statutowych gminy. Z uwagi na stały wzrost wydatków bieżących jednostek oświatowych, burmistrz zapowiedział, że w połowie roku przeprowadzi analizę funkcjonowania tych placówek pod względem maksymalnego wykorzystania posiadanych zasobów. Od 1 stycznia 2009 roku gmina przejmie 13,2 km dróg powiatowych. W trakcie roku miejscy urzędnicy przeprowadzą szczegółową analizę ich sta-
nu technicznego i przygotują wstępne plany ich remontów lub modernizacji. W roku 2009 z budżetu gminy na inwestycje zaplanowano 20 mln zł. Najważniejsze wydatki będą dotyczyły:
słowie, Szymanowie, Załęczu, Dębnie Polskim, Łaszczynie i Rawiczu (4, 2 mln zł), v budowy budynku komunalnego (2,3 mln zł).
v kontynuacji projektów w zakresie gospodarki odpadami (2,5 mln zł), v wybudowania zespół boisk sportowych przy Szkole Podstawowej nr 1 w Rawiczu (1,5 mln zł) v rozpoczęcia rozbudowy Szkoły Podstawowej w Masłowie - w roku 2009 wykonane zostaną prace projektowe do kwoty około 41 tys. zł, wykonanie projektu - w roku 2010 za ponad 3 mln zł, v inwestycji drogowych (7,3 mln zł), v wybudowania kanalizacji sanitarnej, deszczowej i wodociągu w Ma-
Nie wszystkie zadania, zgłaszane przez radnych na posiedzeniach komisji Rady Miejskiej, zostały uwzględnione w ostatecznym kształcie budżetu zaproponowanym przez burmistrza. W pierwszej kolejności realizowane są bowiem zadania, wskazane w wieloletnich programach inwestycyjnych lub strategiach gminy Rawicz. Burmistrz zapewnił jednak, że w trakcie roku budżetowego, w przypadku uzyskania ponadplanowych dochodów, będzie się starał zapewnić między innymi środki finansowe na wykonanie prac remontowych w obiektach oświatowych, świetlicach wiejskich czy na realizację innych zgłaszanych przez radnych zadań. Charakteryzując przedkładany budżet, burmistrz określił go jako rozwojowy. W przypadku realizacji wszystkich zaplanowanych wydatków majątkowych tylko z tego tytułu nastąpi przyrost wartości majątku gminy o około 8%. Zaplanowane wydatki majątkowe w stosunku do zaplanowanych wydatków ogółem stanowią aż 29%. (P)
Nowy Rok N
owy Rok rawiczanie witali także na Rynku. Było ich tam mniej niż w poprzednich latach, jednak entuzjazm - nie mniejszy. (T)
G R
4
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
Gawicka azeta R
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
Odnowiona "piątka" w Sarnowie
M
ichał Bródka, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 5 w Sarnowie, nie zwalnia tempa prac związanych z modernizacją swej placówki. Po remontach wewnątrz budynku i pracach na boisku, realizowany jest teraz remont elewacji szkoły. Wymienione zostały wszystkie okna, trwa docieplanie i malowanie elewacji. Szkoła będzie nie tylko oszczędniejsza pod względem ogrzewania, ale także poprawi się jej estetyka. Urząd Miejski na remonty SP 5 przeznaczył 200 tys. zł na wymianę okien, 160 tys. zł na tynkowanie oraz około 40 tys. na inne prace, w tym na ogrodzenie od strony wschodniej. Łącznie - około 400 tys. zł. Na zdjęciu - odnowiona elewacja "piątki" od strony zachodniej. (T)
Na plantach
Narada kierowników W
odnowionej Szkole Podstawowej nr 5 w Sarnowie odbyło się 18 grudnia roczne podsumowanie działalności placówek społecznych, oświatowych, kultury i sportu z udziałem kierowników tych jednostek. Wiceburmistrz Piotr Domaniecki informował o zadaniach czekających w najbliższym czasie oświatę i inne dziedziny tzw. sfery nadbudowy, zaś burmistrz Tadeusz Pawłowski mówił o planowanych inwestycjach w 2009 roku. (T)
N
a Plantach Jana Pawła II zakończono jesienne prace pielęgnacyjne. Pracownicy Zieleni Miejskiej wycięli uschnięte drzewa i posadzili nowe. Wszystkie prace prowadzone są po uzgodnieniach ze służbami konserwatorskimi. Na początku grudnia posadzono około 60 drzew - lip, klonów, jaworów i nowej odmiany kasztanowca, odpornego na szrotówka kasztanowcowiaczka i szkodliwe działanie soli wysypywanej przed drogowców zimą. (P)
Gawicka azeta R
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
G R
5
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
N
a cyklicznej naradzie sołtysów omawiane były sprawy związane z utylizacją ścieków bytowo-komunalnych w tych rejonach Gminy Rawicz, gdzie nie przewiduje się w najbliższym czasie budowy kanalizacji. Przedstawiciel AquaEco, producenta i dystrybutora ekologicznych przydomowych oczyszczalni ścieków prezentował walory użytkowe oferowanych przez firmę urządzeń do utylizacji ścieków bytowych. Burmistrz podsumował inwestycje w 2008 r. i poinformował sołtysów o planowanych zamierzeniach w nadchodzącym roku. (T)
Zebranie sołtysów
Melioracja przy S-5 Przetargi w gminie W
Urzędzie Miejskim w Bojanowie odbyło się 11 grudnia spotkanie z udziałem przedstawiciela firmy "Arcadis", projektanta urządzeń i sieci odwadniających drogę ekspresową S-5. Był to kolejny etap uzgadnia-
nia zakresu prac przy budowie ekspresówki i obwodnicy drogi krajowej nr 36. W naradzie uczestniczyli reprezen-
G R
6
tanci poznańskiego Oddziału GDDKiA, samorządowcy Bojanowa i Rawicza oraz przedstawiciele leszczyńskiego oddziału Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, a także przedstawiciele spółek wodnych z Bojanowa, Rawicza i Milicza. Tematem rozmów były rozwiązania dotyczące odbudowy i przebudowy rowów melioracyjnych, które zostaną naruszone przy budowie S-5 oraz tych, do których będą odprowadzane wody opadowe zebrane z powierzchni drogi ekspresowej. Projektant urządzeń odwadniających omówił zakres przebudowy cieków. Do zakresu modernizacji odnieśli się samorządowcy oraz przedstawiciele inwestora - Oddziału poznańskiego GDDKiA. (T)
Rok XVI, nr 181
W
ydział Inwestycyjno-Techniczny przedstawił cykliczne sprawozdanie z przeprowadzonych w Urzędzie Miejskim Gminy Rawicz przetargów. Oto ich wykaz z ostatniego miesiąca, według stanu na 30 grudnia 2008 r. W przetargu na „Sporządzenie projektów decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na obszarze Miasta i Gminy Rawicz” wyłoniono ofertę Macieja Organisty z Poznania za 220 zł brutto dla pakietu I i tyle samo dla pakietu II (cena za sporządzenie jednej decyzji). Umowa zostanie podpisana 5 stycznia 2009 r., a termin jej realizacji obejmuje okres do 31 grudnia 2009 r. Przetarg na „Dostawę paliw płynnych na potrzeby Gminy Rawicz w 2009 roku” wygrało Przedsiębiorstwo
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Wielobranżowe „ALICJA” spółka z o.o z Rawicza. Wartość - 52.280,66 zł brutto. Umowa zostanie podpisana 2 stycznia 2009 r. Termin realizacji: od 2 stycznia do 31 grudnia 2009 r. W kilku przetargach minął już termin składania ofert i obecnie trwa ich sprawdzanie. Dotyczy to: n „Budowy chodnika wraz ze ścieżką rowerową przy drodze krajowej nr 36 w Rawiczu” - oferty złożyły następujące firmy: Zakład Usług Ogólnobudowlanych „MAŻUR” z Rawicza (zaproponował 183.254,78 zł brutto),
GLOBAL & PERFEKT z Paczkowa (296.538,39 zł), „WIT-BUD” P.P.H.U. z Nowego Miasta n. Wartą (281.921,76 zł), DROGUT Zakład Brukarstwa Kanalizacji i Wyrobów Betonowych z Gołaszyna (167.525,54 zł), „EKABRUK” z Załęcza (252.357,02 zł), Przedsiębiorstwo Dróg i Ulic Leszno Spółka z .o.o (232.380,93 zł), n „Opracowania projektu budowlanego na rozbudowę drogi gminnej Rawicz - Folwark - Kąty - Dębno Polskie na odcinku od torów kolejowych do drogi krajowej nr 5 wraz z odwod-
K
Basen po remoncie
ończy się remont basenu w zakresie ujętym w przetargu i robót dodatkowych przewidzianych w umowie. Do Sanepidu trafiły już do badań próbki wody. Okazało się, że woda jest odpowiedniej jakości. Trwają jeszcze prace przy robotach, które zostały zlecone firmie już w trakcie realizacji zadania. Po porządkach związanych z usuwaniem kurzu i myciem wszystkich powierzchni, basen prawdopodobnie zostanie otwarty od połowy stycznia 2009 r. Wtedy też zostanie ogłoszony przetarg na zrealizowanie na jednej z trybun miniSPA. Na foto: brodzik dla dzieci. (T)
Gazeta Rawicka nieniem” - oferty złożyły dwie firmy: AWATAR z Wągrowca (157.380,00 zł brutto) i PBS „Dit” z Wrześni (80.000,00 zł). 9 stycznia 2009 r. mija termin składania ofert w dwóch przetargach dotyczących „Dostawy energii elektrycznej dla potrzeb oświetlenia ulicznego na terenia Miasta i Gminy Rawicz” oraz „Zakupu materiałów biurowych, papieru kserograficznego i tonerów na potrzeby Urzędu Miejskiego Gminy Rawicz w I półroczu 2009 roku”. (K)
Bezpieczeństwo N
a comiesięcznym spotkaniu obradowali 9 grudnia członkowie Rady Osiedla nr 1 ''Stare Miasto''. Tym razem tematem dyskusji było bezpieczeństwo. W spotkaniu uczestniczyli asp. sztab. Dariusz Perykietka, kierownik rewiru dzielnicowych, oraz mł. asp. Tomasz Biskupski, dzielnicowy, którego rejon obejmuje centrum miasta w obrębie plant. Zebrani wskazywali, które ich zdaniem rejony w obrębie plant są potencjalnie niebezpieczne, zwłaszcza w porze nocnej. Spotkanie było zapowiedzią bliższej współpracy pomiędzy stróżami prawa i Radą Osiedla. (T)
Gawicka azeta R
Rok XVI nr 181
Nr 1/2009
G R
7
Gawicka azeta R
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
30-lecie prezesury Mieczysława Ptaszyńskiego
M
ieczysław Ptaszyński, najstarszy prezes OSP w Gminie Rawicz, obchodził 11 grudnia 30. rocznicę pełnienia funkcji prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Izbicach. Podczas msza św. dziękczynnej za strażaków w kościele pw. św. Marcina w Łaszczynie ks. proboszcz Mirosław Nowak życzył jubilatowi zdrowia i opieki św. Floriana.
niach w pełnieniu społecznych funkcji prezesa OSP, sołtysa Izbic, radnego Rady Miejskiej Gminy Rawicz i przewodniczącego kolegium sołtysów. Potem M. Pta-
Do świetlicy wiejskiej w Izbicach Mieczysław Ptaszyński zaprosił władze strażackie, gminne i powiatowe, strażaków, sołtysów, przyjaciół i rodzinę. Specjalnie dla jubilata wystąpił zespół „Dębioki”. Krzysztof Skrzypczak, komendant gminny OSP, przedstawił życiorys i dokonania społeczne jubilata. M. Ptaszyński opowiedział o swych doświadcze-
szyński odbierał gratulacje. Złożyli mu je m.in. starosta, burmistrzowie, prezes Jan Solak. Na zakończenie nie zabrakło oczywiście chóralnego „Sto lat”. (T)
Projektowanie ul. Ogrodniczej
W
Urzędzie Miejskim Gminy Rawicz odbyło się spotkanie właścicieli nieruchomości znajdujących się przy ulicy Ogrodniczej (odcinek od Miłej do Sarnowskiej) i Zimowej z projektantami drogi. Przetarg na „Opracowanie dokumentacji projektowej na rozbudo-
G R
8
wę ulicy Ogrodniczej i Zimowej w Rawiczu” odbył się 7 lipca 2008 r. Wykonawcą projektu jest „Inżynieria Komunikacji Drogowo-Ulicznej” w Poznaniu za 134.078 zł brutto. Projekt ma być zrealizowany do 30 czerwca 2009 r. Ponieważ na odcinku ulicy Ogrodniczej od Miłej do Sarnowskiej pro-
Rok XVI, nr 181
jektowana droga wraz z chodnikami nie mieści się pomiędzy posesjami, będą konieczne przejęcia gruntów przez Gminę, aby można było wybudować ulicę z odpowiednimi parametrami. Właściciele nieruchomości na spotkaniu, które odbyło się 4 grudnia, zostali zapoznani przez projektantów z przebiegiem ulic oraz po-
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
znali, jakie fragmenty ich nieruchomości zostaną przejęte przez Gminę pod drogę. Mieszkańcy wnosili także uwagi odnośnie projektowanych wjaz-
dów na swe posesje oraz zgłaszali różne propozycje rozwiązań dotyczące usytuowania chodników. (T)
Gazeta Rawicka
Wybory w RKS Kolejarz
W
Urzędzie Miejskim Gminy Rawicz odbyło się 9 grudnia 2008 roku zebranie sprawoz-
Jasna gmina W
ostatnich dniach listopada zakończono budowę oświetlenia ulicznego w Stwolnie, Wydawach, Żylicach oraz na ul. Bocianiej (na fot.), Fiołkowej i Witkacego w Masłowie. Wykonawcą oświetlenia ulicznego we wsiach Stwolno, Wydawy i Żylice było Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „WAT”. Inwestycja kosztowała ponad 114 tys. zł brutto. Również „WAT” wygrał przetarg na budowę oświetlenia ulicznego w Masłowie. Wybudowanie instalacji kosztowało ponad 170 tys. zł brutto.
G azeta Rawicka
dawczo-wyborcze członków RKS Kolejarz Rawicz. Dariusz Cieślak złożył sprawozdanie
z działalności w zakończonej kadencji i ustępujący Zarząd uzyskał jednogłośnie absolutorium. W tajnym głosowaniu zebrani jednogłośnie powierzyli funkcję prezesa Klubu Dariuszowi Cielakowi. Wiceprezesem Zarządu został Zenon Kazubski, który dotychczas pełnił funkcję skarbnika klubu. Ponadto w skład Zarządu weszli Bartosz Stankiewicz i Artur Dudek. Przed nowym składem zarządu stoi, tradycyjnie przed nowym sezonem, trudny okres, bo w posagu otrzymał stutysięczne zadłużenie. Wprawdzie, jak na ten rodzaj sportu, to niewiele, ale nadchodzą, podobno, trudniejsze czasy dla sponsoringu i może być ciężko z zapięciem budżetu na nowy sezon. Na zebraniu członkowie klubu zmienili także statut RKS „Kolejarz”. (T)
Nowe instalacje oświetlenia ulicznego wyposażone są w elektroniczne regulatory natężenia prądu, które w późnej porze nocnej (od godz. 2 do 4) powodują mniejsze zużycie energii elektrycznej kosztem, oczywiście, nieznacznie zmniejszonego strumienia światła. (T)
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
G R
9
Gazeta Rawicka
Plan stabilizacji i rozwoju
R
ząd przygotowuje się na nadchodzące lata 2009 - 2010. I chce zrobić wszystko, aby mimo kryzysu utrzymać wzrost gospodarczy. Temu ma służyć ogłoszony na początku grudnia „Plan stabilizacji i rozwoju”. Wielkiego zaciskania pasa się nie przewiduje. Zamiast tego rząd stawia na gwarancje dla banków i szybsze wykorzystanie funduszy unijnych, które mają być rekompensatą dla zwalniającej gospodarki. W projekcie budżetu zakładano wzrost gospodarczy 4,8 proc. Podobno był zbyt optymistyczny. Złożono poprawkę, ponieważ Polska w 2009 roku będzie się rozwijała wolniej. Według ministra finansów, wzrost wyniesie 3,7 proc. Mimo że gospodarka rozwija się
prawidłowo, to trzeba uwzględnić określony wpływ światowego kryzysu na naszą gospodarkę. Biorąc powyższe pod uwagę rząd przygotował na lata 2009 -2010 pakiet interwencyjny - antykryzysowy o wartości 91 mld zł. Główną częścią planu ratunkowego są gwarancje rządowe: n 40 mld zł zostanie zabezpieczonych na poręczenia i gwarancje Skarbu Państwa dla banków, n 20 mld zł zostanie przeznaczonych na gwarancje i poręczenia kredytów zaciągniętych przez małe i średnie firmy, n 16,8 mld zł z unijnych środków trafi na inwestycje - głównie drogowe. Do planu ratunkowego mają też trafić środki z podwyższenia akcyzy na alkohol, papierosy i samochody. Zostanie
Gminne drogi
F
irma MAŻUR zakończyła przed Świętami Bożego Narodzenia budowę dwóch ulic w Sarnowie. Utwardzona została droga i chodniki przy ul. Wyspiańskiego oraz droga, w części pas pieszo-rowerowy, na ulicy Zapolskiej.
Dobiegł końca roboty II etapu budowy infrastruktury na Osiedlu „Łabędzim” w Sierakowie. Przetarg na „Przebudowa drogi w ulicach Łabędziej, Wiśniowej, Morelowej” wygrał Zakład Brukarski „EKA-BRUK” za ponad 700 tys. zł brutto. Wybudowany odcinek drogi na ulicach Łabędziej, Wiśniowej i Morelo-
G R
10
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
wej umożliwia przejazd od ul. Przyjemskiego do ul. Zielonej w Sierakowie. Na Osiedlu Mikołajewicza wybudowano dwa odcinki ulic (nie mają one nazw). Przetarg na budowę dróg wewnętrznych dwóch odcinków: od ul. Mikołajewicza do ul. Miedzińskiego oraz od ul. Miedzińskiego do istniejącego ciągu pieszo-rowerowego wraz z ich odwodnieniem wygrała firma „EKABRUK”. Koszt wybudowania pierwszego odcinka wy-
Rok XVI, nr 181
także utworzona rezerwa solidarności społecznej, z której będzie się udzielać pomocy najuboższym. W kieszeniach podatników powinno pozostać około 10 mld zł, dzięki zapowiedzianym obniżkom PIT i VAT. Premier Tusk uzasadniając „Plan stabilizacji i rozwoju” powiedział: „Nie powiększymy deficytu budżetowego i nie wycofamy się z obniżek podatków w 2009 roku.” Ekonomiści o zamierzeniach rządu mówią, że jest to konstrukcja teoretyczna i trudno ocenić jej skuteczność. Komentując powyższe cieszę się, że nie ma próby manipulacji przy finansach publicznych, w tym zabiegu najbardziej ryzykownego, czyli zwiększenia deficytu budżetowego. Dla osiągnięcia korzyści doraźnych nie powinno się pożyczać. Skuteczność rządowych rozwiązań wymaga wprowadzenia wielu uregulowań formalno-prawnych, a elity rządzące mamy trudne, a więc rozwiązania nie będą łatwe. Prawdę mówiąc, każdy wynik wzrostu PKB w 2009 roku powyżej 3 proc. będzie mnie i chyba Państwa satysfakcjonował. Jan Świerzewski niósł blisko 130 tys. zł, a drugiego ponad 250 tys. zł brutto. (T)
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Gazeta Rawicka
Kolędowanie Chóru "Arion"
C
hór "Arion" uroczyście zakończył działalność w roku 2008 spotkaniem opłatkowym w dniu 15 grudnia w Domu Kultury w Rawiczu. Członkowie chóru na grudniowym spotkaniu śpiewali kolędy i składali sobie życzenia bożonarodzeniowe. (T)
Wigilia w Dziennym Domu Pomocy Społecznej
P
o raz ostatni w starej siedzibie Dziennego Domu Pomocy Społecznej przy ulicy Kopernika odbyła się 23 grudnia wigilia dla osób starszych i niepełnosprawnych. Uczestniczyło w niej około 30 osób. W wigilii uczestniczyli ks. kanonik Józef Podemski, proboszcz parafii farnej, oraz burmistrz Tadeusz Pawłowski.
Od 2 stycznia 2009 roku Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Dzienny Dom Pomocy Społecznej mają swoją siedzibę w budynku byłego kasyna wojskowego przy ulicy Grota-Roweckiego. (P)
G azeta Rawicka
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
G R
11
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Jasełka w Urzędzie
W
Urzędzie Miejskim Gminy Rawicz z kolędą u burmistrza gościł 19 grudnia 2008 roku Zespół Folklorystyczny „Wisieloki”, Dbający o zachowanie tradycji zespół przedstawił jasełka. Panie opiekunki bacznie obserwowały występ swych podopiecznych, starając się wyłapać te elementy, które należy poprawić do przyszłych występów już przed liczniejszą publicznością. Dzieci bardzo sprawnie odprawili obrzęd jasełkowy, podczas którego do roli króla Heroda włączyli burmistrza. (T)
Światowy Dzień Pokoju
D
zień Pokoju został ustanowiony przez papieża Pawła VI listem z dnia 8 grudnia 1967 roku, skierowanym do wszystkich ludzi dobrej woli. Dzień ten obchodzony jest w Kościele powszechnym 1 stycznia. Co roku papież wybiera temat, któremu poświęca specjalne orędzie podpisywane zazwyczaj 8 grudnia roku poprzedniego. Orędzie Benedykta XVI na Światowy Dzień Pokoju 2009 nosi tytuł „Zwalczanie ubóstwa drogą do pokoju”. W orędziu papież nawiązał do nauczania swego wielkiego poprzednika, który w orędziu w 1993 podkreślił, że negatywne skutki ubóstwa całych narodów stanowią przeszkodę dla poko-
G R
12
ju. Benedykt XVI, w kontekście myśli Jana Pawła II, zwrócił uwagę na złożoną rzeczywistość globalizacji. Ostro skrytykował nieodpowiedzialne i krótkowzroczne działania na rynkach finansowych, które przyczyniły się do obecnego kryzysu. Ostrzegł, że „działalność finansowa obliczona na krótki i bardzo krótki okres staje się niebezpieczna dla wszystkich, także dla tych, którym przynosi zyski w momentach euforii finansowej.” W zakończeniu orędzia Benedykt XVI podkreślił, że przedmiotem zainteresowania społecznej nauki Kościoła była zawsze sytuacja ubogich. W dzisiejszych czasach globalizacji szczególnego znaczenia nabiera jedna
Rok XVI, nr 181
z trzech cnót w teologii caritas, czyli „miłoś ć preferencyjna na rzecz ubogich” jak ją określał Jan Paweł II. Stąd końcowy apel Benedykta XVI „o otwarcie serca na potrzeby ubogich oraz o czynienie wszystkiego, co praktycznie możliwe, aby przychodzić im z pomocą.” (P)
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
Hej kolęda, kolęda...
T
ak szybko jakby z bicza trzasnął, rozpoczął się Nowy 2009 Rok. W rawickich parafiach kapłani kilka dni temu rozpoczęli odwiedziny duszpasterskie. W jednych miejscowościach odbywają się co roku, w innych - co dwa lata. Są wśród mieszkańców Rawicza rodziny, które lubią wszystko dokumentować, kolekcjonować, fotografować. Jednak po raz pierwszy spotkałam się na moim osiedlu z kroniką, prowadzoną od ponad trzydziestu lat, zatytułowaną "Kolędy w naszej rodzinie". Ten oryginalny pomysł miał nieżyjący już od wielu lat Bogumił N. Kronika to kartki grubego papieru, przywiezione z NRD (u nas o nie było w tamtych czasach trudno), przewiązane czerwoną wstążeczką. Ze wzruszeniem patrzę na pierwszy wpis na kolędzie ks. kanonika Alfonsa Salewskiego i cztery pozostawione przez niego obrazki dla rodziny. I tak na kolejnych kartach pojawiają się nazwiska tych duszpasterzy, którzy bywali w tym domu z kolędą. Wiele nazwisk się powtarza. To wzruszające przypomnieć je sobie. I tak - ks. Stefan Stachowiak - 1978 rok, ks. Stanisław Witek - rok później, ks. Tadeusz Łuko-
wiak - 1988 rok, ks. Tadeusz Borowczyk - 1990 rok. Oto słowa ks. Wojciecha Prostaka z 1992 roku: "Boże błogosławieństwo niech będzie z mieszkańcami tego domu i całą rodziną." Ks. Dariusz Kaszuba pozostawił pamiątkę w słowach: "Przemiłym mieszkańcom tego domu z życzeniami błogosławieństwa Bożego i wszelkich łask." Wielokrotnie wpisał się ks. proboszcz Józef Podemski: "Podnieś rękę, Boże Dziecię, błogosław rodzinie miłej." Przeniesiony do Szamotuł ks. Piotr Bartkowiak pozostawił słowa: "Niech Pan wspomaga w codziennym dźwiganiu krzyża." Ostatni wpisał się ks. Dawid Szymański w roku 2008: "Bożych łask, pogody ducha i sił w codziennej wędrówce życia. Z błogosławieństwem kolędowym..." Kolędowe wpisy z pięknymi obrazkami przypominają historyczne uroczystości, jak 600-lecie Jasnej Góry, Jubileuszowy Rok 2000, nazwiska ka-
Betlejemskie Światełko Pokoju
G azeta Rawicka
Rok XVI, nr 181
płanów, którzy w Rawiczu duszpasterzowali. Myślę, że ta pamiątkowa kronika może zachęcić innych, szczególnie młode małżeństwa, do naśladowania. Cecylia Bohdziewicz
H
arcerze pod wodzą druha harcmistrza Piotra Popielasa, komendanta Hufca ZHP Rawicz, jak co roku w przedświąteczny czas roznosili światełko z Groty Narodzenia Chrystusa w Betlejem. 22 grudnia 2008 roku byli także gośćmi burmistrza w Urzędzie Miejskim Gminy Rawicz. Akcja Betlejemskiego Światełka Pokoju, zapoczątkowana w Austrii w 1986 roku, prowadzona jest w Polsce od 1981 roku przez harcerzy z ZHP, który odbierają światełko od skautów słowackich i przekazują dalej wschodnim sąsiadom. (O)
Nr 1/2009
G R
13
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Powiatowe podsumowanie OSP
D
ruhowie komendanci jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych powiatu rawickiego podsumowali 18 grudnia mijający rok działalności. Co roku tego rodzaju podsumowanie odbywa się na terenie innej gminy powiatu. Tym razem rolę gospodarza pełnił Rawicz. Druh Jan Solak, prezes Zarządu Powiatowego OSP w Rawiczu, niezwykle skrupulatnie podsumował działalność strażaków ochotników w 2008 roku. Druh Kazimierz Mikołajczak, prezes rawickiej OS,P przedstawił realizowany w Rawiczu pomysł na „Bank Krwi”, z którego mogą korzystać potrzebujący strażacy oraz także ich najbliższa rodzina. W 2008 roku do banku ochotnicy oddali ponad 50 litrów tego cennego leku.
Ks. Krzysztof Skowroński, proboszcz parafii św. A. Boboli, podzielił się ze strażakami opłatkiem.
W spotkaniu uczestniczyli starosta i burmistrzowie. (T)
Świąteczne spotkanie OSP gminy Rawicz
W
Sarnowie o d b y ło się 20 grudnia 2008 roku spotkanie komendantów i prezesów jednostek OSP Gminy Rawicz. W spotkaniu uczestniczyli najmłodsi adepci ochotnicy OSP. Burmistrz, a także mł. brygadier Sławomir Rojda, ko-
G R
14
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
mendant powiatowy PSP w Rawiczu, druh Jan Solak, wiceprezes ZW ZOSP RP w Poznaniu, a także ks. kanonik dr Marian Grzegorowski, dziekan rawickiego dekanatu, złożyli strażakom życzenia bożonarodzeniowe. (T)
Harcerska wigilia W
Klubie Neptun harcerze zorganizowali 18 grudnia wieczornicę wigilijną, na której oprócz dzielenia się opłatkiem śpiewali kolędy i pastorałki. Okolicznościową gawędę snuł druh Karol Trzecieliński. Druh harcmistrz Piotr Popielas nie tylko składał życzenia, ale także przygrywał na gitarze występującej młodzieży. Zebrani uczcili minutą ciszy pamięć zmarłego w tym dniu druha Jana Bonikowskiego, zapalonego działacza harcerskiego na niwie poczty harcerskiej, długoletniego łącznościowca i w ostatnim czasie rawickiego regionalisty. Ks. Piotr Matuszak z parafii Chrystusa Króla i Zwiastowania NMP poprowadził część opłatkową harcerskiej wigilii. (T)
Opłatek kombatantów C
złonkowie rawickiego koła Związku Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych na kończącym rok spotkaniu opłatkowym, które odbyło się 18 grudnia, podsumowali miniony rok działalności. Michał Balbus, przewodniczący rawickiego Koła Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych w sprawozdaniu zauważył, że w organizacji jest już więcej podopiecznych, aniżeli samych kombatantów. Omówił także rodzaje pomocy, jaką udziela związek swym członkom. Na zakończenie zebrani podzielili się opłatkiem. (T)
G azeta Rawicka
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
G R
15
Gazeta Rawicka
Pożegnanie
W
wieku 81 lat zmarł 17 grudnia 2008 roku Jan Bonikowski, zasłużony rawiczanin, harcerz, łącznościowiec, filatelista i niestrudzony działacz społeczny.
Urodził się 4 sierpnia 1927 r. w Wągrowcu. Od młodzieńczych lat związany był z harcerstwem, które nazywał szkołą swojego życia. Zuchem został już w 1937 roku. Po wojnie wstąpił do II Drużyny Skautów Wędrowników im. Tadeusza Kościuszki w Rawiczu, gdzie był przybocznym w plutonie łączności. Od 1956 r. był instruktorem harcerskim. Pełnił wiele funkcji w ZHP, do końca był przewodniczącym Komisji Historycznej Hufca ZHP Rawicz, członkiem Harcerskiego Kręgu Przyjaźni, kierownikiem Harcerskiego Klubu Łączności Łączność była - obok harcerstwa drugą miłością jego życia. Swemu zamiłowaniu do łączności pierwszy raz dał wyraz, kiedy założył jej sekcję przy swojej drużynie. Niestety, na skutek niesłusznego oskarżenia, jakoby harcerze nadawali do Londynu, Jan Bonikowski trafił
G R
16
G styczeń R
G a z e t a Rawicka na 3 lata do kopalni Bytom - Łagiewniki. W 1962 roku został zarejestrowany Harcerski Klub Łączności w Rawiczu - AP3ZHW, pierwszym taki klub w Wielkopolsce. Właśnie wtedy Jan Bonikowski otrzymał licencję i znak krótkofalowca: SP3AXI. Klub zainicjował zawody pod nazwą „Harcerska Fala”. Jan Bonikowski był członkiem Zarządu Głównego Związku Krótkofalowców, sędzią klasy krajowej w Amatorskiej Radiolokacji Krajowej. Przez całe życie organizował zawody krótkofalowe. Wymyślił imprezę pod nazwą „Leszczyński Polny Dzień”, w której brali udział krótkofalowcy również spoza ziemi leszczyńskiej. Odbywała się ona przez osiem lat od końca lat 70-tych do połowy 80-tych. Z okazji 90-lecia Łączności w Wielkopolsce Jan Bonikowski napisał książkę o ludziach przeszkolonych na krótkofalowców, będącą jedynym materiałem dokumentacyjnym o łączności. Organizował przez wiele lat Rawickie Spotkania Eterowe. W życiorysie Jana Bonikowskiego swoje miejsce ma nie tylko wzmianka o pracy w kopalni, ale również informacja o trzech latach w odrodzonym Wojsku Polskim. Właśnie jako żołnierz-górnik Jan Bonikowski zainicjował powstanie organizacji byłych żołnierzy z terenu ziemi leszczyńskiej. Powstał Związek Represjonowanych Górników, a w jego skład wchodzi między innymi Koło Związku Górników Represjonowanych w Rawiczu. Jan Bonikowski miał zostać przewodniczącym związku, ale byłoby to zbyt uciążliwe, więc przyznano mu tytuł Honorowego Prezesa Okręgu. Jest on także autorem broszury „Fedrowali”, poświęconej losom byłych żołnierzy-górników prześladowanych przez władze ludowe. To chyba nie przypadek, że Jan Bonikowski już w 1948 roku otrzymał jako harcerz sprawność społecznika, ponieważ był człowiekiem, który odczuwał nieustanną potrzebę działania. Satysfakcję dawało mu bycie aktywnym w wielu dziedzinach. Jako wieloletni pracownik samorządowy Spółdzielni Mieszkaniowej w Rawiczu zakładał w nowych osiedlach świetlice i kluby, organizował imprezy rozrywkowo-kulturalne, zainicjował też powstanie Domu Seniora oraz
Rok XVI, nr 181
zawody o tytuł króla i rycerzy kurkowych, które stały się zalążkiem Rawickiego Bractwa Kurkowego. Owe turnieje strzeleckie opisał potem w broszurze wydanej z okazji jubileuszu Rawickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Także z inicjatywy Jana Bonikowskiego odbudowano pomnik Tadeusza Kościuszki, jak również uporządkowano bibliotekę parafialną. Na konto sukcesów Jana Bonikowskiego zapisać można również organizowanie zawodów balonowych oraz wystaw filatelistycznych, kiedy był jeszcze przewodniczącym Koła Filatelistów w Rawiczu. Jeszcze inne działania podejmował jako członek Akcji Katolickiej. Na przykład w trakcie II Rejonowego Zjazdu Akcji Katolickiej z południowej Wielkopolski nie tylko odbył się seans krótkofalarski, ale także zorganizowano wystawę dyplomów o treści religijnej. Jan Bonikowski miał nieocenione zasługi również jako człowiek, dbający o to, by nie zapomniano o ludziach, którzy na tę pamięć zasługują. Oddał hołd pamięci ofiarom totalitaryzmu w opracowaniu „Groby więźniów 1939-1956 straconych, zamęczonych i zmarłych w Rawiczu, Miejskiej Górce i Żmigrodzie”, wydanym przez Akcję Katolicką w Rawiczu. Zbierał materiały dotyczące okupacji hitlerowskiej i lat powojennych w życiu Rawicza. To dzięki jego staraniom w 1991 roku na cmentarzu ewangelickim odsłonięto tablicę upamiętniającą śmierć zamordowanych w Rawiczu Ślązaków. Jan Bonikowski nie tylko zostanie w naszej pamięci jako zasłużony rawiczanin, ale także doskonały ravicianista, zbierającym pamiątki i dokumenty związane z naszym miastem. W czasie pogrzebu, który odbył się 20 grudnia, śp. Jana Bonikowskiego pożegnał hm Piotr Popielas, komendant Hufca ZHP Rawicz. Podkreślił Jego zasługi dla harcerstwa. Zakończył mowę słowami: Sokrates powiedział: "Nikt bardziej nie spełnia woli bogów, niż ten, co stara się zbliżyć do dobra nie tylko swoje własne dzieci, ale i dzieci innych ludzi." Druh Jasiu Bonikowski pozostał wierny temu przesłaniu, tej trosce do końca. Jest i pozostanie wzorem i wychowawcą wielu z nas - ludzi w harcerskich mundurach. Cześć Jego pamięci! (P) Wykorzystano fragm. artykułu i foto Anny Sztulpy z GR 9/2007.
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
Publikacje o Powstaniu Wielkopolskim
Z
okazji 90. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego ukazały się w Rawiczu dwie publikacje - magistratu i starostwa. Urząd Miejski Gminy Rawicz wydał publikację pod nazwą „Kurjer Rawicki”, która ma charakter okolicznościowej jednodniówki z symboliczną datą 27 grudnia 2008 roku. Tytuł ośmiostronicowej gazety w formacie A3, stylizowanej na numer archiwalny (stąd również archaiczna pisownia), nawiązuje do
„Kuriera Poznańskiego” - jednego z najbardziej popularnych czasopism wśród poznaniaków w drugim i trzecim dziesięcioleciu XX wieku. To na jego łamach ukazały się pierwsze relacje z wydarzeń w stolicy Wielkopolski przed 90. laty i zamieszczone zostały oficjalne komunikaty Naczelnej Rady Ludowej.
G azeta Rawicka
„Kurjer Rawicki” ma charakter edukacyjny - przybliża w możliwie syntetyczny sposób najważniejsze wydarzenia powstania, z uwzględnieniem przede wszystkim sytuacji w powiecie rawickim. Zamieszczone teksty to fragmenty źródeł historycznych oraz współczesnych książek i artykułów o powstaniu. Najważniejsze źródło to monograficzna praca dr. Stanisława Jędrasia pt. „Ziemia Rawicka w Powstaniu Wielkopolskim”. Ponadto w „Kurjerze” znalazły się fragmenty innych publikacji książkowych o powstaniu oraz artykułów drukowanych na łamach G R , autorstwa m.in. Bożeny Raus, która - co warto podkreślić - od wielu lat publikuje artykuły dotyczące tej tematyki, m.in. cykl przybliżający sylwetki powstańców wielkopolskich, a ostatnio - powstańców w sutannach. Na uwagę zasługuje również zamieszczone w „Kurjerze” kalendarium Powstania Wielkopolskiego, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń w powiecie rawickim. Całość publikacji dopełniają kolorowe fotografie i rysunki. „Kurjer Rawicki” powstał pod redakcja Henryka Pawłowskiego. Natomiast nakładem Starostwa Powiatowego wyszła broszura pt. "Miejsca pamięci o Powstaniu Wiel-
Rok XVI, nr 181
kopolskim i powstańcach w powiecie rawickim". Została ona przygotowana przez zespół w składzie: Janusz Hamielec, Henryk Hejducki,
Anna Nogała, Joanna Balcer, Aneta Mazur. Kolorowa publikacja zawiera opis miejsc pamięci na Ziemi Rawickiej wraz z dokumentacją fotograficzną. Wśród zdjęć są też prace nagrodzone w zorganizowanym przez starostwo konkursie fotograficznym dotyczącym miejsc pamięci związanych z Powstaniem Wielkopolskim. Ponadto w pracy zawarto kalendarium powstania, opis dwóch bitew o Rawicz i 45-kilometrowego szlaku turystycznego, przebiegającego przez miejsca w naszym powiecie związane z Powstaniem Wielkopolskim. Całość okolicznościowej publikacji dopełnia wybrana bibliografia tematu. (U)
Nr 1/2009
G R
17
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Powstańcy w sutannach
Ks. Roman Dadaczyński
R
oman Dadaczyński, proboszcz w Rakoniewicach, kapelan powstańczy, major Wojska Polskiego, urodził się 8 lutego 1889 w Wielowsi, powiat obornicki, w ro-
dzinie nauczyciela Kaspra i Anny z domu Jaensch. Szkołę średnią ukończył w 1909 roku w Ostrowie Wielkopolskim, następnie studiował teologię w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu i Gnieźnie. Wyświęcony został 1 marca 1914 roku i został wikarym w Markowicach, później w Morzewie (1914 – 1916) w dekanacie nakielskim, następnie na początku 1917 roku był wikarym w Łabiszynie (dekanat inowrocławski) i w Kostrzynie, a od 1 kwietnia 1917 roku - wikarym i od 1 października 1918 roku administratorem parafii Miejska Górka (dekanat jutrosiński). W okresie powstania wielkopolskiego 1 stycznia 1919 roku wstąpił do wojska polskiego i został kapelanem wojsk powstańczych, 11 pułku Strzelców Wielkopolskich, podlegając
G R
18
dowództwu poznańskiemu. W 1923 roku przeniesiono go jako kapelana wojskowego do Brześcia Litewskiego, następnie do Tarnopola. W końcu 1927 roku w stopniu majora rezerwy wrócił do Wielkopolski i został wikariuszem a następnie proboszczem w Wyganowie (dekanat krotoszyński). W 1931 roku mianowany został proboszczem parafii Rakoniewice (dekanat grodziski), pozostał tam do września 1939 roku. Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich około 10 września 1939 roku został aresztowany i początkowo więziony na terenie Wielkopolski - w Wolsztynie, w Lubiniu i na Forcie VII w Poznaniu. 24 czerwca 1940 roku został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau (numer obozowy 22000). 2 sierpnia tego roku przeniesiono go do obozu w Gusen, by 8 grudnia 1940 roku przewieźć go ponownie do Dachau, gdzie w stanie zu-
chowano w grobowcu na przykościelnym cmentarzu w Rakoniewicach. Ksiądz Dadaczyński słynął z wielokierunkowej działalności społecznonarodowej, gospodarczej i kulturalnej. W 1916 roku był członkiem zarządu Banku Ludowego w Miejskiej Górce i od 1917 roku należał do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1918 roku został członkiem Komitetu Towarzystwa Czytelni Ludowych na powiat rawicki. Będąc kapelanem powstańczym (nazywanym przez powstańców „DADĄ”), rozwijał działalność duszpasterską i narodową w powiecie rawickim. W Miejskiej Górce przyczynił się do zorganizowania Straży Ludowej, której został członkiem. Był zwolennikiem bezkompromisowej akcji zbrojnej przeciwko zaborcy. Często zarzucał Naczelnej Radzie Ludowej bierność i kunktatorstwo,
Grupa powstańców z Miejskiej Górki z ks. R. Dadaczyńskim (pierwszy z prawej).
pełnego wyczerpania zmarł 29 grudnia 1940 roku. Sprowadzone prochy księdza Romana Dadaczyńskiego po-
Rok XVI, nr 181
domagając się wszczęcia w powiecie rawickim niezwłocznych działań zaczepnych. Kiedy dowiedział się o
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
ostrzeliwaniu przez Niemców Rawicza, 9 stycznia 1919 roku odebrał w Miejskiej Górce przysięgę 400 powstańców, wygłosił do nich podniosłe przemówienie i udał się wraz z nimi na pole walki. Energicznie reagował na próby odwrotu i w chwilach krytycznych osobiście dowodził na pierwszej linii frontu. Tępił przypadki grabieży i odbierał łupy sprawcom. Zarazem też kierował w Miejskiej Górce całym życiem politycznym, nie dopuszczając Niemców do udziału w pracach Rady Ludowej. Utrzymywał
kontakt z przewodniczącym Powiatowej Rady Ludowej w Rawiczu - księdzem Zdzisławem Zakrzewskim, nalegając na dokonanie zbrojnego ataku na Rawicz, będący jeszcze w rękach niemieckich. Na terenach działań powstańczych wyróżniał się niezwykłym zapałem i ruchliwością. Spotykano go wszędzie, „to galopującego na koniu z jednego posterunku na drugi, to w szpitalu u wezgłowia rannych i umierających”. Dostrzegli to nawet Niemcy, mówiąc o księdzu Dadaczyńskim, iż był dzielnym człowiekiem.
27grudnia.pl
G
łówne uroczystości 90. rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego, z udziałem prezydenta i premiera, odbyły się 27 grudnia 2008 r. w Poznaniu. Uroczystości w stolicy Wielkopolski rozpoczęły się złożeniem kwiatów na mogile generała Stanisława Taczaka na poznańskim Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan. Następnie odbyły się uroczystości centralne przed pomnikiem Powstańców Wielkopolskich. W poznańskiej Farze odprawiona została msza święta w intencji powstańców wielkopolskich. Delegacje złożyły kwiaty pod tablicami pamiątkowymi Franciszka Ratajczaka, dowódców Powstania Wielkopolskiego, Ignacego Jana Paderewskiego i przed pomnikiem 15 Pułku Ułanów Poznańskich. Jednym z ciekawszych punktów programu było widowisko inspirowane powstańczą historią pt. „27grudnia.pl”, w reżyserii Filipa Bajona, które odbyło się na poznańskim placu Wolności i transmitowane było "na żywo" przez TVP.
G azeta Rawicka
„27grudnia.pl” było największym plenerowym widowiskiem, jakie do tej pory przygotowano w Poznaniu. Oprócz akcji na placu ważną rolę odgrywały w widowisku również etiudy filmowe, wyświetlane na telebimach. Muzykę skomponował Krzesimir Dębski, autorką choreografii była Ewa Wycichowska, scenografię zaprojektował Andrzej Kowalczyk. W obsadzie znaleźli się
Rok XVI, nr 181
W okresie międzywojennym w Rakoniewicach był patronem i działaczem następujących stowarzyszeń religijnych i organizacji na terenie parafii: Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej (KSMŻ) i Męskiej (KSMM), Katolickiego Stowarzyszenia Robotników Polskich, Towarzystwa Pań Miłosierdzia i „Sokoła”. Należał do Bractwa Kurkowego, Towarzystwa Powstańców i Wojaków, brał czynny udział w miejscowych obchodach i patriotycznych uroczystościach. W 1932 roku został odznaczony Krzyżem Niepodległości. W marcu 1939 roku obchodził w Rakoniewicach jubileusz 25-lecia kapłaństwa. Bożena Rawluk-Raus
m. in. Daniel Olbrychski, Andrzej Seweryn, Piotr Gąsowski, aktorzy Teatru Animacji w Poznaniu, artyści Polskiego Teatru Tańca oraz kaskaderzy, grupy rekonstrukcji historycznej, pirotechnicy i operatorzy kamer. Na Ziemi Rawickiej główne uroczystości powiatowe, organizowane przez starostwo, odbędą się w Bojanowie 8 stycznia 2009 roku, w Zespole Szkół Rolniczych im. Powstańców Wielkopolskich. Natomiast obchody rocznicowe w Rawiczu, organizowane pod egidą Urzędu Miejskiego, odbędą się 17 stycznia w kinie „Promień” i powiązane będą z 89. rocznicą powrotu Rawicza do Polski. (P)
Nr 1/2009
G R
19
Gazeta Rawicka
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
Z gliny ulepiony
W
Galerii „Sala Piecowa”, znajdującej się w piwnicach rawickiego Domu Kultury, można było oglądać w grud-
Jerzy Fornalik od lat znany jest jako społecznik, człowiek wielkiego serca, działający na rzecz pomocy dzieciom upośledzonym, m.in. wspólnie z Fundacją „Kolorowy Świat”. W 1987 roku stworzył „Antyschematy”. Jest to program międzynarodowych spotkań młodzieży szkolnej z Polski, Izraela, Niemiec i innych krajów, którego celem jest porządkowanie i inwentaryzacja żydowskich cmentarzy w Polsce. Program „Antyschematy”
niu wystawę ceramiki unikatowej Jerzego Fornalika. Otwarto ją 12 grudnia 2008 roku. Podczas wernisażu autor w oszczędnych słowach przedstawił się zebranym. A tymczasem jest on postacią - tak jak jego dzieła - unikatową. Pochodzi ze Śliwna, podpoznańskiej wioski. Przez wiele lat pracował jako wychowawca w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Borzęciczkach. Od roku jest kierownikiem Zakładu Aktywności Zawodowej w Koźminie Wielkopolskim, placówki, do której utworzenia w sposób znaczący się przysłużył.
G R
20
Rok XVI, nr 181
otrzymał liczne nagrody m.in.: Fundacji „Shalom”, dyplom Ambasady Izraela, medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal Korczakowski, nagrodę Fundacji Marii i Mariana Baksztów. Od wielu lat Jerzy Fornalik jeździe z dziećmi do Jerozolimy i współpracuje z tamtejszym ośrodkiem dla dzieci upośledzonych. Za swoją działalność uhonorowany został m.in. tytułem „Krotoszynianina Roku 2003”. Jest kawalerem Ord e r u Uśmiechu. Ceramika fascynowała Fornalika od dzieciństwa. Urzeczony piękn e m popiersia Xawerego Dunikowskiego lepił gliniane figurki, które próbował wypalać w kuchennym piecu. Sam siebie nazywa z dozą autoironii Jankiem Muzykantem. Ale o dziecięcych figurkach szybko zapomniał, idąc ze swojej wioski w „szeroki świat”. I dopiero niedawno, po tylu latach, pod wpływem eschatologicznych przeżyć w czasie choroby, zdał sobie sprawę, że pora odkopać talent i pomnożyć. W Zakładzie Aktywności Zawodowej utworzył pracownię ceramiki i razem ze swoimi podopiecznymi tworzy ceramiczne cudeńka. Podczas wernisażu w Rawiczu też właściwie nie mówił o swoich dziełach - z zazdro-
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R ścią, ale i nieskrywaną dumą, mówił o efektach programu rehabilitacji przez sztukę osób cierpiących na schizofrenię: „Gdybyście zobaczyli ich prace i ich radość…” Pojęcie „ceramika” dotyczy przedmiotów wykonanych z gliny i wypalanych w bardzo wysokich temperaturach. Ma ono bardzo szeroki zakres - od ceramiki budowlanej i sanitarnej, przez wyroby użytku codziennego, po ceramikę artystyczną, zwaną też unikatową, będącą jedną z dziedzin sztuki. Ceramika unikatowa, bo to dzieło jednostkowe, niepowtarzalne, projektowane i wykonane w jednym egzemplarzu, powstające w wyniku twórczych poszukiwań. Ceramiki Fornalika są sztuką materii. Nie są tworzeniem obrazu czegoś, tylko jedną z pokazanych prac można określić jako wyraźnie figuralną. Artysta tworzy abstrakcyjne bądź metaforyczne („Igła”, praca z kroplą krwi) kompozycje, w których najważniejsze są poszukiwania formalne. Eksperymentuje z kolorem, kształtem, łączy ceramikę ze sznurkiem. Niektóre z prac są bardziej malarskie, inne - rzeźbiarskie. Ten ulepiony z gliny świat żyje, bo są w nim zawarte emocje i niepokoje twórcy. Henryk Pawłowski
W
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
wypełnionej publicznością sali widowiskowej Domu Kultury swoje artystyczne talenty pokazywali 4 grudnia 2008
Impreza na szóstkę roku uczniowie Gimnazjum nr 1 w Rawiczu. A wszystko to w ramach IX Przeglądu Dorobku Artystycznego.
Występy zespołów i solistów oklaskiwali uczniowie, rodzice, grono pedagogiczne, z dyrekcją na
G azeta Rawicka
Rok XVI, nr 181
czele. W przebojowym repertuarze zaprezentował się zespół muzyczny „Arkasam” z solistkami. Po nim na scenie pojawił się chór „Quo Vadis”. Interesujące przedstawienie pokazali młodzi aktorzy z koła teatralnego „Nasze pięć minut”. Warto pod-
Nr 1/2009
G R
21
Gazeta Rawicka
kreślić, że uczniowie sięgnęli po scenariusz przedstawiający „sceny z życia wzięte”. Na uwagę zasługuje również przesłanie spektaklu, mówiące o tym, że najważniejsza w życiu jest miłość, a nie wartości materialne. Podczas przeglądu rozstrzygnięto organizowany przez Gimnazjum nr 1 II Powiatowy Konkurs Bożonarodzeniowy. W trzech kategoriach wiekowych wyłoniono uczniów, którzy wykona-
li najpiękniejsze kartki świąteczne i ozdoby choinkowe. Laureatom dyplomy i nagrody wręczały dyrektor Elżbieta Dudek i wicedyrektor Hanna Giera.
G R
22
G styczeń R
G a z e t a Rawicka
O swoich osiągnięciach z ostatniego roku opowiedzieli publiczności członkowie gimnazjalnego klubu „Argonauci”, który niedawno otrzymał tytuł „Najlepszego Szkolnego Klubu Przedsiębiorczości 2008”. Dyrekcja złożyła też oficjalne gratulacje Jadwidze Dworeckiej - zdobywczyni tytułu „Najlepszego nauczyciela przedsiębiorczości 2008”. Pani dyr. E. Dudek poinformowała, że za otrzymane podczas Gali Klubu Przedsiębiorczych Nauczycieli Impuls przez szkołę pieniądze za tytuł „Najlep-
Rok XVI, nr 181
szej szkoły przedsiębiorczości 2008” w kategorii szkół gimnazjalnych oraz dodatkowe środki otrzymane z Urzędu Miejskiego Gminy Rawicz zakupiona zostanie multimedialna tablica szkolna. Podczas przeglądu - co warte jest podkreślenia - wystąpił również zespół absolwentów Gimnazjum nr 1 im. Henryka Sienkiewicza z bluesowym repertuarem. Jednak gwoździem wieczoru był występ zespołu nauczycieli szkoły. Publiczność słuchała występu na stojąco. Podczas przegląd uczniowie zbierali pieniądze dla Banku Żywności w Rawiczu w ramach akcji charytatywnej „I ty możesz zostać świętym Mikołajem”. IX Przegląd Dorobku Artystycznego był bez wątpienia imprezą na szóstkę. (HP)
Nr 1/2009
Gazeta Rawicka
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a Rawicka
Kolorowe marzenia
W
Muzeum Ziemi Rawickiej odbyło się 18 grudnia 2008 r. podsumowanie Regionalnego Konkursu Plastycznego dla Dzieci i Młodzieży „Mój świat, moje marzenia” i otwarcie pokonkursowej wystawy nagodzonych prac. Była to już piętnasta edycja tego konkursu. Komisja konkursowa oceniła 579 prac nadesłanych z 34. placówek.
sze: szczerość wypowiedzi. Konkurs rozgrywany był w czterech grupach wiekowych: 3-6 lat,
7-10 lat, 11-14 lat oraz 15-18 lat. Ale niezależnie od tych kategorii przyznano nagrody specjalne. Nagrodę Dyrektora Zespołu Szkół im. Jana Pawła II w Rawiczu otrzymał Eryk
Jury uwzględniało głównie wartości artystyczne prac, inwencję twórczą oraz stopień niepełnosprawności
sora - Renaty Błaszczyszyn, prezesa Stowarzyszenia Dzieci i Osób Niepełnosprawnych - otrzymali: Bartosz Fleszman (ZS w Rawiczu) za pracę bez tytułu, Adriana Jędrzejewska (SP
w Zalesiu) za pracę „Wakacje w górach” i Wiktoria Karkosz (SP 1) za pracę „Spacer po świecie”.
Łącznie nagrodzono 62 młodych autorów. Ich prace można oglądać na wystawie w holu Ratusza. W części artystycznej wystąpiła grupa taneczna i wokalna ze Szkoły Podstawowej w Masłowie pod dyrekDomaniecki ze Szkoły Podstawowej nr 1 za pracę pt. „Cyrk”. Nagroda Dyrektora Muzeum Ziemi Rawic-
autorów w poszczególnych grupach wiekowych. Podsumowując prace komisji, dr Jacek Jarczewski podkreślił dużą różnorodność zastosowanych przez młodych plastyków technik. Poziom warsztatowy prac był nierówny, ale dr J. Jarczewski mówił, zwracając się do autorów prac, aby pracując nad doskonaleniem warsztatu plastycznego przede wszystkim zachowali to, co w sztuce najważniej-
G azeta Rawicka
kiej przypadła Marii Kośmider, również z „jedynki” za pracę „Chcę żyć w zgodzie z naturą”. Nagrody Spon-
Rok XVI, nr 181
cja Ryszard Preussa oraz chór dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Rawiczu pod kierownictwem Grażyny Neimann. (P)
Nr 1/2009
G R
23
G styczeń R
Gazeta Rawicka
G a z e t a rawicka
W
Filatelistyka
itraż to ozdobne wypełnienie okna lub rozety wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki, stosowane głównie w kościołach. Technika witrażu znana była od wczesnego średniowiecza, a rozwinęła się w sztuce gotyckiej. Prawdziwy renesans witrażownictwa nastąpił na przełomie wieków XIX i XX w sztuce secesji. Do Polski technika wykonywania witraży dotarła w XIV wieku. Przykłady rodzimych witraży z różnych okresów pokazują znaczki z serii „Witraże
polichromii w kościele Mariackim w Krakowie. Sławę Mehofferowi witrażyście zapewniło wygranie konkursu na projekt witraży do szwajcarskiej katedry we Fryburgu i ich realizację w latach 1896-1936. W pokonanym polu zostawił Mehoffer
dzieło witrażowe to „Bóg Ojciec” w kościele Franciszkanów w Krakowie. W prezentowanej serii znalazły się „Nanufary”, „Irysy” i „Apollo, system astralny Kopernika”. Pozostałe znaczki przedstawiają średniowieczne witraże anonimo-
polskie”. Ukazały się one 15 września 1971 roku. Pierwszy ze znaczków przedstawia „Anioła” Józefa Mehoffera jednego z najbardziej znanych polskich twórców witraży. Mehoffer (1869-1946) studiował w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych w tym samym czasie co Stanisław Wyspiański. Obaj byli uczniami Jana Matejki, wspólnie też pracowali m.in. przy
całą ówczesną europejską czołówkę znanych twórców. Jednak za najwybitniejszego polskiego twórcę witraży uważa się powszechnie Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907). Ten bardzo wszechstronnie uzdolniony twórca zajmował się poezją, dramatem, malarstwem, projektowaniem wnętrz, był scenografem, reżyserem, teoretykiem teatru. Jego najwspanialsze
wych autorów. Znaczek o nominale 1,55 zł ukazuje „Dwóch magów”, czternastowieczne dzieło znajdujące się w Krakowie. Na znaczkach o nominale 3,40 zł i 5,50 zł widnieją sceny z czternastowiecznych witraży z Chełmna - „Ucieczka do Egiptu” i „Święty Jakub Starszy”. Ostatni z serii znaczek to krakowska „Madonna” z XV wieku. (Hape)
Gazeta Rawicka
Witraże polskie
Rok XVI, nr 181
Nr 1/2009
G R
24