advalvas | jaargang 60 | nr13 by Rob Bömer

Nr 11

13 februari 2013 Student rent NYmarathon tegen kinderkanker

Niet boos worden De levensvragen op jongeren die van het Abraham radicaliseren Kuyper Center

‘Deze reorganisatie waait niet zomaar voorbij’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

De grote bètafusie: een Amsterdamse aardverschuiving pag 18

Lekker�voor�weinig Tasty�deals Bij VU Campus kun je natuurlijk ook terecht als je aan het einde van je geld nog een stuk maand over hebt… Campus is the place to come to in those last few days before your next payday...

Eet smakelijk | Bon apetit @EurestCampusVU

MASTERDAG

ZATERDAG 2 MAART WERK AAN DE WINKEL, KIES JOUW MASTER

Heb je je bachelor afgerond? Kies dan voor een master in Leiden of Den Haag. Masterdag 8 maart Kom langs en maak kennis met de Universiteit Leiden: 70 masters en meer dan 200 specialisaties. Meld je aan op unileidenmasters.nl en volg ons op Twitter #masterdag.

ROSE JIMAT MAARTEN

Bij ons leer je de wereld kennen.

MELD JE AAN OP UVA.NL /MASTERDAG

INHOUD

jaargang 60 — nr 11

Maarten van Vliet rent tegen kinderkanker

VU NU

Het Abraham Kuyper Center zoekt de grenzen van 10 de wetenschap op Hoe voorkom je dat jongeren 15 radicaliseren? De Amsterdamse bètaboost: een fusie zonder tegenstanders

Durfkapitalisten steken miljoenen in online colleges

En verder Online

Opinie: Marokkanenprobleem

Column: Nico van Straalen

Brieven

Onderzoeksnieuws

Opinie: nieuwe cateraar

Column: Roos

Campus: de reorganisatie

Cultuur: theater en restaurant

Sleutelgat

Griff

Coverfoto StudioVU/Riechelle van der Valk Het volgende nummer verschijnt op 27 februari 2013

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Rianne Lindhout (redacteuren a.i.), Merlijn Draisma, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier) Peter Valckx, Veerle Vrindts Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 11 — 13 FEBRuari 2013

Woensdag 6 februari 2013, 12.59 » Ook de Zakkendrager van kunstenaar Tom Claassen (achteruitgang hoofdgebouw) ontkomt niet aan het protest tegen de reorganisatie. Foto studiovu/yvonne compier 3

Laatste Onderwijsaudit uitgesteld nieuws Dagelijks vers nieuws op advalvas.vu.nl › VU trekt minder eerstejaars › Sodexo wordt de nieuwe VU-cateraar; is dat wel een goed idee? › VU-Rector trekt lering uit kwestie evolutieproefschrift

› Bussemaker: OV-bedrijven zien het te somber in › Na de dip weer meer eerstejaars › ‘Polderimam te duur’ › ‘EU reserveert 69,3 miljard voor wetenschap’ › Bedrijven vinden topsectoren ‘te wetenschappelijk’ › VU-opleidingen krijgen kwaliteitskenmerk ‘ondernemen’ › Coalitie zoekt naar alternatieven voor kortingskaart › CvB akkoord met reorganisatieplannen UCIT en AMD › College keurt reorganisatieplan bibliotheek af › ‘Kritiek op VUproefschrift onjuist’ › ‘Leenstelsel Bussemaker niet sociaal’ › Vervoerders waarschuwen tegen afschaffen ovstudentenkaart › Vici-beurs voor 32 toponderzoekers

Lex Bouter opent het studentendok, december 2012

e VU heeft de kwaliteitszorg voor het onderwijs nog niet voldoende op orde. Daarom besloot het bestuur de zogeheten instellingsaudit die dit voorjaar zou plaatsvinden, uit te stellen. Aanleiding is de uitkomst van een proefaudit op 10 januari. Toen constateerde een externe commissie een aantal tekortkomingen,

vertelt rector Lex Bouter. Zo is de onderwijsvisie te algemeen. Het is het bijvoorbeeld onduidelijk of de VU nog verder wil groeien, hoe ze wil omgaan met diversiteit en wat de profileringspunten zijn. Ook werken de bestuursgremia onvoldoende samen, waardoor effectief onderwijsbeleid ontbreekt. Verder wordt het cvb geadviseerd zich vaker bij de faculteiten en diensten te laten zien.

“Natuurlijk ben ik teleurgesteld”, reageert Bouter, “Maar we kunnen er ook van leren. We hebben ons huiswerk gewoon niet af. We hadden nog geen datum voor de instellingsaudit afgesproken, dus we zijn niet voor een examen gezakt.” (DdH)

Lees de verbeterplannen op advalvas. vu.nl>nieuws>29 januari.

Ondernemerskeurmerk voor VU-studies Er is een nieuw studiekeurmerk voor ondernemerschap. Alleen de VU wist het te verkrijgen.

aar kan de VU mee voor de dag komen: haar bacheloropleiding Science, Business & Innovation (SBI) en de minor Entrepreneurship krijgen als eerste in Nederland en Vlaanderen het Bijzonder kwaliteitskenmerk ‘Ondernemen’.

Van de zeven Nederlandse en drie Vlaamse kennisinstellingen die een aanvraag hebben ingediend, heeft alleen de VU er twee gekregen. De Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) kent het keurmerk toe omdat de opleidingen speciale aandacht besteden aan ondernemen. Daarbij wordt studenten een grondige

basis geboden op het gebied van ondernemen. (PB)

Lees het hele bericht op advalvas. vu.nl>nieuws>7 februari. nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

ICOON Franco Marino Cagnina-The Noun Project

› Bezuiniging op ov-kaart tóch voor iedereen

StudioVU/Riechelle van der Valk

› Eerste college Universiteit van Nederland: waarom je hersenen kapot gaan

online

Evolutieproefschrift: VU leert ervan

dvalvas meldde eind januari dat het proefschrift van bioloogfilosoof Joris van Rossum wordt aangevochten door evolutiebiologen. Rector Lex Bouter schrijft hen na intern onderzoek dat het promotiereglement is nageleefd, maar dat het raadzaam zou zijn geweest een evolutiebioloog als tweede promotor of als copromotor te betrekken. De VU werkt aan een bijstelling van het promotiereglement, waarbij de bevindingen van

deze casus worden meegenomen. VU-evolutiebioloog Nico van Straalen zat ‘slechts’ in de leescommissie. Hij keurde het proefschrift, ondanks de kritiek die hij had, goed. Anders dan commissielid Henk de Regt, wetenschapsfilosoof bij Wijsbegeerte. Hij mailde Advalvas dat hij het ‘betreurt dat in de media gesuggereerd wordt dat een filosofisch proefschrift dat een onjuiste of achterhaalde weergave van de evolutietheorie geeft, toch acceptabel kan zijn. Alsof in de filosofie alles

Middenklasse leent niet graag

28+72+L 28% middenklassestudenten heeft studielening (2012)

rme studenten lenen toch al weinig, stelt onderwijsminister Jet Bussemaker. Ze pareert daarmee kritiek op het voorgenomen sociaal leenstelsel: dat zou studeren weer elitair maken. Uit cijfers van het ministerie blijkt dat WO-studenten uit de lage sociale klassen in 2012 wel het vaakst een studielening hadden: 37%. Van studenten uit de hoogste klassen leent 30%; middenklassers lenen het minst vaak: 28%. (HOP)

maar mag en kan. Dit is een misvatting.’ Wetenschapsfilosofen moeten volgens hem de theorie waarover ze publiceren goed begrijpen én de filosofische conclusies die ze trekken, goed beargumenteren. Dat eerste zit hier volgens de protesterende biologen niet goed. De Regt vindt dat het proefschrift juist niet aan de tweede voorwaarde voldoet. (RL)

Lees wat De Regt op het proefschrift aanmerkt en wat voorafging op advalvas.vu.nl>nieuws>11 februari.

twitter.com/advalvas_vu facebook.com/advalvas issuu.com/advalvas

Evolutiepuzzels Biologische verschijnselen die helemaal niet zo gemakkelijk in de evolutietheorie passen. advalvas.vu.nl>achtergrond

Proefdieren Apen, kikkers en andere ethische dilemma’s. advalvas. vu.nl/dossiers

Koken voor beginners Zo moeilijk is het niet. Advalvas-redacteur Peter Breedveld helpt je op weg. advalvas.vu.nl>tips & trucs

(Re)tweets Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken @StudentenraadVU Jaaaaaa de lucht je hart week is begonnen! Laat ons weten hoe jij over de VU denkt, lucht je hart op... http://fb.me/BgOTsH2T 11-2_ Heeft de VU je hart gestolen of gebroken? Studentenraden en studieverenigingen horen graag wat jij van de VU vindt zodat ze aan verbeteringen kunnen werken. @NTR_VU Tweelingen waren er veel, ook de aapjes nog gezien? RT @HannekedeVroom: Op weg naar tweelingendag in burger zoo, ... http://tmi.me/JZrp0 10-2_Duizenden tweelingen op 9 en 10 februari in Burgers Zoo. Daar vierde het Nederlands Tweelingen Register van de VU haar 25-jarig bestaan. @AlexanderNL Vanaf NU kun je kaarten kopen voor het 1e college (over het brein) van Universiteit van Nederland @UniversiteitNL op universiteitvannederland.nl @MoartnW @AlexanderNL eh, het zou toch online en gratis worden? Maar het eerste college is offline en betaald? Wat mis ik? @AlexanderNL @MoartnW vanaf september komen ze gratis online. 4-2_Aan VU-prof Erik Scherder de eer om het eerste college bij de Universiteit van Nederland te geven, over het brein. Mooie keus. De collegezalen zitten bij deze prijzenwinnende docent altijd bomvol. Erbij zijn kan niet meer – uitverkocht. Even geduld dus. @jaapseidell Weer ‘n weetje van Wansink: neem ergens een hapje van en je denkt dat je het helemaal hebt opgegeten. Fop jezelf dun. http://www.news.cornell.edu/stories/ Jan13/JustABite.html … 9-2_ ‘If you want to control your weight, here’s the secret: Take a bite and wait.’ Nou is dat wachten wel lastig natuurlijk, na die eerste hap chocola. Hoe dan ook: VU-universiteitshoogleraar Jaap Seidell twittert alle mogelijke maatregelen tegen overgewicht.

Lees meer over studenten en lenen via advalvas.vu.nl>nieuws>4februari. ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

Student Maarten van Vliet ‘De strijd tegen kinderkanker motiveert mij om te rennen’

‘Facebook levert vooral likes op en weinig geld’ 6

in actie

Archeologiestudent Maarten van Vliet loopt als sponsor tegen kinderkanker de marathon van New York.

DOOR Floor Bal FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

at is je plan? “Dianne Oorburg, een vriendin van mij, stuurde een groepsmail rond met de vraag wie er met haar in november de marathon van New York wil gaan lopen. Het is de bedoeling dat we geld inzamelen voor het goede doel Kika: Kinderen Kankervrij. Om een startbewijs te krijgen, moet ik 5500 euro aan sponsorgeld bij elkaar krijgen. Het lijkt me leuk om een marathon te lopen en ik wilde altijd al New York zien. Nou ben ik niet heel gedisciplineerd, dus het is goed om met een doel te lopen. Geld inzamelen voor Kika is een prima motivatie.” Waarom hebben jullie voor Kika gekozen? “Dianne wilde al graag de marathon lopen. Net in diezelfde tijd overleed haar vijf maanden oude achterneefje Levi. Hij had een combinatie van een extreem zeldzame vorm van bloedkanker en een aangeboren afwijking van de bloedvaten. Het drukte ons met de neus op de feiten dat kanker niet altijd goed afloopt. Dat maakte indruk. Zelf heb ik een neef die recentelijk op negentienjarige leeftijd teelbalkanker kreeg. Hij is geopereerd en gelukkig gaat het nu goed met hem. Kanker hoort niet bij kinderen,

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

bij niemand eigenlijk. Kika zamelt geld in voor wetenschappelijk onderzoek naar kinderkanker. De stichting wil dat het genezingspercentage in de komende tien jaar van 75 naar 95 procent stijgt.” Doe je nou mee voor het goede doel of omdat je de marathon wilt lopen? “Een deelnamebewijs voor de marathon van New York is zoiets als het winnen van een loterij. De kans daarop is erg klein. Zeker nu de marathon vorig jaar is afgelast. Alle deelnemers van vorig jaar mogen gegarandeerd meedoen, dus kunnen anderen er nog moeilijker tussenkomen. Via Kika kun je als particulier toch aan een startbewijs komen. Dus dat speelt mee. Maar ik loop ook voor het goede doel. Als ik op de bank hang en ik heb weinig zin, dan ga ik toch lopen. Het motiveert mij wel.” En? Hoeveel heb je tot nu toe bij elkaar? “Met David van Diepen, een net afgestudeerde student archeologie en biologie, vorm ik een team. Samen moeten we 11.000 euro bij elkaar krijgen. Tot nu toe hebben we 1606 euro. Dat is inclusief de 500 euro die je als deelnemer persoonlijk moet inleggen. Het is moeilijker dan gedacht om sponsors te vinden. De inleg komt vooral van familie en vrienden. Wel heeft de VU-afdeling reprografie flyers gedoneerd, waarmee we mensen naar onze site willen trekken. Daarnaast willen we een bandavond organiseren waarbij de opbrengst van de toegangskaartjes naar Kika gaat. En we hebben een Facebookpagina om spon-

Maarten van Vliet

1991 Geboren 11 mei, Nieuwegein 2009 Vwo-diploma, Nieuwegein 2013 Januari, bachelordiploma archeologie

sors te lokken. Maar dat levert vooral veel likes op en geen geld.” Kost het Kika niet veel geld om lopers naar New York te sturen? “Nee, als deelnemer moet je 5500 euro per deelnemer bij elkaar zien te krijgen. Daarvan gaat 4000 euro naar de wetenschap. Voor het sponsorgeld krijg je een reis naar New York, een hotelovernachting en een startbewijs. Die 5500 euro is een harde eis van ze, het moet wel rendabel blijven. Als ik dat bedrag niet bij elkaar krijg, mag ik niet naar New York. Het sponsorgeld dat ik heb verzameld, gaat dan alsnog naar Kika. Hetzelfde gebeurt als ik net in oktober mijn been breek.”

Hoe gaat het verder met lopen? Kun je die marathon straks wel uitlopen?“Ik kan nu gemakkelijk tien kilometer lopen. Het is mijn bedoeling om elke week er een kilometer bij te trainen. Ongeveer drie keer per week sta ik op een loopband in Sportcentrum Uilenstede. Maar eigenlijk wil ik vijf keer per week lopen. Binnen lopen is saai, maar voor mij is het goed om telkens op een constante snelheid te rennen. Het is ook een uitstekende mentale voorbereiding, ik word niet afgeleid door de omgeving. Als ik dan eens buiten loop, gaat het opeens heel goed. Binnenkort willen David en ik een halve marathon lopen. Ik ben benieuwd hoe dat gaat.”

De marathon van New York is op 3 november 2013. Maarten steunen? runforkikanewyork.nl/maartenvanvliet Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Probleemjongeren

opinie

Marokkaanse jongeren worden niet gehoord Promovendus Jacomijne Prins komt op voor Marokkaanse jongeren die het goed doen. Hun positieve verhaal wordt overschaduwd door Marokkaanse probleemjongeren.

DOOR JACOMIJNE PRINS BEELD BAS VAN DER SCHOT

a de gewelddadige dood op een grensrechter begin december waren onze ogen massaal gericht op Marokkaanse probleemjongeren. Geert Wilders noemde het ‘Marokkanenprobleem’ onlangs het grootste probleem van Nederland. Verhalen over wangedrag van Marokkaanse jongens krijgen extreem veel aandacht en smoren de discussie. Het wordt tijd voor nieuwe verhalen. Marokkaanse jongens die een tas stelen, vrouwen voor hoer uitmaken, rondhangen op straat, agressief zijn en overlast veroorzaken, lijken we allemaal te kennen. Persoonlijke verhalen van mensen die ervaring hebben met dit soort overlast, zijn overtuigend bewijs dat het goed mis is met deze jongens. Wie de zaak durft te nuanceren en met cijfers komt dat “het allemaal wel meevalt” en “dat er ook goeie zijn”, krijgt het verwijt oogkleppen op te hebben. Hen wordt het zwijgen opgelegd door te verwijzen naar een persoonlijke ervaring met zo’n Marokkaanse jongere, het bewijs dat het hier niet alleen om een onderbuikgevoel gaat. Persoonlijke verhalen zijn een krachtig middel om te overtuigen. Onze hersenen slaan verhaalstructuren beter op dan losse feiten. Een goed verhaal is een verhaal dat niet te ingewikkeld is, dat aansluit bij onze denkbeelden en inspeelt

voeren; verhalen vanuit die groep zijn amper te horen. Dat is jammer, want als je Marokkaans-Nederlandse jongeren vraagt naar hun ervaringen zullen ze vertellen hoe het anders kan. Vaak gaan hun verhalen over gewoon meedoen op school, actief zijn op het werk of in de buurt. Doodgewone relaties met medestudenten, docenten, collega’s, of vrienden vormen een rode draad. Dat zijn geen anekdotes waar je ademloos naar luistert. Zeker niet als er spraakmakender verhalen rondzingen. Dat maakt het knap lastig voor Marokkaans-Nederlandse jongeren die niet betrokken zijn bij overlast, agressie of criminaliteit, om te vertellen wat zij doen en meemaken en daarmee het heersende beeld van hun groep te veranderen. Dat is de remmende kracht in deze eenzijdige discussie. Want Marokkaans-Nederlandse jongeren van de tweede en derde generatie zijn een diepgeworteld onderdeel van de Nederlandse samenleving. Als we blijven praten over het ‘Marokkanenprobleem’, moet hun verhaal ertoe doen. op ons inlevingsvermogen; alsof we het zelf hebben beleefd. Een goed verhaal wekt een emotie op die ons lang bijblijft. Verhalen over Marokkaanse jongeren zijn zulke verhalen. “Dat het allemaal wel meevalt” en “dat er ook goeie zijn” is geen goed verhaal, het is een feit. En feiten spreken niet tot onze verbeelding. Het probleem is dat verhalen over Marokkaans-Nederlandse jongeren in deze discussie steeds de boventoon

Promovendus Jacomijne Prins onderzoekt de Marokkaans-Nederlandse identiteit van jongvolwassenen. Deze opinie is een ingekorte versie van haar blog; vusociologie.nl/blog Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

column

De afgeragde campus is lang zo gek nog niet

foto StudioVU/Yvonne Compier

ij de landelijke studentenenquêtes scoort de VU steevast slecht als het gaat om gebouwvoorzieningen. Wat vroeger gold als een voordeel, de bereikbaarheid, weegt nu niet meer op tegen het nadeel: de afgeragde campus: alles beton en klinkers, nauwelijks groen, overal geparkeerde auto’s en lossende vrachtwagens voor de ingang. Toen de campus aangelegd werd, zei de architect dat hij zich had laten inspireren door de Campo van Siena. Maar een vergelijking met het mooiste plein ter wereld is nu totaal misplaatst. De welving is eruit. Omdat je er zelf als docent helemaal niks aan kunt doen, terwijl je wel bij studentbeoordelingen met de gevolgen geconfronteerd wordt, is het een typisch onderwerp waarover je lekker kunt kankeren. Zo zit ik bijvoorbeeld in een kamer waar de buitenkant van de ramen al in geen dertig jaar is gewassen. Toen ik erin trok, vroeg ik aan de gebouwbeheerder of hij de ramen een keertje kon laten wassen. Want ik moet de hele dag het licht aan hebben, wil ik nog wat zien. Maar hij zei:

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

Wisselcolumn Nico van Straalen, hoogleraar dierecologie “Nee, dat kan niet, want we kunnen er niet bij.” Alles wat door de Het blijkt dat de ramen VU verboden was, alleen gewassen kunnen gebeurde daar worden met een hoogwerker en die kan vanwege de begroeiing de achterkant van het Wis- & Natuurkundegebouw (W&N-gebouw) niet bereiken. Intussen heb ik me ermee verzoend dat ook de komende tien jaar mijn ramen niet gewassen zullen worden. Maar na jaren van kankeren heb ik besloten van de nood een deugd te maken. Namelijk: is het wel zo erg om in een oud gebouw te zitten? Er zijn ook voordelen. Waar maak je mee dat er in een gebouw vier kroegen verstopt zitten (het kunnen er ook meer zijn). Ik zei tegen de studenten: zodra we verhuizen naar een nieuw gebouw, is het gelijk afgelopen met die studentenkroegen. Dan komt er een net café, geëxploiteerd door een externe partij waar een pilsje € 2,50 kost in plaats van 80 cent. Ga maar zoeken naar een studentenkroeg in het nieuwe bètagebouw van de UvA, met die zogenaamde moderne uitstraling.

Pas over twintig jaar is dat oud genoeg om hetzelfde gevoel op te roepen als ons afgeragde gebouw. Sterker nog, ik vermoed dat het UvA-gebouw eerder afgebroken zal worden dan ons gebouw, want mijn ervaring is dat nieuwe gebouwen sneller verouderen dan oude. Het W&N-gebouw heeft nog hoeken en gaten waar niet iedereen je ziet. In geval van hoge nood is er altijd wel een plek waar je je kunt terugtrekken met je vriendin, na sluitingstijd van de bar. Kom daar maar eens om in de glazen bètafaculteit van de UvA. Ons gebouw heeft een collegezaal die genoemd is naar professor Jan Lever, de stichter van de faculteit Biologie. Die zaal is te beschouwen als het Paradiso van de faculteit. Alles wat door de VU verboden was, gebeurde daar. Bij wijze van voorbeeld noem ik het breien tijdens colleges in de jaren zeventig. Met de voorlichter van biologie ben ik nu een plan aan het uitdokteren om het idee van de afgeragde campus op een positieve manier in te zetten als nieuwe communicatiestrategie.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Abraham Kuyper Center

nr 11 â&#x20AC;&#x201D; 13 februari 2013

ADVALVAS

(NIET)WETENSCHAP

‘Studenten zijn geen laboratoriumratten’ Het nieuwe Abraham Kuyper Center trekt ten strijde tegen de koloniseringsdrift van de natuurwetenschappen. Door Peter Breedveld Foto’s StudioVU/RIECHELLE VAN DER VALK

olgens filosoof René van Woudenberg is er allerlei betrouwbare kennis die we niet via wetenschappelijk onderzoek hebben verkregen. “Ik weet bijvoorbeeld dat jij Peter Breedveld heet”, legt Van Woudenberg uit, “en ik weet dat dit een kamer is waar ik vaak zit. Ook weet ik dat me dicht bij de oppervlakte van de aarde bevind.” Als ik tegenwerp dat ik kan hebben gelogen over mijn naam, beaamt Van Woudenberg dat, maar hij wijst erop dat dit kennis niet uitsluit. Er zijn heel veel dingen die we weten op basis van het getuigenis van anderen, ook al kunnen we niet uitsluiten dat de ander heeft gelogen of zelf bedrogen was. Voor onderzoek naar deze en andere niet-wetenschappelijke kennis wordt momenteel het Abraham Kuyper Center for Science and Religion opgericht, genoemd naar de stichter van de VU. Er vindt onderzoek plaats naar de relatie tussen wetenschap en de grote levensvragen over wat het is om mens te zijn, vrije wil, rationaliteit, moraal en religie. Daarnaast organiseert het instituut publieksactiviteiten als lezingen en seminars om de academische en maatschappelijke discussie over wetenschap en levensvragen te stimuleren en op een hoger plan te tillen. Van Woudenberg noemt het nieuwe centrum “de etalage van het sciëntismeproject.” Scientisme is kort gezegd de

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

opvatting dat alleen de wetenschap betrouwbare kennis oplevert en dat de wetenschap alle vragen kan beantwoorden. Van Woudenberg leidt het sciëntismeproject, dat nu het grootste gedeelte van de activiteit van het centrum is. Daarvoor is hij afgetreden als decaan van de faculteit Wijsbegeerte. Het project omhelst vier promotietrajecten en zeven postdoc-plaatsen. Het onderzoek zal zich richten op de vrije wil, de moraal, geloof in God en op de vraag hoe mensen beslissingen nemen: op basis van rationele overwegingen of op basis van impulsen die achteraf worden gerationaliseerd? De sollicitatieprocedure voor de aan te stellen onderzoekers is al begonnen. Ayaan Hirsi Ali Sommige kennis, zoals natuurwetenschappelijke kennis, kan alleen via wetenschappelijk onderzoek worden verkregen. “Maar er lijkt ook kennis te zijn die onmogelijk langs wetenschappelijke weg verkregen kan worden”, aldus Van Woudenberg. “Ik weet dat ik niemand verantwoordelijk kan houden voor iets dat hij niet had kunnen voorkomen, en dat ik me aan mijn beloften moet houden. En ik ben gelukkig niet de enige die dat weet.” Maar is er wel zoiets als morele kennis, of hebben we alleen méningen als het op goed en kwaad aankomt? Naast Van Woudenberg zit Rik Peels, eveneens filosoof. “We kunnen wel degelijk morele kennis hebben. Als iemand zijn belofte breekt om jou de duizend euro terug te betalen die hij van je heeft geleend, dan wéét je toch dat hij iets verkeerds doet?” vraagt Peels. Peels vindt politicus Ayaan Hirsi Ali een goed voorbeeld van iemand die bepaalde morele kennis heeft verworven

Abraham Kuyper Center

zonder dat daar wetenschap aan te pas kwam: “Ze is opgegroeid in Somalië, waar heel anders wordt gedacht over de rechtspositie van vrouwen. Maar ze is daarover gaan nadenken, heeft zichzelf de vraag gesteld of het wel zo is dat vrouwen minderwaardig zijn en is na verloop van tijd tot de conclusie gekomen dat vrouwen en mannen gelijkwaardig zijn. Dat is niet alleen maar haar subjectieve mening, het gaat hier om morele kennis.” Van Woudenberg en Peels zijn kritisch over sciëntisme. “Soms wordt, op basis van hersenonderzoek, betoogd dat de vrije wil niet bestaat, of dat moraal een illusie is”, zegt Van Woudenberg. “Maar zulke conclusies worden vaak een stuk steviger geformuleerd dan het bewijs rechtvaardigt.”

‘Wij willen kennis over wetenschap en common sense verwerven, geen spirituele kennis’

Rik Peels

Graaigedrag van bankiers De gevolgen van zulke stellingen over de vrije wil en moraal zijn verstrekkend, zegt Peels. “Want als de vrije wil niet bestaat, dan is een mens toch ook niet verantwoordelijk voor zijn daden? En we zijn toch terecht verontwaardigd over het graaigedrag van sommige bankiers? Waar spreken we over als we zeggen dat waarden eigenlijk niet bestaan?” Maar het kán toch dat er geen waarden zijn? Wetenschappers mogen zich toch niet laten leiden door de gedachte dat een bepaalde uitkomst van hun onderzoek onwenselijk is? Dat is natuurlijk waar, beamen de filosofen, alles komt er dan op aan of die conclusie echt op onderzoek is gebaseerd. Als ik opmerk dat hun gedrevenheid iets activistisch heeft, zegt Peels dat hij allerminst de behoefte heeft om zich af te zetten tegen neurologen en natuurkundigen. “Integendeel, we creëren juist dialoog en samenwerking.” Van Woudenberg kreeg een subsidie van 2,4 miljoen euro om het centrum op te richten. Het geld is afkomstig van de Templeton World Charity Foundation, een Amerikaanse filantropische instelling die onderzoek financieert naar de verhouding tussen wetenschap en de big questions. De naamgever van het fonds, de Amerikaans-Britse, christelijke zakenman John Templeton (1912-2008), geloofde in het ‘verkrijgen van nieuwe spirituele kennis’. Maar dat is niet waarmee Van Woudenberg en Peels zich zullen bezighouden, verzekeren zij. Wij willen kennis over wetenschap en common sense verwerven”, aldus Peels, “geen spirituele kennis.” Grote Griezel Het nieuws van de subsidie en opmerkingen van Van Woudenberg in de media over niet-wetenschappelijke kennis maakten in neuroloog Victor Lamme een ongemeen harde reactie los. In zijn column in nrc.next (vrijdag 11 januari) schold Lamme Van Woudenberg uit voor ‘Grote Griezel’. ‘Wetenschap probeert introspectieve illusies te onderscheiden van werkelijk objectief bestaande kennis’, schrijft Lamme, die zich afzet tegen ‘dogma’s en geloof. Daar moet je vaak vrezen voor je leven als je kritiek hebt.’ Twee dagen voor publicatie van Lammes column, tijdens het interview met Advalvas, was Peels al kritisch

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

‘De universiteit is er niet alleen om de economie te dienen’

René van Woudenberg

Lancering: 22 februari Het Abraham Kuyper Center en het sciëntismeproject worden vrijdagmiddag 22 februari van 13 tot 16 uur gelanceerd tijdens een openingssymposium in het auditorium van het VU-hoofdgebouw. Met onder anderen VU-universiteitshoogleraar Peter Nijkamp (ruimtelijke economie), hoogleraar biologische psychologie Dorret Boomsma en universiteitshoogleraar moleculaire biofysica Cees Dekker (TU Delft) die spreken over de vraag of er grenzen zijn aan de wetenschap. Aanmelden kan via abrahamkuypercenter.vu.nl/ bigquestions

over de “koloniseringsdrift” die volgens hem de kern is van het sciëntisme: de neiging om te denken dat één vakgebied de hele werkelijkheid kan verklaren. Hij en Van Woudenberg schreven in nrc.next een reactie waarin ze stellen dat ze uiteraard niemand verbieden beweringen te doen over de vrije wil. ‘Maar er zijn ook grenzen aan de wetenschap. (...) Wie meent dat alleen wetenschap ons kennis geeft, zal bijvoorbeeld moeten ontkennen dat hij weet wat zijn morele plichten en rechten zijn of wat politiek goed en verstandig is om te doen.’ Geen laboratoriumratten De botsing tussen neuroloog Lamme en de filosofen zegt misschien ook iets over de concurrentiestrijd die nu gaande is tussen de geesteswetenschappen en de ‘harde’ wetenschappen, waarbij de geesteswetenschappen het onderspit dreigen te delven. De overheid legt, wat de financiering van wetenschappelijk onderzoek betreft, een duidelijke voorkeur aan de dag voor empirisch onderzoek dat ten dienste staat van een aantal zogeheten topsectoren. “Een van die topsectoren is bijvoorbeeld bloemen en fruit”, aldus Van Woudenberg. “Maar een universiteit is er niet alleen om de Nederlandse economie dienen. Je mag van een academie verwachten dat het een cultuuren karaktervormende instelling is. Studenten zijn geen laboratoriumratten. Ze mogen geacht worden ook een zekere sensitiviteit voor waarden te hebben.” De twee beschrijven sciëntisme als de “verabsolutering van wetenschap”, wat allerminst een kritiek op wetenschap betekent. “Sciëntisme”, betoogt Van Woudenberg, “is zelf geen wetenschap, maar een filosofische claim op wetenschap.” Of sciëntisme samenhangt met de secularisatie? “Misschien wel. Traditionele religie vervaagt steeds meer, en mensen zijn op zoek naar een alternatief. Sciëntisten zoeken in de wetenschap wat ooit in religie werd gezocht.”

Meer info op abrahamkuypercenter.vu.nl. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

mail Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

15 muizen Onlangs ontving ik de VU-zine waarin vermeld staat dat de prijzen in de mensa weer verhoogd zijn. Graag wil ik hier schande van spreken. In elke normale bedrijfskantine kan een student of medewerker goedkoper, gezonder en vooral hygiënischer lunchen. Eurest verhoogt de prijzen, maar ondertussen is het zo dat al maanden het bestek op is en het alleen mogelijk is om met plastic te eten (niet heel duurzaam lijkt me). Schrijnender vind ik echter

dat het zeer onhygiënisch is. Er heerst namelijk een gigantische muizenplaag, het lijkt me niet de bedoeling dat als iemand zit te lunchen, hij/zij omringd is door vijftien muizen! Ik wil iedereen oproepen om hier eens wat dieper onderzoek naar te doen. Waar gaat dat geld van die prijsverhoging naartoe?

advertenties

Johannes Drees, promovendus faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde

Digitalisering Het artikel ‘Niet pamperen, maar uitdagen’ in Advalvas nr 9 noemt een goed punt: digitaal toetsen. Het zou wat mij betreft veel verder moeten gaan met de digitalisering van de universiteit. Deze tijd vraagt erom en daarom zal digitalisering een speerpunt voor het onderwijs moeten zijn. Uiteindelijk zal progressie van digitalisering leiden tot meer efficiency en keuzemogelijkheden. Dus: zet alle colleges op het internet (blackboard). Zo kunnen ook mensen die niet aan een universiteit verbonden zijn, tegen betaling een college finance in public

health volgen. De VU hoeft geen soort LOI te worden, maar het zijn wel degelijk mogelijkheden om inkomsten te verwerven. En studenten hoeven geen enkel college meer te missen. Als je een project doet in China of Brazilië, is het dan niet fijn om op je iPad alles van je studie te kunnen volgen? En wat als je nu online een keuzevak wilt volgen bij Harvard of MIT? Het kan straks allemaal. Mustafa Zahir, medewerker VUmc

Gezocht: een stagiair/afstudeerder voor een onderzoek naar het gebruik van Milieu Beleidsexperimenten. Hallo! Ik ben een tweedejaars promovendus. Ik ben momenteel bezig met mijn veldwerk en ik zoek een enthousiaste stagiair die mij kan helpen mijn veldgegevens. Meer informatie hier: http://www.ivm.vu.nl/en/people/researchers/ environmental-policy-analysis/McFadgen/index.asp Als je meer informatie wilt, kun je contact opnemen met Belinda McFadgen (bij voorkeur in het Engels): bkmcfadgen@vu.nl.

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

Etnische en religieuze spanningen onder jongeren

wetenschap

Veel praten voorkomt radicalisering

Hoe kunnen ouders voorkomen dat hun kind radicaliseert? Vooral niet boos worden, blijkt uit onderzoek van Diana van Bergen. DOOR Floor Bal foto studiovu/riechelle van der valk

ij wilde naar Palestina om daar zijn leven voor zijn moslimbroeders te geven. Dat zei een zestienjarige Marokkaanse jongen, vwo-student en de trots van zijn ouders, terwijl hij naar het Journaal keek. Zijn moeder werd woedend en probeerde de afstandsbediening van hem af te pakken. Na een korte worsteling stormde de jongen naar boven. Om daar het nieuws stiekem verder te kijken. Een volkomen verkeerde reactie van zijn moeder, vindt Diana van Bergen, postdoc bij de afdeling Onderwijswetenschappen en Theoretische Pedagogiek. “Bij een puber heeft het nooit zin om heel hard te roepen dat iets niet mag. Het is veel beter om met een extremistisch kind in gesprek te blijven.” De afgelopen twee jaar deed Van Bergen onderzoek naar etnisch-religieuze spanning en radicalisering bij jongeren. Hiervoor sprak ze zestig jongeren tussen de 14 en 22 jaar. Ook praatte ze met een aantal van hun ouders. Op donderdag 14 februari worden de resultaten van haar onderzoek tijdens een symposium in het VU-auditorium gepresenteerd. Uitgemaakt voor pinguïn Blijven communiceren. Het is een bekend advies. Juist steun van ouders, school of stageplek op het juiste moment kan voorkomen dat een radicaliserende puber echt geweld wil gaan gebruiken, vertelt Van Bergen. “Het kan helpen om hun frustratie in goede banen te leiden.” De vader van een zeventienjarig Turks meisje dat zich

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

steeds orthodoxer ging kleden, pakte het beter aan. “Hij wilde zijn kind niet kwijt en stopte met ruziemaken. In plaats daarvan bleef hij met haar in gesprek. Om te checken of ze nog openstond voor andersdenkenden en om te kijken wat haar wereldbeeld was.” Hoewel de man de strenge geloofsbeleving van zijn dochter niet snapte, bleef hij haar steunen. Toen ze door een buurjongen continu voor pinguïn werd uitgemaakt, adviseerde hij haar om naar de politie te gaan. Een bezoekje van de buurtregisseur was voldoende om het pesten te stoppen. Dat is belangrijk, want juist negatieve ervaringen zorgen dat iemand radicaliseert. “Alle extremistische jongeren die ik sprak hadden het gevoel dat ze als groep benadeeld of gediscrimineerd waren.” Zo kreeg een Marokkaanse mbo-scholiere die een opleiding tot klassenassistente deed, continu opmerkingen over haar afkomst en geloof te horen. “Dat de islam de meest gehate religie in de wereld is, bijvoorbeeld.” Het advies van haar moeder om haar klasgenoten te negeren, maakte haar alleen maar gefrustreerder. “Het is beter als ouders handvatten geven om met dit soort reacties om te gaan,” vindt Van Bergen. “Zo had een goed gesprek met haar studiegenoten onder begeleiding van een docent waarschijnlijk wél gewerkt.”

Conflict en veiligheid Het onderzoek van Diana van Bergen werd door NWO gefinancierd in het kader van het programma Conflict en veiligheid. Het is de bedoeling dat overheden en maatschappelijke instellingen de resultaten van dit onderzoek gebruiken bij het ontwikkelen van beleid.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

VIPs

Lange leiders zijn overtuigender

Dierecoloog Jacintha Ellers en hoogleraar migratierecht Thomas Spijkerboer hebben een Vici-subsidie van anderhalf miljoen gekregen. Ellers gaat onderzoeken hoe interacties tussen soorten kunnen leiden tot verlies van eigenschappen. Spijkerboer doet onderzoek naar migranten die overlijden bij het oversteken van landsgrenzen. Zie advalvas. vu.nl>nieuws>5 februari.

Resistente tumor

T Marieke Wijntjes

Met Verwaarloosde organisaties wint Joost Kampen de prijs voor het beste boek van het jaar van de Orde van organisatiekundigen en -adviseurs. Kampen promoveerde in 2011 op interventies in verwaarloosde organisaties, een nieuw concept voor organisatieprofessionals.

needle.com

Wim Boonstra is benoemd als bijzonder hoogleraar economische en monetaire politiek bij de economische faculteit. Naast zijn hoofdfunctie als chief economist bij de Rabobank is Boonstra al sinds 2000 aan de faculteit verbonden bij de afdeling Economics.

umoren van kankerpatiënten worden in de loop van de behandeling soms resistent tegen de beschikbare therapieën. Doordat de medicatie niet meer werkt, overlijdt de patiënt uiteindelijk. Om de overlevingskans van deze zieken te verbeteren, onderzocht Serge Zanger resistentiemechanismen.

Hij promoveerde 25 januari op dit onderzoek bij VUmc. In de toekomst zal deze kennis ook worden ingezet om met laboratoriumtesten te voorspellen hoe de tumor van een patiënt op een bepaalde therapie zal reageren. Als blijkt dat chemotherapie niet zal werken, wordt er een alternatief gezocht. Dan hoeven de patiënten niet voor niets de chemotherapie, die nare bijwerkingen heeft, te doorstaan. (FB)

Voetbalfraude

en team van wetenschappers gaat in opdracht van minister Schippers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) onderzoeken of er in Nederland ook sprake is van omkoping en gokken in de sport en met name het betaald voetbal. Aanleiding is de aanhoudende stroom geruchten over fraude. Marjan Olfers, hoogleraar sport en recht aan de VU, gaat het onderzoek leiden. Er zijn wetenschappers van de VU, de Universiteit Tilburg en adviesbureau Ernst & Young bij betrokken. (WV)

icoon The Noun Project/Emily Haasch

Liesbeth Dingemans

Student aardwetenschappen Jennifer Stroo ontving de Spiegelbeeld Award. Zij kreeg deze award van VHTO voor haar inzet bij voorlichtingsactiviteiten om meer meisjes te interesseren voor een toekomst in bèta/techniek.

ange mannen die leidinggeven, zijn in het voordeel. Ze worden door anderen eerder als leider gezien dan mannen met een kortere lichaamslengte. Dat blijkt uit onderzoek van psychologiehoogleraar Mark van Vugt. Lange leiders worden als dominanter, gezonder en intelligenter beoordeeld. Bij vrouwen heeft lichaamslengte een kleiner effect. Van Vugt concludeert in zijn boek Gezag ook dat groepen met een leider efficiënter problemen oplossen dan groepen zonder leider. Hoe groot dit effect is, hangt onder meer af van de bereidheid van leiders om zelf risico’s te nemen. Van Vugt: “Leiderschap kan werken als leiders voortdurend het goede voorbeeld geven en bereid zijn om persoonlijke risico’s te nemen voor de groep. Dat noemen we dienend leiderschap.” Het positieve effect van leiders is overigens beperkt. (WV)

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

Project Impact

174

VU-masterstudenten communicatiewetenschap bewijzen het maatschappelijk nut van sociaalwetenschappelijk onderzoek. In het Project Impact besteden zij gezamenlijk zo’n 30.000 uur aan onderzoek voor 34 organisaties. De studenten geven strategisch advies over interne communicatie, ledenwerving, imago, pr en identiteit. Op 1 februari presenteerden de studenten de resultaten van hun onderzoek aan de opdrachtgevers. Zo adviseerden zij onder meer voetbalclub Ajax over hun mediagebruik, Pax Kinderhulp hoorde welke ambassadeur het beste bij hen past en daklozenkrant Z! vernam hoe de straatverkoop verbeterd kan worden. (WC)

Wondermiddel Drinkebroers caroteen en -zussen onderzocht Lot Geels deed onderzoek naar erfelijke factoren bij drankgebruik. Ze promoveert 4 februari bij de faculteit Psychologie en Pedagogiek.

Facebook populairst voor buitenlandstage

89 studenten

45% gebruikt Facebook | 28% LinkedIn | 13% Twitter | 14% andere sociale media

an alle studenten die in het buitenland stage willen lopen, gebruikt 61 procent sociale media om die te zoeken. Dat blijkt uit een online onderzoek gedaan door VU-studenten communicatiewetenschap onder 146 studenten van universiteiten en hogescholen. Opvallend is dat 45 procent van de geïnteresseerde studenten dit regelt via Facebook, 28 procent via het zakelijke netwerk LinkedIn en 13 procent via Twitter. Dit onderzoek maakt deel uit van Project Impact. Zie bericht hierboven. (WC)

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

aroteen mag dan geen anti-kankerstof zijn, het heeft wel andere supereigenschappen. De losse stof is alleen maar een oranje kleurstof, maar gebonden aan eiwitten kan hij van alles. Zo verzamelt caroteen in planten licht wanneer er niet genoeg van is, maar beschermt de stof verrassend genoeg ook tegen te veel licht. Ook in onze ogen is caroteen werkzaam: als gevoelige lichtsensor in ons netvlies. Miroslav Kloz ontdekte dat de essentiële onderliggende processen plaatsvinden op heel korte tijdschalen. Vaak zelfs sneller dan een picoseconde, een biljoenste van een seconde. Hij gebruikte lasers die extreem korte lichtpulsen genereren om een momentopname van de caroteendynamica te maken. Om de benodigde precisie te bereiken, gebruikte hij spiegels, lenzen, bundelsplitsers en optische versterkers. Kloz promoveerde 11 februari bij de faculteit Exacte Wetenschappen. (RL)

Lees het proefschrift via tinyurl.com/ caroteen.

“Het is aangetoond dat mensen die vroeg beginnen met drinken ook op latere leeftijd meer en problematischer alcohol gebruiken. Er wordt vaak gedacht dat jong drinken veranderingen in het brein veroorzaakt, waardoor deze jonge drinkers later een verhoogd risico op alcoholisme hebben. Met gegevens uit het Nederlands Tweelingen Register heb ik gekeken of dit causale verband inderdaad bestaat. Dat blijkt niet het geval. Ik heb ongeveer 120 eeneiige tweelingparen onderzocht van wie één tweelinghelft vroeg begon met drinken en de ander later. Deze tweelingen deelden niet alleen dezelfde genetische achtergrond, maar ook alles wat in hun vroege jeugd is gebeurd. Uiteindelijk bleek verhoogd alcoholgebruik op latere leeftijd niet te verklaren door veranderingen in het brein door vroegtijdig alcoholgebruik. Er zijn onderliggende factoren waarom jonge drinkers ook op latere leeftijd meer drinken. Bij de onderzochte tweelingen, bij wie deze andere factoren min of meer hetzelfde zijn, was er dus ook geen verschil in alcoholconsumptie tussen de broers en zussen die eerder of later waren begonnen met drinken.” (FB)

Amsterdam Faculty of Science

Heldhaftig, Vastberaden, Bèta Bijna alle lichten staan op groen voor de fusie van de bètafaculteiten van VU en UvA. Als het officiële besluit valt, kan de Amsterdam Faculty of Science volgend jaar van start. DOOR DIRK DE HOOG FOTO’S STUDIOVU/riechelle van der valk

“

Alleen als er een ramp gebeurt, gaat het niet door”, zegt VU-decaan Aard- en Levenswetenschappen Bauke Oudega. Hij spreekt lovend over de nieuwe Amsterdam Faculty of Science (AFS), waarin de bètafaculteiten van VU en UvA zullen fuseren. Ook de UvA is enthousiast. Kareljan Schoutens, UvA-decaan Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, ziet de fusie als een win-winsituatie. “De inbreng van VU en UvA is ongeveer even groot, we zijn behoorlijk complementair en iedereen heeft er zin in.” Steun van de medewerkers is volgens Oudega een belangrijke voorwaarde voor het slagen van de fusie. “Er is een breed draagvlak. De Amsterdamse bèta’s werken immers al lang samen. Dat komt mede doordat we allebei al jaren participeren in wetenschappelijke instituten in Amsterdam. En heel wat medewerkers hebben zowel aan de VU als aan de UvA gewerkt. Bovendien delen we al bepaalde

opleidingen. Toen we de fusieplannen presenteerden aan onze medewerkers en studenten, werden die met applaus onthaald. Die samenwerking leeft echt aan de basis.” Twee locaties De nieuwe faculteit wordt volgens Hubertus Irth, VU-decaan Exacte Wetenschappen, een instituut van Europese allure. “Nu horen de afzonderlijke opleidingen en afdelingen vaak tot de kleinste van Nederland, maar na de fusie zijn we een van de grootste bètaclusters en kunnen we ons meten met toonaangevende instituten wereldwijd. En dat moet ook. Want om internationaal mee te tellen, heb je massa nodig om genoeg onderzoeksopdrachten en talentvolle buitenlandse studenten binnen te halen.” De nieuwe faculteit krijgt twee locaties. Op Science Park in Watergraafsmeer, waar nu de UvA-bèta’s zitten, komen de clusters voor Fundamentals of Science en Science for Sustainability. De VU-campus

wordt de thuisbasis voor Human Health and Life Sciences en Information Science. “Dat houdt geen taakverdeling tussen beide universiteiten in”, benadrukt Schoutens. “Wij worden één Amsterdamse faculteit met twee locaties. Binnen deze faculteit denken we niet meer in VU- of UvA-afdelingen, -mensen of -studenten. We zijn één geheel.” De fusie betekent wel een enorme aardverschuiving, geeft Oudega toe. “Er komt geen big bang waarna ineens alles anders wordt, maar er gaat wel erg veel veranderen. Mensen, afdelingen en onderzoeksinstituten gaan daadwerkelijk verhuizen. Sommigen gaan naar Watergraafsmeer en andersom komen anderen naar de Zuidas. Eind 2015 is de nieuwe onderzoekstoren voor Human Health and Life Sciences klaar. Dat is een belangrijk moment om daadwerkelijk mensen te verhuizen.” Ook voor het onderwijs heeft de fusie grote gevolgen. “Waar overlappingen zijn, schuiven we opleidingen in elkaar.

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

onderwijs

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

Amsterdam Faculty of Science

Volksverhuizing De nieuwe bètafaculteit krijgt twee locaties. Op Science Park in Watergraafsmeer (de foto’s bij dit artikel), komen de clusters voor Fundamentals of Science en Science for Sustainability. De VU-campus wordt de thuisbasis voor Information Science en voor Human Health and Life Sciences (H2LS). Eind 2015 is de nieuwe onderzoekstoren voor H2LS klaar. Dan verkassen mensen, afdelingen en onderzoeksinstituten daadwerkelijk van Watergraafsmeer naar de Zuidas of andersom. Daardoor krimpen de bacheloropleidingen tot 17. We creëren hiermee een uniek onderwijsaanbod in Nederland, met ook nog eens 29 masters van internationaal niveau”, aldus Irth. Niet heen en weer fietsen Oudega denkt dat juist door de fusie een breed opleidingsaanbod kan blijven bestaan. “We mikken op een instroom van minimaal honderd studenten per bachelor, ook bij harde bèta’s als wiskunde, scheikunde en natuurkunde. Nu trekken we afzonderlijk als VU en UvA bij verschillende opleidingen te weinig studenten om op termijn levensvatbaar te blijven. Misschien dat we die honderd niet over de hele linie halen, maar omdat we ook enkele grote opleidingen hebben, zoals medische biologie en gezondheidswetenschappen, kunnen we het aan.” “Studenten hoeven niet voortdurend heen en weer te fietsen”, stelt Schoutens gerust. “Elke opleiding heeft een vaste thuisbasis. Daar zijn de studenten de meeste tijd. Maar ze moeten af en toe op een andere locatie een college of practicum volgen. Dat proberen we zo te programmeren dat ze niet op één dag op en neer hoeven tussen Watergraafsmeer en de Zuidas.” Schoutens benadrukt dat de faculteit veel buitenlandse studenten wil trekken. Maar ze zal niet helemaal Engelstalig worden. “Want in de bachelorfase blijven we grotendeels in het Nederlands college geven. Maar de meeste studieboeken zijn in het Engels, er komen Engelstalige minoren en de masteropleidingen worden in het Engels gegeven.” Geen derde universiteit Andere faculteiten kijken met argusogen naar de oprichting van de nieuwe faculteit. Die wordt qua geld (250 miljoen euro omzet per jaar), personeel (3000 mensen) en studenten (9000) een enorme kolos. “Nu ja, wat omzet betreft worden we groter dan de rest van de VU samen. Maar

we gaan ons niet afscheiden. We blijven een faculteit die geworteld is binnen zowel de VU als de UvA. We hebben niet de ambitie een soort derde universiteit van Amsterdam te worden”, aldus Irth. Dat beaamt Schoutens: “We werken niet alleen samen met bèta-instituten, maar ook met andere faculteiten binnen de UVA, en dat geldt ook voor de VU-faculteiten. En we hebben belangrijke contacten met de medische centra die we nadrukkelijk in stand willen houden. Dat maakt de fusie tot een complex proces.” Wat de fusie ook complex maakt, zijn de financiën. Hoeveel gaat dat allemaal wel niet kosten? Er is al gerept over ruim honderd miljoen euro extra investeringen om de fusie te laten slagen, maar volgens Oudega is het lastig nu een concreet bedrag te noemen. “Een groot deel van de kosten is nodig voor de harmonisatie van de bedrijfsvoering, maar dat is veel minder dan honderd miljoen. We willen dat medewerkers en studenten binnen de faculteit met één systeem te maken hebben. Dat komt niet alleen de bètafaculteiten ten goede, maar stimuleert ook andere vormen van samenwerking.”

‘Wij denken niet meer in VUof UvA-afdelingen, -mensen of -studenten. We zijn één geheel’

Heel scherp Amsterdams gezicht De nieuwe faculteit wil ook de financiële middelen hebben om het onderzoek daadwerkelijk op excellent niveau te brengen. Irth: “De politiek wil tenslotte meer profilering van universiteiten en met de Faculty of Science zetten we een heel scherp Amsterdams gezicht neer. Dus hopen we op geld, inderdaad tientallen miljoenen euro’s, uit het profileringsfonds van de minister.” Het fusietraject neemt meerdere jaren in beslag. “Dit plan schetst een beeld dat we over een jaar of vijf, zes willen bereiken. Om het proces in gang te zetten, hopen we dat vóór de zomer nog een definitief besluit valt, om echt door te gaan. Deze fusie zal zich dubbel en dwars terugverdienen”, denkt Schoutens.

“Misschien wacht ik wel met mijn master totdat de Amsterdam Faculty of Science er daadwerkelijk is, want het lijkt me geweldig daar te studeren”, zegt Timo van Loon, voorzitter van de studentenraad bij de exacte faculteit. “Dat kan ik me goed voorstellen”, beaamt studentenraadslid Aard- en Levenswetenschappen Henk Vink. Het spreekt beide studenten aan dat onderwijs en onderzoek over een breed bètagebied nauw met elkaar verbonden zijn en er veel keuzemogelijkheden komen. Vink: “Veel mensen zijn bang dat het een massale instelling wordt met 9000 studenten. Maar die zijn verdeeld over veel opleidingen en zitten in verschillende gebouwen.” Van Loon wil dat de faculteiten genoeg aandacht blijven besteden aan de zittende studenten. “Zij mogen niet de Sjaak worden van de fusie.” En dat de twee campussen ver uit elkaar liggen, vinden ze geen punt. “Op de fiets is het gemakkelijk te doen en het idee is dat er een directe busverbinding komt tussen de Zuidas en Watergraafsmeer”, zegt Vink.

Personeel is positief “De fusie is een uitkomst voor ons, want afzonderlijk als VU- en UvA-bèta’s doorgaan wordt moeilijk. Verschillende opleidingen zijn daar te klein voor”, zegt Ivo van Stokkum, voorzitter van de onderdeelcommissie bij Exacte Wetenschappen. Zijn collega van Aard- en Levenswetenschappen Kees Wattel formuleert het positiever. “De fusie biedt nieuwe mogelijkheden en die moeten we met beide handen aangrijpen.” Negatieve punten zien ze nauwelijks. “We moeten toch al verhuizen, want het bestaande bètagebouw wordt gesloopt. Of je dan naar Watergraafsmeer gaat of naar een ander gebouw, maakt niet zo veel uit. En er staat een termijn van zo’n tien jaar voor”, aldus Van Stokkum. Wattel denkt dat ook het ondersteunende personeel niet slechter wordt van de fusie. “Nu al krijgen de bètafaculteiten minder geld. Door de fusie op zich hoeven geen extra mensen weg. De hoop is juist dat we extra financiële middelen krijgen om een goede start te maken en te kunnen groeien.”

Studenten ook blij

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

Direct na zijn afstuderen moest Clenton vluchten. Zijn Rwandese diploma is hier niets waard. Met steun van het UAF kan hij weer studeren en een nieuw bestaan opbouwen. www.uaf.nl

jaar

Clenton, gevlucht uit Rwanda:

â&#x20AC;&#x2DC;Dankzij mijn studie heb ik weer een toekomstâ&#x20AC;&#x2122; Clenton en 3.100 andere vluchtelingstudenten hebben uw steun nodig. Rekening 76300

Ad Valvas-205x264mm-1.indd 1

07-02-13 13:59

de opkomst van online studeren

onderwijs

Tentamen doen vanuit de rimboe

Durfkapitalisten steken miljoenen in online colleges van Amerikaanse topuniversiteiten. De VU is nog niet zo ver.

eeft jouw docent statistiek al vijf keer uitgelegd wat een regressie-analyse is en wil het kwartje maar niet vallen? Of wil je gewoon meer weten over de wereldgeschiedenis vanaf 1870? Studenten van Aruba tot Zimbabwe krijgen les van professoren van de beste universiteiten. Iedereen die in zijn stoutste dromen nog geen semester aan Harvard of Stanford kan betalen, hoeft alleen maar thuis in te loggen voor een college over de Griekse oudheid, kinderziektes of moderne architectuur. Voor wie afgeladen hoorcollegezalen gewend is, zijn de beste zogeheten ‘massive open online courses’ (moocs) een verademing. Het online zetten van hoorcolleges en lesmateriaal is niet nieuw; dat commerciële bedrijven zich op de markt storten wel. Het afgelopen jaar hebben durfkapitalisten miljoenen geïnvesteerd in de grote Amerikaanse platforms Coursera en Udacity. De prestigieuze Amerikaanse universiteiten MIT en Harvard wilden niet achterblijven: ze investeerden elk dertig miljoen dollar in edX. Reclames Wat het verdienmodel is voor de investeerders, is nog onduidelijk. José van Dijck, hoogleraar mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, waarschuwt voor het in zee gaan met commerciële partijen: “Het zou best

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

Tienduizend inschrijvingen Nederlandse universiteiten zijn minder ver dan Amerikaanse instellingen, maar ook hier willen steeds meer onderwijsinstellingen hun colleges online aanbieden. De Universiteit Leiden is het verst. Over een paar maanden begint de universiteit op Coursera een introductiecursus Europees recht, waarvoor zich zonder noemenswaardige reclamecampagne in een paar weken tijd meer dan tienduizend mensen inschreven. De Technische Universiteit Delft overweegt colleges van het Amerikaanse MIT te gebruiken als aanvulling op eigen vakken. “Een logische stap, want daar zit voor ons uitstekend onderwijs”, legt onderwijsdirecteur Anka Mulder uit. De VU biedt colleges aan op iTunes U. Vooralsnog staan daar 27 items, waaronder colleges, voorlichtingsfilmpjes en labinstructies. Deze zijn voor iedereen toegankelijk. Een verschil met andere aanbieders als Coursera, is dat online studenten bij de VU nog geen tentamens kunnen doen. Bij veel Amerikaanse instellingen kunnen studenten certificaten halen. Het toegankelijk maken van kennis is een maatschappelijke taak van de VU”, zegt voorlichter Björn de Boer, “maar hoe we dat in de toekomst met toetsen gaan doen, weten we nog niet.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Digitale concullega’s Nu gaat elke Nederlandse universiteit haar eigen weg bij het ontwikkelen van online onderwijs. Volgens hoogleraar mediastudies José van Dijck zouden de instellingen juist veel meer moeten samenwerken. Lees het hele stuk: De opmars van online onderwijs, op advalvas. vu.nl>achtergrond.

Daniel Shannon, from The Noun Project/rbbmr

door Petra Vissers (HOP)/ Welmoed Visser

kunnen dat de gegevens die mensen achterlaten over een aantal jaar verkocht worden.” Ze verwijst naar de ontwikkeling van Facebook. “De kans is aanwezig dat we over vijf jaar alleen maar online colleges kunnen volgen waar reclames tussen geplakt zijn.”

Els van Haasen manager services Facilitaire Campus Organisatie

opinie

‘Studenten willen geen standaard broodje’

Sodexo wordt vanaf mei de nieuwe cateraar aan de VU. Is dat wel een goed idee?

en nieuwe cateraar? Waarom is dat nodig? “Dat hebben we niet zelf bedacht. Ons contract met Eurest liep na vijf jaar af. Dan ben je verplicht om de catering opnieuw Europees aan te besteden. Al had ik Eurest willen houden, want ze doen het niet slecht, dan nog had dat niet gekund.”

De komst van Sodexo valt samen met de verbouwing van het VU-restaurant. Als alles goed gaat, wordt de mensa deze zomer verbouwd. Het restaurant zelf wordt ingericht als een foodcourt met een Aziatische en een mediterrane hoek. Ook de zitplaatsen boven worden vernieuwd.

O, is een boterham met kaas niet goed genoeg voor studenten? “Nee, studenten stellen andere eisen dan medewerkers. Ze willen geen standaard broodje eten en hebben er geld voor over om iets

FOTO StudioVU/Yvonne Compier

Waarin is Sodexo beter dan de concurrentie? “We hebben bij de aanbesteding

Foodcourt op komst

Eurest-medewerkers mochten kiezen: onder de oude arbeidsvoorwaarden blijven werken of na een eenmalige afkoopsom werken onder de cao van Sodexo 24

anders te eten. Daarom komt er Fair2food. Bij dit concept wordt variatie geboden. Daarbij horen sappen, smoothies, lekkere belegde broodjes en ook duurzaam geproduceerd voedsel.” Worden de kroketten nu duurder? “Geen idee. Wij bepalen alleen de prijs van het basisassortiment. Daarin zitten onder meer brood, kaas en melk. Als wij alles vastleggen, kan een cateraar niet meer ondernemen. Hij moet zelf bedenken wat de beste prijs voor de doelgroep is.” Bij de UvA zijn de ervaringen met Sodexo niet positief. Daar waren ze blij dat ze Eurest kregen. Is dit wel een goede keuze? “We zijn gehouden aan de regels van de aanbesteding. Dat ze bij de UvA niet tevreden waren, was niet voldoende om ze van deelname uit te sluiten. Bij de universiteiten van Utrecht en Tilburg zijn ze trouwens wel tevreden. Dat heb je altijd bij een cateraar, de reacties zijn altijd subjectief. Sommigen zijn er blij mee, anderen weer niet.” Ik ben gehecht aan mijn vaste kassameneer. Blijft die hier in dienst? “Het personeel gaat nu over naar de nieuwe cateraar. Daarvoor is een mooi plan opgesteld. Alle Eurest-medewerkers mochten kiezen. Of ze komen onder dezelfde arbeidsvoorwaarden bij Sodexo in dienst. Of ze krijgen een eenmalige afkoopsom en vallen daarna onder de cao van Sodexo.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

ICOON Joanna Smolonska/The Noun Project

DOOR FLOOR BAL

een aantal eisen gesteld, Sodexo voldeed daar het beste aan. Zo stelden we onder meer voorwaarden aan innovatie, maatschappelijk verantwoord ondernemen en diversiteit in het aanbod. Sodexo biedt ook halal, koosjer en vegetarisch eten. Daarnaast hebben ze een speciaal assortiment voor studenten.”

COLUMN

‘OhMajGaaawd, hoe sneu is dat, zegmaar?’ Roos van Rijswijk, masterstudent literatuurwetenschap

e zaten een heel erg lekkere bagel te eten, mijn vriend en ik, in een vreselijk duur bageltentje dat desondanks vol zat met twaalf tot zeven-

tienjarigen. “Oh. Maj. Gaaawd!” zei een meisje tegen haar vriendin. “Dan, ben ik dus op een feestje? En dan, zie ik dus, zegmaar, heel veel jongens? En dan, heb ik me voorgenomen om, zegmaar, te gaan zoenen? Maar omdat het, zegmaar, zoveel, zegmaar, jongens zijn, kan ik niet kiezen? En dan, zegmaar, zoen ik dus helemaal niet? Like, OhMajGaaawd, hoe sneu is dat, zegmaar?” Ik trok mijn wenkbrauwen op, mijn vriend probeerde de biologisch geteelde avocado op zijn bagel te laten liggen terwijl hij een hap nam. De vriendin van het zoenmeisje lachte. “OMG ja dat is erg, ik heb dat ook altijd? Maar laatst had ik met Jordy gezoend en nu stalkt Patrick me, want we hadden een relatie?” “Ohmygaaawd had je een… relatie, we

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

hebben elkaar vet lang niet gezien?” ‘Want Eline die “OMG ja zegmaar twee is nu dus vet maanden niet? Maar zoek jij saai zegmaar ze dan een relatie want vet veel drinkt wel maar mensen hebben een relatie?” ze slet niet?’ Het was even stil, de meisjes namen een hap van hun bagels. Met de zongedroogde tomaten nog in haar keel zei het zoenmeisje dat ze geen relatie wilde. “Want, weetje, dan moet je zegmaar de hele tijd naar diegene toe? Zegmaar, dan heb ik daar, geen zin in? Omdat ik thuis ben? En dan moet ik, naar die jongen toe? Like, Jesus Christ, ik zit lekker, waarom zou ik opstaan?” “OMG ja en je kan zegmaar ook niet met iedereen zoenen ik bedoel zegmaar dat is toch kut want Eline die is nu dus vet saai zegmaar ze drinkt wel maar ze slet niet?” “Ohmygaaaaawd en Jessy en Priscilla en Manon, hebben zegmaar, ook al een relatie?” “Het is gewoon kut? Zegmaar? Ik bedoel like wij zijn al vier keer uit geweest deze week en zij maar één keer?”

Ik roerde met een stukje pastrami in een restje roomkaas. Als ik vier keer uitga in een week ga ik dood, denk ik. Toen ik zeventien was, hield een kater in: honger en een lichte hoofdpijn. Als ik er nu per ongeluk eentje heb, betekent dat dat ik een halve dag in een verduisterde kamer door moet brengen, onder een constante toevoer van paracetamol en water en als ik geluk heb ’s avonds een portie Taco Mundo. En zelfs als ik niet heb gezopen, moet ik nog twee dagen na Sesamstraat naar bed. En dan heb ik óók nog een relatie. En al een rimpel en een abonnement op een krant. OMG, zegmaar. Mijn vriend was inmiddels onaangedaan zijn avocado aan het slachten. “Jij wilt toch niet trouwen hè?” vroeg ik aan hem. “Nee hoor.” “En we nemen geen kinderen toch?” “Nee joh.” “Fijn.” Ik moffelde mijn looprek onder tafel, naast de Kukident, en at zwijgend door.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Reorganisatie

Collegelid Bernadette Langius reageert op de eerste reorganisatieplannen voor drie diensten: UBVU, UC-IT en AMD.

‘Het gaat DOOR DIRK DE HOOG FOTO Marieke Wijntjes

eeft het college nog iets bijgesteld aan de plannen van de drie kwartiermakers? “We hebben besloten dat het reorganisatieplan voor de bibliotheek moet worden herzien. En dat er een nieuwe kwartiermaker voor dat domein komt. Er zijn veel vragen en opmerkingen over dat plan en die neemt het college heel serieus. Bij het plan voor UC-IT gaf het bestuur nog als aandachtspunt mee dat studenten en medewerkers tijdens de reorganisatie zo goed mogelijk moeten worden geholpen.” Van de 369 mensen bij de drie diensten dreigen 80 boventallig te worden verklaard. Het personeel is daar erg van geschrokken. En u? “Natuurlijk is het moeilijk als je zo’n brief krijgt. Dat begrijp ik heel erg goed. Het gaat niet eens om het totale aantal. Voor ieder individu is het heel naar. Tachtig mensen lijkt veel, maar als je kijkt naar wat we een jaar geleden verwachtten, grosso modo dertig procent besparen, is het een stuk minder geworden.” Heeft de VU niet de verantwoordelijkheid om mensen in deze crisistijd aan het werk te houden? “Die verantwoordelijkheid nemen we ook, voor zover we kunnen. Met de ondernemingsraad en de vakbonden is afgesproken dat we volledig inzetten om mensen van werk naar werk binnen of buiten de universiteit te begeleiden. Mensen die in mei boventallig worden, zijn dan nog niet werkloos. Er volgt een heel begeleidingsproces. En er komen nieuwe vacatures vrij. Dus uiteindelijk zullen veel minder mensen echt hun baan verliezen. Maar ik wil mijn kop niet in het zand steken. Door de financiële crisis is het een moeilijke tijd om van werk te veranderen, dat realiseer ik me terdege.”

Uilenstede, protestbijeenkomst op 4 oktober 2012: Bernadette Langius (l.) hoort de bezwaren aan van medewerkers 26

De ondernemingsraad heeft de indruk dat financiële doelstellingen doorslaggevend zijn geweest. Inhoud zou toch vooropstaan? “Laten we er geen doekjes om winden. Uitgangspunt is dat de bedrijfsvoering efficiënter moet om geld vrij te maken voor onderwijs en onderzoek. We willen tegelijk de dienstver-

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

advertentie

campus

echt gebeuren’ ontslag bedreigde medelening verbeteren. Bij het werkers in aanmerking maken van de plannen is komen. Maar dat kunnen de vraag leidend wat de ‘Het is verschrikkelijk misgegaan ook mensen uit een andeimpact is op het primaire bij de reorganisatie van de re dienst of faculteit zijn.” proces. Dat doen we door Universiteitsbibliotheek’, schrijven per domein te kijken met de ondernemingsraad en vakbonden De mensen bij UC-IT en hoeveel minder mensen in een persbericht van 8 februari. de UBVU vrezen dat ze na Volgens hen ligt dat aan gebrekkige het kan. En tegelijk aan regie vanuit het bestuur. Wegens de reorganisatie het werk te geven welke nieuwe vakantie kon bestuurslid Bernadette niet meer naar behoren functies nodig zijn. Daar Langius hierop niet meer reageren in kunnen uitvoeren. Hebt praten we nu al twee jaar dit magazine. u garanties dat het wel over met heel veel betrokLees het hele bericht op advalvas. kan? “Er is veel gewikt kenen. Nu we daadwerkevu.nl > nieuws > 11 februari. en gewogen en eindeloos lijk keuzes maken, gaan overlegd. Op een gegeven we niet over een nacht ijs. moment moet je keuzes Het moeten inhoudelijk maken. Wij denken dat het kan. Ik hoop goed doordachte plannen zijn, maar ze dat mensen in de praktijk gaan ervaren moeten wel een besparing opleveren.” dat er positieve kanten aan de nieuwe manier van werken zitten. Want daar Is het zogeheten afspiegelingspringaat het om. Het is geen saneringsproces cipe bij de aankondiging van bovenwaarbij minder mensen meer moeten talligverklaring wel in alle gevallen doen. We gaan het anders doen. En goed toegepast? “Er zijn duidelijke natuurlijk zullen we tegen problemen regels afgesproken over hoe dit proces oplopen die we niet hebben voorzien. gaat verlopen. Natuurlijk houden we Maar nu lopen er dingen ook niet altijd ons daaraan. Mocht er onverhoopt even goed. Dus je blijft altijd bezig met toch ergens een fout zijn gemaakt, dan bijstellen en verbeteren.” corrigeren we die. Dat geldt ook voor de suggestie dat bestaande functies worden Mensen bij de overige diensten maken ingeruild voor lager ingeschaalde banen: zich grote zorgen over hun toekomst. dat doen we niet. De profielen van alle Ook zij vrezen veel ontslagen. Wat is nieuwe vacatures zijn duidelijk omschreuw boodschap aan hen? “Deze operaven en ingeschaald volgens de daarvoor tie is heel serieus en ingrijpend. Er gaat geldende regels.” werkelijk iets veranderen en het waait niet zomaar voorbij. Dat is, nu de eerste Welke prioriteit krijgen met ontslag plannen bekend zijn, voor iedereen bedreigde mensen bij interne vacaduidelijk. Uiteraard schrikken mensen tures? “De vervulling van vacatures daarvan. Een reorganisatie van deze moet zorgvuldig en vooral transparant omvang is bij de VU nog nooit voorgekoverlopen. Het kan niet zo zijn dat een men, maar het gaat echt gebeuren. Bij de medewerker tijdens een gesprek in een andere domeinen gezamenlijk zullen ook achterkamertje een nieuwe functie wordt tientallen functies verdwijnen. Daarop beloofd. Dat geeft terecht scheve gezichmoeten mensen zich voorbereiden. Mooiten bij andere mensen. Het gaat erom dat er kan ik het niet maken.” mensen die gekwalificeerd zijn voor een bepaalde functie, kunnen solliciteren. En uiteraard kijken we extra goed of met Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Mis

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken. Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

WWW.INTRANET.VU.NL/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

WWW.WERKENBIJDEVU.NL

personeelspagina

ONDER REDACTIE VAN DIENST MARKETING & COMMUNICATIE jaargang 5, nuMMer 6, 13 februari 2013

"het is alleMaal Maatwerk" De Transitieorganisatie begeleidt ondersteunende medewerkers die vanaf 1 mei ontslagbedreigd zijn, van werk naar werk. Als je tijdelijke contract niet wordt verlengd kun je er nu al aankloppen. Ze kreeg haar baan bij het Historisch Documentatiecentrum aansluitend aan haar studie en stage. erin jansen (27) had nog nooit gesolliciteerd. “Er zijn zoveel sites en bureaus. Ze zeggen allemaal iets anders. Van de Transitieorganisatie (TO) wilde ik vooral weten hoe ik het moest aanpakken.” Net als iedereen had Jansen eerst een intakegesprek met een loopbaancoach. Je neemt samen uitgebreid door wat je al gedaan hebt, wat je kunt en wat je wilt gaan doen. Ook een grondige analyse van je curriculum vitae en sollicitatiebrief is een vast onderdeel. “Je cv wordt als eerste gescand, daar gaat de meeste aandacht naartoe”, ontdekte Özlem yurt (29). Ze kreeg het advies haar cv te beginnen met een profiel, een samenvatting in een paar zinnen van haar werkervaring, kwaliteiten en wensen. “Maar ik had al een baan voor ik daaraan toe kwam!”

Voor joost van dieren (28) kwam een advies over zijn sollicitatiebrief te laat. “In de kerstvakantie zag ik een mooie vacature en de brief moest de deur uit voordat ik het intakegesprek had met loopbaancoach Ingrid Smit. Maar daarna heeft ze me ontzettend goed geholpen bij het voorbereiden van mijn sollicitatiegesprekken.”

solliciteren

Van Dieren kreeg documentatie mee over effectief solliciteren: hoe zet je jezelf kort en krachtig neer. “Per functie-eis moet je een praktisch voorbeeld van je werkervaring paraat hebben: wat heb je precies gedaan, welke resultaten heb je daarmee behaald en wat heb je ervan geleerd.” Hij kreeg de baan en gaat armoede bestrijden bij TEAR. helma brouwer (53) volgde de TO-workshop solliciteren bij Lidy Stassen. Het ging uitste-

XANDRA THIE (RECHTS) SPREEKT TWEEWEKELIJKS MET LIDY STASSEN, LOOPBAANCOACH TRANSITIEORGANISATIE

kend, maar dat kan een valkuil zijn, waarschuwde Stassen. “Je moet ook weer niet te zeer op je gemak zitten, alert blijven en beseffen in welke positie je daar zit. Dat advies heeft me wel geholpen.” Een andere tip: bellen en doorvragen over de vacature. “Als je weet wat het belangrijkste is in een functie, kun je dat in je brief verwerken. En je kunt aan het telefoongesprek refereren: als het een prettig gesprek was, kan dat ertoe leiden dat ze een plusje achter je naam zetten.” Brouwer heeft nu een baan bij het Rode Kruis.

netwerken

Jansen vond de netwerkgesprekken een eyeopener. Haar loopbaancoach, Channah van Dootingh, kende iemand in de archiefwereld en legde het contact. “Dat werd een leuk gesprek over het werk, over trends, over

bedrijven. Laatst e-mailde hij me: ‘ik zag een leuke vacature, is het wat voor jou?’” Ze heeft gesolliciteerd en wacht op een reactie. Ook voor netwerkgesprekken voeren heeft de TO een workshop. Jansen volgde die net als Xandra thie (38). Je moet je vooral niet bezwaard voelen tijd van iemand te vragen, vinden ze. Thie: “Tijdens de workshop merk je hoe leuk het is en hoe graag mensen een ander helpen.” Thie overweegt een carrièreswitch van HR naar facilitair management en is erg te spreken over de gestructureerde aanpak van de TO. “Je maakt opdrachten en krijgt feedback in de gesprekken: wat ging goed, wat viel tegen en wat moet je misschien aanpassen?” Die gesprekken zijn belangrijk, bevestigt Smit: “Je moet vaak drempels wegnemen en achteraf goed evalueren hoe het is gegaan. Een gesprek eens in de twee weken is belangrijk om de vaart erin te houden en te voorkomen dat mensen wegzakken.”

vacatures

De TO biedt niet alleen begeleiding en workshops. Yurt profiteerde van de samenwerking tussen VU, UvA, HvA, VUmc en AMC. Deze instellingen verzamelen hun vacatures voor ze ermee naar buiten komen. Ze vond haar nieuwe baan bij de UvA nadat Smit haar op de vacature attendeerde: “Je hebt zo veel meer kans om te worden uitgenodigd voor een gesprek. Als je extern solliciteert ben je vaak één van de tweehonderd kandidaten!” Smit gaf Yurt een zetje in de goede richting in het overleg waarin de instellingen boventallige medewerkers en vacatures proberen te matchen. Een persoonlijke aanbeveling kan helpen. De loopbaancoaches zetten op die manier ook hun eigen netwerk in.

creatief denken

“We proberen creatief te denken”, zegt Smit. Bij de gemeente Utrecht regelde ze een stage voor kang sun (43), nadat haar contract bij UC-IT afliep. “Haar Nederlands was mogelijk te slecht voor klantcontacten. Toen ik de vacature voor SAP-applicatiebeheerder zag, heb ik gebeld met het afdelinghoofd of ze er stage kon lopen. Dan konden zij kijken hoe het ging, terwijl Sun startte met een extra cursus Nederlands en logopedie.” Na twee maanden bood een softwareontwikkelaar haar een baan aan die beter paste bij haar mogelijkheden. Smit: “Maar dit is wel de manier waarop we proberen mensen te helpen. Het is allemaal maatwerk.” Meer lezen over de Transitieorganisatie? > www.intranet.vu.nl/transitieorganisatie

Redactie Personeelspagina > jessy van geloven, anita Mussche > Beeld yvonne coMpier > Vormgeving esther van Munster www.intranet.vu.nl/pp > Reageren pp@vu.nl

wat wijzigt er in de nieuwe cao?

Een loonsverhoging van één procent per 1 januari en 1 september 2013. Dat is een van de afspraken in de nieuwe CAO Nederlandse Universiteiten, die geldt van 1 januari 2011 tot 1 januari 2014. HRM-directeur Anneriek de Heer licht enkele belangrijke punten toe.

wat is er Met naMe nieuw aan deze cao? In deze cao zijn concrete afspraken gemaakt over ‘actief loopbaanbeleid’. Om nationaal en internationaal vooraanstaand te zijn in onderwijs en onderzoek moeten de universiteiten gekwalificeerde en gemotiveerde medewerkers kunnen aantrekken, verder ontwikkelen en aan zich binden. Of zo nodig begeleiden naar een loopbaan buiten de universiteit. Regelingen die specifiek voor senioren golden, maken plaats voor beleid gericht op duurzame inzetbaarheid voor alle leeftijden. Het vangnet van universitaire aanvullingen op de WW - de bovenwettelijke regelingen - wordt gemoderniseerd en de werk-naar-werkbegeleiding die onvrijwillige werkloosheid moet voorkomen juist geïntensiveerd. werk-naar-werkbegeleiding klinkt bekend Ja, bij de VU is dit thema heel actueel met de reorganisatie van de ondersteunende diensten. We hebben dit geregeld in ons Sociaal Plan Reorganisatie Bedrijfsvoering in de vorm van begeleiding door de Transitieorganisatie en daarop aansluitend de externe arbeidsorganisatie waar mensen gaan werken als ze dan nog geen andere baan hebben. wat gebeurt er Met de bovenwettelijke ww-rechten van de universiteiten? De termijnen voor deze aanvullende uitkering worden verkort voor alle leeftijdsgroepen. 52-plussers die minimaal 12 jaar in dienst waren, behielden 70% van hun inkomen tot hun 65ste. Vanaf 1 januari 2014 is dat maximaal 10 jaar teruggerekend vanaf de AOW-leeftijd, dus voor mensen van minimaal 55 jaar of ouder naarmate de AOW-leeftijd stijgt. Maar de cao biedt nog steeds een buitengewoon goed vangnet in vergelijking met de ‘gewone’ WW. geldt voor de reorganisatie van de ondersteunende diensten nu de nieuwe cao of het sociaal plan? Voor deze reorganisatie blijft het Sociaal Plan gelden en dat gaat uit van de bovenwettelijke WW-rechten uit de vorige cao.

en wat gebeurt er Met de regelingen voor senioren? De seniorenregeling, de 60+ regeling en de leeftijdsdagen worden afgebouwd. Deels omdat ze in strijd zijn met het antileeftijdsdiscriminatie beginsel, maar ook omdat in deze cao wordt ingezet op inzetbaarheid en ontwikkeling voor alle leeftijdsgroepen. Algemene ‘ontziemaatregelen’ gebaseerd op leeftijd geven ook een verkeerd signaal af: ze gaan uit van slijtage en afnemende inzetbaarheid als mensen ouder worden. Minder werken naarmate je ouder wordt is niet vanzelfsprekend nodig of wenselijk. In de nieuwe cao krijgt iedereen twee mobiliteitsdagen per jaar, die medewerkers kunnen gebruiken om duurzaam inzetbaar te blijven voor de arbeidsmarkt. Dat is een veel logischer investering. Overzicht wijzigingen CAO: > www.intranet.vu.nl/hrM > nieuwe cao nederlandse universiteiten definitief

nieuws & agenda Medewerkersvoorstellingen

In maart zijn er twee medewerkersvoorstellingen in de Aula. Op 5 maart Spinvis met het theaterconcert 'Tot ziens, Justine Keller'. Op 12 maart zanger en gitarist Fernando Lameirinhas met de voorstelling 'Pessoa', vergezeld door o.a. jazztrompettist Eric Vloeimans en fadozangeres Mafalda Arnauth. En u kunt nog proberen kaarten te bemachtigen voor Circle Percussion: aanstaande vrijdag 15 februari staan de drummers in de Griffioen met de voorstelling 'BIG! MEN! DRUMS!'. Kaarten, incl. diner vooraf voor € 3,- (max. 2 p.p.) en € 1,50 reserveringskosten, of € 4,50 aan de kassa van de Griffioen vanaf 17.00 uur. > www.griffioen.vu.nl/Medewerkersvoorstellingen

salarisspecificatie eenvoudiger

Sinds 1 januari 2013 is de Wet uniformering loonbegrip van kracht. Met deze wet wil het kabinet onder meer de salarisspecificatie inzichtelijker maken. Op uw salarisstrook vindt u voortaan in principe alleen nog de pensioenpremies en de loonheffingen die op het brutoloon worden ingehouden. De tussentelling voor het bepalen van het Sociale Verzekeringsloon (SV-loon) is per 2013 vervallen en staat dus niet meer op de specificatie. Ook de verplichte bijtelling van de werkgeversbijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt niet meer vermeld. De werkgever draagt deze Zvw-heffing overigens nog wel af. > www.intranet.vu.nl/hrM > salaris > salarisspecificatie uitleg

CULTUUR Muziek

Restaurant

Om de week gaat een student op kosten van advalvas voor maximaal 50 euro uit eten en beoordeelt het restaurant.

Bruiloftsgerecht met mangobier Fenan Klein Afrika

Zingend naar je roots Evi de Jean & begeleiders dinsdag 26 februari 20.30 uur Studenten € 10,50 VU-medewerkers € 13,griffioen.vu.nl

WIE? De Vlaamse zangeres Evi de Jean wordt geroemd om haar warme stem en uit het leven gegrepen verhalen. Wouter van Bemmel, Gerrit de Boer en Michel Mulder begeleiden haar op trompetten, bas, snaren, percussie, bandoneon en toetsen. WAT? In Melodie van een reiziger maken we met Evi en haar muzikanten een treinreis (geen Fyra!) van Amsterdam naar Antwerpen. Van de stad waar ze nu thuis is naar de stad waar ze ooit vandaan kwam. HOE? Melodie van een reiziger is een verhaal met filmische muziek en ritmische filmbeelden. Een soms humoristische, soms ontroerende theater-roadmovie over ouder worden, loslaten en leven geven. En bovenal over voluit leven! Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

FOTO Coen Bouwman

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT Ethiopisch restaurant. SFEER Het is klein en gezellig; je voelt onmiddellijk de Afrikaanse sfeer. De vrolijke wandschilderingen, de muziek, de simpele houten inrichting en de ietwat moeilijk verstaanbare eigenaar annex kok en ober geven je het gevoel dat je ver weg van huis bent. Voor een donderdagavond is het niet druk. ETEN Op aanraden van de eigenaar slaan we het voorgerecht over. Volgens hem hebben we veel plaats nodig voor het hoofdgerecht. Ik ga voor Doro Wot, een traditioneel bruiloftsgerecht met kip, eieren, verse kaas, salade en verschillende bijgerechten. Mijn tafelgenoot kiest de Beg Alecha, lamsvlees met subtiel gekruide groente en salade. Het eten met Injera, een soort zure pannenkoeken, is een uitdaging, maar het smaakt goed. De twee gerechten worden in een grote schaal samen geserveerd, dus we kunnen alles van elkaar proberen. Als toetje nemen we yoghurt met honing en gesuikerde pinda’s en een kop Afrikaanse thee. BEDIENING Erg gastvrij en vriendelijk, maar je moet geen haast hebben. De eigenaar doet namelijk alles alleen. TIP Probeer het mangobier! Ook als je, net als wij, helemaal niet zo van bier houdt. AANRADER Zeker, dit is een restaurant om vaker terug te komen. PRIJS 37 euro voor twee hoofd- en nagerechten en het drinken. Het mangobier hebben we gedeeld. WAARDERING

FENAN KLEIN AFRIKA Jan Pieter Heijestraat 147 Eva Peters, derdejaars biomedische wetenschappen

nr 11 — 13 februari 2013

ADVALVAS

studenten/medewerkers

Sleutelgat 11

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van gaby den held.

“H

ier woont een dame met stijl”, reageert Alexandra Rombaut (21), student communicatiewetenschappen. “Ze houdt van moderne kunst en krijgt graag visite. Dan haalt ze alles uit de kast om het gezellig te maken: haar mooiste theekopjes en zelfgebakken koekjes. Het is een iets ouder iemand, misschien een masterstudente of promovenda. Iemand die haar zaakjes goed op orde heeft en zich de luxe van een grote woonkamer met alles erop en eraan kan veroorloven.” “Dit is een heel steriele kamer”, vindt Tom Willems (19), eerstejaars psychologie. “Ik vind het moeilijk om hier een persoonlijkheid uit af te leiden. Misschien woont er een stel dat net is gaan samenwonen en van de gelegenheid gebruik heeft gemaakt om de

ADVALVAS

nr 11 — 13 februari 2013

persoonlijke prulletjes eruit te gooien. Ja, ik ben bijna zeker dat er twee mensen wonen. De woning lijkt me te groot voor een student alleen. Maar een studentenhuis is het zeker niet, daar is het te netjes voor.” “Het voelt een beetje alsof deze foto mij voor de gek houdt”, zegt Jon Koeter (24), student Gaby den Held informatica. “Hier moet wel een heel saai en extreem normaal persoon wonen. Het gebrek aan 47 persoonlijke spulletjes past echt Werkt bij Audio Visueel niet bij een studentenwoning. Maar Centrum, VU dan valt me op dat de koffietafel Koophuis in Museumeigenlijk een minivoetbaltafel is kwartier, Utrecht met een glazen plaat erop. Of toch niet? Het is een karakteristieke, vreemde tafel met die bouten die er zo uit steken. En de drankflessen die verstopt zijn alsof het paaseieren zijn. Toch mis ik boeken, kleren en schoenen. Het is kennelijk een groot huis als ze al die dingen buiten de foto kunnen houden. Hier zou iedereen kunnen wonen.”

“Alexandra zit er het dichtst bij”, zegt Gaby den Held. “Dat van het mooie servies, de zelfgebakken koekjes en de gezelligheid, klopt helemaal. Maar hier wonen wel twee heren, en geen dame. Vanaf de bank zie je onze boekenkastenwand. Mijn man en ik houden inderdaad van moderne kunst. Abstracter dan Walter Wittek kun je het bijna niet aan je muur hebben hangen. De rode bank is een replica van Frank Lloyd Wrights Tokyo Imperial. De salontafel (geen voetbaltafel, Jon!) met de grote vleugelmoeren komt van een ontwerpbureau uit Eindhoven. Persoonlijke spullen zijn er zat, maar staan niet op de foto. Wij zijn levensgenieters en ontvangen graag vrienden. We houden enorm van koken, lange avonden aan tafel waarbij de wijnvoorraad flink wordt aangesproken.” door Veerle Vrindts student-reporter Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Griff

door Merlijn Draisma

nr 11 â&#x20AC;&#x201D; 13 februari 2013

ADVALVAS