advalvas | jaargang 60 | nr13 by Rob Bömer

Nr 13

13 maart 2013 En nu nooit meer allochtoon zeggen, oké?

Nieuwe artsen zijn minder zelfstandig

Kristien Hemmerechts wil meer diepgang

De laatste dagen van de ombudsman

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Alfa, bèta en gamma in één gelukkig team pag 10

28 maart

van 12.30 – 13.30 uur in de vu-Boekhandel Schrijver op locatie kristien hemmerechts leest voor uit “uitgespuwd”, het paasgeschenk dat zij in opdracht van de Faculteit Letteren voor de VU schreef:

kristien hemmerechts uitgespuwd

kristien hemmerechts uitgespuwd vu university press

g uwin rsch wa a i s f i c t i e dit

“De meest gehate vrouw van België. Zo noemen ze mij. Veel gehater dan die vrouw die haar vijf kinderen heeft vermoord. Geneviève Lhermitte. Haar naam zijn de meeste mensen al vergeten. Ik niet. Geen dag gaat voorbij of ik denk aan haar. Als er aan iets in een gevangenis geen gebrek is, dan is het tijd om na te denken. Denkt zij aan mij?”

Alle studenten en medewerkers ontvangen de digitale versie. Bezoekers ontvangen 28 maart ook de papieren versie! voor het paaSgeSchenk geldt op= op

INHOUD

jaargang 60 — nr 13

Merel van Meerkerk trekt met pubers de natuur in

Een ongewoon team onderzoekt neefnichthuwelijken

Nieuwe specialisten missen ervaring

Kristien Hemmerechts ergert zich aan versnippering

VU NU Woensdag 6 maart 2013, 18.24 » Kantoor VU-Uilenstede. We Canteen (opgezet door twee studenten) presenteert hapjes van lokale ondernemers. Het cateringbedrijf is in de race voor een vaste plaats op de campus. Foto studiovu/riechelle van der valk

En verder Online

Opinie: allochtoon afschaffen

Column: Jaap Seidell

Brieven

Onderzoeksnieuws

Opinie: minder studenten

Column: Roos

Campus: cultuurverschillen

Cultuur: theater en restaurant

Sleutelgat

Griff

Coverfoto Peter Gerritsen Het volgende nummer verschijnt op 27 maart 2013

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Nienke Stumpel (stagiair), Merlijn Draisma, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier) Peter Valckx, Veerle Vrindts Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 13 — 13 maart 2013

Laatste Discriminatie VU-studenten nieuws voor mensenrechtencollege Dagelijks vers nieuws op advalvas.vu.nl › Jonge Nederlandse vrouwen verslaan mannen › Hoogleraren: ontslag moet makkelijker

StudioVU/Riechelle van der Valk

› Rare ezelsbruggetjes helpen bij het leren › De griffioen spreekt › Griffioenen fladderen over de campus › CPB oneens met kritiek KNAW › Aanbod deeltijdstudies daalt › Ook premier Rutte ziet het nut van onderwijsuitgaven › Schedelmeten zonder scrupules › Kabinet opent jacht op huisjesmelkers › Spinvis: ‘Reis ver en kom terug’ › We mogen trots zijn op Nederlandse universiteiten › Extra miljoenen tegen jeugdwerkloosheid › ‘VU moet bezoekers geen cookies opdringen’ › Lekker paffen in de lentezon › ‘CPB-regime kost wetenschap geld’ › Klokkenluiderswebsite tegen seksisme aan universiteiten › ‘Met een stok werden mijn intieme delen gecontroleerd’ › Muis lijkt waardeloos als proefdier › VUmc zoekt lek medische informatie

Aroosa Khan, Ghezal Kakar en Khadija Kabli (vlnr)

et ene moment sta je met studiegenoten op Schiphol te wachten om in het vliegtuig naar Israël te stappen en het andere moment word je vanwege je huidskleur volledig gefouilleerd en moet je je uitkleden in het kader van de veiligheid. Dat overkwam vijf studenten toen ze op 28 januari 2011 met veertien andere VU-studenten op studiereis gingen. Het College voor de

Rechten van de Mens, voorheen de Commissie Gelijke Behandeling, onderzoekt nu of er sprake was van discriminatie. Aroosa Khan, student gezondheidswetenschappen, heeft de zaak aangespannen tegen vliegtuigmaatschappij El Al. Afgelopen donderdag deed ze haar verhaal op een hoorzitting. Studente management consulting Khadija Kabli en de inmiddels afgestudeerde studienote Ghezal Kakar waren aanwezig als getuigen. Khan vertelt dat alleen de vijf

getinte studenten apart werden genomen. Khan: “Ik moest mijn handen en benen spreiden. Een vrouw ging over mijn hele lichaam met haar handen. Ik moest mijn jurk uittrekken. Ze ging weer over mijn hele lichaam, dit keer met een metaaldetector. Met een stok werden mijn intieme delen gecontroleerd. Ik vond het choquerend en vernederend.” (PB)

Lees het hele bericht op advalvas. vu.nl>nieuws>1 maart.

VU-hoogleraren: ontslag moet makkelijker Werknemers ontslaan moet gemakkelijker worden, vinden economiehoogleraren Pieter Gautier en Bas van der Klaauw.

et flexibiliseren van de arbeidsmarkt heeft meer effect dan maatregelen als het opnieuw invoeren van de vut of het invoeren van tijdelijke arbeidsduurverkorting, schrijven ze samen met hun Maastrichtse collega Bas ter Weel, in NRC Handelsblad en MeJudice.

Nederland heeft relatief veel langdurig werklozen terwijl de algemene werkloosheid laag is. Door het ontslagrecht te versoepelen, zijn belemmeringen op de in- en uitstroom beperkt. Hierdoor is de werkloosheid eerlijker verdeeld en wordt langdurige werkloosheid teruggedrongen. Kortdurende werkloosheid is volgens Gautier

en collega’s makkelijker terug te dringen met andere maatregelen. Overigens zijn wetenschappers het hierover onderling oneens. Eerder schreef VU-hoogleraar sociaal recht Willem Bouwens op de site van Advalvas dat versoepeling van het ontslagrecht geen structureel positief effect heeft op de werkgelegenheid. (NS)

nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

Meeste deeltijdstudies opgeheven

et deeltijdonderwijs heeft het zwaar. Universiteiten en hogescholen hebben de afgelopen jaren tientallen opleidingen moeten sluiten omdat de studentenaantallen terugliepen. Wie nu naast zijn werk nog wil studeren, kan het best terecht bij kleine hogescholen, blijkt uit de nieuwe Keuzegids deeltijd & duaal. De Keuzegids bevat een ranglijst van beste ‘deeltijdhogescholen’, maar een universi-

taire ranking ontbreekt voor het eerst. Door de enorme afname van het aantal studenten ziet het deeltijdaanbod in het wetenschappelijk onderwijs er volgens de Keuzegids uit ‘als een gatenkaas die voor negentig procent uit gaten bestaat’. Daar valt amper nog statistiek op te bedrijven. De daling van het aantal deeltijdstudenten wordt deels veroorzaakt door het kabinetsbeleid, maar ook de opkomst van particuliere aanbieders speelt mee.

Het huidige kabinet overweegt het deeltijdonderwijs vaker aan marktpartijen over te laten. Hoofdredacteur Frank Steenkamp van de Keuzegids waarschuwt daartegen. Sommige geven geen informatie over studentenaantallen, tevredenheid, of het percentage studenten dat zijn diploma behaalt. Het niveau is vaak ‘twijfelachtig of onzichtbaar’, schrijft Steenkamp. (HOP)

Lees het hele artikel op advalvas. vu.nl>nieuws>7 maart.

Vrouwen succesvoller twitter.com/advalvas_vu facebook.com/advalvas issuu.com/advalvas

Speeddate Wetenschappers ontmoeten zakenmannen advalvas. vu.nl>razende-reporter

Nieuwe lichten 81,8 % van de hoogopgeleide vrouwen tot 24 jaar heeft een baan. Bij de mannen is dat 72 %.

onge hoogopgeleide vrouwen zijn veel succesvoller op de arbeidsmarkt dan jonge hoogopgeleide mannen. Bijna nergens in Europa is hun voorsprong zo groot als in Nederland, zo blijkt uit Europese statistieken. Alleen in Noorwegen is het verschil nog groter. Daar had 73 procent van de jonge vrouwen een baan, tegen 61,6 procent van de mannen. (Bron: HOP)

Fabian heeft geweldige vakken, Rebecca doet vissenproefjes en Elodie is op kamers gegaan. Volg drie eerstejaars op advalvas.vu.nl>razende reporter

Ezelsbrug Hoe vreemder de associatie, des te beter je iets onthoudt, concludeert promovendus Marlieke van Kesteren. advalvas.vu.nl>nieuws>8 maart

online

(Re)tweets Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken @molfers Wat leidt het onderwerp doping toch lekker af van allerlei veel ernstigere Integriteitschendingen. 10-3_Veelbelovende verzuchting van Marjan Olfers, VU-hoogleraar sport en recht: zij leidt in opdracht van minister Schippers het team dat onderzoek doet naar matchfixing in Nederland. @ruardganzevoort Vrijheid, angst en moed. Een hartstochtelijk pleidooi voor een vrije democratische en plurale samenleving http://wp.me/ pSwlr-hx 10-3_Ganzevoort, hoogleraar theologie en Eerste Kamerlid voor GroenLinks, is onder de indruk van een essay van de Duitse president Gauck. Ganzevoort vindt dat Nederland veel kan leren van het morele kompas dat Duitsland ons momenteel voorhoudt. @hijmecstoffels Hij moest een Leider zijn, zo leerde hij op de managementcursus. Braaf volgde hij de instructies van de trainer op. 10-3_Zou Hijme Stoffels, hoogleraar Sociologie van Kerk en Godsdienst, een uitnodiging voor de leiderschapstraining van de VU hebben gekregen? @ljlp Stedelijk Museum is echt mooi geworden. Niet dat ik moderne kunst begrijp, maar toch... 9-3_Aan hoogleraar Nieuwe Testament Bert Jan Lietaert Peerbolte is de overzichtstentoonstelling van Mike Kelley (nog tot 1 april te zien!) kennelijk niet besteed. @FrederiqueSix Net terug v volle BSc-voorlichting #VU. 6eklassers kiezen massaal voor direct studeren & geen gapyear om sociaal leenstelsel te ontlopen 1/2 2/2 Keuze 6eklassers geeft eenmalige piek bij universiteiten in september ‘13 & jaar erna terugval. #sociaalleenstelsel 9-3_FSW-docent Frederique Six was zaterdag 9 maart bij de bachelorvoorlichtingsdag voor scholieren. Meer over de studentenaantallen VU op pag. 24 in dit nummer.

Lees het hele bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>8 maart. ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

VU-medewerker Merel van Meerkerk ‘Scholieren moeten naar buiten’

‘Welke idioot gaat nou met een stel pubers riet aanharken?’ 6

in actie

Medewerker Bureau Internationalisering Merel van Meerkerk trekt vrijwillig met pubers de natuur in. Door Zahra Astitou FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

aarom moeten scholieren van jou naar buiten? “Ik had een vriendje wiens broertje een computer, een televisie én een playstation had. Voor zijn tiende verjaardag kreeg hij ook nog eens een X-Box. Toen ik zijn moeder vroeg waarom hij die kreeg, antwoordde zij dat hij wel mee moest kunnen praten met zijn vriendjes. Dat vind ik best schokkend. Het is juist heel goed voor een kind om buiten te zijn. Wij zijn afhankelijk van onze natuurlijke leefomgeving en moeten daar ook zorg voor leren dragen. Dit zul je eerder leren door het te beleven, dan door er les over te krijgen, of door erover te lezen.” Wat heb jij met de natuur? “Ze brengt mij veel voldoening en rust. Juist omdat de natuur zoveel groter en weidser is dan wijzelf. Ik zie daardoor alles beter in perspectief. Alle kleine ergernissen op het werk of thuis worden irrelevant als ik buiten ben. Daar komt, denk ik, ook die rust vandaan. Naast dat mentale aspect biedt de natuur ook een fysieke uitlaatklep. Buiten zijn en kunnen bewegen

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

vind ik heerlijk. Ik ben geen sportschooltype, ik houd eerder van mountainbiken, wandelen, zwemmen of schaatsen. Je hebt zoveel ruimte in de natuur. Daar krijg ik dus veel energie van, en ik kan die daar ook kwijt. Mijn moeder loopt vaak langs het IJsselmeer, elke dag ziet het er anders uit, vertelt ze. Het meer kabbelt steeds anders en iedere dag zie je andere kleuren. Het verveelt nooit. De natuur brengt je in een heel fijne staat van zijn.” Je bent als vrijwilliger mentor maatschappelijke stages bij Stichting Landschap Noord-Holland. Hoe kom je daarbij? “Ik werk vier dagen per week in het VU-hoofdgebouw bij Bureau Internationalisering, maar wil ook graag de natuur in. Ik wilde het buiten zijn combineren met vrijwilligerswerk. Op internet las ik dat de Stichting Landschap Noord-Holland naar mentoren zocht voor het begeleiden van maatschappelijke stages van middelbare scholieren.” Wat leer je die pubers? “Ze worden een dagje aan het werk gezet in de natuur, waarbij ze bijvoorbeeld riet maaien en de ondergroei in het bos weghalen. Ze leren samenwerken en omgaan met gereedschap. Ik leer ze wat natuur in Nederland is en wat de waarde daarvan is. En waarom het belangrijk is om de schaarse natuur en het cultuurlandschap goed te

Merel van Meerkerk

1985 Geboren in Hauwert 2004-2008 International communication management, Inholland 2009-2011 Religiestudies, cum laude, UvA 2003-2011 Buitensportinstructeur in Spanje, België en Italië 2006-2011 Communicatiemedewerker Cre8 East Africa 2009 Medewerker American Conservation Experience (VS) 2012-heden Medewerker Bureau Internationalisering, VU 2012-heden Mentor Stichting Landschap NoordHolland

onderhouden. Waarom worden bomen soms gekapt? Ik leer ze dat wij niet zonder de natuur kunnen. Ik hoop dat die scholieren vooral een leuke dag hebben, maar ook dat ze inzien waarom we goed voor de natuur moeten zorgen.” Hoe reageren ze? “Ze vragen mij altijd naar mijn motivatie. Want welke idioot gaat nou met een stel pubers, in de regen nog wel, riet aanharken? Of het bos in om te zagen en snoeien, en dat allemaal vrijwillig! Dat snappen ze niet. Maar na een dag werken in de natuur, met het nodige moddergooien natuurlijk, gaan de meesten met een positief gevoel naar huis.” Op jouw LinkedIn-pagina las ik dat je ruime ervaring hebt met het begeleiden van outdoor-activiteiten. Waar komt die interesse vandaan? “Mijn liefde voor de natuur is mij met de paplepel ingegoten. Ik weet nog goed dat ik als klein meisje iets moest verzinnen om buiten te doen met mijn vriendinnen en toen bedacht ik om de berm schoon te maken. Ik vroeg mijn vader om een vuilniszak. We liepen door het dorp waar ik ben opgegroeid over de dijk en zijn daarmee aan de slag gegaan. Ik vond het leuk om te doen, maar ook heel belangrijk.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Overheid

opinie

Allochtonen en autochtonen zijn hopeloos ouderwets De Nederlandse overheid overweegt het begrippenduo autochtoon en allochtoon in overheidsteksten af te schaffen. Goed plan, vindt Ton Salman. DOOR TON SALMAN BEELD BAS VAN DER SCHOT

s er iets mis met de woorden allochtoon en autochtoon? Jazeker. Het zijn woorden die vaste karakter- of culturele kenmerken koppelen aan de plaats waar iemand of iemands voorouders ooit vandaan kwamen. Alsof we dan niet zo’n beetje allemáál allochtonen zijn, alsof plááts beslissend is voor iemands hele identiteit. Het zijn inmiddels stigmatiserende, akelige en selectief gehanteerde termen geworden. Wél betrekking hebbend op moslims, maar niet op Argentijnen. Sfeerbedervend nog voordat het eerste woord gesproken is, en knellende dwangbuizen voor alle soorten inwoners van ons land die ermee geconfronteerd worden. Mag en/of moet de overheid dit doen? Jazeker. De overheid doet dit soort dingen voortdurend: benoemen, onderscheiden en rubriceren. Zo kwamen we aan achternamen, kilo’s en meters, volksregisters, kadasters, stadsplanning en de sociale wetgeving. Daarbij is de Nederlandse overheid gehouden aan het principe van gelijkheid voor de wet. Stel je voor dat de Nederlandse overheid politiek incorrecte (discriminerende, stigmatiserende) taal zou hanteren! Zeer gegrond

zoekt de overheid naar politiek correct taalgebruik – we verwachten niet anders en hebben daar als burgers recht op. Gaat het verschil maken? Ja en nee. Nee, omdat het ingeburgerd taalgebruik is. Het schrappen van de termen uit overheidsstukken zal op korte termijn geen verschil maken voor het gebruik van de termen (voor discriminatie en hardnekkige vooroordelen) en zal ook geen verschil maken voor de problemen en de irritaties tussen de enen en de anderen. Wat heeft het dan voor zin? De zin is dat overheidsterminologie op de lange duur wél verschil maakt. Dat blijkt uit het ‘succes’ van de termen autochtoon en allochtoon (invoering was óók een overheidsbesluit!) en het terechte teloorgaan van de termen gastarbeider, zigeuner, mongool en neger. Het blijkt ook uit onze zelfherkenning als echtgenoten, dragers van voor- en achternaam, (ver)huurders, ondernemers, consumenten, ambtenaren, werknemers en nog veel meer. Al die namen en labels zijn ooit geïnitieerd vanuit de overheid. Inhouden en termen die niet uit de leefwereld, maar uit de officiële en wettelijke jargonkoker komen. En die we hebben leren internaliseren en accepteren als belangrijk voor onze positie en erkenning in de samenleving. Wat moet er in de plaats komen voor allochtoon en autochtoon? Geen idee. We weten wél al bij voorbaat dat geen enkele term adequaat of op de lange duur echt neutraal zal zijn, laat staan de problemen zal oplossen. Maar dat besef hoeft ons niet te ontmoedigen; het lijkt in ieder geval winst om af te kunnen komen van dat inmiddels niet meer doelmatige en contraproductieve begrippenduo. Schrappen dus!

Ton Salman is universitair hoofddocent bij de afdeling Sociale en Culturele Antropologie. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

column

Voedingswetenschap vraagt om grote, langdurige experimenten

foto StudioVU/Yvonne Compier

Wisselcolumn Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid

e voedingswetenschap zit vol tegenstrijdigheden. Dat leidt vaak tot de verzuchting dat voedingswetenschap ‘ongeloofwaardig’ is. Eerst was melk goed voor je botten en nu lees je soms dat je er kanker van kunt krijgen. Bladrijke groente zou gezond zijn, maar er zit veel nitraat in en dat is weer ongezond. De laatste weken gaan veel discussies over linolzuur. Eerst zou je door kwistig smeren van margarine op je brood hartinfarcten kunnen voorkomen. En nu zijn er publicaties waarin het tegendeel beweerd wordt. Voer voor complottheorieën die vooral gaan over verstrengeling van belangen van wetenschappers en grote multinationals. Dit soort controverses is niet raar. In de voedingswetenschap zal vrij zelden onomstotelijk bewezen kunnen worden dat de inname van één voedingsstof altijd en eenduidig gerelateerd is aan een complexe welvaartsziekte als een hartinfarct. Dit vanwege de beperkingen van de onderzoeksmethoden en de complexiteit van de verbanden. Dit was in het verleden simpeler, toen aangetoond kon worden dat tekorten van één bepaald nutriënt altijd leiden

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

tot specifieke gezondDat De wetenschapper heidsproblemen. geldt overigens ook voor moet een linolzuur: een ‘essentieel aanbeveling vetzuur’ waarvan we miniformuleren op maal ongeveer 2-3 gram basis van een per dag moeten innemen voor onze gezondheid. We kluwen ‘losse eten nu 11-17 gram per dag. eindjes’ Er is toenemende onzekerheid of een inname ruim daarboven wel goed voor ons is. Die onzekerheid is er bij veel wetenschappers, maar die blijkt niet uit de reclames voor margarine. Twijfel verkoopt niet. Bij het bepalen van de optimale inname van voedingsstoffen voor de gezondheid wordt het al snel ingewikkeld. Voor vrijwel geen enkele voedingsstof bestaat er een consensus. Dat komt onder meer doordat voedingsstoffen invloed hebben op elkaar en het effect ervan afhankelijk is van genetische variaties en andere eigenschappen van mensen (bijvoorbeeld of ze dik of dun zijn, rokend of niet-rokend, actief of stilzittend). Daarnaast hebben de wetenschappelijke onderzoeksmethoden grote beperkingen: experimentele studies naar de relatie tussen de linolzuurinname en het optreden van ziekten zoals hartinfarcten, zijn er vrijwel niet. En bij die studies is het de vraag of wel op het juiste moment de juiste dosis lang genoeg is gegeven aan de juiste mensen.

We moeten dus varen op effecten op risicofactoren voor hartinfarcten, zoals het cholesterolgehalte in het bloed of de bloeddruk. Dat is natuurlijk een versimpeling van de ingewikkelde mechanismen die bijdragen tot het optreden van een hartinfarct. Daarbij zijn soms honderden factoren betrokken. Epidemiologisch onderzoek naar het effect van voedingsstoffen op gezondheid is problematisch om veel redenen. Het is moeilijk de gebruikelijke inname van voedingsstoffen te schatten op basis van vragenlijstjes en er zitten decennia tussen die inname en een later optredend infarct. Er blijft de wetenschapper daarom niet veel anders over dan een zo goed mogelijke aanbeveling te formuleren op basis van een kluwen ‘losse eindjes’. Grootschalige experimenten van lange duur zijn nodig! Maar collectebusfondsen als de Nederlandse Hartstichting en NWO (ZonMw) financieren alleen kortlopende experimenten van beperkte omvang. Ook de voedingsmiddelenindustrie financiert dergelijk onderzoek niet. Meer wetenschappelijke zekerheid en dus ‘geloofwaardigheid’ hebben een prijs die we niet bereid zijn te betalen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Interdisciplinair

Tot het onderzoek ons scheidt Een ongewoon team onderzocht neefnichthuwelijken. Arts, psycholoog, filosoof en antropologen hielpen elkaar vooruit. DOOR RIANNE LINDHOUT FOTO’S PETER GERRITSEN

Vlnr: Oka Storms, Petra Verdonk, Tamar Pagrach, Edien Bartels en Marieke Teeuw. 10

nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

wetenschap

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

Interdisciplinair

“

Sorry, we hebben maar een half uur per presentatie”, zeiden de antropologen. De anderen keken elkaar eens aan. Zij waren op hun conferenties tien minuten gewend. Petra Verdonk lacht als ze het navertelt. Ze is van oorsprong psycholoog en werkt bij VUmc, afdeling Metamedica. “Ik werk met dokters, die zijn altijd druk en ingesteld op consulten van tien minuten. Zo ben ik ook getraind. Uitlopende vergaderingen die alle kanten uitgaan, kennen we niet.” Nu kent Verdonk zulke vergaderingen wel, dankzij het onderzoek over neefnichthuwelijken onder Turken en Marokkanen in Nederland, waaraan ze met onder anderen drie antropologen werkte. “Die vergaderingen waren beregezellig, en je diept dingen meer uit. Je krijgt een onderwerp beter in de vingers.” Het begon bij Marieke Teeuw van Community Genetics, VUmc. Zij zette als pas afgestudeerd arts in 2008 haar promotieonderzoek op, naar de vraag hoe je binnen neef-nichthuwelijken het risico op kinderen met een ernstige, erfelijke ziekte of afwijking beter kunt voorspellen. Teeuw: “We werken tot nu toe met gemiddelde risicocijfers, wij willen het voor individuele paren kunnen bepalen.” Nuttig, want de risico’s verschillen van een paar procent – net zoals bij nietverwante stellen – tot 25 procent of meer bij een tiende van deze stellen. Gevoelig Alleen, vroeg Teeuw zich af: zitten neven en nichten die samen kinderen willen wel te wachten op genetisch onderzoek? Straks is er een prachtige test, maar maakt niemand er gebruik van. Geen gemakkelijke vraag. Het gaat in Nederland vooral om Turkse en Marokkaanse stellen en het onderwerp ligt gevoelig, mede omdat het voor Nederlanders taboe is. Ze klopte aan bij cultureel antropoloog Edien Bartels – sinds januari met pensioen, maar ze publiceert nog. Bartels heeft expertise op het gebied van partnerkeuze bij Marokkanen. En bij Petra Verdonk, die interesse had in hoe je genetische kennis

vanuit een ethische invalshoek aanwendt voor de volksgezondheid. Bartels wist subsidie te krijgen en zo kon het onderzoek breed en diep worden. Zij kon met promovenda Oka Storms in de bergen en steden van Marokko en Turkije gaan onderzoeken hoe mensen daar tegenwoordig over neef-nichthuwelijken denken, om zo te weten te komen wat de invloed is van het thuisland op de mensen hier. Storms verrichtte ook veldwerk in Nederland, dat duidelijk moest maken hoe de doelgroep in Nederland tegenover genetisch onderzoek voorafgaand aan een zwangerschap staat. De analyse daarvan deden Verdonk en haar collega Suzanne Metselaar – van huis uit filosoof. Gouden combinatie Het bleek een gouden combinatie: de wetenschappers hielpen elkaar echt vooruit. Arts-onderzoeker Teeuw ervoer bij haar eigen onderzoek hoe complex het onderwerp wordt gevonden door zorgverleners. “Verloskundigen en huisartsen die paren met een kinderwens of zwangerschap zien, vragen meestal of de partners familie van elkaar zijn. Ze gaan er niet gemakkelijk dieper op in: ze zijn bang om schuldgevoelens op te wekken of voor negatieve reacties. Ook zien ze genetica als een ingewikkeld onderwerp. Dus bespreken ze de eventuele risico’s niet, laat staan dat ze gemakkelijk mensen zouden vragen deel te nemen aan wetenschappelijk onderzoek hierover.” Teeuw leerde van de antropologen dat het onderwerp helemaal niet zo beladen was onder de doelgroep als ze dacht. “Toen we samen voorlichting gaven aan migrantenorganisaties, bleek er een enorme honger naar kennis te bestaan. Mensen staan open voor dit soort nieuwe ontwikkelingen, mits het op de juiste manier wordt gebracht.” Losser omgaan met methoden Ook filosoof Metselaar verbreedde haar blikveld door de samenwerking. Aan de afdeling Metamedica van VUmc is ze betrokken bij sociaal-wetenschappelijk onderzoek. “Antropologen doen net als wij kwalitatief onderzoek, maar bij ons zijn de methoden – focusgroepen, diepteinterviews en de analyse ervan – aan redelijk strikte voorwaarden gebonden. Je probeert bijvoorbeeld altijd de conclusies van je analyse door je respondenten te laten valideren, de member check. Dat moet de geldigheid van je onderzoek waarborgen en de invloed van de onderzoeker op de resultaten minimaliseren.”

Neef-nichthuwelijken taboe Eind vorig jaar kwam het onderzoek naar neefnichthuwelijken in de publiciteit. Het kabinet schreef in de regeringsverklaring neef-nichthuwelijken te verbieden omdat het vaak gedwongen huwelijken zouden zijn. In Trouw van 20 november bestrijden antropologen Edien Bartels en Oka Storms die visie. Schattingen op basis van de Generation R-studie uit Rotterdam zijn dat 22 tot 25 procent van de Nederlandse Turken en Marokkanen met een (achter-)neef of (achter-)nicht is getrouwd. Die huwelijken ontstaan steeds vaker als vakantieliefde, aldus Storms. Jongeren zeggen: “Met mijn Nederlandse neven ben ik opgegroeid, zij voelen als broertjes. Getsie. Daar zou ik nooit verliefd op kunnen worden. Maar deze man voelde niet als familie.” Het onderzoeksteam van VU en VUmc stelde vast dat de populariteit van neef-nichthuwelijken onder de tweede generatie snel daalt. Bartels: “We mopperen weleens over de mislukte integratie, maar veel Turkse en Marokkaanse jongeren zijn Hollandser dan we denken. Die vinden neefnichthuwelijken ook een taboe.” In Turkije en Marokko heeft een neef-nichthuwelijk nog wel grote voorkeur, zegt Bartels. “Het is een culturele gewoonte die diep verankerd is. Hier verbinden we er alleen viezigheid aan, maar het is ook ontstaan om vrouwen en kinderen te beschermen. Als de man niet goed voor vrouw en kinderen zorgt, werd dat binnen de familie opgelost. En Marokko en Turkije zijn geen verzorgingsstaten, dus je bent op je familie aangewezen.” Toch staat deze gewoonte ook in die landen ter discussie. Bartels: “Zelfs in de bergen van Marokko discussiëren analfabete vrouwen over neef-nichthuwelijken. Hier discussiëren we niet, we stigmatiseren en verbieden het gewoon.”

Filosoof Suzanne Metselaar

‘Als antropoloog ben je zelf je onderzoeksinstrument’ Psycholoog Petra Verdonk

‘Bij ons geldt: één man is geen man’

Partner-checklist “Ik zou scheiden als ik het zou weten.” Dat hoorde antropoloog Oka Storms van een proefpersoon, op de vraag wat ze zou doen als zij en haar verwante echtgenoot grote kans op een gehandicapt kind zouden hebben. Uit het antropologisch veldwerk bleek dat de doelgroep zeer geïnteresseerd is in genetisch onderzoek naar dragerschap van bepaalde ziektegenen. Psycholoog Verdonk: “Deze mensen willen zelfs niet alleen onderzoek voorafgaand aan de conceptie, maar zelfs premaritaal! Hollands als ik ben, dus uitgaand van verliefdheid als basis voor een huwelijk, had ik dat nooit verwacht. En als ik gewoon een vragenlijst had rondgestuurd, had ik het ook nooit geweten. Zij kiezen hun partner op basis van een checklist met daarop bijvoorbeeld religie en opleiding, en wat hen betreft dus ook dragerschap van genen voor een erfelijke ziekte.” Dit alles garandeert nog niet dat de doelgroep daadwerkelijk gebruik zal maken van genetische tests, maar de intentie is er. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

De antropologen gingen veel losser om met onderzoeksmethoden, zag Metselaar. “Ze gebruiken bijvoorbeeld ook het diepte-interview en participerende observatie, maar dit kan ook een ongepland gesprek in het vliegtuig naar Marokko zijn, of gesprekken met een groep vrouwen terwijl ze aan het werk zijn. Dan kun je je member check wel vergeten.” Antropologen zoeken dan ook niet naar feiten, verduidelijkt Bartels: “Wij zoeken naar patronen binnen een context en die patronen kunnen verschuiven. Daarnaast is theorie of conceptontwikkeling bij ons belangrijk.” En de antropologen krijgen het wel mooi voor elkaar om met hun lossere methodiek voldoende respons te krijgen. Dat is knap lastig in een minderheidsgroep. “Ga dan maar eens willekeurig selecteren”, schampert antropoloog Bartels. “Je komt verder met de sneeuwbalmethode.” Oftewel: je zoekt één proefpersoon, en vraagt of zij/hij nog andere geschikte proefpersonen kent. Als je dan je proefpersonen hebt: hoe selecteer je informatie uit een interview? Wat zijn je resultaten, wat is je conclusie? Antropologen hebben daar ervaring mee. Bartels: “We hebben hierover interessante discussies gehad. Zelf ben ik me meer bewust geworden van het belang van methodologie.” ‘Ze zitten in de bus en dan doen ze onderzoek’ Psycholoog Verdonk waardeerde juist de antropologische methode. “Ze zitten in de bus en dan doen ze onderzoek, grapten Suzanne en ik. Maar ze krijgen daarmee wel meer feeling voor wat er echt gebeurt. Ze positioneren zichzelf niet zo sterk als onderzoeker buiten of boven de populatie. Dat past eigenlijk heel goed bij metamedica.” Ook arts-onderzoeker Marieke Teeuw waardeerde de aanpak van de antropologie, die totaal nieuw voor haar was. “Op z’n antropologisch, door tussen je onderzoeksgroep te gaan leven, krijg je soms meer boven tafel dan in een heel gecontroleerde setting. Vaker met iemand gaan praten en vragen naar zijn hele levensloop werkt heel goed.” Verder was het voor haar een opsteker om te merken hoeveel toegevoegde waarde zij had voor de andere onderzoekers. “Ik dacht: ik leg één keer uit hoe het zit met genetische risico’s en dan kunnen ze verder.” Maar zo gemakkelijk was het niet. Het duurde

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

Interdisciplinair

een gesprek, maar zijn natuurlijk wel heel relevant, ook voor de context. “Maar normen en waarden liggen niet vast en kunnen ook verschuiven.”

lang voordat de anderen het echt begrepen. Filosoof Metselaar vond het inspirerend hoe kritisch de antropologen zich bewust waren van hun subjectiviteit. “Ze zien heel scherp dat de persoon van de onderzoeker medebepalend is voor de onderzoeksdata die je verkrijgt. Zo krijg je andere informatie als oudere vrouw dan als jongere vrouw, of als man. Antropologen stellen dan ook dat je je eigen onderzoeksinstrument bent.” ‘Antropologen proberen niet te oordelen’ Antropologisch onderzoek heeft daarom niet de pretentie objectief te zijn, concludeert Metselaar. Het pretendeert wel neutraal te zijn, anders dan medischethisch onderzoek. Metselaar: “Als wij onderzoek doen naar bijvoorbeeld vrouwenbesnijdenis, willen we het normatief analyseren en er een weloverwogen waardeoordeel over geven. Normen en waarden zijn dan principes om op terug te vallen. Antropologen kunnen niet zoveel met normen en waarden, hoogstens met hoe ze bestaan en verschuiven in een bepaalde sociale context. Ze proberen zelf altijd neutraal te blijven en niet te oordelen over een verschijnsel. Ik vraag me wel af of het überhaupt mogelijk is om je waardering van een verschijnsel niet door te laten sijpelen in je analyse ervan. Zeker als je een sterke mening over je onderwerp hebt. Dan lijkt het me helemaal lastig.” Bartels: “Na een interview over meisjesbesnijdenis kun je een moeder die haar dochter met goede bedoelingen liet besnijden, uitleggen waarom je het daar niet mee eens bent. Soms vragen ze er ook naar.” Normen en waarden liggen voor antropologen altijd ‘achter’

‘Voor dokters mag het meer to-the-point’ Onderzoek binnen de klinische genetica heeft ook zo zijn eigenaardigheden. Bartels: “Genetica is beladen door de Tweede Wereldoorlog, toen het werd ingezet om een beter mensenras te kweken. Enerzijds willen genetici mensen helpen met de vele mogelijkheden die ze tot hun beschikking hebben. Anderzijds willen ze nadrukkelijk niet werken aan een betere mensensoort. Daar denken ze altijd aan.” Inderdaad, beaamt arts-onderzoeker Teeuw: “Het woord preventie is verboden. Als je dat zegt, rijzen op onze afdeling de haren te berge.” Psycholoog Verdonk was al bekend met deze omzichtigheid. “Je verslikt je al snel in de woorden. Je mag niet zeggen dat je erfelijke afwijkingen wilt voorkomen, maar wel dat je mensen een keuze wilt bieden. Genetici verslikken zich daar niet in.” Zelf gaat ze er wat soepeler mee om: “Ik denk: je zult maar als jonge vrouw op een bovenwoning driehoog achter wonen, zonder familie in de buurt, geen Nederlands spreken, niet werken, en dan een zwaar gehandicapt kind krijgen. Het gaat hier niet om de gegoede burgerij hoor.” Uit het onderzoek blijkt dat moeders zelf ook zouden willen voorkomen dat ze een gehandicapt kind krijgen, ook al zien ze het als een opdracht van God. “Volgens de islam is het tegelijkertijd goed om te streven naar gezondheid en welzijn”, zegt Bartels. Verdonk skipte de enige man onder de proefpersonen uit haar data. “Eén man is geen man, geldt bij ons.” Antropologen zouden dat nooit doen. En hun wetenschappelijke artikelen zijn twee keer zo lang, soms wel 8000 woorden. Verdonk: “Ik denk dan soms: dit heb je al gezegd. Zij vinden mij te kort door de bocht. De nuancering in hun studies is heel erg mooi, maar voor dokters mag het meer to-the-point.” Al met al hebben de zes wetenschappers vooral veel plezier gehad. “Persoonlijk klikte het”, zegt Bartels. “Het was heel dynamisch, met zes vrouwen met heel verschillende achtergronden, die het heel druk hebben met onderwijs en onderzoek en van hot naar her rennen. Het was echt een spinnenweb. Ik houd hier heel erg van.”

Arts-onderzoeker Marieke Teeuw

‘Het is helemaal niet zo beladen als ik dacht’

Antropoloog Edien Bartels

‘Wij zoeken niet naar feiten, maar naar patronen’

Nieuwe test nodig Het hele samenwerkingsverband was begonnen met de zoektocht naar een genetische test voor neef-nichtparen. Het idee was dat het risico op erfelijke aandoeningen bij hun kinderen mogelijk beter is te voorspellen op basis van de hoeveelheid identiek dna dat ze hebben geërfd van hun gemeenschappelijke voorouder(s). Helaas: uit het onderzoek van Marieke Teeuw en haar collega’s van Community Genetics bleek dat deze methode niet voldoende oplevert. Maar de ontwikkelingen binnen de genetica gaan razendsnel en het onderzoeksteam werkt hard aan een andere methode die nu al haar vruchten lijkt af te werpen.

Bij de foto’s Suzanne Metselaar staat niet op de foto. Antropoloog Pagrach komt niet in het artikel voor, maar zij werkte uit hoe Nederland beleid kan voeren op neef-nichthuwelijken.

Interdisciplinair In Advalvas nr 7 verscheen het eerste artikel over interdisciplinaire samenwerking. Cultureel antropoloog Sandra Evers en neuropsycholoog Lydia Krabbendam haalden anderhalf miljoen binnen voor gezamenlijk onderzoek.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

mail Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Cookiebeleid Afgelopen vrijdag werd ik door een collega van een andere universiteit aangesproken op het cookiebeleid van de VU. Het zal niemand ontgaan zijn dat sinds afgelopen zomer sites te pas en te onpas toestemming vragen om cookies te plaatsen. Zeker bij sites met een (semi-) publiek karakter moeten bezoekers de keuze krijgen om al dan niet het plaatsen van cookies te accepteren. Dat is het idee van de regelgeving, wat juristen en anderen daar verder ook van mogen vinden. De VU biedt hierin geen keuze. De vraag die gesteld wordt is in wezen geen vraag (accepteert u cookies?), maar een mededeling: als u onze site bezoekt, moet u het plaatsen van cookies toestaan. Merkwaardig is dat als men op rood klikt en meer informatie vraagt er onder de uitleg een reclame is opgenomen (de iedereen wel bekende ‘U bent de duizendste bezoeker’). Omdat er in wezen

geen keuze is, kan er ook niet sprake zijn van toestemming voor plaatsen van volgcookies zoals de VU zelf suggereert: ‘Met uw toestemming plaatsen onze adverteerders tracking cookies op uw apparatuur. Deze cookies gebruiken zij om bij te houden welke pagina’s u bezoekt uit hun netwerk, om zo een profiel op te bouwen van uw online surfgedrag. Dit profiel wordt mede opgebouwd op basis van vergelijkbare informatie die zij van uw bezoek aan andere websites uit hun netwerk krijgen.’ Het lijkt mij van belang dat het mogelijk wordt dat de VU haar informatie ook aanbiedt aan bezoekers die niet door derden gevolgd willen worden met het oog op passende advertenties. Vanaf dat moment kan mijn collega weer informatie over mij en anderen bekijken.

advertenties

Hét traineeprogramma voor bedrijfsleven én onderwijs!

Wat bieden we? • • • • • • •

Een uitdagend tweejarig traineeprogramma in onderwijs en bedrijfsleven Direct een baan in het voortgezet onderwijs Een intensieve opleiding tot docent Een hoogwaardig leiderschapsprogramma aangeboden door topbedrijven Training gericht op talentontwikkeling en brede oriëntatie Een uitstekende start voor een carrière in onderwijs en/of bedrijfsleven Goede arbeidsvoorwaarden

Naar wie zijn we op zoek?

Excellente bijna/recent afgestudeerde academici, die de uitdaging van onderwijs en bedrijfsleven willen Durf jij de uitdaging aan? aangaan en de competenties van Solliciteer vóór 31 maart 2013 leraar en leider willen ontwikkelen.

www.eerstdeklas.nl

Arno Lodder, hoogleraar internetrecht

Aan de onderwijsdirectie en decaan FALW Vanuit de Examencommissie Aardwetenschappen spreken we onze grote zorgen uit over de doceerbaarheid en studeerbaarheid van de bachelor aardwetenschappen, als gevolg van de opeenstapeling van wettelijke en VU-bepaalde maatregelen in het onderwijs, met name voor de aardwetenschappen. en de aansluiting met het masteronderwijs. Als deze maatregelen onverkort worden doorgevoerd, zien we als gevolg daarvan dat docenten

ADVALVAS

onmogelijk alles op 1 augustus kunnen hebben nagekeken en beoordeeld, en dat studenten daardoor massaal niet in onze masters willen en kunnen instromen, en voor een andere opleiding aan een andere universiteit zullen kiezen. Jan Smit, voorzitter Examencommissie FALW, aardwetenschappen Lees alle punten van zorg op: tinyurl.com/briefFALW.

LEER ZEILEN op de Nieuwe Meer bij ZV De Roerkoning! CWO-erkend, € 235,-, mei/juni Aanmelding vóór 1 april: € 215,-

kijk op: www.roerkoning.nl

Wij zoeken met spoed instructeurs met ZI-2! 15

nr 13 — 13 maart 2013

av-roerkoning 130306.indd 1

06-03-13 16:40

VIPs

Ronald Boellaard krijgt subsidie voor zijn project ‘translationeel onderzoek met een preklinische beeldvormende faciliteit’. Het gaat om optische beeldvorming die kennis levert over biologische processen op moleculair en cellulair niveau. VU-onderzoeker Sander Groffen voor onderzoek naar synapsfunctie in hersenziekten. Hij ontwikkelt een nieuwe methode om hersenziekten te onderzoeken. VU-onderzoeker Hubert Vonhof voor ‘Water uit steen persen’ (klimaatonderzoek). Reina Mebius van VUmc krijgt subsidie voor ‘Weefsels in alle kleuren en drie dimensies bekijken’. Veranderingen in cellokaties worden zo nauwkeurig bepaald. Een NWO-subsidie uit het Open Programma gaat naar aardwetenschapper Frank Peeters. Zijn onderzoeksproject ontwikkelt een geologische toepasbare methode om de dichtheid van het oceaanwater uit het verleden nauwkeurig te reconstrueren.

China vervuilendste land

n de jaren tachtig was Nederland de grootste stikstofvervuiler, maar deze positie is nu weggelegd voor China, koploper in de meest vervuilende landen. Dit concludeert Jan Willem Erisman, bijzonder hoogleraar integrale stikstofstudies, samen met zijn Chinese collega’s in Nature. Zij gebruikten

gegevens over stikstof in water, bladeren en onbespoten gewassen. Het stikstof verontreinigt het water en de lucht en versterkt ook de smogvorming. Daardoor is stikstof een groot gevaar voor de gezondheid van de Chinezen. Nederland heeft in de jaren tachtig een nitraatbeleid ontwikkeld waarin onder meer werd vastge-

steld hoe boeren hun land mogen bemesten. Het advies aan China is om soortgelijk beleid te ontwikkelen. (NS)

Zie: tinyurl.com/artikelNature In de volgende Advalvas verschijnt een artikel over stikstof en milieuverontreiniging.

Who ya gonna call? Veiliger Palestina Moodbuster! D

temmingsproblemen kun je nu zelf oplossen met behulp van een programma op de mobiele telefoon. Moodbuster heet het programma dat ontwikkeld is

VIP-bericht De subsidie voor onderzoek naar blinde en slechtziende kinderen is door Paula Sterkenburg samen met Sabina Kef van de VU binnengehaald. Zie vorige Advalvas, pag. 14.

door Lisanne Warmerdam en haar collega’s van de afdeling Klinische Psychologie. Moodbuster is de eerste zelfhulpbehandeling waarmee mensen met somberheidsklachten via hun smartphone therapie op maat krijgen. Vijf keer per dag geven gebruikers aan hoe ze zich voelen en het systeem biedt hierop gepersonaliseerde informatie en oefeningen aan met behulp van tekst, graphics en video’s. De gebruiker leert allerlei technieken waarvan bewezen is dat ze kunnen helpen om je stemming te verbeteren, bijvoorbeeld: positiever denken, problemen oplossen en het dagschema aanpassen. (NS)

Brian Jeffrey Beggerly

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft aan 15 projecten financiering toegezegd voor aanschaf van apparatuur en het opzetten van dataverzamelingen. De totale investering bedraagt 6,5 miljoen euro. Vier onderzoeksprojecten van VU en VUmc delen hierin:

e veiligheid in het Israëlisch-Palestijnse conflictgebied kan men vergroten. Hiervoor moeten beleidsmakers en wetenschappers meer kijken naar wat de mensen zelf al doen om hun eigen veiligheid te verbeteren in plaats van wat er ‘van bovenaf’ opgelegd wordt aan veiligheidsmaatregelen. Dit concludeert socioloog Martijn Dekker in het proefschrift waarop hij 11 maart promoveerde. Dekker deed veldwerk op de Westelijke Jordaanoever. Hij leefde in bezet gebied en wisselde ervaringen uit met bewoners, politici, clanleiders en activisten. (NS)

Proefschrift: tinyurl.com/VeiligPalestina nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

Misbruikte kinderen

et niet behandelen van trauma’s van misbruikte kinderen is net zo onlogisch als gebroken benen niet gipsen. Dat concludeert Ethy Dorrepaal in haar proefschrift waarop ze 28 februari promoveerde. Eén op de tien vrouwen is als kind lichamelijk mishandeld of seksueel misbruikt en dat leidt tot ernstige klachten die behandeld moeten worden. Huidige behandelingen zijn vooral gericht op angstbestrijding. De door Dorrepaal ontwikkelde ‘stabiliserende’ behandeling blijkt beter te werken. (NS)

Schedelmeten zonder scrupules

Kort intensief sporten ook goed

Onze musea liggen vol met menselijke resten die lang niet altijd eerlijk verkregen zijn, concludeert Fenneke Sysling in haar proefschrift over fysische antropologie in NederlandsIndië. “In 1959 is er nog een expeditie naar NieuwGuinea geweest waarbij fysisch antropologen menselijke schedels en andere lichaamsdelen verzamelden om onderzoek te doen naar rassenverschillen. Ze reisden samen met botanisten, artsen en biologen. In onze musea liggen duizenden, misschien wel tienduizenden schedels, losse botten en hele skeletten.

Zie proefschrift: tinyurl.com/misbruikt

Doorwerken tot 65 (29%) Niet doorwerken (71%)

ouwvakkers verlaten nog altijd vroegtijdig de arbeidsmarkt, en een groot deel van de werknemers denkt ook niet door te kunnen en te willen doorwerken tot hun 65ste jaar. Om bouwvakkers tot hun pensioen door te laten werken, moet men niet alleen de lichamelijke belasting verlagen, maar ook de psychosociale omstandigheden op het werk verbeteren. Dit concludeert Karen Oude Hengel in haar proefschrift waarop ze 8 maart promoveerde bij VUmc. (NS)

Zie proefschrift: tinyurl.com/bouwvakkers ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

oed nieuws voor mensen die eigenlijk niet van sporten houden. Een korte intensieve training kan beter zijn dan lang in de sportschool hangen. Dat zegt Peter Hollander, emeritus hoogleraar inspanningsfysiologie. “Je kunt beter een half uur heel intensief aan de gang dan een uurtje een beetje flodderen.” Helemaal makkelijk komen sporters er niet vanaf: de training moet wel pijn doen. De hartslag moet minimaal op 170 slagen per minuut minus je leeftijd zitten. Wie niet hijgt, doet niet genoeg zijn best. Zwaarder trainen heeft volgens Hollander altijd meer effect dan langer oefenen of vaker per week gaan trainen. (FB)

StudioVU/Yvonne Compier

29+71 5.610 bouwvakkers

Tular Sudarmadi

Doorwerkende bouwvakkers

Die menselijke resten zijn lang niet altijd op eerlijke wijze verkregen. Vaak komen ze van slachtoffers bij opstanden, of strafexecuties door het koloniale regime. Soms werd grafschennis gepleegd, en soms werden schedels van de lokale bevolking gekocht. De link met het nazisme werd in de jaren vijftig niet gelegd. Fysisch antropologen vonden dat de nazi’s hun theorieën hadden misbruikt, maar stelden geen vragen bij hun eigen onderzoeksmethoden en rassentheorieën. Ook bij huidig dna-onderzoek bestaat er het gevaar van reductionisme, dat je mensen op basis van lichamelijke kenmerken tot een bepaalde groep rekent en daar conclusies aan verbindt. Dat onderzoek is heel interessant, maar moet ook kritisch worden gevolgd door andere wetenschappers, want er zitten potentiële gevaren aan. Onderzoekers moeten zich daarvan bewust zijn.” (WV)

Medisch specialist

onderwijs

In de vernieuwde opleiding doen medisch specialisten minder ervaring op. Ze zijn daardoor niet goed voorbereid op crisissituaties, concludeert promovendus Iris Wallenburg.

Help, de dokter doet dit voor het eerst DOOR FLOOR BAL FOTO’s STUDIOVU/Riechelle van der Valk

e eerste keer zelf in een patiënt snijden, de eerste keer zonder assistentie helpen bij een bevalling. Het zijn spannende momenten in de opleiding van een medisch specialist. Het besluit dat een assistent in opleiding tot specialist (aios) zelf een handeling mag uitvoeren, wordt impliciet en informeel gemaakt. De begeleider gaat steeds vaker en langer weg, totdat de assistent zelf een operatie doet. “Dat proces wordt dokteren genoemd. Het opbouwen van vertrouwen is daarbij erg belangrijk”, zegt Iris Wallenburg. Zij evalueerde voor haar promotieonderzoek

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

de onderwijsvernieuwing die tien jaar geleden bij de opleiding tot specialist werd ingevoerd. Ze interviewde artsassistenten en liep zelf mee op ziekenhuisafdelingen. Oefenen op oma Aankomend specialisten leerden tot 2004 voornamelijk door mee te lopen met de specialist die hun mentor was. “Dat was een heel nauwe relatie, vooral omdat ze samen vaak werkweken van tachtig uur draaiden.” De specialist had alle macht in handen, die bepaalde de inhoud van de opleiding zelf. De beroepsgroep zelf wilde graag een transparantere en minder willekeurige opleiding, onder meer omdat patiënten steeds mondiger worden. “Als er vijftien jaar geleden een oudere dame met slechte vooruitzichten een gebroken heup had, mocht de assistent de nieuwe heup inbrengen. Dan was een foutje niet

Medisch specialist

‘Maak de opleiding niet korter’

De gemiddelde opleiding tot medisch specialist duurt zes jaar. Dat is te lang, vindt een aantal politieke partijen. Zij willen de opleidingsduur terugbrengen naar vier jaar. Daarmee zou Nederland aan de gemiddelde opleidingsduur van andere EU-landen voldoen. “Een slecht plan”, vindt promovendus Iris Wallenburg die een eerdere herziening van de opleiding evalueerde. “Het is vooral bedoeld als bezuinigingsoperatie.” Zij denkt dat het de kwaliteit van de specialisten niet ten goede komt. “Bovendien zit er in het buitenland ook veel variatie in de lengte van de opleiding.”

zo erg”, vertelt Wallenburg. “Leuk voor de assistent, maar je zou niet willen dat het je eigen oma was.” Medische fouten werden als bijkomende schade gezien omdat artsen het vak moesten leren. “Het collectief van patiënten stond voorop. Als het eens misging, deden artsen er natuurlijk alles aan om de schade te herstellen. Lukte het niet, dan was het pech voor de patiënt. De arts leerde er iets van en toekomstige zieken hadden daar voordeel van. Nu ligt de nadruk meer op kwaliteit, elke patiënt moet de beste dokter krijgen. Dat komt ook doordat ziekenhuizen bang zijn voor klachten.” Het nieuwe opleidingssysteem werd vanaf 2004 ingevoerd. Artsen in opleiding leerden vanaf die tijd niet alleen van meelopen, er kwamen ook vaste stages waarbij tijd in andere ziekenhuizen doorgebracht werd. Aanstaande artsen kregen vaste leerdoelen en moesten een portfolio opbouwen. Wallenburg: “Nu wordt er bij praktijkbeoordelingen niet alleen naar de hechtingsvaardigheden gekeken, maar ook of een arts bij een intake de juiste vragen stelt.” Ook andere ontwikkelingen hadden invloed op de opleiding. Zo werd het aantal uren dat een assistent mag werken teruggebracht naar 48. “De arbeidsinspectie zit er bovenop. Terecht want je wilt geen oververmoeide aios hebben. Maar het werkt ook beperkend.” Doordat specialisten zelf tegenwoordig ook vaker parttime werken, is het aantal uren dat een aios met zijn opleider doorbrengt verder omlaaggegaan. Niet de juiste beslissing Uit het onderzoek van Wallenburg blijkt dat de onderwijsvernieuwing een aantal onverwachte negatieve gevolgen heeft. Arts-assistenten hebben geen vaste begeleider meer, maar werken samen met een team van specialisten. Omdat ze minder tijd met elkaar doorbrengen, duurt het langer voordat de opleider het aandurft om de aankomende arts iets zelf te

laten doen. Door de vele stages is er ook minder tijd om een band op te bouwen. “Heb je net na drie maanden het vertrouwen van de chirurg, moet je alweer weg.” Doordat assistenten vaak van ziekenhuis wisselen, zijn ze ook minder goed ingewerkt. “Je kunt op een verpleegafdeling pas zelfstandig werken als je alles blindelings weet te vinden. Welke medicatie er gebruikt wordt, op welke dagen er bloed afgenomen wordt. Die kennis heb je niet als je ergens net bent. Maar die heb je wel nodig om goed te functioneren. ” Wallenburg is bang dat dit alles ten koste gaat van de zorg van de toekomst. “Uiteindelijk krijg je artsen die niet geleerd hebben om zelfstandig te handelen in onzekere situaties. Daarmee zijn ze niet goed voorbereid om later, als ze bijvoorbeeld op de eerste hulp werken, in noodmomenten de juiste beslissing te nemen.” Goed samenwerken De vernieuwde opleiding heeft ook veel goeds gebracht. Zo krijgen arts-assistenten veel betere feedback. “Eerder was het meer: als je niets hoort, is het goed. Deed je het fout, dan kreeg je een snauw.” Bovendien worden aanstaande dokters op meer dan alleen hun technische vaardigheden getoetst. “Vroeger ging het vooral om of je goed hechtte of sneed. Nu wordt er ook gekeken of je goed met patiënten communiceert en of je met verpleegkundigen kunt samenwerken.” De negatieve effecten van de modernisering van de opleiding kunnen volgens Wallenburg makkelijk ongedaan gemaakt worden door de roulatie van assistenten tussen ziekenhuizen te verminderen. “Daardoor krijgen ze meer tijd om de opleiders en het de werkplek echt goed te leren kennen.”

‘Vroeger was een foutje minder erg’

‘Je krijgt artsen die niet hebben geleerd om zelfstandig te handelen’

Het proefschrift van Iris Wallenburg The Modern Doctor: Unraveling the Practices of Residency Training Reform staat online: http://tinyurl.com/ modern-doctor. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

Gynaecoloog in opleiding

Pim Teunissen kan zich overal redden

“

VUmc en zal volgend jaar acht maanden in Canada doorbrengen. Hij vindt niet dat hij daardoor een minder diepe band met zijn begeleiders opbouwt. “Ik vind het prettig om in verschillende ziekenhuizen bij mensen mee te kijken en te leren. Het is nu wel makkelijker dan vroeger om onzichtbaar door je opleiding te sluipen, je wordt niet meer aan de hand genomen. Dit model vergt meer van een assistent. Je zult, als je iets bijzonders wilt leren, er vaker zelf om moeten vragen.”

Sommige dingen kun je alleen leren door het te doen”, zegt gynaecoloog in opleiding Pim Teunissen. “Hoeveel ontsluiting een bevallende vrouw heeft, bijvoorbeeld. Daar zijn geen hulpmiddelen voor, dat moet je voelen.” Daarom vindt hij het erg belangrijk dat assistenten in opleiding tot specialist (aios) de ruimte van hun begeleiders krijgen om zelf aan de slag te gaan. Hoewel uit onderzoek van promovendus Iris Wallenburg blijkt dat het tegenwoordig langer duurt voordat assistenten eigen verantwoordelijkheid krijgen, heeft hij dat aan het begin van zijn opleiding niet gemist.

Ingrijpen of niet? “Vanaf de eerste dag werk je, onder strenge begeleiding, ernaartoe dat je zelfstandig diensten doet. Tijdens elke bevalling zijn er veel momenten waarop je een beslissing moet nemen. Zijn de harttonen van de baby goed? Wanneer mag een vrouw gaan persen? Moeten we ingrijpen? Die neem je op weg naar zelfstandigheid steeds vaker zelf.” Mag een assistent eenmaal alleen een dienst draaien, dan is de vraag wanneer een specialist om assistentie gevraagd wordt een belangrijk punt. Belt een aankomend arts te snel, dan leert hij niet om zelf keuzes te maken. Vraagt hij niet op het juiste moment om hulp, dan kan het fout gaan. Daar komt bij dat elke begeleider weer zijn eigen handleiding op dit gebied heeft. De één wil overal over overleggen, de ander geeft juist veel vrijheid. Teunissen liet zich hierdoor niet

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

Pim Teunissen beïnvloeden. “Als ik bel, dan doe ik dat voor de patiënt. Dan maakt het mij niet uit wat de begeleider daarvan vindt.” Zijn opleiding volgt Teunissen in drie verschillende ziekenhuizen. Hij begon in het ziekenhuis in Alkmaar, werkt nu in

Bloedtransfusie Natuurlijk is het lastig om telkens aan een nieuwe werkplek te moeten wennen. “Het duurt minstens een week voordat je het juiste pasje hebt en nog veel langer voor je alle inlogcodes weet. En voordat je aan het bed van een patiënt staat, moet je eerst uitpuzzelen hoe het echoapparaat werkt. Maar het is ook heel leerzaam om je in een nieuwe situatie staande te houden. Als arts is het heel belangrijk dat je je in elke omstandigheid kunt redden.” Teunissen ziet vooral de voordelen van het nieuwe onderwijssysteem. Zo gebruikte hij zijn portfolio om zijn accreditatie voor het Canadese opleidingsdeel bij de beroepsvereniging rond te krijgen. “Acht maanden in het buitenland is veel. Maar ik kon zo aantonen dat het belangrijk is voor mijn specialisme. Omdat het ziekenhuis patiënten uit een groot gebied binnen krijgt, kan ik daar dingen leren die hier in Nederland maar heel weinig voorkomen. Bijvoorbeeld een bloedtransfusie bij een ongeboren baby.” (FB)

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Verbeelding

Lees dit met aandacht Te veel activiteiten versnipperen de aandacht van studenten en medewerkers. Schrijver Kristien Hemmerechts is daar afgelopen jaar behoorlijk tegenaan gelopen.

“

DOOR WELMOED VISSER Alles is altijd leuk, goed plan, moet je doen, maar als je dan echt iets organiseert, komt er bijna niemand. Zeg dan gewoon dat je het niet belangrijk vindt, dat je liever wilt vergaderen, of in de cafetaria wil blijven hangen.” Kristien Hemmerechts is teleurgesteld. Als schrijver op locatie en VUsionair heeft ze het afgelopen jaar hard haar best gedaan om studenten en medewerkers op de VU te betrekken bij allerlei activiteiten en dat is maar matig gelukt. Dat mensen steeds minder tijd hebben om dikke boeken te lezen, vindt Hemmerechts niet het belangrijkste probleem, het gaat om het verlies van concentratie, aandacht. “Er is zo’n groot aanbod aan beelden, filmpjes, berichten. Ook hier op de VU. Vanochtend stond de hal vol met rekken vol posters. Lelijke, kitscherige affiches die studenten kunnen kopen. Wat doet dat op de universiteit, vraag ik me af. ”

uitingen, die me soms moedeloos maakt. Er is te veel.” Tegelijk zitten er natuurlijk ook voordelen aan de moderne communicatietechnieken. Hemmerechts: “Het gebruik van de media is veel democratischer geworden. Zo veel mensen bloggen over hun reizen, of schrijven biografische verhalen. In al die verhalen zit veel creativiteit. Dat is de andere kant.”

Magische sfeer In haar rol als schrijver op locatie heeft Hemmerechts geprobeerd een rustpunt te zijn in het overaanbod. Ze vindt het belangrijk om dingen te organiseren waar mensen even niets hoeven, waar ze bijvoorbeeld een uur ongestoord kunnen lezen zoals bij de Read-In van afgelopen herfst tussen de bankgebouwen aan het Mahlerplein. “Er waren helaas maar vijftig mensen, maar er heerste een magische sfeer. Wat een rust”, herinnert Hemmerechts zich. Moedeloos Ze gaat nog één poging doen om de Tijd en ruimte om je ergens echt op te concentreren VU-gemeenschap mee te krijgen in een verdwijnen. Daarover maakt Hemmerechts zich zorgen. “Mensen nemen dingen zo snel tot zich, dat ze vaak geen gezamenlijke leeservaring: donderdag 28 maart om 12.30 uur leest Hemmerechts oog hebben voor de complexiteit. Ik zie dat ook bij mijn haar paasgeschenk Uitgespuwd helemaal studenten (Hemmerechts is docent Engelse letterkunde voor in de VU-boekhandel. Iedereen aan de Hogeschool Brussel, WV) , ze denken al heel snel kan komen luisteren of dat ze iets wel ongeveer snappen.” meelezen in een e-book. In combinatie met de grote geldingsHemmerechts: “Verwachdrang van veel mensen, leidt dit tot een ‘Iedereen is zo tingen heb ik niet, maar maatschappij waarin iedereen praat, bezig met zichzelf ik hoop dat mensen bij twittert, blogt, sms’t, belt en niemand verkopen’ het lezen geraakt zullen luistert. Hemmerechts: “Iedereen is zo worden en dat het verhaal bezig met zichzelf verkopen. En zelf doe hen tot nadenken zal ik daar natuurlijk ook aan mee. Maar het aanzetten.” leidt tot een enorme versnippering aan

nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

Peter Breedveld

campus

Hemmerechts wil een rustpunt zijn in het overaanbod van communicatie

‘Het kwaad zit in ons allemaal’ “Het is geen vrolijk verhaal geworden”, waarschuwt Kristien Hemmerechts, schrijver op locatie en VUsionair, over haar paasgeschenk Uitgespuwd. “Alles moet altijd maar leuk zijn. Deze tekst is expliciet niet leuk.” Uitgespuwd is een monoloog van een vrouw in wie je Michelle Martin kunt herkennen, de ex-echtgenote van Marc Dutroux, die vanuit de gevangenis terugkijkt op haar leven. De naam Martin wordt niet expliciet genoemd.

“Geef ze eten”, zei hij. Wie bedoelde hij: onze kinderen? De kinderen in de kelder? Natuurlijk bedoelde hij de kinderen in de kelder. Maar hoe? Vertel me hoe! Moest ik onze drie meenemen om die twee eten te gaan geven? “Ik vond het helemaal niet moeilijk om te schrijven”, zegt Hemmerechts. “Iedereen zegt altijd dat het onvoorstelbaar is dat iemand tot zoiets komt, maar ik kan me dat wel voorstellen. Ik denk dat het heel ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

menselijk is dat je wegkijkt van bepaalde dingen die je niet wilt weten. Dat doen we allemaal. Ook verleggen mensen heel gemakkelijk hun perceptie van wat normaal is, dat zie je keer op keer in de geschiedenis, en toch willen wij daar niet aan. Liever maken we een monster van iemand als Michelle Martin, dan dat we onder ogen zien dat het kwaad in ons allemaal zit.” “In liefdesrelaties doen mensen elkaar vreselijke dingen aan, vaak is het een subtiel spel van vernederen, weliswaar meestal niet met zulke extreme gevolgen als bij Dutroux en Martin, maar veel partners behandelen elkaar op een manier waarop ze nooit met de buurvrouw zouden omgaan.” “Ik zou het interessant vinden als mijn verhaal leidt tot een debat op de VU over het kwaad. Docenten bij ethiek of recht zouden het als vertrekpunt kunnen nemen in een college. Dat zou erg mooi zijn.”

Kristien Hemmerechts, Uitgespuwd , VU-uitgeverij, 64 pagina’s.

Uitgespuwd wordt donderdag 28 maart om 12.30 uur voorgelezen door Kristien Hemmerechts in de VU-boekhandel. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Ad Verkleij beleidsmedewerker onderwijs

opinie

Oorzaak daling studenten is complex Voor het eerst in jaren is het aantal studenten aan de VU gedaald. Dat heeft meerdere oorzaken, vaak per opleiding verschillend, aldus beleidsmedewerker onderwijs Ad Verkleij.

Aan de VU zijn er vooral minder nieuwe studenten bij Psychologie, Economie, Rechten en Sociale Wetenschappen. Heeft dat een reden? “Dat moet je per opleiding bekijken. Trekt het vakgebied landelijk minder studenten, of juist specifiek aan de

StudioVU/Riechelle van der Valk

e bachelorinstroom aan de VU is met 5,6 procent afgenomen. Hoe komt dat? “Landelijk groeit het aantal studenten nauwelijks meer door demografische ontwikkelingen. Dus instellingen zijn nog sterker elkaars concurrent geworden. Dit jaar heeft Leiden veel extra studenten getrokken omdat ze een University College in Den Haag hebben geopend. Daarnaast zie je dat sommige bètaopleidingen, ook aan de VU, meer studenten trekken. Bijvoor-

Krimp & groei De afgelopen tien jaar is het aantal studenten aan de VU gestaag gestegen van 15.000 naar 25.000. Nu is dat ineens met 5,9 procent gedaald, mede doordat het aantal eerstejaars in de bachelors kromp van 2917 naar 2753 studenten. Psychologie en communicatiewetenschappen trokken bijvoorbeeld een kwart minder studenten. Rechten en economie min 17 procent. Ook het aantal premasters daalde sterk. Maar de masters kregen er juist 12 procent bij.

VU? Bij bedrijfskunde daalt mede door de invoering van de numerus fixus de landelijke instroom met 18 procent en aan de VU maar met 7,5 procent. Voor het totale aantal studenten van de VU telt mee dat we strengere eisen stellen voor toelating tot de premasters. Rechten heeft het premastertraject helemaal ondergebracht bij de Open Universiteit. Daarvan is de instroom aan de VU dus nul.” Maar de instroom bij de masters is gestegen. Verrast? “Daar zijn we zeker blij mee. Het gaat deels om het effect van de langstudeerboete. Veel studenten hebben gezorgd op tijd hun bachelordiploma binnen te hebben om die boete te voorkomen. En daardoor zijn er nu extra masterstudenten. Zo verwachten we komend jaar weer meer studenten vanwege de invoering van het leenstelsel. Dan gaan mensen nog even snel een master doen omdat ze nog de basisbeurs krijgen. Voortdurend zijn er verschillende oorzaken voor de schommelingen in de instroom. Je kunt niet zonder meer zeggen dat de VU meer of minder populair is geworden.”

Verliest de VU nu miljoenen euro’s aan inkomsten? “Dat is moeilijk te voorspellen. De hoeveelheid geld die de universiteit van de overheid krijgt, hangt van verschillende factoren af. Het aantal eerstejaars telt mee, maar ook hoeveel er snel een diploma halen. En meer masterstudenten is gunstig. In de toekomst gaat het de VU niet zozeer om groei van studentenaantallen in het algemeen. We willen een goede mix per opleiding. Dus hier en daar er graag nog wat bij, maar her en der mag het best wat minder.”

Het aantal VU-eerstejaars bachelor daalde van 2917 naar 2753 24

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

ICOON Lucian Marin/The Noun Project

DOOR DIRK DE HOOG

beeld het aantal eerstejaars aan de Technische Universiteit Eindhoven stijgt met 14 procent. Hoe zulke veranderen ontstaan, is moeilijk precies te doorgronden. De motieven voor de keuze van een studie en een universiteit zijn complex. Zowel de VU als de UvA trekken minder eerstejaars.”

COLUMN

No Future, wel flippo’s Roos van Rijswijk, masterstudent literatuurwetenschap

nlangs (dat is als deze column verschijnt minstens een week geleden) las ik in de krant dat het aantal werkzoekende, hoogopgeleide jongeren in een jaar tijd verdubbeld is. Natuurlijk zijn niet alleen hoogopgeleiden werkloos, ook in andere groepen stijgen de aantallen. Het is crisis, alweer, of nog steeds. Omdat ik werkloosheidcijfers en crisisterminologie moeilijk te bevatten vind, zocht ik vergelijkingsmateriaal. Ik dacht aan de jaren tachtig, toen het Helemaal Erg was. Niet dat ik mij dat kan herinneren (ik herinner me een klein staartje van het decennium, vooral veel getoupeerd haar en Eternal Flame van The Bangles) maar ik ken de foto’s. Strijdlustige of juist welhaast apathische jongeren met punkhaar, leren jassen, sympathie voor The Sex Pistols, angst voor De Bom en woede naar het Koningshuis. No Future. Zo erg is het nu nog niet. Er zijn nu weliswaar méér mensen werkloos dan in bijvoorbeeld 1983, dat het absolute jarentachtigrampjaar schijnt te zijn, maar er zijn ook veel meer mensen. In 1983 was

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

de werkloosheid 10,7 procent, volgens het CBS. Nu is dat 7,5 Dus ik mijn procent – onder jongeren ligt leren jas uit het percentage het hoogst; 15 het vet halen, procent. mijn ogen zwart Maar toch; dat zijn wel erg omranden, veel mensen zonder werk. En dan heb je ook nog de spandoek in mensen zonder huis, ik ken de lucht, een er veel. Frisse dames en heren rookbom in m’n van mijn leeftijd die op een linnen tas en de verjaardag niet alleen hun stad in moeder moeten bellen dat ze niet thuis komen eten, maar die ook aan iedere feestganger hun visitekaartje geven omdat ze werk zoeken. Op de vraag wát voor werk dan, luidt het antwoord: “Mijn God, dat maakt al niets meer uit, als het maar verdient en ik het grootste deel van mijn tijd mijn kleren aan mag houden!” Tel daarbij op dat ieder zichzelf respecterend land wel ergens een plukje kernwapens heeft liggen en dat er warempel een troonswisseling op komst is. Dan nog het donkerbruine vermoeden dat studenten die niet uit een trots geslacht van miljonairs zijn gesproten, zich vanaf heden in de schulden moeten gaan steken (waarbij

ze alleen nog kunnen trouwen als hun partner óók schulden aandurft, want de schuld is bij wet besmettelijk gemaakt) én dat het rookverbod in kleine kroegen weer ingevoerd wordt. Serieus mensen, dra-ma. Dus ik mijn leren jas uit het vet halen, mijn ogen zwart omranden, spandoek in de lucht, een rookbom in m’n linnen tas en de stad in. Hier moest ik toch iemand de schuld van kunnen geven. Overheid, koningin, whatever! Met mijn vrienden dronk ik bier tot we de bommen al aan hoorden komen suizen, om te gaan schuilen in een donkere bar. Er was een feestje aan de gang. Nineties. Hordes belegen Spice Girls en kalende Backstreet Boys hosten of er niets aan de hand was op de klanken van Boyzone de nacht door. “We gaan er allemaal aan!” riep ik de massa in, maar iemand drukte een limoenbreezer in mijn handen en wilde met me schuifelen. In een hoekje zag ik iemand flippo’s tellen. Ik zuchtte. Ogen dicht, doordansen en hopen dat het onze tijd zal duren.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Multiculti workshops zijn nodig

Cultuurverschillen kunnen problematisch zijn voor buitenlandse VU-werknemers. Hiervoor kloppen ze vaak aan bij ombudsman Daan Schut.

ure kinnesinne vond de Amerikaanse promovendus het. Toevallig waren de resultaten van zijn scriptieonderzoek zo goed dat hij er een wetenschappelijk artikel aan wilde wijden, met zijn naam als enige auteur. Dat zijn begeleider de resultaten eerder in een groter artikel met meerdere auteurs mee wilde nemen, was gewoon een poging om zijn ambities in te dammen. Met het conflict dat hierover ontstond, belandde de Amerikaan bij de ombudsman. Of de oorzaak nu Amerikaanse zelfoverschatting of Hollands maaiveldgedrag was, ombudsman Daan Schut vindt dit een typisch voorbeeld van de problemen door cultuurverschillen die hij moet oplossen. De vertrekkende interim-ombudsman kreeg in bijna de helft van zaken met buitenlandse werknemers te maken. On-Nederlands Neem de vier buitenlandse promovendi die ontdekten dat hun collega’s meer verdienden dan zij. Uiteindelijk bleek het verschil vooral in pensioenafdracht te zitten. Maar het feit dat ze uitgebreid met hun collega’s hun inkomsten hadden vergeleken, kun je bepaald on-Nederlands noemen. Hoe tolerant en flexibel Nederlanders

Problemen promovendi Het waren vooral promovendi die Schut sprak. “Zij vroegen zich af hoe zelfstandig ze konden werken en wat ze wel en niet mochten doen.” Voor een deel zaten hun problemen in hun functie ingebakken. “Nederlandse promovendi lopen vaak tegen hetzelfde aan. Maar zij hebben hier al een voortraject doorlopen. Daardoor weten ze beter hoe het allemaal werkt.” Kritiek krijgen hoort bij de opleiding tot wetenschapper. En valt soms moeilijk. “Een deel van hen is gewoon niet goed genoeg. Ze hebben niet voldoende in hun mars hebben of zijn in vier jaar niet genoeg opgeschoten. Een boodschap

Ombudsman (m/v) Medewerkers die een vraag of klacht hebben, kunnen sinds 2009 bij de ombudsman van de VU terecht. De ombudsman is onafhankelijk. Zaken worden in strikt vertrouwen behandeld. Als bemiddeling niet voldoende is, kan een formeel onderzoek ingesteld worden. De ombudsman behandelt geen zaken die te maken hebben met ongewenste intimiteiten of die bedoeld zijn voor de bedrijfsarts of het bedrijfsmaatschappelijk werk. Meer info: intranet.vu.nl/ombudsman.

daarover kan pijn doen.” Sommige promovendi willen ook te veel. “Elke promovendus ziet zichzelf al met een hoogleraarpetje op”, zegt Schut. “Dat hoort ook. Ze moeten lekker eigenwijs te zijn en veel ambitie te hebben.”

Gezichtsverlies Wanneer iemand te snel gaat, treedt er vanzelf een correctiemechanisme op. En juist daar gaat het dan mis. Want Nederlanders willen nog weleens direct zijn. “Dat wordt bot gevonden. Zo had een Aziatische collega er moeite mee dat haar hoogleraar haar tijdens een vergadering tot de orde riep. Daardoor had zij het gevoel dat ze gezichtsverlies leed.” Schut vindt het vreemd dat de universiteit geen workshops organiseert waarbij hoogleraren leren hoe ze met andere culturen moeten omgaan. “Medewerkers die die veel samenwerken met buitenlanders, moeten rekening houden met bepaalde gevoeligheden. Een harde boodschap kun je bijvoorbeeld beter in een persoonlijk gesprek overbrengen.” Uiteindelijk was een officieel onderzoek in geen van de zaken nodig. Met een paar gesprekken waren de problemen alweer opgelost. Schut vertrekt als ombudsman en Lies Poesiat volgt hem op.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

ICOON Met dank aan The Noun Project

Door Floor Bal

zichzelf ook vinden, toch lopen de buitenlandse VU-werknemers regelmatig tegen een barrière op. Schut hoorde hun ongenoegen aan, regelde gesprekken met leidinggevenden en hielp met het indienen van klachten. “En soms luisterde ik alleen maar, dan moesten mensen even hun verhaal kwijt.” Met veertig jaar werkervaring op de universiteit kende hij alle kanalen en procedures die de nieuwkomers niet kenden. Eerder werkte hij bij personeelszaken, was hij directeur bedrijfsvoering bij geneeskunde, directeur bij de bibliotheek en secretaris van het college van bestuur. Hij is nu als gepensioneerde VU-man een jaar uit de mottenballen gehaald om als ombudsman te werken omdat er lange tijd onduidelijkheid was over de functie.

advertentie

campus

Historisch Documentatiecentrum gered door theologen De faculteit Godgeleerdheid zorgt dat het Historisch Documentatiecentrum zijn directeur en een restje wetenschappelijk personeel kan behouden.

DOOR FLOOR BAL

n de oorspronkelijke reorganisatieplannen van de universiteitsbibliotheek ging er geen geld meer naar het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (hdc). Alles zou uit externe middelen betaald moeten worden. Uiteindelijk vonden het bestuur en de faculteit Godgeleerdheid dat wel erg cru. Dit kwam vooral door de OR-domeincommissie Ondersteuning Onderwijs en Onderzoek, die aandacht voor de penibele situatie van het centrum vroeg. Terecht, vindt directeur George Harinck. “Het historisch documentatiecentrum houdt de bijzondere achtergrond van de

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken. Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:

WWW.INTRANET.VU.NL/VACATURES VU levend. Ook stellen veel mensen in het land er belang in.” Het hdc moet echter ook bezuinigen. Door natuurlijk verloop verdwenen drie wetenschappers; hun functies worden niet opnieuw ingevuld. Harinck, die hoogleraar is, is met een wetenschappelijke aanstelling van 0,5 fte de enige onderzoeker die overblijft. “We zijn hiermee veertig procent van ons personeel kwijt. We moeten nadenken hoe we alles in de lucht houden.” Alle archivarissen blijven in dienst: zij worden door de universiteitsbibliotheek betaald.

Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:

WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

PERSONEELSPAGINA

ONDER REDACTIE VAN DIENST MARKETING & COMMUNICATIE JAARGANG 5, NUMMER 7, 13 MAART 2013

DE DIGITENT: DIGITAAL TOETSEN IN HET GROOT

In mei is de feestelijke opening, maar nu al kunnen docenten digitaal toetsen en tentamens afnemen in de DigiTenT: zo’n 370 studenten kunnen er terecht aan gloednieuwe computertafels. “Néé, multiple choice is niet de enige mogelijke vorm voor een digitaal tentamen.” Silvester Draaijer van Onderwijsadvisering van UB VU zou weleens af willen van dat vooroordeel over digitaal tentamineren. Honderden studenten maakten vorige week in de TenT een tussentoets aan een van de 385 nieuwe computertafels. Na het tentamen worden de computers ingeklapt en kunnen weer papieren tentamens worden afgenomen. Draaijer, coördinator van de DigiTenT en Daniël Drittij, centraal ondersteuner digitaal toetsen waren bij de tussentoets aanwezig. Officieel nog in de testfase - maar het ziet er veelbelovend uit.

KEURIG GETYPT

Goed, digitaal toetsen betekent dus niet dat je alleen multiple choice vragen kunt stellen. Je kunt ook gewoon open vragen stellen, of open en gesloten vragen combineren: met Question-

mark Perception (QMP) kun je tentamens zo programmeren als je wilt. Studenten kunnen zelfs een tentamen maken via Word of invulbare PDF. Stel je voor dat je als docent de open vragen keurig getypt, netjes onder elkaar op papier of in een bestand op je computer kunt nakijken, zonder geblader in bergen papier. En studenten springen ook een gat in de lucht als zij hun antwoorden ‘gewoon’ kunnen typen en redigeren en niet hoeven te schrijven. Draaijer ziet nog veel meer voordelen. “Digitaal toetsen geeft je meer mogelijkheden. Je kunt studenten plaatjes laten analyseren, filmpjes laten zien of ze drag-and-drop vragen laten maken. Je kunt beroepssoftware in het tentamen integreren, zoals SPSS of MATLAB. Dan kun je studenten ter plekke een databestand laten bewerken of analyseren. Dat maakt toetsen meer beroepsgericht.” Hij vindt het jammer dat multiple choice voor veel docenten een vies woord is.

Een veelgehoord bezwaar is dat je met gesloten vragen niet naar inzicht en toepassing zou kunnen vragen. “Maar dat is een kwestie van goed vragen formuleren”, vindt Draaijer. “En je kunt je tentamen aanvullen met open vragen om studenten hun kennis toe te laten passen op nieuwe problemen.”

TE KRAP

Er zijn al veel docenten enthousiast. Tot nu toe hadden ze een praktisch probleem: juist bij grote cohorten studenten levert digitaal toetsen tijdwinst op, maar grote groepen kon je nog niet in één ruimte kwijt. “Docenten zitten te rommelen in kleine zaaltjes. Ze moeten er een aantal tegelijk reserveren, zelf zorgen dat de tentamens op alle computers komen te staan, zelf uitzoeken hoe dat moet. Bovendien zijn die computerzalen lang niet altijd geschikt voor tentamineren. De computers staan te dicht

SILVESTER DRAAIJER (LINKS), COÖRDINATOR VAN DE DIGITENT EN DANIËL DRITTIJ, CENTRAAL ONDERSTEUNER DIGITAAL TOETSEN IN DE VERNIEUWDE DIGITENT

op elkaar: studenten zitten te krap en kunnen makkelijk afkijken. Ik ken een docent die zelf schotten tussen de computers zet. De nieuwe faciliteiten in de TenT gaan dat probleem oplossen”, denkt Draaijer. De plaatsen zijn straks te reserveren in vier blokken van ongeveer 94 plaatsen. Tegelijkertijd kunnen er zo’n 370 studenten tentamen doen. Echt grote cohorten zoals van rechten of economie moeten dus nog steeds in tweeën geknipt worden. “Maar omdat je in QMP vragenbanken kunt aanleggen, is het minder problematisch om twee tentamens te maken. Veel uitgeverijen leveren bij hun leerboeken zelfs al complete vragenbanken van duizenden vragen.”

EÉN DRUK OP DE KNOP

Toch is Draaijer al heel gelukkig met zijn 385 nieuwe computertafels. ‘Studenten kunnen toch gewoon tentamen doen op hun eigen laptop’, hoort hij vaak. Geen goed idee, weet Draaijer. “Dat is geprobeerd, maar het is zowel onveilig als instabiel. Fraude is moeilijk te voorkomen, de batterij van een laptop kan leeg gaan, iemand kan uit het netwerk worden gegooid. In DigiTenT kun je de dingen helemaal controleren. We gebruiken een speciaal moeilijk te hacken toetsprogramma. Natuurlijk kunnen er ook dingen mis gaan. De stroom kan uitvallen, of het netwerk, maar bij papieren tentamens raakt ook weleens een doos kwijt.” Momenteel worden de laatste foutjes uit het systeem gefilterd. Straks loggen studenten in met hun eigen nummer en krijgen allemaal tegelijk toegang tot het tentamen. De resultaten worden verzameld met één druk op de knop, in de vorm waarin de docent dat wil, zoals in Excel of in Word.

VU LOOPT VOOROP

De VU loopt met dit project voorop in Nederland, al toetsen de RUG en TU Delft sinds kort ook digitaal op deze schaal. Onderwijsadvisering VU biedt een cursus aan om te laten zien wat de mogelijkheden zijn. De meeste winst valt te behalen bij grote groepen studenten. Docenten met kleine groepen moeten zich voorlopig helaas blijven behelpen met kleine computerzaaltjes. Draaijer hoopt dat daar ook een oplossing voor komt. Van de ongeveer 750 grote tentamens die jaarlijks op de VU worden afgenomen, hoopt Draaijer er dit jaar 40 in digitale vorm in de DigiTenT af te nemen. Volgend jaar hoopt hij op 80 en in het jaar daarop op 120 tentamens. Dit is de maximale capaciteit binnen de uniforme jaarkalender. Daarnaast wil hij graag dat de zaal op grote schaal voor tussentoetsen gebruikt gaat worden. “We hopen dat docenten enthousiast worden. Het kan hen veel tijd en moeite besparen. En veel gesleep met dozen papier.” > HTTP://BIT.LY/DIGITENT-VU

Redactie Personeelspagina > JESSY VAN GELOVEN, ANITA MUSSCHE, HOUKJE VLIETSTRA > Beeld MARIEKE WIJNTJES > Vormgeving RUDIE JASPERS WWW.INTRANET.VU.NL/PP > Reageren PP@VU.NL

REORGANISATIE: VEELGESTELDE VRAGEN EN ANTWOORDEN

NIEUWS & AGENDA NOG 2 NACHTJES SLAPEN

De bijeenkomsten over de reorganisatieplannen van verschillende diensten leverden veel nieuwe vragen op van VU-medewerkers. Daarom zijn de veelgestelde vragen over de reorganisatie op intranet aangepast en aangevuld. Hieronder alvast enkele actuele voorbeelden.

WAT HOUDT DE WIJZIGING AANSTURING PRECIES IN?

Op 1 april 2013 krijgt een aantal ondersteunende medewerkers een nieuwe leidinggevende. Zij gaan werken bij een dienst van hun vakgebied en kunnen gedetacheerd worden naar een faculteit. Zo werkt een p&o-adviseur bij een faculteit voortaan formeel voor de dienst HRM. Dit noemen we ‘wijziging aansturing’. Eind februari zijn de medewerkers die het betreft ingelicht over wie hun nieuwe leidinggevende wordt.

WANNEER WEET IK OF IK MAG BLIJVEN OF NIET?

Als je mogelijk ontslagbedreigd bent, hoor je dit uiterlijk drie maanden voor de reorganisatiedatum van jouw eenheid. Je direct leidinggevende op dat moment informeert je hierover. Zodra het College van Bestuur (CvB) een definitief besluit heeft genomen over het reorganisatieplan, weet je zeker of je mag blijven of niet. Op intranet vind je een overzicht met de startdata van de reorganisaties van de verschillende diensten en een globaal stappenplan voorafgaand aan de startdata.

IK HEB EEN TIJDELIJK CONTRACT. HOE WORDT DAARMEE OMGEGAAN IN DE REORGANISATIE?

Als je contract van rechtswege eindigt om een andere reden dan de reorganisatie, dan heeft de reorganisatie geen invloed op je contract. Je wordt dan niet ontslag bedreigd en het Sociaal Plan is niet op je van toepassing. Wordt je tijdelijke contract niet verlengd vanwege de reorganisatie, dan kun je boventallig worden en kan het Sociaal Plan gedeeltelijk op je van toepassing zijn.

BIJ SOMMIGE EENHEDEN KOMEN NIEUWE FUNCTIES BESCHIKBAAR. WANNEER ZIJN DE VACATURETEKSTEN IN TE ZIEN?

Het advies aan de eenheden is om de beschrijvingen van nieuwe functies zo snel mogelijk beschikbaar te maken, maar dit kan pas na het voorgenomen besluit van het CvB. Vanaf het moment dat de Ondernemingsraad een positief advies heeft gegeven, kunnen medewerkers voorlopig worden geplaatst op de nieuwe functies. Vanaf het moment dat het CvB definitief besluit, kunnen zij definitief worden geplaatst. Kijk voor alle vragen op: > WWW.INTRANET.VU.NL/REORGANISATIEVRAGEN

Dan komt er nieuwe koffie uit de automaten! Uit het klanttevredenheidsonderzoek van de Facilitaire Campus Organisatie bleek dat de smaak van de koffie te wensen over liet. Een testpanel van 400 personen testte alternatieven en koos unaniem voor MI Freshbrew Crema: over twee dagen in de automaat. Koffieleverancier Maas Int. probeert ook storingen sneller te verhelpen en geeft op de automaten aan als het wat langer duurt. > WWW.INTRANET.VU.NL/FCO > TESTPANEL KIEST NIEUWE KOFFIESMAAK VOOR AUTOMATEN

SNEL KERSTGESCHENKBON INWISSELEN

Kerstgeschenkbon nog niet besteed? Je hebt nog twee weken: de sluitingsdatum is 31 maart. Een derde van de medewerkers heeft de bon nog niet gebruikt. De overgrote meerderheid van de medewerkers die dat wel deden koos voor een geschenk uit de VU-boekhandel. Ook de goede doelen en de paraplu’s vonden gretig aftrek. Meer dan honderd mensen gaan met de bon naar voorstellingen in de Griffioen. Vergeten waar je de bon ook alweer aan kon besteden? > WWW.KERSTGESCHENK-VU.NL

HEMMERECHTS LEEST VOOR

Op 28 maart om 12.30 uur leest Schrijver op Locatie Kristien Hemmerechts in de VU-Boekhandel het verhaal voor dat zij als paasgeschenk voor de VU schreef. Het publiek leest mee: de digitale ePub-versie op een tablet of de paperback die aan bezoekers van de voorleessessie wordt uitgedeeld. VU-medewerkers en studenten krijgen het verhaal als ePub per e-mail. > WWW.VU.NL/SCHRIJVEROPLOCATIE > KRISTIEN HEMMERECHTS > ACTIVITEITEN > COMMONREADING/ WRITINGPROJECT

TWITTEREN OVER VERBOUWING

Op de hoogte blijven van verbouwingen in het hoofdgebouw? Programmamanager Ivo van Wijk van FCO twittert relevant nieuws, tips en foto’s van de werkzaamheden. Volg hem op @vu_hoofdgebouw. Twitter je zelf over het hoofdgebouw? Gebruik dan hashtag #VUHG.

VERBEELDING GEZOCHT!

WWW.VU.NL/CAMPUSTENTOONSTELLING

CULTUUR Film

Restaurant

Om de week gaat een student op kosten van advalvas voor maximaal 50 euro uit eten en beoordeelt het restaurant.

Goedkope gerechten in huiskamer Skek

Creatief nee zeggen Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

NO van Pablo Larrain (Chili 2012, 113 min.) do 28 & vr 29 maart 19.30 uur Studenten € 5,VU-medewerkers € 6,griffioen.vu.nl

WIE? Regisseur Pablo Larrain maakte een indrukwekkend drieluik over het Chili van de jaren tachtig. In dit meest optimistische derde deel speelt Gael García Bernal een reclamemaker die betrokken raakt bij de NO-campagne tegen dictator Pinochet. WAT? In 1988 werd de Chileense regering door de internationale gemeenschap gedwongen om een referendum uit te schrijven over het wel (SI) of niet (NO) aanblijven van Pinochet. De oppositie krijgt een kwartier televisiezendtijd voor de NO-campagne. HOE? Met naadloos gebruik van archiefbeelden laat regisseur Larrain op een soms hilarische manier zien hoe een politieke reclamecampagne werkt. De uitstekende film (Oscarnominatie) blijft tot het laatste moment spannend.

CONCEPT Een eetcafé gerund door studenten. Skek probeert zoveel mogelijk duurzaam te koken. Het is ook een platform voor beginnende artiesten. SFEER De huiselijke sfeer valt ons meteen op. Het is al redelijk druk rond 17.45 uur. Er staan banken, comfortabele fauteuils en zelfs een piano. Er hangen polaroidfoto’s aan de muur en er is een klein barretje. Overal branden kaarsen. We worden netjes naar onze tafel begeleid, in een ruimte naast de huiskamer. Ook daar is de sfeer erg prettig. Opvallend is dat er geen muziek wordt gedraaid. Er zijn ook boeken en bordspellen. Boven ons hangt een kroonluchter die gemaakt is van lege flessen. We zien voornamelijk studenten. ETEN De menukaart is wat summier: per gang ongeveer vier gerechten. Voor de visliefhebbers is er weinig, alleen een salade van appel, makreel en crostini. Mijn tafelgenoot neemt dit als voorgerecht, ik ga voor het heerlijke Turkse brood met huisgemaakte kruidenboter en humus. Als hoofdgerecht eet ik de heerlijke taart met zoete aardappel, kastanjechampignons, fèta en geitenkaas. Mijn tafelgenoot gaat voor de Rendang, pittige Indische runderstoof met boontjes en rijst. We drinken witte wijn erbij. Ze serveren overigens ook biologische wijn. De porties zijn ruim voldoende en de borden mooi opgemaakt. We nemen geen toetje, maar een kopje koffie en verse muntthee. BEDIENING Erg vlot, ook qua uitstraling. TIP Reserveren is een absolute must; het zat vol op dinsdagavond. Studenten krijgen 33 procent korting op het hoofdgerecht! AANRADER Zeker weten. Niet duur en prettige sfeer. PRIJS 45 euro voor 2 personen, inclusief fooi. WAARDERING

SKEK Zeedijk 4-8 skek.nl Brenda Dekker, bachelor pedagogische wetenschappen

Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS

studenten/medewerkers

Sleutelgat 13

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van DEVID ILIEVSKI.

“H

ier woont een dertiger”, zegt bedrijfskundestudent Rosalie Van Zuijlen (18). “Een student zou zich de luxe van een iPhone, een MacBook Air en een gloednieuwe printer niet kunnen permitteren. Ook zou een student niet zo snel een fruitmand en bloemen op tafel zetten.” Haar studiegenoot Shenna Straathof (18) is het daar niet mee eens: “Zo’n kamer met slaapgedeelte, woongedeelte en keuken in één is toch echt iets voor een student. Een dertiger wil meer ruimte.” Rosalie: “Als hij nog studeert, dan doet hij aardwetenschappen. Kijk maar naar die landkaarten. Ook laat hij met het schilderij en zijn boekenverzameling zien dat hij gevoel heeft voor cultuur. Een intelligente jongeman dus.” “Die rode bloemdecoratie op de vaas is

ADVALVAS

nr 13 — 13 maart 2013

een weggevertje: hier woont een vrouw!” roept Loek Janssen (23), student economie en bedrijfseconomie. “Nee, er wonen twee vrouwen. Ze delen een bedbank in dezelfde kamer, dus waarschijnlijk is het een stel. Of zijn ze gewoon erg close. Ze studeren geografie. Dat is wel vrij mannelijk. Ze zijn midden twintig en hebben de discipline om paperassen netjes in ordners te stoppen. Dat zou een beginnende student nooit doen. Het zijn best luxepaardjes, gezien de showroom van Apple-spullen.”

Devid Ilievski 33 Praktijkdocent journalistiek Betaalt 600 euro per maand voor zijn koopwoning in Amsterdam Centrum-Oost

“Een vrouw met een mannelijk jasje?” raadt Hanna Handan (22), studente rechten. “Ze woont alleen, maar heeft wel een vriend. Volgens mij studeert ze geografie. Of ze houdt ervan haar reizen gedetailleerd te plannen op de landkaart. Ze is rond de 23 en gedraagt zich erg volwassen. Dat zie je aan het strakke interieur, de geordende boekenkast en het serieuze schilderij. Ze rondt nu haar studie af en droomt er al van om te promoveren. “

“De laatste reactie komt het meest in de buurt”, reageert Devid Ilievski (33). “In mijn woning heeft de smaak van mijn vriendin het overwicht. Zo zou ik zelf niet zo snel een vaas kopen. Ook is zij degene die van reizen houdt. We zijn allebei afgestudeerd als journalist en hebben een achtergrond in cultuurwetenschappen. Sinds een jaar of vijf wonen we hier samen in mijn koopwoning. Het bed in de woonkamer is vooral leuk om te loungen. Slapen doen we toch liever boven. De landkaarten hingen toevallig op mijn woonkamerkastjes. Ik doe onderzoek naar de nieuwsdichtheid in Friesland en Zeeland. Ruim de helft van de week werk ik vanuit huis, vandaar. En ja, ik heb inderdaad de ambitie om te promoveren.” door Veerle Vrindts student-reporter Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Griff

door Merlijn Draisma

nr 13 — 13 maart 2013

ADVALVAS