advalvas | jaargang 60 | nr18 by Rob Bömer

Nr 18

29 mei 2013 Vroeger kwamen studenten wĂŠl in opstand

Sociale wetenschappers zijn niet te huur

Nieuw: waterpijp roken op de campus

VU en UvA steeds dichter bij fusie

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit â&#x20AC;&#x201D; www.advalvas.vu.nl

Astghik Hachnazaryan over de Nederlanders pag 10

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel ge誰nteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

INHOUD

jaargang 60 — nr 18

Lisanne Buisman leest voor uit Berenjacht

Rebelse VU-studenten in de jaren ’70

Sociale wetenschappers staan onder druk

Astghik Hachnazaryan, gevlucht uit Armenië

VU NU

En verder Online

Opinie: banken redden

Column: Rienk van Grondelle

Onderzoeksnieuws

Brieven

Opinie: slodderwetenschap

Column: Roos

Campus: VU, UvA, feest

Cultuur: theater en restaurant

Sleutelgat

Griff

Coverfoto StudioVU/Yvonne Compier Het volgende nummer verschijnt op 12 juni 2013

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Nienke Stumpel (stagiair), Merlijn Draisma, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier) Peter Valckx, Veerle Vrindts Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 18 — 29 mei 2013

Vrijdag 24 mei 2013, 14.20 » Carrièremiddag voor internationale studenten, World Trade Center. Nog even opmaken voor de fotoshoot voor je LinkedIn-account Foto Photograppers.com

Laatste nieuws Dagelijks vers nieuws op advalvas.vu.nl › Proefschrift afgeblazen uit angst voor gezeur › VU en UvA gaan ‘heftig’ samenwerken › Beachclub, barbecue & waterpijp: binnenkort op de campus › Zesduizend briefkaarten voor ‘Lieve Jet’ › Syrische studenten mogen in Nederland studeren › Bachelor afgerond? Ding mee naar de Student Research Award › Sommige studentbestuurders krijgen helemaal niets voor hun moeite › Minister Dijsselbloem spreekt het mooiste Engels › Eén op de vijf coassistenten seksueel geïntimideerd › Vooral PVV-stemmers geloven in vliegende schotels › Meer problemen na verblijf in justitiële inrichting › Acht VU-winnaars krijgen Vidi-beurs › Economiedecaan: ‘VU in greep van socialisme’ › Minder longoperaties VUmc › Gratis nieuwe vrienden › Nou, nou is die dure computer echt wel nodig? › ‘Controle, straf, boete’: de VU in De Groene Amsterdammer › Niemand kent de gedragscode voor wetenschappers

rbbmr.nl

› Turkse koffie & vrienden

Het University College is het eerste grote samenwerkingsproject van de VU en de UvA

VU en UvA gaan intensiever samenwerken

e VU en de UvA gaan samen een instellingsplan maken. In dat gezamenlijke instellingsplan VU/UvA 2015-2020 komt te staan wat de universiteiten samen gaan doen en wat de eigen specifieke punten blijven. Ook gaan de universiteiten zich met de benoeming van elkaars bestuursleden bemoeien. Dit vertelde VU-collegevoorzitter René Smit 22 mei bij een vergadering met de onderne-

mings- en studentenraad. Smit wilde het woord fusie niet gebruiken, maar zei wel dat op voorhand niets is uitgesloten. Om te beginnen zullen de informatiesystemen en ondersteunende taken worden geharmoniseerd. Op korte termijn komt er een interface om de studentinformatiesystemen gemakkelijker te laten communiceren met elkaar. Dit is nodig voor de komst van één bètafaculteit van beide universiteiten, de Amsterdam Faculty of Science (AFS). Smit verwacht dat

nog vóór de zomer het besluit valt dat de AFS er daadwerkelijk komt. UvA-voorzitter Louise Gunning liet eerder al weten dat de raden van toezicht van beide instellingen nauwer gaan samenwerken en dat ze over en weer betrokken zullen zijn bij benoemingen van bestuursleden. Deze afspraak zou al ingaan bij de benoeming van de opvolger van René Smit dit najaar, meldt Foliaweb. (DdH)

Zie het hele artikel op ‘VU en UvA gaan ‘heftig’ samenwerken’ op pagina 27.

Acht VU-wetenschappers krijgen Vidi-beurs Acht van de 86 wetenschappers die een Vidi-beurs krijgen van NWO, zijn verbonden aan de VU.

et deze Vidi-beurs van 800.000 euro kunnen de onderzoekers vijf jaar lang onderzoek doen. De beurs geeft wetenschappers de moge-

lijkheid om in die tijd een eigen vernieuwende onderzoekslijn op te zetten. De VU-winnaars zijn theoretisch chemicus Rosa Bulo, fysioloog Etto Eringa, scheikundige Daan Geerke, microbioloog Edith Houben, geoloog Klaudia

Kuiper, natuurkundige Wouter Roos, scheikundige Chris Slootweg en geneticus Sophie van der Sluis. (PB)

Lees een uitgebreid bericht over de Vidiwinnaars op advalvas.nl>nieuws>21 mei. nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

online

Proefschrift afgeblazen (Re)tweets uit angst voor gezeur

“

Formeel is er niks aan de hand, maar ik wilde geen enkel gezeur”, aldus economiedecaan Harmen Verbruggen over het afblazen van de promotie van ruimtelijk econoom Karima Kourtit. Op zich gaat het om een vrij onbeduidende zaak: een aantal betrokkenen vindt dat ze verkeerd zijn geciteerd in een verslag van een internationaal congres in Kourtits

proefschrift over creatieve stedelijke gemeenschappen. “Het gebeurt vaker dat er tijdens de beoordelingsfase wordt gewezen op fouten en onzorgvuldigheden”, legt Verbruggen uit. “Die worden dan gecorrigeerd en daarna wordt er een datum voor de promotie vastgesteld.” Maar nu begonnen mensen zich pas te roeren toen de leescommissie het proefschrift al had goedgekeurd. Het was al gedrukt en een datum voor de

promotie was al vastgesteld: 29 mei. “Ik wil voorkomen dat er een rel ontstaat ”, zegt Verbruggen. Tien jaar geleden, toen de media nog niet zo gebrand waren op rellen in de wetenschap, zou hij niet hebben besloten de promotie af te blazen. “Dan zou er in het proefschrift alleen een velletje zijn opgenomen met errata.” (PB)

Lees een uitgebreider bericht hierover op: advalvas.vu.nl>nieuws> 27 mei.

Coassistent vaak seksueel geïntimideerd twitter.com/advalvas_vu facebook.com/advalvas issuu.com/advalvas

Zwembandjes? Lukt het je maar niet om van die gevulde koeken af te blijven? Advalvas-redacteur Floor Bal legt uit hoe je je wilskracht kunt vergroten. advalvas. vu.nl>tips&trucs

Korte rokjes

illustratie rbbmr i.s.m. thenounproject

Eén op de vijf coassistenten heeft te maken met seksuele intimidatie in het ziekenhuis.

at blijkt uit enquête van het KNMG Studentenplatform onder 2.600 geneeskundestudenten. Er is weinig veranderd sinds de vorige enquête, eind 2006. De ongewenste seksuele aandacht bestaat uit opmerkingen over het uiterlijk (66 procent), seksueel getinte opmerkingen tijdens medische handelingen (vijftig procent), persoonlijke vragen over seksualiteit of liefdesleven (39 procent), ongewenst lichamelijk contact (27 procent) en benadering via internet of telefoon (7 procent). (HOP)

Vier VU-wetenschappers onderzoeken de biblebelt. Zo’n beetje alles is daar in beweging. advalvas.vu.nl>dossiers

Stigma Student Maurice Hameleers is bang dat de VU een stigma krijgt door alle negatieve publiciteit. advalvas.vu.nl>opinies

Summerbreak Binnenkort op de campus: het Summer Break Festival. Lees er alles over op advalvas. vu.nl>nieuws>24 mei

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

@nrc 27-5 Amsterdam heeft de strijd om de vestiging van een nieuw technologisch instituut van ASML gewonnen http://nrch. nl/wux Eindhoven, Nijmegen en Aken waren ook in de race. Chipfabrikant ASML koos voor Amsterdam vanwege de samenwerkingsmogelijkheden met de VU, de UvA en onderzoeksinstituut Amolf. @hopersbureau 27-5 Alle wetenschappers even goed? Zo heeft evalueren weinig zin, vinden Rathenau en CHEPS. http://www.delta.tudelft. nl/artikel/alle-wetenschappers-evengoed/26747 … Vrijwel al het Nederlandse onderzoek scoort goed in evaluaties. En die scores zijn de afgelopen jaren alleen maar gestegen. De zeggingskracht van de cijfers is hiermee zo goed als verdwenen, constateert Leonie van Drooge van het Rathenau Instituut. @ScienceguideNL 27-5 Nederland dreigt de boot te missen. De Nuffic wil meer debat over het aantrekken van internationaal talent. http://ow.ly/ lqgvl Nederland dreigt achterop te raken bij het werven van wereldwijd talent en dat kan op termijn nadelig uitpakken voor de economie. Buurlanden als Engeland en Duitsland doen het beter, bleek tijdens de Higher Education Summit van de G8 in Londen. @Cityroofs 27-5 RT @vuhistoricus: Op het @VU_hoofdgebouw waren ook vroeger al tuintjes. Initiatiefnemer nieuwe #daktuin @dbruggemann pic.twitter.com/MNQPqAmCQq Inderdaad, op deze foto van het hoofdgebouw uit de jaren zeventig zijn ook al bomen en struikjes te zien op het dak. @MirjamJS 27-5 Mooier, sterker of slimmer door technologie. Ieders wens of slecht voor allen? Praat 9 juni in #NEMO mee #supermens http://www.rathenau.nl/agenda/ bijeenkomsten/iedereen-perfect.html … Het Rathenau Instituut houdt samen met NEMO en Kennislink een debat voor iedereen die nieuwsgierig is naar de nieuwe technologische mogelijkheden om jezelf te verbeteren.

Meer over de enquête op: advalvas.vu.nl>nieuws>22 mei. ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

student Lisanne Buisman ‘ We gaan een hele grote vangen’ ‘Het gaat om een gesprekje voeren, vragen stellen’ 6

nr 2 — 12 september 2012

ADVALVAS

in actie

Elke vrijdag gaat bachelorstudent Lisanne Buisman een uurtje voorlezen in de Bijlmer. Zo ontdekt een Ghanese kleuter hoe leuk lezen is, én loopt ze haar taalachterstand in. DOOR MARIEKE SCHILP FOTO STUDIOVU/YVONNE COMPIER

e gaan op berenjacht. We gaan een hele grote vangen… “Wat een prachtige dag! We zijn niet bang… Ja, dat was toen ik klein was al een van mijn lievelingsboeken, en nu lees ik het voor aan Davina.” Hoe moet ik me dat voorstellen? Je zit bij Davina thuis op de bank? Blijft ze dan een uur lang luisteren? “Nee, dat zou haar niet eens lukken, ze is pas vijf jaar, een behoorlijk druk meisje. Maar dat is ook niet de bedoeling van de Voorleesexpress. Het gaat erom dat je naar aanleiding van het boek een gesprekje voert, vragen stelt. Het is helemaal niet erg als Davina zelf allemaal verhalen gaat vertellen. Dat is juist de manier om te peilen hoe het gaat met haar Nederlands, en om haar te corrigeren. En de ouders moeten meedoen. Ik ben na twintig weken weg, maar het doel is dat zij het ritueel dan overnemen.” De Voorleesexpress richt zich op gezinnen met een taalachterstand. Hoe kunnen die ouders het voorlezen dan van je overnemen? “Bij Davina thuis spreken ze Twi, naast het Engels de meest gesproken taal in Ghana. Als

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

ik kom lezen, is haar moeder er altijd bij, en soms leest ze zelf ook iets voor. Zij kan nog niet zo goed Nederlands en vindt de uitspraak heel moeilijk, maar dan laat ik Davina helpen. Haar moeder mag ook best in het Ghanees commentaar bij een prent geven, dat is voor Davina’s taalontwikkeling beter dan in gebrekkig Nederlands. Dat vindt de moeder nog best lastig te accepteren. Ze vat het meer op als een soort bijles. Dan zegt ze: ‘Sst, Davina, rustig zijn.’ Of ze vraagt waarom ik niet het alfabet met Davina doorneem. Maar het is geen school – het moet juist gewoon heel leuk en gezellig zijn, dan komt de rest vanzelf wel.” Als vrijwilliger krijg je een gezin toegewezen. Word je nog voorbereid, of gaan ze er gewoon vanuit dat iedereen kan voorlezen? “Nee, we hebben rollenspellen gedaan, leeslijsten gekregen, we worden begeleid, en we hebben workshops gevolgd. Over interactief voorlezen, en over ouderbetrokkenheid. Wat doe je bijvoorbeeld als je binnenkomt en de tv staat de hele tijd aan?” En? Wat doe je dan? “Bij Davina gaat de tv gelukkig meteen uit. Maar de communicatie met de ouders is soms wel lastig. Ik ben in hun huis, hun gast, en ik ben jong... Als de moeder er niet bij komt, bijvoorbeeld, hoe zeg ik dan dat zij dat wel moet? En als Davina vervelend is, mag ik er dan iets van zeggen of moet ik wachten tot haar moeder ingrijpt? Laatst bijvoorbeeld: de moeder zou iets voorle-

Lisanne Buisman

1991 Geboren 27 september, Hoorn 2009 Diploma tweetalig gymnasium, Hoorn 2009-heden 2 bachelors: Griekse en Latijnse Taal en Cultuur, en Frans 2010-heden Geeft examencursussen Wiskunde A en Frans bij SSL, Leiden 2012 half jaar in Canada, studie Canadese en Amerikaanse geschiedenis, en Canadese literatuur 2013 Secretaris studievereniging Koinon. Werkt aan 2 scripties. Twijfelt nog of ze 1 of 2 masters gaat doen

zen, maar Davina draaide steeds haar hoofd weg. Moet ik dan zeggen: doe normaal, Davina? Eigenlijk moet de moeder dat natuurlijk doen. Maar die vond het waarschijnlijk weer moeilijk omdat ik erbij zat. Uiteindelijk heb ik Davina overgehaald. Ik zei: als je nu lief naar je moeder luistert, mag je straks de foto’s zien van toen ik een klein meisje was.” O, handig, gewoon chanteren dus… “Ha, ja, maar het werkte wel. En meestal is het gewoon erg leuk hoor. Ik kom er altijd blij van terug, het is een mooi begin van mijn weekend.” Je bent nu over de helft. Straks ben je weg. Gaat Davina’s moeder, zoals bedoeld, het voorleesritueel overnemen? “Ik denk wel dat ze blijft voorlezen, ja. Maar ik weet niet zeker of ze ook echt het ritme zal oppakken.” En merk je dat Davina’s woordenschat vooruitgaat? “Ik zie haar natuurlijk maar een uurtje per week. Waarschijnlijk blijkt dat vooral op school – thuis praat ze toch vooral Ghanees. Maar ze is in elk geval wel steeds enthousiaster. Ze heeft ook steeds meer praatjes, nóg meer dan ze al had.”

Voorlezers zijn altijd welkom. Zie voorleesexpress.nl. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Financieel

opinie

Nationaal reddingsplan is te duur Hoogleraar Dirk Schoenmaker pleit voor internationaal toezicht op banken. Dat maakt bankieren een stuk goedkoper. Door Dirk Schoenmaker BEELD BAS VAN DER SCHOT

e internationale samenwerking tussen financiële toezichthouders en centrale banken viel uiteen tijdens de financiële crisis. Bij de redding van Fortis konden de Nederlandse en Belgische autoriteiten niet tot een gezamenlijke oplossing komen. Na ruzie hebben de Nederlanders en Belgen ieder hun eigen deel gered. Ook de Amerikanen en Engelsen werkten niet samen bij Lehman Brothers. Het faillissement van Lehman was de start van de financiële crisis. Financiële toezichthouders trokken hieruit de conclusie dat ze er alleen voor staan in tijden van nood. Ook in goede tijden gaat men over tot protectionisme: iedere nationale toezichthouder probeert nu een hek om de activiteiten van een internationale bank in zijn werkgebied te zetten. Internationale banken worden zodoende een verzameling van nationale onderdelen. Allereerst past die nationale aanpak niet bij Nederland als handelsland. We leven van handel en multinationals. Daar horen internationale banken bij. Verder is de nationale aanpak duur: elk onderdeel moet apart aan de liquiditeits- en kapitaaleisen van de toezichthouder voldoen. De kosten van bankieren worden daardoor hoger: bedrijven betalen een hogere rente om te lenen en spaarders krijgen een lagere rente op hun spaardeposito’s. Het financieel protectionisme viert hoogtij.

In mijn nieuwe boek Governance of International Banking leg ik aan de hand van speltheorie uit dat dit nationalisme weliswaar een logische uitkomst is. Zolang de redding van banken nationaal is georganiseerd, kom je op nationaal toezicht uit. Maar een internationale regeling kan de banken ook redden, beter zelfs. In Europa doen we dat met het Europees Stabiliteit Mechanisme (ESM). Het streven is dat het ESM niet alleen landen (zoals Griekenland, Ierland en Cyprus), maar ook banken rechtstreeks kan redden. Als de ESM die rol vervult, kan de Europese Centrale Bank het toezicht op Europese banken gaan houden. Dat is het idee van de Banken Unie. Op internationaal niveau zou het Internationale Monetaire Fonds die achtervangrol voor internationale banken (zoals Citibank, HSBC en Deutsche bank) kunnen vervullen. Deze gedachte is echter nog te revolutionair voor praktische beleidsmakers. De rol van academici is echter het ondenkbare aan te kaarten. Aan deze oplossingen voor internationale banken heb ik de laatste jaren gewerkt. In het onderwijs voor de masterstudenten bedrijfswetenschappen reken ik deze modellen met de studenten door. Wij willen laten zien hoe deze modellen kunnen bijdragen aan beter beleid.

Dirk Schoenmaker is hoogleraar Finance, Banking & Insurance aan de VU en auteur van Governance of International Banking (Oxford University Press). Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

column

De meerwaarde van één Faculty of Science

foto StudioVU/Riechelle van der Valk

Wisselcolumn Rienk van Grondelle akademiehoogleraar biofysica

e VU en de UvA zijn van plan hun exacte faculteiten (wiskunde, informatica, natuurkunde, sterrenkunde, scheikunde, biologie, aardwetenschappen) samen te voegen tot één ‘Amsterdam Faculty of Science’ (AFS). Waarom is dat een goed idee? Mijn eigen vakgebied, fysica van leven, is goed vertegenwoordigd aan de VU: met toonaangevende onderzoeksgroepen, zowel theoretisch als experimenteel, op het gebied van dna-eiwit-wisselwerking, mechanische eigenschappen van biomaterialen en fotosynthese. Tevens is enkele jaren geleden een sterke onderzoekslijn begonnen op het gebied van biomedische beeldvorming met behulp van geavanceerde lasertechnieken. Die werkt intensief samen met het VU-mc en de medische faculteit. Fysica van leven is een sterk VU-merk. Aan de UvA is dit vakgebied bijna afwezig. Waarom is het dan toch goed om samen te gaan? Binnen AFS kan fysica van leven worden ingebed in haar natuurlijke omgeving: de fysische chemie, biochemie, biologie, quantum-chemie, de moleculaire natuurkunde, laser-optica, statistische fysica, veel elementen die

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

op dit moment aan de VU ontbreken. Sterke onderSterke zoekslijnen worden voor onderzoekslijnen studenten veel aantrekworden voor kelijker als deze omringd studenten zijn door andere sterke aantrekkelijker onderzoeksgroepen. Goede studenten zoeken als ze omringd deze meerwaarde. Meer zijn door andere sterke onderzoeks- en meer wordt duidelijk dat het spectrum aan groepen hoogwaardige onderzoekslijnen de internationale positie bepaalt en daarmee de aantrekkingskracht voor excellente nationale en internationale studenten en wetenschappers. De AFS biedt die omgeving. Binnen de AFS ligt het voor de hand dat een belangrijk deel van fysica van leven op termijn naar het Science Park zal verhuizen. Dit is winst voor de onderzoekers: ze komen dichtbij elkaar te zitten, interactie en overleg wordt gestimuleerd, dure apparatuur kan worden gedeeld, en het gezicht naar de buitenwereld wordt sterker. Bestaande samenwerkingen zoals Solardam, het consortium van onderzoeksgroepen van VU, UvA en AMOLF op het gebied van zonne-energie, en de Biological & Soft Matter Physics Campus Amsterdam

(VU, UvA en AMOLF ) kunnen zo internationaal tot bloei komen. Het biomedisch gerelateerde fysische onderzoek heeft daarentegen een sterke connectie met activiteiten aan VUmc en de medische faculteit van de VU en moet daarom op de VU-campus blijven. Dit uiteraard in samenhang met een expliciete en zichtbare rol in de opleiding van alle natuur- en scheikundestudenten in Amsterdam. Vandaag presenteerde de regering plannen om techniek aantrekkelijker te maken voor studenten. Volgens mij is het daarbij van wezenlijk belang toekomstige natuur- en scheikundestudenten te wijzen op hun toekomstkansen in de industrie, het onderzoek, het medisch bedrijf, het onderwijs. Een AFS, waarin studenten kennismaken met hoog gekwalificeerd onderwijs en onderzoek, dat de behoefte van de samenleving weerspiegelt, kan daarbij een essentiële rol spelen. Dat geldt uiteraard niet alleen voor Nederlandse studenten; ook voor studenten en wetenschappers uit de grote opkomende landen zoals India, China, Zuid-Amerika, Afrika moet de AFS een belangrijk ankerpunt worden.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Geschiedenis

Studenten maakten VU normaler Mede door de studentenacties werd de bijzonder protestantse Vrije Universiteit een normaal algemene universiteit. Dat concludeert Cees Paardekooper in zijn boek over de studentenbeweging aan de VU. Een voorpublicatie van het slothoofdstuk. Redactie fotobijschriften Dirk de Hoog

en enkel ouder universitair staflid spreekt soms met enig verlangen over de universiteit van weleer. Docenten klagen over de verschoolsing en over het lage niveau van vwo-afgestudeerden. Studenten vragen docenten: ‘Wat moet ik weten voor mijn tentamen?’ Een docent repliceert: ‘Ik kan mij niet herinneren dat ik die vraag ooit zelf heb gesteld.’ Vele docenten vinden de huidige studentengeneratie weinig gedreven. De universiteiten zouden zijn verworden tot ‘halvarinefabrieken’. Met enige weemoed worden herinneringen opgehaald over de radicale democratische emancipatiebewegingen die de eenzijdig technocratische oriëntatie van onderwijs en onderzoek in de jaren zestig en zeventig aanvochten, met de Kritiese Universiteit (KrU) als zingevende exponent. Deze bewegingen hebben de opmars van de technocratische oriëntatie niet kunnen stuiten, vinden ze. […] In 2009, veertig na de Maagdenhuisbezetting, laat de Groningse filosoof René Boomkens weten dat er bedroevend weinig is overgebleven van het gedachtegoed van de KrU. De dominantie van het positivisme in de wetenschap is nu zo sterk, dat het als zodanig niet eens meer opvalt. Het marxisme is vrijwel verdwenen, maar ook stromingen als de fenomenologie, de hermeneutiek en het Franse structuralisme en poststructuralisme zijn veel marginaler geworden. […] De slag is verloren. Een wat eenzijdige uitspraak, lijkt mij. Het is niet moei-

lijk vele tegenvoorbeelden te geven. Maar de criticasters hebben wel een punt. Er is gelet op de vele rapporten van inspectie en onderzoeks- en visitatiecommissies terechte zorg over kwaliteit, relevantie en Bildungkracht van het hoger onderwijs en onderzoek. Een (romantisch) verlangen naar toen is wellicht begrijpelijk, maar past niet erg bij de maatschappelijke contexten die ingrijpend zijn veranderd. Het aantal studenten is fors blijven stijgen. Hun aanspraken (leerrechten) zijn vergaand ingesnoerd. Het institutionele landschap is met de emancipatie van het hbo (en het mbo) ingrijpend vernieuwd. De student als een duidelijk te onderscheiden sociale categorie is vrijwel verdwenen en is in vergaande mate opgegaan in de meer diffuse sociale categorie ‘studerende jongere’. […]Toch zijn er nog altijd betekenisvolle leefomgevingen die verbonden zijn met het student-zijn. Corporale studentenverenigingen bloeien en groeien zelfs weer. Ook faculteitsgroepen en studieverenigingen hebben hun bestaansrecht gehouden. Ze vervullen vooral een sociale functie met wat ‘studierandjes’, zoals studiereizen, lezingen, congressen en korting op boeken). VU-faculteitsgroepen als VSPVU, MFVU en Merlijn bestaan nog altijd. […]

RVU, verbonden met de LSVb, bestaat nog altijd, maar is niet meer de grootste, dat is de VUSO. De LSVb houdt het inmiddels al veel langer vol dan haar voorgangers LOG (Landelijk Overleg Grondraden) en Studentenvakbond SVB. Op de meeste speelvelden zijn

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

voorpublicatie

De auteur Cees Paardekooper was zelf actief in de studentenbeweging en onder meer voorzitter van de faculteitsvereniging Mundus-SRVU in 1975-76. Hij zit in het midden achter de tafel tijdens een debat in 1977 over de door de minister gewenste studieduurverkorting naar vijf jaar. Uiteindelijk werd dat zelfs vier jaar. foto Eduard de Kam

In 1972 werd het collegegeld verhoogd van 200 naar 1000 gulden. De studentenvakbonden riepen landelijk op tot een boycot. Aan de VU kwam het daardoor regelmatig tot bezetting van universiteitsgebouwen omdat het bestuur geen verklaring van inschrijving wilde afgeven zonder dat het collegegeld was betaald. Hier is bijvoorbeeld het bestuursgebouw Van Eeghenstraat 112 van de faculteit Sociaal Culturele Wetenschappen bezet. Het kabinet-Den Uyl verlaagde in 1974 de collegegelden weer naar 500 gulden. datum en fotograaf onbekend

Het hoofdgebouw is verschillende keren bezet door protesterende studenten. De eerste keer al in het voorjaar van 1972 toen het gebouw officieel nog niet eens was geopend. De laatste keer in 1997 als protest tegen de invoering van de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie, de MUB. Op de foto bezetten studenten het gebouw in 1983. Toen was net de landelijke studentenvakbond LSVb opgericht. Toenmalig minister Deetman wilde flink bezuinigen op de universiteiten. foto Bram de Hollander

ADVALVAS

nr 18 â&#x20AC;&#x201D; 29 mei 2013

Geschiedenis

Er vonden regelmatig bijeenkomsten plaats om over zaken als verhoging van collegegelden en versobering van de studiefinanciering te praten. Daar kwamen, zoals hier in 1974, honderden studenten op af. De grote collegezaal KC-07 zat regelmatig tot de nok toe vol met protesterende studenten. datum en fotograaf onbekend

Meestal maakte de politie een eind aan een bezetting van een universiteitsgebouw, zoals hier in 1986 bij een bezetting van het hoofdgebouw vanwege invoering nieuw stelsel studiefinanciering. Maar het ontruimen gebeurde altijd pas na overleg van het college van bestuur met de burgemeester en de betrokken minister of staatssecretaris. foto AVC /VU

In 1975 dient minister Van Kemenade een wetsvoorstel in om de universitaire cursusduur te beperking tot vijf jaar. Zijn opvolger Pais wilde zelfs naar vier jaar. Wat in 1981 ook lukte. Studenten en docenten protesteerden jarenlang tegen deze plannen zoals hier in 1978. foto AVC /VU

nr 18 â&#x20AC;&#x201D; 29 mei 2013

ADVALVAS

de studentenorganisaties echter slechts in bescheiden mate actief. Een enkele keer wordt er gedemonstreerd. Zelfs hoogleraren hebben het demonstratiewapen ontdekt: januari 2011 wordt er op een bijzondere wijze gedemonstreerd in Den Haag. In een stoet van treurnis protesteerden zo’n duizend hoogleraren met de rectoren van alle universiteiten aan kop tegen het beleid van staatssecretaris Halbe Zijlstra. Spandoeken ontbraken en er werden geen leuzen geroepen. De SRVU gaf de demonstrerende VU-hoogleraren een spandoek mee met de tekst: ‘We zijn het nog niet verleerd.’ Tijden zijn veranderd, maar ook weer niet. Hilde de Ridder-Symoens, VU-hoogleraar Middeleeuwse geschiedenis, schreef begin van de nieuwe eeuw in haar afscheidsrede dat het hoger onderwijs in Europa nog steeds geen evenwicht heeft gevonden tussen de oude waarden van de elitaire Humboldtiaanse universiteit en de eisen die aan een massa-universiteit, bevolkt door studenten met de meest diverse achtergronden, gesteld worden. Zolang we in Europa de discussie tussen oud (lees elite-universiteit) en nieuw (lees massa-universiteit) niet willen of durven voeren en tegelijkertijd blijven vasthouden aan oude en nieuwe idealen, komt er geen oplossing voor de malaise die misschien niet bij de academische bestuurders leeft, maar wel bij de docenten en zelfs bij studenten. (…)

e Ridder-Symoens maakt in haar afscheidsrede nog een ander belangrijk punt. ‘Een universiteit zonder dwarsliggers, zonder rebels gedrag, is mijns inziens geen echte universiteit meer. Ook studenten moeten dat beseffen.’ De Amerikaans-Nederlandse historicus James Kennedy is verbaasd dat de roep om inspraak en medezeggenschap tegenwoordig bijna helemaal is verdampt. Het valt hem op ‘hoe weinig democratisch het toegaat aan de universiteiten’. In vergelijking met de Amerikaanse universiteiten vindt hij de Nederlandse universiteiten vandaag de dag zelfs ‘uiterst niet-democratisch’. In Nederland hebben personeel en studenten geen essentiële rol meer in het bestuur van de universiteit. Zij hoeven alleen gehoord te worden over de collectieve belangen van de groep en worden niet meer geacht een algemeen belang van de instelling na te streven. De studentenbeweging is op de universiteiten geen dwarsligger meer; dat is ook best lastig geworden door de insnoering van de leerrechten. Hetgeen niet wil zeggen dat veel van de studenten niet maatschappelijk gedreven zijn. Ze zijn vaak maatschappelijk en politiek actief in sociale bewegingen die veelal niet direct gebonden zijn aan de studentenperiode.

an Siersma, SVB’er van het eerste uur en onlangs afgezwaaid als adviseur van het college van bestuur, blijft optimistisch. De idealen van de jaren zestig en zeventig klinken bij hem nog altijd door. Hij laat zich inspireren door de VU als een abnormaal project. Het vrije in Vrije Universiteit: vrij van kerk en staat. Dit vrije is net iets meer dan academische vrijheid. Dat zit er in, maar het vrije van de VU is naar mijn gevoel meer. Het is de onafhankelijkheid van de machten; er zit iets rebels

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

in. Het is een oud gedachtegoed uit de reformatie: je gaat je overtuiging niet herroepen omdat die een autoriteit niet aanstaat. (…) In zijn afscheidsrede maakt Siersma een polemisch hoogstandje om zijn mening kracht bij te zetten. Zo wordt de VU, in het creatieve, eigenzinnige, onafhankelijke, tikkeltje anarchistische, tolerante en gastvrije Amsterdam, middelpunt van alles wat hunkert naar een betere wereld. Niet naar een dure Audi of BMW; die studenten moeten ergens anders zijn. Die missen we dan, jammer. Sterker: die willen we niet eens. Opgehoepeld! Al die briljantjes van die topuniversiteiten waar wij zo tegenop kijken; tjonge, tjonge wat waren ze creatief in het bedenken van door niemand meer te volgen financiële producten en constructies. Maar zonder een greintje maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef en geen benul van waar het om gaat! Moven!

n het verlengde van het pleidooi van Siersma zou ik willen betogen dat het weer tijd is voor universiteiten die tegenspraak organiseren, die een beetje abnormaal willen zijn. Misschien moeten onze genormaliseerde universiteiten transformeren naar universiteiten abnormale superieure met een nieuwe abnormale elite. Het elitebegrip verdient herwaardering, vindt ook Hugues Boekraad, ooit voorman van de KrU: In 1968 zetten we tegenover het elitebegrip een radicaal gelijkheidsdenken in. Het was een kristallisatie van een maatschappelijk-culturele verandering, maar een die zichzelf vooral zag als politieke voorhoede en een blinde vlek had voor het feit dat ze een culturele beweging was. Wij wezen de elite af en verzuimden daarvoor in de plaats een nieuw elitebegrip te stellen, of haar rol in een democratische samenleving opnieuw te doordenken. Het afschaffen van taboes, grenzen en verbodsbepalingen is niet voldoende om een nieuwe cultuur te doen ontstaan. Met dit boek heb ik mijn bijdrage willen leveren aan het verkrijgen van een meer geobjectiveerd beeld over de rol van de studentenbeweging in de lange jaren zeventig aan de VU, en daarmee ook aan het debat over het ‘goede van toen’, over ‘de aberraties’, over drijfveren en inspanningen in tijden van massificatie en ‘normalisering’. Daarmee wil ik in alle bescheidenheid een impuls geven aan het herwaarderen van antithetisch waardengedreven handelen, aan een universiteit met dwarsliggers. In de wetenschap dat de geschiedenis zich niet steeds herhaalt, zoals Hegel ooit schreef, en al helemaal niet – zoals Marx in De Achttiende Brumaire van Louis Bonaparte in reactie op Hegel noteerde – ‘de ene keer als tragedie, de andere keer als klucht.’ Maar wel in de overtuiging dat er veel te leren valt van geschiedenissen.

‘Een universiteit zonder dwarsliggers is geen echte universiteit meer’

Cees Paardekooper studeerde politicologie en bestuurskunde aan de VU (19721980), werkt als senior partner bij WagenaarHoes Organisatieadvies.

Cees Paardekooper, Omstreden normalisering, de Vrije Universiteit in de jaren zeventig, uitgeverij Van Gennep, 380 blz. € 22,50.

5x gratis

Advalvas heeft 5 weggeefexemplaren. Mail naar: redactie@advalvas.vu.nl.

Uit hoofdstuk 8: Tijd voor een nieuwe abnormale universiteit?

Het boek wordt donderdag 13 juni gepresenteerd.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Lees ook het interview met auteur Cees Paardekoper op advalvas.vu.nl>nieuws>28 mei.

VIPs

Arien Lam

Ab Flipse is benoemd tot universiteitshistoricus. Hij gaat zich bezighouden met de geschiedschrijving van de VU. Flipse heeft tot taak de historie van de VU levend te houden en toegankelijk te maken voor een breed publiek.

Bachelorstudent theologie Sander Klaasse heeft de VSBfondsbeurs ontvangen. Hiermee gaat hij een jaar in Edinburgh studeren. Hij zal daar de master science and religion volgen. Marcus Huibers is hoogleraar klinische psychologie. Huibers, die ook aan de Universiteit Maastricht werkt, zet aan de VU zijn onderzoek voort naar de verschillende toepassingen van psychotherapie, met name voor depressie.

Mondkanker voorspelbaar

iet leeftijd, rookgewoonten en tandkleur, maar een witte plek op het mondslijmvlies (leukoplakie) is de belangrijkste voorspeller van mondkanker. Dat schrijft tandheelkundige Elisa-

beth Brouns in haar proefschrift waarop ze 6 juni promoveert. Niet iedereen met een wit plekje hoeft zich zorgen te maken, want het gaat om een leukoplakie vanaf 4 cm en deze leidt niet eens altijd tot mondkanker. Artsen snijden of laseren zo’n witte plek normaal weg. Negen procent van alle leukoplakie-patiënten, zowel

behandeld als onbehandeld, krijgt mondkanker. Artsen kunnen de kanker dus niet voorkomen, maar belangrijk is dat de risicogroep al vroeg in beeld is. Brouns pleit ervoor dat deze groep mensen regelmatig wordt gescreend om eventuele ontwikkeling van kanker vroeg te ontdekken en te behandelen. (NS)

Depressief

schuilt de verklaring: mensen met deze dna-variant hebben meer van dat spijsverteringsenzym waardoor ze meer insuline aanmaken. Insuline zorgt voor een stabiele suikerspiegel, ook vlak na een maaltijd. Met deze kennis kunnen we diabetes misschien voorkomen of de behandeling verbeteren. (NS)

Zie artikel hierover: tinyurl.com/ diabetesdna.

Zie proefschrift via tinyurl.com/ depressietherapie

Minder diabetes

en bepaalde afwijking in het dna (rs720877-G) verlaagt de kans op diabetes. Als mensen met deze dna-variant tóch diabetes krijgen, werken medicijnen minder goed. Dat blijkt uit onderzoek van Giel Nijpels en zijn buitenlandse collega’s. Deze dna-afwijking komt niet vaak voor en zit vlakbij een spijsverteringsenzym. Daarin

e effectiviteit van depressiebehandelingen wordt overschat. Dat stelt Ellen Driessen in haar proefschrift waarop ze 29 mei promoveert. Dit komt doordat positieve bevindingen meer worden gepubliceerd dan negatieve. [Zie ook pag. 24. ]. Driessen vergeleek gepubliceerde en ongepubliceerde onderzoeksbevindingen naar de effectiviteit van psychotherapie bij depressie. Driessen pleit voor archivering van alle onderzoeksdata zodat hulpverleners, richtlijn- en beleidsmakers een beter beeld krijgen van de effectiviteit van psychotherapie bij depressie. (NS)

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

ICOON Darrin Higgins/thenounproject

Socioloog en demonstratieonderzoeker Jacquelien van Stekelenburg is verkozen tot vicepresident van de International Society of Political Psychology, een internationale organisatie van ruim duizend sociaal-psychologen en politicologen. Van Stekelenburg is aangesteld voor drie jaar en start deze zomer tijdens de afsluiting van de jaarlijkse bijeenkomst in Herzliya in Israël.

Revolutie in dotterland

r zijn grote ontwikkelingen op het gebied van de dotterbehandeling. De interventiecardiologen van VUmc doen als een van de weinigen in Nederland hieraan mee. Het gaat om nieuwe behandelingen bij hartaandoeningen. Zo vervangen de artsen een hartklep niet meer via de lies, maar via een minder gevaarlijk bloedvat onder het sleutelbeen. En een andere nieuwe behandeling is gericht op het verlagen van de bloeddruk bij patiënten die op normale behandeling, bijvoorbeeld plaspillen, niet reageren. Artsen verhitten bepaalde nierzenuwen, die vaak meewerken aan de hoge bloeddruk, om ze zo tijdelijk uit te schakelen. (NS)

onderzoeksnieuws

Bibberende moleculen

Meer info vumc.nl/afdelingen/over-vumc/nieuws.

Wie zorgt er voor de oudjes?

45+35+974

45% Formele hulpverlener (professional), 35% Zelf, 9% Informele hulpverlener (vrijwilliger, mantelzorger), 7% Weet niet, 4% Informele en formele hulpverlener

et grootste deel van kwetsbare thuiswonende ouderen (45%) geeft aan dat een een professional de regie over hun zorg heeft. Dat schrijft Ilse Zwart-Olde samen met collega’s in het onderzoeksrapport Zorgnetwerk van kwetsbare ouderen. Wanneer een oudere meer zorg nodig heeft, komen er meer professionals over de vloer, maar niet meer vrijwilligers. Als straks minder professionele thuiszorg beschikbaar is, krijgen sommige ouderen onvoldoende zorg. Dat is zorgelijk. Ouderen hebben een groter netwerk nodig van mantelzorgers en vrijwilligers. Niet alleen directe familie, maar ook familieleden, buurtgenoten, kennissen en vrijwilligers moeten zich met de zorg bemoeien. (NS)

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

e berekeningen die beschrijven hoe snel moleculen trillen, kloppen. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Gareth Dickenson waarop hij 8 mei promoveerde. Diezelfde dag publiceerde hij een artikel in het tijdschrift Physical Review Letters. Dickenson deed praktisch onderzoek naar waterstofmoleculen. Met een speciale titaansaffrierlaser bracht hij de moleculen in beweging. Vervolgens mat hij met een frequentiekam-laser gekoppeld aan een heel precieze atoomklok hoe snel de waterstofmoleculen daadwerkelijk trillen. Deze metingen komen tot 8 decimalen nauwkeurig overeen met theoretische berekeningen van hoogleraar Krzysztof Pachucki van de Universiteit van Warschau. Die onderzocht net als Dickenson de frequentie van waterstofmoleculen, maar dan zonder daadwerkelijk te meten, hij berekende alles. Doordat nu blijkt dat berekeningen overeenkomen met de praktijk, kunnen wetenschappers de theorie uitbreiden naar grotere moleculen. (NS)

Nieuwe vrienden nodig? Socioloog Tamara Bouwman ontwikkelt een online vriendschapscursus voor vijftigplussers. “Ik onderzoek of vijftigplussers meer tevreden zijn over hun vriendschappen na het volgen van een online cursus. Deze cursus heb ik samen met hoogleraar Nan Stevens ontwikkeld en is gebaseerd op een goedwerkende groepscursus. De cursus start met een vragenlijst en een inleiding waarin mensen leren welke soorten vriendschappen er zijn en kunnen aangeven hoe ze een vriendschap waarderen. Dan zijn er twee blokken van vijf lessen. Het eerste blok bestaat uit lessen waarin deelnemers actief aan de slag gaan, door vragen te beantwoorden en oefeningen uit te voeren. Deelnemers krijgen opdrachten zoals: ‘knoop deze week een praatje aan met een vreemde’. Het tweede blok lessen laat de vijftigplussers nadenken over verschillende kanten van vriendschap. Aan het eind van elke les krijgt de cursist een persoonlijk overzicht van de gegeven antwoorden om later nog eens terug te lezen. Vijftigplussers hebben niet te weinig vrienden, maar vriendschappen worden steeds belangrijker. Dit komt onder meer doordat familierelaties een kleinere rol spelen. Ook krijgen ze vroeg of laat met pensionering te maken, dan vallen de dagelijkse contacten met collega’s weg. Daarom moeten vijftigplussers juist nu investeren in vriendschappen, daar hebben ze later alleen maar profijt van.” (NS)

Meer info en aanmelden: vriendschapscursus-vu.nl.

Sociale wetenschappen

nr 18 â&#x20AC;&#x201D; 29 mei 2013

ADVALVAS

wetenschap

Met één poot in de modder Sociale wetenschappers zijn te druk met geld verdienen en te weinig op straat. De hoogleraren Barbara Vis en Willem Trommel over deze spagaat. DOOR DIRK DE HOOG FOTO’S STUDIOVU/YVONNE COMPIER

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

Sociale wetenschappen

ebben sociale wetenschappers nog wel hart voor de echte problemen in de samenleving of zitten ze massaal in hun ivoren toren achter een laptop ingewikkelde artikelen te schrijven voor internationale tijdschriften om hun citatie-index te verhogen? Negen jonge wetenschappers beantwoorden die vraag in de bundel Passie voor de publieke zaak. “Gelukkig valt het mee. De auteurs zijn allemaal geneigd kritisch te reflecteren op hun positie in de samenleving en het maatschappelijk nut van hun onderzoek. Maar tegelijk zien ze problemen bij hun maatschappelijk engagement”, zegt hoogleraar beleid en bestuur Willem Trommel, een van de samenstellers van de bundel. “Twintig, dertig jaar geleden was maatschappelijke betrokkenheid onder sociale wetenschappers bijna vanzelfsprekend. Maar paradoxaal genoeg vergt zulke betrokkenheid een hoge mate van vrije wetenschapsbeoefening en die is steeds meer onder druk komen staan. Wetenschappers moeten hun eigen geld verdienen én publiceren in toptijdschriften. Dat leidt vaak tot ultraspecialistische artikelen voor vakgenoten die voor een breder publiek nogal ontoegankelijk zijn. Daardoor dreigt een kloof te ontstaan tussen wetenschap en samenleving.”

Drijfveer voor onderzoek Barbara Vis, hoogleraar politieke besluitvorming, mede-auteur van de bundel, herkent zich deels in dat beeld. “Om hoogleraar te worden moet je inderdaad voldoen aan de geldende wetenschappelijke standaarden. Publicaties in internationale journals zijn daarbij cruciaal. Maar ik heb het idee dat je maatschappelijke zichtbaarheid ook meetelt, al is het wel vaak een sluitpost bij een benoeming.” Zij zegt dat het oplossen van wetenschappelijke vraagstukken haar primaire drijfveer is voor het doen van onderzoek. “Zo heb ik onderzocht waarom de ene regering wel politiek impopulaire maatregelen neemt en de ander niet. Hoewel dit ook een maatschappelijk relevante vraag is, werd ik gedreven door het vinden van een fundamenteel wetenschappelijke

oplossing. Bestaande politicologische theorieën konden de variatie tussen regeringen niet duiden, dus het zoeken was naar een theorie die dit wel kon. Maar ik vind het belangrijk om aan een breder publiek dan mijn vakgenoten uit te leggen wat het nut is van mijn onderzoek. Daarom doe ik mee aan het brede publieke debat.” Klinkende munt Trommel ziet nog een andere bedreiging Willem Trommel en Barbara Vis voor maatschappelijk geëngageerde wetenschappers. “Directe valorisatie van een universiteit die de emancipatie van kennis is steeds meer een voorwaarde bepaalde bevolkingsgroepen nastreefde. voor onderzoeksfinanciering. Maar Die taak zie ik nog steeds. Voor mij is een die valorisatie wordt in heel beperkte uitdagende vraag wat we kunnen bijdraeconomische begrippen opgevat. Simpel gen aan het oplossen van problemen. gezegd moeten je onderzoeksresultaOm te beginnen hier in de regio Amsterten op korte termijn klinkende munt dam met zijn pluriforme, multiculturele opleveren. In de sociale wetenschappen maatschappij. Wie de problemen van leidt dat veelvuldig tot instrumenteel, een globaliserende samenleving wil beleidsgericht onderzoek in opdracht doorgronden, kan hier zijn hart ophalen. van degene die je geld geeft. Maar goede Ik pleit er niet voor dat wetenschappers sociale wetenschap vergt ook reflectie en politieke activisten of linkse ideologen tijd om te lummelen. Die ruimte, voor worden. Ons boek breekt een lans voor bezinning en diepgang, wordt ons steeds sociale wetenschap die zowel ambachteminder gegund. De bestuurders van lijk als kritisch is. We moeten niet alleen universiteiten denken dat onderzoekslaten zien hoe het is, ook hoe het anders prestaties rationeel en objectief meetbaar en beter kan worden.” zijn. Daarop worden we afgerekend. Bovendien Work, care and wellfare worden medisch en bèta‘Maatschappelijke Vis vindt het een mooie gericht onderzoek hoger zichtbaarheid is visie, maar houdt wat aangeslagen dan sociale vaak een sluitpost slagen om de arm. wetenschappen.” bij benoemingen’ “Wetenschappelijk theoreVis noemt zich wat tische vragen zijn toch het dat betreft een gelukvertrekpunt voor onderkige hoogleraar. Ze kreeg zoek. Dat sluit maatschapnamelijk een Vidi-beurs. pelijke betrokkenheid “Dankzij die wetenschapsniet uit. Binnen de sociale subsidie kan ik meer dan wetenschappen bestaan verschillende de helft van mijn tijd aan onderzoek benaderingswijzen en opvattingen. We besteden. Dat is tegenwoordig een luxemoeten elkaar niet bestrijden en uitsluipositie. Ik vind ook dat valorisatie van ten, maar proberen te versterken. Onze kennis te eenzijdig in termen van geld faculteit werkt aan de opzet van een wordt opgevat. Inzicht leveren in maatbreed onderzoeksinstituut voor work, schappelijke vraagstukken is ook een care and wellfare. Het lijkt me een thema vorm van valorisatie. Er moet ruimte zijn waarbinnen maatschappelijke betrokkenvoor intellectuele vorming en reflectie. heid, valorisatie van kennis, vorming van Leren nadenken is heel erg maatschapstudenten en fundamenteel onderzoek pelijk nuttig.” hand in hand kunnen gaan en elkaar versterken. Daarin kunnen vast veel In Amsterdam je hart ophalen mensen hun passie kwijt.” Trommel noemt een extra uitdaging voor de VU: “We zijn van oorsprong

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

mail

Sociale wetenschappers staan onder druk, dat blijkt uit de bundel ‘Passie voor de publieke zaak’.

Wetenschappers zijn niet te huur

‘

Het bedrijven van sociale wetenschap vanuit betrokkenheid op publieke vraagstukken staat maatschappelijk onder druk’, concluderen de samenstellers van de bundel Passie voor de publieke zaak. Daarin beschrijven negen jonge onderzoekers over hun drijfveren om maatschappelijk geëngageerd met wetenschap om te gaan. Onder hen VU-hoogleraar politieke besluitvorming Barbara Vis, veiligheidsdeskundige Beatrice de Graaf en Willem Schinkel die veel over democratie en het publieke bestel publiceert. ‘Ontmaskering van politieke en/of maatschappelijke mythen aan de hand van nuchter wetenschappelijk onderzoek behoort van oudsher tot de vreugden van het professionele sociaalwetenschappelijke onderzoek en kan heel fraai bijdragen aan de kwaliteit van het publieke debat’, omschrijven de auteurs hun missie. Zij zien die opdracht vooral bedreigd door publicatiedruk en de noodzaak onderzoek in opdracht te doen om geld binnen te halen. Hoge publicatiedruk Die vrees deelt de Nederlands Sociologische Vereniging (NSV). ‘De sociologie dreigt steeds meer van de samenleving te vervreemden door de eenzijdige criteria die worden gehanteerd bij de beoordeling van wetenschappelijke resultaten’, zegt NSV-voorzitter Jan Willem Duyvendak

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

in NRC van 18 mei in een artikel met de treffende kop ‘Losgezongen van het eigen land’. “Mensen die zowel internationaal willen publiceren als lokaal een rol spelen, merken dat ze dat niet allemaal tegelijk kunnen. En dat de waardering voor internationaal publiceren wel heel hoog is. We weten allemaal dat zulke artikelen gemiddeld door vijf mensen worden gelezen en dat er veel meer worden geschreven dan we kunnen lezen”, aldus Duyvendak. Ook de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen maakt zich zorgen. Zij publiceerde 15 mei het rapport ‘Vertrouwen in de wetenschap’. ‘Van wetenschappers wordt verwacht dat hun onderzoek economisch nut heeft. Dat kan ertoe leiden dat ze te hoge verwachtingen scheppen over hun onderzoek en valse claims maken, om maar onderzoekssubsidie te ontvangen’, vat NRC het rapport samen. Dit kan volgens de KNAW ertoe leiden dat het idee ontstaat dat wetenschappers ingehuurd kunnen worden om een bepaald, vooropgesteld resultaat te leveren en dat tast de onafhankelijkheid van de wetenschap aan.

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@ vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Compliment Goed opiniestuk (‘Studeren is een recht’) van Dirk de Hoog in de vorige Advalvas. In mijn afscheidscollege ‘De verantwoordelijke universiteit’ van maart vorig jaar heb ik het ook gehad over de toegang tot de universiteit. Maar emanciperen is wel werken, voeg ik daaraan toe. Net zoals Dirk schrijft: tegenover rechten staan ook plichten. Kan hij niet eens peilen bij de leden van de werkgroep die een onderwijsvisie voor de VU moet schrijven hoe hun werk vordert? Er is nu een nieuwe rector die voor deze visie verantwoordelijk is. Ik blijf Advalvas volgen en hoop dat Dirk de Hoog het nog een tijdje volhoudt. Jan Siersma, voormalig beleidsadviseur

Marieke van Genugten, Marlies Honingh en Willem Trommel (red). Passie voor de publieke zaak. Boom Lemma Uitgevers, 214 blz. €24,95. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Vluchteling

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

studenten

‘ Ik durf niet zo goed contact te leggen met Nederlanders’ De Armeense Astghik Hachnazaryan valt in Nederland van de ene verbazing in de andere. ‘Mensen zeggen hier gewoon nee tegen je.’

DOOR PETER BREEDVELD FOTO’s STUDIOVU/YVONNE COMPIER

luchteling-student Astghik Hachnazaryan (22, bedrijfseconomie) heeft wat eigenaardige ervaringen gehad in Nederland. “Je krijgt hier een boete als je een afspraak afzegt”, vertelt ze verbaasd. “En mensen zeggen gewoon nee als je om hun hulp vraagt.” Voor Hachnazaryan was dat onbestaanbaar, dat je negatief reageert op een verzoek om hulp. Maar in Nederland doen ze het! Ergens was dat toch een bevrijding voor haar, want ze heeft nu – “het heeft me wel tijd gekost” – zelf ook geleerd om nee te zeggen. “Als iemand vraagt of ik zin heb om mee te gaan shoppen terwijl ik het druk heb. In Armenië zou ik het moeilijk hebben gevonden die persoon teleur te stellen, en het is ook een beetje onbeleefd, maar nu heb ik er geen probleem meer mee. En je hoeft hier niet eens uit te leggen waarom niet, je zegt gewoon nee!” Afstandelijk en heel direct Ze vindt Nederlanders “een beetje droog”. Daarmee bedoelt ze dat Nederlanders afstandelijk zijn, maar

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

tegelijkertijd ook heel direct. Je kunt niet zomaar bij ze aanwippen, ook al zijn het je beste vrienden. “Je moet eerst een afspraak maken.” Over het openbaar vervoer is ze heel positief. “Alles is in Nederland makkelijk en snel te bereiken. Maar als het sneeuwt, rijden de treinen niet.” Bus en trein zijn wel stukken duurder dan in Armenïe, maar goed, in Armenië ga je bij een bushalte staan en dan is het maar afwachten of er een bus komt. “Ik durf niet meer op te staan voor oudere medepassagiers, want ik krijg de indruk dat ze zich daardoor beledigd voelen.” Na acht uur is het stil En zo vertelt ze smakelijk over de dolkomische cultuurschokken die ze heeft doorstaan sinds haar komst naar Nederland, nu drie jaar geleden. Sommige dingen over Nederland en de Nederlanders heeft ze van horen zeggen, zoals de beruchte anekdote over de koekjestrommel, waar de visite één koekje uit mag pakken en die daarna weer dichtgaat. En het verhaal dat Nederlandse vrouwen

Vluchteling

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

‘Je krijgt hier een boete als je een afspraak afzegt!’

Armeense burgers zijn vogelvrij Armenië is een bergachtig land in de zuidelijke Kaukasus. Het grenst aan Azerbeidzjan, Georgië, Iran en Turkije. Geografisch gezien behoort Armenië tot Azië, maar in cultureel en historisch opzicht tot Europa. Het is het oudste christelijke land van de wereld. Armenië was een deelrepubliek van de Sovjet-Unie. Sinds 1991 is het land onafhankelijk. De politieke situatie is er nogal instabiel. Volgens de oppositie maakt de regering zich schuldig aan fraude, intimidatie en fysiek geweld jegens tegenstanders. Corruptie is er wijdverbreid. Burgers zijn vogelvrij. Armenië staat op de vijfde plaats van landen waar de meeste asielaanvragen vandaan komen. (bron: Vluchtelingenwerk)

‘Ik hoor dat Nederlandse mannen niet attent zijn’

UAF

De stichting voor vluchtelingstudenten UAF ondersteunt talentvolle vluchtelingen zoals Astghik Hachnazaryan bij hun studie en het vinden van werk. Zie ook uaf.nl.

Serie

Dit is het tiende deel van een serie over vluchteling-studenten.

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

er een hekel aan zouden hebben dat je de deur voor ze openhoudt, vanwege hun feminisme. Had ze gehoord tijdens de Nederlandse les bij het VASVU, de VU-cursus voor studenten met een buitenlandse vooropleiding. Erg fijn vindt ze het dat Nederlandse kinderen op tijd naar bed gaan, zodat het stil is na acht uur. “In Armenië gaan ze heel laat, net als hun ouders, zodat het altijd lawaaiig is.” Minder fijn vindt ze dat het hier zo vaak regent. “Als het in Armenië regent, zeg je je afspraken af.” Boeken over Jip en Janneke Haar Nederlands is erg goed, terwijl ze pas in september 2011 is begonnen met het leren van die taal. “Voordat ik bij VASVU begon, had ik al wel wat geleerd. Eerst in de kerk bij het Utrechtse asielzoekerscentrum, waar veel buitenlanders kwamen en een samenvatting van de preek in verschillende talen op een scherm werd geprojecteerd. Daarna deed ik een cursus in Utrecht. De docent gaf me Jip-en-Jannekeboeken mee.” Waarom ze, met haar ouders en haar oudere zus (24), naar Nederland is gevlucht, wil ze niet zeggen. Ze wil zelfs niets kwijt over de manier waarop ze hier naartoe is gekomen. Ze vertelt alleen dat haar vader directeur was van een fabriek, en dat ze het materieel goed hadden. Anders dan veel andere vluchteling-studenten die werden geïnterviewd voor deze serie, is het gezin van Hachnazaryan niet eindeloos van opvangcentrum naar opvangcentrum gestuurd. Ze woont nu in Breukelen, bij Utrecht, waar haar vader, vlak na aankomst in Nederland, werd opgenomen wegens ziekte. Hij is nog steeds ziek, maar verder is de rust teruggekeerd in het leven van de Hachnazaryans. Twee boerderijen en een pomp “We wonen in een heel rustige buurt, heel veilig. Ze zeggen dat Breukelen een dorp is, maar een dorp is in Armenië heel iets anders. Twee boerderijen en een pomp of zo. Het verschil tussen een dorp en een stad is in Nederland veel kleiner. Er is hier een zwembad, daar heb ik leren zwemmen, want de noodzaak daarvoor is er niet in Armenië, waar we in onze provincie één rivier hebben en verder nauwelijks meren en al helemaal geen zee. Ik kan nu aardig zwemmen, maar in het diepe word ik wel bang.” “Ik heb voor bedrijfseconomie gekozen omdat ik goed ben in wiskunde, maar een studie wiskunde lijkt me saai. In Armenië had ik bijna mijn studie IT business management afgerond, maar vanwege de taal leek het me te moeilijk om dat in Nederland weer op te pikken. “De colleges zijn in het Nederlands, maar ik kijk ze thuis nog een keer op blackboard. Als ik iets niet goed versta,

kijk ik dat fragment gewoon nog een keer, net zolang tot ik het begrijp. Het gaat goed, ik moet een paar hertentamens doen, maar die haal ik wel.” ‘Bidden maakt me sterker’ Naar de kerk gaat ze niet vaak meer, “maar ik bid wel elke avond. Een paar weken geleden hebben we van een Armeens stel dat bij ons in de buurt woont een Armeense Bijbel gekregen en daar lees ik regelmatig in. Het bidden maakt me sterker, het geeft me zelfvertrouwen en troost.” Er bestaat een vereniging voor Armeense studenten in Nederland, daar is ze twee keer geweest. Vrienden vindt ze vooral onder andere buitenlandse studenten. Ze heeft één Nederlandse vriendin, met wie ze weleens uit gaat. “Eigenlijk durf ik niet goed contact te leggen met Nederlanders.” Ze hecht eraan de vluchtelingstudentenorganisatie UAF te noemen en dan vooral haar begeleider, Emine Igdi. “Zij heeft me heel erg geholpen bij het leren van de Nederlandse taal, en me geadviseerd en gesteund.” Knap en gierig Hachnazaryan vindt Nederlandse mannen knap, met hun blonde haar en blauwe ogen, maar ze denkt niet dat ze er één zal trouwen. “Ik hoor er rare verhalen over. Dat ze niet attent zijn en gierig. Dat ze het liefst met buitenlandse vrouwen trouwen.” Ze heeft ook goede dingen gehoord over Nederlandse mannen. Bijvoorbeeld dat ze helpen in het huishouden. Dat doen de mannen in Armenië niet. “Ach, je kunt ook niet van tevoren weten wat er gebeurt. Misschien kom ik wel een Nederlandse man tegen die ik heel leuk vind en met wie ik wel wil trouwen. Maar het is waarschijnlijker dat het een Armeniër wordt.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Bert Klandermans hoogleraar toegepaste sociale psychologie

opinie

‘Wetenschapper moet beter nadenken over onderzoeksvraag’ Negatieve onderzoeksresultaten blijven vaak ongepubliceerd. Hoogleraar Klandermans kijkt daar niet van op.

tel, je doet maanden onderzoek en uiteindelijk blijkt dat er geen correlatie is tussen rode sokken en agressie. Dat vindt niemand interessant. “Ja, dat publiceer je inderdaad niet. Het heeft ook geen zin om op een pot jam te zetten wat er allemaal niet in zit. Zulk negatief resultaat is pas interessant als het tegen conclusies van anderen ingaat. Bijvoorbeeld als de theorie is dat immigranten negatieve opvattingen hebben over het land waar ze wonen, en uit het onderzoek blijkt dat het niet zo is; dan is het interessant. Negatieve resultaten kunnen informatief zijn, maar zijn dat lang niet altijd.” Gebeurt het vaak dat onderzoeksresultaten niet gepubliceerd worden? “Dat is moeilijk te overzien. Omdat onderzoekers zoiets vaak niet publiceren, zien we het niet. Ik heb zelf wel veel ongepubliceerde data liggen, maar dat heeft andere oorzaken, onder meer tijdgebrek. Het is nooit de bedoeling om resultaten weg te moffelen, maar het is vaak gewoon niet interessant. Het probleem zit daarmee vooral aan de kant van de tijdschriften, die willen het niet publiceren. Bij sociologie bestaat een onderzoek vaak

En een welwillende onderzoeker die altijd negatief resultaat heeft? “Die krijgt inderdaad niks gepubliceerd. En

Slodderwetenschap Bladen als Science en Nature dwingen goedwillende wetenschappers om te frauderen. Of in ieder geval hun resultaten mooier te laten lijken dan ze eigenlijk zijn. Dit is samen met de hoge publicatiedruk de oorzaak van slodderwetenschap. Dat betoogde sociaal psycholoog Joop van der Pligt onlangs in een Crea-debat over wetenschapsfraude in de sociale psychologie. Lees het hele bericht op advalvas. vu.nl>nieuws>14 mei. En zie ook de NRC-column hierover van emeritus hoogleraar Martijn Katan op mkatan.nl. Klandermans krijgt de Harold Lasswell Award 2013 van de International Society of Political Psychology voor zijn uitzonderlijke, wetenschappelijke bijdrage aan de politieke psychologie.

krijgt waarschijnlijk ook geen geld meer om onderzoek te doen. Een goede onderzoeker bedenkt immers goede vragen.” Geeft dat niet een vertekend beeld van de wetenschap? “Nee. Oninteressant onderzoek wordt niet gepubliceerd, so what? We worden er toch niks wijzer van als we weten dat we het niet weten. We moeten ervan op aan kunnen dat alles klopt wat in een gepubliceerd artikel staat. Ik vind het belangrijker dat ik de wetenschap kan vertrouwen dan dat we alle onbevestigde hypotheses maar publiceren.”

Wat moet er gebeuren? “Misschien moeten tijdschriften iets toegankelijker zijn voor uitkomsten van onderzoek met negatieve resultaten. Als een onderzoeker een goed onderbouwd stuk schrijft over negatieve resultaten die interessant zijn, wil ik het best lezen. Bladen spelen wel een rol in het niet-publiceren van data, maar dat is maar een van de factoren. De wetenschapper zelf moet soms gewoon beter nadenken over de onderzoeksvraag en de hypothese.”

Bert Klandermans

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

FOTO StudioVU/Riechelle van der Valk, ICOON Okan Benn, thenounproject

DOOR NIENKE STUMPEL

uit meerdere hypotheses. Als een paar daarvan niet uitkomen en het grootste deel wel, dan vind je zo’n artikel wél in de bladen en zie je dus ook het negatieve resultaat. Een artikel vol hypotheses die niet uitkomen, dat is niet interessant. Tijdschriften willen dat niet publiceren.”

COLUMN

De ochtendkrant Roos van Rijswijk, masterstudent literatuurwetenschap

as ik gestopt met kattenfoto’s kijken en oude vijanden stalken op Facebook, was ik eindelijk aan die scriptie bezig, ging mijn telefoon. Ik nam op met mijn naam, hoewel iemand mij onlangs zei dat dit heel ouderwets is, en was oprecht benieuwd wie mij belde. Het nummer was anoniem, dat kan van alles (mijn werk, een openstaande rekening, een grote geldprijs, die paar vrienden die denken dat mensen niet opnemen als hun naam op het scherm verschijnt) zijn. Spannend! Aan de lijn een gedistingeerd klinkende heer van de Volkskrant. Of-ie gelegen belde. “Dat hangt ervan af”, zei ik, terwijl in de krochten van mijn ijdel brein de vage hoop op een vaste column in een of ander hysterisch katern opgloeide. “Nou, ik heb een mooie aanbieding voor u...” Ik liet hem uitpraten, hij klonk zo heerlijk anders dan de pandahipsters die het Wereldnatuurfonds tegenwoordig op openbare plaatsen inzet of de krantenballen die de Leidsestraat bevolken. De

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

man sprak over vijftien euro, over het mooie verleden dat ‘Ik ben toch ik toch met de Volkskrant jandorie geen gehad moet hebben, over protestantse dat mensen geen tijd meer vijftigplusser die maken voor de krant. Over de telefoon nog een code voor de iPad, zo vanzelfsprekend dat ik me opneemt met direct een iPad-bezitter haar voornaam’ waande. Dat het gewoon weer kon, die krant op de mat. Ik zei: “Ik maak wel tijd voor de krant, maar voor een andere.” Hij vroeg welke. “Trouw”, zei ik en wachtte zijn antwoord gelaten af. Het kwam: “Veel beter. Goed zo. Minder tendentieus, meer groen, Letter en Geest. Daar heb ik niks tegenin te brengen hoor. Ik lees ’m zelf ook, ja, Persgroep hè, zit allemaal onder één dak.” “Oké dan. Die had ik niet verwacht.” “Maar wel verdiend, mevrouw, veel plezier met uw krant!” We hingen op. De gedistingeerde Persgroep-meneer galmde na. Opeens voelde ik me ontzettend verzuild, en wel in de verkeerde zuil. Ik zou de Volkskrant moeten lezen, of nrc.next. Ik zou een abonnement op de VPRO-gids moeten hebben. Of eigenlijk niet, ik zou inderdaad een iPad moeten hebben en daarop een hippe

nieuwssite moeten volgen of tenminste iets waarop Arnon Grunberg digitaal aanwezig is. Ik ben toch jandorie geen protestantse vijftigplusser die de telefoon nog opneemt met haar voornaam. “Met Roos.” Je meent het! Wat heb ik eigenlijk tegen pandahipsters? Zijn het wel hipsters of ben ik al zo diep gezonken dat ik subculturen over het hoofd ga zien, net zolang tot ik iedereen van onder de 25 maar gewoon “jongeling” ga noemen? Mijn God, dacht ik: ergens tussen het beginnen aan mijn scriptie en nu ben ik, almaar zittende achter mijn bureau, veranderd in een bejaarde protestantse digitale kattenvrouw. Een Haarlemse, nog wel. Ik moest iets doen, dus pakte ik mijn biezen en wilde net richting Amsterdam vertrekken voor een Dubstepfeest of zoiets, toen mijn telefoon weer ging. Mijn moeder. Hoe het met de scriptie stond. O ja. Ik borg mijn nordic-walking- stokken en mijn buiktasje weer op, ging zitten en typte verder. Aan alles komt een eind, dacht ik, en verheugde me vast op de ochtendkrant.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Soul en shisha op Summer Break Festival Groot feest op de VU-campus. Dinsdag 11 juni sluiten Ladies of Disco & Soul, de drumband KalenTura en dj Kenneth G. het studiejaar af.

DOOR PETER BREEDVELD

et Summer Break Festival is tegelijk een pilot voor de evenementen die bedacht zijn voor het nieuwe collegejaar 2013/14. “We willen dan vijf of zes grootschalige evenementen organiseren voor een breed publiek”, aldus Wim Haan, diversiteitscoördinator en eindbaas van Dialoog@VU, het platform voor alle studie- en studentenverenigingen op de VU-campus. Dialoog@VU organiseert het feest in samenwerking met de VU, de studieverenigingen Eos, Aureus, VSPVU, QBDBD, MFVU en campuscafé The Basket. Het feest markeert daarmee tevens het einde van Dialoog@VU oude stijl, die zich vooral richtte op activiteiten voor specifieke doelgroepen aan de multiculturele VU. Dialoog@VU nieuwe stijl “Beleid voor doelgroepen werkt niet”, zegt Joris Kijzer, masterstudent business administration en als student-assistent bij Dialoog@VU verantwoordelijk voor de organisatie van het Summer Break Festival. “We willen voortaan evenementen organiseren die voor iedereen interessant zijn vanwege de veelzijdige invulling, en de diversiteit als vanzelf laten ontstaan.” Daarom staan er op het programma van het festival multiculturele acts, is er bij de barbecue rekening gehouden met moslims en vegetariërs en is er een loungehoek met waterpijpen. “Het feest moet een soort beachclubgevoel uitstralen,

met strandstoelen, palmbomen uit de hortus en sfeerverlichting met lampionnen”, aldus Kijzer. Internationaal Hij heeft het feest – gerekend wordt op zeshonderd bezoekers – samen met een commissie van de deelnemende verenigingen op touw gezet in een recordtijd van nog geen vier weken. “Dat begon met het bedenken van het thema en de inrichting van het campusplein tot aan het opstellen van de begroting, het regelen van de artiesten en de gesprekken met de verschillende afdelingen aan de VU, zoals de congrescoördinatie en de dienst Communicatie & Marketing.” Dat gaan Haan en Kijzer voor het volgende evenement wel anders aanpakken, weten ze nu. “Daar zijn wel vier, vijf maanden voor nodig, dus voor het evenement dat we eind oktober hebben gepland, zijn nu de brain‘Een soort stormsesbeachclub met sies al loungehoek en begonnen.” waterpijpen’ Dat evenement wordt een grote internationale VU-dag waarop kleinere, jaarlijks terugkerende evenementen als de Wil Weg Dag (een infomarkt voor studenten die naar het buitenland willen) en de multiculturele markt (waarop buitenlandse studenten hun land presenteren met eten, muziek en cultuur) worden samengevoegd en

aangevuld met nieuwe elementen. De komende jaren zullen er verschillende van die evenementen worden georganiseerd, ook in samenwerking met Cultuurcentrum Griffioen, Sportcentrum, VUconnected en het Exposorium, om de campus te verlevendigen. Er wordt onder meer gedacht aan een sportevenement ‘VU Olympics’ en een VU-breed congres. Campusgevoel “Dat programma moet soelaas bieden voor het feit dat er op de VU-campus de komende jaren druk gebouwd gaat worden”, legt Haan uit. Daarnaast moet het de VU-studenten meer aan de campus binden. “Als dat campusgevoel er is, komt het met de betrokkenheid van de studenten bij de VU ook wel goed”, meent Kijzer. Overigens blijft Dialoog@VU naast de grote VU-brede evenementen ook kleinere dingen organiseren, zoals de jaarlijkse reis naar Israël en Palestina en allerlei actualiteitsdebatten. “Activiteiten die de diepte ingaan”, zoals Haan ze noemt.

Festivalkaartjes De entree van het Summer Break Festival is gratis. De barbecue kost in de voorverkoop € 2,50 (studenten) of €5,- (medewerkers). Ter plekke 2,50 duurder. Inschrijven vanaf maandag 27 mei. Kijk op VUnet>serviceplein>vu on campus.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

ingezonden mededeling

campus

Daktuin Op 8 mei openden Bernadette Langius van het CvB, student Daan Brüggemann en stadsdeelbestuurder Egbert de Vries de daktuin bij het Hoofdgebouw. Studenten en medewerkers hebben inmiddels ontdekt hoe plezierig je hier kunt zitten. Een goed initiatief van studenten heeft zo een verrijking van de campus opgeleverd!

VU en UvA gaan ‘heftig’ samenwerken De VU en de UvA gaan samen een instellingsplan ontwikkelen. Ook zullen ze zich met de benoeming van elkaars bestuursleden bemoeien.

DOOR DIRK DE HOOG

n een gezamenlijk instellingsplan VU/UvA 2015-2020 komt te staan wat de universiteiten samen gaan doen en wat de eigen specifieke punten blijven. Dit vertelde VU-collegevoorzitter René Smit 22 mei bij een vergadering met de ondernemings- en studentenraad. De leden van de ondernemings- en studentenraad waren per vertrouwelijke brief geïnformeerd over de voortgang van de samenwerking tussen de VU en UvA. Daardoor ontstond een nogal schimmig debat, want de raadsleden mochten niet echt over de inhoud van die brief praten. Maar sommigen vroegen zich af of de besturen niet aansturen op een volledige fusie tussen beide universiteiten in het kader van de Amsterdam Academic Alliance. In een vergadering van de medezeggenschapsraden van de UvA, een week eerder, had UvA-voorzitter Gunning al verteld dat de raden van toezicht van beide instellingen op een aantal punten nauw gaan samenwerken en dat ze over en weer betrokken zullen zijn bij benoemingen van bestuursleden. Deze afspraak zou al ingaan bij de benoeming van de opvolger van Smit dit najaar, meldt Foliaweb.

voorhand is uitgesloten. Om te beginnen zullen de informatiesystemen en ondersteunende taken worden geharmoniseerd. Op korte termijn komt er een interface om de student-informatiesystemen makkelijker te laten communiceren met elkaar. Dit is nodig voor de komst van één bètafaculteit van beide universiteiten, de Amsterdam Faculty of Science (AFS). Smit verwacht dat nog vóór de zomer het besluit valt dat de AFS er daadwerkelijk komt. En de bestuurlijke structuur staat wel degelijk ter discussie, nu VU medisch centrum (VUmc) en Academisch Medisch Centrum (AMC) kenbaar hebben gemaakt nauw te gaan samenwerken en zelfs één gezamenlijk bestuur krijgen. Dat heeft gevolgen voor de bestuursstructuur van VU en UvA. Maar wat die precies inhouden, liet Smit in het midden. Juridisch probleem is dat de VU een private instelling is met een vereniging aan het hoofd en de UvA een openbare, waar uiteindelijk de minister de baas is. Smit zei verder dat VU en UvA door omstandigheden in elkaars armen zijn gedreven, maar dat de samenwerking voor velen goed voelt. “We gaan verder met elkaar heftig opzoeken”, beloofde hij de raadsleden.

Zie ook pag 28: OR en USR over vorming AFS Niets uitgesloten Smit wilde het woord fusie niet in de mond nemen, maar zei wel dat niets op

ADVALVAS

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

campus in ontwikkeLing

Letteren Vanaf begin mei zit de Faculteit Letteren op de 13e en 14e verdieping van de A-vleugel van het Hoofdgebouw. Niet alleen in mooi opgeknapte ruimtes voor onderwijs en onderzoek, maar dankzij Smart@work ook met aantrekkelijke werkplekken. De eerste reacties zijn zeer positief. Vernieuwing HoofDgebouw goeD zicHtbaar De afgelopen maanden heeft FCO flink vernieuwd in het Hoofdgebouw. Zo is Rendez VU opnieuw ingericht met een fraai leescafé. Het Serviceplein, de foyer en de entree naar de boekhandel hebben een gedaanteverwisseling ondergaan en zijn er veel studieplekken bijgekomen. De komende maanden volgen o.a. nog de hoofdingang zelf en het horecaplein. Volg de vernieuwing op @VU_hoofdgebouw. nieuwe winkeLs op De campus Op de hoek naast het StudentenD0k in het Hoofdgebouw komt een koffiecorner en daartegenover komen in het W&N gebouw een kleine supermarkt en drogist. Streven is dat rond het begin van het nieuwe collegejaar winkels en koffiecorner hun deuren openen. nu.Vu gebouw Na de zomervakantie start FCO de nieuwbouw van het nieuwe universiteitsgebouw NU.VU op de ruimte tussen Energiecentrum en OZW, waar nu nog de parkeerplaats is. Samen met 0|2 gaat NU.VU het grootste deel van het W&N gebouw vervangen. Onder het nieuwe gebouw komt ruimte voor 600 parkeerplaatsen en 1.300 stallingplaatsen voor fietsen. Eind 2017 kunnen de eerste medewerkers en studenten gebruik maken van NU.VU. Meer weten? Kijk op www.vu.nl/campus!

nr 18 — 29 mei 2013 VU_FCO_AdValvas_75x260mm.indd 1

24-05-13 10:59

e-maiL: or@Vu.nL

WWW.intranet.Vu.nL/or

WWW.Vu.nL/or

29 mei 2013

or en usr oVer Vorming afs Waarom niet meteen een fusie?

Vier centimeter papier ligt op tafel. De post van het College van Bestuur aan de medezeggenschapsorganen over de voorbereiding van de academische alliantie tussen Vu en uva. met als vlaggenschip de amsterdam faculty of science (afs), de bundeling van alle bètastudies en natuurwetenschappelijk onderzoek van beide universiteiten. De hamvraag voor de leden van de or en de usr: wat vinden we van de voorgestelde afspraken.

Bèta’s samen

Het meest recente en meest concrete stuk over de fusieplannen van de bèta’s zit er niet bij. Leden van de medezeggenschap mochten het lezen, niet hebben. De plannen erin zijn nog te pril. maar ze zijn wel belangrijk voor de or en usr. Ze gaan over de exacte locaties voor de afs, uitspraken over de arbeidsvoorwaarden.

afspraken waarover een medezeggenschapsraad zich best graag in een vroeg stadium buigt. Dat stuk moeten we er dus bij hebben, concluderen or en usr.

HaLVe fusie

fusie al door het CvB uitgesproken”, vult Paul van geffen aan. Beide zijn or-lid. “als fusie níet het doel is, waarom blijft de zeggenschap dan niet decentraal?”, voegt Harmen van der steenhoven van de usr toe.

een eerste conclusie valt wel te trekken: deze samenwerking gaat ver. Heel ver. fuseren mag het officieel niet heten. maar een decaan benoemen kan in de nieuwe alliantie alleen met instemming van de andere universiteit. De jaarlijkse begroting vaststellen kan alleen als de andere universiteit geen bezwaar heeft. De Colleges van Bestuur (CvB’s) krijgen over en weer bijzonder veel in de melk te brokkelen.

or-voorzitter ottho Heldring vat de discussie samen: “als de samenwerking zo ver gaat, waarom dan niet direct aangestuurd op een fusie? De wettelijke en fiscale belemmeringen hiervoor zijn met de korte lijntjes naar het rijk best van tafel te krijgen. Welke andere belemmeringen zien de CvB’s?” Dat zijn vragen die de or in de overlegvergadering in elk geval gaat stellen.

Waarom geen HeLe fusie?

De medezeggenschapsraden vinden nauwe samenwerking tussen beide universiteiten op zich een puik plan. samenwerking is er in de praktijk al op veel aspecten.

“als dit werkt, kun je er donder op zeggen dat de rest van de Vu en de uva ook samengaat”, stelt Henk olijhoek. “in feite is die voorkeur voor

VeeL Vragen

er zijn alleen veel vragen over de consequenties van de voorgestelde alliantie. Blijft het evenwicht tussen Vu en uva wel bewaard? Koestert het CvB de eigen Vu-identiteit? Hoe ziet de financiering eruit? en wat als de academische alliantie een catastrofe wordt?

sCHeVe VerHouDing

op bètavlak zijn de twee universiteiten redelijk gelijkwaardig. Bovendien is daar het verzoek om samenwerking van onderaf gekomen. Daardoor is er een groot draagvlak. maar bij letteren en sociale wetenschappen is de uva veel groter dan de Vu. Die scheve verhouding baart de or zorgen. ottho Heldring: “als een muis en een olifant samen de kar trekken, weet je wel welke kant die kar uit gaat.”

eigen iDentiteit

De Vu heeft een eigen identiteit. Dienstbaar aan de maatschappij. een emancipatiefunctie. Die waarden zijn belangrijk, vindt de or. Die staan ook in het instellingsplan. De vraag is: wil het CvB dat Vu-eigene bewaren en zo ja, hoe? De usr hecht er overigens minder aan: “De meeste studenten kiezen een universiteit niet op haar karakter.”

'deze samenwerking gaat Ver. Heel Ver' ZePerD

en dan de belangrijkste vraag aan het CvB: hoe zit het financieel? een kostenraming is er nog niet. met de vorming van de afs wordt 40 procent van de Vu een eenheid met een andere universiteit. Harmen van der steenhoven: “Zijn we niet bezig met het grootste gedrocht ooit? samenwerking tussen beide universiteiten slaagde hiervoor vaak niet. Waarom niet? Dat waren allemaal projecten zonder samenhang. ook onder dit project zit geen visie op het amsterdamse universitaire landschap over tien jaar.” usr-voorzitter Joeri van raalte verwoordt het kernachtig: “De Vu steekt een hoop geld in de afs. Hoe voorkomen we een debacle?” or-lid Lambert truijens: “en als dat er komt, wat gebeurt er dan met de Vu? gaat die mee ten onder, of brengen we het afbreukrisico onder in een consortium?” ottho Heldring: “Het is moeilijk nu al een concrete mening te vormen. maar het waardevolle Vu-karakter behouden en maatregelen nemen om een gigantische zeperd te voorkomen, dat zijn punten waarop we het CvB nu al aan de tand gaan voelen.”

naWoorD uCit en amD Het CvB heeft de reorganisatie van it (en amD) vastberaden doorgezet. Heeft de reorganisatie het beoogde doel opgeleverd van het CvB: meer middelen voor onderwijs en onderzoek? De medezeggenschap is erin teleurgesteld dat de middelen vooralsnog lijken te gaan naar projecten in de bedrijfsvoering en naamsverandering van de dienst(en). Vooruit naar de gedachte van gecentraliseerde generieke it van vroeger! inhoudelijke argumenten vanaf de werkvloer zijn weggewimpeld, maar hebben wel gezorgd voor meer duidelijkheid over de gewenste dienstverlening van de Vu. Het credo van "operational excellence" is verschoven naar "excellente dienstverlening op efficiente wijze". en het advies van de ondernemingsraad uit juni om it niet alleen op kosten (werkplekken, medewerkers) te sturen, maar ook op inhoud, is nu geregeld via de iCt & onderwijs en onderzoek & iCt regiegroepen. it kan zich nu verder ontwikkelen, mits kennis vastgehouden kan worden door medewerkers via normaal personeelsbeleid vast in dienst aan te kunnen nemen. Wat mist is de daad bij het woord voegen: eerst investeren in opbouw van vertrouwen en excellente voorzieningen en dan pas overtollig geworden functies opheffen. Het is treurig dat hierbij 8 mensen van de 21 ontslagbedreigden op de reservebank terecht zijn gekomen. met deze pyrrusoverwinning is het begin gemaakt met uitvoering van de gehele reorganisatie bedrijfsvoering. De medezeggenschap en de werkvloer zijn voorbereid met een lange adem.

column por Verontruste(nde) geluiden

op een donderdagmiddag eind april dit jaar pakte zich in een universiteit ergens in het land een auditorium vol met mensen. op het podium zat een forum van vier zeer geleerde heren. achter hen hing een groot scherm met daarop een paar prikkelende stellingen. twee microfoons stonden in de zaal opgesteld voor reacties uit het publiek. in de zaal hing de elektrische spanning van verwachting. opgewonden, maar op gedempte toon, drukten de aanwezigen hun verwachtingen uit over wat er deze dag zou gebeuren. De voorzitter gaf het startsein en de leden van forum hielden stuk voor stuk een humoristisch, vlammend en verontrust betoog waarin een nieuwe visie op het Hoger onderwijsbeleid werd uitgedrukt, en waarin de nu geldende wetten werden ontleed, geduid en als achterhaald dan wel mislukt afgeschreven. Zeggenschap over onderwijs en onderzoek, de primaire processen van de wetenschap, terug op de plek waar die thuishoort: de wetenschap zelf. De mensen in de zaal voelden het: hier werd geschiedenis geschreven. De managersuniversiteit werd failliet verklaard. tijd voor verandering. Zoals met elke revolte begon deze aanvankelijk klein. Vorig voorjaar ontlook deze als een zaailing van hoop en verzet. al groeide de zaailing en werd brutaler. Zal dit gewas van hoop en visie voor de toekomst de hardnekkigheid tonen van onkruid, wordt het

een bloem van geur en kleur? Het moment lijkt aangebroken waarin de visie zijn vleugels spreidt en landelijk gaat. Pas als de beweging der verontrusting aan de wortels van het bolwerk der vaderlandse parlementaire democratie begint te knagen, zoals de worm van middenaarde dat doet aan de wortels van de oerboom, pas dan zal deze visie de plek krijgen die het verdient: die van beleid. Zoishettoevalligooknogeenkeer

sCan DeZe Qr-CoDe met Je smartPHone colofon

Ambtelijk secretAris Onder-nemingsrAAd kitty Jong, agatHe Van Hell (adJunct), de Boelelaan 1105, k 1d-30, 1081 HV amsterdam, tel. 020 59 85312, dAgelijks bestuur ottHo Heldring, (Voorzitter), Jelly reinders, (ViceVoor-zitter), Henk oliJHoek cOmmissie cOmmunicAtie Janneke eppinga, agatHe Van Hell, Henk oliJHoek, mattHiJs pontier, dunya Van troost, rick Vermunt, peter Versteeg tekst corianne roza, peter stol beeld merliJn draisma VOrmgeVing studioVu

www.faceBook.com/ondernemingsraad.Vu @or_Vu

cultuur Klassieke muziek

Restaurant

Om de week gaat een student op kosten van advalvas voor maximaal 50 euro uit eten en beoordeelt het restaurant.

Zondag noedeldag op de Zuidas Wagamama

De parels van de VU Koren en Orkesten VU Dinsdag 4 juni 18 uur: eten 19.30 – 21.20 uur: concert € 3,- (alleen medewerkers VU, inclusief eten en drank) griffioen.vu.nl

WAT? De koren en orkesten van de Vrije Universiteit repeteren wekelijks in de Griffioen en treden vaak op in Amsterdam. Ze zijn echter zelden op de VU zelf te horen. Dat gaat nu gebeuren in een gezamenlijk concert, met in de finale alle 200 zangers en muzikanten samen op het podium van de aula. WIE? VU-Orkest (foto) en VU-Kamerorkest staan onder leiding van Daan Admiraal, Annemiek van der Ven dirigeert het VU-Koor en Boudewijn Jansen is de dirigent van het VU-Kamerkoor. HOE? Het koor zingt liederen van Brahms en samen met het kamerorkest een deel uit Die Schöpfung van Haydn. Het kamerorkest speelt drie delen uit de 40e symfonie van Mozart. Het kamerkoor zingt Sieben Magnificat-Antiphonen van Pärt. Het orkest speelt de Ruralia Hungarica van Dohnányi. Als finale brengen de vier gezelschappen gezamenlijk delen uit de Carmina Burana van Orff. Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

WAGAMAMA Zuidplein 12 wagamama.nl Charifa Zemouri, master health sciences

Jeroen Oerlemans

Aula VU De Boelelaan

CONCEPT Wagamama is een internationale keten met noedel- en rijstgerechten, verse sappen, wijn en sake (Japanse alcoholische drank). SFEER Deze locatie op de Zuidas heeft een zakelijke sfeer, maar in het weekend is het informeler. Je zit op houten banken en je deelt je tafel met anderen. ETEN De hoofdgerechten bestaan uit rijst of ramen (Japanse noedels), met vis, groente, tofu of vlees; genoeg keus dus. Het restaurant is erg gul. Zo zit mijn kom met seafood ramen zo vol dat ik die met moeite op krijg. Daarnaast eet ik ook nog bijgerechtjes, zoals gefrituurde garnalen en dim sum. Die vallen erg tegen, het zijn duidelijk diepvriesproducten. Aan het hoofdgerecht alleen heb je eigenlijk meer dan genoeg. Als dessert bestellen wij gember cheesecake, deze is verrukkelijk en wordt mooi geserveerd. De drankjes zijn oké. BEDIENING De gastvrouw is erg onvriendelijk, de jonge ober is aardig en beleefd. TIP Kijk of ze een weekendactie hebben (tweede hoofdgerecht gratis), dat scheelt je veel geld. AANRADER Ja, de hoofdgerechten zijn erg lekker, maar 13 euro voor een kom noedels vind ik vrij prijzig. En reken op rugpijn, de banken hebben namelijk geen leuning. Dit filiaal zit wel lekker dicht bij de campus. Ideaal om hier aan te schuiven nadat je op een zondag hard hebt gestudeerd in het VU-hoofdgebouw. PRIJS 50 euro voor twee hoofdgerechten, vier bijgerechten, een toetje en vier drankjes. WAARDERING

Ook GRATIS UIT ETEN voor Advalvas? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS

studenten/medewerkers

Sleutelgat 18

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van David EEkhof.

“W

wijn staan, en een joekel van een asbak… of is dat een taartvorm? Hoe dan ook, hier worden mannenavondjes gehouden. Ik zie ook geen schoteltjes voor de taart. Dit is samen op de bank een biertje drinken en sterke verhalen vertellen. Alleen die foto van die hond laat zien dat de bewoner toch nog een klein hartje heeft.”

In deze kamer wordt flink gefeest, volgens Tamara van Doorn (21), bachelor antropologie. “Ik zie nog een fles

“Hier woont een jong stel dat er nog maar pas woont”, zegt Wim Jacobs (25), masterstudent psychologie. “Wie zou anders dat tv-toestel op de grond zetten? Daar moeten ze nog een plekje voor vinden. Of nee, misschien woonde de jongen er al langer en is zijn vriendin pas bij hem ingetrokken en heeft ze die tv meegenomen. Zijn inrichting is niet heel gezellig, vooral die donkere doek over het bankstel. Maar je ziet al haar vrouwelijke invloed: ze heeft een taart gebakken en een kaarsje aangestoken.”

at is die kamerplant goed verzorgd”, vindt Rik Wilkens (22), masterstudent communicatiewetenschappen. “Die woont dus nog bij zijn ouders, zijn moeder geeft de plant water en heeft zelfs een taart gebakken. Dit lijkt ook meer op een studeerkamertje dan op een echte studentenkamer. Zo netjes, kaal en met weinig persoonlijke spullen. In een studentenkamer verwacht je toch eerder een paar studentikoze touches als een slipje op de bank en een poster aan de muur van Pulp Fiction of Jimi Hendrix. Maar hier hangt een foto van een hond met een rode zakdoek om z’n nek – kán het nog huiselijker?”

ADVALVAS

nr 18 — 29 mei 2013

David Eekhof 25 Studeert bestuurskunde Betaalt 325 euro voor zijn kamer in Amsterdam-West

“Mijn vriendin is net voor drie maanden naar Brazilië vertrokken. De taart op tafel was haar afscheidscadeautje”, zegt bestuurskundestudent David Eekhof. “Voorlopig is mijn zolderkamer in Amsterdam dus inderdaad een echte mannenplek. Misschien dat mijn vriendin en ik nog wel gaan samenwonen, maar voorlopig geniet ik van mijn eigen plekje. Dat ik hou van honden, klopt. Ik ga regelmatig bij mijn ouders langs, tot grote vreugde van de huishond. Mijn kamer vond ik via een vriend. Ik ben er niet vaak, want naast mijn studie werk ik in de horeca, dus ik ben vaak pas erg laat thuis. Verder hou ik van boksen. En rondhangen in het park met een biertje en vrienden, vind ik ook fijn.”

door Veerle Vrindts student-reporter Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Griff

door Merlijn Draisma

nr 18 — 29 mei 2013

ADVALVAS