Nr 02 14 september 2016

Nr 2

14 september 2016 Sanne Verschoor wil weten wat er in tbs’ers omgaat

Van Sheffield tot Seoul: 3 nieuwe buitenlandbloggers

Sjirk-Jan Zijlstra: de beste juniordocent

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Een 9 is geen 9 meer Het grote Advalvasscriptieonderzoek pag 11-18

‘Meer Mees Kees!’

Ready2Help poster cpdf.pdf 1 28-10-2014 16:32:14

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 64 #02

Jarig Met booze en photobooth viert de faculteitsvereniging van Aard- en Levenswetenschappen, Gyrinus natans, het zilveren jubileum van haar hoogsteigen kroeg De Tegenstelling.

W&N-gebouw_9 september 2016, 20.15 Foto peter gerritsen

Sanne Verschoor bezoekt gedetineerden 6 Het grote Advalvasscriptieonderzoek 11 Het onderzoek 12 De reacties 16 Buitenlandbloggers 19 Sjirk-Jan Zijlstra: juniordocent van het jaar 22

Opinie Stuur academici de klas in 8 Vawo wil meer diversiteit 25

Columns

Vinod Subramaniam Sanne Pieters

9 32

En verder Online nieuws

4

Onderzoeksnieuws

20

Mail/colofon

24

Campus: VU zoekt meedenkers

26

So you think you can teach

27

OR

28

Cabaret & muziek en restaurant

30

Uilensteders

31

Lae

32

Het volgende nummer verschijnt op 28 september 2016.

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

3

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws Meeste Turkse universiteitsbestuurders weer aan de slag Kort na de couppoging in juli werden in Turkije ruim 1500 decanen en rectoren van universiteiten geschorst. De meesten blijken weer aan het werk te zijn, maar vijftien instellingen zijn nog gesloten.

‘Eén op tien promovendi krijgt dubieus contract aangeboden’ Promovendi laten met zich sollen. Eén op de tien krijgt te weinig tijd voor zijn proefschrift of moet te veel onderwijs geven, waarschuwt het Promovendi Netwerk Nederland (PNN). Een interview met PNN-voorzitter Rolf van Wegberg.

ERC: bijna drie miljoen euro voor lerende kinderen Nienke van Atteveldt en Nadia Dominici hebben beiden een ERC Starting Grant in de wacht gesleept. Ze krijgen 1,4 miljoen euro om een eigen onderzoeksgroep op te richten.

{meer nieuws online} Zelfde Cito-score, minder vaak naar het hoger onderwijs Chinees kun je nu ook leren op de VU Gaan zij de Universiteitsquiz winnen?

Paniek! De wetenschap staat in brand! Of toch niet?

4

Kwaliteit topscripties Geesteswetenschappen flink gedaald

D

e kwaliteit van masterscripties van topstudenten bij de faculteit Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit is in vijftien jaar tijd sterk gedaald.

Dat blijkt uit eigen onderzoek van Advalvas.

Zevenentwintig doctoraal- en masterscripties uit de periode 1998-2014 die alle indertijd een 9 of hoger scoorden, zijn opnieuw door hoogleraren beoordeeld. De drie emeritus hoogleraren, niet

aan de VU verbonden, beoordeelden elk 9 scripties op hun eigen vakgebied (kunstgeschiedenis, geschiedenis en Engels).

De tendens was: hoe recenter de scriptie, hoe lager het nieuwe cijfer uitviel. De negen scripties van na 2009 scoorden gemiddeld zelfs een 6,6. De herbeoordelaars wisten niet dat de scripties oorspronkelijk een 9 of hoger hadden gekregen.

Hoogleraar onderwijskunde Martijn Meeter noemt de steekproef “indrukwekkend en weten-

schappelijk”.

“Er is een verschil in de becijfering door de emeriti en die van onze eigen docenten indertijd”, reageert decaan Geesteswetenschappen Michel ter Hark. “Wij zien dit echter als een pilot en niet een groot onderzoek. Het is dan ook afwachten of en welke maatregelen er genomen moeten worden.” (FB)

Lees het hele scriptieonderzoek op pagina 11-18, meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws.

Student wil meer waardering voor mislukkingen

Ruben van de Belt, student theologie en religiestudies, kreeg bij de opening van het academische jaar de StudenTalentprijs.

D

ie prijs gaat naar studenten die bovengemiddeld presteren en naast hun studie ook veel maatschappelijke betrokkenheid tonen. Van de Belt gaf een opmerkelijke speech, waarin hij pleitte voor meer waardering voor falen. “Op mijn cv staan al mijn successen, terwijl het juist mijn mislukkingen, die ik uit schaamte

van mijn cv weglaat, zijn die mij hebben doen groeien.”

Succes en falen zijn volgens Van de Belt onlosmakelijk verbonden, “als yin en yang.”

Van de Belt is student in de researchmaster. Daarnaast heeft hij verschillende functies binnen de academie: student-assessor in het faculteitsbestuur, voorzitter van het overlegorgaan van student-assessoren aan de VU,

student-assistent en docent academische vaardigheden. Hij is medeoprichter van het online Tijdschrift voor Jonge Theologen.

Ook buiten de academie is hij actief. Voor de ChristenUnie in Zwolle zit hij in de steunfractie en hij is actief in de jongerenbeweging van de CU. (PB)

Zie ook advalvas.vu.nl>nieuws>5 september. nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

Peter Gerritsen

T Ganzevoort wordt decaan Alleen op de bank

30

Afrika serieuzer nemen

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>5 september.

Zonder diploma

Je nieuwe bank van Ikea ziet er prima uit, maar je kent nog niemand die erop kan komen zitten. Advalvas geeft je 5 wetenschappelijk bewezen tips om vrienden te maken op advalvas. vu.nl>tips&trucs>Nieuwe vrienden maken

Het Internationaal Strafhof holt zichzelf uit als het kritiek uit Afrikaanse staten blijft negeren. Lees het opiniestuk op advalvas.vu.nl>opinie

heoloog en GroenLinks-senator Ruard Ganzevoort begint op 1 januari als decaan van de faculteit Godgeleerdheid. Ganzevoort ziet het als zijn taak van die veelheid een eenheid te maken. “De uitdaging is om gezamenlijk te bepalen wat we zijn, waar we heen willen met elkaar”, zegt Ganzevoort. “Aan de ene kant moeten we de diversiteit binnen de faculteit bewaren, tegelijkertijd moeten we academisch excelleren. Dat is niet vanzelfsprekend, daarvoor moet je het gesprek aangaan over hoe je dat realiseert.”

Wat is er zo moeilijk aan? “Met zoveel verschillende groepen wordt er op verschillende manieren naar een kwestie gekeken”, aldus Ganzevoort. “Er is bijvoorbeeld verschil tussen empirische en religieuze kennis.”

Op de vraag of Ganzevoort nog wel tijd overhoudt voor onderzoek zegt hij: “Mijn onderzoek was de laatste jaren al secundair, ik begeleid vooral promovendi en als seniorwetenschapper ben je vooral bezig onderzoek van anderen te faciliteren.” (PB)

30% van de universitaire docenten is ongekwalificeerd.

I

n 2008 spraken universiteiten af dat zoveel mogelijk docenten een didactische training moesten krijgen, de basiskwalificatie onderwijs. Maar uit een inventarisatie van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) blijkt dat drie op de tien universitaire docenten nog steeds zonder papiertje lesgeven.

“Een student moet ervan op aan kunnen dat de docent voor de klas gekwalificeerd is”, vindt ISO-voorzitter Jan Sinnige. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>5 september.

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen

@KosterMonica 12-9_Vandaag mijn eerste werkdag als postdoc @VU_FGB bij het project ‘Mindmappen in de kleuterklas’. #zinin Mindmappen in de kleuterklas? Goh, heette dat vroeger niet gewoon kleuren? @jaapseidell 12-9_Obesitas is wel een medisch probleem maar behoeft geen medicalisering @StefanPaas 11-9_Dit hysterische stuk van Erdal Balci toont weer eens dat vooral ex-moslims vaak moeite hebben met vrijheid Paas reageert op een oproep van Balci in de Volkskrant om het religieuze onderwijs af te schaffen. @ljlp 11-9_Ik ben zó moe van de constante anti-religie diarree in de media. Wat is het toch gemakkelijk om seculier gelijk te stellen aan slim. #dom @Molfers 11-9_Ok, ik ga het nu proberen: Blog 1: genderdiversiteit, pleur op http:// marjanolfers.nl/?p=139 ‘We willen daarnaast per se voorkomen dat mannen gekozen worden alleen maar omdat ze man zijn. Dat moeten die mannen zelf ook helemaal niet willen.’ Lezen die column waarin Olfers het probleem van genderdiversiteit omdraait! @FrederiqueSix 10-9_Neef hoort pas 5 dagen vantevoren wanneer zijn master Buluitreiking @ FEWEB_VU is. Alsof ze niet willen dat z’n familie er ook bij is! #fail @ZegerPolhuijs 7-9_@advalvas_vu steeds maar weer die clowneske afbeeldingen die jullie bij online artikelen plaatsen... @FrederiqueSix 6-9_Liever meer geld voor vrouwvriendelijke uni’s Six reageert op het nieuwsbericht op de site van Advalvas waarin Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren ervoor pleit om universiteiten die vrouwen achterstellen financieel te korten. Zie advalvas.vu.nl>nieuws>6-11.

5

‘Ik houd een behoorlijke distantie’

6

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

student in actie

Humanitas

Sanne Verschoor bezoekt gedetineerden in Almere.

DOOR DIRK DE HOOG FOTO Yvonne compier

J

e gaat op visite bij mensen in een tbs-inrichting. Is dat eng? “Valt wel mee hoor. Ik ben er op mijn achttiende jaar mee begonnen en heb me er eerst op georiënteerd. Er zijn verschillende projecten. Eén ervan is dat je in je eentje met gedetineerden gaat praten. Dan krijg je een zender mee met een alarmknop. Veel mannen zitten daar vanwege zedendelicten. Dat leek me niks voor mij. Toen kwam ik bij een project terecht van Humanitas. Dan ga je met een groep vrijwilligers bij een groep gedetineerden op visite. Dat was leuk. Helaas is dat project wegbezuinigd. Nu ga ik wel alleen naar ‘gewone’ gevangenen.”

Waar hebben jullie het dan over? “Van alles. Mensen vertellen veel over zichzelf.

Wat ik interessant vind is hoe gedetineerden tegen de buitenwereld aankijken.

Een man vertelde dat hij eigenlijk niet meer de gevangenis uit wil. De wereld buiten leek hem te ingewikkeld en alles daar gaat veel te snel. Hij krijgt nu de zorg die hij zijn leven lang niet heeft gekregen.

Vaak zien ze er stoer uit met spierballen en zo. Maar ze stellen zich vaak heel

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

kwetsbaar op. Zo zei een jongen dat zijn oma was overleden terwijl hij in de gevangenis zat. Zij was de enige persoon in zijn leven die volgens hem echt om hem gaf. Nu had hij niemand meer.”

Hoe ben je in criminaliteit geïnteresseerd geraakt? “Van huis uit. Mijn ouders hadden al een pleegkind opgenomen en vanaf mijn zeventiende jaar begonnen ze een gezinshuis voor minderjarigen die uit huis zijn geplaatst.

Die kinderen hebben vaak een verleden met misbruik en huiselijk geweld. Ik wil begrijpen hoe dat kan gebeuren en wat de gevolgen voor die kinderen zijn. Daarom ben ik criminologie gaan studeren. En ik begon aan het gevangenisbezoek omdat ik ook in de praktijk wilde kijken.”

Humanitas is een van de organisaties die met vrijwilligers gedetineerden bezoekt. De bezoekers krijgen eerst een training.

Humanitas is niet speciaal op studenten gericht. Er zijn bijvoorbeeld ook veel gepensioneerden die dit werk doen.

Humanitas zoekt geregeld vrijwilligers. humanitas.nl

Sanne Verschoor

psychische problemen en geregeld een verstandelijke beperking. Ik sprak bijvoorbeeld met een jongen over bruggen slaan.

Hij begreep gewoon niet wat dat betekende. In gevangenissen zou in ieder geval meer aan behandeling en begeleiding moeten gebeuren en ik denk dat investeren in preventie van criminaliteit loont. Maar ja, ik snap ook dat slachtoffers van misdaden straf verlangen en dat de samenleving bescherming wil tegen echt gevaarlijke mensen.

En die zijn er hoor.”

Er zijn verhalen dat er liefdesaffaires ontstaan tussen gedetineerden en bezoeksters… “Ja, dat weet ik. Criminaliteit heeft blijkbaar een bepaalde aantrekkingskracht. Ikzelf houd een behoorlijke distantie, een vorm van professionaliteit. Ik geef alleen mijn voornaam. Geen mailadres of zo. Gedetineerden mogen geen privécontact zoeken met bezoekers. Maar ik weet van een vrouw die als bezoekster een relatie heeft gekregen met een tbs’er. Het gebeurt dus wel.”

Ga je je in de toekomst nog steeds bezighouden met gedetineerden? “Weet ik nog niet. Ik wil gaan promoveren en ik ben ook geïnteresseerd in de positie van slachtoffers. Ik 2012 – 2015 schrijf mijn doctoraalthese over bachelor rechtsgeleerdheid het recht van slachtoffers om 2011 – 2015 het strafdossier in te zien. Ik ben bachelor criminologie naast criminologie ook rechten 2012 – heden gaan studeren. Het grensvlak Vrijwillig gedetineerdenbezoek via tussen een juridische benadeHumanitas ring en de maatschappelijke 2015 – heden werkelijkheid vind ik boeiend.

Voorzitter mastercommissie We hebben allemaal rechtsstudievereniging Crime regeltjes bedacht, maar werken Does Pay die ook in de praktijk? En ik 2014 vind aandacht voor jongeren erg Roeicoach bij Okeanos belangrijk. Kun je meer doen aan het voorkomen van criminaliteit? Daar zijn jeugdzorg en reclassering erg belangrijk voor. Maar ik denk ook aan mezelf. Als ik kan gaan promoveren is dat natuurlijk een kans die ik maar één keer in mijn leven krijg.”

Zijn gevangenissen zinvol? “Dat is een lastige vraag. Veel gedetineerden hebben

Ben of ken jij ook een student die zich inzet voor de maatschappij?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl

23 master interventiecriminologie en master strafrecht

7

We kunnen niet zonder Mees Kees Universiteiten moeten iets doen aan het voorspelde lerarentekort. Laat alle studenten kennismaken met het vak van leraar.

DOOR MEINDERT FLIKKEMA ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

B

asisscholen slaan alarm: binnen enkele jaren zijn er duizenden juffen en meesters te weinig. De salarissen moeten omhoog en het vak moet aantrekkelijker worden volgens de koepelorganisatie van het basisonderwijs, de PO-raad.

Salarissen demotiveren als ze te laag zijn, maar ze motiveren niet. Daarom heb ik het liever over het aantrekkelijker maken van het vak, met name voor jongens.

Ik pleit voor een ketenbenadering van het aanstaande lerarentekort. Universiteiten vormen het sluitstuk van de gehele onderwijsketen. Leraren voor het primair en voortgezet onderwijs moeten daar een gedegen initiële en permanente opleiding krijgen, evenals leraren voor de universitaire en reguliere pabo’s. De aandacht voor onderwijs en het opleiden van leraren schiet echter ernstig tekort op universiteiten omdat de staf alleen strepen verdient met wetenschappelijke publicaties. Dat verwoest de ziel van de academische gemeenschap en marginaliseert de aandacht voor de universitaire lerarenopleiding. Ik doel hier niet op de opleiding van universitair docenten, maar op de opleiding van leraren die elders in de onderwijsketen actief worden of zijn.

Hun opleiding is verdreven naar de periferie van de universiteit.

8

Universiteiten bijten zichzelf steeds harder in de staart. Studenten pikken feilloos op dat onderwijs niet telt. De dappersten laten het daar niet bij zitten, maar kunnen het tij niet keren. In de huidige onderzoekscultuur wordt het kiezen voor een baan als leraar niet gestimuleerd.

Pratende hoofden in grote collegezalen runnen een intensieve studentenhouderij. Het is efficiënt, maar niet effectief; geen aanlokkelijk loopbaanperspectief.

De minister riep op tot het terugbrengen van balans tussen onderzoek en onderwijs, bestuurders van universiteiten

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Welcome to the VU ook. Daarna blijft het stil. Vermoedelijk is doodzwijgen het collectief gekozen ‘tegengeluid’ of het gevolg van de maniakale zucht naar de academische top. De noodkreet van de PO-raad zal vermoedelijk ook weinigen doen bewegen. Dit kan zo niet langer!

Wat te doen? Het wetenschappelijk onderwijs moet drastisch worden vernieuwd. Universiteiten moeten de verantwoordelijkheid nemen voor de hele onderwijsketen. Dat is hun kerntaak en het onderzoek moeten ze daarin integreren. Daarnaast moeten álle studenten kennismaken met het vak van leraar.

Bijvoorbeeld via maatschappelijke stages in het primair of voortgezet onderwijs, als sluitstuk van de bacheloropleiding.

En via bildung. Die zou het ontwikkelen van een sterk gevoel voor je professionele bestemming moeten opleveren en voor waarden die betekenisvol zijn voor de moderne samenleving. Ze zou jonge academici ertoe moeten bewegen om een vak te kiezen dat het belang van die waarden belicht of onderstreept, bijvoorbeeld dat van leraar.

Deze bildung zal leraren als Mees Kees, hoofdrolspeler uit de gelijknamige film, voortbrengen. Meester Kees kent en verzorgt zijn leerlingen in plaats van hen te overladen met zijn kennis. Hij maakt contact, een conditio sine qua non voor leren. Het is tijd voor de campagne: Kees weer Mees! Benoem universiteiten tot campagneleider en geef hen de taak om een stevige permanente opleiding voor leraren vorm te geven. Mees Kees hoeft niet de hele week voor de klas. Laat hem iedere woensdag werken aan een parttime master pedagogiek of psychologie.

Daarmee boekt hij voortgang. Dat motiveert en revitaliseert.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

foto Yvonne Compier

Meindert Flikkema is universitair hoofddocent innovatiemanagement aan de economische faculteit.

T

Vinod Subramaniam rector

o all the new students and socially engaged academics. colleagues starting at the You have come here for an education VU this academic year: that prepares you for the challenges that One year ago, I was in your you will face in an increasingly complex shoes. I can remember world, and we will give you that with being a touch apprehensive, inspiring teachers, renowned academics, but mostly excited about committed staff, good infrastructure. We starting on a fantastic new adventure. also expect a lot of you – we expect you to For all of you, and particularly for those work hard, but realize also that education of you beginning your university studies, reaches far beyond the confines of I am sure the sense of embarking on an traditional coursework. A VU-education adventure is the same. will challenge you, and give you almost I am delighted that you have chosen limitless opportunities to get the most for the VU. Students are out of yourself. You’ll have the beating heart of a opportunities to study university, and you are abroad, to participate You are the the essential element of in honours programs, essential element our vibrant academic to explore courses and of our vibrant community. You define minors outside your major academic the character of our field, but also to be active community university, and you help in study associations, chart our course for the student organizations, future. Welcome! sports, to participate in The VU is a special faculty and university institution. We are a student councils to help university with a heart, shape the course of the seeking knowledge while remaining university. The opportunities are there acutely aware of societal relevance. Look for the taking - get involved, seize the around you – you are never far away chances you have, and enjoy the rich from our motto: Verder Kijken or Looking variety of possibilities before you!

Further. We ask and expect our students And a year from now, I wager you will feel and colleagues to look further and to the same way that I do – what a privilege expand their horizons, to look beyond it is to be a part of the VU. the boundaries of their own intended field of study, cultures, traditions and philosophy to become critical and Respond? Mail to redactie.advalvas@vu.nl.

9

Word lid en krijg twee tickets voor niks!

€ 20 per jaar

Ontdek Het Concertgebouw & Koninklijk Concertgebouworkest

JOUWENTREE.NL/ADVALVAS

onderwijs

Het grote Advalvasscriptieonderzoek De kwaliteit van de topscripties bij Geesteswetenschappen is straf afgenomen: hoe recenter de scriptie, hoe slechter.

Het onderzoek Drie emeritus hoogleraren beoordeelden topscripties van de afgelopen 15 jaar opnieuw. Hoe een 9 een 5 werd.

Pag 12

De reacties Onderwijskundigen van de VU reageren geschokt.

‘We zijn niet goed in het het laten uitblinken van de top.’

Pag 16 ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

11

Scriptieonderzoek

Hoe onderzoek je kwaliteit?

Een 9 is geen 9 meer Advalvas liet drie emeritus hoogleraren scripties opnieuw beoordelen.

Het resultaat is verontrustend.

Geanonimiseerd en tijdloos

Daarom kregen drie emeritus hoogleraren begin dit jaar negen master- en doctoraalscripties uit hun vakgebied opgestuurd. Die letterenscripties kwamen uit drie verschillende perioden en werden ooit met een 9 of hoger beloond. De beoordelaars kennen alle drie het cijfer niet. De werken zijn geanonimiseerd en tijdloos gemaakt. Aan hen de taak om ze opnieuw te beoordelen.

Vooraf zien de drie emeritus hoogleraren DOOR Floor Bal het optimistisch in. “Mijn eigen indruk is dat er in de afgelopen twintig jaar een it was niet wat ze gedacht verbetering van het niveau plaatsgevonhadden. De drie hooglera- den heeft”, meent emeritus hoogleraar ren die meewerkten aan Engelse letterkunde Peter de Voogd een onderzoek van Adval- (Universiteit Utrecht). vas kregen deze zomer een “De staf is beter opgeleid en men wordt onverwachte mededeling. meer begeleid bij het schrijven van scripDe kwaliteit van scripties bij ties. Toen ik zelf een proefschrift schreef, Geesteswetenschappen blijkt de afgelo- moest ik alles zelf bedenken. Hoe verdepen jaren flink afgenomen te zijn. En het dig je een stelling, hoe zet je een onderzoek op? Als studenten nu binnenkomen ergste is: dat hebben ze zelf bewezen. bij hun studie, leren ze dat Een koekjesfabriek. Dat meteen.” is de universiteit volgens Ook de Leidse emeritus critici de afgelopen jaren De vier slechtste hoogleraar geschiedenis geworden. Een leermachiscripties zijn Piet Emmer heeft hoge ne waar studenten in een allemaal van na verwachtingen. “De oudehoog tempo door geduwd 2011 re generatie studenten worden zodat ze snel hun had geen enkele ervaring diploma halen. Maar is dat met schrijven. De hoogwel zo? leraar moest bij wijze van Wat er ook aan de universpreken uitleggen wat een siteit verandert, één ding paragraaf was.” Emmer blijft hetzelfde: de scriptie. is na de beoordeling ook De lakmoesproef waar blij verrast door de kwaliteit van de scripelke student op ploetert. Wie wil weten ties. “Ik vond het niveau niet slecht, er hoe goed studenten en hun opleiders de zaten wel wat zessen bij, maar gemiddeld afgelopen jaren hun werk deden, moet waren ze aardig.” die scripties bestuderen. Want of het nou 1998 of 2016 is, de kwaliteit van een ‘Indrukwekkend en wetenschappelijk’ scriptie moet in elk jaar hetzelfde zijn. Of Zessen? Inderdaad. Zessen. De drie hoogliever nog: verbeterd zijn.

D 12

Drie emeritus hoogleraren van drie verschillende universiteiten krijgen eind 2015 een pakket opgestuurd. Daarin zitten negen scripties uit hun vakgebied: Engels, geschiedenis en kunstgeschiedenis. De scripties komen uit drie verschillende perioden.

Negen zijn geschreven tussen 1998-2003, negen tussen 2004-2008 en negen tussen 2009-2014.

De scripties zijn geanonimiseerd en alle verwijzingen naar het tijdperk zijn onleesbaar gemaakt. Literatuurlijsten en bronnen zijn aangepast. De hoogleraar mag geen enkel idee hebben uit welke tijd de scriptie komt.

Deze scripties zijn geselecteerd op het feit dat ze een relatief vergelijkbaar onderwerp hebben. Dat is ook de reden waarom bij het onderzoek voor letterenscripties is gekozen: de scripties daar verouderen niet zo snel als bij geneeskunde of de exacte faculteit.

Gelijkwaardige scripties Dat de onderzochte scripties tot 1998 teruggaan heeft een praktische reden. In dat jaar automatiseerde de letterenfaculteit haar studentenbestanden. Gegevens uit eerdere jaren zijn slecht toegankelijk. Bovendien waren de veranderingen in het hoger onderwijs toen al flink op gang gekomen. De prestatiebeurs was ingevoerd en opleidingen werden niet meer betaald voor de aanwezigheid van de student, maar naar zijn/haar resultaten. Het onderwijs van toen moet vergelijkbaar zijn met het onderwijs van nu. Universiteiten werden al massaal bezocht en trokken niet alleen meer de kleine groep elitestudenten uit de jaren zeventig.

De nieuwe beoordelaars geven de scriptie een cijfer en maken een ranglijst. Zij weten niet dat alle deelnemende scripties ooit met een 9 of hoger beoordeeld zijn. In theorie zou er geen ranglijst mogelijk moeten zijn omdat de scripties gelijkwaardig zijn. Uit onderwijskundig onderzoek blijkt echter dat docenten altijd op een curve beoordelen. Er is altijd één scriptie die het beste gevonden wordt en ééntje die het slechtste is. Toch zouden de cijfers opnieuw hoog moeten zijn. Maar dat gebeurde dus niet.

De cijfers verschilden per vakgebied. Zo viel bij kunstgeschiedenis zowel een 9,5 als een 5 en gaf de historicus maximaal een 8,5 en minimaal een 6. Gemiddeld bleken alle drie de beoordelaars even streng. nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

ONDERWIJS

originele beoordeling

Scriptiecijfer

nieuwe beoordeling

10 9,5 9 8,5 8 7,5

trend

7 6,5 6 5,5 5

10 9,5 9 8,5 8 7,5 7 6,5 6 5,5 5 1998 ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

2003 2007

2014 13

Scriptieonderzoek

Is die hoogleraar niet gewoon een oude mopperkont?

Uitgehold vak leraren wisten vooraf niet dat de scripties “Het is heel verschrikkelijk”, zegt emeridie zij op hun bureau kregen, topproductus hoogleraar Claudine Chavannesties waren. Dit om hun oordeel niet te Mazel (UvA) die de beoordeling bij beïnvloeden. En dat is ook duidelijk niet gebeurd. Gemiddeld gaven ze een 7,5 voor kunstgeschiedenis deed. “Wat een teleurstelling. Dit wil je niet. Je wilt dat studende scripties. Waar het gemiddelde origiten steeds beter worden, daar zetten wij nele cijfer een 9,1 was. ons voor in.”

Ook maakten zij een ranglijst van de beoordeelde scripties, de beste bovenaan, De onthulling dat de meest recente scripties er bekaaid afkomen, komt hard de slechtste onderaan. Deze zijn tot één binnen bij de deelnemende hoogleraren. lijst samengevoegd. Dat is waar het spanGeen van hen had bij het lezen de indruk nend wordt. Want wie die ranglijst ziet dat de slechtere scripties kan maar één ding conclujonger waren. deren: de kwaliteit van de “Dit is duidelijke achterscripties is de afgelopen Het zijn de jongste uitgang”, zegt De Voogd. jaren straf afgenomen. In scripties die “Ik vrees voor de verklade bovenste helft van de het gemiddelde ring. Dat het vak uitgehold ranglijst staat geen enkele omlaag trekken is, komt waarschijnlijk scriptie van na 2006. doordat de systematische De alleroudste groep opbouw weg is. Ik mis de scoort het best, de leeslijsten, tegenwoordig middengroep (tot 2008) wordt daar veel minder doet het middelmatig en tijd aan besteed.” de scripties van na 2008 Chavannes-Mazel is het worden het allerslechtst met hem eens. “Ik vind het onderwijs beoordeeld. De vier slechtste scripties tegenwoordig inhoudelijk weleens wat zijn allemaal van na 2011. Het zijn de dun. Je mag alleen maar artikelen in het jongste scripties die het gemiddelde zo Engels of Nederlands opgeven. Terwijl omlaag trekken. je als je je met de Middeleeuwen bezig“Er zit een negatieve correlatie tussen houdt, ook Frans en Duits moet kunnen. de rangordes van kwaliteit en tijd”, zegt Anders sluit je een groot deel van de liteVU-hoogleraar onderwijskunde Martijn ratuur af.”

Meeter die de resultaten bestudeerde.

Piet Emmer meent dat de bezuinigingen “De beste scripties zaten significant in het hoger onderwijs effect hebben vaker in de eerdere jaren.” Voor de wetengehad op de kwaliteit ervan. “Er is steeds schappers onder ons: “rho=.572, p=.002”. minder tijd voor diepgang en inhoud. De Meeter noemt het onderzoek indrukwekstudie wordt met belastinggeld betaald. kend en wetenschappelijk. Dat betekent Dit is wat de maatschappij ervoor overdat er maar één conclusie valt te trekken. heeft.”

Een 9 is geen 9 meer.

14

Alles leuk en aardig, maar zijn die lagere cijfers voor de meest recente scripties niet het gevolg van het feit dat de nieuwe beoordelaars, hm, oud zijn? Klagen over de teloorgang van het onderwijs is tenslotte al de hobby van ouderen sinds Socrates (469 v. Chr.) mopperde over de jeugd-van-tegenwoordig: ‘Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training.’

Het kan een smaakverschil in onderwerpkeuze van de scriptie zijn waardoor ze de oudere scripties beter beoordeelden. Of een voorkeur voor de dikkere scripties uit de tijd dat studenten langer over hun afstuderen mochten doen. Om dat te voorkomen is er gekozen voor scripties met een tijdloos onderwerp.

Bij bestudering blijkt dat de hoogleraren ook niet de voorkeur gaven aan de dikste werken. Sterker nog, bij één baksteen van een scriptie suggereert de hoogleraar een flinke redactieronde.

Ook zijn de beoordelaars gekozen omdat zij redelijk recent met pensioen gingen. Zo beoordeelden zij werk uit de tijd waarin zij zelf het onderwijs aan andere universiteiten vormgaven en de docenten-van-tegenwoordig opleidden.

Met dank aan de faculteit Geesteswetenschappen voor de toegang tot de database met scriptiecijfers.

Dit onderzoek was niet mogelijk geweest zonder medewerking van de emeritus hoogleraren Claudine Chavannes-Mazel, Piet Emmer en Peter de Voogd. nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

Gemiddelde cijfer

originele beoordeling nieuwe beoordeling

9,1

9,2 8,1

9,1 7,8 6,6

9 oudste scripties

9 middelste scripties

9 jongste scripties

1998 2003 2007 2014 ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

15

Weerwoord

‘We zijn niet zo goed in het laten uitblinken van de top’ Twee VU-onderwijsdeskundigen proberen de achteruitgang te verklaren.

DOOR Floor Bal

16

E

Choquerende resultaten en beetje gek. Zo noemt Verantwoordelijk voor het onderwijs bij hoogleraar onderwijskunde Geesteswetenschappen is Lieven Decock.

Martijn Meeter de resultaten Hij is niet blij met de resultaten van van het onderzoek naar de het onderzoek: “Dit oogt als een totale kwaliteit van scripties door achteruitgang. Alle vooroordelen over het de jaren heen. Want als er één hoger onderwijs worden hiermee bevesding is waarin de afgelopen tigd.” jaren flink geïnvesteerd werd, dan is het Vooral de nieuwe cijfers die door de wel in het scriptieonderwijs. Studenten beoordelaars gegeven zijn, choqueren moeten schrijven, schrijven, schrijven. hem. “Dat er scripties onder de 7 terechtWie in de masterfase terechtkomt, heeft komen, vind ik zorgwekal een bachelorthesis kend. Het is niet aangegeschreven. Die laatste naam om te zien dat zelfs scriptie moet eigenlijk een Wat wil de cijfers van studenten uit eitje zijn. universiteit de researchmasters flink “Het is raar dat studenten precies: een titel naar beneden bijgesteld het sinds de jaren negenvoor elke vwo’er worden.” tig niet beter zijn gaan of excellente Decock denkt dat de doen”, zegt Meeter. “Als toenemende massaliteit je bijvoorbeeld scripties studenten van het hoger onderuit de jaren zeventig leest, prikkelen? wijs invloed heeft op de zie je dat die vaak beroerd resultaten. “De meest geschreven zijn. Sinds die plausibele hypothese is tijd is er veel verbeterd. En ook de meest zorgelijke. De scripties die die vooruitgang zou doorgezet moeten onderzocht zijn, kwamen van de mensen zijn.” die de besten van hun generatie zijn. Dat Volgens Meeter gaan de resultaten tegen betekent dat we kwaliteiten van de meest alle trends in. “Over het algemeen wordt beloftevolle intellecten niet meer volledig het onderwijs in Nederland steeds beter. benutten.”

Dat gelooft niemand, maar dat blijkt uit Hij verwacht niet dat het universitaire allerlei onderzoeken. Zo daalt Nederland onderwijs over de hele linie erop achterinderdaad in de Pisa-meting [internatiuit is gegaan. Vooral doordat er de laatste onaal vergelijkend onderzoek van Oeso, jaren juist veel in het onderwijs geïnred.] voor het middelbaar onderwijs. vesteerd wordt met extra contacturen Maar dat komt niet doordat wij slechter voor studenten en meer intensiverende worden, maar doordat andere landen werkvormen in de colleges: “Ik denk zelfs sneller stijgen.”

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

Studenten van De Nieuwe Universiteit verzetten zich tegen het rendementsdenken (maart 2015) Foto’s Peter Gerritsen

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

17

Weerwoord

Nu de andere faculteiten nog Zijn de slechter scorende scripties vooral een probleem van de faculteit Geesteswetenschappen? Hoogleraar onderwijskunde Martijn Meeter denkt van niet.

“Het zou kunnen dat andere studierichtingen andere resultaten laten zien. Alfa’s hebben een andere manier van schrijven en denken dan juristen en bèta’s. Maar eerlijk gezegd kan ik geen redenen bedenken waarom die studenten het wel beter zouden doen. Zij gaan op dezelfde manier door hun studie en moeten net zo snel hun scriptie schrijven.”

Er is maar één manier om erachter te komen of alle studenten slechter zijn gaan presteren.

Hoogleraar Lieven Decock, portefeuillehouder onderwijs bij Geesteswetenschappen: “Het lijkt mij een heel goede zaak als dit beter onderzocht wordt. Deze resultaten lijken zo significant dat je precies wilt weten wat die achteruitgang veroorzaakt.” Hij hoopt dat zo’n onderzoek zich niet tot zijn faculteit beperkt.

“Ik zou graag zien dat dit project herhaald wordt bij faculteiten van verschillende universiteiten.

Als deze resultaten breed bevestigd worden, is het de vraag of het hele universitair systeem herzien moet worden. Of dat we vooral iets moeten ondernemen voor de allerbeste studenten.”

18

Hij vraagt zich af of dat evaluatiesysteem dat de onderste laag van de studenten dempend werkt op de kwaliteit van het verbeterd is.” onderwijs. “Het kan zijn dat heel uitdaOok Meeter meent dat alleen de topstugende vakken uit het programma verdwedenten slechter zijn geworden. “Het nen.”

Nederlands onderwijs scoort vooral in Decock vindt het niet per definitie negahet op niveau krijgen van de groep. Maar tief dat het niveau van de colleges op de we zijn niet zo goed in het laten uitblingemiddelde student aangepast wordt. “Je ken van de top. Die studenten krijgen nu kunt heel elitair lesgeven en alle studenminder tijd om zich in hun interesses ten met de maximale bagage naar buiten te verdiepen. Vroeger deden de beste sturen. Dan vallen er ook veel mensen af. studenten voor de lol er allemaal extra Of je kunt ervoor zorgen dat het gemidvakjes bij. Zelf heb ik zes jaar over mijn delde cohort zo goed studie gedaan. In die tijd mogelijk uitstroomt. Dat heb ik drie propedeuses zijn twee verschillende en een doctoraal gehaald.

‘Vroeger kon je doelstellingen.”

Bovendien kon je vroeger nog ongegeneerd Het gaat hierbij vooral om nog ongegeneerd een jaar de vraag wat belangrijk over een scriptie doen. Dat een jaar over een scriptie doen. Dat in het hoger onderwijs kan nou echt niet meer. kan nou echt niet is. Wat wil de universiteit Terwijl goed schrijven een precies? Een plek zijn waar kwestie van herschrijven meer’ elke vwo’er een titel kan is. Daar heb je tijd voor halen? Of een prikkelende nodig.” omgeving voor excellente studenten vormen?

Pittig of te moeilijk De toename van het aantal studenten Eind jaren negentig werden onderwijsis al het gevolg van duidelijke politieke evaluaties bij de toenmalige letterenfakeuzes die doorwerken in het universiculteit ingevoerd. Decock sluit niet uit taire beleid. Ook de bezuinigingen in het dat die nivellerend gewerkt hebben. “Als hoger onderwijs waren zulke maatschapje uitdagend onderwijs geeft, vinden pelijke keuzes. studenten dat geweldig. Maar de grens Toch verwacht Martijn Meeter niet dat tussen pittig en te moeilijk is heel dun. een flinke kapitaalinjectie direct alle Een docent die over die grens gaat, wordt problemen oplost. “Twee keer zoveel geld door een aantal studenten op handen levert niet twee keer zo goede studenten gedragen. Maar het grootste deel van op. Op de Nederlandse universiteide groep is daar negatief over. Even ten hebben we steeds minder geld per sleuren aan het niveau van het college student gekregen. Dat is telkens kreuwordt afgestraft. En negatieve evaluaties nend gedragen. Het is niet aangetoond worden in het jaargesprek van de docent dat de kwaliteit van het onderwijs daarbesproken. Ze kunnen personele gevoldoor omlaag ging. Tot nu toe.” gen hebben.”

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

Buitenlandbloggers

uitwisseling

Standplaats Seoul

I

k zit met vrienden in een barretje in Anam Street, een studentikoze boulevard pal naast mijn universiteit. Tegenover mij zit mijn Koreaanse vriend Bruno. We praten wat. Over eten, sport, het leven. (…) “So, how old are you actually?” vraagt hij plots. “How old do you think I am?”

Bruno denkt na. “31?” Ik vraag of hij een grap maakt. “You are not 31?” vraagt Bruno verward. Als ik hem mijn echte leeftijd vertel, wil hij het niet geloven. “Really?

Lasse is 21?” vraagt hij aan de Marokkanen naast ons. Zij knikken.

“Now you have to call me hyung.” Bruno legt uit dat vriendschap in Korea enkel mogelijk is wanneer beide vrienden exact even oud zijn. Wanneer dit niet het geval is, is de oudere vriend een ‘hyung’ en heeft hij een zekere machtspositie. “In that case, I should not have told you”, grap ik. Een andere Koreaan springt in. Hij zit aan de tafel naast ons en vertelt mij dat het niet altijd geweldig is om een hyung te zijn.

Na het nemen van een tussenjaar was hij ouder dan zijn studiegenoten. Ze waren geïntimideerd door zijn leeftijd en het was voor hem bijna onmogelijk om vrienden te maken. “I sat alone in class because no one dared to sit next to me.”

LASSE DE GRAAF derdejaars politicologie Volg zijn blogs op advalvas.vu.nl/blogs&columns

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

Standplaats Sheffield

Standplaats Istanbul

E

igenlijk heb je geen idee waar je naar uitkijkt tot je er daadwerkelijk midden in staat. (…) Zal ik iets merken van de huidige spanningen? Op straat of op de universiteit of pas achter gesloten deuren? Turken lijken vrij gesloten over dergelijke zaken en de berichtgeving die je hier lezen kunt, meldt vooral dat Erdogan niet democratisch handelt. Goh. Ik hoop in ieder geval tijdens mijn bezoek beter te begrijpen welke emoties en conflicten er door elkaar lopen en hoe Turkije hiermee om probeert te gaan. Hopelijk door contact met Turken zelf, maar ik kijk er allereerst naar uit om mijn huisgenoten en mijn mentorgroepje te ontmoeten!

CARLIJN VAN ESCH derdejaars geschiedenis Volg haar blogs op advalvas.vu.nl/blogs&columns

D

eze zomervakantie was mijn stressgehalte nog hoger dan tijdens een tentamenweek op de VU. Want o, wat een geregel. Begin augustus kreeg ik pas te horen dat ik geselecteerd was voor een kamer op de campus. Supergaaf natuurlijk, maar de weken voor het verlossende mailtje vlogen de rampscenario’s al door mijn hoofd. Wat als ik geen kamer krijg?! De concurrentie was moordend. Iedereen wil natuurlijk op campus wonen – zeker als je een internationale student bent en nog niemand kent. En dit is slechts één deel van alles wat ik moest regelen en nog moet regelen. Maar iedereen zegt dat het geregel het echt waard is. En nu ik eenmaal in Engeland rondreis, voordat mijn ‘semester abroad’ begint, vind ik het de stress nu al waard! Wat een geweldig land. Ik besef nu ook hoe onbeleefd Nederlanders eigenlijk wel niet zijn. En de koers is ook nog eens gunstig, dus dat is mooi meegenomen.

IRIS KONING derdejaars communicatie- en informatiewetenschappen Volg haar blogs op advalvas.vu.nl/blogs&columns

19

Saskia Keuzenkamp is benoemd tot bijzonder hoogleraar participatie en effectiviteit. Haar onderzoek gaat over het bevorderen van participatie van burgers.

Welke manieren zijn effectief? Deze leerstoel wordt gefinancierd door adviesbureau Movisie, kennis en aanpak van sociale vraagstukken.

Per 1 september is Rianne Jacobs benoemd tot bijzonder hoogleraar wetgeving en reguleringsvraagstukken.

Het betreft een onbezoldigde leerstoel voor een dag per week, die mede op initiatief van het ministerie van Veiligheid en Justitie is ingesteld.

Scheikundige Saskia Nijmeijer zit bij de laatste 25 genomineerden voor de titel New Scientist Wetenschapstalent 2016. Op 22 september wordt de winnaar bekendgemaakt. Zij won vorig jaar de driejaarlijkse Proefschriftprijs van de Nederlandse Vereniging voor Farmacologie (1.500 euro).

Sandjai Bhulai is benoemd tot hoogleraar business analytics aan de faculteit Exacte Wetenschappen.

Zijn onderzoek bevindt zich op het grensvlak van wiskunde, informatica en operations management. Bhulai wil data vertalen naar actiegerichte inzichten en beslissingen.

20

Koken op vuur kost levens

E

lk jaar sterven 4,3 miljoen mensen aan de gevolgen van koken op open vuur, berekende de World Health Organization. Dat is meer dan het aantal slachtoffers van aids, malaria en tbc bij elkaar.

Koken op open vuur veroorzaakt ernstige longproblemen, vooral

als het binnen gebeurt. Bovendien is het slecht voor het milieu.

Ontwikkelingseconoom Bianca van der Kroon onderzocht in Kenia en Mozambique hoe je de bevolking aan een milieuvriendelijker kooktoestel krijgt. Dat blijkt nog niet gemakkelijk omdat de traditionele manier van koken zo ingebakken zit. Mensen die een

kooktoestel (op bijvoorbeeld lpg) hebben, gebruiken dat vaak naast het traditionele vuurtje. Bewustwordingscampagnes zijn belangrijk, concludeert Van der Kroon in haar onderzoek waarop ze 13 september promoveert. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ kokenopvuur

Slecht eten

Angst bij D psychopaten

P

sychopaten kunnen wel angst voelen.

Dat blijkt uit het onderzoek dat Sylco Hoppenbrouwers, postdoc bij Cognitieve psychologie, samen met collega’s van de Radboud Universiteit in Psychological Bulletin publiceerde. Decennialang werd juist het ontbreken van angst als kenmerk voor het ontstaan van risicogedrag

gezien. Uit het nieuwe onderzoek blijkt dat deze mensen vooral moeite hebben met het herkennen van dreiging en gevaar. Hoppenbrouwers: “Een psychopaat voelt wel angst, maar schrikt niet. Hij of zij negeert de angst in feite en ziet de gevaren niet. In de praktijk betekent het dat hij dus makkelijker een overval pleegt, want hij ziet niet het gevaar van de politie of het feit dat hij overmeesterd kan worden door de winkelier.” (FB)

at Pakistaanse en ZuidAziatische Surinaamse migranten in vergelijking met autochtone Nederlanders meer kans lopen op hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht, is bekend. Uit onderzoek van Qaisar Raza, promovendus van voedingsdeskundige Jaap Seidell, blijkt dat het voedingspatroon van deze groepen ongunstig verandert ná migratie naar Nederland. Dan gaan ze minder groenten eten en meer frisdrank drinken. Binnen de Surinaamse bevolkingsgroepen is ook verschil: zo eten Hindoestanen ongezonder dan Javaanse Surinamers. Hart- en vaatziekten vormen de belangrijkste doodsoorzaak in de wereld. (PB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ qaisarraza nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

George Wesley Bellows_ Stag at Sharkey’s (1909)

VIPs

onderzoeksnieuws

E

en brace helpt beter tegen een enkelverstuiking dan de duurdere oefeningen met een oefentol. Dat blijkt uit onderzoek van sportarts Kasper Janssen, die hierop 7 september is gepromoveerd. Janssen onderzocht dit door een jaar lang 384 sporters te volgen na een enkelverstuiking. De sporters werden verdeeld in drie groepen. Een groep kreeg een brace voor tijdens het sporten voor één jaar. Een tweede groep kreeg een oefentol om thuis twee maanden op te trainen en een derde groep kreeg een combinatie van beide voor twee maanden. (PB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/kasperjanssen

Grote screening

263.000 Informatici doorzochten 263.000 patiëntendossiers op voorspellers voor darmkanker.

K

un je de kans op darmkanker voorspellen door naar andere gegevens in een patiëntendossier te kijken? Informatici van de VU ontdekten dat dat inderdaad kan. Ze publiceerden hun resultaten in Computers in Biology and Medicine.

Ze lieten de computer blanco door de data gaan. Dit leidde tot een herbevestiging van reeds bekende voorspellers voor darmkanker: leeftijd, ijzertekort en obstipatie. En er werden ook nieuwe voorspellers gevonden, waaronder het metaboolsyndroom, een stofwisselingsaandoening. (WV)

Zie artikel via tinyurl.com/grotescreening ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

H

uisartsen kunnen wel iets betekenen voor patiënten met lichamelijke klachten die niet medisch verklaarbaar zijn. Dat blijkt uit het onderzoek waarop huisarts Madelon den Boeft 8 september bij VUmc promoveerde. Huisartsen raken soms moedeloos van steeds terugkerende patiënten die ze niet kunnen helpen met een diagnose. Het gaat om mensen die langere tijd last hebben van bijvoorbeeld misselijkheid, buikpijn of hoofdpijn. Af en toe ontstaat er zelfs een strijd tussen patiënt en huisarts vanwege een verschil van inzicht in de aanpak.

Den Boeft ontdekte dat cognitieve gedragstherapie een positieve uitwerking op de klachten kan hebben. Ook geeft zij handvatten om de communicatie tussen arts en patiënt te verbeteren. Een betere communicatie kan voorkomen dat de patiënt in de medische molen belandt. (FB)

Econoom Jessie Bakens onderzocht de invloed van immigranten op huizenprijzen en vond zowel positieve als negatieve effecten.

“Amsterdam is aantrekkelijk om te wonen vanwege het brede aanbod aan voorzieningen.

Immigranten spelen hierin een rol omdat ze restaurants en winkels beginnen die een buurt aantrekkelijk maken. Tegelijkertijd is de aanwezigheid van veel immigranten in een buurt juist iets dat sommige mensen als negatief ervaren.

FotoVU/RvdV

Brace tegen verstuiking Onverklaarbaar ziek

Goed en slecht voor huizenprijs

Ik heb gekeken naar het effect van het aantal immigranten en het aantal buitenlandse restaurants op de huizenprijzen in Amsterdam tussen 2006 en 2011. Huizenprijzen zeggen immers veel over de bereidheid van mensen om in een bepaalde buurt te gaan wonen.

Natuurlijk spelen daarbij ook veel andere factoren een rol, dus een flink deel van mijn werk was het uitsluiten daarvan.

Uiteindelijk vond ik een uitruileffect: in sommige Amsterdamse buurten heeft het relatief grote aantal immigranten een negatief effect op de huizenprijzen, maar dat effect kan teniet worden gedaan door de aanwezigheid van buitenlandse restaurants.

Ook heb ik onderzocht waarom immigranten in bepaalde buurten gaan wonen. Dat ze gemiddeld minder inkomen hebben, speelt daarbij zeker een rol, maar is niet de enige factor. Of er al mensen wonen met dezelfde etnische achtergrond blijkt ook belangrijk.

Er is sprake van clustering van mensen met dezelfde roots, ook Nederlanders, toont mijn onderzoek aan.” (WV)

21

DocenTalentprijs

Sjirk-Jan Zijlstra is verkozen tot juniordocent van het jaar, maar inmiddels naar een andere werkgever vertrokken omdat de koek op was bij de VU.

‘Doceren is een soort corvee’ DOOR PETER BREEDVELD FOTO PeTER VALCKX

E

en bedrag van 3.000 euro is verbonden aan de DocenTalentprijs die Sjirk-Jan Zijlstra (31), docent gezondheid & leven, uitgereikt kreeg bij de opening academisch jaar. Student Ruben van de Belt, die de StudenTalentprijs won, kreeg 2.000 euro meer: 5.000.

Zijlstra wil het er niet over hebben, maar hem is het evenmin ontgaan. Het illustreert zijn punt dat onderwijs niet genoeg wordt gewaardeerd aan de universiteit. Het is hetzelfde punt dat de docent van het jaar 2015, Meindert Flikkema, maakte en dat veel docenten al jaren maken: doceren wordt een onderzoeker geacht erbij te doen. Het is een soort corvee.

Zijlstra kraakte een paar kritische noten bij het in ontvangst nemen van de prijs. “Veel mensen dachten dat het over mezelf ging, maar ik had het juist over de onderzoekers die uitsluitend worden afgerekend op hun onderzoek. Op de hoeveelheid publicaties in wetenschappelijke kwaliteitsbladen. Blijkbaar wordt van hen verwacht dat ze hun colleges in de nachtelijke uren voorbereiden.”

Verspilling human capital Zijlstra was juniordocent gezondheid & leven aan de VU. Dat betekent dat hij voor zes jaar was aangesteld en daarna geacht werd iets anders te gaan doen. Hij benadrukt voortdurend dat hij dankbaar is voor de kansen die de VU hem heeft gegeven, dat het “vier heel mooie

22

jaren” waren bij de VU. Maar na die vier jaar te hebben gedoceerd en een bijdrage te hebben geleverd aan de vernieuwing van het onderwijs bij gezondheid & leven en zelfs de hele faculteit Aard- en Levenswetenschappen, is hij vertrokken naar de Hogeschool Utrecht, waar hij nu life sciences doceert.

“De koek was op, er waren voor mij geen mogelijkheden meer om carrière te maken”, zegt hij. “Dingen die ik naar me toe probeerde te trekken, gingen naar docenten met een hogere rang.”

Hij wilde niet ondankbaar zijn, zei hij bij de prijsuitreiking. Maar hij beaamt dat hij met spijt in het hart vertrekt. Hij had veel in zijn baan geïnvesteerd, de VU had op haar beurt ook veel in zijn baan geïnvesteerd; hij ziet het toch als een “verspilling van human capital.”

Pro bono voor de VU Doceren vindt hij het leukste dat er is. “Het contact met de studenten, ze verder helpen met hun studiekeuze, ze zien groeien, de inhoudelijke verdieping, ze introduceren in de wetenschap, de waarde daarvan voor de samenleving, ze bewustmaken van de ethische aspecten van de wetenschap. Dat je als wetenschapper embryo’s genetisch kunt selecteren, betekent niet automatisch dat je dat moet wíllen.”

Maar ideaal vindt hij een fifty-fiftyverdeling van zijn tijd naar onderzoek en onderwijs. Aan de VU was dat niet mogelijk omdat, zoals rector Vinod Subramaniam zei, juniordocenten puur voor het onderwijs worden aangenomen. Aan de Hogeschool Utrecht is er op termijn wel een mogelijkheid om een promotietraject te volgen.

Harde afspraken zijn er met zijn nieuwe werkgever nog niet over gemaakt, maar hij heeft bij de sollicitatie laten

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

ONDERWIJS

Sjirk-Jan Zijlstra

weten daar sterke interesse in te hebben.

Het educatief onderzoek waarin hij zich voor de VU verdiepte, deed hij pro bono maar het leverde de VU wel veel op. Zo verbeterde hij de voorlichting van zijn faculteit met een digitale VU-tijdlijn, waarmee studenten hun voorlichting overzichtelijk gerangschikt zien. Zo kunnen ze zelf anticiperen op bepaalde momenten in hun rooster, in plaats van afhankelijk te zijn van voorlichters die hen op vaste tijdstippen in het jaar van de benodigde informatie voorzien.

Deze uitbreiding van het ‘e-learning’ aan de VU is nog lang niet voltooid en Zijlstra ‘Deze prijs leidt is ook nog bezig met een andere innovaaf van het tie aan de VU. “Dat ik er na twee halve structurele onderzoeken nu mee moet ophouden, onderwijsis erg onbevredigend”, zegt hij. Zijlstra probleem’ blijft nog wel betrokken bij de ontwikkeling van zijn VU-projecten. Pro bono, uiteraard.

Hij is niet tegen prijzen als de DocenTalentprijs, maar vindt dat die “de aandacht afleidt van het structurele probleem.”

Naast een aanmoedigingsprijs zou er volgens hem een meetinstrument moeten komen om de kwaliteit van een docent objectief te bepalen.

Aanmoedigen én kwaliteit meten Wat hij met het prijzengeld gaat doen, weet hij nog niet.

Een nieuwe vorm van digitale zelftoetsing, waarbij Formeel is het de bedoeling dat dit geld besteed wordt studenten naar aanleiding van een tekst vragen beantaan een onderwijsproject. Van de suggestie om het geld te woorden waarop ze net zolang feedback krijgen tot ze beschouwen als een kleine compensatie van de vrije tijd het goed hebben, levert meetbaar gunstige resultaten die hij in zijn projecten heeft gestoken, wil hij niks horen. en is al overgenomen door andere opleidingen binnen “Daar zou ik me echt heel onprettig bij voelen.”

Aard- en Levenswetenschappen.

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

23

mail/colofon Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten. onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Supercheap In Advalvas 1 viel mijn oog op het artikel over eten en drinken op de campus: supercheap en superdeluxe.

Ik kan mij voorstellen dat dit nuttige informatie is voor studenten. Echter, voor een universiteit die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft en daarnaast ook nog op medisch gebied aan de weg timmert, was ik toch erg teleurgesteld.

Wat een gemiste kans om ook de ‘echte prijs’ van voedsel te laten zien en hiermee de maatschappelijke problemen rond voedsel te belichten. Er zijn maatschappelijke kosten gemoeid met het produceren en eten van voedsel, zoals het verlies aan biodiversiteit, grond- en oppervlaktewatervervuiling, klimaatverandering, verspilling

en ook gezondheidskosten. Al deze kosten worden nu door de maatschappij opgehoest en worden verrekend via onze belastingen. Alleen al om de milieukosten van de stikstofproblematiek, mijn vak, te kunnen betalen, hebben wij berekend dat de prijs van zuivel en vlees 40 procent hoger zou moeten zijn. Daar komen andere milieukosten en gezondheidskosten nog bij.

Een eerlijke prijs voor voedsel, of true pricing is van belang om de kosten daar te leggen waar ze gemaakt worden en om mensen bewust te maken dat ‘duur voedsel’ weleens veel goedkoper kan zijn dan het supercheap alternatief.

Jan Willem Erisman, hoogleraar integrale stikstofstudies

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - behance.net/ rbbmr Medewerkers Joeke Berg, Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Sanne Pieters, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

THE BOARDROOM

EXCLUSIEVE MASTERCLASSES DOOR PROMINENTE VU ALUMNI Hoe worden beslissingen genomen in een groot bedrijf? Welke vaardigheden heb je nodig om de top te bereiken? Wat zijn de ongeschreven regels op de werkvloer?

Hoe vertaal je maatschappelijke ambities naar concrete resultaten? Krijg antwoord op deze vragen en solliciteer naar een plek in The Boardroom.

High-level masterclasses

The Boardroom is een programma van tien high level masterclasses voor maximaal twintig masterstudenten. Om de drie weken deelt een prominente VU-alumnus vanuit zijn expertise en ervaring unieke kennis en vaardigheden met jou. Een VU-wetenschapper verzorgt een inleiding op het onderwerp.

Via The Boardroom maak je kennis met bedrijven en organisaties en ontwikkel je vaardigheden die je tijdens je studie niet vanzelf meekrijgt. Je wordt onderdeel van een exclusief netwerk van oud-deelnemers en Boardroomsprekers.

CAROLE THATE WORLD OF JOHAN CRUYFF

SOLLICITEER

The Boardroom vindt plaats in de avonduren en vraagt van jou commitment en actieve inzet.

Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Het programma loopt van 27 oktober 2016 tot 16 juni 2017.

ZIE VOOR HET VOLLEDIGE PROGRAMMA, DE VOORWAARDEN EN INFORMATIE OVER DE PROCEDURE: WWW.VU.NL/BOARDROOM. SOLLICITEREN KAN TOT 1 OKTOBER 2016.

24 2030272 The Boardroom 2016 - Advalvas advertentie.indd

2

11:23 nr 2 — 14 september 201608-08-16 ADVALVAS

Marijtje Jongsma voorzitter VAWO

opinie

‘Vrouwen kiezen ook eerder voor mannen’

Academische vrouwen uit het hele land voerden actie op de opening academisch jaar, onder wie VAWOvoorzitter Marijtje Jongsma. Zij pleiten voor meer diversiteit.

W

DOOR PETER BREEDVELD

ie zijn jullie precies? “Ik ben zelf voorzitter van de VAWO, de vakbond voor de wetenschap.

Behalve de VAWO waren ook het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren en het Promovendi Netwerk Nederland vertegenwoordigd. We brengen allemaal onze eigen standpunten voor het voetlicht, maar de rode draad is meer diversiteit, ook wat allochtonen en mindervaliden betreft.”

toch vaak tegen mannen af omdat hen eerder leiderschapskwaliteiten worden toegedicht, of potentie. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld ook dat studenten docenten hoger inschatten als ze denken dat die een man is.”

Moet je dan niet zorgen dat er meer vrouwen in benoemingscommissies komen en dergelijke? “Gender-bias

Het probleem is bekend: de Nederlandse academische wereld bungelt al vele jaren onderaan wat het aantal vrouwelijke hoogleraren betreft, rond 17 procent van het totaal. Wat willen jullie dat de minister daaraan doet?

“Quota instellen. Een van de belangrijkste oorzaken van het achterblijven van vrouwen is gender-bias, en pas als dertig procent van een bepaalde groep uit vrouwen bestaat, komt er een cultuuromslag.”

Wat is gender-bias? “Gender-bias is een nauwelijks te benoemen bevooroordeeldheid jegens vrouwen. Hoe mooi hun cv ook is, bij een sollicitatie leggen ze het

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

Protest van vrouwen en Rood Het begint zo langzamerhand een traditie te worden: als het academisch jaar geopend wordt, is er protest.

Maandag 5 september was er naast de actievoerende vrouwen ook een actie van Rood, de politieke jongerenorganisatie van de SP. Rood maakt zich zorgen over de groeiende ontoegankelijkheid van het onderwijs voor jongeren uit armere milieus.

jegens vrouwen is er niet alleen bij mannen. Vrouwen beoordelen mannen ook positiever. Ze in benoemingscommissies zetten, helpt dus niet.”

Het animo voor quota in de academische wereld lijkt niet heel hoog. “We weten dat er veel weerstand is tegen quota, en het is inderdaad een paardenmiddel, maar deze situatie was al zo toen ik zelf nog studeerde en het schiet anders niet op.

“Er zijn ook vrouwen tegen gender-quota, omdat ze bang zijn voor een stigma als excuustruus.

Ik zie het als een maatschappelijke taak van vrouwelijke hoogleraren om te laten zien dat ze hun positie te danken hebben aan hun merites. Hun eigen ego moet wat dat betreft maar eventjes op het tweede plan.”

Hebt u nog meer voorstellen? “De arbeidsvoorwaarden voor vrouwen moeten beter. Als je zwanger wordt, ben je vier maanden met verlof, maar daar staat maar een contractverlenging van drie maanden tegenover. En verder wordt er bij een beoordeling niet gekeken naar het aantal jaren dat een vrouw onderzoek heeft gedaan, maar of ze fulltime inzetbaar is. Met twee kinderen thuis wordt de druk op vrouwen daardoor onevenredig hoog.”

Marijtje Jongsma

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Opening academisch jaar

Hoe zorgt de VU ervoor dat het weer om waarden gaat in onderwijs en onderzoek?

Betere wereld moet maatstaf worden van studenten? In de strategische keuzes die je als faculteitsbestuur maakt? DaarDOOR WELMOED VISSER over is de discussie aan de VU in volle gang. Winter noemde dialoogsessies die hij de komende tijd gaat organiseren. En et leek wel alsof de nodigde iedereen uit om mee te denken Verontruste VU’ers op en mee te praten. het podium stonden De opening academisch jaar was daar bij de opening van het een voorbeeld van: voorzitter Winter academisch jaar: het ging en rector Vinod Subramaniam stonden over academische waarkorter op het podium dan de voormalige den, over dat cijfers als VU-bestuurders dat deden. En ze hadden studentenaantallen en publicatielijstjes studenten en wetenschappers uitgenote belangrijk zijn geworden. En dat we digd om hun inbreng te terug moeten naar waar geven. Daarbij viel op dat het eigenlijk om draait: de vraag wat de VU bijdraagt VU-voorzitter Winter tegen het geen kant-en-klare verhalen waren, maar aan een betere wereld. minister Bussemaker aanzetten tot verandering.

Collegevoorzitter Jaap Zou het deze keer dan niet Winter zette deze kern‘Maar u hebt wel alleen bij woorden blijvraag vorig jaar al op de de financiering ven? Je begint het bijna te agenda. Met mensen uit van ons overgangs- geloven. alle hoeken van de VU heeft hij het afgelopen jaar programma afgeschaft’ gepraat over wat hij graag Slavernijverleden bruto academische waarde Ook onderwijsminister noemt, geïnspireerd door Jet Bussemaker was het begrip bruto nationaal aanwezig. Zij hield een geluk dat Bhutan hanteert speech over de toeganom het welzijn van haar bevolking te kelijkheid van het onderwijs. Ook zij meten. “In Bhutan is dat geen vrijblijleek het die dag opmerkelijk eens met het vend begrip. Ze hebben allerlei manieren tegengeluid, verwoord door de SP-jongeontwikkeld om dat te meten en gebruiken ren die buiten de deur stonden te demonhet als leidend criterium voor beleid”, streren voor – inderdaad – betere toeganzegt Winter, die met de bruto academikelijkheid van het hoger onderwijs. “Ons sche waarde graag dezelfde kant op wil. onderwijs is van oudsher de stuwende kracht achter emancipatie. De VU heeft daar een belangrijke rol in gespeeld.

Aanzetten tot verandering We moeten zorgen dat dat zo blijft”, zei Maar hoe laat je die waarden terugkomen Bussemaker. De minister vindt evenals in je personeelsbeleid? In je benadering

26

rbbmr

H

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

campus

onderwijs

So you think you can teach

Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het college elections USA 2016 van Naná de Graaff en Bastiaan van Apeldoorn.

de demonstranten dat gelijke kansen in het onderwijs onder druk staan, maar ze was het niet eens met hun kritiek dat de afschaffing van de basisbeurs ongelijkheid in de hand werkt. Ze pleitte voor een inclusieve onderwijscultuur, die niemand uitsluit.

Als goed voorbeeld noemde ze de University of California Los Angeles waar het slavernijverleden een plek heeft in het curriculum. En ze pleitte voor soepele overgangen, waardoor je kunt doorstromen van het mbo naar het hbo tot de universiteit. “Maar u hebt wel de financiering van ons overgangsprogramma afgeschaft”, herinnerde Winter haar, “daarover moeten we dan nog maar eens praten.” Zoals de rest van de middag op 5 september werd ook hier de toon niet scherp. Het bleef in alle opzichten een milde nazomerdag.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

over de politieke ontwikkelingen in de 29-08-2016|HG-KC07. De introductieVS slaat direct over op de zaal. Met een dagen zijn weer aangebroken. En dat bevlogenheid die niet zou misstaan bij betekent dat duizenden kersverse VU’ers een gemiddelde Amerikaanse partijcondriftig proberen hun weg te vinden in ventie weet hij zelfs de meest brakke het doolhof van collegezalen, werkgroepeerstejaars na een weekend vol ontgroelokalen en cryptische bewegwijzering. ningen bij de les te houden. De Graaff Nadat de nieuwelingen een week eerder neemt na een halfuur het woord over. Zij al uitgebreid kennismaakten met elkaar presenteert een aantal inzichten in de en de stad, krijgen ze deze maandagverwevenheid tussen het bedrijfsleven en ochtend een keur aan korte colleges de politieke elite in de VS uit haar eigen voorgeschoteld om alvast een beetje in de studiestemming te komen. De grote colle- onderzoek. Maar dat gaat in zo’n moordend tempo dat de duizelingwekkende gezaal op de begane grond in het hoofdstatistieken, tabellen en gebouw stroomt vroeg grafieken niet de kans in de ochtend vol met krijgen te bezinken. En enthousiaste eerstejaars dan mogen de studenten politicologie die aanschuiEnergiek en iets doen waar ze zich in ven bij een spoedcursus hun verdere loopbaan Amerikaanse verkiezingen enthousiast verre van moeten houden: door de docenten internaspeculeren over de verkietionale betrekkingen Naná Snelheid zingsuitslag. De Graaff de Graaff en Bastiaan van benadrukt het nog maar Apeldoorn. een keer. “Bij hoge uitzonZo enthousiast als de dering vraag ik jullie om politicologen in spe zitten na te denken over een te popelen in de collegewhat if-scenario. Vanaf volgende week banken, zo bevlogen en energiek trapt wordt er wetenschap bedreven en niet Van Apeldoorn het minicollege af. Met meer gespeculeerd.” een flinke schreeuw trekt hij de aandacht Nog even niet gehinderd door de strikte van de rumoerige, stampvolle zaal. Het academische mores barst de zaal het lokaal mist een microfoon, maar Van laatste kwartier uit in een hevige discusApeldoorn weet zonder enige moeite sie over de vraag: Trump of Clinton? De zelfs de achterste rijen te bereiken. In een uitkomst van het debat laat in ieder geval uur tijd krijgen de studenten een inkijkje geen ruimte voor speculatie. Een ruime in de achtergronden van de aanstaande meerderheid zet zijn geld op een klinpresidentsverkiezingen in de Verenigde kende overwinning voor Hillary.

Staten.

“Dit zijn de meest spectaculaire verkiezingen die ik mij kan herinneren. Het is Volg de presidentsverkiezingen op advalvas. een compleet gekkenhuis en een ongevu.nl>blogs&columns: Bastiaan van Apeldoorn kend circus.” Zijn persoonlijke opwinding en Naná de Graaff

+ �

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 14 SEPTEMBER 2016

BEGROTING 2017 Commissie FEZ. V.l.n.r.: Laura Henderson, Lambert Truijens (voorzitter) en Trudie van Kampen.

ROL MEDEZEGGENSCHAP

De Gemeenschappelijke Vergadering (GV; de centrale medezeggenschap van medewerkers en studenten) heeft sinds vorig jaar instemmingsrecht op de hoofdlijnen van de begroting, waarbij aandacht wordt besteed aan de beoogde verdeling van de middelen over de beleidsterreinen onderwijs, onderzoek, huisvesting en beheer, investeringen en personeel. De Commissie Financieel Economische Zaken (FEZ) heeft een coördinerende en voorbereidende rol binnen de GV in het uitoefenen van het medezeggenschaprecht op onderwerpen met een duidelijk financieel component.

BEGROTINGSPROCES

Het proces voor de begroting van 2017 is half april gestart met een overleg tussen de GV en het College van Bestuur (CvB) waarin werd besproken welke onderwerpen gezien moeten worden als hoofdlijnen van de begroting. De GV heeft haar speerpunten, die als meetlat gaan

dienen voor het al dan niet instemmen op de hoofdlijnen van de begroting, begin juli aan het college kenbaar gemaakt. Volgens de GV zijn de innovatie en intensivering van het onderwijs bijvoorbeeld belangrijke hoofdlijnen. De GV heeft vervolgens begin juli een reactie gegeven op de financiële DE COMMISSIE FINANCIEEL ECONOMISCHE ZAKEN (FEZ) HEEFT EEN COÖRDINERENDE EN VOORBEREIDENDE ROL BINNEN DE GV IN HET UITOEFENEN VAN HET MEDEZEGGENSCHAPRECHT OP ONDERWERPEN MET EEN DUIDELIJK FINANCIEEL COMPONENT kaders voor de faculteiten en diensten (vermeld in de Kadernota). Uiteindelijk zal de GV, na een tussentijdsoverleg in september, wel of niet instemmen met de hoofdlijnen van de begroting/jaarplan (medio december).

FEZ heeft tijdens de begrotingscyclus regelmatig voorbereidend overleg gehad met de dienst Financiën & Audit (F&A) waarin concepten van o.a. de Kadernota of belangrijke onderwerpen, zoals de ontwikkeling van huisvestingskosten, worden toegelicht. FEZ brengt daarover binnen de GV interne adviezen uit.

BELANG SAMENWERKING CENTRALE EN DECENTRALE MEDEZEGGENSCHAP De richtlijnen en middelentoewijzing per eenheid in de kadernota wordt binnen de faculteiten en diensten ‘vertaald’ in de decentrale begroting. De facultaire medezeggenschap (Facultaire Studentenraad en Onderdeelcommissie) heeft instemmingsrecht op hoofdlijnen van de facultaire begroting. De Onderdeelcommissies binnen de diensten hebben adviesrecht over de begroting. Dit betekent dat er een nauwe samenwerking moet plaats vinden tussen de centrale en decentrale medezeggenschap.

Door deze samenwerking kan er

overeenstemming bereikt worden over belangrijke onderwerpen binnen onderwijs en onderzoek en kan het medezeggenschapsrecht zo effectief mogelijk uitgeoefend worden. FEZ heeft een coördinerende rol in dit proces.

ONTVANGEN MIDDELEN VANUIT OCW

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verdeelt de middelen voor de universiteiten op basis van studentenmarktaandeel van twee jaar geleden. Dit is ca. 121 miljoen voor VU onderwijs en onderzoek in 2017. Als je denkt dat een overheid, die het aantal hoger opgeleiden wil laten stijgen naar 50% van de beroepsbevolking, de daad bij het woord voegt en dus meer middelen beschikbaar stelt voor hoger onderwijs heb je het mis. Als je voor inflatie corrigeert, is het jaarlijks te verwachten bedrag per student in 2017 bijna 25% lager dan in 2008, namelijk €14.000.

Bovendien zijn de universiteiten sinds 1995 eigenaar geworden van hun gebouwen.

De vereniging van samenwerkende universiteiten heeft berekend dat er meerjarig te weinig extra middelen zijn toegezegd om de infrastructuur adequaat te onderhouden en te vernieuwen. De VU moet geld lenen voor de noodzakelijke campusvernieuwing en OCW stelt strenge eisen aan de verhouding tussen eigen en geleend vermogen (minimaal 30/70).

CENTRALE EN DECENTRALE VERDEELMODELLEN

De VU verdeelt intern de OCW middelen op basis van output: aantal studiepunten, bachelor- en masterdiploma’s en promoties. Het verdeelmodel is voor 5 jaar vastgesteld en loopt door tot 2020.

Er word momenteel onderzocht of dit model veranderd kan worden naar

een verdeelmodel waarin naast een basisfinanciering ook andere criteria een rol spelen; bijvoorbeeld de kwaliteit van de opleiding en de daarvoor geleverde onderwijsinspanning. FEZ is benieuwd wat er in de rede bij de opening van het nieuwe academisch jaar over de ‘bruto academische waarde’ aan bod komt en hoopt dat er duidelijke voornemens zijn om het huidige model wezenlijk te veranderen.

COLUMN: NIEUW IN DE OR

WAT TE DOEN ALS MIDDELEN AFNEMEN?

Een universiteit die in een omgeving terecht komt met dalende studentenaantallen, en dus een lagere bijdrage ontvangt van de overheid, zit in een lastig pakket om de kwaliteit van onderwijs en onderzoek op peil te houden en te verbeteren. FEZ erkent dat er vaststaande kaders zijn, zoals; de bijdrage vanuit VOLGENS DE GV ZIJN DE INNOVATIE EN INTENSIVERING VAN HET ONDERWIJS BIJVOORBEELD BELANGRIJKE HOOFDLIJNEN

OCW, eisen van financiers, de kosten van de gewenste bedrijfsvoering enz., maar vindt ook dat de besteding van middelen primair ten goede dient te komen van onderwijs en onderzoek.

Dankzij de adviezen van FEZ over het toepassen van het instemmingsrecht van de GV kan er voorkomen worden dat in de verdeling van middelen over de genoemde beleidsterreinen (onderwijs, onderzoek, personeel bedrijfsvoering en investeringen) te veel nadruk komt te liggen op snelle beslissingen, ingrijpende maatregelingen en ambitieuze plannen.

SPEERPUNTEN GV JAARPLAN EN JAARBEGROTING VU 2017 1. Investeer in innovatie en digitalisering, waarbij de focus ligt op kwaliteitsverbetering in plaats van prestatieafspraken; 2. Voorkom verdere extensivering van het onderwijs; 3. Investeer in internationalisering; 4. Investeer (vanuit centraal) in opleidingen voor promovendi, gericht op het geven van onderwijs, en in het behoud van hun werknemersstatus; 5. Bevorder duurzame inzetbaarheid van personeel door te investeren in scholing en gezondheidsbeleid voor personeel; 6. Realiseer daadwerkelijk het maximum van 22% tijdelijke contracten, zoals landelijk door de Vereniging van Universiteiten (VSNU) is afgesproken, en 4% externe inhuur; 7. Maak binnen het budget van de Facultaire Campus Organisatie (FCO) een plan van aanpak voor de knelpunten met betrekking tot de flexibele werkplekken en voer dat nog in 2017 uit.

Sinds eind 2010 werk ik op het Academisch Centrum voor Tandheelkunde (ACTA) als redactie en frontoffice medewerkster.

Hiervoor heb ik in de toerismebranche gewerkt, o.a. bij KLM. Ik ben nu in de afrondende fase van mijn studie Toegepaste Psychologie aan de Hogeschool NTI, Amsterdam, en ik voel me thuis in de zorgsector. Sinds 1 juli 2015 ben ik lid van de ondernemingsraad van het ACTA. Als ondernemingsraad lid heb ik gezien hoe belangrijk medezeggenschap is en hoeveel je kan bereiken als je dit op de juiste manier inzet. Om mijzelf verder te ontwikkelen en de relatie tussen de VU en het ACTA te verbeteren zet ik mij graag in voor ProVU in de ondernemingsraad van de VU, sinds 1 mei 2016. Door de brugfunctie tussen bestuur en medewerkers, de beleidstoetsing en goede adviezen kan de OR een spil zijn binnen een organisatie. Hieraan draag ik graag mijn steentje bij. Ik bekijk de standpunten van alle kanten, vanuit de werkgever, werknemer en de student. Uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: goed onderwijs en tevreden studenten en medewerkers!

Danielle Watchman

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP, BORIS SLIJPER TEKST LAMBERT TRUIJENS, DANIELLE WATCHMAN BEELD MARIEKE WIJNTJES VORMGEVING HAAGSBLAUW WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL

Cabaret & muziek

Eten

Happyhappyjoyjoy

Maartje & Kine e.a.

Huiskamer cabaret festival Woensdag 28 september Aanvang 19.30 uur Studenten € 5,Medewerkers VU € 7,50 griffioen.vu.nl

T

wee redenen om het Griffioen Huiskamer Festival mee te maken: je kunt eens rondkijken op de vernieuwde Campus Uilenstede en je maakt kennis met een aantal talentvolle cabaretiers en één zangeres.

De artiesten treden steeds een half uur op in wooneenheden op Uilenstede. Een gids brengt het publiek naar de diverse locaties. Van de zes deelnemers komen Maartje & Kine, zangeres Elke Vierveijzer, Nathalie Baartman en Kirsten van Teijn later dit seizoen terug in de Griffioen met hun avondvullende programma.

Maartje & Kine is een multi-instrumentaal cabaretduo. De dames spelen viool, accordeon, ukelele, balalaika, trompet en piano, in een programma met veel humor, catchy balkanbeats, klassiek met een twist en folk. Wat dat oplevert? Kom zelf maar kijken.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

Happyhappyjoyjoy Bilderdijkstraat 158hs happyhappyjoyjoy.asia/nl Julia Bleeker tweedejaars gezondheidswetenschappen FOTO Ivar Teunissen

Cultuurcentrum Griffioen

RESTAURANT Aziatische streetfood, een horecaconcept van tv-kok Julius Jaspers.

SFEER Typisch Aziatisch, met rode lampions aan het plafond en houten tafeltjes. De muren zijn van onder tot boven helemaal beplakt met Aziatische posters, foto’s en tekeningen. Al die kleuren maken je inderdaad happy.

ETEN Bij aankomst krijgen we een bakje met gekleurde kroepoek.

Wij bestellen de roasted coconut juice. De kaart is uitgebreid: allerlei kleine gerechten, gebaseerd op de Thaise, Maleisische, Chinese, Vietnamese, Indonesische en Koreaanse keuken. Je kunt deze makkelijk delen. De ober raadt ons aan om drie of vier gerechten per persoon te kiezen. Je kunt je maaltijd dus helemaal zelf samenstellen. Het eten is verrassend lekker.

BEDIENING Gastvrij, de jongen die ons bedient stelt zich meteen voor: Joep. Hij houdt ons goed in de gaten en vraagt of het smaakt en of we nog iets nodig hebben.

TIP Ga voor de roasted coconut juice, gestoomde dumplings (Chinese snacks) met vlees, paddenstoelen en garnaal en steamed chicken bun.

AANRADER Als je van Aziatisch eten en shared dining houdt, ben je hier aan het juiste adres. Ideale plek om van alles uit te proberen.

PRIJS Wij redden het met 50 euro voor 2 personen: voor 7 gerechtjes en 2 drankjes. We zitten niet bomvol, maar gewoon lekker vol. Als je meer drankjes of een van de speciaalbiertjes zou uitproberen, kom je natuurlijk hoger uit. De gerechtjes variëren van 3,50 tot 12 euro.

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS

Uilensteders

Bijzonder om zelf eens patiënt te zijn Aäron Spapens 23 Vijfdejaars geneeskunde (VU), derdejaars culturele antropologie (UvA) Rode flat

“

Twee jaar geleden kreeg ik keelpijn.

Ik kon alleen nog maar vloeibaar eten en had hoge koorts. Mijn huisgenoot, die basisarts was, zag dat ik een abces had. Hij adviseerde om te wachten tot het vanzelf zou knappen.

Na twee weken hield ik de pijn niet meer uit, en ging ik toch naar de huisartsenpost. Ik was uitgedroogd en woog nog maar 55 kilo. Toen ik eenmaal weer fit was, moesten mijn keelamandelen eruit. Het was bijzonder om zelf eens de patiënt te zijn. De operatie was maar een half uurtje, maar toch was ik gespannen en angstig. Een tijd terug werkte ik op een oogpoli waar ik de procedure besprak met mensen die een staaroperatie kregen. Dat is een korte operatie, maar het zicht is wel een heel belangrijk zintuig. Als ik mijn dag niet had en slecht communiceerde, hadden zij meer moeite om zich aan de behandeling over te geven. Vanuit medisch oogpunt kan een ingreep klein zijn, maar voor een patiënt kan dat heel anders voelen. Om zelf een operatie te ondergaan, was dus leerzaam voor mij.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 2 — 14 september 2016

31

Sanne

Lae

FOTO Floor Bal

is weer vrijgezel

Woning-FOMO

G

een idee hoe lang precies maar al een tijdje woon ik samen. En hoewel ik niet denk dat ik binnenkort uit dat samenwonen wil stappen, blijf ik aangemeld voor alle Kamer/ Appartement Gezocht/Aangeboden-Facebookgroepen.

Gewoon, omdat het gras altijd groener is aan de overkant en zeker aan het soort overkant waar ene Anne-Alicia een 25 m2 kamer aan het Oosterpark voor 350 euro aanbiedt. Zie je, dat kan dus nog prima hier, zeg ik tegen alle ongelovigen. Vraag maar aan Anna-Alicia.

Toen ik in Amsterdam kwam wonen verliet ik een kamer van meer dan 60 m2, midden in de stad. Die stad was Arnhem, dat wel, maar de kamer bood ruimte voor al mijn onnodig gerei waar ik toch geen afstand van kon doen, zoals een fonduepan, een Spaanse gitaar zonder snaren en zo’n hotelapparaat waarmee je in één keer broeken kunt stomen. In Amsterdam begon ik terug onderaan de woonladder. In mijn geval was die ladder een kamer in een souterrain, ramen niet bij de huurprijs inbegrepen, aan het aarseinde van de Admiraal de Ruyter. Er kroop vocht van de muren, de temperatuur was een stabiele 8 graden. Ik heb er nooit geslapen omdat het souterrain tijdens de heftigste regenbui van 2014 tot aan zijn enkels en tot aan mijn matras onderliep. Daarna woonde ik een tijdje met vier verenigingsjongens in de Baarsjes, maar ook daar was ik vlug weer weg. Ik heb in Oost gewoond, in Noord gezeten, de Baarsjes aangedaan, iets met iemand antikraak in Utrecht geprobeerd.

En nu, nu word ik haltgehouden. Door een relatie, door een koophuis, door een huisgenoot met wie ik meer dan vaat en shampoo deel. Als mijn huisgenoot me niet bevalt, ga ik pintjes drinken met mijn vrienden. Als mijn buurt me niet bevalt, fiets ik een wijkje verder. Mijn woning-FOMO heeft zich beperkt tot het dromen over en jaloers zijn op. Alles buiten handbereik. Lekker rustig.

Sanne Pieters eerstejaars sociologie

32

Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

nr 2 — 14 september 2016

ADVALVAS