Nr 5
26 oktober 2016 Odile Vermeulen: supporter van een Indiase vakbond
3 topdocenten over het geheim van goed onderwijs
Studentenziekte: stress en slapeloosheid
‘Denken is wél voor dummy’s’
Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl
Muhammed Al-Tamimi winnaar Echo Award vecht tegen vooroordelen pag 20
Ready2Help poster cpdf.pdf 1 28-10-2014 16:32:14
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.
Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL
Jaargang 64 #05
Dies Natalis Hoogleraren Jacqueline Broerse en Lonneke Stevens (r) maken zich op voor deelname aan het cortège, op de 136ste verjaardag van de VU.
togakamer_20 oktober 2016, 14.27 Foto peter gerritsen
Odile Vermeulen verdient geld voor Indiase vrouwen
6
De drie beste docenten van de VU 10 Studeren is stress
16
Muhammed Al-Tamimi: ‘Het is altijd moeilijk, nooit onmogelijk’ 20
Opinie
Rusland voor de rechter Taaltoets loopt lekker
8 25
Columns
Lydia Krabbendam
9
Nathanael Korfker
27
Sanne Pieters
32
En verder Online nieuws
4
Onderzoeksnieuws
14
Studentenraad
24
Mail/colofon
26
Bloggers
27
Campus: loon naar werken
28
So you think you can teach
29
Film en restaurant
30
Uilensteders
31
Lae
32
Coverfoto Martijn Gijsbertsen Het volgende nummer verschijnt op 9 november 2016.
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
3
advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws Claudia Nzeba is Miss Afrika Nederland
VU begint netwerk van betrokken universiteiten
De covervrouw van de vorige Advalvas Claudia Nzeba (24, derdejaars rechten) is zaterdag 22 oktober verkozen tot Miss Afrika Nederland.
‘Wachtlijst studentenpsycholoog moet korter’ Vooral hogescholen stellen soms onvoldoende tijd en middelen ter beschikking voor hun studentenpsychologen.
VU-eredoctor staat terecht wegens tweet De Zuid-Afrikaanse voedingsdeskundige Tim Noakes, tevens eredoctor aan de VU, staat voor de medische tuchtraad in zijn land vanwege een voedingsadvies dat hij in 2014 heeft gegeven op Twitter.
{meer nieuws online} Geen stufi meer voor jihadist Goede doel naaktkalender wil opbrengst niet Student in contact met bewoners oorlogsstad Aleppo Promovendinetwerk: ‘Groningen overtreedt regels promotiestudenten’ ChristenUnie wil meer mannen voor de klas Studentenbond opent meldpunt over selectie hoger onderwijs 4
D
Acht van de negen oprichters (Gotenburg was verhinderd) e Vrije Universiteit is initiatiefnemer en voorzitter van Aurora: een nieuw netwerk van negen West-Europese universiteiten die zich gezamenlijk willen inzetten voor ‘het bevorderen van het maatschappelijk belang en het vinden van oplossingen voor mondiale uitdagingen’. Rankings en citatiescores geven geen compleet beeld van hoe goed een universiteit is, meent VU-baas
Jaap Winter, stichter en voorzitter van Aurora. Winter zocht naar gelijkgestemde universiteiten die aan drie criteria voldoen: ze verrichten excellent onderzoek, hebben openheid en diversiteit hoog in het vaandel en zijn erop uit om maatschappelijk verschil te maken. De VU zet zich al jaren in op deze onderwerpen, vindt Winter. Hij wijst bijvoorbeeld op een onderzoek over diversiteit dat vorige week verscheen en waar de universiteit hoog scoorde
op het aandeel niet-westerse studenten. “Voor ons en de andere universiteiten van Aurora is inclusiviteit een belangrijk thema: in Antwerpen wonen ook relatief veel allochtone bevolkingsgroepen. Gotenburg heeft de laatste jaren veel vluchtelingen opgevangen die hun weg naar de universiteit weten te vinden.” (HOP)
Meer hierover en een lijstje van de deelnemende universiteiten op: advalvas.vu.nl>nieuws>21 oktober.
Seidell: ‘Voeding moet verplicht vak worden’ Onderwijs over gezonde en duurzame voeding moet verplicht worden op de basisschool, vindt de Alliantie Voedselonderwijs.
H
oogleraar voeding en gezondheid Jaap Seidell en kok Pierre Wind zijn twee van de initiatiefnemers. Seidell vindt dat de overheid niet van burgers kan vragen om gezond te eten als blijkt dat de meeste mensen niet weten wat gezond eten is. Daarom verzamelt de organisatie handtekeningen om voeding een verplicht basisschoolvak te maken. “Slechts één procent van de
kinderen eet voldoende groente, drie procent eet voldoende fruit en ze eten te weinig vis”, schetst Seidell het probleem. Nu hangt het van het toeval af wat kinderen op school meekrijgen over eten. Seidell: “De ene school doet er wel wat aan, met kooklessen, boerderijwerk of schooltuinen, en de andere niet. En juist in de achterstandswijken, waar kinderen vaak ongezonder eten, integreren de scholen het niet in het lesprogramma. De ongelijk-
heid tussen de kinderen wordt dan alleen maar groter.” Het voorstel roept felle reacties op, te meer omdat instanties uit de voedingsindustrie het initiatief ondersteunen. Op de site van Advalvas noemt iemand het ‘kul’, maar steunt oud-schaatser Jochem Uytdehaage het initiatief: ‘Leer kinderen weer wat echt eten is.’ (MK)
Discussieer mee op advalvas. vu.nl>nieuws>21 oktober. nr 5 — 26 oktober
ADVALVAS
advalvas.vu.nl
Studenten schrijven naslagwerk geneeskunde
Z
estigurige werkweken hebben ze gemaakt, geneeskundestudenten Romée Snijders en Veerle Smit, om hun Compendium Geneeskunde te realiseren: vier kloeke boeken van 300 pagina’s elk, met daarin alles wat een geneeskundestudent weten moet, strak vormgegeven, rijk geïllustreerd en in eigen beheer uitgegeven. De eerste druk was al uitverkocht op de dag van lancering. Het resultaat mag er wezen,
de boeken zijn een enorm succes en voorzien in een behoefte die geneeskundestudenten blijkbaar altijd hebben gehad: een naslagwerk waarin alles wat een student moet weten, eenvoudig is op te zoeken. “Studenten geneeskunde hebben tientallen boeken, meerdere per vak, gedeeltelijk in het Engels, voor een deel in het Nederlands”, legt Smit uit. “Een wirwar aan informatie die heel moeilijk weer is terug te vinden, en waarbij ziektebeelden in verschillende boeken op verschil-
A model for paralysis How the obsession for everchanging accountantship models to manage education is deisintegrating the academic society, according to Paola Gori Giorgi and Francesco Battaglia. Lees het opiniestuk op advalvas.vu.nl>opinie én ‘Nieuw model moet onderwijs eerlijker belonen’ op pag. 28.
facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
Meer hierover op advalvas. vu.n>nieuws>19 oktober.
Doorjakkeren
42
Anarchisme revisited Achter het Centraal Station in Amsterdam zijn de verkeerstekens weggehaald. Geen verkeerslichten, verkeersborden of zebrapaden meer. Zelfs politieagenten ontbreken. Ga naar de column van Marc Schuilenburg op advalvas. vu.nl>blogs&columns
lende manieren zijn beschreven.” Het naslagwerk is geen vervanging van de andere leerboeken, maar een samenvatting van alles wat een student moet weten als hij aan zijn co-schappen begint. Ziektebeelden zijn keurig inzichtelijk gemaakt met icoontjes voor ‘symptomen’, ‘diagnose’ en ‘behandeling’ enzovoort. Zestig studenten hebben eraan meegeschreven, onder toezicht van 37 medisch specialisten. (PB)
42% van de studenten ervaart veel tot extreem veel stress
S
tudenten hebben veel meer stress dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit onderzoek van VU-wetenschappers. Zij ondervroegen ruim 700 studenten. Advalvasredacteur Floor Bal sprak studenten die niet meer kunnen slapen van de stress. (FB)
Het verhaal ‘Uitgeput? Jij bent niet de enige’ over studenten met te veel stress staat op pag. 16-19.
@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @MnNieuweTablet 24-10_Nederlandse onderzoekers ontdekken lek in Android: Onderzoekers aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) heb... Het is hackershoogleraar Herbert Bos en collega’s weer gelukt om Android-apparaten te hacken. @ljlp 24-10_Morgen is het zover: Lancering Netherlands Academy of Religion (NAR) http://noster.org/news/ founding-of-the-netherlands-academy-ofreligion-nar/ … Theologen en religiewetenschappers meer onderling laten samenwerken, is een belangrijk doel van het verbindings- en profileringsplatform NAR. @HenkStrikkers 20-10_Henk Strikkers heeft geretweet Folia Opmerkelijk: voor het eerst in jaren zijn er alleen maar mannelijke decanen op de #UvA. @lienekespel 20-10-Soundchecken met @isaacbullock! Dat wordt swingen bij 136e verjaardag van @VUamsterdam #diesVU #eenlevenlanggezond
@AnneLotte 20-10_Waarom vallen de computers elke dag uit op de zevende verdieping? Tentamenweek is niet echt de week om updates uit te voeren. @VUamsterdam @ARLodder 13-10_Reviews 2 excellent (6), and 1 outstanding (7). Guess what the deciding committee makes of it: 5 (very good). So extremely frustrating... @pietgautier 13-10_@BasvdKlaauw We kunnen nu ook meten of kunstgras negatief effect op studieresultaten heeft. @scbuitenveldert 5
‘De lonen van die vrouwen moeten omhoog’
6
nr 5 — 9 november 2016
ADVALVAS
student in actie
I
s dat moeilijk, een eigen restaurant beginnen? “Ik doe het niet alleen. Ik zit in het bestuur van Happietaria Amsterdam. We zijn onderdeel van een organisatie die jaarlijks in meerdere studentensteden in Nederland een tijdelijk restaurant opzet om geld in te zamelen voor het goede doel. Twee jaar geleden ben ik begonnen bij Happietaria als serveerster. Dat vond ik zo mooi: al die mensen die iets doen voor het goede doel. Het is zo supertof dat ik zelf ook een keer mee wilde helpen met het opzetten ervan.”
Odile Vermeulen zet met Happietaria een pop-uprestaurant op. De opbrengst gaat naar een Indiase vakbond die strijdt voor betere arbeidsvoorwaarden in de kledingindustrie. DOOR FLOOR BAL FOTO PETER VALCKX
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
De opbrengst gaat naar een vakbond in India. Wat gaat die daarmee doen? “Deze vakbond zet zich in voor de rechten van kinderen en vrouwen die in de kledingindustrie werken. Zij proberen ervoor te zorgen dat hun lonen omhoog gaan. Vaak wordt de helft van het salaris door de werkgever ingehouden. Zogenaamd kunnen mensen dat na drie jaar als bruidsschat krijgen, maar heel vaak krijgen ze die niet. “Daarom licht de vakbond ook voor. Hij adviseert kinderen over manieren om geld te verdienen terwijl ze op school kunnen blijven. Het mooiste vind ik dat de vakbond bestaat uit oud-werknemers uit de kledingindustrie. Deze vrouwen komen voor zichzelf op. Ik vind het mooi dat wij hen kunnen steunen.” Dus dit jaar staan alleen maar Indiase gerechten op het menu? “Het zou leuk zijn als we inderdaad enkele Indiase gerechten op de kaart kunnen hebben. Naast minstens twee vegetarische recepten. Ik vind duurzaam eten heel belangrijk. We proberen om eten te gebruiken dat anders weggegooid zou worden. En we willen lokaal geproduceerde producten gebruiken. Zelf probeer ik zoveel mogelijk vegetarisch te eten. Maar ik woon nog thuis, dus ik heb daar niet altijd iets over te zeggen. Al heb ik mijn ouders ervan overtuigd om minstens drie dagen per week vleesloos te eten.”
Happietaria Amsterdam Happietaria Amsterdam, het pop-uprestaurant voor het goede doel, zoekt leden voor alle commissies en voor de volgende bestuursfuncties: juridisch coördinator en coördinatoren voor pr, sponsoring en inkoop. Meer informatie vind je op Facebook: Happietaria Amsterdam.
Odile Vermeulen 21 Bachelor gezondheidswetenschappen
Je doet op allerlei manieren vrijwilligerswerk. Heb je dat van je ouders meegekregen? “Ja, die zijn heel behulpzaam, ze doen veel voor mensen in de buurt. Mijn moeder is op haar 22ste vanuit Vietnam naar Nederland gekomen. Ze heeft daar veel meegemaakt. Ik denk dat als je uit een familie komt waar alles altijd goed is gegaan, je minder snel actie onderneemt om iets aan nare dingen in de wereld te doen. Zelf ben ik trouwens nog nooit in Azië geweest. Ik spreek ook geen Vietnamees. Mijn moeder was altijd bang dat ik daardoor achterstanden op school zou oplopen.”
Je studeert gezondheidswetenschappen, wil je later 2016 – nu ook mensen helpen? “Ik Projectmanager wil graag kwetsbare ouderen medicatiefouten, VUmc helpen. In november haal ik 2016 – nu mijn bachelordiploma. Daarna Voedingsassistent, VUmc houd ik een tussenjaar om uit te 2016 – nu zoeken of ik me inderdaad in de Pandcoördinator, ouderenzorg wil specialiseren. Happietaria Amsterdam Ik twijfel vooral omdat ik me de 2014 – 2015 ellende van ouderen zo aantrek. Vrijwilliger, Seniorenstudent Ik weet niet of dat juist goed of slecht is voor mijn werk later. Ik loop stage in VUmc om uit te zoeken wat voor werk bij mij past. “Toen ik een jaar of veertien was, belandde mijn oma in een verzorgingstehuis waar het niet pluis was. Er was te weinig mankracht waardoor mensen lang moesten wachten op eten of hulp om naar de wc te gaan. Als zij belde, kwam er niemand. Toen ik dat hoorde, nam ik me voor om de zorg voor ouderen te verbeteren.” De overkoepelende organisatie van Happietaria is christelijk, speelt dat een rol voor jou? “Nee, ik hoorde pas vorige maand over deze achtergrond. Ik ben wel christelijk, maar dat is eigenlijk toevallig. Twee jaar geleden heb ik gewoon op een oproep op Facebook gereageerd.”
Ben of ken jij ook een student die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl
7
Sleep Rusland voor de rechter Nederland kan en moet Rusland voor de rechter brengen om vlucht MH17. En wel die in Straatsburg. ‘Het gaat om serieuze rechtsschending.’
DOOR Marieke de Hoon ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT
H
et Joint Investigation Team (JIT) presenteerde onlangs belangrijke bevindingen over het neerhalen van vlucht MH17: het wapen en de locatie. Tevens gaf dit team aan dat het honderd betrokkenen heeft geïdentificeerd, maar dat meer onderzoek nodig is om te kunnen bewijzen wie precies wat heeft gedaan, en met welke kennis en intentie. Dat zal nog een hele kluif worden, net als het uitgeleverd krijgen van verdachten. Terecht verklaarde hoofdofficier Westerbeke dat hij niets wilde zeggen over de betrokkenheid van de Russische staat. Dat is niet de rol van het Openbaar Ministerie (OM): dat kan alleen individuele daders voor de rechter brengen, geen staten. Maar daarmee is de kous niet af. Het JIT-onderzoek is namelijk ook belangrijk voor een juridische procedure tegen Rusland bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg. Dit kunnen nabestaanden doen, die dan wel eerst in Rusland zelf een procedure moeten beginnen om aan het Hof in Straatsburg te kunnen laten zien dat nationale procedures zijn uitgeput. Maar ook de Nederlandse staat kan die procedure voeren: namens alle slachtoffers, ongeacht nationaliteit. En gegeven de ernst van de schendingen, zou het Nederland niet misstaan dit op z’n minst serieus te overwegen, ook al zijn de spanningen met Rusland hoog. Nu het JIT zegt dat bewezen kan worden dat het wapen van Russische makelij is, door Russisch grondgebied werd aan- en afgevoerd en werd gelanceerd vanaf een locatie die door pro-Russische separatisten werd gecontroleerd, valt Russische betrokkenheid niet te ontkennen. Het is simpelweg ondenkbaar dat zo’n omvangrijk wapensysteem in handen valt van private partijen en over Russisch grondgebied wordt vervoerd zonder dat
8
nr 5 — 26 oktober
ADVALVAS
opinie
wisselcolumn
Denken is wel voor dummy’s Rusland hiervan wist of had moeten weten. Dan heeft Rusland ten minste een zorgplicht ten aanzien van de mogelijke burgerslachtoffers die door dat wapensysteem kunnen vallen. Zowel voor het nemen van maatregelen om te voorkomen dat er burgerslachtoffers vallen, als door het instellen van effectief onderzoek doen achteraf. Nader onderzoek van het JIT kan hopelijk uitwijzen welke rol Russische militairen en separatisten precies hebben gespeeld. Maar in tegenstelling tot een strafzaak tegen individuele daders is bij het EHRM bewijs voor de intentie van daders niet nodig. Sterker nog, Rusland zal zelf moeten aantonen dat het de vereiste voorzorgsmaatregelen heeft genomen. De route naar Straatsburg moet natuurlijk niet in plaats van de strafzaken tegen de individuele daders komen, maar parallel! Beide gebruikmakend van het bewijs dat het JIT verzamelt, en elkaar versterkend als er op de ene of de andere route een succesvolle uitspraak komt. Als de verantwoordelijkheid van Rusland al wel op basis van strafrechtelijk onderzoek succesvol kan worden bewezen, kan het OM proberen afspraken te maken met Straatsburg om dit bewijs vertrouwelijk te delen, zodat deze zaak al eerder kan beginnen. Rutte geeft nu aan dat Nederland strafzaken afwacht. Niet terecht: die kunnen lang op zich laten wachten en dan moeten de nabestaanden het zelf rooien. Ook al is dit diplomatiek gevoelig en zijn de spanningen met Rusland al huizenhoog, sommige gevechten zijn het waard om te vechten. Het gaat hier om serieuze rechtsschendingen waarover een rechter zich kan uitspreken. Zowel de individuele daders aanpakken via het strafrecht als betrokken staten via Straatsburg aanspreken, horen bij de belofte van ‘de onderste steen boven halen’.
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
A foto Yvonne Compier
Marieke de Hoon is universitair docent volkenrecht
Lydia Krabbendam hoogleraar onderwijsneuropsychologie
chtervolgd door deadlines ment. De wifi-loze wachtkamer van mijn en reminders van tandarts komt het dichtst in de buurt. deadlines bedenk ik dat En inderdaad, in plaats van eens goed te ik echt te weinig tijd gaan denken blader ik meestal doelloos heb. Wat zou het heerlijk in de glossy’s die daar liggen. Ik kan me zijn om gewoon eens zelfs voorstellen dat ik, als de mogelijkongestoord een eind weg heid daar geboden zou worden, mezelf te kunnen denken. Heerlijk? Het blijkt een bescheiden schokje zou toedienen. dat ik daar niet zonder meer van uit kan Maar is dat omdat mijn spontane gedachgaan. ten nog onaangenamer zijn dan de pijn In een artikel in Science stellen psychovan de elektrische schok? Dat weiger ik loog Timothy Wilson en collega’s dat toch te geloven. Een blik op de data laat mensen zomaar denken helemaal niet dan ook zien dat de boodschap wel wat fijn vinden. Gevraagd om een periode van genuanceerder had gekund. De meeste zes tot vijftien minuten ‘schokkers’ deden dit uit alleen maar te denken, nieuwsgierigheid, niet rapporteerden deelneomdat hun gedachten Een aanzienlijke mers dat zij dat significant zo vervelend waren. En groep prefereerde minder prettig vonden gemiddeld genomen een elektrische dan een simpele activiteit, vonden de deelnemers schok boven zo’n zoals surfen op het web. het denken niet ronduit tien minuten Sterker nog, wanneer die onaangenaam, maar ‘een mogelijkheid geboden beetje leuk’ en tegelijk alleen maar werd, gaf een aanzienlijke ‘een beetje saai’. Achter denken groep (67 procent van de dit gemiddelde ligt bovenmannen, 25 procent van dien een behoorlijke varide vrouwen) zichzelf liever atie, tussen individuen een elektrische schok dan en tussen situaties, die alleen maar te denken. The untutored minstens zo interessant is. mind does not like to be alone with itself, Hoe het ook zit, ik heb een tijdje ongebesluiten de auteurs het artikel: denken stoord mijn gedachten over denken is niet voor dummy’s. Een ferme conclukunnen laten gaan, en vond dat best sie, die breed werd uitgemeten in de plezierig. En ondertussen mooi de deadmedia. line voor deze column gehaald. Ik zoek in mijn geheugen naar een situatie die vergelijkbaar is met dit experiReageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
9
Beste seniordocenten
‘Ik wil niet langer dan een kwartier aan het woord zijn’ Denk vanuit de studenten, maar maak het ze niet te makkelijk, vinden de genomineerden én winnaar van de Van der Duyn Schouten-onderwijsprijs.
door dirk de hoog foto’s Yvonne compier
W
at is het geheim van goed onderwijs? Daarover spreken de drie kandidaten voor de Van der Duyn Schoutenonderwijsprijs op de dies, de 136ste verjaardag van de Vrije Universiteit, op 20 oktober. Hoogleraar privaatrecht Lodewijk Smeehuijzen wordt die middag uitgeroepen tot de beste seniordocent van de VU. Hij is ook hoofd van twee masteropleidingen bij Rechtsgeleerdheid, waar hij de praktijk probeert te integreren met de theorie. “Het onderwijs bij rechten houdt vaak op waar het net spannend begint te worden. Bij de klassieke opleidingen bestuderen we vooral het rechtssysteem, maar het gaat er natuurlijk om hoe dat systeem in de praktijk werkt”, zei hij bij de uitreiking. Smeehuijzen probeert het onderwijs spannend te maken door over die grens heen te stappen en van law of books verder te gaan naar law in action. En waar kan dat beter dan op de Zuidas, waar alle belangrijke advocatenkantoren van Nederland zijn gevestigd? Een van de
10
opleidingen waarvan hij hoofd is, heet dan ook ‘ondernemingsrecht aan de Zuidas’. Daar werkt hij samen met grote advocatenkantoren aan de Zuidas. “Wij willen laten zien hoe het recht in de praktijk werkt. Het recht is een maatschappelijk instrument en niet alleen maar juridische regels in een boek.” Voor die master geldt een strenge selectie. “Van de tachtig gegadigden uit het hele land hebben we er dertig toegelaten. Die weten goed wat ze willen en hebben een grote inzet om er wat van te maken. Dat is leuk voor een docent.” Smeehuijzen kent al die studenten persoonlijk. “Dat komt doordat ik ze een essay laat schrijven en dat bespreek ik een-op-een een uur lang. Meestal heb ik dan wel een goed beeld van wat voor persoon ik voor me heb.”
Muizen door tentamenzaal Ook de andere twee genomineerde docenten zetten de student centraal. Maar ze willen het de student ook niet al te makkelijk maken. Een van hen is Marianne Donker. Ze is docent en coördinator voor het onderwijs in academische vaardigheden bij de opleiding gezondheidswetenschappen. “We zijn erg bezig met de inhoud van de leerstof en welke kennis we studenten willen bijbrengen. We moeten proberen om juist ook vanuit de student naar het onderwijs kijken. Dan
Beste seniordocenten Genomineerde Bert Jan Lietaert Peerbolte is hoogleraar Nieuwe Testament bij de faculteit Godgeleerdheid. Hij wil persoonlijk contact onderhouden met zijn studenten ook buiten de officiële college-uren en ze betrekken bij het onderzoek van de afdeling. Genomineerde Marianne Donker is docent en coördinator voor het onderwijs in academische vaardigheden bij de opleiding gezondheidswetenschappen van de faculteit Aard- en Levenswetenschappen. Ze pleit ervoor vanuit de student zelf naar het onderwijs te kijken. Winnaar Lodewijk Smeehuijzen is hoogleraar privaatrecht en hoofd van de master ondernemingsrecht aan de Zuidas en van de master law, markets & behavior. Hij wil studenten laten zien hoe recht in de maatschappij functioneert en het niet alleen maar regeltjes op papier zijn. Voor de toelating tot de master is een strenge selectie. De 7000 euro van de Van der Duyn Schouten-onderwijsprijs gaat hij besteden aan de ontwikkeling van de Legal Grand Tour: studentenreizen naar Europese steden om hen te laten kennismaken met andere rechtsculturen. Lees ook het interview met winnaar Lodewijk Smeehuijzen op advalvas.vu.nl>nieuws nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
ONDERWIJS
zie je andere dingen die belangrijk zijn. Investeer in de leeromgeving bijvoorbeeld. De onderwijsruimten in het Wis- & Natuurkundegebouw zijn namelijk zwaar verouderd. Tijdens tentamens schieten daar gewoon muizen door de zaal.”
Liever kleinschalig
Genomineerde Bert Jan Lietaert Peerbolte vindt kleinschaligheid het sleutelwoord voor goed onderwijs. “Ik wil persoonlijk contact hebben met mijn studenten. In de master met zo’n vijftien studenten leer ik binnen een week alle namen uit mijn hoofd.” Hij is hoogleraar Nieuwe Testament bij Godgeleerdheid. En gelukkig zijn daar niet zo heel veel studenten. Dus is het onderwijs bijna vanzelfsprekend kleinschalig. Hij geeft in het bachelorprogramma colleges tekstgeschiedenis omdat de aanstaande theologen de oorspronkelijke versie van het Nieuwe Testament in het Grieks moeten kunnen lezen. Smeehuijzen geeft ook liever les in kleine groepen. “Ik geef een groot college in het derde bachelorjaar bij rechten. Het gaat wel, maar ik mis toch de dialoog met studenten. In de masters waar ik doceer, is er veel meer interactie. Daar werk ik echt samen met studenten. Soms leidt dat er zelfs toe dat ik samen met een student een artikel schrijf.”
Lappendeken gezondheidswetenschappen Donker was eerst jarenlang coördinator voor het masteronderwijs van health sciences. “Ik merkte dat veel studenten de bacheloropleiding gezondheidswetenschappen wel interessant en leuk vonden, maar vaak ook een lappendeken zonder duidelijke rode draad. Ze hadden voor alle vakken goede cijfers gehaald, maar wisten toch niet welke master ze moesten kiezen en welke toekomst ze ambieerden. Gezondheidswetenschappen is een brede, interdisciplinaire opleiding met zowel sociale wetenschappen als echt bètavakken. Voor studenten bleek het moeilijk te zijn die verschillende benaderingen te integreren. Dat gaat niet vanzelf. Zo is het idee ontstaan voor het ontwikkelen van een curriculum
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
Bert Jan Lietaert Peerbolte: ‘Vroeger konden studenten gewoon bij me binnenlopen, maar nu zitten we achter slot en grendel’
11
Beste seniordocenten
academische vaardigheden dat wel zo’n rode draad moet bieden”, zegt Donker.
Discussiëren via Blackboard
Marianne Donker: ‘De onderwijsruimten in het Wis- en Natuurkundegebouw zijn zwaar verouderd. Investeer in de leeromgeving!’
Lietaert Peerbolte wil studenten ook buiten de officiële college-uren bij het onderwijs betrekken. “Vroeger konden studenten gewoon bij me binnenlopen, maar nu zitten we achter slot en grendel. Dat vind ik erg jammer. Ik ben door het flexwerken ook minder op de faculteit. Want mijn boeken staan noodgedwongen thuis. Dus daar bereid ik mijn colleges voor.’’ Nu gebruikt hij vaak Blackboard om met zijn studenten te communiceren en het werkt goed, is zijn ervaring. “Studenten vinden het leuk om zo met elkaar en met mij te discussiëren.” Zijn masterstudenten betrekt hij bij het onderzoek van de afdeling. “Om de twee weken hebben we op vrijdagmiddag een seminar met de staf, promovendi en studenten. Daar bespreken we artikelen in wording. Studenten die aan hun scriptie werken, moeten daar aanwezig zijn. En dat is heel leuk.” Hij is ook een voorstander van meer samenwerking tussen docenten. “Studenten vinden het interessant om diverse docenten over eenzelfde onderwerp te horen spreken vanwege de verschillende invalshoeken. “Bij ons zijn het Oude en Nieuwe Testament twee aparte vakken. Maar sinds een paar jaar geven we over sommige onderwerpen gezamenlijk colleges met twee docenten. Als docenten zouden we meer moeten samenwerken. Ook door gastdocenten uit te nodigen. Dat verruimt het blikveld van studenten.” Ook Donker pleit voor meer samenwerking. Zij wil vaardighedenonderwijs zoveel mogelijk laten aansluiten bij de bestaande vakken. “Per studiejaar hebben we zo goed mogelijk de leerdoelen geformuleerd en hoe die bereikt kunnen worden. Die leerdoelen hebben we met de docenten besproken, zodat ze bij de beoordeling van de prestaties van studenten daarvan uitgaan. Dan hanteren docenten ook dezelfde criteria voor de beoordeling van opdrachten.”
Een derde zit te internetten Maar onderwijs geven valt ook niet altijd mee. Studenten kunnen hun aandacht
12
nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
maar kort bij de les houden is de ervaring van de docenten. “De meeste studenten kunnen echt niet langer dan twintig minuten de aandacht bij de les houden”, zegt Donker. “Ga maar eens achter in een collegezaal zitten. Een derde van de studenten zit iets anders te doen: aan het internetten of met de telefoon bezig. We moeten vormen vinden die aansluiten bij studenten.” Lietaert Peerbolte herkent dat probleem: “De spanningsboog bij studenten is duidelijk kleiner geworden. Ik probeer niet langer dan een kwartier aan het woord te zijn. Dan gaan we iets anders doen. Dus als ik drie kwartier voor een college heb, deel ik dat in drieën. Ik laat bijvoorbeeld ook een paar studenten een presentatie houden over hun bevindingen bij de voorbereiding van het college. Dat levert vaak interessante discussies op.”
Selectie is eigenlijk studentgericht Smeehuijzen merkt niet zo dat studenten maar kort hun aandacht bij de les kunnen houden. “In de master duren colleges drie uur. Eerst anderhalf uur een docent van de VU en daarna iemand van een Zuidasadvocatenkantoor. Studenten doen dan volop mee met de discussie en er vallen geen stiltes hoor. Nu ja, bij lange sessies moet je wel zorgen dat je hun aandacht blijft trekken.” Smeehuijzen geeft toe dat hij in de gelukkige omstandigheid verkeert met zeer gemotiveerde studenten te werken. In zijn ogen hebben studenten belang bij een goede selectie. “Bij de master law, markets & behavior streven we ernaar dat de helft van de studenten uit het buitenland komt. Maar de Nederlandse standaard is best hoog. We verwachten dat de buitenlandse studenten hun Engels beheersen en een paper kunnen schrijven. Want als het niet lukt met hun afstudeerscriptie is dat wel een probleem. Dus kandidaten afwijzen die niet genoeg gekwalificeerd zijn, vind ik een vorm van bescherming van die student. Het is natuurlijk heel tragisch als je vanuit het buitenland hier komt studeren, veel collegegeld moet betalen en dan toch je opleiding niet haalt. Dus selectie is eigenlijk een studentgerichte benadering van het onderwijs.”
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
Lodewijk Smeehuijzen: ‘In de masters is veel meer interactie. Soms schrijf ik samen met een student een artikel’
13
VIPs
Jurist Jacobien Rutgers onderzoekt nieuwe ontwikkelingen op het gebied van conflictbeslechting in het Europese consumentenrecht.
Klimaat wereldwijd aanpakken
Marcel Israël
Egija Zaura is benoemd tot URC-hoogleraar orale microbiële ecologie bij Acta. Haar onderzoek concentreert zich op inzicht in het verkrijgen van een gezond microbioom en op de mechanismen die het ecosysteem van de mond gezond houden. VU-hoogleraar intelligente informatiesystemen Guus Schreiber is per 1 december benoemd tot decaan van de faculteiten Aard- en Levenswetenschappen en Exacte Wetenschappen.
14
D
hun eigen maatregelen hebben genomen, schrijft een internationale groep wetenschappers, onder wie VU-natuurkundehoogleraar Rienk van Grondelle, in een brief in Nature. Er moet een wereldwijde aanpak komen, zoals dat ook is gebeurd bij het bestrijden van infectieziekten, vinden de onderzoekers. De ontwikkeling van duurzame energiebronnen moet veel meer
prioriteit krijgen. Dit vereist ‘groots denken, een multidisciplinaire aanpak en ondersteunend beleid om te concurreren met bestaande energiesystemen’, schrijven ze. Een internationaal samengestelde raad van experts en burgers moet de belangrijkste thema’s op dit gebied in kaart brengen. (WV)
Zie brief via tinyurl.com/briefnature
Biologicals Genen van baby’s op maat
E
r is een verband tussen het geboortegewicht van baby’s en het ontstaan van aandoeningen later in hun leven. Dat blijkt uit een internationaal onderzoek, waaraan ook wetenschappers van het Nederlands Tweelingen Register en het EMGOinstituut van VU en VUmc meewerkten. Hieruit bleek ook dat minstens een zesde van het verschil in geboortegewicht van baby’s door genen verklaard wordt. Baby’s met een geboortegewicht
onder of ver boven het gemiddelde hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en diabetes later in het leven. VU-hoogleraar Dorret Boomsma: “Er is een aanzienlijke overlap in de genen voor geboortegewicht en de genen voor een verhoogd risico op diabetes en hartziekten. Dit laat zien dat genetische invloeden die vroeg in het leven belangrijk zijn voor het gewicht later een rol spelen bij het ontwikkelen van diabetes en hart- en vaatziekten.” (FB)
rbbmr/nounproject
Alexandru Iosup richt zich op het grootschalig maken van computersystemen, het zogeheten massivizing. Hij onderzoekt of computersystemen de gewenste eigenschappen (hoge prestaties en beschikbaarheid, laag energieverbruik) kunnen hebben en tegelijkertijd efficiënte en betaalbare ecosystemen kunnen vormen.
e aanpak van klimaatproblemen moeten we niet meer overlaten aan afzonderlijke landen omdat we dan zelfs de meest bescheiden doelstellingen van Parijs niet gaan halen. We hebben gewoonweg de tijd niet om te wachten tot al die landen
R
eumatoïde artritis, artritis psoriatica en de ziekte van Bechterew kunnen effectief behandeld worden met zogeheten biologicals, geneesmiddelen uit natuurlijke eiwitten zoals antilichamen en cytokines, of fragmenten van eiwitten of synthetische peptiden. Ze zijn echter kostbaar en bij sommige patiënten werken ze onvoldoende. Momenteel krijgt iedere patiënt dezelfde dosering, wat kan leiden tot zowel onder- als overbehandeling. Een individuele, op maat gemaakte dosering kan tot een effectievere behandeling leiden. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van EvaLinda Kneepkens. (PB)
Zie proefschrift via tinyurl.com/ Kneepkens nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
Land Rover Our Planet
Drie uitmuntende VU-wetenschappers zijn per 1 januari 2017 benoemd tot URC-hoogleraar. De University Research Chair-hoogleraren worden beschouwd als aankomend leiders in hun vakgebied:
onderzoeksnieuws
Planten overleven overstromingen
H
oe overleven planten een overstroming? Met de luchtholtes in de stengel, ontdekte aard- en levenswetenschapper Qiaoli Ayi, die hierop 7 november promoveert. Die holtes zijn essentieel voor het zuurstoftransport en interne beluchting van een overstroomde plant. Verder maken planten onder water adventiefwortels aan, waarmee ze zuurstof uit het water opnemen. Deze zuurstof wordt vervolgens naar andere weefsels getransporteerd. Door klimaatverandering zal het aantal overstromingen toenemen. Daarom onderzocht Ayi hoe landplanten zoals ‘alligator weed’ kunnen overleven. (PB)
Iedereen journalist?
Brandwonden
Dag somberheid
70 E
Zeventig procent van de depressieve ouderen heeft baat bij elektroconvulsieve therapie.
E
lektroconvulsieve therapie is zeer effectief bij ouderen met een depressie. Maar liefst zeventig procent van hen herstelt volledig na zo’n therapie, stelt psychiater Mardien Oudega in haar proefschrift. Vijf tot tien procent van de ouderen krijgt te maken met ernstige depressies. Veranderingen in de grijze en witte stof in de hersenen zouden daarbij weleens een rol kunnen spelen. (WV)
Zie proefschrift via tinyurl.com/mardienoudega ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
en transplantatie met het eigen lichaamsvet kan ook oude littekens van brandwonden flink verbeteren. Dat blijkt uit het onderzoek waarvoor arts-onderzoeker Mariëlle Jaspers begin oktober de Martinus van Marum Prijs van artsenfederatie KNMG kreeg. Bij ernstige brandwonden is vaak niet alleen de huid, maar ook het laagje vet net onder de huid beschadigd. Hierdoor plakt het litteken op de onderliggende spieren en het bot. Daardoor voelt het litteken strak aan en is bewegen lastig. Ook doet het pijn. Bij de veertig patiënten die de transplantatie kregen, bleek dat één behandeling al een enorm positief effect op de kwaliteit en elasticiteit van het litteken heeft. De ingespoten vetlaag vormde een glijlaag tussen het litteken en de onderliggende structuren. (FB)
Participatieve journalistiek heeft de journalistiek niet radicaal veranderd, zoals wetenschappers verwachtten, stelt Merel Borger in haar proefschrift. “Tien jaar geleden waren wetenschappers optimistisch over de mogelijkheden van digitale technologie voor de journalistiek. Het nieuws zou democratischer worden omdat in het digitale tijdperk iedereen zelf nieuws zou kunnen maken en verspreiden. Ik heb onder meer de ervaringen van deelnemers aan twee digitale nieuwsnetwerken geanalyseerd, NOS-Net en Dichtbij.nl, een verzameling hyperlokale nieuwssites van de Telegraaf Media Groep. Bij NOS-Net houdt de redactie een grote mate van controle, bij Dichtbij.nl juist niet. De redacteuren van NOS-Net gebruiken het netwerk op de traditionele manier, vanuit hun eigen behoeftes: als ze een bron over een onderwerp nodig hebben, zoeken ze die in het netwerk. Het probleem is dat het ontbreekt aan wederkerigheid. Zo horen mensen te weinig wat er met hun input gebeurt. Bij Dichtbij.nl zijn mensen tevreden over het contact met de redacteuren, die ervaren ze als responsief en behulpzaam. Maar hier zijn ze weer minder te spreken over de kwaliteit, vooral over die van door andere participanten aangeleverde stukken. Daardoor twijfelen mensen of de website publiek trekt en dus of hun bijdragen gelezen worden. Digitale technologie stelt mensen wel in staat om te spreken, maar garandeert niet automatisch dat ze worden gehoord. Daar is serieuze journalistieke inspanning voor nodig.” (WV)
15
Stress
Uitgeput? Jij bent niet de enige!
Slecht slapen, altijd achter de feiten aanlopen. Veel studenten hebben last van stress. Wat doe je ertegen?
heb het gevoel dat ze dat tegenwoordig steeds jonger ontwikkelen. PerfectioDOOR FLOOR BAL nisten die het uiterste uit hun opleiding ILLUSTRATIE BEREND VONK willen halen. Ze weten dat de arbeidsmarkt krap is en dat je overal de juiste papieren voor moet hebben. De conseltijd moe. Geïrriteerd quentie van het nieuwe studiestelsel zijn. Niet kunnen slapen is dat iedereen binnen de vastgestelde en continu aan het tijd wil studeren. Ze kunnen zich geen werk denken. Uit nieuw vertraging veroorloven. De keuze om het VU-onderzoek blijkt dat een tijdje rustiger aan te doen, is voor 42 procent van de studenhen niet makkelijk. Soms hebben we daar ten veel tot extreem veel lange gesprekken over.” stress ervaart. “Ze blijven maar doorjakSommige studenten hebben zich al bij keren en zetten het verstand op nul. Even die karaktereigenschap neergelegd. werkt dat wel. Maar uiteindelijk raak je “Dan zeggen ze dat ze nu oververmoeid”, zegt Frank eenmaal zo zijn. Maar je Hendriks, studieadviseur er zelf wat aan doen.” bij geneeskunde. Juist ‘Even opstaan, wat kunt Bij de Centrale Studenbij deze studie is stress eten of naar buiten tenbegeleiding van de VU een groot probleem. De kunnen studenten voor studenten daar voelen veel gaan, zo leer je meer in minder vijftig euro een specidruk om te presteren. Het uren’ ale cursus omgaan met zijn vaak fanatiekelingen faalangst en studiestress die altijd voor het hoogste volgen. Ook zijn er workcijfer gaan. Burn-out is shops waarbij ze verschilonder aanstaande artsen lende studievaardigheden een groot probleem. aanleren. Wie geen last Vandaar dat de studieheeft van uitstelgedrag en beter georganiadviseurs daar inmiddels veel ervaring seerd kan leren, heeft ook minder stress. hebben met het bestrijden van stress. De toeloop van studenten met stress wordt steeds groter, zegt ook Marjolein In kortere blokken leren Pouw, studieadviseur geneeskunde. “Dat Gek genoeg is minder studeren soms de zijn vooral studenten met faalangst. Ik oplossing om studiestress te verminde-
A 16
nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
Studenten
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
17
Stress
Groene gezonde studenten
horen dat de adviseurs een leuk persoonren, zegt studieadviseur Mirjam Pol. “We lijk leven ook belangrijk vinden. Een horen vaak van studenten dat ze urenjaartje reizen? Tijd aan hobby’s besteden? lang zitten te buffelen. Daar zijn ze dan Allemaal goed, vindt Pol: “Overspannentrots op. Maar het is een mythe dat je de heid ontstaat als er een disbalans tussen hele dag in een flow kunt leren.” werk en privé is.” Hard werken is geen Het is vooral fysiek onmogelijk om zo probleem, als daar maar ontspannende hard te werken. “Je brein gebruikt 25 activiteiten tegenover staan. procent van de glucose in je lichaam en twintig procent van de zuurstofinname. Je hersenen zijn een grootverbruiker. Privé telt ook mee Die moet je af en toe voeden. Je moet in Ook het privéleven van studenten speelt staat zijn om na dertig minuten nog na te een rol bij de stress die ze voelen. Pouw: vertellen wat je gelezen hebt. Anders heb “Veel studenten denken dat iedereen het je vooral naar het boek gestaard.” naar hun zin heeft, behalve zij.” Relaties Zij adviseert studenten om in kortere die uitgaan, ruzies thuis; alles draagt blokken te leren en regelbij aan de zorgen van de matig korte pauzes te student. nemen. “Even opstaan, “Ook hier verschilt het ‘Extraverte wat eten of naar buiten. per student wat we aanrastudenten Uiteindelijk kun je zo in den. Sommige mensen adviseren we om minder uur meer bereivinden het heerlijk om in wat vaker om half het weekend naar huis te ken.” elf naar bed te gaan. Hoeven ze geen eten te koken. Andere studenIets afspreken met gaan’ ten die thuis wonen, advivrienden seren we om in de biblioStudenten met stress die theek te leren omdat het bij de studieadviseurs bij thuis te druk is.” geneeskunde aankloppen, Een bijkomend groeiend probleem is krijgen daar geen standaard riedeltje over dat bij sommige studenten hun ouderyoga en mindfulness te horen. De begelijk huis niet meer thuis is. Oorzaak: leiders vragen altijd aan de student van scheidende ouders. De studieadviseurs welke dingen ze stress krijgen en waar ze mopperen over ouders die wachten met energie uithalen. scheiden totdat hun kinderen het huis Studieadviseur Hendriks: “Extraverte uit zijn. Zodat zij juist in de fase waarin studenten zoeken vaak prikkels op. Die ze zich losmaken van thuis extra ellende adviseren we om het wat rustiger aan meekrijgen. Pol: “De dingen die wij te te doen. En om wat vaker om half elf horen krijgen: vechtscheidingen, overnaar bed te gaan. Introverte mensen spel. En studenten maar proberen om de maken vaak genoeg studie-uren. Daar problemen van hun ouders op te lossen.” informeren we of ze nog wel aan sporDaar hebben de adviseurs maar één ten en afspreken met hun vrienden antwoord op: laat die ouders maar in hun toekomen.” sop gaarkoken. Sommige studenten zijn verbaasd om te
18
Studenten hebben veel meer stress dan tot nu toe aangenomen werd. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Groene gezonde studenten’ dat VU-wetenschappers Nicole van den Bogerd, Coosje Dijkstra, hoogleraar Jaap Seidell en Jolanda Maas afgelopen zomer uitvoerden. Zij ondervroegen ruim zevenhonderd studenten van acht Nederlandse universiteiten. Hieruit bleek dat 42 procent van hen veel tot extreem veel stress ervaart. “Dat is opvallend”, zegt Nicole van den Bogerd. Ze adviseert studenten met stress om vaker bewust de natuur op te zoeken. “Natuur heeft namelijk een herstellende werking als je mentaal vermoeid bent.”
‘Ik ben uitgeput, maar kan niet slapen’ Sümeyye Konuksever
23 | vierdejaars medische natuurkunde “Door een slaapstoornis slaap ik maximaal zes uur per nacht. Ik ben uitgeput maar kan niet slapen. Daardoor ben ik ’s ochtends vaak duf, maar in de loop van de dag word ik wakker. Daar zorgt de stress wel voor. Ik moet mijn vakken halen. Mijn studie is zwaar. In gedachten ben ik een perfectionist, maar in de uitvoering niet. Aan het begin van een periode wil ik alles met een acht afronden, aan het eind vind ik een zesje genoeg. Mijn gemiddelde ligt rond een zeven. Ik zit, inclusief colleges, van negen tot vijf op de VU. Daarnaast werk ik ’s avonds en in het weekend als senior medewerker bij de broodafdeling van Albert Heijn. Ik moet wel, ik krijg geen studiefinanciering meer. Een tijdje terug had ik de dagen voor mijn tentamens de hele tijd pijn in mijn linkerzij. Zodra de tentamens afgelopen waren, was het weer over. Het afgelopen jaar heb ik geaccepteerd dat ik iets uitloop met mijn studie. Dat maakte alles makkelijker, toen haalde ik opeens vet veel vakken achter elkaar.” nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
‘Ik leer nog steeds voor een acht’
Hanna Voorberg
18 | eerstejaars geneeskunde
“Ik had geen tweede keuze, ik wilde per se geneeskunde studeren. Omdat ik niet zeker wist of ik door de decentrale selectie zou komen, wilde ik cum laude slagen. Daarmee legde ik de lat erg hoog. Ik deed er ook veel naast: zes keer per week een atletiektraining, twee keer zelf training geven en ook afspreken met vrienden. Leren deed ik vooral ’s avonds laat en ’s ochtends vroeg. Daar werd ik erg prikkelbaar van. Vrienden klaagden dat ik in mezelf gekeerd was, dat ik er met mijn hoofd niet bij was. Nog steeds leer ik nooit voor een zes. Altijd voor een acht. Voor mijn eerste tentamens bij geneeskunde heb ik vier weken lang geleerd. Ik wist niet wat ik kon verwachten en heb daarom maar alles geleerd. Als ik leuke dingen doe, ben ik altijd gespannen. Ik denk aan de dingen die ik nog moet doen. Ik las altijd veel literatuur, maar sinds ik hier zit, heb ik geen roman gelezen.”
‘In bed blijf ik denken aan al het werk dat ik nog moet doen’
John Plas
28 | eerstejaars business analytics
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
“Door de hoeveelheid werk bij mijn studie kan ik niets uitstellen. Door het tempo kan ik het nooit rustig aandoen, ik moet hard werken om alles bij te houden. Ik hoop dat ik het vol kan houden. Vaak blijf ik tot laat op om te leren, hoewel ik weet dat het beter is om te gaan slapen. In bed blijf ik denken aan al het werk dat ik nog moet doen en hoe weinig tijd ik daarvoor heb. Bij mijn studie zitten misschien een of twee genieën die het gemakkelijk vinden, de anderen hebben het net zo zwaar als ik. Bij mijn vorige tentamens heb ik een vak niet zo goed gedaan. Dat dwingt me om me echt te focussen en nog meer tijd in mijn studie te stoppen. Ik zit vaak tot zeven uur ’s avonds op de campus en in het weekend studeer ik ook altijd een paar uur. Het geeft me rust als ik weet dat ik in elk geval voldoende geleerd heb.”
19
Muhammed Al-Tamimi
20
nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
DIVERSITEIT
‘In allochtonen die gewoon hun best doen, is niemand geïnteresseerd’ Met dezelfde stugge volhardendheid waarmee zijn opa zijn vader uit een Irakese dodencel kreeg, vecht Muhammed Al-Tamimi zich een weg naar een carrière als plastisch chirurg.
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
DOOR PETER BREEDVELD FOTO MARTIJN GIJSBERTSEN
O
p de lagere school scoorde Muhammed Al-Tamimi, die onlangs de Echo Award kreeg voor multicultureel talent in het wetenschappelijk onderwijs, een 535, waardoor hij werd veroordeeld tot het vmbo. “Terwijl ik gemiddeld een negen stond”, zegt Al-Tamimi. Het is de bekende klacht over de Cito-toets: die is een momentopname, hij had z’n dag niet toen die werd afgenomen, voelde zich ziekig, was zenuwachtig. Maar op school waren ze onverbiddelijk: een slechte Cito-score betekent vmbo, hoe goed de de rest van het jaar ook was.
21
Muhammed Al-Tamimi
Zijn ouders hebben gepraat als Brugman en wisten er op de middelbare school de volgende deal uit te slepen: tot de kerst zou Al-Tamimi vmbo/havo doen en bij goede resultaten zou hij dan alsnog havo/ vwo kunnen doen. Al-Tamimi ging als een speer, maar kreeg rond kerst toch te horen dat drie maanden te kort was om te bewijzen dat hij havo/vwo aankon. Hij moest het tot het eind van het jaar zien vol te houden, dan zouden ze nog eens zien. “Het was niet de afspraak”, zegt Al-Tamimi, maar hij en zijn ouders gingen akkoord. Het demotiveerde hem wel. In de maanden daarna zakte zijn gemiddelde iets in. Maar hij herstelde zich en er prijkte toch een gemiddelde acht op zijn eindlijst.
Bang voor gezichtsverlies Desalniettemin was er slechts één leraar bereid het voor hem op te nemen. Hij adviseerde om Al-Tamimi te laten doorstromen naar havo/vwo. Maar daar waren alle andere docenten tegen. Nu was voor Al-Tamimi en zijn ouders de maat vol. Ze belden alle betrokken leerkrachten om verhaal te halen. Vier van hen ontkenden negatief te hebben geadviseerd en aan aantal zei zelfs helemaal niet bij de desbetreffende vergadering aanwezig te zijn geweest. Er kwam een gesprek met de schooldirecteur, die er schande van sprak dat Al-Tamimi en zijn ouders de school zo hadden bekritiseerd. Hoe durfden ze aan de wijsheid van tien docenten te twijfelen, die hadden
22
bepaald dat havo goed genoeg was voor Al-TamiZeuren, drammen mi, ook al had hij gemiden iedereen deld een acht? aanschrijven die Er kwam toch een hij kon verzinnen afspraak: als hij dat jaar zou halen, zou hij door mogen naar het vwo. Al-Tamimi haalde een gemiddelde 8,5 en nog zei zijn mentor: “Het is net als met een racecoureur, makkelijk om de top te halen, maar veel moeilijker om op dat niveau te blijven.” “Ze waren gewoon bang voor gezichtsverlies”, zegt Al-Tamimi. “Ze hadden vmbo geadviseerd, en konden niet toegeven dat dat een inschattingsfout was geweest.” Pas toen hij verhuisde van de Bollenstreek naar Nieuw-Vennep en ook van school veranderde, was hij van die verkramptheid verlost. Zijn nieuwe school wilde hem zelfs gymnasium laten doen. “Maar ik had geen zin in Latijn en Grieks”, aldus Al-Tamimi, “dus ik bleef gewoon op het vwo.”
Doodstraf Ze laten zich de kaas niet van het brood eten, de Al-Tamimi’s. Dat zit in de familie. In Irak, waar ze vandaan komen, werkte zijn vader zich steeds in de nesten omdat hij geen blad voor de mond nam. Hij werd door het regime van Saddam Hussein zelfs ter dood veroordeeld. Al-Tamimi’s opa heeft hem toen uit de gevangenis gepraat op min of meer
dezelfde manier als zijn vader hem naar het vwo kreeg: zeuren en drammen en iedereen aanschrijven die hij kon verzinnen, gebruikmakend van zijn netwerk en de vooraanstaande vertegenwoordigers van zijn clan, totdat hij de vrouw van Saddam Hussein himself te spreken kreeg. Daarbij maakte hij handig gebruik van het feit dat, vanwege een administratieve fout, eigenlijk niemand meer wist waarom de vader van Al-Tamimi in de gevangenis zat (hij had een belangrijke politieke tegenstander van Saddam een lift gegeven en werd toen beschuldigd van landverraad) en van alle overtuigingskracht en doorzettingsvermogen die in de genen van de familie Al-Tamimi zitten. Al-Tamimi’s vader vluchtte naar Koerdisch gebied, trouwde daar met zijn moeder, die hij van school kende, en vluchtte uiteindelijk naar Nederland. Al-Tamimi was toen zes.
Geslachtsveranderende operaties Inmiddels is hij geneeskundestudent, in de laatste fase van zijn studie. Voordat hij bij geneeskunde werd ingeloot, moest er ook heel wat water onder de brug door. Hij deed, nadat hij de eerste keer wegens een te laag cijfergemiddelde was uitgeloot, een jaar biomedische wetenschappen aan de UvA. Probeerde het toen nog een keer via een decentrale selectieprocedure aan de VU, werd afgewezen en slaagde er alsnog in binnen te komen via een bezwaarprocedure. Bovendien had hij belachelijk veel geluk: “Ik stond op een wachtlijst en mij was verteld dat ik weinig kans maakte, maar omdat net dat jaar de eindexamens voor vwo’ers moeilijker waren gemaakt, meldden zich minder vwo’ers aan voor geneeskunde.” Hij werkt keihard en loopt nu zelfs een jaar voor op zijn beste vriend, die wel meteen was ingeloot. In het eerste jaar was zijn cijfergemiddelde een 8,3, hij werd toen uitgenodigd voor het honoursprogramma maar bedankte daarvoor. “Vrije tijd is ook belangrijk”, aldus Al-Tamimi. Hij wil plastische chirurgie doen, specifieker wil hij bij het Gender-team van
nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
de VU, de enige groep in Nederland die geslachtsveranderende operaties doet. “Sinds ik via een monitor zo’n operatie mocht bijwonen, ben ik erdoor gefascineerd”, vertelt hij. Maar een onderzoeksplaats in die groep is er zelden en dus ging hij weer te werk volgens de beproefde Al-Tamimimethode: mailen, mensen aan hun jasje trekken. Hij heeft nu een plek, doet database-onderzoek naar geslachtsoperaties, complicaties, methoden. “Ik doe dat tussen mijn reguliere coschappen door”, vertelt hij. “Eens in de acht weken krijg je vrij, de meeste studenten gaan dan op vakantie, ik doe onderzoek voor het Gender-team.”
Droom verwezenlijken De laatste maanden zijn intensief geweest, beaamt hij. Veel vrije tijd voor zijn vriendin had hij niet, dus die relatie is ten einde. Maar je moet wat overhebben voor het verwezenlijken van je droom. Hij doet ook nog vrijwilligerswerk, al sinds zijn middelbare schooltijd, toen hij als ‘zorgambassadeur’ aanspreekpunt was voor andere Irakezen in Nederland die behoefte hadden aan iemand die de weg wist in de zorg. Ook organiseerde hij informatieavonden en lezingen, bijvoorbeeld over diabetes. Nu geeft hij seksuele voorlichting op scholen. “Omdat ik dat interessant vind en zelf niet de nodige voorlichting kreeg over seksuele relaties en dergelijke”, zegt hij. “Mensen met een achtergrond in het Midden-Oosten praten niet over seks, niet voordat ze getrouwd zijn en het dus eigenlijk te laat is.” Als student geneeskunde kreeg hij op zijn sportschool veel vragen van zijn maten over gezondheid, over seks met name, zwangerschap en geslachtsziekten. “Ik vond het leuk om ze voorlichting te geven en daarom ben ik dat op scholen gaan doen.” Hij geeft voorlichting aan kinderen uit groep acht op basisscholen. Dan praat hij over relaties en seksualiteit. “Dan valt me op dat meisjes dingen als trouwen, relaties en kinderen belangrijk vinden. Jongens kiezen voor zaken als een lekker kontje en dergelijke.”
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
‘Mensen uit het Midden-Oosten praten niet over seks’
Homohaat Kinderen, ook die met een niet-westerse achtergrond, zijn volgens Al-Tamimi ruimdenkend over zaken als homoseksualiteit. “Homohaat manifesteert zich pas op de middelbare school, als mensen groepjes gaan vormen en niet voor elkaar onder willen doen.” Dat allochtonen met een moslimachtergrond vijandiger zouden staan tegenover homo’s dan autochtonen, vindt hij onzin. “Dat wordt overdreven in de media, die sowieso alleen maar zijn geïnteresseerd in allochtonen als er iets negatiefs over te zeggen valt. Allochtonen die gewoon hun best doen, hard werken, succesvol zijn in hun studie, daarin is niemand geïnteresseerd. En als je ziet hoeveel mensen een ‘Als Kees de Jong hekel hebben aan allochverkocht ik plots tonen, dat is zelfs breed wel heel veel’ geaccepteerd.” Ironisch genoeg heeft de discriminatie van allochtonen zijn betrokkenheid met homo’s en transgenders versterkt. “Ook die lopen tegen vooroordelen op, worden veroordeeld om wie zij zijn. Daarom wil ik graag bijdragen aan hun acceptatie door de samenleving.” Want hoezeer je je best ook doet, mensen laten je altijd merken dat je er niet echt bij hoort. Op subtiele of minder subtiele wijze. “Bijvoorbeeld door te vragen of je van plan bent na je studie weer terug
naar Irak te gaan.” Toen hij als scholier geld bijverdiende in een callcenter, waar hij visoliecapsules aan de man bracht, merkte hij dat hij geen capsule verkocht als hij zijn eigen naam gebruikte. “Dus stelde ik me maar voor als Kees de Jong, dan verkocht ik opeens wel heel veel.”
Buddysysteem De Echo Award bestaat uit een oorkonde en een verblijf van zes weken aan de UCLA in de Verenigde Staten, de topuniversiteit die vermaard is om haar succesvolle diversiteitsbeleid. Al-Tamimi gaat er twee summercourses doen in juni volgend jaar. Bij de uitreiking was hij in de gelegenheid om met onderwijsminister Jet Bussemaker te spreken. “De andere winnaars en ik hebben met haar gebrainstormd over problemen en oplossingen. Ik heb gepleit voor meer begeleiding voor een buddysysteem voor vluchtelingen, iemand die ze bij de hand neemt en ze wegwijs maakt in het onderwijssysteem, ze vertelt welke verschillende schooltypes er zijn, ze helpt een netwerk te creëren. Zelf heb ik er veel profijt van gehad, geholpen te worden door mensen die zelf hadden gestudeerd.” Wat is de moraal van dit verhaal, vraag ik hem. “Nooit opgeven”, zegt Al-Tamimi. “In jezelf geloven. Het is moeilijk, het is altijd moeilijk, en als je allochtoon bent is het vaak nog veel moeilijker, maar het is nooit onmogelijk.”
23
Zakaria Nafid
E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.
Voltijdbestuurders bestaan, erken ze ook! We leven in een wereld waarin er steeds meer van ons verwacht wordt. De lat ligt hoog. En dat in een tijd waarin de student minder financiële ondersteuning krijgt. Zo snel mogelijk je studie afronden, lijkt zo’n slecht idee nog niet. Dit is jammer! Er valt zo veel meer uit je studententijd te halen. Zo behoort een bestuursjaar bij een vereniging tot een van de mogelijkheden. Naast het feit dat je jezelf ontwikkelt, is het een eer om een grote bijdrage te leveren aan de universiteit. Dat klinkt een beetje gek, maar studieverenigingen hebben een enorme toegevoegde waarde en daar mag je als student-bestuurder best trots op zijn. Verenigingen zorgen voor een warm welkom voor kersverse studenten. Zij bieden de mogelijkheid om sociale contacten te leggen en je kunt er met al je vragen terecht. Daarnaast bieden verenigingen de kans om jezelf te ontwikkelen door in een commissie te gaan en soms zijn ze ook nog betrokken bij het onderwijs. Als studenten zien wij al deze pluspunten, maar stimuleert en ondersteunt de VU die ook? Ik vind dat de VU student-bestuurders onvoldoende faciliteert. Op de VU worden voltijdbestuurders niet erkend. Ik vind dat zeer kwalijk. Er zijn namelijk studenten die meer dan zestig uur per week besteden aan het besturen van hun vereniging. Het niet erkennen van voltijdbestuurders doet af aan hun inzet en input.
Vanaf 1 januari 2017 gaat het wetsartikel Collegegeldvrij besturen in. Dit nieuwe wetsartikel maakt het mogelijk dat voltijd student-bestuurders geen collegegeld hoeven te betalen, mits zij ook geen onderwijs volgen. Je behoudt dan wel de status ‘student’ waardoor je onder andere kunt blijven lenen bij DUO, gebruik kunt blijven maken van je studentenreisproduct en je studentenwoning. Iedere universiteit mag zelf bepalen of zij dit wil doorvoeren. Collegegeldvrij besturen lijkt een mooie stimulans, maar stelt ook twee lastige voorwaarden. Allereerst het feit dat de student geen onderwijs mag volgen. De student die slechts een aantal vakken wil volgen, wordt uitgesloten van deze regeling. Spreek je dan nog van zelfontwikkeling ‘naast’ je studie? Daarnaast spreken ze over voltijdbestuurders, die door de VU dus niet worden erkend. De USR ziet graag dat de VU studentbestuurders en andere manieren van zelfontwikkeling meer stimuleert. Dat begint bij het erkennen van voltijdbestuurders. Daarnaast zijn wij met de universiteit in gesprek over collegegeldvrij besturen. Hiermee hopen wij een stap te zetten naar meer zelfontwikkeling van studenten en een goede ondersteuning daarvan door de VU. Lobke Min, raadslid lobkemin@studentenraadvu.nl
wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Banenplatform. Bij onze openbare USR-vergadering opperden wij het idee om een banenplatform aan de VU op te zetten: met baantjes voor VU-studenten. Hoe handig is het als je na je college direct door kunt naar bijvoorbeeld de UBVU om daar vier uurtjes te werken, waarna je in diezelfde bibliotheek verder kunt leren voor je tentamen? • UVO/Presidium. We hebben onze eerste overleggen gehad met de verenigingen bij het Universitair Verenigingen Overleg (UVO) en met de facultaire studentenraden bij het Presidium. Daar hebben we beleidsplannen en initiatieven voor komend jaar doorgenomen. Bij het UVO konden de verenigingen thema’s aandragen die ze graag komend jaar willen behandelen. Deze overleggen zullen gedurende het hele jaar plaatsvinden. • Collegegeldvrij besturen. Daar zijn we druk mee bezig, zie blog hiernaast. Op het moment zijn we in gesprek met de grote verenigingen. We inventariseren hun wensen. De mogelijkheden voor collegegeldvrij besturen bespreken we natuurlijk ook met de VU-organisatie.
Rob Doeve directeur Taalcentrum VU
opinie
‘Zo belabberd is hun taalvaardigheid niet’ Op de VU moeten eerstejaars aan het begin van hun studie al jaren een taaltoets doen, gemaakt door Taalcentrum-VU. Directeur Rob Doeve vindt de resultaten helemaal niet slecht.
Taalvaardigheid eerstejaars is belabberd’ kopte het Algemeen Dagblad op 19 oktober. Ze zouden slecht scoren op de taaltoets die sommige universiteiten afnemen. Is het echt zo slecht gesteld met het Nederlands van eerstejaars? “Dit jaar haalde 11 procent van de eerstejaars de taaltoets niet. Dat is helemaal niet slecht, want het was altijd rond de 13 of 14 procent.”
Wat gebeurt er eigenlijk met die 11 procent die de toets niet haalde? “Van hen kunnen we heel stellig zeggen dat ze
Dus jongeren zijn juist beter geworden in Nederlands? “Je kunt niet direct concluderen dat het een stijgende lijn is, maar je kunt ook zeker niet zeggen dat het slecht is en slecht blijft. Dit jaar deden de studenten het beter dan voorgaande jaren.” Hoe kan dat? “Er is geen officiële verklaring voor, want het is niet onderzocht. Maar men denkt dat het wellicht te maken heeft met het vak Nederlands op de middelbare school. Daarin hebben lang ook veel sociale vaardigheden gezeten, waaronder sollicitatiebrieven schrijven en gespreksvoering. Er is weer
ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
Taaltoets Als enige universiteit heeft de VU een verplichte taaltoets Nederlands voor alle eerstejaars. Sinds 2008 krijgen studenten in de tweede week van het collegejaar 200 vragen voorgeschoteld over spelling, woordenschat, grammatica, formulering en stijl. Ze moeten minimaal 70 procent van de punten halen. De taaltoets zelf kan geen aanleiding zijn om studenten weer naar huis te sturen, maar omdat de toets meestal onderdeel is van het vak academische vaardigheden, telt hij zo toch mee in de studie.
wat moeten doen aan hun taal. Voor de een is dat woordenschat, voor de ander schrijfvaardigheid, maar ze zitten allemaal onder de ondergrens. En die is al laag; ik vind zelf dat wel meer mensen iets aan hun taal moeten doen. Die groep krijgt een bijspijkercursus. Als ze het daarna nog steeds slecht doen, wat voor een derde geldt, heeft de VU haar best gedaan en moeten ze er verder zelf mee aan de slag.” Waarom is taalvaardigheid belangrijk? “Je kunt niet goed studeren zonder dat je precies snapt wat er in de boeken staat of wat je docent zegt. Hoe goed iemand scoort op de taaltoets hangt nauw samen met of iemand het eerste jaar haalt.”
Maar de VU wordt toch steeds Engelser, en veel studiemateriaal is in het Engels, wat doet het Nederlands er dan nog toe? “De opmars van het Engels is inderdaad waarschijnlijk nog lang niet aan z’n eind. Maar studenten die hier studeren, wonen in een Nederlandse context, en gaan daar straks ook in werken. Het is belangrijk dat je je kunt redden in die taal.”
Rob Doeve
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
25
FOTO Suzanne Blanchard
‘
DOOR MARIEKE KOLKMAN
iets meer nadruk komen te liggen op de basistaalvaardigheden. Misschien heeft dat invloed op het taalniveau.”
colofon/mail
onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl
Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.
Vormgeving Rob Bömer - behance.net/rbbmr Medewerkers Joeke Berg, Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Martijn Gijsbertsen, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Sanne Pieters, Peter Valckx, Berend Vonk Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag
ARE YOU STREETWISE?
Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.
advertentie
Internationaal vrijwilligerswerk doen? Kom naar ons informatieweekend over werken met straatkinderen op 25, 26 en 27 november!
Ga voor meer informatie naar www.samen.org
26
Votum (2) Na het voorzitten van een promotie nam ik Advalvas nr 3 mee naar huis. Daarin las ik de column ‘Schaf de verplichte Bijbeltekst af’. Hoogleraar evolutionaire ecologie Jacintha Ellers heeft het over het votum bij promoties. Collega Ellers voelt zich thuis bij onze bijzondere VU, en is uitgenodigd om een promotie voor te zitten. Daardoor is zij in gewetensnood, want als atheïste kan zij het votum niet geloofwaardig uitspreken. Hoewel zij daar niet over schrijft, wil ik haar waarschuwen dat ook de lofverheffing aan het einde van de ceremonie, en het lezen van een stukje uit de Bijbel in de besloten vergadering van de promotiecommissie haar dan waarschijnlijk moeilijk zullen vallen. Ook ik heb het voorrecht en genoegen om zo nu en dan een promotie voor te zitten. Inderdaad, ik kan me de gevoelens van collega Ellers wel voorstellen als ex-gereformeerde
persoon die ook niet zomaar het votum meer voor zijn rekening wil nemen. Toch pleit ik ervoor om die mooie VU-ceremonie niet te veranderen. Het votum aan het begin en de lofverheffing aan het einde van de promotie verwijzen naar de wortels van de Vrije Universiteit. Ik hecht eraan om die te herkennen en erkennen. Van ieder die aan de VU werkt of studeert, mogen we respect verwachten voor die wortels. Ook al hoeft niemand meer de religieuze doelstelling persoonlijk te onderschrijven. De VU is een bijzondere universiteit met de meest diverse docenten en studenten. Zij mag dat wat mij betreft nog lang en succesvol blijven. En ja, promoties voorzitten is een erebaan, maar geen verplichting. Als de ceremonie u niet schikt collega Ellers, dan kunt u beleefd bedanken voor de eer. Toch? Anjo Veerman, emeritus hoogleraar geneeskunde VUmc
nr 5 — 26 oktober
ADVALVAS
COLUMN/blog
’Vo voor het VU-votum Bubbel
Nathanael Korfker
vierdejaars wijsbegeerte | commissaris extern facultaire studentenraad faculteit Geesteswetenschappen | schrijft op persoonlijke titel
N
er terecht op dat een votum onderdeel is ederland is een seculier van traditie en dat op andere universiland. Op zich is daar niets teiten het votum nog steeds een vermelmis mee, maar het wordt ding naar God maakt, hoe seculier ze vervelend op het moment ook zijn. dat men dit secularisme tot Datzelfde votum kwam ook onder kritiek ideologie verheft. Ik ben te staan toen een student in 2015 zich bewust aan de VU gaan gekwetst voelde door verwijzing naar studeren omdat ik hier terecht kon met die neigingen die door sommigen als irra- religieuze symbolen op zijn bul. De toenmalige rector meldde toen tioneel worden bestemterecht dat de student peld (i.e. het geloof in zijn boosheid op zichGod). De VU is een bastion Ik ging naar de zelf moest richten, want van religiositeit in een VU toe om de de VU is ook anno 2015 land waar een politieke allergische reactie nog steeds verbonden partij stemmen wint door op religie uit de met haar verleden en antireligieuze symboolpoweg te gaan dat verleden is expliciet litiek te voeren. De vraag protestants. Ik vraag me af is hoe lang de VU dit nog of de huidige rector deze vol blijft houden. sentimenten deelt. Laatst las ik in Advalvas Ik ging naar de VU toe om de wens van hoogleraar de allergische reactie op Jacintha Ellers om het religie enigszins uit de weg votum, dat meldt dat onze te gaan. Ik schuw haar niet en ik schuw hulp in de naam des Heeren is, optioook zeker de confrontatie niet, maar de neel te maken. Een dergelijk voorstel VU moet toch de plek zijn waar het votum geschiedt alleen op het moment dat de in het Nederlands kan luiden dat de hulp geschiedenis niet meer op je netvlies zit. in de naam van onze Heer is. Ab Flipse, universiteitshistoricus, wees
Volgende maand (23 november) verschijnt het Advalvas-themanummer Hoe God verdwijnt uit Buitenveldert. Daarin onder meer: Korfker in discussie met Jacintha Ellers en universiteitshistoricus Ab Flipse; interview met de spraakmakende VU-theoloog Harry Kuitert (92) en een voorbeschouwing van diens biografie. ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
foto Peter Breedveld
Hoe God verdwijnt uit Buitenveldert
Het doel van deze campus is dat studenten zich om niets druk hoeven te maken. (…) Wat ben ik blij dat ik hier niet woon! Je nergens druk om hoeven te maken gaat blijkbaar gepaard met een hoop regels en betutteling. Zo mag je alleen bezoek hebben voor 10 uur ’s avonds en alcohol of sigaretten zijn niet toegestaan. Uit: Turkije-blog van uitwisselingsstudent Carlijn van Esch, wekelijks op advalvas.vu.nl/blogs&columns
Doos Ik woon in een zogenaamde Goshiwon, wat je het best kunt vertalen als ‘dooskamertje’. (…) Technisch gezien een kamertje van zo ongeveer drie vierkante meter (vaak zonder raam!) met een kast, bed, bureau en zelfs een miniatuur badkamertje. Uit: Zuid-Korea-blog van uitwisselingsstudent Lasse de Graaf, wekelijks op advalvas.vu.nl/ blogs&columns
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
27
Financiën
Bij de verdeling van het onderwijsbudget moet het niet meer over studiepunten gaan, maar over gegeven college-uren, vindt onderwijsportefeuillehouder Nico van Straalen.
Nieuw model moet onderwijs eerlijker belonen
O
DOOR WELMOED VISSER
onderwijs eerlijk te belonen, blijft het meestal angstwekkend stil.
Hoeveel onderwijs geef je?
Moeilijke vraag! nderwijs wordt nu voor een groot deel betaald Nico van Straalen, onderwijsportefeuilper studiepunt: heeft lehouder van de faculteiten Exacte een student zijn punten Wetenschappen en Aard- en Levenswegehaald, dan krijgt de tenschappen (FEW/FALW), heeft nu een faculteit daar geld voor uit model ontworpen waarin afdelingen de centrale middelen van naar hun onderwijsinspanning worden de VU en bij veel faculteiten gaat dit geld betaald en niet naar de resultaten. Een direct naar de afdeling die het betrefklein jaar is Van Straalen nu al bezig fende vak heeft gegeven. het model op te stelDit systeem werkt in de len, want tussen het hand dat docenten zoveel verzinnen dat je het ‘Het nieuwe mogelijk studenten laten zo gaat aanpakken slagen en dat ze het onder- docentvergoedingsen de daadwerkelijke model werkt’ wijs zo efficiënt mogelijk uitvoering zitten een inrichten: grote hoorcolleheleboel hobbels in ges dus en weinig arbeidsde weg: alleen al met intensieve practica. het vaststellen hoeveel Dat kun je verwerpelijk colleges en werkgroevinden, maar hé, docenpen en practica er op ten zijn net mensen. En de faculteit worden ze hebben het al druk genoeg met het gegeven, was hij maanden bezig. “Ik schrijven van artikelen en het scoren heb alle docenten gevraagd: hoeveel uur op publicatielijsten omdat ze anders onderwijs geef je voor dat vak? Ik dacht als wetenschapper niet meer meetellen dat dat een simpele vraag was, maar van en nooit een vaste aanstelling krijgen. veel docenten kreeg ik geen antwoord.” Het systeem deugt gewoon niet, zeggen Langzaam lukte het om de onderwijsincritici al jaren, maar op de vraag wat dan spanning van FEW/FALW toch in kaart te wél een goed systeem is om universitair brengen. Daarna moest Van Straalen het
28
bestaande budget op een zinvolle manier herverdelen over al die onderwijsactiviteiten. “We hebben het afgelopen jaar met een schaduwboekhouding gewerkt om te kijken of het kan zoals we graag willen. Daar kwamen dingen uit waarop we het model hebben aangepast”, zegt Van Straalen, “maar de belangrijkste conclusie is dat het nieuwe docentvergoedingsmodel werkt.” Als het aan hem had gelegen, was het in het afgelopen studiejaar al ingevoerd, maar dat is niet gelukt. “Ik hoop dat we het komend voorjaar kunnen afronden en dan wordt het vanaf 2018 ingevoerd.” In het nieuwe model krijgen afdelingen betaald naar hoeveel uren onderwijs ze verzorgen. Het nieuwe model zou ertoe kunnen leiden dat afdelingen hun onderwijsinspanning gaan uitbreiden. “Daar is op zich niets mis mee, zolang het om
nr 5 — 26 oktober 2016
ADVALVAS
campus
onderwijs
So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het gastcollege psychologische selectie van Myckel Cremers.
rbbmr
11-10-2016|HG-10A-00. De psycho-
beheersbare hoeveelheden gaat”, vindt Van Straalen. Een ander doel van hem was om de begroting transparanter te krijgen en de geldstromen voor onderwijs en onderzoek te ontvlechten. Van Straalen: “In het nieuwe model kun je meteen zien dat we hier op de faculteit onderwijs betalen met onderzoeksgeld.” Vanaf volgend jaar gaan de bèta’s experimenteren met het nieuwe systeem en bij de economische faculteit gebeurt al iets vergelijkbaars. Daarna gaat het docentvergoedingsmodel wellicht de basis vormen voor de financiering van het onderwijs bij andere faculteiten.
Lees ook de kritiek ‘A model for paralysis’ van Paola Gori Giorgi en Francesco Battaglia op advalvas. vu.nl>opinie>13 oktober. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
te vinden of iemand echt betrouwbaar is en daadwerkelijk bereid te vechten en logiestudenten die deze late dinsdagmiddesnoods te sterven voor volk en vaderdag de grote hoorcollegezaal op de tiende land. Als een heuse drill instructor beent verdieping van het hoofdgebouw binnenCremers heen en weer door de zaal en stappen, worden stuk voor stuk even weet hij vragen te stellen op een toon enthousiast ontvangen. “Hallo! Welkom. waarna niemand het nog aandurft een Ik ben zo blij dat jullie er zijn!” Janneke stilte te laten vallen. Het is de perfecte Oostrom, vorig jaar uitgeroepen tot manier om interactie en discussie op VU-juniordocent van het jaar, is blij met gang te brengen. De psychologische elke extra toehoorder voor de bijzondere selectieprocedure van spreker die zij heeft weten Defensie wordt aan de te strikken voor het college hand van een heldere over werving en selectiePrezi uitvoerig uit de psychologie. De teller blijft Helder en doeken gedaan. steken op elf studenten, Het tamelijk stringente “maar dat mag de pret niet gestructureerd beleid lokt bij de aanwedrukken. We gaan er iets verhaal met zige studenten de nodige moois van maken.” In zijn duidelijke Prezi reacties uit. Want waarom indrukwekkend behangen mag Defensie, anders dan groene Landmacht-tenue Niet altijd veel andere werkgevers, trekt gastdocent luitenantconcreet antwoord wel vragen naar geaardkolonel Myckel Cremers op kritische vragen heid of religie? En waarom meteen de aandacht. En zijn bepaalde vormen die laat hij het komende van vrijetijdsbesteding of anderhalf uur niet meer iemands geslacht soms los. Cremers was tot voor reden tot afwijzing? Af en toe leidt een kort hoofd van de sectie psychologische opmerking van de Defensie-psycholoog selectie bij Defensie en in die functie tot een verhit minidebatje met een verantwoordelijk voor het psychologisch student, maar Cremers weet steeds in no testen van zo’n tienduizend sollicitanten time de rode draad van zijn verhaal weer per jaar. “Ik ben geen universitair hoofdop te pikken en de discussie centraal te docent”, valt hij maar meteen met de trekken. Na afloop van zijn college meldt deur in huis, “dus ik kom niet met allerlei de gast nog even dat zijn organisatie altijd ingewikkelde theorieën, maar wel met openstaat voor stagiairs. En ja, ook daarheel veel voorbeelden uit de praktijk.” voor geldt een strenge selectie. “Zeker En juist daarmee weet hij het groepje tachtig procent van de sollicitanten haalt derdejaars moeiteloos te boeien. Want ga het niet.” er maar aanstaan, als psycholoog zien uit
+
�
29
Eten
Rijncantine RESTAURANT Dit voormalige koffiehuis is goed gerenoveerd, maar iets van het oude buurthuis zie je nog terug. Aan de muur hangt een agenda met evenementen en er is een heel grote kaart van de Rivierenbuurt uit de jaren dertig. De inrichting is aangenamer dan in menige kantine: een groot tv-scherm aan de muur met voetbal, maar ook kaarsverlichting, bloemetje op tafel en veel lokale posters. ETEN De voorgerechten komen grotendeels overeen met bittergarnituur. De vegetarische bitterballen zijn niet zo naar mijn smaak, maar die met vlees zijn prima. Als hoofdgerecht heb ik spinazierisotto; heerlijk zacht, met stukjes peer. Mijn tafelpartner bestelt biefstuk met uitjes en champignons. Top, maar de frietjes erbij zijn slap, die van McDonald’s zijn lekkerder. De vierkante applecrumble met slagroom is goddelijk zacht en nog warm. Ze hebben maar liefst vijf biertjes van de tap. TIP Onze bestellingen: spinazierisotto en biefstuk. Al loopt het water ons ook in de mond bij de burger van onze buren. BEDIENING Snel, maar het meisje dat ons bediende had het brood met kruidenboter wel eerder mogen serveren dan de andere voorgerechten. AANRADER Ja, maar je moet hier niet in gala komen aanzetten. Rijncantine overtreft haar naam: het is er schoner en stijlvoller en het eten is beter en verrassender dan in een kantine. De menukaart biedt veel meer dan de vlees-met-friet-en-salade van menig eetcafé. Wij hebben drie uur lang gedineerd, maar dan wel voor de prijs van een eetcafé. PRIJS Goed voor het eten dat je krijgt. Voor 25 euro per persoon heb je een voor- en hoofdgerecht, een toetje en een drankje.
De Noodkreet in de Fles De Noodkreet in de Fles van Jussi Adler-Olsen Vrijdag 11 november 21 uur Dinsdag 15 november 19.30 uur Studenten € 5,Medewerkers VU € 6,50 griffioen.vu.nl
D
e Serie Q van de Deense schrijver Jussi Adler-Olsen behoort tot mijn favoriete thrillerlectuur. De cynische inspecteur Carl Mørck is naar een kelder gedegradeerd om de afdeling Q voor onopgeloste zaken te gaan leiden. Het liefst zou hij daar tot zijn pensioen boven zijn bureau een dutje doen, maar zijn medewerkers denken daar anders over. Collega Assad heeft een geheim verleden. Zat hij bij de Syrische geheime dienst? Van assistente Rose blijft lang onduidelijk of zij een tweelingzus heeft of schizofreen is. Na verfilmingen van De Vrouw in de Kooi (2013) en De Fazantenmoordenaars (2014) draait nu De Noodkreet in de Fles (2016). Over een religieuze gek die telkens twee kinderen ontvoert, van wie hij er één ombrengt en de ander laat leven. Prima acteurs in een spannend verhaal met de nodige humor. Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen
30
RIJNCANTINE Trompenburgstraat 147 rijncantine.nl Rosa Bakker, tweedejaars bachelor econometrie & operationele research FOTO Henrik Ohsten
Cultuurcentrum Griffioen
horecasite.nl
Film
Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 5 — 26 oktober
ADVALVAS
Uilensteders
Ik draai veel old school house Marit Galle (dj Maryz) 22 Master bestuurskunde Nieuwbouw Uilenstede
“
Ik zocht een nieuwe hobby. En muziek kan je stemming veranderen, ik word er altijd vrolijk van. Vroeger zat ik op pianoles, maar daar had ik geen geduld voor. Op de Facebookpagina van Uilenstede plaatste ik een oproepje voor mensen die dj’en. Met hen spreek ik regelmatig af, we draaien samen muziek. Ik heb geen cursus gedaan, de jongens laten me zien hoe ze muziek producen. Zelf draai ik veel old school house, ik heb daar feeling mee. Een echte eigen stijl heb ik nog niet, het duurt wel vijf jaar om die te ontwikkelen. Ik oefen ook thuis. Op mijn vorige eenheid hadden we heel dunne muurtjes, daar vroegen mijn huisgenoten weleens of de bas wat zachter mocht. Gelukkig woon ik nu zelfstandig en zijn de muren hier dikker. En ik ga natuurlijk niet midden in de nacht draaien. Door Floor Bal Foto Peter Valckx
Wil je ook in Uilensteders? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 5 — 26 oktober 2016
31
Sanne
Lae
FOTO Floor Bal
voelt zich als een koning in haar nieuwe bijna-kingsize bed
Bont is beter
L
as in de Volkskrant van 7 oktober ‘UvA doet het zo slecht nog niet qua diversiteit’. Dat vinden tenminste drie sociologen van de UvA. Anderen vonden dat de UvA het wel slecht deed qua diversiteit en wilden dat de UvA een diversiteitsquotum zou instellen. Hoe het verder allemaal zit met diversiteit aan de UvA weet ik niet, want ik heb er geen onderzoek naar gedaan en ik studeer er niet. Maar wat ik wel weet is dat ik op alle open dagen die ik heb bezocht, behoorlijk heb gelet op diversiteit onder de studenten. De traditie van sociale wetenschappen, het anarchistische karakter, vaste fsw-lokalen. Eigenlijk wist ik vóór die open dagen zeker dat ik aan de UvA zou gaan studeren. Geen van mijn vrienden heeft aan de VU gestudeerd en toch raadden ze het me allemaal af. Een lelijk gebouw, stapelstudenten, protestants onderwijs, alle standaard anti-VU-argumenten passeerden de revue. Het was mijn Verkering die zei: “Ga er nou toch maar even kijken, is zo lekker om de hoek.” Dus op een koude februariochtend trok ik met tegenzin ‘lekker om de hoek’ naar de VU voor een open dag, waar docent Boris Slijper vertelde over het nut van sociologen in deze tijd tijdens een college over discriminatie en waar de geïnteresseerden divers waren. Bij de UvA ging het opendagcollege over Johan Cruijff en had de vlotte docent (snel montuur, stoere powerpoint met effectjes) net het woordje flashen geleerd, denk ik, want hij gebruikte het erg veel. Maar wat echt de doorslag gaf: Roeterseiland was hartstikke wit, hip en anarchist, alle standaard UvA-tegenargumenten waren te zien. In mijn klas zitten christenen, atheïsten, moslims, nietsisten, pro-Erdoganners, struise meisjes uit de gemeente Noord-Kennemerland, Amerikaanse immigranten, studenten in alle soorten, kleuren en maten. Dat geeft een sociologiestudent anno 2016 doodenge, interessante en broodnodige gesprekken en inzichten. Daar valt niet tegenop te meten.
Sanne Pieters eerstejaars sociologie
32
Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)
nr 5 — 26 oktober
ADVALVAS