Nr 14 12 maart 2014 by Rob Bömer

Nr 14

12 maart 2014 Laura Henderson over mensenrechten en de OR

Dode mensen hebben geen privacy

Reorganisatie: minder ontslagen, veel onrust

‘Behandel de gemeente niet als een puber’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

ChristenUnie

VVD

Piratenpartij

Trots

CDA

PvdA

GroenLinks

NAT

De VU gaat de politiek in pag 18

NOG 5 DAGEN! STEM VOOR DE OR! 10 tot en met 16 maart 2014 www.verkiezingen.vu.nl/or

Ondernemingsraad

Naamloos-8 1

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel ge誰nteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

06-03-14 11:46

INHOUD

jaargang 61 — nr 14

VU NU Maandag 3 maart 2014, 12.43 » Hun werkgever heet geen Robbers meer, maar Gom. En ze hebben hun blauwe werkkleding verruild voor rode. Maar het is nog steeds dezelfde ploeg die de VU schoonmaakt. Vorig jaar zelfs zó goed dat de VU een bonus uitkeerde. Foto studiovu/riechelle van der valk

Promovendus Laura Henderson wil de ondernemingsraad in

Dood is dood: dan heb je geen geheimen meer

Verkiezingen gemeenteraad: stem op een student 18 En verder Online nieuws

Opinie: rijk versus gemeente

Column: Elies van Sliedregt

Post

Onderzoeksnieuws

Opinie: hortus

Column: Roos

Campus: reorganisaties

Cultuur: concert en restaurant

Sleutelgat

Griff

Coverfoto’s Laura van Haren/Photograppers

Het volgende nummer verschijnt op 26 maart 2014.

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit Redactieadres De Boelelaan 1105 kamer 1-D-40 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Barbara Vazquez, (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc. Vormgeving Rob Bömer, rbbmr.nl

ADVALVAS

Medewerkers Dick Roodenburg (Griffioen), Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Laura van Haren, Roos van Rijswijk, Bas van der Schot, Nienke Stumpel, StudioVU (Riechelle van der Valk, Yvonne Compier), Peter Valckx, Berend Vonk Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet, (023) 5714745 Druk Senefelder Misset, Doetinchem

nr 14 — 12 maart 2014

RSS feed ‘Witte UvA kan leren van multiculturele VU’ Cricket clinic voor studenten Rod Lyall, emeritus hoogleraar Engelstalige letterkunde, ijverde samen met de Amsterdamse cricketvereniging Qui Vive voor een landelijke studentencompetitie cricket. Om die reden was er 9 maart een clinic voor studenten.

Studentensportvrouw van Amsterdam Student bedrijfskunde Bianca Baak is gekozen tot Studentensportvrouw van Amsterdam. Baak haalde goud op 400 meter horden bij het NK Atletiek en zilver bij het EK onder de 23.

Symposium over grote keerpunten Op 7 maart vertelden zes biografen in de Kerkzaal over aangrijpende veranderingen in het leven van hun gebiografeerde persoon. Het symposium Turning Points benadrukte de overeenkomsten tussen religieuze bekeringsverhalen en niet-religieuze levensveranderingen.

Studenten ontsnappen aan boete na clitoriskunst Nederlandse universiteiten behoren nog altijd tot de top Naam VU-emeritus blijft opduiken in zaak Demmink Seksist komt biechten

Voor al het laatste nieuws: advalvas.vu.nl 4

e UvA is een bolwerk van blanke middenklassers en totaal geen afspiegeling van de stad Amsterdam, schrijft Lida Daniëls, hoofdredacteur van De Peper, studentenblad van de Asva Studentenunie. Daniëls vindt dat de UvA ‘interculturele sensivitiviteit’ mist en een voorbeeld aan de VU zou moeten nemen. De UvA weigert vanuit egalitaire principes namelijk een diversiteitsbeleid te voeren en dat doet de VU wel. ‘Daarnaast staat de VU open voor het bestaan van religie naast wetenschap en dit uit zich bijvoorbeeld in gebedsruimtes. De VU maakt gebruik van haar religieuze achtergrond in het aantrekken van een diverse populatie aan studenten’, aldus Daniëls. Hierdoor bestaat de VU volgens Daniëls ‘zichtbaar uit een diverse populatie en heeft daardoor een betere aansluiting bij de werkelijke Amsterdamse populatie.’ Op de UvA wordt van bovenaf geen poging gedaan andere culturen te begrijpen en daarop in te spelen, schrijft Daniëls verder, ‘en daarmee snijdt de UvA zich in de vingers.’ (PB)

StudioVU/Riechelle van der Valk

Abonneer je op het laatste nieuws online

SciencePark

Kritiek groeit op afhandeling affaire Nijkamp

De verontwaardiging over de affaire Peter Nijkamp/Karima Kourtit krijgt steeds meer weerklank.

ehalve de 84 internationale wetenschappers die in een brief aan het college van bestuur uiting hebben gegeven aan hun ongerustheid over de manier waarop de aanklacht tegen Nijkamp wordt behandeld, hebben de internationale leescommissie van Nijkamps (voormalige) promovenda Karima Kourtit en een aantal VU-hoogleraren het college ook een brief gestuurd. De leescommissie van het proefschrift van econoom Kourtit,

wier promotie vorig jaar na een anonieme klacht werd afgeblazen, beklaagt zich over het feit dat ze nooit officieel op de hoogte is gesteld. Ook maakt ze haar ongenoegen kenbaar over het feit dat de aanleiding een anonieme klacht is geweest. De rector magnificus van de Universiteit Leiden, Carel Stolker, heeft aandacht gevraagd voor de rechten van beschuldigde wetenschappers als Nijkamp. ‘Zeker omdat een enkele aanklacht al een einde kan maken aan iemands wetenschappelijke carrière.’

Ook een aantal VU-hoogleraren, onder wie informaticahoogleraar Andrew Tanenbaum, heeft het college een brief gestuurd. Tanenbaum wil er niks over zeggen, omdat de brief vertrouwelijk is. Kritiek op de briefschrijvers is er ook. Journalist Frank van Kolfschooten, die het onzorgvuldige brongebruik van Nijkamp aan het licht bracht, vindt dat de briefschrijvers zich niet goed hebben geïnformeerd. (PB)

Zie een uitgebreide versie van dit bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>10 maart. nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

advalvas_online

Rector gaat nog niet met pensioen

et was de bedoeling dat rector Frank van der Duyn Schouten dit najaar zou vertrekken, maar hij blijft nog eventjes. De Raad van Toezicht heeft zijn aanstelling verlengd tot september 2015. Van der Duyn Schouten zit middenin een aantal dossiers dat hij nog wil afronden, zoals de instellingsaudit en de onderwijsagenda. De rector

zelf telt de dagen tot zijn pensionering duidelijk niet af. Volgens een voorlichter wil hij graag blijven. Van der Duyn Schouten werd vorig jaar aangesteld om een eind te maken aan de bestuurscrisis aan de VU, nadat zijn voorganger Lex Bouter was opgestapt. Van der Duyn Schouten was daarvoor rector van Tilburg University en decaan van de economische faculteit aldaar. Van der Duyn

Schouten heeft ruime ervaring met instellingsaudits en het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Hij zat onder meer in de instellingsauditcommissie van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De VU scoorde de afgelopen jaren slecht op onderwijsbeoordelingen door studenten, zoals de Nationale Studentenenquête, dus voorlopig blijft er genoeg werk te doen voor de rector. (FB)

Minder afhakers twitter/facebook/issuu

Meer dan 80 wetenschappers spraken in een brief aan VU-rector Frank van der Duyn Schouten hun steun uit voor Peter Nijkamp, die van (zelf) plagiaat wordt beschuldigd. Zie advalvas.vu.nl>dossiers

In alle nota’s prevaleert het onderzoek boven het onderwijs. Meindert Flikkema stelt een radicale omslag voor op advalvas.vu.nl>opinie>Geef docenten perspectief

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

@lvanmiddelaar 10-3_Zoektocht naar nieuw bestuur @ communicatiewetenschappen @ vrije universiteit #bestuur #presentatie pic. twitter.com/byeKmiD2gN Help de studievereniging aan een nieuw bestuur! @TaalcentrumVU 10-3_Pabo wil mbo’ers weren http://bit. ly/1fiyM0p Wij bieden een taaltoets bij de ingang van het hbo http://bit.ly/1fiyKpr Even reclame voor ons eigen taalcentrum dat taaltoetsen aanbiedt aan allerlei onderwijsinstellingen. @kromst 10-3_Over hoe de VU en andere creationisten in Nederland aan het polderen zijn geslagen: http://kromst. blogspot.fr/2014/03/waarom-de-vrijeuniversiteit-niet-vrij.html …

@pairsonnalitesD 9-3_NL : Onderzoek naar relatie tussen voeding en depressie - Onderzoekers van de VU en het VUmc zijn onlangs het... http://dlvr.it/55zxwg

Doorgaan

Omslag

Een selectie uit de opvallendste tweets van de afgelopen weken

@AlbertJanB 9-3_Dat is schrikken, vind ik mijn eigen afstudeerscriptie van de VU uit 1995 op het internet. pic.twitter.com/zmeap1P1JD Is de VU haar hele collectie aan het digitaliseren?De scriptie ging overigens over de autonomie van middelbare scholen.

Steun

‘In godsnaam nee, doe het niet’, prevelt de ontslagbedreigde Mariska voor zich uit. En inderdaad, de OR besluit niet naar de Ondernemingskamer te gaan. Volg Mariska op advalvas. vu.nl>blogs&columns

(Re)tweets

@csl_vu 9-3_Meer #uitdaging nodig naast huidig studieprogramma? 18 mrt 15.30u info. bijeenk. http://www.vu.nl/honours

13% van de eerstejaars is voor 1 februari gestopt met zijn studie. Vorig jaar was dat 13,5 %.

et aantal studiestakers is dit jaar licht gedaald ten opzichte van vorig jaar, maar het zijn er nog altijd veel meer dan een aantal jaren geleden. Een mogelijke verklaring voor de lichte daling is, volgens het ministerie van Onderwijs, dat studenten nu beter op hun plek zitten dan voorheen. (HOP)

@vukoor 8-3_8 maart (1936) is de geboortedag van Vic Nees. Het VU-koor voert in juni een stuk uit van deze Vlaamse componist.... http:// fb.me/2gYfJx06h @_Gezondheid 4-3_Online zelfhulp effectief in terugdringen gedachten aan zelfmoord: De Vrije Universiteit #Amsterdam... http://bit. ly/1n5o6UK #gezondheid

Zie het uitgebreidere bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>7 maart.

Promovendus Laura Henderson ‘Wij zijn de werkpaarden van de VU’

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

in actie

Rechtswetenschapper Laura Henderson (26) is aanvoerder van de lijst ProVU bij de komende verkiezingen van de OR. Ze komt niet alleen op voor de promovendi. ‘Het gaat ook over mensenrechten.’

DOOR DIRK DE HOOG FOTO STUDIOVU/RIECHELLE VAN DER VALK

e zit nu al enkele maanden in de ondernemingsraad. Hoe is je dat bevallen? “Goed, maar in het begin was het wennen. In de raad heerst een andere cultuur en taalgebruik dan op de werkvloer bij Rechten. Aan mijn onderzoek werk ik vooral in m’n eentje. In de raad gaat het om overleggen en heel erg precies alle details van een voorstel bespreken. Je hebt ook overtuigingskracht nodig. Als jurist gaat me dat goed af.’’ Waarom zit je in die raad? “Vooral uit nieuwsgierigheid. Ik werk nu twee jaar aan de VU, maar kwam nauwelijks het gebouw van de Rechtenfaculteit uit. Tegelijk las ik in kranten over allerlei dingen die spelen aan de VU, zonder dat ik daar echt iets van wist. Door in de OR te zitten, ben ik meer betrokken bij wat hier speelt. Ik voel me nu beter thuis op de universiteit. Het is een soort gemeenschap voor me geworden, waarvoor ik me wil inzetten.’’ Kun je echt iets bereiken in de ondernemingsraad? “Ik hoor inderdaad van collega’s dat ze daaraan twijfelen. Ik ben opgegroeid in de Verenigde Staten

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

en als je het daarmee vergelijkt, hebben werknemers hier best veel in de melk te brokkelen. Op sommige punten heeft de ondernemingsraad instemmingsrecht. Dan moet het bestuur echt naar ons luisteren en rekening houden met onze standpunten. En het ging de afgelopen maanden over belangrijke onderwerpen, zoals de Amsterdam Faculty of Science en de reorganisaties in de bedrijfsvoering.’’ Zit je er alleen om de belangen van promovendi te behartigen? “Promovendi en andere tijdelijke onderzoekers, zoals postdocs, zijn ontzettend belangrijk voor het doen van onderzoek. Ze maken wel dertig procent uit van het wetenschappelijk personeel. Wij zijn de werkpaarden van de universiteit, wordt wel gezegd. Maar in de andere fracties in de OR zijn wij nauwelijks vertegenwoordigd. Dus is het nuttig dat we via ProVU onze stem kunnen laten horen. Er komen ook nog belangrijke onderwerpen aan de orde die ons specifiek aangaan, zoals de wijziging van het promotiereglement. En er komen weer experimenten waarbij promovendi in plaats van werknemers studenten met een beurs worden. Maar we zien de universiteit wel als één geheel. Wij hebben bijvoorbeeld ook het ondersteunende personeel nodig om ons werk te kunnen doen. We zitten er niet alleen voor onze belangen.” Je houdt je ook bezig met internationale mensenrechten. Is dat niet

ProVu Henderson is aanvoerder van de lijst ProVU bij de verkiezingen voor de ondernemingsraad. ProVU staat voor promovendi-overleg VU. ProVU bezet 5 van de 22 zetels.

Van 10 t/m 16 maart: verkiezingen. vu.nl/or

Laura Henderson 2011 Afgestudeerd Nederlands en internationaal recht, Universiteit Utrecht. 2009-2012 Onderzoeker, The Netherlands Institute of Human Rights, Utrecht University 2012 Promovendus Rechtenfaculteit, VU 2013 Lid ondernemingsraad voor ProVU

belangrijker dan de ondernemingsraad? “De ondernemingsraad heeft ook te maken met mensenrechten. Het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en het recht op privacy, bijvoorbeeld. Als je geen gebruik maakt van de mogelijkheden die er zijn, verdwijnen die rechten. In die zin is het je inzetten voor de ondernemingsraad ook maatschappelijk nuttig. Ik vind het vooral interessant om te zien hoe juridische zaken samenhangen met maatschappelijke ontwikkelingen. Mijn promotieonderzoek gaat over hoe maatschappelijke crises de rechtspraak beïnvloeden. Bijvoorbeeld in verband met terrorisme. Alleen maar wetsteksten bestuderen interesseert me niet zo.’’ En heb je daar allemaal tijd voor? “Bij mijn aanstelling heb ik afgesproken dat ik vier dagen in de week werk en vijf jaar over mijn promotie mag doen. Nu krijg ik een vijfde dag in de week betaald voor het raadswerk. Dat is goed te doen. Ik houd nog net tijd over voor andere nuttige dingen. Zo ben ik betrokken bij een stichting die mensen helpt zonder verblijfspapieren en ik ben mentor van een meisje van dertien dat het graag beter wil doen op school. En samen met mijn man heb ik ook nog een adviesbureau voor internationale mensenrechten, en een hond.’’

Laat gemeenten hun gang gaan Het rijk behandelt de gemeente als een onverantwoordelijke puber. DOOR JUDITH VAN DER VEER BEELD BAS VAN DER SCHOT

e verzorgingsstaat gaat op de schop: burgers worden aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en gemeenten nemen taken over van de rijksoverheid. Door de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB, 2004) hebben gemeenten een grotere financiĂŤle verantwoordelijkheid om mensen met een bijstandsuitkering weer aan het werk te krijgen en na de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo, 2007) moeten zij voor mensen met een beperking hulp bij het huishouden organiseren. En er staan nog meer, grotere decentralisaties op til. Vanaf 2015 krijgen gemeenten nieuwe taken, onder andere voor mensen met een Wajong-uitkering en GGZ-achtergrond. De gedachte achter de hele decentralisatieoperatie is dat de dienstverlening hierdoor meer integraal, doelmatiger en laagdrempeliger wordt. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar er is ook ongerustheid. Zo hebben bijna 100.000 bestuurders, professionals en ouders hun handtekening gezet onder een petitie tegen de invoering van de nieuwe Jeugdwet. Zij vrezen dat de decentralisatie nadelig is voor de kwaliteit van de zorg voor de jeugd,

nr 14 â&#x20AC;&#x201D; 12 maart 2014

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

met name voor jongeren met een psychische aandoening. Om de kwaliteit in de gaten te houden en incidenten te voorkomen, houdt de nationale politiek de vinger aan de pols. De nieuwe decentrale wetten worden opgetuigd met kwaliteitsregisters, certificering en verantwoordingsinformatie. En men werkt aan monitors die de voortgang en resultaten van gemeenten moeten volgen. Het doet denken aan de puber die van zijn ouders op kamers mag, maar dagelijks naar huis moet bellen om verantwoording af te leggen: eet je wel gezond? maak je het niet te laat in de kroeg? Het controleren gebeurt met de beste bedoelingen, maar of het in het belang is van de puber, in casu de gemeente, valt te betwijfelen. Want wat doe je als je zo op de vingers gekeken wordt en ook nog eens fors moet bezuinigen? Dan wordt het verleidelijk om standaardmodellen te kopiëren en landelijke trends achterna te lopen. Momenteel zijn sociale wijkteams dé trend in gemeenteland. In zulke teams werken eerstelijns professionals zoals de verpleegkundige en maatschappelijk werker samen om bewoners te ondersteunen en activeren. De plotselinge en massale keuze voor wijkteams lijkt contrair aan de decentralisatiegedachte. Het argument om taken naar gemeenten over te hevelen is immers dat zij beter dan de rijksoverheid in staat zijn om beleid af te stemmen op de specifieke lokale situatie. Er is dus niet één beste manier om een wijkteam in te richten. Het is zelfs mogelijk dat een gemeente en haar burgers beter af zijn zonder zo’n team. Mijn promotieonderzoek naar de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning in drie grote gemeenten laat zien dat aansluiting bij bestaande lokale organisaties en tradities cruciaal is om tot succesvolle verandering te komen en dat kost tijd. Tijd om te experimenteren, tijd om te leren. De nationale politiek kan dat proces ondersteunen door zich een terughoudende rol aan te meten en verwachtingen te temperen. Als er al (financieel) succes te behalen is door decentralisatie, dan lukt dat alleen als gemeenten het vertrouwen krijgen om lokaal te leren.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

Elies van Sliedregt decaan Rechtsgeleerdheid

foto StudioVU/Peter Valckx

Judith van der Veer is postdoc onderzoeker bij de afdeling Bestuurswetenschap en Politicologie.

Debat

ruimte om het recht te vormen. Dit gaat e wetenschap bestaat bij vaak verder dan de voorliggende strafde gratie van debat en zaak van hen vraagt. Vonnissen van het hanteert het uitgangspunt Internationaal Strafhof bevatten doorvan onzekerheid. Een wrochte juridische analyses die zelfs voor theorie, analyse of model is experts moeilijk te doorgronden zijn, geldig tot op het moment laat staan de verdachte. Dit heeft binnen dat deze wordt ontkracht. het Strafhof een tegenbeweging op gang In de rechtswetenschap is dat niet heel gebracht en geleid tot een heuse scholenanders. Maatschappelijke vraagstukken strijd die wordt uitgevochten in dissenten veranderde opvattingen leiden tot ing opinions bij rechterlijke uitspraken. aanpassing of wijziging van inzichten en Deze situatie heeft tot kritiek geleid en leerstukken. Hieraan gaat een interprehet gezag van het Hof aangetast. tatie van juridische bronnen, wetgeving De praktijk van het en rechterlijke uitspraStrafhof is uitermate ken vooraf. In een recent boeiend vanuit rechtsanrapport over de juridische Rechtspraak tropologisch perspectief, opleiding vergelijkt Ybo is gebaat bij maar onwenselijk vanuit Buruma - raadsheer bij stabiliteit en het perspectief van de de Hoge Raad, voorrechtszekerheid, verdachte en de rechtsgeheen hoogleraar strafniet bij meenschap in brede zin. recht - deze doctrinaire analysemethode met het theorievorming en Rechtspraak is gebaat bij stabiliteit en rechtszekerproces van discovery in de debat heid, niet bij theorievornatuurwetenschappen. ming en debat. De juridische onderzoeksMomenteel verricht een methode is bijzonder commissie onderzoek naar de invoering omdat zowel de rechtswetenschapper als van een stelsel van minderheidsopvattinde rechter haar gebruikt, zij het met een verschillende toepassing. De een ontleent gen (dissenting/concurring opinions) bij de Hoge Raad. Ons hoogste rechtscollege er algemene inzichten aan, de ander spreekt vooralsnog met één mond; wat er gebruikt het ten behoeve van toepassing zich binnen de raadskamer afspeelt blijft in een concreet geval. Het is belangrijk geheim. Ik vraag me af of de voordelen je bewust te zijn van deze verschillende van een dergelijk systeem – maatschaprollen. pelijke verantwoording - opwegen tegen In het internationaal strafrecht, een relade nadelen: een beeld van verdeeldheid tief nieuw rechtsgebied, is sprake van een dat het gezag en de rechtszekerheid vermenging van die twee rollen. Bij afweaantast. zigheid van een wetgever en met ambitieuze en vaak gepromoveerde medewerkers aan hun zijde, nemen rechters alle Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Geschiedenis

Dode mensen hebben geen privacy Mag je een geheim dagboek publiceren? Of als biograaf een koning uit de kast schoppen? De grenzen van historisch onderzoek. DOOR FLOOR BAL ILLUSTRATIE BEREND VONK

nr 14 â&#x20AC;&#x201D; 12 maart 2014

ADVALVAS

WETENSCHAP

m te zorgen dat niemand zijn geheime dagboek kon lezen, schreef het zeventiende-eeuws parlementslid Samuel Pepys tien jaar lang zijn avonturen stenografisch op. Extra geheime passages vertaalde hij eerst in zijn eigen code, bestaande uit Franse, Spaanse en Italiaanse woorden. Dat was niet voor niets: hij verborg voor zijn vrouw dat hij niet één, maar twee minnaressen had en regelmatig de meid betastte. Zijn affaires en seksuele avances zijn allang niet meer geheim. Iedereen kan ze lezen in geannoteerde boekuitgaven en speciale blogs. Spannende lectuur, dat wel. Maar draait Pepys zich niet om in zijn tombe? “Dood is dood.” De wet is volgens Monica Soeting, gastonderzoeker bij Letteren en oprichter van het Nederlands Dagboekarchief, bijzonder duidelijk over de privacy van mensen die niet meer leven. “Wie overleden is, heeft niets meer in te brengen.” Chanteren met seksualiteit Dat betekent dat iedereen dagboeken, brieven en andere persoonlijke papieren die openbaar zijn zonder wroeging moet

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

‘Een biograaf is in essentie een voyeur’

kunnen lezen en publiceren. Wel moet iedereen dan altijd controleren of de levende personen die genoemd worden, met de publicatie instemmen. “Vooral bij iemand die al honderden jaren dood is, dondert het niet meer. Die heeft zelfs geen nazaten die last van de publicatie zouden hebben.” Wie niet wil dat brieven of dagboeken in de toekomst gelezen worden, moet maar zorgen dat ze vernietigd worden, vindt UvA-historicus Jeroen van Zanten. Dat heeft ook nadelen. “Iedereen die dat doet, moet zich wel bedenken dat dan ook een eigen getuigenis verloren gaat en daarmee de mogelijkheid om over de dood heen begrip bij jongere generaties te krijgen.”

Van Zanten onthulde onlangs in zijn biografie van koning Willem II dat deze met zijn seksualiteit gechanteerd werd, iets wat bijdroeg aan het feit dat Nederland een grondwet kreeg. Ongetwijfeld een privédetail dat Willem II zelf niet in de openbaarheid had willen brengen. Toch vindt Van Zanten niet dat hij Willem II uit de kast geduwd heeft. “Sinds de jaren dertig speculeren historici al over dit onderwerp. Bovendien heeft Willem II niet erg zijn best gedaan om de verhalen te onderdrukken. Hij kon het zich niet permitteren dat het in de openbaarheid zou komen, maar zijn ‘hechte vriendschappen’ met mannen waren binnen hofkringen bekend.” Een biograaf moet dit soort geheimen publiceren als het bijdraagt aan het begrip van de beschreven persoon, vindt Van Zanten. “Een biograaf is in essentie een voyeur. Je probeert inzicht te geven in de existentie van een ander. Daar hoort ook het menselijk onvermogen bij.” Op dun ijs De geschiedenis recht in de ogen kijken, zo noemt bijzonder hoogleraar geschiedenis van de farmacie Toine Pieters dat. “Als historicus moet je het hele spectrum

Geschiedenis

op tafel leggen. Niet alleen de positieve en negatieve eigenschappen van iemand noemen, maar ze ook in de tijd plaatsen. Als je de brieven van Churchill leest, zie je dat hij qua racisme nauwelijks voor Hitler onderdeed. Dan moet je dat niet alleen beschrijven, maar vervolgens ook noemen waar het vandaan komt.” Bij het onthullen van geheimen is het volgens Van Zanten ook noodzakelijk dat je zeker van je zaak bent en goede bronnen hebt om een verhaal te ondersteunen. “Als ik me afvroeg of ik me op dun ijs begaf, ging ik terug naar het archief om meer materiaal te zoeken om mijn vermoedens te bevestigen. Kon ik iets niet helemaal bewijzen, dan schreef ik het voorzichtig of helemaal niet op.” Zelf hecht hij aan een flinke afstand in tijd tot de persoon die hij beschrijft. Dan zijn er namelijk meer archiefstukken beschikbaar en heb je als biograaf ook meer ruimte om naar de gegeven informatie te kijken. “Ik zou nooit de biografie van bijvoorbeeld Juliana of Lubbers kunnen schrijven”, aldus Van Zanten. Geheime achtergrond Dode mensen kunnen niet meer gekwetst worden, maar hun nabestaanden wel.

‘Wat is belangrijker: mijn biografie of hun leven?’

Dat levert soms dilemma’s op. Zo werkt Soeting momenteel aan de biografie van Cissy van Marxveldt, die in de jaren twintig de zeer populaire meisjesboeken Joop ter Heul en Een zomerzotheid schreef. Toen Soeting in een artikel de Joodse afkomst van Leo Beek, de man van Van Marxveldt, noemde, werd diens zoon Leo junior razend. Soeting: “Ik zou antisemitisch zijn.” Zijn woede kan ze plaatsen. Niet alleen nam de standbewuste Leo senior zelf vroeg afstand van zijn orthodox-joodse

Beperkingen van het archief “Wie in de pers beweert dat het Koninklijk Huis zijn/haar onderzoek tegenwerkt door toegang tot archiefstukken te ontzeggen, zegt dit alleen om zichzelf belangrijker te maken.” Historicus Jeroen van Zanten is duidelijk: wie toegang tot het archief van het Koninklijk Huis wil, krijgt dit meestal. Wat niet kan, is toegang krijgen tot stukken die nog niet openbaar zijn. Smeken of lief kijken helpt niet, archivarissen van alle archieven in Nederland geven geen papieren waarop een beperking zit. Dat is niet voor niets, vertelt VU-archivaris Hans Seijlhouwer. Wie informatie naar het archief brengt, moet erop kunnen vertrouwen dat de gemaakte afspraken nageleefd worden. Die afspraken kunnen divers zijn. Zo mogen stukken regelmatig pas na tientallen jaren bekeken worden. Of moeten onderzoekers van tevoren toestemming vragen. En af en toe is zo’n afspraak inderdaad wat overdreven. Zo zat er op de stukken over het bezoek van koningin Wilhelmina in de jaren dertig aan Maassluis een embargo van vijftig jaar. “Iedereen verwachtte een mooie onthulling, maar het bleek om heel gewone stukken over de organisatie te gaan.” Dat embargo was het werk van een wel heel voorzichtige burgermeester.

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

familie, ook werd hij als verzetsman door de Duitsers gefusilleerd. “Ik vertelde iets over het leven van zijn vader wat beide mannen altijd geheim gehouden hadden. Maar het is een heel belangrijk aspect; het is de reden waarom Leo senior vermoord werd. Ik kan niet over hem schrijven zonder dat te noemen.” Nu Leo junior overleden is en de kleindochters vooral trots op hun achtergrond zijn, kan Soeting dat alsnog zonder problemen doen. Maar inmiddels zorgt Leo senior voor andere problemen. Want de affaire die hij vermoedelijk had, gooit het beeld omver van de man die de inspiratiebron voor Van Marxveldts belangrijkste romantische hoofdpersoon was. Aangezien ze voor zijn buitenhuwelijkse uitstapje geen bronnen in het archief kan vinden, moet ze met de nabestaanden om tafel. “Ze zijn tot nu toe buitengewoon behulpzaam geweest. Maar als ze bezwaren hebben, dan moet ik eens goed nadenken. Wettelijk mag ik het opschrijven, maar ik wil ook niemand kwaad

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

‘Als ik het seksleven van wetenschappers zou beschrijven, dan zou dat ergens inzicht in moeten geven’

doen. Voor mij is de leidraad: wat is belangrijker? Mijn biografie of hun leven? Dat weeg ik telkens af.” Onwillige weduwe Wat doe je als historicus eigenlijk als de familie niet wil meewerken? Pieters schreef voor zijn promotieonderzoek de biografie van wondermedicijn Interferon. En botste daarbij op een weduwe die graag een roze bril voor zijn historische blik wilde zetten.

Alick Isaacs, de ontdekker van het middel, veranderde eind jaren zestig van een ambitieus man in een onhebbelijk, achterdochtig, asociaal persoon die niemand meer bij zich in het laboratorium duldde. De hersentumor die dit gedrag veroorzaakte, isoleerde hem zodanig dat zijn collega’s hun kans schoon zagen en de macht binnen het Britse onderzoeksprogramma grepen. Het is die strijd die Pieters in zijn boek wilde beschrijven. Alleen: daar had de weduwe van Isaacs geen zin in. Zij verzette zich niet, maar probeerde Pieters te paaien en te sturen. “Toen ik bij haar op de thee ging, nodigde ze me uit in haar huisje in Italië om daar met haar

Geschiedenis

kinderen kennis te maken.” Het was een uitnodiging die hij zonder spijt afwees: “Ik wilde afstand bewaren, je moet toch zoveel mogelijk objectief over iets rapporteren.” Na publicatie bleek dat toch niet iedereen in de familie ongelukkig met het boek was. “Ik kreeg een mail van zijn zoon dat hij weer nieuwe dingen over zijn vader gelezen had.” De nabestaanden met wie Van Zanten te maken heeft, vormen een van de meest vooraanstaande families van Nederland: de Koninklijke Familie. Hield hij zich daardoor in? “Ik heb daarmee bij het schrijven nooit rekening gehouden. Een chirurg die een operatie uitvoert, doet ook niets anders als er een bekend persoon op zijn operatietafel ligt. Hij voert zijn vak naar eer en geweten uit. Hetzelfde geldt voor mijn boek. Als het Pieter Jelles Troelstra was geweest, had ik op dezelfde manier gewerkt.” Woedende beschuldigingen Een belangrijke afweging voor alledrie is de vraag waarom ze iets opschrijven. Is een onthulling belangrijk om iets te duiden, dan mag, nee móét het zelfs. “Als ik het seksleven van wetenschappers zou beschrijven, zou dat ergens inzicht in moeten geven”, aldus Pieters. “Als ik het de wereld in slinger hoe ranzig ze allemaal waren om mijn verhaal smeuïger te maken, ga ik over een ethische grens. Dat is zodanig beschadigend en privacyschendend dat het niemand ten goede komt.”

Van woede achtervolgde zijn vrouw hem met een gloeiende haardtang

Ook Van Zanten weegt altijd af of effectbejag niet zijn motivatie is. “Die morele vraag hoort bij je wetenschappelijke grondhouding als onderzoeker. Onthul ik materiaal omdat het pers oplevert, dan maak ik misbruik van mijn bronnen en zou ik bovendien een zeer slechte biograaf zijn.” Hoe liep het eigenlijk af met Samuel Pepys? Verschillende onderzoekers waren na zijn dood jaren met de ontcijfering van zijn dagboeken bezig. Zijn vrouw kreeg ze nooit onder ogen. Dat was ook niet nodig: ze betrapte hem terwijl hij haar dienstbode zeer intiem betastte. Van woede achtervolgde zijn vrouw hem met een gloeiende haardtang en hield ze hem twintig nachten op een rij wakker met woedende beschuldigingen. En dan kende ze nog niet eens de helft van de uitspattingen van haar man. Wij wel.

Familiegeheimen Niet alleen bekende mensen hebben iets te verbergen, ook de voorouders van gewone mensen hebben soms geheimen.

Advalvas-redacteur Floor Bal schreef Het grote familieboek, een doe-het-zelfboek waarin ze uitlegt hoe je jouw voorouders van de afgelopen tweehonderd jaar leert kennen. Je ontdekt dus waar ze woonden, wat voor werk ze deden en hoe ze eruit zagen, maar óók of ze in de gevangenis zaten, in een inrichting opgenomen waren of in de prostitutie werkten. Waarom zou je zulke gevoelige informatie na al die jaren willen oprakelen? “Het doel van het boek is om 62 voorouders goed te leren kennen”, zegt Bal. “Juist van de zwarte schapen in de familie liggen in de archieven nog mooie dossiers. Die geven een bijzonder inkijkje in wat iemand allemaal meegemaakt heeft. Bovendien horen ook de nare feiten bij iemands leven. Als je een compleet beeld wilt geven, dan moet je die ook noemen.” (WC) Floor Bal, Het grote familieboek, uitgeverij Spectrum, € 17,50.

Advalvas mag enkele exemplaren weggeven. Interesse? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

Mail

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Onpersoonlijke selfservice Ik ben sinds 2008 universitair docent bij de faculteit Letteren. In 2009 ben ik moeder geworden. Ik heb toen een geboortekaartje gestuurd naar de HRM-afdeling van de VU. Ik kreeg vervolgens een felicitatiebrief, met een knuffeltje erbij voor mijn dochter: een aardige attentie. Hoe anders is het nu! Ik ben op 30 december voor de 2e keer moeder geworden. Met veel zorg heb ik een geboortekaartje uitgezocht en naar de HRMafdeling van de VU gestuurd. Na drie weken had ik nog steeds niet gehoord. Toch maar eens gemaild met de vraag of ze mijn kaartje hadden ontvangen. Hierop heb ik tot op heden geen reactie gekregen. Via de facultaire nieuwsbrief las ik over de HRMselfservice. Blijkbaar kon ik daar ook mijn bevalling doorgeven. Dus ik logde in op VUnet en vulde de datum in waarop ik was bevallen. Het systeem gaf aan dat ik op 24 maart weer verwacht wordt op de VU. Geen felicitaties, geen vraag of het een jongen of een meisje is en geen knuffeltje. Alleen het kale bericht dat ik 24

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

maart weer aan het werk kan. Door de reorganisaties zouden we VU op de efficiënter moeten gaan werken, maar deze efficiëntie leidt tot onpersoonlijke communicatie. It’s a bloody shame! Charlotte van Hooijdonk, universitair docent faculteit Letteren

Van Hooijdonk heeft overigens vorige week alsnog de felicitatiebrief-met-knuffel ontvangen, maar blijft van mening dat het aangeven van je bevallingsdatum niet via een HRM-selfservice behoort te verlopen.

Roos Dank voor het terughalen van Roos. Haar vlijmscherpe analyses tillen de Advalvas naar een hoger niveau. Het voelt alsof Tupac is teruggekeerd. Floor Zwartbol, student wijsbegeerte

Decaan (m/v) Wat een interessant bericht las ik bij het onderzoeksnieuws in Advalvas nr. 12: mensen met een depressie hebben 1,5 keer zo veel kans om te overlijden als niet-depressieve mensen. En dat terwijl ik altijd heb gedacht dat de kans om dood te gaan voor iedereen zo’n beetje gelijk lag. Het bracht even Harry Mulisch in herinnering, die ooit zei: “Dat ik sterfelijk ben, moet eerst maar eens bewezen worden.” Het is inmiddels bewezen. In dezelfde Advalvas staat een bericht over de decanen. Nu is het woord decaan zowel manne-

lijk als vrouwelijk, dus jullie gebruik van het verwijswoord ‘zijn’ (in bv ‘op zijn beurt’) zal taalkundig wel juist zijn, maar aangezien er ook twee dames in het college van decanen zitten – en niet de minste – maakte het bericht toch een vreemde indruk. Verder geen klachten hoor! Een welgemeend dank voor jullie uitgebreide artikelen over de reorganisatie en alle andere ontwikkelingen aan de VU. Leo Molenaar, loopbaanadviseur faculteit Rechtsgeleerdheid

Decolleté In de advertentie ‘Hoe ver kijk jij?’ (pag. 2, Advalvas nr. 12) worden we zwoel aangekeken door een aantrekkelijke dame van middelbare leeftijd. Het wilde haar, de opgemaakte ogen en rode lippen en vooral het ontblote decolleté en rechterschouder waar pikant een behabandje te zien is doen vermoeden dat deze dame in is voor een wilde sessie. Als ik haar als collega zou hebben, zou er niet veel komen van ‘verder

kijken, met de blik gericht naar buiten’, zoals de tekst oproept. Ik vind deze foto meer passen bij een escortbureau voor middelbare dames dan bij een advertentie waarmee een academische instelling nieuw talent wil binnenhalen (met welke competenties? vraag je je dan af). Hans Unger, politicoloog en VU-fan

advertentie

proefschriften.nl Aandacht voor uw proefschrift.

VIPs

Ontdooide mammoetdarmen

Hoogleraar onderwijsneuropsychologie Lydia Krabbendam gaf op International Women’s Day een lezing in Metropolitan VU over de laatste neuropsychologische inzichten in de verschillen tussen jongens en meisjes. De andere spreker was de Noorse hoogleraar Curt Rice.

StudioVU/YC

Promovendus Kasper Kok ontving een stipendium van de Deutsche Akademische Austauschdienst. Voor drie maanden gaat hij onderzoek doen aan de universiteit van Bielefeld. Op basis van videomateriaal onderzoekt hij de relatie tussen taalstructuur en spontane handgebaren.

StudioVU/YC

De Krokettenlunch is weer terug bij Sociale Wetenschappen. Nu heten de lunchlezingen ‘Lustrumbroodje onderzoek’. Op 10 maart sprak hoogleraar politieke besluitvorming Barbara Vis over de maatschappelijke noodzaak van filantropie. René Bekkers gaf ook een lezing.

van een onlangs gevonden ingevroren mammoet bestudeerden. De bacteriën in de darmen van deze mammoet zijn nooit in aanraking geweest met door de mens gemaakte antibiotica. Door te onderzoeken welke bacteriën de mammoet bij zich droeg

en of die al resistentie vertoonden tegen natuurlijke antibiotica, ziet men in hoeverre de wereldwijde verspreiding van antibiotica de darmflora van mensen en dier heeft beïnvloed. Dit kan nieuwe inzichten geven in de aanpak van ziekten als tuberculose. (FB)

Waterschade

Juridische spagaat

n de koudste stad ter wereld de darmen van een net ontdooide mammoet bestuderen. Je moet wat voor de wetenschap over hebben. VUmc-artsen Dries Budding en Bas Wintermans zijn net terug uit Yakutsk in Siberië, waar ze de ingewanden

e Europese schade door overstromingen zal in 2050 zijn opgelopen tot jaarlijks 23,5 miljard euro (in 2000-2012 was dat ongeveer 4,9 miljard per jaar). Er komen meer en hevigere overstromingen, en door de economische groei zijn de bezittingen die schade lijden meer waard. Wetenschappers van de VU en collega’s uit Oostenrijk en Italië bepleiten daarom in Nature Climate Change een andere aanpak. Zo moeten meer huishoudens zich verzekeren tegen overstromingen, het budget van het Solidariteitsfonds van de Europese Unie moet omhoog, en de fysieke bescherming, zoals

dijken en stormvloedkeringen, behoeft verbetering. (MS)

Het artikel ‘Increasing stress on disasterrisk finance due to large floods’ is te lezen op tinyurl.com/waterschade.

rbbmr.nl

Masterstudent finance Diederik Visser staat in de studententop-5 van de Bloomberg Aptitude Test, die onder meer analytisch vermogen, wiskundig inzicht en economische kennis test. Visser moest in 2 uur 100 vragen over 8 onderwerpen beantwoorden.

lachtoffers van een ongeval komen in een ‘juridische spagaat’, blijkt uit het proefschrift van Marieke Opdam. De spagaat ontstaat als de werknemer verplicht wordt werk te doen dat zijn herstel in de weg staat, waardoor hij in conflict komt met zijn schadebeperkingsplicht. Weigert hij dat werk, dan verzaakt hij zijn re-integratieverplichtingen volgens het sociaal recht. Opdam toont aan dat het sociaal recht mogelijkheden biedt om bij de re-integratie van een letselschadeslachtoffer de slachtoffervriendelijke uitgangspunten uit het aansprakelijkheidsrecht in acht te nemen. (PB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ juridische spagaat. nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

Pillen op maat

et gebruik van PET-imaging met radioactief gelabelde geneesmiddelen geeft de mogelijkheid om het juiste geneesmiddel in de juiste dosering op het juiste tijdstip aan de juiste patiënt toe te dienen. Dat is de kern van de oratie die hoogleraar klinische radiofarmacologie Harry Hendrikse op 13 maart uitspreekt. Hendrikse schetst de mogelijkheden van klinisch radiofarmacologisch onderzoek en focust daarbij op radioactief gelabelde geneesmiddelen met behulp van imaging-technieken, zoals de zogeheten positron emissie tomografie. (PB)

15 wiskundigen

15 wiskundigen kunnen, mede dankzij geld van NWO, aan de slag in een tenure track. Een van hen doet dat aan de VU.

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

Nounproject/James Keuning

en tenure track is een aanstelling voor vijf jaar, voor gepromoveerde wetenschappers, gebonden aan prestatieafspraken. Wie de onderzoeks- en onderwijsdoelen haalt, krijgt een vaste aanstelling. De 15 tenure tracks zijn verspreid over tien wiskunde-instituten in Nederland, die ook zelf meebetalen. Doel is het wiskundig onderwijs en onderzoek op niveau te houden. Sander Dahmen is per 1 januari aangesteld aan de afdeling Wiskunde van faculteit Exacte Wetenschappen (VU). Daarvoor werkte hij in Utrecht als onderzoeker met een Veni-beurs. Hij onderzoekt Diophantische vergelijkingen. Hierbij worden geheeltallige oplossingen van vergelijkingen bestudeerd. (MS)

Moleculen voor nieuwe geneesmiddelen

oogleraar Iwan de Esch wil met behulp van computationele design en synthese nieuwe geneesmiddelen ontwikkelen. Als hoogleraar biocomputationele chemie voor druginnovatie bestudeert hij de chemische eigenschappen van eiwitten die bij het ontstaan van een ziekte betrokken zijn. Vervolgens onderzoekt De Esch welke moleculen een interactie met deze eiwitten aangaan. Door deze interacties te bestuderen, kunnen in de toekomst op een efficiënte manier nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld worden die de activiteiten van ziekteverwekkende eiwitten beïnvloeden. Hij legde dit uit in zijn oratie op vrijdag 7 maart. (FB)

Illegale abortus

‘Een ongeboren kind van 24 weken aborteren is illegaal’, aldus rechtenstudent Don Ceder in zijn masterscriptie.

“De huidige leeftijdsgrens van 24 weken, waaronder een ongeboren kind mag worden geaborteerd, is in strijd met de Nederlandse Strafwet. Toen in 1978 de huidige abortuswet in de Tweede Kamer werd behandeld, ging het niet over een 24-wekengrens, maar over een levensvatbaarheidsgrens. Zo staat het ook in de wet: abortus is toegestaan tot het moment waarop ongeboren kinderen zelfstandig buiten de baarmoeder kunnen overleven. Vijfendertig jaar geleden lag die rond de 24 weken, maar door de wetenschappelijke ontwikkelingen worden er per jaar wereldwijd inmiddels duizenden kinderen onder de 24 weken levensvatbaar geboren. Dat betekent dus dat veel abortussen die gepleegd worden, in strijd zijn met de wet en dus strafbaar. Die grens van 24 weken moet dus worden bijgesteld. In 2011 is een kind geboren, Frieda Mangold, dat 21 weken oud was, en dus zou er een juridische grens van op z’n minst 21 weken moeten zijn. En mocht over drie jaar blijken dat kinderen van 18 weken al levensvatbaar zijn, dan zouden wij ons beleid daarop moeten afstemmen. Dat zou in de geest en naar de letter van de huidige abortuswet zijn.” (PB)

Gemeenteraad

De verkiesbare VU

Met de kamernood komt het wel goed als het aan deze kandidaten ligt. Wie van hen gaat straks de stad besturen?

DOOR PETER BREEDVELD FOTO’S LAURA VAN HAREN /Photograppers

VVD lijst 2 – nr 13 Benjamin Smalhout 22 – bachelorstudent rechten ‘Joodse burgers moeten zich veilig kunnen voelen’ Waarom de VVD? “Omdat ik denk dat die partij de beste waarborg is voor het behoud van onze persoonlijke en economische vrijheden. Als je naar Amsterdam kijkt, zie je hoe de gemeente het ondernemerschap belemmert met betuttelende regelgeving en een hoge belastingdruk op de middenstanders. Nu is dat in het stadsdeel Zuid, waarvoor ik me kandidaat heb gesteld, de afgelopen jaren wel verbeterd door de parkeergelegenheid en de veiligheid te vergroten.” Hoe is die veiligheid dan vergroot? “Meer blauw op straat en met veiligheidscamera’s, bijvoorbeeld. Preventief fouilleren, alle technische mogelijkheden gebruiken.”

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

POLITIEK

Nieuwe Amsterdamse Toekomst (NAT) lijst 20 – nr 4 Olav Scholten 24 – student economie ‘Gemeente moet zich meer met het hoger onderwijs bemoeien’ Lukt het een beetje de mensen te bereiken met jullie partij? “Dat is een grote uitdaging. We zetten onder andere in op een campagne via de sociale media en dat gaat erg goed.” Waarmee onderscheiden jullie je? “We hebben aandacht voor jongerenproblemen: te dure huisvesting, het vinden van een baan en het matige openbare vervoer, vooral ’s nachts.”

Dat is interessant, want je begon over vrijheden en nu heb je het al over politie, camera’s en preventief fouilleren. Bijt dat elkaar niet? “Het is de kunst om daarin een balans te vinden. Vrijheid is belangrijk, maar we moeten ook onder ogen zien dat er in Amsterdam veel geweldsdelicten plaatsvinden. Dus moet je het cameratoezicht uitbreiden, en tegelijk ervoor blijven waken dat dat niet te ver gaat.” Maar cameratoezicht blijkt vaak ineffectief te zijn en de veiligheid helemaal niet te vergroten. “Het gaat ook om psychologische factoren, om een gevoel van veiligheid. Je mag geen wonder verwachten van die camera’s.” Nu is Zuid wel een van de veiligste gebieden van Amsterdam. “Nou ja, er zijn hier veel Joodse instellingen, scholen en synagoges die worden bedreigd en die moet je dus beveiligen. Die beveiliging moet voor een aanzienlijk deel door de Joodse gemeenschap zelf worden gedragen. Ik vind dat de gemeente meer moet bijdragen aan de veiligheid van Joodse burgers.” Zijn er nog speciale redenen voor VU-studenten en -medewerkers om op jou te stemmen? “De VU heeft zeer veel goeds voor de toekomst. Ik zal mij als raadslid blijven inzetten om de VU bereikbaar en aantrekkelijk te houden. De universiteiten moeten zich wel hoofdzakelijk bezighouden met het leveren van goed onderwijs. We moeten de zesjescultuur overboord gooien om tot een kenniscultuur te komen waarop onze oosterburen alleen maar jaloers kunnen zijn.”

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

Welke oplossingen hebben jullie? “We pleiten voor regelvrije zones voor jonge, startende ondernemers. De gemeente moet jonge, getalenteerde mensen meer de ruimte geven. We zijn niet libertair. Maar als je leest over bijvoorbeeld een boekenwinkel in De Pijp die dicht moet omdat ze er ook een drankje serveren, met dat soort maatregelen is de stad niet geholpen. De gemeente moet mensen in staat stellen iets te beginnen in plaats van dat te ontmoedigen.” En de huisvestingsproblemen? “Daar moet ook meer soepelheid worden betracht. Lege kantoorpanden, bijvoorbeeld. Bouw die om tot goedkope woningen. Daarnaast moeten tijdelijke complexen permanent worden en moet woningdelen makkelijker worden.” Speciale redenen voor VU-studenten en -medewerkers om op NAT te stemmen? “Absoluut. Dat de gemeente op het gebied van hoger onderwijs weinig te zeggen heeft, is een slap excuus om je maar niet met de universiteiten en hogescholen te bemoeien. Neem een voorbeeld aan Rotterdam, waar ze een wethouder Hoger Onderwijs hebben, die onder andere contacten legt tussen de Hogeschool van Rotterdam en de Rotterdamse haven. Een gemeente kan bedrijven stimuleren om stageplekken te creëren, bemiddelen, zorgen dat studenten en pas afgestudeerden en het bedrijfsleven met elkaar kennismaken. Die kansen moet je als lokale overheid met beide handen aangrijpen. “En verder zijn we er voor VU-studenten zoals we er voor elke andere Amsterdamse jongere zijn.” Hoe kom je in de politiek terecht? Is dat een logisch gevolg van je voorzitterschap van de studentenvakbond SRVU? “Bij de SRVU heb ik me wel gerealiseerd dat er weinig feeling is voor wat jonge Amsterdammers willen. Daardoor ben ik maatschappelijk gezien iets cynischer geworden, maar je moet niet gaan zitten zeuren en niets doen.”

Gemeenteraad

Piratenpartij lijst 11 – nr 8 Isabelle Vardar 21 – derdejaars culturele antropologie ‘Het gaat niet om mij, maar om meer rechtvaardigheid’ Iemand op de redactie zei dat een stem op de Piratenpartij zonde is, want jullie zijn te klein. “Het is juist belangrijk om op ons te stemmen omdat we een nieuw geluid laten horen. We propageren een nieuwe vorm van democratie, de e-Democracy, waarbij burgers veel directer online en offline kunnen meebeslissen over beleid.” Als de Piratenpartij in de gemeenteraad komt, kunnen burgers dan meteen meebeslissen over haar inbreng? “We zijn al bezig met het ontwikkelen van een systeem daarvoor.” Zijn er speciale redenen voor VU-studenten en -medewerkers om op jou te stemmen? “Het gaat niet om mij, ik zit bij de Piratenpartij omdat ik bepaalde kwesties belangrijk vind. Het huidige politieke systeem moet anders, onze privacy wordt afgepakt, onze persoonlijke integriteit aangetast. Ik geef de voorkeur aan een diffuse macht boven een centralistische macht. De Piratenpartij staat voor meer rechtvaardigheid, dáár gaat het om.” Goed, maar op Amsterdams niveau? Of Bestuurscommissieniveau zelfs? “Er moeten minder camera’s op straat. We moeten van het preventief fouilleren af. Mensen met een bepaalde culturele achtergrond of met een donkere huidskleur worden gediscrimineerd door de politie. Dat moeten we aanpakken. “Ik ben ook voor vrije informatie. Iedereen heeft recht op goed onderwijs. Door te studeren kweek je meer onderling begrip tussen de mensen. Want hoe meer je van elkaar weet, hoe beter je snapt waarom mensen bepaalde dingen doen, hoe minder reden er is voor conflicten.” Maar iedereen heeft toch toegang tot goed onderwijs in Amsterdam? “Nou, met al die krappe regels wordt het je flink moeilijk gemaakt. Zelf wil ik bijvoorbeeld een cursus documentaire maken doen. Ik heb na het afronden van mijn bachelor nog één extra jaar. Die zou ik kunnen besteden aan die cursus, maar dan moet ik mijn master zelf betalen. Er is dus een grote drempel en veel mensen zien dan maar helemaal af van een studie.” Maar studeren is duur en er is nou eenmaal beperkt geld. “Studeren is een investering die zich terugbetaalt. Goed opgeleide mensen leveren meer op dan mensen zonder opleiding. Kijk naar Scandinavië, daar is het onderwijssysteem veel beter geregeld.”

Trots lijst 9 – nr 2 Bryan Onel 27 – student kunstmatige intelligentie, geneeskunde en rechten ‘Multiculti is wat de stad zo mooi maakt’ Is jouw partij een lokaal uitvloeisel van Rita Verdonks onfortuinlijke politieke avontuur Trots op Nederland? “Er is nog wel een platform Trots op Nederland, waar lokale Trots-partijen terecht kunnen voor advies en hulp bij het campagne voeren, maar inhoudelijk zijn we compleet onafhankelijk. Mensen denken bij Verdonk en Trots op Nederland aan rechts en anti-islam, maar wij zijn een stuk linkser.” Wat is jullie standpunt dan ten aanzien van de islam? “Die hoort bij Amsterdam, net zoals het christendom, het Jodendom en alle andere culturele en religieuze

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

CDA lijst 7 – nr 2 Joram Verstoep 25 – docent rechten en masterstudent filosofie ‘Ik ga orde op zaken stellen’

groeperingen bij Amsterdam horen. Amsterdam is een multiculturele stad met meer dan driehonderd verschillende culturen en daar zijn we trots op, want juist dát is wat Amsterdam zo mooi maakt.” Trots op moslims dus? “Op moslims en op alle andere Amsterdammers.” En de illegalen? “Die laat je niet aan hun lot over als gemeente. We hebben een morele plicht om voor hen te zorgen en hen op te vangen en daarnaast zit niemand te wachten op een schaduwgemeenschap van illegalen.” Wat vinden jullie nog meer belangrijk? “Het stimuleren van ondernemerschap en de regelzucht tegengaan.” Dat zeggen alle kandidaat-raadsleden die ik gesproken heb! “O shit. Maar onze insteek is anders. Wij vinden dat er een vrijplaats moet komen voor jonge, innovatieve ondernemers. Een soort Silicon Valley. Kijk naar het buitenland, kijk naar San Francisco. Daar zie je voorbeelden van hoe je hier ondernemerschap zou kunnen stimuleren, op zo’n manier dat de stad ervan profiteert.” Nog punten die speciaal voor VU’ers interessant zijn? “We vinden het belangrijk om samen te werken met de VU. De gemeente gaat compleet voorbij aan het feit dat aan de VU een schat van kennis is, die ze kan gebruiken om de stad beter te maken. Veel raadsleden komen bijvoorbeeld met voorstellen waaruit een gebrek aan kennis van bestuursrecht en staatsrecht spreekt. Dat kun je voorkomen door rechtswetenschappers te raadplegen, of misschien is een cursus aan de VU een goed idee.” En wat doen jullie voor studenten? “Er is een tekort aan betaalbare woningen voor jonge starters. Dat moet hoger op de prioriteitenlijst.”

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

Door je niet-Amsterdamse partijgenoten uit het verleden ‘provinciale pannenkoeken’ te noemen, haalde je het landelijke nieuws. Daarvoor heb je zeker op je donder gehad? “Een aantal landelijke CDA’ers vond het niet zo leuk, mijn Amsterdamse partijgenoten konden er wel om lachen. Kijk, ik ben niet politiek correct en ik gebruik vaak sarcasme om een punt te maken. Dat komt niet altijd goed over. Waar het me om gaat, is dat mensen altijd van die vooroordelen hebben tegen het CDA. We hebben heel goede ideeën, maar zodra mensen horen dat die van het CDA komen, verliezen ze hun interesse.” Welke vooroordelen? “Dat je christelijk zou moeten zijn om CDA te stemmen. Nu is er wel een christelijke grondslag voor onze ideeën, maar daar voelen atheïsten, moslims, hindoes en noem maar op zich ook prima bij. Het is wat mijn partijgenoot Christ’l Dullaert onlangs zei in Trouw: je kunt beter een transgender in Staphorst zijn dan een CDA’er in Amsterdam.” Je doceert rechten, studeert filosofie en hoogstwaarschijnlijk zit je straks ook nog in de gemeenteraad. Is dat wel te verhapstukken? “Ik wil drie dagen aan de VU blijven werken en twee dagen in het raadswerk steken. Veel raadsleden laten zich helemaal door het raadswerk opslokken, maar ik vind het juist belangrijk om daarbuiten ook actief te zijn. Daarbij wil ik financieel niet helemaal afhankelijk zijn van de politiek. Het onderwijs ligt me erg goed en ik zou ook nog graag een promotietraject doen.” Maar het is geen gehucht waarvan je raadslid wordt, het is wel Amsterdam! “Zeker, maar er zijn ook duo-raadsleden en stagiaires die mijn taken kunnen verlichten.” Op welke punten wil je je profileren? “Op onderwijs, en de vrijheid die Amsterdamse ouders volgens ons zouden moeten hebben om zelf een school voor hun kinderen te kiezen. Nu bepaalt de gemeente dat voor hen en dat schuurt met de grondwettelijke recht op onderwijsvrijheid. En op financiën, dat klinkt saai, maar het is financieel echt een zootje in Amsterdam en het is tijd om orde op zaken te stellen en dat ga ik dus doen.”

Gemeenteraad

GroenLinks lijst 3 – nr 6 Simion Blom 25 – student politicologie ‘Belangrijk dat jongeren als ik in de gemeenteraad zitten’ Heb je het gevoel dat je dingen hebt bereikt als deelraadslid in Zuidoost? “Jazeker, op mijn initiatief is er nu beleid op het gebied van seksuele diversiteit. Voorlichting op scholen, maar ook in bejaardentehuizen, waar mensen gepest worden vanwege hun seksuele geaardheid. We steunen initiatieven van kerkelijke verenigingen en jongerenorganisaties die iets proberen te doen aan positieve beeldvorming. Niet dat er in Zuidoost uitzonderlijk veel geweld is tegen homo’s, maar er zijn problemen met acceptatie door onder meer de machocultuur. “Ook heb ik me sterk gemaakt voor een fonds voor getalenteerde jongeren. Ik denk dan aan de zevenjarige jongen die vorig jaar het wereldrecord sprinten in zijn leeftijdsklasse op de duizend meter heeft gebroken. Zulke jongeren krijgen dan een tegemoetkoming om een vliegticket te kunnen kopen om wedstrijden in Amerika te kunnen doen. Goed voor hen, maar ook voor het imago van Zuidoost. “Voor jongeren uit kwetsbare groepen is het nog moeilijker om een baan te vinden. Als daaraan niets gedaan wordt, wordt de criminaliteit alleen maar groter.” Ga je dezelfde lijn doorzetten in de centrale gemeenteraad? “Inderdaad. Ik wil dat er bij overheidsaanbestedingen hardere eisen op het gebied van diversiteit worden gesteld. Bedrijven komen in aanmerking, mits ze een bepaald percentage vrouwen in dienst hebben, of banen aanbieden aan jongeren zodat ze werkervaring opdoen. Ik wil me ook inzetten voor een tweede kans voor jongeren die veroordeeld zijn voor een kruimeldiefstal. Die komen zelfs als vakkenvuller bij de Albert Heijn moeilijk aan de slag. Als de gemeente in gesprek gaat met het bedrijfsleven, kunnen die jongeren makkelijker hun leven beteren. Daardoor wordt ook de kans op recidive kleiner.” Zijn er speciale redenen voor VU-studenten en -medewerkers om op jou te stemmen? “Wat voor jongeren in het algemeen geldt, geldt natuurlijk ook voor VU-studenten. Werkgelegenheid voor jongeren, meer stageplekken, meer betaalbare woningen ook voor jonge starters. Als deelraadslid heb ik me hard gemaakt voor studentenwoningen, die zijn er ook gekomen in Zuidoost en er moeten er nog veel meer bij in Amsterdam. Ik ga me inzetten om leegstaande kantoorruimten om te bouwen tot betaalbare studenten- en starterswoningen.”

PvdA (Weesp) lijst 6 – nr 3 Kitty Jong 49 – ambtelijk secretaris ondernemingsraad ‘Het ouderwetse, sociale gezicht van de PvdA wil ik laten zien’ Waarom de PvdA? “Uit boosheid over de criminalisering van illegalen en de manier waarop de landelijke PvdA daarmee omgaat, werd ik een halfjaar geleden lid. Vanuit het idee, behoorlijk naïef natuurlijk, dat ik de partij als lid van binnenuit kan veranderen.” Je zegt het zelf: dat is nogal naïef. “Nou ja, ik koester niet de illusie dat ik vanuit de gemeenteraad van een klein stadje de landelijke politiek kan beïnvloeden, maar ik kan misschien wel het ouderwetse, sociale gezicht van de PvdA laten zien in Weesp.” Hoe kwam je op de kieslijst? “Toen ik me als lid had aangemeld, werd ik meteen gebeld om te peilen of ik belangstelling had. Ik ben nu fractielid.”

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

ChristenUnie lijst 15 – nr 1 Bas de Groot 26 – masterstudent rechten ‘Illegalen stel je niet strafbaar’

Lees meer Op advalvas.vu.nl>nieuws staan meer uitgebreide interviews met deze kandidaat-raadsleden.

19 maart Op woensdag 19 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. De stembureaus zijn geopend van 7.30 tot 21 uur.

Joram van der Stoep, die verkiesbaar is voor het CDA, zei dat je beter een transgender in Staphorst kunt zijn dan een christen in Amsterdam. “Dat denk ik niet. Er gebeurt veel met christenen in Amsterdam. Er is een nieuwe generatie christenen die het geloof op een positieve manier uitdraagt en op een vernieuwende manier vormgeeft, met een grote maatschappelijke betrokkenheid. Kijk bijvoorbeeld naar de asielzoekers. Het zijn juist de kerken die zich over hen ontfermen.” Waarom doen christelijke partijen het dan zo slecht in Amsterdam? “Omdat Amsterdammers zich niet zo makkelijk de les laten lezen en van christenen bestaat het beeld dat ze graag regels opleggen. Maar ik geloof dat daarin verandering zit. De christelijke organisaties richten zich op de seculiere Amsterdammers en het doorbreken van het negatieve beeld, dat er vaak terecht bestond, van christenen.” Terecht? “Niet alle kerken zijn altijd even uitnodigend geweest.”

Hoe voer je campagne? “Canvassen: de deuren langs met rozen en flyers. Praten met de mensen.” Zit de landelijke PvdA jullie niet vreselijk in de weg? “Vooral de peilingen zitten ons in de weg, die geven een beeld dat zichzelf steeds versterkt. We worden wel geconfronteerd met mensen die ons het beleid van de landelijke PvdA kwalijk nemen. Over de transitie van de zorgtaken naar de lokale overheid ben ik bijvoorbeeld, sinds ik lid werd, genuanceerder gaan denken. Over het bezuinigingsbeleid ben ik nog wel kritisch. Maar we proberen mensen vooral te overtuigen dat we op lokaal niveau veel voor hen kunnen betekenen.” Wat kan de PvdA voor hen betekenen? “Weesp is een toeristische vestingstad die veel geld stopt in de reconstructie van de historische schansen en in nieuw stadmeubilair en straattegels. De PvdA vindt dat je dat geld beter kunt besteden aan bijvoorbeeld die transitie van de zorgtaken.” De gemeenteraadsvergaderingen gaan meestal niet over hulp aan de zwakkeren, maar over scheve stoeptegels en kapotte straatverlichting. Vind je dat niet saai? “Je moet inderdaad oppassen dat je niet wordt meegezogen in die focus op details. Maar we krijgen een nieuwe burgemeester en straks een nieuwe gemeenteraad, daarmee lukt het misschien om de vergaderingen boven het niveau van de stoeptegels te tillen. Vanuit mijn ervaring bij de ondernemingsraad weet ik dat je van binnenuit wezenlijke invloed kunt uitoefenen.”

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

Waarom moeten VU-studenten en -medewerkers op jou stemmen? “Omdat wij niet geloven dat de overheid alles op moet lossen, of de markt. Wij geloven in de kracht van maatschappelijke organisaties en vrijwilligers. En laat dat nou net zijn wat ook terugkomt in het gedachtegoed van Abraham Kuyper, de stichter van de VU.” Ik vraag me af of veel VU-studenten nog zo’n sterke binding daarmee voelen. “Nou goed, de ChristenUnie wil de doorstroming in de woningmarkt bevorderen met een starterscontract. De bewoners van goedkope starterswoningen moeten die na vijf jaar weer verlaten, net zoals studenten hun studentenwoning na vijf jaar moeten verlaten om plaats te maken voor nieuwe studenten. En verder zijn we voor het ombouwen van leegstaande kantoorpanden tot goedkope woningen. Zo wordt de Amsterdamse woningmarkt toegankelijker voor jongeren. Ook vinden we dat het openbaar vervoer langer moet doorrijden. Ik woon in Zuidoost, waar de laatste metro om kwart over twaalf rijdt. Dat moet met een uur worden verlengd, en dat kan door andere metro’s op andere dagdelen minder frequent te laten rijden. Zo hoeft er geen geld bij.” En meer in het algemeen? “De ChristenUnie vindt vooral het opkomen voor de kwetsbaren belangrijk. Illegalen bijvoorbeeld, die stel je niet strafbaar omdat ze niet terug kunnen naar hun land omdat het daar onveilig is!”

Fieke Konijn vrijwilliger hortus

opinie

‘Hortus moet verhuizen’

Een jaar uitstel. Dat vraagt Projectgroep Nieuw Leven voor de VU-hortus aan het college van bestuur. Zodat de hortus intact, met behoud van personeel, kan verhuizen.

ijzondere planten worden mogelijk afgestoten en het hortuspersoneel verliest per 1 juli hun baan. Is het niet te laat voor een reddingsoperatie? “Tja, de actiegroep van de hortus is al jaren bezig om het college met brieven en plannen te bestoken. Soms kregen we daar niet eens een reactie op. Het besluit tot afbouw is al een tijd geleden genomen. Daar valt niets meer aan te doen. Daarom hebben wij als projectgroep besloten dat we andere plannen moeten maken.” Wat zijn de alternatieven? “We willen graag de hortus verplaatsen naar een andere locatie, bijvoorbeeld het Amstelpark of een andere plek in Zuid. Amstelveen is ook genoemd. Maar het zou het mooiste zijn als de nieuwe botanische tuin in de buzz van de Zuidas komt en niet ergens in een rustig park in de periferie.” Zit het stadsdeel daar wel op te wachten? “We hebben een plan voorge-

Vijf voor twaalf Meer informatie over het reddingsplan van Projectgroep Nieuw Leven van de VU-hortus staat op hellozuidas.com: ‘Vijf voor twaalf voor VU-hortus botanicus’, met onder meer de namen van de leden van de projectgroep, externe experts en adviseurs.

bijeenkomst zei: Het is een kwestie van beschaving om zo’n tuin in stand te houden. Het heeft geen praktisch nut, maar het heeft culturele waarde.” Waarom willen jullie een jaar uitstel? “We hebben tijd nodig om de opties te onderzoeken. De drie werknemers van de hortus zijn nu boventallig. Als die straks hun baan kwijt zijn, kan niemand meer voor de bijzondere planten zorgen. Je kunt de collectie niet los zien van het gekwalificeerde personeel. We hebben onder meer bonsaibomen en vleesetende planten. Die kun je niet door een hoveniersbedrijf laten verzorgen, dan gaan ze dood.”

Jullie hebben toch genoeg vrijwilligers? “De boel drijvende houden met één personeelslid en een hoop vrijwilligers kan ook niet. Als die vrijwilligers drie weken in hun huisje in Frankrijk gaan zitten, ben je opeens al je mankracht kwijt. Bovendien zijn die vrijwilligers vaak op leeftijd. Die kun je niet laten snoeien of zware zakken aarde laten tillen. Je moet een basisformatie hebben om de boel draaiende te houden.”

Fieke Konijn

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 14 — 12 maart 2014

ICOON Michela Tannoia_thenounproject

door Floor Bal

legd voor een spectaculaire nieuwe kas in het Amstelpark of op de Zuidas. Er is een redelijke kans dat daarvoor geld komt. We willen nu aan die plannen werken. Zoals Pieter Baas, voorzitter van de Stichting Nationale Plantencollectie, op onze

ADVALVAS

COLUMN

Boekenweek Roos van Rijswijk literatuurwetenschapper

“

Niemand leest meer tegenwoordig”, zei de vrouw toen ik haar boek afrekende, “vooral de jonge mensen niet.” Volgens mij hoor je nergens zo vaak dat er niet gelezen wordt als in een boekwinkel, van de klanten. Hoewel ik een hartstochtelijk lezer ben en bovendien van mening dat ik het leukste werk op aarde heb, werd ik een beetje verdrietig van de zoveelste jammerklacht over de ontlezing. Dat komt doordat dat gejammer vaak uitmondt in een soort estafetteverontwaardiging. Er wordt niet alleen te weinig gelezen, maar ook het verkeerde; tot ’s mans afgrijzen leest men louter bestsellers en dan – och en wee – ook nog op een tablet. Wie leest er nog een vergeeld boek bij kaarslicht, treurt de Echte Lezer met religieus fanatisme, en waarom lezen we niet méér van vrouwen en waarom wordt het korte verhaal/de brievenroman/ de poëzie genegeerd? Initiatieven die moeten aanzetten tot lezen worden door die die-hards weggehoond; als je een toptien of een frisse jongen in een badkuip (zo wordt Literaturfest, een altijd uitver-

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

kocht literair evenement in de stad, gepresenteerd) nodig ‘Shiiiiiit, moet-ie hebt om aan het boek te echt een boek?’ gaan, telt het niet. Sta je dan, met je Nationale Voorleesdagen, de Poëzieweek, de Kinderboekenweek, de Maand van de Filosofie, met je Week van het Luisterboek, je Maand van het Spannende boek, Nederland leest, De AKO/Libris/BNG/ Europese/Opzij-Whatevahliteratuurprijs en een jaarlijkse gratis boekenbon ter waarde van vijf euro. “Niemand kent de klassiekers nog”, vervolgde de vrouw. “Sja”, zei ik zo neutraal mogelijk, en ik hoopte vurig dat ze niet zou beginnen over een auteur van wie ik nog nooit gehoord heb, of erger: over Harry Mulisch. Toen de vrouw de winkel verlaten had, werd ik – zoals altijd in dit soort gevallen – verwijtend aangestaard door de Russische Bibliotheek. Waarom moeten nietlezers van lezers eigenlijk lezen, vroeg ik me af. Mensen worden toch ook niet heel kwaad omdat andere mensen niet naar, weet ik veel, de TV kantine kijken? Antwoorden genoeg natuurlijk, in het prikkelen van de fantasie,

het verbreden van je wereldbeeld, het smeren van de geest – maar wie zegt dat iedereen dat effect van een roman ervaart? Dat ik zo gelukkig van een boek kan worden dat ik er iemand goedbedoeld mee op zijn hoofd wil slaan, betekent niet dat andere mensen het recht niet hebben om in slaap te vallen alleen al bij de gedachte aan literatuur. Niet lang nadat de vrouw de zaak verlaten had, kwam er een jong stel binnen. “Shiiiiiiit”, zei het meisje terwijl ze om zich heen keek, “moet-ie echt een boek?” “Daaaaaamn”, antwoordde de jongen heel luid, “wat móét je hiermee?” “Kapot saai, ja toch, ik ga dood hier.” “Ey fuck deze shit hoor, we gaan een fles whisky voor hem kopen.” Mijn hart kromp. Arme jeugd. Nu al compleet verloren. En óók nog aan de drank. Ik kon het niet aanzien en moest me inhouden om ze niet met die holle koppen in een berg vertaald proza te duwen. Gelukkig is het inmiddels Boekenweek – vergeten jullie niet even te lezen, kinders?

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Reorganisatie bedrijfsvoering

Slank maar niet gelukkig Er zijn minder medewerkers boventallig verklaard dan verwacht, constateert het bestuur tevreden. Toch denkt de OR dat de reorganisatie onnodig veel schade aanricht.

DOOR DIRK DE HOOG

r zijn 43 medewerkers boventallig verklaard en verwezen naar de transitieorganisatie, zegt programmamanager bedrijfsvoering Rob Neutelings. In dit cijfer zijn de domeinen Communicatie & Marketing en Secretariële Ondersteuning nog niet meegenomen, omdat daarover de komende weken de definitieve beslissingen vallen. “Inmiddels vonden 22 van die 43 mensen alweer een andere baan, binnen of buiten de VU, of ze gingen vervroegd met pensioen”, vult Neutelings aan. Collegelid Bernadette Langius is blij dat het aantal mensen dat boventallig is verklaard, tot nu toe relatief beperkt is. “Natuurlijk is het voor ieder persoonlijk en de directe collega’s heel vervelend als je hoort dat je weg moet. Maar toen we in 2011 met deze operatie begonnen, gingen we ervan uit dat er 450 formatieplaatsen bij de ondersteunende functies moesten verdwijnen. Gelukkig konden we door

mee lijkt te vallen. Hij zet wel kanttekeninnatuurlijk verloop en het niet verlengen bij de cijfers. “Bij verschillende domeigen van tijdelijke contracten het aantal nen is nog niet duidelijk welke taken ze boventalligen beperken.’’ gaan uitbesteden. En daarmee kunnen Neutelings komt met meer cijfers. ook nog veel arbeidsplaatsen gemoeid “Binnen de zes domeinen die nu al in een zijn. En vergeet niet dat alleen mensen nieuwe vorm draaien, waaronder ICT en met een vaste aanstelInternationalisering, hoefling boventallig kunnen de maar twintig procent worden. Al jarenlang van de betrokken mensen Programmamanager daadwerkelijk naar de bedrijfsvoering Rob Neutelings krijgen de meeste nieuwe medewerkers een tijdelijk transitieorganisatie. Oftecontract dat na twee, drie wel gemiddeld hebben we ‘Er is tot nu jaar niet wordt verlengd. bij het opheffen van vijf toe geen klacht Als je die ook meetelt bij formatieplaatsen uiteingegrond verklaard’ het aantal mensen dat hun delijk maar één medewerbaan verliest, is het aantal ker moeten verwijzen naar veel groter dan nu wordt de transitieorganisatie. gezegd.’’ Dat komt mede doordat Hij vraagt zich af of deze reorganisatie er ook nieuwe vacatures ontstaan bij de op den duur wel werkelijk kostenbespaomvorming. Als deze lijn zich voortzet rend werkt. “Ik moet nog zien of over bij de domeinen die nog aan de beurt vijf jaar het volume en de kosten van komen, is het uiteindelijke aantal bovende bedrijfsvoering werkelijk structureel talligen veel kleiner dan we drie jaar gelezijn verlaagd, zoals nu wordt beoogd. Ik den vreesden.’’ zie gebeuren dat er weliswaar minder mensen een vast dienstverband hebben, Kanttekeningen maar dat men steeds meer externen De voorzitter van de ondernemingsraad inhuurt voor allerlei projecten. En Ottho Heldring geeft toe dat het aantal vergeet niet dat de reorganisatie zelf ook mensen dat boventallig dreigt te worden,

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

campus

heel veel geld kost. De schatting in 2012 was 33 miljoen euro. En er ontstaan rare situaties. Aan de ene kant worden vakbekwame mensen boventallig verklaard, zoals nu gebeurt met de fotografen en vormgevers. En aan de andere kant huurt men dus externe bureaus in om dat werk over te nemen. Dan lijkt het mij verstandiger om mensen zoveel mogelijk aan het werk te houden!” Zorgvuldig gehandeld doordat ondersteunende medewerkers, Neutelings wil graag geruchten tegendie er jarenlang hebben gezeten, ineens spreken dat de met de vakbonden en verdwijnen. En de grote reorganisaondernemingsraad overeengekomen tie van het domein Studentgerichte spelregels zouden zijn overtreden. “Tot Ondersteuning moet nog komen. Dat nu toe zijn twaalf klachten binnengekoraakt direct het primaire proces van men bij de onafhankelijke het onderwijs. Docenberoepscommissie voor ten beginnen wakker te de reorganisatie. En in alle worden, want zij merken Vicevoorzitter OR gevallen zei de commissie dat hun taken zwaarder Jelly Reinders dat de werkgever zorgvulworden. Dus zij gaan dig en volgens de afsprameetrekken aan de touw‘Veel mensen gaan tjes, waardoor nog meer ken handelde. Natuurlijk de gevolgen nu pas onrust ontstaat.’’ begrijpen wij dat het merken’ emoties oproept als Heldring vreest dat die mensen hun baan kwijtraonrust nog jaren zal blijken. En voor iedereen die ven bestaan. “De nauwe het persoonlijk overkomt, samenwerking met is het een drama. Maar we proberen de UvA heeft zeker gevolgen voor de het proces zo zorgvuldig mogelijk uit te bedrijfsvoering. Dat maakten de bespievoeren en de mensen zo goed mogelijk te gelingen over de komst van de Amsterbegeleiden.” dam Faculty of Science wel duidelijk. Jelly Reinders, vicevoorzitter van de OR, Dus de reorganisaties zijn in 2015 ziet de onrust echter alleen maar toenehelemaal niet afgerond, zoals de bedoemen. “We zijn nog maar halverwege. ling is. Het proces gaat gewoon door en Voor veel mensen worden de gevolgen begint voor een deel weer van voor af nu merkbaar en komt het echt dichtbij. aan. De VU verwacht meer flexibiliteit De faculteiten beginnen de gevolgen van het personeel, maar hoeveel flexibivan de reorganisaties te merken, mede liteit en verandering kan een doorsnee

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

mens aan om toch nog kwalitatief hoogwaardig te blijven produceren?” Niet alles tegelijk Langius probeert hem gerust te stellen. “Voorlopig hebben we binnen de VU nog vier domeinen te gaan, en dat zijn heel belangrijke, zoals de bibliotheek en de Studentgerichte Ondersteuning. Als dat eind dit jaar achter de rug is, staat er hopelijk een organisatie die toekomstbestendig is. Daar hoort bij dat je kunt inspelen op nieuwe ontwikkelingen zonder de boel gelijk helemaal om te hoeven gooien. Zo zie ik ook de samenwerking met de UvA. We gaan niet alles in één keer anders doen, maar bij elke nieuwe stap kijken we wat we samen kunnen doen. Wanneer we bijvoorbeeld het studentenadministratiesysteem moeten vernieuwen, kunnen we dat beter samen doen dan apart. Maar daarvoor hoef je gelukkig niet de hele dienst te reorganiseren. Wij hopen juist dat door deze grote ingrepen grootschalige reorganisaties niet meer nodig zijn in de toekomst.’’

Lees de volledige interviews op advalvas. vu.nl>nieuws.

PERSONEELSPAGINA

ONDER REDACTIE VAN COMMUNICATIE & MARKETING VU JAARGANG 6, NUMMER 8, 12 MAART 2014

Projectleider Alexander Babeliowsky over de Instellingstoets Kwaliteitszorg: “De toets scheelt de VU tijd.”

DIT JAAR DOEN WE DIE TOETS WÉL Vorig jaar zou de VU de Instellingstoets Kwaliteitszorg doen, maar na een proeftoets begin 2013 werd hij uitgesteld. Dit voorjaar doen we hem alsnog. Projectleider Instellingstoets Alexander Babeliowsky vertelt waarom. EEN INSTELLINGSTOETS KWALITEITSZORG, WAAROM EIGENLIJK? “De toets scheelt de VU

tijd. Alle opleidingen worden zesjaarlijks geaccrediteerd door de NederlandsVlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Per opleiding werd ook naar het systeem van onderwijskwaliteitszorg gekeken. Dat deel kan uit de beoordeling worden gehaald als de kwaliteitszorg met deze toets in één keer wordt goedgekeurd voor de hele instelling. De bespaarde tijd kun je in onderwijs en onderzoek stoppen.”

WAT WORDT ER GECONTROLEERD?

“Als universiteit moet je laten zien dat je in control bent, dat je weet wat je wilt in je onderwijs, dat je goed hebt uitgewerkt hoe je dat doet, dat je meet of je je doelen haalt en reageert als het niet lukt. Als bepaalde punten bijvoorbeeld slecht scoren in de Nationale Studenten Enquête (NSE), pakt de universiteit dat dan op? De VU heeft naar aanleiding van de NSE bijvoorbeeld de capaciteit van het draadloze netwerk

verhoogd en omdat studenten vonden dat het nakijken van tentamens te lang duurde, wordt de nakijktermijn strenger gehandhaafd.”

MOET IEDERE UNIVERSITEIT ZO’N TOETS DOEN? “Officieel is de toets

vrijwillig, maar alle instellingen voor hoger onderwijs doen hem. Je kunt in een keer voor de toets slagen – of niet – of je kunt onder voorbehoud slagen, waarbij je een jaar de tijd krijgt om je zaken op orde te krijgen. Dat is bijvoorbeeld in Rotterdam en Groningen gebeurd.”

VORIG JAAR JANUARI WAS ER EEN PROEFTOETS. U ZAT IN DE COMMISSIE DIE DE TOETS AFNAM. HET GING NIET GOED. “Nee, de VU heeft

toen besloten de Instellingstoets nog niet te doen. Er bleek onduidelijkheid te zijn over de visie van de VU op onderwijs. Het College van Bestuur (CvB) en de decanen dachten er te verschillend over. Is de visie onduidelijk, dan kun je ook geen goed beleid maken. Het

meten van resultaten en het verbeterbeleid waren in orde, maar de organisatie- en beslisstructuur rond het onderwijs was niet goed genoeg. De afstand tussen het CvB en de werkvloer was te groot, ook fysiek, doordat het CvB op VU-Uilenstede zat. Het CvB en de faculteitsbesturen zagen elkaar te weinig.”

IS ONDERWIJS HET ONDERGESCHOVEN KINDJE OP DE VU? “Het

CvB heeft twee jaar geleden geconcludeerd dat er verhoudingsgewijs veel energie was gestopt in onderzoek. Daarom heeft het onderwijs een prioriteit gemaakt. In de daartoe opgestelde onderwijsagenda worden de prestatieafspraken van de VU met de minister uitgewerkt en wordt onderwijsverbetering opgepakt.”

JE HOORT VAAK DAT DE VU WORDT BESTUURD ALS EEN KOEKJESFABRIEK. “Ja, maar ik zie dat

niet. Je ziet wel dat de VU lang heeft geprobeerd te groeien en dat het studentenaantal daardoor tussen 2002 en 2010 verdubbelde. Nu beseft

men dat met het huidige studentenaantal de grens in zicht komt. Dat staat nu ook letterlijk zo in de onderwijsvisie.”

ONDERTUSSEN IN DE LIFT

WAS HET ERG OM DE TOETS UIT TE STELLEN? “Nou, de conclusies van de

EXTERNE ARBEIDSORGANISATIE VOOR SOCIAAL PLAN BEKEND

In het Sociaal Plan Nieuwe Bedrijfsvoering VU is afgesproken dat medewerkers die met ontslag bedreigd zijn en binnen de ontslagbeschermingtermijn van 13 maanden nog geen nieuwe functie hebben gevonden, in dienst kunnen treden bij een externe arbeidsorganisatie. Dat is de P&O Services Groep (POSG) geworden. De Transitieorganisatie VU en POSG maken concrete afspraken om de begeleiding van medewerkers naadloos van de VU naar POSG over te laten gaan. Meer informatie: > VUNET > ZOEK OP: EXTERNE ARBEIDSORGANISATIE

proeftoets leidden uiteindelijk tot het aftreden van de rector, dat was dus best ernstig. En het kwam op een ongelukkig moment, toen het VUmc ook onder vuur lag. Dat heeft de reputatie van de VU beschadigd. Een goed resultaat bij de Instellingstoets is dus ook belangrijk voor het herstel van het imago van de VU. Zodat je als VU-medewerker of -student op een feestje weer gewoon met trots kunt vertellen waar je werkt of studeert.”

EN NU DURFT DE VU HET WEL AAN? “Ja. De dingen op de VU zijn gewoon goed geregeld. De nieuwe rector heeft meteen de onderwijsvisie opgepakt. Hij heeft gesprekken gevoerd met docenten en studenten, met decanen, portefeuillehouders onderwijs en de Ondernemingsraad. De CvB-leden zijn veel meer de boer op gegaan: ze bezoeken de faculteiten vaker en ze zijn terug op de campus. Uit de gesprekken die ik eind vorig jaar heb gevoerd over de situatie nu, blijkt dat dat erg wordt gewaardeerd.”

IS DE BESLISSTRUCTUUR OOK VERBETERD? “De portefeuillehouders

onderwijs van de faculteiten beslissen meer zelf, in overleg met de rector. Hoe de academische kern eruit moet zien bijvoorbeeld, waarin bachelorstudenten academische vaardigheden leren. De implementatie van het Instellingsplan is in eerste instantie uitgewerkt in aparte commissies, maar de uitvoering van die plannen stuitte soms op problemen. De portefeuillehouders onderwijs weten beter wat realiseerbaar is, dus het is goed dat zij nu meer zeggenschap hebben.”

MOESTEN DE FACULTEITEN OOK DINGEN VERBETEREN? “Twee jaar

geleden bleek uit intern onderzoek dat de kwaliteitszorg van de faculteiten voor slechts een kwart aan de criteria van de Instellingstoets voldeed. Daarna is er hard gewerkt aan het beschrijven van de visie en het beleid. Vorig jaar voldeden ze al voor de helft aan de criteria. Nu is ook het zicht op resultaten verbeterd en voldoen de faculteiten voor bijna 80% aan de criteria. Voor die tijd gebeurde er wel van alles, maar dat was niet goed genoeg beschreven. Dan kun je niet aantonen wat je doet.”

DUS WE HEBBEN NU GOED ONDERWIJS? “Dat is niet wat je meet met

de Instellingstoets. Daarmee meten we of het systeem van kwaliteitszorg goed werkt. Niet of alles op orde is, maar of je signaleert waar het niet op orde is en dan actie onderneemt. De commissie wil zien of het systeem goed werkt. Dan is er ook vertrouwen dat het onderwijs goed blijft.”

NIEUWS & AGENDA

ONDERWIJSTENTOONSTELLING Kees Smit Kees Smit, afdelingshoofd en docent wiskunde bij het Voorbereidend jaar anderstalige studenten (VASVU), is op weg naar zijn werkkamer in het Hoofdgebouw. “Als ik zoals nu van de begane grond kom en naar 11 hoog moet, dan neem ik de lift. Maar als ik college ga geven, loop ik liever een paar verdiepingen, in het spitsuur zijn de liften overvol. Ik geef zo een werkcollege wiskunde aan acht studenten die naar Nederland zijn gekomen en hier exacte wetenschappen willen gaan studeren. Daarvoor moeten ze binnenkort toelatingsexamen doen. Zonder de voorbereiding die wij hen geven, is het eigenlijk niet mogelijk om dat te halen. Waarover het gaat? Laat ik het eenvoudig zeggen: over het oplossen van vergelijkingen en het tekenen van grafieken! Het is altijd gezellig, we maken veel grapjes, maar zijn wel serieus bezig. "Ik vind het fascinerend om te zien hoe mensen die uit een hele andere situatie komen in Nederland functioneren en studeren. Alles is hier nieuw en vreemd, taal is vaak een probleem. Ga maar eens een dik economieboek lezen in het Nederlands als je de taal net hebt geleerd. Studeren hier is ook zo anders. In vooral niet-Europese landen gaat het vaak om kennis reproduceren, hier willen we meer dat studenten een concept begrijpen. En in Afrika heb je geen Blackboard. "Van de vluchtelingen onder mijn studenten hebben er velen persoonlijke problemen. Een oorlogstrauma kost slaap, concentratie. Maar je komt bij VASVU toch om te studeren, je moet gewoon je studiepunten halen. Ik vind het heel goed dat de VU dit aanbiedt. Ik heb al honderden van mijn studenten zien afstuderen en zelfs promoveren. Anders hadden ze misschien een baan ver onder hun niveau gehad.”

Hoe maakt neuropsycholoog Erik Scherder zijn grootschalige hoorcolleges zo indrukwekkend? Waarom is wiskunde studeren op de VU anders dan elders? Iedereen kan het vanaf begin maart lezen op de tentoonstellingsborden van de nieuwe campustentoonstelling Onderwijs op koers. Daarop vertellen docenten hoe zij de onderwijsvisie van de VU belichamen. Alumni laten zien wat die visie hun heeft gebracht.

KIES EEN OR-LID

Tot en met zondag 16 maart kun je stemmen op een kandidaat voor de Ondernemingsraad (OR). Dat gaat digitaal via het elektronisch verkiezingssysteem, waarop je inlogt met je VU-net-id. Je hebt hierover deze week een mail ontvangen, met daarin een link naar het verkiezingssysteem. Medewerkers van FPP, FBW, HRM-AM en de UB VU brengen via hetzelfde systeem ook een stem uit op een kandidaat voor de Onderdeelcommissie.

KERSTGESCHENK!

Heb je de bon voor je kerstgeschenk nog niet ingewisseld? Doe dat dan snel want de uiterste inleverdatum is 31 maart aanstaande. Als je geen keus kunt maken uit de boeken, cd's, sportlessen of theater-/filmkaartjes, stort dan je bijdrage op een van de mooie goede doelen. Kijk op > WWW.KERSTGESCHENK-VU.NL Redactie Personeelspagina > CHARLOTTE BROUWER, ANITA MUSSCHE EN HOUKJE VLIETSTRA Beeld > PETER GERRITSEN, ANITA MUSSCHE Vormgeving > RUDIE JASPERS Reageren > PP@VU.NL

Concert

Restaurant

n va nt. ten ura os ta p k res t o et en lt h tud ee n s ord ee eo at b ga en ek ten we it e d e as u Om valv ad

cultuur

Perfecte plek voor goede bodem Soho Sushi

Lavinia Meijer Scènes Vrijdag 28 maart Aanvang 20.30 uur Studenten € 10,50 VU-medewerkers € 13,griffioen.vu.nl

Het beeld van de harp werd voor mij sterk bepaald door Griekse godinnen in witte gewaden enerzijds en de nichtencreatie Harm met het Harpje van cabaretier Henk Elsink anderzijds. Dat het ook een volwaardig solo-instrument is, heeft de bevlogen ambassadrice voor de harp Lavinia Meijer de afgelopen jaren afdoende bewezen. Door optredens bij De Wereld Draait Door en Pauw & Witteman maakte ze het instrument bekend bij een breed publiek. Ze is de bestverkopende musicus in het klassieke genre. Met de voorstelling Scènes sluit Lavinia Meijer aan op haar Philip Glass-cd Metamorphosis-The Hours uit 2012. Ze speelt muziek van filmcomponisten Rota (The Godfather) en Einaudi (Intouchables) en daarnaast ook werk van Satie, de jonge IJslandse componist Arnalds en uiteraard Glass. Dick Roodenburg, publiciteitsmedewerker Griffioen

SOHO SUSHI Lange Leidsedwarsstraat 33 sohosushi.nl Patricia Neefjes, masterstudent kinderen jeugdpsychologie FOTO Jonas Sacks

Cultuurcentrum Griffioen Uilenstede

CONCEPT Of à la carte of all you can eat, waarbij je twee uur lang eten kunt bestellen, per keer kun je maximaal drie porties per persoon bestellen. Alles wat je niet opeet, moet je betalen. SFEER Knus en gezellig. Het licht is gedempt, er staan kaarsjes op tafel en we horen achtergrondmuziek. Er is een open keuken. Op een maandagavond is het rustig. Maar de kroegen van het Leidseplein zijn om de hoek, dus dit is een perfecte plek om een goede bodem te leggen voor een avond stappen. ETEN Er is veel keuze in sushi, maar er zijn ook veel andere gerechten. De sushi is lekker maar niet heel bijzonder. Wij bevelen aan: potato twister, tempura sake, crunchy crispy roll, maguro en the big one. Na 2,5 ronde zitten we al vol. BEDIENING Aardig en snel. Het personeel weet meteen het antwoord op onze vragen over het eten. AANRADER Ja. PRIJS 49 euro voor tweemaal het all-you-can-eat-menu. A la carte liggen de prijzen voor een hoofdgerecht tussen de 15 en 20 euro. Voor een frisje betaal je 2,50 en voor een biertje 3 euro. WAARDERING

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS

studenten

Sleutelgat 14

Wat zegt de inrichting van je kamer over jezelf? En klopt die indruk ook? VU-studenten gluren in de kamer van FAYE TROSSEL.

“D

it meisje zit bij een roeivereniging, misschien Okeanos”, zegt student bestuursen organisatiewetenschap Bas de Jong (22). “Ja, maar zo’n jasje krijg je niet zomaar hoor”, vult student busines administration Jim Zentveld (22) hem aan. “Waarschijnlijk zit ze in het bestuur. En is ze regelmatig in dat vrolijke jasje naar feestjes gegaan, want het is aardig vies. Ik vraag me plotseling wel af of hier nou een jongen of een meisje woont. Op die grote foto staan een jongen én meisje. Hebben die een relatie met elkaar? Of zouden ze broer en zus zijn? Degene die hier woont moet hoe dan ook een intens nachtleven hebben, getuige het bordje vlak boven haar bed: ben bezet.” “Hier woont een verzorgde jongen die uiterlijk belangrijk vindt”, gokt

ADVALVAS

nr 14 — 12 maart 2014

economiestudent Charlotte de Bruijn (23). “Hij heeft een bijbaantje bij Randstad en is daar trots op, vandaar die foto in een lijst van Randstad. Hij houdt wel van sfeer, al dat rood, daarover is nagedacht. En dat schilderij aan de muur, is dat kunst?” “Nee joh, dat is een foto van de bewoner met zijn vriendin”, zegt student bestuursen organisatiewetenschap Marina Molenaar (21). “De kamer is eigenlijk te netjes voor een jongen, maar als hier een meisje woont, zou je meer kleine spullen zien.” “Wat een lege, minimalistische kamer”, oordeelt docent politicologie Menno Soentken (29). “Misschien doet ze iets met design, of anders heeft ze er heel veel gevoel voor. Dat rood van dat schilderij komt weer terug in haar lamp. Ik zou daar zelf nooit zo goed over nadenken, maar het ziet er heel mooi uit.”

Faye Trossel 20 Studeert geneeskunde Betaalt 450 euro voor een appartement in Zuid, dat ze deelt met een huisgenoot

“Dat ik bij Okeanos zit, klopt. En die pizza, die heb ik verdiend”, vertelt Faye Trossel (20) trots over haar jasje dat ze zo noemt vanwege de kleuren. “Ik werk hard voor de club en sta veel achter de bar. En ja, in dat jasje heb ik ook veel bier gedronken. Oeps, de kaart ben bezet hangt er nog. Die won ik bij een fotowedstrijd in de categorie meest naakt. Met veertien meiden stonden we naakt op de foto. Maar wel discreet hoor. Ik hou van strak en simpel. Mijn huisgenoot daarentegen is dol op versiering. Hij staat ook op het schilderij boven mijn bed. Ik ken hem sinds de middelbare school en hij is een soort broer voor me. Mijn artistieke zusje maakte dit schilderij!”

Door student-reporter Nienke Stumpel Foto’s Peter Valckx

Wil je ook in Sleutelgat? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Griff

door Merlijn Draisma

nr 14 — 12 maart 2014

ADVALVAS