Nr 08 7 december 2016 by Rob Bömer

Nr 8

7 december 2016 Student (21) is gekoppeld aan senior (89)

Bèta’s te weinig? Breng lego terug in de klas

Altijd de enige die schoonmaakt? Zo word je assertiever

‘Van Science Park naar VU is gewoon niet leuk’

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit — www.advalvas.vu.nl

Esther Gerritsen ‘Dit is mijn spel, niet iedereen houdt ervan’ pag 16

STEL JE VERKIESBAAR VOOR DE MEDEZEGGENSCHAP! Altijd al gedacht ‘dat kan ik beter’ als het over de medezeggenschap ging? Dit is je kans: van 6 – 12 maart 2017 vinden de verkiezingen voor de nieuwe OR en de onderdeelcommissies (van diensten en faculteiten) plaats. We nodigen je graag uit je verkiesbaar te stellen. Op 14 december aanstaande organiseert de verkiezingscommissie van de OR een informatiebijeenkomst (9:00 uur in zaal Agora 4 in het hoofdgebouw). Alles over de verkiezingen, van het tijdpad tot de rol van de vakbonden en de vrije lijsten, komt daar aan de orde. Meer informatie vind je ook op www.ondernemingsraadvu.nl/verkiezingen of stuur een mail naar or@vu.nl

Ondernemingsraad

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende. Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat. Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geïnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 64 #08

LaserLab Met lasers proberen hoogleraar Kjeld Eikema en collega’s te meten hoe groot een proton precies is. Ze kregen daarvoor onlangs bijna twee miljoen subsidie.

W&N-gebouw_30 november 2016, 16.05 Foto peter gerritsen

Waarom Marit Bravenboer met meneer Robijns wandelt 6 Ruimtelijk inzicht moet je vroeg ontwikkelen

Studenten op de koffie bij Esther Gerritsen 16 10 tips om assertiever te worden 22 Bloggers over hun uitwisseling

Opinie

Bijzonder onderwijs

UvA’ers vrezen verhuizing 25

Columns

Vinod Subramaniam Sanne Pieters

9 32

En verder Online nieuws

Mail/colofon

Onderzoeksnieuws

Studentenraad

Campus: Prijs voor diversiteit

So you think you can teach

Ondernemingsraad

Theater en restaurant

Uilensteders

Lae

Coverfoto Martijn Gijsbertsen Het volgende nummer verschijnt op 21 december 2016.

ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

De Tweede Kamer kan maar moeilijk accepteren dat coassistenten geen stagevergoeding krijgen. Waarom hebben studenten verpleegkunde hier wel recht op en studenten geneeskunde niet?

Studentenraden verzamelen meningen op actiedag Met chocola en gekleurde postits probeerde de studentenmedezeggenschap op donderdag 1 december de aandacht te trekken. Het is achterbandag: tijd om zoveel mogelijk medestudenten te vragen naar hun mening over onderwerpen die spelen op de VU.

‘Zorg dat je studenten wíllen leren’ Meindert Flikkema blogt in de NRC. Schets nou eens jouw ideale universitaire wereld, zal de NRC-redactie gevraagd hebben aan deze VU-docent van het jaar 2015. Hij ageert al jaren tegen de onderzoeksfocus van universiteiten en beklimt langzaamaan steeds grotere podia.

{meer nieuws online} Boerkaverbod is een feit, ook op universiteit Bussemaker wil einde aan misleiding van studenten Video-cd helpt eilandkinderen aan een baan Afschaffen Jezus zou Kuyper veel pijn hebben gedaan 4

VU-ombudsman wil meer collega’s

mbudsmannen voor studenten zijn broodnodig om de vele klachten in het hoger onderwijs terug te dringen, zegt Lies Poesiat, VU-ombudsman en voorzitter van de Vereniging Ombudsmannen in het Hoger Onderwijs. “Helaas zijn we nog met veel te weinig.” De ombudsman bemiddelt vaak voordat studenten een formele klacht indienen. “Dat scheelt de student én de instelling een hoop tijd en moeite”, zegt Poesiat. “De doorloopsnelheid is bij ons heel hoog: binnen enkele weken zijn veel klachten vaak al opgelost en kunnen studenten weer door.” Slechts twee hogescholen en drie universiteiten hebben een ombudsman voor studenten. Dat zijn er veel te weinig, vindt Poesiat. Ze wil graag dat het een wettelijke verplichting wordt, maar de minister vindt dat aan de instellingen zelf om te bepalen. De toegevoegde waarde van een ombudsman zit hem volgens Poesiat vooral in de onpartijdigheid: “Wij zijn onafhankelijk. We onderzoeken zaken en doen aanbevelingen om problemen zo snel mogelijk op te lossen.” (HOP)

Lees het hele interview met Lies Poesiat op advalvas.vu.nl> 24 november.

FotoVU/Yvonne Compier

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws Bussemaker vindt coassistent echt geen stagiair

Lies Poesiat

Jaap Winter wil UvA-studenten overtuigen ‘Onbekend maakt onbemind’, zegt collegevoorzitter Jaap Winter over de weerstand onder bètastudenten om naar de VU-campus te komen.

en deel van de bèta-faculteit zou volgend jaar naar de Zuidas verhuizen om daar het Nieuwe Universiteitsgebouw te delen met VU-bèta’s, maar dat stuit op verzet van sommige UvAstudenten. Drie jaar geleden ging een fusie tussen de bèta’s van de VU en de UvA uiteindelijk niet door vanwege de felle weerstand van UvA-studenten en -medewerkers. ‘Ik nodig de UvA-studenten graag uit om langs te komen en met

ons en onze studenten kennis te maken’, reageert Winter. ‘Ik ben ervan overtuigd dat we op deze campus een welkome omgeving voor ze kunnen maken waar UvA-studenten en VU-studenten samen met plezier hun opleiding zullen volgen.’ ‘Wij hebben geen koudwatervrees, wij willen gewoon niet verdrinken’, reageert een bezorgde UvAstudent. Kjeld Oostra, voorzitter van de studievereniging informatiewetenschappen, denkt wel dat

de emotionele bezwaren van UvAstudenten overkomelijk zijn, maar dat het tijd kost. Overigens tekenen zich meer hindernissen af. Op het Science Park wordt ook gevreesd voor de hoge huren die de VU vraagt voor haar ruimtes. ‘We moeten de verhuizing wel kunnen betalen’, citeert Folia de penningmeester van de UvA, Hans Amman. (PB)

Lees ook het interview met Kjeld Oostra hierover op pagina 25. nr 8 — 7 december

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

‘

Essayprijs voor verdediger hard debat

Je moet vechten om gehoord te worden’, stelt Ruben Boyd in zijn essay Democratie = polarisatie. Volgens de masterstudent artificial intelligence hoort polarisatie en een hard debat juist bij een democratie en is er niets nieuws onder de zon. ‘Polarisatie betekent dat het democratische systeem doet waar het in essentie voor staat. Een stem geven aan verschillende groepen mensen die andere belangen hebben en deze gerepresenteerd willen

zien worden.’ Met zijn betoog won Boyd een essayprijs op het symposium Uit de kramp van het eigen gelijk aan de VU. Studenten konden essays insturen over de thema’s: verharding van het politieke debat, het vluchtelingenvraagstuk en veiligheid boven privacy.

Fonetisch Arabisch Zainab-Noor Intisar el Hejazi won de prijs bij het thema vluchtelingen. ‘Het zielig vinden is anders dan de handen uit de mouwen steken en er een stokje voor

Religie verrijkt de Zuidas God kun je de voordeur uitjagen omdat je geen zin meert hebt in een onzichtbare pottenkijker of omdat je in je wetenschapsbeoefening religie niet nodig hebt. Maar is God daarmee weg? Lees de opinie van hoogleraar systematische theologie Kees van der Kooi op advalvas.vu.nl>opinie

Paper in één nacht Het feit is dat je nog maar één nacht hebt om een paper te schrijven. Advalvas legt uit hoe je dat, zonder knipen plakwerk, voor elkaar krijgt. Ga naar advalvas. vu.nl>tips&trucs

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

steken’, betoogt ze. Zelf heeft de masterstudent health management en biomedical sciences het initiatief genomen om vluchtelingen in Nederland te helpen bij het leren van de taal. Haar aanpak is eenvoudig. Via #ReVUgees kunnen studenten en medewerkers boodschappen aan vluchtelingen sturen. Via een codesheet is het mogelijk om Nederlandse woorden in fonetisch Arabisch te versturen. (DdH)

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @musicaljournaal 5-12_JCS hoofdrolspeler Ted Neeley komt naar de Vrije Universiteit Inderdaad, die man die Jezus speelde in Jezus Christ Superstar komt naar de VU voor een interview, op 16 december. En je kunt kaartjes winnen! Zie: advalvas.vu.nl>nieuws>2 december. @parool 5-12_VU-studenten vatten de moderne geneeskunde samen in 1200 pagina’s VU-geneeskundestudenten Romée Snijders en Veerle Smit (r) stond eerder met hun megaproject in Advalvas. Zie: advalvas.vu.nl>nieuws>19 oktober.

Meer hierover op advalvas.vu.nl> 29 november.

Arme bèta’s

38 procent van het onderzoeksgeld in Nederland gaat naar exacte wetenschappen.

at is minder dan in veel andere landen, maar volgens het Rathenau Instituut is die verdeling prima, omdat die past bij onze economie. Die conclusie trekt het instituut uit een internationale vergelijking. De monitor geeft geen aanleiding om het wetenschapsbeleid op de schop te nemen, vinden ook minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker. (HOP)

Meer over de studie van het Rathenau Instituut op advalvas. vu.nl>nieuws>29 november.

@ManuelaKalsky 2-12_VU-onderzoek: Opinie over Zwarte Piet verschuift - Nieuwwij http://www. nieuwwij.nl/nieuws/vu-onderzoek-opiniezwarte-piet-verschuift/ … via @nieuwwij @ godgeleerdheid @VU Zestig procent van de Nederlanders vindt dat Zwarte Piet moet worden aangepast, ontdekten wetenschapper van de vakgroep marketing. Dat was twee jaar geleden nog vijftig procent. @VU_Kamerkoor 1-12_Nog maar 1 week om kaarten te scoren voor onze concerten 10&11 december! Doe het snel en pak die online korting! -> vukk.nl @FlipseAb 27-11_@WouterKroese @advalvas_vu Kuyper heeft zich tijdens zijn leven steeds aangepast aan nieuwe situaties. Dus je zou dat kunnen doortrekken.... Ons vorige nummer ‘Hoe God verdwijnt uit Buitenveldert’ maakte wat los. Universiteitshistoricus Ab Flipse verdedigt het standpunt dat Kuyper verbreding van de grondslag van de VU een goed idee zou hebben gevonden. @janwillemjanse 22-11_@DicoBaars @advalvas_vu @ christenunie ik ga ’m lezen, maar eerst: WAT EEN GAVE FOTO. 5

‘Mensen denken dat ik zijn kleindochter ben’ 6

nr 5 — 9 november 2016

ADVALVAS

student in actie

Eens in de twee weken gaat Marit Bravenboer op bezoek bij de 89-jarige Ben Robijns. Ze gaat met hem wandelen, doet spelletjes en helpt met de administratie. DOOR WELMOED VISSER FOTO PETER VALCKX

ad je behoefte aan een opa? “Dat was niet het idee waarmee ik hieraan begon. Bij een college geriatrie vertelde iemand van de stichting Seniorenstudent over hun werk en dat sprak me aan. Seniorenstudent koppelt je voor een jaar aan een senior, met wie je sociale activiteiten onderneemt. En soms help je ze, zoals ik dat bij meneer Robijns doe met de administratie. “Mensen denken trouwens wel vaak dat ik zijn kleindochter ben. Meneer Robijns vertelt dat mensen uit de buurt weleens vragen: hoe is het met je kleindochter? Hij vindt het leuk om die illusie in stand te houden en ik laat hem daarin.”

ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

Wat doen jullie samen? “Eens in de twee weken ga ik een ochtend of middag op bezoek. In het begin deden we meestal spelletjes, nu gaan we vaker wandelen. Maar soms nemen we ook de tram. Dan wijst hij me waar hij heeft gewerkt, of waar hij bepaalde dingen heeft meegemaakt. Meneer Robijns is veel alleen. Tien jaar geleden zijn zijn vrouw en dochter overleden. Hij heeft nog wel familie, maar die woont verder weg. Hij is altijd erg blij dat ik kom.” Is het lastig om de juiste afstand te houden? Heb je weleens het gevoel dat je door hem wordt geclaimd? “Nee. Hij zegt soms wanneer ik wegga dat hij uitkijkt naar de volgende keer, maar ik voel me niet geclaimd.” Meneer Robijns woont nog helemaal zelfstandig. Zijn er dingen die hij niet meer kan? “Hij heeft een huishoudelijke hulp die hem ook helpt met boodschappen doen, al mag dat eigenlijk niet. Ik doe af en toe ook enkele boodschappen. En hij is bijna doof, waardoor bellen steeds moeilijker wordt. Ik bel voor hem met instanties als dat nodig is. Laatst heb ik ook een vriend gebeld.” Hoe ging dat? “Die vriend is even oud als hij, ze zijn in dezelfde tijd getrouwd, ze deden vroeger dingen samen met hun gezinnen. Hij was verbaasd dat hij mij aan de lijn kreeg, maar ook verrast. Ik heb hem gevraagd hoe het met hem ging en verteld hoe het met meneer Robijns ging. Later heeft hij hem nog een brief geschreven. Daarin schreef die vriend dat hij blij moest zijn met zo’n vrijwilliger.” Heeft het contact je veranderd? “Door hem realiseer ik me beter wat ik allemaal kan en dat ik daar nu van moet genieten.

Seniorenstudent Stichting seniorenstudent koppelt ouderen aan studenten en wil ouderen stimuleren langer zelfredzaam te blijven en meer sociale contacten te hebben. Zie: stichtingseniorenstudent.nl.

Marit Bravenboer 21 Derdejaars bachelor gezondheidswetenschappen

Het is zo voorbij, dat zegt hij ook. En ik ben me bewust geworden van de kansen die ik nu heb: ik kan studeren, reizen. Hij was puber in de oorlog en had al die kansen niet.” Jullie zijn voor een jaar aan elkaar gekoppeld. Wat gaat er daarna gebeuren? “Ik ben van plan om hem te blijven bezoeken, ook als dat jaar afgelopen is. Dat jaar hebben ze vastgesteld opdat studenten het kunnen overzien.”

Seniorenstudent werkt met doelen. Welke? “Senioren stimuleren om weer meer sociale contacten te krijgen bijvoorbeeld, of zorgen dat iemand meer naar buiten komt, dat soort dingen. Bij meneer Robijns was het doel om de administratie op orde te houden. Meneer Robijns wordt zenuwachtig van officiële brieven. Die lees ik, ik vertel hem wat er aan de hand is en help hem om rekeningen te betalen en af en toe bel ik dus voor hem.”

2016-heden Student-assessor FALW (vertegenwoordigt studenten bij vergaderingen van het faculteitsbestuur) 2016-heden Vrijwilliger stichting Seniorenstudent 2016-heden Studentambassadeur FALW

Je studeert gezondheidswetenschappen. Wil je later iets gaan doen in de ouderenzorg? “Dat weet ik nog niet. Voor mij is dit wel een mooie kans om te kijken hoe zorg in de praktijk werkt.” Wat is je volgende uitje met hem? “We gaan een rondvaart doen met een oudere mevrouw die ook een studentbuddy heeft, een doubledate dus. Dat wordt vast leuk.”

Ben of ken jij ook een student die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Orthodoxe scholen kunnen leerlingen de burgerschapsvorming bieden die nodig is om volwaardig te participeren in de samenleving.

Bijzonder onderwijs belemmert integratie niet DOOR Gerdien Bertram-Troost ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

n de aanloop naar ‘honderd jaar vrijheid van onderwijs’ wordt er stevig gediscussieerd over de zin van bijzonder onderwijs. Een veelgehoord argument is dat bijzonder onderwijs integratie in de weg zou staan. Als we puur kijken naar cijfers kan dit argument geen stand houden. Verhoudingsgewijs zijn er evenveel allochtone leerlingen te vinden binnen het bijzonder onderwijs als binnen het openbaar onderwijs. Bovendien is het in landen waar vrijwel geen bijzonder (religieus) onderwijs wordt aangeboden zeker niet beter gesteld met de cohesie in de samenleving dan in ons land. Toch zou het te gemakkelijk zijn om de discussie hiermee af te doen. Als we inhoudelijk eens verder kijken naar waar het debat over gaat, dan zien we dat er vooral discussie is over orthodoxe scholen (met name islamitische en christelijke). Orthodoxe scholen vormen leerlingen nadrukkelijk en (vrijwel) alleen in de eigen geloofstraditie en weigeren soms ook leerlingen met een andere geloofsachtergrond. De echte discussie richt zich dus in feite op een klein deel van het bijzonder onderwijs. De heersende gedachte is dat orthodoxe scholen per definitie niet in staat zijn om leerlingen de burgerschapsvorming te bieden die nodig is om te participeren in de samenleving. Maar is dat ook echt zo? Nee, want gelovigen kunnen júíst door hun levensopvatting in te brengen een bijdrage leveren aan de inrichting van de publieke samenleving. Om dit op een goede manier te doen moet men over zogeheten dialogische competenties beschikken. Deze leer je via onderwijs en opvoeding. Ten eerste is het belangrijk dat kinderen zich bewust worden van de eigen levensopvatting. Zij moeten leren wat deze betekent voor de inrichting van hun leven en hoe ze hier met anderen over in gesprek kunnen gaan. Ten tweede is het belangrijk dat kinderen de publieke moraal leren kennen en het belang hiervan leren inzien. Ten slotte is het belangrijk dat

nr 8 — 7 december

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Student Engagement

kinderen kunnen oefenen in het voeren van een kritische dialoog tussen verschillende levensopvattingen. Als we dit betrekken op onderwijs, vallen er een paar zaken op. We mogen verwachten dat orthodoxe scholen met name sterk zijn in het aanleren van de bewustwording van de eigen levensopvatting. Het belang hiervan moet je niet onderschatten. Het biedt een soort van voorlopig pakket van waarden en normen als vertrekpunt van de levensreis van het opgroeiende kind. Hoe het leren van ‘dialogische competenties’ er binnen bijvoorbeeld het reformatorisch onderwijs concreet uit kan zien, hangt onder meer af van de directe omgeving waarin de school zich bevindt. Diversiteit is in Kampen nu eenmaal iets anders dan in Rotterdam. Dat heeft wellicht ook zijn weerslag op houdingen van docenten, leerlingen en ouders ten opzichte van diversiteit. Bewustwording daarvan is erg belangrijk. Die kan ook gaan over diversiteit bínnen de school, bijvoorbeeld als het gaat om visies op vrijetijdsbesteding (met name de zondagsinvulling), kledingvoorschriften, man-vrouwverhoudingen en de visie op schepping versus evolutie. Het blijkt een uitdaging om op een goede manier met deze diversiteit binnen de schoolmuren om te gaan. Wat dat betreft zijn orthodoxe scholen net zo goed als andere varianten van bijzonder onderwijs én openbaar onderwijs oefenplaatsen van levensbeschouwelijke diversiteit.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

foto Yvonne Compier

Gerdien Bertram-Troost is universitair docent godsdienstpedagogiek aan de faculteiten Godgeleerdheid en Gedrags- en Bewegingswetenschappen.

Vinod Subramaniam rector

s the university simply an and student social organisations, institution where you come for an participation in committees related to education in your chosen field? your field of study, participation in a Is there more to the VU than the faculty or university student council, courses you follow as a student? volunteer work, being a buddy for an What does it mean to be truly international or a refugee student, engaged with the VU? How can we community service… facilitate and stimulate a broader sense While the opportunities may be there, of belonging at the VU? How do we the engagement and participation of inculcate a sense of VU pride? students is not always assured. For These and other questions were elements example, last academic year there were of an inspiring discussion last Monday no elections for the University student in the Griffioen. The Executive Board council because there weren’t enough has the privilege to host and participate candidates. How do we increase the in an annual brainstorm meeting with visibility, and attractiveness, of these members of the University and faculty opportunities to our student community? student councils on a We are working together topic of mutual interest. with the University This year’s edition focused student council on their How do we on the topic of student idea to launch a student inculcate a sense engagement. job portal, that aims to of VU pride? Students can be engaged collate and present a with the VU on many comprehensive list of different levels – in opportunities for the interactions with your student community. We teachers in individual hope that this will be a courses, at the level of step towards creating a your bachelor’s or master’s tightly-knit community degree programme, at the that is proud to study faculty level, or at the university level. at, work at, and give back to the VU. Why is this important? There are other questions. How do we I firmly believe that student participation ensure that staff engagement with the in a broader range of activities, VU serves as a role model for students? transcending the confines of traditional This requires adequate recognition of coursework, contributes immensely the efforts of our staff, in the context of towards creating a vibrant academic academic service, and we’ll address this community at the university. There are further in the coming months. a myriad of opportunities; think about involvement in study associations Respond? Mail to redactie.advalvas@vu.nl.

Ruimtelijk inzicht

‘Basisschoolkinderen moeten meer bouwen’ Kinderen worden te weinig gestimuleerd om hun ruimtelijk inzicht te ontwikkelen. Toch hebben ze dat juist nodig als ze later een exact vak willen studeren.

Foto boven Opdracht: Bouw de torens van blokken precies zoals op het voorbeeld 10

DOOR WElmoed Visser Beeld Karin Vander Heyden

ls je studenten die een exact vak doen vergelijkt met andere studenten, is er één groot verschil: ze scoren beter op ruimtelijke vaardigheden. Dus als de maatschappij meer informatici, scheikundigen en technisch opgeleide mensen nodig heeft, moeten we stimuleren dat kinderen dat ruimtelijk inzicht ontwikkelen. Want zoals voor alle vaardigheden geldt, kun je ruimtelijk inzicht ontwikkelen, zegt orthopedagoog Karin Vander Heyden, die onlangs promoveerde op een onderzoek naar ruimtelijk inzicht bij kinderen tussen acht en twaalf jaar.

Ruimtelijk inzicht, je hebt het of je hebt het niet, wordt vaak gedacht. Nog zo’n populaire misvatting: mannen zijn er beter in dan vrouwen, vrouwen kunnen niet kaartlezen en niet inschatten hoe lang de auto is die ze moeten inparkeren. Volgens Vander Heyden is dit een mythe: “Op bijna alle taken die ruimtelijk inzicht vereisen, scoren vrouwen even goed als mannen.” De uitzondering zijn object-rotatietaken (van die driedimensionale blokjes die je in je hoofd moet draaien). Hierin zijn mannen gemiddeld wel beter dan vrouwen. Vander Heyden: “Mannen pakken die taken over het algemeen anders aan, ze draaien het hele object. Vrouwen breken het object in stukjes en gaan dan stukje voor stukje bedenken hoe het eruitziet als het wordt gedraaid. Dat is minder efficiënt en daardoor maken ze meer fouten.” Maar voor de rest hebben

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

Wetenschap

realiseren dat dit ook een ontwikkelgeRuimtelijk inzicht belangrijk bied is.” is een blinde vlek Dat ruimtelijk inzicht in ons onderwijs op scholen buiten beeld blijft, treft vooral kinderen uit minder hoogopgeAls de juf het al leide gezinnen en meismoeilijk vindt… jes. “Kinderen van wie Ruimtelijk inzicht wordt de ouders hoogopgeleid beter als je het oefent en zijn hebben thuis vaker dat doen we dus nauweconstructiespeelgoed, lijks in de hogere klaszoals Lego. En jongens sen van de basisschool. worden vaker dan meisjes gestimuleerd Kleuters hebben duplo en blokken, maar om hun ruimtelijke vaardigheden te bij oudere kinderen ligt de nadruk op ontwikkelen”, zegt Vander Heyden. school vooral op taal en rekenen. “Dat Voorbeelden van impliciete genderis ook belangrijk”, zegt Vander Heyden. stereotypering zag ze ook op de scholen “Bij mijn promotie kreeg ik de vraag: waar ze haar onderzoek deed. “Dan zei wanneer moeten we dan dat ruimtelijk de juf aan het begin van de les: wat we inzicht oefenen? Het schoolprogramma zit nu gaan doen, is echt moeilijk of dit kan al zo vol. En dat is waar, maar in elk geval ik zelf helemaal niet. Die juffen zijn een is het belangrijk dat leerkrachten zich rolmodel. Als zij zeggen dat het moeilijk is, denken veel meisjes bewust of onbewust: dan kan ik dit vast ook niet.” vrouwen dus evenveel ruimtelijk inzicht als mannen en moeten we nu echt eens ophouden over dat kaartlezen.

Opdracht: Bouw een knikkerbaan waarbij de knikker zo lang mogelijk onderweg is ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

Kinderen oefenen hun ruimtelijke vaardigheden met puzzels en spellen tijdens de training op school 11

Ruimtelijk inzicht

Wie of wat draait? Jij of het ding in je hoofd? > Ruimtelijk inzicht bestaat uit vaardigheden die te maken hebben met het denken over de ruimtelijke eigenschappen van objecten, zoals het in je hoofd kunnen draaien van driedimensionale voorwerpen. Ruimtelijk inzicht is in de kindertijd nog volop in ontwikkeling. Ontwikkelingspsycholoog Piaget bedacht eind jaren vijftig de zogeheten ‘Drie Bergen-test’. Kinderen zagen een landschap met drie bergen voor zich op tafel. Zij moesten aangeven hoe een pop die aan een andere kant van de tafel zat, het berglandschap ziet. Piaget stelde dat kinderen dit kunnen vanaf een jaar of tien. In deze perspectieftaak krijgen kinderen de opdracht een route te lopen door de stad van blokken. Dat is nog niet zo gemakkelijk, want op de plattegrond staat alles op z’n kop! Oefenen helpt Mooi wel dus. Of niet, maar dan komt dat in elk geval niet doordat ze een meisje zijn. Want wat ook uit Vander Heydens onderzoek blijkt, is dat er grote verschillen zijn in hoe goed kinderen zijn in het oplossen van ruimtelijke vraagstukken. Gemiddeld scoren oudere kinderen beter dan jongere. Maar tegelijkertijd zijn er twaalfjarigen die geen enkele opdracht goed hebben en achtjarigen die bijna alles goed doen. En alle scores ertussenin komen ook voor. De data die Vander Heyden verzamelde, waaieren zo’n beetje uit over het hele spectrum. Is je hebt het of je hebt het niet dan toch een beetje waar? “Aanleg speelt zeker een rol, maar oefenen ook”, zegt Vander Heyden. De kinderen die zij voorafgaand aan de test liet oefenen met het ruimtelijk speelgoed, scoorden op een deel van de opdrachten beter dan kinderen die niet hadden geoefend.

Leerkrachten zaten er vaak naast Aandacht voor ruimtelijk inzicht lijkt dus belangrijk, maar hoe belangrijk weten we niet precies omdat die aandacht er nu op basisscholen nauwelijks is. Ruimtelijk inzicht in de vorm van meetkunde is een klein onderdeel van het vak rekenen, maar dat is alles op de meeste scholen. Wat zou het effect zijn als leerkrachten

het zouden opnemen in hun onderwijs: gaan de slechtste scoorders beter presteren? Of de meiden? Gaat de hele groep beter presteren? Wie profiteert er het meest van? Krijgen kinderen meer zelfvertrouwen op dit gebied als ze ervaren dat ze goed zijn in het oplossen van ruimtelijke vragen? “We weten het niet”, zegt Vander Heyden. Daarom is het ook moeilijk te zeggen hoeveel talent onbenut blijft en hoeveel kinderen uiteindelijk een studie exacte wetenschappen mislopen omdat ze al vroeg zijn afgehaakt op ruimtelijk inzicht. Opmerkelijk is dat de leerkrachten vaak zelf geen idee hadden wie er in hun klas goed is in ruimtelijke taken en wie niet. “Als ik hen vroeg om de vijf best scorende kinderen op te noemen, zaten ze er vaak naast”, zegt Vander Heyden, “veel leerkrachten gingen er automatisch vanuit dat kinderen die goed zijn in rekenen, ook goed zijn in ruimtelijk inzicht, maar dat is maar voor een deel waar.” Een echte blinde vlek in ons onderwijs dus, dat ruimtelijk inzicht. Vander Heyden hoopt dat er op pabo’s meer aandacht komt voor dit ontwikkelingsgebied, zodat aankomende leerkrachten zich er in elk geval van bewust worden hoe belangrijk bouwen is, ook in de hogere groepen van de basisschool.

Deze test is een perspectieftransformatietest: je moet je verplaatsen in het perspectief van iemand anders. Dit is moeilijker dan objecttransformatie, waarbij je een object in je hoofd moet draaien. Ook volwassenen vinden perspectieftransformatie moeilijker dan objecttransformatie. > Orthopedagoog Karin Vander Heyden onderzocht ruim 600 kinderen van 21 scholen in de regio Alkmaar op deze twee soorten vaardigheden. > Ruimtelijk inzicht ontwikkelt zich sterk tussen het achtste en twaalfde levensjaar, de oudere kinderen scoren gemiddeld beter in Vander Heydens onderzoek. En inderdaad ontwikkelt het vermogen om een ander perspectief in te nemen zich later dan het vermogen om een object in gedachten te draaien. Dat blijkt uit de data. > Interessant is dat kinderen juist bij de moeilijkste taken (het innemen van een ander perspectief) baat hebben bij oefenen. Toen Vander Heyden de kinderen uit groep 5 en 6 een training gaf met ruimtelijk speelgoed, had dit geen effect op de tests waarbij ze objecten in hun hoofd moesten ronddraaien, maar was er wel een positief effect bij de tests waarbij ze een ander perspectief moesten innemen. nr 8 — 7 december

ADVALVAS

mail/colofon

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Reacties (max. 300 woorden) op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Votum (4) In het hele themanummer Hoe God verdwijnt uit Buitenveldert komt het woord ‘dier’ niet voor. Dat is illustratief voor elke vorm van religie: de mens in het middelpunt. Vrijwel een hele Advalvas wordt gewijd aan hoogdravend geneuzel over iets onbenulligs als het votum. Over een echt nijpend probleem – vivisectie – zwijgt men in alle talen. Aan VU en VUmc worden jaarlijks in totaal ongeveer 13.000 dieren afgemaakt, plus eenzelfde aantal reservedieren. Ook konijnen, cavia’s en geiten. Hier geldt, alle vrome woorden ten spijt, de wet van de jungle: het recht van de sterkste, en het doel heiligt de middelen. Ed Destrée, alumnus rechten

Votum (5) Je God leeft toch in je hart en in je ziel, en niet in formaliteiten? Ik denk niet dat het wel of niet uitspreken van het votum mensen op andere religieuze gedachten gaat brengen dan die ze reeds hadden. Juist wanneer je het uitspreken van het votum overlaat aan de vrije wil, krijgt het inhoud en waarde. Pas dan wordt het oprecht. En kun je onoprechte uitspraken voorkomen. Karin West, medewerker Communicatie & Marketing, Congres en Mediacenter

ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

Kuitert bestaat niet Naar aanleiding van het interview met de befaamde VU-theoloog Harry Kuitert in de vorige Advalvas ben ik ervan overtuigd geraakt dat Kuitert niet buiten de gedachten van mensen bestaat. Beziet u eens de volgende redenering: “Dan vragen ze me: maar dat kan toch best, dat er buiten onze gedachten een Kuitert is? Dan vraag ik: wat bedoelt u dan met Kuitert? Nou, een oude VU-theoloog die buiten mijn eigen denken, in de echte wereld bestaat. Dan antwoord ik: maar wat buiten uw denken bestaat, dat denkt u niet. En als u het wel denkt, dan is het uw gedachte.” Hebt u nu ook het gevoel dat hier iets rammelt? Gelijk hebt u. En zo is het ook met Kuiterts ‘simpel te volgen redenering’ voor de conclusie dat God niet bestaat. Gelukkig maar dat onze studenten tegenwoordig allemaal een academische kern volgen en daar iets kunnen opsteken over zorgvuldig redeneren. Dat behoedt toekomstige VU-theologen en andere vakwetenschappers hopelijk voor dit soort denkblunders. Jeroen de Ridder, universitair docent wijsbegeerte

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - behance.net/rbbmr Medewerkers Joeke Berg, Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Martijn Gijsbertsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Opmeer drukkerij BV, Den Haag

Studentenpastor In Advalvas nr 7 las ik het artikel ‘Hoe God verdween uit Buitenveldert’. Ik bleef even haken bij: ‘De studentenpastor moet afscheid nemen.’ De universiteitspastor Geert van der Bom werd na zijn emeritaat inderdaad niet opgevolgd , maar in 2011 vervangen door een ‘ruimdenkend visionair’. In het artikel ontbreekt helaas iets cruciaals. In mei 2014 werd met financiële steun van VU, VU-Vereniging en de Protestantse Kerk Amsterdam een waardig alternatief geboren: NewConnective. Doelstelling van dit breed levensbeschouwelijke platform is studenten op weg helpen met nadenken over zinen levensvragen, zoeken naar inspiratie en het aangaan van de dialoog. Bij deze onafhankelijke stichting werken drie professionals , met een humanistische, islamitische en christelijke achtergrond. Die derde ben ik: studentenpastor/dominee. Nee, niet met en voor gereformeerde studenten. En nee, niet gericht op versterking van de christelijke identiteit van de VU. Maar als focus hebben we wel gezamen-

lijk: levensbeschouwing, zingeving, identiteit, eigen drive in relatie tot het wetenschappelijk bedrijf. De nieuwe doelstelling van de VU kunnen we dan ook zo onderschrijven. Toch zijn we niet gebonden aan de VU. We slaan onze vleugels ook uit naar UvA, HvA en verder. In heel Amsterdam zijn immers studenten op zoek met vragen als: Wie ben ik? Hoe kan ik van betekenis zijn in deze wereld? Op wie of wat kan ik vertrouwen? NewConnective biedt deze studenten ruimte en tijd. In persoonlijke gesprekken, in allerhande activiteiten. Met Kuyper zeggen wij: “Al wilde een zoon uit Israël, ja van den Islam, bij onze lessen komen: de toegang staat open.” Wij voegen daar aan toe: “Dochters zijn minstens zo welkom, evenals (kinderen van) niet-Godgelovigen.” Wat mij betreft voegt Advalvas in de tijdlijn dus één item in: 2014 - VU geeft ruimte voor NewConnective. Riekje van Osnabrugge, studentenpastor NewConnective

VIPs

FotoVU/RvdV

Hoogleraar natuur- en sterrenkunde Johannes de Boer is benoemd tot fellow door The Optical Society of America voor zijn bijdrage aan de ontwikkeling van de zogeheten optische echo tomografie (in plaats van een geluidsecho wordt een optische echo gemeten).

Hoogleraar journalistiekwetenschap Irene Costera Meijer is twee weken gasthoogleraar bij Universiteit van Stockholm. Ze geeft vanuit de Bonnierleerstoel bij de sectie Journalism, Media and Communication Studies lezingen voor journalisten, studenten en onderzoekers. Oud-decaan van Sociale Wetenschappen en voorheen directeur van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid Anton Hemerijck gaat naar het European University Institute. Hij is in Florence voor vijf jaar benoemd als hoogleraar politieke wetenschappen en sociologie.

Teruggave historische objecten

uropese landen moeten beter omgaan met historische objecten uit voormalige koloniën. Onderhandelingen om objecten met culturele en historische waarde terug naar het land van herkomst te krijgen, leveren meestal niets op. Dat blijkt uit een onderzoek

van Jos van Beurden, die hierop 30 november promoveerde. In de vijf eeuwen Europese kolonisatie zijn veel voorwerpen naar Europa gebracht. Vaak gebeurde dat in een situatie van grote machtsongelijkheid. Daarom moeten musea volgens Van Beurden meer proactief herkomstonderzoek doen naar verwervingen uit die tijd. Betwistbare objecten

Beestjes tegen arsenicum

peciale bacteriën kunnen worden ingezet om het vergiftigde drinkwater in Bangladesh arsenicumvrij te maken. Dat blijkt uit het proefschrift van microbioloog Zahid Hassan. Met arsenicum verontreinigd drinkwater is een groot probleem in Bangladesh. Elk jaar overlijden duizenden mensen aan de gevolgen van het vergiftigde drinkwater. Wetenschappers meenden de oplossing gevonden te hebben

door opgepompt grondwater te behandelen met lucht, het vervolgens weer terug de bodem in te pompen, waarop het ijzer in het water als roest zou neerslaan, samen met het eveneens geoxideerde arsenicum. Deze methode bleek onvoldoende te werken. Hassan ontdekte dat specifieke bacteriën kunnen helpen en dat die bacteriën in Bangladesh aanwezig zijn. Ze moeten alleen nog worden geëngageerd. Ook daarvoor doet Hassan aanbevelingen. (PB)

zijn bijvoorbeeld oorlogsbuit of door de missie in beslag genomen voorwerpen. Van Beurden: “Dit helpt om voorwerpen te identificeren die eerder thuishoren in het land van herkomst dan in een museum in een westers land.” (FB)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ Josvanbeurden.

Killervirus

ournalisten hebben nogal eens de neiging om gevaren als het ebolavirus te onderstrepen door middel van machokretologie als killervirus of virus des doods. Niks aan de hand, zegt mediawetenschapper Celine Klemm. Uit haar experiment, waarbij ze de effecten van emotie-opwekkend vormgegeven nieuws testte op 1300 deelnemers, blijkt dat dergelijke stilistische geintjes niet bijdragen aan een vergroting van de paniek onder de mensen. Dramatisering kan echter wel een onbedoeld bijproduct zijn van de feitelijke berichtgeving over een gezondheidscrisis. (PB)

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

Jos van Beurden

Madelon de Kemp won de ASML Afstudeerprijs voor Wiskunde (5.000 euro). Deze wordt uitgereikt door de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Haar afstudeeronderzoek gaat over het inplannen van afspraken: Robust Appointment Scheduling and Sequencing for Many Patients.

onderzoeksnieuws

tegen stigma’

Mimi Lusli onderzocht het effect van lotgenotencontact bij voormalige leprapatiënten in Indonesië.

oe groot is een proton eigenlijk? Dat ligt eraan hoe je meet. De verschillende manieren van meten geven waarden die wel vijf standaarddeviaties uit elkaar liggen. Dat is een behoorlijk verschil voor een exacte wetenschap als de natuurkunde. Hoogleraar Kjeld Eikema en zijn collega’s gaan daar een eind aan maken. Met lasers uit het Laserlab VU gaan ze proberen om heel precies te meten. Ze kregen 1,8 miljoen euro subsidie van FOM, stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie. (WV)

Zie ook foto van Laserlab op pag. 3

Natte maan

De maan bestond ooit voor meer dan 70 procent uit water.

oit was het op de maan minstens zo nat als op aarde. Dat ontdekte het team van maanonderzoeker Wim van Westrenen. De wetenschappers gebruikten hogedrukexperimenten om de omstandigheden na te bootsen waarin het maangesteente is ontstaan. Lange tijd dachten wetenschappers dat het op de maan altijd kurkdroog is geweest, maar de VU-wetenschappers hebben hiermee onomstotelijk bewezen dat dit niet zo is. (WV)

Ze publiceerden hun onderzoek in Nature Geoscience. ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

e VU wil graag meer vrouwelijke hoogleraren, maar dat schiet niet zo hard op: momenteel ligt het percentage op ongeveer 20 procent. Vrouwelijke promovendi zijn er genoeg. Waarom stromen die niet door? Vaak wordt er dan gekeken naar die vrouwen zelf: precies in de leeftijd dat ze kinderen krijgen, zouden ze ook carrière moeten maken als wetenschapper. Dat is misschien waar, maar het zit ook in de hoofden van de zittende VU-hoogleraren, toonde Claire Rosenmöller, alumnus beleid, communicatie & organisatie aan. Met haar onderzoek won ze de Unilever Scriptieprijs. Rosenmöller nam bij 14 hoogleraren (9 mannen en 5 vrouwen van de faculteiten Sociale Wetenschappen en Economische Wetenchappen en Bedrijfskunde) de zogeheten Implicit Association Test af, een test die onbewuste associaties meet. De VU-hoogleraren (m/v) bleken onbewust flink gekleurd: mannen associeerden ze met woorden als werk, carrière. Vrouwen met gezin en familie. (WV)

Lees ook het uitgebreide bericht op advalvas.vu.nl>nieuws>30 november

“Ik gebruik lotgenotencontact om leprapatiënten uit te leggen dat ze na hun behandeling dezelfde rechten hebben als iedereen. Kinderen mogen met hun vrienden spelen, volwassenen hoeven niet op hun kamer te blijven. Ze zijn gewoon onderdeel van de samenleving. Dat is hun recht. Het inzetten van zulke counselors vergroot het zelfvertrouwen van de patiënten.

Floor Bal

Proton precies meten

VU-hoogleraren ‘Lotgenotenonbewust contact werkt seksistisch

Zelf strijd ik al lang tegen het stigma dat mensen met een beperking treft. Door een ziekte ging ik steeds slechter zien. Ik stopte met leren toen ik tien was. Op mijn zeventiende besloot ik daar iets aan te gaan doen. Met de steun van familie en vrienden ontwikkelde ik een nieuwe identiteit. Van ziende naar blinde. Op mijn 27ste wilde ik naar de universiteit. Maar geen enkele universiteit wilde mij aannemen. Als blinde zou ik geen reden hebben om naar de universiteit te gaan. Bovendien: het zou alleen maar heel ingewikkeld zijn. Dan zou ik telkens met docenten moeten overleggen. Uiteindelijk heb ik toelating afgedwongen.” (FB)

Mimi Lusli promoveerde 21 november bij Aard- en Levenswetenschappen. Ze heeft in Indonesië haar eigen instituut dat het hebben van een handicap uit de taboesfeer wil halen. Meer informatie op advalvas.vu.nl>nieuws>24 november>Blinde promovendus vecht tegen stigma.

Schrijvershuisbezoek

Een student vindt haar hoofdpersoon maar raar. Anderen winden zich op over de dode schapen in haar boek. Maar schrijver Esther Gerritsen kan niets met die kritiek.

‘Literatuur interesseert me niet’ DOOR WIN CASTERMANS FOTO’S MARTIJN GIJSBERTSEN

Schrijvers bezoeken De minor Schrijvershuisbezoeken staat open voor alle bachelorstudenten. Vrije Schrijver Ernest van der Kwast bezoekt met studenten ook Mano Bouzamour, Mohammed Benzakour en Alex Boogers. Universitair hoofddocent moderne Nederlandse letterkunde Jacqueline Bel coördineert en verzorgt deze minor. Op de foto hiernaast, met Esther Gerritsen in de spiegel, zit Ernest van der Kwast links naast een aantal studenten 16

“

Ik heb haar al zes keer proberen te versieren”, zo motiveert VU-schrijver Ernest van der Kwast zijn keuze voor Esther Gerritsen, een van de vier auteurs die hij met studenten bezoekt. Maar nu serieuzer – bij Gerritsen thuis, vlakbij Artis - zit hij met studenten in een kring met zijn rug tegen de verwarming en zegt: “Ik hou van je schrijfstijl, kaal en nuchter; je hebt een bepaalde humor, een diverse geest, je bent een oeuvrebouwer. En ik vind je heel leuk. Op het Boekenbal kijk ik bij sommige auteurs meteen naar de grond, in de hoop dat ze zo snel mogelijk passeren en mij niet zien. Maar naar jou kijk ik altijd uit.” Na deze bekentenis is het tijd voor de missie van deze middag: het bespreken van de roman Roxy uit 2014. In het

college dat hieraan voorafging heeft student Lotte Meijer er al een referaat over gehouden. Zij opent met de vraag: wat was de aanleiding voor Roxy? Gerritsen: “Schaamte over wat verloren is door bijvoorbeeld een echtscheiding of de dood. Dat soort thema’s, ook uit mijn eigen leven, is de kapstok waaraan ik mijn verhaal ophang.” Waar schaamt Roxy zich dan voor, wil een studente weten. Gerritsen: “Zij schaamt zich dood dat haar huwelijk ten einde is en zij denkt dat wraak nemen de enige manier is om zich te weer te stellen. Roxy is iemand die geen troost wil, maar een vijand.”

Seks met de begrafenisondernemer De man van Roxy is verongelukt. Hij blijkt te zijn aangereden op de vluchtstrook en is daar naakt in de auto aangetroffen met een vriendin. Haar wereld stort in, maar Roxy houdt zich sterk. Ze wil niet dat haar dochter de dupe wordt en beschermt haar kind tot het uiterste. Ondertussen raast de woede in haar hoofd. Roxy is een vulkaan die op

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

ONDERWIJS

ADVALVAS

nr 8 â&#x20AC;&#x201D; 7 december 2016

Schrijvershuisbezoek

Esther Gerritsen (1972) debuteerde in 2000 met de verhalenbundel Bevoorrecht bewustzijn. De roman Superduif (2010) behaalde net als Dorst (2013) en Roxy (2014) de shortlist van de Libris Literatuurprijs. Zij schreef het boekenweekgeschenk 2016 Broer en heeft een wekelijkse column in de VPRO Gids. Ook schrijft zij scenario’s voor films, waaronder Nena.

uitbarsten staat. Zo neemt ze onder meer Lachen en de hand voor je mond slaan wraak door seks te hebben met de begrafenisondernemer. Gerritsen: “Roxy is in Hoe komt het dat zij over zulke extreme de war en boos en ze wil handelen terwijl types schrijft? “Jij bedenkt zo’n persoer niets te handelen is. Ze is boos op haar nage, het is jouw creatie. Ik vind Roxy man, maar die is dood. Zij is kwaad op raar, ik ken niemand zoals zij, ik kan haar ouders, maar dat zijn totale sukkels. haar niet volgen”, zegt een studente. Daar kan ze wel tegen te keer gaan, maar “Extreme personages zijn nooit mijn zij zijn ook geen partij. Toch probeert ze uitgangspunt”, licht de auteur toe. “Wat steeds iets. Ze denkt: ik voel me levend mij interesseert is hoe jij door jouw kijk als ik seks heb, o, dat gaan we doen. Ik op de wereld, de wereld verandert. De voel me levend als ik met mijn dochter macht van de psychische gesteldheid. Ik door het winkelcentrum ren, dan ga ik vind mensen niet snel raar of extreem. dat mooi doen. Maar het wordt steeds Als schrijver steek je hoog in op ellende. extremer. Totdat ze schapen op hun rug Mensen zijn depressief, neurotisch, ziek; legt, zodat die stikken. maar dat weten we al. En dan denkt ze: nu ben Belangrijker is: wat doen ik te ver gegaan. Waarom ze ermee en wat gaat er ‘Ik vind mensen iemand de meest absurde met ze gebeuren? Vaak niet snel extreem dingen kan doen, dat is dat tragikomisch. Het of raar’ probeer ik te snappen. Op balanceert op een randje. zo’n moment ben ik niet Dat je moet lachen en dan met de lezer bezig.” je hand voor de mond En natuurlijk kreeg ze veel slaat. Dat is het spel, niet vragen daarover als: “Dat iedereen houdt ervan.” met die schapen, moest Gerritsen wel, zij schrijft dat nou?” Mensen die ook scenario’s voor daarover vallen vindt Gerritsen stompfilms (onder meer Nena en nu voor de zinnig. “Maar hier gaat het juist over, het verfilming van haar roman Dorst). Daar feit dat Roxy het meest onschuldige soort ervaart ze die dunne scheidslijn vaker. kiest als slachtoffer. Ik vind mensen die Als je bepaalde muziek eronder zet, is zo negatief reageren vervelend, maar het tragisch, en met een ander muziekje ik voel me niet aangesproken.” En zij wordt het hilarisch. verwijst naar het motto van haar roman uit Ajax van Sophocles: ‘Gij ziet hem, de Eigenwaarde en succes koene, kloekhartige, die pal in de slag De schrijfster kan niet veel met kritiek. stond voor de vijanden, en woest de hand Negatieve recensies leest ze niet. “Het sloeg aan weerloos vee! Wee! Al die spot! nare blijft hangen. Het wordt zo’n waarHoe sta ik onteerd!’ heid in je hoofd.” Liever richt zij zich op

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

waar zij goed in is. “Eigenwaarde laat je afhangen van je succes. Dan lees je een bepaalde versie terug die niet goed is, en dan denk je meteen: ik ga ook maar geen nieuwe jas kopen. Maar als het schrijven goed gaat, denk je: en die blauwe jas ga ik ook halen, ik heb recht op geluk!” Maar kritiek is wel belangrijk voor de gang van het boek naar de lezer, stelt Jacqueline Bel, universitair hoofddocent moderne Nederlandse letterkunde, die deze huisbezoeken begeleidt. Daar gelooft de schrijfster niet zo in. Dan vraagt Bel naar haar poëtica. “Mijn literatuuropvatting? Literatuur interesseert me niet. De werkelijkheid interesseert me, die probeer ik te snappen. Ik ben ook nooit zo bezig met stijl of met welke schrijvers ik goed vind. Nee, nee.” Toch noemt ze Coetzee als groot schrijver. “Zijn meesterwerk In ongenade gaat over de nederigheid en kwetsbaarheid van de mens. Een roman kan als geen ander iets over de werkelijkheid zeggen”, vindt ze.

‘Wordt het nog wat met die Roxy?’

Gerritsen: ‘Als schrijver steek je hoog in op ellende’ ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

Maar Gerritsen leest vooral non-fictie, omdat ze iets wil weten of uitzoeken. Haar volgende boek gaat over religie. Dus leest zij nu de Bijbel, een handboek van de katholieke man en een boek over religieuze ervaringen. “En ja, dan maak ik veel aantekeningen.” Na twee uur praten, waarbij Gerritsen vaak gretig giert en schatert, vraagt een student of het na al dat gespartel en afreageren nog wat wordt met die Roxy. “Why not?” is haar repliek.

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12

Zakaria Nafid

De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Van volgzame consument naar vormende student Als student betaal je voor het onderwijs dat je krijgt. Beter gezegd: je investeert. En dat is zeker geen kleine investering. Als je zo’n heuse investering doet, wil je waar voor je geld! En dat is precies de taak van de universiteit. De universiteit moet ervoor zorgen dat het je 1951 euro, vele studie-uren en stress waard is. Is dat eigenlijk wel zo? Zijn wij als studenten klanten van de VU? Of kun je geen klant zijn van een universiteit? Zijn wij ook niet zelf een beetje verantwoordelijk voor de waarde van die 1951 euro? Moeten wij naast het krijgen en volgen van onderwijs niet ook het onderwijs kunnen vormen en maken? Wij spreken over “onderwijs volgen” en “onderwijs krijgen” en dit zegt al veel over hoe jij en ik denken over onderwijs en onze rol daarin. Het onderwijs komt naar je toe. En dat komt natuurlijk ook ergens vandaan. Zeg nou zelf, die vier uur hoorcollege achter elkaar is niets anders dan informatie die je zoveel mogelijk probeert op te nemen. Werkt het? Matig. Klagen studenten daarover? Jazeker! Wordt volgend jaar precies hetzelfde college gegeven? Absoluut. Waarom bepalen studenten zelf niet wat voor onderwijs zij willen krijgen? De lesstof blijft hetzelfde, maar de manier waarop die stof bij

de student terechtkomt, kan variëren. Waarom mag een student niet zeggen hoe zij/hij die stof aangeboden wil krijgen? Hoe fijn zou het zijn als een docent aan het begin van het vak aan je vraagt: wat wil jij doen tijdens de werkgroepen? Of: vinden jullie het goed om aan het einde van het vak wat tentamenvragen te oefenen? Of dat een docent na een college iedereen vraagt om via zijn/haar telefoon te stemmen op de vraag of het college nuttig was. Dat een docent aan studenten vraagt welke onderwerpen lastig zijn, zodat hij/zij een filmpje op kan nemen over dat onderwerp om het nog extra uit te leggen. Hoe prettig zou het zijn als je onderwijs meer aangepast wordt aan jouw wensen? Deze aanpassing in onderwijsvorm kan relatief simpel zijn en toch ontzettend effectief. Het kost wel inzet van jou en de docent. Dan volg en krijg je niet alleen onderwijs, maar vorm en maak je het ook. Samen met de docent. De student moet zich verantwoordelijk voelen en de docent moet willen samenwerken met de student. Zo investeer je in jezelf, niet in een klant, maar in een student. Lobke Min, raadslid lobkemin@studentenraadvu.nl

wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Actiedag. Zorg dat jullie allen donderdag 1 december op de VU zijn, want dan is er een actiedag van de universitaire studentenraad én de facultaire studentenraden. Hierbij presenteren wij stellingen, waarover jij jouw mening kunt geven, onder het genot van een heerlijk stuk chocolade. Deze actie vindt plaats in het hoofdgebouw, het Initium, de medische faculteit en het Wis- & Natuurkundegebouw, je kunt het niet missen! • Griffioen-bijeenkomst. Maandag 21 november brainstormden facultaire studentenraden, student-assessoren, de universitaire studentenraad en het college van bestuur over studentbetrokkenheid. Hierbij kwamen allerlei ideeën naar boven, zoals meer VU-brede activiteiten, het banenplatform, interactievere vormen van onderwijs. Dit geeft de medezeggenschap en het college weer nieuwe energie. • Nieuw kiessysteem. We werken aan een nieuw kiessysteem voor de studentenraden waarbij representativiteit centraal staat. Zou het niet goed zijn als de USR een daadwerkelijke afspiegeling is van de universiteit door iemand van elke faculteit in de raad te hebben?

Psychologie

Sta jij altijd in je eentje de wc in je studentenhuis te schrobben? Studentenpsycholoog Arieke Duijzer geeft tips om steviger in je schoenen te staan.

Zo word je assertiever

Door Floor Bal illustratie rob bömer

Denk eens na!

Neem de ander serieus

Bewaak je grenzen

Nog belangrijker: neem jezelf serieus

ls de brutalen de halve wereld hebben, dan is de andere helft van de wereld toevallig wat minder mondig. Hoe voorkom je dat jij altijd met alle rotklussen opgescheept wordt?

Studentenpsycholoog Arieke Duijzer adviseert minder mondige studenten om te bedenken wat er in hun hoofd gebeurt op het moment dat ze geen nee durven te zeggen. “Laat je je overhalen omdat je altijd aardig gevonden wilt worden? Of juist omdat je niet tegen ruzie kunt en dat uit alle macht probeert te voorkomen?” Pas als je weet wat er in je omgaat, kun je aan de slag om negatieve patronen te doorbreken.

Om je eigen grenzen te bewaken, moet je eerst weten waar die liggen. Veel studenten zijn zo gericht op wat andere mensen willen, dat ze zelf niet eens doorhebben dat ze iets doen tegen hun zin. Duijzer adviseert om eerst na te denken voordat je antwoord op een vraag geeft: “Word je er enthousiast van? Of voel je juist tegenzin? Ben je gestrest?” Zo train je jezelf om ook gevoelig voor je eigen wensen te worden.

Natuurlijk ben jij altijd diegene die de aantekeningen voor het werkgroepje maakt. Maar komt dat doordat anderen dat van jou eisen? Of omdat je al ik doe het wel roept voordat iemand anders het ook kan aanbieden? Duijzer: “Andere mensen raken eraan gewend dat jij altijd degene bent die zich aanbiedt. Daar denken ze verder niet over na. Je neemt andere mensen pas serieus als je ze vertelt wat je wel of niet wilt.”

Echt waar? Vindt helemaal niemand je meer aardig als je eens nee zegt? Als jij niet voor jezelf opkomt, doet helemaal niemand anders het voor je. En bedenk hoe je zelf op eenzelfde situatie zou reageren. Zou je echt een vriendschap opzeggen omdat iemand eens een afspraak afzegt? Nee toch? Waarom zouden ze het dan wel bij jou doen?

Nee, nee en nog eens nee!

Nee zeggen doe je door helder te zijn. Gebruik zo min mogelijk wollige taal. Als je een excuus verzint, geef je de ander de kans om je over te halen.

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

STUDENTEN

Duijzer: “Het is je recht om nee te zeggen zonder een verklaring. Je hoeft je niet te verontschuldigen. Dan hoeft de ander ook geen tegenargumenten te bedenken.”

Oefen op de slijmjurken voor het hoofdgebouw

Assertief worden leer je niet uit een boek. Hoe vaker je oefent, hoe beter het je afgaat. Begin klein. De jongens in windjekkers die altijd voor het hoofdgebouw staan en slijmerig vragen of ze jou iets mogen vragen, zijn perfect oefenmateriaal. Zeg nee en loop door. En ontdek dat de wereld niet vergaat.

Rug recht, borst vooruit

Als je toch eens nee zegt, doe het dan meteen goed. Gebruik je lichaamstaal om de boodschap goed over te brengen. Duijzer: “Hou je rug recht en praat duidelijk. Maak oogcontact.” Zo maak je duidelijk wat je wilt.

Voor gevorderden: wees lekker onaardig

Door iedereen aardig gevonden worden, is een mooi streven. Maar ook een volledig onhaalbaar doel. Er zijn meer dan 7,39 miljard mensen op aarde. Wat

ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

voor saaie meningen je ook hebt, er is altijd wel iemand die daardoor ernstig beledigd is. Duijzer: “Het is onhaalbaar dat iedereen je aardig vindt. Net als het idee dat je altijd conflicten kunt vermijden. Dat zit er niet in.”

Leer leven met weerstand Nee, door nee te zeggen kun je niet iedereen tevreden houden. Er zijn types die hoe dan ook hun mening

Ongezond weinig zelfvertrouwen Slapeloosheid, overspannenheid of zelfs een burn-out. Wie altijd over zijn grenzen gaat, ontdekt vanzelf dat dat niet zonder risico’s is. Studentenpsycholoog Arieke Duijzer: “Als je alleen maar op andere mensen afgestemd bent, herken je vaak niet je eigen stress. Studenten die zich bij mij aanmelden, voelen zich vaak moe. Ze zijn alleen maar met de wensen van anderen bezig. Niet met die van zichzelf. Dat werkt niet op de langere termijn.”

willen doordrammen. Of moeders die buitengewoon gepikeerd zijn omdat je eens niet met kerst naar oma gaat. Jammer dan. Duijzer: “Weerstand weerstaan hoort erbij. Mensen zijn vaak niet van je gewend dat je niet meteen doet wat ze vragen. Dus vragen ze het voor de zekerheid nog maar een paar keer. Blijf jezelf herhalen. De boodschap komt vanzelf over.” En mocht iemand dan echt woedend worden omdat jij niet elke keer doet wat hij vraagt, stel jezelf dan de vraag: wil ik wel met zo’n persoon bevriend zijn? Nee toch?

Andere studenten doen ook maar wat

Studenten die niet zo assertief zijn, hebben meestal weinig zelfvertrouwen. Ze denken dat hun mening er niet toe doet. In de cursussen assertiviteit die Duijzer in het verleden gaf, ontdekten deelnemers dat je echt niet altijd geniaal hoeft te zijn om je mening te laten horen. Duijzer: “Vaak waren ze onwijs bang om tijdens het werkcollege het woord te nemen. Maar zelfverzekerde mensen durven ook fouten te maken. Dat is helemaal niet erg. Als je tijdens de werkcolleges goed luistert, hoor je dat andere studenten ook niet altijd alles weten.”

BLOGGERS

Standplaats

(…) Ik kon maar niet aan de gedachte ontsnappen dat er achter deze file van politiebusjes wel iets heel interessants moest plaatsvinden. Een staatsbezoek? Zo’n overdreven K-pop-concert? Goedkope hotdogs? Mijn verbeelding draaide overuren. Het werd alsmaar drukker en het duurde niet lang voordat de Koreaanse prinsessen uit mijn zicht waren verdwenen. De agenten hadden zich echter verhonderdvoudigd. Ze leken een stuk nerveuzer en ik begreep waarom: de straten waren gevuld met honderdduizenden woedende Koreanen. (…)

(…) In het begin dacht ik nog dat er een soort logica was, een systeem om te leren kennen. Na twee maanden weet ik het zeker: ik kan er geen chocola van maken. Dit land is niet gebouwd op logica en efficiëntie, maar op gewoonte en traditie. Het busje stopt niet bij die kruising omdat dat handig is of omdat iemand dat systeem heeft bedacht. Het busje stopt daar omdat dat nou eenmaal zo gaat, omdat het systeem zo is gegroeid. Het heeft van Turkije één grote chaos gemaakt en er is niet de macht of de wil om dit te verbeteren. (…)

(…) Hoewel de Britten hun gevoelens over de relatie tussen Brexit en Trump dus wel uitten op sociale media, werd dit helemaal niet aangekaart in mijn journalistieke colleges. Ik heb de woorden Trump, Clinton of Brexit letterlijk niet één keer horen vallen die week, wat me verbaasde. Het was dus duidelijk dat niemand het erover wilde hebben. Misschien worden de Britten er op deze manier weer aan herinnerd hoe zij de wind van voren kregen vanuit de hele wereld toen Brexit bekend werd. (…)

LASSE DE GRAAF derdejaars politicologie

CARLIJN VAN ESCH derdejaars geschiedenis

Seoul (#8)

Istanbul (#10)

Standplaats

Buitenveldert (#2) (…) Als de trein eenmaal voor je staat, moeten er cruciale beslissingen genomen worden. Bij welke deur stap je in? Het komt helaas maar zelden voor dat er een deur voor je neus stopt. Altijd leuk om te zien hoe mensen alvast met de trein meelopen om vervolgens teleurgesteld diezelfde paar meter weer terug te lopen.Wanneer je jezelf eenmaal naar binnen hebt geworsteld, is de volgende vraag: naar boven of naar beneden? Ik heb zo mijn eigen tactiek en ga altijd boven zitten

Sheffield (#11)

IRIS KONING derdejaars communicatie- en informatiewetenschappen

(voor het geval dat er een ongeluk gebeurt en de trein in elkaar zakt, je weet maar nooit). Vervolgens kom je in de coupé. Als je in een eersteklascoupé terecht bent gekomen, ben je al af. Vergeten kun je een plek in de tweede klasse. Ben je wel terechtgekomen in de goede klasse dan beslis je het volgende: waar ga ik zitten? Niet dat je veel keuze hebt in deze stoelendans. Inschattingsvermogen is the key. (…) Maaike te Kulve eerstejaars communicatie- en informatiewetenschappen

Volg de bloggers op advalvas.vu.nl/blogs&columns nr 8 — 7 december

ADVALVAS

Kjeld Oostra UvA-student, voorzitter studievereniging informatiewetenschappen Amsterdam

opinie

‘Het idee dat je uit elkaar wordt getrokken’ Emotionele bezwaren van UvA-studenten tegen verhuizing naar de VU-campus zijn overkomelijk, vindt UvA-student Kjeld Oostra. Maar hij heeft wel nog vragen.

at hebben UvA-studenten toch tegen de VU? “We zijn niet tegen samenwerking met de VU en verhuizing naar de VU-campus. We zijn ons bewust van de voordelen van samenwerking voor onderzoek en onderwijs. Maar we hebben wel nog vragen waarop geen antwoord is gegeven.”

liefvoorjou.nl

DOOR PETER BREEDVELD

Toch lijkt die koudwatervrees bij sommigen te overheersen. “Luister, het is toch ook niet leuk om van Science Park weg te moeten, waar je je eigen verenigingen hebt, waar je gewend bent en dichtbij woont. De saamhorigheid die er heerst... Het idee dat je uit elkaar wordt getrokken. Straks zitten we met drie UvA-opleidingen in een VU-omgeving. Als UvA-

Welke? “Vragen over de manier waarop we worden vertegenwoordigd op de VU-campus. De medezeggenschap. Ook is er op Science Park een Education Service Centre, met onder andere goede begeleiding voor studenten met autisme. Dat heeft de VU niet.” Goede punten, maar de emotionele bezwaren lijken ook doorslaggevend. Toen VU-voorzitter Jaap Winter op de website van Advalvas UvA-studenten opriep langs te komen, werd daar door een aantal studenten afhoudend op gereageerd. “Het was de toon van dat artikel die wat verontwaardiging opriep. Alsof het alleen maar koudwatervrees is die ons weerhoudt. Maar het is heel genuanceerd.”

ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

Bètasamenwerking Wat er precies van Science Park naar de VU komt, is vooralsnog erg vaag. VU en UvA zijn nu bezig met informatiewetenschappen en natuurkunde, maar of staf en opleidingen samenkomen, is bijvoorbeeld nog niet zeker. Verder is er sprake van neurowetenschappen, biologie en psychobiologie, maar over het profiel van een joint degree zijn de beide universiteiten het nog niet eens. Er hebben zich al enkele onderzoeksgroepen van het Swammerdam Institute for Life Sciences op de Zuidas gevestigd.

student ga je misschien minder snel naar een VU-bioloog.” Maar waarom dan? “Je hebt toch een eigen UvA-identiteit, een zeker, gezond competitief element... En we werken nu al samen met faculteits- en studieverenigingen op de VU-campus. Maar al ben je helemaal geïntegreerd, jij bent toch UvA en de rest is dan VU.” Er lijkt nog steeds een soort dedain te bestaan bij UvA-studenten ten opzichte van de VU. “Maar dat is andersom ook, als ik sommige artikelen in Advalvas lees. Ik weet dat er plannen zijn om een nieuwe, gezamenlijke identiteit te creëren. Ze zijn ook niet onoverkomelijk, die emotionele bezwaren. Nogmaals, onze grootste zorgen zijn enkele praktische zaken.”

Het is natuurlijk ook een heel eind weg voor jullie, de VU-campus. “Zeker, maar daar komen we ook wel uit, als er gezorgd wordt voor voldoende huisvesting in de buurt. Dan heb je een overgangsperiode van drie jaar en dan heeft niemand het daar meer over. We zien echt de voordelen van samenwerking. De VU heeft veel expertise die de UvA niet heeft en andersom.”

Kjeld Oostra

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

Onderwijs

Een jaarlijkse prijs voor het beste diversiteitsproject in het onderwijs blijkt nodig te zijn. ‘Laten we ervoor zorgen dat die award naar de VU gaat’, aldus collegevoorzitter Jaap Winter op een symposium hierover.

Er komt een prijs voor diversiteit wetenschappen en Rechtsgeleerdheid. Een opmerkelijke conclusie uit het evaluDOOR DIRK DE HOOG atierapport hiervan is dat docenten vaak weinig besef hebben hoe studenten het onderwijs ervaren. ‘Opvallend is dat veel e award voor het beste faculteiten geen inzicht hebben in hoe de diversiteitsproject in het studenten het curriculum en leerklimaat onderwijs is een initiatief ervaren, terwijl juist dit inzicht nodig is van het Aurora-netwerk om een beeld te krijgen van de sterke en van negen Europese zwakke punten van de opleiding op het universiteiten, waarin gebied van diversiteitsensitiviteit’, aldus de VU participeert. Het het rapport. is tevens de invulling van een van de Zo klaagde men op het symposium erover aanbevelingen uit de diversiteitsmonitor dat veel opleidingen van de VU. Er moeten bijna alleen maar volgens die monitor Engelse en Amerikaanexterne prikkels komen ‘VU moet diversiteit se literatuur gebruiken. om diversiteit te bevorook doorvoeren in deren. “Het fundament is personeelsbeleid’ gelegd, maar er moeten Het moet niet alleen nog heel wat stenen bij over achterstand om de VU echt divers te gaan maken”, zei projectleider Een positief voorbeeld Judith Gerritsen op het levert de medische symposium over diversifaculteit met haar teitsensitief onderwijs op commissie-Docs: 29 november. Diversiteit, openheid, cultuur, studenten, Een projectgroep begeleidde twee jaar waarin studenten en docenten de opleilang vier faculteiten bij het ontvankelijker ding doorlichten op diversiteit. maken van het onderwijs voor diversiteit. Een ander punt dat op het symposium Daarbij trainde ze docenten en keek ze naar voren kwam was dat het nog vaak kritisch naar het curriculum. Het betrof voorkomt dat men diversiteit opvat als: de faculteiten Geneeskunde, Sociale studenten met een vermeende achterWetenschappen, Gedrags- en Bewegingsstand extra stimuleren om op het tradi-

D 26

tionele academische niveau te komen. Maar het moet gaan om: inclusive excellence, waar verschillen worden gewaardeerd, actief benut en met vertrouwen tegemoetgetreden. Hoogleraar diversiteit en onderwijs Maurice Crul zei het zo: “We moeten van probleemgestuurd naar de winst van het verschil.” Hij pleit ervoor dat de VU diversiteit ook daadwerkelijk doorvoert in het personeelsbeleid. “Hoe kunnen we

nr 8 — 7 december 2016

ADVALVAS

campus

onderwijs

So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege reclassering van Peter van der Laan.

bedrijven adviseren meer mensen met een migratieachtergrond aan te nemen als we dat zelf niet eens doen?’’ Hij vindt dat universiteiten meer aandacht moeten hebben voor de arbeidsmarktsituatie van hun alumni, want de werkloosheid onder afgestudeerde biculturele studenten is twee tot drie keer zo hoog als onder traditionele Nederlandse studenten.

Typisch voor de Randstad Crul kondigde aan dat de VU samen met de universiteiten van Leiden en Rotterdam een epxertisecentrum diversiteit en hoger onderwijs gaat opzetten. Hij hoopt dat ook de UvA en Utrecht gaan meedoen, want het diversiteitsvraagstuk speelt vooral in de Randstad. Het expertisecentrum gaat onderzoeken welke aanpakken het beste werken. Collegevoorzittter Jaap Winter is blij met dit initiatief. “We moeten er natuurlijk wel voor zorgen dat die diversiteitsaward naar de VU gaat, want we moeten echt waarmaken wat we met de mond belijden.”

Het rapport Diversiteitsensitief onderwijs. Werk in uitvoering kunt u opvragen via ho.ucgb@vu.nl. Een uitgave van VU Universitair Centrum voor Gedrag & Bewegen. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS

nr 8 — 7 december 2016

te relateren is, blijft zijn ongetwijfeld 23-11-2016|HG-02A-00. Niet eerder zorgvuldig opgebouwde powerpoint trof bijzonder hoogleraar reclassering steken op de eerste sheet. “Heeft iemand Peter van der Laan zoveel geïnteresseertoevallig onlangs die aflevering gezien den voor zijn minorprogramma. Maar van Pauw over werkstraffen? Wie heeft liefst 147 uitgewerkte opdrachten vond de recente ontwikkelingen in de zaakhij vanochtend in zijn mailbak, deelt hij Dubois gevolgd? Wat gebeurde er met de de zaal even fijntjes mee, en hij kijkt er bij verdachte in de zaak-Van den Hurk? En alsof hij nog niet precies weet of hij daar wat kunnen we voor dit vak halen uit het nou blij of een beetje verdrietig van moet Passage-proces?” worden. Al die teksten dienen immers De zaal luistert, tikt en discussieert vol wel binnen afzienbare tijd door hem te enthousiasme mee. Van der Laan grijpt worden beoordeeld. Maar goed, er is de actualiteit aan voor kennelijk veel interesse dit het delen van een schat jaar in Van der Laan zijn aan boeiende anekdotes vakgebied en dat kan hem ter verduidelijking van de alleen maar positief stemBoeiende uiteenlopende functies men. De volle zaal luistert van de reclassering in de dan ook aandachtig naar anekdotes Nederlandse strafrechthet verhaal over werkstrafketen. Ter aanvulling op fen. Het begint nog met Weinig zijn eigen verhaal heeft hij een duidelijk overzicht structuur in voor het tweede deel van van te behandelen onderpresentatie het college een gastdocent werpen, maar al snel laat uitgenodigd. Jochum hij zijn vooraf bedachte Wildeman werkt als unitstructuur varen. “Hij staat manager werkstraffen bij hier als laatste in het rijtje, Reclassering Nederland maar we moeten het echt en kent de ins en outs uit hebben over de actualiteit. de dagelijks praktijk. Zijn prowerkstrafAl is het maar omdat ik dat leuk vind.” fenpraatje roept nogal wat kritische Zo gezegd, zo gedaan. Van der Laan vragen op. Wildeman weet ze alle helder trapt af met zijn favoriete onderwerp, om te beantwoorden, maar vooral de reactie vervolgens ook niet meer toe te komen van Van der Laan is veelzeggend. Vanaf aan de andere thema’s die hij in gedachde zijkant van de zaal kijkt hij bij elke ten had. Terwijl hij vol enthousiasme scherpe opmerking van een van zijn met zijn studenten bespreekt wat de studenten trotser. Je ziet hem denken: afgelopen week aan nieuws voorbijkwam met deze groep aanstaande wetenschapdat op een of andere manier aan werkpers komt het wel goed. straffen of het werk van de reclassering

+ �

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 7 DECEMBER 2016

MEDEZEGGENSCHAP, ONDERWIJSVERNIEUWING EN FINANCIËN:

VAN SCHISMA NAAR DIALOOG Op 10 november organiseerde de Gezamenlijke Vergadering (GV) de medezeggenschapsconferentie “Medezeggenschap, een lichtpunt op een donkere herfstdag?” Deelnemers waren leden van de OR, onderdeelcommissies (ODC’s), en de universitaire en facultaire studentenraden (USR, FSR). Tijdens deze conferentie sprak de medezeggenschap met het College van Bestuur (CvB) over de keuzes die de VU moet maken zodat de universiteit de komende jaren ondanks de financiële beperkingen een inspirerende leer- en werkomgeving kan blijven. Het doel van deze conferentie was dan ook volgens Martijn Goosensen, voorzitter van de USR, “om alles op deze Vrije Universiteit ter discussie te stellen”. “Door deze dialoog met het CvB, maar ook met de verschillende medezeggenschapsorganen, kunnen we van elkaar leren en inspiratie ontlenen,” aldus Laura Henderson, voorzitter van de OR.

Medezeggenschapsconferentie op 10 november

De dag werd geopend door CvB lid Marjolein Jansen, die de belangrijkste onderwerpen op het menu van het CvB introduceerde. Internationalisering, en hoe de VU vorm en inhoud hieraan gaat geven, kwam hierbij ruimschoots aan bod. Er werd onder andere gesproken over het Europees partnernetwerk Aurora, waarin negen universiteiten met dezelfde ambities als de VU samenwerken. Binnen dit netwerk wordt gestreefd naar excellent onderzoek, maar ook naar blijvende toegankelijkheid van de universiteiten. Gezien de groei van internationale studenten op de open dag van de bachelors afgelopen 5 november, is werken aan het thema

internationalisering geen overbodige luxe. Zo wil het CvB het profiel en herkenbaarheid van de VU versterken om de instroom verder te vergroten. Ook de kwaliteit van sommige opleidingen zal moeten worden verbeterd en elke faculteit moet een Engelstalige Bachelor aanbieden in de nabije toekomst.

gewerkt, ook door de wetenschappers zelf. Faculteiten van de twee universiteiten kunnen samen masters samenstellen en onderzoek ontwikkelen. Dit is niet alleen een kans voor de Beta faculteiten; ook bij Geesteswetenschappen is sprake van samenwerking om opleidingen in stand te kunnen houden.

Daarnaast is de samenwerking met de UvA ‘work in progress’: een aantal VU medewerkers is al naar het Science Park verhuisd en UvA medewerkers hebben hun intrek genomen in het O|2 gebouw. De financiële aspecten van deze samenwerking zijn nog niet volledig uitgewerkt maar aan de integratie word hard

Maar ook de pijnpunten binnen de VU werden besproken. Er wordt nu onder andere met de directeuren bedrijfsvoering van diensten en faculteiten gekeken naar waar de problemen zijn, waar door de reorganisaties te veel is weggesneden en hoe dit aangepakt kan worden. Bovendien moet de samenwerking tussen

diensten en faculteiten geoptimaliseerd worden. Ondanks de beperkte middelen zal de VU verder innoveren zodat reorganisaties in de toekomst voorkomen kunnen worden. Vervolgens splitste de groep zich op voor de drie dialoogsessies met het college over de rol van de medezeggenschap in democratisering, het vernieuwen van het onderwijs en de financiën van de VU.

MEDEZEGGENSCHAP: VAN EEN IVOREN TOREN NAAR EEN CENTRALE PLEK IN DE VU-GEMEENSCHAP?

In de sessie met Jaap Winter bespraken de deelnemers de scheve afspiegeling van het VU-personeel in de medezeggenschap. Er is een tekort aan wetenschappelijk personeel (WP) in de medezeggenschap ten opzichte van ondersteunend beheers-personeel (OBP). Voor WP-ers met tijdelijke contracten kan dit liggen aan de randvoorwaarden; het is voor hen ongunstig om tijd in medezeggenschap te steken. Voor WP-ers met vaste contracten, zoals hoogleraren, ontbreekt de ‘mindset’ vaak omdat het belang van medezeggenschap niet wordt gezien. Daarnaast wordt deelname aan de medezeggenschap niet altijd positief beoordeeld: Hier ligt een taak voor het CvB om binnen de organisatie uit te dragen dat het lidmaatschap van de OR of ODC juist een pré is, zowel voor WP als OBP. "DOOR DEZE DIALOOG MET HET CVB, MAAR OOK MET DE VERSCHILLENDE MEDEZEGGENSCHAPSORGANEN, KUNNEN WE VAN ELKAAR LEREN EN INSPIRATIE ONTLENEN"

Verder werd het gesprek over democratisering voortgezet; ook medewerkers van diensten blijken behoefte te hebben aan meer inspraak. “Natuurlijk betekent democratie in sommige aspecten iets anders voor de diensten dan voor de faculteiten, maar je wil zeker meepraten over het beleid dat jouw werk betreft, en vooral over onderwerpen als de inrichting van jouw werkplek. Dit gebeurt nu onvoldoende. Mensen voelen zich niet gehoord en de sfeer is zodanig dat collega’s vaak bang zijn om een beoordelingsgesprek aan te gaan,” aldus Aniko Kiss (OR, SOZ). Deze atmosfeer is slecht voor het functioneren van een universiteit, of zoals Chris Vos (ODC, FEW) het verwoordde: “Hierdoor zijn we niet meer samen één VU, maar ontstaat er een schisma tussen diensten en faculteiten.”

VAN ONDERWIJSKWALITEIT NAAR ONDERWIJSVERNIEUWING

De behoefte aan meer verbintenis kwam terug in de sessie met Vinod Subramaniam. Zo moeten we toewerken naar een ‘community of

learners’ waarbij de inzet van zowel docenten als studenten nodig is. Een belangrijke tool voor het creëren van verbintenis zijn hoorcolleges. Deze bijeenkomsten kunnen niet zo maar vervangen worden door een digitale leeromgeving. Toch moet het voor de student mogelijk zijn om ook via digitale wegen kennis te verkrijgen; studenten hebben door het afschaffen van de studiefinanciering steeds vaker een baan naast hun studie. De VU zou meer studentassistenten aan kunnen nemen om zo meer betrokkenheid te creëren onder studenten. Uit de discussie bleek dat onderwijsvernieuwing geen eenduidig proces is: “Er is geen sprake van ‘one size fit’s all’ in onderwijs omdat docenten voor elk onderwerp moeten bedenken wat de beste wijze van kennisoverdracht is,” aldus Vinod Subramaniam. Bovendien mag de vernieuwing van onderwijs niet zorgen voor meer druk op de ketel. Zo wordt onderwijs bijvoorbeeld vaak verzorgd door promovendi. Dit is deels onderdeel van hun traject, maar kan zorgen voor een verhoogde werkdruk, gezien het geven van onderwijs vaak ten koste van onderzoekstijd gaat. Het onderwerp werkdruk keerde terug tijdens de conferentie in de workshop “van werkdruk naar werkplezier”.

VAN NERVEUZE FINANCIËLE SLINGER NAAR STANDVASTIGE BIG BANG

‘One size fit’s all’ bleek ook niet toepasbaar op de financiën van de VU. In de sessie met Marjolein Jansen werd gesproken over verdeelmodellen voor de VU en binnen faculteiten. Het huidige VUSAM-verdeelmodel is sterk gericht op output (studiepunten, diploma’s, promoties), en daardoor wispelturig voor faculteiten. Er bleek grote steun om de VUSAM-vergoeding voor 50% stabiel te maken voor een aantal jaren. Over de uitvoering, bijvoorbeeld een vaste voet voor 3 of 5 jaar, bestond geen consensus. De Stuurgroep VUSAM komt eind november bij elkaar om hier over te praten. Geldverdeling op basis van VUSAM criteria binnen de faculteiten blijkt niet wenselijk omdat inhoudelijke criteria, zoals de kwaliteit van het onderwijs, onvoldoende aan bod komen. Als alternatief kan er bijvoorbeeld gekeken worden naar het type onderwijs, en hoeveel tijd hier ingestoken wordt, of naar prioriteiten voor onderzoek. Verschillende faculteiten, zoals FGB, FEWEB en FALW/ FEW experimenteren met varianten van een docentvergoedingmodel. De verdeelmodellen binnen de faculteiten werden later op de middag verder besproken tijdens één van de workshops. De dialogen die tijdens de conferentie zijn aangegaan zullen de komende periode nog vaak aan bod komen, zowel binnen de medezeggenschap als in het gesprek met het bestuur.

HEEFT DE VU EEN GEDRAGSCODE NODIG? Heeft de VU een gedragscode nodig die richting geeft en grenzen stelt aan de omgangsvormen en uitingsvrijheid van studenten en medewerkers binnen de muren van de VU? Deze vraag stond centraal in de workshop “Heeft de VU een gedragscode nodig?”, waarin werd gediscussieerd over de zogenoemde VU Principes. De GV had eerder dit jaar stevige kritiek op de tekst van de VU Principes, en stelde zelfs het nut en noodzaak daarvan ter discussie. Na een introductie van verantwoordelijk stafmedewerker Wim Haan gingen de aanwezigen hierover verder in gesprek aan de hand van een aantal realistische cases. De bespreking van de cases liet zien dat het soms moeilijk is vast te stellen wat normen als “wederzijds respect” en “geen discriminatie” precies impliceren, en dat de principes kunnen botsen. De principes lokken daarmee eerder een discussie uit dan deze te kunnen beslechten. Hoe verzoen je bijvoorbeeld “respect voor religieuze vertuiging” met “geen discriminatie op grond van geslacht of seksuele voorkeur”? De aanwezigen kwamen er tijdens de workshop niet uit. Tegelijkertijd leken de aanwezigen de intenties van de VU Principes te kunnen onderschrijven. Wim Haan wist in ieder geval de zorgen over oneigenlijk gebruik van de gedragscode bij een groot deel van de aanwezigen weg te nemen. Al met al een nuttige workshop die een goede basis heeft gelegd voor verdere discussie.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP, BORIS SLIJPER TEKST ESTHER PLOMP, BORIS SLIJPER BEELD KITTY JONG, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Theater

Eten

De biertuin Mijn (Bij)Vrouw W Raymi Sambo, Diana Sno & Ritzah Statia Mijn (Bij) Vrouw

Dinsdag 20 december 20.30 uur Studenten € 12,Medewerkers VU € 3,- (medewerkersvoorstelling) griffioen.vu.nl

alter en Dolores zijn gelukkig getrouwd. Maar Dolores weet dat zij nooit zijn kind kan krijgen. Een goed moment om hem dit te vertellen, komt maar niet. Als Walter de vrijgevochten Anne Mae ontmoet en als een blok voor haar valt, lijkt dit het einde van het huwelijk. Nederland is het enige land ter wereld dat adverteert met second love. Toch wordt vreemd aangekeken tegen Caribische mannen, die naast hun officiële echtgenote nog andere vrouwen hebben. Is een bijvrouw echt zo vreemd? Zijn wij in staat om met meerdere mensen tegelijkertijd een liefdesverhouding te hebben? Oftewel, om aan de theatervoorstelling een wetenschappelijk tintje te geven: is monogamie nature of nurture? Voorafgaand aan de voorstelling houdt schrijfster/ journaliste Christine Otten een inleiding. Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

FOTO Jean van Lingen

Cultuurcentrum Griffioen

RESTAURANT De biertuin zit tegenover het Oosterpark en heeft een groot terras. Zoals de naam al doet vermoeden hebben ze een groot assortiment bieren, maar je kunt er dus ook eten. SFEER Gezellig. Het terras heeft wel iets van een tuin door al die parasols en struiken eromheen. In de winter is het binnen wel zo comfortabel: stoer en tegelijk knus. ETEN Mijn gezelschap bestelt de pulled pork burger en ik kies de gebraden kip. We krijgen er luiewijvenfriet (friet van ongeschilde aardappelen) en een bakje sla bij. De kip, eigenlijk een kippenbout, is goed op smaak. Hoewel het als ‘stoer eten’ wordt aangeprezen, is er een verfijnde touch door de kruiden en verse ingrediënten. We drinken er speciaalbiertjes bij met de klinkende namen: Mannenliefde en Tricky Tripel. Als dessert nemen we een stuk van de appeltaart en een plak van de carrotcake; allebei lekker. BEDIENING Erg vriendelijk en vrij snel ondanks de drukte. TIP De gebraden kip! Smaakt goed met een biertje erbij. AANRADER Ja, zeker voor bierliefhebbers. Die komen hier sowieso aan hun trekken. De prijs-kwaliteitverhouding is goed. En ze serveren grote porties. PRIJS Bijna 50 euro voor 2 personen: hoofdgerecht, dessert en speciaalbier. DE BIERTUIN Linnaeusstraat 29 debiertuin.nl Tiffany Valk, student bestuurs-en organisatiewetenschap

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 8 — 7 december

ADVALVAS

Uilensteders

Mijn generatie is gevoeliger voor een burn-out Megan Engels

22 Vierdejaars geneeskunde Gele flat

â&#x20AC;&#x153;

Ik doe altijd veel. Zo was ik vorig jaar naast mijn studie ook vicevoorzitter bij studievereniging MFVU. Normaal doe je naast bestuurswerk je studie parttime. Maar bij geneeskunde is dat niet mogelijk. Je moet zoveel mogelijk je vakken volgen en punten halen. Soms sliep ik maar vier of vijf uur per nacht, dat is lastig vol te houden. Uiteindelijk merkte ik aan de kwaliteit van mijn werk dat het niet goed ging. Toen heb ik wel dingen veranderd. Door de manier waarop de samenleving in elkaar zit, is mijn generatie gevoeliger voor een burn-out. Daarom heb ik besloten om niet meteen aan mijn coschappen te beginnen. Even pas op de plaats maken. Tot eind december werk ik ongeveer 25 uur per week bij Green Office op de VU. Daar stuur ik een groep van 35 tot 60 vrijwilligers aan. Helemaal niets doen, is niets voor mij. Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS

nr 8 â&#x20AC;&#x201D; 7 december 2016

Sanne

Lae

FOTO Yvonne Compier

#heeft deadlines

Quotes & T-shirts

en vriendin van mij zei eens: het leven zou beter zijn als ik er de benen voor had. Ze heeft prima benen, mooie sterke, met van die perzikachtige knieën,maar ik vond het een bewonderenswaardige quote. Zo bewonderenswaardig zelfs dat ik hem heb opgeschreven, eerst in een schriftje, en nu hier, in een column. Het blijkt een hele subcultuur op zich te zijn, quotes. En vooral op T-shirts. Dat ontdekte ik laatst toen ik wat overtollige tijd in een fel verlicht pand op de Kalverstraat kwijt wilde raken. ‘Life is better without boyfriends!’ schreeuwde een zwart shirtje me bij binnenkomst toe. Goh, dacht ik verwonderd. Iemand van middelbare leeftijd die net uit een smerige scheiding komt heeft zich prima kunnen afreageren op het ontwerpen van een tiener T-shirt. Omdat ik toch die overtollige tijd moest kwijtraken, heb ik me een uurtje kostelijk vermaakt met het bestuderen van alle quotes in de winkel. Een paspopbuste droeg een shirt waarop stond: ‘I refused to become what you call normal’. Daar heb ik nog een tijdje langer over nagedacht. Wie is die ‘you’ voor de drager van zo’n shirt? Degene die de quote leest, dacht ik zo. Maar ja, voor mij is normaal natuurlijk weer iets anders dan voor, noem eens iemand, Dré Hazes jr. Of sloeg de quote misschien meer op het T-shirt? Gaf het als het ware het T-shirt een stem? Het was een vrij normaal T-shirt, voor zover ik kon zien. Maar ook dat is natuurlijk weer relatief. En voor ik het wist was ik met mezelf in zwaar filosofische gedachten geraakt. “Kan ik je ergens mee helpen of zo?” vroeg een winkelmedewerkster. Verschrikt kwam ik uit mijn gedachten. Op haar T-shirt stond: ‘I don’t care. I just want to go home.’ Ontroerd door zo veel eerlijkheid schudde ik mijn hoofd en vertrok naar mijn afspraak.

PS: Jullie denken nu natuurlijk dat ik deze quotes gunstig voor de column heb uitgekozen. Niets is minder waar. Kijk op advalvas. vu.nl>blogs&columns voor het bewijs. Sanne Pieters eerstejaars sociologie

Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

nr 8 — 7 december

ADVALVAS