Nr 12 14 februari 2018

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit

jaargang 65 #12 14 februari 2018

Nieuwe soort ontdekt: de vrouw Medische wereld moet aanpak omgooien P6_Cheryl Glazenburg wil de VU-sporter centraal stellen P10_Van fotomodel tot @Neurosciencebarbie P26_Waarom Jeroen Geurts niet meer naar DWDD gaat

advertenties

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 65 #12 cover Geneeskunde verdiept zich te weinig in vrouwen 10 Cheryl Glazenburg over de nieuwe Studentensportraad

6

Het Nederlands Studenten Kamerkoor bezingt oorlog en vrede 16 Van fotomodel tot @Neurosciencebarbie 20

Opinie

Stop met dat gevlieg

8

Doorstroommaster voor iedereen

23

Gesloten gangen

25

Columns

Mark van Vugt

9

Sanne Pieters

32

En verder Online nieuws

4

Onderzoeksnieuws

14

Mail/colofon

19

Studentenraad

24

Campus: denkfouten

26

So you think you can teach

27

Ondernemingsraad

28

Dans en restaurant

30

Uilensteders

31

Pieters & Drachman

32

Het volgende nummer verschijnt op 28 februari 2018. klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-742287

gedrukt

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

Drama Open dag cultuurcentrum Griffioen. Regisseur Ronald Wolthuis leidt de workshop Verborgen theater, over theater maken van het alledaagse. uilenstede_8 februari 2018, 20.46 Foto peter gerritsen

3

Het hele soepzootje

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws

Van neerlandicus en historicus Bettine Siertsema verschenen twee boeken over de Holocaust.

‘Voor het feit dat de Joden een apart lot hadden ondergaan, was meteen na de oorlog weinig aandacht.’

Promotiestudent lijkt best tevreden In Groningen is een flinke groep promovendi geen werknemer meer, maar student.

Energiezuinigste studentenhuizen Een dikke trui aantrekken of bij iemand anders voor de kachel zitten: Deventer studenten gaan aan kop in de Student Energy Race.

Evolutie op kleuterniveau

T

oen haar destijds vijfjarige zoon vroeg: hoe is de aarde op aarde gekomen? En hoe zijn de mensen op aarde gekomen? dacht Advalvas-redacteur Floor Bal dat ze in de boekhandel vast wel een boek zou kunnen vinden waarin dit soort vragen op kleuterniveau wordt behandeld.

Maar dat boek was er dus niet. “Terwijl er 32 verschillende Bijbels voor kleuters zijn, is er geen enkel boek dat de wetenschappelijke ideeën over het ontstaan van het heelal en het leven op hun niveau uitlegt”, vertelt Bal. Dus toen is ze dat boek zelf maar gaan schrijven.

Het was niet gemakkelijk om deze onderwerpen in hoofdstukjes van 150 woorden te behandelen.

“Ik heb heel veel weggelaten, want het wordt zo snel te complex”, vertelt Bal. Ze liet de teksten checken door wetenschappers van de VU, onder wie evolutiebioloog Nico van Straalen en maanwetenschapper Wim van Westrenen. (WV)

{meer nieuws online}

Kamer niet blij met studentenstops ‘Overheid doet niet aan excellente oliebollen’ Nederlandse jongeren smartphonekampioen Instroom eerstejaars flink gegroeid DUO mag van rechter privacy studenten schenden 4

Het hele soepzootje van Floor Bal met illustraties van Sebastiaan van Doninck ligt vanaf deze week in de winkel.

(14,99 euro, Gottmer Uitgevers Groep bv.)

rbbmr.nl

‘Joodse onderduikers telden niet mee’

‘Sociale voorzieningen altijd eigenbelang’ Bestuurswetenschapper Willem Trommel wordt de eerste Instituut Gak Fellow. Hij gaat samen met kunstenaars en ondernemers nadenken over de verzorgingsstaat.

T

rommel wil zich als Gak Fellow verdiepen in de toekomst van de verzorgingsstaat in een globaliserende wereld. Hij gaat het boek ‘Zorg en de staat; welzijn, onderwijs, gezondheidszorg in Europa en de Verenigde Staten in de Nieuwe Tijd’ van Abram de Swaan dat dertig jaar geleden verscheen, herinterpreteren: hoe staat het nu met de

verzorgingsstaat in het licht van een globaliserende wereld? Als Gak Fellow is Trommel tot de zomer vrijgesteld van onderwijsen onderzoekstaken aan de VU. “De redenen voor sociale voorzieningen zijn eigenlijk altijd cynisch geweest”, legt Trommel uit, “vanuit welbegrepen eigenbelang, zoals De Swaan dat noemde. Onze verzorgingsstaat is ook ontstaan doordat de elite

iets wilde doen tegen de overlast van plunderende zwervers.” Dat is nu niet anders als we ons bijvoorbeeld inzetten voor afschaffing van kinderarbeid in China, zodat onze lonen en daarmee onze verzorgingsstaat minder onder druk komen te staan, betoogt Trommel. (PB)

Lees het hele interview met Trommel op advalvas.vu.nl>nieuws>7 februari. nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

Onderwijsdag over cultuurverschillen

H

oofdspreker Oscar van Weerdenburg doorspekt zijn verhaal met grappige anekdotes. Over dat hij in Korea een keer twee houten eendjes kreeg om op de vensterbank te zetten thuis.

De eendjes horen met de snavels naar elkaar toe te staan, maar als de vrouw des huizes boos is, kan ze één eendje de andere kant op draaien. Het voordeel: de man kan zich als hij thuiskomt al op haar bui voorbereiden. Bovendien weten de buren hoe het ervoor staat, dus je bent ook direct verzekerd van de nodige sociale steun.

Van Weerdenburg ontwikkelde een methode om te bepalen hoe goed iemand, of een orga-

nisatie is voorbereid om zich in het interculturele leven te storten. In het kort: hoe meer je je bewust bent van andere perspectieven, hoe beter je je communicatie kunt aanpassen, hoe beter je gezamenlijke doelen kunt stellen en hoe beter je kunt omgaan met onzekere uitkomsten, hoe meer succes je zult hebben.

Workshopdocent Anne de la Croix van de Learn! Academy op de VU geeft tips over hoe je als docent met cultuurverschillen omgaat.

De belangrijkste: wees expliciet. Als je wilt dat studenten hun bedenkingen uiten bij wat je vertelt, zeg dat dan. Of nodig ze uit: wie is het niet met me eens? (MK)

Lees het hele verslag van de VU Education Day op 8 februari op: advalvas.vu.nl>nieuws>9 februari.

Half geld

Bloemfontein ‘Ik ga de hoek om en begrijp wat er aan de hand is: een zandstorm’, blogt derdejaars Julian Mekkes op uitwisseling naar ZuidAfrika. Volg hem op advalvas. vu.nl>blogs& columns

Rollatorabonnement ‘Een vast abonnementstarief voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is een onsympathiek voorstel’, vindt hoogleraar Raymond Gradus.

Lees zijn opiniestuk op advalvas. vu.nl>opinie

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

1030 euro collegegeld moeten nieuwe eerstejaars betalen, vindt het kabinet.

D

at is de helft minder dan het collegegeld nu is: 2060 euro. Studenten van lerarenopleidingen krijgen die korting ook in hun tweede jaar. Met de halvering hoopt het kabinet financiële drempels voor minder draagkrachtige studenten te verlagen. De maatregel is een tegemoetkoming voor het afschaffen van de basisbeurs in 2015. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>2 februari.

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @TaalcentrumVU 12-2_Je kunt nog maar een paar dagen stemmen op de categorie voor de Duidelijketaalprijs 2018. Stem en win € 150,- trainingstegoed! http://bit.ly/2C1w11G @folkertjensma 12-2_Theater #Holleeder is bliksemafleider voor de structurele misdaad https:// www.nrc.nl/nieuws/2018/02/12/theaterholleeder-is-bliksemafleider-voor-destructurele-misdaad-a1591884 … via @nrc #Politiecolumn door @abhoogenboom @ VU_criminologie @Nijenrode @politie De overdreven aandacht voor misdaden door ‘nuts, sluts and perverts’ leidt af van aandacht voor meer structurele vormen van misdaad door de staat en door ondernemingen, stelt VU-docent Bob Hoogenboom in een column in de NRC. @CurldPhilosophr 11-2_“Wat mij betreft is dit een non-issue”; Danielle Posthuma, hoogleraar statistische genetica aan de VU in Amsterdam.

“Mensen die geloven dat IQ-verschillen tussen rassen bestaan en genetisch bepaald zijn baseren zich op drogredenen en verkeerde conclusies.”

Dit zei Posthuma in de NRC. @kortsemipittig 10-2_Was vandaag naar de open dag van de VU en ik vond de studie waar ik heb gekeken zo leuk en bij me passen dat ik er gewoon blij van wordt Hopelijk wordt het geen Nederlands… @Theo_Danes 7 -2_TESLA Een auto in de ruimte is Best leuk voor op de foto Maar wat ik zelf veel vaker mis Is ruimte in de auto @studentenbond 6-2_Een bsa zorgt voor een enorme verspilling van tijd, geld en motivatie van zowel de student als de opleiding. Tijd om het bsa een negatief advies te geven! @64alexz19 2-2_Sorry, geen trui aangehad binnen. Hard aan t werk, weet je.. #warmetruiendag 5

6

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

student in actie

‘Sport aan de VU moet ook écht goed zijn’ Cheryl Glazenburg is voorzitter van de kersverse studentensportraad van de VU. Politiek vindt ze niks, zij wil dat de sporter centraal staat.

DOOR PETER BREEDVELD FOTO PETER VALCKX

I

k begrijp dat het niet zo lekker gaat met de voorbereiding van de jaarlijkse Batavierenrace.

Wat is er aan de hand? “Zoals het nu loopt, krijgen we het niet voor elkaar een team te vormen met de verwachtingen die we hadden.”

Je bedoelt een sterk team dat kans maakt om te winnen? En nu? Doet de VU niet mee dit jaar? “We zoeken een andere manier om een team samen te stellen, we denken bijvoorbeeld aan samenwerking met de studentenverenigingen.”

Hier wilde ik het juist met je over hebben. De VU en de UvA vormden samen altijd een sterk team op de Batavierenrace, maar nu de VU uit de Amsterdamse studentensportraad SSA is gestapt en haar eigen sportraad is begonnen, mag dat niet meer. Toch jammer. “Maar daar wil ik helemaal niet over praten. Daar is toch genoeg over gezegd en geschreven?”

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

Twee stukjes in Advalvas, en aangezien je nu voor een concreet probleem staat, wat een direct gevolg is van het terugtrekken uit de SSA… “Ik vind dat niet zo interessant, het is nou eenmaal zoals het is en met de nieuwe sportraad willen we het beste maken van de studentensport. De sporter moet centraal staan.”

Oké, hoe ga je dat doen als voorzitter? “Kijken hoeveel extra tijd en ruimte er is om de sportfaciliteiten aan de VU te verbeteren. We gaan beginnen met enquêtes en door middel van gesprekken de tevredenheid van de sporters en de kwaliteit en toegankelijkheid van de voorzieningen in kaart brengen. Zijn de studenten voldoende op de hoogte van de mogelijkheden tot sport? Weten ze bijvoorbeeld waar ze naartoe moeten als ze willen volleyballen? Wij gaan contacten leggen en de helpende hand bieden waar dat nodig is. En we adviseren het sportcentrum.”

Sport je zelf aan de VU? “Ik volg groepslessen fitness in Uilenstede, daarnaast voetbal ik op een Amsterdamse club, SV de Meer.”

En ben je tevreden over onze sportvoorzieningen? “Die op Uilenstede zijn groot en mooi, er is een ruim aanbod aan groepslessen, studenten betalen rond de tweehonderd euro per jaar, wat zeer betaalbaar is.”

Breuk

pitje gezet, maar ik deed het een avond per week.”

De VU zat zeven jaar lang in de Studenten Sportraad Amsterdam (SSA) die alle studentensportverenigingen in Amsterdam vertegenwoordigde.

Onvrede over het feit dat het Sportcentrum VU niet wil meebetalen aan de sportverenigingen leidde afgelopen zomer tot een breuk. ‘Ik laat me niet chanteren’, zei directeur Jan Snellen van Sportcentrum VU tegen Advalvas.

Is dat voor mensen met blessures? “Niet alleen, ook gewoon spiermassages, en mensen die zijn doorverwezen door de fysiotherapeut.”

Cheryl Glazenburg

Hoeveel tijd kost het werk voor de sportraad je? “Eén dag in de week, met nog wat losse taken, bij elkaar een uur of twaalf.”

24 Master bewegingswetenschappen 2018 Voorzitter Studentensport VU Amsterdam, de sportraad van de VU 2017 Oprichting bedrijf Sportmassage Glazenburg, Amstelveen 2015 Bachelordiploma gezondheidswetenschappen, VU

En je loopt stage bij FC Utrecht. Masseer je dan profvoetballers? “Nee, daar doe ik fysieke testen op kinderen van 6 tot en met 9. Snelheidstesten, springkracht, dat soort dingen.”

Krijg je daar nog wat voor?

Een financiële vergoeding, studiepunten, vrijstelling?

“Nee, we hebben een beursaanvraag gedaan bij het profileringsfonds, dat zou gaan om 500 euro per persoon per jaar.”

Zou het verschil maken dat de vrouwen in de meerderheid zijn in deze sportraad? “Vrouwen hebben andere inzichten dan mannen. Mannen hebben een andere manier van sporten, ze doen bijvoorbeeld meer krachttraining.”

Je bent ook masseur bij het sportcentrum. “Twee jaar geleden heb ik een diploma als sportmasseur gehaald en nu huur ik als zzp’er een ruimte bij het sportcentrum.”

Is het wel de taak van een universiteit om sportfaciliteiten te financieren? Ik bedoel in deze tijd van financiële krapte. “Sport hoort bij je academische ontwikkeling, natuurlijk moet een universiteit daaraan meebetalen. Het is goed voor je persoonlijke ontwikkeling, weerbaarheid en sociale vaardigheden. En het gaat niet alleen om geld, maar ook om aandacht en zorg. Wat de VU aan sport heeft, moet ook écht goed zijn.”

Druk? “Vanwege mijn studie en het werk voor de sportraad heb ik het op een lager

Ben of ken jij ook een student of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Stop met dat gevlieg Kom niet aan onze vliegtuigen, durf vooral niet te tornen aan hypermobiliteit.

Dat is namelijk taboe.

Hoog tijd dat de VU dit gaat doorbreken.

DOOR SAKE STOPPELS ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

D

e discussies rond de luchthavens van Schiphol en Lelystad raken ook direct het functioneren van de universiteiten.

Maar we voeren het gesprek daarover nog veel te weinig.

Ik geef een voorbeeld van de naïviteit die we op dit punt kunnen aantreffen. We kregen het verzoek of we in ons college ruimte konden maken voor voorlichting over studeren in het buitenland. Dat kon uiteraard. De beide voorlichters hielden een praatje over alle mooie kanten van een

8

verblijf in het buitenland. Zo vernamen de studenten onder andere dat ruim een kwart van de buitenlandgangers door die studieperiode een partner vindt. Ik verstoorde het internationaliseringsfeestje door een kritische vraag: hoe spoort dit beleid met de keuze voor duurzaamheid van de VU? “Het gaat om een eenmalig iets”, was de reactie. Dat was tamelijk naïef, want ook internationale stellen krijgen doorgaans kinderen en dus reizen opa’s en oma’s de hele wereld over. En niet alleen zij. We worden steeds meer mondiale burgers voor wie landsgrenzen helemaal niet meer tellen.

In mijn omgeving signaleer ik dat voortdurend. Een student loopt bijvoorbeeld stage in China en de ouders gaan voor

een vakantie naar hem toe. Grootouders pakken het vliegtuig om op kraambezoek te gaan. Mijn eigen faculteit werkt hard aan internationalisering, mede omdat de Nederlandse markt voor studenten niet echt groeit. Je kunt dit soort initiatieven niet meer als ‘eenmalig’ beschouwen, want ze creëren een mindset waarin uiteindelijk geen geografische grens meer telt. De ene beweging roept de andere op. We zijn met z’n allen hypermobiel geworden, en niet alleen in onze (vlieg) vakanties.

Ik realiseer me heel goed dat ik een achterhoedegevecht voer, want de globalisering is het point-of-no-return al lang voorbij. Maar achterhoedegevechten hebben wel degelijk zin, al was het maar

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Trigger warnings

Mark van Vugt hoogleraar evolutionaire psychologie

W

Sake Stoppels is universitair docent faculteit Godgeleerdheid.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

foto Yvonne Compier

om te wijzen op de verstrekkende gevolgen van onze enorme mobiliteit. We denken dan primair aan het probleem van klimaatverandering, maar er zijn ook sociale consequenties. Natuurlijk kunnen ouders skypen met hun kinderen en kleinkinderen, maar er gaat uiteindelijk toch niets boven face-to-face-contacten.

En wat als we oud en krakkemikkig worden? Geografische nabijheid is dan een zegen.

Dit is een vraagstuk met een hoog taboegehalte. Het is fantastisch om ons te kunnen onderdompelen in andere culturen, met soms als bonus zelfs een nieuwe liefde. Maar er is echt een ecologische en sociale keerzijde. Vorig jaar heb ik me afgemeld voor een internationale conferentie in de VS vanwege mijn ecologische voetafdruk. Meerdere collega’s meldden zich ook af, wegens zieke familieleden of persoonlijke omstandigheden. Zij kregen meelevende, begripvolle mails, maar niemand reageerde op het motief voor mijn afmelding. Ligt dat te gevoelig en voelen we te veel nattigheid?

Al met al wordt het tijd om dit taboe te doorbreken. En wat let de VU om hier het academische voortouw te nemen?

Duurzaamheid staat immers hoog in haar vaandel.

diverse universiteit. Vanuit het gelijkat is de functie van heidsideaal zou je bijvoorbeeld een gelijde Vrije Universiteit? ke vertegenwoordiging van mannelijk en Dat is wat mij betreft vrouwelijk personeel willen hebben op de een interessantere exacte faculteiten. Maar hoe realistisch vraag dan of ons is dat als je bedenkt dat mannen gemidonderwijs in het deld meer in objecten zijn geïnteresseerd Engels of Nederlands en vrouwen gemiddeld meer in andere moet worden aangeboden. Is ons mensen en mannen vaker in de hoogste doel om geld te verdienen en zoveel percentielen scoren op wiskundetests? mogelijk rendement te halen? Is het Mijn collega’s in de om de maatschappij te Verenigde Staten maken verbeteren? Of is onze zich ernstig zorgen voornaamste functie het Zonde als we ons over de richting waarin zoeken naar de waarheid? ideaal opgeven hun universiteiten zich Universiteitsmanagers voor politieke ontwikkelen. De Ameriproberen natuurlijk het kaanse campus is een ‘safe liefst zoveel mogelijk doel- correctheid haven’ geworden waar stellingen tegelijk te realistudenten met ‘trigger seren. Maar soms is het warnings’ worden gewaargoed om als organisatie schuwd als er in de collestil te staan bij de waaromges gepraat wordt over vraag. Universiteiten zijn ‘gevoelige’ onderwerpen ooit opgericht om kennis als evolutie, ras, man-vrouwverschillen, te genereren, te bewaren, en door te godsdienst of klimaatscepticisme. geven. Alle andere doelen zijn secundair, Studenten worden niet langer meer maar kunnen wel de primaire functie blootgesteld aan alternatieve standpunbedreigen. Zo kan de behoefte aan geld ten en uiteindelijk worden ze zelf geen en erkenning ertoe leiden dat onderkritische denkers. zoeksresultaten worden onderdrukt, Ooit heeft de Vrije Universiteit in al haar of nog erger, worden aangepast aan de wijsheid besloten om niet langer meer wensen van de geldschieter. Zo heeft de Gods woord te volgen, maar dat van de tabaksindustrie jarenlang wetenschapwetenschap. Het zou toch zonde zijn pers ingehuurd om willens en wetens de als we dat ideaal op zouden geven voor gezondheidsrisico’s van roken te bagatelpolitieke correctheid of financieel opporliseren. Maar ook het doel om de maattunisme. schappij te verbeteren kan op gespannen voet staan met waarheidsvinding. Neem het nobele streven naar een inclusieve, Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Gendersensitieve zorg

Vrouwen zijn geen mannen zonder penis

10

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

GENEESKUNDE

Revolutionair idee: de lichamen van mannen en vrouwen werken niet precies hetzelfde. Binnen de geneeskunde dringt dit maar langzaam door.

DOOR FLOOR BAL ILLUSTRATIE MERLIJN DRAISMA

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

IJ

zergebrek bij vrouhet over proefdieren, dan bedoelt zij/hij wen beschermt hen bijna altijd mannetjesdieren. Verdonk: mogelijk tegen mala“Onderzoekers zijn bang dat de cyclus ria. Beroertes hebben van proefdieren de onderzoeksresultaten een ander effect op de vertroebelt. Terwijl jonge vrouwen die de hersenen van vrouziekte hebben of het medicijn gebruiken wen dan op die van ook een cyclus hebben. Die hormonen mannen. Vrouwen hebben vaker last van hebben invloed op ziekten. Reumatoïde auto-immuunziekten. Vrouwen leven artritis gaat tijdens een zwangerschap in langer dan mannen, maar hebben meer remissie, terwijl lupus [auto-immuunlevensjaren gezondheidsproblemen. ziekte, red.] juist opvlamt.”

Petra Verdonk, universitair hoofddocent Is het onderzoek het stadium van proefgender en diversiteit in public health en dieren voorbij, dan speelt het gebrek medisch onderwijs, houdt aan vrouwelijke proefer niet van om alleen losse personen weer een rol bij feitjes op te dreunen. Die het grondig onderzoek.

‘Zelfs de horen haar studenten Vrouwen melden zich proefdieren graag: dat is parate kennis minder vaak aan als zijn bijna altijd die ze meteen in de prakproefpersoon. “Omdat ze mannetjes’ tijk kunnen toepassen. zorgtaken hebben en zich Maar die hele opeenstaniet zomaar een week in peling van informatie is een testcentrum kunnen niet waar het allemaal om laten opnemen. Of omdat draait. “Het gaat erom dat ze huiverig voor deelde geneeskunde er heel name zijn.” Dit terwijl veel lang vanuit is gegaan dat medicijnen juist anders, of mannen en vrouwen, op de voortplanminder, werken op vrouwen. tingsorganen na, hetzelfde zijn. Dat idee Andersom staan de onderzoekers niet is vooral schadelijk voor vrouwelijke te springen om nieuwe geneesmiddelen patiënten.” Daarom pleit Verdonk voor op vrouwen te testen. Nadat in de jaren gendersensitieve zorg, waarbij onderzeventig door de schandalen rond softezoekers en artsen rekening houden met non en Des bekend werd dat medicatie het feit dat ziekten anders verlopen bij invloed heeft op ongeboren kinderen, mannen dan bij vrouwen. zijn er ethische richtlijnen opgesteld.

“In elke studie waaraan vrouwen meedoen, worden deelneemsters uit het Geen neutrale kennis onderzoek gegooid omdat ze zwanger Het begint al bij de opzet van medische blijken te zijn. Het zou beter zijn om deze onderzoeken. Heeft een onderzoeker

11

Gendersensitieve zorg

Anders depressief Niet alleen vrouwen zijn het slachtoffer van de gekleurde blik waarmee artsen en wetenschappers naar patiënten kijken.

“Het is een mixed blessing om man te zijn.

Het onderzoek naar psychische problemen bij mannen loopt juist achter”, zegt Petra Verdonk, universitair hoofddocent gender en diversiteit in public health en medisch onderwijs. Volgens de officiële cijfers hebben mannen minder vaak een depressie dan vrouwen. Terwijl uit recente studies blijkt dat depressie bij mannen anders ‘Vrouwen zich uit dan bij vrouwen. Als je geven boosheid, geïrriteerdheid en zichzelf een doof gevoel (een gebrek de schuld, aan emoties), meetelt, vallen mannen de verschillen in de cijfers weg. geven “Vrouwen geven zichzelf vaker anderen de schuld’ de schuld van problemen en gaan met die gevoelens eerder naar de dokter.

Mannen geven anderen de schuld. Depressieve mannen vertonen daardoor mogelijk eerder grensoverschrijdend risicogedrag. Vrouwen met een zware depressie komen in een psychiatrische inrichting terecht, mannen in een justitiële inrichting. Dat is tragisch voor iedereen”, aldus Verdonk. Het zou goed zijn om te onderzoeken of dat door die depressie komt.

Gender en gezondheid Docent Petra Verdonk is de secretaris van de gloednieuwe Nederlandse Vereniging Gender & Gezondheid. Doelstelling is een sekse- en gendersensitieve benadering van ziekte en gezondheid in onderzoek, onderwijs en zorgpraktijk, om zo tot een betere gezondheidszorg voor vrouwen en mannen te komen. Meer informatie op genderengezondheid.nl.

12

over een zieke hond? Het is belangrijk zwangerschappen goed te monitoren, dat ze leren om door zo’n verhaal heen te zodat er in ieder geval wat kennis is over prikken en naar de klachten te luisteren. desbetreffende medicijnen en zwangerAndersom kan die eenduidige presenschap. Want zeer veel zwangere vrouwen tatie van klachten door mannen leiden gebruiken medicatie, terwijl er weinig tot een te snelle oplossing, terwijl doorover die combinatie bekend is.” vragen beter is. Dit om te voorkomen dat Zelfs de huidige medische apparatuur in een man met een paniekaanval met een veel ziekenhuizen is met dezelfde blinde ambulance naar het ziekenhuis gebracht vlek ontwikkeld. Zo zijn de scans om wordt.” verstoppingen in bloedvaten in het hart Dat artsen niet altijd de signalen van een op te sporen, niet geschikt om schade ernstige aandoening oppikken, komt in de kleine haarvaten van het hart te ook doordat de nieuwe vinden. En hartschade bij kennis over het verloop vrouwen zit juist vaker in van aandoeningen bij die kleine vaten, niet in de ‘Dan zeggen ze: vrouwen nog niet altijd tot grote.

O, moeten we de beroepsgroep doorgeweer even politiek drongen is.

Leren luisteren naar correct doen?’

“Artsen hebben veel klachten status. Ze laten zich niet Is het onderzoek achter de graag door anderen vertelrug, dan gaat het verder len wat ze fout doen. in de spreekkamer mis.

Het is een wit, mannelijk Verdonk: “Het is echt zo bolwerk. Vooral veel dat men ernstige klachoudere artsen vinden dat ten van vrouwen vaker er niets aan de hand is. toeschrijft aan stress of de Het ging toch altijd goed? Soms stond ik menopauze. Vooral bij hart- en vaatziekvoor een muur van ongeïnteresseerde ten.” studenten of artsen mijn verhaal te doen.

Artsen zijn niet genoeg getraind in de Of werd er gezegd: O, moeten we weer even manier waarop vrouwelijke patiënten politiek correct doen?” hun problemen presenteren. “Een man Al ziet Verdonk wel dat de interesse in zegt: hier doet het pijn. Punt. Vrouwen feminisme weer aan het toenemen is, een brengen hun klachten binnen de context ontwikkeling die vanuit de Verenigde van hun leven. Ze hadden het zo druk, Staten naar Nederland kwam. “Na afloop de hond was ziek en er was iets met hun van colleges krijg ik steeds vaker vragen moeder. Artsen zijn erg oplossingsgericht. Die denken: wat moet ik met gezeur en opmerkingen hierover.”

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

De cardioloog “Tijdens mijn studie, eind jaren negentig, leerde ik nog dat vooral mannen last krijgen van hart- en vaatziekten”, zegt Yolande Appelman, interventiecardioloog bij VUmc.

“

Inmiddels weten we dat meer vrouwen dan mannen aan dit soort ziekten overlijden.”

Zowel mannen als vrouwen kunnen een klassiek hartinfact door een obstructie in de slagaders krijgen. “Maar meestal verloopt het ziektebeeld beduidend anders bij vrouwen. Vooral als ze jonger dan 65 jaar zijn. Zij hebben vaker slechtwerkende kleine vaten. Dat is verontrustend omdat die negentig procent van het hart van bloed voorzien.”

Ook de impact van risicofactoren is bij mannen en vrouwen anders. Zo geeft roken bij vrouwen die nog niet in de overgang zijn een veel grotere kans op een infarct. En suikerziekte heeft bij vrouwen een grotere impact op hart- en vaatziekten dan bij mannen.

Na de overgang krijgen vrouwen weer last van andere problemen. De menopauze verhoogt het risico op hart- en vaatziekten. “In de spreekkamer word je als arts niet geacht om te vragen wanneer een vrouw in de overgang is gekomen. Terwijl vrouwen dan vaak onder meer zwaarder worden, een ongunstiger vetverdeling krijgen en de kans op hoge bloeddruk behoorlijk toeneemt. Als een arts die kennis niet heeft, dan kan de patiënt ook niet goed behandeld worden.”

Sinds 2008 heeft de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie een speciale werkgroep Gender, waarvan Appelman destijds voorzitter was. “We doen veel om de beroepsgroep en andere zorgverleners bewust te maken van deze problematiek.

Dat lukt gelukkig steeds beter, maar we zitten nog in een transitieperiode.”

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

De neuroloog “Oudere vrouwen lopen een groter risico op een beroerte”, zegt Marieke Visser, neuroloog bij VUmc.

“

Maar hun behandeling kan vertraging oplopen omdat ze minder vaak de bekende symptomen hebben. In plaats van een scheve mond of een zwakkere arm kan een vrouw bijvoorbeeld ook last hebben van verwardheid, misselijkheid of gedragsveranderingen.”

Voor een acute behandeling is het belangrijk dat je binnen 4,5 uur na de beroerte in het ziekenhuis bent. Tegen de tijd dat vrouwen in het ziekenhuis komen, is het daar te laat voor. Dat levert permanente schade en een vermindering van kwaliteit van leven op.

Ook bij hersenaandoeningen is de overgang voor vrouwen vaak een boosdoener.

“Veel vrouwen krijgen daardoor last van een hoge bloeddruk, dat wordt sowieso vaak niet herkend. Ik adviseer vrouwen daarom om elke keer dat ze een uitstrijkje laten maken ook hun bloeddruk te laten meten.”

Maar ook de inhaalslag aan slechte gewoonten die vrouwen de afgelopen decennia hebben gemaakt, heeft invloed.

“Vrouwen hebben vaker dan mannen overgewicht en het percentage rokende vrouwen neemt toe. Dat moet meer aangepakt worden.”

Er zijn ook sociale factoren waardoor vooral oudere vrouwen te laat in het ziekenhuis belanden. “Ze wonen vaak alleen. En je hebt bij een beroerte juist iemand nodig die ziet dat het niet goed gaat. Deed een beroerte maar pijn, net als een hartinfarct. Dan weten mensen in elk geval dat ze naar het ziekenhuis moeten.”

13

VIPs

Marie Hemelrijk en Mirja Schoderer wonnen de Scriptieprijzen VU. Hemelrijk schreef de beste bachelorscriptie en Schoderer de beste masterscriptie.

Ze ontvangen ieder 2000 euro en worden gekoppeld aan een VU-alumnus. Ze onderzochten respectievelijk strafbare godslastering en wateropvang in Kenia.

Hoogleraar moleculaire toxicologie Nico Vermeulen neemt afscheid op donderdag 15 februari met een symposium en een afscheidsrede, beide getiteld: ‘Moleculaire toxicologie: uitzicht op inzicht?’ “Bijwerkingen van geneesmiddelen zijn nog opvallend vaak onvoorspelbaar ondanks zeer uitgebreid onderzoek”, aldus Vermeulen.

Kristin Kleber is per 1 februari benoemd tot hoogleraar taal en cultuur van het Oude Nabije Oosten. De nieuwe leerstoel versterkt de banden tussen de faculteiten Geesteswetenschappen en Godgeleerdheid.

14

Waar de rode klei vandaan komt

D

e rode klei, waarvan ook het beroemde Terracottaleger in China is gemaakt, is kenmerkend voor een groot gebied in NoordChina: het Chinese Löss Plateau.

Promovendus Yuan Shang onderzocht waar de rode klei en löss uit dit gebied vandaan komen. Uit haar analyse blijkt onder meer dat de rode klei in het zuiden van het Chinese Löss Plateau voornamelijk afkomstig is van het Tibetaanse plateau en de Taklimakan-woestijn en met

Peter Morgan. Detail, terracotta warriors

Hoogleraar Jeroen Smeets en onderzoeker Katinka van der Kooij van Bewegingswetenschappen ontvangen 500.000 euro voor onderzoek naar beloningen in digitale revalidatiespellen.

Hoe kun je die zo ontwerpen dat patiënten er veel van leren?

de wind is meegevoerd. Maar in het noorden van het Chinese Löss Plateau komt de klei voornamelijk uit Centraal-Azië. De wind en de Gele Rivier brachten deze grond waar die nu ligt. (WV)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ Yuanshang

Einstein

Suikerziekte D in de stad

M

ensen die in een stad wonen hebben veertig procent meer risico op diabetes type 2 dan bewoners van landelijke gebieden. Dat blijkt uit het onderzoek van Nicole den Braver van VUmc-afdeling Epidemiologie & Biostatistiek,

dat onlangs in het vaktijdschrift BMC Medicine verscheen.

Een gezonde leefstijl is belangrijk om deze vorm van suikerziekte te voorkomen. Juist in de stad is ongezond eten overal verkrijgbaar en betaalbaar. Er is hoop voor stadsbewoners: als in de buurt stoepen, veilige wandelmogelijkheden en parken zijn, is het risico op diabetes minder verhoogd. (FB)

e algemene relativiteitstheorie van Albert Einstein beschrijft hoe de ruimte en tijd zich gedragen en hoe deze het heelal vormen en beïnvloeden. Natuurkundige Jeroen Meidam en zijn collega’s ontdekten dat deze theorie zelfs standhoudt als ze wordt blootgesteld aan extreme kromming en dynamiek in ruimte en tijd. Ook stelde Meidam nieuwe limieten vast, waarmee theoretische natuurkundigen aan de slag kunnen. Door dit onderzoek zijn de grenzen van de parameters waaraan de relativiteitstheorie zou moeten voldoen, meer aangescherpt. (PB)

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

E

xistentiële angst is angst rondom levensvragen: wat is de zin van het leven? Is wezenlijk contact met anderen mogelijk? Veel mensen worstelen hiermee, maar de meest gebruikelijke vormen van therapie gaan nauwelijks op dit soort vragen in. Filosoof Vincent van Bruggen bedacht een systeem om existentiële angst bij mensen te meten. Hij ontwierp een vragenlijst die hulpverleners kunnen gebruiken. Uit de antwoorden van 389 respondenten en uit andere vragenlijsten die Van Bruggen gebruikte bleek dat existentiële angsten sterk verband houden met elkaar. Behalve angst voor de dood: die staat op zichzelf. (WV)

Stichting Moluks Historisch Museum

Bang

Molukse migratie en cultuur

Van Bruggen promoveerde op 2 februari.

Zie proefschrift via tinyurl.com/Vanbruggenvincent

Ieniemieniehaartjes

10 micrometer lang zijn trilhaartjes.

A

an bijna elke cel in het menselijk lichaam zitten trilhaartjes die de omstandigheden buiten de cel waarnemen. Door deze haartjes bewegen zogeheten transporteiwitten. Promovendus Jona Mijalkovic onderzocht hoe deze eiwitten werken door hun bewegingen te volgen met fluorescentiemicroscopie. Dit deed ze in levende exemplaren van minuscule wormpjes. Inzicht in de werking van trilhaartjes zou kunnen helpen bij het ontwikkelen van medicijnen. (WV)

Mijalkovic promoveerde op 9 februari.

Zie proefschrift via tinyurl.com/Mijalkovic ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

1977, Randwijk. Moluks gezin in barakkenkamp De Haar

A

fgelopen herfst maakte de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht bekend dat hij de nog levende Molukse ex-KNIL-militairen een eerbetoon wilde geven als dank voor hun inzet. Meteen protesteerden actiegroepen dat de mannen geen eerbetoon verdienden, maar moesten worden berecht als oorlogsmisdadigers. Een interessante framewisseling, stelt Fridus Steijlen, bijzonder hoogleraar Molukse migratie en cultuur in comparatief perspectief, in zijn oratie op 9 februari. “Eerder werden de Molukse ex-KNILmilitairen gezien als slachtoffer van de Nederlandse overheid, omdat ze waren gebruikt voor de verdeel-en-heerspolitiek in de kolonie en daarna als vuil aan de weg gezet”, aldus Steijlen. Hij wil onder andere het spanningsveld onderzoeken tussen ‘de opa die bij het KNIL diende’ als onderdeel van de koloniale macht en de kritische houding van Molukkers ten aanzien van het kolonialisme.

(PB)

‘Betaling in natura ontstond uit economische noodzaak’ ‘Gedwongen winkelnering was voor plantagehouders een manier om werknemers aan zich te binden’, zegt postdoc Karin Lurvink.

“In de literatuur wordt het wel de tweede slavernij genoemd.

Na het afschaffen van de slavernij in de Verenigde Staten werden veel plantagemedewerkers in natura betaald, soms kregen ze zelfs nepgeld. Ze konden producten alleen in de winkels op de plantage kopen. Op deze manier konden werknemers niet sparen om een stuk grond te kopen of ergens anders te gaan werken. Er werd altijd gedacht dat dit door plantagehouders werd geïntroduceerd puur als een nieuwe manier om zwarte mensen uit te buiten.

Maar na de afschaffing van de slavernij was er een economische crisis. Er was te weinig contant geld beschikbaar, de plantagehouders hadden het simpelweg niet. Het systeem ontstond dus niet per se uit racisme. Alleen: tegen de tijd dat er weer geld beschikbaar kwam, was racisme wél de reden dat het systeem bleef bestaan. Officieel is het systeem in Louisiana in 1908 afgeschaft, maar op sommige plantages gebruikten ze in de jaren zestig zelfs nog nepgeld.” (FB)

Op 2 maart is de presentatie van Beyond racisme and poverty van postdoc Karin Lurvink in IISG. Het boek is een bewerking van het proefschrift waarop ze in 2016 promoveerde. Ze werkt als postdoc bij geschiedenis.

15

Koor

20-01-2018, Kathedrale Koorschool Utrecht.

Dirigent Kurt Bikkembergs stoomt het Nederlands Studenten Kamerkoor klaar voor de tournee in negen studentensteden.

Hun liederen over oorlog en vrede kun je zaterdag 3 maart beluisteren in het Concertgebouw. Zie: nskk.nl.

Op de volgende pagina een interview met VU-lid Arthur Avramiea.

Foto's Marieke Wijntjes

16

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

CULTUUR

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

17

Koor

Ze repeteren slechts drie maanden en dan geven de zangers van het Nederlands Studenten Kamerkoor al negen voorstellingen in grote zalen.

Arthur Avramiea, VU-promovendus neurowetenschappen, zingt de hoge tenor.

Arthur Avramiea, helemaal links, bij het losmaken van de kaakspieren

Arthur denkt in muzikale zinnen

“

DOOR MARIEKE KOLKMAN Ik heb eerder in koren gezongen, thuis in Roemenië en hier in Amsterdam. Een paar vrienden raadden me dit koor aan.

Er hangt een heel goede sfeer en de dirigent en zangcoach helpen je echt groeien. Dat is waarom ik auditie deed”, aldus Arthur Avramiea.

De auditie

“Ik moest twee liederen zingen die ik thuis had geoefend en een stuk dat ik ter plekke voorbereidde. Ze gaven me daarvoor een papier met alleen maar geluidswoorden, zoals toeteren en remmende auto’s. Ik moest improviseren en van die woorden een muziekstuk maken.

“Dat was nieuw voor me. Ik schrijf wel verhalen, maar ik denk er altijd eerst over na voordat ik ze opschrijf. En als ik een presentatie geef over mijn werk, denk ik ook eerst goed na over wat ik ga zeggen. Maar op de een of andere manier lukte het om van de geluidswoorden een verhaal te maken, over eenden die de straat oversteken en auto’s die moeten stoppen. Ik wist niet dat ik dat kon!

18

“Ik werd tot mijn grote vreugde aangenomen, ook al heb ik misschien wat minder ervaring dan de meeste andere zangers.

Veel van hen zijn conservatoriumstudenten. Ik word echt uitgedaagd mijn grenzen te verleggen en dat vind ik geweldig.”

De dirigent

“Voor iemand die geen Nederlands spreekt, is het een hele uitdaging. De dirigent Kurt Bikkembergs spreekt voornamelijk Nederlands. Maar ik volg het ritme en de emotie van zijn stem en de bewegingen die hij maakt en begrijp vaak toch wat hij zegt. Hij is erg expressief.

“De dirigent maakt het koor echt beter, ook omdat hij veel van ons vraagt. Als je wilt groeien, heb je toch ook kritiek nodig. In een zeer korte tijd moeten we naar het hoogste niveau dat we kunnen bereiken.”

Het repertoire

“We zingen liedjes over oorlog en vrede ter herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog. De liederen variëren van Waterloo van Abba en de gospel Wade in the Water van Norman Luboff tot hedendaags werk van bijvoorbeeld Wolfram Buchenberg.

“Eén stuk van Buchenberg is mijn favoriet, Als vil in gote, waarvoor we onze

vinger op de pols moeten leggen om onze hartslag te voelen. Iedereen zingt op het ritme van zijn of haar hartslag. We beginnen in samenzang, gaan uiteen in een soort chaos en daarna krijgt het weer langzaam structuur.

“Zingen in het koor heeft mijn muzikale denken gestimuleerd. In plaats van alleen op mijn geheugen te vertrouwen denk ik in muzikale zinnen. Ik voel veranderingen in het ritme en begrijp het gevoel van de muziek beter.”

Het koor

“We zijn studenten uit heel Nederland, maar we voelen ons net een grote familie.

We repeteren elke twee weken een weekend lang en vlak voordat de concerten beginnen een hele week. En tussen de repetities door ontmoeten we elkaar in kleinere groepen om te repeteren en om samen te eten.

“Ik heb even niet veel tijd voor mijn andere vrienden, het koor neemt al mijn vrije tijd in beslag. Pas als de concerten zijn afgelopen komt dat weer. Werken doe ik overdag; ’s avonds en in het weekend zing ik.”

Arthur Avramiea komt uit Roemenië. Hij haalde aan de VU zijn master neurowetenschappen en doet nu een promotieproject. nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

mail

Reacties op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl.

De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

De Andes doet het anders In Advalvas nummer 10 las ik een bericht over mijn onderzoek: ‘De Andes doet het anders’. Daar lees ik in de laatste kolom dat stromingen in langgerekte zeeën, die zo’n 120 miljoen jaar geleden op de plek van de Andes hebben bestaan, het Zuid-Amerikaanse continent westwaarts hebben gesleurd.

Die zeeën hebben wel bestaan,

maar het waren niet de stromingen van het zeewater in deze langgerekte bekkens, maar de stromingen in de stroperige mantel onder de ZuidAmerikaanse tektonische plaat die Zuid-Amerika westwaarts hebben gesleurd.

Wouter Schellart, aardwetenschapper

advertenties

Gezocht m/v: (Basis)artsen voor de uitvoering van Rijbewijskeuringen op één van de keuringslocaties van RijbewijskeuringsArts.nl. Korte interne opleiding aangeboden indien nodig.

colofon

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - rbbmr.nl Medewerkers Yvonne Compier, Dido Drachman, Merlijn Draisma, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Valckx, Marieke Wijntjes Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam advertentie

Salaris: Zeer goede(bij)verdiensten, € 30,- bruto per uur.

Vereisten: - Artsen diploma en BIG-registratie - Rijbewijs B en auto - In het bezit zijn van mobiele telefoon, notebook en internetaansluiting Beschikbaarheid: Minimaal 8 uur tot maximaal 40 uur per week.

Informatie en sollicitatie: Op www.RijbewijskeuringsArts.nl vindt u meer informatie over onze organisatie.

Uw schriftelijke sollicitatie kunt u richten aan dhr dr. R. Sadiek, robert@RijbewijskeuringsArts.nl of RijbewijskeuringsArts.nl, t.a.v. dhr dr. R. Sadiek, Lensveltlaan 25, 3431 RG Nieuwegein.

av-rijbewijskeuringsarts 180206.indd 1

HOE VER GA JIJ UIT ANGST VOOR OORLOG EN GEWELD?

06-02-18 16:18

Help haar met protheses en revalidatie op lilianefonds.nl

LOOP MEE VOOR VLUCHTELINGEN WERELDWIJD

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

19

Neurosciencebarbie

Neurowetenschapper Faviola BruggerDadis heeft al een carrière als internationaal model achter de rug. Haar verdiensten gingen naar haar studie.

#Shetoo Neurowetenschapper Faviola Brugger-Dadis kwam onlangs in het nieuws toen ze bekendmaakte dat actieheld Steven Seagal haar jaren geleden hardhandig betastte tijdens een filmauditie. Ze werkte op dat moment als model in de Verenigde Staten.

Brugger-Dadis: “Nu is Seagal een has-been, maar toen was hij een machtige filmster. Vrienden en familie wisten wat er gebeurd was, ze raadden mij af om naar de politie te gaan. Vrouwen die toen met beschuldigingen over misbruik in de filmwereld naar buiten kwamen, werden hard aangepakt.”

Nadat vrienden haar het bericht sturen dat actrice Portia de Rossi de filmster van aanranding beschuldigt, plaatst Brugger-Dadis een Instagram-bericht over haar eigen ervaring. Ook doet ze alsnog aangifte bij de politie in Los Angeles.

“Ik werk nu niet meer als model, dit kan mijn werk niet meer schaden. Ik hoopte dat hierdoor ook andere vrouwen naar buiten durven te komen.” Via haar modellenbureau krijgt ze contact met een ander voormalig model die Seagal van verkrachting beschuldigt.

“Dankzij mijn verhaal durfde zij ook te vertellen wat haar overkomen is. Ik heb sinds mijn #metoo-bericht veel negatieve reacties gehad van mensen die denken dat ik achter geld aan zit of aandacht wil. Maar ik heb het voor vrouwen als zij gedaan.”

20

‘Mijn brein kostte me $120.000’

ik na een college door naar een opdracht.

De docenten waren flexibel omdat ze DOOR FLOOR BAL zagen dat ik toch hoge cijfers haalde.”

FOTO Strahd Tang Een van haar grootste opdrachtgevers is de juwelenlijn van Versace. Daarna volgen veel andere opdrachten. HalverOp Instagram noem ik mezelf wege haar bachelor wordt het duidelijk @Neurosciencebarbie, dat geeft dat ze haar studie niet meer met haar beide kanten van mijn persoonwerk als model kan combineren. “Dus lijkheid weer. Voor veel mensen nam ik een tussenjaar. Eentje die zes jaar lijkt de overgang van werken duurde.” als fotomodel naar onderzoek Ze woont afwisselend in doen als neuroonder meer Los Angewetenschapper heel groot. les, Londen, Shanghai Maar voor mij was het een ‘Ze kraken je af en Hongkong. “Het is logische overgang. Model waar je bij staat’ allemaal niet zo glamouzijn was niet mijn droom, reus als het eruitziet. Je ik wil succesvol worden.” leeft uit je koffer en deelt Als tiener woont de Amerimeestal een flat met vijf of kaanse Faviola Bruggerzes modellen.” De modelDadis zeven jaar in Nederlenwereld is bovendien land. Via haar moeder, keihard. “Soms is jouw die model was, werkt ze uiterlijk in de mode en soms niet. Ze regelmatig als kindmodel. Na haar eindkraken je af waar je bij staat, met de raarexamen verhuist het gezin terug naar de ste argumenten. Zo zou mijn onderlip te Verenigde Staten. Brugger-Dadis begint dik zijn.” met een bachelor biologie aan de UniverHet plotselinge overlijden van haar vader sity of Nevada. Haar droom is om arts te is een keerpunt. “Ik had een leuk leven worden. In dezelfde tijd wordt ze gescout als model, maar ik wilde weer serieuzer door een modellenbureau. werk doen.”

“

Leven uit een koffer

“Het beeld is dat je als model bekend en rijk bent. En hoewel ik van de ene fashionweek naar de andere rende, had ik geen langlopende opdrachten. Dus zag ik mezelf vooral als student. Soms vloog

Terug naar de wetenschap Arts worden, trekt haar inmiddels niet meer. Door een vak ontdekt ze de neuropsychologie. Dat is wat ze wil. Met de hulp van een docente kan ze als student-

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

loopbaan

assistent in een researchlaboratorium aan de slag, daarna volgt een stage. Na haar afstuderen gaat ze op vakantie naar Nederland. Ze heeft in veel landen gewoond, maar hier voelt ze zich thuis.

“De conciërge van het hotel vertelde me dat ze hier op de VU een researchmaster cognitieve neuropsychologie hadden.

Midden in de zomervakantie was er één docent die me meer hierover kon vertellen. Mijn cijfers waren hoog genoeg om toegelaten te worden. Omdat ik eerst arts wilde worden, had ik daar altijd hard voor gewerkt.”

Stage Oxford In het tweede jaar van haar master doet ze een onderzoeksstage in Oxford. Even lijkt ze daar een PhD-aanstelling binnen te slepen, maar dat mislukt onverwacht.

Haar afstudeerbegeleider hoogleraar Erik Scherder biedt hoop. “In Nederland word je als promovendus aangenomen voor een lopend project, je kunt meestal niet je onderwerp kiezen. Ik wilde mijn eigen onderzoek doen naar het gebruik van virtual reality bij het verbeteren van cognitieve functies van mensen met een beroerte. Scherder had wel een positie voor me in de aanbieding, maar niet het geld. Dat moest ik zelf binnenhalen.”

Brugger-Dadis benadert de wetenschap zakelijk. “Maar één procent van de modellen kan van hun werk leven zoals ik dat heb gedaan. En maar een klein percentage wetenschappers lukt het om

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

een aanstelling te krijgen. Daar wil ik bij horen.”

Wild idee Verschillende beursaanvragen worden afgewezen, maar dan heeft BruggerDadis een wild idee. “Ik kon mijn eigen bedrijf oprichten en daarmee investeerders zoeken voor mijn onderzoek.”

Dus loopt ze symposia af en gaat ze met verschillende partijen in gesprek. En het lukt. “Ik heb angel-investeerders gevonden. Dat zijn investeerder die niet verwachten dat ze direct geld gaan verdienen. Ze hopen de kennis in de toekomst toe te kunnen passen. Dat kan omdat ik mijn eigen aanstelling betaal.

De universiteit heeft dus niet de intellectuele rechten van mijn onderzoek.”

En nu zit ze bijna op de plek die ze al die jaren wilde bereiken. Als alles rond is, kan ze als buitenpromovendus aan de slag. “Ik heb er hard voor gewerkt, maar mijn droom komt nu uit. Deels betaald met mijn modellenwerk. Studeren in de Verenigde Staten is heel duur en ook voor mijn researchmaster moest ik als internationale student veel betalen. Mijn hersenen hebben me 120.000 dollar gekost.”

21

advertentie

LOOKS CAN KILL WEAPON OF MASS DESTRUCTION

Lipstick can might contain like Polyethylene Terephthalate (PET) Polyethylene This toy gun killplastics more people than a real gun.

Simply because it’s or made of plastic. It(PE). will These will end up in your body, orineven worse, inside body ofour thefood one end upmicroplastics as waste in our oceans.

Where it degrades small particles andthe ends up in you love. your lipstick you chain.

ThisCheck way poison enters before our body onkiss. a daily basis. We must reduce now or suffer later.

Margriet ten Broecke lid universitaire studentenraad

opinie

‘Masters moeten toegankelijk blijven’

De universitaire studentenraad wil dat elke student die aan de VU een bachelor heeft gehaald hier ook een passende master kan volgen.

D

DOOR DIRK DE HOOG

e studentenraad maakt zich zorgen over de toegankelijkheid van de masters? “We willen de zekerheid dat we ons geen zorgen hoeven te maken.

De universiteitenkoepel VSNU heeft gezegd dat alle instellingen moeten kijken of er een vangnet nodig is voor studenten die door selectie geen master kunnen volgen. Ons college van bestuur vond in eerste instantie zo’n vangnet hier niet nodig, maar gaat op ons aandringen dat toch nog eens inventariseren op de faculteiten.”

Wordt aan de VU veel geselecteerd voor masters? “Ons uitgangspunt is dat er zo min mogelijk selectieve masters zijn en dat in principe iedere student die aan de VU een bachelor heeft afgerond hier ook een passende master kan volgen. Volgens de rector zijn er maar twaalf selectieve masters aan de VU, van de bijna honderd. Dus lijkt het mee te vallen. Maar sommige masters stellen wel specifieke toelatingseisen. Dat kan ook de toegankelijkheid beperken. Bij filosofie bijvoorbeeld moet je minstens dertig studiepunten in een ander vakgebied

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

hebben gehaald om toegelaten te worden tot de master.”

Zijn jullie altijd tegen selectie bij een master? “Nee, maar er moeten wel goede redenen voor zijn, zoals bij researchmasters. We willen dat masters die selectie invoeren daar goede argumenten voor

Doorstroommaster Bij de invoering van het bachelor-mastersysteem was in de wet opgenomen dat elke student aan de eigen universiteit een passende master moest kunnen volgen: de doorstroommaster. Maar die wettelijke verplichting is in 2013 geschrapt.

Het lijkt erop dat steeds meer masteropleidingen toegangseisen stellen, zodat sommige studenten buiten de boot dreigen te vallen.

geven en heldere selectiecriteria opstellen, zodat het beleid transparant is. Daar zouden de nieuwe selectieve masters zich ook aan moeten houden. Hetzelfde geldt voor toelatingseisen. Die moeten vanuit de inhoud van de opleiding beargumenteerd zijn en niet onnodig de toegang belemmeren. En in alle gevallen moet men aangeven wat de alternatieve mogelijkheden zijn voor afgewezen studenten.”

Wat gaat er nu verder gebeuren? “Het VU-bestuur heeft toegezegd dat op alle faculteiten de besturen met de facultaire studentenraden gaan praten over de toegang tot de masters. Op dat niveau bestaat tenslotte het beste overzicht van de wensen en problemen. Daarbij hoort ook een overzicht van de eventuele alternatieven. En als er toch hiaten in de doorstroming naar de masters zijn, moet er een vangnet komen. In uitzonderlijke gevallen zou dat een passende master bij een andere universiteit kunnen zijn. Als die inventarisatie op de faculteiten klaar is, krijgen we van het bestuur een universiteitsbreed overzicht. Dan kunnen we kijken of we daar nog iets aan moeten bijschaven. Want we willen voor de hele VU zoveel mogelijk een eenduidig en transparant masterbeleid.”

Margriet ten Broecke

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

23

ingezonden mededeling

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Wat gebeurt met de Nationale Studenten Enquête?

Zij is er weer, de jaarlijkse Nationale Studenten Enquête (NSE). Elk jaar krijgt iedere student in heel Nederland de kans om kritisch te kijken naar zijn eigen studie en universiteit. De vragenlijst is heel breed en gaat van roosters tot hoe uitdagend je onderwijs is. Het zijn beslist interessante vragen om over na te denken, maar wat gebeurt er nou eigenlijk met al die verzamelde input?

Allereerst worden alle uitslagen uit de enquête teruggekoppeld naar de universiteit. Zo wordt jouw commentaar direct teruggekoppeld naar de mensen die hier echt iets mee kunnen. Zo bleek vorig jaar dat er nog wat werk aan de winkel was voor internationalisering. Verschillende bestuurslagen, medezeggenschap en zelfs studieverenigingen werken hier nu hard aan.

En de uitslagen worden online gepubliceerd op www.studiekeuze123.nl . Waarschijnlijk doet de naam van deze site wel een belletje bij je rinkelen. Hier gaan namelijk heel veel scholieren naar toe om hun studiekeuze te maken. Alle informatie en de ranking van universiteiten en studies worden samengesteld op basis van de NSE. Ook het label van topstudie wordt verkregen op basis van deze resultaten. En de VU heeft er nogal een paar. Zo is onze bachelor aardwetenschappen al vier jaar op rij een topopleiding.

Voor zoiets belangrijks als de NSE moet je natuurlijk een goed communicatieplan

hebben. Het leukst is dan om ‘bekende’ studenten te vragen mee te denken.

Daarom staat onze eigen Yassine Daia op de NSE-posters die in alle universiteiten en hogescholen hangen. Laatst kreeg hij een ‘snapje’ van iemand die hem in de wc had zien hangen op de Erasmus Universiteit Rotterdam. Grappig, toch?

Mocht je nou echt iets willen veranderen aan je studie of wil je scholieren graag voorzien van alle informatie die ze nodig hebben voor hun studiekeuze of wil je gewoon mooie prijzen winnen (ja, dat kan ook!), vul dan de NSE in. Er staat een linkje in je VUmail.

Iris van Essen, raadslid i.van.essen@studentenraadvu.nl

wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Werving. We werken hard aan de werving voor de nieuwe USR. In februari zijn er evenementen voor studenten met interesse in raadswerk. Wil je meer weten, kijk op Facebook voor alle info en het eerstvolgende evenement.

• Privacy wetgeving. Tevens zijn we bezig met de nieuwe privacy wetgeving die 25 mei van kracht wordt. Wat voor gegevens mag de VU van jou vragen? En hoelang mogen ze die bewaren? Deze vragen bekijkt de raad extra kritisch.

Bram Faber junior onderzoeker bij de School of Economics and Business

opinie

Wij willen geen bewaker zijn Werknemers die dichtbij de glazen deuren zitten, zijn portier geworden tegen wil en dank. Tijd om het geslotendeurbeleid te evalueren.

Dirk de Hoog

S

DOOR BRAM FABER

teeds meer VU-medewerkers hebben ermee te maken: het besloten kantoorgebied. Met hoge glazen deuren en wanden worden hele verdiepingen in binnen- en buitenwereld verdeeld. Die glazen deuren zijn tevens meteen de enige deuren die op slot zijn.

Een heel verschil met de oude afdeling, waar elke werkkamer een eigen sleutel had.

Medewerkers hebben een pasje, maar studenten en bezoekers hebben geen vrije toegang. Als ze een afspraak hebben, nemen ze contact op met degene die ze moeten hebben, en die persoon kan hen dan binnen- en weer buitenlaten.

Het is eigenlijk een logische stap: geen zoete inval meer van studenten en bezoekers, eindelijk controle over je eigen tijd.

En je hoeft niet meer altijd je deur op slot te draaien als je een pagina wilt printen aan het einde van de gang.

Maar na zo’n drie jaar loont het de moeite om de balans eens op te maken. Er zijn immers genoeg ongemakken waarover in de papieren werkelijkheid niet wordt gerept.

In theorie kunnen studenten en bezoekers contact opnemen met hun contactpersoon via een schermpje bij de ingang van de glazen wand, of met het secretariaat als die persoon niet opneemt.

Die schermen worden echter vaak niet gebruikt, of zijn überhaupt buiten

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

het moment dat iemand met je mee probeert te lopen, het gesloten gebied in of uit. Ook als die persoon geen kwaad in de zin heeft. Sommige mensen gaan erg luchtig en goedgelovig met die verantwoordelijkheid om.

Anderen ligt die disciplinerende rol juist weer iets te goed: vol overgave vragen ze om beweegredenen om naar binnen te gaan, om contactpersonen, namen en rugnummers. Dat kan ook weer tot gênante situaties leiden, wanneer je iemand om autorisatie vraagt die bijvoorbeeld al tien jaar op de afdeling rondloopt, Gênant, wanneer alleen misschien net niet je iemand om op die dagen dat jij meestautorisatie vraagt al werkt. die al tien jaar op Mij ligt die disciplinerende de afdeling blijkt rol buitengewoon slecht.

En mij niet alleen: wie wil rond te lopen er nu continu de bewaker van de poort uithangen? Ik zie gangen dichtgebouwd worden met kasten, om oogcontact tussen de werkplek en de glazen wand tot een minimum te beperken. Zelf loop ik ondertussen vaak een stukje om als ik iemand bij de ingang zie dralen.

Dan toch maar een portier op iedere verdieping nemen?

gebruik, en lang niet overal zit er een secretariaat bij de deur.

Mijn oude werkplek was vlakbij de deur, met als gevolg dat een paar keer per week wel iemand op de ruit tikte om te vragen of die erin mocht. (En aan de andere kant er weer uit: mijn verdieping bleek een sluiproute te zijn naar goed bezochte collegezalen.) Werknemers aan de rand van het besloten gebied zijn vaak portier tegen wil en dank geworden. Anderzijds voel je je ook een soort gevangenenbewaarder als je een gast ook weer uit moet geleiden. “Dit is de gesloten afdeling”, zeggen de meesten dan gekscherend.

Oogcontact tot minimum beperken De gesloten deuren leiden tot een interessant nieuw normenkader. Ook op het gebied van handhaving word je namelijk min of meer gedwongen tot handelen op

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Wetenschapsfilosofie

In de media heerst een vertekend beeld van de wetenschap.

Dat ligt ook aan wetenschappers zelf, vindt Jeroen Geurts.

Hij zette een master op om studenten dieper te laten nadenken over hun eigen vak.

‘Wetenschappers zien hun eigen denkfouten niet’ etenschap wordt in de media nogal eens gepresenteerd als het ultieme antwoord op alles, of juist gediskwalificeerd als ‘ook maar een mening’.

En onderzoeksresultaten worden vaak overdreven. Dat ligt ook aan de wetenschappers zelf, vindt Jeroen Geurts, Ratten zijn geen mensen hoogleraar translationele neurowetenWetenschappers onderzoeken bepaald schappen. “Wetenschappers realiseren gedrag bij mensen door dat gedrag bij zich hun denkfouten vaak ratten na te bootsen. “Als niet eens”, zegt hij. ze dan één gen vinden dat Daarom heeft zijn afdeling het gedrag beïnvloedt, ‘Ik doe geen samen met de afdeling kondigen ze aan dat ze de SBS6-achtige filosofie van Geestesweoplossing voor afwijkend programma’s tenschappen een tweegedrag bij mensen hebben meer’ jarige master opgezet: gevonden. Ik zie dat in philosophy of neuroscience. mijn eigen onderzoek naar Twintig studenten neuromultiple sclerose: het dierwetenschappen doen dit model voor multiple sclenaast hun studie neurowerose is al tien keer opgetenschappen. De bijbeholost, met dien verstande rende onderzoeksgroep is dat het geen MS is. Het inmiddels acht man sterk en groeiende. model vertoont slechts een aspect van de “De studenten leren in de master na te ziekte”, legt hij uit. denken over de concepten van de neuroIn een laboratorium worden verschijn-

26

Anneke Hymmen

W

Door Peter Breedveld

wetenschap”, aldus Geurts. “Waar hebben we het precies over als we over bewustzijn of netwerken praten?”

Denkfouten leiden volgens Geurts tot jaren achterstand in het wetenschappelijk onderzoek. “Omdat wetenschappers zelf geregeld niet voldoende kritisch redeneren. Bijvoorbeeld: als er een correlatie is tussen een gen of molecuul en een bepaald ziektebeeld, betekent dat niet dat dat gen of dat molecuul automatisch ook de oorzaak van die ziekte is.”

Neurowetenschapper Jeroen Geurts nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

CAMPUS

selen vaak gereduceerd tot één of een paar factoren, of een deelgebied, en buiten het lab vergeten wetenschappers, volgens Geurts, vaak de weg terug naar het complexere geheel. “Zo kun je bepaalde gedragingen ook niet toeschrijven aan één gebied in de hersenen, omdat dat altijd een complex netwerk is van verschillende gebieden die samenwerken.”

Maar zie dat maar eens uit te leggen in een programma als De Wereld Draait Door. “Daar moet alles worden versimpeld tot snelle, korte tidbits van informatie”, aldus Geurts. Wetenschappers die in dat programma zitten, zouden wat hem betreft altijd moeten benadrukken waar ze een reductiestap maken wanneer ze bijvoorbeeld complexe gedragingen uitleggen.

Dommere vrouwen Dat kun je natuurlijk vergeten in De Wereld Draait Door, en daarom weigert Geurts verzoeken om erin op te treden. “Ik doe ook geen SBS6-achtige programma’s meer waarin je iets probeert uit te leggen over het verschil tussen mannen- en vrouwenhersenen, wat je daarna gemonteerd ziet tot een itempje waarin wordt gesuggereerd dat vrouwen dommer zijn dan mannen. Ik heb echt spijt dat ik daaraan heb meegewerkt.”

Geurts legt liever dingen uit op de radio, waar hij meer kans heeft om dingen genuanceerd voor het voetlicht te brengen. Op televisie heeft hij zich laten interviewen door Coen Verbraak, waar hij tevreden op terugkijkt. Op dit moment wordt hij gevolgd door een camerateam van de NTR, voor een documentairereeks die het mysterie en de zoektocht van de wetenschap inzichtelijk maakt.

Wetenschap is niet perfect, zegt Geurts, “maar het is het beste dat we hebben wanneer we op zoek zijn naar betrouwbare kennis. We moeten oppassen dat we niet doorschieten naar het relativisme van wetenschap is ook maar een mening, maar we moeten wel kritisch blijven omdat wetenschap een diamant is waar we aan blijven slijpen. We blijven nieuwe ontdekkingen doen, en daardoor is veel van wat we nu weten over tien jaar niet langer waar.”

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

onderwijs

So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege communicatieklassiekers van Jan Kleinnijenhuis.

“Vroeger was alles beter, zoals u begrijpt”, 26-01-2018|HG-KC07. Met nog grinnikt Kleinnijenhuis. Hij heeft er maar drie dagen voor het tentamen duidelijk plezier in en glundert breeduit neemt Jan Kleinnijenhuis zijn eerstejaars bij elke grappige opmerking van zijn kant. communicatiewetenschap mee naar de “Toen gingen we nog weleens naar buiten hoofdlijnen van de stof die de afgelopen en spraken we met mensen. Tegenwoorweken de revue passeerde. In moordend dig zitten de meesten met een paar flestempo jaagt de professor de belangrijkste sen pils en zakken chips op de bank en thema’s er nog een keer doorheen. Hij turen ze uren naar de tv of hun tijdlijn. loopt zich het vuur uit de sloffen, beent Daardoor gaan mensen denken dat wat ze heen en weer op het podium. Kleinnijendaar zien, de echte wereld is. Vol drama, huis heeft zich duidelijk voorgenomen intrige, tragedie. Seks is zo op de valreep ook de op tv ook anders dan in laatste studenten mee te het echt. Uit recent onderkrijgen in het begrijpen zoek weten we dat ook van de stof en de zaal heeft Doceert met dat vroeger beter was.” De ogenschijnlijk diezelfde plezier zaal lacht, Kleinnijenhuis ambitie. glundert.

Er wordt fervent Hoog tempo Dan loopt hij naar de meegetikt, wat nog niet eerste rij stoelen en kijkt meevalt met het pittige zijn studenten indrinspreektempo van de gend aan. “Wie heeft docent. Een neutrale er vragen?” Er gaan buitenstaander zou wat vingers de lucht in. zomaar het idee kunnen Klauterend over tafels en leunend over krijgen in een cursus sneltypen te zijn studenten probeert de docent met de beland. De communicatiewetenschapmicrofoon de eerste vragensteller te per probeert zich boven het geratel bereiken, maar het snoer is te kort. “Ze van toetsenborden uit verstaanbaar te zijn kennelijk bang dat ik dit ding anders maken, maar in zijn enthousiasme wil hij meeneem.” Tot hilariteit van de zaal zijn microfoon nog weleens uit het oog moet de student naar beneden komen om verliezen. Hij houdt het apparaat voor haar vraag in de microfoon te herhalen. zijn buik, voor zijn linkerschouder, rechOok de volgende vragenstellers worden terschouder, zwaait er een paar keer mee zonder pardon naar voren gehaald. “Dat in de rondte als hij iets wil benadrukken, is de straf voor het stellen van een vraag”, maar zelden richt hij het ding naar zijn lacht Kleinnijenhuis. “Dan moet je voor mond. Gelukkig weet hij zich ook zonder versterking prima verstaanbaar te maken. de klas.”

+ �

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 14 FEBRUARI 2018

INTERNATIONALISERING: ALLE HENS AAN DEK Kees van der Kooi, hoogleraar systematische theologie aan de Theologische Faculteit, en, samen met Koen van Dijk van de USR, duovoorzitter van de commissie internationalisering van de OR, geeft zijn persoonlijke visie op het thema internationalisering.

De VU heeft in haar instellingsplan 2015-2020 nadrukkelijk het onderwerp internationalisering op de agenda gezet. Dat heeft in 2017 geleid tot een door het International Office opgestelde nota ‘Beleidskader Internationalisering’ en een uitgebreide ‘Agenda internationalisering’, waarin de ambities en taken zijn uiteengezet. Internationalisering is een thema dat alle geledingen van de universiteit raakt en waar al het personeel, niemand uitgezonderd, mee te maken heeft. Het is daarom bij uitstek een onderwerp waar de medezeggenschap op van toepassing is, zowel universiteits-breed als ook op het niveau van faculteiten en diensten.

Binnen de universitaire medezeggenschap is

DE VRIJE UNIVERSITEIT MOET EEN PLEK WORDEN WAAR NIETNEDERLANDSE STUDENTEN EN MEDEWERKERS ZICH WELKOM WETEN EN KUNNEN WERKEN EN STUDEREN.

Kees van der Kooi

daarom een commissie internationalisering in het leven geroepen. Dat het een actuele zaak is bleek nog eens toen minister van Onderwijs, Ingrid van Engelshoven, zich eind december kritisch uitliet over internationalisering en Nieuwsuur er op 27 januari j.l. een item aan wijdde. De bedoeling van deze bijdrage is om een paar elementen te schetsen die van belang zijn en voorwerp van gesprek moeten zijn.

Sommige woorden brengen hun eigen associaties mee. Dat geldt voor het woord innovatie (klinkt goed) en ook voor internationalisering (klinkt ook goed). Maar wat bedoelen we met internationalisering? Heel kort gezegd is internationalisering een reactie op de globalisering van de huidige cultuur. Afstanden en grenzen zijn van minder belang geworden, het speelveld voor de wetenschap is groter geworden en de Vrije Universiteit wil daarin meedoen. Niet dat de internationale oriëntatie echt nieuw is.

Nederland is zich er altijd van bewust geweest dat het een klein land was tussen grote taalblokken in en kennis van drie moderne talen was vereiste voor toelating tot de universiteit.

Maar dat ligt al ver achter ons. Het Engels is de lingua franca geworden, de taal die mondiaal voor wetenschappelijke communicatie het meest gebruikt wordt. Het gaat in de internationaliseringsagenda echter om meer dan taal.

De Vrije Universiteit moet een plek worden waar niet-Nederlandse studenten en medewerkers zich welkom weten en kunnen werken en studeren. Dat streven is toe te juichen.

Tegelijkertijd vraagt het om een proces waarin medewerkers en studenten zich actief laten betrekken. Om die reden hebben we als commissie internationalisering op 12 december j.l. een hoorzitting georganiseerd waar de

IS INTERNATIONALISERING EENRICHTINGSVERKEER, IN DE ZIN DAT WIJ ONS OPENSTELLEN VOOR BUITENLANDSE MEDEWERKERS EN STUDENTEN? leden van Onderdeelcommissies en Facultaire studentenraden waren uitgenodigd om te vertellen hoe het woord internationalisering in hun omgeving vorm krijgt. Op die manier proberen we wat er door de medezeggenschap op het grondvlak van faculteiten en diensten wordt gedaan, te verbinden met wat universiteits-breed van belang is en gedaan kan worden.

OMGEVINGSFACTOREN

Een eerste observatie is dat die concretisering of – om dat woord toch maar te gebruiken – de implementatie van internationalisering heel verschillend uitpakt. In de ene faculteit of

dienst is veel meer mogelijk dan in de andere.

‘One size fits all’ geldt hier niet. De voorheen economische faculteit is vermoedelijk de plek waar internationalisering het verst is voortgeschreden. Niet alleen is de naam Engelstalig, School of Business and Economics, maar ook het onderwijs wordt geheel in het Engels gegeven.

Dat valt wel te begrijpen: De lesstof, de gebruikte begrippen en termen worden bepaald wat voor economen en accountants de omgevingsfactor is: de internationale financiële en economische wereld. Voor andere faculteiten en wetenschapsgebieden ligt dat heel anders. Bij Nederlands Recht zou overgang naar Engels een dwaasheid zijn. Het veld waarvoor en waarin men werkt is het in Nederland geldende recht en rechtswezen. Eenzelfde redenering blijkt op te gaan voor de medische faculteit. Er worden dokters opgeleid die straks met Nederlandse patiënten moeten omgaan.

Kortom, internationalisering is niet gelijk te stellen met verengelsen. Internationalisering betekent dat men zich, waar dat ter zake doet, van verschillende, dus niet-Nederlandse contexten bewust wordt en een internationaal perspectief toepast. Dat behelst dus een inhoudelijke verandering. Het vergt van docenten en studenten veel meer dan alleen vaardigheid in een andere taal.

TWEERICHTINGSVERKEER

Wat is het gevolg van internationalisering voor ons zelfbeeld? Betekent internationalisering ‘Amerikanisering’? De vraag stellen lijkt een open deur intrappen, maar dat valt nog maar te bezien. De Tilburgse universiteit wil alleen bekend staan onder een Engelse naam. Wat betekent het dat de VU zijn campus heeft in Amsterdam en we deel uit maken van de Nederlandse cultuur en geschiedenis? Daar liggen vragen waar we als universitaire gemeenschap over zullen moeten nadenken.

Historisch maken we deel uit van de Nederlandse cultuur en geschiedenis. Hier doet zich een spannende vraag voor. Is internationalisering eenrichtingsverkeer, in de zin dat wij ons openstellen voor buitenlandse medewerkers en studenten? Of is internationalisering een zaak van tweerichtingsverkeer? Als dat laatste het geval is, mag van de buitenlandse leden van de universitaire gemeenschap gevraagd worden dat ze zich actief inlaten met de Nederlandse taal en cultuur en de taal leren. Uit een recent overleg met het bestuur van de universiteit –het zogeheten artikel 24 overleg – kwam naar voren dat in het taalbeleid voor de laatste optie zal worden gekozen.

Daarvoor is noodzakelijk dat er toegankelijke en betaalbare cursussen zijn voor Nederlandse studenten om hun Engelse taalvaardigheid te verbeteren en voor buitenlandse docenten en studenten de eis wordt gesteld dat ze bij een

iets langer verblijf zich het Nederlands op een basaal niveau eigen maken. Bij de universiteiten in Vlaanderen is dit staand beleid.

Trouwens, onze rector-magnificus Vinod Subramaniam is in persoon het voorbeeld van dat tweerichtingsverkeer. Hij heeft zich het Nederlands eigen gemaakt. Daar spreekt een houding uit openheid naar de Nederlandse samenleving en taal. De voertaal in vergaderingen is Nederlands.

NIEUW IN DE OR

FACILITEITEN

Internationalisering is een reactie op mondialisering, zo staat te lezen in het beleidskader.

Buitenlandse studenten en medewerkers brengen hun ervaring, achtergrond en perspectief mee en dat kan ongelooflijk leerzaam zijn. Is het ook mede bedoeld om marktaandeel te winnen of te houden, nu andere universiteiten om ons heen zoveel buitenlandse studenten trekken? Dat zou wijzen op een bijkomende financiële prikkel tot deze ontwikkeling.

HET STREVEN OM VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT EEN INTERNATIONALE LEER- EN ONDERZOEKSOMGEVING TE MAKEN VRAAGT OM EEN DENK- EN BESLISSINGSPROCES OP ALLE NIVEAUS. Verwerpelijk is dat zeker niet, maar de groei van studenten en medewerkers vraagt wel een gelijktijdige groei van faciliteiten. In onze commissie is duidelijke zorg uitgesproken over de mogelijkheden van huisvesting. Wanneer wij als universiteit actief buitenlandse studenten werven, bestaat er dan ook zoiets als een morele plicht om voor betaalbare huisvesting te zorgen? Zoals we allemaal weten is de woningmarkt in Amsterdam overspannen en zijn de huren huizenhoog. De wethouder van de gemeente Amsterdam heeft onlangs zelfs verzocht met internationale werving te stoppen. En wat te zeggen van de psychische problematiek die zich bij een niet onaanzienlijk deel van de buitenlandse studenten aandient?

In onze commissie is dit als een punt van zorg expliciet naar voren gebracht. Heeft onze universiteit daar de faciliteit voor?

Het streven om van de Vrije Universiteit een internationale leer- en onderzoeksomgeving te maken vraagt om een denk- en beslissingsproces op alle niveaus. Het is net een klipper onder zeil. Om de koers te verleggen moet ieder, benedendeks en bovendeks, in het touw.

Hier en daar zal het schip kraken en zullen de lijnen schuren, maar als de zeilen eenmaal gesteld zijn en de wind het doek doet bollen, komt het schip vaster in het water te liggen en krijgt het ongemerkt vaart.

On September 2016 I started my PhD project in VU. The main reason to choose this university was the research group which is one of the strongest group in a world in a field of relativistic quantum chemistry. I was born in Ukraine in 1991 (the same year my country got its independence), got my degree in Kyiv, in the field of theoretical physics. I always wanted to know more about chemistry and now I do physics but in framework of chemistry. It is so exciting to see how tiny relativistic effects which was previously believed to have only importance for high-energy physics can influence chemical reactions in ordinary life.

From my childhood I have a hobby: I am interested in medieval and early modern history of Europe. My favorite book is The Autumn of the Middle Ages by Johan Huizinga.

But to really feel the culture I need Dutch.

It is not easy for me, I'm not good at languages.

Now I am learning "de taal" and meetings of the Ondernemingsraad is a great help for me.

I love this language and believe that Dutch and Flemish people should be proud of such a beautiful and concise language!

Eugene Gvozdetskyi

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, VICTOR VAN BIJLERT, ERIC-JAN HARTSTRA TEKST KEES VAN DER KOOI, EUGENE GVOZDETSKYI BEELD MARIEKE WIJNTJES, ERIC-JAN HARTSTRA, KARIJN KAKEBEEKE VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Dans

Restaurant

Bar Langendijk

Vrouwenkracht Jens van Daele’s Burning Bridges Nachthexen 1 Donderdag 1 maart Aanvang 20.30 uur Toegang: € 11,(studenten) € 14,50 (VU-medewerkers) griffioen.vu.nl

T

ijdens de Tweede Wereldoorlog waren zowel de piloten als de technici van het Russische nachtbommenregiment Taman allemaal vrouw. Met dit uitgangspunt bedacht choreograaf Jens van Daele de dansserie NachtHexen, over heldinnen uit de wereldgeschiedenis. In deel één van de cyclus plaatst hij de historische Jeanne d’Arc in een hedendaagse context. Tegen wie zou ze nu ten strijde trekken?

In NachtHexen 1: Jeanne d’Arc worden dans en live muziek met piano, cello, percussie en elektronica gebracht door een louter uit vrouwen bestaande internationale cast. Het resultaat is een krachtige en emotionele voorstelling als ode aan de kracht van de vrouw. Geregisseerd door een man, dat dan weer wel. ’s Middags geven de dansers een gratis workshop, na de voorstelling kun je informeel napraten met de cast.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

FOTO Judith Zwikker

Cultuurcentrum Griffioen

SFEER Gezellig. Het is een café-restaurant-bar naast molen De Gooyer, bekend van Brouwerij ’t IJ in Oost. Het kleinschalige karakter, het uitzicht op het water en de verlichting maken het een knusse plek om te borrelen of te eten.

ETEN De maaltijden zijn simpel, maar lekker. Je kunt kiezen tussen burgers en pasta’s. Mijn tafelpartner en ik bestellen een burger: een classic en een cheeseburger. Daarnaast delen we samen een portie frietjes en een gemengde salade. De burgers zijn mals en de combinatie met het focacciabroodje is geslaagd. De frietjes zijn knapperig en we krijgen genoeg om te delen. De enige tegenvaller van de avond is de salade. Een flauwe mix van augurken, uitjes en blaadjes sla zonder dressing; een treurig geheel. Desalniettemin zijn we tevreden met het eten.

BEDIENING Behulpzaam en supersnel.

AANRADER Absoluut, Langendijk komt het meest tot z’n recht in de zomer. Vaar met je bootje langs, meer aan bij de steiger en plof op het terras neer voor een heerlijk witbier.

PRIJS Goede prijs-kwaliteitverhouding. Je hebt al een hoofdgerecht vanaf 9,90 euro.

BAR LANGENDIJK Zeeburgerstraat 1 barlangendijk.nl Fleur Crolla, masterstudent opsporingscriminologie

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS

Uilensteders

Die blik van ongeloof motiveert me Megiel Kerkhoven 21 Derdejaars politicologie, tweedejaars sociologie en minor Arabisch Rode flat

“

Soms oefen ik mijn Arabisch bij de kebabzaak of met een taxichauffeur.

Eerst gapen ze me aan, maar daarna vinden ze het fantastisch. Maar die blik van ongeloof van een taxichauffeur die niet verwacht dat ik Arabisch spreek, die motiveert me extra.

De minor Arabisch, die ik aan de UvA doe, is erg pittig. Ik heb nog nooit zoiets zwaars gedaan. Het doen van twee studies was veel werk, maar het lukte me altijd wel. Maar bij Arabisch heb ik juist moeite om mijn tentamens te halen.

Na mijn eindexamen heb ik zes weken met een vriend door Iran gereisd.

Het is een prachtig land; het beeld dat Nederlanders ervan hebben klopt helemaal niet. Daar werd ik de helft van mijn nachten uitgenodigd om te logeren bij mensen thuis. Dat is hier ondenkbaar.

Door die reis heb ik interesse gekregen in het Midden-Oosten en de islam.

Na mijn studie wil ik graag voor Buitenlandse Zaken werken, het liefst in de diplomatieke dienst. Dan is het een pre als je zo’n taal spreekt.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 12 — 14 februari 2018

31

column

Yvonne Compier

Niet weggaan, blijven, champagne

Sanne Pieters tweedejaars sociologie

illustratie Dido Drachman Masterstudent beeldverhaal, Sint Lucas, Brussel

32

“

Gaan jullie naar het filmfestival?” vraagt een vriendin als ik zeg dat mijn vriend en ik een weekendje naar Rotterdam gaan. “Nee”, zeg ik, “onze relatie kan het gewoon wel goed gebruiken.” Mijn vriend en ik hebben nu meer dan twee jaar verkering. We wonen samen, hebben een verbouwing doorgemaakt die weken langer duurde dan verwacht, we kennen elkaars minst sympathieke kanten.

Hij vindt het niet meer charmant hoe slecht ik ben in schoonmaken, ik zie hem soms met een bezem/stofzuiger/vaatdoek in de weer en denk dan: wie maakt er nou zó vaak schoon? Kortom, de wittebroodsweken zijn over en we zijn er wel aan toe, een weekend samen weg uit onze vaste omgeving.

Ergens in Rotterdam in een hotelkamer zeg ik tegen mijn vriend dat ik het jammer vind dat onze relatie niet meer zo is als in het begin. We zitten in bad. Ik heb een heel flesje gratis hotelbadzout leeggestrooid waardoor het water nu naar kauwgomballen en neppe lavendel ruikt.

“Ik vind het ook weleens saai”, zegt mijn vriend.

“En soms denk ik dat ik voor zo’n soort relatie eigenlijk nog te jong ben”, zeg ik.

“Wat voor soort relatie?” vraagt mijn vriend.

“Zo’n serieuze”, zeg ik, “zo’n relatie waarin je samen een wasmachine koopt. Gordijnen uitzoekt. Ik heb helemaal geen mening over gordijnen, snap je.”

Mijn vriend knikt. “Dat snap ik wel”, zegt hij.

“Maar ik vind je geweldig”, zeg ik. “En de allerleukste ooit.”

“Ik jou ook”, zegt mijn vriend.

“Ik denk niet”, zeg ik, “dat het erg is dat we soms een beetje twijfelen.”

“Natuurlijk niet”, zegt mijn vriend.

“Dat hoort erbij. Je vindt het met je vrienden toch ook weleens de ene keer minder leuk dan de andere keer. We moeten het er gewoon over blijven hebben.

Het gaat erom dat je blijft praten.”

Ik knik. “Meestal ben ik heel blij met onze relatie.”

Mijn vriend hijst zich uit de badkuip en loopt druipend, naar neppe lavendel ruikend, naar de telefoon.

“Wat ga je doen?” vraag ik.

“Roomservice”, zegt hij, “Champagne.

Vanavond vieren we.”

Ik kan die nacht in Rotterdam niet slapen. Ik denk aan hoe liefde soms niet weggaan is. Niet weggaan, luisteren, praten. Niet weggaan, blijven, champagne drinken in bad.

nr 12 — 14 februari 2018

ADVALVAS