Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit
jaargang 65 #17 9 mei 2018
= moeilijk voor veel studenten Rekenvaardigheid scholieren sluit niet meer aan op universiteit P06_Kruisen, jagen, bomen met een skรปtsje P16_Obbay Salloum: vluchteling op avontuur in Nederland P20_Grote verschillen in eisen aan masterscriptie
advertenties
HOE VER KIJK JIJ? Bijdragen aan een betere wereld, door onderscheidend onderwijs en grensverleggend onderzoek. Dat is de ambitie van de Vrije Universiteit Amsterdam. Persoonlijke vorming en maatschappelijke betrokkenheid staan hierbij centraal. Vanuit verschillende disciplines en achtergronden werken wij samen aan innovaties en nieuwe inzichten op het hele wetenschappelijke spectrum.
Aan de VU studeren 23.000 studenten en werken 4.500 medewerkers. De uitstekend bereikbare VU-campus ligt in het hart van de Amsterdamse Zuidas.
Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op:
Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op:
WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES
WWW.WERKENBIJDEVU.NL
Jaargang 65 #17
Rwanda-ambassadeur Voor de honoursstudenten international development gaf Jean Pierre Karabaranga zijn visie op de genocide in zijn land. Zie ook P5.
cover
Studenten snappen basale rekensommen niet meer 10
KC-07, hoofdgebouw_3 mei 2018, 18.20 Foto peter gerritsen
Jolijn Géboers organiseert studentenkampioenschap skûtsjesilen 6 Syrische vluchteling Obbay Salloum 16 Scriptiepunten: grote verschillen tussen universiteiten 20
Opinie
Eerste Kamer moet democratischer 4-jarige contracten voor juniordocenten
8 25
Column
Mark van Vugt Sanne Pieters
9 32
En verder Online nieuws
4
Onderzoeksnieuws
14
Mail/colofon
23
Studentenraad
24
Canvas onder handelsembargo
26
So you think you can teach
27
Personeelspagina
28
Griffioen en restaurant
30
Uilensteders
31
Pieters & Drachman
32
Het volgende nummer verschijnt op 30 mei 2018. klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-742287
gedrukt
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
3
advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws
Bill Cosby moet eredoctoraat inleveren Nu de Amerikaanse acteur Bill Cosby schuldig is bevonden aan seksueel misbruik, ontneemt ook Yale University hem zijn eredoctoraat.
De universiteiten en hogescholen van de Europese Unie liggen op stoom. Bijna veertig procent van de burgers tussen de 30 en 34 jaar heeft een diploma in het hoger onderwijs.
Gevluchte wetenschappers krijgen beurs Wetenschapsfinancier NWO trekt 750.000 euro uit voor gevluchte onderzoekers die in Nederland hun carrière weer willen oppakken.
{meer nieuws online}
Europese Commissie wil meer geld voor wetenschap Topdrukte bij MijnDUO Weer mishandeling bij Vindicat Alle punten halen in eerste jaar Steun voor halvering collegegeld 4
Annelies Verbeke nieuwe Vrije Schrijver
V
anaf 1 juni wordt Annelies Verbeke (1976) voor een jaar Vrije Schrijver aan de VU. De uit Gent afkomstige Verbeke is de twaalfde VU-schrijver. Ze gaat met studenten reflecteren op het jaarthema Connected World. Kijken zij, ongeveer half zo oud als ik, anders naar online verbin-
dingen? Welke invloed heeft hun omgang met het internet bijvoorbeeld op hun omgang met literatuur? Welke machtsverhoudingen bepalen wat wij lezen? vraagt zij zich af. In februari won Verbeke de J.M.A. Biesheuvelprijs 2018, de prijs voor de beste korteverhalenbundel van het jaar. Vijftien jaar geleden verscheen haar roman Slaap!, waarmee ze de Vlaamse debuut-
Alex Salinas
EU heeft genoeg hoogopgeleiden
prijs, het Gouden Ezelsoor en de Vrouw en Kultuur Debuutprijs won. Haar roman Dertig dagen uit 2015 kreeg de lezersprijs van NRC Handelsblad, de Opzij Literatuurprijs en de F. Bordewijkprijs. De Engelse vertaling Thirty days gooide hoge ogen in de Ierse en Britse pers. (WC)
Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>25 april.
Verrekijker vertrekt vrijwillig
De rechter en de ME hoeven niet ingeschakeld te worden. De Verrekijker staat sinds ruim twee weken leeg.
H
et collectief De Verrekijker had kort daarvoor al aangekondigd dat zij vanwege een gebrek aan menskracht en legale gronden niet meer zouden blijven. Hoewel ze hun ‘bunker of love’ verlieten, zeggen ze georganiseerd te blijven en plannen voor de toekomst te hebben. VU-woordvoerder Wessel Agterhof vindt hun vertrek goed nieuws. “Dit voorkomt een
gerechtelijke procedure. Alles lag klaar om een kort geding te starten. Omdat we positieve gesprekken met het collectief voerden, hebben we die stap niet hoeven zetten. Ze zagen zelf in dat ze procedureel niet zo sterk stonden.” Sinds de ruimte twee jaar geleden gekraakt werd, liet de VU de gebruikers van De Verrekijker redelijk ongemoeid. Daar kwam een eind aan nadat er commotie ontstond over een bijeenkomst
met de Palestijnse Rasmea Odeh. Toen duidelijk werd dat het collectief moest vertrekken, waren er dag én nacht mensen aanwezig om ontruiming te voorkomen. Een poging van de beveiliging om de ruimte leeg te maken, liep uit op een handgemeen. De ruimte wordt opgeknapt en dan komen er studieplekken. (FB)
Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>23 april. nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
advalvas.vu.nl
‘Genocide Rwanda was georganiseerd’
I
n Rwanda werden in 1994 naar schatting een miljoen mensen vermoord in honderd dagen tijd, vooral Tutsi’s. Volgens de ambassadeur van Rwanda in Nederland Jean Pierre Karabaranga was dit geen spontane volkswoede, maar een georganiseerde massamoord. Karabaranga stelde dit onlangs in een lezing aan de VU. De Vlaamse journalist Peter Verlinden noemt Karabaranga’s visie echter ‘propaganda voor het huidige regime’ in een reactie op het online bericht van Advalvas. Maar een andere reactie stelt dat Karabaranga’s visie wel degelijk overeenkomt met onderzoek van Human Rights Watch. Onmogelijk voor de leek om uit te maken wie gelijk heeft. Karabaranga vertelde in zijn lezing hoe de
Integer besturen ‘Structurele aandacht voor integriteit ontbreekt’, stelt hoogleraar bestuurskunde Leo Huberts. Lees zijn opiniestuk op advalvas. vu.nl>opinie
Help me Duurt je blue monday alweer twee maanden? De VU helpt je echt, vooral als de gestage aanwas van studiepunten in gevaar dreigt te komen. Zie de wegwijzer op advalvas@vu.nl>tips&trucs
facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
Tutsi’s als groep gecriminaliseerd werden. Zo zouden ze de veiligheid van de staat in gevaar brengen. De volgende stap is dehumanisering. De Tutsi’s werden afgeschilderd als slangen die vertrapt moesten worden. En daarna konden ze vermoord worden zonder schuldgevoelens. Karabaranga wees erop dat het proces daarmee niet was afgelopen. “Na de moorden kwamen de ontkenning en de bagatellisering.” Momenteel gaat het relatief goed met Rwanda. Het land is stabiel en heeft een groeiende economie. De huidige regering is volgens Karabaranga erg gericht op samenwerken. (DdH)
Het hele verslag en de reacties op advalvas.vu.nl>4 mei. Zie ook het Niod-artikel op www.niod.nl/nl/de-holocausten-andere-genociden/de-genocide-rwanda-1994
Groeiverbod
2500 geplande studentenwoningen bij Uilenstede gaan niet door.
H
et ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een streep door het plan gezet. Uilenstede ligt pal onder een vliegroute van Schiphol en daar mogen geen nieuwe woningen meer worden gebouwd. De flats zouden naast het bestaande Uilenstede komen, waar nu al zo’n 3400 studenten wonen, in de kantorenwijk Kronenburg. Meer dan de helft van de kantoren daar staat al jaren leeg. (DdH)
Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>1 mei.
@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @VU_Science 7-5_Wordt de baby van Sven Kramer en Naomi van As ook een topsporter? Volgens hoogleraar genetica @DPosthu in de @volkskrant wordt dat voor 50% door de genen bepaald, maar stimulans tijdens de opvoeding is minstens zo belangrijk. @VUamsterdam 3-5_Vandaag opent @Esmee_visser de Human Performance Labs van de VU. Het is een onderzoeksfaciliteit met een klimaatkamer waar onder extreme omstandigheden onderzoek wordt gedaan naar menselijk presteren. @TRyanGregory 2-5_Two married colleagues each brought their son to a lecture because daycare closed last-minute. This was mentioned in both of their student evaluations. Try to guess which prof was called “unprofessional” and which was described as “a great parent”. #EverydaySexism #WomenInSTEM @marktraa 1-5_Ik twijfel nog of ik mijn zoon later op kickboksen, karate of vindicat zal laten gaan. @VU_FBW 1-5_Ploegleider @TeamSunweb @AikeVisbeek positief over bewegingswetenschappers in het wielrennen: ‘In vergelijking met tien jaar geleden tel ik veel meer coaches met een diploma bewegingswetenschappen.’ @nrc 29-4_Dat psychische klachten bij jongeren toenemen, klopt niet, schrijven de Tilburgse onderzoekers Peter van der Velden, Marcel Das en Ruud Muffels. “De psychische gezondheid van studenten is opmerkelijk stabiel.” @ScienceguideNL 25-4_Volgens @thijs_bol is het verkleinen van de beurzen de uitgelezen manier voor @NWONieuws om van het Mattheüseffect af te komen @UvA_Amsterdam Nu worden de rijken rijker en de armen armer: eenmaal een grote onderzoeksbeurs vergroot je kansen op volgende beurzen. 5
6
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
student in actie
Orionis
‘Een skûtsje is geen lompe bak’
Zeilster Jolijn Géboers was om toen ze voor de eerste keer een skûtsje voer. Ze organiseert het Skûtsje Lange Afstands Kampioenschap voor studenten dat plaatsvindt met Pinksteren in Friesland. DOOR WELMOED VISSER FOTO PETER VALCKX
S
kûtsjesilen, dat is toch iets voor oude Friese mannen die berenburger drinken? “Het klopt dat er in de skûtsjewereld weinig jongeren zijn. Dat willen wij nu juist veranderen. Want het zeilen van zo’n oud schip is fantastisch. We willen graag dat meer studenten daarmee kennismaken.” Moet je heel goed kunnen zeilen om mee te mogen doen aan het studentenkampioenschap? “Nee, je moet een team hebben en een schipper vinden met een skûtsje. Daar kunnen we je ook nog bij helpen, we hebben een lijst met schippers. Kort geleden hebben we de mensen van het VU-team aan een schipper en een boot geholpen. Zij hadden eerder meegedaan aan de Race of the Classics. Maar er doen elk jaar ook mensen mee met bijna nul zeilervaring.” Studentenzeilvereniging Orionis heeft zelf een skûtsje. Ben jij de schipper? “Nee, ik ben in opleiding als maat. Dat betekent dat je de coördinatie op
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
het voordek doet. Daar staan drie, vier mensen die de fok bedienen. Als maat regel je dat dat goed gaat en communiceer je met de kapitein.” Wat voor schip hebben jullie? “De tiid sil ’t leare (de tijd zal het leren) is in 1905 gemaakt als vracht-woonschip. Het is een klein formaat skûtsje, 17,01 meter lang, te varen met 12 tot 14 mensen. In 1990 is het omgebouwd tot wedstrijdschip en sinds 2014 is het in bezit van Orionis.” Wat gaan jullie doen op het kampioenschap? “Alle aspecten van het skûtsjesilen komen aan bod: tegen de wind varen, door een kanaal kruisen, bomen en jagen: dat je met een riem om je buik de boot vooruittrekt. Heel origineel.” Is het gemakkelijk om vals te spelen? “Als je een ander schip hindert, dan hangt dat een rode vlag uit. Dan kun je twee dingen doen: je verlies nemen en een rondje varen - dat is een gebruikelijke straf in de zeilsport - of niet toegeven. Dan moet je naderhand naar de scheidsrechter en die moet beslissen wie gelijk heeft.” En dan heb je vijanden voor het leven gemaakt. “Echt niet. Tijdens de wedstrijden gaat het er hard aan toe, maar ’s
> De Amsterdamse studentenzeilvereniging Orionis heeft zo’n 300 leden. Ze huren geregeld kleine boten, onder meer op de Nieuwe Meer. > Naast een eigen skûtsje, dat tijdens het vaarseizoen in Friesland ligt, heeft Orionis een wedstrijdschip J22. > Met Pinksteren organiseert Orionis het Studenten Lange Afstands Kampioenschap Skûtsjesilen. Meer info: orionis.nl .
Jolijn Géboers 20 jaar Tweedejaars gezondheid en leven 2017-heden Lid van damesvloot Drift, Orionis Commissielid binnen Orionis van Zout en Spoco (sponsoring) Hostess op de grachten, BoatAmsterdam 2014-heden Instructrice, zeilschool Het Molenhuis
avonds in de kroeg ben je weer vrienden.” Doen jullie ook mee aan andere wedstrijden? “Jazeker, we varen met De tiid mee met het Iepen Frysk Kampioenskip Skûtsjesilen. We zijn daar vorig jaar zelfs derde geworden in de categorie kleine schepen. Dat was best een prestatie. De meeste zeilers uit de skûtsjewereld kennen ons inmiddels. Ze vinden het erg leuk dat jonge mensen enthousiast zijn over skûtsjesilen. Het is een klein wereldje, iedereen kent elkaar. We worden met open armen ontvangen.”
Wat is jouw taak voor het studentenkampioenschap? “Public relations, acquisitie en de contacten met de havens. Ik zorg dat we een veilige plek in de haven hebben, dat de logistiek daar goed verloopt. Je kunt een skûtsje niet tegen kleine bootjes aanleggen. Er moet ruimte zijn. Maar de meeste havens kennen ons inmiddels. In Langweer organiseren we ’s avonds een optreden van de 4Tuoze Matroze, dan komt een groot deel van het dorp kijken. Dat is altijd heel gezellig.” Jij zeilt van alles. Is het skûtsje je favoriete boot geworden? “Ik denk dat dat toch de catamaran blijft, maar daarna komt het skûtsje. Het mooie en moeilijke aan skûtsjesilen is dat je echt goed moet samenwerken. Als jij de zwaarden doet en de mensen bij de fok staan te klooien, heb je daar meteen last van. En als het goed gaat, kun je fantastisch scherp zeilen met een skûtsje. Mensen denken dat het een lompe bak is, maar het is juist heel wendbaar.”
Ben of ken jij ook een student, medewerker of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
7
Hoog tijd om rol Eerste Kamer te herzien Als we de democratie willen versterken, is er meer mogelijk dan we denken. Kijk maar naar andere landen. Door Nikolaj Bijleveld en Wybren Verstegen ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT
H
et blijft vreemd dat minister Binnenlandse Zaken Ollongren (D66) zich zo’n uitgesproken tegenstander van het raadgevend referendum heeft getoond. Haar partij was daar altijd voorstander van om dezelfde reden dat zij de voorkeur gaf aan het gekozen burgemeesterschap: een betere verankering van de democratie in Nederland. De ervaringen met referenda hebben de partij van die koers doen afwijken. De klap van het afwijzen van de Europese grondwet en daarna van het referendum over Oekraïne galmt nog na. Als het niet kan dienen als ondersteuning van het eigen politieke programma, dan heeft de gevestigde politiek liever geen referendum. Zeker niet als de bevolking het kan gebruiken als uitlaatklep van algeheel politiek ongenoegen. De in het regeerakkoord vastgelegde afschaffing van het referendum is echter voorbarig. De parlementaire commissie die advies moet uitbrengen aan de volksvertegenwoordiging over de vraag of ons parlementaire stelsel herziening behoeft, is nog niet klaar. Het referendum wordt door deze commissie gezien als een van de mogelijkheden om een vorm van reflectie in te bouwen. Die taak is nu toevertrouwd aan de Eerste Kamer. Het alternatief, het referendum, zou een oplossing bieden voor de kritiek dat de senaat steeds meer een politiek lichaam is geworden in plaats van een zuivere cham-
8
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
opinie
wisselcolumn
bre de réflexion. De Eerste Kamer en het correctief referendum worden zo inwisselbare grootheden. Het gebeuren in 1999, toen de senaat het voorstel tot invoering van het referendum afwees in de ‘Nacht van Wiegel’, laat echter zien dat we niet op voorhand mogen rekenen op een enthousiaste Eerste Kamer. Als ‘blijvend kampioen van de democratische vernieuwing’ zou D66 op een heel ander vlak moeten inzetten op correctie en reflectie op het politieke proces. De geschiedenis van de ons omringende landen en die van democratieën aan de overkant van de zee laat zien dat het palet aan mogelijkheden om de democratie sterker te verankeren in de samenleving veel breder is dan het referendum. In Ierland is de senaat samengesteld uit benoemde gezaghebbende academici, vertegenwoordigers uit het onderwijs en uit het bedrijfsleven zodat verschillende bevolkingsgroepen een directere stem hebben in de democratie. Toen de Ierse regering de senaat wilde afschaffen, via een referendum, bleek die zo populair dat die mocht blijven. In Canada speelt de senaat een zeer belangrijke rol bij het vertegenwoordigen van etnische minderheden. Denemarken hief de senaat op in 1953. Referenda zouden daar de volksvertegenwoordigers op cruciale momenten kunnen afremmen, tot reflectie kunnen dienen, maar werden zelden met dit doel ingezet. Nu klinken in Denemarken stemmen om opnieuw een senaat te installeren. Een van de voorstellen is om die samen te stellen uit willekeurig aangewezen burgers. De senaat zou zo een betere afspiegeling van de maatschappij vormen en als tegenwicht kunnen dienen voor de overwegend witte academici in de volksvertegenwoordiging. Nu het referendum in Nederland niet aan de verwachtingen blijkt te voldoen, ligt de bal toch weer bij de Eerste Kamer. Het moment is aangebroken om de rol van de senaat naar buitenlands voorbeeld te herzien en zo de democratie een stevigere basis te geven.
Het topsportbrein
Mark van Vugt hoogleraar evolutionaire psychologie
R
Op 24 en 25 mei is de internationale conferentie ‘Senates in crisis’ in het Trippenhuis, Amsterdam. Belangstelling? Mail naar senatesincrisis@gmail. com. Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
foto Yvonne Compier
De auteurs onderzoeken de rol van de senaat in het Noord-Atlantische cultuurgebied. Wybren Verstegen is VU-historicus en Nikolaj Bijleveld is historicus aan Rijksuniversiteit Groningen.
hun impulsen onder controle te houden uim twee jaar geleden en van strategie te veranderen als de situoverleed een van ’s werelds atie daar om vraagt. Laten dat nu net de beste voetballers, Johan eigenschappen zijn die een topsporter Cruijff. Weten we al wie de nodig heeft om een goede wedstrijd te nieuwe nummer 14 wordt? spelen. So far, so good. Maar kunnen deze Het antwoord vinden we tests ook voorspellen of iemand slaagt misschien in de psycholoin de absolute top? Daarvoor moeten we gische wetenschap. Die kan steeds beter naar Zweden. Onderzoekers vergeleken voorspellen of iemand een topspeler spelers uit de eredivisie voetbal, mannen wordt of, zoals ikzelf, eindigt als gemanén vrouwen, met spelers keerde linksbuiten van uit de derde divisie. Ook studentenvoetbalverenihier vonden ze betere ging The Knickerbockers. Toptalenten prestaties op cognitieve Uit verschillende ondervertonen meer taken in de elitegroep. zoeken blijkt dat het brein zelfcontrole Bovendien bleken spelers van topsporttalenten net met de beste cognitieve iets anders werkt van prestaties uiteindelijk dat van een gemiddelde meer goals te scoren en talentvolle speler. Aanvanmeer assists te geven. kelijk dachten sportwetenSportwetenschappers schappers dat toptalenten schatten dat, naast de over een beter ruimtelijk technische en tactische inzicht zouden beschikvaardigheden, zo’n 12,5 procent van de ken, maar daar blijkt niets van. Het verschillen tussen de absolute top en de verschil tussen de 1 procent absolute top rest eronder verklaard kan worden uit en de groep eronder ligt waarschijnlijk in verschillen in cognitieve vaardigheden. de uitvoerende taken van het brein. Dat lijkt voldoende reden voor sportorgaVU-promovendus Lot Verburgh vergenisaties iets met deze kennis te doen. Als leek in haar proefschrift de prestaties we de komst van de nieuwe Cruijff, Krajivan toptalenten in de jeugdopleidingen cek of Paumen niet aan het toeval willen van betaalde voetbalclubs met die van overlaten, dan moeten we proberen het gewone talenten op een aantal cognitieve topsportbrein in kaart te brengen. “Da’s tests. Ze moesten bijvoorbeeld snel op logisch”, zou Johan hebben gezegd. een knop drukken als er een bal op het computerscherm verscheen, maar als er een kruis doorheen stond, moest men Wil je meer weten over het topsportbrein? Schrijf je juist níét reageren. Toptalenten vertoonin voor het VU-symposium Your Brain on Sports op den meer zelfcontrole. Ook deden ze het vrijdag 1 juni via ibba.institute/events/symposiumiets beter op taakjes waarin hun cogniyour-brain-on-sports. tieve flexibiliteit werd gemeten. Toptalenten lijken dus beter in staat om Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
9
Wiskunde
Studenten kunnen niet meer rekenen
Breuken, vermenigvuldigen, machtsverheffen. Basisschoolstof, maar voor veel studenten is het alles behalve gesneden koek. Het gevolg van jarenlang verhaaltjessommen in het onderwijs? DOOR WELMOED VISSER FOTO’S PETER VALCKX
S Hoogleraar theoretische chemie Paola Gori Giorgi
‘Studenten willen sommetjes die ze kunnen invullen’
10
tudenten hebben te weinig handigheid met cijfers. Dat is een probleem bij exacte wetenschappen, biologie, sociale wetenshappen en het allerergst was het misschien wel bij economie. Over het optellen van twee breuken moeten ze lang nadenken, en formules die tot de vwo-wiskundestof behoren, hebben ze niet paraat. De stof is nauwelijks geautomatiseerd. Docenten kunnen er niet van uitgaan dat ze kunnen vertrekken op het niveau dat nodig is voor hun vak. En als ze dat wel doen, zijn hun studenten al snel het spoor bijster. Bijzonder frustrerend, vindt hoogleraar theoretische chemie Paola Gori Giorgi, die onder meer het vak basisnatuurkunde geeft aan eerstejaars farmaceutische wetenschappen: “Studenten snappen basale rekenkundige bewerkingen niet. En ze willen sommetjes die ze kunnen invullen, zo hebben ze leren werken op school. Dat het op de universiteit belangrijk is om de stof echt te begrijpen, wil er maar moeilijk in.”
Overbelaste docenten Bij de studies waar Gori Giorgi college geeft, proberen ze het probleem op te lossen door vwo-docenten de eerste wiskundevakken te laten geven. Dat zou de aansluiting gemakkelijker moeten maken, maar in de ogen van Gori Giorgi
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
onderwijs
verschuift dat alleen het probleem: “Nu halen ze dan misschien het vak calculus, maar het niveau dat ze daarna hebben is niet goed genoeg om mijn vakken te geven zoals ik eigenlijk zou willen.” Arthur Grooteman, eerstejaars farmaceutische wetenschappen, bijlesdocent wiskunde en student-docent op het Joke Smit College, voortgezet onderwijs voor volwassenen, herkent het probleem. De oorzaak ligt volgens hem doorgaans nog verder in het verleden: “Als bijlesdocent kom ik er telkens weer achter dat mensen de basis niet snappen: breuken, delen, vermenigvuldigen. Als we daar eenmaal mee aan de slag gaan, en ze het wel begrijpen, gaat er vaak een wereld voor ze open.” Grooteman denkt dat de beperkte rekencapaciteit van jongeren een gevolg is van overbelaste docenten op de basis- en middelbare scholen. “Leraren leren je hoe je slaagt voor de toets, maar niet welke redenering erachter zit. Daar hebben ze geen tijd voor.” En die houding vormt de scholieren: “Tegen de tijd dat ze op de universiteit komen, hebben ze vaak geleerd om docenten niet te storen met hun vragen. Ik doe dat wel, ik blijf net zo lang doorvragen tot ik weet hoe het zit, en ik moedig andere studenten aan om hetzelfde te doen. Doorvragen tot je het écht snapt.” Dat er dingen flink misgaan in het middelbaar en basisonderwijs, bevestigt de Onderwijsinspectie. Die luidde onlangs de noodklok in haar rapport De staat van het onderwijs: het niveau van Nederlandse scholieren daalt al jaren. Werkdruk, het lerarentekort, de gebrui-
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
Student farmaceutische wetenschappen en bijlesdocent Arthur Grooteman
‘Mensen snappen de basis niet: breuken, delen en vermenigvuldigen’
kelijke verklaringen passeerden de revue. Maar volgens wiskundehoogleraar Joost Hulshof is dat bij rekenen en wiskunde beslist niet het enige dat misgaat.
Verregaande schade De grote boosdoener is volgens Hulshof het realistisch rekenen. Hij kent het nummer uit zijn hoofd van het Koninklijk besluit waarin het rekenonderwijs ‘om zeep werd geholpen’: het Staatsblad 265 van 17 juni 2010. “Toen werd in één klap de hele methodiek achter het rekenonderwijs afgeschaft en vervangen door een lappendeken van voorbeelden en verhaaltjessommen”, zegt Hulshof.
De ontwikkeling was al langer gaande, maar vanaf dat moment vormt het realistisch rekenen de kern van de officiële leerdoelen in Nederland. Schatten en dingen op je eigen manier oplossen zijn daarbij belangrijk. “Natuurlijk is schatten belangrijk”, beaamt Hulshof, “maar je kunt pas goed schatten als je ervaring hebt met soortgelijke vraagstukken. En het is idioot om kinderen de rekenregels die altijd werken niet meer te leren.” Hulshof neemt breuken als voorbeeld: “De commissie die over het rekenonderwijs gaat heeft bedacht dat kinderen voornamelijk rekenen met de computer en dat breuken daarom in decimalen uit
11
Wiskunde
te drukken moeten zijn. Dus wordt een derde niet meer behandeld op de basisschool, want niet decimaal te maken. En het hele principe dat je breuken gelijknamig kunt maken en dat je bij het vermenigvuldigen teller en noemer tegen elkaar mag wegstrepen als ze hetzelfde zijn, dat soort dingen leren kinderen niet meer.” De schade van die aanpak gaat volgens Hulshof verder dan alleen een beperkt rekeninzicht: “Veel natuurkundige formules werken met breuken. Als je daar dan nooit mee hebt leren werken, mis je elk gevoel voor de materie als je op de universiteit komt.” En hoewel het met het
Wiskundehoogleraar Joost Hulshof
‘De grote boosdoener is het realistisch rekenen’
12
wiskundegevoel van zijn eigen studenten wel meevalt, anders ga je immers geen wiskunde studeren, merkt hij ook daar dat ze veel dingen die studenten vroeger uit het hoofd wisten, niet hebben geautomatiseerd. “Ze doen er veel langer over en moeten veel meer nazoeken”, vat hij samen.
Nederland blijft achter Het realistisch rekenen leidt al jaren tot heftige discussies. De staartdeling en de rekenmachine zijn symbolen geworden van degenen die een ‘ouderwetse’, methodische benadering voorstaan en degenen die vinden dat het onderwijs
mee moet veranderen met de maatschappelijke ontwikkelingen. En hoewel de kritiek op de realistische benadering toeneemt, is het hele onderwijsbeleid er nog van doordrongen. Hulshof is daar behoorlijk gefrustreerd over: “Critici van het realistisch rekenen zijn bewust monddood gemaakt. Wij worden niet uitgenodigd voor expertbijeenkomsten, wij worden niet aan het woord gelaten als het gaat over de behoeftes van de academische wereld. Het is een klein clubje mensen dat de koers van het wiskundeonderwijs bepaalt en een heel aantal van hen zijn zelf geeneens wiskundige, maar veelal didacticus. Dat heeft geleid tot al die verhaaltjessommen, met verhaaltjes die vaak op verschillende manieren te interpreteren zijn en die keer op keer worden gerecycled.” Bovendien is het realistisch rekenen inmiddels zo ver doorgedrongen op pabo’s en lerarenopleidingen dat er een generatie leraren is ontstaan die zelf de ‘ouderwetse’ rekenmethodes ook niet meer beheerst. Of het inderdaad door het realistisch rekenen komt dat het bergafwaarts gaat met het wiskundeniveau van Nederlandse scholieren, wil Jan Willem Swane, woordvoerder van de Onderwijsinspectie, niet zeggen: “We blijven qua niveau achter bij andere landen. Dat is ernstig. Waaraan dat ligt gaan we onderzoeken.” Feit is dat de overgrote meerderheid van de basis- en middelbare scholen in Nederland nog altijd werkt met lesmethoden die inderdaad gebaseerd zijn op realistisch rekenen. En dat de generatie die nooit anders heeft leren rekenen, inmiddels de universiteit heeft bereikt. Maar niet goed kunnen rekenen, is geen exclusief Nederlands probleem, weten ze bij de School of Business and Economics aan de VU, waar ongeveer een derde van de eerstejaars uit het buitenland komt. “Wij krijgen studenten van over de hele wereld en die hebben een heel divers ingangsniveau bij wiskunde”, vertelt universitair hoofddocent Ines Lindner. De scores op het eerste wiskundevak waren dan ook niet goed: gemiddeld haalden studenten een 4,7. Het vak was de belangrijkste oorzaak van de vele negatieve bindend studieadviezen bij economie. Lindner: “Het belangrijkste probleem was dat studenten een koude start maakten, ze kwamen hier en dach-
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
‘Iedereen kan foutloos leren rekenen’ Het begon ermee dat VU-alumnus wiskunde Aydin Cihangir zag hoeveel fouten zijn zoon maakte in de sommen voor de Entree-toets.
“ Universitair hoofddocent School of Business and Economics Ines Lindner
‘Je moet direct aan de slag, anders haal je het niet’
ten de eerste weken: we zien het wel. En dan liepen ze al te ver achterop.”
Van 4,7 naar 5,9 Lindner zette een bijspijkerprogramma op dat studenten in de zomer kunnen volgen, voordat ze aan hun studie beginnen. Alle studenten krijgen een ingangstoets en als hun wiskunde niet op het juiste niveau is, krijgen ze het dringende advies om daar iets aan te doen, bijvoorbeeld via de Online Summer Prep-Campus. Het programma draaide afgelopen zomer voor het eerst en afgelopen herfst won het de VU Innovatieprijs. De eerste resultaten zijn verbluffend: het gemiddelde cijfer voor wiskunde ging omhoog van een 4,7 naar een 5,9. Niet
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
alleen degenen die het bijspijkerprogramma hadden gevolgd, scoorden beter, de andere studenten ook. “Heel belangrijk is dat we door de test en dit programma communiceren dat je meteen aan het werk moet, omdat je het anders echt niet haalt”, vertelt Lindner. De cursus is zo over te nemen door andere faculteiten, denkt Lindner. “Je kunt als docent precies de modules toevoegen die jouw studenten nodig hebben.” Lindner stelt dat zo’n cursus de toekomst is in de steeds diverser wordende wereld van academisch onderwijs: zelfs als opleidingen helder stellen welke voorkennis mensen nodig hebben en toekomstige studenten in staat stellen om dat niveau te verkrijgen.
Vergeleken met anderen scoorde mijn zoon nog steeds goed, maar ik zag dat hij zich de logica achter de sommen niet eigen had gemaakt”, vertelt Cihangir. Hij begon een bijlesgroepje, waarin naast zijn zoon drie andere kinderen uit groep 7 zaten. Kinderen die om verschillende redenen totaal waren vastgelopen met rekenen. Drie maanden lang kregen ze bijles. In die tijd leerde Cihangir ze de basisprincipes van rekenen: breuken, staartdelingen, vermenigvuldigen. “De regels die altijd opgaan en die als je ze goed toepast een foutloos antwoord opleveren”, zegt hij. Dit in tegenstelling tot de oplossingsstrategieën die de kinderen op school hadden aangeleerd. De kinderen scoorden allemaal havo-niveau of beter op hun Cito-toets. “Een meisjes dat aanvankelijk vmbo-kaderadvies had, zit nu in het laatste jaar van de havo, met wiskunde-B en gaat volgend jaar vwo doen met wiskundeB”, vertelt Cihangir trots. De jaren erna breidde zijn rekengroep zich telkens uit. Hij ontwikkelde acht rekenrecepten waarmee alle basisschoolsommen op te lossen zijn. Inmiddels heeft hij met zijn Nederlands Mathematisch Instituut twintig docenten in dienst, negen vestigingen en leiden ze jaarlijks meer dan duizend kinderen op. Dat sommige kinderen gewoon niet kunnen rekenen, vindt Cihangir onzin. “99 procent kan het leren. Dat bewijzen wij elke keer weer.” Een cursus bij Cihangir is niet goedkoop: 1.152 euro. “Dat kan niet iedereen betalen”, beaamt hij. Cihangir zou heel graag zien dat zijn methode wordt overgenomen door meer basisscholen. “Het idee dat veel kinderen nu eenmaal niet kunnen rekenen is enorm schadelijk: voor henzelf, omdat ze een te laag schooladvies krijgen, en voor de maatschappij: we hebben heel hard technisch opgeleide mensen nodig, die halen we nu uit India of China.” Cihangir leidt inmiddels ook docenten op, want ook die weten niet meer hoe ze een staartdeling moeten doen.
Meer info: nlmath.nl
13
VIPs
Per 1 mei werkt Bart Wallet twee dagen per week als directeur van het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme. Wallet is de opvolger van George Harinck die naar Kampen vertrok, maar wel hoogleraar aan de VU blijft. De VUmc-onderzoekers Josine de Winter en Wouter Peyrot wonnen een Rubicon-beurs, waarmee ze naar Harvard University kunnen gaan. De Winter onderzoekt de oorzaak van de spierziekte nemaline myopathie. Ook gaat ze medicijnen testen die spieren kunnen verbeteren. Judith Huirne ontving de tweejaarlijkse Cobra-prijs. Die wordt uitgereikt aan een gynaecoloog die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de chirurgie binnen de gynaecologie. De jury prees vooral haar wetenschappelijke onderbouwing van chirurgische activiteiten.
14
Eric Kanalstein
Dennis Andriesse won de Roger Needham PhD Award (2.000 euro), een jaarlijkse prijs voor het beste Europese proefschrift over computersystemen. Andriesse analyseerde hiervoor binaire programma’s. De prijs is dertien keer uitgereikt en vijfmaal aan de VU.
Versies van vrede
V
rede betekent voor iedereen ongeveer hetzelfde, zou je zeggen. Maar dat is dus niet zo, ontdekte promovendus Gijsbert van Iterson Scholten. Hij onderzocht wat vrede betekent voor de mensen die het proberen
te bewerkstelligen. Daarvoor interviewde hij Nederlandse militairen, diplomaten en vredeswerkers en lokale vredeswerkers uit Libanon en van het Filipijnse eiland Mindanao. De militairen zien vrede als een omgeving waar mensen zonder angst naar buiten kunnen. Diplo-
Verandering atmosfeer in beeld
S
inds de industriële revolutie is de atmosfeer en ons klimaat door de langdurige emissies van broeikasgassen, luchtverontreiniging en fijnstof structureel veranderd. Het Ruisdael Observatorium, waaraan de VU meewerkt, gaat die veranderingen in de atmosfeer boven Nederland nauwkeurig meten en modelleren. Hiermee wordt
voor het eerst de verandering van het lokale weer, klimaat en luchtkwaliteit in beeld gebracht. Om het huidige meetnetwerk uit te breiden, kreeg het observatorium 18 miljoen van onderzoeksfinancier NWO. Hoogleraar klimaatwetenschappen Han Dolman en hoogleraar broeikasgassen Sander Houweling onderzoeken daarbij hoe satellietdata deze metingen kunnen complementeren en hoe ze die kunnen inzetten in dataarme gebieden. (FB)
maten richten zich meer op het opbouwen van staatsinstituties om vrede te kunnen vasthouden. En vredeswerkers zien vrede als een alomvattend, eeuwigdurend proces, ontdekte Van Iterson Scholten. (WV)
Zie proefschrift via tinyurl.com/ Vanitersonscholten
Bereikbaarheid
B
edrijven met vooral kantoren hechten aanzienlijke waarde aan de nabijheid van een treinstation, terwijl retailbedrijven meer waarde hechten aan een locatie die daar wat verder vanaf ligt. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van ruimtelijk econoom Yuval Kantor. “De hoge waardering van stations geldt alleen voor stations met een hoogwaardige dienstregeling, zoals veel intercitytreinen”, aldus Kantor. Hij ontdekte ook dat bereikbaarheid een van de belangrijkste factoren is bij de keuze van bedrijven voor hun locatie. (PB)
Kantor promoveerde op 16 april. nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
onderzoeksnieuws
Bosbranden voorspellen
D
e samenstelling, grootte, vorm en het rottingsstadium van dood plantenmateriaal bepalen samen de kans op en intensiteit van brand op de bosbodem. Deze onderzoeksresultaten van Weiwei Zhao kunnen helpen om natuurbranden in de toekomst beter te voorspellen. Verschillen tussen soorten en rottingsstadia kunnen elkaar beïnvloeden. Ze noemen dit de ‘mengeffecten’ op de brandbaarheid. Die mengeffecten zijn op grond van de grootte en vorm van dood plantenmateriaal te voorspellen. (PB)
Autist tekent anders
Zhao promoveerde op 23 april. Zie proefschrift via tinyurl.com/Weiweizhao
Afscheurrisico
10 miljoen jaar zal het Afrikaanse continent zeker nog blijven bestaan.
H
et Afrikaanse continent scheurt vandaag of morgen niet af om te gaan zwerven over de oceaan. De stabiele kern, die geologen het kraton noemen, is sterk genoeg om nog zeker tien miljoen jaar mee te gaan, ondanks het geduw en getrek van aardplaten, stelt Alan Abdullah vast in zijn proefschrift. (WV)
Abdullah promoveerde op 30 april. ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
E
r bestaan verschillende tests om vast te stellen of een kind autistisch is, maar klinisch psycholoog Tineke Backer van Ommeren ontdekte dat het simpeler kan: door samen met een kind te gaan tekenen. Kinderen met autisme zijn minder geneigd om de ander de beurt te geven, en helpen minder bij het afmaken van een tekening van iemand anders. Backer van Ommeren onderzocht het gedrag tijdens gezamenlijke tekensessies van bijna 600 kinderen tussen de zes en achttien jaar. In Nederland hebben zo’n 200.000 mensen een vorm van autisme. Een belangrijk kenmerk is dat ze niet goed op de ander kunnen reageren. Deze beperking in sociaal gedrag is moeilijk te meten. De diagnose wordt dan ook vaak relatief laat gesteld. De interactieve tekentest zou het vaststellen van autisme gemakkelijker kunnen maken. (WV)
Zie proefschrift via tinyurl.com/ Backervanommeren
‘Muziekles goed voor schoolkinderen’ Van muziekles op school gaan kinderen beter presteren, blijkt uit het promotieonderzoek van Artur Jaschke. “Als kinderen op een actieve manier naar muziek luisteren en die ook zelf spelen, krijgen ze een beter brein cadeau. Tweeëneenhalf jaar lang volgden we vier groepen basisschoolkinderen. Naast een controlegroep kreeg één groep kinderen een keer per week beeldende kunst, één groep kreeg muziekles op school en één groep kreeg zelfs privémuziekles. De kinderen die beeldende kunst deden, scoorden daarna beter op visueel-ruimtelijke geheugentaken. De scholieren die muziekeducatie kregen, hadden zelfs een significante toename in planning, verbale intelligentie en de controle van gedrag. Het is bizar, maar er zijn geen significante verschillen tussen de groep die anderhalf uur per week op school oefende en de kinderen die een instrument mee naar huis namen en privéles kregen. Mensen zien het als een luxeproduct, ook omdat het pokkeduur is. Muziekles zat ooit in het curriculum van scholen, nu is het in Nederland niet verplicht meer. Dat is zo jammer: doordat we het niet meer op school geven, ontnemen we de kinderen uit armere gezinnen kansen om zich te ontwikkelen.” (FB)
Artur Jaschke promoveerde 6 april bij Klinische Neuropsychologie. Hij is visiting fellow neuromusicology aan de VU en assistant professor music -based therapies and interventions bij ArtEZ University of the Arts.
15
Vluchteling
16
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
Studenten
‘Nederland is een geweldig land, maar jullie eten kan beter’ Obbay Salloum heeft een boel ellende meegemaakt, maar beleeft in Nederland het ene avontuur na het andere.
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
DOOR peter breedveld FOTO yvonne compier
V
asvu-student Obbay Salloum (21) komt uit Homs, waar zwaar gevochten werd tussen het regeringsleger en de opstandelingen. Toen de oorlog al een poosje aan de gang was, zat Salloum thuis met zijn broer te kaarten, want veel anders was er vanwege het gebrek aan elektriciteit niet te doen, toen er een bom insloeg in de woonkamer. “Ik hoorde mijn vader schreeuwen: Leven jullie nog? Waar zijn jullie?! Zijn jullie oké?!” Drie dagen heeft hij met zijn broer en zijn ouders in de kelder van hun flatgebouw gezeten, daarna zijn ze vertrokken naar een naburige stad, Mashta al-Helo. Na twee maanden keerden ze weer terug in Homs, waar ze bij zijn opa gingen wonen. “Ik heb toen mijn eindexamen gedaan en het eerste jaar conservatorium, want ik heb bijna mijn hele leven piano gespeeld.” Het ging goed. Salloum was de beste van zijn jaar en hij richtte met een aantal vrienden een band op, Hope Melody, die traditionele, oriëntaalse muziek speelde
17
advertentie
HOE VER GA JIJ UIT ANGST VOOR OORLOG EN GEWELD?
LOOP MEE VOOR VLUCHTELINGEN WERELDWIJD
Vluchteling
op westers-klassieke manier. Ze traden op en hadden succes. “Een geweldige tijd”, zegt Salloum. Maar toen kwam een van zijn vrienden om bij een bomaanslag. Er werd weer hevig gevochten en korte tijd later werd er nog een vriend van hem doodgeschoten. Hij is even stil. “Vind je het goed als we het daar verder niet meer over hebben?” vraagt hij. Hij besloot te vluchten. “Ik dacht: ik wil hier niet blijven en constant bang zijn, ik wil niet dood, ik wil mijn dromen najagen”, aldus Salloum. Met geld dat hij van familie in Europa leende, vertrok hij eerst met de bus naar Libanon. Vandaar ging hij naar Turkije. Vanuit Turkije wist hij Nederland te bereiken.
Gestampte aardappelen Zijn broer en zijn ouders bleven achter. “Het was erg verdrietig, ik mis ze vreselijk”, zegt Salloum. Ze zijn nog steeds in Homs, al zouden ze liever ook naar Europa komen. Maar Salloum wil er niet veel over kwijt, bang dat hij ze in gevaar brengt. In Nederland arriveerde hij samen met een tante en haar zoon. Eerst zaten ze een poos in een azc, opvangcentrum voor asielzoekers. Hij maakte er kennis met de verfijnde Nederlandse keuken. “Heel vaak aten we die gestampte aardappelen met groente erdoorheen, stamppot inderdaad. Dat brachten we enigszins op smaak met specerijen die we her en der verzamelden. Veel zwarte peper. Sorry, Nederland is een geweldig land en jullie hebben heel veel goede dingen, maar jullie eten is daar niet één van. Dat zou meer kruiden kunnen gebruiken.” Nou ja, over hagelslag is hij wel te spreken. Niet over het woord, dat dan weer niet. “Dat is een onmogelijk uit te spreken rotwoord!”
In het Concertgebouw In het azc trof Salloum twee vrienden van het conservatorium in Homs. Een van hen speelt de Arabische luit, de ander klarinet. Ze besloten een trio te vormen: Addonia. Naast het azc was een kerk, waar vrijwilligers lessen Nederlands gaven aan vluchtelingen. Een van die vrijwilligers was klarinettist-pianist Hanka Clout, en via haar kwam het trio terecht in het Amsterdamse Concertgebouw, waar het een optreden gaf. Dat bleef niet onopgemerkt en korte tijd later stond Salloum met zijn vrienden te
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
spelen in het tv-programma van Paul de Leeuw, samen met Willeke Alberti. “Geweldig toch?” zegt hij. “Mijn familie is ontzettend trots op me. Je hebt het daar gemaakt! zeggen ze. Op televisie en alles. De telefoon ging de hele tijd, we kregen allerlei verzoeken om op te treden, zelfs van het Nederlands Blazers Ensemble, waarmee we op tournee zijn geweest.”
‘Ik dacht: ik wil niet constant bang zijn, ik wil niet dood’
Overdag diplomaat, ’s avonds muziek Hij heeft een voorbereidend jaar voor het conservatorium in Haarlem gedaan, waar hij woont, maar hij wil aan de VU, aan het John Stuart Mill College, de prestigieuze opleiding PPE gaan doen, philosophy, politics and economics. “Omdat er straks in Syrië mensen nodig zullen zijn met kennis van politiek en economie, om het land weer op te bouwen”, zegt hij. “Ik heb altijd al diplomaat willen zijn, samen met een carrière in de muziek. Overdag diplomaat, ’s avonds muziek.”
Gedicht Maar eerst moet hij Vasvu doen, het schakeljaar aan de VU voor anderstaligen die een universitaire opleiding willen doen, en Nederlands leren. Dat gaat wel goed. Een van zijn docenten Hermke Hommes stuurde Advalvas een gedicht dat hij had geschreven in het kader van een opdracht: Ons lachen, onze herinneringen, onze vriendschap is eindeloos! Toen ik vier jaar was, ging ik naar school daar heb ik hen ontmoet In dezelfde straat woonden wij, liepen wij, speelden wij en droomden wij van een mooie toekomst In dezelfde straat vierden we de feestdagen en verzamelden veel chocolade Tien jaar later vanuit dezelfde straat vluchtten we Samen naar een andere stad ontsnapten we We groeien op iedereen is op een andere plaats, in een ander land We praten, we bellen, we maken grapjes en naar de foto’s van onze oude straat kijken we Het gedicht is doordrenkt van melancholie en verdriet om het gemis van zijn thuis en zijn vrienden. “Ik ken ze al vanaf de lagere school”, vertelt hij. “We deden
alles samen, spelen, sporten, rondrijden op onze fietsen.” Dat chocolade verzamelen is wat raadselachtig. “We deden dat op feestdagen: Kerstmis, Pasen, met Oud en Nieuw, dan gingen we bij elkaars familie langs en daar kregen we dan chocola.” Salloum is christen, en de wijk waar hij woonde in Homs was een christelijke wijk, maar er zaten ook moslims in zijn vriendengroepje, zegt hij. “Die namen ons ook wel mee als ze islamitische feestdagen hadden, maar dat was anders. Die hadden geen chocola.” Homs was voor de oorlog een paradijs, zegt hij. “We waren er zó gelukkig!”
Herinneringen ophalen Ze zijn nu verspreid over de hele wereld en houden in videochats op internet contact met elkaar. Sommigen zijn in Homs gebleven, iemand zit in Canada, een ander in Frankrijk en weer iemand anders in Duitsland. “We halen samen herinneringen op”, vertelt hij. “Bijvoorbeeld: Weet je nog dat jij met dat meisje was?’” Nederlands eten vermijdt hij zoveel mogelijk. In zijn Haarlemse appartementje kookt hij volgens recepten die zijn moeder hem stuurt via Whatsapp. Vaak gaat hij bij zijn tante eten. Gedichten schrijft hij vaker, maar in het Arabisch. “Het is een goede manier om mijn gevoelens te uiten”, verklaart hij. Maar hij laat zich niet overheersen door zijn melancholie. Integendeel, hij telt elke dag zijn zegeningen en ziet zijn verblijf in Nederland als een avontuur. Zelfs het interview met Advalvas ziet hij als een bewijs van wat een geluk hij heeft. “Zo zit je in opdracht van je docent een gedicht te schrijven, en zo word je uitgenodigd voor een interview!”
19
Masterscriptiepunten
De scriptie is het sluitstuk van je masteropleiding, waarmee je bewijst dat je het niveau aankunt. Maar wat blijkt? De ene scriptie mag veel kleiner zijn dan de andere.
Hier een paar weken, daar een half jaar ploeteren DOOR Michelle van Viersen en Bas Belleman/HOP
D
e ene student werkt maandenlang aan zijn scriptie, terwijl de andere student in een paar weken klaar is. Aan sommige universiteiten moet je die scriptie verdedigen, aan de andere hoeft dat niet. Uit een steekproef van het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) blijkt dat de eisen aan scripties enorm verschillen. Neem een masteropleiding als Europese studies. Je leert van alles over het ontstaan van de Europese Unie, de politieke belangen van de lidstaten en nog veel meer. En dan komt de scriptie. Wat is die waard? Dat hangt ervan af waar je studeert. In Maastricht krijg je er 12 van de 60 studiepunten voor. Je zou dus in pakweg twee maanden klaar moeten zijn. Heel anders dan in Twente, waar ze bijna de halve master ervoor vrijmaken: 25 ECTS. Waar komen zulke verschillen vandaan? Je moet bij het schrijven van een scriptie zelfstandig worden, zegt opleidingscoördinator Martin de Nobel van de Twentse opleidingen in public administration en European studies. Daarom moet de
20
tutorgroepen. Zelfstandigheid hoeven masterscriptie European studies wel onze studenten niet pas in hun scriptie te enige omvang hebben, vindt hij, en verwerven. Verder werken we in de voorbedraagt het aantal studiepunten 25 bereidende vakken naar de scriptie toe. ECTS, plus 5 punten voor het vak acadeDaarin word je heus niet aan het handje mic research. genomen.” “Het gaat erom dat je ergens induikt en dat je je de kennis eigen maakt om beter tot het onderwerp door te dringen”, stelt Kleine scripties bij rechten De Nobel. “Wij vinden dat je daar echt Bij juridische studies is een kleine scripwat tijd voor nodig hebt. Bovendien kun tie heel gewoon. Neem de masteropleije met deze studie niet zeggen: je wordt ding arbeidsrecht. Voor een scriptie zijn ambtenaar, ondernemer of consultant. 10 studiepunten wel genoeg, vinden de Nee, het vliegt alle kanten arbeidsjuristen in Rotterop. Daarom moeten we dam en Leiden. In Groninzorgen dat de studengen krijg je bijna twee keer Een scriptie ten die zelfstandigheid zo lang de tijd: 18 studieschrijven is een verwerven, en wij denken punten. goede manier om dat de scriptie een goede “Het klinkt relatief klein, zelfstandigheid te manier hiervoor is.” die 10 ECTS”, geeft Maarverwerven Een grotere scriptie heeft ten Verbrugh toe. Hij is nog een voordeel: de opleidingsdirecteur van studenten hebben dan de de masteropleidingen mogelijkheid om bijvoorrechtsgeleerdheid aan de beeld in het buitenland of met een stage Erasmus Universiteit Rotterdam. “Maar af te studeren. “Daarom spelen we het er wordt meer tijd aan besteed dan de 280 liefst een heel semester vrij, en dan kom uur die ervoor staan.” je automatisch uit op een omvang van Hoe kan dat dan? “In het verleden kon je zo’n 30 EC.” lang over je master doen, jarenlang zelfs”, Waarom Maastricht dan zo weinig legt Verbrugh uit. “Dat kan nu niet meer, punten aan de scriptie toekent? Die zelfhet is niet wenselijk. Daarom willen we standigheid zit in het hele Maastrichtse dat studenten hun probleemstelling al onderwijs verweven, antwoordt een eerder formuleren, al staan daar formeel woordvoerder. “We werken hier met geen studiepunten tegenover. En als die probleemgestuurd onderwijs in kleine probleemstelling er eenmaal is, dán kun
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
rbbmr.nl
ONDERWIJS
Aantal studiepunten (ECTS) master Europese studies binnen een jaar, *of twee jaar
Aantal studiepunten (ECTS) master arbeidsrecht binnen een jaar
12
Erasmus Universiteit
10
15
Universiteit Leiden
10
Universiteit van Amsterdam
18
Universiteit Maastricht
12
Vrije Universiteit
18
Vrije Universiteit
12
Universiteit Twente
25
Universiteit Tilburg
12
* Radboud Universiteit
30
Universiteit van Amsterdam
12
* Rijksuniversiteit Groningen
30
* Universiteit Utrecht
30
Universiteit Maastricht European Studies
Universiteit Leiden
International Relations – specialisatie European Union Studies
European Studies
Political Science: Comparative and European Politics
European Studies
Europese Studies
Europese Studies
European Governance
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
Arbeidsrecht
Arbeidsrecht
Arbeid en gezondheid
Arbeidsrecht
Arbeidsrecht
Arbeidsrecht
Universiteit Utrecht
Onderneming en recht - specialisatie arbeid en onderneming
Rijksuniversiteit Groningen
Arbeidsrecht
15 18 21
Masterscriptiepunten
In Twente turven we 36 criteria en in Wageningen slechts 16
Communicatiewetenschappen en klinische psychologie Tien studiepunten of dertig? Ook andere studierichtingen kennen flinke verschillen in het gewicht dat de scripties krijgen. Denk aan communicatiewetenschappen en klinische psychologie. Bij de Vrije Universiteit moet je 24 ECTS halen bij communicatiewetenschap en bij Universiteit Utrecht bij dezelfde studie slechts 15. Voor je masterscriptie klinische psychologie hoef je bij Maastricht University en de Radboud Universiteit slechts 10 studiepunten te halen, terwijl de Rijksuniversiteit Groningen 30 ECTS eist.
Zie www.advalvas.vu.nl>nieuws voor een totaal overzicht van de vereiste scriptiepunten bij deze twee opleidingen in Nederland.
22
je 10 weken lang ook echt toegewijd aan de scriptie werken, want je hebt geen enkele andere verplichting ernaast.” Toch klinkt het nogal licht, vergeleken met scripties waar je een half jaar de tijd voor krijgt. Maar zo kun je er niet naar kijken, meent hij. “De rest van het masteronderwijs is ook onderzoeksgedreven. Onze studenten houden referaten, ze discussiëren over de stof, ze krijgen een onderzoekspracticum en ze leren hoe ze een goede probleemstelling moeten formuleren.” Vakken als methoden en technieken krijgen ze echter niet. “Echt empirisch onderzoek zit niet in onze opleiding, en onze scriptie vereist dat ook niet. Voor literatuur- en jurisprudentieonderzoek heb je weinig tijd nodig. Dat scheelt ook enorm.”
scriptie mondeling te presenteren of te verdedigen. Dat gebeurt, voor zover we kunnen nagaan, aan zeven universiteiten. Ook daar zijn weer criteria voor die vermoedelijk ongeveer op hetzelfde neerkomen: de een noemt bijvoorbeeld ‘verbale vaardigheden’, de ander let op het beantwoorden van vragen.
Geen puntennormen voor eindproduct
Vanzelfsprekend gaan alle opleidingen zesjaarlijks door de mangel van accreditatieorganisatie NVAO. Die moet bepalen of het eindniveau hoog genoeg is om het stempel van goedkeuring te krijgen en kijkt dus ook naar de scripties. “Het eindproduct is een middel om te laten zien of alles samenkomt: theorie en praktijk”, verklaart woordvoerder IJda van den Hout. Criteria beetje arbitrair Maar het maakt de keurmeesters niet Hoe weet een student eigenlijk wat uit hoeveel studiepunten een goede scriptie is? ervoor staan of hoe uitgeMisschien door er een paar breid het eisenlijstje van te lezen die een hoog cijfer ‘De opleiding de opleiding is. Daar zijn hebben gekregen. Maar bepaalt zelf wat geen normen voor. En opleidingen hebben vaak het eindproduct is’ die zijn ook niet nodig, ook een lijstje met criteria meent Van den Hout. “De waarop ze beoordelen. opleiding bepaalt zelf wat En jawel, die lijstjes het eindproduct is. Panels verschillen ook behoorvoeren een aselecte steeklijk van elkaar, alleen al proef uit van minimaal 15 omdat de ene lijst langer van die eindwerken. Aan de hand van de is dan de andere. In Twente turven we beoordelingscriteria van de accreditatie36 criteria, in Wageningen slechts 16. kaders geven de panels een oordeel over Waar ze vrijwel allemaal naar kijken, is ieder gekozen eindproduct.” de opbouw van de scriptie. Ook vinden ze Is het wel genoeg, 10 of 12 punten voor het belangrijk dat de student zelfstandig een masterscriptie? Veel is het niet, vindt te werk gaat. ook de NVAO. “Het roept wel de vraag op De rest ligt kennelijk minder voor de of de opleiding nog andere, afrondende hand. De probleemstelling? Elf universionderdelen heeft die het vereiste eindniteiten noemen die expliciet. De argumenveau weerspiegelen”, zegt Van den Hout. tatie? Tien keer genoemd. Wetenschap“Misschien is er ook nog sprake van een pelijk inzicht? Slechts vier universiteiten onderzoeks- of stagerapport. Belangrijk hebben het in hun lijst gezet. Het laat is dat de opleiding kan aantonen dat vooral zien dat de criteria een beetje arbiafgestudeerden het masterniveau hebben trair zijn. Elke scriptie moet immers van gerealiseerd. Als dat met een masterscripwetenschappelijk inzicht getuigen, dat tie van 12 ECTS kan met daarnaast ander spreek voor zich. ‘bewijs’, dan is er geen probleem.” Ook hoeven lang niet alle studenten hun
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
Reacties op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl. De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.
FNV-oma’s weggestuurd We hadden vergeten toestemming te vragen, dus werden Regine Anmuth, Ria Kroes en ik vanochtend weggestuurd uit de hal van het hoofdgebouw. We mochten daar niet flyeren voor de 1 mei-bijeenkomst van vakbond FNV. Samen werken we ongeveer
honderd jaar voor de VU en hebben we al een heleboel kleinkinderen, maar de bewaking vertrouwt ons niet. Volgende keer maar weer braaf toestemming vragen. Houkje Vlietstra, namens het activistische omacomité FNV VU
colofon
onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl
Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.
Vormgeving Rob Bömer - rbbmr.nl Medewerkers Yvonne Compier, Dido Drachman, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Bas van der Schot, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam
advertenties
Amino: ‘Ik ben gevlucht uit Somalië. Nu wil ik graag weer studeren.’ Geef om talent en maak deze studie mogelijk! Kijk op www.uaf.nl nr 17 — 9 mei 2018 ADVALVAS UAF_Advalas_1/2_pag_205x130mm_liggend.indd
1
23
25-02-16 14:12
ingezonden mededeling
E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.
Voorkom een burn-out Een uitgebreid cv, vier keer per week college- en werkgroepen volgen en daarnaast een bloeiend sociaal leven leiden; de huidige generatie studenten voelt een constante druk om aan deze hoge verwachtingen en eisen te voldoen. Het bindend studieadvies, het afschaffen van de studiefinanciering én het combineren van werk, studie- en sociaal leven zorgen ervoor dat veel studenten een grote druk ervaren op prestatie-, studie- en financieel gebied. Uit onderzoek is gebleken dat één-op-de-drie studenten in toenemende mate stress-, angst- en burn-outklachten ervaart. Bij niet-studerende leeftijdsgenoten ligt dit percentage lager. Deze problematiek is veel in het nieuws geweest en het thema is natuurlijk ook ons niet ontgaan. Wij horen vaak verhalen van studenten die gestrest zijn of veel druk ervaren om nominaal af te studeren. Daarnaast willen studenten in Amsterdam wonen en dat vraagt wegens de hoge huurprijzen in onze stad en omgeving om een baantje naast de studie. Niet alleen sociale media, overheidskeuzes en een veranderende maatschappij hebben invloed op de prestatiedruk, ook de VU draagt hierin verantwoordelijkheid en zou deze moeten nemen. Wij maken ons ernstige zorgen over het welzijn van onze studenten. De studentenraad wil dan ook nadrukkelijk voorkomen dat de druk, die veel studenten momenteel ervaren, als ‘normaal’ wordt ervaren. Om die reden hebben wij samen met het Interstedelijk Studenten Overleg en de medezeggenschapsraden van hogescholen en andere universiteiten meegewerkt aan een landelijk actieplan. Dit bevat een aantal
aanbevelingen, zoals het creëren van bewustzijn en het professionaliseren van studentbegeleiders en docenten. We vragen zowel de landelijke overheid, gemeenten als onderwijsinstellingen om concrete stappen te ondernemen. Het welzijn van studenten moet verbeterd worden, zo kan het niet langer! Heb jij last van faalangst, studiestress of een negatief zelfbeeld? Dan raad ik je aan om contact op te nemen met de studentbegeleiding. De VU heeft studentenpsychologen die je kunnen helpen. En praat er ook over met je medestudenten, je zult (helaas) niet de enige zijn. Liz ten Bergen, vicevoorzitter l.ten.bergen@studentenraad.vu.nl
wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • USR-CvB-vergadering. We spreken met het VU-bestuur over studentenwelzijn, studentbegeleiding, het Studentenforum en de gedragscode ict-voorzieningen. Op donderdag 17 mei, 9.30 uur in de Aurora-zaal. • Onze opvolgers. Na de intensieve verkiezingsweek zijn onze opvolgers bekendgemaakt. Terwijl het eind van ons raadsjaar pas over vier maanden is, zijn we nu al volop bezig met het inwerken van onze opvolgers. Samen gaan we een intensieve overdrachtsperiode in. • Studentenstatuut. Dit is een beschrijving van de belangrijkste rechten en plichten van studenten. De bepalingen gelden voor álle studenten. De USR heeft instemmingsrecht op de wijzigingen van het statuut.
Jacqueline van Muijlwijk-Koezen portefeuillehouder onderwijs
opinie
‘Vierjarig contract voor juniordocenten bij Bèta’
De bètafaculteit gaat juniordocenten aannemen voor vier jaar en biedt hen tevens de opleiding Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO) aan. Volgens portefeuillehouder onderwijs Van Muijlwijk-Koezen is dat in het belang van de studenten.
J
Door Marieke Kolkman ullie gaan docenten een contract met opleiding bieden? “Het is een vergelijkbaar traject als voor een promovendus. Die krijgt vier jaar lang begeleiding om zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te leren doen. Wij bieden juniordocenten een dergelijk traject in het onderwijs. In het begin zullen ze vooral uitvoerend werk doen, en later, als ze hun BKO hebben afgerond, kunnen ze bijvoorbeeld zelfstandig een matchingsdag organiseren.”
het reguliere onderwijs. Bovendien zijn veel docenten gefrustreerd door de hoge werkdruk en hebben zij baat bij ondersteuning.” Is het geen dode mus voor jonge docenten? Ze krijgen een langer contract, maar daarna moeten ze toch weg. “Ze kunnen inderdaad niet blijven, want je kunt alleen universitair docent
Is dat wat juniordocenten doen, matchingsdagen organiseren? “Het gaat om additioneel onderwijs, waar je als reguliere docent geen tijd voor hebt. Dat is bijvoorbeeld het uitproberen van onderwijsinnovaties, extra begeleiding van studenten in werkgroepen of het verbeteren van de overgang van de middelbare school naar de universiteit. Alle veertig bètaopleidingen hebben projecten mogen bedenken.” Waarom investeren jullie in docenten die na vier jaar weer vertrekken? “Het doel is dat we onze studenten iets extra’s bieden, wat we niet kunnen doen vanuit
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
4 jaar werk plus BKO Aan de faculteit Bètawetenschappen besteden ze het extra geld dat vrijkomt door het leenstelsel aan juniordocenten. De faculteit gaat 27 juniordocenten aannemen voor vier jaar, waarin ze ook hun BKO-opleiding volgen. Negentien docenten zijn nieuw (die worden nu geworven) en acht stappen over van hun huidige juniordocentcontract naar dit contract. Het is in eerste instantie een programma dat alleen dit jaar start.
worden als je gepromoveerd bent. We mikken vooral op mensen die uitstromen naar het hbo of die ook hun eerstegraads lesbevoegdheid halen en gaan lesgeven op het vwo. We maken ook bij aanvang heel duidelijk dat het gaat om een tijdelijke baan, zodat iedereen weet waar die aan toe is. Een promovendus weet ook dat het na vier jaar is afgelopen.” Extra docenten kosten extra geld. Waar komt dat vandaan? “Het geld komt uit de studievoorschotmiddelen. Elke faculteit mocht plannen indienen. Wij hebben het nu als faculteit in gang gezet en garanderen ook dat docenten een contract van vier jaar krijgen, ongeacht wat het bestuur of het ministerie in de toekomst doet.”
Jullie werken al een tijdje met juniordocenten. Hoe zorgen jullie dat het onderwijs op niveau blijft met al die onervaren krachten? “Alles wat de juniordocenten doen is onder begeleiding van een ervaren docent. Het gaat om het begeleiden van bachelorstudenten of op een andere manier het onderwijs dat door de vaste docenten wordt gegeven, te innoveren en te verrijken.”
Jacqueline van Muijlwijk-Koezen
Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.
25
Digitaal leersysteem
Dat je in Iran niet op Facebook en Twitter kunt, dat weten veel mensen wel. Maar een ogenschijnlijk onschuldig digitaal onderwijssysteem als Canvas? VU-docent Saramifar wilde in Iran iets op Canvas zetten en liep tegen een dichte deur aan.
Canvas versus Iran
“
Door Marieke Kolkman
laten zetten. “Dat is natuurlijk geen structurele oplossing. Met Blackboard had ik dit probleem nooit. Waarom moeten wij ons als Europeanen houden aan de sancties van de VS? De EU heeft die sancties niet tegen Iran”, aldus de docent.
Ik was op veldwerk in Iran”, vertelt docent antropologie Younes Saramifar. “Mijn studenten waren in andere Amerikaanse sancties landen met hun veldwerk “Het is eigenlijk heel simpel”, zegt bezig en ik wilde ze laten Gerdien Jansen, ict- & onderwijsadviseur weten dat ze voor het eerste bij de dienst Student- en Onderwijszaken. college een object moesten meenemen “Het bedrijf dat Canvas aanbiedt, Instrucuit het land waar ze waren, om wat over ture, is Amerikaans. Zij hebben vanwege te vertellen. Maar toen ik de Amerikaanse sancties wilde inloggen op Canvas de toegang afgesloten kreeg ik de melding dat ik in Iran en wij kunnen Het gaat dus niet geen toegang had.” daar niets aan doen.” Ze om blokkade ‘U kunt Canvas niet in, meldde het voorval bij van de Iraanse omdat u in een land bent haar leidinggevende, maar overheid waaraan de Verenigde de VU nam verder geen Staten handelsbeperkincontact op met de levegen hebben opgelegd’, rancier. was de melding. Het gaat Instructure zelf heeft er dus niet om een blokkade het volgende over op zijn van de Iraanse overheid, communitywebsite staan: maar om sancties van de VS. Die houden ‘Zoals vereist door het Office of Foreign onder meer in dat je geen Amerikaanse Assets Control van het Amerikaanse technologie mag exporteren, verkopen of ministerie van Financiën, verbiedt leveren aan Iran. Instructure op dit moment het ongeSaramifar loste het probleem op door een oorloofde gebruik van haar producten mededocent de mededeling op Canvas te of diensten in Cuba, Iran, Noord-Korea,
26
Not Authorised
You are not authorised to access this site because you are located in a country subject to U.S. trade restrictions.
Syrië en de Krim.’ Het Canvas-webteam beaamt desgevraagd dat je in Iran niet kunt inloggen en oppert om dan een collega die niet in Iran is in te schakelen. Martijn de Graaf, jurist bij de dienst IT, was betrokken bij de onderhandelingen met Instructure tijdens het aanbestedingsproces van Canvas. Hij weet niet meer precies of er destijds rekening gehouden is met dergelijke beperkingen van het gebruik van Canvas en kan niet direct tijd maken om het uit te zoeken. Per mail laat hij nog weten: ‘De aanbesteding van Canvas is reeds in 2016 afgerond. In het aanbestedingsproces is er zorgvuldig gekeken naar het bedrijf dat Canvas aanbiedt en is er onderzoek gedaan naar het product zelf. Mocht blij-
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
CAMPUS
onderwijs
So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege risicoen gezondheidscommunicatie van Guido van Koningsbruggen. 25-04-2018|HG-12A00. De hooguit
ken dat Canvas in de toekomst niet meer voldoet aan de (veiligheids-)eisen die in de aanbesteding zijn gesteld, dan bestaat altijd de optie om te ontbinden.’
Vreemde zaak Een zoektocht op de VU naar iemand die antwoord heeft op de vragen waarom de VU als Nederlandse universiteit te maken heeft met sancties van de VS tegen Iran, en waarom de toegang tot Canvas is geblokkeerd terwijl inloggen toch geen handel is, levert niets op. Hein Breukelaar, jurist bij Bestuurszaken, weet het niet. Tanja Aalberts, hoogleraar internationaal recht, weet het ook niet. Ester Herlin-Karnell, hoogleraar EU Constitutional Law and Justice, vindt het een vreemde zaak. ‘Heeft de VU het Amerikaanse softwareproduct niet gekocht? Dat zou het niet moeten uitmaken waar je inlogt. En het is geen handelsproduct, maar een educatieve tool. Maar’, mailt ze ook, ‘ik ben geen expert op dit gebied.’
Oproep We zijn benieuwd in hoeverre VU-wetenschappers ook in andere opzichten tegen VS-sancties aanlopen. Laat het ons weten via redactie.advalvas@vu.nl.
ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
Als Van Koningsbruggen in zijn betoog wordt gestoord door een late binnenkotwintig aanwezige studenten vallen een mer, laat hij zich daardoor niet van de beetje weg in de enorme collegezaal op wijs brengen. “Welkom. Ga lekker zitten.” twaalf hoog. Maar zij die deze ochtend Wanneer de jongen na een paar minuten de moeite namen hun bed uit te komen weer opstapt, weet de docent daar ook voor het hoorcollege risico- en gezondmooi op in te spelen: “Hij zag er ook niet heidscommunicatie worden beloond met echt wakker uit. Het duurde even voordat een informatief en helder verhaal van hij doorhad dat hij in de verkeerde zaal Guido van Koningsbruggen. De commuzat...” nicatiewetenschapper staat ontspannen Er volgen nog meer psychologische voor de groep, met een hand nonchalant theorieën en onderzoeksresultaten over in een achterzak van zijn spijkerbroek de menselijke neiging en de microfoon losjes tot bagatelliseren van voor zijn mond. Hij neemt gezondheidsinformatie. zijn studenten mee in de Waarschijnlijk zonder dat psychologische processen Vlot, helder hij het doorheeft, is ook die een rol spelen bij het verhaal de docent zelf geneigd communiceren van infortot bagatelliseren, want matie over gezondheid. Veel hij spreekt regelmatig in Zoals te verwachten viel, verkleinwoordjes. Zo heeft blijken mensen gezondverkleinwoordjes hij het over onderzoekjes, heidsinformatie niet altijd taakjes, voorbeeldjes, even objectief te verwerlijstjes en studietjes, waarken. Percentages worden mee hij het belang van de onrealistisch optimistisch onderzoeken die hij aan de zaal presengeïnterpreteerd en gezondheidsrisico’s teert onbewust een beetje ondermijnt. op het koppige af gebagatelliseerd. We “Maar hoe vertaal je dit in een campagkunnen er ons allemaal wel wat bij voorne?” Precies op tijd stelt een student de stellen, en ook de studenten communicavraag naar de toepasbaarheid van al die tiewetenschap knikken collectief instemtheorie. “Ik wil je hartelijk bedanken mend. Van Koningsbruggen scoort met voor dit prachtige bruggetje”, antwoordt herkenbare onderzoeksresultaten, waarVan Koningsbruggen opgewekt, “want uit duidelijk blijkt dat mensen die slecht dat is precies waar ik het nu over wil nieuws krijgen na een gezondheidstest hebben. Daar zit de uitdaging voor ons massaal de betrouwbaarheid van de test als communicatiewetenschappers. Al in twijfel trekken, de uitslag als minder die luie psychologen zitten lekker in hun ernstig bestempelen, alternatieve verklalabjes testjes te doen, maar wij moeten ringen zoeken voor de negatieve resultaiets met die resultaten.” ten en zich opnieuw willen laten testen.
+ �
27
PERSONEELSPAGINA ONDER REDACTIE VAN HRMAM VU JAARGANG 10, NUMMER 16, WOENSDAG 9 MEI 2018
DE TRAINEES AAN HET WOORD Eén van de initiatieven uit het talentbeleid van de VU is de introductie van het traineeship. Eind vorig jaar zijn er 11 trainees aan de VU begonnen, verdeeld over verschillende diensten en faculteiten. Hun opdrachten zijn gericht op het verbeteren van de bedrijfsvoering van de VU. Ze dragen vanuit hun unieke positie bij aan de verbinding en kennisdeling binnen de universiteit. Ook denken ze met hun frisse blik en nieuwe ideeën mee over een dynamische en toekomstbestendige VU. Doordat de trainees op verschillende plekken werkzaam zijn binnen de VU en de kennis die ze opdoen met elkaar delen, leren ze in snel tempo de organisatie kennen en leggen zij op alle niveaus verbanden. Daarnaast volgen zij ook een gezamenlijk opleidingsprogramma dat gericht is op hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Tot dusver hebben de trainees al veel positieve reacties gekregen op hun werk en inbreng. De 11 trainees vertellen op deze Personeelspagina graag over hun hoogtepunten uit de eerste maanden.
Nina Geelen
Trainee bij de dienst Marketing & Communicatie “Als trainee werk ik mee aan verschillende onderzoeken en projecten die in het teken staan van werving en het beter leren kennen en begrijpen van de doelgroep. De laatste maanden is bijvoorbeeld hard gewerkt aan de Pre Student Community. Dit is een online omgeving van de VU met het doel aankomende studenten in een zo vroeg mogelijk stadium te binden aan en te enthousiasmeren voor de aangemelde opleiding(en) en de VU. Daarnaast staat het zo goed mogelijk voorbereiden van aankomende studenten op het eerste studiejaar ook centraal. Daarin willen we aankomende studenten alvast kennis laten maken met informatie over opleidingen en vakken, maar ook met docenten, studenten, het studentenleven en studieverenigingen. Het is een pilot, dus erg spannend hoe het wordt ontvangen!” Meer weten? Neem contact op met de coördinator traineeship Martine van der Sleen, m.b.vander.sleen@vu.nl.
Noraly Bovenmars
Trainee bij de dienst Informatietechnologie “IT is momenteel in transitie. Als trainee werk ik mee om de verschillende afdelingen en teams van IT beter te laten samenwerken. Dat doe ik bijvoorbeeld door het organiseren en bijwonen van verschillende workshops. Het is enorm leerzaam om deze veranderingen bij IT mee te maken en mijn steentje te kunnen bijdragen.”
Dennis Bouwens
Trainee bij Bestuurszaken “Bestuurszaken is een dynamische afdeling waar veel zaken samenkomen. De afgelopen maanden heb ik onder meer meegedraaid binnen het team van Public Affairs, waar we de verbinding met de politiek leggen. Ik ben bijvoorbeeld in gesprek met Judith Tielen, woordvoerder Hoger Onderwijs namens de VVD.”
Louis van Beek
Trainee Business Control bij de faculteiten Bètawetenschappen en Gedrags- en Bewegingswetenschappen “Ik ben onderdeel van de afdeling Business Control van zowel de Faculteit der Bètawetenschappen (0,5 fte) als ook de Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen (0,5 fte). Bij deze faculteiten ben ik onder meer bezig met de planning en control van enkele wetenschappelijke en ondersteunende afdelingen. Daarnaast help ik als business controller de faculteiten met hun financiële vragen. In deze rol heb ik contact met (medewerkers van) veel verschillende faculteiten en diensten en krijg ik veel van de VU te zien.”
Jordy Gevers
Marlous van de Koppel
Souhaïlla El Ghoulbzouri
Jacqueline Draaisma
Anne Rosier
Nienke de Bruijn
Trainee bij de Universiteitsbibliotheek “Als trainee Business Intelligence bij de Universiteitsbibliotheek probeer ik mee te werken aan de ontwikkeling van een data-driven library, waarbij data- en informatiemanagement een grote rol spelen. Het opzetten van een business intelligence-systeem staat hierin centraal. Door middel van dergelijk dataonderzoek proberen wij relevante vragen voor de universiteit te beantwoorden, bijvoorbeeld hoe we de maatschappelijke impact van onderzoek kunnen aantonen.”
Trainee bij het Onderwijsbureau van de Faculteit der Bètawetenschappen “Dé scriptie… een verschrikking voor veel studenten. Als trainee heb ik de eervolle taak gekregen om het schrijven van een scriptie dan wel het lopen van een stage zo prettig mogelijk te laten verlopen, voor zowel student als docent. Oftewel, hoe kunnen de processen omtrent de begeleiding, beoordeling en archivering hiervan geoptimaliseerd worden? Bij het vinden van een antwoord hierop houden we rekening met de fusie.”
Nienke van Liempt
Trainee bij de Faculteit der Bètawetenschappen “Op 1 juli 2017 vond de fusie plaats tussen de faculteiten Aard- en Levenswetenschappen en Exacte Wetenschappen naar de nieuwe Faculteit der Bètawetenschappen. Om de verschillende processen en procedures binnen Human Resource Management, het onderwijsbureau, Financiën en IT te harmoniseren, is het harmonisatieprogramma gestart. Ik ondersteun hierin alle werkgroepen en overzie het traject. Op deze manier leer ik de gehele Bètafaculteit in no-time kennen: van faculteitsbestuur tot stenenpracticum, van IT-structuur tot allocatiemodel.”
Trainee bij de Faculteit der Sociale Wetenschappen “Sinds september 2017 werk ik aan de inrichting van de ambtelijke ondersteuning van de opleidingscommissies bij de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Daarbij richt ik me vooral op het opbouwen van een kader waarbinnen opleidingscommissies hun taak - namelijk het borgen en bevorderen van de onderwijskwaliteit - zo goed mogelijk kunnen vervullen. Daarnaast werk ik met mede-trainees aan een innovatieopdracht en volgen we een gezamenlijk trainee-programma, gericht op persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo leggen we de verbinding tussen onze verschillende observaties, ideeën en werkplekken.”
Trainee bij de dienst Facilitaire Campus Organisatie “Bij FCO werk ik momenteel bij de afdeling Campusontwikkeling. Een interessante omgeving, want de VU-campus is volop in transitie. Het werk binnen dit team is dan ook heel divers: van grote nieuwbouw- en sloopprojecten tot de herinrichting van kantoorgebieden en studieplekken. Als VU-alumnus vind ik het bijzonder en heel leerzaam om nu een kijkje achter de schermen te nemen en zelf mee te kunnen denken over de toekomst van de campus.”
Trainee bij het Onderwijsbureau van de Faculteit der Bètawetenschappen “Als trainee van het Onderwijsbureau houd ik mij bezig met het verbeteren van het proces rond aanmelden en toelaten van nieuwe (pre) masterstudenten. Ik werk nauw samen met de toelatingscommissies van de Faculteit der Bètawetenschappen en daarnaast ben ik in samenwerking met de communicatieafdeling een nieuwe website voor aankomende premasterstudenten aan het opzetten.’’
Trainee bij de dienst HRM, Arbo & Milieu “Als trainee bij HRM ben ik onderdeel van de afdeling Strategie & Beleid. Hierin werk ik aan verschillende projecten op het gebied van ontwikkeling van jong-professionals, (gender) diversiteit en arbeidsmarktcommunicatie. Ik mag elke dag werken aan het versterken van de VU als werkgever en verbeteren van mogelijkheden voor medewerkers, hoe leuk is dat!”
Redactie Personeelspagina > HRMAM Tekst > STEFANO GIACON Vormgeving > HAAGSBLAUW Reageren > PP@VU.NL
Medewerkersvoorstellingen 18/19
The Mountaintop Cultuurcentrum Griffioen
Medewerkersvoorstellingen Aanvang: 20.30 uur Toegang: € 3,- (VU medewerkers) griffioen.vu.nl
E
ind april startte Griffioen de verkoop voor het komend theaterseizoen. Honderd hilarische, ontroerende, leerzame of gewoon ontspannende voorstellingen: muziek, theater, cabaret en dans, dat maakt de keuze wel lastig. Voor medewerkers van de VU selecteerde de Griffioen een aantal voorstellingen waar zij voor de belachelijke prijs van 3 euro naartoe kunnen. De kaartjes kun je nu al kopen. In september bijvoorbeeld speelt onder anderen acteur Bram van der Vlugt in een voorstelling over dichteres Vasalis. Een maand later brengt theatergroep The Mountaintop de Nederlandse première van een theaterstuk over Martin Luther King. En in november geven Iceman Wim Hof en musicus Chris Hinze een muzikaal theatercollege. Wordt de keuze toch nog moeilijk, kun je natuurlijk ook gewoon naar alle drie gaan. Of naar Mathilde Santing, ook in november. Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen
30
Restaurant
Spingaren SFEER Dit grote restaurant heeft een hippe uitstraling. De bar in het midden van de ruimte, de industriële elementen en het groen aan de plafonds en muren maken het modern. ETEN De menukaart is leuk. Je kunt ook zelf een charcuterie- of visplankje samenstellen. Ze houden rekening met allerlei allergieën. Er zijn gluten-, lactose- en notenvrije menukaarten. Ik neem zelf een visplankje en mijn vriendin een warm visgerecht. Beide gerechten zijn goed, maar niet uitzonderlijk lekker. De frietjes zijn erg slap. BEDIENING Vriendelijk, maar je moet best wel lang wachten voordat je kunt bestellen en de gerechten op tafel staan. TIP Vraag om een tafeltje bij het raam, dan heb je prachtig uitzicht over de Herengracht. AANRADER Ja, weer eens wat anders in een leuke ambiance. Verwacht geen uitzonderlijke smaakexplosies. PRIJS Aan de dure kant voor een studentenbudget. Voor 50 euro hebben wij vooraf wat glutenvrij brood, een hoofdgerecht met frietjes en een wijntje. Spingaren Herengracht 88 spingaren.nl Tessa de Wit, masterstudent klinische psychologie
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS
Uilensteders
Dit kan mij later ook gebeuren Danique van Roon 23 Vierdejaars geneeskunde Donkerblauwe flat
”
In het tweede jaar van mijn studie kreeg ik steeds vaker buikpijn. Soms lag ik wel vier dagen per week met intense pijn huilend op bed. Mijn huisarts dacht dat het door de stress kwam. Dat kon ik me eigenlijk niet voorstellen, ik voelde dat er iets met mijn lijf was. Uiteindelijk werd ik toch doorverwezen naar het ziekenhuis. Na een aantal onderzoeken bleek dat ik de ziekte van Crohn heb. Ik wist dat dat een mogelijkheid was, maar mijn klachtenpatroon matchte niet helemaal. Hoewel het een chronische ziekte is, was ik opgelucht dat ik wist waardoor ik zo’n pijn had. Acht weken lang kreeg ik medicatie, nu gaat het meestal goed. Ik zou wel willen zeggen dat ik als ik later arts ben, ik het beter zou aanpakken. Maar uit mijn bloedonderzoek kwam niets bijzonders, dus ik snap mijn huisarts wel. Het is eerlijker om te zeggen dat het mij later ook kan gebeuren. Door Floor Bal Foto Peter Valckx
Wil je ook in Uilensteders? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. ADVALVAS
nr 17 — 9 mei 2018
31
column
Niet besteld
Sanne Pieters tweedejaars sociologie
illustratie Dido Drachman Masterstudent beeldverhaal, Sint Lucas, Brussel
M
et een vriendin zit ik vlakbij het Leidseplein in een ramentent. Naast ons zitten aan een vierpersoonstafeltje vier mannen van een jaar of vijftig die Engels tegen elkaar spreken. Ze zijn aangeschoten. Ze bestellen drie flessen wijn in één keer en maken een racistische opmerking tegen het meisje dat hen de wijn komt brengen. Het meisje rolt met haar ogen en loopt weg. Ik zie dat ze iets tegen een collega fluistert. De vriendin gaat naar de wc. Een serveerder komt naast onze tafel staan met twee biertjes op zijn dienblad. “Die heb ik niet besteld”, zeg ik. “Nee”, zegt hij zachtjes, “die krijgen jullie van hen.” Hij knikt met zijn hoofd richting de groep mannen. Die zijn voor het eerst deze avond stil en stoten elkaar aan. “O”, zeg ik, “eh -” De serveerder zet de biertjes neer. Ik geloof dat hij verontschuldigend kijkt. Ik voel de blikken van de mannen naast me. Ik ben me opeens heel erg bewust van mijn trui met V-hals, maar vind dat ook meteen een stomme gedachte. Ik kleed me hoe ik me wil kleden. Toch trek ik hem voorzichtig een beetje omhoog. Mijn vriendin komt terug. Ze neemt een slok van het biertje. “Hebben we van hen gekregen”, fluister ik. “Shit”, zegt ze. De mannen grijnzen naar ons, maken een proostgebaar. Een van de mannen staat zwalkend op en schuift zijn stoel bij onze tafel aan. Hij komt heel dicht bij me zitten. Hij ruikt zoals mensen die wijn hebben gedronken soms kunnen ruiken: zuur, naar braaksel, onheilspellend. “You liked the beer?” vraagt hij. Ik weiger te antwoorden, mijn vriendin glimlacht en zegt: “Sure.”
“Why are beautiful girls like you eating all alone?” vraagt hij met dubbele tong. “My boyfriend’s coming’, zeg ik, ik voel me meteen stom dat ik dat zeg. Ik zeg het omdat ik wil dat de man weggaat, maar had hem eigenlijk willen negeren. Terwijl mijn vriendin aanhoort over de belangrijke beurs waarvoor hij naar Nederland kwam (ze knikt af en toe, kijkt hem zo min mogelijk aan), sms ik al mijn vrienden van wie ik ook maar het idee heb dat ze in de buurt zouden kunnen zijn, dat ik in die ene ramentent bij Leidseplein zit en wordt lastiggevallen. ‘Geen zorgen’, zeg ik erbij, ‘geloof ik.’ Opeens pakt de man mijn hand en begint die te kussen. Zijn vrienden maken bemoedigende geluiden vanaf het tafeltje naast ons. Zijn lippen zijn nat. Hij gaat van mijn hand naar mijn onderarm. “Please don’t”, zeg ik, maar hij luistert niet, ik probeer mijn hand terug te trekken, maar hij laat het niet toe. Hij probeert ook de hand van mijn vriendin te pakken. Ergens in dat proces schuift hij zijn stoel naar achteren, een halfvolle fles wijn die nog op hun tafel stond stoot hij omver. Zijn vrienden springen scheldend op. Hij laat mijn hand los, wendt zich tot hun tafel. “We gaan”, sis ik naar mijn vriendin, nog nooit zo snel heb ik mijn jas gepakt. In een café verderop evalueren we aan de bar wat er net is gebeurd. We zijn beiden nogal mondig, assertief en identificeren ons als feminist. Toch gebeurt dit soort dingen ons regelmatig. We sommen op wat we daaraan kunnen doen: geen drankjes aannemen, geen V-hals dragen, geen oogcontact maken, geen antwoord geven, niet glimlachen, grens aangeven, om hulp vragen, niet alleen naar huis fietsen. “Zo’n onzin”, zeg ik na een stilte, “het gaat niet om wat wij wel of niet doen.” Mijn vriendin zucht. “Ik weet het”, zegt ze. Ik zet mijn vriendin af bij de dichtstbijzijnde tramhalte. “Sms me als je thuis bent!” zeg ik. “Jij ook”, zegt ze. Het is donker en mijn snelste route is door het Vondelpark. Ik bel mijn vriendje. Vraag of hij in de buurt is, of hij mee kan fietsen.
32
nr 17 — 9 mei 2018
ADVALVAS