Nr 4 11 oktober 2017

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit

jaargang 65 #4 11 oktober 2017

Diversiteit in de collegezaal Bij witte docenten moet de knop nog om P6_Koopdrang: postdoc Karin Lurvink doet er niet meer aan mee P16_Beter onderwijs: drie teams strijden om de Innovatieprijs P20_Anticonceptie: nog niet alle studenten pakken het handig aan

advertenties

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 65 #4

Icarus Live Studenten van Godgeleerdheid en Wijsbegeerte showen hun talenten.

cover

Diversiteit op de VU: weerstand en vooruitgang 10

The Waterhole_4 oktober 2017, 23.20 Foto peter gerritsen

Karin Lurvink over de prijs van goedkope kleding 6 Wie wint de Innovatieprijs VU? 16 Pas op met glijmiddel en andere anticonceptietips 20

Opinie

Toets en registreer imams

8

Niks mis met leraar worden 25 Criteria jaargesprekken

26

Columns

Vinod Subramaniam Sanne Pieters

9 32

En verder Online nieuws

4

Onderzoeksnieuws

14

Colofon

16

Buitenlandbloggers

23

Studentenraad

24

So you think you can teach

27

Ondernemingsraad

28

Muziek en restaurant

30

Uilensteders

31

Lae

32

Coverillustratie Dido Drachman Het volgende nummer verschijnt op 25 oktober 2017. klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-742287

gedrukt

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

3

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws

Postdocprijs voor lijkenonderzoeker Hayley Mickleburgh van Universiteit Leiden krijgt de eerste Nationale Postdocprijs.

De forensisch archeoloog ontvangt 10.000 euro voor haar onderzoek naar het vergaan van lijken en skeletten.

Op eigen houtje een onderzoeksbeurs van NWO aanvragen?

Dat wordt minder makkelijk als het aan NWO-voorzitter Stan Gielen ligt. “Sommige mensen moet je geen aanvraag laten doen. Je houdt ze alleen maar van hun werk.”

Eten van voedselbank ongezond Het is mooi dat de voedselbanken bestaan, maar de inhoud van de pakketten laat nogal wat te wensen over.

{meer nieuws online}

Hbo-instelling wil ook onderzoeksgeld Nobelprijs chemie naar 3D-microscopie UvA-actiegroep wil niet naar Duisenberg Nobelprijs natuurkunde voor aantoners zwaartekrachtgolven 4

‘Robots zijn vet gaaf’

B

ij het Weekend van de Wetenschap waren er veel workshops en demonstraties op de VU. Ondanks het druilerige weer was de opkomst hoog. Verspreid over het hoofdgebouw en het W&N-gebouw konden kinderen en ouders virtual-reality-brillen

uitproberen, hun eigen dna isoleren of hersenen bekijken onder een microscoop.

“De Velox 7 is een supersnelle, aerodynamische fiets waarmee we hopen het snelheidsrecord te verbreken”, vertelt Michiel Goderie, student lucht- en ruimtevaarttechniek aan de TU Delft.

Delft perfectioneert de fiets, bewegingswetenschappers van de VU trainen de fietser.

Larissa van Dijk

‘NWO-beurs aanvragen moeilijker’

Robot Zora was er ook. Zora is een kleine robot van 57 cm hoog met een aaibaar uiterlijk, die onder meer bij autistische kinderen wordt ingezet. Eli, 10 jaar (rechts op de foto): “Robots zijn vet gaaf.

Ik heb met een robot staan dansen op Koningsdag, maar die was veel simpeler dan deze.” (LvD)

Zie fotoreportage op facebook.com/ advalvas > Wetenschappers in de dop

Geen basisbeurs, wel duizend euro korting De basisbeurs maakt geen comeback in het komende regeerakkoord. Wel krijgen eerstejaarsstudenten duizend euro korting op hun collegegeld.

D

ie korting geldt voor pabo-studenten ook in hun tweede jaar.

Dat is uitgelekt uit het regeerakkoord dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie deze week presenteren. VVD en D66 hebben samen met PvdA en GroenLinks de basisbeurs geschrapt om meer geld aan het hoger onderwijs te kunnen besteden: de opbrengst loopt op tot honderden miljoenen euro’s.

Maar in de verkiezingscampagne pleitten CDA en ChristenUnie

hartstochtelijk voor een terugkeer van de basisbeurs, in elk geval voor bachelorstudenten. Met een korting in het eerste studiejaar willen de partijen het hoger onderwijs toegankelijk houden voor studenten die niet zoveel geld hebben en onzeker zijn of ze hun studie wel aankunnen.

De toenemende kansenongelijkheid in het onderwijs is een heet hangijzer. Onder meer het verdwijnen van de basisbeurs zou voor sommige groepen studenten – zoals mbo’ers – de stap naar

het hoger onderwijs moeilijker maken. Inderdaad gingen in het eerste jaar na het afschaffen van de basisbeurs minder jongeren studeren. In het jaar erna trok dat weer enigszins bij en ook dit studiejaar gingen er weer meer jongeren studeren. Het extraatje voor pabo-studenten is bedoeld om jongeren te verleiden tot een loopbaan als leraar in het basisonderwijs. (HOP)

Meer hierover: advalvas>nieuws> 9 oktober. nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

VSPVU-congres

‘Alle mannen zijn pedofiel’

“

en alle vrouwen waarschijnlijk ook”, aldus seksuoloog Rik van Lunsen tijdens het congres Horen, zien en zwijgen. Niet alleen pedofilie, maar ook suïcide en oudermishandeling passeerden de revue. Het doel van het congres, georganiseerd door de studentenvereniging van Psychologie en Pedagogiek (VSPVU): taboes doorbreken.

Of zoals eerste spreker Mark Hommes het verwoordt: “We gaan het de hele dag over rare fratsen hebben.” Hommes toont een foto van een vrouw met kind op de schouders. “Ik zie er niet uit als een transgender”, hij wijst op de foto, “maar ik ben het wel.”

Publiceer zelf

Mocht nog niet iedereen wakker zijn na dit thema, dan zorgt de volgende spreker hier wel voor. Seksuoloog Rik van Lunsen spreekt op zeer open wijze over pedofilie. Zijn pleidooi voor virtuele kinderporno kwam hem in 2012 op grote kritiek te staan. Maar de beschikbaarheid van kinderporno leidt volgens hem juist tot een daling van het aantal seksuele delicten bij kinderen. Iedereen heeft waarschijnlijk weleens pedofiele gedachten, stelt Van Lunsen. Dit hoeft helemaal geen probleem te zijn: “Niemand kan veroordeeld worden op zijn fantasieën.” (DD)

Meer lezen over andere taboes? Het hele verslag staat op advalvas.vu.nl>4 oktober.

Kenniseconomie

4

‘Uitgeverijen hebben bij open access nog steeds te veel macht.

Universiteiten moeten zelf publicatieplatforms maken’, vindt Sascha Friesike. Lees het hele artikel op advalvas.vu.nl.opinie

In één dag De volgende keer ga je echt, echt, echt op tijd beginnen met leren. Omdat je die luxe nu niet hebt, legt Advalvas je uit hoe je in 24 uur toch je tentamen haalt. Lees op advalvas. vu.nl>tips&trucs>tentamen leren in één dag

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Nederland staat vierde op de internationale ranglijst van kenniseconomieën.

A

lleen Zwitserland, de Verenigde Staten en Singapore staan hoger. Zelfs Duitsland laten we achter ons, al scheelt het bijna niets.

Dat meldt het World Economic Forum.

De rapporteurs maken zich overigens wel zorgen over de toekomst: de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland daalt en de toegankelijkheid is in gevaar, stellen ze. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>27 september.

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen @UBVU 9-10-#Students, good luck with your #exams! The University Library has extended #opening hours this and next weekend.

De meeste studiezalen zijn open tot tien uur ’s avonds. @AKC_VU 9-10_What is understanding? What is wisdom? Prof. Stephen Grimm (@ FordhamNYC) gives the answer to these & more questions Nogal grote vragen, lijkt ons, maar professor Grimm draait er zijn hand niet voor om in een acht minuten durend Youtube-filmpje. @VUmcAmsterdam heeft geretweet ZonMw 9-10_Professor Taco de Vries legt uit waarom roken nu eigenlijk zo verslavend is. #stoptober ‘Nicotine is een van de meest verslavende stoffen die we kennen’, is het simpele antwoord. Voor het meer uitgebreide antwoord zie de vlog van Jeroen Geurts #jeroenonderzoekt. @Marco_Langbroek (in reactie op Igor Aharonovich, zie hieronder) 9-10_Having worked to burnout in academics, I can say: this guy is a total moron. His attitude is harmful and dangerous. Do not go along with it! @igordownunder 7-10_Silly question. For real academics work=life. weekends are always “work”. but we dont see it that way. for us it is the life we love.

Dit is een antwoord op de vraag van de Times Higher Education hoeveel uur wetenschappers in het weekend werken. Igor Aharonovich is leider van de nanophotonicsgroep in Sydney. @vinsub 7-10_En daar is ze... geweldige lezing over T. rex Trix door Anne Schulp @VUamsterdam #WvdW backstage bij de VU @ronbormans1 30-9_Omdat het vervoer onderwijs mogelijk moet maken en onderwijs niet bedoeld is om het vervoer mogelijk te maken.

Dit in reactie op het standpunt van de NS dat studenten buiten de spits zouden moeten reizen.

5

6

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

POSTDOC IN ACTIE

‘Voor goedkope kleding betaalt iemand anders de prijs’ Voormalig OR-lid Karin Lurvink werkt voor de duurzaamheidssite Rank a Brand. ‘Ik koop liever fair fashion dan dat ik voor hetzelfde bedrag H&M leegkoop.’

DOOR FLOOR BAL FOTO PETER VALCKX

S

inds begin dit jaar doe jij vrijwilligerswerk bij Rank a Brand. Waarom?

“Na mijn promotie vorig jaar heb ik vier maanden door Zuidoost-Azië gereisd.

Op de plantages die ik in Cambodja en Indonesië bezocht, zag ik heel arme mensen onder slechte arbeidsomstandigheden aan het werk.

Zowel mijn proefschrift als mijn huidige onderzoek gaan over slavernij in de achttiende en negentiende eeuw. Ik zie overeenkomsten tussen toen en nu. Als maatschappij moeten we beseffen dat als producten heel goedkoop zijn, iemand anders de prijs ervoor betaalt. Op de site rankabrand.nl kun je zien hoe een bedrijf scoort op duurzaamheid, arbeidsomstandigheden en milieuvriendelijkheid.”

Welke overeenkomsten zie je tussen de consumptiemaatschappij nu en slavernij in het verleden? “In de acht-

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

tiende eeuw kwamen veel producten voor het eerst beschikbaar voor het grote publiek. Koffie, suiker, katoen en tabak werden steeds goedkoper. Die producten werden grotendeels geproduceerd door slaven. In de 21ste eeuw is kleding heel goedkoop geworden. Grote ketens brengen 52 nieuwe collecties per jaar, een kledingstuk is een wegwerpartikel geworden. Dit consumentisme veroorzaakt onvrijheid bij werknemers in lagelonenlanden.”

Momenteel is er veel discussie over de vraag hoe groot de rol van Nederlanders in de slavernij nu echt was. “Het gaat uiteindelijk niet om de vraag hoeveel slaven er precies waren of hoeveel geld het exact opleverde. Ik ontdek steeds meer dat de slavernij in de achttiende en negentiende eeuw op allerlei manieren met de Nederlandse maatschappij verweven was. Niet alleen de eigenaar van plantages verdiende aan slavernij, maar ook de verzekeringsmaatschappij die de slaven verzekerde. En daar weer de werknemers van. Het gaat mij niet om de schuldvraag, maar om het besef hoe wijdverbreid die verbanden waren. Het is beter om daar open en transparant over te zijn. Net zoals bedrijven nu moeten laten zien hoe ze hun producten maken.”

Hoe helpt Rank a Brand hierbij? “Op hun site kun je dus per branche zien hoe een bedrijf scoort op het gebied van arbeidsomstandigheden en duurzaamheid. Als vrijwilliger analyseer ik die bedrijven. Zo kunnen consumenten bewuster producten kopen. Zelf probeer ik dat ook zoveel mogelijk te doen. Vroeger was ik altijd op jacht naar iets nieuws.

Tijdens mijn reis door Azië merkte ik dat ik mijn spullen thuis niet miste. Ik wil

Rank a Brand Op de site rankabrand. nl kunnen consumenten zien hoe een bedrijf scoort op duurzaamheid, arbeidsomstandigheden en milieuvriendelijkheid.

Hiervoor gebruikt men zelfrapportages van het bedrijf. Claims worden onderzocht; als er twijfel is over het product, valt de score lager uit.

Karin Lurvink (30) Postdoc bij geschiedenis Juli 2017-nu Vrijwilliger, Rank a Brand Januari 2017-nu Vrijwilliger, Voedselbank Amsterdam 2014-2016 OR-lid namens ProVU 2011-2016 Promovendus geschiedenis 2010 Een semester history in Louisiana 2008-2010 Master global history 2005-2008 Bachelor geschiedenis

niet meer meedoen aan die koopdrang. Ik hoef geen tweede paar sneakers, ik kan ook mijn oude paar aflopen. En als ik iets nieuws koop, wil ik dat het duurzaam gemaakt is onder eerlijke arbeidsomstandigheden. Überhaupt krijg ik een fijner gevoel als ik fair fashion koop dan wanneer ik voor hetzelfde bedrag H&M leegkoop.”

Je werkt ook vrijwillig bij de voedselbank. Wat trekt jou daarin? “Het is belachelijk dat in een welvarend land als Nederland een voedselbank nodig is.

Daarom is er eens per maand in Amsterdam een inzamelingsactie, waaraan ik zo vaak mogelijk meedoe. Dan staan we in supermarkten in de hoop dat mensen geld of boodschappen doneren.

Het valt me op dat de mensen die het meest geven er het minst rijk uitzien. Die vertellen vaak dat ze vroeger ook naar de voedselbank moesten. Nu ze zelf geld hebben, doneren ze dat graag.”

Was je altijd al zo’n wereldverbeteraar? “Als klein meisje zamelde ik met mijn zus geld in voor het Wereld Natuur Fonds.

Tijdens mijn Azië-reis kwamen mijn vriend en ik terecht bij een project van WNF waaraan ik vroeger gedoneerd had. Daar mochten we babyschildpadjes in de oceaan loslaten. Het was heel bijzonder dat dat mocht. Al hielp het vast dat we net weer geld gegeven hadden.”

Ben of ken jij ook een student of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Hoog tijd voor toetsing en registratie imams De roep om een register voor imams klinkt terecht steeds luider.

DoOR Mohamed Ajouaou Illustratie Bas van der Schot

V

olgens de deskundigen Edwin Bakker en Martijn Koning is een registratie van imams niet wenselijk. Het zou discriminerend en praktisch onuitvoerbaar zijn omdat imam toch een onbeschermd beroep is. Bovendien zou het schijnveiligheid bieden.

Deze argumenten snijden geen hout. Beide deskundigen gaan voorbij aan de werkelijke maatschappelijke behoefte achter deze roep om registratie: dat moslims orde op zaken stellen in het islamitische religieuze landschap.

Daarin lopen ze ten opzichte van christenen behoorlijk achter.

Deze achterstand inlopen is geen discriminatie. Dat het beroep imam onbeschermd is, is reden te meer om dit eens te gaan beschermen. En inderdaad behoort het imamschap, net als de moskeeorganisatie, van oudsher tot de strategische belangen van de samenleving.

Misbruik van beide, bijvoorbeeld als ideologische podia, kan veiligheidsrisico’s met zich meebrengen. De zelfverklaarde imam die onopgemerkt een hele groep minderjarigen opleidde tot pleger van aanslagen in Barcelona, is een goede illustratie hiervan.

De noodzaak tot het reguleren van het ambt imam blijkt al uit de drastische maatregelen die islamitische landen hebben genomen. In Egypte bijvoorbeeld mag sinds kort niemand zich imam noemen als hij niet geregistreerd staat bij Al-Azhar of gerelateerde organisaties. Zelfs het dragen van imam-ambtskleding is verboden als men niet als imam staat geregistreerd. Sinds 2006 gelden in Marokko strenge eisen om de titel imam te bemachtigen en als zodanig diensten aan te bieden aan burgers.

Deze eisen zijn opgenomen in een handleiding die het Marokkaanse ministerie voor Islamitische Zaken in

8

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

To the next level samenwerking met de Hoge Raad van Ulama (geestelijken) samenstelde. In deze handleiding komen het profiel, de grondhouding, competenties, kernwaarden, beroepsidealen en zelfs de persoonlijke kenmerken aan de orde. Landen als Turkije en Tunesië beschikken veel langer over een dergelijke strakke structuur voor het ambt imam.

Zelfs in België zijn moslims verder dan in Nederland. Daar beschikt de ‘Moslimexecutieve’, het vertegenwoordigend orgaan van de moslims in België, over een uitgewerkt model van imam met verschillende rangen en de daarbij behorende verantwoordelijkheden. Daarnaast heeft de Moslimexecutieve een Hoge Raad van Theologen opgericht, die waakt over naleving van de beroepsstandaarden van de erkende imams en beschikt het over een aanstellingsprocedure en een disciplinaire commissie die zich buigt over problemen rond rechtspositie, orde en tucht.

Interessant in de bovengeheten toetsingskaders zijn niet alleen de heldere religieuze voorwaarden voor het bemachtigen van de titel imam of geestelijke in het algemeen. Even interessant zijn de opgenomen gedragscodes die schade voor openbare orde en veiligheid in de samenleving voorkomen. In het Charter bedienaar van de islamitische eredienst is zelfs opgenomen dat de imam in zijn optredens rekening houdt met de organisatie en het functioneren van de maatschappij, geen uitspraken doet die in strijd zijn met Belgische wetgeving of de openbare orde verstoren en dat hij toeziet op de eerbiediging van de openbare orde en de principes van de rechtsstaat.

Ingrediënten voor een goed toetsingskader zijn er in overvloed. Maak daar een Nederlandse versie van en koppel daar een register aan van imams die eraan voldoen. Dat zijn er echt heel veel. Degenen die daaraan niet kunnen of willen voldoen kunnen hun eigen gang gaan, maar dan weten de moslimgemeenschap en de samenleving dat.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

foto Yvonne Compier

Mohamed Ajouaou is docent islamstudies aan de VU.

W

Vinod Subramaniam rector

of opening, together with Achmed hat sort of university Baâdoud, chair of Amsterdam’s Nieuware we? What sort West district, a study space in the district of university do we town hall, as a part of our Community want to be? These are Service Learning activities. This space the essential quesprovides VU students who live in Nieuwtions that we have West with a place to study, but also an been asking as we opportunity for them to serve as role take stock of where we are, and chart the models for youth in the community, and course for where we want to go. This past a focal point for community activities year we have brainstormed extensively addressing societally relevant issues in about educational innovation, Gross which students and the community can Academic Value, leadership, talent develparticipate. This is very much in line with opment, internationalization, and diverour core value of societal engagement, sity. The start of a new academic year is and I am certain we can a good moment to reflect step up to the challenge on these questions, and to of actively reaching out to wonder at how members I’m impressed the community here, and of the VU community, at by the drive and elsewhere in Amsterdam. all levels, are trying out ambition of the Finally, on September 22, I new ideas, setting the new University participated in the closing bar higher, and helping, Student Council symposium of the first in their own way, to find VU-course Educational answers to these key quesLeadership. In one of tions. the first meetings of the Let me share three course, this group from examples that struck me all over the university had in the last few weeks. a lively discussion with The strategy plan of the me about the essential characteristics new University Student Council, and of the VU and of a VU education. In the in particular the preface to their plan, final meeting, I was delighted to listen spells out succinctly that changing times, to their fascinating ideas for educational and by extension changes in the higher innovation and to see how they had education landscape, require us as an become a team. These educational institution to follow suit. I’m impressed leaders will indeed be important ‘change by the drive, ambition, and creativity of agents’ who help steer the VU into the this group of students, and look forward future. to collaborating with them in achieving our shared goals.

On September 11, I had the privilege Respond? Mail to redactie.advalvas@vu.nl.

9

Diversiteit

Bij witte docenten moet de knop nog om

Diversiteit is al vijftien jaar een heet hangijzer aan universiteiten, maar verandert er eigenlijk wel iets?

DOOR PETER BREEDVELD ILLUSTRATIE DIDO DRACHMAN

10

“

Diversiteit is voor de universiteiten een commodity, een marketingdingetje”, zegt een student. “Het is een leeg begrip geworden, een verkooppraatje waardoor het taboe werd om te praten over de negatieve aspecten, over racisme en discriminatie.”

Harde woorden op een conferentie over diversiteit in het hoger onderwijs op 30 september in een Haags filiaal van Universiteit Leiden. De conferentie is georganiseerd door Undivided, een organisatie van studenten van verschillende universiteiten. Ze zoeken naar manieren om diversiteit hoog op de agenda te krijgen, maar sommige aanwezigen hebben er een hard hoofd in. ”Witte mensen begrijpen je gewoon niet, zelfs al leg je het ze uit”, zegt iemand.

Antropoloog Gloria Wekker, dé Nederlandse autoriteit op het gebied van diversiteit, opperde een jaar of tien geleden het idee een netwerk te vormen van gekleurde vrouwen, vertelt een deelnemer aan de conferentie. “Maar dat werd toen racistisch gevonden. Zelf heb ik geprobeerd op allerlei manieren verschillende kwesties bespreekbaar te maken, maar het komt niet aan. Het was emotioneel uitputtend en op een gegeven moment was ik chronisch vermoeid en leed mijn studie eronder.”

Het is een ontluisterende bijeenkomst.

De aanwezigen, ongeveer vijftig in totaal, willen heel graag, maar lopen op hun universiteit steeds tegen een muur aan.

“We krijgen te horen dat we ons moeten invechten”, zegt er één, verwijzend naar een beruchte uitspraak van premier Mark Rutte. “Is er geen landelijk overleg tussen de diversiteitspersonen van de verschillende universiteiten?” vraagt iemand. De gespreksleider slaakt een flauw, moedeloos lachje. “Er ís aan veel universiteiten niet eens een diversiteitspersoon.”

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

campus ‘We lopen tegen een muur aan’

Waar iedereen zich thuisvoelt De VU loopt al jaren voorop qua diversiteitsbeleid aan universiteiten, waar het beleid niet alleen gericht is op culturele diversiteit, maar ook op verschillen in gender, religie, sociaaleconomische achtergrond en gezondheid. Sinds een jaar of vijftien geleden het hele land zich het apelazarus schrok vanwege enkele islamitische VU-studenten die zich verzetten tegen de evolutietheorie, zijn er veel inspanningen verricht om van de VU een universiteit te maken waar iedereen zich thuisvoelt, ongeacht haar of zijn levensbeschouwing. Voor iedereen zichtbare en mediagenieke manifestaties van dat diversiteitsbeleid zijn de islamitische gebedsruimte en de islamitische studentenvereniging ISA, een club waar niemand op de campus meer omheen kan, of wil. Er is een buddyproject voor vluchtelingen en ook voor eerstegeneratiestudenten, die als eerste van hun familie een academische opleiding doen, is er allerlei begeleiding. De VU heeft een chief diversity officer in de persoon van Karen van Oudenhoven, decaan Sociale Wetenschappen, en Wim Haan fungeert als diversiteitscoördinator.

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Gemengde werkgroepen Toch komen in het gesprek met Siema Ramdas en Thea van Lankveld, adviseurs van het VU-projectteam Diversiteitssensitief onderwijs, de oude pijnpunten naar boven. Weer gaat het over trainingen voor docenten die vragen hebben over de culturele, etnische, religieuze, sociaal-economische en gendergerelateerde achtergronden van de studenten in de collegezaal. De afgelopen twee jaar hebben docenten aan vijf faculteiten die trainingen gevolgd.

Maar zulke diversiteitssensitiviteitstrainingen werden vijftien jaar geleden ook al aan de VU gegeven. “Chinezen hebben een ander tijdsbesef dan Nederlanders”, werd er toen gezegd. Nu wordt in de trainingen besproken waarom een student met hoofddoek het als stigmatiserend

kan ervaren als zij in de collegezaal wordt uitgenodigd te vertellen hoe het eigenlijk bij háár thuis gaat met seksuele voorlichting.

Vijftien jaar geleden werd er ook gediscussieerd over de wenselijkheid van het mengen van studenten met verschillende achtergronden in werkgroepjes. Blijkbaar is ook die discussie niet erg opgeschoten, want het is een van de speerpunten in het beleidsplan van de nieuwe universitaire studentenraad, die het mengen voorstaat.

En in de evaluatie van het genoemde onderwijsproject over diversiteit, dat eerder dit jaar verscheen, staat dat een VU-brede visie op diversiteit ‘nog weinig ontwikkeld’ is.

Wit referentiekader Waarom zit er zo weinig schot in de integratie op de VU? “Het is een geleidelijk proces”, zegt Thea van Lankveld.

11

Diversiteit ‘De hele samenleving worstelt met diversiteit, dat gaat de VU niet even oplossen’

“Sommige opleidingen zijn ook nog heel homogeen, waardoor bepaalde mechanismen zichzelf in stand houden. Docenten moeten je vaak nog eerst bewustmaken van de noodzaak om daarvoor gevoeliger te worden.”

“Het zou goed zijn als het docentencorps zelf ook diverser wordt”, aldus Siema Ramdas. “Nu staat er vaak een witte man of vrouw voor de collegezaal die alles benadert vanuit zijn of haar eigen witte referentiekader. De hoofden van docenten zitten vol mindbugs, aannames waarvan je jezelf nauwelijks bewust bent, bijvoorbeeld als het over een dokter gaat, dat je dan automatisch aan een man denkt. Het is een knop die even om moet.”

Dit voorjaar lanceerde de VU een speciaal e-handboek Diversity sensitive instructional design om diversiteit in het onderwijs te bevorderen. “Het handboek is een verzameling van alle ervaringen die in de loop der jaren aan de VU zijn opgedaan met diversiteit”, zegt pedagoog Hester Radstake, die het boek in opdracht van de VU heeft gemaakt. “Het is geschreven vanuit de behoeftes van zowel docenten als studenten. Het reikt handvatten aan en vormt een basis van waaruit de gebruiker weer verder kan zoeken.”

Radstake, die zelf aan de VU heeft gewerkt, is het ook opgevallen dat dezelfde kwesties die tien jaar geleden op de campus speelden, dat nog steeds doen.

“De VU heeft altijd een voortrekkersrol gehad met allerlei diversiteitsprojecten, docenttrainingen en summercourses, maar diversiteit is geen vast onderdeel van de verbetering van de onderwijskwaliteit. Je kunt dit niet meer uit de weg gaan, je moet nu echt iets gaan doen!”

12

Pijnlijke dingen Kritiek is er ook in de masterscriptie Let’s talk Diversity van antropologiestudent Jorn Dormans, die deze zomer afstudeerde. “Omdat de VU diversiteit steeds benadert als een positieve kracht, is het moeilijk om ook de problematische kanten te bespreken”, aldus Dormans.

Dat lijkt op de kritiek van de student op de Undivided-conferentie, van wie Dormans overigens een van de organisatoren is.

Maar dat is voor diversiteitschef Van Oudenhoven niet aan de orde: “Als we de pijnlijke dingen niet kunnen benoemen, hou dan maar op over diversiteit.” Toch

benadrukt ook zij dat we diversiteit positief moeten benaderen. “We kunnen heel somber doen omdat er altijd wel vlammende voorbeelden zijn van waar het fout gaat, maar het gaat er natuurlijk om het beste te halen uit diversiteit. Om positieve leereffecten, hoe haal je het beste uit docenten en studenten.”

Diversiteit is aan de VU zeker geen leeg begrip. “Niet iets waaraan we lip-service besteden, om daarna weer over te gaan tot de orde van de dag. We zijn er wel trots op dat de VU van oudsher aandacht heeft voor een bepaalde groep studenten en zorgt dat die op de beste manier wordt opgeleid.”

“Ik ben ook ongeduldig”, bekent Van Oudenhoven. “Maar de hele samenle-

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

‘Studenten mopperden over de verplichte samenwerking’

Studenten zijn de aanjagers

S

tudenten zijn vaak belangrijke aanjagers van het diversiteitsbeleid, zegt ook Hester Radstake, die het e-handboek Diversity sensitive instructional design ontwikkelde. “Door de studentenstem gaan dingen bewegen en aan het rollen.”

Ook aan de VU is dat zo. De faculteit Geneeskunde is de andere faculteiten op diversiteitsgebied ver vooruit. Al sinds 2011 besteedt zij structureel aandacht aan diversiteit in haar onderwijs en de studentencommissie DOCS (Diversity, Openness, Culture and Students) is de smaakmaker.

Gekleurde VU-studenten zetten twee jaar geleden de dekolonisatie van het academische curriculum op de agenda door te protesteren tegen wat zij zagen als het eurocentrisme van onder andere de oudheidkundige opleidingen.

Sindsdien wordt overal kritisch naar dat curriculum gekeken. En in de vorige Advalvas discussieerden rechtsfilosofen Wouter Veraart en Cees Maris over het racisme in het gedachtegoed van de grondleggers van onze vrije rechtsstaat, zoals John Locke.

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

ving worstelt met diversiteit. Dat gaan wij dus als VU niet zo even oplossen. Er zijn veel projecten, kleinschalig vaak, en er is wel degelijk vooruitgang. Steeds meer mensen worden zich bewust van de noodzaak te kunnen omgaan met een mixed class-room. Diversiteit roept echter ook weerstand op. We zijn nu eenmaal niet van nature geneigd om met op een goede manier met verschil om te gaan, dat kost inspanning en je maakt onherroepelijk fouten.”

Je kunt het niet afdwingen Bovendien is de realiteit niet zo maakbaar als bijvoorbeeld de universitaire studentenraad lijkt te denken. Van Oudenhoven: “In Engeland heb ik onderzoek gedaan naar gemengde werk-

groepen. Je kunt er niet automatisch van uitgaan dat zulke werkgroepen de integratie per definitie bevorderen.

Studenten mopperden over de verplichte samenwerking met studenten met een niet-westerse achtergrond, die voelden zich op hun beurt niet geaccepteerd. Je moet echt goed nadenken over hoe je dat proces goed begeleidt, zodat er meerwaarde en plezier ontstaat.”

Diversiteitssensitief onderwijs blijft afhankelijk van de bereidheid van docenten. “Interculturele competentie is niet iets dat je kunt afdwingen. De autonomie van docenten is een groot goed, docenten moeten vrijheid voelen hun onderwijs op hun eigen manier in te richten. Maar je kunt wel wijzen op blinde vlekken en stimuleren met de mixed classroom aan de slag te gaan. Ook kun je hen ondersteunen met goede technieken om daarin effectief te zijn. De motivatie is op dit moment heel groot, het is een van de grootste vragen waarmee de faculteiten nu zitten. En het besef dat diversiteit een kracht is, wordt ook steeds groter. We bereiken nog lang niet iedereen, maar van stilstand is geen sprake.”

13

VIPs Hoogleraar natuurkunde Jo van den Brand leverde een belangrijke bijdrage aan het Amerikaanse zwaartekrachtsgolvenonderzoek dat de Nobelprijs voor Natuurkunde ontving. De prestigieuze prijs is op 3 oktober toegekend aan de Amerikanen Rainer Weiss, Barry Barish en Kip Thorne.

Promovendus filosofie Ype de Boer publiceert een boek over de Japanse schrijver Haruki Murakami.

In Murakami en het gespleten leven betoogt hij dat Murakami’s surreële verhalen ons iets kunnen leren over de fundamentele gespletenheid in het menselijk bestaan.

Milieuwetenschapper Heather Leslie sprak op de conferentie ‘Reinventing plastics – closing the circle’ van de Europese Commissie in Brussel. De problemen en mogelijke oplossingen rond de Europese plasticstrategie werden besproken vanuit het bedrijfsleven, de wetenschap en de maatschappij.

14

Jonge diamanten

D

iamanten zijn minder oud dan altijd gedacht werd.

Dat blijkt uit het artikel van aardwetenschappers Janne Koornneef, Michael Gress en Gareth Davies dat onlangs in Nature Communications verscheen.

Door het dateren van diamanten

kunnen aardwetenschappers inzicht krijgen in de evolutie van de vroege aarde, en mogelijk ook in de geologische en biologische processen die hebben geleid tot onze huidige bewoonbare planeet.

Voor het eerst is het mogelijk om precies delen van een individuele diamant met een karakteristiek type mineraalinsluitsel te date-

Slechte feedback

K

an het geven van feedback de behandelresultaten van patiënten met psychiatrische klachten verbeteren?

Flip Jan van Oenen onderzocht voor zijn proefschrift of het zin heeft om te werken met ‘Feedback Informed Therapie’. Hierbij wordt cliënten voor en na elke afspraak via een vragenlijst gevraagd hoe het gaat. Blijft verbetering uit, dan kan de behandeling worden bijgesteld.

Alhoewel de uitkomst in eerste instantie veelbelovend was, bleek het eindresultaat opvallend: cliënten die géén feedback gaven bleken na zes weken beter te herstellen dan cliënten die wél feedback gaven. Van Oenen stelt daarom de vraag of behandelresultaten nog wel te verbeteren zijn met gestandaardiseerde interventies of modellen.

Volgens hem is de conclusie: de GGZ moet zich niet op ‘product en protocol’ maar op ‘persoon en proces’ richten. (DD)

Quint van den Heuvel

FotoVU/RvdV

De onderzoeksgroep van hoogleraar neurofysiologie Huib Mansvelder ontvangt een Amerikaanse subsidie van 1,25 miljoen euro voor het in kaart brengen van hersencellen: het genetisch profiel en de vorm en functie van met name cellen in de hersenschors.

ren. De onderzoekers tonen aan dat de karakteristieke Harzburgitische diamanten uit één mijn gevormd zijn op heel verschillende momenten in de tijd. De ene diamant ontstond 3.000 miljoen jaar geleden en de ander 1.150 miljoen jaar geleden. Vroeger werd aangenomen dat ze over het algemeen ouder dan drie miljard jaar zijn. (FB)

Menselijke factor

D

ankzij technologische ontwikkelingen kunnen we sporen die achterblijven na een misdrijf steeds sneller en nauwkeuriger analyseren. Toch is er ook inzicht in onder andere menselijke factoren nodig, stelde bijzonder hoogleraar criminalistiek Christianne de Poot in haar oratie op 5 oktober.

Zij had het over kennis over de wijze waarop misdrijven worden gepleegd en over de waarneming, interpretatie en besluitvorming van professionals in de strafrechtsketen en over de manier waarop zij met elkaar communiceren. (PB)

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

S

ociaaleconomische herkomst van adolescenten beïnvloedt in sterke mate hun verwachtingen over de toekomstige levenskeuzes. Dit geldt zowel op het gebied van werk en opleiding als op het terrein van liefdesrelaties en een gezinsleven, stelt socioloog Micha Keijer in zijn onderzoek, waarop hij 5 oktober promoveerde. Keijer gebruikte gegevens uit een survey waaraan zowel adolescenten tussen de 14 en 17 jaar oud als hun ouders meewerkten.

De uitkomsten zijn in tegenspraak met de visie dat het individu de architect van zijn of haar eigen leven is. (PB)

Vroegpensioen

Zie proefschrift via tinyurl.com/Michakeijer

Nobele gaten

2 V et ene gat woog 31 keer zoveel als de zon en het andere had een massa van 25 keer de zon. De rimpeling werd waargenomen door detectoren in Europa en de Verenigde Staten. De zwarte gaten gingen samen op 14 augustus, om half één ’s middags.

Het was de vierde keer dat wetenschappers dit proces waarnamen. Vorige week kregen Amerikaanse natuurkundigen de Nobelprijs voor de eerste waarneming van deze rimpeling in 2015. (WV)

aklieden gaan vaak vrijwillig met prepensioen omdat ze zich bedreigd voelen in hun huidige werkomstandigheden. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Bert Breij 26 september bij het Amsterdam Business Research Institute promoveerde.

Deze ouderen voelen zich gezond en houden van het werk, maar ze maken zich zorgen over de invloed van hun werk op hun gezondheid.

In de vijf jaar voor hun vertrek neemt de binding met hun werkgever af. Daarbij voelen ze dat ze ouder worden. Bovendien vinden ze dat ze al heel erg lang gewerkt hebben. Daarom willen ze liever een paar jaar in goede gezondheid van de vrijheid van een prepensioen genieten dan dat ze meer geld verdienen. (FB)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>nieuws>3 oktober.

Zie proefschrift via tinyurl.com/Bertbreij

zwarte gaten die samenvielen hebben een rimpeling veroorzaakt in de ruimtetijd.

H ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Informaticus Sanne Abeln hoopt dankzij een NWO-subsidie antwoord te gaan vinden op een natuurkundige vraag.

“Bij veel ziekten zoals Alzheimer en Parkinson gebeurt er iets met de eiwitbolletjes die normaal gesproken opgevouwen in onze cellen zitten. Deze bolletjes worden bij elkaar gehouden door betastrands.

FotoVU/Yvonne Compier

Bepalende herkomst

Alzheimer bestrijden met natuurkunde

Bij die ziekten zijn de eiwitten geen bolletjes meer, maar lange ketens die aan elkaar plakken en door de cellen heen lopen. Ze plakken aan elkaar op de plek waar die betastrands zitten. Wat is er gebeurd dat die betastrands anders gaan werken? Ik kwam dit probleem al tegen tijdens mijn eigen promotie en later weer tijdens mijn onderzoek als postdoc. Het is een fundamentele vraag, waarbij de kans dat we meteen een antwoord of een medicijn vinden klein is.”

We begrijpen de energiekant van het verhaal wel, maar de andere kant niet: de entropische contributie [een maat voor de wanorde of de ontaarding in een systeem, DD.].

Op het moment dat we de temperatuur verhogen in onze experimenten, snappen we de metingen niet meer. Het is interdisciplinair onderzoek, we werken samen met scheikundigen uit Cambridge en een natuurkundig lab in Düsseldorf. We gaan experimenten doen, waarbij we eiwitten bij verschillende temperaturen uit elkaar trekken, en computersimulaties.”

(DD)

Abeln kreeg een subsidie van zo’n 4 ton van het NWO-programma Natuurkundige Projectruimte.

15

colofon

Innovatieprijs

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Daphne Damiaans (a.i.), Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - rbbmr.nl Medewerkers Yvonne Compier, Dido Drachman, Larissa van Dijk, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Peter Valckx, Marieke Wijntjes Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

advertenties

De vernie Onderwijs wordt alleen beter als docenten zich voor vernieuwing inzetten. Wie van deze drie teams wint op de verjaardag van de VU de Innovatieprijs?

DOOR FLOOR BAL EN WELMOED VISSER FOTO’S MARIEKE WIJNTJES

50.000 euro

» Oproep Razende reporters gezocht Maak jij graag foto’s, spreek je zonder moeite mensen aan en weet je daar snel een leuk verslag van te maken?

Word dan razende reporter voor Advalvas.

Je gaat langs bij gezellige, informatieve of opmerkelijke evenementen op de VU en maakt een foto- en tekstverslag voor op onze website en Facebook-pagina.

Interesse?

In het verbeteren van onderwijs gaat veel tijd energie en geld zitten. Vandaar de Innovatieprijs VU: een stimuleringspremie van 50.000 euro. Deze wordt uitgereikt op de dies op vrijdagmiddag 20 oktober.

De prijs bestaat sinds 2015 en zal jaarlijks alterneren met de Van der Duyn Schouten Onderwijsprijs.

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl

16

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

onderwijs

euwers Team Tichelaar VUmc De interprofessionele studentenpoli

“

Het gangbare idee was dat geneeskundestudenten niets kunnen tot het moment dat ze afgestudeerd zijn. Toen we de studentenpoli’s een paar jaar geleden gingen opzetten, was ons uitgangspunt precies andersom. Het moment dat je echt verantwoordelijkheid draagt, is het moment dat je grote sprongen in je ontwikkeling maakt. In het begin vond iedereen het een belachelijk idee om studententeams patiënten te laten behandelen. Maar het werkt”, zegt Jelle Tichelaar, onderwijscoördinator farmacotherapie.

“Doordat patiënten steeds ouder worden, wordt de zorg ook telkens complexer.

Verschillende beroepsgroepen moeten meer samenwerken, maar het gewone onderwijs is daar nog niet op berekend.

Deze maand is de voorschrijfbevoegdheid van een aantal beroepsgroepen

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Van links naar rechts: Michiel van Agtmael, Michael Reumerman, Jelle Tichelaar en Erik Donker door de Tweede Kamer vergroot. Dat was voor ons een aanleiding om een studentenpoli op te zetten waarbij studenten van verschillende opleidingen samenwerken.”

Studenten van verschillende opleidingen laten samenwerken rendeert

Groot leereffect “Een van de problemen in het ziekenhuis is dat ouderen vaak tien tot vijftien verschillende soorten medicijnen gebruiken. Er is niemand die daar een overzicht van heeft. Bij de ouderenpoli komen ouderen die een paar keer gevallen zijn of problemen met hun geheugen hebben.

Wij willen van al die patiënten, met teams in wisselende samenstellingen, de volledige medicatielijst doornemen om te kijken of er sprake is van een wisselwerking of bijwerking van de medicatie. Dit is een enorme uitdaging voor studenten;

gewone artsen vinden het ook moeilijk om uit te zoeken.

“Van eerdere studentenpoli’s weten we dat het leereffect groot is. We zoeken niet alleen de topstudenten die goed kunnen stampen. Er zijn ook studenten die op een andere manier leren. Bij een patiënt dreun je geen feitjes op, maar houd je je bezig met de vraag waarom iemand ergens last van heeft. Die houding maakt het voor studenten ook makkelijker om droge stof te leren. Het is goed voor hun studieresultaten.

“Als we de prijs winnen, zouden we graag een coördinator bij deze nieuwe studentenpoli aanstellen. Iemand die de effecten van de interprofessionele poli bij oudere patiënten met veel verschillende medicatie onderzoekt. Zo’n coördinator kijkt niet alleen of studenten het beter gaan doen bij de studie, maar ook of de kwaliteit van het leven van de patiënt verbetert.” (FB)

17

Innovatieprijs

Team Pavlopoulos Sociale Wetenschappen Stat-X

“

Statistiek moet je oefenen”, zegt sociologiedocent Dimitris Pavlopoulos, “het probleem is dat veel studenten dat niet doen.” Hoe kun je studenten toch zover krijgen dat ze wel aan de slag gaan met die stof?

Pavlopoulos: “Het zou helpen als je statistiekvragen in een online programma kunt beantwoorden en je meteen kunt zien of je het goed hebt of niet. En als je het niet goed hebt, kun je een videoclip aanklikken waarin een docent dat stukje van de stof nog eens uitlegt.” Voor docenten is zo’n programma ook een uitkomst, omdat ze studenten intensief kunnen laten oefenen zonder dat het hen te veel tijd kost. Het programma kan bovendien studenten op alle niveaus bedienen.

Alles wat in de statistiek- en m&tvakken (methoden en technieken) van de bachelors bij sociale wetenschappen

18

Vlnr: Erik van Ingen, Ineke Nagel, Dimitris Pavlopoulos en Jasper Muis wordt behandeld, levert zo’n 4500 vragen op, Dit helpt je bij alle inventariseerde Pavlopoustatistiekvakken los. Als je alleen de statistiekvakken in het eerste jaar neemt, kom je op zo’n 700 vragen. “Die vragen categoriseren is best veel werk, maar echt veel werk is het om toelichtingen te maken bij alle mogelijke antwoorden. Waarom is een antwoord goed of fout? We hebben uitgerekend dat in het categoriseren en uitwerken ongeveer een jaar werk gaat zitten voor één persoon. Maar daarna kun je het programma gebruiken voor álle studies waar ze iets met statistiek doen, want de vragen blijven dezelfde.”

om te oefenen met statistiek, maar die zijn minder uitgebreid, ze zijn vaak niet zonder een bepaald boek te gebruiken en de licenties zijn duur. “Dan heb je het over 50.000 euro per jaar voor een faculteit, dat is ook het bedrag dat wij nodig hebben om het hele project te ontwikkelen en dan kunnen we er jaren mee vooruit”, zegt Pavlopoulos.

Als hij en zijn collega’s (Ineke Nagel, Erik van Ingen en Jasper Muis) de Innovatieprijs winnen, willen ze met het geld de uitgebreide versie maken, waarin alle 4500 vragen worden gedigitaliseerd. Als ze niet winnen, gaan ze de uitgeklede versie maken waarin alleen eerstejaars statistiek aan bod komt. (WV)

Alle vragen digitaliseren Er bestaan commerciële programma’s

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

Team Lindner School of Business and Economics Online Summer Prep-Campus

“

De laatste wedstrijd van hardloper Usain Bolt verliep niet zoals gedacht. Iedereen verwachtte dat hij goud zou halen, maar door een slechte start werd het brons”, zegt Ines Lindner, docent econometrie en operationele research.

“Dat zien we ook bij aanstaande bachelorstudenten: wie zijn studie begint met een afwachtende houding heeft meteen een achterstand. We verliezen goede studenten doordat ze zo hun bindend studieadvies niet halen: ze hebben geen tijd om hun slechte resultaten in te halen.”

Studenten hebben vaak te weinig inzicht in hun vaardigheden en onrealistische verwachtingen. Omdat ze het vwo gehaald hebben, denken ze dat hun wiskunde goed genoeg is. Dit is het grootste struikelblok in het eerste jaar.

“Om eerstejaars een vliegende start te

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Vlnr: Ilja Cornelisz, Dieter Wang, Ines Lindner, Bernd Heidergott en Chris van Klaveren geven, begonnen we een project om ze al in de Een goede start zomer voor hun komst op voor eerstejaars hun studie voor te bereidankzij Facebook den. Via Facebook boden we een online sociale hang-out. Daar bieden we regelmatig webinars aan, waarbij ze ons ook vragen konden stellen. Ook konden studenten een online diagnostische toets doen. Wie de toets niet haalde, kon online zomercursussen wiskunde volgen.”

Online voorbereid en gemotiveerd Lindner: “Dat was een groot succes. Van de 800 studenten hadden al 600 voor aanvang van het studiejaar vrijwillig een diagnostische wiskundetoets gedaan.

Vorig jaar boden we al zomercursussen zonder de sociale component, maar die

liepen minder goed. De facebookpagina zorgde voor motivatie.

“We weten nu al dat de studenten die aan het programma meededen, het beter doen in hun studie. Bij bedrijfskunde, international business administration en economie en bedrijfseconomie doen we meteen bij de start van het jaar een ingangstoets. We zagen dat het niveau van de deelnemers al tijdens de zomer verbeterd was.

“Mocht ons project winnen, dan willen we het verder ontwikkelen voor de andere opleidingen. Ook voor de internationale master is een online zomerprogramma heel interessant. Het kiezen van een master in het buitenland is een risico.

Maar doordat studenten online alvast wat mensen leren kennen daar en een goed beeld krijgen van het benodigde niveau kunnen we een deel van dat risico wegnemen.” (FB)

19

Anticonceptie

Studenten weten niet zoveel over anticonceptie als ze zelf denken. Artsseksuoloog Melanie van Heijst geeft voorlichting.

DOOR FLOOR BAL illustratie ROB BÖMER

O

nder studenten wordt toch veel gepraat over anticonceptie?” vraagt een student criminologie die de Your Life Anticonceptie-camper op de campus bezoekt.

Die camper staat daar vanwege de Wereldanticonceptiedag op 26 september.

“Dat denken artsen ook”, zegt artsseksuoloog Melanie van Heijst. “Maar er zijn heel veel groepen studenten waar dat praten niet gebeurt. Bij moslims, christenen en vroeger ook bij de katholieken. Omdat het de bedoeling is dat je hét alleen tijdens het huwelijk doet. En als je er niet over praat, dan gaat het mis.”

Tussen een minitentoonstelling over anticonceptie door de eeuwen heen (kiezelstenen bij kamelen bij de oude Egyptenaren, een schijfje citroen voor de minnaressen van Casanova) praat Van Heijst daarom met studenten over alle manieren om zwangerschap te voorkomen.

20

Wat jullie nog niet over seks weten De pil gaat niet

samen met zuipen

Coïtus interruptus is onbetrouwbaar Ook bij de doorsnee student valt de kennis over het voorkomen van zwangerschap ernstig tegen. Dat blijkt uit de vragen die de arts van bezoekende studenten krijgt. “Als een vrouw drie jaar lang aan coïtus interruptus doet en zo niet zwanger raakt, is het dan waarschijnlijk dat ze onvruchtbaar is?” vraagt een internationale student. Van Heijst is duidelijk: “Dan is ze niet verminderd vruchtbaar, dan heeft ze gewoon heel veel geluk. Van de vrouwen die aan coïtus interruptus doen, is na een jaar veertig procent alsnog zwanger.” Dat komt doordat sperma, volgens de arts, met een snelheid van dertig kilometer per uur ‘reist’.

Mocht een man in zijn enthousiasme toch per ongeluk raak schieten, dan valt er niets meer te doen om bevruchting te voorkomen. “De vrouw gaat zich vaak snel wassen, maar dat is dan al te laat.”

Is voor het zingen de kerk uitgaan niet een heel ouderwetse methode die vanwege de onbetrouwbaarheid niet meer gebruikt wordt? Blijkbaar niet, want anders zou de student in kwestie niet als eerste die vraag gesteld hebben. Als hij de camper verlaat, komt Van Heijst er nog even op terug. “Ik denk dat het om zijn eigen vriendin ging.”

De meeste studentes gebruiken de pil.

Maar juist door hun levensstijl lopen ze het risico dat de werking daarvan niet voldoende is. “Hun weekend begint al op donderdagavond. En als je zat wordt en je braakt, dan denk je er de volgende dag niet met je brakke hoofd aan dat de pil daardoor minder betrouwbaar is. Als zo’n meisje een week later seks heeft, vergeet ze dat ze daarom een condoom moet gebruiken.” Wie vaak veel drinkt, kan beter een ander voorbehoedsmiddel zoeken.

Extra glijmiddel tast condoom aan Een andere student vraagt de arts wat zij als anticonceptiemiddel aan zou raden.

Aan haar antwoord valt te merken dat ze hier niet is om een bepaald merk pil of condooms te verkopen. Your Life is een ideële organisatie die geen sponsors uit het bedrijfsleven heeft. En Van Heijst heeft dus géén panklaar antwoord op de vraag wat het beste werkt. Dat hangt volgens haar van de gebruiker af. En al helemaal van de vraag of de gebruiker wel goed van de werking van het middel op de hoogte is. Zo weet bijvoorbeeld géén van de aanwezige zes studenten dat het gebruik van extra glijmiddel het rubber in condooms aantast, zodat het risico op gaatjes groter wordt. En daarmee de kans op zwangerschappen en seksueel overdraagbare aandoeningen.

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

CAMPUS

Abortus is gratis voor Nederlandse vrouwen

Morningafterpil ligt bij elke drogist Als het condoom geknapt is en ook de pil door een stevige kater niet binnen bleef, is er een noodmiddel: de morningafterpil. Dat is géén abortuspil, maar zij kan de kans op zwangerschap tot vijf procent terugbrengen. Hoe sneller je de pil neemt, hoe beter. Misschien klinkt het niet ideaal om op een katerige zondagmiddag in paniek de dokterspost te moeten bellen. Dat hoeft gelukkig dus ook niet. Tot verbazing van de aanwezige studenten blijkt de pil gewoon bij elke drogist te liggen. Dus ook bij die ene Etos op het station die praktisch dag en nacht open is. “Voor 14,95”, zegt Van Heijst, “nog net niet in de aanbieding.”

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Ook weet geen van de studenten in de bus dat abortus voor alle vrouwen met een Nederlandse ID-kaart gratis is en niet geregistreerd wordt. Niet alleen in het ziekenhuis, maar ook in de klinieken. Dat Van Heijst een week per jaar vrijmaakt om overal over anticonceptie te praten, komt doordat ze als abortusarts weet met hoeveel verdriet en schaamte een ongewenste zwangerschap samengaat. “Er is niemand die zo’n kliniek binnenhuppelt om een vlekje weg te laten halen.”

Van Heijst maakt zich ook boos over organisaties die ongewenst zwangere vrouwen advies bieden, maar eigenlijk door kerken betaald worden. “Die vrouwen worden gemanipuleerd om toch hun zwangerschap door te zetten.” Ook wordt er valse informatie verspreid. Bijvoorbeeld dat vrouwen na een abortus een verhoogd risico op een miskraam hebben.

“Dat geldt wel voor illegale abortussen die vele duizenden vrouwen wereldwijd ondergaan. Vrouwen die in een Nederlandse kliniek een abortus ondergaan, zijn niet verminderd vruchtbaar.”

Nu maar hopen dat de ballonnen in de vorm van spermacellen en de gratis condooms voldoende studenten trekken om tegen die foute informatie wat tegenwicht te bieden.

21

advertentie

WEAPON OF MASS DESTRUCTION

This toy gun might kill more people than a real gun. Simply because it’s made of plastic. It will end up as waste in our oceans. Where it degrades in small particles and ends up in our food chain.

This way poison enters our body on a daily basis. We must reduce now or suffer later.

Buitenlandbloggers

advalvas.vu.nl

Standplaats

Standplaats

Standplaats

N

D

M

FIORELLA OPROMOLLA Derdejaars communicatie- en informatiewetenschappen

MYRTHE WOLF Derdejaars bedrijfskunde

Montréal (#3)

a een paar uur in de bus te hebben gezeten, zagen we de skyline van Manhattan verschijnen. Met slaperige ogen werden we om 7 uur ’s ochtends midden in de stad afgezet bij station Port Authority. Samen liepen we met onze koffers naar Times Square, waar het imago van New York gelijk duidelijk werd; het was er rond dit tijdstip drukker dan op de meest toeristische dagen op de Dam in Amsterdam.

We hadden vier dagen om NYC te verkennen.

En geloof me, dan krijg je niet veel slaap in de city that never sleeps. Vroeg opstaan en laat naar bed, maar dan heb je ook wat; van de drukte op Wall St. naar het adembenemende Ground Zero. Van heerlijk tot rust komen in Central Park, waar de skyline van het bruisende Manhattan niet aan het oog onttrokken wordt, naar mezelf helemaal verliezen in de moderne kunstcollectie van het Metropolitan Museum of Art. Van de begane grond in Rockefeller Centre, in 40 seconden naar de 65ste verdieping met het meest spectaculaire uitzicht over de stad.

Van de lekkerste sushi en het bekendste chocoladedessert bij Catch, naar ’s avonds wijntjes drinken onder de Brooklyn Bridge met een uitzicht over in het donker lichtgevend Manhattan.

En voor iedereen die zich afvraagt of ik hier ook studeer; ja hoor, ik zit sinds maandag gewoon weer netjes in de collegebanken. Maar stiekem voelt het toch alsof de zomervakantie nog steeds niet is afgelopen.

MIKE MEGENS Derdejaars communicatie- en informatiewetenschappen

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Bologna (#2)

e week voor aanvang van de cursus Italiaans was mijn laatste vakantieweek, dus besloot ik het er nog even van te nemen en flink wat tripjes te maken. Samen met mijn huisgenootje Sara bezocht ik die week drie verschillende steden: Florence, Padova en Verona. De trip naar Verona was overigens mijn eerste activiteit met Erasmusland, de vereniging voor Erasmusstudenten. Het is niet meer bij te houden hoeveel activiteiten er elke dag door hen worden georganiseerd, want er is elke dag wel wat te doen. Qua Erasmusfeestjes kennen ze hier geen weekend, want zelfs op maandag en dinsdag kan er worden gefeest.

Vorige week dinsdag heb ik mij daar zelf ook aan gewaagd en meegedaan aan een kroegentocht. Aangezien ik elke dag vroeg moet opstaan voor mijn taalcursus, werd het voor mij een korte (maar wel gezellige) avond.

Inmiddels is de laatste week van de taalcursus alweer aangebroken en beginnen de eerste colleges van de vakken die ik ga volgen. Eerlijk gezegd heb ik wel zin om weer wat te leren, aangezien ik eigenlijk sinds begin juni al vakantie heb en het niets-hoeven-doen mij soms ook gaat vervelen. Over twee weken zal ik hier ongetwijfeld anders over denken, maar voor nu begin ik met enthousiasme en frisse energie aan het nieuwe collegejaar hier.

Buenos Aires (#9)

atadores is een wijk in Buenos Aires waar vroeger de countryside en de stad samenkwamen en waar dus veel handel werd gedreven.

Ook was het ooit een stop voor gauchos.

Mannen op een paard die veekuddes hoeden op uitgestrekte vlaktes. Het is een benaming voor Argentijnse cowboys. Trouwens, bijna alle Argentijnen worden hier gauchos genoemd.

Na het muziekpodium volgen de rijen met kraampjes die uitkomen op een langgerekte afgezette straat, waar personen verkleed als gauchos demonstraties geven. Ik zie niet wat ze nou precies aan het doen zijn, één voor één sprint een gaucho te paard naar een soort bel/ klok. De menigte klapt en juicht hard als die bel geluid wordt. Ik kan niet zo goed zien of het een wedstrijd is, maar het is sowieso erg leuk om naar te kijken.

We lopen over de markt terug naar het muziekpodium. Ik passeer een zakmeskraampje met een heel groot bord erbij: ‘Géén Foto’s’.

Eigenlijk zijn de ferias meer commerciële trekpleisters voor toeristen dan echte lokale samenkomsten. Afijn, ik koop een choripan, een soort braadworst op een broodje, en laat een karikatuur van mezelf maken.

Naar het buitenland?

Volg onze bloggers op advalvas.vu.nl/blogs&columns

Ga jij voor je studie naar het buitenland?

En wil je daarover bloggen op onze website?

Stuur een mailtje naar redactie.advalvas@vu.nl.

23

ingezonden mededeling

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Ga in het buitenland studeren Het moment dat ik het bericht ontving dat ik was aangenomen om een half jaar in AustraliĂŤ te gaan studeren, stond ik zowel te springen als te trillen. Het schrijven van een motivatiebrief was de eerste stap en ik had geen idee dat er nog zoveel zouden volgen.

Zo moest ik een toelatingstoets voor Engelse taalvaardigheid doen, een visum regelen en accommodatie aan de andere kant van de wereld vinden. Toen dat allemaal gelukt was, begon ik pas aan het grote avontuur.

Het moment dat je dan het vliegtuig uitstapt, is werkelijk waar onbeschrijflijk, en niet alleen omdat je 33 uur in een harkerige houding hebt moeten stilzitten. Het was een spannend avontuur, waarop ik met veel plezier terugkijk.

Ik ontmoette veel mensen van over de hele wereld; herinneringen die ik voor altijd bij me zal dragen.

De voornaamste reden om mijn vrijekeuzeruimte in het buitenland te benutten, was dat ik mezelf wilde blijven ontwikkelen en uitdagen. Hoewel ik tijdens mijn bachelor veel leerde over gezondheidsproblemen en onderliggende pathologische processen, wilde ik die opgedane kennis en vaardigheden ook verbreden.

Studeren in het buitenland is een mooie gelegenheid om kennis uit te wisselen met mensen van andere culturen en het opbouwen van een internationaal netwerk.

Om die reden vind ik het ook erg jammer dat veel studenten niet op de hoogte zijn van het uitwisselingsprogramma. De VU heeft uitwisselingsovereenkomsten met uitstekende universiteiten, zowel binnen als buiten Europa.

Tijdens de verkiezingen voor de USR sprak ik studenten die enthousiast waren over een minor in het buitenland. Studenten willen wel, maar ze weten het gewoon niet! Het is daarom van belang om studenten beter te informeren.

Ik wil elke student aansporen om zijn/haar minor in het buitenland te volgen.

Liz ten Bergen, vicevoorzitter l.ten.bergen@studenraadvu.nl

wat er verder speelt Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt: • Evaluatie introductieweek.

Ondertussen worden de evaluaties van de introductiedagen geanalyseerd door de introductiecommissie. Voor het eerst werden er twee varianten aangeboden. Een uitgebreide variant van vijf dagen met intensief programma voor het leren kennen van je medestudenten en Amsterdam en een tweedaags programma met aandacht voor de studievoorbereiding. We kunnen nu al met zekerheid zeggen dat de introductiedagen voor een goede start van het jaar hebben gezorgd. • OER. Het Onderwijs- en Examen Reglement (OER) bevat een aantal verplichte onderwerpen. Hoeveel EC moet ik hebben behaald aan het einde van het eerste jaar om een positief advies te krijgen?

Hoe vaak moet ik aanwezig zijn bij een practicum? En hoe lang zijn mijn resultaten geldig? De OER geeft antwoorden op deze vragen en staat dus elk jaar hoog op de agenda van de USR.

Martijn Meter directeur lerarenopleiding

opinie

‘Leraar is een boeiend vak’

Het vak van leraar in het voortgezet onderwijs heeft een slecht imago, maar voor veel studenten is daar een mooie toekomst weggelegd, vindt Martijn Meeter.

W

door DIRK DE HOOG

aarom zijn er academisch opgeleide leraren nodig?

“De scholen vragen erom. Die vinden dat academisch opgeleide docenten vaak dieper in de stof zitten en vernieuwender bezig zijn. En ze weten hoe het toegaat aan een universiteit. Ze werken vaak in de bovenbouw van het atheneum en gymnasium. Daar kunnen ze scholieren voorbereiden op een overstap naar de universiteit. Dat is natuurlijk weer leuk voor ons. VU-alumni voor de klas zijn goede ambassadeurs voor de VU.”

verdeeld over 16 schoolvakken. Een behoorlijk aantal van hen is al afgestudeerd en gaat na een paar jaar alsnog de lerarenopleiding volgen. Veel reguliere studenten weten niet dat je ook je lesbevoegdheid kunt halen op de universiteit.

En bij degenen die het wel weten, heeft het vak vaak een slecht imago. Maar als

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

Middelbare scholen willen graag academisch gevormde eerste- en tweedegraads docenten aanstellen. Daarom is er een lerarenopleiding aan de VU. De tweedegraadsbevoegdheid (onderbouw havo/vwo en vmbo) kun je als minor halen tijdens de bacheloropleiding. Voor de eerste graad (bovenbouw havo/vwo) is een masteropleiding vereist. Steeds vaker volgen mensen met een baan alsnog de lerarenopleiding. Maar opleidingsdirecteur Martijn Meeter wil ook graag meer gewone studenten trekken.

Op 12 oktober is er een voorlichtingsbijeenkomst.

Zie: vu.nl/ lerarenopleiding.

Wat doen jullie om de opleiding aantrekkelijker te maken?

“Voor de eerstegraadsopleiding moest je vroeger al een masterdiploma hebben. Nu zijn we educatieve masters aan het opzetten.

Dan haal je in twee jaar een graad in een discipline en je lerarenbevoegdheid. Dat kan nu bij de bèta-, maatschappij- en geesteswetenschappen. Als je in je bachelor de educatieve minor volgt, kun je al in vijf maanden je eerstegraadsbevoegdheid halen. En met een master op zak hoef je voor de lerarenmaster meestal alleen het ‘gewone’ en niet het verhoogde collegegeld te betalen. Soms kun je zelfs een vergoeding voor studiekosten krijgen.”

Is er een groot tekort aan leraren?

“Niet voor alle vakken. Maar voor Duits is bijvoorbeeld bijna geen bevoegde docent meer te vinden. Ook bij klassieke talen en wis- en natuurkunde is veel vraag. En de vergrijzing komt eraan. Maar zoals gezegd, scholen willen graag leraren die van de universiteit komen. De afgelopen decennia zijn in Nederland de meeste leraren op het hbo opgeleid.”

Is er bij studenten veel belangstelling?

“We hebben nu zo’n 160 studenten

Academische leraren gezocht

docent in het voortgezet onderwijs verdien je na een paar jaar een behoorlijk salaris. Ook is het een boeiend vak. Je staat echt niet veertig jaar hetzelfde lesje af te draaien. Onderwijs is dynamisch.

Je kunt bijvoorbeeld doorgroeien naar een decanaatschap of er onderzoek naast doen. En steeds meer docenten werken in deeltijd en hebben er nog een andere baan, bezigheid of hobby naast.”

Martijn Meeter

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

25

Jaargesprekken

De universiteiten willen de hoge werkdruk aanpakken. Een iets menselijker beoordelingssysteem zou een goed begin zijn.

Goed genoeg dvalvas-redacteur X (en Y en Z trouwens ook) doet precies waarvoor ze is aangenomen. Ze schrijft goede artikelen, heeft de voor een Nog meer opgejut journalist essentiële VU-bestuur en ondernemingsraad nieuwsgierigheid en kritische houding, steggelen nu over die termen. Omdat haalt de deadlines zonder morren, is voldoende kennelijk die negatieve ook een teamworker, springt in waar bijklank heeft, stelt het bestuur nu voor onverhoopt gaten vallen, en brengt goede om de term te vervangen door ‘adequaat’. ideeën in de redactievergadering. Precies Maar dat is meer van hetzelfde, vindt de wat je nodig hebt. Dan heb je een goeie OR, die de term dan maar liever helemaal redacteur, toch? schrapt en het bij een Niet dus. letter laat: C wordt dan de In het jaargesprek met norm, voor mensen die ‘De discussie over deze redacteur mag ik doen wat ze moeten doen. beoordelingshaar sinds vorig jaar ‘Goed’ blijft ook in die termen is perfect niet meer met een ‘goed’ oplossing voorbehouden getimed’ beoordelen. Want ‘goed’ aan diegenen die meer gaat verder. Goed is, in doen dan verwacht mag het VU-stramien: ‘De worden. medewerker functioneert In het recente nieuws op sommige onderdelen over werken in het algeboven de gestelde eisen.’ meen en over werken aan (Even in detail: er zijn 5 een universiteit in het criteria: onvoldoende, bijna voldoende, bijzonder, springen twee dingen eruit: de voldoende, goed en zeer goed.) massale klachten over te hoge werkdruk Ik mag mijn redacteur hooguit een en het groeiende aantal mensen met een voldoende geven: ‘De medewerker burn-out. Over die burn-out-trend had voldoet aan de gestelde eisen en behaalt de nrc vorige maand zelfs een hele serie de afgesproken resultaten.’ verhalen. Daarin ging het onder andere Mijn redacteur en ik vinden dat wat over de eisen die – vooral jonge – mensen magertjes. De omschrijving mag dan zichzelf allemaal opleggen; de cv’s die

26

nounproject/rbbmr

A

DOOR MARIEKE SCHILP

kloppen, het oordeel (een zesje immers) past daar niet bij. En wat blijkt: dat vinden meer leidinggevenden. Zodoende zijn er tot verdriet van de VU het afgelopen jaar veel te veel goede beoordelingen uitgedeeld. Intentie is namelijk dat het overgrote deel van het personeel de normbeoordeling krijgt: voldoende.

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

Opinie

onderwijs

So you think you can teach Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege stability van Jaap van Dieën. steeds mooier moeten zijn, de facebooken instagramposts van mensen die nog succesvoller en gelukkiger zijn dan jij, één master is geen master, enzovoort. We leggen de lat te hoog, is de teneur.

Ook ging het in die nrc-serie, en vooral in de reacties, over werk. Dat we tegenwoordig allemaal elke dag, avond en weekend bereikbaar moeten zijn. Over de managementspeak die ons met holle Amerikaanse termen meer en meer opjut.

Over hoe je kunt reageren op een collega met burn-out, en hoe managers de signalen kunnen zien aankomen.

Terug naar goed De universiteiten en vakbonden hebben nu de oorlog verklaard aan de hoge werkdruk, tot nu toe zonder dat concreet te maken. Er is natuurlijk ook helemaal niks op tegen om de lat voor jezelf hoog te leggen, graag zelfs. Maar té hoog, en onder druk van managers en kpi’s, zonder de bijbehorende waardering en mogelijkheden, kan een mens mentaal en fysiek uitputten.

De discussie over de beoordelingstermen is dan ook perfect getimed. Maar wat mij betreft alleen met deze uitkomst: de norm blijft onveranderd – ‘de medewerker voldoet aan de gestelde eisen en behaalt de afgesproken resultaten.’ Maar de beoordeling wordt weer gewoon: goed.

Marieke Schilp is hoofdredacteur van Advalvas.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

20-09-2017|MF-FG02. “Ik ga er

de term in de praktijk ook steeds net iets anders beschrijft. “Het begint allemaal zomaar van uit dat de meesten van jullie met de vraag: wat is de core? En daarna: wel iets aan sport doen. Wie doet er wat betekent stability?” Core is in zijn aan core-stability-training?” Zeker de visie niets meer dan een hip woord voor helft van de masterstudenten human wat in de vorige eeuw gewoon romp werd movement sciences steekt zijn hand op. genoemd en stability moeten de bewe“Maar wat doe je dan precies?” Docent gingswetenschappers in spe opvatten als Jaap van Dieën maakt een rondje door het vermogen om te gaan met een verstode goedgevulde hoorcollegezaal om van ring van het natuurlijk evenwicht. studenten te horen wat zij verstaan onder En daarmee heeft Van core-stability-training.

Dieën eindelijk de kern Dat het trainen van de van zijn college te pakken. stabiliteit van je zogeheDe studenten zijn hier ten core een hot topic is Kritisch namelijk voor een college in trainingsschema’s is op termen en over stabiliteit. Om dat al snel duidelijk, maar definities begrip te illustreren over de precieze invulling heeft hij een kleurrijke daarvan bestaan nogal wat omgekeerde pendule uiteenlopende ideeën. En Lange meegenomen, waarmee dat is nou net waar Van inleiding hij zichtbaar maakt wat Dieën, gespecialiseerd stabiel en niet-stabiel is. in neuromechanics, met “Op de middelbare school zijn vraag naartoe wilde. leerden jullie bij natu“Core-stability-training urkunde dat als de som is populair, maar de term van de kracht en de som lijkt overal iets anders te van het momentum nul zijn, de pendule betekenen.” Hij vertelt over zijn eigen omhoog moet blijven staan. Maar zoals je training als langeafstandloper waarin de ziet, dat doet hij niet. Niet dat het schoolcore-stability-oefeningen vooral bleken vak natuurkunde een leugen is, maar het te bestaan uit het op één been staan. “Ik is wel een beetje gebrekkig. Zet maar eens vond het verdacht veel lijken op wat we een bezem rechtop, die valt ook om.” vroeger balanstraining noemden.”

Kern van het verhaal: bij de minste Anderen in de zaal geven voorbeelden verstoring van het evenwicht wordt van oefeningen ter verbetering van het stabiel ineens instabiel. En daar zit de evenwicht of het versterken van bepaalde crux. “Ik wil dat jullie in je oren knopen spiergroepen. Om de verwarring nog wat dat er niet zoiets bestaat als een beetje groter te maken, haalt de bewegingswestabiel. Iets is stabiel of instabiel.” tenschapper wat literatuur aan waarin

+

�

27

E: OR@VU.NL | WWW.VU.NL/OR | WWW.ONDERNEMINGSRAADVU.NL | 11 OKTOBER 2017

MEDEZEGGENSCHAP EN HUISVESTINGINVESTERINGEN Begin 2019 start de bouw van het Schoolwerktuinengebouw (SWT). Het SWT zal het slot zijn van de reeks bèta-gebouwen die in het kader van de vernieuwing van de VU-campus worden gebouwd. Deze gebouwen vervangen het Wiskunde en Natuurkunde gebouw (W&N), dat in 2023 gesloopt wordt. De Ondernemingsraad (OR) heeft adviesrecht op de plannen voor de bouw van het SWT. Dit advies wordt voorbereid in de commissies Huisvesting (HV) en Financiële en Economische Zaken (FEZ). De commissie FEZ legt accent op de betaalbaarheid en risico's van het bouwplan. HV kijkt naar duurzaamheid, het energieverbruik en of het gebouw levert waar de gebruikers behoefte aan hebben.

Sjaak Lammerts is de voorzitter van de commissie HV en lid van FEZ sinds het begin van de huidige termijn van de Ondernemingsraad (5 april 2017). Hij is afdelingsmanager bij Neurowetenschappen in het W&N-gebouw en zal binnenkort ook moeten verhuizen. "We moeten het W&N-gebouw uit omdat de onderwijs- en onderzoeksomgeving vernieuwd moet worden en gekozen is om dat te doen in vervangende nieuwbouw,” zegt Sjaak. “Het W&N- gebouw wordt gesloopt en de grond wordt daarna opgeleverd aan de gemeente Amsterdam.

Op de locatie van het W&N komen de sportvelden die nu aan de Boelelaan liggen.

De AB-vleugels van het W&N blijven de komende 20 jaar wel staan, maar worden eerst gerenoveerd." De overige vleugels van het W&N verhuizen naar het SWT-gebouw, het Nieuwe Universiteitsgebouw (NU), of zijn al verhuisd naar het O|2.

Het SWT dankt zijn naam aan de voormalige schoolwerktuinen op deze locatie, naast ACTA en O|2 aan de Boelelaan. Met de bouw van het O|2 en het NU, de sloop van het

W&N, en de komst van het SWT ontstaat er samen met het VUMC een bèta-medisch cluster aan de Boelelaan. Hoe dit cluster er precies uit zal zien is nog niet bekend, omdat er nog niet vastligt welke W&Nafdelingen verhuizen naar de AB-vleugels en welke naar het SWT gaan. "Het cluster Environment, Ecology en Earth (EEE), de afdeling Neurowetenschappen en het Proefdiercentrum VU moeten nog worden ingedeeld. Het staat dus nog niet vast of EEE of Neurowetenschappen in het W&N blijven."

COMMISSIE HUISVESTING (HV)

De OR-commissie Huisvesting (zie foto) overlegt elke maand met de directeur van de dienst Facultaire Campus Organisatie (FCO) en de directeur Campusontwikkeling, waardoor de medezeggenschap direct invloed heeft op het VU-huisvesting beleid. In dit overleg komen alle zaken aan de orde die betrekking hebben op (ver) bouwplannen, campus inrichting en facilitaire zaken. Hieronder vallen ook het flexwerken voor medewerkers, studieplekken voor studenten, de catering en het energiebedrijf. In de komende periode houdt de commissie HV zich o.a. bezig met verbouwing Medische Faculteit (MF), nieuwbouw NU-gebouw en als grootste onderwerp SWT. v.l.n.r. Sjaak Lammerts, Peter Stol, Adriaan Overbeeke, Eric-Jan Hartstra en Henk Olijhoek

BETA ODC:

HUISVESTINGSCONCEPT WERKT NIET De plannen voor het SWT zijn na het mislukken van de gezamenlijke VU-UvA huisvesting voor de Bètawetenschappen aangepast, omdat de VU-ers niet zullen verhuizen naar het Science Park van de UvA. Ondanks dat de gezamenlijke huisvesting van tafel is, lijken er weinig negatieve effecten voor de VU te zijn wat betreft huisvestingskosten. "Doordat de VU-wetenschappers niet naar de UvA verhuizen, moeten er in het SWT meer vierkante meters worden gebouwd om dit op te vangen," geeft Sjaak aan. "Als we naar de UvA waren gegaan hadden we echter huur moeten betalen. Overigens gaan wij van 91.000 m2 in het W&N naar 73.800 m2 op de VU Campus, een verkleining ten gevolge van een moderniseringsslag en een streven naar kostenbesparing."

De OR heeft adviesrecht op de financiën van het SWT omdat het om een investering van tientallen miljoenen Euro’s gaat. "De financiering van het SWT is nog niet rond," zegt Sjaak "Het ziet er nu naar uit dat de VU een voorkeur heeft voor externe financiering. Dit houdt in dat de VU geld leent van de banken voor de bouw, een stap die universiteiten vaak zetten om nieuwbouw te financieren. Er is een grens van gemiddeld 14% voor de huisvestingskosten ten opzichte van de totale lasten. Deze grens komt niet in gevaar met de komst van het SWT." De kosten van het SWT zijn hoog omdat het een laboratoriumgebouw is. Deze gebouwen hebben andere voorzieningen nodig dan kantoorgebouwen. Zo moeten een aantal laboratoria een stabiele klimaatvoorziening en speciale afzuigsystemen hebben, en trillingvrij zijn. Dit maakt het ook lastiger om het gebouw duurzaam te bouwen. De Commissie HV kijkt samen met de Green Office, het duurzaamheid platform van de VU, naar de mogelijkheden op het gebied van duurzaamheid. "De VU streeft naar een grotere energiebesparing dan de normen die zijn afgesproken met de overheid," zegt Sjaak. "Volgens deze afspraak dient de VU 30% energiebesparing

Sjaak Lammerts, voorzitter commissie HV

Het gebouw NU.VU wordt de nieuwe werkplek voor de bèta-disciplines Informatica, Wiskunde, Theoretische Chemie, SBI (Science, Business and Innovation), Athena en de facultaire diensten. De inrichting van dit gebouw wordt nu vastgesteld. Het VU-huisvestingsconcept - flexwerken in veelal open ruimtes - is hierbij leidend. Het concept is eerder geïmplementeerd in het Initium, gerenoveerde delen van het hoofdgebouw, de medische faculteit en O|2, voornamelijk vanuit de noodzaak om huisvestingskosten te besparen. De BETA ODC begrijpt deze noodzaak, maar vindt dat het concept heroverwogen moet worden, om de volgende redenen: Ten eerste wordt in bovenstaande (bèta) disciplines voornamelijk onderzoek gedaan achter een computer scherm. Stafleden, promovendi en postdocs bespreken hun werk voornamelijk achter die computer, omdat er bijvoorbeeld een nieuwe computercode wordt geschreven, of specifieke software of hardware vereist is. In open ruimtes leiden dit soort besprekingen tot veel overlast en inefficiëntie, en de hardware en software zijn minder flexibel dan het flexwerk concept. Kortom, open ruimtes zijn voor vele medewerkers niet werkbaar.

te bereiken in de periode 2005-2020. De afgelopen jaren is deze afspraak behaald en een 30% lager energieverbruik is al gerealiseerd in het NU-gebouw." Ook het SWT zal aan deze eisen voldoen. Er wordt een warmte/koude opslag gerealiseerd en het gebouw zal gebruik maken van groene energie, net zoals de gehele VU. “De OR onderschrijft het energiemeerjarenplan (EMP) van de VU, maar denkt dat er nog meer kansen liggen,” zegt Sjaak. “De VU scoort goed in vergelijking met andere Nederlandse universiteiten op het gebied van duurzaamheid, maar deze score is voornamelijk gebaseerd op het ingezette onderwijs en onderzoek 'Science for Sustainability'. Het EMP en de bouw van het SWT bieden een mooie kans om ook op het gebied van faciliteiten en beheer een extra impuls te geven aan duurzaamheid. De OR wil alle mogelijkheden benutten en ziet het als een uitdaging om de VU een stap verder te laten kijken in de verduurzaming van de campus."

Het advies van de Commissies HV en FEZ zal besproken worden in de openbare vergadering met het College van Bestuur (CvB). Deze vindt waarschijnlijk plaats op woensdagmiddag 15 november 2017. De definitieve datum wordt nog bekend gemaakt in de VUzine.

Ten tweede leert de ervaring in O|2 dat vrijwel alle medewerkers elke dag plaatsnemen achter hetzelfde bureau. Omdat de overgrote meerderheid van de bèta-onderzoekers elke dag aan de VU werkt, verwachten we voor NU.VU eenzelfde situatie.

Flex is op deze manier een dure farce.

Tot slot is het concept slecht voor studenten.

De BETA-studentenraad heeft al gemeld dat studenten problemen hebben om contact te krijgen met docenten in O|2. Studentvrije zones vormen een verkeerde visie op wat een universiteit zou moeten zijn. De BETA ODC onderschrijft dit standpunt.

Het is nu tijd om het huisvestingsconcept te heroverwegen en herhaling van oude fouten te vermijden. De BETA ODC vindt dat betrokken afdelingen hierin een stem moeten hebben, zodat de ruimte- en kostenbesparing gerealiseerd kan worden zonder dat dit ten koste gaat van de werkbeleving en productiviteit van onze mensen.

COLOFON

COMMISSIE COMMUNICATIE OR SANDRA DE MAESSCHALCK, HENK OLIJHOEK, ESTHER PLOMP, VICTOR VAN BIJLERT TEKST ESTHER PLOMP, SJAAK LAMMERTS, ANTON FEENSTRA BEELD MARIEKE WIJNTJES VORMGEVING HAAGSBLAUW

WWW.FACEBOOK.COM/ONDERNEMINGSRAAD.VU @OR_VU

Muziek

Eten

FC Hyena

Fuse Fuse Fuse Live Donderdag 26 oktober Aanvang 20.30 uur Toegang: € 12,50 (studenten) € 3,- (VU-medewerkersvoorstelling) griffioen.vu.nl

E

en strijkkwartet met contrabas en percussie, dat is een nogal ongewone bezetting voor een band. Fuse trad onder meer op tijdens het Grachtenfestival en speelde zich vanaf 2015 voor een groot publiek in de kijker als huisband van Podium Witteman en als regelmatige gast bij De Wereld Draait Door.

Vlak voor het optreden in de Griffioen brengt Fuse zijn debuutalbum Studio uit. De jonge muzikanten spelen een mix van klassiek, pop, jazz en improvisatie. Om wat namen te noemen: van Béla Bartók tot Frank Zappa, van Dmitri Sjostakovitsj tot John Coltrane en - recenter - van Tom Trapp tot Nils Frahm. Het moge duidelijk zijn dat je bij Fuse geen alledaagse muziek te horen krijgt. Laat je verrassen door de aanstekelijke virtuositeit van zes toptalenten.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

FOTO Merlijn Doomernik

Cultuurcentrum Griffioen

CONCEPT Petit restaurant, bioscoop en wijnbar in één.

SFEER De kleurrijke inrichting heeft een creatieve, warme uitstraling. De naam staat in grote letters op de muur: FC betekent Film Club, en Hyena is een combinatie van letterstempels die de eigenaar toevallig nog had liggen. Er staan gezellige tafeltjes, maar je kunt ook aan de vensterbank zitten met romantisch uitzicht over het IJ. ETEN De meeste gerechten van de wisselende menukaart worden bereid in de houtgestookte steenoven. Het komt voor dat het bestelde eten niet tegelijk opgediend wordt. Wij kiezen voor enkele verschillende gerechten en natuurlijk een zalig flesje wijn. De gekonfijte eendenbout en de kalfstong vinden we wat flauw, het bedje van linzen is een beetje uitgedroogd. De ceviche, een rauwe visschotel, is echt een verrassing; de combinatie van zoet en zuur komt goed tot z’n recht. Maar dan de burrata met spinazie... Wat is burrata? Het ziet eruit als mozzarella, maar dan gevuld met room en mozzarella. Een goddelijke wolk van verse, boterzachte kaas die op je tong smelt.

BEDIENING Heel vriendelijk, maar we moeten helaas wel twee keer vragen waar ons eten blijft.

TIP Wij zijn het roerend eens over de burrata, die móét je proeven.

AANRADER Jazeker. Nog niet uitgetafeld voordat de film begint?

Geen probleem, hier mag je je eten en drankjes gewoon meenemen naar de zaal. Perfect voor een date of met vrienden.

PRIJS De losse gerechten zijn rond de 10 euro, prima prijs en fijn om samen te delen.

FC HYENA Aambeeldstraat 24 fchyena.nl/eten Dominique van de Kamp Masterstudent social & cultural anthropology

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS

Uilensteders

De VU maakte me minder laks Roeland Nieuwhof 21 Vierdejaars bedrijfskunde Gele toren

“

Begin april had ik nog niets gehoord van de docent die mijn scriptie zou gaan begeleiden. Er was iets misgegaan met mijn inschrijving.

Ik had me op 1 maart ingeschreven en de deadline was één dag eerder: op 28 februari. Meestal valt dat soort dingen wel recht te zetten. Maar nu niet. Ik kan pas een half jaar later beginnen. Ik baalde er erg van, ook van mezelf. Maar deadlines zijn deadlines. De VU heeft me hiermee van mijn lakse houding afgeholpen.

Het is zuur dat ik alles gehaald heb en alleen mijn scriptie nog maar moet.

Al had ik het, achteraf gezien, voor de vakantie zo druk met allerlei vakken en mijn werk als dj dat ik me afvraag of ik mijn scriptie wel gehaald zou hebben.

Maar goed: misschien is dat cognitieve dissonantie.

Of ik mijn onderwerp voor mijn scriptie nu alvast heb doorgegeven? Nee, het hoeft pas over drie weken. Ik heb nog wel even.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 4 — 11 oktober 2017

31

Sanne & Lae

Personal branding

T Sanne Pieters tweedejaars sociologie

FOTO Yvonne Compier

illustratie Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

32

ijdens het mentoraat, sinds kort verplicht, krijgen we les in ‘ondernemen’. Het vak is in het leven geroepen omdat afgestudeerde sociologiestudenten moeilijk werk konden vinden na het halen van hun diploma. Blijkbaar kwam die werkloosheid niet door bijvoorbeeld de crisis, maar door een gebrek aan kennis over ondernemen. Door middel van speeddates, Swotanalyses en field practice waarbij we een waardeloos object moeten leren verkopen worden wij voor dat soort onkennis behoed. PERSONAL BRANDING staat er in capslock op de powerpointslide geschreven.

Ik word altijd een beetje zenuwachtig als managementtermen worden gebruikt om over mensen te praten. Moet ik dan naast alle dingen die ik al ben (mens, iemand die ook maar gewoon gebruik moet maken van een urinoir, smombie) ook nog de hele tijd over mezelf in managementtermen nadenken? Best gevaarlijk. Voor je het weet, ziet de hele wereld je als een lopende en etende LinkedIn-pagina.

Laatst hoorde ik in een café twee vriendinnen over een derde, afwezige, vriendin zeggen: “Haar

agenda-management is gewoon heel slecht.” Wat een nachtmerrie. Ook gehoord in complete privésferen: “Wel een goede tool voor je skillset” en “Barbecueën is niet jouw expertise.” Dat laatste werd trouwens tegen mij gezegd en klopt: barbecueën zou in mijn Swotanalyse absoluut aan de Weakness-kant terechtkomen.

Over mijn toekomst nadenken is ook niet een van mijn Strengths.

Ik weet heus wel dat ik niet in een personal brandingachtig ondernemersplaatje pas. Ik weet ook dat ik later waarschijnlijk geen vast contract krijg, geen hypotheek kan afsluiten, geen pensioen opbouw. Maar ik ben ook niet gaan studeren om ondernemer te worden of pensioen op te bouwen. Ik ben gaan studeren omdat ik me wilde verdiepen in wat ik interessant vond. Om langzaam te ontdekken wat ik leuk vind en waar ik goed in ben. En als de universiteit niet het moment is om dingen redelijk consequentieloos uit te proberen, wanneer is dat moment dan wel?

Het mentoraat is bijna afgelopen. De docent stelt de laatste vraag: “Als je niet zou kunnen falen, wat zou je dan doen?” Alle mensen die om mij heen zitten, zeggen tegen elkaar: “Een andere studie.”

nr 4 — 11 oktober 2017

ADVALVAS