Nr 7 22 november 2017

Onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit

jaargang 65 #7 22 november 2017

1977, Randwijk. Moluks gezin in barakkenkamp De Haar

Hoe de balling Nederlander werd P6_Rosanne Verdegaal wil meisjes uit de prostitutie bevrijden P16_Vlieg niet naar dat congres – skypen is duurzamer P26_Ondernemingsraad waarschuwt voor angstcultuur bij IT

advertenties

HOE VER KIJK JIJ? We leven in een snel veranderende samenleving, met grote maatschappelijke vraagstukken. Dat vraagt om mensen die verder kijken. Verder dan het voor de hand liggende, verder dan het bekende.

Mensen die verder kijken zijn op hun plek bij de VU. De VU stimuleert haar medewerkers buiten hun eigen afdeling en eigen vakgebied te kijken. Om nieuwe wegen in te slaan. Om samen te werken aan toonaangevend onderzoek en onderwijs. De VU is een universiteit die midden in de maatschappij staat.

Met de blik gericht naar buiten. VU is verder kijken.

Ben jij een medewerker van de VU? Kijk dan voor een overzicht van alle interne vacatures op: WWW.VU.NL/VUNET/VACATURES Ben jij geen medewerker van de VU maar wel geĂŻnteresseerd om bij de VU te werken? Kijk dan op: WWW.WERKENBIJDEVU.NL

Jaargang 65 #7

Study abroad Infomarkt over studeren in buitenland.

Lucinda vindt AustraliĂŤ echt top.

WIS- & NATUURKUNDEGEBOUW, F-612_16 NOVEMBER 2017, 17.16

cover

Molukkers in Nederland: van balling tot migrant

10

Rosanne Verdegaal wil meisjes uit de prostitutie helpen

6

Hoe krijgen we de CO2-uitstoot van de VU omlaag?

16

Opinie

Gebedsruimtes goed voor emancipatie

8

Is psychologiestudie wetenschappelijk genoeg? 20

Columns

Marjan Olfers

9

Sanne Pieters

32

En verder Online nieuws

4

Onderzoeksnieuws

14

Mail/colofon

22

Bloggers

23

Studentenraad

25

Campus: reorganisatie IT

26

So you think you can teach

27

Personeelspagina

28

Cabaret en restaurant

30

Uilensteders

31

Lae

32

Coverfoto Stichting Moluks Historisch Museum Het volgende nummer verschijnt op 6 december 2017. klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-742287

gedrukt

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

3

Onderwijsminister over #metoo Misbruik en grensoverschrijdend gedrag komen ook aan universiteiten en hogescholen voor, zegt minister Van Engelshoven. Ze moedigt slachtoffers aan om hun klacht te melden.

Helpt taaleis tegen steenkolengels?

Studenten klagen al jaren steen en been over het Engels van hun docenten. Vooral aan de technische universiteiten valt er veel te verbeteren.

Niet in piratenpak promoveren Tijdens een promotieplechtigheid dragen sommigen een hoofddoek of een keppeltje.

Waarom zou iemand dan niet in piratenpak mogen promoveren, wil een promovendus van TU Delft weten.

{meer nieuws online}

Chinaplan Groningen minder ‘megalomaan’ Buitenlandse alumni blijven liefst in Randstad Universiteiten kampen met groeistuipen Minder lijstjes voor minder stress Europa negeert mensenrechten asielzoekers 4

Gestreste wetenschappers naar Den Haag

D

at de werkdruk in het hoger onderwijs te hoog is, is een breed gedeelde mening. Theoretisch chemicus Paola Gori Giorgi gaat daarom op 5 december naar Den Haag om samen met andere wetenschappers de petitie Er moet meer geld naar wetenschappelijk onderwijs in te dienen.

Die is inmiddels door ruim 4600 wetenschappers ondertekend.

Initiatiefnemer is UvA-hoogleraar Rens Bod, maar ook op de VU wordt zijn mening breed gedragen.

Dat bleek vorige week bij bijeenkomsten in het kader van de Nationale Week van de Werkstress.

Vakbondsbestuurder Kitty Jong (FNV), die zelf jarenlang op de VU werkte, stelde dat er op de VU een cultuur heerst waarin medewerkers geen nee kunnen zeggen als ze gevraagd wordt over te werken. “Ze werken ’s avonds en in het weekend. Zelfs de vakanties zijn niet heilig.” Vijfenzeventig procent van de ondervraagden in

Pieter Crucq

advalvas.vu.nl Voor al het laatste nieuws

een FNV-enquête zegt zelfs dat de werkdruk alleen maar toeneemt.

Jong vindt dat universiteiten zelf meer vast personeel moeten aanstellen, maar ook dat er meer

geld uit Den Haag moet komen.

(WV/PB)

Zie ook: advalvas.vu.nl>nieuws>17 en 14 november.

‘Pak huisjesmelker aan’ Huisjesmelkers moeten harder worden aangepakt, vinden de wethouders van twaalf studentensteden. Ze kunnen structureel te veel huur vragen, omdat daar geen boete op staat.

I

n een brief aan de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren, die ook Wonen in haar portefeuille heeft, pleit de Amsterdamse wethouder Laurens Ivens voor maatregelen tegen huisjesmelkers. Dat doet hij mede namens zijn collega’s uit de andere studentensteden.

Huisjesmelkers buiten hun huur-

ders stelselmatig uit, is te lezen in de brief. Om daar een eind aan te maken moeten verhuurders die te veel geld vragen niet alleen gedwongen worden om de huur verlagen, maar ook een boete krijgen, vinden de wethouders.

Als de huur te hoog is of als er gebreken zijn, kunnen studenten dit weliswaar aankaarten bij de huurcommissie, maar die kan

alleen een huurverlaging opleggen en geen boete. Volgens schattingen van de Landelijke Studentenvakbond betalen studenten bijna honderd euro per maand te veel. In Amsterdam zou het zelfs om 160 euro gaan. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl >nieuws>15 november.

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

advalvas.vu.nl

Sportcentrum wint schoonheidsprijs

@advalvas_vu Een selectie uit de opvallendste (re)tweets van de afgelopen dagen

H

Bredere diversiteit ‘Bij de VU draait het vooral om de culturele/religieuze diversiteit.

Daarmee beperkt de universiteit zich die zo graag divers wil zijn’, vindt VU-alumnus Jorn Dormans.

Lees het hele artikel op advalvas. vu.nl>opinie en de ingezonden brief op pag. 23.

Snowvember ‘Montréal heeft een ondergronds gangenstelsel voor wanneer het te koud wordt om boven de grond te lopen.’ Zie blog van uitwisselingsstudent Mike Megens op advalvas. vu.nl>blogs@columns

facebook.com/ advalvas Reportages, bijeenkomsten, borrels, lezingen & meer ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

@markvanvugt1 20-11_Democratie niet geboren in Athene maar op Afrikaanse savanne | mijn wetenschapscolumn @advalvas_vu @ VUamsterdam Toen mensen wapens gingen gebruiken om te jagen, konden ze die ook tegen hun leiders gebruiken en ontstond de eerste vorm van democratie, aldus Van Vugt.

slangenkoenis.nl

et vernieuwde VU Sportcentrum op Uilenstede heeft de architectuurprijs gewonnen van de gemeente Amstelveen in de categorie utiliteitsgebouwen, gebouwen zonder woonbestemming. Het VU Sportcentrum Uilenstede is ontworpen door Slangen+Koenis Architecten, een bureau dat zich heeft ontwikkeld als specialist op het gebied van zwembaden en sporthallen. Drie van de zeven genomineerde projecten lagen op Uilenstede. Dit tot verbazing van veel Uilenstedebewoners die

hun wijk niet bijzonder genoeg vinden voor een architectuurprijs. (DD)

Meer hierover op advalvas. vu.nl>nieuws>20 en 10 november.

Baangarantie

2,3 Slechts 2,3 procent van de afgestudeerde masters tussen de 25 en 35 is werkloos.

D

e werkloosheid onder jonge hoger opgeleiden is in geen jaren zo laag geweest.

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over het derde kwartaal van 2017. Wel zijn er onder afgestudeerde bachelors meer mannen werkloos dan vrouwen (3,6% versus 2,3%), terwijl dat onder masterstudenten precies andersom is: 1,8% mannen werkloos, tegen 2,7% van de vrouwen. (HOP)

Meer hierover op advalvas.vu.nl>20 november.

@Marco_Langbroek 20-11_Sjäzus, mijn twitter staat weer roodgloeiend rond MH17/Omtzigt. Dat wordt weer helemaal niets vandaag.

Opvallend hoe ontzettend zwart-wit (en slecht in het dossier ingevoerd) sommige mensen de kwestie benaderen. @VU_Kamerkoor 19-11_Kom naar onze concerten op 26-11 (Waalse Kerk) en 9-12 (Vondelkerk)!

Kaarten via dewaalsekerk.nl en vukk.nl, komt allen! #sprakeloos #vukk #concerten @SiccodeKnecht 16-11_“Promoveren is de laatste vorm van slavernij in het Westen.” aldus @TilburgU_Rector in interview @ScienceguideNL https://beta. scienceguide.nl/2017/11/universiteitenmoeten-gezamenlijke-visie/ …

“Hoogleraren houden promovendi – en zo praten ze er ook over: alsof het lijfeigenen zijn”, raast rector Emile Aarts (Tilburg University) nog even door in het interview. @VU_Science 15-11_Trots! Onze bachelors Aardwetenschappen en Biologie zijn beiden beoordeeld als topopleiding! http:// bit.ly/topbetastudies #Topopleiding #Keuzegids2018 @StefanPaas 13-11_Islamitische studentenvereniging heeft filmkijkbijeenkomst in VU-zaal. Geert Wilders weet er weer een draai aan te geven. Met z’n sharia...

Dit in reactie op de tweet van Geert Wilders: ‘Vrije Universiteit Amsterdam, Mannen en vrouwen gescheiden, Sharia in Nederland.’ Waarop Paas opmerkt dat de studenten helemaal niet gescheiden zitten. En dat lijkt op de bijgevoegde foto inderdaad zo te zijn.

5

6

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

STUDENT IN ACTIE

‘Ik ga Happietaria runnen om Indiase meisjes uit de prostitutie te helpen’ Rosanne Verdegaal is voorzitter van pop-uprestaurant Happietaria. ‘Ik wil niet alleen de glazen rondbrengen.’

DOOR FLOOR BAL FOTO PETER VALCKX

Z

elf een restaurant opzetten, dat wordt hard werken! “Dat is de horeca.

Soms heb je een avond bijna niets te doen, op andere momenten ben je alleen maar heen aan weer aan het rennen. Omdat mijn studie door een extra stage uitloopt, heb ik dit jaar meer tijd om aan bestuurswerk te besteden.

In het voorjaar heb ik een avond in de Happietaria gewerkt. Ik vond het zo leuk dat ik dit jaar voorzitter ben. Ik wil weleens achter de schermen van een restaurant kijken, zien hoe het in elkaar steekt.”

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

Heb je wel ervaring met het draaien van een restaurant? “Het opzetten van een restaurant is helemaal nieuw voor mij. Wel heb ik in mijn tussenjaar in de bediening gewerkt van een eetcafé, waar ook mensen met een verstandelijke beperking werkervaring konden opdoen.

Ik was geen begeleider, maar ik gaf ze wel ondersteuning. Als iemand het bijvoorbeeld spannend vond om de bestelling van drankjes op te nemen, ging ik erbij staan. Dan zei ik: Als het niet goed gaat, help ik je. Je wilt dit graag leren en zo kun je het oefenen. Ik vond het prettig om een bijbaan te hebben waarbij ik niet alleen glazen aan het rondbrengen was, maar ook mensen kon helpen. Er waren veel vaste klanten, er was een positieve sfeer.”

Vind je het belangrijk om iets bij te dragen aan de maatschappij? “Ja, dat was ook de reden waarom ik na mijn bacheloropleiding psychobiologie de master management, policy analysis and entrepreneurship in health & life sciences ben gaan doen. Ik wil niet mijn hele leven in een lab staan om een stofje te ontdekken waarmee misschien ooit over twintig jaar een medicijn gemaakt gaat worden.

“Mijn vader werkt in de gehandicaptenzorg, hij heeft me meegegeven dat je ook

Happietaria Amsterdam In het voorjaar opent het jaarlijkse pop-uprestaurant Happietaria zijn deuren in Amsterdam. De opbrengt van het restaurant gaat altijd naar een goed doel. Happietaria Amsterdam zoekt nog extra bestuursleden.

“Ervaring in de horeca is niet noodzakelijk, maar het helpt als je er interesse in hebt”, zegt voorzitter Rosanne Verdegaal. De komende maanden zal het vrijwilligerswerk ongeveer vier tot zes uur per week in beslag nemen. “In de maand dat het restaurant open is, ben je bijna elke avond daar.”

Aanmelden via voorzitter@ happietaria-amsterdam.nl.

Rosanne Verdegaal 25 Masterstudent management, policy analysis and entrepreneurship in health & life sciences.

September 2017 – nu Voorzitter Happietaria Amsterdam Februari 2017 – nu Stichting Philadelphia: maandelijks begeleider bowling voor verstandelijk beperkten September 2014 – augustus 2015 Horecawerk 2011 – 2014 Bachelor psychobiologie, UvA

iets voor anderen doet. Op de basisschool was ik het kind dat anderen met rekenen hielp. En tijdens mijn bachelor kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik dat ook bij mijn studie wil. Ik wil graag resultaat van mijn werk zien, bijvoorbeeld door straks bij een gemeente te werken.”

Happietaria is een restaurant, hoe draagt dat bij aan de samenleving? “Happietaria is een landelijke organisatie die in verschillende studentensteden elk jaar een maand lang een restaurant opent. Het geld dat we daarmee verdienen, gaat naar het goede doel. Dit jaar gaan we geld inzamelen voor de International Justice Mission, een organisatie die zich inzet om meisjes die in de seksindustrie in India werken te bevrijden. In India worden jaarlijks miljoenen vrouwen en kinderen gedwongen in de prostitutie te werken.

Dat is natuurlijk afschuwelijk.”

Heb je het van huis meegekregen om vrijwilligerswerk te doen? “Niet echt. Zo werd het thuis in ieder geval niet genoemd. Mijn vader rugbyde veel en toen ik zelf rugby ging spelen was het normaal dat ik ook af en toe achter de bar ging staan. Als je bij een sportclub zit, is het goed om bij te dragen door eens een dagje te helpen met schoonmaken. Of een taart te bakken voor een jeugddag. Dat vond ik alleen maar logisch.”

Ben of ken jij ook een student of promovendus die zich inzet voor de maatschappij? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

7

Gebedsruimtes op scholen horen bij Nederlandse identiteit Gebedsruimtes op scholen zouden de gelijkheid en emancipatie bedreigen. Dat is onzin. Ze vergroten de gelijkheid juist.

DOOR NOOR LHAFI EN SOBANA SHEIKH RASHID ILLUSTRATIE BAS VAN DER SCHOT

K

amervoorzitter Khadija Arib gaf onlangs in de Abel Herzberglezing aan waar het volgens haar misgaat met de integratie.

Daarin neemt ze stelling tegen gebedsruimtes in scholen. Tegelijkertijd zegt ze dat identiteit een dynamisch begrip is.

Deze gebedsruimtes zijn juist het tastbare bewijs van hoe dynamisch de Nederlandse identiteit is.

De gebruikers zijn namelijk Nederlanders, dus hoezo integratie? Wij zijn Nederlandse moslims. Door het vraagstuk waar het misging met integratie te verbinden aan het gebruiken van gebedsruimtes, suggereert Arib dat je je als praktiserend moslim, al ben je Nederlands, in een grijs gebied begeeft. Volgens haar brengen de gebedsruimtes het risico met zich mee dat ze “verworven rechten waar eeuwenlang voor is gestreden, zoals gelijkheid en emancipatie, onderuithalen”.

Op Nederlandse universiteiten en hogescholen zien we dat gebedsruimtes juist bijdragen aan emancipatie en gelijkheid. Het zijn hoogopgeleide Nederlandse studenten die vooroplopen bij de emancipatie van moslims die frequent gebruikmaken van deze gebedsruimtes.

Burgers die zich bewust zijn van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Ook problematiseert Arib het gebed door het te associëren met een voor velen beladen term als orthodox.

Zij suggereert dat alle gebruikers zich schuldig maken aan kwalijke intolerantie. Een gebedsruimte is geen graadmeter voor orthodoxie, maar een vrij toegankelijke ruimte waar iedereen welkom is. Onderlinge verdraagzaamheid en verbinding met de ander staan er centraal.

8

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

opinie

wisselcolumn

Arib stelt dat het toestaan van gebedsruimtes op school een negatieve mening legitimeert over degenen die niet bidden.

Deze uitspraak is volgens ons niet enkel onjuist, maar ook gevaarlijk. Hiermee worden studenten die gebruikmaken van gebedsruimtes weggezet als intolerante individuen. Er worden echt geen patrouilles gehouden met checklists. De vrijheid die studenten hebben om in een openbare ruimte te bidden, geldt net zo goed voor studenten die dat niet willen.

Maar laten we for-the-sake-of-the-argument meegaan in de bewering van Arib.

Dan nog biedt ons land elke Nederlander de ruimte om zijn geloofsovertuiging en levensvisie te uiten. Ook dit is een kernwaarde van onze democratische rechtsstaat, vastgelegd in artikel 6 van de grondwet. Intolerantie en misbruik los je niet op door ruimte en rechten te ontnemen, maar door te corrigeren en te handhaven. Dit zelfreinigend vermogen is de kracht van een democratische rechtsstaat. Hierop vertrouwen is zinniger dan het houden van een pleidooi met angstverhalen dat leidt tot de afkalving van die rechtsstaat.

Arib zegt in gesprek te zijn gegaan met docenten, dit juichen wij toe. Maar het lijkt ons constructiever om ook in gesprek te gaan mét in plaats van óver de gebruikers. Dan kom je er tenminste achter wat onze beweegredenen zijn en waar de behoefte aan een gebedsruimte vandaan komt.

Wij werken hard aan het bouwen van bruggen en het creëren van rolmodellen op onderwijsinstellingen met uiteenlopende activiteiten, cursussen en debatten. Wij willen een Nederland dat van iedereen is en waar iedereen zich thuisvoelt. Ongenuanceerde statements dragen daar niet aan bij. Het gaat om een gezamenlijke verantwoordelijkheid en we nodigen Arib dan ook uit om een constructieve rol in te nemen die bijdraagt aan een sterker Nederland voor iedereen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

I foto Yvonne Compier

Noor Lhafi en Sobana Sheikh Rashid zijn bestuursleden van de Islamitische Studentenvereniging Amsterdam (ISA).

Onmachtig

Marjan Olfers hoogleraar sport en recht

niemand vertel ik over deze situaties, er k ben stil. Dat valt journalisten op. is immers niets gebeurd. In gezelschap Ik heb geen #metoo-verhaal verteld wil ik mannen niet in verlegenheid brenop twitter. Ik word gebeld of ik me gen. Seksistische grappen, insinuerende als “machtige vrouw” in de media opmerkingen of opmerkingen over mijn wil uitspreken over #metoo. Het uiterlijk… Ik sta erboven, zeg ik tegen moet gaan over mijn eigen verhaal. mezelf. Zo hoor ik niets, voel niets. Ik Ik weiger en dan word ik boos, heel speel het spel mee, altijd. Ik flirt niet, boos. Waarom? Omdat ik vanaf jongs af nooit. En ik vertel op zakenreis dat ik aan geleerd heb hoe het spel te spelen. moe ben en vroeg naar mijn kamer ga.

Dat ging als kind intuïtief. Ergens voelde In werkelijkheid ben ik niet moe. Ook ga ik dat seksualiteit een rol speelde, al wist ik niet naar mijn kamer, ik toen niet wat dat was of maar dwaal over straat. betekende.

De wind door mijn haren Nu als volwassen vrouw Waar loop ik, wat en ook nu stap ik op mijn heb ik stilzwijgend heb ik aan, hoe hoge hakken, altijd hoge bepaalde regels in beton kom ik weg? hakken, stevig door. Ik gegoten om zo onkwetsdrink nooit te veel. Maar baar mogelijk te zijn. En ik vrees het moment dat niemand vertelde ik over te veel wordt gedronken. deze regels, tot vandaag.

Dat mijn “nee” niet wordt Zo voorkom of de-escaleer verstaan. Ik ben me steeds ik elke dreigende situbewust dat de situatie uit atie. Soms kijk ik tijdens de hand kan lopen. Dat ik gesprekken weg, of lach iets zie, hoor of voel wat ik niet wil zien, om de confrontatie te vermijden. Op horen of voelen. En dat ik daar dan op zal straat houd ik mijn mobiele telefoon worden aangekeken en de gevolgen voor stevig in mijn hand, zodat ik snel iemand mij niet te overzien zijn. En nee, niet alle kan bellen. Ik ben me altijd bewust van mannen zijn zo. Zeker niet. Maar ik vrees mijn omgeving. Waar loop ik, wat heb die ene altijd. En geloof me, ik ben niet ik aan, hoe kom ik weg? Als ik word de enige. aangesproken op straat, pareer ik de uitnodigingen met een vrolijke lach en stap op mijn hoge hakken stevig door. En Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

9

Molukkers

Hoe de balling Nederlander werd Molukkers hebben Nederland heel lang als tijdelijke verblijfplaats beschouwd. Maar ze gingen nooit meer weg en raakten nauw vervlochten met dit land. Bijzonder hoogleraar Fridus Steijlen brengt hun verleden in kaart.

DOOR PETER BREEDVELD Beeld stichting Moluks Historisch Museum

D

e treinkapingen door Molukse jongeren in de jaren zeventig zijn weer in het nieuws. Dat komt door de rechtszaak die tegen de staat is aangespannen door nabestaanden van twee kapers die in 1977 door mariniers zijn doodgeschoten bij De Punt. Daardoor lijkt er een omslag te hebben plaatsgevonden: in plaats van daders zijn de kapers nu slachtoffers. De overheid is de dader geworden.

“Dat heeft de overheid over zichzelf afgeroepen”, meent Fridus Steijlen, die afgelopen zomer werd aangesteld als bijzonder hoogleraar Molukse migratie en cultuur in comparatief perspectief.

“Als de staat vanaf het begin openheid

10

van zaken had gegeven over de geweldde Marokkanen hard moesten worden dadige afwikkeling van die kaping, zou aangepakt, zoals bij de Molukkers was iedereen gezegd hebben: het is afschuwegedaan. Maar zo is dat helemaal niet lijk, maar het moest. Nu wordt de indruk gegaan. Die Molukse jongeren zijn uit steeds gewekt dat er iets te verbergen eigen beweging gaan reflecteren op hun is. Door Kamervragen onbevredigend positie, niet vanwege repressie door de te beantwoorden en te verwijzen naar staat. Misschien dat je daar aanknopingsondeugdelijke dossiers.” punten vindt voor de benadering van de De kapers eisten dat Nederland zich zou geradicaliseerde moslims van nu. Maar inspannen voor de onafhankelijke Zuidvoor het overige is de situatie met islamiMolukse republiek (RMS) op de Moluktische radicalen, vaak gemarginaliseerde ken, een eilandengroep in wat nu Indone- jongeren die in de kleine criminaliteit sië is. De proclamatie van die RMS in 1950 zaten, wel een totaal andere dan die van had de demobilisatie belemmerd van hun de Molukse jongeren van toen.” vaders uit het Koninklijk NederlandsIndisch Leger (KNIL) waarin zij tegen de Werkloosheid en drugsverslaving Indonesische onafhankelijkheidsstrijders De radicale Molukse jongeren van de hadden gevochten. Als gevolg daarvan jaren zeventig waren wel gemarginaliwaren zij naar Nederland gehaald met de seerd, dat kwam onder andere door hun belofte dat het tijdelijk zou oriëntatie, vertelt Steijlen. zijn. De KNIL-militairen “De Molukkers waren hadden verwacht daarna in de jaren zeventig nog In plaats van de door Nederland naar de volledig ingesteld op hun daders zijn de RMS te worden gebracht. terugkeer naar de Molukkapers nu het ken, dus ze investeerden slachtoffer niet in een plek in de Geradicaliseerde Nederlandse samenlejongeren ving.”

Er zijn wel overeenkomVeel jongeren hielden zich sten tussen de geradicalibezig met de strijd voor de seerde Molukse jongeren Molukse republiek, maar van toen en de geradicalier waren ook jongeren die daar niet bij seerde islamitische jongeren van nu, zegt betrokken waren. “Die hadden niks te Steijlen. “In die zin dat je je in hun positie doen, hadden geen werk, hingen maar moet verplaatsen om ze te begrijpen, om wat rond, dus veel van hen raakten drugste weten waarom ze doen wat ze doen. verslaafd. En omdat het een gesloten Maar de kapers eisten indertijd dat ze gemeenschap was, verspreidde zich dat serieus werden genomen, dat de overheid heel snel.” met ze kwam praten. Dat is een groot Het waren Molukse organisaties die deze verschil met de jihadisten van nu, die specifieke problemen aanpakten: werkvooral willen doden om te ontwrichten.” loosheid en drugsverslaving. “Molukkers De burgemeester van Den Haag, Jozias behoren tot de meest georganiseerde van Aartsen, trok ook al eens een immigrantengroepen in Nederland”, vergelijking met de Molukkers toen hij zegt Steijlen. “Dat had vooral te maken te maken kreeg met de moslimextremet het feit dat de Nederlandse overheid mistische Hofstadgroep. “Hij zei dat

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

wetenschap

1977, Assen. Begrafenis van de omgekomen kapers van De Punt op begraafplaats De Boskamp ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

11

Molukkers

1948, Bali. Molukse KNIL-militairen van het 12e bataljon Gadja Merah

1995, Den Haag. Demonstrerende Molukse jongeren tijdens een RMS-herdenking 12

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

vroeger niet met individuele Molukkers praatte, alleen met vertegenwoordigers.

Zo bestond in ieder kamp een kampraad en later in elke wijk een wijkraad. In die woonoorden en wijken ontstonden vervolgens allemaal eigen instituties: kerken, voetbalclubs, en kumpulans, verenigingen die in Nederland soms de rol hadden van dorpsraden, zoals je die ook op de Molukken had.”

Als bijzonder hoogleraar onderzoekt Steijlen onder meer de manier waarop die organisaties invloed hebben gehad op de identiteit van de Molukkers in Nederland. Centraal daarin staat de wijk.

De Molukkers werden eerst opgevangen in woonoorden en vervolgens vanaf het begin van de jaren zestig gehuisvest in speciale Molukse wijken. Toen die wijken vanaf het midden van de jaren tachtig werden overgedragen aan woningcorporaties, wisten Molukkers af te dingen dat die wijken ook exclusief Moluks bleven.

“Omdat steeds meer mensen buiten die wijken zijn gaan wonen, zie je dat die nu een ander soort betekenis krijgen. Het is een plek van herinnering geworden”, aldus Steijlen.

Antropoloog in eigen land Fridus Steijlen (1955) is verbonden aan het KITLV, het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, waar hij senior onderzoeker is op het terrein van postkoloniale migratie vanuit Indonesië en op dat van het dagelijkse leven in het huidige Indonesië. Eind jaren tachtig was hij al verbonden aan de VU, toen deed hij onderzoek naar de Molukse gemeenschap in Amsterdam.

Momenteel is hij betrokken bij het brede onderzoek naar de dekolonisatie-oorlog in Indonesië dat wordt uitgevoerd door het KITLV, het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en het Nederlands Instituut voor Militaire Historie.

Sinds 1 juni is hij bijzonder hoogleraar Molukse migratie en cultuur in comparatief perspectief aan de faculteit Sociale Wetenschappen, ingesteld door het Moluks Historisch Museum.

In 2006 verscheen zijn boek In Nederland Gebleven; de geschiedenis van Molukkers 1951-2006, geschreven in samenwerking met Henk Smeets.

Als eerstejaars antropologie wilde Steijlen volkeren bestuderen in verre landen. “Een Molukse vriend wees me erop dat hier in Nederland ook allerlei interessante mensen te bestuderen zijn. Zo raakte ik betrokken bij de Molukkers in Nederland. Voor mijn scriptie wilde ik onderzoek doen in Indonesië, maar ik kreeg daar geen toestemming voor en toen heb ik Molukse drugsgebruikers als onderwerp genomen. Vanaf dat moment waren Molukkers vast onderdeel van mijn academisch cv.”

Steijlens onderzoek wordt aan de VU ingebed in programma’s over migratie en identiteit van de faculteit Sociale Wetenschappen. “En dan nu zorgen dat masterstudenten en promovendi zich met het onderwerp gaan bezighouden.”

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

Plekken van herinnering en monumenten die de Molukse geschiedenis in Nederland markeren, zijn belangrijk geworden sinds het voor steeds meer Molukkers duidelijk werd dat ze in Nederland zouden blijven. Zo zijn de Molukkers migrant geworden in plaats van balling. “In de tijd vóór de treinkapingen zetten Molukkers zich in voor de onafhankelijke Molukse republiek omdat iedereen dan naar huis kon”, vertelt Steijlen. “Nu leeft dat RMS-ideaal nog steeds, maar als recht voor de Molukkers dáár, die daarover zelf moeten beslissen.”

Daardoor zijn voor de Molukse gemeenschap ook andere mijlpalen belangrijk geworden, zoals de aankomst van de eerste Molukkers in Nederland, op 21 maart 1951 in Rotterdam. “Heel lang is die aankomst voor de Molukse gemeenschap helemaal niet belangrijk geweest”, zegt Steijlen. “Het ging juist om het toekomstige moment van vertrek, terug naar de Molukken, om de realisatie van de onafhankelijke Molukse republiek. Pas vorig jaar, bij de 65-jarige viering van Molukkers in Nederland, bleek die 21ste maart belangrijk te zijn geworden.”

nog recht hebben op medailles. Volgens Steijlen was er al eerder erkenning. In 1986 kregen ze al een erepenning, samen met een uitkering voor eerstegeneratieMolukkers, geld voor de renovatie van hun huizen, kerken en gemeenschapsgebouwen, het Moluks Historisch Museum en het Duizendbanenplan om de werkloosheid onder Molukse jongeren te bestrijden.

“Er waren problemen met jongeren, vechtpartijen met de politie in Molukse wijken, de overheid wist niet wat ze moest doen”, aldus Steijlen. “Daarbij werd altijd de KNIL-kaart gespeeld door de Molukse gemeenschap: Jullie hebben ons hiernaartoe gebracht, dus jullie staan bij ons in de schuld. Het was een gevoelige kwestie voor de overheid, maar de Molukkers merkten dat ze inmiddels werden overvleugeld door andere migrantengroepen, waardoor ze hun bijzondere positie aan het verliezen waren. Dus was het een kwestie van nu handelen en nog zoveel mogelijk eruithalen.”

Dubbele loyaliteiten

Molukkers vormen nu geen probleemgroep meer. “Statistisch zijn ze niet meer terug te vinden”, aldus Steijlen. “Voor het Recht op medailles laatst kwamen ze voor in een survey uit Een ander speerpunt van Steijlens 2001, dat uitwees dat de onderzoek is het militaire derde generatie minder verleden van de Molukpresteerde dan men had kers als ethnic soldiers in ‘Je moet je in hun verwacht op basis van Nederlands-Indië. Molukpositie verplaatsen de vooruitgang van de kers hebben de naam de om te begrijpen voorgaande generatie. loyaalste militairen in waarom ze doen Mijn indruk is dat het nu het KNIL te zijn geweest, wat ze doen’ beter gaat, al wordt er door het Nederlands-Indische Molukse jongeren nog leger. “Maar er waren ook wel meer gestapeld in het Molukse eenheden die onderwijs.” voor de nationalisten streDe relatie met het land den”, aldus Steijlen, “en de van herkomst heeft sinds de jaren vijftig eerste Indonesische president, Sukarno, ook allerlei nieuwe vormen gekregen. “Ze had Molukse lijfwachten.” bieden kleinschalige hulp op de MolukDe Nederlands-Indische autoriteiten, die alle bevolkingsgroepen in de kolonie cate- ken, bouwen er huizen, hebben er familie en op basis van je achternaam weet je uit goriseerden, beschouwden de Molukkers welk Moluks dorp je familie komt. Opvalals een martial race, bij uitstek geschikt lend was dat tijdens de burgeroorlog in voor het leger. Tijdens de Atjeh-oorlog 1999 en 2000 werd teruggegrepen op de (1873-1914) van de Nederlanders om de bevolking in Atjeh te onderwerpen, deden kennis van het traditionele inheemse recht, de adat, binnen de Molukse ook allerlei heroïsche verhalen over de gemeenschap in Nederland. Dat ging heldendaden van de Molukse soldaten de over verbonden tussen dorpen en verboronde. “Dat imago werkte tegen ze toen den elkaar aan te vallen en dergelijke. de Japanners Nederlands-Indië bezetten.

Op de Molukken realiseerden ze zich Toen gingen zij de gevangenkampen in, dat daarover in Nederland meer kennis terwijl de andere Indonesische soldaten aanwezig was. Zo heeft die relatie zich naar huis mochten”, zegt Steijlen. weer in een nieuwe richting ontwikkeld Onlangs besloot het ministerie van en dat is natuurlijk boeiend tegen de Defensie de nog levende ex-KNILachtergrond van de discussie over dubbemilitairen het eerbetoon te geven dat le loyaliteiten.” ze verdienen, en te onderzoeken of zij

13

VIPs Arjen van Witteloostuijn wordt per 1 februari 2018 decaan van de School of Business and Economics.

Hij is hoogleraar economie en management aan de Tilburg University en de Universiteit van Antwerpen.

Sinds 2016 is hij verbonden aan de KNAW. Sociaal-cultureel antropoloog Younes Saramifar won de Peter Baehr Prijs (10.000 euro) met zijn voorstel voor een promotieonderzoek naar een etnische groep die werd verdreven uit Irak.

Met deze prijs van stichting UAF kan hij zijn onderzoek uitvoeren.

Jurist en criminoloog Barbora Hola wordt op 26 maart 2018 geïnstalleerd als lid van de Jonge Akademie.

En van VUmc is hersenwetenschapper Hanneke Hulst benoemd als nieuw lid. Zij onderzoekt cognitieve stoornissen bij mensen met MS. Meer info op www.de jongeakademie.nl.

Radioloog Jonas Castelijns van VUmc ontving de ‘Gold Medal life-time achievement award’ voor zijn pionierswerk ten bate van patiënten met hoofdhalskanker.

“Deze prijs geeft waardering voor mijn werk: vanaf de eerste MRI-scan tot de PET-MRI”, aldus Castelijns.

14

Links slaan scoort beter

R

echtshandigen die een grootse honkbalcarrière ambiëren, kunnen maar beter links gaan slaan. Uit onderzoek van onder anderen VU-bewegingswetenschapper David Mann blijkt namelijk dat een groot deel van

de meest succesvolle honkballers dat doet.

Mann en zijn collega-onderzoekers combineerden informatie uit een soortgelijke studie uit 1982 met gegevens over elke speler in de Amerikaanse Major League tussen 1871 en 2016. Wat blijkt: 32 procent van de beste spelers in deze competitie gooide rechts en

sloeg links. Op dit moment geldt dit voor twaalf procent van de Major League-spelers tegen twee procent van de rest van de bevolking. Een mogelijke verklaring zou het grotere hefboomeffect kunnen zijn, doordat de dominante werphand verder van het slageinde van de knuppel wordt geplaatst. (DD)

Drukke docent

ADHD en D depressie

E

en op de vijf mensen met een chronische depressie heeft ook symptomen van ADHD. Dat blijkt uit onderzoek waarop psycholoog Annet Bron 6 november bij VUmc promoveerde. Bron: “De kans op ADHD is groter naarmate de depressie ernstiger is, op jongere leeftijd is ontstaan en gepaard gaat met angstklachten.”

Het is een combinatie die problemen oplevert. Zo hebben

mensen met een depressie of angstklachten twee tot drie keer zoveel kans op slaapproblemen als ze ook ADHD hebben.

Verstoring van het biologische slaap-waakritme komt bij de meerderheid van de mensen met ADHD voor. Het chronische slaaptekort dat hierdoor ontstaat kan op de lange termijn ernstige gezondheidsklachten geven, zoals obesitas, suikerziekte en hart- en vaatziekten.

(FB)

ocenten en hun leidinggevenden moeten samen werken aan het verlagen van de werkdruk in het onderwijs, anders slagen de hiertoe ontwikkelde plannen per definitie niet. Dat concludeert promovendus Roosmarijn Schelvis die een participatief programma tegen werkstress onderzocht. Dit programma had geen resultaat omdat er geen wederzijds vertrouwen was en het niet volledig werd uitgevoerd zoals bedacht. Schelvis merkt ook op dat werkstress verminderd kan worden door uitdagende eisen te stellen aan de docenten; zo wordt het vertrouwen in eigen kunnen vergroot. (DD)

Zie proefschrift via tinyurl.com/ roosschelvis. nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

onderzoeksnieuws

Kinderen zelf vragen

I

n plaats van beleid voor arme kinderen te maken, kun je kinderen ook zelf vragen wat voor hen belangrijk is. Betrek kinderen bij armoedebeleid, dat is de aanbeveling van promovendus Asia Sarti, die op 15 november promoveerde. Zij gaf kinderen uit achterstandswijken in Amsterdam en Hoorn een camera, waarmee ze hun dagelijks leven konden fotograferen. Aan de hand van hun foto’s interviewde Sarti de kinderen. Zij zien zichzelf niet als arm, zo blijkt. Wel gaven ze aan dat ze soms goede speelplekken missen en activiteiten die gratis of goedkoop zijn. (WV)

Geweld in de psychiatrie

46 promotieonderzoeken over sport en bewegen vonden er vorig studiejaar plaats op de VU.

D

at blijkt uit cijfers van het Mulier Instituut.

De VU is daarmee een van de grootste onderzoeksinstituten op dit gebied in Nederland. De Universiteit Maastricht is nog net iets groter: daar vonden 48 promoties plaats over bewegingswetenschappen.

(WV)

Meer info op mulierinstituut.nl/sportonderzoek.

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

H

ulpverleners in de psychiatrie zijn vaker dan leden uit andere beroepsgroepen slachtoffer van fysiek geweld. Dat blijkt uit het onderzoek onder leiding van criminoloog Joke Harte. Bovendien is in deze sector minder duidelijk hoe hulpverleners met het geweld moeten omgaan en of ze aangifte doen bij de politie.

Slachtoffers in de psychiatrie die aangifte overwegen stuiten op een aantal knelpunten en dilemma’s.

Zo vinden ze dat agressie tot een zekere hoogte bij hun vak hoort.

Alleen is het onduidelijk waar de grens ligt. Vaak wordt ook vastgesteld (zonder onderzoek) dat de patiënt door een stoornis niet verantwoordelijk is voor het geweld. Ook hebben slachtoffers die aangifte doen moeite met het doorbreken van hun beroepsgeheim. Het gevolg is dat zij vaak geen aangifte doen van geweldsdelicten. (FB)

Edwin Walvisch

Veel bewegingsonderzoek

Schietende martelaren De denkbeelden van jongeren die een slachtpartij aanrichten op hun school, hebben vrijwel altijd religieuze kenmerken, constateert promovendus theologie Birgit Pfeifer.

“We denken vaak dat de daders van schietpartijen op scholen eenzame en verknipte einzelgängers zijn. Maar toen ik me verdiepte in hun denkbeelden, door dagboeken en andere egodocumenten te analyseren, kwam ik erachter dat ze helemaal niet veel anders dachten dan ikzelf op die leeftijd: de wereld is verrot, mensen zijn slecht. Er moet iets gebeuren.

Ze zitten in een existentiële crisis en zoeken zingeving. Hun achtergronden en omstandigheden zijn heel verschillend, maar hun pseudoreligieuze denkbeelden vertonen grote overeenkomsten: het is mis met de wereld en zij zijn degenen die de wereld moeten redden of veranderen. Ze creëren hun eigen mythes en rituelen.

Als ze daar eenmaal zijn, ben je te laat als hulpverlener of als leraar.

Je moet de existentiële crisis ervoor herkennen en daarover in gesprek gaan. We moeten jongeren leren dat het leven soms een worsteling is. Dat heeft veel meer nut dan in de gaten houden wie er radicaliseert, bovendien past het beter bij de coachende rol van docenten en hulpverleners. Als ik docenten hierop wijs, zijn ze vaak opgelucht dat ze geen politieagent hoeven spelen.” (WV)

Birgit Pfeifer promoveerde aan de faculteit Godgeleerdheid op 10 november. Zie proefschrift via tinyurl.com/birgitpfeifer

15

Duurzaamheid

Science for Sustainability profileringsthema. Daaro Pieter van Beukering kort CO2-uitstoot van de VU-g dat wel zo eenvoudig?

Oplaadpaal op het campusplein, hoofdgebouw

foto Peter Valckx

Verwarming

‘In één keer alle gebouwen vervangen kan nou eenmaal niet’

“

De VU is goed bezig”, zegt Rooske Gaal, energiecoördinator van het Energiecentrum van VU/VUmc. “We halen de meerjarenafspraken met de overheid over efficiënt energiegebruik met vlag en wimpel, twee procent per jaar. We zijn op koers met een plan voor een gasvrije campus, elektriciteit kopen we alleen nog maar groen in, overal op de campus wordt geleidelijk slimme verlichting geïnstalleerd, die energie-efficiënt is en vanzelf uitgaat als in een ruimte geen activiteit is. Het OZW-gebouw wordt gekoeld en gewarmd vanuit een WKO-put, een warmte- en koudeopslag, in waterhoudende grondlagen onder het gebouw.

Ook onder het Nieuwe Universiteitsgebouw is zo’n put.”

Natuurlijk, het kan altijd beter en sneller, beaamt Gaal. “Als we in één keer alle bestaande 16

gebouwen op de campus vervangen, zijn we over tien jaar al CO2-neutraal. Maar zo werkt het natuurlijk niet, we zijn geen tabula rasa, we beginnen niet vanaf nul.”

Gaal kent de suggestie van Van Beukering om iemand in te huren om Europese subsidies los te krijgen voor duurzaamheidsprojecten. “Dat staat op ons actielijstje.” De VU heeft volgens haar een energiemasterplan dat verder gaat dan de andere universiteiten. Gebruikmakend van de kennis van onderzoekers en studenten werkt de VU aan een plan voor zonnepanelen en aan een plan om gft-afval te vergisten om er groen gas van te maken. De VU onderzoekt ook de mogelijkheden om energie op te wekken met Urban Wind (kleine windturbines) op de campus. “Iedereen doet z’n best voor een superduurzame campus”, aldus Gaal. “Volgens mij is de VU gedreven in wat ze doet, maar zijn we over de resultaten vaak iets te bescheiden.”

‘De VU m best nog harder r

V

DOOR PETER BREEDVELD erwarming, woon-werkverkeer, elektriciteit en vliegreizen trekken op de VU-campus de grootste wissel op het milieu. Die vier zaken laten zogezegd de grootste CO2-voetafdruk achter. Milieu-econoom Pieter van Beukering liet het zien met een taartdiagram tijdens zijn diesrede op 20 oktober.

Verwarming van de VU-gebouwen neemt het grootste stuk uit de taart: 39 procent.

Daarna volgen het woon-werkverkeer (33%), elektriciteit (17%) en vliegreizen (11%). De hele diesrede is nog terug te zien op de VU-site. “Op elk van die gebieden worden maatregelen getroffen, behalve op het gebied van vliegreizen”, zei Van Beukering.

In zijn werkkamer in het Wis- en Natuur-

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

campus

y is dit collegejaar ons om wil milieu-econoom te metten maken met de gemeenschap. Maar gaat

mag g rennen’ kundegebouw moppert hij er nog even over door. “We maken veel vliegreizen om congressen bij te wonen en seminars te verzorgen, terwijl je het vaak ook virtueel kunt regelen door te skypen.”

De VU doet nog niet veel om wetenschappers die vaak het vliegtuig nemen bewuster te maken van de CO2-uitstoot.

“Als je je ticket via de VU boekt, kun je de mogelijkheid aanvinken om met een klein bedrag bovenop de vliegprijs, ergens tussen de 2,50 en 5 euro per ton CO2-uitstoot, te compenseren voor die uitstoot. Dat geld besteedt men aan het planten van bossen of zo. Leuk voor de bühne, maar het zet niet echt zoden aan de dijk.”

Eerder volledig CO2-neutraal

Van Beukering ziet wel in dat je vliegen nooit helemaal kunt vermijden. “Je kunt niet altijd via Skype vergaderen, daarvoor moet iedereen elkaar eerst beter hebben leren kennen. Ik geloof dat onderzoek

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

Zeldzaam duurzame servers, zesde etage van Acta

foto Peter Valckx

Elektriciteitsverbruik

‘Medewerkers hun computer uit laten zetten is het moeilijkst’

Z

eventien procent van de CO2-voetafdruk van de VU-campus komt voor rekening van het elektriciteitsverbruik, en computers zijn daar voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor. “We leveren een grote effort om het energieverbruik door computers te verminderen”, zegt ICT-directeur Bob van Graft. “Door duurzame servers aan te schaffen en zo efficiënt mogelijk te laten draaien. Ook wordt onze software steeds slimmer, waardoor computers efficiënter en dus duurzamer werken.”

Veel moeilijker is het om de gebruikers van de VU-computers zover te krijgen dat ze bewuster met hun apparatuur omgaan. “Je wilt graag dat iedereen zijn computer ’s avonds uitzet, dat gebeurt lang niet overal. Je zou ze vanuit een centraal punt op afstand kunnen uitzetten, maar je weet niet wat er aan software voor bijvoorbeeld een onderzoek staat te draaien.”

Johan van Hattem is de beheerder van de datacenters op de VU-campus en als zodanig ook verantwoordelijk voor het verzinnen van duurzame oplossingen voor ICT. “Op de zesde etage van het nieuwe Acta-gebouw staan de duurzaamste servers die er nu zijn. Gekoeld met het koudenet, waarbij water uit de Nieuwe Meer wordt gebruikt, en zuiniger dan alle andere servers. Waar je vroeger zestien servers voor nodig had, gebruiken we er nu zes. Met de nieuwste software en hardware. Harde schijven vervangen we bijvoorbeeld door solid statekaarten, waardoor er weer minder draait en er dus minder energie wordt gebruikt. Scheelt zo weer 200 watt per uur. Met driehonderd servers maak je dus echt een verschil.” Zo wint de VU elk jaar twintig tot dertig procent aan energieverbruik ten opzichte van het jaar daarvoor. “Onze oude apparatuur gaat naar minder draagkrachtige organisaties die met weinig geld toch op goede apparatuur willen draaien. Zo werken we steeds aan duurzame oplossingen voor alles.”

17

Duurzaamheid

uitwijst dat je elkaar drie keer in levenden lijve ontmoet moet hebben voordat je verder kunt met virtuele oplossingen.”

Daarvoor moet de VU-gemeenschap zich harder inspannen, vindt hij.

Met de VU-gemeenschap bedoelt Van

‘Je moet iedereen, alle studenten én medewerkers, erbij betrekken’ Een VU-student wordt in het buitenland geïnterviewd via Skype

FotoVU_Yvonne Compier

Vliegreizen

‘Virtueel vergaderen alleen met betere verbindingen’

“

De VU stimuleert wetenschappers niet echt om na te denken over alternatieven voor vliegreizen naar buitenlandse congressen en symposia”, zegt Philipp Pattberg, hoogleraar transnationaal milieubeleid. “Die alternatieven zijn er: je kunt skypen en virtuele workshops organiseren. Ik heb het zelf laatst gedaan: ik was de keynote-spreker op een congres in Zweden en heb dat via Skype gedaan, in plaats van ernaartoe te vliegen.”

Het alternatief van virtueel vergaderen is vrij nieuw op de campus, constateert Pattberg, die er al een tijd een soort campagne voor voert. “Een VU-brede discussie erover zou al een mooie eerste stap zijn.” Initiatieven voor het verminderen van vliegreizen komen vooralsnog van “bottom-up”, volgens Pattberg.

Hij zou wat meer sturing van bovenaf willen zien. “Bijvoorbeeld een welkomstpakketje voor elke nieuwe werknemer, met een A4’tje dat hem of haar uitnodigt eens na te denken over 18

alternatieven voordat hij op in vliegtuig stapt.”

Kees Kouwenaar van International Office vindt virtueel vergaderen een uitstekend idee. “Alleen staan tussen idee en praktijk nog wel wat praktische bezwaren”, zegt hij. “Ik weet niet of je weleens skypet, maar twee van de drie keer is de beeldkwaliteit niet super, zodat je maar snel de video uitzet, en dus het contact minder goed maakt. Daarbij valt Skype vaak na twintig minuten uit, zodat je weer opnieuw verbinding moet maken.

“Zolang het beeld niet honderd procent synchroon loopt met het geluid en het beeld niet scherp genoeg is om een gezicht te kunnen lezen, is virtueel vergaderen geen alternatief voor elkaar live ontmoeten.”

ICT-directeur Bob van Graft is het niet met Kouwenaar eens. “Zelf skype ik meerdere keren per week voor overleg tussen de universiteiten en ICT-samenwerkingsorganisatie Surf. De VU heeft juist veel geïnvesteerd in vernieuwing van de infrastructuur en de mogelijkheden om te skypen.”

Beukering ook echt de hele gemeenschap: medewerkers én studenten. “Het is flauw om tegen de Facilitaire Campus Organisatie [FCO, red.] te zeggen: jullie staan aan de gaskraan, dus dan moeten jullie maar regelen dat er duurzamer wordt gestookt. Je moet iedereen erbij betrekken en wat dat betreft is nog veel werk te doen, want de kloof tussen FCO en studenten en medewerkers is nog veel te groot. Iedereen moet zich medeverantwoordelijk voelen.”

De VU mag van Van Beukering ook best een beetje ambitieuzer zijn op het gebied van duurzaamheid. “Zo is het doel om de VU in 2035 volledig CO2-neutraal te krijgen. Ik zeg: trek dat naar 2030, dan moet je iets harder rennen dan je nu doet.”

Het kan, en de VU heeft de kennis en expertise gewoon in huis. “We hebben geologen die weten hoe je aardwarmte gebruikt om je gebouwen te verwarmen.

Zet die om de tafel met studenten voor studieprojecten. En maak optimaal gebruik van onze afdeling Hydrologie.

Nu al worden de nieuwe gebouwen op de campus gekoeld met water uit het nabijgelegen Nieuwe Meer. Organiseer vaker

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

een truiendag; dat is allemaal laaghangend fruit.”

Op zoek naar subsidiepotjes Natuurlijk, veel aanpassingen kosten geld, je moet investeren in duurzamere technologie. “Maar daar krijg je op termijn weer veel rendement van”, aldus Van Beukering. “En ja, er is vaak een cashproblem. Daarom moet de VU beter zoeken naar subsidiepotjes in Nederland en in Brussel.”

Huur daar iemand voor in die de weg weet in de Brusselse bureaucratie, zegt Van Beukering. Zo zijn er specialisten die worden ingehuurd door verschillende Nederlandse universiteiten met precies die taak: fondsen aanboren voor duurzaamheidsprojecten. “Het is een ingewikkeld administratief-logistiek proces, maar je krijgt er miljoenen mee vrij om te investeren.”

Ochtenddrukte bij de De Boelelaan

foto Peter Valckx

Woon-werkverkeer

‘Een e-bike aanschaffen wordt wel aantrekkelijk’

‘Onze geologen weten hoe je aardwarmte gebruikt om de gebouwen te verwarmen’

En ten slotte moet het onderwijs nog duurzamer dan het al is. “We hebben hier nu 23.000 studenten die met elkaar een behoorlijke ecologische footprint achterlaten, maar als je uiteindelijk groenere studenten aflevert, die niet automatisch kiezen voor Shell of Unilever, maar voor een carrière bij een organisatie die duurzamer opereert, of die helpen organisaties duurzamer te maken, dan is het misschien niet zo erg dat ze op de weg naar dat einddoel wat CO2 uitstoten.”

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

M

ilieu-econoom Pieter van Beukering, die er constant op hamert dat het duurzamer moet op de VU-campus, dat er best een paar tandjes bij mogen, dat het nog niet genoeg is, heeft zelf ook een zetje nodig om duurzamer te worden. “Ik kom altijd met de auto naar de VU, omdat het vanaf mijn woonplaats Loenen aan de Vecht bijna niet te doen is met het openbaar vervoer”, onthult hij. “Ik was al een hele tijd van plan om een e-bike aan te schaffen om daarmee naar de VU te fietsen, en nu de VU een nieuwe reiskostenregeling invoert, die gunstig uitpakt voor mensen die de auto laten staan, ga ik zeker gebruikmaken van de fietsregeling van de VU.”

De nieuwe reiskostenregeling houdt in dat elke medewerker die niet met de auto reist een vergoeding krijgt van zeven cent per kilometer.

Iedereen krijgt dezelfde vergoeding, of hij nou op de fiets komt, met de trein of lopend.

VU-medewerkers kunnen daarbij via een fiscale regeling eenmalig de aanschafkosten van een (elektrische) fiets vergoed krijgen tot maximaal 900 euro. Voorwaarde is dat de medewerker de fiets ten minste de helft van het aantal dagen per jaar gebruikt voor woon-werkverkeer.

Van Beukering vindt, naast de gunstige effecten op het milieu en de gezondheid van deze regeling, ook het financiële voordeel aantrekkelijk. “Op jaarbasis scheelt me dit toch al gauw een paar honderd euro.”

19

Psychologie is géén beroepsopleiding Psychologiestudent Zoë Snoek vindt haar studie te beroepsgericht en de werkgoepdocenten niet deskundig genoeg.

Maar opleidingsdirecteur Gonneke Willemsen bestrijdt dat.

‘Het kritisch denken gaat verloren’ De nadruk op de arbeidsmarkt in mijn studie gaat ten koste van de wetenschap.

O

DOOR ZOË SNOEK p het moment van schrijven zit ik in een werkgroep van het vak S&O Professional Skills. Een vak met alleen werkgroepen omdat er vanuit de arbeidsmarkt klachten kwamen dat afgestudeerde wo-studenten niet genoeg vaardigheden hadden voor het bedrijfsleven. Niet heel raar op zich, behalve dat de universiteit wetenschappers opleidt. Het valt mij op dat er steeds meer vakken komen waarin de nadruk ligt op de arbeidsmarkt. Nogmaals, dat klinkt logisch, maar dit is geen beroepsopleiding. Er staat geen B in WO! Het nieuwe curriculum psychologie heeft werkgroepen bij bijna elk vak. Deze werkgroepen zijn verplicht. Als je niet aan die aanwezigheidsplicht voldoet, haal

20

belangrijk en eigenlijk de kern van wetenje het vak dus niet. Erg schools als je het schap. Theorieën niet zomaar voor waar mij vraagt. Maar als deze werkgroepen aannemen. Twijfelen of het niet beter of meer inzicht en verdieping zouden geven anders kan. Dat lijkt te verdwijnen. in het vak, valt er natuurlijk wat voor te Dus om het even op een rijtje te zetten: zeggen. Je voelt hem al aankomen: dat is werkgroepen met aanwezigheidsplicht, niet zo. vakken met alleen maar werkgroepen, Dan hebben we het nog niet gehad over vakken met blik op de arbeidsmarkt de zogeheten werkgroepdocenten. Zij en werkgroepdocenten zijn pas afgestudeerd als die niet genoeg kennis psycholoog en (ik gok) hebben. Zo worden kunnen geen baan vinden Vragen buiten hun nieuwsgierigheid en of willen doorstromen lesvoorbereiding kritisch denken de kop naar een promotietraject. om zijn vaak te ingedrukt.

De vakken die ze begeleihoog gegrepen Los van het feit dat je je den sluiten vaak niet aan als student hiervoor niet bij hun interesse of vakgehebt ingeschreven aan bied. Ze lezen zich dus van de universiteit, wordt de tevoren in en begeleiden kern van een wetenschapdie werkgroep. Vragen pelijke studie langzaam buiten hun lesvoorbereimaar zeker afgebroken. Als we dan toch ding om zijn vaak te hoog gegrepen. Snap de arbeidsmarkt erbij pakken: wat ben je je iets niet, dan krijg je vaak antwoorden straks nog waard? Als het kritisch denken als: “Lees het boek of vraag het de hoorverloren gaat, ben je niet meer dan een collegedocent.” Of de docent geeft een hbo’er zonder stage of werkervaring. vaag antwoord dat niet aansluit bij de Hier moet beter over worden nagedacht. stof.

Want in de vier jaar dat ik studeer, heb ik Discussies die dieper ingaan op de stof gezien hoe de blik op de arbeidsmarkt de of kritische vragen zijn taboe om twee redenen: er is een vast programma, dus er studie psychologie overneemt. is geen tijd en er is domweg niet genoeg kennis. Maar kritisch zijn is juist zo Zoë Snoek is vierdejaars psychologie.

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

opinie

‘Studenten vragen ook om beroepsvoorbereiding’ Binnen de opleiding psychologie krijgt kritisch leren denken juist veel aandacht, vindt Gonneke Willemsen.

P

DOOR Floor Bal sychologiestudent Zoë Snoek vindt dat de studie te veel op de beroepspraktijk en te weinig op de wetenschap gericht is.

“We zijn een wetenschappelijke opleiding, daarom zetten we in op een stevige basiskennis en het aanleren van een academische denk- en werkwijze. Daarnaast hebben we enkele vakken die gericht zijn op bijvoorbeeld klinische gespreksvaardigheden.

Die moet je gewoon oefenen.

“Niet iedereen wordt klinisch psycholoog. Zo komen onze studenten bij arbeids- en organisatiepsychologie op allerlei plekken in het bedrijfsleven terecht. Die moeten we goed voorbereiden. Daar vragen studenten ook om.”

De kritiek is dat er te veel werkgroepen gegeven worden. “Vier jaar geleden hebben we een nieuw curriculum opgezet waarbij we naast hoorcolleges meer werkgroepen inroosterden. Daar begonnen we mee omdat we de indruk hadden dat studenten veel voor tentamens leerden, maar niet om de geleerde

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

kennis heen konden denken. Bij de werkgroepen worden studenten geholpen bij het voeren van een inhoudelijke discussie om zo boven de stof te komen te staan. Na een evaluatie afgelopen jaar en naar aanleiding van commentaren van studenten en de facultaire studentenraad

hebben we besloten om meer hoorcolleges te geven en het aantal werkgroepen te minderen.”

Dus die kritiek is terecht? “We hoorden dat studenten en vakdocenten meer contact wilden. Daar hebben we naar geluisterd door met ingang van het nieuwe studiejaar het aantal hoorcolleges uit te breiden. Die werkgroepen blijven we belangrijk vinden, we zoeken naar een goede balans.”

Er wordt ook gemord over de werkgroepdocenten.

Die zouden te weinig inhoudelijke kennis hebben en kritische discussies afkappen. “De werkgroepdocenten hebben een training gevolgd en worden goed geëvalueerd. We zijn ervan overtuigd dat deze werkgroepdocenten een goede basis hebben. Ze doen ook niet zomaar wat, ze hebben wekelijks overleg met de vakdocent. Alleen zal de interactie in de ene groep beter lopen dan in de andere. Uiteindelijk hebben de werkgroepdocenten ook een lesprogramma waaraan ze zich moeten houden. Het kan niet zo zijn dat de ene groep heel veel aandacht besteedt aan een onderwerp en de andere groep het nauwelijks bespreekt. Maar als er toch meer tijd nodig lijkt te zijn voor een discussie, dan wordt in overleg met de docent de werkgroep het jaar later hier wel op aangepast.”

De aanwezigheidsplicht bij werkgroepen wordt ook als schools gezien. “Zo’n werkgroep is pas optimaal als er veel studenten zijn. Anders kun je geen goede discussie voeren of op een andere manier met elkaar aan de stof werken. Het is nou eenmaal zo dat als er geen aanwezigheidsplicht is, een deel van de studenten niet komt. En dat zijn soms net de mensen die het extra kunnen gebruiken. Uiteindelijk gaat het ook niet om heel veel tijd: in de meeste perioden vier tot zes uur per week.”

Gonneke Willemsen

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

21

mail

Reacties op Advalvas-artikelen zijn welkom op redactie.advalvas@vu.nl.

De redactie behoudt zich het recht voor uw bijdrage eventueel in te korten.

Brede diversiteit Ik ben het helemaal eens met Jorn Dormans dat diversiteit meer betekenis krijgt als het niet alleen vanuit beleid en organisatie, maar ook door de studenten zelf wordt gedragen. Dat schrijft hij in zijn opiniestuk in de vorige Advalvas: ‘Diversiteit gaat niet alleen om cultuur.’ Het is niet voor niets dat we vanaf de start van ons diversiteitsprogramma en -beleid veel energie hebben gestoken in het betrekken van studenten bij onze activiteiten. Aanvankelijk via het studentenplatform dialoog@vu.nl, later bij de activiteiten van VU on Campus.

Voor de VU is het belangrijk dat er echte interactie is tussen de studenten met verschillende achtergronden en identiteiten (in de brede zin). Anders blijft ‘diversity’ steken in ‘proximity’. In 2007, daar kan ongeveer het begin van ons diversiteitsbeleid worden gedateerd, had de VU een inhaalslag te maken op het gebied van culturele en religieuze diversiteit. Dat was zo ongeveer een taboe-onderwerp geworden binnen de organisatie. Het idee dat je problemen creëert in plaats van ze op te lossen als je diversiteitsbeleid introduceert. In die tijd hing ook nog het schrikbeeld van wat men noemde de zwarte universiteit als een donkere schaduw over het thema.

Ook kan ik me helemaal vinden in de stelling van Dormans dat je diversiteit niet moet verengen tot cultuur en religie. We doen onze uiterste best om het thema breed te benaderen. Wellicht dat we daar ook nog een inhaalslag te maken hebben, vergelijkbaar met de inhaalslag die we in het verleden hadden te maken voor verwaarloosde aspecten van diversiteit. Zo ben ik enthousiast dat een aantal maanden geleden VU Pride, het nieuwe LGTB-platform van de VU, het licht zag. Ook de aandacht voor genderneutrale toiletten juich ik toe. En niet te vergeten de oprichting van het wo/men netwerk@VU, dat ernaar streeft de positie van vrouwen op de werkvloer te verbeteren.

Er zijn een paar zaken waarvoor we onze ogen echt niet mogen sluiten, en waar we als universiteit een verantwoordelijkheid hebben. Zo is discriminatie op de arbeidsmarkt een harde realiteit. Onze studenten met een niet-westerse achtergrond, en dat is een aanzienlijk percentage, hebben volgens onderzoek het drie tot vijf keer zo moeilijk om na de afronding van hun opleiding een baan te vinden die aansluit op hun opleiding. In twee richtingen proberen we daar iets aan te doen, deels door innovatieve activiteiten op het gebied van mentoring, om studenten wat extra bagage mee te geven, deels door in nauwe samenwerking met werkgevers aandacht te hebben voor ‘inclusieve’ methodes van werving en selectie. De afgelopen jaren zijn op dat gebied al heel wat goede producten opgeleverd. En het werkgeversnetwerk waarmee we samenwerken, blijft groeien.

Dormans heeft gelijk dat studenten een onmisbare schakel zijn in de diversiteitsontwikkeling van de universiteit. En inderdaad zijn we ons ervan bewust dat veel studenten niet op de hoogte zijn van wat we allemaal doen op dit gebied. Communicatie moet dus effectiever. En de contacten met studentnetwerken moeten worden geïntensiveerd.

Daar ligt een belangrijke opgave voor de toekomst. Een eerste begin is gemaakt met een nieuwe website voor diversiteit: www.vu.nl/diversiteit.

Wim Haan, coördinator diversiteit VU

22

colofon

onafhankelijk magazine van de Vrije Universiteit www.advalvas.vu.nl

Redactieadres De Boelelaan 1105 BelleVue, Kamer 1H-43 1081 HV Amsterdam redactie.advalvas@vu.nl Hoofdredacteur Marieke Schilp Redactie Floor Bal, Peter Breedveld, Daphne Damiaans (a.i.), Dirk de Hoog, Marieke Kolkman, Welmoed Visser Eindredactie Win Castermans, Welmoed Visser Secretariaat Anna Jansen (020) 5985630 secretariaat.advalvas@vu.nl Basis Ontwerp Luis Mendo - GOOD Inc.

Vormgeving Rob Bömer - rbbmr.nl Medewerkers Yvonne Compier, Peter Gerritsen, Sanne Pieters, Dick Roodenburg (Griffioen), Lae Schäfer, Bas van der Schot, Peter Valckx Copyright HOP-kopij Hoger Onderwijs Persbureau, Amsterdam VU-advertenties zie secretariaat Commerciële advertenties Bureau Van Vliet (023) 5714745 Druk Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

Gedragsanalyse redt psychologie Terecht constateert hoogleraar Mark van Vugt in zijn column ‘Red de psychologie’ in de vorige Advalvas dat de psychologie in grote problemen verkeert vanwege de geringe repliceerbaarheid van haar onderzoek. Als redenen daarvoor geeft hij aan dat iedereen er verstand van meent te hebben en een basis van solide onomstreden kennis ontbreekt. Dit zijn precies de goede redenen waarom een onderdeel van de psychologie, de gedragsanalyse en het bijbehorende behaviorisme als wetenschapsfilosofie, zich aan het afsplitsen is van de psychologie. Daaraan voeg ik toe dat de psychologie ook nauwelijks bruikbare kennis heeft opgeleverd. Het lost niet meetbaar problemen op.

De gedragsanalyse voldoet precies aan de wensen van Van Vugt. Ze integreert biologie en cultuur, maakt gedrag meetbaar, voorspelbaar, veranderbaar en is gebaseerd op een coherent stelsel van 60.000 repliceerbare laboratorium- en veldexperimenten.

Grondlegger van de gedragsanalyse is Nobelprijswinnaar Ivan Pavlov met als grootste leerling B.F. Skinner. Terwijl de psychologie ervan uitgaat dat cognities gedrag bepalen (interne oorzaken), laat de gedragsanalyse zien dat juist externe prikkels verantwoordelijk zijn voor ons gedrag. Deze aanpak past goed bij de economische wetenschap omdat die ook kijkt naar de effecten van externe, financiële, prikkels op gedrag. Waarbij de gedragsanalyse ook andere prikkels meeneemt, vooral sociale waardering als directe versterker van gedrag.

Voor de psychologie zit er niets anders op dan afscheid te nemen van de cognitieve benadering en de gedragsanalyse opnieuw te omarmen, net als tijdens de eerste behavioristische revolutie aan het begin van de 20ste eeuw, of door haar te worden vervangen. Het zal daarmee aansluiten bij de natuurwetenschappen.

Marius Rietdijk, universitair docent strategische gedragsverandering en wetenschappelijk directeur Adriba (www.adriba.nl)

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

Blogs&columns

Photograppers

advalvas.vu.nl

Standplaats

Wis- & Natuurkundegebouw (#19) Standplaats Standplaats Mentrum, centrum Amsterdam (#7) (#2)

O

m 19.05 uur stap ik de deur uit bij Mentrum. Je hoort het goed, 2 uur overwerken als perfectionistische stagiair gebeurt vaker wel dan niet. Na een hele dag gesprekken voeren met patiënten, groepen begeleiden, diagnostische onderzoeken doen en hier verslagen van schrijven is het tijd om snel naar huis te gaan.

Dacht ik.

Mentrum zit midden in de stad, wat helaas betekent dat ik er ongeveer 2 uur over doe om thuis te komen in plaats van de gebruikelijke 45 minuten in de bus (en metro en tram niet te vergeten, want twee keer overstappen hoort er ook bij). Gotta-love vertragingen.

Mijn rugtas wordt er een soort tweede huis van, al die lange tripjes van en naar stage. Je vindt er eten, make-up, 14 waterflesjes, appels voor onderweg, handschoenen, sjaals, mutsen (ben in ieder geval prepared voor de winter!) en nog veel meer spullen die niet per se in m’n rugtas thuishoren. In de loop van de week gaat m’n tas van 2 kilo naar 30 kilo.

Onderweg naar huis bereid ik me vast voor (ik heb toch 2 uur de tijd) op de chaos waar ik straks in beland. De chaos waardoor ik mijn huisje mijn geliefde huisje noem. Stagechaos maakt plaats voor de ik-woon-nog-thuischaos. Let me explain.

ROZA COHEN Masterstudent klinische psychologie, stagiair Mentrum, mentor Kindertelefoon

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

“

Nienke, ik kon de werkgroep niet voorbereiden want de batterijen van m’n rekenmachine waren leeg en m’n zus heeft vannacht de hele nacht muziek geluisterd en ik weet helemaal niet of ik bij het tentamen wel een woordenboek mag houden, waar is het tentamen eigenlijk en komen de antwoorden van de werkgroep op Canvas?” Ratelend en compleet in paniek komt een student de werkgroep binnen. Het gaat duidelijk niet goed met hem. Mijn taak als docent zou zijn; zorg dat hij meedoet met de werkgroep en geef hem de belangrijkste informatie over het tentamen (of verwijs hem gewoon naar de syllabus). Maar, houdt mijn taak als docent daar op?

Naast het voorbeeld van de student hierboven, zijn er wel vaker studenten met persoonlijke problemen. Het gebeurt meer dan eens dat er een huilende student met liefdesverdriet hier op de gang staat, grootouders of ouders die overlijden. En, soms ook leuke dingen; studenten die aan sport doen en uitgenodigd zijn voor een grote wedstrijd, studenten die zó verliefd zijn dat ze zich niet meer kunnen concentreren op de studie.

In sommige gevallen is het voldoende om na een werkgroep een luisterend oor te bieden of een student te helpen met de studieplanning.

Soms is het groter en vraag ik de studieadviseur om advies. Maar, een studieadviseur mag om privacyredenen niets over een student aan mij vertellen.

NIENKE STUMPEL Docent bij biomedische wetenschappen, lid van het didactisch implementatieteam Canvas

V

roeger was het makkelijk te zeuren of te rebelleren tegen wat mijn ouders zeiden. In de eerste instantie had ik, net zoals de meeste kinderen, geen zin om toe te geven aan hun gelijk.

Uiteindelijk kwam ik er eigenlijk achter dat ze wel degelijk goed zaten en ergens voelde ik dat ook wel, terwijl ik met ze discussieerde.

Alleen wanneer de emotie overneemt, is er geen ruimte voor zelfreflectie. Niet willen toegeven, terwijl je weet dat je fout zit... Ik heb er nog steeds dagelijks last van. Niet zo extreem als misschien zou lijken wanneer je dit leest, maar meer op een soort spiritueel niveau. Zeg maar: ik weet dat dit niet is wat ik wil, maar het is zo verleidelijk, dus ik doe het toch om dan vervolgens de rest van de tijd met schuldgevoel te zitten naar mezelf. Het is alsof je jezelf opvoedt.

Ik zocht nooit naar sensatie en wist altijd al dat ik meer het type ben dat voor innerlijke vrede gaat. Het is alleen lastig om dat te doen en vol te houden als je omgeving niet meezit.

Als je bent omgeven door mensen die de meute volgen en negativiteit uitstralen, dan is het niet altijd even makkelijk om te doen waar je zelf voor staat. Ik neem omgeving hier in de breedste zin van het woord.

FERDOUS ARACHID Rapper, studeert antropologie

Volg onze bloggers en columnisten op advalvas.vu.nl/blogs&columns 23

advertentie

LOOKSCAN CANKILL KILL LOOKS WEAPONOF OF WEAPON MASSDESTRUCTION DESTRUCTION MASS

Lipstick can might contain like Polyethylene Terephthalate (PET) Polyethylene This toy gun killplastics more people than a real gun.

Simply because it’s or made of plastic. It(PE). will Lipstick can might contain like Polyethylene Terephthalate (PET) Polyethylene This toy gun killplastics more people than a real gun.

Simply because it’s or made of plastic. It(PE). will These will end up in your body, orineven worse, inside body ofour thefood one end upmicroplastics as waste in our oceans.

Where it degrades small particles andthe ends up in These will end up in your body, orineven worse, inside body ofour thefood one end upmicroplastics as waste in our oceans.

Where it degrades small particles andthe ends up in you love. your lipstick you chain.

ThisCheck way poison enters before our body onkiss. a daily basis. We must reduce now or suffer later. you love. your lipstick you chain.

ThisCheck way poison enters before our body onkiss. a daily basis. We must reduce now or suffer later.

ingezonden mededeling

E: usr@vu.nl | FB: StudentenraadVU | HG StudentenDOk, kamer OD-12 De universitaire studentenraad is het medezeggenschapsorgaan van en voor studenten van de VU. De raad houdt zich vooral bezig met de kwaliteit en toegankelijkheid van het onderwijs en het studentenbeleid van de VU. De raad overlegt hierover geregeld met het college van bestuur.

Studeren moet wel kunnen Ken je dat? Dat je zo vroeg mogelijk op de VU probeert te zijn om te studeren, maar dat het je dan toch pas lukt om om 12 uur ’s middags te arriveren? Iedere avond neem je je weer voor om eerder te beginnen met studeren, maar je stelt het toch steeds weer uit…

En als je dan om 12 uur aankomt, begint het probleem met het zoeken van een studieplek.

Het kan zelfs voorkomen dat je tijdens een tentamenweek een excursie van een uur moet houden om alle etages van het hoofdgebouw te verkennen. Maar dat is verleden tijd.

Zoek je een studieplek op de eerste of tweede verdieping van het hoofdgebouw? Dan kun je nu terecht op de studieplekwebsites (tinyurl. com/wally-HG1 en tinyurl.com/wally-HG2) en bij de informatieschermen in de centrale hal en de B-liften van het hoofdgebouw. Daar zie je in één oogopslag waar nog een plek vrij is om te studeren.

Een ander fijn studieplekje is in eerste instantie speciaal gemaakt voor geneeskundestudenten: de medische bibliotheek in VUmc. Deze bevindt zich in het hoofdgebouw van het ziekenhuis, vlakbij het personeelsrestaurant op OB100. Er is hier vrijwel altijd plek. Ik denk zelfs dat ik kan zeggen dat dit een van de beste studieplekken is als je behoefte hebt aan een luxestoel, -tafel en stille omgeving.

Het is nu nog een van de geheime hotspots van VU/VUmc. Als studeren voor jou sowieso moeizaam blijft, kun je terecht bij Students-4-Students@VU. Daar kun je een studiemaatje aanvragen die jou kan helpen om je draai op de VU te vinden. Studiemaatjes zijn er bijvoorbeeld

voor studenten met een (functie)beperking, (chronische) ziekte of psychische klachten.

Maar ook voor alle andere studenten!

Deze mooie universiteit probeert de studenten het beste onderwijs aan te bieden, maar moet dat ook zo goed mogelijk faciliteren.

Dit kan het best in samenspraak met de studenten zelf. Daarom doet de universitaire studentenraad er alles aan om dit mogelijk te maken.

wat er verder speelt

Wil je mee kunnen praten over meer studieplekken of oplossingen voor studieproblemen? Like dan onze Facebookpagina, ook om op de hoogte te blijven! @Universitaire Studentenraad VU – USR.

• Nieuwsbrief. Wil jij ook onze nieuwsbrief ontvangen? Check dan onze Facebook- pagina.

Yassine Daia, coördinator communicatie y.daia@studentenraadvu.nl

Een selectie uit de onderwerpen waarover de USR nu nadenkt en/ of onderhandelt:

• Gezamenlijke Vergadering. Op donderdag 30 november is er een USR-CvB vergadering in Forum 2, hoofdgebouw van 9.30 tot 11.30 uur. Hier wordt o.a. het plan voor een studenteninitiatievenprijs besproken. Ook zullen wij met het college van bestuur de jaarlijkse begroting van de VU bespreken. Het gaat over ruim 500 miljoen euro.

• Werktuinengebouw. De USR is bezig met plannen voor het nieuwe onderzoeksgebouw. Het zal primair huisvesting bieden voor onderzoek en onderwijs van de bètafaculteit.

Dit gebouw zal de voorgenomen sloop van het bestaande W&N-gebouw mogelijk maken.

Dienst Informatietechnologie

Voor de derde keer in tien jaar wordt de dienst Informatietechnologie gereorganiseerd. De ondernemingsraad maakt zich zorgen over de stijl van leidinggeven bij IT, want medewerkers durven niet vrijuit te spreken.

OR waarschuwt voor angstcultuur bij IT In zijn ogen kan het beter en efficiënter. “De dienst staat met de rug naar de DOOR DIRK DE HOOG campus toe. Dat willen we omdraaien”, zei hij bij de vergadering van de ondernemingsraad 15 november, waar de reorrij veel mensen bij de ganisatie ter sprake kwam. Volgens hem dienst Informatiewerken de bestaande drie afdelingen technologie (IT) zijn niet goed samen en is het voor klanten bang om kritiek op hun niet altijd duidelijk bij wie ze moeten leidinggevenden te geven. zijn. Voor alle ict-problemen, vragen en Dat kwam naar voren wensen moet er één voordeur komen, op de hoorzitting die is het idee achter de reorganisatie. Als de ondernemingsraad 25 oktober voor voorbeeld noemde hij een verhuizing het personeel organiseerde. ‘Toen de op de campus: “Die hoor je op één plek leidinggevenden van de dienst de zaal te kunnen melden, waarna de rest als hadden verlaten, durfden mensen pas vanzelf wordt geregeld.” over hun angst te praten’, Het werk van de dienst staat in het conceptgaat volgens het plan advies van de OR over het Leidinggevenden opnieuw ingedeeld reorganisatieplan van IT. moeten beter worden over vier afdelinDe raad maakt zich dan gen die meer projectmatig ook zorgen over de cultuur omgaan met de werkvloer moeten samenwerken. binnen de dienst. ‘MedeEr zullen twee nieuwe werkers van de dienst afdelingshoofden komen. hebben duidelijk naar Van de vaste medewerkers voren gebracht dat er in de behouden 126 mensen manier van aansturing een min of meer hun huidige beduidend minder open functie, 83 mensen veranen veilige sfeer is dan het deren van team. Er worden geen mensen managementteam zelf veronderstelt’, ontslagen door de reorganisatie. schrijft de OR. Die cultuur kan de reorganisatie doen mislukken. Als de manier van omgaan tussen leidinggevenden en Geen zicht op de werkvloer werkvloer niet verandert, vreest de OR De ondernemingsraad heeft enige scepsis dat de voorgenomen reorganisatie daarop over de plannen. ‘Oude wijn in nieuwe stuk zou kunnen lopen. zakken’, staat in het concept-advies van de OR. ‘Je kunt een nieuwe indeling verwezenlijken en afspreken hoe de Eén voordeur medewerkers met elkaar moeten samenBob van Graft, directeur dienst IT, noemt werken door middel van processen, maar de reorganisatie een optimaliseringsslag.

V

26

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

CAMPUS

onderwijs

So you think you can teach als het gedrag van de medewerkers niet verandert, zal eenzelfde beeld over de dienstverlening van IT blijven bestaan’, aldus de OR. OR-lid Josephien Sierag verwoordde het tijdens de vergadering zo: “Veel medewerkers bij de dienst hebben de indruk dat leidinggevenden niet altijd goed weten wat op de werkvloer speelt en niet openstaan voor kritiek.”

Volgens de ondernemingsraad is het door die angstcultuur moeilijk om zicht te krijgen hoe groot het draagvlak voor de reorganisatie onder de medewerkers werkelijk is.

Jo Heinen, voorzitter van onderdeelcommissie-IT, zei dat de commissie zich kan vinden in het plan. Opmerkelijk is dat hij nadrukkelijk door de bestuursvoorzitter Jaap Winter werd gevraagd zijn zegje te doen. Daarmee suggereert Winter dat de kritische opmerkingen van de OR niet worden gedeeld door de meeste medewerkers bij de dienst.

Sierag reageert hierop: “Verschillende medewerkers hebben juist te kennen gegeven niet vrij met hun mening naar buiten te durven komen.”

De angstcultuur is in de ogen van de OR het grootste probleem. Eventuele inhoudelijke bezwaren tegen het reorganisatieplan zijn daaraan ondergeschikt. Voorzitter Winter zei ten slotte dat het heel goed is deze problemen in alle openheid naar voren te brengen en dat het bestuur de kritische opmerkingen van de ondernemingsraad ter harte zal nemen.

Reageren? Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

Wie weet van een hoorcollege een inspirerende sessie te maken? Student-reporter Joeke Berg schuift aan. Deze keer: het hoorcollege inspanningsfysiologie van Jos de Koning.

2-11-2017|MF-FG2. Meten is weten.

beschrijft hij zijn belevenissen op de 25 kilometer lange route die hij zo’n drie Dat krijgt natuurlijk iedere student op dagen in de week aflegt als hij met de fiets elke opleiding flink op het hart gedrukt, naar de VU komt. Iedereen ziet het voor maar tijdens een college toegepaste zich. “Ik neem altijd zes boterhammen inspanningsfysiologie is er echt geen mee die ik rond half één opeet. Als ik op ontkomen aan. Vanaf de allereerste de fiets naar huis stap, heb ik meestal al minuut slaat bewegingswetenschapeen beetje honger. Tegen half zes ben ik per Jos de Koning zijn studenten om de bij een stoplicht in Aalsmeer, waar ik voor oren met cijfers, grafieken, staatjes en mijn gevoel altijd veel te schema’s. Het verhaal lang moet wachten. En dat De Koning de zaal alsof ze het erom doen, wil meegeven draait om zitten daar drie snackbars verbranding, efficiëntie Veel eigen naast elkaar waar het en het meten daarvan. Hij onderzoek tegen die tijd altijd ruikt put vooral uit eigen onderalsof ze allemaal gehaktzoeken en praat daarbij Erg veel cijfers ballen met uitjes staan te vaak in zinnen als: “dus ik bakken. Na dat stoplicht haalde vijf studenten uit gaat alles net even iets de zaal en zette ze in mijn moeizamer, wat betekent laboratorium op een fiets” dat ik ben overgeschakeld en “dit zijn de resultaten op vetverbranding. En dat die je krijgt als je een groep ik zin heb in gehaktballen ongetrainde studenten met uitjes. Maar ik hou me zo’n test laat doen.” De sterk en fiets lekker door ervaringen uit eerste op mijn vet. En als ik dan thuiskom, dán hand slaan aan en de studenten luisteren tref ik de man met de hamer.” aandachtig naar de verhalen rechtstreeks Naast voorbeelden uit eigen onderzoek uit het lab van hun docent. haalt De Koning af en toe ook studies van De onderzoekspraktijk spreekt tot de collega’s aan, maar meestal niet omdat verbeelding en er wordt driftig meegetikt hij die nou zo wetenschappelijk vindt. met de reeksen getallen die over het Na wat grafieken uit een concurrerende scherm vliegen. Van het lab voert De studie besluit hij: “Ik doe nu al zo’n dertig Koning zijn studenten mee naar een jaar inspanningsonderzoek en ik weet uitstapje in zijn privéleven als hij het echt niet hoe ze bij zo’n model zijn gekofenomeen ‘man met de hamer’ probeert men.” te duiden. Op zeer beeldende wijze

+ �

27

PERSONEELSPAGINA

ONDER REDACTIE VAN COMMUNICATIE & MARKETING VU JAARGANG 10, NUMMER 4, 22 NOVEMBER 2017

ONTMOET BAS HEIJNE

VRIJE SCHRIJVER

Bas Heijne is dit collegejaar Vrije Schrijver van de VU. Hij geeft colleges, lezingen en zoekt diverse gelegenheden op om met studenten en medewerkers van de VU in gesprek te gaan. Hij was onder meer al te gast bij de VU Vrijheidsmaaltijd, de Opening Academisch Jaar, het On The Roof Film Festival en de Dies Natalis.

Bas Heijne ook ontmoeten?

Kijk op vu.nl/vrijeschrijver voor het programma.

De aanstelling van de Vrije Schrijver wordt mogelijk gemaakt door VUvereniging, Faculteit der Geesteswetenschappen en VU University Press.

SYMPOSIUM

RECHT VAN SPREKEN Woensdag 29 november 2017 Auditorium - Vrije Universiteit Lunch vanaf 12.30 uur Campuszijde Boelelaan (tegenover het Auditorium) Programma 13.00 uur – 17.30 uur Het debat in Nederland rondom o.a. de vluchtelingencrisis, Brexit, klimaatverandering en terreuraanslagen in Europa raakt steeds meer gepolariseerd. In deze dynamiek groeit de kloof tussen ‘de elite’ en ‘de gewone man’ en tussen moslims en niet-moslims. Polarisatie van meningen en tussen groepen mensen krijgt meer kans door de sociale media. Waar vroeger wetenschappelijke kennis bijdroeg aan de nuance in het debat, lijkt wetenschap inmiddels ‘ook maar een mening’.

Hoe denk jij dat de kloof tussen elite en de burger ontstaat? Wat zijn de achtergronden van de kloof tussen moslims en niet-moslims? Wat denk jij dat wetenschappers, kennisorganisaties en leiders kunnen doen om polarisatie tegen te gaan en weer in verbinding te komen met elkaar? Versterken online media de polarisatie, of kunnen die ook verbindend werken?

Tijdens het symposium ‘Recht van Spreken. Op weg naar nieuwe connecties’ gaat de VU onder leiding van Nicole Le Fever (NOS) op zoek naar oplossingen om weer in verbinding te komen met elkaar.

Kom ook en praat mee met: Bas Heijne (Vrije Schrijver VU en columnist NRC), Renée Frissen (oprichter en directeur OpenEmbassy), Peter Kerkhof (directeur Amsterdams Centrum Social Media en hoogleraar Sociale Media), Gerard van der Steenhoven (hoofddirecteur KNMI, hoogleraar ICT), Jacquelien van Stekelenburg (hoogleraar Sociale Verandering & Conflict) en Ronald Zwarter (Politiechef Noord-Nederland), Paul Abels (adviseur NCTV, hoogleraar Governance of Intelligence and Security Services) en twee genomineerden van de StudenTalentprijs Maria Rast en Juliette Huygen.

Inschrijven is gratis en kan via: www.vu.nl/rechtvanspreken Redactie Personeelspagina > COMMUNICATIE & MARKETING Tekst > RAMONA MARAMIS Fotografie > PETER VALCKX, MARIEKE WIJNTJES, SHUTTERSTOCK Vormgeving > HAAGSBLAUW Reageren > PP@VU.NL

a um Wa

Restaurant

ns

mate nu s Bo

riaal

Ma rk

Cabaret

An

es dri

e te m

isjes

ru Tun

B de ke

ge

mp sta

Jan ne

De

i jl

The Butcher

Rov ers

en

Cameretten wen Leeu Van

Finalistentournee Cameretten 2017 Dinsdag 12 december Aanvang 20.30 uur Toegang: € 10,(studenten) € 13,50 (VU-medewerkers) griffioen.vu.nl

H

et jaarlijkse Cameretten Festival staat bekend als de cabaretkweekvijver van Nederland. Onder anderen Bert Visscher, Brigitte Kaandorp, Theo Maassen, Ronald Goedemondt en Daniël Arends vonden hier hun weg naar het grote publiek. Op zaterdag 25 november zijn in het Luxor Theater te Rotterdam de finales van Cameretten 2017. De drie deelnemers gaan daarna op tournee door het land en doen daarbij half december de Griffioen aan.

Op moment van schrijven zijn alleen nog de halve finalisten bekend. Mark Waumans, Janneke de Bijl, Roovers & van Leeuwen, Andries Tunru, Bonusmateriaal en De Gestampte Meisjes strijden om een plek in de finale. Leuk om te vermelden: de eerste vier stonden eerder al in de finale van ons eigen Griffioen/Zuidplein Cabaretfestival. Over kweekvijver gesproken.

Dick Roodenburg publiciteitsmedewerker Griffioen

30

FOTO ’S Jaap Reedijk

Cultuurcentrum Griffioen

SFEER Bij binnenkomst word je begroet door een gigantische pluchen koe die aan het plafond hangt, leuk! Het restaurant heeft dezelfde metalen uitstraling als de keuken. Je zit als het ware aan de keuken, dus je ziet alles bereid worden. Hier ga je niet lang zitten tafelen, het is opeten en weggaan. Er zijn vijf filialen in Amsterdam: Albert Cuyp, Foodhallen, The Butcher On Wheels, Social Club en deze Nine Streets.

ETEN Hun specialiteit is de luxehamburger, en ze hebben milkshakes, bier en cocktails. Ik kies The Daddy, een burger met barbecuesaus, bacon, kaas en Angus-beef. Een burger is pas goed als die er niet alleen lekker uitziet, maar ook normaal eetbaar is.

Het allervervelendste is wanneer die na je eerste hap helemaal uit elkaar valt. Hier zal dat niet zo snel gebeuren. Als je houdt van een no-nonsense hamburger die met zorg en verste producten bereid is, ben je hier aan het juiste adres.

BEDIENING Zoals bij een fastfoodketen.

TIP Neem als extra sweet potato fries.

AANRADER The Butcher-hamburger.

PRIJS Tussen de 9 en 12 euro voor een hamburger. Een tegenvaller vind ik dat iets extra’s duur is, de zoete frieten kosten 4,50.

The Butcher Paleisstraat 14 the-butcher.com Maurits Waterbolk derdejaars bachelor business analytics

Wil je ook GRATIS UIT ETEN, in ruil voor een restaurantrecensie?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl. nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS

Uilensteders

‘Ons team wordt nooit kampioen’ Mark Burger 23 Vierdejaars bewegingswetenschappen Rode toren

“

Met een aantal eenheden op Uilenstede hebben we een voetbalteam, dat ook meespeelt in een zaalcompetitie. Ons team bestaat uit een grote vriendengroep: negentien mannen én vrouwen. Team Sjors wordt nooit kampioen. We zijn berucht vanwege ons spel, want niemand kan heel goed voetballen. We hebben vaak wel een opstelling, maar over het algemeen rent iedereen door het hele veld.

Het gaat vooral om de gezelligheid; we zijn erg goed in de derde helft.

Er is ons ook aangeboden om in de vrouwencompetitie te spelen omdat we het daar beter zouden doen. Daar moesten we om lachen. Het is ook onterecht: het niveau van de vrouwen in ons team is gelijk aan dat van de mannen.

Zaalvoetbal is heel technisch, een aantal vrouwen kan heel goed balletje trappen.

Of we weleens trainen? Ja, dat moet nog eens gebeuren. Dat roepen we vaak tegen elkaar.

Door Floor Bal Foto Peter Valckx

Wil je ook in Uilensteders?

Mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

ADVALVAS

nr 7 — 22 november 2017

31

Sanne & Lae

Hoe je een dier moet doden

E Sanne Pieters tweedejaars sociologie

FOTO Yvonne Compier

illustratie Lae Schäfer student Comic Design, ArtEZ (Zwolle)

32

en vogel vloog zich dood tegen het kantoorraam. Ik was net uit dat raam aan het staren, mijmerend over hoe het komt dat ik altijd zo’n ingewikkelde afhankelijke variabele kies, toen het gebeurde. Een donkere vlek en toen die knal. Hard, maar duidelijk veroorzaakt door iets levends, iets zachts. Het raam trilde nog na.

voor was en die ik absoluut moest halen. Ik was een beetje boos op de vogel. Dat-ie nou net op mijn toch al moeilijke dag aangereden moest worden en dat juist ik hem moest vinden, ik, al meer dan de helft van mijn leven vegetariër, zo duidelijk niet in staat een dier te doden. Ik zette mijn fiets weg en liep van de vogel weg, naar mijn lokaal. De hele dag nog dacht ik aan de vogel.

Mijn deeltoets verpestte ik.

Enkele weken geleden lag er bij de fietsenstalling op de VU een halfdode vogel. Zijn nek was gebroken, uit zijn buik liep bloed, zijn borstkas ging snel op en neer.

Ik moest denken aan toen ik in de D-tjes zat en bij het warmlopen een halfdode merel vond. Het hele team verzamelde zich rond de merel. Iemand zei dat het dier uit zijn lijden moest worden verlost. Een zin die indruk maakte. Een meisje zei dat zij het wel zou doen (ze komt uit een slagersfamilie, maar ik weet niet of dat meespeelde). Ze nam het schokkende lijfje in haar handen, sjokte naar de zijlijn, zwiepte haar stick naar achteren alsof ze een bal moest uitslaan en veegde achteraf haar handen af aan haar trainingsbroek. “Zo dood je een dier”, zei ze. Nog een zin die indruk maakte.

Ik moest ook denken aan mijn deeltoets, waar ik al laat

De dode vogel op kantoor bleek naast een watersnip ook nog niet helemaal dood te zijn. Hij lag te stuiptrekken op het balkon. Mijn collega’s en ik waren het erover eens dat we het dier uit zijn lijden moesten verlossen. We waren het niet eens over wie dat moest doen. “Jij houdt toch zo van dieren?” zei collega 1. “Jij eet toch dieren?” vroeg ik.

Collega 4 wees naar de watersnip en zei: “Te laat.”

Iemand kende nog wel iemand die net succesvol een cursus vogelopzetten had afgerond. De watersnip staat nu op ons kantoor. Bij het raam, alsof er niets gebeurd is, met een bolle borst die vol leven lijkt. Ter herinnering aan hoe je een dier moet doden: alleen als het uit zijn lijden moet worden verlost en dan zo snel mogelijk.

nr 7 — 22 november 2017

ADVALVAS