Ταξιδεύοντας στη Ρωσία (Νοέμβριος 2012) by Russia Beyond

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

PRESS PHOTO

ΜΟΣΧΑ

Ιεροί τόποι

PRESS PHOTO

Την ονομάζουν και "Ιερουσαλήμ του Βορρά". Είναι το πανέμορφο, γραφικό και γεμάτο παλιές ρωσικές εκκλησίες και μοναστήρια, Σούζνταλ. Βρίσκεται πολύ κοντά στη Μόσχα, και, εφόσον βρείτε την ευκαιρία, πρέπει οπωσδήποτε να "πεταχτείτε" μέχρι αυτό το ιστορικό μέρος

Ο χειμώνας των θαυμάτων

ΣΕΛ. 10

Πόλη

Η ρωσική πρωτεύουσα μεταμορφώνεται τον Χειμώνα. Φοράει το μακρύ, λευκό φόρεμά της, και σα μια φρέσκια κοπελιά, βγαίνει σεργιάνι για να ξεμυαλίσει τους πάντες. Μην χάσετε λοιπόν, την ευκαιρία να την γνωρίσετε έτσι. Πόσο μάλλον, αφού το κρύο εκεί, δεν "παγώνει" ούτε την καθημερινή ζωή και τις ψυχές των ανθρώπων, ούτε και τη λειτουργία της πόλης, η οποία αυτή την περίοδο προσφέρει στον επισκέπτη χίλια και ένα "θαύματα" για κάθε επιθυμία και βαλάντιο

Είναι αναμφισβήτητα η "Βενετία του Βορρά". Δεν είναι όμως, μόνον αυτό. Η ρωσική πρωτεύουσα του Βορρά λέγεται Αγία, αλλά δεν είναι και τόσο "Αγία". Αυτή, η άλλη όψη της Αγίας Πετρούπολης αναδεικνύεται μέσα από άγνωστα στους περισσότερους τουρίστες γεγονότα, πρόσωπα και πράγματα ΣΕΛ. 6 7

ΣΕΛ. 2 3

ALAMY/LEGION MEDIA

PRESS PHOTO

Οποιος ακούει για τις τιμές των ξενοδοχείων στο κέντρο της Μόσχας, μάλλον τον πιάνει σύγκριο από τις υψηλές τιμές τους. Πραγματικά φτηνές λύσεις όμως, υπάρχουν. Και στο κέντρο, μόλις δίπλα από το Κρεμλίνο, και σε περιοχές που θα σας διευκολύνει το ταχύτατο Μετρό της πόλης ΣΕΛ. 4

LORI/LEGION MEDIA

Διαμονή

INTERNET Η ταξιδιωτική ιστοσελίδα TripAdvisor αποδεικνύεται εξαιρετικά χρήσιμη για όποιον αποφασίσει να πάει στη Ρωσία

ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΑΥΘΕΝΤΙΚΑ ΡΩΣΙΚΑ ΕΙΔΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΣ

Κάνετε έξυπνες και φτηνές αγορές σουβενίρ σε μέρη που δεν είναι γνωστά στους τουρίστες Οι αγορές της πρωτεύουσας απ'όπου μπορείτε να ψωνίσετε κάθε είδος λαϊκής τέχνης

ΣΕΛ. 8

ΣΕΛ. 4

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012 ■ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΙ Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΧΙΟΝΙΣΜΕΝΗ ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

ΜΟΣΧΑ: Ο ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ

PHOEBE TAPLIN RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Οι τουρίστες έχουν την τάση να φοβούνται τον κρύο Χειμώνα της Ρωσίας. Ωστόσο, αν κάποιος ντυθεί καλά, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Επωφεληθείτε λοιπόν για λίγο από τη θαλπωρή στις ζεστές καφετέριες, τα θέατρα και τα μουσεία και μετά ετοιμαστείτε να αναζητήσετε την αυθεντική ψυχή της ρωσικής πρωτεύουσας. Το φρέσκο χιόνι "στολίζει" κάθε σκηνικό, κρύβει κάθε ατέλεια, μαλακώνει τραχιές κι αυστηρές γραμμές, ενώ ο πάγος δεν είναι μόνο για να θαυμάζουμε τα σχέδιά του στο παράθυρό μας, αλλά προσφέρεται και για παγοδρομία, για γλυπτική, ακόμα και για ιστιοπλοΐα και κολύμπι.

Εμβληματικά τοπία Χρυσοί τρούλοι, αειθαλή δέντρα, μνημειώδη γλυπτά, και ξύλινα εξοχικά, όλα α υ τ ά αναδύ-

ουν τη συμβολική ομορφιά του χειμωνιάτικου τοπίου. Το μαλακό χιόνι στον κήπο του Κρεμλίνου, στην υπερυψωμένη όχθη του ποταμού Μόσχοβα, στο καμπαναριό του Ιβάν του Τρομερού και τους τρούλους των γύρω καθεδρικών ναών, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, της Αναλήψεως και των Αρχαγγέλων, συνθέτουν το τέλειο σκηνικό. Αυτά τα ιστορικά κτίρια στην καρδιά της πόλης είναι τα σύμβολα της Ρωσίας. Οπως ακριβώς είναι και ο χειμωνιάτικος καιρός. Και τα δυο μαζί, κάνουν τον συνδυασμό που κερδίζει τον επισκέπτη. Δίπλα, το παγοδρόμιο και το χριστουγεννιάτικο δέντρο έξω από την "φωτεινή νεράιδα", το γνωστό πολυκατάστημα GUM, στην Κόκκινη Πλατεία, συμπληρώνουν τη μαγεία. Στα νότια της πόλης, η ροζ εκκλησία-πύλη και τα τείχη της μεσαιωνικής Μονής του Αγίου Δανιήλ, κοντά στη στάση Τούλσκαγια του Μετρό, περιβάλλουν μια πολυποίκιλη ομάδα εκκλησιών, λες και είναι φτιαγμένες μόνο και μόνο για τις χιονισμένες ημέρες. Το φως των κεριών πέφτει πάνω στις παμπάλαιες εικόνες του Καθεδρικού Ναού των Αγίων Πατέρων, του 17ου αιώνα. Απέναντι, η νεοκλασική Αγία Τριάδα που

Η ρωσική πρωτεύουσα ντυμένη στα λευκά του χιονιού και στολισμένη με λαμπιόνια, εκπέμπει τη λάμψη της κοσμπολίτισας πόλης του Ρώσου Άι Βασίλη, στο πάρκο Κουζμίνκι, νοτιοανατολικά του κέντρου της πόλης. Υπάρχει μια ακαταμάχητη γοητεία σε αυτή την συλλογή των κιτς εξοχικών, όταν χιονίζει και ιδιαίτερα όταν πέφτει το σκοτάδι.

Σκί, κολύμπι και γλυπτική

LORI/LEGION MEDIA

Το λευκό τοπίο που "ζωγραφίζει" το χιόνι, σε συνδυασμό με τις παλιές ρωσικές εκκλησιές, συνθέτουν ένα πανέμορφο τοπίο.

την περιβάλλουν έλατα, χτίστηκε από τον Οσιπ Μπόβε, φημισμένο για το Θέατρο Μπολσόι. Ο μικρός χρυσός τρούλος φτιάχτηκε για τον εορτασμό των 1.000 χρόνων της ρωσικής Ορθοδοξίας, το 1998. Το Μοναστήρι είναι η επίσημη κατοικία του Πατριάρχη, που την φρουρούν Κοζάκοι, ντυμένοι με μπότες και γούνινα καπέλα. Για ένα εντελώς διαφορετικό χειμωνιάτικο τοπίο, οι επισκέπτες μπορούν να πάνε στην εξοχική κατοικία του Ντεντ Μορόζ,

Επίσης, μπορείτε να απολαύσετε τις τεράστιες δασώδεις όχθες του ποταμού, που εκτείνονται από το Πάρκο Γκόρκι σε όλη την διαδρομή γύρω από την κοιλάδα Σετούν. Μπορείτε να τα δείτε από τον γυάλινο σταθμό του Μετρό με την ονομασία, Λόφοι των Σπουργιτιών, ή από την -ακριβή- πανοραμική καφετέρια του 22ου ορόφου, στη λεωφόρο Λένιν. Το τελεφερίκ από τους Λόφους των Σπουργιτιών επιβιβάζει σκιέρ και καθαριστές χιονιού μέχρι την κορυφή. Για σκι υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες σε θέρετρα, όπως το Βόλεν, λίγο έξω από την πόλη, ενώ δάση σημύδας που απλώνονται γύρω, αποτελούν τυπικό στοιχείο των τοπίων της Μόσχας και προσφέρονται για πορείες. Τα Σαββατοκύριακα οι λόφοι και οι λίμνες του δάσους-πάρκου Ποκρόβσκογιε-Στρέσνεβο, κοντά στον σταθμό του Μετρό Βοικόβσκα-

Η μαγεία στο Θέατρο Μπολσόϊ Αποτελεί ένα από τα κυριότερα αξιοθέατα της Μόσχας τόσο από αρχιτεκτονικής απόψεως, όσο και σαν ένα κτίριο με μεγάλη ιστορία και προσφορά στην Τέχνη. Πρόκειται για το παλαιότερο θέατρο της Μόσχας. Η ιστορία του ξεκινάει σην εποχή της Αικατερίνης της Μεγάλης, όταν κατ' εντολήν της, το 1776, δημιουργήθηκε στη Μόσχα ειδικό ίδρυμα για λαϊκές παραστάσεις. Το σημερινό κτίριο του Θεάτρου έχει εξίσου μεγάλη ιστορία. Ήταν από τα πρώτα κτίρια που ξαναχτίστηκαν στην καμμένη Μόσχα μετά από την εισβολή του Ναπολέοντα. Σήμερα είναι ένα από τα περίπου δέκα κτίρια Θεάτρου στον κόσμο που δικαίως ονομάζονται "Θέατρα της Οπερας". Εχει πέντε εξώστες και είναι χωρητικότητας 3 000 ατόμων. Η σκήνη του χωράει τουλάχιστον 200 ηθοποιούς (αυτό το ρεκόρ σημειώθη-

κε στην τελευταία παράσταση πριν την μεγάλη επισκευή του Μπολσόϊ). Στα τέλη του ΧΙΧ αιώνα, η κύρια έμφαση δόθηκε στο μπαλέτο. Τον ΧΧ αι., μεγάλη φήμη στη σκηνή του Μπολσόϊ γνώρισαν οι Γαλίνα Ουλάνοβα, Μάϊα Πλισέτσκαγια, Αναστασία Βολοτσκόβα, Μάρις Λιέπα, Βλαντίμιρ Βασίλιεφ, και Νικολάι Τσισκαρίντζε. Το 2005 άρχισε η μεγάλη επισκευή του Μπολσόϊ, που τελείωσε το 2011. Για να μην σταματήσουν οι παραστάσεις του θεάτρου, κατασκευάστηκε η Νέα Σκηνή του Μπολσόϊ, στην ίδια πλατεία της Μόσχας. Με την επανέναρξη των παραστάσεων, στη σκηνή του ιστορικού κτιρίου, το 2011, άνοιξε μια νέα σελίδα στην ιστορία του παλαιότερου και πιο διάσημου θεάτρου της Μόσχας και ολόκληρης της Ρωσίας. LORI/LEGION MEDIA

AFP/EASTNEWS

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ■ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012

Σε απέραντο παγοδρόμιο μετατρέπει το κρύο του ρωσικού Χειμώνα τη Μόσχα, όπου κυριαρχεί το πατινάζ.

Ιστιοπλοΐα, πατινάζ και χόκεϊ στον πάγο

ταξωτές μαξιλάρες, υπαίθριο παγοδρόμιο δίπλα στο ποτάμι, και διαφάνειες πάγου

Το ξενοδοχείο Radisson Royal Hotel, το πρώην "Ukraina”, διαθέτει έναν ολόκληρο στόλο από γιοτ, ειδικά για να κινούνται στα παγωμένα νερά. Ετσι, μπορούν να πραγματοποιούνται καθ' όλο τον χρόνο οι παραποτάμιες κρουαζιέρες, που ξεκινούν από τα σκαλιά του μεγάλου ουρανοξύστη της εποχής του Στάλιν και

Φεστιβάλ Γλυπτικής

Στα σοκάκια του ιστορικού κέντρου, θαρρείς ότι θα βγούν μπροστά σου οι ήρωες παλιών ρωσικών μυθιστορημάτων

LORI/LEGION MEDIA

ρίου, ημέρα που αγιάζονται τα νερά λόγω του εορτασμού των Επιφανίων, τότε θα έχει και ... πνευματικά οφέλη. Το Σερεμπριάνι Μπορ είναι το κατάλληλο μέρος για να δει κανείς λουόμενους στον πάγο, ή ακόμη και να πέσει ο ίδιος στα νερά. Εκεί φτάνει λεωφορείο ή ταξί, από τον σταθμό του Μετρό, Πολεζσαεβσκαγια. Το νησί του Σερεμπριάνι Μπορ αποτελεί τον τελικό χειμωνιάτικο προορισμό. Το όνομά του σημαίνει « Ασημένιο Πευκοδάσος» και είναι ο παράδεισος των σκιέρ που κάνουν πορείες. Διαθέτει ενοικιαζόμενες καλύβες, μεγάλα δασικά μονοπάτια, και ξύλινα σπίτια ανάμεσα στα πεύκα. Όταν το ποτάμι παγώνει, τότε είτε το περπατάς είτε κάνεις σκι. Στην άλλη άκρη του νησιού υπάρχει μια καφετέρια με με-

Πατινάζ, σκί, και κυρίως το σκληρό άθλημα χόκεϊ στον πάγο, κυριαρχούν στη Μόσχα, που το Χειμώνα μετατρέπεται σε ένα απέραντο παγοδρόμιο φτάνουν μέχρι το πάρκο-Γκόρκι. Κατ' αυτό τον τρόπο, επισκέπτες μπορούν να δουν όλα τα αξιοθέατα της Μόσχας μέσα από τα γυάλινα τοιχώματα των πλοίων. Μία μορφή ιστιοπλοΐας στον πάγο είναι κάτι σαν το θαλάσσιο σκι, το οποίο μπορεί να προσφέρει ταχύτητες μέχρι και 100 χιλιόμετρα την ώρα. Η τεράστια λίμνη, επέκταση του ποταμού Μόσκοβα, κοντά στη στάση του Μετρό Στρογκίνο είναι η "Μέκα" για τους λάτρεις του

Βόλτα στον Μόσχοβα Κάνοντας τον περίπλου του ποταμού Μόσχοβα, ο επιβατής του κρουαζιερόπλοιου έχει δυνατότητα να δει το Κρεμλίνο, το Ναό του Σωτήρος, το μνημείο του Πέτρου του Μεγάλου, μερικές από τις "αδερφές του Στάλιν" (τα πανύψηλα κτίρια με τη μυτερή κορυφή), το γήπεδο της ΤΣΣΚΑ, τις παλαιές λίθινες γέφυρες του ποταμιού και άλλα αξιοθέατα της ρωσικής πρωτεύουσας. Ανάλογα με τη διαδρομή, η κρουαζιέρα διαρκεί μέχρι και τρεις ώρες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακές είναι οι βραδυνές κρουαζιέρες (ξεκινούν στις 20:00). Το Χειμώνα στη Μόσχα νυχτώνει νωρίς, και έτσι το ταξίδι μετατρέπεται σε By-Night κρουαζιέρα με καράβι. Η τιμή της κρουαζιέρας για έναν ενήλικο ανέρχεται σε 22,5 Ευρώ, ενώ το εισητήριο για ένα παιδί κοστίζει γύρω στα 16 Ευρώ. Στην τιμή εισητηρίου δεν συμπεριλαμβάνονται τα φαγητά, που μπορεί να παραγγείλει ο επιβάτης στη διάρκεια της κρουαζιέρας. Ανάλογα με την αίθουσα του καραβιού, υπάρχει για τους επιβάτες και ζωντανή μουσική. Τα εισητήρια μπορεί κανείς να τα παραγγείλει εκ των προτέρων στη ρεσεπσιόν του ξενοδοχείου Ουκρανία (Ukraina) ή online στην ιστοσελίδα της.

LORI/LEGION MEDIA

M. JULIA

για, γεμίζουν από έλκηθρα, σκιέρ, και ψαράδες του πάγου. Οι Ρώσοι ψαράδες κάθονται συνήθως πάνω στην παγωμένη λίμνη με ένα μπουκάλι βότκα για συντροφιά. Κάποιοι μάλιστα δεν φορούν ούτε γάντια, για να νιώσουν το τίναγμα της πετονιάς με το τσίμπημα του ψαριού. Ένα άλλο extreme sport, πολύ δημοφιλές στη Ρωσία, είναι ν’ ανοίγουν μια μεγάλη τρύπα στον πάγο και να βουτούν στα παγωμένα νερά. Λένε ότι αυτό έχει πολλά ευεργετικά για την υγεία. Εάν κάποιος βουτήξει στις19 Ιανουα-

Κάθε Χειμώνα, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Γλυπτικής Πάγου, Βγιουγκόβει, γίνονται υπαίθριες εκθέσεις σε διάφορα σημεία της Μόσχας. Φέτος το Φεστιβάλ πραγματοποιείται από τον Δεκέμβριο του 2012, μέχρι το Μάρτιο του 2013. Ανάμεσα στους χώρους των εκθέσεων περιλαμβάνεται και το Πανρωσικό Εκθεσιακό Κέντρο, του οποίου τα χρυσά αγάλματα και τα μνημεία του δείχνουν υπέροχα μέσα στο χιόνι. Επαγγελματίες γλύπτες δημιουργούν λεπτομερέστατες σκηνές πάνω σε μεγάλα κομμάτια πάγου, ενώ κάθε χρόνο υπάρχει και μια νέα θεματική ενότητα, όπως κοσμικά ταξίδια, παγκόσμια ορόσημα ή παραμύθια. Η ιδέα της γλυπτικής στον πάγο, η οποία σήμερα είναι μια διεθνής μορφή τέχνης, ξεκίνησε τον 18ο αιώνα, την εποχή της αυτοκράτειρας Άννας, όταν ο αρχιτέκτονας Πέτερ Ερόπκιν σχεδίασε ένα παλάτι από πάγο. Στις τεράστιες εκτάσεις του Πάρκου της Νίκης φιλοξενούνται συλλογές με παλάτια από πάγο, και διάφορες μορφές, ενώ οι γλύπτες κάθε χρόνο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, στολίζουν την Πλατεία της Επανάστασης, με μνημεία από πάγο.

σκί στον πάγο, αλλά και άλλων χειμερινών σπορ. Μόλις ο καιρός κρυώσει για τα καλά, παντού σε όλη την πόλη σχηματίζονται παγοδρόμια. Από την λίμνη του Πατριάρχη, με τις φλαμουριές και τα χάλκινα αγάλματα μέχρι τα τρία χιλιόμετρα -παγωμένα και πλημμυρισμένα- μονοπάτια του πάρκου Γκόρκι, η Μόσχα μετατρέπεται σε βασίλισσα του πατινάζ. Τα παιχνίδια στον πάγο, όπως το μπρούμπολ και το κέρλινγκ είναι δημοφιλή στη Ρωσία. Το πιο γνωστό, όμως, είναι το χόκεϊ. Η Μόσχα έχει τουλάχιστον τρεις μεγάλες ομάδες χόκεϊ. Η Δυναμό Σπορ Κλαμπ ιδρύθηκε το 1946, με την χορηγία της Γκα Γκε Μπε (!). Οι επισκέπτες μπορούν να αγοράσουν εισιτήρια από τα κιόσκια της πόλης για να παρακολουθήσουν ομάδες όπως η Δυναμό, η Λοκομοτίβ, και η ΤσεΣεΚά. Στην Μόσχα, το χόκεϊ στον πάγο δεν είναι άθλημα μόνο για επαγγελματίες. Ο δεκατετράχρονος Γκράνφιλντ από τον Αγγλία, ο οποίος έζησε στη Μόσχα πέντε χρόνια, έπαιξε στην κυριακάτικη ομάδα των εφήβων που διοικούν Καναδοί και Ρώσοι πατεράδες. «Είναι ένα πολύ γρήγορο σπορ. Επομένως είναι σημαντική η αυτοσυγκέντρωση… Δεν έχει να κάνει τόσο με το σκορ, όσο με το κέφι», είπε ο νεαρός Γκράνφιλν, για τον οποίο το χόκει στον πάγο «είναι το καλύτερο πράγμα στη Ρωσία».

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012 ■ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΦΤΗΝΑ ΚΑΙ ΑΝΕΤΑ

Λύσεις για όλα τα βαλάντια τες περιοχές της Μόσχας. Οι καλλιτέχνες φιλοξενούνται δωρεάν με αντάλλαγμα ... ένα έργο τους. Το μόνο οικονομικό διεθνώς επώνυμο ξενοδοχείο στο κέντρο της Μόσχας είναι το νέο «Ibis», κοντά στο σταθμό Paveleetski (www. ibishotel.com). Τα δωμάτια κοστίζουν από 90 Ευρώ τη βραδιά. Είναι μία ελκυστική λύση για όσους θέλουν κάτι παραπάνω από έναν ξενώνα. Το ξενοδοχείο, «Χρυσό Δεμάτι Σιτάρι» (www. zkolos.ru/eng), λειτουργεί από το 1950, και έχει ανακαινιστεί από την περίφημη VDNKhΑναμόρφωση εκθεσιακών χώρων. Τα αυτόνομα δίκλινα δωμάτια ξεκινούν από 75 Ευρώ. Στην ίδια τιμή υπάρχουν και τετράκλινα, το οποία όμως διαθέτουν κοινές τουαλέτες και μπάνια. Στην ίδια περιοχή, στο ξενοδοχείο VVTs (www. hotelvvc.ru) θα βρείτε δωμάτια από 45 Ευρώ με κοινό μπάνιο. Μπορείτε ακόμη να βρείτε και απλό κρεβάτι με 12,5 Ευρώ. Και τα δύο παραπάνω ξενοδοχεία είναι μόλις μερικά βήματα απόσταση από το μεγάλο πάρκο VVTs. Εδώ, μπορείτε να απολαύσετε την extravagant αρχιτεκτονική, να δοκιμάσετε δείγματα κονιάκ, ξηρά φρούτα, ένα καλό γεύμα στο αρμένικο περίπτερο ή να παρακολουθήσετε μία ΙΜΑΧ προβολή ταξιδιού με το Εxpress του υπερσιβηρικού. Οι επισκέπτες της περιπέτειας, λοιπόν, έχουν τις επιλογές για να περάσουν αξέχαστα στη Ρωσική πρωτεύουσα, με πολύ χαμηλό κόστος.

PHOEBE TAPLIN RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Μπορεί κάμποσοι ξενώνες στα προάστια της Μόσχας να προσφέρουν το κρεβάτι προς 10 Ευρώ τη βραδιά με συνθήκες συχνά λίγο- πολύ άθλιες. Mπορεί επίσης οι τοποθεσίες να μη βολεύουν στη μετακίνηση και το προσωπικό να μιλάει μόνο ρωσικά και ίσως … να γκρινιάζει κιόλας. Ωστόσο, αυτά είναι τα φτηνότερα μέρη για να μείνετε. Δεν θέλετε εκεί, αλλά σε κάποιο μέρος μέσα στη Μόσχα, όπου, ως γνωστόν, τα ξενοδοχεία είναι πανάκριβα; Υπάρχουν και γι' αυτό φτηνές λύσεις. Αν και, πάντως, ακριβότερες από τις πρώτες. Ιδού ορισμένες από αυτές: Ο μεγαλύτερος και πιο γνωστός ξενώνας στη Μόσχα είναι ο «Γκοντζίλα» (www. godzillashostel.ru), ο οποίος άνοιξε το 2005. Εκεί, μπορείτε να βρείτε κάποια από τα κρεβάτια -που ωστόσο είναι περιορισμένα στον αριθμό- σε χαμηλές τιμές ή ακόμη και δίκλινα δωμάτια με 62,5 Ευρώ. Ο ξενώνας, ο οποίος είναι αγγλικής ιδιοκτησίας και αμερικανικής διαχείρισης, είναι αρκετά μεγάλος, βρίσκεται στο κέντρο της Μόσχας, και αποτελεί την καλύτερη επιλογή στο είδος του. Ενας άλλος ξενώνας είναι το «Day ‘n’ Night Hostel» (www.daynighthostel.com), μόλις πέντε λεπτά από το Κρεμλίνο με τα πόδια. Οι τιμές για κρεβάτια σε εξάκλινους κοιτώνες αρχίζουν από τα 20 Ευρώ και ένα δίκλινο δωμάτιο στοιχίζει 62 Ευρώ. Στο αγγλόφωνο site του ξενώνα μπορείτε να βρείτε λεπτομερείς οδηγίες για το πώς θα φτάσετε εκεί. Η περιοχή είναι γεμάτη από φθηνά μπαρ και ρεστοράν, ενώ βρίσκεται πολύ κοντά στο Μουσείο Μαγιακόφσκι. Ο νέος funky ξενώνας «στέκι καλλιτεχνών» που φέρει το όνομα «Φάμπρικα» (fabrika-hostel. ru), είναι το ανακαινισμένο παλιό εργοστάσιο σοκολάτας «Κόκκινος Οκτώβρης». Βρίσκεται δίπλα στο ποτάμι Μόσχοβα, απέναντι από τον καθεδρικό Ναό του Σωτήρος. Διαθέτει κρεβάτια από 14 Ευρώ μέχρι και σουίτες-δίκλινες με 75 Ευρώ. Βρίσκεται σε μία από τις πιο μοδά-

Ξενοδοχεία εκτός κέντρου Yπάρχουν πολλά φθηνά ξενοδοχεία έξω από το κέντρο και κοντά στο γρήγορο Μετρό της Μόσχας. -Ξενώνας «Σερστόουν» (sherstone. ru), ο «παλαιότερος ξενώνας της πόλης». Ενα κρεβάτι σε κοιτώνα,16,5 Ευρώ. Δωμάτια, 55 Ευρώ τη βραδιά. -Ξενοδοχείο τριών αστέρων, «Γιούνοστ». Μονόκλινα και δίκλινα δωμάτια με μπάνιο, από 80 Ευρώ (www. hotelyunost.ru/eng). Η γύρω περιοχή, Λουζνικί, διαθέτει πολύ καλό συγκοινωνιακό δίκτυο. -Ξενοδοχείο «Ιζμαίλοβο» (www. izmailovo.ru/en). Χτίστηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980. Είναι το μεγαλύτερο ξενοδοχείο της Ευρώπης. Μονόκλινα και δίκλινα δωμάτια από 93 Ευρώ, με καλύτερες προσφορές τα Σαββατοκύριακα καθώς και δωρεάν Wi-Fi. -Ξενοδοχείο «Χρυσό Δεμάτι Σιτάρι» (www.zkolos.ru/eng). Λειτουργεί από το 1950 και έχει ανακαινιστεί. Τα δίκλινα και τετράκλινα δωμάτια ξεκινούν από 75 Ευρώ.

Τα φτηνότερα ξενοδοχεία και ξενώνες

"VVTs" "Χρυσό Δεμάτι Σιτάρι" "Γκοντζίλα" "Day 'n' Night Hostel"

"Ibis" ΧΡΗΣΙΜΑ

1,5

0,7 ευρώ

ευρώ

Είναι η συνηθισμένη τιμή των πιο πολλών τσιγάρων στη Μόσχα. Εννοείται βέβαια, ότι υπάρχουν και πολύ ακριβότερες μάρκες

Η τιμή εισιτηρίου στο Μετρό. Γενικότερα, προτιμάτε να μετακινείστε με αυτό το άνετο και ιδιαιτέρως γρήγορο Μέσο Συγκοινωνίας

Φαγητό στα ρώσικα fastfood. Αλυσσίδες τέτοιων καταστημάτων υπάρχουν πάρα πολλές στο κέντρο της πόλης

ευρώ

TRIP ADVISOR

Ο διαδικτυακός σύμβουλος ταξιδιών εστιατόρια στο Παρίσι, μέχρι ξενοδοχεία στο Μαρόκο. Ετσι, βρήκε ξενοδοχείο στην Αγία Πετρούπολη. «Η τοποθεσία, η άνεση και η τιμή ήταν το πιο σημαντικό για μας και οι συστάσεις του TripAdvisor ήταν πολύ καλές, το αποτέλεσμα ήταν ότι μείναμε εκεί τρεις φορές!». Να σημειωθεί ότι η Αγία Πετρούπολη εμφανίζεται στην ενότητα βραβευμένες επιλογές, ως κορυφαίος προορισμός της Ευρώπης για το 2011 και το 2012, ενώ η Μόσχα παρουσιάζεται στο τέλος του 2011, ως ένας από τα 15 «ανατέλλοντες προορισμούς».

PHOEBE TAPLIN RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Η ταξιδιωτική ιστοσελίδα TripAdvisor που ξεκίνησε στη Ρωσία μόλις πριν από δύο χρόνια, έχει σήμερα 1,5 εκατομμύριο επισκέπτες τον μήνα. Οi εκπρόσωποi της ιστοσελίδας δηλώνoυν περήφανοι για την «απήχηση του ιστότοπου στους Ρώσους ταξιδιώτες, είτε ψάχνουν για τις διακοπές τους, είτε για επαγγελματικά ταξίδια. Περισσότερες από 12.000 ρωσικές επιχειρήσεις εμπιστεύονται την TripAdvisor. Η φιλοσοφία της ιστοσελίδας είναι να βοηθήσει τους ταξιδιώτες, να οργανώσουν μόνοι τους ένα τέλειο ταξίδι».

Αδυναμίες στην εναλλακτική πληροφόρηση

Η δύναμη του TripAdvisor είναι ο τεράστιος αριθμός των κριτικών που προσφέρει. Πάνω από 75 εκατομμύρια ταξιδιώτες καταγράφουν την άποψή τους, και ο αριθμός αυτός εξακολουθεί ν’ αυξάνεται. Για παράδειγμα, η Γαλλίδα Μιρέλ Ροσάρ, η οποία έζησε πολλά χρόνια στη Μόσχα, και τώρα έχει εγκατασταθεί στην Κύπρο. Χρησιμοποιεί την ιστοσελίδα για να βρεί, από

Ο Ντάρεν Καρλάι, εκδότης του διαδικτυακού περιοδικού "Stepaway" με ιστορίες και ποιήματα για την εξερεύνηση των πόλεων, χρησιμοποίησε το TripAdvisor για τα εστιατόρια, όταν επισκέφθηκε τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, για πρώτη φορά το 2010. Ο Καρλάι ταξιδεύει συχνά, και επομένως, περνάει αρκετές ώρες σκάβοντας στο διαδίκτυο, για να ξεθάψει

ALAMY/LEGION MEDIA

Η δύναμη της ιστοσελίδας

Ο ιστότοπος TripAdvisor, δίνει χρήσιμες πληροφορίες στον ταξιδιώτη

κανένα κρυμμένο κόσμημα, όπως «ένα εστιατόριο χωρίς τουριστικές προδιαγραφές, το οποίο να σερβίρει τοπικές σπεσιαλιτέ». Πάντως, δηλώνει ότι μέσω του TripAdvisor απέκτησε «μια διαφορετική αίσθηση. Οι αξιολογήσεις εστιατορίων για τη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη φαίνεται να χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Η πρώτη με συστάσεις από γευσιγνώστες, οι οποίοι έχουν απολαύσει μια Disneyfied έκδοση της ρωσικής κουζίνας, και η δεύτερη με συστάσεις εκείνων που προσπαθούν να αποφύγουν εντελώς την ρωσική κουζίνα». Καταγγέλλει, μάλιστα, ότι η ιστοσελίδα τον οδήγησε στο καφέ Πούσκιν της Μόσχας, όπου κατέληξε να τρώει χαμηλής ποιότητας και ακριβό τουριστικό. Οι πιθανές εξηγήσεις που δίνει γι΄αυτό το έλλειμμα είναι ότι «το καλύτερο ρωσικό φαγητό εξακολουθεί να σερβίρεται στο σπίτι» ή ότι «στη Μόσχα οι χρήσιμες συνομιλίες για επιλογές φαγητού γίνονται απευθείας στα ρωσικά. Λίγοι είναι οι Μοσχοβίτες που γράφουν στο TripAdvisor στα Αγγλικά, σχολιάζοντας την ίδια την πόλη τους και γιατί να το κάνουν άλλωστε; Όπως στις περισσότερες πόλεις του κόσμου, όταν συνομιλείς με τους ντόπιους, έχεις και τα καλύτερα αποτελέσματα».

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012 ■ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ

Μια πόλη, όχι και τόσο ... Αγία

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ: ΠΑΥΛΟΣ Α’ ΤΟΠΟΣ: ΚΑΣΤΡΟ ΜΙΧΑΗΛΟΒΣΚΙ

ITARLTASS

Ένα από τα πιο τρομερά παλάτια στο κέντρο της Αγίας Πετρούπολης θεωρείται το Μιχάηλοβσκι (Αρχάγγελου Μιχαήλ ή Κάστρο των Μηχανικών). Το παράδοξο είναι ότι ενώ κτίστηκε για να αποτελέσει απόρθητο καταφύγιο, έγινε ο τόπος όπου δολοφονήθηκε ο ένοικός του. Την εποχή του Παύλου η Πλατεία Κοννετάμπλ, στην οποία βρίσκεται το μνημείο του Μεγάλου Πέτρου, ήταν περιφραγμένη και περιβαλλόταν από μια τάφρο με νερό. Στις πτυσσόμενες γέφυρες υπήρχαν κανόνια. Όμως, τα χαντάκια, οι

πύργοι με τις πολεμίστρες και οι φύλακες δεν βοήθησαν, αφού στη συνωμοσία εμπλέκονταν αξιωματικοί της φρουράς. Μάλιστα, ήταν ο ίδιος ο φρούραρχος του κάστρου, Αργκαμάκοφ, που οδήγησε τους συνωμότες στην κρεβατοκάμαρα του Παύλου. Ιδού η ομάδα των συνωμοτών, οι οποίοι επικαλέστηκαν ως αιτία, την τρέλα του αυτοκράτορα και την αγωνία τους για την τύχη της Ρωσίας: Ο στρατηγός-κυβερνήτης της Πετρούπολης, Πιότρ Πάλεν, ο αντικαγκελάριος, Νικίτα Πάνιν, τα αδέλφια Ζουμπόφ, μεταξύ αυτών και ο τελευταίος προστατευόμενος της Αικατερίνης Β’ Πλάτων Ζουμπόφ, οι διοικητές τεσσάρων επίλεκτων συνταγμάτων και πολλοί αξιωματικοί. Πολλοί πιστεύουν ότι και ο γιός του θύματος, μελλοντικός αυτοκράτορας Αλέξανδρος Α’, γνώριζε για τη συνωμοσία και την ενέκρινε, θέλοντας ή μη. Λέγεται πως δεν είχαν την πρόθεση να τον δολοφονήσουν, παρά μόνο να του αφαιρέσουν την εξουσία. Ο Παύλος επιχείρησε να κρυφτεί, τον βρήκαν και του ανακοίνωσαν ότι συλλαμβάνεται. Ακολούθησε συζήτηση σε υψηλούς τόνους, και κατόπιν ο Νικολάι Ζουμπόφ επέφερε το πρώτο χτύπημα με μια χρυσή ταμπακιέρα. Σύμφωνα με μια εκδοχή, ο Παύλος πέθανε αμέσως από αυτό το χτύπημα στον κρόταφο, κατά μια άλλη υπέστη άγριο ξυλοδαρμό και στραγγαλίστηκε με ένα μεταξωτό μαντήλι. Ανακοινώθηκε ότι ο τσάρος «πέθανε από αποπληξία». Στο Κάστρο Μιχάηλοβσκι ο Παύλος έζησε ακριβώς 40 ημέρες. Τις τελευταίες ημέρες και ώρες, μερικές φορές του φαινόταν ότι εμφανίζεται στον καθρέφτη το είδωλό του με τη μορφή κρεμασμένου ή πνιγμένου, και ένιωθε ένα ξαφνικό αίσθημα ότι πνίγεται. Κάτι που δείχνει ότι μάλλον δεν είχε σώας τας φρένας.

1881 ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Β’ ΤΟΠΟΣ: ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

Η κομψή όψη του καθεδρικού ναού της Ανάστασης του Κυρίου, όπως αρχικά σκόπευαν να τον ονομάσουν, αποτελεί μια προσπάθεια να φτιαχτεί μια εκκλησία-αντίγραφο του ναού του Αγίου Βασιλείου της Μόσχας. Η ευχάριστη όψη του ωστόσο, έρχεται σε αντίθεση με το γεγονός για το οποίο κτίστηκε. Για ποιο λόγο ακριβώς η οργάνωση «Naródnaia vólia» (Λαϊκή Θέληση) εκτέλεσε τον τσάρο, ουδείς επιθυμεί να ρίξει φώς. Ο Αλέξανδρος Β’ δεν ήταν τύραννος όπως ο πατέ-

ρας και ο παππούς του, ούτε αδύναμος ηγέτης όπως ο γιός και ο εγγονός του. Ο επίσημος χαρακτηρισμός του ως Απελευθερωτή είναι απόλυτα δίκαιος, καθώς επί των ημερών του η δουλεία στη Ρωσία επιτέλους καταργήθηκε. Ωστόσο, οι επαναστατικές τάσεις σε ορισμένες κοινωνικές τάξεις της τότε Ρωσίας ήταν τόσο ισχυρές, ώστε στη χώρα εμφανίζονταν όλο και περισσότεροι τρομοκράτες, που ο μόνος σκοπός τους ήταν η εξουδετέρωση της Μοναρχίας. Γι'αυτό τον Αλέξανδρο Β’ προσπάθησαν να τον σκοτώσουν, πυροβολώντας τον στη διάρκεια περιπάτου, να τον ανατινάξουν στο παλάτι του και στο τρένο, αγνοώντας τα θύματα που θα προκαλούσε η ενέργειά τους μεταξύ αυτών που βρίσκονταν δίπλα του. Την 1η Μαρτίου ο Αλέξανδρος Β’ επέστρεφε στα Χειμερινά Ανάκτορα. Η πρώτη έκρηξη προκάλεσε ζημιές μόνο στην άμαξά του. Όταν ο τσάρος βγήκε έξω και πρόλαβε να ρωτήσει αυτόν που έριξε τη βόμβα, τον Νικολάι Ρουσακόφ, ο τρομοκράτης Ιγκνάτι Γκρινεβίτσκι έριξε μια δεύτερη βόμβα στα πόδια του. Το σημείο, στο οποίο ο τσάρος πληγώθηκε θανάσιμα, μέρος του μεταλλικού πλέγματος και του πλακόστρωτου, έχουν διατηρηθεί στο εσωτερικό του ναού, κάτω από το δυτικό τρούλο. Γύρω από τον ναό τοποθετήθηκαν πλάκες από γρανίτη, στα οποία αναφερόταν τα έργα που πρόλαβε να υλοποιήσει ο Αλέξανδρος ΙΙ στη διάρκεια της διακυβέρνησής του. Εν τω μεταξύ στη Σοβιετική εποχή τα ονόματα των βασικών μετεχόντων στη συνωμοσία, Σοφία Πετρόβσκαγια και Αντρέι Ζελιάμποφ, έφεραν για πολύ καιρό οι διπλανοί δρόμοι, που τώρα ονομάζονται Málaia και Bolsháia Koniúshennaia.

1916 ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ: ΡΑΣΠΟΥΤΙΝ ΤΟΠΟΣ: ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΓΙΟΥΣΟΥΠΟΦ

1801

νόπωρο και τον Χειμώνα, μπορεί να νοιώσει τη βαριά, "γκρίζα" ατμόσφαιρα, να τον πλακώνει και να προκαλεί απελπισία. Αυτή ακριβώς αναδύεται με απόλυτη αυθεντικότητα μέσα από τις σελίδες των έργων του Φιόντορ Ντοστιγιέφσκι. Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν σε κάθε βιβλίο του, ο διάσημος συγγραφέας περιγράφει ένα ή μερικά εγκλήματα που διαπράχτηκαν στα ζοφερά σκηνικά των στενών δρόμων της Πετρούπολης. Η ίδια η ίδρυση της πόλης, αν τη δει κανείς αμερόληπτα, συνδέθηκε με το θάνατο τεράστιου αριθμού εργατών, οι οποίοι μέσα σε λίγα χρόνια έπρεπε να κτίσουν τη νέα πρωτεύουσα σε μια περιοχή, που ήταν πολύ δύσκολο να κατοικηθεί. Η Πετρούπολη είναι η πόλη που θα' λεγε κανείς ότι τραβάει τον θάνατο. Στα πιο γνωστά απ'αυτά τα εγκλήματα αφιερώνεται το άρθρο μας. Αντονίνα Μπόλντιρεβα

ITARLTASS

Η δολοφονία του Ρασπούτιν είναι το πιο γνωστό έγκλημα στην Αγία Πετρούπολη, το οποίο επέδρασε σημαντικά στη μετέπειτα ιστορία της Ρωσίας. Ομως, η ιστορία δεν γράφεται μόνο στο προσκήνιο, αλλά και στο παρασκήνιο, με συνωμοσίες, ακόμα και με φόνους. Και, από αυτή την άποψη, η Πετρούπολη κρατάει τα ηνία και δεν φαίνεται να είναι και τόσο ... Αγία. Οι συνωμοσίες, και τα φαντάσματα των δολοφονημένων, τραβούν τους επισκέπτες τόσο πολύ, όσο και η λεωφόρος Νέβσκι. Εκατοντάδες τουρίστες επισκέπτονται καθημερινά το μουσείο Γιουσούποφ, προκειμένου να δουν τα περίφημα δωμάτια-ησυχαστήρια του Φέλιξ Γιουσούποφ, όπου δολοφονήθηκε ο Ρασπούτιν. Ωστόσο, η πρωτεύουσα του Βορρά απέκτησε τη φήμη της «ζοφερής πόλης» πολύ πριν από αυτή τη δολοφονία. Στην πόλη, ακόμα και ένας τυχαίος επισκέπτης, ειδικά το Φθι-

Το πιο «διάσημο» από τα εγκλήματα της Αγίας Πετρούπολης διαπράχθηκε στις 17 (29) Δεκεμβρίου 1916 στην κατοικία των πριγκίπων Γιουσούποφ στην Μόικα. Πιο συγκεκριμένα, στο πανέμορφο παλιό ανάκτορο, στους χώρους ανάπαυσης του Φέλιξ Γιουσούποφ. Οι συνωμότες ισχυρίστηκαν ότι προσπαθούσαν να σώσουν τη χώρα, προστατεύοντας την τσαρική οικογένεια από την επιρροή του «γέροντα». Σε όλους ήδη ήταν γνωστή η αδυναμία, που έτρεφε η βασίλισσα Αλεξάνδρα στον Ρασπούτιν

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ■ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012

1918

1925

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ: ΟΥΡΙΤΣΚΙ ΤΟΠΟΣ: ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ

ΘΑΝΑΤΟΣ: ΠΟΙΗΤΗΣ, ΕΣΕΝΙΝ ΤΟΠΟΣ: ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ANGLETERRE

ΣΥΜΒΟΛΑ

Τόπος των μύθων και των θρύλων ΜΑΡΙΑ ΝΤΕΓΚΤΙΑΡΙΟΒΑ

Στις 30 Αυγούστου 1918, στον προθάλαμο της Επιτροπής επί των Εσωτερικών Υποθέσεων, που βρισκόταν στο κτίριο του Γενικού Επιτελείου στην Πλατεία των Ανακτόρων, ο πρόεδρος της Έκτακτης Επιτροπής για την αντιμετώπιση των αντεπαναστατών στη Ρωσία, Μοϊσέι Ουρίτσκι, πυροβολήθηκε από το νεαρό ποιητή, Λεονίντ Κανεγκίσερ, ο οποίος είχε φτάσει στον τόπο του εγκλήματος με ένα ποδήλατο. Ο δολοφόνος κατόρθωσε να διαφύγει αλλά δεν έφτασε μακριά, παρά μόνο ως την οδό Milliόnaia. Εκεί συνελήφθη και πολύ σύντομα εκτελέστηκε. Οι συνέπειες της πράξης ήταν τρομερές, καθώς οι Μπολσεβίκοι κήρυξαν την «Κόκκινη τρομοκρατία». Ο Κανεγκίσερ ανέφερε ότι βασικός λόγος για τη δολοφονία ήταν η εκτέλεση του φίλου του, νεαρού αξιωματικού Περελτσβέιγκ. Τη δολοφονία προσπάθησαν να προσάψουν στους Εσέρους (σοσιαλιστές) συνδέοντάς τη με την απόπειρα δολοφονίας κατά του Λένιν στη Μόσχα από τη Φανή Καπλάν (συνέβη την ίδια μέρα!). Ο δολοφόνος ήταν μια ασυνήθιστη προσωπικότητα. Ο Λεονίντ Κανεγκίσερ προερχόταν από πλούσια και μορφωμένη εβραϊκή οικογένεια, και ανήκε στον κύκλο των κοσμικών εκκεντρικών προσώπων. Όμορφος και μοντέρνος νέος, ποιητής, με ενδιαφέρον για την πολιτική, κάτι που ήταν της μόδας τότε, καθώς και διακατεχόμενος από ειλικρινή επαναστατικό ρομαντισμό. Όπως φαίνεται η δολοφονία δεν είχε μελετηθεί και προετοιμαστεί. Ηταν αποτέλεσμα μιας παράξενης παρόρμησης. Το σημείο που πραγματοποιήθηκε, ήταν η είσοδος αριστερά από την αψίδα του Γενικού Επιτελείου, σε έναν στενό ημικυκλικό χώρο που βγάζει προς την πλευρά της οδού Milliόnaia. Τα παράθυρα του προθαλάμου κοιτούσαν προς την πλατεία, όπου ο Κανεγκίσερ είχε παρκάρει το ποδήλατό του. Μπορεί κανείς να πλάσει στη φαντασία του ακόμη και τη διαδρομή, την οποία ακολούθησε ο νεαρός τρομοκράτης, ερχόμενος από την πάροδο Sapiόrni.

Ο θάνατος του πρώτου ποιητή της εποχής του, Σεργκέι Εσένιν, είναι ίσως ο πιο μυστηριώδης απ'όλους τους προαναφερθέντες. Ο νεαρός ποιητής έτυχε να γνωρίσει μεγαλή επιτυχία ακόμα επί αυτοκρατορίας. Ο τσάρος Νικόλαος ΙΙ, ο ίδιος υπέγραψε την απαλλαγή του Εσένιν από την επιστράτευση κατά το πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Προερχόμενος από την αγροτική τάξη, που ήταν μια από τις βάσεις στην οποία στηρίζονταν οι μπολσεβίκοι, μετά την επανάσταση ο "λαϊκός" ποιητής γρήγορα απέκτησε την εύνοια και της νέας εξουσίας. Την αγάπη της του χάρισε η πιο λαμπρή γυναίκα της τότε σκηνής μπαλέτου της Ρωσίας, ισπανίδα Αϊσεδώρα Ντουνκάν. Το 1925 ο φιλόδοξος ποιητής ετοιμαζόταν να κυκλοφορήσει μια πλήρη συλλογή των έργων του. Μάλιστα, είχε πει χαρακτηριστικά: «Στη Ρωσία σχεδόν όλοι οι ποιητές πέθαιναν χωρίς να έχουν δει μια πλήρη συλλογή των έργων τους. Εγώ λοιπόν, θα δω τη συλλογή μου». Στα τέλη Νοεμβρίου και οι τρεις τόμοι της συλλογής είχαν δοθεί για εκτύπωση. Ο Εσένιν βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του στο ξενοδοχείο «Angleterre» στις 28 Δεκεμβρίου 1925. Το τελευταίο ποίημά του, το οποίο βρέθηκε στο δωμάτιο και είχε τον τίτλο «Αντίο φίλε μου, αντίο...», είχε γραφεί με αίμα. Ο Εσένιν είχε παραπονεθεί ότι στο ξενοδοχείο δεν υπήρχε μελάνι, και αναγκάστηκε να γράψει με ... αίμα. Σύμφωνα με την εκδοχή που υποστηρίζουν οι περισσότεροι ιστορικοί και βιογράφοι, ο Εσένιν, ευρισκόμενος σε κατάθλιψη ένα μήνα μετά τη θεραπεία του σε ψυχιατρική-νευρολογική κλινική, αυτοκτόνησε. Τις πρώτες δεκαετίες μετά το θάνατό του δεν είχε αναφερθεί καμιά άλλη αιτία. Ωστόσο, τα έτη 1970-1980 προέκυψε η εκδοχή της δολοφονίας του ποιητή με την επακόλουθη σκηνοθεσία της αυτοκτονίας του. Τα κίνητρα θα μπορούσαν να είναι η ζήλια, ή η δολοφονία από το προσωπικό της Ενιαίας Κρατικής Πολιτικής Διεύθυνσης.

Αν οι πόλεις κατατάσσονταν με βάση το πλήθος των μύθων και θρύλων, η Αγία Πετρούπολη θα ήταν μέσα στις τρεις πρώτες. Η “Ρωσία Τώρα” αποφάσισε να εξερευνήσει, όχι τα τουριστικά, αλλά τις λιγότερο γνωστές “γωνιές” της πόλης. Ιδού μερικές από αυτές. Το κονστρουκτιβιστικό κτίσμα υπ' αριθμόν 7 της οδού Ρουμπινστέιν, ανεγέρθη την δεκαετία του 1930. Θεωρήθηκε τότε υπόδειγμα πρωτοποριακής σοβιετικής αρχιτεκτονικής. Το κτίριο όπου στεγάστηκε η κομμούνα μηχανικών και συγγραφέων, έπρεπε να αποτελέσει σύμβολο κοινοτισμού στην καθημερινή ζωή. Σχεδιάστηκε ώστε οι κάτοικοί του να διαμένουν όχι ως ξεχωριστές οικογένειες, αλλά ως μια ενιαία κοινότητα. Τα 52 διαμερίσματα δεν διαθέτουν ξεχωριστές κουζίνες και μπάνια. Αντιθέτως, υπάρχουν κοινόχρηστοι χώροι με ντους, τραπεζαρία καθώς και παιδικός σταθμός. “Στην στέγη είχαμε σολάριουμ. Εκεί κάναμε ηλιοθεραπεία, παίζαμε ποδόσφαιρο, τένις”, λέει ο Λεονίντ Ναϊστέιν, ο οποίος μένει στο σπίτι από το 1946. “Θέλαμε να ζούμε σοβιετικά, αλλά όλα τα χάλασε η λέσχη. Το φαγητό εκεί ήταν ελεεινό”, λέει αστειευόμενος. Εξάλλου δεν έφταιγε μόνο η λέσχη για να αντιπαθήσουν οι κάτοικοι το σπίτι τους. “Η ηχομόνωση... ήταν τόσο τέλεια, που αν κάτω, στον δεύτερο όροφο, διαβάζανε ποίηση, εγώ, στον πέμπτο, άκουγα τα πάντα, ακόμη και την κακή ρίμα”, έγραψε η γνωστή σοβιετική ποιήτρια, Όλγα Μπεργκόλτς, μία από τους πρώτους κατοίκους της πολυκατοικίας. Τελικά η κομμούνα διαλύθηκε, ενώ το κτίριο απέκτησε το όνομα “Δάκρυ του Σοσιαλισμού”. Όπως λέγανε οι ίδιοι οι ένοικοί του, "η απόπειρα της δημιουργίας ενός falanstere στην οδό Ρουμπινστέιν 7, απέτυχε”.

Η Αγία προστάτιδα Δίπλα στο μικρό παρεκκλήσι στο κέντρο της Αγίας Πετρούπολης περιμένει μια ουρά εκατό ατόμων. Οι γυναίκες είναι χαρούμενες που ήρθαν εδώ μια μέρα εργάσιμη. Στις αργίες πρέπει να περιμένει κανείς γύρω στις δέκα ώρες για να προσκυνήσει τα λείψανα της προστάτιδας της πόλης, Αγίας Μακάριας Ξένιας. Ζούσε στην πόλη κατά τον 17-18 αιώνα. Όταν ήταν 26 ετών έχασε τον σύζυγό της, τον οποίον αγαπούσε πολύ. Τότε διένειμε όλη της την περιουσία στους άπορους, φόρεσε ρούχα του άντρα της και ξεκίνησε την περιπλάνησή της. Αποκρινόταν μόνο στο όνομα του συζύγου της Αντρέι Πετρόφ, λέγοντας πως "η Ξένια είχε πεθάνει". Η Αγία βοηθούσε ανθρώπους, δεχόταν

PRESS PHOTO

FOCUSPICTURES

εξαιτίας της μέριμνάς του για το μικρό γιο της, Αλέξιο, ο οποίος έπασχε από την αιμοφιλία. Οι συνθήκες υπό τις οποίες διαπράχθηκε το έγκλημα, έχουν αναλυθεί εδώ και πολύ καιρό λεπτομερώς: Ο Ρασπούτιν κλήθηκε να επισκεφθεί τους Γιουσούποφ με το πρόσχημα της συνάντησης με τη σύζυγο του Γιουσούποφ. Τον κέρασαν αμυγδαλωτά που περιείχαν υδροκυάνιο, μετά τον πυροβόλησαν με περίπου δέκα σφαίρες. Ομως ο αδιαπέραστος Γκριγκόρι συνέχιζε την προσπάθειά του να διαφύγει και να αναρριχηθεί πάνω από το φράχτη. Τον έπιασαν παρ’ όλα αυτά και τον έπνιξαν στη Μάλαγια Νέβκα, στο Πέτρινο νησί. Το πτώμα του ανακαλύφθηκε σχεδόν αμέσως, από τα ίχνη αίματος στη γέφυρα. Οι δύτες το ανέβασαν από το παγωμένο νερό. Την ταριχευμένη σορό την έθαψαν κρυφά στο πάρκο του Αλεξάνδρου στο Τσάρσκοε Σιλό, στο μέρος του υπό κατασκευή ναού του Σεραφίμ Σάροφ. Ένα χρόνο αργότερα στρατιώτες της επανάστασης βρήκαν τον τάφο και κατέστρεψαν τη σορό, καίγοντάς την στο λέβητα του Πολυτεχνείου και διασκορπίζοντας τις στάχτες. Το 2005, στον τόπο που υπολογίζεται ότι είχε ταφεί ο Ρασπούτιν, στο Τσάρσκοε Σιλό, τοποθετήθηκε σταυρός με επιγραφή εις μνήμην του. Στο ανάκτορο Γιουσούποφ λειτουργεί η έκθεση «Ρασπούτιν, μύθοι και πραγματικότητα», ενώ στις ανακαινισμένες αίθουσες πραγματοποιούνται συναυλίες και χοροί. Εκεί, μπορείτε να πάτε ντυμένοι με φράκο ή κρινολίνο και να νιώσετε ότι είστε υψηλό κοσμικό πρόσωπο. Για τους συνήθεις επισκέπτες κάθε μια ώρα, ξεκινώντας από τις 11:00, πραγματοποιούνται ξεναγήσεις με τη μια από αυτές να ονομάζεται «Η δολοφονία του Ρασπούτιν».

RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Το "Δάκρυ του Σοσιαλισμού", ένα σοβιετικό δείγμα κτιρίου ελάχιστες προσφορές, και όλα τα χρήματα που της έδιναν, τα μοίραζε στους φτωχούς. Οι κάτοικοι της πόλης έλεγαν ότι μόλις σηκώσει η Ξένια στα χέρια της ένα άρρωστο παιδί και το ευλογήσει, εκείνο αμέσως θεραπεύεται. Αν πάρει κάτι απ' το κατάστημα ενός εμπόρου, η δουλειά θα ανθίσει. Αν μπει σ' ένα σπίτι, οι ένοικοί του θα ζήσουν καλά. Πέθανε σε ηλικία 72 ετών. Κηδεύτηκε στο νεκροταφείο Σμολένσκι. Χρειάστηκε να σκεπάσουν με χώμα τον τάφο κατ' επανάληψη, γιατί ο κάθε επισκέπτης έπαιρνε και μια χούφτα χώμα, πιστεύοντας πως θα τον σώσει από αρρώστιες και θα του φέρει τύχη. Αργότερα πάνω στο χώμα τοποθετήθηκε μια πέτρινη πλάκα. Ομως οι προσκυνητές την διέλυσαν και αυτήν. Τον 19 αιώνα στη θέση του τάφου χτίστηκε παρεκκλήσι που προσελκύει καθημερινά χιλιάδες επισκέπτες. “Καθένας που έρχεται να δει την οικογένειά μας, ζητά να τον φέρουμε εδώ”, λέει η Αλιόνα Γιαμπλόκοβα. “Όταν πονούσε το αυτί μου η μάνα μου ήρθε εδώ για να πάρει λάδι. Λέγανε για ένα αγόρι με βαριά ωτίτιδα, ή κάποια άλλη ασθένεια, το οποίο θεραπεύτηκε από την Ξένια. Κατά την γνώμη μου, δεν έχει σημασία τι θα πάρεις, χώμα, λάδι, ένα κερί. Όταν ήμασταν στην τρίτη τάξη μας πήγαν στο παρεκκλήσι για πρώτη φορά. Θυμάμαι πολύ καθαρά απ' αυτή την επίσκεψη, ότι οι τοίχοι ήταν γεμάτοι χαρτάκια. Όπου σταθεί για λίγο ο επισκέπτης, εκεί αφήνει το χαρτάκι του, καλύτερα όμως να τα αφήνει κανείς μέσα”. Πάνω στα χαρτάκια γράφουν παρακλήσεις για βοήθεια. Δεν μπορείς να πας πουθενά στην Αγία Πετρούπολη χωρίς την Ξένια.

LORI/LEGION MEDIA

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012 ■ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ

Κυνηγώντας τα σουβενίρ

LORI/LEGION MEDIA 739

Η Ρωσία φημίζεται για τις εσάρπες και τα σάλια από πούπουλο, με προέλευση από το Οριενμπούργκ (πόλη στα Νότια Ουράλια). Είναι απίστευτα ζεστά, λεπτά και ελαφριά. Το φτιαγμένο από πούπουλο σάλι του Οριενμπούργκ φέρει όλα τα κύρια χαρακτηριστικά του εθνικού λαϊκού χειροποίητου. Σήμερα στη Ρωσία γίνονται όλο και πιο

Σοβιετικά ενθύμια

Τα περίφημα Γκζέλ

Τα διάσημα πιατικά και οι κούπες από την πόλη Γκζελ, είναι ακόμη ένα σύμβολο της Ρωσίας, που ξεχωρίζει για τα σχέδια και το χρώμα του. Η Γκζελ είναι ένα παλαιότατο κέ-

ανάρπαστα τα μάλλινα και βαμβακερά μαντίλια με τα παραδοσιακά ρωσικά σχέδια, η λεγόμενη «Χοχλομά». Οι νεαρές κοπέλες διαλέγουν με ιδιαίτερη προσοχή το σχέδιο στο μαντίλι ώστε να ταιριάζει με τα μάτια και τα μαλλιά τους, και τα φοράνε με τις γούνες τους. Να σημειωθεί ότι η μόδα αυτή εμφανίστηκε ακριβώς πριν από ένα χρόνο και φαντάζει απίστευτα γουστόζικη και όμορφη. Παρά το γεγονός ότι στην Ευρώπη επικρατεί ακόμη η προκατάληψη, η οποία προέρχεται από τις διηγήσεις τουριστών που βρέθηκαν στη Μόσχα, ότι δηλαδή «τέτοια μαντήλια φοράνε μόνο οι γριές». Εκτός από τα ρούχα, στις ρωσικές υπαίθριες αγορές την τιμητική τους έχουν οι «ματριόσκι» και άλλα αντικείμενα από ξύλο. Τα αναμνηστικά αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν όχι μόνο ως διακοσμητικά στα ράφια του δωματίου, αλλά να τύχουν και πρακτικής χρήσης στην κουζίνα. Κάθε είδους κουτάλια, δίσκοι, σπάτουλες για τα τηγάνια, σε στυλ ρωσικό, αποτελούν ένα τέλειο δώρο για ένα νοικοκυριό.

Μερικοί τουρίστες αναζητούν παθιασμένα σοβιετικές αντίκες. Μαυρισμένα από τον χρόνο παράσημα του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, στρατιωτικές ενδυμασίες, σηματάκια, βιβλία, κ.ο.κ.. Να ξέρουν όμως, ότι αυτά τα μετάλλια και παράσημα, δόθηκαν κάποτε ως επιβράβευση σε κάποιους ανθρώπους για την ανδρεία που επέδειξαν στον πόλεμο, αλλά μετά πωλήθηκαν σε μικροεμπόρους λόγω της μεγάλης φτώχειας στην οποία περιήλθαν οι κάτοχοί τους. Η πώληση και αγορά κρατικών παράσημων και τίτλων είναι παράνομη, και για τη μεταφορά τους εκτός Ρωσίας, είναι απαραίτητη η χορήγηση ειδικής άδειας. Ετσι λοιπόν, τα αγοράζετε με δική σας ευθύνη.

ντρο παραγωγής πορσελάνινων και κεραμικών σκευών. Και βέβαια, ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα ρωσικά αναμνηστικά καταλαμβάνουν τα σαμοβάρια, τα οποία πλέον έχουν καταστεί αντίκες. Ένα σύμβολο της καθημερινής οικιακής ζωής στη Ρωσία του παρελθόντος, το οποίο σήμερα έχει αντικατασταθεί από τους βραστήρες. Μην ξεχνάτε επίσης, και τα φαγητά. Τα μπλινί (είδος κρέπας με διάφορες γεμίσεις), τα πριάνικι (είδος μελόψωμου), και το ποτό κβας (παρασκευάζεται με τη φυσική ζύμωση ψωμιού και συνήθως αρωματίζεται με φρούτα, μούρα ή βατόμουρα, ενώ περιέχει και μικρή ποσότητα αλκοόλ). Σε πολλές υπαίθριες αγορές, δοκιμάστε το ελαφρύ και γλυκό αλκοολούχο ποτό με βάση το μέλι, τη μεντοβούχα.

ζεστά καπέλα με τα αυτιά (“Σάπκα”), ή μια γούνα. Η φοιτήτρια από τη Δανία, Άννα Μαρία, μοιράστηκε τις σκέψεις της για την αγορά Vernisazh στην περιοχή Ιζμάιλοβο της Μόσχας. «Σήμερα στην Ευρώπη -λέει- είναι της μόδας να φορούν πράγματα από τη Ρωσία. Οπως καπέλα, φουλάρια, σκουλαρίκια… Εγώ για παράδειγμα, θα ήθελα πολύ μια γούνα! Το πιο σημαντικό όμως είναι τα καπέλα. Και συμβουλεύω τους τουρίστες να αγοράσουν από εδώ».

Αγορά στην Κόκκινη Πλατεία Είναι η πιο κοινότυπη επιλογή, «για εκείνους που βαριούνται», όπως λέγεται χαρακτηριστικά. Στην έξοδο του μετρό «Τεατράλναγια» θα δείτε τις τοποθετημένες στη σειρά σκηνές με το τυπικό σύνολο των αναμνηστικών, δηλαδή τις ματριόσκι, τα καπέλα, τα μαντίλια.

Στα θετικά της είναι ότι δεν χρειάζεται να πάτε μακριά, εφόσον μένετε κοντά στο κέντρο. Στα μείον είναι ότι οι πάγκοι των εμπόρων βρίσκονται μέσα στο κέντρο της πόλης, οι τιμές είναι υψηλότερες, ενώ θα έχετε τη δυνατότητα να αγοράσετε μόνο τα πλέον συνηθισμένα αναμνηστικά.

Παλαιό Αρμπάτ Είναι ο ιστορικός πεζόδρομος στην καρδιά της Μόσχας, που όταν τον περπατήσετε, θα μπορέσετε να ακούσετε ζωντανή μουσική, να αγοράσετε ένα πορτρέτο του εαυτού σας, διάφορα αναμνηστικά, ακόμη και να κάνετε τατουάζ. Τα θετικά: Οι πά-

γκοι των εμπόρων βρίσκονται σε έναν πολύ παλαιό δρόμο, ο οποίος από μόνος του παρουσιάζει ιστορικό ενδιαφέρον. Η ποικιλία των αναμνηστικών είναι μεγάλη, ενώ υπάρχουν και αρκετοί πίνακες. Αρνητικό στοιχείο αποτελούν οι φουσκωμένες τιμές.

Βορομπιόβι Γκόρι Ο αίθριος χώρος στα Βορομπιόβι Γκόρι είναι ένα γνωστό τουριστικό σημείο που προσφέρει μια πολύ όμορφη θέα της πόλης. Εκεί, πάντα υπάρχουν πάγκοι με σουβενίρ. Είναι γεγονός ότι η επιλογή είναι περιορισμένη, αν και λίγο καλύτερη απ' ότι στην Κόκκινη Πλατεία. Τα θετικά: Στα Βορομπιόβι Γκόρι μπορείτε να κάνετε μια

εναέρια βόλτα με τα μίνι τελεφερίκ ή να πλεύσετε στα νερά του ποταμού Μόσχοβα παίρνοντας το πλοιάριο σε κάποια από τις αποβάθρες. Όταν ο καιρός είναι καλός, από τον αίθριο χώρο μπορείτε να δείτε σχεδόν όλη τη Μόσχα. Αρνητικά: Η μικρή επιλογή και ο πολύς αέρας, ακόμη και το καλοκαίρι, για να μην αναφερθούμε στο χειμώνα.

Vernisazh Ιζμάιλοβο Μάλλον το πιο γνωστό και μεγαλύτερο μέρος για αγορές, κοντά στη στάση μετρό «Παρτιζάνσκαγια» στην ανατολική Μόσχα. Εδώ υπάρχουν αναμνηστικά σχεδόν για κάθε γούστο. Μεταξύ αυτών, γιγαντιαίες ματριόσκι, μεγάλη ποικιλία από σοβιετικές αντίκες, πίνακες. Οι τουρίστες που την

έχουν επισκεφτεί, συνιστούν να προχωρήσετε στο βάθος της αγοράς καθώς εκεί είναι φθηνότερα και το παζάρεμα ευκολότερο. Θετικά: Τεράστια επιλογή, και το ότι βρίσκεται δίπλα από το Κρεμλίνο του Ιζμάιλοβο. Αρνητικά: Αρκετά μακριά από το κέντρο, αλλά η συγκοινωνία σας εξυπηρετεί πάρα πο.

LORI/LEGION MEDIA 749

Ρωσικά ρούχα

πάνω- οι πανταχού παρόντες πορτοφολάδες, καθώς και το πάθος του «κυνηγού» των συναρπαστικών αγορών, που κάνει τον Ευρωπαίο να αγοράσει ένα χαλί από την Τυνησία και μια «ματριόσκα» από τη Μόσχα. Όσον αφορά τη Ρωσία, τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι δύο: Τι να αγοράσεις, και που; Η χώρα διαθέτει ενδιαφέροντα παλαιοπωλεία, μοναδικά ποτά, και το ιδιόμορφο φαγητό που έχουν συνηθίσει οι Ρώσοι. Εδώ μπορείτε να βρείτε ζεστά ρούχα που είναι ό,τι πρέπει για τους ιδιαίτερα κρύους χειμώνες. Ρωτήστε και τους Ρώσους, κάτι παραπάνω ξέρουν γι’ αυτό. Πολλοί τουρίστες από τη Βόρεια Ευρώπη αναζητούν στις ρωσικές υπαίθριες αγορές κυρίως τα

Κάθε τουρίστας ή ξενιτεμένος που αγάπησε τη Ρωσία, επιθυμεί να πάρει μαζί στην πατρίδα του ένα μικρό κομμάτι από αυτή. Κάτι τυπικό ρωσικό και ασυνήθιστο. Κάτι, το οποίο θα μπορεί να δείξει καμαρώνοντας σε φίλους και συγγενείς, ως απτή απόδειξη ότι βρέθηκε εκεί. Στη Ρωσία είναι ακόμα ζωντανή η παράδοση της υπαίθριας αγοράς. Και όποιος το επιθυμεί, μπορεί να κάνει ένα αληθινό ρωσικό σόπινγκ. Όπως είναι φυσικό, η υπαίθρια αγορά έχει τις δικές της ... ιδιαιτερότητες. Όπως ο θόρυβος και οι φωνές, η προσπάθεια για παζαρέψεις για να ρίξεις την τιμή τρεις φορές κάτω -εφόσον είναι τσιμπημένη τουλάχιστον πέντε φορές

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012 ■ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΙΕΡΟΙ ΤΟΠΟΙ

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ

Το μαργαριτάρι του Βορρά ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΕΡΚΟΒΙΤΣ RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Που να μείνετε και πως να πάτε Το Σούζνταλ διαθέτει πάρα πολλά μεγάλα και μικρά ξενοδοχεία για κάθε γούστο και για κάθε πορτοφόλι. Οι ντόπιοι προσπαθούν και αυτοί να εξοικονομήσουν κάποια χρήματα νοικιάζοντας έναντι κάποιου μικρού ποσού τα σπίτια τους στους τουρίστες. Στην πόλη υπάρχουν 50 ξενοδοχεία και ξενώνες, που προσφέρουν ανέσεις από 2 έως 4 αστέρων. Αρκετοί ντόπιοι νοικιάζουν τα σπίτια τους για βιοποριστικούς λόγους. Κάθε 1,5-2 ώρες από τον σταθμό λεωφορείων Schiolkovo της Μόσχας αναχωρούν λεωφορεία με προορισμό το Σούζνταλ. Το εισιτήριο στοιχίζει 17 ευρώ, και η διαδρομή είναι περίπου 4,5 ώρες.

και Γκλεμπ στο χωριό Κίντεξα, 5 χιλιόμετρα από το κέντρο του Σούζνταλ. Σχεδόν όλοι οι ναοί και τα ιστορικά μνημεία είναι ανοιχτά για επίσκεψη από τους τουρίστες, ενώ η ίδια η πόλη θεωρείται μουσείο πολιτισμού. Συνιστούμε ανεπιφύλακτα να επισκεφθείτε το μουσείο ξύλινης αρχιτεκτονικής. Πρόκειται για ένα ιδιότυπο χωριουδάκι. Εδώ είναι συγκεντρωμένος ένας αριθμός από ξύλινες κατασκευές που έχουν διατηρηθεί από τον 17ο ως τον 19ο αιώνα. Εννοείται βεβαίως, ότι ο ταξιδιώτης θα επισκεφθεί την οδό Λένιν. Είναι ο κεντρικός δρόμος της πόλης, κατά μήκος του οποίου είναι συγκεντρωμένες οι βασικές τουριστικές υποδομές, δηλαδή τα ξενοδοχεία, οι καφετέριες, τα μαγαζιά. Το Σούζνταλ φημίζεται επίσης για τη «μεντοβούχα», το ελαφρύ αλκοολούχο ποτό με βάση το μέλι. «Μεντοβούχα». Μπορείτε να βρείτε σε κάθε γωνιά. ITARZTASS

Η παρουσία του «ρωσικού πνεύματος» αρχίζει και γίνεται αισθητή πριν ακόμη φτάσετε στο Σούζνταλ. Στο χωριό Παβλόφσκογιε, στην αριστερή πλευρά του δρόμου, υπάρχει ένα μικρό ξενοδοχείο, στην αυλή του οποίου βρίσκεται μια πελώρια αρχιτεκτονική σύνθεση που απεικονίζει τον Ρώσο επικό ήρωα να νικά τον Όφι Γκορίνιτς, την αντίστοιχη Λερναία Ύδρα της ρωσικής μυθολογίας. Όσο μειώνεται η απόσταση από την πόλη, τόσο αυξάνονται οι διαφημιστικές πινακίδες με ξενοδοχεία, πανσιόν και εστιατόρια. Όλη σχεδόν η ζωή του σύγχρονου Σούζνταλ περιστρέφεται γύρω από τον τουρισμό. Η πρώτη αναφορά για το Σούζνταλ στα διασωθέντα χρονικά, απαντάται το 1204. Φτιάχτηκε πλάι στις γραφικές όχθες του ποταμού Κάμενκα, ο οποίος στη δαιδαλώδη διαδρομή του, διαβρέχει κατά μήκος όλη την πόλη. Στους αρχαίους χρόνους την Κάμενκα διέπλεαν πλοιάρια, καθώς αποτελούσε μια από τις κύριες εμπορικές οδούς. Στις αρχές του 12ου αιώνα, στη διάρκεια της ηγεμονίας του πρίγκιπα Γιούρι Ντολγκορούκι, η πόλη ήταν πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου του Ροστόφ και Σούζνταλ. Σημειωτέον, η Μόσχα είχε ιδρυθεί από τον Γιούρι Ντολγκορούκι ως ανάχωμα για την προστασία των νοτίων συνόρων του Πριγκιπάτου. Αργότερα, το Σούζνταλ έγινε πρωτεύουσα του Πριγκιπάτου Σούζνταλ και Ροστόφ, το οποίο έγινε τμήμα του Μεγάλου Πριγκιπάτου της Μόσχας. Πηγαίνοντας στο Σούζνταλ θα πρέπει να θυμάστε ότι τα μουσεία κλείνουν στις 6 το απόγευμα. Από εκείνη την ώρα και μετά, στην πόλη επικρατεί απόλυτη ησυχία και γαλήνη. Το β ρ α δ ι νό Σούζνταλ, είναι το ιδανικό μέρος για όσους λατρεύουν την ατμόσφαιρα του

παλαιού. Μπορείτε να κάνετε βόλτες στα ήσυχα δρομάκια που περικλείονται από τα ιστορικά κτίρια και την υπέροχη φύση τριγύρω. Στρίψτε από την πλατεία της αγοράς στην οδό του Κρεμλίνου και θα δείτε δεξιά από τον δρόμο ένα λόφο και το μονοπάτι που έχει χαραχτεί πάνω του. Από εκεί η θέα είναι υπέροχη. Η ελικοειδής πορεία του ποταμού κάτω απ’ το λόφο, η πεδιάδα, το δάσος μακριά, συνθέτουν την αληθινή ρωσική φύση. Από το σημείο αυτό μπορείτε να δείτε δύο μοναστήρια και 10 εκκλησίες. Το μοναστήρι του Σωτήρος και Ευθυμίου περιλαμβάνεται στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ανεγέρθηκε το 1352 στην ψηλή ακτή του ποταμού Κάμενκα. Αρχικά, τα τείχη και τα κτίσματα του μοναστηριού ήταν ξύλινα, αλλά στη διάρκεια της πολωνικής και λιθουανικής εισβολής τον 17ο αιώνα, κάηκαν. Μετά από το γεγονός αυτό, κτίστηκε ένα πραγματικό κάστρο από πέτρα που διατηρήθηκε ως τις μέρες μας. Το μοναστηριακό συγκρότημα περιλαμβάνει μερικά μουσεία, ενώ σε αυτό βρίσκεται ακόμη ο τάφος του πρίγκιπα Παζάρσκι, ο οποίος μαζί με τον Κοσμά Μίνιν, ηγήθηκε της λαϊκής πανστρατιάς που το 1612 απελευθέρωσε τη Μόσχα από τους Πολωνούς κατακτητές. Στο Σούζνταλ υπάρχουν συνολικά 4 αρχιτεκτονικά μνημεία που έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Εκτός από το μοναστήρι τ ο υ Σωτήρος και Ευθυμίου, είναι το Κρεμλίνο του Σούζνταλ, ο Ναός της Γεννήσεως και η εκκλησία των Μπορίς

Η γενική άποψη του γυναικείου μοναστηριού της Αγίας Σκέπης

LORI/LEGION MEDIA

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΕΡΚΟΒΙΤΣ RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

LORI/LEGION MEDIA

Σούζνταλ: Η χιονισμένη Ιερουσαλήμ

Ο δρόμος από τη Μόσχα ως το Βλαντίμιρ είναι καλός, ενώ η διαδρομή διαρκεί δύο ώρες.Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ιστορικής άποψης συγκεντρώνει το Κρεμλίνο του Βλαντίμιρ. «Κρεμλίνο» δεν ονομάζεται το συνηθισμένο συγκρότημα κτιρίων που περικλείεται από τείχη, αλλά μια ολόκληρη περιοχή της πόλης, από τη «Χρυσή πύλη» ως το Μοναστήρι της Γεννήσεως. Αποτελεί τμήμα της οδού Bolshaya Moskovskaya («Μεγάλη Μοσχοβίτικη» οδός), η οποία περιλαμβάνει ως επί το πλείστον ιστορικά κτίρια. Από τους παλαιότατους χρόνους η οδός ήταν εμπορικός δρόμος, ενώ και σήμερα, τα κτίρια στο ισόγειό τους φιλοξενούν καταστήματα, εστιατόρια και καφετέριες. Αν πάτε στο Βλαντίμιρ με αυτοκίνητο, τότε είναι καλύτερο να αρχίσετε την εξερεύνησή του από τη Χρυσή πύλη. Αυτή είχε κατασκευαστεί το 1164 από τον πρίγκιπα Αντρέι Μπογκολιούμπσκι και περιλαμβάνεται στον Κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Στην αρχαιότητα το Βλαντίμιρ περιέβαλλαν προστατευτικά οχυρωματικά έργα και βάλτος, ενώ η είσοδος στην πόλη ήταν δυνατή μόνο από μερικές πύλες, με σημαντικότερη από όλες τη Χρυσή, από την πλευρά της Μόσχας. Στην όψη θυμίζει περισσότερο μεγάλη εκκλησία, με πέρασμα στο κέντρο της. Εκείνη την εποχή ήταν συνηθισμένη η κατασκευή ναού πάνω από την πύλη, προκειμένου η πόλη να προστατεύεται όχι μόνο με φυσικά εμπόδια, αλλά και με τη βοήθεια των … ουράνιων δυνάμεων. Δυστυχώς, άλλες πύλες δεν διασώθηκαν ως τις μέρες μας. Εχει διατηρηθεί όμως, ένα μικρό τμήμα της προστατευτικής οχύρωσης δεξιά από τη Χρυσή πύλη, το οποίο σήμερα μοιάζει περισσότερο με λόφο. Ακριβώς πιο δίπλα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Τριάδας και το Μουσείο Κρυστάλλων. Η είσοδος στο Μουσείο κοστίζει μόνο 1,3 ευρώ. Αν προχωρήσετε κατά μήκος της οχύρωσης, παραπέρα από τη Χρυσή πύλη, θα δείτε ένα ακόμη ενδιαφέρον κτίριο. Πρόκειται για το παλιό υδραγωγείο από κόκκινο τούβλο, το οποίο χτίστηκε το 1912. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται για το σκοπό που προοριζόταν, αλλά ως μουσείο, φιλοξενώντας την έκθεση «Παλαιό Βλαντίμιρ». Στο μουσείο υπάρχουν προσομοιώσεις από διάφορους εσωτερικούς χώρους του περασμένου αιώνα. Αξίζει να δείτε πώς ήταν ένα εμπορικό μαγαζάκι, το αστυνομικό τμήμα, ένα ταβερνείο, κλπ. Αν ήρθατε στο Βλαντίμιρ με εκδρομικό λεωφορείο, τότε θα βρεθείτε απευθείας στην πλα-

τεία «Καθεδρική». Εδώ, ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πάντα. Στο κέντρο της πλατείας υπάρχει ένα μνημείο που στήθηκε τη σοβιετική εποχή για την επέτειο των 850 ετών της πόλης. Ο αρχαίος πολεμιστής, ο αρχιτέκτονας και ο σύγχρονος εργάτης οι οποίοι συνθέτουν το ογκώδες μνημείο, πήραν από τους κατοίκους το παρατσούκλι οι «τρεις ανόητοι» ή οι «τρεις τεμπέληδες». Ίσως επειδή δεν στέκονται, αλλά κάθονται. Η Καθεδρική πλατεία πήρε το όνομά της προς τιμήν των ναών της Κοιμήσεως και του Αγίου Δημητρίου, που αποτελούν σημαντικό τμήμα του αρχιτεκτονικού συνόλου της πόλης. Μεγαλύτερος είναι ο ναός της Κοιμήσεως. Μπορεί να πει κανείς ότι αυτός αποτελεί το σήμα κατατεθέν της πόλης. Ο ναός βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της πόλης και σημαντικότερο στοιχείο

Παμπάλαια κάστρα και μοναστήρια, κτίσματα και μνημεία της σοβιετικής εποχής, όλα "συναντιούνται" στην πανέμορφη πόλη του είναι ο υπαίθριος χώρος του, από όπου απλώνεται μια εντυπωσιακή θέα της πόλης. Από το σημείο αυτό μπορείτε να θαυμάσετε τον ποταμό Κλιάζμα που ξεχωρίζει σαν μια ελικοειδής λωρίδα, καθώς και τις απέραντες εκτάσεις των αγρών και των δασών. Δεξιά, φαίνεται η παλιά πόλη, που βρίσκεται στη νότια πλαγιά. Τα σπίτια εδώ μοιάζουν λες και κατηφορίζουν από κάποια σκάλα προς τον ποταμό. Αν θέλετε να δείτε το αληθινό ιστορικό χρώμα, αυτό που έχει παραμείνει ανέγγιχτο από τους συντηρητές, τότε πρέπει να πάτε στην παλιά πόλη, και να κάνετε βόλτα στα δρομάκια της νότιας πλαγιάς. Εδώ δεν υπάρχει η λάμψη που ελκύει τους τουρίστες, δεν είναι ένα καρτ-ποστάλ, αλλά η αληθινή ιστορία. Η νότια πλαγιά είναι υπέροχη ακριβώς επειδή είναι ανέγγιχτη, όπως μια νεαρή κοπέλα χωρίς μακιγιάζ. Ξενοδοχεία, τουριστικά κέντρα και πανσιόν μπορείτε να βρείτε σε τιμές που κυμαίνονται Το στα 10 ευρώ. Καθηπλήρες μερινά αναχωρεί από κείμενο στο τη Μόσχα τρένο που rbth.gr/18321 διανύει την απόσταση των 191 χιλιομέτρων σε δυόμισι ώρες, καθώς και λεωφορεία εξπρές. Το παραδοσιακό ζωόμορφο ανάγλυφο αποτελεί τμήμα της διακόσμησης των ναών από λευκή πέτρα, που χτίζονταν στην περιφέρεια Βλαντιμίρ στο ΧΙΙ αιώνα. Η τέχνη αυτή, μοναδική στο ύφος της, χάθηκε με την αρχή της Μογγολοκρατίας (XIII αι.).

ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ■ ΚΥΡΙΑΚΗ 25 NOEMBΡIOY 2012

ΣΕΡΓΚΙΕΒ ΠΟΣΑΝΤ

Η ρωσική Αγία Λαύρα

1 LORI/LEGION MEDIA P3Q

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΕΡΚΟΒΙΤΣ RUSSIA BEYOND THE HEADLINES

Η περιφέρεια του "Χρυσού Δακτυλιδιού", όπως ονομάζεται η ευρύτερη περιοχή γύρω από τη Μόσχα, επιφυλάσσει πάμπολλες εκπλήξεις εποχής. Στο πάρκο Παφνούτιεβσκι, σε απόσταση διακοσίων μέτρων από το μοναστήρι, βρίσκεται ένα μεγάλο μνημείο με αιώνια φλόγα, αφιερωμένη στους κατοίκους του Σέργκιεβ Ποσάντ που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκόσμιου Πολέμου. Στο ίδιο σημείο βρίσκεται ο Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου του 16ου αιώνα, τον οποίο αδίκως αγνοούν οι τουρίστες. Είναι σε πολύ καλή κατάσταση και λειτουργείται κανονικά. Τα τουριστικά πούλμαν που φτάνουν στο Σέργκιεβ Ποσάντ σταθμεύουν στο πάρκινγκ πίσω από τη Λαύρα. Εδώ πρέπει να αφιερώσετε τη προσοχή σας στην ιερή πηγή. Για να την πλησιάσετε, πρέπει να κατεβείτε την ξύλινη σκάλα προς το ποτάμι. Η σκάλα μετατρέπεται σε ένα πέρασμα πάνω από το στενό ποτάμι, κάτω από μια μεγάλη γέφυρα από κόκκινο τούβλο. Είναι, δηλαδή, μια γέφυρα κάτω από άλλη. Αυτό το πέρασμα μας οδηγεί σε ένα μικρό ξύλινο κτίσμα που μοιάζει με εκκλησία. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η πηγή. Μπορείτε να βρέξετε τα πρόσωπά σας με αγιασμένο νερό, να το πιείτε και να το πάρετε μαζί σας. Αν έχετε φτάσει στο Σέργκιεβ Ποσάντ πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε τη Σκήτη της Γεθσημανής και του Τσερνίγκοβ. Βρίσκεται στο προάστιο και μπορείτε να έρθετε εδώ με λεωφορείο ή να περπατήσετε με τα πόδια. Αν ακολουθήσετε την οδό Βιφάνσκαγια από ξεκινά από τη Λαύρα, θα σας πάρει περίπου 40-50 λεπτά. Είναι ένα μοναστήρι που λειτουργεί, αλλά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εδώ αποτελεί το σπήλαιο-μοναστήρι που βρίσκεται εφτά μέτρα κάτω από τον κυρίως ναό. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο μοναχός Θεοφάνης αποφάσισε ότι η απομόνωση που προσφέρει το μοναστήρι δεν του είναι αρκετή και κατασκεύασε ένα δικό του μοναστήρι μέσα στο μοναστήρι.

PRESS PHOTO

Το Σέργκιεβ Ποσάντ είναι η εγγύτερη προς τη Μόσχα πόλη που ανήκει στη τουριστική διαδρομή “Χρυσό δαχτυλίδι”. Μπορείτε να φτάσετε εδώ με ΙΧ μέσα σε μία ώρα, με το λεωφορείο θα σας πάρει λίγο περισσότερη ώρα. Όπως και στην πλειοψηφία των παλαιών ρωσικών πόλεων, ο δρόμος προς την πρωτεύουσα περνά από το ιστορικό κέντρο. Στο Σέργκιεβ Ποσάντ το πολιτισμικό κέντρο είναι η Λαύρα της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Σεργίου. Πρόκειται για μια αρχαία μονή που περιβάλλεται από ψηλά τείχη με ισχυρά φρούρια στην περίμετρό της. Κάποτε τέτοιου είδους μοναστήρια αποτελούσαν κυρίως φρούρια, και οι μοναχοί τους ήταν καλοί πολεμιστές. Στο κέντρο της Λαύρας βρίσκεται ο Ναός των Αγίων Πάντων με όμορφους μπλε τρούλους . Όμως τώρα βρίσκεται υπό ανακαίνιση και είναι κλειστός προσωρινά για το κοινό. Όλοι οι υπαίθριοι χώροι της Μονής είναι όμορφα λιθοστρωμένοι. Εδώ μπορείτε να βρείτε πάνω από δέκα διαφορετικές τεχνικές λιθόστρωσης. Το να περπατάτε πάνω σε τέτοιο οδόστρωμα είναι πολύ ευχάριστο, εάν δεν φοράτε τακούνια. Γενικά, καλύτερα να μην φοράτε ψηλοτάκουνα υποδήματα όταν ταξιδεύετε στις ιστορικές πόλεις της Ρωσίας. Όταν βγείτε από την κεντρική πύλη της Λαύρας, θα βρεθείτε στην πλατεία Κρασνογκόρσκαγια. Εδώ μπορείτε να περπατήσετε κατά μήκος του εξωτερικού τείχους του μοναστηριού, για να δείτε το μνημείο του Αγίου Σεργίου του Ραντονέζ, ο οποίος ίδρυσε την πόλη το 1337. Ενώ βρίσκεσθε σ' αυτή την πλατεία, μπορείτε να αισθανθείτε πλήρως την αντίθεση ανάμεσα στα έργα στήριξης και αναστήλωσης των κτιρίων που οικοδομήθηκαν πριν από 300-400 χρόνια και την απόλυτη αδιαφορία για τις κατασκευές ηλικίας πενήντα ετών. Απέναντι από το μοναστήρι, σε πλήρη ερήμωση, βρίσκεται το κτίριο του πρώην κινηματογράφου “Μιρ”. Η πρόσοψή του αποτελεί ένα δείγμα του σοβιετικού στυλ του δεύτερου μισού του περασμένου αιώνα. Τέσσερις τεράστιες γυναικείες μορφές, που προσωποποιούν διάφορους λαούς της ΕΣΣΔ, και μια μεγάλη υδρόγειος σφαίρα, πλαισιωμένη από κινηματογραφική ταινία. Σήμερα το κτίριο είναι μισογκρεμισμένο και περικλείεται από έναν υψηλό φράκτη. Μένει μόνο να ελπίζουμε ότι κάποτε θα έρθει και η δική του σειρά να αναστηλωθεί. Τον δρόμο που οδηγεί από το μοναστήρι προς τα κάτω κατέλαβαν έμποροι τουριστικών ειδών και ειδών λαϊκής τέχνης. Εδώ μπορείτε να αγοράσετε χνουδωτά μάλλινα και κεντημένα σάλια, που είναι παραδοσιακά γι' αυτήν την περιοχή, μπαμπούσκες, μαγνήτες και γενικώς ό,τι αναμνηστικό θέλετε. Όπως συμβαίνει συχνά στη Ρωσία, οι εκκλησίες και τα αντικείμενα λατρείας γειτονεύουν με μνημεία της σοβιετικής

1. Ο ναός του Αγίου Σεργίου 2. Η κεντρική πλατεία, το παρεκκλήσι πάνω από το αγιασμό, και ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (αντίγραφο του ομώνυμου ναού στο Κρεμλίνο της Μόσχας) 3. Παζάρι μπροστά στη Λαύρα 4. Κέντημα. Ο Επιτάφιος του Αγίου Σεργίου (φτιάχτηκε το XV αι.)

Η Αγία Λαύρα του Αντρέι Ρουμπλιόφ Η Λαύρα προσελκύει όχι μόνο τους τουρίστες, αλλά και τους προσκυνητές. Κατ΄ αρχάς, πρόκειται για ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο που χαρακτηρίστηκε ως Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά από την UNESCO, και εκτός τούτου είναι ένας τόπος ιερός. Οι τουρίστες και οι προσκυνητές έχουν δωρεάν είσοδο σε όλες τις λειτουργούμενες εκκλησίες και παρεκκλήσια του μοναστηριού. Μπροστά από κάποιους ναούς

Με τα δικά του χέρια έσκαψε ένα μικρό κελί, όπου ζούσε και προσευχόταν. Το παράδειγμά του ακολούθησαν και άλλοι μοναχοί, οι οποίοι έσκαψαν και εκείνοι υπόγειες σκήτες για προσευχή. Η βασική προϋπόθεση για να γίνει κανείς δεκτός στην σπηλαία αδελφότητα ήταν το να σκάψει κανείς το κελί του. Δηλαδή, ο καθένας έφτιαχνε το δωμάτιό του σύμφωνα με τις προτιμήσεις του, και όλοι οι χώροι έγιναν τελικά τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους. Δεν υπάρχει καμία γενική σύλληψη. Το μόνο που τους ενώνει είναι τα άκρως μικρά μεγέθη τους. Κάποια κελιά φτάνουν το 1,5 τετραγωνικό μέτρο. Εάν είναι να μιλήσουμε για το σύγχρονο Σέργκιεβ Ποσάντ, σήμερα πρόκειται για μια βιομη-

υπάρχουν ακόμη και ουρές από ανθρώπους που θέλουν να μπουν μέσα. Η πιο μεγάλη ουρά υπάρχει συνήθως μπροστά από τον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδος. Εδώ μπορείτε να δείτε τις εικόνες του διάσημου αγιογράφου Αντρέι Ρουμπλιόφ. “Για μας είναι Αγιος Τόπος και ήρθαμε για να προσκηνύσουμε”, λέει ο Γιεγγκόρ από τη Νότιο Ρωσία που φοράει κοζάκικη στολή και κάνει εκδρομή μαζί με τους φίλους του Κοζάκους.

χανική πόλη. Εδώ βρίσκονται εργοστάσια παραγωγής οχημάτων, ηλεκτρο-τεχνολογικές εγκαταστάσεις, βιομηχανίες μεταλλουργίας κ.ά. Το Σέργκιεβ Ποσάντ αποτελεί ένα περιφερειακό κέντρο με πληθυσμό περίπου 250 χιλιάδες. Ιστορικά, η πόλη φημίζεται για την παραγωγή παιχνιδιών. Εδώ φτιάχνουν κούκλες από τον 16ο αιώνα. Σήμερα στην πόλη βρίσκεται το μοναδικό στη Ρωσία Κέντρο Μελέτης παιχνιδιών και Μουσείο παιχνιδιών, τα εκθέματα του οποίου αντιπροσωπεύουν την ιστορία της εξέλιξης της κούκλας. Υπάρχουν ξενοδοχεία στην πόλη, είναι όμως πιο δύσκολο να τα εντοπίσεις, σε σχέση με άλλες πόλεις του “Χρυσού δαχτυλιδιού”.

TΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Iδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε. Εκδότες Δημήτρης Μπενέκος, Αλέξης Σκαναβής Διευθυντής Πάνος Αμυράς Creative Director Δημήτρης Φωτόπουλος Διεύθυνση διαφήμισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήμισης Mίνα Γιαννάκη sales@e-typos.com Τηλ.: 210 8113117 Φωτογραφικό αρχείο «E.T.» Φανή Νικολαΐδου ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Aγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου, Ν. Ηράκλειο Τ.Κ. 14121 Τηλ. 210-8113000 FAX: 210-8113001 Site: www.e-typos.com