Sport verbindt Terugblik 2013/Vooruitblik 2014
Redactie Pluma Tekst / Gerben Stolk Eindredactie Rotterdam Sportsupport Fotografie Kees Spruijt Robbert So Kiem Hwat Rotterdam Sportsupport Opmaak Trichis communicatie en ontwerp Druk Printvisie
02
INHOUD Voorwoord
Roderick Post PAGINA 04 hoofdstuk 1
Verenigingsondersteuning PAGINA 06 Hoofdstuk 2
Sportplus PAGINA 14 Hoofdstuk 3
Bewegen naar Werk PAGINA 22 Hoofdstuk 4
Rotterdam Sport op Maat PAGINA 28 Hoofdstuk 5
Schoolsportvereniging PAGINA 36 Hoofdstuk 6
Challenge010 PAGINA 42 Hoofdstuk 7
Combinatiefunctionarissen PAGINA 52 Hoofdstuk 8
Jeugdsportfonds PAGINA 60 Hoofdstuk 9
Samenwerking PAGINA 66 Vooruitblik
Gert-Jan Lammens PAGINA 72
voorwoord
Mooi mozaïek 600.000 Rotterdammers die met elkaar samenleven en vrijwel allemaal een fraai steentje vormen van het mooie mozaïek dat de stad is. Sport levert er een niet te onderschatten bijdrage aan. Sport zorgt er in Rotterdam voor dat kinderen in zogeheten krachtwijken in beweging komen en hun risico op obesitas verkleinen. Sport heeft als effect dat senioren en mensen met een beperking extra kansen krijgen deel uit te maken van de maatschappij. Sport voorziet in activiteiten en leefstijladviezen die inwoners met een bijstandsuitkering meer mogelijkheden bieden op een betaalde baan. Sport brengt deelnemers goede omgangsvormen bij, leert hen samen te werken en naar een gezamenlijk doel te streven en zo ook beter toegerust te zijn op hun functioneren buiten een sportomgeving. Maar natuurlijk is sport in de kern bedoeld om te ontspannen en plezier te beleven. Het mooie is dat Rotterdam Sportsupport werkt aan beide dimensies: sport als doel én sport als middel. De organisatie, die in 2013 het 10-jarig jubileum vierde, begon tijdens het vorige decennium vanuit de doelstelling sportverenigingen te versterken. Als clubs financieel gezond zijn, over voldoende leden en vrijwilligers beschikken en een goed onderhouden accommodatie hebben, kunnen zij sportplezier bieden aan veel Rotterdammers. Dat is sport als doel.
Al gauw sloeg Rotterdam Sportsupport de handen ineen met basisscholen. Kinderen uit wijken met weinig of geen sportvoorzieningen maakten op school of in de directe omgeving kennis met sporten en verenigingen. De Schoolsportvereniging wees uit dat sport ook een prima middel kan zijn. Een middel om bijvoorbeeld kinderen een gezondere levensstijl bij te brengen en hun ouders sociale contacten te laten opdoen rondom het sportveld. Deze benadering heeft een hoge vlucht genomen. Rotterdam Sportsupport zoekt nadrukkelijk de samenwerking met bijvoorbeeld zorg- en welzijnsorganisaties en scholen. De zienswijze: sport kan een waardevolle component zijn in het totaalpakket voor onder meer mensen met een beperking, kinderen met een beweegachterstand en eenzame ouderen. Nieuw in 2013 was ‘Bewegen naar Werk’. Rotterdammers met een bijstandsuitkering sporten bij een vereniging en bereiden zich zo lichamelijk, geestelijk en sociaal voor op het reguliere arbeidsproces. Als geboren en getogen Rotterdammer met een gevarieerd sportverleden ken ik de kracht van sport voor de stad. Ik heb bijvoorbeeld gezwommen, getennist, gehockeyd, geroeid, gejudood en aan karate gedaan. Tegenwoordig golf ik regelmatig. Eind 2013 heb ik het voorzitterschap van de Raad van Toezicht bij Rotterdam Sportsupport overgenomen van Luub Hafkamp.
Ik sta volledig achter de ambitie van Rotterdam Sportsupport om sport te verbinden met andere sectoren - óók in de Raad van Toezicht, waar ik onder meer ervaring uit het bedrijfsleven en de politiek inbreng. Ik vertegenwoordig de vierde generatie in het familiebedrijf Post & Co, dat is gespecialiseerd in maritieme en logistieke verzekeringen. Verder was ik voorheen acht jaar VVD-raadslid in de deelgemeente KralingenCrooswijk en ben ik nog steeds actief in de politiek. Via die wereld ben ik al lang bekend met én de doelstellingen van Rotterdam Sportsupport én de vraagstukken waarmee de organisatie volgens de politiek Rotterdam vooruit kan helpen. Ik wil er graag aan bijdragen dat nog meer partijen buiten de sport de waarde ervan herkennen voor hún sector. En natuurlijk hoop ik te bereiken dat de Rotterdamse politiek in de toekomst sport net zo scherp op het netvlies heeft staan als in de Raadsperiode tot maart 2014. Maar allereerst veel leesplezier toegewenst. Roderick Post Voorzitter Raad van Toezicht
‘Als geboren en getogen Rotterdammer ken ik de kracht van sport voor de stad’ 04
Ons Kluppie 2013
Beloond voor impact op de stad Een jonge en relatief kleine vereniging die zich richt op een nog niet zo bekende sport, wist publiek en jury in de lente te overtuigen: Rotterdam Jaguars was dé kandidaat voor de titel Ons Kluppie 2013. Zo won de lacrossevereniging 2.500 euro en een tv-uitzending op RTV Rijnmond. De motivatie: Rotterdam Jaguars heeft veel impact op de stad. Het is een vereniging die ondanks haar status van studentenclub probeert een gezelschap voor alle Rotterdammers te zijn. Dat leidt bijvoorbeeld tot wekelijks lacrosse clinics op middelbare scholen. Rotterdam Jaguars is ook een club die lacrosse mede heeft geïntroduceerd in ons land.
Rotterdamse verenigingen konden zich in 2013 weer bij Rotterdam Sportsupport aanmelden voor de strijd om ‘Ons Kluppie’. De tien geselecteerde kandidaten presenteerden zich tijdens een radioreportage op RTV Rijnmond, waarna publiek - online - en jury het eindoordeel velden. Budo Ryu eindigde als tweede en de rollerderbydames van Rotterdam Deathrow Honeys belandden op de derde plaats.
05
Hoofdstuk 1
Verenigingsondersteuning
vitale verenigingen | van ledenwerving tot kostendekkende huur | deskundig vrijwilligersbeleid | pedagogisch advies | meer vrijwilligers
06
Van ledenwerving tot kostendekkende huur Vitale verenigingen. Sinds de aftrap ruim tien jaar geleden is dat een essentiĂŤle ambitie van Rotterdam Sportsupport. Clubs krijgen ondersteuning op weg naar de meest uiteenlopende doelen: van werving en behoud van leden tot kennisverwerving voor een goede financiĂŤle administratie en van scoren met social media tot werken aan een veilig sportklimaat. In 2013 meldden verenigingen zich vaak bij Rotterdam Sportsupport met vragen over kostendekkende huur. Uiteindelijk zag de gemeente af van het voornemen alle kosten voor het gebruik, het onderhoud en de vervanging van sportaccommodaties door te berekenen aan verenigingen. Clubs wendden zich ook dikwijls tot de juridische helpdesk van Rotterdam Sportsupport. Ze hadden bijvoorbeeld vragen over de btw-afdracht voor de kantineinkomsten, de gang van zaken rondom de indiensttreding van een persoon of de manier waarop een vereniging in oprichting statuten opstelt. Steeds meer verenigingen doen hun voordeel met de Bijdrage Kaderopleidingen. Dit is een subsidie voor bijvoorbeeld trainers-, scheidsrechters of EHBO-cursussen. Hiermee ontwikkelen clubs een deskundiger en degelijker vrijwilligersbestand.
Verenigingsondersteuning op weg naar de meest uiteenlopende doelen
07
Pedagogisch advies bij de club Het verloop onder jeugdleden is minder groot wanneer een vereniging een beroep kan doen op een pedagogisch adviseur. De inzet draagt ook bij aan een betere sfeer in de jeugdteams en meer bekendheid van de spelers met gedragsregels. Bovendien nemen de pedagogische en didactische vaardigheden van de trainers toe. Dat werd begin 2013 bekendgemaakt tijdens een bijeenkomst voor ruim honderd personen uit de sport- en zorgsector. Tot het gezelschap behoorden ook wethouders Antoinette Laan (sport en recreatie, kunst en cultuur) en Hugo de Jonge (onderwijs, jeugd en gezin). De resultaten, voortkomend uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut, waren gebaseerd op een proef met een pedagogisch adviseur van Rotterdam Sportsupport bij twee voetbalverenigingen. De uitkomsten haalden vele landelijke media en werden ook breed uitgemeten tijdens het NOS Journaal.
Veilig sportklimaat De fenomenen ‘veilig sportklimaat’ en ‘pedagogisch adviseur’ klonken vervolgens flink door op verschillende terreinen. Zo ontwikkelden gemeente Rotterdam, de KNVB en Rotterdam Sportsupport de Rotterdamse Aanpak Veilig Voetballen. Die houdt in dat binnen een vereniging afspraken worden gemaakt om dit doel te bereiken en dat vrijwilligers kennis en vaardigheden ontwikkelen. Verder kwam Rotterdam Sportsupport na een verzoek van de gemeentelijke commissie Jeugd, Onderwijs, Cultuur en Sport én na een toezegging door wethouder Laan tot tien gouden regels voor verenigingen om een veilig sportklimaat te realiseren. Eén daarvan is dat (jeugd)trainers een gedragscode ondertekenen, een instrument om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Nog meer? Het aantal pedagogisch adviseurs bij Rotterdam Sportsupport werd uitgebreid. Vrijwilligers van verenigingen bezochten een bijeenkomst waar medewerkers van de GGD Rotterdam-Rijnmond en Centrum Jeugd en Gezin presentaties verzorgden over onder meer de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
08
DRL DRL was één van de verenigingen waar pedagogisch adviseur Ineke Kalkman bij wijze van proef rondliep sinds 2010. Waarom zou deskundige begeleiding van kinderen met problemen ophouden bij de poort van de sportvereniging? Waarom is deze aandacht en kennis er wel op bijvoorbeeld scholen en in wijken waar onze jeugdleden opgroeien en houdt dat ineens op bij de club? Die vragen hadden bestuursleden van de club al een tijdje gesteld in contacten met bijvoorbeeld de gemeente en de KNVB, toen de pilot van start ging. Kalkman hielp de vereniging een veilig sportklimaat te creëren. Zij gaf bijvoorbeeld raad over manieren om gedragsregels op te stellen. Kalkman observeerde ook trainers en coaches en gaf hun tips over hoe te handelen in bepaalde situaties.
Knowhow
‘Nu weten we wat ADHD is en wat we moeten doen als een kind oververhit raakt’
DRL-secretaris Jaap van der Linden: “Kinderen opvoeden en begeleiden is tegenwoordig anders dan vroeger. Destijds zei je dat iets niet mocht en dan werd dat begrepen. Maar nu is veel meer knowhow nodig om kinderen zich goed te laten gedragen. Knowhow waarover een sportvereniging niet automatisch beschikt. Wat doe je bijvoorbeeld wanneer een kind met ADHD oververhit raakt tijdens een training of wedstrijd? Vroeger zou je niet aan de mogelijkheid van ADHD hebben gedacht, zou je hebben gezegd dat het kind zich rustig moest gedragen en ging je ervan uit dat de boodschap aankwam. Nu weten we dat het goed is zo’n lid even te wisselen en later in alle rust de situatie te bespreken. Dat vermindert de kans op escalatie.” Van der Linden vervolgt: “Wij zijn blij dat ondersteuning door een pedagogisch adviseur of iemand met een soortgelijke functie een structureel karakter lijkt te gaan krijgen voor Rotterdamse verenigingen. Anders zou in de loop der tijd de kennis binnen het trainersbestand kunnen verwateren, mede vanwege het vertrek van trainers en coaches. En verder hopen we op meer samenwerking met instanties die in de wijk met onze leden te maken hebben. Het gaat om dezelfde kinderen, dus moeten we samen dezelfde benadering hebben.”
DRL-secretaris Jaap van der Linden
09
Drie keer zoveel vrijwilligers Van tien naar dertig vrijwilligers. Dat was de oogst na een bliksemactie bij HSV 1946. Een aantal ouders van jeugdleden en een stel vaste krachten lieten zich inspireren door de cursus ‘Meer Vrijwilligers in Kortere Tijd’. Stèphanie Karlsson van Sportservice ZuidHolland verzorgde die op verzoek van Rotterdam Sportsupport. Tien vrijwilligers voor een vereniging met 300 leden. Dat is geen goede situatie, zo besefte menigeen vorig jaar bij HSV 1946. “De vereniging draaide lange tijd hoofdzakelijk op twee bestuursleden”, zegt Nathali Dukers. “Dat maakt een club kwetsbaar. Stel je eens voor dat zo’n bestuurslid onverhoopt wegvalt.’ Dukers is één van de ouders van jeugdleden die door de penningmeester werden benaderd mee te doen aan de cursus ‘Meer Vrijwilligers in Kortere Tijd’. Die bestaat uit een kennismakingsbijeenkomst met leden van andere verenigingen en uit vier workshops waarin de deelnemers zich voorbereiden op een bel-actie. Dat initiatief houdt in dat leden en ouders van leden telefonisch worden benaderd met de vraag of zij als vrijwilliger iets kunnen betekenen voor de vereniging.
Volkskrant, 13 februari 2013
“Daarbij belicht je de positieve kanten”, zegt cursusleider Karlsson. “Mensen moeten het niet als een plicht zien. Tegen een jongere zeg je bijvoorbeeld dat het goed op zijn cv staat.” Dukers: “Je vraagt wat iemand kan en wil. Als je iets doet waarin je goed bent, kost het ook minder tijd. Neem bijvoorbeeld de ouder van een jeugdlid die beroepsmatig websites bouwt en onderhoudt. Wij waren positief verrast dat we ook vrijwilligers vonden voor grotere taken. Zo hebben we een nieuwe ledenadministrateur.” Dukers zelf hield er ook een vrijwilligersfunctie aan over. “Ik word binnenkort vrijwilligerscoördinator. We vinden die functie belangrijk, want vrijwilligers binnenhalen is vers één, maar vrijwilligers behouden is weer een ander verhaal.”
10
‘Als je iets doet waarin je goed bent, kost het ook minder tijd’ Nathali Dukers, moeder jeugdlid HSV 1946
11
2013
49 22
& 181 200 Verenigingsondersteuning
cijfers
toekenningen aanvragen fonds Kansen voor de Sport (subsidie ledenwerving)
Hulpvragen van verenigingen opgelost
Gedownloade handboeken
Studenten ingezet bij of voor Rotterdamse sportverenigingen
feiten
Accountgesprekken
Intensieve 1-op-1 ondersteuning
Traject ‘Meer vrijwilligers in korte tijd’
4 clubs deelgenomen
2012
60
VOG’s aangevraagd
14 45
voetbalverenigingen betrokken bij Rotterdamse Aanpak Veilig Voetballen
combinatiatiefunctionarissen en coördinatoren Schoolsportvereniging training Meldcode
05 Sponsorplannen voor verenigingen
4,21
12
Organisatorisch
Vitaliteit verenigingen Op schaal van 1 tot 6
4,21
7.5 tevredenheidscijfer verenigingen Rotterdam Sportsupport
Sporttechnisch
33
20 verenigingen
46
met 24 clubs kennisgemaakt
Toekenningen Bijdrage Kaderopleidingen
2013
vooruitblik
2014
Doorontwikkelen van het servicepunt voor Rotterdamse verenigingen en de relatie van Rotterdam Sportsupport met de clubs
Ondersteunen van sportverenigingen ten behoeve van het verbeteren van hun vitaliteit Organiseren van de Sport Awards Rotterdam Rijnmond en het Sportcongres Rotterdam
Breedtesport koppelen aan topsportevenementen door bij te dragen aan de organisatie van side events
Organiseren van sportentochten en andere grote ledenwervingsactiviteiten Samenwerken met andere sectoren om de instroom en kwaliteit van laagdrempelig sporten beweegaanbod te verhogen
Begeleiden van studenten die voor sportverenigingen onderzoek verrichten of projecten uitvoeren
Voetbalverenigingen aan de slag laten gaan met de Rotterdamse Aanpak Veilig Voetballen
Sportverenigingen ondersteunen bij de implementatie van maatschappelijke projecten
Stimuleren van een veilig sportklimaat bij verenigingen 13
Hoofdstuk 2
Sportplus
Rotterdam vooruithelpen | samenwerkingsverbanden met andere sectoren | levenslessen | honkbalvariant zorgcentrum
14
Stappen vooruit met Sportplusprogramma Rotterdam vooruithelpen op het vlak van onderwijs, gezondheid, veiligheid, re-integratie en tot slot sportparticipatie van bijzondere doelgroepen, zoals senioren. Daaraan werkten eind 2013 zo’n twintig clubs in het kader van het ‘Sportplusprogramma’. Die status gaat gepaard met extra maatschappelijke doeleinden waarvoor vaak een samenwerkingsverband wordt gesmeed met organisaties uit andere sectoren, zoals zorg, welzijn of reintegratie. Aan het eind van 2013 werden tientallen maatschappelijke activiteiten uitgevoerd bij Sportplusverenigingen. Daarvan hadden de meeste te maken met beweegaanbod voor speciale doelgroepen, zoals cliënten van GGZ-instellingen, vrouwen in de opvang en mensen met een lichamelijke beperking. Gezondheid en onderwijs zijn ook belangrijke thema’s. Een greep uit het steeds groeiende aanbod? Budo Vereniging Alexander traint onder meer ouderen met als doel hun zelfvertrouwen te verbeteren. De Rotterdamse cricket & voetbalvereeniging V.O.C. organiseert informatiesessies waar zorgprofessionals 40- tot 80-jarigen bijpraten over artrose. De deelnemers komen er ook in beweging. Het moet eraan bijdragen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen in de eigen omgeving. Een ander voorbeeld: tennisvereniging LTC Plaswijck die het initiatief nam tot de ‘playground’ van de Richard Krajicek Foundation aan de Donkersingel in Schiebroek. De club slaat daar een brug naar wijken waar de mogelijkheden om deel te nemen aan sportieve activiteiten in een sociaal veilige situatie beperkt zijn. Maatschappelijke organisaties zijn van mening dat de projecten bij sportverenigingen beter en soms ook goedkoper kunnen worden georganiseerd dan soortgelijke initiatieven bij andere partijen. Dat is in 2013 gebleken uit onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut.
Informatiesessies artrose en verbetering zelfvertrouwen ouderen 15
Inspireren en ondersteunen Rotterdam Sportsupport heeft in de afgelopen twee jaar veel ervaring opgedaan binnen het Sportplusprogramma. Op basis van die kennis kunnen deelnemende verenigingen worden gestimuleerd en ondersteund om bewezen successen te volgen. In 2013 lieten bestuurders zich inspireren tijdens Sportplusnetwerkbijeenkomsten van Rotterdam Sportsupport. Verder verkent Rotterdam Sportsupport de mogelijkheden voor samenwerking met partijen uit de sociale sector en probeert de organisatie die partijen te stimuleren tot combinaties met de Sportplusverenigingen. Landelijk trekt het Sportplusprogramma eveneens aandacht. Een blijk van waardering was bijvoorbeeld dat een Tweede Kamerlid z贸 enthousiast raakte tijdens een bezoek aan voetbalen Sportplusvereniging XerxesDZB, dat alle bestuurders van Sportplusverenigingen werden uitgenodigd voor een gesprek met PvdA-parlementari毛rs in Den Haag.
Weekblad Hoogvliet, 5 september 2013
16
Honkbalvariant woonzorgcentrum Een zakje door een van de gaten in een bord proberen te gooien en afhankelijk van het resultaat naar een bepaalde positie in de speelruimte wandelen. Tachtigplussers uit woonzorgcentrum Laurens Borgsate, maar ook senioren uit de buurt, beleven sinds kort veel plezier aan bean bag baseball. Honken softbalvereniging Saints introduceerde de beweegvorm - een variant op honkbal die populair is in veel Amerikaanse verzorgingshuizen - in Schiebroek. “Onze bewoners raken ontspannen, worden vrolijk, moedigen elkaar aan en vinden het ook leuk mee te doen aan een competitievorm. Wij zijn zó enthousiast, dat we leidinggevenden in andere woonzorgcentra stimuleren ook bean bag baseball aan te bieden aan bewoners. Het is echt een aanrader. Het zou mooi zijn als het tot een competitie komt tussen de huizen.” Dat zegt teamleider Welzijn Anne-René van Wissen van Laurens Borgsate. Vorig jaar werd zij benaderd door buurtsportcoach
Hans Verwaaijen van Rotterdam Sportsupport. HSV Saints, een club die de status van Sportplusvereniging nastreeft, wilde graag ouderen in beweging brengen en dacht daarom aan een proef met bean bag baseball in een woonzorgcentrum, zo vertelde Verwaaijen. Van Wissen: “Daar voelden wij wel wat voor. Wij bieden al veel beweegactiviteiten aan onze bewoners en omwonenden, zoals wandelen, sjoelen, volksdansen en sport & spel, maar verandering van spijs doet eten. Vrijwilligers van HSV Saints hebben hier in huis een sessie geleid en ook een demonstratie verzorgd tijdens de braderie van Schiebroek. Het gevolg is dat sinds begin 2014 ongeveer twintig senioren meedoen aan bean bag baseball. Medewerkers van Laurens Borgsate leiden de sessies nu zelf. We wisselen het af: soms heb je op dinsdag koersbal en soms bean bag baseball. Althans, in de wintermaanden, want daarna gaan we bij voorkeur naar buiten en daar hebben we andere activiteiten.”
17
18
Levenslessen in sportjasje Niet alleen zelf sporten, maar ook les geven aan jonge kinderen en begeleiding bieden aan leerlingen op weg naar de zwarte band. De 18-jarige Loubna Taibi staat symbool voor de taekwondovereniging Abdel-kwan Rotterdam. “We vormen een grote familie. En in een familie help je elkaar.” Abdel-kwan kreeg vorig jaar officieel het predicaat ‘Sportplusvereniging’. Het was een logische stap na al het goede werk dat de eind jaren negentig door de broers Abdessamia en Abdelkarim Maghnouj opgerichte club al had verzet voor kinderen en ouders in Rotterdam-Zuid. De vereniging biedt bijvoorbeeld huiswerkbegeleiding, helpt taalachterstanden ongedaan te maken en bevordert gezond eten. “Er zijn clubs waar je puur heengaat om te sporten, maar bij Abdel-kwan is dat voor de meesten heel anders”, zegt Loubna. “Hier kun je bijvoorbeeld problemen bespreken met de meester (Abdelkarim Maghnouj, red.), die tegelijkertijd eigenlijk trainer, vader
en maatschappelijk werker is. Alles gaat in vertrouwen, want iemand kan zich er bijvoorbeeld voor schamen dat hij het lidmaatschap van zijn kind niet kan betalen. In dat geval wordt vanuit de vereniging gewezen op het Jeugdsportfonds Rotterdam.” Bij Abdel-kwan krijgen leden levenslessen in een sportjasje, vertelt Loubna. “In het leven buiten de sport levert het ook voordeel op als je er netjes uitziet en op tijd op je afspraak komt. Kinderen leren hier op en buiten de mat wat discipline en respect is.” Abdel-kwan heeft 300 leden. Van hen is een grote meerderheid jonger dan dertien jaar. De vereniging zou nog een veel langere ledenlijst kunnen hebben. “Maar vanwege ruimtegebrek moet op dit moment tegen de meeste geïnteresseerden ‘nee’ worden gezegd”, zegt Loubna. “We zijn zelf druk bezig oplossingen te vinden, maar hopen ook dat andere mensen of organisaties ons kunnen helpen toch uit te breiden.”
‘Kinderen leren hier wat discipline en respect is’ Loubna Taibi, trainer Abdel-kwan Rotterdam
19
2013 rc&vv
& Sp o r t p lu s
cijfers
feiten
V.O.C.
Prins Alexander, IJsselmonde, Budosporten
Hillegersberg-Schiebroek, Voetbal, Cricket
Rotterdam Basketbal Prins Alexander, Kralingen-Crooswijk, Basketbal
Nikantes Hoogvliet, Korfbal
TPP Rotterdam Ijsselmonde, Zaalvoetbal
rsv XerxesDZB Sperwers Prins Alexander, VOetbal
Charlois, Korfbal
Verenigingen die eind 2013 officiële sportplusverenigingen zijn
Abdel-Kwan SV Atomium ‘61 rotterdam Feijenoord, IJsselmonde, Teakwondo
Feijenoord, Handbal
Budo vereniging Alexander
KV O.Z.C. Feijenoord, Korfbal
maatschappelijke activiteiten in uitvoering bij de circa twintig clubs in het kader van sportplus
20
24
23
21
10
09
06
gezondheid
sportparticipatie
onderwijs
werk
OVERIG
veiligheid
vooruitblik
2014
20
Derde en laatste jaar onderzoek VerweyJonker Instituut naar het Sportplusprogramma
Sportplusverenigingen werken aan activiteiten gericht op het verhogen van de sportparticipatie onder bijzondere doelgroepen, zoals ouderen, jeugdzorgjongeren, volwassenen met gezondheidsproblemen, jeugd met overgewicht of mensen uit de bijstand.
Aftrap nieuwe Sportplusverenigingen
Organiseren van communitybijeenkomsten in het kader van Sportplus
Verenigingen ontwikkelen zich door tot maatschappelijke ondernemer in de wijk
Nieuwe verenigingen begeleiden bij de planontwikkeling voor hun maatschappelijke ambities
Ontwikkeling van een ‘Sportpluscertificeringssysteem’ waarmee getoetst wordt of een vereniging het officiële Sportpluskenmerk krijgt
21
Hoofdstuk 3
Bewegen naar Werk
klaargestoomd voor arbeidsmarkt | uitkeringsgerechtigden herwinnen vitaliteit en zelfvertrouwen | bewegen en gezond eten
22
Aanknopingspunten arbeidsmarkt Van de 38.000 Rotterdammers met een bijstandsuitkering zou veertig tot zestig procent zijn weg kunnen vinden naar een betaalde baan. De overige uitkeringsgerechtigden hebben het in hun mars door te stromen naar vrijwilligerswerk. Het is dan wel een voorwaarde dat zij mentaal en lichamelijk worden klaargestoomd. Sinds 2013 stellen sportverenigingen daarvoor hun accommodatie en een aantal vrijwilligers beschikbaar. Door bij deze clubs in beweging te komen, winnen werklozen aan vitaliteit, zelfvertrouwen en sociale contacten. Zo vergroten zij hun mogelijkheden om in te stromen op de arbeidsmarkt. Een pilot van Rotterdam Sportsupport met twintig deelnemers bij korfbalvereniging RSV Sperwers was in 2013 een succes. De gemeente toonde zich enthousiast over het idee en initiatief van de organisatie en stelde middelen beschikbaar om het aanbod uit te breiden naar drie andere verenigingen. Dat worden er nog meer, want de gemeente wil in 2014 het aantal deelnemende Rotterdammers met een bijstandsuitkering stevig uitbreiden. De groei is financieel mogelijk dankzij het cluster Werk en Inkomen van de gemeente Rotterdam. Deelnemers komen niet alleen in beweging, maar krijgen ook adviezen over een gezonde leefstijl, bijvoorbeeld op het vlak van voeding.
‘In beweging komen en advies over een gezonde leefstijl’
23
Uit dagelijkse sleur op sportveld “ “Dames en heren, we hebben een nieuwe spits!” Songul (28) wordt op deze vroege woensdagochtend van harte verwelkomd tijdens haar eerste deelname aan ‘Bewegen naar Werk’. Maar het is niet de trainer die haar zo enthousiast voorstelt aan de anderen. Nee, Robert, 29 jaar oud en zelf lid van de sportgroep, acteert even voor spreekstalmeester. Het tekent de sfeer onder de deelnemers aan ‘Bewegen naar Werk’ bij korfbalvereniging RSV Sperwers. “Sporten is op zich al lekker, maar we hebben hier ook nog eens een gezellige groep met leuke mensen”, heeft Robert kort ervoor gezegd in de kantine in Rotterdam-Charlois. “En als het nog iets oplevert dat helpt een baan te vinden, dan zou het helemaal mooi zijn.” Robert werkte voorheen bij de Roteb en in de beveiligingsbranche. Totdat hij twee jaar geleden werkloos raakte. “Thuis zitten is maar niks, dus de sportbijeenkomsten op maandag- en woensdagochtend zijn een goed initiatief.” De andere deelnemers laten zich in soortgelijke bewoordingen uit. Neem Ramazan (33): “Door een reorganisatie verloor ik in 2011 mijn baan als administratief medewerker. Daarna had ik weinig meer te doen. Ja, ik breng mijn zoontje elke dag naar school. Mijn klantmanager bij de sociale dienst stelde voor dat ik mijn ritme en conditie weer ging opbouwen bij RSV Sperwers. Ik ben hier in een heel nieuwe kring terechtgekomen. Misschien krijg ik zo connections op weg naar een baan.” Songul voegt daar aan toe: “Via sport ga je je huis uit en kun je aan je gewicht en uithoudingvermogen werken.” Debutante Songul wordt deze ochtend apart genomen door Lyan Hoogendijk, die als psycholoog en lifestylecoach is verbonden aan ‘Bewegen naar Werk’. In een stevig tempo lopen de twee rondjes om het veld, terwijl ze nader kennismaken en Songul wordt bijgepraat over de gang van zaken bij het project. De andere deelnemers hebben ondertussen te maken met trainer Trudy van Bregt van
24
Rotterdam Sportsupport. Langzaam voert zij de intensiteit op tijdens de warming-up. “Doe maar net alsof je over de Lijnbaan wandelt”, klinkt het aanvankelijk over het veld. “En nu iets sneller. We gaan de hartslag wat omhoog brengen!” Francis (36) doet het bij wijze van spreken fluitend. Het hardloopgedeelte erna maakt ook duidelijk dat zijn lichamelijke conditie goed is. Hij zegt vooral op een andere manier baat te hebben bij ‘Bewegen naar Werk’. “Ik ben tien jaar timmerman geweest in de bouw. Toen ik werkloos werd, kwamen thuis de muren op me af. Op een ochtend als deze ben ik er even uit. Dit is een goede omgeving. Je krijgt positieve prikkels.” Dan begint de sportvorm van deze dag: voetbal. De deelnemers hebben de opdracht de bal niet in het doel te schieten, maar juist de pylonen omver te kegelen die de doeltjes markeren. De mannen, zo te zien allemaal beschikkend over voetbalervaring, domineren. Maar de vrouwen laten zich eveneens gelden. Sandra is één van hen. Zij zegt: “Je zet hier de knop om en komt uit de dagelijkse sleur. Ik ben nu zelfs al vier ochtenden per week in de weer. De activiteiten bij RSV Sperwers hebben er onlangs toe geleid dat ik ook positief sta tegenover een vrijwilligersbaan bij de Wijkbus Charlois. Daar neem ik de telefoon op en doe ik een deel van de administratie.”
‘Dit is een goede omgeving, je ontvangt positieve prikkels’ Francis, deelnemer Bewegen naar Werk
25
telegraaf, 3 oktober 2013
algemeen dagblad, 3 oktober 2013
26
2013
04
& 100 Be we g e n n a a r We r k
cijfers
deelnemende verenigingen
feiten
deelnemende bijstandsgerechtigden
vooruitblik
2014
750
Meer sportverenigingen aan de slag met Bewegen naar Werk
Langdurig werklozen op een laagdrempelige wijze in beweging brengen
27
Hoofdstuk 4
Rotterdam Sport op Maat
vruchten plukken van sportdeelname | aanbod voor mensen met een beperking | netwerkorganisatie | genieten
28
Rijk sportaanbod voor inwoners met beperking Zoveel mogelijk inwoners van de stad moeten de vruchten kunnen plukken van sportdeelname. Dat streven van Rotterdam Sportsupport is net zo goed van toepassing op inwoners met een beperking. Die doelgroep is 60.000 Rotterdammers groot. Op vele momenten in 2013 werd weer bewezen dat de leus ‘Rotterdam Sportstad’ evenzeer van toepassing is op mensen met een beperking. Rotterdamse verenigingen organiseerden bijvoorbeeld het NK G-korfbal, NK G-tennis en NK Boccia voor jeugd. Bovendien breidde het reguliere aanbod in de stad uit met acht activiteiten. Voorbeelden van nieuwe sportmogelijkheden: boccia, goalball en handbal voor kinderen met autisme. Voor het eerst werd de Rotterdam Sport op Maat Dag georganiseerd op Sportplaza Zuiderpark, nadat een jaar eerder het Paralympisch Weekend al op het programma had gestaan. Duizend bezoekers, van wie zeker 250 personen met een beperking, namen een kijkje bij ruim twintig sport- of beweegactiviteiten of deden mee. Bovendien zijn 36 trainers/coaches opgeleid, onder meer dankzij nauwe samenwerking van Rotterdam Sport op Maat met de Academie voor Sportkader van NOC*NSF. Rotterdam Sport op Maat is een bundeling van partijen met twee oogmerken: mensen met een beperking laten kennismaken met een passende sport- of beweegactiviteit én verenigingen ondersteunen deze doelgroep zo goed mogelijk van dienst te zijn. De netwerkorganisatie wordt gecoördineerd door Rotterdam Sportsupport. In Rotterdam Sport op Maat hebben de volgende partijen hun specifieke krachten verenigd: MEE Rotterdam Rijnmond, Rijndam Revalidatiecentrum, Pameijer, Rotterdam Topsport, Onbeperkt Sportief, NOC*NSF en Rotterdam Sportsupport. Gezamenlijk hebben de partners in 2013 maar liefst 544 mensen geholpen een passende sportactiviteit te vinden. Vooral MEE Rotterdam Rijnmond leverde een grote bijdrage. De sportconsulenten van de organisatie adviseren, ondersteunen, begeleiden en stimuleren mensen één-op-één bij hun sportvraag.
29
Buitenmens op weg naar het water Dennes Langeveld is naar eigen zeggen een ‘buitenmens’ en ‘watermens’, maar vanwege zijn visuele beperking is het niet vanzelfsprekend dat hij zich ook als zodanig kan manifesteren. De Rotterdam Sport op Maat Dag bracht hem op het spoor van de activiteiten bij Stichting Roeivalidatie. Het moment van interview had niet beter kunnen zijn. Een dag eerder is Dennes Langeveld (39) voor het eerst in actie gekomen bij Stichting Roeivalidatie. “Ik denk dat ik er mijn plekje ga vinden”, zegt hij in de beginfase van zijn drie maanden durende proefperiode. “Ik houd van uitdagingen. Vanwege de wind hebben we gisteren binnen getraind, maar ik wil straks natuurlijk het water op. Daar ga ik naartoe werken.”
Op het Sportplaza in het Zuiderpark deed Dennes onder meer mee aan fitness en boccia, een vorm van jeu-de-boules. “Maar ik houd dus van water en wilde het liefst iets in die richting doen. Op een gegeven moment was ik bij de stand van Stichting Roeivalidatie. Hun credo is: iedereen die kan zitten, kan roeien. Dat sprak me aan.” Eén van de partners binnen Rotterdam Sport op Maat is Stichting MEE Rotterdam Rijnmond. “Een medewerker heeft het definitieve contact gelegd tussen Stichting Roeivalidatie en mij”, zegt Dennes. “Zij heeft een afspraak gemaakt, waarna we er samen op bezoek zijn gegaan. Nadat ik was voorgelicht, heb ik besloten proef te gaan draaien.”
Dennes heeft een visuele beperking: hij kan bijna niets zien. “Sinds twee jaar heb ik geen werk meer. Ik wil voorkomen dat ik daardoor zwaarder word en ging daarom vorig jaar op zoek naar een geschikte sport en vereniging. Op 500 meter van mijn huis in RotterdamZuid werd de Rotterdam Sport op Maat Dag gehouden. Ideaal, want zo kon ik kennismaken met veel verschillende sporten en verenigingen.”
Havenloods, 25 september 2013
30
‘Ik houd van uitdagingen’ Dennes Langeveld
31
32
Genieten bij GoSports Vreugde. Dat is het beste woord om de water- en zwemsessies voor mensen met een beperking bij GoSports te omschrijven. Vreugde bij deelnemers als Sachar Ali (9), die een halfuur lang een lach op zijn gezicht heeft. Vreugde bij vrijwilligers als Bernard Tabben, die zegt: “Als je zou vertellen dat ik dit mooie werk niet meer mocht doen, begon ik te huilen.” Het zou goed zijn als Sachar wat meer zou bewegen. Nu zit hij na schooltijd vaak achter de computer. Dat vertelden de ouders van Sachar, een jongen met autisme, vorig jaar aan medewerkers van MEE Rotterdam Rijnmond. Het bleek niet zo moeilijk te zijn een sport te kiezen. Zijn vader: “Sachar houdt van water.” Lachend: “Hij staat bijvoorbeeld heel graag onder de douche.” Via MEE Rotterdam Rijnmond kwam de jongen terecht bij GoSports. Die vereniging, gespecialiseerd in zwemmen en paardrijden, biedt aan ongeveer veertig mensen met een beperking zwemles of - in eerste instantie - les om aan water te wennen.
Sachar behoort tot de groep die in een laag-water-bad aan de slag gaat. Op deze donderdagavond is hij samen met zijn vader naar Zwembad IJsselmonde gekomen. Kijk hem genieten. Blij wandelt hij door het water. Soms versnelt hij. Vrijwilliger Wim geeft één-óp-één-begeleiding. Zijn vader: “Als je van iets houdt, kun je het ook leren.” Daarmee doelt hij op de mogelijkheid te leren zwemmen bij GoSports. Bestuurslid Bernard Tabben: “Maar dat is niet onze eerste insteek. Bij de meeste andere zwemverenigingen kom je binnen met het doel een diploma te halen. Bij ons kom je binnen en gaan we kijken wat het best bij je past. Soms is dat certificaten halen voor een diploma, en soms is dat ontspannen door het water wandelen.” Dan is het halfuur voorbij. Sachar gaat douchen. Vrolijk verlaat hij kort daarna samen met zijn vader het gebouw.
‘We kijken hier wat het best bij je past’ Bernard Tabben, bestuurslid GoSports
33
Reportages RTV Rijnmond
2013
GoSports RHV Leonidas HSV Saints Stichting Plons Nikantes
& Sp o r t o p m a a t
cijfers
08 Nieuw aanbod voor mensen met een beperking
Atomium ‘61, Goalball (jeugd) Atomium ‘61, KombiFit i.s.m. Accent Avondschool (volwassenen) Atomium ‘61, autisten en g-handbal GoSports, paardrijden en zwemmen Sportieve Handy’s, dansgroep voor volwassenen Flobert, aanbod voor mensen met een lichamelijke beperking De Pont, Boccia Rijndam Revalidatiecentrum, rolstoelbasketbalteam
Rotterdam Sport op Maat Dag
1.000 bezoekers 250 mensen met een beperking ruim 20 activiteiten
feiten
Tevredenheidscijfer Rotterdam Sport op maat
Sportaanbieders ondersteund bij de ontwikkeling van sportaanbod voor mensen met een beperking
7.3 36
individuele bemiddelingen naar sport
MEE Rotterdam Rijnmond - 416 Pameijer - 11 Sport-traject - 06 Rijndam Revalidatiecentrum - 49 Special Heroes - 62
TOTAAL 544
36 opgeleide trainers: train de trainer door combinatiefunctionaris Rotterdam sport op maat
trainen en coachen van mensen met een verstandelijke beperking
trainen en coachen van mensen met autisme
expertmeeting korfbal
Deelnemers
Deelnemers
03 15 12 06 Deelnemers
34
Deelnemers
vooruitblik
Inzicht vergroten in de vraag naar sport voor mensen met een beperking
2014 Ondersteunen van sportaanbieders bij het realiseren van nieuw sport- en beweegaanbod
Zorgdragen voor het opleiden van 30 trainers voor sportaanbod voor mensen met een beperking
Organiseren van de Rotterdam Sport op Maatdag
460 Organiseren van ledenwervings- en kennismakingsactiviteiten
individuele bemiddelingen naar sport
Verder onderzoeken van sporten beweegactiviteiten die nog niet worden geboden in Rotterdam
Vinden en binden van
nieuwe samenwerkingspartners 35
Hoofdstuk 5
Schoolsportvereniging
kennismakingstrainingen | waarde in wijken | opmars dansen
36
Rode loper richting vereniging Duizenden basisscholieren in de stad hebben sinds 2007 dankzij een succesvol initiatief van Rotterdam Sportsupport de weg gevonden naar georganiseerde sport. Het fenomeen Schoolsportvereniging krijgt inmiddels navolging in andere gemeenten. De formule: trainers van sportverenigingen verzorgen kennismakingstrainingen op school, waarna jongens en meisjes lid kunnen worden. Meestal blijven ze in dat geval dankzij structureel aanbod sporten binnen de school of op een andere locatie bij hen in de buurt. Maar menigeen stroomt ook door naar de accommodatie van de vereniging zelf. Rotterdam telt 21 Schoolsportverenigingen (SSV’s). De stad heeft ze te danken aan de samenwerking tussen 63 scholen, 51 verenigingen en Rotterdam Sportsupport. In 2013 waren 2.317 kinderen via het project lid van een vereniging. Schoolsportverenigingen bewijzen vooral hun waarde in wijken met geen of weinig sportaanbod. Een mooie ontwikkeling in 2013 was de opmars van het dansen. Mede dankzij de SSV konden twee dansscholen ook dans aanbieden in wijken waar ze nog niet actief waren. Beide hadden er binnen korte tijd vijftig leden begroet. De dansscholen zien hun locaties als een maatschappelijke plaats in de wijk en gaan er ook inspelen op behoeften van andere doelgroepen dan basisscholieren.
Structureel sportaanbod in de buurt
37
Moeder Selma en zoon Anis in beweging Anis is fan van Feyenoord, Barcelona en Real Madrid. En waarschijnlijk gaat hij na de zomervakantie, wanneer de overstap naar groep drie is gemaakt, zelf voetballen bij DRL. De oefensessies van die club vlakbij zijn school bevallen zó goed, dat moeder Selma het een prima idee vindt hem straks te laten doorstromen naar de vereniging. Een vrijdagmiddag in januari. Op het Afrikaanderplein bevinden zich al de stellages van de marktkramen voor de volgende dag. Aan de rand, bij basisschool De Globetrotter, wachten moeders en een enkele vader op hun kinderen, die over een paar minuten weekend kunnen vieren. Maar twaalf jongetjes gaan nog niet naar huis. Zij wandelen straks in drie minuten naar Sportzaal Afrikaanderplein, waar DRL-trainer Michael Muilwijk hen spelenderwijs weer een stukje verder inwijdt in georganiseerd voetballen. De mannetjes zijn nog te jong om te weten dat op de plek waar zij lopen honderd jaar geleden Feyenoord zijn thuiswedstrijden speelde. “Ik vind voetballen heel leuk”, zegt de 5-jarige Anis voordat de training begint. “Ik houd van hard rennen en doelpunten maken.” Moeder Selma: “Ik vind sport en beweging belangrijk. En Anis wilde zelf graag meedoen aan het voetballen dat via school wordt aangeboden in de zaal, dus de keuze was snel gemaakt. Al sinds zijn vierde is hij via Schoolsportvereniging Afrikaanderwijk lid van DRL. Het is natuurlijk handig dat de activiteit vlakbij school is en ook kort na schooltijd wordt gehouden.” Dankzij dezelfde formule vond Selma ook weer de weg naar georganiseerd bewegen. Vijftien tot twintig moeders van kinderen die sporten via Schoolsportvereniging Afrikaanderwijk, volgen op vrijdagochtend zumbales in Wijkaccommodatie ’t Klooster. Het gebouw grenst aan de school van hun zoon of dochter. De sessies worden verzorgd door Rabiha El Abboudi van Fit Fiesta.
38
Selma: “Ik zat op een sportschool, maar op een gegeven moment ging ik niet meer zo vaak. Via de zumbalessen heb ik de draad weer opgepakt. Ik ben vaak op school, onder andere doordat ik in de Ouderraad zit. Dan is het gemakkelijk als je onmiddellijk daarnaast kunt bewegen. Zumba is een mix van dans en fitness. Het is niet alleen gezellig, maar ook intensief. Je verbrandt veel calorieën.” Dan is het tijd om langs het Cruyff Court Salomon Kalou en via het Afrikaanderpark naar de zaal te gaan. Van de eerste vier jochies die de zaal betreden, dragen er twee het shirt van Barcelona en twee het tricot van Real Madrid. Anis hoort bij die laatsten. Op zijn rug prijkt nummer 10. Terwijl Selma met andere moeders zit te praten op de banken langs het veld, geeft trainer Michael de jongens de eerste opdracht: tikkertje spelen. Vijf minuten later krijgt iedereen een bal. De piepjonge voetballertjes dribbelen door elkaar heen. “Ga naar het blauwe eiland”, roept Michael op een gegeven moment, waarna de leerlingen zich met de bal aan hun voet snel bewegen naar een verzameling blauwe pionnen in een hoek van het veld.
‘Het is handig dat het voetballen en de zumbalessen vlakbij school zijn’
“Aan het eind van het voorjaar probeer ik de jongens straks twee of drie keer te laten trainen bij DRL zelf”, zegt Michael. “Dan kunnen ze zien hoe het daar is, op onze accommodatie aan de rand van de stad. Ik geef nu drie jaar training aan leerlingen van De Globetrotter. In die periode hebben er maar liefst 57 de stap gezet richting DRL.” Anis volgt binnenkort ook. Hij moet nog even geduld hebben tot na de zomer.
Selma, deelnemer zumba SSV Afrikaanderwijk
39
2013
& Sch o o lsp o r t ve r e n i gi n g
cijfers
feiten
08 63 10 51 08 19 Schoolsportverenigingen met sportaanbod voor ouders
Aantal deelnemende scholen
met in totaal:
Aantal deelnemende verenigingen
activiteiten
Schoolsportverenigingen met sportaanbod voor kleuters
Schoolsportvereniging bokalen 25
TURNEN ZAALVOETBAL basketbal 20
15
10
5
aantal SPORTTAKKEN bij schoolsportverenigingen
2500
2000
2011
500
0
2009
25
2011
20
2010
15
2009 10
5
basisonderwijs
40
2500
2012
2013 AANTAL SSV’s
1000
2010
2013 AANTAL leden
1500
2012
vooruitblik
2014
Trainen van pedagogische vaardigheden trainers
Verdere invoering van gedragsregels en Verklaringen Omtrent het Gedrag
Organiseren van ouder-kindactiviteiten en informatiebijeenkomsten
Oprichten van nieuwe schoolsportverenigingen
Uitbreiden van het sportaanbod voor ouders
Ouders actief als vrijwilliger bij de schoolsportverenigingen Voortzetten van de huidige schoolsportverenigingen binnen het basisonderwijs
Vergroten van het aantal lidmaatschappen via de schoolsportvereniging 41
Hoofdstuk 6
Challenge010
aantrekkelijke competities tieners | goed gedrag beloond met sportdeelname | van ĂŠĂŠn naar vier sporten
42
Gewilde competities Tieners die via school lid worden van een sportvereniging en tegelijkertijd hun discipline en gedrag verbeteren. Na een twee jaren durende proef met zaalvoetbalcompetities kon Rotterdam Sportsupport in 2013 een structureel vervolg geven aan deze ontwikkelingen, die vallen onder de noemer Challenge010. Middelbare scholieren hebben sindsdien ook de kans in competitieverband te basketballen, een boksdiploma te halen of zich eventueel voor te bereiden op een wedstrijd in de ring óf toe te werken naar een danswedstrijd of -battle. Leerlingen uit het middelbaar onderwijs enthousiasmeren voor een georganiseerde sport? Dan is het competitie-element belangrijk: véél belangrijker dan bij de basisscholieren die Rotterdam Sportsupport bedient met de Schoolsportvereniging. Leerlingen uit het middelbaar onderwijs bovendien stimuleren zich goed te gedragen op school en in de sport? Dan dient deelname zó aantrekkelijk te worden gemaakt, dat zij graag aan deze voorwaarde voldoen. In grote lijnen is dat de filosofie van Challenge010. Het initiatief beoogt sportdeelname onder jongeren te bevorderen. Ongeveer 70% van de deelnemende Rotterdamse middelbare scholieren is op het moment van aanmelding nog geen lid van een sportvereniging. Eind 2013 deden al ongeveer 500 leerlingen mee aan Challenge010. Er waren op dat moment 28 scholen en zeven sportverenigingen aangesloten. SKVR, gespecialiseerd in kunst- en cultuureducatie, is de partner op het gebied van dans. Bovendien is er een samenwerking met de nationale bonden in de betreffende takken van sport. In 2014 worden de aantallen verder uitgebreid. Rolmodellen bepalen mede de aantrekkingskracht van Challenge010. Bekende vertegenwoordigers van de sporten coördineren de competitie en verzorgen trainingen en lessen.
Leerlingen stimuleren zich te gedragen op school en in de sport 43
Op weg naar de dance battle Van één move tot een soepele serie bewegingen. Van losse stukjes tot een gestroomlijnd geheel. Dat is waaraan choreograaf Steven Lima en zijn vijftien leerlingen werken op deze dinsdagmiddag in World Music & Dance Centre (WDMC) aan de Pieter de Hoochweg. Het door de leerlingen gekozen hiphopnummer Cho - Workshop featuring Bokoesam vormt de basis. Telkens draait Steven de muziek terug naar hetzelfde deel van de track en steeds laat hij de deelnemers een nieuwe beweging toevoegen aan de reeks. De vloer is van hout, de wand is een spiegel en de meeste leerlingen volgen hun choreograaf nauwlettend wanneer hij een nieuwe move voordoet. “Als ik muziek hoor, wil ik dansen”, zegt Anahis (15). “Ik vind het leuk om mijn gevoelens te uiten.” Lalique (13), eveneens leerlinge van de Gijsbert Karel van Hogendorp, vertelt: “Challenge010 heeft me weer naar het dansen gebracht. Het is veel gemakkelijker als je kan dansen via school. En als je eenmaal meedoet, moet je er ook echt iets voor doen. Het is bijvoorbeeld de bedoeling dat je thuis oefent op wat je hebt geleerd in de les.”
Discipline is dan ook één van de uitgangspunten. Dat blijkt eveneens tijdens de warming-up, wanneer de leerlingen bijvoorbeeld push-ups moeten doen. Eén van de deelnemers neemt het niet zo serieus als Steven wenst. Hij roept: “Als één iemand het fout doet, gaat iedereen net zo lang door totdat iedereen het goed doet. Maar als jullie het vanaf nu allemaal goed doen, is het zo voorbij.” Zijn benadering is niet zonder reden. Alle dance crews van Challenge010 werken toe naar een show in juni. Een echte battle voor groot publiek. “Ik vind het heel leuk om hier samen te zijn met leerlingen van scholen uit West”, zegt Lalique. “We leren niet alleen van de leraar, maar ook van elkaar.” Alle leerlingen die dansen via Challenge010, zijn automatisch lid van SKVR, gespecialiseerd in kunst- en cultuureducatie.
‘We leren niet alleen van de leraar, maar ook van elkaar’ Lalique, deelnemer Challenge010 dans
44
45
Blijdschap rond de basket Betül is in het Topsportcentrum Rotterdam wat voetballer Ronaldinho een paar jaar geleden was in het stadion van Barcelona. Een sporter die blijdschap uitstraalt. Niet alleen toont ze zich op het basketbalveld een behendige dribbelaar en afwerker, ook heeft ze vrijwel voortdurend een lach op haar gezicht. “Ik vind basketballen dan ook heel leuk”, zegt de 13-jarige, die zonet haar mooie acties heeft gemaakt met een paars hoofddoekje om. “Vroeger deed ik het al vaak buiten. Op een gegeven moment ging ik op de basisschool ook basketballen, via de Schoolsportvereniging. En toen ik dit schooljaar voor het eerst aan de slag ging op de middelbare school, op Calvijn Lombardijen, hoorde ik al snel dat je via Challenge010 kon meedoen aan een scholencompetitie in het Topsportcentrum Rotterdam.” Betüls moeder, zusje en nichtje hebben vanaf de tribune gezien hoe zij in het veld spannende duels uitvocht met Kimberley van de Hugo de Groot. De laatste, 14 jaar oud, zegt: “Ik ben in de afgelopen maanden beter gaan mikken, passen en samenspelen. Want behalve dat basketballen leuk is, is het ook een manier om elkaar goed te leren kennen en aan teamwork te doen. Reageer bijvoorbeeld niet negatief als je ploeggenoot een foutje maakt, maar zeg dat het de volgende keer beter zal gaan.” Vanaf de kant staat Peter Ottens tevreden de activiteiten te bekijken. “Eerst een handje geven”, heeft de basketbalcoördinator aan het begin van de middag gezegd toen onder meer Betül kwam vragen of ze een basketbal uit het ballennet mocht halen. Challenge010 draait ook om respect en discipline. Aan de andere kant van de zaal werpt Khalyon ballen richting de basket. De 15-jarige leerling van de Zuiderparkschool zegt: “Ik basketbalde al vaak buiten met vrienden op Sportplaza Zuiderpark, maar was geen lid van een vereniging. Totdat ik mee kon doen met Challenge010. Het leuke hier is dat je een competitie speelt tegen andere scholen. Je kan iets winnen. Als dit ooit voorbij zou gaan, zou ik toch lid blijven van een vereniging.”
46
‘Het is ook een manier om elkaar goed te leren kennen en aan teamwork te doen’ Kimberley, deelnemer Challenge010 basketbal
47
‘We zien bij menigeen het gedrag verbeteren’ Marcel de Looff, directeur De Palmentuin
48
Verzoener en probleemoplosser Wat is de definitie van stoer? Dat is niet dat je problemen maakt, zo klinkt het bij De Palmentuin. Binnen de middelbare school wordt juist ‘positief zijn’ als stoer gezien. “Challenge010 helpt ons ook dat besef aan te wakkeren bij leerlingen”, zegt directeur Marcel de Looff. Hij geeft een voorbeeld. “We hebben een mannelijke en een vrouwelijke leerling die voorheen werden gezien als trouble maker. Totdat ze mede via Challenge010 een gevoel van verantwoordelijkheid ontwikkelden. Tegenwoordig is hun rol die van verzoener en probleemoplosser.” De Palmentuin uit IJsselmonde telt zo’n 290 leerlingen die een mavo-opleiding of kaderberoepsonderwijs volgen. Ongeveer 35 jongens en meisjes doen onder de noemer van Challenge010 mee aan een scholencompetitie. “Deelname aan Challenge010 is voor ons vanzelfsprekend”, vertelt De Loof. “Het past prima bij ons karakter en onze opvattingen. Wij zijn een sportminded school. Bij ons kun je bijvoorbeeld een opleiding tot scheidsrechter of jeugdcoach volgen. Sport sluit aan bij de belevingswereld van veel leerlingen.”
Heeft Challenge010 tot betere schoolprestaties geleid? De Looff: “Dat is lastig te meten. Is een hoger cijfer het directe gevolg van sportdeelname en de regels en discipline die daarbij horen? Er kunnen ook andere factoren zijn. Maar we zien dus wel bij menigeen het gedrag verbeteren. Als je bijvoorbeeld binnen en buiten het veld als team opereert, waarbij je onder meer de opdracht kan krijgen te zorgen voor schone shirtjes, versterkt dat je verantwoordelijkheidsgevoel. Dat vormt je. Grote kans dat je ook verstandiger omgaat met je huiswerk. Een duidelijk effect is ook dat de meeste leerlingen minder vaak te laat op school komen. Dit soort resultaten is te danken aan zowel projectmedewerker zaalvoetbal Jamal El Ghannouti van Rotterdam Sportsupport als onze gymnastiekdocenten Jacco van Pelt en Willem den Besten.”
telegraaf, 29 oktober 2013
49
2013
& Ch a lle n g e 0 1 0
cijfers
feiten
Scholen
47
2012
2013
196 502 aantal leden
Gebied Rotterdam-Zuid
Sportverenigingen
Gebied Rotterdam-Oost
Zaalvoetbal 12 - 14 jaar
Zaalvoetbal 12 - 14 jaar
Zaalvoetbal 15 - 16 jaar
Boksen 12 - 14 jaar
+
Basketbal 12 - 14 jaar
+
50 jongens en meiden
Dans 12 - 16 jaar
+
Gebied Rotterdam-West
205 jongens en meiden Gebied Rotterdam-Noord
Zaalvoetbal 12 - 14 jaar Dans 12 - 16 jaar
+
54 jongens en meiden
Zaalvoetbal 12 - 14 jaar Zaalvoetbal 15 - 16 jaar
Gebied Stedelijk
Basketbal 12 - 14 jaar
+
Dans 12 - 16 jaar
+
111 jongens en meiden 50
28 08
Zaalvoetbal 12 - 16 jaar
82 meiden
vooruitblik
2014
Aantal competities en deelnemende scholen uitbreiden
Ontwikkelen sociale en mentale vaardigheden van jongeren Binnen elke tak van sport organiseren van kampioenschappen, battles, voorstellingen of examens
Programma voor talenten verder ontwikkelen en uitvoeren
1.200
Trainers binnen Challenge010 beschikken over een Verklaring Omtrent het Gedrag
jongeren die sporten via Challenge010
Doorontwikkelen pedagogische vaardigheden trainers 51
Hoofdstuk 7
Combinatiefunctionarissen
verbinden scholen en sportverenigingen | accent op krachtwijken
52
Mooie score Maar liefst 1.400 Rotterdamse jongeren van wie de naam is terechtgekomen op de ledenlijst van een sportvereniging. Dat was eind vorig jaar de mooie score die de combinatiefunctionarissen van Rotterdam Sportsupport hadden bereikt. Met dit resultaat werd de doelstelling van 1.250 nieuwe leden ruimschoots gehaald. De 22 medewerkers met deze functie verbinden sinds de herfst van 2012 scholen en sportverenigingen met elkaar. Ze organiseren of verzorgen bijvoorbeeld clinics op scholen of op andere plekken in de buurt waar de leerlingen wonen. Ge誰nteresseerde jongens en meisjes kunnen daarna worden begeleid naar een vereniging. Het accent ligt op de zogeheten krachtwijken, omdat de sportparticipatie daar laag is en dientengevolge relatief veel bewoners onder de achttien jaar er overgewicht hebben. De combinatiefunctionarissen koppelen niet alleen scholen en verenigingen aan elkaar, maar betrekken ook buurten en maatschappelijke organisaties in het samenspel. Dat leidt bijvoorbeeld tot toernooien in de wijk en samenwerking met buitenschoolse opvang. Getallen uit 2013: ruim 3.100 clinics/wijkactiviteiten en meer dan 55.000 bereikte kinderen. Het Rijk en de gemeente Rotterdam bekostigen de werkzaamheden van de combinatiefunctionarissen.
Samenspel scholen, verenigingen, buurten en maatschappelijke organisaties
53
54
Eindelijk weer stevige stedelijke dekking judo Stralende gezichten, lachende kinderen en positieve geluiden. En daarmee gepaard gaand: een ledengroei van ongeveer honderd kinderen bij Rotterdamse judoverenigingen, ofwel een toename van zeven procent. Dát zijn de eerste zaken waaraan combinatiefunctionaris Robbie van Beers denkt wanneer hij terugblikt op 2013. Hij zegt: “De Rotterdamse stijging van jeugdleden is opmerkelijk, want over heel het land gemeten zien we helaas al een aantal jaren een vrij sterke krimp.” Aan de andere kant: is de positieve score echt zo opmerkelijk? Als combinatiefunctionaris judo leerde Van Beers vorig jaar op bijna twintig scholen kinderen de eerste beginselen van de sport. Dergelijke activiteiten werpen nu hun vruchten af.
rollen en vallen, daarna in grondjudo en tot slot in staande technieken. Daarnaast ondersteun ik verenigingen die dankzij al deze activiteiten extra jeugdleden begroeten. Ik help bijvoorbeeld een geschikte judodocent te vinden.” Ongeveer 2.500 kinderen werden vorig jaar door Van Beers ingewijd in de judosport. Activiteiten tijdens het evenement Jeugdvakantieland in Ahoy droegen daar ook aan bij. Hij vertelt: “De animo voor judo is nu zó groot, dat Budosport John van Eerdenburg sinds eind vorig jaar judotrainingen verzorgt op een locatie in het Oude Noorden. Als combinatiefunctionaris heb ik geholpen dat op te zetten. Binnenkort volgt RotterdamDelfshaven. Het is mooi om te zien dat judo zo langzamerhand weer een stevige stedelijke dekking heeft.”
Van Beers: “Als combinatiefunctionaris is het mijn eerste taak schakel te zijn tussen scholen en verenigingen. Op scholen probeer ik jongens en meisjes enthousiast te maken voor judo. Ze krijgen drie lessen: eerst in
‘Mijn eerste taak is schakel te zijn tussen scholen en verenigingen’ Combinatiefunctionaris judo Robbie van Beers
55
Tien procent jeugdleden korfbal erbij Terwijl het korfbal in ons land vorig jaar vijf procent van het jeugdledenbestand zag wegvloeien, zat Rotterdam met een stijging van tien procent juist flink in de lift. Dat is mede te danken aan de inspanningen van combinatiefunctionaris Mark Tissink. Dreumesen van drie tot zes jaar die kennismaken met sporten in het algemeen en korfbal in het bijzonder. Deze succesvolle activiteit uit 2013, georganiseerd bij de zogeheten Kangoeroeclubs van een aantal korfbalverenigingen, wordt dit jaar uitgebreid naar meer clubs en scholen. Dat kondigt Mark Tissink aan. De combinatiefunctionaris korfbal hanteert een veelkleurig palet om kinderen te winnen voor de korfbalsport.
konden meedoen aan een beachkorfbaltoernooi rondom de Korfbal League Finale in Ahoy. Op dezelfde locatie hebben jongens en meisjes gekorfbald tijdens het evenement Jeugdvakantieland in de zomer.” Twee specifieke doelgroepen werden eveneens op maat bediend. Tissink: “We zijn blij dat we sinds september de beste jonge korfballers kunnen trainen in het Regionaal Talentencentrum in Topsportcentrum Rotterdam. Op die plek hebben rond de feestdagen in december ook bijna dertig volwassenen met een lichamelijke of geestelijke beperking een training gekregen van twee spelers uit de Korfbal League: Tim Heemskerk en Ryanne Segaar van Fortuna Delft.”
“In totaal hebben we vorig jaar ongeveer 4.500 kinderen bereikt”, zegt hij. “Het is mooi om te zien dat het vervolgens leidt tot ledenaanwas bij verenigingen. Vergeet niet dat korfbal voor veel Rotterdamse jongens en meisjes een onbekende sport is. Hun ouders of grootouders zijn geboren in landen waar de sport niet of nauwelijks wordt beoefend.” Hoe probeert Tissink kinderen warm te maken voor korfbal? Hij zegt: “De hoofdmoot wordt gevormd door clinics of open dagen op scholen en kennismakingstrainingen bij Schoolsportverenigingen. Bijzonder in 2013 was dat schoolkinderen daarnaast in april
‘In totaal hebben we ongeveer 4.500 kinderen bereikt’ Combinatiefunctionaris korfbal Mark Tissink
56
57
2013
&
C o mb i n a t i e f u nc t i on a r i s s e n
cijfers
feiten
22 14 combinatiefunctionarisen waarvan 2 sportpedagogen en 1 combinatiefunctionaris voor rotterdam sport op maat
54.105 Aantal kinderen bereikt middels clinics op scholen en in de wijk
vooruitblik
2014
2.500 58
Aantal sporttakken
1.399 Aantal nieuwe jeugdleden bij verenigingen
minimaal 900 nieuwe jeugdleden bij sportverenigingen kinderen bereiken via clinics en activiteiten op school en in de wijk
SPORTCONGRES ROTTERDAM
Extra groot in jubileumjaar Rotterdam Sportsupport zette het 10-jarig jubileum luister bij met onder andere een extra groot Sportcongres. Het tweedaagse evenement vormde medio april een inspiratiebron voor 700 bezoekers. Dat waren vrijwilligers van Rotterdamse sportverenigingen, beleidsmedewerkers van gemeenten en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties buiten de sport. Eens per anderhalf jaar organiseert Rotterdam Sportsupport een congres voor Rotterdamse sportbestuurders. In het jubileumjaar werd het nog grootser aangepakt door in samenwerking met het vakblad SPORT, Bestuur & Management te zorgen voor het tweedaagse Nederlands Congres voor Sportbestuurders. Partijen buiten de sport en buiten Rotterdam maakten ook kennis met succesvolle praktijkervaringen. Zo gingen genodigden tijdens de tweede dag op bezoek bij Sportplusvereniging XerxesDZB, Schoolsportvereniging Pendrecht en korfbalvereniging RKC WION. Bij laatstgenoemde vereniging presenteerden de club en Rotterdam Sport op Maat hun succesvolle aanpak om mensen met een beperking in beweging te krijgen.
Tweedaags Sportcongres voor verenigingen, gemeenten en maatschappelijke organisaties
59
Hoofdstuk 8
Jeugdsportfonds
ieder kind moet kunnen sporten | lidmaatschap vereniging vergoed | geen financiĂŤle obstakels sportdeelname
60
Krappe portemonnee geen obstakel Een krappe portemonnee van de ouders hoeft in Rotterdam gelukkig geen obstakel te zijn richting lidmaatschap van een sportvereniging. Dankzij het Jeugdsportfonds Rotterdam konden vorig jaar bijna 3.000 jongens en meisjes uit een minder draagkrachtige gezinnen t贸ch structureel in actie komen bij een club. Ieder kind in ons land moet kunnen sporten, ongeacht het inkomen van de ouders. Met die filosofie heeft het Jeugdsportfonds al talloze kinderen het lidmaatschap van een vereniging bezorgd. In Rotterdam, waar de uitvoering is ondergebracht bij Rotterdam Sportsupport, deden tijdens de afgelopen jaren telkens 2.000 tot 3.000 jongens en meisjes er hun voordeel mee. Erkende intermediairs, zoals een leraar of huisarts die bekend is met de betrokkenen, kunnen bij het Jeugdsportfonds Rotterdam een aanvraag doen voor jongens en meisjes van vier tot en met zeventien jaar uit een gezin met maximaal 120% van het minimuminkomen. De gemeente en onder meer stichtingen en bedrijven maken lidmaatschappen financieel mogelijk.
Bijna 3.000 kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen die t贸ch kunnen sporten
61
Concreter dan naar school fietsen “In IJsselmonde zijn veel gezinnen met financiële problemen. Overgewicht komt ook relatief vaak voor. Tijdens controles van kinderen uit groep 2 hoor ik dikwijls dat ze graag zouden willen sporten, maar dat hun ouders niet de middelen hebben voor lidmaatschap van bijvoorbeeld een judo- of voetbalvereniging. Dat is jammer, want sporten heeft zóveel positieve effecten. Kinderen die in een flat of een drukke buurt wonen en daarom niet vaak buiten spelen, kunnen bij een club in beweging komen. Het is ook goed voor hun sociale ontwikkeling en - in sommige gevallen - voor betere beheersing van de Nederlandse taal. Denk verder aan kinderen die zich moeilijk kunnen uiten. In het sporten vinden zij toch een uitlaatklep.” Dat zegt Valérie Schokkenbroek. De jeugdarts in opleiding van het Centrum Jeugd en Gezin IJsselmonde is sinds begin 2013 intermediair tussen gezinnen en het Jeugdsportfonds Rotterdam. Collega-dokters en verpleegkundigen zetten die stap eveneens na voor die rol te zijn benaderd door Rotterdam Sportsupport. Een Centrum Jeugd en Gezin heeft een consultatiebureau en schoolartsen en vormt een plek waar ouders en ook kinderen terechtkunnen voor onder meer gezondheids- en opvoedvragen.
Schokkenbroek: “Via het Jeugdsportfonds Rotterdam kunnen wij kinderen nu het lidmaatschap van een sportvereniging aanbieden. Dat is veel concreter dan bijvoorbeeld het advies meer te bewegen door op de fiets naar school te gaan. Ik ben dan ook blij met deze mogelijkheid. Het geeft me een goed gevoel als ik een jongen of meisje op weg heb kunnen helpen naar een club.” Tijdens een reguliere werkdag ziet Schokkenbroek gemiddeld tien kinderen. “Bij zeker één of twee van hen denk ik dat het Jeugdsportfonds Rotterdam een uitkomst kan zijn. Ik vraag de ouders dan de benodigde informatie te verzamelen, waarna ik de aanvraag indien. Als jeugdarts wil ik goed voor kinderen zorgen. Een belangrijk onderdeel is dat ze voldoende bewegen. Een deel van mijn advies is dan ook regelmatig de verwijzing naar een sportvereniging.”
‘Het geeft me een goed gevoel als ik een kind op weg heb kunnen helpen naar een club’ Valérie Schokkenbroek, jeugdarts in opleiding Centrum voor Jeugd en Gezin IJsselmonde
62
63
2013
2.968
& 395 J e u g d sp or t fon ds
cijfers
Aantal kinderen dat een vergoeding heeft gekregen voor een lidmaatschap bij een sportvereniging
aantal intermediairs dat een aanvraag Jeugdsportfonds heeft ingediend
feiten
vooruitblik
2014
Werven van nieuwe intermediairs voor het Jeugdsportfonds Rotterdam
Ruim 3.000 kinderen uit financieel minder draagkrachtige gezinnen helpen aan een lidmaatschap van een sportvereniging 64
sport awards rotterdam rijnmond
Klaterend applaus
Vele Rotterdammers, van jong tot oud, wisten door de jaren heen met hulp van Kevin van Hengel hun zwemdiploma te halen bij de Rotterdamse Reddingsbrigade. Het was een van de redenen om hem met de titel ‘Sportvrijwilliger 2013’ te belonen tijdens de Sport Awards Rotterdam Rijnmond in december. Van Hengel zette ook de zogeheten anders-validegroep op, zodat iedereen op zijn of haar eigen manier kan zwemmen. Gedurende dezelfde feestelijke avond in het nieuwe Luxor Theater klonk ook een klaterend applaus voor hockeyvereniging Leonidas. De club kreeg de Gehandicaptensportprijs 2013. RHV Leonidas viel in de smaak met haar aanbod voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijk beperking. De gedachte van waaruit wordt gewerkt bij deze leden: ‘Normaal waar het kan, speciaal waar het moet’.
Sport Awards Rotterdam-Rijnmond is traditioneel hét sportfeest van het jaar in de Maasstad. Het wordt georganiseerd door Rotterdam Sportstad (Gemeente Rotterdam, Rotterdam Topsport en Rotterdam Sportsupport) en RTV Rijnmond. Bijzonder is de bundeling van breedte- en topsport. Niet alleen zijn er awards voor een Sportvrijwilliger en een vereniging met aanbod voor aangepast sporten. Ook wordt bekendgemaakt wie zijn verkozen tot Sportman (in 2013: golfer Joost Luiten), Sportvrouw (Paralympisch zwemster Lisette Teunissen), Sportploeg (de heren van hockeyvereniging Hockeyclub Rotterdam), Sportcoach (honkbalcoach Evert Jan ’t Hoen van DOOR Neptunus) en Sporttalent (Jean-Paul Boëtius van Feyenoord) van het Jaar. En natuurlijk werden net als in andere jaren de kampioenen van de amateurclubs feestelijk gehuldigd.
65
Hoofdstuk 9
Samenwerking
ragfijn combinatiespel | waardevolle toevoeging
66
Ragfijn combinatiespel Geen soloacties, maar ragfijn combinatiespel. Dát is waarbij Rotterdam en de inwoners van de stad het meest zijn gebaat. Rotterdam Sportsupport zoekt en vindt daarom ook partners buiten de sport. Het doel: optimaal maatschappelijke uitdagingen aangaan. Het geheel is meer dan de som der delen, expertisebundeling werpt vollere vruchten af dan geïsoleerde initiatieven. Steeds meer maatschappelijke organisaties delen de zienswijze dat sport een waardevolle toevoeging is aan het palet van hulpmiddelen. Denk aan de GGZ-instelling die cliënten via het Sportplusprogramma dagbesteding kan aanbieden bij een vereniging. Of neem de school die via de Schoolsportvereniging of Challenge010 de strijd aangaat tegen overwicht. Rotterdam Sportsupport wil verbindingen leggen. Verbindingen tussen sectoren, tussen publieke en private organisaties, tussen top- en breedtesport en tussen sport als doel en sport als middel.
Optimaal maatschappelijke uitdagingen aangaan
67
‘Deelnemers zeiden: dankzij dit project word ik als mens weer belangrijk gevonden’ Marco Florijn, wethouder Werk, Inkomen en Zorg
Weer gewaardeerd als mens Sport helpt bijstandsgerechtigden vanuit een isolement weer actief bezig te zijn en een sociaal netwerk op te bouwen. Dit gebeurt via het sporttraject ‘Bewegen naar Werk’. Rotterdam Sportsupport ontwikkelde dit programma en voert dit uit sinds 2013. Marco Florijn, wethouder Werk, Inkomen en Zorg, ziet dat de aanpak positieve energie oplevert bij de Rotterdamse bijstandsgerechtigden en dat zij hierdoor ervaren waar hun kracht ligt. Daarmee kunnen ze weer stappen zetten richting werk. “Het is dan ook niet voor niets dat de gemeente al snel aankondigde dit prille project uit te breiden”, zegt hij. “Ik ben zelf een aantal keren getuige geweest van een training voor werklozen en re-integranten. Vele malen
68
hoorde ik: Voorheen zat ik thuis de hele dag op de bank, maar nu voel ik me weer meer bij de maatschappij horen. Dat is ook logisch. Wie sport, moet bijvoorbeeld op tijd zijn, aan regels voldoen en in een team werken.” Maar Florijn vernam nog iets anders van een aantal deelnemers. “Ze zeiden: Dankzij dit project word ik als mens weer belangrijk gevonden. Ik voel opeens waardering voor wie ik ben en wat ik presteer. Voor de gemeente vormen dit soort reacties aanleiding om in 2014 nog meer massa te creëren. Via ‘Bewegen naar Werk’ willen we nog meer Rotterdammers positief beïnvloeden. Nóg meer sportverenigingen zouden erbij betrokken moeten raken. We merken dat clubs vaak heel enthousiast zijn.”
Sterker door prettige ervaringen sportveld “Sport voegt niet alleen iets toe aan de ontwikkeling van een kind, maar vaak ook aan het gezin. Door op zaterdagochtend met andere ouders langs de lijn te staan, doe je bijvoorbeeld sociale contacten op.” Dat zegt Jacques Bovens. Hij is lid Raad van Bestuur van FlexusJeugdplein. Die organisatie, gespecialiseerd in hulp bij opgroei- en opvoedproblemen, biedt hulp aan jongeren en gezinnen en verzorgt bijvoorbeeld schoolmaatschappelijk werk. FlexusJeugdplein werkt samen met Rotterdam Sportsupport. Bovens: “Wij erkennen dat sport ook van grote waarde kan zijn voor ons werk en dus voor onze cliënten. Dikwijls hebben onze jeugd- en gezinscoaches en maatschappelijk werkers te maken met gezinnen waar sprake is van verschillende problemen. Dan gaan we een regulier traject in. Tegenwoordig beseffen we dat het vaak goed is daarbij ook sport in te zetten of dat na verloop van tijd zelfs te doen in plaats van de hulpverlening. Via sport kunnen mensen prettige ervaringen opdoen en hun eigenwaarde, netwerk en sociale kracht versterken. Het is daardoor ook een plek waar je kunt voorkómen dat bijvoorbeeld sociale of psychische problemen ontstaan.”
Er is een adviseur ‘Sport&Zorg’ die rondloopt bij zowel FlexusJeugdplein als Rotterdam Sportsupport. Bovens: “Bij ons ondersteunt hij de jeugdzorgwerkers om ‘het middel’ sport in te zetten, terwijl hij bij Rotterdam Sportsupport medewerkers van dienst is die bijvoorbeeld een veilig pedagogisch klimaat opzetten bij een vereniging.” Binnen FlexusJeugdplein zijn tien aandachtfunctionarissen Sport actief. Zij nemen de kennis en mogelijkheden van sport in hun gebied tot zich en kunnen daaruit putten in hun functie van vraagbaak voor jeugdzorgwerkers. Een bijzondere stap in 2013 was het besluit ‘sport’ op te nemen in de richtlijnen van de methodieken waarmee medewerkers van FlexusJeugdplein duizenden Rotterdamse kinderen en jongeren tot 23 jaar - én vaak ook hun gezin - bijstaan. Iedere medewerker denkt er nu bij iedere cliënt aan dat sport óók een middel kan zijn om vooruitgang te boeken.
‘Sport voegt niet alleen iets toe aan de ontwikkeling van een kind, maar vaak ook aan het gezin’ Jacques Bovens, lid Raad van Bestuur FlexusJeugdplein
69
Extra route richting beter Rotterdam Stel, je bent een stichting die als hoofddoel ‘een beter Rotterdam’ heeft. Via welke wegen probeer je dat dan te bereiken? Stichting De Verre Bergen sloeg een paar jaar geleden ook de route ‘sport’ in en besloot in 2013 een stevig fundament te storten onder Challenge010. Dankzij de financiële ondersteuning kunnen middelbare scholieren uit de hele stad deelnemen aan zaalvoetbal- en basketbalcompetities, toewerken naar een dance battle of een boksdiploma halen en zich eventueel voorbereiden op een bokswedstrijd. Rotterdam Sportsupport leidt dit initiatief. “Wij geloven dat sport leidt tot positieve effecten”, vertelt programmamanager Marvin Pires van Stichting De Verre Bergen. “Denk aan het stimuleren van fitheid en het tegengaan van overgewicht en diabetes. Maar denk ook aan leren samenwerken en je volgens de regels te gedragen. Het spreekt Stichting De Verre Bergen aan dat Challenge010 inspeelt op een groep die doorgaans niet meer warmloopt voor het lidmaatschap van een sportvereniging. Er zijn weinig tieners die lid worden van een club. Doorgaans doe je dat op jongere leef-
70
tijd. Mede dankzij het competitie-element van Challenge010 geloven wij dat je op deze manier toch veel jongeren aan het sporten kunt krijgen. Jongens en meisjes van deze leeftijd vinden het leuk om hun school te vertegenwoordigen in een scholencompetitie. Dit heeft de potentie om iets groots te worden en, om het in jongerentermen te zeggen, een ding te worden in Rotterdam.” Pires benadrukt dat de schijnwerpers moeten worden geplaatst op Challenge010. “De enige rol van Stichting De Verre Bergen is dat we vernamen over een pilot van Rotterdam Sportsupport, hebben meegedacht over uitbreiding en het interessant genoeg vonden er een structureel karakter aan te geven. We hebben er vertrouwen in dat Challenge010 bijdraagt aan een beter Rotterdam.”
‘Wij geloven dat sport leidt tot positieve effecten’ Marvin Pires, programmamanager Stichting De Verre Bergen
71
Rotterdam versterken in teamverband “Als je het alleen doet, gaat het soms sneller. Maar als je het gezamenlijk aanpakt, kom je vaak verder”. Die recent uitgesproken woorden van burgemeester Aboutaleb drukken ook precies de overtuiging van Rotterdam Sportsupport uit. Zeker wanneer we kijken naar de nabije toekomst. Neem de gemeenten in ons land. Vanaf 2015 krijgen zij, naar het zich laat aanzien, een grotere verantwoordelijkheid voor onder meer jeugdzorg, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de participatiewet. Gemeenten moeten tijdig de kennis en kunde bundelen om straks deze nieuwe taken met de hoogst mogelijke kwaliteit te kunnen uitvoeren. Daarvoor zullen gemeenten en andere partijen op lokaal niveau de handen ineen dienen te slaan en - in beleidsjargon uitdagingen integraal en dus intersectoraal moeten aanpakken. Rotterdam is er gelukkig van overtuigd dat sport hierbij een belangrijke partner dient te zijn. In de afgelopen jaren heeft de sport al dikwijls en nadrukkelijk haar maatschappelijke waarde aangetoond in onze stad. Natuurlijk, sport is in eerste aanleg een doel. Je sport omdat je het leuk vindt of iets wilt presteren. Maar onze stad kent prachtige voorbeelden
van sport als middel om nog meer te bereiken. Zo hervinden werklozen en re-integranten bij verenigingen hun ritme en sociale contacten binnen het project ‘Bewegen naar Werk’ om daarmee hun kansen te vergroten om weer te participeren. En zo is er bij clubs onder meer dagbesteding voor mensen met een psychische stoornis of wordt voetbaltraining gegeven aan vrouwelijke dak- en thuislozen van het Leger des Heils. Bij Rotterdam Sportsupport dragen we al een paar jaar uit dat sport niet van de sport alleen is, maar ook verbindingen moet aangaan met andere sectoren. Op eenzelfde manier zien we steeds meer organisaties uit bijvoorbeeld de zorg- of re-integratiebranche hun blik verbreden. Zij beseffen: niet een specifieke sector hoort centraal te staan, maar het individu met een probleem of uitdaging. Het is de kunst om expertises te bundelen en zo de Rotterdammer fysiek, sociaal en daarmee economisch sterker te maken. Sport heeft daarbij een enorm potentieel om mensen in gezond en sociaal opzicht te laten groeien en zo uiteindelijk meer kansen in onze maatschappij te bieden. In het afgelopen jaar heeft Rotterdam Sportsupport zich organisatorisch en inhoudelijk voorbereid op een fundamentele verantwoordelijkheid binnen de
gewenste integrale en vaak gebiedsgerichte aanpak. Hierdoor zijn we ervan overtuigd dat onze activiteiten nóg meer gaan aansluiten bij de behoeften van Rotterdammers in de wijken. Ik hoop dat de nieuwe Rotterdamse gemeenteraadsleden en het college van burgemeester en wethouders zich net als hun voorgangers rekenschap geven van de grote betekenis van sport voor deze stad en het als onlosmakelijk element in een nieuw coalitieakkoord zullen handhaven op de politieke agenda. In de afgelopen raadsperiode werd besloten over een enorme fysieke investering op Zuid met het Stadionpark en is programmatisch ruimte gecreëerd om tot en met 2016 aan de slag te gaan met het Uitvoeringsprogramma Sport. Dat laatste bood Rotterdam Sportsupport onder meer de kans samen met verenigingen succesvol te pionieren en experimenteren op het snijvlak van sport en andere maatschappelijke sectoren. Daar zijn we dankbaar voor. Op deze manier zijn ook clubs in toenemende mate voorbereid op de veranderende maatschappelijke kansen en vraagstukken in hun omgeving. Een andere wens voor de politieke agenda is de financieringswijze van succesvolle
‘Niet een specifieke sector hoort centraal te staan, maar het individu met een probleem of uitdaging’ 72
‘De clubs zijn in toenemende mate voorbereid op de veranderende maatschappelijke kansen en vraagstukken in hun omgeving’ programma’s. Een programma als de Schoolsportvereniging wordt nu bekostigd uit tijdelijke projectgelden. Het programma heeft zich op vele terreinen bewezen als een meerwaarde voor de stad. Ik hoop dat dergelijke bewezen programma’s niet langer afhankelijk zijn van tijdelijke financieringsconstructies, maar een plaats krijgen in de structurele begroting van de stad. De Rotterdamse sport is de gemeente ook dankbaar voor de oplossing van het probleem rondom kostendekkende huur in 2013. Als alle kosten voor het gebruik, het onderhoud en de vervanging van sportaccommodaties waren doorberekend aan verenigingen, zou dat hebben geleid tot opheffing van clubs, vernietiging van al het
mooie werk dat vrijwilligers er verrichten en het wegvallen van een steeds belangrijker sociaal bindmiddel in de Rotterdamse samenleving. Het stadsbestuur heeft serieus geluisterd naar de geluiden vanuit de sport en de kwestie opgelost in de begroting. Het is goed als verenigingen zich realiseren dat de gemeente een - niet altijd even zichtbare partner is waar de sport veel aan heeft te danken. Rotterdam Sportsupport en haar partners zijn in 2014 weer ambitieus en waar mogelijk grensverleggend. Een mooi voorbeeld is ‘Scoren met Energie’. Mede dankzij gemeentelijke investeringen kan een aantal verenigingen maatregelen treffen om de energiekosten omlaag te brengen. Dat is goed voor hun kas
én voor het milieu. De clubs gebruiken de jaarlijks bespaarde kosten in de eerste fase grotendeels om de gedane investeringen af te lossen, waarna zij de voordelen werkelijk in hun portemonnee terugzien. Ik kijk uit naar een schitterend sportjaar. Niet alleen naar topevenementen als het WK Voetbal en het WK BMX in Rotterdam, maar ook naar het wekelijkse plezier dat duizenden Rotterdammers beleven bij een van de vele sportverenigingen in onze mooie stad.
Gert-Jan Lammens Directeur Rotterdam Sportsupport
73
Sponsoren Rotterdam Sportsupport
74
Rotterdam Sportsupport t (010) 242 93 15 e info@rotterdamsportsupport.nl w www.rotterdamsportsupport.nl www.facebook.com/sportsupport @RdSportsupport
Rotterdam Sportsupport staat voor de kracht van sportverenigingen en hun bijdrage aan een beter Rotterdam. Wij gaan voor een stad waar iedereen sportief en maatschappelijk kan meedoen. Rotterdam Sportsupport kent de lokale situaties en ondersteunt, stimuleert en faciliteert de Rotterdamse breedtesport met experts en toonaangevende programma’s. Wij bundelen de krachten met partijen die helpen van Rotterdam een sportievere en sterkere stad te maken.