Sportplus:
scoren op ĂŠn buiten het veld
Sterker en gezonder Rotterdam Sportverenigingen maken Rotterdam sterker en gezonder. Ze kunnen eraan bijdragen dat meer inwoners fit en vitaal zijn en meedoen in de samenleving. Het programma Sportplus helpt clubs deze belangrijke rol te bekleden. Sportverenigingen vormen hier de spil binnen lokale samenwerkingsverbanden met maatschappelijke partners, bedrijven en de gemeente.
Kracht van sport inzetten voor de maatschappij Een Sportplusvereniging is een vereniging die maatschappelijk onderneemt in haar wijk en daarmee iets extra’s betekent. Rotterdam Sportsupport coördineert het Sportplusprogramma en faciliteert en ondersteunt de deelne-
Zoveel mogelijk fitte en vitale Rotterdammers die meedoen in buurt en stad
mende verenigingen daarin. Daar plukken velen de vruchten van. Niet alleen de vereniging zelf, die het ledental en de levendigheid op haar accommodatie ziet toenemen, maar ook bijvoorbeeld scholieren uit de buurt, senioren in de wijk, werkzoekenden en hangjongeren.
Efficiënte uitvoering welzijn De overheid heeft steeds minder middelen voor de uitvoering van welzijnstaken. Sportverenigingen bieden een enorme kans om toch te blijven scoren. Met een andere inzet van geldstromen kan zelfs nog méér worden bereikt. Verenigingen kunnen dé plek zijn waar organisaties uit de wijk hun activiteiten bundelen en zo efficiënter opereren. Nog te vaak zijn in wijken verschillende partijen actief met overlappende doelen en doelgroepen. Sportverenigingen bevinden zich veelal
middenin de wijk. Ze zijn een vindplaats voor burgerkracht. Via sport kan vooruitgang worden geboekt op de meest uiteenlopende maatschappelijke vraagstukken. Natuurlijk kunnen sportverenigingen niet van de ene op andere dag deze nieuwe, beloftevolle hoedanigheid aannemen. De Sportplusadviseurs van Rotterdam Sportsupport begeleiden clubs op de weg naar hun bredere maatschappelijke betekenis. Zij kennen de situatie bij de vereniging en stomen deze organisatorisch klaar voor een ondernemende rol binnen wijk en stad. De Sportplusadviseurs verbinden de club daarbij met andere maatschappelijke organisaties. Ze wijzen deze partijen op de kansen die samenwerking met de lokale vereniging biedt. Een-tweetjes tussen sportverenigingen en andere maatschappelijke organisaties hébben al hun waarde bewezen in Rotterdam. De Schoolsportvereniging verbindt sport met onderwijs. Rotterdam Sport op Maat verenigt sport met de zorgsector. Onder meer deze succesvolle initiatieven waren aanleiding de combinaties tussen sport en andere sectoren uit te breiden. Het programma Sportplus maakt deel uit van het Uitvoeringsprogramma Sport van de gemeente Rotterdam.
Voorwaarden tot slagen Welke randvoorwaarden zijn nodig voor een geslaagde Sportplusvereniging?
vereniging) door een adviseur met kennis van zowel sport als maatschappelijke organisaties.
• De lokale overheid geeft ruimte
Opbrengsten
aan initiatieven van verenigingen. • De betrokken partijen investeren in verbetering en uitbreiding van succesvolle ideeën en maken deze zichtbaar. • Er is startkapitaal voor organisatorische inzet en projecten. • Verenigingen zijn organisatorisch en financieel sterk genoeg én hebben de ambitie om een Sportplusrol te vervullen. • Begeleiding van het transitieproces bij de club (van traditionele naar maatschappelijk breed georiënteerde
bewegen. • Sportaccommodaties worden meer en efficiënter gebruikt. • Partijen uit verschillende sectoren werken met elkaar samen. Daarmee worden geldstromen slimmer ingezet. • Sportverenigingen geven een extra dimensie aan hun bestaansrecht. • Er ontstaat een netwerk ván mensen uit de wijk vóór mensen in de wijk. • Sportverenigingen groeien uit tot een partner in het sociale domein.
• Nog meer Rotterdammers gaan
Ondanks bezuinigingen op zorg en welzijn goede invulling geven aan welzijnstaken
Aanpak Welke uitdagingen heeft de wijk? Welke sportverenigingen kunnen helpen de ambities er te realiseren? Sportplusadviseurs brengen zowel de lokale vraagstukken als de vitaliteit van de clubs in kaart. Daarna benaderen ze de verenigingen die capabel en enthousiast zijn om nieuwe maatschappelijke doelen te verwezenlijken.
Ø
Deelnemende verenigingen leren anders te kijken naar hun club. Ze gaan proberen méér te zijn dan wat ze traditioneel waren. Sportplusadviseurs begeleiden daarbij. De club wás een naar binnen gekeerde vereniging. De club wórdt een vereniging die zichtbaar verbonden is met de samenleving dankzij een bredere en meer waardevolle maatschappelijke rol. Bestuursleden bespreken met de Sportplusadviseurs de sterke en minder sterke punten van hun vereniging en bepalen welke maatschappelijke activiteiten en doelgroepen ze het best kunnen toevoegen aan hun aanbod. De belangrijke organisaties in de wijk worden hier ook bij betrokken.
Ø
Als de vereniging haar nieuwe activiteiten heeft bepaald, moeten ze worden ontwikkeld en aan omvang en kwaliteit winnen. Dat gebeurt in samenwerking met partners. Rotterdam Sportsupport begeleidt verenigingen en legt contacten. Verder worden koppelingen gemaakt met bestaande projecten, bijvoorbeeld van een zorg- of welzijnsorganisatie.
Ø
Het is niet alleen belangrijk dat sportverenigingen met andere ogen naar zichzelf kijken. Maatschappelijke partners doen er ook verstandig aan dat te doen. Wat kan sport bijvoorbeeld betekenen voor ambities op het vlak van werk, zorg en welzijn? Rotterdam Sportsupport wijst de partijen op nieuwe perspectieven en leert ze hoe sport een vast onderdeel wordt van hun werken zienswijze.
Ø
Successen Voetbalvereniging XerxesDZB en Budo Vereniging Alexander hebben als Sportplusvereniging nog meer maatschappelijke waarde dan toen ze die status nog niet hadden. Opvallend: ze opereren beide vanuit een specifieke invalshoek. Budo Vereniging Alexander gebruikt de sport, budo - de verzamelterm voor Japanse vechtsporten - als vertrekpunt. XerxesDZB heeft daarentegen juist de accommodatie en vereniging als basis. De vereniging bekleedt nadrukkelijk een buurtfunctie en biedt ook plaats aan heel andere activiteiten en doelgroepen dan traditioneel gebruikelijk is voor een voetbalclub. XerxesDZB: dagbesteding en route richting arbeidsmarkt • Activering van mensen in de bijstand. Via bijvoorbeeld bardiensten en was- of schoonmaakwerkzaamheden proberen zij weer aansluiting te krijgen bij de arbeidsmarkt. • Training van sportstewards als onderdeel van de route richting een betaalde baan. • Dagbesteding voor mensen met een psychische stoornis. • Bewegen voor mensen met gezondheidsklachten. • Training voor vrouwelijke dak- en thuislozen die een band hebben met het Leger Des Heils. • Veilig en pedagogisch sportklimaat. Mede met behulp van een sportpedagoog van Rotterdam Sportsupport wordt gewerkt aan een normenen waardenkader voor iedereen die
Sportverenigingen actiever betrekken bij maatschappelijke opgaven zich bevindt op de accommodatie. • Vestiging van een fysiotherapeut die praktijk houdt op het terrein. Budo Vereniging Alexander: autisme en slachtoffers pestgedrag • Deelname aan schoolsportverenigingen voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. • Karate voor kinderen met autistische stoornissen.
Andere inspirerende voorbeelden • De vereniging Rotterdam Basketbal en Bureau Jeugdzorg motiveren gezamenlijk jongeren om een goede invulling te geven aan hun leven. Basketbal vormt de rode draad. • Korfbalvereniging RSV Sperwers creëert beweegaanbod voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. • Atomium ’61, dat behalve handbal diverse andere activiteiten biedt, geeft mensen met gezondheidsklachten de gelegenheid in beweging te komen. • Judovereniging S.V. Hagendoorn R-Z zorgt voor beweging en coaching van kinderen met overgewicht.
• Weerbaarheidstraining bij de vereniging en ook op scholen, bedoeld om te voorkomen dat daarvoor vatbare kinderen slachtoffer worden van pestgedrag. • Activeringstraining voor mensen zonder een baan. • Training om het zelfvertrouwen van ouderen te verbeteren.
• T ennisvereniging LTC Plaswijck ’62 en honkbalvereniging HSV Saints bieden wekelijks sportactiviteiten voor jeugd uit achterstandswijken op de Krajicek Playground in Schiebroek. • Korfbalvereniging ckv N.I.O. laat 55-plussers uit de wijk weer bewegen en biedt daarmee een basis voor meer sociale cohesie. • Cricket- en voetbalvereniging V.O.C. heeft een gezondere menukaart waar vele mensen van kunnen genieten en hun voordeel mee doen.
Onderzoeksresultaten Het Verwey-Jonker Instituut verricht jaarlijks onderzoek naar de voortgang van de ontwikkeling en resultaten van het Sportplusprogramma. De uitkomsten worden onder meer gebruikt om de inzet van Rotterdam Sportsupport bij te sturen als het nodig is. De belangrijkste resultaten: Vijf van de veertien Sportplusverenigingen waar een interview is afgenomen, lijken zich te hebben doorontwikkeld tot een sterke maatschappelijke partner. Deze sportverenigingen werken samen met verschillende partijen in de eigen omgeving en daarbuiten. Bij de overige Sportplusverenigingen in het onderzoek lijkt het beter te passen om op kleinere schaal maatschappelijke activiteiten uit te voeren die aansluiten bij de kern
van de sportvereniging: de organisatie van de sport. De kans van slagen van maatschappelijke activiteiten op sportverenigingen neemt toe als het initiatief wordt genomen door de organisatie uit de maatschappelijke sector. De sociale professionals die samenwerken met Sport(plus)verenigingen vinden de maatschappelijke activiteiten op de sportverenigingen maatschappelijk rendabel. Ze leveren volgens hen meer resultaten op dan andere projecten met dezelfde doelstellingen. Een deel van de maatschappelijke activiteiten op sportverenigingen zijn door opstartkosten voorlopig nog wel duurder dan andere projecten. Daar waar ook een rol is voor vrijwilligers zijn de maatschappelijke activiteiten op de sportverenigingen goedkoper.
Een noodzakelijke voorwaarde voor maatschappelijke activiteiten op sportverenigingen is dat de sportvereniging vitaal is. Dit houdt in dat de sportvereniging financieel gezond en er een betrouwbaar bestuurlijk en vrijwillig kader is. Daarnaast zijn draagvlak voor de maatschappelijke activiteiten en een positief pedagogisch klimaat noodzakelijk. Dit op orde krijgen kost bij een groot deel van de sportverenigingen die maatschappelijke activiteiten willen ondernemen relatief veel tijd, soms meer dan een jaar. Ook het bewustzijn van sociale professionals vergroten over de mogelijkheden van samenwerking met sportverenigingen, is een meerjarig proces. Ondersteuning en begeleiding is voor zowel de verenigingen als de sociale professionals voorwaardelijk voor succes.
Sportvereniging toen en nu In 1990 was de sportvereniging uitsluitend aanbieder van georganiseerde sport. Ze werkte samen met de gemeente, haar sportbond, leveranciers en organisaties die sport stimuleerden. De waarde van de sportvereniging was dat ze sportbeoefening en gezondheidsbevordering bood en mensen een sociaal netwerk gaf. Anno 2013 manifesteren steeds meer sportverenigingen zich als nieuwe partner in het sociale domein. Behalve met de traditionele samenwerkingspartners slaat de vereniging ook de
Traditionele vereniging
Klassiek aanbod en doelgroep sporters.
handen ineen met bijvoorbeeld woningcorporaties, scholen, huisartsen, fysiotherapeuten, zorginstellingen, Centra voor Jeugd en Gezin en het Leger des Heils. Daarmee krijgt de meerwaarde van de sportvereniging een breder karakter. Aan de basiswaarden van de sportvereniging worden zaken toegevoegd als: verhoging sportparticipatie van bijzondere doelgroepen, ontwikkeling sociale vaardigheden en weerbaarheid, voorkomen sociaal isolement ouderen en opdoen van werkervaring.
Sportplusvereniging
Modern, breed aanbod en nieuwe doelgroepen.
In beweging met Rotterdam Sportsupport Rotterdam Sportsupport is zowel de initiator als organisator van het Sportplusprogramma. De stichting stáát voor de kracht van sportverenigingen en hun bijdrage aan een beter Rotterdam. Rotterdam Sportsupport zet met sport in op een stad waar iedereen sportief en maatschappelijk kan meedoen. De organisatie brengt werelden bij elkaar en helpt organisaties letterlijk en figuurlijk in beweging te komen. Het Sportplusprogramma levert een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van Rotterdam Sportsupport en het stadsbestuur van Rotterdam.
Hulp bij opzetten en uitvoeren Rotterdam Sportsupport kent de lokale situatie en ondersteunt, stimuleert en faciliteert de Rotterdamse breedtesport met experts en toonaangevende programma’s. De organisatie bundelt de krachten met partijen die óók helpen van Rotterdam een sportievere en sterkere stad te maken. Rotterdam Sportsupport kan andere gemeenten en sportbonden en overige partijen ook van dienst zijn bij de opzet van Sportplus en/of andere programma’s.
Rotterdam Sportsupport t (010) 242 93 15 e info@rotterdamsportsupport.nl w www.rotterdamsportsupport.nl www.facebook.com/sportsupport www.twitter.com/rdsportsupport