voor Executive Coaching

Jelle Vos coacht leiders in strategisch zelfinzicht

Het eigen oog kan niet zien dat het kleurenblind is

Jelle Vos is van oorsprong een Tukker uit Boekelo, maar beschouwt de hele wereld als zijn speelveld. Als executive coach ondersteunt hij onder meer senior managers, directeuren en bestuurders bij de valkuilen van hun ‘leider zijn’. ‘Leiders hebben vaak een heel goed beeld van hun sterke eigenschappen, maar onder grote druk, vermoeidheid of onzekerheid duiken er opeens problemen op. Daar help ik ze bij.’

Leiderschap gaat gepaard met continu aanwezige ambivalente gevoelens, stelt hij. ‘Een leider heeft meestal uitstekende capaciteiten, daarom is hij of zij natuurlijk op die positie gekomen. Maar zodra er onbalans ontstaat, moet een leider kunnen dealen met de ambivalente emoties die de onbalans met zich meebrengt. Wat gebeurt er met de leider? En hoe komt hij of zij zo snel mogelijk weer in balans? Het is erg belangrijk voor een leider om de kwetsbare kanten van het eigen leiderschap tegen het licht te houden en ermee aan de slag te gaan. Hulp van een goede coach kan daarbij essentieel zijn, want het eigen oog kan niet goed zien dat het kleurenblind is.’

Jezelf kennen

Jelle is organisatiepsycholoog, al dertien jaar actief als executive coach en chief executive officer (CEO) bij het Nederlands Centrum voor Executive Coaching. Hij wilde zich graag onderscheiden in het woud van de 60.000 coaches die Nederland telt. In 2019 studeerde hij daarom af bij Ashridge Executive Education nabij Londen, de enige masteropleiding wereldwijd voor executive coaching. ‘Hoe dat was? ‘Life changing’! Een prachtige opleiding met docenten van wereldniveau. Bovendien leerde ik ook enorm veel over mezelf.

Ik moest een dissertatie van 50 pagina’s over mezelf schrijven. Niet makkelijk. Maar als je jezelf niet kent, hoe kun je dan een ander kennen?’ Jelle deed in Londen onder meer veel kennis op over psychoanalyse, cognitieve en humanistische psychologie, mindfulness, vastzittende gedragspatronen zien en daarop interventies kunnen doen.

‘Het zijn vaak ‘oude patronen’ die tevoorschijn komen’

Dubai

Jelle is inmiddels een van de 200 gerenommeerde coaches die afstudeerden bij Ashridge Executive Education nabij Londen. In Nederland werkt hij vanaf zes locaties, waaronder Enschede, maar hij coacht ook over de landsgrenzen. In 2019 werkte hij bijna het hele jaar in Dubai en voor bedrijven in Qatar en Caïro. Dit kwam op zijn pad nadat hij op een conferentie in Abu Dhabi sprak over de ‘schaduwkant van leiderschap’. ‘Dat was een prachtige ervaring. Leiders in het Midden-Oosten zijn ontzettend leergierig. Ik had er eigenlijk wel willen blijven. Ik ben getrouwd met een Indonesische vrouw en als we naar familie in Jakarta gaan zijn we in Dubai al halverwege. Maar de economie in het Midden-Oosten is momenteel te grillig en daarom vonden we de sprong te risicovol.’

Leiderschap

In zijn coaching zet Jelle Hogan Assessments in. Hij werkt graag met dit topinstrument omdat je hiermee in kaart kunt brengen welk gedrag een leider laat zien op ‘normale dagen’ én op dagen van spanning of onzekerheid. ‘De ‘sunny side of personality’ en de ‘dark side of personality’ noem ik dat weleens. Hier goed zicht op hebben is voor leiders cruciaal. Onder druk of onzekerheid laat een leider namelijk ander gedrag zien. Dan zien we dat een leider bijvoorbeeld geïrriteerd of boos wordt, zich terugtrekt, dichtklapt, een pietjeprecies wordt die tot op de centimeter zijn gelijk wil halen, volledig zijn eigen gang gaat of juist ineens veel meer risico’s neemt. Deze gedragingen hebben veel impact op relaties én de reputatie van de leider. Het zijn vaak ‘oude patronen’ die tevoorschijn komen. We hebben heel lang gedacht dat DNA veel invloed op onze ‘wording’ heeft, maar we weten nu dat vastzittende gedragspatronen vaak in onze jeugd ontstaan.’

Werkwijze

Als een leider zich voor coaching meldt, doet Jelle samen mét (niet vóór) de cliënt een grondige intake op basis waarvan zo helder mogelijke doelen worden gesteld. Jelle werkt niet met een vast model: ‘We weten uit onderzoek dat geen enkel coachingsmodel als enige een positieve uitkomst kan claimen. Het is veel belangrijker een veilige omgeving te creëren waarin gezegd kan worden wat écht gezegd moet worden.’ Jelle: ‘Er is lef voor nodig om samen grondig te reflecteren en soms pijnlijke zaken over jezelf onder ogen te zien. Vaak stuiten we op twee of drie disfunctionele leiderschapspatronen bij de leider. Die moet je er als coach natuurlijk wel uit weten te halen. Veel leiders willen tegenwoordig grondig inzicht in zichzelf of ondersteuning bij het zoeken naar antwoorden. Leiders voelen zich soms ‘lonely’ aan de top, hebben last van momenten van ‘fight’, ‘flight’ of ‘freeze’, willen hun persoonlijke effectiviteit verhogen of kampen met bijvoorbeeld angst, woede, schaamte of zelfkritiek. We voeren in de coaching vaak moedige gesprekken, waarin we moeilijke situaties samen proberen te verteren.’

Organisatiedynamiek

‘Om leiders te kunnen coachen moet je organisatiedynamieken wel kunnen begrijpen’, zegt Jelle. ‘Omgaan met complexiteit en onvoorspelbaarheid, steeds hogere eisen van stakeholders, voortdurend ‘zichtbaar’ zijn, teamprocessen, noem maar op. Ik zie het als een voordeel dat ik daarbij op mijn eigen ervaringen terug kan vallen. Ik ben jarenlang humanresourcesmanager geweest in kleine en grote, complexe organisaties. Die ervaring is van grote waarde bij het coachen. Of de 60-jarige Jelle al aan zijn pensioen denkt? ‘‘No way’, ik wil er niet eens over nadenken. Ik doe fantastisch werk, dat heel dicht bij mijn hart ligt. Ik kom nu pas goed op stoom!’ \