9 minute read
VIRTUEEL LEVEN
INTERVIEW
Meer dan een ziekte
Advertisement
De tweede young adult-roman van Pamela Sharon, Wie ik gisteren was, gaat over de zeventienjarige Yara die de diagnose CVS krijgt – het chronisch vermoeidheidssyndroom. Maar Yara weigert zich er zomaar bij neer te leggen, ze wil niet ziek zijn, en al helemaal niet chronisch. Pamela wil met dit boek laten zien wat deze onzichtbare ziekte met een jonge tiener en haar omgeving doet. Maar vooral: dat je meer bent dan een labeltje dat je opgeplakt krijgt.
FAMKE PRINS
Dat Yara veel meer is dan alleen haar ziekte, komt duidelijk naar voren in het verhaal. Yara gaat op haar goede dagen naar school, heeft twee goede vrienden en groeit op in een warm en liefdevol gezin. Maar ze is ook koppig en doet soms – net als ieder ander – domme dingen. Zo heeft Pamela Yara heel bewust neer willen zetten: ‘Levensechte personages zijn nooit honderd procent perfect, honderd procent hun beperking of honderd procent hun seksuele voorkeur. Je bent een mengeling van zoveel verschillende dingen, Yara ook. Gezonde mensen hebben heel erg de neiging om mensen die niet gezond zijn of een beperking hebben, te bestempelen als “anders” of “zielig”. Ik vind het belangrijk dat mensen over dit soort onderwerpen lezen en leren dat iemand veel meer is dan alleen zijn beperking, ziekte of uiterlijk.’
Spekjesquotum Wie ik gisteren was is mede geïnspireerd op een persoonlijke ervaring: haar burn-out een aantal jaar geleden. ‘Ik merkte dat ik het moeilijk vond om hiermee om te gaan en het een plekje te geven. Als je dan nog zo jong bent als Yara en zo’n diagnose krijgt, moet dit helemaal lastig zijn; het besef dat je lijf niet meewerkt, je de dingen niet kan doen die je zou willen doen.’ Yara kan niet op dezelfde manier als haar klasgenoten de wereld ontdekken en beleven, en dus leert ze haar energie goed te verdelen door middel van het ‘spekjesquotum’: elke dag begint ze met twaalf spekjes en elke handeling kost een aantal spekjes. Zo moet ze ervoor zorgen dat ze genoeg spekjes heeft voor de dingen die ze die dag moet doen. Uit haar omgeving is er alleen niet altijd begrip voor haar ziekte. ‘De menselijke relaties vind ik heel interessant,’ vertelt Pamela. ‘Yara heeft door haar diagnose veel vrienden en vriendinnen verloren, maar er ook weer goede vrienden voor teruggekregen. Ik heb Yara wel bewust op laten groeien in een warm en liefdevol gezin: haar ouders zijn nog steeds walgelijk verliefd op elkaar. Maar haar zus weet bijvoorbeeld helemaal niet goed hoe ze met de situatie en Yara’s ziekte om moet gaan.’ Yara verliest zich algauw in een online virtuele wereld: de razend verslavende game Evol. Ze raakt er virtueel bevriend met de knappe Amir: ze gaan samen op zoek naar de oplossing voor de mysterieuze rook en het virus die de stad en haar inwoners bedreigt. In de game raakt ze niet vermoeid en voelt ze zich eindelijk weer ergens nuttig voor. Voor dit deel van het verhaal heeft Pamela twee vergelijkbare spellen uit Japan gespeeld: ‘Het verslavingselement uit dit soort games snap ik wel. Ik merkte hoeveel tijd ik in de games ging steken en was zo twee tot drie uur kwijt aan een fictieve online wereld. Daar schrok ik wel van.’
Handtekening Pamela is naast auteur ook juf op een tweetalige basisschool en geeft les aan groep 4. Ze heeft een eigen leesmethode ontwikkeld, waarbij de focus ligt op het schrijven van korte verhalen door de kinderen: ‘Het is belangrijk dat kinderen beter leren lezen en het leuk gaan vinden. Door het schrijven van korte verhaaltjes wordt het lezen echt iets van de kinderen zelf, in plaats van dat hen iets wordt opgelegd, en daarom werkt het ook zo goed.’ Toen Pamela trots haar nieuwste boek Wie ik gisteren was aan haar klas liet zien, waren de reacties enthousiast. Maar één jongen stak zijn hand op en zei: ‘Juf, zo bijzonder is dat nou ook weer niet, er zijn al zo veel boeken in de wereld.’ Pamela: ‘Heerlijk, dat zet alles wel weer even in perspectief. Ik krijg ook vaak de vraag van de kinderen of ik beroemd ben en of er dan op straat om mijn handtekening gevraagd wordt.’ Naast een spannend en leuk verhaal vertellen, wil de schrijfster de lezer ook iets meegeven. ‘In de literatuur is
Pamela Sharon, Wie ik gisteren was, Uitgeverij Moon, 320 pagina’s (€ 19,99)
PAMELA SHARON
weinig diversiteit, aan zo veel onderwerpen wordt helemaal geen aandacht besteed: voor ieder mens moet er een boek zijn. Je moet juist lezen om te leren over andere mensen. Gelukkig gebeurt dit in het YA-genre steeds meer.’ Dat Pamela nog vol zit met verhalen en ideeën is wel duidelijk: op dit moment werkt ze aan een nieuwe YA, een thriller, en een kortverhaal voor in Het heerlijke herfstboek. Samen met drie collega-YA-auteurs, Chinouk Thijssen, Laura Diane en Astrid Boonstoppel, heeft ze een podcast, I write better than I talk, waarin volop gekletst wordt over het schrijven en alles wat daarbij komt kijken. De auteurs hopen een volgend seizoen snel te kunnen maken. We kunnen dus nog veel verwachten van Pamela!
LEESVOER JOYCE JYOTI
To be read
Op zoek naar nieuw leesvoer? We vroegen twee lezers naar wat ze van deze twee young adult-romans over oorlog vonden.
‘Of je geïnteresseerd bent in het verhaal van anderen en de Syrische vluchtelingenkwestie, of dat juist een ver-van-je-bedshow vindt, dit boek is echt iets voor jou. Abdel, in Aleppo geboren, ziet zijn geliefde stad na het uitbreken van de Syrische burgeroorlog veranderen en ineenstorten. Na een moeilijke vlucht naar België ontdekt hij algauw dat je niet kunt vluchten voor je herinneringen en dat een nieuw bestaan in een nieuw land z’n eigen moeilijkheden met zich meebrengt. Vlucht naar de hemel van Berti Persoons voelt als een vrij realistisch relaas van een vluchteling en er wordt veel over buitenlandse politiek uitgelegd in het boek. De ontwikkeling van het conflict in Syrië wordt stap voor stap uiteengezet, maar ook de situatie in Afghanistan, Rwanda, Israël en Palestina, en die van de Koerden in Turkije worden besproken. Het is heel goed dat er in YA-literatuur ruimte voor gemaakt wordt, maar er komen veel conflictgebieden langs en dat is af en toe wat verwarrend. Abdel is een heel sympathiek personage en vindt het heel frustrerend en verdrietig dat om hem heen voortdurend conflict boven vrede verkozen wordt. Hij gaat door verschrikkelijke situaties heen en daardoor leef je met hem mee, maar we leren Abdel niet helemaal kennen. Het verhaal blijft een beetje op de vlakte, als een soort opsomming van gebeurtenissen, en we komen minder te weten over Abdels diepste emoties en motivaties. Daardoor krijg je een
Berti Persoons, Vlucht naar de hemel, uitgeverij Clavis, 276 pagina’s (€ 16,95)
Marc de Bel, Het dorp van de zwaluwen, Uitgeverij Pelckmans, 193 pagina’s (€ 17,50) goed beeld van wat een Syrische vluchteling aan psychische bagage bij zich zou kunnen hebben, maar wordt het niet echt emotioneel of herkenbaar. In de kern is dit boek vooral een hoopvol pleidooi voor vrede en empathie: een boodschap waar iedereen achter kan staan. Vanuit je luie leesstoel kun je iets opdoen over buitenlandse politiek, terwijl je het emotionele verhaal van een Syrische vluchteling leert kennen.’
‘Het rustige stadje Oradour waar geen verzetsstrijders noch moffen (SS’ers) zich bevinden, waar de zwaluwen zich veilig voelen en hun eitjes laten broeden. Het dorp waar Denise, Roger, Robert, Armand en alle andere onschuldige slachtoffers diezelfde ochtend genoten van de zon en plannen maakten voor het bal of de voetbalwedstrijd, was na twee uur ’s middags verdwenen. De gebeurtenissen die in het boek Het dorp van de zwaluwen van Marc de Bel beschreven worden, vinden allemaal plaats op één dag, zaterdag 10 juni 1944. De schrijver vertelt het verhaal vanuit meerdere personages, maar zorgt er wel voor dat elk personage goed neergezet wordt en diepgang krijgt. Elke emotie wordt duidelijk beschreven, de angst en woede, de machteloosheid en wanhoop, de hoeveelheid verdriet en verlies en ook het besef dat het allemaal jammer genoeg niet een droom was. Het boek was makkelijk te volgen en belangrijk om te lezen, het geeft alle verschillende gevoelens weer waar mensen doorheen gaan en hoe een dag zo snel en onverwachts kan veranderen tot een van de ergste dagen uit je leven. De schrijver neemt je volledig mee in het verhaal en de plek. De details van die plekken en emoties geven je een gevoel van barmhartigheid, maar vermengen zich met de beschreven angst en pijn die jou als lezer kan overvallen. Een verhaal dat altijd verteld moet blijven worden, zodat wanneer de kinderen en kleinkinderen van de overlevenden zo oud zijn dat ze er alleen nog maar een jeugdherinnering in zien, er toch nog enkele bezoekers van het ruïnemuseum zijn die weten wat zich die zonnige zaterdag op 10 juni 1944 daar heeft afgespeeld.’
ARTIKEL SHADOW AND BONE
Leigh Bardugo, Boek der Heiligen, Blossom Books, 144 pagina’s (€ 20,00)
Duik in het Grisha-universum
Misschien ben je ook al fan van de Grisha-serie van Leigh Bardugo, maar als dat nog niet zo is, heb je nu nóg een reden om de serie te gaan lezen: hij is verfilmd. Vanaf 23april is de serie op Netflix te zien onder de titel Shadow and Bone.
Wie Ravka wil verkennen, het land waarin het verhaal zich afspeelt, kan zich vermaken met nog meer boeken naast de Grisha-trilogie. Leigh Bardugo heeft namelijk nog veel meer verhalen over deze wereld geschreven. In welke volgorde je al die boeken kunt lezen, lijkt een grote puzzel, maar wij hebben die alvast voor je opgelost. Dompel je onder in deze magische, duistere wereld!
De Grisha-trilogie (Schim en schaduw, Dreiging en duisternis, Val en verlossing) In deze drie boeken maak je kennis met Ravka, een land dat in tweeën gedeeld wordt door de Schaduwvlakte; een ondoorgrondelijke duisternis, vergeven van monsters die teren op mensenvlees. Alina Starkov is nooit ergens goed in geweest. Maar als haar regiment wordt aangevallen en haar beste vriend zwaargewond raakt, ontwaakt er bij haar een onbekende kracht die zijn leven redt. Een kracht die het door oorlog getergde koninkrijk voor eens en altijd kan bevrijden. Alina moet alles achterlaten en wordt meegevoerd naar het hof, waar ze getraind zal worden tot lid van de Grisha: het magische elitecorps dat wordt geleid door de mysterieuze Duisterling.
De Kraaien-duologie (List en leugens, Kraai en koninkrijk) De Kraaien-duologie gaat verder waar de Grisha-trilogie ophield. De boeken spelen zich ook af in Ravka, maar laten de lezer het land zien vanuit een heel ander perspectief. Je volgt Kaz Brekker, een jonge crimineel, die samen met zijn bende voor een onmogelijk missie staat. Hij krijgt een opdracht aangeboden. Gevaarlijk, maar met hele een goede buit. Fun fact: De plaats Ketterdam, waar dit verhaal zich afspeelt, is gebaseerd op ons eigen Amsterdam.
De Nicolai-duologie (De verminkte koning, Het oordeel van de wolf) Nikolai Lantsov is een jonge koning die Ravka een mooie toekomst probeert te geven. Na een burgeroorlog moet Nikolai zijn best doen om de grenzen veilig te stellen en moet hij allianties maken tegen alle dreigingen die zijn land ondergaat. Maar Nikolai heeft een duistere kracht in zich, een kracht waardoor hij ’s nachts verandert in een monster dat hij niet kan bedwingen. Het tweede deel verschijnt in juni in het Nederlands. De duologie verbindt de Grisha-trilogie en de Kraaien-duologie aan elkaar. Als je spoilers wilt voorkomen, lees deze boeken dan als laatste!
