Boekenkrant september 2021

BOEKENKRANT – DE BESTE BRON VOOR BOEKENNIEUWS – SEPTEMBER 2021 No. 9, JAARGANG 15

Mark Janssen: ‘We hebben Denkers, Doeners en Dromers nodig’

GILLES JANSSEN

Pagina 8

Pagina 5

Longlist Europese Literatuurprijs 2021 In de boekhandel € 24,90

www.deharmonie.nl

Pagina 9

Colum McCANN apeirogon

Pagina 13

Pagina 17

Pagina 19

Belle van Zuylenlezing: Elena Ferrante

Wie Wij Zijn: Marokko

Book Talks o.a. Édouard Louis, Max Porter, Jonathan Franzen Marianne Faithfull, Alfred Birney

23 sept t/m 2 okt 2021

38ste Nacht van de Poëzie

Bekijk het hele programma op www.ilfu.com

2 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

Contact Uphill Battle uitgevers, ­Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland. + 31 30 2231718

E-mail redactie@boekenkrant.com

Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com

Abonnementen­service abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005

Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Redactie Hoofdredacteur: Mirjam Mulder Redactie: Mireille Bregman, Renske Immink en Inge Kommeren

Oplage: 19.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 oktober 2021.

ERWIN SUVAAL

Mireille Bregman redacteur Boekenkrant mireille@boekenkrant.com

+++ Daan Heerma van Voss verovert het buitenland met zijn autobiografische boek De bange mens; de vertaalrechten zijn verkocht aan Engeland (MacLehosepress), Duitsland (Diogenes) en Polen (Slowne), en veel andere landen tonen interesse. ‘Het is fantastisch om te zien hoeveel buitenlandse interesse er is voor De bange mens, maar vooral ook voor Daan als schrijver,’ aldus literair agent Lisette Verhagen. +++ Youp van ’t Hek gaat samen met illustrator Marije Tolman een kinderboek voor volwassenen uitbrengen, over een man die met pensioen gaat. Dat doet hij natuurlijk geheel in eigen stijl: ‘Het wordt een onbedaarlijk somber makend boek, maar wel erg om te lachen. Van het elektrische fietsen tot het golfen en kitesurfen, het komt allemaal aan bod.’ +++ Rondom de Pride Week afgelopen maand was er veel aandacht voor boeken met een lhbti-thema. Alleen kinderboeken lijken nog wat achter te blijven. Waarschijnlijk vinden veel auteurs het nog wat spannend om erover te schrijven. Het is tijd dat dat verandert, aldus schrijver Pim Lammers: ‘Ik kom vaak genoeg op scholen om over mijn boeken te praten, en dan ontstaan de leukste gesprekken, waar volwassenen nog wat van kunnen leren.’ +++ Ivo van Hove gaat Mijn lieve gunsteling, de nieuwe, rauwe roman van Marieke Lucas Rijneveld, omtoveren tot een toneelvoorstelling. De productie zal in het seizoen 2022/2023 in première gaan. Rijneveld: ‘Ik ben zeer vereerd dat de grootmeester van het toneel, Ivo van Hove, Mijn lieve gunsteling op de planken brengt. Ik heb er alle vertrouwen in dat het een wonderschone bewerking gaat worden.’ +++ Op 1 september opent Huis van het boek in Den Haag de tentoonstelling ‘W.F. Hermans in vorm’, rond de vormgeving van de boeken van Hermans. Er zullen ook nieuwe vondsten te zien zijn, aldus samensteller Rickey Tax: ‘Omdat het W.F. Hermansarchief nog steeds gesloten is, behalve voor onderzoek, is er veel nieuws te zien. Ongepubliceerde correspondentie en originele (deels afgewezen) ontwerpen, waaronder die van Hermans zelf, liggen naast de boeken.’ +++

Literatuur

ROLAND GERRITS

Uitgever: Jan Louwers

Ken je dat gevoel dat je een stad op een andere manier leert kennen als je weet welke boekwinkels zich waar bevinden? Sinds enkele jaren bezoek ik graag boekhandels om te zien wat men er zoal verkoopt en welke sfeer er hangt. Een ander kijkt wel eens vreemd op als ik dat vertel, maar ik doe het echt gewoon voor de lol. Iedere boekwinkel heeft zijn eigen stijl en je merkt snel of de boekhandelaar zijn publiek echt kent. Op een online kaart houd ik bij waar ik geweest ben en welke routes ik echt nog moet uitstippelen.

Op het moment van schrijven wordt de shortlist van de Boekverkoper van het Jaar bekendgemaakt, een van de leukste verkiezingen die er bestaan. Wie van hen zou de meeste titels hebben gelezen die in deze Boekenkrant staan? De young adult-tips (p.12) raden wij in elk geval aan, want de Boekenweek van Jongeren vindt plaats van 17 t/m 26 september. Verder kijken we alvast vooruit naar de Kinderboekenweek in oktober met Mark Janssen (p.15), illustrator en maker van het Prentenboek dat bij deze week hoort. Toe aan iets anders? Verdiep je in het oeuvre van Robbert Welagen, dat bestaat uit gevarieerde werken (p.7).

Ik wens iedereen veel leesplezier en ik daag je uit: haal, net als ik, de Boekenkrant ook eens bij een andere winkel!

INHOUD

BOB BRONSHOFF

Medewerkers: Sietske Bierma, Sandra Broertjes, Martijn van Bruggen, Wendy Claes, ­Oglaya Doua, Antal Giesbers, Joyce Guntlisbergen, Aefke ten Hagen, Paula Heeger, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Pauline Pater, Hans Pols, Famke Prins, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Yannick Schueler, Michelle Schulte, Fien de Smet, Erwin Suvaal, Jyoti Tojo, Carien Touwen, Tristan Vanheuckelom, Gerda Visser, Maaike de Vries, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit, Marcella de Wolf.

Vormgeving: Titus Vegter

Winkelroute

KORT NIEUWS

FJODOR BUIS

REDACTIONEEL

JOUK OOSTERHOF

COLOFON

LOSSE DELEN

Édouard Louis, Strijd en metamorfose van een vrouw 3 Jennifer Saint, Ariadne 4 Steef van Gorkum, Precies zoals hij was 4 Charlotte Wood, Het weekend 5 Robbert Welagen, Raam, sleutel 7

Spanning

Marc Raabe, Sleutel 17 9 Sandra J. Paul, Paniek 11 Linda Jansma, Slaap maar zacht 11

Jeugd

Tippagina young adult Kars Veling, Eerlijk. Geen spel zonder regels Mark Janssen, Dromer

12 12 15

Non-fictie Luca Caioli en Elvira Giménez, Heldinnen.

Nina Burton, Levensmuren. De wereld rond mijn zomerhuis Niels Posthumus, Alle problemen begonnen met Van Riebeeck Seger Abels en Rick Swinkels, Ceviche

16

16

17 19

Boekhandel

Deze ­boekhandels verspreiden de Boekenkrant 24 Op bezoek bij Boekhandel Jimmink 25 De bestverkochte boeken in Nederland en Vlaanderen 5 Lezersadvies Win een boek

27 27

3 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

RECENSIE

LITERATUUR

ÉDOUARD LOUIS

COLUMN

Een kwestie van leven of doodgaan

Kraai rond de toren

‘Alles is goed zoals het uit de handen van de Schepper komt, alles raakt verdorven in handen van de mens.’

Aldus verlichtingsfilosoof Jean-Jacques Rousseau over de opvoeding. Ik moest eraan denken bij de twee autobiografische novelles Ze hebben mijn vader vermoord en Strijd en metamorfose van een vrouw van de Franse auteur Édouard Louis. Je blijft hopen dat die kleine Édouard de wereld zelf eens kan ontdekken, zonder dat zijn ouders erover oordelen.

Ik heb een man gekend die werkte voor het bisdom Rotterdam. Eén van zijn belangrijkste taken was de verkoop van kerkgebouwen. Hij deed zijn best om kopers te vinden die het bijzondere karakter van een Godshuis zouden respecteren. Ik vond het lastig om me voor te stellen hoe de dag van de verhuizing eruit zou zien. Wie verhuisde er dan precies?

Net als in andere steden in de Nederlanden (en elders in Europa) was er ook in Zwolle een aantal kloosters gevestigd. Het mannenklooster Bethlehem werd al vroeg in de veertiende eeuw gesticht, gevolgd door het Olde Convent, het klooster in Windesheim en het Agnietenklooster.

Het Dominicanenklooster (1465) kende een roerige geschiedenis. De kerk van het complex werd aan het eind van de Tachtigjarige Oorlog in gebruik genomen door de protestanten, een eeuw later werd een deel van het klooster een synagoge, terwijl in onze tijd het Zwolse conservatorium er een plek gevonden heeft, en sinds 2013 is er in de kerk één van de mooiste boekhandels van het land gevestigd: Waanders in de Broeren.

Ik vermoed dat deze bestemming de goedkeuring zou kunnen wegdragen van de kerkenverkoper.

Eén van de eerste romans die ik uitgaf bij Magonia, was Corvus, van Rob van der Staaij.

Hij schrijft over de jongen Raban die vanwege een gewelddadige thuissituatie op vijfjarige leeftijd uit huis geplaatst wordt. De Nederlandse jeugdzorg wordt hier de maat genomen, maar het gaat in deze tekst toch vooral om een diep doorvoeld en rauw geportretteerd verhaal over een opgroeiende jongen. In zijn leven ontbreekt iedere vorm van vertrouwen en warmte, maar op wonderbaarlijke wijze ontwikkelt zich wel een heuse vriendschap met een kraai. En dan volgt de mooiste scène uit het boek. Op het moment dat Raban de regie over zijn leven in eigen hand neemt, laat hij zijn kraai vrij.

Het leek me geweldig om voor Corvus een presentatie te organiseren bij Waanders in de Broeren.

Ik zocht contact met Liliane Waanders en mijn wens ging in vervulling. In het cafégedeelte van het gebouw waren stoelen neergezet en op het podium was genoeg plaats voor uitgever en auteur. In zijn boek is Rob openhartig over de kindertehuizen, opvangcentra, justitiële jeugdinrichtingen en het pleeggezin waar hij als jonge puber enige tijd ondergebracht was. Het getuigde van zijn sterke karakter dat hij over deze zaken met mij tegenover een kritisch publiek durfde te spreken. Als ik nu de foto’s van die presentatie terugkijk, zie ik naast de volwassen man dat kleine jongetje. Hij is net zo aanwezig als de man die zijn verhaal vertelt. En herinner ik me ook niet dat rond de toren een kraai cirkelde?

LEX JANSEN

HUGO JAGER ‘Waarom ben je zo?

Waarom gedraag je je altijd als een meisje? In het dorp zegt iedereen dat je een nicht bent, we schamen ons rot, iedereen lacht om je.’ Aan het woord is de moeder van schrijver Édouard Louis in Ze hebben mijn vader vermoord. Eerder heeft Édouard aan zijn vader toegegeven dat hij voor zijn verjaardag in plaats van een op afstand bestuurbare auto liever de videoversie van de film Titanic wil. Kwam zijn moeder onverwacht zijn kamer binnen terwijl hij aan het dansen was. En speelde hij voor zangeres in een zelfbedachte choreografie.

Als hij zijn moeder met haar vragen aanhoort, bedenkt hij dat ze een ‘fatale fout’ maakte en zint hij op wraak. Die kans doet zich snel voor. Tijdens het eten klikt hij dat hij heeft gezien dat moeder zijn broer vaak geld toestopt. Iets wat eigenlijk verborgen had moeten blijven voor zijn vader. ‘Ik kijk naar mijn moeder, ik ben te nieuwsgierig, ik wil dat ze afziet omdat ze me ’s ochtends heeft vernederd.’ De bom barst en er ontstaat een enorme ruzie. Als lezer voel je je voyeur van een ongekend drama.

Ook in Strijd en metamorfose van een vrouw dat helemaal over zijn moeder gaat, spat de tragiek van de zinnen af. ‘Ik was zo gewend haar thuis ongelukkig te zien dat ik het geluk op haar gezicht ervoer als een schandaal, bedrog, een leugen die zo snel mogelijk moest worden rechtgezet,’ verzucht Louis. Door deze passage te herhalen op een verder lege pagina last hij een adempauze in. Het fungeert als een pauzeknop. Een knop die je tijdens het lezen van deze twee korte doch intense romans vaak nodig hebt.

Theater Als je ergens rustpunten kunt inbouwen, dan is het wel in het theater.

Niet zo vreemd dus dat van de autobiografische boeken van Louis ook theatervoorstellingen zijn gemaakt.

Regisseur Ivo van Hove boog zich voor Internationaal Theater Amsterdam over Wie heeft mijn

ARNAUD DELRUE

vader vermoord. Over de voorstelling met acteur Hans Kesting in de hoofdrol schreef de Volkskrant lovend: ‘De imposante Kesting, met zijn donkere, klinkende timbre, toont zich hier een wendbaar acteur, die lenig wisselt tussen vader en zoon, tussen spelen en vertellen, tussen woede en verdriet.’ Het drama, dat is opgezet als een lange monoloog is nog tot 21 november te zien in theaters door het hele land. Ook Strijd en metamorfose van een vrouw is inmiddels bewerkt door Van Hove en vanaf september in de theaters te bekijken.

Overheersing Overal door deze autobiografische boeken heen schemert wat de auteur zelf moest doormaken in zijn jeugd.

Het is duidelijk dat het als homoseksueel kind niet gemakkelijk was om op te groeien in het harde arbeidersgezin. In een maatschappij waarin systematisch geweld tegen vrouwen in grote delen van het land nog normaal lijkt. Waarin ‘echte’ mannen niet mogen huilen.

En een Frankrijk waarin een elite de politieke besluiten neemt. Besluiten die met name zijn weerslag hebben op de toestand van de arbeidersklasse. ‘Voor de heersende klasse is politiek meestal een esthetische kwestie: een manier om over zichzelf te denken, een manier om de wereld

Édouard Louis, Ze hebben mijn vader vermoord, Uitgeverij De Bezige Bij, 73 pagina’s (€ 18,-)

Overal door deze autobiografische boeken heen schemert wat de auteur zelf moest doormaken in zijn jeugd. te zien, om zichzelf op te bouwen.

Voor ons was politiek een kwestie van leven of doodgaan.’ Terwijl zijn vader fysiek en mentaal een wrak is door het harde werk in de zware industrie, voert de politiek bezuiniging na bezuiniging door op uitkeringen. Louis benadrukt dat Hollande, Sarkozy en Macron verantwoordelijk zijn voor de dood van zijn vader.

Het zijn grote woorden.

Indrukwekkender vind ik de manier waarop hij zich aan het eind van Strijd en metamorfose van een vrouw lijkt te verzoenen met zijn moeder.

‘We hebben veel met elkaar gepraat, we hebben alles uitgesproken, ik heb je gezegd dat ik je kwalijk neem hoe je in mijn kindertijd was, je hardheid, je zwijgen, de scènes die ik hierboven heb opgesomd, en je hebt naar me geluisterd.’ Datzelfde bemerk je in het boek over zijn vader, waarin hij ook hem lijkt te vergeven.

Door oprecht moeite te doen om zijn ouders beter te begrijpen, verdwijnt de verdorven onverdraagzaamheid uit zijn jeugd naar de achtergrond van een hoopvolle toekomst.

Édouard Louis, Strijd en metamorfose van een vrouw, Uitgeverij De Bezige Bij, 106 pagina’s (€ 23,50)

Op zaterdag 25 september is Édouard Louis te gast bij Book Talks op het International ­Literature Festival Utrecht. Kijk voor meer informatie en tickets op www.ilfu.com.

Op het moment dat Raban de regie over zijn leven in eigen hand neemt, laat hij zijn kraai vrij.

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en ­centrum voor schrijfbegeleiding.

www.magonia.nl

4 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

LITERATUUR

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

Hier komen wij vandaan

Verraden door een mooiboy

In deze bijzondere debuutroman van Leonieke Baerwaldt worden verschillende verhaallijnen door elkaar verweven. Een moeder en dochter die rondzwerven, een fabrieksleider die naar een andere baan verlangt, een zeemeermin die de werkelijkheid onder ogen moet zien, en andere verhalen over mensdieren en diermensen.

Baerwaldt gebruikt de sprookjes van Grimm en Anderson en plaatst ze in een hedendaagse context.

Leonieke Baerwaldt, Hier komen wij vandaan, Uitgeverij Querido, 224 pagina’s (€ 20,00)

OGLAYA DOUA

Het meisje met de luidende stem Opgroeien in een Nigeriaans plattelandsdorp biedt niet veel mogelijkheden, weet Adunni.

Daarom wil ze maar één ding: onderwijs. Haar moeder vertelt haar dat dat de enige manier is waarop ze een ‘luidende stem’ kan krijgen, waardoor ze voor zichzelf kan opkomen. Maar als haar moeder sterft en haar vader haar als bruid verkoopt aan een oude taxichauffeur, lijken de obstakels onoverwinnelijk. Maar Adunni geeft niet op.

Abi Daré, Het meisje met de luidende stem, vertaling: Arjaan van Nimwegen en Thijs van Nimwegen, Uitgeverij Signatuur, 392 pagina’s (€ 24,99)

7B Groningen, 2040. Er woedt een oorlog voor grondstoffen, en er is een nieuwe stad gesticht waar een enorm gebouwencomplex onderdak biedt aan militairen in opleiding. Een oorlogs­ veteraan wordt geteisterd door dromen aan zijn beste vriend, die onder mysterieuze omstandigheden verdween. Een infiltrant van de Europese geheime dienst probeert een mol die geheimen lekt te ontmaskeren.

Als prinses van Kreta en dochter van de machtige koning Minos, groeit Ariadne op met het angstaanjagende geluid van het schrapende hoefgetrappel van de Minotaurus, die in het labyrint onder het gouden paleis van Knossos gevangen wordt gehouden. De Minotaurus – half mens, half stier, en broer van Ariadne en haar zus Phaedra – eist elk jaar bloed. Wanneer Theseus, prins van Athene, op Kreta arriveert als offer aan het monster, wordt

De Minotaurus – half mens, half stier – eist elk jaar bloed.

Ariadne verliefd op hem. Ze besluit om hem te helpen en daarmee haar familie en land te verraden. Maar dan wordt ze zelf verraden.

Als je de mythe kent, dan weet je dat Ariadne wordt achtergelaten door Theseus op het eiland Naxos.

Tot zover mijn kennis van de mythe, waardoor ik me wel afvroeg wat er in die andere driehonderd pagina’s verteld kon worden. Maar Saint laat hier heel slim ook het perspectief van Phaedra zien, waardoor het verhaal meer diepgang krijgt en de feministische touch tot z’n recht komt. Niet alleen bespreekt Saint de onrechtvaardigheid dat vrouwen zo vaak de prijs betalen voor de daden van de mannen om hen heen, maar ze laat ook zien dat er kracht schuilt in een ondergeschikte rol. Het hoofdstuk JO MURRICANE waarin Phaedra de val van Icarus meemaakt, is een van de mooiAriadne wel een mooie ontwikkeling ste voorbeelden waarin die kracht door. Saint beschrijft getoond wordt: ‘Ik had de personages respectmedelijden met hem vol en als mensen van omdat hij zo dicht bij de vlees en bloed waarmuil van het monster door je helemaal opgaat opgroeide, maar zonder in het verhaal. De valmijn privileges als prinkuil bij een hervertelses; het voorrecht, daar ling van een mythe ligt kwam het op neer, om vaak in een overdreven dit vervloekte eiland setting. Maar Saint op een dag te verlaten, weet je als lezer erbij te al was het maar aan houden en het verhaal de arm van een echtzo te vertellen dat je genoot die mijn vader het van intens dichtbij voor me zou uitkiezen.’ beleeft. Dat is knap, Ondanks dat het verzeker voor een debuuthaal langzaam op gang roman. Inderdaad, komt en dat ik Ariadne Jennifer Saint, Ariadne, zoals de achterkant van wel heel zielig vond in vertaling: Saskia Peterhet boek zegt: deze mag het begin (zieliger dan zon-Kotte, Uitgeverij je niet missen als je van hoe ik me voelde bij Orlando, 352 pagina’s mythologie houdt. de dure koffie), maakt (€ 24,99)

Is de waarheid altijd waardevol?

Aafke Romeijn, 7B, Uitgeverij De Arbeiderspers, 240 pagina’s (€ 20,99)

Een film met Sophia Stanley Forbes wil met zijn nieuwe film een comeback maken in Nederland. In de hoofdrol cast hij steracteur Michael Bender, en de beeldschone dochter van gevierd schrijver Karl Hermans, Sophia.

Hij biedt zich gretig aan als vaderfiguur voor de jonge actrice, maar naarmate de tijd vordert worden zijn motieven steeds onduidelijker.

Ben je ooit wel eens verliefd geworden op iemand die je een gratis stukje taart gaf bij je koffie, om er vervolgens achter te komen dat de koffie net zoveel kost als een lunch bij de McDonalds? Of is alleen mij dit overkomen?

Dat ervaarde ik in ieder geval als het toppunt van verraad.

Misschien niet helemaal op hetzelfde niveau behandelt Jennifer Saint in haar debuutroman Ariadne het thema verraad op meeslepende wijze.

JENNIFER SAINT

Een motto van een boek komt zelden terug in het verhaal, maar in Steef van Gorkums Precies zoals hij was denkt hoofdpersoon Andreas na over het motto; een citaat over geloof en waarheid uit een brief van Dostojevski.

Andreas komt erachter dat zijn overleden vriend Simon er geheimen op nahield.

Hij probeert die te verhullen, maar is dat haalbaar en nodig?

SANDRA BROERTJES

Herman Koch, Een film met Sophia, Uitgeverij Ambo|Anthos, 304 pagina’s (€ 22,99)

Andreas is gelovig en de opmerking van de Russische schrijver (‘Indien iemand mij zou bewijzen dat Christus buiten de waarheid staat, en indien het een feit zou zijn dat de waarheid Christus uitsloot, dan zou ik liever bij Christus blijven dan bij de waarheid.’) zet hem aan het denken: ‘Maar is de waarheid dan helemaal niet belangrijk? In de kerk horen we wekelijks hoe belangrijk het is om een persoonlijke band met God op te bouwen. Maar hoe kun je nu

harde waarheid over een band met iemand Simon te delen met de opbouwen als je niet genodigden. Na afloop eens de waarheid over van de plechtigheid zijn hem of haar weet?’ enkele geheimen aan Simon, Andreas’ held, het licht gekomen en is omgekomen bij blijft Andreas leeg acheen vliegtuigongeluk ter: wat is nu nog zijn en Andreas wordt de taak? steun en toeverlaat van Het taalgebruik in Gea en Henk, Simons Precies zoals hij was is ouders, die hij kent hedendaags: personasinds zijn jeugd en die ges gebruiken Engelse zijn opleiding hebben termen (‘Ik wist niet betaald. Hij voelt zich of je al gegeten hebt, verplicht om hen en dus ik heb iets simpels Sanne, Simons vrienSteef van Gorkum, gemaakt, just in case.’) din met wie hij zelf ­Precies zoals hij was, en populair jargon: ook bevriend is en over Uitgeverij De Geus, ‘Ik kan wel bedenken, wie hij dagdroomt, 256 pagina’s (€ 20,99) weten dat hij niet meer te beschermen tegen terugkomt. Maar ik moet het mijn inbreuken op het beeld dat zij van lichaam fysiek duidelijk maken.’

Simon hebben en dat levert hem Hoewel ik nieuwsgierig was naar naast enige voldoening vooral veel hoe Andreas zou omgaan met de stress op. Broer Pim wist net zomin diverse problemen die op zijn pad als zijn ouders dat Simon had gelokwamen, bleef hij op afstand. Simon, gen over zijn scriptie en zijn baan om wie het verhaal in feite draait, en dat hij twee vriendinnen en een komt in flashbacks tot leven en Van gokschuld had, maar dat belet hem Gorkum maakt van hem een realistiniet om tijdens de begrafenis zíjn scher mens dan van sommige andere karakters. ‘Vriendschap gaat erom dat je je laat slaan op het moment dat de ander dat nodig heeft,’ zo leerde Simon Andreas. Andreas werd geslagen.

‘Maar is de waarheid dan helemaal niet belangrijk?’

5 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

LITERATUUR

CHARLOTTE WOOD

‘Is zo’n lange vriendschap wel mogelijk?’

Zeventigers Jude, Wendy, Adele en Sylvie kennen elkaar al zo’n veertig jaar lang. Als Sylvie overlijdt, komen de andere drie bij elkaar om haar strandhuis uit te ruimen. Scherp, nietsontziend, maar toch met humor ontleedt de Australische Charlotte Wood in Het weekend een levenslange vriendschap die uit elkaar dreigt te spatten.

MIRJAM MULDER Via Zoom biecht ik aan de auteur op dat een boek me zelden zo oncomfortabel heeft gemaakt. Was dat een veelvoorkomende reactie? ‘Ik kreeg een interessante verscheidenheid aan reacties,’ zegt Wood. ‘Veel oudere vrouwen vonden het fantastisch, ze zeiden dat ze zich door dit boek gezien en begrepen voelden.

Sommige jongere vrouwen daarentegen zeiden: “O, het is zo eng, dat ouder worden!” Dat is niet iets waar je vaak aan denkt als je jong bent.

Dat was voor mijzelf ook de reden waarom ik dit boek wilde schrijven.

Mijn ouders zijn beiden overleden toen ze in de vijftig waren, en ik denk dat ik daarom altijd heb verondersteld dat ik ook niet ouder dan dat zou worden. Maar nu ik die leeftijd heb bereikt, ben ik helemaal niet klaar om jong te sterven! Daarom wilde ik proberen om me mijn toekomstige ik voor te stellen, het goede en het slechte. Wie wil ik zijn als ik ouder ben?’

Aan de beurt De drie vrouwen in Het weekend zijn dan wel oud, maar geenszins klaar met het leven. Wood: ‘In films en boeken worden ouderen vaak op een heel statische manier afgebeeld; ze blikken vaak alleen maar terug op het verleden, lijken niet echt een urgentie te hebben om te leven. Als ik om me heen kijk naar de oudere mensen die ik ken, dan zie ik dat helemaal niet terug. Zij zijn vaak nog heel actief betrokken met de wereld, evenveel als ik. Dus ik wilde dat beeld van oude mensen die al hebben geaccepteerd dat het leven voorbij is bijstellen.’

Sinds ze vijf jaar geleden aan het boek begon, heeft ze daar al wel wat verbeteringen in gezien. ‘Er zijn bijvoorbeeld steeds meer actieve ouderen in films. Ik denk dat dat komt doordat vrouwen steeds meer betrokken raken in filmproductie, bijvoorbeeld oudere actrices die nu hun eigen show hebben. Dat kon in vorige generaties gewoon nog niet.

CHRIS CHEN

‘Voor de feministen van die gene­ ratie voelt het denk ik alsof ze pas net begonnen zijn.’

Charlotte Wood, Het weekend, vertaling: Ireen Niessen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 256 pagina’s (€ 21,99)

Daarom wilde ik ook over deze generatie oudere vrouwen schrijven: zij lijken de eerste te zijn die met hetzelfde soort pensioengerelateerde problemen te maken hebben als mannen. En dus zijn de vrouwen in dit boek vrij machtig in hun professionele levens, en denken nog steeds dat ze evenveel te bieden hebben op dat gebied. Daarom zijn ze woedend, als ze merken dat de maatschappij zegt: “Jij hebt je beurt gehad, het is tijd om aan de kant te gaan.” Voor de feministen van die generatie voelt het denk ik alsof ze pas net begonnen zijn, omdat ze zo hard hebben moeten vechten om in hun werk dezelfde rechten en kansen te krijgen die mannen hadden. Dus dat willen ze nog niet laten gaan.’

Hobbels Doordat het perspectief afwisselt tussen de drie vrouwen, krijgen we de onderlinge verhoudingen mee. De commanderende Jude, de kinderlijke Adele, de verstrooide Wendy. Met elke lade die ze uitmesten, en elke vuilniszak die ze naar buiten gooien, komt er meer oud zeer naar boven.

Wood: ‘Ik wilde onderzoeken hoe de manier waarop we onszelf zien niet per se de manier is waarop andere mensen ons zien. En dat we daarin soms ook onbewust wreed tegen elkaar kunnen zijn, zeker in een erg lange vriendschap zoals deze.’

De vraag of zo’n lange vriendschap van veertig jaar überhaupt mogelijk is, was voor Wood het vertrekpunt van het boek: ‘Kun je een vriendschap echt voor zo lang in leven houden, zonder dat het een statisch iets wordt? Op een gegeven moment heb je het gevoel dat je elkaar zo goed kent – deze drie vrouwen zijn op dit punt haast als zussen voor elkaar – dat die intieme kennis soms ook beperkend kan zijn voor de ander.

Dat de een denkt: “Doe niet zo raar, ik ken jou, zo ben jij niet.” In plaats van echt naar elkaar te luisteren en te denken: “O, misschien is ze veranderd, misschien heb ik iets over het hoofd gezien.”’

Gedurende het verhaal krijgen we mondjesmaat informatie mee over dingen die in het verleden van de vriendinnen zijn gebeurd. Zo was er een periode van een paar jaar dat Jude niet met de anderen sprak. Nu is dat zo lang geleden dat ze nauwelijks meer herinneren waar dat om ging. ‘Er gebeuren zoveel dingen in een lange levensspanne, dat kon ik me niet voorstellen toen ik twintig was,’ licht Wood toe. ‘Gewoon het drama van het leven; mensen die ziek worden, sterven, gaan scheiden.

Allemaal dingen die op het moment allesverwoestend lijken, maar die je vervolgens een plek geeft. En dan worden het slechts hobbels op de weg van je leven.’

DE WERELD ROND MET DE BESTE BOEKEN Met deze romans reis je af naar verschillende landen en culturen

Krachtige, ontroerende roman, verteld in de onvergetelijke stem van een jonge Nigeriaanse vrouw die vastbesloten is voor haar dromen te vechten en weet wat ze wil: onderwijs.

Een onweerstaanbare, avontuurlijke roman over buitengewone vrouwen en de herinneringen die ze delen. Van de auteur van De dag dat de walvis kwam.

Een indrukwekkende pageturner over twee broers en de zwarte bladzijden in de Duitse geschiedenis.

‘De heldin is een veertienjarig meisje dat zo’n pittige persoonlijkheid heeft dat ik gewoon helemaal weg van haar was, en van het boek.’ – ELIZ ABETH DAY

‘Een mooie wegdroomroman.’

‘Wij hebben sinds De Welwillenden van Jonathan Littell niet meer zoiets ambitieus gelezen.’ – LE FIGARO

– COSMOPOLITAN

www.uitgeverijsignatuur.nl

‘Een ontroerende, persoonlijke

Alles waar ik van houd valt in

ode aan de magie van honden

dit boek samen: het prachtige

en hun onvoorwaardelijke

taalgebruik van Arthur Japin,

liefde, verpakt in prachtige

de puurheid van honden,

levenslessen.’

het mooie maar soms ook

– JOCHEM MYJER

rauwe van het leven en de onvoorwaardelijke liefde.

– SACHA GAUS

‘Een heel mooi, lief boek voor iedereen. Heerlijk voor hondenliefhebbende kinderen en hun ouders.

Een must-read waar je blij van wordt.’

– SASKIA NOORT

ISBN 9789026624834 • € 17,99 ook als ebook en audioboek verkrijgbaar

7 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

LITERATUUR

ROBBERT WELAGEN

‘ Elke stap kan een misstap zijn’ Het enthousiasme over Raam, sleutel kent geen grenzen. Zo noemde NRC het boek terecht ‘de vrucht van een gerijpt meesterschap’.

Ik spreek auteur Robbert Welagen in zijn bosrijk gelegen huis in Zeist. We hebben het over de manier waarop deze roman tot stand kwam.

HUGO JAGER ‘Ik dacht, wat nu?’ zegt Robbert Welagen. Hij had het eerste hoofdstuk van Raam, sleutel af en wist niet hoe verder te gaan. ‘Ik had zelf het probleem gecreëerd door een stuk te schrijven waarin iemand op dezelfde dag haar vriend verliest en verliefd raakt.’ Hij heeft geen idee hoe hij daarop kwam.

‘Misschien hingen sommige thema’s in de lucht. En plukte ik ze er toevallig uit.’ Er gebeurt veel in dat eerste gedeelte. Schrijfster Karlijn wordt thuis geïnterviewd door Hanna, die veel indruk op haar maakt. Na afloop opent ze een raam. Als ze buiten afscheid neemt, waait de voordeur door de tocht met een smak dicht.

Ze heeft geen sleutel op zak en belt met haar vriend Arne. Die komt haar tegemoet fietsen, maar zal haar door een noodlottig ongeluk nooit bereiken. ‘Het is iets wat me al heel lang erg fascineert. Dat je geen controle hebt over wat er gebeurt in je leven.

Elke stap kan een misstap zijn. Daar wilde ik iets mee. Het begon allemaal met een kleine handeling, waarmee ik alles in gang heb laten zetten. En dan krijg je een soort kettingreactie.’

Uitdagingen

Welagen maakte het zichzelf niet makkelijk met zijn negende roman.

Zo schreef hij voor het eerst vanuit het perspectief van een vrouw. ‘Ik dacht, kan ik het wel? Ik was bang

Robbert Welagen, Raam, sleutel, Uitgeverij Nijgh en Van Ditmar, 208 pagina’s (€ 18,50)

TESSA POSTHUMA DE BOER

om door de mand te vallen met mijn mannelijke blik. O, zie je wel: weer zo’n witte hetero-vent die het probeert.’ Zijn vriendin en redacteur lazen daarom kritisch mee. ‘Mijn andere uitdaging was om de thema’s rouw en verliefdheid geloofwaardig samen te brengen.’ Karlijn en Hanna worden verliefd op elkaar, terwijl Karlijn nog bezig is met het verlies van Arne. ‘Op het eerste gezicht zijn het tegenpolen natuurlijk. Het is licht en donker. Maar later kwam ik erachter dat er best wat overeenkomsten zijn. Misselijkheid en slapeloosheid zijn raakvlakken. In beide gevallen lijk je een halve meter boven de grond te zweven.’

Karlijn krijgt te maken met een enorm schuldgevoel. ‘Ze voelt nog iets voor een dode man en ook voor een levende vrouw. Om dat allemaal te verbinden, ik moet zeggen, daar had ik schrijfplezier in. Dat zeggen schrijvers niet zo vaak geloof ik.’

Gummen Dat enthousiasme proef je. Zo speelt de auteur met symboliek in de roman. Karlijn gaat stiekem naar het huis van Hanna en komt in haar boeken onderstreepte zinnen tegen die in haar optiek laten zien wat zij met elkaar hebben. Om die uit te wissen gaat ze met een gum in de weer.

‘De kronkel in haar hoofd is dat ze

‘Misselijkheid en slapeloosheid zijn raakvlakken.

In beide gevallen lijk je een halve meter boven de grond te zweven.’ bepaalde overeenkomsten in boeken leest en dat daarmee wordt verraden dat ze iets met elkaar hebben.

Dus denkt ze: ik gum het uit, dan kan niemand het meer zien. Wat een hele absurde gedachte is. Het is een moment in het boek waarop de lezer denkt: dit is niet meer normaal.’

Tegelijkertijd is Welagen daarop uit.

‘Ik houd ervan als mensen eigenlijk verder gaan dan sociaal wenselijk is. Dat is ook een reden om te schrijven. Je ontdekt kanten van mensen die niet altijd fraai zijn, maar die wel degelijk bestaan.’ De schrijver gelooft ook in de donkere kant van de mens.

‘Het zit in ons allemaal, dat lelijke, dat kwade, maar we houden het achter omdat het sociaal niet geaccepteerd wordt. En daarom lezen we graag over die donkere onderwerpen.

Omdat we ons daarin herkennen.’

Tweede leven Tijdens haar driftige gegum raakt Karlijn ook verzeild in Nooit meer sla­ pen van Willem Frederik Hermans.

‘Het gummen was een manier voor mij om boeken die ik goed vind opnieuw onder de aandacht te brengen.’ De auteur bekent dat de klassieker van Hermans een onuitwisbare indruk op hem maakte. Maar wacht eens. Daarin komt toch ook een Arne voor? Welagen lacht. ‘Ik vond Arne een heel interessant bijfiguur.

Eigenlijk is het jammer dat hij zo jong stierf. Ik wilde hem daarom in mijn boek een nieuw leven gunnen. Ik was al met mijn hoofdpersoon bezig en ik wilde van hem een hedendaagse Arne maken. Arne is heel milieubewust en wil geen nieuwe spullen. En ik vond hem heel sympathiek. Kortom, ik vond het aan alle kanten zo’n leuke jongen en jammer dat hij was overleden. Dus ik dacht: hij krijgt in mijn boek een nieuwe kans.’ Lezers worden wellicht teleurgesteld. Arne verongelukt immers ook in dit boek. ‘Ook ik ben niet de baas van het universum,’ verontschuldigt de schrijver zich.

Op www.boekenkrant.com gaat het interview verder en hebben we het onder meer nog over zijn oeuvre.

De lotgevallen van een gevallen gladiator uit Pompeï, die zijn verloren eer probeert terug te winnen. En tegelijkertijd nemen de Romeinen een christen gevangen die onsterfelijk lijkt en van wie wordt beweerd dat hij afkomstig is van een mysterieuze vesting met de naam Golgotha, waar een profeet met de naam Al-Azar zou leven die over bovennatuurlijke krachten beschikt...

64 na Chr.: Lucius is de sterkste en meest beroemde gladiator van heel Pompeï. Eigenschappen die ook Julius, een rijke grondbezitter en kandidaat-volkstribuun, niet zijn ontgaan. Ze sluiten een overeenkomst: Lucius steunt zijn kandidatuur, en krijgt in ruil daarvoor Julius’ dochter als vrouw. Maar het laatste gevecht van Lucius loopt niet zoals voorzien...

Staat zijn besluit echt vast?

Kijk die patser genieten van zijn superioriteit!

Hij wil niks liever dan bewijzen dat hij in zijn eentje evenveel waard is als drie andere gladiatoren.

Ja! Lucius houdt vol!

Hij wil niet meer vechten in de arena, hij heeft andere plannen! We zien hem de laatste tijd steeds vaker in het gezelschap van Julius Actorius…

Is het nou echt de moeite waard om hierheen te komen?

En hij stelt nog voorwaarden ook: hij wil een laatste groot gevecht om in schoonheid en ongeslagen afscheid te nemen!

De centurio zei ons dat we goed moesten uitkijken, en elke onregelmatigheid moesten melden.

Mij zo’n streek leveren! Ik die hem vanuit het niets groot heb gemaakt en hem heb opgeleid tot de meest roemrijke gladiator van zijn tijd!

Orders zijn orders!

‘Maar ik, Claudius Scipio Caper, ben ook niet om het even wie! Moet ik, die de meest vermaarde gladiatorenschool van het rijk heb uitgebouwd, zomaar het vertrek van mijn beste vechter accepteren?’

Hij weet nog niet welk afscheidscadeau ik voor hem in petto heb…

Is die Numidiër klaar?

‘Ja, meester Claudius, en vanaf morgen kunt u zich er zelf van vergewissen!

Ik heb een kleine demonstratie voorbereid…’

Ik denk dat deze ons niet veel wijzer meer zal maken!

AAH!

Ha ha! Als je je gezicht eens zag!

Kom, help me deze hier op te rapen!

Waarom dan!?

We kunnen hem hier net zo goed laten rotten!

Er was helemaal geen vissersgerei aan boord.

Dat is toch vreemd?

Wat deden die lui dan op zee?

We nemen alle lijken mee naar het kamp, je weet maar nooit.

BOEK 1 BEGIN OKTOBER 2021 VERKRIJGBAAR

Hardcover | 56 pag. | ISBN : 9789463068123 | Verkoopprijs : 5 19,95 Luxe Collectors Edition + dossier | 72 pag. | ISBN : 9789463068147 | Verkoopprijs : 5 49,95

Negentiende eeuw. Lord John en Lady Alice Greystoke hebben Engeland verlaten en stranden na een schipbreuk op de kust van Equatoriaal Afrika.

Niet veel later bevalt Alice van een zoontje.

Die wordt na de dood van zijn ouders opgevoed door een groep apen. De jonge Tarzan zal verscheurd worden tussen het harde leven in de wildernis en zijn Britse aristocratische afkomst…

Een getrouwe bewerking van de sombere en gewelddadige debuutroman van de geniale Edgar Rice Burroughs.

boek 1 verschijnt begin oktober 2021

Hardcover + stofomslag | 84 pag. | ISBN : 9789463068109 | Verkoopprijs : 5 24,95 Collectors Edition + dossier | 100 pag. | ISBN : 9789463068116 | Verkoopprijs : 5 49,95

WWW.SILVESTERSTRIPS.COM

30 JAAR

2021-08 Tarzan Golgotha adv boekenkrant.indd 1

vooR strips

29-08-21 16:05

SPANNING

9 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

MARC RAABE

‘Onze beschaving is slechts een dun laagje’ In de koepel van de Dom van Berlijn hangt het gruwelijk toegetakelde lichaam van een prominente geestelijke.

Om haar hals draagt ze een mysterieuze sleutel waarop het cijfer 17 staat. Rechercheur Tom Babylon heeft een persoonlijk belang bij het oplossen van deze zaak.

Jaren geleden verdween namelijk zijn zusje Viola met precies dezelfde sleutel.

ISTVAN KOPS Sleutel 17 is het eerste boek in een reeks met rechercheur Tom Babylon en psychologe Sita Johanns in de hoofdrollen. Reeds eerder verschenen van de schrijver Marc Raabe drie thrillers, waarvan er één in het Nederlands werd vertaald. De drie delen van de Tom Babylon-serie stonden in Duitsland wekenlang in de bestsellerlijsten. Hoewel de auteur deels in Nederland blijkt te wonen, ging ik via Zoom met hem in gesprek over zijn nieuwe reeks.

Hoe zijn Tom en Sita ontstaan?

‘Voor mij zijn plot en personages onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het enige dat ik van tevoren wist was dat ik een boekenserie wilde schrijven met een politieagent in de hoofdrol. Bij het creëren van een personage denk ik altijd na over de jeugd die hij of zij heeft gehad.

Tijdens onze jonge jaren doen we indrukken op en nemen we beslissingen die we ons verdere leven met ons mee blijven dragen. Dit is zeker ook het geval bij Tom en Sita, die beiden met een jeugdtrauma rondlopen.

Ze zijn beiden eenzaam en daardoor hebben ze een speciale connectie met elkaar. Tom heeft op jonge leeftijd zijn zusje verloren en voelt zich daar nog altijd schuldig over.’

Was je altijd al van plan om een serie te schrijven?

‘Nadat ik drie boeken had geschreven, wilde ik ook eens aan een serie werken. Ik vond het altijd weer jammer om aan het einde van mijn boeken afscheid te nemen van mijn personages. Ik houd ervan om een heel universum rondom die personages op te bouwen en om een complex web tussen hen te weven. Het voordeel van een serie is dat je meer tijd hebt om dat uit te werken, en je kunt iemand die je aanvankelijk een kleine rol hebt toebedeeld in een volgend deel een stuk belangrijker maken.’

Het verhaal van Sleutel 17 speelt zich geheel in Berlijn af. Waarom de keuze voor deze stad?

‘Die keuze was opzettelijk. Een groot deel van de geschiedenis van de stad heeft te maken met de Berlijnse

GERALD VON FORIS

Muur. Aan weerszijden van die muur had je compleet verschillende werelden en die voormalige scheiding tussen oost en west zit nog steeds in de hoofden van veel mensen. Mijn ouders staken de grens over vlak voor de muur werd gebouwd, terwijl de rest van mijn familie in OostDuitsland achterbleef. Dat maakte veel indruk op mij als kind. Ik wilde graag iets met die ervaring doen.’

Hoe werkt het schrijfproces voor jou? Ben je er altijd mee bezig?

‘Ik ben onlangs uit mijn tv-bedrijf gestapt. Ik wilde alleen nog maar schrijver zijn en niet de hele tijd op zoek moeten gaan naar een gelegenheid om iets op papier te zetten. Het fijne is dat ik overal kan schrijven. Ik raak zelden afgeleid. Het is een keer gebeurd dat ik een half uur lang vast kwam te zitten in een lift. Ik ben op de vloer gaan zitten, klapte mijn laptop open en werkte verder aan een verhaal waar ik op dat moment mee bezig was.’

Hoe ben je op het verhaal van het eerste boek in deze reeks gekomen?

‘Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in de vraag wat mensen doen als iets hopeloos verkeerd gaat. Onze beschaving is slechts een dun vernislaagje. Als er een scheurtje in die dunne laag komt, dan kan er opeens van alles gebeuren. Wat gebeurt er met het gedrag van mensen als de

‘Ik ben onlangs uit mijn tv-bedrijf gestapt. Ik wilde alleen nog maar schrijver zijn.’ chaos toeslaat of als ze in een totalitair regime terechtkomen waarin hun macht opeens onbegrensd is? Er is al veel fictie geschreven over hoe mensen zich gedragen in totalitaire systemen en hoe ze zich daartegen verzetten of daar juist in meegaan.

In Duitsland hoef je echter helemaal niet zo ver het verleden in om daar terecht te komen.’

Wat waren de grootste uitdagingen tijdens het schrijven?

‘Een verhaal is voor mij pas geslaagd als het op meerdere niveaus werkt.

Het moet over mensen gaan en over beslissende keuzes die ze in het leven maken. Ieders leven is moeilijk en uniek en als die levens op de één of andere manier met elkaar in aanraking komen, dan wordt het allemaal nog weer een stuk ondoorzichtiger en complexer. Sommige schrijvers leggen aan het begin veel uit over hun personages zodat je weet wie ze zijn als de actie start, maar zo werkt het in het echte leven niet. Als ik jou

in een kroeg zou ontmoeten, dan hebben we misschien een gesprek en heb ik hooguit een eerste indruk van je, maar het kost tijd om de ander echt goed te leren kennen. Dat is ook de manier waarop ik probeer te schrijven. Ik doe tijdens het schrijfproces telkens nieuwe indrukken op.

Het mooie daarvan is dat ik daardoor van tevoren nooit precies weet waar ik uitkom en ik mezelf regelmatig verras. Ik hoop uiteraard dat dit ook voor de lezers geldt.’

Marc Raabe, Sleutel 17, vertaling: Marcel Misset, Uitgeverij A.W. Bruna, 448 pagina’s (€ 15,00)

HET LIED VAN DE NACHTVOGELS Urgente roman in upcoming genre: climate fiction

Sprankelende jeugdroman van Enne Koens

Over een meisje dat antwoord probeert te vinden op de vraag: wie ben ik?

Vanaf 28 september te koop in de (online) boekhandel

#steunjeboekhandel

Vanaf 23 september te koop in de (online) boekhandel

#kooplokaal

SPANNING

11 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

RECENSIES

SANDRA J. PAUL

Geen boek voor tere zieltjes Geweerschoten, glasscherven en bloedspatten op de muur. Hoe reageer jij tijdens een terroristische aanslag?

Hoewel het op de rand van young adult zit, heeft Paniek van Sandra J. Paul heftigere scènes dan menig boek voor volwassenen en laat het je regelmatig naar adem happen.

daan? De gebeurtenissen worden daarbij op een wrede en gedetailleerde manier weergegeven, die niet voor iedereen is weggelegd. ‘Ik zie hem nog steeds voor me met gespleten schedel en hersenen en vocht en bloed dat uit zijn lijf sijpelt.’

Je merkt het al, dit boek is niet ieders cup of tea. En hoewel de paniek en radeloosheid zich vooral in de eerste hoofdstukken afspelen, blijven dit soort gruwelijkheden het hele boek terugkomen.

Decor voor deze aanslag is de kunstacademie van Riel. Het verhaal PETER KOELEWIJN bestaat uit twee delen, de eerste helft is geschreven vanuit het narratief Deze maand is het van Willem Smeets, hoofdinspecteur precies twintig jaar van de gemeente. Het tweede deel geleden dat twee vliegvanuit dat van Jake, een student van tuigen zich in de Twin de kunstacademie. Beide bevinden Towers boorden en zich op een andere locatie in het daarmee een tijdperk van aanslagen gebouw. inluidde. Denk aan Anders Breivik, De auteur gebruikt een Bataclan, Zaventem creatieve structuur. en de tramschutter in Elk hoofdstuk beslaat Utrecht. Wat doe je als een korte tijdsperiode, er echt iets gebeurt? bijvoorbeeld 14:25, Als de schoten door de 14:30 en 14:40. Het pergang klinken en je geen spectief is vanuit de kant op kunt? In Paniek ik-persoon geschreven, voel je de benauwdheid alles wat het personage en totale gekte die op ziet en meemaakt krijg zo’n moment op je afkoook jij mee en dat is men. Vooral in de eergeen pretje. De hoofdste paar hoofdstukken stukken volgen elkaar van het boek zet Sandra op tot hoofdstuk acht, J. Paul die sfeer sterk dat is het midden van neer. Samen met de het boek. Dan wisselt protagonist vraag je je het perspectief en teltelkens af; wat gebeurt Sandra J. Paul, Paniek, len we weer terug van er? Wie zijn de daders Hamley Books, 216 pagihoofdstuk acht naar en waar komt het vanna’s (€ 20,99)

‘Ik zie hem nog steeds voor me met gespleten schedel en hersenen en vocht en bloed dat uit zijn lijf sijpelt.’ één, maar dan door de ogen van Jake.

Dat is leuk bedacht, alleen weet je halverwege al hoe de gebeurtenissen aflopen. Het haalt de angel uit het verhaal, je leest wel door maar echt spannend is het niet meer en dat is juist wel wat je van een thriller verwacht.

Paniek’s sterke beginscène grijpt je gelijk bij de strot en sleurt je mee tot de helft van het boek. De creatieve structuur is lovenswaardig, maar komt niet helemaal lekker uit de verf, waardoor de spanningsboog in het tweede deel een stuk lager ligt.

Gelukkig verwerkt Sandra J. Paul aan het eind nog een paar knallers om je wakker te houden.

Nooit meer slapen…

De intensive care van het VUmc is zeker geen plek waar je wakker wilt worden, want daar gebeuren vreemde dingen… Maud is verpleegkundige op de IC en is verantwoordelijk voor het welzijn van een man in coma. Maar niemand weet wie hij is. Een mogelijke getuige die zijn naam zou weten meldt zich, maar voordat zij gehoord kan worden door de politie overlijdt ze.

Algauw beginnen er onverklaarbare dingen te gebeuren op de afdeling.

FAMKE PRINS Deze thriller speelt zich grotendeels af op de IC en draait om het verhaal van ‘Tom’, de comateuze patiënt van wie niemand de echte naam weet.

Er meldt zich geen familie of vrienden, niemand lijkt de man te missen.

Dat is al een vreemd verhaal op zich en vanaf het begin vraag je je af wie deze mysterieuze man is en waarom hij door niemand gemist wordt. Het kan toch niet zijn dat werkelijk niemand hem herkent? Zelfs Opspo­

De IC-afdeling is een originele setting voor een spannend verhaal.

beert te houden en zich wel erg veel bekommert om het wel en wee van Tom. Verder is er Mauds zoon Finn, die als puber zichzelf flink in de nesten werkt. Caristiena, de nieuwe verpleegkundige, die haar plekje probeert te vinden op de IC, maar duidelijk een verleden heeft waar ze liever niet te veel over kwijt wil. En rechercheurs Richard en Eefje, die ring Verzocht wordt erbij gehaald. belast zijn met het onderzoek naar Als er dan ook nog onverklaarbare de identiteit van Tom. De perspecdingen gebeuren op de IC wordt het tieven zijn in korte stukjes opgemysterie alleen maar groter en grohakt en volgen zich vlug na elkaar ter. Verpleegkundige Maud begint te op, dit is snel schakelen tussen de vermoeden dat er iemand is die het personages, maar het zorgt wel voor op Tom gemunt heeft, maar wie en een grote vaart in het verhaal en de waarom? Ook begint ze aan zichzelf spanningsboog. te twijfelen, sinds wanneer laat zij Linda Jansma weet de steken vallen op de IC? sfeer op de IC goed te De IC-afdeling is absobeschrijven: aan de ene luut een originele setkant zijn het gewoon ting voor een spannend collega’s onder elkaar, verhaal. De opzet van die vrolijk kletsen in Slaap maar zacht is hun koffiepauze, maar erg fijn: er zijn meeraan de andere kant voel dere verhaallijnen en je de toch wel de grimdus meerdere perspecmige sfeer die er heerst, tieven die allemaal op door de rare omstaneen manier verbonden digheden rondom hun zijn aan het ziekenhuis. anonieme comapatiHet boek is verdeeld ënt. Worden er fouten in dag- en nachtdiengemaakt? Heeft Tom sten, per deel lees je bewaking nodig? Slaap wat al de personages maar zacht is een zieaan het uitspoken zijn.

Linda Jansma, Slaap kenhuisthriller die je Zo is er Maud, die de IC maar zacht, De Crime zeker een paar nachtjes samen met haar colCompagnie, 318 pagina’s wakker gaan houden… lega’s draaiende pro(€ 21,99)

BOEKENKRANT TIPT Billy Summers In de nieuwe Stephen King neemt huurmoordenaar Billy Summers alleen een klus aan als het doelwit echt een slechterik is. En nu wil Billy ermee stoppen. Maar eerst is er nog één laatste opdracht. Als een van de beste sluipschutters ter wereld en een onderscheiden oorlogsveteraan uit Irak is hij een houdini als het aankomt op verdwijnen nadat een klus is geklaard. Dus wat kan er misgaan?

Stephen King, Billy Summers, vertaling: Annemarie Lodewijk, Uitgeverij Boekerij, 512 pagina’s (€ 24,99)

Moord op afspraak Als Renée vanwege een mooie promotie naar Groningen verhuist, pakt ze een oud politiedossier dat haar al jaren bezighoudt opnieuw op. Maar als een vooraanstaande arts in Groningen op afschuwelijke wijze vermoord wordt, staat ze opeens in de spotlights. Steeds meer gruwelijkheden komen aan het licht. Renée is ervan overtuigd dat het antwoord achter de grauwe muren van het ziekenhuis te vinden is.

Rob van Dorssen, Moord op afspraak, Uitgeverij Nobelman, 246 pagina’s (€ 22,95)

De stamboom In dit thrillerdebuut van Steph Mullin en Nicole Mabry ontdekt Liz Catalano door een DNA-test dat ze geadopteerd is.

Geschokt besluit ze op zoek te gaan naar familieleden van haar biologische ouders. Maar dan staan er FBI-agenten voor haar deur.

Haar DNA toont namelijk overeenkomsten met dat van een seriemoordenaar die tot op de dag van vandaag nog niet gepakt is.

Steph Mullin en Nicole Mabry, De stamboom, Uitgeverij HarperCollins, 368 pagina’s (€ 19,99)

Zwijgen is goud Onderzoeksjournalist Gina Kane krijgt een e-mail van een onbekende met de schuilnaam ‘CRyan’.

De e-mail staat bomvol informatie over het seksueel overschrijdende gedrag dat deze CRyan meemaakte toen ze bij de highprofile tv-producent REL werkzaam was. Als een ander slachtoffer dood wordt aangetroffen, realiseert Gina dat het bedrijf tot het uiterste gaat om zichzelf in te dekken…

Mary Higgins Clark, Zwijgen is goud, Xander Uitgevers, 400 pagina’s (€ 20,99)

12 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKENKRANT TIPT

Emily Haworth-Booth, De koning die het donker verbood, Uitgeverij Baeckens Books, 40 pagina’s (€ 14,99)

Vreemde hond in de bijt Een buitenbeentje zijn is niet makkelijk. Hond vind het eigenlijk best eenzaam om in een stad vol met andere hondjes te wonen en er als enige niet bij te passen. Ze gaat op zoek naar haar plek, en is dolblij als ze die gevonden lijkt te hebben.

Maar dan ontmoet ze een ander buitenbeentje. Misschien is het toch niet erg om er niet bij te horen!

Ter ere van de Boekenweek van Jongeren (17 t/m 26 september) zetten wij drie nieuwe young adult-boeken op een rij. Net als bij het 3PAK, het geschenkboek dat later deze maand uitkomt, gaat het hier om twee prozaverhalen en één graphic novel. Ga je voor spanning met 9/11, coming of age met Geheimen van het tuinhuis, of romantiek met Heartstop­ per? Lees snel verder!

HEARTSTOPPER

Rob Biddulph, Vreemde hond in de bijt, Uitgeverij Flamingo, 32 pagina’s (€ 14,99)

Anna Ruhe, Maxi van Fluks 1. Een eigenwijze fee, Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 112 pagina’s (€ 14,99)

septemberhemel in.’ Je voelt de spanning, de angst, maar ook de woede en het verdriet. Zowel Reshima als Brandon krijgen veel nare gebeurtenissen voor de kiezen, beiden verliezen ze dingen en mensen die hun dierbaar zijn. Beide kanten van het conflict komen aan bod, overal speelt wraak een rol. Hoe lang kun je één gebeurtenis aanhouden als verantwoording voor een oorlog? Wat zijn de gevolgen van wraak, als niemand ooit vergeeft?

De Amerikaanse schrijver Alan Gratz heeft 9/11 geschreven om deze aanslag tastbaar te maken voor kinderen die het niet hebben meegemaakt. Je beleeft de gebeurtenissen van die dag door de ogen van de negenjarige Brandon Chavez, die net op die dag met zijn vader mee naar zijn werk gaat, helemaal in de top van het World Trade Center. Hij zit in de lift als het eerste vliegtuig de torens in boort. Kan hij ontsnappen?

Als parallel verhaal is er dat van de achttienjarige Reshima, die jaren later in Afghanistan woont, in een klein dorp, en alle gevolgen van de War on Terror uit de eerste hand meemaakt. Wanneer de strijd uitbreekt in haar dorp, en ze een gewonde Amerikaanse soldaat genaamd Taz tegenkomt, moet ze een belangrijke beslissing maken: zal ze haar leven, en dat van haar familie, riskeren om deze man te helpen?

Het boek is een bloedstollende thriller die een historische gebeurtenis van dichtbij afbeeldt. Gratz’ schrijfstijl laat de lezer voelen alsof die er echt zelf bij is. ‘Brandon stond aan de rand van het gehavende World Trade Center en keek recht de strakblauwe

Bouwen aan een toekomst Het boek Geheimen van het tuin­ huis is ook historische fictie, maar dan heel anders. Het speelt zich af in Suriname, 1870. Zeven jaar na de afschaffing van de slavernij.

Alexandra Belgrave woont samen met haar beste vriendin Jo in Paramaribo, waar ze voor het laatste jaar naar school gaan. Alexandra wil graag van alles doen, en ook al heeft ze meer mogelijkheden dan de meesten van haar huidskleur, omdat ze tot de kleurlingenelite behoort, kan ze als meisje van zeventien nog steeds weinig.

Daar lijkt verandering in te komen als ze samen met Jo de zomer doorbrengt op plantage Het Schoone Land. Daar ontmoet ze Ernst Martzil, een jongen van achttien die als stoommachinereparateur werkt.

In zijn vrije tijd werkt hij aan een mysterieuze machine in een verlaten tuinhuis. Ernst wil eerst liever niet zijn uitvinding delen, maar Alexandra blijkt bijzonder vindingrijk te zijn, en hij kan de hulp wel gebruiken. Alleen is Ernsts wantrouwen niet het enige wat hen in de weg staat. Meisjes horen niet aan machines te bouwen, en al helemaal niet alleen met een jongen in een verlaten tuinhuis. Hoe lang duurt het voordat ze ontdekt worden? En wat zal de impact zijn van hun uitvinding?

Het boek mag dan gaan over uitvinden en nieuwe dingen ontdekken, er

Alan Gratz, 9/11, vertaling: Carla Hazewindus, Uitgeverij Kluitman, 304 pagina’s (€ 15,99)

Rihana Jamaludin, Geheimen van het tuinhuis, Uitgeverij Blossom Books, 352 pagina’s (€ 18,99)

INGE KOMMEREN

Maxi van Fluks 1. Een eigenwijze fee Maximeralda Feodora Dilara Nima van Fluks – of gewoonweg Maxi – moet goede daden verrichten. Ze is een fee, maar heeft maar beperkte magische kracht, en is met verlof gestuurd. Paula ontdekt haar in de winkel van haar vader. Om haar krachten terug te krijgen moet Maxi Paula helpen. Maar de fee heeft zo haar eigen ideeën over wat dat precies inhoudt.

TIPPAGINA YOUNG ADULT

Van thriller tot romantiek

De koning die het donker verbood Iedereen is weleens bang voor het donker. Maar wat nou als de koning bang is voor het donker? De koning besluit om het donker te verbieden, zodat niemand zich er ooit meer zorgen over hoeft te maken. Eerst is iedereen erg blij, maar dan kunnen mensen niet meer slapen, en komen ze in opstand.

Kan de koning zijn angst voor het donker overwinnen?

LITERATUUR

Lock Down Om goed te kunnen blokken voor hun examens besluiten drie vrienden in vrijwillige lockdown te gaan op een boerderij. Geen telefoons, geen social media, geen internet.

Het lijkt een goed idee, totdat ze merken dat ze niet alleen zijn.

Iemand houdt hen vanuit het bos in de gaten, en lijkt ook nog eens al hun geheimen te kennen. Iemand die tot alles in staat is voor wraak…

Maren Stoffels, Lock Down, Uitgeverij Leopold, 176 pagina’s (€ 14,99)

13 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

JEUGD

RECENSIE

Charlie weet wel beter dan verliefd worden op een jongen die zo overduidelijk hetero is. is ook zeker geen gebrek aan spanning. Bovendien geeft het een goed beeld van het leven in Suriname circa 1870, en schuwt het niet om de rassenpolitiek eerlijk af te beelden.

Het is een heerlijk coming of ageverhaal in een setting die niet vaak voorkomt.

Vriendschap en verliefdheid Wil je iets meer romantiek en iets minder historisch? Dan is Heartstopper iets voor jou! Deze graphic novel gaat over Charlie, die het moeilijk had het vorige schooljaar.

Uit de kast komen op een jongensschool bleek toch iets moeilijker dan verwacht. Nu wordt hij in ieder geval niet meer gepest, maar het is nog steeds niet makkelijk. Zeker niet nu Nick, de populaire rugbyspeler, naast hem komt zitten. De twee trekken steeds meer met elkaar op, en een warme vriendschap ontwikkelt zich.

Charlie weet wel beter dan verliefd worden op een jongen die zo overduidelijk hetero is, maar hoe beter hij Nick leert kennen, hoe moeilijker het wordt om zijn gevoelens in bedwang te houden.

Nick heeft het er niet veel makkelijker mee. Hij mag Charlie graag, en leert een nieuwe kant van zichzelf kennen. Hij voelt zich op zijn gemak bij Charlie, meer zichzelf. Natuurlijk weet hij dat Charlie homoseksueel is, maar dat is hijzelf niet. Toch?

Hoe langer het duurt, hoe meer hij twijfelt of wat hij voor Charlie voelt vriendschap of verliefdheid is. Hoe weet je eigenlijk of je homoseksueel bent?

Heartstopper is een hartverwarmend verhaal over twee jongens die op elkaar verliefd worden, en over hoe het is om LHBT+ te zijn op de middelbare school. Daarnaast heeft het als graphic novel ook nog eens hele mooie plaatjes. Het is het soort boek waarvan je meteen het tweede deel in handen wilt krijgen, want hoe gaat het verder met Charlie en Nick?

Alice Oseman, Heartstopper 1, vertaling: Niels van Eekelen, Uitgeverij van Goor, 288 pagina’s (€ 15,00)

Wat is eerlijk?

In Eerlijk vertelt Kars Velig hoe achtste­ groepers van twee verschillende scholen samen een nieuw computerspel uitproberen. De game is leuk, maar wanneer de spelers elkaar voor de voeten beginnen lopen, beslissen ze dat er regels moeten komen. Maar wat is eerlijk en wat niet? Wat als één persoon alles voor het zeggen heeft? Spring mee in Virtuland en ontdek een nieuwe wereld waar alles nog mogelijk is.

ELLEN ROOMS Een sportwedstrijd eindigt niet zoals Frank had verwacht en hij vermoedt meteen dat er werd valsgespeeld.

Zijn school, De Bron, had namelijk de wedstrijd moeten winnen en niet De Windroos, maar wanneer hij zijn ongenoegen uit, verwijten de leerlingen van de andere school hem dat hij niet tegen zijn verlies kan. Dat vindt hij helemaal niet eerlijk, want zijn school was gewoon de beste.

Wanneer vier leerlingen van beide scholen later samen een nieuwe game uitproberen, loopt dat natuurlijk niet van een leien dakje. Frank wil koste wat het kost als eerste de schat vinden en zo de game winnen. Iedereen vindt de game meteen geweldig, maar al snel duiken er problemen op. Een spel zonder regels blijkt onmogelijk.

Frank overtuigt de anderen dat hij de leiding moet nemen, maar is dat wel een goed idee?

Sommigen vinden dat hij het helemaal niet goed doet. Daarom krijgt Yasmin de taak om te zorgen dat alles eerlijk verloopt, maar wat is eerlijk? En wat niet? Kan één iemand daarover beslissen? ‘“Zal ik eens kijken wat er nu gebeurt?” zegt Frank.

“Ik zal proberen Chris gevangen te zetten.”

Hij klikt, maar er gebeurt niks.

“Dat ging dus mooi niet door, Frank,” zei Yasmin.

“Op mijn scherm staat nu een knop IS DIT EERLIJK? Daaronder NEE in rood en JA in groen.”

Yasmin zegt: “Ik heb op NEE geklikt.”’

Samenwerken is de enige manier om het spel tot een goed einde te brengen, maar hoe werk je samen als je eigenlijk ruzie hebt? Ook buiten de game zorgt de ruzie voor problemen, zoals bij het repeteren van de eindmusical.

Dit boek legt op een heel toegankelijke manier uit hoe je sterker staat als je samenwerkt en hoe een democratie in elkaar zit. Het is vlot geschreven en het tempo ligt heel hoog, waardoor je je geen seconde verveelt. Doordat het perspectief heen en weer springt tussen Frank en Yasmin, krijg je beide kanten van het conflict te zien. Ook de afwisseling tussen de voorbereidingen van de musical en de digitale wereld van Virtuland zorgen ervoor dat je steeds meer wilt weten.

Ik vond het indrukwekkend hoe simpel politiek kan worden uitgelegd.

Ook al komt natuurlijk niet alles aan bod, toch zullen kinderen de kern al begrijpen. Ook discriminatie komt aan bod, wanneer de leerlingen de groenpakken ervan verdenken het spel te boycotten. Een hele boterham dus voor zo’n kort boek. Toch slaagt Kars Velig erin het nooit zwaar te doen voelen. Het is bovenal een avontuur en ik kan Kars Veling, Eerlijk. niet wachten tot julGeen spel zonder regels, lie er ook in kunnen Uitgeverij Columbus, duiken!

224 pagina’s (€ 13,99)

Al snel ­duiken er problemen op.

Een bijzonder prentenboek over dromen, wensen en alles kunnen worden wat je maar wil.

Nu verkrijgbaar in de (online) boekhandel Grootzus | Later als ik groot ben | €15,99

De Amsterdamse Nadia Smits is half-Nederlands, half-Marokkaans en alleen door haar moeder opgevoed. Haar Marokkaanse vader speelt geen rol in haar leven, en als kind vertelde ze iedereen dat ze half-Spaans was.

Liever liegen, dan worden aangezien voor een Marokkaan.

Nadia is gaan geloven dat ze door die afwezige vader ook daadwerkelijk maar een half mens is, maar dat nare gevoel weet ze goed te verstoppen achter haar vrije, losbandige levensstijl.

‘Brutaal, sexy en spraakmakend. Een coming of age over een ontworteld meisje op zoek naar haar roots.’ – Janneke Jonkman ‘Racheda Kooijman zet die zaken op scherp die we voor lief hebben genomen, want als het er aan de buitenkant goed uitziet, dan zal het toch wel goed zijn? Een prachtig boek met een urgente zoektocht die de wonden van onze tijd pijnlijk blootlegt.’ – Sarah Domogala

Racheda Kooijman – Vossenjacht ISBN 978 90 831468 50 Paperback met flappen | 240 pag. | € 22,99

www.uitgeverijorlando.nl

©Frank Ruiter

‘Gedurfd en kwetsbaar’ – Kluun

15 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

JEUGD

INTERVIEW

MARK JANSSEN

‘We hebben elkaar nodig’

SUZANNE DIEDEREN

In het prentenboek van de Kinderboekenweek, Dromer, stelt Mark Janssen ons voor aan Aron, die net uit school komt. Hij is heel somber. In de klas hadden ze het over wat iedereen later wilde worden, maar Aron weet dat nog helemaal niet. Janssen vertelt in zijn boek over het verschil tussen ­Denkers, Doeners en ­Dromers, en waarom ze allemaal nodig zijn.

INGE KOMMEREN Hoe kwam je op het idee om een boek te schrijven over Dromers?

‘Wat een beetje het kenmerk is van mijn andere prentenboeken, is dat ik heel erg graag out of the box wil denken. Het gaat bijvoorbeeld over hoe je met problemen omgaat, of met verlies. Ik vind het ook ontzettend interessant om vanuit een probleemstelling te werken.

Ik wilde dus eerst probleem creëren.

‘Daarom dacht ik: “Het thema van de Kinderboekenweek is worden wat je wil, maar ik ga juist een prentenboek schrijven dat gaat over het niet weten of niet vinden van die beroepen als je jong bent.” Want een hele grote groep kinderen weet nog niet

wat ze later willen worden. Voor dat soort kinderen wilde ik een soort lans breken.’

Ben je zelf ook een Dromer?

‘Ja, ik herken mezelf daarin. Toen ik afstudeerde van de havo wist ik nog steeds niet wat ik ging worden, daarom ben ik vwo gaan doen. Toen ik 19 was wist ik eigenlijk pas dat ik naar de Kunstacademie wilde.

Ik wilde eerst grafisch ontwerper worden. Dat is nog steeds creatief, maar ik merkte dat ik eigenlijk nog creatiever was dan dat. Ik wilde tekenen, ik wilde verhalen vertellen, ik wilde gevoelens en ideeën de wereld inbrengen. Toen heb ik mezelf gevonden. Ik ben heel erg blij met wat ik nu doe.’

Heb je nog tips voor medeDromers?

‘Word vooral nog steeds meer dromer. Omarm dat helemaal, en stop het niet weg. Geloof en vertrouw dat Dromer zijn heel goed is, dat Dromers nodig zijn in deze wereld.

Wij hebben elkaar nodig, omdat we zulke verschillende karakters, verschillende soorten mensen zijn.

Iedereen moet kunnen bloeien in datgene wat die is. In deze maatschappij lijkt het soms dat dromers het heel erg moeilijk hebben.

Iedereen zegt: “Kun je daar wel geld mee verdienen?” Ik pleit ervoor dat iedereen er vol in moet geloven dat dat wél kan. Dit soort mensen zijn nodig. Zeker met wat er nu in de

‘Dromers zijn mensen die rust en geluk brengen, die alles kunnen bedaren en nieuwe hoop geven.’

Mark Janssen, Dromer, Uitgeverij Lemniscaat i.s.m. Stichting CPNB, 32 pagina’s. Verkrijgbaar tijdens de Kinderboekenweek voor € 7,25

maatschappij en de wereld gebeurt; er is een hoop verdriet, ellende en angst. Dromers zijn mensen die rust en geluk brengen, die alles kunnen bedaren en nieuwe hoop geven.’

Vanwege de wateroverlast in Valkenburg had je gratis kinderboeken aangeboden voor de kinderen uit het noodgebied. Zijn er al veel mensen langsgekomen?

‘Ja, ik heb ontzettend veel kinderen, ouders en grootouders aan mijn deur gehad, en die hebben allemaal een boek van mij kunnen kiezen. Ik heb al iets oudere kinderen, mijn dochter is zeventien, mijn zoon is tweeëntwintig. Ze waren op het moment van de overstroming allebei thuis.

Als ik zie wat dat met hen gedaan heeft, dan lijkt me dat voor kinderen van zes of zeven een ontzettend indrukwekkende gebeurtenis.

Daarom dacht ik: “Wat kan ik als kinderboekmaker doen voor die kinderen?” Niet veel, behalve de stapels boeken die ik hier in mijn atelier heb liggen weggeven voor wie wil. Ik heb inderdaad een stuk of dertig boeken weg kunnen geven.’

Tijdens de Kinderboekenweek 2021 kun je alles worden wat je wil en alvast dromen over later! Het thema dit jaar is: worden wat je wil. De Kinderboekenweek 2021 vindt plaats van 6 t/m 17 oktober. Kijk op www. kinderboekenweek.nl wat er allemaal te doen is.

16 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

NON-FICTIE

BOEKENKRANT TIPT

RECENSIES

De laatste heer

Grensverleggende sportvrouwen

Hoe ging de Nederlandse standenmaatschappij ten onder?

Astrid Schutte ontvouwt deze fascinerende geschiedenis aan de hand van twee prominente bewoners van haar Gelderse geboortedorp Baak: kasteelheer Werner Helmich en haar vader Jan, een eenvoudige pachterszoon en de latere directeur van de lokale bank. Als hun wegen elkaar kruisen schiet kasteelheer Werner Jan te hulp bij het najagen van zijn droom, terwijl hij de zijne moet opgeven.

Astrid Schutte, De laatste heer. Hoe de bevoorrechte klasse in Nederland plaatsmaakte voor de gewone man, Uitgeverij Ambo|Anthos, 256 pagina’s (€ 22,99)

Wij zijn maïs Maïs is de wijdst verspreide gedomesticeerde graansoort ter wereld. Octavio Paz noemde maïs zelfs de belangrijkste ‘gebeurtenis’ sinds de uitvinding van het vuur.

Voor Azteken, Maya’s en Inca’s was maïs een metafoor voor het leven. Nu leeft de koe van snijmaïs en wordt onze voeding gezoet met maïs. Maar bestond er ook zoiets als wilde maïs? In Wij zijn maïs beschrijft Henk Boom de lange weg die maïs sinds 1492 heeft afgelegd.

Henk Boom, Wij zijn maïs. De exodus van een goddelijk graangewas, Uitgeverij Athenaeum, 320 pagina’s (€ 21,99)

Oof Verschuren, Homakase. Stap voor stap home made sushi, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 384 pagina’s (€ 34,99)

Borrelplanken De gerechten in dit kookboek zijn niet alleen tongstrelend, maar ook een lust voor het oog. Of je nu een verleidelijke plank met kaas en fruit, een indrukwekkende mezzeplank of een brunchplank wilt maken, of juist je gasten in de tuin wilt verwennen met vis en zeevruchten of een barbecuefeest, dit boek laat zien hoe je de perfecte borrelplank en buffettafel samenstelt en presenteert.

JACOMIJN VAN KEMPEN ‘De geschiedenis, en met name die van sport, is nu eenmaal grotendeels op mannen gericht. De verrichtingen van vrouwen zijn in de vergetelheid geraakt.

Dit boek is bedoeld om die herinneringen terug te halen.’ Auteurs Luca Caioli en Elvira Giménez beschrijven in Heldinnen. Vrouwen die sportge­ schiedenis schreven de uitzonderlijke prestaties van verschillende vrouwen in de sportwereld van de achttiende eeuw tot nu. Veel van deze vrouwen zijn pioniers, hun strijd om erkenning en gelijke behandeling van mannen en vrouwen klinkt door in veel van hun verhalen. Bijvoorbeeld in dat van Theodora Ann ‘Tidye’ Pickett: ‘De eerste zwarte atlete van de Olympische Spelen raakt snel weer in de vergetelheid.

De naam van een Afro-Amerikaanse man daarentegen zou legendarisch

zijn hoofd geslingerd dat hij door een worden: Jesse Owens.’ Het geeft het boek van Caioli en Giménez urgentie. vrouw op achterstand werd gezet.

Waarop hij antwoordde: “Maar wat De prestaties van deze legendarische is daar mis mee? Ik zit altijd al graag vrouwen moeten gelezen worden: achter de vrouwen aan!” Op en top hun impact op de sportwereld mag een Parijzenaar.’ niet vergeten worden.

Her en der staan tekeningen van de Het boek leest makkelijk: het is in tegenwoordige tijd geschreven, bevat sportvrouwen in het boek: mooie illustraties die zeker een verrijking geen complexe zinnen en is verre van langdradig. Aan elke sportvrouw zijn. De plaatsing van de tekeningen is soms wat verwarrend: de illustraworden slechts enkele pagina’s tie toont vaak niet de persoon waar gewijd, waarin hun verhaal kort en het betreffende hoofdstuk aan wordt bondig beschreven wordt. Als lezer gewijd. Desondanks ondersteunen ze krijg je inzicht in het leven van de de verhalen en geven ze de beschrevrouwen, hun sportprestaties en ven vrouwen een gezicht. Heldinnen de wijze waarop deze werden ontis een aanrader voor iedereen die vangen in de media. Daarin zitten van sport houdt, maar zeker ook voor veel leuke passages en opvallende wie niets met sport heeft maar toch gebeurtenissen verweven, die je, nieuwsgierig is naar de ondanks de korte en verhalen van deze uitsoms wat opsommende gesproken, vastberaden verhalen, toch meesleen krachtige vrouwen. pen. Zo is in het hoofdOm met de woorden stuk over Miss America van snowboardster over het verslag van Bibian Mentel af te de wielerkoers in 1869 sluiten: ‘Ik ben gaan te lezen: ‘Haar doorlobbyen om ervoor te komst wordt unaniem zorgen dat snowboarmet applaus begroet. den werd opgenomen (…) Deze kleine vrouw, in het paralympisch blond en gespierd, programma. Ik heb heeft ongekende honderdachtentwintig krachten. Ze kwam als gouden medailles verveertigste aan, met overd, zeven keer als een kalme en soepele ­wereldkampioen, drie tred, en met een blos Luca Caioli en Elvira keer bij de Paralympiop haar wangen heeft Giménez, Heldinnen. sche Spelen. (…) Zorg ze haar weg voortgezet Vrouwen die sportgedat je nooit stopt met zonder te pauzeren. schiedenis schreven, dromen en blijf altijd je Een coureur die achter Uitgeverij Thomas Rap, hart volgen.’ haar reed kreeg naar 304 pagina’s (€ 22,99)

Rosse metselbijen in het deurkozijn

Homakase Bij de Japanse traditie van omakase krijgen de gasten voorgeschoteld wat de chef voor hen kiest. In Homakase leer je hoe je dit zélf doet, home made dus. Fotograaf Oof Verschuren heeft zich de afgelopen jaren volledig gespecialiseerd in het bereiden van sushi.

Stap voor stap, foto per foto, laat hij zien hoe je op professionele wijze échte sushi bereidt.

Voetbalsters, zwemsters, atletes, tennissters: het boek Heldinnen vertelt het verhaal van tientallen iconische sportvrouwen. Ze wisten grenzen te verleggen in een lange tijd door mannen gedomineerde wereld. Het zijn verhalen van moed, van veranderende rolpatronen en streven naar gelijkheid.

Borrelplanken. Heerlijk om te delen, Lantaarn Publishers, 176 pagina’s (€ 16,99)

De Zweedse dichter en essayist Nina Burton erft na de dood van haar moeder een zomerhuisje, liggend in een gevarieerd natuurlandschap.

Terwijl zij en haar familie samen met vaklieden het perceel opknappen, schrijft Burton haar ontmoetingen met de flora en fauna op in Levensmuren.

MARTIJN VAN BRUGGEN Dat de mens en zijn verhouding tot de natuur een hot topic is in de hedendaagse literatuur mag inmiddels bekend zijn, zo mocht ik zelf recentelijk Ñusta en Kraaien in het paradijs lezen voor deze krant. Ook Nina Burton, die in Zweden een lange staat van dienst heeft, schrijft erover. In Levensmuren neemt ze ons mee naar de werelden van de ‘kleine’ flora en fauna die rond haar zomerhuis leven: hommels, vossen, eiken, maar zelfs ook

Het wist-je-dat­ gehalte van dit literaire essay is immens.

maakt het volgende feit minder of bacteriën en amoeben. Zo merkt geen indruk. Je zou het boek eigenlijk Burton dat er rosse metselbijen in heel langzaam moeten lezen als een haar deurkozijn zitten, dat er een encyclopedie, maar de vormgeving eekhoorn in haar dak verscholen zit (proza) biedt weinig structuur en en dat er een mierenkolonie door ademruimte. haar schrijfhuisje marcheert. Wat Het eerder genoemde voorbeeld van dan steeds volgt is een smaakvolle de mierensamenleving illustreert uiteenzetting van de wetenschapeen motief uit het boek: relativepelijke bevindingen die er over deze ring van de grootsheid van de mens. soort zijn gedaan.

Burton wijst erop dat de mens groots Het wist-je-datgehalte van dit litelijkt omdat hij zijn eigen maatstaraire essay is immens. Wist je bijven hanteert bij de vergelijking met voorbeeld dat koolmezen soms dieren. Iedere dier- en plantensoort expres vals alarm geven over roofspreekt echter zijn eigen taal. Wat vogels om concurrenten van de voezegt het nou dat een hommel niet dertafel te verjagen? Dat hommels evenveel (drie miljoen) haren hebben hoog scoort op een intelligentietest van de mens, zouden als eekhoorns? Dat milwij hoog scoren op een joenen jaren voordat de intelligentietest opgemens op het toneel versteld door hommels? scheen, mieren al landWie echt durft te kijken bouw, veeteelt en zelfs naar de natuur om zich slavernij gebruikten, heen, ziet hoe bijzonwaarmee niet de mender en intelligent die sen, maar de mieren de is. Bijen zien kleuren eerste beschavingen op die wij niet kunnen aarde hebben gevormd? zien, mannetjesmugWie dit boek leest, ontgen ruiken vrouwtjes komt er niet aan naasop kilometers afstand, ten aan te schieten om bacteriën kunnen zich dit soort feitjes door te alsnog vermeerderen vertellen. nadat ze 250 miljoen Halverwege echter, jaar opgesloten hebben werkte deze feitenerup- Nina Burton, Levensmugezeten. Burton overtie die Burton in al haar ren. De wereld rond mijn tuigt met haar stelling enthousiasme tentoon- zomerhuis, vertaling: dat de mens een klein spreidt averechts bij Geri de Boer, Uitgeverij onderdeel is van de mij. Na tientallen feitjes Van Oorschot, 304 pagiveelvormige natuur. over vele diersoorten na’s (€ 23,50)

17 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

NON-FICTIE

NIELS POSTHUMUS

Meer begrip voor een veelkleurig land ‘Nederland en Zuid-Afrika zijn historisch meer aan elkaar verwant dan wij Nederlanders vaak denken.’

Niels Posthumus woonde als correspondent jarenlang in Zuid-Afrika en sprak er veel met de bevolking. Hij kwam erachter hoezeer de ZuidAfrikaanse geschiedenis verweven is met de Nederlandse, zelfs tot op persoonlijk niveau. ‘Wees je bewust van je eigen geschiedenis.’

MIREILLE BREGMAN

over de Nederlandse invloed op ZuidAfrika begonnen toen ik al zo’n vijf jaar in Johannesburg woonde. Ik was verbaasd over wat ik vond. Opeens besefte ik veel beter hoe belangrijk het is dat wij Nederlanders ons meer bewust worden van onze eigen geschiedenis.’

De titel Alle problemen begonnen met Van Rie­ beeck is afgeleid van een uitspraak van Jacob Zuma, voormalig president van Zuid-Afrika. Jan van Riebeeck stichtte in 1652 in naam van de VOC de eerste permanente Europese handelspost in de Kaap. De nederzetting zou uitgroeien tot de Kaapkolonie, wat uiteindelijk de basis werd voor de Republiek Zuid-Afrika. Maar waarom weten Nederlanders eigenlijk zo weinig over dit land? Niels Posthumus probeert 350 jaar mondiale en persoonlijke geschiedenis te vatten in evenzoveel bladzijden.

Hoe ben je in Zuid-Afrika terechtgekomen?

‘In 2008 ben ik voor het eerst naar Zuid-Afrika gekomen, als jonge journalist. In Johannesburg heb ik toen een halfjaar werkervaring op een lokale krantenredactie opgedaan.

Ik had aanvankelijk niet per se een voorliefde voor Afrika, het was meer toeval dat ik daar als buitenlandcorrespondent terechtkon. Er braken in die tijd grootschalige xenofobische rellen uit, Zuid-Afrikanen maakten jacht op zwarte immigranten, bijvoorbeeld uit Zimbabwe en Mozambique, waarbij veel doden vielen en tienduizenden mensen op de vlucht sloegen. Ik deed daar verslag van en later ook vanuit de vluchtelingenkampen die in Johannesburg werden opgezet.

‘Daarna kwam ik terug naar Nederland, en werd ik een paar jaar later sportredacteur bij Trouw. Op een gegeven moment kwam bij die krant het correspondentschap in ZuidAfrika vrij en ging ik terug. Mede door de ellende die ik er eerder had gezien, vroeg ik me na terugkomst al snel af: waar komt het vele geweld in Zuid-Afrika toch vandaan? Ik leerde dat dit samenhangt met de geschiedenis van het land. Die begon mij te fascineren. Hoe werkt de racistische apartheidsgeschiedenis eigenlijk door in het heden? Alles in de Zuid-Afrikaanse samenleving leek nog met de vroegere apartheid verweven.’

Wat heb je geleerd over de geschiedenis van Nederland en Zuid-Afrika?

‘Dat de landen historisch meer aan elkaar verwant zijn dan wij Nederlanders vaak denken! Genetisch, cultureel en taaltechnisch zijn er grote

BRAM LAMMERS

overeenkomsten. Afrikaners zijn de witte Zuid-Afrikanen die afstammen van de Nederlanders. Hun taal, het Afrikaans, is inmiddels een taal op zich, maar komt van oorsprong voort uit het Nederlands. En ook andere Nederlandse culturele invloeden drukten een zware stempel op de geschiedenis van Zuid-Afrika. Zo was de Nederduits Gereformeerde Kerk cruciaal voor de ontwikkeling van de Afrikaner cultuur, het Afrikaner nationalisme en uiteindelijk de apartheidsideologie. In het slavernijmuseum in Kaapstad staat, volkomen terecht, bij de ingang te

lezen dat de slavernij die de Nederlandse VOC in de Kaapkolonie introduceerde, het fundament legde voor de latere Zuid-Afrikaanse samenleving “die lang gebaseerd zou blijven op raciale onderdrukking”. Het is natuurlijk niet zo dat het latere systeem van de apartheid, wereldwijd het meest racistische regime van na de Tweede Wereldoorlog, een Nederlandse uitvinding was, maar het is wel zo dat de Nederlandse koloniale geschiedenis in Zuid-Afrika heeft bijgedragen aan de stapsgewijze historische vorming van het apartheidsdenken onder de Afrikaners.’

Niels Posthumus, Alle problemen begonnen met Van Riebeeck, Uitgeverij Podium, 350 pagina’s (€ 22,50)

Wat deed die wetenschap met jou als Nederlander?

‘Ik wilde de Nederlandse verwantschap met het Afrikaner volk, zoals veel Nederlanders, lang niet voelen.

Ik wilde liever niets met de apartheidsgeschiedenis te maken hebben. Dat is een worsteling die ik ook in mijn boek beschrijf. Maar ik kan tussen mij en de Afrikaners wel een afstand willen creëren, dat betekent nog niet dat die ook écht bestaat.

Afrikaners voelen het verwantschap dan ook wél. We zijn wel degelijk historisch met elkaar verbonden. Als je zegt dat je als Nederlander niets met Afrikaners te maken hebt, zeg je eigenlijk dat Nederland niets met de koloniale geschiedenis van ZuidAfrika te maken heeft. Maar dat valt simpelweg niet te ontkennen.

Er wonen in Zuid-Afrika nota bene een heleboel mensen met mijn eigen achternaam!

‘Ik ben eigenlijk pas met schrijven

Voorin het boek staat een quote van Géraldine Schwarz: ‘Kennis van het verleden maakt ons verantwoordelijk voor het heden.’

‘Het is belangrijk dat Nederlanders zich beter realiseren wat voor invloed Nederlandse ideeën via de koloniale geschiedenis hebben gehad op andere landen en op andere volken. Over het algemeen hebben Nederlanders hun oordeel over de hedendaagse problemen Zuid-Afrika snel klaar. Zij lijken niet goed te snappen dat de VOC nou juist het fundament legde voor de extreme economische ongelijkheid, het racisme, en ja, ook de corruptie in Zuid-Afrika. Iets nederiger zijn als Nederlander, in plaats van snel commentaar leveren, is geen overbodige luxe. Nederlanders zouden best iets meer aan historische zelfreflectie mogen doen. Dat is iets waarvan ik hoop met mijn boek een steentje bij te dragen.’

Hoe reageerden Zuid-Afrikanen op je onderzoek?

‘Zuid-Afrikanen praten graag, ook met journalisten als ik. En als je oprechte interesse toont in hun problematiek en in de geschiedenis van hun land, wordt dat enorm gewaardeerd. De meeste Zuid-Afrikanen nemen je als hedendaagse Nederlander ook weinig kwalijk.

Ze begrijpen heus wel dat alle problemen in hun land niet puur en alleen de schuld zijn van Nederland.

Dat stel ik in mijn boek ook niet. De titel luidt niet Alle problemen zijn de schuld van, maar Alle problemen begonnen met. Mijn boek draait niet om schuld en boete, niet om de vraag of Nederland excuses moet aanbieden aan Zuid-Afrika voor de koloniale geschiedenis. Ik probeer in mijn boek slechts de complexe historische basis te ontleden van het schokkende racisme, het geweld en de ongelijkheid in Zuid-Afrika. In die zin is het ook zeker geen klassiek geschiedenisboek, eerder een lange journalistieke reportage. Ik probeer het heden en het verleden met elkaar te verbinden.’

Rust vinden in een hectisch leven IEDERE DAG HEEFT EEN NIEUW BEGIN Esther Kouw neemt de lezer mee op ontdekkingstocht door de benedictijnse traditie. Ze benoemt en omschrijft de kernwaarden van deze traditie en maakt vervolgens de vertaalslag naar het leven van alledag. Dit doet ze met behulp van vier kernwoorden: STIL: Ontmoet jezelf in de stilte LUISTER: Luister naar jezelf en naar wat de situatie van je vraagt KIES: Je kunt het beste groeien in een rustige en stabiele omgeving

€ 18,99

AANDACHT: Kijk kritisch naar je gewoontes en patronen Naast deze kernwoorden bevat het boek ook een aantal oefeningen, die onder andere met stilte, ademhaling en aandacht te maken hebben.

Uitgeverij Zilt geeft zin aan je leven Uitgeverij Zilt is een jonge uitgeverij die zich richt op iedereen met een brede interesse voor zingeving. De uitgaven van Zilt zijn inhoudelijk gebaseerd op de drie kernwoorden Mens, Verbinding, Maatschappij en worden op drie niveaus uitgewerkt, volgens Hoofd (theoretisch), Hart (inspirerend) en Handen (praktisch).

VERLOREN LUCHTRUIM Peter Grimm

www.uitgeverijzilt.nl

Nieuwe brochure!

NIEUW

Al doorgebladerd?

Cadeaus voor onder de boom

€ 58,Dit boek geeft een totaaloverzicht weer van de geallieerde lucht­ operaties boven Neder­ land in mei 1940, inclusief de problematische stra­ tegische afwegingen en politieke gebeurtenissen die de geallieerde lucht­ steun hebben beïnvloed.

Verloren luchtruim is het resultaat van jaren­ lang onderzoek naar een onderbelicht thema in de geschiedenis van de mei­ dagen van 1940.

Verkrijgbaar via uw lokale boekhandel of via www.geromybv.nl info@geromybv.nl

Praatstof voor aan tafel

Bekijk de brochure hier!

€ 9,99 ISBN 978-94-6354-644-7

Uitgeverij Geromy: voor behoud van het luchtvaarthistorisch erfgoed

Nieuwe titels!

Lantaarnpublishers.nl | info@lantaarnpublishers.nl | 033 494 39 09

19 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

RECENSIE

NON-FICTIE

CEVICHE

COLUMN ONZE TAAL

Hermans en de taal De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer Er is maar één werkelijk woord.

RAYMOND NOË

‘Wat de Bijbel is voor de ­dominees, dat is de Grote Van Dale voor de overige zeur­kousen’

Tussen de mazen van het net vissen Dat is precies wat de heren van restaurant Sjefietshe gedaan hebben. Ze zijn blind gegaan voor een bereidingswijze waar vis centraal staat en waar geen bakken of braden aan te pas komt. Met het kookboek Ceviche weten Seger Abels en Rick Swinkels ons te verrassen met een geheel nieuwe keuken die bij velen vraagtekens oproept.

SABRINA DE WIT Wat is dat nou precies, ceviche? Het is een speciale bereidingswijze waar rauwe vis door het in een zure massa te leggen gaar wordt. Oorspronkelijk komen deze gerechten uit Peru.

Maar het was voor de mannen van Sjefietshe een uit nood geboren idee.

Door een eerdere blog van Seger Abels was er contact gelegd met een eigenaar van een saladebar. Deze had eigenlijk alleen doordeweeks veel klanten en besloot deze ruimte tien weekenden te verhuren voor vijftig euro per dag, met het idee van een pop-uprestaurant aan deze jongen.

En zo kwam het dat er een ruimte was, waar je niet kon bakken, koken of grillen, maar waar mogelijkheden

Hij overleed in 1995, maar op 1 september vieren we toch zijn honderdste verjaardag: W.F. Hermans, een van de Grote Drie, bekend om zijn boeken en berucht om zijn scherpe mening en snijdende kritiek. Een en ander wordt gevierd met een gedenksteen, online projecten en een tentoonstelling in het Museum van het Boek in Den Haag – en uiteraard verschijnen er ook een aantal publicaties. Niet alleen zullen de laatste delen van Hermans’ Volledige Werken verschijnen, maar ook boeken over de persoon c.q. de schrijver. Een daarvan is Er is maar één werkelijk woord van Van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon, die naging welke invloed Hermans op de Nederlandse taal heeft gehad.

In de Dikke Van Dale staat één woord dat door Hermans gemunt is, en dat is hoernalist (‘slechte journalist, m.n. een die kritiekloos opschrijft wat anderen zeggen’), maar zijn naam duikt ook elders geregeld op in lemma’s, als er citaten uit zijn werk gebruikt worden om de betekenis van woorden te verduidelijken. Zo vinden we bij democratie de toevoeging “Democratie is mooi, maar de mensen zijn er niet mooi genoeg voor”, en bij scherpte “Alle scherpte is machteloos tegen zachtheid”.

Maar Hermans’ grootste invloed op het Nederlands moeten we waarschijnlijk zoeken in de vele bekende titels, die je vaak gerust de status van ‘gevleugeld woord’ kan geven: ze behoren tot het collectieve cultuurgoed en er wordt vaak op gezinspeeld. Denk maar aan Onder professoren, Moedwil en misverstand, Mandarijnen op zwavelzuur, Het sadistisch universum, Nooit meer slapen – en nog veel meer.

Ze worden stuk voor stuk in het boek beschreven, maar behalve op Hermans’ toevoegingen aan de Nederlandse taal gaat Den Boon ook in op de dingen die de schrijver allemaal over de (Nederlandse) taal gezegd heeft. Hij had een duidelijke mening over spelling, stijl en woordbetekenis, en stak die niet onder stoelen of banken.

En kritiek op de Van Dale had hij ook: “Wat de Bijbel is voor de dominees, dat is de Ton den Boon, Er is maar één werkelijk woord. W.F. Grote Van Dale voor de overige zeurkousen.”

Hermans als taalmaker, Den Boon heeft de uitUitgeverij De Weidespraak welwillend in blik, 2021, 104 pagina’s zijn boek opgenomen. (€ 12,50)

De hotdoctopus: een kruising tussen een hotdog en octopus.

zijn, als je maar creatief bent. Via het internet zocht Abels naar koken zonder hitte, en zo kwam hij bij ceviche.

Nog diezelfde dag ging hij bij de visboer langs, en thuisgekomen met de vis voerde hij wat experimenten uit.

Want garen in zuur, zou dat wel echt kunnen? Het lukte en zo geschiedde het, dat hij ineens een zaakje had.

En ook de citroentaart ziet er heerlijk Nog onzeker of het zou aanslaan uit. Maar hun gerecht waar ze om bij het publiek ging hij enthousibekend staan is de hotdoctopus, een ast van start. De tijd heeft niet stil kruising tussen een hotdog en octogestaan en ondertussen heeft hij pus. Een heerlijke gegrilde pulpopoot een restaurant, waar zelfs de nietop een broodje. Voor de vis en pulpovisliefhebber langskomt vanwege liefhebber is dit boek hemels, er het enthousiasme van het personeel staan zoveel gerechen de fijne plek die het ten in dat het moeilijk geworden is. Al met al is om een keuze te een mooie reis van blog maken. Zo noem ik er naar restaurant in de een paar: macadamisPijp van Amsterdam, makreeltataki, gambawaar er wel gebakken avocadoceviche, pulpo en gegrild kan worden. romesco en makreelDe hele trip staat ook brandadekroketjes. beschreven in het kookEn wie even tijd nodig boek tussen alle lekkere heeft kan ook kiezen gerechten door. om eerst één van de Ondertussen staat er cocktails uit het boek te niet alleen maar vis op maken en daarna aan het menu, maar nog de slag te gaan. Mijn steeds is dat wel de keus zou daarbij op de hoofdmoot. Maar vis in Seger Abels en Rick ‘maracuya sour’ vallen, desserts doet het niet Swinkels, Ceviche goed natuurlijk. Zo heb- gerechten en verhalen uit omdat ik gek ben op passievruchten. Mocht ben ze burnt cheesede keuken van Sjefietshe, ik eens in de buurt zijn, cake, die er ook echt Fontaine Uitgevers, ga ik zeker even kijken. zwartgeblakerd uitziet.

176 pagina’s (€ 24,99)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op:

www.onzetaal.nl.

20 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Rust ritme ruimte Esther Kouw neemt de lezer mee op ontdekkingstocht door de benedictijnse traditie. Ze benoemt en omschrijft de kernwaarden van deze traditie en maakt vervolgens de vertaalslag naar het leven van alledag.

Esther Kouw, Rust ritme ruimte – leren van de benedictijnse levenskunst, ­Uitgeverij Zilt, 192 pagina’s (€ 20,00) www.uitgeverijzilt.nl

De les van de fles Op de cover van dit boek staat een fles. Deze fles wil je leren stiller te worden, tot rust te komen en met een afstandje naar jezelf en je leven te kijken. Bedenk dat er op de bodem van de fles wat zand ligt. Als de fles stilstaat, is het water doorzichtig.

Zodra je hem schudt, wordt het water troebel omdat water en zand dan vermengen. Het troebele water staat voor het leven.

Wij mensen zijn geneigd steeds maar bezig te zijn, te doen, te willen, te móéten. Hierdoor raakt ons leven vertroebeld en verliezen we het zicht op datgene wat we belangrijk vinden en waar we prioriteit aan zouden willen geven. Ook zijn er momenten in ons bestaan dat het leven door elkaar geschud wordt. Dit kan gebeuren door ervaringen of omstandigheden van buitenaf óf van binnenuit. Juist op momenten van troebelheid, op dagen dat je agenda overvol is, waarin je voortdurend haast hebt en

constant stress ervaart, is het belangrijk om bewust tot rust te komen en je hoofd vol vragen en twijfels tot bedaren te brengen. Neem de tijd voor een wandeling, creëer momenten om kalm in en uit te ademen, de stilte op te zoeken en te stoppen met alsmaar te doen.

Leer om van doen, naar willen en naar mogen te gaan en aandacht te hebben voor het moment. Dit proces is niet altijd even gemakkelijk, daar is geduld, tijd en moed voor nodig.

Maar als je volhoudt en leert stil te worden, tot rust te komen, dan zul je heel langzaamaan weer zicht krijgen op jezelf en op datgene wat je belangrijk vindt. Wacht maar af, het water gaat van troebel naar doorzichtig. Soms duurt dit een aantal minuten, uren, dagen, weken of maanden, maar langzaam, heel langzaam zakt het water weer naar de bodem.

De mens is als het water van een rivier – Als het troebel wordt, Kun je de bodem niet meer zien.

De bodem van de rivier ligt vol met juwelen en parels – Let op, breng het water niet in beroering, Want van oorsprong is het zuiver En vrij van verontreiniging.

De menselijke geest lijkt op de atmo­ sfeer – Als lucht zich mengt met stof,

Versluiert dit de hemel En belet het oog de zon te zien, Maar als het stof is verdwenen, Wordt de lucht weer zuiver.

Je duisternis ten spijt biedt God je het inzicht, Opdat je de weg van bevrijding mag vinden.

D. Roemi (overgenomen uit Juwelen, een dagboek met 365 fragmenten van wijsheid) Maak je eigen les met de fles Pak een fles die je goed kunt afsluiten en vul deze met water of doorzichtige babyolie. Je kunt nu door de vloeistof heen kijken. Als je water gebruikt, strooi je heel voorzichtig wat zand in het water. Als je babyolie gebruikt, kun je kleine of grote glitters toevoegen. Sluit de fles goed af en schud even flink. Je zult zien dat de inhoud troebel wordt. Zet de fles neer en kijk vervolgens wat er gebeurt. Het zand of de glitters zullen heel geleidelijk naar de bodem zakken. Dit is een langzaam proces; het kan uren duren voordat de vloeistof weer helemaal doorzichtig is geworden. Ga er eens voor zitten en laat het helder worden van het water of de olie rustig op je inwerken.

Welke lessen trek jij?

BOEKFRAGMENT

Slaap maar zacht Een onbekende man ligt in coma op de IC. Verpleegkundige Maud krijgt al snel het gevoel dat er iemand het op zijn leven gemunt heeft.

Linda Jansma, Slaap maar zacht, De Crime Compagnie, 320 pagina’s (€ 21,99) crimecompagnie.nl

Maud haalde een papiertje met wat aantekeningen uit haar zak en stuitte op de foto uit de jeans van Tom. Het beeld van het meisje van wie de details zo slecht te zien waren, gaven haar een mistroostig gevoel. Was het kind dood en droeg hij daarom die foto bij zich?

Was het zíjn kind? Het was geen nieuw kiekje; ze gokte dat het van

eind jaren negentig was.

Maud bracht de foto wat dichter bij haar gezicht. Er was iets wat haar aandacht trok, maar wat precies, dat kon ze niet zeggen. Het halflange donker haar van het meisje werd naar achteren gehouden door een blauwe haarband. Ze leek een jurkje te dragen van lichtblauwe stof, met ruches langs de mouwen en ze hield een knuffel tegen zich aangedrukt.

Een ijsbeer?

Maar dat was niet wat Mauds aandacht had getrokken. Het was de omgeving: de foto was duidelijk niet in Nederland genomen, maar ergens waar bergen waren. Haar blik bleef

rusten op een door wolken omgeven besneeuwde bergtop. Hóge bergen.

Betekende dat dat Tom geen Nederlander was?

Langzaam liet ze de foto zakken. Als dat inderdaad zo was, dan kon dat de reden zijn waarom ze niets over hem konden vinden. Hier moest ze echt Richard over inlichten!

Juist op dat moment loeide er een alarm. Met een ruk stond ze op; ze voelde meteen aan dat het weer mis was.

Ze griste de foto van het bureau en propte hem in haar zak, terwijl ze zich naar Toms kamer haastte. Direct bij binnenkomst zag ze het al: zijn

hartslag! Die was veel te hoog! Maar waardoor…?

Haar blik ging naar de hartmonitor, waarop zijn hartslag veranderd was van een regelmatig kloppen in lage, onregelmatige pieken en dalen in een onvast patroon.

Ventrikelfibrillatie!

Nog even en zijn hart houdt ermee op!

kaarten. Mam heeft die bijzondere verjaardagskaarten altijd voor me bewaard. Er staat niets bijzonders op, altijd hetzelfde: ‘Happy birthday, dear Chiara’. Vroeger, toen ik leerde lezen, begreep ik niet waarom ik dit niet kon lezen. Tot mam me uitlegde dat het Engels is en dat ik in Engeland ben geboren. Ook zij en pap weten niet van wie die kaarten komen.

Er staat geen naam op en ook geen afzender.

Pap dacht de laatste keer, toen ik dertien werd, dat de kaarten misschien wel door een notaris gestuurd worden. Maar dat vond mam maar een stom idee, want volgens haar zou

een notaris er altijd een naam en een adres in zetten.

Weet je, laat ik het er straks eerst maar over hebben met pap en mam.

Het geheim van het oude strandhuis

Isolde Boers, Het geheim van het oude strandhuis, Dutch Venture Publishing, 242 pagina’s (€ 16,95) www.dutchventurepublishing.nl

Een levend huis, nacht­ merries, een mysterieuze kat en een schoenendoos vol verrassingen.

Op een dag krijgt Chiara een brief van een zekere Quentin Q, die een oude bekende blijkt te zijn. Hij nodigt haar uit in zijn oude strandhuis in St Ives. Daar heeft hij een doos gevonden met spullen die van haar zijn. Hoe kan dat? Chiara is nog nooit in St. Ives geweest...

Langzaam stop ik de brief terug in de envelop, ik heb hem inmiddels al drie keer gelezen. Toen ik de envelop zag, hoopte ik even dat nu eindelijk duidelijk zou worden van wie ik toch ieder jaar op mijn verjaardag een kaart in een zeegroene envelop krijg.

Dezelfde kleur als deze. Maar het handschrift klopt niet, en de kleur pen ook niet. De brief van Quentin Q. is in het zwart geschreven. De verjaardagskaarten en de briefjes die ik de laatste tijd steeds vind, zijn met zeegroene inkt geschreven. En in een ander handschrift dus.

Op mijn kamer staat een kistje, met daarin een verzameling verjaardags-

21 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

De fabriek van klootzakken De fabriek van klootzakken is een indrukwekkende pageturner over twee broers en de zwarte bladzijden in de Duitse geschiedenis. Voor de liefhebbers van Jonathan Littells De Welwillenden.

Chris Kraus, De fabriek van klootzakken, vertaling: Jan Bert Kanon, Uitgeverij Signatuur, 864 pagina’s (€ 32,50)

Als kind was ik ervan overtuigd dat iedereen een zoektocht als excuus voor het leven nodig heeft. Ik heb het dan nog niet eens over Schliemann en die hele Troje-flauwekul. Dus niet iets ontzettend ondernemends. Geen graal. Ik had eerder het gevoel dat iedereen net als Hans en Grietje in het donkere bos wordt achtergelaten en maar moet zien thuis te komen.

Maar toen ik ouder was, werd ik me ervan bewust dat eigenlijk niemand nooit uit het bos terugkomt. Iedereen draait maar om elkaar heen, raakt verstrikt in het struikgewas, en in plaats van te zoeken willen ze vooral niet gevonden worden. En zo verging het mij ook. Maar wat doe je als het hele verdomde bos brandt?

Ik wist niet wat me in Pretzsch te wachten stond. Maar het kon niet veel goeds zijn, afgezien van het vooruitzicht mijn broer weer terug te zien. Ik miste zijn vermogen de mensen om hem heen tot getuigen te maken van een authentieke en onweerstaanbare waardigheid, die hem ondertussen ook iets stijfs gaf, maar waarin je wel vertrouwen wilt

hebben. Hij kon je niet uit het bos maar wel naar open plekken leiden, dat was altijd mijn beeld van hem geweest. Ook beelden van Ev kwamen bij me boven wanneer ik aan hem dacht, beelden die diep lagen begraven, waaroverheen mijn wens om haar te vergeten, de tragedie met Maja en de Parijse hallucinaties zich als modder hadden uitgespreid. Haar naïeve manier van doen en haar kinderlijke levenshouding hadden altijd iets troostends gehad. En dat ze altijd wist wat ze opriep, heeft mij, die nooit wist wat hij opriep, opgevrolijkt. Maar wat haar woorden opriepen, daar had ze geen idee van. ‘Jij bent net Baron van Münchhausen,’ had ik een keer tegen haar gezegd toen ze weer een bijzonder onwaarschijnlijk verhaal begon op te dissen.

‘Hoezo?’ had ze gevraagd. ‘Was-ie knap?’ Ik moest glimlachen als zulke kleurrijk glanzende herinneringen opdoemden, zoals Evs nukken, haar danspassen midden op straat, haar provocerende en briljante invallen.

De duisternis, de deliriums van het zuiverste onheil waarin we elkaar hadden achtergelaten – het was pas een jaar geleden – bonsden achter mijn slapen, wisten de beelden, en mijn glimlach verdween. Hoe zou het met haar gaan?

Niet één brief had ik ontvangen, zelfs geen postkaart, in Bessarabië noch in Berlijn of Parijs. We schreven elkaar niets, gaven geen tekens van leven,

niemand van ons drieën. Dat was een opluchting, maar aan de andere kant was het ook nieuw. Want altijd was de eeuwige bereikbaarheid, niet de eeuwige onbereikbaarheid het symbool van onze band geweest.

Enkel door mama’s Oud-Baltisch plezier in corresponderen kwam ik de nodige dingen te weten. Lieve Kojasjka van me, schreef ze met haar vlugge, onopgesmukte pennenstreken, bij ons begint het er ongezellig uit te zien. En flink ook. Het lege huis is groot, het tuinafval zou opgestookt moeten worden. Maar sinds die stommige val van de keldertrap ben ik een hinkepoot (niet blijven zitten, zegt dokter Blumfeld!). En ik mis een elektricien voor de lamp in de keuken, want daarvan heb ik geen kaas gegeten. De gedachte dat er geen kinderen om je heen krioelen is vreselijk zalig, en toch mis ik jullie allemaal ontzettend. Jij zit bij de fransozen en doet domme dingen, horen we (papa en wij waren dol op madeleines!). Hubsilein werd, moet je denken, onlangs van hier naar het front gestuurd en jaagt nu op communisten om ze om zeep te helpen.

En Eva-kindje, lief als altijd en altijd een beetje onnozel, heeft lang lopen smoezelen wat ze zou doen. Maar in plaats van haar moeder een handje te helpen, heeft ze zich gemeld voor dienst in het leger. Onverstandig, toch?

BOEKFRAGMENT

New Ways with Vegetables and Other Disasters Beste tekeningen van de Britse Glen Baxter gebundeld, met drie van zijn favoriete onderwerpen: culinaire uitspattingen, culturele uitstapjes en cowboys.

Glen Baxter, New Ways with Vegetables and Other Disasters, de Harmonie, 96 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl

22 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Honden voor het leven ‘Een ontroerende, persoonlijke ode aan de magie van honden en hun onvoorwaardelijke liefde, verpakt in prachtige levenslessen.’ – Jochem Myjer

Arthur Japin, Honden voor het leven, Uitgeverij Mozaïek, 96 pagina’s (€ 17,99) www.uitgeverijmozaiek.nl

Ik wil het even met je over honden hebben. Misschien heb jij zelf geen hond, maar een kat of een konijn.

Daar kunnen we het ook een keer over hebben, maar dan moet jij alles over hen aan mij vertellen. Van katten en konijnen heb ik namelijk niet zoveel verstand.

Verstand vind ik trouwens helemaal niet zo belangrijk.

Ik vind het fijner als mensen niet te veel nadenken, maar gewoon durven te doen wat ze invalt. Dat ik dat vind, komt door een hond, maar welke hond en hoe dat zit, hoor je zo meteen wel.

Ik begrijp honden beter dan ik katten of konijnen begrijp. Dat komt omdat ik zelf door een hond ben opgevoed.

Dat voel ik zo. En ik beweer dit al mijn hele leven, wat een beetje sneu is voor mijn ouders. Vooral voor mijn moeder, die echt heel erg veel moois en liefs en goeds voor mij gedaan heeft. Maar ik denk dat je aan het eind van mijn verhaal wel begrijpt waarom ik dit zeg.

Ik heb ook tegen mijn moeder wel

eens gezegd dat ik meer van mijn hond geleerd heb dan van haar. Ik weet niet of zij dat toen begreep. Ik hoop het maar, want ik bedoelde het niet slecht. Wie weet leest zij dit verhaal van mij nog ergens en snapt zij het dan beter.

Goed, ik ga het dus met je hebben over honden.

Drie honden, om precies te zijn. Mijn honden. Drie honden is weinig voor een mensenleven. Te weinig. Maar zo is het gelopen. Dat ik het eerder nauwelijks over honden heb gehad en het er nu ineens over wil hebben, komt omdat ik sinds kort zelf weer een hondje heb. Zijn naam is Basso.

Hij is een Italiaanse waterhond. Dat zou je niet zeggen, want zodra het ook maar een beetje regent, plast hij eigenlijk liever binnen.

Basso is dus mijn derde hond. Pas drie honden, moet je nagaan, en ik ben al best wel oud. Vergeleken bij hem helemáál. Hij is nog maar een puppy, zó jong! Toen Basso bij ons kwam wonen was hij pas acht weken! Wat kun je in acht weken nou helemaal meemaken? Niet veel, zou je denken, maar dan heb je het mis.

Om te beginnen is Basso geboren!

Geboren worden is wel zo ongeveer het allerspannendste wat een mens kan overkomen. En datzelfde geldt, neem ik aan, voor een hond. Ben je eenmaal geboren, dan heb je het ergste

wel gehad. Ik zou tenminste geen groter avontuur weten. Nou ja, doodgaan misschien, maar dat lijkt me toch een stuk rustiger, want als je eenmaal dood bent, kan je niks meer overkomen.

Maar geboren worden… Ik snap niet hoe iemand dat ooit heeft gedurfd.

Stel je voor: je weet niks, je kunt niks, je begrijpt niet wat je nou ineens overkomt en dan moet je overal nog aan beginnen! Basso heeft het aangedurfd en is dus best moedig. Hij kwam achterstevoren ter wereld, amper twee ons, en heeft echt zin in het leven!

Toen Basso bij ons kwam wonen, veranderde er iets in mij. Ik heb er, geloof ik, nog geen woorden voor, maar misschien vind ik die terwijl ik het verhaal van mijn honden vertel.

BOEKFRAGMENT

Prachtige wereld, waar ben je De nieuwe roman van Sally Rooney gaat over vier mensen die elkaar liefhebben en elkaar pijn doen. Het gaat over seks, over vriendschap en over de wereld waarin zij leven. Het is een universeel verhaal dat zich afspeelt in Dublin en in een klein stadje aan de Ierse westkust, over de vage grens tussen alleenzijn en eenzaam zijn, en over hoe je je leven kan delen met anderen.

Sally Rooney, Prachtige wereld, waar ben je, Uitgeverij Ambo Anthos, 384 pagina’s (€ 24,99) www.amboanthos.nl

Een vrouw zat in een hotelbar naar de deur te kijken. Ze zag er netjes uit: witte blouse, blond haar achter haar oren. Ze keek op het schermpje van haar telefoon, dat een berichtenapp liet zien, en toen weer naar de deur. Het was eind maart, het was stil in de bar en buiten, boven de Atlantische Oceaan, begon de zon onder te gaan. Het was vier over zeven, toen vijf over, toen zes. Even inspecteerde ze zonder waarneembare belangstelling haar nagels. Om acht over zeven kwam er een man binnen. Hij was tenger en had donker haar en een smal gezicht. Hij keek om zich heen naar de gezichten van de andere gasten en richtte zijn blik toen op zijn telefoon. De vrouw bij het raam zag hem wel, maar deed geen moeite om zijn aandacht

te trekken, ze keek alleen. Ze leken ongeveer even oud, eind twintig, begin dertig. Ze liet hem gewoon staan totdat hij haar zag en naar haar toe kwam.

Ben jij Alice? vroeg hij.

Klopt, antwoordde ze.

Ik ben Felix. Sorry dat ik zo laat ben.

Geeft niet, zei ze vriendelijk. Hij vroeg wat ze wilde drinken en liep naar de bar om te bestellen. De serveerster vroeg hoe het met hem ging en hij antwoordde: Goed, en met jou?

Hij bestelde een wodka-tonic en een bier. Hij nam het flesje tonic niet mee naar het tafeltje, maar leegde het met een snelle, geroutineerde polsbeweging in het glas. De vrouw aan het tafeltje trommelde met haar vingers op een bierviltje en wachtte. Haar houding was na de binnenkomst van de man alerter en levendiger geworden.

Ze keek nu naar de zonsondergang alsof die haar interesseerde, al had ze er eerder geen aandacht aan besteed.

Toen de man terugkwam en de glazen neerzette, gutste er een druppel bier over de rand en ze volgde de snelle afdaling langs de zijkant van het glas.

Je schreef dat je hier pas was komen wonen, zei hij. Toch?

Ze knikte, nam een slokje, likte haar bovenlip af.

Waarom? vroeg hij.

Hoe bedoel je?

Ik bedoel, er verhuizen hier niet vaak

mensen naartoe. Hiervandaan verhuizen ligt meer voor de hand. Je bent hier niet voor je werk, toch?

O. Nee, niet echt.

De vluchtige blik die ze wisselden leek te bevestigen dat hij meer uitleg verwachtte. Haar gezichtsuitdrukking veranderde snel, alsof ze een besluit moest nemen, en toen glimlachte ze bijna samenzweerderig.

Ik wilde hoe dan ook verhuizen, zei ze, en toen hoorde ik over een huis hier vlak buiten het dorp – een vriend van me kent de eigenaars. Die proberen het blijkbaar al een hele tijd te verkopen en ten slotte zijn ze maar iemand gaan zoeken die er zolang wil wonen. Het leek me wel fijn om aan zee te wonen. Eigenlijk was het een beetje impulsief. Maar dat is dus het hele verhaal, meer redenen waren er niet.

23 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKFRAGMENTEN

BOEKFRAGMENT

Rondo Kleurrijk kijk- en uitvouwboek voor kinderen. Maak een wandeling langs de drukke winkelstraat en zoek het theater!

Renske Gerstel, Rondo, Uitgeverij de Harmonie, 128 pagina’s (€ 17,50) www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

Het lied van de nachtvogels Een prachtig verhaal in een nieuwe en actueel genre: klimaatfictie. In Het lied van de nachtvogels gaat Cadie Kessler terug naar haar ouderlijk huis in de bossen van New Hampshire.

Julie Carrick Dalton, Het lied van de nachtvogels, Uitgeverij LuitinghSijthoff, 416 pagina’s (€ 23,99) www.lsamsterdam.nl

HEDEN De waarheid houdt zich schuil in gaten en spleten, op gebarsten plekken en in lege holten. De waarheid kan worden begraven, vermorzeld of verbrand, maar ze zal altijd bovenkomen. De waarheid waar Cadie Kessler achteraan zat had de gedaante van de bergdennenkever.

Ze peuterde een reepje schors los van een afstervende dennenboom. Haar vingers, ontveld en onder de blaren door haar jacht op het lastig te vangen wezentje, verstijfden toen ze zag dat het blootgelegde hout krioelde van de insecten. Ze probeerden zich in allerijl in veiligheid te brengen, maar niet snel genoeg.

‘Hebbes.’ Haar stem, schor en droog doordat ze hem dagenlang niet had gebruikt, weergalmde op de granieten rotsen in het spaarzaam beboste gebied. Ze schraapte de kevers in een envelopje en hief haar gezicht naar de ochtendzon. Haar telefoon zoemde in haar zak. Ze haalde diep adem en beantwoordde de oproep van haar baas. ‘Zeg het eens, Thea.’

‘Ik heb de foto’s bekeken die je me gisteren hebt gestuurd. Hoe moet ik

die verantwoorden? Je bevindt je duidelijk op verboden grondgebied.’

Cadie gaf geen antwoord. ‘Als we je onderzoek publiceren, dan moeten we nader specificeren waar we de monsters vandaan hebben, en dan arresteren ze je omdat je je op verboden gebied bevond.’ ‘Dat is onzin, dat weet je net zo goed als ik. Dit gebied is openbaar toegankelijk. Ik zou gewoon monsters moeten kunnen verzamelen op openbaar terrein.’ Cadie wist dat Thea het met haar eens was, maar ze moest tegen iemand tekeergaan. ‘Als we deze plaag niet snel onder controle krijgen, zal hij snel en beheersbaar worden. En in deze droogte zal alles in vlammen opgaan. Kijk naar wat er in Californië is gebeurd. Dit is dezelfde kever.’ ‘Jezelf laten arresteren zal je niet helpen je gelijk te bewijzen.’ Cadie maakte gebruik van het sterke gsm-signaal om snel haar berichten te checken terwijl Thea via de speaker doorpraatte.

‘Ik ben het er net zomin mee eens als jij,’ zei Thea. Cadie scrolde door haar berichten en stopte bij een onderwerpregel die haar aandacht trok.

Bicknells dwerglijster. Het zangvogeltje, een van Cadies lievelingsvogels uit haar jeugd, was de afgelopen jaren zo goed als uitgestorven in de bossen van New England. Het bericht was afkomstig van een promovenda die Piper heette.

Cadie had geen tijd om zich met studenten bezig te houden. Maar de

dwerglijster…

‘Luister je eigenlijk wel?’ zei Thea.

‘Ja, ik ben er nog. Wat verwacht je van me? Dat ik doe alsof ik niet weet dat het bos een groot risico loopt om door brand te worden verwoest, vanwege een of andere belachelijke verordening?’ zei Cadie terwijl ze Pipers bericht las. Hoi Cadence! Ik werk aan een project om het leefge­ bied van de Bicknells dwerglijster na te bootsen/te beschermen en vond iets wat volgens mij een keverplaag is.

Kun jij dat bevestigen? Piper had een foto bijgevoegd met de datum van drie dagen geleden, hoewel Cadie wist dat de overheid het genoemde stuk bos in april al had afgesloten voor milieuonderzoek. ‘Waar ben je eigenlijk?’ vroeg Thea. ‘Ga me alsjeblieft niet vertellen dat je in de buurt van Mount Griffin zit. Die brand verspreidt zich snel.’

24 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKHANDEL

EREGALERIJ

NEDERLAND

Stuur uw foto in

De Boekenkrant bij u in de buurt

In deze fotogalerij geven wij de boekhandels een gezicht. Heeft u ook een leuke foto met uw team en/of favoriete klant in uw winkel? Stuur hem naar ons op via redactie@boekenkrant. com, en wie weet staat u de volgende keer in deze eregalerij.

Deze ­boekhandels ­ver­spreiden de Boekenkrant. Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boe­kenkrant.com.

NEDERLAND

Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Broekhuis Boekhandel Praamstra

HELMOND

Boekhandel De Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

ALMELO

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel De Kler

DOORWERTH

HUIZEN

DRACHTEN

KERKRADE

DRIEBERGEN

Boekhandel Jacques Baas DRONTEN

Voster Boekverkopers

AMSTERDAM

Boek en Buro

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau BAARN

Boekhandel Den Boer BARNEVELD

Boekhandel Romijn BEILEN

Boekhandel Het Logboek

EDE

EELDE

The Read Shop Eelde EINDHOVEN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere EMMEN

Boekhandel Vermeer ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis EXLOO

Geerts Warenhuis GELDROP

Boekhandel Van Grinsven GOES

Boekhandel De Koperen Tuin GOIRLE

Blz. Boekhandel Buitelaar GORINCHEM

Boekhandel Novita

BENNEKOM

Boekhandel De Boekenkist

BERGEN OP ZOOM

GOUDA

Quist Boeken BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel

IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden

AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra

Boekhandel Flevo

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf Boekhandel Van der Velde

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

BODEGRAVEN

HAAKSBERGEN

KAPELLE

Boekhandel Lectori Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg KRIMPEN A/D IJSSEL

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester

Grimbergen Boeken

MAASSLUIS

MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest

Blz. Boekhandel Hedel

RODEN

Kinderboekhandel In de Wolken

ROERMOND

Boekhandel De Kler

Het Witte Huys Boekhandel Daan Nijman

ROSMALEN

ROTTERDAM

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Boekhandel Van Rietschoten

WAALWIJK

Plantage Bookstore WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

Boekhandel De Kler WEESP

Boekhandel PeZZi PaZZi WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Pasman Boek & Hobby

SCHAGEN

Boekhandel Logica

SCHIEDAM

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Bredero Boeken

Boekhandel Plukker

Steenwijks Boekhuys Boekhandel Arentsen

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

VOORSCHOTEN

SANTPOORT-NOORD

NIJKERK

NOORDWIJKERHOUT

VOORBURG

RIJSWIJK

Bruna Monnichmann

Boekhandel de Traverse

Boekhandel Van der Meer

VLISSINGEN

Boekhandel De Kler Boekhandel KEES

NIEUWEGEIN

NOORDWIJK

VLEUTEN

Boekhandel ’t Spui

Boekhandel Van der Velde

The Read Shop Nieuwegein

VENRAY

Roojboek

RHOON

Bruna Ellenbroek

NAALDWIJK

The Read Shop Naaldwijk

VENLO

Boekhandel Koops

Boekhandel Kees

Boekhandel Krings

Nimo Boek

VELP (GD)

RAALTE

MONNICKENDAM

HAREN (GR)

HEDEL

PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen & Schrijven

Schiedams Boekhuis

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen

HARLINGEN

Boekhandel Het Leesteken

MIJDRECHT

Boekhandel Mondria

Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kennemer Boekhandel Kinderboekwinkel Kiekeboek

Boekhandel Van der Velde

PURMEREND

Boekhandel Jansen & De Feijter

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof

Boekhandel De Omslag

Boekhandel Het Keizerrijk

VEGHEL

Boekhandel Schellen

MAARN

Boekhandel Boek & Koek

VEENENDAAL

Boekhandel Van Kooten

PIJNACKER

Boekhandel De Boekenwurm

NIJMEGEN

Boekhandel Van Kralingen

OUDEWATER

The Read Shop Oudewater

LOCHEM

Boekhandel Lovink

…bij uw lokale boekhandel.

Boekhandel Sprey

ROOSENDAAL

Boekhandel Roodbeen

Boomker Boeken

OUDERKERK A/D AMSTEL

LISSE

HAARLEM

BREUKELEN

Boekhandel Derijks

Boekhandel De Kler

Boek en Buro

BREDA

OOSTERBEEK

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar

BOXMEER

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar

OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis

LEIDERDORP

The Read Shop Karssen Van Dinter Media

OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk

OSS

The Read Shop Doorn DORDRECHT

OEGSTGEEST

Bestel en koop…

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel

HOOGEVEEN

HOUTEN

All you can give

NUNSPEET

Boekhandel Osinga

Boekhandel Meijer & Siegers

DOORN

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

NOOTDORP

Bruna Lange Baan

De Wieringer Boekhandel

ALKMAAR

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal

Savannah Bay, Utrecht.

DEN HAAG

The Read Shop XL Hoogeveen

AMERSFOORT

Anouk en Hilda, Boekhandel Veenendaal, Amersfoort.

DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen

HEEZE

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

DIEREN

ALPHEN A/D RIJN

Martine, Erna, Marleen en Jeanet, Boekhandel Lovink, Lochem.

CUIJK

The Read Shop Cuijk

HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker

The Read Shop Dieren

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof

Boekpresentatie bij Boekhandel Broekhuis in Almelo, Enschede, Oldenzaal, Hengelo en Deventer.

Met v.l.n.r. Martien Frijns, P.F. Thomése, Nelleke Noordervliet, Jan ­Siebelink, Jente Posthuma en Rosita Steenbeek.

CASTRICUM

Boekhandel Laan

Boekhuis Aalsmeer

AALSMEER

V.l.n.r. Judith Seinen, Astrid Bamberg, Monique Warnier en Marijn Beneder, Boekhandel Hijman Ongerijmd, Arnhem.

VLAANDEREN

SITTARD SNEEK

SON EN BREUGEL

STEENWIJK TIEL

TILBURG

Gianotten Mutsaers

WORMERVEER IJSSELSTEIN ZEIST

ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN BRASSCHAAT

TWELLO

Standaard Boekhandel

UITHOORN

De Reyghere boekhandel

UTRECHT

Malpertuis

Boekhandel Oonk The Read Shop Express Uithoorn Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel

BRUGGE

GENK

HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

25 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

BOEKHANDEL

JIMMINK BOEKHANDEL

TOP 60 NEDERLAND

Ambachtelijk en ouderwets

Week 35, 2021. Bron: CPNB

Iedere maand lichten we een Boekenkrant-boekhandel uit voor onze lezers. Deze maand is dat de Jimmink Boekhandel in de Rivierenbuurt in Amsterdam, waar we spreken met eigenaar Gert-Jan Jimmink, die al vanaf 1978 de boekwinkel beheert.

B

oekhandel Jimmink staat onder andere bekend om de bijzondere geschiedenis die achter de winkel schuilgaat. Het is de boekhandel waar Anne Frank ooit haar dagboek kocht, dat nu over de hele wereld gelezen wordt. Gert-Jan vindt het belangrijk om deze geschiedenis levend te houden. ‘Je bent ook een sociale instelling, niet alleen een boekhandel. Mensen komen met hun lief en hun leed. Ik ben zelf historicus, en doorgeven van wat er in

De boekhandel waar Anne Frank ooit haar dagboek kocht.

de wijk gebeurt is ontzettend belangrijk. Daarom was het een prachtig aanknopingspunt om te zeggen: het is zo belangrijk om ergens een aanknopingspunt te hebben waar die 14.000 vermoorde buurtgenoten herdacht worden. Daar staat Anne model voor.’ De winkel heeft daarom ook een aparte afdeling voor boeken over Anne Frank, de Eerste en de Tweede Wereldoorlog.

Naast deze mooie historie is Boekhandel Jimmink ook de ideale ‘snuffel’-boekhandel, met stapels en stapels boeken. ‘Wij proberen een “ouderwetse,” algemene boekhandel te zijn, waar je eindeloos kunt snuffelen,’ vertelt Gert-Jan. ‘Ook hebben we heel veel boeken die je elders niet meer vindt. We hebben bijvoorbeeld een collectie aan XXL-boeken, die nergens anders ter wereld meer verkrijgbaar zijn. Daarnaast willen we zorgen voor gezelligheid en goed advies geven. De moeilijkste vragen vind ik vaak het leukst.’

Benieuwd naar de winkel? Je kunt op de website, www.boekhandel­jimmink. shop, niet alleen meer lezen over de geschiedenis, maar ook virtueel een kijkje nemen in de boekhandel. Ook kun je er virtueel het gerestaureerde huis bekijken waar Anne Frank voor het onderduiken woonde.

1 (3) 3e week Esther Verhoef, De Nachtdienst 2 (4) 24e week Lale Gül, Ik ga leven 3 (1) 3e week Bas Smit & Nicolette van Dam, Nederland heeft Alles 4 (7) 9e week Michel van Egmond & Antoinnette Scheulderman, Derksen 5 (2) 2e week Suzanne Vermeer, Dwaalspoor 6 NIEUW Pia Callesen, Leef meer, denk minder 7 (5) 73e week Charlie Mackesy De jongen, de mol, de vos en het paard 8 (8) 7e week Karin Slaughter, Valse getuige 9 (16) 4e week Mark Tuitert, DRIVE. Train je ­stoïcijnse mindset 10 (9) 12e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

De zevende zus 11 (11) 159e week Lucinda Riley, De zeven zussen 12 (10) 9e week Susan Smit, De heks van Limbricht 13 (12) 14e week Suzanne Vermeer, Zomeravond 14 (15) 8e week Jo Nesbø, Koninkrijk 15 (17) 58e week Raynor Winn, Het zoutpad 16 (14) 8e week Jeff Kinney, Het leven van een loser 15. Kopje-onder 17 (13) 15e week Hanneke de Zoete, De zoete zusjes gaan op vakantie 18 (23) 129e week Roxane van Iperen, ’t Hooge Nest 19 (27) 152e week Lucinda Riley, De zeven zussen. Storm 20 (20) 99e week Rutger Bregman, De meeste mensen deugen 21 (31) 23e week Saskia Noort, Bonuskind 22 (18) 14e week Tonke Dragt, De brief voor de Koning 23 (24) 4e week Linda van Rijn, Provence 24 (25) 6e week Tamsin Calidas, Ik ben een eiland 25 (28) 16e week Nicci French, Wie niet horen wil 26 (36) 149e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

Schaduw 27 (33) 9e week Delia Owens, Daar waar de rivierkreeften zingen 28 (32) 64e week Michael Pilarczyk, Master Your Mindset 29 (19) 6e week Hedy d’Ancona, Vrolijk verval 30 (58) 5e week Maarten Kolsloot, De Raboploeg 31 (38) 6e week Benedict Wells, Hard land 32 (21) 206e week Haemin Sunim, Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt 33 (26) 42e week Elke Wiss, Socrates op sneakers 34 (39) 8e week George Boellaard, Wij willen ­gangster worden 35 (29) 7e week Corina Bomann, De kleuren van schoonheid 1. Sophia’s hoop 36 (44) 139e week Lucinda Riley, De zeven zussen. Parel 37 (48) 121e week Lucinda Riley, De zeven zussen.

Maan

38 (46) 11e week David Baldacci, Dodelijk spel 39 (45) 13e week Jill Mansell, Tot aan de zon en terug 40 (59) 70e week Lucinda Riley, De zeven zussen. Zon 41 (47) 30e week Hanneke de Zoete, De Zoete Zusjes zoeken een schat 42 (41) 6e week Carlos Ruiz Zafón, Stad der nevelen 43 (30) 18e week Ramsey Nasr, De fundamenten 44 NIEUW Lonneke van Engelen, Alleen een beetje verliefd misschien 45 (35) 17e week Marc-Uwe Kling & Astrid Henn, De NEEhoorn 46 (-) 8e week M.J. Arlidge, Niemand zeggen 47 (51) 5e week Kiki van Dijk, Vlieland 48 (-) 45e week Corina Bomann, Agneta’s erfenis 49 (22) 4e week Joost Prinsen, Na Emma 50 (50) 6e week Alex Schulman, De overlevenden 51 (54) 2e week Roald Dahl, De giraffe, de peli en ik 52 (34) 20e week Andy Griffiths en Terry Denton, De waanzinnige boomhut van 130 verdiepingen 53 (55) 42e week Raynor Winn, De wilde stilte 54 (37) 4e week TikTok. Vacay.

55 (57) 8e week John Grisham, Sterspeler 56 (-) 2e week J.D. Barker, De beller op lijn vier 57 (43) 21e week Jeroen Brouwers, Cliënt E. Busken 58 (-) 12e week Linda van Rijn, Zandvoort aan Zee 59 (60) 4e week Mark de Bruijn, Mathieu van der Poel 60 (-) 4e week Vico Olling, Martin H.

Dirk Debeys

koen Wauters

Sneeuwrood

Mijn vader was priester, mijn moeder non

Reclameman pakt uit met een bloedstollend thrillerdebuut. In de Zwitserse bergen krijgt een concurrentiestrijd binnen de reclame-wereld een bloederig staartje.

A_2021_09_Boekenkrant_september_260x193.indd 1

Een heel bijzonder liefdesverhaal van twee mensen voor wie de roep van Cupido uiteindelijk harder klonk dan de roeping van God. Hun verhaal wordt verteld door hun zoon aan de hand van een unieke briefwisseling.

01/09/2021 14:41

27 | BOEKENKRANT | SEPTEMBER 2021

LEZER AAN HET WOORD

GERARD SCHUT

WIN EEN BOEK

WIN EEN BOEK

VORIGE MAAND

Hoe word ik een goede voorouder?

Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Gerard Schut.

boeken van R.L. Stine. Denk bijvoorbeeld aan de series van Kippenvel en Fear Street. Het griezel/horrorgenre heeft me op de één of andere manier altijd getrokken.’

Wat doe je in het dagelijks leven?

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘De goede voorouder van Roman Krznaric. Het is duidelijk dat de wereld veel problemen kent die het leven op Aarde bedreigen.

Het probleem is kortetermijndenken. De belangrijkste vraag die wij onszelf moeten stellen om de toekomst van de Aarde veilig te stellen is: Hoe word ik een goede voorouder? Deze vraag zorgt voor langetermijndenken.’

‘Ik ben sinds januari 2020 bibliothecaris bij de Noord Oost Brabantse Bibliotheken (NOBB), voornamelijk werkzaam in Bibliotheek Oss, waar ik dit combineer met mijn werk bij Stadsarchief Oss, tevens onderdeel van de NOBB. Een prachtige combifunctie!’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Bij mijn eigen bibliotheek in Oss natuurlijk, die dit jaar overigens 100 jaar bestaat! Daarnaast kun je de Boekenkrant ook ophalen bij boekhandel Derijks in Oss.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Al toen ik jong was met Donald Duck. Ik was abonnee op het reguliere weekblad evenals Donald Duck Extra én ik las ook de strips van Oom Dagobert waarvan mijn collectie sinds kort compleet is! Ook las ik veel

‘Bij mijn eigen bibliotheek in Oss natuurlijk, die dit jaar overigens 100 jaar bestaat!’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Ik heb tot op heden alles uitgelezen, maar dat vond ik wel een uitdaging bij het boek Sapiens van Yuval Noah Harari. Ondanks dat het een zeer interessant boek is, werd ik soms overweldigd door de hoeveelheid aan feiten.’

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het augustusnummer? Het goede antwoord is: Tamara Gijrath, Evelien Feltzer en Marta Barone.

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 27 september 2021 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres.

Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van Ariadne verloot.

In deze hervertelling van de Griekse mythe, breidt Jennifer Saint het verhaal van Ariadne uit. Ariadne die Theseus met een draad hielp het labyrint van de Minotauros uit te komen, zodat het monster verslagen kon worden. Met die daad verraadde Ariadne haar vader, koning Minos.

Ze is vastbesloten haar eigen lot te bepalen. Ariadne is háár verhaal.

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Het zijn er twee: De fundamenten van Ramsey Nasr, omdat hij in zeer toegankelijke taal laat zien hoe de fundamenten van onze samenleving worden aangetast door het huidige politieke en economische systeem.

Daarnaast ligt er ook een thriller van Preston & Child op mijn nachtkastje.

Ik vind de sfeer in hun Pendergastserie heerlijk spannend en soms griezelachtig beschreven.’

Jennifer Saint, Ariadne, vertaling: Saskia Peterzon-Kotte, Uitgeverij Orlando, 352 pagina’s (€ 24,99)

Uit de 53 goede inzendingen trokken we de volgende winnaar: Carin van de Ploeg uit Zwolle. Zij wint een exemplaar van Spoiler Alert van Olivia Dade.

Gefeliciteerd!

Olivia Dade, Spoiler Alert, vertaling: Erica Disco, Uitgeverij Zomer & Keuning, 384 pagina’s (€ 16,00)

Neem nú een ­abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul

de bon in)

Ja, ik neem een abonnement: Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 42,– naam m/v straat postcode plaats land e-mail telefoon IBAN nummer betaling

automatische incasso

per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

BK0921

Longlist Europese Literatuurprijs

€19,90

4

e

DRUK

€24,90

Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin & Brian Elstak Lennox en de gouden sikkel

Karel Eykman & Sylvia Weve François Villon, dichter, boef en vagebond

Schelmenroman. Vrolijk verhaal over de beroemdste middeleeuwse dichter van Frankrijk. Met illustraties van Sylvia Weve (winnaar Max Velthuijsprijs).

€22,50

€20,-

Colum McCann Apeirogon

Apeirogon is gebaseerd op de waargebeurde, onthutsende verhalen van Palestijn Bassam Aramin en Israëliër Rami Elhanan die allebei een kind verloren door oorlogsgeweld.

Isa Grütter Werktitel: Mens

Graphic novel. Een mustread voor iedereen die zich afvraagt waarom hij een mond heeft. Expositie vanaf 2 september 2021 bij Patty Morgan Gallery, pattymorgan.net.

Bijzonder kinderboek over de 11-jarige Lennox. Hij weet dat zijn vader zo nu en dan naar het Onzichtbare Ziekenhuis moet, maar waarom? Als hij op een dag het gelukshangertje, in de vorm van een gouden sikkel, vindt dat zijn vader altijd om zijn nek heeft en nooit af doet, besluit Lennox samen met zijn vriendinnetje Aya zijn vader te verrassen.

‘Een boek waar ik heel, heel enthousiast over ben’ – Edward van de Vendel

Onbeperkt lezen! www.deharmonie.nl

ADV harmonie ONBEPERKT 260 x 390.indd 1

27-08-2021 11:51