BKMilitaireboeken november 2017 by Redactie Boekenkrant

BKMilitaireBoeken NOVEMBER 2017, NO. 2 – DE BESTE BRON VOOR MILITAIRE BOEKEN

Met 25 jaar Luchtmobiele Brigade, het Nationaal Instituut voor Militaire Historie en meer…

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 2

25 JAAR LUCHTMOBIELE BRIGADE

Silver Falcon is een exclusieve uitgave van de Koninklijke Landmacht en is in beperkte oplage verkrijgbaar in Airborne Museum ‘Hartenstein’ voor € 17,95. Wilt u ook een exemplaar ontvangen? Stuur een email naar info@ militaireboeken.com en we informeren u over de mogelijkheden.

DEFENSIE

OP DE COVER

Silver Falcon De cover van de BKMilitaireBoeken komt uit dezelfde fotoserie als de cover van Silver Falcon. Dit magazine werd uitgegeven ter ere van het 25-jarig bestaan van de Luchtmobiele Brigade. Op deze manier wordt een beeld geschetst van de brigade en haar geschiedenis.

‘Nec temere, nec timide’

n 1992 werd de Luchtmobiele Brigade opgericht als een razendsnel inzetbare, lichte infanterie-eenheid. Tegenwoordig worden deze soldaten niet alleen naar het buitenland gezonden. Ze doen ook werk binnen de landsgrenzen, bijvoorbeeld het ondersteunen van zoekacties, of het helpen bij een ramp. Hierbij maken ze gebruik van

helikopters en vliegtuigen om zo snel mogelijk inzetbaar te zijn. Je kunt deze elitesoldaten herkennen aan de rode baret. Deze is al sinds 1940, toen het Engelse Parachute Regiment opgericht werd, onlosmakelijk verbonden met parachutisten en luchtlandingstroepen. Het motto van de brigade is ‘Elk moment. Elke missie’. Ook gebruikt men het oude motto, ‘nec temere, nec timide’,

wat ‘noch roekeloos, noch vreesachtig’ betekent. Om stil te staan bij het 25-jarig bestaan van de Luchtmobiele Brigade werd niet alleen het magazine gepubliceerd, maar ook een speciaal kunstwerk, gemaakt door Jos Gelissen. Daarnaast heeft het Airborne Museum ‘Hartenstein’ een speciale, tijdelijke tentoonstelling ingericht.

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 3

INHOUD NIEUWS

– Jesse Poiesz, Titelmanager BKMilitaireBoeken

LUCHTMOBIELE BRIGADE

THANK YOU FOR YOUR SERVICE

HET DEFENSIEMUSEUM TIPT

IN HET DIEPSTE GEHEIM

MILTAIRE HISTORIE

PASSENDALE 1917

BOEKENKRANT TIPT

Een interview met generaal Ron Smits. Het verhaal van teruggekeerde militairen en hun herintegratie in de samenleving.

Hedwig Saam en Gert Noordanus van het NMM vertellen over hun favoriete militaire boeken.

Hoe Nederlandse onderzeeboten inlichtingen verzamelden over de marine van de Sovjet-Unie.

Ben Schoenmaker over het NIMH. Over de bloederige Slag om Passendale.

Wij gingen op zoek naar de beste militaire jeugdboeken.

IN DIT LEVEN OF HET VOLGENDE 25 WWW.ROMEINSELIMES.NL

In de mei-editie van BKMilitaireBoeken zei generaal Beulen het al: je moet oorlogen niet overdoen, maar ervan leren. Deze editie laat zien dat in Nederland en België talloze initiatieven zijn die stilstaan bij dat (oorlogs-) verleden. Zo praten we met directeur Ben Schoenmaker over de wijze waarop het NIMH de Nederlandse militaire historie waarborgt (p. 17). Ook besteden we aandacht aan het Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke (p. 18), het Airborne museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek (p. 27) en het Nationaal Militair Museum in Soest (p. 9). Ook uit de zeer uiteenlopende verhalen van de soldaten zelf kunnen we lering trekken. Zo vertelt Brigade-generaal Ron Smits over de Luchtmobiele Brigade (p. 4), maar interviewen we ook Demian Vitanza (p. 25), die een boek schreef over een voormalig IS-strijder. Met behulp van deze BKMilitaireBoeken laat u het oorlogsverleden (én heden) herleven. Dat levert harde, spannende, mooie en verdrietige lessen op. Maar leerzaam zijn die zeker.

+++ Begin dit jaar ging de film Voir du Pays, naar de gelijknamige roman van Delphine Coulin, in première. De Franse productie gaat over twee vriendinnen die samen met hun eenheid huiswaarts keren na een missie in Afghanistan. De film won op het filmfestival in Cannes de prijs voor het beste scenario. Inmiddels is hij op dvd verschenen. +++ Eind mei dit jaar is het boek Ver weg dichtbij. Veteranen in Stichtse Vecht verschenen. Het boek is uitgegeven met behulp van crowdfunding – de makers wisten zo’n 5000 euro binnen te slepen! In deze publicatie vertellen 33 veteranen uit de Stichtse Vecht hun verhaal. +++ Het Platform Herinnering Tweede Wereldoorlog heeft 2018 uitgeroepen tot ‘Jaar van Verzet’. Tijdens dit jaar zullen verschillende musea extra aandacht besteden aan de Tweede Wereldoorlog en de rol van het verzet daarin. +++ MWO-majoor Marco Kroon en veteraan Colin Bal zijn samen een bijzonder project aangegaan: met ‘Operation MacKenzie’ zamelen ze geld in om beren in Bosnië te helpen. De operatie is vernoemd naar de beer die tijdens de burgeroorlog in Bosnië gevonden werd door Britse VN-troepen en werd opgevangen in het Berenbos in Ouwehands Dierenpark Rhenen. +++ In oktober verschenen twee bijzondere apps die de grens van het Romeinse Rijk – de Limes – tot leven brengen. Wethouder Robert Strijk lanceerde de TimeTravel-app ‘Leiden Matilo’, waarmee u zich in het oude castellum Matilo waant, dat door de tijd heen is uitgegroeid tot wat nu Leiden is. Of wandel nu met de Langs de Limes-app door de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn, die ook een rijke geschiedenis kent. Beide apps zijn te vinden in de appstore. +++

DEFENSIE

Stilstaan bij het verleden

IN DEZE KRANT

JAN LOUWERS

REDACTIONEEL

Demian Vitanza’s waargebeurde verhaal over een strijder van IS. AIRBORNE MUSEUM

BKMilitaireBoeken gaat langs bij de nieuwe tentoonstellingen in het Airborne Museum. EN VERDER

Adressen Agenda Prijsvraag en colofon

DE SLAG OM ARNHEM

Hennie Vaessen, Slag om Arnhem deel 3: Adelaar en Pegasus, Uitgeverij PelikaanPers, 48 pagina’s (€ 14, 95)

29 31 33

HENNIE VAESSEN

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 4

INTERVIEW

Generaal Ron Smits: ‘Leaders are readers’ 25 JAAR LMB

De Luchtmobiele Brigade viert dit jaar haar 25-jarig bestaan. Op de kazerne in Schaarsbergen spreken we hierover met generaal Ron Smits. Door Jan Louwers

‘De charme van een boek wordt wellicht overschat, maar iets fysieks pak je sneller. Als iets voor het grijpen ligt, dan blader je erdoorheen.’

Generaal, gefeliciteerd met het 25-jarig bestaan van uw eenheid. Wat is de taak van de Luchtmobiele Brigade? ‘In 1992, net na het einde van de Koude Oorlog, was er behoefte aan expeditionaire eenheid. De Luchtmobiele Brigade is overal ter wereld binnen vijf tot twintig dagen inzetbaar. Hiervoor kunnen we een beroep doen op helikopters en vliegtuigen van andere onderdelen van de Krijgsmacht. Onze mannen en vrouwen zijn mentaal en fysiek getraind om onder zware omstandigheden te functioneren waarbij veel aandacht is voor skills en drills. Hiermee worden de vaardigheden bedoeld die als militair nodig zijn om goed te functioneren, zowel individueel als in een team. ‘

Wordt er nog iets speciaals georganiseerd om het 25-jarig jubileum te vieren?

Generaal Ron Smits

MINISTERIE VAN DEFENSIE

Wij zitten hier in Schaarsbergen in een warm najaarszonnetje. Uw manschappen op uitzending hebben het minder comfortabel. Waar zijn zij op dit moment actief? ‘Op dit moment zijn er drie uitzendingen. In Irak leiden wij strijders van de Peshmerga op, in Mali verrichten we verkenningsmissies in het kader van de VN-missie Minusma en op de Antillen ondersteunen we de lokale overheid.’

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 5

LUCHTMOBIELE BRIGADE ERVARINGEN VAN ANDEREN

Leestips van generaal Ron Smits They met at Gettysburg EDWARD J. STACKPOLE

‘Dit boek geeft een geromantiseerd beeld van de beslissende veldslag tijdens de Amerikaanse burgeroorlog in 1863. Ik ben vier keer in Gettysburg geweest, heel indrukwekkend. Het slagveld is nog geheel intact. Er staan nu alleen heel veel kleine monumenten van de eenheden die aan de gevechten hebben deelgenomen. In het boek wordt in detail beschreven wat er gebeurd is: formaties te voet, met paarden. Legers die aan het bewegen waren en elkaar ook tegenkwamen, vandaar de titel. Het boek staat vol met persoonlijke verhalen. Bijvoorbeeld over Chamber-

lain, een stotterende commandant, die een belangrijke rol speelde op een beslissend moment. Dit boek beschrijft alle grondbeginselen van militair optreden.’

Blitzkrieg, Halte Kornwerderzand H. SPRAKEL

Dit boek beschrijft de verdediging van de afsluitdijk bij de kazematten van Kornwerderzand in de meidagen van 1940. Nederlandse troepen verdedigden zich tegen

‘Het belangrijkste evenement is de reünie op 8 december, waarbij we duizenden deelnemers verwachten. Ook is er in het Airborne Museum “Hartenstein” een expositie ingericht over de rode baret. Dit is het symbool van de luchtlandingstroepen sinds de start in 1942 in Engeland. Villa Hartenstein was in 1944 het Engelse hoofdkwartier tijdens de dramatisch verlopen operatie Market Garden. Een ander onderdeel van het jubileum is een kunstwerk dat is gemaakt door veteraan-kunstenaar Jos Gelissen. Hiermee wordt 25 jaar Luchtmobiele Brigade uitgebeeld.

een Duitse overmacht. De kazematten zijn nooit gevallen. Pas na het bombardement van Rotterdam, toen Nederland capituleerde, werd de strijd gestaakt. Er is veel aandacht in het boek voor de mythevorming rond het aantal gesneuvelde Duitsers. Hoeveel waren er dat nu eigenlijk?’

De kunst van het oorlogvoeren SUN TZU

‘Een tijdloze klassieker die de basis

En we hebben een eigen magazine gemaakt: de Silver Falcon. Hierin wordt een beeld gegeven van wat de Luchtmobiele Brigade allemaal heeft gedaan de afgelopen 25 jaar. ’ Waarom is er gekozen om de Silver Falcon in deze papieren vorm te maken? ‘Tegenwoordig wordt steeds meer digitaal aangeboden, maar iets vasthouden is toch prettig. De charme van een boek wordt wellicht overschat, maar iets fysieks pak je sneller. Als iets voor het grijpen ligt, dan blader je erdoorheen.’

van krijgskunst beschrijft. Geschreven door een Chinese generaal in 500 voor Christus, maar nog steeds relevant en actueel. Een soort bijbel, niet alleen voor de krijgskunst, maar ook voor het bedrijfsleven en het leven in het algemeen.’

Aan de poorten van de Rwandese hel LUC MARCHAL

‘De VN-operatie in Rwanda had de naam een vredesmissie te zijn. Maar militairen die hier-

bij betrokken waren, hebben verschrikkelijke dingen gezien, vergelijkbaar met de situatie in Srebrenica. In het boek wordt beschreven wat er gebeurt als mensen elkaar met wapens en bijlen te lijf gaan. Als commandant zit je er middenin, je bent machteloos. Historici kunnen later uitpluizen wat jij in drie seconden moest besluiten. Zwarte bladzijden van menselijke geschiedenis waar honderdduizenden doden zijn gevallen.’

We hebben u gevraagd om militaire boeken te tippen. Bent u zelf eigenlijk een lezer? ‘Ja, je kunt veel kennis opdoen uit boeken. Ze zeggen niet voor niets leaders are readers. Alles zelf doen is onmogelijk, dan is lezen een hele goede mogelijkheid om te leren. Ervaringen van anderen zijn zeer leerzaam. Dit geldt ook voor militaire onderwerpen. Qua voorbereiding op een gevecht is leren van eerdere ervaringen een must. Oorlog is chaos. Hoe beter de training, des te meer kans op succes. Indien je apathisch bent, is de kans groot dat je overlopen wordt door de vijand.’

BOEKEN DIE DE GESCHIEDENIS TOT LEVEN BRENGEN

‘De strijd tegen Japan in de Pacific. Daarover vertelt Toll op sublieme wijze!’ – Historisch Nieuwsblad – ISBN 978 90 452 1086 5

Indrukwekkende tv-serie The Mighty Eighth van Steven Spielberg en Tom Hanks gebaseerd op dit boek is vanaf 2019 te zien.

‘Erik Larson maakt van de Duitse aanslag op het passagiersschip Lusitania in 1915 een ware thriller!’ – de Standaard

– ISBN 978 90 452 1055 1

‘Fantastische pageturner voor de liefhebbers van waargebeurde Tweede Wereldoorlogverhalen!’ – www.Go2War.nl

Militairen betalen een hoge prijs voor hun loyaliteit en inzet. Vanaf 2 november in de bioscoop! – ISBN 978 90 452 1373 6

VERSCHIJNT: OKTOBER 2017

‘Doordrenkt van het motto van de SEALS: “Geef nooit op” – Een must read!’ – Scott McEwen, The New York Times-bestsellerauteur

Prijs: € 22,99 – paperback – ca. 384 pag.

– ISBN 978 90 452 1113 8

Prijs: € 19,99 – paperback – ca. 320 pag.

Prijs: € 19,99 – paperback – 368 pag. – ISBN 978 90 452 0950 0

Prijs: € 19,99 – paperback – 280 pag.

Prijs: € 19,95 – paperback – 352 pag.

‘Leest als een avonturenroman!’ – NBD Biblion

– ISBN 978 90 452 0870 1

‘Goed verteld en knap geschreven!’ – VN’s Detective & Thrillergids

– ISBN 978 90 452 1065 0

– ISBN 978 90 452 1441 2

Prijs: € 19,99 – gebonden – 304 pag.

Prijs: € 24,99 – gebonden – 512 pag.

– ISBN 978 90 452 1353 8

‘Een fascinerende biografie!’ – NBD Biblion

VERSCHIJNT: JANUARI 2018

VERSCHIJNT: FEBRUARI 2018

Een fascinerend verhaal. James Bonds Q in real life!

The New York Timesbestseller!

– ISBN 978 90 452 1525 9

– ISBN 978 90 452 1505 1

– ISBN 978 90 452 1485 6

HISTORISCH

Prijs: € 24,99 – gebonden – ca. 400 pag.

Het verhaal van de grootste – maar minst bekende – ontsnapping uit een krijgsgevangenenkamp tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Prijs: € 27,95 – gebonden – 368 pag.

Prijs: € 19,99 – paperback – 744 pag.

Prijs: € 34,95 – gebonden – 688 pag.

Prijs: € 19,99 – paperback – 320 pag.

OVERWELDIGEND, ONTROEREND, ONTHUTSEND, FASCINEREND, BOEIEND EN TRAGISCH

KARAKTER

Alle titels zijn ook verkrijgbaar als e-book

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 7

AMERIKA PTSS

‘Bedankt’ – een geladen lege huls In Thank you for your service doet David Finkel op eigenzinnige wijze uit de doeken hoe naar Irak en Afghanistan gestuurde (Amerikaanse) militairen thuis hun draai weer vinden – of niet. Door Sophie Reekers

ijna volgens het alsmaar populairder Love Actuallystramien laat Finkel zien hoe verschillende gezinslevens licht met elkaar verstrengeld zijn op basis van de gebeurtenissen tijdens en na afloop van uitzendingen. Hierbij gaat de meeste aandacht uit naar Adam Schumann, voor wie de derde sessie Irak te veel blijkt. Daarnaast vertelt Finkel gedetailleerd hoe de veteranen worden opgevangen en dat het beleid daaromheen nog volop wordt ontwikkeld. PTSS en de daaruit voortvloeiende gevallen van zelfmoord spelen daarbij de hoofdrol; uit deze oorlogen keerden naar schatting 500.000 eenheden terug met een vorm ervan. Thank you for your service schetst de vele gezichten die PTSS kan hebben en vooral wanneer welk facet ervan de kop op kan steken. Terugkerende thema’s zijn schuldgevoel over wat anders had gemoeten en jaloezie naar collega’s met zichtbaar, lichamelijk letsel – de ‘zwakte’ van geestelijke problematiek blijft alomtegenwoordig. Dat Schumann bijvoorbeeld zonder een schrammetje met de gewonden- en dodenhelikopter wordt opgepikt, is het startsein voor een jarenlang intern schaamtebombardement. Gaandeweg doen hij en de andere ‘hoofdpersonen’ – let wel, dit zijn bestaande mensen en verhalen – verscheidene stations

aan in hun missie naar herstel en krijgt de lezer een goede indruk van het effect dat sommige situaties op de klachten kunnen hebben. Daarnaast is er veel aandacht voor de heftige situaties waarmee de direct betrokkenen moeten zien om te gaan. In enkele gevallen ontstaan er bij hen ook PTSS-verschijnselen, bijvoorbeeld na huiselijk geweld. Finkel maakt kraakhelder dat de na-oorlog niet alleen de militair zelf treft. Tussendoor wordt aangestipt hoe de legertop hierop reageert: de vraag om hulp stijgt sneller dan het aanbod, dus ontstaat een bureaucratisch bolwerk dat zich daarom ook preventief gaat opstellen en naar mogelijke oorzaken kijkt. Zo illustreren de thuissfeerpassages het (freudiaanse) vermoeden dat het leger significant aantrekkelijker is voor mensen met een traumatisch verleden, die vatbaarder zijn voor PTSS. Zo heeft ook Schumann te maken gehad met zowel seksuele als lichamelijke mishandeling. Dergelijke theorieën vormen de basis voor risicostratificatie van gedupeerden, teneinde vooral suïcide te voorkomen. Dit proces is nog verre van adequaat: zowel de aandoening en haar omvangrijkheid als de aanpak ervan lijken vooralsnog een gevecht zonder einde. Het boek heeft een uniek karakter omdat het non-fictie is, maar bij vlagen is geschreven als een roman. Dit komt niet altijd logisch over en leest evenmin vlot door. Dialogen worden afgewisseld met statistiek en beleidsmatige informatie, vaak weergegeven als gedachteflarden. Dit levert op bijzondere wijze

afwisseling op, maar maakt het De filmposter boek wel onoverzichtelijk. Dat de auteur een journalist is, komt met name in de familiaire settings naar voren door zijn zakelijke schrijfstijl. Zeer positief daarentegen is dat hij een kleurrijk gezelschap heeft geselecteerd en beschreven en dat passende foto’s van de gegadigden de tekst zeer welkom ondersteunen, juist om de echtheid van het geheel te benadrukken. Samenvattend borrelt de term ‘rauw’ op: het is een ideale typering van de niet optimaal gepolijste vorm, maar toch ook de schrijnende inhoud David Finkel, Thank you for your service, van dit boek. Karakter Uitgevers, 288 pagina’s (€ 19,99)

DE NIEUWSTE MCNAB!

PTSS-hulphond

voor stressvermindering en een betere kwaliteit van leven

De baasjes van een PTSS-hulphond leren samen met hun hond opnieuw deelnemen aan de maatschappij en durven weer naar buiten. Dat zorgt voor meer kwaliteit van leven, ook voor hun omgeving. Een PTSS-hulphond doorbreekt het isolement van zijn baas en zorgt voor nieuw perspectief.

‘DE BESTE ACTIEFILMS IN BOEKVORM.’ – FHM

HET VERBODEN BOEK Ewoud Kieft

‘!!!!’ – NRC Handelsblad

AC17 adv 185x128 Kieft.indd 1

23-10-17 12:46

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 9

BOEKENTIPS SOESTERBERG

Het Nationaal Militair Museum tipt

De BKMilitaireBoeken vroeg twee medewerkers van een van de musea van de Koninklijke Stichting Defensiemusea om hun favoriete militaire boeken tippen: Hedwig Saam, directeur van het Nederlands Militair Museum in Soesterberg, en Gert Noordanus, Kolonel der Cavalerie b.d., sinds 2014 vrijwilliger in het museum. van de plek, maar ook door het grote eigen evenemententerrein. Het is een enorme uitdaging om als eerste directeur, samen met mijn collega’s, zo veel mogelijk bezoekers een fantastische ervaring te bezorgen.’ Gert Noordanus: ‘Door, onder andere, het geven van rondleidingen proberen we onze gasten mee te nemen op een tocht door onze boeiende militaire geschiedenis.’

ALLE FOTO’S: NATIONAAL MILITAIR MUSEUM

Hedwig Saam: ‘Als kind van een Duitse vader en geboren in 1950, ben ik opgegroeid in de schaduw van de Tweede Wereldoorlog. Hoe de thematiek van oorlog en vrede de persoonlijke levens van mensen bepaalt en hoeveel verschillende perspectieven op de geschiedenis mogelijk zijn, maakte dat ik in het Nationaal Militair Museum wilde werken. Het NMM is zoveel meer dan een klassiek museum. Door de (militaire) geschiedenis

www.nmm.nl

MILITAIRE BOEKENTIPS

Leestips van Hedwig en Gert Van het westelijk front geen nieuws E.M. REMARQUE

Hedwig: ‘Remarque was een Duitse veteraan van de Eerste Wereldoorlog. In dit boek schreef hij over de gruwelen en de zinloosheid van oorlog.’

De stamhouder A. MÜNNINGHOFF

Hedwig: ‘Münninghoff vertelt de geschiedenis van zijn grootouders, zijn ouders en zichzelf als erfgenaam van een kapitaal dat

hij nooit zou bezitten. Een verhaal over ingewikkelde familiebanden, intriges en heel veel geheimen tegen de achtergrond van de ongelooflijke complexiteit van de Tweede Wereldoorlog.’

Team Yankee HAROLD W. COYLE

Gert: ‘Ik las het boek in 1988. Alles was destijds heel waarheidsgetrouw en herkenbaar voor mij als commandant van een tankeskadron. Zo was het

geweest als de Russen echt zouden zijn gekomen…’

Het Ardennenoffensief JOHN TOLAND

Gert: ‘Eenmaal begonnen aan dit boek, blijf je lezen.

Er wordt een realistisch en fascinerend beeld geschetst van de menselijke factor in een dergelijke strijd. Dit boek is waarschijnlijk een aanleiding geweest voor mijn latere keuze voor het militaire beroep.’

Naam: Willem Leeftijd: 72 jr Missie: Balkan

NEDERLANDSE VETERANENDAG 2017 EERBETOON AAN ALLE VETERANEN WWW.VETERANENDAG.NL OPENING RIDDERZAAL • 500 GASTEN, DAARONDER Z.M. DE KONING

• VERHALEN VAN VETERANEN

• SPECIALE ONTVANGST OUDE VETERANEN

• MUZIEK VAN DE KONINKLIJK MILITAIRE KAPEL ‘JOHAN WILLEM FRISO’

• SPEECH VAN DE MINISTER-PRESIDENT

• ZANG VAN RENEE VAN BAVEL

Naam: Toninho Leeftijd: 29 jr Missie: Afghanistan

NEDERLANDSE VETERANENDAG 2017 EERBETOON AAN ALLE VETERANEN WWW.VETERANENDAG.NL

MEDAILLE-UITREIKING BINNENHOF • 1000 GASTEN • SPECIALE ONDERSCHEIDINGEN UITGEREIKT • HERINNERINGSMEDAILLE UITGEZONDEN MILITAIREN UITGEREIKT

• SCHOOLKINDEREN ONTMOETEN Z.M. DE KONING EN DE MINISTER-PRESIDENT • INFORMELE LUNCH MET ELKAAR

Weet je wat er gebeurd is met die nazi, toen we het kasteel in Écouché aanvielen?

Heil Hitler!

Hij stierf omdat hij een bloedtransfusie weig erde, uit angst dat het bloed van een jood zou zijn.

Het fanatisme van de nazi’s herinnerde ons eraan, waarvoor we vochten.

Hij was zo zwaar gew ond dat hij doodbloedde.

Wat er gisteravond gebeurde, spijt me oprecht. Ik wilde u niet veroordelen.

SPOREN VAN HET TOEVAL De Spaanse bevrijders van Parijs (Paco Roca) € 24,95 332 p. paperback met flappen kleur

Eind maart 1939, in de laatste dagen van de Spaanse Burgeroorlog, weten 2.638 mensen per schip te ontsnappen aan de wraak van Franco. Onder hen de Republikein en verzetsstrijder Miguel Ruiz. Hij en zijn kameraden staan aan het begin van vijf barre jaren, waarin ze uiteindelijk op de Champs-Élysées als de bevrijders van Parijs zullen worden toegejuicht. Maar Frankrijk wilde Franse helden en Franco fascistische en dus werd hun verhaal uit de geschiedenisboekjes geweerd.

Het was een gruwelijke oorlog, net als op het laatst de Spaanse Burgeroorlog.

Paco Roca laat in deze waargebeurde, maar tot voor kort vrijwel onbekende geschiedenis, één van de laatste nog levende Spaanse Republikeinen aan het woord. Al snel ontpopt Sporen van het toeval zich als een persoonlijk, meeslepend en bij vlagen ontroerend verhaal. Een gelauwerde bestseller in Spanje, waar het door sommigen al de Spaanse Maus wordt genoemd.

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 13

PTSS JOS GELISSEN Jos Gelissen (1956) is zelf militair en werd in 1995 in Bosnië gegijzeld, waar hij een posttraumatische stressstoornis (PTSS) aan overhield. Een belangrijke factor in het herstel van Gelissen werd gevormd door de kunst. De titel van het schilderij is ‘PTSS’. Combinatie met structuurpasta, acrylverf, geschilderd en airbrush, 100 x 150 cm. Meer informatie op www.joge11.nl.

JOS GELISSEN

Naast algemene informatie over de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis hebben wij een uitgebreid assortiment aan luchtvaartboeken, posters en modellen. De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog - 1914-1918 Auteurs: Frits Gerdessen en Nico Geldhof 336 pagina’s met veel gedetailleerd beeldmateriaal hardcover

44,90 euro Een Eeuw Marineluchtvaartdienst 1917 - 2017 Auteurs: Kees Leebeek, Arie van der Hout, Kees Bakker en Anne van Dijk 464 pagina’s met vele foto’s en illustraties

59,95 euro

Voor informatie en bestellingen: www.geromybv.nl ADVERTENTIE GEROMY OKT 2017.indd 1

23-10-17 13:24

Holland Paraat! en WW2 Classics

Twee boeiende reeksen! A f t e r m a t h

C l a s s i c s

Holland Paraat 2 - Nederlandse vechtwagens en pantserwagens 1914 - 1943 Een fotoboek dat de tanks en pantserwagens behandelt die Nederland tot en met WO2 maakte of aanschafte. Met unieke foto’s! 104pp NL/ENG ISBN: 978-90-809339-6-5

WW2 C AS SS S II C CS S C LL A

In more than 130 full-colour pictures photographer Henk Zomers gives us an overview of the vehicles that liberated Europe after the landings of D-Day. His photographs range from bicycles and jeeps, through trucks and armoured cars, to tanks and heavy transport, carefully set in the most authentic surroundings possible. This book is a treat for those interested in World War 2, military vehicles and good photography. It is also meant as a tribute to our liberators, the men who risked Also available: WW2 Classics their lives, and often gave it, to ensure our Market Garden revisited. freedom and prosperity. It is also aknowledgement of the efforts of the men who made these machines and the enthousiasts who keep them working to commemmorate the past in present and future.

A f t e r m a t h

photographed by Henk Zomers

Market Garden ISBN: 978-90-809339-5-8

Jan Giesbers - Rob Tas - Antal Giesbers Giesbers’ Media, Balgoij

Z o m e r s

N o r m a n d y

In more than 130 full-colour pictures photographer Henk Zomers gives us an overview of the vehicles that liberated the South-West of the Netherlands during and after Operation Market Garden. Ranging from motorcycles and jeeps through trucks and armoured cars to tanks and heavy transport, this book is a treat for those interested in World War 2, military vehicles and good photography. This book is meant as a tribute to our liberators, but also the men who made the machines and also the enthousiasts who keep them working to commemmorate the past and enjoy these magnificent vehicles in present and future.

WW2 C L A S S I C S N o r m a n d y

H e n k W W 2

photographed by Henk Zomers

R e v i s i t e d

Holland Paraat 1 - Materieel van het Nederlandse leger 1939 - 1940 Dit fotoboek geeft een goed overzicht van het materieel waarmee het Nederlandse leger de Duitse invaller tegemoet trad. Met unieke foto’s! 104pp NL/ENG ISBN: 978-90-809339-2-7

G a r d e n

giesbers’ media balgoij

R e v i s i t e d

H e n k Z o m e r s WW2 C L A S S I C S

M a r k e t

Jan Giesbers - Rob Tas - Antal Giesbers

G a r d e n

Nederlandse vechtwagens en pantserwagens Dutch tanks and armoured cars 1914-1943

Equipment of the Dutch Army 1939-1940

ISBN/EAN: 978-90-809339-6-5

M a r k e t

C l a s s i c s

Jan Giesbers Rob Tas Antal Giesbers

Dutch neutrality during the First World War didn’t prevent the Dutch army from acquiring some armoured vehicles. Afterwards, the army bought some armoured cars and battle cars (tanks) to get better acquainted with them, but also developed some vehicles to counter threats thought to be specific to the Dutch situation. When World War Two broke out, only a limited number of armoured vehicles were active in the Netherlands. In the Dutch Indies (Indonesia) the acquisition of vehicles went on after May 1940, but it was not enough to stem the Japanese invasion. In Surinam and the Dutch Antilles some of these armoured Materieel van het Nederlandse cars and tanks were in service till the endLeger of the war.

WW2 C L A S S I C S

W W 2

Holland Holland paraat!1 paraat!2 De neutraliteit van Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog verhinderde niet dat het Nederlandse leger er enige pantserwagens door verwierf. In de jaren daarna kocht het leger pantserwagens en vechtwagens (tanks) om er beter mee bekend te raken, maar ontwikkelde zelf ook voertuigen om specifiek-nederlands gedachte bedreigingen het hoofd te bieden. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was er in Nederland een beperkt aantal pantservoertuigen actief. In Nederlands-Indië ging de aanschaf van voertuigen na mei 1940 door, maar het was onvoldoende om de Japanse inval te stuiten. In Suriname en de Nederlandse Antillen bleef een aantal van deze vechten pantserwagens in dienst tot het eind van de oorlog.

Holland Paraat! 2

Jan Giesbers Rob Tas Antal Giesbers

y had to oppose a beat down the refive days. In this uipment with which mount of guns and Dutch designs and red weapons were bsolete ones. The ore encompass a ilisation and the t in their totality nt with which the vader.

VOOR HET BEHOUD VAN LUCHTVAARTHISTORISCH ERFGOED

Holland Paraat! 1

dse veldleger testaan, die de weerjf dagen wist te et materieel waaraanging - een hoeowel eigengereide ook buitenlandse wapens werden infoto’s in dit fototijdsperiode dan ijd in de meidagen wel een goed overNederlandse leger

UITGEVERIJ GEROMY

R e v i s i t e d ISBN: 978-90-809339-7-2

NormANDY Aftermath

Giesbers’ Media, Balgoij

WW2 Classics - Market Garden Revisited In meer dan 130 foto’s geeft fotograaf Henk Zomers een authentiek beeld van de voertuigen waarmee de Britten tijdens Market Garden Nederland bevrijdden. 120pp ENG ISBN: 978-90-809339-5-8

WW2 Classics - Normandy Aftermath In meer dan 130 foto’s geeft fotograaf Henk Zomers een authentiek beeld van de voertuigen waarmee de Amerikanen vanaf Normandië Europa bevrijdden. 120pp ENG ISBN: 978-90-809339-7-2

Deze boeken zijn te bestellen via Giesbers’ Media: antal@giesbersmedia.nl

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 15

ONDERZEEBOOT SNORKELEN

Stiekem speuren naar de vijand

De Sovjetschepen hebben waarschijnlijk nooit ontdekt dat ze, vaak van zeer nabij, werden gadegeslagen. Soms dagenlang.

Meer dan twintig jaar lang verzamelden Nederlandse onderzeeboten tijdens de Koude Oorlog inlichtingen over de marine van de Sovjet-Unie. Jaime Karremann, beheerder van de website Marineschepen.nl, vertelt het verhaal van die operaties in zijn boek In het diepste geheim. Door Bert Freriks

n het afsluitende hoofdstuk van In het diepste geheim – de lezer heeft er dan zo’n 225 pagina’s op zitten – lezen we het volgende: ‘Wat was het resultaat van al die operaties? Om dat te achterhalen, moet in de archieven van de inlichtingendiensten worden gekeken en het liefst ook in de archieven van de voormalige Sovjetmarine. Beide archieven blijven echter gesloten.’ Dat voelt wel een beetje als een koude douche. Maar ook zonder dat we het feitelijke resultaat weten van de zestig inlichtingenoperaties van zes Nederlandse onderzeeboten die in dit boek beschreven worden, valt er toch voldoende te genieten. Het leest wel een beetje als een spannend jongensboek en misschien beschouwt marinejournalist Karremann die patrouilles ook zo. Soms gaat zijn stijl echter wat met hem op de loop. Na een aantal inleidende hoofdstukken lezen we dat op 10 juni 1968 de eerste inlichtingenoperatie start. Karremann heeft niet kunnen achterhalen hoe de besluitvorming daartoe is gegaan en dat heeft ongetwijfeld te maken met de geheimhouding met betrekking tot deze patrouilles. De eerste jaren verblijven de onderzeeboten in de noordelijke wateren, vanaf 1967 vooral in de Middellandse zee. Met bandre-

Jaime Karremann corders, radar, foto’s en films worden de kenmerken van Russische oorlogsschepen, zowel onderzeeboten als bovenwaterschepen, geregistreerd en opgeslagen. Natuurlijk stijgt in de loop van de jaren met de voortschrijdende technische ontwikkelingen, de gedetailleerdheid van de waarnemingen. Niet in het minst door technici die zelf met de schepen meevaren en zodoende vanuit de eigen ervaringen voor de nodige aanpassingen kunnen zorgen. Hoewel het een paar keer kantje boord is geweest, zijn er bij al deze patrouilles geen grote ongelukken gebeurd en hebben de Sovjetschepen waarschijnlijk ook nooit ontdekt dat ze, vaak van zeer nabij, werden gadegeslagen. Soms dagenlang. Voldoende aandacht wordt besteed aan de beschrijving van het leven in zo’n beperkte, kleine ruimte die plaats biedt aan zo’n zeventig man (vrouwen zijn niet toegelaten in onderzeeboten): het diensten draaien (veel tijd voor slaap is er niet), het eten (verbazingwekkend wat de koks elke dag voor elkaar krijgen), de hiërarchie (geheel anders dan op bovenwaterschepen), de spanning aan boord als er een Sovjet-

schip wordt gesignaleerd en het de bedoeling is om onopgemerkt er zo dicht mogelijk bij te komen, en de broodnodige ontspanning. De schrijver heeft intensief gebruikgemaakt van bronnenmateriaal dat beschikbaar is in het Nationaal Archief in Den Haag; Jaime Karremann meer dan honderd journalen van schrijft voornamede zes betrokken onderzeeboten, lijk voor zijn website al ontbreken – zoals gezegd – de Marineschepen.nl. feitelijke patrouillerapporten. Daarnaast zijn bijna dertig oudonderzeebootmannen geïnterviewd over hun Koude Oorlogpatrouilles. Na de Val van de Muur, november 1989, vinden er nog enkele patrouilles plaats, maar medio oktober 1991 is het afgelopen en worden de zes onderzeeboten Hr. Ms. Dolfijn, Zeehond, Potvis en Tonijn en Hr. Ms. Zwaardvis en Tijgerhaai, uit de vaart genomen. Een ervan, de Tonijn, is Jaime Karremann, In het diepste geheim. te bezichtigen in het Spionage-operaties van Nederlandse Marinemuseum Den onderzeeboten van 1968 tot 1991, MarineHelder. schepen.nl, 251 pagina’s (€17, 95)

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 16

BOEKFRAGMENT: THE REASON YOU’RE ALIVE Bestsellerauteur Quick komt met zijn fascinerendste personage tot nu toe: David Granger is de meest politiek incorrecte Vietnamveteraan die ooit de literatuur is binnengewandeld.

Matthew Quick, The reason you’re alive, vertaling: Ineke Lenting, Uitgeverij Lemniscaat, 178 pagina’s (€ 19,95) www.lemniscaat.nl

FOTOCOLLECTIE

Luchtfoto’s uit de jaren dertig

NIMH heeft een beeldbank van 300.000 foto’s. Dit is een fractie van de totale fotocollectie. NIMH biedt nu luchtfoto’s aan uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw via online fotoservice Flickr. Het zijn prachtige foto’s: ze geven een indrukwekkend en haarscherp beeld van het lege Nederland. nimh-beeldbank.defensie.nl

e dokters behandelden me alsof ik een champignon was: ik lag in het donker en leefde van bullshit. Ik deed alsof ik de truc niet doorhad, want ik wilde zo snel mogelijk dat ziekenhuis uit en moest me dus heel meegaand opstellen tegenover de lui die het daar voor het zeggen hadden. Eén ding wist ik zeker: je huidige werkgever hield me nog steeds in de gaten, bijna vijftig jaar nadat ik was afgezwaaid. ‘Wie is Clayton Fire Bear?’ vroegen de dokters steeds, alleen noemden ze zijn echte naam, want blijkbaar had ik het nergens

anders over toen ik na de operatie wakker werd. Om de onschuldigen te sparen noem ik hem in dit verslag bij zijn nepnaam: Clayton Fire Bear. Zijn echte naam hou ik geheim. En ik was al helemaal niet van plan om die burgerdebielen in het ziekenhuis te vertellen wat ik jou nu eindelijk ga vertellen. Van dokters heb je maar drie soorten: pillenschuivers, spuitgasten en snijders. Ze zijn stuk voor stuk gek op geld. En zoals we allemaal weten, krijgen ze dik betaald, ook al maken ze nog zo’n puinhoop van ons lijf. Zelfs als ze ons doodmaken, is hun loonstrookje nog steeds prima in orde en wordt hun bankrekening alsmaar vetter. Maar vreemd genoeg zul je aan het eind van dit verslag zien hoe dankbaar ik jouw dokter was omdat hij met zijn ontleedmes mijn herinneringen aan Clayton

Fire Bear – die grote teringlijer van een indiaan – heeft geprikkeld, en dat heeft me ertoe gebracht mijn fouten recht te zetten. Toch kan ik je pas over Clayton Fire Bear vertellen wanneer ik het hele verhaal op een rij heb. Je moet het begrijpen, en begrijpen is moeilijk. Het kost tijd en geduld. Ik hoop echt dat je die allebei hebt, zoals je me al zo vaak hebt verzekerd.

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 17

NIMH MEDIACENTRUM DEFENSIE

INTERVIEW

Verleden van Defensie wordt nooit voltooid verleden tijd Als je het gebouw van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie in Den Haag binnenloopt, proef je het verleden. Boeken, documenten en tijdschriften staan strak in het gelid te wachten op inspectie. Hier spreken we met Ben Schoenmaker, directeur van het NIMH. Door Jan Louwers

ij het NIMH heeft een team van dertig historici en onderzoekers het militaire verleden van Nederland in beheer. Sinds juni 2017 is Ben Schoenmaker directeur. ‘Het verleden van Nederland zal nooit voltooid verleden tijd worden,’ vertelt hij. ‘Het blijft altijd vragen oproepen. Wat heeft mijn vader of opa bijvoorbeeld meegemaakt tijdens de meidagen van 1940, of in Nederlands-Indië?’ Waar houdt het NIMH zich mee bezig? ‘Het NIMH richt zich op historisch onderzoek en geeft ondersteuning aan de minister als de actualiteit daarom vraagt. We verwachten van medewerkers mentale flexibiliteit. Er moet bijvoorbeeld snel geschakeld worden als er Kamervragen of speeches zijn waar een inhoudelijke bijdrage voor nodig is. We zijn een kennisinstituut: wat wij melden dient juist te zijn, ook al zijn de bronnen niet altijd helder.’ Kunt u iets vertellen over een boek waar nu door het NIMH aan gewerkt wordt? ‘Volgend jaar verschijnt er een boek over Woensdrecht in de

Ben Schoenmaker jaren tachtig. Het Kruisrakkettendebat werd in volle hevigheid gevoerd in Nederland. Maar ook op lokale schaal, in Woensdrecht zelf, had het grote invloed. Wat betekende dat voor Woensdrecht als dorp? Het boek wordt gemaakt op verzoek van de vliegbasiscommandant. Hij merkte dat het Kruisrakkettendebat zijn sporen had achtergelaten, ook bij medewerkers op de basis.’ Het boek van Rémy Limpach, De brandende kampongs van generaal Spoor, was aanleiding voor een nieuwe onderzoek naar Nederlands-Indië, dat het NIMH gaat uitvoeren. Hoe gaat u dit aanpakken? ‘Nederlands-Indië roept emoties op van verschillende kanten. Veteranen zijn hierover soms huiverig: ze voelen zich in de beklaagdenbank gezet. Het is onze taak om het geweld van alle partijen in beeld te brengen en te contextualiseren. Wat is er precies gebeurd?

We willen dit zo breed mogelijk aanpakken en er ook onderzoekers uit Indonesië bij betrekken.’ Is het ook niet zinvol voor het NIMH om Mali te onderzoeken? ‘We hebben bij actuele zaken bewust geen rol. Het moet eerst geschiedenis worden voordat wij aan zet zijn. Maar ik denk weleens: Hoe gaan wij over tien of vijftien jaar over Mali schrijven?’

MILITAIRE BOEKENTIPS

Leestips van Ben De hel van 1812 BART FUNNEKOTTER

‘Dit is het verhaal van de Nederlanders die met Napoleon op veldtocht gingen naar Rusland. Heel toegankelijk geschreven, vol met egodocumenten die verschrikkelijke ontberingen beschrijven.’

The embers of war FREDRIK LOGEVALL

‘Dit boek vertelt in detail hoe Ame-

rikanen Vietnam ingezogen worden nadat de Fransen vertrokken. Degelijk en goed geschreven.’

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 18

Het landschap als oorlogsslachtoffer EERSTE WERELDOORLOG

In het landschap tussen Passendale en Ieper vond precies 100 jaar geleden de meest vernietigende en bloedigste slag uit de Eerste Wereldoorlog plaats. Tussen 31 juli 1917 en 10 november 1917 vielen er meer dan 450.000 slachtoffers omwille van een terreinverschuiving van acht (!) kilometer. Door Carien Touwen

ijn bezoek aan het Memorial Museum Passchendaele 1917 in Zonnebeke (België) en de nabijgelegen begraafplaats Tyne Cot zorgt ervoor dat ik iets beter begrijp wat er tijdens de Eerste Wereldoorlog is gebeurd en hoe het aantal slachtoffers zo hoog kon zijn. Toch blijft het nauwelijks voor te stellen dat deze gruwelijke oorlog een eeuw geleden voor honderdduizenden mannen de harde werkelijkheid was. Dat hun leven zo eindigde. De Slag om Passendale duurde 101 dagen en verwoestte niet alleen duizenden mensenlevens, maar ook het landschap. Sterker nog, het landschap speelde een belangrijke rol in de successen, maar vooral in het bemoeilijken van de oorlog. Het boek Passendale 1917. Landschap in oorlog van Lee Ingelbrecht en de gelijknamige tentoonstelling in het museum laten goed zien hoe Lee Ingelbrecht, Passendale 1917. Landdit gebeurde. schap in oorlog, Uitgeverij Lannoo, De Duitsers dach256 pagina’s (€ 29,99)

Pagina’s uit Passendale 1917. ten in België een snelle doortocht naar Frankrijk te maken, maar strandden in de Vlaamse Westhoek, waar de gevechten jarenlang doorgingen. Het vooroorlogse landschap van de Westhoek was groen en overwegend agrarisch, met veel akkers, moestuinen, beekjes en voornamelijk onverharde wegen. Het waterbeheer in de regio is lastig door een hoge grondwaterstand. In de beginjaren helpt het landschap. De vele bosjes en gebouwen bieden goede dekking aan de verdediging en er wordt overal in kleine groepjes gevochten. Er worden grote verliezen geleden aan beide zijden. Al snel realiseren de partijen zich dat dit niet werkt en gaan ze over tot het verbeteren van hun stellingen. Er ontstaat een frontlijn die allerlei verschillende landschapselementen met elkaar verbindt en beide legers graven zich in. De loopgravenoorlog is begonnen. Van eind 1915 tot het voorjaar van 1917 is er een rustigere periode aan het front en wordt het aantal loopgraven, schuilplaatsen en mitrailleursnesten flink uitgebreid. De Britten beginnen

GREGORY VERFAILLIE

ook met het bouwen van talrijke deep dug-outs (letterlijk: ‘diep uitgegraven’). Deze schuilplaatsen worden een tiental meters onder de grond aangelegd en kunnen beschutting bieden aan 50 tot 200 manschappen. Ondanks het feit dat de gangen donker en vochtig zijn en vol ongedierte zitten, is de dug-out een veilige plek met enig comfort. Tijdens de Slag om Passendale schiet de Britse artillerie het slagveld volledig kapot, om zo alle Duitse verdedigingslinies te vernietigen. Geen enkel element blijft gespaard en in enkele maanden tijd verandert de omgeving in een maanlandschap. Ook het afwateringssysteem werkt niet meer, waardoor het landschap een ondoordringbaar moeras geworden is. Bevoorrading duurt dagen, gewonden liggen dagenlang te wachten op hulp en brancardiers waren urenlang onderweg met een enkele gewonde. Deze barre omstandigheden hadden grote gevolgen voor de soldaten, voor zowel lichaam als geest. Niet alleen werden velen ziek (door voetrot bijvoorbeeld), hadden ze altijd honger en waren

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 â&#x20AC;&#x201C; PAGINA 19

PASSENDALE WILFRIED MANHAEVE

Dug-out bij Passendale ze altijd nat, ook was er voortdurende angst: ieder moment kon er een bom vallen, ze moesten altijd terug naar het front en het geluid van bommen en geweren klonk altijd. De uitgebreide museumroute leidt via vele memorabilia uit de oorlog naar een nagemaakte dug-out. Daarna brengt de route je naar buiten en sta je in een grote loopgraaf. Beide zijn indrukwekkende ervaringen. Heel bijzonder is het bezoek aan de tijdelijk opengestelde echte dug-out, ook te vinden op het kasteeldomein Zonnebeke. Speciaal voor dit herinneringsjaar is deze opengesteld van 31 juli tot 10 november, dezelfde data waarop 100 jaar geleden de Slag om Passendale plaatsvond. Het is voor het eerst dat er een originele dug-out bezocht kan worden.

Eind november 1917 beginnen de British Tunneling Companies met het bouwen van de Zonnebeke Church Dugout, naast het puin van de verwoeste kerk. Dankzij de dikke funderingen en het puin van deze kerk is er een stevige bescherming tegen Duitse beschietingen en kan de dug-out al op vijf meter diepte worden gebouwd. De hoofdgang is 29 meter lang en er zijn diverse zijgangen en kamers. Dankzij de hoge grondwaterstand is de dugout in perfecte staat bewaard gebleven; hout rot niet als het onder water staat en er geen zuurstof bijkomt. Nu de dug-out is opengesteld, moet het hout dagelijks met veel water besproeid worden om te zorgen dat het niet te snel rot. Er worden elke dag metingen gedaan om te controleren of de

constructie wel houdt. Ook is er een pomp constant bezig om grondwater af te voeren. Je gaat naar binnen via de originele trap. In de dug-out is het donker en vochtig, precies zoals honderd jaar geleden. Het ruikt naar nat hout en grondwater. In deze natte poelen lagen soldaten te slapen, terwijl ratten en ander ongedierte langs en over hen liepen. En dan was dit een veilige plekâ&#x20AC;Ś Op 11 november, de dag van de Wapenstilstand, zullen de pompen worden verwijderd en gaat de dug-out voorgoed dicht. Het grondwater zal deze ruimte weer in bezit nemen. Wie weet wordt de dug-out over 100 jaar weer geopend, zodat ze ook dan met eigen ogen kunnen zien dat deze geschiedenis zich nooit mag herhalen.

In de beginjaren helpt het landschap. De vele bosjes en gebouwen bieden goede dekking aan de verdediging.

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 20

DE INTERNERINGEN VAN VLIEGTUIGEN TIJDENS DE GROOTE OORLOG De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog is een duidelijk verslag van deze belangrijke periode in de Nederlandse luchtvaartgeschiedenis. Het boek bestaat uit 336 pagina’s vól gedetailleerd beeldmateriaal.

Frits Gerdessen en Nico Geldhof, De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog, Uitgeverij Geromy, 336 pagina’s (€ 44,90) /www.geromybv.nl

Neutraal

ijdens de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918 was Nederland neutraal. Dat betekende echter niet dat de oorlog aan ons land voorbij ging. Het Duitse leger trok pal langs de Nederlandse grens België binnen en net over de grens werd gevochten. Toen het front in oktober 1914 Antwerpen naderde, vluchtte ongeveer een miljoen Belgen (burgers en militairen) naar Nederland. Het overgrote

deel van deze mensen is weer terug gegaan, toen in België de strijd nagenoeg voorbij was en de Duitse opmars bij de IJzer was blijven steken. Pas in het najaar van 1918 kwam de oorlog te land weer dichterbij, toen het Duitse leger zich terug trok. In oktober en november 1918 werd langs de grens met Zeeuws-Vlaanderen gevochten. Nederland was tijdens de oorlog omringd door oorlogvoerende landen en met name de zeeverbindingen werden belemmerd. Vrije vaart werd vaak ernstig gehinderd en veel schepen gingen verloren door oorlogshandelingen, zeemijnen en inbeslagname. De Nederlandse handel ondervond steeds meer problemen en geleidelijk ontstonden er tekorten aan de meest uiteenlopende zaken, waaronder ook wapens en munitie. Dat Nederland neutraal was,

had voor de oorlogvoerende staten meer voor- dan nadelen. In Nederland werd door de belligerenten ijverig spionage bedreven. België was door Duitsland bezet en om de grens met Nederland onder controle te houden werd door de Duitsers van Cadzand tot Vaals een prikkeldraadversperring geplaatst, die onder een spanning van 2000 Volt werd gezet. Deze draad, waarvan de aanleg in januari 1915 begon, heeft veel slachtoffers geëist onder degenen die er toch doorheen wilden komen. Een ernstig probleem voor Nederland was ook de wereldwijde epidemie van de Spaanse Griep, die hier vanaf juli 1918 toesloeg en enorme aantallen mensen enige tijd uitschakelde, het leven lamlegde, en tot begin 1920 zonder aanzien des persoons ongeveer 20.000 dodelijke slachtoffers eiste.

BOEKFRAGMENT: WW2 CLASSICS NORMANDY AFTERMATH Henk Zomers publiceert op 120 pagina’s zo authentiek mogelijk foto’s van Amerikaanse WW2-voertuigen. Henk Zomers, WW2 Classics. Normandy Aftermath, Giesbers’ Media, 120 pagina’s (€ 19,95) Bestellen: antal@giesbersmedia.nl (€ 19,95 excl. verzendkosten).

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 21

JEUGDBOEKEN MILITAIRE JEUGDBOEKEN

De helden van onze toekomst Bij militaire boeken over heftige oorlogssituaties en gruwelijk geweld denk je misschien niet direct aan boeken voor kinderen, die toch onze helden van de toekomst zijn. Er zijn echter genoeg militaire jeugdboeken die niet alleen leerzaam zijn, maar vaak ook nog eens ontzettend spannend.

Alan Gratz, Projekt 1065, vertaling: Carla Hazewindus, Uitgeverij Kluitman, 240 pagina’s (€ 14,99)

Marcel van Driel e.a., Alle Hens! De geschiedenis van de marine in 17 verhalen, Uitgeverij Kluitman, 160 pagina’s (€ 17,99)

Marleen Schmitz, Bram, zoon van een soldaat, illustraties: Ineke Lemmens, Uitgeverij Van Tricht, 80 pagina’s (€ 6,00)

Projekt 1065

Alle Hens!

Bram, zoon van een soldaat

r zijn ongelofelijk veel kinderboeken over de Tweede Wereldoorlog geschreven. Denk bijvoorbeeld aan de klassieker Oorlog zonder vrienden van Evert Hartman, verteld vanuit het bijzondere perspectief van een jongen die aan de ‘verkeerde’ kant staat. Het perspectief maakt ook Projekt 1065 van de Amerikaanse schrijver Alan Gratz tot een uniek jeugdboek over de oorlog. De dertienjarige hoofdpersoon Michael O’Shaunessy, die met zijn ouders in Berlijn woont, zit bij de Hitlerjugend, maar is in werkelijkheid een spion. Deze taak wordt extra spannend wanneer hij per toeval achter de plannen van Projekt 1065 komt. Een fictief verhaal gebaseerd op feiten over een weliswaar onzichtbare, maar daarom geen mindere oorlogsheld.

ilitairen zijn er niet alleen op land, maar ook op zee. Dit boek, dat in samenwerking met het Marinemuseum in Den Helder werd gepubliceerd, is een bundeling van verhalen over de geschiedenis van de marine. Verschillende toonaangevende jeugdboekenauteurs – waaronder Harmen van Straaten, die tevens de prachtige illustraties maakte – vertellen de verhalen van zeehelden als Michiel de Ruyter en Piet Hein, vaak door de ogen van een kind. Dit maakt de verhalen invoelbaar en spannend voor jonge lezers, terwijl die er ongemerkt ook veel van opsteken. Kunnen ze er geen genoeg van krijgen, neem ze dan vooral mee naar het Marinemuseum.

ok aan het thuisfront wordt vaak een hevige strijd gestreden. Dat het niet makkelijk is om je vader te missen die in Afghanistan meevecht, laat het jeugdboek Bram, zoon van een soldaat zien. De veertienjarige Bram mist niet alleen zijn vader, hij maakt zich dagelijks zorgen over zijn terugkomst en wil dat zijn vader trots op hem kan zijn áls hij terugkeert. Daarom doet hij aan freerunning, een training die ooit voor soldaten werd bedacht, waarbij je tijdens het hardlopen allerlei obstakels moet trotseren. Maar dan gaat het mis… Een makkelijk te lezen boek, dat tot zowel herkenning als begrip kan leiden voor kinderen die zich in een eenzelfde situatie als de hoofdpersoon bevinden.

Verschillende toonaangevende auteurs van jeugdboeken – waaronder Harmen van Straaten, die tevens de prachtige illustraties maakte – vertellen de verhalen van zeehelden als Michiel de Ruyter en Piet Hein.

Naam: Rinke Leeftijd: 32 jr Missie: Afghanistan

NEDERLANDSE VETERANENDAG 2017 EERBETOON AAN ALLE VETERANEN WWW.VETERANENDAG.NL DEFILE KNEUTERDIJK • AFGENOMEN DOOR Z.M. DE KONING • START MET FLY-PAST F16 • BIJNA 4000 VETERANEN DOEN MEE • MILITAIRE EN CIVIELE ORKESTEN • PAKPAARDEN EN SPEURHONDEN • OUD EN MODERN MILITAIR MATERIEEL

Naam: Willem Leeftijd: 72 jr Missie: Balkan

NEDERLANDSE VETERANENDAG 2017 EERBETOON AAN ALLE VETERANEN WWW.VETERANENDAG.NL FEEST OP HET MALIEVELD • HET ORKEST VAN DE KONINKLIJKE LUCHTMACHT SPEELT • BERGET LEWIS ZINGT • ETEN EN DRINKEN • KIDS CORNER • VETERANENKUNST EN BOEKEN • WALL OF HONOUR MET WITTE ANJERS

NEDERLANDSE VETERANENDAG 2018: ZATERDAG 30 JUNI Kijk ook op www.veteranendag.nl en facebook.com/Veteranendag

Militaire geschiedenis bij Boom €18,50

6 November verkrijgbaar: Vechten voor vijand en vaderland van Gerrit Valk Na de Tweede Wereldoorlog vonden voormalige nazi’s wonderbaarlijk snel werk bij westerse regeringen. Gerrit Valk onderzoekt in Vechten voor vijand en vaderland wat de motieven van deze voormalige Duitse oorlogsvrijwilligers waren om opnieuw de oorlog op te zoeken, of hun militaire ervaring meerwaarde had en hoe men aankeek tegen hun oorlogsverleden.

€24,90

In het nieuws: De Molukse acties van Peter Bootsma In deze geheel herziene uitgave van Molukse acties verweeft auteur Peter Bootsma recente inzichten en onthullingen met het verhaal dat hij in 2010 schreef over de Molukse acties in Nederland in de jaren zeventig. ‘Zeker voor wie minder bekend is daarmee (de Molukse acties, red.), leest het boek als een spannende thriller’ – Checkpoint

€24,90

Wat is fascisme? – van Robin te Slaa ‘Fascist’ is nog altijd een populair scheldwoord. Maar wat was het fascisme eigenlijk, en waarom werden mensen erdoor aangetrokken? ‘Wat is fascisme? is een indrukwekkend boek, dat duidelijk maakt dat deze leer geen historisch bedrijfsongeval was en ook geen irrationele uitbarsting die zich elk moment kan herhalen.’ – de Volkskrant ****

Voor meer militaire boeken, bezoek www.boomgeschiedenis.nl

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 25

SYRIË TINE POPPE

VECHTEN VOOR IS

Luisteren naar een Syriëstrijder

De Noorse schrijver Demian Vitanza had al vaker Creative Writing onderwezen aan gedetineerden. Het was de bedoeling dat de criminelen hun verhalen zélf opschreven. Dus toen een jongeman genaamd Ishaq hem vroeg zijn levensgeschiedenis te fictionaliseren, wees hij het voorstel in eerste instantie af. Totdat hij hoorde wat de man had gedaan: ‘Ik heb in Syrië gevochten. Voor IS.’ Door Erik de Vries Lentsch

WWW.PASSCHENDAELE.BE

‘I

k had het gevoel dat ik uitverkoren was om dit verhaal te horen,’ vertelt Vitanza. ‘Ik wist dat Syriëgangers zelden hun mond opendeden. Ik had daarom een verantwoordelijkheid om het oor van het publiek te zijn. Bovendien voelde ik een verantwoordelijkheid tegenover Ishaq om hem een ruimte te bieden om zijn verhaal te doen, zonder vooroordelen.’ Die ruimte bestond uiteindelijk uit honderdvijftig uur aan gesprekken en leidde tot de roman In dit leven of het volgende. Daarin worden de interviews in de gevangenis weergegeven. De rol van Ishaq wordt gespeeld door Tariq, die zijn hele levensverhaal vertelt, en Vitanza is aanwezig als interviewer – althans, impliciet, want je hoort hem nooit spreken. De lezer komt dus op zijn stoel te zitten, als luisteraar. ‘Op die manier kun je je eigen mening vormen,’ legt Vitanza uit. ‘Misschien vind je Tariq een hele lieve jongen, of misschien vind je zijn verhaal vergoelijkende bullshit. In het boek geef ik mijn eigen mening niet, dat zou vervuilend werken.’ Ik vraag Vitanza hoe hij wist

Vitanza is duidelijk een man met een missie: luisteren en begrijpen, hoe afstotelijk het verhaal ook lijkt.

Demian Vitanza of Ishaq hem geen rooskleurig beeld schetste van zijn daden en beweegredenen. Hij heeft zijn woordje daarop klaar; het is duidelijk dat hij die vraag vele keren heeft moeten beantwoorden. ‘Ik wil daar een paar dingen over zeggen,’ zo begint hij. ‘Ten eerste, mijn persoonlijke mening, gebaseerd op die honderdvijftig uur, is dat hij grotendeels de waarheid vertelde. Immers, hij schildert zichzelf niet bepaald af als een geweldige kerel. Hij vertelt over gruwelen. Ik weet ook dat hij sommige dingen niet kon vertellen om wettelijke redenen. Op een gegeven moment schreef hij een paar van die dingen op een papiertje, om ze mij te tonen. Toen at hij het papiertje op. Maar die dingen veranderen de kern van het verhaal niet. Ten tweede, is het niet krankzinnig dat we er meteen van uitgaan dat alle Syriëgangers vreselijke

dingen hebben gedaan? Hoewel we weten dat velen inderdaad betrokken zijn bij wandaden, weten we niets over zijn individuele doen en laten. Laten we een stap terug doen.’ Vitanza is duidelijk een man met een missie: luisteren en begrijpen, hoe afstotelijk het verhaal ook lijkt. Begrijpt hij nu dan ook waarom Ishaq naar Syrië wilde? ‘Dat heb ik hem gevraagd. In het begin zei hij iets politiek corrects – “om humanitaire redenen, om de burgers te helpen”, enzovoort. Later, toen we elkaar wat beter kenden, zei hij dat hij wilde vechten. Nog later zei hij dat het een religieuze roeping was. Nog wat later vroeg ik het opnieuw. Hij hield zijn adem even in. Hij zei: “Ik wilde sterven.” Er viel een stilte.’ Dat gebeurt nu ook. ‘Het is lastig, er zijn zoveel lagen aan motivatie… De waarheid is vies.’

Demian Vitanza, In dit leven of het volgende, vertaling: Maaike van Rijn, Uitgeverij Manteau, 360 pagina’s (€ 21,99)

David Granger is de meest politiek incorrecte Vietnamveteraan die ooit de literatuur is binnengewandeld. Zijn ongenuanceerde uitspraken zullen je hardop laten lachen!

SĐ&#x17D;Đ&#x192;Ď˝Đ&#x201A;Đ&#x17D;Đ&#x192;Đ&#x2C6;Đ Â VĎżĐ&#x17D;ĎżĐ&#x152;ĎťĐ&#x2C6;ĎżĐ&#x2C6; Â KĐ?Đ&#x2C6;Đ?Đ&#x17D; Â VeteranenKunst LV HQ ZRUGW JHVFKLOGHUG JHEHHOGKRXZG JH KDNW RI JHVPHHG GDQ ZHO JHJR WHQ RS EDVLV YDQ HUYDULQJHQ WLM GHQV HQ KHULQQHULQJHQ DDQ RRU ORJHQ YUHGHV PLVVLHV HQ DQ GHUH HUQVWLQ]HW YDQ 1HGHUODQGVH PLOLWDLUHQ VLQGV PHL

Met een voorwoord van de minister van Defensie

69. JHHIW KDDU YHWHUDDQNXQVWH QDDUV HHQ SODWIRUP YRRU H[SRVL WLH HQ GXV FRQWDFW PHW KXQ SX EOLHN HQ GDDUPHH erkenning Â en Â waardering

0HGH GDQN]LM KHW V-Âfonds Â Â LV SVK Â RRN LQ DDQZH]LJ RS KHW 0DOLHYHOG WLMGHQV 9HWHUDQHQ GDJ 8 EHQW YDQ KDUWH ZHONRP LQ KHW PLAZAtheater. Â

Đ&#x2026;Đ?Đ&#x2C6;Đ?Đ&#x17D; Đ&#x2021;ĎťĐ&#x2026;ĎżĐ&#x2C6; Đ&#x201A;ĎżĐ&#x2020;Đ&#x160;Đ&#x17D; Đ&#x2026;Đ?Đ&#x2C6;Đ?Đ&#x17D; Đ&#x2020;ĎťĐ&#x17D;ĎżĐ&#x2C6; Đ&#x201D;Đ&#x192;ĎżĐ&#x2C6; Ń&#x17D;Ń&#x17D;Đ&#x2026; Â

Ontroerend en boeiend. - de Volkskrant

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 27

MUSEA AIRBORNE MUSEUM HARTENSTEIN

TENTOONSTELLINGEN DEN HELDER

Marinemuseum. Om twee grote zeeslagen uit de Nederlandse geschiedenis te herdenken, de Tocht naar Chatham (1667) en de Slag in de Javazee (1942), heeft het Marinemuseum de tentoonstelling ‘Zeeslag’ laten ontwikkelen. www.marinemuseum.nl

BEEK

EyeWitness WO 2. In dertien diorama’s worden met 150 levensechte mannequins en originele attributen verschillende oorlogsscènes uitgebeeld. www.eyewitnesswo2.nl

NOORDWIJK

Engelandvaardersmuseum. Beleef mee hoe mannen en vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog uit bezet Nederland ontsnapten en vanuit Engeland de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan voortzetten. www.museumengelandvaarders.nl

KORNWERDERZAND

Kazemattenmuseum. Bezoek de kazematten van de Afsluitdijk, de enige plek in Europa waar in de meidagen van 1940 de Duitse Blitzkrieg vastliep. www.kazemattenmuseum.nl

GROESBEEK

Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945. Tot en met 15 april 2018 zal het museum ingaan op de grotendeels onbekende en verborgen geschiedenis van de SS, haar structuur, haar wreedheden en al haar vreemde en bizarre aspecten. www.bevrijdingsmuseum.nl

ARNEMUIDEN

Wings to Victory. Deze museumcollectie bevat stukken die gerelateerd zijn aan de luchtoorlog ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. www.wingstovictory.nl

Rode Baretten in actie

DE RODE BARET

Een frisse blik in het Airborne Museum In het Airborne Museum ‘Hartenstein’ startte in september de tentoonstelling ‘De rode baret’. Hiermee markeert het museum het 25-jarig bestaan van de Luchtmobiele Brigade en het 75-jarig bestaan van de rode baret. Hoog tijd voor de BKMilitaireBoeken om een kijkje te nemen. Door Jesse Poiesz

ij het naderen van Airborne Museum ‘Hartenstein’ valt het op dat het pand wordt gerenoveerd. Het is dan ook een statig gebouw, een buitenplaats, iets dat sterk bijdraagt aan de sfeer van de tentoonstellingen. De vaste collectie van het Airborne Museum betreft de slag om Arnhem, bekend als onderdeel van operatie Market Garden. Deze slag vond plaats in september 1944 en was een poging van de geallieerden om Nederland te bevrijden. Deze poging liep stuk op een laatste brug, die zij niet

konden veroveren. In ‘the Airborne Experience’ kruip je in de huid van een Engelse parachutist die deelneemt aan Operation Market Garden. De bezoeker wordt als een echte soldaat gebrieft en ondergedompeld in gesimuleerd oorlogsgeweld. Naast de vaste tentoonstelling en de experience zijn er ook twee tijdelijke tentoonstellingen. Zo gaat ‘Ego: vergeet mij niet’ over de persoonlijke getuigenissen van burgers en militairen, zowel geallieerden als de Duitsers. De meest recente tijdelijke tentoonstelling gaat over de rode baret, die wordt gedragen door de Luchtmobiele Brigade. Dit is een mooie, zij het kleine tentoonstelling die een goed beeld geeft van de taken en geschiedenis van deze brigade, ondersteund door filmpjes van haar trotse leden en een overzicht van haar wereldwijde missies. De tijdelijke tentoonstellingen worden regelmatig veranderd, om het museum en de ervaring van de bezoeker fris te houden. Daar slaagt het museum wonderwel in met een mooie mix van klassieke presentatievormen, zoals poppen en objecten, en meer eigentijdse vormen, zoals filmpjes en interactiviteit, maar dus ook door het inzetten van de sfeer van het pand zelf. Zo hernieuwt het museum zich continu, zowel extern als intern, met behoud van datgene dat het museum bijzonder maakt.

De tijdelijke tentoonstellingen worden regelmatig veranderd, om het museum en de ervaring van de bezoeker fris te houden.

INFORMATIE ‘Ego: Vergeet mij niet’ loopt tot 31 december 2017 en ‘De rode baret’ tot en met 11 maart 2018, in het Airborne Museum ‘Hartenstein’, Utrechtseweg 232, Oosterbeek. Kijk voor meer info op www.airbornemuseum.nl.

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 28

BOEKFRAGMENT: LEIDERSCHAP ONDER VUUR In Leiderschap onder vuur deelt Kapitein Marco Kroon voor het eerst zijn overtuigingen omtrent leiderschap. Het zijn persoonlijke, in de praktijk beproefde leiderslessen die voor iedereen, als leider en als mens, toepasbaar kunnen zijn. De langste nacht

Marco Kroon, Leiderschap onder vuur, UHB uitgevers, 176 pagina’s (€ 18,95) www.uhb.nl

et was 12 juli 2006, de laatste opdracht voor ons Viperpeloton in de Chora-vallei, Afghanistan. Ons doel: het creëren van freedom of movement. Maandenlang hadden we gebiedsverkenningen gedaan en de vijand en zijn woon- en werkgebied tot in detail in kaart gebracht. We wisten precies waar en wanneer de echte Taliban-leiders zich ophielden.

Het terrein was bergachtig, met begroeiing langs de beken. Muurtjes, trappetjes, huisjes en hutjes waren opgetrokken uit dezelfde klei waarop we stonden; het was een Efteling-gebied zonder sprookjes. Bij al onze operaties gingen we steeds voorzichtig voorwaarts, van dorp naar dorp, tot we op de vijand stuitten. Of beter gezegd, zij op ons, want we waren niet uit op contact. Zodra we werden aangevallen was het zaak om zo snel en zo goed mogelijk het gevecht af te breken en onze bevindingen aan het hoger echelon door te geven. We sliepen in het veld: RON, rest over night. Deze operatie, Operatie Chitag, zou anders zijn. Als een speerpunt zouden we door de vijandelijke linies trekken, kinetisch erin gaan. De volgende ochtend haalde een hoofdmacht met

reguliere eenheden ons dan in een soort rupsbeweging in. We gingen op de vijand af. Gevechtcontact was zeker. De operatie was zorgvuldig voorbereid, de juiste nacht was uitgekozen. Hoe goed alles ook leek te zijn doorgenomen, een ding wisten we niet: of we met z’n allen zouden terugkomen. De mannen beseften dat. Kort voor vertrek keken we naar een compilatie van beelden uit eerder missies en luisterden we naar Brothers in Arms, van Dire Straits. Het was een afscheid. Freedom of movement creëren was weliswaar onze opdracht, maar zonder woorden stelden we ons er nog een: met z’n allen thuiskomen. We keken elkaar in de ogen, drukten elkaars hand. Toen, zwijgend, liepen we naar de voertuigen.

Frits Gerdessen en Nico Geldhof, De Interneringen van vliegtuigen tijdens De Groote Oorlog, Uitgeverij Geromy, 336 pagina’s (€ 44,90) www.geromybv.nl

Neutraal

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 29

ADRESSEN VERSPREIDINGSADRESSEN

De Boekenkrant en de specials worden doorgaans verspreid door boekhandels en bibliotheken. Dat is echter niet de enige plek waar de verhalen van veteranen worden verteld. Daarom ligt de BKMilitaireBoeken ook klaar bij aanbieders van militaire geschiedenis. AER BATTLEFIELD BUS TOURS

TIENHOVEN – Georganiseerde busreizen naar Normandië, Auschwitz en het Ardennenoffensief onder leiding van een deskundige gids. www.battlefieldbustours.nl

BUNKER MUSEUM IJMUIDEN

IJMUIDEN – Alle aspecten van WO2 in IJmuiden/Kennemerland worden hier getoond: de Duitse bezetter, het Verzet, de burgers. Er is ook een breed scala aan rondleidingen. www.bunkermuseum.nl

JOËL STOPPELS BATTLEFIELD TOURS Wilt u dat de BKMilitaireBoeken ook bij u komt te liggen? Neem dan contact op met info@militaireboeken.com, dan vermelden we uw organisatie in ons overzicht in de krant en op www.militaireboeken.com.

GRONINGEN – Als gids van Battlefield Tours neem ik u mee op ontdekkings-herdenkingsreis langs de slagvelden van de Tweede Wereldoorlog in Europa in een veelzijdig aanbod van tours. www.battlefieldtours.nu

KAZEMATTENMUSEUM

MARINIERSMUSEUM

KORNWERDERZAND – Beleef het verhaal van de enige plek in Europa waar in mei 1940 de Duitse Blitzkrieg niet verder kwam.

ROTTERDAM – Met behulp van persoonlijke verhalen, tentoonstellingen, schoolprogramma’s, activiteiten in alle schoolvakanties en online verdieping krijgt de marinier hier een eigen gezicht.

www.kazemattenmuseum.nl

MARECHAUSSEEMUSEUM

BUREN – Het Marechausseemuseum illustreert de geschiedenis van de Koninklijke Marechaussee. Alle aspecten van het hedendaagse werk van de Marechaussee komen uitgebreid aan bod.

www.mariniersmuseum.nl

MEMORIAL MUSEUM PASSCHENDAELE 1917

ZONNEBEKE – Het museum brengt op een aangrijpende en aanschouwelijke manier het verhaal van de Eerste Wereldoorlog, met bijzondere aandacht voor de Derde Slag bij Ieper, ook gekend als Slag bij Passendale.

www.marechausseemuseum.nl

MARINEMUSEUM

DEN HELDER – Op de voormalige Rijkswerf ervaart u de geschiedenis van de Nederlandse marine. Hoe beschermde de zeemacht de handel in vroeger eeuwen en wat doet de marine nu?

www.passchendaele.be

MUSEUM HUIS DOORN

DOORN – Museum Huis Doorn ligt op een schitterend landgoed in een fraai park. Het Huis is inmiddels een museum. Daarnaast ligt het paviljoen met wisselende exposities en een vaste tentoonstelling over WO1.

www.marinemuseum.nl

www.huisdoorn.nl

NATIONAAL MILITAIR MUSEUM

SOEST – Het NMM belicht de betekenis van de krijgsmacht voor Nederland in heden, verleden en toekomst aan de hand van persoonlijke en actuele verhalen en objecten. www.nmm.nl

OORLOGSMUSEUM EYEWITNESS MEMORIAL MUSEUM PASSCHENDAELE 1917

Memorial Museum Passchendaele 1917

BEEK – Sta oog in oog met de Tweede Wereldoorlog in Oorlogsmuseum Eyewitness! Levensechte museummannequins brengen de unieke collectie tot leven. Oorlogsmuseum Eyewitness maakt een onvergetelijke indruk. www.eyewitnesswo2.nl

Operatie Keystone Nederlanders bij de Special A ir Service (SAS) december 1944 – mei 1945 VANAF 15 D ECEMBER TE KOOP IN DE BOEKHAN DEL!

Een uniek boek over Nederlanders bij een van ’s werelds meest gerespecteerde special forces, de Britse SAS!

Met nooit eerder gepubliceerde feiten, foto’s en documenten In d it onthullende boek wordt voor het e erst de unieke geschiedenis verteld van het detachement Nederlanders bij de befaamde Special Air Service (SAS), ook wel ‘ het spookleger’ genoemd. Deze speciale Britse eenheid voerde in de Tweede Wereldoorlog met succes sabotageacties uit om Duitse troepen te ontregelen. Hitler ergerde zich zo aan deze onverschrokken k rijgers dat hij de geheime opdracht gaf om alle opgepakte SAS-militairen onmiddellijk te liquideren. Op ‘ hoog verzoek’ meldden 27 Nederlandse jonge mannen zich in december 1944 aan als v rijwilliger om in bezet Nederland gevaarlijke opdrachten uit te voeren. Vijftien militairen slaagden voor de intensieve SAS- opleiding en namen in april 1945

op de Veluwe deel aan operatie Keystone, die mede tot doel had om R ijkscommissaris Seyss- Inquart dood of levend in te rekenen. Daarna trokken ze met hun SAS-eenheid voor de operatie Archway Noord-Duitsland in, waarbij ze de v ijand op de hielen zaten tot Duitsland op 4 mei 1945 in Noordwest-Europa capituleerde. Het boek is geschreven door Rende van de K amp en Jeoffrey van Woensel. Van de K amp is zelf L ibanonveteraan en oud- legionair en schreef eerder Geen mannen, maar duivels! over Nederlanders bij het Franse Vreemdelingenlegioen. Militair historicus Van Woensel schreef onder meer Een krachtig instrument over de Koninklijke Marechaussee. ISBN 9789492435071 196 pagina’s Winkelprijs: € 21,95 Het boek is ook (zonder verzendkosten) te bestellen op w ww.qvuitgeverij.nl

QV Uitgeverij, Postbus 1027, 6501 BA Nijmegen Tel: 024-3243653 , e -mail: i nfo@qvuitgeverij.nl

een abonnement. Neem Digitaal aanmelden mag ook: boekenkrant.com/abo Ik neem een abonnement op:

Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 30,Zes nummers van de BKFilosofie voor € 15,Zes nummers van de BKStrips voor € 15,Zes nummers van de BKJunior voor € 15,Zes nummers van de BKMilitaireBoeken voor € 15,-

BON

naam

m/v

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

BKMB2

BK MILITAIRE BOEKEN

NOVEMBER 2017 – PAGINA 31

COLOFON AGENDA 9 DECEMBER 2017

ROTTERDAM – Oostplein. Herdenking van alle gevallenen in de geschiedenis van het Korps Mariniers. De Marinierskapel en de Tamboers en Pijpers van het Korps Mariniers ondersteunen op muzikale wijze het ceremonieel.

PRIJSVRAAG

BKMilitaireBoeken mag drie exemplaren weggeven van het boek Francien de Zeeuw. Van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke militair van Natasza Tardio.

www.armyshowmaastricht.nl

Wilt u kans maken op dit boek? Beantwoord dan de volgende vraag: Francien de Zeeuw wordt gezien als de eerste vrouwelijke militair in Nederland. Hoe heette de afdeling waar zij deel van uitmaakte en op welke datum werd deze opgericht? Stuur uw antwoord en adres voor 1 januari 2018 naar info@militaireboeken.com o.v.v. ‘Prijsvraag’.

25 FEBRUARI 2018

DIT BOEK KUN JE WINNEN

www.februaristaking.nl

De Zeeuw is niet in één term te vangen: heroïsch, feministisch, tegendraads, autonoom en op zo veel vlakken interessant. Natasza Tardio sprak De Zeeuw uitgebreid en schreef een meeslepende, geautoriseerde, biografie over het boeiende leven van deze inspirerende vrouw.

www.defensie.nl

21 EN 22 JANUARI 2018

MAASTRICHT – MECC Maastricht. De Wintereditie van de International Army Show met o.a. militaire voertuigen, meet-and-greets en een militariabeurs.

AMSTERDAM – Jonas Daniël Meijerplein. De jaarlijkse herdenking van de Februaristaking vindt plaats bij het standbeeld De Dokwerker. 25 MAART 2018

ARNHEM – Museum Bronbeek. Dr. Rémy Limpach spreekt in zijn lezing over het gebruik van geweld in Nederlands-Indië in de periode 1945–1950.

COLOFON CONTACT

Boekenkrant Visschersplein 160 k22 3511 LX Utrecht Nederland Telefoon: + 31 30 2231718 REDACTIE

redactie@boekenkrant.com ABONNEMENTEN

abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 88 1102005 ADVERTENTIES

verkoop@boekenkrant.com ONLINE

www.boekenkrant.com www.militaireboeken.com @militairboek www.facebook.com/ militaireboeken

OPLAGE 10.000 VOLGEND NUMMER

De volgende BKMilitaireBoeken verschijnt op 7 mei 2018. HET TEAM

Hoofdredacteur Anouk Abels Redactie Nicole van der Elst, Janneke Blok, Ezra Hakze en Barbara Starink Titelmanager Jesse Poiesz Corrector Christine Tinssen Medewerkers Erik de Vries Lentsch, Bart Freriks, Sophie Reekers en Carien Touwen Cover Gregory Fréni – Defensie Vormgeving Titus Vegter Uitgever Jan Louwers

www.defensie.nl

14 APRIL 2018

SOEST – Nationaal Militair Museum. Benieuwd naar de ervaringen van een militair? Wekelijks vertellen militairen hun persoonlijke verhaal. Neem plaats op de tribune bij de F-16 en luister mee! www.nmm.nl

BKMilitaireBoeken

4 EN 5 MEI 2018

AMSTERDAM – In Nederland herdenken we op 4 mei onze oorlogsslachtoffers; op 5 mei vieren we de vrijheid, ook in uw stad. www.4en5mei.nl

Natasza Tardio, Francien de Zeeuw. Van verzetsheldin tot eerste vrouwelijke militair, Uitgeverij Pepper Books, 320 pagina’s (€ 19,99)

BKMilitaireBoeken is een uitgave van de Boekenkrant over militaie boeken, die verkrijgbaar is bij Boekenkrant-boekhandels. Op boekenkrant.com staat een overzicht van winkels die deze special verspreiden. De Boekenkrant bied kwaliteit voor een breed publiek. De onafhankelijke redactie van deze maandelijkse krant besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, non-fictie en strips.

WERKEN BIJ

DEFENSIE werkenbijdefensie.nl

Adv_Defensie_Boekenkrant_185x260_v1.indd 1

24-10-17 | 43 16:35