Boekenkrant december 2015

Duncan de Fey

wouter le duc

Aangeboden door:

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 9, nummer 12, DECember 2015 – www.boekenkrant.com

Leo Blokhuis en de verhalen achter de Top 2000 31

Hier leest…

Sara Kroos 5

Bert Nienhuis

Laurie Fletcher

Sjoerd Kuyper: ‘Robin, dat ben ik.’

19 Russell Norman schreef het Kookboek van het Jaar 33

Scott Soderberg, Michigan Photography

Anna Enquist en haar blik op Amsterdam 7

qr-code

Jheronimus

www.boekenkrant.com

Het Jeroen Bosch-jaar gaat van start met Jheronimus 36

en verder Losse delen .................. 2 Literatuur . ................... 3 Spanning ....................15 Jeugd .......................... 19 Non-fictie . ................. 29 Strips .......................... 36 Agenda .......................40 Boekhandel ...............40 Adressen .................... 41 Win een boek............ 43

Het einde van de trilogie van Ransom Riggs 21

Chigozie Obioma over kinderlijke onschuld 9

De mooiste Libraries Leveri in de heng Benelu le x!

Hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

WWW.MEUBELSENMEER.NL

NU iN de wiNkel

boekenkrant.com

december 2015 pagina 2

losse delen redactioneel

nieuws

www.covercards.nl

Verstuur dit stripboek als briefkaart!

Ga naar www.covercards.nl en volg de instructies.

Rhonda Kaplan is een vrouw die haar mannetje staat, maar als ze haar geheugen kwijtraakt blijkt ze een gewillig slachtoffer voor manipulatie. De uitgekookte Cagman heeft haar een rol toebedeeld als dubbelganger van de verdwenen Hollywood-ster Dana Dane.

Hans van Oudenaarden, Rhonda deel 2 – Rebecca, Uitgeverij Don Lawrence Collection, ISBN 978 90 888 6232 8 (€ 8,95)

BON

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

Naam M / V

Anna Enquist, Hoor de stad

In Jheronimus volgen we het leven van Jeroen Bosch en zien we hoe zijn in onze ogen vaak bizarre werken in die boeiende tijd op hun plek vallen en deel uitmaken van de belevingswereld van Bosch.

In Hoor de stad zijn Anna Enquists stadsgedichten over Amsterdam verzameld. In persoonlijke gedichten gaat de schrijfster in op de stad en al zijn kenmerken.

nederlandse t0p 3

Hugo Borst, Ma Hugo Borst zorgt sinds drie jaar voor zijn dementerende moeder van 86. Portret van een moeder en haar zoon.

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

De bazaar van boze dromen is een bundel met twintig korte horrorverhalen van een van de beste verhalenvertellers ter wereld.

(Bron: Stichting CPNB) 2015, week 49

Annejet van der Zijl, De Amerikaanse prinses

Claudia de Breij, Neem een geit

New Yorkse societyrubrieken noemden haar ‘de rijkste en verdrietigste weduwe van de stad’. Maar Allene Tew zou ook nog prinses worden en de peetmoeder van Beatrix.

belgische top 3

Honderd levenslessen. Wijze mannen en vrouwen vertellen over liefde, dood, vriendschap, ambitie en kinderen.

(Bron: Boekenvak.be) 2015, week 47

Op de website vind je een verslag van de boekpresentatie van Soep voor Syrië, waarvan de Nederlandse editie onlangs verschenen is bij Uitgeverij Lemniscaat. Op een Amsterdamse rondvaartboot presenteerde samensteller Barbara Abdeni Massaad het boek, waarbij we ook mochten genieten van een heerlijke kom soep.

Liane Moriarty, Het geheim van mijn man

Dimitri Verhulst, Bloedboek

Pieter Aspe, Het oor van Malchus

De succesvolle zakenvrouw Cecilia Fitzpatrick vindt per ongeluk een brief van haar man, met daarin zijn diepste, meest donkere geheim.

Dimitri Verhulst maakte een nieuwe interpretatie van de eerste vijf Bijbelboeken en herschreef ze in zijn eigen stijl.

Berthe Courierre wordt naakt aangetroffen in een plantsoen in Brugge. Dit op het eerste gezicht onschuldige voorval luidt het begin in van een reeks bloedige aanslagen die het land op zijn grondvesten doen daveren.

straat

postcode

Stephen King, De bazaar van boze dromen

ondertussen op boekenkrant.com

BK december 2015

12 nummers voor €30

Marcel Ruijters, Jheronimus

Vera de Kok

Anouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

Michael Fanker

Er is niks erger dan in het druilerige winterweer door drukke winkelstraten te schuifelen, op zoek naar originele cadeautjes en onmogelijke ingrediënten voor het kerstdiner. Gewoonlijk slaat bij mij de wanhoop toe als ik 25 minuten in de rij heb gestaan bij de Dille en Kamille. Waarom maak ik het mezelf toch altijd zo moeilijk? Ik kan toch ook gewoon een stapel boekenbonnen en een kant-en-klare ijstaart inslaan?

Daar, in die rij zonder eind, dwing ik mezelf om te doen alsof de kerstvakantie al begonnen is. Alsof de geur van versgebakken tulband zich door het huis verspreidt, en ik met mijn rendiersloffen aan op de bank zit te nippen aan een kop chocolademelk. En ja, het werkt: zodra ik mijn ogen open, zijn alle inkopen binnen no time gedaan.

Lukt het u niet om het kerstgevoel vroegtijdig op te roepen? Blader dan deze laatste Boekenkrant van het jaar even door. Bedenk welke boeken u bij het haardvuur gaat lezen. Kom in de kerstsferen met het kinderboek Robin en God (p. 19), of kijk alvast uit naar de Top 2000 met Leo Blokhuis op pagina 31. Voor je het weet is die kerststress verdwenen… En kan het feest beginnen.

+++ De duizenden vluchtelingen die Nederland momenteel telt kunnen wel wat afleiding, ontspanning en steun gebruiken, vindt de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Daarom opent de OBA drie pop-up-bibliotheken in Amsterdamse opvanglocaties voor vluchtelingen. Wil jij ook boeken doneren? Kijk voor meer informatie op www.oba.nl. +++ Tante Es kennen we allemaal als de grappige, gezellige tante uit de talkshow van Jörgen Raymann, maar in Liefde bekeken op een andere bril komt ze nu ook bij jou thuis, en wel op de wc! In dit boekje graaft zij in haar roemrijke liefdesleven en geeft ze de liefdeslessen mee die ze met ­vallen en opstaan en te lang blijven liggen heeft geleerd. Een wc-bezoek was nog nooit zo leerzaam. +++ Sander van der Pavert, de man achter de populaire filmpjes in De Wereld Draait Door, maakt het luisterweekgeschenk 2016. Luisteraars kunnen rekenen op een absurdistisch en extravagant hoorspel. Van der Pavert zal namelijk een bestaand verhaal ombuigen in zijn kenmerkende Lucky TV-stijl. +++ Het duurt nog even tot het weer Boekenweek is, maar schrijfster Esther Gerritsen geeft op YouTube alvast een voorproefje van haar Boekenweekgeschenk. In een filmpje van Stichting CPNB leest zij de proloog van het boek voor, dat Broer zal heten. In de roman spelen in ieder geval ziekte en broer-zus-verhoudingen een rol, blijkt uit de passage. Of het thema ‘Duitsland’ ook in het boek terugkomt moet dus nog blijken. +++ Gerechtigheid voor Boekhandel Broese in Utrecht! De rechter besloot afgelopen maand namelijk dat de winkel zijn locatie aan de Stadhoudersgracht behouden mag. De gemeente eiste de verhuizing van Broese, omdat de bibliotheek boven de boekhandel ook van locatie zal veranderen.

De situatie bleef echter zo lang onduidelijk, dat de rechter anders besloot. De komende tien jaar kunnen boekenliefhebbers de winkel dus op de vertrouwde locatie blijven bezoeken.

2015, week 49

Hannie van Herk

Kerststress

boekenkrant tip 3

abe

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

december 2015 pagina 3

literatuur theater

De tijd zal het leren ‘Oeroeg was mijn vriend.’

Met deze beroemde zin opent de theatervoorstelling Oeroeg, naar het boek van Hella Haasse. Op 19 november vond in de sfeervolle Leidse Schouwburg de première plaats. De Boekenkrant was erbij en sprak met hoofdrolspelers Leopold Witte en Helge Slikker.

Door Nina Visser Oeroeg: een klein boekje met een groot verhaal. Het in 1948 verschenen romandebuut van Hella Haasse (1918-2011) speelt zich af in het Nederlands-Indië van voor de Tweede Wereldoorlog en gaat over de vriendschap tussen een Javaanse jongen en de zoon van een Nederlandse administrateur.

Als kinderen zijn ze onafscheidelijk, maar naarmate ze ouder worden groeien ze langzaam uit elkaar door de oplaaiende onafhankelijkheidsstrijd in het land.

In 1993 verscheen Oeroeg op het witte doek, en in 2009 verstrekten bibliotheken de roman in het kader van Nederland Leest gratis aan hun leden. Nu is er dan een theatervoorstelling onder regie van Michiel de Regt. Acteur Leopold Witte (Gooische Vrouwen, De Verleiders) en componist Helge Slikker (Kauwboy, Miss Molly & Me) vertellen samen het verhaal, zonder daarbij een vast personage te vertolken. Slikker zorgt bovendien voor muzikale begeleiding.

De beelden en de muziek dragen bij aan het verhaal

foto’s Karin Jonkers

staan door afkomst en teweeg zal brengen. Na opgroeien in een land deze onheilspellende dat je beschouwt als het woorden keren we jouwe, terwijl het dat terug naar de oorsproneigenlijk niet is. ‘Het kelijke tekst, en gaat spitst zich nu toe op het lange tijd over de Indonesië,’ zegt Witte, gelukzalige uren die de ‘maar het kan natuurNederlandse, naamloze lijk in elk land en in elke ik-figuur in zijn kintijd plaatsvinden: dat Hella Haasse, Oeroeg, Uitgedertijd doorbracht met het persoonlijke op de verij Querido, ISBN 978 90 214 Oeroeg. Samen zwemachtergrond verdwijnt 5543 3 (€ 12,50) men in de rivier, samen en dat het politieke de fantaseren over de geesten in het voorgrond krijgt, en dat je opeens bergmeer Telaga Hideung, samen op als vijanden tegenover elkaar staat, jacht in het oerwoud. terwijl je op het persoonlijke vlak eigenlijk vrienden bent.’

Toch is de theaterbewerking van as als de relatie tussen de twee Oeroeg geen letterlijke kopie van vrienden steeds moeizamer het boek. Dat is al direct aan het wordt, wijkt de tekst opnieuw ijna zeventig jaar na de verbegin van de voorstelling merkvan het boek af. Oeroeg leert nieuwe schijning is Oeroeg dus nog mensen kennen – mensen zoals altijd een geliefd boek. Vreemd baar, wanneer Witte afwijkt van de tekst uit 1948 en vertelt over de hijzelf, die dezelfde achtergrond is dat niet. De kracht van het vernaam van Oeroeg. Oeroeg betekent delen – en hij sluit zich steeds meer haal zit hem onder andere in de ‘aardverschuiving’, een voorbode af voor zijn Nederlandse vriend, die thematiek, die van alle tijden is: van de grote veranderingen die hij de oorzaak van deze verandering pas vriendschap die onder druk komt te veel te laat begrijpt. Op dat moment komen de schuldvraag van het kolonialisme en de onwetende houding van de Nederlandse ik-figuur pas echt naar voren, en die staan na bijna zeventig jaar duidelijk in een ander licht. ‘Buiten mijn weten, buiten mijn wil om, had ik schuld,’ zegt hij.

Het is een belangrijke toevoeging aan de oorspronkelijke tekst, leggen de hoofdrolspelers achteraf uit. ‘Het feit dat je onwetend bent draagt bij aan de schuld,’ zegt Witte.

‘De ik-figuur heeft zelf niks gedaan, maar hij kan zich goed voorstellen dat hij in de ogen van anderen wel degelijk schuld heeft, omdat hij heeft meegeholpen het systeem in stand te houden.’ Slikker knikt. ‘Zeker. Het individu heeft misschien niet direct schuld, maar zijn achtergrond maakt dat hij schuld heeft.’

Hoewel de zin waarin de ik-figuur schuld bekent niet in het boek uit 1948 te vinden is, is hij wel degelijk Hoofdrolspelers Leopold Witte (l) en Helge Slikker afkomstig van Hella Haasse zelf. De

B

P

Oeroeg betekent ‘aardverschui­ ving’, een voor­ bode van de grote veranderingen die hij teweeg zal brengen. auteur bleef continu reflecteren op haar debuut. In haar autobiografie, evenals in beschouwingen op de kritiek naar aanleiding van het boek, herzag ze de originele tekst en vulde ze hem aan. Juist ook deze nieuwe teksten zijn gebruikt in de theatervoorstelling van Oeroeg, vertelt Witte. ‘We hebben de zeventigjarige geschiedenis tussen het verschijnen van het boek en de voorstelling niet willen ontkennen. Vandaar de beelden en de muziek, want de kennis van nu is toch anders dan de kennis die zij had.’

Witte verwijst naar de beelden die tijdens de voorstelling op een groot scherm voorbijkomen, zoals indrukwekkende foto’s van de politionele acties, waarvan de laatste in januari 1949 eindigde. Het debuut van Haasse was toen al verschenen. Deze beelden maken samen met de prachtige liedjes van Slikker en de aangevulde teksten de boodschap van deze voorstelling duidelijk: wisten we in 1948 misschien nauwelijks wat zich voor onze ogen afspeelde in Nederlands-Indië, tegenwoordig vinden we niet langer dat deze onwetendheid ons vrijpleit van schuld aan het koloniale systeem. Hella Haasse is er niet meer, maar Oeroeg is nog springlevend.

Oeroeg is een coproductie van Bos Theaterproducties en MATZER Theaterproducties en is nog te zien t/m 14 februari 2016.

Kijk voor speeldata op www.matzer.org of

boekenkrant.com

december 2015 pagina 4

literatuur Mahabharata

Een roerig liefdesverhaal Amba of de kleur van rood van Laksmi Pamuntjak gaat over Amba, die haar grote liefde Bhisma kwijtraakt en jaren later naar hem op zoek gaat om eindelijk de antwoorden en de kracht te vinden om het verleden te laten rusten.

Door Zofeyah Braam

Laksmi Pamuntjak

De roman begint in 2006 op Buru, een van de Molukse eilanden, en onthult langzaam het verleden door middel van flashbacks en brieven. Het liefdesverhaal staat centraal, maar wordt verteld tegen de achtergrond van de politieke onrust in Indonesië en de mislukte staatsgreep van 1965. Het is duidelijk dat de schrijfster veel onderzoek heeft gedaan en de informatie is grotendeels op natuurlijke wijze verwerkt in het boek. Toch zijn er momenten waarbij het net iets te veel lijkt. Bij enkele cruciale hoofdstukken in de tweede helft van de ro-

advertentie

Vier de feestdagen met de boeken van Uitgeverij Boom!

Het is tijd Albert de Lange, Paul Arnoldussen, Bert Keizer Het is maar weinigen gegeven om zo treffend naar de achterblijvers te zwaaien als Albert de Lange deed in zijn column Deadline in Het Parool. Als lezer van deze bundel denk je: hoe lang kan dit goed gaan? Want we zijn wel op weg naar Zorgvlied.

– Bert Keizer isbn 9789089536730 Paperback | 144 blz.| ¤ 15,00

i n dit h uis

Twee eeuwen Tweede Kamer Carla van Baalen, Remieg Aerts, Henk te Velde, Joris Oddens, Diederik Smit (redactie) Prachtig uitgevoerd jubileumboek over het tweehonderdjarig bestaan van de Tweede Kamer met ruime aandacht voor actuele thema’s in de Nederlandse politiek.

isbn 9789089531995 Gebonden | 548 blz.| ¤ 34,90

Boom

‘Fraai geillustreerde bundel, waarin zestien auteurs in een bonte stoet opstellen de geschiedenis van de Tweede Kamer beschrijven, verbonden door de centrale vraag hoe het parlement zich heeft ontwikkeld.’

- Remco Meijer in de Volkskrant****

Verkrijgbaar in de boekhandel of via www.uitgeverijboom.nl

de jaren heen is ontstaan? man zorgen net te uitgebreide brieDe liefde tussen Amba en Bhisma ven, een ietwat opmerkelijk zijspoor wordt als groots neergezet, maar is en de manier waarop belangrijke inniet altijd even overtuigend, mogeformatie wordt onthuld ervoor dat lijk omdat we de grondslagen van het verhaal momentum verliest. de relatie zien door Amba’s jaloerPamuntjak weeft kunstig nog een se ogen. De twee worden in 1965 extra laag in het geheel door veel van elkaar gescheiden na een gevan de hoofdrolspelers namen te gewelddadige rel, en later dat jaar beven uit de Mahabharata, een Indisluit Amba te stoppen met haar aas heldendicht, en zo op verschilzoektocht naar Bhisma. Het is niet lende niveaus te spelen met het idee de beslissing zelf, maar de aanleivan lotsbestemming en de invloed die een naam heeft. Amba is zich ter- ding ervoor die vraagtekens oproept. Amba’s motivadege bewust van het lot tie is te belangrijk om van haar mythologische zomaar te verklappen, tegenhanger en vecht maar voor mij leek het hele boek tegen een haar beweegreden vergelijkbaar lot: ‘Ze zou ontoereikend. geen poëzie meer lezen Amba of de kleur van totdat ze dat verhaal rood is daarom een om zeep had geholpen, boek dat conflicterende dat verhaal over Amba emoties oproept. Het en Bhisma, over haar en lost verwachtingen hem.’ in, maar het verrast Ook bij het karakter ook. De auteur weet van Bhisma speelt de geschiedenis en mythoauteur met legende en logie te verweven tot werkelijkheid. Er wordt Laksmi Pamuntjak, Amba of een mysterieus en ontbijvoorbeeld gehint dat de kleur van rood, vertaling: nuchterend verhaal.

Bhisma bepaalde krachJ.P. van der Sterre en R. Ghoos, ten heeft. Is dat zo, of is Xander Uitgevers, ISBN 978 94 het een verhaal dat door 016 0399 7 (€ 19,95)

hollywood

Een ware feelgoodroman Het debuut van Matthew Quick, The Silver Linings Playbook, was net als de op het boek gebaseerde film een wereldwijd succes. Ook Quicks nieuwste, Liefde kan mislukken, is een tragikomisch, oer-Amerikaans verhaal over het geloof in het goede.

Door Ika Gerritsen Liefde kan mislukken begint met salonfeministe Portia. Ze verlaat haar man, een steenrijke pornoproducent, nadat ze hem met een van zijn actrices heeft betrapt. Als ze teruggaat naar het bescheiden dorp waar ze vandaan komt, ontdekt ze dat haar favoriete leraar van de middelbare school, Mr. Vernon, een kluizenaar is geworden nadat hij door een leerling is aangevallen.

Ook ontmoet Portia er de ex-junk Chuck die, inmiddels al enkele jaren clean, zijn leven weer op de rails probeert te krijgen.

Portia spant zich in om Mr. Vernon te redden en Chuck spant zich in om zichzelf te redden.

Daarnaast bekommeren Chuck en Portia Matthew Quick, Liefde kan zich om Chucks schatmislukken, vertaling: Ineke tige neefje Tommy, Lenting, Uitgeverij Lemnisdie het bij zijn moeder caat, ISBN 978 90 477 0702 8 en diens enge nieuwe (€ 22,95)

vriend niet naar zijn zin lijkt te hebben. De goede bedoelingen van de hoofdrolspelers worden door allerlei verwikkelingen behoorlijk op de proef gesteld, maar door schade en schande wijs geworden zetten ze toch door. Daarbij worden ze af en toe geholpen door een aantal op magische wijze bij het verhaal betrokken geraakte nonnen.

De overeenkomsten tussen Liefde kan mislukken en The Silver Linings Playbook (Nederlandse titel: Maak me gek!) zijn opvallend groot. De hoofdpersonen zijn beschadigd maar optimistisch, het werk van literaire helden als Camus en Hemingway loopt als een rode draad door het verhaal en het is het onwrikbare geloof in het goede dat uiteindelijk op een haast Bijbelse manier naar verlossing leidt.

Het laat zich raden dat Quick Liefde kan mislukken schreef met een eventuele verfilming al in zijn achterhoofd. De dialogen zijn duizelingwekkend gevat en de verwikkelingen effectief ontroerend. Net als bij The Silver Linings Playbook is de insteek redelijk origineel, maar past de uitkomst helemaal in de Hollywood-formule. Toch zou het flauw zijn om Liefde kan mislukken weg te zetten als cliché, sentimenteel of moralistisch. Daar is het boek simpelweg te hartverwarmend voor. Je moet wel heel cynisch zijn als je níet geraakt wordt door Quicks zwarte humor en aandoenlijke personages.

Hun kijk op het leven is zowel troostrijk als vermakelijk, en daarmee is Liefde kan mislukken een ware feelgoodroman.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 5

hier lees ik…

Elke maand ­portretteert fotograaf Wouter le Duc een bekende Nederlander, die vertelt over een bijzonder boek op zijn of haar ­favoriete leeslocatie.

Sara Kroos

foto’s www.WouterLeDuc.com

Door Wouter le Duc Vlak na de lancering van haar eerste boek als ik het niet kan, kun jij het ook! ontmoet ik cabaretier Sara Kroos (1981). We treffen elkaar in haar negentiende-eeuwse woning met uitzicht op de Vecht. Aan de eettafel drinken we dubbele espresso’s en genieten we van de zonnestralen die de wolken weten te ontwijken.

Terwijl de baas van huize Kroos, een langharige Siberische kat, gedogend toekijkt, praten we over kunst, fotografie en literatuur.

Bijna tien jaar geleden las Kroos het boek Een Schitterend Gebrek van Arthur Japin. Ze voelde zich direct aangetrokken tot zijn schrijfstijl, de historische achtergrond van de roman en de onmogelijke liefde die centraal staat. In dit hartverscheurende verhaal treffen melancholie en romantiek elkaar op het diepste niveau. Van het prachtig omschreven Venetië kan Kroos bovendien geen genoeg krijgen.

Een tijd later ontmoetten de lezer

Arthur Japin, Een schitterend gebrek, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 7364 1 (€ 12,50)

en schrijver elkaar. Japin en Kroos raakten bevriend, en samen maakten ze het lied De Nachtkaravaan: geschreven door hem, gezongen door haar en in 2009 bekroond met de Annie M.G. Schmidtprijs.

Inmiddels is Kroos meerdere theatershows verder en draait ze nog steeds op volle toeren. De tour van haar show Doorgefokt is net van start gegaan en als karavaan zal ze hiermee de komende tijd door het land reizen.

Hebban feliciteert de winnaars van de

Hebban Awards 2015

en bedankt de 26.384 lezers die hebben gestemd

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

Als je het licht niet kunt zien

Het meisje in de trein

De mooie voedselmachine

Je bent geweldig

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

én in de categorie vertaald

Jamie’s Comfort Food

De moordenaar van de Nar

Ik geef je de zon

Flutvakantie

Anthony Doerr

Jamie Oliver

Paula Hawkins

Robin Hobb

Giulia Enders

Jandy Nelson

Jill Mansell

Jeff Kinney

boekennieuws • recensies • leesclubs • verwachte boeken • toplijsten • ebook prijsvergelijker • reading challenges

Je volgende favoriete boek ontdek je op Hebban.nl meld je gratis aan bij de grootste boekensite en lezerscommunity van Nederland en Vlaanderen met meer dan 94.000 lezers

HebbanWinnaarsAdvertentie.indd 1

29-11-15 20:06

boekenkrant.com

december 2015 pagina 7

literatuur stadsdichter

‘ Ook voetbalgedichten gaan de diepte in’

column

Historische sensatie

De afgelopen twee jaar was Anna Enquist stadsdichter van Amsterdam. Nu haar termijn ten einde loopt verschijnt de bundel Hoor de stad, met daarin al haar stadsgedichten. Het is een gevarieerde verzameling geworden, met gedichten over gebouwen, seizoenen, voetbal en haar kleinzoon.

We spraken met Enquist over schrijven in opdracht, de kinderlijke blik van een dichter en over Amsterdam.

Door Ezra Hakze Hoe was het om ineens gelegenheidsdichter te worden en in opdracht te schrijven, in plaats van uit inspiratie?

‘Dat was inderdaad een hele verandering.

In het begin dacht ik ook: gaat dat eigenlijk wel? Maar het verzoek kwam op een heel goed moment, want ik had net mijn roman Kwartet af. Ik had nog geen plannen voor iets groters en ik wilde wel weer poëzie gaan schrijven. Toen dacht ik: niet zo zeuren, gewoon “ja” zeggen. Nu ben je als stadsdichter gedeeltelijk vrij, dus ik kon me ook wel laten inspireren. Er waren natuurlijk opdrachten, maar die kun je ook kneden naar je eigen wens. Wat ik wel lastig vond was dat er altijd tijdsdruk achter zat, er was altijd een deadline. Ik merkte ook dat de gedichten daardoor langer werden dat ze normaal waren, omdat ze geen tijd hadden om in te dikken.’

De stadsgedichten waren dus anders dan uw gebruikelijke gedichten?

‘Je schrijft die stadsgedichten op zodat mensen het met één of twee keer lezen kunnen snappen, terwijl gedichten voor een bundel wel wat cryptischer mogen zijn. Dat is ook een kwaliteit, dus ik dacht: waarom mag dat niet in een bundel? Het was een vorm die ik niet eerder zo gehanteerd had.’

Anna Enquist bert nienhuis

te wachten. En de mensen van Het Parool zitten er ook op te wachten, wat het ook wordt. Dat heeft mij wel goedgedaan. Ik vond het ook heel leuk als ik een enkele keer aangesproken werd. Ik zat bijvoorbeeld een keer in de trein met mijn kleinzoon toen een man vroeg: “Is dat nou dat jongetje uit dat gedicht?”’

was verschrikkelijk enthousiast over de stad als ik met hem rondfietste.

Ik dacht: als ik door zijn ogen naar de stad ga kijken vind ik het misschien veel mooier. En dat was soms zo. Dat helpt mij dan ook wel met het schrijven. Maar in die gedichten zie je ook wel mijn mismoedigheid daarachter.’

Het viel me op dat de bundel gevarieerd is; er staan persoonlijke gedichten in, gedichten over klassieke muziek maar ook over voetbal. Kan alles aanleiding zijn tot poëzie?

‘Ja, daarom wilde ik de voetbalgedichten ook in de bundel, zodat ik kon laten zien dat er ook over hele gewone dingen valt te schrijven.

Ook gedichten over voetbal gaan de diepte in. Als ik over Feyenoord schrijf dan gaat het ook over het eeuwige verliezen. Als je een stapje terugdoet gaan de gedichten gewoon over de thema’s waar je altijd over schrijft.’

U schrijft zowel poëzie als proza, wat best uitzonderlijk is voor een schrijver. Hoe verhouden uw romans zich tot uw gedichten?

‘Bij proza heb je veel meer tekst, je kunt veel meer laten zien en uitleggen en het moet continuïteit hebben.

Zo’n roman is echt een werk, daar ben je wel twee jaar mee bezig. Ik heb wel gehad dat ik in zo’n proces zat en dat ik helemaal geen gedichten meer schreef. Het is een hele andere manier van denken.’

Hoe is uw werk door de functie van stadsdichter veranderd?

‘Dat weet ik nog niet.

Als ik nu voor mezelf ga schrijven denk ik dat de gedichten weer meer ingedikt gaan worden.

Maar ik vond het wel fijn om te doen. Zo vaak als je de aanvechting hebt om iets te gaan schrijven denk je: dat heb ik vroeger al veel beter gedaan.

Of: dat weet ik nou wel.

Daarmee kan je het heel erg uitdoven bij jezelf.

Anna Enquist, Hoor de stad, Als stadsdichter moet Uitgeverij De Arbeidersje wel, dan is het net pers, ISBN 978 90 295 0509 3 of mensen erop zitten (€ 18,99)

Bent u door uw stadsdichterschap anders naar Amsterdam gaan kijken?

‘Dat hoopte ik wel in het begin. Ik vond mezelf zo’n zeur, ik had altijd maar kritiek en ik vond de stad te druk en te vies, en dat er altijd omleidingen zijn. Maar mijn kleinzoon van anderhalf

Wat is uw schrijfproces bij het maken van een gedicht?

‘Eerst ga ik heel goed nadenken waar het over moet gaan en dan laat ik het los. Ik heb geleerd dat je dan onbewust aan de gang gaat. Als je daarna begint met schrijven komt er van alles. Dan heb je toch gewerkt, zonder het te weten. Ik kan daar echt op rekenen, en ik reken er ook op.’

Heeft u al nieuwe plannen nu de bundel voltooid is?

‘Ik heb geen nieuwe plannen, maar het is heel druk geweest, dus ik wacht rustig af. Maar ik ben ook zeventig, dus ik hoef niet zo veel meer.’

Prinses Sophie, de dochter van koning Willem ll en Anna Paulowna, trouwde met de groothertog van Saksen-Weimar-Eisenbach.

Bij haar vertrek naar Duitsland bleef Kwasi – een van de twee Ashanti-prinsjes uit De zwarte met het witte hart – verweesd achter.

Heimelijk had hij gevoelens voor de prinses. Om toch weer dichter bij haar te zijn, koos hij voor een studie tot mijnbouwingenieur aan de academie in Freiberg, een slaperig stadje tussen Dresden en Weimar.

Regelmatig werd hij uitgenodigd op het groothertogelijk kasteel. Zo kon Kwasi in de buurt zijn van zijn Sophie. Graag zat hij te dromen op een bankje in het park. Die plek staat ook nu nog bekend als Ashanti’s Höhe.

Omdat Arthur onderzoek wilde doen naar Kwasi’s tijd in Freiberg en Weimar, waren we een week in de stad van Goethe en Schiller, in de DDR. Op donderdag hadden we een afspraak met de conservator van het archief van de mijnbouwacademie.

De trein naar Freiberg leek op de Fleischmann miniatuurtrein, waarmee mijn broer en ik speelden op regenachtige dagen.

In zijn kantoor had de conservator negentiende-eeuwse jaarboeken klaargelegd, maar voordat hij Arthurs nieuwsgierigheid zou bevredigen moesten er eerst allerlei DDR-formulieren ingevuld en reeksen vragen beantwoord worden. De man maakte direct duidelijk dat hij er niet één over zou slaan. Omdat hij alleen Arthur had uitgenodigd in zijn domein, wachtte ik met een kop slappe thee in de belendende kamer. Hun gesprek kon ik niet volgen, maar uit de toon maakte ik op dat er niet veel spannends uitgewisseld werd. Zouden ze Kwasi’s naam vinden in een van die in leer gebonden jaarboeken?

Ik werd zenuwachtig van het wachten, maar meer nog van de verwachting zelf. Alsof ik op het punt stond Kwasi in levende lijve te ontmoeten.

Ineens zag ik in de boekenkast langs de wand ook jaarboeken staan, van buitenlandse studenten.

En terwijl in de kamer naast mij het ene na het andere boek terzijde werd gelegd - ‘Nee, hier staat hij niet in’ - bladerde ik door 1847 en 1848.

Arthur hoorde me juichen en kwam direct naar me toe. Daar stond hij: Akwasi Boachi. Niet eerder was zijn aanwezigheid zo voelbaar geweest.

De euforie die ik op dat moment ervoer noemde Hella Haasse de historische sensatie. Ik heb hem vaker mogen ervaren, maar nooit zo overweldigend als die eerste keer.

Lex Jansen

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijf­begeleiding. www.magonia.nl

Hendrik Groen verovert Nederland!

‘Hendrik Groen is een ontroerende held.’

Trouw

MEER DAN

50.000 VERKOCHT

In zijn hilarische dagboek laat Hendrik Groen je een jaar lang meeleven met alle ups en downs in een verzorgingshuis.

‘Geestig, tragisch en soms aangrijpend.’

Het Parool

boekenkrant.com

december 2015 pagina 9

literatuur boekenkrant tipT

afrika

Lieveling Waar gaat het over?

Puck is vijf jaar als ze intrekt bij ‘ome Meneer’, de nieuwe man van haar moeder. Al snel blijkt hij meer interesse te tonen in Puck dan in haar moeder.

Niet te missen, want: Laat het maar aan Kim van Kooten over om zo’n verschrikkelijk (en bovendien waargebeurd) verhaal op lichtvoetige en invoelbare wijze te brengen.

Kim van Kooten, Lieveling, Uitgeverij Lebowski, ISBN 978 90 488 3024 4 (€ 19,99)

Drie versies van ons Waar gaat het over?

We volgen drie verschillende versies van de relatie tussen Eva en Jim, van begin tot eind, samen en van elkaar gescheiden, waarin hun liefde steeds andere routes neemt.

Niet te missen, want: Films als Sliding Doors en The Butterfly Effect bewezen het al: het is fascinerend om te zien hoe een kleine gebeurtenis je hele leven anders kan laten verlopen.

Chigozie Obioma Scott Soderberg, Michigan Photography

Laura Barnett, Drie versies van ons, vertaling: Sabine Mutsaers, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0831 1 (€ 19,99)

Maartje Wortel, Er moet iets gebeuren, Das Mag Uitgeverij, ISBN 978 90 824 1060 0 (€ 19,95)

Corvus Waar gaat het over?

Vanwege een extreem gewelddadige thuissituatie wordt de kleine Raban op vijfjarige leeftijd uit huis geplaatst.

In de vriendschap met een kraai vindt hij de warmte en het vertrouwen dat hij zo mist.

Niet te missen, want: Dit boek vormt een goede aanleiding Rob van der Staaij, Corvus, Uitom het debat over de geverij Magonia, ISBN 978 94 gebrekkige Nederlandse 922 4104 7 (€ 21,95) jeugdzorg op gang te brengen. Bovendien is het een mooi portret van een vriendschap.

Philippe Matsas

Onschuld en verschraald bier

In oktober verschenen de debuutromans van twee auteurs van het Afrikaanse continent: De verboden rivier van Chigozie Obioma (1986) en Tram 83 van Fiston Mwanza Mujila (1981). Het eerste boek draait om kinderlijke onschuld, het tweede speelt zich grotendeels af in een bordeel.

Er moet iets gebeuren Waar gaat het over?

Deze verhalenbundel van Maartje Wortel is de eerste uitgave van de onlangs opgerichte uitgeverij Das Mag. Niet te missen, want: Een nieuwe uitgeverij, hier wordt geschiedenis geschreven! Mocht dat je niet interesseren, dan moet je de bundel gewoon kopen voor de geweldige verhalen.

Onze favoriet is het buitengewoon grappige ‘Daar is de hond’.

Fiston Mwanza Mujila

laten inspireren door aloude, mythische verhalen. De profetie van de dorpsgek doet bijvoorbeeld denken aan de Griekse mythe van Oedipus, die, precies zoals het orakel hem voorspelde, zijn vader vermoordde en trouwde met zijn moeder. Bovendien lijkt de verandering die Ikenna na de voorspelling doormaakt te zijn geïnspireerd op de Metamorfosen van Ovidius, en is de ruzie tussen hem en zijn broers terug te voeren op de Bijbelse broedertwist tussen Kaïn en Abel.

van het bordeel over in ritmische, chaotische zinnen die alle kanten op dansen en waarin niet altijd een onderling verband in te ontdekken is. Op willekeurige momenten in de tekst laat hij de pick-up line van de prostituees terugkomen (‘Weet u ook hoe laat het is?’), en opsommingen van een halve pagina zijn geen uitzondering.

Tram 83 en De verDoor Nina Visser boden rivier hebben dus nauwelijks iets gemeen, zou je zegIn De verboden rivier vertelt Chigozie gen. Toch is er wel een Obioma het verhaal vier Nigeriaanse belangrijke overeenbroers – kinderen Fiston Mwanza Mujila, Tram komst: beide auteurs nog – die hun leven 83, vertaling: Jeanne Holierschrijven prachtige uiteen zien vallen door egenover de kinhoek, Uitgeverij De Bezige Bij, zinnen, waarmee de voorspelling van derlijke blik en ISBN 978 90 234 9756 1 ze de wereld op een een dorpsgek. Ikenna, mythische sfeer (€ 18,90) bijzondere manier in de oudste broer, zal in De verboden rivier taal weten te vangen. vermoord worden staat de rauwe realiteit door een visser. Omdat in Tram 83. Deze roman ‘Het veranderde ons leven volledig en luidde een overgangsperiode de broers al hun vrije is veel absurdistischer in waarin hersenpannen raasden tijd met hengels dooren experimenteler, en en leegtes openbarsten,’ schrijft brengen bij de rivier, bovendien een stuk Obioma over het leven van de vier trekt Ikenna al snel minder onschuldig. broers nadat ze de voorspelling zijn conclusies: hij zal Een echte verhaallijn hebben gehoord. De taal in Tram 83 sterven door de hand heeft het boek niet; je is harder, maar net zo mooi: ‘Zodra van een van zijn broers. volgt simpelweg een de mensen hier ter wereld komen, De voorspelling maakt periode uit het leven een einde aan de hechte van Lucien en Requiem, delen ze hetzelfde lot, dezelfde geschiedenis, hetzelfde schuitje, band tussen de vier jontwee stamgasten van dezelfde treinen, dezelfde verrotgens en heeft verstrekTram 83. In dit Conting, hetzelfde bier van de Tram, kende gevolgen. Het golese bordeel komen dezelfde spiesen met hondenvlees, verhaal wordt verteld mensen uit alle lagen dezelfde plot. Je lot is al bezegeld, door de negenjarige van de samenleving Chigozie Obioma, De verboden het traject ligt tevoren vast.’

Benjamin, die net als bijeen om te profiteren rivier, vertaling: Marianne Hoewel de twee debutanten duidezijn drie oudere broers van de combinatie Gossije, Uitgeverij De Geus, lijk een verschillend pad bewandelangzaam maar zeker van drank, lust en ISBN 978 90 445 3477 1 len, maken ze samen één ding duizijn onschuld verliest. vergetelheid. (€ 22,50) delijk: met dat Afrikaanse taalgevoel Obioma heeft zich voor Fiston Mwanza Mujila zijn debuut duidelijk brengt de bedrijvigheid zit het wel goed.

T

Droom jij van een eigen boek?

Wil jij een spannend, mooi, ontroerend, persoonlijk of inspirerend verhaal vertellen? Een werkboek, thriller of inspirerende roman? Jouw levensverhaal, historische roman, managementboek of sprookje? Die ene dichtbundel, dat stappenplan of een bloemlezing erotische verhalen? Loop je al lang met een idee rond? Voel je dat dit het moment is om aan de slag te gaan?

t Uitgeroepen to ek e beste Schrijfw d door het bla Schrijven!

Laat je dan nu inspireren door bestsellerauteur GEERT KIMPEN die een week lang jouw persoonlijke schrijfcoach is.

28 DECEMBER T/M 3 JANUARI SCHRIJF JE VANDAAG NOG IN OM ZEKER EEN PLAATS TE HEBBEN OP WWW.GEERTKIMPEN.COM

OP EEN OCHTEND VIRGINIA BAILY EEN BESLISSING TWEE LEVENS VOOR ALTIJD VERANDERD Voor de lezers van Haar naam was Sarah NU VERKRIJGBAAR

boekenkrant.com

december 2015 pagina 11

literatuur Hello Darkness

Winternachten Festival omarmt de duisternis Het kwaad is goed vertegenwoordigd in de wereldliteratuur. Daarom is het thema van het Haagse literatuurfestival Winternachten komend jaar ‘Hello Darkness’. In januari 2016 zal het festival met debatten, leesclubs en voordrachten alle aspecten van het kwaad en de duisternis belichten.

Door Ezra Hakze Winternachten start op donderdag 14 januari met een Opening Night over vrijheid van meningsuiting.

De Brits-Chinese dissidente Jung Chang kent de censuur van dichtbij en zal speechen over haar ervaringen. Haar roman Wilde Zwanen – Drie dochters van China werd in haar vaderland verboden. Tijdens dit Engelstalige programma vindt tevens de uitreiking plaats van de Oxfam Novib PEN Awards. Drie winnaars die de vrijheid van meningsuiting in hun werk verdedigen worden hiermee geëerd.

Vervolgens zal Lex Bohlmeijer een debat leiden over methodes om de censuur te bestrijden. Muzikaal wordt de toon gezet door muzikantin-residentie Dick van der Harst.

Op zaterdag 16 januari vindt de NRC Leesclub Live plaats, die deze editie draait om Lucifer (2007) van Connie Palmen, een roman die verwijst naar het duivelse toneelstuk van Joost van de Vondel. Vlaams journaliste Anna Luyten interviewt Palmen bovendien over haar nieuwste roman Jij zegt het. Dit boek gaat over de demonen van de menselijke geest, zoals de depressies waar hoofdpersoon en dichter Sylvia Plath

aan leed. Lezers zijn erg positief over het boek, maar wat heeft Palmen zelf te zeggen over haar nieuwste werk? Hoe verwierf zij bijvoorbeeld die enorme kennis over de dichters Sylvia Plath en Ted Hughes? Een gesprek over de verhouding tussen werkelijkheid en fictie, liefde en geweld, creativiteit en verdriet.

I

emand die de duisternis zeker niet schuwt is de wereldberoemde Noorse schrijver Karl Ove Knausgård. Hij zal op zaterdag niet alleen komen signeren, maar ook deelnemen aan een leesclub. Daarnaast interviewt dichter en tv-presentator Wim Brands de auteur. De twee zullen uiteraard spreken over Knausgårds romancyclus Mijn strijd. In oktober van dit jaar verscheen het laatste deel in Nederland. Dit boek, getiteld Vrouw, is net zo persoonlijk als de andere delen en gaat over Knausgårds echtgenote Linda.

Op het traditionele Schrijversfeest op zondag 17 januari worden verschillende literaire prijzen uitgereikt. Dit

Rapper Typhoon, een graag geziene gast op literaire festivals, voorziet het Schrijversfeest van de nodige muzikale intermezzo’s.

Karl Ove Knausgård André Løyning

Adriaan van Dis Tessa Posthuma de Boer

jaar staat het feest onder meer in het teken van Adriaan van Dis. Hij zal voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygens-prijs ontvangen. Vorig jaar was Van Dis ook te gast om te praten over zijn nieuwste roman Ik kom terug. Presentator Hans Goedkoop noemde het toen een woeste en driftige roman. Ik kom terug bevat autobiografische elementen en gaat over Van Dis’ moeder en familie, een groot thema in zijn werk. ‘Mijn familie verandert continu’, zei hij dan ook tijdens het interview.

Verder zal Ilja Leonard Pfeijffer tijdens het Schrijversfeest de Jan Campert-prijs ontvangen voor zijn bundel Idylle. Annelies Verbeke (F. Bordewijk-prijs) valt in de prijzen met Dertig dagen en Anna Woltz wint de Nynke van Hichtum-prijs

met Honderd uur nacht.

Hoewel tijdens het Schrijversfeest vooral Nederlandse auteurs geprezen worden, biedt Winternachten deze avond ook een internationaal perspectief. Dichter Michael Krüger werpt zijn licht op de Nederlandse literatuur met behulp van zijn ervaringen als uitgever bij Hanser Verlag in Berlijn. Rapper Typhoon, een graag geziene gast op literaire festivals, voorziet het Schrijversfeest van de nodige muzikale intermezzo’s.

H

et festival biedt niet alleen een podium aan gearriveerde grootheden. In samenwerking met jongerenplatform CLEEFT organiseert Winternachten op zaterdagochtend een themaprogramma.

Abdelkader Benali leidt een gesprek over de ins en outs van debuteren.

Het zal gaan over de stortvloed aan plotselinge media-aandacht, de eerste recensies en meer. Te gast

zijn reeds gedebuteerde schrijvers Bregje Hofstede en Jamal Ouariachi.

Daarnaast is de Vlaamse debutant Lize Spit aanwezig. Niet alleen zijzelf, maar ook haar uitgeverij maakt een debuut. Het smelt verschijnt namelijk bij de nieuwe uitgeverij Das Mag. Tijdens het programma komen niet alleen maar schrijvers aan het woord. Uitgever Peter Nijssen van De Arbeiderspers belicht juist de kant van het boekenvak en geeft en passant nog wat manuscripttips. Verder vertelt muzikant Gerson Main over een andere vorm van debuteren. Dit jaar stond hij namelijk in de finale van De beste singer-songwriter van Nederland.

Kaarten voor alle programma’s in het Winternachten-festival worden verkocht via de kassa en website van Theater aan het Spui in Den Haag. Early Bird Discount Tickets voor Friday Night Unlimited (15 januari 2016) en Saturday Night Unlimited (16 januari 2016) zijn verkrijgbaar t/m 15 december 2015.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 12

boekfragment

Impact Mislukken: misschien wel het grootste taboe in onze maatschappij. Vittorio Busato ontrafelt dit taboe in zijn debuutroman aan de hand van het hoofdpersonage, een waanzinnig wordende hoogleraar psychologie.

Vittorio Busato, Impact, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0580 6 (€ 19,99) www.brainbooks.nl

Intuïtief heb ik nooit iets opgehad met misdadigers die zichzelf verdedigden met het ongetwijfeld door hun advocaat ingefluisterde argument dat ze niets aan hun daden konden doen vanwege hun

gestoorde brein. Hoe ontoerekeningsvatbaar iemand ook is, je bent en blijft altijd zelf verantwoordelijk voor je daden; verantwoordelijkheid mag je nooit afschuiven. Iedereen kent momenten van verminderde toerekeningsvatbaarheid, dat is eigen aan de menselijke natuur. Centraal moet altijd de vraag staan hoe een redelijk mens zou handelen. In ons brein zit namelijk een ijzersterk mechanisme dat al onze emoties filtert, blinde woede en agressie incluis: ons verstand. En met dat mechanisme is bij mij weinig mis, daarmee ben ik immers ook hoogleraar geworden.

De meesten van jullie geloven wer-

kelijk dat er een relatie is aan te tonen tussen een gepleegd delict en de geestelijke stoornis van een verdachte – jullie moeten wel, beste behandelaars, anders zijn jullie je baantje kwijt. Maar het is zeer de vraag of die relatie bestaat. Bij mij is de machine gaan haperen, met een ramp tot gevolg. Beoordeel me op mijn daden, op mijn ‘prestaties’, niet op wie ik mogelijk ben of op mijn intenties of vermeende psychopathologie. Ik ben wat ik heb gedaan.

Wat er in mijn black box omgaat, is speculatie, fictie. Ik heb me er allang bij neergelegd dat lang niet alles te verklaren is.

En nog iets: ik blijf het vreemd vin-

den dat het gros van mijn lotgenoten hier eerst gevangenisstraf heeft gekregen en daarna pas tbs. Waar word je dan voor behandeld? Voor iets wat de rechter je niet (volledig) aanrekent? Om je opnieuw aan te passen aan de ‘gewone’ wereld omdat je gevangen hebt gezeten?

Moet een psychische ziekte niet net als een lichamelijke aandoening direct bij de wortels worden aangepakt? Die laat je toch niet sluimeren? Dat vergroot toch het risico op gedragskanker, op ontregeling van de netwerken waarbinnen zo’n cel actief is?

voorovergebogen op zijn fiets, alsof hij tegen de wind in moet trappen, terwijl er helemaal geen wind is.

Ik stop meteen en trek mijn fiets op de stoep. Ik wil roepen, maar er rijden allemaal mensen langs en die zouden dat gek vinden. Die zouden denken: wat staat dat kind daar te zwaaien en te schreeuwen. En hij zou toch niet omkijken. Want zo fietst hij. Alsof hij niet gaat omkijken.

Wat deed hij op de Sumatrastraat?

Dat is hartstikke ver van huis. Woont hij daar? Heeft hij daar een atelier?

Waarom keek hij niet om? Hij had toch om kunnen kijken. ‘Hé, Gootje,’ had hij over zijn schouder geroepen.

Hij had zijn fiets gestopt door zo,

meteen, zijn voeten van de trappers te laten vallen, en nog een huppeltje te maken, tot hij stil stond met de stang tussen zijn benen. Dan ging hij staan zwaaien en hopsen om die fietsstang heen. Ik wilde dan meteen oversteken. Dan moest ik nog uitkijken voor de auto’s. Maar dan was papa al naar mij overgestoken. Die was dan veel vlugger en bijdehanter, want ik stond nog te stuntelen op de stoeprand. Terwijl hij er al zou zijn.

Terwijl hij mij in zijn houdgreep zou klemmen dat ik er haast niet van ademen kon. Terwijl ik zijn muffe jasje ruiken zou, en zijn vettige haar. En dan? Wat zou hij dan zeggen? Maar hij hoeft niks te zeggen.

Hij hoeft mij alleen maar vast te houden, en met mij mee naar huis te gaan, zodat we mama kunnen verrassen. Zodat mama in de deuropening kan staan en haar armen gekruist voor haar borst kan slaan en haar ogen en haar mond rond maken voor een heel lang ‘Oooh...’

Hij hoeft mij alleen maar achterop zijn fiets te nemen en te slingeren omdat hij telkens achterom kijkt, omdat hij zo blij is me te zien. Omdat hij ons zo gemist heeft. Omdat hij zo naar huis verlangt.

amper tijd heeft zich te realiseren wat er gebeurt. In razende vaart worden versperringen neergezet, de actie is tot in de puntjes voorbereid.

Verdoofd door het plotselinge tumult neemt hij maar positie in bij een van de X-vormige hekken. Hij ziet collega’s aarzelend hetzelfde doen, van over een afstand kijken ze naar elkaar. Eén schudt afkeurend zijn hoofd, een ander grijnst en haalt zijn schouders op, een derde trekt een neutraal gezicht, alsof het hem koud laat. Allemaal reacties die hun schaamte en machteloosheid moeten bedekken. Dit is precies waar ze allemaal bang voor waren. Ze hebben hier niets meer in te brengen.

De jongemannen die op weg naar huis waren, worden van hun fiets getrokken of met fiets en al tegen de grond gesmeten.

‘Bist Du Jüdisch!’ wordt hen in het gezicht geschreeuwd.

Enkelen krabbelen zelf overeind, anderen worden overeind geschopt en allemaal worden ze als beesten naar een hoek van het plein gedreven, ook diegenen die protesteren dat ze niet Joods zijn. Ze moeten op hun hurken zitten, als vee in een kraal gedreven die aan alle zijden wordt bewaakt. Er zijn ook ouderen bij. Wie de ongemakkelijke houding niet volhoudt en even met zijn handen op straat leunt of omvalt,

wordt met genadeloos stotende geweerkolven en diep in de weerloze lichamen trappende laarzen terug in de hurkende positie gedwongen.

Jongens en mannen die zich durven verzetten worden net zo lang getrapt en geslagen tot ze stil blijven liggen.

Vlakbij Herman zoekt een angstig joch naar een doorgang om aan de veilige kant van de versperring te komen. In een reflex heft Herman zijn hand om hem tegen te houden.

De jongen aarzelt, zoekt een andere uitweg. In dezelfde seconde beseft Herman dat hij hem natuurlijk door had moeten laten, maar het is al te laat. Drie man tegelijk werpen zich op hun slachtoffer.

Toen ik vijftien was, zei mama me ooit: ‘Toen ik jou uit me geperst had, krijste je oorverdovend. Soms is het alsof je nooit gestopt bent met krijsen.’

Ik haat mijn moeder. Ik zou haar kunnen vermoorden. Als ik haar vermoordde zou ik heel hard kunnen wenen om het gemis. Schreeuwen.

Ik herinner me een zondag: mama en papa vooraan, Stefaan en ik erachter. Het is bloemenmarkt. Alles is mooi. Enkele minuten staar ik naar de rug en hangende armen van de man voor me, dan ga ik in een opwelling naast hem lopen, neem zijn hand vast. Ongemakkelijk kijkt hij opzij, probeert te glimlachen. ‘Lea,

jij geeft Stefaan een hand.’ De hand maakt zich voorzichtig los en ik ga op mama’s bevel weer naast mijn broer lopen.

Van de echtheid van herinneringen kan men nooit zeker zijn.

Ik denk dat ik straks een gesprek aan moet gaan met de man op het kruis.

‘En, denk jij dat jouw papa je graag zag?’

In essentie is er pijn. En liefde is de belofte van verlossing.

Ik herinner me Jeroen. (…) Het was na een luidruchtige café-avond – ik haalde alles uit de kast, hij stond van op een afstandje te observeren – dat we voor het eerst kusten. Dat was niet zijn bedoeling. Ik moest me bij

het weggaan van mijn fiets laten vallen en bewusteloos blijven liggen om weer in zijn armen te belanden.

Jeroen was, is, getrouwd. Ik denk dat ik het wist, maar er zijn weinig goede huwelijken. Zijn vrouw zat al enkele maanden in New York. Hij zou haar later nareizen met de kinderen. Dat zegt toch alles.

We kusten, we kusten. Behalve bij hem thuis als de kinderen er waren.

Dan was ik een goede vriendin.

Ik was waanzinnig groot. Ik was waanzinnig kwetsbaar.

Maanman Hoe kan een meisje van tien weten dat haar vader psychiatrische problemen heeft?

Het zijn de jaren vijftig van de twintigste eeuw, waarin niet openlijk gesproken wordt over levensproblemen, zeker niet met kinderen.

Ontroerend, overtuigend en uitstekend geschreven. (NBD Biblion) Kieke Plooij, Maanman, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0582 0 (€ 19,99) www.brainbooks.nl

Als ik over de Sumatrastraat kar, zie ik papa. Hij fietst aan de overkant. Ik weet dat hij het is, want zijn zwarte krullen zitten in de war, en hij rijdt

Wat kan ons gebeuren

Gerrit Hoogstraaten, Wat kan ons gebeuren, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0583 7 (€ 19,99) www.brainbooks.nl

Haarscherp schetst Hoogstraaten hoe mensen meelopen als het hun uitkomt en elkaar verraden. Op realistische wijze roept hij de angstige oorlogsjaren tot leven. Hij maakt duidelijk dat het voor veel (politie) mensen een uiterst moeilijke tijd is geweest, waarin hun morele overtuiging vaak niet strookte met het gezag dat zij dienden te gehoorzamen.

(NBD Biblion) Het gaat allemaal zo snel dat hij

Wat overblijft is naamloos Over hoop en wanhoop, macht en onmacht, liefde en verlangen in een verstoorde moeder-dochterrelatie.

“Geslaagd debuut van deze Vlaamse auteur, die een achtergrond heeft als arts. Een auteur om in de gaten te houden. Geschikt voor een breed lezerspubliek.” (NBD Biblion) Tom Cornu, Wat overblijft is naamloos, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0581 3 (€ 19,99) www.brainbooks.nl

Ik denk dat liefde essentieel is. Als liefde het niet is, wat dan wel. Eten?

Seks? Kunst?

Er is de liefde en er is het verlangen naar liefde. De nood.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 13

boekfragment

Als je een meisje bent In Als je een meisje bent probeert Maartje Smits het volwassen worden te vangen door het schimmige gebied tussen kind en vrouw vast te leggen in beelden en bekentenissen.

Maartje Smits, Als je een meisje bent, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7467 9 (€ 15,90) www.deharmonie.nl

een moeder een meisje je moet zo lang mogelijk een meisje zijn maar een meisje mag nooit te laat komen een moeder maakt zich zorgen een meisje moet trakteren een moeder vermaakt een meisje versiert een moeder verschoont een meisje vervelt een moeder schroomt een meisje scheelt een moeder wast een meisje een moeder pelt een meisje eet een moeder strijkt een meisje draalt een moeder snijdt een meisje geeuwt een moeder schaamt een meisje bloost een moeder schort een meisje moederputjes meisjesknieën moederlijkjes meisjesdieren moedermeisjes meisjeskuren moederkoekjes cupcakes

Drie versies van ons Dit triomfantelijke debuut domineerde afgelopen maanden de bestsellerlijsten in Groot-Brittanië. De Nederlandse vertaling van deze weldoordachte roman over samenspel tussen toeval en lot heeft tot eind van het jaar een actie-prijs van € 19,99 (daarna € 21,99).

Laura Barnett, Drie versies van ons, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0831 1 (actieprijs: € 19,99) www.pepperbooks.nl

Later zal Eva denken: zonder die roestige spijker zouden Jim en ik elkaar nooit ontmoet hebben.

Die gedachte zal haar met een adembenemende hevigheid te binnen

schieten, volledig geformuleerd, terwijl ze roerloos ligt te kijken naar het licht dat om de gordijnen heen piept. Ze denkt na over de precieze hoek van haar fietsband in het gras, dat vol diepe sporen zat; over de spijker zelf, oud en krom; het hondje dat liep te wroeten in de berm en niet opzijging voor het geluid van haar fietsketting en banden. Ze was uitgeweken voor het beestje en haar band was in de roestige spijker terechtgekomen. Het had toch gemakkelijk gekund – de kans was zelfs veel gróter – dat deze dingen geen van alle gebeurd zouden zijn?

Maar dat komt later pas, wanneer ze het leven van vóór Jim als geluidloos

en kleurloos beschouwt, iets wat eigenlijk nauwelijks een leven te noemen is. Nu, op de fiets in het gras, klinkt er alleen een vaag scheurend geluid, gevolgd door zacht uitgeblazen lucht.

‘Verdomme,’ zegt Eva. Ze trapt hard op de pedalen, maar haar voorband wiebelt als een schichtig paard. Ze remt, stapt af en laat zich op haar knieën zakken om een diagnose te stellen. Het hondje blijft berouwvol staan, blaft van een afstandje alsof het zich wil verontschuldigen en schiet dan achter zijn baas aan – die inmiddels een heel stuk vooruitgelopen is, een vertrekkende gestalte in een beige trenchcoat. Daar zit de

spijker, in de band geklemd boven een rafelige scheur, zeker vijf centimeter lang.

werden aan de schandpaal genageld en pas maanden na de hype waren we terug op target. Het publiek is onwetend en bovendien walgelijk hypocriet. Dat is de realiteit. Aan ons, aan jou en mij, om daar zo slim mogelijk mee om te gaan. Dus ja, ik vind het een terechte vraag of wij zo nodig die pool moeten afgrazen.

Sommige concurrenten zijn ons in het verleden voorgegaan. De meeste zijn weer vertrokken. Te veel risico. Één zwarte ijsbeer, door onze olie of door een spuitbus van Big Green – want dan kan ook, hè – één zwarte ijsbeer en we kunnen inpakken.’ Met koortsige, glanzende ogen kijkt Sax hem aan. Even lijkt het erop of zijn

baas in huilen zal uitbarsten. Dan zegt Sax bijna fluisterend: ‘Daarnaast blijven we zitten met die eventuele CO2-taks. Komt die er? We weten het niet. En als die er komt, hoe hoog wordt die dan? We weten het niet. Dat is de realiteit, Kuiken.’ De twee mannen staren zwijgend naar buiten, ieders blik gefixeerd op een ander punt aan de horizon.

Is dit nog wel de grote Sax, de langstzittende CEO die het bedrijf ooit heeft gehad? Kuiken voelt iets van medelijden, een emotie die hij nog nooit bij zijn baas heeft gevoeld. Is dit de man die de slag om het Russische gaseiland Sachalin heeft gewonnen? Was het echt Sax die de

Russische president, in zijn eigen datsja nog wel, met een strategische meesterzet volledig om zijn vinger wond? Ineens is het moeilijk voor te stellen.

De lobbyist Vijf personages bereiden zich voor op de beslissende klimaattop in Parijs: de ceo van ’s werelds grootste oliebedrijf, een olielobbyist, een milieuactivist, een klimaatwetenschapper en de Eurocommissaris van Energie & Klimaat. Hoe dichter de top nadert, hoe meer hun levens verstrikt raken.

Aren van Muijen, De lobbyist, Uitgeverij Pepper Books, ISBN 978 90 206 0836 6 (€ 17,99) www.pepperbooks.nl

‘Jezus, Kuiken, doe nou verdomme niet net of ik gek ben, dat weet ik ook wel. Maar ben je dat gelazer met de Brent Spar nu alweer vergeten? We

21e !

EDITIE

winternachten

Adriaan van Dis Jung Chang Geert Mak Petina Gappah Connie Palmen Karl Ove Knausgård Rodaan Al Galidi Herman Koch Inge Schilperoord Mira Feticu Tariq Ali Renate Dorrestein Alaa al Aswani Adonis Helmut Lotti Joanna Bator Susan Neiman P.F. Thomése Slavenka Drakulić José Eduardo Agualusa Kristien Hemmerechts György Dragomán Andrej Koerkov Neel Mukherjee Jamal Ouariachi Maud Vanhauwaert Daan Heerma van Voss Typhoon e.v.a.

writers unlimited internationaal literatuurfestival den haag

do 14 t/m zo 17 januari 2016 theater aan het spui | filmhuis den haag

Het mooiste internationale literatuurfestival van Nederland Laat je inspireren door het perspectief van schrijvers uit binnen- en buitenland, de reizigers in de verbeelding van de wereld. Van donderdag 14 t/m zondag 17 januari komen bijna honderd schrijvers, dichters en muzikanten bij elkaar in Theater aan het Spui en Filmhuis Den Haag voor het 21e Winternachten Festival. Het programma omvat voordracht, discussie, live leesclubs, columns, polemieken, prijsuitreiking, tweegesprek, live radio, film en muziek. Wat ooit begon als ‘Indische Winternacht’ groeide uit tot het belangrijkste internationale literaire evenement van Nederland. Het woord is aan de schrijvers!

“I can see why this festival is held in such high regard.

It is an honest festival, with all the respect for writers and audiences. People are provoked, titillated and thrilled. Writers mingle with audiences alike, and we dance, eat, and drink together. Alliances were formed, encounters emerged. Energy is exchanged as our networks continue to spread across the continents.”

Bernice Chauly (Maleisië)

“Dit festival laat zien hoe taal, geschiedenis en cultuur elkaar wederzijds beïnvloeden. Niet door versjes te lezen voor een gezapige elite, maar door debat, conflict en intensieve contacten. Een van de beste literaire festivals in Europa, en dat zeg ik niet zomaar, ik spreek uit ervaring.” Adriaan van Dis “It was an incredible experience, and a serious privilege to be in the company of so many incredible minds from all over the world. The connections made between people, the ideas exchanged, and the joyous atmosphere of intellectual and artistic curiosity make this festival unique.” Leela Corman (VS)

Complete line-up en tickets www.writersunlimited.nl

boekenkrant.com

december 2015 pagina 15

spanning verhalenbundel

Vondel

Het ­complot van de rederijkers Amsterdam, 29 april 2013. De hoofdstad maakt zich op voor de inhuldiging van Koning Willem-Alexander. De vondst van een lijk in de Oude Kerk zet niet alleen de feestelijkheden onder druk, maar heeft ook alles te maken met een van de best bewaarde geheimen uit de vaderlandse geschiedenis.

Door Nicole van der Elst

De hardnekkige reputatie van Stephen King Stephen King schrijft veel.

Erg veel. Zo veel zelfs, dat hij regelmatig meerdere boeken per jaar uitbrengt. Zo verscheen recentelijk zijn tweede boek van 2015: de vuistdikke verhalenbundel De bazaar van boze dromen.

de oren vliegen, maar in de tweede vertelling heerst een compleet andere sfeer. Hierin moet een man omgaan met de plotselinge dood van zijn vrouw, met wie hij minuten daarvoor nog zat te ruziën. Het verhaal heeft een scherp, morbide randje, maar bevat geen monster, spook of moordenaar; er wordt niet gegriezeld, maar juist stof tot nadenken gegeven.

Door Anouk Abels, In de daaropvolgende verhalen blijft Illustratie: Sjors Janssen de Amerikaanse schrijver een breed scala aan genres verkennen, waaronder sciencefiction, magisch realisme, Het is natuurlijk mooi dat je als fan nooit lang poëzie en politiek getinte fictie. De onderwerpen en personages zijn al op een nieuwe King hoeft te wachten, maar net zo verschillend: van een levensgevaarlijke e-reader, een gestorven soms vraag je je af of hippie en een rouwende weduwde Amerikaanse aunaar tot een hond genaamd Gandalf teur de kwaliteit wel die tijdens de Apocalyps een nieuw boven de kwantiteit stelt. De boebaasje vindt. ken die de afgelopen jaren van zijn En ja: de meeste verhalen in deze hand verschenen, leveren namelijk bundel zijn gewoon echt heel goed. een wisselvallige aanvulling op zijn Er is slechts één tegenvaller: de oeuvre op. Zo was er de troosteloze honkbalvertelling annex whodunnit en nietszeggende kermisroman Joy‘Blockade Billy’, die zo typisch Ameriland (2013), maar ook de steengoede kaans is dat het in Nederlandse veren suspensevolle terrorismethriltaling absoluut niet werkt. ler Mr. Mercedes (2014). Nu is er dus Afgezien van die De bazaar van boze dromisser is De bazaar men, een dik boek met van boze dromen twintig korte verhalen een verrassende en die King in de afgelopen afwisselende verhapaar jaar op papier zetlenbundel, waarin te. Ook voor deze bunde persoonlijke stijl del koos King dus voor van King altijd blijft ‘veel’. Maar kiest hij doorklinken. Via zijn daarbij ook voor ‘goed’? gevoel voor galgenhumor bijvoorbeeld, ing, die bij het pumaar ook via de bliek vooral bemanier waarop hij kend staat als constant inspiratie uit horrorkoning, kiest in zijn eigen leven put. ieder geval voor diversiStephen King, De bazaar King, die zelf jarenteit. Hij opent met een van boze dromen, vertaling: lang verslaafd was gruwelijk verhaal over Henny van Gulik en Annemaaan alcohol en drugs, een vleesetende auto rie Lodewijk, Uitgeverij Luiconfronteert zijn perwaarbij de afgekloven tingh-Sijthoff, ISBN 978 90 245 sonages in deze bunlichaamsdelen je om 6988 5 (€ 22,99)

K

Sjors Janssen

del met flink wat merkwaardige verleidingen, die minstens zo destructief zijn. Zo ontdekt een jonge journalist dat hij met het schrijven van een voorbarige necrologie iemand kan vermoorden, waarna hij langzaam in de ban raakt van deze machtige gave. Ook kan een verpleegster niet meer ophouden met het doen van slechte dingen nadat ze door een gepensioneerde dominee overgehaald wordt om een zonde te begaan.

Die persoonlijke invloeden komen ook naar boven in de individuele introducties die King voor ieder verhaal schreef. Hij is openhartig over zijn verslavingsverleden, maar ook over het auto-ongeluk in 1999 waarbij hij in zwaargewond raakte en over het revalidatieproces waar hij daarna in terechtkwam. Ook leuk: in diezelfde introducties komt hij regelmatig met grappige anekdotes en wijze uitspraken over het schrijverschap. Zoals deze vergelijking: ‘Als je een paar griezelverhalen schrijft, [overkomt je hetzelfde] als het meisje uit het woonwagenkamp aan de rand van de stad: je krijgt een reputatie.’

Met De bazaar van boze dromen bewijst King dat hij die reputatie met gemak ontstijgt, en een meesterverteller is in de meest uiteenlopende genres. Wie bekend is met eerdere topwerken van deze auteur, zoals de serieroman The Green Mile (1996) en de novelle Rita Hayworth And The Shawshank Redemption (1982), weet dat eigenlijk allang. Dat hij tussen die elkaar snel opvolgende boeken zo nu en dan een minder geslaagd exemplaar publiceert, willen we hem dan ook wel vergeven.

Zolang hij af en toe ook maar een pareltje als deze bundel uitbrengt.

De politie vermoedt dat de man, die een onbekende dichter blijkt te zijn, zelfmoord heeft gepleegd. Journaliste Maaike van Reede vertrouwt het echter niet; er vallen namelijk meerdere dingen op aan de vindplaats van de overleden dichter. Het lijk ligt op een grafschrift van Vondel, waarvan één letter is gemarkeerd met bloed, en daarnaast heeft de overleden man een mysterieuze tatoeage.

Als er meerdere dichtregels met bebloede letters opduiken raakt Maaike, samen met Vondelkenner en historicus Olivier Huizinga, verstrikt in een eeuwen­oud complot dat teruggaat naar de rederijkers­kamers uit de zeventiende eeuw.

Frank van Pamelen balanceert in zijn thrillerdebuut De wraak van Vondel voortdurend op de scheidslijn tussen fictie en historische feiten. De complottheorie in het hedendaagse Amsterdam heeft namelijk alles te maken met gebeurtenissen uit de vaderlandse geschiedenis. Soms wordt een historisch feit overgoten met een fictief sausje; veel vaker wordt het plot ingenieus verweven met de geschiedkundige waarheid. Op deze manier kom je er langzaam achter wat Vondel, en vele andere beroemde rederijkers en staatslieden, te maken hebben met het hedendaagse koningshuis.

Het evenwicht tussen zeventiende-eeuwse historie en het hedendaagse thrillerplot helt soms iets te veel over naar het duiden van de geschiedenis. In het complot komen zoveel gebeurtenissen en personen aan bod dat in het eerste deel van het boek het plot soms van ondergeschikt belang lijkt. Het valt daarentegen te prijzen dat Van Pamelen bij het weergeven van zowel de vaderlandse literatuur als geschiedenis geen concessies doet. Fragmenten van Vondel, die als een rode draad door het boek lopen, zijn bijvoorbeeld allemaal in zeventiende-eeuws Nederlands opgenomen.

De wraak van Vondel zet de lezer dus op meerdere niveaus aan het werk; niet alleen bij de ontrafeling van het complot, maar ook bij de veelvuldige historische verwijzingen en het zeventiende-eeuwse Nederlands.

Voor wie vastloopt in het oplossen van een van deze puzzels weet van Pamelen gelukkig de geschiedkundige kennis van de gemiddelde Nederlander ook regelmatig op humoristische wijze te relativeren, immers: ‘Voor de jeugd is De Ruyter de uitvinder van de Frank van Pamelen, De wraak chocoladevlokken.’ van Vondel, Uitgeverij Ambo Anthos, ISBN 978 90 263 2990 6 (€ 19,99)

Meer spanning vind je op

www.boekenkrant.com

GENADEKLAP

DEEL 2 VAN HET INDRUKWEKKENDE DOSSIER METSELAER ‘Al vanaf de eerste bladzijde intrigerend. Den Hollander houdt de tergende spanning er tot de laatste pagina in en eindigt met een uitsmijter van jewelste. Op naar deel 2!’ – VN Detective & Thrillergids Nadat bekend is geworden wat er is gebeurd met Tamara Metselaer, lijken de kaarten geschud.

Degene die schuldig is bevonden wordt berecht, degene die geen blaam trof gaat vrijuit. Iedereen kan verder met zijn leven.

Toch klopt er iets niet. Maar wat er niet klopt wordt verborgen gehouden, en niet door één persoon. De uiteenlopende gevoelens en frustraties stapelen zich op, en een climax kan niet uitblijven.

Er is altijd een grens aan tolerantie en vergevingsgezindheid. Maar die grens ligt voor ieder mens ergens anders…

ISBN 978 90 452 1153 4 – Prijs € 19,95

ISBN 978 90 452 0660 8 – Prijs € 19,95

BKStrips DECEMBER 2015, NO. 4, DE BESTE BRON VOOR STRIPNIEUWS

NU iN De wiNkel

Sterren in de strip!

Star Wars in stripvorm, De rage van de superheld, Echte kantoorhumor, De wereld van Jeroen Bosch

De nieuwe editie is nu verkrijgbaar!

Een uitgave van de Boekenkrant: BKStrips! Verkrijgbaar via (strip)boekhandels. Kijk voor deelnemende boekhandels op www.boekenkrant.com

Deel 2 van de spannende thriller serie Rhonda door Hans van Oudenaarden.

Softcover editie • 48 pagina’s formaat 22 x 28 cm • prijs H 8,95 Hardcover editie • 48 pagina’s formaat 22,5 x 28,5 cm • prijs H 16,95

boekenkrant.com

december 2015 pagina 17

spanning zwijgrecht

Boekenkrant tipT

Een wonderlijke roman Op het moment dat zijn vrouw plotseling stopt met hem te communiceren, staat de wereld van auteur Jesse Ball stil. Om te begrijpen wat er met haar is gebeurd, duikt hij in Sinds het zwijgen begon in de geschiedenis van de 29-jarige Japanner Oda Sotatsu, een misdadiger die zich, net als Balls vrouw, in stilzwijgen hult.

Door Jacqueline Coppens

Het verhaal begint wanneer Sotatsu een weddenschap verliest en een bekentenis tekent over de verdwijning en mogelijke moord op acht mensen uit zijn dorp. Hij belandt in de gevangenis en hult zich vervolgens in stilzwijgen. Omdat Ball overeenkomsten ziet met de zwijgzaamheid van zijn vrouw reist hij af naar Japan om zoveel mogelijk gegevens over deze zaak te verzamelen, om er een boek over te schrijven.

Het verhaal valt uiteen in drie delen: voor het proces, tijdens het proces, en de veroordeling. Door veel materiaal te verzamelen en interviews te houden met betrokkenen en familie van Sotatsu komt de auteur langzamerhand achter de waarheid omtrent zijn stilzwijgen. Was Sotatsu eigenlijk wel schuldig?

De wijze waarop het verhaal is opge-

Speel met vuur

Jesse Ball Joe Lieske

is die deels gebaseerd is op feiten. Of tekend, is op zijn minst apart te noedit werkelijk zo is, of dat de auteur men. De vertelvorm is deels in intertoch uiteindelijk alles heeft verzonviews gegoten en bestaat deels uit nen, is een vraag die blijft hangen. tussentijdse notities van de auteur Doordat het boek de vorm heeft van zelf. Jesse Ball treedt op als intervieeen onderzoeksverslag, met regelwer, maar ook als beschouwer van matige interventies van de auteur, de gebeurtenissen die voortvloeien zou je denken dat het uit de vele gevoerde gewel op waarheid moet sprekken. Ondanks deze berusten, maar schijn constructie leest het als bedriegt. De schrijver een vloeiend verhaal. registreert en regisseert Het is in zeer begrijpeen laat hierdoor de lijke taal geschreven lezer zelf ondervinden en een paar gedeeltes, hoe het mysterie in waarin de directe naaselkaar zit. Of hij nu echt ten van Sotatsu aan het deze persoonlijke gewoord zijn, zijn gevat in schiedenis nodig heeft wonderschone, poëtigehad om zijn vrouw sche passages. te begrijpen, blijft aan Hoewel het onderwerp het einde even raadselvan het boek een misachtig als in het begin daad betreft is Sinds Jesse Ball, Sinds het zwijgen van deze wonderlijke het zwijgen begon alles begon, vertaling: Janneke van roman. behalve een thriller. Op der Meulen, Uitgeverij Atlas de titelpagina staat ver- Contact, ISBN 978 90 254 4466 meld dat het een roman 2 (€ 21,99)

cicero

Spanning en sensatie in de oudheid Aan dictators hebben we ook in deze tijd geen gebrek.

De titel van het boek Dictator refereert echter aan een reeds lang overleden alleenheerser: Julius Caesar. Door de ogen van de Romeinse politicus en redenaar Cicero maken we de val van het Romeinse Rijk, de moord op Caesar en nog veel meer legendarische geschiedenisfeiten mee.

Door Laura van Dee Robbert Harris heeft met Dictator, na Imperium en Lustrum, zijn trilogie over Cicero voltooid. In dit derde deel leeft Cicero eerst in ballingschap, maar vecht hij zich langzaam terug naar de politieke top van het Romeinse Rijk. Het leven van Cicero wordt beschreven door zijn slaaf Tiro.

Dictator zuigt je de oudheid in met de precieze beschrijvingen van Rome en de bewaard gebleven correspondentie tussen Cicero en zijn collega’s, vrienden en familie. Je maakt ken-

ris zelf klopt die beschrijving wel. nis met de belangrijkste politieke ‘Op het moment dat je schrijft over spelers van het Romeinse Rijk, plots, samenzweringen, opkomst duikt onder in het duistere politieke gekonkel en leert over de toenmalige en ondergang van politici, wordt het een thriller’, aldus Harris in een normen en waarden. Zo waren de interview met Vrij Nederland.

Romeinen zeker niet zachtzinnig.

Dictator is met name aan te raden Voor gruwelijke praktijken als hanvoor lezers met een voorliefde voor den afhakken, onthoofden en hoofen/of kennis van de oudheid. De den op spiesen plaatsen deinsden geschiedenis speelt een hoofdrol ze zeker niet terug. Over de moord in dit boek en bovendien wordt op Caesar lezen we: ‘Toen hun werk gedurende het verhaal kwistig met erop zat, trokken de moordenaars allerlei begrippen en benamingen zich terug van wat een ogenblik uit de oudheid gestrooid. Achterin geleden nog het kloppend hart van het rijk geweest was en nu niet meer staat wel een verklarende woordenlijst, maar toch dan een stuk gehavend ving ik soms bot als vlees. Hun handen droik bepaalde woorden pen van het bloed. Ze wilde opzoeken. hieven hun besmeurde Een boek met een dolken omhoog…’ handleiding, thriller Hoewel er spanning in of niet: Dictator is het het boek zit, gebeurt er waard om te lezen. Je ook regelmatig pagina’s begrijpt de samenlelang niet veel. Ook zijn ving van nu beter door de schuldigen van de de oudheid te leren vele misdaden in het kennen. Onze huidige boek altijd gelijk bekend, politiek begon toen en waardoor er niet veel te is volgens velen dan raden valt. Over de benawel minder gruweming ‘literaire thriller’ – Robbert Harris, Dictator, Uitlijk, maar grotendeels die uitgeverij Cargo aan geverij Cargo, vertaling: Thijs onveranderd. dit boek gegeven heeft van Nimwegen en Arjaan van – valt dan ook te twisten. Nimwegen, ISBN 978 90 234 9563 5 (€ 22,90) Volgens auteur Har-

Waar gaat het over?

Julia Ansdell raakt in de greep van de Incendiowals, een merkwaardig muziekstuk dat ze bij toeval ontdekt in een antiekwinkeltje in Rome. Al snel blijkt het stuk bijzondere krachten te bezitten.

Niet te missen, want: Tess Gerritsen staat altijd garant voor goede Tess Gerritsen, Speel met vuur, The House of Books, ISBN 978 thrillers. Daarnaast is 90 443 4911 5 (€ 19,99) een thriller met een muzikaal tintje een origineel idee dat we niet vaak zien.

Het geheim van Vesalius Waar gaat het over?

Barcelona, 1888. De straatarme journalist Bernat Fleixa zoekt samen met de briljante student geneeskunde Pau Gilbert het eeuwenoude manuscript van Vesalius, grondlegger van de anatomie. Maar er zijn meer kapers op Jordi Llobregat, Het geheim de kust. van Vesalius, vertaling: Johan Niet te missen, want: Rijskamp, Uitgeverij MeridiBarcelona is altijd een aan, ISBN 978 90 488 2603 2 prachtig decor voor een (€ 22,50) boek, en dan heeft dit verhaal ook nog eens een plot waar je direct meer van wilt weten.

Den Haag Waar gaat het over?

Inspecteur Max Drooglever, amateurbokser en liefhebber van Spinoza, doorkruist Den Haag van de volkse Bierkade tot het deftige Marlot, op zoek naar een moordenaar.

Niet te missen, want: Fijn, zo’n politieroman op eigen bodem. Zeker als die komt van de auteur van de bestseller Het Palingoproer.

Martin Schouten, Den Haag, Gibbon Uitgeefagentschap, ISBN 978 94 913 6337 5 (€ 17,50)

Het meisje in de rode jas Waar gaat het over?

Als de achtjarige Carmel Wakeford zich tijdens een verhalenfestival verstopt voor haar moeder, wordt ze meegenomen door een man die zich voordoet als haar grootvader.

Niet te missen, want: Dit is een spannend Kate Hamer, Het meisje in de verhaal dat doet denrode jas, vertaling: Machteld ken aan Gilly MacmilJansen, Uitgeverij Boekerij, lans Laat me niet alleen, ISBN 978 90 225 7026 5 (€ 19,99) waarin Rachel haar zoon Ben kwijtraakt. Lees ze achter elkaar en zoek de verschillen!

boekenkrant

Advert Kalender_Opmaak 1 18-11-15 11:52 Pagina 2

ja n ju tte

Kleur je eigen Andersen

€

9,95

Een kleurboek bij het mooiste sprookjesboek van afgelopen jaar Wat is er lekkerder dan wegdromen bij een knapperend haardvuur of een zacht gloeiende verwarming, en met een doos kleurpotloden binnen handbereik een eigen sprookjeswereld induiken?

uitgeverijLemniscaat

Ter gelegenheid van het verschijnen van Kleur je eigen Andersen is het sprookjesboek van Andersen tot en met 1 januari in prijs verlaagd van € 29,95 naar € 24,95

boekenkrant.com

december 2015 pagina 19

jeugd interview

‘Het lukt me nog steeds niet om een ouwe chagrijn te worden’ Bijna twintig jaar geleden verscheen Robin en God voor het eerst, en nu de kerst nadert wordt het boek van Sjoerd Kuyper (1952) heruitgegeven in een nieuw jasje.

Ik spreek met de auteur af op een terrasje in Utrecht om te praten over wat Robin, God en schrijven voor hem betekenen.

Door Selma van Aken Wie is Robin?

‘Dat ben ik zelf, maar dan van heel lang geleden. Over het algemeen is alles wat ik beschrijf echt gebeurd. De dialogen weet ik natuurlijk niet meer, dus daarvoor heb ik mijn kinderen als inspiratie gebruikt. Ik heb Robin en God geschreven toen zij ongeveer vijf waren, dus als Robin iets grappigs zegt, dan komt dat door mijn kinderen. Toen ik stopte met de serie over Robin, was dat ook puur omdat de herinneringen aan mijn kleutertijd op waren.’

Wat is de betekenis van God in uw leven?

‘Niks eigenlijk, ik had er nooit iets mee. Mijn ouders waren echt atheïstisch: alles wat ik van hen vroeg, kon ik krijgen, behalve het geloof. Mijn vaders ongeloof heb ik extra dik aangezet in dit boek om een conflict te creëren.

‘Er is één nacht geweest in mijn leven waarin ik echt dacht dat ik doodging. Toen heb ik niemand aangeroepen, dus zelfs op zo’n moment zit het niet in mijn systeem. In de hoogste nood roepen we God aan, óf lezen we poëzie. Dit boek laat verschillende kanten van het geloof zien: aan de ene kant dat iedereen het in zich heeft, maar ook dat ieder mens ervan af kan stappen.’

Sjoerd Kuyper Marije Tolman

zoveel leuke dingen. Ik zou een ouwe chagrijn moeten worden, maar dat lukt me nog steeds niet.’

Maakt u zich zorgen nu de jeugd minder leest dan vroeger?

‘De verkoop van kinderboeken stijgt nog steeds, maar het is veel meer hype-gerelateerd. De cultuur is heel erg veranderd. Als ik vroeger signeerde stonden er flinke rijen; nu komt er niemand meer. Iedereen leest nu die boeken over boomhutten met weet ik hoeveel verdiepingen en losers en mutsen en zo. Ik heb het nooit gelezen, dus ik weet er niks van, maar het klinkt niet goed.’

Wist u vroeger al dat u kinderboekenschrijver wilde worden?

‘Helemaal niet. Het was altijd wel een droom om een wedstrijdje te keepen in het Nederlands elftal, maar dan had je moeten trainen, bleek achteraf. Verder had ik geen idee wat ik wilde worden. Toen ik dertien was zette ik mijn liefdesvreugde of -verdriet op papier en daar begon het allemaal een beetje mee. Pas als je zeventien bent kom je erachter dat er tijdschriften zijn. Dan ga je wat opsturen en krijg je af en toe wat erkenning. Elke kleine publicatie smaakt dan naar meer. Schrijven Sjoerd Kuyper, Robin en God, is een erg fijn vak, ik kan Uitgeverij Lemniscaat, ISBN het je aanraden. Er zijn 978 90 477 0744 8 (€ 14,95)

Bent u niet bang dat u op een gegeven moment het beste wat u ooit zou kunnen schrijven hebt geschreven?

‘Ik ben er wel bang

voor, maar volgens mij is het nog niet zover. Als ik zie wat ik de laatste tijd heb geschreven tegenover wat ik eerder schreef, dan vind ik dat van nu echt beter. Ik hoop dat ik over twintig jaar mijn boeken van nu wat minder vind, want dat betekent dat ik nog verder ben gekomen. Ik wil niet krampachtig nog proberen een boek te schrijven als het niet meer gaat, maar ik vertrouw op mijn omgeving dat ze me waarschuwen als het minder wordt. Ik heb geen zin om onder dit niveau te gaan werken. Ik weet wel zeker dat ik nooit zal ophouden met poëzie schrijven.

Dat is mijn dagboek, mijn manier om ook mijn “volwassen” gevoelens op papier te zetten.’

Mocht u ooit stoppen met schrijven, hoe wilt u dan dat mensen naar u terugkijken?

‘Ik vind het het belangrijkst dát ze naar me terugkijken. Die kans is heel klein als je ziet hoe snel de meeste schrijvers vergeten worden.

Voor nu vind ik het heerlijk als mijn taalgebruik geprezen wordt. Ik wil

dat mijn zinnen goed lopen, dat ze een beetje dansen zelfs. Dat ze zeggen: wat heeft hij het mooi zuiver opgeschreven.’

Leest u wat mensen over u schrijven?

‘Jawel. Ik vind het niet belangrijk, maar wel boeiend. Ik ben er niet zo bang voor. Mijn eerste boek was een gedichtenbundel en daar werd over gezegd dat er, buiten de titel, niets aan te genieten was. Dat was de eerste recensie die ik ontving. Toen dacht ik alleen maar: wraak! Jou krijg ik nog wel! Dat streberige moet je echt in je hebben, vrees ik.’

Vindt u dat u alle waardering en prijzen die u krijgt ook echt verdient?

‘Ja, ik ben wel eerzuchtig en ijdel genoeg om dat te vinden. Iemand zei laatst tegen me: “Jij praat zoals je schrijft.” Misschien is dat wel de kunst, dat je het niet forceert.

Ik kan allejezus mooi schrijven en dat mag dan best gewaardeerd worden.’

boekenkrant.com

december 2015 pagina 20

jeugd Boekenkrant tipt Mainstreet. The story so far Waar gaat het over?

MainStreet is de allerpopulairste boyband van het moment in Nederland. De groep werd bekend door hun deelname aan het Kristel van den Brink, MainJunior Songfestival in Street. The story so far, Uitge2012. In MainStreet. The verij Kluitman, ISBN 978 90 story so far staan veel 206 2189 1 (€ 17,99) mooie foto’s van de band, uitgebreide interviews met de bandleden en nog veel meer.

Niet te missen, want: Idolen moet je koesteren, en dit boek zal het enthousiasme van alle MainStreetfans zeker aanzwengelen.

kik is op mik Waar gaat het over?

Kik is verliefd op Mik, maar Mik is ver weg.

Kik gaat op weg om hem te zoeken en komt allerlei andere figuren uit de schilderijen van Jeroen Bosch tegen, zoals het ei met de benen en de vis met Sietske Mol, kik is op mik, Uithet huisje op zijn rug. geverij De Vier Windstreken, Zou zij Mik vinden?

ISBN 978 90 511 6491 6 (€ 9,95) Niet te missen, want: 2016 is het jaar van Jeroen Bosch, en dat is natuurlijk een goed moment om kinderen kennis te laten maken met het werk van deze middeleeuwse kunstenaar.

Een dik jaar Julia en Ot Waar gaat het over: De twee eigenwijze kleuters Julia en Ot beleven allerlei herkenbare avonturen. Verhalen over Tarzan, een tijgertor, de orenfee, de tweelingbroer van Sinterklaas, wokkels bij Elle van Lieshout en Erik van Os, Een dik jaar Julia en Ot, het kerstdiner en meer. illustraties: Sandra Klaassen, Niet te missen, want: Uitgeverij Lemniscaat, ISBN Een dik jaar Julia en 978 90 477 0726 4 (€ 19,95) Ot is een feestelijke bundel verhalen van de inmiddels door de wol geverfde kinderboekenschrijvers Elle van Lieshout en Erik van Os.

Bella als Beau

Twilight in een nieuw jasje

Voor de tiende verjaardag van Twilight schreef Stephenie Meyer geen saai voorwoord. In plaats daarvan verraste ze haar fans met een herschreven genderswapversie getiteld Leven en dood.

Door Michelle van Toorn Leven en dood is bijna identiek aan Twilight.

De grootste verandering is het geslacht van de personages; alle vrouwen zijn mannen en vice versa. Zo is Bella vervangen door Beau en Edward door Edythe.

Zeven jaar geleden las ik Twilight voor het eerst en ik vond het destijds geweldig. Tegenwoordig ben ik echter een stuk kritischer en deze leeservaring was daarom erg interessant. Het gaf me niet alleen de mogelijkheid Twilight te herbeleven, maar ook om het succes van de genderswap te bepalen. Helaas maakte zowel Twilight als Leven en Dood weinig indruk op me.

Ik ergerde me aan meerdere dingen,

zoals het overmatige gebruik van de woorden ‘schoonheid’ en ‘perfect’, en het feit dat deze woorden gelinkt worden aan een schoonheidsideaal dat bestaat uit uitpuilende botten – al zijn deze aspecten inherent aan Twilight zelf.

In het voorwoord van Leven en dood slaat Meyer voor mij echter de plank meteen al mis. Ze schrijft dat veel mensen kritisch waren over Bella; ze was een ‘jonkvrouw in nood’ en haar blinde liefde was typisch ‘meisjesachtig’. Door Bella te vervangen door Beau wil Meyer laten zien dat het gedrag van Bella typisch menselijk is. Veel kritiek gaat juist over de ongeloofwaardigheid van de

Stephenie Meyer, Twilight jubileumeditie: Leven en dood, vertaling: Marie Postema, Uitgeverij Van Goor, ISBN 978 90 003 4188 7 (€ 20,00)

advertentie

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Hoeveel nachtjes tot Kerstmis?

Waar gaat het over?

Net als elk beertje kan Kleine Pip niet wachten tot het Kerstmis is!

Hoe legt Papa Brom uit dat hij eerst nog een paar nachtjes moet slapen? Gelukkig moeMark Sperring, Hoeveel nachtjes tot Kerstmis?, Uitgeverij De ten ze nog van alles Vier Windstreken, ISBN 978 voorbereiden voor het 90 511 6467 1 (€ 14,50) kerst is.

Niet te missen, want: Bij de kersttijd hoort een goed boek over de feestdagen, en dit verhaal leert kinderen ook nog eens dat geduld een schone zaak is.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

personages en het feit dat Bella geen persoonlijkheid lijkt te hebben, en dus niet menselijk is. Dit adresseert Meyer niet, met als gevolg dat de genderswap eigenlijk niets bewijst.

Voornamelijk de obsessieve liefdesgevoelens van Beau zijn net zo ongeloofwaardig en verontrustend als die van Bella. Hij stemt met alles te makkelijk in en Edythe is op haar beurt erg dominant. Deze uitspraak van Beau over Edythe was de druppel die de emmer deed overlopen: ‘Even overwoog ik om daadwerkelijk op mijn knieën te zakken. Deze schoonheid moest je aanbidden.’

De nadruk ligt hier wederom op het uiterlijk van Edythe, maar Beau noemt verder weinig andere eigenschappen die hij aantrekkelijk vindt.

Meyer heeft dan ook naar mijn mening niet bereikt wat ze wilde bereiken. Toch ben ik ervan overtuigd dat fans van de Twilight-franchise deze genderswap-versie zullen waarderen. Leven en dood is in feite Twilight in een nieuw jasje gestoken, maar een meer kritische lezer zou ik aanraden Twilight in het nostalgische verleden te laten.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 21

jeugd De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine

column

Het mooiste december­ cadeau

Ransom Riggs, De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, ISBN 978 90 448 1717 1 (€ 19,95)

Ransom Riggs, Omhulde stad. Het tweede boek van de bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, ISBN 978 90 448 2180 2 (€ 19,95)

Ransom Riggs, Bibliotheek der zielen. Het derde boek van de bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, ISBN 978 90 448 2057 7 (€ 19,95)

Bijzonder – een kernwoord als je kijkt naar het werk van de Amerikaanse auteur Ransom Riggs. De trilogie De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine gaat zoals zoveel jeugdboeken over anders zijn dan anderen, maar is toch uniek.

Wat maakt deze serie zo bijzonder?

kinderen. Daar ontdekt hij niet alleen dat de kinderen nog steeds op het eiland leven, maar ook dat ze inderdaad beschikken over speciale gaven. Zo draagt Emma een vlam in haar handpalm, is Millard onzichtbaar en kan Enoch dode dieren en mensen tot leven wekken. De kinderen leven samen onder toeziend oog van mevrouw Peregrine, die, zoals haar Engelse naam al aangeeft, in een valk kan veranderen.

Eigenlijk begint het verhaal dan pas echt. Jacob komt er al snel achter dat de moordenaars van zijn opa ook achter hem en zijn nieuwe vrienden aanzitten, om de krachten van mevrouw Peregrine in te zetten voor de creatie van een nog verder ontwikkelde menssoort. Deze strijd vormt de kern van de trilogie, want ook al ontsnapt Jacob in deel één ternauwernood aan zijn vijanden, in deel twee en drie staan ze opnieuw tegenover elkaar.

Zo draagt Emma een vlam in haar handpalm, is Mil­ lard onzichtbaar en kan Enoch dode dieren en mensen tot leven wekken.

Misschien wel echt gebeurd

Door Nina Visser In de trilogie, waarvan het sluitstuk Bibliotheek der zielen in januari verschijnt, beschrijft Ransom Riggs het leven van de vijftienjarige Jacob Portman. Als kleine jongen zoekt Jacob vaak het gezelschap op van zijn joodse grootvader. Hij luistert ademloos naar de verhalen over diens jeugd, die hij doorbracht op het eiland Cairnholm voor de kust van Wales om aan de nazi’s te ontkomen. Zijn opa leefde daar onder de hoede van mevrouw Peregrine, samen met een tiental andere kinderen die allemaal ‘bijzonder’ waren: ze konden vliegen, vuur beheersen, of tilden met gemak honderden kilo’s de lucht in.

Naarmate Jacob ouder wordt begint hij echter te twijfelen aan het waarheidsgehalte van deze vertelsels. Hij vermoedt dat zijn grootvader een fantasieverhaal heeft bedacht om de pijnlijke waarheid te verzachten: dat de nazi’s zijn complete familie hebben uitgemoord. Maar als zijn opa plotseling overlijdt onder verdachte omstandigheden – helemaal alleen, in het bos, zijn lichaam bekrast met rode striemen – besluit Jacob dat de wereld misschien toch meer geheimen herbergt dan hij had gedacht.

Hij reist af naar Cairnholm, het eiland uit zijn grootvaders jeugd, en gaat op zoek naar de bijzondere

H

oewel bovenstaande samenvatting misschien doet vermoeden dat dit de zoveelste serie is waarin het Goed en het Kwaad tegen elkaar strijden, onderscheidt deze trilogie zich wel degelijk van andere verhalen. Wie de covers van Riggs’ boeken bekijkt, ziet meteen de mysterieuze vintagefoto’s die op de voorkant prijken. Maar ook binnenin de drie boeken vind je deze prachtige, soms uitermate enge of lugubere foto’s, waarop steevast mensen zijn te zien die bijzonder zijn. Het interessante is dat Riggs deze foto’s niet heeft laten maken en bewerken voor zijn boeken, maar dat hij oude, bestaande foto’s van verzamelaars heeft gebruikt om met zijn verhaal te verweven. De foto’s zijn niet alleen buitengewoon intrigerend om te zien, maar verlenen het verhaal ook een extra mysterie, omdat ze impliceren dat wat Riggs beschrijft misschien wel echt gebeurd zou kunnen zijn…

Nog een reden waarom De bijzondere kinderen van mevrouw Pere-

grine afwijkt van andere boeken voor jongvolwassenen: het is eng.

Riggs heeft zijn verhaal overgoten met een horrorsausje, en dat zie je in dit genre niet vaak. Wanneer Jacob op Cairnholm een vervallen huis doorzoekt, waar de bomen door het dak groeien en de vloerplanken kraken, vindt hij in de kelder stellingkasten met rijen en rijen potten met daarin ingewanden en vroeggeboortes op sterk water. Daarnaast zorgen de foto’s in de boeken soms ook voor rillingen, want wat schuilt er achter die serieuze kinderblikken of die vrolijke clownspakken?

Op de foto’s staan bovendien vaak mensen die je in vroeger tijden kon vinden op freakshows en kermissen. Ook daarin is deze trilogie origineel. Verhalen die zich afspelen in een dystopische wereld met fantasy-elementen zie je wel vaker, maar aandacht voor Siamese tweelingen of mensen met scheefgegroeide ledematen is nieuw, waarschijnlijk omdat deze mensen niet voldoen aan het standaard schoonheidsideaal.

Ten slotte zijn de boeken ook nog eens erg goed geschreven. Ze zitten vol humor, emotie en details, en Jacob is een prettige reisgenoot in de vreemde, onwerkelijke wereld van het bijzonderdom. In januari neemt hij ons voor de laatste keer mee. Ik kan niet wachten.

December is voor mij altijd wel een dingetje geweest. Veel feestjes in dezelfde maand gepropt. Teveel feestjes.

Niet alleen Sinterklaas, Kerst en Oud en Nieuw, ook valt mijn eigen verjaardag in deze feestmaand.

Je zou denken dat het als kind geweldig moest zijn. Een maand waarin de feestjes maar doorgaan en doorgaan.

Een neverending story vol presentjes.

Niet alleen bracht Sinterklaas ons een jutezak vol ingepakt moois, ook de Kerstman kroop ’s nachts naar binnen om een flinke berg cadeaus onder de kerstboom achter te laten.

Maar het was altijd meer een té grote reep chocolade. Het lijkt heerlijk, maar al snel ben je misselijk van al dat lekkers. Zo voelde december voor mij aan. Een feestje dat altijd eindigde met een snoep- en cadeaukater.

Maar december had soms nóg een feest. Het was een cadeau groter dan alle andere cadeaus. Dit feest kende geen kater.

Soms, als ik erg geluk had, viel er in december sneeuw. Echte sneeuw.

Niet van die natte, het-blijft-vijfminuten-liggen-sneeuw maar sprookjes- en verhalensneeuw: droge sneeuw die bleef liggen tot er een dikke laag van lag. En ik was gek op verhalensneeuw.

Ik woonde aan de rand van de stad.

De polders die tot de huizen reikten veranderden voor mij in poollandschappen. Poollandschappen waar ik als klein jongetje al die feesten kon ontvluchten. Was ik heel even een poolreiziger. Met een dikke jas met wanten, die met een draad door mijn twee mouwen met elkaar verbonden waren, en een warme schaatsmuts kon ik als klein jongetje uren door de sneeuw lopen. Het kraken van de sneeuw onder mijn schoenen, het gedempte geluid en het vreemde licht, ik kan het me zo weer voor de geest halen. Als het echt hard ging sneeuwen was het dubbel feest. Ik kan me nog herinneren dat de stad dan achter mij verdween in de sneeuwwaas en ik echt een poolreiziger was geworden als ik door de witte weilanden dwaalde. Ieder jaar bedacht ik me dat ik twee tennisrackets moest vragen op een van de vele decemberfeestjes, zodat ik deze als sneeuwschoenen onder mijn schoenen kon binden. Of hoe leuk het zou zijn om met een tent en een slaapzak een keertje in de sneeuwstorm te overnachten? Ik maakte geweldige avonturen mee. En helemaal in mijn eentje. Een klein jongetje met een hele grote berg fantasie die urenlang door de sneeuw kon dwalen, genietend van het mooiste decembercadeau.

Patz Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/ verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz circuspatz.com

DE BESTE

CADEAUTIPS VOOR ONDER DE KERSTBOOM

luxe editie met zeefdruk

Vier mooie voorleesverhalen op rijm met een genummerde en gesigneerde zeefdruk (oplage 100 exemplaren). € 30 (reguliere editie: €14,99).

luxe editie met zeefdruk

Een geweldig voorleesboek op rijm over Vincent van Gogh en kunst in het algemeen. Luxe editie met genummerde en gesigneerde zeefdruk (oplage 100 exemplaren). € 39,99 Reguliere editie € 13,99 (ook in Engels en Chinees verkrijgbaar).

Winnaar Zilveren Griffel

voor alle leeftijden

Het grote Arjen Robben boek bevat de drie populaire boeken over stervoetballer Arjen Robben onder redactie van Koen Kampioen-auteur Fred Diks. € 13,99

Een boek vol mooie foto’s, uitgebreide interviews met de bandleden en nog veel meer.

Een must-have voor alle Mainiacs! € 17,99

Nog een paar weken tot Kerstmis!

Lilly verheugt zich erop. Maar helaas is er geen spoor te bekennen van de kerstsfeer. Lilly vindt dat de kerstmagie weer terug moet komen! € 9,99

Heerlijk boek met meer dan duizend beestachtig goeie moppen en heel veel geestige cartoons in kleur! € 9,99

Dit fraaie boek vol schitterende foto’s vertelt het verhaal van Jesse Drent, die bewijst dat je met liefde paarden veel meer kunt leren dan door ze te straffen. € 17,99

Stine Jensen is een moderne filosoof die oude wijsheden combineert met het leven van nu. In dit boek geeft zij duidelijke antwoorden op de vragen van kinderen. Maar soms kun je ook een vraag terug verwachten.... € 14,99

In Sneeuwstorm gaan drie vriendinnen met school op wintersport. Ze hebben de grootste lol, totdat er een hevige sneeuwstorm losbarst en een van de vriendinnen verdwijnt. € 13,99

boekenkrant.com

december 2015 pagina 23

boekfragment

Het onmogelijke leven Het onmogelijke leven is een imponerende Young Adult over een meisje, haar homoseksuele vriend én de jongen die verliefd is op hen allebei…

Kate Scelsa, Het onmogelijke leven, vertaling: Lies Lavrijsen, Uitgeverij Clavis, ISBN 978 90 448 2623 4 (€ 16,95) www.clavisbooks.com

Eerste schooldagen waren per definitie geen lolletje, en deze vormde geen uitzondering. Het had Mira een goed idee geleken om Sebby mee te vragen, die eerste ochtend, maar zodra ze hem had zien zitten op de bank onder aan de heuvel waarop het hoofdgebouw van het St. Francis stond, wist ze dat ze zich vergist had.

Hij herinnerde haar aan haar andere leven, haar echte leven, het leven waarvoor er hier geen plaats was.

Het was ongewoon heet voor september, en de wol van haar uniformrok lag klam en kriebelig tegen haar benen. De panty’s die ze eronder droeg om te voorkomen dat haar dijen tegen elkaar schuurden als ze begon te zweten, hielpen ook niet bepaald. Dit weer hoorde bij een geïdealiseerde, eindeloze zomer uit iemands kindertijd. Blauwe lucht, stralende zon, 28 graden. Een dag voor ijsjes en waterglijbanen, om in slaap te vallen in het gras met een smeltende calippo in je hand.

‘Zouden ze hier eigenlijk geen groot ijzeren hek moeten hebben, of zo, om het schorriemorrie buiten te houden?’ vroeg Sebby. Hij lag met zijn hoofd op haar schoot en frunnikte

aan de plooitjes van haar rok.

‘Ik denk dat wij het schorriemorrie zijn’, zei ze.

‘Precies.’

Als ze haar kleren vandaag zelf had mogen uitkiezen, zou alles vast een stuk makkelijker geweest zijn. Misschien was ze gegaan voor haar zijden muumuu-jurk met pofmouwtjes, rood met een witte bamboeprint, in combinatie met een neongele riem en groene instappers. Roze lippenstift, zilverkleurige nagellak. Dan zou ze zich tenminste beschermd gevoeld hebben door het harnas van een van haar esthetische creaties – ‘hippe cruiseschip-oma gaat uit de bol’, noemde ze die outfit.

Of misschien had ze, om haar terugkeer op de schoolbanken luister bij te zetten, voor de ‘stijlvolle bibliothecaresse-look’ gekozen, een bruine A-lijn hemdblouse van chiffon met kraagstrik, onder een gehaakt vestje.

Maar het uniform was er om iedere vorm van individualiteit uit te wissen, om de leerlingen van het St. Francis te beschermen tegen wat het schoolreglement ‘onbetamelijke kledij voor al wie het instituut vertegenwoordigt’ noemde. Dus had ze gedaan wat ze kon. Zilverkleurige nagels, maar geen lippenstift. Zonder de kleren zou toch niemand de ironie van zuurstokroze lippen snappen. Haar haren had ze in een hoge, rommelige dot gebonden met een lint dat langs haar hals naar bene-

boekfragment

Robin en God Papa en mama geloven niet in God. Dat is lastig. Gelukkig logeert opa bij Robin.

Opa gelooft wel in God en hij weet er vrij veel van.

Sjoerd Kuyper & Marije Tolman, Robin en God, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0744 8 (€ 14,95) www.lemniscaat.nl

Robin wordt wakker. Hij hoort mama’s stem. Mama fluistert dat Robin op moet staan. Hij moet naar school. Het is ochtend.

Maar Robin ligt nog zo lekker, zo warm onder de dekens. En hij heeft zo mooi gedroomd! In zijn droom stond hij bij het raam. Hij keek naar de sterren en zag een ontzettend heldere ster. Zó helder was die ster, dat Robin heel zeker wist...

‘Robin,’ zegt mama nu iets harder, ‘opstaan! En je moet even naar buiten kijken. Daar is het zó mooi!’

Mooi buiten? De ster natuurlijk!

Opeens is Robin klaarwakker.

Het was helemaal geen droom!

Robin springt uit bed en rent naar het raam. Hij wil zo graag de heldere ster nog eens zien. Hij wil zo graag dat Knor de ster ziet. Hij roetsjt het gordijn open, en...

De wereld is betoverd.

Het is nog donker, maar de tuin geeft licht. De grond geeft licht, de bomen geven licht, en al hun takken geven licht. Wit licht.

Het heeft gesneeuwd!

Robin rent terug naar zijn bed en sjort Knor onder de dekens vandaan.

Knor heeft zich aan het voeteneind

verstopt. Knor hoeft niet naar school.

Knor mag altijd uitslapen. Maar vandaag niet. Vandaag mag het niet van Robin. De wereld is zó mooi... Dat móét Knor zien.

Robin draagt Knor door de koude kamer naar het raam. Hij is de droom vergeten, hij is de ster vergeten, hij denkt alleen nog aan de sneeuw. Hij zet Knor op de vensterbank. De oogjes van Knor gaan wijd open.

Samen kijken ze naar buiten.

Eerst kijken ze naar de witte grond, dan naar de witte takken van de bomen, dan naar de lucht. De lucht hangt vol dikke, donkere wolken. Die zijn als een gordijn voor de sterren geschoven. Daar is de sneeuw uit gevallen.

Robin zet het raam open om nóg beter te kunnen kijken. Het is koud, maar Robin voelt de kou niet.

Hij kijkt en hij kijkt en hij kijkt, en opeens... hóórt hij iets geks.

Hij hoort niets.

Helemaal niets.

Dat heeft Robin nog nooit gehoord!

In de hele wereld klinkt niet één geluidje. Robin steekt zijn hoofd naar buiten om nóg beter te kunnen luisteren. Hij hoort een héél, héél zacht gezoem. Dat is het geluid van de stilte.

den bungelde, felgroen tegen haar bruine huid. Boven het lint piekten haar krullen alle kanten op, alsof ze zich met alle geweld weer vrij wilden worstelen – en dat was precies hoe Mira zich voelde.

Op haar vorige school had ze mogen dragen wat ze maar wilde. Maar dat was dan ook geen privéschool geweest. Mountain View High, of MouVi, zoals de leerlingen het noemden (dat wil zeggen, de leerlingen die genoeg op hun school gesteld waren om dat koosnaampje te gebruiken) was de overheidsschool waar Mira de afgelopen tien jaar op gezeten had. Helaas was MouVi niet in staat geweest om Mira’s ‘bijzondere situatie’ het hoofd te bieden. Dat hadden ze haar duidelijk te kennen gegeven. Ze was er negen maanden weggebleven, en daarna was het St. F als compromis uit de bus gekomen.

Boeken Uitgeverij Conserve – december 2015

‘Absoluut van wereldniveau,’ zo omschreef Peter R. de Vries de speurhonden van Janette Kruit en Esther van Neerbos van stichting Signi over wie André Hoogeboom het intrigerende boek Het laatste spoor – De slimme speurhonden van twee Brabantse vrouwen schreef.

André Hoogeboom – Het laatste spoor – De slimme speurhonden van twee Brabantse vrouwen, 224 pag., € 17,99

De belegering van Fort Zeelandia door de Chinese krijgsheer Koxinga en verdedigd door gouverneur Coyett is een hoogtepunt in het boek Formosa, voorgoed verloren – Historische roman over de VOC in Taiwan, het romandebuut van Joyce Bergvelt.

Joyce Bergvelt – Formosa, voorgoed verloren, 566 pag., € 24,99

Magnum opus van de schrijfster van Hoe duur was de suiker?, de Grande Dame Cynthia Mc Leod: sinds 2005 een nieuwe historische roman van haar hand over slavin Zenobia die haar meesteres Charlotte van der Lith een leven lang trouw is. Charlotte overleefde vijf mannen met wie ze gehuwd was, drie gouverneurs in het paleis en naderhand twee dominees. Het is de tijd van de ‘Cabale-opstand’ tegen gouverneur Mauricius.

Cynthia Mc Leod – Zenobia – Slavin op het Paleis, 366 pag., € 19,99

Gail Eijk is de Eva Jinek van Suriname, hoofd Nieuwsdienst van radio en tv bij Omroep Apintie.

Over haar schrijnende jeugd schreef ze een onthullende roman: Tranen voor mijn horizon, Conserve is hiervoor getipt door Jörgen Raymann Gail Eijk – Liefde voor mijn horizon – Een waargebeurd verhaal, 284 pag., € 17,99

Het oude idee van Max Tailleur: maak een gaatje in het moppenboek en hang het op in de wc! Dat idee inspireerde Tante Es tot het maken van Liefde bekeken op een andere bril waarin ze al haar liefde opdraagt aan Rudy, kennis geeft van liefdeszaken (Tante kan geraadpleegd worden als vraagbaak) met lyrische verhalen en onverbloemde Surinaamse liefdespoëzie met daarin veel verschillende woorden voor het poesje en oneliners.

Tante Es – Liefde bekeken op een andere bril, m.m.v. Guus Pengel en Jörgen Raymann 128 pagina’s, € 9,99

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via info@conserve.nl

DE BESTE

CADEAUTIPS VOOR ONDER DE KERSTBOOM

Dit kan zoveel levens redden.

Upworthy over Komiek versus Depressie Voor de liefhebbers van PAAZ.

Vijf personages bereiden zich voor op de beslissende klimaattop in Parijs: de ceo van ’s werelds grootste oliebedrijf, een olielobbyist, een milieuactivist, een klimaatwetenschapper en de Eurocommissaris. Hoe dichter de top nadert, hoe meer hun levens verstrikt raken...

Leest als 24 in boekvorm!

Simon Carmiggelt leeft een beetje voort in Rob Hoogland.

Sylvia Witteman, columnist de Volkskrant

Zo elegant en mooi geschreven.

Een werkelijk prachtig boek.

Esther Freud, auteur van Een kwestie van geluk en Meneer Mac en ik

Rob staat boven alle kranten; hij is een algemeen begrip.

Zijn column lezen hoort bij mijn dagelijks ochtendritueel.

Jochem Myjer, cabaretier

Een triomfantelijk debuut; een weldoordacht boek over het samenspel tussen toeval en lot.

The Telegraph

boekenkrant.com

november 2015 pagina 25

boekfragment

Albert en de doden Een roman over een opgebrand verpleegkundige, die zijn baan verliest en in zijn ziekenhuis op onderzoek uitgaat. Hij komt in een nachtmerrie terecht.

Gilbert Keyzer, Albert en de doden, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 94 921 7918 0 (€ 14,95) www.parisbooks.eu

De lift kwam al na enkele seconden tot stilstand. De deuren schoven open, maar niemand stapte in.

Albert keek naar het paneel met de druktoetsen en zag dat een toets zonder nummer oplichtte. Hij drukte op de knop die de deuren zou sluiten maar er gebeurde niets. In een blijkbaar daarvoor bestemde opening onderaan het paneel stak een grote

sleutel met handvat.

Nu pas merkte Albert dat het uitzicht dat tussen de twee opengeschoven liftdeuren zichtbaar werd hem volkomen onbekend was. Het schemerde, warmte golfde hem tegemoet. Voorzichtig verliet hij de lift en kwam terecht in een iets meer dan manshoge ruimte.

Zwak, donkergeel licht uit tl-balkjes maakte links en rechts van hem gangen zichtbaar, waarvan hij de dichtstbijzijnde vertakkingen nog net kon onderscheiden. Stoffige buizen van verschillende diktes liepen langs vloer en plafond. Tussen de buizen in onderscheidde hij muren van donkergrijs beton

waarin metalen panelen. Een dof, pulserend gegons en gedreun leek van ver achter deze muren vandaan te komen. Zou het gebouw van het Medisch Universitair Ziekenhuis, zo dacht Albert, een levend wezen zijn?

Een wezen met in ieder van de drie torens een kloppend hart, dat vloeistof door buizen pompte.

De angst trok het bloed uit zijn gezicht weg toen hij rechts van hem iets of iemand zag bewegen. Een wezen, zo bleek als een spook, in ondefinieerbare kleding gestoken, verscheen aan de rand van zijn gezichtsveld en verdween, een geluid van klepperende voetstappen achterlatend. Zonder naar rechts te dur-

ven kijken vluchtte Albert de lift in en begon als een razende op de toets met nummer zes te drukken. Maar de liftdeuren bleven onbeweeglijk.

Albert probeerde te slikken met een kurkdroge mond, zou het liefst zo hard mogelijk schreeuwen.

Hoera! We gaan bezuinigen. Leven op eigen kracht ‘De verzorgingsstaat werd te duur, bovendien werden we er niet gelukkiger van.’

– Patricia Bender Het domein van zorg en welzijn is ook van de burger!

Patricia Bender, Hoera! We gaan bezuinigen. Leven op eigen kracht, Uitgeverij Paris Books, ISBN 978 90 818 8807 3 (€ 17,50) www.triptiek.nu

Onze nieuwe wereld zal een samenleving zijn waar sociale verbanden belangrijk zijn, een samenleving waar we allemaal deel van uit kunnen maken en een bijdrage aan kunnen leveren. In deze samenleving zullen we langer, gezonder en gelukkiger leven. Onze levensstijl is dus van grote invloed op ons leven.

Je deelt je geluk en als dingen verkeerd gaan, dan is er altijd iemand om je op te vangen. Wij hebben ons leven in tweeën gedeeld, je hebt je werkzame leven, waarin je productief bent, daarmee heb je een ‘reden om ‘s morgens op te staan’. Je leven is betekenisvol en jouw bijdrage doet er toe en als je 67 wordt dan ga je, of je nu wilt of niet, met pensioen.

Wat de onderzochte gebieden gemeen hebben is dat ongeacht hoe druk ze het hebben, hoe gestrest ze zijn op hun werk, of waar ze hun kinderen naartoe moeten rijden, nemen ze rust, voor zingeving, voor hun sociale netwerk.

En de kracht hiervan is dat het niet

af en toe gebeurt, ze doen het elke week, een leven lang.

zijn optreden nog geruime tijd deel uit van het collectieve geheugen van wetenschappers, advocaten, hulpverleners, rechters en al die anderen wie de situatie van asielzoekers ter harte ging. De setting was van meet af aan niet vrij van dramatiek.

Behangen met 22 amendementen trad Maarten in de ogen van het welwillende segment van het Nederlandse publiek als een hedendaagse David aan tegenover de tweekoppige Goliath van het ministerie van Justitie: Ernst Hirsch Ballin, de minister, en Aad Kosto, de staatssecretaris.

De debatten begonnen op 31 augustus 1993 en namen enkele weken in beslag. De uitkomsten, die een

belangrijke schakel zijn geweest in het hiervoor beschreven proces van containment, zouden het vreemdelingenrecht nog jaren beheersen. In de PvdA-fractie leidden de discussies tot wat waarschijnlijk Maartens heftigste uitbarsting als Kamerlid is geweest. Na het beslissende overleg, op 15 september, ‘huilde en schopte hij van woede’.

Het wetsontwerp bestond uit een verzameling regels die één ding gemeen hadden: het beperken van de mogelijkheden van vreemdelingen om te procederen, niet alleen die van de kansloze asielzoekers, waar het volgens de bewindslieden om begonnen was, maar van alle onge-

veer 100.000 aanvragen die jaarlijks door vreemdelingen werden gedaan.

Van het aan vragen van een machtiging tot voorlopig verblijf tot het verzoek om een vestigingsvergunning, van een verzoek om asielverlening tot opheffing van een ongewenstverklaring. De gewonen en de goeden moesten dus lijden onder de kwaden, de ‘reguliere’ vreemdelingen onder de asielzoekers.

Ik dacht dat ik vaak genoeg boos was geweest. Was ik al los van Rick?

Waarom raakte het me net nog zo dat ik toch weer moest huilen?

Ik keek in gedachten verzonken naar buiten, naar een plastic zakje dat over de grond op straat heen en weer dwarrelde in de wind. Ik hoorde Ariënnes stem ergens op de achtergrond.

‘Het is goed dat jullie beseffen waar je boos om bent. Vaak heeft het te maken met het feit dat jij iets doet of niet doet in reactie op gedrag van de ander. De vraag is alleen: hoelang blijf je negatieve energie stoppen in de ander in plaats van positieve in jezelf? Je kunt ook weer verantwoor-

delijkheid nemen voor je eigen leven in plaats van je slachtoffer te voelen van de situatie. Sommige dingen kun je makkelijk naar je hand zetten.

Ook bij zaken die je niet direct kan beïnvloeden, beslis jij uiteindelijk zelf hoe je daarnaar kijkt en hoe die jou raken.’

Ariënne legde uit: ‘Stel, je vriend kust je niet als hij de deur uit gaat.

Wat denk jij dan? Zoveel mensen, zoveel antwoorden. De kunst is om zijn gedrag los te koppelen van de betekenis die jij erop plakt. Zo kun je onderzoeken welke overtuigingen jij hebt. Je kunt bekijken of die voor jou behulpzaam zijn en daar andere overtuigingen tegenover zetten.’

Touché. Ik was een lekkere control freak, ik deed het allemaal zelf wel even…

Moeten we drie keer per week naar de sportschool of yoga doen? Moeten we voedingssupplementen nemen?

Geen suiker of weinig suiker? Een doel in je leven hebben? Bezig zijn met spiritualiteit? Maakt het uit hoe we omgaan met anderen?

Ten zuiden van Tokio, in de Okinawa archipel, daar is de levensverwachting het hoogst in de wereld. Er komen veel minder darm- en borstkankergevallen en veel minder harten vaatziekten. We weten inmiddels dat sociale isolatie erg slecht is voor je gezondheid en geluk. Ideaal zou zijn als je zou opgroeien in een systeem waar je automatisch een vele vrienden zou hebben.

De jaren van Maarten van Traa De bekende PvdA’er Maarten van Traa was in mei 1968 ooggetuige van de Parijse opstand en leidde tijdens het kabinet-Kok het onderzoek naar de IRT-affaire.

Willem van Bennekom, De jaren van Maarten van Traa, Uitgeverij Boom, ISBN 978 90 895 3641 9 (€ 29,90) www.uitgeverijboom.nl

Maartens optreden bij de behandeling van het voorstel van het duo Hirsch Ballin/Kosto tot herziening van de Vreemdelingenwet is een van de markantste gebeurtenissen in zijn parlementaire loopbaan geweest. Zijn streven om de wet van haar scherpste kanten te ontdoen mislukte jammerlijk. Desondanks – misschien juist daarom – maakte

Los “Het is een gave om met zoveel humor en relativering te kunnen schrijven over het schrijnende leven na een echtscheiding.”

– Geert Kimpen

Mayke Smit, Los, Uitgeverij de Brouwerij | Brainbooks, ISBN 978 90 789 0576 9 (€ 18,95) www.brainbooks.nl

‘Boosheid is nodig om los te kunnen komen van de ander,’ begon Ariënne toen ieder zijn woede eruit gegooid had. ‘Het is één van de stappen die horen bij rouwen om wat niet meer is. Als je ook boos kunt zijn op de ander, maak je je als het ware los uit de samensmelting die jullie in je relatie samen hadden. Dus boosheid kan je helpen loslaten.’

boekenkrant.com

december 2015 pagina 26

boekfragment

Ida Sipora Hoe een onbekend leven leidde tot een beroemde dood, de vrouw die Jan Wolkers inspireerde tot het levenseinde van Olga in Turks Fruit.

Frank Schaake, Ida Sipora, Uitgeverij Ida Sipora Publishing, ISBN 978 90 824 3030 1 (€ 19,99) www.idasipora.eu

Uit de Proloog: Jan Wolkers en Ida Sipora schelen ruim tien jaar in leeftijd. Ida werkt als fotografe in Amsterdam en Parijs, ze schrijft en publiceert gedichten en is sinds september 1960 ook studente aan de Amsterdamse Filmacademie.

Als Jan en Ida elkaar die zomer van 1960 leren kennen is hij 36 en zij 25. Zij krijgen een voor hen beiden belangrijke vriendschapsband: ze herkennen de kunstenaarsziel in elkaar. Jan en Ida leven allebei vanuit de inspiratie om schoonheid naar buiten te brengen. Het gaat hen niet om commercieel succes of beroemd worden, maar om kunst als uiting van wat er binnenin hen leeft. ‘Het gaat om de zuiverheid van de kunst, het gaat erom datgene wat je als opdracht in je voelt, zonder inmenging van de buitenwereld tot uiting te brengen,’ zegt Jan Wolkers in oktober 2005 in een interview met de Belgische krant De Morgen. Ida Sipora schrijft in een van haar dagboeknotities over haar eigen foto’s: “Ik hoop mijn werk steeds meer te verdiepen, te verfijnen, om er op het laatst alleen maar tederheid en

poëzie van te maken…” En in een kort gedicht schrijft zij: “Zolang ik niet zuiver, zeer zuiver, zal zijn, liever stilte.” Het is de taal van zielsverwanten in de kunst.

Ida Sipora overlijdt in januari 1964, na een ingrijpende ziekteperiode van ruim anderhalf jaar. Vijfenhalf jaar later, in 1969, beschrijft Jan Wolkers Ida’s ziekte en levenseinde vrijwel letterlijk in het laatste hoofdstuk van Turks Fruit: Rosa Turbinata.

Inmiddels is het boek vertaald in meer dan dertig talen en werd het verfilmd door Paul Verhoeven, met prachtige hoofdrollen van Rutger Hauer en Monique van de Ven. De film werd verkozen tot de meest geprezen Nederlandse film aller tijden. Ook kwam er een toneelstuk en een musical. Zo werd de dood van Ida Sipora beroemd. Maar haar leven is tot nu toe onbekend gebleven.

Het boek dat je in handen hebt, vertelt het hele levensverhaal van Ida Sipora.

ving vanaf je zestiende min of meer zelfstandig met het leven leerde omgaan. Dan heb je dus ongeveer tien jaar ‘geleefd’. En stel dat je in die tien jaar gewoond hebt in Nederland, Engeland, Frankrijk, Marokko en Spanje, dat je vooral gewerkt hebt in steden als Londen, Madrid, Parijs en Amsterdam en dat je in de laatste vier jaar voordat je hersentumor werd ontdekt, steeds vaker foto-reportages gepubliceerd kreeg en ook gedichten. Wat voor leven leidde je dan? En stel dat je in de zestien jaar daarvoor in Nederland ook al op zes verschillende plekken hebt gewoond. Plekken waarvan anderen zeiden dat het jouw thuis was, terwijl jij dat zelf bijna nooit zo voelde. Hoe zag je leven er dan uit?

Dit soort vragen stelde Ida zichzelf ook regelmatig. Al lang voor ze dood ging, voelde ze zelf al dat ze misschien niet zo heel lang zou leven.

Ze vertaalde haar antwoorden in gedichten en foto’s en schreef erover in brieven.

Ida Sipora is een biografie, maar lijkt soms wel een roman. Stel dat je op je achtentwintigste overlijdt aan een hersentumor, en dat die tumor voor het eerst is ontdekt als je zesentwintig bent. Hoe lang heb je dan, min of meer bewust, van het leven kunnen genieten? Stel dat je in de jaren vijftig van de twintigste eeuw in de Nederlandse samenle-

boekfragment

Op een ochtend Rome, 1943. Op een sombere ochtend kruisen de blikken van twee jonge vrouwen elkaar. Chiara Ravello staat op het punt de stad te ontvluchten. De andere vrouw wordt met haar gezin een vrachtwagen in gedreven.

In dat ene moment neemt ­Chiare een beslissing die de rest van haar leven zal bepalen.

Virginia Baily, Op een ochtend, vertaling: Anna Livestro, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 3117 6 (€ 19,99) www.amboanthos.nl

Een jonge vrouw loopt met ferme passen door een straat in Rome. De riem om haar jas zit stevig aangesnoerd en om haar hoofd heeft ze een sjaal gewikkeld. Schuin om haar lichaam hangt een grote stoffen tas.

Aan haar arm draagt ze een kleinere tas, met daarin haar portemonnee met een paar lires en haar papieren – haar identiteitskaart en een bonnenboekje. CHIARA RAVELLO, ongehuwd, staat er op de kaart, die ook haar adres bevat: Via dei Cappellari 147, appartement nummer 5. Ze heeft geen paraplu om zich te beschermen tegen de regen die gestaag uit de donkere hemel valt, een genadeloze stortregen die nog uren zal aanhouden, alsof hij medeplichtig is aan de gebeurtenissen van die dag.

Binnen een kwartier na het dringende telefoontje – ‘Mama is ziek,’ had Gennaro gezegd – was ze de

deur uit. Dat ze überhaupt fatsoenlijk aangekleed is, gezien haar haast en het feit dat haar zusje, Cecilia, haar steeds door het huis achternaliep en haar ophield met zinloze vragen, is een klein wonder. ‘Wie belde er net?’ bij de badkamerdeur terwijl Chiara water over haar gezicht plensde. ‘Waarom kleed je je nu al aan? Het is pas kwart voor zes,’ toen Chiara haar kousen van de lijn voor de haard haalde en de vochtige, onwillige dingen om haar rillerige benen deed.

De regen is tot in het huis doorgedrongen; in de keuken lijkt een lichte mist te hangen.

‘Je kunt de deur niet uit zonder onderrok,’ toen ze haar rode wollen jurk over haar hoofd trok en haar riem dichtgespte. En toen, ineens kordaat: ‘Zal ik nog een kop koffie voor je maken?’

Terwijl Cecilia de koffiepot uitspoelde boven de gootsteen had Chiara even tijd om te bedenken wat ze misschien allemaal nodig had: haar jas en haar sjaal, en ze moest die extra tas zien te vinden voor het geval er nog iets te redden viel, beslissen of ze op de fiets zou gaan, nee, toch maar niet, want het zou te lang duren om dat ding door het trappenhuis naar beneden te manoeuvreren, lopen was sneller.

Gennaro’s bar aan de Via Portico d’Ottavia was nog geen kilometer verderop.

Bij de keukendeur draaide ze zich om, om te zeggen dat ze moest gaan, en ze zag dat Cecilia daar stond, met de lege koffiepot in haar hand bungelend en met open mond. Chiara wist dat Cecilia zich herinnerde dat er geen koffie in huis was, dat er al ruim twee maanden geen koffie meer was; en dat die herinnering alles boven bracht wat met deze wetenschap te maken had: de bommen, de doden, de bezetting door de nazi’s, alles wat Chiara bij zichzelf ‘de puinhoop’ noemde. Anders zou ze haar zusje hebben getroost, maar vandaag niet.

‘Ik blijf niet lang weg,’ zei ze.

‘Ga nou niet,’ zei Cecilia. Ze had haar kleinemeisjesstem opgezet.

‘Godallemachtig,’ riep Chiara en weg was ze; haar laarzen maakten lawaai op de stenen trap, maar niet genoeg om het gejammer van haar zusje te overstemmen.

Eenmaal op straat bedacht ze zich, en ze holde de twee trappen weer op.

‘Kleed je aan. Pak wat warme kleren in.’

Cecilia’s mooie gezichtje met de reeënogen kreeg die zenuwachtige, kwijnende blik waardoor Chiara haar wel kon slaan.

‘Gaan we dan op vakantie?’ vroeg ze.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 27

boekfragment

Tranen voor mijn horizon Gail Eijk is al tien jaar hoofd nieuwsdienst van Apintie radio en televisie in Suriname. De Eva Jinek van Suriname schreef een onthutsende roman over haar schrijnende jeugd in Paramaribo: Tranen voor mijn horizon. Veel mensen geloven haast niet dat zij zo’n jeugd heeft gehad, met meer dan 20.000 volgers op Facebook.

Gail Eijk, Tranen voor mijn horizon, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9397 2 (€ 17,99) www.conserve.nl

Het was allemaal begonnen toen haar moeder stierf in Nederland en ze terugkwamen naar Suriname, zij en haar twee broers Michel en Roncho. Zij was de enige dochter en de jongste. Haar moeder was vlak na haar geboorte gescheiden van ‘pa’. Niet veel later was ze hertrouwd met papa Ronny, de man die Glory altijd voor haar vader had aangezien. Met hem hadden ze in Nederland gewoond. Ze herinnerde zich niet veel van haar moeder. Ze kon zich haar nog vaagjes voor de geest halen. Ze las haar altijd sprookjes voor als ze ’s avonds in bed lag, voordat ze ging slapen. Ze had vaak hoofdpijn en dan raakte ze bewusteloos. Voor Glory en de jongens was dat echter zo’n gewoon beeld geworden dat ze eraan gewend waren geraakt. Ze wist ook nog dat haar

moeder, hoewel lief, toch heel streng kon zijn. Ze had last van woedevlagen die even plotseling weer verdwenen als ze opkwamen. Maar dat was dan ook echt alles, wat ze nog van de tijd voor moeders dood wist.

Op een dag was mama naar het ziekenhuis gegaan. Ze zou geopereerd worden. Maar haar moeder was daarna niet meer thuisgekomen. Ze had nooit echt begrepen wat er was gebeurd. Men vertelde haar dat haar moeder naar de hemel was en op een dag terug zou komen. Het was niet tot Glory doorgedrongen als vijfjarig meisje, wat men bedoelde.

Zelfs niet toen ze haar moeder in een kamertje zag met een groot wit verband om haar hoofd en haar ogen gesloten. Ze had gehuild en wou weg uit het kamertje. Ze vond dat mama er maar eng uitzag. En nog minder begreep ze waarom alle grote mensen huilden. Het had jaren geduurd voordat Glory eindelijk doorhad dat ze haar moeder nooit meer zou zien. Ze had beseft dat haar moeder overleden was en dat er geen kans meer bestond op een weerzien. Ze had toen eindelijk het wachten op de terugkeer van haar moeder opgegeven.

Na moeders dood waren ze naar Suriname teruggegaan. Het gesprek dat daaraan vooraf ging kon Glory zich nog levendig herinneren. Papa Ronny had hen op een avond na de gebruikelijke maaltijd die ze altijd

samen nuttigden gevraagd, hoe ze erover dachten om naar Suriname te gaan. Roncho en Michel hadden er geen problemen mee. Maar Glory zelf had er geen zin in. ‘Waar is Suriname dan, papa?’ had ze gevraagd.

Papa Ronny had het zo goed als mogelijk uitgelegd. Hij vertelde haar ook meteen dat ze een nieuwe papa kregen. Michel bleek hem al te kennen. Maar Glory begreep er al helemaal niets meer van. Zij kende immers slechts papa Ronny. Haar moeder zag ze voorlopig niet meer en nu hoorde ze dat ze ook nog bij een andere vader in een ander land zou gaan wonen. Ze was ontroostbaar geweest. Toch had ze nog kunnen vragen of ze haar speelgoed wel mee mocht nemen. Ze was vooral erg gehecht aan twee poppen, die ze van mama en papa als Sinterklaasgeschenkje had gekregen. Dat mocht wel. Er bleek niets te kunnen veranderen, want een paar maanden later zaten ze op het vliegtuig naar Suriname.

boekfragment

Powerfood. Van Friesland naar New York Rens Kroes biedt opnieuw een verzameling recepten voor een happy & healthy lifestyle! Het contrast tussen stad en platteland komt tot uitdrukking in Rens’ heerlijke en toegankelijke recepten en in de fraaie food- en lifestylefotografie.

Chococake

Rens Kroes, Powerfood. Van Friesland naar New York, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 4504 5 (€ 19,99) www.unieboekspectrum.nl

Deze tulbandcake maak je met kikkererwten. Crazy? Nee hoor, daardoor zit de cake vol gezonde eiwitten en kun je ‘m zonder schuldgevoel snacken. Door de ahornsiroop, cacao en sinaasappelschil wordt’ie heerlijk zoet.

Bereidingstijd Ca. 60 minuten Ingrediënten • Kokosolie, voor het invetten • 260 g kikkererwten, gekookt • 2 eieren • 50 ml ahornsiroop • 5 el kokosmelk • 1/2 el wijnsteenbakpoeder • 3 el cacaopoeder • 1 tl rasp van een biologische sinaasappel • 200 g pure choclade, liefst 70% of meer, met kokosbloesemsuiker

Benodigdheden Tulbandvorm, Ø 16,5 cm Blender Bereiding Verwarm de oven voor op 180 °C. Vet een (tulband)vorm in met kokosolie.

Laat de kikkererwten uitlekken en doe ze in de blender. Voeg de eieren, siroop, kokosmelk, wijnsteenbakpoeder en cacaopoeder bij de erwten en mix tot een romige massa.

Schenk het mengsel in een kom.

Spoel de sinaasappel schoon en rasp een theelepel boven het chocoladebeslag.

Doe de chocoladerepen in een klein pannetje en laat ze op laag vuur smelten. Roer de gesmolten chocolade door het beslag en schenk de cake in de ingevette vorm.

Zet de tulband in de voorverwarmde oven en bak in ca. 35 min. gaar. Laat eventjes afkoelen voordat je de cake omkeert en de vorm verwijdert om verder af te laten koelen.

Serveer met wat kokosreepjes en extra geraspte sinaasappelschil.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 29

non-fictie desolaat

Weg van de wereld Vergeten stemmen en beelden uit verre oorden: Over elfjes en kogelgaten. Berichten uit een vergeten landschap leest als een treinrit door een verlaten streek. Het reportage- annex fotoboek van journalist-travelblogger Anneke de Bundel en fotografe Nicole Franken boeit, beklijft, blijft bij.

Door Wendy Claes Hoe zalig is reizen in boeken – het hoeven zelfs niet altijd reisgidsen te zijn. Over elfjes en kogelgaten geeft een stem en gezicht aan

afgelegen landen en hun bewoners, ver weg van cruises of tourist traps.

Het leven zoals het, elders, daarom niet zozeer ver van hier, echt (anders) is.

Terwijl de Belgisch-Nederlandse Anneke de Bundel onder meer voor de De Telegraaf, Grande, Elle en Marie Claire schrijft, wordt het werk van de Nederlandse Nicole Frankens gepubliceerd in National Geographic.

Sinds 2010 trekken ze als reisduo Nomad & Villager samen de wereld rond. Hun reisreportages verschenen al in vele magazines, maar niet eerder in boekvorm.

In hun eerste boek nemen ze ons mee naar IJsland, Noorwegen, Bosnië, Irak, Ierland en Schotland. Niet meteen de meest exotische bestemmingen, maar de ontdekkingsreizigers zoeken veelal desolate plekken

– dorpjes in plaats van steden – op en graven dieper naar de volksaard.

Want naast natuur portretteren beide de plaatselijke cultuur in geur en kleur.

foto’s Nicole Franken

prachtige fotografie: hoe ruw en (g)rauw gebieden waar geweld en eenzaamheid heerst ook mogen wezen, door Frankens lens ogen ze warm in sepiatinten.

De avontuurlijke dames hebben aldus aandacht voor de omgeving, de ekeken door hun lens en pen bijzondere bevolking en hun gebruikomen we terecht op een ken. Na elk observerend reisverslag nieuwjaarsfeest in Irak, ontdeelt het duo hun persoonlijke ervamoeten we een Syrische vluchteringen, van grappige linge en de laatste Ierse tot hachelijke voorvalkoning, trekken we door len met gure types.

Bosnië na de burgerDe verrassende reisreoorlog en het ‘veilige’ portages vol humor en IJsland op de vooravond spanning doen vaak van een vulkaanuitbardenken aan het reisprosting. Zo dreigend als Anneke de Bundel en Nicole gramma Reizen Waes de politieke crisis of ontembaar de natuur er is, Franken, Over elfjes en kogel- en smaken zeker naar gaten. Berichten uit een vermeer. zo gastvrij en openhargeten landschap, Uitgeverij tig blijken de bewoners.

KNNV, ISBN 978 90 501 1554 4 Hetzelfde geldt voor de (€ 25,00)

B

boekenkrant.com

december 2015 pagina 30

non-fictie Boekenkrant tipt

jasje

Kritiek van de zwarte rede Waar gaat het over?

De Afrikaanse filosoof Achille Mbembe behandelt op kritische wijze de vraag hoe we vandaag de dag moeten denken over slavernij, racisme, gelijkheid en ongelijkheid. Daarbij laat hij zien hoe racistische logica aan de basis Achille Mbembe, Kritiek van staat van het huidige de zwarte rede, Uitgeverij kapitalisme.

Boom, ISBN 978 90 895 3606 8 Niet te missen, want: (€ 24,90) Mbembe toont de lezer niet alleen de geschiedenis van racisme, maar ook een nieuw perspectief op de hedendaagse wereld.

I love/hate smartphones Waar gaat het over?

We hebben bijna allemaal een smartphone, maar het is niet bekend wat dat kleine apparaatje doet met ons lichaam, onze geest en onze maatschappij. Arnoud Wokke gaat op onderzoek uit.

Niet te missen, want: Van levensbedreigend apparaat tot wondermiddel Arnoud Wokke, I love/hate in de psychologie: Wokke smartphones, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 weet de positieve én 4762 9 (€ 15,00) negatieve effecten van de smartphone op de mens in makkelijke taal over te brengen. Je zult nooit meer op dezelfde manier naar je telefoon kijken.

Wat is een kunstenaar?

Waar gaat het over?

Sarah Thornton stelt de vraag of een kunstenaar bij uitstek een ondernemer is of dat het kunstenaarschap juist een roeping is. Hiervoor bezocht ze jarenlang 33 beroemde kunstenaars.

Niet te missen, want: Thornton heeft een Sarah Thornton, Wat is een open blik en schrijft kunstenaar?, Uitgeverij Meuzonder snobisme over lenhoff, ISBN 978 90 290 9104 kunst. Dat is ook te mer6 (€ 24,99) ken aan het brede palet aan kunstenaars dat ze ontmoet: van Ai Weiwei tot Lena Dunham.

In de ban van het beest Waar gaat het over?

Wetenschappers, veldbiologen en andere kenners vertellen over ‘hun’ dier.

Niet te missen, want: We hielden al van de Volkskrant-rubriek ‘Beestje van de week’, maar deze geïllustreerde versie biedt een nog beter overzicht van alle dierenportretten die zo de moeite waard zijn.

Caspar Janssen, In de ban van het beest, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 450 2690 9 (€ 24,99)

Rob Baarsma

Elly de Waard met Frank Zappa

Een expositie op papier Geheel van leer en met op de achterkant een Russisch stripfiguur: de jas van David Bowie is de rode draad in de journalistieke carrière van Elly de Waard. Met een knipoog naar die jas blikt ze in Het jasje van David Bowie terug op haar werk.

Meyden van De Telegraaf een interview gaf en niemand van de mensen die zijn kwaliteiten al heel vroeg onderkend hadden en als zodanig over hem hadden geschreven’, aldus De Waard. Om die verontwaardiging over Bowie weg te nemen, nam – ze neemt het woord ‘stelen’ niet in de mond – ze tijdens die persconferentie Bowies jasje mee. Nu was het spel tussen hem en haar weer enigszins fair. Tot op de dag van vandaag Door Floortje van Gameren wordt ze geregeld gebeld over het kledingstuk; soms door musea die het willen tentoonstellen, soms door Elly de Waard schreef boze fans. Dit inspireerde haar om jarenlang voor de haar journalistieke oeuvre te bundeVolkskrant en Vrij Nelen en het resultaat is Het jasje van derland over muziek.

David Bowie geworden.

Ze ontwaarde nieuwe Wat meteen opvalt aan het boek muziekstromingen zijn de vele interviews die ze heeft zoals de West Coastmuziek van The Beach Boys en Coun- gedaan met rocklegendes. Zo sprak ze John Lennon, maar ook Frank try Joe and the Fish en was vaak de Zappa. Die interviews gingen lang eerste Nederlandse journalist die niet alleen over muziek, en dat is grote popsterren interviewde. Van juist wat ze zo interessant maakt. alle grootheden waarover ze heeft Deze toen opkomende artiesten geschreven, heeft ze eigenlijk alleen stonden midden in het een zwak voor David Boleven. Velen van hen wie, en wel om zijn jasje. waren ook protestzanDe Waard nam het klegers en haalden hun dingstuk van Bowie in inspiratie letterlijk 1974 mee tijdens een uit de actualiteit. Hun persconferentie in het antwoorden weerspieAmstel Hotel in Amgelen daarom goed sterdam, waar Bowie hoe men dacht over de zijn Edison ontving. ‘Ik gebeurtenissen van was verontwaardigd dat Elly de Waard, Het jasje van toen. Zo was de rassenhij bij die gelegenheid David Bowie, Uitgeverij De scheiding in de jaren alleen de showbizzjourHarmonie, ISBN 978 90 761 7470 9 (€ 59,90) zestig en zeventig nog nalist Henk van der

De Waard neemt het woord ‘stelen’ niet in de mond. een vrij normaal verschijnsel, en De Waard vraagt er de muzikanten dan ook geregeld naar. Vooral het antwoord van John Lennon, als hij praat over Afro-Amerikanen, is typerend voor deze tijd: ‘Het eerste dat ik over negers wist was dat ze swingden als gekken en dat ze een goeie beat hadden. Pas daarna ontmoette ik er een paar.’

Naast alle artikelen over deze muziekgrootheden en de actualiteit van de tweede helft van de vorige eeuw, herbergt Het jasje van David Bowie ook nog iets anders. Hoewel De Waard zegt een ode te willen brengen aan muziek – met name aan rock – is haar boek toch vooral een expositie van haar eigen werk.

Zo klopt ze zichzelf regelmatig op de schouder, bijvoorbeeld als ze terugblikt op haar werk bij Vrij Nederland.

Tussen de regels door laat ze de lezer merken dat zij degene is die muziek bij het blad heeft geïntroduceerd, en dat ze daarnaast een van de eerste – zo niet dé eerste – (echte) rockjournalisten was van Nederland. Dat is jammer, want dat heeft De Waard met al haar expertise echt niet nodig.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 31

non-fictie top 2000

De mooiste filmpjes bij de Lijst der Lijsten Al dertien jaar maakt Leo Blokhuis, samen met Arjan Vlakveld en Dirk Jan Roeleven, de prachtigste minimuziekdocumentaires voor het programma Top 2000 a gogo. In Het Grote Top 2000 a gogo Kijk-, Lees-, en Luisterboek geven zij een kijkje achter de schermen.

‘Ik zou zó graag een keer met David Bowie over ‘Heroes’ praten.

Aan dat nummer zit een fantastisch verhaal vast.’

Door Anouk Abels Voor muziekliefhebbers beginnen de feestdagen pas echt als Kerstmis afgelopen is en de Top 2000 op Radio 2 begint. Vanaf die tijd wordt ook het bijbehorende, door Matthijs van Nieuwkerk gepresenteerde televisieprogramma Top 2000 a gogo uitgezonden. Voor deze show maken Blokhuis, Vlakveld en Roeleven ieder jaar weer een serie indrukwekkende minidocumentaires over grote én onzichtbare helden uit de muziekgeschiedenis. In het Kijk-, Lees- en Luisterboek – inclusief dvd en cd – vertellen deze drie mannen de verhalen achter een aantal van deze filmpjes.

In gesprek met de Boekenkrant gaat Blokhuis vol passie in op het boek, zijn werk en zijn wensen: ‘Ik zou zó graag een keer met David Bowie over ‘Heroes’ praten.’

Voor de samenstelling van dit boek zijn jullie de archieven van dertien jaar Top 2000 a gogo ingedoken.

Hoe ging de selectie in zijn werk en hoe was het om alles weer terug te zien?

‘Het is niet alleen leuk om je eigen filmpjes terug te zien, maar ook die van elkaar. Een enkel filmpje pakt bij het terugkijken wat minder uit.

Dat kan om allerlei redenen zijn: je krijgt minder tijd bij de artiest dan afgesproken, de artiest wil niks, of is in een slechte bui...

‘Een groter obstakel vormden de rechten van artiesten als Paul McCartney, de Stones en Donna Summer. Verder hebben we niet willen dubbelen met een eerdere dvd die al is uitgekomen. Dat deed soms pijn. Op die eerdere dvd staan alleen filmpjes, maar er zit geen boek bij. Ik had nog graag een verhaal geschreven over mijn grappige ontmoeting met de Mark & Clark Band, of de mooie ontmoeting met bassiste Carol Kaye. Maar daar zijn we dus streng in geweest.’

Wat is jouw favoriete verhaal uit het boek?

‘Ik vind Dirk Jans verhaal over Jacques Dutronc heel mooi en bloemrijk. Ook vind ik Arjans verhaal over The Blue Nile en ‘Tinseltown

Leo Blokhuis Duncan de Fey

weer interessant.

‘Een mooie ontmoeting levert daarentegen vrijwel altijd een mooie extra laag op in de manier waarop je naar muziek luistert. Hammond is een mooi voorbeeld. Zijn platen klinken inmiddels wat gedateerd, maar hij is een geweldige liedjesschrijver en bovenal een zeer innemende man. Zo’n ontmoeting helpt mij ook de wereld van de muzikanten en hun omgeving beter te begrijpen.’

Ze zeggen wel eens dat je je helden

niet moet ontmoeten. Daar moest Jullie beschrijven ook dingen die ik aan denken bij je ontmoeting misgaan tijdens of voor een intermet Don McLean, een meesterlijke view: artiesten die te laat komen songwriter die hier overkomt als opdraven, of die het eigenlijk niet nare hork. Albert Hammond lijkt over jouw onderwerp willen hebme juist een inspirerende man. ben. Zijn er daardoor wel eens docuZorgen leuke én minder leuke mentaires gesneuveld? ontmoetingen ervoor dat je anders ‘Wij kunnen het ons eigenlijk niet naar de muziek van een artiest gaat permitteren om met niks terug te luisteren? komen. We werken voor de publieke ‘Een ontmoeting kleurt vrijwel altijd omroep en dit is een duur onderde manier waarop je naar muziek deel van ons programma, daar zijn luistert. Een enkele keer verpest we ons altijd erg van zo’n ontmoeting je bewust. We doen uitluisterervaring, maar gebreid research om in het geval van Don alles zo goed mogelijk McLean – inderdaad een dicht te timmeren. Ik taaie klus – heeft het kan me twee gelegendat niet gedaan. Ik vind heden herinneren dat zijn muziek nog steeds het misging: de eerste prachtig. En daarbij: een is een ontmoeting die taaie of lastige ontmoeik zou hebben met Paul ting hoeft niet per sé McCartney in de buurt een slecht of vervelend van Los Angeles, die filmpje op te leveren. gecanceld werd terwijl Ik denk dat dat in het ik al in het vliegtuig geval van McLean ook zat. Ik heb tijdens dat niet zo is. Uiteindelijk Matthijs van Nieuwkerk, Leo Blokhuis, Dirk Jan Roeleven bezoek aan LA toen ook is hij een wat gesloten, en Arjan Vlakveld, Het Grote David Crosby gesprobijna zonderlinge en Top 2000 A Gogo Kijk-, Lees-, ken. We proberen altijd eenzame man, die zelf en Luisterboek. Uitgeverij De dingen te combineren zegt voor de kunst te Bezige Bij, ISBN 978 90 234 binnen één reis. Uitlijden. Vind ik ook wel 9546 8 (€ 39,99) in the Rain’ erg mooi, omdat het zo persoonlijk is. Voor mijzelf kan ik de verhalen niet los zien van de ontmoetingen en de personen die erbij horen. Ik ben erg gehecht aan het verhaal over Jim Croce met zijn zoon en weduwe en de zeer persoonlijke ontmoeting die ik mocht hebben met Roger Hodgson van Supertramp.’

eindelijk kon ik mijn bezoek aan LA twee dagen verlengen en heb ik McCartney een paar dagen later dan gepland in Sacramento gesproken.

‘De andere was een wat vage afspraak met Graham Nash, die ik in LA wilde spreken over ‘Our House’.

Dat is echt misgegaan. Hij kwam gewoon te laat terug uit Hawaï. Ik heb anderhalve dag op mijn bepaald niet luxe hotelkamer gezeten omdat zijn manager alleen wilde mailen in plaats van bellen en ik in die tijd mijn mail nog niet op mijn telefoon kon checken. Ik ben wat Nash betreft onverrichter zake terug gegaan, maar ik had ook een afspraak met The Sparks, en die is wel gewoon doorgegaan.’

Je hebt al veel van je helden mogen ontmoeten. Over welke artiest zou je nog echt een filmpje willen maken?

‘Ik zou zó graag een keer met David Bowie over ‘Heroes’ praten. Aan dat nummer zit een fantastisch verhaal vast, over Berlijn, de muur, de experimentele Duitse muziek, het is een van de meest indrukwekkendste nummers die ik ken. En Bowie is een held.

‘Ook had ik graag Brian Wilson een keer gesproken over ‘Good Vibrations’. Technisch gezien zou dat nog altijd kunnen, maar Wilson is allang niet meer in zijn beste doen.

Ik denk dat ik het niet meer wil. De man is regelmatig een beetje in de war.’

Misschien kun je alvast een tipje van de sluiter oplichten: welke documentaire mogen we tijdens de komende serie A gogo’s absoluut niet missen?

‘Ik heb in New York Jake Holmes geïnterviewd. Die naam zegt je wellicht niet zo veel, maar hij is de man die ‘Her Song’ schreef. Wij kennen dat als ‘Voor haar’ van Frans Halsema. Hij schreef bovendien ‘Dazed & Confused’, later door Jimmy Page bewerkt tot een klassieker voor Led Zeppelin.

‘En ik ben deze zomer naar Kim Wilde in Engeland geweest. Ik wilde daar in de zomer al filmen, omdat zij een fanatiek tuinliefhebber is. Ze heeft op de BBC ook programma’s over tuinieren gemaakt.’

Y

Y

e t u l o s b a e s D r e l l e s t s e b Heerlijke feestdagen en een powerful 2016 xx Rens

t t

}

0443 UBSP Adv boekenkrant RensKroes 260x390mm.indd 1

t

Cadeautip â‚Ź19,99

02-12-15 09:47

boekenkrant.com

december 2015 pagina 33

koken Kookboek van het Jaar

Lofzang op New York Russell Norman won onlangs de Kookboek van het Jaarverkiezing met Spuntino. In dit kookboek gaat de lezer op een culinaire ontdekkingstocht door New York – al is het boek meer dan een bundeling van Normans favoriete recepten. ‘Na het lezen van Spuntino moeten mensen niet alleen naar de keuken rennen, maar ook een vliegticket naar New York boeken.’

recept van de maand

Het pure eten Tartaar van knolselderij met geroosterde peer en hazelnootkoekjes

Een mooie smaakcombinatie die een aangenaam begin vormt van je diner!

Door Nicole van der Elst

Russell Norman is in Groot-Brittannië inmiddels een gevestigde naam. Hij is eigenaar van tien restaurants, culinair columnist van Esquire en de Restaurant Man uit de gelijknamige BBC-serie waarin hij slecht draaiende horecaondernemingen vlot probeert te trekken. Daarnaast heeft hij twee kookboeken op zijn naam staan: na het op Italië geïnspireerde Polpo, dat in 2013 ook al werd onderscheiden met de titel Kookboek van het Jaar, is er nu Spuntino.

De Kookboek van het Jaar-jury typeert Spuntino als een kookboek van deze tijd; een kijk-, lees-, kookLaurie Fletcher en adresboek in één dat zowel voor gen door New Yorkse wijken als Soho de prof als de thuiskok interessant en Little Italy. Norman heeft hieris. Volgens de juryleden is het boek bij niet alleen oog voor de beste eetals de stad waar het een ode aan adressen, maar ook voor architecbrengt: één bak bruisende energie, tuur. ‘Bij mijn eerste bezoek aan New waar een enorme aantrekkingsYork werd mijn blik omhoog getrokkracht van uitgaat. Norman is ken naar de vele wolkenkrabbers en verguld met deze loftuitingen. ‘Het voelde ik me klein en nietig. Onderis bijzonder dat ze die dingen hebtussen bekijk ik de metropool niet ben opgepikt die ik zowel in mijn meer als toerist, maar als inwoner; restaurants als in mijn boeken wil mijn blik wordt ook steeds horizonoverbrengen. Een kookboek moet taler. Mijn interesse gaat nu uit naar in mijn ogen uit meer bestaan dan de straten, stoepen, winkelgevels en alleen een recept, een ingrediënde vele kleine bedrijfjes in plaats van tenlijstje en een bereidingswijze; naar alle hoge gebouwen. Een aannet zoals mijn restaurants meer zijn tal van deze observaties zijn terug te dat het eten dat je uiteindelijk op je vinden in de culinaire wandelingen bord krijgt. Het ergste wat gasten die in het boek staan.’ kunnen zeggen is dat ze lekker hebben gegeten. Natuurlijk is het eten belangrijk, maar ik wil mensen en ander in het oog sprinvooral een beter gevoel over zichzelf gend kenmerk van Spuntino en de wereld geven als ze de deur is het bijzondere ontwerp. Het uit lopen. Hierin spelen meer facetboek heeft een open rug; de manier ten dan alleen het eten een rol.’ waarop het is ingebonden is op deze Deze totaalbeleving probeert Normanier altijd zichtbaar. ‘De ontman ook over te brengen in Spunwerper waarmee ik samenwerk is tino. ‘Ik wil bij de lezer vooral gespecialiseerd de emoties overbrengen in kunstboeken, waardie ik voel als ik in New bij je wel vaker een bijYork ben. Zo krijg ik bijzonder uiterlijk ziet. voorbeeld nog steeds Mijn wens was dat vlinders in mijn buik de kookboeken zouals ik vanuit de taxi de den overbrengen wat skyline van Manhatik ook in mijn restautan zie. Na het lezen van rants wil uitstralen: al Spuntino moeten menhet overbodige weglasen niet alleen naar de ten om op die manier keuken rennen, maar de essentie van een ook een vliegticket naar gerecht te vatten. Het New York boeken.’ ontwerp past dus perEen goed voorbeeld fect bij de eenvoudige Russell Norman, Spuntino, van het overbrengen gerechten in Spuntino.’ vertaling: Saskia Peeters en van deze emotie zijn de Daarnaast stelde NorMariëlle Steinpatz, Uitgeverij paginagrote foto’s en man zelf voor om bij Karakter, ISBN 978 90 452 1161 9 (€ 29,99) de culinaire wandelinhet uiteindelijke ont-

E

4 personen

Hazelnootkoekjes: • 75 g hazelnotenmeel (of fijngemalen hazelnoten) • 20 g jong belegen (geiten)kaas, geraspt • 1 ei • 1 takje verse dragon, fijngehakt Geroosterde peer: • 1 handrijpe peer • 4 el witte wijn • 1 mespunt vanillepoeder

Russell Norman

‘Ik ken veel mensen die mijn boeken in de kast hebben staan maar er nog nooit een recept uit hebben gekookt.’ werp zijn naam van de voorkant van het boek te halen. ‘Mijn redacteur zei dat ik de eerste auteur ben die ooit met een dergelijk verzoek is gekomen. Ik wil voor Polpo en Spuntino een krachtige voorkant waarbij in een oogopslag duidelijk is waar het boek over gaat. Mijn naam of een levensgrote portretfoto zijn irrelevant voor het overbrengen van die sfeer’, stelt Norman.

Nu de feestdagen naderen merkt Norman dat veel mensen zijn kookboeken cadeau doen omdat ze er zo bijzonder uitzien. ‘Ik ken veel mensen die beide boeken in de kast hebben staan maar er nog nooit een recept uit hebben gekookt. Ik vind dit juist een goed teken, want het geeft aan dat al het wikken en wegen over de kleinste details gewaardeerd wordt! Toen Polpo in 2012 werd verkozen tot Waterstones Book of the Year zei de directeur van de winkelketen dat het boek door de bijzondere productiemethode, het ontwerp en de inhoud alle facetten viert die van belang zijn bij het maken van een boek. Dat vind ik als boekenliefhebber het grootste compliment dat je kunt krijgen.’

Tartaar: • 400 g knolselderij, in miniblokjes gesneden • 2-3 el mayonaise • rasp van een halve biologische citroen • paar druppels Madelon de Joode, Eet puur II, citroensap Uitgeverij De Joode, ISBN 978 • kwart sjalot, 90 822 3561 6 (€ 24,95) fijngesnipperd • 4 sprieten bieslook, fijngehakt • 2 takjes verse kervel, fijngehakt extra: een steekring van ø 8-10 cm

bereiding

Verwarm de oven voor op 175 °C. Meng in een kom het hazelnotenmeel met de kaas, het ei en de dragon tot een stevig deeg. Als het deeg te droog is voeg je er wat druppels water aan toe. Druk het deeg uit op een stuk bakpapier en leg er een ander stuk bakpapier op. Rol het deeg tussen de twee stukken bakpapier met een deegrol uit tot een zo dun mogelijke plak. Neem het bovenste stuk bakpapier er weer af en bestrooi het deeg met wat zout, druk iets aan.

Leg het bakpapier met het deeg op een bakplaat en schuif in het midden van de oven. Bak het deeg in ongeveer 10 minuten gaar. Laat goed afkoelen en breek er daarna mooie stukken van.

Kook de blokjes knolselderij in 3 minuten beetgaar en spoel ze af onder koud stromend water. Doe de blokjes in een kom en roer er de mayonaise, de citroenrasp en -sap, het sjalotje en de verse kruiden goed door. Breng op smaak met peper en zout.

Schil de peer, snijd ’m in 4 parten, verwijder het klokhuis en halveer de partjes. Leg de peer in een schaaltje en marineer 10 minuten in de witte wijn en het vanillepoeder. Laat de peer goed uitlekken en bak de partjes om en om bruin in een hete koeken- of grillpan.

Zet de ring in het midden op een bord en vul de ring met de knolselderijtartaar, druk goed aan.

Trek de ring voorzichtig omhoog. Maak zo ook de andere knolselderijtartaartjes. Garneer met de peer en steek er een hazelnootkoekje in.

Eet Puur II is Kookboek van de Maand december, een initiatief van Kookboek van het Jaar-organisator Fusina Verloop.

Hoera! Het is er weer tijd voor!

Het afzien van 2015 112 pagina’s ISBN 9789078753940

€ 9,95

Scheurkalender 2016 370 pagina’s ISBN 9789078753995

€ 14,95

www.catullus.nl Twitter: @fokkesukke

Biegels korte verhalen, flitsromans genoemd, geven op indringende wijze - zonder zwaar op de hand te worden weer waarom mensen hun geboorteland verlaten. Ze flitsen voorbij in snel en toegankelijk proza dat bijna doet vergeten dat ze een heftig vraagstuk aan de orde stellen.

Claudia Biegel

VERBRANDE LEVENS

Een prachtig geschenk voor de feestdagen

Biegel legt heel terloops de nadruk op de beweegredenen om überhaupt je eigen huis en haard te verlaten en maakt daarmee van nummers, van een nog nauwelijks beroerend getal, mensen, met al hun zwakheden en angsten, én hun overlevingsdrang.

Een goed idee, sterk uitgewerkt. Ja, er indringende literatuur van gemaakt.

Guus Bauer op Literatuurplein

Biegels maatschappelijke betrokkenheid en haar schrijftalent komen samen in deze verhalenbundel Ingrid van der Graaf op Literair Nederland

Luxe hardcover met leeslint voor slechts €12.50

boekenkrant.com

december 2015 pagina 35

boekfragment

De geschiedenis van ridder Clap van Rammelsteyn Ridder Clap van Rammelsteyn springt uit zijn schilderij om zijn ondeugende nakomelingen te bestraffen. Alleen verschilt onze tijd van zijn oude riddertijd. Dit leidt tot bijzondere avonturen.

Aart van Ewijk, De geschiedenis van ridder Clap van Rammelsteyn, Uitgeverij R|H, ISBN 978 94 923 5100 5 (€ 19,50) www.ridderclap.nl

‘Want zijn geest ging over in het schilderij, dat nu hier in de kamer hangt. En nu heb ik met eigen ogen gezien, dat in mijn jeugd mijn broer, die een erge plaaggeest was, op zekere dag, toen hij verschrikkelijk stout was geweest, door Floris de Vechtjas in zijn nekvel werd gepakt!’ Vaders stem klonk steeds geheimzinniger...

‘Een ros, een ros...! Een strijdros...!!’ klonk luid Floris’ riddergeluid. Door angst was zijn oog zeker een beetje vertroebeld, want anders had hij Piet niet voor een ‘strijdros’ aangezien.

Maar nu wierp ridder Clap van Rammelsteyn zich vol overgave en vuur, onder luid vreugdegehuil, op het doorgezakte karkas van het oude schillenpaard, terwijl Dicky tussen de schillen dook.

Jawel hoor, daar had je de poppen al aan het dansen. Na tien minuten verschenen er vier agenten, met commissaris Dwangbuis aan het hoofd en de parkwachter er achteraan. ‘En waar is die vermeende Neptunus nou?’ klonk Dwangbuis’ boze stem. ‘Ha, kijk eens hier, het raadsel is al opgelost, daar ligt het harnas van Schele Sijmen... Nu, dat mannetje zullen we dan eens krijgen!’

boekfragment

De Schrikkelkalender 2016

Ronald Snijders & Fedor van Eldijk, De Schrikkelkalender 2016, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7461 7 (€ 15,00) www.deharmonie.nl

Speciaal voor de fans van De Alfabetweter! De scheurkalender voor normale mensen. Maar één keer in de vier jaar is genoeg. Volgens De Alfabetweter is kalender (bw.) minderharig. En dat belooft De Schrikkelkalender ook te worden: minder haar, meer papier, alle dagen van 2016 achter elkaar, op ieder vel eentje, heel dagelijks. Maar vooral: veel verhalen, dialogen en handige tips.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 36

strips Boekenkrant tipt De geschiedenis van ridder Clap van Rammelsteyn Waar gaat het over?

Heruitgave van een tijdloos verhaal uit 1946 over de onbesuisde en excentrieke ridder Clap, met paginagrote tekeningen. Clap gaat met zijn tijd mee en heeft zijn paard verruild voor de motor.

Aart van Ewijk, De geschiedenis van ridder Clap van RamNiet te missen, want: melsteyn, Uitgeverij R/H, ISBN Het verhaal is nog 978 94 923 5100 5 ( € 19,50) steeds aansprekend voor jong en oud. De humoristische tekeningen zijn oogstrelend.

Superman.

De rode zoon Waar gaat het over?

In deze variatie op het bekende Superman-verhaal komt Superman als baby niet in Amerika terecht, maar in een kolchoz in de Sovjet-Unie!

Hier groeit hij op tot een symbool voor de Sovjetbewoners. De wereld zoals wij die kennen Mark Millar, Dave Johnson, Killian Plunkett, Superverandert drastisch. man. De rode zoon, RW UitgeNiet te missen, want: verij, ISBN 978 88 687 3888 4 Dit boek geeft weer (€ 24,95) een geheel nieuwe en creatieve uiting aan het traditionele superheldengenre.

Het Noorderlicht – Het Gouden ­Kompas 2 Waar gaat het over?

In dit tweede deel van de driedelige stripbewerking van het beroemde boek van Philip Pullman trekt de eigenzinnige Lyra naar het Noorden op zoek naar verdwenen kinderen.

Clément Oubrerie en Stéphane Melchior, Het NoorderNiet te missen, want: licht – Het Gouden Kompas 2, Het is een superspanUitgeverij Sherpa, ISBN 978 90 nend verhaal waarin 898 8095 6 (€ 19,95) mysteries stukje bij beetje worden opgehelderd.

Elsje 9: Met die gelukkige jeugd moet je dan maar leren leven Waar gaat het over?

Met beste vriend GaitJan en hond Puppie vliegt Elsje schaterend Eric Hercules en Gerben Valkuit de bocht tijdens een reis van de oertijd langs ema, Elsje 9: Met die gelukkige jeugd moet je dan maar leren de Batavieren, door leven, Uitgeverij Don LawSahara en Amazone. rence Collection, ISBN 978 90 888 6235 9 (€ 9,95) Ondertussen stuitert ze over zielige zeehondjes en de Verschrikkelijke Sneeuwman.

Niet te missen, want: Elsje is één van de leukste cartoonstrips van Nederland. Elsje heeft een kort lontje, maar ook een groot hart. En ze is ontzettend grappig.

Jheronimus

De fenomenale Jeroen Bosch In 2016 wordt de vijfhonderdste sterfdag van de Brabantse schilder Jeroen Bosch herdacht met vele activiteiten rondom zijn mythische schilderijen. Het startschot voor het Bosch500-jaar werd gegeven met een graphic novel van stripmaker Marcel Ruijters.

zij het familiebedrijf. De familieband is zo sterk dat Jeroen tijdens een reis met bouwmeester Allart naar Vlaanderen wordt gehinderd door een nare droom. Hij besluit om onverrichter zaken terug te keren, de bouwmeester achterlatend. De schilder zou zijn hele leven in de Brabantse hoofdstad Door Cok Jouvenaar Den Bosch blijven en er in 1516 sterven.

Het boek is verdeeld in Begin dit jaar kreeg zes periodes, die ieder Marcel Ruijters de overeenkomen met een Stripschapprijs voor levensfase van de schilzijn gehele oeuvre, der en zijn schilderijen. waaronder een graphic Zo is één hoofdstuk novel die op het punt gewijd aan Jheronimus’ van uitkomen stond. bekendste werk De tuin Nu ligt Jheronimus sinds enkele der lusten, waarschijnweken in de schappen; een strip om lijk oorspronkelijk Het je vingers bij af te likken. Met zijn eigen interpretatie van het leven van begin van de Wereld getiteld. In het laatste deze kunstenaar levert Ruijters een hoofdstuk meesterwerk af waarwordt de laatste levensvoor superlatieven te fase van Bosch verteld. kort schieten.

Hierin voert hij een diaDik vier jaar werkte loog met de dood, die de stripmaker aan Jheaan het verkeerde adres ronimus, inclusief een is; Magere Hein moet studie naar de figuur bij zijn jonge neef zijn.

Bosch. Ruijters portretZijn vrouw heeft onderteert de schilder als tussen een bizarre een familieman. Naast droom en dwaalt rond Jeroen spelen vrouw in een schilderij van Aleid, zijn twee oudere haar man. broers Jan en Goessen, Ruijters was de juiste en Goessens echtgenote Marcel Ruijters, Jheronimus, man om het leven van Katelijn een belangrijke Uitgeverij Lecturis, ISBN 978 Bosch te vertalen naar rol. Gezamenlijk runnen 94 622 6149 5 (€ 19,95)

Uit: Jheronimus van Marcel Ruijters een graphic novel. Hij brengt het leven in de middeleeuwen zonder opsmuk of verbloeming enorm krachtig in beeld. Wie het andere werk van de stripauteur kent ziet duidelijk overeenkomsten met de middeleeuwse meester.

Jheronimus is één van de prachtigste stripalbums van 2015 en behoort tot het beste werk van Marcel Ruijters. Hij heeft met veel zorg, liefde en respect een waar magnum opus gemaakt.

ultiem naslagwerk

Ode aan stripland België In de lijst der Belgische stripkenners staat de naam van Geert De Weyer vetgedrukt.

Na de uitgifte van België gestript wordt deze ook in fluor gemarkeerd. De catalogus brengt de stripgeschiedenis van België, meer dan een eeuw oud, als geen ander mooi in beeld.

het naslagwerk der naslagwerken van de Belgische strip af te leveren.

Hij vertrekt vanuit een beknopte geschiedenis, gevolgd door een heuse etalering van zijn eindeloze kennis en wel in alle stijlen – van populaire strips tot graphic novels.

In interessante thema’s weet hij die treffend en gestructureerd te ordenen. Dat zonder onnodig in herhaling te vallen en door de overvloed aan gegevens in een vlotte tekst te pennen.

Door Wendy Claes Veel aandacht gaat naar zowel personage als tekenaar. Ruimschoots wordt daarbij zijn of haar succes Geert De Weyer kun uit de doeken gedaan. Want zeker je niet uit de stripin voorgaande decennia dicteerde journalistiek denken.

België de Europese stripwetten.

Niet alleen verdiende Denk maar aan Hergé, hij zijn Franquin of Morris, brood bij waarvan de eerste tekeDe Stanningen vandaag de dag daard en Humo, De voor een fortuin de veiMorgen gaf hem zelfs de ling passeren. opdracht om de klassieBelgië gestript is zowel kers van het beeldvergeschikt als catalogus, haal van de twintigste als aangenaam leeseeuw bij te houden. Die voer en als vlug door te zoektocht bundelde hij bladeren boek. Dat eerin 100 Stripklassiekers.

Geert de Weyer, België ste aangezien iedereen Nu is er België gestript, gestript, Uitgeverij Ballon met een beetje faam waarin De Weyer Media, ISBN 978 94 621 0202 6 vermeld wordt. Het goed op weg is om (€ 49,95)

tweede omdat het razend interessant verteld wordt en bovendien is opgeleukt met de leukste anekdotes.

Het derde omdat je ook uit de subtitels en het talloze fotomateriaal snel veel opsteekt. Opmerkelijk is dan ook hoe De Weyer aan afbeeldingen komt van de oudste Kuifjes, propaganda voor nazi-Duitsland of erotische avonturen van Jommeke, beter gekend als Pommeke.

Verder kom je onder meer te weten waarom Frankrijk onze stripcultuur probeerde te verminken, wat het belang was van de stripbladen, hoe de confrontatie verliep tussen Vlaanderen en Wallonië, waarom vrouwen zo onderdrukt werden (waarom kent het Smurfendorp slechts één Smurfin?), wat het gevolg was van racistische uitspraken van Kuifje, hoe de populariteit tot in Hollywood reikte en hoe je het best kunt beleggen in strips.

Het opzoekingswerk wordt vergemakkelijkt door het register met alle vermelde auteurs achteraan. Dat alles maakt van België gestript een ambitieus project dat zal blijven evolueren tot het ultieme naslagwerk van de Belgische strip.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 37

strips

interview

Uit: Rhonda 2: Rebecca van Hans van Oudenaarden

Rhonda brengt de ultieme verwarring Wie is Rhonda? Aan het eind van het tweede deel van de gelijknamige strip dringt die vraag zich meer dan ooit aan de lezer op. De stoere Rhonda stapt in het leven van de stijlvolle filmster Dana Dane. Of is ze Dana Dane? Een interview met tekenaar Hans van Oudenaarden.

Door Robin Vinck ‘Ik hou ervan om de lezer op het verkeerde been te zetten’, zegt Van Oudenaarden. ‘Als je aan het eind van deel één denkt dat je weet hoe het zit, moet je na deel twee weer compleet in verwarring zijn.’ Dat is zeker gelukt. Met een zwierig realistische tekenstijl met dikke lijnen trekt Rhonda je een filmisch verhaal in met onverwachte plotwendingen. De perspectieven en de beelden die dicht op de personages zitten geven het iets van een Amerikaanse comic.

Chicago, 1964. Rhonda probeert ervandoor te gaan met een koffertje met 500.000 dollar, eigendom van haar ex-vriend die voor de maffia werkt. Op de vlucht in de trein ont-

bliceerd in het stripblad Sjosji. Maar moet ze Edgar Villafranca, de gelikte toen dat blad ter ziele ging, was het agent van filmster Dana Dane. De ook meteen afgelopen met Rhonda. filmster zelf is al een tijdje verdwe‘Een paar jaar geleden kwam ik nen, maar Rhonda lijkt sprekend op Hanco opnieuw tegen en hadden we haar. Villafranca komt met het idee het weer over Rhonda: “Weet je nog, om Rhonda de plek van Dana Dane dat was eigenlijk best goed. Daar te laten innemen tijdens een glazouden we weer iets mee moeten mourparty, zodat het voor de media lijkt alsof de filmster weer terug is en doen,” zeiden we tegen elkaar.’ En zo kreeg Rhonda een tweede leven bij hem de kassa weer gaat rinkelen. en gingen Van Oudenaarden en Met een nieuwe jurk en een blonde Kolk voortvarend aan de slag met pruik stapt Rhonda in het leven van Dana Dane. Maar de gelijkenis is wel nieuwe pagina’s. ‘Na een pagina of vijf zei Hanco tegen me: “Je bent heel treffend… wel heel erg aan het afwijken van Rhonda kent een lange voorgehet verhaal. Misschien moet je het schiedenis. Tekenaar Hans van maar gewoon zelf gaan doen.” Hij Oudenaarden is bekend van Bob had goed in de gaten dat Rhonda me Evers, de stripversie van de jeugdgewoon heel goed lag.’ boeken uit de jaren vijftig. Maar nog Zijn nieuwe strip brengt Van voordat hij daaraan begon, ontstond Oudenaarden nu ook Rhonda al, ergens midde grens over, met als den jaren negentig. belangrijkste en tegeHanco Kolk (bekend lijkertijd moeilijkste van S1ngle en Gilles de markt Frankrijk. In Geus) schreef het scenaFrankrijk worden strips rio, Van Oudenaarden gezien als kunst met maakte de tekeningen. een grote K. Wie een ‘De basis was toen al willekeurige Franse de persoonsverwisseboekhandel binnenling’, blikt hij terug. ‘Een stapt vindt wanden meisje aan de rand van met vele meters aan de maatschappij dat de stripboeken. Zelfs in kans kreeg om het leven Hans van Oudenaarden, supermarkten zijn hele van een filmster over te Rhonda 2 – Rebecca, Uitgeverijen strips te krijgen. nemen.’ Er zijn toen een rij Don Lawrence Collection, Het zijn stuk voor stuk aantal pagina’s gepuISBN 978 90 888 6232 8 (€ 8,95)

fraai uitgevoerde albums, in hardcover en met extra dossierpagina’s.

‘Traditioneel gezien is Frankrijk een onneembare vesting voor een Nederlandse tekenaar’, zegt Van Oudenaarden. ‘Ze hebben al heel veel, en de kwaliteit is ook nog eens heel hoog.’

Toch is het hem gelukt om ertussen te komen, toen hij op een stripbeurs in contact kwam met een Franse uitgever. Die besloot de gok te wagen met Rhonda in Frankrijk, mooi uitgevoerd in hardcover en met dossierpagina’s, zoals de Fransen het gewend zijn. ‘Toen had ik ineens een strip in het Frans. En het verkocht ook nog’, glundert Van Oudenaarden. Op stripbeurzen in Frankrijk komt het publiek geïnteresseerd naar hem toe om een praatje te maken. ‘Ik probeer dan een gesprek aan te gaan in mijn beste Frans. Merci. Avec plaisir. Maar veel verder kom ik niet, haha.’

Als over een tijdje deel drie van Rhonda verschijnt, is het verhaal klaar en het boek dicht. Wat dan?

Van Oudenaarden filosofeert hardop. ‘Waarom gaan mensen naar een film? Omdat bepaalde bekende acteurs erin meespelen. Dus zou ik niet een soort acteurs kunnen maken van mijn personages? Bijvoorbeeld dat het personage dat nu Rhonda is, dan een middeleeuws meisje is. Dan heb ik mijn eigen cast van acteurs. Waarom niet?’

De mooiste Libraries Deze hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

Leverin g in de he le Benelu x!

Private Library

Brighton Library

100 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 695,00

92 cm breed: normaal € 1590,00 nu voor € 595,00

200 cm breed: normaal € 2195,00 nu voor € 995,00

171 cm breed: normaal € 2590,00 nu voor € 895,00

300 cm breed: normaal € 2995,00 nu voor € 1395,00

250 cm breed: normaal € 2990,00 nu voor € 1195,00

400 cm breed: normaal € 3995,00 nu voor € 1995,00

330 cm breed: normaal € 3295,00 nu voor € 1495,00

(met deurtjes)

(met laden)

WWW.MEUBELSENMEER.NL RENDEMENTSWEG 12 D,E & F, 3641 SK MIJDRECHT • 0297 253 886 • INFO@MEUBELSENMEER.NL

Kijk voor meer kleuren en informatie op www.meubelsenmeer.nl

boekfragment

Moordeiland Met Moordeiland maakt de biseksuele politie-inspecteur Lone Telander na Drift (2013) haar rentree in de Nederlandse thrillerwereld. Op Texel wordt haar rechercheteam geconfronteerd met de verdwijning van een middelbare scholiere.

Peter van Beek, Moordeiland, QV Uitgeverij, ISBN 978 90 820 8008 7 (€ 14,95) www.texelsethriller.nl www.qvuitgeverij.nl

Het motregende. Gregor Lieftinck gaf een van zijn medewerkers opdracht de pd uiterst zorgvuldig te fotograferen. Hij liep daarna naar brandmeester Sam Tromp, die een samenvatting van zijn bevindingen gaf: ‘Het vuur is naar alle waarschijnlijkheid aangestoken, want we hebben resten van flessen gevonden, waarschijnlijk met brandversnellers.

In de koelkast hebben we de gesmolten resten van voedsel aangetroffen.

We hebben het verkoolde lichaam van een persoon aangetroffen. Ik kon onmogelijk met zekerheid vaststellen of het een vrouw of een man is, maar omdat het slachtoffer een kettinkje met een rode steen draagt, denk ik dat het om een vrouw gaat.’

Lieftinck bedankte de brandmeester. Het begon harder te regenen.

De forensisch fotograaf had eerst het verbrande bed en het lichaam gefotografeerd. Daarna hadden twee geüniformeerde agenten het bed opgetild en een paar meter verderop

in het gras gezet.

Lieftinck nam een microtaperecorder en bukte. ‘Het lichaam is ernstig verbrand en ligt op de rug, de benen opgetrokken, in foetushouding dus, wat vaker gebeurt als een lichaam deels verbrandt. De lichaamsbeharing is verdwenen. Er zijn geen sporen van kleding of schoenen. Het is op dit moment onmogelijk vast te stellen of de kleding en het schoeisel verbrand zijn of dat het slachtoffer tijdens de brand naakt was. Het NFI zal later misschien nog kledingresten vinden. De oogleden zijn totaal verbrand, net als de ogen en de lippen. De mond staat open. Het gebit is regelmatig. Er ontbreken geen tanden of kiezen. Vullingen zijn niet zichtbaar, wat zou kunnen wijzen op een jong persoon. Het spierweefsel is op veel plaatsen samengesmolten.’ Hij wees naar het slachtoffer en maakte een roterend gebaar.

Twee medewerkers, ook in witte pakken, draaiden het lichaam om, waarbij het hoofd van het lichaam brak. Lieftinck raapte het op. ‘Bij de hals is het skelet het zwakst.’ Hij bestudeerde het hoofd en draaide het rond. ‘Een deel van ongeveer tien bij tien centimeter van de schedel ontbreekt. Ik denk dat het veroorzaakt is door een kogel, maar het hoofd kan ook geëxplodeerd zijn.

Uit verslagen van heksenverbrandingen weten we dat het hoofd soms ontplofte. Er zijn ook recente geval-

len van geëxplodeerde hoofden, gevonden na branden in woningen.’

Hij keek naar het voorhoofd. ‘Niet te zien of er een kogel is binnengedrongen. We moeten op zoek naar schedelresten en een of meerdere kogels.’ Hij legde het hoofd naast het lichaam. ‘Ik ga nu de ketting verwijderen.’ Hij stopte de taperecorder in zijn zak en trok voorzichtig aan het sieraad dat een paar millimeter in het spierweefsel zat geklemd.

Met twee handen probeerde hij het sluitinkje los te maken. Dat was onmogelijk. Hij haalde uit een van zijn tassen een tangetje en knipte het sieraad door. Hij legde de ketting op een tegel en vroeg zijn collega het te fotograferen. Eerst de voorkant, daarna de achterzijde. Lieftinck bekeek het sieraad zorgvuldig. ‘Duur sieraad. Platina. Als het van goud was geweest, zou het waarschijnlijk gesmolten zijn. Platina smelt pas bij 1772 graden, goud bij 1062.’ Hij stopte het kettinkje in een plastic zakje en gaf het aan Telander, die van een afstandje had staan kijken en een sigaret rookte.

‘Ik laat de ketting vanmiddag aan de moeder van de vermiste Maud zien.

Als zij het sieraad herkent, hebben we een match. De vergelijking van de gebitsgegevens later vandaag of uiterlijk morgen zal zekerheid geven.’

boekenkrant.com

december 2015 pagina 39

boekfragment

Genadeklap Genadeklap is deel 2 van het indrukwekkende Dossier Metselaer, het vervolg op Aangetast.

Nadat bekend is geworden wat er is gebeurd met Tamara Metselaer, lijken de kaarten geschud. Degene die schuldig is bevonden wordt berecht, degene die geen blaam trof gaat vrijuit. Iedereen kan verder met zijn leven. Toch klopt er iets niet. Maar wat er niet klopt wordt goed verborgen gehouden, en niet door één persoon. De uiteenlopende gevoelens en frustraties stapelen zich op, en een climax kan niet uitblijven. Er is altijd een grens aan tolerantie en vergevingsgezindheid. Maar die grens ligt voor ieder mens ergens anders.

Loes den Hollander, Genadeklap, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1153 4 (€ 19,95) www.karakteruitgevers.nl

Rifka Vandaag is het precies zeven maanden geleden dat Gideon uit het dagelijks leven verdween. Als iemand nu beweerde dat het eigenlijk al zeven jaar geleden is, zou Rifka het geloven. Haar man, haar huwelijk, haar gevoel en haar geloof in de waarde van hun verbintenis zijn vage herinneringen geworden, niet meer de moeite waard om nog bij stil te staan. Toch moet ze opletten, en bedacht zijn op vreemde sensaties die kunnen opduiken op momenten dat ze die niet verwacht. Het zijn aanvallen van heimwee naar de tijd

dat alles anders was, en die ze de kop indrukt zodra ze zich aandienen. Ze vindt het belachelijke sentimenten.

Gideon belt elke vrijdag. Hij begon ermee nadat hij veroordeeld en gevonnist was en van het huis van bewaring was overgebracht naar een penitentiaire inrichting. Het is het soort terminologie waar je als normaal burger niet tot nauwelijks mee te maken krijgt totdat het leven een draai maakt van honderdtachtig graden en je verplicht wordt je erin te verdiepen.

De gesprekken waren in het begin heel ongemakkelijk en dat kwam vooral door zijn onderdanige houding. Het irriteerde haar, maar ze vond wel dat hij er recht op had zich te gedragen zoals hij wilde, omdat hij door zijn bekentenis iets met haar had goedgemaakt. Hij verdiende daarvoor in haar ogen een beloning. Dat vindt ze nog steeds, daarom geeft ze haar irritatie geen ruimte. Als ze met hem praat, let ze goed op wat ze zegt. Ze houdt er rekening mee dat de gesprekken worden afgeluisterd en ze wil voorkomen dat iemand gaat vermoeden dat Gideon minder schuldig is dan het lijkt.

Hij vraagt iedere keer wanneer ze komt. Hij mag twee uur per week bezoek ontvangen en hij zou zo graag eens met iemand praten die niet in de gevangenis thuishoort.

Dat zei hij expliciet tijdens hun

meest recente gesprek, en Rifka vraagt zich nu af of hij met die woorden iets anders bedoelde. Of het cynisch was bedoeld.

Of het misschien een waarschuwing was. …

Zou het mogelijk zijn om je bekentenis te herroepen? Moet ze er rekening mee houden dat Gideon het haar moeilijk kan gaan maken als hij boos wordt? Zou het verstandig zijn om toch maar eens bij hem op bezoek te gaan? Ze zou kunnen kiezen voor één keer per maand, dat is te overzien. Toch begint haar maag te draaien als ze eraan denkt dat ze zich dan in de gevangenis moet melden en gefouilleerd gaat worden. Ze moet er niet aan denken om samen met andere bezoekers in een wachtruimte te zitten, wie weet wat voor soort volk ze daar tegenkomt.

Misschien treft ze een van de vaste klanten van Hunkemöller, wat moet ze dan zeggen? En wat moet ze tegen Gideon zeggen als hij vraagt of ze met hem verder wil?

boekfragment

Pogingen iets van het leven te maken Hendrik Groen laat je een jaar lang meeleven met alle ups en downs van het leven in een verzorgingshuis. Door zijn scherpe gevoel voor humor, eerlijke bespiegelingen over ouder worden en kritische kanttekeningen bij de ouderenzorg in Nederland, heeft Hendrik Groen de harten van vele lezers, boekhandelaren en critici veroverd.

Hendrik Groen, Pogingen iets van het leven te maken, Uitgeverij Meulenhoff, ISBN 978 90 290 8997 5 (€ 18,99) www.meulenhoff.nl

Donderdag 12 december Vanmorgen sprak mevrouw Tan mij aan in de conversatiezaal. ‘Zijn dit de goede pillen?’ en ze liet me een doosje zien. Ik zei dat ik niets van pillen af wist.

‘Ik ook niet,’ zei ze, ‘maar mijn andere pillen zijn op en deze hebben dezelfde kleur.’

Ik heb een zuster erbij geroepen, wat me op boze blikken van mevrouw Tan kwam te staan.

Om ruzies te voorkomen wordt van hogerhand wekelijks een tv-schema opgesteld, waarin staat welke zender er op welke dag beneden opgezet zal worden. Voetbal krijgt daarbij een voorkeursbehandeling.

Bij wedstrijden van Oranje en Ajax is een flink aantal bewoners voor de buis te vinden. Lang niet alleen

liefhebbers; er zijn mensen die altijd beneden tv-kijken, ongeacht wat er opstaat, dus zijn er ook kijkers die echt niets van voetbal af weten.

Mevrouw Sluys telt bijvoorbeeld alleen maar hardop hoe vaak een voetballer op de grond spuugt.

‘Wat spugen ze toch vaak,’ zegt ze elke keer weer, vol onbegrip.

‘Ja, bij biljarten is dat een stuk minder,’ zei Evert.

Vrijdag 13 december Vrijdag de dertiende, een mooie dag om een staatslot kopen. Er moet altijd iets overblijven om op tehopen. Als ik de jackpot win, koop ik een klein privébejaardenhuis voor mijzelf en mijn vrienden.

Er zal geen directie, portier of raad van toezicht zijn. Geen human resource manager, accountant of hoofd huishoudelijke dienst. Geen regels, statuten en reglementen. Dat alles scheelt bakken geld en een hoop gezeur. Er is wel plaats voor gezond verstand, vriendelijk personeel en een goede kok op afroep, voor als we geen zin hebben om zelf te koken in onze mooie keuken. Een huis met ruime, lichte kamers waar je een poes of hond of kerstboom mag houden als je dat zo nodig wilt.

Simpel toch eigenlijk.

Blijf dromen, Hendrik.

Vandaag bij de post een expresbrief met niet-overdraagbare originele

documenten en een veiligheidsenveloppe om mijn cheque van € 7450,- te innen en mijn bestelling papayacapsules te plaatsen.

Zaterdag 14 december In het aquarium op de vierde verdieping zijn alle vissen dood aangetroffen. Er zijn deze keer geen sporen van koek gevonden. Voor de zekerheid ben ik bij Evert langsgegaan om te vragen of hij misschien voor de verandering gootsteenontstopper in het water heeft gegooid, maar hij bezwoer me van niks te weten.

Het kan gewoon een of andere vissenziekte zijn geweest, al gelooft niemand dat zomaar na de vorige twee aquariumaanslagen. ‘De directie stelt een diepgaand onderzoek in en wacht op het rapport van de dierenarts,’ is meegedeeld. Autopsie op een neontetra lijkt me nog niet zo eenvoudig.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 40

boekhandel Agenda

december 2015 22 NOVEMBER – 27 FEBRUARI 2016

HASSELT – Literair museum. Rébecca Dautremer maakte samen met auteur Philippe Lechermeier een nieuwe, eigenzinnige versie van de Bijbel die ook voor niet-gelovigen heerlijk om te lezen is. De originele illustraties van Dautremer zijn te zien in de tentoonstelling Bijbel. www.literairmuseum.be

10 DECEMBER

DEN HAAG – Boekhandel van Stockum. Bart Funnekotter geeft een lezing naar aanleiding van zijn nieuwe boek De hel van 1812 over de dramatisch verlopen Russische veldtocht van Napoleon in 1812. www.vanstockum.nl

11 DECEMBER – 31 MAART 2016

DEN HAAG – Letterkundig Museum. In 2015 werd Hans Dorrestijn 75, en dat wordt gevierd. De kunst van het lijden is een vrolijke expositie die op luchtige wijze laat zien dat Dorrestijn weliswaar door diepe dalen is gegaan, maar ook veel momenten van trots en euforie heeft gekend. www.letmus.nl

12 DECEMBER

BILTHOVEN – Bilthovense Boekhandel. Onze culinaire traditie is door de eeuwen heen tot stand gekomen. Jacques Meerman geeft naar aanleiding van het verschijnen van Een kleine geschiedenis van de Nederlandse keuken een inkijkje in deze tradities. www.libris.nl/bilthoven WARFFUM – Openluchtmuseum Het Hoogeland.

Lezing over het Bommelverhaal Tom Koater en de Pieplaaider/De Pijpleider. Daarnaast zal worden ingegaan op de Groningse roots van de familie Toonder. www.bommelglossy.nl ROTTERDAM – Boekhandel Donner. Young adultauteur Mel Wallis de Vries signeert haar nieuwste thriller Schuld. www.donner.nl

13 DECEMBER

AMSTERDAM – De Nieuwe Liefde. Rutger Kopland dichtte over het Groningse land, over de rivier Aa, over jonge sla. Maar vooral dichtte hij over hoe mensen in het leven staan, over wat ze ervan begrijpen en wat niet. Acteur en presentator Nasrdin Dchar leest de poëzie van Kopland voor. www.denieuweliefde.com

16 DECEMBER

GENT – Poëziecentrum. Poëzie Rendez-Vous met Erik Spinoy. Erik Spinoy is dichter, essayist en hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de universiteit van Luik. Zijn poëzie is veel bekroond, onder meer met de prestigieuze Jan Campert Prijs voor Dode kamer. www.poeziecentrum.be

19-20 DECEMBER

DEVENTER – Dit jaar vindt de 25e editie van het Dickens Festijn plaats. In het historische Bergkwartier komen ruim 950 personages uit de beroemde boeken van deze Engelse schrijver tot leven: van Scrooge tot Oliver Twist, van Mr. Pickwick tot Christmas Carol Singers, van weeskinderen tot kantoorklerken en deftige lieden. www.dickensfestijn.nl

27 DECEMBER

AMERSFOORT – Bibliotheek Eemland. Dichters, columnisten en schrijvers van korte verhalen treden voor het voetlicht tijdens het open podium Taalwater. www.eemland.biblio-shop.nl

14 – 17 januari

DEN HAAG – Winternachten. Internationaal literatuurfestival met o.a. Connie Palmen, Karl Ove Knausgård. Het thema van dit jaar is ‘Hello Darkness’. www.writersunlimited.nl

28 januari – 3 februari

Poëzieweek – Tijdens de Poëzieweek worden onder andere de Herman de Coninckprijs en de VSB Poëzieprijs uitgereikt en vinden het Gedichtenbal en de Nederlandse Kampioenschappen Poetry Slam plaats. www.poezieweek.com

hotspot

Publicaties van Vos & Van der Leer De meeste boekhandels houden zich alleen bezig met de verkoop van boeken, maar bij Vos & Van der Leer geven ze ook zelf publicaties uit. In Dordrecht liggen de onderwerpen namelijk voor het oprapen, vertelt winkel­ manager Arnaud Makkenze.

Door Ezra Hakze Zo publiceerde de boekhandel ooit een uitgave over de verdwenen winkels van Dordrecht.

Oproepkracht Caty Groen had ervaring als journalist, en pende de verhalen neer van ex-winkeliers.

‘Daar hebben we geluk mee gehad,’ zegt Makkenze. Zodoende kwam er ook een boek over Dordrechts eigen ‘Twittercop’: een politieagent die wel raad weet met social media. Voor het boek liep de schrijver enkele dagen met de agent mee.

Al 56 jaar bestaat Vos & Van der Leer en in die jaren is de verkoop met de stad meegegroeid. Het assortiment is uitgebreid met klassieke muziek en bordspellen, maar de boeken blijven het belangrijkst. Er zijn drie vestigingen van Vos & Van der Leer, waarvan er één helaas verdwijnt in 2016.

Toch zit Dordrecht niet om boekhandels verlegen. Als ik vraag naar

Arnaud Makkenze andere winkels, volgt een hele stroom aan namen. ‘We zijn inderdaad ruim voorzien,’ zegt Makkenze.

Ondanks de concurrentie weet de boekhandel veel verschillende lezers aan zich te binden: ‘Van kleine kinderen tot opa’s en oma’s.’

Als winkelmedewerkers een boek goed vinden, ‘dan wordt het hier

zeker onder je neus geduwd,’ vertelt de winkelmanager. Op briefjes kunnen klanten lezen wat er precies zo goed aan deze boeken is. Momenteel raadt Makkenze Alleen met de goden van Alex Boogers aan. ‘Een herkenbaar verhaal, over het hangen in de stad met vrienden. Het gaat zeker in de prijzen vallen.’

reportage

Talent voor Taal biedt hoop!

Twintig jeugdige schrijftalenten kwamen vrijdag 20 november bijeen in Paleis Soestdijk voor de prijsuitreiking van Talent voor Taal, de grootste Nederlandse schrijfwedstrijd voor scholieren. Het was een bemoedigende bijeenkomst, in meer dan één opzicht.

Door Caroline van der Lee De jury, bestaande uit presentatrice Renate Gerschtanowitz, columnist Meester Bart, Erik Jonk (chef entertainment van dagblad Metro) en schrijver Mano Bouzamour, las de afgelopen tijd alle ingezonden verhalen en koos de twintig beste uit. Zowel het aantal inzendingen – 2.600 – als het niveau van de verhalen geeft hoop dat het ons land ook de komende jaren niet zal ontbreken aan goede boeken.

Vol verwachting kwamen de twintig genomineerden met hun fami-

lie en vrienden naar Soestdijk voor de prijsuitreiking. Daar werd hun geduld wel op de proef gesteld, want de jury hield de spanning er nog even in. Renate Gerschta­ nowitz hield in haar rol als ambassadeur van Unicef eerst een gloedvol betoog over het belang van kinderrechten. Vervolgens sprak juryvoorzitter Mano Bouzamour elke genomineerde persoonlijk toe en gaf hij hen commentaar en tips.

Daarna werden de winnaars bekendgemaakt. De 13-jarige Lloyd Koopman won in de categorie 12 t/m 14 jaar. De jury prees zijn verhaal Het hek vanwege het spannende vertelperspectief, en juryvoorzitter Bouzamour zei ervan te balen dat hij dit verhaal niet zelf had geschreven.

Romy van Dongen (17) maakte het beste verhaal in de leeftijdscategorie van 15 t/m 18 jaar. Zij kreeg voor haar verhaal Buitenspel complimenten voor de mooie crossovers en voor haar bijzondere schrijfstijl.

De verhalen van Romy en Lloyd

worden gepubliceerd in dagblad Metro, dat een oplage van 1,3 miljoen heeft.

In samenwerking met ­UNICEF reikte Talent voor Taal een extra prijs uit voor een verhaal waarin op een bijzondere manier aandacht is besteed aan kinderrechten. Het verhaal Boeken van naalden van winnares Nathalie Korthuis (14) is te lezen op de jongerenwebsite 7Days.

Het thema van de schrijfwedstrijd was dit jaar ‘Leef je droom’, in aansluiting op het thema van de Maand van de Geschiedenis 2015 ‘Tussen droom en daad’.

Opvallend veel deelnemers, waaronder de winnaars, gebruikten dit thema om te schrijven over de huidige vluchtelingenproblematiek.

In hun verhalen legden de jonge schrijvers bovendien een grote compassie aan de dag voor mensen die het minder goed hebben dan zijzelf. Ook in dat opzicht biedt Talent voor Taal veel hoop voor de toekomst.

boekenkrant.com

december 2015 pagina 41

boekhandel gratis

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via info@boe­kenkrant.com Alblasserdam

Boekhandel de Krekel dekrekel.nl Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl

Boekhandel Van der Meulen’s

vandermeulensboekhandel.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Alphen a/d Rijn

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl

Boekhandel Haasbeek Herenhof haasbeek.nl Amersfoort

De Algemene Boekhandel

algemeneboekhandel.nl

Boekhandel Veenendaal

boekhandelveenendaal.nl Amstelveen

Boekhandel Venstra venstra.nl

Amsterdam

De Amsterdamse Boekhandel

deamsterdamseboekhandel.nl

Boekhandel de Dolfijn boekhandeldedolfijn.nl

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Boekhandel Jimmink jimminkboek.nl

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Plantage Overtoom plantageovertoom.nl

Boekhandel van Rossum

boekhandelvanrossum.nl

Beilen

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org Bennekom

Boekhandel Novita libris.nl/novita

Bergen op Zoom

Quist boeken quistboeken.nl Beverwijk

Readshop Beverwijk readshop.nl Bilthoven

Bilthovense Boekhandel

bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Boekhandel Muilenburg

boekhandelmuilenburg.nl Boxmeer

Van Dinter Media dinternet.nl Breda

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/ vankemenade-hollaers

Libris Boekhandel Buitelaar librisbuitelaar.nl Breukelen

Boekhandel van Kralingen

boekhandelvankralingen.nl Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be Brunssum

Boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl Bunnik

scheltema.nl

Boekhandel Van Ravenswaay

plantagevanderplas.nl

Castricum

Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas Apeldoorn

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl Arnhem

De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl

Boekhandel Hijman Ongerijmd boekhandelongerijmd.nl Assen

Boekhandel Iwema iwema.nl Baarn

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Badhoevedorp

Boekhandel Jaspers boekhandeljaspers.nl Barneveld

Boekhandel Romijn boekhandelromijn.nl

ravenswaay.net

Boekhandel Laan boekhandellaan.nl Coevorden

Dordrecht

Boekhandel Vos & Van der Leer www.vosvdleer.nl Doorn

The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/ doorn Doorwerth

The Read Shop Doorwerth Drachten

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Dronten

Voster Boek & Kantoor voster.nl Eersel

De Boekenlegger de-boekenlegger.nl Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl

Boekhandel Van Piere libris.nl/vanpiere Emmen

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl Enkhuizen

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl Enschede

Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl Etten-Leur

Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl Exloo

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl Geldrop

Boekhandel van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl Goirle

Blz. Boekhandel Buitelaar blz.nl/buitelaar

Readshop Coevorden

Goes

Delft

dekoperentuin.nl

readshop.nl/vestiging/ coevorden

Boekhandel De Koperen Tuin

Boekhandel Ben Kempers

Gouda

Boekhandel De Omslag

Groningen

benkempers.nl

deomslagdelft.nl Den Haag

Boekhandel Douwes boekhandeldouwes.nl

Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl Deventer

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl Doetinchem

Raadgeep & Berrevoets www.raadgeepenberrevoets. nl

Boekhandel Verkaaik verkaaikboeken.nl

Boekhandel Van der Velde

boekhandelvandervelde.nl Haarlem

Boekhandel Gillissen & Co

boekhandelgillissen.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken

Haren GN

Lochem

boomker.nl

boekhandellovink.nl

Boomker Boeken Harlingen

Boekhandel Wever boekhandelwever.nl Hazerswoude

Readshop Hazerswoude

Boekhandel Lovink Maarn

Boekhandel Boek & Koek boekenkoek.net

Bruna Heemskerk

Boekhandel Dominicanen

Heemstede

Mechelen

boekhandelblokker.nl

salvator.be

Boekhandel Blokker

Boekhandeldominicanen.nl

Boekhandel Salvator

Heerhugowaard

Meppel

bruna.nl

riemerbarth.nl

Bruna Middenwaard Heerlen

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl Heeze

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura lektura.nl

Helmond

Boekhandel de Ganzenveer

www.ganzenveer.eu Hengelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Hoevelaken

Bruna Hoevelaken

Rosmalen

Boekhandel De Omslag boekhandeldeomslag.nl Rotterdam

Bredero Boeken

Mijdrecht

boekhandelplukker.nl

Boekhandel Plukker Scheveningen

Monnickendam

Boekhandel Scheveningen

nimoboek.nl

Sittard

Nimo Boek

boekhandelscheveningen.nl

Naaldwijk

Boekhandel Krings

vingerling.nl

Sneek

Boekhandel Vingerling

boekhandelkrings.nl

Boekhandel Roodbeen

Boekhandel Van der Velde

Nijmegen

Steenwijk

boekhandelaugustunis.nl

boekwinkel.com

Nijkerk

boekhandelroodbeen.nl

boekhandelvandervelde.nl

Boekhandel Augustinus

Steenwijk’s Boekhuys

De Nijmeegse Kinderboekwinkel

Tilburg

Roelants [in LUX]

Turnhout

Hoorn

Boekhandel Roelants

standaardboekhandel.be

hoornseboekhandel.nl Houten

Dekker vd Vegt boekverkopers

boekwijs.nl

Noordwijk

bruna.nl/hoevelaken Holten

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl Hoofddorp

Boekhandel Stevens

www.boekhandelstevens.nl

Hoornse Boekhandel Boekhandel Wijs

lezenisleuk.nl roelants.nl roelants.nl

dekkervdvegt.nl

Boekhandel Flevo

Boekhandel van der Meer

Bruna Oostermeent

Noordwijkerhout

Huizen

boekhandelflevo.nl

libris.nl/vandermeer

Gianotten Mutsaers gianottenmutsaers.nl

Standaard Boekhandel Uithoorn

Boekhandel Ten Hoope tenhoopeboeken.nl Utrecht

Boekhandel Libris Utrecht

boekhandellibrisutrecht.nl

Broese boekverkopers libris.nl/broese

Kapelle

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

lectori.nl

Nunspeet

Veenendaal

osinga-boeken.nl

boekhandelvankooten.nl

info@onzebruna.nl

Boekhandel Lectori

wagenaarvanhalem.nl

Valkenswaard

Boekhandel Priem libris.nl/priem

Kerkrade

Boekhandel Osinga

leeskunst.nl

Oegstgeest

Veghel

rijnlandseboekhandel.nl

bekboeken.nl

Boekhandel Leeskunst Krimpen aan den IJssel

Rijnlandse boekhandel

boekhandeldekorf.nl

Oisterwijk

kamerbeekkrimpen.nl

boekhandeloisterwijk.nl

Boekhandel De Korf Boekhandel Kamerbeek Laren

Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl Leeuwarden

Boekhandel Oisterwijk Oosterbeek

Boekhandel Meijer en Siegers

plantagemeijerensiegers.nl

Boekhandel Van der Velde

Oss

Leiden

Oudewater

vanstockum.nl

readshop.nl/vestiging/ oudewater

boekhandelvandervelde.nl

Boekhandel van Stockum Leidschendam

Boekhandel De Kler dekler.nl Leuven

Kinderboekhandel De kleine Johannes

Boekhandel Derijks derijksoss.nl

The Readshop Oudewater Purmerend

Boekhandel het Leesteken leesteken.nl

Puttershoek

Kennemer Boekhandel

grimbergenboeken.nl

Pijnacker

de-kleine-johannes.be

Grimbergen boeken

marjanhoutman.nl

Boekhandel van Atten vanattenboek.nl

Woerden

Libris Woerden libriswoerden.nl Wormerveer

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl IJsselstein

Boekhandel Logica

www.boekhandellogica.nl Zeist

Groenveld Boeken

groenveldboeken@planet.nl

Zoetermeer

Schagen

boekhandelmondria.nl

boekhandelkramer.nl

maximushillegersberg.nl

Boekhandel Maximus

De Drvkkery Boekhandel Mondria

Boekhandel Kramer

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Middelburg

de-drvkkery.nl

Winterswijk

donner.nl

Boekhandel Donner

www.brederoboeken.nl

Bruna Cronjéstraat kennemerboekhandel.nl

Boekhandel De Boekenwurm

Santpoort-Noord

Lisse

Bruna.nl

plantageroermond.nl

Riemer Barth

Marjan Houtman Lezen en Schrijven

devriesboeken.nl

Plantage Boekhandel

boekenwurm.biz

Maastricht

Bruna.nl

Roermond

hetkeizerrijk.nl

readshop.nl/vestiging/hedel Heemskerk

daannijman.nl

Roosendaal

Hedel

The Readshop Hedel

Boekhandel Daan Nijman

Maassluis

Boekhandel Het Keizerrijk

www.readshop.nl

Roden

Boekhandel van Kooten Bek Boeken Velp GLD

Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl Venlo

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl Venray

Boek- en kantoorvakhandel van den Munckhof boekhandelvenray.nl Vlaardingen

Plantage Pontier plantagepontier.nl Vledder

Boekhandel Vledderland

boekhandelvledderland.nl Voorburg

Kinderboekhandel In de Wolken indewolken.nl Waalwijk

Plantage Bookstore waalwijk.plantage.nl

kramerenvandoorn.nl

Boekhandel Sonneveld sonneveld.nu

Haasbeek

haasbeekzoetermeer.nl

The Readshop Meerzicht

readshop.nl/vestiging/ meerzicht Zutphen

Boekhandel Someren en Ten Bosch libris.nl/ vansomeren-en-tenbosch Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/ boekhandels.

‘Nieuw meesterwerk.’ de Volkskrant

‘Een verhaal dat je ademloos uitleest.’

NRC Handelsblad

‘Prachtig.’

Het Parool

Liefde, passie en een mysterieus sterfgeval – de grote Spaanse romancier Javier Marías is in Zo begint het slechte in topvorm.

Nu te koop bij uw boekhandel

boekenkrant.com

december 2015 pagina 43

win een boek BOEKENKRANT.COM

win dit boek

SEPTEMBER 2015 PAGINA 39

WIN EEN BOEK

boekhandelsprijsvraag

OPLOSSING WOORDSUDOKU

WIN DIT BOEK

OPW

AA

OM

ND

ERJ

UR

IE

KEN

UR

OM

ERJ

KEN

AA

IE

ND

EZ

OPW

IE

KEN

ND

EZ

OPW

UR

AA

OM

ERJ

OM

EZ

Beantwoord de volgende drie vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 41). Onder de goede inzendingen wordt De wraak van Vondel van Frank van Pamelen verloot.

ND

UR

EZ

AA

KEN

OPW

ERJ

IE

ERJ

AA

OPW

ND

IE

EZ

KEN

UR

OM

OM

IE

KEN

UR

ERJ

OPW

EZ

AA

ND

AA

ND

UR

IE

KEN

OM

ERJ

OPW

EZ

OPW

EZ

OM

ERJ

UR

ND

IE

KEN

AA

KEN

ERJ

IE

OPW

EZ

AA

OM

ND

UR

Robert Hilburn, Johnny Cash. De biografie, vertaling: Conny Sykora en Vera Sykora, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 4726 1 (€ 25,00)

© 2015 WWW.SUDOKU-VARIATIONS.COM

De oplossing van de Woordsudoku van augustus 2015 was:

BON

OPWAAIENDE ZOMERJURKEN

1. Wat voor soort winkel had de dichter Joost van den Vondel (1587-1679)?

WIN EEN BOEK

n Een winkel in schrijfgerei n Een winkel in kousen n Een winkel in schoonmaakmiddelen

Naam

Frank van Pamelen, De wraak van Vondel, Uitgeverij Ambo Anthos, ISBN 978 90 263 2990 6 (€ 19,99)

Dit boek is een literair labyrint dat teruggaat naar de tijd van Vondel. in Amsterdam hebben de rederijkers sporen nagelaten die leiden naar het best bewaarde geheim uit de vaderlandse geschiedenis.

n Marktkoopmannen n Dichters n Rechters

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 21 september 2015 BKKoken: 19 oktober 2015 BKStrips: 16 november 2015

Als Joy haar man Stefan ophaalt in de jachthut, staat ze oog in oog met het Old Boys Network. De stem van één van hen roept herinneringen op. Het is tijd om wraak te nemen.

Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Lever deze bon uiterlijk 21 december 2015 in bij je plaatselijke boekhandel.

Veel succes!

Oplage 22.000

n 16e eeuw n 19e eeuw n 21e eeuw

(Boekenkrant december-editie)

gespleten persoonlijkheid

■ Robert Allen Zimmerman ■ Robert Allen Cohen ■ Robert Allen Levy

2. Met welke country-zangeres was Johnny Cash jarenlang getrouwd?

MAILADRES

■ Dolly Parton ■ June Carter ■ Vivian Liberto

NAAM BOEKHANDEL

3. Welk nummer schreef Eric Clapton voor zijn geliefde Pattie Boyd?

PLAATS BOEKHANDEL

Lever deze bon uiterlijk 23 september in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

■ Layla ■ Motherless Child ■ Tears in Heaven

(Boekenkrant september-editie)

OPLOSSING

WINNAAR

OPLOSSING

WINNAAR

Oplossing boekhandelsprijsvraag november We vroegen jullie in het augustus nummer drie boeken te noemen die John Green naast Paper Towns schreef.

Het Grote Misschien, 19x Katherine, Will Grayson en Een weeffout in onze sterren waren allemaal goed!

John Green, Paper Towns, vertaling: Aleid van EekelenBenders, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0737 0 (€ 14,95)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Charlotte Veltman uit Den Haag. Zij wint een exemplaar van Paper Towns van John Green én een filmposter.

Gefeliciteerd!

Oplossing Boekhandelsprijsvraag augustus: 1. Hoe heet het nieuwste boek van Isabel Allende? Ripper.

2. Met wie schreef Tomas Ross zijn laatste thriller? Corine Hartman.

3. Hoe vaak per jaar verschijnt de Boekenkrant? 12x per jaar.

Renee Knight, Disclaimer, vertaling: Marion Drolsbach, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 2945 6 (€ 19,99)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Christa Lescher uit Almelo. Zij wint een exemplaar van Disclaimer van Renée Knight.

Gefeliciteerd!

1. Vanaf welke eeuw zetten kinderen hun schoen in de huiskamer voor het sinterklaasfeest?

16e eeuw.

MEDEWERKERS

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Floortje van Gameren, Nina Visser Medewerkers: Paul H.A.M. Abels, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Mieke van Meer, Romy van den Nieuwenhof, Elisabeth van Nimwegen, Hans Pols, Patz van der Sloot, Michelle van Toorn, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Floortje van Gameren

Abe Borst

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Wendy

Jacqueline Coppens

Aefke ten Hagen

Caroline van der Lee

Elisabeth van Nimwegen

Claes

Projecten: Caroline van der Lee Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl)

2. Hoe heet het paard van Sinterklaas?

Amerigo.

De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 oktober 2015

Elias Jonkers

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Selma van Aken

3. Uit welk land is Sinterklaas oorspronkelijk afkomstig?

Turkije.

win dit boek

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de drie namen voor 21 december 2015 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het stripboek Rhonda deel 2 – Rebecca van Hans van Oudenaarden verloot.

1. Wat is de echte naam van Bob Dylan?

NAAM

Uitgever: Jan Louwers

3. In welke eeuw speelt het boek De wraak van Vondel zich af?

plaats boekhandel

BON

winnaar

WIN DIT BOEK BIJ UW BOEKHANDEL!

Marjan van den Berg, Joy, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1133 6 (€ 15,00)

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 28 september 2015 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Joy van Marjan van den Berg verloot.

Beantwoord de volgende drie muzikale vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37). Onder de goede inzendingen wordt Johnny Cash. De biografie van Robert Hilburn verloot.

PRIJSVRAAG

COLOFON

naam boekhandel

oplossing

Chariva, Sinterklaas voor grote kinderen, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 8300 4 (€ 14,99)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Rozemarijn Bouma.

Zij mag een exemplaar van Sinterklaas voor grote kinderen van Chariva ophalen bij Boekhandel Wijs in Houten.

Gefeliciteerd!

winnaar

Hans van Oudenaarden, Rhonda deel 2 – Rebecca, Uitgeverij Don Lawrence Collection, ISBN 978 90 888 6232 8 (€ 8,95)

Tom Cornu, Wat overblijft is naamloos, Uitgeverij De Brouwerij, ISBN 978 90 789 0581 3 (€ 19,99)

Als Rhonda haar geheugen kwijtraakt, blijkt ze een gewillig slachtoffer voor manipulatie. De uitgekookte Cagman heeft haar een rol toebedeeld als dubbelganger van de verdwenen Hollywoodster Dana Dane.

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Bert Slits uit Uden. Hij wint een exemplaar van Wat overblijft is naamloos van Tom Cornu.

Gefeliciteerd!

colofon

Specials Naast de reguliere Boekenkrant ­verschijnen er ook regelmatig ­specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 15 februari 2016 BKKoken: 21 maart 2016 BKStrips: 18 april 2016

WIN DIT BOEK

2. In De wraak van Vondel staan de rederijkers centraal. Maar wat waren dat eigenlijk, rederijkers?

mailadres

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

De winnaar van deze Woordsudoku is Frans Leurs uit Apeldoorn.

Hij wint een jaarabonnement op de Boekenkrant. Gefeliciteerd!

In de veelgeprezen biografie van Johnny Cash vertelt Robert Hilburn het onverbloemde verhaal van een van de grootste sterren van de rock-’n-roll.

oplossing

BOEKHANDELSPRIJSVRAAG

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het novembernummer? Het goede antwoord is: Loes den Hollander, Owen Sheers en Willem Thies.

medewerkers Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon:0172-476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Ezra Hakze, Nina Visser Medewerkers: Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Floortje van Gameren, Ika Gerritsen, Tom Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Mieke van Meer, Romy van den Nieuwenhof, Hans Pols, Patz van der Sloot, Michelle van Toorn, Robin Vinck, Tanja ­Wilming, Siebe ­Huizinga (redactie-adviseur).

Projecten: Caroline van der Lee

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Wendy Claes

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Floortje van Gameren

Ika Gerritsen

Aefke ten Hagen

Ezra Hakze

Elias Jonkers

Caroline van der Lee

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers

Oplage 22.000

De volgende Boekenkrant verschijnt op 4 januari 2016.

Deze Boekenkrant-poster was van 1 tot en met 8 december 2015 te zien op NS-stations in heel Nederland. Meer weten? info@boekenkrant.com

Hebban_Boekenkrantposter.indd 1

16-11-15 22:27

de eIgenwIjZe kIkker De eigenwijze kikker is een boek vol door­ leefde ervaringen en concrete oefe­ ningen voor scholen in beweging. Het is geschikt voor elk onderwijsniveau en bekrachtigt volwas­ senen en kinderen.

Dit boek is onont­ beerlijk in elke lera­ renopleiding. Hilde Van Bulck is auteur, spreker en opsteller.

Hilde van Bulck, De eigenwijze kikker, uitgeverij Paris Books, IsBn 978 94 921 7901 2 € 23,00 www.the-newteaching.com

www.lemniscaat.nl

lIefde kan MIslukken Nadat Portia Kane haar man heeft betrapt op overspel gaat ze terug naar South Jersey. Wan­ neer ze hoort dat haar geliefde leraar Engels tegenwoor­ dig als kluizenaar leeft, besluit Por­ tia de enige man te redden die altijd in haar geloofde.

Matthew Quick, Liefde kan mislukken, uitgeverij lemniscaat, IsBn 978 90 477 0702 8 € 22,95 www.matthewquickwriter.com

www.deharmonie.nl

de 13 satanIscHe BloedlIjnen

robin de ruiter, De 13 Satanische Bloedlijnen, Mayra Publications, IsBn 978 15 141 8645 9 € 29,95

Wij worden opge­ voed om onze regeringen te ver­ trouwen. Dit is een grote misvatting.

De meeste politici zijn handlangers van grote financi­ ele en industriële machthebbers. Hun doel is complete zeggenschap over ‘Planeet Aarde’. Een dictatuur, waar een door computers gestuurde maat­ schappelijke orde zal heersen.

www.harrypotter.nl

guido Bottinga, Witte gaten, uitgeverij lemniscaat, IsBn 978 90 477 0724 0 € 18,95

Het eerste deel van de wereldberoemde Harry Potter­serie.

Harry Potter is een doodgewone, maar ongelukkige jongen die sinds de dood van zijn ouders bij zijn saaie oom en tante woont. Op een dag belandt hij op Zweinsteins Hoge­ school voor Hekse­ rij en Hocus Pocus, waar hij alles leert over bezemstelen, toverdranken en fabeldieren.

Harry Potter en de steen der wIjZen

j.k. rowling, Harry Potter en de Steen der Wijzen, vertaling: wiebe Buddingh’, uitgeverij de Harmonie, IsBn 978 90 761 7410 5 € 19,50

Niels is een stille, hoogbegaafde jongen. Als hij de briljante oud­ astronoom meneer Bergmans ontmoet, ontstaat een vriend­ schap waarin bei­ den elkaar inspire­ ren tot bijzondere inzichten over de kosmos en het leven. Een ode aan de verwondering en de eeuwige vriend­ schap.

wItte gaten

w w w.b oe k e n kr a nt.c om – D e b e st e b r o n vo o r b o e k e n n i e u ws

Peter van straaten, Peter’s Zeurkalender 2016, uitgeverij de Harmonie, IsBn 978 90 761 7454 9 € 15,00

De populairste scheurkalender is er weer. Voor veel mensen is het een verslavende gewoonte jaarlijks Peter’s Zeurkalender aan te schaffen.

Gelukkig kunt u ook in 2016 weer genie­ ten van de herken­ bare situaties die Van Straaten zo meesterlijk schetst.

Niet zeuren, maar scheuren!

Peter’s Zeurkalender 2016

DE GROOTSTE BOEKENSITE & LEZERSCOMMUNITY VAN NEDERLAND EN VLAANDEREN

www.gezondeboeken.nl

gert schuitemaker, Recept voor anti-aging.

Mooi met voeding en voedingssupplementen, uitgever ortho communications & science Bv, IsBn 978 90 761 6112 9 € 16,80

Schoonheid zit in een crèmetje, den­ ken velen. Het klopt: op die manier kunt u veel doen voor uw uiterlijk. Maar echte schoonheid komt van binnenuit!

Daarom schreef Gert Schuitemaker Recept voor anti-aging.

Mooi met voeding en voedingssupplementen.

recePt voor antI-agIng. MooI Met voedIng en voedIngssuPPleMenten

www.pepperbooks.nl

rob Hoogland, De Grote Hoogland, uitgeverij Pepper Books, IsBn 978 90 206 0833 5 € 15,99

‘Simon Carmiggelt leeft een beetje voort in Rob Hoog­ land.’

SYLVIA WITTEMAN, columnist de Volkskrant

‘Rob staat boven alle kranten; hij is een algemeen begrip.

Zijn column lezen hoort bij mijn dage­ lijks ochtendritueel.’

JOCHEM MYJER, cabaretier

de grote Hoogland

De evolutie van de Sint in vijf kinderboeken 17

5 DECEMBER

WWW.MEUBELSENMEER.NL

Hoogwaardig afgewerkte boekenkasten nu voor ongelofelijke lage prijzen.

Het verlies van schoonheid in Zuur 15

Franzen versus het internet 4

Owen Sheers over boetedoening 7

A.L. Snijders laat Nederland lezen 9

GA NAAR WWW.BOEKENKRANT.COM/NIEUWSBRIEF

ABONNEER JE OP DE GRATIS BOEKENKRANT NIEUWSBRIEF

BOEKENKRANT

Losse delen .................. 2 Literatuur .................... 3 Spanning ....................13 Jeugd ...........................17 Non-fictie................... 25 Strips .......................... 32 Agenda ....................... 36 Boekhandel ............... 36 Adressen .................... 37 Win een boek ............ 39

EN VERDER

Hier leest…

Arjan Postma 5

Isabel Allende: ‘Ik ken geen zwakke vrouwen.’

3

de Boekenkrant wordt verspreid via boekhandels in heel nederland. kijk voor meer info op www.boekenkrant.com

Levering in de hele Benelux !

De mooiste Libraries

www.boekenkrant.com

QR-CODE

Kees van Kooten: ‘Een goede tekening heeft geen tekst nodig.’

33

NU iN de wiNkel

DE BESTE BRON VOOR BOEKENNIEUWS – JAARGANG 9, NUMMER 11, NOVEMBER 2015 – WWW.BOEKENKRANT.COM

je kunt alle boeken winnen die hier zijn afgebeeld! Maak een originele foto van deze poster en stuur hem op naar fotowedstrijd@boekenkrant. com.

fotowedstrIjd

webshop.foksuk.nl

fokke & sukke, Het afzien van 2015, uitgeverij catullus (€ 9,95)

alle diepte- en nog diepere dieptepunten van 2015 wederom gebundeld in deze 16e editie van het leukste jaaroverzicht van nederland. de beste manier om het jaar af te sluiten!

www.geertkimpen.com

Neem deel aan deze inspirerende Oud & Nieuw Schrijfweek van bestsellerauteur Geert Kimpen!

Oud & Nieuw Schrijfweek

Geert Kimpen

Aangeboden door:

Je volgende favoriete boek ontdek je op Hebban.nl

FRED DEBROCK

BOEKENNIEUWS • RECENSIES • LEESCLUBS • VERWACHTE BOEKEN • TOPLIJSTEN • EBOOK PRIJSVERGELIJKER

LORI BARRA DAVID SANDISON WRITER PICTURES WOUTER LE DUC

CHRIS VAN HOUTS