de beste bron voor boekennieuws – no. 12, december 2018, jaargang 12 – www.boekenkrant.com
‘Er zit een fanaticus in ieder van ons’ PAOLO GIORDANO
Zie pagina 3 VERNE
DANIEL MORDZISNKI
YVETTE WOLTERINCK
Wandelen op gele slippers met Kader Abdolah 9
De Fabeltjeskrant keert terug voor vijftigjarig jubileum 25
NU E IN D EL K WIN 95 10,
Jan Stocklassa ontrafelt de moord op Olof Palme 13
Plan je kerstdiner met Jeroen Meus, Wine Food en Greg & Lucy Malouf 29 AAN TAFEL BIJ ILJA GORT EN DE
WIJNBOERENMINNARES
het zonnigste kookboek voor levensgenieters €24,95
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 2
LOSSE DELEN NIEUWS
Dagelijkse kost
Nicole van der Elst, eindredacteur Boekenkrant nicole@boekenkrant.com
OOK VERSCHENEN
+++ Het kan je ontgaan zijn dat Jan Terlouw, die we kennen van zijn boeken als Koning van Katoren en Oorlogswinter, ook al heel lang gedichten schrijft. Hij publiceerde ze namelijk slechts sporadisch. Tot nu: onlangs kwam op zijn 87ste verjaardag zijn eerste dichtbundel uit. In Gedichte gedachten bezingt Terlouw onder meer de vrijheid, de economie en de plataan in zijn achtertuin. +++ De gemeente Nijmegen heeft schrijvers Tessa de Loo en Thomas Verbogt gestrikt om een boek over de stad te schrijven. A.F.Th. van der Heijden ging hen al voor met zijn roman De ochtendgave. Waar Verbogt zijn hele jeugd doorbracht in Nijmegen, bekende De Loo dat ze helemaal niets van de stad af weet. Beiden zijn nog op zoek naar een onderwerp voor hun boeken. In 2022 zullen ze af zijn. +++ Het moet een bijzonder gezicht zijn geweest: in de Britse stad Southampton vormden zo’n 250 mensen een keten om de boekwinkel October Books te helpen verhuizen. Van hand tot hand brachten ze meer dan tweeduizend boeken over naar de nieuwe locatie, 150 meter verderop. Het is duidelijk: boeken brengen mensen samen. +++ Cabaretier, muzikant, acteur, schrijver en tv-regisseur Tim Kamps kan nu ook ‘filmregisseur’ aan zijn omschrijving toevoegen. Zijn boek De verschrikkelijke jaren tachtig wordt verfilmd, en hij is van plan om de film zelf te regisseren. In het boek vertelt hij over zijn jeugd in een commune, waarin de kinderen aan hun lot werden overgelaten en de volwassenen vooral veel naakt met elkaar liepen te praten. ++ Sinds het eerste deel De geniale vriendin in 2011 verscheen, zijn de Napolitaanse romans van Elena Ferrante wereldwijd niet meer weg te denken uit de boekhandels. Niet zo gek dus, dat het Amerikaanse netwerk HBO wel geïnteresseerd was in een verfilming. Ze pakten het groots aan en bouwden hele delen van het Napels van de jaren vijftig na. Op het Filmfestival van Venetië werd My Brilliant Friend, dat gebaseerd is op het eerste boek, alvast overladen met lof. Deze kerstvakantie kun je zelf van de tv-serie genieten op Canvas. +++ Omdat de vorige editie zo’n succes was, wordt er ook komend jaar weer een Bookstore Day georganiseerd. Schrijver Yaël Vinckx en boekhandelsorganisatie Libris zullen weer zorg dragen voor een dag vol literaire activiteiten door heel het land. Afgelopen keer was er wel één kritiekpuntje: de dag viel in de meivakantie, dus waren veel mensen op vakantie. Vandaar dat de Bookstore Day in 2019 wat later plaatsvindt, op 25 mei. +++
UITGEVERIJ DE KRING
Toen een vriendin afgelopen november voorstelde om naar de Boekenbeurs in Antwerpen te gaan, ploos ik direct het programma voor die dag uit. Mijn hart maakte een sprongetje toen ik zag dat Vlaanderens bekendste tv-kok zou signeren: Jeroen Meus. Mijn collega’s weten van mijn enthousiasme voor zijn programma Dagelijkse kost, maar mijn vriendin sloot meewarig in de ellenlange rij aan, want ze kende de goede man niet. Blijkbaar hadden nog niet veel Nederlandse kookliefhebbers hun boek laten signeren, want het eerste wat Meus zei, was: ‘U bent van Holland.’ Om vervolgens een geanimeerd gesprek te beginnen over de verschillende kooktermen in Vlaanderen en Nederland. Zo weet ik nu dat Vlamingen geen bloedworst, maar zwarte pens zeggen. Nu ik mijn liefde voor de kok heb gedeeld, verbaast het u niet dat Meus nogmaals in deze krant terugkomt en wel in het kerstmenu dat onze kookredacteur Sonja heeft samengesteld (p. 29). Toch bereiden we u ook op andere manieren voor op de donkere, maar feestelijke decembermaand. Zo tippen we de mooiste wintertitels (p. 5), gaan we met het jeugdboek De lantaarnaansteker terug in de tijd (p. 16) en bespreken we op de strippagina een kerstverhaal zonder woorden (p. 33). Het is nog even afwachten of de zwarte pens mijn kerstmenu haalt, maar zo ja, dan weet u wie daarvoor de inspiratiebron was.
INHOUD
AMKE
REDACTIONEEL
JAN WILLEM KALDENBACH
DECEMBER 2018, N No. 12 – DE BESTE BRON VOOR YOUNG ADULT-BOEKEN
JEZELF ZIJN
AANBIEDING
Wil jij een abonnement op de Boekenkrant of een van de specials? Blader gauw door naar de bon op pagina 36!
CANNADAY CHAPMAN
Met Tahereh Mafi, Hank Green en de leukste boeken-merchandise
ERWIN SUVAAL
LITERATUUR Paolo Giordano, De hemel verslinden Jon Fosse, Melancholie I Egon Hostovsky, Vreemdeling zoekt kamer Winterse leestips Francesc Miralles, Wabi-sabi Aja Gabel, Het ensemble Nathan Vecht, Aquarium Kader Abdolah, Het pad van de gele slippers
3 4 4 5 7 8 8 9
SPANNING Ted Dekker, Nummer 49 Chris Whitaker, Alle slechte meisjes Jan Stocklassa, Stieg Larssons erfenis
12 12 13
JEUGD Aline Sax, De lantaarnaansteker Ben Guterson, Winterhuis Hotel Boeken voor rebelse meisjes
16 16 17
NON-FICTIE Frank Krake, De laatste getuige Patrick Bremmers, Hallo, Meneer de Uil Berthold Gunster, Zoals verwacht loopt alles anders Driegangen kerstmenu
23 25 27 29
STRIPS Frank Flöthmann, Stille nacht
33
BOEKHANDEL Agenda Boekhandelsinterview Mijn favoriete boekhandel Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant
34 34 34 35
VOOR DE LEZER Lezersadvies Win een boek Colofon
37 37 37
www.cviiiontwerpers.nl
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 3
LITERATUUR INTERVIEW
‘Er zit een fanaticus in ieder van ons’ Paolo Giordano’s nieuwe roman De hemel verslinden laat zich niet in één zin omvatten. Het meandert langs thema’s als opgroeien, liefde en idealisme. Giordano: ‘In de kern gaat het boek over jong zijn en hoe tragisch het is om de grote onverschilligheid van de wereld voor jouw inspanningen te voelen.’ Door Mirjam Mulder Als kind brengt Teresa haar zomers door bij haar oma op het platteland. Daar rijgen de eenzame dagen zich langzaam aaneen, tot ze de drie halfbroers van de nabijgelegen boerderij ontmoet: Nicola, Tommaso en Bern. Mede dankzij hun ultrareligieuze vader hebben de jongens een hechte, complexe band waarin ook Teresa verwikkeld raakt. Met name haar liefde voor de ongrijpbare Bern zorgt ervoor dat ze zich laat meevoeren in hun rebellie, milieuactivisme en uiteindelijk in een huwelijk. Zo’n twintig jaar na hun eerste ontmoeting is er niets meer over van die dromerige, naïeve zomers van hun jeugd. TOESCHOUWER Stel je een landschap voor met een rossige aarde en velden vol olijfbomen die over de heuvels golven. In die setting speelt zich het grootste gedeelte van De hemel verslinden af: op een afgelegen boerderij in Apulië, het diepe zuiden van Italië. Een plek die Giordano na aan het hart ligt. ‘Apulië is voor mij als een tweede thuis geworden,’ vertelt hij. ‘Al minstens vijftien jaar lang breng ik daar bijna al mijn zomers door. Daar beginnen boeken bij mij vaak mee: een plek waarnaar ik terugverlang als ik er niet ben.’ In deze roman begint het allemaal met een zwembad. Op een nacht kijkt de jonge Teresa vanuit haar slaapkamerraam in haar oma’s huis naar beneden, en ziet drie jongens die stiekem in het zwembad spelen. Dit blijkt een metafoor te zijn voor de rest van het verhaal: Teresa probeert onderdeel van de groep te worden, maar blijft altijd een buitenstaander, een toeschouwer. Het personage om wie het eigenlijk draait, is Bern. ‘Hij zet alles in beweging en is degene op wie iedereen verliefd wordt. En hij heeft iets mysterieus. Het perspectief van Bern is “onvertelbaar”: als ik over hem praat, heb ik het in wezen over een zwart gat. Het is een personage bij wie je alleen dichterbij kunt komen door om hem heen te draaien.’ In de twee meest cruciale gebeurtenissen in het boek speelt Bern dan
Paolo Giordano DANIEL MORDZISNKI
ook de hoofdrol, en is Teresa afwezig. Een opvallende keuze. Zij krijgt pas jaren later van Tommaso te horen wat er precies is gebeurd. ‘Dat overkomt ons ook in het echte leven,’ legt de schrijver uit. ‘Als er een plek is waar je alleen bepaalde periodes van het jaar doorbrengt, dan kunnen daar in de tussentijd allerlei dingen gebeuren. En als je dan terugkomt, merk je dat de mensen en situaties
‘De titel staat voor de energie die je in je jeugd hebt waardoor je alles wilt grijpen en verslinden wat je maar kunt.’ een beetje veranderd zijn. Dat is een heel rare gewaarwording. Alsof je een deel van de film hebt gemist.’
Paolo Giordano, De hemel verslinden, vertaling: Mieke Geuzebroek en Pietha de Voogd, Uitgeverij De Bezige Bij, 496 pagina’s (€ 24,99)
DE GRENS TOT FANATISME Als twintigers hebben Teresa, Bern en Tommaso een ogenschijnlijk idyllisch leventje. Samen met drie andere vrienden leven ze van het land: ze leggen een moestuin aan, maken olie van de olijven die ze plukken, kopen een geit en een illegale bijenkast. Haast religieus geloven ze in het zorgen voor de natuur, en gaan daar soms heel ver in. ‘Ik ben zelf geen activist,’ benadrukt Giordano. ‘In tegenstelling tot veel van de personages in het boek, ga ik nooit over op fanatisme. Ik ben daar juist heel bedacht op. Dat is ook wat dit boek vertelt, dat fanatisme niet
iets is wat alleen anderen aangaat, maar iets dat ieder van ons in zich heeft. Het is dus belangrijk om het te kunnen herkennen en onder controle te houden.’ Het fanatisme van de hoofdpersonen komt voort uit een sterke ontevredenheid over de maatschappij, uit idealisme dus. Giordano zet de tragiek van de idealist schrijnend neer in de vorm van het personage Bern. Hij is rusteloos en voelt zich onbegrepen door de wereld. ‘Bern is een idealist. Een idealist die zelfs de ideeën wil verslinden.’ Daar heeft de titel van de roman ook betrekking op. ‘De titel staat voor de energie die je in je jeugd hebt, waardoor je alles wilt grijpen en verslinden wat je maar kunt. Ik herinner me dat nog goed. Soms kan die drang ook heel gevaarlijk zijn, het hangt er vanaf hoe de wereld hem interpreteert.’ Dat brengt ons bij de vraag of idealisten zoals Bern ooit gelukkig kunnen zijn. ‘Nee, ik denk het niet,’ zegt Giordano bedachtzaam. ‘Ik denk dat je uiteindelijk alleen tevreden kunt zijn als je accepteert dat je je eigen idealisme moet manipuleren, aanpassen aan de wereld. Maar op dat punt is het geen idealisme meer. Dat is het grote probleem van Bern. Teresa slaagt erin een middenweg te vinden tussen haar idealisme en de wereld. Bern niet.’
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 4
LITERATUUR RECENSIE
Afdaling in de waanzin
De Noorse auteur Jon Fosse won in 2014 de European Prize for Literature voor zijn hele oeuvre. Recent verscheen een Nederlandstalige uitgave van Melancholia I, waarin de auteur op krachtige wijze de gevoelens en gedachten van de landschapsschilder Lars Hertervig onder woorden brengt. Door Katy Hurkmans
Melancholie I bestaat uit drie delen, die de lezer meenemen in de gedachtestroom van Hertervig. Deze gerenommeerde, negentiende-eeuwse Noorse schilder leed aan schizofrenie en zijn werk kreeg, ondanks zijn grote talent, pas na zijn dood echt erkenning. In het eerste deel spitst Jon Fosse zich toe op een ingrijpende dag uit het leven van de schilder. Hertervig maakt zich als student zorgen over de beoordeling van zijn werk en heeft hevige gevoelens voor Helene, de dochter van zijn hospita. Op de dag waarop zijn schilderijen ven – laat zien hoe het onder de loep zullen hoofdpersonage zich worden genomen, moet op het randje van een hij vertrekken uit zijn mentale instorting woning, want de familie Jon Fosse, Melancholie I, verbevindt en zichzelf van Helene maakt zich taling: Edith Koenders en verliest. Fosse gebruikt zorgen over de manier Adriaan van der Hoeven, Uithiervoor lange zinnen waarop hij haar bejegeverij Oevers, 320 pagina’s (€ 18,95) die hun samenhang gent. Het begin van naar het einde toe het boek is meteen het kwijt lijken te raken: ‘… maar ik moet meest fascinerend, omdat de auteur gewoon ergens heen, tussen mijn in een lange aaneenschakeling van twee koffers loop ik en nu moet ik gevoelens en gedachten – overigens mijn lieve Helene weer vinden en in een fijne vertaling van Edith dan moet ik gewoon ergens zijn en Koenders en Adriaan van der Hoe-
Jon Fosse TOVE BREISTEIN
ik kom op straat en het is donker en ergens moet ik toch heen en ik kan toch ook niet nergens zijn…’ Hierdoor wordt de lezer echt ondergedompeld in de verwarde geest van de schilder, zonder dat de plot wordt bemoeilijkt. In het tweede deel is Hertervig opgenomen in een gesticht en verandert de vertelling licht van toon omdat de auteur meer aandacht geeft aan de psychologie van het hoofdpersonage. De intensiteit blijft echter hetzelfde, waardoor de schilder de lezer dicht op de huid zit. Dit geldt ook voor het
slotdeel, waarin de schrijver Vide, die zelf aan een depressie lijdt, de invloed van de schilder op zijn leven wil vertalen naar een boek. Hoewel dit gedeelte zich eind twintigste eeuw afspeelt en verteld is vanuit een ander personage, sluit het toch knap aan bij de eerdere verhaallijn. Beide kunstenaars kampen met een moeilijk geestelijk evenwicht. Het is niet de tijd die hen verbindt, wel hun belevingswereld.
RECENSIE
Kamernood in 1946 In Vreemdeling zoekt kamer laat de Tsjechische schrijver Egon Hostovsky de lezer kennismaken met dokter Marek. Eenenzeventig jaar geleden werd het werk uitgegeven in zijn vaderland en nu is er eindelijk een Nederlandse vertaling beschikbaar. Door Nora van Ouwerkerk
Egon Hostovsky, Vreemdeling zoekt kamer, vertaling: Edgar de Bruin, Uitgeverij Zirimiri Press, 240 pagina’s (€ 18,95)
De Tsjechische arts heeft maar één doel als hij in 1946 aankomt in het naoorlogse New York: een rustige kamer vinden met een bed en een tafel. De dokter wenst in stilte zijn wetenschappe-
lijke proefschrift te kunnen schrijven. Die rust wordt hem echter niet gegeven, want keer op keer ontstaan er misverstanden tussen de arts en de verschillende huisbazen, waardoor hij noodgedwongen zijn spullen weer moet pakken. Naast deze onenigheden wordt de dokter, en met name het belang van zijn werk, niet begrepen door zijn nieuwe omgeving: ‘Ik heb een grote gift te pakken en ik kom daarmee onder de mensen, ik vraag hun dringend mij de rust en tijd te gunnen voor ik mijn hand kan openen. Maar zij piekeren over mijn vingers, over mijn pols, mijn aderen en gewrichten, ze denken: wat een doodgewone hand, wat een vreemde vingers en een lelijke duimnagel, nee, nee, we malen niet om wat die hand kan geven als die zich opent!’
Dit gevoel van onbegrip van het hoofdpersonage is ook te herleiden tot het leven van Hostovsky zelf. Als Jood moest de schrijver vluchten voor de nazi’s en vervolgens werd zijn werk in het communistische Tsjecho-Slowakije verboden. Uiteindelijk kwam hij, net als de hoofdpersoon in Vreemdeling zoekt kamer, terecht in de Verenigde Staten. De gedachten van Marek kunnen net zo goed de overpeinzingen van de schrijver zelf zijn: ‘Nu is de oorlog voorbij (…) maar als de duvel ermee speelt, moet ik toch gast blijven. (…) Gast zijn, eeuwig gast zijn – ondermijnt het zelfvertrouwen’. Hostovsky beschrijft de zoektocht en de strubbelingen van dokter Marek op een ironische en kille wijze. Hierdoor zijn zelfs situaties die eigenlijk niet om te lachen zijn, komisch. Zoals
‘Eeuwig gast zijn ondermijnt het zelfvertrouwen.’ het tragische bestaan van de huisbazin van de dokter, dat gekenmerkt wordt door stilte en herhaling. In deze vertaalde uitgave is het werk in een aantrekkelijk nieuw jasje gestoken; het boek is op een moderne en pakkende manier vormgegeven. Deze vormgeving, maar met name de ironische schrijfstijl van Hostovsky zorgen ervoor dat Vreemdeling zoekt kamer, vele decennia nadat het voor het eerst werd uitgegeven, nog steeds tot de verbeelding spreekt.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 5
Bernard MacLaverty, Midwinter Break, vertaling: Janine van der Kooij, Uitgeverij Cactus Books, 256 pagina’s (€ 19,95)
Ali Smith, Winter, vertaling: Karina van Santen en Martine Vosmaer, Uitgeverij Prometheus, 240 pagina’s (€ 19,99)
E.T.A. Hoffmann, De notenkraker, Uitgeverij Rainbow, 80 pagina’s (€ 14,95)
Nathalie Pagie, IJsengel. Een ijskoude ontvoering. Een verlaten hotel. De Zweedse winter, Uitgeverij Boekerij, 304 pagina’s (€ 10,00)
In winterse sferen
De donkere dagen voor kerst zijn het ultieme moment om met een winters boek op de bank te kruipen. Wij selecteerden daarom vier titels waarmee ijskoud leesgenot gegarandeerd is. Door Mirjam Mulder MIDWINTER BREAK Het romantische Instagram-gehalte van de cover doet misschien anders vermoeden, maar Midwinter Break van Bernard MacLaverty is allesbehalve zoetsappig – eerder schrijnend bitterzoet. We moesten zestien jaar op een nieuw boek van deze NoordIerse schrijver wachten, maar hij stelt niet teleur. Midwinter Break werd gekozen als beste roman van het jaar op de Irish Book Awards in 2017, en de Volkskrant noemt het zelfs een hoogtepunt in zijn oeuvre. Een boek over ‘liefde, leven, dood, religie en dat wat ertoe doet,’ aldus de auteur. Lichtjes geïnspireerd op een uitstapje met zijn vrouw naar Amsterdam, vertelt MacLaverty het verhaal van het echtpaar Gerry en Stella Gilmore. Een korte vakantie in onze hoofdstad zou hun veertigjarige huwelijk wat moeten opfrissen. Naast het dagelijkse klaaguurtje over hun vele ouderdomskwalen en de flauwe grappen van Gerry, lijkt er echter iets diepers mis te zijn tussen het koppel. Na zoveel jaren samen zijn hun routines geheel op elkaar afgestemd, en toch vragen ze zich af in hoeverre ze elkaar echt kennen. Is hun relatie nog te redden? MacLaverty’s werk wordt veelal gekenmerkt door thema’s als geloof, alcoholisme en het IRA-geweld tijdens de Noord-Ierse Troubles. Hoewel die in deze roman allemaal aanwezig zijn, treedt een ander kenmerk van de schrijver hier op de voorgrond: zijn minutieuze beschrijvingen van alledaagsheid. Meedogenloos en toch liefdevol volgt hij het koppel in al hun handelingen – van het wachten op de taxi, tot het uitpakken van hun pyjama’s – en schetst op deze manier een indringend beeld van hun bestaan.
WINTER De Nederlandse vertaling kwam al in juni uit, maar het is natuurlijk het leukst om Winter van Ali Smith juist nu te lezen. Hoewel de seizoenen ook letterlijke een rol in haar cyclus van vier boeken spelen, zijn de titels vooral metaforisch bedoeld. Het eerste deel, Herfst, genomineerd voor de Man Booker Prize, ging over verval; nu volgt de verstilling van de winter. Mocht Herfst jou ook omvergeblazen hebben: in Winter tref je niet dezelfde personages aan, maar wel dezelfde thema’s en prachtige weefstructuur. Smith schrijft geen geschiedenissen, maar patronen waarin ze actualiteit, kunst en oude verhalen met elkaar verweeft. Alles lijkt met elkaar in verband te staan. Dit verhaal speelt zich af in de winter van 2017, met op de achtergrond de gevolgen van de Brexit, de brand in de Grenfelltoren en de regering van Trump. De eenzame Sophia krijgt met Kerstmis haar zus Iris en haar zoon Arthur over de vloer. Met beiden heeft ze een moeizame relatie. Zijzelf is een zakenvrouw, Iris een politiek activist, en haar zoon blogt over ‘Art in Nature’. Dan neemt Arthur ook nog een vervangster mee voor zijn vriendin Charlotte, met wie het net uit is: een immigrant met de veelzeggende naam Lux, die hij net bij de bushalte heeft ontmoet. De aanwezigheid van deze buitenstaander maakt duidelijk hoezeer zij van elkaar vervreemd zijn. Zullen ze met kerst nader tot elkaar komen? In een tijd waarin fake news moeilijk valt te onderscheiden van wat echt is, brengt de stilte van de winter oude waarheden naar boven. Er is ook iets hoopvols aan dit specifieke seizoen: de belofte van nieuw leven. Arthur verwoordt het mooi op zijn blog: ‘Dat is wat winter is: een oefening in herinneren hoe je jezelf moet verstillen en dan hoe je weer flexibel tot leven moet komen.’
DE NOTENKRAKER Er is geen sprookje dat beter bij de kersttijd past dan De notenkraker. Sommigen zullen het verhaal vooral kennen van opvoeringen van Tsjaikovski’s wereldberoemde ballet, maar ook de oorspronkelijke versie van E.T.A. Hoffmann is betoverend. Uitgeverij Rainbow maakte voor deze winter een mooie nieuwe uitgave. Een perfect cadeau voor onder de kerstboom. Het verhaal begint op kerstavond. Marie en Fritz staan te popelen om hun cadeautjes uit te pakken. Ze krijgen allemaal mooie geschenken, maar Marie is vooral dol op de notenkraker die ze van haar mysterieuze peetoom Drosselmeier heeft gekregen. De notenkraker ziet eruit als een klein mannetje. Dan gebeurt er iets vreemds: ’s nachts komt de pop tot leven. Marie wordt meegesleept in een fantasierijke wereld vol lekkernijen en speelgoedsoldaten. Maar de notenkraker is in een strijd verwikkeld met de gevaarlijke Muizenkoning, en Marie wil hem redden. In De notenkraker gaat Hoffmann op de loop met je fantasievermogen, door niet te verraden of Marie alles heeft gedroomd of dat het daadwerkelijk gebeurt. Droom en werkelijkheid worden één. De ouders van Marie geloven haar in ieder geval niet, maar zij is vastberaden in haar steun voor de notenkraker. Het is een verhaal dat je even weer kind doet voelen en het schitterende einde laat je achter met een hartverwarmend gevoel. Kun je niet genoeg krijgen van deze wondere wereld? Deze winter komt het sprookje ook tot leven op het witte doek als The Nutcracker and the Four Realms, met onder anderen Keira Knightley, Morgan Freeman en ballerina Misty Copeland.
IJSENGEL ‘Zo was het elke keer: zodra hij naar beneden sprong, verdampten zijn dromen van luxe en rijkdom en trad de werkelijkheid in. Nu restten enkel de kou en de teleurstelling van het leven (…).’ Rasmus Janson leeft op straat en is goed bevriend met de kou. Samen met zijn vriend Mikkel werkt hij aan een plan om eindelijk het droomleven dat hij verdient te kunnen realiseren. Acht jaar later doet de brute ontvoering van mediamagnaat Berndt Müller heel Zweden opschrikken. Zijn vrouw en dochters zijn wanhopig. Tegen het advies van de politie in betalen ze het losgeld dat de ontvoerders eisen, maar Berndt blijft spoorloos. In IJsengel, van de Nederlandse thrillerauteur Nathalie Pagie, moet je als lezer goed opletten. Je krijgt verschillende perspectieven te zien, waardoor jij meer denkt te weten dan de personages zelf. Maar kun je ze wel geloven? De karakters hebben namelijk allemaal zo hun eigen motieven. Pagie weet een onderhuidse spanning op te roepen en ontvouwt langzaam de plot. Op een verstilde manier toont ze aan hoe een kleine misstap een olievlek kan vormen, die grote gevolgen heeft voor de levens van anderen. Vorig jaar won Pagie met Casa Familia de Thrillzone Award voor beste Nederlandse thriller. Het was dus toch niet zo’n gek besluit om haar baan op te zeggen en haar grote passie voor schrijven te combineren met haar liefde voor reizen. Pagie’s boeken spelen zich vaak af op plekken over de hele wereld die ze zelf heeft bezocht. In IJsengel neemt ze je mee naar het winterlandschap van het Zweedse Göteborg. Maar pas op: Pagie weet de kou zo goed op te roepen, dat de rillingen over je rug lopen.
het v r o l i jkste ca d e auboe k nu al vierde druk!
w w w. v a n o o r s c h o t. n l Tijdloos, humoristisch relaas van een academicus in een midlifecrisis.
**** ‘Soepel proza, oor voor droogkomische dialogen en bovenal onweerstaanbare personages.’ – Het Parool www.uitgeverijsignatuur.nl
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 7
LITERATUUR RECENSIE
COLUMN
Oosterse filosofie voor het nieuwe jaar
Cultureel erfgoed
Een eenzame man die zijn jeugdliefde probeert te veroveren, een zwarte kat die aan komt wandelen, ontmoetingen met bijzondere mensen en op Oosterse filosofieën geïnspireerde quotes. Met Wabi-sabi schreef Francesc Miralles een onderhoudende feelgoodroman met een hoog Happinez-gehalte. Door Mieke van Meer Wabi-sabi, kersenbloesemtakken en een zwarte kat op het omslag, bestaat uit twee delen. Het eerste deel, ‘Liefde in kleine letters’, schreef Miralles al in 2006. Daarin maak je kennis met de zevenendertigjarige ik-figuur Samuel, literatuurdocent Duits aan de universiteit van Barcelona, die een eenzame oudejaarsnacht beleeft. ‘Het is al nieuwjaar. Maar er is niets nieuws aan. Ik viel in slaap zonder te beseffen hoezeer ik me vergiste.’ Als de volgende dag een zwarte kat zijn appartement binnenwandelt, lijkt deze een reeks bijzondere ontmoetingen in gang te zetten. Zo leert Samuel niet alleen zijn bovenbuurman Titus kennen: de schrijver van zelfhulpboeken die, wanneer hij in het ziekenhuis belandt, hem vraagt Francesc Miralles zijn werk voort te zetten. Maar ook Valdemar, een excentrieke wetentuur in zijn geboortestad. Tijdens schapper die gefascineerd is door zijn studie kwam hij als vertaler van de maan, en Gabriela, het meisje spirituele en alternatieve therapiedat hem op zesjarige leeftijd tijdens boeken terecht in de uitgeverswehet verstoppertje spelen een kusje reld. Later werkte hij als redacteur gaf. Die laatste ontmoeting brengt voor een uitgeverij gespecialiseerd Samuel volledig in de war: ‘deze in zelfhulpboeken en schreef er zelf straat is veel lelijker als Gabriela ook enkele onder een pseudoniem. hem niet oversteekt.’ Een aantal Miralles is ook degene die met onhandige pogingen om met haar Héctor García de bestseller Ikigai in contact te komen en haar te verschreef. Een boek over ‘het Japanse overen volgt. ‘Als je je laat leiden geheim voor een lang en gelukkig door vooropgezette ideeën, kun je leven’. Dat deze boodschap in Nederniet zien wat er vlak voor je neus land aanslaat, zie je in iedere boekgebeurt,’ geeft de oude Titus Samuel handel waar tafels vol liggen met mee. boeken over Japanse wijsheden. Francesc Miralles schrijft vlot en beeldend. Verdeeld over De fascinatie van de korte hoofdstukken wisauteur voor de Japanse selt hij Samuels gesprekmanier van leven komt ken af met verhalen terug in het gelijkover de inhoud van zijn namige tweede deel colleges Duitse literavan Wabi-sabi, dat de tuur, zijn ideeën bij klasauteur zeven jaar na sieke muziekstukken en het eerste deel schreef. overpeinzingen over de Samuel ontvangt zin van het leven, liefde dan geheimzinnige en geluk. ‘Geluk wordt ansichtkaarten uit nooit minder door het te Kioto, Japan, zonder delen.’ afzender. Op een van Wie de biografie van die kaarten staat de Miralles leest, snapt boodschap ‘Wabi-sabi’, waar de interesses van Francesc Miralles, Wabi-sabi, die Titus hem uitlegt Samuel vandaan komen. vertaling: Harmien Robroch, als de Japanse levensDe Barcelonese auteur Uitgeverij Boekerij, 432 pagifilosofie waarin niets studeerde Duitse literana’s (€ 19,99)
YAN PEKAR
volmaakt of eeuwigdurend is. Als Gabriela besluit na zeven jaar ‘dat ze elkaar een tijdje niet moeten zien’, zit Samuel in zak en as. ‘Als jij op dit moment die berichten krijgt, betekent het dat je er iets mee moet doen.’ En zo overtuigt Titus hem naar Japan te reizen. Terwijl hij daar onderzoek doet voor een boek dat Titus schrijft over ‘wabi-sabi’, ontmoet Samuel opnieuw bijzondere mensen. Miralles weet ook de Japanse cultuur beeldend te verwoorden, tenminste dat wat wij in het Westen voor Japanse cultuur aannemen. Eenzame drinkers in karaokebars, geisha’s, warmwaterbaden en suïcide ontbreken dan ook niet. De krap tweehonderd pagina’s van deel twee zijn eveneens onderhoudend, maar de mensen die Samuel ontmoet komen minder tot leven dan in het eerste deel. De ontwikkeling die Samuel er doormaakt is daardoor minder geloofwaardig. De boodschap van de roman en de slotwoorden zijn een vertrouwd devies. ‘Als alles verandert… waar zijn wij dan nu? Op een plek waar alles mogelijk is.’ Er is niks mis om met die gedachte aan de vooravond van een nieuw jaar te staan.
Het is u misschien niet opgevallen, maar 2018 was het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed, met als thema ‘Erfgoed verbindt’. Ik stel me voor dat op bureaus van ambtenaren in provinciehuizen folders uit Brussel liggen die hen op zoiets wijzen. Daarna komt zo’n onderwerp op agenda’s van vergaderingen te staan en uiteindelijk ontstaan er plannen om op regionaal of lokaal niveau iets te organiseren. In het geval van de provincie Utrecht was dat het poëzieproject ‘Parade der Poëten’, een initiatief van Gerhard te Winkel en Alexis de Roode. Wat was het idee? In drie regio’s en drie gemeentes werden gedichtenwedstrijden georganiseerd, met het door Europa geopperde thema. Er werden driehonderd bijdragen ingestuurd, waar zes verschillende jury’s zich over bogen. Iedere ‘wedstrijd’ eindigde met een poëzieavond, waarbij de genomineerden en de winnaars het podium bestegen. Natuurlijk waren er bloemen en toespraken, maar overal stond toch het erfgoed én de poëzie centraal. Het was al snel duidelijk dat er een bundel gemaakt moest gaan worden. Soms zijn er vragen waar je als uitgever geen ‘nee’ op kunt zeggen. Om de bundel op een nog hoger plan te tillen werd aan vijftien professionele dichters gevraagd een bijdrage te leveren. Uiteindelijk zouden er zesenzeventig gedichten van eenenzestig dichters in de verzameling worden opgenomen. Het Vrijheidsmonument in Eemnes, de Ocrietfabriek in Eembrugge, de Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort, het toegangshek van de ridderhofstad Groenewoude bij Woudenberg, of landgoed Sandwijck in De Bilt: iedere plaats leverde de nodige inspiratie voor een gedicht. Vormgever André van Zwieten vond het van groot belang dat de lezer de plek waar de tekst naar verwijst, zou kunnen bezoeken. Op de binnenflappen plaatste hij de kaart van de provincie met nummers langs wegen en water, in steden en dorpen, die corresponderen met de nummering van de gedichten in de bundel. Het komt erop neer dat je de verzen te voet of op de fiets kunt volgen. De slotmanifestatie van Parade der Poëten vond plaats in het oude centrum van Utrecht, in de Boothstraat, op steenworp afstand van het Janskerkhof. Europa, folders op bureaus, plannen op papier: het had plaatsgemaakt voor iets tastbaars. Dichters met kinderen, geliefden of vrienden. Mensen uit het hele land, uit Vlaanderen zelfs. Er was muziek, er was een eerste exemplaar. Cultureel erfgoed verstopt zich in stenen en is terug te vinden in het landschap, maar deze avond tooide het zich met woorden.
Lex Jansen Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 8
LITERATUUR BOEKENKRANT TIPT
EMMA RINGELDING
HET LEED VAN DE STOFTOR Toon Tellegen is een veelzijdig auteur, maar hij heeft zich de afgelopen jaren vooral gericht op het schrijven van dierenverhalen. Ditmaal maken we kennis met een stoftor op de maan. Niemand weet van zijn bestaan, maar hij ziet alle dieren van ver weg. Toon Tellegen, Het leed van Op een dag roept de de stoftor, Uitgeverij Querido, stoftor door een toeter: 128 pagina’s (€ 17,99) ‘Het spijt me!’ De dieren horen dit en denken dat deze woorden voor hen bedoeld zijn.
ZOEKLICHT OP HET GAZON Auke Hulst vertrok in 2016 voor twee maanden naar Amerika. Over zijn roadtrip schreef hij eerder Motel Songs, waaraan hij ook een cd met liedjes toevoegde die hij tijdens dezer reis opnam. Amerika staat dan ook centraal in zijn nieuwe roman, die zich afspeelt tijdens de presiAuke Hulst, Zoeklicht op het gazon, Uitgeverij dentsverkiezing in 1960. Ambo|Anthos (€ 20,00) Wanneer Richard Nixon tijdens de campagne plotseling verdwijnt, roept dat veel vragen op.
EEN OCEAAN VAN TIJD Fan van de Outlanderreeks? Dan zul je veel elementen in deze roman van Thea Lim herkennen. Amerika is in 1981 getroffen door een dodelijke grieppandemie. Om haar besmette vriend Frank te redden, besluit Polly mee te doen aan een tijdreisproject om zijn behandeling te kunThea Lim, Een oceaan van tijd, vertaling: Marjet Schumanen betalen. Het koppel cher, Uitgeverij The House of belooft elkaar twaalf Books, 320 pagina’s (€ 24,99) jaar later weer te ontmoeten, maar Polly keert terug in 1998. Hoe zal ze Frank nu vinden?
GRAND HOTEL EUROPA ‘De toekomst van Europa is het Europa dat nu al een realiteit is. Europa is het recreatiegebied voor de rest van de wereld,’ zegt een van de personages in de nieuwe roman van Ilja Leonard Pfeijffer. Vanuit het illustere, maar in verval geraakte Ilja Leonard Pfeijffer, Grand Grand Hotel Europa Hotel Europa, Uitgeverij De onderzoekt hij aan de Arbeiderspers, 596 pagina’s hand van verschillende (€ 24,99) kleurrijke personages de Europese identiteit, nostalgie en het einde van een tijdperk.
RECENSIE
Zien en gezien worden
Dit voorjaar toerde het toneelstuk Aquarium langs de Nederlandse theaters. Uitgeverij De Harmonie was zo onder de indruk van de puntige en snelle dialogen van toneel- en scenarioschrijver Nathan Vecht, dat het stuk nu als integrale tekst is uitgegeven. Door Nicole van der Elst Vecht mag misschien debuteren in de boekwinkel, theater- en musicalminnend Nederland heeft hij de afgelopen jaren al veroverd met onder andere Kunsthart, Gidsland en In de ban van Broadway, waarvoor hij een Musical Award ontving. Wat opvalt, is dat al deze producties een komische noot in zich hebben, maar ook maatschappelijk relevante onderwerpen behandelen. In een eerder interview met de Volkskrant omschreef Vecht zijn stijl als serious comedy: ‘Ik houd ervan grote thema’s uit de samenle-
van de personages op. Hierin wordt ving terug te brengen naar de menvaak gerefereerd aan de vluchtigselijke maat, naar iets begrijpelijks of iets tastbaars.’ Aquarium is daarop heid van onze maatschappij en de snelheid waarmee we anderen begeen uitzondering, want in dit tooordelen. Een goed voorbeeld is de neelstuk staan onder andere waarmening die Walter en Birgit al na heidsvinding en het verlangen om in een digitale wereld onzichtbaar te een paar pagina’s over hun buren vormen. ‘BIRGIT: Even je oordeel uitblijven, centraal. Het verhaal begint stellen. We moeten ons toch verdiewanneer Birgit samen met haar jonpen in de ander? WALTER: Dat geldt gere vriend Walter naar een nieuwe voor de literatuur. In het echt moet woning verhuist. Voordat ze begonje zoveel mogelijk afstand bewaren nen zijn met het uitpakken van de tot ieder levend organisme dat niet dozen, staan de nieuwe buren Rudy sprekend op jezelf lijkt.’ en Doris al op de stoep. Terloops laat Natuurlijk komt een toneeltekst Doris vallen dat haar man bij de inuiteindelijk het best tot lichtingendienst werkt, zijn recht op de planmaar het echtpaar mag ken, zeker met de cast over zijn precieze werkdie eerder Aquarium zaamheden niets loslaopvoerde, met onder ten. Zoals eerdere recenanderen Pierre Bokma sies over het toneelstuk en Annick Boer. Toch al vermelden, weet je getuigt deze gedrukte dat dit gegeven uiteinversie van zoveel taaldelijk een cruciale rol in gevoel, dat Vecht alles het verhaal gaat spelen. in zich heeft om binZeker wanneer blijkt dat nenkort bij de debutede dienst een dossier rende romanschrijvers over Walter bijhoudt. in de boekwinkel te Los van de ronduit koliggen. mische ontrafeling van Nathan Vecht, Aquarium, Uitdit plot, vallen vooral de geverij De Harmonie, 96 pagispitsvondige observaties na’s (€ 16,90)
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 9
LITERATUUR INTERVIEW
‘De geschiedenis bepaalt wat er gaat gebeuren’ Kader Abdolah schreef met Het pad van de gele slippers een roman over een Iraanse filmmaker die naar Nederland komt. De schrijver ziet het als zijn taak om pijnlijke herinneringen om te zetten in vreugde en bijzondere verhalen. Dat is hem zeker gelukt in zijn nieuwe boek. Door Hugo Jager ‘Zoals een astronaut een wandeling in de ruimte maakt, ging ik omhoog en ervaarde ik een enorme vrijheid tijdens het schrijven,’ vertelt Kader Abdolah over het moment dat hij in de Nederlandse taal verhalen begon te schrijven. In de werkkamer van zijn Delftse appartement zit hij achter zijn bureau en spreekt met zijn diepe stem iedere zin uit alsof hij een verhaal van mythische proporties oreert. Net als Abdolah zelf, vlucht Sultan in Het pad van de gele slippers naar Nederland. ‘De hoofdpersoon gebruikt de Nederlandse taal en schrijft met duizenden foutjes om zijn verhaal te vertellen en later te kunnen zeggen dat hij kunst creëert,’ aldus de schrijver. Het lijkt alsof Sultan zijn eigen taal moet ontvluchten om zich te kunnen uiten, en het valt op hoezeer dat overeenkomt met Abdolahs eigen geschiedenis. ‘Door het schrijven in een andere taal, dat is mijn eigen ervaring, creëer je een nieuwe ik. Een nieuwe persoonlijkheid en een nieuw soort literatuur, want je richt je ineens tot een andere lezer. Zo ontstaat er een boek dat je nooit in je eigen taal had kunnen schrijven. En die ervaring heeft Sultan ook. Daardoor ontdekt hij nieuwe dingen in zichzelf.’ Wel neemt Abdolah in zijn manier van schrijven iets vertrouwds mee: zijn natuurkundige achtergrond. ‘Natuurkunde is een manier van denken. Je ziet dat terug in mijn sobere zinnen. Het is de zuinigheid van een formule. Van de zinnen die ik schrijf kun je geen woord weglaten. Anders klopt het niet. En natuurlijk de structuur.’ Zo lees je Het pad van de gele slippers als verhaal in een verhaal. ‘Het is als een matroesjka: vanuit een verhaal komt een ander verhaal naar buiten, zoals een reeks steeds kleinere in elkaar passende poppen.’ In eerste instantie was Abdolah voor een nieuw boek begonnen jeugdherinneringen op te schrijven. ‘Ik vond dat ik goed in mijn vel zat. Het was een totaal ander verhaal dan Het pad van de gele slippers. Toen ik op
Kader Abdolah YVETTE WOLTERINCK
pagina 270 was, ging de deurbel. Een kameraad stond voor de deur. Hij is ook schrijver en een voorbeeld voor me. In een kwartier vertelde ik hem over de inhoud van het boek. En hij zei: “Het is niks, gooi gewoon weg!” Ik wist dat er geen uitweg meer was. Ik wierp alles in de prullenbak en begon opnieuw. Dat ging in het begin moeizaam. Ik wist niet waar ik
Kader Abdolah, Het pad van de gele slippers, Uitgeverij Prometheus, 349 pagina’s (€ 19,99)
nu naartoe moest, want ik was mijn weg kwijt.’ Maar al snel bepaalde het verhaal zelf waar het heen ging. ‘Ineens kwam er een filmmaker tevoorschijn. En hij schoof mij opzij. Zo werd het uiteindelijk een verhaal van mijn generatie.’ Niet zo vreemd dus dat er grote overeenkomsten bestaan tussen de hoofdpersoon in Het pad van de gele slippers en de auteur zelf. ‘Het is een beetje arrogantie van de schrijver hoor, maar ik heb er eigen ervaringen, gevoelens en belevenissen in gestopt. De angst die je voelt in deze roman, dat is mijn eigen angst.’ De Iraanse Revolutie van 1978 betekent een keerpunt voor het land. Na de dictatoriale sjah komt de streng islamitische ayatollah Khomeini aan de macht. Filmmaker Sultan krijgt het zwaar als bioscopen zondige plekken worden. ‘De geschiedenis bepaalt wat er verder moet gebeuren. Wij gingen met duizenden de straat op om tegen de sjah te protesteren. Het was niet de bedoeling dat de ayatollah aan de macht kwam, maar de geschiedenis pakte het gewoon uit onze handen en schreef haar eigen verhaal.’ De auteur geeft aan dat met zijn boek iets vergelijkbaars gebeurde. ‘Ik wilde mijn eigen verhaal schrijven, maar ineens pakte het verhaal mij.
‘De angst die je voelt in deze roman, dat is mijn eigen angst.’ Er kwamen personages tevoorschijn waaraan ik nooit had gedacht. Het is de geest van de Nederlandse samenleving die ikzelf heb ervaren. Daardoor werd ik gedwongen om de gastvrijheid van het land te laten zien en de dankbaarheid van Sultan jegens zijn bewoners.’ Hoewel dit boek nog maar net verschenen is, bekent Kader Abdolah alweer aan een nieuw project begonnen te zijn. Hij wil de vertellingen van Duizend-en-een-nacht opnieuw in het Nederlands vertalen. ‘Alle respect voor de oorspronkelijke vertalers, maar het is niet geworden wat het zou moeten zijn. Ik denk dat het mijn plicht is om dit boek als geschenk aan de Nederlandse literatuur te geven. Het voelt alsof ik aan de voet van de Mount Everest sta en die berg moet beklimmen. Ik hoop dat het leven me de kracht, de fantasie en de inspiratie geeft om het te doen.’
*
*
*
*
* * Prettıge Leesdagen voor iedereen … * *
*
*
*
*
*
* *
*
*
2018
* … die een onvergetelijk familieverhaal wil lezen
* * … die onbekende kanten van onze geschiedenis wil ontdekken
*
*
*
*
* *
*
*
*
*
… die de spannendste thrillerserie … die gek is op intriges en Parijs van het jaar nog niet heeft gelezen
*
*
*
*
* *
… die de roerige tijd van de Gouden Eeuw wil beleven
W IN NA AR GO UD EN ST RO P
2018
* *
*
*
*
*
*
* *
WINNA AR LIBRIS LITER ATUUR PRIJS
… die in het hoofd van een controversiële president wil kruipen
*
*
*
… die voetbal in zijn hart draagt
* *
* * … die graag op het puntje van haar stoel zit
*
Prettige leesdagen_2018_260x193_Boekenkrant.indd 1
DE TIJD IN KLEUR
EEN REIS DOOR DE GESCHIEDENIS IN TWEEHONDERD PRACHTIGE KLEURENFOTO'S
De ingekleurde zwart-wit foto’s en begeleidende teksten brengen de historie dichterbij
I SB N 978940 1 9 1 4 3 5 2 | g e b o n d e n me t l ees l i nt | € 35,-
* *
*
‘WIJ GAAN NIET TERUG IN DE TIJD; DIE TIJD KOMT ZOMAAR, PATS, BIJ ONS.’ – NRC HANDELSBLAD
*
19-11-18 14:36
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 11
BOEKFRAGMENT
De geluksvogel Hank had het prima voor elkaar. Maar nu hij bijna vijftig wordt, lijkt het geluk even niet meer aan zijn kant te staan… Proloog Ze zijn leuk om te hebben. Een hond. – F. Scott Fitzgerald, De grote Gatsby
Richard Russo, De geluksvogel, vertaling: Kees Mollema, Uitgeverij Signatuur, 477 pagina’s (€ 24,99) www.uitgeverijsignatuur.nl
Om eerlijk te zijn: ik ben geen gemakkelijke man. Ik kan vermakelijk zijn, hoewel het mijn ervaring is dat de meeste mensen niet vermaakt willen worden. Ze zoeken troost. En natuurlijk hoeft mijn idee van vermaak niet het uwe te zijn. Ik ben het volkomen eens met al die mensen die zeggen, als het om films gaat: ‘Ik wil gewoon vermaakt worden.’ Dit populistische standpunt wordt vaak belachelijk gemaakt door mijn academische collega’s, omdat ze het onnadenkend vinden, en vinden getuigen van een gebrek aan verfijning, een bewijs van twijfelachtige analytische en kritische scherpzinnigheid. Maar ik ben het met de premisse eens, ook ik wil gewoon worden vermaakt. Dat ik hoogstzelden word vermaakt door wat andere mensen als vermaak zien, betekent niet dat we filosofisch gezien zoveel van elkaar verschillen. Het betekent simpelweg dat we niet samen naar de bioscoop moeten gaan. Het soort man dat ik ben, vol-
gens hen die mij het beste kennen, is een vermoeiende. Volgens mijn ouders was ik ook als kind al vermoeiend. Ze scheidden toen ik in de brugklas zat, en ze zijn het maar over weinig dingen eens, behalve over dat ik een onmogelijk kind was. De twee versies van het verhaal dat ze over de jonge William Henry Devereaux en zijn eerste hond vertellen, lijken griezelig veel op elkaar, met dezelfde feiten en conclusies, en zelfs dezelfde verteltrant, ongeacht wie van hen het vertelt. Het verhaal dat ze vertellen gaat zo: […] De huizen waarin we woonden hadden hoge plafonds en waren elegant, oud en tochtig. Ze stonden op de campus, of er vlakbij. Ze hadden hardhouten vloeren en rokerige open haarden, die alleen werden aangestoken als mijn vader hof hield, iets wat hij ofwel op vrijdagmiddag deed, als de ruime kamers vol stroomden met overbeleefde, jonge faculteitsmedewerkers en zenuwachtige masterstudenten, of op zaterdagavond, als mijn moeder een diner gaf voor de voorzitter van de vakgroep of de decaan of een dichter die de universiteit bezocht. In al die situaties was ik het enige kind, en ik moet een eenzaam kind zijn geweest, want wat ik liever dan alles op de wereld wilde, was een hond. Zoals te verwachten was, wilden mijn ouders geen hond. Waarschijnlijk waren er speciale regels verbon-
den aan het wonen in deze universiteitshuizen, als het om huisdieren ging. Rond de tijd dat ik negen jaar was, had ik al een jaar of twee ijverig gelobbyd voor een hond. Mijn vader en moeder hoopten dat dit verlangen zou slijten, als ze maar lang genoeg wachtten. Ik kon die hoop in hun ogen zien, en dat maakte mij alleen maar standvastiger en intensiveerde mijn verlangen. Wat ik graag met kerst wilde hebben? Een hond. Wat wilde ik voor mijn verjaardag hebben? Een hond. Wat wilde ik verder nog op mijn broodje met ham? Een hond. Op zulke momenten wierpen ze elkaar moegestreden een blik vol ergernis toe, iets wat me tevreden stemde, want als ik geen hond kreeg, was dit bijna net zo leuk. […] Het is voor geen enkele ouder gemakkelijk, het moment waarop het je begint te dagen dat je iets op de wereld hebt gezet wat de dingen nooit op jouw manier zal zien, ondanks het feit dat het je nalatenschap is, dat het jouw naam draagt.
legen. De weerstand is nu zo sterk, dat ik de hakken in het zand zet. Dit ga ik echt niet doen. Plotseling hoor ik een bekende stem naast me. “Ik steun je. Wat er ook gebeurt, ik blijf bij je.” Het is Arnold, mijn reismaatje. Ik haal opgelucht adem. Niet dat zijn steun mijn probleem oplost, maar extra mentale en emotionele ondersteuning brengt me rust. Ik kijk zwijgend naar de vrouw. Ik doe alsof ik haar niet begrijp. Ongeduldig begint ze te zwaaien met haar armen en handen. Op haar gezicht beginnen zich lijntjes te vormen die getuigen van een groeiende boosheid. Ik blijf haar stoïcijns aankijken. Nu ik een grote steun naast me heb staan, voel ik me sterk. Als ze iets van me wil, dan doet ze het zelf maar. Dan is de irritatie van de vrouw zo gegroeid dat ze nijdig de toilettas pakt. Ondertussen kijk ik naar boven en zie dat de mensen in de rij naar mij wijzen en elkaar aanstoten. Ik ben het meest interessante object op dit moment om naar te kijken. De Japanse keert de toilettas om en de inhoud stuitert en rolt over de tafel. Opeens grijpt ze naar iets tussen de toiletspullen. Triomfantelijk houdt ze het gevonden voorwerp in haar hand, met duim en wijsvinger alsof het iets smerigs is. Ik kijk verbaasd naar het nagelschaartje, dat de beambte in haar handen houdt. Is dit alles?
Arnold fluistert zacht: “Je mag geen scherpe voorwerpen meenemen in de cabineruimte. Dat is ten strengste verboden sinds de laatste aanslagen.” Dan draait de vrouw zich om met het schaartje nog steeds tussen haar duim en wijsvinger. Achter haar staat een grote doorzichtige kliko en de douanebeambte duwt mijn nagelschaartje door de sleuf. Het schaartje valt op de andere scherpe voorwerpen. Ik kijk haar verbijsterd aan. Zeg dat meteen, dat het om een schaartje gaat, dan had ik het je gelijk gegeven, denk ik. Ik haal opgelucht adem en pak mijn spullen weer in de rugtas. Gelukkig blijft een verdere gênante vertoning mij bespaard. Het enige wat ik niet op tafel heb gelegd is mijn rode pikante lingeriesetje, dat ik bij me wil houden, mocht mijn koffer zoekraken.
Dromen Dromen is een liefdesverhaal van alle tijden. Reis met Hester mee op zoek naar liefde en laat je meevoeren naar Nepal, Bali en Australië. Een bijzondere debuutroman.
Hester Hoornstra, Dromen. Durft te leven, Uitgeverij Paris Books, 295 pagina’s (€ 20,00) www.parisbooks.eu
Haar gezicht staat strak en haar donkere ogen priemen in die van mij. Ik geef geen krimp. O, wat moet ik doen? Meewerken, weigeren of doen alsof ik niets versta? Zoiets van ‘ik ben Hollandse, blond en ik versta geen Engels en zeker geen Japans’. Achter haar rug zie ik de rij met passagiers, die nieuwsgierig kijken naar wat er gaat gebeuren. De douanier gebaart ongeduldig voor de tweede keer dat ik de rugtas moet openmaken. Oké dan maar, denk ik. Rustig rits ik de tas open en wacht weer gelaten. Dan begint de Japanse druk te gebaren. Ik begrijp dat ik de inhoud van de tas op de tafel moet leggen. Dan raak ik opstandig. Nee, echt niet, dit ga ik niet doen. Niet in het zicht van alle andere passagiers! Er zit echter niets anders op. Ik haal mijn boeken, de tijdschriften, mijn fotocameraatje, een extra batterij plus oplaadsnoertje eruit. Als laatste pak ik mijn toilettas. Eén ding laat ik zitten in de rugtas. Dat gaat niemand wat aan. Nu gebaart de vrouw in het zwart dat ik de toilettas moet
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 12
SPANNING BOEKENKRANT TIPT GIFGAS Als de wereld wordt opgeschud door een reeks mysterieuze moorden in Washington en Moskou, blijkt er al snel gifgas in het spel te zijn. De Amerikanen en Russen tasten in het duister over de toedracht. Oudhoofdinspecteur Popma en neuroloog Koch besluiten hun tanden in de zaak te zetten. Ze stui- Peter J.L.M. Bernink, Gifgas, Uitgeverij Palmslag (€ 18,95) ten op een netwerk van zakenlieden, terroristische idealisten en huurmoordenaars.
IK ZAL STRAFFEN In de zoektocht naar de ware toedracht van de dood op haar dochter, stuit Kata op enkele vreemde zaken: een mysterieuze briefwisseling tussen haar dochter en een Hongaarse vriend, Vala’s reputatie op school als ‘jezusmeisje’, en haar mysterieuze band met het Steinar Bragi, Ik zal straffen, poppenhuis dat ze ooit Xander Uitgevers, 400 pagivan haar vader kreeg. In na’s (€ 19,99) haar strijd om gerechtigheid, kruipt de IJslandse auteur in het hoofd van een wanhopige moeder, waardoor de gebeurtenissen nog stuitender zijn om te lezen.
Leven zonder richtingsgevoel Als je ook weleens wakker wordt en je afvraagt of wat je gedroomd hebt echt was, ben je niet de enige. Rachelle overkomt het in Nummer 49, het eerste deel van een tweedelige serie, al heeft het in haar geval verstrekkende gevolgen. Door Oglaya Doua De blinde hoofdpersoon Rachelle heeft terugkerende, angstige dromen over de schaduwman, die zegt haar te gaan verblinden. Als ze besluit om een operatie te ondergaan waarmee ze haar zicht terug kan krijgen, gebeuren er rare dingen. Ze is niet meer blind, maar het moment dat ze in slaap valt en droomt, wordt ze in een andere wereld wakker, waardoor ze beseft dat alles wat ze meemaakt misschien toch geen droom is. Als dat verwarrend klinkt, dan is het ook zo. Het boek begint sterk, want
Bear Grylls, Duivelsplaats, vertaling: Bill Oostendorp en Joost van der Meer, The House of Books, 400 pagina’s (€ 21,99)
DARKNET Jake O’Connell heeft zijn criminele verleden achter zich gelaten, maar als zijn jeugdvriend Sean Womack wordt vermoord, komt er een einde aan zijn rustige leven als effectenmakelaar in New York. Aan de andere kant van de wereld ontdekt wetenschapper Jin Huang een Matthew Mather, Darknet, lijst met rijke mensen Karakter Uitgevers, 344 pagidie binnenkort geliquina’s (€ 19,99) deerd worden, of al dood zijn. De oplossing van de moord en de dodenlijst lijkt in een internationale samenzwering in de bankenwereld te liggen.
je bent meteen geïntrigeerd door het met fantasy-elementen en Bijbelse mysterieuze aspect van deze thriller. verwijzingen, die op zichzelf interesNiet alleen door de vraag wat droom sant zijn, maar soms te vergezocht zijn en daardoor verwarrend werken. is en wat werkelijkheid, maar ook Hierdoor is het verhaal moeilijk te omdat je merkt dat er iets verdachts volgen. Zo zijn bepaalde personages en geheimzinnigs aan de hand is ervan overtuigd dat Rachelle weer in Eden, een klein dorpje in de staat Utah, waar Rachelle samen met haar kan zien door een psychosomatische reden; het lichaam doet wat de hervader woont. Het is een besloten senen doen, dus omdat ze daarin gegemeenschap met personages van loofde, manifesteerde het gewenste wie je vermoedt dat je ze niet kunt effect zich ook daadwerkelijk. Ook vertrouwen. In de andere wereld zijn bepaalde elemenkomt Rachelle erachter ten erg cliché, zoals dat zij nummer 49 is, Rachelle’s verliefdheid een uitverkoren mysop haar redder. Dit ticus om de Zegels van is jammer, want een de Waarheid te vinden. personage dat blind is, Daarmee kan ze niet geeft juist de mogelijkalleen de wereld redheid tot originelere en den die ze als ‘normaal’ verfrissende insteek. bestempelt, maar ook Nummer 49 is dus een deze parallelle samenlespannend en mysteriving waarin haar komst eus verhaal voor wie er eeuwen geleden al is open voor staat, en dat voorspeld. in elk geval de vraag Voor een thrillerlezer oproept hoe het verder kan dit boek een verTed Dekker, Zegels van waargaat in het volgende van-mijn-bedshow zijn. heid 1. Nummer 49, vertaling: boek. Theorieën over neuroWillem Keesmaat, Uitgeverij wetenschap en psycho- KokBoekencentrum, 464 pagilogie worden vermengd na’s (€ 22,99)
RECENSIE
Hel en verdoemenis Alle slechte meisjes is de tweede thriller van Chris Whitaker en tevens zijn debuut in Nederland. De ondertitel, Blijf weg uit de bossen. Want daar is de vogel, belooft een angstaanjagend verhaal.
DUIVELSPLAATS Je kent Bear Grylls waarschijnlijk vooral als presentator van verschillende survivalprogramma’s op Discovery Channel, maar ook als auteur timmert hij aan de weg. Duivelsplaats is alweer zijn derde thriller en ditmaal staat de opslag van uranium door de nazi’s centraal. In 2018 ontdekt hoofdpersoon Will Jaeger dat deze geheime voorraad in verkeerde handen dreigt te komen.
RECENSIE
die ervan overtuigd is dat de zwarte onweerswolk, die onheilspellend boven Grace hangt, een teken van de duivel is. Raine gelooft niet dat haar zusje uit vrije wil is vertrokken en gaat samen met twee dorpsjongens op onderzoek uit. Tijdens hun Door Jacqueline Coppens zoektocht ontdekken ze bepaalde overeenkomIn de strenge geloofssten tussen de verdwegemeenschap Grace wonen de tweelingzus- nen meisjes. Was Summer wel zo voorbeeldig? sen Summer en Raine. Het verhaal begint met Summer is een braaf een wervelwind aan en alom geliefd meisje personages en gebeuren Raine is de vrijgetenissen: aanvankelijk vochten rouwdouw van de twee. Ze is er geen touw aan vast zijn zot op elkaar en voelen elkaar te knopen. Wanneer enorm goed aan. Op een dag is Sumer dan eindelijk meer mer verdwenen met achterlating Chris Whitaker duidelijkheid ontstaat, van een briefje. In een naburig dorp DAVID CALVERT barst de hel compleet zijn al meerdere meisjes vermist en bool voor de kidnapper van de meisal gauw wordt er een link gelegd tus- los. Moord en doodslag, Sodom en jes. Pas op driekwart van het boek Gomorra, het lijkt één grote losgesen de verdwijningen. trekt de auteur het verhaal strak in slagen bende in Grace. Sheriff Black heeft zo een race naar de ontknoping. OnverHet verhaal staat bol zijn eigen problemen en wachts, maar niet erg geloofwaardig van de symboliek en heeft moeite deze zaken tovert de auteur een dader uit de metaforen, waaronder adequaat op te pakken. dreigende wolkbreuk. veel Bijbelse verwijAls er een verdachte is, zingen: Summer, Raine, Toch is Alle slechte meisjes geen maar geen afdoende onaardig boek. Whitaker heeft een Black, Noah, Red River, bewijs om hem op te veelgebruikt thema als vermissing Hells Gate, Grace en pakken, verliest de zeer origineel verpakt en de beelde zwarte wolk. In een vader van de tweeling sfeer van streng gelovi- dende beschrijvingen van Grace en zijn geduld en posteert de hoofdpersonages maken wel iets gen waaronder hypohij zich met een stel goed. De geschetste controverse tuscrisie heerst, versus de woeste dorpelingen sen goed en kwaad en het eeuwige goddelozen, kronkelt voor het politiebureau. vraagstuk of grensoverschrijding een wiebelend rood Zij vinden dat er iemand draadje dat moet leiden altijd slecht is, zou misschien beter voor de verdwijningen Chris Whitaker, Alle slechte gepast hebben in een ander genre. naar de ontmaskering moet boeten. Tegenover meisjes, vertaling: Ineke de van ‘de vogel’, het dit gezelschap staat een Groot, A.W. Bruna Uitgevers, angstaanjagende symgroep geloofsfanatici 400 pagina’s (€ 19,99)
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 13
SPANNING INTERVIEW
Wordt de moord op Olof Palme eindelijk opgelost? Stieg Larsson is vooral bekend om zijn Millenniumtrilogie over de detective Mikael Blomkvist. Tien jaar na zijn dood ontdekte journalist Jan Stocklassa dat de beroemde auteur en journalist zelf ook een misdadiger op het spoor was. Stocklassa vertelt ons wat die ontdekking voor hem betekende.
‘We ontwaakten uit een droom waarin we het als vanzelfsprekend beschouwden dat een premier zonder bodyguards over straat kon wandelen.’
Door Istvan Kops Op 28 februari 1986 wordt de Zweedse premier Olof Palme na een bioscoopbezoek op straat doodgeschoten. Het land is in shock. Terwijl de politie vergeefs probeert de moordenaars op te pakken, start Stieg Larsson zelf een onderzoek. Zijn zoektocht brengt hem in de richting van rechtsextremistische groeperingen en buitenlandse veiligheidsdiensten. Vlak voordat hij de daders aan kan wijzen, overlijdt hij in 2004 aan een hartaanval. Tien jaar later vindt Jan Stocklassa in een opslagbox twintig kartonnen dozen met daarin Larssons aantekeningen. Hij besluit het onderzoek voort te zetten, stuit daarbij op nieuwe en overtuigende aanwijzingen en deelt zijn bevindingen nu in Stieg Larssons erfenis. In hoeverre is de moord op Olof Palme nog steeds onderwerp van gesprek in Zweden? ‘Het wordt hier een nationaal trauma genoemd, maar het is pas vrij recent weer actueel geworden. Toen de nieuwe openbare aanklager anderhalf jaar geleden aantrad, gaf hij meteen aan niet te geloven in de versie die al zo’n dertig jaar lang als vaststaand werd beschouwd, namelijk dat de moord zou zijn gepleegd door een zogeheten “lone wolf”.’
malige openbaar aanklager wilde echter een andere kant op met het onderzoek. Als dat niet was gebeurd dan had de moord al in 1988 opgelost kunnen zijn.’
Jan Stocklassa BIGSHOT.SE
ik zijn archieven heb gevonden. Ik was bezig met een eigen onderzoek voor een boek over plaatsen delict waar in de loop der tijd meerdere moorden zijn gepleegd. Tijdens mijn onderzoek kwam ik in contact met een extreemrechtse man die Olof Palme haatte. Larsson bleek aante-
Is de Zweedse samenleving veranderd na de moord op de politicus? ‘In Zweden kijken we sindsdien heel anders tegen de maatschappij aan. We ontwaakten uit een droom waarin we het als vanzelfsprekend beschouwden dat een premier zonder bodyguards over straat kon wandelen. Natuurlijk is dat in de realiteit nooit echt het geval geweest. We hadden een veel te mooi en idealistisch beeld van onszelf.’ Hoe heb je eigenlijk het archief van Larsson gevonden? ‘Ik was een onbeschreven blad waar het Larsson en de moord op Palme betrof. Ik heb hem nooit ontmoet en tot voor kort had ik ook zijn boeken niet gelezen. Het was echt toeval dat
Jan Stocklassa, Stieg Larssons erfenis. De jacht op de moordenaar van Olof Palme, vertaling: Tineke Jorissen-Wedzinga en Ron Bezemer, Uitgeverij Hollands Diep, 480 pagina’s (€ 21,99)
keningen over deze man te hebben gemaakt en zo ben ik via via op zijn archief gestuit.’ Waren deze archieven geheim? En zo niet, waarom deed niemand er eerder wat mee? ‘Er was een heel gedoe over de nalatenschap van Larsson. Zijn levenspartner Eva Gabrielsson dacht dat zij de erfgename was, maar toen bleken alle boekrechten, het geld en zijn aandeel in het blad Expo naar zijn vader en zijn broer te gaan. Ergens tijdens het hele juridische getouwtrek besloot een medewerker van Expo alle documentatie die Larsson over het rechtsextremisme en de moord op Palme had verzameld, in dozen te stoppen en weg te brengen naar een magazijn. Dit magazijn was geen geheim, maar niemand had enig idee dat de auteur zo dicht bij het oplossen van de moord was geweest.’ Denk je dat als de politie het onderzoek in de begindagen anders had aangepakt, de moord al opgelost zou zijn? ‘In 1987 was de politie daar al heel dichtbij gekomen, deels vanwege de informatie die Larsson al over de moord had verzameld. De toen-
Wie zit er volgens jou achter de moord? ‘De theorie van Larsson, die ik verder heb uitgewerkt, is dat de Zuid-Afrikanen achter de moord zaten. Zij wilden daarmee voorkomen dat Palme geheimen openbaar zou maken over de wapenindustrie. Zuid-Afrika schakelde haar beste spion in, Craig Williamson. Deze nam op zijn beurt contact op met Bertil Wedin, die voor de grondtroepen in Zweden moest zorgen. Die grondtroepen wierf hij onder rechts-extremistische groeperingen die sowieso een hekel aan de premier hadden. Ze dachten dat hij voor de KGB werkte en Zweden in de uitverkoop deed aan de Russen.’ Heb je tijdens dit onderzoek ooit gevreesd voor je leven? ‘Ik was bang toen ik Wedin in Cyprus opzocht en ook toen ik Williamson in Zuid-Afrika opzocht. Zuid-Afrika is zo’n ander land dan Zweden, zo onvoorspelbaar en gewelddadig. Williamson leek op het eerste gezicht best een aardige man, maar ik wist dat ik te maken had met iemand die meerdere moorden op zijn geweten had. Nu het boek is verschenen, denk ik dat ik redelijk veilig ben.’ Waarom heb je dit boek geschreven? ‘Wat ik wil bereiken is dat meer mensen zich bewust worden van het verhaal van de moord op Palme. Het is inmiddels meer dan dertig jaar geleden en veel jongeren kennen het slechts als een geschiedenisfeit. Door het verhaal zoveel mogelijk in romanvorm op te schrijven, hoop ik dat jongeren en mensen in het buitenland een beter beeld krijgen van deze gruweldaad. Ook hoop ik meer druk te kunnen zetten op een hernieuwd onderzoek, zodat de mensen die verantwoordelijk waren voor de moord eindelijk ter verantwoording worden geroepen.’
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 14
BOEKFRAGMENT
De vulkaan Tegen alle verwachting in wordt wijnliefhebber Emile de burgemeester van een slaperige Franse dorpje, dat hij, dankzij de ontdekking van een slapende vulkaan, uitbouwt tot een toeristisch attractie van formaat. Maar als het succes volledig uit de hand dreigt te lopen, komt hij voor een moeilijke keuze te staan. De onverlichte parkeerplaats bij de vulkaan is verlaten. Het achterportier van de Rangerover gaat open en er stapt een man uit. ‘Ah, monsieur le prefect!’ Met uitgestoken hand stapt Emile op hem af. ‘Bonsoir, Emile,’ zegt de prefect met zijn kenmerkende fluisterstem. Dan zwaait het voorportier open. Geschrokken doet Emile een stapje opzij. Er stapt een zware man naar buiten. Hij draagt een ruimvallend zwart pak en een donkere bril. ‘Mijn chauffeur,’ zegt de prefect. De man begroet Emile en draait zich met uitgestoken hand om naar Leonie. ‘Bonsoir, madame.’ Leonie schudt zijn hand. Meteen rukt de man haar naar zich toe, klemt zijn arm om haar nek en slaat zijn hand voor haar mond. Met zijn andere hand trekt hij een pistool en zet dat tegen de zijkant van haar hoofd. Ver-
Ilja Gort, De vulkaan, Slurp Publishers, 224 pagina’s (€ 14,95) www.tulipe.nl
lamd van schrik hangt Leonie bewegingloos in zijn greep. Met uitpuilende ogen kijkt Emile toe. ‘Wat... Wat..?’ ‘Rustig maar,’ sust de prefect. ‘Uw vriendin is bij Eustace in goede handen. Hij zal haar geen kwaad doen. Tenminste, als ze meewerkt.’ ‘Maar, wat bedoelt u meewerkt,’ stottert Emile. ‘Wat moeten we dan doen?’ De prefect slaat een arm om Emiles schouders en trekt hem bij Leonie vandaan. ‘Kom, dan lopen we een stukje. Ik begrijp dat het geen leuk gezicht is, uw vriendin die tegen haar wil wordt vastgehouden.’ ‘Maar wat wilt u?’ ‘Emile, er zijn in Sardets een paar vervelende dingen gebeurd. Dingen die het welslagen van onze gezamenlijke projecten in gevaar brengen. Er is een ongelukje gebeurd met een journalist, monsieur Bork is komen te overlijden, maar dat zal allemaal geen verdere gevolgen hebben. Maak je daar geen zorgen over.’ ‘Nee?’ ‘Nee. Maar daar hebben we wel de hulp van jou en je vriendin bij nodig.’ ‘Wat wilt u dan?’ ‘Je vriendin is journalist bij een belangrijke krant.’ ‘Ja.’ ‘Ik zou graag willen dat ze niets publiceert over Sardets en wat daar is voorgevallen. Geen letter. Als zij die belofte doet, als ik daar van op
aan kan, dan kunnen wij samen door.’ Hij slaat Emile amicaal op zijn schouder. ‘Wij zijn een gouden team, Emile! Als we zo goed blijven samenwerken als we doen, kunnen we van Sardets een gezonde gemeente maken en daar zelf wel bij varen.’ Emile blijft staan. Dit is een kans om zijn droom definitief verwezenlijken. Om de succesvolle burgemeester van Sardets te blijven. Een held van episch formaat. Een standbeeld van hem, op het dorpsplein van Sardets!
eropuit met nijntje Nijntje gaat er graag op uit. Dieren kijken op de boerderij, schommelen in de speeltuin en gezellig op bezoek bij opa en oma. Een mooie cadeaubox met drie stevige kartonboekjes.
Dick Bruna, cadeaubox, eropuit met nijntje, Uitgeverij Mercis Publishing, 12 pagina’s per boekje (€ 12,95)
eropuit met nijntje dick bruna
naar de boerderij
a
naar de speeltuin
naar opa en oma
www.nijntje.nl
Schaduwen Ellen Groenenboom wordt als veertienjarig meisje door een onbekende man verkracht. Als volwassen vrouw leidt ze samen met haar drie honden een teruggetrokken bestaan op een oude boerderij, totdat ze op een dag een anonieme dreigmail ontvangt… Yvonne Franssen, Schaduwen, Futuro Uitgevers, 218 pagina’s (€ 18,95) www.futurouitgevers.nl
Zoals iedere maandagochtend ben ik om zeven uur opgestaan. Ik heb gedoucht, de lunchtrommels van de jongens gevuld met een grote stapel boterhammen, en ontbijt voor ze
gemaakt. Zelf krijg ik geen hap door mijn keel. Als Jasper en Michiel de deur uit zijn, kleed ik me om. De kleren die ik draag, moeten straks meteen ergens een container in. Ik wil geen enkel risico lopen. Of in ieder geval zo min mogelijk. Als ik mezelf in de spiegel bekijk, zie ik een bleke, zorgelijk ogende vrouw. Ik ben moe. Ik heb de hele nacht geen oog dichtgedaan. Telkens opnieuw heb ik mijn plan verworpen, om daarna ook telkens opnieuw weer tot de conclusie te komen dat het de enige oplossing is. Het doet me pijn. Ik heb veel van Ellen gehouden, heel veel. Ik hou nog steeds van
haar. We hebben fijne tijden gekend. Maar ik moet nu niet sentimenteel worden, dat maakt het allemaal alleen maar extra pijnlijk en ingewikkeld. Ik moet me realiseren dat onze vriendschap sowieso binnenkort voorbij zou zijn. En dat het in zekere zin haar zus is geweest die deze ellende over ons heeft gebracht. Ik heb dit allemaal nooit gewild. Om half negen ga ik de deur uit. Op de fiets, zoals altijd. Het enige verschil is dat ik nu het pistool van Marcel Vossen bij me draag, goed weggeborgen in de zak van mijn winterjas. Ik moet niet vergeten straks brood te halen, realiseer ik me. Zoals ik elke maandagochtend doe.
Ellen is buiten met de honden bezig. Ze heeft pionnen uitgezet, en doet een of andere oefening met ze. Een vredig tafereel. Ze staat met haar rug naar me toe. Ideaal. Ik laat mijn fiets een eind voor het hek achter, en ga te voet verder. Ik loop links langs het huis, totdat ik tot een meter of dertig ben genaderd.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 15
BOEKFRAGMENT
Lichtjaren Na een aanval door een mysterieuze vijand, laat de exclusieve Quatra Fleet Academy voor het eerst studenten toe van elke planeet in het zonnestelsel. Van de auteur van de Netflix-hitserie De 100.
Kass Morgan, Lichtjaren, vertaling: Mariella Manfré, Uitgeverij Blossom Books, 272 pagina’s (€ 19,99) www.blossombooks.nl
‘Wat doe jij hier?’ ‘We maakten ons zorgen om je. Ons gevecht start over minder dan vijf minuten. Orelia en Arran hebben me eropuit gestuurd om jou te zoeken. Ze zagen je hier naar binnen duiken.’ ‘Ze hebben jóú gestuurd. Om me uit de dames-wc te halen,’ zei Vesper vol ongeloof, terwijl ze naar de deur liepen. ‘Waarom Orelia niet?’ ‘Ze wisten dat ik de enige ben die jou in de hand kan houden.’ ‘In de hand kan houden?’ Ze was niet iemand die in de hand gehouden werd, zeker niet door een verwaande Devak. Ze tilde haar hand naar haar lippen en opende haar mond, zich afvragend waar ze meer naar verlangde: het gevoel van de chemicaliën in haar lichaam of de voldoening van zijn geschokte uitdrukking. ‘Doe niet zo idioot.’ Met een paar stappen had hij de afstand tussen hen overbrugd en hij pakte haar pols vast. ‘Laat me los,’ zei Vesper worstelend. Hij hield haar arm zacht, maar stevig vast. ‘Niet voordat je me geeft wat je daar in je hand hebt.’
Binnen in haar liep iets leeg en opeens voelde ze alleen nog maar een overweldigende vermoeidheid. ‘Goed dan,’ zei ze en ze opende haar vuist. ‘Het maakt niet uit. Het zou toch geen verschil uitgemaakt hebben.’ Rex plukte de pil van haar handpalm en bekeek hem. ‘Vegadope? Echt, Vesper? Wat bezielt je?’ Zijn stem klonk niet beschuldigend meer. ‘Ik... Ik kan het niet.’ Ze kon niet geloven dat ze dit hardop zei, en ook nog eens tegen Rex. Tot twee minuten geleden zou ze liever naakt voor de hele Academie hebben gestaan dan een mislukking toe te geven. ‘Wat niet?’ ‘Vliegen. Strijden. Alles.’ Vesper schudde haar hoofd. ‘Jullie zijn beter af zonder mij. Ik verkrampte helemaal bij de manoeuvre met de zwaartekracht en het is alleen maar erger geworden. Je had gelijk. Ik ben inderdaad naar binnen gestormd met de gedachte dat ik meer wist dan jullie. Maar dat waren alleen maar lege woorden. Ik heb het niet in me.’ Rex kromp enigszins ineen terwijl een blik vol pijn over zijn gezicht schoot. ‘Dat had ik nooit mogen zeggen. Het spijt me.’ ‘Maar het is waar.’ ‘Nee, dat is het niet,’ zei Rex. Hij klonk oprechter dan ze ooit voor mogelijk had gehouden. ‘Ik zei die dingen alleen maar omdat ik boos
was op mezelf. Ik had de verkeerde beslissing genomen. Het was mijn fout, niet de jouwe.’ Hij haalde diep adem en de bekende ondeugende glinstering keerde terug in zijn ogen. ‘De waarheid is, en ik kan bijna niet geloven dat ik dit zeg, dat jij op een slechte dag nog steeds tien keer indrukwekkender bent dan de meeste mensen op hun beste dag. Met jou vliegen is alsof je een of ander kwaadaardig genie aan het werk ziet. Jouw strategie, jouw focus, jouw vermogen om je tegenstander vier stappen voor te blijven... Dat is indrukwekkend, en heel eerlijk gezegd een beetje angstaanjagend.’ Vesper moest wel glimlachen. ‘Je ziet er niet angstig uit.’ ‘Weet je wat me écht bang maakt? Jou met die pil. Je hebt geen idee wat dat spul met je kan doen. Je hebt geen idee hoeveel levens ik kapot heb zien gaan – levens met heel wat minder potentieel dan dat van jou.’
BOEKFRAGMENT
De kaart der dagen In De kaart der dagen, het vervolg op de trilogie over de bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, lijken de bijzondere en de gewone wereld eindelijk te versmelten.
Ransom Riggs, De kaart der dagen. Het vierde boek van de bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, 504 pagina’s (€ 22,95) www.clavisbooks.com
Ik dacht even na en knielde toen neer bij het luik. Eerst probeerde ik een paar namen – mijn eigen naam, Abe, Emma – maar zonder succes. Daarna toetste ik het woord b-i-jz-o-n-d-e-r in, gewoon om iets te proberen. Nope. Veel te vanzelfsprekend. ‘Misschien is het in een andere taal,’ zei Millard. ‘Abe kon Pools.’ ‘Misschien moet je er een nachtje over slapen,’ zei Emma. Maar nu gonsde het in mijn hoofd. Pools. Ja, dat gebruikte hij soms, voornamelijk als hij in zichzelf praatte. Hij had me maar één woord geleerd. Tygrysku. Een troetelnaampje dat hij voor mij gebruikte. ‘Tijgertje’ betekende het. Ik toetste het in. De tuimelschakelaars in het slot gingen met een klik open. Holy shit. De deur ging open en er werd een ladder zichtbaar die afdaalde in het donker. Ik zette mijn voet op de eerste trede. ‘Duim voor me,’ zei ik. ‘Laat mij eerst,’ zei Emma. Ze stak
haar hand uit en maakte een vlam. ‘Ik moet het doen,’ zei ik. ‘Als er daarbeneden iets akeligs staat te wachten, wil ik eerst worden opgegeten.’ ‘Wat ben je toch ridderlijk,’ zei Millard. Ik klom tien treden naar beneden, tot ik op een betonnen vloer stapte. Het was zo’n tien tot vijftien graden kouder dan in het huis boven me. Vóór me was alles donker. Ik haalde mijn telefoon tevoorschijn en scheen met het verlichte schermpje in het rond, wat net genoeg licht gaf om de muren te zien, die uit grijs beton bestonden en gebogen waren. Het was een tunnel: claustrofobisch smal en zo laag dat ik me moest bukken. Het licht van mijn telefoon was te zwak om te zien wat er voor me lag of hoe lang de tunnel was. ‘En?’ riep Emma naar beneden. ‘Geen monsters!’ riep ik. ‘Maar ik kan wel wat meer licht gebruiken.’ Tot zover mijn ridderlijkheid. ‘Ik kom eraan!’ zei Emma. ‘Wij ook!’ hoorde ik Olive zeggen. Toen ik stond te wachten tot mijn vrienden naar beneden waren geklommen, drong het pas tot me door … mijn grootvader had wél gehoopt dat ik deze plek vond. Tygrysku. Het was een broodkruimeltje in het bos. Net als de ansichtkaart van mevrouw Peregrine, die hij in dat boek van Emerson had gestopt. Emma was afgedaald en maakte een
vlammetje in haar hand. ‘Nou,’ zei ze met een blik op de tunnel voor ons, ‘voorraadkelder kunnen we alvast van het lijstje schrappen.’ Ze knipoogde naar me, en ik grijnsde terug. Ze zag er rustig en beheerst uit, maar ik weet vrijwel zeker dat ze deed alsof. Mijn zenuwen waren in ieder geval allemaal gespannen.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 16
JEUGD BOEKENKRANT TIPT DE KAART DER DAGEN Ransom Riggs kennen we van zijn bestsellerserie De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine. In De kaart der dagen keren we terug naar Jacob, mevrouw Peregrine en zijn bijzondere vrienden, en komen we meer te weten over de geschiedenis van Jacob en zijn grootvader. Ook dit keer wordt het verhaal ondersteund met indrukwekkende foto’s.
Ransom Riggs, De kaart der dagen, vertaling: Tine Poesen, Uitgeverij Clavis, 504 pagina’s (€ 22,95)
EEN WERELD VOL ONTDEKKINGEN Ben jij altijd op zoek naar nieuwe feiten en weetjes? Dan is Een wereld vol ontdekkingen hét boek voor jou, want met dit weetjesboek begrijp je beter hoe de belangrijkste ontdekkingen en uitvindingen ter wereld zijn gedaan. Richard Platt, Een wereld vol Straks kun jij je vrienontdekkingen, illustraties: den bijvoorbeeld vertel- James Brown, vertaling: Jesse Goossens, Uitgeverij Lemnislen waarom het zo lang caat, 64 pagina’s (€ 19,95) duurde voor het wiel werd uitgevonden en wie nou écht de uitvinder is van de gloeilamp.
SHOWSTEALER Na het succes van het dystopische young adult-boek Showstopper, verschijnt nu het tweede deel in de serie. Hierin zijn Hoshiko en Ben op de vlucht nadat ze het Circus van Silvio Sabatini hebben afgebrand. Bens moeder is echter vastbesloten om wraak op haar zoon te Hayley Barker, Showsteanemen voor zijn verler, Uitgeverij De Fontein, 416 pagina’s (€ 18,99) raad. Wanneer Ben in het nauw wordt gedreven, besluit hij zich op te offeren voor Hoshiko. Hierdoor wordt hij de sterattractie in de dodelijkste show aller tijden.
DRADEN Waar ben jij naar op zoek, want iedereen is weleens op zoek naar iets of iemand. In dit poëtische prentenboek volgen we een vrouw die een rode draad vindt. Deze draad brengt haar naar een kindje. Vervolgens groeit het kindje op Torill Kove, Draden, illustraties: Torill Kove, vertaling: en volgt zij haar eigen Imme Dros, Uitgeverij Ploegdraden. Het is tijd om sma, 40 pagina’s (€ 13,99) los te laten, maar moeder en dochter blijven voor altijd met elkaar verbonden. Een boek met weinig woorden, waarin de illustraties het verhaal vertellen.
RECENSIE
Een spoor van licht In deze donkere, koude dagen omringen mensen zich graag met familie en andere geliefden. Dit is niet voor iedereen vanzelfsprekend, want het is niet overal rozengeur en maneschijn. Daarover schreven Aline Sax en Ann de Bode een beeldig boek: De lantaarnaansteker. Door Aefke ten Hagen Het beroep van lantaarnaansteker is inmiddels uitgestorven, want dat was vroeger een persoon die de op gas of olie werkende straatlantaarns aanstak, meestal met behulp van een lange stok. Inmiddels is de laatste lantaarnopsteker al sinds 1957 met pensioen, maar dit prachtige boek brengt hem in de donkere dagen voor kerst weer even tot leven. De aansteker in dit verhaal loopt op hoge stelten door de stad en laat een spoor van licht achter. ‘Elke avond, als het donker wordt, hoor je getik op straat. TIK TOK … TIK TOK. Alsof een dier op lange poten voorzichtig door de straten trippelt. Het is de lantaarnaansteker.’
Aline Sax en Ann de Bode, De lantaarnaansteker, Uitgeverij De Eenhoorn, 64 pagina’s (€ 19,95)
De lantaarnaansteker is een bijzonder fraai geïllustreerd boek. Bovendien is het qua formaat geen boek zoals alle andere, want het is zó lang dat het niet in de boekenkast past. De vorm staat symbool voor de lange stelten van de hoofdpersoon. Het verhaal is makkelijk te lezen, de teksten zijn niet te lang en ook
zeker niet te kort. Dit staat mooi in verhouding tot elkaar en maakt het voor kinderen vanaf 9 jaar heel aantrekkelijk om te lezen. De lantaarnopsteker mag dan een uitgestorven beroep zijn, het samenbrengen van mensen is wel een actueel en hartverwarmend thema. Elk huisje heeft zijn kruisje en omdat hij overal naar binnen kijkt, kent hij de stad en haar bewoners goed. Zo ziet hij een jonge vrouw wachten op haar geliefde, zit een meisje eenzaam op de rand van haar bed omdat haar vader altijd aan het werk is en staat een man zijn zieke vrouw bij. En zo is er in veel huizen eenzaamheid, verdriet en pijn. Toch zit er een bijzondere twist in het verhaal, want het is allesbehalve een sprookje. De aansteker bedenkt een mooie, actuele en realistische oplossing om mensen met elkaar te verbinden. Daardoor is het een kinderboek waarbij ook volwassen lezers kippenvel krijgen, mede door de illustraties waar het gevoel vanaf spat. Op sommige momenten zegt een beeld meer dan duizend woorden en Aline Sax en Ann de Bode hebben voor het samenspel van tekst en illustraties buitengewoon goed samengewerkt. Een boek dat gelezen moet worden. Door iedereen.
RECENSIE
Reisgenoot kun je veranderen in… Wanneer Elizabeth na de laatste schooldag voor de kerstvakantie bij haar huis aankomt, is er niemand thuis, zit de deur op slot en hangt er een briefje met de tekst: ‘Wij zijn drie weken op vakantie, in deze envelop zit een treinkaartje. Neem de trein naar het Winterhuis Hotel.’
zien. Op deze magische manier ontdekken Elizabeth en Freddy steeds meer over de geschiedenis van het Winterhuis Hotel en hun bewoners. Het boek is opgedeeld in drie delen. Waar deel twee en drie makkelijk weglezen, duurt het even voordat het verhaal op gang komt. Dit komt vooral door de vele lange zinnen die Door Anne Visser niet gelijk iets toevoegen aan het verhaal, In Winterhuis Hotel vol- zoals: ‘Ze telde het gen we de zelfstandige, beetje geld dat erbij zat en zag voor zich hoe elfjarige Elizabeth. tante Purdy de muntjes Het eigenwijze meisje met haar dunne vingers een voor woont bij haar oom een uit haar portemonnee opdiepte en tante, maar ze kunen met tegenzin in de nen het envelop liet glijden, terniet met elkaar vinden. wijl oom Burlap naast Ze volgt dan ook met haar een gezicht trok tegenzin de instructies of hij zelfs dit kleine op het briefje op en beetje – nog te weinig gaat op weg. Eenmaal voor een broodje kaas – aangekomen bij het te veel vond.’ hotel slaat deze weerzin Wat Winterhuis Hotel al snel om in vreugde. bijzonder maakt, is Samen met Freddy, een dat het niet alleen een jongen die ook naar familieverhaal is, maar het hotel is gestuurd, het je tegelijkertijd uitbezoekt ze de grote daagt om te spelen met bibliotheek. Hier vindt Ben Guterson, Winterhuis taal. Zo begint bijvoorElizabeth een geheimHotel, illustraties: Chloe Brisbeeld ieder hoofdstuk zinnig boek waarin tol, vertaling: Imme Dros, Uitmet een woordladder letters verschijnen die geverij Leopold, 328 pagina’s van vier à vijf woorden, alleen zij lijkt te kunnen (€ 17,50)
zoals ‘deur, duur, tuur, tour, toer’. Ook het maken van anagrammen is een favoriete bezigheid van Elizabeth: ‘Weet je dat je REISGENOOT kunt veranderen in… EIGEN SOORT of in SOORTEIGEN.’ Voor je het weet zit je samen met Freddy en Elizabeth vergelijkbare woordgrapjes te bedenken. De mooie illustraties in het boek verbeelden precies de magische sfeer van het verhaal en laten de zoektocht van Elizabeth zien. Een reis door de geschiedenis, waardoor ze ook meer leert over vriendschap en over zichzelf. Het boek is daarom niet alleen leuk voor jonge lezers, maar ook erg geschikt om tijdens deze donkere dagen voor te lezen.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 17
JEUGD ARTIKEL
Who run the world? Girls! Wie dacht dat de feministische golven voorbij zijn, heeft het mis. In kinderboekenland stroomden de boeken van en voor rebelse meisjes het afgelopen jaar binnen. Wij maken je wegwijs in het overweldigende aanbod.
de haven van Sydney uit. Ze was net zestien geworden.’ Met hun bonte verzameling verhalen willen Favilli en Cavallo jonge lezers inspireren groots te dromen. Daarvoor hebben ze achterin zelfs een lege pagina gereserveerd waar de lezer zijn eigen levensverhaal kan optekenen. En voor wie het niet bij dromen wil laten, is er ook het doeboek Girlpower!. Hierin daagt Ellen Bailey rebelse meiden uit om samen met wetenschapper Mary Sherman Morgan een eigen raket te maken, met Malala hun loopbaan uit te stippelen, of met J.K. Rowling een nieuwe bestseller te schrijven.
Door Janneke Blok ‘Ik zoek een boek voor mijn nichtje over sterke vrouwen die haar kunnen inspireren. Heb je dat?’ vroeg een klant mij ooit toen ik nog bij boekwinkel Savannah Bay in Utrecht werkte. Verhalen van en over sterke vrouwen waren er in de van oudsher feministische boekhandel in overvloed, maar niet specifiek gericht op jongeren. VAN KLEIN TOT GROOTS Een van de schrijfsters die tot dezelfde conclusie kwam, was de Spaanse Maria Isabel Sánchez Vegara. Net als deze klant was ze voor haar twee nichtjes op zoek naar inspirerende kinderboeken. ‘Ik had al een heleboel geweldige verhalen ontdekt voor Ernest, mijn oudste neefje, maar het bleek veel moeilijker om een goed boek over vrouwelijke helden te vinden,’ vertelt Vegara in een interview. ‘Toen dacht ik: daar kan ik verandering in brengen! Al gauw kwamen vele vrouwen die ik bewonder – Coco Chanel, Frida Kahlo en Amelia Earhart – in me op.’ Wat met een klein idee begon, groeide al gauw uit tot een grootse serie boekjes voor de allerkleinsten over haar gelijknamige – overigens ook mannelijke – voorbeelden, van Moeder Teresa tot Anne Frank. Van die laatste verschijnt begin 2019 de Nederlandse vertaling in de Van klein tot groots-serie bij De Vier Windstreken. Dit jaar bracht de uitgeverij ook al de titels Audrey Hepburn en Coco Chanel uit. In slechts enkele woorden, paginagrote prenten en een tiental pagina’s kunnen jonge kinderen hierin kennismaken met het bewonderingswaardige
Maria Isabel Sánchez Vegara, Van klein tot groots. Audrey Hepburn, vertaling: Antje Schoehuys-Blaak, illustraties: Amaia Arrazola, Uitgeverij De Vier Windstreken, 36 pagina’s (€ 13,95)
Portret uit Rebelse meisjes 2 MARTA SIGNORI
levensverhaal van respectievelijk de Brits-Nederlandse actrice en de Franse modeontwerpster. REBELSE MEISJES Ook de uit Italië afkomstige Amerikaanse schrijvers Elena Favilli en Francesca Cavallo viel de grote hoeveelheid jeugdboeken met jongens in de hoofdrol en stereotype meisjes in afwachting op een knappe prins, op. Ze startten een succesvolle crowdfundingsactie om hun droom ‘The Anti-Princess Picture Book (you and) little girls need’ te verwezenlijken. Door het enorme succes verscheen van Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes recent zelfs een gelijknamig tweede deel. Beide boeken, gericht op wat oudere kinderen, bevatten maar liefst honderd in sprookjesvorm gegoten verhalen over inspirerende vrouwen, begeleid door prachtige en diverse
Elena Favilli en Francesca Cavallo, Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes 2, vertaling: Monique ter Berg, Uitgeverij Rose Stories, 212 pagina’s (€ 19,95)
portretten, geïllustreerd door zestig illustratoren. Natuurlijk kunnen ook hierin Audrey Hepburn en Coco Chanel niet ontbreken, maar hoewel het een wereldwijd gesponsord project is, valt al gauw op dat vooral helden uit de Verenigde Staten en het Engels taalgebied domineren. Zo moet bijvoorbeeld onze zeilster Laura Dekker, de jongste die solo rond de wereld zeilde, het onderspit delven tegen de Australische Jessica Watson. Zij heeft, in tegenstelling tot Dekker, wél een prachtig eerbetoon gekregen in het eerste boek. Desalniettemin is ook dit levensechte zeilsprookje een feest om te lezen en toont het de enthousiasmerende en speelse stijl van de auteurs: ‘Ze propte haar boot vol met vleespasteitjes, aardappels, heel veel blikken met bonen, honderdvijftig flessen melk en een heleboel water, hees de zeilen en voer
Ellen Bailey, Girlpower! Een inspirerend doeboek voor en over rebelse meiden, vertaling: Nele Jacobs, illustraties: Lauren Farnsworth en Sophie Beer, Deltas Centrale Uitgeverij, 96 pagina’s (€ 12,95)
WETENSCHAP EN SPORT Voor Meisjes en wetenschap, gevolgd door Meisjes en sport, koos schrijfster en illustrator Rachel Ignotofsky voor een ander insteek. Ze beperkte zich hiervoor tot de verhalen van vrouwelijke geleerden en atleten. Haar passie om moeilijke onderwerpen op een toegankelijke wijze over te brengen in educatieve kunstwerken, is vooral goed terug te zien in het eerste boek. Op elke pagina worden de korte biografieën verrijkt met kleine tekeningen met bijschriften, die de met feiten doorspekte teksten verlevendigen. Waar programmeur Grace Hopper in Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes bijvoorbeeld Mark I uitvond waarmee Amerikaanse troepen de geheime boodschappen van hun vijand ontcijferde, loste de computer in dit boek ‘belangrijke problemen voor de oorlogsvoering op en onderzocht onder meer de implosiemogelijkheid van de atoombom in het Manhattanproject.’ Kortom: een boek voor de echte jonge wijsneuzen die het naadje van de kous willen weten. Wat ik nooit te weten zal komen, maar van harte hoop, is dat het de klant van destijds ook niet onopgemerkt is gebleven dat haar vraag naar boeken voor vrouwen in wording niet onbeantwoord is gebleven. Haar nichtje, maar eigenlijk ieder meisje, verdient het om een van deze boeken cadeau te krijgen en te dromen van een groots leven.
Rachel Ignotofsky, Meisjes en wetenschap, vertaling: Melissa Debruyn, Uitgeverij Van Halewyck, 128 pagina’s (€ 19,99)
Pim Lammers & Joris Thys Een spannend en grappig (voor)leesverhaal over monsters en stoer zijn. De papa van Edo jaagt op monsters: grote monsters met sterke klauwen en vuur uit hun neus. Vandaag gaat Edo voor het eerst mee. Maar als papa het bos in gaat, laat hij Edo toch achter in het dorp. Dus sluipt Edo zelf het bos in ... — ₏ 15,95 $ voorleesboek vanaf 5 jaar $ zelf lezen vanaf 7 jaar (AVI M4)
www.eenhoorn.be
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 19
BOEKFRAGMENT
Kan Dr. Proktor Kerstmis redden? Een slee, vliegende rendieren, wat tijdzeep en natuurlijk schetenpoeder… dat is alles wat Dr. Proktor nodig heeft om de Kerstman te vinden en het kerstfeest te redden!
Jo Nesbø, Kan Dr. Proktor Kerstmis redden?, illustraties: Georgien Overwater, vertaling: Femke Muller, Uitgeverij Lemniscaat (€ 16,95) www.lemniscaat.nl
Dit verhaal begint op de middag van de laatste zondag voor Kerstmis, tegen de avondschemering. Heel Noorwegen was bedekt met een dikke laag sneeuw, en vooral Oslo, en helemaal vooral de Kanonweg en helemaal helemáál vooral het gekke, scheve, blauwe huis aan het eind van de straat. Het was echt de hoogste tijd dat iemand het pad schoonveegde dat van de voordeur, langs de met sneeuw bedekte perenboom, naar het tuinhek liep. Woonde daar niemand? Jawel, toch wel, er liepen grote en kleine voetsporen tussen het hek en de voordeur, er brandden kaarsen achter de bevroren ramen en er kringelde rook uit de schoorsteen. Aan de keukentafel zat een buurmeisje dat Lise heette. Ze staarde dromerig voor zich uit en luisterde naar Juliette, de lieve mevrouw die in een pan stond te roeren en een romantisch kerstverhaal vertelde over twee geliefden die elkaar hadden, kwijtraakten en uiteindelijk toch nog kregen op kerstavond. ‘Ik ben dol op romantische verhalen die verdrietig zijn in het midden,’ zei
Lise met een diepe zucht. ‘Vooral als ze ook een beetje griezelig zijn.’ Juliette Margarine lachte en schonk nog wat melk in de pan. ‘Dat komt doordat je hier gezellig binnen in de warmte zit en niet buiten tussen de enge, onzichtbare wezens die rondsluipen in de dagen voor kerst, mademoiselle Lise.’ Precies op dat moment hoorden ze de scharnieren van de deur in de gang piepen en waaide er een koude windvlaag de keuken in. Ze keken elkaar aan. Er was iemand – of iets – binnengekomen. Krakende voetstappen klonken op de houten vloer van de gang. ‘Eh… w-wie is daar?’ vroeg Juliette met trillende stem. Er kwam geen antwoord. ‘Wie…’ begon Juliette, maar toen sloeg ze verschrikt haar hand voor haar mond. Er verscheen iets angstaanjagends in de deuropening. Het was een stapel brandhout. Een stapel klein gehakte blokken berkenhout die twintig centimeter boven de grond zweefde. ‘O, nee, een zwevende stapel brandhout!’ jammerde Juliette. ‘Wat wil je van ons, onschuldige, weerloze vrouwen?’ ‘Eten!’ zei de stapel brandhout. ‘Mon Dieu!’ zei Juliette, want ze is
Frans en ‘mon Dieu’ betekent ‘mijn God’. ‘Wil je ons allebei opeten of heb je genoeg aan die kleine? Wil je het hele huis opeten, of wil…’ ‘Ik wil rijstepap eten!’ zei de brandstapel. ‘Ga hier dan maar bij de kachel zitten,’ zei Juliette en toen draaide ze zich weer om naar de pan. De stapel brandhout zweefde naar de knappende kachel, viel met veel kabaal in de mand en erachter vandaan kwam een ongewoon klein jongetje tevoorschijn, met een nog kleiner wipneusje en de kleinste sproetjes die je ooit hebt gezien. Hij sloeg de sneeuw van zijn trui en plukte splinters berkenhout uit zijn vuurrode haar en zijn piepkleine oortjes.
BOEKFRAGMENT
De jongen onder water Timon Titus (ja, echt!) heeft nog nooit van zijn leven gezwommen. Het is dus logisch dat hij er enorm tegenop ziet als hij met school moet zwemmen.
Adam Baron, De jongen onder water, vertaling: Anneke Bok, Uitgeverij BILLY BONES, 200 pagina’s (€ 14,99) www.billybones.nl
‘Timon William Titus! Je mankeert helemaal niets. Je bed uit, en wel nu meteen!’ ‘Maar ik ben ziek!’ ‘Nee, dat ben je niet! Je hebt geen koorts en je keel ziet er volkomen normaal uit.’ ‘Niet. Het doet vreselijk pijn. Het...’ ‘Hier hebben we het al eerder over gehad, Timon. Als je een dag verzuimt van school, moet je écht ziek zijn. Ik geef vandaag Kliederkunst en als ik dat afzeg om voor jou te zorgen, krijg ik niet betaald. Zo simpel is het.’ Kliederkunst is iets wat mijn moeder op maandagochtend doet met peuters in het zaaltje bij de kerk. In de vakanties moet ik ook mee, en ik kan alleen maar zeggen dat mijn moeder waardeloos is in het bedenken van namen. Kliederkunst zou eigenlijk ‘Kliederende, krankzinnige ukkies gaan door het lint’ moeten heten. Maar toen ze dat zei, slaakte ik een zucht. Ik weet hoe hard mijn moeder werkt en dat we elke cent nodig hebben. Aan het begin van de maand gaat ze zitten rekenen op een papiertje. Ik heb er een keer een gevonden
en heb de rijtjes met cijfers bekeken. Ik ben goed in rekenen, en het kostte weinig tijd om erachter te komen dat mijn moeder, na aftrek van geld voor eten en schoolmaaltijden, gas, elektriciteit en gemeentebelasting, een bedragje dat ze opzijzette voor school- schoenen en nog een heleboel andere dingen die me niet leuk leken, op de kop af negen pond en drieënveertig pence overhield. En er stond niets op het lijstje dat ze zelf misschien had gewild. ‘Opstaan!’ riep ze, en ik zuchtte maar eens. Het eerste wat me opviel was de geur. Die prikkelde in mijn neus. Toen het geluid. Meteen toen juf Phillips de deur van het sportfondsenbad openduwde, hoorde ik het: luid, weergalmend en een beetje onecht. Gelach, stemmen, een stromende waterslang, een rinkelende telefoon. Het gekke was dat het verder niemand leek op te vallen. Maar ik was onder de indruk van het hoge plafond en het felle licht. Het was net alsof je binnenstapte in een reusachtige droom. Daarna, toen we door de hal liepen, zag ik gedaantes bewegen aan de andere kant van die gigantische ramen. En toen zag ik het voor het eerst: het zwembad. Mijn maag draaide zich om. Het zweet prikte op mijn voorhoofd. Ik bleef stokstijf staan, en van achteren botste er iemand tegen me op, zodat ik viel. Ik stond op en kon niets
anders doen dan door het glas staren naar de enorme blauwe vlakte die voor me lag te glinsteren. Mijn ogen werden zo groot als frisbees en ik besefte dat ik het niet kon. Echt niet. Ik zou het gewoon aan juf Phillips moeten vertellen. Opbiechten. Ik schudde mijn hoofd en wist niet eens of ik nog wel een stap zou kunnen verzetten, tot ik zag wie me omver had gelopen.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 20
BOEKFRAGMENT
67 seconden Als Wills broer Shawn wordt vermoord, weet Will wat er van hem verwacht wordt: niet snitchen, niet huilen, wraak. Met een pistool in zijn broekband staat Will gedurende 67 seconden in de lift naar benden, maar op iedere verdieping komt er iemand uit zijn verleden binnen en hij begint aan zijn bestemming te twijfelen.
EEN DODENZWAAI
RIGGS EN SHAWN WAREN ZOGENAAMD VRIENDEN, MAAR het beste wat hij ooit voor Shawn heeft gedaan, was hem leren hoe je de dodenzwaai doet. Het ergste wat hij ooit voor Shawn heeft gedaan, was hem doodschieten.
Jason Reynolds, 67 seconden, vertaling: Maria Postema, Uitgeverij Blossom Books, 306 pagina’s (€ 16,99)
is als je ondersteboven aan een rekstok hangt en heen en weer zwaait, steeds harder, tot je op precies het goede moment je benen loshaakt en door de lucht vliegt, in de hoop dat je op je voeten landt. Het gaat allemaal om de timing. Als je je benen te vroeg loshaakt, val je op je gezicht. Als je je benen te laat loshaakt, val je plat op je rug. Dus je moet het perfect timen om het goed te doen. Shawn heeft mij geleerd om het perfect te timen.
JASON REYNOLDS
52
BOEKFRAGMENT
Orensnijder tulpensnijder Orensnijder tulpensnijder is een nieuwe bundeling van Paul Rodenko’s werk. Met de verzameltitel wilde de dichter beide kanten van zijn poëzie aanduiden, wat Adriaan Morriën noemde: de agressieve en de ‘lieve’ gedichten.
Paul Rodenko, Orensnijder tulpensnijder. Verzamelde gedichten, Uitgeverij De Harmonie, 116 pagina’s (€ 14,50) www.deharmonie.nl
53 67 SECONDEN
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 21
BOEKFRAGMENT
Zoeklicht op het gazon In zijn nieuwe roman onderzoekt Auke Hulst de mysterieuze verdwijning van vicepresident Richard Nixon in 1960. Het resultaat is een psychologisch portret van een van de meest controversiële politieke figuren van de twintigste eeuw.
Auke Hulst, Zoeklicht op het gazon, Uitgeverij Ambo|Anthos, 176 pagina’s (€ 20,00) www.amboanthos.nl
Op de brievenbus voor het Spaanskoloniale huis stond nog steeds de naam van de betreurde heer des huizes: F.A. Nixon. Het rode kunststof vlaggetje aan de bus wees omhoog – er zat een postbestelling in die ze uit beleefdheid vast meenamen. Het witte huis was omringd door cipressen, sinaasappelbomen en oleander, en onlangs was het op zijn kosten opnieuw in de verf gezet – voor de ramen hingen verse horren, en volgens de factuur was in de keuken een telefoonextensie geïnstalleerd, het nieuwste van het nieuwste. Hij vroeg DiBetta in de auto te wachten. De anderen kwamen mee, dan hoefde hij niet zelf het hele gesprek te voeren. Hannah deed open in een brokaten jurk, een te zware stof voor dit klimaat – direct voelde hij hoe zijn ingewanden in een knoop werden gelegd. Ze droeg haar korte haar in grijze krullen, haar wenkbrauwen waren dik en donker, rond de losse huid van haar hals hing een ketting
met schakels van imitatie-edelstenen. Ze kneep haar smalle oogjes samen achter een te ernstige bril die rustte op een neus zoals hij die zelf dagelijks in de spiegel zag. ‘Ah, daar zijt ge. Ik heb de thee al klaar.’ Ze schudde zijn uit ongemak uitgestoken hand – die van haar voelde aan als met leer bespannen takken. ‘Ik had de dames van de club al gezegd: mijn zoon Dick is nooit te druk voor z’n moeder.’ Ze wierp een blik op de wandklok in het halletje. Knikte. Nu groette ze ook Sherwood en Hughes. ‘Mr. Hughes. Mr. Sherwood. Goed u weer te zien.’ Keek toen naar de auto, die op de stoffige oprit stond. ‘Blieft uw vriend geen kopje thee?’ ‘Dat is een agent in burger, Mrs. Nixon,’ zei Sherwood. ‘Geen vriend.’ ‘Ik ken John al jaren,’ mompelde hij. ‘Mr. Sherwood bedoelt er niks kwaads mee, Dick.’ En tot de anderen: ‘Zijn vader kon erg opvliegend zijn.’ ‘Mr. Vice President is de rust zelve, mevrouw.’ Ze wilde iets zeggen, bedacht zich. Zei: ‘Hij is geen spat veranderd. Al volwassen toen hij vijf was. Een schaalmodel van de man.’ Hij wist niet hoe daarop te reageren. Hughes overhandigde de brieven, en Hannah zei, met een zijdelingse blik op hem gericht: ‘Hoe hoffelijk. Ge wilt niet weten, Dick, hoeveel post ik
krijg. Steun uit alle hoeken. De ziel van het land staat op het spel. Ge moet het zo maar even lezen.’ Ze ging hun voor het donkere huis in. Ze was kleiner dan hij, maar zo voelde het niet – dat ze klein léék moest wel zijn omdat ze altijd van een afstand bezien werd. Daar ging ze: de enige waarlijk smetteloze mens die hij kende, nooit een vloek, nooit een ijdele gedachte, een met God. Wat een teleurstelling moest hij zijn… Nooit zou ze begrijpen hoe het was om met de laarzen in de bloedrode modder van de geopolitiek te staan, modder die hele volksstammen had verorberd, bij de Somme, op Iwo Jima en elders, op kleinere schaal en in overdrachtelijke zin. Politiek is een spel voor ruw, doortastend en wereldwijs volk, moeder, niet voor dienaren Gods en niet voor lafhartige ambtenaren die zich onder het bureau verstoppen, jammerend in juristentaal. Wat zal er van uw trots resten als u mijn ambities kende, mijn bereidheid af te dalen in het riool? Als u de lijken kon tellen van vergane campagnes? ‘De schilders hebben goed werk geleverd,’ zei hij. Het viel hem op hoe gezwollen haar enkels waren.
BOEKFRAGMENT
Wieteke van Dort In het derde deel van het boek Wieteke van Dort lezen we over de kleinkunstloopbaan van Wieteke, die heel gedurfd als Tante Lien zelfs de Koningin van Indië wordt genoemd. Lees hier alvast meer over haar talloze toneel- en televisieactiviteiten. Koningin van Indië
Hans Visser, Wieteke van Dort. Kind van twee culturen. Schetsen van een Nederlands-Indische familie, Uitgeverij Conserve, 388 pagina’s (€ 19,99) www.conserve.nl
Wieteke ziet haar toevallig geboren creatie Tante Lien in de loop der tijd uitgroeien tot veel meer dan een typetje. Anders dan bij een veronderstelde karikatuur grijnst achter de lach van Lien het grote Indische drama. Het is wat gedurfd om Wieteke de koningin van Indisch Nederland te noemen, maar voor veel mensen heeft ze onbedoeld wel die symbolische waarde. Tante Lien biedt hen op zijn minst de troost der herkenning en van het begrip. Met haar valt niet alleen te lachen, ze begrijpt ook hun Indische problematiek. In 1971 komt de Japanse keizer Hirohito voor een staatsbezoek naar Nederland. Kan, met Corry Vonk aan zijn zijde, protesteert. De oorlog is dan een kwart eeuw voorbij, maar om nou de keizer zo vorstelijk te ontvangen? Dat gaat Kan te ver.
De onderscheiding die hij en Corry hebben ontvangen zeggen ze in de Westeinder Plassen te hebben gegooid. In het theater zingt hij een van zijn schrijnendste liedjes met de vraag: had prins Bernhard, nou niet eens aan de keizer kunnen vragen hoe dat zat met al die doden? Al die ellende voltrok zich destijds toch uit zijn naam? De krijgsgevangenen en de ambtenaren die de moordende kampen overleefden krijgen in 1978 een stem als Wieteke opnieuw Bannink en Wilmink aan het werk zet. De voormalige soldaten van het KNIL die in 1942 tegen de Japanners hebben gevochten en daarna jaren doorbrachten in krijgsgevangenschap met alle gevaren, vernederingen en ontberingen van dien ontvingen tot dusver al die jaren geen soldij. Harry Bannink schrijft milde maar vastberaden muziek bij de al even ferme tekst van Willem Wilmink, een waar strijdlied en een schrijnende aanklacht: het Lied van de schuld. Het staat op haar tweede Indische grammofoonplaat Hallo Bandoeng in een arrangement van een andere grootheid in zijn vak: Bert Paige. Ze wil het zingen in de Late Late Lien Show. Het Indische zeer dient niet zo maar te worden weggelachen. Ook serieuze zaken mogen aan de orde komen. Frans Boelen, met wie ze eigenlijk altijd graag samenwerkt, ligt dwars en is daar niet voor. Een
couplet vindt hij wel genoeg. Ook de VARA-leiding heeft bedenkingen tegen zo’n Indische actie, maar Wieteke houdt vol. Haar Lied van de schuld zal ze daar zingen en ze krijgt haar zin. Ze leidt het in, strak kijkend in de camera, met de woorden: ‘Nederland heeft als enige land in de wereld nooit de soldij betaald. De ambtenaren hebben nooit een cent salaris gehad.’ Ze spreekt hier van ‘het ernstigste geval van Oostindische doofheid’. Minder bezwaren zijn er tegen haar optreden in de Tweede Kamer. Op 14 december 1979 zingt ze het lied tijdens een hoorzitting van de vaste Kamercommissie voor Ambtenarenzaken waar de nimmer uitbetaalde soldij aan de orde komt. De zitting trekt zoveel publiek dat tientallen oud-KNIL-ers buiten moeten blijven staan. Behalve Wieteke komen ook diverse groeperingen aan het woord. Om de boodschap nog eens goed tot zich te laten doordringen krijgen de Kamerleden van de zangeres een plaat met het lied mee naar huis. Het succes is beperkt. De exKNIL-mannen die in Nederland zijn krijgen ƒ 7500,–. Zij die naar Amerika emigreerden en degenen die in Indonesië moesten achterblijven krijgen niets. Ook voor ambtenaren is er geen vergoeding.
clavis.uitgeverij
EN G A ER D
@Clavis_Books
Wij maken kinderdromen waar
!
ug D r e T t R ijn AA z K n e DE nder el i k e er ste de d n o z ij et eer gie b e D u h e trilo n s e Le e nieuw van d
114 3 8 4
,95 2 4 2 0 9 € 978 isbn
6
Eindelijk! Een nieuwe, heerlijk humorvolle Dr. Proktor van bestsellerauteur Jo Nesbø! Nu verkrijgbaar in de boekhandel
© Illustraties: Georgien Overwater
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 23
NON-FICTIE KIJKJE IN DE KEUKEN
Niet één-nul maar tien-nul achterstaan ‘Als je mensen vraagt wie Frank Krake is, weet niemand dat. De illusie dat ze me kennen heb ik niet,’ zegt de man in kwestie. Toch heb je ongetwijfeld van zijn boeken De laatste getuige en Menthol gehoord. De Boekenkrant sprak hem over zijn succes vanuit deze underdogpositie. Door Janneke Blok Steeds meer schrijvers brengen hun werk in eigen beheer uit, waarvan het nieuwste taalboek van Paulien Cornelisse, Taal voor de leuk, misschien wel het meest recente voorbeeld is. Maar als je geen enkele naamsbekendheid en ervaring in het boekenvak hebt, hoe zorg je er dan voor dat je boek in de bestsellerlijsten terechtkomt? Het lukte van oudsher tuinmeubelenverkoper Frank Krake niet alleen met Menthol (2016), het verhaal over de man die Nederland voor de Tweede Wereldoorlog leerde tandenpoetsen, maar ook zijn boek De laatste getuige, over het bijzondere levensverhaal van Wim Aloserij, is een groot succes. Het was zelfs een van de kanshebbers voor de NS Publieksprijs 2018 dankzij Krake’s eigen campagne. ‘Als ondernemer weet je dat als je geen geld verdient, je er morgen niet meer bent,’ vertelt de auteur. ‘Ik heb dat aan den lijve ondervonden toen het bedrijf waar ik werkte failliet ging. Dat klinkt “vies” voor veel mensen uit het boekenvak, maar ik vind dat het ene het andere niet hoeft uit te sluiten.’ Over zijn mislukkingen en successen in het bedrijfsleven schreef Krake zijn allereerste boek De rampondernemer. ‘What’s in a name!,’ kan hij nu lachend zeggen. ‘Doordat de Nederlandse zijtak van de educatieve uitgeverij Pearson vlak na verschijning in 2013 werd gesnoeid, werd ik gedwongen bezig te gaan met de verkoop en promotie van mijn eigen boek.’ TIEN-NUL ACHTER Krake had dus al wel een beetje geroken aan het boekenvak toen hij in 2015 besloot zich toe te leggen op het schrijven van Menthol. De doorslag daarvoor was een krantenartikel dat hij las over het echtpaar uit zijn woonplaats Hengelo, dat een eigen standbeeld kreeg. ‘Dat bleken dezelfde man en vrouw te zijn waarover mijn opa het vroeger altijd had! Deze zwarte man, die ons leerde tandenpoetsen, heeft me altijd al geïntrigeerd. Ik had er in die tijd nog nooit één in Twente gezien. Achteraf had ik niet kunnen inschatten dat ik er zo veel plezier aan zou beleven dit
Wim en Frank met De laatste getuige UITGEVERIJ ACHTBAAN
verhaal op te schrijven, om vanuit het niets iets te creëren.’ Hoewel Krake bij verschillende gerenommeerde uitgevers aan tafel belandt, weet hij hen niet volledig te overtuigen met Menthol. ‘Als ze nu allemaal hetzelfde hadden gezegd was ik wel heel eigenwijs geweest als ik hun advies niet had opgevolgd, maar ze zeiden alle drie iets anders. Toen heb ik besloten het op mijn manier te doen. Maar ik begreep al snel dat je als selfpublisher niet éénnul, maar tien-nul achterstaat. Veel boekhandelaren halen er hun neus voor op, omdat veel – niet allemaal!
– een inferieur product afleveren. Dus ik heb de lat zo hoog gelegd, dat niemand ooit het gevoel zou hebben met een selfpublisher te maken te hebben. Dat betekende niets besparen op de druk, een topredacteur en een topvormgever. Alleen kun je niets.’ GAT IN DE MARKT Een boek moet inhoudelijk goed zijn, maar dat het vervolgens ook moet opvallen om succesvol te worden, weet de verkoper als geen ander. ‘Als er in Nederland nog een bedrijfstak is waarin veel blanke mensen
FRANK KRAKE
Frank Krake, Menthol. De zwarte man die Nederland leerde tandenpoetsen, Uitgeverij Achtbaan, 312 pagina’s (€ 14,95)
Frank Krake, De laatste getuige. De man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde, Uitgeverij Achtbaan, 312 pagina’s (€ 19,99)
werken, is het het boekenvak wel,’ aldus Krake. ‘Het gaf dus nogal wat commotie toen een donkere man, gekleed in de klederdracht van die tijd, tubetjes tandpasta uitdeelde op een boekenbeurs om Menthol te promoten. Daarnaast had ik het geluk in het archief wel vijftig foto’s te vinden waarop Sylvester door heel Nederland op de markt staat om zijn product te verkopen. Zo kon ik mensen lokaal weten te interesseren.’ Tijdens een lezing van het boek in 2017, ontmoette Krake bij toeval de toen bijna 94-jarige Wim Aloserij, die net als de hoofdpersoon uit Menthol in een kamp heeft gezeten, en niet één, maar wel drie concentratiekampen én een grote scheepsramp overleefde. Ook zíjn bijzondere levensverhaal besloot Krake op te tekenen. Net op tijd, want vlak na de verschijning van De laatste getuige in april dit jaar, overleed hij. ‘Of Aloserij wel helemaal de laatste getuige is geweest kun je een hele kerstboom aan ophangen, want in de Oekraïne leeft nog iemand die de ramp met het schip heeft meegemaakt, maar de titel prikkelt. Daarnaast heb ik honderden covers bekeken. Wat valt op en waarom? Niet om ze te kopiëren, maar mijn eigen weg te kiezen. Weten wat anderen doen, bepaalt ook waar het gat in de markt voor jou ligt.’ Wat het volgende verhaal is dat verteld moet worden, is Krake nog aan het onderzoeken, maar dat hij verder wil met het maken van boeken staat vast. ‘Er zitten zo veel aspecten aan waar ik mijn ei in kwijt kan: auteurschap, creativiteit, maar dus ook een stuk ondernemerschap.’
Dit is bijna een liefdesverhaal. Maar zo simpel is het niet. Ellis en Michael zijn twee jongens van twaalf wanneer ze vriendschap sluiten, en een hele tijd bestaat het leven uit niets anders dan hun tijd samen, fietsen door de straten van Oxford, zichzelf leren zwemmen, poëzie ontdekken en de vuisten van overbezorgde vaders ontwijken. En op een dag groeit deze hechte vriendschap uit tot iets meer. Tien jaar later is Ellis getrouwd met Annie, en Michael is uit het beeld verdwenen. Wat is er in de tussentijd gebeurd? De blikman is een liefdesverklaring aan zachtmoedigheid en vriendschap, aan verlies en leven.
‘Haar beste roman tot nu toe.’ THE OBSERVER ‘Een schitterend geschreven verhaal.’ THE GUARDIAN
Sarah Winman (1964) werkte als actrice voor zij debuteerde als schrijfster met de veelgeprezen roman Toen god een konijn was, die werd gevolgd door Het laatste jaar van Marvellous Ways. Ze groeide op in Essex en woont momenteel in Londen.
© Patricia Niven
‘Een literair juweel.’ THE SUNDAY EXPRESS
gebonden, 192 pag, E 18,95 Vertaling Miebeth van Horn ISBN 978 94 92086 78 5 www.uitgeverijorlando.nl
SCHRIJVEN IN DE LENTE Cursusleider: Uitgever Lex Jansen. Met een masterclass door Arthur Japin. Je hebt iets te zeggen. Je wilt schrijven. Jouw verhaal, jouw roman, jouw dichtbundel.
Utrecht - 4 vrijdagmiddagen in maart Naast ruimte voor concentratie en inspiratie vind je er ontspanning en rust.
Voor meer informatie: www.magonia.nl/cursussen
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 25
ARTIKEL
De nieuwe Meneer de Uil
Oogjes dicht en snaveltjes toe Vijftig jaar geleden sloeg Meneer de Uil voor het eerst De Fabeltjeskrant open om het laatste nieuws uit het Grote Dierenbos te delen. Voor de kijkbuiskinderen van toen is er goed nieuws, want Bor de Wolf, Juffrouw Ooievaar en Lowieke de Vos zijn terug! Door Nicole van der Elst Nederland maakte voor het eerst kennis met het Grote Dierenbos op 29 september 1968, de dag waarop De Fabeltjeskrant voor het eerst op televisie te zien was. Wie opgroeide in de jaren zestig, zeventig en tachtig kon bijna niet om de populaire serie heen. De dieren beleefden avonturen op televisie, in het theater en de bioscoop, maar hun beeltenissen prijkten ook op menig legpuzzel, klapstoeltje, handdoek, beschuitblik en bouwplaat. JUBILEUM Het vijftigjarig jubileum van deze oer-Hollandse productie gaat dit najaar dan ook niet onopgemerkt voorbij. En dat is vooral goed nieuws voor diegenen die altijd al eens oog in oog hebben willen staan met Truus de Mier, Stoffel de Schildpad of een ander favoriet personage. Op de tentoonstelling ‘Fabeltjesland, een reis door 50 jaar Fabeltjeskrant’ in Rotterdam, zijn tot 6 januari namelijk meer dan vijfenveertig poppen en decors te bewonderen.
De oude Meneer de Uil Daarnaast krijg je een kijkje in de ontstaansgeschiedenis van de serie, waarbij opvalt dat de makers eind jaren zestig beperkte middelen tot hun beschikking hadden. Toch draait de tentoonstelling niet alleen om nostalgie, want de jongere kijkbuiskinderen kunnen zich bijvoorbeeld uitleven in de werkplaats van Ed en Willem Bever. Gelijktijdig met de opening van de tentoonstelling werd het jubileumboek Hallo, Meneer de Uil gepresenteerd. Journalist Patrick Bremmer dook hiervoor in de roemruchte geschiedenis van De Fabeltjeskrant en sprak daarvoor met verschillende oud-medewerkers van het televisieprogramma. Het boek staat dan ook vol met anekdotes en leuke wetenswaardigheden. Zo deden de makers van de allereerste Meneer de Uil-pop inspiratie op bij de gelijksoortige vogels in Artis, werd het gele en blauwe vilt voor het gevederte
gekocht op de Albert Cuypmarkt en is het bekende Praathuis geïnspireerd op café-slijterij Oosterling in Amsterdam, waar schrijver Leen Valkenier vaak te vinden was. Naast aandacht voor de makers en de totstandkoming, biedt Hallo, Meneer de Uil ook een breder perspectief. Zo bespraken de inwoners van het Grote Dierenbos onderwerpen die op dat moment in de maatschappij speelden, zoals de komst van gastarbeiders en zure regen. Daarnaast richtten zij met de komst van de eerste McDonald’s in Nederland begin jaren zeventig hun eigen fastfoodrestaurant op: Piet’s Smikkelpaleis. Ook laat Bremmers zien dat de serie ons taalgebruik heeft beïnvloed. ‘Kijkbuiskinderen’ werd al snel opgenomen in de Dikke van Dale, maar ook kreten als ‘tuut-tuuttuut-tuut’ of ‘Hatsikidee!’ hoor je nog steeds regelmatig. TERUGKEER Met dezelfde beroemde kreet van Lowieke de Vos kondigde producent Robin de Levita op Twitter aan dat er in 2019 weer nieuwe afleveringen aankomen. Eerst met een eenmalige special en later in het jaar zal er weer elke dag een nieuwe Fabeltjeskrant te zien zijn. Levita vertelde eerder in de Telegraaf dat het bos naar onze huidige tijd wordt verplaatst, maar dat de dieren nog steeds van vilt zullen worden gemaakt, zodat het programma ook voor de eerste generatie kijkers herkenbaar blijft. Het Grote Dierenbos maakt echter niet alleen zijn rentree op televisie, vanaf 19 december keren de personages ook terug op het witte doek in de animatiefilm De Fabeltjeskrant: de Grote Dierenbos-spelen. Hiervoor
hebben verschillende partijen meer dan vier jaar gewerkt aan de digitalisatie van de poppen uit de originele televisieserie. Het is opvallend dat de dieren aan herkenbaarheid niets hebben ingeboet, maar dat ze door een digitale make-over wel een stuk soepeler bewegen. Georgina Verbaan, Richard Groenendijk, Loes Luca en Armin van Buuren spreken de stemmen in, maar er keert ook een oude bekende terug. Elsje Scherjon, de stem van Mevrouw Ooievaar in de oorspronkelijke serie, maakt ook in deze film haar opwachting. De komende maanden kun je dus rustig met een glaasje grenadine achteroverleunen en de terugkeer van De Fabeltjeskrant bespreken met de jonge en oude kijkbuiskinderen om je heen. Niet bij het koffiezetapparaat, maar in het Praathuis van Bor de Wolf natuurlijk!
Patrick Bremmers, Hallo, Meneer de Uil. 50 jaar Fabeltjeskrant, Uitgeverij Rubinstein, 128 pagina’s (€ 22,99)
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 27
NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT
RECENSIE
DE GESCHIEDENIS VOLGENS BICKER Nadat stadsbestuurder Jan Bernd Bicker in 1787 samen met zijn gezin Amsterdam ontvlucht, zwerft hij zeven jaar lang door Europa. Schrijver en (kunst)historica Mariëlle Hageman reconstrueert aan de hand van dagboeken, memoires, brieven en officiële documenten zowel de dagelijkse beslommeringen als grote historische gebeurtenissen die hij op deze reis meemaakte.
Mariëlle Hageman, De geschiedenis volgens Bicker. 1746-1812, Uitgeverij Van Oorschot (€ 22,50)
HOW TO STOP FEELING LIKE SHIT ‘Dit boek draag ik op aan alle vrouwen die hebben besloten om te vlammen in hun leven,’ vertelt Andrea Owen in het voorwoord van How to stop feeling like shit. In veertien korte hoofdstukken geeft ze handvatten om te voorkomen dat vrouwen Andrea Owen, How to stop feezichzelf continu naar ling like shit. 14 manieren om beneden halen. Owen zelfdestructieve gewoonten te laat zien wat er achter veranderen, Uitgeverij Kosdeze gebruiken schuilt mos, 240 pagina’s (€ 18,99) en aan de hand van haar eigen ervaringen geeft ze tips om hier beter mee om te gaan.
ALS JAN HET KAN Als Jan het kan, dan kan jij het ook! Vier jij graag een feestje bij de barbecue, eet je een plakje worst en drink je een biertje? Dan ben jij net als Jan. Jan dacht nooit na over een gezondere levensstijl tot hij na lange tijd weer op de weegschaal ging staan en zich rotschrok. In zijn boek neemt hij je mee op zijn zoektocht naar het nut en het plezier van beter uitgebalanceerd leven.
Jan Heemskerk, Als Jan het kan. Gezond en slank voor gewone mannen, Uitgeverij Spectrum, 160 pagina’s (€ 15,00)
Berthold Gunster
Een wereld vol nieuwe mogelijkheden
ERIC FECKEN
‘Een probleem is per definitie een tegenstelling tussen een verwachting en een feit; een tegenstelling tussen watzou-moeten-zijn en wat-is.’ Met dergelijke oneliners staat het nieuwe boek van Berthold Gunster, de grondlegger van het omdenken, vol. Door Jacomijn van Kempen
AIKI Het einde van het jaar nadert en het is tijd voor een moment van bezinning. Heb je er weleens over nagedacht hoe je ademt of wat voor effect dat heeft? Door je adem te reguleren kun je bijvoorbeeld je emoties beïnvloeden. Schrijver en journalist Jean-Philipe Desbordes leert je te ademen volgens zijn zelfontworpen en inmiddels zeer populaire Aiki-therapie.
Jean-Philipe Desbordes, Aiki. De eeuwenoude Japanse kunst van het ademhalen, Xander Uitgevers (€ 15,00)
Binnen dit gedachtegoed wordt een probleem niet gezien als een ramp die je overkomt, maar als een bron van nieuwe mogelijkheden en kansen. Zoals verwacht loopt alles anders zegt een instrument te zijn om met elke kwestie om te kunnen gaan. Deze ambitieuze stelling nodigt uit om te onderzoeken of het boek deze gecreëerde verwachting waar kan maken. Zo helder als het omslag eruitziet, wit met daarop de titel in grote
Gunster je regelmatig op een blauwe letters, zo duidelijk is ook persoonlijke manier aanspreekt, de inhoud van het boek. Het onderniet alleen door voorbeelden uit werp is het omgaan met problemen. zijn privéleven te noemen om zijn Overzichtelijk worden de verschilbeweringen te ondersteunen, maar lende aspecten van dit onderwerp ook door zich regelrecht tot de lezer behandeld. Wat is een probleem? te richten met zinnen als: ‘Ik vraag Wat ligt hieraan ten grondslag? me af wat je hiervan vindt…’ Of: Op welke manieren kun je ermee ‘Misschien denk je nu…’ Zoals veromgaan? Het aantal voorbeelden waarmee de uiteengezette theorieën wacht loopt alles anders biedt een duidelijke uiteenzetting van hoe wordt geïllustreerd, is talrijk. Ze zijn men om kan gaan met problemen. herkenbaar, leuk geschreven en zorZware materie in gen ervoor dat de tekst een luchtig jasje, vol makkelijk te lezen is. boeiende inzichten Voor de lezer die snel en leuke voorbeeltot de kern wil komen, den. En voor wie is dit iets minder niet kan onthouden geschikt: voorbeeld na wat de kern van het voorbeeld zorgt soms boek precies is? Geen voor wat vertraging punt! Achterin is een in het komen tot de schema opgenomen essentie van de theorie. voor de omgang met Hoewel de inzichten die problemen op pashet boek oplevert zeker jesformaat, zodat je interessant zijn, kan de het altijd bij je kunt zeer heldere uitleg en dragen voor als er een de herhaling die hierBerthold Gunster, Zoals veronverwacht dilemma mee gepaard gaat, de wacht loopt alles anders. Een opdoemt. flow van het lezen wat nieuwe visie op omdenken, verstoren. Uitgeverij Lev., 240 pagina’s Het helpt daarom dat (€ 20,00)
zonnige cadeau’s voor levensgenieters
DE FRANKRIJKROMANS VAN ILJA GORT
€ 10,-
€ 10,-
meer dan 32.000 exp verkocht
meer dan 9.000 exp verkocht
De geluksvogel
€ 14,95 meer dan 9.000 exp verkocht
‘Vlot geschreven, humoristisch verhaal voor liefhebbers van “het echte Franse leven” en de Franse wijn.’ – NBD
OOK ALS
E-BOOK
VERKRIJGBAAR
De vrouwenslagerij
‘De veelzijdige schrijver, componist en wijnboer, die zelf al jaren in Frankrijk woont, schreef een kostelijke roman die je achter elkaar uitleest. Humoristisch, Roald Dahl-achtig verhaal.’ – NBD
De vulkaan
‘Buitengewoon hilarische roman, geschreven in een vlotte stijl.’ – NBD
HET KOOKBOEK VAN ILJA GORT
EN DE WIJNBOERENMINNARES WATERTANDEND LEKKERE RECEPTEN EN PRACHTIG GEDEKTE TAFELS Verkrijgbaar bij boekhandel en online
95 , 4 €2
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 29
KOKEN ARTIKEL
De tulband uit Suqar
Een werelds kerstdiner De feestdagen komen eraan en er zijn weer genoeg mooie kookboeken uitgekomen om onder de kerstboom te leggen, maar natuurlijk ook om heerlijk uit te koken. De Goedheiligman heeft er bij mij drie in mijn schoen gedaan, zodat ik alvast aan de slag kan met een kerstdiner. Door Sonja Wessels
met flink wat specerijen en terwijl die afkoelt, maak je het beslag en de vulling van de bhaji’s. De broccoli wordt door gekruid kikkererwtenmeelbeslag gewenteld. Nog even in de olie, op een mooie schaal serveren en klaar. Mocht je iets voor de kerstbrunch zoeken, dan bevat Winterkost ook nog een goede tip: huzarensalade met roggebrood. Wat is die lekker zeg! Maar wees gewaarschuwd, want nadat je dit geproefd hebt, lust je nooit meer een huzarensalade van de supermarkt. HOOFDGERECHT Voor het hoofgerecht nam ik Wine Food van sommelier Dana Frank en chef-kok Andrea Slonecker ter hand. Zij hebben zich laten inspireren door wijnen die volgens hen ideaal samengaan met de recepten in het boek. Bij elk gerecht staat eerst een uitleg over wijnen, gelardeerd met
Voor mijn driegangendiner heb ik gekozen voor een werelds tintje. Geen standaard kalkoen of konijn, maar gerechten uit andere streken om zo de kerstgedachte te verbeelden. Ook niet te moeilijk, zodat er meer tijd is om met elkaar door te brengen en geen al te grote boodschappenstress te hebben van tevoren.
BESPROKEN TITELS
VOORGERECHT Met Winterkost heeft tv-chef Jeroen Meus een fijn rechttoe rechtaan kookboek afgeleverd. Het boek is stoer, bijna vierkant, bevat sobere, maar mooie fotografie, en de recepten zijn ongecompliceerd. Prima dus voor een voorgerecht. Broccoli klinkt natuurlijk niet heel exotisch, maar Jeroen heeft er de Indiase snack bhaji’s mee gemaakt, aangevuld met een uienchutney. Een heerlijk makkelijk voorgerecht, want ook het maken van een kerstdiner moet wel een beetje ontspannen blijven. Eerst maak je de uienchutney
Jeroen Meus, Winterkost. 75 recepten om een winter lang te genieten, Uitgeverij Manteau, 240 pagina’s (€ 19,99)
persoonlijke verhalen. Je leert bij het koken uit dit boek dus ook nog veel over wijn, wat weer handig is om je gasten mee te imponeren tijdens het diner. De gerechten zijn allemaal prachtig in beeld gebracht. In eerste instantie viel mijn oog op het Vietnamese runderstoofgerecht Bo kho. Het voordeel van stoven is dat je het op kunt zetten en dan aan bijvoorbeeld de voorbereidingen van het dessert kunt beginnen. Het is echt een heerlijk gerecht, kruidig en zeer smaakvol, maar met de kerst wil het oog ook wat, dus deze werd het toch niet. Uiteindelijk koos ik als hoofdgerecht de langzaam gegaarde zalm met zwarte rijst en zoetzure komkommers. Dan blijf je toch in Aziatische sferen en het ziet er door de zwarte rijst, het sesamzaad en de reepjes nori prachtig uit. Je staat ook veel minder lang in de keuken. Ik was wel wat huiverig voor het krokante
Dana Frank en Andrea Slonecker, Wine Food. Nieuwe ontdekkingen voor wijn-spijsbegeleiding, Karakter Uitgevers, 160 pagina’s (€ 27,99)
Greg en Lucy Malouf, Suqar. Desserts & zoet uit het Midden-Oosten, Uitgeverij Good Cook, 256 pagina’s (€ 29,95)
vel van de zalm, maar dat voegt echts iets toe. DESSERT Na het veelbekroonde Vegarabia, waarin Greg en Lucy Malouf vegetarische gerechten uit het MiddenOosten verzamelden, is er nu van dezelfde auteurs Suqar. Hierin staat dezelfde streek centraal, maar richten ze zich vooral op zoete gerechten, waaronder veel desserts. Het is echt een heerlijk kookboek om cadeau te doen, want het heeft een prachtige, kleurrijke vormgeving en hongerig makende foto’s. Het viel nog niet mee om hier iets uit te kiezen voor het kerstdiner. Alles wordt zo liefdevol beschreven, terwijl de auteurs tegelijkertijd ook nog eens jeugdherinneringen ophalen, dat je echt alles wilt maken. Er staan zoveel bijzondere recepten in, die allemaal een perfecte afsluiting zouden kunnen zijn van het diner. Misschien dat ik daarom wel terugviel op een kerstklassieker: de tulband. Maar dan uiteraard geen standaardversie, want deze variant bevat frambozen en Griekse yoghurt met een glazuur van ahornsiroop. Om hem extra feestelijk te maken, kun je de tulband natuurlijk rijkelijk versieren met verse frambozen en eetbare bloemen. Pas wel op als je dit nagerecht gaat maken dat je van tevoren niet te veel eet, want ik had verwacht dat hij door de yoghurt wat luchtiger zou zijn, maar het is best een stevige cake. En dan nu lekker onderuit met ter afsluiting nog een glaasje wijn en misschien toch nog wat zachte droptoffees of chocolade-pruimentruffels of, of, of... het is tenslotte kerst!
Boeken Uitgeverij Conserve – december 2018
Het boek Op de vlucht voor apartheid van Dumani Mandela begint al spannend als de jonge Sandile met hulp van ingewijden, bijna onder ogen van de geheime dienst, het land uit wordt gesmokkeld. Via Londen komt hij in Zweden terecht, waar hij een opleiding krijgt. Als jongvolwassene keert Sandile via Kenia terug naar Zuid-Afrika, waar hij met zijn jeugdvriendinnetje trouwt en een spirituele behandeling krijgt van een priester, die hem min of meer geneest van zijn bipolaire stoornis. Dumani Mandela is de kleinzoon van Nelson Mandela uit diens eerste huwelijk met Evelyn Mase. In het najaar van 2019 komt hij naar Nederland om zijn boek te presenteren in het Zuid-Afrikahuis. Dumani Mandela, Op de vlucht voor apartheid, vertaling: Hendrik Hutter, Uitgeverij Conserve, 192 pagina’s (€ 18,99)
Op 21 oktober vierde Uitgeverij Conserve haar 35-jarig bestaan in theater De Blinkerd in Schoorl met de zesde Eline van Haarenprijs en de presentatie van boeken over Wieteke van Dort en haar familie. Maar ook het boek Hier is zon, zee en zand. Schrijvers over Bergen en Schoorl. Van Nicolaas Beets tot Adriaan van Dis. Daaraan werkten onder meer Jeroen Krabbé, Arnold de Hartog (zoon van Jan de Hartog), Anja Meulenbelt en Adriaan van Dis mee. Met een aantal verhalen tegen de vermeende bomenkap in Schoorl door Staatsbosbeheer. Kees de Bakker (samenstelling), Hier is zon, zee en zand. Schrijvers over Bergen en Schoorl. Van Nicolaas Beets tot Adriaan van Dis, Uitgeverij Conserve, 168 pagina’s (€ 19,99)
Het Darwin Dilemma van Han Thomas, onze Nederlandse Dan Brown, is een wervelend geschreven boek waarin wetenschapper Mark Enquist een bijzondere ontdekking doet in de piramide van Cheops in Egypte. De spannende thriller brengt ons van Londen en Parijs tot iets buiten Cairo, waar de ontknoping te midden van de piramiden plaatsvindt. Zeer lovend ontvangen thriller op talloze websites, waaronder Hebban.nl, en in NRC Next: ‘Een spannend en vakkundig boek geschreven in de voetsporen van het Bernini Mysterie van Dan Brown. Een helder verhaal op basis van goede research.’ Schrijfster Cynthia McLeod voegde daaraantoe: ‘In de trant van Dan Brown, maar dan veel beter!’ Verkrijgbaar in de boekhandel en te bestellen via www.conserve.nl. Han Thomas, Het Darwin Dilemma, Uitgeverij Conserve, 486 pagina’s (€ 19,99)
Uitgeverij Conserve
Wieteke van Dort. Kind van twee culturen is het verhaal van een familieleven in de tropen, vrijwel geheel in het teken van de suikerfabriek waar generaties in werkten en de veranderingen in de kolonie meemaakten, van Japanse bezetting tot nationaal Indonesisch (zelf)bewustzijn. Het land moeten verlaten, alles achterlatend en weer een loopbaan in het verre Holland opbouwen. Op dat moment begint pas echt de carrière van Wieteke van Dort: van beeldend kunstenaar tot dichteres en cabaretière, culminerend in de befaamde televisieverschijning Tante Lien. Wieteke wordt een nationaal fenomeen, iedereen kent haar van Het Klokhuis of De stratemakeropzeeshow. Maar weinigen weten dat haar vader Theo vermoord werd door de pemoeda’s, de oorlog die zo’n zwart stempel droeg. Hans Visser, Wieteke van Dort. Kind van twee culturen. Schetsen van een NederlandsIndische familie, Uitgeverij Conserve, 388 pagina’s (€ 19,99)
Uitgeverij Conserve wordt vanaf 1 januari 2019 onderdeel van Singel Uitgeverijen. Het is daardoor niet mogelijk om via www.conserve.nl boeken te bestellen van 13 december 2018 t/m 3 februari 2019. Wel verkrijgbaar in de boekhandel.
Nieuw bij Futuro Uitgevers
Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.
Halverwege het einde
Roman
Mascha Gesthuizen Ubele is een huisarts van 44 jaar. In haar drukke leven is er nauwelijks tijd en ruimte voor haarzelf. Op een dag komt een vrouw met depressieve klachten op haar spreekuur en wordt ze geconfronteerd met haar eigen symptomen. Haar hele leven heeft Ubele al het idee dat ze niet genoeg ‘bijdraagt’. Haar moeder is tijdens haar geboorte gestorven. Haar vader is nooit thuis, haar stiefmoeder heeft haar handen vol aan haar aandacht opeisende broer.
De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.
Ze realiseert zich dat haar werk haar overlevingsstrategie is. Om te overleven volgt ze psychotherapie en breekt de muur om haar heen af. Maar wat wacht haar achter die muur? ISBN: 9789492939012 Prijs: 18,95
Schaduwen
Literaire thriller
Yvonne Franssen Ellen Groenenboom wordt als veertienjarig meisje door een onbekende man verkracht. Als volwassen vrouw leidt ze samen met haar drie honden een teruggetrokken bestaan op een oude boerderij, weg van de bewoonde wereld. Als ze op een dag een anonieme dreigmail ontvangt, concludeert ze dat er sprake moet zijn van spam. Maar dan volgen er meer dreigmailtjes, en wordt een van haar honden tijdens een boswandeling door een wildvreemde doodgeschoten. Als deze vreemdeling enkele dagen later zelf vermist blijkt te zijn, wordt Ellen bang. Bestaat er een samenhang tussen deze gebeurtenissen, en welke rol speelt Ellen zelf in het geheel? In haar zoektocht naar de waarheid, stuit ze op geheimen uit haar eigen verleden, die haar leven veranderen in een ware hel. Wie kan ze nog vertrouwen, en wie is haar vijand? Zal ze een uitweg vinden uit deze nachtmerrie? ISBN: 9789492939029 Prijs: 18,95
Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl
Kijk voor meer informatie op: www.futurouitgevers.nl
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 31
BOEKFRAGMENT
De tijd in kleur De tijd in kleur bevat tweehonderd op historisch verantwoorde wijze ingekleurde zwart-wit foto’s met begeleidende teksten, die de historie dichterbij brengen. Een tijdmachine op papier. Lees en bekijk hier alvast het gedeelte over Lev Tolstoj.
Dan Jones & Marina Amaral, De tijd in kleur. Beelden uit de wereldgeschiedenis 1850-1960, vertaling: Alexander van Kesteren, Uitgeverij Omniboek, 432 pagina’s (€ 35,-) www.omniboek.nl
Lev Tolstoj Ruslands Turkse oorlogen kondigen zich aan op de slotpagina’s van Anna Karenina, de roman van graaf Lev Nikolajevitsj Tolstoj, die tussen 1875 en 1877 eerst in fragmenten verscheen in de Russische Koerier en wordt beschouwd als een van de hoogtepunten uit de wereldliteratuur. Anna Karenina verkent het leven, het overspel en de dood van de gelijknamige hoofdpersoon, maar zoals met zoveel van Tolstojs werken bezit het een grote reikwijdte en is het ware onderwerp Rusland zelf: haar volk, politiek, dilemma’s en ziel. (‘Mijn protagonist is de waarheid,’ schreef hij ooit). Tien jaar eerder had Tolstoj in hetzelfde blad Oorlog & Vrede (1865-1867) gepubliceerd, het haast allesomvattende relaas van de Russische aristocratie ten tijde van de Napoleontische oorlogen. En daar weer voor had hij in de Vertellingen uit Sebastopol (1855) over de
Tolstoj met zijn kleinkinderen Krimoorlog geschreven. Deze boeken vormen slechts een fractie van Tolstojs omvangrijke oeuvre. Hij werd geboren in 1828 en was al op jonge leeftijd beroemd, en dat zou hij zijn hele leven blijven. Op deze foto, genomen vlak voor zijn dood in 1910, vertelt hij zijn kleinkinderen Ilja en Sonja een verhaal over een tuin vol komkommers. Tolstoj leefde in het tijdperk van de literaire grootheden. In Rusland waren onder zijn tijdgenoten Ivan Toergenjev, Fjodor Dostojevski en
Anton Tsjechov, daarbuiten schrijvers als George Eliot, Thomas Hardy, Victor Hugo, Gustave Flaubert, Emile Zola, Henrik Ibsen, Herman Melville, Mark Twain en Henry James. Elk van hen vereeuwigde op de romanpagina’s zijn, of haar, ervaring van de tweede helft van de 19de eeuw.
BOEKFRAGMENT
De geschiedenis volgens Bicker De geschiedenis volgens Bicker vertelt het persoonlijke verhaal van een van de grondleggers van de Nederlandse democratie en is tegelijk een geschiedenis van Europa en Amerika. PROLOOG
Mariëlle Hageman, De geschiedenis volgens Bicker. 1746-1812, Uitgeverij Van Oorschot, 256 pagina’s (€ 22,50) www.vanoorschot.nl
Vluchteling Jan Bernd Bicker hield zich heel stil in de roef van de trekschuit. Langs de oever van de Amstel klonk het dreigen en schelden van het oranjevolk dat zich daar ondanks het vroege uur verzameld had om de vertrekkende patriotten uit te jouwen. ‘Vuile kezen!’ riepen ze, en erger. Pruisische soldaten duwden en schopten de mannen die aan boord probeerden te komen. Ze strompelden het ruim binnen, mannen vaak zonder pruik, soms zelfs zonder hoofddeksel. Om deze oploop bij herberg De Berebijt te vermijden was Bicker die 15de oktober 1787 al lang voor het eerste daglicht nog binnen de stad bij de Hoge Sluis aan boord gegaan. Hij had een paspoort van de hertog van Brunswijk op zak, en een van de Franse commissaris, zelfs een van de keizerlijke consul, en van de Amsterdamse burgemeesters, want de naam Bicker dwong nog altijd respect af. Maar toen de schuit eindelijk van wal raakte en
de reis richting Rotterdam begon, was hij net als de mannen in het ruim een vluchteling, met Balthasar Abbema als enige vriend en metgezel. Achter hem in de ochtendnevel verdwenen de contouren van Amsterdam, dat nu in handen was van de prins van Oranje. Bicker had alles opgeofferd, en verloren. De rechten en de vrijheid van het Nederlandse volk waarvoor hij gestreden had waren verder weg dan ooit, hijzelf was van alle kanten verguisd. Verguisd door de meeste andere regeerders, die hem ervan beschuldigd hadden allerlei nieuwigheden te willen invoeren en alles – het beproefde bestuur, hun manier van leven – op losse schroeven te willen stellen, zelfs een tomeloze democratie te willen invoeren in de Nederlandse Republiek. Anderen hadden hem juist verweten dat hij niet genoeg had gedaan of, erger, verdachten hem van oneerlijkheid. Ze hadden hem ervan beschuldigd dat hij alleen uit persoonlijke ambitie en om er zijn eigen voordeel mee te doen de gunst van het volk had willen winnen. Dat hij zich dan wel patriot noemde, maar dat zijn vaderlandsliefde schijn was, dat hij geen zuivere liefhebber van de ware vrijheid was. In zijn hart was hij volgens hen gewoon een aristocraat. Het was alleen uiterlijk vertoon geweest, zoals hij was opgekomen voor de rechten van het volk. In wer-
kelijkheid zou hij nooit van plan zijn geweest om het land een grondwet te bezorgen die het ware geluk van alle inwoners zou waarborgen. Misschien dachten sommige patriotten in het ruim van de trekschuit er ook wel zo over. In Ouderkerk hoorden ze een stel mannen aan boord springen. De leren flappen van het ruim gingen omhoog en Pruisische soldaten staken hun hoofd naar binnen. Ze waren nauwelijks te verstaan maar hun gebaren en hun lachen maakten wel duidelijk wat ze van de passagiers vonden. De driftigste onder de patriotten, zij die hun strijdlust nog niet kwijt waren, sprongen op, balden hun vuisten, en als verstandigere reisgenoten niet hadden ingegrepen was het vast en zeker tot een vechtpartij gekomen. Zo ging het ook in Alphen, en op nog meer plaatsen. De trekschuit was als een kruitvat, een lont nooit ver weg, en Jan Bernd Bicker vroeg zich af of hij het er levend vanaf zou brengen.
11,95
10,95 13,95
14,95
9,95
De leukste decemberboeken! www.catullus.nl
BOEKFRAGMENT
Van A naar B (en weer terug) Na het succes van De Atlas van de Belevingswereld komt de maker Jean Klare nu met een nieuwe atlas: Van A naar B (en weer terug). Hierin leidt hij de lezer aan de hand van fictieve kaarten langs een traject van werkelijkheid en fantasie. Het leukste boek om cadeau om te geven, te vragen of te krijgen. Jean Klare, Van A naar B (en weer terug), Uitgeverij De Harmonie, 112 pagina’s (€ 19,90) www.deharmonie.nl
24,95
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 33
STRIPS RECENSIE
BOEKENKRANT TIPT
Kerstvertelling zonder woorden
DE DAGERAAD VAN HET NIETS Aan de vooravond van het jaar 1000 besluiten drie jonge kinderen de pest en het geweld van het klooster te ontvluchten. Op hun reis worden ze al snel begeleid door een mysterieuze kat, die ze op Denis-Pierre Filippi, 999. De het idee brengt van hun dageraad van het niets, Dark eindbestemming: de Dragon Books, 96 pagina’s zee. Dit verhaal, naar (€ 24,95) de gelijknamige roman van Claude Daubercies, geeft een levendig inkijkje in de smerige middeleeuwen, inclusief gestoorde geestelijken, verknipte personages en een vleugje mystiek en filosofie.
Het kerstverhaal is al heel vaak verteld, maar zelden zo grappig en liefdevol als in Stille nacht, een stripverhaal zonder woorden.
de kracht van een illustratie. Wie aandachtig de eerste tekening bekijkt, begrijpt meteen wat er aan de hand is en kan het eerste vers van Lucas 2 bijna horen: Door Hans Pols ‘In die tijd werd er een bevel van keizer AugusIn een heel ander boek, tus bekendgemaakt. Hij wilde alle inwoners van de bestseller Sapiens, het Romeinse Rijk laten betoogt Yuval Noah Harari dat de mensheid tellen.’ De kaart van Israël, een Romeinse zoveel eeuwen heeft standaard, de letters overleefd dankzij het SPQR en een vergrootvermogen om elkaar glas boven een kleine verhalen te vertellen en hierin te plaats, zijn voldoende geloven. Hele stelsels en religies zijn om de situatie te schetimmers op dit vermogen gebaseerd. sen. Vervolgens voert Die verhalen worden verteld en Flöthmann Jozef en doorverteld, en zitten verankerd in Maria op, de aankondions collectieve geheugen. Zo’n verhaal is het kerstverhaal. Keer ging van de geboorte, de reis naar Bethlehem, op keer, jaar na jaar vertellen we het bezoek van de engeelkaar over de geboorte van de zoon len aan de herders en de van God. Het is zo bekend en zo vaak Wijzen uit het Oosten, verteld en uitgebeeld, dat we aan die elk op weg gaan om een enkele voorstelling genoeg hebeer te betonen aan de ben om het te herkennen. Dat heeft zoon van de maker van Stille God. nacht goed begrepen. Met respect voor het Een blik op de omslagBijbelverhaal en de tekening vertelt ons al betekenis die dit voor een heel verhaal. veel mensen heeft, In Stille nacht vertelt brengt Flöthmann de Duitse illustrator de gebeurtenissen Frank Flöthmann het in beeld met op elke kerstverhaal in strippagina minstens één vorm zonder woorden. beeldgrap. Zoals het Met veel gevoel voor engelenorkest dat humor brengt hij de steeds oorverdovend gebeurtenissen in beeld speelt, waardoor de die worden beschreven drie Wijzen uit het in respectievelijk het Frank Flöthmann, Stille nacht. Oosten bijna omver tweede hoofdstuk van Het kerstverhaal zonder woorde evangelies van Lucas den, Uitgeverij Nieuw Amster- worden geblazen. Hij maakt daarbij gebruik en Matthëus. Hij kent dam, 168 pagina’s (€ 17,50)
COLOMBIA
van een eenvoudige stijl in slechts vier kleuren, die aan het werk van Dick Bruna doet denken. De beelden vertellen het verhaal en in de ballonnetjes staan geen teksten maar plaatjes die als een soort pictogrammen de gedachten van de personages weergeven. Het kerstverhaal is al zo vaak verteld dat er geen woorden meer voor nodig zijn om het te kunnen begrijpen. Daar heeft Frank Flöthmann dankbaar gebruik van gemaakt bij het maken van zijn eigen unieke en eigentijdse versie in onze huidige beeldcultuur.
Aromatoloog Albane heeft steeds meer moeite met haar werk in de parfumindustrie, waar ego belangrijker lijkt dan talent. Als de baas van Ethic Coffee contact met haar opneemt, begrijpt ze dat ze met haar reukEric Corbeyran en Vanessa vermogen ook veel kan Postec, Cafe Noir 1. Colombia, betekenen in de koffieUitgeverij Silvester, 48 pagiindustrie. Wegen de na’s (€ 16,95) sociale en economische voordelen op tegen de harde realiteit van het werk dat in Zuid-Amerika op Albane wacht?
BRAND IN MOSKOU Uitgeverij Arboris start met een nieuwe verzamelreeks, de Collectie XL. Hierin worden verhalen opgenomen die niet binnen de standaardomvang van een stripalbum passen. In dit eerste deel, dat tachtig pagina’s telt, zijn de Stéphane Perger, Brand in gebeurtenissen in MosMoskou, Uitgeverij Arboris, kou van september 1812 80 pagina’s (€ 19,95) het startpunt, waarin de Russen de aanstaande verovering van Moskou door Napoleon beantwoorden met het in brand steken van de stad.
DOUBLE 7 Wanneer Stalin tijdens de Spaanse Burgeroorlog de regeringstroepen wil helpen, stuurt hij onder andere verschillende piloten. Onder hen is Roman Kapulov, die tijdens zijn verblijf hopeloos verliefd wordt op Lulia Montago, een femme fatale met een gevaarlijke reputatie. Yann en André Juillard, Double 7, Uitgeverij Dargaud-LomZoals de namen van bard, 72 pagina’s (€ 9,95) de hoofdpersonages al doen vermoeden, hebben Yann en André Juillard zich laten inspireren door Romeo en Julia, het liefdesverhaal van Shakespeare.
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 34
BOEKHANDEL AGENDA
December 2018 HEEL DECEMBER
UTRECHT – Krijg jij geen genoeg van Harry Potter? Neem dan vooral een kijkje in de nieuwe pop-upwinkel in Hoog Catharijne! Ter ere van het twintigjarige jubileum is de winkel sinds 9 november precies 9 3/4 weken open. Naast dat je er alle boeken uit de serie vindt, kun je ook een bericht achterlaten voor Harry, het bijbehorende spel spelen op de Nintendo Switch of op de foto in de outfit van je favoriete huis. www.harrypotter.nl
12 DECEMBER
AMMERZODEN – Vier de winter met Boer Boris! Jonge kinderen kunnen samen met hun ouders en verzorgers langskomen bij de bibliotheek in Ammerzoden, want hier wordt het boek Kerstmis met Boer Boris voorgelezen. De voorleesdag wordt georganiseerd door Readshop Hedel. www.rivierenland.op-shop.nl
13 DECEMBER
DRIEBERGEN – Hoe bevorder je de leesmotivatie bij kinderen? Tijdens het congres Lekker lezen: over het belang van leesmotivatie wordt besproken wat leesmotivatie eigenlijk is en wordt er specifiek gekeken naar de gemotiveerdheid van de huidige generatie. Diverse wetenschappers geven hun visie op het onderwerp en gaan in gesprek over hoe kinderen en jongeren omgetoverd kunnen worden tot succesvolle lezers. www.lezen.nl
14 T/M 16 DECEMBER
UTRECHT – Het Knusfestival staat in het teken van markten, muziek, literatuur, theater en gezelligheid. Drie dagen lang is er van alles te beleven op verschillende locaties in Utrecht. Van talkshows en muziekbingo tot experimenteren met circusattributen. Verder kun je onder andere genieten van verschillende verhalen in het verteltheater of van het bespreken van de meesterwerken van Shakespeare.
BOEKHANDEL DE KLER, WOERDEN
Boekhandel op de kaart Woerden heeft er sinds kort een gloednieuwe boekwinkel bij. In het pand waar eerst de Schoenenreus zat, opende onlangs Boekhandel De Kler zijn deuren. Na tweeëntwintig jaar als bedrijfsleider bij De Kler in Leiderdorp gewerkt te hebben, heeft Hennie Dreuning nu een nieuwe winkel opgezet in Woerden. Door Anne Visser Bij het openen van een nieuwe winkel komt veel kijken, vertelt filiaalchef Hennie Dreuning. ‘Het oude pand moest helemaal worden verbouwd en vervolgens hebben wij ook zelf de inrichting voor de winkel ontworpen. Een collega is hiermee aan de slag gegaan en we zijn uiteindelijk op een industriële uitstraling uitgekomen.’ Op het moment dat deze praktische zaken geregeld waren, was het tijd om de winkel in Woerden op de kaart te zetten. ‘Op de eerste dag van de Kinderboekenweek hebben wij de winkel geopend. Sindsdien hebben we flink geadverteerd in lokale kranten en dit gaan we ook de komende weken nog volhouden. We proberen nu de nodige activiteiten te organiseren zodat mensen ons ook een beetje leren kennen.’ Zo is de winkel op zaterdag 17 november officieel
Boekhandel De Kler geopend door wethouder Becht en worden er de komende tijd verschillende signeersessies georganiseerd. ‘We zijn ondertussen ook druk bezig om contact te leggen met scholen en culturele instellingen, om te kijken of er een samenwerking mogelijk is.
Hennie Dreuning
Zo proberen we vooral onszelf op de kaart te zetten,’ aldus Dreuning. Ondanks dat de boekhandel pas net is geopend, merkt hij dat er al een vaste klantenkring begint te ontstaan. ‘Er zijn nu al veel terugkerende klanten die aangeven dat ze verrast zijn over ons fijne assortiment. Ons aanbod is net iets anders dan dat van een standaard boekhandel en dit wordt erg gewaardeerd.’ Niet alleen de brede keuze in boeken en spellen maakt de winkel uniek, ook het motto ‘service boven alles.’ ‘Hiermee willen we ons zowel in de winkel als in de webshop onderscheiden van andere webwinkels. Wij krijgen veel regionale klanten in de winkel en zorgen ervoor dat iedereen met het juiste boek weer naar huis gaat.’
www.knusutrecht.nl
15 DECEMBER
LEIDEN – Nieuwsgierig naar de nieuwe roman Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer? De auteur is te gast bij Boekhandel Kooyker. Wil je erbij zijn? Meld je dan snel aan via info@kooyker. nl. www.libris.nl/kooyker
15 & 16 DECEMBER
DEVENTER – Beleef de 19e eeuw tijdens het Dickens Festijn! Het festival vindt dit jaar voor de 28e keer plaats en meer dan 950 personages uit de beroemde boeken van de schrijver komen tot leven. Deftige heren op hoge fietsen, zingende kinderen, boefjes die stelen en kooplui die hun waar aanbieden van sieraden en boeken tot kunst en gingerbread. Niets is te gek tijdens dit festijn. www.dickensfestijn.nl
17 DECEMBER
ROTTERDAM – Heb jij vorige maand ons artikel over verhalenbundels gelezen? Hierin werd Alle verhalen van Leonora Carrington besproken. Uitgever en literatuurkenner Ingrid Meurs gaat bij DLVAlive in op het leven en het werk van de schrijfster. Het evenement wordt georganiseerd door De Leesclub Van Alles. www.deleesclubvanalles.nl
17 T/M 19 JANUARI
DEN HAAG – Vier het nieuwe jaar tijdens het literatuurfestival Winternachten! Meer dan tachtig schrijvers, dichters en musici van over de hele wereld worden verwelkomt op het festival. Ze nemen je mee in hun verhalen en zorgen dat je vol inspiratie het festival verlaat. Het thema van 2019 is ‘Who Wants to Live Forever?’ en staat in het teken van de toekomst. www.writesunlimited.nl
DE AMSTERDAMSE BOEKHANDEL
Mijn favoriete boekhandel Docent Helma Blankesteijn vindt het heerlijk dat de Amsterdamse Boekhandel om de hoek van haar school zit. De afgelopen jaren is er dan ook een warme band ontstaan tussen de winkel en de kopklas van de CSB. ‘Het werd helemaal geweldig toen bleek dat de medewerkers van de boekwinkel graag de samenwerking wilden aangaan en mee wilden denken. Meerdere keren per schooljaar breng ik met mijn klas een bezoek aan deze boekhandel. We ontmoeten daar diverse schrijvers voor een lezing, soms geïnitieerd door mij en soms door de boekwinkel, maar leerlingen krijgen er bijvoorbeeld ook workshops van auteurs. Als docent kan ik op deze manier “echte” schrijfopdrachten geven met betekenis: zo laat ik de leerlingen bijvoorbeeld recensies schrijven, die ze dan kunnen overhandigen. Natuurlijk kunnen deze ontmoetingen ook plaatsvinden in het klaslokaal, maar de sfeer van de boekwinkel tilt de ervaring toch naar een “next level”. Inmiddels zijn ook mijn collega’s, die op andere locaties in Amsterdam
werken, een graag geziene gast in de winkel. Soms zijn we er zelfs met drie klassen tegelijk! Vaak mogen de leerlingen ook boeken uitzoeken voor in de boekenkast in de klas. De medewerkers van de boekhandel staan hen dan zeer geduldig en vakkundig te woord en de leerlingen worden herkend als ze een keer zelfstandig een bezoek aan de winkel brengen. Leerlingen ervaren dit
Helma Blankesteijn
als prettig, want dit contact tussen de klas en de boekwinkel verdiept het leesplezier en de motivatie. Voor dit schooljaar staan nog een aantal ontmoetingen met schrijvers op het programma: Mirjam Mous, Mel Wallis de Vries, Maren Stoffels en de vriendin van Anne Frank: Jacqueline van Maarssen. Dit maakt dat de leerlingen vol enthousiasme aan het lezen slaan.’
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 35
BOEKHANDEL BOEKHANDELS DIE DE BOEKENKRANT VERSPREIDEN Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER
CASTRICUM
ALKMAAR
COEVORDEN
Boekhuis Aalsmeer Boekhandel Feijn Boekhandel Van der Meulen’s ALMELO
Boekhandel Broekhuis ALPHEN A/D RIJN
Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT
De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal
Boekhandel Laan
Readshop Cuijk
Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Boeken Bruna Cronjéstraat
Boekhandel Tomey
Boek en Buro
Readshop Coevorden CUIJK
CULEMBORG DELFT
Boekhandel Ben Kempers Boekhandel De Omslag DEN BOSCH
Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG
AMSTELVEEN
Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum
AMSTERDAM
Boekhandel Praamstra
Boekhandel Venstra De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel de Dolfijn Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas APELDOORN
Nawijn & Polak Boekverkopers ARNHEM
De Arnhemse Kinderboekwinkel Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN
Boekhandel Van der Velde
DEVENTER DIEREN
Boekhandel Dieren DOESBURG
Nieuwenhuis Boek en Buro DOETINCHEM
Raadgeep & Berrevoets DORDRECHT
Boekhandel Vos & Van der Leer DOORN
The Readshop Doorn DOORWERTH
The Read Shop Doorwerth DRACHTEN
Boekhandel Den Boer
Boekhandel Van der Velde
Boekhandel Jaspers
Voster Boek & Kantoor
BAARN
BADHOEVEDORP BARNEVELD
Boekhandel Romijn BEILEN
DRONTEN EDE
Boek en Buro EINDHOVEN
BENNEKOM
Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere
BERGEN OP ZOOM
Plantage Vermeer
BEVERWIJK
Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel
Boekhandel Het Logboek Boekhandel Novita Quist boeken
Readshop Beverwijk BILTHOVEN
Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK
Boekhandel Muilenburg BODEGRAVEN
Readshop Karssen BOXMEER
Van Dinter Media BREDA
Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN
Boekhandel van Kralingen BRUNSSUM
Boekhandel Rob Rozeman BUNNIK
Boekhandel Van Ravenswaay
BUNSCHOTEN – SPAKENBURG
Bruna van de Geest
HAARLEM
EMMEN
ENKHUIZEN
ENSCHEDE
Boekhandel Broekhuis ETTEN-LEUR
Plantage Etten-Leur EXLOO
Geerts Warenhuis GELDROP
Boekhandel van Grinsven GOIRLE
Blz. Boekhandel Buitelaar GOES
Boekhandel De Koperen Tuin GORINCHEM
Boekhandel de Boekenkist GOUDA
Boekhandel Verkaaik Readshop Goverwelle GRONINGEN
Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer
HAAKSBERGEN
MIDDELBURG
SCHIEDAM
WORMERVEER
MIJDRECHT
SITTARD
IJMUIDEN
De Drvkkery
Schiedams Boekhuis
Boekhandel Mondria MONNICKENDAM
Nimo Boek
Boekhandel Van der Velde
NIEUWEGEIN
Steenwijk’s Boekhuys
HAZERSWOUDE
The Read Shop Nieuwegein
HEDEL
Boekhandel Roodbeen
Boomker Boeken Readshop Hazerswoude The Readshop Hedel
NIJKERK
NIJMEGEN
Bij Het Raethuys Boek- en Kantoorboekhandel Lektura
Boekhandel Wagenaar & Van Halem
Bruna Heemskerk HEEMSTEDE
Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD
Bruna Middenwaard HEERLEN HEEZE
HELMOND
Boekhandel de Ganzenveer HENGELO
Boekhandel Broekhuis
NOORDWIJKERHOUT
NOOTDORP
Bruna Lange Baan NUNSPEET
Boekhandel Osinga OEGSTGEEST
Zin in Boeken
Rijnlandse boekhandel Boekhandel De Kler
Heusinkveld – Holten
Boekhandel Oisterwijk
HEUSDEN HOLTEN
HOOFDDORP
Boekhandel Stevens HOOGEVEEN
N IE U W
The Read Shop XL
OISTERWIJK OLDENZAAL
Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK
HOORN
Boekhandel Meijer en Siegers
HOUTEN
Boekhandel Derijks
Hoornse Boekhandel Boekhandel Wijs HUIZEN
Boekhandel Flevo KAPELLE
Boekhandel Lectori KERKRADE
Boekhandel Leeskunst
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN
Boekhandel Van der Velde LEIDEN
Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel van Stockum LEIDERDORP
Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM
Boekhandel De Kler LISSE
Grimbergen LOCHEM
Boekhandel Lovink MAARN
Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS
Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT
Boekhandel Dominicanen DE MEERN
Boekhandel Kees MEPPEL
Riemer Barth
STEENWIJK
OSS
The Read Shop Express Uithoorn
ZEVENAAR
ZOETERMEER
UTRECHT
Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Haasbeek
VALKENSWAARD
Boekhandel Someren en Ten Bosch Van den Brink Boek en Buro
VEENENDAAL
Waanders in de Broeren
Boekhandel Kees Literaire Boekhandel Broese boekverkopers Savannah Bay Boekhandel Priem Boekhandel van Kooten
ZUTPHEN
ZWOLLE
VEGHEL
Bek, Boeken & Bijzonders VELP GLD
Boekhandel Jansen & de Feijter VENLO
Boekhandel Koops VENRAY
Roojboek VLEUTEN
Boekhandel Kees VLISSINGEN
Boekhandel ’t Spui VOORBURG
Boekhandel De Kler
VOORSCHOTEN WAALWIJK
Plantage Bookstore
PURMEREND
Boekhandel het Leesteken PUTTERSHOEK
Marjan Houtman Lezen en Schrijven PIJNACKER
Boekhandel van Atten Bruna Pijnacker RHOON
Het Witte Huys RODEN
Boekhandel Daan Nijman N IE U W
Boekhuis de kleine Tovenaar Plantage Boekhandel ROOSENDAAL
Boekhandel De Boekenwurm ROSMALEN
Boekhandel De Omslag ROTTERDAM
Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch en De Jong SANTPOORT-NOORD
Bredero Boeken SCHAGEN
Boekhandel Plukker SCHEVENINGEN
ZEIST
Rebers Boek en Buro
UITHOORN
OUDEWATER
ROERMOND
Boekhandel Logica
Gianotten Mutsaers
TILBURG
Kinderboekhandel In de Wolken
The Readshop Oudewater
IJSSELSTEIN
Boekhandel Arentsen
OUDERKERK A/D AMSTEL
Boekhandel Sprey
The Read Shop Express IJmuiden
Groenveld Boeken Boekhandel Kramer & Van Doorn
TIEL
Boekhandel Augustinus De Nijmeegse Kinderboekwinkel Books by Roelants Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers
HEEMSKERK
SNEEK
NAALDWIJK
Boekhandel Vingerling
HAREN GN
Boekhandel Krings
Pasman Boek & Hobby
Boekhandel Scheveningen
WAGENINGEN
Boekhandel Kniphorst WASSENAAR
Boekhandel De Kler WILLEMSTAD
Boekhandel het Rozemarijntje WINTERSWIJK
Boekhandel Kramer WOERDEN
Boekhandel De Kler
VLAANDEREN ANTWERPEN
LIER
BRASSCHAAT
LEUVEN
De Markies
Standaard Boekhandel BRUGGE
De Reyghere Raaklijn DEINZE
Letters & Co GENK
Malpertuis GENT
Walry
HEIST-OP-DEN-BERG
Het Voorwoord
De Boekanier Boekarest MECHELEN
Salvator De Zondvloed MORTSEL
De Boekuil
OUDENAARDE
Boekhandel Beatrijs ROESELARE
De Zondvloed TURNHOUT
Standaard Boekhandel
DICHTER.
Tƾ~¿ Żñ§à¤Ż~Ż÷§¤~Ś
nr º 10
Ż Ż_ñ§¿Ż Ô§ ØŻñ Øà Ô¿ŻÔƾ~¿ Ø Ô§ Żð~¿
Nu in de winkel!
T Ż 9*z Ż? @
In DICHTER. 10 lees je het beste van de dichters van DICHTER. (volgens de dichters ;-) De gedichten waar ze wereldberoemd mee zijn in Nederland en Vlaanderen. Verzoeknummers waar nog steeds & altijd om gevraagd wordt. De klassiekers dus. Het beste van de dichters van DICHTER. dus. Met een knipoog. ISBN 9789059308381 Coen Bouwstra verzorgde het beeld. € 6,25 T 040 2454001 www.plint.nl
elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w invaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ
ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO
Neem een abonnement!
Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de
bon in)
Ik neem een abonnement op:
Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 30,Zes nummers van de BKJunior voor € 15,Zes nummers van de BKYA voor € 15,Zes nummers van de BKFilosofie voor € 15,Zes nummers van de BKGeschiedenis voor € 15,-
naam straat postcode land e-mail
BON m/v
plaats
telefoon
IBAN nummer betaling
automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)
geboortedatum handtekening
Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland
BK1118
ñññŝ åà ¤ð ¿àåÔ Ñå ¸§Ø¤§¿ ŝ¿¸ VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT
Januari is de maand van de goede voornemens en een nieuw begin. Zo volgen we in de debuutroman Broeder Ezel van Liesbeth Goedbloed een jonge vrouw, die op haar dwaaltocht door de Italiaanse bergen eindelijk hoopt af te rekenen met de dood van haar jong gestorven broertje. David Grann neemt ons in De witte duisternis mee op expeditie door het koude Antarctica, een reis die hij altijd al in zijn eentje heeft willen maken.
Verder in de januari-editie:
• Vieren we samen met A.F.Th. van der Heijden zijn veertig jaar schrijverschap met zijn roman Mooi doodliggen. Daarnaast bespreken we De koopman van Peru, het nieuwe boek van Natasha Pulley.
• Op de spanningspagina’s maken we kennis met Monica, de hoofdpersoon uit Ontsnapt aan de dood, die verzeild raakt in het criminele circuit. Verder vertelt Gouden Strop-winnaar Felix Weber ons alles over zijn nieuwe thriller Genadeschot.
• Op de jeugdpagina’s nemen we een kijkje bij de tentoonstelling over illustrator Quentin Blake in Museum Meermanno. En wist je al dat 2019 het Rembrandtjaar is? In het teken van zijn 350ste sterfdag bespreken we vier recent verschenen boeken over de beroemde schilder. Tot slot kan de winter niet voorbij gaan zonder dat je een goede stamppot hebt gegeten uit de Stamppotbijbel. De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.
Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 7 januari 2019
BOEKENKRANT.COM
DECEMBER 2018 PAGINA 37
VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze maand: Hans Gijsbers. Wat doe je in het dagelijks leven? ‘Ik werk als GZ-Psycholoog/systeemtherapeut in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Daar bestaat het lezen vooral uit het doornemen van inhoudelijke rapportage. Helaas de laatste jaren ook steeds vaker uit het doorspitten van tijdrovende en in mijn ogen onzinnige administratieve regelgeving.’ Waar haal je de Boekenkrant op? ‘Tot een jaar geleden bij Boekhandel Van Atten in Pijnacker, maar sindsdien heb ik een abonnement. Dan grijp je er nooit naast.’ Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen? ‘In mijn ouderlijk huis werd veel
WIN DIT BOEK
gelezen, al vond ik de smaak van mijn vader maar niks: Konsalik, Willi Heinrich, dat werk. Zelf verslond ik als kind de boeken van W.G. van der Hulst, en later K. Norel en H. de Roos (zo’n beetje de hele Kameleon-reeks). Ik kon echt verdwijnen in een boek!’ Welk boek zou je aan iedereen aanraden? ‘Oeps, dat is een lastige! Ik ben nu drieënzestig jaar, en hoe ouder je wordt, hoe meer must reads erbij komen. Als ik kijk naar mijn persoonlijke leesjournaal, dan noem ik in elk geval van W.F. Hermans De donkere kamer van Damokles, van Hugo Claus Het verdriet van België, van Gabriel García Márquez Honderd jaar eenzaamheid en van Carlos Ruiz Zafón de hele Het Kerkhof der Vergeten Boeken-serie. Maar als ik er even voor ga zitten, rollen er vast nog een hele reeks prachtboeken uit! Zo heb ik het werk van Marten Toonder nog niet eens genoemd,
terwijl zo’n beetje zijn hele oeuvre de moeite waard is.’ Welk boek heb je nooit uitgelezen? ‘Een boek waarvan de rug mij in de boekenkast al heel lang aanstaart, is Ulysses van James Joyce, zowel vanwege het formaat als van de haast legendarische ingewikkeldheid die her en der benoemd wordt. Zo van: knap geschreven maar nauwelijks leesbaar.’ Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje? ‘Ik ben meestal in meerdere boeken tegelijk bezig. Op mijn nachtkastje liggen op dit moment de thriller Kleine zwarte leugens van Sharon Bolton, die zich afspeelt op de Falklandeilanden, en het boek Topshow van Michiel van Egmond, over het tv-programma Voetbal Inside (destijds Voetbal International). Leuk ter verstrooiing.’
WIN EEN BOEK
VORIGE KEER
Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 17 december naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van De lantaarnaansteker van Aline Sax en Ann de Bode verloot.
Aline Sax en Ann de Bode, De lantaarnaansteker, Uitgeverij de Eenhoorn, 64 pagina’s (€ 19,95)
Elke avond steekt de lantaarnaansteker de lichten aan. Omdat hij bij alle huizen naar binnen kan kijken, weet hij hoe eenzaam en verdrietig veel mensen zijn. Dan bedenkt hij een plan…
Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s. BKJunior 4 februari BKYA 4 maart
WINNAAR
Marion Poschmann, De pijnboomeilanden, vertaling: Annemarie Vlaming, uitgeverij Ambo|Anthos, 176 pagina’s (€ 19,99)
Wie waren de drie schrijvers verbogen in het beeld in het novembernummer? Het goede antwoord is: Teun van de Keuken, Charlotte Kleyn en Merijn de Boer.
COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.
Hans Gijsbers
Uit de tweeënveertig goede inzendingen trokken we Ingrid de Wijn uit Bentveld. Zij wint een exemplaar van De pijnboomeilanden van Marion Poschmann. Gefeliciteerd!
MEDEWERKERS Contact Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, k32 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon: + 31 30 2231718
Oplage 21.000
Het team Eindredacteur: Nicole van der Elst Redacteuren: Janneke Blok, Mirjam Mulder en Anne Visser Corrector: Christine Tinssen Medewerkers: Wouter Adriaensen, Isa Altink, Anne van Blijderveen, Zofeyah Braam, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Pim Cornelussen, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Ezra Hakze, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Istvan Kops, Erik de Vries Lentsch, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Selma Oueddan, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Nikki Spoelstra, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming. Vormgeving: Titus Vegter
De volgende Boekenkrant verschijnt op 7 januari 2019
Hoofdredacteur/uitgever: Jan Louwers
Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant
Janneke Blok
Anne van Blijderveen
Wendy Claes
Jacqueline Coppens
Nicole van der Elst
Oglaya Doua
Hugo Jager
Mieke van Meer
Mirjam Mulder
Selma Oueddan
Nora van Ouwerkerk
Hans Pols
Nikki Spoelstra
Titus Vegter
Anne Visser
De beste YA-kadotips voor de feestdagen
Duik in de wereld van de klassiekers
“Niet alleen een boek voor tieners
Wat als je een eeuwenoud
met deze prachtige uitgave van
die smullen van goede vriendschappen
geheim ontdekt waar je zelf deel
Romeo & Julia. Dicht bij het origineel,
en verliefdheid, maar ook voor de
van uitmaakt?
maar perfect leesbaar. Met linnen
ouders die een wakeup call nodig
omslag en goudfolie.
hebben.” - Boekenkrant
tijdelijk € 12,50
€ 25,99
€ 17,99
“Een hedendaags liefdesverhaal
Geen soap opera maar een
“Drie regels: niet snitchen. Niet huilen.
gemengd met een hartverscheurend
space opera.
Wraak.” Een adembenemend boek waar
realistisch portret van het leven van een moslima na 9/11” - Publishers Weekly € 19,99
€ 19,99
veel over gepraat zal worden. Bekroond met meer prijzen dan vingers aan je linkerhand. € 16,99