Boekenkrant december 2019

december 2019 – no. 12, jaargang 13

‘Het schrijven van De kat en de generaal was als het oplossen van een rubiks kubus.’

NINO HARATISCHWILI

Zie pagina 3 G2 BARANIAK

Magische recepten voor de echte fans 27

Nieuwe poëzie van de Laureaat Prijs der Nederlandse Letteren 2018

In de boekhandel € 17,50

www.deharmonie.nl

Merry Christmas met Tom Fletcher 19

Geert Mak pakt de draad weer op 25

VINCENT MENTZEL

SHED MOJAHID

De innerlijke stem van Ish Ait Hamou 9

Gratis verkrijgbaar bij 170 boekhandels Kijk op pagina 32 voor een boekhandel bij u in de buurt!

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 2

LOSSE DELEN REDACTIONEEL

NIEUWS

Voornemens

Janneke Blok, redacteur Boekenkrant janneke@boekenkrant.com

AANBIEDING

Wil jij een abonnement op de Boekenkrant?

Blader gauw door naar de bon op pagina 34

ERWIN SUVAAL

Nino Haratischwili, De kat en de generaal Tanguy Viel, Artikel 353 Jan van Ommen, Zeetijd Tippagina winterse boeken André Aciman, Vind me Ish Ait Hamou, Het moois dat we delen

3 4 4 5 7 9

SPANNING Frida Moisto, Net nitroglycerine Lucy Foley, De jachtpartij Eva Burgers, Stil

13 15 15

JEUGD Tom Fletcher, De Kerstmisaurus en de Winterheks Diverse auteurs, Er was eens Ellen De Decker, Fotogenie Arnold Hovart en Danny De Vos, Kapper Tom

19 20 20 21

NON-FICTIE Geert Mak, Grote verwachtingen Mona Chollet, Heksen Sigri Sandberg, Het belang van duisternis Thibaud Villanova en Maxime Léonard, Kookboek voor geeks

25 26 26 27

BOEKHANDEL

URSULAFOTOGRAFIE

JELMER DE HAAS

ZIE PAGINA 13

LITERATUUR

BETTINA FÜRST-FASTRÉ

Als ik vertel dat ik bij de Boekenkrant werk en veel van lezen houd, vragen mensen vaak: wil je zelf dan geen boek schrijven? Stiekem droom ik daar ook weleens van, maar dan slaat ook meteen de twijfel toe: kan ik dat wel? Door de hoeveelheid boeken die ik inmiddels heb gelezen, ben ik ook steeds kritischer geworden, waardoor de drempel om zelf de pen op te pakken steeds hoger is geworden.

Voor deze editie van de Boekenkrant sprak ik met twee multitalenten, die beiden op geheel eigen manier hun verhalen vertellen. Of dat nu via dans is, zoals auteur Ish Ait Hamou jarenlang deed (p. 9), of via liedjes, waar de Engelse zanger en kinderboekenschrijver Tom Fletcher een voorbeeld van is (p. 19): verhalen vertellen is hun gedeelde passie. Ook de Zweedse Frida Moisto toonde een bewonderingswaardig doorzettingsvermogen om haar thrillerdebuut Net nitroglycerine de wereld in te krijgen. Haar wijze woorden luiden: ‘Als ik het kan, dan kan jij het ook!’ (p. 13).

Misschien moet ik toch maar eens heroverwegen om het nieuwe jaar welkom te heten met het goede voornemen om mijn schrijversdroom serieus te nemen. Maar tot die tijd houd ik me graag bezig met de inspirerende verhalen van anderen om ook u een geweldig nieuw leesjaar te bezorgen met deze december-editie van de Boekenkrant.

+++ De in 2002 gestolen ring van de Ierse schrijver Oscar Wilde is teruggevonden dankzij het detectivewerk van Arthur Brand. Een schoonmaker stal het van de University of Oxford en beweerde het te hebben laten omsmelten. Brand geloofde dit niet en via zijn Engelse connecties in de kunst- en criminele wereld wist hij de ring van zijn favoriete schrijver op te sporen. +++ In zijn column in de Volkskrant heeft Arnon Grunberg aangekondigd dat hij afstand doet van zijn Nederlandse nationaliteit en Amerikaan wordt.

De schrijver woont al lange tijd in New York. ‘Het Amerikaanse paspoort was slechts bevestiging van de realiteit,’ verklaart hij. Het roept de vraag op: is Grunberg straks nog wel een Nederlandse schrijver? +++ Naar aanleiding van het boek Moordsporen van misdaadjournalist Jolande van der Graaf en oudrechercheur Dick Gosewehr hebben verschillende partijen kamervragen ingediend. Het boek bespreekt zeven cold cases en stelt dat opsporingsinstanties niet altijd openstaan voor kritiek van nabestaanden. ‘Er moet een onafhankelijk instituut zijn dat daar naar gaat kijken: is het reëel wat de politie zegt?’ aldus Gosewehr. +++ Om middelbare scholieren aan te moedigen vaker een boek op te pakken, heeft Stichting Lezen ‘De Weddenschap’ bedacht. Om die te winnen, moeten scholieren in een half jaar tijd drie boeken lezen. Daarbij maken ze kans op mooie prijzen en de school met de meeste deelnemers krijgt een trofee. Drie BN’ers, waaronder zanger Gerson Main, fungeren daarbij als Leescoach. +++ Het Britse Brontë Parsonage Museum wist met behulp van een crowdfundingactie een miniboekje van de schrijfster Charlotte Brontë te bemachtigen op een veiling.

Brontë maakte het boekje, dat makkelijk in je handpalm past, op haar veertiende voor haar speelgoedsoldaatjes. +++ De NS Publieksprijs gaat dit jaar naar de in mei overleden Martine Bijl. Met 33 procent van de stemmen was haar boek Rinkeldekink publieksfavoriet. Daarin vertelt de oud-presentatrice van Heel Holland Bakt over de moeilijke periode na haar hersenbloeding in 2015.

Haar weduwnaar, Berend Boudewijn, nam de prijs in ontvangst. ‘Het allerbeste wat ze deed, was schrijven,’ waren zijn woorden van dank. +++

INHOUDSOPGAVE

Kijkje in de keuken bij Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Deze boekhandels verspreiden de Boekenkrant Op bezoek bij De Algemene Boekhandel in Amersfoort

31 32 33

VOOR DE LEZER Lezer aan het woord Win een boek Colofon

35 35 35

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 3

LITERATUUR INTERVIEW

De traumatische erfenissen van Tsjetsjenië Sinds het verschijnen van het maar liefst 1280 pagina’s tellende Het achtste leven (voor Brilka), is Nino Haratischwili niet meer weg te denken uit de boekhandel.

Van de Georgische theaterregisseuse en schrijfster is nu ook een tweede roman in het Nederlands verschenen, dat slechts half zo dik, maar even indrukwekkend is.

‘De Generaal is iemand die de oorlog in Tsjetsjenië heeft meegemaakt en daar, door een dramatisch incident, een compleet ander mens is geworden.’

Door Istvan Kops De kat en de generaal beschrijft de desastreuze gevolgen van de twee oorlogen in Tsjetsjenië in de jaren negentig. In 1995 strijkt tijdens de Eerste Tsjetsjeense Oorlog een Russische legereenheid neer in het dorp van de zeventienjarige Noera, waar zich vervolgens een tragisch incident voordoet. In 2016 probeert de Russische vastgoed-oligarch Alexander Orlow, die de Generaal wordt genoemd, af te rekenen met zijn verleden.

Hij is van plan daarvoor een video te maken waarin een Georgische actrice, bijgenaamd de Kat, moet figureren vanwege haar bijna exacte gelijkenis met Noera.

Wat was voor jou de belangrijkste reden om dit verhaal te vertellen?

‘Ik las een boek van Anna Politkovskaja over de oorlog in Tsjetsjenië.

Zij was een kritische Russische journaliste, die over politieke en maatschappelijke misstanden schreef en later om die reden werd vermoord. Het boek dat ze had geschreven liet me niet los.

waarachter veel getraumatiseerde mensen schuilgaan. Mensen die tegen de Russen hebben gevochten en die hen nu als helden moeten vereren. Het is dan ook niet vreemd dat veel jonge, islamitische Tsjetsjenen zijn geradicaliseerd en naar Syrië zijn vertrokken.’

Nino Haratischwili G2 BARANIAK

Ik raakte gefascineerd door de oorlogsmisdaden die in Tsjetsjenië waren gepleegd en begon me verder in de achtergrond van die strijd te verdiepen.’

De kat en de generaal en Het achtste leven zijn zeer lijvige boeken. Hoe lang doe je erover om zo’n roman te schrijven?

‘Ik heb er twee jaar over gedaan om De kat en de generaal te schrijven.

Daarvoor heb ik een jaar pauze genomen vanwege de geboorte van mijn eerste dochter. Over het schrijven van Het achtste leven heb ik vier jaar gedaan. Toen ik aan dat boek begon, had ik geen idee dat het zo groot zou worden. Ik houd heel erg van het schrijven op zich, al heb ik er een hekel aan om de eerste zinnen op papier te krijgen. Ik heb mijn goede en slechte dagen. Soms schrijf ik vijftien pagina’s op één dag en op andere dagen kom ik niet verder dan twee of drie.’

Nino Haratischwili, De kat en de generaal, vertaling: Elly Schippers en Jantsje Post, Uitgeverij Meridiaan, 676 pagina’s (€ 21,99)

Heb je van tevoren altijd al een beeld van hoe een roman eruit gaat zien?

‘Ik heb meestal een vaag omlijnd idee waarover ik wil gaan schrijven.

Ik beschouw het als een soort puzzel die ik nog moet oplossen. Het plaatje heb ik al wel redelijk goed voor ogen, maar het duurt meestal wel even voordat alle stukjes in elkaar passen. In zekere zin is het in elkaar zetten van een verhaal als De kat en de generaal als het oplossen van een rubiks kubus. Telkens als ik ergens iets in het verhaal wijzigde, had dat consequenties voor een ander deel in het verhaal.’

Hoe zag je research er voor dit boek uit?

‘Ik heb vooral heel veel over de oorlogen in Tsjetsjenië gelezen.

Daarnaast ben ik naar het land gereisd om er een gevoel bij te krijgen. Ik wilde weten hoe het eruitzag, hoe het er rook en hoe de mensen daar leefden. Tsjetsjenië is een dictatuur, waar niet zomaar over de oorlog mag worden gesproken.

Het hele land is na de oorlogen in de jaren negentig opnieuw opgebouwd, waardoor alles er nieuw uitziet.

Het is echter allemaal een façade,

Wie zijn de hoofdpersonen in De kat en de generaal en hoe verhouden zij zich tot elkaar?

‘De Generaal is iemand die de oorlog in Tsjetsjenië heeft meegemaakt en daar, door een dramatisch incident, een compleet ander mens is geworden. Deze gebeurtenis vormt de kern van het verhaal. Als jongeman was hij een intellectuele dromer, maar later wordt hij een genadeloze oligarch. Verder is er Onno, een Duitse journalist die onderzoek doet naar de duistere rol die oligarchen in de Russische maatschappij spelen en daarbij in aanvaring komt met de Generaal.

En dan is er Kat, een jonge Duitse actrice die door de oligarch wordt gevraagd om te figureren in een videofilm, aangezien ze als twee druppels water lijkt op Noera. Zij is het meisje dat een grote rol heeft gespeeld bij het tragische incident waarbij de Generaal als jongeman betrokken raakte.’

Veel mensen voelen zich ontheemd in het boek. Was dat een bewuste keuze?

‘Dat gebeurde eigenlijk automatisch.

Ik wilde met Kat iemand neerzetten die zich net als Noera nergens thuis voelde en op zoek is naar haar plek in het leven. Verder is migratie sowieso een onderwerp dat me altijd aan het hart is gegaan, aangezien ik zelf ook van het ene land naar het andere ben verhuisd.

Mijn Georgische roots hebben mij gevormd, zowel als schrijver en als persoon. Hoe langer ik in Duitsland woon, hoe Georgischer ik me ben gaan voelen.’

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 4

BOEKENKRANT TIPT HET LAATSTE JAAR VAN DE OORLOG Met Het laatste jaar van de oorlog schreef Susan Meissner een indringende historische roman, waarin we het leven van de veertienjarige Elise Sontag volgen.

Wanneer haar vader vanwege nazisympathieën wordt opgepakt, belandt het gezin in een interneringskamp in Susan Meissner, Het laatste jaar van de oorlog, Uitgeverij Texas. Samen met haar nieuwe vriendin Mariko Mozaïek, 432 pagina’s (€ 22,99) droomt Elise van een vrij leven, maar zullen de meisjes elkaar ooit nog terugzien als ze worden uitgezet?

DE BLAUWE PEN De woorden ‘Syrische vluchteling’ lijken soms te zijn gereduceerd tot een term, maar wie zijn de mensen die schuilgaan achter deze groep vluchtelingen?

De blauwe pen vertelt op poëtische wijze het tragische lot van Rima, die zwaargewond in een belegerde enclave in de buurt van Damascus Samar Yazbek, De blauwe pen, vertaling: Martine belandt. Daar, in die Woudt, Uitgeverij Orlando, hel op aarde, vindt ze 256 pagina’s (€ 22,50) papier en een blauwe pen en schrijft ze haar verhaal.

ZONDER HANDEN In de nieuwe roman van de veelgeprezen journalist Ianthe Sahadat speelt de negentienjarige Kat de hoofdrol.

Terwijl andere jongeren zich vol op het studentenleven storten, lijkt bij haar de tijd stil te staan.

Dankzij haar nieuwe vriendschap met de charmante jongen Rif krijgt Kat het gevoel dat ze eindelijk ergens bij hoort, maar is dat wel echt zo?

Ianthe Sahadat, Zonder handen, Uitgeverij Prometheus, 296 pagina’s (€ 19,99)

DE VERTELLINGEN VAN DUIZEND-EN-ÉÉNNACHT Uit wraak voor het bedrog van zijn vrouw brengt koning Shahriaar elke nacht met een ander meisje door om haar vervolgens te laten ombrengen. Sjarazaad vertelt de koning iedere Richard van Leeuwen (red.), nacht zo’n prachtig De vertellingen van duizenden-één-nacht, illustraties: verhaal, dat hij hongert Floris Tilanus, Uitgeverij naar meer en haar in Van Oorschot, 230 pagina’s leven laat. Uit deze ver(€ 30,00) tellingen koos vertaler Richard van Leeuwen de mooiste en brengt daarmee, samen met de prachtige illustraties van Floris Tilanus, een eerbetoon aan dit Arabische sprookje.

RECENSIE

De visser die achter het net viste Al jaren speelt een visser lotto met dezelfde cijfercombinatie, maar op de dag dat zijn getallenreeks wordt geloot, is hij net vergeten zijn biljet af te stempelen. Niet veel later wordt hij door zijn vrouw verlaten. Of er een verband is, is niet helemaal duidelijk.

Door Renske van der Wal In Artikel 353 wordt al snel duidelijk dat de visser Martial het gevoel heeft dat hij heeft gefaald. Van zijn moord op Lazenec heeft de visser echter geen spijt. Al in de eerste regels lezen we hoe Martial de vastgoedontwikkelaar tijdens een visserstochtje laat verdrinken. Na deze beschrijving volgt de bekentenis van de visser en verklaart hij aan de rechter hoe hij tot de misdaad gedreven werd.

Martial woont op het Franse schiereiland Bretagne, waar een groot deel van de mensen op de marinewerf werkt totdat het merendeel wordt

EMMA RINGELDING

ontslagen. Vanaf dat moment telt de goedontwikkelaar niet en bij gebrek regio niet meer echt mee voor de rest aan sociaal contact raakt Martial met hem bevriend. Wanneer Lazenec van de wereld en voelen de bewolucht krijgt van de ontslagpremie die ners zich verloren. Meneer Lazenec, zijn vriend en vele anderen hebben ‘met een portefeuille die voller is gekregen, haalt hij ze een voor een dan zijn hart’, koopt er een stuk land en verkondigt met veel bombarie dat over om te investeren in het project.

Maar de bouw schiet niet op en men hij er een resort van zal maken dat het schiereiland weer op de kaart zal krijgt tot ieders schaamte langzaam in de gaten dat ze erin zijn geluisd. zetten.

De Franse auteur Tanguy Viel geeft Martial vertelt de rechter hoe het openhartige verhaal van MarLazenec als een kolonialist te werk tial prachtig weer. Het is pijnlijk is gegaan en de bevolking wel even voelbaar hoezeer Markomt vertellen wat het tial zich schaamt, ook beste voor ze is. Met tegenover zijn zoon. een maquette overtuigt Maar tegelijkertijd is hij de mensen van een hij vastberaden; hij gouden toekomst. Het voelt zich geen moorwordt pijnlijk duidelijk denaar. Artikel 353 laat hoe Lazenec iedereen je inzien dat iemand op slinkse wijze inpakt: die een moord pleegt ‘Die maquette, waar geen door en door we even later met zijn slecht mens hoeft te allen omheen dromden, zijn, dat een gemeen vooroverbuigend, vol persoon als Lazenec bewondering voor de ook goede kanten details, elk op zoek naar heeft, en dat een rechzijn eigen huis tussen de Tanguy Viel, Artikel 353. Of ter ook iemand met plastic weggetjes, had het geweten van de rechter, gevoel is. Wat zou zijn iets van een elektrische vertaling: Katrien Vandeneindoordeel zijn? treinbaan in de etalage berghe, Uitgeverij Wereldvan een speelgoedwinbibliotheek, 160 pagina’s kel.’ Onaardig is de vast(€ 18,99)

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 5

LITERATUUR TIPPAGINA

De kortste dag

Verwarmend leesvoer Winter is coming! De perfecte tijd om je lekker warm in je favoriete leesfauteuil te nestelen. Wij gingen op zoek naar drie boeken die je in winterse sferen brengen, maar je tegelijkertijd genoeg warmte bezorgen om de koudste periode van het jaar te trotseren.

Door Janneke Blok en Jeroen van Wijk

WINTER IN HET KATTENCAFÉ door dag en nacht, zomer en winter, ‘Sorry! Gelukkig kerstfeest!’ van hitte en kou. Toch weten we nog Frans Willem Verbaas begint bijBoekenwurmen blijken vaak ook maar zelden waar de rituelen die voorbeeld met een duister randje kattenliefhebbers te zijn, en zo ook hiermee verbonden zijn vandaan als een autodief onbedoeld de de Engelse schrijfster Melissa Daley. komen. Zo lees je in het nawoord wagen van een dominee steelt, die Na haar succesvolle feelgoodroman van de schrijfster op weg was naar Molly en het kattencafé, die eerder bijvoorbeeld waar een nachtdienst. dit jaar in het Nederlands verscheen, de kaarsen in onze Het geweten van is in het recent verschenen vervolg kerstboom van de dief haalt hem Winter in het kattencafé de hoofdrol afstammen en echter in en hij wederom weggelegd voor Molly. Ze waar het oudste besluit om zich voor mag dan misschien een poes zijn, monument staat te doen als dominee maar vanuit haar favoriete ligplekdat op midwinen de kerstpreek jes kan ze ons perfect op de hoogte terochtend de zelf te houden. De stellen van het wel en wee in het zon verwelkomt. verhalen in Dansen naar haar vernoemde café. Er is niets De paginagrote in de sneeuw zijn menselijks dat haar ontgaat: ‘Mijn tekeningen van kort maar krachtig DANSEN IN DE SNEEUW oren draaiden alle kanten op om prijswinnend en geven ons op een Susan Cooper & Carson Ellis, De kortste dag, vertaling: boven het gekletter van theelepeltjes illustrator Carson Ellis, originele manier een De gezelligste tijd van het jaar zou Imme Dros, Uitgeverij Leoop het aanrecht uit te verstaan wat die de dichtregels vernieuw beeld van wat dit niks zijn zonder haar verhalen over pold, 32 pagina’s (€ 15,99) Linda antwoordde, maar intussen gezellen, verbeelden winterse feest voor ons verbinding, liefde en vergiffenis. stond Debbie opeens op en rende ze met contrasterende kan betekenen. Dus doe Voor Dansen in de sneeuw schreven de kamer uit.’ tinten het eeuwenoude, menselijk je pantoffels aan, ga zitten in de zeventien Nederlandse auteurs, Sinds Debbie’s zus verlangen naar het lekkerste stoel bij de waaronder Vonne van Linda na een breuk met licht, dat symbool staat kachel en geniet van der Meer en Joke Verhaar man haar intrek voor het leven. Via de de leukste kerstverweerd, een eigentijds heeft genomen in katZonnegod, de jagers halen die je in tijden kerstverhaal met een tencafé, valt er heel wat en verzamelaars en hebt gelezen. persoonlijke twist. De in de gaten te houden. dansende mensen rond zoetige voorkant van Ze neemt niet alleen vredesvuren, belanden het boek doet misschien haar woest keffende we uiteindelijk in een DE KORTSTE DAG verwachten dat de hond Beau mee, die kleurrijke, Scandinabijdragen nogal clichéMolly en haar kittens visch uitziende woonHoe snel hij ook voormatig zullen zijn, maar van streek maakt, maar kamer. Daar vieren bij gaat, de koudste, niets is minder waar. ze denkt zich ook steeds ouders samen met hun donkerste én kortste Een combinatie van meer met de zaak te kinderen feest rondom dag van het jaar is humor en ontroering kunnen bemoeien en de kerstboom en een er één die we liever geven deze feelgoodintroduceert zonder knapperend haardvuur, overslaan. Toch zou je bundel een uitstekende Josha Zwaan, Vonne van der Melissa Daley, Winter in het overleg een Siamese want: ‘Als het slapende na het lezen van De bodem voor originele Meer, Joke Verweerd, e.a., kattencafé, vertaling: Els van rivaal. Wanneer ook land weer ging leven, kortste dag wensen en interessante vertelDansen in de sneeuw. KerstSon, Uitgeverij A.W. Bruna, een van Molly’s kittens / wilden ze vrienden dat die langer duurde. lingen. Sommige delen verhalen, Uitgeverij Mozaïek, 304 pagina’s (€ 15,99) 224 pagina’s (€ 17,99) verdwijnt en de dagen zien, feesten geven. / In dit hoopvolle midvan het boek zijn in een steeds kouder worden, Ze hoopten op vrede, wintergedicht van meer klassieke vorm vraagt de snoezige titelheld zich wensten elkaar: / Gelukkig nieuw de Britse schrijfster Susan Cooper, gegoten, maar de meeste verhalen af hoe het met haar en haar baasje jaar!’ De kortste dag is een prachtig zijn net even anders dan A Christmas vertaald door Imme Dros, wordt de verder moet. Zou er dan toch nog een prentenboek voor alle leeftijden terugkeer van het licht gevierd. Al Carol van Charles Dickens of The hoopvol uiteinde van het jaar mogeom samen (voor) te lezen tijdens de vanaf het eerste begin leven menNight Before Christmas van Clement lijk zijn? kersttijd. sen in een jaarlijks ritme, bepaald C. Moore.

CARSON ELLIS

“Een fascinerende debuutroman van Mirjam Vriend over de impact van familiegeheimen.”

Bram Bakker, psychiater

Genade

Wat is erger dan de pijnlijke dingen die je weet over je familie?

De pijnlijke dingen die je níet weet

Een verhaal tegen de achtergrond van de Amsterdamse klassieke muziekwereld en het Concertgebouw.

Roman

Mirjam Vriend

+++++ De Boekenkrant

DE NIEUWE ENTER ‘De plot zit zo goed in elkaar dat niets ooit gaat vervelen, meer dan eens komt Enter met originele en scherpzinnige metaforen op de proppen, de melodie van de zinnen doet de vertelling knispervers aanvoelen. Tegelijkertijd speelt Enter ook een heerlijk spel met de lezer.’

NRC Handelsblad

W W W . VA N O O R S C H OT . N L

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 7

LITERATUUR RECENSIE

COLUMN

Oliver en Elio zijn eindelijk terug

Zo valt het wél op!

‘Waarom geven jullie niet alleen bestsellers uit?’ Ik herinner me levendig een gesprek met een manager die deze vraag zonder enige vorm van gêne uit zijn mond kreeg. Als een uitgever zou weten hoe het komt dat het ene boek wél opvalt, terwijl het andere ongezien blijft, dan zou hij daar vanaf de eerste letter rekening mee houden. Aan alle publicaties wordt zorg besteed, eerst al door de auteur, dan ook door de redacteur, de bureauredacteur, de vormgever, de drukker, de marketing/verkoop-afdeling en de boekhandelaar. En toch… zoals een zwart lammetje opvalt in een groep grijze broertjes en zusjes, zo zijn er altijd titels die eruit springen naast andere die verdwijnen in de stroom van alsmaar nieuwe publicaties. Slechts een enkele keer komt dat door de inhoud of de stijl, meestal echter zijn er andere oorzaken aan te wijzen. Onlangs publiceerde ik Zeetijd van Jan van Ommen en Alleen de eenzamen van André Platteel. De roman van Jan gaat over een schipbreuk in de Indonesische wateren, ergens tussen Sumbawa en Flores, en is gebaseerd op de eigen ervaringen van de auteur.

Eén fragment uit zijn verhaal intrigeerde me zozeer, dat ik het ook op de achterflap heb laten zetten. ‘In deze zee verdrink je niet. Je verbrandt er. Je droogt uit. En dan ga je slapen.’ Dit ene fragment bleek genoeg om potentiële lezers nieuwsgierig te maken naar de rest van het verhaal. Er kwamen interviewverzoeken en uitnodigingen voor talkshows.

In Vind me beschrijft André Aciman vier verschillende liefdesverhalen. Het is het langverwachte vervolg op de wereldwijde bestseller Noem me bij jouw naam, die succesvol werd verfilmd als Call me by your name, maar is ook zelfstandig te lezen. Dezelfde personages zoeken opnieuw de liefde, jaren na hun eerste ontmoeting, maar niet bij elkaar.

Door Rianne Nieuwdorp In Noem me bij jouw naam uit 2007 wordt de zeventienjarige Italiaan Elio verliefd op de Amerikaanse Oliver, die net afgestudeerd is.

Ze brengen samen een broeierige zomervakantie door in een boek dat leest als een grote ode aan de liefde (en perziken). Vind me gaat niet verder waar het eerste deel eindigde, maar begint met de vader van Elio, die op weg is naar Rome om zijn inmiddels volwassen zoon te bezoeken. Een toevallige ontmoeting in de trein met een jonge vrouw verstoort zowel de plannen van de professor als de rest van zijn leven.

Als Aciman ergens echt goed in is, dan is het wel in het beschrijven van de overweldigende ervaring die een nieuwe verliefdheid kan zijn en hoe dit gevoel verandert: ‘Het punt is dat die magie van een eerste ontmoeting nooit blijft duren. Uiteindelijk willen we alleen wie buiten ons bereik ligt. Degenen die we zijn kwijtgeraakt of die ons nooit hebben opgemerkt laten de diepste sporen na. Van de anderen blijft slechts een vage weergalm hangen.’

In de eerste helft van het boek zwerven we met de vader van Elio, de fotografe Miranda en hun liefde van één dag oud door Rome, terwijl ze zich verliezen in hun gesprek en elkaar. Ondanks dat dit erg mooi beschreven wordt, blijft dit deel van het boek enigszins ongeloofwaardig.

Dit komt doordat het wel heel erg snel gaat en het gelijk heel heftig is: binnen twaalf uur wordt er gesproken over een gezamenlijke tatoeage.

In de tweede helft komen we Elio weer tegen, en in een ander hoofdstuk Oliver. Gezien de magische intensiteit van hun vroegere liefde is het verrassend dat Aciman ze vrijwel de hele tijd gescheiden houdt. Elio woont in Parijs en begint een liefdevolle relatie met een oudere Fransman; Oliver is inmiddels professor in New York, getrouwd met een vrouw en blijft in gedachten tegen Elio praten: ‘Jij hebt altijd als eerste gesproken. Zeg iets tegen me. Waar jij bent is het drie uur in de nacht. Wat doe

André Aciman SIGRID ESTRADA

je? Ben je alleen? (...) En al wat er is, ben jij. Al waar ik aan denk, ben jij.

Denk jij ook aan mij vanavond? Heb ik je wakker gemaakt? Hij geeft geen antwoord.’

De vraag blijft dan ook lang of Elio en Oliver elkaar uiteindelijk weer weten te vinden of dat het gaat om een definitief verloren liefde. De manier waarop Aciman schrijft over hoe we omgaan met liefdes die wel overgingen maar nooit echt zijn opgeraakt, en hoe we dat altijd met ons meedragen, is prachtig: ‘“Hoelang geleden was het trouwens?”

Ik wist dat het antwoord hem zou verbluffen. “Vijftien jaar.” Hij hield op met vragen en viel stil. Zoals ik al verwachtte, had hij er geen rekening mee gehouden dat ik na zoveel jaar nog steeds gehecht kon zijn aan iemand die een onzichtbare aanwezigheid was geworden.’

In Noem me bij jouw naam richtte Aciman zich vooral op het ontstaan van intense verliefdheid en liefde, in Vind me gaat het met name over wat daarna komt. Wat voor sommige Elio en Oliver-fans (en daar zijn er veel van) tegen kan vallen, is hoe weinig tijd zij nog samen krijgen. Verwacht geen ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’-vervolg, maar een intieme

beschrijving van wat er met een alles omvattende liefde kan gebeuren als het leven tussen twee mensen in komt te staan, hoe ze elkaar in gedachten blijven opzoeken en hoe bitterzoet dat kan zijn.

Alleen de eenzamen werd gepresenteerd bij Athenaeum Boekhandel in Amsterdam. Jarenlang woonde en werkte ik op minder dan één kilometer afstand van deze illustere boekwinkel. Ik liep er duizenden keren langs, ging er honderden keren naar binnen. Links en rechts van de ingang zijn er fraaie etalages, en ook om de hoek zijn er nog twee. Soms sta je daarvoor stil, soms trekt helemaal niets je aandacht. Voor zijn nieuwe roman bedacht André Platteel iets bijzonders. De boekhandel verleende hem direct alle medewerking. Eén van de etalages werd helemaal leeggehaald en het grote raam met uitzicht op graafwerkzaamheden op het Spui werd wit gekalkt. Een beamer projecteerde een pagina uit de roman op de ruit, waardoor winkelende mensen fragmenten konden lezen. Het bleef echter niet bij één pagina. Na enige tijd werd de bladzijde omgeslagen en kon je verder lezen. Deze opstelling viel niet alleen de argeloze voorbijganger op, maar er werd ook over gepraat in de cafés op het plein en een redacteur van Boekblad vond het interessant genoeg om er een artikeltje aan te wijden. De uitgever is tevreden, zijn boeken zijn niet onopgemerkt gebleven.

Lex Jansen

André Aciman, Vind me, vertaling: Peter Abelsen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 248 pagina’s (€ 21,99)

Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

Het debuut van Pulitzerprijs-winnaar Richard Russo nu vertaald!

In Mohawk zien we al Russo’s talent voor de tragikomische kanten van het leven van losers en kleine helden. uitgeverijsignatuur.nl

CADEAUTIPS VOOR DE FEESTDAGEN

‘Een rijke en geëngageerde maar ook buitengewoon geestige roman over (de gevolgen van) principes en idealen.’

– Katja de Bruin, VPRO Boeken

Een meeslepende roman over de mythologische heks Circe, geïnspireerd op de Odyssee van Homerus. ‘Nu triomferen vrouwen in de mythes van weleer.’

– NRC ****

‘De dreiging is voelbaar in het bewierookte Geestgrond.’ – Margriet

www.uitgeverijorlando.nl

‘Een van de mooiste romans die ik sinds lange tijd heb gelezen.

Meeslepend, diepzinnig en prachtig.

Doe jezelf een plezier en lees dit boek.’

– Madeline Miller, auteur van Circe

‘Een intrigerend en aangrijpend verhaal van een jonge vrouw die wordt geconfronteerd met tradities en vooroordelen.’ – Penelope Lively, auteur van Leven in de tuin

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 9

INTERVIEW

Innerlijke stem Het is niet zijn eerste boek, maar wel zijn meest persoonlijke. Voor Het moois dat we delen dook Ish Ait Hamou vier jaar lang in de levens van de hoofdpersonen Soumia en Luc om antwoord te krijgen op een van de meest urgente vragen van deze tijd: wat gebeurt er als de wegen van twee mensen uit totaal verschillende werelden elkaar kruisen?

Door Janneke Blok ‘Je leest er de laatste jaren veel over in het nieuws: het aantal mensen dat zich eenzaam, ongelukkig of buitengesloten voelt,’ zegt Ait Hamou. ‘Ook ik heb mij, als Vlaming met andere roots en een geloofsovertuiging die niet altijd wordt omarmd door de politiek, een lange tijd zo gevoeld. Er hangt hier in België, maar ik denk ook in Nederland, vandaag de dag een bepaalde wantrouwige sfeer als het gaat om samenleven. Maar wat gebeurt er nu als je mensen die denken redenen te hebben elkaar niet te willen leren kennen, samenbrengt?

Is er een hoopvolle afloop mogelijk?’

HETZELFDE BOOTJE

In Het moois dat we delen maken we kennis met Soumia, een jonge vrouw die ongewild betrokken raakt bij een tragische gebeurtenis en daarvoor vijf jaar celstraf krijgt. Wanneer ze vrijkomt, probeert ze langzaam maar zeker het ‘normale’ leven weer op te pakken. ‘Het is eigenlijk een heel frappant moment wanneer Soumia op internet haar eigen naam googelt,’ vindt de auteur. ‘Ze beseft wel dat ze op het plein aan de schandpaal genageld zou worden, maar ze schrikt ervan dat iedereen wordt aangespoord om een steen mee te pakken. Dat is echt de sfeer waarin we nu leven.’

Daarnaast leren we de oudere man Luc kennen, die zijn vrouw Maria is verloren en het verleden moeilijk

Ish Ait Hamou, Het moois dat we delen, Uitgeverij Angèle, 320 pagina’s (€ 21,99)

Ish Ait Hamou SHED MOJAHID

kan loslaten. Wanneer Soumia op een dag zijn wekelijkse boodschappen komt bezorgen, kruisen hun wegen elkaar. ‘Het zijn twee heel moedige personages die, weliswaar in gevecht met hun eigen demonen, het gesprek met elkaar aangaan,’ legt Ait Hamou uit. ‘Beiden ontwikkelen gevoelens waarvan ze dachten dat ze die nooit zouden kunnen voelen. Voor Soumia is dat comfort, wat ze voorheen alleen nog op haar eigen kamer voelde en nu van alle mensen uitgerekend ook bij hem.

Voor Luc is dat de empathie die hij voor haar ontwikkelt, vergezeld met gevoelens van schuld daarover ten opzichte van zijn naasten, die niets van “mensen als Soumia” moeten hebben.’

Ondanks de hoopvolle inspanningen van de hoofdpersonages om elkaar echt te leren kennen, heeft het boek een noodlottig maar veelbetekenend einde. Na de gedeeltes ‘Zij’, ‘Hij’ en ‘Hij & Zij’, treedt Luc in het slotstuk ‘Wij’ letterlijk in de voetsporen van Soumia. ‘Dat was geen vooropgezet plan, maar echt een zoektocht,’ vertelt de schrijver. ‘Ik had eerst een ander einde geschreven, maar daarvan werd ik elke ochtend met het gevoel wakker dat ik niet alles had gezegd wat ik wilde

zeggen. Zoals het verhaal nu eindigt, heb ik het idee dat ik het gevoel van angst, dat ons “buitenstaanders” in politieke debatten over gevaar vaak is ontnomen, heb teruggeclaimd.

Ons werd nooit wat gevraagd, terwijl angst een menselijke emotie is die we allemaal delen. Het is denk ik belangrijk om dat in te zien als samenleving, dat we allemaal in hetzelfde bootje zitten.’

EIGEN PAD

Ondanks de complexe vragen die Het moois dat we delen oproept, wordt de schrijfstijl van het boek gekenmerkt door een verrassende eenvoud. ‘Ik houd van simpliciteit,’ beaamt Ait Hamou. Toch heeft het lang geduurd voordat de schrijver dat kon inzien.

‘Het Nederlands is eigenlijk een derde taal voor mij,’ legt hij uit. ‘Ik ben in België geboren, maar mijn ouders komen uit Marokko. Thuis spraken wij Arabisch en mijn twee oudere broers gingen naar een Franstalige school, waardoor iedereen in de buurt Frans sprak. Toen mijn zus en ik naar een Nederlandstalige school gingen, was dat in de beginjaren heel confronterend. De taal die je gebruikt, maakt je omgeving direct duidelijk wie je bent en

wie je níét bent. Ik herinner mij nog de rollende ogen van mijn klasgenoten als ik bijvoorbeeld een fout met een lidwoord maakte. ’ Lichaamstaal is dan ook waar ouddanser Ait Hamou, bekend als jurylid van het tv-programma So You Think You Can Dance, zich in eerste instantie het liefst in uitdrukt. ‘Maar ook in de danswereld heb je “regels” over wat men als correct en nietcorrect beschouwt,’ vertelt hij. ‘Ik dacht dat het altijd maar complex en ingewikkeld moest zijn, maar door de jaren heen zie je dat mijn dans veel simpeler is geworden.

Toen ik eenmaal ging inzien dat dat ook mag, voelde ik me bevrijd.

Hetzelfde geldt voor de literatuur. Ik dacht altijd dat ik mooie of moeilijke woorden moest gebruiken, maar dat hoeft niet. Het is een keuze; het gaat er uiteindelijk om wat je wilt overbrengen en wat daarvoor de beste vorm is. Maar als er iets is wat ik heb geleerd in het leven, dan is het dat het niet altijd makkelijk is je eigen pad te kiezen. Daarom vind ik het ook zo moedig dat Soumia en Luc in de mix van luide stemmen uit hun omgeving, naar hun eigen innerlijke stemmetje, dat heel zachtjes klinkt, hebben willen luisteren.’

Vormgevers van internationale handel en liberale waarden

Op hoogst originele wijze vertelt Andrew Lambert in De zeemogendheden het verhaal van de vijf klassieke zeemogendheden: Athene, Carthago, Venetië, de Republiek der Nederlanden en Engeland. Het ging ze niet om macht en gebiedsuitbreiding, maar om handel en voorspoed.

De auteur laat zien waarom deze staten dynamischer, opener en uitzonderlijker waren dan hun imperiale collega’s.

ISBN 9789401916288 | Prijs €34,99 | Pagina’s 480

Adv 260x193mm Zee mogendheden.indd 1

26/11/2019 14:37

Nu in de boekhandel en online

elling Cartoons op best ar: door striptekena l E r w i nvaSn uspvoartashirts, ǩ bedrukken hoodies, t-shirts ǩ

ZZZ VXYDDOVKLUWV QO ǩ ǩ LQIR#VXYDDOVKLUWV QO

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

www.uitgeverijbalans.nl

Perry_je ouders_Adv 128x193_01.indd 1

26-11-19 13:23

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 11

BOEKFRAGMENT

9RUPHQ YDQ JHNWH ELQQHQZHUN LQGG _ 6DQGHU 3LQNVH %RHNSURGXFWLH _ _ 3DJ 9RUPHQ YDQ JHNWH ELQQHQZHUN LQGG _ 6DQGHU 3LQNVH %RHNSURGXFWLH _ _ 3

Vormen van gekte

Nieuwe poĂŤzie van een van de meest geliefde dichters van Nederland: Judith Herzberg.

Judith Herzberg, Vormen van gekte, Uitgeverij De Harmonie (â‚Ź 17,50) www.deharmonie.nl

Ontsprongen

Zorgwekkend

Was bijna met beroemde man in zee gegaan. Gelukkig is dat plan gestrand.

Die liefde luwde.

Tot nu toe was er vaak ÊÊn bladzij tussen zodat het verontrusten even uit kon puffen maar nu is er geen ruimte voor het sussen; houd bladzij ÊÊn niet tegen licht want twee schemert dan duidelijk dóór.

De wereldzeeÍn ernstig ziek vliegen gaat vóór.

Anderen ontfermen zich nu over nalatenschap. Zij hoeft niet mee te doen; is licht!

Hoogstens haar eigen weduwe.

BOEKFRAGMENT

Mijn hart gaat door In de romantische komedie Mijn hart gaat door brengt de drieĂŤntwintigjarige Pontus, die nogal neurotisch is en aan een depressie lijdt, nieuwjaarsdag thuis bij zijn ouders door. Behalve zijn zus en zwager is zijn geliefde oma ook van de partij.

Christoffer Holst, Mijn hart gaat door, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 179 pagina’s (₏ 15,95) www.stortebeeker.nl

Ik loop naar mijn oma toe, die als gewoonlijk in haar rolstoel zit met haar gezicht naar de ramen aan de kant van de Sibyllegatan. Ik sla mijn armen van achteren om haar heen en snuif de geur van kamille en gesuikerde noten op. ‘Gelukkig nieuwjaar, oma.’ |‘Dank 12 je, schat. Weet je wat?’ ‘Nee.’ ‘Ik zit hier al een tijdje te piekeren. Ik denk dat ik dit jaar dood zal gaan.’ Mijn moeder op de bank, zucht luid en zet haar koffiekopje op de salontafel. ‘Mama, toe nou‌’ ‘Ik zeg niet dat ik het wĂ­l, ik zeg alleen dat ik denk dat het dit jaar gebeurt.’ Ik geef haar een lichte zoen op haar wang. Mijn oma is vierentachtig.

Ze heeft twee keer kanker gehad, ze lijdt aan van alles, van broze botten tot aan dementie, en ze is aan ĂŠĂŠn oog blind. Mijn vader zegt altijd dat zij op ziektegebied de evenknie is

van het Zwitserse zakmes. Een scala aan klachten. Maar toch redt ze het elk jaar weer. ‘Ga zitten, Pontus, en eet wat. Je zult wel uitgehongerd zijn,’ zegt mijn vader.

Ik ga op een kussen naast Victoria en Adrian zitten. Op de vloer liggen pizzadozen en pastabakjes op een rij. Ik neem altijd cannelloni met spinazie en schapenkaas. Daar ben ik gek op. Ik bestel het al sinds mijn zeventiende. Het is zacht en warm en smelt op de tong. Ik pak mijn bakje en zoek een vork uit de stapel bestek op tafel. Ik wrijf hem zorgvuldig schoon met een servet, en begin dan voorzichtig in het eten te prikken. Ik draai de cannellonistaafjes om en roer door de tomatensaus.

Ik vertrouw Ciao Ciao wel, maar | 27 je weet het nooit zeker. Ik zie geen stukjes glas of schroeven. Geen fliebertjes plastic of verkoolde brokjes.

Dan neem ik een hap van de warme pasta. ‘Wat vond Jossan van het cadeautje?’ vraagt mijn moeder. ‘Ze was er superblij mee.’ ‘Welk cadeautje?’ vraagt Victoria. ‘Jossan en Pontus geven elkaar met oudjaar altijd een cadeautje. Wist je dat niet?’ ‘Jemig, wat zijn jullie puberaal, zeg.

Wat heeft ze dan gekregen?’ ‘Een cursus Spaanse tapas.’ Victoria lacht luid en neemt een hap van haar pizza, waarvan de pesto als

een groene waterval over de rand loopt. ‘Wat heb jij van haar gekregen?’ vraagt Adrian. ‘O‌ Nog niks. Dat komt nog.’ [...] ‘Huil je, oma?’ vraagt Victoria.

Ze knikt voorzichtig. ‘Ik denk aan de oorlog.’ We wisselen allemaal blikken van verstandhouding en wachten af wat er komt. ‘Het is niet mijn bedoeling om droevig te worden, schatten, maar soms is het moeilijk. Als ik eraan terugdenk. Jullie jonge mensen begrijpen niet hoe het was. Ik weet het nog als de dag van gisteren. Alle explosies in de lucht, het oorverdovende geschreeuw.’ Ik zie dat mijn moeder met haar ogen rolt en een hap van haar spaghetti carbonara neemt. ‘Mama‌ Je hebt het over oudejaarsavond.’ ‘O.’

GEHEIMTIPS VAN MAGONIA

Verslag van een schipbreukeling

Explosieve familierelaties www.magonia.nl

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 13

SPANNING INTERVIEW

‘Als ik het kan, dan kan jij het ook!’

Het is niet makkelijk om als onbekend schrijver je eerste boek uit te geven. Wanneer ik Frida Moisto samen met haar Nederlandse uitgever ontmoet, word ik enthousiast onthaald met koffie en gebak. Het feit dat haar thrillerdebuut Net nitroglycerine het niet alleen in Zweden goed doet maar nu ook in de Nederlandse boekhandels ligt, blijkt een feestje waard.

‘Het ergste dat er kan gebeuren is dat niemand mijn boek wil lezen en dat ik nog jarenlang mijn familie met Kerstmis een exemplaar cadeau zou moeten doen.’

Door Jeroen van Wijk Net nitroglycerine volgt het verhaal van politieagente Lisa Engström, die de moord op topadvocaat Niklas Bromander onderzoekt. Lisa is een sterke vrouw, die geen blad voor de mond neemt en soms nogal bot overkomt.

Langzamerhand leren we haar steeds beter kennen en ontdekken we dat de familie Bromander niet de enige is met een duister verleden.

‘In de meeste thrillers is de detective een oude, soms alcoholistische man, maar ik wilde iets anders,’ legt Frida Moisto uit. ‘Ik miste een sterke, vrouwelijke detective, die niet bang is om haar mening te uiten. Zo kwam ik op het karakter van Lisa Engström.’

Achter de sterke verschijning van het vrouwelijke hoofdpersonage gaat ook een kwetsbaarheid schuil.

Zo wordt Lisa Engström geconfronteerd met meerdere verkrachtingszaken en krijgt ze persoonlijk te maken met seksuele mishandelingen. Toen Moisto vier jaar geleden bij toeval op verschillende artikelen over dit onderwerp stuitte, ontstond het idee voor het verhaal van Net nitroglycerine. ‘Ik ontdekte dat het in Zweden

het hele proces volledig. Dat hielp erg veel. Verder dacht ik bij mezelf: “Het ergste dat er kan gebeuren is dat niemand mijn boek wil lezen en dat ik nog jarenlang mijn familie met Kerstmis een exemplaar cadeau zou moeten doen.”’

DE WEG NAAR SUCCES

Frida Moisto TOMMY ENGSTRÖM

vroeger lastig was om verkrachting te bewijzen. Slachtoffers zonder verdedigingswonden werden door het Zweedse rechtssysteem vaak niet als benadeelden erkend. Uit onderzoek bleek echter dat de meeste vrouwen verstijfden van angst en daarom amper wonden hadden. Ik wilde deze onrechtvaardigheid graag aankaarten in mijn boek. Tegenwoordig is er een nieuwe wet in Zweden waarin staat dat zowel de man als de vrouw eerst instemming moeten geven voordat ze seks met elkaar hebben. Hierdoor kan de advocaat van de aangeklaagde niet meer het argument “maar ze zei geen nee” gebruiken in de rechtszaal.’

UITGEVEN IN EIGEN BEHEER

Frida Moisto, Net nitroglycerine, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 462 pagina’s (€ 19,95)

Toen Frida Moisto de eerste versie van haar boek klaar had, ging ze op zoek naar een uitgever. Dit bleek echter niet zo makkelijk te zijn als ze dacht. ‘Ik las dat van de duizenden manuscripten die een uitgeverij ieder jaar ontvangt, er maar een paar gepubliceerd worden. Toen wist ik dat ik iets anders moest gaan

doen.’ De Zweedse schrijfster gaat op zoek naar andere manieren om haar boek uit te geven. ‘Het idee dat niemand mijn werk zou gaan lezen, was geen optie voor mij. Ik zag dat andere schrijvers, zoals de Zweedse misdaadauteur Emelie Schepp, hun debuut zelf met succes hebben uitgegeven, dus ik dacht bij mezelf: “Als zij dat kunnen, dan kan ik dat ook!”’

Het was nog een behoorlijke opgave voor Moisto om het boek uit te geven. ‘Veel mensen om me heen vonden het geen goed idee dat ik zonder de hulp van een uitgever mijn boek zou publiceren. Ze waren bezorgd dat ik verdrietig of boos zou worden als niemand mijn boek zou willen kopen.’ Zelf een boek uitgeven brengt altijd risico met zich mee. Er zijn geen professionele redacteuren die je manuscript nakijken, je moet de gehele productie- en marketingstrategie zelf organiseren en je kunt geen gebruik maken van het netwerk dat een uitgever heeft. ‘Het was wel eng om alles zelf te doen,’ geeft Moisto toe. ‘Maar mijn man wist dat het mijn droom was om schrijver te worden en steunde me gedurende

Binnen drie maanden had Moisto al tweeduizend boeken verkocht en niet veel later kreeg ze een bericht van de Zweedse uitgeverij Bokfabriken met de vraag of ze Net nitroglycerine mochten uitgeven. Toen ook een Nederlandse uitgeverij interesse in het boek van Moisto toonde, kon ze haar geluk niet op. ‘Het was een droom die uitkwam. Toen ik het bericht kreeg dat Stortebeeker mijn boek wilde uitgeven, schreeuwde ik het uit van geluk. Als iemand mij anderhalf jaar geleden had verteld dat mijn boek in Nederland uitgebracht zou worden, dan had ik er geen woord van geloofd.’

Na het succes van haar eerste boek kreeg Moisto de smaak te pakken. Haar tweede boek in de Lisa Engström-reeks is in Zweden reeds verschenen en wederom goed ontvangen, en de schrijfster is inmiddels alweer bezig met het schrijven van het derde deel. ‘Eigenlijk ben ik al begonnen met het vierde en vijfde boek,’ bekent ze. ‘Iedere keer als ik ideeën krijg voor een volgend deel, zoals problemen die uit Engströms verleden terugkeren, schrijf ik die op in een apart mapje: voor elk boek heb ik er één.’ Het doorzettingsvermogen van Moisto, die duidelijk van haar welverdiende stukje Hollands gebak zit te genieten, is indrukwekkend en werkt inspirerend. ‘Een boek gaat zichzelf niet schrijven, dus moet je er tijd voor vrijmaken en er gewoon voor gaan. Geef nooit op en geloof in jezelf. Er zullen genoeg mensen zijn die je boek zullen gaan afkraken, maar als ik het kan, dan kan jij het ook!’

!"#$"%&'()*++,)#$)-$$.&#"/$0

şǭ

Heeft poedelnaakt iets met een hond te maken? Waarom noemen we een praatziek persoon nu juist een ‘kletsmajoor’? Waar zit je op als je ‘op je hurken’ zit? Deze en 97 andere vragen worden beantwoord in Waar komt suikerspin vandaan?

şǭ

De Taalkalender van Onze Taal: 366 dagen lang lering en vermaak over het Nederlands: puzzels, taalkronkels, tips en weetjes, samengesteld door de medewerkers van Onze Taal. DĂŠ kalender voor taalliefhebbers!

şǭ

De Kindertaalkalender van Onze Taal en Kidsweek, met weetjes, puzzels, moppen, taalblunders en raadsels.

Voor kinderen van 8 tot 13 jaar.

Een jaar lang een goed begin van de dag.

şǭ

“Religieus daten in de lift�, “Gore praat met Trump�, “Zere nek komt niet door kussen�, “Politie haalt slang uit stofzuiger� – en vele, vele andere hilarische misstappen op het kronkelige pad van onze taal, verzameld in Een topjaar voor eikels.

1$)2++()+()304$&""56$76'02$5805 advOnzeTaal_Boekenkrant_128x193_okt2019.indd 1

23-10-19 15:26

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 15

SPANNING BOEKENKRANT TIPT TOM CLANCY VUURLINIE Als het Bosnische meisje Aida tijdens de Balkanoorlog aan haar ogen gewond raakt, is het Dr. Cathy Ryan die haar opereert. Zo’n zesentwintig jaar later stuurt ze haar zoon Jack Ryan Jr. op pad om het meisje van toen terug te vinden en haar een brief te Mike Maden, Tom Clancy overhandigen. Via Aida Vuurlinie. Een Jack Ryan-thrilraakt Jack verwikkeld in ler, vertaling: Joost van der een strijd tussen etniMeer, Uitgeverij A.W. Bruna, 512 pagina’s (€ 22,99) sche groeperingen die elkaar al eeuwenlang naar het leven staan. Zal het hem lukken om Aida hieruit te bevrijden?

STAD VAN GLAS Wanneer een agent wordt doodgeschoten door een sluipschutter, lukt het de FBI niet om te bepalen waar het schot vandaan kwam.

Rekenwonder Lucas Page heeft vanwege een eerder trauma dat hij tijdens zijn missies heeft opgelopen, weinig zin om te helpen. Maar als hij hoort dat de dode Robert Pobi, Stad van glas. Een Lucas Page-thriller, vertaling: agent zijn ex-partner Jonas de Vries, Uitgeverij Luiwas en de overheid de tingh-Sijthoff, 368 pagina’s schuld in iemand anders (€ 19,99) zijn schoenen probeert te schuiven, wil hij de echte dader koste wat het kost vinden.

ZOETER DAN WRAAK Een lijk in een moeras, een onverwacht overlijden in een villa, onverklaarbare doden of toch moord? Liefde, dood, vergelding en verdriet spelen de hoofdrol in de bundel Zoeter dan wraak. Tien verschillende thrillerauteurs van Nederlandse bodem schreven hiervoor bij elkaar even zoveel spanDiverse auteurs, Zoeter dan wraak, Uitgeverij Godijn nende verhalen met hetPublishing, 254 pagina’s zelfde motief: het goede (€ 16,99) doel. De opbrengst van de bundel is namelijk bestemd voor Diabetesvereniging Nederland.

WINTERBERG Met deze thriller van Kiki van Dijk, die zich afspeelt op een bekende vakantiebestemming, kom je de winter wel door! Hierin gaan drie vriendinnen skiën in Winterberg, maar hun weekendje weg verandert in een nachtmerrie als een van hen verdwijnt en het dorp volledig insneeuwt. Het witte droomlandschap blijkt een donkere geschiedenis te verbergen.

Kiki van Dijk, Winterberg. Een skiweekend dat alles zal veranderen, Xander Uitgevers, 288 pagina’s (€15,99)

RECENSIE

Welkom bij het feest van het jaar Negen studievrienden vieren oudjaarsavond in een huis in de Schotse wildernis. Maar één van hen zal de nacht niet overleven. En eén van hen is een moordenaar. Maar wie?

De jachtpartij is een feest dat je niet wilt missen.

Door Famke Prins Het groepje vrienden komt elk jaar bijeen om de jaarwisseling samen te vieren. De Lodge lijkt daarvoor de perfecte plek te zijn, waar de dertigers even kunnen ontsnappen aan hun drukke levens in Londen en kunnen bijpraten onder het genot van een glaasje champagne en een knapperend haardvuur op een prachtige, maar afgelegen plek. Er blijkt door de jaren heen aardig wat spanning opgebouwd te zijn in de groep en aan jaloezie en geheimen is geen gebrek.

Wat een ogenschijnlijk gezellige reünie had moeten zijn, verandert in een nachtmerrie als op nieuwjaarsochtend één van hen dood wordt aangetroffen. ‘Van nog dichterbij zie ik dat zijn gelaatstrekken verstard zijn van schrik. Ik ken die blik. Die

Lucy Foley heeft het verhaal slim opgebouwd: tot het einde toe blijft het de vraag wie er dood is en wie de moordenaar is, waardoor de schrijfster je flink laat puzzelen.

Beetje bij beetje maak je kennis met de verschillende karakters en De jachtpartij beschrijft dit spanniet alle vriendschappen zijn zo nende moordmysterie in een hecht als ze lijken. De fijne schrijftijdspanne van drie dagen: het stijl en gemakkelijke zinsopbouw weekend van oudjaar 2018. Elk maken dat je door het verhaal hoofdstuk wordt beschreven vanheen vliegt. Aan het begin is het uit het perspectief van één van de even wennen aan de verschillende negen gasten of de beheerders van personages – negen namen en de Lodge. Door de afwisseling van achtergrondverhalen zijn nogal perspectieven en de niet-chronoloveel om in één keer te onthouden gische vertelling heeft het verhaal – maar uiteindelijk speelt elke gast veel vaart en maakt het je constant een onmisbare rol in nieuwsgierig naar meer. dit unieke verhaal.

Het is een bijzondere De jachtpartij is al groep, met veel uiteenmet al een heerlijk lopende karakters. Zo winterse thriller, die staat Miranda altijd in zich afspeelt in een het middelpunt van de idyllische omgeving belangstelling, maar rond de feestdagen. walst ze over anderEen spannend moordmans gevoelens heen. mysterie met jaloezie, Daarentegen is Katie, de vriendschap en geheiworkaholic, meer op de men in de hoofdrol. achtergrond en lijkt zij Een onheilspellend zich juist steeds vaker af nieuwjaarsfeestje te zonderen. En Emma, dat je zeker niet mag de nieuweling, moet Lucy Foley, De jachtpartij, vermissen. nog steeds een plekje taling: Ans van der Graaff, zien te veroveren in de Uitgeverij Boekerij, 351 pagivriendenkring. na’s (€ 19,99) heb ik eerder gezien. Dit is de uitdrukking van iemand die getuige is geweest van iets gruwelijks, iets wat de normale menselijke ervaringen te boven gaat.’

RECENSIE

Wie is de mol bij de politie?

Een rechercheur die ten onrechte een negatieve beoordeling ontvangt en uit de organisatie wordt geforceerd, is niet per se een goed verhaal. Maar het wordt interessanter als er sprake blijkt te zijn van een mol en een oude zaak weer opdoemt.

Het is het uitgangspunt van Stil van Eva Burgers.

jaar later neemt oud-collega Mark contact met haar op, omdat hij niet iedereen vertrouwt op de afdeling en er met opzet informatie lijkt te worden achtergehouden. Robin kan het niet laten om op onderzoek uit te gaan, maar raakt al snel verstrikt in een gevaarlijk spel van corruptie en verraad.

Stil begint met een aantal snel op elkaar volgende en daardoor verwarrende tijdsprongen, maar eenmaal beland bij het gedeelte waarin de hoofdpersoon als rechercheur bij Door Oglaya Doua de politie werkt, wordt het interessanter. De sfeer op de werkvloer wordt goed neergezet, met name Als rechercheur op de door de levendige beschrijvingen afdeling zware crimivan de personages en de sprekende naliteit is Robin Escher dialogen. De scène waarin de afdeverantwoordelijk voor ling na werk gaat borrelen, is er één de Arguszaak, een ingewikkeld onderzoek die lang bijblijft. Aan de ene kant is er de vriendschappelijke relatie naar een criminele tussen Robin en haar organisatie die in drugs collega Storm, die nog handelt. Wanneer ze de een staartje krijgt. Aan zaaksofficier in vertroude andere kant is er de wen vertelt dat er soms vijandschap naar haar seksistische opmertoe van andere werkkingen op de afdeling nemers, die pijnlijk worden gemaakt en er zichtbaar wordt in de handtastelijke collega’s blikken die worden uitzijn, wordt haar leven gewisseld en gespreker als werknemer niet ken die stilvallen als gemakkelijker op. Ze ze in de buurt komt: kan bepaalde documen‘Intussen waren bijna ten niet meer inzien, al haar collega’s gearcollega’s praten niet riveerd. Ze voelde de meer met haar en er Eva Burgers, Stil. Een Robin ogen in haar rug prikwordt haar het zwijgen Escher misdaadroman, Uitken terwijl ze naar haar opgelegd. Robin besluit geverij Gloude Publishing, bureau liep.’ ontslag te nemen. Twee 304 pagina’s (€ 19,99)

De scène waarin de afdeling na werk gaat borrelen, is er één die lang bijblijft.

Doordat verdachten in de Arguszaak de politie telkens een stap voor zijn, weet je als lezer dat er iets niet helemaal pluis is bij de Amsterdamse politie, en vanaf dat moment wordt het echt spannend. Twee jaar later is er niets veranderd, maar is er wel een aanknopingspunt voor Robin om uit te zoeken wie er een vies spelletje speelt binnen de recherche.

Eva Burgers weet met veel vaart de spanning op te bouwen tot op het punt dat je iedereen verdenkt. Vooral door veel aandacht aan de personages te schenken en een ontzettend goed bedacht plot dat je niet ziet aankomen, blijf je tot het einde toe gefascineerd. Met Stil heeft Burgers, die al veel succes boekte met haar jeugdthrillers, niet alleen bewezen dat ze ook voor volwassenen kan schrijven. Met deze Robin Eschermisdaadroman heeft ze ook een prachtig eerbetoon geleverd aan het vakmanschap van de recherche, waarvoor ze zelf jarenlang werkte.

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 16

BOEKFRAGMENT

Mohawk In zijn debuut Mohawk, dat nu eindelijk in het Nederlands is vertaald, zien we al Richard Russo’s talent voor de tragikomische kanten van het leven van losers en kleine helden. Hoe zal het een familie in Mohawk, New York, vergaan?

Richard Russo, Mohawk, vertaling: Kees Mollema, Uitgeverij Signatuur, 480 pagina’s (€ 25,99) www.uitgeverijsignatuur.nl

‘Hé!’ riep een stem, die hoorde bij een hoofd van iemand die net lang genoeg was om over Dans sequoiahouten schutting te kijken. ‘Is hier een golfbal terechtgekomen?’

‘Neuh,’ zei Dan, vrolijk glimlachend.

‘Zeker weten?’ De man fronste en mopperde toen: ‘Splinternieuwe Titleist.’

‘Wat denk je dat ik met een golfbal moet?’

De man zag de rolstoel en trok wit weg. ‘Jezus Jantje, het spijt me.’

‘Laat maar zitten,’ zei Dan. ‘Kom maar een keertje langs, dan kunnen we samen lunchen.’

Toen de man was verdwenen, ging de schuifdeur open en liep Di het terras op. ‘Weer golfballen aan het stelen?’

‘Reken maar,’ bekende haar echtgenoot. ‘En wat nog mooier is, ik heb voor de verandering een handlanger.’

‘God zal je straffen.’

‘Heeft-ie al gedaan.’

‘De lunch staat op tafel. Neem je handlanger maar mee.’ Diana wierp een blik op de tuin. ‘Goed bezig geweest, trouwens.’

Nadat Anne was opgehouden met scheppen, was het zwembad alweer gevuld met bruine bladeren. Toen haar nicht de deur achter zich dichtschoof, viel het Anne op dat het plotseling fris was. Niets was zo meedogenloos als de winters in Mohawk, en Anne wist niet zeker of ze er nog een aankon, niet dit jaar. ‘Zal ik je duwen?’ stelde ze voor.

‘Vooropgesteld dat je me eerst omdraait. Je ziet ook wel dat je me anders het water in duwt.’

Anne tilde de zware zak vol bladeren op en zette hem op Dans schoot. Bij de deur stonden drie grote plastic afvalemmers en Anne vroeg zich af of Di die zelf naar de straat moest slepen. ‘Di ziet er uitgeput uit,’ zei ze, voordat ze naar het huis reden.

‘Ze is de hele tijd doodop.’

‘Ik zou willen dat ik iets kon doen.

Maar ik vraag me af of dat niet hypocriet van me is.’

‘Ik denk van niet.’

‘Als ze het wist, denk je dan dat ze ons inmiddels had vergeven?’

‘Ja. Al lang geleden.’

‘Ik weet niet of ik dat zou kunnen.

Als ik het zeker wist. Heeft ze nooit iets gevraagd in al die jaren?’

‘Zelfs niet op gehint,’ zei hij. ‘Ik weet ook niet wat ik dan tegen haar zou moeten zeggen. Ze is veel te lief om

tegen te liegen.’

‘Of om te kwetsen.’

‘Ja, of om te kwetsen.’

Binnen hadden mevrouw Grouse en de oude Milly zich niet verroerd.

Als er al iets was veranderd, dan was dat hun houding, want beiden zaten meer rechtop en zagen er op de een of andere manier sterker uit, alsof er, door met hun knieën tegen elkaar te zitten, een soort transfusie had plaatsgevonden. Milly wierp een bijdehante blik op Anne en haar schoonzoon.

‘Diana,’ riep ze. ‘Sterven we allemaal van de honger of is er nog iets te eten in huis?’

‘Het staat op tafel, ma,’ zei Dan vanuit de deuropening. ‘Als ik dat kan zien zonder op te staan, dan denk ik dat jij dat ook wel kunt.’

De oude vrouw wendde zich weer tot haar zus. ‘Ik heb al de hele week niets gegeten,’ zei ze. ‘Maar nu kan ik wel een hele koe op.’

‘Weet je, schat,’ zei mevrouw Grouse.

‘Ik heb ook honger, om de een of andere reden.’

‘Om de een of andere reden,’ fluisterde Anne. Om de een of andere reden was haar eigen eetlust verdwenen.

herhaalden zich, eindeloos, Mozart, Schubert, Brahms, haar koude vingers speelden onbewust mee, haar hoofd had alle probleemfragmenten achter elkaar gemonteerd en herhaalde ze, alsmaar weer, rond en rond.

Leah snikte, achter haar pilaar. Fietsers zoefden af en aan. Een enkele voetganger passeerde haar. Wanneer er iemand naderde boog ze zich snel over haar stuur, deed alsof ze haar fietslamp bijstelde, of haar bel vastschroefde.

Ze gluurde stiekem door haar haren heen, naar de mensen, naar de wereld.

Een groep studenten fietste langs, jongens en meisjes, keurige hoofden, kakkineus accent.

Van de andere kant kwam een jonge vrouw met een klein meisje in het zitje voor haar, liefdevol ingepakt tegen de kou, mutsje, wantjes. Schaterend wees het kind naar de Peruaan, haar lach weergalmde tegen de gewelven, de Peruaan stopte met spelen en lachte mee.

Leahs hart kromp ineen. Het deed pijn, lichamelijk pijn.

Wat doe ik hier. Bij wie hoor ik. Waar ben ik thuis.

Stop, stop.

Mo zou nu al wel zo ongeveer bij oom Leo aankomen. Knapperend haardvuur, kaarsjes, een strijkkwartet of Charles Aznavour, toastjes met zalm en Franse kaas, een lekker

ronde, winterse rode wijn, borrelende pannetjes in de keuken.

En zij?

Zij zou weer op haar fiets moeten stappen. Naar haar eigen huis moeten gaan, haar eigen thuis maken.

Geen patat, maar iets aardigs van de avondwinkel moeten halen, een pastaatje, een stamppotje. En daarna alles doen om te kunnen slapen.

Gemberthee, valeriaan, kruik, wierookje, tv-serie. Zorgen voor zichzelf, zoals dat haar duizend keer op het hart was gedrukt, vroeger, in het Karen Carpenterhuis, waar ze kwam toen ze dreigde te verdampen.

Ze droogde haar wangen af met haar mouw en blies in haar koude handen.

Naar huis, naar huis. Maar daar wachtte de leegte. En in de leegte wachtte de pijn.

Ze stopte haar handen in haar zakken, balde ze tot vuisten en keek hulpeloos om zich heen. Heel even voelde ze aandrang om een volslagen vreemde aan te klampen en om hulp te vragen.

Nee, nee, nee! Beschaamd boog ze haar hoofd, alsof mensen haar gedachte hadden kunnen raden.

Nee. Ze ging dit zelf opknappen. Rustig nadenken.

Misschien zie ik het helemaal verkeerd, dacht ze opeens.

Misschien is mijn huis juist de vlucht.

BOEKFRAGMENT

Genade Genade vertelt het verhaal van Leah Soesman, die zich probeert te ontworstelen aan de ballast van haar familie.

In het volgende fragment treffen we Leah als twintigjarige conservatorium-studente, onderweg… letterlijk en figuurlijk.

Mirjam Vriend, Genade, Uitgeverij London Books, 381 pagina’s (€ 22,50) www.mirjam-vriend.nl

Ze had wind tegen.

Tranen rolden over haar wangen.

Eenmaal onder de poort moest ze halverwege stoppen. Ze zag haast niks. Ze sjorde haar fiets de stoep op, probeerde kalm te worden.

Aan de overkant zat de Peruaan met de panfluit. In kleermakerszit, op zijn fleurige kleed, op zijn vaste stekkie waar hij beschut was tegen weer en wind, maar waar hij bovenal profiteerde van de galmende akoestiek onder de stenen gewelven zodat zijn onduidelijke geblaas nog wat leek.

Hij had haar nog niet opgemerkt, dat wilde ze graag zo houden; hij was altijd onuitstaanbaar blij en legde graag contact, twee dingen die ze nu absoluut niet kon gebruiken. Ze zorgde ervoor dat er een pilaar tussen hen stond.

Nog een nacht en een dag. Nog een nacht en een dag.

Alle stukken tolden onophoudelijk door haar hoofd. Dwars door de panfluit heen. Dwars door haar snikken heen. De lastige fragmenten

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 17

BOEKFRAGMENT

Cassandra Darke Cassandra Darke is de nieuwe langverwachte graphic novel van Posy Simmonds over een corrupte Britse kunsthandelaar.

Onder me zitten twee vertrouwde koppen met haar, het vogelnest van Jane en het blonde stijfgelakte kapsel van Kimberley Chaffham. Zij en andere benadeelde partijen hebben me financieel tot op het bot uitgekleed. Ik heb geschikt door mijn huis in Bretagne te verkopen (met verlies) en diverse prenten (die het slecht deden op de veiling). Geluk bij een ongeluk dat ik zeven jaar geleden op advies mijn waardevolste kunstwerken (prenten van Picasso, Henry Moore, McMullen etc.) aan een museum had geschonken.

Posy Simmonds, Cassandra Darke, vertaling: Ariane Schluter, Uitgeverij De Harmonie, 98 pagina’s (₏ 24,90) www.deharmonie.nl

Ik ben nu zo goed als blut. Vind je het gek dat ik een gebedenboek op Mrs Chaffhams hoofd wil laten vallen. Of een knielkussen. Maar dan zouden mensen me opmerken en ik ben me er terdege van bewust hoe mijn aanwezigheid zou worden uitgelegd. Ze zouden denken dat ik me uit schaamte hierboven heb verstopt, zoals het een echte paria betaamt. Freddie zou zich nooit verstoppen. Die zou beneden tussen de menigte zitten, de vuile blikken trotserend. Hij werkte zich altijd in de nesten, maar kwam er met zijn charmante gedrag ook altijd moeiteloos weer uit. Boze echtgenoten en ex-geliefden vergaven hem. Tot op zekere hoogte. Ooit hoorde ik hem zeggen dat het allemaal een kwestie van timing was... $OV MH LQ GH VWURQW ]LW LV GH WUXF RP MH HYHQ JHGHLVG WH KRXGHQ PDDU 1O(7 WH ODQJ

DQGHUV OLMN MH HHQ

HQ GDQ YHUVFKLMQ MH ZHHU WHQ WRQHOH ,HGHUHHQ ]DO LQ NDW]ZLMP

%$1*(5O. OLJJHQ YRRU MH OHI

0DDU JHGUDDJ MH MH DOV HHQ SDULD GDQ EOLMI MH RRN HHQ SDULD

Je zou toch denken dat je het wel zou ruiken als er stront aan de knikker was. Maar ik niet hoor. Ja, een flauwe zweem, maar toen was het al te laat... belandde ik diep in de stront...

Het Gouden Boek Ravenia is het slachtoffer van liefde, haat, hebzucht en jaloezie. In Het Gouden Boek ontdekt ze een onverwachte kant van zichzelf en komt ze in conflict met haar eigen identiteit.

Carine J.A. Maes, Verhalen van de Lacune, Tweede. Het Gouden Boek, Celtica Publishing, 248 pagina’s (₏ 17,95) www.celtica-publishing.nl

Ravenia ging zitten en Balderus volgde haar voorbeeld. Hij gaapte.

Wilde hij haar zo laten weten dat haar aanwezigheid hem niet in het minst boeide? Dat een narrige weerkat superieur was aan haar, een koningsdochter? De kat krulde zijn staart om zijn lenige lijf en vlijde zich comfortabel op de 20lauwe

Het Zwarte Kristal

www.celtica-publishing.nl

Opnieuw bekeek hij haar. ‘Word je naar het westen getrokken, of stoot het oosten je af? Dat is de spekvraag. Maak je een negatieve keuze of een positieve?’ Ze wist wat hij bedoelde. Ze besefte ook dat ze hierover niet wilde praten. Niet met zichzelf, nog minder met iemand anders, laat staan met deze weerkat. De zenuwbanen over de gehele lengte van haar armen prikten. Nee, ze zou zichzelf onder controle houden. Ze mocht niet wegvliegen. ‘Hoe gaat het met hem?’ ‘Zoals het alle hopeloze verliefden gaat, voorzeker. Gevangen in pijnlijke golven die jullie alleen kunnen

doen liggen. Jij wilt hem, hij wil jou, wat is de hinderende struikelsteen?

De patstelling kunnen jullie verpulveren. Draai de magneetjes om.’ ‘Misschien wil ik hem niet meer. Of hij mij niet. Hij is me alleszins niet achterna gekomen. En hij laat zich stelen door een dienstmeid.’ ‘Overmeesteren door een krijgsvrouw,’ verbeterde Balderus.

&DVVDQGUD 'DUNH ELQQHQZHUN LQGG

Het Zwarte Kristal, het laatste deel in de meeslepende fantasy-trilogie Drägan Duma van Patty van Delft, is er nu ook als luxe geïllustreerde hardcover. Zal het drakenridder Jill en haar vriend Skylar hierin lukken de kwaadaardige magiÍr Morbiston te verslaan?

Patty van Delft, Drägan Duma, boek 3. Het Zwarte Kristal, illustraties: Dominik Broniek, Celtica Publishing, 470 pagina’s, hardcover (₏ 23,95)

aarde. Hij lag gebogen als een ineen gedrukte veer, zijn kop wiegde gezapig op zijn voorpoten. Zijn ogen staarden in het flikkerende vuur en verloren langzaam hun gele tint, alsof de vlammen de kleur eruit puurden. Zijn blik werd smaragdgroen en nam haar schalks op. ‘Zo, zo Ravenia, prinses van het Westrijk. Jij bent op weg naar huis.’ ‘Inderdaad, daar ga ik naartoe.’ ‘Tja, die beweging staat niet los van interpretatie. Zoals magnetisme. Het stoot af of trekt aan.’ Waarover had die kat het toch?

Hij sperde de nagels van zijn rechtervoorpoot uit en likte de huid ertussen heftig met zijn ruwe tong.

‘Moet je kijken!’ roept Skylar.

Ik volg zijn wijzende vinger en zie een gigantische stad voor ons liggen. Snelle autolichten razen door de straten die zich eindeloos lijken

uit te strekken. De hoge flats reiken naar de hemel en miljoenen lichtjes verdringen het donker.

Dit moet de grootste en drukste stad zijn die ik ooit heb gezien. ‘Laten we voor de zekerheid wat hoger vliegen!’ gil ik terug.

Skylar knikt en we laten onze draken stijgen, terwijl we de stad voorzichtig naderen.

Libby spreidt haar vleugels en laat zich op een rustig tempo met een luchtstroom meevoeren. Nieuwsgierig rekt ze haar nek om de stad beter te kunnen zien.

Ik speur de omgeving af naar een veilige plek om te landen. We zijn al dagen onderweg zonder fatsoenlijk

uit te rusten, dus we kunnen wel een goede nachtrust gebruiken. Bovendien raken onze voorraden op. Om de draken niet te veel te belasten, nemen we nooit meer dan ĂŠĂŠn tas met proviand mee. Die gaat er snel doorheen en dus moeten we regelmatig stoppen om het eten aan te vullen.

Plots graait Libby een duif uit de lucht en werkt deze in ĂŠĂŠn hap weg.

Gadver! schreeuw ik in gedachten.

Ach, ik proef het niet eens, die ĂŠĂŠn-hapscracker.

Bah! Draken kunnen soms zo ... drakerig zijn!

Mijn oog valt op een hoog gebouw waar nagenoeg geen licht brandt.

Ik stuur Libby in de juiste richting en wijs Skylar op het vierkante dak.

Hij knikt dat hij het heeft begrepen en we zetten de daling in. Nog hoog boven het dak begint Libby onrustig met haar vleugels te slaan. Het dak heeft een vrij klein oppervlak voor de twee bijna volgroeide draken om op te landen. Brodin kantelt licht zijn vleugels om Libby meer ruimte te geven en met moeite weten ze zich neer te zetten zonder het gebouw te slopen.

, !"#$%#"&$'())*#+,(#-,#.,)/0( 1,,0(,'1,'-,2# #$%-*"75(,' ".,'6#-$,#-, 3$)4#5,(#1,,0(6#.,,0#-,#&,*5 8:8#9,.;#4:.(2 ,'#5,*1$)4#8,#1,,0(,'#9$".0#

/(*2 WKH /(*2 ORJR DQG WKH %ULFN DQG .QRE FRQ¿JXUDWLRQV DUH WUDGHPDUNV RI WKH /(*2 *URXS ‹ 7KH /(*2 *URXS 3URGXFHG E\ $0((7 6S ] R R XQGHU OLFHQVH IURP WKH /(*2 *URXS

!"#$%&'() %HGHQN HQ VSHHO EHHVWHQEHQGH ERHN LV R D YHUNULMJEDDU ELM GH ERHNKDQGHO

1+234()&02 5(2'3367

!"#$%&%'()*%+#"(&$#"%,%&#-%# .*"-%#-*%'%&#/0#-%#!1'*2((&+%# +(,(&&%#,/"$%&+#33&#'%$%"4# !""%%&#-/-%&#/5#)%#/,%'"%,%&6# 7/)#&8#9

Een blunder van Geronimo krijgt in deze megadikke Fantasia een hele lange staart … Maar wel een superspannende!

Zet je horloge gelijk en je 3D-bril op en begin aan een magisch avontuur vol spelletjes, krasen ruikpagina’s en een adembenemend, fenomenaal verhaal!

9(52:)&5,-2 ;3)03:(7

Nieuw!

8&/533*./0

!"#$

%&''()(*+,-./0

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 19

JEUGD INTERVIEW

Merry Christmas met Tom Fletcher De Engelsman is niet alleen een geliefd zanger in eigen land, ook als kinderboekenschrijver weet Tom Fletcher zijn lezers te betoveren met magische teksten. ‘Of ik nu liedjes of boeken schrijf, in beide gevallen vertel ik een verhaal en dat is wat ik het liefste doe,’ aldus de auteur.

‘Ik weet nog precies het moment dat ik Jurrassic Park voor het eerst in de bioscoop zag. Ik was een jaar of zeven en ik vond het zó eng, dat ik steeds de andere kant op moest kijken.’

Door Janneke Blok De kinderboeken van Fletcher hebben één ding gemeen, ze verraden zijn liefde voor magische mysteries, dinosauriërachtige wezens én Kerstmis.

Na De Knerpers, dat eerder dit jaar in het Nederlands verscheen, komt de schrijver nu met een vervolg op het succesvolle De Kerstmisaurus. In dit tweede deel, getiteld De Kerstmisaurus en de Winterheks, gaat de jonge rolstoelgebruiker Willem Tuffer opnieuw op avontuur met de Kerstmisaurus. Dit keer niet om het leven van deze bijzondere dinosaurus veilig te stellen, maar om het kerstfeest zelf te redden…

Wat maakt dit feest zo speciaal voor jou?

‘Mijn ouders hebben er altijd voor gezorgd dat Kerstmis iets magisch had, met een echte adventskalender, de gekste spelletjes, de lekkerste geroosterde aardappeltjes en de kerstigste films. Door mijn zeven jaar jongere zusje ben ik het feest nooit echt “ontgroeid” en vind ik het nog steeds iets magisch hebben!

‘Doordat ik nu zelf kinderen heb, heeft Kerstmis een hele nieuwe betekenis voor me gekregen. Ik vind het heerlijk om de tradities uit mijn

Tom Fletcher, De Kerstmisaurus en de Winterheks, illustraties: Shane Devries, vertaling: Lidwien Biekmann, Uitgeverij BILLY BONES, 400 pagina’s (€ 19,99)

beetje geruststellen. Bovendien zorgen deze onderbrekingen van het verhaal ervoor dat je je ervan bewust wordt dat je “maar” een boek aan het lezen bent.’

Tom Fletcher eigen jeugd met hen te kunnen delen, zoals de liedjes en de films, maar ook om daar elk jaar weer nieuwe aan toe te kunnen voegen.

Ik wilde graag een verhaal vertellen dat Kerstmis opnieuw magisch zou maken voor de kinderen van vandaag de dag en dat hoop ik te bereiken met mijn boeken over de Kerstmisaurus.’

Dinosaurusachtige wezens komen in veel van je boeken voor. Wat trekt je zo aan aan deze beesten?

‘Om eerlijk te zijn was ik er doodsbang voor als kind! Ik weet nog precies het moment dat ik Jurrassic Park voor het eerst in de bioscoop zag. Ik was een jaar of zeven en ik vond het zó eng, dat ik steeds de andere kant op moest kijken. Toch fascineerde het me ook en wilde ik blijven kijken, steeds weer opnieuw. Ik raakte er zelfs een beetje door geobsedeerd en die obsessie ben ik nooit helemaal kwijtgeraakt.

‘Als kind was ik trouwens niet alleen

bang voor dinosauriërs, maar ook voor vreemde geluiden in huis, net zoals de hoofdpersoon Lucy uit De Knerpers. In de wereld zonder volwassenen die ik in dit boek schep, zou ik vast een van de angstigste kinderen zijn geweest, die zich onder het bed verstopt in de hoop dat de ouders vanzelf weer terugkomen. Ik denk dat iets waar je bang voor bent als kind je hele leven bij je blijft en ik er daarom in mijn boeken over schrijf.’

In de Kerstmisaurus-boeken, maar ook in De Knerpers, is er nadrukkelijk een verteller aanwezig die je als het ware door het verhaal leidt.

Waarom heb je daarvoor gekozen?

‘Ik houd van deze manier van vertellen, omdat ik me realiseerde dat mijn verhalen van tijd tot tijd best een beetje spannend of zelfs eng kunnen zijn. Door de stem van deze verteller toe te voegen, iemand die weet dat alles op het einde goedkomt, kan ik de lezer af en toe een

In Engeland kennen de meeste mensen je vooral als zanger van de band McFly. Wanneer en waarom besloot je ook kinderboeken te willen schrijven?

‘Dat is alweer een hele tijd geleden!

De meeste boeken schreef ik járen voordat ze gepubliceerd werden. Zo kreeg ik het idee voor het prentenboek Er zit een monster in je boek! zo’n vijf jaar voordat het uitkwam en hetzelfde geldt voor de leesboeken die ik tot nu toe heb geschreven. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in het vertellen van verhalen en ik denk dat liedjesschrijven eigenlijk niet zoveel verschilt van het schrijven van een boek. In beide gevallen vertel je een verhaal, alleen in een andere vorm. Al kost het schrijven van een boek me wel wat meer moeite. Songwriting, easy! Iedereen kan een liedje bedenken, geef me tien minuten!’

In je boeken speelt muziek ook een belangrijke rol. Sterker nog, De Kerstmissaurus en de Winterheks staat vol kerstliedjes! Denk je dat literatuur eenzelfde soort aantrekkingskracht op mensen heeft als muziek?

‘Ik geloof vooral dat een combinatie van beide heel krachtig is. Waar woorden op papier de kracht hebben de verbeelding van de lezer te prikkelen, kan muziek allerlei emoties oproepen: het kan je aan het huilen of lachen brengen of je terugvoeren naar een gebeurtenis uit het verleden. Ik denk dat ik daarom ook zo van musicals houd, waarin het verhalende en de muziek samenkomen.

Ik ben dan ook waanzinnig blij dat ik De Kerstmisaurus ook op het toneel tot leven heb mogen brengen!’

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 20

BOEKENKRANT TIPT STILTE IN DE STORM Tijdens een vakantie in Arizona bezoekt Ivy het reservaat van de Hopi-indianen en ontmoet ze Tyler, een jonge Hopi die met een taakstraf is opgezadeld.

Ivy leert Tyler steeds beter kennen en beseft dat hij een geheim met zich meedraagt dat te maken heeft met een griezelige Katsina: een natuurgeest. Stilte in de storm is een spannend young adult-boek van Nederlands bodem.

Jen Minkman, Stilte in de storm, Uitgeverij Dutch Venture Publishing, 320 pagina’s (€ 17,95)

FLIN OF DE VERLOREN LIEFDE VAN EEN EENHOORN In dit sprookjesachtige verhaal groeit de jonge Flin op in het bos.

Tijdens zijn zoektocht naar zijn soortgenoten ontmoet hij een eenhoorn die stapelverliefd is op een meisje uit een naburig dorp. Ook Flin valt als een blok voor haar. Wanneer het meisje wordt ontvoerd door een draak, moeten het jongetje en de eenhoorn hun rivaliteit aan de kant schuiven om haar te redden.

Henry Lloyd, Flin of de verloren liefde van een eenhoorn, illustraties: Laurens Rawie, Uitgeverij Querido, 336 pagina’s, (€ 16,99)

EEN STER VAN VER Veel kinderen zijn bang voor het donker, maar in het aandoenlijke prentenboek Een ster van ver brengt een bijzondere vriendschap verlichting. Op een dag vindt een kleine schatzoeker een ster.

Sam Hay, Een ster van ver, Hij neemt hem in een vertaling: Martine Schaap, illustraties: Sarah Massini, glazen potje overal mee Uitgeverij Ploegsma, 32 paginaartoe, maar de ster is na’s (€ 14,99) verdrietig en mist zijn thuis. Samen met zijn zus gaat het jongetje op zoek naar een manier om zijn nieuwe vriend weer hoog aan de hemel te krijgen.

TIM ERTUSSENIN Net zoals veel andere kinderen vraagt de auteur van dit boek zich als kleine jongen af of het zijn schuld is dat zijn ouders uit elkaar zijn gegaan. Door zijn verhaal te delen en te verrijken met tips van de nu veel oudere Tim, Tim Douwsma, Tim ertusdie de situatie met senin. Als je ouders gaan scheiden, Uitgeverij Van Goor, andere ogen bekijkt, wil 184 pagina’s (€ 16,99) hij kinderen die hetzelfde meemaken laten weten dat ze niet alleen zijn.

RECENSIE

Lang en gelukkig, maar dan anders

Er was eens bevat vijf sprookjes die je op je duimpje kent, of toch niet? Voor deze verhalenbundel lieten evenveel young adult-auteurs zich inspireren door hun favoriete sprookje, wat resulteerde in verschillende moderne hervertellingen van verhalen waarvan er nooit genoeg zijn, namelijk die over de liefde.

Door Selma Oueddan Miranda Peters bijt met ‘Negen levens’ de spits af. In deze interessante invulling van het alom bekende sprookje ‘Assepoester’ vecht de prinses tegen loverboys en is de goede fee niet per se goed.

De auteur weet je aandacht meteen te grijpen door de schuingedrukte flashbacks aan het begin van elk hoofdstuk, die je eerst niet helemaal kan plaatsen. Met dit verhaal wordt de toon voor de rest van de bundel meteen goed gezet en is de nieuwsgierigheid naar wat volgt, gewekt.

Peters is niet de enige schrijfster die gebruikmaakt van een tweede verhaallijn in de vorm van schuin-

tellingen, die goed passen binnen gedrukte gedeeltes. In het verhaal deze eigentijdse sprookjesbundel.

‘Ontvlochten’ van Cathinca van Sprundel, geïnspireerd op ‘Rapunzel’, Het verhaal dat me het meest wist te volgen we niet alleen Rosalyn, maar grijpen, is dat van Jen Minkman. De ook haar ontvoerder Ninx. Zij is een van de ‘fey’: wezens die mensen door titel ‘De Grote, Boze Wolf’ verraadt meteen al het sprookje waardoor middel van magie ontvoeren voor zij zich heeft laten inspireren. In hun eigen vermaak. En ook Marijke een paar pagina’s weet ze je mee te F Jansen voegt in ‘Bevroren’, gebanemen naar de futuristische stad seerd op het iets minder bekende Riding, waar best een heel boek sprookje ‘De sneeuwkoningin’ van over geschreven zou mogen worHans Christian Andersen, een extra den. Suzanne Peters heeft voor haar dimensie aan het verhaal toe in de hervertelling van ‘Doornroosje’ in vorm van poëzie. Hoewel intrigerend, werkt dit niet helemaal, gezien tegenstelling tot Minkman juist voor een realistischere de gedichten nogal omgeving gekozen. clichématig en melodraMet ‘Online’ gaan we matisch overkomen. Zo terug naar het heden, schrijft de hoofdpersoon waar sociale media in een van de gedichten wellicht dodelijker als volgt over de stem kunnen zijn dan een van haar geliefde: ‘Die spinnenwiel. Een heerlijke stem. / Ik zou verfrissende afsluihem uit alle stemmen ter van deze mooie / op deze wereld / herverhalenbundel. kennen.’ Hetzelfde geldt Al met al is Er was eens eigenlijk voor de schuineen leuke, lichte bungedrukte gedeeltes van del, die met elk verhaal ‘Ontvlochten’, die niet op een andere manier helemaal weten te pakJen Minkman, Cathinca van Sprundel, Marijke F Jansen, bewijst dat liefde, in ken doordat Ninx nogal Miranda Peters en Suzanne welke vorm dan ook, verwaand en egoïstisch Peters, Er was eens. Sprookjes alles kan overwinnen. op de lezer overkomt. voor young adults, Dutch VenDesalniettemin zijn het ture Publishing, 248 pagina’s twee originele herver(€ 15,00)

RECENSIE

De kunst van magische fotografie

Tegenwoordig kan iedereen een fotograaf zijn. Door de hoge kwaliteit van smartphonecamera’s is het voor veel beginnende camerafanaten mogelijk om prachtige plaatjes te schieten.

Maar hoe kun jij je te midden van al die foto’s nog onderscheiden?

mijn smartphonelens, in een aantal grappige foto’s van mijn collega. En ook een leuk filter voor een natuurfoto verzinnen, bleek geen enkel probleem. Om te beginnen moet je een lekker glas thee voor jezelf zetten. Houd vervolgens de camera zo dicht mogelijk tegen het glas aan om een grappig, bobbelig effect te krijgen. Hoewel de foto’s niet van topkwaliteit waren, merkte ik dat mijn creatieve geest werd geprikkeld en ik zin kreeg om nog meer kiekjes Door Jeroen van Wijk te maken.

Toch waren niet alle tips zo makkelijk als ik dacht. Een groot deel Daarvoor heeft het ervan vereist redelijk wat voorbeboek Fotogenie allerlei reidingswerk of de nodige spullen, handige tips verzazoals een groot zwart doek. Verder meld, simpelweg door zijn er meerdere opdrachten die er gebruik te maken erg leuk uitzien, maar ook veel troep van alledaagse voorveroorzaken. Je kan prachtige beelwerpen. Knip wat den maken met opstuivende meel aluminiumfolie uit, prik er gaatjes of verf, maar dan moet je wel ruim in, span de folie voor je camera en de tijd nemen om het allemaal op voilà. Je afbeeldingen krijgen een te ruimen. Wel een goede manier maf effect en worden gelijk een stuk om het geduld te oefenen voor het interessanter. Of wat dacht je ervan maken van een goede om verfdruppels in een foto: iets waar alle glazen bak met water te plaatjesmakers mee te laten vallen, zodat je de maken krijgen. uit elkaar vallende verf De tips uit Fotogenie kunt fotograferen? helpen jonge fotograHoewel het boek voor fen met het bedenken jongeren vanaf een jaar van nieuwe ideeën of twaalf is geschreven, voor creatief camerakon ik het niet laten om werk. Iedere tip geeft zelf ook een aantal tips genoeg uitleg om uit te proberen. Zo resulEllen De Decker, Fotogenie. ermee aan de slag te teerde een papiertje met Tips voor magische fotogragaan. Daarnaast staan daarin verschillende fie, Uitgeverij Clavis, 53 pagier op iedere pagina vormen geknipt voor na’s (€ 16,95)

Spiegelbeeld ELLEN DE DECKER, SHUTTERSTOCK®

afbeeldingen die als voorbeeld dienen voor wat het eindresultaat kan zijn. Het is wel een gemiste kans dat er niet een aantal simpele cameratrucs, zoals het effect van het kikker- of vogelperspectief, in staan.

Al met al geeft Fotogenie wat het belooft: nieuwe mogelijkheden om op een originele manier met fotografie bezig te zijn. Een van de eerste regels van het boek geeft de boodschap ervan helder weer: ‘Als je ziet wat iedereen ziet, en ermee doet wat niemand anders doet… dát is creatief zijn.’

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 21

JEUGD RECENSIE

Verrassende kapsels Schrijver Danny De Vos en illustrator Arnold Hovart maakten eerder al het fantasievolle prentenboek Vossenstreken. Toen De Vos een nieuwe reeks tekeningen van Hovart zag, verzon hij daar een verhaal bij. Dat resulteerde in Kapper Tom, een vrolijk voorleesboek met een twist.

Door Mirjam Mulder Kapper Tom is bijzonder vindingrijk. Hij gebruikt een soepkom om het haar van zijn klanten te knippen, en begint zo een nieuwe trend: ‘Dat kneepje, door Tom zelf verzonnen, / daar is zijn succes mee begonnen. / De

“coupe à la kom” / van kapsalon Tom / heeft toen heel wat hartjes gewonnen.’ Maar, als hij op een dag zijn soepkom aan diggelen laat vallen, zit hij met een groot probleem: zonder kan hij niet recht knippen. Wat moet hij nu?

De oplossing blijkt dichter bij huis te liggen dan hij dacht; bij zijn buurvrouw Kaat om precies te zijn. In haar antiquariaat doet hij meer dan genoeg inspiratie op. ‘Hij vond in de winkel van Kaatje / voor ieder hoofd het juiste maatje. / Hier zien we Jean-Pierre, / een oud-militair. / Zijn vrouw riep: ‘Wauw schatje, / dit stáát je!’ Het blijkt een gouden samenwerking. Kapper Tom heeft niet alleen zijn klantenkring terug, maar ook een nieuwe vriend gemaakt.

In simpele, maar grappige rijmpjes neemt Danny De Vos je mee naar de kapsalon van Tom en diens klanten.

Elk personage geeft hij een eigen

stem, waarbij hij ‘hip’ taalgebruik niet schuwt: ‘Zelfs Estelle LaBelle, / beroemd topmodel, / vond haar nieuwe look echt ass kicken.’ Dit gaat perfect samen met de cartooneske, dromerige tekeningen van Arnold

Danny De Vos, Kapper Tom, illustraties: Arnold Hovart, Uitgeverij Van Halewyck, 64 pagina’s (€ 17,50)

ARNOLD HOVART

Hovart. Zo geeft hij elke klant niet alleen een gepaste knipbeurt, maar ook de kleuren reflecteren hun karakter. Waar archeologe Aurora wordt omringd door warme bruintinten, heeft de enge meneer Leon een grijze donderwolk boven zijn hoofd hangen.

Wat de jongste lezertjes vooral leuk zullen vinden aan dit prentenboek, zijn de uitklapbare bladzijdes. Op de linkerpagina wordt het personage beschreven in een kort vers, op de rechter zie je het voorwerp uit Kaatjes antiquariaat dat Kapper Tom gebruikt om diens haar te knippen. Als je die vervolgens uitklapt, verschijnt daar het nieuwe kapsel van de klant in precies dezelfde vorm. Naast de korte teksten, maakt dat Kapper Tom tot een perfect voorleesboek met leuke verrassingselementen.

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 22

BOEKFRAGMENT

Leonardo da Vinci Hét kunstboek over Leonardo da Vinci, zijn mooiste schilderijen en tekeningen.

De legendarische Leonardo is vijfhonderd jaar na zijn dood nog volop aanwezig in de cultuur van vrijwel iedere plek op aarde. Hij heeft zijn universele genialiteit tot uitdrukking gebracht in kunst, wetenschap

Martin Kemp & Fabio Scaletti, Leonardo da Vinci. De nalatenschap van een genie, vertaling: Linda Jansen, Uitgeverij KokBoekencentrum, 304 pagina’s (€ 75,00) www.kokboekencentrum.nl

en techniek, en deze uitingen winnen nog steeds aan schoonheid. Zijn sensationele esthetische keuzes en bovenaardse intuïtie wekken voortdurend verwondering en verbijstering en worden in alle tijden gevierd en herontdekt.

Doel van deze uitgave is zijn mythische werk te vieren en de grenzen van de traditionele monografie te overschrijden. Het verhaal van de Meester wordt verteld in de afbeeldingen van al zijn grote meesterwerken, niet alleen zijn schilderijen, maar ook zijn cartografische, botanische, anatomische, militaire en civieltechnische studies. En dan zijn er nog producties op andere terreinen, waarin Leonardo op verrassende wijze de toekomst voorzag. Deze uitgave bevat ook minder beroemde werken, verborgen en bediscussieerde werken, waarvan de recent voorgestelde toeschrijving aan Leonardo onderwerp is van debat tussen geleerden en grote Leonardokenners.

De aandacht voor het thema van de toeschrijving kan de lezer helpen de geschiedenis te ontdekken van deze schilderijen, hun eigenaars en soms mysterieuze lotgevallen, die ertoe hebben geleid dat het werk nu is waar het is, in musea of particuliere collecties. Het zijn fascinerende verhalen, culminerend in de geschiedenis van de Bella Principessa uit Leonardo’s Milaanse periode, die wel een intrigerende roman lijkt.

Deze doorleefde reis naar de schoonheid van Leonardo’s brein is een diep eerbetoon aan de Meester en zijn unieke werken, die nog altijd emoties opwekken in de blikken en harten van iedere liefhebber van zijn genialiteit en esthetiek.

Het Huis van de Roos Conrad en verzetsstrijdster Bridget gaan de reddingscapsule zoeken in het noorden van Terra 7. Ze worden overvallen door Afranen en zeer tegen Bridgets zin in redt Conrad de enige overlevende: Duncan.

Esther Wagenaar, Terra 7, Boek 2. Het Huis van de Roos, Celtica Publishing, 349 pagina’s (€ 19,95) www.celtica-publishing.nl

Weer schoot het onderdeel los.

Conrad liet zijn armen even naast zich rusten en bewoog zijn vingers.

Zijn handen verkrampten door de inspanningen en het lang voor zich uit werken zorgde ervoor dat de bloedtoevoer naar zijn armen minder werd. Ze tintelden, maar lang-

zaam kwam het gevoel terug.

Hij was er bijna. Met zijn rug lag hij inmiddels in het zeewater dat in de put gelopen was, maar hij negeerde het. Zijn regulatiepak hield de kou van het water tegen. Zonder deze laatste reparatie was opstijgen uitgesloten. Hij haalde diep adem, bracht de twee onderdelen van de stabilisator weer bij elkaar en probeerde ze met de onwillige moer aan elkaar vast te maken. Nog één slag.

Iets greep zijn enkel beet. Het volgende moment werd hij onder het luchtschip vandaan getrokken, de branding in. Naast hem stond een blauw wezen, iets kleiner dan een mens, met een glimmende,

geschubde huid dat een vreemde glans kreeg in het warme licht van Indra. Het achterhoofd was lang met twee randen die als een kam van voor naar achter liepen. De irisloze, gele ogen staarden hem aan. Bij zijn voeten stond nog een Morgan die de klauwen van zijn hand stevig in zijn linkerlaars drukte.

De aanblik van de buitenaardse wezens benam Conrad de adem, maar hij herstelde zich direct. Hij sloeg met de zware sleutel hard tegen de Morgan naast hem en trapte met zijn vrije voet tegen de pols van de andere. Hij kwam los en strompelde het water uit, richting de deur van hun schip. Daar was meer

zand. Hij probeerde zijn energiepistool los te maken van zijn riem, maar het lukte niet. In zijn ooghoeken zag hij een blauw, fel licht op hem af komen.

‘Brid!’ schreeuwde hij door zijn communicator. ‘Bridget, wakker worden!’

De lichtflits raakte hem.

bewegingloos op de grond en Sigfried lachte alleen maar om haar geschreeuw. Ze maakte geen schijn van kans, net als al die andere keren won de droom het van de realiteit.

Ze sloot haar ogen en balde haar vuisten, waarbij het tweede gedachtenei in haar hand uiteen spatte.

Agrathéya. Als een bloem in haar hoofd kwam haar naam tot leven.

Haar ware naam. Zij was Agrathéya, dochter van Charon en erfgename van Eliflain. Dat was de werkelijke erfenis die haar vader voor haar had achtergelaten en ze besefte nu dat het verkeerd was geweest om die naam te verbergen. Niet dat het slim was hem openlijk te gebruiken,

maar ze hoorde de moed te hebben om de naam te dragen en hardop uit te spreken. Agrathéya. Waar zou ze ooit de kracht vandaan halen in de echte wereld, als ze niet eens in haar dromen kon opkomen voor zichzelf?

Want... dat was het. Iliona had haar dat nog toegeroepen. De nachtmerrie was haar creatie en dus kon haar niets gebeuren wat ze niet zelf wilde.

Het had geen zin om te schreeuwen en te smeken tegen zichzelf. Ze moest de controle nemen over de droom. Nu. ‘Stop,’ beval ze, en de wereld om haar bevroor.

Ze maakte zich los uit de grip van de Bloedridder en keerde zich naar hem

om. Hij keek op haar neer, maar was niet meer zo reusachtig als eerst. Zijn houding kwam zelfs vertrouwd op haar over.

De Smaragden Troon In De Smaragden Troon wordt Eleanora meegesleurd in een kluwen van intriges.

Welke rol speelt zij in dit mysterie? En wie zal er zetelen op de Smaragden Troon?

Evi F. Verhasselt, De Laatste Erfgenaam 2. De Smaragden Troon, 503 pagina’s (€ 20,95) www.celtica-publishing.nl

Eleanora’s hoofd tolde, maar ze had geen tijd om stil te staan bij haar weergevonden geheugen. Sigfried klemde haar met zijn zweterige handen tegen een boom en bracht zijn gezicht tot vlakbij dat van haar.

‘Probeer er gewoon van te genieten.’

Ze smeekte de Bloedridder op te houden en riep naar Iliona om hulp, maar de Grootmagister lag

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 23

BOEKFRAGMENT

De Kerstmisaurus en de Winterheks Als het lot van Kerstmis op het spel staat, moeten Willem Tuffer en de Kerstmisaurus samenwerken met de Winterheks om het kerstfeest te redden.

Tom Fletcher, De Kerstmisaurus en de Winterheks, illustraties: Shane Devries, vertaling: Lidwien Biekmann, Uitgeverij BILLY BONES, 400 pagina’s (€ 19,99) www.billybones.nl

Willem Tuffer veegde de sneeuw van zijn gezicht en keek om zich heen.

‘Hallo? Waar ben ik? Nee… WANNEER ben ik?’ vroeg hij. Want Willem was niet alleen. Naast hem in de donkere Distelsteeg stond een mysterieuze figuur. De vreemde figuur gaf geen antwoord, maar hief alleen een arm op en wees met een koude, dunne wijsvinger naar het einde van de steeg. Willem fronste zijn wenkbrauwen en reed in zijn rolstoel naar de hoofdstraat. En hij zag voor het eerst de toekomst!

Er was van alles te zien. Maar Willem werd afgeleid door een paar fluisterende stemmen achter zich.

Hij draaide zich om en tuurde het steegje in.

‘Wat houden wij van Kerstmis, het allermooiste feest.

Zo jammer dat het mis is – we zijn nog nooit zo bang geweest...’

Metrisch‘Bang?’ fluisterde Willem.

‘Heb ik dat goed verstaan?’ Stilletjes liep hij op de zachte zangstemmen af. Achter een vuilcontainer zat een groepje mensen om een vuurtje geschaard. Ze hadden allemaal een

dikke, warme jas aan en een wollen muts op. Een van hen, een vriendelijke oude man met gerimpelde rode wangen, ritste zijn jas open en liet trots een zachte gebreide kersttrui zien. De anderen deden hetzelfde: ze ritsten of knoopten hun jas open, waar ze allemaal een vrolijke, feestelijke kersttrui onder aanhadden, en ze zongen verder: ‘Wij blijven erin geloven, ook al gaat nu alles mis.

Wij blijven erop hopen dat het ooit weer Kerstmis is.’

Een kille bries suisde door de duistere steeg. Een krant zeilde als een vlieger door de lucht en bleef aan Willems voeten hangen. Hij tuurde ernaar en las de datum.

‘25 december? Dan is het Kerstmis… over dertig jaar?’ fluisterde hij, en hij keek met een verbaasd gezicht achterom naar de drukke hoofdstraat.

Waarom gaan al die mensen op Kerstmis naar hun werk? vroeg hij zich af.

Toen drong het tot hem door dat er nergens aan al die gebouwen kerstversiering hing. En dat niemand vrolijk keek. Aan de straatlantaarns hingen niet van die kerstlampjes waar zijn vader, Bob, zo van hield.

Als de mensen in het steegje niet stiekem die liedjes hadden gezongen, zou het zelfs een gewone dag hebben geleken!

Opeens werd het steegje verlicht

door knipperend rood licht, dat op de gezichten van de stiekeme zangers viel.

Ha, dat is tenminste kerstig! dacht Willem.

‘Daar komen ze!’ riep de rimpelige man met de rode wangen, en hij wees met een bibberende vinger naar iets wat op hen afkwam. Toen zag Willem dat het rode licht helemaal niet van kerstlampjes kwam.

Het was het rode zwaailicht van een vliegende politieauto!

‘Handen omhoog!’ bulderde de brigadier terwijl alle agenten de man omsingelden.

De oude man verroerde zich niet.

‘Ik zei: handen omhoog!’

‘We hebben niets verkeerds gedaan!’ protesteerde de oude kerstliedzanger.

‘De wetten en regels van het Kerstmisverbod zijn duidelijk genoeg.’

Willem staarde verbaasd naar de agent.

Kerstmisverbod?

Plotseling kneep de oude man in de gebreide kerstbal midden op zijn kersttrui.

‘NEE!’ ‘Vingers in je oren!’

‘GRIJP HEM!’ riepen de agenten – maar het was al te laat. Op de kersttrui begonnen lampjes te knipperen en een kerstlied galmde door de steeg. ‘Jingle bells, jingle bells, jingle all the way...’

BOEKFRAGMENT

De betovering van Kerstmis Een ontmoeting in Carrick Park Hotel met een knappe man die haar vreemd bekend voorkomt, zet Ailsa’s leven volledig op zijn kop.

Haar eenzame Kerst wordt dankzij Ned betoverender dan ooit...

Kirsty Ferry, De betovering van Kerstmis, vertaling: Nikki Greveling, Choc Lit NL, 120 pagina’s (€ 10,00) www.choclit.nl

Ailsa voelde de warmte van de glühwein naar haar maag zakken en ze glimlachte over haar glas heen. Die ogen! Ned staarde haar recht aan en ze voelde haar wangen branden, wat ook kon liggen aan de alcohol.

Ze trok haar blik van hem los en staarde in het vuur. ‘Normaal laten ze die pook niet bij het vuur liggen,’ mijmerde ze.

‘Gewoon zo laten,’ antwoordde Ned. Hij legde de pook in de koperen emmer naast de open haard en ging zitten. ‘Zijn die belkoorden er eigenlijk nog in de gangen beneden? Ik ben hier vaak geweest, maar natuurlijk nooit daar! Ik weet dat veel van dit soort oude gebouwen de bellen laten hangen.’

‘O, ze hangen er nog. Ik loop er vaak langs. De kantoren zijn ook die kant op. Als het ‘s avonds laat is en ik alleen ben, ren ik er eerlijk gezegd vaak langs. Ik denk dan steeds: wat als er eentje ineens begint te rinkelen? Dan sprint ik waarschijnlijk regelrecht naar de achteruitgang. Er is daar een klein pleintje en het ver-

haal gaat dat er vroeger in het midden een fontein stond.’

‘O ja, de engelfontein.’ Ned knikte bedachtzaam. ‘Dat was vast prachtig.’

‘Ik wilde dat die er nog stond, maar hij is kapotgegaan in de jaren zestig van de negentiende eeuw. Zo jammer.’

‘Ja, het is jammer wanneer zoiets gebeurt.’ Ned keek naar het boek over Carrick Park, pakte het op en bladerde er doorheen. ‘Het zou mooi zijn als ze wat foto’s van de fontein hadden gehad, hè?’

‘Ik denk dat fotografie toen pas net aan het opkomen was.’ Ailsa nam nog een slok, terwijl ze erover nadacht. ‘Er is best veel verloren gegaan, hè? Gelukkig hebben we nu zelfs camera’s op onze telefoons.’

‘Ja. Tenzij je goed kon schilderen gingen al die kleine momenten verloren.’

‘We zien mensen van vroeger als zulke statische figuren wanneer we die oude schilderijen bekijken. Het is lastig om je ze voor te stellen als mensen die echt leefden en ademden.’ Ailsa dacht aan Lady Eleanor, bevroren in de tijd in haar trouwjurk op het portret boven de trap. Het was niet de eerste keer dat ze wilde dat ze Lady Ella kon ontmoeten, maar dan wel in levenden lijve. Niet als geest. Ja, een levende Ella zou geweldig zijn.

Ze wilde haar gedachten delen met

Ned toen ze realiseerde dat zijn aandacht getrokken was door iets achter haar.

Ailsa volgde zijn blik en toen hij zijn mond opende, klonk hij verbaasd.

‘Nou ja, geloof het of niet, maar het sneeuwt.’

‘Echt?’ Ailsa zette haar glas neer en sprong overeind. Ze rende naar het raam toe. ‘Inderdaad! Ik vraag me af of het blijft liggen.’

‘Ik heb het hier wel eerder hevig zien sneeuwen.’

Ailsa voelde dat hij naast haar was komen staan en zag hem toen naar het raam toebuigen om naar buiten te kijken. ‘Ik heb geen idee of het echt zal blijven liggen. Het zal waarschijnlijk smelten op het asfalt.’

‘Misschien maar goed ook. We willen niet dat gasten het hotel niet kunnen verlaten. Of niet hier kunnen komen. Dáár moeten we ons eerder zorgen over maken.’

‘Ik kan wel slechtere plekken bedenken om vast te zitten.’ Ned glimlachte, draaide zich om en leunde tegen de vensterbank met zijn armen over elkaar geslagen.

!"#$%&'%()*+,-%$&%$& -%./''"-&$"%/0#,,(1& 0"#&0%$)%$&#/.."%&2%%.&*"#+& 34&5%%(."#'&3$*)6,$$%$& *%&.%7%$8

UITGEVERIJ STORTEBEEKER WWW.STORTEBEEKER.NL

!!"#$"%$&&'$(&)*$+,#$"&+&)&&'$+"&$ -"./$"'#&)&%%&&)#$"'$+&$%0,1&'/,'+&0$ 1,'2"#$34)"*,$-&*&)$56&#$0&-&'7"$ !""#$%#&' ĞŶ ƐĐŚƌŝũŶĞŶĚ͕ ŐĞǁĞůĚĚĂĚŝŐ ǀĞƌŚĂĂů ŽǀĞƌ ,ŽůůĂŶĚĞƌƐ ĞŶ ĚĞ ƐůĂǀĞŶŚĂŶĚĞů ŝŶ ĚĞ ϭϳĚĞ ĞĞƵǁ͘

³!"#$%&'()#""*#+*(",++-,&'$# ("./%&""%0#1"",0#./*#0"# (%23",&'$4"0"*#./*#0"#5,/."%*&'6# 7*#666#4")#&5#488,#(+"0#("594%"."*6´# !()"*(+)"',-.(#'(/'0("1*#*""$"/)'

!#$%&'()*&+$,-./$&'012%3"$ 2"'3"4"5.--6'

!#$%&42'5,$'674$-'$%/$&4(650'(674$&'012%3& 8,%#$56&"#&066%$"'$/&#$)"9#9&$:2#$1,'$;65$ <65=$>,?$:,1&0,&)=$@606)$82)A0&=$&'$;2#$64$ 89'(723"$ !"#$""%&'()#*+,#-''"%# !!&-&$,A,)#&$1"%"&$6A$+&$%0,1&'/,'+&0$ "%$&)B$C6&"&'+$B&(6)+&'7"$,ĞďďĂŶ

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 25

NON-FICTIE RECENSIE

Bekoelde euforie ‘Waar waren we ook alweer gebleven?’ Met deze vraag opende Geert Mak, gehuld in winterjas op een koud treinstation, elke aflevering van de populaire tv-serie In Europa voor de VPRO. De serie was gebaseerd op het gelijknamige boek uit 2004, waarop nu met Grote verwachtingen een vervolg is uitgekomen.

Mak laat op sprekende wijze de onttakeling van ‘project’ Europa zien. Hoe kon het misgaan met de Europese Unie, die zijn oorsprong vindt in ‘de idealen van de Verlichting’?

Door Hugo Jager In zijn nieuwe boek pakt Mak de draad van zijn reis door Europa weer op bij oudejaarsavond 1999. Hij noemt het een triomffeest, een grandioos begin van de 21ste eeuw. Maar was er niet ook de angst dat de computersystemen op hol zouden slaan door de millenniumbug? De journalist Mak noemt het wel, maar laat de euforie overheersen. Om dat te illustreren strooit hij met anekdotes. Zo schrijft hij dat de champagne niet langer per fles, maar per doos over de toonbanken ging. Even verderop vermeldt hij dat rond 1999 overal tel- en schrijfmachines, tekentafels en kaartenklappers aan de straat stonden. Eigenlijk is dat een schitterende beeldspraak: de vorige eeuw werd bij het grofvuil gezet.

Euforisch of niet, aan het begin van de nieuwe eeuw was de stemming al snel bekoeld. Mak verwijst nog naar de Britse historicus Tony Judt, die beweerde dat de 21ste eeuw weleens ‘de eeuw van Europa zou kunnen worden’. Maar niets bleek minder waar. De aanslagen van 9/11 en de daaropvolgende oorlog in Irak boorden alle illusies de grond in. De militaire campagne werd gevoerd onder het mom van terrorismebestrijding, maar er werden in werkelijkheid – zoals Mak schrijft – ‘sektarische demonen losgelaten’.

Tegenstellingen tussen sjiieten en soennieten namen toe en door het wegvallen van Saddam Hoessein was een machtsvacuüm ontstaan, waarin nieuwe terreurgroeperingen hun kans grepen. Wat volgde waren wereldwijde terroristische aanslagen en een bloedige strijd in Syrië.

Hier en daar doet Mak tussen al dit geweld een poging tot relativeren.

Bijvoorbeeld waar het terroristische aanslagen betreft. Hij wijst op een studie van de Leidse Universiteit waaruit blijkt dat in Europa gemiddeld negen van de tien aanslagen worden voorkomen. Niet zo geslaagd is de relativering waarbij hij terroristen die afreizen naar Syrië om mee te vechten met de terreurorganisatie IS ‘jonge avonturiers’ noemt; alsof terrorisme iets is waarover je een heldhaftige jongensroman kunt schrijven.

zer organiseert moest steeds vaker de manager het ontgelden: ‘een slappe figuur die met alle winden meewaaide, die alleen maar dacht in cijfers en clichés en die enkel bezig was met zijn positie zonder enig idee te hebben van de inhoud van het werk’. Het is ontzettend knap hoe de schrijver niet alleen grote gebeurtenissen beschrijft, maar ook dergelijke onderstromen blootlegt.

Dit vervolg op In Europa geeft een prachtig overzicht van de afgelopen twintig jaar. Het is wel jammer dat je tijdens het lezen van dit boek over de tijd die achter ons ligt vooral veel herkent en niet radicaal anders over die periode gaat denken of nieuwe verbanden ontdekt. De schrijver geeft zelf toe waar dat aan ligt: ‘Geschiedschrijving heeft afstand nodig. Het verstrijken van tijd is immers nog altijd de beste manier om een overzicht te scheppen.’

Eigenlijk zou het boek dus eind deze eeuw herschreven moeten worden.

Pas dan kunnen we beoordelen of er werkelijk sprake was van bekoelde euforie.

Geert Mak VINCENT MENTZEL

Uiteraard stipt Mak ook de andere grote gebeurtenissen aan die impact hebben op Europa, zoals Brexit, de stikstofcrisis, de teloorgang van natuur en de relatie met Rusland.

Met de variatie zit het dus wel goed in het boek. Qua onderwerpen, maar ook qua stijl. Het historische feitenrelaas wisselt Mak namelijk af met intermezzo’s, waarin hij ooggetuigen aan het woord laat. Zo vertelt een bankier van Fortis omtrent de bankencrisis: ‘Weet je, de hele financiële wereld draait uiteindelijk alleen op vertrouwen. Zolang dat er is blijft alles overeind. Zodra het wegvalt stort het hele bouwwerk onmiddellijk in elkaar.’ Toen dat in 2008 ook daadwerkelijk gebeurde, moesten overheden voor banken en verzekeraars in de bres springen. Mak stelt dat Europa in een morele crisis

verkeerde en heeft het over ‘de desolaatheid en ontreddering waarmee zoveel doodgewone Europeanen de prijs betaalden voor het wangedrag binnen de financiële sector’. Zo laat hij op sprekende wijze de onttakeling van ‘project’ Europa zien. Hoe kon het misgaan met de Europese Unie, die zijn oorsprong vindt in ‘de idealen van de Verlichting, van de rechten van de mens, van vrijheid, gelijkheid en broederschap’?

Hij stelt ook thema’s dichter bij huis aan de orde. In zijn woonplaats Jorwerd raakt Mak in gesprek met zijn buurman, een gedreven dorpsonderwijzer. Ze praten over diens onvrede over de oprukkende wereld van cijfers en managers. Zijn bazen hadden geen idee waar hij mee bezig was en wilden het ook niet weten. In de dorpstoneelstukken die de onderwij-

Geert Mak, Grote verwachtingen. In Europa 1999-2019, Uitgeverij Atlas Contact, 576 pagina’s (€ 29,99)

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 26

NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT HET GROOT STAKERS BOEK Boeren die massaal naar het Malieveld trekken, bevolken vandaag de dag de televisie, maar wist je bijvoorbeeld dat een van de oudste bekende stakingen Sjaak van der Velden, Het Groot Stakers Boek, Uitgeplaatsvond in 1372 in de verij WBOOKS, 288 pagina’s Leidse lakenindustrie? (€ 19,95) Het Groot Stakers Boek geeft een overzicht van de stakende mens door de eeuwen heen: van recente acties die in beeld te zien waren tot stakingen waarvan elk spoor van actie ontbreekt.

DE WOLKENBOODSCHAPPER Kalidasa is een van de beroemdste dichters van India. Zijn bekendste gedicht is ‘De Wolkenboodschapper’, waarin hij het land, de natuur en haar bewoners, goden, steden en geschiedenis beschrijft.

Ever S. Schneider hoopt met het gelijknamige boek, waarin hij het Evert S. Schneider, De Wolkeneeuwenoude gedicht uit boodschapper. Een wolk wordt woord, illustraties: Hanneke het Sanskriet van een Meinders-Groeneveld, Uitgemoderne Nederlandse verij Primavera Pers, 176 pagivertaling en toelichting na’s (€ 29,50) voorziet, Kalidasa’s werk meer bekendheid te geven.

Het ultieme feministische symbool Mona Chollet pleit in Heksen voor eerherstel van de vrouwelijke rebel. Eeuwenlang werd de vrijgevochten vrouw met onconventionele levenskeuzes weggezet als een heks: een gevaarlijk, duivels wezen. De auteur laat zien dat dit mensbeeld door mannen is gedomineerd en dat de heks juist het ultieme feministische symbool is.

Door Mireille Bregman Chollet is een Franse feministe die met Heksen de veranderende positie van de vrouw in de wereldgeschiedenis beschrijft. Dankzij een heks in een Scandinavisch sprookje is ze al haar hele leven gefascineerd door het vrouwzijn. Het sprookjesfiguur staat voor haar gelijk aan een vrouw met extra kracht en energie, die vrij is van elke vorm van onderdrukking.

Vandaag de dag leven we echter nog steeds met het wereldbeeld uit de tijd van de heksenvervolgingen en -brandstapels. Vrouwen die te onafhankelijk zijn, geen kinderen hebben of te oud zijn ze nog te krijgen, moeten vechten tegen negatieve stereotyperingen. Aan de hand van

Dat is jammer, want Heksen wil een rollen in bijvoorbeeld films als Fatal volwaardig feministisch pleidooi Attraction, laat de schrijfster zien zijn in een maatschappelijk debat dat een vrijgezelle dame nog steeds over gendergelijkheid. getypeerd wordt als ‘demonisch’.

Ook wordt niet altijd duidelijk wie De brandstapel bestaat als het ware of wat Chollet bedoelt, ondanks veelnog steeds, maar dan in een andere vuldige herhaling van uitspraken. vorm. Wel is er tegenwoordig een Na een zin als ‘de volharding waartegengeluid. Denk aan heksenbemee historici blijven ontkennen dat wegingen als wicca, waarin jonge heksenvervolgingen een explosie meiden zich profileren als sterke, van vrouwenhaat waren […]’ wil je autonome tegenhangers van de weten op wie en welke stellingen overheersende man.

Chollet inhoudelijk reageert. AchDe vier vertalers hebben een vlot terin het boek staan wel noten met lezende, goede vertaling van Heksen verwijzingen naar literatuur, maar afgeleverd. Wellicht hadden ze wel zonder hoofdstukken of paginanumvoor een beter tekstbegrip kunnen mers, waardoor het opzoeken van zorgen door extra informatie rond ontbrekende informatie lastig wordt. de auteur te bieden: Chollet is FranHeksen laat zien hoe çaise en vanzelfsprekend de rol en positie van opgegroeid en onderde vrouw in de maatwezen met (historische) schappij al lange tijd Franse auteurs. Dat vermet golven verandert klaart de herkomst van en dan weer hetzelfde haar bronnen, die met blijft. Het boek biedt name bestaan uit Franseen opstap naar andere en Engelstalig werk uit literatuur over het de jaren 1970 tot 1990. feminisme en gelijkOok de aangehaalde heid. Ondanks dat het films komen uit de geheel wat aan geloofvorige eeuw, waardoor waardigheid schort, de afgelopen twintig geeft de auteur je een jaar nauwelijks in beeld originele en andere komen. Daarbij citeert ze andere feministen die Mona Chollet, Heksen. Eerher- kijk op een belangstel voor de vrouwelijke rebel, rijk onderdeel van de het negatieve vrouwvertaling: Ellis Booi, Ghislaine geschiedenis. beeld bevestigen, terwijl van Drunen, Ellie Heijloo en het boek juist zegt posi- Harriet Weststrate, Uitgeverij tief te zijn over de vrouw. De Geus, 256 pagina’s (€ 21,50)

RECENSIE

DAGBOEK VAN EEN IJSBEER Waarom zou je willen zwemmen in ijskoud water? Voormalig nieuwsanker Sigrid Spruyt stelt die vraag op de proef en dompelt zich onder in de onbekende wereld van het winterzwemmen. Hier leert ze de kracht van de zwemen waterliefde kennen.

Sigrid Spruyt, Dagboek van Het is een bijzonder een ijsbeer. Klimaatverhaal gebruik, dat een remeuit Deurne, Uitgeverij Houtedie blijkt te bevatten kiet, 292 pagina’s (€ 21,99) tegen de beproevingen van het bestaan. Dagboek van een ijsbeer is een verhaal van verzoening met ouderdom en het hervinden van de kindertijd.

INTUÏTIEF ETEN Het lijkt een onmogelijke opgave om af te vallen zonder op dieet te gaan. In Intuïtief eten leggen Sharon Numan en Henrike Weerstand uit hoe je kunt genieten van eten en tegelijkertijd lekker in je vel blijft zitten. Wil je snoepen waar je zin in hebt, vanzelfsprekend gezonde keuzes maken en jezelf bevrijden van emotieeten? Dit boek kan je daarbij te helpen, ook tijdens de feestdagen!

RECENSIE

Sharon Numan en Henrike Weerstand, Intuïtief eten, Uitgeverij Kosmos, 208 pagina’s (€ 20,99)

Een blik in het donker De duisternis: mysterieus, beangstigend, iets om te bestrijden of juist om te omarmen? Journaliste Sigri Sandberg neemt de lezer in Het belang van duisternis mee de donkere Noorse nacht in om de noodzaak van dit verschijnsel te onderzoeken.

Door Jacomijn van Kempen Sandberg woonde enkele jaren op Spitsbergen, waar het in het midden van de winter volledig donker is, het hele etmaal lang. In de zomer gaat de zon daarentegen helemaal niet onder en is het er altijd licht. Noorwegen heeft daardoor een bijzondere relatie met het vallen van de duisternis en het dagen van het licht. Hoe gaan we om met dit ritme, dat niet overeenkomt met onze natuur?

Hoewel de lange Noorse winternachten haar bekend zijn, is Sandberg altijd bang geweest voor het donker.

Om die angst onder ogen te komen en te doorgronden, brengt ze een week lang alleen in een berghut in het plaatsje Finse door en neemt de lezer mee op haar avontuur. In Het belang van duisternis geeft ze

inzicht in haar gedachtewereld, haar er steeds minder plekken zijn waar de heldere sterrenhemel nog te zien hersenspinsels en haar manier om is. ‘De mens heeft altijd gestreden de tijd door te komen. Dat doet ze tegen de duisternis, maar is het op een aansprekende, persoonlijke onderhand niet licht genoeg?’ Het manier: ‘Ik weet dat het ergste pas maakt het boek niet alleen mooi en komt als ik straks mijn ogen sluit boeiend, maar ook urgent. om te gaan slapen. Als ik de controle Parallel aan haar eigen verhaal moet loslaten. Ik ben niet bang voor wolven, spoken of ijsberen. Dus waar vertelt de Noorse schrijfster ook dat van Christiane Ritter, die in 1943 een ben ik dan bang voor?’ winter doorbracht in een jagershut Haar verhaal wordt ondersteund op Spitsbergen. Daar beschrijft ze door eenvoudig beschreven wetende ultieme eenzaamheid, de strijd schappelijke feiten, onderzoeksreom mens te blijven, maar ook de sultaten en diverse gedichten. Ze schoonheid van het Arctische landlaat verschillende onderwerpen schap. Beide verhalen worden mooi omtrent licht en duisternis de revue in elkaar verweven, waardoor het passeren, zoals slapeloosheid, stilte, boek nog minder aanvoelt als een de invloed van kunstlicht en de steroptelsom van wetenrenhemel. Hoewel de schappelijke feiten. auteur bang is in het Het is een blik in een donker, benadrukt ze in persoonlijke ontdekhaar boek ook de noodkingstocht waarin zaak ervan. De lange allerlei inzichten als winternachten zorgen vanzelf bovenkomen. ervoor dat veel Noren Sandberg en Ritter te maken hebben met dompelen zich beide een verstoord slaaponder in geïsoleerde ritme. Bestrijding van duisternis en worden het donker door middel zich bewust van hetvan kunstlicht lijkt een zelfde feit: we hebben oplossing, maar sinds licht en duisternis de verspreiding ervan nodig. ‘Dat het altijd op grote schaal zijn Sigri Sandberg, Het belang licht wordt, dat het de slaapproblemen in van duisternis. Vijf bange altijd donker wordt.

Noorwegen alleen maar nachten onder de sterren in toegenomen. Daarnaast een Noorse berghut, vertaling: Wat een geluk.’ zorgt de overvloed aan Maud Jenje, Uitgeverij Oevers, kunstlicht ervoor dat 179 pagina’s (€ 19,95)

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 27

NON-FICTIE COLUMN

Van Appelbol to Zeeuwse bolus

RECENSIE

De redactie van Onze Taal zet iedere maand een bijzonder taalboek in de schijnwerpers. Deze keer het gebakwoordenboek Van Appelbol tot Zeeuwse bolus van René Dings.

H

oe noemen ze een Bossche bol eigenlijk in Den Bosch? Gewoon ‘bol’ – ‘Doet u mij maar twee bollen.’ – of toch ook ‘Bossche bol’? Of ‘moorkop’ misschien? En hoe komt de dacquoise (een overheerlijke taart die bestaat uit laagjes notenmeringue met crème ertussen) aan zijn naam? Het zijn van die vragen die bij je opkomen als je zit te zoetekauwen. Waarom zijn Friese oranjekoeken eigenlijk roze, en oreo’s zo zwart dat ze wel verbrand lijken? Wat zijn die ‘arretjes’ in arretjescake nou precies? Wat is het verschil tussen een makroon en een macaron? En wie was die schrijver ook alweer die zo weemoedig werd van madeleines? De antwoorden op al deze vragen vindt u in Van appelbol tot Zeeuwse bolus, van taalpublicist René Dings, die eerder al boeken schreef over straatnamen en over de gevolgen van onjuist spatiegebruik (denk aan ‘Konijnen bouten in pruimensaus’).

Zijn gebakwoordenboek is natuurlijk niet volledig. Er zijn zoveel soorten gebak en koekjes dat er meerdere dikke boeken nodig zijn om ze allemaal te beschrijven. Toch staan de meeste klassiekers er wel in, zoals frangipane, läckerli (uit Zwitserland), key lime pie, oudewijvenkoek, muffins, spekkoek, chipolatataart, froufroutjes, baklava, battenbergcake, donuts, kletskoppen, jodenkoeken, tarte tatin... Bij ieder baksel vertelt Dings waar het zijn naam aan te danken heeft, plus andere wetenswaardige bijzonderheden. Zo leren we dat de Zeeuwse bolus niet genoemd is naar een drol (maar de drol wel naar de bolus), dat we het aan schrijver Roald Dahl te danken hebben dat het jarenlang geheimgehouden recept van Arnhemse meisjes nu in ieder koekbakboek te vinden is, en wat het verschil is tussen kruid- en pepernoten (speciaal voor alle onverlaten die kruidnootjes ‘pepernoten’ noemen). En ja, het boek vermeldt ook hoe een Bossche bol in Den Bosch genoemd wordt: daar heet zo’n ‘bol van soezenbeslag’ al minstens honderd jaar ‘sjekladebol’ – een chocoladebol, dus.

Raymond Noë

Salade van de bosmaan van Endor, gebaseerd op Star Wars

Fantasy food Voor wie van fantastische verhalen en lekker eten houdt, is het Kookboek voor geeks een echte must have.

Heb jij ook weleens dat je een film zit te kijken met daarin een magisch gerecht, waarvan je zou willen dat het ook jou voorgeschoteld werd?

Dan maakt dit boek je fantasieën waar.

Door Sabrina de Wit

René Dings, Van Appelbol tot Zeeuwse bolus. Gebakwoordenboek, illustraties: Lona Aalders, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 192 pagina’s (€ 15,00)

Het Genootschap Onze Taal is een vereniging voor taalliefhebbers, dat elke maand het blad Onze Taal uitbrengt en daarnaast fungeert als Taaladviesdienst. Kijk voor meer informatie op: www.onzetaal.nl.

Het Kookboek voor geeks klinkt als iets voor nerds, maar het is zoveel meer. Het is het eerste boek dat mijn puberkinderen met andere ogen naar eten doet kijken. Normaal gaat hun interesse vooral uit naar hoe lekker het smaakt, maar niet naar hoe je het klaarmaakt. Dat moet vader of moeder maar doen. Maar ineens was ik het boek kwijt, en bleek dat mijn kinderen ermee op de bank zaten.

Hun interesse was duidelijk gewekt.

Het Kookboek voor geeks is ingedeeld in vijf genres, te weten sciencefiction, fantasy, manga, horror en comics. Elk genre is voorzien van twee of drie verhalen, met bijbehorende gerechten. Neem bijvoorbeeld het gedeelte fantasy, dat keuze biedt uit de titels In de ban van de ring en Harry Potter. Bij de eerste heb-

ben we gerechten als ‘Het Oog van Sauron’, gebaseerd op de kwade kracht uit Tolkiens trilogie, en een hartige taart van de welbekende waard Gersteman Boterbloem. De recepten geïnspireerd op Harry Potter zijn al net zo fantasierijk. De films met de beroemde tovenaar in de hoofdrol hebben niet alleen velen van ons meerdere keren gezien, ook de boeken van J.K. Rowling hebben heel wat kinderharten sneller doen kloppen. Zweinstein is de school waar toch eigenlijk iedereen op had willen zitten? Het ‘Stoofpotje op Zweinsteins wijze’, met kip en een

Thibaud Villanova en Maxime Léonard, Kookboek voor geeks, vertaling: Lesley Verlinden, Uitgeverij Deltas, 124 pagina’s (€ 24,95)

krokant deegrandje, smaakt dan ook niet alleen heerlijk, het prikkelt ook de fantasie. Even zou je willen dat je echt daar was, in de grote eetzaal, met Harry, Ron en Hermelien.

Uiteraard is het horrorgedeelte, met bijvoorbeeld ‘Lekkernij uit de Karpaten’, bestaande uit gedeconstrueerde bloedworst met rode biet en aalbessen uit Dracula, niet voor eenieder weggelegd, maar er is keus genoeg met de veertig recepten die het boek telt.

Buiten de lekkere gerechten, staat het Kookboek voor geeks boordevol tips, zoals welke groente of fruitsoort bij welk seizoen past. Maar wat dit boek echt tot een pareltje maakt, is de uitvoering. Het sprookjesachtige thema is prachtig doorgevoerd in de donkergekleurde pagina’s, stoere foto’s, sierletters, de aanstekelijke titels van de gerechten en, niet te vergeten, een echt sjabloon van Doctor Who. Nu de dagen steeds kouder en guurder worden, en het heerlijk is om de keuken te vullen met warme geuren, wordt het tijd om de geek in jezelf wakker te maken. Een leuke manier om dit kookboek te gebruiken en de fantasierijke lekkernijen echt tot leven te laten komen, is door eerst met z’n allen de film te kijken of het boek te lezen en vervolgens een bijpassend gerecht te maken. ‘May the force be with you,’ zou Obi-Wan Kenobi uit Starwars zeggen.

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 29

BOEKFRAGMENT

Een waarschuwing Een waarschuwing biedt een kijkje achter de schermen van Trumps regering en laat de lezer aanschuiven bij de vergadertafel. Geschreven door een anoniem en prominent staflid van het Witte Huis, dat al eerder in The New York Times het beruchte artikel ‘I Am Part of the Resistance Inside the Trump Administration’ publiceerde.

1 Ineenstorting van de Steady State

Anoniem, Een waarschuwing. Onthullingen van een prominent staflid uit de regeringTrump, vertaling: Jan van den Berg, Marjolein Hazelzet, Ton Heuvelmans, Rob van Moppes, Irene Paridaans, Roelof Posthuma, Pon Ruiter en Annemie de Vries, Uitgeverij Ambo|Anthos, 288 pagina’s (€ 20,00) www.amboanthos.nl

‘Net zomin als een individu zal een overheid zonder waarlijk respectabel te zijn heel lang worden gerespecteerd; noch kan zij waarlijk respectabel zijn zonder een zekere mate van orde en stabiliteit te bezitten.’

James Madison De dag begon zoals elke andere voor de regering-Trump: met een zelf uitgelokte crisis. Het was woensdag 19 december 2018 en het Witte Huis kampte met een communicatieprobleem. Het ministerie van Buitenlandse Zaken had een dag eerder besloten om een economisch ontwikkelingsprogramma voor LatijnsAmerika aan te kondigen waarvan experts meenden dat het de instabiliteit en het geweld in de regio

kon verminderen. Er was echter één probleem. De president stond op het punt het programma te schrappen.

Naar verluidt vond hij het te duur en hij dreigde het verdrag met een tweet om zeep te helpen. De bedenkers van het plan waren als de dood dat hij op die manier een diplomatieke rel zou veroorzaken.

Maar zoals zo vaak bleek het veronderstelde grote probleem niet meer dan een bijzaak. De president was nog niet uit zijn privévertrekken naar het Oval Office gekomen.

We wisten allemaal waarom. Het was twittertijd, en om 9.29 uur verzond hij een boodschap uit de ambtswoning: ‘We hebben IS in Syrië verslagen, mijn enige reden om daar tijdens het Trump-presidentschap te zijn.’ Binnen een paar minuten kwam het nieuws naar buiten dat de president had besloten de Amerikaanse troepen uit Syrië terug te trekken. Hij twitterde later: ‘Na historische overwinningen op IS is het tijd om onze geweldige jonge mensen naar huis te halen!’

De aankondiging dreunde in heel Washington na. Het ging tegen alles in wat hem was geadviseerd. Van de hoogste officieren in het Pentagon tot de leiders van de inlichtingendiensten – vrijwel alle topadviseurs van de president hadden gewaarschuwd voor een ondoordachte terugtrekking van de ongeveer tweeduizend Amerikaanse soldaten

uit Syrië. IS vormde nog altijd een potentiële dreiging, was de president verteld, en terugtrekking zou de terroristen de kans geven om zich te hergroeperen en nog meer dodelijke aanslagen voor te bereiden. Een vroegtijdige terugtrekking zou het gebied bovendien prijsgeven aan een dictator die chemische wapens tegen zijn eigen volk inzette, aan het anti-Amerikaanse regime in Iran dat zijn invloed in de regio uitbreidde, en aan Rusland. En ten slotte zou het waarschijnlijk leiden tot een afslachting van de Koerdische strijdmacht die ons had geholpen om achter de terroristen aan te gaan. Een terugtrekking zou de veiligheidsbelangen van de Verenigde Staten in alle opzichten schaden.

De president was onvermurwbaar.

In plaats van zijn Nationaal Veiligheidsteam bij elkaar te roepen en de opties te bespreken, poeierde hij hen met een tweet af.

‘Dit gaat verdomme mensenlevens kosten,’ merkte een hoge regeringsmedewerker woedend op. We probeerden allemaal uit te vinden wat er was gebeurd en wat Trump van plan was. De bondgenoten van de Verenigde Staten waren verbijsterd en verontrust. Het ministerie van Defensie tastte in het duister.

BOEKFRAGMENT

De zeemogendheden Op hoogst originele wijze vertelt Andrew Lambert in De zeemogendheden het verhaal van de vijf klassieke zeemogendheden: Athene, Carthago, Venetië, de Republiek der Nederlanden en Engeland.

Andrew Lambert, De zeemogendheden. Hoe een maritieme mentaliteit de vrije wereld maakte, vertaling: Roelof Posthuma, Uitgeverij Omniboek, 464 pagina’s (€ 34,99) www.omniboek.nl

De identiteit van de zeemogendheid kende belangrijke beperkingen. Zwakke staten op het vasteland die ervoor kozen om deze identiteit aan te nemen, bleven de gevangenen van de geografie die hen nog altijd kwetsbaar maakte voor militaire macht. Eilandstaten hadden andere mogelijkheden. De zee was voor hen de sleutel tot veiligheid, handel en de opbouw van een imperium. Het oude Kreta exploiteerde uitgestrekte maritieme handelsnetwerken en bezat een sterke cultuur als zeemogendheid, met handel, scheepswerven, geroeide schepen en een eindeloze voorraad van de breinfunctie versterkende vette vis. Zeemogendheden in de antieke wereld zochten instinctief naar een eilandlocatie – vandaar de Atheense jammerklacht dat hun stad niet alleen op het Atheense vasteland lag, maar ook op enige afstand van de zee. Om deze realiteit te veranderen, bouwde Themistokles de Lange Muren die Athene met Piraeus verbonden, en de gealarmeerde reactie van Sparta gaf

aan dat de Griekse wereld de betekenis van de muren begreep. Hoewel eilanden dus de voorkeur genoten van zeemogendheden, wil dit boek een ongenuanceerd geografisch determinisme vermijden. Slechts een van de zeegrootmachten was inderdaad een eiland: Groot-Brittannië na 1707. De andere, inclusief Venetië, waren afhankelijk van de hulpbronnen van aangrenzende continentale gebieden om die status te bereiken.

Ook het keizerrijk Japan, 1867-1945, werd geen zeemogendheid, ondanks dat het een eiland was en een machtige vloot opbouwde. Japan was een militaire macht die gericht was op continentale expansie: de marine vormde de militaire verbindingslijnen met Korea, Mantsjoerije en China.

In essentie was de constructie van een zeemogendheid, zoals Jacob Burckhardt vaststelde, een kunstwerk dat het best begrepen kan worden wanneer het door de bril van de nationale cultuur wordt bekeken.

De kunst, ideeën en literatuur van staten die het zeegat kozen, raakten – mede onder sterke invloed van het voortdurende contact met andere zeemogendheden, zowel contemporaine als historische – meer en meer beladen met maritieme beelden, woorden, concepten en waarden.

Maar negatieve beeldvorming van de ander vanuit eigen perspectief was een nog sterker mechanisme

voor de formatie van identiteit dan navolging. Zeemogendheden werden niet in hun bestaan bedreigd door gelijksoortige staten. Het was waarschijnlijker dat een zo belangrijke verandering van identiteit een reactie was op de existentiële bedreiging die van ambitieuze continentale machten uitging. Voor de Nederlandse Republiek waren dat het Habsburgse Spanje en daarna het Frankrijk van Lodewijk XIV. De geconstrueerde identiteit van de zeemogendheid moest telkens opnieuw worden bevestigd en herhaald: staten die er, om welke reden dan ook, niet in slaagden om dat voortdurend voor ogen te houden, raakten hun identiteit langzaam maar zeker kwijt. Dat kon binnen twee generaties gebeuren, waarbij ook de noodzakelijke expertise verloren ging. In Groot-Brittannië heeft dit proces zich inmiddels vrijwel volledig voltrokken: voor de meeste Britten is de zee weinig meer dan een recreatieoord. De macht ter zee van continentale rijken is echter nog minder duurzaam. De eindeloze cyclus van Russische marineactiviteit – opbouw, hoogtepunt, afbraak en wederopbouw, misschien het enige werkelijk circulaire patroon in de wereldgeschiedenis – laat zien dat alles wat niet als cruciaal voor de nationale identiteit geldt, in dagen van tegenspoed wordt opgeofferd.

J<=8";56;<>6"B6:68"@6BD6;":6;A6BD"<8"K">;?L@<I"85:6BC

!""#$% &&'(&'% )*+% ,&$% -&.&/+.&',**-% .*/% 0/('1% %2*3&+4%(&%5'""$+$&%."-6+3*/5&'%(#&%!&(&'-*/(%""#$% ,&&7$%%5&6&/(4%3"%(8#(&-#96%#/%:&&-(%5&:'*;,$<%=>%,&$% %&&'+$&%5&3#;,$%%?#++;,#&/%)*$%".&':"(#54%/**+$%*--&+% )*$%&'%*-%".&'%%2*3&+%#+%.&'+;,&/&/<%@";,%%,&::&/%(&% HARDCOVER (80 pagina’s) D 19,95 per deel

%?*6&'+% .*/% (&3&% ('#&%(&-#5&% 5'*>,#;% /".&-% (&% -*$% ,""5%%5&-&5(<%2&$%-&.&/%.*/%(&%%.&'$&5&/)""'(#5&'%

VOORDEELPAKKET D 35,00 (deel 1 en 2) ISBN 978-94-6306-492-7

.*/% ,&$% -&.&/+-#&(% ?"&+$% ,&-(&'% &/% 3"% ."--&(#5% %?"5&-#96% )"'(&/% .&'$&-(% %3"(*$% ,&$% .""'% #%&(&'&&/% $"&5*/6&-#96%#+<

A&'"/#;*%B*5*3#/&

!"#$%&'()%')%*#$%*+,$%-#..#/#.01%&,+2*$'.34 C$'#>$#></-

!"#" $%&'( " )!*+!#!*,-.

ISBN 978-94-6306-122-3

/"#" 01''2 " )!*,,#!**3.

ISBN 978-94-6306-491-0

4567"!"68"/"89":6;7;<=>4??;

) @ 6 A " B ? ? AC A6 " D 6 6 BE " 2FGH'H E " : 6 ;C I @ <= 8 A " 8 ?= ? ? ; " / 3 / 3.

WWW.SILVESTERSTRIPS.NL kijk op onze site voor meer muziekstrips CM

© Silvester Strips Licenties B.V.

!5#)%(#%6+)%76%8#)%(#%.##)%6+)%9+)%:)0,;%<+=#>?%0+$%@++A$% #'.#)/'(A%)'#$%B'$C%D#0#,##)%@7#$%0'$%87#A%.#-77)%/#=#)34 B*';&-%2*+$&'%D%E&%+$'#>.-"55&'

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 31

KIJKJE IN DE KEUKEN UITGEVERIJ EENVOUDIG COMMUNICEREN

Ralf Beekveldt (midden) en zijn team

Leesvriendelijke boeken Als je moeite hebt met lezen, loop je al snel tegen problemen aan. Maar liefst dertig procent van onze bevolking zit onder het minimale leesniveau om te kunnen functioneren in de maatschappij.

Om dat percentage aan te vechten richtte Ralf Beekveldt precies 25 jaar geleden Uitgeverij Eenvoudig Communiceren op. Zijn wapen: het boek.

boeken te ‘hertalen’ naar een makke- bibliotheek en met schrijvers contact gehad. Dat wij nu ook voor het lijkere versie. ‘Als een boek eenmaal Surinaamse deel van onze bevolzo bekend is dat onze doelgroep king iets speciaals hebben kunnen denkt: “Dát boek zou ik ook weleens willen lezen,” dan gaan wij daarnaar doen, dat vind ik hartstikke leuk.’ kijken,’ vertelt de directeur. ‘Dat was bijvoorJONG GELEERD beeld het geval met Het IS OUD GEDAAN diner van Herman Koch, dat op een gegeven Toch is de directeur moment op z’n beetje eigenlijk het meest elke koffietafel lag. Toen trots op hun oorhet ook nog verfilmd spronkelijke uitgaven: in eenvoudige taal van Marian werd, was dat voor ons boeken die direct in Hoefnagel, die nu ook in paperback een mooi aanknopingseenvoudige taal zijn verkrijgbaar is, met onderwerpen als punt om het te hertalen.’ geschreven. ‘Daarbij loverboys, discriminatie en anorexia.

Het maken van zo’n herkijken we sinds kort Door Mirjam Mulder taling is een vak apart. ook naar het basisonderwijs,’ vertelt ‘Als we vinden dat heel Naast veranderingen EIGEN Marian Hoefnagel, Topmodel. Bang voor de weegschaal, op taalniveau, moet het Beekveldt. ‘Vanaf groep Nederland rolstoelBOEKENKASTJE serie: Reality Reeks, Uitgevezes à zeven zie je al de vriendelijk zou moeten boek ook aan het leesbegrip van de doelgroep rij Eenvoudig Communiceren, eerste leesafvalligen, zijn, dan moeten ook De grote opgave is natuurlijk om de 144 pagina’s (€ 12,50) worden aangepast. ‘We die moeite hebben alle mensen met leesboeken bij de juiste mensen te krijproberen er altijd een soort midom bij te blijven. Als je zorgt dat handicaps overal in gen. ‘Het is een utopie om te denken deleeuws toneelstuk van te maken,’ kinderen vanaf tien tot achttien het literaire gebouw dat we iedereen die slecht leest kunlacht de directeur. ‘Die hadden vaak jaar bij het lezen betrokken blijven, kunnen komen,’ aldus directeur nen bereiken,’ zegt Beekveldt nucheen eenheid van tijd, handeling dan voorkom je latere schade. Zo Beekveldt. Een kwart eeuw geleden ter. ‘Jongeren kunnen we gelukkig en plaats. Dat helpt onze lezers het zijn we onlangs met de nieuwe serie begon hij vanuit dat credo met het goed bereiken via de docenten. Bij “Het talent van…” gestart.’ In deze uitgeven van een krant voor mensen verhaal te volgen.’ Daarvoor moeten volwassenen is dat moeilijker. Daarnatuurlijk de nodige concessies worherkenbare boeken staat steeds een met een verstandelijke beperking. voor zijn we afhankelijk van biblioden gedaan wat betreft bepaald talent centraal, Dat is vervolgens uittheken, intermediairs, het literaire gehalte. zoals techniek en 3D-pringegroeid tot een breed leesclubjes en famiDe uitgeverij redeneert ten in Stan in 3D. georiënteerde uitgeverij, lieleden. Iemand die echter altijd vanuit de Ook vergeet de uitgeverij die aangepaste boeken zegt: “Waarom prodoelgroep: ‘Voor de ove- daarbij de middelbare maakt voor het hele beer je niet eens een rige zeventig procent scholen niet. Het leesonspectrum van mensen boek van Eenvoudig van de bevolking is het derwijs is dan afgelopen, die moeite hebben met Communiceren?”’ origineel er gewoon en de leerlingen worden lezen. Van jongeren met Wat het allemaal nog. Wij maken geacht op eigen houtje een leesachterstand waard maakt, zijn het simpelweg ook te blijven lezen. Maar de tot ouderen en mensen de berichten die beschikbaar voor ónze overstap naar ‘volwasmet het Nederlands als ze terugkrijgen lezers. Zie het maar als senenliteratuur’ is vaak tweede taal. Beekveldt: van hun lezers. ‘De “rolstoelboeken”.’ te groot. ‘Bij jongeren is ‘Waarom zou er immers meeste brieven die Extra bijzonder was het heel belangrijk dat alleen een boekenaanwe krijgen zijn van Annie van Gansewinkel, Johan Fretz, Onder de paraStan in 3D, serie: Het talent de recente hertaling je verhalen maakt die bod voor een “leeselite” volwassenen, soms al mariboom, serie: Leeslicht, van…, Uitgeverij EenvouUitgeverij Eenvoudig commuvan Onder de paraaansluiten bij hun belemoeten zijn?’ vijftigers of zestigers, dig Communiceren, 96 niceren, 104 pagina’s (€ 15,00) mariboom van Johan vingswereld. Van tien tot die voor het eerst in pagina’s (€ 16,50) Fretz, in verband met zeventien jaar maakt elk hun leven een boek MIDDELEEUWS het Surinamereisje dat het team kind ongelofelijk veel ontwikkelinhebben gelezen. Als iemand zegt: TONEELSTUK ter ere van hun 25-jarige jubileum gen door, en ook hun interesses ver“Nu heb ik zelfs een boekenkastje! maakte. Beekveldt: ‘We hebben anderen heel snel. Daarop proberen Daar zet ik dat boek in, want het is Eén manier waarop de uitgeverij daar een aantal van onze boeken wij in te spelen.’ Een voorbeeld daarmijn trofee,” dan hebben wij ons laaggeletterden aan het lezen progeschonken aan de plaatselijke van is de populaire ‘Reality Reeks’ doel bereikt.’ beert te krijgen, is door bestaande

‘Vanaf groep zes à zeven zie je al de eerste leesafvalligen, die moeite hebben om bij te blijven.’

Kijk voor meer informatie op www.eenvoudigcommuniceren.nl.

EDWIN WIEKENS

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 32

BOEKHANDEL LIJST

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Van der Meulen’s Boekhandel

BUNSCHOTENSPAKENBURG

Bruna Van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan CUIJK

The Read Shop Cuijk DEN BOSCH

Boekhandel Broekhuis

Boekhandel Adr. Heinen

ALPHEN A/D RIJN

DEN HAAG

ALMELO

Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel De Dolfijn Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Boekhandel van Noord ARNHEM

Boekhandel Hijman Ongerijmd ASSEN

Boekhandel Van der Velde Rapunsel Kinderboeken & meer BAARLE-NASSAU

Bruna Baarle-Nassau

Boekhandel Douwes Boekhandel De Vries Van Stockum Boekhandel Scheveningen DEVENTER

Boekhandel Praamstra DIEREN

The Read Shop Dieren

BENNEKOM

Boekhandel Novita

HAREN (GR)

Boomker Boeken HEDEL

The Read Shop Hedel HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD

Bruna Middenwaard HEEZE

HELMOND

The Read Shop Doorwerth DORDRECHT

Boekhandel Vos & Van der Leer Kinderboekwinkel De Giraf

Boekhandel De Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HIPPOLYTUSHOEF

De Wieringer Boekhandel

DRACHTEN

HOOGEVEEN

DRONTEN

HOUTEN

Boekhandel Van der Velde Voster Boekverkopers EDE

Boek en Buro EINDHOVEN

ENSCHEDE

Boekhandel Het Logboek

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel De Vries Van Stockum Bruna Cronjéstraat Kinderboekwinkel Kiekeboek

DOORWERTH

BEILEN

BARNEVELD

HAARLEM

The Read Shop Doorn

Boekhandel Romijn

Boekhandel Den Boer

Boek en Buro

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura

DOORN

De Boekenberg Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

BAARN

HAAKSBERGEN

Boekhandel Broekhuis

The Read Shop XL Hoogeveen Boekhandel De Kler HUIZEN

Boekhandel Flevo IJMUIDEN

The Read Shop Express IJmuiden KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Geerts Warenhuis

Boekhandel Leeskunst Boekhandel Deurenberg

GELDROP

KRIMPEN A/D IJSSEL

EXLOO

Quist Boeken

Boekhandel Van Grinsven

BILTHOVEN

GOES

Bilthovense Boekhandel

Boekhandel De Koperen Tuin

Boekhandel Van der Velde De Toverlantaarn

BLEISWIJK

GOIRLE

LEIDEN

BERGEN OP ZOOM

Boekhandel Muilenburg

Blz. Boekhandel Buitelaar

BODEGRAVEN

GORINCHEM

The Read Shop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel Van Kralingen

Boekhandel De Boekenkist GOUDA

Boekhandel Verkaaik The Read Shop Goverwelle GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel Silvester LEIDERDORP

Boekhandel De Kler LEIDSCHENDAM

Boekhandel De Kler LISSE

Grimbergen Boeken LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek

MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Nimo Boek

NAALDWIJK

Boekhandel Vingerling NIEUWEGEIN

The Read Shop Nieuwegein NIJKERK

Boekhandel Roodbeen NIJMEGEN

Boekhandel Augustinus Boekhandel Roelants Dekker v.d. Vegt Boekverkopers Kinderboekwinkel Nijmegen NOORDWIJKERHOUT

RHOON

VLEUTEN

RODEN

VLISSINGEN

Het Witte Huys Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel Boekhuis de kleine Tovenaar ROOSENDAAL

Boekhandel De Kler Rijnlandse Boekhandel OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

Boekhandel Meijer & Siegers OSS

Boekhandel Derijks OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey OUDEWATER

The Read Shop Oudewater PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Ackershof PURMEREND

ROTTERDAM

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch & de Jong – Boekverkopers Boekhandel Van Rietschoten RIJSWIJK

WAGENINGEN WASSENAAR

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

Boekhandel Het Rozemarijntje WOERDEN

Boekhandel De Kler

SANTPOORT-NOORD

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Bredero Boeken SCHAGEN

Boekhandel Plukker SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis Boekhandel Krings Boekhandel Van der Velde SON EN BREUGEL

Boekhandel de Traverse STEENWIJK

Steenwijks Boekhuys TIEL

Boekhandel Arentsen

Pasman Boek & Hobby ZEIST

ZEVENAAR

Rebers Boek en Buro ZOETERMEER

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Bruna Dorpsstraat Silvester Boek & Spel ZWOLLE

Waanders In de Broeren

VLAANDEREN BRASSCHAAT

Standaard Boekhandel BRUGGE

Gianotten Mutsaers

De Reyghere boekhandel

UITHOORN

GENK

TILBURG

The Read Shop Express Uithoorn UTRECHT

Boekhandel Kees Broese boekverkopers Savannah Bay De Utrechtse Kinderboekwinkel VALKENSWAARD

Boekhandel Priem VEENENDAAL

Boekhandel Van Kooten

PUTTERSHOEK

Boekhandel Jansen & De Feijter

Bruna Ellenbroek

Plantage Bookstore

WORMERVEER

VEGHEL

RAALTE

Boekhandel De Kler

Bruna Monnichmann

Boekhandel Het Leesteken Marjan Houtman Lezen & Schrijven

VOORSCHOTEN

Boekhandel Kniphorst

Boekhandel De Omslag

SNEEK

OEGSTGEEST

Kinderboekhandel In de Wolken

ROSMALEN

NOOTDORP

Boekhandel Osinga

VOORBURG

WAALWIJK

SITTARD

NUNSPEET

Boekhandel ’t Spui

Boekhandel De Boekenwurm

Boekhandel Wagenaar & Van Halem Bruna Lange Baan

Boekhandel Kees

Boekhandel Schellen VELP (GD)

VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek

Malpertuis HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord MECHELEN

Salvator

TURNHOUT

Standaard Boekhandel

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 33

BOEKHANDEL DE ALGEMENE BOEKHANDEL, AMERSFOORT

Hans de Sain, Mr. Hopster en Linda Adam (v.l.n.r.)

Kerst in de winkel!

Elke maand bezoeken we een van de vele mooie Boekenkrant-boekhandels die ons taalgebied rijk is. Deze maand reisden we af naar Amersfoort om ons te laten inspireren door De Algemene Boekhandel.

DE KLANT VERTELT

Mr. Hopster: ‘De leukste winkel van Amersfoort is voor mij De Algemene Boekhandel. Een bezoek is een feestje op zich. Het enthousiasme straalt je tegemoet. Uit de boeken, de inrichting, het personeel. Boeken hangen niet vermoeid tegen elkaar op een doorzakkende plank, maar ze liggen enthousiast uit te stralen dat ze heel wat te vertellen hebben. Voor je het weet heb je er drie of vier te pakken om je mee terug te trekken in een comfortabele leesstoel. De onlangs vernieuwde inrichting is schitterend. Alles is licht en ruim, en toch huiselijk. Er zijn gedeeltes waarin je je terug kunt trekken met je buit om die ongestoord te bekijken, zoals in de hoek met dichtbundels in de kelder of aan de leestafel met een kop koffie.

‘Personeel klinkt veel te afstandelijk voor de enthousiaste betrokkenheid van de mensen die hier werken.

Ze zijn altijd bereid je te wijzen op boeken waarvan ze weten dat die je interesse hebben. Als ik de gereserveerde Alle gedichten van Frank Koenegracht kom afhalen, zegt David: “Ik dacht, als u van Koenegracht houdt, zijn de Verzamelde gedichten van Menno Wigman ook wel iets voor u.” Dat had hij goed gezien. En toen mijn honderdjarige moeder, die veel leest, gewapend met een flink aantal boekenbonnen de nieuw ingerichte boekhandel ook weleens wilde zien, legde eigenaar Hans na wat gerichte vragen al snel een stapel boeken voor haar op de leestafel.

Ze nam ze allemaal. Nu wil ze een extra boekenkast. En terug naar die leuke winkel.’

DE MEDEWERKER TIPT

Linda Adam: ‘Dit najaar verscheen het jeugdboek De geheimen van het Winterhuis Hotel, het tweede deel uit de Winterhuis Hotel-serie voor kinderen van circa tien tot twaalf jaar. Het eerste wat opvalt is de prachtige vormgeving. We zien een winters landschap met warme, diep gekleurde vakwerkhuisjes met uitgesneden doorkijkjes. Achter de huizen zien we een besneeuwde heuvel met het statige Winterhuis Hotel op de top.

‘Het verhaal speelt zich af tijdens de kerstvakantie. Het weesmeisje Elizabeth Somers keert terug naar het Winterhuis Hotel van haar opa.

Het is een sprookjesachtig, deftig en eigenzinnig gastenverblijf: het heeft een geweldige snoepkeuken, een indrukwekkende bibliotheek, eindeloze gangen en prachtige kamers.

Maar het is er niet alleen mooi, maar ook heel bijzonder. Zowel de oprichter van het hotel als zijn nazaten hebben magische gaven. Daardoor gebeuren er soms heel mysterieuze dingen. Helaas hebben deze gaven er ook voor gezorgd dat het Winterhuis een duistere kant heeft: een stukje donkere geschiedenis met diep verborgen geheimen.

‘Tijdens haar verblijf ontdekt Elizabeth dat een aantal eigenaardige gasten op zoek is naar een verborgen gangenstelsel dat onder het hotel zou liggen. Wanneer Elizabeth haar opa naar de gangen vraagt, beweert hij dat die al jaren geleden zijn afgesloten door vier deuren. Maar Elizabeth vertrouwt de zaak niet en gaat op onderzoek uit. Een prachtig, sfeervol winterboek boordevol magie, raadsels en geheimen.’

DE EIGENAAR TIPT

Hans de Sain: ‘Een paar maanden geleden verscheen De jongens van Nickel van Colson Whitehead.

Al in het begin van het boek vertelt de hoofdpersoon dat hij op eerste kerstdag 1962 de lp Martin Luther King at Zion Hill cadeau kreeg. Wie deze plaat op YouTube beluistert, hoort de rasperige stem van King aan zijn dochter vertellen dat ze niet welkom is in een bepaald pretpark omdat ze zwart is. Dat geeft precies de setting van deze schrijnende roman weer.

‘De hoofdpersoon is Elwood Curtis, die erg zijn best doet op school, goede cijfers haalt en op weg lijkt naar een plek op het plaatselijke college voor zwarten in Florida. Het zijn de beginjaren van de burgerrechtenbeweging en Elwood heeft alle vertrouwen in de toekomst.

Maar dan wordt hij door een stom toeval aangehouden als hij meelift in een auto die gestolen blijkt te zijn. Hij wordt naar Nickel Academy gestuurd, een tuchtschool waar een sadistisch bewind wordt gevoerd door de blanke bewakers. Vooral de zwarte jongens hebben het zwaar onder dit regime van misbruik, marteling en corruptie. Veel jongens worden mee “naar achter” genomen waar ze nooit meer vandaan komen.

Ontsnappen is het grootste doel.

Maar hoe? Een ontroerend en verontrustend boek. Prachtig!’

NIET TE MISSEN!

Vier Kerst bij De Algemene Boekhandel! Vrijwel maandelijks organiseren wij een lezing voor onze klanten. Maar de maand december is daar een uitzondering op. In plaats van een lezing organiseren we gedurende deze feestelijke maand een aantal kerstborrels voor bedrijven en scholen. Tijdens zo’n borrel is het een drukte van jewelste in onze boekhandel. We hebben dan immers het voltallige personeel van een school of bedrijf over de vloer.

Hoe werkt het? Alle personeelsleden hebben van hun leidinggevenden een waardebon van de boekhandel gekregen en mogen ter plekke hun kerstcadeau uitzoeken. Ze ‘betalen’ hun uitgekozen cadeau met de waardebon. Het leuke is dat er voor iedereen wel een geschikt boek te vinden is. Of mensen nu kiezen voor een kinderboek of een roman, een thriller of een reisgids. Alles kan.

Een aantal scholen komt al jaren bij ons. Dat komt doordat het concept heel goed werkt. De directie hoeft zelf nauwelijks voorbereidingen te treffen. Wij regelen vrijwel alles, we zorgen voor een fijne ontvangst en voorzien het personeel van drankjes, hapjes en natuurlijk van goed boekenadvies.

Het meest gewaardeerde onderdeel is dat iedereen een heel persoonlijk cadeau mag uitzoeken. Uiteindelijk gaat iedereen naar huis met een boek waar hij echt blij van wordt en dan zijn ook wij tevreden!

DE ALGEMENE BOEKHANDEL

Kijk voor meer informatie op www.libris.nl/dealgemeneboekhandel/ of loop spontaan binnen: De Algemene Boekhandel, Leusderweg 186, 3817 KE Amersfoort

1844 NOTEBOOK UNIEKE HANDGEMAAKTE NOTITIEBOEKJES Al 175 jaar zijn wij gedreven om mooie papieren uitgaven te maken voor ideeën, notities en plannen.

De notitieboekjes maken wij met een mooie leren omslag en zuurvrij papier. Elk boekje kun je zelf samenstellen door de kleur van het leer, de bedrukking van het papier, het aantal pagina’s en de persoonlijke preeg te kiezen.

www.1844notebooks.nl

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de bon

in)

Ik neem een abonnement:

BON

Twaalf nummers van de Boekenkrant voor € 36,-

naam straat postcode land e-mail

m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

BK1219

VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT

De januari-editie staat weer boordevol leestips om het nieuwe jaar goed te beginnen. Zo interviewen we Tracy Chevalier, bekend van de verfilmde besteller Meisje met de parel, over haar nieuwe boek Een losse draad, en neemt Louis Theroux ons met Geen taboe voor Theroux mee op reis door zijn succesvolle carrière als documentairemaker.

En verder: • Tippen we verschillende gedichtenbundels in opmaat naar de Week van de Poëzie, die eind januari in heel Nederland en Vlaanderen plaatsvindt. Ook is er op de literatuurpagina’s aandacht voor korte verhalen met Grappen voor de schutters, waarover we met de Palestijns-IJslandse schrijver Mazen Maarouf spreken.

• Op de spanningspagina’s blijven we in dit genre met een bespreking van Dood door onschuld, waarin 25 verhalen van Vlaamse en Nederlandse schrijvers rondom dit thema zijn gebundeld. Verder recenseren we het bijzondere debuut De schaker en het meisje van Alex Reeve, het eerste deel in een serie met Leo Standhope in de hoofdrol. Hij is geboren als vrouw maar leeft als man, iets waar in het victoriaanse Londen de doodstraf op staat…

• Daarnaast duiken we in de wereld van Alice in Wonderland met de gelijknamige toneelvoorstelling, blijven we in winterse sferen met de levensverhalen uit Eiland blues. Overleven op 60° noorderbreedte, en kunnen kook- én stripliefhebbers hun hart ophalen met het Stripkookboek.

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 januari 2020

BOEKENKRANT.COM

DECEMBER 2019 PAGINA 35

VOOR DE LEZER LEZERSADVIES Elke maand kun je in deze rubriek kennismaken met een Boekenkrant-lezer. Deze keer: Rob Steijger.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Als freelance redacteur werk ik voor zowel uitgevers als schrijvers en redigeer ik het liefst fictie. De schrijvers die mij inschakelen zijn vaak op zoek naar een uitgever, al heb ik inmiddels een paar zeer getalenteerde “selfpubbers” mogen helpen, die hun boek in eigen beheer hebben uitgegeven.’

Waar haal je de Boekenkrant op?

‘Omdat ik geen boekhandel in Delft kon vinden die de Boekenkrant leverde, heb ik een abonnement genomen, maar ik zag hem onlangs liggen bij de bieb.’

Hoe is je liefde voor lezen ooit begonnen?

‘Door de verplichte leestlijst op de

Rob Steijger

WIN DIT BOEK

WIN EEN BOEK

Als het lot van Kerstmis op het spel staat, moeten Willem Tuffer en de Kerstmisaurus samenwerken met de Winterheks om het kerstfeest te redden.

Welk boek zou je aan iedereen aanraden?

‘Daniel Masons De wintersoldaat.

Een beklemmende sfeerbeschrijving van de Eerste Wereldoorlog. Een jonge geneeskundestudent wordt zonder ervaring tewerkgesteld als hoofdarts in een tot hospitaal omgebouwde kerk en wordt verliefd op de enige overgebleven zuster. Ik mocht de vertaling persklaar maken, maar had er zo goed als geen werk aan.’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Momenteel ben ik op reis en heb ik Anthony Doerrs Als je het licht niet kunt zien en Sally Rooneys Normale mensen in m’n rugzak zitten. Doerr kende ik al van zijn schitterende verhalenbundels, en in zijn roman hanteert hij diezelfde “tactiele” manier van schrijven. Rooney weet haar personages psychologisch haarscherp te fileren. In beide boeken ben ik al ver voorbij de honderd bladzijden.’

WINNAAR

Jonathan Safran Foer, Het klimaat zijn wij, vertaling: Patty Adelaar, Uitgeverij Ambo|Anthos, 280 pagina’s (€ 21,99)

Wie waren de drie schrijvers verborgen in het beeld in het november-nummer? Het goede antwoord is: Jonathan Safran Foer, Aefke ten Hagen en Stephan Enter.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en nonfictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Terry Hayes’ Ik ben Pelgrim, Le Carrés The Spy Who Came in from the Cold (in het Nederlands vertaald als Spion aan de muur) en W.F. Hermans’ De donkere kamer van Damokles.

Boeken die ik, vanwege hun populariteit, écht een kans heb gegeven, maar die ik na zo’n honderd pagina’s heb dichtgeslagen. Waarmee ik maar wil zeggen: niet iedereen kan dezelfde boeken waarderen.’

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de namen voor 16 december 2019 naar redactie@boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Vermeld ook je naam en adres. Onder de goede inzendingen wordt een exemplaar van De Kerstmisaurus en de Winterheks van Tom Fletcher verloot.

Tom Fletcher, De Kerstmisaurus en de Winterheks, illustraties: Shane Devries, vertaling: Lidwien Biekmann, Uitgeverij BILLY BONES, 400 pagina’s (€ 19,99)

havo heb ik jaren geen boek gelezen, tot mijn broer me Dan Browns The Da Vince Code tipte. Die heb ik verslonden, en door de quote op de cover ontdekte ik Harlan Coben. Zijn thrillers zijn niet alleen spannend maar ook ontroerend – vóór Coben had ik nog nooit een boek gelezen dat me kippenvel gaf. M’n broer kwam trouwens ook met Mulisch aan, van wie ik nog nooit iets had gelezen. Zijn Siegfried las ik twee keer achter elkaar. ’

Uit de 34 goede inzendingen trokken we Hedwig Van Peteghem uit Brasschaat, België.

Zij wint een exemplaar van Het klimaat zijn wij van Jonathan Safran Foer. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS Contact Uphill Battle boekpromotie, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718

Het team Redacteuren: Janneke Blok, Mirjam Mulder en Jeroen van Wijk

Oplage 21.000

Medewerkers: Wouter Adriaensen, Anne van Blijderveen, Mireille Bregman, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Oglaya Doua, Aefke ten Hagen, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Jacomijn van Kempen, Merel Kuitert, Istvan Kops, Mieke van Meer, Laura Molenaar, Rianne Nieuwdorp, Selma Oueddan, Raymond Noë, Nora van Ouwerkerk, Hans Pols, Famke Prins, Ira Pronk, Emma Ringelding, Ellen Rooms, Elisa Ros Villarte, Yannick Schueler, Pauline Speetjens, Pieter-Jan Sterenborg, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Gerda Visser, Renske van der Wal, Sonja Wessels, Saraï van Well, Tanja Wilming, Sabrina de Wit. Vormgeving: Titus Vegter

De volgende Boekenkrant verschijnt op 6 januari 2020.

Uitgever/Hoofdredacteur: Jan Louwers

Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: +31 881 102005 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant

Janneke Blok

Anne van Blijderveen

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Oglaya Doua

Hugo Jager

Istvan Kops

Mieke van Meer

Mirjam Mulder

Rianne Nieuwdorp

Selma Oueddan

Nora van Ouwerkerk

Hans Pols

Titus Vegter

Jeroen van Wijk

De tovenaar van Cadeautip voor de feestdagen!

L. Frank Baum

met illustraties van Marieke Nelissen

Reis deze winter mee met Doortje en haar hondje Toto ‘Er is in Nederland waanzinnig veel tekentalent, maar om Nelissen op dit project te zetten, was een schot in de roos.’

– Tiny Fisscher voor Boekenbijlage.nl