Boekenkrant september 2016

Lars Anderson

De column van Sarah Meuleman: ‘Is een roman ooit af?’

9

RIJKS: het kunstige project van Marcel Wanders 25

Mariette Zweers over Maakbaar: ‘Ik wilde echt iets van mezelf maken.’

13

Ilse Oosterkamp

Brecht Evens maakte een boek voor Louis Vuitton 29

Brecht Evens

rembrandt van rijn

Ronald Giphart: ‘Boek en film zijn eigenlijk elkaars natuurlijke vijanden.’

3

Ruud Pos

www.boekscout.nl

Aangeboden door:

UITGEVER ZOEKT TALENT!

boek.scout

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 10, nummer 9, september 2016 – www.boekenkrant.com

Het boek op Film by the Sea 21

Hier ben ik: de nieuwe Jonathan Safran Foer 5

Het nieuwe boeken­ seizoen: wat mag u niet missen? 9 Boekenkrant 130x30mm_Opmaak 1 15-07-16 16:57 Pagina 1

1 & 2 October 2016, Marriott Hotel Amsterdam saturday: 13 – 19, sunday: 11 – 18 Participants from Argentina, Austria, Belgium, France, Germany, Italy, The Netherlands, Portugal, Spain, Switzerland, United Kingdom & USA

www.amsterdambookfair.net

Jeff Mermelstein

boeken en evenementen

boekenkrant.com

september 2016 pagina 2

losse delen redactioneel

Het seizoen is geopend!

Ga naar www.covercards.nl en volg de instructies

Dit nieuwe werk van Bea­trix Potter ­verschijnt precies 150 jaar na haar geboorte. Met gastrollen voor Vrouwtje Plooi en een zeer bekend konijn in een blauwe jas.

Beatrix Potter, Het verhaal van de gelaarsde poes, illustraties: Quentin Blake, Uitgeverij De Vier Windstreken, 72 pagina’s, ISBN 978 90 511 6577 7 (€ 18,95)

Lenny Oosterwijk

cover van de maand september 2016

+++ Keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden is een bijzondere samenwerking aangegaan met dichter des Vaderlands Anne Vegter. Tot 9 juli 2017 is de tentoonstelling Sexy Ceramics te zien, waarvoor Vegter speciaal een erotisch gedicht heeft geschreven.

Als je de poëzie wilt lezen moet je toch echt afreizen naar Leeuwarden, het gedicht is onderdeel van de tentoonstelling. +++ Niet alleen Nederlanders zijn op zoek naar de beste manier om een afgetraind lichaam te krijgen. De vertaalrechten van Killerbody, het dieetboek van Fajah Lourens, zijn inmiddels al aan vijftig landen verkocht. Nederlandse fans kunnen gerust zijn; Lourens werkt inmiddels aan een vervolg op haar succesvolle boek. +++ In een poging om jongeren ervan bewust te maken hoe cultuur je leven verrijkt en mensen bij elkaar brengt, heeft de Italiaanse regering een bijzonder initiatief in het leven geroepen. Iedereen die achttien wordt krijgt een zogenaamde cultuurbonus van 500 euro. Dit geldbedrag kan bijvoorbeeld besteed worden aan bioscoop- of theaterkaartjes, maar ook aan ­boeken. +++ Op 29 augustus 2016 overleed auteur Pieter Steinz (52). De ziekte ALS, waar hij sinds 2013 aan leed, werd hem uiteindelijk fataal. Steinz was redacteur en chef boeken voor het NRC en sinds 2012 directeur van het Nederlands Letterenfonds.

Ook schreef hij ruim vijftien boeken, waaronder Steinz Gids voor de Wereldliteratuur. +++ ­Thomas Heerma van Voss plaatste een opmerkelijke foto op sociale media. Daarop staat een deel van zijn 950 exemplaren van Ultimatum, dat hij samen met zijn broer schreef. De auteur schrijft als commentaar: ‘gered van de brandstapel. Op zoek naar lezers. Te koop voor wat de gek ervoor geeft.’ Op de vraag van een volger waarom er zoveel exemplaren over zijn antwoordt hij: ‘Er waren er wat veel gedrukt, blijkt, en de uitgever had haast.’ +++

J.M. Coetzee, De schooldagen van Jezus De vader in de roman baseert zijn kijk op de wereld op logica en feiten. Hij vertrouwt meer op zijn geest dan op zijn lichaam. Hij heeft een zoon die in alles het tegenovergestelde lijkt.

Maurice Leblanc, Arsène Lupin, gentleman inbreker

Ali Benjamin, Suzy en de kwallen

Maurice Leblanc schreef zijn eerste verhaal over Arsène Lupin in 1905. Lupin was het Franse antwoord op Sherlock Holmes en onmiddellijk een groot succes.

nederlandse t0p 3

De beste vriendin van Suzy verdrinkt en Suyzy weet zeker dat dit komt door een kwallenbeet. Ze wil er alles aan doen om haar theorie te bewijzen.

(Bron: Stichting CPNB) 2016, week 35

Geert Mak, De levens van Jan Six

Griet Op de Beeck, Kom hier dat ik u kus

Saskia Noort, Huidpijn

Zijn portret – door vriend Rembrandt – hangt nog in het familiehuis te Amsterdam.

Wie was patriciër Jan Six en wie waren alle volgende Jan Sixen?

Psychologische roman over Mona. Als kind, als 24-jarige, als 35-jarige. En over de liefde.

Iedereen heeft een duistere kant. Zelfs Anne, Nederlands meest geliefde tv-presentatrice en journaliste.

belgische top 3

(Bron: Boekenvak.be) 2016, week 33

ondertussen op boekenkrant.com

BON

Wij maken ons op voor het nieuwe boekenseizoen! Zo bezoeken we onder andere Film by the Sea waar de parel voor de beste boekverfilming wordt uitgereikt. Maar dat is nog niet alles: zo bezoeken we ook Manuscripta en houden we de gebeurtenissen tijdens Literatour goed in de gaten.

BK september 2016

12 nummers voor €30

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

2016, week 35

Bert Nienhuis

Anouk Abels – Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

boekenkrant tip 3

merlijn doomernik

Mijn moeder, mijn zussen en ik gingen ieder jaar met z’n viertjes naar Rotterdam om schoolspullen te kopen. We sloegen dan felgekleurde agenda’s, schriftjes en kaftpapier in op de gigantische schoolcampus van de V&D. De tijden zijn inmiddels veranderd: de tripjes met mijn moeder naar Rotterdam behoren tot de verleden tijd, de V&D is niet meer, en ik heb sinds 2006 geen boek meer gekaft.

Op het nieuwe schooljaar hoef ik me niet langer voor te bereiden. Daar is, tot mijn grote vreugde, wel iets anders in de plaats gekomen: het nieuwe boekenseizoen. En dat brengt weer zo zijn eigen tradities met zich mee. Zo bladeren we hier op de redactie verlekkerd door de aanbiedingsfolders. Daarnaast zijn we vorig jaar in de Boekenkrant een nieuwe traditie begonnen: in september kijken we vooruit naar komend boekenseizoen. Blader maar gauw door naar pagina 9: daar introduceert eindredacteur Nina de titels waar zij het meeste naar uitkijkt. Op diezelfde bladzijde zet ik de mooiste literaire evenementen van deze herfst op een rijtje. En op de themapagina’s, die dit keer in het teken staan van boekverfilmingen, laten we zien welke langverwachte verfilmingen binnenkort uitkomen. Geen schoolspullen, maar voorproefjes dus. Ik verklaar het boekenseizoen voor geopend!

martika de sanders

nieuws

Naam M / V

Philippe Delzenne en Gerd Van Loock, Jommeke 282 School op stelten Op de school van Zonnedorp vervangt Gobelijn Meester Solie. De verstrooide professor zet al gauw alles op stelten.

Merho, De Kiekeboes 146 Alibaberg Fanny, Tomboy en Alanis genieten van een skivakantie, terwijl Konstantinopel zich ergert aan het nietsdoen. Tot hij vermoedt dat Nerd, een exvriendje van Fanny, in gevaar is.

Hec Leemans, Vanas, Vertongen & Co. 16. De verdwijning van Oma Boma Mark besluit een detectivebureau op te richten. De eerste klant die zich meldt is Fernand. En dan is zomaar ineens Balthazar verdwenen.

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

abe

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

september 2016 pagina 3

literatuur interview

Een slag in de strijd tegen het beeld Als kind wilde Ronald ­Giphart (1965) acteur worden, later koos hij voor een bestaan als schrijver. In zijn nieuwe roman Lieve keert hij terug naar de wereld van film – maar alleen uit liefde voor het woord.

‘Meneer Mulisch!’ riep de jonge Ronald. ‘Mag ik u misschien een hand geven?’

Door Nina Visser In het restaurant van een Utrechts hotel vertelt Giphart over zijn achtste roman Lieve.

Het verhaal draait om de jonge, getalenteerde regisseur Noah Boudrin, die bezig is aan zijn vierde, uiterst persoonlijke speelfilm. Het project is een ode aan zijn echtgenote, de Vlaamse actrice Lieve Vanlieve, die is omgekomen bij een autoongeluk. Als lezer volg je de totstandkoming van de film van begin tot eind, waarbij steeds meer onthuld wordt over het verborgen verleden van Lieve. Tegelijkertijd krijg je een inkijkje in het leven van acteurs Bison van Beerschot en Liv Minnema, die Noah en Lieve spelen.

Lieve is een roman die leest als een film, en dat is precies Gipharts bedoeling. ‘Wat ik heb geprobeerd is om door middel van filmtechnieken het boek helemaal op te zetten als een film. Zo zijn er vijfenvijftig hoofdstukken, wat neerkomt op het gemiddelde aantal scènes in een film. Ook heb ik gebruik gemaakt van filmopbouw en focalisatie en mezelf steeds afgevraagd: what’s the worst thing that could happen? – een vraag die gesteld wordt om een scène naar zijn top te brengen.’

Wie Gipharts vorige roman Harem heeft gelezen, waarin fotografie een belangrijke rol speelt, ziet misschien al de thematische gelijkenis tussen beide boeken: de strijd tussen woord en beeld. Lieve is een aanklacht tegen film, vertelt Giphart. ‘Boek en film zijn eigenlijk elkaars natuurlijke vijanden. We leven in een enorm door beeld gedomineerde cultuur, waarbij het woord het aan het afleggen is. Met Harem heb ik geprobeerd dat te thematiseren en te laten zien dat het woord sterker is. Lieve is daar weer een vervolg op.

Het is een slag in de strijd tegen het beeld.’

Dat Giphart in deze strijd het woord vertegenwoordigt was niet altijd vanzelfsprekend.

Als kind wilde hij acteur worden. Geïnspireerd

Ronald ­Giphart

door de donkere kamer van zijn vader verruilde hij zijn acteursdroom later voor een ander carrièreperspectief in de wereld van het beeld: dat van fotograaf. Het omslagpunt kwam rond zijn achttiende verjaardag, toen hij boekenbonnen cadeau kreeg. De bonnen gaf hij uit aan een fotoboek. Het toeval wil echter dat het net in die periode Boekenweek was, en bij zijn aankoop kreeg hij het Boekenweekgeschenk van Maarten ’t Hart cadeau. Na het lezen van De ortolaan wist hij: ik wil schrijver worden. En dat is nooit meer veranderd.

Zijn entree in de schrijverswereld maakte hij vervolgens niet in 1992 met Ik ook van jou, maar jaren daarvoor al, Ronald Giphart, Lieve, tijdens een dagje spij­Uitgeverij Podium, 256 pagibelen in Amsterdam. na’s, ISBN 978 90 575 9783 1 Samen met zijn beste (€ 19,90)

Ruud Pos

vriend Bert Natter had hij de trein naar de hoofdstad gepakt om naar de legendarische boekhandel Athenaeum te gaan. Onderweg hielden ze halt bij uitgeversvesting Singel 262, om schreeuwend voor de deur hun literaire debuut aan te kondigen: ‘Binnenkort worden wij hier uitgegeven!’ Toen ze daarna bij Athenaeum naar binnen wilden stappen, liep net op dat moment Harry Mulisch de winkel uit. ‘Meneer Mulisch!’ riep de jonge Ronald. ‘Mag ik u misschien een hand geven?’ De auteur schudde beide jongens de hand en vervolgde zijn weg.

Een verschrikkelijk verhaal eigenlijk, vindt Giphart. ‘Maar we vonden het ook iets eeuwigs hebben: de eerste keer dat we met zijn tweeën binnenstapten bij Athenaeum, dé boekhandel van Nederland, kwamen we meteen Harry Mulisch tegen die ons een hand gaf, waarmee hij het stokje aan ons overdroeg.’

Naast de strijd tegen het beeld voert Giphart in Lieve ook, zoals wel vaker,

een strijd tegen de hypocriete seksuele moraal. En dus gaat Lieve over seks, maar ook over liefde, trouw, overgave en zelfverlies. Er is een hoofdrol weggelegd voor candaulisme. ‘Dat betekent dat je het opwindend vindt als jouw geliefde seks heeft met iemand anders,’ legt Giphart uit. ‘Ik vind dat een mooi thema. Het is een belangrijk onderwerp in film, maar in boeken komt het niet veel voor.’

Aanleiding om over seks te blijven schrijven is er genoeg, want, zoals hij zelf zegt: het zijn preutse tijden.

‘Een van de redenen dat ik regelmatig over seks schrijf is omdat het een onderwerp is waar mensen zo krampachtig over doen. Er heerst een sfeer alsof we in een totaal bevrijde samenleving leven waarin alles kan gebeuren en ook gebeurt, maar dat is helemaal niet waar. Vijfentwintig jaar geleden was Nederland een veel vrijer land. Het is nu allemaal zó krampachtig. Dat scholieren na het sporten hun zwembroek aantrekken als ze met zijn allen gaan douchen, dat vind ik echt wezenloos. Ik merk inhoudelijk ook dat ik minder ver kan gaan tijdens lezingen. Als ik op scholen kom wordt er van tevoren gezegd: we zouden het op prijs stellen als u niet over seks vertelt tijdens het voorlezen.

‘De algemeen heersende opvattingen zijn ook veranderd. Als het vijfentwintig jaar geleden over vreemdgaan ging, dan was dat voor vijfentwintig procent reden om een relatie te beëindigen. De rest zei: het verdient geen schoonheidsprijs, maar ik zou mijn partner er niet uit gooien. Als je deze vraag tegenwoordig stelt, is negentig procent bereid om de relatie te beëindigen. Wat ik bij lezingen soms doe, als het over vreemdgaan gaat, is aan de zaal vragen: wie heeft het wel eens gedaan?

Nou, dan steekt niemand zijn vinger op hoor. Het is een onderwerp waar we het niet over hebben, terwijl de halve wereldliteratuur er over gaat.

Het houdt de gemoederen blijkbaar wel erg bezig. Als het over seks gaat gedragen mensen zich heel anders dan dat ze zeggen dat ze zich gedragen. Als schrijver hoor je die hypocrisie bloot te leggen en mensen een spiegel voor te houden.’

Lieve verschijnt op 23 september.

BINNENKORT IN DE BIOSCOOP. NU AL IN JE BOEKENKAST!

€12,95

Lees de speciale filmeditie van De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine, de internationale bestseller verfilmd door Tim Burton.

www.clavisbooks.com YoungAdultsClavisBooks @YoungAdultsClavisBooks @Clavis_Books

Boeken Uitgeverij Conserve – september 2016

Thrillerauteur Jacob Vis, veelvuldig genomineerd voor de Gouden Strop en bekroond met de Diamanten Kogel in Vlaanderen in 2014 heeft in zijn derde Indische roman Merdeka! de spanning van de thriller en de bevlogenheid van de literaire roman gecombineerd. Na Tandem (over zijn grootvader) en Moerta (over zijn grootmoeder) is de oorlogsroman Merdeka! Roman over de Indonesische vrijheidsstrijd het derde deel in deze trilogie en het meest actuele, omdat het boek speelt ten tijde van de Politionele Acties.

Jacob Vis – Merdeka! Roman over de Indonesische vrijheidsstrijd, 352 pagina’s, € 19,99

Vijf oud-premiers Van Agt, Balkenende, De Jong, Kok en Lubbers in gesprek met parlementair redacteur van de NOS Annemarie Gualthérie van Weezel, reeds 15.000 exemplaren verkocht. Met een inleiding van de Belgische oud-premier Eyskens. Annemarie is als prinses Annemarie getrouwd met prins Carlos en inmiddels moeder van drie kinderen. Met namenregister en foto’s van Jeroen van der Meyde, 160 pagina’s met katerns foto’s in kleur, speciale terrasfoto met de oud-premiers, geposeerd voor dit boek.

Nu van € 17,99 voor slechts € 5!

Alleen te bestellen bij de boekhandel met ISBN 978 90 5429 321 7

Uitgeverij Conserve

In de boekhandel of portvrij (vanaf € 15,-) te bestellen via info@conserve.nl

Adriaan van Dis en Youp van ’t Hek schreven speciaal voor Hier is het paradijs niet verloren – Schrijvers over Bergen aan Zee – Van Gorter tot Van Dis een verhaal en Joost Zwagerman stond ‘Werken en Genieten in Bergen aan Zee’ af.

Portretten van Herman Gorter en Adriaan Roland Holst staan eveneens in het boek, evenals een fragment uit Saskia Noorts Terug naar de kust, voorzien van een literaire wandelroute door Bergen aan Zee. Nu van € 20,- voor slechts € 5,-!

Alleen te bestellen bij de boekhandel met ISBN 978 90 5429 200 5

boekenkrant.com

september 2016 pagina 5

literatuur wonderkind

Zoektocht naar identiteit Het geduld van de fans van Jonathan Safran Foer is danig op de proef gesteld. Elf jaar moesten zij wachten op Hier ben ik, de nieuwe roman van het wonderkind van de Amerikaanse literatuur.

Door Nicole van der Elst Sinds het uitkomen van zijn debuutroman Alles is verlicht in 2002 werd Foer direct door critici bestempeld als buitengewoon talent. Het grote publiek leerde hem pas echt kennen door zijn besteller Extreem luid en ongelooflijk dichtbij, waarin de jonge Oskar zijn leven probeert op te pakken nadat zijn vader overlijdt bij de aanslagen in New York van 11 september. Foer was niet de enige auteur die over 9/11 schreef, maar dit boek werd overladen met lofuitingen.

In Foers nieuwe roman volg je de familie Bloch, een Joods gezin uit Washington. Je merkt al snel dat elk gezinslid worstelt met fundamentele

voor sommige zinnen in Hier ben ik vragen, die alles te maken hebben met identiteit. Hoe functioneer ik als maak ik een uitzondering: ‘The desire vader, echtgenoot en zoon; vrouw en to wring out a few more drips of hapmoeder; kind en volwassene; Jood en piness almost always destroyed the Amerikaan? Hoewel deze verhaallijn happiness you were so lucky to have, and so foolish never to acknowledge.’ al gecompliceerd genoeg lijkt word Toch bekroop me tijdens het lezen je halverwege de roman ook nog ook een onaangenaam gevoel, want geconfronteerd met een ramp van wat probeert Foer in Hier ben ik nu buitenproportioneel formaat. Een precies te doen? Draait gigantische aardbeving het simpelweg om het in het Midden-Oosten verhaal van een famizet een Arabische invasie lie, waarin vooral de van Israël in gang. ouders lijken te lijVoor lezers die Foers eerden aan een midlifedere boeken kennen zal crisis? Of is het een Hier ben ik op sommige epos waarin de idenpunten een feest van titeitsproblemen van herkenning zijn. Famihet gezin een metalie, geschiedenis en een foor zijn voor de algegebeurtenis van historihele Joodse geschiedesche proporties - thema’s nis? Foer blinkt vooral die ook terugkomen in uit in de karakterschets zijn eerdere werk – spevan het gezin. De grolen wederom een hoofdJonathan Safran Foer, Hier tere associaties met het rol. Ook bewijst Foer dat ben ik, vertaling: Gerda Baardjodendom komen de hij nog steeds een taalman en Tjadine Stheeman, leesbaarheid niet altijd virtuoos is. Ik schrijf of Uitgeverij Ambo|Anthos, 576 ten goede. onderstreep niet graag pagina’s, ISBN 978 90 414 2287 Een goede raad voor in mijn boeken, maar 3 (€ 24,99)

debuutroman

Parallelle liefdes Kan een persoon die je maar een paar seconden zag diegene zijn waar je de rest van je leven mee wilt delen? Dit is de centrale vraag in Omdat ik je mis, de debuutroman van Kate Eberlen.

genre. Lezers die bijvoorbeeld bekend zijn met De eerste dag van David Nicholls zullen de parallelle verhaallijn, die gepaard gaat met flinke sprongen in de tijd, zeker herkennen.

De keuze voor deze vertelwijze is zowel de kracht als de zwakte van het boek. Het is fijn om het leven van een hoofdpersoon zestien jaar lang te volgen. Vooral de relatie tusDoor Nicole van der Elst sen Tess en haar jongste zusje Hope heeft zo de tijd om te rijpen, waarVoor deze vluchtige door je de keuzes en de opofferingen ontmoeting tussen die Tess moet maken beter begrijpt. hoofdpersonen Tess en Tegelijkertijd bevatten sommige Gus moeten we bijna hoofdstukken zoveel drama, intritwintig jaar terug in ges en nieuwe hoofdpersonen dat er de tijd. In 1997 kruigaandeweg het verhaal steeds minsen de blikken van de der ruimte overblijft om de invloed tieners elkaar in een kerkje net buivan deze gebeurtenissen op Tess ten Florence, waar ze allebei vakanen Gus uit te werken. De personen tie vieren. Beide voelen de aantrekkingskracht maar laten het moment, waar je in het begin nog sympathie vooral door hun onervarenheid in de voor kon opbrengen glippen op deze manier langzaam door je vingers. liefde, passeren.

Ondanks dat je weet dat de levens In de vierhonderd pagina’s die op van Tess en Gus op enig moment deze ontmoeting volgen geeft Eberweer samen komen, len je afwisselend een weet Omdat ik je mis kijkje in het leven van door de innemende Tess en Gus. Zo moet hoofdpersonen toch Gus omgaan met het te boeien. Het is jamverlies van zijn oudere mer dat Eberlen niet broer Ross, en wordt net zoveel tijd heeft Tess opeens verantuitgetrokken voor woordelijk voor de zorg het afronden van voor haar jongste zusje het boek. Nu blijf je na de plotselinge dood met een verongelijkt van haar moeder. gevoel achter omdat Doordat je afwissehet slotstuk bijna net lend een kijkje krijgt in zo snel voorbij is als de levens van een van de ontmoeting waarde twee hoofdpersoKate Eberlen, Omdat ik je mis, mee het hele verhaal nen vertoont Omdat ik vertaling: Karien Gommers, ooit begon. je mis enige gelijkenis Uitgeverij Luitingh Sijthoff, met andere populaire 416 pagina’s, ISBN 978 90 245 romans in het feelgood7136 9 (€ 19,99)

Jonathan Safran Foer Jeff Mermelstein

iedereen die zich wil wagen aan deze lijvige roman: absorbeer iedere zin.

Wie weet hoe lang we moeten wachten op een nieuwe meesterproef.

advertentie

Genomineerd voor Hebban Award BESTE NON-FICTIE BOEK VAN 2016 Stem nu op Menthol via de link; www.hebbanawards.nl/beste-non-fictie

Nu iN aLLE BoEkwiNkELS

BESTSELLER !

DWDD Een waanzinnig verhaal NRC Een adembenemend en fascinerend boek FD Origineel portret, een ‘must read’ Hebban.nl Toprecensies

★★★★★ aL 15.000 BoEkEN VERkoCHT

Jan Kruis, Multatuli’s Woutertje Pieterse

Het Anton Pieck Museum toont tot en met 31 oktober 2016 de bijzondere tentoonstelling Jan Kruis, Multatuli’s Woutertje Pieterse. Deze tentoonstelling laat circa 70 originele tekeningen, strips en schilderijen zien.

Multatuli’s Woutertje Pieterse is nu ook een beetje een Jan Kruis’ Woutertje Pieterse geworden. De geestelijk vader van Jan, Jans en de kinderen heeft het bekende 19de-eeuwse verhaal van Eduard Douwes Dekker alias Multatuli geïllustreerd. De geschiedenis schetst de ontwikkeling van de kleine Wouter die met zijn gevoelige en dichterlijke geest voortdurend in botsing komt met de kleinburgelijke omgeving.

De tentoonstelling getuigt van bijna vijf jaar werken aan een geïllustreerd boek dat zijn weerga in Nederland niet kent.

Op zondag 2 oktober, aanvang 16.00 uur, zal Jos van Waterschoot, oudconservator van het Multatuli Huis een lezing verzorgen.

Bezoekadres: Achterstraat 46-48, 8051 GC Hattem.

Voor meer informatie: www.antonpieckmuseum.nl

NIEUW!

Het eerste kinderboek van Libelle icoon Tineke Beishuizen

de Vrouwenbijbel

Spannend tot de laatste minuut

geeft mij richting • Kennismakingsuitgave nu in de boekhandel • Brengt bijbelse vrouwen voor het voetlicht www.devrouwenbijbel.nl

e 12.99

€ 59,95

TWEE jaar geleden werd dit verhaal ontdekt. Nu, precies 150 jaar na de geboorte van Beatrix Potter, kan jong en oud ervan genieten!

Met levendige illustraties van Quentin Blake.

96 pagina’s Leeftijd 6+

Nu te koop via

www.oxfamnovib.nl/webwinkel

ISBN 978 90 5116 577 7 Prijs € 18,95

Adv. Beatrix Potter.indd 1

www.vierwindstreken.com

29-08-16 11:14

boekenkrant.com

september 2016 pagina 7

literatuur column

Veenhuizen

j.m coetzee

vragen

Basso Cannarsa

Een bijzonder verhaal over een bijzonder kind De zesjarige Davíd is met zijn pleegouders op de vlucht voor de autoriteiten. Hij stelt hun geduld danig op de proef door overal ‘waarom’-vragen over te stellen. Wie De schooldagen van Jezus leest, stelt zichzelf ook regelmatig die vraag. Maar echte antwoorden geeft J.M. Coetzee je niet.

zijn echte vader is, verwijst de schrijver daarmee dan naar Jozef? En Inés, de vrouw die als moeder fungeert, maar geen intieme relatie heeft met Simón, moeten we daarin Maria zien? Maar ook subtiele hints, zoals de volkstelling en dat Davíd ‘mensenredder’ wil worden, kunnen duiden op Jezus. Waarom doet Coetzee dat?

Het verhaal, dat op de longlist van de Man Booker Prize staat, stelt op het eerste oog niet zoveel voor. Door Door Mieke van Meer Coetzees eenvoudige schrijfstijl leest het boek makkelijk weg. Toch is het Meestal geeft een boek- verhaal lastig na te vertellen door de filosofische vragen die het oproept. titel je een hint over De roman is een vervolg op De kinhet verhaal dat je te derjaren van Jezus en wachten speelt zich af in een staat. Het niet nader genoemd vreemde land. Alle inwoners zijn aan de er gekomen ‘van over nieuwe titel van Coetde zee’ en hebben hun zee is dat de naam van ‘herinneringen weggeJezus alleen in de boekspoeld’. Deze context titel voorkomt. Daarzorgt al voor een verdoor blijf je gedurende vreemdend effect. het hele verhaal zoeDe jongen Davíd is ken naar parallelen soms kinderlijk, dan met verhalen uit de Bijweer vroegwijs, maar bel en gissen naar de in ieder geval eigenzinbedoeling van de auteur. nig en daardoor op een Zoals de naam Davíd: J.M. Coetzee, De schooldareguliere school niet te Jezus wordt ook wel gen van Jezus, vertaling: Peter handhaven. Davíd komt Davidszoon genoemd.

Bergsma, Uitgeverij Cossee, Als Davíd steeds bena288 pagina’s, ISBN 978 90 5936 terecht op de dansacademie waar hij het verdrukt dat Simón niet 685 5 (€ 19,95)

Alle inwoners zijn er gekomen ‘van over de zee’ en hebben hun ‘herinneringen weggespoeld’. band leert tussen sterren en dansen.

Simón en Inés begrijpen niet veel van deze onderwijsfilosofie en lijken steeds minder van Davíd te begrijpen. Terwijl Inés meer en meer haar eigen gang gaat in de modebusiness, vraagt Simón zich af hoe hij de jongen beter kan begrijpen en opvoeden. Die vraag wordt nog prangender als Davíds danslerares in een crime passionel wordt gedood door museumsuppoost Dimitri, met wie Davíd het goed kan vinden.

Er valt veel te ontrafelen in dit bijzondere boek. Dat maakt het tot een aanrader voor leesclubs die op zoek willen naar de antwoorden. Of, zoals de directeur van de dansacademie aan Simón uitlegt: ‘Moeten we de wereld misschien niet afspeuren om het juiste antwoord te vinden maar de juiste vraag?’

Eerst kende ik Veenhuizen alleen uit verhalen en van foto’s. Nadat ik Het pauperparadijs van Suzanna Jansen gelezen had, was de voormalige gevangeniskolonie vooral verbonden met háár verhaal. Nu reed ik over verlaten wegen, door een verregend landschap naar het schrijvershuis, dat op het terrein van het gevangenismuseum gevestigd is. Mariët Meester had me al veel vaker gevraagd haar eens op te zoeken in de pastorie van de gevangeniskolonie waar ze verbleef om te schrijven aan haar roman Hollands Siberië. Ik verwachtte sombere gebouwen, maar juist toen de zon begon te schijnen reed ik over de Kolonievaart langs een paar kleurige, rijk gedecoreerde huizen. Tussen de School met den Bijbel en de rooms-katholieke kerk, verscholen achter een paar statige beuken, glommen de nog natte, witgepleisterde muren van de pastorie in het plotseling felle licht.

Mariët en haar levensgezel Jaap gingen me voor, van kamer naar kamer, van verdieping naar verdieping en op de zolder lieten ze me de plekken zien waar in de oorlog mensen ondergedoken hadden gezeten. Jaap serveerde de thee in de woonkamer, terwijl Mariët vertelde dat ze als kind in Veenhuizen gewoond had. Dat was in een tijd dat het dorp nog niet toegankelijk was voor buitenstaanders. Haar vader was hoofd van de school waar ik zojuist langs gekomen was. De villa van de hoofddirecteur, het Verenigingsgebouw, de protestantse kerk en de synagoge stonden op het terrein dat voor de kleine Mariët even vertrouwd was als de tuin rond het woonhuis van de onderwijzersfamilie. Haar herinneringen speelden een belangrijke rol in de roman waar zij aan werkte.

Aan de muur hing een schilderij van een pastoor. De Franciscaan Peter Pex was een viertal jaar voor de oorlog door het bisdom naar Veenhuizen gestuurd. Ik kende hem uit het manuscript van Mariët, maar dat hij haar zó nabij was, wist ik niet. Na de thee liep ik met Mariët letterlijk door haar boek. Op veel gevels stonden fraaie opschriften. Ik herinner me namen als Verdraagzaamheid, Jachtweide en Zegenrijk. In de ruimtes aan de Gortsoepstraat van het Werkgesticht en het Tweede Gesticht werden we als gasten van het museum rondgeleid door de directeur. Ik realiseerde me dat Mariët hier tegelijkertijd thuis en als vreemde was. De kracht van haar roman was ongetwijfeld mede te danken aan haar kennis van deze omgeving, tegelijkertijd stond zij als opgroeiend meisje volkomen buiten de gemeenschap van gevangenen en bewaarders. Juist vanuit die positie van buitenstaander is haar schrijverschap geboren, bedacht ik me. Toen ik over de Hoofdweg naar Assen reed, verwisselde ik niet alleen de gesloten gemeenschap van het gevangenisdorp voor de vrije wereld, ik stapte ook uit het decor van een roman.

Lex Jansen Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijf­begeleiding. www.magonia.nl

boekenkrant.com

september 2016 pagina 8

literatuur Boekenkrant tipT

Emma Ringelding

De levens van Jan Six Het portret dat Rembrandt maakte van Jan Six behoort tot een van zijn bekendste werken.

De naam Six was dan ook een prominente naam in het zeventiende-eeuwse Amsterdam. Aan de hand van kladboeken, correspondenties en dagboeken volgt Mak het verGeert Mak, De levens van Jan haal van de familie van Six, Uitgeverij Atlas Contact, 448 pagina’s, ISBN 978 90 450 de Gouden Eeuw tot op 3184 2 (€ 24,99) de dag van vandaag.

De geportretteerde Jan blijkt namelijk lang niet de enige interessante telg uit dit roemrijke geslacht.

De eenzame postbode Ooit een open of verkreukte envelop ontvangen en je afgevraagd hoe dat komt?

In deze roman volg je postbode Bilodo. Om aan zijn eentonige leven te ontsnappen maakt hij niet alleen brieven open, hij leest ze ook. Op deze manier maakt hij kennis met het poëtisch Denis Thériault, De eenzame postbode, vertaling: Gertrud taalgebruik van SégoMaes, Uitgeverij Meulenhoff, lène; zij schrijft en ont144 pagina’s, ISBN 978 90 290 vangt namelijk bijzon8991 3 (€ 17,99) dere haiku’s. Zal iemand Bilodo op zijn illegale praktijken betrappen?

Achterland Jarenlang werkte Caroline Brothers met vluchtelingen in Calais en Parijs. De schijnende verhalen van vluchtelingenkinderen vormden de inspiratie voor Achterland, waarin twee jonge broers Afghanistan ontvluchten. Maar is het Europa waar ze aankomen wel te vergelijken met het werelddeel uit hun dromen?

Uitstraling

‘Hij is te veel alleen, dacht ik’ Caroline Brothers, Achterland, vertaling: Pauline Slot, Uitgeverij De Arbeiderspers, 224 pagina’s, ISBN 978 90 295 0684 7 (€ 19,99)

Landlopersblues Van Dievel schrijft over de levensverhalen van acht zwervers en gevangenen die naast elkaar in een hoek van het landloperskerkhof van Merksplas-Kolonie (Het Veenhuizen van de Vlaamse Kempen) begraven liggen. Het bijzondere is dat deze roman niet alleen is gebaseerd op waargebeurde gegevens Louis van Dievel, Landlopersvan landlopers die door blues, Uitgeverij Vrijdag, ISBN 978 94 600 1452 9 (€ 19,95) België trokken, je volgt het verhaal ook nog eens vanuit het standpunt van de overledenen.

Is het erg om geen uitstraling te hebben? Volgens de moeder van de vrouwelijke hoofdpersoon in deze roman wel. Geen uitstraling hebben, dat is nog erger dan lelijk zijn, vindt zij. De dochter doet dan ook haar best om vooral wél een uitstraling te hebben.

Door Laura van Dee Mensen zonder uitstraling vertelt het verhaal van een gewoon gezin: vader is psychiater, moeder is een actrice die betere tijden heeft gekend, samen hebben ze een dochter. Maar de moeder krijgt kanker en overlijdt. Vader en dochter blijven achter en proberen zo goed en kwaad als het kan samen een fijn leven te leiden. Dat levert gevoelige passages op. Zoals wanneer de dochter haar vader aanschouwt als hij aan het eten is en ziet dat hij er eigenaardige eetgewoontes op nahoudt: ‘Hij is te veel

alleen, dacht ik. Hij heeft een nieuwe doen heeft. En ook hoe ze probeert om zelf gelukkig te worden. vrouw nodig, misschien een leuke Waar je niet omheen kunt, is de stacmaatschappelijk werkster uit zijn catostijl van het boek. De hoofdstukinrichting. Dat waren opgewekte, ken, zinnen en titels zijn kort. In het praktische vrouwen.’ begin verrast die schrijfstijl en is hij In Mensen zonder uitstraling gaan aantrekkelijk en pakkend, maar na we afwisselend voor- en achteruit een tijdje kan hij ook gaan irritein de tijd. In sommige hoofdstukken leeft de moeder van de hoofdpersoon ren: het geheel doet wel erg kinderlijk aan. Te verklaren valt die comnog, in andere niet meer. We leren pacte schrijfstijl zeker: Posthuma de hoofdpersoon kennen als jong publiceert regelmatig korte verhameisje, als puber, als jonge vrouw len in literaire tijdschriften en heeft en als moeder. In de verschillende in 2012 de A.L. Snijdersfases van haar leven kijprijs voor zeer korte ken we door haar ogen verhalen gewonnen. naar haar eigen leven en Waarschijnlijk werkt dat van haar ouders. Dat deze schrijfstijl goed levert herkenning op bij voor kort proza, maar de lezers: maken we in is hij bij een volledige, feite in grote lijnen niet zij het korte roman, net allemaal dezelfde fases too much. Toch is Mendoor tijdens ons leven? sen zonder uitstraling We lezen hoe de hoofdeen gevoelig boek, een persoon tegen haar moeherkenbaar boek en der opkijkt, maar later een boeiend boek. En juist ook hoe ze haar idedie schrijfstijl: tja, die alistische kijk op haar moet je maar voor lief moeder relativeert. Hoe Jente Posthuma, Mensen zonnemen. ze zich soms ergert aan der uitstraling, Uitgeverij haar vader, maar het ook Atlas Contact, 176 pagina’s, regelmatig met hem te ISBN 978 90 254 4414 3 (€ 19,99)

boekenkrant.com

september 2016 pagina 9

literatuur vooruitblik

boeken In het nieuwe boekenseizoen worden we weer overspoeld door een lading nieuwe titels. Eindredacteur Nina Visser dook in het aanbod en maakte een selectie.

Door Nina Visser Uit de Vlaamse hoek kunnen we nieuw werk verwachten van Dimitri Verhulst, ­Stefan Hertmans en Herman Brusselmans en de komende maanden verschijnen ook nieuwe boeken van Nederlandse auteurs als Bart Chabot, Kader Abdolah, Oek de Jong, Kees ’t Hart en Hafid Bouazza.

De zeventigste verjaardag van ­Adriaan van Dis is aanleiding voor een nieuwe roman, De ikkenverzamelaar, en Simone van der Vlugt komt met de thriller Toen het donker werd, waarin gokschulden, affaires en het verlies van zicht een rol spelen.

Twee boeken waar ik zelf erg naar uitkijk zijn De greppel van Herman Koch en Hazer van Jeroen Thijssen.

Kochs boek gaat over Robert Walter, geliefd burgemeester van Amsterdam, die zijn stabiele leven door een paar gebeurtenissen uiteen ziet vallen. Jeroen Thijssen schrijft over de opkomende Amsterdamse

Voor wie van klassiekers houdt komt er een aantal mooie vertalingen uit. In januari verschijnt De jaren, de eerste Nederlandse vertaling van The Years (1937) van Virginia Woolf. Ook voor het eerst in het Nederlands vertaald: het in 1980 verschenen Earthly Powers (­Machten der duisternis) van Anthony Burgess, die vooral bekend is van zijn door Stanley Kubrick verfilmde boek A Clockwork Orange. En dan is er ook nog ­Voorbije liefdes, de vertaling van Young Hearts Crying (1984) van Richard Yates.

In januari 2017 begint het Jane Austen-jaar (zij overleed in 1817) en kunnen Austen-liefhebbers hun hart ophalen.

Daarnaast verschijnt een aantal titels van onbekendere auteurs waar ik veel van verwacht. Weg naar huis is het veelbesproken debuut van de zesentwintigjarige Yaa Gyasi. In dit boek worden de halfzussen Effia en Esi in het achttiende-eeuwse Ghana van elkaar gescheiden: een van hen komt als slaaf in Amerika terecht, de ander blijft achter in Ghana. Weg naar huis verhaalt over de driehonderd jaar die daarop volgen en over de nakomelingen van beide zussen.

Nog zo’n nieuwsgierig makend familie-epos is Het achtste leven van Nino Haratischwili, dat acht levens van één Georgische familie omspant. Aan de hand van de lotgevallen van een getalenteerde chocolatier aan het begin van de twintigste eeuw wordt de lezer geleid langs de opkomst en ondergang van de Sovjet-Unie en het wegvallen van het IJzeren Gordijn.

Waar ik ook erg benieuwd naar ben is Auerhaus van Bov Bjerg. Deze roman gaat over zes jongens en meisjes die samenwonen in het Auerhaus, een oud huis dat ooit toebehoorde aan de grootvader van een van hen. Samen worstelen ze met volwassen worden en met grote levensvragen.

Dorrestein moet het wel een mooie maand worden.

Voor de young adult-lezers staat er ook flink wat moois op het programma. Ik heb zelden meer enthousiaste lezers gesproken dan die van onze young adult-special, de BKYA. Sinds wij deze krant maken heb ik pas echt door hoe gepassioneerd middelbare scholieren over boeken kunnen zijn. Het is dan ook mooi dat deze doelgroep met Literatour een eigen Boekenweek heeft gekregen van 17 t/m 25 september. Tijdens de week komen er grote internationale young adultauteurs naar Nederland, trekken bekende schrijvers langs middelbare scholen en is er 3Pak, het Literatourgeschenk waarin drie verschillende verhalen staan, geschreven door Mirjam Mous, Helen Vreeswijk en Alex Boogers.

Dan is er nog het Geen Daden Maar Woorden-festival op 24 en 25 september. GDMW staat garant voor optredens die je nooit zal vergeten. Zo zag ik er John Buijsman ooit naakt de rol van Charles Bukowski in een one-man-show opvoeren. Gelukkig is niet elk optre-

den op dit Rotterdamse festival zo bizar. Dit jaar worden de GDMWpodia vooral bevolkt door jonge, nationale en internationale talenten die wel raad weten met hun woorden. De complete line-up moet nog bekend worden gemaakt, maar Haro Kraak, Jente Posthuma, Zena Edwards en Tenfold zullen in ieder geval hun opwachting maken. De optredens vinden plaats in verschillende gezellige cafés en theaters op en rond Katendrecht (RotterdamZuid). Met de sfeer zit het dus wel snor.

Net als GDMW is ­Crossing ­Border, van 2 t/m 6 november, een heerlijk festival om nieuwe boeken én muziek te ont­dekken. De line-up ziet er nu al veelbelovend uit en zal deze maand nog verder uitgebreid worden. Lisa ­Hannigan, Peter Buwalda, Arnon Grunberg en Basje Boer hebben al toegezegd.

Dit jaar vindt het festival voor het eerst niet plaats in de Koninklijke Schouwburg, maar op verschillende locaties in Den Haag – van de Lutherse Kerk tot het Paard van Troje. Zo leer je ook nog eens een aantal karakteristieke Haagse gebouwen kennen.

kraakbeweging in de jaren tachtig van de vorige eeuw.

Ook op het gebied van buitenlandse schrijvers komt er een hoop moois aan, zoals een nieuwe Zadie Smith. Haar vorige roman NW stamt alweer uit 2012, maar nu is er eindelijk een nieuwe. Het voor dit najaar geplande Swing time gaat over de vriendschap tussen twee meisjes die allebei dromen van een carrière als danseres, maar slechts een van hen heeft talent.

Een verhaal over vriendschap, muziek en – zoals altijd bij Smith – afkomst. Andere boeken om naar uit te kijken zijn Notendop van Ian McEwan en Reis naar het einde van de Portugese auteur A ­ ntónio Lobo Antunes, alom gezien als Nobelprijskandidaat.

festivals De zomer is van de muziekfestivals, maar de herfst behoort toe aan het boek.

Hoofdredacteur Anouk Abels zet vier van haar favoriete events op een rijtje.

Door Anouk Abels De CPNB riep 2016 niet voor niets uit tot Jaar van het Boek: dit jaar mag het geschreven woord eens goed gevierd worden. Dat geldt ook voor de door de CPNB georganiseerde opening van het boekenseizoen. Waar we vorig jaar genoegen moesten nemen met een middagje Manuscripta in Zwolle, is er nu de Boekenparade: van 2 t/m 25 september worden bijzondere boekevenementen georganiseerd langs de IJpromenade in Amsterdam. De CPNB belooft ‘een uitgebreid cross-overprogramma van evenementen, performances, podiumkunsten, muziek, workshops en een expositie.’ Met namen als Pepijn Lanen, Herman Koch, Griet Op de Beeck en Renate

‘Is een roman ooit af?’

Is een roman ooit af? Ik herinner me het moment waarop het manuscript van mijn debuutroman naar de drukker ging en mijn verbijstering dat dit ‘het’ was.

De finish: een volkomen arbitraire eindstreep van mijn schrijfproces. Na dit moment zou er nooit meer iets wezenlijks aan mijn verhaal veranderen.

Toen kwamen de recensies. Enthousiast, maar ook vragend, kritisch. Mijn debuut werd genomineerd voor de Bronzen Uil. En toch. ‘Te ingewikkeld’, las ik vaak. Eerlijk is eerlijk, dat wrong. Dus toen er een midprice editie kwam, wilde ik meer dan het prijsje op het omslag wijzigen. Ik besloot te herschrijven. Niet als verraad aan mijn debuut, maar als loyaliteit naar mezelf als schrijver, en als experiment.

Ik stortte me opnieuw in de wereld van Hannah en Sophie en verdreef twee personages uit het verhaal. Kill your darlings, in de meest letterlijke zin. Binnen een week lag mijn zorgvuldig geconstrueerde debuutroman aan flarden. Beangstigend, al die bungelende hoofdstukken en zwalkende personages. Een tekst die verloren, haast melancholisch terugblikte op zichzelf als in een kromme spiegel.

Maar ík was het, die als schrijver in de spiegel keek. Omdat ik zoiets pas een jaar na verschijning van mijn eerste roman kon. Ik heb gehoord wat de recensenten en lezers hebben gezegd, ze hebben me geïnspireerd en nieuwsgierig gemaakt.

Schande, Meuleman! Een schrijver die luistert naar lezer en recensent! Maar een roman is geen monoloog. Zodra een boek wordt uitgegeven (what’s in a word?), begeeft het zich in de buitenwereld, waar het mee communiceert. Die communicatie leidt tot nieuwe inzichten en ideeën.

Zo gek is dat niet: in de muziekwereld zijn remixes schering en inslag. Kanye West komt met de ene na de andere mix.

Films krijgen director’s cuts. Ook in het theater wordt gesleuteld: The Wooster Group ontwikkelt stukken spelenderwijs.

Waarom zien we van die beweeglijkheid zo weinig terug in de hedendaagse literatuur?

Moeten boeken star zijn? Hebben ze dan pas waarde? Willen de woorden van onze schrijvers in steen gebeiteld staan?

Vladimir Nabokov is Sarah Meuleman, Wat ik je één van de weinige niet vertel, Lebowski Publisauteurs die naar eigen hers, 304 pagina’s, ISBN 978 zeggen elke zin van zijn 90 488 3596 6 (€ 9,99) oeuvre heeft herschreven. Hij zei: ‘My pencils outlast their erasers.’ Precies.

Blijven gummen, blijven schrijven. Laat romans voortschrijden en literatuur meebewegen met een tijd waarin veranderlijkheid en dialoog onvermijdelijk zijn.

Is een boek ooit af? Het mijne niet.

Lars Anderson

Boeken en festivals om je op te verheugen

column

Sarah Meuleman Sarah Meuleman herschreef met Wat ik je niet vertel haar voor de Bronzen Uil genomineerde debuutroman De zes levens van Sophie.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 10

boekfragment

Mangelvrouw Bette van Maanen ziet haar leven in duigen vallen als haar man Lucas na een ongeluk in het ziekenhuis belandt.

De revalidatie zal lang duren en een zware weg worden.

Zijn verpleegster Monica blijkt een oude bekende te zijn van Bette, uit haar schooltijd. Daar was Monica regelmatig doelwit van ­Bette’s pesterijen. Monica lijkt dit echter vergeven te hebben en ontpopt zich tot een luisterend oor en sterke schouder voor Bette.

Marion van de Coolwijk, Mangelvrouw, Karakter Uitgevers, 320 pagina’s, ISBN 978 90 452 1017 9 ( € 15,00). Ook verkrijgbaar als e-book. www.karakteruitgevers.nl

Bette schraapte haar keel. ‘Dag Lucas.’

Zijn naam galmde na in haar hoofd en verjoeg de beklemmende stilte van Begraafplaats Zuid. Het kleine beetje schuldgevoel dat ze nog had, knaagde zich dieper weg in haar ziel.

In gedachten zag ze zijn zwetende gezicht voor zich. Zijn fletse ogen die haar aankeken, doordringend, alsof hij het wist. Alsof hij het al die tijd geweten had; het lijdzaam had laten gebeuren. De slappeling!

‘Ik zal je missen.’ Ze hoefde niet hard te praten. Ze waren de enigen. De raaf en zij. Lucas had al jaren geen naaste familie meer. En van de weinige vrienden, kennissen en colle-

ga’s die hij had, had niemand zich verzet tegen haar verzoek om het afscheid in stilte te laten verlopen.

Ze vonden het klaarblijkelijk wel makkelijk zo. De bloemen en kransen stonden symbool voor hun medeleven, terwijl zij zelf verder konden gaan met hun eigen drukke bestaan.

Bette staarde naar de kist. Het liefst had ze Lucas gecremeerd, maar ze wist dat hij daar erg op tegen was en wilde niet het risico lopen dat er argwaan ontstond bij bekenden. Zijn laatste wens moest ze respecteren en deze begraafplaats voldeed aan al zijn eisen. Ruim, rustig en vooral op stand.

Ze hief haar hand en de raaf bewoog.

Zoals afgesproken klonk de stem van Freddie Mercury vanuit een kleine speaker die naast het graf was opgesteld.

‘It’s a beautiful day…’

Ze genoot van de rauwe klanken en het unieke gitaargeluid van Queen.

Dit was het einde, letterlijk en figuurlijk. Een prachtige dag… duidelijker had ze het niet kunnen beschrijven. Een dag om af te sluiten wat eens was en te beginnen aan wat ging komen. Niemand hield haar meer tegen.

Lucas was eindelijk dood!

Lucas haatte Queen. ‘Geen Queen of andere poprotzooi in mijn huis!’ Hoe vaak had hij dat gezegd? Ze was de tel kwijtgeraakt. Lucas was de baas.

En niet alleen over de muziek die in hun huis te horen was. Lucas besliste alles. Wat ze at, hoe ze zich kleedde, hoe ze zich opmaakte, of liever gezegd hoe ze zich niet opmaakte, hoe laat ze naar bed ging, met wie ze omging.

‘Sometimes I feel so sad, so sad, so bad…’’ …..Haar hart begon sneller te kloppen. Het was klaar! Ze hadden het gered. Nog even en dan konden ze ieder uur van de dag en de nacht van elkaar genieten. Geen angst meer dat ze betrapt werden. Geen gestolen momenten in de gang, de keuken of de auto. Lucas was weg! Ze kon haar leven leven zoals zij dat wilde. Zonder Lucas, maar met zijn geld.

Met een tevreden glimlach op haar gezicht liep ze de parkeerplaats op en zwaaide naar de bestuurder van de blauwe auto die al die tijd had staan wachten. Nog een paar stappen scheidden haar van haar nieuwe leven…

‘And no-one’s gonna stop me now…’

boekfragment

Merdeka!

Veel Nederlandse jongens moesten van de een op andere dag naar het oude Nederlands-Indië dat zich aan het oude moederland wilde ontworstelen als een zelfstandig Indonesië – over die cruciale overgang gaat het derde Indische boek van thrillergrootmeester Jacob Vis.

Jacob Vis, Merdeka! Roman over de Indonesische vrijheidsstrijd, Uitgeverij Conserve, 352 pagina’s, ISBN 978 90 542 9428 3 (€ 19,99) www.conserve.nl

Toen Soekarno en Hatta eind ’45 de republiek Indonesia hadden uitgeroepen ontstak mijn vader in ongekende woede. Toch begon hij niet te tieren zoals de meeste oudkolonialen zouden doen, maar zei in afgemeten zinnen en op snijdende toon die meer indruk maakte dan het gevloek van zijn oud-collega’s hoe het land naar de knoppen zou gaan en binnen de kortste keren zou vervallen in anarchie. ‘De inlanders kunnen het niet,’ zei hij met volle overtuiging. ‘Ze leven in het nu en de dag van morgen kan ze gestolen worden. De schurken, de gewetenlozen en de slimme jongens komen boven drijven en binnen de kortste keren zit de rest weer onder de knoet, zoals ze al eeuwenlang onder de duim gehouden worden door hun eigen regenten. Sukkels! Ze weten niet wat ze weggooien als ze ons eruit knikkeren! Wij hebben daar

orde gebracht en een rechtsorde die veel verder gaat dan hun eigen adat, scholen en medische zorg ingevoerd en de betere inlanders op een hoger plan gebracht. Nu gaat dat allemaal verloren. Vierhonderd jaar Westerse beschaving verdwijnt en wat er overblijft is anarchie: ieder voor zich en God, of voor mijn part Allah, voor allen.’

Het had geen zin hem erop te wijzen dat wij in die vierhonderd jaar vooral onze eigen belangen hadden nagejaagd. De verheffing van de inlanders, zoals dat in mijn jeugd nog heette, was niet meer dan een middel om het thuisfront tevreden te stellen. Inderdaad, de brute machtsverhoudingen uit het begin van de eeuw waren veranderd. Op de ondernemingen van de Suikerunie op Java waren de lijfstraffen afgeschaft en bij ons was er veel meer zorg voor het welzijn van de koelies dan ooit daarvoor. Als een van de koelies naar het ziekenhuis moest werd hij door mijn moeder in de auto met chauffeur afgeleverd. Ik herinner me hoe een oud-planter uit Deli die dat hoorde in hoongelach was uitgebarsten. ‘Zo’n vent hou je op je onderneming met je eigen obat en als dat niet werkt gooi je hem in de kali als krokodillenvoer,’ smaalde hij. Ik vraag me af hoe hij had gereageerd op het uitroepen van de republiek. Vermoedelijk met een hartverlamming. In Deli, het wingewest

aan Sumatra’s Oostkust, stierven de koelies rond de eeuwwisseling op de tabak- en rubberondernemingen als ratten en de blanke bazen heersten met volstrekte willekeur over hun Javaanse en Chinese arbeiders. Later, in de jaren twintig veranderde dat ten goede, vooral op Java, maar het verschil in beloning bleef schrijnend. Mijn vader ging als een rijk man terug naar Nederland. Zijn Javaanse mandoer Sidharta Kelong, een man voor wie hij oprecht respect had, hield genoeg aan zijn twintig arbeidsjaren over om een winkeltje te beginnen waarmee hij zijn pensioen aan kon vullen. Pa had hem van zijn eigen pensioen een naar inlandse begrippen riante bonus meegegeven. Dat geld ging op aan de middelbare school voor de tweeling Karim en Toetie, intelligente kinderen die vastbesloten waren om het beter te doen dan hun vader. Ik had met hen op school gezeten: eerst op de lagere school, later op de HBS in Bandung. Met Karim was ik zelfs dik bevriend, wat buiten de onderneming met gemengde gevoelens werd bekeken. ‘Hoe zit het met Karim en Toetie?’ vroeg ik toen pa uitgeraasd was. ‘Heb je daar dan geen vertrouwen in?’

boekenkrant.com

september 2016 pagina 11

boekfragment

De zoetzure smaak van dromen De ouders van Sun Li runnen een Chinees restaurant in een Fries dorpje. In De zoetzure smaak van dromen geeft Li een unieke inkijk in Chinese restaurants.

Sun Li, De zoetzure smaak van dromen, Uitgeverij Ambo|Anthos, 272 pagina’s, ISBN 978 90 263 3175 6 (€ 19,99) www.amboanthos.nl

‘Wij gaan eten.’ De eerste keer begreep ik het niet. Begripvol keek de blonde moeder me aan. ‘Als je de volgende keer mee wilt eten moet je dat aan ons en je ouders vragen, goed?’ Net als de koektrommel was ook etenstijd afgebakend in de nette huizen van mijn vriendinnen. Als je bij een Chinese familie zou vragen of je mag blijven eten zou dat een belediging voor de familie zijn. De vraag zou veronderstellen dat je niet welkom was. Of dat de familie te arm zou zijn om zich een gast te kunnen veroorloven.

‘Wij gaan eten’ betekende bij ons thuis: ‘Ga nu nog maar even plassen en je handen wassen’ of ‘Wil je alvast aan tafel gaan zitten?’ Maar meestal werd het niet aangekondigd. Als je bij ons was tegen etenstijd gingen mijn ouders ervan uit dat je bleef eten. Je gasten hoor je eten te geven. Dat hoort bij Chinees zijn.

Je gasten geen eten geven is als spugen in de thee voordat je die opdient.

De gerechten die je aanbiedt zijn onuitgesproken woorden van waardering. Als er verse garnalen, vis of andere zeevruchten in huis zijn, dan

kun je erop vertrouwen dat ze die in de wok licht roerbakken of stomen zodat de delicate smaken tot hun recht komen. De beste bladgroentes worden uitgezocht en op hoog vuur omgeschept met een teen knoflook en een snuf zout. Als we weten dat je komt maken we een stoofgerecht voor je klaar, waarvoor de voorbereiding zeker al een dag eerder is begonnen. Zachte spareribs, urenlang gestoofd met dertig tenen knoflook en een lepel zoute, bruine sojabonen. Je kom, bord of glas wordt bijgevuld tot je bijna moet overgeven.

Op de mededeling van de blonde moeder dat ik mezelf de volgende keer moest uitnodigen wist ik niet wat te antwoorden: met hete wangen knikte ik gehoorzaam en trok mijn jas aan. Thuis vroeg ik of ik de volgende keer bij mijn vriendin mocht blijven eten. Dat mocht niet.

Het zou veel te laat worden en dan mocht ik niet meer alleen naar huis lopen.

Toen ik bijna twaalf was mocht ik van mijn ouders eindelijk heel af en toe bij vriendinnen blijven eten. Met hoge verwachtingen schoof ik aan keurig gedekte tafels. Links een vork, rechts een mes. Een lamp boven de tafel. Een vader aan het hoofd. Een moeder met een schort achter het fornuis. Het waren de maaltijden van de jaren tachtig. De globalisering was nog niet doorgedrongen tot de keukens in het dorp. Vlees werd

in een zwarte pan gebakken in margarine, bestrooid met vleeskruiden en gegaard in een plas water met de deksel erop. Aardappelen en groente kookten in hun eigen pannetjes met water. Drie pannen verdriet. Ik kwam erachter dat vlees, het maakte niet uit van welk dier, zo hard en taai kon zijn als een gekookte tak.

En dat nootmuskaat de dingen die het taaie vlees vergezelden niet naar iets anders dan water kon laten smaken. Nu begreep ik waarom groente mijn klasgenootjes deed rillen. Ze waren vergeten het water van de rivieren uit de keukens te pompen.

Snotterige, bleke hoopjes pap, aan hun einde gekomen door de verdrinkingsdood. Waterige aardappelen. Waterige boontjes. Waterige bie tjes. Waterige kool. Waterige wortels.

Waterige doperwtjes. De stekende jaloezie die ik voelde jegens normale kinderen met hun opgeruimde huizen, bij elkaar kleurende kleren en betrokken ouders werd verzacht bij elke hap die ik van het eten nam. Die arme kinderen. Dit was toch geen eten?

‘Hallo, ik ben Tanja,’ zegt de mevrouw. Ze heeft een spijkerbroek aan en een rode trui en kort haar zonder gel erin. Het valt gewoon plat op haar hoofd. Als een soort eierdop van haar. Ze heeft van die rode wangen alsof ze net van buiten komt na een lekkere wandeling door de natuur in de kou. Maar ze is er al even en bovendien is het helemaal niet koud.

‘Wie ben jij?’ vraagt ze aan mij. Dat vind ik al gelijk stom. Ik bedoel, er woont hier in dit huis één meisje van tien en dat ben ik. Heus niet dat mijn moeder niet verteld heeft dat ze kinderen heeft en hoe die heten.

Dus ze weet het best. Daarom zeg ik niks.

‘Dat is Lise,’ zegt mijn moeder nogal ten overvloede. ‘Lise is soms een beetje dwars.’

Wat is dat nou weer voor stoms om te zeggen? Ik zeg toch ook niet: ‘Dit is mama, ze wordt soms zo boos dat ze wegloopt om port te gaan drinken bij een vriendin.’ Dat heeft ze nu twee keer gedaan en elke keer ben ik bang dat ze nu echt wegblijft en dat ik dan voor mijn broertje moet zorgen en ik weet niet eens hoe ik spaghetti moet maken of een was moet doen.

Tanja kijkt me onderzoekend aan.

‘Dat zal wel meevallen, hè?’ zegt ze lachend. ‘Lise ziet er hartstikke aardig uit.’

Wacht maar, denk ik. Maar ik

bedenk opeens ook dat Tanja best wel lief lacht en dat alles met haar hulp misschien wel een beetje beter wordt. Als Tanja nu gewoon bij ons in huis komt wonen, dan hebben we vast niet meer steeds ruzie.

boekfragment

Lefbek Lefbek gaat over de social misfit Lise, die normaal wil zijn maar allesbehalve normaal is. Van haar emotioneel afwezige ouders en haar eerste liefde – die niet bepaald prince charming blijkt – tot haar laatste liefde met wie ze te veel gemeen heeft: Lise lijkt gedoemd om steeds de plank mis te slaan en tegen de randen van het normale op te botsen.

Anke Laterveer, Lefbek, Uitgeverij Pepper Books, 248 pagina’s, ISBN 978 90 206 0843 4 (€ 18,99) www.pepperbooks.nl

Wij zijn een efficiënt gezin. Dat zegt papa altijd. Het betekent dat elke dag hetzelfde is. We ontbijten om half acht. Door de week alleen met hartig. Op zondag met zoet en witbrood. Dan eten we met mes en vork.

Daarna doen we een spelletje. Dat is omdat de mevrouw die ons gezin helpt zegt dat dit goed is. We hebben die mevrouw omdat mijn moeder het soms zwaar vindt om ons te hebben.

Als ze boos is, roept ze weleens: ‘Als ik dit had geweten, was ik nooit aan kinderen begonnen.’ Ik snap dat wel.

Mijn broertje is ook niet makkelijk.

Hij maakt ruzie. En hij vindt haar eten vaak niet lekker. Ik trouwens ook niet. Terwijl als papa nasi maakt, dan scheppen we wel drie keer extra op. Dat is ook niet aardig. Dus op een dag is er een mevrouw in huis.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 12

spanning Boekenkrant tipT Zonder jou Hoe ver ga je om je kind te beschermen? Deze vraag werpt feelgoodauteur Chantal van Gastel op in haar eerste thriller. Voor dit spanningsdebuut werkte ze samen met wel een hele bijzondere schrijfpartner: haar zus Priscilla.

Samen schetsen ze de ontwrichte gezinssituatie van Valerie, die haar zoon moet beschermen tegen het verontrustende gedrag van zijn eigen vader.

Chantal en Priscilla van Gastel, Zonder jou, Uitgeverij HarperCollins, 384 pagina’s, ISBN 978 94 027 1590 3 (€ 19,95)

Samen Matt wordt verdacht van de ontvoering van vijf vrouwen. Ondanks dat hij zijn onschuld volhoudt wordt hij toch ter dood veroordeeld. MacKenzie doet er echter alles aan om zijn onschuld te bewijzen, en zet zelfs een ontsnapping uit de gevangenis op touw. De vraag blijft: doet MacKenzie dit uit liefde voor Matt, of heeft ze er zelf ook baat bij?

Anita Terpstra, Samen, Uitgeverij Cargo, 288 pagina’s, ISBN 978 90 234 9429 4 (€ 18,90)

klassieker

Dief met fluwelen handschoenen Al meer dan een eeuw geleden had Frankrijk zijn eigen Sherlock Holmes: meesterdief en speurneus Arsène Lupin. Voor het eerst verscheen hij in 1905 in een verhaal van zijn geestelijk vader, Maurice Leblanc (1864–1941), gepubliceerd in het tijdschrift Je Sais Tout.

Door Jacqueline Coppens Direct werd Arsène omarmd door het Franse volk. Het resulteerde in een reeks boeken over deze nieuwe held, die ooit bezongen werd door de Franse Chansonnier Jacques Dutronc en bewondering afdwong bij literair fenomeen Jean-Paul Sartre. Hoewel Arsène Lupin veel weg heeft van zijn Engelse collega-detectives op het gebied van aard en charme, tart Arsène met zijn heldendaden juist die vertegenwoordigers van de wet.

Arsène Lupin, gentleman inbreker is een bundel met negen korte verhalen waarin we kennismaken met

zich als een aimabele en beschaafde deze flamboyante dief, die als een persoonlijkheid die door zijn stoutRobin Hood steelt van de welgestelmoedigheid zo weggelopen zou kunden om de armen te verrijken. Het nen zijn uit een schelmenroman. boek is een verzameling van heerDoor zijn vindingrijkheid blijft hij, lijke avonturen die af en toe een door de vele vermommingen waarin glimlach op je gezicht toveren. Alle hij verschijnt, voor de sterke arm verhalen staan op zichzelf, maar der wet ongrijpbaar. Slechts zijn biozijn verbonden door een rode draad, waardoor je gaandeweg de lepe stre- graaf weet wie hij werkelijk is.

Francofiel Bart van Loo noemt hem ken van Arsène beter leert kennen. in zijn voorwoord de verpersoonlijDe eerste vier verhalen gaan over zijn inhechtenisneming en zijn spec- king van de Franse ziel. Het is waar de Fransen zo beroemd om zijn: de taculaire ontsnapping. Vervolgens draak steken met het lezen we over een aangezag en het uitdagen tal staaltjes van zijn van zijn vertegenwoorinbraakkunsten. digers. In de persoon Arsène heeft zich in zijn van Arsène Lupin, die leven ten doel gesteld zelf uiteraard verkeert niemand te kwetsen in het mondaine milieu of te beschadigen: hij van de Belle Epoque, steelt puur uit ideële had Frankrijk zijn antoverwegingen. Voor elk woord op meestervan zijn misdrijven is speurder Sherlock Holdan ook wel een plaumes. Met recht hoort sibele verklaring te Arsène Lupin thuis in vinden die zijn daden het rijtje van beroemde rechtvaardigt. Deze verpersonages die hiszachtende omstandigMaurice Leblanc, Arsène torisch gezien hun heden bedekken zijn Lupin, gentleman inbreker, geestelijk vader zijn criminele handelsvertaling: Lidewij van den ontstegen. wijze met de mantel Berg, Uitgeverij Oevers, 240 der liefde. Bijna boven pagina’s, ISBN 978 94 920 6802 de wet manifesteert hij 6 (€ 16,50)

drugshandel Contact Informaticastudent Maarten is geen fan van sociale media, maar wordt door vrienden uitgedaagd om een alternatief sociaal platform te ontwikkelen.

Dit wordt anders, beter, met vooral veel meer privacy voor zijn gebruikers. Tot hij zelf ongemerkt de sleutel weggeeft. Een interessant Emiel Sloot, Contact, Uitgeverij Aspekt, 216 pagina’s, ISBN inkijkje in een wereld 978 94 633 8055 3 (€ 17,95) waar we inmiddels bijna allemaal onderdeel van zijn gaan uitmaken.

Methode 15/33 Shannon Kirk speelt met de conventies van het thrillergenre. Haar ontvoerde hoofdpersoon is geen doodsbang, jong meisje, maar een zwanger, manipulatief wonderkind. Vanaf het eerste moment van haar ontvoering gaat ze dan ook berekend te werk om twee dingen te bereiken: haar ongeboren kind redden en wraak nemen op haar ontvoerders.

Shannon Kirk, Methode 15/33, vertaling: Alexandra Nagelkerke, Uitgeverij De Crime Compagnie, 320 pagina’s, ISBN 978 94 610 9179 6 (€ 17,95)

Colombia in talige clichés Als ik denk aan Zweden, dan denk ik naast IKEA en gratis onderwijs ook aan thrillers. Van journalist Roslund en ex-crimineel Hellström, wat klinkt als een gouden duo, had ik dan ook hoge verwachtingen.

Meer dan vijfhonderd pagina’s heb ik gewacht totdat hun nieuwste boek 3 minuten op gang zou komen – en toen was het uit.

Toch is 3 minuten geen thriller die je raakt. Op de momenten dat er spanning opgebouwd moet worden, passen Roslund en Hellström steeds dezelfde techniek toe. Met zinnen van één of twee woorden is geprobeerd om de spanning en snelheid waarmee de gebeurtenissen zich voltrekken weer te geven. Dat werkt misschien één keer, maar het is onmogelijk om hetzelfde trucje vijfhonDoor Selma van Aken derd pagina’s lang vol te Roslund en Hellström houden. Aan moorden, 3 minuten gaat over Peter Knutson martelingen en vuurgePiet Hoffmann, die na het gebrek eraan in 3 minuten zorgt vechten geen tekort in 3 minuten. een crimineel verleMaar hoe geloofwaardig en gedetail- voor veel vraagtekens en weinig den in Zweden werkt leerd deze passages ook zijn, door het diepgang. als infiltrant in Colomgebrek aan talige span- 3 minuten voelt alsof iemand een bia. Als ning mist het boek toch politieverslag in een roman heeft persoonwillen gieten. De schrijvers hebvaak enige magie. lijk beveiliger van een ben duidelijk veel kennis van zaken, 3 minuten is een vergevaarlijke guerrillero maar hebben daarna een krampachvolg op Roslund speelt hij alle informatige poging gedaan om hun goede en Hellström’s eertie over de nationale verhaal met proza-achtige zinnen dere werk 3 seconden, drugshandel door naar aan elkaar te plakken. Het boek blijft waarin sommige perde Amerikaanse overerg feitelijk en beschrijvend en er sonages al voorkwaheid. Het is gelijk duidewordt nauwelijks ingegaan op de men. Hoewel de boelijk dat Roslund en Hellgeschiedenis en gedachten van de ken in principe los van ström niet zomaar alles personages. Voor de liefhebber die elkaar gelezen kunuit hun duim zuigen graag leest over de technische kant nen worden, wordt er maar weten waar ze het van drugsgerelateerde misdaad is 3 vaak gerefereerd aan over hebben. Overheidsminuten daarom een fijn boek. Als je gebeurtenissen uit het organisaties, wapens en Anders Roslund & Borge Hellniet dol bent op taalclichés en graag eerste deel. Ook miste drugs worden allemaal ström, 3 minuten, vertaling: iets leest met psychologische diepachtergrondinformatie bij hun naam genoemd Clementine Luijten en Jasper gang: kies wat anders. bij de personages.

Welen beschreven alsof de Popma, Uitgeverij De Geus, licht is die in het eerschrijvers er zelf deel 540 pagina’s, ISBN 978 90 445 ste boek gegeven, maar van uit maken.

3559 4 (€ 19,95)

boekenkrant.com

september 2016 pagina 13

spanning interview

Van het gebaande pad af Aan het strand kunnen flinke trauma’s ontstaan, zo blijkt maar uit Maakbaar, het debuut van Mariette Zweers. Geheel toepasselijk ontmoet ik Mariette voor een gesprek aan de NoordHollandse kust.

‘Ik liep tien jaar rond met mijn schrijfwens – ik wilde niet eens per se schrijfster worden, maar een keer een boek hebben geschreven.’

Door Anouk Abels ‘Woon je hier in Bergen?’ vraag ik, zodra we op een zonnig terras zijn neergedaald.

‘Nee, ik woon in Haren,’ antwoordt Mariette Zweers tot mijn verbazing. ‘Vlakbij Groningen.’

Mariette blijkt op vakantie te zijn.

De schrijfster, die tevens de kost verdient als bedrijfskundige en manager, groeide op in de omgeving van Bergen en Alkmaar, maar verhuisde later naar het noorden van het land.

Nu is ze even terug voor een vakantie bij haar vader thuis.

Wie Maakbaar leest, kan de parallellen tussen Mariettes leven en haar hoofdpersonage Anna niet ontkennen: beide vrouwen groeiden op aan de kust, vertrokken naar het noorden en kunnen als geen ander een bedrijf runnen. Vreemd is dat niet, vindt Mariette. ‘Ik heb ooit eens een uitspraak gehoord: het eerste boek is als een roestige kraan die door moet spoelen. Daar herken ik mijn proces wel in, want ik ben dicht bij huis gebleven.’

Anna is echter absoluut niet dezelfde persoon als Mariette. En Maakbaar is geen autobiografische roman, maar een spannende thriller.

Anna heeft een succesvol bedrijf, twee kinderen en is gelukkig Mariette Zweers getrouwd met de knappe Otto. Alles verandert wanneer ze haar manipuhouden, terwijl je als lezer denkt: latieve jeugdvriendin Miriam tegenwaarom doe je niets?’ komt. Ondanks haar slechte herinLezers kunnen tevens gefrustreerd neringen aan de band die ze vroeger raken door de manier waarop Anna met Miriam had, stuurt Anna aan haar familie constant op de tweede op het hernieuwen van hun vriendplek zet. Op een gegeven moment schap. Al snel raken Otto en Miribeseft ze zelfs dat ze houdt van haar ams man ook bevriend met elkaar. kinderen, maar ze niet zou missen Dan krijgt Anna opeens te maken met woedeaanvallen en chantagepo- als ze er niet zouden zijn. ‘Kinderen zijn gewoonweg niet het belangrijkgingen van Miriams kant. Ze wordt ste op aarde voor haar,’ geconfronteerd met een zegt Mariette. ‘Zoons en traumatische gebeurdochters worden vaak tenis uit haar verleden, als iets zaligmakends die ze koste wat kost gezien, die je altijd voor Otto verborgen wil moet willen en altijd houden. even leuk moet vinden.

Maakbaar kent eigenMaar nu er steeds meer lijk geen helden en carrièrevrouwen zijn, slechteriken, legt Marizullen er ook steeds ette uit. ‘Miriam is een meer mensen zijn die naar mens, maar Anna kinderen niet zien als is de onbetrouwbare het hoofdelement van verteller. Ze wil alles hun leven.’ naar haar hand zetten, Vond Mariette, die zelf maar slaat ondertussen Mariette Zweers, Maakbaar, moeder is van drie kintelkens op de vlucht als Uitgeverij Ambo|Anthos, deren, het moeilijk het ertoe doet. Ze wil al ISBN 978 90 263 3400 9 om over zo’n vrouw haar problemen geheim (€ 19,99)

geïnspireerd raakte door een oud nieuwsbericht over een dramatische gebeurtenis op een strand. Dankzij dit idee besefte ze dat ze een thriller wilde schrijven. ‘En dat terwijl ik eigenlijk nooit thrillers lees,’ lacht ze.

Het uitgeefproces van Maakbaar verliep ook op geheel eigen wijze.

Self-publishing was geen optie voor Mariette. ‘Ik zie een uitgeverij toch wel als een keurmerk voor je boek.

Maar het is wel een onneembare vesting. Kom er maar eens tussen!’

Mariette stuurde haar manuscript naar verschillende uitgeverijen, maar kreeg telkens nul op rekest. Daarom ging ze zelf op zoek naar contacten in de schrijverswereld. ‘Helaas zit je in Haren wel erg ver van het literaire circuit vandaan. Toch is het me gelukt om via via contact te krijgen met Ambo|Anthos en daar het boek te laten publiceren.’

Ilse Oosterkamp

te schijven? Na een korte stilte antwoordt ze: ‘Kinderen krijgen is bij mij uitermate makkelijk gegaan, en ik heb ervaren hoe pijnlijk het is om voor de zoveelste keer zwanger voor iemand te staan bij wie het maar niet wil lukken. Ik vraag me dan ook wel eens af of ik wel het recht heb om hierover te schrijven. Ik hoop dus dat ik er niemand mee kwets.’

Toch vond Mariette het heerlijk om over Anna te schrijven, omdat ze niet lijkt op de standaard heldin die je vaak in thrillers tegenkomt. ‘Ik was geïntrigeerd door haar dwarse persoonlijkheid. Bovendien vind ik het prettig om van het gebaande pad af te wijken.’

Dat zou je zeker kunnen zeggen over het schrijfproces dat Mariette voor Maakbaar doorliep. Toen ze begon met schrijven, had het verhaal nog een hele andere vorm. ‘Ik wilde iets makkelijks schrijven, iets chicklitachtigs. Ik dacht: als het maar leuk is en er een beetje humor in zit.’

Alles veranderde toen Mariette

Het schrijven en uitgeven van Maakbaar kostte Mariette vijf jaar de tijd.

Als het aan de schrijfster ligt, doet ze minder lang over haar volgende boek. ‘Het wordt in ieder geval weer een thriller, want dat genre ligt me wel. Ik moet gewoon gaan schrijven en dan gaat het wel lopen.’

Dat verhaal zal echter niet over Anna gaan – de roestige kraan is inmiddels genoeg doorgespoeld. ‘Dat voelt wel raar, want dit boek is vijf jaar lang mijn leven geweest. Zo’n personage zit bij je aan tafel; je praat over haar met je partner alsof het een levend persoon is. Maar nu ik met iets nieuws bezig ben, moet ik weer ruimte in mijn hoofd maken.’

En dat is dan ook wat Mariette de komende tijd gaat doen, want het schrijverschap bevalt haar uitstekend. ‘Ik liep tien jaar rond met mijn schrijfwens – ik wilde niet eens per se schrijfster worden, maar een keer een boek hebben geschreven. Na het schrijven van Maakbaar werd me duidelijk dat ik dat ook zo graag wilde omdat ik echt iets van mezelf wilde maken. Ik ben als manager gewend om dingen op te starten die andere mensen vervolgens afmaken.

Dit boek is iets met een begin en een eind dat ik echt zelf gemaakt heb.

En dat is het leukste dat ik ooit heb gedaan.’

Aanraders voor de Kinderboekenweek!

NIEUW

ACTIE PRIJS!

Geweldige detective voor kleuters!

Wie doet dat toch? € 13,99 (4+)

Wat zou jij doen als je wensen in vervulling kan laten gaan?

Engel € 13,99 (9+)

MET KLEURENFOTO’S

Eerste deel in de serie De geesten van Krakelia! Bezoek van oma € 10 (9+)

Nieuw avontuur over voetbalheld Koen Kampioen! Voetbaldromen € 9,99 (9+)

TWEE DELEN IN 1 BOEK!

Wegdromen in een andere wereld!

Nikki en de neanderthalers € 13,99 (9+)

De bekendste deugniet van Nederland bestaat 125 jaar! Dik Trom € 14,99 (alle leeftijden)

Tweede deel van De orde van de drakenmenners. De Drakenjager € 14,99 (10+)

Wat zou je doen als je bij je geboorte bent omgewisseld? Omgeruild € 14,99 (10+)

isbn: 978 90 477 0584 0 | prijs: €16,95

Spannend intergalactisch avontuur!

De geheime sleutel naar het heelal € 13,99 (10+)

Nieuwe serie over een avontuurlijk stokstaartje! Toffie maakt nieuwe vrienden € 9,99 (7+)

winnaar ‘Kuyper weet je opnieuw te veroveren met zijn humor en sprankelende beelden.’

– Trouw

Jenny Smelik-ibby prijs 2016 Glazen Globe 2015 Vlag en Wimpel 2015

genomineerd voor Woutertje Pieterse Prijs 2015

boekenkrant.com

september 2016 pagina 15

jeugd interview

column

Op zoek naar een veilig land

Sporthelden De zomer van 2016 was een sportzomer.

Het mag dan wel een behoorlijke uitdaging zijn om een Tour te winnen of behangen met goud van de Olympische Spelen terug te komen, als niet-sportliefhebber was het deze zomer ook best een uitdaging om sport te ontlopen.

U raadt het al; ik ben geen sportvriend. Ondanks dat mijn vader thuis iedere zondag met een klein radiootje aan zijn oor gelijmd rondliep om naar sport luisteren ben ik op geen enkele manier besmet geraakt met het sportvirus.

Natuurlijk begrijp ik als verhalenmaker de charme van de Uitdaging, het Lijden en de daarop volgende Overwinning of het Grote Verlies. Ik had ooit de prachtige gelegenheid om mijn oude vader in de laatste jaren van zijn leven te mogen rondleiden door het Feyenoord-stadion.

Hij had tranen in zijn ogen toen hij door de spelerstunnel het veld op mocht lopen. Hij weigerde het Heilige Gras te betreden. Mijn hersenen hebben gezien hoe mooi sport kan zijn. Maar mijn gevoel vertaalt de passie en de strijd onmiddellijk in een uit de hand gelopen spelletje.

De overtocht is een bijzonder kinderboek waarin drie dieren huis en haard verlaten om met een bootje een veilig land te bereiken. ­‘Volwassenen zullen tijdens het lezen aan bootvluchtelingen denken, maar kinderen vinden het vooral een spannend verhaal,’ vertelt schrijfster ­Tineke Beishuizen.

Door Nicole van der Elst In De overtocht maak je kennis met het olifantje Obi. Hij is zijn familie kwijtgeraakt nadat ivoorjagers hen hebben opgejaagd. Net wanneer hij zich eenzaam begint te voelen ontmoet hij een ander dier dat ook alleen is, het aapje Kojo. Samen redden ze de antilope Faisa, die gevangen is genomen door kwaadaardige mannen.

Met zijn drieën gaan ze op zoek naar een plek waar het voor hen allemaal veilig is. Er is alleen één probleem; ze hebben gehoord dat het veilige land aan de overkant van de zee ligt.

Wanneer ze samen een bootje hebben gebouwd wagen ze de overtocht naar dit onbekende, maar veilige land.

Beishuizen schreef eerder thrillers en vergaarde bekendheid als columniste in Libelle. Dat nu haar eerste kinderboek is verschenen, voelt vooral heel gek. Ze vertelt dat het idee voor De overtocht per ongeluk ontstond, in een droom. ‘Op een dag werd ik wakker en zei tegen mijn man: “Ik heb over een idee voor een kinderboek gedroomd.” Dat is me bij eerdere boeken nog nooit overkomen. Het verhaal zat ook meteen heel gedetailleerd in mijn hoofd.’

Toch was het niet zo vreemd dat het ­Tineke Beishuizen idee voor het verhaal juist op dat moment ontstond, zegt de schrijftot een bijzondere samenwerking ster. ‘Die droom kwam op het met Oxfam Novib. ‘Zij waren vanaf moment dat je de krant niet kon het allereerste begin heel enthouopenslaan of het nieuws kon kijken siast,’ vertelt Beishuizen. ‘Ik ben bij zonder bootvluchtelingen te zien.

Oxfam ook de enige auteur waarvan Het onderwerp was op dat moment een boek wordt uitgegeven. Ze hadheel actueel.’ Beishuizen denkt echden dus alle tijd om het hele proces ter dat veel kinderen dit thema niet goed te begeleiden. Bij andere uitgeper se uit haar boek zullen oppikverijen ben je toch vaak een van de ken. ‘Volwassenen zullen tijdens het velen en is er niet altijd lezen aan bootvluchaandacht voor wat jij telingen denken, maar wil.’ kinderen vinden het vooral een spannend Wie ook een belangverhaal.’ Desondanks rijke stem in het verwaren veel partijen huiloop van het verhaal verig om het boek uit te had, was de negenjageven. ‘Ik heb mijn idee rige kleindochter van naar veel verschillende Beishuizen. ‘Zij vond uitgeverijen gestuurd, het vooral een leuk maar zij vonden een boek omdat het gaat verhaal over bootvluchover drie dieren die telingen niets voor kinTineke Beishuizen, De overop reis gaan naar een deren. Te heftig.’ tocht, illustraties: Femke den ander land. Toch had De terughoudendHartog, Oxfam Novib, 96 pagize nog wel een groot heid van andere parna’s, ISBN 978 90 694 2000 4 aantal verbeterpuntijen leidde uiteindelijk (€ 12,99)

Sport is natuurlijk de belichaming van competitie. De eerste of de beste willen zijn is cruciaal. Nu is ergens de beste in willen zijn voor mij wel een ding. Ik wilde als kind al de beste filmer worden, en als tiener wilde ik de beste fotograaf worden.

Maar het kwam nooit in mijn hoofd op om de beste voetballer te willen zijn. Natuurlijk heb ik het geprobeerd. Als gezonde Hollandse jongen heb ik het hele ritje ‘mogen’ proeven: van voetbal tot hockey.

Been there, done that. Ik bleef als tiener een paar jaar hangen bij boksen en hardlopen, al heb ik nu sterk het vermoeden dat een onbereikbare vrouw daar een grote rol in speelde.

ten voor mijn verhaal. Terwijl ik heel tevreden was met de afsluiting, dacht mijn kleindochter daar anders over. Ik ben zelfs weer teruggegaan naar mijn schrijftafel om het einde te veranderen.’

Een andere nieuwigheid was dat er ook een illustrator met het verhaal aan de slag ging. Femke den Hertog verzorgde de tekeningen bij het kinderboek. ‘Ik ben natuurlijk vooral gewend om thrillers te schrijven,’ zegt Beishuizen. ‘Ik had dus totaal geen idee van hoe het maken van illustraties bij een boek in zijn werk gaat. Aan de ene kant geef je je verhaal uit handen en laat je het aan iemand anders over om daar beeld bij te bedenken. Tegelijkertijd kan iedereen zich een voorstelling maken bij de dieren die in het verhaal voorkomen. Ik zou het vreemder vinden als er bij de roman die ik nu aan het schrijven ben opeens iemand tekeningen maakt bij de personages die ik in mijn hoofd heb.’

Er is één ding dat mij wél aan sport fascineert. Sterker nog, ik weet precies wat daar aan de hand is. Ik ken het gevoel als geen ander.

Als kind kon ik geen ritje op de fiets maken zonder te fantaseren dat ik een gevechtspiloot was. Kleine Patz fietste niet naar huis, ik vloog hoog boven de wolken. Precies dat gevoel herken ik als ik nu een leeftijdgenoot, compleet met shirt vol imaginaire sponsors, op een racefiets voorbij zie vliegen. De man heeft een truc gevonden om weer dat jongetje te zijn. Hij is zijn held, compleet met precies gelijkend heldenshirt, die over de wegen vliegt om de eerste te worden bij de Tour.

Patz

Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz circuspatz.com

boekenkrant.com

september 2016 pagina 16

jeugd kwallen

Boekenkrant tipt

Sommige dingen gebeuren gewoon

Het ministerie van oplossingen Nina (11) vindt een brief die is gericht aan het mysterieuze Ministerie van Oplossingen. In de brief vraagt Ruben (9) of het ministerie hem kan helpen van de gemene pestkop Sophia af te komen. Nina besluit met haar beste vriendin Alfa dat ze Ruben moeSanne Roosendaal, Het ministen helpen, aangezien terie van oplossingen, illustrazo’n ministerie natuurties: Mark Janssen, Uitgeverij lijk niet echt bestaat. van Goor, 176 pagina’s, ISBN Of toch wel? Een lekker 978 90 003 5109 1 (€ 14,99) spannend avontuur vol geheimzinnigheid, met erg mooie illustraties van Mark Janssen.

Suzy Swanson weet ­normaal gesproken veel dingen die anderen niet weten.

Door Aefke ten Hagen

Zo weet ze van alles over kwallen en kan ze het slaappatroon van mieren uitleggen. Maar ze kan niet begrijpen hoe het leven van haar vriendin Franny zo plotseling kon stoppen.

De intelligente Suzy is ervan overtuigd dat haar vriendin Franny is overleden door een kwallenbeet. Franny kon immers heel goed zwemmen en zou nooit zomaar verdrinken. De dood van Franny laat Suzy niet los, zozeer dat ze besluit om niet meer te praten. Als klap op de vuurpijl hoort ze ook nog eens dat haar ouders willen scheiden. In het onderzoek naar de dood van haar vriendin stuit Suzy op vele vragen.

Om die te kunnen beantwoorden heeft ze de hulp van kwallendeskundige Jamie nodig, maar Jamie woont in Australië. Suzy hemelt haar held helemaal op: ‘Je moet wel waanzin-

Moordspel Vlak voordat Robin en haar tweelingbroer Kai met hun klas naar de Ardennen gaan, wordt Kai wegens agressief gedrag van school gestuurd. Als wraak besluit Robin de verantwoordelijke leraar tijdens een moordspel in de Ardennen een lesje te leren. Maar als de leraar en Robins beste Cis Meijer, Moordspel, Uitgevriendin opeens spoorverij De Fontein, 240 pagina’s, loos zijn, lijkt het erop ISBN 978 90 261 4095 2 (€ 13,99) dat iemand juist een spelletje speelt met háár. Wij verheugen ons erg op de uitwerking van dit originele uitgangspunt.

advertentie

Liliana Erasmus

n komen uit alle alen en gedichte en oma’s. De verh hebben, geschrev al zijn opa’s en temperament Hier, daar en over r Jeroen. Soms en wat Arubaans doo en kunn Ze hrev n. gesc windrichtinge e nuchterheid, s op verhalen, ook wat Hollands nnering en som heri door Liliana, en n eige op geïnspireerd zijn de verhalen tijden. okjes uit vergeten legenden en spro oristisch en toch ig of zwaar, hum liggend, lichtvoet wat te vertellen hand de voor oma’s hebben Verrassend of Overal opa’s en n! en gedichten in eren voor te leze kind leuk, de verhalen klein en om aan kinderen en nodigen uit

opa’s en oma’s. Uit het verleden, het heden én de toekomst.

Verrassende verhalen, lichte gedichten, maar

erf Jeroen Hoogerw

Billy Geit en zijn beste vriend Toto vinden de smartphone van de boer, waarna ze er direct allemaal spelletjes op spelen en selfies mee maken.

Totdat ze het telefoonJeanne Willis, Stinktrol!, illusnummer tegenkomen traties: Tony Ross, Uitgevevan een trol. Opa zegt rij MEIS & MAAS, 32 pagina’s, altijd dat trollen slecht ISBN 978 90 305 0149 7 (€ 12,95) zijn, dus besluiten Billy en Toto om gemene berichtjes te sturen. Want trollen stinken! Toch? Dit prentenboek van Tony Ross laat kinderen kennismaken met de gevaren van online pesten.

gedichten geschreven over

ten en verhalen

twintig gedich

ook verhalen met een traan en gedichten met

91740 43 5 ISBN 978 94

met illustraties

de Beek van Mariëlla van

een glimlach. De 15-07-16 10:12

d 1

en omas_cover.ind

Stinktrol!

Jeroen hebben verhalen en

& Liliana Erasmus

ITG_Overal opas

16086_LEV_U

Uitgever

opa’s en oma’s. Liliana en

n en verhalen

Minke woont samen met haar familie in Brokkelen-aan-de-Kust, waar iedereen dól op chocolade is. Wanneer het einde der chocoladetijden wordt aangekondigd, kan Minke haar oren niet geloven.

Vastbesloten om het te onderzoeken, volgt Minke samen met haar oma een spoor van aanChris Callaghan, Het grote wijzingen dat hen naar chocoplot, Uitgeverij Moon, een deftige chocolaterie 240 pagina’s, ISBN 978 90 488 3381 8 (€ 14,99) leidt. Tijdens het lezen van dit boek is het eten van chocola uiteraard verplicht.

Hier, daar en overal zijn

erwerf & Jeroen Hoog

Overal s ’ opa’s en oma

tig gedichte en oma’s twin Overal opa’s

Het grote chocoplot

Jamie… want niemand snapt het.’ nig dapper zijn om in Australië te Leerzaam is het verhaal in ieder wonen’. geval – zeker op het gebied van Tijdens het verhaal blik je terug kwallen: ‘Kwallen zijn ouder dan op het verleden en daardoor wordt dinosauriërs, ouder dan insecten, langzaam duidelijk wat er zich ouder dan bomen, dan varens, dan voorafgaand aan het ongeluk schimmels of zaden. Ze zijn minheeft afgespeeld. Het boek is opgestens 600 miljoen jaar oud, waarbouwd uit korte hoofdstukken, alleschijnlijk ouder dan welk levend maal geschreven vanuit het perwezen dat je ooit hebt gezien of zelf spectief van Suzy. Ik had zelf ook in je fantasie hebt bedacht.’ Vergraag iemand anders aan het woord der laat het boek je zien dat iedergehoord, zoals bijvoorbeeld haar een anders omgaat ouders of haar psychomet verlies. Het laat loog. Dit had ik een je nadenken over dat mooie aanvulling gevonwat echt belangrijk den, want Suzy’s kijk op is. Maar Suzy en de de wereld is soms wat kwallen is niet alleen anders dan die van de qua inhoud sterk. Het meeste mensen. Toch boek is ook nog eens word je vanaf de eerprachtig om te zien. ste bladzijde in de kleine Niet alleen de cover is wereld van Suzy meemagisch, maar de zijgesleurd, want als lezer kant van de pagina’s wil je weten wat er is is ook nog eens opgegebeurd en wat er in sierd met kwallen. Een Suzy omgaat. Als haar mooi boek dat niet spreekbeurt over kwalAli Benjamin, Suzy en de per se aan leeftijd is len niet zo loopt zoals ze kwallen, illustraties: Terry en gebonden. dat had gewild, schrijft Eric Fan, Uitgeverij Van Goor, ze in haar schrift: ‘Ik wou 240 pagina’s, ISBN 978 90 003 dat ik je kon ontmoeten 5043 8 (€ 16,99)

na Erasmus en

Auteurs: Lilia erf Jeroen Hoogerw eek riella van de B a M s: e ti ra st lu Il 1740 43 5 ISBN 978 94 9 Prijs: € 14,95

verhalen en gedichten in Overal opa’s en oma’s hebben wat te vertellen en nodigen uit om je eigen verhalen te vertellen

Uitgever

en te delen met je opa’s en oma’s.

www.levendiguitgever.nl

boekenkrant.com

september 2016 pagina 17

jeugd samenwerking

Dansen tussen de elementen Nicolien Mizee, Judith ­Eiselin, Jet Steinz en Hans van der Beek werkten de afgelopen tijd samen aan een nieuw jeugdboekenproject: Sterren van Morgen. De vier auteurs schreven ieder een boek over het leven op een kostschool in Cornwall, elk met een ander personage in de hoofdrol.

Door Nina Visser De Sterren van Morgen-reeks speelt zich af op een Engelse kostschool met een nogal bijzonder onderwijsprogramma. Op Mortimer Mansion wordt de Leer van de Sterren van Morgen onderwezen, waarbij alles draait om het vinden van de juiste balans tussen aarde, water, lucht en vuur. Alle leerlingen dragen een tuniek in de kleur van het element dat ze bij zichzelf moeten zien aan te wakkeren, met een ceintuur in de kleur van het element dat van nature al in hen aanwezig is. De vakken die ze volgen zijn anders dan op een reguliere middelbare school; omdat het volgens de Leer van belang is om dicht bij de natuur te staan wordt er bijvoorbeeld paardgereden, en ook dansen is belangrijk vanwege het bevrijdende effect.

Jet Steinz, Nicolien Mizee, Judith Eiselin en Hans van der Beek Celina Yavelow

ger van Max. Saar heeft net als Max een eetprobleem, maar in tegenstelling tot haar klasgenoot eet zij niet te veel, maar juist te weinig. Ook de liefde speelt in dit boek een rol: in de keukens van Mortimer Mansion werkt een jongen die Saar erg leuk vindt, maar die nogal tegenstrijdige signalen geeft. En dan is er ook nog een jonge leraar die haar wel heel familiair benadert.

Het vuur van Louise van Judith Eiselin draait om Wendelmoed, die heeft besloten zich op haar nieuwe school Louise te noemen. Ze is samen met haar tweelingbroer Wollebrandt opgegroeid in Baarn in een commune van de Leer en is door haar ouders naar Mortimer Mansion gestuurd vanwege haar losbandige gedrag. Louise is erg vrolijk en aanwezig, maar is diep vanbinnen bang dat haar ouders Wollebrandt boven haar verkiezen.

In De wereld van Wollebrandt, geschreven door Nicolien Mizee, maak je kennis met de aandoenlijke nerd Wollebrandt, die al zijn hele leven moeite heeft met aansluiting vinden bij anderen. Louise staat meestal voor hem klaar als hij weer eens begint over zijn fossielenverzameling, maar op Mortimer Mansion groeit de tweeling langzaam uit elkaar.

Van chipsvoorraad tot fossielenverzameling Klinkt dit je in de oren als Heel Erg Zweverig? Dat is het ook. Gelukkig nemen de hoofdpersonen uit de serie, de Nederlandse brugklassers Max, Louise, Wollebrandt en Saar, de Leer niet al te serieus. Ze doen alle vier verslag van hun eerste schooljaar op Mortimer Mansion en leggen daarbij elk de nadruk op andere thema’s. In De honger van Max, geschreven door Hans van der Beek, draait het vooral om eten en meisjes. Max grijpt naar eten zodra hij zich rot voelt en heeft overal in de school snoep- en chipsvoorraden verstopt.

Al snel kom je erachter dat hij alle reden heeft om zich rot te voelen: zijn ouders gaan scheiden en voelen geen van beide de behoefte hem in huis te nemen. Hij compenseert zijn nare gevoel met een grote mond en harde grappen, wat ervoor zorgt dat hij al gauw erg populair is bij de ouderejaars. Ook is Max heel veel bezig met meisjes en hoe ze eruit zien.

Hij raakt goed bevriend met Louise, die hij stiekem erg leuk vindt.

Nicolien Mizee, De wereld De tranen van Saar van van Wollebrandt, Uitgeverij Jet Steinz vormt een Brandt, 126 pagina’s, ISBN 978 spiegeling met De hon94 920 3742 8 (€ 12,50)

Hans van der Beek, De honger van Max, Uitgeverij Brandt, 126 pagina’s, ISBN 978 94 920 3745 9 (€ 12,50)

vier perspectieven Omdat de vier leerlingen tijdens het schooljaar allemaal hun eigen pad bewandelen, komen terugkerende gebeurtenissen steeds in een ander licht te staan. Zo zijn ze allemaal aanwezig bij de brand die op een avond ontstaat, maar alleen Wollebrandt weet uiteindelijk wat de ware toedracht is. Er zijn echter ook voorvallen die niet terugkomen in alle boeken, omdat de jongeren niet allemaal even hecht met elkaar zijn. In het verhaal van Saar lees je bijvoorbeeld niets over de geheime kamer op de zolder van school waar Max zit te roken met de ouderejaars, terwijl Max op zijn beurt nooit van het bestaan van de koksjongen hoort waar Saar al haar vrije uren mee doorbrengt. Aan de andere kant zijn het juist de boeken over Saar en Max waarin als enige beschreven wordt hoe Saar Max betrapt tijdens een vreetbui. Zo verhouden alle personages zich op hun eigen manier tot elkaar en tot de gebeurtenissen die tijdens hun eerste schooljaar plaatsvinden. Deze variatie in belevingswereld leidt ook tot verschillen in tempo. De verhalen van Wollebrandt en Saar verlopen veel sneller dan die van Max en Louise: op een kwart van hun boeken is er al net zoveel gebeurd als bij de andere twee boeken op de helft het geval is.

Judith Eiselin, Het vuur van Louise, Uitgeverij Brandt, 126 pagina’s, ISBN 978 94 920 3743 5 (€ 12,50)

Daarnaast zorgen ook de uiteenlopende schrijfstijlen van de vier auteurs voor variatie. Hans van der Beek tekent Max op in korte zinnen als een stoere gast met bijbehorend vocabulaire (‘pissen’), terwijl Judith Eiselin Louises wereld veel vloeiender beschrijft en bovendien veel meer Engelse zinnen gebruikt om te benadrukken dat de leerlingen zich in Cornwall bevinden. Van de vier schrijvers is Nicolien Mizee waarschijnlijk degene die haar verhaal de meeste diepgang heeft meegegeven.

Ze laat Wollebrandt bijvoorbeeld af en toe een originele gedachte uitspreken: ‘Joris had altijd gelijk, dacht Wollebrandt, maar het was een vervelend soort gelijk. Er was ook een leuke en mooie kant aan veel dingen.’ Ook ziet Wollebrandt zijn eigen worsteling met de liefde weerspiegeld in de ontmoeting met een oude vrouw uit het dorp die hem vertelt dat ze vroeger in een soortgelijke driehoeksverhouding verwikkeld was… met twee van zijn leraren!

Ups en downs Ondanks het feit dat de boeken een aantal van dit soort spannende momenten kennen, zijn het toch vooral verslagen van een standaard schooljaar met herkenbare ups en downs: problemen in de liefde, vervelende leraren en het ontdekken van nieuwe kanten aan jezelf. Dat geeft niets, want het zijn thema’s waar veel lezers zich in zullen herkennen. De serie zou zich overigens goed lenen voor een uitbreiding met vier boeken over het tweede jaar op Mortimer Mansion. Nu de introductie van de personages en de Leer achter de rug zijn zou er best wel eens Jet Steinz, De tranen van wat ruimte over kunSaar, Uitgeverij Brandt, 126 nen blijven voor extra pagina’s, ISBN 978 94 920 verdieping.

3744 2 (€ 12,50)

boekenkrant.com

september 2016 pagina 18

boekfragment

Mijn naam is Nul Nul is opgegroeid in een virtuele wereld waar hij getraind wordt om snel te zijn en doelen te raken. Maar dan valt zijn virtuele wereld weg en belandt Nul in de echte wereld, waar alles hem vreemd voorkomt. Nul moet kiezen. Teruggaan of een nieuw leven beginnen?

Luigi Ballerini, Mijn naam is nul, vertaling: Veerle Willems, Clavis Uitgeverij, 200 pagina’s, ISBN 978 90 448 2761 3 (€ 15,95) www.clavisbooks.com

Nul opent zijn portier. Hij stapt wankel naar buiten. Hij doet me denken aan een schipbreukeling die na maanden op de oceaan eindelijk voet aan wal zet. Hij waggelt. Zodra zijn voeten in de sneeuw zakken, blokkeert hij.

Hij blijft doodstil staan. Zijn gezicht naar boven gericht. Elk vlokje dat op zijn huid landt, lijkt hem te kunnen kwetsen. Zijn mond verstijft in een grimas die op pijn lijkt. Ik wil zijn hand nemen en hem geruststellen, maar ik ben bang voor zijn reactie.

Bovendien heb ik beloofd hem niet meer aan te raken.

‘Kom, Nul, we gaan naar binnen, straks worden we nog ziek. Het is hier minstens min tien graden.

Gelukkig hebben ze de verwarming laten aanstaan voor ons. Binnen is het lekker warm, volg mij maar!’

Hij lijkt me niet eens te horen.

Ik ga naast hem staan, in dezelfde houding. Ik leg mijn hoofd in mijn

nek en kijk naar boven. Ik wil zien wat hij ziet. Een heleboel witte parelkettingen vallen uit de hemel naar beneden. Ze wiegen synchroon mee met de wind, als een tulen gordijn gestreeld door een briesje.

‘Mooi, hè?’ zeg ik. Zonder Nul had ik dit niet gezien. Ik glimlach.

Daarna loop ik verder en ga in de deuropening op hem wachten. Ik wil hem niet opjagen. Laat hem maar van dit schouwspel genieten. Als het aan hem lag, zou hij daar de hele dag in de sneeuw blijven staan. Het is alsof hij de vlokjes voor het eerst ziet en niet kan stoppen met ernaar te kijken. Soms maken ze hem bang, dan weer weten ze hem te boeien, misschien wel allebei.

Moet je zijn gezicht zien. Het is me al eerder opgevallen hoe snel het soms van uitdrukking verandert. Van volwassen, bezorgd en achterdochtig naar kinderlijk, verbaasd en nieuwsgierig. Hoe oud zou hij eigenlijk echt zijn?

‘Nul, hoe oud ben je?’ vraag ik. Misschien kan ik hem zo wat afleiden.

Hij laat zijn hoofd zakken en kijkt mijn richting uit als iemand die net uit een trance is ontwaakt. Hij zet een stap, en nog een. Eindelijk komt hij naar mij toe. Hij beweegt behoedzaam, belemmerd door de hoge sneeuw.

Wanneer hij bij de drempel is, kijkt hij naar beneden en blokkeert hij weer. Er is sneeuw op zijn broek blij-

ven kleven. De pijpen zien wit. Het lijkt hem te storen.

‘Maak je geen zorgen, dat kan geen kwaad. Sneeuw smelt snel.’

Het overtuigt hem niet. Hij stampt met zijn voeten tot alles op de grond ligt. Er speelt een tevreden glimlach om zijn lippen.

‘Kom binnen!’

Ik druk me plat tegen de muur om hem langs te laten.

Gang.

Hij kijkt om zich heen, stijf, met een kaarsrechte rug, het valt me nu pas op dat hij een vreemde manier van bewegen heeft. Hij loopt mechanisch, bijna als in een mars.

Opeens blokkeert hij weer. Zijn blik blijft naar voren gericht.

‘Ik heb al zeven jaar at gedaan en ik ben bijna klaar met het achtste. Binnenkort mag ik bij het Team en volgend jaar ben ik eindelijk een sdp.’

Hij heeft een antwoord gegeven op mijn vraag, maar ik ben nog niets wijzer geworden.

boekfragment

Smokkelkinderen Arie groeit op in Zuid-Nederland tijdens de crisis van de jaren dertig. Zijn vader probeert met smokkelen aan geld te komen. Hij smokkelt van alles naar België, vooral boter, ‘het vette goud’. Samen met zijn gehandicapte oudere zus en zijn vader woont Arie bij zijn bazige oma.

Jacques Vriens, Smokkelkinderen, Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 136 pagina’s, ISBN 978 90 003 4888 6 (€13,99) www.unieboekspectrum.nl

Samen met zijn vader sluipt Arie over het smalle, modderige bospaadje. Hij knijpt zijn handen dicht en fluistert tegen zichzelf: ‘Niet bang zijn!’

‘Zei je wat?’ bromt zijn vader.

‘Nee.’ Stom, denkt Arie, mijn stem piept.

Als pap nou maar niks merkt.

Vannacht mag hij voor het eerst mee op smokkeltocht. Stiekem boter de grens over brengen naar België, want daar betalen ze meer dan het dubbele voor een kilo. Zijn vader noemt boter niet voor niks ‘het vette goud’.

Arie had al heel vaak gevraagd: ‘Pap, wanneer mag ik ook mee?’

‘Als je groot bent,’ antwoordde Corneel dan.

‘Ik ben al twaalf, bijna dertien!’

‘Dat is niet oud genoeg. Zal ik je een paar schoppen onder je kont geven?’

‘Doet niet zo flauw, pap.’

‘En je moet een lange broek dragen.’

‘Dat is pas als ik van school kom en ga werken.’

‘Heb jij even pech.’

Toch is het nu zover, ook al is hij pas twaalf en draagt hij nog een korte broek.

Arie weet trouwens bijna zeker dat er jongens in zijn klas zijn die al mogen ‘voorlopen’. Die wandelen ’s nachts een eind voor de smokkelaars uit om te kijken of alles veilig is, want de grenswachters liggen altijd op de loer.

Als een voorloper een paar van die commiezen tegenkomt, moet hij heel hard fluiten of een smoes verzinnen: net doen of zijn geit is weggelopen. Of de hond uitlaten: ‘Bruno, hier!’

Dat geeft de smokkelaars de kans om ervandoor te gaan, want als de commiezen je grijpen, ben je al je boter kwijt en krijg je een flinke boete. En kun je die niet betalen, dan ga je een paar weken de ­gevangenis in.

Het is deze nacht nogal koud, maar bij Arie staat het zweet in zijn handen.

Hij heeft hier zo naar uitgezien en nu voelt hij zich een dweil.

Kom op, Arie Rooyakkers, probeert hij zichzelf moed in te spreken, verpest het nou niet. Je moet net zo dapper zijn als Fulco uit Fulco de minstreel. Meester Jaspars had dit boek speciaal voor hem meegenomen van

thuis, omdat Arie alle andere boeken uit had. Hij heeft het verhaal over de dappere Fulco, die in de middeleeuwen de heer van IJsselstein moest bevrijden, al minstens vijf keer gelezen. Toen de meester ontdekte dat hij het boek zo bijzonder vond, mocht Arie het houden. En vanaf die dag is hij begonnen om de zinnen die hij mooi of spannend vindt, uit zijn hoofd te leren. Daarom fluistert hij nu tegen zichzelf: ‘Hij kende geen vrees en was moedig als altijd.’

Zijn vader heeft uilenoren. ‘Sssst, kop dicht, Arie!’

Zwijgend lopen ze verder.

Ineens blijft Corneel staan, draait zich om en vraagt: ‘Durf je nog?’

‘Ja, hoor.’ Hij doet zijn best om zijn stem opgewekt te laten klinken, alsof hij een gezellige wandeltocht met zijn vader maakt.

En dat is maar goed ook, want als pap iets zou merken, gaan ze terug en zal hij hem nog dagenlang inpeperen dat hij een schijtlaars of nog erger een lafaard is. Daarom moet hij flink zijn, hij moet zich ‘vermannen’. Dat woord heeft hij van meester Jaspars. Die schrijft altijd mooie, moeilijke of bijzondere woorden in een speciaal hoekje op het bord.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 19

boekfragment

De Kleine Op een gewone dag in een woonwijk komt plotsklaps De Kleine uit de lucht gevallen. Met luid geschreeuw kondigt het kind zijn komst aan, zodat het niemand kan ontgaan dat het gearriveerd is.

Waar komt het vandaan en waar was het hiervoor toen het nog niet hier was? Waarom beweegt het alsof het in de lucht zwemt?

Isol, De Kleine, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 76174 92 1 (€ 16,50) www.deharmonie.nl

De overtocht Obi, Kojo en Faisa moeten om verschillende redenen vluchten uit hun land. Gelukkig komen ze onderweg elkaar tegen, en samen gaan ze op zoek naar een land waar het wel veilig is.

Tineke Beishuizen, De overtocht, illustraties: Femke den Hartog, Oxfam Novib, 96 pagina’s, ISBN 978 90 694 2000 4 (€ 12,99) www.oxfamnovib.nl

Zo liepen ze elke dag urenlang, zonder te weten of ze wel de goede kant op liepen.

‘Hoe lang zijn we nu eigenlijk al onderweg?’ vroeg Obi op een dag.

‘Geen idee,’ zei Faisa.

‘Heel erg lang,’ zei Kojo.

In het begin hadden ze nog geprobeerd de dagen te tellen, maar dat

ging mis toen Kojo volhield dat als je telt de vijf na de drie komt. ‘Een, twee, drie, vijf, acht,’ zei hij. Het was hem niet uit z’n hoofd te praten. Hij wist het zeker. ‘Maar waarom zouden we de dagen tellen?’ vroeg hij aan Obi. ‘Een dag is een dag, en lopen is lopen en of je nou telt of niet, het blijft even ver.’

Dus waren ze opgehouden met het tellen van de dagen. Als ze vroeg in de ochtend wakker werden, gingen ze eerst eten zoeken. Daarna gingen ze op weg tot ze te moe waren om verder te lopen. Als ze onderweg niet genoeg te eten hadden gevonden, probeerden ze voor het slapengaan nog wat lekkere malse blaadjes en

verse vruchten te vinden. Wat lang niet altijd lukte, want het landschap werd steeds kaler. Er groeiden steeds minder bomen en er was steeds meer zand. Maar tot nu toe waren ze gelukkig altijd zonder honger gaan slapen. Kojo boven in een boom, Obi met zijn kop tegen de boom geleund en Faisa liggend, vlak naast Obi omdat ze dat veilig en gezellig vond.

Zo ging het iedere dag opnieuw. Ze konden zich nauwelijks meer een ander leven herinneren.

Wie van vroeger droomde, en verdrietig wakker werd, werd door de andere twee getroost en opgevrolijkt. Maar deze dag waren ze alle drie een beetje verdrietig. Ze had-

den al zoveel dagen gelopen, en nog steeds waren ze niet bij de zee. Af en toe kwamen ze andere dieren tegen, maar die liepen heel hard weg als ze de drie vriendjes aan zagen komen.

Overal opa’s en oma’s Liliana uit Aruba en Jeroen uit Nederland schreven verhalen en gedichten van over de hele wereld met opa’s en oma’s. Om samen met je opa’s en oma’s van te genieten.

Oud en Stout!

Liliana Erasmus en Jeroen Hoogerwerf, Overal opa’s en oma’s, illustraties: Mariella van de Beek, Levendig Uitgever, ISBN 978 94 917 4043 5 (€ 14,95) www.levendiguitgever.nl

Heel veel opa’s en oma’s zijn oud, hebben grijze haartjes, een kunstgebit en last van ditjes en datjes. Er zijn ook opa’s en oma’s die hun haar verven, die nog steeds hun eigen tanden hebben en die zich kiplekker

‘Wacht maar tot je hem beter leert kennen,’ zei Kevin. ‘We noemen hem niet voor niets ouwe opa Stout.’

voelen. Maar opa’s en oma’s die kattenkwaad uithalen, zoals de opa van Kevin? Daarvan ben ik er nog nooit één tegengekomen.

Kevin is mijn beste vriend en zo ziet hij er ook uit. Maar zijn opa? Die líjkt alleen op een echte opa, soms. Kevins opa heeft van dat pluizige engelhaar (zegt hij zelf) dat alle kanten op wil.

En als hij zijn nepvoortanden op en neer laat dansen, schrik je je dood!

Na een paar keer wen je daar wel aan. Nu moet ik erg om de opa van Kevin lachen wanneer hij dat doet.

Kevin niet.

Die kijkt een beetje bozig en jammert: ‘Opaaaaa!’

Ik vond dat Kevin best wat liever tegen zijn opa mocht zijn. ‘Je hebt een supercoole opa!’ zei ik tegen hem met een plagende por. Ik kreeg geen por terug, wel een hele diepe zucht.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 20

boekverfilming Binnenkort in de bios The Girl on the Train Vanaf 6 oktober 2016 Het meisje in de trein gaat over Rachel Watson, die elke dag met de trein langs het huis van een in haar ogen perfect koppel reist.

Wanneer ze op een dag iets schokkends ziet gebeuren in hun tuin en dat bij de politie meldt, wil niemand haar geloven.

Rachel heeft namelijk een ernstig alcoholprobleem.

Het is deze onbetrouwbare vertelster die Het meisje in de trein zo spannend maakt, en bij vlagen doet denken aan het in 2014 zo briljant verfilmde Gone Girl. Nu maar hopen dat deze boekverfilming net zo duister gaat zijn. Interessant feitje: de Britse Emily Blunt speelt de hoofdrol in deze filmversie, maar het verhaal is verplaatst van Londen naar New York.

Tonio Vanaf 13 oktober 2016 Op Eerste Pinksterdag 2010 sterft de zoon van A.F.Th. van der Heijden en Mirjam Rotenstreich na een auto-ongeluk. In 2011 brengt zijn vader het boek Tonio uit: een zoektocht naar de reden achter dit ongeluk en de zin van het leven.

Nu is het verhaal verfilmd door Paula van der Oest, met in de hoofdrollen Rifka Lodeizen en Pierre Bokma. Bij het kijken van de trailer moesten we wel even wennen: het gezicht van Van der Heijden is zo bekend dat het eventjes duurde voordat we Bokma daadwerkelijk als de schrijver zagen. Desalniettemin belooft het een tranentrekker van hoog niveau te worden, onmisbaar voor de A.F.Th-enthousiastelingen onder ons.

Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children Vanaf 29 september 2016 Jacob ontdekt dat hij ‘peculiar’ is: hij kan monsters zien die voor anderen onzichtbaar zijn.

Als hij in de geschiedenis van zijn overleden opa duikt, ontmoet hij andere peculiars: kinderen die kunnen vliegen, supersterk zijn, of vuur, bijen of planten kunnen beheersen. Fans van de Peregrineboekenserie zullen wel even moeten wennen aan het idee dat regisseur Tim Burton bij deze boekverfilming flink wat eigenschappen van personages door elkaar gehusseld heeft: sommige peculiars hebben opeens een heel andere leeftijd, of juist een heel andere speciale kracht.

De betoverende regiestijl van Burton past echter prima bij het verhaal van Ransom Riggs, die zelf lyrisch is over deze boekverfilming.

Regisseurs

De film in je hoofd en de film op het scherm Wat maakt een boekverfilming goed? De gemiddelde boekenwurm zal zeggen dat het boek sowieso altijd beter is; en dat een filmmaker alleen goed bezig is als hij zo trouw mogelijk blijft aan het bronmateriaal. Maar wat als we die ideeën nu eens uit het raam gooien?

Door Anouk Abels De strijd tussen woord en beeld Stephen King háát de verfilming van zijn boek The Shining. In 2014 zei hij in ­Rolling Stone dat Stanley ­Kubrick de plank compleet missloeg met deze film – en al helemaal door Jack Nicholson te casten: ‘Het boek is heet, de film is koud; het boek eindigt met vuur, de film met ijs. In het boek probeert Jack Torrance goed te zijn, terwijl hij langzaam maar zeker tot waanzin gedreven wordt. Wat mij betreft was Jack in de film gek vanaf de eerste scène.’

In datzelfde interview zegt King dat hij film ziet als ‘een inferieur, kortstondiger medium ten opzichte van literatuur.’ Hij is niet de enige – of eerste – met die mening. Film is makkelijker te consumeren, en als we zo doorgaan houden we geen lezer meer over, zo lijkt de consensus.

In 1925 schreef Virginia Woolf al in een essay dat cinema de moordenaar van het boek zou worden. En op pagina 3 in deze krant vertelt Ronald Giphart dat hij zijn nieuwe boek als een slag in de strijd van het woord tegen het beeld ziet.

Toch lijken er flink wat mensen te zijn die lezer én kijker zijn – dat kun je wel zien aan de immense bezoekersaantallen van boekverfilmingen.

Dat publiek bekijkt een verfilming ook vaak vanuit het idee dat het originele verhaal vanzelfsprekend beter is – al ligt daar volgens mij nog een andere, meer emotionele oorzaak aan ten grondslag.

Als je een boek leest, ben je de regisseur van de film in je hoofd: jij bepaalt hoe de decors, hoofdrolspelers en de gebeurtenissen eruit zien. Dat is een hele persoonlijke ervaring: niemand ziet precies hetzelfde in de woorden van een schrijver als jij. Het kan daarom moeilijk zijn om naar een boekverfilming te kijken. De personages zien er niet uit zoals jij vindt dat ze eruit horen te zien. Bovendien sleutelt een filmmaker niet alleen aan jouw visie, maar ook aan die van de schrijver. Gebeurtenissen worden toegevoegd of juist uit het verhaal geknipt. Ook is film een ander medium dan het boek, waar inwendige dialogen en intense situatiebeschrijvingen simpelweg niet bestaan.

Kortom: het is onmogelijk dat de film er precies zo uitziet zoals de film die die zich tijdens het lezen in jouw hoofd afspeelde. De vraag is echter

Stephen King of je wel zou moeten willen dat dat kon. Het boek bestaat al – je kunt het verhaal zo vaak als je wil herlezen.

Waarom zou je dan een perfectie kopie op het scherm willen zien?

Stel nou dat we deze beide kwesties – de superioriteit van het boek als medium en het belang om trouw te blijven aan het bronmateriaal – loslaten. Op die manier kunnen we ruimte maken voor een derde vraag die, wat mij betreft, een veel interessantere kijkervaring oplevert: hoe ziet het bestaande verhaal eruit als we het door de bril van de filmmaker bekijken?

Een andere manier van kijken Als een filmmaker zijn film anders laat verlopen om financiële of praktische redenen – om te bezuinigen, of de film in te korten, bijvoorbeeld – is dat jammer. Ik weet nog dat ik op mijn zestiende furieus was toen de film Harry Potter and The ­Goblet of Fire een essentiële verhaallijn over huis­elven uit het boek bleek te missen.

Het wordt pas interessant wanneer een verfilming door wijzigingen iets toevoegt aan het bestaande verhaal. Zo’n toevoeging kan plaatsvinden als een filmmaker de gereedschappen van film toepast die schrijvers niet tot hun beschikking hebben: denk maar aan kostuums, decors en soundtrack. De Australische regisseur Baz Luhrmann is hier beroemd mee geworden. In zijn film Romeo + Juliet (1996) legt hij een bijzonder verband tussen verleden en heden: een piepjonge Leonardo DiCaprio en Claire Danes spreken met

de woorden van Shakespeare, terwijl de kleding, decors en wapens waarmee de familievete wordt uitgevochten duidelijk toebehoren aan de jaren negentig.

Een regisseur kan er ook voor kiezen om het verhaal van de schrijver inhoudelijk van wijzigingen te voorzien. Het is mooi als er hierdoor verdieping ontstaat. Zo kunnen we via flashbacks personages beter leren kennen, of de wereld waarin het verhaal zich af speelt verder ontdekken. Neem de verfilming van Suzanne Collins’ The Hunger Games. In het boek kijk je alleen mee met Katniss terwijl ze meedoet aan de Hongerspelen; in de verfilming zien we ook hoe de kijkers van de Hongerspelen in de rijke hoofdstad van Panem, de spelmakers en de president de gebeurtenissen ervaren. Regisseur Shane Leonard Gary Ross maakt dankbaar gebruik van de mogelijkheid van film om snel te schakelen tussen verschillende locaties en points of view – iets wat in een boek lastiger te realiseren is.

De bril van de regisseur Soms gaat een filmmaker nog verder. Zo verscheen in 2007 The Mist, de verfilming van de gelijknamige novelle van – daar is hij weer – ­Stephen King. Dit sciencefictionverhaal, dat op papier een open einde kent, is in de verfilming voorzien van een schokkende eindscène.

Verrassend genoeg heeft King zich ontpopt als groot fan van deze bewerking. ‘Ik ben dol op het nieuwe einde dat [regisseur Frank Darabont] schreef,’ zei hij tijdens een persconferentie in 2007. ‘Het is het meest schokkende einde ooit en er zou een wet moeten zijn die voorschrijft dat iedereen die verklapt wat er in de laatste vijf minuten gebeurt, verhangen moet worden.’

Net als King ben ik fan van The Mist. Het alternatieve einde laat ons het originele verhaal door Frank Darabonts bril zien; hij komt met wendingen die King zelfs niet zag.

Hij heeft niet per se iets gemaakt dat beter is dan Kings originele boek; net zo min heeft hij het bestaande verhaal proberen te kopiëren. Het is geen vervanging van de film in je hoofd die je zag toen je het verhaal las, maar een intrigerende aanvulling die ervoor zorgt dat je een bekend verhaal met een frisse blik kunt waarnemen. En dat is, naar mijn mening, precies wat een goede boekverfilming hoort te doen.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 21

boekverfilming Van 9 tot en met 18 september barst Film by the Sea weer los in Vlissingen.

Dit bijzondere festival richt zich niet alleen op film, maar ook op literatuur.

Zo wordt er op 16 september de Parel uitgereikt: de publieksprijs voor de beste boekverfilming. filmfestival

Film by the Sea: het samengaan van woord en beeld Film By the Sea is anders dan andere filmfestivals in Europa, en dat komt niet alleen door de bijzondere locatie aan de kust. Het festijn onderscheidt zich door zich op films én boeken te richten.

de genomineerden Benieuwd welke vijf films kans maken op de Parel? Wij zetten de vijf genomineerden op een rijtje.

Door Hugo Jager

Van de redactie Als bezoeker kun je films en documentaires bekijken, en lezingen, concerten en feesten bijwonen. Daarbij zullen talloze acteurs, schrijvers en regisseurs hun opwachting maken.

Tijdens het festival worden daarnaast competities georganiseerd en awards uitgereikt.

Leo Hannewijk, directeur van Film by the Sea, vertelt dat de voorbereidingen van het festival nog in volle gang zijn. ‘We zijn nog druk bezig met het uitnodigen van gasten, met name de regisseurs van de dertien competitiefilms voor de Award Ceremony op vrijdag 16 september. Daar wordt de Dioraphte Award uitgereikt door voorzitter van de vakjury Adriaan van Dis aan de maker van de beste nieuwe boekverfilming.’

De boekverfilming speelt een belangrijke rol bij verschillende evenementen tijdens het festival. Zo geeft de Franse filmmaker en schrijver Philippe Claudel een lezing over de (on)mogelijkheid van boekverfilmingen. Ook is er de Film- en Literatuurcompetitie, waarbij een vakjury bepaalt welke van de twaalf meedingende boekverfilmingen naar huis gaat met de Film- en Literatuuraward. Maar er is nog een bijzondere prijs: de Parel voor de beste boekverfilming. De Parel, een initiatief van de CPNB, is een publieksprijs. Dit jaar heeft bioscoopketen Pathé tevens een rol in de totstandkoming van deze award, zegt Hannewijk. ‘Tussen 11 augustus en 15 september vertonen Pathé-theaters de vijf genomineerde films in twintig zalen. Het publiek mag vervolgens stemmen op de beste verfilming.’

Waar vorig jaar de Amerikaanse film Still Alice de Parel nog in de wacht sleepte, kunnen dit jaar voor het eerst alleen Nederlandse boeken naar de prijs meedingen. ‘Er zijn veel Nederlandse boeken verfilmd afgelopen jaar,’ legt Hannewijk uit. ‘Die trend zet zich ook dit jaar voort met onder meer Tonio en De held. Het is dan ook niet vreemd dat

CPNB in overleg met ons heeft gekozen voor boekverfilmingen waaraan een Nederlands boek ten grondslag ligt. En het lijkt erop dat die beslissing goed is uitgepakt, want er wordt druk gestemd op de genomineerde films.’

Maar wat maakt een boekverfilming dan goed? Volgens Hannewijk kun je de boek- en filmversie van hetzelfde verhaal het beste los van elkaar

beoordelen. ‘Van een slecht boek kan een goede film worden gemaakt en omgekeerd. Onze jury beoordeelt de films dan ook op haar cinematografische kwaliteiten en zeggingskracht. De visie en interpretatie van de literaire bron zijn belangrijke aandachtspunten voor de vakjury.

De wijze waarop de filmmaker filmische middelen inzet is belangrijk, zeker wanneer de interpretatie doordacht, origineel en adequaat is.’

Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans is een boek dat je sowieso gelezen moet hebben. De sfeer blijft je altijd bij. Het gaat over de geologische expeditie van Alfred Issendorf op Lapland en geldt als een monument binnen de Nederlandse letteren. De verfilming Beyond Sleep van regisseur Boudewijn Koole is vooral een mooie aanvulling op het boek en misschien daarom wel een terechte genomineerde.

Dan is er De helleveeg van regisseur André van Duren, gebaseerd op het boek van A.F.Th. van der Heijden. In deze verfilming is er minder aandacht voor de onderliggende emoties van de personages dan in het boek. De focus ligt eerder op de humor en het drama van het verhaal. Ook in de genomineerde film Schone handen van regisseur Tjebbo Penning is minder ruimte voor onderhuidse spanning. Hier roept het acteerwerk juist diepe bewondering op. Meer dan in het originele boek van René Appel voeren de platte Amsterdamse accenten van de hoofdpersonen je mee door het verhaal.

De laatste twee genomineerden zijn Knielen op een bed violen van Jan Siebelink en Publieke Werken van Thomas Rosenboom. Bijna iedereen heeft deze boeken gelezen. Zouden de filmmakers daarom aangenomen hebben dat het publiek de verhalen al door en door kent? Waar de ene film uitblinkt in karakterontwikkeling, is de andere juist een spektakel op het gebied van special effects: regisseur Ben Sombogaart van Knielen benadrukt in zijn film vooral de vriendelijke man in de godsdienstfanaticus Jan Sievez, terwijl regisseur Joram Lürsen met Publieke Werken laat zien hoe je met digitaal vakwerk het Amsterdam van 1888 kunt laten herleven.

Tot 15 september kun je nog stemmen op één van de vijf genomineerden via besteboekverfilming.nl.

Lees ook de specials van de Boekenkrant!

BKStrips

BKJunior

AUGUSTUS 2016, NO. 6, DE BESTE BRON VOOR STRIPNIEUWS

juni 2016, no. 1 – De beste bron voor young aDult-boeken

SEPTEMBER 2016, NO. 6 – DE BESTE BRON VOOR JEUGDBOEKEN

Viva!

great stories that make your brain go ‘ahhbdgbd merhbergurhbud gerbubaaarr’

Eefje Wentelteefje

Lang leve opa’s en oma’s!

Met Stripstad Rotterdam, de Rode Ridder, de beste inkleurders van Nederland, en meer…

Kinderboekenweek, 100 jaar Roald Dahl, Kinderen voor Kinderen, en nog veel meer…

BKStrips: een special over strips en ­stripboeken voor iedereen van zeven tot zevenenzeventig jaar

BKJunior: een special over kinder- en jeugdliteratuur voor kinderen tussen de zeven en dertien jaar

Ransom Riggs, Tahereh Mafi, Becky Albertalli, John Green, De boekendief en nog veel meer...

BKYA: een special over boeken voor young adults vanaf veertien jaar en voor iedereen die van dit genre houdt

Abonnees van de Boekenkrant ontvangen alle specials. Maar het is ook mogelijk om voor € 15,- een abonnent te nemen op zes nummers van een enkele special.

Kijk voor meer informatie op www.boekenkrant.com

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

Bloemlezing ‘Lees maar lang en wees gelukkig’ 500 gedichten verbeeld

€ 26 | ISBN 9789059305267 17 x 14 cm. 527 pagina’s - gebonden Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

DERDE DRUK

boekenkrant.com

september 2016 pagina 23

boekfragment

Menthol Joseph ‘Menthol’ ­Sylvester is gevlucht voor de Ku Klux Klan in Amerika, als hij twintig jaar later in ­Nederland alsnog gevangen wordt genomen. Nu door de Duitse bezetters…

Frank Krake, Menthol. De man die Nederland leerde tandenpoetsen, Uitgeverij Achtbaan, 312 pagina’s, ISBN 978 90 824 7640 8 (€ 19,95) www.uitgeverijachtbaan.nl

Zelfverzekerd loopt Joseph Sylvester de poort binnen van interneringskamp Schoorl, waar enkele tientallen gevangenen hem aan staren.

Vriendelijk kijkt hij om zich heen, maar voordat hij alles goed kan bekijken wordt hij aan zijn arm meegenomen en een barak in geduwd.

Het duinzand knispert onder zijn schoenzolen op de houten vloer. Hij moet gaan zitten. Opnieuw wordt zijn koffer doorzocht en vervolgens aan de kant geschoven. Zijn paspoort wordt in beslag genomen en zijn naam in het register bijgeschreven met de datum erachter, 25 juni 1940.

Verbaasd kijkt Joseph naar het woord dat daaronder wordt geschreven; Vollblutneger. Hij weet in eerste instantie niet goed wat hij daarvan moet denken. Dan maakt een gevoel van trots zich van hem meester. Zo had hij het nog niet eerder bekeken. Vollblutneger klinkt wel goed eigenlijk. Vervolgens worden foto’s en vingerafdrukken genomen.

Joseph moet een formulier ondertekenen en hoort, terwijl hij zijn krab-

bel zet, het geklak van stevige laarzen rechts van hem. Als hij opkijkt, slaat de schrik hem om het hart. Hij ziet zwarte laarzen die tot net onder de knie komen en overgaan in een zwarte legerpantalon die steeds volumineuzer richting het middel van de officier loopt. Op zijn eveneens zwarte legerjasje zit een groot zilverkleurig kruis gespeld en op de revers zitten twee grote bliksemschichten van glimmend zilver. De man legt zijn pet op tafel en gaat tegenover Joseph zitten. Vanaf de pet kijken een adelaar en een grote doodskop met twee gekruiste beenderen hem agressief aan. Zonder zich te bedenken neemt Joseph zijn hoge hoed af en legt die voor zich op tafel. Zo hoeft hij die doodskop tenminste niet te zien. In vloeiend Duits zegt hij: ‘Goedemiddag. Mijn naam is Sylvester, Joseph Sylvester. Ik ben marktkoopman en konijnenfokker. Ik heb geen idee wat ik hier doe, maar ik zou graag mijn zakmes terug ontvangen, dat die collega’s van u in beslag hebben genomen.’

De man kijkt Joseph enkele seconden doordringend aan.

‘SS-Untersturmführer Schmidt,’ zegt hij afgemeten.

Dan kijkt hij naar een van zijn ondergeschikten en zegt slechts: ‘sofort umziehen,’ terwijl hij met zijn hoofd naar Joseph knikt. Die begrijpt meteen dat zijn zondagse

outfit hier niet gewenst is en loopt met de bewaker mee naar een andere kamer. In het bijzijn van de soldaat wisselt hij zijn zondagse kleding voor zijn dagelijkse konijnenfokkerstenue. Keurig netjes vouwt Joseph zijn pak op en stopt het in zijn koffer. Dan wordt hij naar zijn barak gebracht. Het kamp bevindt zich in een soort van kom. Overal om zich heen ziet hij zand en hoge duinen. In de verte hoort hij een soort geruis. Dat zal de zee zijn. Het terrein is omheind met hekken en prikkeldraad. Alle barakken zijn genummerd en bij nummer acht wordt hij naar binnen geduwd.

Daar bevinden zich al tientallen mannen, die hem nieuwsgierig opnemen. Een van hen wijst Joseph zijn bed. Hij stelt zich voor als William Hilsley. Joseph gooit zijn koffer met een zwaai op zijn brits en geeft iedereen een hand.

‘I am Joseph Sylvester,’ zegt hij. ‘But you can call me Menthol.’

voorbij de penaltystip.’ Heel ongebruikelijk was de Spanjaard in mijn rug gaan staan op de rand van het strafschopgebied. Mocht een in de linkerhoek geschoten bal afgeweerd worden in zijwaartse richting, dan is hij er als eerste bij. Maar hij mag dan niet voorbij de hoogte van de penaltystip staan. Dus eerst moet ik hem de juiste plek wijzen. ‘Alba!

Back!’ Dan moet ik de andere spelers op de rand van het strafschopgebied weer terugzetten. Ik loop twee stappen naar de keeper, maak een handgebaar dat hij op de lijn moet staan, maar ik krijg geen contact met hem omdat Tsrna weer het strafschopgebied binnenrent en een heel verhaal begint in het oor van de keeper over welke hoek Ramos zal kiezen.

Toen hij weg was heb ik een ding NIET gedaan: tien seconden rust houden. Ik had moeten zeggen in de headset: ‘Rich…, keeper voor jou.’ Dat weet hij wel, maar ik had het even moeten activeren. En wat ik ook had moeten doen: vol in de camera’s naar de keeper lopen. Demonstratief wijzen op de doellijn. ‘Keeper, goalline, stay there.’ Maar door de commotie heb ik dat niet gedaan. Ook al staat in mijn citatenboek: ’Vertrouwen is goed, controle is beter.’

Als je de beelden terugziet, is ook te verklaren waarom bij het eerste balcontact van penaltynemer Sergio Ramos het strafschopgebied al vol staat en de keeper op anderhalve

meter voor de doellijn. Ramos loopt aan, maar een meter voor de bal houdt hij een halve seconde in om te kijken of de keeper al een hoek kiest.

Op het moment dat hij inhoudt, stormt iedereen gelijk naar voren.

De keeper stopt de bal. Heel Kroatië knalt uit elkaar. Ze worden helemaal gek. En ik heb geen moment gedacht, echt geen moment: die penalty moet worden overgenomen. Ook op de headset was niets te horen.

Ook na de wedstrijd niet. Marlies belt me en zegt: ‘Er is commotie over de uitvoering van die penalty.’ Maar ik zeg: ‘Ah, wat een peanuts, hou op zeg. Wat een gezeur. Die Spanjaarden hadden die penalty gewoon beter moeten nemen. Ramos schoot die penalty zo belabberd.’

Ik denk dat ook tijdens de wedstrijd de Spanjaarden niet door hadden dat er te vroeg bewogen is.

boekfragment

Björn Tijdens het Europees kampioenschap in 2016 is het ‘team Kuipers’ het enige Nederlandse team dat afreist naar Frankrijk. Die eer dankt toparbiter Kuipers aan zijn onberispelijke en krachtige optreden op de nationale en internationale velden.

Maar Kuipers is niet alleen succesvol op het veld. Met zijn vrouw bestuurt hij een supermarktimperium. Ook is hij een bevlogen spreker voor bedrijven.

Gerard Braspenning, Björn, Pharos uitgevers, ISBN 978 90 793 9975 8, (€ 19,90) www. pharosuitgevers.nl

‘Richard Liesveld, zesde official op de doellijn, roept: ‘Penalty, penalty, penalty.’ Op de headset hoor ik dat nummer twee hem heeft veroorzaakt. Dus die geef ik geel. Er was natuurlijk veel commotie, want ik moet ook Tsrna nog geel geven. Zijn protesten waren veel te heftig. Hij gaf me een duw, dus dat kan niet.

Hij klaagde niet zozeer dat ik deze penalty gaf maar waarom dan aan Kroatië even daarvoor niet? Dat was een schwalbe. Als alles rustig is, zet ik de mensen klaar voor het nemen van de strafschop. Erwin Zeinstra, de man met de vlag, moet op de hoogte van de penaltystip gaan staan voor eventueel buitenspel in de rebound.

Hij schreeuwt: ‘Alba, achter je, staat

boekenkrant.com

september 2016 pagina 24

non-fictie Boekenkrant tipt Breken met banken Siebe Huizinga was van 2012 tot 2016 nauw betrokken bij de oprichting van bunq, een Nederlandse betaalapp met een bankvergunning van De Nederlandsche Bank. Breken met banken is een live-verslag van die periode. De achterflap belooft een episch verslag vol ‘perSiebe Huizinga, Breken met soonlijke drama’s, knalbanken, Uitgeverij Kompas, lende strijd, withete 260 pagina’s, ISBN 978 94 921 0704 6 (€ 19,95) frustratie, ongekende euforie en gedrevenheid.’

Bij de Boekenkrant zijn we goed bekend met Siebes levendige schrijfstijl: hij was immers founding editor van ons blad.

T.rex Trix in Naturalis Maak kennis met Trix de T.rex, de nieuwste aanwinst van het Leidse natuurhistorische museum Naturalis. Haar 67 miljoen jaar oude skelet werd in 2013 gevonden op de prairie van Montana (VS). Naturalis heeft nu, Daan Remmerts de Vries, T.rex als enig museum buiTrix in Naturalis, Uitgeverij ten Noord-Amerika, Leopold, ISBN 978 90 258 7087 4 (€ 14,99) een T. rex. Samen met dino-deskundige Anne Schulp duikt Daan Remmerts de Vries in Trix’ geschiedenis. Leuk voor het hele gezin!

Energy Bites Gezonde energieballetjes zijn leuk om te maken, lekker om te eten en ook nog eens goed voor je lichaam. Kate Turners kleine kookboekje bevat 15 recepten en talloze tips om je ingrediënten met elkaar te combineren. Turner werkt met Kate Turner, Energy bites, veel superfoods – die Uitgeverij Terra, 62 pagizijn soms duur en lasna’s, ISBN 978 90 898 9689 6 tig te vinden. Maar als (€ 9,99) je de juiste ingrediënten eenmaal gevonden hebt, kom je met deze balletjes moeiteloos en hypergezond je school- of werkdag door.

De wereld volgens GIJP In dit nieuwe boek maken we René van der Gijp mee tijdens een van de turbulentste jaren van zijn leven, waarin hij de moeder van zijn jongste zoon verloor.

Maar er is ook aandacht voor Gijps vriendenkring, waar grootheden als Ruud Gullit en Dick Michel van Egmond, De Advocaat deel van uitwereld volgens GIJP, Uitgevemaken. Het belooft een rij Voetbal Inside, 272 pagiintiem kijkje achter de na’s, ISBN 978 90 488 3414 3 schermen te worden bij (€ 19,99) een van de populairste voetbalanalisten van het land.

afrikaans

‘Maar ik ken haar niet’ ‘Ze staat me nader dan een zuster, kent mijn intieme leven op een dieper niveau dan een zuster me zou kennen. Maar ik ken haar niet,’ schreef de Zuid-Afrikaanse auteur Elsa Joubert in het verhaal ‘Agterplaas’. In Bijna familie haalt hoogleraar Zuid-Afrikaanse letterkunde Ena Jansen zwarte huishoudsters uit de schaduw van de geschiedenis.

zwarte huishoudster uit hun jeugd.

Voor de huishoudelijke hulpen zelf waren die tijden echter helemaal niet zo rooskleurig.

Jansen zet in haar boek op genuanceerde wijze de ervaringen van – overwegend witte – werkgevers af tegen die van hun – overwegend zwarte – huisbediendes in het ZuidAfrika van de afgelopen eeuwen.

Dit doet ze aan de hand van interviews en studies, maar vooral aan de hand van literatuur. Verhalen uit het perspectief van de ‘witte mevrouwen’ laten vaak hetzelfde beeld zien.

Hoewel hun genegenheid voor hun zwarte huishoudsters oprecht is, Door Nina Visser blijkt keer op keer dat deze innige vriendschapsband eenzijdig is en In Zuid-Afrika is het in dienst nemen van huis- vervuld van hypocrisie. Werkgevers storten graag hun hart uit bij houdelijke hulpen al hun huishoudster, maar weten vrijeeuwenlang gebruik – wel niets – soms zelfs een direct niet eens de achtergevolg van naam – over het leven slavernij van degene op wiens en kolonialisme, betoogt schouder ze uithuilen.

Jansen. In haar boek Dat huisbediendes lang gaat ze in op de bijzonniet altijd zo tevreden dere rol die zwarte huiswaren met hun posihoudsters vervulden tie, komt naar voren binnen het witte gezin. in een boek als To Ondanks hun minderMy Children’s Childwaardige positie in de ren (1990), waarin samenleving waren zij Sinidwe Magona wel degenen aan wie de schrijft over haar leven zorg voor kinderen werd als bediende, en over toevertrouwd, en tot op Ena Jansen, Bijna familie. de woede die ze voelde de dag vandaag bewaart Huishoudsters in het Zuid‘omdat elke witte van een groot deel van de Afrikaanse gezin, Uitgeverij witte Afrikaners warme Cossee, 352 pagina’s, ISBN 978 welk willekeurig land dan ook naar Zuidherinneringen aan de 90 593 6677 0 (€ 24,95)

Afrika kan komen en hier kan zijn wat ik nooit kan zijn. Doen wat ik nooit kan doen.’ Over haar werkgevers zegt ze: ‘De enige reden waarom ik voor hen werkte en zij niet voor mij was dat ik zwart was en zij wit.

Zij waren minder goed opgeleid dan ik, ook toen al.’

Interessant is de weerslag die de afschaffing van de apartheid heeft gehad op Zuid-Afrikaanse literatuur en de rol van huisbediendes.

Witte schrijvers proberen invulling te geven aan hun schuldgevoelens, terwijl een zwarte auteur als Zukiswa Wanner in The Madams (2006) op luchtige wijze schrijft over een relatief nieuw fenomeen: zwarte of gekleurde vrouwen die een (soms witte) huishoudster in dienst nemen.

Het goede aan dit boek is niet alleen dat Jansen de complexe Zuid-Afrikaanse geschiedenis met haar ingewikkelde verhoudingen begrijpelijk weet op te dienen, maar ook dat ze alle perspectieven uitgebreid en zonder oordeel belicht. Het onderwerp van Bijna familie is echter veel breder te trekken dan alleen de positie van huishoudsters in ZuidAfrika. Het is een boek dat gaat over de manier waarop mensen met elkaar omgaan en over de al dan niet bewuste rolpatronen binnen de maatschappij; en dat zijn zaken die altijd en overal aandacht verdienen.

Bijna familie verschijnt op 16 september tijdens de Week van de Afrikaanse roman.

Making a murderer

De lotgevallen van Steven Avery In De onschuldige moordenaar blikt openbaar aanklager Michael Griesbach terug op de zaak Steven Avery. Of eigenlijk: op de zaken ­Steven Avery, want hij belandde tot twee keer toe in de gevangenis voor moord.

Door Ika Gerritsen Wie de documentaireserie Making a Murderer op Netflix gezien heeft, heeft vragen, veel vragen. De guitige antiheld Steven Avery zat achttien jaar onschuldig in de gevangenis voor de zware mishandeling van Penny Beerntsen, daaraan twijfelt niemand meer sinds DNA-bewijs hem in 2003 vrijpleitte. Maar zit hij nu ook alweer elf jaar onschuldig vast voor de moord op Teresa Halbach in 2005, omdat de politie hem er wéér heeft ingeluisd? Of zet de Netflix-documentaire je gewoon gigantisch op het verkeerde been?

De achterflap van De onschuldige moordenaar belooft ‘de hiaten die de partijdige documentaire achterliet’ te vullen. Die belofte maakt het boek helaas niet waar. Griesbach maakt

waarvoor Avery sinds 2005 in de zelfs geen woord vuil aan de hele cel zit. Wat precies Griesbachs rol Netflix-documentaire, laat staan dat was tijdens deze zaak wordt vreemd hij erop ingaat welke informatie de genoeg niet helemaal duidelijk. documentairemakers al dan niet Maar hij beschrijft de zaak levendig, expres buiten beschouwing hebben en van binnenuit. De door de Netgelaten. Hij focust zich voornamelijk flix-documentaire geschetste sugop de zaak Beerntsen uit 1985, waargestie dat Avery er in deze zaak door bij Penny Beerntsen zo zwaar werd de politie werd ingeluisd veegt hij mishandeld dat ze het maar nauwedaarbij haast achteloos van tafel. Dat lijks overleefde. Nadat DNA-bewijs in 2003 Avery’s onschuld aantoonde, doet hij door nieuwe informatie over Avery’s karakter naar voren te brendook Griesbach de justitie-archiegen, maar ook door de politiemanven in, en sprak met collega’s die – nen Lenk en Holborn (die in Making in tegenstelling tot hemzelf – desa Murderer vals bewijs lijken te hebtijds al bij justitie werkzaam waren.

Zijn conclusie: politie en justitie heb- ben neergelegd) als ‘eerlijk en integer’ te betitelen – zonben Avery in 1985 niet der dit overigens verder door een foutje, maar te onderbouwen. willens en wetens onteNet als Making a Murrecht de cel ingezet. Uitderer geeft De onschulvoerig staat Griesbach dige moordenaar dus ook stil bij het verhaal geen echt bewijs. Desvan Beerntsens daadondanks is het een onwerkelijke aanvaller, een derhoudend true crimezwaar gestoorde zedenboek waar iedereen die delinquent, die aldus op in de lotgevallen van vrije voeten bleef, met Steven Avery is geïntealle afschuwelijke gevolresseerd zich heerlijk in gen van dien. kan vastbijten. Of AveVervolgens, op ruim ry onschuldig is of toch twee derde van het Michael Griesbach, De een moordenaar, mag boek, gaat Griesbach in onschuldige moordenaar, verje daarbij zelf invullen. op de zaak rondom de taling: Theo Horsten, Uitgevemoord op de jonge foto- rij HarperCollins, 352 pagina’s, grafe Teresa Halbach, ISBN 978 94 027 1440 1 (€ 19,95)

boekenkrant.com

september 2016 pagina 25

non-fictie wanders’ wonders

Rembrandt heeft geen haast Ontwerper Marcel Wanders maakte samen met het Rijksmuseum Rijks, Masters of the Golden Age. Met dit boek brengt Wanders een ode aan de zeventiende-eeuwse Nederlandse meesterwerken uit de Eregalerij.

Door Nora van Ouwerkerk In 1996 brak Marcel Wanders internationaal door als ontwerper met zijn Knotted Chair. Inmiddels wordt hij door The New York Times ‘the Lady Gaga of Design’ genoemd en zijn zijn ontwerpen niet meer weg te denken uit de designwereld. Een Unique Art Edition en een Limited Edition van zijn meest recente project, Rijks, Masters of the Golden Age, waren vanaf april al beschikbaar vanaf maar liefst € 6500. Vanaf deze maand is er ook een Ongelimiteerde Editie voor € 125 te verkrijgen.

‘Naar aanleiding van de opening van het nieuwe Rijksmuseum werd ik gevraagd of ik een boek over de werken van de Eregalerij zou kunnen maken,’ vertelt Wanders. ‘Het maken van Rijks is een lange reis en een enorm ontwikkelingsproces geweest. Vier à vijf jaar geleden ben ik begonnen met dit project, ik heb er bewust de tijd voor genomen.

De schilderijen van de Eregalerij zijn al meer dan driehonderd jaar oud, mijn opdrachtgever heeft geen haast, Rembrandt heeft geen haast.

Het boek moest perfect worden.

Het is dan ook heel bijzonder om gedurende een lange tijd zo gedetailleerd aan een project te kunnen werken.’

views met hedendaagse kritische denkers vinden. Maar liefst dertig toonaangevende denkers, waaronder David Allen, Alain de Botton, Anton Corbijn, Angela Missoni en Jimmy Nelson leggen op hun eigen manier uit waarom de zeventiendeeeuwse meesterwerken vandaag de dag nog relevant zijn. ‘Alle interviews gaan over een specifiek kunstwerk uit de Eregalerij,’ legt Wanders uit. ‘Van de dertig denkers zijn er zes beeldend kunstenaar. Van hen zijn er moderne werken opgenomen ter vergelijking met de schilderijen uit de zeventiende eeuw. De interviews laten zien dat het verleden relevant is bij het maken van de toekomst, en ontzettend belangrijk is om je cultureel verbonden te voelen. In mijn werk probeer ik dat op allerlei manieren naar voren te laten komen.’

De verschillende kostbare edities van Rijks stralen inderdaad uit dat er jaren aan gewerkt is. Het boek bevat een aantal vernieuwende aspecten; zo combineert het de fijnste materialen met de meest innovatieve technieken. ‘Er is bijvoorbeeld gebruik gemaakt van handgeschreven kalMet de komst van de Kleine Rijks ligrafie, hoog gepigmenteerde inkwordt het boek toegankelijk ten en een verfijnde druktechniek,’ gemaakt voor kunstliefhebbers. legt Wanders uit. De inhoud bestaat Wanders: ‘Ik ben heel blij met deze uit afbeeldingen van de meesterwer- editie, want op deze manier krijgt ken die door middel van het boek een groot uitvergrotingen tot het bereik. Nu kunnen kleinste detail zijn afgemensen het werk een beeld. Op die manier plekje in hun eigen zijn er soms hele andere huis geven.’ De ediaspecten te zien van tie is zeker vergelijkeen schilderij. ‘Ik heb baar met de Unique Art nog geen enkel kunstEdition en de Limited boek gezien dat dat Edition. ‘Hij is prachdoet,’ zegt Wanders. ‘Ik tig geworden,’ vervolgt ben zelfs verbaasd dat Wanders. ‘Hij heeft hetje zo’n innovatie kunt zelfde aantal pagina’s doen in boekenland.’ als de andere edities, Marcel Wanders, Rijks, Naast de schilderijen en de kwaliteit van het ­Masters of the Golden Age, van onder andere Rempapier en de drukkwaUitgeverij Komma, 576 pagibrandt en Vermeer kun liteit zijn ook van hoog na’s, ISBN 978 94 915 2529 2 je in het boek ook interniveau. Tijdens het (€ 125,00)

bekijken van de afbeeldingen voel je je alsof je voor de originele werken staat.’

Zelf is Wanders een groot bewonderaar van de Nederlandse meesters. ‘Vermeer is voor mij de grootste, vanwege zijn kleurgebruik en de schoonheid van zijn schilderijen.

Zelf verzamel ik ook kunst; zo heb ik thuis bijvoorbeeld werk van Damien Hirst en Erwin Olaf. Daarbij interesseren de connecties die ik heb met de kunstenaars mij meer dan het specifieke kunstwerk. De werken die aan de muur hangen zie ik als mijn ooms en tantes, als mijn creatieve familie.’

GULLIT ONTHULT TACTIEK EN ANEKDOTES UIT HET TOPVOETBAL

Warm en verrassend Van dit autobiografische verhaal van een opgroeiend meisje aan de Turkse kust kan je hart alleen maar een sprongetje maken.

De jonge Özge zoekt haar eigen stem ondanks haar veeleisende vader en temidden van oplopende spanningen in Turkije.

Een echt coming-of-age - verhaal, voor iedereen die zich niet in een hokje wil laten stoppen en die de Turkse cultuur wat beter wil begrijpen.

Teleurstellen vergt lef, opgroeien in Turkije.

Prijs: € 19,95. ISBN/EAN: 978-90-824107-2-3

www.soulfoodcomics.nl

Gerard Braspenning,

Björn Kuipers (1973) behoort als scheidsrechter tot de absolute wereldtop en is succesvol ondernemer bij een supermarktketen.

Als inspirator is hij bovendien een hit in lezingenland. De scheidsrechter die in enkele seconden over tientallen miljoenen

Björn, ISBN 978 90 793

9975 8, (€ 19,90)

beslist, laat met aanstekelijk enthousiasme zijn teamwerk zien.

Dit alles komt aan de orde in dit boek van Gerard Braspenning. Met bijdragen van mensen uit zijn professionele en persoonlijke omgeving. ‘BJÖRN’ is een must, en zeker niet alleen voor voetballiefhebbers.

Pharos uitgevers www.pharosuitgevers.nl

boekenkrant.com

september 2016 pagina 27

koken superfood

recept v/d maand september

Goed gevulde groentetaart Zo’n hartige taart is uitermate geschikt als je voor veel mensen in één keer iets lekkers wilt maken.

Vol met groene groenten en een explosie van smaak! Ik neem zo’n groentetaart vaak mee als we ergens heen gaan, want koud is hij nog net zo lekker. Je kunt wat kleinere puntjes afsnijden als tussendoortje of voor erbij tijdens een picknick, of wat grotere punten voor een lunch.

Voor 6 tot 8 personen bereidingstijd 1 uur 20 minuten (inclusief baktijd).

Ingrediënten

Waarom een soepkuur een goed idee is ‘Soup of the day: champagne.’

Aan deze quote moest ik meteen denken na het lezen van de inleiding van Super Soep. Niet alles wat vloeibaar is, is soep. Echt niet.

Door Sonja Wessels Meteen in de inleiding wordt duidelijk dat het in dit boek gaat om het introduceren van een nieuwe eetwijze: het soepdieet. Ik ben dol op soep, dus dat komt goed uit. Maar als er wordt er ingegaan op het verschil tussen soep en sap, denk ik: daar gaan de schrijfster en ik het nooit over eens worden.

Haar benadering geeft echter wel de mogelijkheid om de soepkuur wat breder te trekken.

In het eerste hoofdstuk wordt helder uitgelegd waarom een soepkuur een goed idee is, compleet met tabellen en infographics. In dit hoofdstuk staan lentesoepen centraal, die vooral een reinigende functie hebben. Zo krijgt elk seizoen een func-

diënt. De recepten zijn duidelijk en tie die je helpt je gezondheid op te krikken. In de zomer staan gewichts- allemaal zonder al te veel moeite te maken. Wat ik echter wel een verlies en hydratatie centraal, in vreemde toevoeging vind is dat er de herfst staat er onder andere een op sommige plekken in het boek een schoonheidskuur op het programma soort vraag-en-antwoord-pagina is en in de winter wordt je immuunopgenomen, met nogal obligate vrasysteem opgevijzeld. gen, zoals ‘Voel ik me anders tijdens Van de herfstsoepen is venkelde kuur?’ en ‘Kan ik sporten tijdens tomaatsoep zeker een aanrader, ook de kuur?’. Die hadden er makkelijk als je niets aan je uiterlijk wilt veruit gekund. Wat wel erg handig is, is anderen. Uit het zomergedeelte dat er aan het begin van elk hoofdheb ik de meloensoep met jalapeño stuk een boodschappenlijstje staat gemaakt. Hoewel het goed smaakte, van wat je allemaal in huis moet was dit naar mijn mening toch echt hebben. sap en geen soep. En zo zijn er wel Dit boek heeft voor mij meer recepten in Super één groot minpunt: als Soep waarvan ik me ik een kookboek oppak afvraag of ze wel onder vind ik het belangde noemer ‘soep’ valrijk dat ik meteen zin len. Maar of je nu wel of krijg om te gaan koken niet van plan bent om en dat is bij Super Soep een soepkuur te gaan helaas niet het geval. volgen; met dit boek Misschien is dat in de heb je sowieso een fijne wereld van de super­ nieuwe collectie recepfoods geen vereiste, ten met verrassende maar ik mis hier toch combinaties en smaken. een beetje het plezier De fotografie ziet er fris Alison Velazquez, Super Soep, in koken en eten. uit, met vaak nog een Uitgeverij Manteau, 192 pagiextra tip of informatie na’s, ISBN 978 90 223 3272 6 over een bepaald ingre(€ 19,99)

1 grote witte ui 1 flinke teen knoflook of 2 kleinere 3 el olijfolie 150 g spinazie 150 g broccoli, in roosjes Mirjam Leslie Pringler, Veggie very much, Uitgeverij Aerial 6 eieren Media Company, 224 pagi150 g geraspte belegen na’s, ISBN 978 94 026 0130 5 kaas (€ 24,95) 1 bakje ricotta (225 g) 1 el verse of gedroogde tijm, plus extra takjes om mee te garneren 100 ml (soja)room 1 grote rol bladerdeeg of 1 pakje met 6 plakjes 100 g (diepvries)doperwtjes 1 hand basilicum 100 g gorgonzola of andere blauwschimmelkaas zeezout en versgemalen zwarte peper Extra nodig: bakvorm van 24 cm, bakpapier (als dat niet bij de rol bladerdeeg zit) Verwarm je oven voor op 180 °C. Snijd de ui doormidden en dan in dunne ringen. Snijd ook meteen de knoflook fijn. Verhit de olijfolie in een pan en roerbak de ui in 5 tot 7 minuten zacht en goudbruin. Voeg de knoflook toe, roerbak die even mee en doe dan de spinazie erbij. Roerbak tot deze geslonken is. Breng alvast op smaak met een beetje zout en peper en zet apart.

Was de broccoli, snijd in kleine roosjes en zet apart. Mix de eieren, ricotta, room, geraspte kaas, de (gedroogde) tijm, 1 theelepel zout en wat peper tot een gladde massa. Snijd ook alvast de basilicum klein en verbrokkel de blauwe kaas.

Bedek dan de bakvorm met bakpapier en bladerdeeg. Als je plakjes bladerdeeg gebruikt, verdeel ze dan gelijk over je bakvorm en zorg dat het één mooi geheel wordt. Snijd af bij de rand.

Vul de vorm door er eerst een laagje eiermix in te doen (een derde deel). Vervolgens verdeel je de helft van de broccoli, de helft van de spinazie met ui en de helft van de erwtjes over de vorm, plus alle basilicum en de helft van de blauwe kaas. Giet er dan weer een laag eiermix bovenop (een derde deel), herhaal alles nog één keer en eindig dan met de rest van de eiermix en blauwe kaas.

Leg er wat takjes tijm bovenop en schuif het geheel in de oven voor 50 minuten. Check af en toe even en als het te hard gaat, zet je de oven wat zachter. De taart is klaar als een satéprikker er (redelijk) droog uit komt. Laat even afkoelen en serveer als de groentetaart nog warm is, maar koud is hij ook heel lekker!

Veggie very much is Kookboek van de Maand september, een initiatief van Kookboek van het Jaar-organisator Fusina Verloop.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 28

strips Boekenkrant tipt Max Miller 3 Max Miller biedt ouderwetse spanning in een moderne wereld. In dit album maar liefst twee avonturen. In Schaduwspel reizen Max en Eva af naar Oostenrijk, waar Eva deelneemt aan een biatlonkampioenschap.

In de schaduw van het Frank Jonker en IJsbrand Oost, biatlonparcours smeedt Max Miller 3, Uitgeverij Don de gokmaffia snode Lawrence Collection, ISBN 978 90 888 6294 6 (€ 8,95) plannen. Ondertussen krijgt Max te maken met een nietsontziende tegenstander. In Spelbederf doet Eva mee aan Street Wars, een paintballwedstrijd in het centrum van de stad. Eva’s tegenstander, voor wie er grotere belangen op het spel staan, schiet echter niet alleen met verf.

Zo zout, zo zoet Zo zout, zo zoet v ­ ertelt het verhaal van Muriël, een eenzaam vissersmeisje in een grauwe, zoute wereld. Ze droomt van ontsnappen uit het klifdorp waar ze woont. Op een dag doet ze een ontdekking op het strand die haar Haes, Zo zout, zo zoet. Een leven ingrijpend veranstripverhaal over de zee, Uitdert. Stripmaker Haes gever haes z’n P.Pers, ISBN 978 baseerde het verhaal op 90 825 6830 1 (€ 15,00). zozouteen lied van singer-songzozoet.nl writer John Smith (‘Salty and sweet’). In een dromerige tekenstijl maakte hij een sfeervolle strip over dromen en ontsnappen aan de beklemming van het dagelijks leven.

Belgium et cetera…

De Belgische cartoon is zo oud als België zelf.

Sinds 1830 hebben cartoonisten de pers rijkelijk voorzien van vinnige spotprenten. Belgium et cetera… biedt een unieke staalkaart van de hoogtepunten uit dit collecDiverse auteurs, Belgium et cetera…, Uitgeverij Van Haletieve verleden. Carwijck, ISBN 978 94 613 1501 4 toonisten als Kamag( € 19,95) urka, Kroll, Marec, Gal, Vadot, Karl, Zaza, Quirit, Ilah, Kim en Lectrr geven, elk in hun eigen stijl en taal, commentaar op België sinds 1830.

Suite française – Storm in juni In Juni 1940 rukt het Duitse leger op naar Parijs. De inwoners van de stad slaan massaal op de vlucht. Een grote uittocht is het gevolg.

Suite française van schrijfster Irène Némirovsky is opgezet als vijfluik, waarvan helaas slechts twee delen voltooid werden. Het eerste deel, Storm in juni, is nu door Emmanuel Moynot tot strip bewerkt.

Emmanuel Moynot, Suite française – Storm in juni, Uitgeverij Sherpa, ISBN 978 90 898 8106 9 (€ 19,95)

Hatseflats

Gemengde gevoelens Eindelijk verschijnt het laatste deel van Anders. Scenarist Willem Ritstier en tekenaar Erwin Suvaal zadelden ons echter met gemengde gevoelens op.

Door Wouter Adriaensen ‘Lees het slot in Deel 2: Lucy’, stond er nog te lezen aan het einde van Lucas, het eerste album van Anders.

Uiteindelijk bleken de auteurs toch drie albums nodig te hebben om hun verhaal te vertellen. Op dit afsluitende deel hebben de fans wel meer dan vijf jaar moeten wachten.

Op de eerste pagina’s van Één tweeling komen we te weten wat we al langer vermoedden: Lucas en Lucy hebben monsterlijke evenknieën in de echte wereld rondlopen. Maar hoe geraken de kinderen terug bij hun echte ouders? In het tumult van de ontsnapping van de andere ‘projecten’ kunnen Lucas en Lucy de laptop van de directeur van Grayer Research stelen. Daar vinden ze de

den we ons als volwassen lezer toch gegevens van een zekere professor enkele vragen. Waarom zijn nou net Geronimus Hatseflats…

Lucy en Lucas van plaats verwisseld?

Erwin Suvaal kennen we van zijn gelijknamige gagreeks over striplief- Waarom worden er monsters vastgehouden bij Grayer Research? Somhebbers. Zijn enigszins eenvoudige mige scènes worden wel erg lang tekenstijl uit de eerste twee albums krijgt in Één tweeling wat meer diep- gerekt, terwijl andere snel-snel worden afgehaspeld. Maar we kunnen gang, mede dankzij de erg doeltrefons evengoed voorstellen dat kindefende inkleuring. Met maximaal zes ren zich een breuk lachen met Lucy plaatjes ligt het tempo behoorlijk en Lucas die winnen van de kleerhoog, maar Suvaal houdt zich toch kasten Ram en Ros, of professor Hatniet in bij het tekenen van decors seflats die zich de juiste formule niet en interieurs. Zijn lieflijke monsters, allicht grotendeels geïnspireerd door meer herinnert.

Ook dit afsluitende deel van Anders de aaibare Muppets, weet hij zeer is in beeld gebracht in charmant in beeld te een toegankelijke en brengen. beweeglijke stijl die Willem Ritstier is een kinderen kan overtuihousehold name in de gen om het album uit Nederlandse strip. Hij het winkelrek te pluktekent onder meer carken. Toch kunnen we toons en wenskaarons niet van de indruk ten, maar staat vooral ontdoen dat met een bekend om zijn vele dieper uitgewerkt scescenario’s, onder meer nario ook volwassen voor wijlen Minck Ooslezers hadden kunnen terveer (Claudia Brücgenieten van dit drieken, Nicky Saxx, Ronson luik. Zij blijven nu op Inc.), René Uilenbroek Willem Ritstier & Erwin (Soeperman) en Marissa Suvaal, Anders 3: Één tweeling, hun honger zitten.

Delbressine (Ward).

Uitgeverij Arboris, ISBN 978 Over dit scenario stel90 343 0660 9 (€ 9,95)

suske en wiske

In een ander jasje Zes bekende Nederlanders en zes gerenommeerde striptekenaars waagden zich aan een bijzondere opdracht: het maken van een compleet eigen Suske en Wiske-album.

Guus Meeuwis, Wilfred Genee, Esther Verhoef, Aaf Brandt Cors­ tius, Karin Amat­ moekrim en Carlo Boszhard

Door Anouk Abels en ­Caroline van der Lee Altijd al willen weten hoe Suske en Wiske eruit zouden zien als ze door iemand buiten Studio Vandersteen getekend én geschreven zouden worden? Dan zul je erg blij worden van de zesdelige serie die de komende tijd bij Uitgeverij Standaard verschijnt. Zes bekende Nederlanders – Guus Meeuwis, Wilfred Genee, Esther Verhoef, Aaf Brandt Corstius, Karin Amatmoekrim en Carlo Boszhard – mochten ieder voor zich een nieuw verhaal rondom het olijke Vlaamse duo bedenken. Gerard Leever, Michiel de Jong, Gerben Valkema, Eric Heuvel, Hanco Kolk en Romano Molenaar maakten daar de tekeningen bij.

Hoe is dat nu voor een striptekenaar om samen met een BN’er een strip te maken? We vroegen het aan Gerben Valkema (bekend van Elsje), die samen met Guus Meeuwis het verhaal De grandioze gitaar maakte.

Gerben: ‘Ik was aangenaam verrast over de kennis die Guus van Suske en Wiske heeft. Hij is net als ik een fan en hij kent titels die ik nooit heb gelezen. We waren het er ook snel over eens welke elementen uit het Suske en Wiske-universum we absoluut in ons verhaal wilden laten

terugkeren.’

Ook Gerard Leever (die onder andere Suus & Sas, Gleevers dagboek en Felix Flux Museum maakte) kon heel goed uit de voeten met het scenario dat zijn samenwerkingspartner Aaf

Brandt Corstius afleverde. ‘Ons verhaal, De Pientere pop, was van alle verhalen het meest een echt avontuur. Suske en Wiske gaan met de teletijdmachine op reis naar diverse tijden en streken. Al die plekken en tijden kon ik een eigen sfeer geven.’

Leever vertelt dat dit project echt iets in hem losmaakte. ‘Ik kreeg opeens weer zin om een langer avonturenverhaal te gaan maken, een nieuwe Felix Flux Museum bijvoorbeeld.’

Michiel de Jong (de tekenaar van Hanuman) mocht samenwerken met Esther Verhoef. Hij kreeg als tekenaar erg veel vrijheid, legt hij uit.

‘Esthers scenario voor De charmante chirurg zat al goed in elkaar, maar het was zeker wel de bedoeling dat ik daar als tekenaar een eigen interpretatie aan gaf. De enige restrictie die ik had, was het eindplaatje: de knipoog van Wiske.’

Dit bijzondere project levert niet alleen een zestal unieke albums op, maar ook geld voor een goed doel: een belangrijk deel van de opbrengst zal gaan naar SOS Kinderdorpen.

Vanaf 3 september ligt er elke week een nieuw album uit deze reeks in de winkel.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 29

strips louis vuitton

Een frivole rollercoaster Boek en boetiek liggen niet zo ver uiteen als men initieel zou denken. Dat de terecht bejubelde stripmaker Brecht Evens het Travel Book Paris van Louis Vuitton mocht illustreren en dat ook met verve deed, hoeft niet te verbazen.

‘De kleuren komen nooit uit zoals ik het wil, wat zeer leuk is.’

Door Wendy Claes Evens heeft zichzelf heruitgevonden in deze prachtige uitgave die evenwel in kleine oplage verschijnt. Het luxegehalte van het merk Vuitton, bekend van onder meer de reistassen, wordt andermaal benadrukt. Een kleurrijke doch tekstloze ode aan het volle leven, met de lichtstad in de hoofdrol. Of voor Evens: een boek als laboratorium.

Dat lijkt me een interessante plek voor een personage met psychotische betrekkingswaan, maar er zijn nog geen concrete plannen…’

Hoe ging je precies aan de slag bij het maken van Travel Book Paris?

‘Ik maakte schetsen, maar vroeg Hoe is het leven in Parijs?

‘Heel goed. Ik woon er sinds een drie- ook enkele vrienden om dat te doen.

Vervolgens overschilderde ik die. tal jaar. Ik ben er per toeval beland Over dat resultaat ben ik zeer tevretoen ik op bezoek ging bij mijn vroeden, want dat toont een andere aangere kunstdocent in Zuid-Frankpak. Het was te vermijden dat ik te rijk. Op de weg terug ging ik langs veel in dezelfde trucjes verviel. Deze bij kennissen en ik ben nooit terugopdracht gaf veel meer grafische gekomen. In veel opzichten is dit vrijheid dan strips normaal gezien nog altijd de beste stad voor mij: erg bieden. Het is een frivole opdracht, groot, dicht bij België en vol tekemaar ik doe alles om het spannend naars en strips.’ te houden voor mezelf en de kijker.

Er is geen verhaal, noch Hoe vertrouwd was je dialogen of personages. met het werk van Louis Grafisch moet het dus Vuitton? een echte rollercoas‘Nog altijd niet erg. De ter zijn. bruine tassen met groot ‘Het is een goede logo waren me natuuropdracht voor elke lijk wel bekend uit het illustrator. Voor eenstraatbeeld. Ik heb wel der welke tekenaar is gezaagd om me uit te het wellicht moeilijk nodigen bij een modeom wakker te blijven defilé omdat ik in een Brecht Evens, Travel Book en veel uit te proberen, van mijn volgende boeParis, een uitgave van Louis maar zeker als stripken graag iets zou doen Vuitton, 160 pagina’s, ISBN tekenaar moet je veel met de modewereld.

978 23 698 3077 1 (€ 45,00)

kunnen: actie uitbeelden en personages herhalen. Dat maakt het soms moeilijk om inventief te blijven of om technieken uit te proberen. Dit boek was als een laboratorium.’

Experimenteerde je ook met nieuwe materialen?

‘Jawel, onder andere met aquarel.

Velen denken dat ik daar meestal mee werk, maar eigenlijk is dat kleurinkt. Echte aquarel is heel straf: vervelend, maar spannend materiaal om mee te werken. De kleuren komen nooit uit zoals ik het wil, wat zeer leuk is.’

Een twintigtal toeristische hotspots werden je opgelegd, was dat een cadeau of had je liever volledig je eigen zin gedaan?

‘Dat was niet slecht, zo bezocht ik tenminste alle twintig arrondissementen. Meestal kom ik er in hoogstens drie. Het is gemakkelijk om je eigen dorp in de grote stad uit te kerven. Nu was ik verplicht om rond te trekken en in iedere omgeving nieuwe dingen op te merken.’

Wilde je vooral de schoonheid van de wereldstad belichten of evenzeer die andere kant: de tristesse van

clochards, de rosse buurt en Je suis Charlie?

‘Tristesse kan ook schoon zijn. Het vat het gevoel van wat allemaal beweegt in Parijs goed samen. Het zou een grote fout geweest zijn om enkel propere tekeningen te maken van monumenten en zo. Vele illustraties zijn waarheidsgetrouw, al bevat mijn boek weinig grijze stenen, terwijl die hier in overvloed zijn. Veel personages heb ik bestudeerd en achteraf herschapen in mijn hoofd. Soms probeer ik passanten snel te tekenen. De Notre Dame is ook bij lange na niet zo plat, maar ik vond het leuk die te pletten tot het formaat van het boek. Iedere keer zie ik een miljoen details die ik zou kunnen tekenen, maar ik kies er liever enkele uit om deze vervolgens te herschikken en dichter bijeen te zetten. Het moet ook knetteren in het hoofd van de lezer, hij moet het gevoel krijgen zelf dingen waar te nemen en te kunnen inzoomen.’

Je hebt er anderhalf jaar aan gewerkt. Intussen is de stad getekend door aanslagen.

‘Ik ben niet zeker of de stad echt veranderd is. Ik heb het gevoel dat er een grijs gemoed hing boven Parijs, maar mensen hebben zoveel te doen en ze zijn met zoveel van alle overtuigingen. Grote steden slorpen veel op, het is een druppel in een emmer water. Ik weet niet hoeveel we nog zouden moeten verduren vooraleer het ons echt moedeloos zou maken, maar ik denk dat het geabsorbeerd wordt. Soit, mijn manier om ermee om te gaan is uitzoomen om het niet te veel aan mijn hart te laten komen.’

boekenkrant.com

september 2016 pagina 31

boekfragment

Peter’s Zeurkalender 2017

Peter van Straaten, Peter’s Zeurkalender 2017, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 76174 88 4 (€ 15,00) www.deharmonie.nl

Voor veel mensen in Nederland (en Nederlandstaligen ver daarbuiten) is het een verslavende gewoonte jaarlijks Peter’s Zeurkalender aan te schaffen. Gelukkig kunt u ook in 2017 weer genieten van de herkenbare situaties die Van Straaten zo meesterlijk schetst.

boekfragment

De duik In Willemstad in Curacao is een brug: de Pontjesbrug.

Het is een oude brug en hij herbergt een geheim: wie onder de brug door zwemt, belandt in het verleden. Roly leert van zijn vader over het geheim van de Pontjesbrug, maar mag er niemand iets over vertellen – zelfs zijn grote liefde Mila niet.

Sjoerd Kuyper en Sanne te Loo, De duik, Uitgeverij Lemniscaat, 112 pagina’s, ISBN 978 90 477 0584 0 (€ 16,95) www.lemniscaat.nl

Restaurant De Gouverneur staat midden in Willemstad. Niet in het oude Punda maar aan de overkant van de Sint Annabaai, in Otrobanda.

Wie voor het eerst op Curaçao komt, zou eigenlijk meteen van vliegveld Hato naar De Gouverneur moeten sjezen. Als je vaak naar Curaçao gaat, of het geluk hebt dat je op Curaçao woont, weet je waarom. Ga op de galerij zitten, bestel een aw’i lamoenchi, neem een slok en zet al je zintuigen wijd open. Wat wil je het eerst weten? Wat je ruikt, wat je voelt, wat je proeft, wat je ziet of wat je hoort? Een oorverdovende herrie, dát hoor je. Het is prachtig. Zelfs wie het liefst in stilte leeft, zal met een glimlach luisteren naar het droevige geloei waarmee de grote cruiseships afscheid nemen van het eiland, naar de duizenden stemmen en voeten die langs komen, het gerinkel van bestek in de keuken, de zanger op de

Handelskade aan de overkant van de baai, het gehamer waarmee oude huizen nieuw worden gemaakt, en naar de oude witte dame die bang ga weg, ga weg, ga weg schreeuwt naar de donkere heer die haar wil helpen met de parkeerautomaat.

En ondertussen proef je ijskoude citroen op je tong en voel je de hitte en het zweet dat je hoofd doet jeuken, en je voelt de eeuwige passaatwind die de hoed van je kop wil rukken en mee wil nemen, weg van de galerij, langs het water, over pleinen, dan de hoek om, naar een straatje waar de broer van de wind een winkeltje heeft waar je tweedehands hoeden kunt kopen. En je ruikt het zoute water van de baai en de bootjes die als pontjes van de ene kade naar de andere gaan varen als de brug open is. Of dicht. Net hoe je het wilt noemen als je niet over de brug kunt omdat hij dicht is. Of open.

Maakt niet uit. De bootjes ruiken naar olie en matrozen van vroeger.

Misschien word je al duizelig van alles wat je hoort en proeft en voelt en ruikt, maar houd toch vooral ook je ogen wijd open en kijk naar het water, naar de zoet gekleurde huizen aan de Handelskade, en tuur tussen de forten door het zeegat uit. Dit is het mooiste uitzicht van de wereld.

En midden in dat uitzicht ligt de brug.

De brug heet Emmabrug, genoemd naar een Nederlandse koningin van

meer dan honderd jaar geleden. De brug kan open zwaaien. Open varen eigenlijk. Hij drijft op zestien bootjes, die pontons heten. Daarom wordt de brug ook wel de pontonbrug genoemd. Maar de mensen zeggen meestal pontjesbrug. Als er een groot schip de Sint Annabaai in of uit wil, maakt de brugwachter de brug aan de kant van Punda los en de hele brug vaart dan, op die zestien pontons, als de wijzer van een enorme klok naar Otrobanda. Als je in Otrobanda staat lijkt het of de wijzer van het hele uur naar kwart voor vaart, als je in Punda staat, zwaait hij van half naar kwart over. Daarom zijn er ook mensen die de brug Swinging Old Lady noemen. En heel soms zegt iemand Dirty Old Man – omdat de brug onder de rokjes van de dames gluurt.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 32

boekhandel Agenda

september 2016

Vanaf 3 september

ROTTERDAM – Het Nederlands Stripmuseum is eindelijk geopend! In dit museum ontmoet je strip- en tekenfilmhelden van vroeger en nu. Nergens anders vind je zo’n grote collectie met originele striptekeningen, stripboeken, spelletjes, filmpjes en meer. www.stripmuseum.nl

9 september

DORDRECHT – Lezing in het Dordts Patriciërshuis. Karin Quint, auteur van de reisgids Het Engeland van Jane Austen, neemt je mee ‘op vakantie’ door het Engeland van de negentiende eeuw. Met naderhand een High Tea van Hightealicious. www.janeausten.nl

11 september

MAASTRICHT – ‘In Vuur en Vlam’ tijdens Parcours Maastricht. Kom luisteren naar poëzie en proza met een Limburgs vonkje. Tevens dragen de leden van VLAM een selectie gedichten en verhalen voor in zowel het ABN als dialect. www.vlam-maastricht.nl

14 september

HENGELO – Kinderboekenavond in Boekhandel Broekhuis. Onder inspirerende leiding van kinderboeken-experts geniet je een zeer informatieve avond over het kinderboek. Zeer geschikt voor alle onderwijsmedewerkers in het lager onderwijs. www.boekhandelbroekhuis.nl

18 september

DEVENTER – Deventer Literair in de Oude Mariakerk. Susan Smit geeft een lezing. Dit najaar verschijnt haar nieuwe historische roman De eerste vrouw. www.deventerliterair.nl

20 september

ANTWERPEN – Tram de lux. Openbare vervoering met stadsdichter Stijn Vranken, die een tram van De Lijn verbouwde tot een uniek rijdend café.

Geniet negentig minuten lang van de gezellige bar, een poëziebibliotheek en een podium voor intieme literaire en muzikale optredens.

STANDAARD BOEKHANDEL TURNHOUT

Rust, ruimte en provinciale ­gemoedelijkheid Boekliefhebbers uit de Vlaamse Kempen weten het al langer, maar om de Standaard Boekhandel in Turnhout kun je niet heen.

Het statige neoclassicistische pand in de binnenstad roept associaties op met een boekenpaleis.

Door Hugo Jager Samen met zijn vrouw runt eigenaar Jan Bergen de Standaard Boekhandel. Al sinds zijn jeugd heeft hij zich omringd met boeken.

Hij weet dan ook alles over literatuur en heeft, zoals dat hoort bij een goede boekverkoper, altijd boekentips paraat. Een schrijfster die zijn bijzondere aandacht heeft is Lize Spit. Haar debuutroman Het smelt noemt hij ‘een pareltje in de Vlaamse literatuur’. Bovendien speelt het verhaal zich in de streek af: Spit schrijft over een fictief plaatsje dat gebaseerd is op het eveneens in de Kempen gelegen Viersel, het dorp waar zij zelf opgroeide.

En dan is er nog die andere grootheid: Stefan Hertmans. ‘Die is altijd de moeite waard, we noemen hem hier niet voor niets de Mulisch van Vlaanderen.’ Persoonlijk kijkt hij reikhalzend uit naar het nieuwe boek dat in oktober verschijnt. ‘Het is voor het eerst na het succesvolle Oorlog en Terpentijn dat er weer een roman van hem in de winkels ligt, dus de verwachtingen zijn ook voor mij als lezer hooggespannen.’

Wie zonder advies wil rondneuzen is bij de Standaard Boekhandel eveneens aan het goede adres. Rust, ruimte en provinciale gemoedelijkheid zijn kenmerkend voor de winkel. Beneden vinden we de bestsellers, oftewel ‘de warme broodjes’, en boven de meer gespecialiseerde boeken. Het bijhouden van nieuw uitgekomen titels vindt Bergen het leukst aan zijn vak. ‘Klanten noemen flarden van titels of delen van een verhaal en dan is het aan mij als boekenverkoper om erachter te komen welk net verschenen boek ze bedoelen.’

Zelf denkt Bergen dat de interesse in literatuur in Nederland veel gro-

ter is dan in België. Maar daar kan hij weleens ongelijk in hebben, gezien de grote belangstelling voor literaire activiteiten in de winkel.

Hij organiseert speciale voorstellingen over literatuur. Daarnaast komt er maandelijks een boekenpanel van Overlezen bijeen in de winkel. ‘Op de geanimeerde gesprekken komen zeker zeventig geïnteresseerden per keer af. Een handtekening van de schrijver is niet genoeg, mensen willen verdieping en luisteren graag naar het persoonlijke verhaal van de schrijver’.

Een vakantie richting dit boekenpaleis in de Kempen lonkt. Misschien volgende zomer?

www.antwerpenboekenstad.be

25 september

LEIDEN – Dummie de mummiedag in het Rijksmuseum van Oudheden. Met knutseltafels, een speurtocht en een verkleedwedstrijd. Tosca Menten komt ook langs… Én Dummie zelf, natuurlijk. www.rmo.nl

26 september

GRONINGEN – P.F. Thomése geeft een lezing over leesbare en onleesbare boeken. Zegt het ‘afschrijven’ van ‘onleesbare’ boeken niet vooral iets over onszelf als lezer? www.sggroningen.nl

28 september

DEN HAAG – Border Kitchen met Richard Russo.

De Amerikaanse rasverteller wordt geïnterviewd door journalist Arjan Visser over zijn prachtige klassieker Nobody’s Fool, die nu voor het eerst in het Nederlands verschijnt. www.borderkitchen.nl

1-2 oktober

AMSTERDAM – International Antiquarian Book Fair in het Mariott Hotel. Op deze grootste antiquaire boekenbeurs van de lage landen staan 55 Nederlandse boekhandelaren. www.amsterdambookfair.net

6-8 oktober

AMSTERDAM – Tolhuistuin. Het internationale festival Read My World onderzoekt de grens tussen literatuur en journalistiek. Tijdens deze vierde editie staan Oekraïne, Polen en Wit-Rusland centraal. www.tolhuistuin.nl

17 september: Nacht van de Poëzie

Poëzie tot in de kleine uurtjes Tijdens de Nacht van de Poëzie laten negentien gevestigde én nieuwe namen zien wat de Nederlandstalige dichtkunst te bieden heeft.

Door Anouk Abels Uren achter elkaar genieten van de allermooiste poëzie­ voordrachten: het kan tijdens de Nacht van de Poëzie. De Grote Zaal van TivoliVredenburg in Utrecht zal ook dit jaar weer terrein zijn voor een serie legendarische dichtersoptredens. Dit keer zijn Hans Dorre­ stijn, Charles Ducal, Anna Enquist, Anne Vegter en Joke van ­Leeuwen van de partij. Maar ook ­minder bekende poëten als Jonathan

Griffioen, Tjitske Jansen en Roos Rebergen beklimmen het podium.

Helemaal bijzonder is het optreden van Astrid H. Roemer, de Surinaamse schrijfster dit jaar de P.C. Hooftprijs in ontvangst mocht nemen.

Maar er is meer. Tussen de voordrachten door kun je heerlijk wegdromen of even lekker dansen om wakker te blijven tijdens muzikale en theatrale entr’actes. In de vele rondgangen van Tivoli Vredenburg vind je bovendien een flinke boekenmarkt vol bundels en bloemlezingen.

Niet te missen dus, die Nacht van de Poëzie – al raden we je wel aan om de dag van tevoren vroeg naar bed te gaan. Dit poëziefestijn begint namelijk om acht uur ’s avonds en gaat door tot in de kleine uurtjes.

Kaartjes vanaf € 22,50. Kijk voor meer info op www.nachtvandepoëzie.nl

boekenkrant.com

september 2016 pagina 33

boekhandel Boekhandel Laan

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden.

Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels.

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen?

Geef het door via ­info@boe­ kenkrant.com Aalsmeer

Boekhuis Aalsmeer boekhuisaalsmeer.nl

Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl

Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Alphen a/d Rijn

Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl Boekhandel Haasbeek Herenhof haasbeek.nl

Amersfoort

Op de foto boven deze rubriek staan drie mensen. Links zien we Hans Laan, eigenaar van Boekhandel Laan; rechts zijn vrouw Rachel de Wit, die kinderboeken inkoopt en de lezingen en de boekhouding verzorgt; en in het midden José Ursem-Kuilboer, fervent bezoeker van de boekhandel. Het drietal is gefotografeerd in de winkel, bij de boekenkasten met literatuur. Een bewuste keuze van José, zo vertelt ze. ‘Ik ben Neerlandica, afgestudeerd op De Boeken der Kleine Zielen van Couperus. Ik koop ook vaak literatuur bij Boekhandel Laan en ook alle tot nu toe verschenen delen van de Geschiedenis der Nederlandse Literatuur heb ik daar gekocht.’

Vrienden en familie van José weten het al: bij ieder bezoek aan welke stad dan ook neemt ze altijd even een kijkje in de boekhandel. ‘Heerlijk, om zo rond te neuzen en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de boekenwereld,’ vertelt ze.

‘Maar tenzij ik iets vind dat onmiddellijk aangeschaft moet worden, uiteindelijk koop ik mijn boeken bij Boekhandel Laan aan de Burgemeester Mooijstraat 19 in Castricum.’

José is dol op het uitgebreide assortiment van de winkel en de leuke activiteiten die er worden georganiseerd. Ook vindt ze het mooi dat de winkel lokaal betrokken is, en regelmatig boeken over Castricum en omgeving onder de aandacht brengt. Over het personeel is ze helemaal enthousiast. ‘De medewerkers, die mij inmiddels bijna allemaal kennen, zijn erg aardig en altijd bereid om mee te denken, hoe bijzonder je vraag ook is. Ze hebben me niet alleen geadviseerd bij het aanschaffen van allerlei boeken, maar ook bij de aanschaf van een mooie pen voor mijn vader of een gekleurd vel papier voor een oorkonde. Kortom: om een onderscheidende, plaatselijke winkel als deze in stand te houden, koop ik mijn boeken altijd daar!’

Houten

Rosmalen

Huizen

Rotterdam

Boekhandel Ben Kempers benkempers.nl Boekhandel De Omslag deomslagdelft.nl

Den Bosch

Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl

Boekhandel Douwes boekhandeldouwes.nl Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl

Kerkrade

Deventer

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl

DOESBURG

ni Nieuwenhuis Boek en Buro euw! boek-en-buro.nl

Doetinchem

Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl

Santpoort-Noord

Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl Boekhandel Kamerbeek kamerbeekkrimpen.nl

Schagen

EDE

Boekhandel Van der Velde boekhandelvandervelde.nl

Sittard

Boekhandel Van der Velde boekhandelvandervelde.nl

Lochem

Tiel

Voster Boek & Kantoor voster.nl

Maarn

Tilburg

Maassluis

Turnhout

Maastricht

Uithoorn

Mechelen

Utrecht

Drachten

nieu

Boek en Buro boek-en-buro.nl

w!

Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven boekhandelvangrinsven.nl Boekhandel Van Piere libris.nl/vanpiere

Emmen

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl

Boekhandel Kees boekenkees.nl

Smit en Co Boek- en Kantoor­boekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl

Meppel

Riemer Barth riemerbarth.nl

Valkenswaard

De Drvkkery de-drvkkery.nl

Veenendaal

Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl

Veghel

Nimo Boek nimoboek.nl

Velp GLD

Boekhandel Vingerling vingerling.nl

Venlo

Boekhandel Roodbeen boekhandelroodbeen.nl

Venray

Boekhandel Augustinus boekhandelaugustunis.nl De Nijmeegse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Roelants [in LUX] roelants.nl Boekhandel Roelants roelants.nl Dekker vd Vegt boekverkopers dekkervdvegt.nl

Vleuten

Goirle

Nijkerk

Barneveld

Goes

Nijmegen

Beilen

Gouda

Bennekom

Groningen

Bergen op Zoom

Haarlem

Bilthoven

Boekhandel Broekhuis Boekhandelbroekhuis.nl Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl Boekhandel van Grinsven boekhandelvangrinsven.nl Blz. Boekhandel Buitelaar blz.nl/buitelaar Boekhandel De Koperen Tuin koperentuin.nl Boekhandel Verkaaik verkaaikboeken.nl Boekhandel Van der Velde boekhandelvandervelde.nl Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl Boekhandel H. de Vries Boeken devriesboeken.nl Bruna Cronjéstraat Bruna.nl

Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl

HAAKSBERGEN ni

Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl

Haren GN

Readshop Karssen readshop.nl

Hazerswoude

Bleiswijk

Bodegraven

Boxmeer

Boekhandel van Kralingen boekhandelvankralingen.nl

Brugge

De Reyghere Boekhandel dereyghere.be

Brunssum

Kinderboekhandel In de Wolken indewolken.nl

Waalwijk

Plantage Bookstore waalwijk.plantage.nl

Willemstad

Boekhandel het Rozemarijntje hetrozemarijntje.nl

Winterswijk

Boekhandel Kramer boekhandelkramer.nl

Nunspeet

Boekhandel Osinga osinga-boeken.nl

Woerden

Rijnlandse boekhandel rijnlandseboekhandel.nl

Wormerveer

Boekhandel Oisterwijk boekhandeloisterwijk.nl

IJsselstein

Libris Woerden libriswoerden.nl

Oegstgeest

ZEVENAAR

Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl

Oudewater

Zoetermeer

Bruna Middenwaard bruna.nl

Purmerend

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl

Puttershoek

Boek- en Kantoorboek­handel Lektura lektura.nl

Pijnacker

Heerhugowaard

Heerlen

Heeze

Bruna van de Geest bruna.nl

Holten

Boekhandel Laan boekhandellaan.nl

Hoofddorp

Readshop Coevorden readshop.nl/vestiging/coevorden

Voorburg

Oss

Heemstede

Hengelo

Coevorden

Boekhandel Wagenaar & Van Halem wagenaarvanhalem.nl

Boekhandel Kees boekenkees.nl

Bruna Heemskerk Bruna.nl

Boekhandel Van Ravenswaay ravenswaay.net

Castricum

Noordwijkerhout

Roojboek roojboek.nl

Oosterbeek

Helmond

Bunschoten – Spakenburg

Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl

The Readshop Hedel readshop.nl/vestiging/hedel

Boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl

Bunnik

Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl

OLDENZAAL

Heemskerk

Breukelen

Bek Boeken bekboeken.nl

Readshop Hazerswoude readshop.nl

Standaard Boekhandel www2.standaardboekhandel.be/ nl/winkels/brasschaat Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/vankemenade-hollaers Libris Boekhandel Buitelaar librisbuitelaar.nl

Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl

Oisterwijk

Hedel

Breda

!

Boekhandel Priem libris.nl/priem

Boomker Boeken boomker.nl

Van Dinter Media dinternet.nl

Brasschaat

euw

Boek en Buro boek-en-buro.nl

Boekhandel Kees boekenkees.nl Boekhandel Libris Utrecht boekhandellibrisutrecht.nl Broese boekverkopers libris.nl/broese

De Meern

Enkhuizen

Badhoevedorp

Readshop Beverwijk readshop.nl

Boekhandel Ten Hoope tenhoopeboeken.nl

Boekhandel Salvator salvator.be

Naaldwijk

Beverwijk

Standaard Boekhandel standaardboekhandel.be

Boekhandel Dominicanen Boekhandeldominicanen.nl

Geldrop

Quist boeken quistboeken.nl

Gianotten Mutsaers gianottenmutsaers.nl

Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl

Baarn

Boekhandel Novita libris.nl/novita

Boekhandel Arentsen arentsen.nl

Boekhandel Boek & Koek boekenkoek.net

Monnickendam

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org

Steenwijk’s Boekhuys boekwinkel.com

Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl

Exloo

Boekhandel Romijn boekhandelromijn.nl

Boekhandel Van der Velde boekhandelvandervelde.nl

Steenwijk

Assen

Boekhandel Jaspers boekhandeljaspers.nl

Sneek

Boekhandel De Kler dekler.nl

Mijdrecht

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl

Leidschendam

The Read Shop Doorwerth

Etten-Leur

Boekhandel Iwema iwema.nl

Schiedams Boekhuis Schiedamsboekhuis.nl

Boekhandel Kooyker kooyker.nl Boekhandel van Stockum vanstockum.nl

Middelburg

De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Boekhandel Hijman Ongerijmd boekhandelongerijmd.nl

Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl

Schiedam

Enschede

Arnhem

Scheveningen

Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl

Leiden

De Amsterdamse Boekhandel deamsterdamseboekhandel.nl Boekhandel de Dolfijn boekhandeldedolfijn.nl De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl Boekhandel Jimmink jimminkboek.nl Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl Boekhandel Scheltema scheltema.nl Plantage Van der Plas plantagevanderplas.nl

Boekhandel Plukker boekhandelplukker.nl

Laren

Boekhandel Vos & Van der Leer vosvdleer.nl The Readshop Doorn Readshop.nl/vestigingen/doorn

Bredero Boeken brederoboeken.nl

Krimpen aan den IJssel

Leeuwarden

Doorn

Boekhandel Donner donner.nl Boekhandel Maximus maximushillegersberg.nl Bosch en De Jong boschendejong.nl

Boekhandel Lectori lectori.nl

Raadgeep & Berrevoets raadgeepenberrevoets.nl

Dordrecht

Boekhandel De Omslag boekhandeldeomslag.nl

Boekhandel Flevo boekhandelflevo.nl

Kapelle

Den Haag

Boekhandel De Boekenwurm boekenwurm.biz

Boekhandel Wijs boekwijs.nl

Boekhandel Adr. Heinen heinen.nl

Dronten

Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl

Door Anouk Abels

Delft

Boekhandel Venstra venstra.nl

Apeldoorn

Volgens José Ursem-Kuilboer mag Boekhandel Laan in Castricum eens goed in het zonnetje gezet worden. ‘Het is als rondlopen in een snoepwinkel, vol voorpret over wat ik nu weer zal gaan kiezen.’

Roosendaal

Doorwerth

Amsterdam

Mijn favoriete ­boekhandel

Hoorn

Boekhandel Tomey libris.nl/boekhandeltomey

De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl Boekhandel Veenendaal boekhandelveenendaal.nl

Amstelveen

Hans Laan, José Ursem-Kuilboer en Rachel de Wit

Culemborg

Boekhandel de Ganzenveer ganzenveer.eu

Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl

nieu

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

w!

Boekhandel Meijer en Siegers plantagemeijerensiegers.nl Boekhandel Derijks derijksoss.nl The Readshop Oudewater readshop.nl/vestiging/oudewater Boekhandel het Leesteken leesteken.nl Marjan Houtman Lezen en Schrijven marjanhoutman.nl Boekhandel van Atten vanattenboek.nl Bruna Pijnacker bruna.nl/Pijnacker

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Rhoon

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

Roden

Boekhandel Stevens boekhandelstevens.nl

Roermond

Het Witte Huys boekenleeswinkelhetwittehuys.nl Boekhandel Daan Nijman daannijman.nl Plantage Boekhandel plantageroermond.nl

Boekhandel Logica boekhandellogica.nl

Zeist

Groenveld Boeken groenveldboeken@planet.nl Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl

nieu

Rebers Boek en Buro boek-en-buro.nl

w!

Boekhandel Sonneveld sonneveld.nu Haasbeek haasbeekzoetermeer.nl

Zutphen

Boekhandel Someren en Ten Bosch libris.nl/vansomeren-en-tenbosch Van den Brink Boek en Buro ! uw boek-en-buro.nl nie

Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

boekenkrant.com

september 2016 pagina 34

Recht Rik Raven schrijft magischrealistische trillers. Haar derde boek, Recht, gaat over genoegdoening, over waarheid, en over een schrijver.

Meer weten? Op HeelNederlandLeest.nl staat een interview met de auteur.

Rik Raven, Recht, Uitgeverij Nimisa, 264 pagina’s, ISBN 978 94 923 0600 5 (€ 16,95) www.nimisa.nl

Lennard besloot zich voorzichtig in het gat te laten zakken, zodat hij zich altijd nog omhoog kon hijsen als het nodig was. Zelfs toen hij alleen nog op zijn ellebogen hing, had hij nog steeds geen steun voor zijn voeten gevonden. Voordat hij Ilse kon waarschuwen, sleurde een krachtige zui-

ging hem het gat in. De zuigkracht nam even later af en verdween toen helemaal, maar hij bleef vallen.

Eindelijk schreeuwde hij de longen uit zijn lijf. Het klonk hol, alsof hij in een grote cilinder naar beneden viel en hij schreeuwde alsof hij daardoor zou ophouden met vallen.

Het ene moment verkeerde hij in volstrekte duisternis en nog geen tel later werd hij verblind door felgroen licht. Hij viel snel en zonder controle. Hij raakte een wand. Hij klemde zijn armen om zijn knieën.

Hij wilde geen botten breken omdat hij met een of ander stomp uitsteeksel in aanraking kwam. Iets botste tegen zijn schouder, hij kromp ver-

der in elkaar van de pijn. Hij viel veel te hard, zijn oren loeiden en met veel moeite lukte het hem zich wat te draaien om in ieder geval gemakkelijker te kunnen ademen.

Hoe lang kon je zo maar blijven vallen? Hij zou te pletter slaan. Hij twijfelde niet meer, niemand overleefde een val die zo lang duurde.

Waar was Ilse?

En ineens was het loeien weg. Hij voelde hoe een mes vrolijk rondjes in zijn schouder leek te draaien en dacht dat zijn stuitje weleens gebroken kon zijn, maar hij leefde. Hij herademde, al was het haperend.

Duisternis. Geluiden die beangstigend gewoon waren, drongen tot

Vertrouwen op God

Ik heb tot de heere de toevlucht genomen.

Hoe kunt u dan zeggen tegen mijn ziel: Vlucht weg naar uw bergen, als een vogel!

Want zie, de goddelozen spannen de boog, zij leggen hun pijlen op de pees om in het donker te schieten op de oprechten van hart.

Voorzeker, de fundamenten worden omvergehaald!

Wat kan de rechtvaardige dan doen?

Vrouwenbijbel

Vrouwenbijbel, Uitgeverij Jongbloed, 2200 pagina’s, ISBN 978 90 653 9401 9 (€ 59,95)

De Vrouwenbijbel is de ­complete Herziene Statenvertaling aangevuld met extra studiemateriaal voor vrouwen die graag verbinding willen leggen tussen de ­Bijbel en hun dagelijkse leven hier en nu. De Vrouwenbijbel brengt bekende en minder bekende Bijbelse vrouwen voor het voetlicht en nodigt vrouwen van vandaag uit bewust te leven in afhankelijkheid van God.

www.jongbloed.com

11

Een psalm van David, voor de koorleider.

11.1 Toevlucht

Soms voelt het alsof je moet kiezen: je vertrouwen op God stellen en zelf niets doen, of een plan maken en zelf werken aan een uitkomst uit deze situatie? David kende die ervaring, zeker toen hij op de vlucht was voor Saul.

Hier kiest hij ervoor om eerst zijn vertrouwen op God uit te spreken. Ook al is David uiteindelijk gevlucht, hij bleef altijd zijn afhankelijkheid van de Heere belijden. Op welk punt kun jij vandaag je vertrouwen in God uitspreken?

volgende maand in de boekenkrant Oktober is de Maand van de Geschiedenis – en dat moet gevierd worden. In de oktober-editie van de Boekenkrant wijden we onze themapagina’s dan ook aan de mooiste geschiedenisboeken.

Maar dat is niet alles: deze maand brengen we een gloednieuwe special uit over historische romans. Hierin vindt u interviews met Simone van der Vlugt, Suzanne Wouda en Edwin Winkels; maar ook artikelen over The Danish Girl, ­Belgravia en Jeroen Bosch.

Verder in de oktober-editie: • Interviews met topscheidsrechter en inspirator Björn ­Kuipers en literaire grootheid Philippe Claudel. Ook spraken we met Sophie Hannah, die alweer haar tweede boek schreef over Agatha Christies Hercule Poirot.

• We recenseren de nieuwe Dave Eggers. Ook is er een bespreking van Blindelings, de langverwachte opvolger van Kris Van Steenberges Woesten.

• Bij Uitgeverij De Harmonie verscheen het prachtige uitflapprentenboek Hannah. Renske Gerstel vertelt hoe ze het maakte.

• Ook spraken we met Mark Retera, de man achter het populaire strip Dirkjan. Daar is een goede reden voor: Retera krijgt de prestigieuze Karel de Grote Oeuvreprijs van Nijmegen.

• Deze oktober verschijnt ook een gloednieuwe BKYA. Dit keer besteden we voornamelijk aandacht aan van origine Nederlandstalige boeken binnen het young adult-genre.

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op pagina 2.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt 3 oktober 2016.

hem door. Auto’s, vrachtwagens en motorfietsen. Lennard zag hun lichten een eind verderop en wilde roepen. Hij had het ontzettend koud.

Hij was terug. Hier was hij bijna dood geweest omdat iemand hem had willen vermoorden.

boekenkrant.com

september 2016 pagina 35

win een boek BOEKENKRANT.COM

win dit boek

SEPTEMBER 2015 PAGINA 39

WIN EEN BOEK

boekhandelsprijsvraag

OPLOSSING WOORDSUDOKU

WIN DIT BOEK

OPW

AA

OM

ND

ERJ

UR

IE

KEN

UR

OM

ERJ

KEN

AA

IE

ND

EZ

OPW

IE

KEN

ND

EZ

OPW

UR

AA

OM

ERJ

OM

EZ

Beantwoord de volgende drie vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 33).

Onder de goede inzendingen wordt Lang leve Robin! van Sjoerd Kuyper verloot.

ND

UR

EZ

AA

KEN

OPW

ERJ

IE

ERJ

AA

OPW

ND

IE

EZ

KEN

UR

OM

OM

IE

KEN

UR

ERJ

OPW

EZ

AA

ND

AA

ND

UR

IE

KEN

OM

ERJ

OPW

EZ

OPW

EZ

OM

ERJ

UR

ND

IE

KEN

AA

KEN

ERJ

IE

OPW

EZ

AA

OM

ND

UR

© 2015 WWW.SUDOKU-VARIATIONS.COM

Sjoerd Kuyper, Lang leve Robin!, illustraties: Marije Tolman, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0812 4 (€ 19,95)

Dit boek staat bomvol verhalen over de vrolijke, avontuurlijke, vertederende kleuter Robin. Ook leuk: van 5 t/m 13 november is het Robin-week in diverse boekhandels. Alle kinderen die Robin, Sjoerd of Knor heten, krijgen daar een gratis exemplaar van Robin en God!

De oplossing van de Woordsudoku van augustus 2015 was:

De winnaar van deze Woordsudoku is Frans Leurs uit Apeldoorn.

Hij wint een jaarabonnement op de Boekenkrant. Gefeliciteerd!

Robert Hilburn, Johnny Cash. De biografie, vertaling: Conny Sykora en Vera Sykora, Uitgeverij Het Spectrum, ISBN 978 90 003 4726 1 (€ 25,00)

In de veelgeprezen biografie van Johnny Cash vertelt Robert Hilburn het onverbloemde verhaal van een van de grootste sterren van de rock-’n-roll.

BON

1. Welke musical, naar een boek van Sjoerd Kuyper, ging dit jaar in première?

mailadres

2. Sjoerd Kuyper bracht ondanks een gouden boekje uit. Wat was de titel?

OPWAAIENDE ZOMERJURKEN

WIN EEN BOEK

n Hotel De Grote L n De rode zwaan n Het zakmes

Naam

n Met Annie en Joop naar de bioscoop n Aap & Mol in het paleis n Het robotje van Schiphol

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKJunior: 21 september 2015 BKKoken: 19 oktober 2015 BKStrips: 16 november 2015

Lever deze bon uiterlijk 23 september in bij je plaatselijke boekhandel.

Veel succes!

Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

win een boek

win dit boek

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 25 september 2016 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’.

Onder de goede inzendingen wordt Het verhaal van de gelaarsde poes van Beatrix Potter verloot.

1. Wat is de echte naam van Bob Dylan?

■ Robert Allen Zimmerman ■ Robert Allen Cohen ■ Robert Allen Levy

NAAM

2. Met welke country-zangeres was Johnny Cash jarenlang getrouwd?

MAILADRES

■ Dolly Parton ■ June Carter ■ Vivian Liberto

NAAM BOEKHANDEL

3. Welk nummer schreef Eric Clapton voor zijn geliefde Pattie Boyd?

PLAATS BOEKHANDEL

Lever deze bon uiterlijk 23 september in bij je plaatselijke boekhandel. Veel succes!

■ Layla ■ Motherless Child ■ Tears in Heaven

(Boekenkrant september-editie)

Oplossing boekhandelsprijsvraag augustus

OPLOSSING

WINNAAR

OPLOSSING

WINNAAR

We vroegen jullie in het augustus nummer drie boeken te noemen die John Green naast Paper Towns schreef.

Het Grote Misschien, 19x Katherine, Will Grayson en Een weeffout in onze sterren waren allemaal goed!

John Green, Paper Towns, vertaling: Aleid van EekelenBenders, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0737 0 (€ 14,95)

Oplossing Boekhandelsprijsvraag augustus: 1. Hoe heet het nieuwste boek van Isabel Allende? Ripper.

2. Met wie schreef Tomas Ross zijn laatste thriller? Corine Hartman.

3. Hoe vaak per jaar verschijnt de Boekenkrant? 12x per jaar.

Renee Knight, Disclaimer, vertaling: Marion Drolsbach, Uitgeverij Ambo|Anthos, ISBN 978 90 263 2945 6 (€ 19,99)

1. Iris Boter was net als Loïs zelf ook ooit student. Wat studeerde ze?

Ze zat op de kunstacademie 2. Welke van de onderstaande titels is geschreven door Iris Boter?

Zwaartekracht 3. Iris Boter is naast schrijver ook maker van een literair kwartet. Welke categorie zit daar niet in?

Schrijven om te blijven Uit de vele goede inzendingen trokken wij Charlotte Veltman uit Den Haag. Zij wint een exemplaar van Paper Towns van John Green én een filmposter.

Gefeliciteerd!

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Christa Lescher uit Almelo. Zij wint een exemplaar van Disclaimer van Renée Knight.

Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Floortje van Gameren, Nina Visser Medewerkers: Paul H.A.M. Abels, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Lex Jansen, Elias Jonkers, Cok Jouvenaar, Dennis Kollaard, Mieke van Meer, Romy van den Nieuwenhof, Elisabeth van Nimwegen, Hans Pols, Patz van der Sloot, Michelle van Toorn, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Floortje van Gameren

Abe Borst

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Aefke ten Hagen

Caroline van der Lee

Elisabeth van Nimwegen

Elias Jonkers

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Selma van Aken

Projecten: Caroline van der Lee

Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers

Oplage 22.000

n Theo Thijssen-prijs n Gouden Griffel n Prijs van de Nederlandse kinderjury

(Boekenkrant september-editie)

De volgende Boekenkrant verschijnt op 5 oktober 2015

vorige keer

Dit nieuwe werk van Beatrix Potter verschijnt precies 150 jaar na haar geboorte. Met gastrollen voor Vrouwtje Plooi en een zeer bekend konijn in een blauwe jas.

Iris Boter, Mislukt, Uitgeverij Van Goor, 256 pagina’s, ISBN 978 90 003 4775 9 (€ 15,00)

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Aleida Hertog. Zij mag een exemplaar van Mislukt van Iris Boter ophalen bij Boekhandel Ravenswaay in Bunnik.

Gefeliciteerd!

winnaar

Jeroen de Leijer en Marjolein Schalk, Niemand de deur uit!, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6864 7 (€ 15,00)

Beatrix Potter, Het verhaal van de gelaarsde poes, illustraties: Quentin Blake, Uitgeverij De Vier Windstreken, 72 pagina’s, ISBN 978 90 511 6577 7 (€ 18,95)

colofon

Specials Naast de reguliere Boekenkrant ­verschijnen er ook regelmatig ­specials over verschillende thema’s.

BKYA: 3 oktober BKHistorischeRomans: 3 oktober BKJunior: 7 november

Als Joy haar man Stefan ophaalt in de jachthut, staat ze oog in oog met het Old Boys Network. De stem van één van hen roept herinneringen op. Het is tijd om wraak te nemen.

3. Welke prijs kreeg Kuyper in 2012 voor zijn gehele oeuvre?

plaats boekhandel

BON

winnaar

WIN DIT BOEK BIJ UW BOEKHANDEL!

Marjan van den Berg, Joy, Karakter Uitgevers, ISBN 978 90 452 1133 6 (€ 15,00)

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid. Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen voor 28 september 2015 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’. Onder de goede inzendingen wordt het boek Joy van Marjan van den Berg verloot.

Beantwoord de volgende drie muzikale vragen, knip deze bon uit en lever hem in bij je plaatselijke Boekenkrant-boekhandel (kijk voor de deelnemende boekhandels op p. 37). Onder de goede inzendingen wordt Johnny Cash. De biografie van Robert Hilburn verloot.

PRIJSVRAAG

COLOFON

naam boekhandel

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie.

Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen. Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

WIN DIT BOEK

oplossing

BOEKHANDELSPRIJSVRAAG

Wie stuurde de leukste foto van een zelfbedachte vakantiebestemming naar ons, of vertelde ons over zijn/ haar favoriete boek van deze zomer?

Uit de vele leuke inzendingen trokken we Marjan Fortuin uit Maasdam. Zij wint een exemplaar van Niemand de deur uit! van Jeroen de Leijer en Marjolein Schalk.

Gefeliciteerd!

medewerkers Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: + 31 172 476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant instagram.com/boekenkrant

Oplage 22.000

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Eindredacteur: Nina Visser Redactie: Nicole van der Elst, Hugo Jager Medewerkers: Wouter Adriaensen, Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Laura van Dee, Wouter le Duc, Jeroen van Esch, Floortje van Gameren, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Ezra Hakze, Alex Hoogendoorn, Lex Jansen, Cok Jouvenaar, Mieke van Meer, Sarah Meuleman, Nora van Ouwerkerk, Jesse Poiesz, Hans Pols, Emma Ringelding, Patz van der Sloot, Sigge Stegeman, Robin Vinck, Sonja Wessels, Tanja Wilming, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Projecten: Caroline van der Lee Vormgeving/ontwerp: Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Uitgever: Jan Louwers De volgende Boekenkrant verschijnt op 3 oktober 2016.

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Wendy Claes

Wouter le Duc

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Ezra Hakze

Alex Hoogendoorn

Hugo Jager

Caroline van der Lee

Nora van Ouwerkerk

Jesse Poiesz

Titus Vegter

Nina Visser