Boekenkrant september 2017

T

BOE K

AN

–

–

JAAR 10

E N K R de beste bron voor boekennieuws – no. 9, september 2017, jaargang 11 – www.boekenkrant.com

Abdelkader Benali: ‘Schrijven is een manier om te ontkomen aan de tirannie van het geheugen.’

Zie pagina 9 BARBARA KERKHOF

Tips van de boekhandelaar 7

Ouderwets griezelen met Kippenvel 19

Jan Siebelink kruipt in de ziel van zijn personage 3

SACHA DE BOER

EN VERDER J.R.R. Tolkien, Beren en Lúthien ................ 4 João Ricardo Pedro, Onderweg .................. 4 In gesprek met Uitgeverij Bint .................. 5 Sarah Perry, Het monster van Essex ......... 8 Vonne van der Meer, Brood, zout, wijn .... 8 Toni Coppers, De zaak Magritte ............... 12 Michael Crichton, Drakentand ................ 12 Hilde Vandermeeren, Schemerzone ........ 13 Maarten Bruns en Maria Postema, Dertiendagh ........................................... 17 Karen M. McManus, Een van ons liegt ... 18 Mo Gawdat, De logica van geluk ............. 22 Susan Herrmann Loomis, In een Franse keuken ............................ 22 Geert de Vrieze & Frank van Laeken, Inferno. De brand in Innovation ......... 23 Co van der Meer en Arthur van den Boogaard, De dug-out. Een ode aan verdwijnend Nederlands cultuurgoed .......................................... 24 Catherine Phipps, Citrus. Veelzijdige & verfrissende gerechten ..................... 25 Pat Mills en Joe Colquhoun, Charley’s oorlog ..................................... 32 In gesprek met Uitgeverij SubQ .............. 33

ZATERDAG 30 SEPTEMBER ZONDAG 1 OKTOBER

MAARTJE Smits

Marriott Hotel Amsterdam

IN mijn badkamer

www.amsterdambookfair.net

Nieuwe poëzie

Hoe ik een bos begon

www.deharmonie.nl

In de boekhandel € 17,50

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 2

LOSSE DELEN NIEUWS

Geluksgevoel

Anouk Abels– Hoofdredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

COVER VAN DE MAAND SEPTEMBER 2017

Opmerkelijke schepsels is nu ook in het Nederlands vertaald.

Laat je meeslepen met deze historische roman over een fossielenjaagster aan de zuidkust van Engeland, die met een bijzondere vondst de wereld op zijn kop zet.

Tracy Chevalier, Opmerkelijke schepsels, vertaling: Miebeth van Hoorn en Elvira Veenings, Uitgeverij Orlando, 352 pagina’s (€ 19,95)

OOK VERSCHENEN

SEPTEMBER 2017, NO. 12 – DE BESTE BRON VOOR JEUGDBOEKEN

HÉÉL ERG ENG!

Lekker griezelen met de Kinderboekenweek, de KinderNacht van de Poëzie en Nelsons Ninjaboek

+++ Kent u De zevensprong nog? Zwijsen heeft het bekende kinderboek van Tonke Dragt bewerkt tot een computerspel. De zevensprong helpt kinderen op een leuke en toegankelijke manier hun leesniveau te verhogen. Volgens de uitgever is het spel ‘net zo spannend als Minecraft’. +++ Soms is het heerlijk om te fantaseren over veel te dure huizen en al helemaal als het gaat om woningen van literaire beroemdheden.

Deze zomer staat niet alleen het voormalige huis van dichter T.S. Eliot te koop voor zo’n één miljoen dollar in Londen, maar ook het in de films getoonde geboortehuis van Harry Potter in de Engelse plaats Lavenham. Droom lekker verder of keer je spaarpot maar om! +++ Schrijver Abdelkader Benali is vanaf deze maand niet alleen op de televisie te zien, maar ook in het theater. Samen met harpiste Lavinia Meijer toert hij door Nederland met de voorstelling Brief aan mijn dochter, gebaseerd op zijn eigen autobiografische roman over afkomst en identiteit. De keuze voor de debuterende componist Meijer is niet toevallig, want ook zij heeft een bijzonder verhaal te vertellen over haar adoptie en de zoektocht naar erkenning. +++ Kees de jongen, wie kent hem niet? 94 jaar na verschijning van de gelijknamige klassieker van Theo Thijssen kunnen nu ook eindelijk Engelstaligen kennismaken met deze Amsterdamse held.

Volgens de vertaler is de roman ‘gewoon te goed om tot het Nederlandse taalgebied beperkt te blijven’. Schrijver en historicus Geert Mak heeft het eerste exemplaar van Kees the boy in ontvangst mogen nemen. +++ Politieke lezers, opgelet: de week voor Prinsjesdag vindt in Den Haag het Prinsjesfestival plaats. Tijdens dit evenement wordt de Prinsjesboekenprijs uitgereikt aan de schrijver van het beste politieke boek. Dit jaar maken Ferdinand Grapperhaus met Rafels aan de rechtsstaat, Tom van der Meer met Niet de keizer is gek en Joost Vullings met De kinderen van Pim kans op de onderscheiding. +++ Er is niets fijner dan een mooie boekhandel binnenlopen en je te laten inspireren door een gepassioneerde boekverkoper. Dit jaar gaat Margreet de Haan van boekhandel ’t Spui uit Vlissingen er met de eretitel ‘Beste Boekverkoper van Nederland’ vandoor, uitgereikt door Stichting Elspeet. In korte tijd heeft de nieuwe eigenares de boekhandel nieuw leven ingeblazen. Maar het mooiste compliment van de jury vond zij toch wel dat de winkel voelt als thuiskomen. +++

ERWIN SUVAAL

BOEKENKRANT TIP 3

2017, week 35

MARK SASSEN

Kent u Marie Kondo nog? De opruimspecialist die aanraadt om alle spullen waar je niet gelukkig van wordt bij het grofvuil te zetten? Ik ben nog steeds niet helemaal overtuigd van haar zienswijze – een schroevendraaier brengt mij geen geluksgevoel, maar het is handig dat ik er eentje heb. Wel weet ik dat ik een handjevol spullen heb die het leven een stukje mooier maken.

Zo heb ik een agenda met op de voorkant een prachtige illustratie uit Alice in Wonderland. Wat word ik vrolijk als ik dat ding uit mijn tas trek! Zelfs het noteren van mijn afspraak bij de tandarts is een feestje op zich.

Nu doen wij op de Boekenkrant-redactie altijd ons uiterste best om spullen aan te raden waar u gelukkig van wordt. En ja: de spullen waar wij in gespecialiseerd zijn, zijn boeken. In deze editie krijgen wij daarvoor hulp van een aantal kundige boekhandelaren. Op pagina 7 vertellen zij u welke titels u dit nieuwe boekenseizoen absoluut niet mag missen. Uitgeverij Bint licht ons ondertussen in over de klassiekers die zij in een nieuw jasje uitgeven (p. 5). En in de rest van deze krant tippen wij onze eigen favorieten. Mijn persoonlijke favorieten? Het excentrieke fotoboekje De dug-out (p. 24) en de kunstige thriller De zaak Magritte (p. 12).

Knappe jongen die daar niet gelukkig van wordt.

BARBARA KERKHOF

REDACTIONEEL

Hilde Vandermeeren, Schermzone

Catherine Phipps, Citrus

Door een voorval in de privékliniek waar Kate werkt, krijgt ze de sensatiepers achter zich aan. Maar niet alleen de pers, ook iemand anders. En die wil niet dat de waarheid aan het licht komt.

In dit kookboek draait het allemaal om de enorme veelzijdigheid van citrusvruchten in de keuken: van sinaasappels, pompelmoes, kumquats, limoenen tot en met de bergamotcitroen.

NEDERLANDSE T0P 3

Pat Mills en Joe Colquhoun, Charley’s oorlog In het derde deel van Charley’s oorlog bevindt Charley zich midden in de loopgraven, waar hij en zijn kameraden zich proberen te verzetten tegen de Duitsers.

(Bron: Stichting CPNB) 2017, week 35

Camilla Läckberg, Heks

Simone van der Vlugt, De doorbraak

Yuval Noah Harari, Sapiens

Een verdwijning van een jong meisje leidt naar een oude, onopgeloste moordzaak. Was er sprake van de vloek van een heks?

De net doorgebroken zangeres Romée wordt tot wanhoop gedreven door een stalker, een plagiaatzaak en een verdwenen broer.

Ooit waren er zes mensensoorten, nu zijn wij alleen over. Wie zijn wij? En hoe zijn we geworden wie we zijn?

BELGISCHE TOP 3

Hec Leemans / Tom Bouden, F.C. De Kampioenen / 95 Maurice De Zwijger Maurice gedraagt zich vreemd. Pascale weet niet waar hij mee bezig is. Hij verdwijnt soms voor uren naar de zolder. Wat is er aan de hand?

(Bron: Boekenvak.be) 2017, week 33

Sarah Pinborough, Wat jij niet ziet Louise, een gescheiden moeder met een peuter, ontmoet in een bar een leuke man. Er worden wat dronken kussen uitgewisseld en de volgende dag blijkt deze David haar nieuwe baas te zijn.

Peter van Gucht en Luc Morjaeu, Suske en Wiske / 340 Mami Wata Op een dag wordt er ingebroken in het huis van Sidonia. Wanneer de politie het voorval onderzoekt, blijkt al snel dat het hier om een mysterieuze zaak gaat.

www.cviiiontwerpers.nl

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 3

LITERATUUR SIEBELINK

Een buitengewoon normaal persoon In zijn nieuwe roman De buurjongen kiest Jan Siebelink voor een intrigerende hoofdpersoon: Henk Wielheesen. Op straat zou je hem voorbijlopen, maar deze doodgewone man heeft op veel mensen een bijzondere uitwerking, ook op de auteur.

‘Ik ben nog nooit zo diep in de ziel van een personage gekropen,’ vertelt Siebelink.

Door Nicole van der Elst In De buurjongen maken we kennis met de jonge Henk op een noodlottig moment.

Op elfjarige leeftijd overlijdt zijn moeder bij een ongeluk. Hij blijft alleen achter met zijn vader, maar niet voor lang. Al snel komt er een stiefmoeder in huis die zich nadrukkelijk met Henk gaat bemoeien. Als reactie zoekt hij steeds vaker zijn toevlucht bij de buren, waar hij zich op zijn gemak voelt tussen de planten in de kwekerij. In het verhaal dat volgt, zoomt Siebelink in op enkele bepalende momenten in het leven van de hoofdpersoon.

‘Ik wilde van iemand aan wie je zo voorbij zou lopen, een buitengewoon iemand maken,’ vertelt Siebelink over zijn hoofdpersoon. Toch merk je als lezer al snel dat er iets niet

helemaal in orde is met Henk. ‘Ik psychologiseer er niet over in het boek, maar je voelt aan dat er iets misgegaan is in zijn jeugd,’ aldus de auteur. ‘Hij had al een slecht contact met zijn vader, want die twee voelen elkaar heel slecht aan. Als hij dan ook nog zijn moeder verliest, is hij een totaal verlaten kind. Natuurlijk is dit van invloed op zijn handelen, maar ik leg dat niet expliciet uit.

Misschien was er ook wel iets met hem aan de hand geweest als hij was opgegroeid met allebei zijn ouders.’

Volgens Siebelink merk je vooral dat Henk anders is aan de manier waarop hij handelt. ‘Hij heeft moeite met spreken en zegt dus bijna niets in de roman. Ik vind het leuk dat hij als personage steeds meer vorm krijgt door de mensen om hem heen.

Via anderen leer je wat er gebeurt en hoe hij zich voelt. Iedereen is op de een of ander manier door hem getroffen, ook mensen die hij nog nooit eerder heeft ontmoet.’

Een van die dingen die in zijn contact met anderen naar voren komt, is dat Henk moeilijk zijn gevoelens kan uiten. In plaats daarvan zoekt hij zijn heil bij twee vechthanen die hij in een kippenren houdt. Hij staat met beide dieren op zijn schouder geregeld langs de kant van de weg.

‘Henk vindt het heel moeilijk om liefde over te brengen, vooral op zijn eigen kind. Hij verliest dus langzaam het contact met de werkelijkheid, maar met de dierenwereld en met de natuur voelt hij zich altijd

verbonden.’ We kennen volgens de schrijver allemaal wel personen bij wie je je afvraagt of ze verstandelijk wel helemaal in orde zijn. ‘In mijn jeugd stond er altijd een man op de hoek van de hoofdweg. Hij stond daar de hele dag en groette weleens iemand, of hij verkocht een sportkrant. Het was iemand die buiten de samenleving stond. Tegenwoordig zou hij opgevangen worden door een stichting, maar dat bestond toen nog helemaal niet.’

SACHA DE BOER

‘Tegenwoordig zou hij opgevangen worden door een stichting, maar dat bestond toen nog helemaal niet.’

den zullen hem direct herkennen.’

Lezers die bekend zijn met het werk Ook voor lezers die niet bekend zijn van Siebelink weten dat sommige met deze eerdere roman is er een van de personages in meerdere boeken terugkomen. Ook De buurjongen beeld dat blijft hangen van deze buurman: hij is een warme persoonbevat een aantal oude bekenden. ‘De lijkheid. ‘Hans schuift Henk bijvoorburen die Henk zo liefdevol opvanbeeld een jas onder zijn rug als hij op gen in hun kwekerij is het echtpaar het natte gras ligt. Ik hoop met deze uit Knielen op een bed violen. Ze speliefdevolle momenten len nu meer een rol in het handelen van het de coulissen.’ Siebelink echtpaar in Knielen op vertelt dat hij na het een bed violen weer een schrijven van die bestbeetje recht te breien.’ seller een zeker schuldToch voelt de auteur de gevoel had over hoe hij meeste verwantschap het echtpaar had neermet zijn hoofdpersoon gezet. ‘Hans wordt als Henk. ‘Ik ben nog nooit een zachtmoedige man zo diep in de ziel van beschreven. Later wordt een personage gekrohij buitengewoon zelfpen,’ vertelt Siebelink. zuchtig en laat hij zelfs ‘Ik ben heel nauw bij zijn gezin in de steek. hem betrokken geraakt.

In dit boek wordt alleen Ondanks de rare fratmaar aangestipt dat sen die hij in het boek de buurman van Henk Jan Siebelink, De buurjonuithaalt, heeft hij altijd af en toe een dienst gen, Uitgeverij De Bezige Bij, mijn volle sympathie.’ bezoekt, maar ingewij272 pagina’s (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 4

LITERATUUR TOLKIEN

Uit verloren tijden bijeengeraapt Ik ken heel wat mensen die de baan van Midden-Aardehistoricus graag zouden hebben, als die bestond. De fantasiewereld van J.R.R. Tolkien heeft immers een geheel eigen geschiedenis, met duizenden jaren en tientallen volkeren om te bestuderen.

Door Erik de Vries Lentsch Echter, als er iemand is die deze functiebenaming op zijn visitekaartje mag zetten, dan is het Christopher Tolkien, de zoon van J.R.R..

Hij heeft alle schrijfsels van zijn vader jarenlang beheerd, en heeft nu nog eenmaal redigeerwerk uitgevoerd, om het voorwereldse liefdesverhaal van een sterveling en een elf aan de wereld te presenteren: Beren en Lúthien.

Het verhaal van de man Beren en elfin Lúthien kent vele versies, met

denis die ik ken. verschillende namen, plotwendinEen klein storend element in de gen, bovendien geschreven in zowel eerste verhaalvariant, die in proza is proza als poëzie. Deze publicatie geschreven, is het personage Tevildo, is geen poging om de versies met een duistere heerser die Beren tot elkaar te doen rijmen. De leeserslaaf maakt. Wat stoort er? Tevildo is varing is dan ook niet helemaal een kat. Hij is weliswaar geen huisgestroomlijnd, want Christopher poes, maar het beeld van een grote, moet tussen de fragmenten door uitleg geven over context, naamswij- zwarte kat met een gouden halsband maakt de toon meer sprookjesachzigingen, et cetera, wat nogal acadetig dan mythisch. Kinderachtiger, misch aanvoelt – alsof het om Dode met andere woorZee-rollen gaat. den. Dat botst met Verdient de tekst zulke de verheven stijl van religieuze waardering? de tekst: ‘Spreek, gij Voor het grootste deel mensenkind’. wel. Uit de hoofdlijnen Stijl en inhoud vervan het verhaal – Beren sterken elkaar juist valt voor de muzikale, in de poëtische helft magische Lúthien, haar van Beren en Lúthien. vader stuurt hem op een De archaïsche vorm onmogelijke queeste van het heldendicht is naar de Zwarte Vijand heerlijk. ‘Geen hoorn – spreekt de onnavolgsteekt men, geen zang bare mythische kracht J.R.R. Tolkien, bezorgd door weerklinkt: / Zij gaan van Tolkien. Bovendien Christopher Tolkien, Beren in maliën, goed gelinkt zijn er echo’s van de en Lúthien, vertaling: Renee / en zwart gemaakt, mythe van Orpheus en Vink en Niels van Eekelen, met helmen grijs / en Eurydice, wellicht de Uitgeverij Boekerij, 280 pagidonkere mantels stil op mooiste liefdesgeschiena’s (€ 19,99)

ADVERTENTIES

Als het verleden de toekomst inhaalt, ontstaat een levensgevaarlijke situatie.

Tevildo is een kat.

Het beeld van een grote, zwarte kat met een gouden halsband maakt de toon meer sprookjesachtig dan mythisch. reis, / volgen de Narog, lang en snel, / bruisend en bochtig, tot de wel, / waar smeltsneeuw stort, nog wit als melk.’ Dit lezend hoor ik een kampvuur knisperen en voel ik mijn baard groeien.

Beren en Lúthien is niet voor Tolkienbeginners, en ook voor liefhebbers is het geen volledig soepele presentatie. Maar het is Tolkien, en dat is een compliment.

TREINONGELUK

Zekerheden die uit je handen glippen Het boek Onderweg van de Portugese schrijver João Ricardo Pedro begint met een afschrikwekkend treinongeluk. De vraag of de zus van de verteller daarbij omkwam, blijft je het hele boek achtervolgen.

je iets meer te weten wil komen, bewandelt hij vreemde zijwegen die in eerste instantie niets met het verhaal te maken lijken te hebben. Steeds voert hij weer nieuwe personages ten tonele, zoals de vriendin die zelfmoord pleegde op de dag van het treinongeluk, een prostituee die zes namen heeft gehad, een grote zwarte man die ooit in de gevangenis zat voor een Door Hugo Jager moord en iemand met de veelzeggende bijnaam de ‘snikkel’ van De hoofdpersoon João Lissabon. is met zijn miniatuurEr zijn steeds meer verbanden te indianen aan het leggen tussen alle personages. Op spelen als hem ter die manier probeer je belangrijke ore komt dat zijn zus aanknopingspunten te verzameMarta misschien niet len, maar zekerheden lijken steeds meer in leven is. Het weer uit je handen te glippen. Dat is 1985 en de grootste treinramp is ergens een teleurstellende ervain de geschiedenis van Portugal ring, omdat niets beklijft. Toch lijkt heeft plaatsgevonden: een frontale deze diffuse opzet verklaarbaar te botsing tussen twee treinen met zijn. Het moet voor João vreselijk ongeveer honderdvijftig doden. zijn om de waarheid De rugtas van Marta onder ogen te zien. wordt gevonden tussen Er rest de lezer niets de brokstukken van de anders dan te acceptrein. Als twee dikke teren dat niets zeker tranen geulen trekken is, of zoals João het in het kleimasker van treffend formuleert: zijn moeder, verwacht ‘Als je nog enige verje niet meer dat het wachting koestert goed zal komen. ten aanzien van de De lezer die vanaf daar pagina’s die je resten, precies wil weten hoe wees dan zo goed en alles zit, komt bedrogen doe een van de twee uit. Broer João neemt dingen: gooi of je verhet verdere verloop van wachtingen weg, of het verhaal voor zijn João Ricardo Pedro, Onderweg, het boek.’ rekening en hij is geen vertaling: Kitty Pouwels, geboren verteller. Juist Uitgeverij Signatuur, op de momenten dat 170 pagina’s (€ 17,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 5

LITERATUUR BINT

COLUMN

Pleidooi voor klassiekers

In het hol van de leeuw

In het centrum van Amersfoort huisvest sinds een jaar Uitgeverij Bint, een uitgeverij met een op klassiekers gericht fonds. Oprichter Arie Kok, onder meer bekend als schrijver en oud-hoofdredacteur van het tijdschrift Visie, hoopt in de toekomst naam te maken als uitgever. Ik ga met hem in gesprek over zijn uitgeverij en over zijn keuze om juist nu klassiekers op de markt te brengen.

Door Nikki Spoelstra

Ongeveer een jaar geleden heb je Uitgeverij Bint opgericht. Heb je altijd al de ambitie gehad om een uitgeverij te beginnen?

‘Het leek mij altijd al een leuk idee en in het verleden heb ik ook bij verschillende uitgeverijen gewerkt. Met de oprichting van uitgeverij Das Mag in 2015 werd het idee concreter. Ik heb toen meegedaan aan de crowdfundingsactie die zij hadden opgezet om investeerders te vinden. Daardoor kwam op mijn Facebook-pagina te staan dat ik medeoprichter van uitgeverij Das Mag was geworden. Van vrienden en kennissen kreeg ik veel positieve reacties omdat zij dachten dat ik een eigen uitgeverij begonnen was.

Dat heeft mij aan het denken gezet.

Toen vorig jaar mijn werkzaamheden als hoofdredacteur ten einde liepen, besloot ik dat het een goed moment was om met Uitgeverij Bint te beginnen.’

Das Mag is bij uitstek een uitgeverij die gericht is op nieuw werk in plaats van op klassiekers. Bint daarentegen profileert zich juist door een fonds met klassiekers. In welk opzicht onderscheidt Bint zich nog meer van andere uitgeverijen?

‘In tegenstelling tot veel andere uitgeverijen is Bint klein en heel flexibel. De flexibiliteit houdt in dat ik meer keuzevrijheid heb ten opzichte van grotere uitgeverijen. Ik hoef mij niet per se te richten op de uitgave van een bestseller. Natuurlijk moet ik boeken uitgeven die ook verkopen, maar door de kleine oplages heb ik wel de mogelijkheid om titels uit te geven die ik zelf heel interessant vind.’

Als uitgever kies jij dus zelf de boeken die je wilt uitbrengen. Waar let je op bij het selecteren van potentiële uitgaven?

‘Als ik kijk naar de keuze van bijvoorbeeld

Arie Kok GRIETJE-AKKE DE HAAS

klassiekers, dan kies ik voor werken waar een zekere levensbeschouwelijke diepgang in zit. Ik omschrijf het graag als boeken die de geest in zekere zin verrijken. Het zijn boeken die ik zelf waardevol acht en die ik graag met het lezerspubliek wil delen. Mijn persoonlijke voorkeur als lezer speelt dus een rol in het kiezen van boeken om uit te geven.’

De naam van de uitgeverij is ontleend aan de Nederlandse klassieker Bint van Ferdinand Borderwijk.

Tot dusver heb je alleen buitenlandse klassiekers uitgegeven.

Kunnen we binnenkort ook Nederlandse klassiekers verwachten?

‘Dat klopt. Eerder verschenen de titels De kern van de zaak van Graham Greene, Thérèse van François Mauriac en Aan een onbekende God van John Steinbeck. Dit najaar verschijnen er opnieuw twee vertaalde klassiekers. Van Antoine de SaintExupéry, bekend van het kinderboek De kleine prins, verschijnt de vertaling Nachtvlucht en van François Mauriac verschijnt de tweede titel Adderkluwen. Er zit geen speciale reden achter de keuze voor buitenlandse boeken. Als uitgever moet ik vooral kijken naar de titels die beschikbaar zijn om uitgegeven te worden. Ik ben wel van plan om ook Nederlandse klassiekers op de markt te brengen, maar ik heb nog geen concrete titel op mijn lijst staan.’

John Steinbeck, Aan een onbekende god, vertaling: E.D. Veltman-Boissevain, Uitgeverij Bint, 280 pagina’s (€ 18,95)

Er lijkt in de hele boekenwereld groeiende belangstelling te zijn voor klassiekers.

Welke reden schuilt hierachter volgens jou?

‘Dat is volgens mij

gekomen door het verschijnen van de Nederlandse vertaling van de klassieker Stoner van John Williams een aantal jaar geleden. Dit boek werd een verkoopsucces en dat liet zien dat er gescoord kon worden door uitgevers met oudere boeken.’

Kan het ook een soort tegengeluid zijn binnen de discussie over het nut van de canon en de leeslijst?

‘Dat kan er natuurlijk ook mee te maken hebben. Zelf denk ik ook dat klassiekers belangrijk zijn omdat ze iets vertellen over het verleden. Ieder boek is in zijn eigen tijd geschreven en door het lezen van die boeken begrijp je als lezer meer van de geschiedenis. In sommige gevallen is het ook zo dat oude werken opnieuw worden uitgegeven omdat de inhoud weer actueel is.’

Welk boek hoop je ooit nog uit te geven?

‘Als ik je nu een titel geef, dan breng ik andere uitgeverijen misschien op ideeën. Ik kan je wel een titel geven die ik zeker weten ga uitgeven in de toekomst: The Complete Stories van Flannery O’Connor. Ik kreeg dit boek als tip van een goede vriend van mij.

O’Connor wordt gezien als een van de belangrijkste vrouwelijke stemmen in de Amerikaanse literatuur van de vorige eeuw.’

Kunnen we naast klassiekers ook nieuw werk verwachten van Uitgeverij Bint?

‘Dat is zeker de bedoeling. Voordat ik begon met Uitgeverij Bint heb ik met een compagnon de schrijfschool Karakter opgericht. We verzorgen schrijfcursussen voor beginnend literair schrijftalent. Ik hoop dat deze schrijfschool uiteindelijk een kweekvijver zal vormen voor nieuwe schrijvers.’

Het is alweer enige tijd geleden dat De Slegte nog gewoon De Slegte was, een winkelketen die niet weg te denken viel uit het straatbeeld van steden als Amsterdam, Utrecht, of Nijmegen. Na het faillissement van Polare – een combinatie van Selexyz en De Slegte – is er wel weer een aantal zelfstandige vestigingen opengegaan. Desondanks ligt het roemruchte verleden van de tweedehandsboekhandel achter ons. Ik herinner me een ongewone boekpresentatie in het filiaal in Amsterdam. Ad ten Bosch was naast eigenaar van boekhandel Van Someren en Ten Bosch in Zutphen ook auteur bij De Arbeiderspers. Zijn roman Huidhonger publiceerden we in 2004, zo’n vijf jaar na Gebroken lied, over zijn ervaringen met dichteres Ida Gerhardt. Ad had me luid en duidelijk te kennen gegeven dat hij de presentatie van zijn boek nergens anders georganiseerd wilde hebben dan bij De Slegte. ‘Mijn boeken eindigen daar toch, waarom zouden we daar dan niet ook beginnen?’

Met een van onze promotiemedewerkers wandelde ik tijdens de lunchpauze bij de winkel naar binnen, vanaf de ingang aan de Kalverstraat. Voordat we de bedrijfsleider konden spreken, dwaalden we langs de tafels en de schappen, zoals ik dat op zaterdag vaak deed.

Kunstboeken, geschiedenis van Amsterdam, de Amerikaanse burgeroorlog, plantenleven in de Tropen, Sicilië en de Saracenen, het lag er allemaal. Wat een heerlijke winkel! Het voorstel voor een boekpresentatie beviel onze gesprekspartner wel. ‘Voor Ad maken we er iets speciaals van,’ beloofde hij. En speciaal werd het. Achterin het diepe pand was ruimte voor een aardig gezelschap, een spreekgestoelte en een microfoon. De te signeren exemplaren van Huidhonger lagen al te wachten op de gasten. In de roman heeft de hoofdpersoon, Thomas Lijftogt, een moeilijke scheiding achter de rug. Kort daarna raakt hij verstrikt in een hevige liefdesrelatie met Floor, maar ook andere vrouwen passeren de revue.

De autobiografische elementen in het boek waren voor veel van de aanwezigen niet moeilijk aan te wijzen.

Hoewel de bijeenkomst zelf niet heel erg afweek van vergelijkbare evenementen, zorgde de locatie voor een extra dimensie. Dat had de auteur goed gezien. Door zijn roman ten doop te houden tussen al die andere titels, woorden, omslagen, verhalen, geschiedenissen, gedachten en ideeën werd Huidhonger direct onderdeel van de geheime wereld van het boek. Hier ging het niet om wat de nieuwste titels waren, welk boek het laatst een literaire prijs in de wacht had gesleept, of welke literaire vete de kranten haalde. Hier ging het om de ontdekkingstocht die iedere avontuurlijke lezer naar onbekende verten voert. Ten Bosch had niet alleen een goed boek geschreven, hij had ook de perfecte plek gekozen om het te presenteren: in het hol van de leeuw.

Lex Jansen Jarenlang was Lex Jansen de uitgever en het gezicht van De Arbeiderspers. Nu is hij directeur van het door hem opgerichte Magonia: uitgeverij en centrum voor schrijfbegeleiding. www.magonia.nl

Een schitterend lees-, kijk- en luisterboek met beeld- en geluidsfragmenten: www.degeestuitdefles.com Fullcolour € 34,50

Ger Groot

De geest uit de fles Hoe de moderne mens werd wie hij is

‘Filosofie is overal, in alle hoeken van de samenleving – niet alleen in de kunsten, maar ook in eclameboodschappen, in pornografie en zelfs in de graffiti op straat.’

– Ger Groot ‘Een feest van herkenning en helderheid. Moeiteloos schakelt Ger Groot tussen lastige denkers en lichte cultuur.'

– Hans Achterhuis in de Volkskrant *****

www.lemniscaat.nl © RUFUS DE VR I E S

Boeken Uitgeverij Conserve – september 2017

Op 24 september zal blijken of Angela Merkel voor de vierde keer Bondskanselier is geworden, de kansen zijn groot. Daarom maakte Margriet Brandsma van haar boek Het mirakel Merkel een geactualiseerde derde druk.

Op de verkiezingsdag is Margriet zelf in Berlijn, maar diezelfde dag wel te zien in de talkshow van Jacobine Geel (NPO 2, 17.08 uur) en ook is ze op 18 september gast in Tijd voor Max (NPO 2, 17.10 uur). De oorspronkelijk in 2012 verschenen biografie is voorzien van een aantal nieuwe hoofdstukken en foto’s. Bovendien heeft Joep Bertrams een nieuwe omslagtekening gemaakt, met de presidenten van de VS en Rusland, Trump en Poetin, als twee kleinduimpjes op het vossenbontje van de machtigste vrouw op aarde.

Margriet Brandsma – Het mirakel Merkel, derde geactualiseerde druk, 180 pagina’s, met foto’s, € 12,50.

De Nieuwe Kerk Amsterdam komt op 16 september met de expositie We Have a Dream (Nelson Mandela, Martin Luther King en Mahatma Gandhi) en vroeg Cynthia Mc Leod een bij het thema toepasselijk kinderboek te schrijven: No Kwik in Ons Bos. Dit geïnspireerd door het vergiftigen van het grondwater door het gebruik van kwik door goudzoekers, waardoor indianen en bosnegers in Suriname ziek worden. Zo ook het broertje van Marisa, Cheerio. Voor dit sfeervolle kinderboek voor kinderen van 10-14 jaar maakte Lisa Schmidt zes tekeningen. Op 1 oktober is in de OBA Caribische Letterendag Junior en daar zal Cynthia Mc Leod rond 16.00 uur vertellen over haar boek en daarna signeren.

Cynthia Mc Leod – No Kwik in Ons Bos, gebonden kinderboek, full colour, met tekeningen van Lisa Schmidt, 84 pagina’s, € 12,95.

Boer zoekt vrouw anno 1688. Dat is de roman Het suikervogeltje – Hoe de VOC weesmeisjes als toekomstige bruiden naar de Kaap liet uitvliegen van de in Zuid-Afrika wonende Nederlandse schrijfster Pauline Vijverberg ten voeten uigt. Zes Rotterdamse weesmeisjes worden door de VOC uitgenodigd om bruidje te worden van een kolonist in ZuidAfrika, dat begint met een avontuurlijke en gevaarlijke tocht per boot onderweg naar Afrika. Het suikervogeltje speelt in de periode van 1687-1701 tijdens het bestuur van gouverneurs vader en zoon Van der Stel. Een steady seller, want reeds 2e druk!

Pauline Vijverberg – Het suikervogeltje – Hoe de VOC weesmeisjes als toekomstige bruiden naar de Kaap liet uitvliegen, 320 pagina’s, € 19,99.

Uitgeverij Conserve In de boekhandel of portvrij te bestellen via www.conserve.nl.

Voor België wordt helft portvrij, dus € 4,65 per bestelling.

Peter d’Hamecourt gaat de grote Russische schrijver Fjodor Dostojevski achterna voor zijn boek In het spoor van de Russische ziel – Dostojevski tussen Europa en Rusland. Hij reist door Europa vanaf Berlijn naar Dresden en kuuroorden als Bad Ems, Bad Homburg, Baden-Baden, Wiesbaden, Genève en Vevey.

Dostojevski is een fervente gokker en maakt overal waar hij komt schulden, dus bedelt om voorschotten van uitgevers en schrijft zo steeds nieuwe boeken, zoals de toepasselijke roman De speler. Desondanks is hij kritisch op de Europeanen: de Duitsers vindt hij dom, de Zwitsers oplichters en de Fransen doortrapte poseurs. Zo leren we de ware mens Dostojevski kennen, die maar een redding weet: de Russische ziel. De beleidsmakers in het Kremlin hebben het gedachtengoed van de Dostojevski uit de negentiende eeuw omarmd en tot beleid gemaakt.

Peter d’Hamecourt – In het spoor van de Russische ziel – Dostojevski tussen Europa en Rusland, 248 pagina’s, € 19,99.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 7

LITERATUUR

Klaar voor de start!

BOEKENSEIZOEN 2017/2018

Het is september: het begin van een nieuw boekenseizoen. Maar al die nieuwe boeken kunnen er voor zorgen dat je overweldigd raakt door het aanbod. Daarom riepen we de hulp in van vier boekhandelaren, die immers boven op het assortiment zitten. Zij vertellen over hun favoriete boek van dit moment.

Gerda Aukes van Boekhandel den Boer in Baarn: Wie het mooist valt van Sara Novic´

Ann Meskens van Boekhandel De Zondvloed in Mechelen: Het verlangen te zijn als alle anderen van Francesco Piccolo

Rudolf Sietsema van Boekhandel Riemer Bart in Meppel: Gezworen Wraak van Edwin Zonneveld

Aline De Boeck van Boekhandel Walry in Gent: De Graaf van Moskou van Amor Towles

Gerda: ‘Een enkele keer gebeurt het me bij het lezen van een boek, dat ik een opgekropt gevoel krijg in mijn binnenste, veroorzaakt door het verhaal dat ik lees. Naarmate het verhaal vordert, worden het boek en ik een geheel. Ik kan en wil er niet meer aan ontkomen. Zo’n ervaring had ik ook bij Wie het mooist valt ´ Het eerste deel van van Sara Novic. de roman speelt zich af in het Zagreb van de vroege jaren negentig, met de tienjarige Ana als verteller. We bezien de Balkanoorlog door haar ogen. Zaken als stroomstoringen, schuilkelders en rantsoenen worden gezien als de gewone gang van zaken. Samen met haar vriendje Luka houdt Ana zich staande in de stad.

Het gezin van Ana ontkomt helaas niet aan de gruwelijkheden van deze oorlog. Dan maakt het boek een sprong naar New York 2011, en daar vinden we Ana terug als jonge vrouw. Om in het reine te komen met haar verleden besluit Ana om terug te gaan naar Zagreb en de lezer volgt haar in deze zoektocht.

Op het moment dat je de titel van het boek begrijpt, kan je alleen maar naar adem happen. Je bent gewaarschuwd.’

Ann: ‘Een bildungsroman of een coming of age-story zou ik dit boek niet noemen, al wordt het verhaal over het opgroeien van een Italiaanse jongen wel vaak zo geduid in de besprekingen die ik las. Zo’n typering legt volgens mij te veel nadruk op het persoonlijke verhaal van de hoofdpersoon. De wereld die zich aan de jongen opdringt, is bovenal die van de Italiaanse politiek die zich vanaf de jaren zestig ontwikkelt. Door de ogen van de hoofdpersoon krijg je een uitgesproken persoonlijke terugblik op het woelige Italiaanse publieke domein van de laatste decennia. Van de communistische Rode Brigade, tot de teruggetrokken communistische weerzin tijdens recente jaren. Welke stelling neem je zelf als burger in?

Wat zeg je? Wat doe je? Het boek is voor jonge twintigers met prille politieke bewustwording een aanrader.

Oudere mensen zullen de spanning herkennen tussen het individuele bestaan en de zorg voor de wereld, meer dan hun lief is. En al diegenen die zich qua leeftijd ergens daartussenin bevinden, zullen dit boek niet kunnen uitlezen, zonder zelf na te denken over hun verhouding tot de wereld van vandaag.’

Rudolf: ‘Ik ben onder de indruk van het debuut van Edwin Zonneveld.

Het boek verdient een veel groter lezerspubliek dan alleen het noorden van het land, waar het boek zich afspeelt. In deze thriller-detective wordt inspecteur Starck geconfronteerd met rituele moorden in het heden, die een oorzaak in het verleden hebben. Zonneveld mixt twee verhaallijnen – één in 1776, één in 2015 – en weet een indrukwekkende spanningsboog op te bouwen.

Uiteindelijk komen beide verhalen logisch samen in een onverwachte climax. De karakters die hij neerzet zijn geen helden, maar mensen met sterktes en zwaktes. Ik herken de prachtige achtergrond van water en riet in de ongerepte natuur van Steenwijkerland. Edwin heeft bij mij een snaar geraakt en ik ben benieuwd het volgende boek in de Starck-serie: Vermist in de Kragge.’

Aline: ‘De Graaf van Moskou van Amor Towles laat zich degusteren als een kostbare wijn. Er is zoveel om van te genieten bij het lezen van dit boek: het beeldrijke, betoverende taalgebruik en de originele inkijk in de geschiedenis van Rusland tijdens de bewogen twintigste eeuw, maar ook het intrigerende en goed opgebouwde verhaal en de uiterst interessante karakters. Het hoofdpersonage Graaf Alexander Ilyich Rostov wordt door de nieuwe bolsjewistische autoriteiten veroordeeld tot levenslang huisarrest in het Metropol Hotel in Moskou, tegenover het Bolsjojtheater. Samen met de graaf leren we het kleurrijke personeel van het hotel kennen, gaan we mee op avontuur met de achtjarige Nina Koelikova, dineren we met KGBagenten en maken kennis met een Sovjet-starlet. Dankzij de subtiele humor, het verleidelijk trage ritme van de zinnen en de meeslepende politieke en geschiedkundige uitweidingen is het een waar genoegen om de beschaafde graaf te vergezellen doorheen de tumultueuze postrevolutionaire jaren van Rusland.’

Sara Novic, ´ Wie het mooist valt, vertaling: Lucie Schaap en Maaike Bijnsdorp, Uitgeverij Meulenhoff, 304 pagina’s (€ 19,99)

Francesco Piccolo, Het verlangen te zijn als alle anderen, vertaling: Mara Schepers en Miriam Bunnik, Uitgeverij Wereldbibliotheek, 304 pagina’s (€ 22,99)

Edwin Zonneveld, Gezworen wraak, Uitgeverij Elikser, 326 pagina’s (€ 19,95)

Amor Towles, De graaf van Moskou, vertaling: Thijs van Nimwegen en Arjaan van Nimwegen, Uitgeverij De Arbeiderspers, 464 pagina’s (€ 22,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 8

BOEKENKRANT TIPT

EMMA RINGELDING

HET RIMPELEFFECT Met deze roman wil schrijfster Claudia Schoemacher het taboe op depressie en zelfmoord doorbreken.

Het faillissement en de affaires van Julia’s man Hugo Smith zijn de oorzaken van Julia’s depressie. Een zelfmoordpoging loopt uit in een coma, waarin Claudia Schoemacher, Het Julia terugdenkt aan rimpeleffect, Uitgeverij de het jaar 1997: het jaar Fontein, 304 pagina’s (€ 17,50) waarin ze het gelukkigst was. Algauw realiseert Julia dat ze moet leren van haar verleden en sterker terug moet komen naar de werkelijkheid.

HUIZEN Deze ingrijpende roman gaat over de keiharde realiteit van het leven in een familie waar geen liefde en ondersteuning aanwezig is. Martha woont en werkt in het weinig inspirerende immokantoor van de familie, waar ze lijdt onder de norsheid en opvliegendheid van haar vader. Ze ontvlucht het Gretel Van den Broek, ouderlijk huis en nestelt Huizen, Uitgeverij Houtekiet, 168 pagina’s (€ 19,99) zich in enkele huizen uit haar portefeuille. Daar omringt ze zich met huisraad en telkens ook met een man.

EEN TROUWE VROUW Eerder dit jaar bracht Jane Gardam Een onberispelijke man uit, waarin topadvocaat Edward Feathers het beeld van zijn dode vrouw Betty probeert op te klaren. In Een trouwe vrouw komt de lezer meer te weten over Betty’s perspectief op haar huwelijk. The Jane Gardam, Een trouwe Guardian noemt de elevrouw, Uitgeverij Cossee, gante stijl van Jane Gar320 pagina’s (€ 22,99) dam en haar vermogen om zonder enige herhaling vanuit een nieuw perspectief te schrijven ‘gaandeweg meesterlijk’.

HET EEUWIGE VUUR Wereldwijd kijken miljoenen lezers al reikhalzend uit naar dit nieuwe deel in de saga over het stadje Kingsbridge.

Een bloedige strijd om macht, religie en liefde zet het zestiende-eeuwse Europa op zijn kop.

Vrienden en geliefden worden vijanden: zo ook Ned Willard en Margery.

Dit boek is geknipt voor zowel nieuwe lezers als voor trouwe fans van de Kingsbridge-saga.

VERHUISBOEK

Langere korte verhalen Verhuizen is voor veel mensen een van de meest stressvolle situaties in hun leven. Dit verklaart wellicht waarom de vrouwen uit de nieuwe verhalen van Vonne van der Meer niet voor hun plezier hun huis verlaten, maar dat het overlijden van een echtgenoot, de financiële crisis en een scheiding hen hiertoe dwingen.

Door Janneke Blok

Ken Follett, Het eeuwige vuur, Uitgeverij Boekerij, 864 pagina’s (€14,99)

Brood, zout, wijn is niet het eerste boek van Van der Meer waarin het huis een belangrijke rol speelt. Eerder schreef zij Eilandgasten, waarin een vakantiehuis op Vlieland de verhalen van verschillende vakantiegangers met elkaar verbindt. Brood, zout, wijn vertoont niet alleen thematisch raakvlakken met dit werk. Wederom heeft de schrijfster niet voor een traditionele opzet van haar verha-

te bespoedigen en dat ze is vergeten lenbundel gekozen. De laatste drie op te graven, symbool staan voor vertellingen zijn het vervolg op de haar man die ze daar heeft moeten eerste drie, die van elkaar worden achterlaten. Met deze twee verhagescheiden door ‘Maagdenroof’, het len rondom kerstmis waarmee de centrale verhaal van de bundel dat qua lengte een novelle genoemd kan bundel begint en eindigt, is de cirkel mooi rond. worden.

Toch roept de structuur ook vragen In heldere taal en met humor vangt op. Het is vast niet alleen de lengte Van der Meer in haar verhalen de die maakt dat de middelste vertellevens van een aantal vrouwen op ling over kindermisbruik, geloof en een cruciaal moment in hun leven. intimiteit tussen twee vrouwen me ‘Na een half doorwaakte nacht was het meest is bijgebleven. De vraag is de fluwelen jurk niet uitgerekt, alleen of hier nog wel maar omspande haar gesproken kan worden lichaam nog strakker, van een kort verhaal. als het velletje de worst.’

Hetzelfde geldt voor de Niet alleen de nieuwe andere zes vertellingen, jurk die ze niet meer die tezamen eigenlijk uit krijgt benauwt de drie langere verhalen vrouw in ‘Zwart jurkje’, vormen. Sterker was maar ook de eerste kerst het wellicht geweest zonder haar man. Die als deze los van elkaar diepere laag onder de hadden gestaan, want eenvoud aan de opperje met enkele woorden vlakte is de kracht van vertrouwd laten voelen Van der Meers verhalen. met een nieuw persoZo kan het Josefbeeld, nage is voor de schrijfdat de weduwe uit ‘Zonster een koud kunstje. der Josef’ in de tuin heeft Vonne van der Meer, Brood, begraven in de hoop de zout, wijn, Uitgeverij Atlas verkoop van haar huis Contact, 192 pagina’s (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 9

LITERATUUR INTERVIEW

‘Een roman is een kathedraal, poëzie een hutje op de hei’ ‘Tien jaar liet Abdelkader Benali op zich wachten met een opvolger van Panacee.’

Met deze niet aan dramatiek ontbrekende zin werd Abdelkader Benali’s nieuwe poëziebundel aangekondigd: Wax Hollandais. Velen kennen de schrijver vooral van zijn romans. Tijd dus om de dichter Benali te ontdekken en te vragen wat de betekenis was van deze poëtische radiostilte.

‘Een roman, daar kun je jaren aan werken. Op een gegeven ogenblik is het fundament af, maar dan loopt de kelder onder water, of je maakt een extra venster en dan komt de aannemer kijken.’

Door Ezra Hakze

‘Wat denk je dat het beste werkt op een podium?’ vraagt Abdelkader Benali als het gesprek komt op de Nacht van de Poëzie, waar de schrijver in september optreedt. Als je na lange tijd weer gedichten publiceert, is de poëzievoordracht een nieuw terrein om te verkennen. ‘Toen de bundel net uit was en bij de post lag, was er veel euforie,’ vertelt Benali. ‘Maar toen ik er afgelopen week uit moest voordragen bij Radio Kunststof dacht ik: oh ja, ik moet nu wel opnieuw leren voorlezen.’

Een terras in Amsterdam-Oost.

Adbdelkader Benali is net terug van vakantie. Meteen valt op dat de auteur praat als een dichter; hij gebruikt veel metaforen om zijn beweringen kracht bij te zetten, en schakelt snel tussen associaties en onderwerpen. Des te verrassender is het dat een vervolg op Panacee zo Abdelkader Benali lang op zich liet wachten. Dat kwam niet doordat Benali de afgelopen heid van expressie in, een vrijheid jaren geen poëzie meer schreef, in het vertellen. Het gaat over de want de gedichten in Wax Hollantijdgeest, maar ook over opgroeien dais zijn de weerslag van vier à vijf in Rotterdam. Ik dacht: deze beelden jaar schrijven en schaven, vertelt zijn mijn beelden, gehouwen uit die hij. Het leverde een verzameling op stad. Dat moest een plek vinden in die verschilt van de vorige: ‘Panacee de bundel, want veel van die gedichwas een bundel van een cynische ten gaan over buiten de gebaande jongeman, maar in Wax Hollandais zit veel meer tederheid en zachtheid. paden treden, zowel sportief, intellectueel als fysiek. Er wordt ook heel Deze gedichten zoeken meer de relaveel in gereisd.’ tie op met mensen. Het is eigenlijk Het resultaat leverde een opvallende een positievere dichtbundel dan de titel op: Wax Hollanvorige.’ dais. Benali vertelt dat De concrete aanleiding dit de naam is voor de voor het schrijven van producten van het Heleen nieuwe bundel monds bedrijf Vlisco, was het lange gedicht dat al meer dan een ‘Broodje libretto voor eeuw kleurrijke stoffen de stad Rotterdam’. maakt door middel van Benali: ‘Dat ene gedicht de Indonesische batikrechtvaardigde de hele techniek. Deze stoffen bundel, omdat ik het verkoopt Vlisco dan in de voorgaande tien weer in West-Afrika, jaren nooit zou hebben Abdelkader Benali, Wax Holwaar vrouwen er jurgeschreven. Er zit een landais, Uitgeverij De Arbeiken van maken. nieuwgevonden vrijderspers, 104 pagina’s (€ 17,99)

van dag en nacht: ‘Een roman schrijven is werken aan een kathedraal, en poëzie is een hutje op de hei. Die timmer je met een vloek en een zucht in elkaar.’ Makkelijk is dat overigens niet. ‘Zo’n hutje moet bestendig zijn tegen wind, beschut liggen en snel af zijn. En een roman, daar kun je jaren aan werken. Op een gegeven ogenblik is het fundament af, maar dan loopt de kelder onder water, of je maakt een extra venster en dan komt de aannemer kijken.’

BARBARA KERKHOF

Het is dus een stof zonder vaststaande nationaliteit, die desondanks onderdeel uitmaakt van verschillende culturen.

‘Ik ben natuurlijk zelf ook een soort wax hollandais,’ zegt de auteur met een glimlach, doelend op zijn eigen geschiedenis en migratie vanuit Marokko naar Rotterdam. Hij legt uit: ‘Die batikstof komt ergens vandaan, wordt op een andere plek bewerkt en dan weer ergens anders gedragen. De stof heeft zelf een identiteit, maar er is ook steeds weer een nieuwe identiteit ingelegd.

Dat is eigenlijk ook mijn biografie, en hoe ik met de Nederlandse taal omga.’ Dat zijn poëzie daarmee zo’n centraal thema kreeg, verbaasde de schrijver: ‘Normaal werk ik niet met rode draden als ik schrijf, maar juist heel intuïtief en in het moment.’

Tussen proza en poëzie schrijven zit volgens hem sowieso een verschil

Dat het gesprek, net als het schrijfproces, zich vaak niet laat hinderen door een rode draad, blijkt wel als het ineens weer over iets heel anders gaat, namelijk de biografische elementen in de bundel. In Wax Hollandais staan gedichten over reizen die de auteur maakte naar steden in Marokko, zijn jeugd in Rotterdam, maar ook zijn leven als schrijver.

‘Toch fictionaliseer ik er ook lustig op los. In de gedichten die ik maakte, merkte ik dat ik gebeurtenissen uit verschillende steden in één gedicht voegde. De poëzie zorgt er dan voor dat die ervaringen samenkomen.

Het gedicht creëert zo zijn eigen unieke perspectief.’

Het fictionaliseren van autobiografische feiten is een thema dat de schrijver fascineert. ‘Het roept bij mij vragen op over de werking van het geheugen en het geheugen als een dictator. Zoals Cees Nooteboom ook zegt in Rituelen: ‘’Het geheugen is een hond die gaat liggen waar hij wil.’’’

Deze fascinatie is veelbetekenend, want het lijkt ook iets over Benali’s noodzaak tot schrijven te zeggen: ‘In die gedichten gebeuren dingen waarvan ik helemaal niet verwacht had dat ze zouden gebeuren. Schrijven is dus ook een manier om te ontkomen aan de tirannie van het geheugen.’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 10

BOEKFRAGMENT

De oneindige familie Originele en grappige roman van de auteur van De familie Fang over een utopisch familie-experiment.

Kevin Wilson, De oneindige familie, vertaling: Wiebe Buddingh’, Uitgeverij De Harmonie, 384 pagina’s (€ 22,50). Verschijnt 25 september 2017. www.deharmonie.nl

Drie uur nadat ze haar einddiploma van de middelbare school had gekregen, zat Izzy op een bankje in het park naast haar leraar beeldende vorming, meneer Jackson, om hem te vertellen dat ze zwanger was. Aan de ene kant zag ze er als een berg tegenop, maar aan de andere kant voelde ze ook zo’n enorme opwinding dat die haar angst bijna verdrong. Ze was geslaagd, ondanks het feit dat ze haar schooltijd eigenlijk alleen maar vreselijk had gevonden, maar nu had ze dat hoofdstuk afgesloten en was ze vrij. Die vier schooljaren waren gewoon een litteken dat haar op termijn juist extra karakter zou geven. Ze had haar beste jurk aan, een dun zomergevalletje dat ze bij de Target in Murfreesboro had gekocht, groen met wit, als de vlag van een exotisch Afrikaans land. Die kleuren pasten goed bij haar vele sproeten, bij haar lichtbruine haar dat ze speciaal voor de uitreiking had geknipt en bij haar ronde, opgewekte gezicht. Ze zag er beter uit dan ze zich voelde en dat werkte als een soort schild, al was ze ook bang dat dat meteen weer zou bezwijken zodra het op de proef werd gesteld.

Ze hield de baret die ze tijdens de

uitreiking had gedragen in haar handen en speelde met het kwastje, om haar zenuwen te kalmeren.

Alle andere leerlingen hadden hun baret in de lucht gegooid maar zij had de hare gewoon vastgehouden, al snapte ze zelf niet goed waarom, behalve dan misschien omdat ze nooit iets echt uitbundig kon vieren als er anderen bij waren. Naar haar idee was geluk klein en intiem en uitte je dat alleen maar als er verder niemand in de buurt was, al had ze in feite nooit voldoende geluk gevoeld om die overtuiging te kunnen staven.

Meneer Jackson was haar favoriete leraar: hij was in de dertig en nog niet afgezakt tot het stadium waarin elke tweede zin sarcastisch en zonder echte emotie was. Voor hij les was gaan geven aan Coalfield High School was hij kunstenaar geweest, die een tentoonstelling had gehad in Europa en een heel klein beetje bekendheid genoot. Hij kwam uit een van de rijkste families in de staat, maar toch gaf hij nu les aan stomme kinderen op een schooltje van niks, waardoor Izzy zich afvroeg of hij zelf ook stom was of juist nobel of – en dat was misschien nog het meest verontrustend – niet helemaal goed bij zijn hoofd.

Tijdens Izzy’s eerste les Gevorderde Kunst, in haar laatste schooljaar, zette hij een lege vaas op een trapje en vroeg toen aan de leerlingen of je

dat kunst kon noemen. De meesten zeiden nee. Hij deed er een bosje bloemen in. ‘En nu?’ vroeg hij. Minder mensen zeiden nee. Hij haalde de bloemen er weer uit en zei: ‘Stel dat ik in die vaas zou pissen, wat dan?’

Niemand gaf antwoord, ook Izzy niet, maar ze hadden wel opeens meer aandacht voor hun leraar, met zijn kakibroek vol verfspetters en zijn vaalblauwe, versleten overhemd met een pakje sigaretten in het borstzakje. Hij had het gezicht van de ster uit een oude cowboyfilm: mager en verweerd, al kwam dat niet door een hard leven in de buitenlucht. Zijn kortgeknipte haar was vroegtijdig grijs en daardoor leek hij nog wijzer. ‘Het antwoord,’ zei hij glimlachend, ‘is dat alles kunst is.’

Waanidee Waanidee is de nieuwe thriller van Karin Hazendonk, waarin de hoofdpersoon, Victor Bronckhorst, er verantwoordelijk voor is dat de geschiedenis zich lijkt te herhalen.

Karin Hazendonk, Waanidee, Uitgeverij LetterRijn, 332 pagina’s (€ 17,50) www.letterrijn.nl

Victor staarde gebiologeerd naar de muur die het beeld reflecteerde.

Een hotelkamer. De gordijnen waren gesloten. Hoewel er nog niets te zien was, voelde Victor de dreiging die op hem afkwam. Hij voelde het zweet onder zijn oksels prikken. Het liefst zou hij opspringen en weglopen, maar lafheid zou opa niet tolereren.

Hij bleef zitten en keek.

Het blonde meisje dat hij eerder lachend in de keuken had gezien, werd in beeld geduwd door een hand, gehuld in een zwarte handschoen. Ze werd gedwongen op een stoel te gaan zitten. Haar gezicht was getekend door pijn en angst.

De zwarte handschoen kwam dichterbij. De rechterhand van het meisje vulde het scherm. Bloed sijpelde gestaag op de grond. Er ontbraken drie vingers. Een vreemd uitziende tang omsloot haar duim. In zijn hoofd hoorde Victor het bot kraken en hij zag het kleine lichaamsdeel nutteloos op de grond vallen in de plas bloed die zich naast de stoel had

gevormd. Haar mond sperde zich open in een dierlijke kreet.

Victor hoefde niets te horen. Ook niets meer te zien. Hij had genoeg gehoord en gelezen over praktijken om iemand tot praten te dwingen. Of tot handelen in dit geval.

Opeens werd het beeld wit. Opa knipte het licht aan. Van het bureau pakte hij een bundel papieren.

Bovenop het eigendomsbewijs lag de tang die hem de komende jaren nachtmerries zou bezorgen.

hopen.’

Ik was niet van plan om daar genoegen mee te nemen. Maar ik heb hun raad opgevolgd. Die is inderdaad nuttig gebleken.

Natuurlijk was ik bang. Dat was ik al sinds ik gevangen werd genomen.

Ik durfde me niet te verzetten. Zelfs niet tegen de mannen die mij en mijn zusjes die nacht gevangennamen toen we lagen te slapen.

Waarschijnlijk hadden ze ons een hele tijd gevolgd. Ze sloegen toe toen we een paar dagen een andere route namen dan de rest van de stam, om geneeskrachtige kruiden te plukken ten zuiden van de Meirem-woestijn.

In de woestijn zelf durven huisbewo-

ners geen voet te zetten. Daar waren we veilig geweest. Maar we konden ons niet voorstellen dat we gevaar liepen, wij toch zeker niet, en we waren niet op onze hoede. Ik neem het mezelf nog altijd kwalijk. Ik ben de oudste. Ik had beter moeten opletten.

De mannen waren bang voor ons.

Ze dachten dat we machtige priesteressen waren die hen met een paar woorden konden doden. Zulke mannen zijn bang voor alles wat ze niet begrijpen. Daarom bonden ze een doek voor onze mond en touw om onze polsen. We werden met grote spoed naar het zuiden vervoerd, meestal in de duisternis van de

grijns op het gezicht van opa deed hem zijn verzet opgeven en angst ervoor in de plaats komen. Hij zou toch niet …?

Hij was eraan gewend geraakt, de lege plek aan zijn rechterhand waar oorspronkelijk zijn pink had gezeten.

Soms vervulde het hem zelfs met trots. Hij had nooit meer gefaald.

Opnieuw voelde hij de razende pijn die hij jaren geleden had ondergaan.

Opa had zijn rechterhand in een ijzeren greep gehouden. De satanische

Naondel In Naondel vertellen de Oerzusters hun verhaal.

Waarom stichtten ze het Rode Klooster? Waar vonden ze de kracht om hun wereld de rug toe te keren? En wat is de prijs?

Maria Turtschaninoff, Kronieken van het Rode Klooster.

Naondel, vertaling: Sophie Kuiper, Uitgeverij Clavis, 400 pagina’s (€ 19,95) www.clavisbooks.com

De slaven met wie ik die nacht in Harrera een tent deelde gaven me één goede raad: ‘Met krijsen en krabben maak je het alleen maar erger voor jezelf. Doe alsof je ervan geniet, dan word je zijn lievelingetje. Misschien krijg je het dan iets beter dan andere slaven. Dat is het enige waarop je in jouw positie nog kunt

nacht. Slavenhandel is verboden in de noordelijke landen. In een dorp werden we verkocht aan slavenhandelaren uit het zuiden, met lang haar en dikke baarden. We kwamen aan in een plaats die Harrera heette, een afschuwelijk oord waar een vreselijke stank hing. Ik werd gescheiden van mijn zussen. We huilden niet.

We hadden geen tranen meer.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 11

BOEKFRAGMENT

In de schemer fluit de merel Een bitterzoete roman over drie mensen, verbonden door eenzaamheid en verlangen, van de internationale bestsellerauteur van Astrid & Veronika. Een verkeerd bezorgd pakketje vormt het begin van een voorzichtige vriendschap, waarin een gedeelde liefde voor literatuur hen ertoe brengt zich voor elkaar open te stellen.

Linda Olsson, In de schermer fluit de merel, vertaling: Anne Roetman en Jacqueline Smit, Uitgeverij Orlando, 336 pagina’s (€ 19,95) www.uitgeverijorlando.nl

De deurbel was een paar keer gegaan. Uiteindelijk had ze een stukje wc-papier opgerold en had dat ertussen geklemd. Sindsdien had ze de bel niet meer gehoord.

Of dat kwam omdat niemand had aangebeld of omdat het papiertje zijn werk deed, wist ze niet. Zonder deze ingreep zou ze genoodzaakt zijn geweest het gebel aan te horen totdat degene die voor de deur stond zou opgeven, of zou ze hem hebben moeten vragen haar met rust te laten. Ze dacht niet dat ze daartoe in staat zou zijn. Ze vertrouwde haar stem niet meer, wist niet of die het nog deed. Elke dag werd ze daar minder zeker van. Het appartement was een schild geworden dat haar omhulde.

Het was geen deel van haar, maar een bescherming. Haar bezittingen zaten grotendeels nog in dozen.

Bezittingen. Wat een vreemd woord.

Het beschreef zeker niet de band die ze met deze dingen had. Ze bezat ze niet langer. Ze had niet eens goed opgelet wat ze had ingepakt, het was allemaal zo snel gegaan. Van deze spullen had ze niks nodig en ze kon zich niet voorstellen dat ze de dozen ooit nog zou uitpakken.

Van verschillende kanten klonken geluiden. Vanuit het trappenhuis, vanaf straat en vanuit de appartementen naast haar. Een stoel schraapte over de vloer boven haar.

Voetstappen. En, het moeilijkste van alles, stemmen in de verte. Zachte geluiden, tekenen van leven, als scherpe klauwen op haar huid.

En dan de kerkklokken. Het steeds terugkerende geluid van de kerkklokken, die zinloze tijdmeters. Het was maart. Ze was hier al bijna twee maanden. En het was maandag, dacht ze. Of misschien dinsdag?

Ze had nog wat soep over, een paar zakjes met eenpersoonsporties. Maar de koelkast en de voorraadkast raakten al aardig leeg. Dat was enigszins zorgwekkend. Ze wist niet goed wat ze zou doen als het voedsel helemaal op zou zijn. Niks eten totdat haar lichaam het opgaf? Hoe lang zou dat duren? En als dat het uiteindelijke doel was, waarom dan het proces niet versnellen en het voedsel dat ze nog had, weggooien? Ze zette die gedachtes van zich af. Probeerde zichzelf weer leeg te maken. Geen

gedachtes. Met gesloten ogen hoopte ze op een toestand van leegte. Was dat te veel gevraagd?

Als ze stil in bed lag, geduldig – en haar geduld had ongekende toppen bereikt – verscheen de Vrouw in het Groen af en toe. Net zoals ze altijd in de koortsdromen uit haar kindertijd was verschenen. Altijd even verstild achter haar piano, afgewend, de smalle rug naar het publiek. Nooit een geluid. Nooit een beweging.

Alleen die onheilspellende, geladen stilte, die een overweldigende, afschuwelijke hopeloosheid met zich meebracht. Een misselijkheid die aan haar huid en haar tong bleef kleven. Waar ze totaal geen zeggenschap over had.

Met het verstrijken van de jaren waren de visioenen verdwenen en Elisabeth dacht dat ze eroverheen gegroeid was. Nu waren ze echter teruggekomen en Elisabeth was even hulpeloos als ze als kind was geweest.

BOEKFRAGMENT

Wax Hollandais Afrikaan in Lelystad

Wat doet een Keniaan in Lelystad? Durf te vragen.

Ik zag jou laatst versnellen in een wedstrijd waar ik

De weg naar huis vinden natuurlijk. Een snellere

vlak voor je liep, totdat je vlak naast me liep

route is niet denkbaar. De stadsplattegrond geeft

en verder ging waar ik bleef steken. Wat me overeind

geen hoogteverschillen aan, die zijn er ook niet.

hield, was dat ik deze vernedering zou herhalen

Geconcentreerd en toch verdwaald zijn. De Keniaan

in slow motion, in een gedicht, waarin ik je de kans

Abdelkader Benali, Wax Hollandais, Uitgeverij De Arbeiderspers, 104 pagina’s (€ 17,99)

heeft dunne kuiten, concludeer ik als ik hem aan

zou geven om mij dan wél in te halen. Feitelijk gebeurde

www.arbeiderspers.nl

de start van de wedstrijd zie staan hier

dat, dus wie ben ik om het niet op te schrijven,

in Lelystad. De heetste dag van het jaar. Een lauw

om daarna toch bij je aan te haken, het tempo vast te houden

publiek en de omroeper noemt alle namen verkeerd

wat toen niet gebeurde, omdat ik hopeloos uit vorm was,

maar de Keniaan, die verstaat het niet. Je kan hem

laat gemaakt, versleten schoenen, mezelf vastliep in

alles wijsmaken maar wat je hem niet kan wijsmaken

smoesjes, terwijl jij dartelde als een veulen op doping,

is hoe hij moet lopen. Er staan liefhebbers, families

hier doe ik waartoe mij de macht ontbrak: jouw hoogmoed

en buurtbewoners langs de kant. Allemaal zwaarder

afstraffen door je achter me te laten, op papier, enkel,

dan zijn streefgewicht. Knal. Hard. Gaan. Weg.

sportief verlies is een literaire voorwaarde voor revanche.

Tien jaar hebben we moeten wachten op de opvolger van Panacee, Abdelkader Benali’s poëziedebuut bij De Arbeiderspers. Wax Hollandais is een bundeling van kleurrijke en (doorgaans) vrolijke gedichten, doordrenkt met verschillende culturele grondstoffen uit Europa en Afrika, met een bijna meedogenloze vitaliteit.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 12

SPANNING BOEKENKRANT TIPT DE WOLF VAN COLOMBES Laura en Nicolas zeggen hun drukke leven in Parijs vaarwel en richten hun pijlen op een oude Provençaalse dokterswoning. Maar in het zuiden worden ze al gauw geconfronteerd met de intriges van de plaatselijke bevolking.

Voor ze het goed en Koen Strobbe, De wolf van wel beseffen, raken ze Colombes, Uitgeverij Manverstrikt in een kluwen teau, 320 pagina’s (€ 21,99) van vastgoedzwendel, onfrisse wijnhandel, kinderroof en iets wat veel weg heeft van nazipraktijken.

ANGST In deze spannende thriller portretteert Dirk Kurbjuweit de getrouwde Randolph. Achter zijn gestroomlijnde leven gaat een donker verhaal schuil: zijn vader zit in de gevangenis voor de moord op zijn onderbuurman. Dieter Tiberius was een vreemde, maar vriendelijke man.

Tot hij erotische brieven Dirk Kurbjuweit, Angst, Uitgeverij Ambo|Anthos (€ 18,99) aan Randolphs vrouw begon te schrijven, het echtpaar begon te bespioneren en hen uiteindelijk beschuldigde van kindermisbruik.

SCHEMERING Op 13 september 2017 verschijnt Schemering, het vierde deel in de zenuwslopende reeks van commandant Servaz. Als een gevreesde seriemoordenaar uit zijn gevangenis in de Pyreneeën lijkt te zijn verdwenen, wordt inspecteur Kirsten Nigaard bij de zaak betrokBernard Minier, Schemering, ken. In zijn cel vindt ze Xander Uitgevers (€ 19,99) een stapel foto’s van een baby, met achterop de naam Gustav.

Ze roept de hulp van commandant Servaz in, die de opdracht met grote tegenzin aanneemt. Zal het hen samen lukken de ingenieuze moordenaar te slim af te zijn?

TOT AS Agente Rebecka Born is gevraagd om lid te worden van een elite-eenheid binnen de politie die zich richt op het bestrijden van terrorisme en georganiseerde misdaad. Haar eerste zaak: het onderzoek naar de mysterieuze moord op twee vrouwen die gruwelijk verminkt en verbrand zijn gevonden bij de Klarälven-rivier.

Lisa Bjurwald, Tot as, Karakter Uitgevers, 264 pagina’s (€ 17,99)

SURREALIST

Ceci n’est pas un suicide We kennen ze natuurlijk van Dan Brown: de detectivemysteries waarin het werk van een kunstenaar de leidraad is. Maar in De zaak Magritte staat eens geen renaissancekunstenaar, maar een moderne surrealist centraal.

Door Ezra Hakze In 2017 is het vijftig jaar geleden dat kunstenaar René Magritte overleden is. Een goed moment om misdaadschrijver Toni Coppers een boek over hem te laten schrijven, vonden de erven van Magritte. Geen vreemde gedachte, want zijn surrealistische kunst heeft van zichzelf iets mysterieus.

In De zaak Magritte is behalve de werken van de Belgische kunstenaar nog een andere rode draad aanwezig, namelijk de terroristische aanslag die in 2015 in Parijs plaatsvond. De vrouw van hoofdpersoon Alex Berger is hierbij omgekomen, en sindsdien is hij niet meer in staat om zijn recherchewerk te doen. Pas als een collega hem vraagt voor een

beschrijving van het personage. serie moordzaken waarbij hij zich Verrassender is het werk van persoonlijk betrokken voelt, weet hij Magritte zelf. Wat hadden bijvoorzichzelf weer op de been te krijgen. beeld die sluiers te betekenen, die in En dat is waar Magritte om de hoek veel van zijn portretten terugkeren? komt kijken: op de plaats delict ligt Coppers verweeft dit soort vraagsteeds een briefje met daarop de stukken moeiteloos met zijn verhaal, tekst: ‘Ceci n’est pas un suicide’. zonder daarbij een schoolmeester Aan het verlies van zijn vrouw bij de aanslag houdt Berger een alcoholver- te worden. Een grappig detail is dat de Magritte-kenners in het boek zelf slaving en vele emotionele probleook nogal surrealistisch zijn. Zoals men over, waardoor het boek zeker geen lichte kost is. Het opnemen van Paul Derijcke, een inspecteur met een obsessie voor volle maan en een deze maatschappelijke realiteit is kledingstijl die uit het Magritteeen originele keuze voor een detectijdperk stamt. tiveverhaal. Dat neemt niet weg dat Met één centraal schilderij als het wat geraffineerder verteld had uitgangspunt heeft kunnen worden, want Coppers de thema’s en Bergers depressie ligt er biografie van Magritte soms erg dik bovenop. op een handige Ook laat Coppers hier manier in het verhaal en daar weinig over verwerkt. Het maakt aan de verbeelding van van De zaak Magritte de lezer. Bijvoorbeeld een detective waarvan als de rechercheurs de kunstenaar zelf, blijven herhalen hoe ondanks zijn rijke fanvreemd de verwijzingen tasie, waarschijnlijk naar Magritte zijn: de niet had kunnen ververdachte is ‘een halve moeden dat zijn werk analfabeet’ met weinig er ooit de aanleiding kennis van kunst. Als voor zou zijn. lezer kun je dat gebrek Toni Coppers, De zaak aan kunstkennis allang Magritte, Uitgeverij Manteau, vermoeden door de 272 pagina’s (€ 21,99)

DINO’S

Graven in het verleden Michael Crichton, overleden in 2008, verwierf in de jaren negentig bekendheid door het schrijven van de bestsellers Jurassic Park en The Lost World. In zijn recent ontdekte thriller Drakentand houdt hij zich bezig met het onderwerp dat ook centraal stond in die boeken: dinosauriërs.

paleontoloog Edward Drinker Cope.

Deze strijd heeft daadwerkelijk plaatsgevonden tussen de wetenschappers en staat in de geschiedenis bekend als ‘De bottenoorlog’.

Tijdens deze oorlog zijn Marsh en Cope verantwoordelijk geweest voor het ontdekken en benoemen van maar Door Nora van Ouwerkerk liefst honderddertig soorten dinosauriërs.

In Drakentand laat In Drakentand gaat de Crichton zien hoe ver de interesse van Crichton professors gingen om echter niet uit naar de meest waardevolle levende dino’s, maar Michael Crichton fossielen te vinden: naar hun fossiele overJONATHAN EXLEY ‘Cope klapte verrukt in blijfselen. Het verhaal en zwarte rots, en het landschap was zijn handen. ‘Aha! De hooggeleerde speelt zich af in het van een sobere, verlaten pracht.’ Als professor in de copeologie is ons dus jaar 1876 en volgt de rijke student lezer waan je je midden op de praiachternagereisd! Is er beter bewijs William Johnson die, samen met ries, omringd door kuddes bizons. voor wat ik al steeds beweer? Die professor Othniel Charles Marsh en Ondanks het meeslepende verhaal vent is geen weteneen groep studenten doet Drakentand denken aan een schapper, dat is een van Yale University, onafgewerkt manuscript. Bepaalde hyena, op zoek naar naar het Wilde Westen personages worden geïntroduceerd, andermans buit.’ vertrekt om uitgestorwaarna ze later weer net zo makDe spanning van de ven dinosauriërs op te kelijk op de achtergrond verdwijexpeditie wordt nog graven. De expeditie nen. Daarnaast vindt alle actie pas merkbaarder door is niet zonder gevaar; in de tweede helft van het boek Crichtons beschrijoorlogvoerende indiaplaats, waardoor het verhaal aan vingen van het ruige nenstammen zijn erop het begin moeizaam op gang komt.

Wilde Westen. ‘De uit blanke indringers te Hierbij vraag ik mij af: moet onafgerotsformaties bij de scalperen, hebzuchtige maakt werk van overleden auteurs Judith waren enorm: goudzoekers stellen gepubliceerd worden? Wat het torenhoge rotsen die eigen gewin op de antwoord ook mag zijn, voor nu is minstens honderd en eerste plaats en alsof er met Drakentand een spannende soms wel driehonderd dat nog niet genoeg Michael Crichton, DrakenCrichton bij. meter de lucht in stais, is professor Marsh tand, vertaling: Marjolein van ken. Het gesteente ververwikkeld in een Velzen, Uitgeverij Luitinghtoonde banen van roze rivalenstrijd met de Sijthoff, 320 pagina’s, (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 13

SPANNING INTERVIEW

Eén tweet kan je leven verwoesten Wat zou jij doen als er vanuit jouw Twitteraccount een bericht verstuurd wordt waar de hele wereld zich boos over maakt? Wat de gevolgen van een tweet kunnen zijn, lezen we in Schemerzone, de vijfde thriller van Hilde Vandermeeren. De Boekenkrant ontmoette Hilde in Gent om meer te weten te komen over dit bijzondere boek.

‘Het lijkt me vreselijk om altijd maar gevolgd te worden. Beroemd en rijk, maar altijd op de vlucht.’

Je bent nu ongeveer tien jaar fulltime schrijver. Heeft het schrijverschap je gebracht wat je gehoopt had?

‘Het was een grote stap om vanuit een vastbenoemde positie in het onderwijs naar het bestaan van zelfstandige te gaan. Dan moet je van jezelf weten dat je de discipline hebt om op regelmatige basis te schrijven. Ik wilde mijn brood verdienen met schrijven en dat is gelukt. Ik sta daarom elke dag blij op. Niemand zegt dat ik moet schrijven, niemand heeft er een mening over als ik drie weken niks doe.

‘Daarnaast ben ik hoofdredacteur van Kits, een tweewekelijkse krant voor kinderen van 10 tot 14 jaar en dat zorgt natuurlijk ook voor deadlines.’

Door Carien Touwen Hoofdpersoon Kate lijdt aan narcolepsie, waardoor ze onverwacht een slaapaanval kan krijgen. Zo verliest ze soms de controle over dagelijkse handelingen. Na de verschijning van de tweet ontstaat er een vreselijke situatie waarin haar collega’s, vrienden en familie geen contact meer willen, de politie haar niet gelooft, de roddelpers haar dag en nacht belaagt en Kate zelf geen idee heeft of ze schuldig is of niet.

Hilde, hoe ben je op het idee gekomen voor Schemerzone?

‘Het is soms gek hoe dingen ontstaan. In dit geval was het een berichtje in de krant dat bij mij voor een vonkje zorgde. Het ging over een Amerikaanse vrouw die op het vliegtuig stapte naar Zuid-Afrika en voor haar vertrek een domme tweet stuurde over aids. Toen ze aankwam was haar tweet volledig viral gegaan en was de halve wereld boos op haar. Ze raakte haar baan kwijt en ik dacht meteen, wauw, daar zit een verhaal in. Dus ik ben begonnen met het idee van één tweet die een leven verwoest. Vervolgens bedacht ik dat het verhaal nog spannender zou zijn als de hoofdpersoon niet zou weten of ze zelf de tweet verstuurd heeft. Ik wilde dat ze iets zou hebben waardoor ze aan zichzelf gaat twijfelen en zo kwam ik uit bij narcolepsie.’

Hoe heb je research gedaan voor dit verhaal?

‘Narcolepsie boeit me enorm, vooral het idee dat je je leven niet onder controle hebt en dat je elk moment in slaap kunt vallen. Als psychologe wist ik al wat de ziekte inhield, maar ik heb me er nog meer in verdiept. Ik heb de research volledig online gedaan. Ongelooflijk wat je allemaal kunt vinden: je kunt

Hilde Vandermeeren

zelfs filmpjes kijken van mensen die pardoes voor de camera in slaap vallen.

‘Het boek speelt zich af in Londen en ik ben daar naartoe afgereisd om de sfeer te proeven.

Ik wilde bijvoorbeeld in de metro dezelfde route afleggen als mijn hoofdpersoon doet voor haar werk. Het was voor het eerst dat ik ter plaatse ging. Voor mijn andere boeken had ik genoeg informatie dankzij het internet.

Zo heb ik de catacomben van Parijs die ik in mijn boek Scorpio beschrijf, niet in het echt gezien. Ik sluit me Hilde Vandermeeren, af van de hele wereld Schemerzone, Uitgeverij Q, als ik schrijf en ben 304 pagina’s (€ 19,99)

ROB STEVENS

dan daar in gedachten. De woorden komen vanzelf en ik leef me gewoon helemaal in.’

Eén tweet kan je leven verwoesten.

De roddelpers op je hielen. Wat zou jij doen in zo’n situatie?

‘Die machteloosheid lijkt me vreselijk, en vooral de vraag: wie doet mij dat aan? Wie wil mij zo pesten?

Maar jouw vraag laat meteen zien waarom ik heel graag schrijf. Ik hoef dingen niet zelf mee te maken om erover te schrijven; ik leef me zo goed mogelijk in in de persoon over wie ik schrijf.

‘En wat betreft de sensatiepers begrijp ik volledig waarom beroemdheden zich graag terugtrekken. Sommige dingen zijn gewoon van jezelf.

Het lijkt me vreselijk om altijd maar gevolgd te worden. Beroemd en rijk, maar altijd op de vlucht.’

Voordat je eerste thriller uitkwam heb je ook veel jeugdboeken geschreven. Keer je daar nog een keer naar terug?

‘Ik heb het echt heel graag gedaan en vond het heerlijk om door een kinderbril te kijken, de onschuld van een kind kan zo mooi en tragikomisch werken. Ik hoefde moeilijke onderwerpen niet uit de weg te gaan, maar kon er wel nog zachtheid in kwijt. Ik heb alles gegeven en wil me qua thema’s niet herhalen. Ik zeg nooit nooit, maar ik denk dat het goed is geweest. Ik heb zoveel mooie ervaringen, zoals de griffeluitreiking. Daar kijk ik dankbaar op terug.’

Hoe is de overstap naar thrillers tot stand gekomen?

‘Ik ben zelf een groot liefhebber van spannende boeken en wilde mij daar weleens aan wagen. De eerste uitdaging was het woordaantal, omdat mijn kinderboeken niet zo dik zijn.

Maar ik voelde al snel dat het schrijven van een thriller mij goed lag. Ik heb zoveel ideeën en houd echt van dit genre.

‘Schemerzone is trouwens mijn vijftigste boek! Ik heb ze recent geteld, vijfenveertig jeugdboeken en vijf thrillers. Ik merk dat mijn vertrouwen steeds groter wordt en ik voel meer rust dan bij mijn eerste boek.

Zelfs al ben ik niet tevreden over de eerste versie, ik weet intussen dat het altijd goedkomt. Dat is ervaring.’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 14

BOEKFRAGMENT

het spook nijntje (XL) Nu voor de Kinderboekenweek een eenmalige uitgave van ‘nijntje het spook’ op groot formaat. Zo wordt voorlezen nog leuker!

Dick Bruna, het spook nijntje (XL), formaat 250x250 mm, kartonboek, 32 pagina’s, Uitgeverij Mercis (€ 8,50) www.nijntje.nl

Overal monsters en spoken Overal monsters en spoken is een boek met 20 verhalen en gedichten uit de hele wereld.

Dit fragment komt uit een Amerikaanse legende.

Liliana Erasmus en Jeroen Hoogerwerf, Overal monsters en spoken, illustraties: Mariella van de Beek en Vanessa Paulina, Levendig Uitgever, 64 pagina’s (€ 14,95) www.levendiguitgever.nl

De botten Kapitein Kraak was een piratenvanger. Hij had al meer dan tien piratenschepen opgerold. Maar piraten vangen werd steeds moeilijker. Zijn bemanning was het jagen op die zeerovers moe. Maandenlang vingen ze niet één piraat. Daarom vroegen de mannen aan kapitein Kraak of ze niet een keer een ander schip konden aanvallen en beroven. Want als

Kapitein Kraak bedacht dat het inderdaad wel een goed idee was om een keer een gewoon schip aan te vallen. Ze hadden al maanden niets verdiend. Het droge brood en het water begonnen zwaar te vervelen.

De kapitein kon het goud al ruiken.

Volle kisten met goud, juwelen, diamanten, robijnen…

matroos hees de piratenvlag, wat in die tijd gebruikelijk was. Sneller dan de wind ramden ze het andere schip.

Ze joegen de bemanning de zee in en haalden het ruim leeg.

De piraten, want dat waren ze nu geworden, waren uitzinnig van vreugde. Vooral met de vaten whisky die ze op het schip hadden gevonden. Ze vierden de hele avond feest en dronken zo veel dat ze een gat in de volgende dag sliepen.

Ze waren op volle zee, toen de uitkijk vanuit het kraaiennest riep: ‘Koopvaardijschip in zicht!!’

De stuurman zette het roer direct op ramkoers richting het rijke schip. Een

Kapitein Kraak had een papegaai meegenomen van het beroofde schip. ‘Pief-paf-poef, Kraak die is een boef!’ riep de papegaai te pas en te onpas. Kraak moest daar steeds hard

je geen boeven vangt, dan vang je ook geen geld. En zonder geld…

om lachen. Maar de kapitein had nog wel een probleem. ‘Wat moeten we met al deze rijkdommen doen?’ mompelde hij tegen zichzelf. ‘Eerst waren we piratenjagers, maar straks wordt er vast op ons gejaagd.’

De papegaai gaf daar geen antwoord op: ‘Pief-paf-poef, Kraak die is een boef!’

Een avontuur van juffrouw Charlotte: De nieuwe juf

Dominique Demers, Een avontuur van juffrouw Charlotte: De nieuwe juf, Uitgeverij Kluitman, 96 pagina’s (€ 9,99) www.kluitman.nl

Supergrappig eerste deel uit de kinderboekenserie over Juffrouw Charlotte. Zij is anders dan alle andere leraren. Ze heeft iets weg van een buitenaardse vogelverschrikker. De directeur van de school ziet haar het liefst vertrekken. Haar leerlingen willen niks liever dan dat ze mag blijven. De geweldige illustraties zijn van Tony Ross.

Onze nieuwe juf was nu helemaal geïnstalleerd achter haar bureau,

maar ze leek nog steeds geen haast te hebben. Ze streek kalm de zoom van haar jurk glad en zette toen zonder zelfs maar naar ons te kijken voorzichtig haar hoed af. Ze hield hem vast bij de brede rand en legde hem op het bureau. Haar grijze haar was opgestoken in een knot. Dat kapsel hebben een heleboel oudere dames, maar zij had nog een vreemd ding op haar hoofd. Het was ongeveer zo groot als een mandarijn, een golfbal of een grote knikker. Een paar leerlingen stonden op om het beter te kunnen zien, en Ben klom zelfs op zijn tafeltje. Het was een kiezelsteen!

De nieuwe juf pakte hem heel voor-

zichtig, alsof het een zeldzaam en breekbaar ding was. En toen – geloof het of niet – glimlachte ze breed naar de steen en aaide hem met de punt van haar wijsvinger zoals een vader of moeder een kind kietelt! En toen begon ze eindelijk te praten. Maar niet tegen ons. Tegen haar kiezelsteen! ‘Hallo, liefje. Ach, arm klein ding. Heb ik je wakker gemaakt?

Sorry, maar ik voelde me een beetje eenzaam…

We zijn nu in de nieuwe klas. Of ze aardig zijn? Dat weet ik nog niet. Ze kijken me allemaal aan alsof ik vergeten ben mijn jurk aan te trekken.

Alsof ik in mijn pyjama rondloop, of in mijn onderbroek. Ik moet ze gedag

zeggen. Maar ik wilde eerst even met jou praten. Maak je geen zorgen… ik voel me al veel beter.’ De juf legde haar kiezelsteen op de hoek van haar bureau en een paar seconden had ik de indruk dat de steen leefde en zou gaan keffen, grommen of miauwen.

Alex schreeuwde van achter uit de klas, tactvol als altijd: ‘Ze is compleet gestoord!’

Ik keek naar mijn vriendin Lea. Ze tikte een paar keer met haar vinger tegen haar voorhoofd. Ik wist precies wat ze bedoelde. En ik was het met haar eens. Onze nieuwe juf was stapelgek. Knetter. Geschift.

Krankzinnig.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 15

BOEKFRAGMENT

(On)volmaakt Binnenkort begint de Grote Talentenshow, een jaarlijkse zoektocht naar de meest Volmaakte persoon. Deelnemers Hera V, Maat V en Adon V zijn alle drie voorbestemd tot succes. En alle drie verbergen ze een schandelijk geheim.

Luigi Ballerini, (On)volmaakt, vertaling: Veerle Willems, Uitgeverij Clavis, 312 pagina’s (€ 17,95) www.clavisbooks.com

Meteen na de veiligheidscontrole kwam je in de vertrekhal. Het was een grote ruimte met aan één kant een dikke glazen wand: de scheidingsmuur tussen de Volmaakten en onvolmaakten.

De mensen achter de wand leken wel vissen in een aquarium met troebel water. Sommigen hielden een sigaret tussen hun lippen geklemd, waardoor de lucht achter de wand vol rook hing, ook al was het nog maar ochtend. Ze maakten zich geen zorgen over hun gezondheid. Waarom zouden ze? Ze zouden toch allemaal veel te vroeg sterven, geveld door een of andere genetische afwijking. Antirookcampagnes of dure preventieprogramma’s waren niet aan hen besteed.

Het Traject Gezondheidsopleiding dat de Volmaakten van kleins af aan volgden, had ervoor gezorgd dat zij niet langer een rookverbod nodig hadden. Niemand durfde zelfs nog maar aan roken te denken. Wat voor zin had het om een ras steeds zuiverder te maken, als iedereen daarna

zomaar vergif ging innemen?

Ook de voeding was uitermate gezond. Wat ooit slagaders deed dichtslibben en buikomtrekken deed uitzetten, lag niet langer op tafel of in de winkels. Om de voedingsstandaard te verhogen, was het eten aangepast. Alles was genetisch gemodificeerd om gezond en light te zijn.

De producten waren duur en enkel te koop op Goedgekeurde Markten.

Voor de Volmaakten, uiteraard. De onvolmaakten konden die gezonde voeding gewoonweg niet betalen.

De hal van de Volmaakten zat stampvol gemotiveerde en fitte zakenmensen. De wachtstoelen waren allemaal bezet, maar er stonden ook al veel mensen ongeduldig in de rij voor hun gate, zelfs nog voor het boarden was aangekondigd.

Adon V keek naar de rokers achter de glazen wand. Hij zou medelijden moeten voelen, hij zou het onrechtvaardig moeten vinden dat ze zo afgezonderd zaten, hij zou zijn bloed moeten voelen koken. Zo was hij opgevoed, daarvoor was hij opgeleid.

Maar waarom gebeurde dat dan niet? Waarom keek hij hen dan zo onverschillig aan, alsof hij eigenlijk helemaal niets met hun toekomst te maken had? Net hij, die hun lot in zijn handen had.

Hij schudde zijn hoofd en opende het tasje. Uit de eerste envelop haalde hij een rood bandje waar in gouden letters de afkorting GT20 op stond.

Volgens de instructies op het briefje moest hij dat rond zijn rechterarm knopen. Het bandje gaf aan dat hij een Superieure was, iets waar hij trots op mocht zijn. En dat was hij ook echt, zeker als hij terugdacht aan hoe vreselijk de weg ernaartoe was geweest. Al voor de eerste selectie had hij heel veel moeten studeren.

De individuele kwalificatietesten die daarna in elke zone van het Systeem waren georganiseerd, waren nog zwaarder. Maar het was hem gelukt.

Hij had zich dag en nacht voorbereid en was er zowel bij de theoretische als bij de meer technische en praktische proeven bovenuit gesprongen.

Anderzijds mócht hij ook niet falen.

Naar de Grote Talentenshow gaan, en vooral: de GT winnen, maakte deel uit van het parcours dat al vanaf zijn vroege kindertijd voor hem was uitgestippeld. Het was een lot dat het Verzet hem had aangemeten als een kledingstuk waarvan hij niet eens wist of hij het wel mooi vond.

En nu waren er een heleboel mensen die naar het rode bandje om zijn arm wezen. Velen nieuwsgierig, sommigen vereerd en anderen onomwonden jaloers.

Vluchteling De New York Times Bestseller Vluchteling beschrijft de levens van Josef (Duitsland), Isabel (Cuba) en Mahmoud (Syrië). Zij zijn door tijd en ruimte gescheiden, maar hebben veel met elkaar gemeen. Door het dreigende gevaar in hun landen van herkomst, is ieder van hen gedwongen om te vluchten.

Alan Gratz, Vluchteling, Uitgeverij Kluitman, 240 pagina’s (€ 14,99) www.kluitman.nl

Achter Mahmoud probeerde zijn vader ook de boot te grijpen, maar hij miste. Het bootje bonkte over de golven en Mahmouds vader en

broertje verdwenen in de duisternis.

‘Papa! Papa!’ schreeuwde Mahmoud, die zich nog steeds aan de boot vasthield.

‘Laat los!’ riep een vrouw in de boot.

‘Je houdt ons tegen!’

‘Neem ons mee! Alsjeblieft!’ riep Mahmoud. Zijn moeder kon niets anders dan zich aan de boot vasthouden en zorgen dat Hana boven water bleef.

‘Dat gaat niet! We zitten vol!’ riep een man.

‘Alsjeblieft,’ smeekte Mahmoud.

‘Anders verdrinken we.’

‘Ik zal de kustwacht voor jullie bellen,’ zei een andere man. ‘Ik heb hun nummer in mijn telefoon staan.’

Weer een andere man probeerde Mahmouds vingers van de rubberboot los te trekken. ‘Laat los. Zo meteen slaan we nog om!’

‘Alsjeblieft!’ snikte Mahmoud. Wanhopig klampte hij zich vast aan de boot. ‘Neem ons alsjeblieft mee.’

‘Nee. Er is geen plaats meer!’

‘Neem dan alleen mijn zusje mee!’ smeekte Mahmoud. ‘Ze is een baby, ze neemt geen plaats in!’

Er werd geroepen en overlegd.

Iemand probeerde Mahmoud weer van de boot los te maken, maar hij hield vol. ‘Alsjeblieft…’ zei hij. Een vrouw boog zich over de zijkant en stak haar armen uit naar Mahmouds moeder. Naar de

baby. Mahmouds moeder tilde het natte bundeltje op naar de vrouw.

‘Ze heet Hana,’ zei ze. Ze was bijna niet te verstaan door het geronk van de motor en het gebeuk van de golven. Eindelijk kreeg iemand Mahmouds vingers los, hij viel terug in het water en kwam in het kielzog van de boot terecht. Toen hij weer bovenkwam, zag hij dat zijn moeder ook had losgelaten.

Ze huilde heel hard. Mahmoud zwom naar haar toe en pakte haar vast. Snikkend legde zijn moeder haar hoofd tegen zijn schouder.

Mahmouds zusje was weg, net als zijn vader en zijn broertje.

Daarin verscheen een man, die hen met fonkelende, bijna zwarte ogen woedend aankeek. Hij had lang, zilvergrijs haar tot over zijn schouders, bij elkaar gebonden in een paardenstaart. Het gezicht van de man was knalrood. Misschien verbrand door de zon. Misschien rood van woede.

Waarschijnlijk het laatste, want zijn blik bleef dreigend.

Om zich heen loerend kwam de hutbewoner een stukje naar buiten.

Brent zag dat hij gekleed was in een wijd, smoezelig T-shirt dat ooit wit was geweest, en een zwarte lange broek, waarvan de pijpen zijn sandalen net niet bedekten.

Hij strekte zijn armen en vingers

alsof hij de stijfheid van zich af wilde schudden. Er verscheen een grijns op zijn gezicht, waarbij twee rijen gelige tanden zichtbaar werden.

Emily en Brent deden nog een stap achteruit; haast ongemerkt waren ze dicht bij elkaar gaan staan.

Brent wilde de man eigenlijk wel vragen wie hij was en waarom hij in het moeras leefde. Hij wilde hem vragen of hij hen kon helpen om de weg naar huis te vinden. Maar alles wat hij uiteindelijk kon uitbrengen, was: ‘Eh… sorry.’

Terwijl hij zo bezig was met al die vragen, was zijn zus ervandoor gegaan. Brent keek over zijn schouder en zag dat Emily al een eind van

hem weg was, haar paardenstaart zwiepte op en neer op de maat van haar rennende voeten. Net voor ze verdween tussen de struiken aan de andere kant van de open plek in het moerasbos, had Brent de achtervolging ingezet. Zijn hart bonkte wild in zijn borstkas, zijn voeten zoefden over de zuigende bodem. ‘Hé, Emily!

Wacht! Wacht op mij!’

Kippenvel Kippenvel, wie kent deze succesvolle serie niet! In Nederland zijn er al meer dan 2 miljoen(!) boeken van verkocht.

In dit dikke boek tref je de drie beste verhalen aan uit de serie. Laat het griezelen maar beginnen!

R.L. Stine, Kippenvel. De vloek van de Farao, Het spookt bij de buren, Het Moerasmonster, Uitgeverij Kluitman, 384 pagina’s (€ 14,99) www.kluitman.nl

Langzaam strekte Brent zijn hand uit naar de deurknop. Maar net voordat hij die vast kon pakken, vloog de deur van binnenuit open en knalde bijna tegen hem aan. Geschrokken sprongen Emily en Brent achteruit, maar hun ogen bleven op de deuropening gericht.

——

pre

V

—

Een sssslang in de klassss!

Het nieuwe prentenboek van David Walliamssss en Tony Rossss …

Kronkelen van het lachen! € 16,95 - ISBN 978 90 448 2969 3 - vanaf 5 jaar

clavis.uitgeverij @Clavis_Books

www.clavisbooks.com Wij maken kinderdromen waar

ŏ:$7 ((1 35$&+7,*( 6&+5ò)67ò/

ŏ:ò +(%%(1 21=( *527(

(1 ((1 $'(0%(1(0(1' 022, 9(5+$$/ Ő

9$.$17,(/,()'( *(921'(1 Ő

- Boekhandel Stevens

- Boekhandel Veenendaal

“SOMMIGE BOEKEN ZOU IEDEREEN

“PRACHTIG, PRACHTIG!!! IK BEN

02(7(1 /(=(1 ',7 3$5(/7-( ,6 (5 ((1 9$1 Ő

9$1 '(=( -21*(16 *$$1 +28'(1 Ő

- Boekhandel Plukker

- Stumpel

K

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 17

JEUGD INTERVIEW

Maria Postema en Maarten Bruns

Bunkerjagers met een missie

MAARTJE VAN DOORN

Nachtelijke tochten door de duinen, een mysterieuze ring en een dagboek vol vreemde experimenten. Dit zijn enkele ingrediënten van Dertiendagh, een spannend avonturenverhaal en het fictiedebuut van Maarten Bruns en Maria Postema. ‘We hadden een onuitputtelijke bron van avonturen in ons hoofd, die wilden we nu weleens in een boek gieten.’

Door Nicole van der Elst Op een steenworp afstand van de rumoerige Oudegracht in Utrecht ben ik door het schrijversduo uitgenodigd op de plek waar ze het grootste deel van Dertiendagh hebben geschreven.

Ze vertellen dat deze ruimte nog niet zo lang geleden vol hing met verhaallijnen en karakterschetsen.

Op het idee komen om samen een boek te schrijven is leuk, maar in de praktijk werkt het volgens de auteurs het best als je structureel te werk gaat. ‘Tijdens het schrijven van Dertiendagh hebben we altijd in dezelfde ruimte gezeten,’ vertelt Postema. ‘Maarten schreef dus niet eerst vier hoofdstukken, voordat hij het resultaat pas weer aan mij liet zien. Het was echt een samenwerkingsproject waaraan we gelijktijdig werkten.’ Door deze schrijfwijze is het duo nauwelijks afgeweken van de verhaallijn die ze al vroeg in hun hoofd hadden. ‘Het kan niet zo zijn

blues-nummers. Al suggereert blues dat we trage nummers spelen. Misschien kun je het beter garagerock noemen. We waren in ieder geval al gewend om samen een creatief proces aan te gaan.’

Na hun optredens ging het gesprek steeds vaker over het boek dat ze Het resultaat van deze samenwerallebei wilden schrijven. Bruns verking is Dertiendagh, een spannend telt dat één ding al snel vaststond. verhaal vol vaart. Het boek begint ‘Het moest een avonturenverhaal als hoofdpersoon Erik zijn geschieworden, want dat genre spreekt ons denisleraar hoort vertellen over de allebei heel erg aan. We hebben honbunkers die de Duitsers tijdens de derden van dit soort boeken gelezen Tweede Wereldoorlog in de duinen en bijna alle avonturenfilms gezien. hebben gebouwd. Samen met zijn We hadden een onuitputtelijke bron buurmeisje Zoë besluit hij op ondervan avonturen in ons hoofd, die zoek uit te gaan. De eerste bunker wilden we nu weleens in een boek die ze binnengaan, valt enigszins gieten.’ tegen. Totdat Erik een bijzondere Het is volgens de auteurs extra leuk vondst doet: een kistje waarin een dat Dertiendagh zich grotendeels mysterieuze ring zit. Als ze meer willen weten over dit sieraad, begint afspeelt op een plek waar je nog steeds naartoe kunt gaan. ‘Je kunt niet alleen een spannende ontheel veel bunkers bezoeken, maar dekkingstocht door het heden; de ze worden bijna nooit gebruikt als ring heeft ook alles te maken met setting voor een boek. Als je dat vreemde gebeurtenissen uit het vergelijkt met hoeveel verhalen zich verleden. afspelen op een kasteel, Bruns en Postema debudan is dat opvallend,’ teren als fictieauteurs, vindt Postema. ‘Voor maar ze zijn zeker geen ons onderzoek hebben onbekenden in de we veel van dit soort boekenwereld. Bruns plekken bezocht en met schreef al verschilmensen gesproken die lende non-fictieboeken er alles over weten,’ en Postema is bekend vertelt Bruns. ‘We kwaals vertaalster van men er al snel achter populaire young adultdat de manier waarop boeken als Twilight en zij de bunkergeschiedeDe Hongerspelen. Ze zijn nis in kaart brengen al jarenlang bevriend nogal verschillend is. en delen een passie Sommige doen dit netvoor muziek. ‘We spelen jes via het boekje, maar samen in een band: Le Maarten Bruns en Maria Posdaarnaast heb je ook de Garage,’ vertelt Postema, Dertiendagh, Uitgeverij tema. ‘We maken rauwe Leopold, 224 pagina’s (€ 14,99) zogenaamde bunkerdat de een zegt: “Ik heb Pietje net dood laten gaan,” terwijl de ander net hele avonturen met Pietje in de hoofdrol aan het schrijven is. Je moet dus goed weten waar je met elkaar naartoe wilt,’ aldus Bruns.

cowboys. Zij wagen zich op plekken waarvan het niet de bedoeling is dat er mensen komen.’

Het schrijven van een spannend verhaal dat zich afspeelt op een originele locatie is één ding, de auteurs vertellen dat ze nog een belangrijke gedachte in hun hoofd hebben gehouden tijdens het schrijfproces.

Jongens van een jaar of veertien moesten Dertiendagh ook leuk vinden om te lezen. Vroeger werkte Postema in de Utrechtse Kinderboekwinkel. Daar kwam ze erachter dat er voor deze doelgroep bijna geen aanbod is. ‘In de kast voor lezers van die leeftijd stonden ontzettend veel verhalen waarin meisjes de hoofdrol spelen. Van spannende tot romantische boeken, de keuze is enorm.

Jongens lezen deze verhalen ook wel, maar er zijn weinig boeken met een mannelijk hoofdpersonage en helemaal niet van Nederlandse auteurs.

We hebben niet de illusie dat alle jongens van die leeftijd nu opeens gaan lezen, maar we hebben er met ons boek in ieder geval voor gezorgd dat het aanbod weer iets groter is.’

Als ik vraag of de schrijfsamenwerking nog een vervolg krijgt, reageren beiden positief. ‘We zijn in ieder geval nog niet klaar met schrijven.

We hebben tijdens het hele proces gelukkig geen hekel aan elkaar gekregen. Het voelt wel alsof er nog iets in het vat zit,’ aldus Bruns. Postema beaamt dit en vat in een krachtige zin samen dat het hebben van een schrijfpartner geen last is, maar juist ook een verrijking kan zijn. ‘Wat wij nu geschreven hebben is beter dan wat een van ons in zijn eentje zou hebben gedaan.’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 18

JEUGD BOEKENKRANT TIPT SILVESTER EN DE ONHANDIGE DIEF Silvester is druk met school en zijn vrienden.

Maar als er op een dag wordt er ingebroken in het dorp is iedereen, inclusief Silvester, in rep en roer. Terwijl de politie de zaak onderzoekt, spot Silvester verdachte mensen die bij Willeke Brouwer, Silvester en Engelbert naar binnen de onhandige dief, Uitgeverij gaan. Hij aarzelt geen Kok, 224 pagina’s (€ 12,99) momenten en belt 112.

De spanning lijkt te zijn afgenomen, maar wat is dat enge geluid dat hij hoort als hij een avond alleen thuis is...? Silvester en de onhandige dief is het vierde deel in de succesvolle serie van Willeke Brouwer.

ROBIN, HET BIJZONDERE VOGELTJE Dit lieve, onschuldige boekje gaat over het vogeltje Robin. Robin Jeroen Berkhout & Lisette heeft een droom: hij Landman, Robin, het bijzonwilt graag met pappa, dere vogeltje. De reis naar de mamma en zijn vriendwolken, Uitgeverij Trophojes naar de wolken nios Publishing, 48 pagina’s (€ 14,95) vliegen. Zal het hem lukken? Dit prachtige prentenboek is voorzien van illustraties van Lisette Landman.

VLUCHTELING Vluchtelingen zijn van alle tijden, zo bewijst ook dit verhaal. Vluchteling gaat over de Joodse Josef in de jaren dertig, de Cubaanse Isabel in 1994 en de Syrische Mahmoud in 2015. Ieder van hen laat alles achter in de hoop op een betere toekomst. Via deze drie verschillende perspectieven kom je te weten hoe het is om te moeten leven met geweld en onzekerheid.

LEUGENS

High school met een twist

De schoolbel gaat. Je zwaait je tas over je schouder en wandelt naar je lokaal.

Voor een leerling is dit een beschrijving van een doodnormale schooldag. Voor vier leerlingen van Bayview High dreigt dit alles echter te veranderen na de dood van medeleerling Simon Kelleher.

Door Denise de Corte Er zijn al veel verhalen verschenen die zich afspelen op de middelbare school. Dat brengt vaak de nodige stereotiepe personages met zich mee: een nerd, een atleet, een buitenbeentje, enzovoorts. Een van ons liegt lijkt op het eerste gezicht zo’n doorsnee middelbareschooldrama. Toch werd ik aangenaam verrast door de uiteenlopende karakters en het spannende plot die dit verhaal nét iets anders maken.

Hoofdpersonages Bronwyn, Nate, Addy en Cooper zijn allemaal totaal verschillend van karakter, maar er is één ding dat hen verbindt: de kans is groot dat een van hen verantwoordelijk is voor de dood van Simon Kelleher, de oprichter van About That.

Op deze beruchte roddel-app worden het verhaal vordert. Het verhaal laat duidelijk zien dat vriendschappen de diepste geheimen van leerlingen en de waarheid het langst duren openbaar gemaakt. De vier leerlinin moeilijke tijden, ook al lijkt een gen hebben allemaal een geheim, leugen verleidelijk. Met al die roden daarom dus ook een motief. Al dels en intrige doet het boek dan lezend kom je niet alleen meer te ook denken aan teleweten over hun relatie visieseries als Gossip met Simon en de geheiGirl, 13 Reasons Why en men die zij schuilhouRiverdale. den, maar ook over de Karen M. McManus privélevens van de leerheeft met een duidelingen. Hierdoor komen lijke schrijfstijl en oog de verschillen tussen voor karakterontwikde vier potentiele verkeling goed werk geledachten nóg duidelijker verd. De middelbare naar voren en wordt de scholier met lef en een zoektocht naar de dader neus voor mysteries steeds moeilijker. heeft nog een hele Karen M. McManus kluif om de moord in heeft goed werk volEen van ons liegt op te bracht door personages Karen M. McManus, Een van lossen. te schetsen die een ons liegt, vertaling: Willeke eigen persoonlijkheid Lempens, Uitgeverij Van Goor, 304 pagina’s (€ 18,99) ontwikkelen naarmate

ADVERTENTIE

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

Alan Gratz, Vluchteling, Uitgeverij Kluitman, 240 pagina’s (€ 14,99)

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustiek vrijstaand landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse. Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

SNEEUWWITJE Huid zo wit als sneeuw en haar zo zwart als kool: iedereen kent het verhaal van Sneeuwwitje. Met een vernieuwde, verrassende vormgeving en een speelse tekstverloop weet Xavier Deneux een klassiek verhaal nieuw leven in te blazen voor kleine lezers.

Vier scholieren worden verdacht van moord.

Xavier Deneux, Sneeuwwitje, Standaard Uitgeverij, 18 pagina’s (€ 13,99)

Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 275,– en een week 375,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 19

VROEGER EN NU

Eva

Nicole

Opnieuw Kippenvel In de jaren negentig was de Kippenvel-serie van de Amerikaanse auteur R.L. Stine razend populair. Uitgeverij Kluitman besloot om deze spannende serie opnieuw uit te geven in een nieuw jasje. De eerste omnibus met verhalen ligt nu in de winkel.

Redacteur Nicole (31) las als kind de boeken en vroeg aan nieuwe fan Eva (10) of ze net zo enthousiast is!

Met de Kinderboekenweek in aantocht, die begin oktober helemaal in het teken zal staan van spannende boeken, kunnen de heruitgaven niet op een beter moment komen.

Dat niet alleen, de Kippenvel-serie viert dit jaar zijn vijfentwintigjarig jubileum. Stine schreef de boeken tussen 1992 en 1997 en de verhalen worden nog steeds goed gelezen. Dit spreekt niet alleen uit de duizelingwekkende verkoopaantallen, maar ook uit de vele spin-offs die van de serie zijn gemaakt. Een computerspel, stripserie en tv-serie: kinderen konden eind jaren negentig niet om de serie heen, en in 2015 verscheen er zelfs een nieuwe Kippenvel-film met Jack Black in de hoofdrol. Zijn de verhalen inmiddels verjaard of spreken ze ook hedendaagse lezers aan?

Wat is je favoriete verhaal en kun je vertellen waar het over gaat?

Nicole: ‘Mijn favoriete verhaal is De toekomst in beeld. Hierin gaan vier

vrienden een verlaten huis binnen, waar ze een bijzonder fototoestel vinden. Als je met deze camera een foto maakt, kun je zien wat er in de toekomst gebeurt. Dit lijkt misschien heel leuk, maar hoofdpersoon Kevin ziet zichzelf met een bebloed hoofd onderaan een trap liggen.’

Eva: ‘Het spookt bij de buren vind ik het leukst. In het verhaal komt er iemand naast een meisje wonen. Ze zoekt uit wat er aan de hand is en ontdekt dat haar buurjongen een geest is. Spannend!’

Alle verhalen uit de serie zijn ontzettend spannend. Durfde je in één keer door te lezen of ben je weleens gestopt omdat het te eng werd?

Nicole: ‘Ik moest vroeger best lang wachten voordat ik weer een nieuw deel kon lezen. Nog niet alle boeken waren in het Nederlands vertaald en de meeste Kippenvel-boeken kreeg ik voor mijn verjaardag. Als er dan weer een nieuw deel was, kon ik niet wachten om te gaan lezen. Ook al vond ik de verhalen spannend, mijn nieuwsgierigheid won het meestal van mijn angst.’

Eva: ‘Ja, ze zijn zeker eng! Toen het meisje uit Het spookt bij de buren een witte schim achter haar aan had, ben ik wel even gestopt met lezen.’

Vind je het zo’n spannende boekenserie dat je het aan andere lezers aanraadt?

Nicole: ‘Het is al twintig jaar geleden dat ik het eerste boek kocht en ik heb de hele serie nog steeds bewaard. Dat zegt denk ik wel genoeg, toch?’

Eva: ‘Ik vind de verhalen erg leuk.

Ik zou Kippenvel zeker aan andere lezers aanraden. Ik hoop dat er nog meer nieuwe delen komen!’

In De vloek van de Farao is de oom van Adrian archeoloog. Wil je later ook iets worden waarbij je spannende avonturen beleeft, of wil je iets heel anders worden?

Nicole: ‘Op de Boekenkrant-redactie staan wij niet dagelijks oog in oog met een tot leven gewekte mummie, maar we doen wel heel veel andere leuke dingen. Doordat ik vroeger veel las, heb ik wel mijn passie voor geschiedenis ontdekt, dus voor een historische roman

R.L. Stine, Kippenvel - De vloek van de Farao, Het spookt bij de buren en Het Moerasmonster, vertaling: Uitgeverij Kluitman, 384 pagina’s (€ 14,99)

kun je mij altijd enthousiast krijgen.’

Eva: ‘Ik wil later veel reizen. Ook naar onbekende gebieden en ik hoop daar nieuwe dieren en planten te ontdekken.’

De Kippenvel-serie bestaat uit tientallen verschillende verhalen. Als je zelf zou mogen kiezen waar een volgend avontuur over gaat, waarover zou dat dan zijn?

Nicole: ‘R.L. Stine is een Amerikaanse schrijver en dat merk je vooral door de plekken waarop hij zijn verhalen af laat spelen: een kostschool of een typisch Amerikaans pretpark. Ik zou het heel leuk vinden als een van de boeken zich in Nederland af zou spelen. Wij hebben vast ook genoeg verlaten plekken waar zich een spannend verhaal zou kunnen afspelen.’

Eva: ‘Dat zou over een zeemonster gaan dat in een meer woont. Het lijkt mij spannend als er op die plek dan steeds meer mensen verdwijnen.’

Lees je ook graag andere spannende verhalen?

Nicole: ‘Naast de Kippenvel-serie was ik als kind ook groot fan van Paul van Loon. Nu lees ik nog steeds graag spannende boeken, vooral verhalen waar een historisch tintje aan zit. Een van mijn favorieten is Bloed aan de paal van Santiago Roncagliolo. Het oplossen van de moord speelt zich af tegen de achtergrond van het wereldkampioenschap van 1978 in Argentinië.’

Eva: ‘Ja! Mijn favoriet is Topgeheim van Jan Paul Schutten. Dat gaat over hoe je zelf een spion kunt worden.’

Margreet de Haan, Boekverkoper van het Jaar!

De Boekenkrant feliciteert Margreet de Haan met haar verkiezing tot ‘Boekverkoper van het Jaar 2017-2018’.

Samen met haar zus Gerda de Haan en Eric Gutteling heeft ze twee jaar geleden boekhandel ’t Spui in Vlissingen nieuw leven ingeblazen. En met succes! De boekhandel is uitgegroeid tot het culturele hart van Vlissingen.

Natuurlijk is ook de Boekenkrant verkrijgbaar bij de boekhandel van de Boekverkoper van het Jaar. Hier zijn wij als Boekenkrantteam heel trots op.

Margreet, gefeliciteerd!

Boekhandel ’t Spui, Oude Markt 5, 4381 ER Vlissingen

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 21

BOEKFRAGMENT

BOEKFRAGMENT

Het mirakel Merkel Margriet Brandsma actualiseerde haar biografie Het mirakel Merkel met enkele nieuwe hoofdstukken en foto’s. Een zeer geprezen biografie.

Margriet Brandsma, Het mirakel Merkel, Uitgeverij Conserve, 180 pagina’s (€ 12,50) www.conserve.nl

Bij Angela Merkel denk je niet meteen aan een vrolijke moppentapper.

Maar ze is het naar eigen zeggen wel. Ik zie mezelf als een vrolijk mens, zei ze eens. En voegde daaraan toe dat ze graag moppen vertelt en optimistisch van aard is. Een Duitse krant vroeg aan bekende landgenoten wat zij graag van hun kanselier zouden willen weten. Tennister Andrea Petkovic stelde Merkel de vraag of ze altijd een grap in voorraad heeft. Het korte, Merkeliaanse antwoord: ‘Ja, altijd.’

Dat is niet het beeld dat de meeste mensen van haar hebben. Ze komt koel over, een regeringsmachine zonder emoties. Merkel houdt ervan problemen op te lossen, grote visionaire ideeën lijkt ze er niet op na te houden. Ze straalt saaiheid uit, degelijkheid, als je het iets vriendelijker wilt zeggen.

Maar vergis je niet. Als je tegenover haar zit, merk je meteen dat ze heel anders is dan ze op televisie overkomt, vertelt iemand die in de loop der jaren vaak tegenover Angela Merkel heeft gezeten. Een journalist die Merkel volgde op haar vele

reizen, noteerde dat ‘geamuseerd’ haar belangrijkste gemoedstoestand is. Merkels hangende mondhoeken weten dat goed te verbergen. Ze kijkt grimmig zonder grimmig te zijn. Ze lacht sneller dan haar mondhoeken bij kunnen houden. Want het is echt waar, Merkel is een opgeruimd mens.

De meeste moppen van Angela Merkel blijven binnenskamers. Grappen maken om mensen aan het lachen te maken, dat doe je maar in je eigen tijd. Mensen die haar goed kennen, vertellen dat ze wel degelijk anderen aan het lachen kan maken. Haar imitaties van Poetin, Sarkozy en Berlusconi schijnen hilarisch te zijn. Deed ze het maar eens in het openbaar.

Berlusconi zette Merkel nogal voor schut toen hij haar, voor het oog van de wereld, liet wachten tijdens een internationale top in Baden-Baden.

Zou iemand het Merkel kwalijk nemen als ze de voormalige Italiaanse premier eens op de hak zou nemen? Haar imitatie zou, integendeel, trending topic zijn, een topper op YouTube. Maar vergeet het maar, dat doet Merkel niet.

Johan Cruijff was haar jeugdidool.

Niet dat de jonge Angela erg sportief was, een ‘Bewegungsidiot’ noemt ze zichzelf. Ze kon op een evenwichtsbalk niet overeind blijven, maar droomde ervan kunstschaatser te worden: juist wat ze níét kan, fascineert haar. Maar sport nee, dat

was niets voor haar. Een van de vele absurditeiten in de DDR was dat je geen universiteitsdiploma kreeg als je de 100 meter niet binnen 16 seconden kon lopen. Merkel, Angela Kasner toen nog, heeft veel moeten trainen om dat voor elkaar te krijgen. Ze verzamelde liever kunstansichtkaarten van Chagall, Klee, Kandinsky. Of ze leerde de namen van West-Duitse ministers uit het hoofd en die van dictatoren. Haar lievelingsliedjes waren ook al zo westers: Je t’aime… moi non plus van Serge Gainsbourg, Yellow Submarine van The Beatles, haar eerste popmuziek. Geen singles of lp’s natuurlijk: ‘Wir hatten Tonbänder, das war damals das Medium.’ Ze hadden bandrecorders, dat was toen het medium.

BOEKFRAGMENT

De geest uit de fles Filosofie is overal – niet alleen in de kunsten, maar ook in reclameboodschappen, in pornografie en zelfs in de graffiti op straat.

Ger Groot, De geest uit de fles. Hoe de moderne mens werd wie hij is, Uitgeverij Lemniscaat, 360 pagina’s (€ 34,50) www.lemniscaat.nl

Dit boek wil laten zien en horen hoe wij, zelfbewuste én onzekere mensen aan het begin van de eenentwintigste eeuw, zijn geworden wie we zijn. Sinds Descartes heeft de radicale twijfel zijn intrede gedaan en ontrollen filosofie en wetenschap zich als een lange worsteling met de erfenis van de religie. Daarvan kun je de sporen terugvinden in de hele cultuur. In muziek is ze te horen, in beeldende kunst te zien, in de architectuur te bewonen, in de tuinaanleg te doorwandelen.

Het filosofische verhaal dat dit boek vertelt, ligt ingebed in een veelheid van beelden en klanken die hun wijsgerige boodschap prijsgeven wanneer je er scherp genoeg naar kijkt. De geschiedenis van de filosofie is een zintuiglijke historie.

Daarom is dit niet alleen een leesboek, maar ook een kijk- en luisterboek. Filosofie schuilt overal: in teksten én dingen, en in alle zintuigen.

Het gaat Kierkegaard om de dringende vraag naar het persoonlijke menselijke heil. Hoe kan iemand gerechtvaardigd leven? Hoe een einde te maken aan de schuldigheid waarin de mens in het krijt staat bij de God

die hem het leven schonk?

Zijn antwoord luidt: door af te dalen in het eigen, diepste zelf en daarin God te ontmoeten. Die ontmoeting kan slechts plaatsvinden door middel van een sprong waarin de kloof tussen het toevallige, historische bestaan van het individu en de ontmoeting met het absolute kan worden overbrugd. Ze is, aldus Kierkegaard, vanuit de mens gezien een paradox en een absurditeit en laat zich niet herleiden tot een algemeen geldig inzicht.

Daarom is het subjectieve de locus van de waarheid die mij existentieel aangaat en die een antwoord vormt op mijn schuld en angst.

Er zijn meerdere wegen om die angst te stillen: vooral door hem te verdringen in de alledaagsheid en een farizeïsch idee van gerechtvaardigd zijn.

In die sfeer speelt zich het bestaan van de burger af. Het ondoordachte, met zichzelf tevreden burgerbestaan moet gewekt worden uit zijn sluimer, opdat de burger zich bewust wordt van zijn ‘inauthentieke’ bestaan.

Dat vraagt om een momentane beslissing waar je niet ‘naartoe’ kunt redeneren. Elke keuze voor het heil veronderstelt een volstrekt individuele beslissing. Ieder moet zalig worden op zijn eigen wijze. Niemand kan mij vertellen hoe ik dat moet doen.

Dat is een gedachte die diepe wortels heeft in het protestantse bewustzijn. Maar via Kierkegaard zal ze ook buiten de godsdienstige sfeer haar

stempel drukken op de wijze waarop het moderne individu zichzelf beleeft.

Luister hoe Frank Sinatra My way zingt, het lied dat in Engeland de absolute favoriet is bij begrafenisdiensten en dat Sinatra zelf ironisch als ‘the national anthem’ omschrijft.

I’ve lived a life that’s full.

I’ve traveled each and ev’ry highway; But more, much more than this, I did it my way.

Dat lied heeft een volkomen andere sfeer dan het piëtistisch protestantisme van Kierkegaard. En toch klinkt er heel veel ‘Kierkegaard’ door in deze roep tot strikt individuele invulling van het levensproject, zonder bemoeienis van wie ook en waardevol omdát het volstrekt singulier is. Mijn levensweg is goed omdat hij ‘my way’ is, weggerukt uit de onwaarheid van het algemene of het ‘men’, zoals Martin Heidegger later zal zeggen.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 22

NON-FICTIE BOEKENKRANT TIPT DICHTER VAN DE DROGE NAALD Rineke Houten neemt beeldend kunstenaar Frank Lodeizen onder loep. De aan de gaskamer ontsnapte Joodse wees vond in een periode van grote maatschappelijke vernieuwing een nieuw thuis in het Amsterdam van de Cobra-kunstenaars en de Vijftigers. Lodeizen gebruikte de schoonheid van de kunst om aan de gruwelijke werkelijkheid te ontsnappen.

Rineke van Houten, Dichter van de droge naald, Singel Uitgeverijen (€ 19,99)

JE HOEFT NIET GEK TE ZIJN OM WERELDKAMPIOEN TE WORDEN, MAAR HET HELPT WEL Pieter Winsemius komt in deze opvolger van Je gaat het pas zien als je het doorhebt tot verrassende inzichten over het verband tussen creativiteit en prestatie. De titel van het boek, die is gebaseerd op een uitspraak van meesterschaker Nigel Short, spreekt boekdelen: een beetje gek zijn helpt soms wel een beetje.

Pieter Winsemius, Je hoeft niet gek te zijn om wereldkampioen te worden, maar het helpt wel, Uitgeverij Balans, 256 pagina’s (€ 18,95)

FORMULE

Zit er een logica achter geluk?

Geluk wordt vaak beschreven als een zaak van het hart.

Toch werkt het hoofd niet alleen maar tegen. Volgens Mo Gawdat zit er zelfs een logica achter. In De logica van geluk laat hij zien welke illusies en waarheden ons in het dagelijks leven beïnvloeden.

enige wat ik zeker weet, is dat ik niets weet.’

Tegenwoordig is de wereld veel complexer dan in de Griekse oudheid. Er komen zo veel prikkels op ons af dat er maar weinig blijft hangen. Een collectie kennis en ervaringen bepaalt vervolgens hoe we de wereld interpreteren.

Door Alex Hoogendoorn En toch, wonder boven wonder, zijn we vaak zó De logica van geluk overtuigd van ons gelijk schreef Gawdat vier dat we vergeten dat de maanden na de dood ander ook een punt kan van zijn zoon Ali, hebben. aan wie hij het boek Tijdens het lezen van dit boek was opdraagt. In deze perideze redenatie ook op mij toepasode overdenkt hij zijn baar. Ik vond de introductie over leven, leest hij stapels boeken over zijn zoon te sentigeluk en brengt hij die menteel. Ook had ik kennis samen in zijn moeite met de manier Geluksformule. Die waarop Gawdat de bestaat uit ‘6 Grote Illurede afschrijft als een sies’, ‘7 Blinde Vlekken’ duiveltje dat je verleidt en ‘5 Ultieme Waarheom de verkeerde weg den’. In dit boek deelt in te slaan. Toch kan ik hij de kennis die hem beloven dat het loont hielp veerkrachtiger te om door te lezen en je worden en diep geluk te oordeel op te schorten. bereiken. Tegelijkertijd Vaak was ik het later daagt hij de lezer uit tóch met de auteur diens wereldbeeld in eens. twijfel te trekken. En De redenatie in De dat is knap lastig.

Mo Gawdat, De logica van logica van geluk is Ik herinner me de geluk, vertaling: Caspar helder en makkelijk fameuze woorden van Wijers, uitgeverij Brandt, 368 pagina’s (€ 20,00) te volgen. Wel is het Socrates nog wel: ‘Het

Mo Gawdat soms wat technisch, bijvoorbeeld als heel summier wordt geïllustreerd hoe mechanische tijd door de mens is bedacht. Gawdat laat zien dat we die zelfverzonnen tijd zijn gaan zien als de enige richtlijn en we er zelfs onze hele maatschappij naar hebben ingericht.

Als de auteur je in glasheldere stappen laat inzien dat kennis een illusie is, is dat zowel een opluchting als een extra reden voor zorgen. Hij doet dit alles aan de hand van wetenschappelijke kennis en wijsheden uit de oosterse filosofie. Het is bewonderenswaardig dat hij in De logica van geluk diepgewortelde overtuigingen kan ontkrachten, waardoor je als lezer het boek het liefst zo snel mogelijk uit wilt hebben.

KOH-I-NOOR 1849: Niet alleen het Sikhrijk, maar ook de Koh-i-Noor, de beroemdste diamant van de wereld, wordt door de Britse Oost-Indische Compagnie ingenomen.

Jarenlang werd de geschiedenis rondom deze diamant verteld vanuit het perspectief van de Britten. Dalrymple en William Dalrymple & Anita Anand wuiven alle myAnand, Koh-i-Noor, Uitgeverij thes rondom de Koh-iUnieboek|Het Spectrum, Noor weg en tonen aan 256 pagina’s (€ 19,99) dat het waargebeurde verhaal draait om hebzucht, moord, marteling en kolonialisme.

DE SOLDAAT WAS EEN DOLFIJN Volgens Aristoteles is de mens het enige politieke dier, omdat alleen de mens onderscheid kan maken tussen goed en kwaad, maar Eva Meijer bespreekt de tegenliggende vragen. Waarom vallen dieren nog steeds buiten de politieke gemeenschap, terwijl menselijke beslissingen hun levens in grote mate bepalen? En kunnen we het dier als medeburger gaan zien?

KOOKKUNST

Bon appétit

Ik vraag mij niet alleen af hoe Fransen dat doen, maar hoe mensen überhaupt in een handomdraai een driegangenmenu op tafel zetten. Susan Hermann Loomis, bekroond kookboekenschrijfster, kok en eigenaresse van de beroemde kookschool On Rue Tatin, geeft in In een Franse keuken het antwoord.

Door Tanja Wilming

Eva Meijer, De soldaat was een dolfijn, Uitgeverij Cossee, 128 pagina’s (€ 15,00)

Vanaf bladzijde één waan je je met dit boek in Frankrijk.

Kleurrijke markten met heerlijke geuren, aan de keukentafel van de buren, of met een bord op schoot op de veranda kijkend naar een ondergaande zon. Je krijgt spontaan zin in croissants, kruidenboter en wijn. In het eten van Franse haute cuisine ben ik heel goed, maar ook het maken van de gerechten die

Herrmann Loomis aan het einde van ieder hoofdstuk presenteert, lijkt eenvoudiger dan ik in eerste instantie dacht. Naast de befaamde saus Crème Anglaise die in tien minuten bereid kan worden, zijn er ook gerechten die namen dragen als ‘Drie soorten vis is een pakketje’ of ‘Vispakketje met botersaus’. Je moet wel van zeedieren houden, maar als je een pakketje van de Albert Heijn warm kunt krijgen, kun je eigenlijk ook koken als een Française.

De Franse keuken lijkt door dit boek dus al snel minder ingewikkeld dan gedacht. Wel is de rol van de oma onmisbaar. Oma’s geven de familierecepten door en leren de fijne kneepjes van het marineren, organiseren en het eigenlijke dineren.

Naast oma spelen meer mensen een onmisbare rol in dit boek. Onder andere Edith, Eloise, Danie en Emily hebben recepten geleverd. Al deze buren, vrienden, collega’s en familieleden zijn voor de schrijfster heel belangSusan Herrmann Loomis, In een Franse keuken. Verharijk. Niet alleen om dit len en 85 recepten om thuis te boek te kunnen schrijkoken als een Française, verven, maar ook door taling: Anne-Marie Vervelde, hun persoonlijke band Uitgeverij Orlando, 336 pagimet Herrmann Loomis. na’s (€ 19,95)

Susan Hermann Loomis FRANCIS HAMMOND

Doordat er zoveel mensen, met ieder een eigen verhaal, geïntroduceerd worden, krijg je als lezer niet de kans één iemand echt goed te leren kennen. En helaas maakt dat het boek juist onpersoonlijker.

Door het ontbreken van de band met de belangrijkste personages hoort dit boek dus niet naast de romans in de boekenkast, maar wel naast je voorraad escargots in de keukenkast.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 23

NON-FICTIE INNO

Aanslag, brandstichting of complottheorie?

Vijftig jaar geleden, op 22 mei 1967, brandde de Innovation, het Brusselse warenhuis dat gebouwd was door Victor Horta in 1903, tot de grond toe af. Er kwamen meer dan 250 mensen om in de vuurzee. Tot op de dag van vandaag is de oorzaak van de brand niet bekend.

Door Pim Cornelussen Was het een aanslag?

Brandstichting? Of was het een noodlottige samenloop van omstandigheden die het grootste warenhuis van de Nieuwsstraat in rook deed opgaan? De brand lijkt vijftig jaar na datum nog steeds tot de verbeelding te spreken. Alleen al in 2017 kwamen er drie boeken uit die de brand onderzochten. Met Inferno. De brand in de Innovation kiezen Geert de Vriese en Frank van Laeken ervoor om met een kritische blik naar deze gebeurtenis te kijken.

De Vrieze & Van Laeken reconstrueren de dag van de brand minutieus. Ze brengen verslag uit van dag op dag, uur op uur. Na de brand volgen ze het onderzoek tot vijftig jaar na dato, interviewen overlevenden en getuigen, duiken de gerechtelijke archieven in en komen tot de constatering dat er brandhaarden waren op twee verschillende verdiepingen tegelijkertijd. Daarnaast wijzen ze lichtjes met de vinger naar de Innovation zelf, dat lichtzinnig en onverantwoord met veiligheidsmaatregelen zou zijn omgesprongen. Zo werd de brandweer niet te snel ingeroepen omdat het imagoschade zou opleveren, en waren de brandweerlieden volkomen onervaren in het bestrijden van een vuurhaard. De Inno was een winkelcomplex uit de belle époque. Dat betekent dat het werd ontworpen om pracht en praal boven functionaliteit te zetten, uitstraInferno is een diepgravende studie ling boven brandveiligheid. Comnaar een van de grootste rampen in pleet in die lijn waren er de Belgische geschiebranduitgangen die endenis. Het boek onderkel voor de sier dienden scheidt zich door zijn en die uitkwamen op raneutrale maar humane men of blinde muren. kijk op de feiten. Soms De auteurs grijpen daarworden er links naar naast de brand in het het heden gelegd, maar warenhuis aan om het grotendeels blijft het belang van brandpreeen nieuwe doorlichventie te onderstrepen. ting van een cold case.

De brand had op alle niHet is daarnaast fasciveaus een effect van nerend om te lezen hoe agenda setting. Blijkeen onopgeloste zaak baar is er altijd eerst een een eigen leven gaat ramp nodig om op beleiden.

Geert de Vrieze & Frank van leidsniveau te gaan naEen van de hardnekkigLaeken, Inferno. De brand in denken hoe die voorko- de Innovation, Uitgeverij Hou- ste complottheorieën tekiet, 250 pagina’s (€ 21,99) men kan worden. die tot op de dag van

Francis Borle ontsnapte via een touw aan de vlammenzee.

BELGA

vandaag circuleren, is dat de brand VERDER LEZEN? werd aangestoken door linkse comAuteur Johan Swinnen verloor als munisten die tegen de dertienjarige jongen Amerikaanse invasie in zijn beide ouders bij de Vietnam waren. In de brand in de Innovation.

Innovation was er tijOver zijn ervaringen dens de brand net een schreef hij de roman Amerikaanse week beHappening, waar de zig. De auteurs pluizen hoofdpersoon, niet deze hypothese grondig geval toevallig, ook uit om hem uiteindezijn beide ouders verlijk te verwerpen in ruil liest bij de ramp in het voor een open vraag. warenhuis. Swinnen Wat de echte oorzaak is schetst niet alleen de geweest van de brand? gevolgen van dit verTerwijl iedereen iets lies voor hoofdpersoon vermoedt, is er niemand Hervé, maar vertelt Johan Swinnen, Happening. die het weet. het verhaal ook vanuit De aanslag in de Inno, Uithet perspectief van de geverij Vrijdag, 358 pagina’s (€ 22,50) daders.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 24

NON-FICTIE VELDCULTUUR

The Knickerbockers (Groningse Sudenten Voetbalvereniging)

V.V. Z.E.C. (Voetbalvereniging Zandeweer Eppenhuizen Combinatie)

S.V. D.R.L. (Sportvereniging De Rotterdamse Leeuw)

Ode aan het voetbalerfgoed Met de opkomst van kunstgras verdwijnt niet alleen de geur van versgemaaide gazons, bij de aanleg van een nieuw voetbalveld wordt ook de traditionele dug-out steeds vaker vervangen door een voorgefabriceerd exemplaar. Fotograaf Cor van der Meer trok langs de Nederlandse amateurvelden om dit verdwijnende cultuurgoed vast te leggen.

Door Nicole van der Elst In De dug-out zijn de resultaten van zijn zoektocht vastgelegd in een handzaam fotoboek. Met een

per provincie samengestelde lijst met namen van voetbalclubs trok Van der Meer bijna tien jaar lang door heel Nederland. Tijdens zijn zoektocht had de fotograaf als snel in de gaten dat tijd zijn grootste vijand was. De met huisvlijt in elkaar geknutselde reservebank werd steeds vaker vervangen door een voorgefabriceerd exemplaar van plastic. Was hij te laat begonnen, of nog net op tijd om dit onderdeel van de Nederlandse voetbalcultuur vast te leggen?

De opbrengst van deze zoektocht is indrukwekkend. Niet alleen door de meer dan zestig kiekjes die in De dug-out zijn verzameld; naast de foto’s staat ook de geschiedenis van de desbetreffende reservebank beschreven. Een ding valt op: de meeste exemplaren zijn met veel

liefde en aandacht door vrijwilligers in elkaar geknutseld. Meer dan een paar planken, stenen of een oud bushokje is er meestal ook niet nodig om de reservespelers een beetje geriefelijker op hun invalbeurt te laten wachten. Immers, de dug-out is voor velen de minst geliefde plek op het voetbalveld.

Cor van der Meer en Arthur van den Boogaard, De dug-out. Een ode aan verdwijnend Nederlands cultuurgoed, Uitgeverij Trichis, 128 pagina’s (€ 17,95)

Het mooist aan deze verzameling foto’s is dat tijdens het bladeren je fantasie met je op de loop gaat. Zeker bij dug-outs met duidelijke gebreken vraag je je af of dit komt door ouderdom of dat sommige spelers hun wissel niet konden verkroppen en de teleurstelling hebben uitgeleefd op de reservebank. Het antwoord kom je waarschijnlijk nooit te weten.

Er is bewust voor gekozen om geen voetballers op de foto’s af te beelden.

Volgens de makers gaat het niet om de personen die op de reservebanken zitten, maar om de kale schoonheid van dit onderdeel van de Nederlandse voetbalcultuur. Of zoals Van der Meer het in de inleiding van het fotoboek verwoordt: ‘in het bestaan van de dug-out is de mens maar een passant.’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 25

NON-FICTIE

Let the sunshine in CITRUS

Geen kleur is vrolijker dan geel en met Citrus heb je dan ook meteen het zomergevoel te pakken. Nu nog een schaal met citroenen, mandarijntjes, sinaasappels en grapefruits in de keuken en het geluksgevoel is compleet.

Door Sonja Wessels

Citrus is dus een heel vrolijk boek, en de gele cover straalt je tegemoet. Binnenin word je begroet door sfeervolle foto’s van, uiteraard, citrusvruchten. In de inleiding geeft schrijfster Catherine Phipps aan dat dit fruit haar op sombere winterdagen aan warmere oorden doet denken. Hoewel sinaasappels en mandarijnen voor mij ook erg winters zijn, kan ik er ook hoogzomer prima mee uit de voeten. In het kookboek laat Phipps de verscheidenheid aan citrusvruchten zien, heel handig en inspirerend, maar ik heb me bij het testen van wat recepten tot de meest gebruikelijke soorten beperkt. Een yuzu of vlinderlimoen heb ik nog niet kunnen ontdekken in de winkels.

Het kookboek bestaat uit tien overzichtelijke hoofdstukken, variërend van conserveren tot salades en van snacks tot drankjes, keuze genoeg.

En geloof me, je wilt alles maken. Ik ben een salademens, dus maakte ik de salade met lamsvlees, artisjokken en ingemaakte citroen. De citroenen heb ik niet zelf ingemaakt, maar uit een potje zijn ze net zo lekker. Artisjok met citroen vind ik sowieso een fijne combinatie. Door de dadels zit er ook nog een zoetje in. De beschrijving is duidelijk, ook geeft Phipps nog wat variatietips.

Ik kookte nog niet eerder met mandarijnen, dus een recept met dat ingrediënt moest ik zeker proberen.

Mijn oog viel op een Aziatisch ogend recept: zalmfilet met mandarijn en gember. Alles weer helder omschreven, dit kan echt niet mislukken en het resultaat is heerlijk. Normaal kies ik alleen recepten waar een foto bij zit. Grappig genoeg heb ik dat deze keer helemaal niet gedaan.

Door naar een van mijn favorieten: zwartoogbonen met limoen en chipotle. Ik ben echt gek op bonen en deze frisse versie met veel groente is heerlijk, met als extra bonus gebakken eieren met limoen. Hier kun je mij voor wakker maken.

Als laatste een recept dat ik puur op de naam heb gekozen: Mr. Happy’s zonneschijntaart. Wie kan daar nou nee tegen Catherine Phipps, Citrus. Veelzijdige & verfrissende gerechzeggen? Het recept lijkt ten, vertaling: Roselle de Jong, erg veel op de lemon Uitgeverij Good Cook, polenta cake van Nigella 256 pagina’s (€ 24,95)

Lawson, alleen zit er nu geen amandelmeel doorheen, maar alleen polenta. Phipps geeft al aan dat ze dat heeft gedaan om hem betaalbaar te houden.

Hij is lekker, maar eerlijk is eerlijk, met

amandelmeel erbij is hij toch echt lekkerder. Gelukkig maakt de heerlijke citrusexplosie van de drizzle alles goed.

Elke keer dat ik door dit boek blader zie ik recepten die ik ook zeker nog wil maken. De rozenparfait met earl grey staat als eerste op het verlang-

lijstje, dan heb ik tenminste iets met bergamot gemaakt. Kortom: als je van citrus en van mooie, relatief simpele recepten gecombineerd met beeldschone fotografie houdt, dan wil je dit kookboek in je collectie.

!AJ B=O?EJANAJ@A >EKCN= A

Zeer persoonlijk en soms zelfs schokkend’ THE SUNDAY TIMES

‘Dit is het belangrijkste boek voor eenieder die de herinnering aan Diana koestert. Diana. Haar eigen verhaal is het enige persoonlijke verhaal van ’s werelds meest geliefde prinses.’

JEROEN SNEL (BLAUW BLOED)

A IAAOP CAHAVAJ >EKCN= A PAN SANAH@

EVA JINEK

‘Stapje dichterbij de ware Diana.’

DE TELEGRAAF

Met een voorwoord van Susan Smit

‘Een hartverscheurend en intens persoonlijk verhaal.’

INDEPENDENT

‘De erfenis van een prinses.’

DE VOLKSKRANT

‘Dichter bij haar eigen versie van haar levensverhaal zullen we nooit komen.’

GOOD BOOK GUIDE

pepperbooks.nl

Maak Maak kennis kennis met met al onze al onze specials! specials!

SEPTEMBER 2017, NO. 12 – DE BESTE BRON VOOR JEUGDBOEKEN AUGUSTUS 2017, NO. 9, DE BESTE BRON VOOR STRIPNIEUWS

AUGUSTUS 2017, NO. 7 – DE BESTE BRON VOOR YOUNG ADULT-BOEKEN

HÉÉL ERG ENG!

Lekker griezelen met de Kinderboekenweek, de KinderNacht van de Poëzie en Nelsons Ninjaboek

ANDERE WERELDEN

Genomineerden Stripmaker des Vaderlands, Steven Sterk, Pyongyang en nog veel meer…

OP ZOEK NAAR AVONTUUR

Met Victor Dixen, David Arnold, de mooiste boekomslagen en De sprookjesverteller

Kijk voor meer info op www.boekenkrant.com

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 27

BOEKFRAGMENT

De Dikke Vader & Zoon Twintig jaar lang verscheen de strip Vader & Zoon dagelijks in Het Parool. In De Dikke Vader & Zoon zijn de 500 allerbeste verzameld!

Peter van Straaten, De Dikke Vader & Zoon, Uitgeverij De Harmonie (€ 19,90) www.deharmonie.nl

BOEKFRAGMENT

Liefde, lust en andere ongemakken Vier vriendinnen strijden voor geluk en zijn onlosmakelijk verbonden. Het lot bracht hen samen, waar ze van elkaar getuige zijn van hartverscheurende drama’s en onzekerheden.

Erik Le Romancier, Liefde, lust en andere ongemakken, Uitgeverij Boektriomf, 216 pagina’s (€ 17,95) www.boektriomf.nl

‘Ik, eh, ik heb een vraag aan je,’ schutterde ze.

‘Dat klinkt serieus.

‘Het is ook serieus.’ Haar rug droop van het zweet, haar gezicht en hals gloeiden en ze wist zeker dat ze een gestoorde blik in haar ogen had.

‘Moet ik me zorgen maken? Het gaat de laatste tijd niet helemaal goed met je, heb ik de indruk.’ Victor keek haar deze keer langer en indringender aan.

Jeanine voelde zijn blik branden en slikte moeizaam.

In zijn ogen las ze betrokkenheid, bezorgdheid, medeleven, interesse.

Het kon niet anders of de basis daarvoor was liefde.

‘Nee, nee, het gaat goed met me.

Heel erg goed. Uitstekend zelfs.’ Wat het perfect zou maken, dacht ze, is als je me nu zou vertellen dat je van me houdt, dat je voor altijd bij me blijft en me daarna ongenadig een beurt geeft.

‘Wat wil je me nou vragen?’ zei hij met een glimlach om zijn zinnelijke lippen.

Nu kwam het er op aan! Jeanine had het gevoel dat de tijd vertraagde

en de wereld kromp tot alleen het kantoortje met hen erin. Het hele universum hield zijn adem in. Alles wachtte op dit moment, op haar vraag en zijn antwoord.

‘Jeanine?’

‘Eh, wel, eh …› Haar hele wezen sloeg op hol. Ze kon niet meer logisch of geordend denken, laat staan praten.

Haar hoofd voelde overvol, bonkend en dreunend. Haar lijf was bedekt met zweet, verkrampt en pijnlijk.

«Jeanine, stel je vraag maar.” Victor stond op van achter zijn bureau en liep naar haar toe. Stapje voor stapje kwam hij dichterbij. Jeanine raakte in bijna blinde paniek en klapte toen volledig dicht, ten prooi aan acute mentale en emotionele overbelasting. Ze was reddeloos verloren, werd onweerstaanbaar meegesleurd in een ziedende draaikolk van lust en verlangen.

‘Het gaat helemaal niet goed met je, dat lijkt me wel duidelijk. Wat mij betreft, meld je je morgen bij de bedrijfsarts en blijf je daarna een paar weekjes thuis.’

Zijn handen raakten in een teder, zorgzaam gebaar vederlicht haar voorhoofd en polsen even aan. Zijn stem gonsde in haar hoofd en ze kon haar hongerige ogen onmogelijk losrukken van zijn volle, zinnelijk, zoenbare lippen. De wilde, mannelijke muskusgeur van zijn eau de toilette, zwoel en bedwelmend, drong in haar neus en maakte haar zo gek dat haar

laatste restje gezond verstand en zelfbeheersing verdween.

Haar oerdriften en basale instincten namen het definitief over.

Het was zover. Het was nu of nooit.

Het moment van de waarheid was aangebroken.

‘Victor, ik ben verliefd op je. Hals over kop, met hart en ziel. Ik ben gemaakt voor jou en jij bent gemaakt voor mij.’ De woorden buitelden over haar lippen. ‘We zijn kosmische zielsverwanten, Victor.

We zijn voorbestemd voor elkaar.

Wij horen samen, nu en voor altijd.

Victor, geef toe aan je gevoelens, geef toe aan je lotsbestemming, geef je aan mij! Schenk me je liefde en je leven!’ Met een wilde blik in haar ogen en een van spanning en emotie zwoegende boezem keek ze hem aan.

Het was even stil. Heel erg stil. Toen nam Victor het woord.

‘Jeanine, ik moet je iets vertellen.’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 28

STRIPS BOEKENKRANT TIPT

OORLOG

WIKA 1. DE WOEDE VAN OBERON Dit prachtige album gaat over een feeënechtpaar, hertog Claymore Grimm en hertogin Titania, en hun dochtertje, Wika. Prins Oberon, een voormalige geliefde van Titania met gevaarlijke krachten, valt het kasteel Grimm aan. Om Olivier Ledroit & Thomas Day, haar veilig te houden Wika 1. De woede van Oberon, Uitgeverij Dark Dragon Books, wordt de kleine Wika, 72 pagina’s (€ 19,95) zonder haar vleugels, toevertrouwd aan een boerenechtpaar. Als Wika’s krachten zich dertien jaar later beginnen te ontluiken, wordt de interesse van de tirannieke Oberon opnieuw gewekt.

VERTONGEN & CO 21.

DE KUS VAN DE VAMPIER In het verre Roemenië is in opdracht van Graaf Mircevald, die zelf graag vampier zou zijn, een Vampierenpretpark gerealiseerd. Mark Vertongen, Paulien, oma Boma en inspecteur Porei worden uitgenoHec Leemans, Swerts & Vanas, digd voor de opening.

Dan ontmoet Mircevald Vertongen & Co 21. De Kus van de Vampier, Standaard Uitgetijdens de openingsverij, 32 pagina’s (€ 5,99) feesten een mooi blond meisje. Hij is op slag verliefd...

DE RIDDER 1. KRUISTOCHT IN LEDERHOSE Frodo De Decker, de auteur die we al kennen van de reeks Otto, brengt een nieuwe reeks uit onder de naam De Ridder. Het hoofdpersonage? Een ridder natuurlijk! Uiteraard mogen kastelen, prinsessen, ridderFrodo de Decker, De Ridder 1.

Kruistocht in Lederhose, Uitgetoernooien, draken en verij Syndikaat (€8,95) heksen ook niet ontbreken in deze unieke en hilarische serie. De Ridder verschijnt wekelijks in Veronica Magazine en tweewekelijks in Eppo.

WAAROM IK MENSEN NIET IN MOOTJES HAK Sinds 2015 verschijnt iedere week in de zaterdagkrant van NRC Next een stripcolumn van Renske de Greef.

Waarom ik mensen niet in mootjes hak is de eerste bundeling van deze stripcolumns, waarin de Greef vragen durft te stellen over seksisme en de ongemakken van het leven, in een unieke eigentijdse vorm.

Graphic novel die de tand des tijds doorstaat In Charley’s oorlog. Deel 3 bevindt de jonge Charley Bourne zich midden in de loopgraven, waar hij en zijn kameraden zich zo goed ze kunnen, proberen te verzetten tegen de Duitsers. Wanneer hij ernstig gewond raakt, wordt Charley naar Londen gestuurd om te herstellen, maar ook daar valt niet te ontsnappen aan de gruwelen van de oorlog.

Door Katy Hurkmans

Renske de Greef, Waarom ik mensen niet in mootjes hak, Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, 160 pagina’s (€ 19,99)

Het boek speelt zich af tussen 17 oktober 1916 en 21 februari 1917 en bouwt voort op de eerste twee delen. Toch is inpikken niet moeilijk. De lezer belandt immers samen met Charley op het slagveld midden in de actie.

Charley’s oorlog verscheen voor het eerst in 1979. De strip werd in verschillende episodes gepubliceerd in Battle Picture Weekly en wordt gerekend tot de beste Britse stripreeksen die ooit werden gecreeerd. Het scenario van Patt Mills is dan ook ijzersterk. Hij stelt de Eerste

spronkelijke uitgeverij niet meer van Wereldoorlog niet mooier voor dan alle delen de originelen ter beschikhij was en door alle research die de king had. auteur deed, sluit het verhaal nauw Deze uitgave van Charley’s oorlog aan bij de harde realiteit. Charley is is meer dan een bundeling van de bovendien geen stereotiepe held. Hij reeks. Vooraan in het boek is een is gedwongen veel van de gebeurzeldzaam interview opgenomen met tenissen gewoon te ondergaan. Zijn tekenaar Joe Colquhoun. Hij vertelt personage kan weinig veranderen daarin over de loop van zijn carrière, aan de omstandigheden waarin hij zijn werkritme en de reeksen die hij zich bevindt, de impact die hij wel zelf een warm hart toedraagt. Daarheeft, ligt vooral bij het thuisfront. naast is er een uitgebreid artikel over Mills schonk naast de loopgraven het inzetten van zeppelins tijdens en bombardementen op de Britse de Eerste Wereldoorlog. Als afsluiter hoofdstad, ook aandacht aan wat de is er bovendien nog een stripcomoorlog voor de familie van de soldamentaar door Pat Mills. Hierin stipt ten betekende. hij in elke episode de Het succes van de reeks bijzonderheden aan en is mede de verdienste becommentarieert hij van tekenaar Joe Colop scherpe wijze enkele quhoun. Zijn gedetailredactionele keuzes. leerde zwart-wittekeninCharley’s oorlog is het gen brengen het scenasoort graphic novel dat rio van Mills tot leven. voor kippenvel zorgt.

Colquhouns tekeningen Het is een klassieker zijn rauw en sprekend. die een bijzonder licht Haast elke tekening is werpt op historische het uitvergroten waard. gebeurtenissen van Zo zorgvuldig zijn de honderd jaar geleden prenten uitgewerkt. en die decennia na Wat de lezer er echter Pat Mills en Joe Colquhoun, de eerste publicatie bij moet nemen is het Charley’s oorlog. Deel 3. 17 okoallesbehalve gedateerd verschil in de kwaliteit tober 1916 – 21 februari 1917, aanvoelt. van het drukwerk van de vertaling: Just Publishers, verschillende episodes.

Uitgeverij Hum!, 111 pagina’s Dat komt doordat de oor(€ 19,95)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 29

STRIPS NIEUW

SubQ: ‘We zijn geen traditionele stripuitgeverij’ Een uitgever en een producent van audiovisuele producties besloten een paar jaar geleden samen te gaan werken aan een nieuw fonds voor graphic novels en beeldverhalen. Een naam bedenken voor deze joint effort was niet moeilijk: SubQ, een samenstelling van Submarine (het productiehuis) en Q (de uitgeversgroep).

Door Hans Pols

in de pijplijn. Ik denk dat we een brede blik hebben. We hebben een graphic novelreeks, een verstripte vertaling van de geschiedenis van de economie en een boek van een fan en stripjournalist uitgegeven.

Binnenkort brengen we een boek uit met sekstekeningen van ontwerper Max Kisman. Dat is al breed en we zijn net begonnen.’

Wat kunnen we nog meer verwachten?

‘Op korte termijn komt Staatsburger uit, het afsluitende deel van de trilogie van Halfdan Pisket. In oktober

verschijnt Wills kracht van Willem Ritstier, de kersverse winnaar van de Stripschapprijs 2017. Het is een ontroerend boek over de ziekte en het overlijden van zijn vrouw. Een heel bijzonder project is Refugee Republic, een boek gebaseerd op de succesvolle interactieve documentaire over een vluchtelingenkamp in Noord-Irak, geïllustreerd met tekeningen van Jan Rothuizen en foto’s van Dirk-Jan Visser.

‘Nog een heel mooi project is de geweldige graphic novel Fietsmod van Tobi Dahmen over de ‘mod’subcultuur. Belangrijke elementen

uit deze subcultuur waren een sterk modebewustzijn en een voorkeur voor muziek als soul, ska, beatmuziek en rhythm-and-blues.

Daarvoor gaan we een samenwerking aan met het platenlabel Excelsior Recordings. We gaan een gelegenheidsbandje formeren van topmuzikanten die een speciale mod-soundtrack gaan maken bij dit boek.

‘En volgend jaar publiceren we in elk geval Exodus van Jasper Rietman.

Behalve dat het iets heel bijzonders wordt, kan ik daar nog niets over zeggen.’

De Boekenkrant ging op zoek naar de mensen achter SubQ en kwam terecht bij uitgever Bart Wessels.

Bart, wie zijn de mensen achter SubQ? ‘Om te beginnen is dat Bruno Felix.

Hij is medeoprichter van Submarine, een productiebedrijf voor animatie waaronder stripverfilmingen, speelfilms, documentaires en interactieve projecten. Remco Vlaanderen komt ook bij Submarine vandaan. Hij is redacteur bij submarinechannel.com en creatief producent van The Art of Pho en Ascent from Akeron, twee interactieve strips. Maar hij houdt ook nog steeds van strips op papier.

Iemand die daar weer veel van af weet is Gert Jan Pos, stripjournalist, strippromotor, vertaler van strips en fotograaf. Misschien ken je zijn serie portretten van striptekenaars. En als laatste ik zelf, Bart Wessels, Uitgever van Q, een onderdeel van Singel Uitgeverijen, een fonds met thrillers, non-fictie, sciencefiction en young adult-boeken. En nu dus ook SubQ. Ik ben al een stripliefhebber vanaf mijn vroegste jeugd.’

Is SubQ een stripuitgeverij?

‘Wel in de zin dat we stripverhalen uitgeven, maar we brengen ook graphic novels of een non-fictieboek als Mijn vriend Spider-Man uit. We zijn dus geen stripuitgeverij in de traditionele zin van het woord.’

Waarom zouden we de boeken van SubQ moeten lezen?

‘Niemand moet ze lezen, maar als je het niet doet, mis je wel wat. Tot nu toe verschenen bij SubQ Economix, een verhelderend beeldverhaal over de economie, twee delen van een schitterende trilogie van de Deense stripmaker Hafkan Pisket, Deserteur en Kakkerlak, en het boek van Michael Minneboo, Mijn vriend Spider-Man.’

UIT: ECONOMIX

Je zegt dat SubQ geen stripuitgeverij in de traditionele zin van het woord is. Waar blijkt dat uit?

‘Hoe we ons van anderen onderscheiden? Door wat we uitgeven.

Het moet gedeeltelijk nog blijken, want een aantal projecten zit nog

‘‘

Een heerlijk blad over de meest uiteenlopende onderwerpen die allemaal met taal te maken hebben.

’’

(Sylvia Witteman, VK Magazine)

Maak kennis met Onze Taal !

hét tijdschrift voor taalliefhebbers

Een proefabonnement van 5 nummers kost € 19,75*. *Deze prijs geldt voor Nederland.

Meld u aan via www.onzetaal.nl/kennismaken.

De nieuwe Tracy Chevalier!

Wanneer Mary Anning in de rotsen aan de zuidkust van Engeland fossielen vindt van een onbekende dinosaurus, zet ze de wetenschappelijke wereld op zijn kop. De vondst stelt ideeën over de schepping van de aarde aan de kaak en wakkert het debat aan over de oorsprong van de mens. Maar in de academische wereld van de vroeg negentiendeeeuw waar mannen de dienst uitmaken, krijgt Mary al snel een dienstbare rol opgedrongen en wordt ze geconfronteerd met roddels en vooroordelen.

Gelukkig vindt Mary een onverwachte medestandster in de intelligente Elizabeth Philpot, een dame uit de middenklasse die ook in de ban is van fossielen. In hun relatie weten ze een broos evenwicht te vinden tussen heftige loyaliteit en nauwelijks onderdrukte afgunst. Ondanks de verschillen in leeftijd en achtergrond komen Mary en Elizabeth tot de ontdekking dat vriendschap hun sterkste wapen is in de strijd om erkenning.

‘In een tijdperk waarin de evolutietheorie als vanzelfsprekend wordt aanvaard, slaagt Chevalier er uitstekend in over te brengen hoe schokkend deze ideeën waren toen deze zich voor het eerst aandienden. Het is indrukwekkend dat ze kans ziet dat in zo’n boeiend boek te doen.’ – The Independent Tracy Chevalier, Opmerkelijke schepsels | Vertaald door Miebeth van Horn | ISBN 978 94 9208 650 1 | 352 pag., C 19,95

‘Een buitengewoon meeslepende historische roman […] Chevalier heeft de waargebeurde geschiedenissen van Anning en Philpot omgezet in een aangrijpend verhaal over een vrouwenvriendschap en over zekerheden die op losse schroeven komen te staan omdat nieuwe ontdekkingen mensen dwingen met andere ogen naar de wereld te kijken.’

– The Sunday Times ‘In dit intrigerende verhaal weet Chevalier op overtuigende wijze een vroegere tijd en plaats op te roepen en brengt ze tegelijkertijd een saluut aan twee vergeten vrouwen die een aantal van de belangrijkste ontdekkingen uit de negentiende eeuw hebben gedaan.’ – The Chicago Tribune ‘Opmerkelijke schepsels van Tracy Chevalier is een roman met een indrukwekkende reikwijdte. Het is niet zomaar het verhaal over een jonge fossielenjaagster en haar zegetocht vanuit de armoede en anonimiteit naar roem, maar ook over de wijze waarop haar ontdekkingen tot een ware omslag leidden in onze kijk op de oorsprong van de aarde. En dankzij de beschrijving van de relatie tussen Mary Anning en Elizabeth Philpot, een ontwikkelde vrouw die bij Mary in de buurt woonde en ook naar fossielen zocht, is het tevens een ode aan de vriendschap tussen vrouwen.’ – The Telegraph www.uitgeverijorlando.nl

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 31

BOEKFRAGMENT

In een Franse keuken Kookboekenschrijfster Susan Herrmann Loomis ging op een culinaire zoektocht en ontfutselde haar Franse buren, vrienden, marktkooplui en koks tot in de wijde omtrek van haar woonplaats Louviers hun keukengeheimen. De Fransen lijken wel een voedselknobbel te hebben, zo vanzelfsprekend combineren ze de producten van het seizoen, uit eigen tuin of van de boerenmarkt op zo’n manier dat de smaken en geuren op hun tongstrelendst naar voren komen.

Susan Herrmann Loomis, In een Franse keuken.

Verhalen en 85 recepten om thuis te koken als een Française, vertaling: Anne-Marie Vervelde, Uitgeverij Orlando, 336 pagina’s (€ 19,95) www.uitgeverijorlando.nl

De Fransen zijn dol op eten.

Ik weet dat dat klinkt als: de hemel is blauw. Maar de Franse liefde voor eten betekent niet zomaar dat ze van lekker eten houden. Zij gaat veel dieper. Het is een liefde die hen in het bloed zit. De Fransen houden van eten zoals de Amerikanen van de Grand Canyon, van vrijheid en van wuivende graanvelden – het is iets primitiefs, een instinct, de basis van hun joie de vivre. De Franse liefde voor eten is allesomvattend. De lucht, het leven, de manier van doen en de gewoontes van iedereen in dit land zijn ervan doortrokken.

Ik ontdekte dat toen ik voor het

eerst voet op Franse bodem zette. Er hing boter in de lucht. Het was een kille maartse dag en ik was zo vroeg aangekomen met het vliegtuig dat in Parijs alle winkels nog gesloten waren. Ik moest blijven lopen om een beetje warm te blijven. Bij elke ademteug rook ik warme boter, een geur die steeds als ik langs een boulangerie kwam sterker werd – alsof ik door wolken van boter liep. Toen er eindelijk een bakker openging, stapte ik naar binnen en kocht mijn eerste Franse croissant. Ik overdrijf niet als ik zeg dat de eerste hap een verpletterende ervaring was.

Deze boterse sensatie voerde me mee, mijn Franse leven in. Natuurlijk was er meer aan de hand. Maar die croissant was de eerste, zalige kus van wat een levenslange liefde voor Frans eten zou worden.

Naarmate ik meer en meer ontdekte wat een lekkerbekken de Fransen zijn, durfde ik daar zelf ook openlijker voor uit te komen. In Amerika, waar ik vandaan kom, was ik een soort buitenaards wezen. Vrienden en collega’s dreven de spot met mijn gekokkerel. Waarom zou je in godsnaam je tijd verdoen met koken?

Vanaf die eerste ochtend in Frankrijk wist ik me omringd door gelijkgestemden en durfde ik uit de kast te komen met mijn tot dan toe onderdrukte passie.

Wat volgde was een leven in Frankrijk waarin ik kinderen grootbracht,

boeken schreef en kooklessen gaf.

Inmiddels ben ik deel geworden van deze cultuur waar alles om eten draait. Hier verzamelt iedereen zich rond de eettafel, een plek die gekoesterd wordt in deze wereld vol politieke, sociale, religieuze en andere tegenstellingen die samen onze hedendaagse Franse samenleving vormen. Wat er ook gebeurt, hier ben ik omringd door mensen die van eten houden.

BOEKFRAGMENT

Bonave Trilogie 3. Geboren uit een roos Frankrijk 1992. Na jaren van tegenslag werkt Juliette Bonave aan een wijn die het tij voor haar wijndomein moet gaan keren. Geboren uit een roos vormt samen met Familiebezit en Marguerite de Bonave-trilogie.

Tineke Aarts, Bonave Trilogie 3. Geboren uit een roos, Uitgeverij Lemontree, 324 pagina’s (€ 19,95) www.lemontree-pr.nl

De Arnaudats gingen bij madame Hache zitten tijdens de plukkerslunch. Steeds kwam er een plukker kennismaken; Adrien en Arlette waren telgen uit een oude familie en iedereen wilde weten hoe dat precies zat en hoe het hun vergaan was.

Als het over de toekomst ging, zo merkte Juliette, vertelde Adrien vol overtuiging over hun plannen alsof die reeds maanden in hun hoofden hadden gerijpt. Ze hoorde dat ze bij de ruïne een ecologisch huis gingen bouwen van strobalen, afgesmeerd met leem. Voor hun levensbehoeften begonnen ze een kwekerij, want aromatische planten deden het goed op rotsgrond en die konden ze tot essentiële oliën destilleren. Ze zongen alle drie en speelden meerdere instrumenten, waaronder accordeon en gitaar en konden ook muziekles geven. Door hun beheersing van het Occitaans waren taallessen mogelijk of een zangkoor voor traditionele liederen.

De plannen golfden naar het andere tafeluiteinde en de bereidwillig-

heid om te helpen was opvallend; de plukkers gaven namen door van familieleden die ze voor het koor konden benaderen. Guy Pessac meldde bereid te zijn voor een zacht prijsje strobalen te leveren. Op deze manier namen de terloops geopperde ideeën als vanzelf een steeds concretere vorm aan.

Met Loup op haar knieën keek madame Hache triomfantelijk rond; deze wederopstanding van La Borie was haar moment de gloire.

‘Ja zeker,’ antwoordde ze op vragen alsof ze reeds alles van deze Arnaudats wist. ‘Natuurlijk heeft deze kleine jongen ook een vader...’

Ze legde uit dat het een vrachtwagenchauffeur op lange afstanden betrof die hier ook kwam wonen en sprak monter verder: ‘Arlette, als jullie klaar zijn met de afwas kan mijn lavendel gesnoeid worden. Daarvan kunnen jullie stekken maken. Ook al is het laat in het seizoen, met dit weer gaan ze vast nog wortelen.

Juliette, laat jij straks even zien waar de perceelgrenzen lopen, dan kan Didier een strook grond omploegen.’

‘Natuurlijk, met de hoogste prioriteit,’ riep Juliette vrolijk, verheugd over de goede stemming. Er werd meer gedronken dan gewoonlijk, er werden grappen over de eetbare bloemen gemaakt en ook over andere zaken gesproken.

Juliette spitste haar oren toen Hugues Giraud over François Zéline

begon. Ze vernam dat haar ex de markt grondig aan het verpesten was, omdat leden van zijn vereniging hun wijnen tegen afbraakprijzen aan hypermaché’s verkochten.

Deze grijsstalen blokkendozen ontsierden de entrées de ville met hun reclameborden langs slordig aangelegde toegangswegen. Ze vormden de doodsteek voor de middenstand in stadscentra en knepen door hun grootschalige inkoop de wijnboeren uit. Voor het eerst was Juliette het met Hugues eens, maar ze geloofde niet dat de extreem lage prijs die hij noemde op waarheid gebaseerd kon zijn.

Daniel Lagarde verzocht haar de tafelwijn door te geven en verzuchte dat het hard te verteren was dat er op een dag als vandaag doorgewerkt moest worden. ‘De stemming is bedrukt. Het zal u opgevallen zijn.’

‘Bedrukt?’ herhaalde Juliette verbaasd, want ze vond dat de sfeer nog nooit zo goed was geweest. Eergisteren is er een collega verongelukt.’

‘Wat?’ riep ze ontdaan.

‘Fabrice Arnaud,’ fluisterde hij, ‘morgenochtend wordt hij begraven. Wij zijn er dan tegen lunchtijd.’

Juliette knikte geschrokken en er schoot van alles door haar hoofd: waarom had zij niets gehoord? Ze bedacht dat Virginie bij de dochter van deze wijnboer in de klas zat.

‘Vreemd,’ zei ze, ‘niemand heeft mij daar iets over gezegd...’

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 32

BOEKHANDEL AGENDA

september 2017 8 EN 22 SEPTEMBER

AMSTERDAM – Wil je maanden later nog nagenieten van de Boekenweek? Dat kan met de literaire wandeling ‘Verboden Vruchten’ van Booklovers’ Tours in samenwerking met boekhandel Scheltema. Wandel mee en ontdek de plekken waar schrijvers en personages hun avontuurtjes beleven. www.bookloverstours.nl/verboden-vruchten

11 T/M 17 SEPTEMBER

DOOR HEEL NEDERLAND EN VLAANDEREN – Tijdens de Week van het Schrijven openen schrijfscholen en cursusinstituten door het hele land hun deuren. Neem een kijkje of laat je op de laatste dag inspireren door talloze schrijfworkshops en lezingen in Theater De Omval in Diemen. www.schrijvenonline.org/weekvanhetschrijven

16 SEPTEMBER

UTRECHT – Dit jaar wordt de Nacht van de Poëzie in TivoliVredenbrug voor het eerst uitgebreid met een ‘Kindernacht’. Bekende dichters als Koos Meinderts en Bart Moeyaert zullen gedichten voorlezen, afgewisseld door muziek en andere activiteiten. De middag wordt afgesloten door Dichter des Vaderlands Ester Naomi Perquin, die ’s avonds ook de Nacht van de Poëzie presenteert. www.nachtvandepoezie.nl

17 SEPTEMBER

ALKMAAR – Er was al een film, maar vanaf deze maand is het ontwapende verhaal Ieorg Idur van meesterverteller Roald Dahl ook in het theater te zien. Een fantastische vertelling voor jong en oud vol liefde, humor en vooral heel veel schildpadden. www.uniekezaken.nl/ieorg-idur

21 SEPTEMBER

UTRECHT – Tijdens het Nederlands Film Festival gaat de documentaire Echt Herman Koch in première. In dit werk van de bekende regisseur Pieter Verhoeff wordt het ware gezicht van Koch getoond in gesprekken met hemzelf, zijn familie en bevriende auteurs als Griet Op de Beeck. De film wordt ook op 12 oktober op NPO2 uitgezonden. www.filmfestival.nl

21 SEPTEMBER T/M 17 MEI 2018

GRONINGEN EN LEEUWARDEN – ‘Spraakmakende Boeken’. De jaarlijkse reeks lezingen over literatuur voor een breed publiek in het Academiegebouw van Groningen en de Centrale Bibliotheek in Leeuwarden gaat weer van start met de veelgeprezen titel Moeders zondag van Graham Swift. www.slaggroningen.nl

23 SEPTEMBER

UTRECHT – Na het succes van vorig jaar presenteren meer dan 50 zelfstandige uitgeverijen dit jaar onder de naam ‘Nieuwe Boeken Beurs’ weer hun bijzondere boekenaanbod in de Nicolaïkerk. www.vzu.nl

26 SEPTEMBER

BILTHOVEN – Na ons interview met Jan Siebelink benieuwd geworden naar zijn nieuwe boek of hemzelf? Ontmoet de schrijver bij de Bilthovense Boekhandel. www.libris.nl/bilthoven

27 SEPTEMBER

DEN BOSCH – Het Jane Austen-jaar is nog niet ten einde. Om de 200ste sterfdag van de Engelse romanschrijfster te herdenken, organiseert boekhandel Adr. Heinen de lezing ‘Het Engeland van Jane Austen’. Aan de hand van de gelijknamige reisgids neemt Karin Quint je mee naar alle plekken die belangrijk waren voor Austen. www.heinen.nl

30 SEPTEMBER

ANTWERPEN – 2017 is ook het jaar van Maarten Luther, die precies 500 jaar geleden zijn stellingen op de deur van de Slotkerk in Wittenberg spijkerde. Tijdens het wijkfeest ‘Pleinklap’ in SintAndries wordt op drie pleinen de kracht van het woord gevierd. Klap je mee? www.luther2017.be

BOEKHANDEL VERKAAIK, GOUDA

De spiegel van bijna honderd jaar boekengeschiedenis Deze zomer ging niet de boekhandelaar, maar de boekhandel zelf er even tussenuit. Terwijl aan boekhandel Verkaaik druk verbouwd werd, moesten de klanten voor hun wekelijkse boekinkopen naar de Chocoladefabriek, de bibliotheek van Gouda. Maar nu is Verkaaik weer terug op zijn oude stekkie, helemaal fris en weer als nieuw.

Door Janneke Blok Wie denkt dat het hier om een grote verbouwing ging, heeft het mis. ‘Boekhandel Verkaaik is sinds de oprichting in 1928 meerdere keren verbouwd,’ vertelt Bart Jansen, die in 2012 het bedrijf heeft overgenomen van de familie Verkaaik. ‘Daar is deze verbouwing klein bij. Het was ooit nog zo’n traditionele boekhandel waar je je boeken moest aanvragen.

Na de Tweede Wereldoorlog wilden de klanten steeds vaker zelf de boeken inkijken en om aan die behoefte te kunnen voldoen moest de winkel uitgebreid worden.’ Jansen laat me zien dat de boekhandel inmiddels zijn oorspronkelijke grootte drie keer heeft overtroffen. Een oude aardewerkfabriek en een tuin hebben daarvoor moeten wijken.

De boekhandelaar heeft nooit getwijfeld aan de overlevingskansen van de boekhandel. ‘Toen ik nadat de boekhandel waar ik werkte failliet was gegaan Verkaaik wilde overnemen, zeiden de mensen tegen me: “Ben je wel goed bij je hoofd?”’ Ook op de verbouwing afgelopen zomer reageerde niet iedereen positief.

‘De klanten vonden de winkel niet sleets maar juist een gezellige en warme sfeer uitstralen,’ aldus Jansen. ‘De sfeer heb ik als in een doosje willen behouden, maar verder heb ik met de tijd mee willen gaan.

Tegenwoordig moet de boekhandel een plek zijn waar van alles te beleven valt, anders kunnen de klanten hun boeken net zo goed op het internet kopen.’

De nieuwe Verkaaik is dan ook helemaal geworden zoals een goede boekhandel volgens Jansen moet zijn: licht, open en overzichtelijk.

‘Het grootste verschil met de oude winkel is voor mij het flexibele meubilair op wieltjes. In een mum van tijd is de winkel nu omgebouwd tot een open ruimte waar lezingen en andere evenementen gehouden kunnen worden. De klanten valt

BOEKHANDEL BLOKKER

Mijn favoriete boekhandel Sonja Dippel leest naar eigen zeggen zes boeken per maand, al zijn het er waarschijnlijk meer. Elke dag sprokkelt ze minimaal een uur bij elkaar om in een boek te verdwijnen. Ze is al tien jaar vaste klant bij Boekhandel Blokker in Heemstede.

kan lezen. Nee, een gelezen boek ligt bij mij niet te verstoffen in de boekenkast. Die wordt keer op keer herlezen.

‘Ik kom graag bij Boekhandel Blokker, omdat ze een veelzijdige collectie hebben en eigenaar Arno Koek een bijzonder goed gevoel heeft voor de voorkeuren van een klant.

Hij leest zelf veel en heeft oog voor primeurs. Nog voordat ik weet dat de allernieuwste I Ching eraan zit ‘Als ik wakker word of tijdens het te komen, heeft Arno hem al in de maken van de broodtrommels voor smiezen of zelfs besteld. Daarnaast mijn dochters, lukt het me altijd wel om gauw even wat bladzijden te ver- worden er veel lezingen georganiseerd, waardoor je als slinden. Heerlijk vind ik lezer gemakkelijker het om in een boek op in contact komt met te gaan. Het liefst spirischrijvers uit zowel tuele, autobiografische binnen- als buitenverhalen of boeken over land. Ik bewaar mooie zelfontwikkeling. In herinneringen aan mijn boekenkast vind het bezoek van Tony je onder meer I Ching Crabbe en zijn lezing (Het Boek der Verandeover Nooit meer te ringen) of boeken van druk. En voordat ik het Mo Gawdat en Steve vergeet: wat ik ook Jobs. Ik lees alsof ik stuheel erg waardeer, is deer. Belangrijke pasdat er nooit moeilijk sages markeer ik met gedaan wordt over een gele stift, zodat ik Sonja Dippel ruilen.’ die later nog eens terug

Bart Jansen vooral op hoeveel lichter de winkel lijkt door het nieuwe interieur.’ Met trots laat hij me ten slotte de Gispen stoelen bekleed met boekenstof zien.

‘Mijn collega Ria heeft van de overgebleven stof een bijpassend rokje voor zichzelf en een vestje voor mij gemaakt om te laten zien hoe echte boekenliefhebbers eruitzien.’

Benieuwd geworden? Op 16 september vindt de officiële opening van Boekhandel Verkaaik plaats.

DE KEUZE VAN…

George Russel George Russel van Boekhandel Bij Het Raethuys in Heerlen, Het einde van de eenzaamheid van Benedict Wells: ‘Het einde van de eenzaamheid van de jonge Duitse schrijver Benedict Wells is een zeldzaam boek. Een tijdloos verhaal over het leven, de liefde en de dood, waarvan je als lezer zou willen dat je het nogmaals voor de eerste keer zou kunnen lezen, zo mooi en ontroerend geschreven. De vergelijking met het vroege, tragikomische werk van John Irving is zonder meer op zijn plaats en doet de lezer beseffen dat een mensenleven kort is. Een toekomstig klassieker!’

Benedict Wells, Het einde van de eenzaamheid, vertaling: Gerda Baardman, Uitgeverij Meulenhoff, 304 pagina’s (€ 19,99)

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 33

BOEKHANDEL BOEKHANDELS DIE DE BOEKENKRANT VERSPREIDEN Voor een compleet actueel overzicht kijkt u op www.boekenkrant.com/boekhandels. Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com NEDERLAND AALSMEER

Boekhuis Aalsmeer ALKMAAR

Boekhandel Feijn Boekhandel Van der Meulen’s

BUNSCHOTEN – SPAKENBURG

Bruna van de Geest CASTRICUM

Boekhandel Laan COEVORDEN

ALMELO

Readshop Coevorden

ALPHEN A/D RIJN

Readshop Cuijk

Boekhandel Broekhuis Boekhandel Haasbeek Boekhandel Haasbeek Herenhof AMERSFOORT

De Algemene Boekhandel Boekhandel Riemer Boekhandel Veenendaal AMSTELVEEN

Boekhandel Venstra AMSTERDAM

De Amsterdamse Boekhandel Boekhandel de Dolfijn De Nieuwe Boekhandel Boekhandel Jimmink Boekhandel Scheltema Plantage Van der Plas APELDOORN

Nawijn & Polak Boekverkopers ARNHEM

CUIJK

CULEMBORG

Boekhandel Tomey DELFT

Boekhandel Ben Kempers Boekhandel De Omslag DEN BOSCH

Boekhandel Adr. Heinen DEN HAAG

Boekhandel Douwes Boekhandel Van Stockum DEVENTER

Boekhandel Praamstra DIEREN

Boekhandel Dieren DOESBURG

Nieuwenhuis Boek en Buro DOETINCHEM

Raadgeep & Berrevoets DORDRECHT

De Arnhemse Kinderboekwinkel Boekhandel Hijman Ongerijmd

Boekhandel Vos & Van der Leer

Boekhandel Van der Velde

The Read Shop Doorwerth

Boekhandel Den Boer BADHOEVEDORP

Boekhandel Van der Velde

BARNEVELD

Voster Boek & Kantoor

BEILEN

Boek en Buro

ASSEN

BAARN

DOORN

The Readshop Doorn DOORWERTH

DRACHTEN

Boekhandel Jaspers

DRONTEN

Boekhandel Romijn

EDE

Boekhandel Het Logboek

EINDHOVEN

Boekhandel Novita

Boekhandel Van Grinsven Boekhandel Van Piere

Quist boeken

Plantage Vermeer

Readshop Beverwijk

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel

BENNEKOM

BERGEN OP ZOOM BEVERWIJK

BILTHOVEN

Bilthovense Boekhandel BLEISWIJK

Boekhandel Muilenburg BODEGRAVEN

Readshop Karssen BOXMEER

Van Dinter Media BREDA

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers Libris Boekhandel Buitelaar BREUKELEN

Boekhandel van Kralingen BRUNSSUM

Boekhandel Rob Rozeman BUNNIK

Boekhandel Van Ravenswaay

EMMEN

ENKHUIZEN

ENSCHEDE

Boekhandel Broekhuis ETTEN-LEUR

Plantage Etten-Leur EXLOO

Geerts Warenhuis GELDROP

Boekhandel van Grinsven GOIRLE

Blz. Boekhandel Buitelaar GOES

Boekhandel De Koperen Tuin GOUDA

Boekhandel Verkaaik GRONINGEN

Boekhandel Van der Velde Boekhandel Riemer

HAARLEM

Boekhandel Gillissen & Co Boekhandel H. de Vries Boeken Bruna Cronjéstraat HAAKSBERGEN

MIJDRECHT

Boekhandel Mondria MONNICKENDAM

Boekhandel Van der Velde

NAALDWIJK

Steenwijk’s Boekhuys

Nimo Boek

Boekhandel Vingerling NIEUWEGEIN

HAREN GN

The Read Shop Nieuwegein

HAZERSWOUDE

Boekhandel Roodbeen

Boek en Buro

Boomker Boeken Readshop Hazerswoude HEDEL

The Readshop Hedel HEEMSKERK

Bruna Heemskerk HEEMSTEDE

Boekhandel Blokker HEERHUGOWAARD

Bruna Middenwaard HEERLEN

Bij Het Raethuys HEEZE

Boek- en Kantoorboekhandel Lektura HELMOND

Boekhandel de Ganzenveer HENGELO

Boekhandel Broekhuis HEUSDEN

Zin in Boeken HOLTEN

Heusinkveld – Holten

NIJKERK

NIJMEGEN

Boekhandel Augustinus De Nijmeegse Kinderboekwinkel Books by Roelants Boekhandel Roelants Dekker vd Vegt boekverkopers NOORDWIJKERHOUT

Boekhandel Wagenaar & Van Halem NUNSPEET

Boekhandel Osinga OEGSTGEEST

Rijnlandse boekhandel Boekhandel De Kler OISTERWIJK

Boekhandel Oisterwijk OLDENZAAL

Boekhandel Broekhuis OOSTERBEEK

HOOFDDORP

Boekhandel Meijer en Siegers

HOORN

Boekhandel Derijks

Boekhandel Stevens Hoornse Boekhandel HOUTEN

Boekhandel Wijs HUIZEN

Boekhandel Flevo KAPELLE

Boekhandel Lectori KERKRADE

Boekhandel Leeskunst

KRIMPEN AAN DEN IJSSEL

Boekhandel De Korf Boekhandel Kamerbeek LEEUWARDEN

Boekhandel Van der Velde LEIDEN

Boekhandel De Kler Boekhandel Kooyker Boekhandel van Stockum LEIDERDORP

Boekhandel De Kler

SNEEK

OSS

STEENWIJK

Groenveld Boeken Boekhandel Kramer & Van Doorn

TIEL

Rebers Boek en Buro

Boekhandel Arentsen TILBURG

Gianotten Mutsaers UITHOORN

The Read Shop Express Uithoorn UTRECHT

Boekhandel Kees N IE Literaire Boekhandel U W Broese boekverkopers Savannah Bay VALKENSWAARD

PUTTERSHOEK

Marjan Houtman Lezen en Schrijven PIJNACKER

Boekhandel van Atten Bruna Pijnacker RHOON

Het Witte Huys RODEN

Boekhandel Daan Nijman ROERMOND

Plantage Boekhandel

ZUTPHEN

Boekhandel Someren en Ten Bosch Van den Brink Boek en Buro ZWOLLE

Waanders in de Broeren

VEGHEL

Bek, Boeken & Bijzonders VELP GLD

Boekhandel Jansen & de Feijter VENLO

Boekhandel Koops VENRAY

Roojboek VLEUTEN

Boekhandel Kees VLISSINGEN

Boekhandel ’t Spui VOORBURG

Boekhandel De Kler

Boekhandel het Leesteken

Boekhandel De Kler Boekhandel Sonneveld Haasbeek

Boekhandel van Kooten

OUDEWATER

PURMEREND

ZOETERMEER

VEENENDAAL

Kinderboekhandel In de Wolken

The Readshop Oudewater

ZEVENAAR

Boekhandel Priem

OUDERKERK A/D AMSTEL

Boekhandel Sprey

ZEIST

VOORSCHOTEN WAALWIJK

Plantage Bookstore WAGENINGEN

Boekhandel Kniphorst WASSENAAR

Boekhandel De Kler WILLEMSTAD

Boekhandel het Rozemarijntje WINTERSWIJK

Boekhandel Kramer WOERDEN

Libris Woerden WORMERVEER

Pasman Boek & Hobby IJSSELSTEIN

Boekhandel Logica

ROOSENDAAL

Boekhandel De Kler

Boekhandel De Boekenwurm

Grimbergen

Boekhandel De Omslag

ANTWERPEN

LIER

Boekhandel Donner Boekhandel Maximus Bosch en De Jong

BRASSCHAAT

LEUVEN

LEIDSCHENDAM LISSE

LOCHEM

Boekhandel Lovink MAARN

Boekhandel Boek & Koek MAASSLUIS

Boekhandel Het Keizerrijk MAASTRICHT

Boekhandel Dominicanen DE MEERN

Boekhandel Kees MEPPEL

Riemer Barth MIDDELBURG

De Drvkkery

ROSMALEN

ROTTERDAM

SANTPOORT-NOORD

Bredero Boeken

VLAANDEREN De Markies

Standaard Boekhandel BRUGGE

SCHAGEN

De Reyghere Raaklijn

SCHEVENINGEN

Letters & Co

Boekhandel Plukker Boekhandel Scheveningen SCHIEDAM

Schiedams Boekhuis SITTARD

Boekhandel Krings

DEINZE GENK

Malpertuis GENT

Walry

HEIST-OP-DEN-BERG

Het Voorwoord

De Boekanier Boekarest MECHELEN

Salvator De Zondvloed MORTSEL

De Boekuil

OUDENAARDE

Boekhandel Beatrijs ROESELARE

De Zondvloed TURNHOUT

Standaard Boekhandel

WIE WORDT STRAKS Jan KRuis 7 mei t/m 3 september 2017

DAAN JIPPES 20 mei t/m 29 oktober 2017

TINA 50 jaar 23 juni t/m 16 november 2017

Kakhiel 24 maart t/m 3 september 2017

BRENG JE STEM UIT OP

WWW.STRIPMAKERDESVADERLANDS.NL

Neem een abonnement!

Aanmelden kan via boekenkrant.com/abo (of vul de

bon in)

Ik neem een abonnement op:

Twaalf nummers van de Boekenkrant + alle specials voor € 30,Zes nummers van de BKJunior voor € 15,Zes nummers van de BKYA voor € 15,Zes nummers van de BKStrips voor € 15,Zes nummers van de BKFilosofie voor € 15,Zes nummers van de BKHistorischeRomans voor € 15,Zes nummers van de BKMilitaireBoeken voor € 15,-

naam straat postcode land e-mail

BON m/v

plaats

telefoon

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

Oktober is de Maand van de Geschiedenis en het thema dit jaar is ‘geluk’. Wat is de betekenis van geluk door de eeuwen heen? We spreken erover met niemand minder dan hoogleraar Herman Pleij, die het essay schrijft.

Daarnaast besteden we aandacht aan de nieuwe Dan Brown en ander werk van deze meester in het verweven van historische feiten en fictie.

• Een interview met Thomas Verbogt over zijn nieuwe boek Hoe alles moest beginnen. Kun je niet wachten?

Deze maand gaat een documentaire over de schrijver in première.

• Misschien ken je de succesvolle film Entre les murs wel? Na jaren verschijnt de Franse bestseller waarop deze film is gebaseerd in Nederlandse vertaling. Lees wat wij van De klas vinden.

• Hoe leg je rechtszaken, regels en al dat gedoe op een leuke manier aan kinderen uit? We vragen het Annet Huizing Margot Westermann, de makers van van De zweetvoetenman, een uniek boek over recht voor kinderen.

• Op de non-fictiepagina’s lees je een interview met Koen Crucke – beter bekend als Alberto uit Samson en Gert – die het boek Verhalen uit de kapsalon schreef.

Ook bespreken we Spoiler, een boek dat laat zien hoe de televisieserie een literair genre werd.

• Voor de stripliefhebbers is het deze maand feest, want het weekblad Donald Duck viert zijn 65e verjaardag.

Wij vieren dat natuurlijk mee.

geboortedatum handtekening

VOLGENDE MAAND IN DE BOEKENKRANT

BK8-17

De Boekenkrant verschijnt iedere eerste maandag van de maand en is voor de klant gratis verkrijgbaar in de betere boekhandel. Thuis ontvangen? Vul de bon in op deze pagina.

Uphill Battle boekpromotie tel +31 302231718 redactie@boekenkrant.com verkoop@boekenkrant.com De volgende Boekenkrant verschijnt 2 oktober 2017.

BOEKENKRANT.COM

SEPTEMBER 2017 PAGINA 35

WIN EEN BOEK WIJ ZIJN DE BOEKENKRANT In deze rubriek maak je elke maand kennis met een van de medewerkers van de Boekenkrant. Deze keer is het de beurt aan redacteur Hugo Jager.

Wat doe je in het dagelijks leven?

‘Ik ben eindredacteur bij het Examenadviesburo. Je kunt uit de schrijfwijze al wel afleiden dat taalpuristen daar niet de belangrijke beslissingen nemen.’

Hoe lang schrijf je al voor de Boekenkrant?

‘Ruim een jaar.’

Wat was het leukste dat je voor de Boekenkrant hebt mogen doen?

‘De Franse auteur Philippe Claudel interviewen was een droom die uitkwam. Meer recent vond ik het erg leuk om Dichter des Vaderlands Ester Naomi Perquin te intervie-

WIN DIT BOEK

wen. De overtuiging waarmee ze betoogde dat poëzie eigenlijk overal is, maakte dat ik een beetje verliefd op haar werd.’

Wat is je lievelingsboek?

‘De Toverberg van Thomas Mann.

Hoofdpersonage Hans Castorp gaat op visite bij zijn neef in een sanatorium en dat bezoek duurt uiteindelijk zeven jaar. Zijn leven daar bestaat uit vaste routines die zich dag in dag uit herhalen. De taalvirtuoos Mann zorgt ervoor dat je zo’n duizend pagina’s lang geboeid blijft.

Grote thema’s komen aan bod, zoals ziekte, dood, de tijd, muziek, politiek en natuurlijk de liefde. Haruki Murakami laat het personage Toru in Norwegian Wood dit boek lezen: een schitterend eerbetoon.’

Welk boek heb je nooit uitgelezen?

‘Duin van Frank Herbert. Volgens mijn vriendin is dat de beste sciencefiction ooit geschreven, maar

‘Ik kan het niet laten parallellen te trekken met het Buro waar ik werk.’ ik kwam er niet doorheen. En dat terwijl het haar (gezien de lelijke vormgeving van het boek) al zoveel overtuigingskracht kostte voor ik überhaupt begon met lezen.’

Welk boek ligt er op dit moment op je nachtkastje?

‘Ik herlees alles van J.J. Voskuil. Net als in De Toverberg gebeurt er in zijn boeken weinig, en toch zitten vaak in de kleine gebeurtenissen de mooiste verhalen. Vooral Het Bureau vind ik fantastisch. De dialogen in dit boek zijn ijzersterk en ik kan het niet laten parallellen te trekken met het Buro waar ik werk.’

WIN EEN BOEK

VORIGE KEER

Welke drie schrijvers zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de namen voor 25 september naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’.

Vermeld ook je naam en adres.

Onder de goede inzendingen wordt Opmerkelijke schepsels van Tracy Chevalier verloot.

Tracy Chevalier, Opmerkelijke schepsels, vertaling: Miebeth van Hoorn en Elvira Veenings, Uitgeverij Orlando, 352 pagina’s (€ 19,95)

Laat je meeslepen met deze historische roman over een fossielenjaagster aan de zuidkust van Engeland, die met een bijzondere vondst de wereld op zijn kop zet.

Specials Naast de reguliere Boekenkrant verschijnen er ook regelmatig specials over verschillende thema’s.

BKYA: 2 oktober 2017 BKFilosofie: 2 oktober 2017 BKHistorischeRomans: 2 oktober 2017

WINNAAR

Andrew Morton, Diana. Haar eigen verhaal, vertaling: Nynke Goinga e.a., Uitgeverij Pepper Books (€ 19,99)

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid in het augustusnummer? Het goede antwoord is: Esther Verhoef, Thomas Nondh Jansen en Johan Harstad.

COLOFON Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen.

Daarnaast plaatst de redactie regelmatig nieuwe artikelen op www.boekenkrant.com.

Hugo Jager

Uit de vele goede inzendingen trokken we Mia Custers uit Sittard. Zij wint een exemplaar van Diana van Andrew Morton. Gefeliciteerd!

MEDEWERKERS Contact Uphill Battle Boekpromotie, Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@boekenkrant.com Abonnementenservice abo@boekenkrant.com Telefoon: + 31 172 476085 Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant @boekenkrant @boekenkrant Oplage 22.000 De volgende Boekenkrant verschijnt op 2 oktober 2017.

Het team Hoofdredacteur: Anouk Abels Redactie: Nicole van der Elst, Janneke Blok, Denise de Corte, Ezra Hakze Corrector: Christine Tinssen Medewerkers: Zofeyah Braam, Wendy Claes, Jacqueline Coppens, Pim Cornelussen, Laura van Dee, Jeroen van Esch, Ika Gerritsen, Aefke ten Hagen, Frank Hockx, Alex Hoogendoorn, Katy Hurkmans, Hugo Jager, Lex Jansen, Mieke van Meer, Amanda Morina, Rosanna del Negro, Nora van Ouwerkerk, Jesse Poiesz, Hans Pols, Ira Pronk, Emma Ringelding, Nikki Spoelstra, Erwin Suvaal, Carien Touwen, Robin Vinck, Erik de Vries Lentsch, Anneke Voerman, Sonja Wessels, Tanja Wilming.

Anouk Abels

Janneke Blok

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Nicole van der Elst

Ika Gerritsen

Ezra Hakze

Alex Hoogendoorn

Hugo Jager

Mieke van Meer

Nora van Ouwerkerk

Jesse Poiesz

Hans Pols

Titus Vegter

Robin Vinck

Vormgeving: Titus Vegter Uitgever: Jan Louwers