Boekenkrant november 2014

de beste bron voor boekennieuws – jaargang 8, nummer 11, november 2014 – www.boekenkrant.com

NEDERLAND KIEST ZIJN FAVORIETE BOEK. •011-025 BKrant 11 KBb_NS publieksprijs_printbanner.indd 1

28-10-14 17:06

Franka Potente en haar onwaarschijnlijke hoofpersoon P8

Maarten ’t Hart: ‘Feesten hoeft voor mij echt niet’ p7 Het wordt persoonlijk met Paolo Giordano P3 Hier leest Janny van der Heijden P5

Tomas Ross: ‘Literatuur is niets voor mij’ P13 Malala is de jongste Nobelprijswinnaar ooit P19

qr-code

schouwburg

en verder

Een literaire talkshow die jonge Nederlandse auteurs een podium biedt. De volgende ­editie vindt op vrijdag 21 november plaats in de Amsterdamse Stadsschouwburg. P36

Losse delen................... 2 Literatuur..................... 3 Spanning.....................13 Jeugd............................17 Non-fictie.................... 25 Strips........................... 32 Agenda........................ 36 Boekhandel................ 36 Adressen..................... 37 Win een boek............. 39

De Jonge Schrijversavond

www.boekenkrant.com

Thera Coppens schrijft geschiedenis

‘HET IS EEN FEEST, ZO’N BOEK!’

DWDD

Bram van der Vlugt blikt vooruit én terug P27

Album van de Indische poëzie Inclusief cd met een selectie van gedichten, voorgedragen door Willem Nijholt www.rubinstein.nl

Inclusief

CD

boekenkrant.com

november 2014 pagina 2

losse delen

Pakjesavond

Het is jammer dat Pakjesavond met al het zwartepietengesteggel zo’n nare bijsmaak heeft gekregen. Soms voelt het alsof mensen met de vingers in de oren naar elkaar schreeuwen over een kleurtje schmink.

Op pagina 27 van deze Boekenkrant maakt Bram van der Vlugt, die zichzelf ‘oud-adviseur van Sinterklaas’ noemt, een interessante opmerking: ‘Sinterklaas is een kinderfeest en volwassenen moeten het mogelijk maken.’ In de kinderboekenwereld lijken ze het met Van der Vlugt eens te zijn. Op pagina 18 vindt u een prachtige verzameling sinterklaasboeken, waarin zowel de klassieke zwarte knecht als modernere incarnaties van Piet te vinden zijn. Er wordt volop geëxperimenteerd met het idee van Pakjesavond, zonder dat daar een nare discussie aan te pas komt. Kinderen krijgen de kans om feest te vieren met elke soort Piet die ze zelf zouden kunnen wensen – of-ie nu zwart, wit of pimpelpaars is.

Als eindredacteur van deze krant en als mens wil ik geen kant kiezen in de zwartepietendiscussie. Waar ik wel voor kies, is een dialoog waarbij we elkaar in onze waarde laten.

Zo’n dialoog hebben wij als redactie aangetroffen in de kinderboekenwereld, die daarom veel lof verdient. Genoeg reden om eindelijk weer zin te krijgen in het zetten van je schoen.

Anouk Abels, Eindredacteur Boekenkrant anouk@boekenkrant.com

www.covercards.nl Verstuur dit boek als een briefkaart.

Ga naar www. covercards.nl en volg de instructies.

Angela Gutmann keert terug naar het Tai Mahal Motel in Mumbai, waar zij verbleef toen dat door terroristen werd bezet. In het vliegtuig huiswaarts stelt de spirituele Jane haar enkele confronterende vragen. Al gauw blijkt dat de mens, net als een hotel, een glimmende façade bezit waarachter geheimen schuilgaan.

Margot Vanderstraeten, Het vlindereffect, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4429 7 (€ 19,99)

BON

12 nummers voor €30

Ja, ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 12 nummers voor € 30,– inclusief bezorgkosten.

Vul de bon in, of ga naar www.boekenkrant.com/abo.

BON

Naam M / V

nieuws +++

Angela George

redactioneel

+++ Naast acteur, scriptschrijver en regisseur mag Tom Hanks zich nu ook auteur noemen.

Benieuwd naar zijn schrijfsels? Zijn eerste korte verhaal verscheen onlangs in het tijdschrift The New Yorker. +++ Nadat een Amerikaan per ongeluk opgesloten raakte in een Londense boekwinkel, lieten veel mensen online weten jaloers op hem te zijn. Als reactie organiseerde winkelketen Waterstones een wedstrijd waarbij de winnaars een nachtje in een boekhandel mochten doorbrengen. +++ Afgelopen maand werden tijdens het Nederlands Thrillerfestival in Zoetermeer de Hebban Crimezone Awards uitgereikt.

De winnaars van de avond waren Esther Verhoef en Terry Hayes. Een bijzondere eer, aangezien de Hebban Crimezone Award de enige publieksprijs in het thrillergenre is. +++ Je baby als eerste woordje papa laten zeggen?

Jimmy ­Fallon helpt je op weg!

In zijn eerste kinderboek Your Baby’s First Words will be Daddy is ‘papa’ het eerste woord van alle jonge dieren in het verhaal. We zijn benieuwd of baby’s hier iets van opsteken. +++ Onze nationale literaire grootheden doen het best goed in het buitenland. Dat bewees Marente de Moor onlangs, toen ze de Europese Literatuurprijs in de wacht sleepte. Ze won de prijs met haar boek De Nederlandse maagd. +++ Het was niet alleen feest voor de jubilerende Kinderboekenweek, ook de boekhandelaren deden goede zaken.

De omzet van kinderboeken was 9 procent hoger dan tijdens het literaire evenement vorig jaar, aldus het CPNB. Een feestelijk resultaat! +++ Twin Peaks, de cultserie van de jaren negentig, wordt nieuw leven in geblazen. De show krijgt niet alleen een vervolg op televisie, maar ook in boekvorm. Volgens de uitgever gaat het boek verder waar de serie begin jaren negentig stopte. +++ Paulo Coelho heeft een plekje in het Guinness Book of Records veroverd als ’s werelds meest vertaalde nog levende auteur. De alchemist verscheen maar liefst in 67 talen. De meest vertaalde Nederlandse auteur, Cees Nootenboom, steekt daar toch wat mager bij af met ‘slechts’ 25 vertalingen. +++ Het thema van de Kinderboekenweek van 2015 is bekendgemaakt: natuur, wetenschap en techniek. Volgend jaar is er volop aandacht voor boeken die vragen stellen en antwoorden geven. Raar maar waar! Is het motto, en Simon van der Geest schrijft het Kinderboekenweekgeschenk. +++ Het is niet langer nodig om elke maand geld opzij te leggen om het duurste stripboek ter wereld in handen te krijgen.

Het 3,2 miljoen dollar kostende Action Comics #1, waarin Superman voor het eerst zijn opwachting maakt, is nu ook online te lezen.

straat

postcode

plaats

land

e-mail

telefoon

IBAN nummer

Betaling Automatische incasso Per factuur (+ 2,50 administratiekosten) geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: Boekenkrant, Visscherplein 160 K22, 3511 LX Utrecht, Nederland

abe

boekenkrant tip 3

2014, week 40

Tomas Ross, De vrienden van Pinocchio

Hans Dorrestijn, De Italiaanse chauffeuse

Bram van der Vlugt, Sinterklaas bestaat

Een duister netwerk van topambtenaren staat in Nederland boven de wet. Wie zijn de Sneeuwman, de Maagd, de Zonnekoning en de Raadsheer?

De wraak van twee jonge mensen die hun slachtoffer waren.

Dorrestijn schrijft over zijn bestaan als vogelaar en geeft de lezers talloze praktische tips mee. Tussen alle vogelplaatjes en -gedichten door verrast hij ons met nieuwe, lange verhalen.

Voor het eerst na vijfentwintig jaar kan Bram van der Vlugt vrijuit spreken over de geheimen van Sinterklaas, met wie hij al zijn leven lang een innig contact onderhoudt.

nederlandse t0p 3

Annie M.G. Schmidt, Die van die van u Een verrassende nieuwe kijk op het werk van Annie M.G. Schmidt, gekozen en gepresenteerd aan de vooravond van het zeventigjarig bestaan van Uitgeverij Van Oorschot in 2015.

(Bron: Stichting CPNB) 2014, week 44

Bijbel in gewone taal Een nieuwe vertaling van de Bijbel vanuit de grondteksten, gemaakt door het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Voor iedereen die behoefte heeft aan een duidelijke en toegankelijke Bijbel.

belgische top 3

Griet Op De Beeck , Kom hier dat ik u kus Een roman over Mona, als kind, als vierentwintigjarige, en als vijfendertigjarige. Een verhaal over waarom we worden wie we zijn, geschreven met humor, scherpte en veel schaamteloze eerlijkheid.

(Bron: Boekenvak.be) 2014, week 42

Pieter Aspe, Zonder voorschrift

Griet Op De Beeck, Kom hier dat ik u kus

Sante Montefiore, De witte duif

Een homejacking is de aanzet tot een reeks moorden, geregisseerd door John Bold. Hij is een notoire liefhebber van vrouwelijk schoon die op een bijzondere manier met zijn opdrachtgevers communiceert.

Een roman over Mona, als kind, als vierentwintigjarige, en als vijfendertigjarige. Een verhaal over waarom we worden wie we zijn, geschreven met humor, scherpte en veel schaamteloze eerlijkheid.

Daisy en haar zesjarige zoontje vertrekken voor een week naar Daisy’s ouderlijk huis op het platteland van Dorset. Daar komt Daisy voor een onmogelijke keuze te staan.

squalies.blogspot.com

boekenkrant.com

november 2014 pagina 3

literatuur interview

Dagboek van een denker Paolo Giordano staat op zijn gemak een sigaret te roken op de Amsterdamse Herengracht. Het is een herfstachtige dag waarop de regen maar blijft stromen, maar dat vindt hij niet erg.

Door Nina Visser Iets in het verval dat de herfst met zich meebrengt spreekt hem aan, en maakt dat hij het het beste jaargetijde vindt voor een stad, of voor elke plaats eigenlijk. Deze wat bedachtzame houding komt ook naar voren in ­Giordano’s nieuwe roman Het zwart en het zilver. Het verhaal draait om een jong stel dat op eigen benen moet leren staan nadat de oude Signora A. – hun oppas, huidhoudster, steun en toeverlaat – haar baan opzegt en langzaam maar zeker steeds meer afstand neemt van Nora en haar man. Net als Giordano’s eerdere boeken is ook Het zwart en het zilver grotendeels gebaseerd op zijn eigen leven.

Waarom is jouw werk zo persoonlijk?

‘Ik heb nog geen andere manier gevonden om een verhaal te beginnen dan vanuit mijn eigen leven en ervaring. Als ik terugkijk op mijn werk vanaf het begin, is het een soort herinnering van dingen die me zijn overkomen. Het is als het schrijven van een persoonlijk dagboek, dat weergeeft hoe dingen steeds veranderen. Wel in bredere zin natuurlijk. Je vertelt niet precies wat er is gebeurd,

maar je praat meer over een bepaald deel van je leven waar je doorheen bent gegaan.’

Als opdracht van Het zwart en het zilver schreef je: ‘voor het meisje met wie ik ga’. Wat is het verband met het verhaal?

‘Het personage Nora is gebaseerd op mijn vrouw. De reden dat de opdracht zo is geformuleerd, is omdat ik voor dit boek het beeld heb gebruikt van hoe ik haar zag toen we elkaar net hadden ontmoet.

Het is gebaseerd op onze eerste jaren samen en gaat over de eerste romance en de eerste ontmoetingen.

Signora A. is ook gebaseerd op een echt persoon, die ons hielp in ons huis vanaf het begin. Zij was, net zoals ik in het boek beschrijf, een soort getuige van onze relatie en onze liefde.’

Nora heeft een positieve invloed op het karakter van haar man. Is dat gegeven ook gebaseerd op de werkelijkheid?

‘Ik denk het. Ik sta altijd erg open voor veranderingen. Vooral gedurende de eerste twintig jaar van je leven heb je een heel strikt idee van wie je bent, maar soms vind je iemand die je laat zien dat je niet alleen bent wie je dacht dat je was, en een compleet nieuwe, onverwachte kant van je opent. In het boek gaat het veel over een bepaalde compensatie die twee richtingen uit gaat.

Dat is wonderbaarlijk.

Je zoekt naar iets wat je niet hebt, en dan Paolo Giordano, Het zwart en toont de ander dat het het zilver, vertaling: Mieke in jezelf zit, maar dat Geuzebroek en Pietha de je niet wist dat het er Voogd, Uitgeverij De Bezige was. Dat is wat mij Bij, ISBN 978 90 234 8719 7 (€ 16,90) overkwam met haar.’

‘Het personage Nora is gebaseerd op mijn vrouw.

Ik heb voor dit boek het beeld gebruikt van hoe ik haar zag toen we elkaar net hadden ontmoet.

De roman bevat veel situatiebeschrijvingen en weinig actie en dialogen. Het voelt alsof de hoofdpersoon aan een stuk door praat over Signora A., om de herinnering aan haar vast te leggen. Waarom heb je voor deze vorm gekozen?

‘Het is inderdaad geen plotgedreven verhaal. Het verhaal bestaat uit een stroom aan gedachten, waarbij de scènes voortkomen uit een associatieve manier van denken. Deze vorm stelde me in staat om alle losse herinneringen en gebeurtenissen in een raamwerk te plaatsen. Het leek net of de gebeurtenissen doordat ik ze uitkoos werkelijker werden, echter.

Het boek is een soort fotoalbum van een bepaalde periode in onze relatie, waar we later weer naar terug kunnen bladeren.’

Je schrijft veel over eenzaamheid en menselijke relaties. Welk aspect daarvan vind je het interessantst?

‘Uiteindelijk hebben we allemaal een heel persoonlijk idee van iedereen die we kennen. Maar wanneer iemand een onvoorspelbare richting op gaat, zijn we dan ruimhartig genoeg en beschikken we over voldoende fantasie om hem te volgen en ons beeld van hem aan

te passen? Of blijven we hangen in hetzelfde idee en houden we vast aan een geest uit het verleden? Dat is iets wat ik heel erg probeer uit te vinden op dit moment en het is waarschijnlijk hetgene waarover ik ga schrijven.’

Het lijkt erop alsof Giordano net een groot keerpunt in zijn leven achter de rug heeft, dat is bezegeld door het verschijnen van Het zwart en het zilver. Voorlopig verschijnt er dan ook geen nieuw werk van de auteur.

‘Voor mijn nieuwe boek denk ik dat ik wel vijf jaar moet wachten, misschien zelfs meer’, zegt hij. ‘Er moeten heel veel stukjes samenkomen, en zolang ze nog niet allemaal samen zijn, kun je niet echt beginnen’. Eén van die stukjes is echter al bekend en bevindt zich in Amsterdam: Giordano gaat voor het eerst in twintig jaar naar het Anne Frank Huis. Zijn instinct zegt hem dat hij juist daar langs moet gaan, onderweg naar een nieuw verhaal.

Paolo Giordano is op vrijdag 14 november op het Crossing Border Festival in Den Haag, waar hij wordt geïnterviewd door Anna Drijver.

De Boekenkrant is mediapartner van Crossing Border.

poëzie

Het offer van de kunstenaar Schilder, acteur, schrijver en regisseur Alex van Warmerdam is vooral bekend van zijn absurdistische films.

Door Merijn Schipper

Alex van Warmerdam, Ik heb de wereld geschapen, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1784 1 (€ 19,95)

Daarin is het niet onvoorstelbaar dat een personage vanwege de ellende die hem is overkomen tegen het einde van de film verhaal haalt bij de scriptschrijver. In de film Ober doet deze maker zijn personage gemakzuchtig van de hand door hem te laten overrijden door een vrachtwagen.

Deze grillige olifant met zijn lange snuit blaast echter zelden gedichten uit in Ik heb de wereld geschapen. De

bundel is niet zo absurdistisch als Van Warmerdams films, maar straalt wel degelijk de aard van het beestje uit. Neem bijvoorbeeld het gedicht waarin hij een jeugdliefde bezingt: ‘[d]e geur van haar jonge, stevige haar maakte mij gek van liefde’, en het einde van zijn liefde voor haar (‘ik haat haar natuurlijk / omdat ze pist en kakt als je iets wil zeggen’).

Dan schrijft hij waarom het allemaal te doen is: ik wil de mensen schoonheid brengen de spierwitte boom in een hoekje van de binnenplaats de onderwijzer die een spreeuw bakt en hem dan, gaar en etensklaar door de plee spoelt niet als offer maar als onbetekenend gebaar.

Het is een typisch Van Warmerdameinde, dat overigens zijn artistieke missie lijkt weer te geven. Niet alleen bezingt hij het vuur van de liefde en de weerzin, maar ook de betekenisloosheid van het leven.

Net als in Ober is het opnieuw een maker die zijn eindresultaat achteloos van de hand doet. De levende natuur wordt door de kunstenaar tot een machteloos kunstwerk gemaakt. Daarin klinkt onmiskenbaar de echo van Lucebert door: alles van waarde is weerloos. De degradatie van de culturele gelden, de publieke omroepen en hun literaire programma’s. Miljoenen euro’s aan overheidsgelden die verloren gaan bij digitaliseringsprojecten en de teloorgang van het boekenvak.

Maar ook mensenhandel, slavernij, eilanden van afvalplastic en de

Wie het wat kan schelen, staat machteloos. totale schending van privacy. Wie het wat kan schelen, staat machteloos. Wat rest zijn dichters en andere kunstenaars zoals Van Warmerdam om te blijven bezingen wat bezongen moet worden, al is het tegen de keer: Ik zal ongezien ter wereld komen per ongeluk een slak vertrappen en een vis naar lucht zien happen ik zal stiekem doodgaan als iedereen televisie kijkt

boekenkrant.com

november 2014 pagina 4

literatuur column

Schrijven zonder angst Laatst vond ik het scenario terug van een verhaal dat ik schreef toen ik elf was. Ik was altijd al een groot fan van de kinderserie Mijn Idee. Toen hier een oproep voor op televisie werd uitgezonden, bedacht ik een verhaal en stuurde het op.

Ik verzon het verhaal toen ik vanuit school naar huis liep. Mijn koekje at ik die middag achter mijn typemachine en mijn beker ranja bleef onaangeroerd op de keukentafel staan. Binnen drie kwartier stond het verhaal op papier. Ik had het niemand laten lezen toen ik mijn moeder om een postzegel en envelop vroeg. Het verhaal was gewoon goed en ik wist zeker dat het verfilmd zou worden.

Eigenlijk was ik alweer vergeten dat ik mijn idee had opgestuurd naar de televisie tegen de tijd dat ik gebeld werd door regisseur Karst van der Meulen met de mededeling dat mijn verhaal was uitgekozen.

‘Het fototoestel’ werd verfilmd. Ik vond het prima. Ik was niet door het dolle, ik belde niet meteen al mijn vriendinnen en ik heb die nacht prima geslapen. Dat mijn moeder een traantje wegpinkte, vond ik schromelijk overdreven. Ik vroeg of ze snel weer normaal wilde doen.

Dat was in de tijd dat het leven nog simpel was. Je schreef een verhaal, schaafde het hier en daar wat bij en je was tevreden over het resultaat. Toen ik elf was, stond ik niet stil bij de vraag: ‘Wie zit er op mijn verhaal te wachten? Hoe kan ik het verkopen? Wie in mijn netwerk kan me helpen dit idee aan de man te brengen?’ Ik was niet onzeker en er gierden geen zenuwen door mijn keel toen ik de envelop in de rode brievenbus stopte. Het begon pas vervelend te worden toen mijn verhaal daadwerkelijk werd uitgezonden op tv. De directeur van de middelbare school trommelde de regionale kranten op en Aefke ten Hagen stond groots geportretteerd - op het schoolplein - in het plaatselijke sufferdje. Als ik me letterlijk dood kon schamen, had ik hier nu niet meer gezeten.

Nu schrijf ik aan mijn derde boek.

Ik ben ervan overtuigd dat het idee goed is. En laatst lukte het me. Ik schreef zonder de belemmerende vragen in mijn achterhoofd. Of er überhaupt iemand op dit verhaal zat te wachten. Wat ‘de mensen’ hier wel niet van zouden denken en of ik weer vragen zou krijgen in hoeverre het verhaal autobiografisch was.

Ik schreef gewoon. En ik gun het u ook. Schrijven zonder angst.

Aefke ten Hagen www.stoereschrijfster.nl

hyperbool

Hoe dan?

Naar verluidt verwacht uitgeverij De Arbeiderspers veel van Marie Darieussecqs Je moet veel van mannen houden. Daar is wat voor te zeggen: de Frans-Baskische ontketende een verhit debat door zich uit te laten over het ingebakken racisme in Frankrijk.

Door Merijn Schipper Ook in haar eerdere werk wrikt ze aan heilige huisjes. In haar debuut Zeugzoenen, dat ze medio jaren negentig schreef, beschrijft ze bijvoorbeeld een nieuwe manier van vrouwelijke seksualiteit, waarbij ze de stelling inbracht dat vrouwen zonder het te weten prostitués zijn.

Je moet veel van mannen houden is wat dat betreft een veel behoudender boek.

Je volgt Solange, een

van haar kind gescheiden, in Hollywood wonende actrice die verliefd wordt op de acteur Kouhouesso.

Kouhoues­so beantwoordt haar verliefdheid maar matigjes. Toch verliest ze zich in hem, wachtend op meer initiatief van zijn kant en zijn gebrek aan aandacht vergoelijkend.

Kouhouesso heeft het dan ook erg druk: hij is doende een adaptatie te maken van Joseph Conrads Heart of Darkness, waarvoor Solange een grote rol door de neus geboord krijgt, en wier kleine rol uiteindelijk geheel uit de film geknipt wordt.

De roman is interessant vanwege de uitgewerkte vrouwenziekte nummer één volgens Darieussecq: afwachten. Ook is sluimerend racisme een thema.

Je moet veel van deze thema’s houden, wil je het einde van de roman bereiken.

Marie Darrieussecq, Je moet veel van mannen houden, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8945 1 (€19,95)

Darieussecqs stijl wordt gekenmerkt door een grote hoeveelheid korte houwdegens

van zinnen, afgewisseld door langere zinnen, soms met veel plompe verwoordingen. Als je daar al niet over struikelt, zou je in hoog tempo over hyperbolische uitingen kunnen vliegen. Zo zijn er zinnen als ‘Haar atomen werden verpulverd’ (bij het verliefd worden op Kouhouesso) en ‘Haar ogen streelden het scherm’ (bij het zien van de afgemonteerde film waarin Solange speelde). Nog zo’n uitgelezen voorbeeld speelt wanneer Solange Kouhouesso ‘s nachts in gesprek ziet met een Porto Ricaanse: ‘zijn glimlach tilt de nacht op, doorklieft de nevel, zijn gezicht van een galactische prins wordt in tweeën gespleten door de voor de Porto Ricaanse bedoelde glimlach en zij – Solange – ziet niets anders dan het stralende wit van hun vierenzestig tanden.’ Vierenzestig tanden… Echt, maar hoe ziet ze dat dan?

Je moet een enorme relativist zijn wil je dergelijk taalgebruik niet ergelijk vinden. Of een cynicus, of in de tekst een zeer zware ironie bespeuren, om je daaraan te verlekkeren.

Of, kortom, je moet veel van Je moet veel van mannen houden houden.

advertentie

Godin, held Een meesterlijke liefdesroman van Gustaaf Peek

‘Godin, held is een waagstuk, omdat het sexy is, en gedragen en zo helemaal níet terughoudend, op geen enkel vlak.’

Marja Pruis in De Groene Amsterdammer ‘Dit boek ís seks.

Hartverscheurend.’  Arie Storm in Het Parool ‘Peeks verhaal van een liefde is óók een seksverhaal. [...]

Vergeleken met Godin, held is Turks fruit een braaf jongensboek.’ 

Arjen Fortuin in NRC Handelsblad

NU IN DE BOEKHANDEL

boekenkrant.com

november 2014 pagina 5

literatuur Elke maand portretteert fotograaf Wouter le Duc een bekende Nederlander, die vertelt over een bijzonder boek op zijn of haar favoriete leeslocatie.

hier lees ik

Janny van der Heijden Door Wouter le Duc Hier, in de duinen van het Kennemerland, kwam Janny van der Heijden – bekend als jurylid van Heel Holland bakt, al als klein meisje.

Samen met haar ouders waaide ze uit in de wind van de Noordzee.

Janny groeide op in deze streek met groene dorpen en uitgestrekte duinen. Enkele malen heeft ze dit landschap omgeruild voor een andere

streek. Toch is ze hier weer teruggekomen omdat dit de plek is waar ze zich thuis voelt. In de duinen loopt ze om tot rust te komen, om haar gedachten te laten gaan.

Het boek Liefde in tijden van Cholera van Gabriel García Márquez is van grote waarde voor haar. Het negentiende-eeuwse decor van dit verhaal vormt een groot contrast met de tijd waarin we nu leven. In tegenstelling tot alle directe com-

municatie zonder fysieke vorm zijn de geliefden in dit boek aangewezen op het schrijven van brieven en het verstrijken van de tijd. Het wachten op antwoord, de onzekerheid over de vraag of de brief aankomt en of er een reactie komt. Het bewaren van de brieven om later te herlezen. Het zijn deze dingen waar Van der Heijden de schoonheid van inziet. De waarde die de culinair journalist hecht aan kwaliteit boven snelheid zie je ook terug in haar leven. De tijd nemen voor mensen, om te schrijven en voor het bereiden van gerechten. En voor het uitwaaien in de duinen.

foto’s www.WouterLeDuc.com

mooi treurig

Liefde van einde tot begin Een makkelijk boek is Godin, held zeker niet. Maar de aanhouder wint en ontdekt een liefdesverhaal dat steeds opnieuw in een ander licht komt te staan.

Door Nina Visser

Gustaaf Peek, Godin, held, Uitgeverij Querido, ISBN 978 90 214 5682 9 (€ 19,99)

Dat heeft er vooral mee te maken dat het verhaal bij het absolute einde begint: de dood. Tessa en Marius zijn sinds de middelbare school met elkaar verbonden, soms zijn ze samen en soms niet, maar altijd zoeken ze elkaar weer op. Het verhaal opent terwijl beiden er al niet meer zijn. Dan beschrijft Peek via kleine sprongen terug in de tijd hun twee levens, waar de liefde voor elkaar als

een rode draad doorheen loopt. Hij legt niets uit, het verhaal is immers al bijna afgelopen, hoewel het pas net begint. Dit is verwarrend, maar het is ook mooi.

Peeks taalgebruik draagt verder bij aan het mysterie, maar is tegelijkertijd prachtig: ‘Dit was een plek van tijd, niet van het lichaam, zelden stierf een geliefde. Er was altijd een vader of moeder dood, iemands kind of vriend, gesnik om herinneringen zonder hitte, om spijt, opluchting had hij ook meegemaakt.’ De auteur heeft een duidelijke eigen stijl die je meevoert het verhaal in en die je op een nieuwe, soms treurige manier naar de wereld laat kijken.

Net als in zijn vorige roman Ik was Amerika geeft Peek niet meteen alle feiten weg, maar laat hij ruimte voor

gissen en interpretatie. Waar Ik was Amerika nog een duidelijke verhaallijn bevat, toont Godin, held je daarentegen slechts fragmenten van een liefdesleven, vol leegtes die je zelf dient in te vullen, gestuurd door je eigen vermoedens en ervaringen.

De roman laat zien dat seks en liefde onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Marius en Tessa kennen elkaars lichaam door en door, geen centimeter van de ander is ze onbekend. De vele seksscènes beginnen halverwege de roman echter wat te vermoeien en worden voorspelbaar.

Pas tegen het einde van het boek, wanneer Tessa en Marius onervaren tieners zijn, worden de beschrijvingen van hun seksuele ervaringen weer interessant vanwege de nieuwe invalshoek.

Godin, held laat zien dat seks en liefde onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Wat liefde is, komt op vele manieren in deze roman naar voren.

Liefde is je tienerkamer bekijken door de ogen van de ander. Liefde is alles willen zien en beleven van je geliefde, zelfs zoiets privés als een toiletbezoek. Maar liefde is ook elkaar loslaten om elkaar niet kwijt te raken. Zo definieert Peek liefde voor elke lezer weer anders met dit persoonlijke, maar toch ook universele liefdesverhaal.

Thera Coppens schrijft geschiedenis

‘HET IS EEN FEEST, ZO’N BOEK!’

DWDD

NU IN DE BOEKHANDEL

www.meulenhoff.nl

boekenkrant.com

november 2014 pagina 7

literatuur

Feest is lezen bij de kachel maarten ’t hart

Maarten ’t Hart brak in 1978 door met zijn roman Een vlucht regenwulpen. Zesendertig jaar later staat het boek weer in de aandacht dankzij Nederland Leest.

‘Een vlucht ­regenwulpen is een boek uit de begintijd, toen ik nog erg ernstig was.’

Door Anouk Abels Is het mogelijk om met het hele land hetzelfde boek te lezen en daar vervolgens met zijn allen over te discussiëren? Volgens het CPNB wel. Sinds 2006 organiseert deze stichting iedere november Nederland Leest. Het idee is simpel: leden van de bibliotheek krijgen gratis een literaire roman mee naar huis, om vervolgens het verhaal met elkaar te bespreken.

Op verschillende locaties worden activiteiten rondom het besproken boek georganiseerd, waaronder discussieavonden, lezingen, filmavonden, literaire high teas en een groots slotfeest. Dit jaar bezoekt Maarten ’t Hart als de auteur van het Nederland Leest-boek 2014 zelfs een dag lang bibliotheken met een helikopter. Wij spraken met ’t Hart over de hervonden aandacht voor Een vlucht regenwulpen, het ontdekken van literatuur en de ware betekenis van het woord ‘feest.’

Nederland Leest is er om lezen in Nederland te stimuleren. Welk boek heeft u ooit gestimuleerd om literatuur te gaan lezen?

‘Het eerste echt literaire boek dat mij toen ik vijftien was enorm aansprak was Karakter van Bordewijk. Dankzij Karakter ben ik de literatuur ingerold.’

vreselijke Rouvoet. Ik zou ze allemaal dolgraag aan stukken houwen.’

Het selectieproces van Nederland Leest is streng: volgens het reglement moet het boek literaire waarde hebben, geschikt zijn voor een breed publiek, discussie oproepen en de tand des tijds hebben doorstaan. In hoeverre vindt u zelf dat Een vlucht regenwulpen aan die criteria voldoet?

‘Ik denk dat het boek inderdaad aan al deze criteria voldoet.’

freek zonderland

Maarten ’t Hart

Hoofdpersoon Maarten worstelt terug in het boek? met het idee van predestinatie dat ‘Er zitten volgens mij bij de Gereformeerde Kerk hoort. U niet zoveel autobiokomt van eenzelfde gereformeerde grafische elementen Maarten ’t Hart, Een vlucht achtergrond, maar verliet het in het boek.

Maarten regenwulpen, Uitgeverij De geloof. Speelt uw gereformeerde in het boek is enig Arbeiderspers / Stichting verleden nog een rol in uw leven kind, ik ben dat niet, CPNB, ISBN 978 90 596 5261 13 anno 2014?

Maarten heeft een ‘Aangezien veel familieleden nog rijbewijs, dat heb ik niet, Maarten Dankzij Nederland Leest komt Een gelovig zijn, speelt het gereforvlucht regenwulpen, een boek dat in groeit op in een vrijstaand huis meerde verleden niet alleen nog met een tuin en op het platteland, 1978 verscheen, weer in de belangeen rol, maar het speelt ook op. Nog stelling. Hoe is het om na zo’n lange ik ben in een nauw straatje groot steeds word ik nijdig van die steile geworden. De moeder van Maartijd weer vragen over dit verhaal te gereformeerden en woedend als ik beantwoorden? Of is dit boek voor u ten sterft jong, mijn moeder is 92 Kees Staaij en Arie Blok op de buis geworden. Maarten heeft geen eigenlijk nooit weggeweest? zie, van die echte, doorgewinterde ‘Het is vrij lastig om vragen erover te relatie, ik wel. Nee, echt, het is niet christelijke huichelaars, net als die zo autobiografisch.’ beantwoorden. Ik heb Regenwulpen al in 1971 geschreven, en dat is 43 jaar geleden. Dus het staat inmiddels vrij ver van me af, al herinner ik het me Wat is Nederland Leest? nog heel goed. Maar ik heb geen zin om het te herlezen, en het is zeker Een vlucht regenwulpen van Maarten ’t Hart staat centraal tijdens Nederland niet zo dat het boek eigenlijk nooit Leest 2014. Het boek uit 1978 is een klassieker en gaat over een door afkomst weg is geweest. Het is een boek uit en opvoeding tot isolement gedoemd kind, wiens angsten verzacht worden de begintijd, toen ik nog erg erndoor een grote opmerkingsgave en een diepe liefde voor de natuur. Het boek stig was. Nu zou ik het heel anders wordt tijdens de campagneperiode van vrijdag 1 november t/m zaterdag schrijven.’

30 november 2014 gratis door de openbare bibliotheken aan hun leden verstrekt. Voor de boekhandel wordt een luxe editie uitgebracht.

Er zitten veel autobiografische eleNederland Leest wordt in 2014 voor de negende keer georganiseerd en is een initiatief van de menten in Een vlucht regenwulpen.

CPNB, in samenwerking met de VOB (Vereniging Openbare Bibliotheken). Alle activiteiten in deze Vindt u nu nog steeds veel van uzelf maand staan op www.nederlandleest.nl.

Dankzij Nederland Leest zullen veel jongeren te maken krijgen met Een vlucht regenwulpen. Denkt u dat het boek de jeugd van 2014 aan zal spreken?

‘Ik heb geen idee, alles is zo heel anders dan veertig jaar geleden, je had toen nog geen internet, geen mobiele telefoons, niks van wat in het moderne leven nauwelijks meer weg te denken valt. Dus of het nog aanspreekt? Maar het centrale idee: dat de mens in wezen grondeloos eenzaam is – dat is niet veranderd, dus misschien dat het toch weer een snaar zal raken, net zoals dat destijds in 1978 het geval was.’

Velen beschouwen Een vlucht regenwulpen als uw grote doorbraak. Als u een boek voor Nederland Leest uit zou mogen kiezen uit uw eigen oeuvre, zou u dan ook voor dit werk zijn gegaan?

‘Ik zou zelf eerder aan Het woeden der gehele wereld hebben gedacht, omdat dat toch iets meer humor heeft, of aan Het psalmenoproer, omdat ik dat zelf m’n beste prestatie vind. Daar zit zoveel werk in, maar dat zou toch minder geschikt zijn geweest voor een groot publiek. De Jacobsladder zou overigens ook heel goed gekund hebben.’

Feest, helikoptervluchten en natuurlijk talloze mensen die uw boek gaan lezen; er staat een hoop te gebeuren in november. Naar welk onderdeel van Nederland Leest kijkt u het meeste uit?

‘Ik kijk het meeste uit naar 1 december, als het allemaal achter de rug is.

Feesten hoeven van mij echt niet, en al helemaal niet zo’n lezersfeest in Dordrecht. Lekker thuis bij de warme kachel met een boek, dat is feest.

Feest is niet: ergens naartoe gaan en dan niet in de gelegenheid te zijn om te lezen.’

boekenkrant.com

november 2014 pagina 8

literatuur verwacht De spons in ons Rond Bonaire bevindt zich een rif, een paradijselijk gebied dat tot voor kort nog nooit door mensen was bezocht. Een groep wetenschappers waagt zich in dit onbekende gebied om nieuwe sponzen te ontdekken.

Matto komt in zijn verrassende novelle tot het hilarische maar oprecht gemeende inzicht dat de J.B. Matto, De spons in ons, Uitspons een hemels wezen geverij Wereldbi­bliotheek, ISBN 978 90 284 2588 0 is en dat er daarvan (€ 9,95). meer in de mens schuilt dan hij ooit had kunnen vermoeden.

Het gestolen wezen Een man in het ziekenhuis leest in een manuscript dat de beruchte regisseur Arend Wassenaar is vermoord door een Turkse fanatieke moslim. Hij leest ook dat daardoor het leven van de hoofdpersoon, ene Fjodor – de beste vriend van Arend – helemaal omkeerde.

Theodor Holman, Het gestoWaarom heeft de man len leven, Uitgeverij Nieuw in het ziekenhuis dit Amsterdam, ISBN 978 90 468 manuscript? Gaat het 1800 8 (€ 17,95). over hem? Is hij Fjodor?

Of is hij een van de vrienden van Arend?

Paradijs om de hoek Het leven van de familie Van Ankeren is goed, totdat vader Jaap in een depressie raakt. Zijn vrouw dringt er bij hem op aan om met hun conservatieve dominee De With te praten. De horlogemaker herstelt door de gesprekken met zijn predikant, maar legt zijn nieuw gevonden religieuze beleving Peter ter Velde, Paradijs op aan zijn gezin. Jaap om de hoek, Uitgeverij Constijgt tot grote religiserve, ISBN 978 90 542 9373 6 euze hoogten, oudste (€ 19,99). zoon Freek raakt gefrustreerd, jongste zoon Gijs pakt zijn biezen en moeder Truida verliest zichzelf en haar zonen.

Terugkeer naar de Rothschildstraat De joodse familie Sternberg is zwaar getroffen door de Tweede Wereldoorlog. Wanneer het gezin in 1948 weer in het oude familiehuis in de Rothschildstraat trekt, zijn de kogelgaten gerepareerd en bloeit de kersenboom weer achter het huis. Toch zal Stefanie Zweig, Terugkeer voor de overlevenden naar de Rothschildstraat, Vervan de familie Sterntaling: Jantsje Post en Marianne van van Reenen, Uitgeberg niets ooit nog hetverij Boekerij, ISBN 978 90 225 zelfde zijn. Toekomst, 7028 9 (€ 21,95). vaderland en zekerheid zijn woorden zonder betekenis geworden. Toch houdt Betsy vol dat ‘de hoop niet sterft zolang er kinderen zijn’.

eenzaamheid

Boomlang maar levensecht Van één van Duitslands bekendste actrices verwacht je geen debuutroman over een boomlange, depressieve Amerikaanse ex-bankier.

Toch is Als het licht wordt van Franka Potente een levensechte tragedie over schrijnende eenzaamheid in Los Angeles.

raakt verzeild in vechtpartijen en stort zichzelf in seksuele escapades en drugsgebruik.

Tims persoonlijkheid past goed bij zijn logge lichaam: hij is als een puzzelstukje dat nooit in het geheel past, te groot qua omvang én gedrag.

Hij heeft last van heftige stemmingswisselingen. Langzaam wordt duidelijk dat Tims emotionele instabiliteit geen nieuwe ontwikkeling is, maar de belangrijkste oorzaak van zijn problemen.

Door Anouk Abels Potentes debuut heeft veel weg van de filmhuisfilms van Gus van Sant.

Er is weinig concrete actie en veel Potente is niet onbekend met Ameaandacht voor het beschrijven van rika; nadat ze bij het grote publiek sfeer en ruimte. Tegelijkertijd is er doorbrak dankzij de cultfilm Lola net onder de oppervlakte een flinke rennt (1998), speelde ze in verschilchaos te ontwaren. Tims drinkgelende grote Hollywoodproducties. Ze weet dan ook een realistisch beeld te drag verandert haast onmerkbaar in alcoholisme. De relatie met zijn zoon, scheppen van de semi-plastic aard die aan het begin slechts bestaat uit van de City of Angels. Hoofdpersoplichtmatige wekenage Tim Wilkins staat lijkse golfafspraakjes, echter mijlenver van eindigt in een haast haar af. De uit Arkansas onherstelbare ruzie. afkomstige vijftiger Tims woedeprobleem wordt verlaten door zijn ontpopt zich ten slotte vrouw en kort daarna via flashbacks als de ontslagen. Eenzaam en wortel van alle ellende. verward blijft hij achter Dankzij deze subtiele in een koud huis in L.A., ontwikkelingen ontdek vol designermeubels je dat de persoonlijkdie eigenlijk te klein heid van de gekwelde zijn voor zijn lichaamshoofdpersoon, net als lengte van twee meter bij ieder mens, bestaat tien. Wat volgt is een uit talloze donkere odyssee van slechte Franka Potente, Als het licht én lichte kanten. Het beslissingen: Tim bouwt wordt, Uitgeverij Thomas Rap, ISBN 978 94 004 0020 7 duurt lang voordat Tim een flinke rook- en (€ 19,90) beseft dat hetzelfde drankverslaving op,

Piper Verlag

Franka Potente

geldt voor de mensen om hem heen, en dat hij hard zal moeten werken om iedereen opnieuw te leren kennen.

Potente is een ster op het gebied van personageontwikkeling: ze weet hoe een mens van vlees en bloed er van binnen uitziet. Ook is het knap dat ze niet gaat voor een hapklaar Hollywood happy ending, maar tegelijkertijd voorkomt dat haar verhaal verzandt in zwartgalligheid. Er is aan het einde zelfs meer dan een sprankje hoop voor de toekomst.

Dat maakt van Als het licht wordt niet alleen een intrigerend portret van een echt mens, maar ook een boek dat licht schept in de donkerste tijden. Een bijzondere prestatie van deze debuterende schrijfster met haar onwaarschijnlijke hoofdpersoon.

cursus

Een filosofische speurdersroman De achttienjarige Naomi is gestopt met haar vwo-opleiding vanwege woede-uitbarstingen en heeft niet veel vrienden. Ook thuis heeft ze het niet fijn.

Dan gebeurt er bij Warchums Steengoed een reeks mysterieuze ongelukken. Wanneer Naomi de wc’s schoonmaakt, wordt ze vergiftigd door het inademen van een combinatie van chloor en zoutzuur. Ze is snel weer beter, maar heeft nu een missie: wie zit er achter de ongelukken?

Naomi’s opgedane filosofiekennis Door Laura van Dee speelt een belangrijke factor in haar speurtocht.

Naomi is op jonge leeftijd geadopFilosofiedocent R.P. Bosch heeft teerd uit Haïti, maar voelt zich niet met 84 Namen een spannend boek thuis bij haar familie. Haar ouders geschreven dat tegelijk de filosofienoemt ze afstandelijk ‘Stef’ en geschiedenis behandelt. De filoso‘Miranda’ en ze heeft voortdurend fische ideeën uit de cursus worden ruzie met haar zusje Rachelle. In een inzichtelijk gemaakt doordat Naomi poging een nieuwe start te maken, ze in de praktijk toeis ze begonnen aan een past. Bijvoorbeeld als ze mbo-opleiding tot vertwijfelt of ze op onderkoopspecialist. In het zoek uit moet gaan in kader van die opleiding Warchums Steengoed: gaat ze stage lopen bij ‘Ik liep naar mijn fiets Warchums Steengoed en wilde net weggaan, B.V., een aardewerkfatoen ik opeens moest briek. Ook besluit ze een terugdenken aan de les filosofiecursus te gaan van Mocks over Arisvolgen. Als lezer word je toteles’ oplossing bij meegenomen naar de twijfel.’ Volgens Aristolessen en zo doe je tegeteles moet je juist datlijk met Naomi kennis gene doen wat tegen je op over filosofie. Gaangevoel indruist. deweg ontdekt Naomi R.P. Bosch, 84 Namen. Een filo84 Namen is een uiterdat sommige filosofisofiegeschiedenis, Uitge­verij mate interessant versche ideeën toepasbaar IJzer, ISBN 978 90 868 4104 2 (€ 22,50) haal, maar toch valt te zijn op haar eigen leven.

Wanneer Naomi de wc’s schoonmaakt, wordt ze vergiftigd door het inademen van een combinatie van chloor en zoutzuur. betwijfelen of het boek, zoals de achterflap stelt, voor middelbare scholieren met filosofie in hun pakket en filosofiebeginnelingen een aanrader is. Het boek is taai voor diegenen die geen filosofiefanatici zijn. Er worden veel filosofen behandeld en de lezer raakt makkelijk de draad kwijt.

Natuurlijk zal de echte liefhebber zijn best doen om alles te begrijpen, maar voor de beginneling vergt dat de nodige inspanning.

Aan het einde van 84 Namen heeft Naomi slechts de oorzaak van een deel van de gebeurtenissen achterhaald. Dat is volledig in geest met de filosofie: filosofie houdt nooit op, net zo min als de geschiedenis. ‘De waarheid is dat heel veel misdaden onopgelost blijven. Alleen in detectives valt alles aan het eind op zijn plaats,’ aldus Naomi’s filosofieleraar. De lezer heeft dus alle ruimte om verder te filosoferen.

boekenkrant.com

november 2014 pagina 9

Jehovagetuige

Een duivels dilemma Zou jij je kind redden als de medische behandeling in strijd is met je geloof? In zijn nieuwe roman De kinderwet neemt Ian McEwan de lezer mee de rechtszaal in om deze vraag aan de orde te stellen.

Daar blijkt dat het niet zo eenvoudig is om te beslissen over zaken van leven en dood.

Door Nicole van der Elst

‘God gaf het leven en alleen God kon het afnemen’ komen die De kinderwet zo interessant maakt. Ze realiseert zich steeds meer dat zij verantwoordelijk is voor het verloop van meer dan één mensenleven. ‘Eén verhelderende gedachte vergezelde haar veertig minuten later op weg naar zittingszaal acht. Dit was een kwestie van leven en dood’.

Ondanks de façade die Fiona voor haar collega’s optrekt, brengen persoonlijke problemen haar emotioneel aan het wankelen. Haar echtgenoot biecht plotseling op dat hij nog één keer een affaire wil met een veel jongere vrouw. Dit gooit haar leven meer overhoop dan ze aan de buitenwereld laat merken. Fiona dacht dat haar leven goed uitgebalanceerd was, maar ze moet nu een nieuw evenwicht zien te vinden.

De kinderwet richt zich dus niet alleen op een rechter die de letter van de wet naleeft. De aandacht voor de persoon achter de uitspraak maakt dat het boek meer is dan alleen een opsomming van rechtszaken en uitspraken.

Fiona moet uiteindelijk kiezen wat er op de eerste plaats komt. Houdt ze de façade in stand om boven alles die begenadigde rechter te blijven? Of weet ze een gulden middenweg te vinden waarbij ze ook als echtgenote kan schitteren?

Hoofdpersoon Fiona Maye is gespecialiseerd in familierecht. Ze leidt niet alleen echtscheidingen in goede banen, maar beslist ook over de toekomst van minderjarige kinderen. De zaak die in het boek centraal staat is die van de zeventienjarige Adam Henry, die lijdt aan leukemie. Het ziekenhuis doet er alles aan om hem te genezen, alleen weigert hij een noodzakelijke bloedtransfusie. Adam is opgevoed als Jehovagetuige en zowel zijn ouders als hijzelf weigeren deze levensreddende behandeling om godsdienstige redenen.

‘God gaf het leven en alleen God kon het afnemen’, aldus zijn ouders.

McEwan laat in de daadwerkelijke behandeling van de zaak zijn kwaliteiten als schrijver zien. Het pleidooi van de advocaat van de ouders is messcherp, en zou niet misstaan op het toneel. Tegelijkertijd vergroot deze sublieme dialoog het begrip voor het standpunt van Ian McEwan, De kinderwet, Adam. Toch is het vooral vertaling: Rien Verhoef, Uitde strijd die Fiona voert geverij de Harmonie, ISBN 978 om tot een beslissing te 90 761 7438 9 (€ 22,50)

Ian McEwan is op zaterdag 15 november op het Crossing Border Festival in Den Haag, waar hij wordt geïnterviewd door Jaap Robben.

Ian McEwan

narciste

Schoonheid zit van buiten Machteld de Wit heeft alles wat je nodig hebt voor een succesvolle carrière: zakelijk inzicht, keihard doorzettingsvermogen, onweerstaanbare charme en het uiterlijk van een topmodel. Ze heeft maar één doel voor ogen: voor haar dertigste miljonair worden.

Door Laura Scholte

Mathilde Hoekstra, Belladonna, Uitgeverij Link, ISBN 978 94 623 2189 2 (€ 19,95)

Wanneer Machteld samen met haar vriend Woody naar Amsterdam verhuist, grijpt het stel gelijk de aandacht van de stille, maar nieuwsgierige

Nienke. Samen met hoofdredacteur Claire beginnen Machteld, Woody en Nienke een glossy: Robèrt Magazine. Terwijl Machteld van haar roem geniet en met geld smijt, blijven Nienke en Woody achter om de deurwaarders en negatieve publiciteit buiten de deur te houden. Voor Nienkes ogen verandert Machteld langzaam maar zeker van een zelfverzekerde godin naar een schrikwekkende roemverslaafde.

Uiteindelijk blijkt dat haar psychopathische geest geen grenzen kent om te krijgen wat ze wil...

Belladonna is Mathilde Hoekstra’s debuutroman. Na een carrière als model, een bacheloropleiding Nederlandse letterkunde en een master Italiaans, schrijft ze nu onder andere voor NRC Next en Het Parool.

Het verhaal heeft een goede spanningsboog. Eerst wordt je nieuwsgierig gemaakt naar Machteld en Woody: zij het ‘barbiepopmodel’ met dure merkkleding aan, hij de gekwelde kunstenaar met tribal-tatoeages en een halsband om zijn nek. Ze komen aangereden op een bakfiets; Machteld op haar Louboutins, Woody op zijn slippers. Samen tillen ze een Ikea-bank hun huis in. Wie zijn deze mensen en wat komen ze doen?

Vijftig pagina’s later ben je nog steeds benieuwd naar het antwoord.

Verder zijn Machtelds karaktertrekken zeer interessant. Hoekstra’s keuzes in perspectief dragen daaraan bij. Je ziet Machteld door de ogen van Nienke, maar je krijgt ook Machtelds eigen perspectief te zien. De titel refereert op een subtiele manier

naar Machteld: een bella donna is een mooie vrouw in het Italiaans, maar ook een zeer giftige plant.

Een klein puntje van kritiek is de hoeveelheid Engelse woorden en uitdrukkingen die Hoekstra gebruikt.

Sommige voegen inderdaad wat toe aan de spreektaal, maar vaak volstaat de Nederlandse term. Voor de rest is haar schrijfstijl fris en modern, met realistische en toonaangevende dialogen.

Belladonna is een veelbelovend debuut dat getuigt van een portie wereldkennis van Hoekstra’s kant.

Het blijft spannend tot het einde.

Daar staat je een kleine verrassing te wachten, die je het boek met een glimlach doet dichtslaan.

boekenkrant.com

november 2014 pagina 10

boekfragment

Het vlindereffect Angela Gutmann keert terug naar het Tai Mahal Motel in Mumbai, waar zij verbleef toen dat door terroristen werd bezet. In het vliegtuig huiswaarts stelt de spirituele Jane haar enkele confronterende vragen. Al gauw blijkt dat de mens, net als een hotel, een glimmende façade bezit waarachter geheimen schuilgaan.

Margot Vanderstraeten, Het vlindereffect, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4429 7 (€ 19,99) www.atlascontact.nl

Mijn blik viel op de waslijn. Met mijn vlakke hand sloeg ik tegen een slip die hing te drogen. De waslijn was tussen twee bomen gespannen; Ruths hele verzameling aan slips en bh’s hing eraan te drogen. Als de wind de cups van het ondergoed bespeelde, werd het volume van haar borsten angstaanjagend concreet. Ruths ondergoed nam buitenaardse proporties aan ten opzichte van dat van mijn moeder. En zeker ten opzichte van dat van mij.

Ik ging van buiten weer naar binnen. Ik vroeg of ik mama mocht bellen. Mama zei dat we voorzichtig naar huis moesten rijden en niet te lang bij Ruth moesten blijven, want dat Ruth ons niet kon helpen en zij wel. Ze sprak alsof het snikheet was en elk woord uit de opgedroogde, door de zon gebarsten diepte moest oppompen, al wist ik dat de airco

aanstond, en dat ze, als de zon nog maar via het raam naar binnenviel, alle gordijnen dichttrok om de hoge temperaturen buiten te houden.

Ruth zette een grote, verse chocoladetaart op de tafel. De taart met de krokante korst, en met vanbinnen dat paradijs van donkerbruine, smeuïge chocolade, liet me dit keer koud. Die onverschilligheid was een primeur in mijn bestaan. Toch at ik een spie. En nog een. Ik bleef eten, maar proefde niets. En ik at opzettelijk met mijn mond wijd open. Met mijn tanden, tong en lippen vol chocolade wilde ik iets uitproberen, ik wist niet wat. Ik overwoog om mijn hoofd pal in de taart te leggen, maar dat deed ik uiteindelijk niet, want de stemmen die mij aanspoorden om balorig uit de hoek te komen, riepen me ook weer terug.

‘Waarom haal je niet nog een extra taart uit de vriezer?’ vroeg Ruth.

‘Voor morgen, als je weer bij mama bent.’ Als ze inademde rees haar borst zichtbaar op.

Mijn tante geloofde in God en in voorraad. Op ongelijkmatige schappen van ruw hout wachtten kilo’s suiker, havermout, chocolade en bloem, en als ik zeg dat er minstens honderd pakken melk in rijen waren gestapeld en een meterslang rek met appelmoes in blik was gevuld, overdrijf ik niet. Aan potten sinaasappelconfituur ontbrak het evenmin. De eerste supermarkt lag meer

dan dertig mijl van Ruths bungalow vandaan. Het was volgens haar dus logisch dat ze reserves aanlegde.

Bovendien ontving Ruth geregeld mensen. Die – grotendeels latino’s - werden door de kerk gestuurd en bleven een poos bij haar logeren.

Tijdens hun verblijf dachten ze na over hun leven. Ook werden ze aangemoedigd om in plaats van na te denken de handen uit de mouwen te steken: ze herstelden op Ruths domein alles wat er te herstellen viel.

De taarten, zeker zes stuks, lagen onderaan in de diepvrieskist. Ik koos de grootste en rende snel weer naar boven.

In het trapgat bleef ik staan. Het bevroren baksel brandde gaten in mijn handen. Ik keek naar mijn vader en Ruth. In het midden van de woonkamer stonden ze schuifelend rondjes te draaien, met hun hoofden rustend op elkaars schouder, hun handen om elkaars middel geslagen.

Ruth kneep in mijn vaders billen.

Haar aders kropen over haar palmen; ik zag ze kloppen, zoals een hart.

boekfragment

Palmen in de sneeuw Palmen in de sneeuw vertelt het spannende verhaal van de zoektocht van een jonge Spaanse vrouw naar een broeierig koloniaal familiegeheim.

Luz Gabás, Palmen in de sneeuw, vertaling: Marjan Meijer, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2590 3 (€ 24,95) www.wereldbibliotheek.nl

Vanavond zullen jullie elkaar wanhopig beminnen want jullie weten dat dit de laatste nacht samen zal zijn. Jullie zullen elkaar nooit meer zien.

Nooit meer.

Dat zal niet meer mogelijk zijn.

Jullie strelen en kussen elkaar zo intens als alleen twee verdrietige mensen dat kunnen, terwijl jullie door de smaak en de aanraking van de ander in elkaar proberen op te gaan.

De tropische regen slaat woest tegen de groene balustrade van de buitengalerij die naar de kamers leidt en smoort het geluid van jullie hartstochtelijke zuchten. De bliksemschichten proberen verder te reiken in de tijd om de duisternis te overwinnen.

Laat me naar je kijken, je aanraken, je nog even voelen…

Twee versleten koffers in een hoek van de kamer. Een regenjas over de stoelleuning. Een lege kast met de deuren op een kier. Een hoed en een foto op de tafel. Beige kleding op de vloer. Een bed, veranderd in een liefdesnest door het muskietennet dat

er vanaf het plafond omheen hangt.

Twee heftig bewegende lichamen in het schemerdonker.

Na achttien jaar is er niets meer dan dat.

Je had het gevaar kunnen trotseren en besluiten te blijven.

Of je had er nooit naartoe kunnen gaan. Dan zou je de regen ontlopen zijn, die verdomde regen die hardnekkig alle trieste momenten in je leven markeerde.

Dan had je deze gitzwarte nacht niet hoeven ondergaan.

De regendruppels kletteren tegen de ramen.

En zij…

Ze had geen aandacht aan je kunnen schenken, als ze had geweten dat dat beter was.

Dan had ze deze wrede nacht met die lichtflitsen niet hoeven ondergaan.

De zachtmoedige, milde regen zet zich vast op de voorwerpen, stroomt als tranen zacht omlaag en doordrenkt de omgeving met een besmettelijke zwaarmoedigheid. De hevige regen van deze avond beukt en herinnert er dreigend aan dat niemand zich aan een ander moet vastklampen, dat zelfs de aarde niet alle regen in zich kan opnemen, de regen die sterft op hetzelfde wrede moment dat hij op de aarde neerslaat.

Jullie hebben genoten van veel kalme, tedere, sensuele en mystieke

liefdesnachten. Jullie hebben genoten van de verboden lust. En jullie hadden ook de vrijheid om elkaar in de openbaarheid lief te hebben.

Maar jullie hebben er nog geen genoeg van.

Deze avond zijn jullie als duizenden-een druppels van de tornado, in elke uitbarsting.

Doe hem iets aan! Krab zijn huid open! Bijt hem! Lik hem!

Doordrenk hem van jouw geur!

Om te bestaan. Om jullie te laten lijden. Omdat je de situatie niet kunt veranderen. Om de scheiding waarin jullie hebben berust.

Om die verdomde berusting.

Plant jouw zaad in zijn hart, al weet je dat het nooit zal ontkiemen.

‘Ik ga.’

‘Je gaat.’

‘Maar je blijft in mijn hart.’

Voor eeuwig.

boekenkrant.com

november 2014 pagina 11

boekfragment

Een normaal boek Een Normaal Boek. Lange tijd uitverkocht en onvindbaar, maar actueel als nooit tevoren.

Een Normaal Boek bevat in dit geval verhalen. dialogen, handige tips, asbest, krantenberichten, dreigbrieven en de verzamelde autocueteksten van Rond Brandsteder.

Daarnaast biedt het boek een lijst met 350 woorden die nog aan de Nederlandse Taal ontbraken, zoals ‘behoudkanaire’, ‘poetenviaduct’ en ‘twijgdwinger’.

Ronald Snijders & Fedor van Eldijk, Een Normaal Boek, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7439 6 (€ 17,90) www.deharmonie.nl

Het lezen ‘Myrthe las een boek. Buiten, rond het huis, liep een wolf. Af en toe drukte hij zijn vervaarlijke bek tegen het raam waarachter Myrthe was verzonken in haar verhaal. Het boek was zo spannend dat ze helemaal geen erg had in de hongerige wolf, die per minuut onrustiger leek te worden.

Myrthe ging helemaal op in haar boek. De wolf sloeg een ruit in en sprong naar binnen. Myrthe, ze sloeg net een bladzijde om, hoorde niets.

De wolf pakte een enorme gastoeter en begon groot kabaal te maken.

Maar nog keek Myrthe niet op of om. [...]’

Wat is dat toch met boeken dat je er zo in meegezogen kan worden dat je alles om je heen vergeet? Nog een voorbeeld: ‘Myrthe zat op een steiger een boek te lezen. Plotseling sprong een olifant op de wankele steiger. Myrthe vloog een stukje de lucht in en de steiger begaf het zowat onder het gewicht van de olifant. Maar Myrthe was niet van haar stuk te brengen, ze zat helemaal in hoofdstuk 6.’

Zelfs het grootste beest uit het hele dierenbos krijgt Myrthe niet uit haar boek. Hoe is dat mogelijk? Myrthe: ‘Tja, ik denk toch dat het te maken heeft met een soort concentratie. Om een voorbeeld te geven, ik zat laatst op een bankje in het park een boek te lezen, bleek dat er al die tijd een hele kudde kwade gnoes zich om me heen had verzameld om mij flink te grazen te nemen. Ik had dus gewoon niets door. Ik heb het later van iemand anders moeten horen, en ik schrok daar behoorlijk van. Wat had er niet kunnen gebeuren?’

Myrthe slaat de spijker op de kop, het lezen van boeken neemt risico’s met zich mee. Stel, je zit in de trein helemaal verzonken in een novelle en er komt een groep balorige jachtluipaarden de coupé binnen. Waar blijf je dan?

We hebben dit dilemma voorgelegd aan Jochem Wagenmaker: ‘Dat

boek is dus niet het probleem. Als er een groep jachtluipaarden de coupé binnenkomt heb je een heel ander probleem. Dan heeft de ns een heel groot probleem’ – natuurlijk, Jochem, daar heb je gelijk in, maar op zo’n moment koopt Myrthe daar niks voor. Punt is dat als zij op dat moment geen boek had gelezen, ze het misschien allemaal veel levendiger had kunnen navertellen. ‘Het is nu inderdaad allemaal nogal uit de tweede hand.’

Maar volgens Myrthe werkt lezen ook stimulerend op de fantasie. ‘Ik heb al die wilde dieren niet nodig om een spannend avontuur te beleven.’ – zegt Myrthe, terwijl ze gezeten op de rug van een gorilla het oerwoud in verdwijnt.

boekfragment

Wat heeft Sint voor jou gekocht? …een boek van Thomas Verbogt! Sinterklaas is een fenomeen dat Thomas Verbogt al levenslang fascineert. Veel van die waarnemingen zijn korte verhalen geworden, typerend voor zijn korte werk: hilariteit en melancholie gaan hand in hand, verbonden door verwondering. Het perfecte Sinterklaascadeau!

Thomas Verbogt, Wat heeft Sint voor jou gekocht?, Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1754 4 (€ 9,95)

Wat een meevaller voor de Sint dit jaar!

Geen stress, geen zorgen, in één keer klaar.

Hij slaat stapels in van slechts één boek, gewoon bij de boekhandel op de hoek.

In elke schoorsteen hetzelfde cadeau, en iedereen blij, dat regelt hij zo!

Maar wat o wat heeft Sint dan gekocht?

Het is dit boek van Thomas Verbogt!

Voor het warenhuis heb ik naar de Zwarte Piet in de etalage gezwaaid en ik loop naar binnen. Daar staat weer een Zwarte Piet. Die geeft mij enige pepernoten.

‘Dank u wel, Zwarte Piet,’ zeg ik.

Ik hoor me die woorden zeggen.

Dank u wel, Zwarte Piet. En ik vind het plotseling vreemde woorden.

Misschien had ik toch thuis moeten

blijven. Maar dat kan niet, want ik moet iets kopen wat alleen in dit warenhuis te koop is. Namelijk een speelgoedbeest voor het dochtertje van vrienden. Die vrienden hebben me instructies gegeven. Een donkerbruine beer die alleen hier te koop is.

Kinderen hebben het tegenwoordig niet alleen hartstikke druk, ze hebben ook een meedogenloze smaak.

Ik ga met de roltrap naar de speelgoedafdeling en loop vervolgens oriënterend in de speelgoedbeestenhoek rond. Ineens hoor ik een harde, voorname stem: ‘Zo, Thomas Verbogt.’

Ik draai mij om.

Sinterklaas. Hij komt zojuist de afdeling op schrijden. Hij wenkt mij met een traag en waardig gebaar, terwijl hij naar een stoel loopt die voor hem is klaargezet. Met aan weerszijden twee Zwarte Pieten. Voor die stoel zitten misschien wel twintig, dertig, ja wel vijftig kinderen. Ik zie ook veel moeders die zenuwachtig glimlachen. Hier en daar ook een vader, maar die houden zich een beetje schuil.

Sinterklaas blijft mij aankijken.

Hij zegt: ‘Kom jij eens bij Sinterklaas.’

Zijn stem klinkt nog steeds hard en voornaam.

Ik wil dat niet, bij Sinterklaas komen, ik snap ook niet waarom, maar ik denk aan die kinderen. Het moet onverdraaglijk zijn een man te zien die bot zijn weg vervolgt als hij door

Sinterklaas wordt geroepen.

Ik loop naar hem toe.

Dan zie ik ineens wie hij is. Een kennis van me, Fred. Hij is acteur van beroep. Hij speelt vaak Slecht Mens in politiefilms. Onlangs zag ik hem nog in Baantjer met een groot mes tekeergaan.

Vorige week donderdag dronk ik nog heftig met hem in een café.

Hij had toen niets gezegd over zijn sinterklaasschap.

Sinterklaas steekt zijn hand naar me uit.

Ik schud die eerbiedig.

‘Zo, Thomas Verbogt‚’ zegt hij weer.

Ik kijk hem aan en zie dat hij niet te stuiten is. Ik probeer met mijn ogen duidelijk te maken dat hij alsjeblieft niet moet doen wat hij ontzettend graag wil doen, maar hij doet het toch. Hij trekt zich niets aan van de wachtende kinderen voor hem. Dat hoeft ook niet. Sinterklaas mag doen wat hij wil.

NEDERLAND KIEST ZIJN FAVORIETE BOEK. EEN VERHAAL DAT BEGON IN DE BOEKHANDEL. Bestaat er een groter genoegen dan lezen in de trein?

Gegrepen door een verhaal trekt Nederland aan je voorbij.

Bladzijde na bladzijde. De kalme cadans, het geroezemoes.

Je hoort alles, maar de aandacht verslapt nooit. Het is een concentratie die je maar zelden opbrengt.

Zoiets bijzonders verdient een beloning, de NS Publieksprijs.

De grootste publieksprijs voor het boek van Nederland.

Ook dit jaar weer kiezen treinreizigers hun favoriete boek: het verhaal dat ze van kaft tot kaft hebben verslonden, dat hen is bijgebleven, waarmee ze uren hebben doorgebracht.

De nominaties ziet u links. Een prachtige, gevarieerde selectie. Ondertussen zoeken treinreizigers naar een nieuw verhaal. Een boek dat ze boeit van A naar B en verder.

Dat goede verhaal begint bij de boekhandel.

DEZE ADVERTENTIE IS MOGELIJK GEMAAKT DOOR BOEK EN BEDRIJF

•011-025 BKrant 11 KBb_NS publieksprijs_advertentie.indd 1

Boeken Uitgeverij Conserve november 2014

De ramp met de MH 17 op donderdag 17 juli zorgde voor verontwaardigde reacties wereldwijd: zat president Vladimir Poetin achter het neergeschoten toestel door wapens ter beschikking te stellen aan de pro-Russische separatisten?

Peter d’Hamecourt hield vanaf september 2013 tot en met juli 2014 een maandboek bij, niet wetende welke ramp de wereld zou treffen. Inmiddels is de derde druk verschenen.

Oplage 7.500 exemplaren.

320 pagina’s, ISBN 978 90 5429 372 9, € 19,99

28-10-14 17:14

Op 9 november wordt herdacht dat de val van de Muur 25 jaar geleden plaats vond. Margriet Brandsma ontdekte een uniek verhaal hoe de Duitser Michael uit de DDR wilde vluchten en op zijn vluchtroute werd gepakt en in de gevangenis belandde. Vaak kwamen de gevangenen pas tegen een losgeld vrij. Hiermee verdiende de DDR miljarden. Margriet Brandsma onthult deze geraffineerde opzet in haar boek Vluchtcode Vlinder – Hoe de DDR miljarden verdiende aan de verkoop van gevangenen. Presentatie 3 november in Residentie Duitse ambassadeur in Den Haag.

De tweede roman van Peter ter Velde na de goed ontvangen roman De vader en de zoon en opnieuw staat afscheid van het christelijke geloof centraal. Zoon Gijs wil iets verfrissends om zich heen en besluit het benauwde milieu te verlaten en een wereldreis te maken, hij komt niet verder dan het krakersmilieu in Nijmegen en keert terug als de verloren zoon.

Veel onthutsende tegenstellingen in het hervormde gezin, dan weer ontluisterend, dan weer emotioneel, en mooi opgeschreven in Paradijs om de hoek. Presentatie 23 november in een Jordanees café.

184 pagina’s, met veel foto’s, ISBN 978 90 5429 375 0, € 17,99

256 pagina’s, ISBN 978 90 5429 373 6, € 19,99

Uitgeverij Conserve

In de boekhandel of portvrij te bestellen via info@conserve.nl

boekenkrant.com

november 2014 pagina 13

spanning Willem Hogendoorn heeft onder het pseudoniem Tomas Ross al tientallen thrillers geschreven en drie keer de Gouden Strop gewonnen. In zijn nieuwste boek, De vrienden van Pinocchio, balanceert de schrijver op de grens tussen fictie en werkelijkheid. Ross: ‘Ik wil mensen wakker schudden.’ interview

Een journalist verdwaald in fictie De vrienden van Pinocchio is een thriller over de Praagse Pinocchioclub, waar pedoseksuelen zich bezighielden met ongure praktijken.

Hoofdpersoon Paul Schuur is er vroeger zelf misbruikt en gaat op zoek naar de mannen die betrokken waren bij de gruwelijke moord op zijn jeugdvriend Matteus.

Door Selma van Aken U wordt vaak beschreven als iemand die de grens tussen fictie en werkelijkheid opzoekt.

Opstelten en Demmink worden bijvoorbeeld letterlijk genoemd in uw boek. Waarom gebruikt u niet gewoon andere namen om gezeur te voorkomen?

‘Dat doe ik nooit. Al mijn boeken gaan over waargebeurde zaken. De feiten kun je zo natrekken, dus ik zie geen reden om een andere naam te bedenken. Als romanschrijver probeer ik alleen maar al die feiten logisch te verbinden.’

Dan bent u toch eigenlijk een complotteur?

‘Er gebeuren rare dingen in de wereld. Ik vind dat zulke zaken niet verdonkeremaand mogen worden.

Als journalist mag je niet verder gaan dan het benoemen van de feiten en ook als historicus moet je altijd al je bronnen vermelden, dus giet ik het in de vorm van een spannend verhaal. Ik wil mensen wakker schudden. In De Vrienden van Pinocchio bekleden een aantal pedoseksuelen hoge politieke functies. Ze geven hun vrienden soortgelijke posities en kunnen zo rustig hun gang gaan. Het frustreert me dat rechercheonderzoeken naar dit soort jongens altijd stop worden gezet.’

U komt op mij meer over als journalist dan schrijver. Wat bent u?

‘Ik schrijf vanuit een journalistieke invalshoek en heb altijd een politieke boodschap.

Vroeger hielp ik bij de productie van mis-

daadseries, maar toen dacht ik: waarom zit ik het toch allemaal te verzinnen? De werkelijkheid is toch veel spannender? Al die verzonnen verhalen tegenwoordig noem ik vliegtuigboekjes. Die lees ik op het strand en gooi ik daarna gelijk weer weg. Ik kijk er niet per se op neer, maar het is meestal inwisselbaar formulewerk.’

Zou u net zo goed kunnen schrijven in een ander genre?

‘Nee. Ik heb het wel eens geprobeerd, maar literatuur is niks voor mij. Daar gaat het veel meer om schrijfstijl, psychologische diepgang en dialoog, waar ik minder goed in ben. Als ik van mijn vrouw houd, wat kan ik dan nog meer tegen haar zeggen dan “Ik hou van jou”? Mijn kracht ligt in het bedenken van een plot.

‘Mensen verwachten ook een bepaald soort boek van mij. Aan de ene kant zet dat me vast, aan de andere kant is het toch wat ik het liefste en het beste doe. Mijn boeken bestaan voor een groot deel uit research en dat vind ik het allerleukste wat er is. Als ik begin met schrijven heb ik zo tien pagina’s op een dag, maar daarna is schrijven de hel.

Dan wordt het tobben, klooien en vastzitten en rook ik asbakken vol.

Elke schrijver heeft dat.

‘Er is heel veel zelfdiscipline voor nodig. Ik begeleid jonge auteurs tijdens het schrijven en die lopen ook tegen zo’n dood punt aan. Het is juist belangrijk om door te tikken, ook als je weet dat het een rommeltje is en het niet klopt. Als de lijn maar duidelijk is. De goede woorden komen wel.’

Schrijven is dus geen talent, maar gewoon doortastendheid.

‘Ik vind het altijd zo pretentieus als mensen zeggen: “Ik ben schrijver”. Het is gewoon hetzelfde als wat een timmerman doet.

We zijn niet bijzonder.

Ik ben in dit vak terecht gekomen door mijn achtergrond. Ik ben gymnasiast en gymnasiasten gaan nu eenmaal niet timmeren.

‘Half Nederland schrijft tegenwoordig en de helft van wat daaruit voortkomt is bagger.

Tomas Ross, De vrienden van Het schrijversvak klinkt Pinocchio, Uitgeverij Tomas perfect: je deelt je eigen Ross Crime, ISBN 978 90 234 tijd in en hoeft niet elke 8800 2 (€ 19,90)

Tomas Ross Ben Kleyn

ochtend op kantoor te verschijnen.

Maar zo is het helemaal niet. Daar moet je heel veel geluk voor hebben.

Er valt niet te voorspellen wanneer een boek succesvol wordt. Als je daar een formule voor kunt bedenken, word je schatrijk.’

Dan verschilt het toch juist wel weer van een timmervak? Daar kan iedereen dezelfde tafel bouwen, als de juiste instructies maar aanwezig zijn.

‘Een timmerman die een mooie kast maakt is voor mij hetzelfde als een schrijver die een boek schrijft of een schilder die een schilderij maakt.

Waarom zou één van die dingen verheven moeten zijn?

Of je nou timmerman of schrijver

‘Als ik begin heb ik zo tien pagina’s op een dag, maar daarna is schrijven de hel.’ bent, je moet luisteren naar wat het publiek wil. Verder is er maar één gouden regel bij het schrijven van thrillers: de held en de heldin overleven. Zodat ze aan het eind kunnen zeggen: “De hond is dood, de kinderen zijn dood, mijn vader is verdronken, maar godzijdank hebben we elkaar nog.”’

Kinderprenten, Volksprenten, Centsprenten, Schoolprenten Populaire grafiek in de Nederlanden 1650–1950 Nico Boerma, Aernout Borms, Alfons Thijs, Jo Thijssen Kinderprenten, volksprenten, centsprenten, schoolprenten is een groots opgezet en omvangrijk naslagwerk waarin alle aspecten van deze prenten aan bod komen: van uitgevers en drukkers, productietechnieken en prijzen tot thematiek, censuur, verspreiding en gebruik. * Prachtig geïllustreerd * Gebonden, meer dan 1000 pagina’s, groot formaat * Meer dan 500 afbeeldingen

€ 75* * Introductieprijs; vanaf 15 februari 2015 €89,95

isbn 978 94 6004 184 6 Verschijnt op 15 november

Uitgeverij Vantilt

Het vlindereffect van Margot Vanderstraeten Hopeloos verliefd op de foute jongen.

En dan verdwijnt haar beste vriendin...

‘Meer dan alleen maar een goed verhaal: een lichtend reservoir van fijnzinnig aangescherpt bewustzijn, van betekenis en relevantie.’ – � � � � Cutting Edge www.uitgeverijlink.nl AC14 adv Boekenkrant Vanderstraeten 128x193 .indd 1

29-10-14 17:02

boekenkrant.com

november 2014 pagina 15

spanning verwacht Donner Bruno Donner is inspecteur bij de afdeling zware georganiseerde misdaad van het ICPO in Parijs, bij de meeste mensen beter bekend als Interpol.

Een geheime operatie op Cyprus loopt mis, waardoor Donner voor vele jaren anoniem achter de tralies in Turkije Marco Termes, Donner, Uitverdwijnt. Na een allesgeverij Link, ISBN 978 94 623 verwoestende aardbe2199 1, (€ 19,95). ving ontsnapt hij uit de gevangenis. Terug in Parijs gaat hij op zoek naar de bittere waarheid.

Vrij spel Op een mistige ochtend in oktober schiet de vader van Emma, politieagent Nick Overmars, een zeventienjarige jongen dood. Volgens hem was de jongen gewapend, maar het wapen wordt niet gevonden.

Bovendien blijkt dat Nick nog een andere, heel persoonlijke, reden Linda Jansma, Vrij spel, Uithad om te schieten. Al geverij De Crime Compagsnel merkt Emma wat nie, ISBN 978 94 610 9134 5, voor impact de schiet(€ 14,95). partij heeft als vrienden van de jongen op wraak zinnen en haar leven tot een hel maken.

Doodsbruid Vijfentwintig jaar geleden werd Maike Hagg, de twaalfjarige dochter van een psychiatrisch patiënt, dood gevonden in de kelder van een ziekenhuis in Oslo. Een ongeluk, concludeerde de politie. De verjaringstermijn voor moord is bijna verstreken als twee inmiddels volwasUnni Lindell, Doodsbruid, versen dochters van patitaling: Carla Joustra en Lucy ënten bij elkaar komen Pijttersen, Uitgeverij Queom te praten over wat er rido, ISBN 978 90 214 5591 4, écht is gebeurd. Het psy(€19,99). chiatrisch ziekenhuis werd jaren geleden gesloten en het gebouw ligt er verlaten bij. Of niet?

De kortste nacht Rob Koolwijk is gelukkig getrouwd en heeft drie kinderen. Wanneer Rob na een afgedwongen afspraak met zijn jeugdvriend Edwin opgescheept zit met een vrouw van Oost-Europese afkomst, dreigen de problemen hem boven het hoofd te groeien. Zijn leven verandert door René Appel, De kortste nacht, de bemoeienissen van Uitgeverij Ambo Anthos, ISBN Edwin. Vanwege een 978 90 263 2923 4, (€ 19,99). misstap in het verleden kan Rob diens manipulaties niet weerstaan. Dan wordt duidelijk dat de politie alles in de gaten houdt.

mysterie

Hercule Poirot herleeft Sophie Hannah, bestseller­ auteur van onder andere Verborgen gebreken, kreeg de eer om de beroemde ­Hercule ­Poirot, het geesteskind van ­Agatha Christie, nieuw leven in te blazen.

van Edward over deze mysterieuze moorden oppert Poirot dat er een verband moet bestaan tussen de verdwenen vrouw uit het koffiehuis en deze moordzaak. Edward vindt dit te absurd voor woorden, maar na aandringen van Poirot besluit hij hem toch in het moordonderzoek te betrekken.

Dit is het begin van De Monogram Door Jacqueline Coppens Moorden, verteld door de ogen van Edward Catchpool. Het verhaal beDeze onovertroffen treft een ingewikkelde moordzaak superspeurder heeft in waarbij het onderzoek toch weer De Monogram Moorvoert naar een klein dorpje op het den voor zijn rust zijn Engelse platteland. Hoewel de moorintrek genomen in den in Londen zijn gepleegd is Poirot een pension, vlakbij ervan overtuigd dat de bron van dit zijn Londense woning. kwaad schuilt in de dorpse haat en Onder de bewoners bevindt zich Edward Catchpool van Scotland Yard, nijd. Wie niet onlangs iets van Christie heeft gelezen, moet even graven waar hij vriendschap mee sluit. in zijn geheugen, maar na een aantal Op een avond, als Poirot dineert in bladzijden komt de herinnering aan zijn favoriete koffiehuis, stormt een deze flamboyante Belg opgejaagde vrouw het in alle hevigheid naar etablissement binnen. boven. Hoewel de hand De voelsprieten van van de onverslagen Poirot staan meteen queen of crime strak op scherp wanneer ze wordt vastgehouden, hem toevertrouwt dat blijft het gevoel latent ze binnenkort vermoord aanwezig dat De Mowordt. Voordat Poirot nogram Moorden geen haar zijn hulp kan aanChristie is zoals we bieden, is ze de zaak uit gewend zijn. En dat kan gevlucht. ook niet. Hannah heeft Terug in zijn pension een dappere poging geverneemt hij van zijn daan en is daar grotenvriend Edward Catchdeels in geslaagd. Het pool dat hij die avond Sophie Hannah & Agatha verhaal is af en toe te geroepen was bij een Christie, De monogram moortraag, de superioriteit drievoudige moord in den, vertaling: Anna Livestro, van Poirot ligt er soms het chique hotel BloxUitgeverij Mistral, ISBN 978 90 488 2205 8 (€ 19,95) te dik bovenop en de ham. Na het verslag

Agatha Christie

Op een avond, als Poirot dineert in zijn favoriete koffiehuis, stormt een opgejaagde vrouw het etablissement binnen. ontknoping, geënsceneerd volgens de typische Poirotwijze, wordt veel te lang en breed uitgesponnen. Voor de liefhebbers van de whodunnit van weleer is De Monogram Moorden een must read, alleen al uit nostalgische overwegingen. Hannah weet de sfeer uit die periode goed te treffen en ondanks dat Poirot wat irritant kan overkomen, blijft hij, bijna een eeuw na zijn eerste verschijning, een van de meest markante speurneuzen ter wereld.

geheimen

Schilderijen des doods De kunst van het moorden van Tim Parks vertelt het verhaal van Morris Duckworth, een Engelsman die zich heeft opgewerkt tot een belangrijke zakenman in Verona – onder andere door middel van moord.

Door Zofeyah Braam Aan het begin van het verhaal heeft Morris al een tijd niet gemoord, maar is hij bezorgd dat er weer iets zal gebeuren. Zijn obsessie met schilderijen die moord uitbeelden doet hem besluiten een expositie genaamd ‘De kunst van het moorden’ te organiseren. Terwijl de expositie steeds meer vorm krijgt, wordt Morris’ leven langzaam ontrafeld.

Morris heeft een onaangenaam karakter, dat je toch zijn wereld intrekt. Het verhaal leest soms als een soort aankomende midlife crisis: er is duidelijk iets dat wringt en het is wachten tot de bom barst. Je houdt je hart vast wanneer Morris alleen is met een ander personage. Ondanks het donkere onderwerp weet Parks

toch een lichte toon te houden en humor in zijn verhaal te verwerken, zoals Morris’ afkeer van ongezonde gewoonten en het feit dat hij zichzelf ziet als toonbeeld van ‘burgerlijke gehoorzaamheid’, omdat hij bijvoorbeeld nog nooit een parkeerboete heeft gehad.

Morris heeft een onaangenaam karakter, dat je toch zijn wereld intrekt.

blijkt niet de enige met geheimen te zijn. Bijna alle mensen in zijn leven – zijn vrouw, zijn twee kinderen, zijn minnares en haar broer – blijken anders te zijn dan Morris denkt.

De schilderijen die Morris zo bezig Niet al deze relaties, en daarom ook houden geven wat meer inzicht in de conclusies van de relaties, zijn zijn personage. Hij filosofeert graag over moord en de schilderijen helpen gevoelsmatig even overtuigend. Het boek is opgedeeld in twee delen. De hem daarbij: ‘De ontzetting op het tijdsprong aan het begin van het gezicht van het slachtoffer was niet tweede deel geeft een alleen de ontzetting van nieuwe impuls aan het iemand die op het punt verhaal, maar het eerstaat te sterven, […] ste deel is sterker. De maar van iemand die sprong zorgt voor fruseindelijk inziet wat er tratie, omdat er zo nog zo lang verscholen heeft meer mysterie ontstaat. gelegen in het hoofd Al met al leest De kunst van de teerbeminde.’ van het moorden vlot De kunst van het mooren weet het nieuwsgieden is het derde boek righeid op te wekken van Parks waarin Morris naar de beschreven zijn opwachting maakt, schilderijen. Het vermaar werkt prima als haal schetst geen vrienlosstaand verhaal. Het delijke wereld, maar verhoogt juist de spanTim Parks, De kunst van het het is interessant om je ning, omdat je als lezer moorden, vertaling: C.M.L. er even in te verliezen. naast het heden ook Kisling, Uitgeverij De Arbeilangzaam het verleden derspers, ISBN 978 90 295 8935 onthuld krijgt. Morris 2 (€ 19,95)

De hilarische wereld van

ISBN

978 90 448 1845 1

ISBN

advertentie F9.indd 1

978 90

448 23

3

32 €17,9 5

ISBN

978 90 448 1952 6

€16,95

€17,95

ISBN

978 90 448 2260 1

€15,95

ISBN

978 90 448 2064 5

€15,95

ISBN

978 90 448 2143 7

€15,95

26-10-14 18:23

boekenkrant.com

november 2014 pagina 17

jeugd CircusPatz

Avontuur en verwondering

column

Stapel papier

Iedere maand schrijft Patz een column in de Boekenkrant. Maar wie is deze man, die met zijn Verhalenlaboratorium CircusPatz de meest sprookjesachtige kinderboeken maakt?

Door Anouk Abels In het kleurrijke Verhalenlaboratorium CircusPatz ontmoet ik Patz van der Sloot. Trots vertelt hij over Hoe jij samen met Kapitein Klots de wonderbaarlijke en soms zelfs gevaarlijke avontureneilanden ontdekte – een CircusPatz-bestseller. ‘In dit boek ga je samen met je ouders op reis. Na ieder verhaal trek je een windkaartje, dat je naar een volgend eilandverhaal leidt. Ik heb van ouders gehoord die schatkisten erbij pakken tijdens het voorlezen. Er is zelfs een schoolkamp geweest dat gebaseerd was op dit boek!’

Patz verliet zijn carrière in de reclamewereld, op zoek naar zijn droombaan. Dat bleek het maken van jeugd- en kinderverhalen te zijn.

‘CircusPatz bedenkt verhalen, waar we vervolgens dingen van maken,’ aldus Patz. ‘Boeken, maar ook televisieprogramma’s, films en spelletjes.

Dat doen we samen met ontwerpers, uitgevers en producenten.’

Wat maakt de verhalen van CircusPatz speciaal?

‘We maken producten voor kinderen, maar in feite vormen de ouders onze doelgroep. Zij worden verliefd op wat we maken en proeven de liefde die we in de details stoppen. Gek genoeg krijg ik vaak te horen dat onze boeken mensen aan hun jeugd doen denken – al waren er toen geen CircusPatz-achtige titels. Ik denk eerder dat ze zoiets gehad zouden willen hebben. Ook maakt onze liefde voor kinderen ons speciaal: we willen dat ze kwaliteit krijgen en geen liefdeloze troep.’

Wat maakt volgens jou een goed kinderboek?

‘Ik ben een enorme fan van avontuur en verwondering. Tegenwoordig voelt het alsof we dat eruit willen halen, omdat we bang zijn voor risico. Dat wordt weerspiegeld in verhalen. We benadrukken graag dat fantasievolle dingen niet echt zijn. Op school is er amper ruimte voor het verzinnen van verhalen. Sterker nog: kinderen met veel fantasie worden vreemd gevonden. En dat terwijl fantasie later innovatie genoemd wordt en leidt tot het creëren van dingen als de iPad.’ Is CircusPatz er om die verwondering weer in de realiteit te krijgen?

‘Ik noem mezelf weleens ambassadeur van de fantasie. Zo hebben we een avonturenboek

Patz van der Sloot

Nathalie de Vilder

gemaakt voor meiden van twaalf, zonder puberdrama. Kinderen hebben al genoeg problemen in hun leven. Waarom moet ik dat ook nog in een boek stoppen? Dat mag iemand anders doen. Ik wil dat kinderen met onze boeken op reis gaan en op plekken komen die ze niet kennen.’

Wat las je toen je zelf klein was?

‘Ik ben opgegroeid met typische jongensavonturenboeken. Van die ongecompliceerde verhalen over jongens die niet dachten, maar gewoon gingen. Zo heb ik Engelandvaarders echt opgevreten. Volgens mij heeft dat mij wel gevormd in mijn drang naar avontuur met een randje gevaar. Ik lees tegenwoordig veel reisboeken, zoals die van Paul Theroux – eigenlijk zijn dat ook een soort van avonturenboeken. Verder ben ik nog steeds fan van Roald Dahl en Dr. Seuss, omdat ze de surrealistische kant van het leven opzoeken.’

CircusPatz, Hoe jij samen met Kapitein Klots de wonderbaarlijke en soms zelfs gevaarlijke Avontureneilanden ontdekte, ISBN 978 90 229 5915 2 (€ 19,95)

Wat kunnen we, buiten boeken om, binnenkort verwachten van CircusPatz?

‘Ik ben betrokken bij de ontwikkeling van een film gebaseerd op ons boek Villa Wilhelmina, waar ik het script voor schrijf. Mijn leercurve

staat weer bijna verticaal, omdat het de eerste keer is dat ik zoiets doe.

Het voelt een beetje hetzelfde als toen we zes jaar geleden begonnen met het maken van boeken. Nu rol ik opeens de filmwereld binnen.’

Hoe is dat je gelukt?

Ik denk dat het bijzonder is dat ik zo’n rij boeken heb staan, maar dat ik geen ‘standaard’ auteur ben. De filmwereld heeft soms moeite met auteurs die met hand en tand iedere regel van hun boeken bewaken. Als verhaalmaker weet ik dat een film een ander ding is dan een boek. Zo hebben we voor de filmversie van Villa Wilhelmina een ander en veel interessanter verhaal ontdekt onder het bestaande verhaal in het boek.

Voor veel schrijvers zou zo’n bewerking een grote nachtmerrie zijn, maar ik vind het geweldig. Ik merk dat filmmakers daarom graag met me samenwerken.’

Je staat nu al een aantal jaar aan het roer van CircusPatz. Is het nog steeds de leukste baan die je je kunt bedenken?

‘Jazeker: het werk raakt me. Ik ben net een groot kind dat zijn ding mag doen en daarmee zijn geld verdient.

Je ziet het zelfs aan het laboratorium – mijn vrouw zei laatst dat het lijkt op een volwassen versie van een kinderkamer. Ik ben op zoek gegaan naar de ideale baan. En weet je wat?

Volgens mij ben ik een eind op weg.’

Een jaartje of vijf geleden stapte ik in het boekenvak. Ik wilde verhalen maken en die verhalen weer in allemaal verschillende vormen gieten. Door toeval kwam ik als eerste bij boeken terecht.

Want een boek is natuurlijk een prima ding om een verhaal mee te vertellen.

Maar wat is een boek eigenlijk? Een stapel papier dat handig aan één kant aan elkaar vastzit? Dus ben ik die stapel eens goed gaan bekijken met maar één vraag: hoe kon ik door middel van al dat papier een verhaal zo goed mogelijk overbrengen?

Grappig dat ik bij mijn eerste boek gelijk de stapel papier los ging maken.

Omdat ik voelde dat ik zo het verhaal beter kon vertellen. Ik wilde geen plaatje van een foto in een boek, ik wilde een foto. Ik wilde geen tekening van een brief in een boek, ik wilde een brief. Allemaal losse dingen in een spannende doos. De betreffende uitgever schrok zich een hoedje, terwijl het voor mij bijzonder logisch was. Het had niets met gekkigheid te maken. Of met kunst. Ik wilde als verhalenmaker het verhaal slechts zo goed mogelijk overbrengen.

Zo doe ik het eigenlijk nog steeds. Ik wil een verhaal optimaal kunnen vertellen. Daar heb ik alles binnen die stapel papier voor nodig. De letters, hoe de woorden op het papier staan, het soort papier, de illustraties en de omslag. Allemaal in dienst van het doel om het verhaal nóg beter te kunnen vertellen.

Het liefst ga ik nog een beetje verder.

Soms misschien een beetje té ver. Ik ben een keer tegengehouden omdat ik de complete oplage van een boek een sauna in wilde rijden om ervoor te zorgen dat de bladzijdes - om het allemaal nog wat avontuurlijker te maken - door het vocht een beetje gingen krullen. Ook hebben ze me op andere gedachten gebracht toen ik een palingrokerij wilde gebruiken om een boek van een brandluchtje te voorzien.

Maar weet je? Ik denk dat juist in deze tijden wel meer boekmakers zo zouden mogen denken. Liever een keertje te ver dan altijd maar het boek te gebruiken om alleen woorden in te drukken. Hulde voor alle boeken die weer verschijnen met zo’n mooi gekleurd randje of die rijk geïllustreerd zijn.

Vlag en wimpel voor de uitgever die alles durft in te zetten om kinderen verliefd te laten worden op die gekke stapel papier – al dan niet handig aan één kant aan elkaar vastgemaakt!

Patz Liefhebber van Planeten en Sterren, Notoir Leunstoel Avonturier, Amateur Schatzoeker, Verhalenjager en oprichter/verhalenmaker Verhalen*laboratorium CircusPatz

Neem een abo

Laat de Boekenkrant bij u thuis bezorgen: 12 nummers voor maar € 30,–. Vul de bon in op pagina 2.

boekenkrant

boekenkrant.com

november 2014 pagina 18

jeugd piet

De pieten stelen de show zijn als altijd een feest om naar Daarnaast is het boek dat het nog niet zo makte kijken. erg kleurrijk, want de kelijk is om alle pieten Voor de allerkleinsten is er het pieten zijn opgetekend aan te sturen. Zo chantraditionelere Bobbi Omkeerin roze, groene, oranje, teren de waspieten hem We mogen boek. In dit boek viert het blauwe en bruine tinzodat hij hen meeneemt het dan wel beertje Bobbi aan de ene ten – zonder dat daar op vakantie met de kant Sinterklaas, en aan overigens verder op in stoomboot en schrijven Sinterklaasde andere kant Kerst. wordt gegaan in het de rijmpieten opeens feest noemen, Tijdens het Sinterklaasverhaal. allerlei vieze gedichtjes. maar dit jaar feest kijkt Bobbi uit In Sjoerd Kuypers De En dan krijgt Scrabazijn het vooral de pieten naar pakjesavond, vrienden van Sinterdoelie ook nog eens een die de hoofdrol spelen. Ze klaas doet de Sint even- terwijl hij nu eens sms van de Sint, die rondholt in een pieeens een stapje terug. bevolken de kinderboeken in heeft besloten eerder Sjoerd Kuyper, De vrienden van Sinterklaas, Uitgeverij tenpak en dan weer Hij is namelijk al zo van vakantie terug te alle soorten, kleuren en maHoogland & Van Klaveren, met een mantel en verschrikkelijk oud dat komen!

Net als alles ten. In sommige boeken is de ISBN 978 90 896 7170 7 een mijter. Met Kerst hij het niet meer in zijn compleet (€ 13,50) Sint zelfs helemaal gaat Bobbi eentje redt in de soep afwezig en hebben met zijn vader om alle cadeautjes rond lijkt te lopen, komen de pieten de leiop pad om een mooie te brengen. Daarom de regenboogpieten te boom uit te zoeken, roept hij de hulp in van hulp. ding. Als dat maar verstuurt hij zelfgealle ouders, ooms, tanDe pieten maken het goed gaat! maakte kerstkaarten tes, juffen en meesters bont staat vol origien maakt hij een van Nederland, die hij nele grapjes, zoals het In De pieten maken het sneeuwpop. De vrolijke in het geheim opleidt idee van de bakpieten bont belt de goedheiligtekeningen en grapop speciale pietenvoor een nieuw soort man naar het mobieltje pige rijmpjes ernaast scholen. Zodra ze goed pepernoten, Dobbels van Piet Scrabadoelie zorgen ervoor dat ook genoeg zijn, mogen genaamd. Ook leuk: de om mee te delen dat hij oudere lezers in een ze met de Sint mee de sms’ende Pieten hebop vakantie gaat en dat Monica Maas en Ingeborg Pimm van Hest en Nynke feeststemming raken. daken op! De tekeninben Zie ginds komt de Scrabadoelie deze week Bijlsma, Bobbi omkeerboek, Talsma, De pieten maken het Op naar een beregezelgen van Harmen van stoomboot als ringtone de baas is. Scrabadoelie Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 bont, Uitgeverij Clavis, ISBN 90 206 8429 2 (€ 9,95) lige winter!

Straaten bij dit verhaal op hun mobieltjes. komt er al snel achter 978 90 448 2360 8 (€ 14,95)

advertentie

schoenvullers

Pieter Koolwijk, Bens boot, Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0115 6 (€ 14,95)

Met zeekaart en windkaartjes om zelf je koers te bepalen.

James Bowen, Mijn naam is Bob, vertaling: Frans van der Heijden, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 8232 8 (€ 12,95)

Marianne Witte, Poes Moos, Uitgeverij Kluitman, ISBN 978 90 206 7803 1 (€ 9,95)

Bens boot

Mijn naam is Bob

Poes Moos

In de tuin van Giel staat een houten zeilboot.

Dat is het graf van zijn broer Ben, die op een dag bij het oversteken niet naar links keek (of rechts). Giel en zijn ouders zijn blij met het graf en vinden het fijn dat Ben zo toch nog bij hen is. Maar de buren denken er anders over.

Ze schakelen de politie in en zelfs een ambtenaar om het graf weg te krijgen. De vader van Giel geeft geen krimp want hij heeft een plan, een prachtig, meesterlijk, ontroerend bijzonder plan.

James Bowen is een Engelse schrijver en straatmuzikant. Hij leefde jarenlang op straat met een drugsverslaving, totdat de gewonde kater Bob in zijn leven kwam. In plaats van zijn geld aan drugs te besteden, besloot hij de kat te helpen en dat was een keerpunt in zijn leven.

De roman die hij hierover schreef, werd een wereldwijde bestseller.

In dit prentenboek zie je het verhaal van Bob voordat hij bij James terechtkwam.

Fin heeft twee hele lieve huisdieren: Moos is zijn poes en Toos is zijn kip. Als Fin bij oma gaat logeren, mogen Moos en Toos niet mee.

Dat vinden ze niet leuk.

Daarom stappen ze op de bus, op zoek naar het huis van oma.

www.boekenkrant.com

boekenkrant.com

november 2014 pagina 19

malala

het fenomeen

Onderwijs vóór alles!

Tweetaligheid Deze maand bespreken Meie en Sanne de tweetalige opvoeding van een kind en de rol die kinderboeken daarbij vervullen.

Meie: Als mensen spreken over tweetaligheid hebben ze het meestal over kinderen die opgroeien in een thuissituatie waarin twee talen worden gesproken. Omdat ouders hun kinderen aanspreken, toezingen en voorlezen in verschillende talen, leren kinderen deze op hoog niveau te beheersen – mits de ouders zelf de talen ook goed kennen. Wanneer een gezin immigreert, is dat vaak niet zo. Ondanks dat kinderen door hun aangeboren taalleervermogen de nieuwe taal snel oppikken van de omgeving, moeten ze expliciet leren leren en leren lezen.

Dit doen ze op school en vanuit thuis. Voorlezen speelt hierbij een grote rol: het helpt kinderen leesstructuren te ontdekken en leesstrategieën toe te passen. Het is daarom belangrijk dat ouders het voorlezen niet doen vanuit de door hun gebrekkig beheerste nieuwe taal, maar vanuit de moedertaal. Kinderen kunnen op die manier de strategieën en structuren die ze van hun ouders hebben geleerd, toepassen op de tweede taal.

Dat het onbeheerst gebruiken van een taal meer kwaad dan goed kan doen, is een interessante kwestie bij veel recent gediscussieer over het vroeg Engels leren aan Nederlandse scholieren, zodat hun beheersing op latere leeftijd beter is. Mijn voorkeur gaat altijd uit naar vroege blootstelling. Maar is verplicht een tweede taal leren voor elk kind wel zo slim? Welke rol zullen ouders hierin spelen? En moeten er hier meer Engelstalige kinderboeken worden uitgegeven?

Afgelopen maand werd Malala Yousafzai de jongste Nobelprijswinnaar ooit.

Iedere dag is Malala Dag is een eerbetoon aan deze zeventienjarige Pakistaanse, die zich al vanaf haar tiende inzet voor de rechten van meisjes overal ter wereld.

Door Anouk Abels Ieder meisje in Nederland gaat gewoon naar school – we zien dat als de normaalste zaak van de wereld. Helaas is dat in veel landen anders: er zijn zo’n 65 miljoen meisjes ter wereld die geen onderwijs kunnen volgen. Malala Yousafzai was daar tot voor kort een van. Toen de Taliban de macht overnam in de Swatvallei, waar ze woonde, werden de rechten van meisjes drastisch ingeperkt. Onder het pseudoniem Gul Makai hield Malala een blog bij voor de BBC over de steeds verslechterende situatie.

Maaike Sigar, die met haar uitgeverij Middernacht Pers de Nederlandse editie van Iedere dag is Malala Dag verzorgde, volgde de jonge activiste toen al op de voet. ‘Eerst schreef ze over de algemene staat van het Pakistaanse onderwijs,’ aldus Sigar, ‘maar haar berichten werden steeds persoonlijker. Ze vertelde over haar eigen zorgen en nachtmerries. Dat ze van school geen uniformen of felgekleurde kleren meer aan mocht trekken, omdat dat te gevaarlijk was. De invloed van de Taliban ging steeds een stapje verder in haar dagelijkse leven.’

Malala nen de wereld veranderen. Onderwijs is de enige oplossing. Onderwijs vóór alles!’

Inmiddels is Malala bezig met verschillende projecten met als doel die 65 miljoen onderwijsloze meisjes de scholen in te krijgen. Voor haar inspanningen won ze verschillende vredesprijzen, met als hoogtepunt de Nobelprijs voor de Vrede. Volgens Sigar verdient ook Malala’s vader Ziauddin Yousafzai een prijs. ‘Hij heeft haar altijd aangemoedigd, in een omgeving waar dat totaal niet vanzelfsprekend was. Hij heeft zijn kind de kans gegeven om uit te vliegen en de wereld duidelijk te maken dat onderwijs voor alles gaat.’

De Taliban is fel tegen onderwijs voor vrouwen en zag de uitgesproken Malala als een gevaar. In 2012 werd ze op vijftienjarige leeftijd in een bus door een Talibanstrijder Met Iedere dag is beschoten en raakte Malala Dag schreef ze gewond in haar Rosemary McCarney, hals en hoofd. Malala directeur van Plan overleefde de aanslag Canada, een brief aan en verhuisde naar het Malala, uit naam van Britse Birmingham, alle meisjes ter wereld waar ze na verschildie geen onderwijs lende operaties beter Rosemary McCarney met Plan kunnen of mogen werd en weer naar International, Iedere dag is genieten. Het boek is school kon. Nog geen Malala dag, Uitgeverij Midgebaseerd op een film jaar later sprak ze dernacht Pers, ISBN 978 90 722 die gemaakt werd ongeveer duizend 5980 6 (€ 14,90) naar aanleiding van afgevaardigden van de de eerste Malala Dag op 12 juli 2013.

Verenigde Naties toe. ‘Ze dachten Op iedere pagina zien we verschildat kogels ons het zwijgen zouden lende meisjes afkomstig uit alle opleggen,’ zei ze. ‘Maar dat is niet hoeken van de aardbol, waaronder gelukt. Juist zwakheid, angst en Keniaanse, Tibetaanse, Braziliaanse hopeloosheid stierven, en kracht, en Indiase meisjes. ‘We steken onze macht en moed werden geboren.’ In handen in de lucht, omdat jij ons diezelfde speech benadrukte Malala allen vertegenwoordigt,’ wordt er ter het belang van onderwijs. ‘Eén kind, afsluiting gezegd. ‘De wereld zal zien één leraar, één pen en één boek kun-

De Taliban is fel tegen onderwijs voor vrouwen en zag de uitgesproken Malala als een gevaar. wat meisjes kunnen bereiken – als ze ons onze gang maar laten gaan.’

Volgens Maaike Sigar kunnen Nederlandse meisjes en jongens een hoop opsteken van Iedere dag is Malala Dag. ‘Met dit boek kun je de diversiteit zien in meisjes van over de hele wereld. Ook leer je wie Malala is: het boek begint met haar achtergrond en eindigt met een deel van haar VN-speech. Kinderen kunnen bovendien een hoop van Malala leren. Ze vindt respect belangrijk: ze schreeuwt niet om aandacht, maar roept om te worden gehoord.’ Ook valt het boek samen met de door Plan opgezette campagne Because I am a girl. Sigar: ‘Deze campagne zet zich in voor duurzame projecten voor meisjes die structureel worden achtergesteld. Door deze meisjes te helpen wordt de armoedespiraal doorbroken. Ook wij geloven in de kracht van meisjes. Deze boodschap dragen we uit met Iedere dag is Malala dag. Door Malala en dit boek kunnen ook meisjes in Nederland geïnspireerd raken om hun volle potentie te vervullen.’

Sanne: Sommige geïmmigreerde ouders willen graag de taal leren en vinden het belangrijk dat er thuis Nederlands gesproken wordt.

Maar kinderen leren dus niet goed als hun ouders een taal gebrekkig beheersen. De oplossing: de VoorleesExpress. Vanuit dit prachtige intitiatief worden vrijwilligers op pad gestuurd om bij kinderen thuis voor te komen lezen in helder Nederlands. Wanneer de ouder zelf ook nog voorleest in de moedertaal, wordt het kind op perfecte wijze tweetalig opgevoed en krijgt het een briljant gevoel voor taal.

Sowieso ben ik een voorstander van het aanleren van meer talen op jonge leeftijd. Net als Meie lijkt het mij een goed idee om daar zo vroeg mogelijk mee te beginnen. Maar dat moet dan wel een taal zijn die de ouder goed beheerst.

Ik zou mijn kind later graag alle belangrijke wereldtalen willen leren, maar dan moet ik eerst zelf op taalcursus. Laat kinderen vooral doen waar ze zich zelf prettig bij voelen. Het opleggen van een vreemde taal is dan geen goed idee.

Tenzij je kleine academicus in de dop staat te springen om Chinees te leren! Een ding is zeker: van slimme kinderen met een goed ontwikkeld taalvermogen hebben we er nooit genoeg.

Neem een abo

Laat de Boekenkrant bij u thuis bezorgen: 12 nummers voor maar € 30,–. Vul de bon in op pagina 2.

boekenkrant

boekenkrant.com

november 2014 pagina 20

boekfragment

James Blond in actie!

James Blond in actie! is het eerste deel in de gloednieuwe serie van succesauteur Fred Diks (Koen Kampioen en Arjen Robben).

James Blond gaat over Kim en haar broer James, die samen een detectivebureau hebben opgericht. De twee jonge speurders noemen zich Blond en Slim. Samen zoeken ze elk mysterie tot op de bodem uit. Superleuke en spannende detective voor jongens én meisjes (8+).

Fred Diks, James Blond in actie!, Uitgeverij Kluitman (8+), ISBN 978 90 206 7391 3 (t/m 31 december 2014: € 7,50) www.kluitman.nl

‘Zie ik dat goed?’ Een verkoper van brillenwinkel ‘Bekijk het maar’ tuurt vanaf de stoep naar het platte dak van zijn zaak. ‘Hé, jullie twee. Kom eens van dat dak af.’ De man duwt zijn bril vaster op zijn neus. ‘Nu meteen!’

‘Sorry, meneer.’ Kim Slimpelveld haalt haar schoudersop en loopt voorzichtig naar de rand van het dak. ‘We zijn er net op geklommen.

Bezig met freerunnen.’

‘Freerunnen? Moet dat per se op een dak?’ vraagt de man verbaasd.

‘Het hoeft niet altijd op een dak,’ legt Kims tweelingbroer James uit. ‘We klimmen ook tegen muren op. Vet om te doen. Nu zijn we hier op het dak. En dat is zó cool.’

De man schudt zijn hoofd. ‘Wat een rare fratsen. Vroeger speelden we verstoppertje of lazen we de Kameleon. Tegenwoordig gaat de jeugd het dak op. Het moet niet gekker worden.’

Opeens rent er een vrouw de naburige drogisterij uit. Ze verdwijnt in een smalle steeg, die naast de winkel ligt.

Een caissière zet de achtervolging in.

‘Stop! Houd de dief! Mascara weg, tandpasta weg, maskers weg. Kijk, daar gaat ze. Wie gaat erachteraan?’

Het jonge meisje, dat helemaal buiten adem is, wijst de steeg in. ‘Nee hè, ze is ervandoor. Die zien we nooit meer terug.’

‘Dacht ik niet.’ James voelt de adrenaline door zijn aderen stromen. Hij wenkt zijn zus. ‘Kom. Tijd voor actie, Kim. We pakken haar.’

‘Wat doen jullie?’ De man van de brillenwinkel ziet het even niet meer. Hij fronst zijn wenkbrauwen, terwijl hij zijn bril met een doekje schoonpoetst. Samen rent de tweeling over het dak. Na enkele seconden komt James bij de rand. ‘Kijk uit, man,’ roept Kim. James houdt in, zodat hij niet van het dak valt. Twee meter verder begint het dak van het volgende pand.

‘En nu?’ vraagt Kim. Haar hart klopt in haar keel. ‘We moeten iets doen, maar wat?’

‘Wacht maar. Ik heb een idee.’ James

loopt een stuk terug om een aanloop te kunnen nemen.

‘Wat doe je? Ga je springen? Doe niet zo maf.’ Kim houdt haar handen voor haar ogen. ‘Nee toch? Niet doen!’

James hurkt in de sprinthouding, maakt snelheid en zet zich af op de rand. ‘Yes.’ Met een reuzensprong komt hij op het dak van de aangrenzende supermarkt terecht. Na de landing rolt hij een paar meter door.

Vlug staat hij op en rent meteen weer verder langs de rand van het dak. Intussen kijkt hij naar beneden.

Daar ziet hij een zwarte gedaante.

Kim klimt intussen via de regenpijp het dak af en spurt door de nauwe steeg achter de vrouw aan.

Een eindje verder op het dak van de supermarkt ziet James dat de regenpijp aan de achterkant van de winkel stuk is. Wat nu, denkt hij even.

Maar dan springt hij als een slingeraap naar een vlaggenmast die halverwege de muur is bevestigd. Daarna laat hij los en landt netjes op de stoep, verend door zijn knieën. Hij blokkeert de doorgang.

Een vrouw met een wijde zwarte jas schrikt als ze James plotseling voor haar neus ziet. ‘Huh? Krijg nou wat.’

James kijkt haar zelfverzekerd aan.

‘U bent een dief. We halen de politie erbij.’

boekfragment

De waanzinnige tandarts Als je een uitgevallen tand onder je kussen legt, verwisselt de tandenfee die voor een muntstukje, maar in deze stad vinden kinderen slakken, spinnen en oorwurmen in hun bed.

Wie pleegt al die vreemde tandaanslagen?

Kom maar bij mammie

David Walliams, De waanzinnige tandarts, Uitgeverij Clavis, vertaling: Roger Vanbrabant, ISBN 978 90 448 2333 2 (€ 17,95) www.clavisbooks.com

Alfie had zelfs de klink niet aangeraakt en toch ging de deur achter hem langzaam helemaal dicht. Hij hoorde het geluid van een sleutel die omgedraaid werd. Nu zat hij opgesloten.

‘Geweldig! Klokslag twee uur! Je bent stipt op tijd voor je afspraak!

Kom maar binnen …’

De stem van juffrouw Wortel leek Alfie te hypnotiseren. In zijn hoofd wist hij heel goed dat hij er nu vandoor moest gaan, maar zijn benen dwongen hem naar voren. Langzaam maar zeker schuifelde hij naar haar toe.

‘Kom naar mammie …’ fluisterde ze.

Terwijl hij naar haar toe schoof, zag hij dat het felle licht van een bureaulamp kwam. En nu hij tussen juffrouw Wortel en de lamp stond, kon hij haar duidelijker zien. Hij keek naar haar op en het eerste wat hem opviel, waren haar onvoorstelbaar

schitterend witte tanden. Zo groot als de ivoorkleurige toetsen van een vleugelpiano. En het volgende waren haar ogen. Die ogen. Die zwarte ogen. Die ogen waren zo zwart dat het leek alsof je je eigen dood zou zien als je er te diep in keek.

Ineens voelde Alfie zich in de stoel van de tandarts glijden. Die zag er oud uit, een beetje antiek.

‘Wees maar niet bang, kleine Alfie, mammie zal je zachtjes behandelen, beloofd …’

Zodra Alfie in de stoel zat, voelde hij die in de juiste stand kantelen. Hij keek naar de ene kant. Daar stond haar rolwagentje weer, nu met een heleboel tandartsenspullen erop.

Sommige waren roestig en hadden oude, afgesleten, verkleurde handvatten. Op andere zaten vlekken gedroogd bloed. Alles samen zag het er eerder uit als een museum van middeleeuwse foltertuigen dan als een hedendaagse behandelkamer van een tandarts.

Er lagen spuiten met korte naalden en spuiten met lange naalden. Er lagen beitels. Hamers. Tangen. Iets wat op een reusachtige kurkentrekker leek. Zelfs een kleine ijzerzaag.

En helemaal achteraan, alsof ze de belangrijkste plaats opgeëist had, lag een reusachtige, boosaardige boor.

Niet één van die werktuigen zag eruit alsof het bestemd was om pijn te verzachten. Ze zagen er allemaal

uit alsof ze pijn zouden veroorzaken.

Hartkloppenstoppende, tranenverwekkende, billentegenelkaarknijpende pijn.

Alfies ogen schoten door de kamer.

Het was een vrij kale ruimte. Aan een muur hing een tandartsendiploma dat er belangrijk uit moest zien, maar door het vergeelde papier en de verschoten letters leek het daar al honderden jaren te hangen.

De ruiten van de behandelkamer waren allemaal zwart geverfd, zodat niemand erdoorheen kon kijken.

‘Ssssssssssssssssshhhhhhhhhhhhhhhhh!’

Alfie schrok en keek naar beneden.

Een witte kat met glanzende vacht was de behandelkamer in geslopen.

Ze blies in de richting van de jongen, kromde haar rug, stak haar staart in de lucht en kwam op de roze kussentjes van haar pootjes dichterbij getrippeld.

‘Let maar niet op Hoektand. Ze wil alleen maar vriendelijk zijn. Hou je maar kalm, jongen. Laat mammie je maar goed verzorgen …’ De zangerige stem van juffrouw Wortel klonk bezwerend.

De tandarts trok ergens achter de hoofdsteun van de achterovergezakte stoel aan een hendel. En in een oogwenk schoten er metalen klemmen tevoorschijn, die Alfies handen en voeten op hun plaats moesten houden.

boekenkrant.com

november 2014 pagina 21

boekfragment

Iedere dag is Malala dag Overal vroegen mensen zich af waarom het zo moeilijk voor meisjes is om onderwijs te krijgen.

Rosemary McCarney met Plan International, Iedere dag is Malala dag, Uitgeverij Middernacht Pers, ISBN 978 90 722 5980 6 (€ 14,90) www.middernachtpers.nl

Dit boek is een brief aan Malala, waarin meisjes van over de hele wereld hun medeleven betuigen, en hun verbondenheid en bewondering uitspreken.

Maar jij en ik weten het antwoord.

In veel landen zijn kogels niet de enige manier om meisjes het zwijgen op te leggen.

Maar omdat jij een meisje bent, heb je de wereld laten zien dat deze dingen jou niet tegenhouden.

Omdat ik een meisje ben, schrijf ik jou om je te laten weten dat iedere dag Malala Dag is.

boekfragment

Crush!

Hopeloos verliefd op de foute jongen. En dan verdwijnt haar beste vriendin. Een bloedstollend, spannend verhaal over vriendschap en een foute liefde.

NACHT VAN ZATERDAG OP ZONDAG 02.15 uur

Ellen de Vriend, Crush!, Uitgeverij Link, ISBN 978 94 623 2195 3 (€ 16,50)

Het laatste stukje roeien naar het strand is verder dan ik had gedacht.

Ik veeg met mijn rechterarm het zweet weg dat op mijn voorhoofd staat en laat mijn handen even op de peddels in de sloep rusten. Het is zo donker dat de kans klein is dat iemand me ziet. Maar het betekent ook dat ik nu zelf vrijwel niets zie.

Misschien ligt er wel een hele politiemacht op de loer zonder dat ik het weet. Tussen de paalhoofden zie ik in elk geval niets en ook in de duinen daarachter lijkt het rustig. Door de branding dobbert mijn bootje verder in de richting van het strand.

Als de sloep over de bodem schuurt spring ik eruit. Het koude zeewater komt tot net onder mijn knieën. Er knarsen schelpen en steentjes onder mijn All Stars als ik de boot met een gerafeld touw vastleg aan een paalhoofd. In de haast schuurt mijn hand langs een paar scherpe pokken, die zich op de palen genesteld hebben.

Ik scheld, want het doet gemeen zeer. Maar ik heb geen tijd om er ver-

der bij stil te staan. Ik pak de rugtas uit de sloep en slinger de zware tas op mijn schouder. Gebukt loop ik zo snel mogelijk, in de schaduw van de paalhoofden, naar de duinen. Mijn gympen maken bij elke stap op het zand een zuigend geluid. De natte schoenen voelen vies aan mijn blote voeten en door het mulle zand kom ik maar moeizaam vooruit. Terwijl ik zo snel mogelijk doorloop, houd ik nauwlettend de omgeving in de gaten. Als er politie aankomt betwijfel ik of ik hier nog wegkom. Over het strand en via de zee sluiten ze me zo in. Dan heb ik geen schijn van kans. Maar niemand weet dat ik hier ben, houd ik mezelf voor.

Ik pak mijn iPhone uit mijn broekzak. In het donker licht het schermpje van de telefoon fel op. Het is bijna halfdrie. Ik hijs de zware tas wat verder op mijn schouder. Hoeveel kilo hadden ze gezegd? Twintig, als ik het goed onthouden heb. Nou, zo voelt het in elk geval wel.

Tussen het strandpaviljoen en de rij met strandhuisjes moet een brede houten trap zijn. Even ben ik bang dat ik op het verkeerde strand sta, maar dan zie ik de trap. Zo zacht en snel mogelijk loop ik de treden op naar boven. Ik voel in de zak van mijn jack of ik mijn pistool snel kan pakken. Hoewel ik het nog nooit nodig heb gehad, geeft het me wel een veilig gevoel. Het stenen pad splitst zich een paar meter verderop

in tweeën. Ik ga rechtsaf de duisternis van de duinen in. Ik zie nauwelijks een hand voor ogen. Het pad loopt steil omhoog. Deze weg heb ik al een paar keer afgelegd in het donker. Nog een minuut of tien en dan ben ik thuis. Ik verheug me nu al op een warme douche om al het plakkerige zand van me af te kunnen spoelen. Het lijkt wel alsof ik het overal voel kriebelen en schuren. En dan kan ik nog een paar uurtjes slapen.

De beste tips voor Sinterklaas! bekend van TV

Lees pluim!

Mijn naam is Bob €12,95 Prentenboek over de beroemde straatkat Bob! Voor alle leeftijden.

boek met cd

Nog ééntje voor het slapengaan €19,95 Met de Leespluim bekroond voorleesboek van meester-illustrator Harmen van Straaten. 5+

Op stap met Dirk Scheele €16,95 Vrolijke voorleesverhalen en een cd met bekende liedjes gezongen door Dirk Scheele. Vanaf 2 jaar.

Dierendorpje in rep en roer €14,95 Voorleesverhaaltjes en meezing-cd van Kim-Lian van der Meij. 2+

Daan

Bobbi omkeer boek

met 3D-app

Bobbi in de winter €6,95 Beleef de winter met Bobbi!

Vrolijk winters voorleesboek voor peuters.

James Blond

Bobbi viert sinterklaas (en kerst!) €9,95 Bobbi viert sinterklaas en kerst in één omkeerboek! 2+

Daan in de ruimte €13,95 Breng Daan tot leven met de augumented reality app! Voor Android en Apple. 5+

Daan de machinist €9,95 Spannend avontuur voor jongens en stoere meisjes. 5+

Heksje Lilly

Isa Bella

Arjen Robben €4,95

met bedeltje

actie prijs!

James Blond in actie! €7,50 James en zijn zus hebben een detective-bureau! 8+

Arjen Robben III €4,95 Derde deel in de succesvolle Arjen Robben-reeks. Met app. 7+

Pietje Bell

Kameleon

Heksje Lilly wordt een prinses €9,95 Fraai boek over Heksje Lilly met bedeltje en echte prinsessentrucs! 8+

Jeugdthriller

Kameleon stripalbum Dick Matena verstripte De schippers van de Kameleon. Verschenen in paperback (€8,95), hardback (€18,95) en artist edition met zeefdruk (€70)

100 jaar Pietje Bell €17,95 Pietje Bell bestaat 100 jaar!

Prachtige jubileum-editie.

10+

SF voor 12+

actie prijs!

jubileum editie

Nieuw!

De Kameleon is terug! €9,95 Nieuwe avonturen van Nederlands bekendste tweeling! 10+

Verboden voor jongens €9,95 Isa Bella heeft vijf broers en wil een kamer voor zichzelf. 7+

Flashback €13,95 Mysterieuze jeugdthriller waarin iedereen verdacht is.

Ware pageturner! 12+

Michael Vey €10 Michael heeft speciale elektrische krachten. De jacht op hem is geopend! Science Fiction op zijn best. 12+

boekenkrant.com

november 2014 pagina 23

boekfragment

Sinterklaas bestaat!

‘Sinterklaas bestaat! Geloof me maar. Als je aan mijn baard trekt zeg ik au.’

–Sinterklaas Bram van der Vlugt, die vijfentwintig jaar lang onze Sinterklaas was, doet voor het eerst een boekje open over zijn ervaringen achter de schermen. Het fotoboek Sinterklaas bestaat! bevat bijzondere anekdotes en veel historisch fotomateriaal.

Bram van der Vlugt, Sinterklaas bestaat!, ­Uitgeverij ­Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0518 5 (€ 15,00)

‘Wat kunt ú mooi spreken!’ is een verhaal over de intocht waarvan ik de plaats niet zal noemen, omdat ik geloof dat de man in kwestie daar nog steeds Burgemeester is. Van tevoren had Aart Staartjes nog tegen hem gezegd: ‘Dit is een kinderfeest en het is fijn als u wat zegt over Sinterklaas en de plaats waar we zijn, maar we gaan niet de VVV nadoen en voor de camera vertellen wat een prachtige gemeente u hebt en waarom alle toeristen hier naartoe moeten komen.’ Die middag stonden we met z’n tweeën op het podium, de Burgemeester en ik, en hij begon te praten en te praten en hield maar niet op. Het was een live uitzending, ik voelde de spanning oplopen en toen onderbrak ik hem met mijn

Ditske Bessels

donkerste Sinterklaasstem: ‘Burgemeester, u praat prachtig, maar wel een beetje lang...’ Hij keek me aan en zweeg. Daar stond hij, tegenover zijn inwoners voor gek gezet door een oude man met een mijter op. Ik voelde wel dat ik te ver was gegaan. ’s Avonds belde ik hem op om mijn excuses aan te bieden. Hij was nog steeds kwaad.

Dit verhaal kreeg nog een staartje.

Vele jaren later kwam ik aan in een andere stad. De dag tevoren had ik een voorbespreking met de Burgemeester, die begon met te zeggen: ‘Wij spreken één ding af. Als u spreekt zeg ik niets en als ik spreek houdt u uw mond, want ik heb klachten gehad van collega’s.’ ‘Maar

natuurlijk Burgemeester, dat spreekt vanzelf.’ Deze Burgemeester was misschien helemaal niet van plan geweest om een lange toespraak te houden, maar omdat ik hem almaar niet in de rede viel, ging hij maar door. En met steeds krampachtiger handgebaren raakte hij verstrikt in zijn eigen verhaal, dat hij uiteindelijk besloot met de vraag of Sinterklaas niet wilde vertellen hoe zijn reis was geweest, ‘en of u ons nog iets anders te zeggen hebt. Ik geef u graag het woord.’ Sinterklaas glimlachte beleefd en zei: ‘Dank u wel Burgemeester, voor uw mooie woorden. WAT KUNT Ú MOOI SPREKEN!’ De Burgemeester reageerde met een tevreden buiging. De Intocht kon beginnen.

boekfragment

Kinder- en volksprenten als historisch cultuurgoed Kinderprenten, Volksprenten, Centsprenten, Schoolprenten is een groots opgezet en omvangrijk naslagwerk waarin alle aspecten van deze prenten aan vbod komen: van uitgevers en drukkers, productietechnieken en prijzen tot thematiek, censuur, verspreiding en gebruik.

Nico Boerma, Aernout Borms, Alfons Thijs en Jo Thijssen, Kinderprenten, Volksprenten, Centsprenten, Schoolprenten - Populaire grafiek in de Nederlanden 1650–1950, Uitgeverij Vantilt, ISBN 978 94 600 4184 6 (€ 75,00, na 15 februari 2015 € 89,95) www.vantilt.nl

Eeuwenlang waren kinder- en volksprenten niet weg te denken uit de Nederlandse samenleving. Ze behoren tot de populaire grafiek: gedrukt in een hoge oplage en verkrijgbaar voor een lage prijs. De afgebeelde onderwerpen zijn zeer verschillend: Luilekkerland, Tijl Uilenspiegel, ABC’s, beroepen, kinderspelen, beeldverhalen, folkloristische gebruiken, etcetera. De prenten laten zien wat in vroeger tijden ‘ter lering en vermaak’ werd verbeeld en bieden een kijkje in het alledaagse leven: daarom is sprake van belangrijk cultuurgoed.

De vroegste prenten die goedkoop en in hoge oplage werden gedrukt, waren vaak afbeeldingen van beschermheiligen. Ze werden daarom aangeduid als ‘heijligen’.

Vanaf ongeveer 1650 is sprake van een sterke toename van populaire prenten, meestal houtsneden met

korte bijschriften. Ze bevatten vaak voorstellingen die gericht waren op een breed publiek, zoals allegorische en bijbelse prenten. Ze werden later volksprenten genoemd, ten onrechte ervan uitgaande dat ze alleen werden gekocht door ‘het gewone volk’.

In diezelfde tijd, ruim honderd jaar voor het eerste echte kinderboek, verschenen er prenten die expliciet op kinderen waren gericht, zoals uit titel of bijschriften blijkt. Soms ging het om kindcentrale afbeeldingen, zoals kinderen met dieren.

Soms betrof het beeldverhalen met erotische en gewelddadige scènes die (althans tegenwoordig) als ongeschikt voor kinderen gelden, zoals een prent het slechte huwelijk van Urbanus en Isabel. In de achttiende eeuw gaven onderwijzers deze prenten op school aan jonge kinderen (vooral ca. 4 tot 8 jaar) vaak als beloning. Daarom werden ze wel schoolprenten genoemd en vanaf 1850 ook centsprenten. Ze waren toen namelijk te koop voor ongeveer één cent per stuk, althans de goedkoopste variant, ongekleurd en op slecht papier gedrukt. Voor een iets hogere prijs werden ze gekleurd met willekeurige verfvlekken of ‘bestens gekleurd’ en op goed papier.

De toenemende concurrentie in de achttiende eeuw leidde ertoe dat houtblokken onzorgvuldiger werden gesneden en nog gebruikt werden bij vergaande slijtage, zelfs als er

barsten en wormgaten in zaten.

Ondanks de soms gehavende afdrukken waren de prenten mateloos populair. De verkoopcijfers logen er niet om. Tegen 1790 verkocht de firma Stichter te Amsterdam ca. 250.000 prenten per jaar, rond 1850 meldde de firma Schuitemaker te Purmerend een omzet van een miljoen prenten per kwartaal. De prenten werden gedrukt op een vast formaat, het ‘gewone papierformaat’, waarvan de oorsprong teruggaat op het formaat van de zeef (ruim 30 x 40 cm) waarmee handgeschept papier werd gemaakt. Uitgevers brachten ze, meestal genummerd, in reeksen op de markt, met een grote verscheidenheid aan afbeeldingen en onderwerpen. Aan het eind van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw werden ze geleidelijk verdrongen door prentenboeken en strips.

Juist omdat deze prenten behoorden tot het goedkoopste massagoed, werden ze niet zorgvuldig bewaard en daarom zijn de meeste kinder- en volksprenten tegenwoordig erg zeldzaam. De toegankelijkheid van dit zeldzame cultuurgoed is reden voor nieuw omvattend overzichtswerk: Kinderprenten, Volksprenten, Centsprenten, Schoolprenten. Populaire grafiek in de Nederlanden 1650-1950.

I NSIGHT G UIDES Het beste aanbod van kwaliteitsreisgidsen

Verkrijgbaar bij uw boekhandel Kijk voor alle leverbare titels op

WWW.INSIGHTGUIDES.NL

De duik Het nieuwste jeugdboek van Sjoerd Kuyper, de auteur van Hotel De Grote L Met adembenemende illustraties van Sanne te Loo

Wie onder de pontjesbrug in Curaçao door zwemt, belandt in het verleden.

Dat grote geheim leert Roly van zijn vader, de brugwachter. Samen reizen ze verschillende keren naar het verleden.

Maar op een avond gaat Roly’s vader alleen, en komt niet meer terug.

‘Een ongewoon mooi boek’ – ***** nrc Handelsblad w w w. l e m n i s c a a t . n l

‘Kuyper weet je opnieuw te veroveren’ – Trouw

boekenkrant.com

november 2014 pagina 25

non-fictie De Boekenkrant-redactie gaat op vakantie. We lezen een reisgids. In hoeverre worden we overgehaald om naar de betreffende bestemming af te reizen? encyclopedisch

Speeddate met een wereldwonder Deze maand: Wereldwonderen van Jheni Osman. De kaft belooft ons een bijzondere serie plekken op aarde. We zullen erachter komen hoe deze wereldwonderen zijn ontstaan en ‘waarom ze zo prachtig zijn.’

Door Anouk Abels

Vakantiezin Sommige reisgidsen neem je mee in je backpack, andere zijn er om te worden uitgeplozen voordat je daadwerkelijk op pad gaat. Zo ook Wereldwonderen, een boek dat Jheni Osman verzorgde voor Lonely Planet. Osman neemt ons mee naar machtige toendra’s, bizarre natuurverschijnselen en schitterende berglandschappen, maar toont ook de grootste wereldwonderen die door de mens geschapen zijn.

De indrukwekkende foto’s van het Noorderlicht, de Grand Canyon, de Taj Mahal en Paaseiland zorgen voor een hevige eerste aantrekkingskracht. locaties op de wereld, die op de een of andere manier iets delen met het beschreven wonder.

Het resultaat voelt een beetje aan als speeddaten: met behulp van een stuk of vier pagina’s krijg je een eerste indruk van een bepaald wonder, en kun je besluiten of je al dan niet verliefd genoeg bent om de reis ernaartoe af te leggen. De indrukwekkende foto’s van wonderbaarlijke zaken als het Noorderlicht, de Grand Canyon, de Taj Mahal en Paaseiland zorgen in ieder geval voor een hevige eerste aantrekkingskracht.

Ieder hoofdstuk van Wereldwonderen is gewijd aan één bestemming, en begint met een sfeerimpressie die de fantasie op hol doet slaan.

Zo beschrijft Osman de spanning rondom het beklimmen van de Mount Everest, de iconische eerste Vakantiedomper aanblik van Machu Pichu en de sensatie rondom het pasEr staan een aantal seren van de ‘stomende plekken in Wereldwonsmeltkroes’ van de Zuidderen die op het eerste Amerikaanse Iguaçugezicht niet zo wonderwatervallen. Daarna baarlijk lijken – zeker komt er praktische wanneer je ze vergelijkt informatie aan bod: zo met andere beziensvind je reisinformatie, waardigheden in het maar lees je ook wat er boek. Het viaduct van in de buurt nog meer te Millau en de Chinese doen is. Er is tevens een Drieklovendam zijn uitgebreide beschrijving misschien indrukwekvan de historie en de kend voor bouw- en natuurlijke kenmerken natuurkundigen, maar Jheni Osman, Wereldwondevan de plek. Ook legt schitteren beduidend ren, vertatling: Marthe PhiOsman een connectie minder dan het sprooklipse, Uitgeverij Kosmos, ISBN met andere bijzondere jesachtige Cambod978 90 215 5778 6 (€ 24,99)

Taj Mahal, Uit: Lonely Planet, Wereldwonderen (2014) jaanse bouwwerk Angkor Wat of het Romeinse Colosseum. Toegegeven: het bespreken van dit soort moderne wonderen draagt bij aan de volledigheid van de gids. Wonderen uit het verleden, het heden én de toekomst verdienen allemaal een plaatsje in het boek.

Gaan we?

Dit Lonely Planet-boek is ideaal voor de wereldreiziger in de dop die zich wil oriënteren op de plekken

die hij absoluut moet zien voordat hij doodgaat. De mix van bestemmingen is veelzijdig: niet iedereen zal zich even aangetrokken voelen tot ieder beschreven wonder. Maar eigenlijk hoeft dat ook helemaal niet. ‘Gaan we?’ is daarom eigenlijk niet de juiste vraag; ‘waar gaan we naar toe?’ is veel passender. Het antwoord daarop zal voor iedere reiziger anders zijn.

salontafel

Ode aan Belgenland Wie creativiteit zoekt, denkt misschien niet meteen aan het kleine, complexe België.

Maar dat er wel bakken creativiteit en andere schoonheid te vinden is, bewijst The bright side of Belgium.

Door Wendy Claes Sigrid Vandensavel en Hadewijch Ceulemans, The bright side of Belgium, Luster Uitgeverij, ISBN 978 94 605 8113 7 (€ 39,95)

Jawel, deze turf toont aan dat er wel degelijk veel te zien en beleven valt op dat stipje op de wereldkaart.

Het salontafelboek presenteert in geur, kleur en beeld de Belgische architectuur, parken, pleinen, kunst,

shopping enzovoort van zowat alle provinciesteden, gevolgd door een ‘outside the city’-selectie. Dit aangevuld met uitgebreide interviews van niet noodzakelijk de bekendste kunstenaars, maar ook een chef-kok en architect die een bijzondere band hebben met hun vaderland alsook een internationaal profiel.

De lijvige gids lijkt vooral toeristen en expats voor ogen te hebben, daar het enkel beschikbaar is in het Engels. Hoewel Belgen niet erg patriottisch ingesteld zijn, is het evenzeer fijn om als local onontgonnen parels te ontdekken. Liefst met een behoorlijk budget op zak, want de nadruk

ligt op stijlvolle adresjes: design, modeboetieks, sterrenhotels en gastronomische restaurants.

The bright side of Belgium mijdt geen clichés, maar gaat verder dan de meeste reisgidsen. In tegenstelling tot de meeste Belgiëgidsen besteedt het boek veel ruimte aan Waalse steden zoals Charleroi. De grauwe industriestad die langzaam maar zeker opgewaardeerd wordt, noemt men hier ‘Belgian Berlin’. In die zin werpt het, zoals de titel belooft, een rooskleurige blik op een land in beweging. Verder schenkt de gids aandacht aan natuur in de Ardennen, Limburgse boomgaarden en de

kuststreek, die wel erg uitgediept wordt, terwijl we noemenswaardige steden als Mechelen missen.

Met zijn ruim vijfhonderd pagina’s, grote formaat en twee kilogram is de gids helaas niet handig mee te nemen. Het wil dan ook vooral ‘goesting’ geven om België te (her)ontdekken. Een gids boordevol levende locaties, belicht in grote, sprekende foto’s in een verbluffende vormgeving (kleurrijke iconen en originele paginazetting), verzorgd en met oog voor detail: mooier krijg je België niet voorgeschoteld. Tenzij in het echt.

boekenkrant.com

november 2014 pagina 26

non-fictie ecologie

Eerlijkheid is zeg maar echt mijn ding ‘Ecologisch’ en ‘duurzaam’ zijn allang geen trefwoorden meer alleen voor de antroposofische vegetariër op grijze sokken. Het zijn belangrijke onderwerpen die ieders aandacht verdienen. En dat is precies wat journalist Teun van de Keuken op humoristische wijze hoopt te bereiken met Puur en eerlijk.

Door Thijs Moens De titel van deze bundeling columns is niet toevallig gekozen, want ‘puur en eerlijk’ is ook de naam van het keurmerk van Albert Heijn. Wat dat keurmerk precies inhoudt is onduidelijk. Daarom opent Van de Keuken zijn boek met een gesprek dat hij voerde met de klantenservice van Albert Heijn, waaruit blijkt dat die ook geen antwoord heeft. Of, zoals een medewerker aan het einde van het gesprek opmerkt: ‘Stuur maar een e-mail Hoe vers is naar het hoofdkantoor. vers eigenIk ben zelf ook wel lijk? Waarom benieuwd naar het houden we zo antwoord.’

Het is een passend angstvallig begin en een voorbode rekening met van een grappig, eerlijk de houdbaaren soms wat ongemakkelijk boek, want Van heidsdatum? de Keuken deinst er niet Waarom is voor terug om de dinwater uit een gen te vertellen die we fles zo duur? liever niet willen horen.

Zo is het voor een fervent lezer schokkend om te horen dat één boom maar vierentwintig boeken aan papier oplevert.

De stukjes over alle toestanden in de bio-industrie laat ik eigenlijk liever ook langs me heengaan.

De basis van iedere column is een interessante vraag: hoe vers is vers eigenlijk? Waarom houden we zo angstvallig rekening met de houdbaarheidsdatum? Waarom is water uit een fles zo duur, terwijl het feitelijk maar € 0,0015 kost? Deze logische vragen – hoe simpel die soms ook lijken – is Van de Keuken gewend te stellen. Als presentator van het programma Keuringsdienst van Waarde doet hij niet anders.

Daarnaast wisselt hij deze stukjes af met een aantal herkenbare persoonlijke anekdotes.

Zo beschrijft hij zijn kapperfobie, die bestaat uit de angst voor het praatje met de kapper en het verlangen om niets te hoeven zeggen Teun van de Keuken, Puur als hij in de stoel zit. Een en eerlijk. Uitgeverij Thomas gesprek dat altijd begint Rap, ISBN 978 94 004 0029 0 (€ 15,90) met die ene vraag: ‘Ben je vrij vandaag?’

De stijl en woordgrappen van Puur en eerlijk deden me denken aan Taal is zeg maar echt mijn ding van Paulien Cornelisse. Alledaagse zaken die grappig, spitsvondig en met gevoel voor taal zijn opgeschreven. Waar het bij Cornelisse over taal gaat, gaat het bij Van de Keuken vooral over groen en ecologisch, en alles wat daar bij komt kijken.

Voor je het weet heb je dit boek uit, ben je een glimlach rijker en een dozijn illusies armer.

boekenkrant.com

ORNITHOLOGIE

Vogelen met Dorrestijn

‘Het zit erop. Meer hoeft niet.

Alles wat ik over vogels wilde zeggen heb ik wel gezegd’, schreef Hans Dorrestijn in 2012 in het nawoord van Dudeljo!. Is er met De Italiaanse chauffeuse nu dan toch weer een nieuwe Dorrestijn?

hem echter gerustgesteld: zijn werk is niet essentieel veranderd, er is nog wanhoop genoeg.

In zijn verhalen beschrijft Dorre­ stijn onverminderd tragikomisch zijn eigen onvermogen en gestuntel in het leven van alledag, in het menselijk verkeer en tijdens het vogelen. Hij spaart zichzelf daarbij zeker niet. Ook zijn reisgenoten tijdens de vele vogelreizen en hun Door Dirk Visser onderlinge verhoudingen worden soms genadeloos geportretteerd.

Nee dus. De Italiaanse Dorrestijn werkt daarbij met slechts chauffeuse is een twee categorieën: zij die deugen en bundeling van vogelzij die niet deugen. In de wat langere verhalen die eerder verhalen staan leuke beschrijvingen verschenen in Dorre­ van diverse landstreken en sommige stijns Vogelgids (2007), bewoners daarvan. zijn Natuurgids (2010) Vogels en vogelaars worden op en Dudeljo! (2012). Alleen de toegift bijna identieke wijze beschreven. bevat twee nieuwe verhalen.

De vorkstaartplevier schetst DorBegin jaren negentig begon cabarestijn bijvoorbeeld als volgt: ‘een retier en liedjesschrijver Dorrestijn korte dikke snavel, roodachtig aan de over vogels te schrijven. ‘Vroeger basis, een zwart ijl streepje met een schreef ik over drank en dronkenmooie kromming van schap, over bier, wodka oog naar keel en een en ongelukkige huweonbestemd okergrijze lijken, over seks en het kleur, gevorkte staart gebrek daaraan. Maar met zwarte punt’. Zijn het bierglas ruimde reisgenoten omschrijft het veld voor de verhij niet anders: ‘een rekijker, de kastelijn echtpaar met rugzakwerd vervangen door ken, beiden tamelijk de ornitholoog, de kater gezet, zilvergrijs haar werd verslagen door en stevige bergschoede Wintertaling en de nen, de man een grijs Appelvink. Vroeger sikje en een ringetje in moest het bier mij verzijn linkeroor.’ lossen van de dagelijkse Voor wie Dorrestijns beslommeringen, tegenHans Dorrestijn, De Italiaanse woordig doen de vogels chauffeuse, Uitgeverij Nijgh & vogelverhalen nog niet kent biedt De Itadat’, zo schrijft hij. Zijn Van Ditmar, ISBN 978 90 388 liaanse chauffeuse de oude lezers worden door 9888 9 (€ 16,50)

Chris van Houts

Hans Dorrestijn

‘Een echtpaar met rugzakken, beiden tamelijk gezet, zilvergrijs haar en stevige bergschoenen, de man een grijs sikje en een ringetje in zijn linkeroor.’ kans daarmee kennis te maken. Zij het wel zonder de fraaie plaatjes en soortbeschrijvingen uit de eerdere gidsen. Bovendien leert de lezer ondertussen veel over vogels en vogelaars.

oorlog

De zwarte kant van het verzet De afrekening sluit perfect aan bij het thema van de Maand van de Geschiedenis, die in oktober plaatsvond.

Redacteur Sanne Wolters dook het verleden in en las alles over vriend en vijand tijdens het verzet in de Tweede Wereldoorlog.

Door Sanne Wolters Maarten van Buuren is naast schrijver hoogleraar moderne Franse letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Hij groeide op in Maassluis en uit nieuwsgierigheid en voorliefde voor zijn geboortestad dook hij de archieven in. Zijn missie: de waarheid achterhalen over het verzet in het Westland. Dit breidde hij uit door Den Haag en Rotterdam er ook bij te betrekken.

De afrekening. Ontmaskering van het bewapend verzet, een boek dat verbazingwekkende onthullingen doet, was het gevolg.

De eerste editie, die in 2011 verscheen, leverde veel discussie op.

Volgens onderzoekers bij het NOID zou Van Buuren geen kennis hebben In het boek wordt verteld van het onderwerp, geen echte bron- wat er in Maassluis nen gebruiken en alleen op zoek zijn gebeurt in mei 1945 met naar bewijs voor zijn redenering. collaborateurs in de stad.

Een verkeerde insteek wanneer je verbonden bent aan een universiteit, gesloten voor ondervraging. Met het aldus de kritiek. Ook werd Van Buuverhoor van Francke als leidraad en ren beticht van het zwartmaken van meest gruwelijke voorbeeld. een van zijn hoofdpersonages, Piet Doelman, en andere leden van het Was deze NSB’er wel zo slecht in gewapend verzet. Zijn beschuldiginde oorlog en wat heeft hij dan misgen zouden zijn gebaseerd op slordaan? En hoe goed was die Piet Doeldige interpretatie van bronnen. man met zijn knokploeg eigenlijk?

Van Buuren liet het er niet bij zitten en herpakte zich in een herziene edi- Van Buuren laat feiten aan het licht komen en maakt duidetie. Het resultaat is een lijk dat geweld tegen de aangescherpt verhaal ‘verrader’ niet goed te met nieuwe bevindinpraten valt. Een bevolgen over het gewapend king die na de bevrijverzet. Het staat buiten ding opgekropte woede kijf dat een verhaal uit op ineens machals dat van NSB’er Lein teloze collaborateurs, Francke sowieso hard roept niet een idee op aan komt. In het boek van gerechtigheid. Het wordt verteld wat er in lezen van De afrekening Maassluis gebeurt in doet beseffen dat het mei 1945 met collaboverhaal rondom het rateurs in de stad. Hoe Maarten van Buuren, De afreverzet niet zo zwart-wit de NSB’ers midden in kening. Ontmaskering van het is als het lijkt. de nacht op brute wijze bewapend verzet, Uitgeverij van hun bed worden Lemniscaat, ISBN 978 90 477 gelicht en op worden 0517 8 (€ 14,95)

boekenkrant.com

november 2014 pagina 27

theaterman

De oud-adviseur van Sinterklaas

het recept

Vijfentwintig jaar lang volgde toneelman Bram van der Vlugt Sinterklaas op de voet. In het boek Sinterklaas bestaat! kan hij eindelijk een kijkje achter de schermen geven. Maar bovenal wil hij benadrukken dat Sinterklaas bestaat en moet blijven bestaan.

Door Sanne Wolters Bij het openslaan van Sinterklaas bestaat! wordt de insteek meteen duidelijk: leuke en ontroerende momenten delen mét een knipoog. Er zitten veel grapjes in verwerkt, zo ook op een van de eerste pagina’s. Sinterklaas en Bram hebben daar beiden een stukje geschreven en als je goed kijkt, zie je dat de handschriften wel erg veel op elkaar lijken. Van der Vlugt: ‘Het is voor mij een schizofrene aangelegenheid. Ik ben niet Sinterklaas, want Sinterklaas bestaat.’

Het boek houdt deze mythe in stand door foto’s te tonen van bijzondere momenten uit de Sinterklaastraditie.

Voor Van der Vlugt is het een soort afscheidsboek, maar vooral een verlengstuk van het spel. ‘Regel één is: Sinterklaas bestaat. Als je het spel mee wil spelen moet je je wel aan die regel houden.’ Dit geldt ook voor volwassenen, die volgens Van der Vlugt met de zwartepietendiscussie heel het sinterklaasfeest op zijn gat leggen. ‘Het is een kinderfeest en volwassenen moeten het mogelijk maken’, benadrukt hij.

Het grote Sinterklaas kookboek:

Disco-suikerharten Jumping Amsterdam

Het is iets wat hem altijd gefascineerd heeft. ‘Als puber wilde ik al ontzettend graag het toneel op. Ik vond het toen al zo magisch.’ Het feit dat toneelspelers het ene moment een rol spelen en het volgende moment gewoon over straat lopen, maakt het voor hem zo bijzonder. Na zoveel verschillende rollen te hebben gespeeld in theaterstukken, televisieseries en films is het hem nog steeds niet gaan vervelen. ‘Ik vind toneelspelen nog steeds heel leuk.

Ik heb altijd het gevoel: hier gaat het gebeuren.’ Het winnen van de Louis d’Or in 2000 was voor Van der Vlugt de kers op de taart: ‘Daar ben Rond 5 december vervulde Van der ik ontzettend dankbaar voor. Het is Vlugt tussen 1986 en 2010 een functie die hij zelf omschrijft als ‘adviseur de ultieme beloning.’ De onderscheiding zorgde voor de ene leuke aanvan Sinterklaas’. In die tijd heeft hij bieding na de andere. ‘Ik heb zoveel zelf nooit wat mogen vertellen over mooi en leuk werk mogen doen,’ het kinderfeest, maar met Sintervoegt hij toe. klaas bestaat! heeft hij Dit jaar is Van der eindelijk de kans om zijn Vlugt tachtig geworden eigen verhaal te doen. en moet hij zijn rust In het boek zijn allerlei pakken. ‘Ik moet wel adviseurs van Sintergenoeg slapen,’ geeft klaas te zien, maar van hij toe. ‘Maar het ont‘halve Klazen’ houdt Van houden van de teksten der Vlugt niet. Geheimgaat nog steeds goed, zinnig doen over het prihoor.’ Hij staat nu drie véleven van Sinterklaas keer in de week op de is hierbij erg belangrijk. planken in het stuk ‘Het is belangrijk om Moesson. Het is wel geheim te houden wat duidelijk: stilzitten is Sinterklaas doet als hij Bram van der Vlugt, Sinvoor iemand als Van niet in Nederland is,’ terklaas bestaat, Uitgeverij der Vlugt erg moeilijk. aldus Van der Vlugt. ‘Ik ­Lemniscaat, ISBN 978 90 477 0518 5 (€ 15,00) Zo is hij binnenkort vertel kinderen altijd dat ook nog te zien in de hij voornamelijk niets nieuwe Nederlandse film Pak van doet, dat hij ontzettend lui is en een beetje bezig is met voorbereidingen.’ mijn hart. Hierin speelt hij een rol die hem op het lijf geschreven In welk kasteel Sinterklaas precies verblijft in Spanje, weet zelfs Van der staat: hij kruipt in de huid van een demente bejaarde man die denkt dat Vlugt niet. hij Sinterklaas is. Van der Vlugt: ‘Een Wie Van der Vlugt kent uit zijn tijd betere rol kan ik mij op mijn tachtigals ‘adviseur’ van Sinterklaas, weet ste toch niet wensen?’ dat hij een fervent toneelspeler is.

Bram van der Vlugt met Amerigo

‘Ik vertel kinderen altijd dat Sinterklaas voornamelijk niets doet, dat hij ontzettend lui is, en een beetje bezig is met voorbereidingen.’

Van der Vlugt denkt nog volop na over de toekomst. Vol enthousiasme vertelt hij over zijn plannen. Samen met twee van zijn kinderen heeft hij een ensemble opgericht: Van der Vlugt & Co. Ze vertellen verhalen met muziek en noemen zichzelf concertvertellers. Zijn zoon speelt de saxofoon en componeert de stukken en zijn dochter is violist. Van der Vlugt zelf vertelt erbij. ‘Dat is het enige wat ik kan’, lacht hij. Het gezelschap heeft twee programma’s gemaakt en gaat in het voorjaar de theaters in met De Drievingerige Luiaard. Het stuk gaat over het bombardement in Van der Vlugts vroegere woonplaats Den Haag in de Tweede Wereldoorlog: een gebeurtenis die hij van dichtbij heeft meegemaakt als tienjarig jongetje.

Optreden met zijn eigen kinderen maakt het geheel extra bijzonder en leuk. ‘En ik hoef me ook echt niet te schamen, want ze zijn gewoon heel goed!’ vertelt Van der Vlugt. Hij klinkt als een trotse vader met een carrière in toneel waar je u tegen zegt. De oud-adviseur van Sinterklaas blijft er nuchter over: ‘Ik heb gewoon altijd alle kansen gepakt.’

Borstplaat maken is op zich niet moeilijk – even oefenen en je hebt het onder de knie. Dan hoor je aan het krassen in de pan al of de suikermassa de juiste dikte heeft bereikt. Wil je zeker zijn van een goed resultaat, gebruik dan een kookthermometer. Wees wel voorzichtig, de suiker wordt heel erg heet en geeft lelijke brandwonden als je ermee knoeit.

ingrediënten Voor 3 stuks: 250 g kristalsuiker 5 eetlepels water rode, gele of groene levensmiddelenkleurstof bakpapier 3 borstplaatvormen (kookthermometer) Bereiden Anneke Ammerlaan & Leg een stuk bakpapier Yolanda van der Jagt, Het op een hittebestendige grote Sinterklaas kookboek, ondergrond en leg de Uitgeefadvies Van Lindonk borstplaatvormen met & de Bres, ISBN 978 90 822 een kleine tussenruimte 4550 9 (€ 22,50) op het bakpapier.

Doe de suiker, het water en enkele druppels kleurstof in een steelpan. Verwarm de suiker en het water onder af en toe roeren op laag vuur tot de suiker is opgelost. Zet het vuur hoog, zet eventueel de thermometer in de pan en kook, zonder te roeren, de suiker tot de thermometer 105 °C aangeeft of tot de laatste druppel die van een (houten) lepel loopt een fijne draad vormt.

Neem de pan van het vuur, zet hem op een hittebestendige ondergrond en roer krachtig met een houten lepel tot het mengsel troebel begint te worden en een krassend geluid gaat maken.

Schenk nu snel de suiker in de vormen.

Laat de suiker in zo’n 10 minuten hard worden. Zet de vormen op hun kant en laat nog 10 minuten afkoelen.

Bereidingstijd: 15 minuten + opstijven en afkoelen Tip Gewoon opnieuw proberen! In het begin kan het nog weleens gebeuren dat de suikermassa te dun of te dik is. Geen nood: doe de suiker weer terug in de pan, voeg 2-3 eetlepels water toe en volg nogmaals het recept. www.hetgrotesinterklaaskookboek.nl

boekenkrant.com

november 2014 pagina 29

non-fictie interview

Vieze liedjes: lief en ontzettend grappig In de zeventiende en achttiende eeuw kende ons land een rijke liedcultuur. Rijk en arm, jong en oud, man en vrouw, bij het werk, in de kroeg en op straat, overal werd gezongen en door iedereen. Het erotische lied was ruim aanwezig in het repertoire.

Door Caroline van der Lee

tussen,’ vertelt ze. ‘Die gingen over alle mogelijke thema’s: exotische meisjes uit Indië en Afrika, geslachtsziektes, impotentie. Ook bruiloftsliederen waren geliefd.

Vaak zijn dat een soort instructies voor de huwelijksnacht. Eén van mijn favoriete teksten is het lied van drie vrouwen die van de stadsmuur in Utrecht plassen en daarbij worden bespied door een soldaat. Die raakt daar nogal opgewonden van. Ook is er een lied over een man die in gesprek is met zijn penis. Heel leuk, vind ik dat.’

Annemieke Houben Vaak is niet bekend wie de teksten (1981) studeerde hishebben geschreven. ‘Voor zover we torische letterkunde het wel weten, betrof het jonge aan de Universiteit mannen. Maar ouderen en vrouwen van Amsterdam. Voor zongen ze net zo hard mee, hoor. De het Meertens Instituut teksten worden veelal wel verteld deed zij enige jaren vanuit het mannelijk standpunt en onderzoek naar zeventiende- en vanuit stedelijk perspectief. Dat laatachttiende-eeuwse liedteksten. Als ste kan een gevolg zijn van het feit afsluiting van dat project besloot zij voor collega’s en vrienden de leukste dat vooral liedboeken uit Amsterdam bewaard zijn gebleven.’ liedjes die ze was tegengekomen te Het zingen van erotibundelen. Daar zaten sche teksten zal zeker aardig wat scabreuze niet alleen aan de teksten tussen. UitNederlanders zijn vooreindelijk werden het behouden, maar voler zoveel, dat Houben gens Houben is er wel besloot naar een uiteen grote hoeveelheid gever te stappen. Dat liedboeken bewaard resulteerde in een boek gebleven in ons land. met 95 ‘vieze’ liedjes.

‘Het is eigenlijk vreemd Houben vond de meeste dat er nog maar zo liedjes in historische weinig is gepubliceerd liedboeken. ‘Die waren over deze materie en heel populair in die dat de teksten zelf zelfs tijd. Er stonden liederen Annemieke Houben, Vieze helemaal nooit eerder over alle onderwerpen liedjes uit de 17e en 18e eeuw, gepubliceerd zijn,’ in. Ondeugende liedjes Uitgeverij Vantilt, ISBN 978 94 6004 169 3 (€ 19,95) meent de onderzoekstonden daar gewoon

‘Ook is er een lied over een man die in gesprek is met zijn penis. Heel leuk, vind ik dat.’ ster. ‘Dankzij de liedboeken hebben we opeens toegang tot bronnen die tot op heden onaangeroerd waren.’

Waarom wellustige liedjes zo geliefd waren, vindt Houben moeilijk om te zeggen. ‘Waarschijnlijk omdat men zich ermee afzette tegen het gezag.

Dat is van alle tijden. In feite is er één lange lijn te zien in zowel de zangcultuur als in de erotische cultuur vanaf de Middeleeuwen naar de zeventiende en achttiende eeuw.

Maar daarna wordt het opeens akelig stil. In de negentiende eeuw werd een beschavingsoffensief gevoerd in ons land. Dat heeft een enorme impact gehad op de muziek en de zang. Schunnige liedjes verdwenen bijna helemaal.

Veel mensen veronderstellen een overeenkomst tussen de zeventiende- en achttiende-eeuwse liedteksten en die van onze hedendaagse rappers. Houben ontkent dat echter: ‘Rappers zijn inderdaad net zo expliciet in hun taalgebruik als de zeventiende- en achttiendeeeuwers. Maar rapteksten zijn vaak zo agressief. Daar is in de teksten die heb onderzocht geen sprake van. Die zijn allemaal heel lief en ontzettend grappig.’

commandant

De Van Uhm-methode werkt Tijdens een Tedx-presentatie met de titel Ik koos het wapen vertelde Peter van Uhm waarom hij besloot in het leger te dienen. Het inspirerende boek dat Sander Koenen in nauwe samenwerking met Van Uhm schreef, draagt dezelfde naam.

Door Jan Louwers Koenen gaat op boeiende en meeslepende wijze in op een schijnbaar moeiteloze weg naar de top, waarbij Van Uhm het van bakkerszoon schopte tot hoogste militair van Nederland. De auteur beschrijft Van Uhms verantwoordelijkheid voor tienduizenden ondergeschikten.

Daarnaast is er aandacht voor het verdriet om het sneuvelen van Van Uhms eigen zoon Dennis in Afghanistan, een dag nadat de militair zelf

Ik koos het wapen staat dan ook vol met anekdotes over inspirerende ontmoetingen en confrontaties.

Bijvoorbeeld tijdens zijn missie in Bij de Landmachtorganisatie is Libanon, waar hij een bijzonder structuur en ordening onmisbaar contact opbouwt met een sergeant– iets waar Van Uhm al van jongs majoor uit het Israëlische leger die af aan op geheel eigen wijze mee zijn angsten met Van Uhm deelt. omgaat. Terwijl medestudenten op Of een Amerikaanse de KMA zeer fanatiek militair die onaangestuderen, laat hij zich naam is verrast door niet gek maken. Humor zijn doortastendheid en en een feestje op zijn hem woedend typeert tijd zijn ook belangrijk. als een wolf in schaapsEen sterk gevoel van kleren. Een flinke dosis rechtvaardigheid dat hij bluf, soms op of over vanuit zijn jeugd heeft het randje van wat meegekregen vormt officieel is toegestaan, hierbij de rode draad. typeert de Van UhmConfrontaties met zijn methode. Tegelijkertijd meerderen schuwt hij is het belangrijk om niet. Hij wil zichzelf en altijd voor je mensen te zijn omgeving voortdustaan, betrouwbaar en rend prikkelen om dinSander Koenen, Peter van gen beter te doen: ‘Als je Uhm – Ik koos het wapen, Uit- loyaal. stopt beter te worden, geverij Atlas Contact, ISBN 978 houd je op goed te zijn!’

90 450 2537 7 (€ 19,95) benoemd werd tot Commandant Der Strijdkrachten.

nieuwe titels koken Zondigen tot je een ons weegt Diëten helpt niet en sommige ‘slechte’ dingen zijn simpelweg te lekker om uit je eetpatroon te bannen. Dit boek gaat over wat je wel mag eten in plaats van wat je niet mag.

Om af te vallen of op gewicht te blijven, is het Carina Noordervliet, Zondigen van belang om aan de tot je een ons weegt, Uitgevelange termijn te denken. rij Princess Books, ISBN 978 94 920 2901 0, (€ 24,95) Een leven lang zonder zonden? Dat houdt niemand vol en maakt het leven minder leuk. Je leert daarom niet alleen zondigen, het boek geeft je ook de liefde voor eten weer terug.

Liever Lokaal, 365 dagen per jaar De meeste kookboeken geven recepten voor producten die voorradig zijn in de winkel, de keukenkast, de koelkast en de diepvries. Maar is het niet logischer om uit te gaan van de producten die erom vragen om nu opgegeten Annette van Ruitenburg te worden, van dat wat en Rene Zanderink, Liever het land of de zee op Lokaal, 365 dagen per jaar, Uitdit moment te bieden geverij Fontaine, ISBN 978 90 heeft? Dit boek stelt de 595 6489 3, (€ 29,95) vraag: wat is er vandaag voorradig uit de natuur en vraagt erom gegeten te worden?

Een nieuwe kijk op eten Het eerste kookboek van Anna Jones geeft een moderne kijk op vegetarisch eten – recepten die gezond, voedzaam, heel lekker en gemakkelijk te maken zijn. Vol recepten waarin het volledige aanbod van vegetarische ingrediënten wordt Anna Jones, Een nieuwe kijk op eten, Uitgeverij Fontaine, gebruikt - verschillende ISBN 978 90 595 6537 1 granen, zaden en sei(€ 29,95) zoensgroenten - en een alternatieve benadering van koken die niet gebaseerd is op zuivel, zware koolhydraten en gluten.

Casa Benali Schrijf alleen over eten op een lege maag, adviseerde Ernest Hemingway. Maar ook een schrijver moet eten.

En dat doet Abdelkader in Casa Benali samen met zijn vrouw Saïda, die hem meeneemt op een ontdekkingstocht door de Marokkaanse keuken. Koken, garen, Abdelkader en Saïda Benali, sudderen, stomen, stoCasa Benali, Uitgeverij ven en bezingen! Saïda ­Arbeiderspers, ISBN 978 90 voegt haar innovaties 295 8977 2 (€ 19,95) toe, Abdelkader volgt haar watertandend en citeert W.H. Auden: ‘If equal love cannot be, let the more loving one be me.’

boekenkrant.com

november 2014 pagina 30

boekfragment

Met Insight Guides ontdekt u de wereld 66

WetensWaard

67

◆

a boriginalkunst Van droomtijd tot acrylverf - de kunst van de hedendaagse Aboriginals grijpt terug op duizenden jaren oude mythen en tradities.

Bestemming van de maand: Insight Guide Australië ISBN 978 90 6655 440 5 € 24,90 - Uitgeverij Cambium BV Zie ook: www.insightguides.nl

Deze prachtige reisgidsen vertellen u vóór en tijdens de reis alles over de plaats van bestemming, en na terugkomst kunt u nog eens lekker nagenieten.

De Aboriginalkunst van nu is hedendaags en tegelijkertijd traditioneel, gemaakt in het heden en toch tijdloos. Een omschrijving geven van deze kunstvorm, die ons in staat stelt om iets te ervaren van de unieke Australische cultuur, is even moeilijk als het doorgronden van de symboliek. De opleving van de Aboriginalkunst begon in het begin van de jaren zeventig in Northern Territory, aanvankelijk binnen enkele groepen in Arnhem Land en de woestijngemeenschap Papunya, ten westen van Alice Springs.

In Arnhem Land moedigden missionarissen de bevolking aan om hun ontwerpen, die gebaseerd waren op traditionele rotsschilderingen en lichaamsversieringen, op boombast te schilderen. In dezelfde tijd introduceerde de onderwijzer Geoffrey Bardon in Centraal-Australië acrylverf, waarmee een heel nieuwe stijl ontstond: de zogenaamde dot paintings (schilderingen die uit stippen bestaan). Dit type werken is tegenwoordig te zien in de National Gallery in Canberra en talloze andere musea en galeries.

De bewoners van de Tiwi Islands staan bekend om hun houtsnijwerk en schilderingen. Enkele belangrijke kunstenaars zijn Rover Thomas en Paddy Carlton uit de Kimberley in Western Australia en Eubena Nampitjin (ca. 1920-2013) uit Balgo Hills; zij maakte werken in acryl die van het doek afspatten. Emily Kngwarreye (ca. 1910-1996) zette met haar werk de Centraal-Australische gemeenschap Utopia op de kaart, en haar nicht Kathleen Petyarre zet de traditie voort met uiterst gedetailleerde schilderingen, prints en batiks, die in tal van galeries in heel Australië te koop zijn.

Aboriginalschildering van Melangi de Milingibi, van een begrafenisceremonie met kangoeroes op Croker Island, die ook op Australische bankbiljetten is afgebeeld.

Kunstwerken in Art Mob, een Aboriginalgalerie in Hobart, Tasmanië.

A boriginAlkunst kopen

Aboriginal Memorial, door kunstenaars uit Ramingining (Northern Territory) vervaardigd van 200 holle begrafenis­ palen. Ze zijn te zien in de National Gallery of Australia.

In moderne Aboriginalkunst wordt de droomtijd vaak opgeroepen, zonder duidelijk verband met een bepaald verhaal of lied daaruit.

Een bewoner van Tiwi Island vervaardigt een schildering.

Er is veel vraag naar kunst van Tiwi, die door uitgesproken vormen en kleuren wordt gekenmerkt.

Detail van een Aboriginalkom met een patroon dat in het hout is gebrand.

INSIGHT GUIDES onderscheiden zich van gewone reisgidsen doordat zij geschreven zijn door een deskundig team van auteurs die veelal zelf in het land wonen en werken. Meer dan 500 kleurenfoto’s maken deze gidsen tot de ideale reisgenoot.

Heerlijk houten huis te huur in de Ardennen.

In de markt van Aboriginalkunst, waar de omzet in de miljoenen dollars loopt, zijn veel oplichters actief. Wie een Aboriginalkunstwerk wil kopen, kan enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen nemen.

Koop, om zeker te zijn van de authenticiteit van het werk, liefst rechtstreeks bij de kunstenaar of de gemeenschap waartoe hij of zij behoort, bij een Aboriginalkunst- en kunstnijverheidscentrum of een betrouwbare handelaar; let op het lidmaatschap van de Indigenous Art Trade Association of de Australian Commercial Galleries Association. Vraag altijd om een certificaat van echtheid en/of een fotografisch certificaat van oorsprong. Op die manier kunt u de titel, de naam van de kunstenaar en zijn gemeenschap, de datum van het werk en het verhaal erachter vaststellen. Bekijk daarna de kwaliteit en prijzen van andere werken van dezelfde kunstenaar om te zien of de prijs juist is. Kunstenaars worden nogal eens opgelicht door gewetenloze handelaars, dus informeer of de handelaar zich aan een ethische code houdt die in de kunstwereld geldt, zoals de Australian Indigenous Art Code of Conduct.

Een pottenbakker aan het werk in Nguiu, Bathurst Island (Northern Territory).

Aboriginalkunst Naast de gebruikelijke informatie die u in reisgidsen aantreft, bieden Insight Guides een aantal speciale themapagina’s waarin specifieke onderwerpen van een land of streek extra worden belicht.

Genomineerd als 1 van de 25 beste Belgische strips aller tijden ‘Aangrijpende striproman’ **** d e s ta n d a a r d

‘een meesterwerkje’ ****

De Boekenkrant biedt haar lezers in samenwerking met boekhandel Roelants een rustieke vrijstaande landhuisje aan in de Belgische Ardennen. Het ligt in het dorpje Daverdisse.

Hier is de laatste 40 jaar weinig veranderd. Ideaal voor een verblijf vol ontspanning of inspanning. De huisbibliotheek staat garant voor wekenlang leesplezier.

guido magazine

‘Ontroerende strip die nooit verveelt, maar naar de essentie gaat’ **** gazet van antwerpen

‘Het Zotte Geweld balanceert gedurfd zoals het beeld’ *** knack

‘In his first graphic novel, Joris Vermassen succeeds in walking the tightrope between a laugh and a tear. Mad With Joy is as much a celebration of life as an ode to intimacy.’ w w w. b r o k e n f r o n t i e r . c o m Een weekend (vrij-ma) of een midweek (4 nachten) kost 250,– en een week 350,–. Kijk voor meer informatie op www.roelants.nl

isbn 9789460012518

uitgeverijvrijdag.be

boekenkrant.com

november 2014 pagina 31

boekfragment

Burka Basics

Peter de Wit, Burka Basics, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7443 3 (€ 12,50)

De beste woordgrappen 2

Eelke de Blouw & Tjarko Evenboer, Evert Kwok. De beste woordgrappen 2, Uitgeverij Van Gennep, ISBN 978 94 616 4337 7 (€ 6,90) www.brainbooks.nl

Squabe 1 Glamourloze Erkenning Glamourloze erkenning Glamourloze erkenning

Abe Borst, Squabe 1 Glamourloze Erkenning, Uitgeverij Syndikaat, ISBN 978 90 784 0337 1 (€ 8,95) www.syndikaat.nl

www.syndikaat.nl

Nu verkrijgbaar \ 8,95 Nu48verkrijgbaar \ 8,95 pagina’s FC, softcover 48 pagina’s FC, softcover

boekenkrant.com

november 2014 pagina 32

strips contrast

Gif ontrafelt oude moordzaak

selfies

De Duitse schrijver Peer Meter (Bremen, 1956) heeft zich verdiept in een aantal geruchtmakende Duitse moordzaken.

Hij schreef hier boeken over, toneelstukken en grafische romans, die tegenwoordig bekend staan als de Mörder Trilogie.

Door Hans Pols Meters interesse voor Gesche Gottfried ontstond in 1988, toen geheel onverwacht de processtukken opdoken van de geruchtmakende rechtszaak rondom deze seriemoordenares. De grafische roman Gif, die Meter hierover schreef, verscheen onlangs in een Nederlandse vertaling. Het is een knap geconstrueerd verhaal, waarin feit en fictie met elkaar vermengd worden. Meter introduceert een jonge schrijfster, die in 1831 in Bremen arriveert om er voor haar Engelse uitgever een reisgids te gaan schrijven. Juist op dat moment wordt het schavot opgericht voor Gesche Gottfried, Tegelijkertijd die voor haar misdaden was ze een ter dood is veroordeeld. geliefde vrouw, De inwoners van de stad zijn met niets die mensen bezig en reageverzorgde en te anders ren wantrouwig op de eten gaf. komst van de schrijfster. Onbedoeld wordt ze steeds meer bij de zaak betrokken en zo reconstrueert ze het verhaal van Gottfried, een vrouw die vijftien mensen vermoordde met vergif, waaronder haar eigen kinderen en echtgenoten. Anderen diende ze steeds kleine niet dodelijke doses toe, waardoor ze niet stierven, maar ziek werden.

Tegelijkertijd was ze een geliefde vrouw, die mensen verzorgde en te eten gaf. Jarenlang vergiftigde ze mensen zonder dat de inwoners van Bremen dat konden of wilden zien.

Gif werd in beeld gebracht door Barbara Yelin (München, 1977), een kunstenares die haar werk maakt met potlood.

Peer Meter & Barbara Yelin, Gif maakte ze volledig Gif, Uitgeverij Xstra, vertain zwart-wit, waarmee ling: Chantal Meijs, ISBN 978 94 907 5970 4 (€ 18,90) ze mooie contrasten weet te bereiken. Ze is vooral sterk in het creëren van sfeer. Met donkere luchten en sombere gebouwen en interieurs weet ze een atmosfeer op te roepen die goed past bij het verhaal. Minder sterk is ze in het tekenen van mensen. Die zwakte in het tekenwerk wordt ruimschoots gecompenseerd door het fascinerende en goed vertelde verhaal.

Het niet opwindende leven van Abe Borst Al enkele jaren publiceert Abe Borst zijn autobiografische strip Squabe op internet en in de Boekenkrant. Nu verschijnt bij Uitgeverij Syndikaat Glamourloze Erkenning, het debuutalbum vol getekende overpeinzingen.

Reden voor een gesprek met de stripmaker.

Door Caroline van der Lee Wat betekent ‘Squabe’ eigenlijk?

‘Ik ben met deze strip begonnen toen ik nog op de Academie zat.

Met een groep studievrienden waren we aan het spelen met het woord strip en onze namen. Bij mij werd het uiteindelijk Squabe. Die titel is blijven hangen, het betekent niet echt iets.’

Squabe is een dagboekstrip. Daar zijn er al heel wat van in Nederland.

Waarin onderscheidt jouw strip zich

van andere autobiografische strips?

‘Daar heb ik eerlijk gezegd nooit zo over nagedacht. Ik ben met deze stripjes begonnen omdat ik het medium wilde leren kennen. Om het in de vingers te krijgen, zeg maar. Er zijn inderdaad veel dagboekstrips van oude rotten. Ik onderscheid me door mijn leeftijd. De strips die ik maak gaan over thema’s waar mijn generatie mee worstelt: vriendschap, liefde, het vinden van je plek in de maatschappij, volwassen worden.

Een stripje maken over dit soort onderwerpen helpt mij soms om dat soort dingen beter te begrijpen. En ik merk dat anderen zich in mijn overpeinzingen herkennen. Mijn werk wordt vooral gelezen door studenten. Hoewel ik ook wel hoor dat ouderen ze leuk vinden.’

Wat wil je je lezers eigenlijk meegeven?

‘Ik heb geen spannend leven. In mijn stripjes

Abe Borst

gebeurt dan ook niet veel. Toch hoor ik vaak dat mensen naar aanleiding van mijn strookjes vinden dat ik zo’n leuk leven heb. Als ik mijn lezers dan al iets wil meegeven, dan is het dat je helemaal geen opwindend bestaan hoeft te leiden om het toch leuk te hebben.’

Wat verwacht je van je debuut?

‘Ik hoop op een groter publiek. Ik publiceerde voorheen op internet en af en toe maakte ik een boekje in eigen beheer. Dat blijft heel beperkt. Nu heb ik een uitgever die helpt bij de verspreiding en de promotie. Dan wordt het bereik groter.’

Abe Borst, Squabe 1 Glamourloze Erkenning, Uitgeverij Syndikaat, ISBN 978 90 784 0337 1 (€ 8,95)

Wat zijn de plannen voor de toekomst?

‘Ik ga eerst eens kijken hoe mijn boek gaat verkopen. Het liefst blijf ik nog heel lang doorgaan met deze strip, maar ik zou er graag ietsje meer mee verdienen…’

boekenkrant.com

november 2014 pagina 33

een vrolijk weekblad

Schrijven voor Donald Duck Door Cok Jouvenaar In oktober 1989 was Frank Jonker één van de winnaars van een scenariowedstrijd die door Donald Duck en Het Stripschap was uitgeschreven. Frank: ‘Op school schreef ik graag verhalen en opstellen, en Donald Duck las ik al heel mijn leven. Dus ik dacht: laat ik eens kijken of ik ook een Donald Duck-verhaaltje kan schrijven.’

Hij zette gelijk hoog in door het niveau van Carl Barks na te streven.

‘Barks is de bedenker van Duckstad en veel van de bewoners, zoals Oom Dagobert, Guus Geluk en Gijs Gans.

Zijn Duckverhalen zijn dé maatstaf voor het weekblad Donald Duck. Ik heb Barks bestudeerd en gekeken hoe hij zijn verhalen opbouwde. Als je zijn verhalen analyseert, ontdek je het supertalent van deze man en ervaar je de tijdloosheid van zijn verhalen.’

Jonker heeft Barks een paar keer ontmoet. ‘De eerste keer was in Parijs bij een tentoonstelling van zijn schilderijen. Ik had een fototoestel bij me, maar vergat gewoon te vragen of er iemand een foto van mij en Barks wilde maken. Dat geeft wel aan hoe magisch dat moment voor me was.

Ik herlees de Barks-verhalen nog regelmatig. Inmiddels kijk ik ook wel naar werk van andere scenaristen, zoals Willy Vandersteen van onder andere Suske en Wiske, en Goscinny,

In de afgelopen kwart eeuw heeft Jonker een kleine duizend Duck-scenario’s geschreven.

Sander Gulien

Cok Jouvenaar

De naam Frank Jonker zal niet bij veel mensen bekend zijn. Toch kent bijna iedereen zijn werk. Jonker is namelijk één van de schrijvers van de strips in Donald Duck. En dat al vijfentwintig jaar.

Donald als politieagent

de schrijver van Lucky Luke, Asterix en nog veel meer klassieke strips.

Ook deze scenaristen behoren tot mijn favorieten.’

In de afgelopen kwart eeuw heeft Jonker een kleine duizend Duckscenario’s geschreven. Toch is hij nog lang niet uitgekeken op de stripeend.

‘Het blijft leuk. Blijkbaar heb ik nog niet alles gehad. Met Donald kun je alle kanten op. Je kunt hem overal naar toesturen, of hem alle soorten dingen laten doen.

Iedereen kan zich in Donald herkennen. Bovendien heb ik veel aan hem te danken. Ik schrijf inmiddels voor veel andere bladen en stripboeken.

Dat is allemaal uit Donald Duck voortgekomen.’

Ter gelegenheid van Frank Jonkers jubileum heeft Stripwinkel Het Beeldverhaal in Amsterdam een kleine expositie verzorgd met Donald Duck-verhalen en zijn andere werk.

Frank Jonker

Kijk voor meer Informatie op ­ www.beeld­verhaalamsterdam.nl.

collector’s item

Geirnaert tekent en is the boy next door Flatlife is een korte animatiefilm van Jonas Geirnaert over de lotgevallen van vier appartementsbewoners die elkaars leven beheersen. De graphic novel is gebaseerd op deze animaties.

Door Wendy Claes

Johan Geirnaert, Flatlife, Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts en Uitgeverij De Harmonie, ISBN 90 893 1446 6 (€ 24,95)

In 2004 kreeg Vlaanderen voor het eerst te maken met het fenomeen Jonas Geirnaert. Als afstudeerproject voor het Gentse kunstonderwijs aan KASK creëerde hij de elf minuten durende animatiefilm Flatlife, die hij vervolgens instuurde voor het prestigieuze filmfestival van Cannes.

Tegen alle verwachtingen in werd het filmpje opgenomen in de competitie en vervolgens uitgeroepen tot winnaar van de juryprijs.

Geirnaerts creatieve brein leverde

Zo durft een tv wel eens te ontploffen of kan zelfs een pandabeer tegen het raam vliegen… naast absurde humor voor Neveneffecten, een cabaretkwartet dat tien jaar geleden door Vlaanderen en Nederland trok, ook populaire programma’s als Basta en De ideale wereld. Tevens is hij geestelijk vader van Kabouter Wesley, een strip- en tekenfilmreeks waar absurditeit tot een hoogtepunt gedreven wordt.

Flatlife is een graphic novel met alle stills uit de gelijknamige korte film, die ervoor zorgde dat zijn carrière echt van de grond geraakte.

Het bladerboek toont de dagelijkse routine van vier flatbewoners en toont dat ook daar spannende dingen kunnen gebeuren. De acties van

de ene bewoner krijgen gevolgen bij de andere. Zo durft een tv wel eens te ontploffen of kan zelfs een pandabeer tegen het raam vliegen…

Een uiterst eenvoudige doch doel­ tref­fende tekenstijl van de alledaagse personages, die amper eenre-

gelige dialogen voeren. Flatlife zal je dus in een ruk uitlezen, maar heeft als extra de animatiefilm zelve op dvd. Deze uitgave beschouwen we vooral als een collector’s item voor de fans. Een uurtje ontspanning is gegarandeerd.

Stripmakers Drinken Wijn Aan Het Water Interviews met de bekendste stripauteurs van Nederland

Kinderboekenauteur, stripmaker en illustrator Kees de Boer drinkt een gezellig glaasje wijn aan het water met telkens een andere, Nederlandse stripauteur. Of het nu een warme zomerdag aan de rivier, of een grijze winterdag in het park is, Kees zoekt er een lekker flesje bij!

De eerste 3 afleveringen met Aloys Oosterwijk (Panorama-strip Willems Wereld, rechtbanktekenaar), Mark Retera (Dirk Jan) en Gerrie Hondius (zandkunstenares en Opzij-strip Ansje Tweedehansje) zijn te bekijken op het YouTube-kanaal van de BNS: youtube.com/user/BNSstripmakers

Meer dan 240 strippagina's in 24 uur

Resultaat 24 Hour Comic Day gebundeld in gratis e-comic Op 4 en 5 oktober 2014 werden er in Vlissingen, Utrecht, Zwolle en Amsterdam ‘24 Hour Comic Days‘ georganiseerd. Tijdens ‘24 Hour Comic Day’ gaan stripmakers de uitdaging aan om binnen 24 uur een stripverhaal van 24 pagina’s te maken. Sinds de eerste editie in Amerika op 24 april 2004 is het uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. De Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers (BNS) bundelde ter gelegenheid van de Nederlandse editie van ‘24 Hour Comic Day 2014’ enkele bijdragen in een speciale e-comic, te lezen via www.stripmakers.nl. Versies voor iPad en Android tablets zijn in voorbereiding.

Het is nooit te laat voor een boek van Middernacht Pers!

Nieuws, boeken, albums en werk van Nederlandse stripmakers vind je op: www.stripmakers.nl www.facebook.com/Stripmakers www.youtube.com/user/BNSstripmakers Bijna 100 professionele stripmakers zijn aangesloten bij de Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers (BNS). Zij zetten zich in voor erkenning, waardering en promotie van het Nederlandse beeldverhaal. Daarnaast is de BNS actief in beleidsen beroepsondersteuning. Het werk van al deze stripmakers wordt in binnen- en buitenland vertaald én uitgegeven en is in elke boekhandel verkrijgbaar.

De jaarlijkse bestseller!

Iedere dag is Malala Dag Rosemary McCarney

Snoecks is opnieuw verkrijgbaar met twee verschillende covers.

Middernacht Pers

www.middernachtpers.nl

€ 19,90 600 pagina’s, www.snoecks.nl

boekenkrant.com

november 2014 pagina 35

boekfragment

Vluchtcode Vlinder In 1973 probeert Michael te vluchten uit de DDR. Hij wordt verraden en belandt in de gevangenis. Jaren later is West-Duitsland bereid de DDR te betalen voor zijn vrijheid.

De vraag blijft: wie heeft Michael verraden?

Margriet Brandsma, Vluchtcode Vlinder, Uitgeverij Conserve, ISBN 978 90 542 9375 0 (€ 17,99) www.conserve.nl

Vlak langs de gevels van de huizen aan de Grossring in Dessau loopt een jonge, tengere man. Hij kijkt nog even om naar de rode Volkswagen die hij zojuist aan het begin van de straat heeft geparkeerd en duikt diep in de kraag van zijn jas. Halverwege de Grossring stopt hij, loopt een portiek binnen en drukt op de bel boven het naambordje Ogertschnig. Langzaam gaat de deur open.

‘Dag, Martin. Ben jij Michael?’

‘Ja, kom snel binnen.’

De deur gaat dicht, Martin en Michael verdwijnen uit het zicht van de man die Martin in de gaten hield vanaf het moment dat hij uit zijn auto stapte. Nadat ze het codewoord hebben gewisseld, hangt Michael de jas van Martin op en brengt hem naar de voorkamer van het huis. De bank bij het raam biedt goed zicht op de Grossring. Martin gaat zitten en ziet dat de straat leeg is. Michael is ongeduldig: ‘Ik had je eerder verwacht. Hoe pakken we het aan?’

‘Dat vertel ik nu niet. Je krijgt instructies op het moment dat het nodig is.’

Dan zwijgen ze. Michael loopt in gedachten de kamers en kasten in het huis nog eens na. Niets mag erop wijzen dat anderen wisten van zijn plan. Hij heeft boeken, nota’s, en zelfs de brieven van zijn verloofde verbrand in de oven in de kelder en ook alle zakken van jassen en broeken gecontroleerd op mogelijk belastend materiaal. Talloze keren heeft hij zijn ouders op het hart gedrukt altijd vol te houden dat hij op eigen houtje heeft gehandeld. Andere familieleden weten van niets, zij hoeven nooit te liegen.

De stilte drukt op hem. Hij had erop gerekend dat ze snel zouden vertrekken, maar Martin wil wachten op de schemering. Het is half twee ’s middags, het duurt nog uren voordat het donker wordt. Na een tijdje vertelt Martin dat hij nog twee mensen verwacht, maar op wie ze wachten, wil hij niet zeggen. Hij is onrustig, schuift heen en weer op de bank en kijkt steeds naar buiten. Ze wisselen algemeenheden uit over hun werk, Michael is orthopedisch schoenmaker, Martin een man van twaalf ambachten, dertien ongelukken. Hij maakte een opleiding tot jockey niet af, was vrachtwagenchauffeur en bezorgde bier en frisdrank bij cafés.

Grinnikend zegt hij wat Michael allang had begrepen: ‘Ik verdien

met dit werk meer dan ik ooit heb gedaan.’

Ze schrikken op als ze mensen op het terras aan de achterkant van het huis horen praten. Michael herkent de stem van zijn vader en rent naar de achterdeur. ‘Het is zover,’ zegt hij tegen zijn ouders. Zijn moeder begint te huilen en ook zijn vader is geëmotioneerd. Ze wisten dat dit moment zou komen, maar niet wanneer. ‘Het is beter dat jullie buiten blijven en niet zien wie er in huis is. Ga voorlopig weg, want ik weet nog niet wanneer we vertrekken,’ zegt Michael. Ze omhelzen elkaar en Michael belooft opnieuw dat ze elkaar in Tsjecho-Slowakije zullen zien als het allemaal achter de rug is. Weken geleden hebben ze het ontmoetingspunt al afgesproken: hotel Cristal in het plaatsje Mariánské Lázne (Mariënbad). Maar als zijn ouders weglopen, weet Michael dat ze zich afvragen of ze hem ooit nog zullen terugzien.

Cremation criminelle Drie moorden moeten worden opgelost door twee rechercheurs: een van Nederlandse en een van Algerijnse komaf.

Een spannende misdaadroman die zich afspeelt in Limoges, Frankrijk.

Toet & De Best, Cremation criminelle, Uitgeverij Ellessy, ISBN 978 90 866 0257 5 (€ 18,95) www.ellesssy.nl

Ze stapt de productiehal van de bakkerij in, blijft een paar tellen met haar laarzen in de bak met kaliumpermanganaatoplossing staan en loopt daarna door naar het magazijn om een zak eierstruif te halen. Met de zware twintigliterzak sjouwt ze naar de werkplek waar ze het eerste deeg van die dag moet mengen. Er staan madeleines in de planning. Gedachteloos dwaalt haar blik naar de oven, dan dringt met een huiveringwekkende schok tot haar door wat ze daar ziet...

Het wordt zwart voor haar ogen.

Geluidloos zakt ze ineen, de dierlijke schreeuw die in haar opwelt, smoort halverwege haar keel in een vreemd gerochel. De plastic zak schiet uit haar handen, raakt met een doffe klap de rand van de doseermachine, scheurt open en de glibberige inhoud spat over haar heen. Haar collega Cyril Recourt ziet Marie flauwvallen en schiet te hulp. Zonder aarzeling knielt hij midden in de troep en begint de lessen van de eerstehulpcursus in de praktijk toe te passen.

Marie slaat haar ogen op en gaat langzaam overeind zitten. Met trillende vingers wijst ze naar de imposante Wachtel Comet rotatieoven. Alain volgt haar hand en ziet tot zijn verbazing dat de oven in bedrijf is.

Hij gelooft zijn ogen niet. Achter de ruit van de voordeur draait een menselijk lichaam voorbij.

Vooraanzicht, rechts, achterkant, links, en weer

van voren af aan, een perpetuum morbide. Een gebakken lijk. Hij blijft door schrik verlamd staren. Drie, vier, vijf keer komt het kadaver langs.

Als een kip aan het spit.

zichtbaar, verborgen…

De Aussies zijn naar ons onderweg. Ze verplaatsen zich achter ons langs door de pas en sluiten dan aan op onze rechterflank. Om ze voldoende manoeuvreruimte te kunnen geven, kruipen we met onze voertuigen steeds verder op, op zoek naar vuurcontact. De hoogtelijnen geven ook geen andere mogelijkheid dan vooruit te gaan.

Opzij lukt niet door de loop van het terrein en de verschillende hoogtes. Mijn MB rijdt voorop zodat wij het voertuig van richting zijn en ik ook gelijk inzicht krijg in de situatie. Steeds verder voorwaarts gaan we, dieper de Chora-pas in, verder dan we ooit zijn geweest.

Plotseling klinkt het scherp tikkende geluid van ijzer op ijzer. Eerst komt de inslag, dan pas klinkt het schot. Tak, peng. Het is een enkelvoudig schot.

Over deze afstand schat ik in dat het een Dra-

gunov is. Sluipschutter!

Maikel zoekt relatieve dekking, trapt op de rem. Ik spring uit de wagen, werp me plat op mijn buik en kruip naar voren. Ineens zie ik een van de kerels naast me liggen, een boordschutter.

‘Wat doe jíj hier?’ vraag ik stomverbaasd.

‘Ze schieten…’

‘Ja, dat weet ik. Ga de toren weer in! Schiet terug!’ blaf ik. Speurend door mijn 6x42-verrekijker zoek ik het terrein af. Radioberichten komen binnen over mijn linkeroor en intussen klinkt het poppop-pop van de Apaches die nu dichterbij boven mij hangen. Links en rechts, een metertje of twee achter me, hoor ik het tikken van de inslagen.

Danger Close Openhartig, zelfkritisch, rauw en dicht op de huid schrijft Marco Kroon over zijn tijd als commandant van een Nederlands Special Forces peloton in Afghanistan.

Het begint.

Marco Kroon, Danger Close, UHB Uitgevers, ISBN 978 90 820 0361 1 (€ 19,95) www.danger-close.nl

Ik zie rookpluimen van RPG’s en geweerschoten echoën tegen de bergwanden. De dracht van onze wapens is te klein om de vijand aan te grijpen.

Zodra de Apaches in de diepte vuren, gaan wij met de voertuigen naar voren.

We rijden sprongsgewijs: rijden, positie, dan de volgende wagen vooruit. Linie handhaven, zichtcontact, zo ver mogelijk naar voren. Het terrein is als een golfslagbad. We zijn zichtbaar, verborgen,

boekenkrant.com

november 2014 pagina 36

boekhandel Agenda

november 2014 31 OKTOBER – 11 NOVEMBER

ANTWERPEN – Boekenbeurs 2014, met stands van uitgevers waar boeken worden verkocht en auteurs lezingen geven en signeren. www.boekenbeurs.be

8 NOVEMBER

ROTTERDAM – 18de editie van het Lezersfeest in de Centrale Bibliotheek. Optredens van 40 auteurs en artiesten op zes verschillende podia. www.lezersfeest.nl

8 NOVEMBER – 19 DECEMBER

AMSTERDAM – Al vijfentwintig jaar schrijft Frank Jonker scenario’s over Duckstad. Bezoek een tentoonstelling over zijn werk in Stripwinkel Het Beeldverhaal. www.beeldverhaalamsterdam.nl/

13 NOVEMBER

AMSTERDAM – Uitreiking van de Gouden Garde voor het beste kookboek van het jaar van Nederland en België. www.kookboekvanhetjaar.nl

13-16 NOVEMBER

DEN HAAG – Crossing Border Festival. Literatuur en muziek komen samen met meer dan honderd internationale auteurs en muzikanten. www.crossingborder.nl

15 NOVEMBER

BADHOEVEDORP – Lars van der Werf schrijft versjes op maat bij Boekhandel Jaspers. Ook signeert hij zijn bundel Versjes van Lars. www.boekhandeljaspers.nl

GENT – Plastieken plunk. Uitreiking van prijs voor het beste Nederlandstalige of woordloze korte stripverhaal. www.plastiekenplunk.be

19 NOVEMBER

SOEST – Anthon van Hooff vertelt bij Boekhandel Van de Ven over zijn nieuwe boek Keizers van het Colosseum. www.libris.nl/vandeven

21 NOVEMBER

AMSTERDAM – De Jonge Schrijversavond biedt een podium voor ‘de toekomst van de literatuur’.

Jong talent voor een groot publiek. www.jongeschrijversavond.nl

21 NOVEMBER

MIDDELBURG – Voormalig commandant der strijdkrachten Peter van Uhm wordt geïnterviewd over zijn biografie Ik koos het wapen. www.de-drvkkery.nl

23 NOVEMBER

HAARLEM –Mieke Koenen wordt geïnterviewd bij de Kennemer Boekhandel over de biografie Dwars tegen de keer, leven en werk van Ida Gerhardt. www.libris.nl/kennemerboekhandel

24 NOVEMBER – 4 DECEMBER

UTRECHT – Literaire meesters. Een tweejaarlijks festival met een meester uit de wereldliteratuur.

Deze keer staat Amerikaan Ernest Hemingway centraal. www.literairemeesters.nl

27 NOVEMBER

HUIZEN – Salomon Kroonberg vertelt bij Boekhandel Flevo over de totstandkoming van zijn boek De binnenplaats van Babel. Toegangsprijs: 5 euro. www.libris.nl/flevo

27 – 30 NOVEMBER

NIJMEGEN – Wintertuinfestival. Dit jaar staat de ontmoeting tussen literatuur en muziek centraal.

Met onder andere Arthur Japin, Niña Weijers en Ilja Leonard Pfeijffer. www.wintertuinfestival.nl

29 NOVEMBER

NIJKERK – Boekhandel Roodbeen. Deze middag wordt het nieuwe boek van Wendy Traa gepresenteerd. Het boek heet Vlinder en Slak. www.libris.nl/roodbeen

hotspot

Een eigenzinnige boekhandel ‘Moet je misschien niet eens kaarten gaan verkopen, of leesbrillen?’ Deze vraag is Henk Brandsen, eigenaar van Boekhandel De Dolfijn in Amsterdam, al meerdere malen gesteld. ‘Maar dat wil ik helemaal niet’, zegt hij. ‘Ik wil gewoon een boekhandel zijn!’

Door Nina Visser De Dolfijn is gelegen op de Haarlemmerdijk, een levendig stukje stad vol hippe cafeetjes, boetiekjes met tweedehands kleding en het prachtige oude filmtheater The Movies.

Na de drukke straat vol passerende fietsers en auto’s biedt De Dolfijn een rustpunt, met zijn stilte en keurig geordende rijen boeken, netjes gesorteerd op thema en genre. Om sommige boeken zijn buikbandjes gewikkeld met daarop een korte aanbeveling, merendeels geschreven door medewerker Marieke Cobelens.

Brandsen heeft de winkel in 2011 overgenomen van de vorige eigenaren. Hij is oorspronkelijk jurist, en had geen ervaring in het runnen van een boekhandel. Wél had hij een enorme liefde voor boeken. En daar gaat het om, want Brandsen heeft gemerkt dat bij het werk van een boekhandelaar vooral emotie

V.l.n.r.: Marieke Cobelens, Hélène van der Sloot en Henk Brandsen belangrijk is. ‘Als je enthousiast bent over een boek straal je dat uit, en dat merken mensen.’

Omdat De Dolfijn in een drukke winkelstraat ligt, lopen er vaak dagjesmensen en toeristen binnen. De winkel heeft echter ook een groot aantal vaste klanten. Die hechten veel waarde aan het advies van de medewerkers. ‘Je merkt dat als mensen hier vaker komen ze toch op ons oordeel en onze smaak afgaan. Dat is erg leuk om te zien’, vertelt Cobelens.

Dat klantvriendelijkheid een belangrijke factor is in de winkel, is even daarvoor al gebleken. Terwijl het

buiten onophoudelijk regent, stapt een man in regenpak De Dolfijn binnen. Hij wil een boek van Erik Scherder bekijken, maar is bang dat er regendruppels op terecht zullen komen als hij het aanraakt. Daarom houdt medewerker Hélène van der Sloot het voor hem omhoog, zodat hij alsnog de achterkant kan lezen.

Daarna doet ze hetzelfde met Toon Tellegens Het verlangen van de egel.

De man besluit beide boeken te kopen en loopt tevreden de winkel uit, de regen tegemoet.

Nu op nummer 1 in de winkel: Roxy van Esther Gerritsen

vrijdag 21 november – amsterdamse stadsschouwburg

De Jonge Schrijversavond Het is voor debutanten niet altijd even makkelijk om hun publiek te bereiken. Gelukkig is er de Jonge Schrijversavond: een literaire talkshow die jonge Nederlandse auteurs een podium biedt.

De volgende editie vindt op vrijdag 21 november plaats in de Amsterdamse Stadsschouwburg.

Door Anouk Abels De Jonge Schrijversavond werd in 2009 bedacht door Maurice Seleky, toen hij zelf bezig was met zijn debuutroman Ego Faber. ‘Er waren maar weinig plekken waar ik uit mijn eigen werk kon voorlezen,’ aldus Seleky. ‘Daarom ben ik zelf begonnen met het organiseren van een podium voor jonge schrijvers.’

De eerste twee Jonge Schrijversavonden in het Amsterdamse CREA Theater waren compleet uitverkocht. In 2011 vond de eerste Jonge Schrijversavond in de Amsterdamse Stadsschouwburg plaats. Sindsdien telt de avond en

kunstwerk is voor een persoon of organisatie die zich inzet voor nieuwe literatuur.’

De Jonge Schrijversavond is inmiddels uitgegroeid tot een officiële stichting, die ook andere projecten Amsterdamse Stadsschouwburg organiseert, waaronder de wedstrijd Manuscripting, in samenwerking het aansluitende Jonge Schrijversmet SSBA Salon. Hierbij krijgen bal jaarlijks ruim 700 bezoekers. schrijvers de kans om hun nog niet Tijdens eerdere edities stond een gepubliceerde boek te pitchen voor bont gezelschap jonge schrijvers mensen uit de boekenwereld. Binop het podium, waaronder Philip nenkort zal de stichting van naam Huff, Hanna Bervoets, Maartje veranderen. ‘We willen als Nieuwe Wortel en Franca Treur. Dit jaar is Letteren verdergaan,’ zegt Seleky. het de beurt aan Yuki Kempees, ‘Dat is een breder begrip, waarmee Anne-Marieke Samson, Jamal we bijvoorbeeld ook schrijvers die Ouariachi, Renee Kelder, Mano op latere leeftijd debuteren een Bouzamour en Shira Keller. Seleky: podium kunnen bieden.’ Ondertus‘We hebben een spannende linesen blijft Seleky enthousiast bezig up en het feest is echt de moeite met de organisatie van de Jonge waard. Het wordt een luchtige Schrijversavond. ‘Mensen komen avond, die desondanks toch verrijaf op namen als Arie Boomsma en kend is. We gaan voor een simpel, Anna Drijver. Vervolgens maken ze strak concept: schrijvers lezen kennis met schrijvers die ze nooit voor en worden geïnterviewd. ergens anders gezien zouden hebBovendien wordt dit keer voor het ben. Dat is toch prachtig?’ eerst de Gouden Schrijfmachine uitgereikt. Dit handgemaakte www.jongeschrijversavond.nl

boekenkrant.com

november 2014 pagina 37

boekhandel gratis

Boekhandels die de Boekenkrant verspreiden Alblasserdam

Boekhandel de Krekel dekrekel.nl Alkmaar

Boekhandel Feijn feijn.nl

Boekhandel Van der Meulen’s

vandermeulensboekhandel.nl Almelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Bloemendaal

Boekhandel Bloemendaal

boekhandelbloemendaal.nl Boxmeer

dinternet.nl

Boekhandel Broekhuis

Van Dinter Media

Enschede

Breda

Boekhandelbroekhuis.nl

Boekhandel Van Kemenade & Hollaers libris.nl/ vankemenade-hollaers

Alphen a/d Rijn

haasbeek-libris.nl

Breukelen

NIEUW!

www.librisbuitelaar.nl

Boekhandel Haasbeek Herenhof

Boekhandel van Kralingen

Amersfoort

Brugge

www.haasbeek.nl

boekhandelvankralingen.nl

De Algemene Boekhandel

De Reyghere Boekhandel

Amstelveen

Brunssum

algemeneboekhandel.nl

Boekhandel Venstra venstra.nl

Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl

Libris Buitelaar

Boekhandel Haasbeek

Enkhuizen

dereyghere.be

boekhandel Rob Rozeman robrozeman.nl

Etten-Leur

Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl Exloo

Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl Geldrop

Boekhandel van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl Goirle

Libris Buitelaar

www.librisbuitelaar.nl Gouda

Boekhandel Verkaaik verkaaikboeken.nl Haarlem

De Amsterdamse Boekhandel

Castricum

Boekhandel Gillissen & Co

Boekhandel de Dolfijn

boekhandelscholte.nl

Boekhandel H. de Vries Boeken

Amsterdam

deamsterdamseboekhandel.nl

Scholte boek-en kantoorboekhandel

boekhandeldedolfijn.nl

Coevorden

De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl

Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boekhandel Scheltema scheltema.nl Apeldoorn

Readshop Coevorden readshop.nl/vestiging/ coevorden Delft

Boekhandel Ben Kempers benkempers.nl

Nawijn & Polak Boekverkopers

Den Haag

Arnhem

vanstockum.nl

nawijn-polak.nl

Boekhandel Van Stockum

De Arnhemse Kinderboekwinkel

Deventer

Boekhandel Hijman Ongerijmd

Doetichem

lezenisleuk.nl

boekhandelongerijmd.nl Assen

Boekhandel Praamstra boekhandelpraamstra.nl

Raadgreep & Berrevoets libris.nl/ raadgeepenberrevoets

Boekhandel Iwema

Doorn

Baarn

Readshop.nl/vestigingen/ doorn

iwema.nl

Boekhandel Den Boer denboer.nl

Badhoevedorp

Boekhandels Jaspers

www.boekhandeljaspers.nl Beilen

Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org Bennekom

Boekhandel Novita libris.nl/novita

Bergen op Zoom

Quist boeken quistboeken.nl Bilthoven

Bilthovense Boekhandel

bilthovenseboekhandel.nl Bleiswijk

Boekhandel Muilenburg

boekhandelmuilenburg.nl

The Readshop Doorn Dronten

Voster Boek & Kantoor voster.nl Druten

Boekhandel Maas & Waal

boekhandelmaasenwaal.nl Eersel

De Boekenlegger

www.de-boekenlegger.nl Eindhoven

Boekhandel Van Grinsven

boekhandelvangrinsven.nl

Boekhandel Van Piere libris.nl/vanpiere Emmeloord

Boekhandel Marsman marsman.nl Emmen

Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl

boekhandelgillissen.nl

devriesboeken.nl

Bruna Haarlem Bruna.nl

Haren GN

Boomker Boeken boomker.nl

Boekhandel Wijs

Dekker vd Vegt boekverkopers

Tilburg

Huizen

Noordwijk

Uden

www.libris.nl/vandermeer

Houten

boekwijs.nl

Boekhandel Flevo

Noordwijkerhout

boekhandelbertvander­ heijden.nl

wagenaarvanhalem.nl

Boekhandel Libris Utrecht

Utrecht

Boekhandel Lectori

Boekhandel Wagenaar & Van Halem

Kerkrade

Nuenen

boekhandellibrisutrecht.nl

Kapelle

lectori.nl

Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl

Krimpen aan den IJssel

Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl Laren

Larense Boekhandel larenseboekhandel.nl Leiden

Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl Leusden

The Readshop Leusden readshop.nl/vestiging/ leusden Leuven

Kinderboekhandel De kleine Johannes de-kleine-johannes.be

Heemskerk

Meppel

boekhandelbarth.nl

Boekhandel Blokker

Boekhandel Van Stockum

Heerhugowaard

Middelburg

boekhandelblokker.nl

Bruna Middenwaard bruna.nl Heerlen

Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl Heeze

Boek- en Kantoorboek­ handel Lektura lektura.nl

Helmond

De Roij & Boschman Boeken deroijboschman.nl Hengelo

Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl Hoevelaken

De Hoevelakense Boekhandel

hoevelakenseboekhandel.nl

De Drvkkery de-drvkkery.nl

Veghel

Oosterbeek

Boekhandel Meijer en Siegers

plantagemeijerensiegers.nl Oudewater

The Readshop Oudewater

readshop.nl/vestiging/ oudewater Purmerend

leesteken.nl

Mijdrecht

Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl Monnickendam

Nimo Boek

vanattenboek.nl Roden

Nijkerk

Boekhandel Roodbeen boekhandelroodbeen.nl

hoornseboekhandel.nl

Boekhandel Roelants roelants.nl

Venray

Boek- en kantoorvakhandel van den Munckhof boekhandelvenray.nl

NIEUW!

Plantage Pontier

www.plantagepontier.nl

Boekhandel Vledderland

boekhandelvledderland.nl

Boekhandel Reterink boekhandelreterink.nl

Boekhandel Kramer boekhandelkramer.nl Woerden

Libris Woerden

www.boekhandeldeomslag.nl

Wormerveer

libriswoerden.nl

Rotterdam

Pasman Boek & Hobby

donner.nl

Zeist

maximushillegersberg.nl

groenveldboeken@planet.nl

Boekhandel Donner

pasmanboekenhobby.nl

Groenveld Boeken

Boekhandel Plukker

Boekhandel Kramer & Van Doorn

Scheveningen

Zoetermeer

Boekhandel Scheveningen

kramerenvandoorn.nl

Boekhandel Zonneveld boekhandelzonneveld.nl

Schiedam

The Readshop Meerzicht

boekhandelvanleeuwen.nl

Zutphen

boekhandelscheveningen.nl

Sittard

roelants.nl

koophetbijkoops.nl

Rosmalen

boekhandelaugustunis.nl

Roelants [in LUX]

Boekhandel Koops

Winterswijk

Boekhandel J.S. van Leeuwen

lezenisleuk.nl

Venlo

Roosendaal

daannijman.nl

Nijmegen

Boekhandel Augustinus

eenpassievoorboeken.nl

Wierden

www.boekhandelplukker.nl

boekhandelmanschot.nl

Boekhandel Jansen & de Feijter

Boekhandel Daan Nijman

vingerling.nl

Boekhandel Manschot

Velp GLD

Vledder

Schagen

Nieuwegein

bekboeken.nl

Pijnacker

Naaldwijk

Boekhandel Vingerling

Bek Boeken

Vlaardingen

Boekhandel Maximus

nimoboek.nl

boekhandelvankooten.nl

Marjan Houtman Lezen en Schrijven

Boekhandel De Omslag

Hoorn

Hoornse Boekhandel

boekhandeloisterwijk.nl

Boekhandel Oisterwijk

www.boekenwurm.biz

Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

Boekhandel van Kooten

Boekhandel De Boekenwurm

vanstockum.nl

De Nijmeegse Kinderboekwinkel

Holten

Veenendaal

www.libris.nl/priem

Oisterwijk

Boekhandel van Atten

Boekhandel Barth

Valkenswaard

rijnlandseboekhandel.nl

marjanhoutman.nl

Boekhandeldominicanen.nl

libris.nl/broese

Boekhandel Priem

Rijnlandse boekhandel

Puttershoek

hetkeizerrijk.nl

Broese boekverkopers

Oegstgeest

Maassluis

boekhandellovink.nl

The Readshop Hedel

Heemstede

moosdijk.com

Boekhandel Lovink

Boekhandel Dominicanen

Bruna.nl

Boekhandel van de Moosdijk

Boekhandel het Leesteken

Lochem

Maastricht

Bruna Heemskerk

Boekhandel Bert van der Heijden

info@onzebruna.nl

Bruna Oostermeent

boekhandelwever.nl

readshop.nl/vestiging/hedel

gianottenmutsaers.nl

boekhandelflevo.nl

Harlingen

Hedel

Gianotten Mutsaers

BoekhandelNIE UW! van der Meer

Boekhandel Het Keizerrijk

Boekhandel Wever

www.dekkervdvegt.nl

Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl Soest

Boekhandel Van de Ven boekhandelvandeven.nl Steenwijk

readshop.nl/vestiging/ meerzicht

Boekhandel Someren en Ten Bosch libris.nl/ vansomeren-en-tenbosch Zwolle

Waanders in de Broeren waandersindebroeren.nl

Steenwijk’s Boekhuys boekwinkel.com

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via info@boekenkrant.com

MARCO KROON: LEIDERSCHAP ONDER VUUR Een eigentijdse Sun Tsu

Laat je hersenen niet zitten Le e s

van Erik Sch erder*

Dan houd je je hersenen jong!

Dagelijks stelt het leven je op de proef. En jij beslist, soms letterlijk, over leven en dood. In Leiderschap onder vuur deelt Marco Kroon, Ridder Militaire Willems-Orde, zijn overtuigingen omtrent leiderschap. Het zijn persoonlijke, in de strijd beproefde leiderslessen die voor iedereen toepasbaar zijn!

‘Inspirerende lessen voor iedere jonge leider’ –Generaal b.d. Peter van Uhm UHB uitgevers, ISBN 978 90 820 0360 4, €18,95 Kijk voor meer informatie op www.leiderschapondervuur.nl

MARCO KROON: DANGER CLOSE Voor de liefhebbers van Andy McNab Marco Kroon en zijn goedgetrainde Special Forces dringen diep door in Taliban-gebied, Afghanistan. Na dagen vol hinderlagen en man-tot-mangevechten blijkt het groepje Nederlandse commando’s in de nacht omringd door honderden vijandige strijders. En die ruiken bloed! Maar één uitweg is mogelijk: ‘Request danger close mission’

* Lees dit boek niet in één adem uit; dan zit u te lang achter elkaar. uitgeverijathenaeum.nl

UHB uitgevers, ISBN 978 90 820 0361 1, € 19,95 Kijk voor meer informatie op www.danger-close.nl

Inclusief

‘Voorwaar een Indische parel!’

– Adriaan van Dis

CD

‘Prachtig!’ – Yvonne Keuls ‘Een prachtig vormgegeven boek dat een belangrijk deel van de Nederlandse geschiedenis fris houdt.’

– Trouw ‘Het Album van de Indische poëzie is een schoolvoorbeeld van de perfecte manier om poëzie weer aantrekkelijk te maken. Subliem.’

– moors magazine

Album van de Indische poëzie Samenstelling Bert Paasman en Peter van Zonneveld Voordracht gedichten Willem Nijholt ISBN: 9789047613817 | Prijs: € 29,95

advertentie_indische_poesie-c.indd 1

www.rubinstein.nl

06-05-14 11:55

boekenkrant.com

woordsudoku

E

sudoku-variations.com

6

Z

S

7

J

S Z S

3

november 2014 pagina 39

L V

L

10

J

S

2

V

1

Z

5 11

J L

V

8

D

I

Te gebruiken letters:

9

V E

4

L

DEIJLSVZ

gespleten persoonlijkheid

12

win een boekenkrant–abonnement

oplossing

Woord­sudoku In deze Woordsudoku is de naam van een boektitel uit de november-editie van de Boekenkrant verborgen. Als u deze Woordsudoku juist hebt ingevuld dan moeten elke rij, elke kolom en elk horizontaal blok van 4 bij 2 velden de acht verschillende letters precies eenmaal bevatten.

Als extra uitdaging zijn aan deze Woordsudoku vier groepen van acht samenhangende velden toegevoegd, die deze acht verschillende letters ook precies eenmaal moeten bevatten.

U zult regelmatig logisch van de

eigenschap van deze vier groepen gebruik moeten maken om de unieke oplossing van deze Woordsudoku te kunnen afleiden.

In de velden, gemerkt met een nummer, ontstaat deze boektitel als oplossing van deze Woordsudoku.

Mail uw oplossing uiterlijk 24 november 2014 naar redactie@boekenkrant.com en maak kans op een jaarabonnement op de Boekenkrant.

De prijswinnaar en de oplossing worden bekendgemaakt in de december-editie van de Boekenkrant.

Deze maatwerk Woordsudoku is ontworpen door Folkert van der Meulen Bosma.

Ga voor meer uitdagende (Woord)sudoku ­variaties naar www.sudoku-variations.com.

N

M

E

O

R

B

S

K

A

A

K

B

M

E

S

O

R

N

R

S

O

A

K

N

E

B

M

B

E

M

R

A

K

N

O

S

O

N

R

S

B

E

M

A

K

S

A

K

N

O

M

B

E

R

K

B

S

E

N

R

A

M

O

E

O

N

K

M

A

R

S

B

M

R

A

B

S

O

K

N

E

© 2014 www.sudoku-variations.com

De oplossing van de Woordsudoku van oktober 2014 was: ANNE BROEKSMA De winnaar van deze Woordsudoku is Jaap van der Harst uit Delft.

Hij wint een jaarabonnement op de Boekenkrant. Van harte gefeliciteerd!

win een boek

win dit boek

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoonlijkheid.

Margot Vanderstraeten, Het vlindereffect, Uitgeverij Atlas Contact, ISBN 978 90 254 4429 7 (€ 19,99)

Stefan Verwey, Hoe open ik een boek, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 7427 3 (€ 17,50)

Welke drie zijn in dit beeld verborgen?

Stuur de drie namen voor maandag 24 november 2014 naar redactie@ boekenkrant.com met als onderwerp ‘Win een boek’.

Onder de goede inzendingen wordt het boek Het vlindereffect van Margot Vanderstraeten verloot.

Angela Gutmann keert terug naar het Tai Mahal Motel in Mumbai, waar zij verbleef toen dat door terroristen werd bezet. Tijdens de terugweg stelt de spirituele Jane haar confronterende vragen.

Uit de vele goede inzendingen trokken wij Richard de Greeuw uit Blokker. Hij wint een exemplaar van Hoe open ik een boek van Stefan Verwey.

Gespleten persoon­ lijkheid

colofon

winnaar

oplossing

Van harte gefeliciteerd!

Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoon­­lijk­heid?

Het goede antwoord was: Anne Broeksma, J.K. Rowling en Lisa Gardner.

medewerkers

Over de Boekenkrant De Boekenkrant biedt kwaliteit voor een breed publiek. Onze onafhankelijke redactie besteedt aandacht aan literatuur, spanning, jeugd, strips en non-fictie. Iedere eerste maandag van de maand verschijnt de papieren editie, die wordt verspreid via boekhandels, bibliotheken en scholen in Nederland en Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om als particulier een abonnement te nemen en de Boekenkrant thuisgestuurd te krijgen.

Daarnaast plaatst de redactie iedere dag het laatste boekennieuws op www.boekenkrant.com.

Mediapartners De Boekenkrant is mediapartner van Crossing Border. crossingborder.nl

Contact Uphill Battle Boekpromotie, ­Visschersplein 160, k22, 3511 LX Utrecht, Nederland.

Telefoon: + 31 30 2231718 Redactie redactie@boekenkrant.com Informatie over adverteren verkoop@uhb.nl Abonnementenservice boekenkrant@spabonneeservice.nl Online www.boekenkrant.com facebook.com/deboekenkrant twitter.com/boekenkrant

Het team Uitgever: Jan Louwers Eindredacteur: Anouk Abels Redactie: Caroline van der Lee (redacteur strips), Selma van Aken, Abe Borst, Zofeyah Braam, Wendy Claes, Laura van Dee, Wouter le Duc, Nicole van der Elst, Aefke ten Hagen, Cok Jouvenaar, Wieneke van Koppen, Jolijn Klein Kranenbarg, Maria van Leeuwen, Thijs Moens, Leoni Nijland, Elisabeth van Nimwegen, Meie Otten, Hans Pols, Laura Scholte, Patz van der Sloot, An Prudon, Fleur Rood, Merijn Schipper, Yonina Spijker, Michelle van Toorn, Nina Visser, Sanne Wolters, Siebe Huizinga (redactie-adviseur).

Anouk Abels

Selma van Aken

Abe Borst

Zofeyah Braam

Wendy Claes

Jacqueline Coppens

Aefke ten Hagen

Caroline van der Lee

Elisabeth van Nimwegen

Meie Otten

Merijn Schipper

Michelle van Toorn

Titus Vegter

Nina Visser

Sanne Wolters

Vormgeving & ontwerp Titus Vegter (titusvegter@chello.nl) Oplage 22.000

De volgende Boekenkrant verschijnt op maandag 1 december 2014.

‘Een onvergetelijk verhaal vol spanning en passie waarin je je helemaal verliest’ ZIN Palmen in de sneeuw Luz Gabás Paperback met flappen Ook verkrijgbaar als e-book

Temperamentvolle Spaanse romans om in te verdwijnen

Zeg me wie ik ben Julia Navarro

Het bloed van onschuldigen Julia Navarro

Ripper Isabel Allende

Het geluid van de nacht Maria Dueñas

De wereld vergeten Maria Dueñas

www.wereldbibliotheek.nl