Nr 12 czerwiec-sierpień 2014
www.polskie-mieso.pl
Jak zmotywować pracownika? Zmiany UE w dodatkach do surowych wyrobów mięsnych
Najnowsze wyniki badań: wieprzowa rewolucja!
Gazeta wydawana przez
:\GáXĪRQ\ WHUPLQ SU]\GDWQRĞFL GR VSRĪ\FLD GOD ĞZLHĪ\FK RUD] SU]HWZRU]RQ\FK SURGXNWȩZ PLĊVQ\FK 7HFKQRORJLD DNW\ZQ\FK RSDNRZDĔ 0XOWLVRUE 7HFKQRORJLHV Z\GáXĪD WHUPLQ SU]\GDWQRĞFL PLĊVD ĞZLHĪHJR L SU]HWZRU]RQ\FK SURGXNWȩZ PLĊVQ\FK FR SR]ZDOD QD ]ZLĊNV]HQLH ]DVLĊJX G\VWU\EXF\MQHJR RSW\PDOL]DFMĊ SURFHVX SURGXNF\MQHJR RUD] XOHSV]RQH ]DU]ąG]DQLH VWDQDPL PDJD]\QRZ\PL MHGQRF]HĞQLH ]DFKRZXMąF ĞZLHĪRĞü L MDNRĞü SURGXNWȩZ 2GZLHGĨ QDV]ą VWURQĊ ZZZ PXOWLVRUE FRP DE\ X]\VNDü ZLĊFHM LQIRUPDFML
www.multisorb.com
Spis treści
W tym numerze...
Strona 6
Wieści z UECBV Poznajemy nowe rynki
Strona 8
– Nowe azjatyckie tygrysy GŁOS Z BRANŻY Strona 9 Zmiany UE w dodatkach do surowych wyrobów mięsnych Strona 12 Wieprzowa rewolucja Strona 16 Les Higiena – solidnie i kompleksowo Strona 18 Klient – jak do niego trafić? Strona 20
J ak zmotywować pracownika? Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU Strona 23 Polskie Mięso – Ambrozja Smaku Polskie Mięso – Ambrozja Smaku – str. 23
Strona 24
PQS ruszył na grilla!
Strona 25
Walne zebranie ZPM
Strona 26
ZPM jedzie na Targi Sial Paryż
Strona 26
Misja Kanada
Strona 26
ontrola Inspektorów z UC K TARGI I WYDARZENIA BRANŻOWE Strona 27 Srebrne gody mięsnego potentata Strona 28 Najważniejszy turniej tenisa
Osobowość numeru Piotr Antkowiak – str. 32
ziemnego rozegrany! Strona 27 Jubileusz firmy Poldanor i Prime Food OSOBOWOŚĆ NUMERU Strona 30 Menadżer kompletny PORADY PRAWNE Strona 32 Zmiany w znakowaniu – pytania i odpowiedzi Strona 34 Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pracownika Strona 36
Prawa i obowiązki IJHARS
Strona 40
Projekt „Wrzuć na ruszt WIEPRZOWINĘ” – str. 44
WYDAWCA: Związek Prezes Związku WITOLD CHOIŃSKI
Nowości legislacyjne FOTORELACJA Strona 44 Projekt ,,Wrzuć na ruszt WIEPRZOWINĘ” ZWIĄZEK OD KUCHNI Strona 46 Debiuty
Redaktor naczelna: KATARZYNA OPONOWICZ Źródło zdjęć: zbiory prywatne archiwum Polskie Mięso, photogenica.pl
Adres redakcji: ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa tel. 722 220 018 kasia@polskie-mieso.pl www.polskie-mieso.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą redakcji.
Od redakcji Drodzy Czytelnicy Przedwakacyjne miesiące dla Związku Polskie Mięso i Redakcji były bardzo pracowite. Wszystko za sprawą nowych projektów i działań promocyjnych na rzecz polskiego mięsa. Podczas Pikniku Poznaj Dobrą Żywności, który na stałe wpisał się już w kalendarz najważniejszych wydarzeń w stolicy, ZPM zorganizował promocję mięsa wieprzowego. O projekcie ,,wrzuć na ruszt WIEPRZOWINĘ” więcej na str. 44. Podczas tego wydarzenia obalone zostały mity, na temat tego rodzaju mięsa. Bo przecież dzisiejsza wieprzowina to samo zdrowie! Udowodniły to nawet ostatnie wyniki badań analizujące jej wartość odżywczą. Okazały się one prawdziwą rewolucją, o czym więcej na stronie 12. ZPM rusza również z projektem ,,Polskie Mięso – Ambrozja Smaku”. Pierwszy event: szkolenie dla blogerów kulinarnych i przedstawicieli mediów już za nami. O projekcie przeczytacie Państwo więcej na stronie 23. W tym numerze również mnóstwo porad, m.in. „Klient – jak do niego trafić?” str. 18. czy też „Jak zmotywować pracownika?” str. 20. Nasi eksperci zgłębili również temat nowych wymogów w sprawie znakowania mięsa i przetworów (,,Zmiany w znakowaniu – najważniejsze pytania i odpowiedzi” str. 32), a także zmiany UE w zakresie dodatków do surowych wyrobów mięsnych, str. 9. Tymczasem, wszystkim Czytelnikom, polecam przepis na polędwiczkę wieprzową w sosie kurkowym z ziemniakami smażonymi z ziołami, autorstwa wybitnego szefa kuchni Marcina Budynka, znanego m.in. z programu „Dwa Żywioły, Dwie Pasje”. Życzę więc samych dobrych smaków na wakacyjnych talerzach, oczywiście z POLSKIM MIĘSEM!
Fot. archiwum prywatne
Składniki na 4 osoby:
500 g polędwiczki wieprzowej 500 g ziemniaków 200 g grzybów (np. kurki) 120 ml śmietany 30 % 80 ml wina białego 80 ml oleju rzepakowego 2 szt. szalotki 40 g musztardy Dijon 1 pęczek natki pietruszki ¼ doniczki świeżego tymianku 2 łyżki sosu worcestershire sól, pieprz
Przygotowanie:
Polędwiczkę wieprzową zamarynować w połowie oleju, sosie worchestershire, pieprzu i połowie tymianku przez min. 1 godzinę. Następnie polędwiczkę smażyć na oleju po ok. 3 min z każdej ze stron do uzyskania brązowego koloru. Tak przygotowane mięso przełożyć na blaszkę i piec w piekarniku nagrzanym do 160°C przez ok. 15 min. Na patelnie po smażeniu polędwiczki wrzucić pociętą w kostkę szalotkę i grzyby. Wszystko smażyć przez ok. 5 min i podlewać co jakiś czas winem. Następnie dodać musztardę i śmietanę. Całość doprawić solą i pieprzem, gotować do odparowania połowy płynu. Ziemniaki dokładnie umyć pod bieżącą wodą. Następnie osuszyć, pokroić w kostkę 2 cm x 2 cm i smażyć na oleju ok. 8 min. Pod koniec doprawić solą i dodać posiekaną pietruszkę oraz tymianek.
MdhgmZdmnc lbò s gZfb4 +48 22 879 8907 poland@ _ehp\k^m^(\hf
@ehp_k^la4 ļrpb\sg^ ihlZ]sdb Zgmr[Zdm^krcg^
JhlZ]sdb @ehp_k^la mh [^slihbghp^ lrlm^fr gZ [Zsb^ ļrpb\r ihebnk^mZghp^c iks^sgZ\shg^ ]h sZlmhlhpZgbZ p iks^frģe^ lihļrp\srf( JhlZ]sdb @ehp_k^la sZpb^kZcà antybakteryjny dodatek Polygiene®, dmÍkr sZih[b^`Z gZfgZļZgbn lbò [Zdm^kbb& ie^ģgb b `ksr[Íp gZ ihlZ]s\^(
QčZģ\bphģ\b Zgmr[Zdm^krcg^
I]ihkghģâ \a^fb\sgZ
<^sib^\s^ďlmph
I]ihkghģâ m^kfb\sgZ
I]ihkghģâ f^\aZgb\sgZ
=srlmhģâ
www.flowcrete.com.pl
Wieści z UE Związek Polskie Mięso jest członkiem European Livestock and Meat Trading Union, dzięki temu naszym Czytelnikom możemy przekazać najważniejsze informacje dotyczące europejskiego rynku mięsa. Organizacja UECBV jest największym stowarzyszeniem sektora uboju oraz handlu żywcem i mięsem w Unii Europejskiej, skupiającym narodowe organizacje branżowe z państw Unii Europejskiej oraz Państw Trzecich. Prezentujemy garść najciekawszych informacji z europejskiego rynku mięsa ostatniego kwartału. UMOWA O WOLNYM HANDLU Z KANADĄ W dniu 27 czerwca zakończono negocjacje umowy o wolnym handlu (FTA) z Kanadą. KE wkrótce (nie później niż w lipcu) poinformuje Państwa Członkowskie i przedstawi skonsolidowaną umowę, oczekując opinii. Następnie, we wrześniu główni negocjatorzy zaparafują umowę. Kolejnym krokiem będzie przyjęcie porozumienia przez obie jej strony. Komisja Europejska powinna uruchomić procedurę przyjęcia przed końcem roku, co oznacza, że umowa może wejść w życie w 2016 roku.
Strona
PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKÓW ROLNYCH W EUROPIE DO 2023 ROKU Średniookresowe perspektywy głównych rynków surowców rolnych w UE do 2023 r. w oparciu o zestaw spójnych założeń makroekonomicznych i politycznych uznanych przez KE za najbardziej wiarygodne przyjmują, że ceny produktów i surowców rolnych pozostaną trwałe w perspektywie średnioterminowej. Wspierane jest to przez takie czynniki, jak wzrost światowego popytu na żywność, rozwój sektora biopaliw i niski wzrost wydajności. Wzrost przychodów w sektorze rolnym UE w prognozowanym okresie, jest wynikiem zachodzących zmian strukturalnych. Wg. prognoz oczekuje się, że sektor mięsa UE będzie wspierany przez silny popyt na rynku światowym, stymulowany poprawą warunków gospodarczych. W Europie prognozy wzrostu gospodarczego powinny pozostawić konsumentom więcej dochodów do dyspozycji, co pozwali na większe zużycie produktów mięsnych. Spożycie mięsa na mieszkańca w UE, które osiągnęło w 2013 roku najniższy poziom od 11 lat (64,7 kg wagi detalicznej) ma się poprawiać od 2014 r., kiedy to na rynku pojawi się więcej mięsa. W 2023 roku, jak się oczekuje, konsumpcja per capita osiągnie poziom 66,1 kg, podobny do poziomu z 2011 roku. W okresie objętym prognozą oczekuje się,
że to mięso drobiowe pozostanie produktem najbardziej dynamicznym (dzięki niższej cenie, wygodzie i zdrowemu wizerunkowi), wieprzowina pozostanie ulubionym mięsem w Europie, podczas gdy konsumpcja wołowiny i owiec ma spaść.
witym rynku pasz w brytyjskiej produkcji wieprzowiny łagodzi wzrost kosztów. Niższa opłacalność produkcji wieprzowiny we Francji na poziomie bazowym sprawia, że jest ona bardziej narażona na wzrost kosztów paszy.
SZCZEGÓŁOWAN PROGNOZA DLA RYNKU WIEPRZOWINY
Zwycięzcy i przegrani w sektorze tuczu trzody chlewnej
Z powodu zaniżania marży, całkowita produkcja wieprzowiny w UE-27 spadła w ostatnim okresie referencyjnym o 3% w stosunku do wartości wyjściowych, natomiast spadek w stosunku do drobiu wynosi 6%. W wyniku spadku produkcji w UE, ceny wzrosną w stosunku do regionów spoza UE i otworzą możliwości zwiększenia importu, który jednak pozostaje na niskim poziomie. Jednocześnie, w reakcji na wzrost cen, konsumpcja maleje. Utrata konkurencyjności na rynkach światowych ma również wpływ na bilans handlowy. Dla mięsa wieprzowego, regulacja odbywa się głównie poprzez spadek eksportu do krajów trzecich oraz w mniejszym stopniu przez zwiększony import, który pozostaje jednak na niskim poziomie około 50 000 ton. Sektor drobiu doświadcza większej konkurencji na rynku UE, niż sektor trzody chlewnej, a zatem znacząco wzrasta ilość w imporcie. Głównym źródłem dodatkowego importu jest Brazylia, która może wejść na rynek UE po uiszczeniu pełnej pozakontyngentowej taryfy, biorąc pod uwagę wzrost cen w UE. Produkcja mięsa wieprzowego spada w prawie wszystkich regionach, spadki wahają się od 7% do 1%, zaś łącznie o 3% na poziomie UE. Produkcja wieprzowiny w Wielkiej Brytanii, Holandii, Belgii i Danii pokazuje większą odporność w porównaniu do Hiszpanii i Aragonii (Katalonia), Włochy (Lombardia) i Niemczech (Północna Saksonia, Północna Westfalia), a w szczególności do Francji (Bretania). Jednym z powodów jest to, że udziały kosztów pasz w całkowitych kosztach produkcji są niższe w przypadku Wielkiej Brytanii i Danii (50-65%) niż we Francji i Niemczech (> 75%). Większy udział pasz bogatych w białka w całko-
Całkowity przychód w sektorze trzody chlewnej na poziomie UE-27 jest niższy o 1,7 mld euro, przy czym najwięksi przegrani to Niemcy, Francja i Włochy, w szczególności niektóre z większych obszarów produkcyjnych w Europie, jak Bretania i Lombardia, oraz w mniejszym stopniu regiony produkcyjne w północnych Niemczech. Niektóre regiony UE, gdzie spadek produkcji wieprzowiny jest stosunkowo niski, korzystają na wyższych cenach produkcji, pomimo wzrostu kosztów. Wyższa cena producenta kompensuje straty w produkcji. Odnosi się to w szczególności do Holandii, Belgii i Wielkiej Brytanii, oraz w mniejszym stopniu do Danii i Hiszpanii (Katalonii i Aragonii).
SYSTEMY IDENTYFIKACJI A ZOZWÓJ RYNKU MIĘSA Międzynarodowy handel produktami żywnościowymi szybko się zmienia, a bariery celne nie stanowią już ważnego czynnika dostępu do rynku. Bariery pozataryfowe (NTB – Non-tariff barriers) pojawiły się w ostatnich latach jako główne narzędzie międzynarodowego obrotu produktami rolno-spożywczymi. Wśród NTB standardy sanitarne i fitosanitarne (SPS) i związane z nimi protokoły identyfikacji i śledzenia pochodzenia zwierząt odgrywają wiodącą rolę w handlu międzynarodowym żywnością. Systemy identyfikacji i śledzenia pochodzenia zwierząt stały się istotną częścią podstawowej unijnej infrastruktury do zarządzania nie tylko zdrowiem ludzi i zwierząt, ale także informacją dla konsumentów Unii Europejskiej,
Wieści z UE systemy odmienne dla różnych gatunków, motywem przewodnim jest śledzenie pochodzenia od gospodarstwa do sprzedaży detalicznej. Ten standard staje się międzynarodowym wymogiem ochrony człowieka i zdrowia zwierząt, a także zapewnienia sobie zaufania konsumentów.
AFRYKAŃSKA ,,ZIELONA REWOLUCJA” Oczekuje się, że rolnictwo afrykańskie nabierze silnego wzrostu wydajności. Taka zmiana dotknęłaby ekonomii afrykańskiej, UE i światowej. ,,Zielona rewolucja” w Afryce wpłynie na światowe rynki towarowe poprzez zmianę globalnej podaży produktów rolnych, a zatem cen światowych. Ponadto, wzrost produktywności afrykańskiej przyczyni się do większej dostępności żywności i samowystarczalności w Afryce. Współczynnik produktywności ogółem (TFP- total-factor productivity) w rolnictwie Afryki pozostaje w tyle za średnią światową. W prawdzie od połowy 1980 roku nastąpił imponujący wzrost wydajności produkcji rolnej, ale poziom osiągnięty do tej pory pozwolił tylko na dogonienie poziomu lat 60-tych przy niewielkich różnicach technicznych. Na przykład średnie plony ziaren pozostawały w latach 2000 i 2010 na poziomie 1/3 do 1/2 średniej światowej. Wskazuje to na możliwości zwiększenia wydajności w Afryce i wspieranie wzrostu gospodarczego w krajach afrykańskich, w których średnie PKB na mieszkańca w parytecie siły nabywczej wynosi 3 025 USD i należy do najniższych na świecie. Zwiększenie wydajności rolnictwa jest drogą do dobrobytu, jako że sektor ten
Udział w Międzynarodowych Targach Żywności POLAGRA FOOD stanowi dobrą okazję do udziału producentów żywności w II Kongresie Przemysłu Opakowań, który obradował będzie w Poznaniu (MTP) w dniu 1 października 2014 r. Wiodącym tematem Kongresu będą opakowania do żywności. Warto zatem zapoznać
jest najważniejszym źródłem dochodu dla większości krajów afrykańskich. Co więcej, 80 % gospodarstw domowych żyje na obszarach wiejskich i około 70 % z nich opiera swoje utrzymanie na rolnictwie.
BRAZYLIA – wymiana handlowa Wyniki ostatnich kontaktów między niektórymi państwami członkowskimi a Brazylią (maj 2014) pozwalają sądzić, że postępów w tej sprawie można spodziewać się w perspektywie najbliższych 2 – 3 lat ( a w ocenie Holendrów nawet 8-10 lat). Tymczasem: UE egzekwuje zalecenia OIE w zakresie BSE, w szczególności w kontekście drugiej atypowej epidemii BSE, którą Brazylia potwierdziła w kwietniu 2014 r. i procedury zatwierdzania brazylijskich zakładów mięsnych. Brazylia jest największym na świecie dostawcą wołowiny do UE ( 146 000 ton w 2013 wobec całkowitego importu: 334 000 ton; brazylijski udział w rynku: 43,7%) i drobiowego (510 000 ton w 2013 roku; całkowity import UE: 809 000 ton, brazylijski udział w rynku: 63 %). Brazylia liczy na poprawę dostępu do rynku UE dla wołowiny, wieprzowiny i mięsa drobiowego w kontekście negocjacji UE / Mercosur. Przemysł mięsny UE jest przekonany, że uchylenie barier handlowych doprowadzi do eksportu cielęciny i wieprzowiny do Brazylii. Eksporterzy cielęciny UE spodziewali się wznowienia możliwości handlu w kontekście mistrzostw świata w piłce nożnej i są bardzo rozczarowani fiaskiem. Powyższe informacje zostały przekazane Komisji Europejskiej, w perspektywie posiedzenia Komitetu Doradczego Dostępu do Rynku (MAAC).
się z tendencjami rozwojowymi tego segmentu opakowań oraz wziąć udział w dyskusji, która będzie miała na celu odpowiedzieć na pytanie: jakich opakowań oczekują dziś producenci żywności. Patronem tej konferencji stał się magazyn POLSKIE MIĘSO. Szczegóły na portalu Polskiej Izby Opakowań www.pio.org.pl
Strona
funkcjonowaniem jednolitego rynku, zarządzania kryzysowego i zapobiegania nadużyciom finansowym. Najpoważniejsze choroby zwierząt (i związane z nimi programy identyfikacji i śledzenia pochodzenia zwierząt) mogą mieć istotny wpływ na handel międzynarodowy. Programy identyfikacji zwierząt zdolne do dostarczenia informacji o pochodzeniu zwierząt, weryfikacji wieku stają się potencjalnym wymogiem przy uzyskiwaniu dostępu do międzynarodowych rynków wołowiny, czy wieprzowiny. Z tego powodu w wielu krajach na całym świecie wprowadzone zostały systemy identyfikacji zwierząt i programy śledzenia pochodzenia. Jednak wymogi importowe dotyczące identyfikacji i śledzenia pochodzenia zwierząt nie powinny być postrzegane przez kraje eksportujące jako kwestia handlowa, ale jako sposób na wzmocnienie siły krajowych systemów produkcji żywności i uczynienia ich bardziej konkurencyjnymi na arenie międzynarodowej. Identyfikacji zwierząt oraz wymogi monitorowania są ważne dla obecnych i przyszłych negocjacji dwustronnych. Kraje, które mają dobrze rozwinięte obowiązkowe programy identyfikacji oraz śledzenia pochodzenia zwierząt powinny być nie tylko lepiej przygotowane do zapobiegania i kontroli chorób zwierząt, ale również korzystać z przewagi w zakresie wywozu w porównaniu do krajów bez takich systemów. Brak odpowiedniego systemu identyfikacji i śledzenia może spowodować utratę konkurencyjności i dostępu do niektórych rynków. Mimo, że istnieją różnice między krajami, jeśli chodzi o funkcjonujące systemy identyfikacji i śledzenia, a nawet w obrębie jednego kraju są
Poznajemy nowe rynki
Nowe azjatyckie tygrysy
Zamknięcie się w ostatnich miesiącach kilku znaczących rynków zbytu polskiego mięsa położyło się cieniem dla krajowej gospodarki. Sytuacja ta zmusiła polskich producentów do poszukiwania nowych, dotychczas mniej eksplorowanych obszarach naszego globu. Polscy przedsiębiorcy od dłuższego już czasu spoglądali w stronę Państwa Środka, jednak wydaje się, że nie zauważali dwóch przyczajonych azjatyckich tygrysów: Wietnamu i Mongolii. Uważa się, że te dwa kraje mogą być ratunkiem dla obecnej sytuacji eksportowej polskiego mięsa.
W
ietnam to ponad 90-cio milionowa populacja coraz bardziej wyedukowana i nastawiona na konsumpcję. Kuchnia wietnamska oparta jest na mięsie wieprzowym i wołowym, które Wietnamczycy spożywają kilka razy dziennie, w formie bulionów, mięs smażonych czy narodowego dania, jakim są bez wątpienia sajgonki. Wietnam to rynek o bardzo wysokim tempie wzrostu i niebywałej wręcz dynamice. Jak grzyby po deszczu powstają w tym kraju super i hipermarkety znanych światowych koncernów, m.in. METRO, BIG C, GIANT, LOTTE MART. Mają one za zadanie nie tylko sprzedaż produktów spożywczych, ale także z uwagi na bezpośredni import produktów z Europy stały się swoistym kreatorem rynku i mody na europejską żywność. Młodzi Wietnamczycy zamiast tradycyjnych dań wietnamskich wolą na śniadanie zjeść tost z szynką i wypić szklankę soku pomarańczowego, a hitem wietnamskich podstawówek stały się parówki, które każda modna wietnamska
mama pakuje swojemu dziecku na drugie śniadanie do szkoły. Takiej rewolucji kulinarnej w swoim kraju nie spodziewali się nawet sami Wietnamczycy. Do tej pory rynek mięsa w Wietnamie oparty był na sprzedaży produktów nieprzetworzonych. Wykreowana przez rynek moda wymusza na wietnamskich przedsiębiorcach sprzedaż gotowych wyrobów wędliniarskich: szynek, kiełbas, salami. Obecnie popyt na te produkty na rynku wypełnia głównie import z Australii, Nowej Zelandii oraz niewielki procent importu z krajów europejskich. Wietnamczycy rozwijają prężnie zupełnie nową dla nich gałąź przemysłu, jakim jest przetwórstwo mięsne. Rodzi to dla naszych rodzimych przedsiębiorców kolejną szansę na rozszerzenie eksportu. W tej rozwijającej się gałęzi wietnamskiego przemysłu swoją szanse mogą upatrywać też producenci i dystrybutorzy osłonek do wędlin, dodatków funkcjonalnych i innych środków niezbędnych do tego typu produkcji.
MONGOLIA
Strona
WIETNAM
Rynek Mongolii, leżącej pomiędzy Rosją a Chinami, otwiera inne możliwości eksportowe. Kraj w dużej mierze zależny jest we współpracy gospodarczej od swoich sąsiadów, będących także jej największymi partnerami handlowymi. Jednak Mongolia szuka obecnie szans na zwiększenie współpracy gospodarczej z państwami Zachodu. To kraj bogaty w zasoby mineralne, takie jak: miedź, węgiel, wolfram, cyna i złoto, co czyni go niezwykle atrakcyjnym partnerem gospodarczym. Łakomie na jej surowce patrzą nie tylko sąsiedzi - Rosja czy Chiny - lecz także i inne państwa, zwłaszcza Japonia, USA czy Korea Południowa. Branża wydobywcza zapewniła Mongolii wyjątkowo szybki wzrost. Od 2011 r. gospodarka odnotowała szokujące tempo PKB na poziomie: 17,3 proc. - 2011 r. i 15 proc. w 2012 r. Produkcja przemysłowa w 2012 r. przyczyniła się do wzrostu PKB o 19,4 proc. w skali roku. Mongołowie w sferze kulinarnej coraz bardziej zerkają w kierunku Europy. Moda na wysokoprzetworzone produkty przychodzi do nich głównie przez rosyjską oraz chińską granicę. Produkty europejskie, które pojawiają się w Chinach po ok. 90-ciu dniach widoczne są także na półkach sklepowych w Ułan Bator. To skutek wypracowanych przez dziesięciolecia relacji biznesowych. Teraz i polscy producenci starają się nadrobić stracony czas i szukają na mongolskim rynku zbytu dla swoich produktów. Spośród polskich specjalności eksportowych duże szanse ma mięso, bowiem wśród produktów spożywczych importowanych od największego partnera biznesowego Mongolii – Chin, nie ma ani mięsa, ani też produktów mięsnych, a spożycie tych produktów w przeliczeniu na głowę mieszkańca jest najwyższe wśród wszystkich krajów azjatyckich! Warto wykorzystać ten azjatycki potencjał. Okazuje się, że może on nas jeszcze zaskoczyć i przynieś więcej korzyści niż się spodziewamy. Iwona Górna - ekspert Expo Trade Polska
Głos z branży
Zmiany UE w dodatkach do surowych wyrobów mięsnych
Przez ostatnie kilka miesięcy Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny i Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracowało nad proponowanymi przez Komisję Europejska zmianami w zakresie substancji dodatkowych, które mogą być stosowane w produkcji surowych wyrobów mięsnych. Jakie zmiany w tym zakresie czekają polskich producentów opowiedziała nam Joanna Gajda-Wyrębek z Zakładu Bezpieczeństwa Żywności Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny.
S
tosowanie substancji dodatkowych w Unii Europejskiej jest uregulowane rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1333/2008/WE w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. WE L 354 z 31 grudnia 2008r.). Szczegółowe wymagania w zakresie stosowania substancji dodatkowych (czyli jakie substancje dodatkowe, do jakich produktów i w jakich dawkach) są zawarte w załączniku nr II do ww. rozporządzenia, tj. w rozporządzeniu Komisji nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r. zmieniającym załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 poprzez ustanowienie unijnego wykazu dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 295 z dnia 12.11.2011 r.).
W załączniku nr II (w rozporządzeniu Komisji nr 1129/2011) żywność podzielona jest na 18 kategorii oraz dodatkowo utworzono kategorię 0: Grupa 0 – Produkty z wszystkich kategorii Grupa 1 – Produkty mleczne i ich analogi Grupa 2 – Tłuszcze, oleje i emulsje tłuszczowe Grupa 3 – Lody Grupa 4 – Owoce i warzywa Grupa 5 – Wyroby cukiernicze Grupa 6 – Zboża i produkty zbożowe Grupa 7 – Wyroby piekarskie Grupa 8 – Mięso Grupa 9 – Ryby i produkty rybołówstwa Grupa 10 – Jaja i produkty jajeczne Grupa 11 – Cukry, syropy, miód i słodziki stołowe Grupa 12 – Sól, przyprawy, zupy, sosy, sałatki, produkty białkowe
Fot. Photogenica
Grupa 13 – Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, określone w dyrektywie 2009/39/WE Grupa 14 – Napoje Grupa 15 – Przekąski gotowe do spożycia Grupa 16 – Desery, z wyłączeniem produktów objętych kategoriami 1,3 oraz 4 Grupa 17 – Suplementy diety określone w dyrektywie 2002/46/WE, z wyłączeniem suplementów diety dla niemowląt i małych dzieci. Grupa 18 – Żywność przetworzona nie objęta kategoriami 1-17, z wyłączeniem żywności dla niemowląt i dzieci. Każda kategoria środków spożywczych, z wyjątkiem kategorii 0 oraz 18 jest podzielona na szereg podkategorii, które obejmują środki spożywcze, do których są dopuszczone określone substancje dodatkowe.
Kategoria 08. Mięso zawiera następujące podkategorie: 08.1 Mięso nieprzetworzone 08.1.1 Mięso nieprzetworzone inne niż surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004 0.8.1.2 Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004 08.2 Mięso przetworzone 08.2.1 Mięso przetworzone niepodane obróbce cieplnej 08.2.2 Mięso przetworzone poddane obróbce cieplnej 08.2.3 Osłonki i powłoki oraz dekoracje mięsa 08.2.4 Tradycyjnie peklowane produkty mięsne, objęte przepisami szczególnymi dotyczącymi azotynów i azotanów 08.2.4.1 Tradycyjne produkty mięsne peklowane zalewowo (produkty mięsne zanurzane w roztworze peklującym zawierającym azotyny lub azotany, sól i inne składniki
ciąg dalszy na str. 10
Strona
Przepisy w zakresie substancji dodatkowych obowiązujące do 24.06.2014 r.
Głos z branży ciąg dalszy ze str. 9
Strona 10
W świetle ww. podziału, surowe wyroby mięsne należą do kategorii mięsa nieprzetworzonego. Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 853/2004, surowe wyroby mięsne są to wyroby ze świeżego, surowego mięsa, w tym mięsa rozdrobnionego, do których zostały dodane inne środki spożywcze, przyprawy lub substancje dodatkowe. Wyroby te mogą zostać poddane procesom przetwarzania, które jednak są niewystarczające do zmiany wewnętrznej struktury mięśni, a zatem do eliminacji cech mięsa surowego. Surowe wyroby mięsne mogą być zatem przetworzone lub nieprzetworzone. Z surowym wyrobem mięsnym przetworzonym mamy do czynienia w przypadku, gdy zastosowane działania wymienione w definicji przetwarzania są niewystarczające do całkowitej modyfikacji wewnętrznej struktury włókien mięśniowych mięsa, a powierzchnia przekroju pokazuje, że produkt ma właściwości świeżego mięsa. Przykładami surowych wyrobów mięsnych są: l Świeże mięso mielone, do którego dodano inne środki spożywcze, przyprawy lub substancje dodatkowe l Mięso solone lub peklowane, nawet całkowicie, wprowadzane do obrotu w początkowej fazie procesu dojrzewania i które nie zostało poddane żadnemu innemu przetwarzaniu, takiemu jak obróbka termiczna lub suszenie (produkt nadal zachowuje cechy świeżego mięsa). l Krótko smażone mięso, które w środku pozostaje surowe – proces ogrzewania był niewystarczający do modyfikacji wewnętrznej struktury włókien mięśniowych mięsa i całkowitego wyeliminowania cech świeżego mięsa. Powierzchnia przekroju nadal pokazuje cechy świeżego mięsa. l Świeże mięso, które nie jest całkowicie marynowane – modyfikacja wewnętrznej struktury włókien mięśniowych nie jest całkowita i na powierzchni przekroju nadal widać właściwości świeżego mięsa. Jeżeli w wyniku procesu przetwarzania cechy mięsa surowego zostaną wyeliminowane, taki wyrób jest klasyfikowany jako „produkt mięsny” (kategoria 08.2 „Mięso przetworzone”). Różnicę między surowym wyrobem mięsnym, a produktem mięsnym można przedstawić następująco:
Fot. Photogenica
08.2.4.2 Tradycyjne produkty mięsne peklowane na sucho 08.2.4.3 Inne tradycyjne produkty mięsne peklowane.
l Surowy wyrób mięsny - cechy świeżego mięsa nie są całkowicie wyeliminowane l Produkt mięsny - cechy świeżego mięsa są całkowicie wyeliminowane. Biorąc pod uwagę powyższe, niezbędnym stało się wprowadzenie poprawek do załącznika nr II do rozporządzenia nr 1333/2008 w zakresie właściwej kategoryzacji surowych wyrobów mięsnych. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 601/2014 z dnia 4 czerwca 2014 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia nr 1333/2008 w odniesieniu do kategorii 8 „Mięso” oraz w odniesieniu do stosowania określonych dodatków do żywności w surowych wyrobach mięsnych. W wyniku dyskusji w grupie roboczej Komisji ds. dodatków do żywności,
Komisja opracowała rozporządzenie zmieniające załącznik II do rozporządzenia nr 1333/2008 w odniesieniu do kategorii 8 „Mięso” oraz w odniesieniu do stosowania określonych dodatków w surowych wyrobach mięsnych. Główną zmianą jest wydzielenie podkategorii 8.1.2 „Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004” z kategorii 8.1 „Mięso nieprzetworzone” i ustanowienie jej jako odrębnej kategorii (08.2). Po wprowadzeniu zmian kategoria 8. „Mięso” dzieli się na następujące podkategorie: Kategoria 08. Mięso 08.1 Mięso nieprzetworzone inne niż surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004 08.2 Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004
08.3 Mięso przetworzone 08.3.1 Mięso przetworzone niepoddane obróbce termicznej 08.3.2 Mięso przetworzone poddane obróbce termicznej 08.3.3 Osłonki i powłoki oraz dekoracje mięsa 08.3.4 Tradycyjnie peklowane produkty mięsne, objęte przepisami szczególnymi dotyczącymi azotynów i azotanów 08.3.4.1 Tradycyjne produkty mięsne peklowane zalewowo (produkty mięsne zanurzane w roztworze peklującym zawierającym azotyny lub azotany, sól i inne składniki 08.3.4.2 Tradycyjne produkty mięsne peklowane na sucho 08.3.4.3 Inne tradycyjne produkty mięsne peklowane. W ten sposób uznaje się, że w niektórych przypadkach procesy przetwarzania nie zmieniają faktu, że wyrób mięsny wciąż powinien być zaklasyfikowany do surowych wyrobów mięsnych, jeżeli tylko zachowuje cechy mięsa surowego pomimo procesu przetwarzania. Jedynym kryterium na podstawie, którego produkt jest zaklasyfikowany do surowych wyrobów mięsnych jest fakt zachowania cech mięsa surowego w wyrobie. Nie ma natomiast znaczenia fakt, czy zastosowano lub też nie proces przetwarzania (np. peklowanie). Zmiany w interpretacji pojęcia „surowe wyroby mięsne” mogłyby skutkować tym, że niektóre surowe wyroby mięsne znajdujące się od lat w obrocie w krajach członkowskich musiałyby zostać wycofane. Powodem tego jest fakt, że niektóre surowe wyroby mięsne w niektórych krajach członkowskich były klasyfikowane jako produkty mięsne z powodu zastosowania procesu przetwarzania (np. peklowania) i w związku z tym zawierają substancje dodatkowe dopuszczone do produktów mięsnych, a niedopuszczone do surowych wyrobów mięsnych. Do produktów mięsnych jest bowiem dopuszczonych znacznie więcej substancji dodatkowych niż do surowych wyrobów mięsnych. Jeżeli jednak produkty pomimo zastosowania procesu przetwarzania zachowują cechy mięsa surowego, powinny być uznane za surowe wyroby mięsne i zaklasyfikowane do nowo utworzonej kategorii 08.2 „Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004”. Komisja Europejska uznała zatem za konieczne dopuszczenie wybranych substancji dodatkowych do niektórych tradycyjnych wyrobów mięsnych znajdujących się obecnie w obrocie w krajach człon-
kowskich i charakterystycznych dla danego kraju. Nazwy tych produktów zostały zapisane w języku kraju zgłaszającego, a opis tych produktów zostanie umieszczony w przygotowywanym przewodniku po kategoriach produktów uwzględnionych w rozporządzeniu 1129/2011. Niektóre kraje członkowskie, w tym Polska, zgłosiły nazwy surowych wyrobów mięsnych, które są od lat w obrocie w tych krajach i które zawierają substancje dodatkowe nieuwzględnione w podkategorii 8.2 „Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004”. Polska zgłosiła wniosek o dopuszczenie azotynów do następujących produktów (zgłoszenie było wynikiem konsultacji Głównego Inspektoratu Sanitarnego z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi): – kiełbasa surowa biała, – kiełbasa surowa metka, – tatar (danie tatarskie). Niektóre kraje członkowskie wyraziły sprzeciw odnośnie stosowania azotynów do surowych wyrobów mięsnych. Przewodniczący grupy roboczej przypomniał, że Komisja Europejska przygotowuje się do weryfikacji warunków stosowania azotanów i azotynów w żywności. Podczas weryfikacji zostanie rozważone m.in. uzasadnienie technologiczne stosowania tych związków w różnych wyrobach i produktach mięsnych, w tym również w surowych wyrobach mięsnych zgłoszonych obecnie przez niektóre kraje członkowskie. Kraje członkowskie, które nie chcą zwiększać poziomu spożycia azotynów przez swoich obywateli, mają prawo nie wpuścić do obrotu surowych wyrobów mięsnych z azotynami, pochodzących z innych krajów UE (są ku temu argumenty naukowe, wynikające z wysokiego spożycia azotynów oraz z zastrzeżeń zdrowotnych odnośnie ww. związków – m.in. tworzenie się rakotwórczych N-nitrozoamin). Pozostałe zmiany wprowadzone przez rozporządzenie Komisji nr 601/2014 Rozporządzenia Komisji nr 601/2014 wprowadza ponadto następujące zmiany: – wykreślenie surowych wyrobów mięsnych z listy środków spożywczych, do których nie mogą być wprowadzane substancje dodatkowe na zasadzie przenoszenia (carry-over). – dopuszczenie niektórych barwników do niektórych surowych wyrobów mięsnych tradycyjnie będących w obrocie w niektórych krajach UE (ten zapis nie obejmuje wyrobów polskich)
– dopuszczenie regulatorów kwasowości: octanu potasu E261, octanu sodu E262, kwasu askorbinowego E300, askorbinianu sodu E301, askorbinianu wapnia E302, mleczanu sodu E325, mleczanu potasu E326, kwasu cytrynowego E330, cytrynianu sodu E331, cytrynianu potasu E332, cytrynianu wapnia E333, kwasu octowego E260, octanu wapnia E263, kwasu mlekowego E270, mleczanu wapnia E327 do surowych wyrobów mięsnych, do których zostały dodane inne składniki niż sól i substancje dodatkowe – dopuszczenie związków fosforu E338-E452 do niektórych surowych wyrobów mięsnych tradycyjnie będących w obrocie w niektórych krajach UE (ten zapis nie obejmuje wyrobów polskich) – dopuszczenie stabilizatorów (substancji zagęszczających): alginianu sodu E401, alginianu potasu E402, alginianu amonu E403, alginianu wapnia E404, karagenu E407, przetworzonych wodorostów morskich E407a, mączki chleba świętojańskiego E410, gumy guar E412, tragakanty E413, gumy ksantanowej E415, skrobi modyfikowanych: E1414 i E1442 do surowych wyrobów mięsnych, do których zostały wprowadzone inne składniki metodą nastrzyku, do surowych wyrobów mięsnych, które składają się z kilku części połączonych razem (np. jedna część składa się z mięsa mielonego, inna – z plastrów mięsa; końcowy wyrób to mięso mielone owinięte w plastry mięsa), do niektórych surowych wyrobów mięsnych tradycyjnie będących w obrocie w niektórych krajach UE (ten zapis nie obejmuje wyrobów polskich). – dopuszczenie węglanów sodu E500 do drobiowych surowych wyrobów mięsnych oraz do niektórych surowych wyrobów mięsnych tradycyjnie będących w obrocie w niektórych krajach UE (ten zapis nie obejmuje wyrobów polskich). Omawiane rozporządzenie Komisji nr 601/2014 wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, czyli 25 czerwca 2014 r. i nie przewiduje okresu przejściowego. Producenci mają zatem mało czasu na dostosowanie się do nowych przepisów. Największy wpływ rozporządzenie będzie miało w przypadku produktów, które dotychczas były traktowane jako produkty mięsne, a w świetle nowej interpretacji są zaliczane do surowych wyrobów mięsnych (np. tzw. mięso garmażeryjne). Joanna Gajda-Wyrębek Zakład Bezpieczeństwa Żywności Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny
Strona 11
Głos z branży
Głos z branży
Wieprzowa rewolucja
Właśnie opublikowane zostały najnowsze wyniki badań dotyczące aktualnej wartości odżywczej wieprzowiny. Okazuje się, że systematyczna i ściśle ukierunkowana wieloletnia praca hodowlana nad trzodą chlewną przyniosła doskonałe efekty w postaci poprawy mięsności tuczników i zmniejszenia ich otłuszczenia. Tymczasem w literaturze, mediach i licznych komentarzach wciąż przywoływane są nieaktualne, krzywdzące dla wizerunku mięsa czerwonego, dane. Niektóre wartości kaloryczności są zawyżane nawet dwukrotnie. Nadszedł więc czas by o prawdziwych właściwościach wieprzowiny dowiedział się też konsument!
W
edług Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w 2013 roku statystyczny Polak w ciągu roku zjadał łącznie z podrobami około 70 kg mięsa. Struktura spożycia wskazuje, że największym uznaniem cieszy się wieprzowina, bowiem spożywamy jej około 36 kg/rok. Na drugim miejscu jest mięso drobiowe (27 kg) i na końcu wołowina (1,6 kg). W porównaniu z innymi krajami europejskimi to jednak niewiele. W Hiszpanii na osobę przypada 66 kg wieprzowiny, w Austrii 59,5 kg, Niemcy zjadają jej 53 kg rocznie, a Duńczycy 64 kg. Nie bez znaczenia na wielkość naszego spożycia ma wpływ negatywny wizerunek mięsa wieprzowego kreowany w mediach. Również dietetycy i lekarze ze względów zdrowotnych zalecają rezygnację lub ograniczenie spożywania mięsa czerwonego.
Strona 12
Wieprzowina wczoraj i dziś
Dążąc do zmiany fałszywego, negatywnego wizerunku wieprzowiny Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” przygotował opracowanie pt. AKTUALNA WARTOŚĆ DIETETYCZNA WIEPRZOWINY, jej znaczenie w diecie i wpływ na zdrowie konsumentów, które weryfikuje wiele powszechnych mitów na temat jakości mięsa wieprzowego i jego negatywnym wpływie na zdrowie konsumentów. Publikacja ta przedstawia aktualną wartość dietetyczną wieprzowiny i wykazuje, że wartości charakteryzujące ten gatunek mięsa, prezentowane dotychczas w literaturze krajowej są już nieaktualne, bowiem przez ostatnie 20 lat wartość odżywcza wieprzowiny uległa znacznej poprawie i dziś z powodzeniem może być stosowana w codziennej diecie.
Badanie wartości odżywczej
Opracowanie powstało dzięki możliwości pozyskania wsparcia z Funduszu Promo-
cji Mięsa Wieprzowego. Środki te pozwoliły na przeprowadzenie analiz laboratoryjnych, opracowanie wyników badań oraz ich upowszechnienie w formie drukowanej. Przy zaangażowaniu uznanych fachowców i akredytowanych laboratoriów przeprowadzono badania, którymi objęto 120 tusz wieprzowych w przedziale wagowym 85-95 kg, pochodzących od świń mieszańców ras wbp x pbz, o znanym i udokumentowanym pochodzeniu, wyprodukowanych zgodnie z założeniami Krajowego Programu Hodowlanego i według planowanych kojarzeń. Materiał do analiz pobierano z tusz sklasyfikowanych do 3 klas mięsności, tj. S, E i U. Dla każdej klasy pobrano próby od 40 sztuk z następujących elementów: boczek bez kości, karkówka, łopatka, schab z kością, szynka, żeberka oraz schab bez kości, tkanki łącznej i tłuszczowej okalającej mięsień. Dla każdego elementu określono podstawowy skład chemiczny, zawartość składników mineralnych, cholesterolu, witamin z grupy B, A i E, kwasów tłuszczowych oraz obliczono wartość energetyczną. Uzyskane wyniki porównane zostały z danymi literaturowymi z lat 90 oraz nowszymi powszechnie stosowanymi jako dowód na szkodliwy wpływ konsumpcji mięsa wieprzowego na zdrowie ludzi. Ze względu na objętość pra-
cy, w niniejszym artykule omówione zostaną wybrane elementy opracowania.
Wzrost mięsności tusz
Zwiększenie mięsności tusz oznacza jednocześnie zmniejszenie ich otłuszczenia, bowiem dzięki ujemnej korelacji między zawartością mięsa w tuszy a otłuszczeniem, wzrostowi zawartości chudego mięsa w tuszy towarzyszy jednocześnie obniżenie poziomu tłuszczu. Dla przykładu w latach 90 zawartość mięsa w tuszy kształtowała się na poziomie około 43%. Według ZSRIR średnia mięsność tusz w 2013 r. wynosiła 56,8%. W niniejszym doświadczeniu zawartość mięsa w tuszy przewyższała średnią krajową i wynosiła 57,8% w kl. E, natomiast w klasie S przekroczyła 60% (tab.1). Parametry charakteryzujące jakość mięsa (pH i przewodność elektryczna) we wszystkich klasach mięsności miały wartości charakterystyczne dla mięsa normalnej jakości, wolnego od wad typu PSE czy DFD (tab. 1), a ocena soczystości w skali 1-5 pkt. potwierdziła jego wysoką jakość sensoryczną. Stwierdzone w tym przypadku wysoko istotne różnice statystyczne pomiędzy klasami S i E a U wskazują na korzystny wpływ większej zawartości tłuszczu w mięsie na jego soczystość.
Tabela 1. Wartość rzeźna i jakość mięsa tuczników (Śr. ± SD) w zależności od klasy mięsności Klasa
Wyszczególnienie
S
E
U
92,6U±6,67
91,8U±6,89
98,8S,E±8,44
60,9E,U±0,70
57,8S,U±1,38
53,1S,E±1,36
Średnia grubość słoniny z 5 pomiarów, mm
17,7U±3,49
20,5U±4,08
28,0S,E±4,01
pH45
6,56±0,276
6,69±0,266
6,63±0,204
3,6±0,48
3,7±0,50
3,6±0,57
4,08U±0,365
4,16U±0,245
4,35S,E±0,239
Masa tuszy, kg Mięsność , %
Przewodność elektryczna 45 min, mS/cm Soczystość, pkt
S,E,U – różnice wysoko istotne statystycznie (P0,01)
Głos z branży
Odchudzona wieprzowina
Ten składnik mięsa wieprzowego postrzegany jest szczególnie negatywnie, mimo że dostarcza energii, bierze udział w budowie błon komórkowych i białej istoty mózgu oraz pełni funkcję nośnika związków zapachowych w mięsie. Tłuszcz w ciele świń odkłada się w największym stopniu w postaci tłuszczu zapasowego podskórnego (słoniny) ok. 62%, który można łatwo usunąć podczas obróbki kulinarnej oraz w mniejszym stopniu w postaci tłuszczu międzymięśniowego (do 24%) i śródmięśniowego, tzw. IMF (do 13%), które są trudne do oddzielenia i usunięcia w czasie obróbki. Zawartość tłuszczu
Tabela 2. Skład chemiczny badanych wyrębów (śr. ± SD) w zależności od klasy mięsności %, Wyrąb Schab Szynka Karkówka
Klasa
Parametry fizykochemiczne
S
E
U
Białko
23,38±1,38
22,54±1,31
23,05±1,28
Tłuszcz
1,72±0,58
1,92±0,56
2,13±0,39
Białko
21,92±1,07
22,16±0,93
22,03±0,84
Tłuszcz
3,30±1,95
3,02±1,43
3,60±1,47
Białko
16,60±1,74
15,74±1,33
16,19±1,63
Tłuszcz
15,35±4,88
16,90±4,40
17,18±4,58
w mięsie świń jest większa niż w mięsie drobiu czy bydła, ale wartości te są już bardzo niskie i w zasadzie konieczne ze względu na potrzebę utrzymania walorów sensorycznych i kulinarnych mięsa. Tu szczególną rolę odgrywa tłuszcz śródmięśniowy, ważny z punktu widzenia konsumentów, bowiem decyduje o walorach kulinarno-smakowych mięsa. Dlatego jego pewien udział w mięsie jest pożądany. Taki wymóg dla IMF stosowany jest w systemie PQS, gdzie dokładnie określono przedział wartości dla tego parametru, aby zagwarantować odpowiednią kruchość i soczystość mięsa, a mięso zyskało status wysokiej jakości. Poziom tłuszczu jest zróżnicowany w zależności od wyrębu. Wy-
niki niniejszych badań potwierdzają, że najmniej tłuszczu znajduje się w schabie (tab. 2). We wszystkich analizowanych wyrębach nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic dla tego parametru pomiędzy klasami mięsności.
Mniej cholesterolu niż w drobiu
Cholesterol jest niezbędny do funkcjonowania organizmu, ponieważ odgrywa bardzo ważną rolę w wielu procesach. Występuje we wszystkich komórkach i bierze udział m.in. w budowie błony komórkowej oraz jej
ciąg dalszy na str. 14
Strona 13
Mięso jest źródłem wielu cennych substancji odżywczych, w tym białek - głównych składników tkanki mięśniowej. Charakteryzują się one wysoką wartością biologiczną, są pełnowartościowe, mają korzystne proporcje aminokwasów i zawierają wszystkie egzogenne aminokwasy niezbędne do syntezy białek ustrojowych. Są głównym elementem budulcowym i stanowią najważniejszy składnik pokarmowy. Wieprzowina zajmuje bardzo wysoką pozycję przy porównaniach wartości biologicznej białek i wykorzystaniu białka netto mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego. Wskaźniki te są zwykle wyższe dla niej w porównaniu z mięsem wołowym czy drobiowym. I tak wartość biologiczna białka w przypadku mięsa wieprzowego wynosi 80%, wołowiny 70-75%, a drobiu 77%. Natomiast wskaźnik wykorzystania białka netto dla wieprzowiny wynosi 78%, a dla pozostałych dwóch gatunków odpowiednio 68-73% i 75%. Chude mięso wieprzowe zawiera podobną ilość białka jak mięso innych gatunków zwierząt, co stanowi podstawę do wyciagnięcia wniosku pojawiającego się coraz częściej w literaturze, że brak jest istotnych różnic prozdrowotnych wynikających ze spożywania chudego mięsa czerwonego w porównaniu z mięsem drobiowym, a nawet mięsem ryb. Jednym z najważniejszych parametrów charakteryzujących wartość odżywczą mięsa wieprzowego jest procentowa zawartość białka. Analiza podstawowego składu chemicznego mięsa wykazała (tab. 2), że spośród trzech analizowanych wyrębów najwięcej białka zawierał schab (około 23%) i szynka (około 22%), zdecydowanie mniej karkówka (około 16%). Zawartość białka w danym wyrębie wykazuje stały charakter, niezależnie od klasy mięsności, ponieważ w żadnym przypadku nie potwierdzono statystycznie istotnych różnic dla tego parametru pomiędzy klasami mięsności S, E i U.
Fot. Photogenica
Białko najwyższej wartości
Głos z branży ciąg dalszy ze str. 13 stabilizacji. Potocznie „cholesterolem” nazywa się kompleksy białkowo-lipidowe występujące w osoczu krwi – lipoproteiny. Uznaje się, że stężenie frakcji lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) we krwi może powodować wystąpienie choroby niedokrwiennej serca. Z kolei cholesterol zawarty we frakcji HDL o wysokiej gęstości, ma działanie ochronne i przeciwmiażdżycowe. Z tego względu przyjęło się nazywanie lipoproteiny niskiej gęstości – „złym” cholesterolem, a lipoproteiny dużej gęstości – „dobrym” cholesterolem. W przypadku żywności podział ten nie istnieje a we wszystkich produktach cholesterol jest tym samym związkiem. Spośród produktów spożywczych najwięcej cholesterolu zawierają: mózg, żółtka jaj, nerki i wątroba. Według danych literaturowych wieprzowina zawiera mniej cholesterolu w porównaniu z mięsem drobiowym (0,54 wobec 0,58 – 0,74 g/kg). Aktualne wyniki badań wskazują, że w przypadku mięsa wieprzowego (tab. 3) poziom cholesterolu jest zbliżony we wszyst-
118 kcal (tab. 4). Dla porównania 100 g tuszki kurczaka to 158 kcal. Szynka jest elementem handlowym, który na przestrzeni ostatnich lat uległ największym zmianom. Praca hodowlana, której głównym celem było przyspieszenie tempa wzrostu świń oraz ograniczenie ilości odkładanej tkanki tłuszczowej, spowodowała istotną zmianę w pokroju całego zwierzęcia, a szczególnie szynki, jako jednego z najcenniejszych elementów kulinarnych i przetwórczych. Ponadto na półkach sklepowych element ten jest sprzedawany jako odkostniony, pojedynczy mięsień lub grupa mięśni wraz z omięsną, pozbawiony skóry i tłuszczu podskórnego oraz złogów tłuszczu międzymięśniowego. Ma to bardzo istotne znaczenie przy określaniu energetyczności mięsa. W niniejszych badaniach otrzymano wynik 118 kcal, czyli mniejszy od wartości jakie uzyskano dla schabu. Tymczasem w literaturze szynka przedstawiana jest jako element bardzo tłusty. W latach 90. w 100 g szynki surowej oznaczono 264 kcal. Współczesne tabele
Tabela 3. Zawartość cholesterolu w badanych wyrębach (śr. ± SD) w zależności od klasy mięsności, mg/ 100g Wyrąb S Schab
52,65±7,10
Szynka Karkówka
Klasa E 52,27±7,00
52,09±7,63
53,77±9,65
53,89±9,31
54,67±11,36
51,41±8,98
55,56±11,19
51,65±8,62
kich elementach tuszy wieprzowej, a jego zawartość jest mniejsza niż dotychczas podawano w literaturze. W porównaniu z normami amerykańskimi USDA polski boczek zawiera mniej cholesterolu o 41%, żeberka o 57% a łopatka, szynka i schab o 31-35%.
Wieprzowina chudsza niż z przed lat
Kaloryczność wieprzowiny zmieniła się znacząco w efekcie poprawy umięśnienia świń oraz ich lepszego żywienia i utrzymania zgodnie z wymogami dobrostanu. Pomimo widocznych zmian w pokroju trzody chlewnej, wskaźniki zawartości energii w wieprzowinie prezentowane w tabelach wartości odżywczych Instytutu Żywności i Żywienia na przestrzeni ostatnich 20 lat nie zmieniały się znacząco. Dla wszystkich elementów tuszy średnie wartości podawane do tej pory były znacząco wyższe w stosunku do wartości stwierdzonych w niniejszym doświadczeniu. Aktualne wyniki badań wskazują, że 100 g schabu dostarcza średnio 152 kcal a 100 g szynki tylko
i Żywienia określił energetyczność tego elementu na poziomie odpowiednio 270 i 267 kcal. Oznacza to obniżenie poziomu kalorii o ponad 20%. Element ten w Polsce jest sprzedawany w całości lub porcjowany, bez możliwości oczyszczenia z tłuszczu. Głównym czynnikiem wpływającym na zawartość mięsa i tłuszczu jest klasa umięśnienia tuczników. Karkówka z klasy S (wybitnie mięsnej) charakteryzowała się mniejszą o ponad 10% zawartością kalorii w porównaniu z karkówkami z klas o mniejszej mięsności. Różnica ta była istotna statystycznie.
Tabela 4. Wartość energetyczna badanych wyrębów (Śr. ± SD) w zależności od klasy mięsności, kcal Wyrąb
Klasa S
E
U
Średnio
Schab
139±20,9
157±33,8
155±29,6
152±30,1
Szynka
120±16,3
116±11,7
119±9,9
118±12,3
196e,u±33,0
217s±36,2
217s±33,8
213±35,6
Karkówka
Strona 14
U
Fot. archiwum redakcji
s,e,u – różnice istotne statystycznie (P0,05)
wartości odżywczych tylko nieznacznie zostały zmodyfikowane i podają wartość 261 kcal. Oznacza to, że polskie tabele wartości odżywczych ponad dwukrotnie zawyżają wartość energetyczną tego elementu. Karkówka jako element handlowy jest bardzo poszukiwanym przez konsumentów elementem, szczególnie w okresie wiosenno-letnim. Duża zawartość tłuszczu międzymięśniowego sprawia, że mięso po podaniu obróbce termicznej (zwłaszcza grillowaniu) pozostaje soczyste i kruche. Średnia kaloryczność karkówki wynosiła 213 kcal. W porównaniu z wartościami odżywczymi stasowanymi dotychczas w Polsce nastąpiła istotna zmiana. Zarówno w roku 1990, jak i 2011 Instytut Żywności
Niedoceniane źródło żelaza
Żelazo odgrywa bardzo ważną rolę w diecie każdego człowieka. Doskonale wiedzą o tym przyszłe mamy, którym pokłady tego pierwiastka są szczególnie potrzebne do prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju noworodka. Również sportowcy uprawiający sporty wytrzymałościowe powinni odpowiednio zadbać o dietę bogatą w żelazo, ponieważ są kolejną grupą osób szczególnie narażoną na jego niedobór. Żelazo pełni w organizmie wiele istotnych funkcji, m.in. bierze udział w transporcie tlenu, będąc składnikiem hemoglobiny i mioglobiny, odpowiada za utrzymanie prawidłowego metabolizmu a także
Głos z branży Tabela 5. Zawartość żelaza w wybranych wyrębach (Śr. ± SD) w zależności od klasy mięsności, (mg/100 g) Wyrąb
Klasa S
E
U
Schab
2,88±0,60
2,86±0,61
3,37±0,96
Szynka
4,17±1,13
4,36±1,68
4,17±1,47
Karkówka
6,31±0,90
6,36±1,71
6,07±1,18
powszechnie zalecanego szpinaku kształtuje się na poziomie tylko 1%. Zatem najlepszym źródłem żelaza są produkty zwierzęce, szczególnie wątroba wieprzowa i cielęca, czerwone mięso wołowe, czerwone elementy mięsa wieprzowego, zwłaszcza karkówka. Według najnowszych badań, zrealizowanych w ramach projektu „Aktualna wartość dietetyczna wieprzowiny, jej znaczenie w diecie i wpływ na zdrowie konsumentów” poziom żelaza w mięsie wieprzowym kształtuje się średnio na poziomie od 3 do 6,25 mg/100 g w zależności od wyrębu. Najmniejszą średnią wartość tego pierwiastka zanotowano dla schabu bez omięsnej (3,03 mg/100 g) a największą w karkówce (średnio 6,25 mg/100 g), (tab. 5). Postęp hodowlany uzyskany na przestrzeni ostatnich 20 lat jest znaczący, a dzięki temu dziś, i hodowla, i przemysł mięsny mogą zaoferować konsumentom nieprzetłuszczone mięso wieprzowe, o doskonałych walorach odżywczych. Najnowsze wyniki
badań wskazują, że współczesna wieprzowina z powodzeniem może być stosowana w codziennej diecie. To mięso charakteryzuje się lepszą, w porównaniu z wcześniejszymi latami, wartością odżywczą, bowiem zawiera mało tłuszczu, mniej cholesterolu i kalorii i jest cennym źródłem dobrze przyswajalnego żelaza. Ponadto jest bardzo dobrej jakości, o czym świadczy m.in. prawidłowo różowoczerwona barwa i optymalny poziom tłuszczu śródmięśniowego korzystnie kształtujący jego smak, zapach i soczystość. Aktualna wartość odżywcza mięsa wieprzowego T. Blicharski, A. Hammermeister, A. Warda Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”, Warszawa Artykuł opracowano na podstawie publikacji przygotowanej pod kierunkiem dra T. Blicharskiego pt. Aktualna wartość dietetyczna wieprzowiny, jej znaczenie w diecie i wpływ na zdrowie konsumentów”, zrealizowanej w ramach projektu finansowanego z Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego. 1
Strona 15
bierze udział w tworzeniu składników krwi, takich jak erytrocyty i leukocyty i dzięki temu odpowiada za prawidłowy skład krwi. Jego niedobór może mieć poważne konsekwencje przejawiające się niedokrwistością (anemią), będącą ostatnim stadium niedoboru żelaza. Dzienne zapotrzebowanie zdrowego człowieka na żelazo wynosi od 10 do 20 mg. Produkty spożywcze powszechnie dostępne na rynku charakteryzują się różną zawartością żelaza, dlatego też można je podzielić na trzy grupy. Do pierwszej należą produkty o niskiej zawartości żelaza (ok. 1 mg/100 g) i są to np. mleko, ziemniaki czy owoce. Drugą grupę stanowią artykuły spożywcze o średniej zawartości żelaza, na poziomie 1-4 mg/100 g). W tej grupie obok kaszy, warzyw czy drobiu znajduje się mięso wieprzowe. Produktami o wysokiej zawartości żelaza (4 mg/100 g), zaliczonymi do trzeciej grupy produktów są podroby, mięso wołowe i cielęce a także warzywa strączkowe. Wyniki badań wskazują, że przyswajalność żelaza w układzie pokarmowym jest bardzo zróżnicowana. Znacznie łatwiej wchłaniane przez organizm człowieka jest żelazo pochodzące z tkanek zwierzęcych (na poziomie nawet 2050%), ponieważ głównie występuje tu w postaci łatwo wchłanianego hemu. Żelazo pochodzące z produktów roślinnych wchłania się w zaledwie 1-8% a przyswajalność żelaza z
Głos z branży
Les Higiena – Solidnie i kompleksowo
Les Higiena działa na polskim rynku już od ponad 20 lat. Na terenie całego kraju pracują handlowcy terenowi, którzy bezpośrednio docierają do obiektów produkcyjnych. Firma do końca roku planuje intensywne zaangażowanie w obsługę zakładów produkcji spożywczej, w tym zakładów branży mięsnej. Czym dokładnie zajmuje się Les Higiena? Nasz firma dostarcza środki do utrzymania czystości i higieny dla obiektów użyteczności publicznej. Oferujemy produkty specjalistyczne, które składają się na kompletne systemy higieniczne. Jesteśmy w stanie dobrać niezbędne produkty, które całościowo rozwiązują klientowi utrzymanie czystości w dowolnej części lub nawet całym jego obiekcie.
Strona 16
Czyli od produkt aż po rozwiązania technologiczne? Tak, dokładnie. Firma Les Higiena zaopatrza w materiały od podstawowych potrzeb socjalnych takich jak: dostawa higieny papierowej do toalety, środków do sprzątania ciągów komunikacyjnych, a kończy na dobieraniu rozwiązań w technologii produkcji. Realizacja umowy o obsłudze kompleksowej wymaga indywidualnego podejścia do każdego obiektu naszych klientów, a także dokładnego poznania specyfiki produkcji obsługiwanej branży. Takie właśnie podejście umożliwia skuteczne zoptymalizowanie dostępnych rozwiązań. Jakie jest Państwa doświadczenie w zakresie branży mięsnej? Firma istnieje od 1993 roku. Główna siedziba znajduje się w Solcu Kujawskim koło Bydgoszczy. Mamy również dwa oddziały: w Bytomiu oraz Mławie. Do grona naszych klientów należą: zakłady produkcyjne, a w szczególności zakłady produkcji spożywczej, firmy sprzątające, obiekty służby zdrowia, biurowce, szkoły, hotele, restauracje, firmy dystrybucyjne. Na przestrzeni wielu lat pracy Les Higiena szczyci się obsługą dużej ilości zakładów produkcji spożywczej, a w szczególności produkcji mięsnej. Jaka jest Państwa oferta w stosunku do tej branży? Z racji konieczności utrzymania wysokiego poziomu czystości proponujemy zaawan-
sowane rozwiązania higieny dłoni – mydła, płyny do dezynfekcji, ręczniki papierowe wraz z kilkoma wariantami dozowników, elementy ubioru indywidualnego pracownika – czepki, maski, zarękawki, fartuchy, rękawiczki jednorazowe, obuwie gumowe, białe trzewiki, czyściwa papierowe i włókninowe do zastosowania w technologii oraz przy serwisie maszynowym, sprzęt ręczny do sprzątania – wózki sprzątające, mopy, ścierki z mikrofazy, maszyny sprzątające, środki chemiczne do mycia i dezynfekcji powierzchni. Coraz więcej obiektów, które funkcjonują od wielu lat, jest poddawana kompleksowej modernizacji gdzie jednym z zagadnień są systemy czystościowe. W budynkach nowych takie systemy uwzględnione są w dokumentacjach projektowych. Dziś dla wielu obiektów wykonujemy niezbędne kalkulacje zużycia środków chemicznych, dobieramy odpowiednie produkty papiernicze, dostarczamy często setki dozowników do toalet, śluz przy halach produkcyjnych oraz bezpośrednio na stanowiska pracy w halach produkcyjnych. Jakie błędy w zakresie higieny obserwują Państwo najczęściej? Obecnie najczęściej zauważamy, że klienci nie zawsze wiedzą jak duży wybór wariantów funkcjonuje na rynku, który pozwala w bardzo precyzyjny sposób dobrać rozwiązanie pod konkretne potrzeby. Les Higiena gwarantuje uzyskanie odpowiednich rezultatów poprzez poprawę jakości używanych produktów, wyeliminowanie bieżących problemów w obiekcie i co dzisiaj najważniejsze – zmniejszenie kosztów utrzymania czystości i higieny. Jak wygląda nawiązanie współpracy z Państwem? Aby osiągnąć oczekiwany rezultat w ramach naszej oferty wykonujemy kalkulacje zużycia, prowadzimy prezentacje rozwiązań, testowanie proponowanych produktów, szkolenia odpowiednich służb. Nasz klient jest dla nas partnerem. W sytu-
acji akceptacji naszego rozwiązania rozpoczynamy zwykle wieloletnią współpracę. Pierwsze lata są dla nas przede wszystkim inwestycją przez użyczanie systemów dozowania, duże zaangażowanie serwisu, wypracowanie odpowiedniego standardu przez szkolenia i eliminowanie szczegółowych problemów. Jakie innowacje proponuje Les Higiena? W ostatnim czasie dużą uwagę zwracamy na zaproponowanie nowych rozwiązań, tam gdzie nasz klient wydaje najwięcej środków. Optymalizacja prostych czynności jak mycie i wycieranie rąk, dobór odpowiedniej jakości rękawiczek jednorazowych, uzbrojenie łazienek w odpowiednie dozowniki, przynosi szybkie i pozytywne efekty. W ramach oferty produktów Tork proponujemy pianki do mycia i dezynfekcji rąk, dozowniki do ręczników i papierów toaletowych typu Matic i Reflex. Na rynku produktów żywnościowych wszyscy widzimy wciąż zmieniającą się technologię produkcji, do sprzedaży wprowadzane są coraz to nowe produkty. Branża utrzymania czystości i w związku z tym Les Higiena nadąża za rosnącymi potrzebami naszych klientów. Na koniec powiedzmy kilka słów o marce Higiena Premium. Na bazie doświadczeń wielu lat pracy na rynku od trzech lat systematycznie wprowadzamy na rynek produkty Higiena Premium. W ramach tej marki proponujemy połącznie jakości i ceny optymalne dla polskiego rynku. W poszczególnych grupach towarowych dedykujemy krótką listę najbardziej potrzebnych środków o gwarantowanej jakości i bardzo atrakcyjnej cenie. Z biegiem czasu wciąż przybywa nowych grup towarowych oraz nowych produktów marki Higiena Premium. Z prezesem Les Higiena Sp. z o.o. Łukaszem Glińskim rozmawiała Katarzyna Oponowicz
Głos z branży
Tork Reflex™ system dozowania zawsze po jednym listku zmniejsza zużycie papieru o 37%*
Uniwersalne czyściwo papierowe idealne do ścierania płynów i wycierania rąk. Dostępne w unikalnych systemach dozowania po jednym listku,
*w porównaniu do tradycyjnego systemu centralnego dozowania w jakości Tork Basic Paper
www.tork.pl
www.leshigiena.pl
Strona 17
wydatnie zmniejszy zużycie papieru.
Głos z branży
Klient – jak do niego trafić?
Wielu sprzedawców postrzega swoich klientów jako jednorodną grupę. Eksperci uznają, że to kosztowny błąd. W rzeczywistości bowiem nasi odbiorcy i są różni i różne są ich potrzeby. Zaspokajanie tych oczekiwań, to klucz do sukcesu. Jak więc rozpoznać typ swoich klientów docelowych, i jaką strategię marketingową przyjąć?
N
Aby lepiej zrozumieć zachowania i potrzeby swoich klientów, warto pogrupować ich w zależności od sposobu zachowania. To kryterium pozwala na zdefiniowanie pięciu grup klientów: ,,lojalnych”, ,,dyskontowych”, ,,impulsywnych”, ,,zorientowanych na potrzebę” oraz ,,wędrujących”. Aby lepiej zrozumieć zachowania i potrzeby swoich klientów, warto pogrupować ich w zależności od sposobu zachowania. To kryterium pozwala na zdefiniowanie pięciu grup klientów: ,,lojalnych”, ,,dyskontowych”, ,,impulsywnych”, ,,zorientowanych na potrzebę” oraz ,,wędrujących”. Przeanalizowanie
Fot. Photogenica
Strona 18
a coraz bardziej konkurencyjnym rynku, coraz trudniej jest zdobyć nowych klientów. W tym celu znaczące środki wydawane są na reklamę, zmiany w asortymencie oraz ustalanie cen produktów na półkach. Nie ulega wątpliwości, że zdobywanie większej ilości kupujących jest ważnym i nieodłącznym elementem funkcjonowania każdego sklepu. Należy jednak pamiętać, że pozyskanie nowych klientów jest często dużo bardziej kosztowne, i mniej opłacalne, niż utrzymanie ich dotychczasowej bazy. Zarówno dotychczasowych, jak i nowych klientów można pogrupować zgodnie z ich preferencjami zakupowymi oraz sposobem zachowania podczas zakupów.
poszczególnych grup pozwoli lepiej zrozumieć przesłanki, jakimi się kierują podczas zakupów oraz ukierunkować tak działania promocyjne, by zmaksymalizował się zwrot z inwestycji w działania sprzedażowe.
Lojalność na wagę złota
Grupa klientów tzw. lojalnych, to grupa osób kupujących, którym należy poświęcać jak najwięcej uwagi oraz prowadzić względem nich regularną komunikację. Warto takiej grupie pokazać, że rzeczywiście się o nich troszczymy oraz dostosowujemy się do ich potrzeb. Takie działanie niewątpliwie scementuje wzajemne relacje oraz uchroni sprzedawcę przed utratą takiego klienta. Jest to o tyle ważne, że według badań koszt pozyskania nowego klienta jest zazwyczaj od pięciu do nawet siedmiu razy większy, niż zatrzymanie obecnego. Należy pamiętać, że każdy zadowolony klient poleci nasz punkt kilku innym osobom stając się jednocześnie najlepszą i jednocześnie najcenniejszą formą reklamy. Klient zadowolony poleca produkt lub usługę średnio pięciu innym osobom. Lojalni klienci są więc aktywem firmy, który pozwala na uzyskiwanie przewagi nad konkurencją. Klienci lojalni są znacząco bardziej dochodowi niż klienci świeżo pozyskani, a zwiększenie lojalności klientów jest bardzo ściśle związane ze zwiększeniem przychodów firmy. Do form aktywności, dzięki którym zbudujemy przywiązanie klientów do punktu sprzedażowego należy zaliczyć
Głos z branży wszelkiego rodzaju karty lojalnościowe, promocje przeznaczone tylko dla wąskiego grona odbiorców oraz bezpośrednią komunikację z klientem. Należy zadbać, aby taki klient czuł, że sklep dba o niego a ich wzajemna relacja jest partnerska.
Sprzedaż dyskontowa
W przypływie impulsu
W przypadku ,,klientów impulsywnych” bez wątpienia sklep ma największą możliwość wpłynięcia na to, jakie produkty zostaną zakupione podczas ich wizyty. Ważnym elementem komunikacji będzie ekspozycja w witrynie, która powinna przyciągać i skupiać uwagę konsumen-
Fot. archiwum redakcji
pulsywnych nie zaszkodzi też na pewno lekkie przyśpieszenie decyzji zakupowej. Zastosowanie znajdą tutaj wszelkiego rodzaju promocje Last Minute. Nikt nie lubi, kiedy okazje wymykają mu się z rąk. Dlatego w tej grupie bardzo dobry skutek odnoszą wszelkiego rodzaju promocje z ograniczonym okresem ważności, jednodniowe rabaty, kończące się wyprzedaże. W końcu druga taka okazja może się już nie powtórzyć! Dodatkowe czynnik jakie mogę pozwolić na zwiększenie sprzedaży to reklamy wewnątrzsklepowe (przez głośniki, ulotki, plakaty, osoby prowadzące promocje).
Zorientowanie na potrzebę
Ta grupa klientów to osoby prowadzone przez konkretne potrzeby. W momencie wejścia do sklepu będą oni nastawieni na szybkie spełnienie określonej potrzeby, czyli kupno konkretnego produktu. Jeśli nie będą w stanie tego zrobić, bez waha-
Klient zadowolony poleca produkt lub usługę średnio pięciu innym osobom. Lojalni klienci są więc aktywem firmy, który pozwala na uzyskiwanie przewagi nad konkurencją. tów, ostatecznie zachęcając do wejścia. W celu pobudzenia klientów impulsywnych do zakupów należy rozplanować przejścia sklepowe tak, by konsument zmuszony był do przemierzenia jak największej powierzchni. Sprzedawca powinien pamiętać o zapewnieniu odpowiedniej atmosfery sklepu wywołującej w kliencie dobry nastrój i chęć pozostania w sklepie dłużej. Jednocześnie ważnym elementem będzie sposób prezentacji produktu przez sprzedawcę oraz argumentacja wartości kryjącej się za ceną. W przypadku sprzedaży bezpośredniej bardzo rozsądnym wyjściem jest proponowanie do już wybranych elementów innych produktów, które będą do niego pasowały, będą go uzupełniać. W przypadku klientów im-
nia opuszczą oni punkt sprzedaży. Pomimo tego, że czasami może być ciężko zaspokoić ich potrzeby, będą oni skłonni aby przekształcić się w klientów lojalnych, jeśli tylko zostaną ich potrzeby zaspokojone. Sprzedawcy mogą uważać takich klientów za szczególnie wymagających i wybrednych, lecz ostatecznie to oni tworzą grupę, dzięki której zapewnią sobie długookresowy wzrost zysku. Ważnym aspektem o którym należy pamiętać jest fakt, że klienci zorientowani na potrzebę łatwo mogą zostać utraceni na rzecz Internetu lub innego sprzedawcy. Aby przezwyciężyć to zagrożenie, potrzebny jest wysoki poziom interakcji pomiędzy stronami. W przypadku kiedy klienci tacy zostaną obsłużeni na poziomie którego
Internet oraz inny punkt nie może zaoferować, istnieje duże prawdopodobieństwo, że staną się klientami lojalnymi. Z tego też powodu omawiana grupa klientów jest w stanie wygenerować długookresowy potencjał, nawet prześcigając grupę klientów impulsywnych.
Wędrujący klient
Jest to największa grupa klientów pod względem generowania ruchu w sklepie, przy jednoczesnym najmniejszym udziale procentowym w sprzedaży. Grupa jest dodatkowo trudna do jednoznacznego zdefiniowania, ponieważ ze względu na charakterystykę, w dużej mierze jej wielkość oraz schemat zachowań zakupowych zależy od lokalizacji danego punktu sprzedażowego. Pomimo, że klienci tacy generują stosunkowo niewielkie obroty, to należy pamiętać, że są oni prawdziwym głosem lokalnej społeczności. Ponieważ z natury osoby takie szukają częstych interakcji zarówno podczas zakupów jak i dnia codziennego będą oni odpowiedzialni za kreowanie opinii na temat punktu sprzedażowego jak żadna inna grupa. Pomimo, że klienci wędrujący nie mogą zostać pominięci przez sprzedawcę, nakłady przeznaczone na działania skierowane do tej grupy powinny zostać ograniczone do minimum. Sprzedawcy powinni większą uwagę przykładać do rozpoznania wzorców zakupowych poszczególnych grup i wypracować skuteczne sposoby odpowiadania na ich potrzeby. Jeśli sprzedawca chce z sukcesem rozwijać swoją sprzedaż powinien skupić siły na klientach lojalnych oraz przeznaczyć środki na promocję punktu w celu przyciągnięcia klientów impulsywnych. Pozostałe trzy grupy również stanowią zapewne dużą część naszych klientów, jednak przeznaczanie na te grupy znacznych nakładów czasu oraz środków może spowodować ich nieefektywne wykorzystanie. Mateusz Rokita fernPartners
Strona 19
Klienci dyskontowi to grupa, która pozwoli nam utrzymać odpowiednią rotację produktów w sklepie oraz generuje znaczne przepływy pieniężne. Z drugiej strony należy zwrócić uwagę, że jest to jednocześnie grupa klientów, którzy będą głównie zainteresowani promocjami oraz będą zwracali bardziej uwagę na ceny produktów. Aby zaproponować konkurencyjne ceny sprzedawcy muszą utrzymywać marże na niskich poziomach, co nie pozwala na generowanie wysokich zysków. Czynnikiem zachęcającym takich klientów będą wszelkiego rodzaju promocje, obniżki oraz wyprzedaże. W celu zwrócenia uwagi ,,klientów dyskontowych” oraz zachęcenie ich do częstszego odwiedzania sklepów należy zadbać aby wyselekcjonowana grupa produktów oferowana była w możliwie najniższych cenach.
Głos z branży
Jak zmotywować pracownika? Motywacja pracownika jest równie trudna w przypadku zatrudnienia handlowa, managera czy też pracownika produkcji. Jednak specyfika pracy na produkcji polega na wykonywaniu powtarzalnych prac, wymagających sprawności technicznej i manualnej, która często odbywa się w trudnych warunkach: w hałasie, wysokiej/niskiej temperaturze, w warunkach podwyższonego ryzyka uszczerbku na zdrowiu. Ponadto, wdrożenie pracownika w jego obowiązki trwa długo, a rotacja na stanowiskach pracy przyczynia się do spadku efektywności na linii produkcyjnej. Jak więc tworzyć motywujące środowisko pracy w zakładach produkcyjnych w przemyśle mięsnym?
K
Strona 20
ultura organizacyjna, która przeważa w firmach związanych z branżą mięsną, to kultura oparta na relacjach. Wynika to głównie z faktu, że większość firm krajowego rynku mięsa to biznesy rodzinne, na co dobitnie wskazują nazwy firm z branży. Oczywiście, ma to swoje zalety i wady. Do niewątpliwych plusów należy zaliczyć osobiste zaangażowanie właścicieli, ich wizjonerskie podejście i silne przywództwo, przyjazne i osobiste nastawienie do pracowników z poza rodziny. Firmy rodzinne często cechują się przyjazną atmosferą, a właściciele mają wobec swoich pracowników i ich rodzin, poczucie osobistej odpowiedzialności. Z drugiej strony, w funkcjonowaniu firm rodzinnych można zauważyć wiele problemów związanych z sukcesją, pozyskaniem kapitału, zarządzaniem zmianą i innowacyjnością, czy wprowadzaniem nowoczesnych systemów biznesowych. Jedną z ciemniejszych kart w zarządzaniu firmą są nierówne szanse na awans i ograniczony wpływ pracowników z poza rodziny na funkcjonowanie firmy. W wielu przypadkach prowadzi to do poczucia niesprawiedliwości, niemocy i spadku zaangażowania pracowników. Potęguje ten problem rozproszenie lub niejasny podział odpowiedzialności, jak również, wewnętrze konflikty w rodzinie, które przekładają się, tak na firmę, jak i na motywację pracowników. Każdy biznes i każda organizacja potrzebuje dwóch stabilnych podpor do funkcjonowania: nastawienia na cele i nastawienia na dobre relacje. Jeśli zaniedbamy lub rozbudujemy jedną z nich, możemy doprowadzić do osłabienia całości.
Czynniki motywacyjne
Można mówić o czynnikach wewnętrznych i zewnętrznych, które mogą pozytywnie lub negatywnie wpływać na motywację pracowników, są one wskazane w powyższej tabeli. Nie na wszystkie czynniki jako pracodawcy mamy wpływ, warto więc zająć się
Czynniki wpływające na motywację pracownika produkcyjnego Czynniki w miejscu pracy
Czynniki poza miejscem pracy
warunki fizyczne środowiska pracy (hałas, stan zdrowia pracownika wibracje, mikroklimat, kolorystyka, estetyka warunki rodzinne itp.) warunki bytowe (finansowe, mieszkaniowe, właściwości samego procesu pracy (warunwyżywieniowe itp.) ki wykonywania pracy, stopnie monotypowości pracy) sposoby spędzania wolnego czasu warunki społeczne pracy (stosunki inter- zajęcia pozazawodowe (obowiązki domopersonalne z członkami kierownictwa i we i inne) współpracownikami, ocena jednostki przez warunki komunikacyjne (w szczególności środowisko itp. dojazd do pracy) jedynie tymi, które mają bezpośrednie przełożenie na motywację pracowników, a w rezultacie na zwiększanie zaangażowania w pracę, ograniczenie rotacji pracowników.
Zarządzanie zespołem
Niezależnie od typu pracy wykonywanej przez pracowników, kluczową osobą motywującą do działania i angażowania się w cele jest bezpośredni przełożony, bo to on wpływa na ambicje i postawy pracowników. Trzeba zaznaczyć, że techniczne kompetencje leadera poparte klarownymi zasadami, które wprowadza w zespole oraz konsekwencja w ich przestrzeganiu, przyczyniają się do odniesienia sukcesu, budowania autorytetu, a w konsekwencji podniesienia morale pracowników. W wielu firmach przetwórstwa mięsnego, osoby awansowane na stanowiska kierownicze charakteryzują się dużą wiedzą techniczną, są świetnymi pracownikami znającymi procesy produkcyjne, ale nie zawsze posiadają umiejętności managerskie lub nie wiedzą jakie są oczekiwania od nich w nowej roli. Taka sytuacja ma bezpośrednie przełożenie na relacje międzyludzkie, konflikty wśród pracowników, ale także na nieprzestrzeganie zasad ważnych z punktu widzenia przetwórstwa mięsa. Zaradzić tej sytuacji można dzięki szkoleniom manager-
skim wprowadzającym w nowe obowiązki kierownicze. Dodatkowa trudność w zarządzaniu zespołem wynika z sytuacji, w której niedawny kolega z hali produkcyjnej staje się przełożonym. Taka sytuacja niemal zawsze doprowadza do nieporozumień, czasem konfliktów. Osoba będąca pomiędzy pracownikami hali, a kierownictwem spełnia bardzo ważną rolę i w dużej mierze odpowiada za motywowanie pracowników. Wybór odpowiedniego kierownika ma długofalowe znaczenie w realizacji celów i nie może być podejmowany pochopnie. Jak zauważa Przemysław Chabowski, współtwórca sukcesu marki Morliny: „Nie bójcie się przyjmować do pracy mądrzejszych od siebie w swoich dziedzinach. Promujcie młodych, ambitnych pasjonatów. Czuwajcie nad wszystkim, dając im pole do działania.”
Sposoby angażowania pracowników
Nie ma nic bardziej demotywującego, niż brak szacunku dla pracownika. Traktowanie go z góry, nieuprzejmość, a czasem nawet poniżanie powoduje narastanie konfliktów i niezadowolenia w załodze, która będzie przymykać oko na jakość i nie będzie jej zależeć na firmie. Godne i sprawiedliwe traktowanie pracowników, niezależnie od poziomu ich stanowiska jest kluczowe
Głos z branży
Fot. Photogenica
Poprawa warunków pracy w ubojni – studium przypadku
W jednej z ubojni przeprowadzono pomiar hałasu na 14 stanowiskach pracy przy
rozbiorze mięsa. Stwierdzono, że na wielu stanowiskach jest zbyt głośno (hałas przekraczał dopuszczalne normy), ale poziom dźwięku jest zróżnicowany w zależności od specyfiki pracy na stanowisku i jego położenia względem innych. Wiemy, że wpływ hałasu niekorzystnie wpływa na samopoczucie, poziom zmęczenia, bóle głowy, koncentrację na stanowisku pracy, a w końcu, na jej jakość, wydajność i motywację pracownika. W wyniku przeprowadzonych pomiarów wprowadzono zmiany, polegające na wprowadzeniu rotacji pracowników w miejscach, gdzie było najgłośniej i gdzie normy były przekroczone, a także, dostarczono pracownikom niezbędny sprzęt ochronny. Takie działania mają wpływ na poziom zadowolenia z pracy i ograniczają zmęczenie, a jednocześnie pokazują pracownikom, że firma się o nich troszczy. Podkreślanie potrzeby bezpieczeństwa w pracy i dbanie o higienę pracy jest jednym z czynników, które może motywować do pracy, pod warunkiem, że nie jest odbierane jako dbanie o zakładowe statystyki. Wspomniana powyżej rotacja na stanowisku pracy nie powinna się ograniczać tylko do prac wykonywanych w uciążliwych warunkach. Warto ograniczać monotonię pracy i sprawić, że pracownicy będą bardziej zmotywowani. Pomaga ona pracownikom czuć się pewniej i daje większe poczucie kompetencji, a także większą elastyczność w planowaniu produkcji. Wprowadzeniu rotacji na stanowiskach pracy, może spowodować, że pracownikom towarzyszy obawa przed zmianą i lęk przed
niepowodzeniem. Jest to naturalne zjawisko, któremu można przeciwdziałać poprzez umiejętne szkolenie i wdrażanie w nowe obowiązki. Instruktaż czy szkolenie powinien prowadzony być przez osoby, które: l mają wiedzę na odpowiednim poziomie, znają szerszy kontekst wykonywanej pracy (np. dlaczego ważna jest odpowiednia kolejność w procesie, czy zachowanie higieny), l potrafią stworzyć odpowiednią atmosferę do nauki l są cierpliwe i potrafią pozytywnie motywować swoich uczniów Niespełnienie tych warunków może przyczynić się do powstania sytuacji, w której pracownicy niechętnie będą przechodzili na inne stanowiska pracy, co może ograniczyć produktywność i wspomnianą elastyczność pracy.
Jak przeciwdziałać przekraczaniu ustalonych zasad?
W procesie przetwórstwa mięsa zdarza się, że pracownicy przekraczają dopuszczalne zasady w procesie produkcji związane np. z HACCP. Są cztery główne powody, które powodują, że tak się dzieje: 1. Zły przykład idzie z samej góry: kierownictwo wysyła niespójne komunikaty, co do zasad, które wprowadza, wymaga stosowania od pracowników, ale sami się niestosują (np. wchodzą na halę bez odzieży ochronnej).
ciąg dalszy na str. 22
Strona 21
w każdej organizacji. Warto zauważyć, że słowo sprawiedliwość nie oznacza „równego” podejścia do wszystkich, ale wynagradzanie według osobistego/zespołowego wkładu oraz według jasnych i wspólnych dla wszystkich zasad, bez przymykania oka i kierowania się osobistymi sympatiami. Najprostsze przejawy grzeczności wyrażane w szczerej intencji mogą zdziałać cuda. Pokazują, że traktujemy pracowników z szacunkiem i nie wywyższamy się, budując jednocześnie zaufanie i wpisując się w pragmatyczne podejście do życia „zepsułeś to napraw”, „obraziłeś to przeproś”. Psycholog Frederick Herzberg zajmował się problemem oczekiwań względem pracy i zajmowanego w niej stanowiska. Doszedł do wniosku, że „ci, którzy czuli się w pracy dobrze, w istotny sposób różnią się od opinii osób czujących się w niej źle. (...) Czynniki nieodłącznie związane z pracą, takie jak osiągnięcia, uznanie i odpowiedzialność, dotyczyły zadowolenia z pracy. (...) Natomiast, gdy pracownicy byli niezadowoleni, przytaczali czynniki zewnętrzne, takie jak polityka firmy, administracja dozór, stosunki międzyludzkie i warunki pracy.”1 Konsekwencją tego odkrycia jest to, że samo stworzenie dobrych warunków pracy daje jedynie „spokój” pośród załogi, ale nie wystarcza do zmotywowania pracowników.
Głos z branży ciąg dalszy ze str. 21
Strona 22
2. Brak zrozumienia wyższego celu stosowania zasad przez pracowników i systematycznego przypominania o nich pracownikom przez kierownictwo. 3. Brak natychmiastowej reakcji na zachowania przekraczające granice, a nawet przymykanie oka na postępowanie pracowników. 4. Brak konsekwencji za nieprzestrzeganie wprowadzonych zasad. Ograniczanie tego typu zachowań może odbywać się przez: l diagnozę przyczyn zachowań niezgodnych z oczekiwaniami i podjęcie odpowiednich działań szkoleniowych lub dyscyplinujących l przez indywidualne i publiczne wskazywanie poprawnych postaw i podkreślanie ich przy wielu okazjach l odpowiednie szkolenie lub doszkolenie pracowników skoncentrowane na rozszerzaniu perspektywy pracownika, czyli nie tylko uczenie ludzi zasad, ale pokazywanie, na co one wpływają i jakie negatywne konsekwencje będą miały dla wyrobu, zdrowia Klienta, czy wizerunku firmy l natychmiastowe reagowanie na najmniejsze przejawy zachowań niezgodnych z oczekiwaniami: im szybsza reakcja tym, tym większa skuteczność działania managerskiego l stopniowanie sankcji za brak przestrzegania zasad: I. zwrócenie uwagi i informacja zwrotna o zachowaniu dla pracownika II. stanowcze podkreślenie i przypomnienie zasad III. poinformowanie o czekających sankcjach za nieprzestrzeganie zasad
IV. wykonanie sankcji, które się zapowiedziało wcześniej i jej nieuchronność Jeśli zespół nie wie dokąd zmierza, kieruje się tam gdzie chce lub nie wie dokąd ma dążyć. Skuteczny leader potrafi zarazić innych swoją wizją pracy, przekuwając ją na codzienne cele i działania, które chce osiągnąć ze swoimi współpracownikami. Przekazywanie współpracownikom zasad jakimi będzie się kierował manager w pracy, ma na celu określenie jasnych i czytelnych reguł gry, którym mają podlegać pracownicy. Dzięki określeniu tych podstawowych zasad zyskują wszyscy: lider staje się przewidywalny, buduje swój autorytet, współpracownicy wiedzą, co mają robić, a czego unikać, dzięki temu poczują się bezpiecznie, będą szanować kierownika i będą przyczyniać się w ten sposób do sukcesu firmy. Warto pamiętać o tym, że w realizacji wizji ważna jest konsekwencja, uczciwość i sprawiedliwość w podejściu do pracowników.
Jak mierzyć motywację pracowników?
Do pomiaru motywacji pracowników służy badanie satysfakcji i zaangażowania pracowników w pracy. Badanie ma na celu poznanie opinii pracowników o ich stosunku do firmy, współpracowników, ale także do samej pracy. Warto je prowadzić cyklicznie (najczęściej raz do roku). Nadrzędnym celem badań jest wprowadzenie zmian w organizacji, które doprowadzą do zwiększenia satysfakcji z pracy, a przez to przełożą się na lepszą atmosferę i wyniki przedsiębiorstwa. Cele badania można ująć następująco: Otrzymanie informacji zwrotnej od pracowników na temat ich postrzegania firmy Budowanie zaangażowania pracowników w sprawy firmy
Zwiększanie poczucia wpływu pracowników na organizację Określenie obszarów do rozwoju Przeciwdziałanie rotacji pracowników
Kiedy badać satysfakcję pracowników?
l profilaktycznie raz do roku l przed wprowadzeniem lub po wprowadzeniu ważnych zmian w organizacji l gdy chcemy poznać morale pracowników l kiedy obserwujemy działania/lub brak działań, które wpływają na pogorszenia relacji między pracownikami oraz na ich podejście do pracy Efektywne motywowanie pracowników to przede wszystkim tworzenie optymalnych warunków pracy, kreowanie kultury organizacyjnej, w której pracownicy mają poczucie, że są ważni jako ludzie, odczuwają szacunek, a z drugiej strony mają jasne wyznaczone ramy działania, które są zrozumiałe i jednakowe dla wszystkich. Skuteczna motywacja pracowników na produkcji jest mieszanką wartościowych relacji międzyludzkich z celami, które wspólnie mamy do osiągnięcia jako firma. Warto pamiętać, szczególnie w branży przetwórstwa mięsnego, gdzie przeważają firmy rodzinne, aby wykorzystywać mocne strony rodzinnych biznesów i ograniczać potencjalne zagrożenia, które mają negatywny wpływ na funkcjonowanie i zyskowność firmy w dłuższej perspektywie czasowej. Maciej Sasin Trener, coach, konsultant ds. rozwoju organizacji Akademia Rozwoju Kompetencji www. ark-doradztwo.pl
Z działalności Związku
Polskie Mięso – Ambrozja Smaku
Fot. archiwum redakcji
W
Fot. archiwum redakcji
Stoją od prawej: Witold Choiński - prezes Związku Polskie Mięso, Andrzej Polan szef kuchni prowadzący warsztaty, Marcin Łopucki - trener fitness
W warsztatach wzięli udział przedstawiciele mediów oraz blogerzy kulinarni.
Strona 23
Fot. archiwum redakcji
łaśnie ruszył kolejny projekt realizowany przez Związek Polskie Mięso: ,,Polskie Mięso – Ambrozja Smaku”. W ramach tego działania w dniu 26 czerwca zorganizowano w warsztaty dla dziennikarzy i blogerów kulinarnych. Szkolenie odbyło się pod bacznym okiem Andrzeja Polana - znanego z weekendowej kuchni programu Dzień Dobry TVN. Miejscem spotkania była słynna warszawska restauracja SOUL KITCHEN. Projekt ten został sfinansowany ze środków Funduszu Promocji Mięsa Drobiowego. Podczas warsztatów Prezes Związku Polskie Mięso – Witold Choiński zaprezentował zgromadzonym przedstawicielom mediów najważniejsze dane statystyczne dotyczące rynku drobiu. Dzięki warsztatom dziennikarze i środowisko blogerów mogli dowiedzieć się więcej na temat jakości mięsa drobiowego produkowanego w Polsce. Uczestnicy otrzymali również szereg wskazówek i porad dietetycznych, które mają na celu jak najlepsze zachowanie naturalnych walorów odżywczych mięsa drobiowego. O wartościach odżywczych tego mięsa opowiedział podczas warsztatów dr Dariusz Włodarek – wykładowca Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka warszawskiej uczelni SGGW. Dietę sportowca zaś z wykorzystaniem mięsa drobiowego zaprezentował zebranym znany trener osobisty Marcin Łopucki. „Dieta to nierozłączny element każdego treningu. Dlatego też nie wyobrażam sobie pracować z klientem bez wytycznych żywieniowych. Mięso drobiowe z racji swoich wartości odżywczych i niskiej kaloryczności jest podstawą mojej diety. To dieta, a w zasadzie wpojenie zasad racjonalnego odżywiania klientowi, jest największym wyzwaniem każdego trenera personalnego. Sam trening fizyczny to już czysta przyjemność” – powiedział podczas warsztatów Marcin Łopucki. W tajniki polskiej kuchni wprowadził zaś uczestników eventu znany z programów telewizyjnych, szef kuchni restauracji SOUL KITCHEN Andrzej Polan. Bohaterem warsztatów było oczywiście mięso drobiowe we wszystkich niemalże postaciach. Dziennikarze, pod bacznym okiem mistrza kuchni, uczyli się: gotowania burgera z indyka z humusem i zielonymi warzywami, przyrządzania kurczaka w maśle z soczystym mango, ogórkiem zielonym i miętą, udek z kaczki na miękko z sałatką z arbuza i avocado, pasztetu z wątróbki gęsiej oraz polskiego curry z całego kurczaka z morelami. Red.
Uczestnicy zostali podzieleni na kilka grup, z których każda miała do przygotowanie inne danie z mięsa drobiowego.
Z działalności Związku
PQS ruszył na grilla! P
QS – Pork Quality System – System Jakości Wieprzowiny – to kompleksowy system wytwarzania wysokiej jakości żywności. Jego celem jest produkcja chudego, nieprzetłuszczonego mięsa wieprzowego, przy zachowaniu ważnych dla konsumentów i przetwórców parametrów jakości mięsa. System ten bazuje m.in. na wykorzystaniu odpowiednich ras świń i określonych zasadach żywienia. Obejmuje etap produkcji pierwotnej, czyli hodowlę i chów oraz obrót przedubojowy wraz z przetwórstwem. Opracowane dla Systemu PQS standardy postępowania na każdym z tych etapów wpływają na końcową jakość produktu i gwarantują uzyskanie mięsa wieprzowego o szczególnej, wysokiej jakości. Mięso wyprodukowane w Systemie PQS charakteryzuje się szeregiem korzystnych parametrów, które zwiększają jego trwałość, przydatność kulinarną i przetwórczą oraz smakowitość i atrakcyjność dla konsumentów. Wieprzowina wyprodukowana w tym Systemie może stanowić bazę do produkcji innych wyrobów, najwyższej jakości.
Związek Polskie Mięso autor owego System, we wrześniu zeszłego roku zakończył kampanię informacyjną, mającą na celu wyedukowanie konsumentów z zakresu PQS. Obecnie prowadzi kolejną kampanię ,,Wieprzowina PQS – sekret udanego grillowania”, w której zaplanowane zostało dotarcie do decydentów zakupów, świadomych konsumentów, przede wszystkim kobiet w wieku 2555 lat. Głównym kanałem przekazywania informacji do tej grupy jest Internet. Wszystkie informacje o Systemie PQS: zalety produktów posiadających certyfikat PQS, przebieg procesu certyfikacji, opis korzyści z posiadania certyfikatu dla rolników, przetwórców, konsumentów, aktualności na temat systemu PQS, baza danych podmiotów posiadających certyfikat PQS, lista sklepów, w których można dokonać zakupu mięsa z certyfikatem PQS, wizytówki producentów, baza publikacji oraz informacji prasowych, przepisy i porady kulinarne oraz multimedia – instruktarzowe filmy video znajdą się na dedykowanym tej kampanii serwisie in-
Kampania prowadzona na pośrednictwem powierzchni reklamowych na autobusach w Poznaniu.
Fot. archiwum redakcji
Strona 24
Fot. archiwum redakcji
Od maja Związek Polskie Mięso prowadzi nową kampanię informacyjno-promocyjną, która ma na celu wyedukowanie konsumentów z zakresu mięsa wysokiej jakości produkowanego zgodnie z Systemem PQS, a tym samym zwiększenie spożycia mięsa wieprzowego. Projekt po hasłem ,,Wieprzowina PQS – sekret udanego grillowania” opanował Internet oraz powierzchnie reklamowe w największych miastach w Polsce. Zadanie jest realizowane ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego.
Fot. archiwum redakcji
Przykłady realizacji Kampanii w Warszawie.
Z działalności Związku Modne w ostatnim czasie rowery miejskie zostały wykorzystane jako nośniki informacji. Poza Internetem, w ramach projektu realizowane są działania na nośnikach outdoorowych. Kampania na nośnikach outdoorowych zapewnia budowanie szerszego zasięgu działań promocyjnych. Stanowi ona uzupełnienie i wsparcie dla działań prowadzonych w punktach sprzedaży detalicznej oraz kampanii internetowej. Dzięki odpowiedniemu doborowi nośników outdoorowych oraz ich dopasowaniu do zwyczajów grupy docelowej i miejsc ich przebywania, kampania outdoorowa zapewnia skuteczne dotarcie do grupy docelowej oraz maksymalizację zasięgu prowadzonych działań. Po sezonie grillowym, konsumenci będą mogli ujrzeć kolejną odsłonę kampanii, która ukaże inne oblicze kulinarne mięsa wieprzowego produkowanego w systemie PQS. Finał projektu we wrześniu. Red.
Fot. archiwum redakcji
ternetowym www.wieprzowinapqs.pl. W ramach działań w Internecie realizowana jest również kampania displayowa, która daje możliwość budowy szerokiego zasięgu poprzez największe zasięgowe serwisy z grupy docelowej. Działanie to charakteryzuje precyzja dotarcia i kontekst komunikacji – serwisy kobiece, kulinarne, lifestylowe oraz informacyjne. Dodatkowo działania te wzmacniane są dedykowanym e-meiling. Daje on możliwość bezpośredniego dotarcia nawet do setek tysięcy potencjalnych klientów poprzez pocztę email w maksymalnie krótkim czasie i przy relatywnie niewielkich kosztach. W ramach projektu została nawiązana również współpraca z blogerami. Zaangażowanie ich w napisanie postu sponsorowanego budzi pozytywne skojarzenia z produktem, gdyż ich przekaz jest nadzwyczaj wiarygodny. W ramach projektu wykorzystywane są również media społecznościowe, a także możliwości Kampania AdWords (Kampania w sieci wyszukiwania, Kampania w sieci reklamowej GDN).
Walne Zebranie ZPM ctwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki, dr Krzysztof Jażdżewski p.o. Głównego Lekarza Weterynarii oraz Dorota Krzyżanowska – Z-ca Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych. Spotkanie zakończyło się gorącą dyskusją na temat bieżącej sytuacji branży mięsnej. Serdecznie dziękujemy sponsorom za udział w tym wydarzeniu. Red.
Strona 25
P
od koniec czerwca odbyło się Sprawozdawcze Walne Zebranie Członków Związku Polskie Mięso. Podczas spotkania Biuro Związku zaprezentowało dotychczasowe osiągnięcia oraz plany na najbliższy rok działalności organizacji. Wszystkie uchwały zostały przez zgromadzone gremium przyjęte jednogłośnie. Po obradach do przedstawicieli ZPM dołączyli goście honorowi: Minister Rolni-
Z działalności Związku
ZPM jedzie na targi SIAL Paryż
K
onferencja „SIAL Paris 2014 – idea wspólnej promocji” była wydarzeniem poprzedzającym organizację udziału polskich firm ( w tym firm zrzeszonych w Związku polskie Mięso) w prestiżowych targach SIAL w Paryżu przeznaczonych dla branży spożywczej. Tegoroczna edycja zaplanowana w dniach 19-23 października, będzie wyjątkowa ze względu na zaplanowane obchody jubileuszu 50-lecia targów SIAL Paris. Głównym przesłaniem konferencji organizowanej 23 czerwca przez Agencję Rynku Rolnego we współpracy z Krajową Radą Drobiarstwa – Izbą Gospodarczą, Związkiem Polskie Mięso oraz Polskim Zrzeszeniem Producentów Bydła Mięsnego, była poparta przez wszystkich uczestników potrzeba współpracy instytucji rządowych, organizacji branżowych oraz indywidualnych przedsiębiorców w zakresie tworzenia pawilonów narodowych w trakcie zagranicznych imprez targowo-wystawienniczych. Red.
Fot. źródło ARR
Misja Kanada
Fot. archiwum redakcji
W
dniu 10 czerwca Związek Polskie Mięso zorganizował w hotelu Sheraton w Warszawie spotkanie przedstawicieli firm zrzeszonych w ZPM wraz z przedstawicielami kanadyjskiej sieci sprzedaży detalicznej. Spotkanie było zaaranżowane przy wsparciu biura UCAN Polska Sp. z o.o. Kanadyjczycy byli zainteresowani nawiązaniem kontaktu z polskimi zakładami mięsnymi zajmującymi się przetwórstwem mięsa (m.in. szynki w konserwach, żeberka i polędwica w opakowaniu „cryovac”). Red.
Strona 26
Kontrola inspektorów z UC
Fot. archiwum redakcji
W
dniach 23 - 27 czerwca odbyła się w polskich zakładach mięsnych kontrola inspektorów z Unii Celnej. Inspekcja była związana z wykryciem wirusa afrykańskiego pomoru świń u dzików na terenie Polski. Grupa inspektorów oprócz zakładów (SOKOŁÓW S.A. w Kole oraz Z.M. Nowak) odwiedziła też gospodarstwo trzody chlewnej, laboratoria, w tym centralne laboratorium w Puławach, biorące udział w programie monitoringu epizootycznego, zakład utylizacji, a także wojewódzkie oraz powiatowe inspektoraty weterynarii. Red.
Targi i wydarzenia branżowe
Srebrne gody mięsnego potentata
Nim rozpoczęła się szalona „Noc z disco-polo”, zarząd firmy nagrodził najlepszych, a zarazem i najstarszych stażem pracowników, okolicznościowymi statu-
Prezes Jan Ludwiczak z drzewkiem – prezentem od załogi etkami i dyplomami. Podczas specjalnej gali zorganizowanej dla byłych i obecnych pracowników firmy, prezes Jan Ludwiczak w krótkim przemówieniu przypomniał historię firmy, jej trudne początki i czas rozkwitu. Podziękował wszystkim, którzy wspierali go przez te minione lata, współudziałowcom firmy, pracownikom, kontrahentom i klientom, którzy kupują wyroby firmy. Wspólnie z wiceprezesami zarządu, Aliną Szała i Pawłem Szała wręczył wyróżnionym pracownikom statuetki, dziękując za długoletnią i ofiarną pracę. Od załogi otrzymał w podzięce drzewko ze specjalną dedykacją. Wręczający zapewnili prezesa,
Liczne grono najstarszych pracowników otrzymało statuetki i dyplomy
Noc z disco-polo. Na scenie m.in zespół Boys że zostanie ono wspólnie posadzone w jego ogrodzie i ma przypominać prezesowi o wdzięczności pracowników i minionym jubileuszu. Uroczystość jubileuszową uświetnili swoją grą „Bracia Walewscy”.
Noc z disco-polo
Firma, która obchodzi w tym roku ten zacny jubileusz, znana jest z tego, że imprezy okolicznościowe robi huczne i niezwykle atrakcyjne dla jej uczestników. Nie inaczej było i tym razem, kiedy to prezes firmy zaprosił mieszkańców okolicznych miejscowości do Olszy na „Noc z discopolo”. Wystąpiły topowe zespoły z tego
gatunku muzyki: znany i lubiany zespół Clasic i niekwestionowana gwiazda disco-polo zespół Boys. Mimo, że pierwszy występ zapowiedziano na 20.30 pierwsi fani tego gatunku muzyki zjawili się na hipodromie w Olszy już około godziny 18. Z czasem cały parkour wypełnił się fanami obu zespołów, którzy bawili się przy rytmicznych utworach, wspólnie wyśpiewując z zespołami ich największe przeboje. Niejako na deser wystąpili Bracia Walewscy, którzy zaprosili wszystkich do wspólnej zabawy i bawili licznie przybyłą publiczność do późnych godzin nocnych. Materiały prasowe
Strona 27
Laury dla najlepszych
Fot. źródło informacja prasowa Agro-Handel Sp. z o.o x3
Z
akłady Mięsne Agro-Handel obchodzą w tym roku 25 lecie swojego istnienia. Uroczystości jubileuszowe odbyły się w ostatni weekend czerwca na obiekcie hippicznym w Olszy. Na uroczystość zaproszona została cała załoga firmy, jej byli pracownicy i liczne grono zaproszonych gości z wicemarszałkiem województwa wielkopolskiego Mateuszem Klemenskim na czele. Powiat śremski reprezentowali członek zarządu Zenon Jahns i przewodniczący rady Roman Szydłowski. Obecny był zastępca burmistrza Kościana Maciej Kasprzak i przedstawiciele wielu branżowych związków i organizacji zrzeszających firmy spożywcze. Związek Polskie Mięso reprezentował prezes Witold Choiński.
Z działalności Związku
Najważniejszy turniej tenisa ziemnego rozegrany!
Tegoroczna pogoda zachęcała do branżowych weekendowych spotkań. W dniach 7-8 czerwca w Ostródzie, reprezentanci branży mięsnej spotkali się na zorganizowanych przez firmę Promar XI Mistrzostwach Branży Mięsnej w Tenisa Ziemnego. W rozgrywkach udział wzięło 50 osób, łącznie na sportowej imprezie bawiło się ponad 100 osób. Jednym z partnerów tego wydarzenia był Związek Polskie Mięso, dzięki temu uczestnicy mogli kosztować najwyższej jakości wieprzowiny PQS.
Fot. źródło informacja prasowa PROMAR
D
wudniowy turniej rozegrano na terenie Kompleksu Sportowo-Rekreacyjnego w Ostródzie. Tenisiści stoczyli zaciętą walkę w pięciu kategoriach. Poniżej prezentujemy zwycięzców:
Strona 28
W kategorii do lat 45 mężczyzn: Lech Klimkowski – INDYKPOL (miejsce I) Klaudiusz Ciepliński – OLEWNIK (miejsce II) Marek Rybaczyk – KWIECIŃSCY (miejsce III) Maciej Sośnicki – INDYKPOL (miejsce III)
Paweł Traczyk – SOKOŁÓW (miejsce III) Krzysztof Błaszczyk – EDPOL (miejsce III) W kategorii męski debel: Maciej Sośnicki, Lech Klimkowski – INDYKPOL (miejsce I) Sławomir Gliński, Marek Rybaczyk – KWIECIŃSCY (miejsce II) Krzysztof Skirżewski, Krzysztof Błaszczyk – EDPOL (miejsce III) Marek Kapkowski – MIKSTER, Krzysztof Parkosz – REX-POL (miejsce III)
W kategorii powyżej 45 lat mężczyzn: Robert Wszelaki – ŚWITAŁA INTERNATIONAL (miejsce I), Marek Kapkowski – MIKSTER (miejsce II) Przemysław Wyszyński – SUPER SMAK (miejsce III) Jerzy Iwaniuk – MEGAPACK (miejsce III)
W kategorii kobiecej: Małgorzata Sośnicka – INDYKPOL (miejsce I) Agata Marek – MIKSTER (miejsce II) Paula Wszelaka – ŚWITAŁA INTENATIONAL (miejsce III)
Turniej pocieszenia mężczyzn: Grzegorz Grabowski – MOGRAL (miejsce I) Dariusz Grzybowski – MOGRAL (miejsce II)
Puchar przechodni Prezesa Indykpolu ponownie wywalczyła drużyna Indykpol S.A.
W turnieju udział wzięli reprezentanci firm: Animex sp. z o.o., Indykpol SA, Sokołów SA, Olewnik BIS sp. z o.o., Zakłady Mięsne Kwiecińscy, Makton, ZPR Dunaj sp. z o.o., Zakłady Mięsne Mielczarek, Zakłady Mięsne Netter, Pamapol SA, Quantum Foods Global, Eurogum Polska sp. z o.o., Mikster sp. z o.o., Mogral, Noridane Foods Poland, Związek Polskie Mięso, Grossbel, EDPOL Food and Innovation sp. z o.o., Rex-Pol sp. z o.o., Super Smak sp. z o.o., Świtała International sp. z o.o., Fresh Logistics sp. z o.o., Mega-Pack sp. j. oraz przedstawiciele firmy Promar. W sobotę dzień sportowych emocji zwieńczyła uroczysta kolacja w hotelu Willa Port, podczas której gościem był burmistrz miasta Ostróda p. Czesław Najmowicz. Organizatorzy serdecznie dziękują wszystkim graczom oraz widzom za wspólną zabawę i udział w sportowym wydarzeniu i już teraz reprezentantów branży zapraszają na moc sportowych emocji za rok. Materiały prasowe
Targi i wydarzenia branżowe
Jubileusz firm Poldanor i Prime Food
6 czerwca br. w Pawłówku odbyły się obchody jubileuszu spółek grupy Axzon - 20-lecia firmy Poldanor SA i 15-lecia firmy Prime Food Sp. z o.o. W uroczystościach udział wzięli m.in. Radca Ambasadora Królestwa Danii w Polsce, przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa, Agencji Nieruchomości Rolnych oraz Powiatu Człuchowskiego i Gminy Przechlewo.
P
Naszą firmę zbudowaliśmy przede wszystkim na wartościach – wzajemnym zaufaniu, szacunku i otwartej komunikacji. Dziś, dzięki wspólnej pracy, Poldanor to 590 pracowników, 35 zakładów produkcyjnych, 13 tys. hektarów uprawianej ziemi, produkcja zwierzęca na poziomie 460 tys. tuczników rocznie i 8 biogazowni produkujących 50 tys. MWh energii elektrycznej. – powiedział Grzegorz Brodziak, prezes spółki Poldanor SA. Młodsza z firm, Prime Food Sp. z o.o., powstała w 1999 roku i wyspecjalizowała się w uboju trzody chlewnej dostarczanej głównie z Poldanoru oraz produkcji wyrobów mięsnych. Od początku istnienia
Fot: źródło: informacja prasowa: PRIME FOOD
firma opierała swoją produkcję na jakości. Dzięki zapewnieniu najlepszych surowców oraz wprowadzaniu najnowszych rozwiązań technologicznych udało jej się uzyskać wiodącą pozycję w branży. To dla nas wyjątkowe święto. Jesteśmy w przededniu bardzo ważnych decyzji dotyczących rozwoju firmy, rozbudowy zakładu powiązanej ze znacznym zwiększeniem mocy produkcyjnych. Historia, której jubileusz dziś świętujemy jest dla nas sumą doświadczeń, które pozwalają pozytywnie patrzeć w przyszłość – mówił Paweł Nowak, Prezes Zarządu Prime Food Sp. z o.o. Obecny na uroczystości Kazimierz Żmuda, wicedyrektor departamentu rynków rolnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, serdecznie pogratulował firmie Poldanor osiągniętych wyników produkcyjnych oraz działań w poszanowaniu dla środowiska - Proszę przyjąć od Pana Ministra kierowane pod Waszym adresem wyrazy uznania i szacunku za konsekwencję w realizacji przyjętych celów. Jest wiele mierników sukcesu, między innymi ocena banków, ale bardzo ważnym czynnikiem, który dobrze prognozuje na przyszłość, jest ocena ludzi związanych z firmą. Władzom Poldanoru wręczony
został również specjalny puchar Marka Sawickiego, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z okazji jubileuszu 20-lecia firmy. Podczas uroczystości rozdano gościom przygotowaną specjalnie na tę okazję książkę kucharską „Axzon gotuje” z przepisami pracowników wszystkich spółek z grupy Axzon. Jedna z potraw opisanych w książce została przygotowana na oczach widzów podczas pokazu gotowania. W uroczystości udział wzięli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Iwona Korczak, Lidia Kostańska, Kazimierz Żmuda; Radca Ambasadora Królestwa Danii w Polsce – Poul Jacob Erikstrup; Starosta Powiatu Człuchowskiego – Aleksander Gappa; Przewodniczący Rady Powiatu – Tadeusz Lisowski; Wójt Gminy Przechlewo - Andrzej Żmuda Trzebiatowski; Przewodniczący Rady Gminy Przechlewo - Mirosław Czarnecki; Członek Zarządu Pomorskiej Izby Rolniczej – Ewelina Wita-Czarnowska oraz przedstawiciele Agencji Nieruchomości Rolnych: dyr. Jerzy Romanowski, dyr. Roman Zborowski, dyr. Marek Gil. Nie zabrało też partnerów biznesowych obu firm: dostawców, klientów, banków oraz instytucji finansujących, pracowników, oraz przedstawicieli udziałowców i siostrzanych firm z Ukrainy i Rosji. Materiały prasowe
Strona 29
oldanor SA został powołany do życia przez Duńczyków, których w 1994 r. sprowadził na Pomorze rolnik Tom Axelgaard. Skandynawscy przedsiębiorcy odwiedzili kilkanaście PGR-ów, szukając takich, które zajmowały się hodowlą trzody chlewnej. Spółka Poldanor wygrała przetarg na dzierżawę od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i przejęła w użytkowanie nieruchomości rolne w Pawłówku i w Koczale. Początki działalności w Polsce wspomina Tom Axelgaard, Prezes Zarządu Axzon A/S - W 1992 roku zacząłem spełniać swoje marzenie o wprowadzeniu do Polski nowoczesnej produkcji opartej na duńskim know-how. Chciałem, żeby nasza inwestycja przyczyniła się do odbudowy produkcji zwierzęcej w Polsce. Trudno jest mi opisać, jak bardzo jestem dumny, że nasza koncepcja zintegrowanego łańcucha produkcji „od pola do stołu” stała się rzeczywistością i od tylu lat jest z sukcesem realizowana. Po 20 latach działalności Poldanor SA jest rozpoznawalnym w Europie przedsiębiorstwem rolnym zajmującym się chowem trzody chlewnej, produkcją roślinną oraz produkcją biogazu i energii ze źródeł odnawialnych. Spółka prowadzi komplementarną działalność rolniczą, pokrywając część zapotrzebowania na paszę ze swojej własnej produkcji zbóż oraz wykorzystując odchody zwierzęce do produkcji biogazu i produkcji energii odnawialnej.
Osobowość numeru
Menadżer kompletny
W ciągu niespełna półtora roku od rozpoczęcia działalności, zakład OSI POLAND FOODWORKS, produkujący wołowinę i należący do OSI Group, stał się jednym z największych polskich producentów wołowiny. Polityka zakładu ma wpływ na ceny skupu i sprzedaży mięsa wołowego w całym kraju. Co więcej, przedsiębiorstwo pod kierownictwem PIOTRA ANTKOWIAKA stało się jednym z najprężniej funkcjonujących zakładów w całej europejskiej strukturze OSI Group.
OSI
GROUP założone zostało w 1909 roku w Chicago. Koncern posiada dziś ponad 50 zakładów produkcyjnych zlokalizowanych w Ameryce Północnej, Łacińskiej, Europie i Azji. Firma zatrudnia ponad 19 tysięcy pracowników. Grupa jest producentem i dostawcą świeżego, mrożonego oraz przetworzonego mięsa drobiowego, wieprzowego i wołowego. Dzięki ponad 100-letniej tradycji marka OSI cieszy się dziś znakomitą reputacją na całym świecie, będąc synonimem najwyższej jakości produktów mięsnych.
Strona 30
Trudne początki
OSI POLAND FOODWORKS to jeden z krajowych przedstawicieli grupy OSI, specjalizujący się w uboju bydła i rozbiorze mięsa wołowego. Na ofertę sprzedażową zakładu składają się tusze i ćwierci wołowe oraz wołowina kulinarna w elementach, w tym wołowina dojrzewająca, pożądana zwłaszcza ostatnio w segmencie HoReCa. Zakład został kupiony przez grupę OSI w 2010 roku od polskiego właściciela. Przeprowadzono w nim liczne inwestycje w technologie dostosowujące do nowej produkcji. Początki zakładu były jednak trudne, ponieważ był on negatywnie postrzegany w najbliższej okolicy oraz wśród hodowców bydła. Pierwszym zarządzającym tą jednostką był doświadczony menedżer z Niemiec. Różnice kulturowe, których ostatecznie nie udało się pokonać, wystarczyły na przeprowadzenie inwestycji i uruchomienie produkcji, ale już nie na odbudowanie lojalności dostawców bydła oraz zbudowanie kompetentnego zespołu ludzi. W pierwszym roku działalności zakładu ubój był na poziomie nieznacznie przekraczającym 30 tys. sztuk, a rozbiór 4 tys. ton. Wyniki finansowe były niezadowalające. Amerykańscy właściciele zadecydowali więc o zatrudnieniu Piotra Antkowiaka, stawiając nowemu zarządcy wyraźny cel zwiększenia produkcji i efektywności zakładu. ,,Gdy obejmowałem stanowisko dyrektora zarządzającego – wspomina Piotr Antkowiak – nie zdawałem sobie sprawy ze
Fot. archiwum prywatne
Maciej Duda wspomina Piotra Antkowiaka jako samodzielnego i kompetentnego menedżera. „Branża mięsa to miejsce dla ludzi z charakterem i Piotr niewątpliwie jest takim menedżerem. Wyróżnia go znajomość wielu aspektów związanych z produkcją wołowiny: począwszy od hodowli bydła, przez skup, organizację produkcji i sprzedaż. A jeśli dodamy do tego znajomość języków obcych i umiejętności analityczne - mamy menedżera niemal kompletnego.” skali problemu, obciążeń wizerunkowych, zakresu nieefektywnej produkcji i niskiej wydajności. Firmę trzeba było „wymyślić” na nowo, stworzyć procedury, zasady i wdrożyć kulturę organizacyjną. Przede wszystkim jednak należało stworzyć zespół dobrych, ambitnych i zmotywowanych ludzi. Nie ukrywam, że czasem wydawało się to zadaniem przerastającym moje możliwości.” Z każdym dniem zakład stawał się coraz silniejszy i walczył o to by pozostać jednym z głównych poddostawców mięsa wołowego do zakładów z grupy OSI, bezpośrednio dostarczających gotowe produkty do
McDonald’s Europe. Stąd naglącą kwestią okazało się podniesienie jakości produkcji oraz wprowadzenie zmian w zakresie polityki kadrowej, by wypełnić standardy socjalne klienta, tzw. Social Accountability Standard. Dla nowopowstałego podmiotu było to niezwykle trudnym wyzwaniem, z którym zwykle mierzą się organizacje o ugruntowanej i wykształconej strukturze oraz procedurach. Udało się nie tylko przejść oba audyty, tj. SWA (Supplier Workplace Accountability) i zgodności z wymaganiami McDonald’s, ale i uzyskać najwyższe noty. Zakład szyb-
Osobowość numeru Erik Schoettl managing director OSI Europe obecny przełożony podkreśla - Piotr w tym krótkim okresie pracy dla OSI pokazał się z bardzo dobrej strony. Zbudował od podstaw świetny zespół ludzi. Zakład w Chróścinie jest dziś jednym z najlepszych pod względem efektywności, jakości i wyników finansowych. ko przeszedł także audyt nowego systemu IFS v.6.0, a niedawno uzyskał certyfikat ISO2200, respektowany zwłaszcza w strefie azjatyckiej i amerykańskiej. Dziś fabryka w Chróścinie stanowi wzór dla innych zakładów z europejskiej struktury OSI. Dziś zakład OSI POLAND FOODWORKS to jeden z największych polskich producentów mięsa wołowego. Wyniki produkcyjne za 2013 rok to 60 tysięcy sztuk ubitego byd-
decyzję i wdrażać zmiany skuteczniej niż konkurencja” – podkreśla Piotr Antkowiak
Umysł ścisły
Sam Piotr Antkowiak to umysł ścisły, studiował fizykę i zarządzanie na Uniwersytecie Jagiellońskim, a wcześniej ukończył technikum elektroniczne. Jak twierdzi dało mu to solidne podstawy do łatwego analizowania faktów, rozumienia złożo-
ckiego, języka równoprawnego w europejskiej strukturze OSI.
Po godzinach – pasje i hobby
Jedną z największych pasji dyrektora Piotra Antkowiaka jest słuchanie muzyki. Robi to w każdym okolicznościach, w biurze, samochodzie, lotnisku. Dostęp do biblioteki zawierającej kilkaset albumów od muzyki poważnej, przez pop, aż po ciężkiego rocka zapewniają tablet i smartfon. Do ulubionych wykonawców należy Eric Satie, którego muzyka pobrzmiewa przez cały dzień w biurze szefa OSI POLAND FOODWORKS. ,,Muzyka towarzyszy mi nieustannie, słucham ją kilkanaście godzin dziennie, wycisza mnie i relaksuje” – podkreśla Piotr Antkowiak. Kolejnym hobby jest niewątpliwie motocykl YAMAHA XJ750 z roku 1983, tzw. „naked”, zakupiony dwa lata
Jednym zdaniem:
Największe życiowe osiągnięcie: zbudowanie w tak krótkim czasie zespołu młodych i ambitnych pracowników, dzięki czemu zakład w Chróścinie, stał się jednym z najlepszych zakładów produkcyjnych w OSI Europe Ze stresem walczę: słuchając muzyki poważnej, jeżdżąc na motocyklu bądź też uprawiając sport Moja recepta na sukces: wiara w siebie, poparta gruntowną wiedzą, determinacją i ciężką pracą Moje hobby: czytanie, słuchanie muzyki Marzę o: nie marzę, wyznaję zasadę, że marzenia to realne cele z odroczonym terminem realizacji, które konsekwentnie realizuję
ła oraz zwiększenie rozbioru do 15 tysięcy ton. Plany na ten rok to ubój 70 tys. bydła we własnym zakładzie, zakup 25 tysięcy sztuk do rozbioru - głównie z rynku krajowego oraz zwiększenie rozbioru o kolejne 40%. Pierwsze półrocze pokazuje, że firma realizuje założone cele, co więcej - czasem okazuje się, że w ciągu tygodnia realizuje produkcję, na którą jeszcze niedawno potrzebny był cały miesiąc! ,,Te sukcesy to zasługa całego zespołu młodych i bardzo zdolnych menedżerów, którzy udźwignęli ciężar odpowiedzialności. Nie ma szkół przygotowujących dobrze do pracy w branży, większe znaczenie ma praktyczne doświadczenie niż kierunkowe wykształcenie. Nowoczesne zarządzanie to przede wszystkim umiejętność uczenia się nowych rzeczy, analityczne myślenie i umiejętność pracy zespołowej. Kluczowe stanowiska zarządcze - nie wyłączając produkcji – zajmują młodzi, ambitni pracownicy, którzy pracę w OSI zaczęli kilkanaście miesięcy temu. Brak wykształcenia branżowego czasami okazuje się być zaletą - potrafimy dzięki temu działać nieszablonowo, szybciej podejmować
nych procesów, porównywania danych i wyciągania wniosków. Ta umiejętność przydaje się zarówno w codziennym operacyjnym podejmowaniu decyzji, jak i w opracowywaniu działań taktycznych i strategicznych. Pracę zawodową rozpoczął w zakładach Agryf należących do grupy ANIMEX, jako specjalista ds. sprzedaży. Następnie swoją karierę kontynuował w zakładach przetwórczych „Bartek”, gdzie w młodym wieku 27 lat doszedł do stanowiska dyrektora handlowego. Rok później pracował już jako prezes zarządu i dyrektor zarządzający, w spółce z grupy kapitałowej PKM DUDA SA, największej grupy mięsnej o kapitale polskim, gdzie przepracował sześć lat. To w trakcie pracy dla tej firmy przemierzył wzdłuż i wszerz Europę budując od podstaw nową grupę klientów. Te wieloletnie kontakty procentują do teraz. ,,Dziś wiem gdzie, co, komu i za jaką cenę mogę sprzedać. I to nie tylko w Europie. To bezcenna wiedza.” – mówi Piotr Antkowiak. Biegła znajomość języka angielskiego i dobra rosyjskiego okazała się pomocna. Cel na ten rok to opanowanie języka niemie-
temu. ,,Kilka miesięcy zajęło mi znalezienie zakładów rzemieślniczych, które mogły pomóc odzyskać oryginalny wygląd różnym elementom. Robiłem to po pracy, bez większego pośpiechu, co było znakomitym sposobem na redukcję codziennego zawodowego stresu. Do dziś pozostaje odskocznią od niego, wystarczą mi krótkie przejażdżki, i sam fakt bycia jego właścicielem, nie biorę udziału w zlotach.” Pasją Piotra Antkowiaka są też podróże. ,,W obcych krajach i kulturach czuję bardzo naturalnie. Każde wakacje w okresie studiów pracowałem za granicą, w Norwegii, Szwecji, Irlandii. Lubię odkrywać nowe miejsca, stąd zagraniczne podróże służbowe, codzienność mojej pracy, nie stanowią dla mnie obciążenia. Szukając klientów nie omijałem takich krajów, jak Iran, Irak, czy powojenne Kosowo.” – wyznaje dyrektor OSI FOODWORKS. Konsekwencją takiej kariery są ciągłe przeprowadzki, obecny adres to już siódme miejsce Piotra Antkowiaka. ,,W związku z pracą dla OSI, moja rodzina: żona i czworo dzieci musiały się kolejny raz przeprowadzić. Z czasem nauczyliśmy się akceptować tę stronę mojej kariery, jako jej nieodłączną część”
Strona 31
Fot. archiwum prywatne
Prawo żywnościowe
ZMIANY W ZNAKOWANIU
– najważniejsze pytania i odpowiedzi
Jeszcze w tym roku czeka nas rewolucja w znakowaniu mięsa i jego przetworów. Od 13 grudnia zacznie bowiem obowiązywać rozporządzenie 1169/2011, które wprowadza nowe wymagania w zakresie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Nowe przepisy w zakresie znakowania będą dotyczyły każdego sektora spożywczego. Biorąc pod uwagę wymagania określone w rozporządzeniu 1169/2011 odnośnie obowiązkowych danych towarzyszących nazwie wyrobu gotowego to duże zmiany czekają branżę mięsną. Dlatego zebraliśmy najczęściej stawiane przez branże mięsną pytania i przedstawiliśmy je Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych prof. STANISŁAWOWI KOWALCZYKOWI. Poniżej cytujemy odpowiedzi na najważniejsze pytania, które nurtują branżę w trakcie wdrażania nowego prawa.
Strona 32
Która ze zmian może dla branży mięsnej okazać się najtrudniejsza? Z czym wg Państwa doświadczenia największe problemy mogą mieć w przypadku tych zmian producenci mięsa i przetworów? ,,Zakłady mięsne będą musiały zmodyfikować etykiety na wędlinach w dużej mierze w zakresie nazwy wyrobu gotowego. Rozporządzenie 1169/2011 nakłada na producentów przetworów mięsnych obowiązek bardzo szczegółowego określania nazwy w zależności od ilości stosowanej podczas produkcji wody, białek oraz łączenia kawałków mięsa za pomocą enzymów, np. transglutaminazy. Z pewnością opracowanie nowych etykiet, które będą zawierały rozbudowane nazwy produktów będzie wymagało dokładniejszego przeanalizowania procesu produkcyjnego i stosowanych surowców. Dodatkowo należy pamiętać, że od 1 kwietnia 2015 r. stosowane będzie rozporządzenie wykonawcze 1337/2013, które zobowiązuje producentów do podawania kraju lub miejsca pochodzenia dla mięsa wieprzowego, drobiowego oraz pozyskanego z owiec i kóz. Do tej pory obligatoryjne wskazanie kraju pochodzenia dotyczyło jedynie mięsa wołowego.”
Fot. źródłoIJHARS
Czy dopuszczalne będą jakiekolwiek odstępstwa od daty 13 grudnia 2014 roku, czyli daty od kiedy zacznie obowiązywać rozporządzenie 1169/2011? ,,Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, weszło w życie dnia 13 grudnia 2011 r. Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 13 grudnia 2014 r., z wyjątkiem: art. 9 ust. 1 pkt. l (dotyczy obowiązku podawania informacji o wartości odżywczej), który stosuje się od dnia 13 grudnia 2016 r. części B załącznika VI (dotyczy szczegółowych wymagań odnośnie nazewnictwa mięsa mielonego), którą stosuje się od 1 stycznia 2014 r.”
prof. Stanisław Kowalczyk - Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych. Czego dotyczą najważniejsze zmiany w zakresie ,,mięsa mielonego”? Co w rozporządzeniu rozumiane jest jako ,,mięso mielone”? ,,Definicja produktu, który może zostać nazwany mięsem mielonym znajduje się w rozporządzeniu 853/2004. Rozporządzenie 1169/2011 nie zmienia tej definicji, więc w dalszym ciągu mięso mielone jest to mięso bez kości, które zostało rozdrobnione na kawałki i zawiera mniej niż 1 % soli. Etykieta mięsa mielonego od dnia 1 stycznia br., na podstawie części B załącznika VI rozporządzenia 1169/2011 powinna zawierać następujące wyrażenia: „zawartość procentowa tłuszczu poniżej …” oraz „stosunek kolagenu do białka mięsa poniżej …”. Pragniemy nadmienić, że konstruując etykietę mięsa mielonego na podstawie przepisów rozporządzenia nr 1169/2011 należy uwzględnić również wymagania Dyrektywy 2000/13/WE, która dotyczy ogólnych zasad etykietowania środków spożywczych. „
Prawo żywnościowe powierzchni materiału oraz kontrastowi między pismem a tłem.”
Jak rozumiane będzie w kontekście nowych wymagań hasłem ,,nazwa zwyczajowa”? „Nazwa zwyczajowa została zdefiniowana w art. 2 ust. 1 lit. o rozporządzenia 1169/2011 i oznacza nazwę, która jest akceptowana przez konsumentów danego kraju UE, jako nazwa środka spożywczego bez potrzeby dalszego jej wyjaśniania. „ Jak należy rozumieć, używane w niniejszym rozporządzeniu, sformułowanie ,,czytelności etykiety”? „Czytelność została zdefiniowana w art. 2 ust. 1 lit. m rozporządzenia 1169/2011. Zgodnie z treścią przytoczonego artykułu „czytelność” oznacza fizyczny wygląd informacji dzięki, któremu jest ona dostępna ogółowi społeczeństwa. Powyższe jest zapewnione dzięki rozmiarowi, barwie i rodzajowi czcionki, odstępom między literami i wierszami, stosunkowi szerokości liter do ich wysokości, grubości linii pisma,
Jakie kary przewiduje się za nie spełnienie powyższych, nowych wymagań? ,,Rozporządzenie 1169/2011 nie zmienia przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w zakresie sankcji możliwych do stosowania przez organ IJHARS. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości podczas kontroli organa IJHARS są upoważnione do wydawania decyzji administracyjnych, na przykład wymierzających kary pieniężne lub nakazujących poddanie artykułu nie spełniającego wymagań jakości handlowej określonym zabiegom.” Opracowane przez: GIJHARS
Zakład Mięsny KAROL (21-560 Międzyrzec Podlaski, Strzakły 55) zatrudni osobę na stanowisko:
Zastępca Dyrektora Handlowego Opis stanowiska : l Bezpośrednia współpraca z Dyrektorem Handlowym l Aktywne wspieranie procesów handlowych l Pozyskiwanie nowych rynków sprzedaży l Podnoszenie efektywności sprzedaży l Utrzymanie bieżących relacji z klientami firmy.
Wymagania : l Minimum 2 letnie doświadczenie na stanowisku kierowniczym w branży FMCG. l Dyspozycyjność l Prawo jazdy kat. B Oferujemy : l Umowę o pracę l Atrakcyjne warunki zatrudnienia l Pracę w firmie o ugruntowanej pozycji rynkowej l Niezbędne narzędzia do pracy.
Kontakt: kadry@zpm-karol.pl tel.83 343 36 86 wew.27
Strona 33
Jakie od 13 grudnia 2014 r. informacje będą musiały znaleźć się obowiązkowo na surowym mięsie, a jakie na przetworach mięsnych? ,,Wykaz szczegółowych danych, których podanie będzie obowiązkowe z dniem 13 grudnia br. znajduje się w art. 9 rozporządzenia 1169/2011. Będą to: nazwa wyrobu (wraz z towarzyszącymi jej informacjami), wykaz składników, substancje alergenne lub powodujące reakcje nietolerancji, ilościowa zawartość składników, ilość netto danego wyrobu, data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, wszelkie specjalne warunki przechowywania lub użycia, dane wprowadzającego do obrotu dany produkt (może być również importer), kraj lub miejsce pochodzenia (zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 26 niniejszego rozporządzenia), sposób użycia (jeśli w przypadku jego braku skorzystanie z danego wyrobu byłoby utrudnione) oraz informacja o wartości odżywczej (obowiązkowo od dnia 13 grudnia 2016 r.). Dodatkowo w załączniku III do rozporządzenia 1169/2011 wyszczególniono środki spożywcze w przypadku, których w oznakowaniu należy umieścić specjalną informację. Przykładowo dla wędlin, których trwałość została przedłużona przez użycie gazów zgodnie z rozporządzeniem 1333/2008 obowiązkowo należy umieścić na etykiecie informację pakowano(-y) w atmosferze ochronnej.”
Jakie konkretnie informacje towarzyszące nazwie będą musiały być umieszczone na etykiecie w przypadku mięsa i jego przetworów? ,,Nazwy przetworów mięsnych będą musiały być uzupełnione o: – szczegółowe dane dotyczące warunków fizycznych tych wyrobów lub sposobu ich przetwarzania; – informację o obecności białek (również w postaci hydrolizatów) z różnych źródeł zwierzęcych i o ich pochodzeniu; – informację o dodanej wodzie, jeśli przekracza ona 5% masy wyrobu gotowego (dotyczy produktów mięsnych i surowych wyrobów mięsnych w formie płata, sztuki mięsa, plastra lub porcji); Fot. archiwum redakcji – informację „z połączonych kawałków mięsa” w przypadku produktów mięsnych i surowych wyrobów mięsnych sprawiających wrażenie jednego kawałka mięsa, a będących faktycznie wynikiem połączenia (sklejenia za pomocą enzymów) różnych mniejszych kawałków mięsa. Dodatkowo jeżeli wyrób będzie znajdował się w osłonce niejadalnej to producent będzie musiał poinformować o tym fakcie konsumentów.”
Prawo żywnościowe
Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pracownika
Jednym z kluczowych problemów dotykających przedsiębiorców, a związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, jest ponoszenie odpowiedzialności za szkody, wyrządzane przez pracowników osobom trzecim. Kodeks pracy jednoznacznie wskazuje, iż za szkody wyrządzone przez pracownika innej osobie odpowiedzialność ponosi wyłącznie pracodawca (art. 120 § 1 Kodeksu pracy, dalej „KP”). Przepis ten formułuje kompleksowe rozwiązanie problemu naprawienia szkody wyrządzonej osobie trzeciej, z winy nieumyślnej pracownika, przy wykonywaniu swych obowiązków pracowniczych.
Strona 34
O
gólna formuła odpowiedzialności pracodawcy, na pierwszy rzut oka, wydaje się oczywista w swojej treści i uzasadniona ochroną interesu pracownika. Jednak przepis ten nie stanowi odrębnej podstawy prawnej dla odpowiedzialności pracodawcy wobec osoby trzeciej, której w każdym wypadku należy poszukiwać na gruncie kodeksu cywilnego lub innych ustaw. Wynika to z faktu, że przepis art. 120 § 1 KP wychodzi poza ramy regulacji zakreślonej w art. 1 KP i wkracza tylko o tyle w unormowania prawa cywilnego, o ile ustanawia wyłączną legitymację bierną zakładu pracy wobec poszkodowanej osoby trzeciej. Nie określa on natomiast ani podstawy prawnej roszczenia poszkodowanego, ani podstawy prawnej oznaczenia szkody, którą powinien naprawić pracodawca przy zaistnieniu stanu faktycznego, odpowiadającego hipotezie art. 120 § 1 KP1. Norma art. 120 § KP przewiduje trzy przesłanki odpowiedzialności pracodawcy za szkody wyrządzone przez pracownika, które muszą zawsze zaistnieć łącznie: l wina pracownika za powstanie szkody wyrządzonej osobie trzeciej; l związek pomiędzy szkodą wyrządzoną przez pracownika a wykonywaniem przez pracownika obowiązków określonych umową o pracę; l wyrządzenie szkody osobie trzeciej. W przypadku przesłanki numer jeden tj. winę pracownika, to w doktrynie i orzecznictwie panuje w zasadzie zgodność co do tego, że art. 120 § 1 KP stosuje się do przypadków nieumyślnego wyrządzenia szkody przez pracownika. W przypadku bowiem umyślnego wyrządzenia szkody przez pracownika zastosowanie znajdzie przepis art. 122 KP, zgodnie z którym jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szko-
dę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Wówczas to pracownik będzie odpowiedzialny za naprawienie szkody na zasadach ogólnych, niezależnie od odpowiedzialności pracodawcy2. Zasada ryzyka pracodawcy nie może być nieograniczona i przez to absurdalna; nie powinna prowadzić do nagrodzenia sprawcy działającego umyślnie. Celem art. 120 § 1 KP jest ochrona pracownika, jednak z tej ochrony nie powinien korzystać pracownik, który umyślnie wyrządził szkodę osobie trzeciej. Podsumowując, art. 120 § 1 KP powinien mieć zastosowanie w sytuacji, gdy pracownikowi (sprawcy szkody) można przypisać działanie w warunkach winy nieumyślnej3. Nie oznacza to jednak, że w każdym wypadku, gdy do szkody doszło w warunkach winy umyślnej pracownika (sprawcy szkody) pracodawca zwolniony będzie z odpowiedzialności. Źródłem odpowiedzialności pracodawcy może być bowiem unormowanie Kodeksu cywilnego (np. art. 430, 435, 474 Kodeksu cywilnego). Wobec faktu, iż art. 120 KP nie stanowi samodzielnej materialno-prawnej podstawy odpowiedzialności pracodawcy
powstaje potrzeba sięgnięcia w tej materii, (poprzez art. 300 KP), odpowiednio do przepisów kodeksu cywilnego, a w szczególności art. 417-4172, art. 430 oraz art. 474 w zw. z art. 471 KC4. Omawiana odpowiedzialność pracodawcy może również zaistnieć w przypadku tzw. czynów umyślno-nieumyślnie popełnianych przez pracowników. Przykładowo, kiedy pracownik, naruszając w sposób umyślny reguły bezpiecznego postępowania, jednocześnie nie przewiduje (choć powinien), że wyrządzi szkodę. W orzecznictwie przyjmuje się, że w takim przypadku art. 120 § 1 KP będzie miał zastosowanie5. Kolejna przesłanka odpowiedzialności pracodawcy za pracownika zakłada związek pomiędzy szkodą, wyrządzoną przez pracownika z wykonywaniem przez niego obowiązków określonych umową o pracę. Do podstawowych obowiązków pracownika należy przede wszystkim sumienne i staranne wykonywanie pracy, stosowanie się do poleceń przełożonych, przestrzeganie czasu pracy, regulaminu pracy i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych. Ponadto pracownik jest zoboFot. archiwum redakcji
Prawo żywnościowe
wiązany dbać o dobro pracodawcy, chronić jego mienie oraz zachowywać w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę lub są objęte tajemnicą określoną w odrębnych przepisach oraz przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (zob. art. 100 § 1 i § 2 KP). Do takich podstawowych obowiązków należy również zaliczyć obowiązki nałożone na pracownika przez układ zbiorowy pracy, regulamin, a także zapisane w umowie. Ustalenie zakresu obowiązków pracowniczych w konkretnej sprawie ma zasadnicze znaczenie dla uznania, czy w danej sytuacji ma zastosowanie art. 120 § 1 KP. W związku z tym, niedopełnienie przez pracodawcę jednego z jego podstawowych obowiązków, jakim jest poinformowanie pracownika o zakresie jego obowiązków i sposobie wykonywania pracy na wyznaczonym stanowisku, w praktyce sądowej ekskulpuje pracownika w całości lub w części (zwalnia pracownika z odpowiedzialności)6. Zaznaczyć należy, iż art. 120 § 1 KP nie znajduje zastosowania w sytuacji, gdy szkoda została wyrządzona przy okazji (przy sposobności) wykonywania obowiązków pracowniczych. Pracodawca nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez pracownika, jeżeli pracownik-sprawca szkody wyrządził ją innej osobie w czasie przeznaczonym na wykonywanie przez niego pracy, przez czynności wykraczające poza zakres jego obowiązków pracowniczych i poza zakres działalności zakładu pracy. Sprawca takiej szkody, wyrządzając ją jedynie przy sposobności zatrudnienia u danego pracodawcy, nie występuje w charakterze pracownika, nie działa bowiem w zamiarze osiągnięcia celów objętych działalnością pracodawcy7.
Trzecia przesłanka odpowiedzialności pracodawcy dotyczy zakresu pojęcia osoby poszkodowanej. Osobą trzecią w rozumieniu omawianego przepisu jest każdy poszkodowany pozostający poza stosunkiem pomiędzy pracodawcą a pracownikiem (sprawcą szkody). Przepis art. 120 § 1 KP ma zastosowanie również w razie wyrządzenia szkody przez pracownika, przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, innemu pracownikowi tego samego pracodawcy, a odpowiedzialność pracodawcy ogranicza się do świadczeń należnych poszkodowanemu pracownikowi, przewidzianych przepisami o świadczeniach przysługujących w razie wypadku przy pracy8. W praktyce pracodawca, wobec którego zgłoszono roszczenie z tytułu szkody wyrządzonej przez pracownika może podnieść zatem dwa zarzuty zmierzające do uwolnienia się od odpowiedzialności: l pierwszy, że sprawca szkody w momencie powstania szkody nie był pracownikiem tego pracodawcy, l drugi, że szkoda została wyrządzona bez związku z wykonywanymi przez pracownika obowiązkami pracowniczymi. Jeśli opisane wyżej przesłanki zostałyby spełnione to następnym etapem powinno być zbadanie istnienia przesłanek przewidzianych w przepisach warunkujący odpowiedzialność pracodawcy za konkretne zdarzenie na gruncie Kodeksu cywilnego. Jak wskazano powyżej, uzasadnieniem dla przyjęcia odpowiedzialności pracodawcy za szkody wyrządzone przez pracownika jest ochrona tego pracownika. Ta ochrona nie ma jednak charakteru bezwzględnego bowiem Kodeks pracy
Paweł Janusz radca prawny Dybała & Janusz Kancelaria Radców Prawnych Sp. p. Zob. uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 12 czerwca 1976 r. (III CZP 5/76, LexPolonica nr 301150, OSNCP 1977, nr 4, poz. 61). 2 Tamże. 3 Tak M. Gersdorf, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2011, komentarz do art. 120 Kodeksu pracy, www.lexpolonica.pl. 4 Zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 grudnia 2013r., I ACa 679/13, LEX nr 1416108. 5 P. Korus, Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2014, komentarz do art. 120 Kodeksu pracy, www. legalis.pl 6 Tak M. Gersdorf, op. cit. 7 Zob. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 1976 r., sygn. III PR 21/76, NP 1977, nr 3, s. 414. 8 Zob. uchwała Sądu Najwyższego z 13 maja 1975 r., III PZP 5/75, OSPiKA 1976, Nr 7-8, poz. 135. 9 Zob. P. Korus, Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2014, komentarz do art. 120 Kodeksu pracy, www.legalis.pl. 1
Strona 35
Fot. archiwum redakcji
przewiduje odpowiedzialność regresową pracownika. Oznacza to, że pracodawca, który naprawił osobie trzeciej szkodę wyrządzoną przez pracownika może żądać od takiego pracownika zwrotu tego, co sam zapłacił. Odpowiedzialność regresowa pracownika została uregulowana w art. 114-119 KP. Występując z roszczeniem regresowym, pracodawca jest zobowiązany w szczególności, udowodnić pracownikowi zawinione niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków pracowniczych oraz związek przyczynowy pomiędzy tym działaniem a szkodą. Zakres odpowiedzialności regresowej pracownika jest ograniczony do wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody (zob. art.119 KP)9. W świetle dotychczasowych rozważań wstępne warunki powstania roszczenia regresowego odszkodowawczego pracodawcy wobec pracownika są następujące: l wyrządzenie szkody osobie trzeciej przez pracownika, l spełnienie się przesłanek i podstaw odpowiedzialności pracodawcy za tę szkodę, l wyrównanie osobie trzeciej szkody przez pracodawcę. Konkludując, problem odpowiedzialności pracodawcy za szkody wyrządzone przez pracowników wymaga każdorazowo pogłębionej analizy okoliczności faktycznych i prawnych. Na podstawie powyżej zaprezentowanych zasad oraz w oparciu o ugruntowane poglądy judykatury i doktryny prawa możliwa jest właściwa i skuteczna ochrona interesu pracodawców w obliczu ryzyka ponoszenia odpowiedzialności z tytułu szkód wyrządzonych przez działanie pracowników osobom trzecim.
Prawo żywnościowe
Prawa i obowiązki IJHARS
Radca prawny PIOTR WŁODAWIEC przybliża nam tym razem ustawę regulującą sprawy jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz organizację i zasady działania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych. Omawiana problematyka uregulowana jest w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych Dz. U. 2005.187.1577 – j.t. (JHARS).
Strona 36
Z
godnie z art. 16 JHARS Inspekcja podlega ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych. Art. 17 JHARS określa czynności, które należą do Inspekcji. Jako przykłady, można wskazać nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych, kontrolę jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w produkcji i obrocie, w tym wywożonych za granicę, powiadamiania podpunktu krajowego punktu kontaktowego w ramach sieci systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (systemu RASFF) o podjętych decyzjach dotyczących niebezpiecznych artykułów rolnospożywczych, kontrolę warunków składowania i transportu artykułów rolno-spożywczych. Na podstawie art. 17a JHARS Inspekcja sprawuje nadzór w zakresie jakości handlowej określonej przepisami Unii Europejskiej odnoszącymi się do: mięsa drobiowego, jaj, tusz wieprzowych, tusz wołowych, tusz innych zwierząt, mięsa pochodzącego z bydła w wieku 12 miesięcy. Zadania Inspekcji wykonują organy. Zgodnie z art. 18 JHARS organami są: Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Główny Inspektor jest centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych i jest powoływany przez Prezes Rady Ministrów. W rozumieniu przepisów Kodeksu postepowania administracyjnego, w sprawach należących do zakresu zadań i kompetencji Inspekcji, organem właściwym
dokumentów umożliwiających identyfikację artykułu rolno-spożywczego, atestów jakościowych, wyników badań laboratoryjnych oraz innych dokumentów świadczących o jego jakości handlowej, sprawdzenie opakowania, oznakowania, prezentacji artykułu rolno-spożywczego oraz warunków jego przechowywania i transportu, oględziny artykułu rolno-spożywczego, pobranie próbek i wykonanie badań laboratoryjnych, ustalenie klasy jakości artykułu rolno-spożywczego, sprawdzanie sposobu produkcji artykułu rolnospożywczego lub prawidłowości przebiegu procesu technologicznego, o ile wynika to z odrębnych przepisów.
Zakres kompetencji
Zgodnie z art. 24 JHARS Główny Inspektor, wojewódzcy inspektorzy oraz upoważnieni przez Fot. archiwum prywatne nich pracownicy Inspekcji, reajest wojewódzki inspektor, a organem lizując zadania określone w ustawie oraz wyższego stopnia – Główny Inspektor. odrębnych przepisach uprawnieni są do: wstępu do pomieszczeń lub do środków transportu kontrolowanych jednostek, żąArt. 23 JHARS określa cele kontroli dania pisemnych lub ustnych informacji przeprowadzanej przez Inspekcję. Celem związanych z przedmiotem kontroli, żąkontroli jest sprawdzenie m.in.: czy artyku- dania okazywania dokumentów związały rolno-spożywcze spełniają wymagania nych z przedmiotem kontroli, pobierania w zakresie jakości handlowej określone nieodpłatnie próbek do badań. Należy w przepisach o jakości handlowej oraz pamiętać, że pracownik Inspekcji może dodatkowe wymagania dotyczące tych przeprowadzić kontrolę wyłącznie po okaartykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zaniu legitymacji służbowej oraz doręczezadeklarowane przez producenta, artyku- niu upoważnienia do przeprowadzenia ły rolno – spożywcze są składowane lub kontroli. Kontrola odbywa się w obecności transportowane w sposób zapewniający kierownika kontrolowanej jednostki, a w zachowanie ich właściwej jakości handlo- razie jego nieobecności – osoby upoważwej. Kontrola obejmuje co najmniej jedną nionej. Należy mieć na uwadze, że Inspekz następujących czynności: sprawdzenie cja ma prawo zabezpieczyć dokumenty,
Postępowanie kontrolne
Prawo żywnościowe
Protokoły kontrolne
Zgodnie z art. 28 ust. 2 JHARS protokół z przebiegu kontroli powinien zawierać: czas trwania kontroli, imię i nazwisko, stanowisko służbowe oraz numer legitymacji służbowej inspektora przeprowadzającego kontrolę, dane identyfikujące kontrolowanego, opis stanu faktycznego, stwierdzonego w wyniku kontroli, ze szczególnym uwzględnieniem ujawnionych nieprawidłowości oraz, jeżeli jest to możliwe, z podaniem przyczyn ich powstania, a także osób odpowiedzialnych za ich zaistnienie, opis nieprawidłowości usuniętych w toku kontroli. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w trakcie kontroli przez wojewódzkiego inspektora, wojewódzki inspektor przekazuje kontrolowanemu zalecenia pokontrolne i wzywa do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie. Protokół winien być przedstawiony kierownikowi jednostki kontrolowanej, a w razie jego nieobecności – zastępcy kierownika lub innej osobie upoważnionej do zastępowania kierownika, a w razie nieobecności tych osób – osobie uczestniczącej w przeprowadzeniu kontroli. Co istotne osoby, o których mowa powyżej mają prawo wnieść swoje
uwagi do protokołu przed jego podpisaniem (i powinny z tego prawa korzystać). W przypadku odmowy podpisania protokołu przez kontrolowanego, przeprowadzający kontrolę czyni wzmiankę w treści protokołu. W przypadku zabezpieczenia artykułów rolno-spożywczych, dokumentów lub innych przedmiotów, dokonania oględzin, pobrania próbek lub przeprowadzenia innych dowodów – sporządza się odrębne protokoły. W protokole kontroli należy umieścić wzmiankę o sporządzeniu odrębnych protokołów z wykonania ww. czynności. Jeden egzemplarz protokołu przeprowadzający kontrolę przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej, a w razie jej nieobecności – zastępcy kierownika lub innej osobie upoważnionej do zastępowania kierownika, a w razie nieobecności tych osób – innej osobie uczestniczącej w przeprowadzaniu kontroli.
Decyzja wojewódzkiego inspektora
Wojewódzki inspektor, w drodze decyzji, może: 1/ zakazać wprowadzania do obrotu artykułu rolno-spożywczego niespełniającego wymagań jakości handlowej lub wymagań w zakresie transportu lub składowania, 2/ nakazać poddanie artykułu rolno-spożywczego, o którym mowa w pkt 1, określonym zabiegom, 3/ zakazać składowania artykułu rolno-spożywczego w nieodpowiednich warunkach albo jego transportowania środkami transportu nienadającymi się do tego celu, 4/ przeklasyfikować artykuł rolno-spożywczy do niższej klasy, jeżeli artykuł ten nie spełnia wymagań jakościowych dla danej klasy jakości handlowej, 5/ nakazać zniszczenie artykułu rolno-spożywczego, o którym mowa w pkt 1, na koszt jego posiadacza. Decyzje, o których mowa w pkt 1-3, mogą być wydane przed zakończeniem kontroli. Decyzje, o których mowa w pkt 1-3, podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Właściwość miejscową organu Inspekcji w sprawach, o których mowa powyżej, ustala się według miejsca przeprowadzenia kontroli. Informacje zawarte w decyzjach, o których mowa powyżej, dotyczące zafałszowania artykułów rolno-spożywczych, podaje się do publicznej wiadomości, z pominięciem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa oraz inne tajemnice podlegające ochronie na podstawie przepisów odrębnych. W przypadku, gdy po przeprowadzonej kontroli (art. 17 ust. 1 pkt 1 lit. b JHARS) zostanie stwierdzone, że artykuł rolno-spożywczy jest niewłaściwej jakości – organ Inspekcji, w drodze decyzji, zakazuje wprowadzenia artykułu rolno-
spożywczego do obrotu. W przypadku, gdy po przeprowadzonej kontroli (art. 17 ust. 1 pkt 2 JHARS) zostaną stwierdzone nieprawidłowości – wojewódzki inspektor przekazuje kontrolowanej jednostce informację pokontrolną zawierającą zwięzły opis ustaleń i wnioski pokontrolne.
Wybrane przepisy karne i kary pieniężne
Omawiana ustawa, w Rozdziale 5 definiuje odpowiedzialność karną oraz finansową dla podmiotów, które naruszają dyspozycje art. 40 i 40a ustawy. Jako przykład odpowiedzialności karnej (wykroczenie) można wskazać sytuację, w której podmiot odpowiedzialny nie zgłasza wojewódzkiemu inspektorowi podjęcie albo prowadzenia lub zaprzestanie prowadzenia działalności w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania lub obrotu artykułami rolno-spożywczymi. Brak zgłoszenia powoduje, że podmiot taki podlega karze grzywny. Niezależnie od kary grzywny ustawa przewiduje odpowiedzialność finansową w niżej opisanych sytuacjach. W przypadku, gdy podmiot wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł, wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1.000 zł, nie poddaje klasyfikacji lub ustalaniu masy tusz wieprzowych lub wołowych, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10 % przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1.000 zł. Kary pieniężne nakładane są w drodze decyzji. Ustalając wysokość kary, wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych i wielkość obrotów. Termin zapłaty kary pieniężnej wynosi 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna.
ciąg dalszy na str. 38
Strona 37
artykuły rolno-spożywcze i inne przedmioty podlegające kontroli oraz pomieszczenia, w których dokonuje się czynności kontrolnych, jeżeli jest to niezbędne dla dokonania kontroli. Zabezpieczenie dokumentów i innych przedmiotów następuje poprzez dokonanie, co najmniej jednej z następujących czynności: oddanie ich na przechowanie jednostce kontrolowanej w oddzielnym i opieczętowanym schowku lub pomieszczeniu, opieczętowanie ich i oddanie za pokwitowaniem na przechowanie kierownikowi lub innemu pracownikowi jednostki kontrolowanej, zabranie ich za pokwitowaniem do przechowania przez organ Inspekcji - w przypadku braku możliwości zabezpieczenia i przechowywania w jednostce kontrolowanej. Zabezpieczenie artykułów rolno-spożywczych polega na oddaniu ich pod nadzór kierownikowi lub innemu pracownikowi kontrolowanej jednostki z zakazem wprowadzenia tych artykułów do obrotu. Zabezpieczenie pomieszczeń następuje przez ich zamknięcie i opieczętowanie lub zaplombowanie. Do kontroli działalności gospodarczej stosuje się przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.) w zakresie określonym w Rozdziale 5. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorcy.
Prawo żywnościowe ciąg dalszy ze str. 37
Strona 38
Orzecznictwo
W obrocie często występują sytuacje, w których właściwe Wojewódzkie Inspektoraty Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzają, że dany produkt (np. kiełbasa z oznaczeniem wiejska) nie spełnia wymagań w zakresie znakowania, ponieważ narusza wymagania określone w Ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2010. 126.914 – j.t.) oraz przepisy JHARS – pomimo stosowania w produkcji dozwolonych substancji dodatkowych, ponieważ takie oznaczenie może wprowadzać konsumenta w błąd co do charakterystyki i właściwości produktu. Jako normę prawną, która została naruszona - organy wskazują art. 46 i 47 ww. ustawy. Zgodnie z art. 46 ust. 1 ww. ustawy, oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności: co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji, przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, przez przypisywanie środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości. Zgodnie z art. 47 ust. 1 ww. ustawy, nazwa środka spożywczego powinna odpowiadać nazwie ustalonej dla danego rodzaju środków spożywczych w przepisach prawa żywnościowego, a w przypadku braku takich przepisów powinna być nazwą zwyczajową środka spożywczego lub składać się z opisu tego środka spożywczego lub sposobu jego użycia, tak aby umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju i właściwości środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych produktów. W przypadku otrzymania przez przedsiębiorcę zaleceń pokontrolnych organ działając na podstawie art. 28 ust 2a JHARS wzywa przedsiębiorcę do usunięcia w terminie 30 dni od dnia otrzymania zaleceń nieprawidłowości w sposób wskazany w zaleceniach pokontrolnych. Niezastosowanie się do zaleceń pokontrolnych (nie usunięcie nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli) powoduje, że na przedsiębiorcę zostanie nałożona kara pieniężna. Oczywiście od decyzji administracyjnej wydanej przez organ I instancji jakim jest Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przysłu-
guje odwołanie do organu II instancji tj. Głównego Inspektora jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W przypadku utrzymania w mocy decyzji organu I instancji stronie (przedsiębiorcy) przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Decyzje z życia wzięte - mielonka
Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 30 listopada 2011 r., sygn. Akt VI SA/Wa 1748/11 orzekł: „W przypadku, kiedy do słowa “mielonka” dodawane jest dodatkowe określenie, mające na celu umożliwienie odróżnienia go od innych podobnych artykułów, określenie to powinno ilustrować z jakich zwierząt pochodzą surowce użyte do produkcji danego artykułu rolno - spożywczego, gdyż jest to istotne z punktu widzenia konsumenta. Fakt, iż przeciętny konsument jest osobą dobrze poinformowaną, uważną i racjonalną, nie zwalnia producenta z obowiązku prawidłowego oznaczania wyrobów. Podanie w wykazie składników rzeczywistego składu surowcowego nie zwalnia z obowiązku zastosowania nazwy zgodnej z rzeczywistym składem”. W przedmiotowej sprawie inspektorzy Wojewódzkiej Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadzili u przedsiębiorcy kontrolę w zakresie oceny jakości handlowej przetworów mięsnych. Kontrola została przeprowadzona w związku z pismem Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, w którym organ poinformował, że w toku kontroli przeprowadzonej w sieci hipermarketów dokonano sprawdzenia jakości handlowej partii przetworu mięsnego o nazwie „(…)”, oznaczonej terminem przydatności do spożycia (…).01.2011 r. i partii (…), wyprodukowanej przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W wyniku przeprowadzonych badań przez akredytowane laboratorium w badanym produkcie stwierdzono obecność sztucznego barwnika, tj. czerwieni koszenilowej, niedozwolonej w przetworach mięsnych. Zakwestionowano również oznakowanie ww. produktu z uwagi na jego nazwę nieodpowiadającą faktycznemu składowi surowcowemu wyrobu, w którym oprócz mięsa indyczego znajdowało się mięso wieprzowe (o udziale 15%) i tłuszcz wieprzowy (bez określenia jego udziału) oraz umieszczanie znaku słownograficznego z napisem „Tradycyjne (…)” na etykiecie kontrolowanego produktu. Zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu partii przetworu mięsnego zafał-
szowanego. Kontrolowany przedsiębiorca (skarżący) nie zgadzał się ze stanowiskiem organu twierdząc, że czerwień koszenilowa mogła pochodzić z dodatków funkcjonalnych dodanych do wyrobu, a dodanie mięsa i tłuszczu wieprzowego miało na celu podkreślenie walorów smakowych produktu. Skarżący przedsiębiorca nie zgodził się również z zarzutem nieprawidłowego oznakowania, gdyż w jego ocenie na etykiecie został podany skład produktu i wobec powyższego konsument nie został wprowadzony w błąd. Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych wydał decyzję, którą tą decyzją wymierzył skarżącemu przedsiębiorcy karę pieniężną za wprowadzenie do obrotu handlowego zafałszowanego artykułu rolno - spożywczego w rozumieniu art. 3 pkt 10 lit. b i c JHARS. W toku instancji od decyzji Wojewódzkiego Inspektora Jakości Artykułów Rolno-Spożywczych skarżący przedsiębiorca odwołał się do Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych. Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (organ II instancji) utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Organ II instancji wskazał w uzasadnieniu decyzji, że nazwa handlowa nadana przez producenta wlicza się do oznakowania środka spożywczego i zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia nie może wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, (w tym jego nazwy rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji), a stosownie do art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o jakości handlowej, w przypadku artykułu rolno - spożywczego będącego środkiem spożywczym jego nazwa powinna odpowiadać nazwie ustalonej dla danego rodzaju środków spożywczych w przepisach prawa żywnościowego, a w przypadku braku takich przepisów powinna być nazwa zwyczajową środka spożywczego lub składać się z opisu tego środka spożywczego lub sposobu jego użycia, tak aby umożliwić konsumentowi rozpoznanie rodzaju i właściwości środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych produktów (art. 47 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia). W ocenie Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych, zastosowana przez skarżącą spółkę nazwa “(...)”, wprowadza konsumenta w błąd, co do składu przetworu, sugerując, że jest to wyrób wyłącznie z mięsa z indyka, a w rzeczywistości zawiera w swoim składzie
oprócz mięsa z indyka również mięso wieprzowe i tłuszcz wieprzowy, a co za tym idzie buduje mylne wyobrażenie o produkcie, tym samym ogranicza możliwość swobodnej oceny produktu i może spowodować podjęcie przez konsumenta decyzji o kupnie, której inaczej by nie podjął. Odnosząc się do zarzutów strony skarżącej – organ stwierdził, iż spornego produktu nie można nazwać zafałszowanym, ponieważ wymienionych w ustawie o jakości handlowej zabiegów nie dokonano w sposób zamierzony, organ odwoławczy podniósł, iż ustawodawca ww. ustawie nie określił, czy owe zabiegi mają być dokonane w sposób celowy czy niezamierzony. Na przedsiębiorcy jako producencie żywności, spoczywał obowiązek stosowania oznakowania zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi, nawet jeśli jego intencją nie było naruszenie przepisów. Odwołując się do zarzutu skarżącej spółki, iż nazwa.” (...)” nie wprowadza konsumenta w błąd, ponieważ pełny skład surowcowy został podany na etykiecie, organ II instancji zauważył, że nie kwestionuje składu produktu, natomiast w jego ocenie, nazwa nie powinna sugerować innego składu surowcowego niż jest on w rzeczywistości. Treść informacji na opakowaniu jest rozpatrywana całościowo, dlatego należałoby opisać środek spożyw-
czy w sposób, niebudzący żadnych wątpliwości, który umożliwi konsumentowi dokonanie wyboru zgodnie z jego oczekiwaniami i preferencjami. W przypadku, kiedy w nazwie do słowa “mielonka” dodane jest dodatkowe określenie, mające na celu umożliwienie odróżnienia produktu od innych podobnych artykułów, określenie to powinno ilustrować z jakich zwierząt rzeźnych pochodzą surowce użyte do produkcji danego przetworu mięsnego, ponieważ jest to istotne z punktu widzenia konsumenta. Od decyzji organu II instancji skarżący przedsiębiorca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarga została oddalona. W uzasadnieniu Sąd stwierdził: „skarżąca spółka, jako profesjonalny podmiot na rynku artykułów
rolno-spożywczych wprowadzająca swoje produkty szerokiemu gronu konsumentów, powinna nadzorować cały proces technologiczny, wprowadzając takie procedury kontrolne, aby zachować odpowiednią jakość produktów i uchronić konsumenta przed ryzykiem zakupu zafałszowanego”. W przedmiotowej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny nie podzielił argumentacji skarżącej Spółki. Piotr Włodawiec, partner, radca prawny Makuliński Moczydłowski Rostafiński Włodawiec Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Prokurent Sp. p.
Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Decyzja administracyjna jest kwalifikowanym aktem administracyjnym, stanowiącym przejaw woli organów administracji publicznej, wydanym na podstawie powszechnie obowiązującego prawa administracyjnego lub finansowego, o charakterze władczym i zewnętrznym, rozstrzygający konkretną sprawę, konkretnie określonej osoby fizycznej lub prawnej w postępowaniu unormowanym przez przepisy proceduralne. Zgodnie z art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego, każda decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji lub, jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego, powinna być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony. Nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. Ponadto organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny. 1
Prawo żywnościowe
Nowości legislacyjne
Zmiany w prawie żywnościowym są szczególne ważne dla branży spożywczej. To producenci odpowiadają za bezpieczeństwo swoich wyrobów. Każda nowelizacja może mieć poważny wpływ na funkcjonowanie zakładów. Dlatego nasi eksperci w każdym numerze prezentują zestawienie najważniejszych zmian w prawie żywnościowym, że szczególnym uwzględnieniem rynku mięsa.
I. RYNEK MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ
Weszła w życie 26 kwietnia 2014 r. i od tej daty ma zastosowanie.
Decyzja wykonawcza Komisji 2014/236/ UE z dnia 24 kwietnia 2014 r. dotycząca wkładu finansowego Unii z tytułu środków nadzoru i innych środków nadzwyczajnych wprowadzonych w Estonii, na Łotwie, Litwie i w Polsce przeciwko afrykańskiemu pomorowi świń (notyfikowana jako dokument nr C(2014) 2551).1
Na podstawie decyzji w ramach środków nadzwyczajnych wprowadzonych przez Estonię, Łotwę, Litwę i Polskę w 2014 r. w celu ochrony przed afrykańskim pomorem świń tym państwom członkowskim przysługuje szczególny wkład UE z tytułu wydatków poniesionych na wprowadzenie działań planowanych na okres od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. (wkład finansowy Unii stanowi 50 % kosztów poniesionych i uiszczonych). Kontekst decyzji: w 2014 r. afrykański pomór świń wykryto u dzików na Litwie i w Polsce, które to państwa są bezpośrednio zagrożone obecnością afrykańskiego pomoru świń w graniczącej z nimi Białorusi. W celu zminimalizowania ryzyka rozprzestrzenienia choroby na swoje terytorium Litwa i Polska zamierzają obniżyć zagęszczenie podatnych organizmów żywicielskich w utrzymujących świnie gospodarstwach o niskim poziomie ochrony biologicznej na obszarze zakażonym, propagując ubój świń i zapobiegając odnowie populacji świń w gospodarstwach przez okres nie krótszy niż rok. W grudniu 2013 r. Estonia, Łotwa, Litwa i Polska przedstawiły swoje plany oraz szacunkowe koszty wprowadzenia w 2014 r. środków nadzwyczajnych na obszarach uznanych za w wyższym stopniu zagrożone wprowadzeniem afrykańskiego pomoru świń..
Weszło w życie od 23 kwietnia 2014 r. i od tej daty ma zastosowanie.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 374/2014 z dnia 16 kwiecień 2014 r. w sprawie obniżenia lub zniesienia ceł na towary pochodzące z Ukrainy2
Mając na uwadze bezprecedensowe wydarzenia na Ukrainie, stanowiące wyzwania związane z bezpieczeństwem, polityką i gospodarką oraz w celu udzielenia wsparcia gospodarce tego kraju, poprzez wprowadzenie autonomicznych środków handlowych oraz jednostronne rozpoczęcie obniżania lub znoszenia unijnych ceł na towary pochodzące z Ukrainy, zgodnie z listą koncesyjną określoną w załączniku I-A układu o stowarzyszeniu, rozporządzenie określa listę towarów pochodzących z Ukrainy, na które cła zostają ograniczone lub zniesione. Towary te w zakresie mięsa to: l mięso wołowe, mięso wieprzowe, mięso drobiowe i drobiowe produkty mięsne, Preferencyjne cła eksportowe (lub ich brak), zostały ograniczone ilością towarów jaki mogą zostać importowane do UE (t/rok).
Weszło w życie 28 marca 2014 r., stosuje się je od 1 czerwca 2014 r.
Sekcję IV rozdział IX część G pkt 3 załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 854/2004 stosuje się jednak od dnia 1 stycznia 2015 r.
Strona 40
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 218/2014 z dnia 7 marca 2014 r. zmieniające załączniki do rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 853/2004 i (WE) 854/2004 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 2074/20053.
Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wprowadzono zmiany mające na celu zapobieganie zanieczyszczeniu tusz wieprzowych salmonellą m.in. w drodze nowelizacji: przepisów dotyczących zadań urzędowego lekarza weterynarii w odniesieniu do zagrożeń szczególnych. Salmonella powinna także być przedmiotem zadań szczególnych urzędowego lekarza weterynarii, zwłaszcza w przypadku uchybień szczegółowym przepisom unijnym, przepisów ustanawiających szczegółowe wymagania dotyczące opcjonalnych badań poubojowych świń, polegających na oględzinach
Prawo żywnościowe Weszło w życie z mocą wsteczną od 1 stycznia 2006 r. i od tej daty ma zastosowanie. Sprostowanie do rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych4
Sprostowanie polega przede wszystkim na zastąpieniu zwrotu „wyroby mięsne” wyrażeniem „surowe wyroby mięsne” np. na stronie 6, art. 6 ust. 1: powinno być: “Przy spełnieniu określonych w załączniku I wymagań dotyczących Salmonella w mięsie mielonym, surowych* wyrobach mięsnych oraz produktach mięsnych wszystkich gatunków, przeznaczonych do spożycia po obróbce termicznej, partie tych produktów wprowadzane na rynek muszą być wyraźnie opatrzone przez producenta informacją dla konsumenta, że przed ich spożyciem konieczne jest ich poddanie obróbce termicznej”. *słowo wstawione w wyniku sprostowania.
Weszło w życie z mocą wsteczną od 17 listopada 2011 r. i od tej daty ma zastosowanie. Sprostowanie do rozporządzenia Komisji (UE) nr 1086/2011 z dnia 27 października 2011 r. zmieniającego załącznik II do rozporządzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz załącznik I do rozporządzenia Komisji (WE) nr2073/2005 w odniesieniu do salmonelli w świeżym mięsie drobiowym5.
Na stronach 10 i 11, załącznika do prostowanego rozporządzenia, pkt 3 - załącznik I rozdział 3, w nagłówku i całej treści pkt 3.2, z dostosowaniem form gramatycznych w zdaniu lub w wyrażeniu: zamiast: “wyroby mięsne”, powinno być: “surowe wyroby mięsne”.
II. AKTY PRAWNE ZWIĄZANE Z RYNKIEM MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ
weszło w życie 15 maja 2014 r. jednakże stosuje się je od 24 czerwca 2014 r.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 418/2014 z dnia 24 kwietnia 2014 r. zmieniające, w odniesieniu do substancji iwermektyna, załącznik do rozporządzenia (UE) nr 37/2010 w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego9
Zgodnie z rozporządzeniem dokonuje się zmiany maksymalnego limitu pozostałości (MLP) substancji farmakologicznie czynnej iwermektyna, tak, aby obejmował MLP substancji farmaceutycznej w przypadku wszystkich gatunków ssaków, od których lub z których pozyskuje się żywność, w odniesieniu do mięśni, tłuszczu, wątroby i nerek, z wyjątkiem zwierząt, których mleko jest przeznaczone do spożycia przez ludzi. Do tej pory iwermektyna była dopuszczona do stosowania u wszystkich gatunków ssaków, od których lub z których pozyskuje się żywność, wyłącznie w odniesieniu do tłuszczu, wątroby i nerek.
weszło w życie 28 marca 2014 r. jednakże stosuje się je od 1 czerwca 2014 r. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 216/2014 z dnia 7 marca 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2075/2005 ustanawiające szczególne przepisy dotyczące urzędowych kontroli w odniesieniu do włosieni (Trichinella) w mięsie10.
Na podstawie przedmiotowego rozporządzania: doprecyzowuje się procedurę określonych metod równoważnych dla badań włośnia krętego, nakłada się na producentów obowiązek zapewnienia, by martwe zwierzęta były gromadzone, identyfikowane i przewożone bez nieuzasadnionej zwłoki, dostosowaniu ulęgają dotychczas stosowane praktyki zarówno w odniesieniu do podmiotów prowadzących przedsiębiorstwo spożywcze, jak i do właściwych organów, w zakresie kontroli na obecność włosieni.
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 201/2014 z dnia 3 marca 2014 r. zmieniające, w odniesieniu do substancji tildipirozyn, załącznik do rozporządzenia (UE) nr 37/2010 w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego11
Na podstawie przedmiotowego rozporządzenia zmienia się wpis dotyczący tildipirozynu w tabeli 1 w załączniku do rozporządzenia nr 37/2010, wpisując ostatecznie maksymalny limit pozostałości (MLP) dotyczący tej substancji farmaceutycznej w odniesieniu do bydła, kóz i świń w zastosowaniu do mięśni, tłuszczu (skóry i tłuszczu w naturalnych proporcjach w przypadku świń), wątroby i nerek. Skreśla się jednocześnie przepisy o MLP dotyczącym miejsca wstrzyknięcia w odniesieniu do mięśni oraz o tymczasowy poziomie MLP..
Strona 41
weszło w życie 24 marca 2014 r. jednakże stosuje się je od 3 maja 2014 r.
Prawo żywnościowe Wejdzie w życie 21 kwietnia 2014 r. i od tej daty jest stosowane.
Zalecenie nie ma charakteru wiążącego lecz organy administracji mogą powoływać się na nie stosując obowiązujące regulacje. Zalecenie traci swoją aktualność 24 lipca 2014 r. Na podstawie zalecenia państwa członkowskie UE powinny: realizować skoordynowany plan kontroli przez 4 kolejne tygodnie w okresie od dnia 21 kwietnia do dnia 16 czerwca 2014 r. zgodnie z załącznikiem I do niniejszego zalecenia, przedstawić sprawozdanie z wyników urzędowych kontroli przeprowadzonych zgodnie z pkt 1 oraz wszelkie podjęte stosowne środki egzekucyjne do dnia 22 lipca 2014 r. zgodnie ze wzorem zawartym w załączniku II do niniejszego zalecenia. Zalecenie Komisji z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie drugiego skoordynowanego planu kontroli w celu ustalenia skali występowania oszukańczych praktyk przy wprowadzaniu do obrotu określonych rodzajów żywności12
Zakresem kontroli mają zostać objęte środki spożywcze wprowadzane do obrotu lub etykietowane zawierające wołowinę będącą głównym składnikiem mięsnym (np. mięso mielone, surowe wyroby mięsne i produkty mięsne), należące do następujących kategorii: paczkowane środki spożywcze przeznaczone dla konsumenta końcowego lub zakładów zbiorowego żywienia, etykietowane jako zawierające wołowinę będącą głównym składnikiem, niepaczkowane środki spożywcze oferowane na sprzedaż konsumentowi końcowemu lub zakładom żywienia zbiorowego oraz środki spożywcze pakowane w miejscu sprzedaży na życzenie konsumenta lub paczkowane do sprzedaży bezpośredniej, wprowadzane do obrotu lub w inny sposób oznaczone jako zawierające wołowinę będącą głównym składnikiem.
weszło w życie 24 marca 2014 r. i od tej daty ma zastosowanie. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 200/2014 z dnia 3 marca 2014 r. zmieniające, w odniesieniu do substancji octan tryptoreliny, załącznik do rozporządzenia (UE) nr 37/2010 w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego13
Zgodnie z przedmiotowym rozporządzeniem wpisuje się octan tryptoreliny jako substancję mającą zastosowanie w odniesieniu do wszystkich gatunków zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność, oraz stwierdza się brak potrzeby ustanawiania maksymalnego limitu pozostałości (zastosowanie terapeutyczne – środki działające na układ rozrodczy).
III. RYNEK MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE POLSKIM
weszło w życie 9 kwietnia 2014 r.
Strona 42
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 kwietnia 2014 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem nadzwyczajnych środków wspierania rynku wieprzowiny15 wydane na podstawie art. 12a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych16
Rozporządzenie określa zadania realizowane przez Agencję Rynku Rolnego związane z ustanowieniem nadzwyczajnych środków wspierania rynku wieprzowiny określonych w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 324/2014 z dnia 28 marca 2014 r. przyjmującym nadzwyczajne środki wspierania rynku wieprzowiny w Polsce. W rozporządzeniu wskazano m.in., że: pomoc jest udzielana producentowi rolnemu będącemu posiadaczem świń spełniającemu warunki, o których mowa w art. 1 ust. 1 ww. rozporządzeniu UE, pomoc jest udzielana w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez dyrektora oddziału terenowego Agencji właściwego ze względu na miejsce siedziby stada, z którego pochodzą świnie, do których przysługuje pomoc, decyzja o przyznaniu pomocy podlega natychmiastowemu wykonaniu. Rozporządzenie określa ponadto: informacje jakie zawierać ma wniosek o udzielenie pomocy, zasady wysokości udzielanej pomocy dla każdej sztuki świni.
Prawo żywnościowe Weszło w życie 20 lutego 2014 r., stosuje się je natomiast od 1 stycznia 2014 r. Rozporządzenie wygasa 31 grudnia 2014 r.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia “Krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków hodowlanych” na 2014 r.17 wydane na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt18
Zgodnie z rozporządzeniem na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt wprowadzony zostaje “Krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonella w stadach indyków hodowlanych”, którego założenia są określone szczegółowo w załączniku do rozporządzenia. Program ten zawiera postanowienia dotyczące m.in.: celów jakie osiągnąć ma wdrożenie przedmiotowego programu, wymagań dotyczących przedsiębiorstw spożywczych i paszowych objętych programem, instrukcje w zakresie dobrych praktyk gospodarowania i inne wytyczne obowiązujące odnośnie higieny w zakładach drobiu, opisu nadzoru weterynaryjnego nad zakładami drobiu, środki podejmowane w związku z wykryciem serotypu Salmonella objętego programem w stadzie indyków hodowlanych lub w produktach pochodzących od tych indyków, inne środki przewidziane programem, opisu tzw. sytuacji epizootycznej
IV. AKTY PRAWNE ZWIĄZANE Z RYNKIEM MIĘSA – PRAWO POLSKIE. weszło w życie 8 marca 2013 r.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach21 wydane na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach22
Rozporządzenie weszło w życie 8 marca 2013 r., zaś 14 lutego 2014 r. ogłoszono jego tekst jednolity..
weszło w życie 5 kwietnia 2014 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu przejść granicznych właściwych dla przeprowadzania granicznej kontroli sanitarnej23 wydane na podstawie art. 83 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia24
Zgodnie z rozporządzeniem ustala się wykaz przejść granicznych, przez które środki spożywcze oraz materiały lub wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością, podlegające granicznej kontroli sanitarnej, mogą być wprowadzane na terytorium UE (dot. północno-wschodniego i wschodniego odcinka granicy państwowej).
Weszło w życie 19 maja 2012 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych25 wydane na podstawie art. 25b ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej26
Rozporządzenie weszło w życie 19 maja 2012 r., zaś 3 marca 2014 r. opublikowano jego tekst jednolity.
Weszło w życie 18 października 2002 r. z wyjątkiem § 3 pkt 4, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
Rozporządzenie weszło w życie 18 października 2002 r. z wyjątkiem § 3 pkt 4, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., natomiast 6 marca 2014 r. opublikowano jego tekst jednolity.
Dz. U. UE. seria L z 1 listopada 2013 r., 292/10.; 2 Dz. U. UE seria L z dnia 12 grudnia 2013 r., 333/54.; 3 Dz. U. UE seria L z dnia 14 grudnia 2013 r., 335/19.; 4 Dz. U. UE seria L z dnia 20 grudnia 2013 r., 346/29.; 5 Dz. U. UE seria L z dnia 19 grudnia 2013 r., 343/9; 6 Dz. U. UE. seria L z 27 listopada 2013 r., 316/6.; 7 Dz. U. UE seria L z dnia 21 grudnia 2013 r., 349/88.; 8 Dz. U. UE seria L z dnia 3 grudnia 2013 r., 322/21.; 9 Dz. U. UE seria L z dnia 3 grudnia 2013 r., 322/39.; 10 Dz. U. UE seria L z dnia 11 stycznia 2014 r., 8/20.; 11 Dz. U. UE seria L z dnia 7 stycznia 2014 r., 2/3; 12 Dz. U. UE seria L z dnia 6 lutego 2014 r., 36/7. 1
Strona 43
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 października 2002 r. w sprawie nadania funkcjonariuszom organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego27 wydane na podstawie art. 95 § 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia28
Prawo żywnościowe
Projekt „wrzuć na ruszt WIEPRZOWINĘ”
Pod takim hasłem Związek Polskie Mięso promował spożycie mięsa wieprzowego podczas pikniku Poznaj Dobrą Żywność zorganizowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 14 czerwca w ogrodach SGGW. Była to już 11 edycja tej imprezy, która stała się świętem polskiej żywności. Dzień ten upłynął pod znakiem prezentacji i degustacji polskich produktów wyróżnionych prestiżowym znakiem „PDŻ” oraz żywności wytwarzanej w krajowych i unijnych systemach jakości, wyrobów tradycyjnych i regionalnych, a także produktów ekologicznych. Dlatego nie mogło tam zabraknąć atrakcji przygotowanych przez Związek Polskie Mięso - autora systemu PQS.
Strona 44
Podczas pikniku na stoisku ZPM rozdawane były bezpłatne książki informacyjne, w których zaprezentowano walory mięsa wieprzowego. Publikacja obaliła szereg mitów na temat tego rodzaju mięsa. Dodatkowo zawarto w niej mnóstwo praktycznych porad dietetycznych oraz ciekawych przepisów.
PDŻ to święto rodzinne, dlatego też na stoisku ZPM przygotowano liczne atrakcje dla dzieci: malowanie buziek, świecące makijaże, warsztaty z gigantycznych baniek, jazda na mini rowerku, baloniki-zwierzaczki, nauka żonglerki, sztuczki cyrkowe.
Piknik na stoisku ZPM rozpoczął się od śniadania prasowego. Mimo niesprzyjającej aury wszyscy goście dopisali. Podczas spotkania zaprezentowano najnowsze wynikami badań dotyczące wartości odżywczej mięsa wieprzowego. Goście mogli rozsmakować się w daniach przygotowanych przez warszawską restaurację Sowa i Przyjaciele.
Przez cały dzień pod wodzą znanego szefa kuchni Marcina Budynka odwiedzający stoisko ZPM mogli zasmakować w daniach z wieprzowiny. Zapach wydobywający się z 6-metrowego grilla opanował niemal cały kampus SGGW. Dlatego chętnych do zasmakowania w grillowanej wieprzowinie nie brakowało.
Na stoisku ZPM można było skorzystać z bezpłatnych porad dietetycznych. W namiotach przez cały piknikowy dzień czekały na pacjentów wykwalifikowane panie dietetyk. Porady cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Dzięki nim odwiedzający mogli dowiedzieć się jak ważnym w codziennej diecie składnikiem jest mięso.
Zdjęcia: archiwum redakcji
Gościem stoiska ZPM ,,wrzuć na ruszt WIEPRZOWINĘ” był sam Minister Marek Sawicki, który skosztował specjałów przygotowanych na tą okazję z wieprzowiny.
Strona 45
Kulminacyjnym punktem całego wydarzenia było show cooking w wykonaniu gwiazdy Katarzyny Cichopek, która wraz z Marcinem Budynkiem przygotowała polędwiczki wieprzowe w sosie grzybowym i opowiedziała o walorach smakowym mięsa wieprzowego.
Związek od kuchni Poniżej prezentujemy najświeższe nowości branży mięsnej ostatniego kwartału. Rubryka w całości poświęcona jest firmom zrzeszonym w Związku Polskie Mięso. Za rynkowe sukcesy debiutujących produktów trzymamy mocno kciuki. GRILLOWANIE TYLKO Z SOKOŁÓW S.A. SOKOŁÓW S.A. przygotował szeroką gamę wysokiej jakości produktów na grilla. Wszechstronna oferta obejmuje, oprócz popularnych produktów tj. karkówki, boczku, żeberek czy Kiełbasy Piknikowej, również produkty oryginalne, np. Bekon Rolowany, Kebab Turecki, Roladki Meksykańskie, Antrykot Grillowy. Interesującą propozycją są mięsa w wiaderkach: Karkówka i Boczek Grill Party. W tym roku oferta grillowa została wzbogacona o kolejne nowości. W sprzedaży pojawią się produkty w marynacie, np. Szynka Wieprzowa, Polędwiczki Grillowe oraz kiełbaski w delikatnych osłonkach roślinnych. Asortyment wzbogacą m.in.: biała kiełbasa Bratwurst, Kiełbasa Farmerska, Kiełbaski Grillowe o Smaku Parmezanu, a także Kaszanka z Szynką.
Strona 46
ISS Facility Services-w szeregach ZPM ISS Facility Services jest największym na świecie dostawcą zintegrowanych usług outsourcingowych oraz najlepszą firmą tego typu w 2013 roku wg rankingu IAOP. Proponujemy usługi: sprzątania, żywienia, obsługi technicznej, wsparcia biura itp. Nasze doświadczenie gwarantuje najwyższą jakość usług oraz oszczędności finansowe. Niejednokrotnie udowodniliśmy, że potrafimy wypracować dla klientów oszczędności rzędu 20-30% przy usłudze zintegrowanej. Poza korzyściami finansowymi nasi klienci zwrócili uwagę na wyższy niż poprzednio poziom dostarczanych usług. Jest to zasługą dzielenia się najlepszymi praktykami z całego świata.
Kiełbasa Kolska Chcąc powrócić do tradycji wśród starych receptur Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy” Sp. z o.o odnalazły zapomniany przepis na kiełbasę kolską. Uwodzi on niezwykłym aromatem zielonego pieprzu oraz niesamowitą soczystością. Idąc dalej tropem tradycji Zakład odział wyrób w czarna osłonkę i chcąc podkreślić styl i klasę kiełbasy dodał banderolę w iście królewskim stylu. Dlatego ajwyższą jakość kiełbasy kolskiej gwarantują tylko Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy.
Debiuty od AVO ERPU 100 - preparat przedłużający trwałość bez dodatku „E” n preparat wykazuje naturalne działanie przeciwbakteryjne, może być stosowany zarówno do wyrobów surowych jak i parzonych n produkt na bazie naturalnych składników – pozwala na skrócenie listy dodatków „E” na etykiecie gotowego produktu oraz produkcję wyrobów typu Clean Label n poprawia smakowitość produktów – co jest szczególnie istotne w przypadku wyrobów nie zawierających glutaminianu sodu n pozwala na obniżenie zawartości sodu w wyrobach gotowych – wzmacnia naturalny smak i aromat mięsa, podkreślając jednocześnie smak słony n wpływa korzystnie na teksturę i soczystość wyrobów poddanych obróbce termicznej n płynna forma preparatu ułatwia dozowanie
NOWOŚCI od Z.M. Skiba Salceson chłopski - technologia wytwarzania produktu opiera się na tradycyjnych metodach, co nadaje smak i aromat produktu domowego. Kaszanka, dzięki odpowiedniej mieszance naturalnych przypraw posiada niepowtarzalny smak, który pozostaje na długo. Zaś kabanosy wyróżniają się delikatną i kruchą konsystencją, co podkreśla ich najwyższą jakość.
Strona 47
ZwiÄ&#x2026;zek od kuchni
Sp. z o.o.
Revic Sp. z o.o. XO 0LHURVÞDZVNLHJR 6RVQRZLHF ZZZ UHYLF SO H PDLO KDQGHO#UHYLF SO WHO +48 PRELOH
Zapraszamy HS [WTÈßTVEG]