Polskie Mięso, numer 9 by Redakcja Polskie Mięso

Nr 9 wrzesień-listopad 2013

www.polskie-mieso.pl

PSE – nowa metoda wykrycia PQS - podsumowanie kampanii Ubój rytualny – pozew zbiorowy – czy warto? Osobowość numeru: Anna Olewnik - Mikołajewska

Wywiad numeru: GIW zaostrza kontrole – rozmowa z dr Jarosławem Naze Gazeta wydawana przez

Szukasz świeżych pomysłów?

CRYOLINE® – system mrożenia i chłodzenia kriogenicznego dostosowany do Twoich potrzeb.

z Skontaktuj się

naszym ek sper

Tel. 600 060 17

tem:

Zastanawiasz się, jak zwiększyć wydajność, przedłużyć termin przydatności do spożycia, poprawić jakość końcową produktu i uniknąć strat spowodowanych zwrotami towaru? Skorzystaj z naszych kompleksowych technologii mrożenia i chłodzenia produktów spożywczych przy użyciu gazów ciekłych. Nie boimy się trudnych tematów – wymyślimy rozwiązanie skrojone na miarę Twoich potrzeb. Oferujemy nowoczesne technologie i urządzenia, kompletną linię zamrażarek oraz efektywny system schładzania produktów w procesach mieszania.

Linde Gaz Polska Sp. z o.o., al. Jana Pawła II 41a, 31-864 Kraków Telefon: +48 12 643 92 00, Fax: +48 12 643 93 00; www.linde.pl

FSMS 522225

robico_Layout 1 12-09-30 18:05 Strona 3

Spis treści

W tym numerze...

Porady prawne - str. 38 Światowe trendy już w Polsce - str. 12

Fotorelacja - str. 44

GŁOS Z BRANŻY Strona 8

Wieści z UECBV

Strona 10

Jak zdobyć rynek Tajwanu?

Strona 12

Światowe trendy już w Polsce

Strona 14

Budowanie marki - podstawą sukcesu

Strona 16

Co nowego w opakowaniach?

Strona 18

Jakość wieprzowiny a schładzanie tusz – Lars Kristensen DMRI

Strona 20

PSE nowa metoda wykrycia – prof. dr hab. Mirosław Słowiński, dr inż. Marta Chmiel

Strona 22

Rodzime rasy świń - kierunek ku tradycji - prof. dr hab. Wiesław Przybylski, mgr inż. Ewa Górska WYWIAD NUMERU

Strona 28

GIW zaostrza kontrole – rozmowa z dr Jarosławem Naze

WYDAWCA: Związek Prezes Związku WITOLD CHOIŃSKI

Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU Strona 30 Współpraca z Bankami Żywności TARGI I WYDARZENIA BRANŻOWE Strona 31 Polskie Mięso latem OSOBOWOŚĆ NUMERU Strona 34 Kobiecy punkt widzenia – Anna Olewnik – Mikołajewska PORADY PRAWNE Strona 36 Ubój rytualny - pozew zbiorowy - czy warto? Strona 38 Półkowe, czyli o co chodzi? Strona 40 Nowości legislacyjne FOTORELACJA Strona 44 PQS – podsumowanie kampanii ZWIĄZEK OD KUCHNI Strona 46 Debiuty

Redaktor naczelna: KATARZYNA OPONOWICZ

Współpraca: Katarzyna Cichocka Tomasz Mocarski Źródło zdjęć: zbiory prywatne archiwum Polskie Mięso

Adres redakcji: ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa tel. 722 220 018 kasia@polskie-mieso.pl www.polskie-mieso.pl Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i artykułów sponsorowanych. Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą redakcji.

Od redakcji

Drodzy Czytelnicy Wakacje dobiegły już końca, tymczasem zabieramy Państwa w podróż dookoła świata. Rozpoczynamy bowiem nowy cykl w naszym magazynie. W kolejnych numerach będziemy prezentowali potencjale rynki zbytu dla polskiego mięsa. Tym razem wybraliśmy się z misją na Tajwan. Nasz ekspert przybliżył nam kulturę tego kraju i panującą wśród jego mieszkańców etykietę biznesu. Poznanie zwyczajów naszych kontrahentów może zaważyć na powodzeniu niejednego kontaktu. W tym numerze wraz z naukowcami z warszawskiego SGGW przybliżamy nową metodę na wykrywanie wad mięsa PSE, o czym więcej na stronie 20. Zapraszamy również do naszego działu prawnego, który w tym wydaniu jest wyjątkowo bogaty w porady naszych prawników. Tym razem szczególnie zachęcam do obejrzenia fotorelacji z realizacji Kampanii na temat mięsa wieprzowego produkowanego w Systemie PQS, którego współautorem jest Związek Polskie Mięso. We wrześniu zakończyła się 3 – letnia Kampania informacyjna na temat tego Systemu Jakości. Badania skuteczności kampanii wykazały, że przeprowadzone działania zwiększyły świadomość i znajomość wszystkich certyfikatów jakości mięsa wśród konsumentów. Świadomość spontaniczna Systemu PQS w badaniu post-test wyniosła w grupie konsumentek blisko 23%, co oznacza, że wzrosła w porównaniu z badaniem pre-test z 2010 roku o 9%. Wzrosła również świadomość wspomagana PQS. W badaniu post-test wyniosła ona 38% (wzrost o 18%). W badaniach pre- i post-test wykonanych w latach 2010-2012, respondenci przyznają, że wieprzowina PQS ma ponadstandardową jakość, a sama kampania zachęca do kupowania mięsa PQS.

m arz ecm Nr

ń/lis topa sie 5 wr ze Nr

2012 ierpień

Nr 4 czerw iec/s

Od – n budow owy a pro trzod Un y jek i tZ – ra a rozd PM por rob n tU EC iona De leg B V w p acja zak olskic F inów ład h Światowy a Kon Osgres ch mię Mięsa o sny relaDcja bow ch ariu ość n s W oblic Zakrz z i Jan umer zu ews u: u cy sz medialn ej afer y – porady pr Wyawne w Osobowow ro iad n ść zm ume numeru: i R owi ru ozw e z n : o sy Andrzej Skiba oju W owym tuacji si S Mi w br tan nist anż Wywiad isła r nu we em R y mięs rolnictw meru: o GMO m K oln nej a z wice i lem ictwa przewod sytuacji poalsk Komisji ieg bo Rolnictw ni a Leszk czącym sejmow ą iem Kor ej zeniow skim

www.pols kie-m

ieso.pl

kie

ols

w.p ie -m l

.p so

wydawana prze

Gazeta

prze

u oj ub m? na lny bi ua ia ro yt an za r

aw ana

ie-m

ieso .pl

w y ko m e oż ocji ąm m ści Pro k u

wyd

lsk

a op ła

zeta

w.po

ś yw ić wn W odb Ży p

Wszystkich zainteresowanych bezpłatną prenumeratą POLSKIEGO MIĘSA prosimy o przesyłanie swojego adresu korespondencji na: kasia@polskie-mieso.pl wraz ze zgodą na otrzymywanie naszego magazynu. Zapraszamy również do śledzenia e-wydania magazynu na www.polskie-mieso.pl

w ra ci u: i er ży Biu dra ck m na ką or on nu er ols ekt tr K ść ik Bi P b r wo u B u: Dy Pio bo K M er so sz Z m .! – R z O oma zes nu iat.. i AR wana prze T Pre a iad w ośc wyd

Strona

d 20 12

20 13

Miłej lektury Katarzyna Oponowicz Redaktor naczelna

6.Ă&#x201D;356763:2( ;,3,>0A1( ^^^ []Y WS

(RHKLTPH -HYTLYH Akademia Farmera to cykl programĂłw Uprawiamy Biznes, Nauka poszĹ&#x201A;a w pole oraz Hodowca oÂ tematyce edukacyjno-informacyjnej. Pokazujemy wÂ nich jak prowadziÄ&#x2021; pracÄ&#x2122; hodowlanÄ&#x2026; iÂ uzyskiwaÄ&#x2021; wysokie wyniki produkcyjne. Poruszamy tematykÄ&#x2122; warzywnictwa, sadownictwa, kwiaciarstwa. Przedstawiamy najnowsze rozwiÄ&#x2026;zania technologiczne, doradzamy jakie zabiegi sÄ&#x2026; najlepsze dla poszczegĂłlnych roĹ&#x203A;lin. Pokazujemy rĂłwnieĹź niekonwencjonalne rozwiÄ&#x2026;zania i pomysĹ&#x201A;y, ktĂłre moĹźna wykorzystaÄ&#x2021; w swoim gospodarstwie.

Serdecznie zapraszamy na antenÄ&#x2122; Telewizji TVR.

Telewizja TVR to takĹźe programy rozrywkowe i informacyjne:

>Ç&#x2021;KRHYZ[^V P Ă¨V^PLJ[^V

7VQLTUVÇ&#x2039;Ç&#x2026;

(NYVĂ&#x2026; HZO ;`KaPLÇ&#x2030;

WÂ paĹ&#x203A;mie programĂłw poĹ&#x203A;wiÄ&#x2122;conych WÄ&#x2122;dkarstwu iÂ Ĺ owiectwu pokaĹźemy najlepsze miejsca dla wÄ&#x2122;dkarzy iÂ miĹ&#x201A;oĹ&#x203A;nikĂłw polowaĹ&#x201E;. Odkryjemy przed TobÄ&#x2026; tajniki tych jakĹźe ciekawych form spÄ&#x2122;dzania wolnego czasu iÂ odpowiemy na nurtujÄ&#x2026;ce CiÄ&#x2122; pytania. Doradzimy Ci jaki sprzÄ&#x2122;t wybraÄ&#x2021;, gdzie iÂ jak go wykorzystaÄ&#x2021; aby wyprawa byĹ&#x201A;a udana.

Program motoryzacyjny, wÂ ktĂłrym testujemy najwiÄ&#x2122;ksze maszyny rolnicze, najprzydatniejsze dla gospodarstwa gadĹźety iÂ samochody uĹźytkowe. ProwadzÄ&#x2026;cy, to dwie nietuzinkowe osobowoĹ&#x203A;ci: Ĺ ukasz â&#x20AC;&#x153;Puzonâ&#x20AC;? Brodowski iÂ Karol Krzeszowiec. DziÄ&#x2122;ki temu wÂ programie â&#x20AC;&#x153;PojemnoĹ&#x203A;Ä&#x2021; 2400â&#x20AC;? profesjonalizm Ĺ&#x201A;Ä&#x2026;czy siÄ&#x2122; zÂ humorem, aÂ wartoĹ&#x203A;ciowa wiedza zÂ przyjemnie spÄ&#x2122;dzonym czasem.

PrzeglÄ&#x2026;d najwaĹźniejszych i najciekawszych wydarzeĹ&#x201E;, regionalnych i ogĂłlnopolskich, minionych dni. Nasze kamery rejestrujÄ&#x2026; wszystko co jest godne uwagi! Podczas trzydziestu minut serwisu przedstawiamy najistotniejsze informacje branĹźowe, poradnikowe, oraz relacje zÂ konferencji, zÂ poszczegĂłlnych dni tygodnia.

.VKaPU` LTPZQP WYVNYHT}^ aUHQKaPLZa UH UHZaLQ Z[YVUPL ^^^ []Y WS OgĂłlnopolskÄ&#x2026; TelewizjÄ&#x2122; TVR oglÄ&#x2026;daj na platformach cyfrowych, sieciach kablowych i satelicie Hot Birdâ&#x201E;˘. WĹ&#x201A;Ä&#x2026;cz TVR!

Wieści z UE Związek Polskie Mięso jest członkiem European Livestock and Meat Trading Union, dzięki temu naszym Czytelnikom możemy przekazać najważniejsze informacje dotyczące europejskiego rynku mięsa. Organizacja UECBV jest największym stowarzyszeniem sektora uboju oraz handlu żywcem i mięsem w Unii Europejskiej, skupiającym narodowe organizacje branżowe z państw Unii Europejskiej oraz Państw Trzecich. Prezentujemy garść najciekawszych informacji z ostatniego kwartału.

Strona 8

OBOWIĄZEK OZNACZANIA KRAJEM POCHODZENIA Kolejne szczegółowe zasady stosowania obowiązkowego oznaczania kraju pochodzenia dla pakowanego nieprzetworzonego mięsa wieprzowego, drobiowego oraz owczego są coraz klarowniejsze. Rozporządzenie WE nr 1169/2011 w sprawie dostarczania konsumentom informacji o żywności przewiduje, w artykule 26 (2) (b), obowiązek wskazania kraju pochodzenia lub miejsca pochodzenia dla pakowanej, nieprzetworzonej wieprzowiny, baraniny i drobiu. Data wprowadzenia w życie tego wymogu to: 13 grudnia 2014. Komisja Europejska do 13 grudnia br., musi przyjąć akty wykonawcze, po dokonaniu oceny skutków i rozważeniu opcji wdrażania zasad oznaczania pochodzenia - miejsca urodzenia, hodowli i uboju. W czerwcu br., konsultant zewnętrzny (LEI Wageningen University, Holandia) przedstawił analizę kosztów i korzyści kilku opcji etykietowania. Podczas badania oszacowano dodatkowe koszty do poniesienia przez zakłady mięsne łańcucha dostaw w porównaniu z obecnie ponoszonymi oraz przeprowadzono siedem studiów przypadku w sześciu państwach członkowskich, z czego trzy w sektorze wieprzowiny (Francja, Niemcy, Hiszpania), dwa w sektorze drobiu (Francja, Holandia), dwa w sektorze owiec (Rumunia, Wielka Brytania). Komisja wzięła pod uwagę przedłożenie badania dokonanego przez zewnętrznego konsultanta i projekt wysłano do zatwierdzenia przez Radę ds. Oceny Skutków. W dalszej kolejności Komisja sporządziła projekt rozporządzenia wykonawczego ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania obowiązkowego oznaczania kraju pochodzenia dla paczkowanej nieprzetworzonej wieprzowiny, drobiu i baraniny. Po wielu spotkaniach przyjęto, że w projekcie zostanie zaproponowane: l jednolity model dla trzech gatunków (trzoda chlewna, owce i drób); l definicja pochodzenia w oparciu o kraj hodowli i kraj uboju; l wymaganie pewnego okresu przed ubojem (np. dwa miesiące);

l odstępstwa dla: importowanego mięso w przypadku, gdy nie wszystkie informacje o kraju hodowli są dostępne (kraj hodowli: non-UE) oraz mięsa mielonego: producenci powinni mieć prawo użyć określenia “UE”, “non-UE”.

HAMBURGER Z LABOLATORIUM Pierwszy na świecie wyhodowany w laboratorium burger został pokazany i zjedzony 5 sierpnia w Londynie podczas światowej konferencji wołowiny. Naukowcy pobrali komórki mięśniowe od żywej krowy, które następnie karmili i pielęgnowali, żeby mogły się namnażać i utworzyć tkankę mięśniową. Taka tkanka mięśniowa jest biologicznie identyczna jak ta, pochodząca od żywego zwierzęcia. Niemal sześć lat zajęło zespołowi odpowiedzialnemu za ,,wyhodowanie wołowiny”, rozwinięcie technologii potrzebnej do stworzenia mięsa, które nadawałoby się do spożycia. Badania zostały sfinansowane przez współzałożyciela Google - Sergeja Brina, którego tożsamość jako fundatora, aż do 5 sierpnia, była ściśle strzeżoną tajemnicą. Zwolennicy utrzymują, że mięso in vitro może pomóc w zachowaniu zrównoważonego rozwoju, w zwiększeniu globalnego popytu, przy jednoczesnym zmniejszeniu zużycia wody, ziemi i energii, a także znacznej redukcji emisji oraz zanieczyszczeń związanych z produkcją zwierzęcą.

ZNIESIENIE OGRANICZEŃ W ZWIĄZKU Z BSE UECBV chce zaproponować zmianę rozporządzenia (WE) 999/2001 i tym samym uchylić ograniczenia w stosowaniu SRM w państwach członkowskich w związku ze znikomym już ryzykiem występowania BSE. Ze względu na czas trwania postępowania dotyczącego tych zmian, projekt powinien zostać przedstawiony państwom członkowskim tak szybko, jak to możliwe. Tymczasem UECBV prosi Komisję Europejską o dostosowanie

unijnych przepisów z międzynarodowymi normami w państwach członkowskich, które są zakwalifikowane do państw o znikomym ryzyku występowania BSE.

POLACY NA ZAKUPACH CBRE w swoim raporcie “Jak robimy zakupy - co myślą europejscy konsumenci”, zebrała opinie ponad 10 000 konsumentów z różnych krajów Europy, aby dowiedzieć się, gdzie i w jaki sposób robią zakupy. Badanie wykazało, że większość europejskich konsumentów nadal preferuje zakupy w sklepach osiedlowych i w centrach miast, raczej niż zakupy przez Internet lub w centrach handlowych położonych poza miastem. Dotyczy to nie tylko zakupów spożywczych, ale również zakupów odzieży i obuwia. Polacy, podobnie jak mieszkańcy innych krajów środkowoeuropejskich, wybierają się po zakupy spożywcze średnio dwa razy w tygodniu, podczas gdy w Europie Zachodniej, np. w Niemczech, zakupy spożywcze robi się średnio raz w tygodniu. Dwie trzecie badanych konsumentów stwierdziło, że najważniejsze czynniki decydujące o tym, gdzie wybrać się na tradycyjne zakupy, to ceny, czystość, bezpieczeństwo i łatwy dostęp, w tym możliwość zaparkowania.

ETYKIETOWANIE PROBLEMEM CAŁEJ UE Alexei Alexeenko, sekretarz Rosselchoznadzor ujawnił, że rosyjskie służby weterynaryjne uważają kwestię błędnego oznakowania jako problem dotyczący całego rynku UE. Może on doprowadzić do poważnych ograniczeń w eksporcie towarów z UE na tereny Rosji. “Mówimy o bardzo poważnej awarii systemu, gdy produkcja z przemytu jest objęta świadectwem weterynaryjnym. Mamy nadzieję, że UE szybko zastosuje niezbędne środki w celu opanowania sytuacji, ponieważ jest to bardzo poważne naruszenie “ - powiedział sekretarz Rosselchoznadzor. Red.

Wieści z UE

)$%5<.$ 26 21(. %,$ .2:<&+ FABIOS SA

%LDïND 0DNöZ 3RGKDODñVNL WHO ID[

ZZZ IDELRV FRP SO

2VïRQNL MDGDOQH FABIOS dla najbardziej Z\PDJDMÈF\FK

VWDï\ NDOLEHU QDWXUDOQ\ SURGXNW GRVNRQDïD HODVW\F]QRVÊ QLHZ\F]XZDOQD Z VSRĝ\FLX V]\ENRĂÊ L ïDWZRĂÊ SURGXNFML REQLĝHQLH NRV]WöZ SURGXNFML

Strona 9

SRZWDU]DOQRĂÊ Z\UREX JRWRZHJR

=DSUDV]DP\ QD WDUJL 32/$*5$ 7(&+ 3DZLORQ 6WRLVNR QU

Poznajemy nowe rynki

Jak zdobyć rynek Tajwanu?

Polskie produkty mięsne podbijają świat. Tymczasem kultura różnych krajów bywa zupełnie odmienna, a jeden nieopatrzny gest może zaprzepaścić szanse na opłacalny kontrakt. Warto poznać zwyczaje, etykietę biznesu i kulturę podbijanego rynku. Nasz cykl biznesowych podróży otwiera Tajwan.

ajwan to wyspa na Oceanie Spokojnym, oddzielona od Chin kontynentalnych Cieśniną Tajwańską. Oprócz głównej wyspy Tajwan obejmuje administracyjnie kilka mniejszych wysepek i archipelagów. Kraj ten to jeden z najgęściej zaludnionych obszarów na świecie, zamieszkuje go ok. 23 mln ludzi. Władza na Tajwanie zorganizowana jest według koncepcji Sun Jat-sena, nawiązującej do tradycyjnego podziału władzy w Chinach, na pięć „zgromadzeń” lub „rad”: ustawodawczą, wykonawczą, sądowniczą, kontrolną i egzaminacyjną. Tajwan ma ponad 100 przedstawicielstw w ponad 70 krajach, w tym cztery biura w Australii. Do połowy 1960 roku tajwańska gospodarka była zdominowana przez rolnictwo, zwłaszcza przez uprawę ryżu i produkcję cukru. PKB Tajwanu w tym roku szacowany jest na 495 mld dolarów w cenach bieżących, co per capita wynosi 21,141 dolarów. Tajwan to kraj stosunkowo otwarty na inwestycje zagraniczne. W 2012 roku wyniosły one 5,56 mld dolarów. Największymi inwestorami zagranicznymi są Stany Zjednoczone, terytoria zamorskie Wielkiej Brytanii, Holandia i Japonia. W 2012 Australia była czwartym największym eksporterem produktów rolnych do Tajwanu, głównie dostarczali na ten rynek wołowinę, pszenicę i nabiał.

Strona 10

Kultura biznesu Mieszkańcy Tajwanu cenią sobie takie wartości jak: cierpliwość, pokora, życzliwość i szacunek dla innych.. W związku z tym Tajwańczycy nie tolerują głośnego i niewybrednego zachowania. Również praca i wytrwałość ma dla nich ogromne znaczenie Bardzo ważne w kontaktach biznesowych jest poznanie kultura spotkań i powitań Tajwańczyków. Skinienie głowy to najodpowiedniejsza forma powitalna. Uścisk dłoni jest na ogół zarezerwowany tylko dla mężczyzn, którzy są przyjaciółmi. Co bardzo istotne, nie należy się przedstawiać osobiście. Obowiązek ten spoczywa na osobie trzeciej. Dlatego bardzo ważne jest, aby podczas spotkań stron lub firm czekać na przedstawienie stron przez gospodarza, którym może być np. tłumacz towarzyszący delegacji podczas misji.

Wieżowce w Tajpei Bardzo ważnym elementem kultury tej narodowości jest też język ciała. Nie wskazany jest dotyk, zwłaszcza dziecka. Stopy są uważane za symbol brudu, dlatego nigdy nogą nie powinno przesuwać się jakichkolwiek przedmiotów, zwłaszcza w przypadku zakładów zajmujących się produkcją czy obrotem żywności. Ważne, w trakcie spotkań jest ułożenie rąk. Kobiety powinny trzymać dłonie na kolanach, mężczyźni zaś podczas siedzenia nie powinni krzyżować nóg. Poklepanie po ramieniu, mruganie okiem czy wskazywanie palcem a nawet dłonią na obiekty lub osoby jest uważane za gest niekulturalny. W kontaktach biznesowych szczególną wagę należy zwrócić na punktualność, która jest bardzo wymagana oraz wizytówki. Powinny być one przygotowane w języku angielskim na jednej stronie i chińskim na drugiej. Warto też zwrócić uwagę by zarówno wizytówki, jak i inne dokumenty były tłumaczone z użyciem ,,klasycznych” znaków, a nie ,,uproszczonych”, które są stosowane w Chińskiej Republice Ludowej.

Język negocjacji W negocjacjach należy zachować cierpliwość. Nie należy naciskać zbyt mocno na przeciwna stronę rozmów. Dlatego też nie wskazane jest ustalanie jakichkolwiek terminów. Warto pozostawić stronie Tajwańskiej możliwość regulowania tempa rozmów biznesowych. Bardzo dużą wartość ma dla mieszkańców Tajwanu słowo mówione. Jest ono dla nich wiążące

niczym umowa. A wszelkie spory powinny być rozstrzygane na drodze arbitrażu, a nie w sądach. Tajwańczycy na ogół nie mówią bezpośrednio „nie”, zamiast tego, używają sformułowań: „spróbujemy”, a „tak” może oznaczać jedynie „rozumiem”. Przyjaźń jest ceniony w biznesie. Tajwańscy przedsiębiorcy zazwyczaj chcą poznać właściciela osobiście, zanim zrobią z nim interesy. Warto, więc pokazać zaangażowanie, szczerość i szacunek dla tajwańskich gości.

Etykieta nieoficjalna W świecie biznesowych spotkań mile widziane są dodatkowe atrakcje, umilające czas negocjacjom i wszelkim spotkaniom biznesowym. Wybór odpowiedniej restauracji czy rozrywki może znacznie zwiększyć szanse na sukces w negocjowaniu kontraktów. Podczas spotkań mniej oficjalnych np. w restauracji nie należy poruszać już kwestii biznesowych, chyba że będzie to temat wywołany przez stronę tajwańską. Również dawanie prezentów jest powszechne w biznesie. Prezenty nie powinny być otwierane przed dawcą. Każdy upominek należy odwzajemnić darem o równoważnej wartości. Prezenty powinny być pakowane z wielką starannością. Opakowanie jest bowiem równie ważne jak sam upominek. Zrozumienie kultury naszych zagranicznych kontrahentów może nam pomóc sprostać ich oczekiwaniom, a niekiedy zdecydować o powodzeniu naszego eksportu. Economic Division Taipei Economic and Cultural Office in Poland

Strona 11

Głos z branży

Światowe trendy już w Polsce

Strona 12

Bio - kiełbaska, jogurtowa mortadela czy szynka o zredukowanej zawartości soli, dzięki odpowiednim przyprawom i dodatkom funkcjonalnym dostosowanie się do najnowszych trendów żywieniowych jest możliwe. Możemy wychodzić naprzeciw oczekiwaniom konsumentów, nawet tych o najbardziej wyrafinowanych gustach. Nasz rozmówca Pan Edwin Brzoskowski przedstawił nam najnowsze propozycje firmy WIPOL dla branży mięsnej. Jakie są najnowsze światowe trendy w segmencie przypraw i dodatków funkcjonalnych dedykowanych branży mięsnej? Mając na uwadze powiększający się rynek sprzedaży wyrobów mięsnych poza nasz kraj, a nawet Europę przygotowaliśmy propozycje nowości, które można określić aktualnymi światowymi trendami w temacie przypraw i dodatków funkcjonalnych dla branży mięsnej. Polscy przetwórcy są otwarci na wszelkie innowacyjne rozwiązania, dlatego mamy nadzieję, że nasze najnowsze propozycje już wkrótce znajdą zastosowanie na krajowym rynku przetwórstwa. Skąd czerpiecie Państwo inspiracje? Staramy się silnie obserwować zachowania konsumentów, nie tylko na rynku spożywczym. WIBERG śledzi najnowsze trendy i oferuje odpowiednie do nich produkty. Dlatego mamy do zaoferowania produkty, dzięki którym możliwe jest stworzenie wyrobów mięsnych o obniżonej zawartości soli czy tłuszczu. Również w Polsce staramy się być blisko naszych klientów, którzy są dla nas źródłem wiedzy, inspiracji i informacji na temat aktualnych potrzeb. Reagujemy bezzwłocznie i dzięki temu w ofercie mamy zawsze odpowiedź na aktualne trendy. Światowa Organizacja Zdrowia apeluje o redukcję soli w produktach spożywczych, jednocześnie wskazuje, że to wyroby mięsne są jednym z największych źródeł tego składnika w przeciętnej diecie. Tymczasem konsumenci wykazują wysokie przyzwyczajenie do określonego poziomu dodatku soli, często kreowanego przez wiele innych sektorów branży spożywczej. Każda redukcja zawartości soli niesie wysokie ryzyko odrzucenia produktu przez konsumentów, czego najbardziej obawiają się przetwórcy mięsa. Jaka jest Państwa propozycja rozwiązująca problemu? Niewątpliwie sól jest najważniejszym dodatkiem nadającym potrawom smak i kształtującym ich smakowitość, a wręcz akceptację konsumentów. Dla branży mięsnej dodatkowo sól ma swój udział w kreowaniu właściwości technologicznych wyrobów mięsnych oraz wydłużaniu ich trwałości. Jednak producenci żywności biorą odpowiedzialność za swoje produkty i powinni zdawać sobie sprawę, że nadmiar tego składnika

jest szkodliwy. Spożycie zbyt wysokiej ilości soli wpływa niekorzystnie na układ krążenia, pracę serca i nerek. Natrivit Universal od WIBERGA zapewnia praktyczną i skuteczną alternatywę, dzięki której wyroby z użyciem tej mieszanki można będzie oznaczyć deklaracją: ,,produkt o obniżonej zawartości soli”, przy jednoczesnym zachowaniu technologicznej funkcjonalności użytego surowca. Produkt ten jest zamiennikiem soli na bazie składników mineralnych, dzięki temu można osiągnąć min. 25% mniej sodu w porównaniu w wyrobami bez użycia Natrivit Universal przy zachowaniu tego samego poziomu akceptowalności smakowej i funkcji technologicznych wyrobu gotowego. Podobny trend dotyczy również tłuszczu. Widzą Państwo jakieś rozwiązania dla branży mięsnej? Najnowsza nasza propozycja to produkty do kiełbasy ,,jogurtowej”. Dzięki nim można pogodzić redukcję tłuszczu z doskonałym smakiem. Praktyczne mieszanki składników i przypraw zawierają gotowy proszek jogurtowy z chudego mleka i sprawiają, że sporządzenie kiełbas parzonych jest proste, łatwe i nie pociąga za sobą dodatkowych nakładów pracy. Na bazie tego produktu można stworzyć wiele asortymentów: mortadela, pieczeń, parówki a nawet kiełbaski grillowe. A co najważniejsze zyskujemy zachowanie poziomu smakowitości, bo przy obniżaniu zawartości tłuszczu w produktach to jest najistotniejsze. Tłuszcz bowiem jest nośnikiem smaku. Dzięki mieszance zyskuje nawet do 50% redukcji zawartości tłuszczu. Czy w asortymencie przypraw można zaobserwować już trend związany z naturalnością, lokalnością oraz niszowością? Coraz więcej konsumentów, także przy wyborze produktów spożywczych, kieruje się ,,powrotem do korzeni”. Przekłada się to na popyt na produkty ze ,,szczupłą” listą składników dodatkowych. Alergie, nietolerancje pokarmowe niektórych produktów, oraz cykliczne już ,,skandale spożywcze” nie pozostają tutaj bez wpływu na wybory konsumentów. Od producentów, a więc i pośrednio od nas wymaga się, aby także w grupie produktów mięsnych było coraz więcej wyrobów bez wzmacniaczy smaku, alergenów czy dodatku aromatów.

Jakie rozwiązania ma więc firma WIPOL w kwestii tego trendu? Sortyment PURE to odpowiedź WIBERGA, a więc i firmy WIPOL, na chęć doznań smakowych wyłącznie w czystej formie. Mieszanki przyprawowe linii NOVAPURE, WIPURE i PURE SPICE użyte do przetworów mięsnych zapewniają ,,czystą” przyjemność pochodzenia obok pełnej smakowitości. NOVAPURE to mieszanka bez dodatku substancji wzmacniających smak oraz bez składników alergennych (wg. przepisów UE podlegających deklaracji). WIPURE to propozycja bez dodatku substancji wzmacniających smak oraz bez składników alergennych (wg. przepisów UE podlegających deklaracji), a także bez dodatku ekstraktu drożdży, bulionu, hydrolizatów (białkowych) i substancji aromatyzujących. Propozycja PURE SPICE to wyłącznie przyprawy (bez dodatku substancji wzmacniających smak, bez składników alergennych (wg. przepisów UE podlegających deklaracji), bez dodatku ekstraktu drożdży, bulionu, hydrolizatów (białkowych) i bez dodatku substancji aromatyzujących). Firma WIBERG posiada również wiele certyfikatów, m.in. halal oraz certyfikat na bio-produkty. Co dzięki nim możemy znaleźć w Państwa ofercie? W samej Europie żyje ok. 50 mln muzułmanów. Patrząc globalnie stanowią oni 23% ludności świata. Dlatego tak ważne jest by móc spełnić szczególne regulacje islamu w zakresie pozyskiwania i przetwarzania surowców żywnościowych. Wzrastająca liczba pytań dotycząca produktów zgodnych z halal doprowadził WIBERGA do stworzenia oferty dużego wyboru przypraw i ich mieszanek zgodnych z wymaganiami halal. A co z bio-produktami? To, co wcześniej było uważane za wyroby niszowe, coraz częściej na fali eko-produktów trafia do wózka konsumentów. Dotyczy to także asortymentu mięsnego, od którego coraz częściej klienci oczekują produktów pochodzenia biologicznego. Nasza oferta produktów pochodzenia eko obejmuje szereg mieszanek do kiełbas i wędlin, także jako produkty kombi, substancje funkcjonalne (np. emulgatory) i aromatyczne przyprawy. Rozmawiała red. Katarzyna Oponowicz

Głos z branży

Budowanie marki - podstawą sukcesu

Rynek mięsa w Polsce jest silnie zróżnicowany, tworzony zarówno przez małe, lokalne firmy jak i duże przedsiębiorstwa, wchodzące w skład grup kapitałowych. Od kilku lat można jednak zauważyć przekształcenia w obrębie rynku – od produktów definiowanych rodzajowo ku silnym, rozpoznawalnym brandom mięsnym. Znana marka jest coraz częściej traktowana, jako doskonały sposób na zdobycie przewagi konkurencyjnej, do czego przekonała nas jOaNNa ROSZKOWSKa prezes agencji brandingowej Studio DN.

Strona 14

worzenie brandu to proces, który rozpoczyna się od konsumenta. Dobra marka jest odpowiedzią na jego potrzeby. Jeśli potrzeba w danym momencie nie istnieje, należy ją umiejętnie wykreować, budując w konsumentach silne przekonanie, oparte na racjonalnych bądź emocjonalnych argumentach. Marka jest nie tylko produktem, w pierwszej kolejności jest relacją z klientem i jako taka musi być spójna w każdym swoim elemencie, czyli mówić jednym głosem. Aby osiągnąć ten punkt zaczynamy od strategii, która pozwoli odnaleźć USP – unikalną korzyść produktową – sposób na wyróżnienie się wśród konkurencji i pozyskanie konsumentów. Strategia określa pozycjonowanie marki, które będzie pewnego rodzaju życiorysem brandu i drogą rozwoju. Audyt rynku i konkurencji pozwala na położenie fundamentów pod DNA marki – jej nazwę, logotyp, komunikację. Właściwie przeprowadzona strategia pozycjonowania w czytelny sposób określa, jak marka powinna kształtować swój wizerunek wśród odbiorców i konkurencji, by spełniać wszystkie założone cele. W tym miejscu pojawia się zapytanie o sprzedaż – to ona jest głównym celem każdej firmy. Podczas budowania strategii należy myśleć głownie o maksymalizacji sprzedaży

i aby to osiągnąć warto pamiętać o dwóch rzeczach: dobraniu narzędzi w zależności od celu oraz zdefiniowaniu potencjału marki w kanałach jej sprzedaży. W sytuacji, gdy 70% decyzji o zakupie odbywa się na poziomie punktu sprzedaży, stworzenie planów marketingowych i

Opakowanie musi być czytelną i efektywną wizytówką marki. Kształt, forma i grafika to elementy, które pełnią wyjątkową rolę w procesie zakupu. To dzięki nim konsument szybko rozpoznaje produkt wśród setek innych.

Wizualna atrakcyjność stanowi oddziałujący na wyniki sprzedaży element marketingowy. Warto pamiętać, że ,,ładne” nie oznacza ,,efektywne”. Aby określić efektywność opakowania trzeba je osadzić w przyjętej strategii, by nie zginęło w masie innych, równie ,,ładnych” projektów.

trade marketingowych jest kluczowe dla oszacowania wzrostu wolumenu. W tym miejscu należy określić najbardziej efektywne kanały, którymi dotrzemy do naszego konsumenta. Wybór ten jest duży: działania wizerunkowe, programy lojalnościowe, POS, promocje czy print. Wizerunek marki, czyli jej relacja z konsumentem, jest po prostu jednym z narzędzi do osiągnięcia wzrostu udziałów rynkowych.

Głos z branży Kolejnym jest wizualizacja zdefiniowanej strategii, czyli kreacja wizerunku marki. Przez wiele lat agencje na polskim rynku skupiały się wyłącznie na kreacji graficznej opartej na briefie. Skuteczny wizerunek marki musi być jednym z narzędzi sprzedażowych, a więc nieodłącznym elementem pozycjonowania. Marka mówiąca jednym głosem - na poziomie opakowania, POSM, identyfikacji wizualnej CI, a nawet PR – to zintegrowany projekt, który dba o konsumenta na każdym etapie. Indywidualne rozwiązania dla marki, które obejmą nierozdzielnie sprzedaż, komunikację i wizualizację to jedna z najbardziej efektywnych metod na osiągnięcie zaplanowanych celów. Opakowanie pozostaje głównym narzędziem informacji i sprzymierzeńcem w walce o konsumenta. A jest to grupa wysokiego ryzyka, wymagająca nieustannej troski i zabiegań. Jeśli marka nie inwestuje w swój rozwój, konsumenci opuszczają ją. Jeśli epatuje ciągłą zmianą i nie daje pewności, wynikającej z konsekwentnie realizowanej strategii, również nie przy-

ciągnie klientów na długo. Balansowanie między zmianą i stałą jest konieczne, jednak nie może być utożsamiane z chaosem, który nie służy zbudowaniu i utrzymywaniu lojalności klientów. Opakowanie musi więc być czytelną i efektywną wizytówką marki. Kształt, forma i grafika to elementy, które pełnią wyjątkową rolę w procesie zakupu. To dzięki nim konsument szybko rozpoznaje produkt wśród setek innych. Oznacza to, że opakowanie stworzone z uwzględnieniem obranej strategii marketingowej pozwala na osiągnięcie konkretnej korzyści: wzrostu sprzedaży, zbudowania lojalności czy komunikacji wartości marki. Jak ważne jest opakowanie przekonuje zresztą sam rynek, na jego poszczególne segmenty trafia kilka tysięcy nowych produktów, a ich opakowania oddziałują na konsumentów. Opakowanie to nie tylko wyobrażenie produktu, to także emocje, które chcemy wywołać. Może to być poczucie wyjątkowości, gwarancja solidności, powiew świeżości albo siła tradycji. Pośrednio, każde opakowanie przekazuje także wyobrażenia o producencie. Jest więc nieocenionym

narzędziem, a jeśli zostanie stworzone bez solidnej podstawy strategicznej może stać się wrogiem, a nie sprzymierzeńcem. Na szczęście coraz rzadziej wymagania producentów sprowadzają się tylko do wymagania jedynie estetyki wobec opakowania. Wizualna atrakcyjność stanowi oddziałujący na wyniki sprzedaży element marketingowy, ale ładne nie oznacza efektywne. Aby określić efektywność opakowania trzeba je osadzić w przyjętej strategii, by nie zginęło w masie innych, równie ładnych projektów. Tylko wtedy początkowa euforia ma szansę przerodzić się w długotrwały sukces oparty na mocnych fundamentach. By swój produkt obrandować z sukcesem i zbudować wiarygodną i efektywną markę, należy wyjść od segmentacji rynku i zdefiniowania głównego konkurenta, któremu będziemy odbierać wolumen. Dzięki temu kreacja marki jest budowana w logiczny i spójny sposób na wszystkich obszarach, a to najlepszy sposób na osiągnięcie długotrwałego sukcesu. Joanna Roszkowska

Zapraszamy wszystkich sympatyków łowiectwa na VII polowanie branży mięsnej 8-11 listopada 2013 Miejsce spotkania: lasy na pograniczu Pojezierza Krajeńskiego i Kaszub Organizator: Związek Patron medialny: Redakcja POLSKIE MIĘSO

Strona 15

Szczegóły: info@polskie-mieso.pl tel. 22 830 26 56

Głos z branży

Co nowego w opakowaniach?

Strona 1

Na temat innowacji w branży opakowaniowej porozmawialiśmy z debiutującą właśnie na polskim rynku firmą Multisorb Technologies. Od ponad 50 lat funkcjonuje ona na światowym rynku. Od wczesnych lat 90 - tych kieruje swoją ofertę również do Europy. W 2012 roku firma otworzyła oddział także w Polsce, dzięki czemu światowe innowacje z segmentu opakowań żywności stały się bardziej dostępne dla polskich zakładów przetwórczych. Czym zajmuje się Państwa firma? Jesteśmy światowym liderem w branży aktywnych opakowań, oferując rozwiązania dla czterech najważniejszych sektorów rynku: medycznego, spożywczego, elektronicznego i logistyczno - przemysłowego. Nasza firma jest pionierem technologii sorbentu (pochłaniacze tlenu, desykanty, pochłaniacze innych substancji lotnych) od ponad pięćdziesięciu lat. Opracowaliśmy szereg innowacyjnych rozwiązań na bazie sorbentu, które w najlepszy sposób zabezpieczają produkty przed wilgocią, nieprzyjemnym zapachem, tlenem oraz innymi gazami. Dodatkowo wydłużają one przydatność produktów do spożycia, poprawiają ich jakość i zapobiegają psuciu. Jak wygląda wdrożenie Państwa innowacji do przemysłu mięsnego? Ściśle współpracujemy z naszymi klientami, oferując konsultacje w celu zdobycia jak największej wiedzy na temat ich potrzeb. W oparciu o informacje dotyczące specyfikacji produktu i opakowania dobieramy rozwiązanie na bazie sorbentu dopasowane do indywidualnych potrzeb, w tym również, jeżeli zachodzi taka potrzeba, sposób aplikacji. Jakich inwestycji wymaga wprowadzenie Państwa innowacji? Pochłaniacze tlenu są w prosty sposób umieszczane w opakowaniu produktu. Samoprzylepne plastry pochłaniające tlen są zintegrowane z opakowaniem, często po prostu przyklejane wewnątrz opakowania z tyłu za etykietą produktu. W fazie początkowej jak i przy aplikacji na małą skalę pochłaniacze mogą być aplikowane ręcznie. Przy operacjach na większą skalę nasza firma oferuje serię dozowników pochłaniaczy tlenu. Maszyny te mogą być w prosty sposób integrowane z wieloma różnymi typami linii pakujących. Co więc znajdziemy w Państwa ofercie? Wszystkie pochłaniacze tlenu w naszej ofercie: saszetki pochłaniające tlen, samoprzylepne plastry pochłaniające tlen czy wielofunkcyjne kartoniki pochłaniające

Daniel Kędziora, Business Development Leader Europe tlen utrzymują barwę, smak i zapach przetworzonego i wędzonego mięsa poprzez usunięcie tlenu ze szczelnie zamkniętego opakowania, co w rezultacie wydłuża termin przydatności tych produktów. Oferujemy również rozwiązanie do stosowania w pakowaniu świeżego mięsa. Przybliżmy więc Państwa propozycje dedykowane opakowaniom mięsa surowego? Program MAPLOX® jest dedykowany procesowi pakowania mięsa surowego w atmosferze niskotlenowej (MAP), dzięki któremu uzyskujemy okres dystrybucji świeżego mięsa pakowanego dłuższy od tego, który uzyskujemy pakując w atmosferze wysokotlenowej. W programie MAPLOX® świeże produkty mięsne takie jak porcjowana wołowina, mielona wołowina i wieprzowina, cielęcina, jagnięcina oraz produkty mięsne łączone (np. szaszłyki), umieszczane są na tacce styropianowej, a następnie zawijane w przepuszczalną folię streczową. Tak zapakowane tacki umieszczane są w opakowaniu zbiorczym (tzw. Master Bag) wraz z dokładnie wyliczoną ilością pochłaniacza tlenu FreshPax®CR. Następnie powietrze zostaje wynienone na mieszaninę azotu i dwutlkenku węgla. Pochłaniacz tlenu usu-

nie cały tlen szczątkowy z opakowania zbiorzego, mięsa, tacki, jak również wszelki tlen, który przeniknie przez opakowanie. Jakie wymagania stawia zastosowanie tego programu? Do właściwej aplikacji programu MAPLOX® potrzebny jest sprzęt i materiały takie jak tacki styropianowe, przepuszczalna folia streczowa, opakowania zbiorcze, pochłaniacze tlenu FreshPax®CR oraz mieszanina gazów - azotu i dwutlenku węgla. Wymagania sprzętowe to automatyczna maszyna streczująca do pakowania na tackach oraz sprzęt do pakowania próżniowego i w atmosferze modyfikowanej. W przypadku linii pakowania pracujących z dużą prędkością w ruchu ciągłym pochłaniacze tlenu FreshPax®CR mogą być aplikowane za pomocą dozowników MAPLOX®. W przypadku, gdy linie pakujące pracują z małą prędkością pochłaniacze mogą być umieszczane ręcznie. Jakie korzyści przedsiębiorcom przynosi wdrożenie rozwiązań Państwa firmy? Największym zagrożeniem dla świeżego i przetworzonego mięsa jest tlen. Może on powodować jełczenie tłuszczów, pogorszenie smaku, zmianę koloru, powstanie pleśni, bakterii tlenowych oraz obniżenie wartości odżywczych. Użycie naszych rozwiązań pozwala utrzymać świeżość i wydłużyć okres przydatności bez potrzeby użycia sztucznych dodatków. Dzięki naszej technologii przetwórcy zyskują dłuższą żywotność produktów podczas ich dystrybucji, optymalizację długości serii produkcyjnych, lepszą kontrolę stanów magazynowych oraz większy zasięg dystrybucji. Sieci handlowe również odnoszą korzyści związane z użyciem pochłaniaczy tlenu: lepsze zarządzanie stanami magazynowymi, zmniejszenie ilości przecenionego towaru i odpadów, wzrost sprzedaży i zysków oraz poprawę zrównoważonego rozwoju. Nasze rozwiązania mają indywidualne podejście do klienta, dostosowujemy się do potrzeb i możliwości firm, dzięki temu mogą efektywniej wykorzystywać swój potencjał. Multisorb Technologies

Strona 17

Głos z branży

Jakość wieprzowiny, a schładzanie tusz Schładzanie ciepłych tuszy jest ważnym procesem w łańcuchu produkcji mięsa. Szczególnie tempo chłodzenia wpływa na jakość mięsa, straty na schładzaniu, okres przydatności do spożycia oraz bezpieczeństwo mikrobiologiczne. Temperatura tuszy tuż przed chłodzeniem wynosi na ogół 39-40oC. Celem jest uzyskanie około 5oC w 20-24 godzin po uboju, kiedy tusze na ogół podlegają rozbiorowi.

Od mięśnia do mięsa Na uboju, krew i tlen są usuwane z mięśni, wpływając na zmianę systemu wytwarzania w nich energii, z głównie aerobowego, bazującego na tlenie, na anaerobowy, inaczej zwanym beztlenowy. Przez jakiś czas po uboju system przemiany białkowej w mięśniach jest nadal aktywny. Procesy biochemiczne w mięśniach zachowują swoją aktywność od kilku godzin do nawet kilku dni po uboju. Skala dwóch procesów biochemicznych (glikolizy i rozpadu białek) ma główny wpływ na ostateczną jakość mięsa. Glikoliza skutkuje obniżeniem pH mięśni od powyżej 7 w żywym zwierzęciu do poniżej 6 w dzień po uboju (w większości mięśni tuszy wieprzowej). Rozpad białek jest częścią systemu wzrostu i odtwarzania mięśni żywego zwierzęcia, i ulega przyspieszeniu po uboju prowadząc ewentualnie do rozwoju tzw. kruchości mięsa. Oba procesy są efektem działania enzymów i jeżeli przyjmiemy, że aktywność enzymów jest zależna od temperatury (wysoka temperatura - wysoka aktywność), to stopień schładzania tusz ma dominujący wpływ na przebieg obu procesów biochemicznych i tym samym na ostateczną jakość uzyskiwanego mięsa.

Strona 18

Wpływ chłodzenia na jakość mięsa

Schładzanie może wpływać na prawie wszystkie parametry jakościowe mięsa po przez zmianę skali glikolizy i rozpadu białek. Uznaje się, że starty na wycieku wynikające z utraty przez mięso zdolności do wiązania wody, PSE, kruchość mięsa oraz zmiany barwy mięsa wynikają z przebiegu procesów chłodniczych, a w szczególności z ich tempa. Rezultaty zaprezentowane w Tabeli 1. odnoszą się do badań własnych DMRI porównujących bardzo wolne chłodzenie ze schładzaniem szybkim. Wolny proces realizowany był tradycyjnie - schładzanie komo-

rowe, a szybki realizowano w tunelu wraz z następującą po nim stabilizacją w chłodni. Główną przewagą szybkiego schładzania jest zmniejszenie strat na chłodzeniu uzyskiwane dzięki powierzchniowemu zmrożeniu tusz w tunelu mroźniczym. Tego typu działanie drastycznie obniża straty wynikające z odparowania i stanowi podstawę obserwowanych różnic w stratach na chłodzeniu. Występuje także wysoka zależność pomiędzy kruchością mięsa a szybkością schładzania dając mniej twarde, kruche mięso w procesach wolniejszych. Pozytywny wpływ wolniejszych procesów na kruchość mięsa można wytłumaczyć wzrostem stopnia rozpadu białek, zachodzącym dzięki wolniejszemu spadkowi temperatury wewnątrz mięśni. Negatywne zmiany koloru mięsa określane jako bladość powierzchni są także mocno uzależnione od sposobu chłodzenia. W wolniej schładzanych tuszach osiągają większą wartość. Bladość mięsa w tuszach wolniej schładzanych tłumaczy się podwyższoną denaturacją białek spowodowaną szybszym spadkiem pH po uboju. Szybszy spadek pH spowodowany jest aktywnością enzymu odpowiedzialnego za glikolizę w warunkach utrzymującej się w dłuższym okresie po uboju wyższej temperatury mięśni. Denaturacja białek prowadzi do zwiększenia odległości pomiędzy sąsiadującymi ze sobą miofibrylami /włóknami mięśniowymi, co z kolei przyczynia się do większej zdolności do odbijania światła dającej wrażenie bladości mięsa. W ekstremalnych warunkach, kombinacja wyższej temperatury mięśni i niskiego pH może doprowadzić do defektów mięsa znanego jako PSE (Pale, Soft, Exudative – Blade, Miękkie, Wodniste), którego ślady można znaleźć w wewnętrznych częściach szynek lub schabów pochodzących z wolniej schładzanych tusz. W literaturze spotyka się także opinie, iż utrata masy mięsa w wyniku obniżonej

zdolności wiązania wody (drip loss) jest większa przy wolniejszym schładzaniu, jednakże obserwowano relatywnie niski ubytek wody mięsa schładzanego bardzo powoli w porównaniu z tym schładzanym szybko (Tabela 1). Ta niejednoznaczność wyników badań tłumaczona jest skomplikowaną naturą zmian prowadzących do obniżenia zdolności do wiązania wody. Zatem wyróżnia się trzy podstawowe czynniki mające wpływ na wyciek z mięsa: l Końcowe, wysokie pH mięsa przyczynia się do obniżenia wycieku i często jest głównym powodem DFD (Dark, Firm, Dry – Ciemne, Suche, Twarde), dającym niski wyciek i suchą powierzchnię l Denaturacja białek, która wzrasta gdy następuje szybki spadek pH i wolne schładzanie, skutkując wzrostem wycieku i bladością mięsa l Rozpad białek zwiększa zdolność mięsa do wiązania wody. Wysoka temperatura zwiększa intensywność rozpadu białek, co przyczynia się do mniejszego wycieku w procesach dających mniejsze tempo spadku temperatur wewnątrz mięśni. W zaprezentowanych w Tabeli 1 danych, w obu metodach schładzania, przy prawie identycznych pH końcowych (pH 5,5), wyraźnie niższy poziom wycieku dla wolnego schładzania należy tłumaczyć intensywnością rozpadu białek, dającym jednocześnie większą kruchość mięsa. Zwiększona bladości mięsa wskazuje na większy rozmiar denaturacji białek w wolniej schładzanych tuszach.

Schładzanie stopniowe – nowe podejście

Z prezentowanych wcześniej rezultatów badań można wysnuć wniosek, że ubojnie powinny chłodzić tusze prowadząc do uzyskania pożądanych w ich sytuacji parametrów mięsa. Gdy najważniejszy jest brak PSE i uzyskanie niskich strat na chłodzeniu, należy

Głos z branży Co prawda inne badania wykazują wzrost bladości mięsa w procesie stopniowym co związane jest najprawdopodobniej z koniecznością precyzyjnej kontroli procesu szybkiego schładzania. Zaskakującym rezultatem schładzania stopniowego jest utrzymanie zdolności mięsa do wiązania wody co przyczynia się do pomniejszenia strat spowodowanych wyciekiem. Straty na wycieku są przedmiotem dalszych badań, które mogą prowadzić do

tym czasie relatywnie wysoka temperatura mięśni prowadzi do zwiększenia tempa rozpadu białek, co przyspiesza proces uzyskiwania kruchości mięsa oraz ogranicza straty na wycieku. Po hartowaniu tusze są ponownie szybko schładzanie aż do uzyskania temperatury wyrównawczej. Na stanowisku badawczym DMRI, zainstalowanym w funkcjonującym zakładzie produkcyjnym, prowadząc schładzanie stopniowe, chłodząc 6 godzin w 10oC osiągnięto znaczącą poprawę kruchości i soczystości mięsa (Tabela 2). Prowadząc testy porównawcze kruchości mięsa ustalono, że by uzyskać porównywalną kruchość do tej uzyskiwanej w procesie schładzania stopniowego należałoby przez 2-4 dni prowadzić tradycyjny proces dojrzewania w chłodni. Nie stwierdzono bladości mięsa.

obniżenia wycieku mięsa pakowanego oraz strat na rozmrażaniu produktów mrożonych. Wyższa temperatura hartowania stosowana w schładzaniu stopniowym może budzić obawy o bezpieczeństwo żywności i okres przydatności do spożycia, mające związek z potencjalnym rozwojem ﬂory bakteryjnej. W badaniach DMRI stwierdzono, że metoda stopniowa pozytywnie wpływa na spowolnienie rozwoju ﬂory bakteryjnej. Mniejsza wilgotność powierzchni tuszy w hartowaniu, która to zresztą odpowiada za nieco większe straty całkowite na chłodzeniu, pozytywnie wpływa na bezpieczeństwo żywności i okres przydatności do spożycia. Wartym zauważenia jest to, że nowy proces schładzania stopniowego wykazuje w porównaniu ze standardowo stosowanymi szybkimi procesami chłodniczymi znaczący wzrost parametrów kulinarnych mięsa, ograniczenie strat na wycieku i utrzymanie niskiego ryzyka PSE. Pewnego rodzaju mankamentem metody stopniowej jest nieznaczny wzrost strat na całości procesów chłodniczych, co jednak można zminimalizować poprzez precyzyjną regulację etapów szybkiego schładzania oraz hartowania, bezpośrednio w zakładzie mięsnym. Lars Kristensen DMRI, Danish Meat Resarch Institute - Duński Instytut Badawczy Mięsa Strona 19

stosować szybkie tempo schładzania, natomiast gdy priorytetem są walory kulinarne należy schładzać mięso wolniej. W większości zakładów, gdy wszystkie parametry są jednakowo ważne dąży się do kompromisowego rozwiązania dającego niskie straty na procesach chłodniczych, niskie ryzyko wystąpienia PSE, unikając jednocześnie strat wynikających z wycieku i obniżania walorów kulinarnych. Stosując nowoopracowane podejście do chłodzenia tuszy – Schładzanie stopniowe, łączy się pozytywne efekty szybkiego schładzania w mroźniach tunelowych z pozytywami uzyskiwanymi w tradycyjnych chłodniach komorowych. Zasadę schładzania stopniowego zaprezentowano na Wykresie 1. Pierwsza część procesu chłodniczego powinna być tak szybka jak tylko to możliwe. Poza zmniejszeniem całkowitych strat na chłodzeniu, szybkie schładzanie zmniejsza szybkość rozwoju glikolizy i obniża tempo spadku pH, co skutkuje niższymi stratami wycieku oraz niższym ryzykiem wystąpienia PSE w mięsie z pełni ujednorodnioną temperaturą. Kiedy temperatura wnętrza mięsa osiąga 10-15oC przestaje się chłodzić szybko, a tusze są hartowane w chłodni, w stałej temperaturze przez sześć godzin. W

Głos z branży

PSE nowa metoda wykrycia

Jakość surowca jest istotnym czynnikiem wpływającym na cechy gotowego wyrobu mięsnego i jego akceptowalność przez konsumenta. Mięso obarczone wadami wykazuje obniżoną przydatność przetwórczą oraz konsumpcyjną, dlatego tak istotne jest prawidłowe i wczesne wykrywanie jego wad. Problem występowania wad jakości mięsa wieprzowego od lat wzbudza zainteresowanie naukowców i przetwórców zarówno w Polsce, jak i na świecie. Jakość przekłada się bowiem na wyniki ekonomiczne producentów. Naukowcy z Zakładu Technologii Mięsa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie pracują nad opracowaniem nowej metody wykrywania wady PSE mięsa wieprzowego.

Strona 20

ednym z najważniejszych i najczęściej występujących odchyleń jakościowych mięsa wieprzowego jest wada PSE (Pospiech 2000, Denaburski i Bąk 2001, Koćwin-Podsiadła i wsp. 2006, Warris i wsp. 2006, Adzitey i Nurul 2011). Jednoznaczne zidentyfikowanie tej i innych wad jakości mięsa jest trudne. Od dawna podejmowane były i nadal prowadzone są liczne próby stosowania różnych metod do oceny jakości mięsa. Wyrywkowo wykorzystywanych w praktyce przemysłowej pomiarów (pH, jasności barwy, czy też przewodności elektrycznej) często nie da się wykorzystać on-line. Dość często stosowana wzrokowa ocena jakości wieprzowiny jest metodą subiektywną i dodatkowo obarczona jest ona sporym błędem (Andersen i wsp. 1999, Lee i wsp. 2000, Abril i wsp. 2001, Norman i wsp. 2004, Brewer i wsp. 2006, Warris i wsp. 2006). Pomiar składowych barwy mięsa (a przede wszystkim jej jasności, metodą odbiciową w skali CIEL*a*b*), przez wielu badaczy wykorzystywany jest do jego klasyfikacji na mięso wolne od wad i obarczone wadami (Hunt i wsp. 1999, Mancini i Hunt 2005, Von Seggern i wsp. 2005). Pomiar ten pozwala na identyfikację mięsa PSE i DFD, gdyż mięso obarczone tymi wadami charakteryzuje się inną jasnością barwy niż mięso normalne (RFN), czyli mięso bez tych wad. Innowacyjną, dokładną oraz nieinwazyjną metodą, która w krótkim czasie i w sposób obiektywny umożliwiłaby precyzyjny pomiar barwy całej powierzchni mięsa, w tym jej jasności, jest komputerowa analiza obrazu (KAO). Wykorzystanie komputerowej analizy obrazu KAO w praktyce przemysłowej umożliwi wiarygodną, a przede wszystkim szybką ocenę jakości surowca, przeprowadzaną on-line w linii rozbioru i wykrawania,

Wyrywkowo wykorzystywanych w praktyce przemysłowej pomiarów (pH, jasności barwy, czy też przewodności elektrycznej) służących ocenie jakości mięsa często nie da się zastosować on-line. na podstawie pojedynczego zdjęcia (pomiaru). Zdiagnozowanie wad mięsa oraz selekcja surowca, przy wykorzystaniu analizy obrazu, pozwoli na zobiektywizowanie oceny wzrokowej lub zastąpienie szeregu praco- i czasochłonnych, a do tego kosztownych, oznaczeń wykonywanych obecnie w zakładach mięsnych. Jednocześnie prawidłowe podejmowanie decyzji o kierunku zagospodarowania pozwoli na ograniczenie strat i racjonalne wykorzystanie surowca. Wczesne wykrywanie wad mięsa,

do wykrywania wady PSE mięsa wieprzowego objęły materiał 100 próbek mięsa wieprzowego (m. longissimus lumborum). Surowiec pobierano sukcesywnie w 5 partiach z 5 różnych dni ubojowych, sumarycznie z 200 różnych prawych półtusz wieprzowych. Masa ubijanych tuczników (świń krzyżówek ras mięsnych z rasami wielka biała polska lub polska biała zwisłoucha) wahała się w przedziale 95 - 110 kg. Uboju zwierząt dokonywano w warunkach przemysłowych.

Nieinwazyjność i obiektywność pozwalają na stwierdzenie, że komputerowa analiza obrazu może w przyszłości zastąpić dotychczas stosowane pomiary służące do wykrywania wad jakości nie tylko mięsa wieprzowego. umożliwia zagospodarowanie surowca do określonych kierunków przetwarzania. Badania nad skutecznością wykorzystania komputerowej analizy obrazu (KAO)

Zakres badań obejmował pomiar pH1 (po 45 min od uboju) i przewodności elektrycznej 90 min (PE1) oraz 24 h post mortem (pH2, PE2), w warunkach przemysłowych

Głos z branży Tabela 1. Kryterium podziału badanego mięsa wieprzowego na grupy jakości (Florowski i wsp. 2008, Pospiech i wsp. 2011)

pH45’

Grupa jakości mięsa RFN mięso normalnej jakości > 5,8

PSE mięso wodniste ≤ 5,8

pH24h

5,5 – 6,0

≤ 5,5

Kryterium oceny

na wiszących półtuszach. Po wykrojeniu próbek mięsa z kością oznaczono barwę w skali CIEL*a*b* oraz metodą KAO (składowe barwy charakteryzujące jasność - V z modelu barw HSV oraz L z modelu barw HSL). W badanym surowcu, po 48 h od uboju, oznaczono ilość wycieku swobodnego, zdolność utrzymywania wody własnej i zawartość barwników hemowych ogółem. Na podstawie wyników pomiarów pH1 i pH2 (Tabela 1) przeprowadzono klasyfikację badanego surowca na grupy jakości (mięso normalne – RFN, mięso obarczone wadą PSE). Zgodnie z założeniami, ze 100 pobranych próbek mięsa wieprzowego 50 za-

- oznaczona w skali CIEL*a*b* oraz V i L oznaczone metodą KAO). Wyniki badań wielu autorów wskazują na istnienie zależności pomiędzy pH mięsa a jasnością jego barwy. Mięso PSE jest jaśniejsze od mięsa normalnego, gdyż częściowa denaturacja białek prowadzi do rozjaśnienia jego barwy. Mięso obarczone wadą PSE charakteryzowało się istotnie jaśniejszą barwą wyrażoną składowymi oznaczonymi zarówno metodą odbiciową (w skali CIEL*a*b*), jak i metodą KAO (składowe V oraz L; Tabela 3). Różnice jasności barwy badanych grup jakości mięsa nie były natomiast wynikiem różnic w zawartości

KAO) w powiązaniu z wyróżnikami jakości badanych wieprzowych mięśni najdłuższych. Ustalono także wartości graniczne poszczególnych składowych barwy, pozwalających na odróżnienie mięsa normalnej jakości od obarczonego wadą PSE, oznaczonych metodą KAO oraz opracowano na tej podstawie wzorce barwy. Oceniono również prawidłowość klasyfikacji surowca na grupy jakości metodą komputerowej analizy obrazu. Najwyższą prawidłowość klasyfikacji surowca metodą KAO stwierdzono dla składowych barwy modelu HSL, która wynosiła 81,7%, natomiast prawidłowość klasyfikacji przy wykorzystaniu składowych barwy skali CIEL*a*b* była zbliżona i wynosiła 82,6%. Podsumowując, istnieje możliwość wykrywania wady PSE mięsa wieprzowego oraz jego klasyfikacji na grupy jakości metodą komputerowej analizy obrazu. Komputerowa analiza obrazu może być zatem wykorzystana w praktyce przemysłowej

Tabela 2. Wybrane wyróżniki jakości badanego mięsa wieprzowego Wyróżnik pH45’

pH24h

PE90’ [mS]

RFN (n = 50)

6,1±0,1

5,7±0,1

3,0a±2,2

3,3a±2,0

3,7a±2,5

14,4a±3,4

Zawartość barwników hemowych ogółem [ppm heminy] 58,4a±4,1

PSE (n = 50)

5,7±0,1

5,5±0,1

5,1b±2,6

6,1b±2,1

8,3b±3,3

24,3b±5,3

58,6a±3,5

Grupa jakości mięsa

PE24h [mS]

Ilość wycieku swobodnego [%]

Zdolność utrzymywania wody własnej [cm2/g]

a, b - średnie w kolumnie, oznaczone różnymi literami, różnią się istotnie statystycznie, p ≤ 0.05 Tabela 3. Składowe barwy badanego mięsa wieprzowego oznaczone w skali CIEL*a*b* oraz metodą komputerowej analizy obrazu Wyróżnik Grupa jakości mięsa

Barwa oznaczona w skali CIEL*a*b*

Barwa oznaczona metodą KAO

V (HSV)

L (HSL)

RFN (n = 50)

48,9a±2,9

1,8a±1,0

10,4a±1,3

31,1a±2,2

25,8a±2,1

PSE (n = 50)

56,4b±3,0

3,7b±2,7

12,4b±1,7

35,6b±1,9

30,0b±1,7

a, b - średnie w kolumnie, oznaczone różnymi literami, różnią się istotnie statystycznie, p ≤ 0.05

barwników hemowych ogółem, gdyż zawartość barwników kształtowała się na zbliżonym poziomie (Tabela 2). Jaśniejsza barwa mięsa PSE była prawdopodobnie wynikiem zmian denaturacyjnych zachodzących w tkance mięśniowej oraz uszkodzeniem struktury w wyniku szybkiego obniżania pH po uboju świń i w efekcie zwiększonego odbijania światła od powierzchni mięsa (Joo i wsp. 1999, Abril i wsp. 2001, Fischer 2001a i 2001b). W wyniku przeprowadzonych badań stworzono bazę danych zawierających m.in. informacje o barwie i jej jasności (oznaczanej w skali CIEL*a*b* oraz metodą

do szybkiego diagnozowania jakości wieprzowych m. longissiumus. Pozostałe zalety KAO, takie jak: nieinwazyjność i obiektywność pozwalają na stwierdzenie, że jest to metoda, która w przyszłości może zastąpić czaso- i pracochłonne pomiary służące do wykrywania wad jakości nie tylko mięsa wieprzowego. dr inż. Marta Chmiel, prof. dr hab. Mirosław Słowiński Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Nauk o Żywności, Katedra Technologii Żywności, Zakład Technologii Mięsa

Strona 21

klasyfikowano jako mięso normalne (RFN) oraz 50 jako mięso PSE. Mięso obarczone wadą PSE charakteryzowało się niższym pH45’ i pH24h w porównaniu z mięsem normalnej jakości (RFN; Tabela 2). Badane mięso wieprzowe obarczone wadą PSE charakteryzowało się ponadto istotnie wyższą przewodnością elektryczną, większą ilością wycieku swobodnego oraz gorszą zdolnością utrzymywania wody własnej w porównaniu z mięsem normalnym (RFN; Tabela 2). W badaniach do wykrywania wady PSE mięsa wieprzowego wykorzystano również pomiar barwy (składowe L*

Głos z branży

Rodzime rasy świń - kierunek ku tradycji

Rosnące zainteresowanie żywnością tradycyjną wpisuje się w nowe trendy zachowań konsumentów na rynku żywności. Żywność ta postrzegana jest w sposób pozytywny - konsumenci przypisują jej atrybuty takie, jak „zdrowa”, „smaczna” oraz „mniej przetworzona” (Żakowska-Biemans i Kuc, 2009). Wzrost zainteresowania tą kategorią żywności obserwuje się również ze strony producentów. Z roku na rok wzrasta liczba produktów wpisywanych na Listę Produktów Tradycyjnych, a także liczba wydawanych świadectw zgodności i certyfikatów potwierdzających stosowanie tradycyjnych metod produkcji i wykorzystywanie regionalnych, tradycyjnych surowców.

pecyficzne surowce, unikalne technologie, związek z regionem i jego kulturą stanowią nieodłączne cechy odróżniające produkty regionalne i tradycyjne od żywności produkowanej masowo w dużych zakładach przetwórczych. Wśród najczęściej kupowanych produktów tradycyjnych obok produktów mlecznych wymienia się produkty mięsne. Rasa zwierząt, sposób ich żywienia oraz wieloletnia

specyficzną odporność na czynniki chorobotwórcze i stres. Uzyskiwane z ich mięsa produkty odznaczają się unikatową jakością, tak sensoryczną jak i odżywczą (Szyndler-Nędza i wsp., 2011; Martyniuk, 2009). W Polsce do rodzimych ras świń zalicza się rasy: puławską, złotnicką białą oraz złotnicką pstrą. Rasy te objęte są Programem Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich (Martyniuk, 2009).

Strona 22

Świnie ras rodzimych posiadają wiele wartościowych cech m.in. doskonałe przystosowanie do lokalnych warunków środowiska, zasobów paszowych oraz warunków chowu. Zwierzęta te posiadające specyficzną odporność na czynniki chorobotwórcze i stres. Uzyskiwane z ich mięsa produkty odznaczają się unikatową jakością, tak sensoryczną jak i odżywczą. technologia produkcji powodują, że produkty tradycyjne uzyskują unikalny skład, determinujący specyficzny zespół cech charakteryzujących ich jakość i wartość odżywczą. Szansą na rozwój tradycyjnych produktów mięsnych jest wykorzystanie do ich produkcji rodzimych ras zwierząt. Rodzime rasy świń to populacje wytworzone w danym kraju lub regionie z lokalnych, prymitywnych ras. Zwierzęta te hodowane są w czystości rasy, praca hodowlana polega zaś na starannym doborze osobników do kojarzeń. Świnie ras rodzimych posiadają wiele wartościowych cech odziedziczonych po prymitywnych przodkach, m.in. doskonałe przystosowanie do lokalnych warunków środowiska, zasobów paszowych oraz warunków chowu. Są to zwierzęta długowieczne, posiadające

Najstarsza z ras Świnie rasy puławskiej uznawane są za najstarszą rodzimą rasę świń, której historia sięga początków XX wieku. Obecnie są to zwierzęta w typie przejściowym pomiędzy tłuszczowo-mięsnym a mięsnym. Masa ciała dorosłych knurów wynosi ok. 250-350 kg, zaś loch ok. 200-280 kg. Tuczniki tej rasy dobrze przyrastają również w mniej sprzyjających warunkach utrzymania i żywienia. Świnie rasy puławskiej w porównaniu do świń ras złotnickich charakteryzują się większą zawartością mięsa w tuszy, jednak jest ona niższa niż u świń ras wysokoprodukcyjnych – pbz i wbp (Orzechowska i wsp., 2012; Buczyński i wsp., 2011; Florowski i wsp., 2006a; Strzelecki i wsp., 2006; Grześkowiak i wsp., 2007; Grześkowiak i wsp., 2006a).

W badaniach krzyżówek ras najbardziej korzystnymi wyróżnikami jakości odznaczało się mięso pochodzące od mieszańców rasy puławskiej z pbz, na co wpływ miało typowe dla mięsa dobrej jakości pH po 45min i 24h post mortem, mała ilość wycieku swobodnego, dobra zdolność utrzymywania wody własnej, większa zawartość białka, a mniejsza zawartość tłuszczu śródmięśniowego (choć nie niższa niż 1%) i kolagenu, dzięki czemu mięso to uzyskiwało wysokie noty podczas oceny sensorycznej (Florowski i wsp., 2008; Florowski i wsp., 2007). Dobra jakość sensoryczna mięsa świń puławskich potwierdzona została w badaniach Kasprzyk i wsp. (2010), gdzie mięso to uzyskało najwyższe noty w ocenie soczystości i wraz z mięsem pochodzącym od mieszańców puławska x (Hampshire x dzik) wyróżniało się zdecydowanie lepszymi walorami sensorycznymi w porównaniu do mięsa dzika. Mięso świń rasy puławskiej cechuje się nieznacznie większą zawartością wody a mniejszą zawartością białka w porównaniu do świń ras złotnickich (tabela 1), jednak parametry te są istotnie bardziej korzystne niż w mięsie świń pbz (Florowski i wsp., 2006c). W przeprowadzonych przez Florowskiego i wsp. (2006c) badaniach wykazano, iż zawartość tłuszczu śródmięśniowego wynosiła 2,5%, była więc optymalna dla sensorycznej oceny kruchości i soczystości mięsa oraz istotnie większa niż w mięsie świń pbz (1,3%) oraz istotnie mniejsza niż w mięsie świń złotnickiej pstrej (3,1%). Nieco mniejszą zawartością tłuszczu śródmięśniowego (2,17%) odnotowano w badaniach Tyry i Żaka (2010). W mięsie pochodzącym od mieszańców

ciąg dalszy na str. 24

Strona 23

Głos z branży

Głos z branży ciąg dalszy ze str. 22 świń puławskiej i pbz odnotowano istotnie wyższy poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie jednonienasyconych kwasów tłuszczowych w porównaniu do mięsa pochodzącego od świń hybrydowych Naďma x P-76. Z kolei w mięsie świń hybrydowych poziom kwasów linolowego C18:2 i kwasu linolenowego C18:3 był wyższy niż w mięsie mieszańców z udziałem rasy puławskiej (Grześkowiak i wsp., 2005). Badania Florowskiego i wsp. (2006c) wykazały także, że mięso świń puławskich w porównaniu do mięsa świń pbz cechowało się istotnie mniejszym wyciekiem soku (3,7% w stosunku do 5,1%) oraz istotnie mniejszymi stratami podczas gotowania (4,8% w stosunku do 8,6%). Jasność mięsa świń rasy puławskiej jest zbliżona do jasności mięsa świń rasy złotnickiej pstrej, jednak jest ona zdecydowanie wyższa niż jasność mięsa świń rasy złotnickiej białej (tabela 1).

Zdjęcie dzięki uprzejmości POLSUS. Autor: Marek Gamoń

czym Zakładzie Doświadczalnym Złotniki oraz Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym Przybora. Obecnie są to zwierzęta w typie mięsnym o średnio-szybkim tempie wzrostu. Masa ciała dorosłych knurów wynosi zazwyczaj ok. 250-300 kg, zaś loch ok. 200-250 kg. Świnie rasy złotnickiej białej należą do świń późno dojrzewających.

Złotnicka biała Świnie rasy złotnickiej białej hodowane były na terenie woj. poznańskiego w Rolni-

Zgodnie z danymi umieszczonymi w tabeli 1 zawartość mięsa w tuszach świń rasy złotnickiej białej wynosiła 46,33%. Istotnie wyższą mięsność, mniejsze otłuszczenie oraz większą powierzchnię „oka” polędwicy odnotowano w tuszach mieszańców rasy złotni-

dokończenie na str. 26

Tabela 1. Wybrane parametry jakościowe i technologiczne mięsa świń rasy puławskiej, złotnickiej białej i pstrej Rasa

ZŁOTNICKA BIAŁA Grześkowiak i wsp. (2007)

Domański i wsp. (1996)

Bocian i wsp. (2012)

Jankowiak i wsp. (2010)

Grześkowiak i wsp. (2007)

46,33

46,28

39,93

34,73

25,62

29,49

29,62

32,11

33,7

39,8

32,66

36,20

33,60

33,54

37,45

6,10

6,43

6,32

6,38

6,34

6,33

6,34

6,32

5,57

5,73

5,53

5,38

5,66

5,56

3,36

2,55

2,53

3,41

22,73

17,0

29,88

16,51

16,48

50,68

43,88

40,88

49,30

49,28

47,97

8,71

6,27

17,34

4,73

b* Zawartość wody [%] Zawartość białka [%] Zawartość tłuszczu [%]

1,26

4,95

3,74

5,01

73,7

73,97

72,40

73,53

22,4

20,69

24,50

23,27

1,62

2,5

4,44

1,87

2,04

Zawartość mięsa w tuszy [%] Średnia grubość słoniny z 5 pomiarów [mm] Powierzchnia „oka” polędwicy [cm2] pH1 (45min post mortem) pH2 (24h post mortem) Ilość wycieku swobodnego [%] Wodochłonność [% wody luźnej] L*

Florowski i wsp. (2006a)

Krupa i Zin (1995)

52,0

20,0

ZŁOTNICKA PSTRA

Grześkowiak i wsp. (2006a)

Autor/ Cecha

Strona 24

PUŁAWSKA Babicz i wsp. (2010)

Źródło: opracowanie własne autora

Strona 25

Głos z branży

ckiej białej i wbp. W tuszach tych stwierdzono również większy procentowy udział schabu, łopatki i karkówki (Grześkowiak i wsp., 2006a; Strzelecki i wsp., 2006). W tuszach czystorasowych świń złotnickich białych wyższy, bardziej korzystny procentowy udział szynki, schabu i łopatki odnotowano zaś w stosunku do tusz świń złotnickich pstrych (Grześkowiak i wsp ., 2009; Grześkowiak i wsp., 2007). W badaniach Grześkowiak i wsp. (2007) stwierdzono istotne statystycznie różnice pomiędzy mięsem pochodzącym od świń rasy złotnickiej białej i pstrej odnoszące się do zawartości wody i białka, wodochłonności oraz jasności barwy, które to parametry były korzystniejsze w przypadku mięsa świń rasy złotnickiej białej. Również straty w trakcie gotowania były istotnie mniejsze w przypadku mięsa świń złotnickich białych (Grześkowiak i wsp., 2009). Profil kwasów tłuszczowych w mięsie ras złotnickich był zbliżony. Zaobserwowane różnice dotyczyły mniejszej o 2,05% zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych oraz większej o 1,87% zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w mięsie świń rasy złotnickiej białej (Grześkowiak i wsp., 2009). Mięso świń rasy złotnickiej białej cechuje się wyższym w stosunku do świń rasy złotnickiej pstrej swobodnym wyciekiem soku (tabela 1). Nieznacznie mniejszy wyciek swobodny (3,16% w porównaniu do 3,36%) zaobserwowano w mięsie mieszańców świń rasy złotnickiej białej i wbp (Grześkowiak i wsp., 2006b).

Strona 26

Złotnicka pstra Świnie rasy złotnickiej pstrej od 1954r. hodowane były na terenie woj. olsztyńskiego w Zakładzie Doświadczalnym PAN w Popielnie oraz w gospodarstwie PGR w Parczu (Alexandrowicz, 1968). Są jedynymi spośród rodzimych ras świń, które udało się utrzymać całkowicie w czystości rasy (Alexandrowicz i Mazaraki, 1981). Obecnie są to świnie w typie mięsno-słoninowym w kierunku mięsnym, późno dojrzewające, o średnim tempie wzrostu. Masa ciała dorosłych knurów wynosi ok. 300-350 kg, loch zaś ok. 200-300 kg. Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli 1 tusze świń rasy złotnickiej pstrej odznaczają się najmniejszą zawartością mięsa. W badaniach Grześkowiak i wsp. (2007) tusze świń rasy złotnickiej pstrej odznaczały się istotnie mniejszą średnią grubością słoniny niż tusze świń rasy złotnickiej białej, zwłaszcza w partii zadniej, jednak zawartość mięsa w tuszach obu ras była zbliżona i wynosiła ok. 46%. Nieznacznie większą zawartość mięsa

Zdjęcie dzięki uprzejmości POLSUS. Autor: Marek Gamoń

dokończenie ze str. 24

w tuszach rasy złotnickiej pstrej odnotowali Szulc i wsp. (2006), którzy badali mięsność tusz przyżyciowo. Mimo niższej mięsności tusz mięso świń rasy złotnickiej pstrej cechuje się dobrą jakością przez co doskonale nadaje się do produkcji dobrej jakości wyrobów (Kapelański i wsp., 2006). U świń rasy złotnickiej pstrej nie obserwuje się wad mięsa typu PSE (Florowski i wsp., 2006b; Kapelański i wsp., 2006), co prawdopodobnie wynika z niewielkiego obciążenia tych świń genem RYR1 odpowiedzialnym za występowanie tej wady (Florowski i wsp., 2006b) lub stanowią one niewielki procent, co może być wynikiem niekorzystnego oddziaływania czynników przyubojowych, m.in. oszałamiania elektrycznego (Grześkowiak i wsp., 2007). Mięso to odznacza się również małą ilością wycieku swobodnego, dobrą wodochłonnością (istotnie wyższą niż mięso świń pbz i puławskich), jak również niewielkimi stratami podczas gotowania (tabela 1; Florowski i wsp., 2006c). Mięso świń złotnickich pstrych w porównaniu do mięsa wbp x pbz odznaczało się wysoce istotnie mniejszym wyciekiem soku, ciemniejszą, bardziej pożądaną barwą oraz wyższym pH po 48h od uboju a także istotnie większym udziałem barwy czerwonej (a*) przy istotnie mniejszym udziale barwy żółtej (b*) (Bocian i wsp., 2012; Jankowiak i wsp., 2009). Średnia zawartość tłuszczu śródmięśniowego w mięsie świń rasy złotnickiej pstrej badanym przez Jankowiak i wsp. (2010) wyniosła 1,87%, była więc nieznacznie niższa od wartości uznanych za optymalne (Tyra i Żak, 2010). W badaniach Jankowiak i wsp. (2010) nie stwierdzono zaś zależności pomiędzy otłuszczeniem tuszy świń złotnickich pstrych (wyrażonym grubością słoniny) a zawartością tłuszczu śródmięśniowego w mięsie. Badając profil kwasów tłuszczo-

wych stwierdzono natomiast, iż zawartość kwasu palmitynowego w mięsie świń rasy złotnickiej pstrej była istotnie mniejsza w porównaniu do mięsa mieszańców ras wbp i pbz (Jankowiak i wsp., 2010). Dobrą jakością mięsa odznaczają się również mieszańce świń złotnickich pstrych z rasami wbp i Duroc (Szulc i wsp., 2012).

Podsumowanie Niższa mięsność tuczników rodzimych ras świń przyczyniła się do dramatycznego zmniejszenia ich populacji w latach 80. i 90. ubiegłego stulecia. Dopiero objęcie świń rasy puławskiej, złotnickiej białej i pstrej Programem Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich zahamowało dalszy spadek populacji i pozwoliło na częściowe odbudowanie pogłowia. Obecnie świnie te utrzymywane są przeważnie w gospodarstwach indywidualnych i ekologicznych, gdzie odznaczają się dobrymi wynikami tuczu nawet w mniej sprzyjających warunkach żywienia i utrzymania. W obliczu aktualnych wymagań rynkowych zwiększenie populacji rodzimych ras świń wydaje się utrudnione, jednak szans na ich dalszy rozwój upatruje się w produkcji cieszącej się rosnącym zainteresowaniem konsumentów żywności tradycyjnej. Ze względu na bardzo dobrą jakość mięsa tuczniki rodzimych ras świń coraz częściej znajdują zastosowanie w produkcji tradycyjnych i regionalnych produktów mięsnych, z których znaczna część wpisana została na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Literatura dostępna u autora mgr. inż. Ewa Górska prof. dr hab. Wiesław Przybylski

CMY

Strona 27

Głos z branży

Wywiad numeru

GIW zostrza kontrole

Po kolejnych incydentach w branży mięsnej Inspekcja Weterynaryjna zdecydowała się na kontynuację programu „Zero tolerancji”. Pierwsze zintensyfikowane kontrole rozpoczęły się w kwietniu. Przedstawiamy raport z dotychczas przeprowadzonych nadzorów w ramach tego programu. A Zastępcę Głównego Lekarza Weterynarii dr JAROSŁAWA NAZE pytamy jakie działania planuje inspekcja by zwalczać nieuczciwych producentów, którzy działają na szkodę całej branży. Ostatnie doniesienia ze wschodu wywołują obawę wśród przetwórców, że w handlu z Rosją może powtórzyć się sytuacja z 2005 roku, kiedy to dla naszych produktów została zamknięta wschodnia granica. Czy to słuszne obawy? W dniu 20 sierpnia 2013r., na stronie internetowej władz Federacji Rosyjskiej została zamieszczona informacja filmowa dotycząca eksportu z polskiego zakładu partii słoniny wieprzowej, które pomimo opatrzenia ich polskimi etykietami, w części pochodziły z hiszpańskiego przedsiębiorstwa nieposiadającego zatwierdzenia do eksportu na terytorium Unii Celnej. Jak wynika z materiału zdjęciowego przewoźnikiem towaru, była firma łotewska.

Strona 28

Jakie były dalsze kroki? Natychmiast została czasowo wstrzymana możliwość eksportu towarów z tego zakładu do Federacji Rosyjskiej. Rozpoczęto dochodzenie mające na celu znalezienie przyczyny zaistniałej sytuacji, w szczególności ustalenia, czy załadunek hiszpańskiej słoniny nastąpił w zakładzie eksportującym, czy w innym miejscu. Na terytorium całej Polski wprowadzono zaostrzone kontrole weterynaryjne przesyłek mięsa i produktów mięsnych przeznaczonych na rynek Unii Celnej. Już oficjalnie została cofnięta możliwość nadawania przez GLW gwarancji zakładom na podstawie których możliwy był eksport do UC. Zakaz udzielania tych gwarancji dotyczy ryb, nabiału i pasz. W związku z tym zawieszono nasze starania o prelisting. Czy z jakością polskiego eksportu jest aż tak źle? Według naszych danych aż 40% eksportujących na rynek rosyjski polskich zakładów mięsnych, dotyczyły różne nieprawidłowości wykryte przez władze rosyjskie w miesiącach lipiec-sierpień. Najwięcej tych

Duże zastrzeżenia budzi używanie szybkich testów diagnostycznych. Niektóre z nich dopuszczają nawet 50% margines błędu. I mimo, iż te testy są dopuszczone w stosowaniu przez UC, to zaleca się wykonywanie badań w laboratoriach zatwierdzonych przez GIW. Warto również opracować system indywidualnego zabezpieczenia swoich transportów. Każdy zakład powinien wprowadzić taką identyfikacje swoich produktów i transportów by w sytuacji oskarżeń móc udowodnić swoją niewinność. Polscy producenci powinni zacząć czuć większa odpowiedzialność nie tylko za eksport swoich wyrobów, ale i za wymianę handlową całego kraju.

nieprawidłowości dotyczy zakładów, które wysyłają zaledwie kilka transportów w ciągu miesiąca. Czy grozi nam embargo? Na dzień dzisiejszy nie mamy takich informacji. Niewątpliwie Rosja bacznie nam się przygląda. Dlatego zalecamy wprowadzenie w zakładach ostrzejszej samokontroli. Jeżeli chcemy dbać o wysoką jakość naszego eksportu i zapobiegać reklamacjom naszych towarów, to warto zwrócić szczególną uwagę na sposób badań i analiz właścicielskich, chociażby po to by nie utracić możliwości eksportowych i to dotyczy nie tylko rynku UC. Zaleca się przeprowadzanie badań właścicielskich w rekomendowanych przez GLW jednostkach badawczych. Ponosimy wówczas być może dodatkowe koszty, ale straty wynikające z utraty pozwoleń eksportowych mogą okazać się niewspółmiernie dotkliwsze. Na co jeszcze zakłady powinny zwrócić szczególna uwagę?

Jakie na dzień dzisiejszy ponosimy jako branża konsekwencje z powodu ostatniego incydentu? Takie incydenty powodują niestety dalsze konsekwencje, bo zaczynają się nam przyglądać również inne kraje. Dzisiaj każdy podmiot, który utraci uprawnienia będzie musiał podlegać ponownej kontroli Unii Celnej. Taka utrata rynku niestety nie ma swoich ram czasowych, bowiem kontrola inspektorów z UC odbywa się co kilka lat. To dowód na to, ze nawet drobny incydent czy niedopatrzenie może spowodować utratę nowych rynków eksportowych na lata. Jak na sytuację w Polsce i stosunek UC do nas reagują inne kraje? Nagłaśnianie medialnie takich sytuacji sprawiaja, że i inne kraje zaczynają się nam bacznie przyglądać. Takie sytuacje mają wpływ na całą branżę. Jeżeli z rynku wyłapywani są nieuczciwi producenci, co zostaje nagłośnione medialnie, wówczas traci na tym wizerunek całego kraju, a więc i cała branża. Nie zmienia to jednak faktu, że czyny takiej nieuczciwej konkurencji trzeba eliminować.

Wywiad numeru

Czy program zakłada również eliminację nieuczciwych lekarzy weterynarii? Jak najbardziej tak. Program ,,Zero tolerancji” zakłada rotacyjne wyznaczanie do kontroli lekarzy weterynarii w poszczególnych przedsiębiorstwach. Dzięki temu zapewniamy takim kontrolom tzw. ,,nowe spojrzenie”. W ten sposób eliminujemy rutynowe podejście do pracy lekarzy weterynarii. Zadbaliśmy również o mocniejsze zaangażowanie organów ścigania, którzy w ramach programu kładą większy nacisk na egzekucję prawa, bez pobłażliwego podejścia, które do tej pory bywało przykrywane tzw. ,,niską szkodliwością czynu”. Każdy przejaw niedopełnienia obowiązku przez

urzędowego lekarza weterynarii, będzie przedmiotem postępowania przewidzianego w takim przypadku literą prawa. Co z lekarzami o prywatnej praktyce? W przypadku lekarzy weterynarii prywatnie praktykujących odbierane będzie wyznaczenie oraz kierowane wnioski do policji o ściganie. I tutaj nasz apel by każdy przypadek nieuczciwości lekarzy weterynarii był sygnalizowany do Głównego Lekarza Weterynarii. Bez pomocy samych zakładów, nie będziemy w stanie eliminować tego typu zachowań. Jakie na dzień dzisiejszy mamy wyniki programu? W ramach programu ,,Zero tolerancji” od dnia 02.04.2013 r do dnia 23.07 2013 roku przeprowadzono łącznie na terenie całego kraju 21 040 kontroli, a uchybienia wykazano w 8,99% z nich (1892 kontrole wykazały nieprawidłowości). Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w trakcie kontroli w przeprowadzonych w zatwierdzonych zakładach przetwórstwa spożywczego (558) oraz w trakcie kontroli przeprowadzonych w rzeźniach (501). Stosunkowo najmniej nieprawidłowości zaobserwowaliśmy podczas kontroli, które miały miejsce w chłodniach składowych i podmiotach zajmujących się transportem środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Jakie wyciągnięto konsekwencje wobec podmiotów, w których wykazano niezgodności? W związku z wykrytymi nieprawidłowościami w trakcie trwania całego programu (stan za okres: 2.04-23.07.2013 r.) Inspekcja Weterynaryjna przekazała 237 spraw do organów ścigania, a 47 spraw przekazano właściwym terytorialnie powiatowym lekarzom weterynarii. Ponadto wydano 100 decyzji o zawieszeniu/zakazie działalności i/lub wykreśleniu z rejestru. Na skutek dotychczasowych działań w ramach programu ,,Zero tolerancji” wygenerowano też 3 powiadomienia w systemie RASFF, a w stosunku do 25 urzędowych lekarzy weterynarii uchylono wyznaczenie. W związku z wykrytymi nieprawidłowościami nałożono w drodze decyzji administracyjnej 247 kar pieniężnych na łączną kwotę 739 040 zł oraz 632 mandaty na kwotę 147 699 zł. Jakie działania poza programem ,,Zero tolerancji” prowadzi Inspekcja by wyeliminować z rynku nieuczciwych graczy? Program ,,zero tolerancji” ma na celu wyeliminować podmioty działające poza prawem. Mamy też inne interwencje, np.

ostatnio wprowadzony pilotażowy program monitoringu antybiotyków. Od dawna w ramach rosnącej oporności bakterii na antybiotyki planowaliśmy wprowadzić program monitoringu leczenia zwierząt, który nadzorowałby stosowanie leków przez lekarzy weterynarii, a także analizował dokładnie dokumentację weterynaryjną i hodowlaną. Tym samym taki program wspomaga zapewnienie pełnego bezpieczeństwa gotowych produktów pochodzenia zwierzęcego, które trafiają do konsumenta finalnego. Jakie gatunki zostały objęte tym programem? Póki co wprowadziliśmy pilotażowy program monitoringu stosowania antybiotyków w leczeniu drobiu. Od nowego roku będziemy chcieli rozszerzyć te działania również o interwencje w obrębie trzody chlewnej i cieląt. Niestety, dziś najpopularniejsze mikroorganizmy musimy zwalczać coraz to bardziej wyrafinowanymi metodami. W latach 60-70 były przyjęte standardy stosowane w ramach tzw. metafilaktyki, która polegała na podawaniu antybiotyków zdrowym zwierzętom w celu zapobiegania chorobom. Dziś znamy tego negatywne skutki, u zwierząt, a i powoli u ludzi obserwujemy coraz to większą oporność bakterii na leki. Należy więc w praktyce hodowlanej bezwzględnie ograniczyć stosowanie antybiotyków u zdrowych zwierząt. Jak więc wygląda realizacja tego pilotażowego programu w przypadku drobiu? Aktualnie podjęliśmy kontrole w ponad 500 podmiotów w Polsce. Kontrolujemy podmioty wprowadzające leki do obrotu, czyli lekarzy weterynarii, lecznice i hurtownie. Jakie są wstępne dane dotyczącego tego pilotażowego działania? Każdy hodowca ponosi odpowiedzialność za swoje zwierzęta. Przypadki stosowania leków niezarejestrowanych czy inne nielegalne praktyki to działania marginalne. Nie należy oceniać branży przez pryzmat incydentów czy dziennikarskich prowokacji, bo takie miały miejsce w ostatnim czasie. Niewątpliwie jednak trzeba eliminować nieuczciwe praktyki z rynku. Choroby zwierząt są zjawiskiem fizjologicznie normalnym. Trzeba tylko podejmować odpowiednie kroki celem ich wyeliminowanie i jednocześnie zapobiegania lekooporności mikroorganizmów. Takie jest zadanie lekarzy weterynarii, by leczyć zwierzęta, ale w sposób bezpieczny dla konsumentów. Rozmawiała redaktor Katarzyna Oponowicz

Strona 29

Co robi Inspekcja Weterynaryjna by takie nieuczciwe podmioty wyłapywać i eliminować z rynku? Przede wszystkim stosujemy program ,,Zero tolerancji”. W ramach niego pierwsze zintensyfikowane kontrole rozpoczęły się już w kwietniu tego roku i mamy już efekty jego działań. Program ,,Zero tolerancji” ma na celu jak najdotkliwiej ukarać nieuczciwych producentów. Dlatego zakłada on m.in. zwiększenie kontroli Powiatowych i Wojewódzkich Lekarzy Weterynarii ponad normy obowiązujące w Unii Europejskiej (więcej kontroli niż audytów) oraz zwiększenie kontroli krzyżowych powadzonych przez lekarzy weterynarii u pośredników i przewoźników zwierząt w szczególności w zakresie warunków transportu zwierząt i dokumentacji towarzyszącej temu transportowi w miejscu załadunku i rozładunku zwierząt. W ramach programu ,,zero tolerancji” zwiększona została również liczna kontroli wszystkich siedzib stad zarejestrowanych przez pośredników w handlu zwierzętami. Jeśli w którymkolwiek z siedzib zostaną wykryte nawet najmniejsze nieprawidłowości, taka siedziba zostaje wykreślona z rejestru. Zwiększamy również liczbę kontroli w gospodarstwach rolnych. W ramach programu przyglądamy się intensywniej identyfikacji, rejestracji i przemieszczeniom zwierząt w tych gospodarstwach. Czy program weryfikuje również wymogi nowego Rozporządzenia UE 1099/2009 w zakresie dobrostanu? Program ma na celu również poprawę dobrostanu zwierząt, dlatego uwzględnia dodatkowe kontrole w rzeźniach na rampach rozładunkowych oraz restrykcyjne przestrzeganie pełnej identyfikacji zwierząt i wnikliwą analizę dokumentu łańcucha pokarmowego wypełnionego przez właściciela zwierząt, a nie pośrednika. Zgodnie z tym rozporządzeniem od 1 stycznia 2013 roku obowiązek ten spoczywa na pracownikach rzeźni.

Z działalności Związku

Banki Żywności – współpraca

Mając na uwadze dobro najuboższej części społeczeństwa, a także fakt, iż 87% Polaków uważa, że przedsiębiorstwa mają wpływ na ograniczanie biedy*, Związek Polskie Mięso podjął współpracę z Bankami Żywności. Współpraca ta ma na celu zachęcenie producentów do przekazywania produktów na rzecz najuboższych. Zwolnienie darowizn z podatku VAT oraz możliwość wliczenia wartości darowizny do kosztów uzyskania przychodu, producentom stało się opłacalne przekazywanie organizacjom pożytku publicznego darowizn.

iestety aż 13% gospodarstw domowych w Polsce nie stać na zakup mięsa i drobiu, podczas gdy w Europie marnuje się aż 25% tych produktów. Związek Polskie Mięso apeluje więc do regularnego przeglądania stanów magazynowych i przekazywania Bankom Żywności produktów nadających się do spożycia. Unikatową cechą współpracy z Bankami Żywności jest możliwość określenia przez producenta organizacji, do których ma trafić darowana żywność, np. domy dziecka, placówki dla rodziców samotnie wychowujących dzieci. Współpraca z Bankami Żywności jest też korzystna, ponieważ:

 wydawanie żywności jednej organizacji zamiast kilku pozwala zaoszczędzić koszty obsługi darowizny. Bank Żywności we własnym zakresie przekazuje produkty innym organizacjom;  są w stanie przyjąć i rozdysponować każdy asortyment, nawet z 2-dniowym terminem przydatności do spożycia, w tym produkty świeże i mrożonki, zachowując łańcuch chłodniczy i spełniając wszystkie kryteria bezpieczeństwa (system HCCAP, stały nadzór sanepidu);  dzięki współpracy wewnątrz sieci, Banki Żywności są w stanie odebrać żywność w ilościach hurtowych;

 w miarę możliwości odbierają żywność własnym transportem;  Banki Żywności zapewniają pełną sprawozdawczość dot. dystrybucji darowizny. Współpraca z Bankami Żywności pozwala znacznie obniżyć koszty działalności oraz wzmocnić wizerunek firmy jako odpowiedzialnej społecznie, a z drugiej strony, pomóc dziesiątkom potrzebujących. Wszelkie informacje można uzyskać po telefonem biura Związku Polskie Mięso lub w biurze Federacji Polskich Banków Żywności pod nr tel. (22) 654 64 00, wew.104. * GlobeScan, 2011

Strona 30

01-377 Warszawa ul. Połczyńska 31a tel. 22 533 97 60/61 www.iglootechnika.pl iglootechnika@iglootechnika.pl

Targi i wydarzenia branżowe

Polskie Mięso latem

Wakacyjny czas zachęca do grillowania. To najlepszy okazja do promowania mięsnych specjałów. Dlatego Związek Polskie Mięso – autor systemu jakości wieprzowiny PQS, był partnerem wielu plenerowych wydarzeń. Dzięki nim, informacje o walorach certyfikowanej wieprzowiny trafiły do kolejnych konsumentów. Jak zwykle zainteresowanie smakiem, soczystością i niezwykłą kruchością wieprzowiny z certyfikatem PQS oraz jakością polskiego mięsa było ogromne.

Siatkarska Liga Światowa Piłka Siatkowa zajmuje szczególne miejsce w sercach kibiców na całym świecie, także w Polsce. Jako sport zapewniający niesamowite emocje oraz tworzący unikalną, niemal rodzinną atmosferę, dyscyplina ta generuje wyłącznie pozytywne skojarzenia i emocje. Dlatego podczas meczy Siatkarskiej Ligi Światowej 2013 nie mogło zabraknąć promocji i degustacji wieprzowiny z certyfikatem PQS. Degustacje odbyły się w strefie VIP podczas meczy Polska-Brazylia rozgrywanych na hali Torwar w Warszawie w dniu 7 czerwca oraz hali Atlas Arena w Łodzi 9 czerwca. Red.

Piknik Poznaj Dobrą Żywność

W czerwcu konsumenci mieli okazje poznać kulinarne walory wieprzowiny PQS podczas jednej z najważniejszej imprez w stolicy. Piknik Poznaj Dobrą

Żywność odbył się w dniu 15 czerwca na warszawskim Ursynowie i zgromadził kilka tysięcy odwiedzających. Namiot oznaczony błękitnym logo Pork Quality System cieszył się ogromnym zainteresowaniem odwiedzających ogrody SGGW. Dania z

Warsztaty kulinarne z wieprzowiny PQS podczas Pikniku PDŻ poprowadził Marcin Budynek

wieprzowiny z certyfikatem PQS przyrządzał mistrz kuchni Marcin Budynek – szef kuchni i dyrektor Gastronomii w Hotelu Warszawa w Augustowie. Emocjonujący pokaz kulinarny przyciągnął smakoszy zainteresowanych profesjonalnymi metodami obróbki certyfikowanej wieprzowiny, jej charakterystycznymi właściwościami i zaletami. Gotowanie pod okiem znanego Szefa Kuchni było niezapomnianym doświadczeniem dla uczestników, a przy okazji doskonałą okazją do poznania nowinek kulinarnych. Najodważniejsi odwiedzający wzięli udział w rodzinnych warsztatach kulinarnych. Za to najmłodsi uczestnicy Pikniku mogli na stoisku PQS wziąć udział w konkursie kulinarnym, w którym nagradzano kreatywność i dobry smak. Mali zwycięzcy otrzymali w nagrodę kuchenne fartuszki wraz z zestawem gadżetów PQS. Dla wszystkich dzieci odwiedzających stoisko PQS organizatorzy przygotowali tematyczne kolorowanki oraz świnki skarbonki. Red

Strona 31

Promocja Systemu PQS podczas jednego z meczy Siatkarskiej Ligii Światowej 2013

Targi i wydarzenia branżowe

Walne 2013 już za nami! Tegoroczne Walne Zebranie Członków Związku Polskie Mięso już za nami. Miejscem spotkania obrad był Hotelu Marina Diana w Białobrzegach. Oficjalne spotkanie zakończyła uroczysta kolacja przy grillu, której towarzyszyły uroki Zalewu Zegrzyńskiego. Gościem specjalnym była Sophie Bruno z UECBV, która opowiedziała o komunikacji z mediami. Sponsorem Głównym spotkania była firma IGLOOTECHNIKA oraz Miloo Electronics Sp. z o.o., Sponsorem: Yakudo Plus, Fabryka Osłonek Białkowych FABIOS S.A., MPS meat processing systems oraz Mercedes – Benz, któremu należą się szczególne podziękowania za obsługę logistyczną tego wydarzenia. Dziękujemy również Sponsorom Junior: Bank BGŻ, EDPOL, JAPART oraz Metalbud Nowicki. Red.

Strona 32

20 lat minęło…

mistrz Czyżewa, a także wieloletni konkurencjach sportowo-rekreacyjnych. Tegoroczna impreza „Soklienci i partnerzy handlowi firmy Reprezentanci każdego Oddziału firmy kołów Cup”, była jednocześnie „Sokołów” S.A. Program imprezy „Sokołów” S.A. ostro walczyli o Puchar ukoronowaniem dwudzie„Sokołów Cup 2013” był bardzo bo- Prezesa Zarządu dostarczając wszyststolecia powstania Oddziału gaty. Przez całe popołudnie toczy- kim niemałych emocji. Najlepsze zespo„Sokołów” S.A. w Czyżewie. Imła się rywalizacja w różnych ły otrzymały puchary i dyplomy. Zarząd prezę zorganizowano dla przekazał również pamiątkowe pracowników wszystkich medale dla partnerów handlozakładów wchodzących wych i biznesowych, a Minister w skład Grupy „Sokołów” z Kancelarii Prezydenta wręczył S.A. Wśród znamienitych wybranym pracownikom „Sogości byli m.in.: Bogusław Miszkołów” S.A. „Krzyż kawalerski”, czuk, Prezes Zarządu „Sokołów” „Krzyż zasługi” i odznaczenia S.A., Mieczysław Walkowiak, Wi„Zasłużony dla Rolnictwa”. ceprezes Zarządu ds. Handlu i Przez cały czas trwania festyMarketingu „Sokołów” S.A., Janu uczestnicy mogli kosztować nusz Jastrzębski Wiceprezes Zawspaniałych przysmaków z grilrządu ds. Finansowych „Sokołów” la oczywiście firmy „Sokołów”. S.A., Stanisław Wierzbicki, WiceW części artystycznej wystąpili prezes Zarządu ds. Produkcji i Trubadurzy, a gwiazdą wieczoru Rozwoju, Paweł Włodawiec, Wibyła Maryla Rodowicz, która zaceprezes Zarządu ds. Surowcośpiewała m.in.: specjalnie przygowych „Sokołów” S.A., Dyrektorzy towany na tę okazję utwór o firOddziałów „Sokołów” S.A. oraz mie Sokołów. Koncert zakończył Minister z Kancelarii Prezydenta, się pokazem sztucznych ogni, po Jerzy Sienicki, Przewodniczący XX-lecie istnienia Sokołów S.A. Oddział w Czyżewie Gala przedsięktórym odbyła się dyskoteka. Rady Miasta, Anna Bogucka, Bur- biorców z Polskim Mięsem Red.

Targi i wydarzenia branżowe

Żeglarskie Mistrzostwa Polski Aktorów Związek Polskie Mięso i system jakości wieprzowiny PQS był sponsorem XI Żeglarskich Mistrzostw Polskich Aktorów. Dwudniowe zawody odbyły się w czerwcu we Wrotach Mazur k/Pisza. Puchar Burmistrza Miasta Pisz wygrał Tomasz Karolak z załogą. W kolejnym biegu o Puchar Wrót Mazur trzecie miejsce zajął Wojciech Ogrodziński z Radia Olsztyn, drugie Tomasz Karolak, pierwsze Maciej Gąsiorek. W klasyfikacji generalnej Mistrzem Polski w Żeglarstwie został Maciej Gąsiorek z załogą, drugie miejsce zajął Tomasz Karolak z Małgorzatą Kożuchowską w załodze, trzecie zaś obrońca tytułu z zeszłego roku Adam Szyszkowski z załogą. Zwycięzcy otrzymali ufundowane przez Związek Polskie Mięso kosze wypełnione najwyższej jakości polskim mięsem. Red. XI Żeglarskich Mistrzostw Polskich Aktorów - Związek Polskie Mięso ufundował kosze mięsnych smakołyków

Statuetki prezesa Agro-handel rozdane

Fundacja Orła Białego funkcjonuje pod zarządem Jana Ludwiczaka - prezesa zakładów mięsnych Agrohandel, które należą do Związku Polskie Mięso. Gale Fundacji Orła Białego odbywają się co dwa lata. Czwarta już edycja uroczystości, na której przyznawane są promocyjne statuetki Orła Białego, odbyła się w czerwcu na zamku w Rydzynie. Statuetka Orła Białego to symbol prestiżu i sukcesu. Otrzymują je nie tylko przedsiębiorcy, ale także nadzwyczaj gospodarni samorządowcy, ludzie kultury i sztuki, wybitni sportowcy, czy działacze społeczni. Podczas IV Edycji o Promocyjne Godło Orła Białego kapituła postanowiła wyróżnić aż 16 Polaków. Jedną ze statuetek otrzymał Pan Andrzej Bystry- Zakłady Mięsne Bystry Swarzędz, którą wręczył osobiście prezes Związku Polskie Mięso Witold Choiński. Po części oficjalnej, czyli uroczystej gali i wręczaniu statuetek, zaproszeni goście mogli wysłuchać koncertu zespołu ,,Soyka Kolektyw”. Jedną ze statuetek Orła Białego otrzymał Pan Andrzej Bystry– Zakłady Mięsne Później wszyscy bawili się na uroczystym bankiecie. Bystry Swarzędz, którą wręczył osobiście prezes Związku Polskie Mięso Witold Red. Choiński

Gala Przedsiębiorców

Ponad sześciuset uczestników, przedsiębiorców razem z rodzinami bawiło się na zorganizowanej po raz drugi przez Europejskie Forum Przedsiębiorczości Gali na Rancho pod Bocianem k. Warszawy. Organizatorzy zadbali o atrakcje dla całej rodziny: można było walcząc z własnym strachem przejść po wysoko nad wodą rozpiętym małpim moście, poszaleć na quadach, wspiąć na ścianę wspinaczkową, spróbować swych sił na strzelnicy czy wziąć udział w drużynowym turnieju minigolfa. Na takiej imprezie nie mogło zabraknąć też dobrego jedzenia. Goście zasmakowali w polskich przysmakach: karkówka, kiełbasa i kaszanka. Mięsne specjały zostały zapewnione przez sponsora Związek Polskie Mięso. Dla wszystkich była to okazja do nawiązania nowych kontaktów, nie tylko tych biznesowych. Red.

Strona 33

Forum Przedsiębiorczości

Osobowość numeru

Kobiecy punkt widzenia

jedną z największych firm mięsnych w Polsce zarządza od 15 lat. Doskonale godzi ,,męska branżę” z kobiecym podejściem do biznesu. O pasjach, zarządzaniu i planach na przyszłość porozmawialiśmy z aNNĄ OLEWNIK-MIKOŁajEWSKĄ,, prezesem Zakładów Mięsnych Olewnik.

Strona 34

est rok 1989, rozpoczyna się działalność Zakładów Mięsnych Olewnik. Włodzimierz Olewnik otwiera Zakład Masarski w Świerczynku. Początkowo zakład produkuje wyroby na potrzeby rynku lokalnego i własnego sklepu. Baza surowcowa w tym okresie oparta jest na własnej hodowli trzody chlewnej. Równocześnie kupiony zostaje Zakład Mięsny w Sierpcu, a w miejscu starych obiektów powstaje nowoczesna ubojnia z rozbiorem tusz. Zmiana sytuacji politycznej i sprzyjająca koniunktura sprawiają, że moc produkcyjna zakładu okazuje się niewystarczająca. Konieczna staje się rozbudowa przedsiębiorstwa. Dzięki przeprowadzonej modernizacji zakład zwiększa produkcję i rozszerza rynek zbytu do obszaru całego Mazowsza. Od początku swego istnienia Zakłady Mięsne OLEWNIK działają, jako grupa przedsiębiorstw, współpracujących ze sobą i doskonale się uzupełniających, w ramach prowadzonych działalności gospodarczych. Kolejne lata działalności wywołują dalszą rozbudowę i modernizację przedsiębiorstwa. Zwiększeniu ulegają moce produkcyjne oraz następuje definitywne przystosowanie produkcji do wymogów sanitarno-weterynaryjnych Unii Europejskiej. Kolejny etap w działalności tej firmy, to moment kiedy Zarząd przejmuje córka Pani Anna Olewnik – Mikołajewska. To dzięki jej silnej ręce na sterze Zakłady Mięsne OLEWNIK na dobre nabierają wiatru w żagle i stają się wiodącym producentem mięsa i produktów mięsnych na rynku krajowym i międzynarodowym. Zarządza Pani firmą od 15 lat. Żyje Pani na najwyższych obrotach. Długie godziny pracy, tysiące spotkań i częste podróże. Czy tak wygląda Pani życie? Odkąd przejęłam firmę moje życie znacznie przyspieszyło, ale nie bronię się przed tym. To, jak żyję, odzwierciedla moją naturę. Na co dzień podejmuję trudne decyzje: jak bardzo oddać się pracy, a jak bardzo rodzinie. Bliscy rozumieją, że w pracy realizuje swoje marzenia i ma ona dla mnie głęboki sens.

Nie bała się Pani, że przejmując stery po ojcu będzie Pani ciągle oceniana, obserwowana i rozliczana? Nie boję się oceny. Ci, co najbardziej zasługują na pochwały, najlepiej znoszą krytykę (śmiech). Krytykantów trzymam na dystans, ale chętnie słucham konstruktywnych uwag. I pewnie jak każdy wolałby usłyszeć komplement niż krytykę. Jak Pani dorastała do tej roli? Dzieci przejmują pewne modele życia ze świata rodziców i później idą w ich ślady. Tak właśnie było ze mną. Często słuchałam rozmów rodziców, uczestniczyłam w mniej formalnych spotkaniach. Chłonęłam wszystko. Ojciec zawsze był dla mnie przykładem. A różnice pokoleniowe? Jak udaje się Wam je pogodzić? Jedyna różnica - to wypracowany inny model zarządzania firmą: ja postawiłam na zespół ludzi. Ale uzupełniamy się, tworząc jeden zgrany i sprawny mechanizm. Czasem buntuję się w jakiejś sprawie, chociażby po to, żeby być sobą. Razem pracujecie, czy wspólnie spędzacie także czas wolny? Cała moja rodzina jest mocno zaangażowana w prace firmy i życie branży. Nasze spotkania poza firmą, oprócz aspektów czysto rodzinnych czy towarzyskich, bardzo często dotyczą kwestii z życia firmy. I

nie wynika to z tego, iż staramy się dostosować do niej, a bardziej zależy nam na jej rozwoju i optymalnym kierunku, w którym powinna ona iść. Ja mam to szczęście, że w zasadzie każdego dnia realizuję siebie i swoje cele ze wsparciem najbliższych. Jak było, gdy Pani rozpoczynała pracę w firmie? Czy pytała Pani samą siebie: jak to zrobić? Przezwyciężałam trudności. Odkrywałam w sobie umiejętności, o których istnienie nawet nie podejrzewałam. Ale jeśli człowiek coś sobie założy i ten projekt wypali, to później uskrzydla go to w kolejnych wyzwaniach. Dziś twardo stąpam po ziemi. A potem już „poleciało”? Bogaty życiorys naukowy, doktorat, konsultant wielu strategii, wydawnictw, portali, współtwórca programów rozwojowych, członek Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego, Związku Polskiego Mięsa, Rady Nadzorczej i wiele innych. Jak to wszystko pogodzić? Angażuję się w projekty, bo pozwalają mi się rozwijać. Na szczęście nie w każdym miejscu musze być codziennie. Poza tym do pomocy mam świetnych ludzi. Kim są Pani ludzie? Mam w swoim gronie ludzi zaufanych, zdolnych, z bardzo długim stażem. Spora część najważniejszych menedżerów zarządzających zaczynała swoją przygodę w firmie od pracy na produkcji. Znają więc dokładnie funkcjonujące procedury i procesy, wiedzą dzięki temu jak najlepiej motywować ludzi. Ja staram się z nimi rozmawiać na bieżąco, robię badania poziomu satysfakcji. Pracuje z nimi bardzo blisko. Są moją wizytówką i największą wartością firmy. I efekty pracy widać, chociażby w ilości asortymencie jaki proponujecie. Owszem, oferta jest bardzo urozmaicona. Wołowina, wieprzowina, wyroby z drobiem, z gęsiną, dziczyzną. Niektórzy pewnie zadają pytanie, po co? Odpowiadam, więc po to, żeby nasza oferta stawała się coraz bardziej kompleksowa. Tego dziś wymaga klient. Ale przy tych wszystkich indeksach i nowościach pamiętamy o utrzymaniu równowagi między tradycją, modną marką i poszukiwaniem innowacji.

Osobowość numeru

Jakie plany dla firmy ? Nowoczesna gospodarka stawia przed kadrą zarządzającą poważne wyzwania: podnoszenie efektywności i optymalizacja kosztów, budowanie przewagi konkurencyjnej, podtrzymywanie innowacji oraz dobór nowych technologii. Nasza firma stara się odpowiadać na te wyzwania. Jeśli chodzi o kanały dystrybucji to w ramach współpracy zarówno z tradycyjnym jak i nowoczesnym kanałem handlowym posiadamy doskonałe rozwiązania dystrybucyjne. Jednak mamy jeszcze duże pole do popisu w sieciach handlowych i dlatego będziemy dążyć do zdecydowanego wzmocnienia naszej obecności w kanale nowoczesnym. Osiągnęła Pani zawodowy sukces, mogący wzbudzać zazdrość najbardziej ambitnych mężczyzn. Można powiedzieć, że jest Pani rodzynkiem w swojej branży. Faktycznie moja branża uważana jest za męską. Ale dobrze czuję w tym towarzystwie. Natomiast kariera to nie czerwony

dywan usłany płatkami róż. Biznes to brutalny świat, gdzie niezbędny jest instynkt drapieżcy. Ja go chyba posiadam (śmiech). Znana jest Pani z tego, że ma Pani dystans do drogich przyjemności? Gdy można mieć wiele, finansowo i publicznie, to wtedy właśnie jest czas na pokazanie swojego charakteru i osobowości. Nie pozwalam sobie na szaleństwa i ekstrawagancję. Prywatnie uwielbiam książki, ładne opakowania i …buty! Czy musiała Pani zrezygnować w życiu z czegoś ważnego, żeby osiągnąć punkt, w którym dziś Pani się znajduje? Nie, z niczego nie rezygnuję. Uważam, że ludzie, którzy muszą coś poświęcić w życiu, nie są spełnieni. Na temat tego, co Pani zrobiła, robi i będzie robić słyszałam sporo pochlebnych opinii. Myślę, że można powiedzieć o Pani – Kobieta Sukcesu Wdzięczna jestem wszystkim, którzy mówią o mnie i o mojej firmie dobrze, bo to na pewno zachęca do wysiłków. Nie

Strona 35

Pani Anna Olewnik - Mikołajewska podczas nagrania programu ,,Karol Okrasa łamie przepisy”, którego była gościem specjalnym - ekspertem mięsa najwyższej jakości.

pracujemy jednak dla oklasków. Zawsze myślimy, jak i co możemy zaoferować naszym klientom, jak możemy działać jeszcze sprawniej. Firma, którą kieruję, daje mi ogromną satysfakcję. W ciągu wielu lat funkcjonowania firmy otrzymała Pani mnóstwo nagród. Które są dla Pani najcenniejsze? Każda z przyznanych nam nagród jest dla mnie cenna, bo są one świadectwem uznania dla naszej pracy i dają energię. Ostatnio dostaliśmy wyjątkową nagrodę Pracodawca Powiatu Płockiego Roku 2012, a także zdobyliśmy w badaniu konsumenckim złoty medal „Najlepszy Produkt 2012” za produkt: Perfekcyjna Karkowska Sucha - jest to zaszczytne wyróżnienie. Co mobilizuje Panią do ciągłego działania? Muszę być aktywna, by czuć się spełniona i szczęśliwa. Branża, w której pracuje to dla mnie idealny wybór. Jeszcze kilka słów o firmie? Ile obecnie zatrudnionych jest osób w Pani biznesie? Obecnie nasza firma zatrudnia ok. 500 osób. Liczba ta jednak wzrasta, bo wciąż rozbudowuję swój zakład. Nieustannie myślę też o kolejnych modernizacjach istniejących obiektów i podnoszeniu standardów. Jestem konsekwentna i odpowiedzialna w działaniu, dlatego wszystkie zmiany wprowadzam jednak, stopniowo i sukcesywnie. A jak ocenia Pani z perspektywy czasu gusta swoich Klientów? Po tych latach doświadczenia, mogę stwierdzić, że gusta naszych klientów diametralnie się zmieniały. Klienci w latach siedemdziesiątych kupowali wędliny branżowe, w małym wyborze produktów, potem fascynowały ich różnego rodzaju „nowoczesne produkty”, które powstawały z momentem wdrożeń nowych technologii. Teraz cenią sobie produkty tradycyjne, domowe. Na wszelkie potrzeby Klientów staramy się odpowiadać naszym asortymentem.

Porady prawne

Ubój rytualny - pozew zbiorowy - czy warto?

Branża mięsna najdotkliwiej odczuła skutki zmian w prawie, uniemożliwiające prowadzenie w Polsce uboju rytualnego. W efekcie, od początku roku straty przedsiębiorców liczyć można w setkach milionów złotych. Odpowiedzialności za taki stan rzeczy przedsiębiorcy zamierzają poszukiwać zgłaszając roszczenia do Skarbu Państwa. Czy w obliczu panującego prawa mają szanse na zwycięstwo?

akaz uboju rytualnego, ostatecznie usankcjonowany sejmowym głosowaniem, w lipcu skutkuje poważnym zachwianiem poczucia stabilności prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. U podstaw takiego stanu

rzeczy leży kolizja między uprawnieniami wspólnot religijnych a zasadami ustawodawstwa dotyczącego ochrony zwierząt. Przedsiębiorcy z branży mięsnej, a ci ponoszą główne straty z tytuł zakazu, są kolejnymi, którzy dotknięci zostali brakiem stabilności i przewidywalności rozwiązań prawnych w Polsce. Nie sposób prowadzić bezpiecznego biznesu w oparciu o pozostające w sprzeczności normy, przy założeniu, że o orzekaniu o ich sprzeczności nie jest uprawniony ani przedsiębiorca, ani nawet związek przedsiębiorców. Oczekiwanie na orzeczenia sądów lub Trybunału Konstytucyjnego częstokroć jednak wpływa na poszukiwanie innych rozwiązań prowadzenia działalności, w skrajnych przypadkach związanych z wykonywaniem go poza granicami Polski. Zakaz uboju rytualnego nie wynika bowiem z ustawodawstwa europejskiego, a jest wewnętrznym prawem obowiązującym w Polsce.

Strona 3

Mierzalne straty Przedsiębiorcy z branży mięsnej poczynili znaczące inwestycje oraz zawarli kontrakty, głównie międzynarodowe i długoterminowe, na podstawie, których zobowiązali się do dostarczania produktów pochodzących właśnie z uboju rytualnego. Obowiązujące wiele lat rozporządzenie dopuszczające ubój rytualny, uznane następnie za niezgodne z Konstytucją ze stosunkowo krótkim vacatio legis, dawało gospodarczą stabilność przedsiębiorcom z branży mięsnej. Przykłady wielu z nich pozwalają dojść do wniosku, że istotna część obrotu generowana była właśnie w związku z ubojem rytualnym. Stabilność ta okazała się jednak pozorna.

Szkodę, jaką przedsiębiorcy z branży mięsnej mogą ponieść w związku ze zmianą przepisów szacuje się ostrożnie na kilkaset milionów złotych. Przepisy, które zezwalały na ubój rytualny zostały uchylone w ciągu miesiąca od momentu wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego stwierdzającego ich niezgodność z ustawą o ochronie zwierząt, a przez to z Konstytucją. Zdaje się jednak, że Trybunał Konstytucyjnym nie wziął pod rozwagę, że niewywiązanie się z długoterminowych umów, których przedmiotem była dostawa produktów pochodzących z uboju rytualnego związane jest z szeregiem kar umownych. Ekonomiczne skutki wprowadzenia zakazu ponosi przedsiębiorca, a nie Państwo. Czy zmiana prawa może być jednak przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy? Na to pytanie jest tyleż samo odpowiedzi, co zawartych kontraktów. Dodatkowo, w zakres szkody wchodzić mogą także utracone korzyści przedsiębiorców, które uzyskaliby oni, gdyby nie wprowadzenie zakazu uboju rytualnego. Nie bez znaczenia są także inwestycje poczynione przez zakłady mięsne w celu dostosowania ubojni do wymogów uboju rytualnego. Inwestycje w urządzenia, maszyny i całe linie produkcyjne amortyzowane są w dłuższym horyzoncie czasowym. Nie ulega wątpliwości, że czas i forma wprowadzenia zmian nie dała przedsiębiorcom realnej możliwości na przygotowanie się do nich, a już tym bardziej nie jest ona zgodna z zasadą pewności obrotu prawnego.

Sprzeciw zbiorowy Przedsiębiorcy z branży mięsnej mają uzasadnione wątpliwości, co do trybu wprowadzenia zakazu, a nadto, każdego dnia powiększa się ich szkoda związana z jego wprowadzeniem. Nie można przy tym zapominać o miejscach pracy w

Porady prawne powym jest nadal mocno ograniczona. Sądy podchodzą dosyć radykalnie do badania przesłanek dopuszczalności sprawy do rozpoznania w tym trybie. Problemem jest także czas rozpoznania sprawy. W sprawach, w których wszyscy członkowie grupy przedkładają powtarzalne dowody, formalne badanie sprawy przez sąd pod kątem samego dopuszczenia sprawy do rozpoznania jej w postępo-

Zakaz uboju rytualnego nie wynika z ustawodawstwa europejskiego, a jest wewnętrznym prawem obowiązującym w Polsce. innych kosztów. Tu sytuacja każdego przedsiębiorcy jest odmienna. Wspólna jest tylko konieczność poniesienia dodatkowych, nieprzewidzianych i często wysokich kosztów. Drugie wyzwanie to analiza możliwości odzyskania poniesionych strat oraz uzyskania rekompensaty z tytułu utraconych korzyści. Pobieżna już analiza wskazuje na solidne podstawy ewentualnych roszczeń wobec Skarbu Państwa. Pozostaje jednak pytanie – w jakim trybie? W sprawach roszczeń przedsiębiorców powstaje idea, aby do ich zaspokojenia doszło w trybie grupowym. Rozwiązanie to, jako niemożliwe do przeprowadzenia na gruncie obowiązujących przepisów, uznać należy jednak za pozornie interesujące. Pozew zbiorowy stał się w ostatnim czasie coraz częściej używaną instytucją w sprawach roszczeń odszkodowawczych większej grupy podmiotów. Wydawałoby się zatem, iż jest on najlepszym narzędziem, które pozwoli na sprawne i szybkie uzyskanie odszkodowania od Skarbu Państwa. O ile jednak sama zasadność wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym do Skarbu Państwa w związku z formą zmiany przepisów wydaje się na dziś nie budzić wątpliwości, o tyle należy gruntownie rozważyć, czy na pewno postępowanie grupowe jest tym rozwiązaniem, które pozwoli przedsiębiorcom na sprawne i skuteczne zaspokojenie. Wydaje się jednak, że nie. Na przeszkodzie stoją bowiem zarówno kwestie pragmatyczne, jak i merytoryczne.

Okiem prawnika Z dotychczasowych doświadczeń związanych z prowadzeniem szeregu postępowań w trybie grupowym wyciągnąć można jeden podstawowy wniosek. Dostrzegalność przez sądy możliwości rozpoznania spraw w postępowaniu gru-

waniu grupowym może trwać wiele miesięcy. W tym czasie sprawa „stoi w miejscu”. Można uznać zatem za pewne, iż w przedmiotowej sytuacji - w której dowody i dokumenty powtarzalne nie będą, a w jednej sprawie połączy się co najmniej 10 skomplikowanych, różniących się stanów faktycznych - od momentu złożenia pozwu do wyznaczenia terminu pierwszej rozprawy może upłynąć może nawet ponad rok.

biorcy decydujący się na złożenie pozwu w postępowaniu grupowym będą musieli uzbroić się w dużą dawkę cierpliwości.

Za i przeciw Pragmatyczne podejście nie może jednak przesłonić merytorycznego. Zgodnie z przesłankami dopuszczalności pozwu zbiorowego, członkowie grupy muszą legitymować się roszczeniami jednego rodzaju, opartych o tę samą lub taką samą podstawę faktyczną. W przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia jedynie z tożsamością przyczyny poniesienia szkody, a mianowicie czasu i formy wprowadzenia przepisów zakazujących uboju rytualnego (a w zasadzie stwierdzenia niezgodności z Konstytucją tych na taki proceder zezwalających). Każdy z potencjalnych członków grupy prowadzi bowiem najpewniej działalności na innej zasadzie, każdy zawarł inne umowy z innymi kontrahentami, z czego wątpliwym jest, aby pokrywały się ich zapisy. Wreszcie, szkoda każdego z nich będzie składała się najpewniej z innych składowych – jeden z nich może bowiem wskazać na koszty zakupu maszyn, a inny na specjalne przeszkole-

Nie ulega wątpliwości, że czas i forma wprowadzenia zmian nie dała przedsiębiorcom realnej możliwości na przygotowanie się do nich, a już tym bardziej nie jest ona zgodna z zasadą pewności obrotu prawnego. Przeciągnąć rozpoznanie sprawy w czasie może także zarówno aktywność procesowa Skarbu Państwa, jak i samo postępowanie dowodowe. Szkoda przedsiębiorców wynikać będzie bowiem w wielu przypadkach zarówno z utraconych korzyści, jak i już poniesionych kosztów w związku z przystosowaniem działalności do wymogów uboju rytualnego. Niewykluczone, że ich wysokość będzie musiała zatem zostać oszacowana przez biegłych, jako że składa się ona z wielu zmiennych, niekoniecznie dających się jasno i bez wątpliwości wyliczyć. Nie wiadomo oczywiście, czy do sprawy zostanie powołany, jeśli już, jeden biegły, czy też nad wyliczeniem wysokości szkody dla każdego z uczestników będzie pracował inny specjalista. Biorąc jednakże pod uwagę, że na przygotowanie takiej opinii należy udzielić biegłemu terminu kilkutygodniowego, może okazać się że samo przygotowanie opinii przy minimalnym składzie grupy może zająć kolejny już rok. W sytuacji, gdy uczestników będzie więcej, odpowiednio się to przedłuży. Nie ulega zatem wątpliwości, iż przedsię-

nie pracowników, jeszcze inny oprze swoje roszczenie na poniesionych dotychczas stratach. Wątpliwe zatem, żeby przy grupie kilkunastu lub kilkudziesięciu przedsiębiorców doprowadzić do wykazania uregulowanej ustawą tożsamości stanów faktycznych. W tym przypadku dołączenie innych jeszcze przedsiębiorców lub rolników, którzy także ponieśli straty jest jeszcze bardziej wątpliwe, a wręcz niemożliwe. Pozew zbiorowy branży mięsnej przeciwko państwu to ryzykowne rozwiązanie. Może się bowiem docelowo okazać, po długim okresie oczekiwania, iż sąd uzna rozpoznanie sprawy w tym trybie za niedopuszczalne. Pozwy indywidualne mogą okazać się w tej sprawie skuteczniejszym i sprawniejszym orężem do walki o straty poniesione przez branżę mięsną. Z pewnością pozwalają na uniknięcie formalnych i technicznych problemów, jakie przysparza stosowanie niedoskonałej skądinąd ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Paweł Borowski Adwokat, Szef Departamentu Proces i Arbitraż Chałas i Wspólnicy Kancelaria Prawna

Strona 37

każdym takim przedsiębiorstwie. Zakaz uboju rytualnego ma zatem także istotny wydźwięk społeczny, i to poza wątkami o charakterze etycznym czy religijnym. Z początkiem 2013 r. przedsiębiorcy stanęli zatem przed dwoma wyzwaniami. Pierwsze z nich to utrzymanie kontraktów lub takie ich rozwiązanie, aby nie było to związane z koniecznością zapłaty kar umownych i ponoszenia

Prawo żywnościowe

Półkowe, czyli o co chodzi?

W ostatnim czasie wielu przedsiębiorców zdecydowało się na dochodzenie swoich praw przed sądem w sprawach zwrotu opłat nazywanych „półkowym”, opłatami pozamarżowymi czy opłatami za przyjęcie towaru, pobranych przez sklepy detaliczne. Adwokat MARLENA ŻARNECKA odpowiada na pytanie, czego rzeczywiście dotyczą ww. opłaty i jakie mogą być konsekwencje ich stosowania zarówno dla sprzedającego, jak i dostawcy.

Strona 38

płaty pozamarżowe, w tym najbardziej znane „półkowe” dotyczą pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży przez przedsiębiorcę zajmującego się dalszą odsprzedażą , co w praktyce może prowadzić do utrudnienia dostawcom towaru dostępu do rynku. Powodem, dla którego opłaty pozamarżowe zostały wprost uznane za czyn nieuczciwej konkurencji miało być przeciwdziałanie praktykom sieci handlowych polegających na uzależnianiu przyjęcia do sklepu towaru danego producenta od wniesienia przez niego „opłat za przyjęcie towarów do sklepu”, niemających charakteru „marży hanNasz ekspert: Marlena Żarnecka dlowej”, których skutkiem jest zakłócenie uczci- - adwokat w Salans FMC SNR wej konkurencji między różnymi producentami Denton Oleszczuk Sp. k.

ście nowego dostawcy do danej sieci; reklamę i promocję towarów (tzw. opłaty reklamowe); umieszczenie na półce i odpowiednie wyeksponowanie określonej ilości towaru (tzw. opłaty półkowe); czy za wprowadzenie towaru do sieci informatycznej. Zakwalifikowanie pobierania ww. opłat za czyn nieuczciwej konkurencji wymaga jednakże wykazania, iż świadczenia objęte opłatami miały charakter pozorny, tzn. nie były, w rzeczywistości wykonywane albo nie miały w pełni wzajemnego, ekwiwalentnego charakteru. Innymi słowy, jeżeli świadczenia z tytułu pobranych opłat dodatkowych stanowiłyby rynkowy ekwiwalent uiszczonej opłaty lub uiszczenie tych opłat wiązałoby się z realnie wykonaną usługą na rzecz dostawcy, wówczas o czynie nieuczciwej Opłaty pozamarżowe, w tym najbardziej znane „pół- konkurencji nie może być mowy . Ciężar udowodnienia rzeczywistego wykonania kowe” dotyczą pobierania innych niż marża handlowa usługi dodatkowej na rzecz dostawcy spoopłat za przyjęcie towaru do sprzedaży przez przedsię- czywa na kupującym . Dotyczy to również biorcę zajmującego się dalszą odsprzedażą , co w prak- obowiązku udowodnienia ekwiwalentności w stosunku do uiszczonej opłaty. tyce może prowadzić do utrudnienia dostawcom towaru usługi W odniesieniu do pozornego charaktedostępu do rynku. ru usług w ramach dodatkowo pobieranych opłat wypowiedział się m. in. Sąd Apelacyjny towarów dostarczanych do tych sieci. Z drugiej strony ww. czyn w Warszawie . W badanej sprawie, w kontekście oceny podstawy nieuczciwej konkurencji prowadzi do osiągania przez sprzedaw- prawnej dla wykonywania działań marketingowych Sąd wskazał, ców detalicznych nie tylko zysku wynikającego z narzuconej że „umowy pomiędzy stronami zawierały postanowienia o chamarży, ale także dodatkowych dochodów kosztem dostawców. Z rakterze ramowym, nie precyzowały, na czym konkretnie mają utrudnianiem dostępu do rynku w ww. postaci możemy mieć do polegać obowiązki pozwanego, niektóre zaś z objętych fakturami czynienia niezależnie od tego, czy „utrudniającym” będzie mały form usługi w ogóle w załączonych umowach nie były wymieczy duży przedsiębiorca. nione. Sąd ustalił ponadto, iż terminy i rodzaj poszczególnych akcji promocyjnych miały być uzgodnione Ciężar udowodnienia rzeczywistego wykonania usługi w odrębnych zleceniach, jednak przedłożono jeden tylko taki dokument, a również w dodatkowej na rzecz dostawcy spoczywa na kupującym oparciu o jego zapisy trudno było przedmiot . Dotyczy to również obowiązku udowodnienia ekwiwa- usługi określić. Przy tak ograniczonej treści porozumień, powód nie miał realnej możlilentności usługi w stosunku do uiszczonej opłaty. wości decydowania o przedmiocie usługi i jej rozmiarze, a także doprowadzenia do zgodPobranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towa- nego z rzeczywistą wolą stron jej zrealizowania. Nawet faktury nie ru do sprzedaży będzie mogło być dokonane zarówno w ramach zawierały specyfikacji usług, zawężając podstawy faktycznego wpłaty dokonanej przez dostawcę na podstawie postanowień sprawdzenia zakresu wykonania. Temu tymczasem towarzyszyumownych, jak i w ramach pozbawionego podstaw rozporządze- ło ustalenie obowiązku zapłaty w wysokości liczonej od obrotu, nia kwotą należną przedsiębiorcy z tytułu ceny i wprowadzenia jej niezależnie czy i w jakim stopniu towary dostarczone przez podo majątku kontrahenta . woda były objęte w danym okresie jakąkolwiek formą reklamy”. W praktyce, jako czyn nieuczciwej konkurencji polegający na W konsekwencji, wbrew literalnej treści postanowień umownych pobieraniu opłat pozamarżowych mogą być, w szczególności za- zastrzeżone w nich i pobierane w toku współpracy stron wynakwalifikowane opłaty za: zawarcie umowy z siecią, tj. za samo wej- grodzenia za świadczenie usług marketingowo – promocyjnych,

Prawo żywnościowe

1 W yrok SA w Warszawie z dnia 2 października 2012 roku, I ACa 359/12. 2 Art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (z późn. zm.). 3 Wyrok SA w Warszawie z dnia 2 czerwca 2010 roku, I ACa 294/10. 4 Wyrok SA w Warszawie z dnia 2 października 2012 roku, I ACa 359/12. 5 Tak: C. Banasiński, M. Bychowska [w:] Ekonomiczne aspekty stosowania art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, PPH 2011, t. 10, s. 4-11. 6 Wyrok SN z dnia 25 października 2012 roku, I CSK 147/2012. 7 Wyrok SN z dnia 25 października 2012 roku, I CSK 147/2012. 8 Wyrok z dnia 2 grudnia 2008 roku, I ACa 391/08. 9 Wyrok SN z dnia 12 czerwca 2008 roku, III CSK 23/08. 10 Wyrok SA w Lublinie z dnia 25 stycznia 2012 roku, I ACa 639/11. 11 Por. wyrok SA w Katowicach z dnia 11 grudnia 2012 roku, I ACa 620/12. 12 Wyrok SN z dnia 25 października 2012 roku, I CSK 147/12. 13 J. Szwaja (red.): Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz., wyd. 3, 2013. 14 Por. Interpretacja (UOKiK) przepisów nowelizacji ustawy z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

sieci masy towarowej, narzucanie sprzedającemu wielopostaciowych rabatów, tworzenia nieprzejrzystych budżetów promocyjnych itp. Utrudnianie dostępu do rynku należy zatem postrzegać w kategoriach ekwiwalentności świadczenia, które otrzymuje dostawca w zamian za wniesioną dodatkową, w stosunku do marży, opłatę. Marlena Żarnecka adwokat w Salans FMC SNR Denton Oleszczuk Sp. k.

Strona 39

Sąd uznał ww. opłaty w istocie za opłaty pobierane za dopuszczenie towaru do sprzedaży. Z punktu widzenia oceny czy dana opłata stanowi niedozwoloną opłatę pozamarżową nieistotne jest czy opłata jest zastrzeżona bezpośrednio w umowie sprzedaży czy też w drodze zawarcia przez strony odrębnego porozumienia o współpracy przewidującego pobieranie od sprzedającego odpowiednich, odrębnych opłat . Mogą więc być uznane za tego rodzaju opłaty świadczenia, które dostawca zobowiązany jest uiszczać na podstawie zawieranych obok podstawowych umów dostawy umów dodatkowych, tzw. umów marketingowych, na podstawie których dostawca zobowiązany jest do zapłaty należności z tytułu np. rabatów „od obrotu”, opłat „na otwarcie” sklepu, kosztów wydawania gazetek promocyjnych itp. Oczywiście należy mieć na względzie, iż istnieje możliwość prawnego zawarcia różnego rodzaju umów, w tym o świadczenie usług, pomiędzy sprzedawcą a nabywcą, jednak ta dodatkowa umowa musi spełniać wymogi umów o świadczenia wzajemne (ekwiwalentne) i nie uzależniać zawarcia umowy sprzedaży od przyjęcia tych dodatkowych zobowiązań . Należy wskazać, iż ww. podejście sądów było i jest przedmiotem krytyki ze strony przedstawicieli doktryny prawa zwalaczania nieuczciwej konkurencji – głównie w zakresie jednego aspektu. Zgodnie bowiem z obecną praktyką orzeczniczą sądy nie analizują czy pobranie opłat innych niż marża powoduje faktyczne utrudnienie dostępu do rynku. Jak przyjął bowiem Sąd Najwyższy - każde z zachowań opisanych w art. 15 ust. 1 pkt. 1-5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (w tym również pobieranie opłat innych niż marża handlowa) zawsze utrudnia dostęp innym przedsiębiorcom do rynku, tym samym sama okoliczność utrudnienia dostępu nie wymaga dowodzenia. Z kolei w doktrynie akcentuje się konieczność wykazania wystąpienia skutku w postaci utrudniania dostępu do rynku jako warunku kwalifikacji pobierania opłat pozamarżowych jako czynów nieuczciwej konkurencji. Krytyka ze strony doktryny odnosi się - w szczególności - do przyjęcia przez sądy swoistego automatyzmu oceny, w ramach której sąd ogranicza się do stwierdzenia pobrania opłaty innej niż marża handlowa bez zweryfikowania (np. na podstawie analizy ekonomicznej) czy spowodowało ono utrudnienie dostępu do rynku i czy było nieuczciwe . Niezależnie od powyższego, na podstawie dotychczas wypracowanego orzecznictwa możliwe jest zidentyfikowanie działań, które mogą potencjalnie być kwestionowane jako utrudniające dostęp do rynku. Praktyka zawierania umów marketingowych towarzyszących umowie sprzedaży towarów do sieci z każdym dostawcą, nadmarketing, czyli zachwianie rzeczowej i finansowej relacji porozumień marketingowych do sprzedawanej do

Prawo żywnościowe

Nowości legislacyjne

Zmiany w prawie żywnościowym są szczególne ważne dla branży spożywczej. To producenci odpowiadają za bezpieczeństwo swoich wyrobów. Każda nowelizacja może mieć poważny wpływ na funkcjonowanie zakładów. Dlatego nasi eksperci w każdym numerze prezentują zestawienie najważniejszych zmian w prawie żywnościowym, że szczególnym uwzględnieniem rynku mięsa.

I. RYNEK MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ Weszło w życie od 1 lipca 2013 r. i od tej daty ma zastosowanie. Decyzja wykonawcza Komisji z dnia 14 czerwca 2013 r. ustanawiająca środki przejściowe dla niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego objętych rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzonych z państw trzecich do Chorwacji przed dniem 1 lipca 2013 r. (notyfikowana jako dokument nr C(2013) 3475)1

Zgodnie z rozporządzeniem produkty pochodzenia zwierzęcego wprowadzone do obrotu w Chorwacji przed dniem 1 lipca 2013 r., które nie są zgodne z wymogami rozporządzenia nr 853/2004 (szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego): l nie mogą być przetwarzane przez zakłady posiadające zezwolenie na wysyłkę swoich produktów do pozostałych państw członkowskich; l muszą być opatrzone odpowiednim znakiem krajowym; l nie są wysyłane z Chorwacji do pozostałych państw członkowskich; l mogą być nadal wprowadzane do obrotu na terytorium Chorwacji przez okres jednego roku od tej daty.

Weszła w życie 25 czerwca 2013 r. , stosuje się ją od 1 sierpnia 2013 r. Decyzja wykonawcza Komisji 2013/309/UE z dnia 19 czerwca 2013 r. zmieniająca załączniki II, III i IV do decyzji 2006/168/WE w odniesieniu do niektórych wymogów w zakresie świadectw weterynaryjnych przy przywozie zarodków bydlęcych do Unii2

Decyzja włącza warunki dotyczące zdrowia zwierząt w odniesieniu do choroby guzowatej skóry bydła (zgodne z zaleceniami określonymi w Kodeksie zdrowia zwierząt lądowych Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt), do wzorów świadectw weterynaryjnych, celem stosowania w przywozie zarodków bydła domowego, uzyskanych w drodze zapłodnienia in vivo. Dotychczas, we wzorach świadectw weterynaryjnych określonych w załącznikach II, III i IV do decyzji 2006/168/WE nie było wymogów dotyczących choroby guzowatej skóry bydła. Istniało zatem ryzyko, że choroba ta zostanie wprowadzona do Unii poprzez przywóz zarodków z państw trzecich, w których występuje choroba guzowatej skóry bydła.

Weszło w życie 16 sierpnia 2013 r. i od tej daty ma zastosowanie. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 723/2013 z dnia 26 lipca 2013 r. zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 w odniesieniu do stosowania wyciągów rozmarynu (E 392) w niektórych produktach mięsnych o niskiej zawartości tłuszczu i produktach rybnych3

W zakresie dotyczącym mięsa, zgodnie z rozporządzeniem ustanawia się maksymalny poziomu stosowania wyciągów z rozmarynu (E 392) na poziomie: l 15 mg/kg w odniesieniu do mięsa przetworzonego niepoddanego i poddanego obróbce cieplnej oraz przetworzonych ryb i produktów rybołówstwa, w tym mięczaków i skorupiaków, o zawartości tłuszczu nieprzekraczającej 10 %; l powyższy poziom ma zastosowanie wyłącznie do mięsa o zawartości tłuszczu nie większej niż 10 %, z wyłączeniem suszonych kiełbas.

II. AKTY PRAWNE ZWIĄZANE Z RYNKIEM MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE UNII EUROPEJSKIEJ

Strona 40

Weszło w życie 15 lipca 2013 r. i od tej daty ma zastosowanie. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 601/2013 z dnia 24 czerwca 2013 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie tetrahydratu octanu kobaltu(II), węglanu kobaltu(II), monohydratu wodorotlenku węglanu (2:3) kobaltu(II), heptahydratu siarczanu kobaltu(II) oraz powlekanego, granulowanego monohydratu wodorotlenku węglanu (2:3) kobaltu(II), jako dodatków paszowych4

Na podstawie rozporządzenia substancje: octan kobaltu(II), węglan kobaltu(II), monohydrat wodorotlenku węglanu (2:3) kobalt (II), heptahydrat siarczanu kobaltu(II) oraz powlekany, granulowany monohydratu wodorotlenku węglanu (2:3) kobaltu(II) należące do kategorii “dodatki dietetyczne” i do grupy funkcjonalnej “mieszanki pierwiastków śladowych” zostały dopuszczone jako dodatki stosowane w żywieniu zwierząt zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w załączniku do rozporządzenia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności stwierdził, że powyższe dodatki nie mają w proponowanych warunkach stosowania negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt i zdrowie ludzi ani na środowisko naturalne i że są one skuteczne jako źródło kobaltu u odnośnych gatunków docelowych. Urząd stwierdził ponadto, że obaw nie budzi bezpieczeństwo użytkowników, pod warunkiem że zastosowane zostaną odpowiednie środki ochronne zapobiegające wdychaniu.

Prawo żywnościowe Weszło w życie 9 sierpnia 2013 r. , stosuje się je od 1 stycznia 2014 r. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 691/2013 z dnia 19 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 152/2009 w odniesieniu do metod pobierania próbek i dokonywania analiz5

Rozporządzenie określa metody: l pobierania próbek do celów urzędowej kontroli pasz, w szczególności w zakresie oznaczania składników, w tym materiału zawierającego organizmy zmodyfikowane genetycznie, składającego się z nich lub produkowanego z nich, dodatków paszowych oraz niepożądanych substancji; l powyższe metody mają również zastosowanie do kontroli pasz w zakresie oznaczania pozostałości pestycydów; l zmiany wprowadzone niniejszym rozporządzeniem obejmują zwłaszcza szczegółowe przepisy dotyczące wielkości pobieranych próbek.

Weszło w życie 27 lipca 2013 r. , stosuje się je od 1 stycznia 2014 r. Traci moc 31 grudnia 2016 r.

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 702/2013 z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie środków przejściowych dotyczących stosowania rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do akredytacji laboratoriów urzędowych prowadzących urzędowe badania na obecność włośnia krętego i zmieniające rozporządzenie Komisji (WE) nr 1162/20096

Rozporządzenie określa środki przejściowe do celów stosowania rozporządzenia nr 882/2004 w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt7 w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. Zgodnie z rozporządzeniem właściwy organ może wyznaczyć laboratorium przeprowadzające urzędowe badania na obecność włośnia krętego, znajdujące się w ubojni lub zakładzie przetwórstwa dziczyzny, o ile laboratorium to pomimo braku akredytacji zgodnej z normami europejskimi: l wykaże, że rozpoczęło i kontynuuje procedury niezbędne dla uzyskania akredytacji (w zakresie przeprowadzania analiz próbek pobranych w trakcie kontroli urzędowych); l przedstawi właściwemu organowi wystarczające gwarancje na to, że wprowadzono systemy kontroli jakości do celów analiz próbek przeprowadzanych przez nie na potrzeby kontroli urzędowych. W preambule rozporządzenia podkreślono, że laboratoria prowadzące urzędowe badania na obecność włośnia krętego i znajdujące się w ubojniach lub zakładach przetwórstwa dziczyzny potrzebują dodatkowego czasu na uzyskanie pełnej akredytacji, ponieważ jej przyznawanie jest procesem złożonym i pracochłonnym. W związku z powyższym w niniejszym rozporządzeniu przewidziano dalsze środki przejściowe na okres do przyjęcia przez Parlament Europejski i Radę nowego rozporządzenia.

Weszło w życie 25 lipca 2013 r. i od tej daty jest stosowane

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 642/2013 z dnia 4 lipca 2013 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie niacyny i niacynoamidu jako dodatków paszowych dla wszystkich gatunków zwierząt8

Zgodnie z rozporządzeniem substancje niacyna oraz niacynoamid, należące do kategorii “dodatki dietetyczne” i do grupy funkcjonalnej “witaminy, prowitaminy i chemicznie dobrze zdefiniowane substancje o podobnym działaniu”, zostają dopuszczone jako dodatki stosowane w żywieniu zwierząt zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w załączniku do rozporządzenia, które określają m.in., iż: l w informacjach dotyczących stosowania dodatku i premiksów należy podać warunki przechowywania oraz l niacyna i niacynoamid mogą być również podawane w wodzie do pojenia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności stwierdził, że powyższe dodatki w proponowanych warunkach stosowania w paszy nie mają szkodliwego wpływu na zdrowie zwierząt i konsumentów ani na środowisko i że nie oczekuje się, by stwarzały dodatkowe ryzyko dla środowiska. Zdaniem Urzędu nie ma potrzeby wprowadzania szczegółowych wymogów dotyczących monitorowania po wprowadzeniu do obrotu. Urząd stwierdził ponadto, że jeśli zastosowane zostaną odpowiednie środki ochronne, nie ma powodu do obaw w kwestii bezpieczeństwa użytkowników.

Wejdzie w życie 2 września 2013 i od tej daty jest stosowane. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 774/2013 z dnia 12 sierpnia 2013 r. dotyczące zezwolenia na stosowanie preparatu Lactobacillus kefiri DSM 19455 jako dodatku paszowego dla wszystkich gatunków zwierząt10

Zgodnie z rozporządzeniem preparat Lactobacillus kefiri DSM 19455, należący do kategorii „dodatki technologiczne” i do grupy funkcjonalnej „dodatki do kiszonki”, zostaje dopuszczony jako dodatek stosowany w żywieniu zwierząt zgodnie z warunkami szczegółowo określonymi w załączniku do rozporządzenia. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności stwierdził, że zgodnie z proponowanymi warunkami stosowania preparat nie ma negatywnego wpływu na zdrowie zwierząt, ludzi ani na środowisko naturalne. Urząd potwierdził również, że preparat zwiększa stabilność tlenową kiszonek poprzez zwiększenie wytwarzania kwasu octowego i obniżenie pH kiszonek z materiałów łatwych i średnio trudnych do kiszenia.

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 717/2013 z dnia 25 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 142/2011 w odniesieniu do pozycji dotyczących dobrostanu zwierząt w niektórych wzorach świadectw zdrowia12

Rozporządzenie ustanawia nowe wzory dla następujących świadectw zdrowia: l surowej karmy dla zwierząt domowych przeznaczonej do sprzedaży bezpośredniej lub dla produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do żywienia zwierząt futerkowych, na potrzeby wysyłki do UE; l produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do produkcji karmy dla zwierząt domowych, na potrzeby wysyłki do UE; l produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego do stosowania poza łańcuchem paszowym lub w charakterze próbek handlowych na potrzeby wysyłki do UE.

Strona 41

Weszło w życie 15 sierpnia 2013 r. , stosuje się je od 1 grudnia 2013 r.

Prawo żywnościowe Weszła w życie 7 sierpnia 2013 r. i od tej daty ma zastosowanie. Decyzja wykonawcza Komisji 2013/426/UE z dnia 5 sierpnia 2013 r. w sprawie środków mających na celu zapobieżenie wprowadzaniu do Unii wirusa afrykańskiego pomoru świń z niektórych państw trzecich lub części terytorium państw trzecich, w których potwierdzono obecność choroby, oraz uchylająca decyzję 2011/78/UE (notyfikowana jako dokument nr C(2013) 4951)13

Na podstawie decyzji państwa członkowskie mają zapewnić, aby obsługujący pojazd lub kierowca pojazdu dla zwierząt gospodarskich po przybyciu z państw trzecich lub części terytoriów państw trzecich (lista państw w załączniku I do rozporządzenia) do miejsca wprowadzenia w Unii udzielił właściwemu organowi państwa członkowskiego informacji potwierdzających, że przedział dla zwierząt lub przedział ładunkowy oraz, w stosownych przypadkach, nadwozie ciężarówki, rampa załadowcza, sprzęt, który pozostawał w kontakcie ze zwierzętami, koła, kabina kierowcy oraz odzież ochronna/obuwie ochronne używane podczas rozładunku zostały oczyszczone i zdezynfekowane po ostatnim rozładunku zwierząt lub paszy. Ponadto, właściwe organy państw członkowskich będące miejscem wprowadzenia do Unii, przeprowadzają kontrolę pojazdów dla zwierząt gospodarskich wjeżdżających do Unii z państw trzecich (załącznik nr I) w celu stwierdzenia, czy zostały one w zadowalający sposób oczyszczone i zdezynfekowane.

Wejdzie w życie 4 września 2013 r. i od tej daty ma zastosowanie. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 780/2013 z dnia 14 sierpnia 2013 r. zmieniające rozporządzenie Komisji (UE) nr 206/2010 ustanawiające wykazy krajów trzecich, ich terytoriów lub części, upoważnionych do wprowadzania do Unii Europejskiej niektórych zwierząt oraz świeżego mięsa, a także wymogi dotyczące świadectw weterynaryjnych14

Rozporządzenie wprowadza zmiany w rozporządzeniu 206/2013, zgodnie z którymi: l ustanawia wymagania dotyczące zdrowia zwierząt przy wprowadzaniu do Unii zwierząt kopytnych przeznaczonych dla zatwierdzonej jednostki, instytutu lub ośrodka, uwzględniające szczególną sytuację takich zwierząt; l wprowadzanie do Unii zwierząt kopytnych przeznaczonych dla powyższych podmiotów powinno w szczególności spełniać ogólne wymagania związane z wprowadzaniem żywych zwierząt do UE oraz inne szczegółowe wymagania dotyczące zdrowia zwierząt, a także oferować szczegółowe gwarancje zapewniające, aby zwierzęta wprowadzane do Unii nie zagrażały statusowi zdrowotnemu zwierząt w UE; l przesyłki zawierające zwierzęta kopytne wprowadzane do Unii z przeznaczeniem dla zatwierdzonej jednostki, instytutu lub ośrodka mają być transportowane bezpośrednio i bezzwłocznie do ich miejsca przeznaczenia w zaplombowanych kontenerach i tak aby dalsze przemieszczanie takich zwierząt w obrębie Unii było ograniczone.

III. RYNEK MIĘSA – ZMIANY W PRAWIE POLSKIM Weszło w życie 9 sierpnia 2013 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu chorób zakaźnych zwierząt podlegających notyfikacji w Unii Europejskiej oraz zakresu, sposobu i terminów przekazywania informacji o tych chorobach wydane na podstawie art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt16

Rozporządzenie zmienia sposób realizacji przez powiatowego lekarza weterynarii oraz Głównego Lekarza Weterynarii obowiązków notyfikacji Komisji Europejskiej oraz innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, o wyznaczeniu pierwotnego lub wtórnego ogniska chorób zakaźnych zwierząt. Rozporządzenie określa również nowe brzmienie następujących załączników: l wykaz chorób zakaźnych zwierząt podlegających notyfikacji w Unii Europejskiej (załącznik nr 1); l raport powiatowego (wojewódzkiego) lekarza weterynarii o podejrzeniu wystąpienia/ wyznaczeniu pierwotnego ogniska/wyznaczeniu wtórnego ogniska/wygaszeniu pierwotnego ogniska/wygaszeniu wtórnego ogniska i zniesieniu środków podjętych w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt podlegającej notyfikacji w Unii Europejskiej (załącznik nr 2 i 3);; l informacje, które powinny zostać zawarte w powiadomieniu o wyznaczeniu pierwotnego ogniska, wyznaczeniu wtórnego ogniska, wygaszeniu ostatniego ogniska i zniesieniu środków podjętych w celu zwalczania choroby zakaźnej zwierząt podlegającej notyfikacji w Unii Europejskiej (załącznik nr 4).

Wejdzie w życie 19 sierpnia 2013 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności związane z identyfikacją i rejestracją koniowatego, wydaniem i doręczeniem paszportu koniowatego lub jego duplikatu oraz z wydawaniem i doręczaniem paszportów bydła lub ich duplikatów17 wydane na podstawie art. 15 ust. 4 oraz art. 19 ust. 8 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt18

Rozporządzenie zmienia wysokość opłat za czynności związane z identyfikacją i rejestracją koniowatego, wydaniem i doręczeniem paszportu koniowatego lub jego duplikatu oraz z wydawaniem i doręczaniem paszportów bydła lub ich duplikatów (załącznik do rozporządzenia w formie tabeli).

Prawo żywnościowe

IV. AKTY PRAWNE ZWIĄZANE Z RYNKIEM MIĘSA – PRAWO POLSKIE. Weszło w życie 5 czerwca 2013 r.

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych19 wydane na podstawie art. 25b ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej20

Rozporządzenie dokonuje zmiany rozporządzenia w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych. Po wprowadzonych zmianach: l laboratorium w Zakładzie Mikrobiologii Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego, jest uprawnione do badania w kierunku krwotocznej choroby królików; l laboratorium w Zakładzie Anatomii Patologicznej Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego, jest uprawnione do badania w kierunku zapalenia mózgu i rdzenia świń wywołane przez wirus choroby cieszyńskiej; l laboratorium w Zakładzie Chorób Bydła i Owiec Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego jest uprawnione do badania w kierunku boreliozy; l laboratorium w Zakładzie Parazytologii i Chorób Inwazyjnych Państwowego Instytutu Weterynaryjnego – Państwowego Instytutu Badawczego jest uprawnione do badania w kierunku anisakiozy; l laboratorium w Zakładzie Higieny Żywności Pochodzenia Zwierzęcego Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego jest uprawnione do badania w kierunku histaminy w rybach i produktach rybnych; l laboratorium w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii Państwowego Instytutu Weterynaryjnego - Państwowego Instytutu Badawczego jest uprawnione do badania w kierunku wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych.

Wejdzie w życie 23 sierpnia 2013 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zawartości substancji niepożądanych w paszach21 wydane na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach22

Rozporządzenie zmienia załącznik nr 1 w zakresie odnoszącym się do substancji melamina, której maksymalna zawartość w paszy oraz karmy w puszkach dla zwierząt domowych może wynosić 2,5 mg/kg. Zanieczyszczenie tą substancją jest natomiast niedopuszczalne odnośnie dodatków paszowych takich jak: kwas guanidynooctowy, mocznik oraz biuretu.

Weszło w życie 6 kwietnia 2005 r. (obecnie jego tekst ujednolicono). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 marca 2005 r. w sprawie wymagań, jakie powinno spełniać świadectwo fitosanitarne wydane przez właściwy organ państwa trzeciego23 wydane na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin24

W dniu 4 czerwca 2013 r. opublikowano tekst jednolity niniejszego rozporządzenia.

Weszła w życie 24 października 1997 r. (obecnie jej tekst ujednolicono). Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt25

W dniu 30 lipca 2013 r. opublikowano tekst jednolity niniejszej ustawy.

Weszło w życie 5 maja 2007 r. (obecnie jego tekst ujednolicono). Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie mieszanek paszowych dietetycznych26 wydane na podstawie art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach27

W dniu 13 sierpnia 2013 r. opublikowano tekst jednolity niniejszego rozporządzenia.

A. Szymecka-Wesołowska D. Szostek sp. j. www.food-law.pl

Opracowanie: Bartłomiej Dziliński

Dz. U. UE. seria L z 18 czerwca 2013 r., 164/25.; 2 Dz. U. UE. seria L z dnia 25 czerwca 2013 r., 172/32.; 3 Dz. U. UE. seria L z dnia 27 lipca 2013 r., 202/8.; 4 Dz. U. UE. seria L z dnia 25 czerwca 2013 r., 172/14.; 5 Dz. U. UE. seria L z 20 lipca 2013 r., 197/1.; 6 Dz. U. UE. seria L z 24 lipca 2013 r., 199/3.; 7 Dz. U. UE. seria L z 30 kwietnia 2004 r., 165/1.; 8 Dz. U. UE. seria L z 5 lipca 2013 r., 186/4.; 9 Dz. U. UE. seria L z 10 lipca 2013 r., 189/1.; 10 Dz. U. UE. seria L z 13 sierpnia 2013 r., 217/30.; 11 Dz. U. UE. seria L z 13 lipca 2013 r., 192/39.; 12 Dz. U. UE. seria L z 26 lipca 2013 r., 201/31.; 13 Dz. U. UE. seria L z 7 sierpnia 2013 r., 211/5.; 14 Dz. U. UE. seria L z dnia 14 sierpnia 2013 r., 219/1.; 15 Dz. U. z 26 lipca 2013 r., poz. 850. ; 16 Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342 ze zm. ; 17 Dz. U. z 2013 r., poz. 884. ; 18 Dz. U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281, z 2009 r. Nr 116, poz. 976 oraz z 2012 r. poz. 1529. ; 19 Dz. U. z 21 maja 2013 r., poz. 581. ; 20 Dz. U. z 2010 r. Nr 112, poz. 774 j.t. ze zm.; 21 Dz. U. z 8 sierpnia 2013 r., poz. 900.; 22 Dz. U. Nr 144, poz. 1045 ze zm.; 23 Dz. U. z 2013 r., poz. 636 j.t.; 24 Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849 ze zm.; 25 Dz. U. z 2013, poz. 856 j.t.; 26 Dz. U. z 2013, poz. 923 j.t.; 27 Dz. U. Nr 144, poz. 1045 ze zm. 1

Prawo żywnościowe Fotorelacja

PQS - podsumowanie kampanii

We wrześniu zakończyła się trzyletnia kampania informacyjna na temat mięsa wieprzowego produkowanego zgodnie z krajowym systemem jakości Pork Quality System (PQS). Współautorem tego Systemu i realizatorem kampanii jest Związek Polskie Mięso. To była pierwsza tego typu kampania informacyjna w Polsce. Dzięki niej konsumenci dowiedzieli się o ponadstandardowej jakości mięsa wieprzowego PQS. W fotoreporterskim skrócie przedstawiamy najważniejsze wydarzenia z tego projektu.

Strona 44

PQS przez trzy lata kampanii był partnerem wielu ważnych imprezy plenerowe w kraju. Pikniki te miały na celu promowanie żywności wysokiej jakości. System był obecny m.in. na konkursie Polska Wczoraj i Dziś, Festiwalu Smaku w Poznaniu, Pikniku Poznaj Dobrą Żywność w Warszawie czy wystawy Agro Show. Podczas tych imprez odbywały się szkolenia, pokazy kulinarne i degustacje mięsa PQS.

W ramach kampanii przeprowadzono liczne konkursy z nagrodami dla konsumentów oraz pracowników sklepów i stoisk mięsnych. Jednym z wielu działań było również prowadzenie szkoleń kulinarnych. Tu na Zamku w Rynie podczas targów gastronomicznych można było własnoręcznie przygotować kiełbasę z wieprzowiny PQS.

Za nami trzy wyjazdy STUDY TOUR. Wzięło w nim udział prawie 200 dziennikarzy z prasy, radia i telewizji. Dzięki tym spotkaniom opiniotwórcy mogli doświadczyć walorów mięsa wieprzowego produkowanego w Systemie PQS. Każdy wyjazdy połączony był z kulinarnymi warsztatami oraz wizytą w zakładzie produkującym najwyższej jakości wieprzowinę.

Śniadania prasowe były okazją do przekazywania dziennikarzom, a za ich pośrednictwem konsumentom, zalet wieprzowiny produkowanej w Systemie PQS. Na zdjęciu jedno z wielu spotkań z dziennikarzami – Warszawa – sierpień 2012.

Prawo żywnościowe Fotorelacja

System PQS był patronem największych kulinarnych imprez w Polsce. Dzięki nim najwybitniejsi kucharze w kraju mieli okazje poznać kulinarne walory wieprzowiny produkowanej w Systemie PQS. Konkurs ,,L’ar de la Cuisine Martell” – marzec 2012. Eksperci zgodnie potwierdzają, że w gastronomi liczy się najbardziej powtarzalna jakość produktu, a to właśnie gwarantuje wieprzowinie system PQS.

Kampania PQS była obecna również w TV. Za nami nagranie 13 materiałów w najlepszych kulinarnych programach oraz 454 emisje billboardów sponsorskich a także 8083 emisje spotów reklamowych. Na zdjęciu relacja z nagrania programu ,,Smaki czasu z Karolem Okrasą” , w którym wziął udział współtwórca Systemu PQS Witold Choiński prezes Związku Polskie Mięso. PQS był obecny również w prasie branżowej i lifestylowej – ponad 70 wykupionych emisji reklam i materiałów sponsorowanych. Trzyletnia Kampania informacyjna to aż 85 spotkań z dziennikarzami. Każdemu towarzyszyły emocje i wyśmienity smak. Na zdjęciu dziennikarskie zmagania kulinarne z wieprzowiną PQS, w roli głównej prezenterka TVP 1 Beata Tadla. Kampania informacyjna to też działania w internecie, a dzięki nim miliony odsłon reklam PQS.

Strona 45

Świadomość konsumentów na temat Systemu PQS budowaliśmy również poprzez outdoor w największych miastach w Polsce: 333 autobusy, 24 nośniki - grafika wielkoformatowa na budynkach, backlight na 24 nośnikach oraz 135 ekspozycje na miejskich rowerach w stolicy. Za nami też 2678 rozmów na temat Systemu PQS realizowanych z konsumentami za pomocą specjalnej infolinii oraz ponad 100 tysięcy odsłon strony www Kampanii.

Za nami 35 szkoleń dla uczniów szkół gastronomicznych, którzy mieli okazję, w teorii i w praktyce, poznać walory wieprzowiny produkowanej w systemie PQS. Organizatorzy kampanii przygotowali również wykłady dla nauczycieli szkół gastronomicznych, wzięło w nich udział ponad 250 uczestników oraz szkolenia dla restauratorów i szefów kuchni – ponad 150 uczestników.

Związek od kuchni Poniżej prezentujemy najświeższe nowości branży mięsnej ostatniego kwartału. Rubryka w całości poświęcona jest firmom zrzeszonym w Związku Polskie Mięso. Za rynkowe sukcesy debiutujących produktów trzymamy mocno kciuki. Doskonalsza higiena pracowników W przypadku szczególnie wrażliwych stref produkcyjnych kontrola higieny rąk w punktach dostępu jest gwarantowana za pomocą urządzenia MANO Complete Typ 23765/23775 od firmy KA-GRA. Podczas realizowania następujących po sobie kolejnych funkcji systemu: mycia rąk, dyspensera do mydła, dezynfekcji, suszenia bez użycia papieru, wyniki kontroli sterylizacji osiągają poziom redukcji ilości bakterii i zarazków do wartości log 5. Ogonówka wędzona - surowa Zakłady Mięsne Henryka Stokłosy w Śmiłowie by zachwycić i zadowolić gusta swoich klientów stworzyły produkt o wysokiej zawartości mięsa: na 100g wyrobu gotowego zużyto 104g mięsa. Ogonówka jest zwarta, a jednocześnie posiada miękką i sprężystą konsystencję. Idealnie nadaje się do plastrowania. Swoją wiśniowo – brązową barwę zawdzięcza podwędzaniu, które nadaje jej wyjątkowo przenikający i niepowtarzalny aromat.

Strona 4

Pakowanie - zwiększona wydajność Nowość od Sealed Air Polska to innowacyjny system Darfresh on tray, pozwalający na znaczny wzrost wydajności w porównaniu do tradycyjnego pakowania typu skin tray. System ten dodatkowo umożliwia zmniejszenie zużycia folii górnej oraz redukcję odpadów dzięki innowacyjnej technice zgrzewania bez strat folii. Firma proponuje również nowe laminaty do maszyn rolowych typu OvenEasy (OE), które są przygotowane do stosowania w piekarnikach i kuchenkach mikrofalowych.

W nowej odsłonie Nowe opakowania produktów samoobsługowych od Z.M. Olewnik. Wygodne porcje produktów dopasowane do potrzeb konsumentów. Atrakcyjna, przyciągająca wzrok szata graficzna nakłania do spróbowania. Dodatkowo w niebywały sposób wyeksponuje ona każdą ladę chłodniczą. Opakowania posiadają: atrakcyjną i wygodną formę, gwarancję świeżości i dopasowane gramatury.

Wykrywanie zafałszowania jeszcze skuteczniejsze Dla potwierdzenia jakości i rodzaju deklarowanego mięsa w wyrobie gotowym Laboratorium J.S.HAMILTON wdrożyło i zwalidowało bardzo czułą i pozwalającą na wykrycie nawet jednej kopii DNA specyficznego gatunku w badanej próbce co oznacza, że można wykryć zafałszowanie nawet <0,1%. W związku z wykrywaniem krótkich fragmentów DNA, w przedmiotowej metodzie istnieje możliwość badania nawet żywności wysoko przetworzonej w procesach technologicznych, gdzie DNA uległo częściowej degradacji, nie tylko w mięsie surowym. Laboratorium wykonuje badania gatunków: bydło, świnie, koza, owca, koń, osioł, indyk, kurczak, kaczka. System ConPro Link 200 z funkcją odkręcania i odwieszania Ta nowość od PROMAR składa się z dwóch nadziewarek nadrzędnej i podrzędnej (jedna podaje farsz mięsny, a druga masę alginianową), modułu koekstrudującego KVLSH 162 oraz odwieszarki. To prawdziwa rewolucja na rynku – możliwość poszerzenia palety produktów i bardzo dużej optymalizacji kosztów produkcji. To też ogromne rozszerzenie możliwości produkcyjnych, ponieważ po raz pierwszy istenieje możliwość produkcji w osłonkach alginianowych produktów z zamkniętymi końcówkami i odkręconymi. Aż 4 złote medale dla „Sokołów” S.A. W tym roku produkty „Sokołów” S.A. otrzymały aż 4 Złote Medale Międzynarodowych Targów Poznańskich POLAGRA-FOOD 2013. Wśród nagrodzonych wyrobów znalazły się: Sokoliki szyneczka drobiowa, Pasztet z boczkiem, Orliki serowe oraz Kiełbaski z szynki, o zawartości mięsa wieprzowego z szynki aż 93%. Kiełbaski te nie posiadają osłonek, więc można z nich łatwo i szybko przygotować smaczny posiłek. Znakomicie nadają się jako przekąska na zimno i na ciepło. Odznaczają się wyjątkową delikatnością i kruchoś- cią. Otrzymanie tak cenionego i prestiżowego na polskim rynku wyróżnienia jest potwierdzeniem znakomitej jakości i innowacyjności produktów „Sokołów” S.A.

W lekkim wydaniu Zakłady Mięsne Pamso od września posiadają w swojej ofercie produkty z serii białe. Wyroby te nie zawierają ekstraktów dymu wędzarniczego. Parzenie czyni je delikatnymi i łatwo przyswajalnymi dla organizmu a lekki smak podkreśla ich wyjątkowość. Produkty te są również źródłem łatwo przyswajalnego białka oraz witamin z grupy B. Do tej serii należą: biały schab, biały filet, biała szynka delikatesowa, białe parówki oraz biała szynka włoska.

Świat Szlachetnej Wołowiny To ekskluzywna seria wędlin i mięs wołowych z portfolio Zakładów Mięsnych „Łmeat-Łuków” S.A.. W ostatnim czasie do tej wyjątkowej serii dołączył Rostbef wędzony luksusowy – niezwykle delikatna, surowo dojrzewająca wędlina wyprodukowana z selekcjonowanych elementów najwyższej jakości mięsa wołowego, bogatych w cenne składniki odżywcze. Produkt dostępny jest w eleganckim opakowaniu o gramaturze 120 g oraz w opakowaniu vacuum. Produkt idealnie pasuje do tradycyjnych kanapek, dekoracyjnych półmisków i wykwintnych przekąsek.

The World Leader in Active Packaging TechnologyTM

3UREOHP\ ] WHUPLQHP SU]\GDWQRĞFL" 0RĪHP\ 3DĔVWZX SRPyF 5R]ZLą]DQLD ¿ UP\ 0XOWLVRUE 7HFKQRORJLHV ]DEH]SLHF]ą 7ZRMH SURGXNW\ SU]HG QHJDW\ZQ\PL VNXWNDPL G\VWU\EXFML L SU]HFKRZ\ZDQLD -HĞOL RNV\GDFMD NRQWUROD SR]LRPX ZLOJRFL U\]\NR ]HSVXFLD F]\ EDNWHULH Vą WZRLP SUREOHPHP 0XOWLVRUE PD GOD &LHELH UR]ZLą]DQLH $E\ X]\VNDü ZLĊFHM LQIRUPDFML ]DG]ZRĔ MXĪ G]LĞ %LXUR UHJLRQDOQH 3ODF 6ROQ\ :URFODZ 'DQLHO .HG]LRUD %XVLQHVV 'HYHORSPHQW /HDGHU )RRG %HYHUDJH (XURSH WHO H PDLO GNHG]LRUD#PXOWLVRUE FRP 6SRWNDM VLĊ ] QDPL QD 32/$*5$ )22' 3DZLORQ $ VWRLVNR