2005 - 2015г.г.
№ 15 (4716) 2015 поS апрель ирыS 11 яля СУББОТА Российская Федерация Ямало - Ненецкий автономный округ
•Си”ив яляхана
Нямдо’ ядабта” Хэвы си”ив яляхана aэрм’ тер” департаментхана манзаранаd нина” юнета ненэцям’ ядабтаць. Хаби паднана нява” Еремей Айпин няндо’ тюaгась. Пыда Ханты-Мансийск маркна иле. Теда aэрм’ тер” нида лаханакурць ня”aась. Еремей Данилович пуда падвы книгыда манэ”лабтась. Тандаяs тет ян’ тярмы книгада aадимысь. Aобтоs aацекы” едs падвэда. Нябида – невхы илам’ тохолаванS харвана ненэцяaгаdна тараaгу. Няхаромдэйда – илаaгы ненэцяaгаdна толабабd, мэкад aэaгу. Таняна сеян’ лимбикавна хаdморта ненэцие” нямна aа. Тетимдейда – ханзер” невхы илам’ ненэця” тасламбавам’ падвы. Тикы хавна Венгрияхана aэванда финно- угорской тэнзм’ мэтаd паднана” ненэциеd съезд нямна лаханась. Таняна тет aэрм’ тер” вадавна паднана ненэць мэбтоs тара.
Тыd хадавы” Салехард хэвхана ты” пэртиd мядd паллыd. Тыдо’ талбэй сехэры ядхана хадырaа”. Тандаяs ненэй ненэця” нина” мале сян тэмдо’ ёdмы”. Малта”махадандо’, тытоs хадараdми ховыдо’. Aэвдо’, aэдо’ сыра ниня хаёвыd. Палытанаха” лахана”махадандо’, таремS таславэдоS, мерета «Буранахана» aэдалёдаd ненэця” тыдоs хадавыдоS. СехэрэвнандоS тасла, Салехард S терd aэдарахаD. Тытоs хаdмам’ тет ю” ёнар” есяaэ таславэдо’. Теда палытана” тикы ненэциеD пюйдо’.
Иландоs нидоs юрыбюd Санкт- Петербург маркна тохолкодаd илаaгы aэрм’ тер” aацекына” хартоs иландо’ нидо’ юрыбю”. Хахаяда яляs «Меридианы дружбы» фестивальхана мэвыць. Тикамдо’ мале сибимдей поs минредо’. Таняна тодо’ тэнз” ненэця” хартоs иландо’ манэ”лабтамби”. Aэрм’ тер” aацекына” aыхы яхана мэбтоs aод”, вы’ иландо’ нидо’ юрыбю”. Хусувэдо’ невхы иринатоs, хаданатоs ватоs нёда, ханзер” илевамдо’ манэ”лабтаць. Ненэй aацекына” тикандо’ хавна «Хутий» лаханаком’ няхатоs ваде”aаць. Тодо’ янs хэвандо’ нерня товы” хибяри” сэдора, панорць, тра тохоламбидонзь.
Aобкана манзараaгу” Новой Уренгой маркна «Праздник Севера» хэбидя яля aэва мальaгана aока хибяD сава сероs таслаць. Тарем’ мартоs ерв Иван Костогриз, няби ООО «Тазагрорыбпром» ерв Сергей Саньков няs падартs пидтеdмиди’ aабтавэхэнзь. Тикым’ нядdмяць халям’ хадабада предприятий тад нерняs Новой Уренгой мартs мале сян тонн халям’ aэдарамбаaгу. Тарем’ aарка маркна илена” ненэця” сяхариs Тасу Явхад тэвравы халям’ тэмда пирта”. М.Ярs падвыd
дава мальaгана хахая мэбтоs ни тараd. Cыркарта вэва. Aопой неd хуна мэцьдидоs паныдоs мэптоs сероdaа. Варaэ яляхана неd хасава нютёd нед тасламбиd. Хэбидя ялямs мэdманзь товыd ненэцяd тэндоs яaгобd aаниs aаварd тэвра пирaаd. Нумдs, идs, яs ерванs тыs aамзамs, халямs тэврамбиd. Варaэ ялянs aаркаd •Хэбидя ялэнаd ненэцяd aацекэсавэйd турaаd. Тикы серd невхы похот таремs тидхалы. Тад имs aэдарабd, пуна пэрмыd. Тикы нуs aарамбатоs нисяндоs, несармикd тоdмахад неновна бяндо иламs тамна тяхаs ибемзеты. Варaэ янs вэтаaгудоs. aамдабата, тикахана сыра Хабэча Яунгадs падвы холкана пэaгуd, варaэ пяs Сидяaгd М.Яройs, тарка нид тёрыdлабта - саК.Макароваs тадтавыd рюмда. Хабиd невхы ваал таремs лахана: «Aулиd aавхы похона Варaэ ханюй яs ниs тэввыd. Тиртяханда выдаравы. Пя мал ниs aамдавыd, aаркаdявана тёревыd. «Кар! -Кар! Кар!!!». Тёрда Саля явs моaгавна хэвы. Яs сидёвы. Хаерадs сэв тамна ядемы. Пэдараs поaгана хуркариd ханесэйd aадимыd. Тад тальняюs хаби тэнзмs мэтаd ненэцяd иландамдоs ховыd. Теда мэта илаaгананаd хабиd Варaэ ялямs ёльце aате пэрaадоs. Aэрм няна иленидоs тымs ханaэ хадаби. Иба яхана иленидоs юномs яхыбиd. Неd ханон-
Варaэ яля то Хаби тэнзмs мэтаd нинаd aобd хэбидя ялядоs таня. Тикамдоs Варaэ яляaэ вадеdaадоs. Хусувэй мякна мэdaадоs. Клавдия Павловна Макарова паднана не таремs лахана: -Хубтахана не мята терd юркабтаaгу, манда: «Aацекыейd, пинs тарпыдаd. Варaэd товыd. Пыитоs малхана хэлесьd, хампеткы, печени тэвравыd. Aулиd савадарaаd. Тад нерняs хынёсиd илевандаd еdэмня, «ибамs» лабкатоs ниня тэвравэдоs». Aацекыd нидоs нертемба пинs санарць пэрaаd. Мядотоs хэвхана паллада пиd таркахана aыдёдаd aаварd таминандоs манэцетыдоs. Варaэd тэвравыd aамгэd ханяd aавыдосd. Сэвтоs тяхад хаби тэнзмs мэтаd нинаd сывы тецьдиd хэdмяхад, иба ялэd тэврамбадаaэ варaэмs
2
2015 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 11 ЯЛЯ
Юха Магга
Хэвы си”ив яляхана Салехардан’ Финляндияхад учёной” турaаць. Пыдо’ Финской Арктической университетхана, ям’ сяма нямна манзара”. Мале сяндо’. Тодо’ я’ тер”. ПоaгнандоS РоссияхаданаD мэнаD aаниS таняD. Aэвана мэнадоS Брюс Форбс минрена манзаяндоS нямна таремS лаханась: - Теда «РАЙСЕСмS» нюбета проектмS минрева”. Тикава” самбляaг понS
таславы. Aобкана 2016 по ёльцяндs манзараaгуваD. ЕсямS Финской Академия aадимдемби. МаняD нумs ядевоdмамS вадела пяdмахадандоS, ханзерD янаD хоба яaгавормамS, ямS сямамs, яS ниня вадёданаD aамгэD, тыD пэртяD, ненэй ненэциеD иламS тохоламбива”. Тюку проектаханана” сидя aэрм ямS манэсарaаваD. Фенноскандия, няби Ямал. Тикы сидя яS aобкана aэрм я aэвандиs хавна, aамгэ aобтоdлас, яaганидиs таславан’ харвава”. Фенноскандияхана Ямалан’ тасла сэрерта яaгу. Тикы сидя яs нумs ядеворць пэdмяхад хурка aэвамдо’ тасламбаaгува”. Тохоламбувнда ёна” Ямалхана мале таславыd. Тикы Юрибей, Морды, Ярато яха. Мале няхар” тэворaаваць. Сидя та, aобD сыра манзараванзь ханdaаваць Хусувэна” харта минрена манзаяда таня. Ямалвана aэдалёрпана”, сидна” ты” пэртяD ёльце сававна нядаба пэрaаd. Нядандоs aока aамгэм’ намдор-
•ПэD терD юнD
Матолавадоs яaгу Хэвы сиDив яляхана Приуральской районхана Аксарка хардахана тыD пэртидоS ервотоs няs тасалкуць. НенэцяD тоенана серодоS вадеDaаць. ПэD тэлхана мюсертаD нерде еся сехэры нямна лаханаць. МаdнисямS,Обская-Бованенково еся сехэрымS саць пирмдевэдоS. Тарця пирця янS тэхэdна танта саць тоена. Таславы явна сехэрымS нибтоs мадабюd, тыD пэртяd
есямS салдамбаaгуD. Тикы нямна ненэцяD хусувэй поs лаханаD. Aобкарт ерв сиддоS нядаванS ни харваd. Мале сянS тыдоS еся хан aылs еребермыD. Тикы няюS райондоS ерв Андрей Нестерук мась: - Тарця серd таня. Тад нерняs, еся сехэры нимня матолава сертава нямна хибяхартадоS ни манзараaгуD. СехэрымS мимба ёльцедонзь.
aава”. Пуна мале сян вадамS нянанда манзаранаD учёнойd ханаць. Вадёдана” я нямна Мари Куоппамаа лаханась:
НЯРЪЯНА AЭРМ толабаaгу”. Тарем’ учёной” нитоs няs ты” хадоs тас aэвам’, нивамS тасламби”. Aани’ параaода яхад товыd учёной” поaгана
Учёнойd ямs манэсарaаd - Нумда ядеворць пэdмяхад,ханяaыd aамдэд” aани’ мерs вадюрць пэaгаd. Ты” пэрти” вадавна, aавна неро” тарем’ мерs ямбдахандоs нивыd вадюр”. Сэрадs по’ пуд неро” aани’ мерs нивыd вадёдd. ТарцяхаD сыраць, маня” учёнойaэ тасламбиваd, сямбирувна мерs нумs ядеворaа. Санэро” я’ няна aани’ неро” ханзер” вадёдавам’ тыD пэртидоS ваде”aадонзь. Тимо Кумпула нензхалаaгана ё” тохоламбвы. Морды яха няна манзаравы. Тимо вадавна, сямянхат aока яaорэйs 1989 по’ пиркана я’ нензахалаaгавы”. Пыда нензахалаaгана я’ ядеворта нумгад нива перевам’ таславан’ харва. Тикы хавна нензахалмы яхана няда” нива вадёдавамS тохоламби. Ты” тарця яхана хадырць нива пирdмам’ aани’ тохолаван’ харвада. Aани’ aоб” мэкад серм’ Швецияхад товы учёнойхад, Анна Скаринхад намдадамзь. Пыда ты” ханзер” хадырмам’, aамгэ тоdолха я ниня хадырмамдо’, сяaок aэвамдо’ тохоламби. Манзара нята нита няs таславы ям’ ненадумдаби”. Тикахана сяaок ты” палка ховамдо’ толабиD. Пуна яханандо’ ховы ты” палци мал’ маDламбидо’. Поs хэdмяхад aобтикы яханандо’ aани’ ты” палка”
Приуральской районхана «Паюта» яханалва комплекс манзара. Aэвана мэнадоS Анатолий Верещак ханзерD по ямбанS яханавандоS нямна вадада тарцясь: - Хэвы 2014 похона хабарталвахананаD юрD тонн тыD aамзамS aыдаваць. Тикаваd сидя юD тонн пирувна небой походанаd aока. Тюку понаd aэрёхана юрD няхарD юD тонн aамзамS aыдавнзь тасламбиваD. Мале едэй поs нюртей ирыхана юD няхарD тонн aамзамS хамедаваць. Тикы хавна хартоs иленаD ненэциенаd тыдоS aаниS тэврамбидонзь. Тюку поs сидя юD матD ненэць яханалва комплексхана тыдоS танэй-
ненэй ненэць нява” манзара. Роза Лаптандер aобтикы учёной. Пыда ненэй ненэциеd нита илеdми aобтs ма”ламби. Тикы нядdмяць, aобтикы таславан’ харвада, ханзер” aавна ненэй ненэця” илевы”. Нумда хурка aэвы. Учёной” поaгана санэр” ты” пэртя мэвысь. Юха Магга финнd няд паaгадёда санэрs aэвы. Маdнисявs, маня” тына” мяд’ терdмана лэтамбина”. Финской закон саирмана тарем’ ты” пэраць ни серосd. Aобтикы маня” Ямална” тер” тотревs таaы мюсьлабидо’, сыра мэлбидо’ таня”. Тыдо’, нядаs хавна лаха aамгэртахана нидо’ aавламбю”. Тикы хавна
Брюс Форбс
тыдо’ ваць пардонхана сяхартs нидо’ яaгабюd. Пыдо’ невхы иринатоs, нисянатоs тотревs aавкыдо’ лэтамбидо’. Тарця манзаям’ финской учёной” ваде”aаць.Тикы проектамдо’ тамна минреaгудо’. Тедариs Ямальской районхы ЯрСалян’ aэдалэйдаць. Таняна ты пэрти” ядабатаван’ харва”. Марина Ярs падвы Сидяaгd пыда тадтавыда
Тытоs миреD няdамвыдоS донзь. Небоs таремS яланда юD сиDив ненэць тыдоs таняs тэврэйдонзь. AамзанаD мирd юрd сиднтет юD еся. Сидя юD еся пирувна небой походанаd aокамдаваць. Тэврамбада тытоs хэваd саваd. AобD ты aамза тет юd кылаaэ харвась. Тяхакуй поs вынхалутаць, aодьs няхарD юкад вата кылаaэ тэворaаць. ПредприятийдоS тедариs тытоs aамзи округрихинанаD мирдапидоs. Теда Паюта хабарталвахана яхавы ты aамзи Санкт-Петербург
терD aаворманS харвэйдоs. Таняд мале сидя предприятия падроs aэдарэйдинзь. Тикы хавна Алексей Верещак ненэциеда aаниS хонрэйдась, маdнисявs, вэба ирыхана хабартаaгуваD. Хибя сяхаS тыда тэвравамда aахакуд тасламда. ТаремS сававна поёнаd тасламбабанаD, яханалва комплексваD тидd серодаS миндаd. Таславы яляхана тыдаD тэврамбабатаD, ёльцьaганандаd недваdмы есьдаD няdма пиртыдаD. М.Яройs падвыd
3
НЯРЪЯНА
2015 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 11 ЯЛЯ
Хэвы яляхаdна Москва маркана фестиваль «Первозданная Россия» aась. Тамальaгана Хабаровск, Якутия, Чукотка, Алтай я терD тасалкованзь aобтs маdлыць. МаняD яхаданаD «Ассоциация коренных малочисленных народов Севера, Сибири и Дальнего Востока РФ» ерв Ледков Григорий серонаD минресь. Тикы тасалковамS нита няS aобнзерs a а д и м д е в э д о S . ОрганизацияваD яs тиaгывна хуркари тэнз ненэциеD aобтs маdламби. AокдадоS мале сидя юркад вата самляaг юd ёнарd ненэць. Тет юd сидя ненэциеD тэнз сидя юd сиднтет яS терD серодоS aобнзерs тасламбидоS. Организацияндоs aэвахы манзь ханадась: -НенэцяD няхататоS aахана илеD. Сидя юd самляaг поS организацияндоS таняванS aобнзерs иле тухуD. Тедахавs хуркариd технологийD, Интернет таняD. ТикыD
AЭРМ
AудонданинаD тидхалембидоS сероS нядdмяць малs лаханаD. МаняD Интернет aадимя нерня ненэциеD aобнзерS иле тохолэйнаD. Теда aэрмS терD ненэциеD нядабада законмS aадимдембиваD. ТыD пэртиD нямна яхананаD сяхартS закон яaгусь. Ханяaы янаD вакхана мюсертиD иламS тидхалембадиD едs таславы. ТыD пэртиd законмS ёльце aахана Ямалхана, Якутияхана, Сибирьхана, Дальний Востокхана aатедоS. Ханяaы яхаdна окружной законD мэdaаD. ТыD пэртяd нидоS таремs мэйрамбидоS. Тарця иламs мэтаD ненэцяD aани нядаба сероdaаD. Ямалхана иленаD депутатD aобтикы сероS минрейдоS. ЯхананаD тэваd aока. МюсертаD ненэциеD законD савовна ниd манзараD. ГосдуманS тамна тидхалеванзь aани
миDaаваць. СиднаD намдбатоS нянанаD сава. Няби вадахана, тюDуна aамдёдаd нинаD aамгэнs харвавахаданаD теневаaгуD. Законасиs серонаD вэвавна миндаD. Малко мэта янаD нямна aамгэхэртмS тасла яdмаваD. Хэвняд манзараванзь товыd няхаdнаD вадамs хэта законасиs ниваD пирасd. ТыD пэртяaэ aамгэхэрт падаркана ниваD падуD. СеронаD aамгэ законD серd тидхалембаaгунаD. Маркаdна, хардахаdна иленяD ненэциеD илs законахаdна падыd. Манзая, пенсия aани aади. Сяхартs нин васадартd. ТыD пэртиD ненэциеD ила нямна aамгэхэрт падада яaгу. Выaгана илениD ненэциеD юрыбинаD. Тикы вэва сермS салмрамба aобнзерs тасалкобdнаd сероdaа. Теда выaгана школанs
ниня ядэрти aацекы яaга манзаранаd тохоламбидоs. Тикы сава серd. Нюдяко aацекы школанS хэбянда мальaгана мале aамгэхэвмS теневаaгу. Тикы серd тамна савовна тидхале тара. Тюку похоdна выaгана иленя ненэць едэй илаaгад ховэда aока. ХаняaыD таs тумs тамбада генератор мэdaаD. Мерета aаносавэйD. Сыраs еся ханоS мэdaаD. AэдалёвандоS мальaгана сехэрымs манэdлабтамбади хамедяроS мэdaаD. Тиртя aано тарава ёльцьaгана спутниковой телефонхана ханъядоs. Хусувэй aамгэ мэць тоходаваD. Aопой енаD aэда законариваD яaгу. Хэвы похона таремs иле пэйнаD. Паспортхаdна хурка тэнз ненэць aэваваd падыба aэвадалаваD. Тикымs таремs хамедамбиваD, Рос-
СехэрымS санопидмS, ямs тохоламбидмs Еся ханхана Панаевск хардахад aэдалэявs. Яв тяханяюs тидхалев. Тасу яS няна не нямиS Лапцуй Эдуардхана хаюпи. Салехардахана тыD лекараaэ тохолкоdмахаданда, яханда манзаянда сер хаясь. Манзара нита няs ты хабцяaгат савумдамбиD. МаняD поaгаданаD мядоdманзь ханзоdмаваD яaгу. Таремs таняaы ненэциеD ехэрэйнаD. Ханзерd илевамдоS манэць нянанаD сероdaа. ЯлэD таслахая, таняна тыD пэртиD ненэциеD мэта хэбидя ялямs манэdманзь тасламбив. Антипаюта хардахана илеD. Минаць aэдалё Яр -Cаля харадмS хаедмS. Aахана нись ханьd, Сюнай Cаля хардавна aадимядмS. Тамна тяхаS яв сядоS aыламна хаядмS. Нёдана сехэрэмиs талбэй aэвы. Нумда пиaэ хая. Иры яля ёD манэdлабтамбида. НумгыD парцьне aадиD. Пий тецьда aамды. Aэдалёбd ёльце сава. ХаняaыD яхаdна нядэниD ненэциеD мядоS хэвувна сехэры ханdмы. Ненэй мядоS хавна нюдякоs хардакоS танявыD. Халямs пэртиD ненэциеD мяdaэ таслэян.
Хубтаaэ хая. Новый Порт хардавна aадимядмS. Тамна тяхаюs няхарd aэдалава хунатd нултав. ЯS вархад тяханяaы яS едs тидхалев. Минни ниня харэD хомбидмS. Ёря сыра aылs тоховыD. Ныдахэй салабамs нидмS едесd. Aарка парондэймS едепаниs тюDукумна ханdaадмS. Нюхулембада ханмиS aани санасетыd. ПэвдямS еся ханни яляри нерняs сипида. Пэдаdмахаданиs нултасетыв. AэхэюниS тансоdмахаданиS тамна ханяцейs паромсетыдмS. Нерняaы ямS ехэрав. Сяхартs тэвороdмамиs яaгу. Тяханяaы янs тэвотанаханиs ялэма. Aулиd синдолта. Екар синёрка, хадaэ харвабтавd. Aариs тиканS aарка сядоS манэdaадмS. НякундоS тэва саць aаркаD сядD aэвыd. Сапвы тоDолхаD, пилкабтыD. Мерця aыландоS харэD aонавы. Саць aарка саля пыя ниня луциd aабтавы еся маякмS манэdaадмS. Тикы яS нюмда Мыс Парусный. Нюмда савовна мэdмэда. AэрмS няд aэда мерця табциd минаць тебермы. Минда ниня салмуй явS
салабахад хомбда сырамs нянанда тамбида. Хадaэ хая. Хад помна сядоS пармS нёда миaадмS. Саць сядоS aыламна минзь вэва aэвы. Aэлта ёря. Яв някумна aани вэва, мерця aонавы харэD aаркаD. Хад помна пэрaав. ХарэхэD тебвани серs, сядоS няку мэсетыв. СякD теббаниS сята някуs тидхалесетыв. Хад хэбянS aоб ни харваd. Ханяцейs сахама. СядоS пармS сэя. Янамбовна нерняриs миaадмS. Aамгэ пиркана талмS хадaэ ладада. Мима тоDолха aоб нись aаd. Минни ниня нюдяко
хардакомS едеdaадмS. Мюнанда иленя яaговы. Мюндя лыaгарэявd. Хэaг aэварида сава. Мальцяни паноS тасимна сярхая юсибтэявd. Яs падармS манэсаладмS. Тэвадана яниS aэсондS ты aэнs тасла, тамна юd aэдалавари нивэв тэвd. Хад сиDми табdла. Тедаs Марета яха нявхана мэвэдмS. Хывнана мерця сиDми хонабта. Пий ямбанS хад ладыбида. ЯлэмдадS няна мерця ланума. ПинS тарпывd. Aэдалёва пирaэ хэвы. Антипаюта едS тидхалев. Минзь ямиs салмуй aэвы.
сия яs терaэ aопой ненэцяaэ толываD. Сава. ИлмаD aобтоDлас ни aаd. ХусувэнаD иланда мэсыдS яaга. ИринанаD иламs таремs aодd нёдаваD. Aопой законаDмна иле яdмаваD. Выaгана иленаaэ харадD законD нянанаd ниd тараD. ХарdнаD яхананаD иле aамгэхэрт законмS ниваD мэсD. Тикы сермS таславы, хамедавы aэбd, выaгана иленяD ненэцяaгаdна сава aэaгусь. Aэрм терD ненэцяD Мурманск харад няд Чукотка я aэсондs таaгаaгуць. Aарка янаD терD aэрмS я няюs сылыдD. Таняна похоS ту юрмS, яS индадмS сопиD. Суса яdмада. Тикы манзаиD минрева ёльцьaгана aэрмS янаD хабто aэвамs мание сероdaа. Тедариs нянанаD газ ёльце тара. ТикымS тэвада ханяхартs ниваD сырD. Хуняна нюхуdнанаD тикы aамгэ нинакы тараaгуD. Илена яцейдоS нянандоS саць тараaгодакы! В.Пыриркоs падвы
Миндахани яв сядd aани aадимяD. AыламнандоS миaадмS. Aани aопой саля пыянS тэвывd. Нерняs няхарd aэдалавари хаёвы. ЯвS таркам понS нив мадабюd. Антипаюта харад явS вархана aэвы. AэрмS няд aэда мерця иртs мякD тебермы. ХарадD парандэй тохоравыда. ХаняaытоS махалэйридоS aадиD. Тикахана нямиs едеdaав. Сянакова яляхаD нидмS еревd. НиниD манэdaадмS. Не нямиs, Пырирко Виктория сидя не нюдя. Aобкана соявэхэS. Тедахавs мале aаркахаS. Небяaэ ни манзараd. Aацекэрида манзаяdaа. (Пеляда 4 стр. толараd)
4
НЯРЪЯНА
2015 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 11 ЯЛЯ
AЭРМ ПалытаниD ненэцяaгат мармы халяaэ толыD. Пакалмыd халяD прокурорсиs нэсь яdмыдD. ЗаконD серd таремs хаdморaа. Хибяри палытанахарт нида нэaгуd. Таремs халяD техэ яхандоS мерs тэворaаD. ЛаханакоdмахаданаD, тодоS яхаd пендынаD. Ненэй халямs хадабадиD тандаяs манэdян. AэрмS терхав пыдоS пирувнандоS ханеняD нивыD aаD. Aопой aэрмS терD юнхаdна вэваaэ толыD. Таддикахад теда манэdмы ватаaгодиD нямна хибяхарт ехэрана тоDолха. НидоS вадесD. Новый Порт харданs тэвdмахаданиs пэвсюмя. Сава теневана нямиs, Худи Пупта няниs еся ханниs aаврад, иняд тэвра. Таремs хэdлиs ненэць ни нядаaгуD. Пыда электрикaэ манзара. Мяд терсавэй. Тамна aарка манзаямs маркана тохоламби. Салмуй машинD сехэрэнs сиDми тэвра. Ня хурка aэaгу. Aопойри пихина Панаевск хардавна aадимядмS. В.Пыриркоs падвы
СехэрымS санопидмS, ямs тохоламбидмs рарка aэбdнанда aодd салмуйсь. Лакриs то сядоS нимня aадимядмS. Тасиs хаdмывd. То еркана ненэць нувы. Еся ханда нюхулембада хан терси. Выs тер ненэць буравэянs мимы. Сехэрымs няданда хонрав. Вадеdaада. Aэдалавани нерня пыда няaгана хэбидя aаврадамда aэраць хаaа. Мань харdниs нив пэрd. Таддикахад яля aэваханда салмуй сехэрэнs тэва харвабтавась. Тарсиd няниs тавымs тенедама. Нись харваd мадмS: - Тарцямиs яaгу! Манзадаванзьaоs aани ма: - Нерняна ханоS манэпат, сята няaы хэвувнандоS тидхалеир! Aэдалаdмахаданиs манэdaадмS. Минмиs ханоS маханяaы хэвувна aэвы. Неры табековы няни вади тене, сятаня мэв. Тэри пысэйвd, сидя aаркаDя пензя пондs пакалмэвd.
(Нерденяда 3 стр. толараd)
Вэсакода aацекыта няs яaга мякна илеD. Сертабада едэй мякна мядмS няdмаaгуD. Ныланаdмахадниs пуняs aэдалэявd. Еся ханниs aаврад пэaадмs. Мяд ерв нямиs сехэры едs aопой aэся тер хэбидя aаврадмиs таs. Манзь ханада, сехэры мюня тараaгу. Пуняs минзь минаць миaадмS. Сехэрэмиs тоховы. Хадхана хараркавна товэдмS. Тикы харамS иртs мадаба хой нимня тидхалев. Тарсиd тюDу танаdмахад я халвортавы. ХаDморaадмS, танаaгудмS. Ханяaэхана aаркамбой пензь едтембидмS. Мада яDамбаниs, маландоs нямна хэрабтамбин. ХэвхананиS буровой хаи. Aарка сотыD нимня, ваaго нимня тоенавы. Сыра саць нюлак. НумS aайaэ харва. Мимбd саaговоdaа. Яв сядоS няaы сехэрэмиs ха-
Мадава тоDолха ни aаD. Понs тарнэрaадмS. Яв сядоS aылы салмуй сехэрэнs варехэниs тэвывd. Тад нултав. Еся ханниS инямs парадавэдмS. Тикахана хамедав, нерd лаханако няdмы няханиS хамы aамгэмда мипниs таравы. AокахавмS aоб нись хайd. Мань паромбавани малхана тяхабтавэв. Пыда харобта таняaы яS ерв aэдакы!? Хурка aэвамиS манэDaада. Ханзерd тара, таремs сиDми пирдале. Нерни няна тиртя aано яв салаба нимня тирaа. Тасина мэ. Тарсиd ни aамдорd. Aамгэхэв якэмs aэдарамби. СолдатD тоходананакыD? Янамбовна минзь хахаяда харданs, Пэ CалянS тэвывd. Хуняна мэта ханниs едэй иняд тэмдадмS. Мяdниs няюs aэдалэявd. Яв салабамs нёдадмS, салмуй aэвамs харабтадмS. МиндаханиS
ватаaгодаD хасавахаD тебадмS. «БуранD» мэdaаd. Самляaг ненэць. Таремs мэнаханаd лаханако лабцейнаD. Нятаd ниниD луцаd, украинецD. Мань мальцямиs мэць выs терaэ пыхыдамиs вадеDaав. ИлеdмидоS вэрдамбиD. НямбарадоS ма: -МаняD халямs хадабиваD. ПоaгананаD aаркаваD таня. ХалямS маdламахаданаD, Лабытнанги марd няд aаркаD машинD «Урал», «Камаз» турaаD. Aопой товаханандоS юкад вата матd тоннмS пэнзетыd. Тянём няDамбанаD тюDуд еремзетываD. СиднаD тотревs манзарана ненэць aока. ХалэнаD миdманаD ёльцьaгана, есядаваD aарка няваd тасеты. ЕсьнаD няхаdнаD aэдарасетынаD. Саaговоти машинD палытанаD нидоS нултамбюD. МашинмS мэтаD ненэциеD падродоS таняD.
ната хынабцd теда тюdу миндя илаaгы ненэцяaгd тэврамбида.
•Маняd культураваd
мэтаd пирибтяd aани маркаdна, областяхаdна, крайхаdна савовна сё мэтаaэ пяaгудоs. Х а р d н а d округхананаd иленяd ненэй ненэциенаd вэнзерs сёd мэта ансамбль терd нидоs харвобтаd. Aобляри Тат ь я н а Aанихасавовна Ларs «Выs сей»
«Выs сей» ансамбль ансамбль терd сёмs ханабатоs инзеленаd ненэй ненэциенаd илесетыдd. Таборципойd хыноць пэрaаd. Тандаяs Яр - Саля хардахана тыd пэртяd нарэй серодоs тасламбиць. Собранимs мэdaаць. Aаврадамдоs тэмдабиць. Концертахаd сырaаць. Хынотиd поaгана aобd юнетаваd Надежда Сэро-
Тюку Х.Сэръяламдикs тадтавы сидяaгахаdна сёётэйd нинаd ти маниенидаd. Хабэча Яунгадs падвы
тэтто мале сян сёмs мэdaась. «Выs сей» ансамбль терd выs сёёдоs лакриs ханэйдонзь. Яхаs ендалахаць. Инзеленаd ненэцяd пеедоs пензереaаць. Татьяна Aанихасавовнахад aока сёмs хаaаць. Aани aопой «Выs сеймs» нядабада нянаd нюмда Елена Хабиевна Уфимцева. Невхы ирината, хада-
○
○
○
○
○
○
УПРАВЛЕНИЕМ ФЕДЕРАЛЬНОЙ СЛУЖБЫ ПО НАДЗОРУ В СФЕРЕ СВЯЗИ, ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ И МАССОВЫХ КОММУНИКАЦИЙ ПО ТЮМЕНСКОЙ ОБЛАСТИ ХМАО - ЮГРЕ И ЯНАО ОТ 19 АПРЕЛЯ 2012 ГОДА РЕГИСТРАЦИОННЫЙ ПИ № ТУ72 - 00559
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○ ○ ○
ГЛАВНЫЙ
○
○ ○ ○ ○
○ ○
РЕДАКТОР ○
○
○
○
○
○
○
○
○
ОТПЕчАТАНО В ТИПОГРАФИИ ГУ «Северное издательство» (629008, г. Салехард, ул.Ямальская, 14)
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○ ○
E-MАIL: NN-YNАO@YАNDЕХ.RU
○
Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д.9)
○
4-53-32, 3-08-69 ○
ТЕЛ. (349 22)
○
○
○ ○ ○ ○ ○
АДРЕС РЕДАКЦИИ: 629008, ЯНАО, Г.САЛЕХАРД, УЛ.ПОДШИБЯКИНА 17
○
○
○
○
○
○
ТИРАЖ 999 ЗАКАЗ 0255 ПОДПИСНЫЕ ИНДЕКСЫ: НА ГОД - 10978, НА ПОЛУГОДИЕ - 54391 № 15 ПОДПИСАНО В ПЕчАТЬ 09.04.2015 Г. ПО ГРАФИКУ: 16.00, ФАКТИчЕСКИ: 12.00. ВЫШЛА В СВЕТ 11.04.2015 Г. ГАЗЕТА ВЫХОДИТ ПО СУББОТАМ ЦЕНА ГОДОВОЙ ПОДПИСКИ 182 РУБ. В РОЗНИЦУ НЕ РАСПРОСТРАНЯЕТСЯ
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○ ○
«НЯРЪЯНА НГЭРМ» ○
ДЕПАРТАМЕНТ ВНУТРЕННЕЙ ПОЛИТИКИ ЯМАЛО - НЕНЕЦКОГО АВТОНОМНОГО ОКРУГА (ЯНАО, Г.САЛЕХАРД, ПР-КТ МОЛОДёЖИ, Д.9) ГАЗЕТА ЗАРЕГИСТРИРОВАНА
○
УчрЕДИТЕЛЬ (СОУчРЕДИТЕЛЬ)
○
Газета
○
○
Татьяна Aанихасавовна Лар мале aахакуй похоdна «Выs сеймs» нюбета ансамбльмs сертась. Таняна мэна пирибтяd ненэй ненэциеd сёd мэdaаd. Пыдоs малs выs терd. Вадамдоs теневадоs. Теда округахананаd хуркариd ансамбльd aадиберaаd. Сё мэта артистd ихинятоs савовна хынотаaэ пыхыдадоs пэръядоs. Сётоs вади та едs нидоs вадесd. Таремs сёd
Яунгад Хабэча Хываревич