Няръяна Нэрм №17

Page 1

2005 - 2015г.г.

№ 17 (4614) 2013 поS апрель ирыS 27 яля СУББОТА

*Си”ив яляхана

Тасалкуць Мале танякуна aэрм’ тер” департаментна” общественной советда манзаралъяць. Тикахана юнетаd ненэця” мэ”. Пыдо’ тарана серо” тасламби”. Хахаяда яляs aани’ aобтs тэворaаць. Теда департаментва” газм’ тарпрамбади” ед’ aэрм яхана ханзер” илева, манзарава нямна лаханана табеко aадимдеванзь пэрaа. Тикы брошюрандо’ хурка aэвам’ тасламбиць. Нянаd нятна закон падаaгу. Тикы хавна луца” aэрм’ тер” пондs тэворпатоs, хурка aэвамдо’ толаaгу”. Тасалкова советхана мэна” маць, луца” ты” пэрти” aэсыхы”, таaоцяaг” тэворпатоs, ненэциена” харасиd нидо’ тадтамбаaгу”. Вэно” нидо’ тэврамбаaгу”.

Тарана aамгэ” няdма” Пуровской районхы «Еты -Яля» община’ тер” электростанция”, радиотелефон”, пардон”, парасин” ня”маaгу”. Тикы няю’ райондо’ миллионхад вата есям’ салдавыcь. Общинандо’ тер” халям’ хадаби”, яхад вадёдана” aоди”, тамна aани’ aамгэ” ма”ламби”.

Aэсын’ тэворaаць Ноябрьск школахана тохолкода” aацекы” aэрм’ тер” илам’ сававна теневавандо’ е”эмня, ненэй мяк” ядэлэйдо’. Хахаяда яляs юкад ватамбойd aацекы” «ЮраТо» aэсыхана мядоdaаць. Ея мякна сяйaаць. Пихиня aэрм’ тер” сянакубц мэ”aаць. Хано” санарпиць. Ярколаць. Тэхэdна aэдалё тохоламбидонзь.

Культурамдо’ нерняs минре” Хэвы сиdив яляхана тёняaы хабина” округхана Ханты -Мансийск маркна «Финно-угорский культурный центр РФ» таслаковамда мэdaась. Тюку по’ нюртейs aобтs тэввыд”. Удмуртияхад, Санэроs республикахад, ненэй ненэциена” сидя округхад, Пермской крайхад товыць. Пыдо’ тодо’ яхана илена” Финноугорской тэнзм’ мэта” ненэциеd культурам’ лэтрамбава нямна лаханаць. Тикы хавна варaэ хэбидя яляхана мядоdaаць. Хаби” театрахана спектакльм’ манэdaаць.

Салабаваd сяхаs хэaгадаaгу? Округхананаd салаба ты” ниць ирыs сидя юдимдей яля пиркана хэaгадаaгу. Aэрм’ я няна маaгты” ирыs пудана яляхана ид” салабасяламдаd. Итя aока aэбd Надым, Тарко Саля, Уренгой, Шурышкарской районхы Овгорт харад” сабраaгудd. Теда aарка савом’ ядабтава е”эмня, ервона” aахакуд хамеку”.

Няхаdнаd манэdлабтаaгуна” Сие ниць ирыs ю” матдoмдей яляхана Няръяна Маркана Ямалхад тэвравы выставка манзаралъйd. Мелd ненэциеd лэхэд, пяхад мивыd, паaгалмыd манэ”лабтамбиd. Тикы хавна Надежда Талигинаs падтавы”, хабиd мэтаd паны”, aэрм’ тер” нямна aэдаd книга”, кино” Няръяна Мар тер” манэdaа”. М.Яройs падвыd

*Няхар” округ aобкана манзараaгу”

·

Aобкана манзараaгу” Ты” сапо”лана иры’ пудана яляхана aарка Ассоциацияна” съезд пуд aани’ aоб” cава серм’ мэ”aаваць. Ты” пэрти” сянакова яляхана няхар” я’ тер” aопой ея мякна ма”лыць. Тикы тёняaы ненэй ненэцие” округхад, Красноярской крайхы Долгано-Ненецкой район, Ямалва” aоб” толь’ тяхаs aамдыдаць. Няхар” падартs пидтеdмидо’ aабтаць. Пуна вадидо’ мэ”aаць. Инна Васильевна Сотруева, Ямална” aэрм’ тер” департамент ерв, тарем’ мась: - Тюку яляs aули” тарана серм’ сертабива”. Няхарdaэ Ямална” aэрм’ тер” департаментва”, сидя управления тад нерня’ aобкана манзаравана” е”эмня, падартs пидтеdмина” aабтаваць. Съездхана нина” ядабтаdмахадана”, aобтs aамдхая тасалкурaаваць. Ихинянаd нина” нядабаван’ харвава”. Ненэй неAани яхад, Украинахад манзараванзь aэрм’ яхана” товыd ненэцяd ханяaыдоs падарця пэрaаd. «Управление Федеральной Миграционной службы России по ЯНАО» мякад падармs ханdлабтоs сероdaа. Aани янs миндя ненэцямs таслаaгудоs’. Пыда миграционной службанs хэбта

нэцие” округ тер” ня’ мале танякуна aобкана манзаравана” няю’, падартs мале пидтеdмина” aабтамбинаць. Теда тамна Ензя’ няна илена” нина” ня’ aани’ aобкана манзараaгува”. Няхар” яхана илена aэрм’ терaэ няхатанаd хахаива”. Илна” aобтоdлас”. Тад нерня’ aобкана минрена серона” сэвхаdна aадяaгу”. Нина” нядмяць, нерняs миндава”. Долгано – Ненецкой район, aэрм’ тер” управления ерв Николай Николаевич Маймаго вадам’ ханась: - Тюку ялява” ненэся ненадо. Маня” aахана тарця иaудм’ минреваць. Ямалхана тарця aарка серм’ ниваd aэдараaгу”. Няхар” яханана” aэрм’ терна” иландо’ ни яaг”. Тарем’ aобкана илма”, культурава” минреaгува”. Падарма” нядмяць няхаdна” тэворць пиртава”. Няхаdнаd сыраць, нид тохолко яханана” илена” нина”

нядабаaгуна”. Тарем’ aобкана aопой мюдхана нерняaы иландs тэваaгуна”. Ненэй ненэцие” округхад, aэрм’ тер” управления ерв Юрий Хатанзейский мась: - Ямал’ тер” няs мале aахана aобкана манзара пэйнаць. Нердена падартs пидтеdмина” 2009 похона aабтэйнаць. Теда нина” ядабтаванаd мальaгана Ямал’ тер” ня’ тамна тяхаs aобкана манзаравана” няю’, aани’ aоб” падарм’ падувнзь мэваць. Теда тамна aопой район пирувна aокмава”. Ихиня aули” сава. Ензя’ тер” нина” aани’ нянана” манзараaгу”. Няхарdaэ яханана” ненэй ненэця” иле”. Пыдо’ ты” пэрaа”. Халям’ хадаби”. Невхы иландо’ саирм’ нёда”. Теда нинаd няць aобкана манзараaгува”. Марина Ярой’ падвы

Закон мадабава вэва тара. Манзараванда едs aани таняд падро’ ханабата тара. Хэвняд товыd ненэциеd падродо’ тад манэdмандо’, миграционной службахана манзарана” тэри пысавыдd. Ненэцяd ханяaыдоs

падарциd товыd. Cидя законм’ мадавыd. Aарка судхана юкад вата самляaг ёнарd есямs салда табедавыd. Таддикахад тамна тяхаs падарцябтоs, хартоs яхандоs ныхыриs aэдараaгудо’. В.Пырирко’ падвы


2

2013 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 27 ЯЛЯ

*Ерв” манзара”

Вымна aэдалёрaаваць Aэрм’ тер” департаментва”, «Ямал - ню”на” я!» ассоциация ханяaы ненэциедоs хахаяда яляs aэдалёроdмахадандо’ тэвыдаць. Aамгэ яхаd, ханяs тэвороdмамдо’, aамгэ ё” манэdмамдо’ aэрм’ тер” департаментхана манзарана Юрий Сэрокович Худи вадеdaада. Пыда таремs мась:

- Ханзер” ты” пэртина”, халяданаd ненэциена” илевам’ теневавана” е”эмня, няндоs ядэрaаваць. Aамгэ нянандо’ таравам’, иландо’ хурка aэвам’ тидпойd манэ”aаваць. Тюку поs мале сидя яaорэйd ханdaаваць. Нерде яра’ ирыхана Надымской районвана мюсерта” мядоdмана ядэрaаваць. Тедаs Тазовской районан’ ханdaаваць. Ёрти” ненэцие” таaоциеdмана aэдалёрaаваць. Салехардахад мале сянaэ тиртя aанохана Тасу яв’ няюs хаяваць. Aэрм’ тер” департаментхана манзарана Эдуард Хабэчавич Яунгад, мань - Юрий Сэроковичaэ, «Ямал ню”на” я!» ассоциация терхат Галина Гавриловна По-

пова, округна” правительствахана мэнаd таняць, мале сян паднана ненэць. Хальмер Седен’ тэвdмахаданаd, тамна тяхаs ненэй ненэцие” нядабада упраленияндо’ ерв Мария Веникова, «Ямал - ню”на” я!» ассоциация отделенийхана мэна Артур Лырмин, ООО «Тазагрорыбпром» ерв Сергей Саньков тоць. Нерде тасалкована” мальaгана манэ”манда ява” aокась. Районханандо’ сяaок таaоць”, мал’ манэ”манзь мэйнаць. Няхар” aарка aэсыхандо’ Хальмер Седе, Антипаюта, Aэдя хардан’ тэвормандаваць. -Тарем’ еремя? -Таремs ни еревd. «Тазагрорыбпром» предприятия cидя вездеходм’ aадимдесь. Сэхэряв няю’ aэдалэйнаць. Ханзер” илевамдо’ манэсарaаваць. Пуна aани’ Хальмер Седен’ товаць. Таняд, сеaгdмахадана”, тандаяs сававна aэрм’ яs няю’ нэкалaаваць. Халмер яхам’ ха”авра, Белые Ярым’ нюбета таaоцяндs пяваць. Фактория” поёдоs саць хубтаd. Тарем’ навэдs Паюте хардан’ тэвынаць. Таняна ты” пэрти” сянакова ялясь. - Фактория” ханзер” иле”? - Фактория” харад” туси”. Дизельd тараd. Хардато’ мюйхавd aули” ядемби”. Ненэйвана ООО «Тазагро-

Мядо’ сертабади” сер” ООО «Жилстрой» Салехардаханана” мядо’ сертабади” организаций. Нерняs ненэцяaгат мядо’ ед’ есь” ханаба пэрaа”. Хуркари” падрода малs таня”. Ненэця” мале миdмы есьто’ едs, едэй мяк” мятю пыхыдадо’ тасламбвыдо’. Салехард прокуратураs тер” минрена манзаямда манэ”мэдо’. Серодо’ тидd нивыдо’ минре”. Ненэцие” няs сертавы падродо’ вэва” aэвы”. Мятамдо’ aатени” ненэцие” падаркана пуняs ха”аврамба пявыдо’. Таддикахад ООО «Жилстрой» тер” манзаяндо’ ханзерd мимамs явнанда

нивэдо’ вадес”. Aани явна хэтыбавэдо’. Закон таслиро’ «ч. 3 ст.14. 28 КоАП РФ» пай мадавы”. Суд aэdмахад, ервдо’ Сидлярых Татьяна Юрьевна aарка штрафанs, самляaг юd самляaг ёнарd есянs еремы. Aани мядо’ сертабада организация ООО «СтройБазисИнновации» тарця серо’ е”эмня aобтаремs еремы. Тамна тяхаs aабтамбада мято’ вакна нивэдо’ сюртеd. Хибяри тэва пирdмэда. Манзаяндо’ хэвхы ям’ aамгэхэрт падарциd

НЯРЪЯНА AЭРМ

рыбпром» Сэхэряв няна aэда харад aули” пяныдоdaа”. Мутра вадасавэй”. ФАП таня, манзара. Мюнянда хусувэй aамгэда тас”. Aопой лекарадо’ яaгу. Факторщик мась, aоб” ненэцяма” aудамда aарковна мадась. Тиртя aаном’ хаaаваць. Мань харdни’ лекарата нив пирасd, aамгэнда хадкэбd, сертs хамаaгувd. Лабкаханандо’ aэда яёло”, aарка мирто’ яaгу. Маdнисям’, Танама няна саць aаврадо’ миреdaаd. Харвутан’ едэй балок” тэвравы”, aули” тахабэй”. Харад” сулурпада” тованзь мэd. Мядотоs мюйd иба”. Тольто’ ниня aаврадо’ таня”. Aопой тундоs табцма яaгу. Aахат факторияхад хомбвы”. Тедаs ниd тэврамбю”. - Райондо’ ерв ня’ тасалакурцадаd? -Aамгэ вэва манэ”мына” нянда ваде”янаць. Ненэйвана лекар” нямна пон’ лаханаваць. Райондо’ aарка ерв тарем’ лахана: «Луца’ падаркана мат” юр” ненэцяs илебd, тикарихина няндо’ лекарм’ aэдара пирdaадм’». Маня” тэри пысэйна”. Мава”: «Тюкор aэрм’ я’. Aопой ненэцяaгартахана лекар

тара. Та’, сыра’ таняs ненэця” тэворaа”». Aарка лекарадо’ сидна” понs нись хамедамбюd. Луца aэсь, хардарихина aамдё тохобэй. -Ханяs нида” тэв”? -Aэдяндs нинаць тэвd. Бензинва” сусаван’ харбилыць. Мале сян тонн таняs тэва таравы. Ясавэй нина” хонраваць, ненэй мядо’ нямна ниваd ядэртs? Ям’ теневанаd нина” мунзиць. Антипаютахад салъяна”. Юкад вата сидя яляs aэдалёрaаваць. Aули” пэдэйна”. Тарем’ aэдалёрпd, яндо’ пой хубта aэбd, aопой яхана aамдё тоенавы. Нердехэва я”авлываць. Пырдари’ aэдалё таaылмаваць.

-Манэ”мыда” ханзер” пэртыда”? -Тедаs aэдалёроdминаd падартs падаaгуна”. Вэвамдо’, савамдо’ тамна тяхаs aарка ервха” тэвраaгува”. Пяcьвамдо’ ниваd юраaгу”. Харад”, бензин нямна паднаaгува”. Тарем’ таслава”, Хальмер Седехад, Антипаюта ёльцяндs ненэця” сававна иле”. Тамна тяхаs хурка aэдакы? Етёd хэсь тара. Тарем’ aэдалёрма aули” тарана серd. Тазовской районхана ю” мат” факторияхад, самбляaгамбоймдо’ манэ”aаваць. М.Яройs падвы. Сидяaгd пыда тадтавыда

мэць пявэдо’. Хамедяродо’ мале таняs aонавыдо’. Таремs мале сян закон” «ч.3 ст. 14. 28 КоАП РФ», «ч.1 ст. 9. 4, ст. 7.1 КоАП РФ» тяхабтавы”. Ервдо’ суд хэdмяхад 131 ёнарd есяaэ штрафадо’ хэвы.

министрация едs суданs падармs падвы. Пыда Волгоградахана соявы, илевы. Aэрм яхана тандаяs манзараванзь товы. Социальной найм серs мятамда хамы. Таремs мяцавэaэ хэвы. Таддикахад тикы ненэць aарка” палытани” мякна палытанаaэ манзара пэвыd. Сидя поs ваераdмахад, 2009 похона тикы ненэць Салехард администрация едs суданs падарм’ aани падвы. Пыхыдамда мяцьдаaэ вадеdмэда. Таремs aани жилищной субсидиямs 2211000 есямs няdамвы. Мядм’ тэмдавы. Харта aамгэданда падвэда. Прокуратура тер” манзаравандо’ серs, таславэдо’.

Тикы ненэць нюртей мята aани харта aамгэданда падвэда. Манзаяхаданда хэвы. Няdмвы мядода мирдаdмыда. Сепета панаць яханда хэвы. 21.02.2013 похона палытана” уголовной серм’, ч. 4 ст. 159 УК РФ Саць aоковна государствова” талевэда. Прокуратура” тер” тикы серs ханзерd мимамs маниедо’. Хэвняд турта” хибяри” мядо’ мерs ня”марпи”. Харто’ индо’ ядэробцомs нёдаd. Невхы” похот иленинаd мяци”. В.Пыриркоs падвыd

Ва”лёй” Салехардахана манзарана” прокуратура тер” ненэцие” ханзерd мядо’ ня”марпавамs aани мание пэрaадо’. Тарця национальной проектм’ «Доступное и комфортное жильё – гражданам России» манэсармы”. 2007 похона МЧС манзарана ненэць Салехард ад-


3

2013 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 27 ЯЛЯ

Невхы еся сехэры (Нерденада 3,4,5,6,7,9,10,12,14 номеркана толараd)

Мюдваd янамбовна хайна. Aудонданаваd, Пяк нерняри миaа. Вэвако ёd хэрабтамбида. Ямs теневавэда. Ханяaэхэна тоs сэрd нимня хэсетываd. Вэрмоs мюмня тюdу танаaгаваd. Сэвниd нарадаd. Хайланиd хартоs миaаd. Пяк харта сертавы пэ сэвдаd мэdaаd. Таремs миндяханаd aамгэхавмs манэdaа: -Тайна няватада тымs манэdaадмs! Табекоdманда серs aамгэхартмs нидмs манэсd. -Сармикd тымs нёдаd!, Пяк aани ма. Мэта тыда харейда. То лаaг ниs танаdмахаданиs aылека ядdми хониs. Нёдалъяниs. Сармикd нёдана тыs aэда aэлd сыранs хоркадармыd. Пумнанда мале сян aылека нёдавэдоs. Aамгэ пирхана неранда няд сюртевэдоs. Пяк тунимда нэкалaа. Енерць пэйd. Мань aодd нямиs мание, aани енелывd. Aопой сюдбямs таминиs хавдав. Пуныда нюдерць парондэй тяхаs юсибтэйd. Тёрханиs сармикd тодоs яхаd пыдамъядd. Нямиs сятолавы тэнs сянамбойd санэйd. Харамда нэкалaа. Илебцямs хабарпа пяда. Aамзи хоба мюs юйъяниs. Минданиs едs aани нэкалaамиs. Выдаравы тыниd тэри танетаd. Ханяaэхэна тибетоs aэсондs падирaаd. Минданиs едs лабта хамедэйd. Сидя варувнанда хэбицякоs хоd, паёd вадёдаd. Пяк ма: -Тюкохана ныланаaгуваd. Aавортаваd. Тынаd aодd пэдёдоs aэдараaгуd. Aэлd сырамs сирада. Тумs пятаба пя. Сяйнда едмs aыда. Пэ едкомда aамзахана тердеда. Aавороdмахаданаd, тамна понs тунаd хэвхана aамдываd. Ханяримна лаханакурaаваd. Таремs мэнаханаd тидерaа. Ну яданs париденяd тирd танэйдs. Тецьхама. Туs хэвхана пивы aамзамs, евэймs aаворaаваd. Мэтаd тэринаd сэвтоs хая нуd. Яля ямбанs выдараd. Хуркавна aодd нерняs минзь тара. Хабтонаd aаниs валъянаd. Тидd поёмаваd. Ханонаd ханзадоs ирнариd соd. Aудонданаваd ханзерd ямs хамедамбадакэда. Пиняриs миaа, мадмs: -Сеaгалтынаd? Нёховаd юхуd? -Тадри палаткахаd

тэваaгунаd, - Пяк ма. Тамна aопой часs миёdмахаданаd, пыянаd сихиd якэ aабт теба. -Тадхава тэвынаd, нерденетяваd ма. Мань aодd труба сивня aадиберта мурембада ятаdми манэdaадмs. Aамгэ пирхана яд серs aылняs хаdмынаd. Нултаваd. Пиs ерня хонёдаd ненэцяd юркыдd. Aопой палаткахана тумs табцдаd. Вэнекоs саць aобелыдd. Aопой ненэць пинs тарпыd. Понs нись мыd aани мятю. Вабцувнанда тумдав. Тикы Моргунов, ервдоs. Хан ниня понs aамдёдаханиs aэхэюниs собкавэхэs. Понs выйпихиюн. Вареханиs палатканs тэвывd. Тюдмs, мадмs. -Сиднаd aатесадаd!, Моргуновмs хонрадмs. -Ханзерd сиддаd ниваd aатеaгуd?! Ервдаd нидяd aаd? Сиддаd теда aавлаaгуваd, пэдавакэдаd. Палатка мюня тамна сидя луца хонёвэхэs. Муaганаd aани юркаяхаs. Нерде aарка инженер Лавров хонё мэта паданда мюд вэрцабтэйd. Тандаяs Уренгойхана 50 помда ядабтаваць. Тюку тендs илебей хасава. Сейда aамгэхэртанs ни пинd. Лавров aулиd инда яданs нянаниs торовата. Хор мюs хасуй пэвдю пакле. Aопой имбытадмs мэць тецьдямs ханяхартувна нида пюрd. Палатка мюня няхаромдэйдоs Чертков. Aавнанда тэмдорма сермs минрена ту aанохана манзаравы. П и т л а р а в ы d . Экспедицияваd aобd ненэцянданда няdмадась. -Ненаd понs тальняs миaадаdнёd!, - Лавров ма. -Пяк илебцямs тэвадась, - мань пэдараs поaгана сармикd хоdмаваd вадеdaадмs. -Тикахав илебц ни aаd. Маняd няхарd яляs тяхана aобd тэваd вынхалысь. Юркабта яdмаваць, Моргунов ма. -Пыдараd тэраd aэдакы, мань мадмs. - Хуняна ты пэртинаd хартоs таслаaгудоs. Пяк вадетада. Хонатанаханаd, ялэмдадs aэва aадимя. Нарадана сэвхаюниs хаймлаваниs серs есьмяхаs. Понs сюрадмs. Мэdмы ялямиs aани тензебтев.

-Aамгэхэд манзаяваd пяaгуваd, - хуняна Лавров хонарко пэйd. -Тедамбойs хартаd нянандаd тарана хардадраd aабтадаd, - Моргунованs мадмs. -Сероs нюртейs тин, баня, иле мэта харадd тараd. -Пявандаваd манзаяваd сяхаs пяaгуваd. Мале нюртей майхана еся сехэрэнаd ямs тасламбувандаваць, малs aобкана вахалъядd. -Тарця нюлак сыра нимня ханзерd миндадаd, - няндоs сылывd. -Тедамбойs сыра тамна холкана пэвдавэй, - Лавров ма. -Ламбинаd мэсьd, - aобd нядоs ма, - Aопой ханяaыдоs мардурaаd. Тасалкоdмахаданаd, сероs нюртей харад aабтамба пяd. Ервотоs нибёaгад тэдорd, Лавров Ево - яха моaгавна, aэдалава вэсs пиратd ямs тадтамбадида aэдара. Маняd мале aахакуна таславаць, сава яs падарциd манзара ниваd пиратd. Еся сехэрэваd халманабdнанда ни серосd. Янаd падарs яaгусь. Aопой aаркаdя яs падармs толь ниs лисамлабdнанаd, сабе манэтаваd яaгосеты. Салехардахана тюdуд тиртя aаномs нядмяць яs падармs сертаванs харваваць. Тикахана еся сехэрэнаd aамгэ яdамна, ханяs мимамs aоб теневаaгуваць. Т а м а л ь a г а н а aамгэхэртахат ехэраваць. Ханяна лабтаd, тоd, ябтакоs яхаd сяларaаd, aамгэ юнета яхат, хойхат седахат ехэраваць. Тедахавs сыраs я aобтоdлас. -Ево яха моaгамs манэкаваd, - няханиs мадмs. Няхарdaэ - Лавров, Моргунов, мань - ламбинаd сераваd. Яхамs танда нэкалaаваd. Aобd няваd, Моргунов, ламбета ехэравы. Пуняs харданs aэдарамиs. Сидяaэ тамна тяхаs пямиs. Сыраs сяр ниs нидмs сырd. Сэвхаюниs нарадаaахаs. Пякs сертавы сэванзеениs сиdмиs aэдабихиs. Ево яхаs мал aэсондs ты aэхэна тет aэдалава. Масиd яля ямбанs мимы aэбdниs тэваaговакэниs. Нябири пеляхартанда aэсондs тэва тасламиs. Ево яха хараляaг. Латдада ханяaэхэна 15-20 метра пирaэ харва. Сидя лаaгоdмананда паёd, хоd, хадыd вадёдаd. Нёдана яхамиs лакриs пэдарасьда явна aадимзеты. Лаaгода выaгана саць тридяв. А.Побожийs падвэвна

НЯРЪЯНА AЭРМ

Сянакованзь ятнаd Сие ниць ирыs нябимдей си”ивхана Салехард маркана aэрм терd ненэцие” сянакубц” минрена школаs терd юкад вата тет потна”, юкад вата самляaг потнаd aацекы” маdламбиць. Помнандо’ пирдырaаць. Пирдыраць малеdмяхадандо’ ГАОУ ДОД «Ямало-Ненецкая окружная детская - юношеская спортивная школа по национальным видам спорта» ерв Неркаги Иван Янгорович пирдырмамдо’ вадеdaадась: -Aацекы” сянако тохоламбада” мэбетидо’ манэdлабтамбиць. Тодо’ хардахат, тодо’ тэнз” ненэця” малs маdлыць. Таремs сянакова ненэцие” хахаельтемби, нидо’ торамдамби”. Теда товы”: Овгорт, Новый Порт, Аксаркахад, Самбург, Тарко Сале, Мужи хардахат маdлёвы”. Aарка судьяaэ российской категории Жернаков Александр тарась. Сита нядабадада Камалов Альберт. Пыди’ хусувэй aацекы ханзерd санармамs, сюрбермамs aоб падыбидинзь. Тюку пирдырманаd пуд мэбетидо’ хамедаaгуна”. Округхаднаd Россияs Ч е м п и о н а т а н s aэдарамбдинаd тамна савовна хамедамба пяaгуна”. Хасава aацекэхэт тюр малм’ Вануйто Артём няхарd юd яркадась. Нянда пуд, сидя юd си”ивs Салиндер Хативо яркада. Новый Порт терха’. Вануйто Алексей няхаромдей янs хаdмыd. Самбургхад товы. Сюрберць меретаваd Возелов Борис aэвы. Шурышкары харад тер. Тамна aыльнякуй яхаd aани Вануйто Артём, Салиндер Хативо хаdамъяхаs. Тыбкамs aахаs моёпа Сегой Владислав саdмы. Самбург тер aацекы юрd

матd юd тет метранs мирвамда модась. Тарко Саля тер, Пяк Константин нябимдей ямs хана. Юрd тет юd метранs хаdмыd. Овгортхад aэда, Тыликов Андрей няхаромдей ямs таaга ханадась. Таддикахад ханоd санарпа, няхарd aобпуд санарць нюртей яха” хаdмыць. Пэ” тер Филиппов Виктор ханоd санарпа, няхарd aобпуд санарць нябимдей ямs ханась. Сегой Виктор ханоd санарпа няхаромдейaэ еремясь. Вануйто Алексей няхарd aобпуд санарць няхаромдейaэ хаdмыць. Не aацекы” поaгана Пэ” тер Пырирко Алина сюрберць нюртей ямs ханась. Няхарd aобпуд санармахана няхаромдей янs хаdмыць. Малыгина Юлия Салехардахад aа. Ханоd санарпа, няхарd aобпуд санарць нябимдей яха” хаdмыd. Овгортхад товы Куртямова Нелли сюрберць, ханоd санарпа няхаромдей ямs ханась. Тыбкамs моёпа нябимдей ямs ханась. Пэ” тер Пырирко Мария ханоd санарпа саdмысь. Салехардахад aэда Чернилевская Маргарита няхарd aобпуд санарць нюртей ямs ханась. Новый Портхад товы Яптик Диана сюрамба нябимдей янs хаdмыць. Тарко Саля тер Айваседо Ольга тыбкамда няхатата aахаs модась. Шурышкары хардахад товы Сатыкова Айсель тыбкамs моёпа няхаромдей ямs ханась. Тикы” сянакулваd ненэцяндs aока aамгэмs мипиd. Неноховавна ненэць ни хаaгуртs. Сёнзянда мюй мэбета. Ныхы тикаривна ни сусаaгаaгуd. Мэбета ненэцьs сяхариs таaгаaгу. Вадёдана” aацекы” няндоs сыраць aаниs сёбарdaэ ханта”. В.Пыриркоs падвы. Сидяaг пыда тадтавэда.


○ ○

УПРАВЛЕНИЕМ ФЕДЕРАЛЬНОЙ СЛУЖБЫ ПО НАДЗОРУ В СФЕРЕ СВЯЗИ, ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ И МАССОВЫХ КОММУНИКАЦИЙ ПО ТЮМЕНСКОЙ ОБЛАСТИ ХМАО - ЮГРЕ И ЯНАО ОТ 19 АПРЕЛЯ 2012 ГОДА РЕГИСТРАЦИОННЫЙ ПИ № ТУ72 - 00559

○ ○

ГЛАВНЫЙ

○ ○ ○

○ ○

○ ○ ○

РЕДАКТОР

ОТПЕчАТАНО В ТИПОГРАФИИ ГУ «Северное издательство» (629008, г. Салехард, ул.Ямальская, 14)

Aаниs aопой тедаs тюdу миндя артиставаd Александр Кулиш. Тасу хаби. Тадебя. Ханяaэхэна хонёбата, макода сивня тэнзанда тадейбцё хэвхананда хаdамсетыдd. Александр пэдараs поaгана тодабцямs пятасеты. Пензерта юдаdмахаданда, юдэхэнанда манэdмы тадейбцуда нядмяць тра пэсетыd. Х.Нямбараs падвы. Сидяaгахаs М.Ярs тадтавэхэs

Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д.9)

Евгений Худи Ямальской районхы Яр-Саляs хардахана иле. Мядs терсавэй. Харта aавнанда тыd лекараaэ манзарась. Тиканда ирманя ярабцмs мэта ненэцяaгd aулиd инзелесеты. Пуна харта индя серs намдвэмда aани тензебтесетыда. Таремs ненэй ненэцяaэ культуранаd няюs нэкларэйd. Тад пуд хуркариd фестивальхаd ханзетыдоs. Тандаяs Владимир Меньшов, кино сертабада юнета артист Анна Неркагиs падвы «Белый Ягель» книгаs саирмана киномs серта идевыd. Aопой артистаданда Евгениймs тэравы.

○ ○

E-MАIL: NN-YNАO@YАNDЕХ.RU

4-53-32, 3-08-69

АДРЕС РЕДАКЦИИ: 629008, ЯНАО, ТЕЛ. (349 22)

ТИРАЖ 1321 ЗАКАЗ 0214 ПОДПИСНЫЕ ИНДЕКСЫ: НА ГОД - 10978, НА ПОЛУГОДИЕ - 54391 № 17 ПОДПИСАНО В ПЕчАТЬ 25.04.2013 Г. ПО ГРАФИКУ: 17.00, ФАКТИчЕСКИ: 17.00. ВЫШЛА В СВЕТ 27.04.2013 Г. ГАЗЕТА ВЫХОДИТ ПО СУББОТАМ ЦЕНА ГОДОВОЙ ПОДПИСКИ 182 РУБ. В РОЗНИЦУ НЕ РАСПРОСТРАНЯЕТСЯ ○

○ ○

ДЕПАРТАМЕНТ ВНУТРЕННЕЙ ПОЛИТИКИ ЯМАЛО - НЕНЕЦКОГО АВТОНОМНОГО ОКРУГА (ЯНАО, Г.САЛЕХАРД, ПР-КТ МОЛОДёЖИ, Д.9) ГАЗЕТА ЗАРЕГИСТРИРОВАНА

УчрЕДИТЕЛЬ (СОУчРЕДИТЕЛЬ)

Ханеванзь aэдалэядм’. Нерни’ няна си”ив хора ва”анвы”. Мат” хорамs тикы яхандо’ хаереян. Сибимдейдо’ мо”навы нита поaгад санэйd. Тэва лембя хорам’ харасяда ян’ aэдарабтав. Мат” ханесэми’ мякни’ тэврэян. Няхаюни’ ня’ мань тарем’ мадм’: -Тюку” хоре”экуди’ хабаръяди’. Тэва лембя хорам’ мань пуданда пяaгув. Техэ ва”ныканда нив aэдараaгуd. Хора’ нявата”ма мюs ха”мыдм’. Мань aани’ мадм’: -Тэва лембя хора, теда’ нин ханьd! Тад aэдалавани’ нёдана хорами’ нерни’ няна манэ”aав. Яв’ няри’ хунамби. Тэва лембя хорани’ ня’ сэро” марсуй ирт’ маторпини’. Сян салаба’ марсуйм’ маданакэни’? Aамгэ’ пирхана нум’ синёмя. Хорани’ яд”мам’ та’ ё”aав. Нерни’ нямна ибэй и’ тялабты. Aоs сэрd ни’ та’ сюралъявd. Сеней хадахадани’ хэ”мяни’ тотрев’ aани’ еремядм’. Тюми’ нароaоць манзелабтав. Сарёни’ сэв, хадни’ сэв няхар” ха”мыd. Няхар” по’ aэсоaгана хонёдахани’ aобd лаханана мамонда: -Я’ aавнанда пухуця хаданд мунд’ намдавы aэб”нанд - тюку маямд нирась мэтd. Aэванд лы’ няaо”мам’ теда’ сававна мэ”aар. Вадами’ таня: «Aанор харьвы! Тайку’ ятанd. Тикахана мэнахаванд aамгэхартаaэ ву-

aулиd хасеръявd. Aамгэ’ пиркана пэвдя’ помна сыб”на aадимонда. Тарем’ маманонда: -Пухуця’ ню теда’ ни ханьd! Тарем’ сырпани’ aарка Сюдбярка aобd нямда няць яда товы. Парисе”э Налте”эко”ям’ еся иня’ малхана вадарaада. Налтеdэда няхарd малк’ малково”мараха. Си”ми’ ирцялехэва Парисе”э Налте”э няби ха’ паханд’ муaгами’ тидхалев. Тад пидевани’ муaгами’ ха’ сивня пакалъйd. Няби ха’ сивня пиня’ тарпыd. Aарка Сюдбярка масиd: -Пухуця’ ню, нядни’ ва”мэн. Вата хананар яaгу: тыд – харт тыд, нехэюд – харт нехэюд. Сюдби” хэ”мяхад сянхав по’ таня илева”. Ся”ны aэбта нё’ няю’ вэн” тёревондо’. Нюдя Не пин’ сырaа, ма: -Ю” aэдалёда. Вае’ Сэв Не ма: - Тикахав” харт нид, харт тунд терd aэваaгабя”. Нисянд ня” - ю” Мандокор тюку яхана илеaгуць. Ханодо’ сяра”. Мят’ мятю”. Aарка Мандоко манзь ханада: -Една” терад пюнява”. Aаябадко aэaгува. Aамгэ aавормамдо’ мале”мяхадандо’ ю” Мандокона” ед’ терад ня”мава”. Мякандо’ aэдалэяд”. Aамзито’ суса”махад aани’ тосеты”. Тикахавад етри’ тарем’ толыд”. Мань няхаюни’

Культураваd минреaахаs

(Лаханако)

Пухуця’ ню

«НЯРЪЯНА НГЭРМ» ○

нин ханд’. Тикы яханд хаaгун. Тад я”амна сырaадм’ хэвхэми’ aарханда салаби” aонерd. Aоs сэрми’ я’ варан’ тэввыd: сэв’ сёбтав. Поёрта вэсако ид’ варувна ядэрмы. Салаба’ ниня халъянаaэ си”ми’ манэ”мы. Пыда вадида намдавэдм’. Вэсако aани’ тарем’ ма: -Тюрни’ малм’ ня”амъин. Таддикахад сит салабанд ня’ aобкана ян’ нэкалтадм’. Ири’ тюрда есенабць тюр aэвы. Няюни’ хаdаврада. Тюр’ малхана нянда си”ми’ нэкалaа, ма: -Мякни’ хандани’. Пуна мяканд сит тэвраaгудм’. Вэсако мяканда тэвыd. Мякнанда пухуцяда танявы. Aамгэ aавормава” малева”. М а н з ь в а н вынхалутанаaэ евэйкорим’ aэрaадм’. Вэсако ирив ма: -Синя’ саaор хэя. Синякуй Ялморе”э сотым’ манэ”aар? Соты’ ни’ тай мятамд сертаин. Сяхари” маяндорта” нид ханондормаaэ мэтадо’. Пыдар яданд тасланами’ ти. Нянд ханондаaгу”. Нё’ няю’ aани’ сыркарd. Паaгараха соты таня. Соты’ яля’ няaы хэван’ aани aопой тайри мятамд сертаин. Вае’ Сэв Нер тикахана илеи. Ялморе”э соты’ тотрев’ сэхэн’ ереберта” нит ханондормаaэ тараaгу. Нюдя Нехэвари’ я’ ненэцяaэ тарая. Сянад’ иленакы”: вэсако’ вади” сер’ сертадо’. Пухуця’ ню Ялморе”э соты’ ни’ сядэйaэ па”лайd. Вае’ Сэв Не иртя Паaгараха соты’ ни’ ханондормаaэ таралъйd. Нюдя Нехав илебям’ пэртяaэ хая. Лаханакона” малда. Лаханаком’ ваде”мы Николай Хэхэлевич Окотэтто. Сё-Яха’ хардахана иле. Н.Вэнгоs падвы

ня’ мадм’: -Етри’ тарем’ туркавабто’ ты” хаёдава” яaгода. Хадавнда” тына” илебцяaгаdна тадаба сава” aэдараха”. Илебцие” пеляхана вэaгарамбавы” aэя”. Ханеванзь хандадм’, пэдарахана ханеда” танясеты”.

Сидя сюнде”э ты” варувна нявотыхы’. Тынзями’ тад мовани’ - салтана мяра неры сюнде”эмs ёaгаaада. Пелейхавада нянда ядхана харта яда. Сидя сюндым’ ханханди’ подерaахаюн. Неры недани’ ня’ aэдалэяв’. Под’ ня”ав’ ядкон’

Газета

AЭРМ

(Нердена пеляда 15,16 номеркана толараd) -Aэя, Пухуця’ ню, aабцакванда вата хананар яaгу. Тыд - харт тыд. Нехэюд - харт нехэюд. Тедари’ ханьd! Тикы хэ”мянд пумна маня” тарем’ aод” тутава”. Икня хатэкарта ты” ма”ламба пя”. Тикыдо’ ма”ланакы”- мякто’ хая”. Ян’ тана”махадана” сисьда наро’ помна пакалъяна”. Танянанда мал вы’ ерь’ Вае’ Сэв Не нултада, ма: -Нерd сисьда наро’ помна пакалъянаци”: подад’ ядхад Си”ив Сюдбяркар тикахад aатен”. Сюдбит товаридо’ хаи. Мани’ aэсодаaгутани’. Сидя сюнде”э тэхэ’ таняaаха’. Нерня мэтамда - нензаминдямда яркахавабат, пелейда яркыбада ни aаd. Нянда ядхана харта тута. Ю” неканд ненэй нисяндо’ хан’ сихи’. Aамгэда aэвна - Вае’ Сэв Не нерденя вандакомда ян’ тырца”aада. Вандаконда мюд aобd тобъева падм’ aадимде. Тасий сыран’ мода. Пад мюня aын танявы. Хорпюлав - енда са”мы. Пикця’ паханд’ тэврав. Нябимдей’ нэкалмани’ aобани’ ня”ван’ енда тэвыd. Няхаромдэйхана aудани’ харан’ пилиd нэкалaав. Няби вандаком’ aани’ ипрада. Вандако’ мюня aани aобd тобъева пад пэdнёвы. Есь” тахаравы тынзя’ танявы. Са”, пелей” инясавэй малs тикахана сюрвы”. Нита пуй вандакомда aани’ тырца”aада. Тобъева падм’ сыран’ мода. Пад мюд есь” ютерако” пыдабтэяд”. Серокуто’ серd aобт’ талкадтэйда. Еся вандад пурци” мадине. Наронда aэдакы - сэрd явэ’ хоба aэвы. Вае’ Сэв Не ма: -Пухуця’ ню тэхэюд ярка манэсd. Нюдя Не, тыд яля’ сер’ сюрлабтан”. Есь” тахаравым’ санокая, aуда’ хара’ ни’ мов.

НЯРЪЯНА

2013 ПО, АПРЕЛЬ ИРЫS 27 ЯЛЯ

4

ХАБЭчА ХЫВАРЕВИч ЯУНГАД


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.