ЙИСАТ УLА, АРТНАТ УLА, ХАНТЫ МИРЭВ НУПТАH ЯСАH! Яlаптаl тыlащ хутмет хатl 2001-мет таl вуш эваlт этты питас
Российская Федерация Ямало-Ненецкий автономный округ Газета №38 (768) Lапат хутмет (суббота), Щёхр тыlащ (сентябрь) 19-мет хатl 2015-мет таl
От всей души поздравляю вас с профессиональным праздником. Лес – это не только важный природный комплекс Ямала, но и неотделимая часть нашей жизни, культуры, истории. Трудно переоценить ваш труд в деле защиты лесов и создании благоприятных условий для сохранения здоровья нынешнего и будущего поколений жителей региона. Вы честно и добросовестно выполняете свой профессиональный долг, демонстрируя преданность своему делу, за что по праву пользуетесь заслуженным уважением среди жителей автономного округа. Сегодня перед вами стоят важные задачи по повышению эффективности лесопользования, внедрению современных передовых технологий, созданию условий для привлечения в отрасль крупных инвестиций. Убеждён, что ваша компетентность, накопленный опыт помогут в реализации поставленных задач, послужат залогом успеха в деле охраны и приумножения лесных северных богатств, воспитания бережного отношения к природе. Желаю вам – работникам и ветеранам лесного хозяйства, крепкого здоровья, счастья, благополучия, успехов в труде на благо Ямала, страны.
Хащам щутчаты хатаlан муh хон мувев lоватан хоятат пирыты тахаята яhхсат, нэпек эсаlсат. Там еlпи пирасапса эlты артаlаман тампуш шимаlшак хоят ёхтыlыйс. Аlаhсахат, нийl щёса ант юваман, пирасты харат пуhаlан хоятат lойсат. Пуншаман, кашаh хоят lув нэпекаl артаlам партияйl па артаlам хоятаl ураhан эсаlсаllы. Мет шопаh ар хоят ёхтыlыйс яh щёс вуш эlты хуlам щёс унты. Мет яма нэпек эсаlсат куртатан уlты хоятат – щит Красноселькупский (96,26%), Ямальский (90,61%) па Тазовский (87,34%) районат. Мет атма щи хатаlан нэпек эсаlсат Пулhавт вошан уlты хоятат (50,5%), Lапатнаhк (58,99%), Ноябрьск (61%). Муh округев lоватан
Председатель Законодательного Собрания Ямало-Ненецкого автономного округа С.Н. Харючи
Нюрмев нампар эlты сыстампlэв Округеван уlты вуlы тащат шавиты хоятат Союз (Союз оленеводов Ямала) щёхар тыlащ ярхусмет хатаlан Пулhавт вош лепан нюрмев сыстампты ураhан хоятат акатаl. Мет шопаh щи тахаят яма lэщатlайт, хота вуlы тащат касlыlат, вуlэт нёта lавантыlат. Мет оlаhпуш тамащ ям вер 2014-мет таllуhан верыlыса. Щи порайн нампар акаттыя ёхтыlысат «Губернаторская сотня», Приуральский па Байдарацкий общинаятан рупитты ёх нётсат, Ямальский многопрофильный колледжан утаlтыты няврэмат, «Ямал – потомкам!» Ассоциация хоща рупитты хоятат, па щи хоятат, хой муваl эlты нумасаl, уlты мув щуhиеl эlты самаl хошияl. Аратаlан щи порайн хус кубометра нампар акатман уса. Там тыlащан кашаh lапат тамащ нампар lэщатты вер верыlыlа. Нампар акатты ёхатты хоятат посан, карсаран, хиратан, картыпутатан маlайт. Мата хатаlан, хота па муй арат щёсан актащтыя верытlаты телефон хуват инщастыя 8-904-47-55-000.
Интернет эlты понам хор
Нэпекlув эсаlсаllув
Уважаемые работники и ветераны лесной отрасли округа!
атма питам верат ант моштаман усат. Пирасты хара ёхатты ант верытам хоятат хоща нэпек эсаlты lаращат тутlысайт. Щи хоятат телефон хуват потарсат lув хощаеl ёхатты вер эlты. Па вошат, куртат эlты ёхтам хоятат открепительный удостоверение пиlан ёхтыlысат па lув ёра нэпекеl эсаlсэl. Аратаlан пирасам хоятат потартысат: «Ка-
шаh партия эlты туhа щира lуhатты нэпек шимаl тутlыса, арпелак телевизор эlты вантсув. Щи онтасан муh артаlасэв хой юкана нэпек эсаlты». Там яhхапсаев эlты еllы ныты питlа, хоты муh еllы уlапсаев тыйl. Пирыйм хоятlув, lуlн, еllы хатlатан туhа щира законат ат ханшсат. Аl хоятат уlапса кеншака ат йис.
Пирасам тахет рупата эlты
Интернет эlты понам хор
Выборы манам верат хоты мантсат избирательный участкаятан, щит эlты каматса ясаh ястас Любовь Геннадьевна Возелова. Lув хув тэlан пирасты хатlатан рупитаl. Щи верты рупатайl шеhк яма lыпаlта уятlаllы: – Там хащам щутщаты хатаlна хоятат хоl пурыты тахая яhхсат. Ма там выборы хоща lапатмет таl рупитlам. Ин муh пурысув Законодательный Собраний хоща хоятат. Там выбор верам порайн хоят шимаlшак ус па таlат пиlан артаlаман. Хонна муh участкаев ОЦНК хоща антом ар хоят ус. Тампуш ма ищи яhхсам щи хоятат хоща, хой кашаhат. Хой избирательный участкая ёхатты ант верытас. Заявленияйн lув ханшlат: «… ма кашаh – нын ма хощаем ёхтыlыяты». Тампуш за-
явление туп хут хоят ханшиlыйс, туняlатан хус, хольмаh моlтас уllыйс. Тампуш нюр шимаl. Ин манам пурасты щир шеhк lаварт ус. Ин мосас партияйт пурыты, щаlта хоятат па. Щи онтасан нэпек lуhатты вер кат щира питаl. Щит ищи щёхласаh. Муh участкаев хоща Пельвож lуhтасман уl. Кат эви (пиlнэhlам, рупитты нэhlам), полиция эlты йи хоят, щаlта наблюдателят эlты па йи хоят щий курта яhхсат. Куртаh хоятат хоl пурасты тахая ёхтыlысат. Хоl туhа щира нэпек эсаlсат. – Партияйт эlты уlты наблюдателят воштысайт муй антом? – Тампуш наблюдателят шеhк такан рупитсат. Иса вантlэl хоты муh рупитlув, хо-
ятат пиlна хоты муh потарlув. Хоятат пурасты тахайн, хой ураhан ёшпос понты, ант ат нётсув. Бюллетень lуhтам порайн ваныенан lойlат – матты щищки ант ат эсаlсув. Ванты lув ищи партия эlты, lув ищи lытlаят рупатаеl яма верты – щи ураhан lув ищи охна сохаптаlайт. Щишан lув яма ханшсат, муhев иса инщасlэl. Пельвожа яhхсат, хоятат хоща ёхи яhхсат нэпек эсlам порайн. Избирательный процесс lув иса яма вантсэl. Тамиты там пурасты верэв манас. Аратаlан округ lоватан там пирасам вера сот миллион соlкува эсаlман уса. Еlпи нэпек эсаlты ураhан тохlаhхоп lатапсая щит эlты няльяh пеlа хут миллион мийман уса.
Аллина ЯКОВЛЕВА lэщатам лопас
2
№38 (768) Lапат хутмет (суббота), Щёхр тыlащ 19-мет хатl 2015-мет таl
Тынасты хар верыlыса «Дары Ямала» пуhаlан хус няl Ставрополь мув lэтот lэщатты организация энмаlтам, верам отlаl тынысат. Овс мув мохет вантсат па lутсат сыстам па ям эпlаh Ставрополь мув хоятат lэщатам lэтотат. Ставрополь мув губернатор Владимир Владимиров нётапса пиlан Пулhават сэма питам хатl кеша
Щёхар тыlащ ихощьяhмет хатl эlты хуlамхощьяhмет хатl унты Ямал мув округ мет ун вошеван Ставрополь муван энмаlтам, lэщатам lэтотат тынысаят. Щи тынасты хар пун-
шаман мохет каш версат, арысат, яксат. Вой соха lуматlыям няврэмат хоятат кутан нях, хор верман шушиlысат. Ямал мув вице губернатор Ирина Соко-
лова ястас: «Ма нопсэман, еllы кашаh таl тамащ тынасты хар верты питlув ки, щит ям питаl, агропромышленный комплекс хошапсайlуван пелтащlув». Пулhавт тынасты хот
щи тынасты хар lэщатыса. Щита эlпа поныlысаят: сыр, мис йиhкат, щищкурэк пошхат, нянят, lантат, нёхет, колбасаят, банка хошапа lэщатам хуlат, саккар, муван энмаlтам lэтотат (овощи), юхан энамты вощты отат (фрукты), ёшан ёнтам ёнтты отат, хорам ураhан шавиты пормасат.
Вой соха lуматlыям няврэмат каш, нях верlат
Утаlтыты пора ёхтас
Роман Лонгортов па Мария Пиналей
Суса йис. Няврэмат утаlтыты питсат. Туняlт утаlтыям верlаl нумаlмисат па яlап утаlтыты таl ещаl шушмисат.
Тампуш няврэмат ашкуlая манты оlаh хатаlан Овкурт вошан усам. Щикуш щи аlаhсахат ертас, няврэмат ищипа хорама lуматlыман па аматман утаlтыты хота шушсат. Овкурт няврэмат оlаh линейкая яма, умща хорамтам спортзал хот ятан актащисат. Няврэмат па няврэм утаlтыты хоятат тумпийн щита антет, ащет па уна ювам, пенсияйн уlты утаlтыты нэhат усат. Веlщи ашкуlая ёхтам няврэмат ёшан яха щакман ихощьяhмет классан утаlтыты няврэматан линейка манты тахая ватаlтысаят. Оlаh утаlтыты нэhlаlан еllы утаlтыты ураhан ям ясаhан ястасаят. Тампуш Овкуртан lапатмет (а) класс ка-
Веlщи ашкуlая манам няврэмат еlпелакан омасlат
детский класса lэщатса. Lый таl хуват па няврэмат эlты аlаhшак ашкуlая яhхты питlат, соlтан верат утаlтыты питlат, соlтан lуматты сохатан ашкуlая яhхты питlат. Щи няврэмат линейкаян lойты тахаеlа маршируйтман шушсат. Хон мувев ар хуlатман ихощьяhмет класс няврэмhан Матвей Ребась па Юлия Вальгамова хон мувев флаг нох таlсатан. Район куща Андрей Валерьянович Головин няврэмат ураhан хошам ясhат ястас па ай няврэмата ясаh мас, матты lый утаlтыты етшитэl унты яlап ашкуlа верlа. Lорвош район уп-
равление образования куща нэ Марина Леонидовна Заворуева емаh хатl умащ ясhат ястас па уна ювам няврэм утаlтыты хоятат ям ясаhан нумаlмас. И хуван ашкуlайн рупитты утаlтыты нэ Александра Васильевна Конева па няврэм шавиты нэ Зинаида Петровна Дмитриева ишак нэпекан юкатсаllы. Овкурт вош куща Иван Григорьевич Рочев ищи няврэмиет па няврэм утаlтыты хоятат еllы яма рупитты ураhан ям ясhат потартас. Овкурт утаlтыты хот директор Анатолий Степанович Костишин кущаята пумащипа ястас па емаh хатl амат
ясhат потартас. Ун ашкуlа няврэмат веlщи утаlтыты манам щущиет кашаhа утаlтыты ураhан утаlтыты хот верат эlты потрэмисат. Ихощьяhмет классан утаlтыты пох Роман Лонгортов па оlаhмет класс эви Мария Пиналей оlаh луhханщап сый версатан. Щи юпиян хоl няврэмат па няврэм утаlтыты хоятат lуh хащам верат эlты, еllы утаlтыты пормасат эlты потарты классlаlа мантсат. Умащ няврэмиет таl хуват яма утаlтыяты, антиlын, ащиlын хуlантаты па иса вещката уlаты.
Валентина РОХТЫМОВА ханшам потарhан па верам хорат
3
№38 (768) Lапат хутмет (суббота), Щёхр тыlащ 19-мет хатl 2015-мет таl
Катра куляh порайн... Катра порайн хоятlув ай куртатан усат, ур хотатан усат. Там иты ашкуlайh, lапкайh уншак вош ванан антом ус. Вуlэh ухаlан, ампаh ухаlан верlаl сахат яhхсат. Вой веlман, хуl веlман, щиты щи усат. Сэр унт кутан уlман, камн хорпи от ёхатты верытаl. Щишан, хурыман уlты мосас. Етна пеlа няврэмат роммаllайт: «Увты ант рахаl, такан няхты ант рахаl, моми ёхатты верытаl!» Ун хоятат па ант етшаптам верlаl хатl иl омастыйн, патлатыйн хаlэват унты хайlыlаl. Арпелак хоятэl щиты щи lыllаl шавиман усат. Па ант хуlатты хоят ин там иты антом хун? Хой няврэмаl ант воlытаl, хой па верты отаl етшаптаl, ат кутап унты вератаl. Ий щиты уlам вер эlты потартыйс антимем ими. Айшак нэ вератты, ёнтасты шеhк самаh уlмаl. Етнайн, хоятlаl иl оlты юпийн, lув иса хувшак омасаl, вератаl. Уншак имиlаlан щикуш ястыlыlа: «Щиты хув омасты ант рахаl, хойтэн lаваllан?» Lув ант хуlатаl. (Ин там йисан айшак хоятат ищиты щи ант хуlатlат ун хоят ясhа!) Таhха, ур хотан уllат. Ин ай нэ ат кутап унты омасаl, тэрматыман lон вераl, таhха, lонlаl хоlасат. Щи арат щи ёнтасты lаhхаlа. Хотаh мохиlаl хуван воймтамат. Имоlтыйн оваl айlта щи пуншlа. Lон верты ими ёхи щи lоhаl. Тыеlт-тохеlт вантыlыйl, поталэhа ястатаl: «Хилые, наh омасlан? Яха лон верламан». Ин нэ паlтамаl: «Муй верты?» Щаlта номасан ёхатlа. Кур lоhаlан хошам шай, таhха, уl. Lон верты имеl пасанан омасlаllы, шайн понlаllы: «Имем ими, шай инщlаман». Щаlта ким этаl, матты ки lэтот ураhан. Уllы па, нампры пай нох вущемаllы, lув ёхи lоhемаl: «Имем ими, хотэн тутан питам!» Ин lон
верты ими ким щи хухаlаl, лолыман. Тутан питам хотаl хурытаl па няврэмlаl, таhха, ляваттаl. Щи сыс ин нэhев веншаl войн нёсэмаllы, матты ки веншаl шаhкапса, хувн воймтам хоят иты. Тутаl хурытаl, оlты хоятlаl кута иl оlопаl. Щаlта па щи ов пуншам щащаl, ин lон верты ими ёхи вуратаl. Ёlан патлам. Лолыман, инщастаl щащаl: «Хилые, наh хота? Лон верты верэман ус». Щаlта оlты хоятат веншlаl маlасты щи питlаllы: «Там, хоты, хуван воймтамат, шаhкйиhка ювмеl». Lув, ванты, веlщи оlам хоят каншаl, ин хув омпсам нэhаl. Ин нэ веншаl ищи пунаh ёшан маlасlа, войн нёсатман уl па ищи шаhкмам хорпи. Щиты ёхи вонщты утчам нэhаl ант моштаllы па lув
уlты нампры паяlа щи манаl. Щи куляh порайн момет нэман хоят хоща ёвартыман ёхтыlысат. Таlан, ванты, сора патлаl. Унт эlты ёхтам ёх веlщи шай йинщlат, хошмаlтыlат. Щиты рома омастэl эlты щаlта щи ов пелки сухтаlа, юх шуп ёхи юватlа. Ун ими туп ястытаl: «Тутъюхlам па ёхи хоlты ёваllаllы?» Щаlта тухаl ишан ханшаh сох пелак ов хоща щиты щи этмийl-этмийl, ай няврэмат хущман. Няврэм, ванты, щи сох пелак кащаlаl, ов пеlа йиl, нумасаl, щита ай ампие хухатлийl. Няврэм ким нярэмиты ураhан щиты ешащlат. Щишан, айшак няврэмат ярман тайlайт, ова ант эсаllайт. Антеlан щи роммаllа: «Тё, нэмоlты
ампие антом, шитак уlа». Шаlта тухаl ишан, умпи, лёхитыман, тутъюхат эlты ёрэмиlа ки, ат сыс мометан туты. Аlаhсахат каншемиlа па – антом. Щит, ванты, ур йинщты аншупа аlэмиlэl. Момийн «нётты» вер па уlлимаl. Катра, ванты, хоятат lув ёш вуlыlаlан уllат, вой веlман яhхlат. Ий-кат семья арат хоятан яха уllат. Щаlта хоlты lэщатыlат, хот lонщlат. Ий ики унта еlшак манаl, lэпса хуl юх эватаl. Lаhкра понlаllы, тупан аlтlаllы. Имоlтыйн щикем кен щащаl. Ёхlы аhкармаl па – тум оlhаl lув эlтэl ямас карщ отан аlмам. Аl па, таhха, паlтамийl, па еl хун хухаlмаl? Щиты щи хот унты шушlаhан. Щаlта, хота ванамитыйн, нётам отаl хащмаl. Щишан щи, куш там порайн, касаlтыйн, нэhат ухаl ванашак омасlа. Ухаlан оlты няврэм хот lонщты сыс lоlомты верытlа. Кулятан няврэмат пелатты верат па уlлимеl. Щиты lыllаl шавиман катра хоятlув усат. Потрат щиран, момет вана ёхтыlыйм верат анта шеhк хуван уlмеl. Муh опращlув няврэм пораятан хоlна lэрты яhхтэl щи. Хоятат аl, таhха, паllыlат, па утаlтыман тайlыlаl. Тухаl отат пиlан потартэl хоlна. Щит, таhха, шепан пеlа вуlам хоятат щиты верытсат. Щаlта, юхат, рущ хоятат артан ёхтам юпийн, пошканат этам юпийн, щи верат монщ юкана щи нумты питсайт. Щиты па, вой веlман яhхты хоятlув, ай куртаh мохиlув па тащ шавиман уlты хоятlув ищиты щи хурыманшак уllат. Етна пеlа верты отlаl еlшак понlаllаl, няврэмlаl роммаlты ураhан матты монщ шупан потартlыlаl. Унтан войт па шитама йиlат, щишан, кашh сый хува щащаl. Клавдия МАКАРОВА ханшам потар па верам хорhан
○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○
Ямал хоятат тумтактыlаят,
портонан понlайт Ямал муван хоятат гриппн кашаhа атат йиты ураhан уколан lонщlаят. Хус нийl щорс хоят там пора унты уколан понтсаят: катхощьяh щорс ун хоят па хутхощьяhкем щорс няврэм. Там сусан сот хольмаh няl щорс яртьяhсот нийlхус хоят портонан понты вер уl. Lый кутlаlан: хутьяh щорс яртьяhсот нийlхус няврэм па lапатьяh няl ун хоят. Мет мосаl грипп эlты уколан понты няврэм утаlтыты хо-
ятат, леккарт, хутьяh таl эlты уншак хоятат, студентат, ашкуlайн утаlтыты няврэмат па хуlам таl эlты айшак няврэмат. Округ здравоохранение департамент пресс-секретарь Ольга Шуляк ясаh щиран, Ямалан сот хольмаh хут щорс хоятат понты арат грипп лечитты портон lэщатса. Валентина РОХТЫМОВА ИА «Север-пресс» эlты толмащам потар
Газетая ханшlтыяты! Щёхар тыlща щи йис. Яlпа «LУХ АВТ» газетая ханшlтыты пора ёхтас. Газетая ханшlтыты нын верытlаты почтайн, таlшупа ханшlтыты рахаl 84611 индекс хуват – 48 соlкува, таlаh таlа ханшlтыты рахаl 29925 индекс хуват – 96 соlкува. Щаlта «LУХ АВТ» газетая нын верытlаты Интернет хуват ханшlтытыя северноеиздательство.рф сайт хоща. Мет оlаh лопасан этаl «Подписчикам». «Жмите» кнопка нёраттан юпийн этаl газета пирыты лотые. «LУХ АВТ» хоща нёртапlаllан па далее. Щаlта хуlам ят этаl: йи тыlща, таl шупа, таlаh таlа. Щаlта иlта пелакан этаl Январьдекабрь 2016г. Парта пелакан этты квадратика нёртапlаты па мосты арат охан ким лакнапаl. Щи юпийн адресан, нэман, телефонан ханшlаllан. Еllы нёртапlаllан па нынан кеншак сохаптаты щират этlат. Щи тумпийн рахаl редакцияйн ханшlтыты: Пулhавт вош, Подшибякина вошхулы, 17 хот. Ханшlтыяты, ёхтыlыяты, потарlан тувиlыяты! Еllы яха понасман ханты ясhев еllы туlэв, ханты монщев монщlэв!
4
№38 (768) Lапат хутмет (суббота), Щёхр тыlащ 19-мет хатl 2015-мет таl
Ими Хиlы па хуlам меhк ики (ханты монщ) Ими Хиlы лэhки уl. Имеl ими пиlн уllатан. Ий моlты хатlа йиl, имеl ими пеlа ястаl: – Наh утлап юх уямlан эlты манэм нёl вера, юхаl вера. – Верlэм ки верlэм, похие! Ёшен нёр, курэн нёр, хот шанш пелка, унтэh пелка аl мана. Ов еlпенан хухатlыя. Ими Хиlы вой веlты яhхаl, кашаh хатl вой туl. Ий моlты хатаlан нумасыяl: «Амуя па хот шанш пелак унта ант эсаllаям?» Имеl ими ёlан ронтаl кумн хот шанш унта хухаlаl. Ими Хиlы лэhки хот шанш унта хухаlаl, щиhанща. Манас, манас, щёл хота этас. Щёл хота ёхтас, ёхи lоhас. Меhк ими lыпиян омасаl. – Хиlые, – аматман ястаl, – похлэhкиян ёхатсаям. – Мет ям, – ястаl, – юх туты, йиhк туты пох щи манэм мосаl, – ястаl. – Щахашак, акен ики ёхатаl па, наh ёхи щи lэlаян, па ма наhен хоlта иl ханятlэм? – Я, щи, яна щи, таhха, lэlаям. Па lэlаям ки, щи lэlаям, хоlта манlам. Имеl ими осам хир шанша щи lоhемас. Еша ус, меhк акеl ики щи ёхтас. – Хэй, ими, хотэн сэматаl-паlатаl, – ястаl, – щи похлэhкиен манэм мийlыи, – ястаl, – ма lувеl ёхи lавемаlэм. – Ийlап-асlап, – имеl ястаl, – похлэhкием наhен муй щирн маlэм? Ма пирщамасаям, манэм юх аlэматы мосаl, йиhк туты мосаl, ант маlэм, – ястаl. – Я, антом ки, таи, таи. Я, оlсат. Хаlэвта йис, нох киlсат. – Ими, – ястаl, – унтыты манlам,
похлэhкен манэм мийlыи, ма lувеl унта тутlыlэм, вой веlты яhхlаман. – Наh, – имеl ястаl, – сора-сора lэты ураhан унта вохlэн, кашаh хоят, мощатlан па, унта туllан, ёхи lэllан. Ант маlэм. – Ант lэlэм, ант lэlэм, наhен ки шеhк такан мосаl, ант lэlэм. – Я, маlэм ки маlэм, похлэhкем манэм мосаl, ёхи аl lэви похлэhкем. Манэм юх аlты мосаl, йиhк туты мосаl. Я, ин отhан lэщатыстан, lэlтассатан, пут муйн вустан, манlатан. Lапат сурh ун патар ох пут ай ухlа омассаllан, lэтот кавартты. Мантан сахат, (lув, ванты, ий охпи меhк ики), ий юш ёхар эlты па кат охпи меhк ики этас. Кат ху инщасlаllы: – Хоlта манlатан? – Унтыты манlаман. – Унтыты манlатан кат хуйн, манэм па вуяlн. Хуlам ху яха манlув. – Па наh яhха. Хуlам ху яха манlат, яха шушlат. Я, манlат, манlат, ий юш ёхар эlты хуlам охпи меhк ики этас. – Хуlам ху хоlта манlаты? – Муh, – ястаlат, – унтыты яhхlув. – Унтыты манlаты, я, манэм ищи вуяlан. Яха яhхты каш. Щиты щи яха манlат, унтыты яха шушlат. Унта ёхатlат, щещ хот верlат. Ястаlат: – Я, хиlые, муй наh унта манlан, вой хоlща вуlан? Я, хащиlыя. Муh ёхаттэв унты, lэпас хот вера, юх сэвра, йиhк lоlта там путэнан. Муh щаха, унтан шушиlыты ёх, няlамlув сорlаят,
йиhк йинщты lанхаlаюв. Ими Хиlы щи хащаl. Юх сэврас, сэврас, тутl щи аllыllы. Ин lапат сурh паlаh ун путl lонщан понтсаllы, нох тахартсаllы. Тутl век ант вущияl. Нумасыяl: «Меhк икиlам мутра, таhха». Нохlы аhкартаl, пут lойты аhкаlан нёхас навратlыяl. Кары сох посhаlаl яха нэрапlаllы, ин нёхас иl раканаl, войl хира понlаllы. Хоlт иl ханятlаllы, lонща понтсаllы. Тутl вущиlаl, lонщи путl нох тахарlаllы. Ий охпи меhк ики тата йиl. Йиhки пут кат паlаl эlты катlапсаllы па хоl сухтасlы, ёхи йинщемасlы. – Хэй! Еша йинщсам, тармас. Ин, – ястаl, – хиlые, сохlаh сот хот нумпия, кураh сот хот нумпия ай шукиен хащас, воllы юраhа ювмен. Хонэм морт щи уятмен, йиhкен lоlамаl. Войlаl, нёхасlаl хорlат. Тумеhаlаl па ёхатсатан. Войlаl хорlат, ун путэl тэlые нёхийн моllэl, нёхас войн. Пут кавараl, етшаl, няl ан хонlат. – Я, хиlые, – ястаlат, – касlув, маты ёхlув анаl оlhа хоlаl. Хой па ёхи хащаl, щи хуев ёхи lэlэв, ёхи йинщlэв. Нёхи анан хонlа. Хоlта туllы щи lоват ун нёхи ан? Акиlаl икет сэм ронты кумн тыеl-тохеl lонща тэваllаllы, ёваllаllы. – Акем икет, ма етшасам, анэм хоlас, нёхиlам хоlыена lэсlам. – Хэй, юраhа щи ювмен, – ястаlат. Иl оllат.
(еllы па уl) Анастасия Николаевна ЛОНГОРТОВА шуhат потартыйм монщ ханшсаllы Зинаида ЛОНГОРТОВА
Хорам хошапат
•Хорат потарlат
Ханты нэhат сак эlты камн хорпи пормас верты хошlат. Тамащ умащ хошапиет вантапсайн кащаlысам, Екатерина Ильинична Терентьева па Мавра Ильинична Лонгортова сак эlты картам lыпет. Lын Овкурт вошан уllаhан, школайн рупитlаhан. Верантты пеlа самаh нэhhан, сак эlты хорамат верты энамты эвет па утаlтыllын.
Клавдия Макарова верам хорат
Газета
«LУХ АВТ» Адрес редакции: 629008, ЯНАО, г.Салехард, ул. Подшибякина, 17 (34922) 4-68-03, 4-68-63 Е- mail: luhavt@yandex. ru
Учредитель (соучредитель) Департамент внутренней политики Ямало-Ненецкого автономного округа (ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Газета зарегистрирована Управлением федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций по Тюменской области, ХМАО-Югре и ЯНАО 19 апреля 2012 года Регистрационный ПИ № ТУ72-00558
Тираж 700 Заказ 0726 Подписные индексы: на год - 29925, на полугодие - 84611
Газета вышла в свет 19 сентября 2015г. Подписано в печать 17 сентября 2015г. по графику: 16.00 фактически: 12.00 Газета выходит по субботам Цена годовой подписки 96 руб., в розницу не распространяется
Издатель Департамент внутренней политики ЯНАО (629008, Тюменская область, ЯНАО, г.Салехард, пр-кт Молодёжи, д. 9) Отпечатано в типографии ГУ «Северное издательство» (629008, г.Салехард ул. Ямальская, 14)
И.о. главного редактора А.К.Яковлева